Disusun Untuk Memenuhi Salah Satu Tugas Mata Kuliah

7/24/2019 Disusun Untuk Memenuhi Salah Satu Tugas Mata Kuliah

1/35

Disusun Untuk Memenuhi Salah Satu Tugas Mata Kuliah

KEBUTUHAN DASAR MANUSIA I

Disusun Oleh

ANANG WIJANGKORO

SEKOLAH TINGGI ILMU KESEHATAN BINA UTERA BANJAR

ILMU KEERAWATAN !KAR"AWAN#

$%&%

KATA ENGANTAR

Alham'ulilahhi()*ilalamin segala +u,i 'an s-uku(+enulis +an,atkan keha'i(at Allah

SWT -ang telah melim+ahkan (ahmat 'an ka(unian-a. sehingga +enulis 'a+at

men-elesaikan makalah -ang *e(,u'ul /Ke*utuhan eliminasi u(ine/0 Makalah ini

'i*uat untuk mengetahui +(insi+ +emenuhan ke*utuhan eliminasi u(ine0 Dalam

+enulisan Makalah ini enulis se(ing kali menemui se'ikit kesulitan 'alam men1a(i

sum*e( 'ata . namun 'engan *e(,alann-a 2aktu se(ta ')()ngan 'a(i +ihak kelua(ga

'an teman3teman se*agai +en-emangat. Alham'ulillah enulis 'a+at


2/35

men-elesaikan 'engan se*aik mungkin0 Dengan mengetahui tentang ke*utuhan

eliminasi u(ine. enulis 'a+at menam*ah ilmu tentang tentang +emenuhan

ke*utuhan eliminasi u(ine0 Sem)ga Makalah ini *isa mem*e(ikan hasil -ang *aik

'an men,a'i sum*e( *a1aan atau se*agai ilmu -ang *e(man4aat0 enulis men-a'a(i

*ah2a Makalah ini masih ,auh 'a(i sem+u(na. )leh se*a* itu sa(an 'an k(itik -ang

mem*angun sangat enulis ha(a+kan0 Akhi(n-a enulis u1a+kan te(ima kasihke+a'a kelua(ga se(ta teman3teman -ang telah mem*e(i 'ukungan +enuh. *aik

m)(il mau+un mate(i0 Mu'ah5mu'ahan makalah ini 'a+at 'ite(ima 'engan *aik 'an

men,a'i ins+i(asi *agi +em*a1a0

Ban,a(. %6 Juni $%&%

enulis

DA7TAR ISI

KATA ENGANTAR i

DA7TAR ISI ii

BAB I ENDAHULUAN

&0& Lata( Belakang &

&0$ Tu,uan $

&08 Met)'a enulisan $

&09 Sistematika enulisan $


3/35

BAB II EMBAHASAN

$0& K)nse+ Dasa( Anat)mi 7isi)l)gi sistem e(kemihan 9

$0$ O(gan -ang *e(+e(an 'alam sistem e(kemihan 6

$08 ()ses *e(kemih :

$09 7akt)( -ang mem+enga(uhi +()ses *e(kemih :

$0; eme(iksaan 'iagn)stik +a'a +asien 'engan gangguan eliminasi

u(ine &&

$06 masalah3masalah 'alam ke*utuhan eliminasi u(ine &&

$0< e(u*ahan )la *e(kemih &8

BAB III K)nse+ 'asa( Asuhan Ke+e(a2atan +a'a +asien 'engan gangguan

Eliminasi u(ine

80& engka,ian &9

80$ Diagn)sa &;


4/35

808 e(en1anaan 'an inte(=ensi &6

80; Enu(esis &>

806 E=aluasi &>

BAB I? ()se'u( tin'akan ke+e(a2atan +a'a +asien 'engan masalah elimi

Minasi u(ine

90& engum+ulan u(ine &:

90$ Men)l)ng BAK 'engan menggunakan u(inal $%

908 Melakukan katete(isasi $&

909 emasangan k)n')m katete( $9

90; Bla''e( T(aining $

;0$ Sa(an $>


5/35

DA7TAR USTAKA $:

BAB I

ENDAHULUAN

&0& LATAR BELAKANG

In4eksi salu(an kemih a'alah suatu istilah umum -ang 'i+akai untuk mengatakan

a'an-a in=asi mik())(ganisme +a'a salu(an kemih0 !Agus Tess-. A('a-a. Su2ant).

$%%

In4eksi salu(an kemih 'a+at mengenai *aik laki3laki mau+un +e(em+uan 'a(i semuaumu( *aik +a'a anak3anak (ema,a. 'e2asa mau+un +a'a umu( lan,ut0 Akan teta+i.

'a(i 'ua ,enis kelamin te(n-ata 2anita le*ih se(ing 'a(i +(ia 'engan angka +)+ulasi

umu. ku(ang le*ih ; 5 &; @0

In4eksi salu(an kemih +a'a *agian te(tentu 'a(i salu(an +e(kemihan -ang

'ise*a*kan )leh *akte(i te(utama s1he(i1hia 1)li (esik) 'an *e(atn-a meningkat

'engan k)n'isi se+e(ti (euks =esik)u(et(al. )*st(uksi salu(an +e(kemihan. statis

+e(kemiha. +emakaian inst(umen u(et(al *a(u. se+tikemia0 !Susan Ma(tin Tu1ke(.

