1 Dissectie Geïllustreerde handleiding De afbeeldingen zijn zo gekozen dat bijna alle vermelde structuren erop te zien zijn. Inhoudstafel Regio pectoralis 2 Axilla 3 Bovenste lidmaat – Anterior 6 Bovenste lidmaat – Posterior 13 Buikwand 20 Rug 24 Regio glutea 29 Onderste lidmaat – Anterior 32 Regio femoris posterior en fossa poplitea 39 Regio cruris posterior 44 Planta pedis 48 Bronnen: - Dr. H. Jacobs, Prof. Ph. Moerman, Dr. C. Ostyn, Dr. C. Wonner, Dissectie-handleiding, Bachelor in de geneeskunde – Opleidingsfase 2, Vaardigheidscentrum Anatomie, Vesalius Instituut, 2014 - Schünke et al., Anatomisch Atlas Prometheus, Bohn Stafleu van Loghum, Houten, 2005 - Standing Susan (editor-in-chief), Gray’s Anatomy The Anatomical Basis of Clinical Practice, fortieth edition, Churchill Livingstone Elsevier, 2008
50
Embed
Dissectie Geïllustreerde handleiding - wikimedica.medica.be · Regio glutea 29 Onderste lidmaat – Anterior 32 Regio femoris posterior en fossa poplitea 39 Regio cruris posterior
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
1
Dissectie
Geïllustreerde handleiding
De afbeeldingen zijn zo gekozen dat bijna alle vermelde structuren erop te zien zijn.
Inhoudstafel
Regio pectoralis 2
Axilla 3
Bovenste lidmaat – Anterior 6
Bovenste lidmaat – Posterior 13
Buikwand 20
Rug 24
Regio glutea 29
Onderste lidmaat – Anterior 32
Regio femoris posterior en fossa poplitea 39
Regio cruris posterior 44
Planta pedis 48 Bronnen:
- Dr. H. Jacobs, Prof. Ph. Moerman, Dr. C. Ostyn, Dr. C. Wonner, Dissectie-handleiding, Bachelor in de geneeskunde – Opleidingsfase 2, Vaardigheidscentrum Anatomie, Vesalius Instituut, 2014
- Schünke et al., Anatomisch Atlas Prometheus, Bohn Stafleu van Loghum, Houten, 2005 - Standing Susan (editor-in-chief), Gray’s Anatomy The Anatomical Basis of Clinical Practice,
femoris kunnen nu van craniaal naar caudaal geïdentificeerd worden.
Zoek tuber ischiadicum en bekijk de spieren die erop vastzitten.
Foramen ischiadicum majus en foramen ischiadicum minus
Zoek lig. sacrotuberale en sacrospinale waardoor foramen ischiadicum majus (pars supra- en
infrapiriforrnis) en minus ontstaan.
Infrapiriform
N. cutaneus femoris posterior (nn. clunium inferiores);
N. ischiadicus;
A. glutea inferior en n. gluteus inferior;
Op lig. sacrospinale: a. en v. pudenda interna, n. pudendus;
M. obturatorius externus vind je onder m. quadratus femoris.
Suprapiriform
A. glutea superior, nervus en venen vind je onder m. gluteus medius;
M. gluteus minimus zit verscholen onder m. gluteus medius.
33
ONDERSTE LIDMAAT - ANTERIOR
Incisies
- Van SIAS naar tuberculum pubicum;
- Van het midden van vorige incisie naar caudaal over de patella tot op de tuberositas tibiae. Opgelet:
cutane zenuwen, weinig subcutaan vet aan de knie;
- Op de tuberositas tibiae de incisie naar lateraal en mediaal dwars verlengen;
- Dwarse incisie van binnen- naar buitenenkel; cave: belangrijke structuren eronder;
- Longitudinale incisie over margo anterior tibiae van tuberositas tibiae naar het midden van de dwarse
incisie aan de basis van de tenen;
- Longitudinale incisie aan het proximaal deeI van de tenen.