'kk. &::>#

In4eksi t(aktus u(ina(ius +a'a +(ia me(u+akan aki*at 'a(i men-e*a(n-a in4eksi -ang

*e(asal 'a(i u(et(a se+e(ti ,uga +a'a 2anita0 Namun 'emikian. +an,ang u(et(a 'an

,auhn-a ,a(ak anta(a u(et(a 'a(i (ektum +a'a +(ia 'an a'an-a *akte(isi'al 'alam

1ai(an +()statik melin'ungi +(ia 'a(i in4eksi t(aktus u(ina(ius0 Aki*atn-a UTI +aa +(ia


6/35

,a(ang te(,a'i. namun ketika gangguan ini te(,a'i kali ini menun,ukkan a'an-a

a*n)(malitas 4ungsi 'an st(uktu( 'a(i t(aktus u(ina(ius0

&0$ TUJUAN

Mengetahui k)nse+ anata)mi 'asa( 'a(i s-stem +e(kemihan

Mengetahui )(gan -ang *e(+e(an 'alam +()ses eliminasi

Mengetahui +(insi+ 'asa( +emenuhan ke*utuhan eliminasi

Mengetahui +()ses *e(kemihan

Mengetahui *e*e(a+a 4akt)( -ang *e(+enga(uh 'alam +()ses eliminasi

Mengetahui +eme(iksaan 'iagn)stis +a'a +asien 'engan gangguan eliminasi u(ine0

Mengetahui masalah3masalah 'alam ke*utuhan eliminasi u(ine

Mengetahui +e(u*ahan eliminasi u(ine

Mengetahui tin'akan atau +enanganan se1a(a me'is mengatasi masalah eliminasi

u(ine

&08 METODE ENULISAN

enulisan Makalah ini mengunakan met)'e 'engan stu'i ke+ustakaan. 'an

+engum+ulan 'ata3 'ata 'a(i *e(*agai sum*e(3sum*e( *uku atau +en1a(ian 'engan

melalui +en-elusu(an situs atau *l)g kesehatan0

&09 SISTIMATIKA ENULISAN

Ba* I C en'ahuluan

Ba* II C K)nse+ 'asa( Anat)mi 7isi)l)g) Sistem e(kemihan


7/35

Ba* III C K)nse+ Dasa( Asuhan Ke+e(a2atan +a'a asien 'engan gangguan

Eliminasi u(ine meli+uti C engka,ian. Diagn)sa. e(en1anaan. +elaksanaan 'an

E=aluasi0

Ba* I? C ()se'u( tin'akan Ke+e(a2atan +a'a +asien 'engan masalah eli3minasi

u(ine0

Ba* ? C Kesim+ilan. Sa(an

BAB II

EMBAHASAN

$0& KONSE DASAR ANATOMI 7ISIOLOGI SISTEM ERKEMIHAN

&0()ses +em*entukan u(ine

Gin,al mengan'ung le*ih 'a(i & ,uta ne+(h)n -ang te('i(i 'a(i satu (enal ka(+uskal

'an tu*ulus3tu*ulus 'engan *entuk -ang ,elas0Setia+ ha(i a'a sekita( &%L 1ai(an lt(at setia+

ha(i.::@ akan 'i se(a+ kem*ali )leh s-stem tu*ulus 'an masuk ke 'alam

'a(ah0Sisa 1ai(an akan men,a'i le*ih +ekat 'i 'alam me'ulla (enalis 'i ansa henle

'an tu*ulus 1)lligent)s0Akhi(n-a 1ai(an mengali( ke 'alam (enal 1ili1us.u(n 'an

+el=is (enis melalui u(ete( masuk ke 'alam =esi1a u(ina(ia 'an 'a(i sini 'ikelua(kan

melalui u(et(a !ki(a3ki(a &.;Lha(i#0

K)m+)sisi n)(mal u(ine


8/35

,imlahC:%%3&;%%ml$9 ,am !*e(=a(iasi sesuai 'angan asu+an 1ai(an 'an ,umlah

1ai(an -ang kelua( melalui ,alan lain#0

Be(at ,enisCN%$3&%%8!-ang menan'akan ,umlah su*stansi -ang te((Fla(ut 'i

'alamn-a#.

ReaksiCAsam H sekita( %.60

Wa(naCSehu*ungan 'engan u()k)m !+igmen -ang *e(asal tak tentu#0

3K)m+isisi

a0Ai(

*0U(ea $%38% 'alam $9 ,am

10Asam u(at %.6 g(am 'alam $9 ,am

'0K(etinin &3$ g(am 'alam $9 ,am

e0Nat(ium kaium )s4at

40kl)(i'a sul4at0

Bagian3Bagian Ne4()n


9/35

ne4()n te(*entuk 'a(i tu*ulus (enalis.me(u+akan g()me()lus 'an *e(hu*ungan

'engan +em*uluh 'a(ah0Masing3masing tu*ulus (enalis me(u+akan tu*ulus -ang

*e(*engk)k3*engk)k.'i sela+uti )leh la+isan sel3ssel ku*)i'0Tu*ulus (enalis mulai

se*agai ka+sula *)2man'ula.la+isan te(*entuk mangkuk menutu+i

g()me()lussaling melilitkan 'i(i mem*entuk tu*ulus k)=)lute +()ksimal.men,ala(

'an k)(teks se*agian me'ulla 'an se*agian lagi ke *agian k)(teks mem*entuktu*ulus k)n=)lute 'istal *e(akhi( 'gn memasuki tu*ulus +engum+ul0

en1e(naan

&0mulutCMemasukkan makanan

$0Lam*ungCMenam+ung makana 'alam kantung 'an mele+askan makanan te(se*ut

se1a(a *e(taha+ 'alam usus0

80Usus halusCMensek(esikan 1ai(an usus.mene(ima 1ai(an em+e'u 'an

+an1(eas.men1e(na makanan.menga*s)(*si ai(.g(am 'an =itamin0

90Usus Besa(

me(nsek(esikan kalium ke 'alam klan'ungan k)l)n0

e(kemihan

&0 U(ete(

$0 kan'ung kemih

80 u(et(a


10/35

+()ses 4eses

Bahan makanan 'i se(at +em*uluh getah *ening melalui li+atan usus kemu'ianmasuk usus *esa( kemu'ian *u*u( *aha*n makanan itu 'i +a'atkan.'i tam+ung

melalui ge(ak anti+e(istaltik -ang te('i(i 'a(i *akte(i -ang 'ikelua(kan0

;0Su+lai 'a(ah 'a(i a(te(ia (enalis 'a(i a)(ta.kemu'ian a(te(ia (enalis kanan

mele2ati *agian *elakang =ena ka=a in4e(i)(.,umlah 'a(ah le2at melalui gin,al

na'alah sangat *esa( 0Se'angkan su+lai 'a(ah -ang melalui =ena (enalis ke 'alam

=ena ka=a in4e(i)( lalu =ena ka=a (enalis ki(i melalui *agian 'e+an0

$0$ ORGAN "ANG BERERAN DALAM SISTEM ERKEMIHAN

u(ina(-t(a1t a'alah suatu sistem u(inal salu(an 'i 'alam tu*uh kita. -ang

'ianta(an-a meli+uti gin,al 'an salu(an kelua(n-a *e(4ungsi untuk mem*e(sihkan

tu*uh manusia 'a(i at3at -ang mungkin ti'ak 'i+e(lukan lagi )leh tu*uh manusia0

sistem ini selalu meng)lah me,a'i at3at -ang *e(u+a sesuatu -ang la(ut 'alam ai(0

$0$0& Gin,al

Letak gin,al +a'a 'in'ing +)ste(i)( a*')men. 'i'ae(ah lum*al kanan 'an ki(i

1)lumna =e(te*(atis0 Ke'u'ukan gin,al 'a(i *elakang mulai ketinggian =e(te*(a

te(ak)lis ke $$ sam+ai =e(te*(a lum*al ke 80

Gin,al a'alah )(gan -ang *e(*entuk se+e(ti ka1ang *e(2a(na me(ah tua.

+an,angn-a sekita( &$.; 1m 'an te*aln-a $.; 1m ! ku(ang le*ih se*esa( ke+alan

tangan #0 Be(atn-a anta(a &$; 5 &


11/35

Gin,al kanan le*ih (en'ah 'a(i gin,al ki(i0 Bentukn-a se+e(ti ka1ang 'engan 2a(na

1)klat keme(ah me(ahan0 Satuan 4ungsi)nal gin,al 'ise*ut Ne4()n/ te('a+at

&0%%%0%%% ne4()n 'alam & gin,al0 Setia+ ne4()n te('i(i 'a(i el)mel)(us *a'an

mal+ighi0

7ungsi Gin,alC

()'uksi sel 'a(ah me(ah

engen'alian te(*atas te(ha'a+ k)nsent(asi gluk)sa 'a(ah atau asam amin) 'a(ah

Mengelua(kan k)nsent(asi i)n +enting

Mengelua(kan at sisa )(ganik0

engatu(an tekanan 'a(ah

engatu(an keseim*angan asam *asa tu*uh

engelua(an at *e(a1un0

$0$0$ U(ete(

*e(,enis $ +i+a +i+a salu(an -ang *e(sam*ung 'engan gin,al menga(ah ke kantung

ken1ing !=esika u(ina(ia#0 U(ete( men1a+ai +an,ang 8;39% 1m 'engan 'iamete(8mm0

U(ete( te('i(i 8 la+isan. -aitu C

a0 La+isan lua( !*()sa#

*0 La+isan tengah -ang *e()t)t

10 La+isan 'alam !la+isan muk)sa#


12/35

?esika u(inasia F *la''e( F*uli3*uli

Bla''e( me(u+akan se*uah kant)( -ang te('i(i atas )t)t halus -ang *e(4ungsi

se*agai +enam+ang u(ine !ai( seni#0 Kan'ung kemih ini *entukn-a )*light untuk

menghin'a(i u(ine kem*ali keatas0 u(ine 'ikatan masih n)(mal sam+ai $%%39%% ml0

Ka+asitas kan'ung kaemih 'e2asa &%%3&;% ml

$0$08 U(et(a

U(et(a a'alah )(gan -ang *e(4ungsi salu(an u(ine ke *agian lua(0 Namun 4ungsi

u(et(a +a'a 2anita *e(*e'a +a'a u(et(a laki3laki0 a'a laki3laki. u(et(a 'igunakan

se*agai tem+at +engali(an u(ine 'an sistem (e+()'uksi. *e(uku(an +an,ang &> 5$%1m. 'an te('i(i 'a(i atas 8 *agian -aitu +()stat. sela+ut !mem*(an# 'an *agian

-ang *e()ngga ! (uang #0 a'a 2anita. u(et(a *e(4ungsi han-a untuk men-alu(kan

u(ine ke*agian lua( tu*uh 'engan +an,ang 9 1m0

?esika u(ina(ia 'a+at menim*ulkan (angsangan sa(a4 *ila u(in )(ia *e(isi ku(ang

le*ih $;%39;% 11 !'e2asa# 'an $%%3$;% 11 !anak3anak#0 Ka(ena *e(kemih

me(u+akan +()ses +eng)s)ngan ?esika U(ina(ia0

Buli3*uli*la''e( atau -ang se(ing 'i se*ut kan'ung kemih a'alah se*uah kant)ng

-ang meli+uti atas )t)t halus. 4ungsin-a menam+ung u(ine0 Di 'alam kan'ung

kemih te('a+at *e*e(a+a la+isan ,a(ingan )t)t -ang +aling 'alam. meman,ang

'itengah. 'an melingka( -ang se(ing 'ise*ut se*agai 'est(us)(. 4ungsin-a se*agai

+engelua(an u(ine *ila te(,a'i k)nt(aksi0

$09 7AKTOR37AKTOR "ANG MEMENGARUHI ROSES BERKEMIH

7akt)( -g Mem+enga(uhi Eliminasi U(ine

&0 Res+)ns Keinginan A2al untuk Be(kemih


13/35

Ke*iasaan menga*aikan keinginan a2al untuk *e(kemih 'a+at men-e*a*kan u(ine

*an-ak te(tahan 'i 'alam u(ina(ia sehingga memenga(uhi uku(an =esika u(ina(ia

'an ,umlah u(ine0

$0 Ga-a Hi'u+

e(u*ahan ga-a hi'u+ 'a+at memenga(uhi +emenuhan ke*utuhan eliminasi 'alam

kaitann-a te(ha'a+ te(se'ian=a 4asilitas t)ilet0

80 Diet 'an Asu+an ! intake #

Jumlah 'an ti+e makanan me(u+akan 4aiKt12 utama -ang memenga(uhi )ut+ut

u(ine ! ,umlah u(ine #0 ()tein 'a+at menentukan ,umlah u(ine -ang 'i*entuk0 Selain

itu. ,uga 'a+at meningkatkan +em*entukan u(ine0

90 St(es sik)l)gis

Meningkatn-a st(es 'a+at mengaki*atkan meningkatn-a 4(ekuensi keinginan

*e(kemih0 Hal ini ka(ena meningkatn-a sensiti=itas untuk keinginan *e(kemih 'an

,umlah u(ine -ang 'i+()'uksi0

60 Tingkat e(kem*angan

Tingkat +e(tum*uhan 'an +e(kem*angan ,uga 'a+at memenga(uhi +)la *e(kemih0

Hal te(se*ut 'a+at 'itemukan +a'a anak. -ang le*ih memiliki mengalami kesulitan

untuk meng)nt()l *uang ai( ke1il0 Namun 'engan usia kemam+uan 'alammeng)nt()l *uang ai( ke1il0