Cutane structuren
V. saphena magna vindt haar oorsprong in
de arcus venosus dorsalis pedis en loopt
voor de binnenenkel naar de mediale zijde
van de knie en van het bovenbeen om ter
hoogte van de lies te verdwijnen in de
hiatus saphenus. Proximale takken die
uitmonden in v. saphena magna: v.
saphena accessoria, vv. pudendae
externae, vv. epigastricae superficiales, v.
circumflexa ilium superficialis.
Rr. cutanei anteriores n. femoralis, takken
van de n. femoralis doorboren de fascia
lata iets boven m. sartorius.
N. cutaneus femoris lateralis, 1 - 2 cm
mediaal van de SIAS nog onder de fascia,
aIleen zijn eindtakken komen oppervlakkig.
N. saphenus komt op de knie meelopen
met v. saphena magna tot aan het mediaal
aspect van de voet.
N. peroneus superficialis komt door de
fascia aan het anterolateraal aspect,
halverwege het onderbeen en splitst in een
n. cutaneus dorsalis medialis en n.
cutaneus dorsalis intermedius.
De fascia lata omgeeft de dijspieren en
vormt aan de laterale zijde een pezige
band: tractus iliotibialis.
34
Femoralisdriehoek (trigonum femorale)
Definitie: Regio begrensd door lig. inguinale, mediale rand van m. sartorius en mediale rand van m.
adductor longus.
- Reinig en bestudeer:
m. sartorius;
m. adductor longus;
n. femoralis vind je lateraal van vorige structuren op m. iliopsoas. Samen komen zij onder het lig.
inguinale door de lacuna musculorum. Volg de musculaire en cutane takken. Let op voor a.
circumflexa femoris lateralis.
- Disseceer de takken van a. femoralis.
A. femoralis profunda met twee zijtakken: a. circumflexa femoris lateralis en medialis.
A. epigastrica inferior, a. circumflexa ilium, aa. pudendae externae.
Zoek op de bodem van de femoralisdriehoek volgende spieren: m. iliopsoas en m. pectineus.
35
M. quadriceps femoris
M. rectus femoris, m. vastus lateralis, m. vastus medialis, m. vastus intermedius: kun je maar gedeeltelijk zien.
Volg a. circumflexa femoris lateralis en haar takken.
- Let op bij het verwijderen van de fascia lata;
laat de tractus iliotibialis ter plaatse.
Adductorenkanaal
- M. sartorius goed losmaken.
Het kanaal heeft een gootvormige bodem,
gevormd door m. vastus medialis en de
adductoren. Het dak bestaat uit m.
sartorius.
- Snijd het fasciaal deel volgens het verloop van
de vaten door.
Bekijk de v. femoralis, a. femoralis en de
hiatus tendineus in m. adductor magnus.
De n. saphenus doorboort membrana
vasto-adductoria en verschijnt subcutaan
tussen de pezen van m. sartorius en
gracilis.
36
De adductoren of mediale groep
M pectineus, m. adductor longus en m.
gracilis zoeken, reinigen en bestuderen.
Identificeer de pes anserinus op de
binnenzijde van het scheenbeen.
N. obturatorius vind je in de spleet tussen
m. pectineus en m. adductor.
(A. obturatoria)
A. profunda femoris: loopt tussen de
adductoren; Onderweg geeft de arterie drie
aa. perforantes af die de posteriorzijde van
de dij bevloeien, en eindigt zelf als vierde a.
perforans. Ze voedt dus vrijwel aIle
dijspieren.
37
Extensoren van het onderbeen (dorsiflexie): Regio cruris anterior
- Alvorens de fascia cruris te verwijderen, ga je op zoek naar het retinaculum mm. extensorum superius
en inferius.
- Reinig de spieren; sommige (bv. m. tibialis anterior) ontspringen op de fascia.