14/35

K)n'isi +en-akit 'a+at memenga(uhi +()'uksi u(ine. se+e(ti 'ia*etes melitus0

>0 S)si)kultu(al

Bu'a-a 'a+at memenga(uhi +emenuhan ke*utuhan eliminasi u(ine. se+e(ti a'an-a

kultu( +a'a mas-a(akat te(tentu -ang meaa(ang untuk *uang ai( ke1il 'i tem+at

te(tentu0

:0 Ke*iasaan Sese)(ang

Sese)(ang -ang memiliki ke*iasaan *e(kemih 'i mengalami kesulitan untuk*e(kemih 'engan melalui u(ineal +)t u(ine *ila 'alam kea'aan sakit0

&%0 T)nus Ot)t

T)nus )t)t -ang memiliki +e(an +enting 'alam mem*antu +()ses *e(kemih a'alah

)ti)ti kan'ung kemih. )t)t a*')men 'an +el=is0

$0;0 EMERIKSAAN DIAGNOSTI ADA ASIEN DENGAN GANGGUAN ELIMINASI

URINE0

= e(u*ahan +)la eliminasi u(ine !'isu(ia. ')()ngan. 4(ekuensi. 'an atau n)ktu(ia#

= Gangguan integ(itas kulit *e(hu*ungan 'engan a'an-a ink)ntinensi u(ine0

= Resik) in4eksi *e(hu*ungan 'engan (etensi u(ine. +emasangan katete(0

= )tensial 'esit =)lume 1ai(an *e(hu*ungan 'engan gangguan 4ungsi salu(an

u(ina(- aki*at +()ses +en-akit0


15/35

= Ku(ang +engetahuan -ang *e(hu*ungan 'engan ku(angn-a in4)(masi tentang

+()ses +en-akit. met)'e +en1egahan. 'an inst(uksi +e(a2atan 'i (umah

$060 MASALAH3MASALAH DALAM ELIMINASI

Masalah3masalahn-a a'alah C (etensi. ink)ntinensia u(ine. enu(esis. +e(u*ahan +)la

u(ine !4(ekuensi. keinginan !u(gensi#. +)liu(ine 'an u(ine su++(essi)n#0

en-e*a* umum masalah ini a'alah C

&0 O*st(uksi

$0 e(tum*uhan ,a(ingan a*n)(mal

80 Batu

90 In4eksi

Masalah3masalah lain0

&0 Retensi

enum+ukan u(ine 'i'alam kan'ung kemih 'an keti'ak sanggu+an kan'ung kemih

untuk meng)s)ngkan 'i(i0 Men-e*a*kan 'istensi kan'ung kemih N)(mal u(ine

*e(a'a 'i kan'ung kemih $;% 5 9;% ml U(ine ini me(angsang (eeks untuk

*e(kemih0


16/35

Dalam kea'aan 'istensi. kan'ung kemih 'a+at menam+ung u(ine se*an-ak 8%%% 5

9%%% ml u(ine

Tan'a3tan'a klinis (etensi

5 Keti'akn-amanan 'ae(ah +u*is0

5 Distensi kan'ung kemih

5 Keti'ak sanggu+an unutk *e(kemih0

5 Se(ing *e(keih 'alam kan'ung kemih -ang se'ikit !$; 5 ;% ml#

5 Keti'ak seim*angan ,umlah u(ine -ang 'ikelu(akan 'engan intaken-a0

5 Meningkatn-a ke(esahan 'an keinginan *e(kemih0

en-e*a*

5 O+e(asi +a'a 'ae(ah a*')men *a2ah. +el=iks. kan'ung kemih. u(eth(a0

5 em*esa(an kelen,a( +()stat

5 St(iktu(e u(eth(a0

5 T(auma sumsum tulang *elakang0

$0 Ink)ntinensi u(ine

Keti'aksanggu+an sementa(a atau +e(manen )t)t sngte( ekste(na untuk

meng)nt()l kelua(n-a u(ine 'a(i kan'ung kemih. Jika kan'ung kemih 'ik)s)ngkan

se1a(a t)tal selama ink)ntinensi ink)ntinensi k)m+lit. Jika kan'ung kemih ti'ak

se1a(a t)tal 'ik)s)ngkan selama ink)ntinensia ink)ntinensi se*agian

en-e*a* Ink)ntinensi

5 ()ses ketuaan

5 em*esa(an kelen,a( +()stat

5 S+asme kan'ung kemih

5 Menu(unn-a kesa'a(an


17/35

5 Menggunakan )*at na(k)tik se'ati=e

$0< ERUBAHAN OLA BERKEMIH

Masalah3masalah -ang tim*ul ka(ena salu(an u(ina(ia 'ianta(an-a

&0 U(ina(i su++(esi

A'alah *e(henti men'a'ak +()'uksi u(ine0 Se1a(a n)(mnal u(ine 'i+()'uksi )leh

gin,al se1a(a te(us mene(us +a'a ke1e+atan 6% 5 &$% ml,am !


18/35

5 7(ekuensi tinggi tan+a suatu tekanan intake 1ai(an 'a+at 'iaki*atkan ka(ena

1-stitis

5 7(ekuensi tinggi +a'a )(ang st(ess 'an )(ang hamil

5 antu(e n)ktu(ia meningkatn-a 4(ekuensi *e(kemih +a'a malam ha(i. teta+i ini

ti'ak aki*at meningkatn-a intake 1ai(an0

90 D-su(ia

A'an-a (asa sakit atau kesulitan 'alam *e(kemih0 Da+at te(,a'i ka(ena C st(iktu(a

u(eth(a. in4eksi +e(kemihan. t(auma +a'a kan'ung kemih 'an u(eth(a0

;0 )l-u(ia

()'uksi u(ine a*n)(mal 'alam ,umlah *esa( )leh gin,al. se+e(ti $0;%% mlha(i.

tan+a a'an-a +eningkatan intake 1ai(an0 Da+at te(,a'i ka(ena C DM. 'esiensi ADH.

+en-akit gin,al k()nik0 Tan'a3tan'a lain a'alah C +)l-'i+si. 'ehi'(asi 'an hilangn-a

*e(at *a'an0

BAB III

KONSE DASAR ASUHAN KEERAWATAN ADA

ASIEN DENGAN GANGGUAN ELIMINASI URINE


19/35

80& ENGKAJIAN

Dalam melakukan +engka,ian +a'a klien gangguan kemih menggunakan

+en'ekatan *e(si4at men-elu(uh -aitu C

Data *i)l)gis meli+uti C

I'entitas klien

$#I'entitas +enanggung

Ri2a-at kesehatan C

Ri2a-at in4eksi salu(an kemih

$#Ri2a-at +e(nah men'e(ita *atu gin,al

8#Ri2a-at +en-akit DM. ,antung0

engka,ian sik C

al+asi kan'ung kemih

$#Ins+eksi 'ae(ah meatus


20/35

a#engka,ian 2a(na. ,umlah. *au 'an ke,e(nihan u(ine

*#engka,ian +a'a 1)st)=e(te*(alis

Ri2a-at +sik)s)sial

Usia. ,enis kelamin. +eke(,aan. +en'i'ikan

e(se+si te(ha'a+ k)n'isi +en-akit

Mekanisme k)+in 'an s-stem +en'ukung

engka,ian +engetahuan klien 'an kelua(ga

emahaman tentang +en-e*a*+e(,alanan +en-akit

$#emahaman tentang +en1egahan. +e(a2atan 'an te(a+i me'is

80$ DIAGNOSA KEERAWATAN

5 e(u*ahan k)nse+ 'i(i *e(hu*ungan 'engan ink)ntinensi

5 e(u*ahan 'alam eliminasi u(ine *e(hu*ungan 'engan (etensi u(ine.

ink)ntinensi enu(esis

5 Gangguan integ(itas kulit *e(hu*ungan 'engan a'an-a ink)ntinensi u(ine

5 e(u*ahan 'alam (asa n-aman *e(hu*ungan 'engan '-su(ia


21/35

5 Resik) in4eksi *e(hu*ungan 'engan (etensi u(ine. +emasangan katete(

5 )tensial 'esit =)lume 1ai(an *e(hu*ungan 'engan gangguan 4ungsi salu(an

u(ina(- aki*at +()ses +en-akit

5 Gangguan *)'- image *e(hu*ungan 'engan +emasangan u(ina(- 'i=e(si )st)m-

5 Ku(ang +engetahuan *e(hu*ungan 'engan kete(am+ilan +emasangan 'i=e(si

u(ina(- )st)m-

808 ERENANAAN INTER?ENSI

Tu,uan C

5 Men1egah ke(usakan kulit

5 Men1egah in4eksi salu(an kemih

5 Mem*e(ikan intake 1ai(an se1a(a te+at

5 Memastikan keseim*angan intake 'an )ut+ut 1ai(an

5 Men1egah keti'akseim*angan 1ai(an 'an elekt()lit

5 Memulihkan sel4 esteem atau men1egah tekanan em)si)nal

809 TINDAKAN

80 90& Tin'akan se1a(a umum


22/35

asien 'engan in4eksi +e(kemihan. 1ai(ann-a se(ing 'itingkatkan0 asien 'engan

e'ema 1ai(ann-a 'i*atasi0

5 Menguku( intake 'an )ut+ut 1ai(an0 Jumlah 1aia(an -ang masuk 'an kelua(

'alam setia+ ha(i ha(us 'iuku(. untuk mengetahui kesim*angan 1ai(an0

5 Mem*antu +asien mem+e(tahankan +)sisi n)(mal untuk *e(kemih

5 Mem*e(ikan ke*e*asan untuk +asien

5 Mem*e(ikan *antuan +a'a saat +asien +e(tama kali me(asa ingin *uang ai( ke1il

5 Jika menggunakan *e'+an atau u(inal -akin itu 'alam kea'aan hangat0

5 Bila +asien menggunakan *e'+an. tinggikan *agian ke+ala tem+at ti'u( 'engan

+)sisi 4)2le( 'an letakkan *antal ke1il 'i*a2ah lehe( untuk meningkatkan

su++)(t 'an ken-amanan sik !+()se'u( mem*antu mem*e(i +is+)tu(inal#

Tuangkan ai( hangat 'alam +e(ineum

5 Mengali(kan ai( ke(an 'alam ,a(ak -ang ke'enga(an +asien

5 Mem*e(ikan )*at3)*atan -ang 'i+e(lukan untuk mengu(angi n-e(i 'an

mem*antu (elaks )t)t0 Letakkan se1a(a hati3hati tekan ke*a2ah 'iatas kan'ung

kemih +a'a 2aktu *e(kemih

5 Menenangkan +asien 'an menghilangkan sesuatu -ang 'a+at menim*ulkan

ke1emasan0

8090$ Tin'akan h-gienis

Tu,uann-a untuk mem*e(ikan (asa n-aman 'an men1egah in4eksi0 Untuk

mem+e(tahankan ke*e(sihan 'i 'ae(ah genital0

80908 Tin'akan s+esik masalah +e(kemihan

&0 Retensi u(in


23/35

Mem*antu 'alam mem+e(tahankan +)la *e(kemih se1a(a n)(mal0 Jika te,a'i +a'a

+)st )+e(asi 3 *e(ikan analgetik0 Katete(isasi u(in

Ink)ntinensi

5 Meningkatkan aktitas sik untuk meningkatkan t)nus )t)t 'an si(kulasi 'a(ah

selan,utn-a men)l)ng +asien meng)nt()l *e(kemih

5 Meneta+kan (en1ana *e(kemih se1a(a te(atu( 'an men)l)ng +asien

mem+e(tahankan itu

5 Mengatu( intake 1ai(an. khususn-a se*elum +asien isti(ahat. mengu(angi

ke*utuhan *e(kemih

5 Tin'akan melin'ungi 'engan menggunakan alas untuk mem+e(tahankan laken

aga( teta+ ke(ing

5 Me(asa -akin *ah2a t)ilet 'an *e'+an 'alam ,angkauann-a

5 Untuk +asien +(ia -ang 'a+at *e(,alan*e(*a(ing 'item+at ti'u(. ink)ntinensi

ti'ak 'ik)nt()l 'a+at menggunakan k)n')m atau katete( +enis0

5 Untuk +asien -ang mengalami kelemahan kan'ung kemih +engelua(an manual

'engan tekanan kan'ung kemih 'i+e(lukan untuk mengelua(kan u(in0

80; ENURESIS

Untuk enu(esis -ang k)m+leks. maka +e(lu 'ika,i k)m+(ehensi4 (i2a-at sik 'an

+sik)l)gi. selain itu ,uga u(inalisis ! sik. kimia atau +eme(iksaan mik()sk)+is #