M. tibialis anterior ligt het meest mediaal,
loopt onder de retinacula naar de mediale
zijde van de voet.
M. extensor digitorum longus, lateraal van
vorige spier, splitst onder de retinacula in
vier slippen voor de vier laterale tenen. M.
peroneus tertius komt meestal voor als een
additionele slip van deze spier en insereert
op metatarsaal V.
M. extensor hallucis longus ligt onder m.
tibialis anterior en m. extensor digitorum
longus en komt distaal tussen beide
tevoorschijn.
- Snijd de retinacula door en trek de spieren
naar lateraal, behalve m. tibialis anterior.
Zoek a. tibialis anterior op membrana
interossea; distaal wordt de arterie
overkruist door m. extensor hallucis longus.
Op de voetrug wordt a. tibialis anterior de
a. dorsalis pedis die tussen m. extensor
hallucis longus en m. extensor digitorum
longus ligt.
N. peroneus profundus, tak van n.
peroneus communis, doorboort m.
peroneus longus en m. extensor digitorum
longus ter hoogte van de fibulakop en
begeleidt a. tibialis anterior en a. dorsalis
pedis.
38
De evertoren van het onderbeen: Regio cruris lateralis
- Reinig m. peroneus longus en volg de pees naar distaal, zover mogelijk.
- Trek m. peroneus longus naar lateraal en posterior en reinig m. peroneus brevis; volg deze spier ook
naar distaal.
N. peroneus communis ligt op de fibulanek, in m. peroneus longus.
- Maak voorzichtig de vezels van m. peroneus longus los, zodat het verder verloop zichtbaar wordt.
N. peroneus profundus is reeds gedisseceerd. N. peroneus superficialis loopt tussen beide
peroneusspieren en komt subcutaan in het onderste derde van het been.
39
Dorsum pedis
Let op de arcus venosus dorsalis pedis waaruit de v. saphena magna en parva vertrekt.
- Leg n. peroneus superficialis bloot tot in de tenen.
Zoek n. peroneus profundus in de eerste intermetatarsaalruimte. Hij geeft op de enkel nog takken af
voor de tarsale gewrichten en voor m. extensor digitorum brevis.
- Reinig m. extensor digitorum brevis.
- Reinig a. dorsalis pedis en haar takken.
40
REGlO FEMORIS POSTERIOR EN FOSSA POPLITEA
Incisies
- Een dwarse incisie, een handbreedte onder de trochanter major;
- Een dwarse incisie, 4 cm onder de femurcondyle;.
- Beide incisies verbinden met een longitudinale incisie mediaan over de dij.
Cutane structuren
N. cutaneus femoris posterior verloopt onder de fascia vanaf de caudale rand van m. gluteus
maximus tot aan de kniekuil.
41
Regio femoris posterior
- Reinig de hamstrings: de vaatjes en zenuwen
die de spieren binnendringen moeten
behouden blijven.
Aa. perforantes zijn afkomstig van a.
femoralis profunda en de zenuwen van n.
ischiadicus met n. tibialis voor m.
semimembranosus, m. semitendinosus en
caput longum van m. biceps en peroneaal
gedeelte voor caput breve van m. biceps
femoris.
- Prepareer n. ischiadicus vrij met zijn splitsing
n. peroneus communis en n. tibialis.
- Reinig m. adductor magnus.
Vind de aa. perforantes.
Takken van a. circumflexa femoris medialis
komen tussen m. quadratus femoris en m.
adductor magnus tevoorschijn.
42
Fossa poplitea
Bepaal de grenzen.
Zoek de uitmonding van v. saphena parva
in v. poplitea en n. cutaneus surae
medialis; volg hem naar n. tibialis.
N. peroneus communis loopt aan de rand
van m. biceps, kruist de laterale kop van m.
gastrocnemius en geeft n. cutaneus surae
lateralis af.