untuk mengetahui +en-e*a*n-a0

Men1egah aga( ti'ak te(,a'i k)nik ke'ua )(ang tua 'an anak3anakn-a0


24/35

Mem*atasi 1ai(an se*elum ti'u( 'an meng)s)ngkan kan'ung kemih se*elum ti'u(

se1a(a te(atu(0

8060 E?ALUASI

a'a taha+ -ang +e(lu 'ie=aluasi +a'a klien 'engan gangguan +emenuhan

eliminasi u(ine a'alah. menga1u +a'a tu,uan -ang hen'ak 'i1a+ai -akni a+akah

te('a+at C

&0 )la *e(kemih *e(u*ah. *e(kemih se(ing 'an se'ikit3se'ikit. +e(asaan ingin

ken1ing. menetes setelah *e(kemih0

$0 N-e(i -ang meneta+ atau *e(tam*ah

80 e(u*ahan 2a(na u(ine

BAB I?

ROSEDUR TINDAKAN KEERAWATAN

ADA ASIEN DENGAN MASALAH ELIMINASI URINE

90& ENGUMULAN URINE UNTUK BAHAN EMERIKSAAN


25/35

entingn-a +eme(iksaan 'engan *ahan u(ine te(se*ut *e(*e'a3*e'a. maka 'alam

+engam*ilan atau +engum+ulan u(ine ,uga 'i*e'akan sesuai 'engan tu,uann-a0 Di

anta(a 1a(a +engam*ilan u(ine te(se*ut anta(a lainC +engam*ilan u(ine *iasa.

+engam*ilan u(ine ste(il. 'an +engum+ulan selama $9 ,am0

engam*ilan u(ine ste(il me(u+akan +engam*ilan u(ine 'eCngan menggunakan alat

stie(il. 'ilakukan 'engan 1a(a katete(isasi atau 4ungsi su+(a+u*is -ang *e(tu,uan

mengetahui a'an-a in4eksi +a'a u(et(a. gin,al. atau salu(an kemih lainn-a0

engam*ilan u(ine *iasa me(u+akan +engam*ilan u(ine 'engan 1a(a mengelua(kan

u(ine se1a(a *iasa -aitu *uang ai( ke1il0 engam*ilan u(ine *iasa ini *iasan-a

'igunakan untuk +eme(iksaan ka'a( gula 'alam u(ine. +eme(iksaan kehamilan. 'an

lain3lain0

engam*ilan u(ine selama $9 ,am me(u+akan +engam*ilan u(ine -ang 'ikum+ulkan

'alam 2aktu $9 ,am. *e(tu,uan untuk mengetahui ,umlah u(ine selama $9 ,am 'an

menguku( *e(at ,enis. asu+an 'an )ut+ut. se(ta mengetahui 4ungsi gin,al0

A0 Alat

B)t)l +enam+ung *ese(ta +enutu+0

Etiket khusus0

B0 ()se'u( Ke(,a ! untuk +asien mam+u *uang ai( ke1il sen'i(i #

u1i tangan0

Jelaskan +()se'u( -ang akan 'ilakukan0

Bagi +asien -angti'ak mam+u sen'i(i untuk *uang ai( ke1il maka *antu untuk

*uang ai( ke1il ! lihat +()se'u( men)l)ng *uang ai( ke1il#. kelua(kan u(ine. setelah

itu tam+ung ke 'alam *)t)l0

Bagi +asien -ang mam+u untuk *uang ai( ke1il sen'i(i an,u(kan +asien untuk *uang

ai( ke1il *ia(kan u(ine -ang +e(tama kelua( 'ahulu. kemu'ian an,u(kan menam+ung

u(ine ke 'alam *)t)l0

atat nama +asien. 'an tanggal +engam*ilan *ahan +eme(iksaan0

u1i tangan0

90$ MENOLONG BUANG AIR KEIL DENGAN MENGGUNAKAN URINAL


26/35

Tin'akan +e(a2at 'engan mem*antu +asien -ang 'a+at *uang ai( ke1il sen'i(i 'i

kama( ke1il 'engan menggunakan alat +ena+ung !u(ineal# 'engan tu,uan

manam+ung u(ine 'an mengetahui kelainan 'a(i u(ine !2a(na. 'an ,umlah#0

Alat 'an *ahan C

&0 U(ineal0

$0 engalas0

80 Tisu0

()se'u( Ke(,a C

&0 u1i tangan .

$0 Jelaskan +()se'u( +a'a +asien0

80 asang alas u(ineal 'i *a2ah glutea0

90 he+as +akaian *a2ah +asien0

;0 "asang u(in1eal 'i *a2ah glutea+inggul atau 'i anta(a ke'ua +aha0

60 An,u(kan +asien untuk *e(kemih0

0 u1i tiangan. 1atat 2a(na. 'an ,umlah +()'uksi u(ine0

908 LANGKAH3LANGKAH MELAKUKAN KATETERISASI

Sa(ana 'an +e(sia+an +a'a 2anita 'an laki3laki

A0 Alat

a0 T()m)l ste(il *e(isi

*0 Gass ste(il


27/35

10 De++e(s ste(il

'0 Han's1)en

e0 u1ing

40 Nei(*e1ken

g0 inset anat)mis

h0 D)ek

i0 Katete( ste(il sesuai uku(an -ang 'i*utuhkan

,0 Tem+at s+esimen u(ine ,ika 'i+e(lukan

k0 U()*ag

l0 e(lak 'an +engalasn-a

m0 Dis+)sa*le s+uit

n0 Selimut

B0 O*at

a0 Aua'est

*0 Betha'ine

10 Alk)h)l


28/35

10 Usahakan ,angan sam+ai men-inggung +e((asaan +en'e(ita. melakukan

tin'akan ha(us s)+an. +e(lahan3lahan 'an *e(hati3hati

'0 Diha(a+kan +en'e(ita telah mene(ima +en,elasan -ang 1uku+ tentang +()se'u(

'an tu,uan tin'akan0

D0 en'e(it

en'e(ita telah mengetahui 'engan ,elas segala sesuatu tentang tin'akan -ang

akan 'ilakukan +en'e(ita atau kelua(ga 'iha(uskan menan'atangani in4)(me'

1)nsent0 enatalaksanaan C

&0 Men-ia+kan +en'e(ita C untuk +en'e(ita laki3laki 'engan +)sisi te(lentang

se'ang 2anita 'engan +)sisi ')(sal (e1um*ent

$0 Atu(lah 1aha-a lam+u sehingga 'i'a+atkan =isualisasi -ang *aik

80 Sia+kan 'e++e(s 'an 1u1ing . tuangkan *etha'ine se1uku+n-a

90 Kenakan han's1)en 'an +asang ')ek lu*ang +a'a genetalia +en'e(ita

;0 Mengam*il 'e++e(s 'engan +inset 'an men1elu+kan +a'a la(utan *etha'ine

60 Melakukan 'esin4eksi se*agai *e(ikut C

a'a +en'e(ita laki3laki C enis 'i+egang 'an 'ia(ahkan ke atas atau ham+i( tegak

lu(us 'engan tu*uh untuk melu(uskan u(eth(a -ang +an,ang 'an *e(kel)k aga(

katete( mu'ah 'imasukkan 0 'esin4eksi 'imulai 'a(i meatus te(masuk glans +enis

'an memuta( sam+ai +angkal. 'iulang sekali lagi 'an 'ilan,utkan 'engan alk)h)l0


29/35

a'a saat melaksanakan tangan ki(i memegang +enis se'ang tangan kanan

memegang +inset 'an 'i+e(tahankan teta+ ste(il0

a'a +en'e(ita 2anita C Ja(i tangan ki(i mem*uka la*ia min)(a. 'esin4eksi 'imulai

'a(i atas ! 1lit)(is #. meatus lalu kea(ah *a2ah menu,u (ektum0 Hal ini 'iulang 8

kali 0 'e++e(s te(akhi( 'itinggalkan 'ianta(a la*ia min)(a 'ekat 1lit)(is untukmem+e(tahankan +enam+akan meatus u(eth(a0

Lumu(i katete( 'engan ,ell- 'a(i u,ung me(ata sam+ai se+an,ang &% 1m untuk

+en'e(ita laki3 laki 'an 9 1m untuk +en'e(ita 2anita0 Khusus +a'a +en'e(ita laki3