N. tibialis ligt het oppervlakkigst in de fossa,
geeft musculaire takken voor de kuitspieren
en ook enkele articulaire takken.
43
- V. poplitea en a. poplitea worden nu gereinigd. A. poplitea, het diepst gelegen, geeft vijf constante takken af voor het kniegewricht en twee
spiertakken alvorens te splitsen in a. tibialis anterior en posterior. A. genus superior medialis en lateralis lopen proximaal van de gastrocnemiuskoppen en onder de
hamstrings naar voor. A. genus inferior medialis en lateralis lopen onder de gastrocnemiuskoppen naar anterior. A. genus media wordt afgegeven aan de anteriorzijde van a. poplitea en doorboort het lig. popliteum
obliquum. Aa. surales lopen naar de beide gastrocnemiuskoppen.
44
REGlO CRURIS POSTERIOR
De massa van de kuit wordt gevormd door m. soleus en m. gastrocnemius.
Voel de achillespees en het posteriorvlak van de calcaneus.
Incisies
- Een dwarse incisie, 4 cm onder de femurcondylen;
- Een dwarse incisie van binnen- naar buitenenkel, over het posteriorvlak van de calcaneus;
- Beide incisies verbinden met een longitudinale incisie mediaan over de kuit.
Cutane structuren
V. saphena parva komt van de achterzijde
van de buitenenkel en vloeit in de kniekuil
in de v. poplitea.
N. suralis vergezelt de cutane vene
ongeveer halverwege de kuit en ontstaat uit
n. cutaneus surae medialis en een tak van
n. cutaneus surae lateralis. Geeft rr.
calcanei laterales af en eindigt als n.
cutaneus dorsalis lateralis voor de laterale
voetrugrand.
N. peroneus communis loopt subcutaan
posterieur van de fibulakop.
45
Flexoren van bet onderbeen (plantaire flexie en inversie)
De regio cruris posterior wordt in een diepe en een oppervlakkige loge onderverdeeld door het diep blad
van de fascia cruris.
- Reinig m. gastrocnemius.
Bekijk zijn bevloeiing en bezenuwing.
Volg de vaatzenuwbundel vanuit de fossa
poplitea tot waar hij onder de boogvormige
oorsprongspees van m. soleus verdwijnt.
M. popliteus vind je proximaal van m.
soleus op de tibia-achtervlakte.
- De twee koppen van de spierstomp maken we
los uit elkaar naar distaal.
Hieronder vinden we m. plantaris en m.
soleus.
46
.
- M. soleus wordt 1 cm van zijn oorsprong op
de linea m. solei losgesneden en naar
lateraal geklapt.
A. poplitea zal juist onder de oorsprong van
m. soleus splitsen in a. tibialis anterior en
posterior; zoek de splitsing.
A. tibialis anterior loopt proximaal van
membrana interossea naar de voorzijde.
A. tibialis posterior geeft proximaal a.
peronea af en loopt verder in de kuit tussen
m. flexor digitorum longus en m. flexor
hallucis longus , vergezeld van n. tibialis.
.
Onder voomoemde spieren ligt m. tibialis
posterior die m. flexor digitorum longus van
lateraal naar mediaal onderkruist voor hij
aan de binnenenkel komt.
47
Bekijk de topografie van de diepe flexoren en de vaatzenuwbundel aan de binnenenkel overdekt
door het retinaculum flexorum.
48
PLANTA PEDIS
Incisies
- Overlangs van de hiel naar de basis van de 3de teen;
- Dwars aan de basis van de tenen.
Cutane structuren
- Maak de aponeurosis plantaris zuiver.
Zoek n. digitalis plantaris proprius van de hallux aan de mediale kant van de voetzool en n. digitalis
plantaris proprius van de kleine teen aan de laterale kant van de voetzool.
Vind ook tussen de slippen de andere nn. digitales plantares communes met de vergezellende aa.