laki gunakan ,ell- 'alam ,umlah -ang agak *an-ak aga( katete( mu'ah masuk

ka(ena u(eth(a *e(*elit3*elit0

Masukkan katethe( ke 'alam meatus. *e(samaan 'engan itu +en'e(ita 'iminta

untuk mena(ik na4as 'alam0

Untuk +en'e(ita laki3laki C Tangan ki(i memegang +enis 'engan +)sisi tegak lu(us

tu*uh +en'e(ita sam*il mem*uka )(i1ium u(eth(a ete(na. tangan kanan

memegang katete( 'an memasukkann-a se1a(a +elan3+elan 'an hati3hati

*e(samaan +en'e(ita mena(ik na4as 'alam0 Ka,i kelan1a(an +emasukan katete( ,ika

a'a ham*atan *e(henti se,enak kemu'ian 'i1)*a lagi0 Jika masih a'a tahanan

katete(isasi 'ihentikan0

Mena(uh nei(*e1ken 'i *a2ah +angkal katete( se*elum u(ine kelua(0 Masukkan

katete( sam+ai u(ine kelua( se'alam ; 5 5 $8 1m 'an selan,utn-a

'imasukkan lagi P3 8 1m0

Mengam*il s+esimen u(ine kalau +e(lu

Mengem*angkan *al)n katete( 'engan aua'est ste(il sesuai =)lume -ang te(te(a

+a'a la*el s+esikasi katete( -ang 'i+akai

Memksasi katete( C

a'a +en'e(ita laki3laki katete( 'iksasi 'engan +leste( +a'a a*')men

a'a +en'e(ita 2anita katete( 'iksasi 'engan +leste( +a'a +angkal +aha


30/35

Menem+atkan u()*ag 'item+at ti'u( +a'a +)sisi -ang le*ih (en'ah 'a(i kan'ung

kemih

Mela+)(kan +elaksanaan 'an hasil te(tulis +a'a status +en'e(ita -ang meli+uti C

Ha(i tanggal 'an ,am +emasangan katete(

Ti+e 'an uku(an katete( -ang 'igunakan

Jumlah. 2a(na. *au u(ine 'an kelainan3kelainan lain -ang 'itemukan

Nama te(ang 'an tan'a tangan +emasang

909 LANGKAH3LANGKAH EMASANGAN KONDOM KATETER

&0 enge(tian

Alat '(ainase u(ine ekste(nal -ang mu'ah 'igunakan 'an aman untuk mengali(kan

u(ine +a'a klien

$0 Tu,uan

a0 Mengum+ulkan u(ine 'an meng)nt()l u(ine ink)ntinen

*0 Klien 'a+at melakukan aktitas sik tan+a ha(us me(asa malu ka(ena

a'an-a ke*)1)(an u(ine !ng)m+)l#

10 Men1egah i(itasi +a'a kulit aki*at u(ine ink)ntinen

80 e(sia+an

a0 e(sia+an +asien

Mengu1a+kan salam te(a+eutik

$# Mem+e(kenalkan 'i(i

8# Men,elaskan +a'a klien 'an kelua(ga tentang +()se'u( 'an tu,uan tin'akan

-ang akan 'ilaksanakan0


31/35

9# en,elasan -ang 'isam+aikan 'imenge(ti klienkelua(gan-a

;# Selama k)munikasi 'igunakan *ahasa -ang ,elas. sistematis se(ta ti'ak

mengan1am0

6# Klienkelua(ga 'i*e(i kesem+atan *e(tan-a untuk kla(ikasi


32/35

Q Bantu klien +a'a +)sisi te(lentang0 Letakkan selimut 'iatas *agian tu*uh

*agian atas 'i tutu+ ekst(emitas *a2ahn-a 'engan selimut man'i sehingga han-a

genitalia -ang te(+a,an

Q Be(sihkan genitalia 'engan sa*un 'an ai(. ke(ingkan se1a(a men-elu(uh

Q Sia+kan '(ainase kant)ng u(ine 'engan menggantungkann-a ke (angka

tem+at ti'u(0

Q Dengan tangan n)nn ')minan genggam +enis klien 'engan kuat se+an,ang

*atangn-a0 Dengan tangan ')minan. +egang kantung k)n')m +a'a u,ung +enis

'an 'engan +e(lahan +asangkan +a'a u,ung +enis

Q Sisakan $.; sam+ai ; 1m (uang anta(a glan's +enis 'an u,ung k)n')m

Q Lilitkan *atang +enis 'engan +e(ekat elasti10

Q Hu*ungkan selang '(ainase +a'a u,ung k)n')m katete(

Q )sisikan klien +a'a +)sisi -ang aman

Q asien 'i(a+ihkan kem*ali

Q Alat 'i(a+ihkan kem*ali

Q Men1u1i tangan

Q Melaksanakan ')kumentasi C

atat tin'akan -ang 'ilakukan 'an hasil se(ta (es+)n klien +a'a lem*a(

1atatan klien

$# atat tgl 'an ,am melakukan tin'akan 'an nama +e(a2at -ang melakukan

'an tan'a tangan+a(a4 +a'a lem*a( 1atatan klien

90; BLADDER TRAINING

Denisi


33/35

+elatihan kan'ung kemih a'alah +e(a2atan teknik m)'ikasi +e(ilaku untuk

ink)ntinensia -ang meli*atkan menem+atkan +asien +a'a ,a'2al +e(gi ke t)ilet0

Inte(=al 2aktu anta(a *uang ai( ke1il se1a(a *e(taha+ meningkat untuk melatih

+asien untuk (emain

Tu,uan +elatihan kan'ung kemih 'igunakan untuk meng)*ati ink)ntinensia

men'esak kemih0 Men'esak ink)ntinensia te(,a'i ketika sese)(ang me(asakan

ke*utuhan ti*a3ti*a untuk *uang ai( ke1il 'an ti'ak 'a+at mengen'alikan ')()ngan

untuk melakukann-a 'an. se*agai aki*atn-a. tan+a sa'a( kehilangan u(in se*elum

mem*uat ke ke t)ilet

Tin'akan +en1egahan Ink)ntinensia 'a+at 'ik)nt()l melalui se,umlah +ilihan

+eng)*atan in=asi4 'an n)n3in=asi4. te(masuk latihan kegel. *i)4ee'*a1k. +elatihan

kan'ung kemih. )*at3)*atan. +e(angkat ink)ntinensia inse(ta*le. 'an +em*e'ahan0

Setia+ +asien ha(us men,alani +enuh 'iagn)stik ke(,a3u+ untuk menentukan ,enis

'an +en-e*a* ink)ntinensia 'alam (angka untuk menentukan ,alan te(*aik

+eng)*atan0

BAB ?

ENUTU

A0 KESIMULAN

Be(kemih me(u+akan +()ses +eng)s)ngan =esika u(ina(ia !kan'ung kemih#0 7akt)(3

4akt)( -ang mem+enga(uhi eliminasi u(ine a'alah 'iet. asu+an. (es+)n keinginan

a2al untuk *e(kemih ke*iasaan sese)(ang 'an st(ess +sik)l)gi0 Gangguan

ke*utuhan eliminasi u(ine a'alah (etensi u(ine. ink)ntinensia u(ine 'an enu(esis0

Se'angkan s-stem tu*uh -ang *e(+e(an 'alam +()ses eliminasi al=i atau *uang ai(

*esa( a'alah s-stem gast()intestinal *a2ah -ang meli+uti usus halus 'an usus*esa(0 Dalam +emenuhan ke*utuhan eliminasi al=i te(,a'i +()ses 'e4ekasi0 De4ekasi

a'alah +()ses +eng)s)ngan usus -ang se(ing 'ise*ut *uang ai( *esa(0 7akt)(34akt)(

-ang mem+enga(uhi eliminasi al=i anta(a lainC usia. 'iet. asu+an 1ai(an. aktitas.

ga-a hi'u+ 'an +en-akit0


34/35

B0 SARAN

Kita ha(us le*ih mem+e(hatikan ke*utuhan eliminasi u(ine 'an al=i 'alam

kehi'u+an kita Seha(i3ha(i0 Men,aga ke*e(sihan 'ae(ah tem+at kelua(n-a u(ine 'an

al=i0

DA7TAR USTAKA

&0 Gu-t)n0 Anat)mi si)l)gi

$0 D(0 H0 A*'u(au4. MMR0 Mate(i mata kuliah anat)mi s-stem u(ina(ia !$%&%#0

80 Ha(ma2atia 0 !$%%>#0 K)nse+ Dasa( emenuhan Ke*utuhan Eliminasi U(ine

! inte(net#

90 Asma'i0 Tehnik ()se'u(al Ke+e(a2atan K)nse+ 'an A+likasi Ke*utuhan Dasa(

Klien

;0 Ba(*a(a K)ie(00 7un'amental )4 Nu(sing0 !&:>;#

60 Oste(ga(' DR. Sei4t SE0 Oste(ga('s U()g-ne1)l)g- an' el=i1 7l))(

D-s4un1ti)n.;th e'0 Li+iin1)ltt Willian Wilkins. USA.&::$C $>;3:&


35/35

>0 Sault JW. T)e( WL. Sha1kles J"0 )st+a(tum u(ina(- (etenti)n0 A=aila*le atC

htt+C2220+u*me'0g)=0 A11esse' $; 7e*(ua(- $%%6

Disusun Untuk Memenuhi Salah Satu Tugas Mata Kuliah

Documents