DEN İ M EFEKTLEND İ RME YÖNTEMLER İ HAZIRLAYAN: DEMET KÜÇÜK-17320906156 DERS: SEM 770-SEMİNER DERSİ DANIŞMAN: DOÇ. DR. ONUR BALCI Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Tekstil Mühendisliği Anabilim Dalı Mayıs 2017 31.05.2017 1
48
Embed
DENİM EFEKTLENDİRME YÖNTEMLERİtm.ksu.edu.tr/depo/duyuru_belge/sunum-1-demet... · İÇİNDEKİLER 1. GİRİŞ 2. DENİMDE MEKANİK VE KİMYASAL YOLLA EFEKT VERME 2.1 Resin (Reçine)
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
DENİM EFEKTLENDİRME
YÖNTEMLERİ
HAZIRLAYAN: DEMET KÜÇÜK-17320906156
DERS: SEM 770-SEMİNER DERSİ
DANIŞMAN: DOÇ. DR. ONUR BALCI
Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi,
Fen Bilimleri Enstitüsü
Tekstil Mühendisliği Anabilim Dalı
Mayıs 2017
31.05.2017 1
İÇİNDEKİLER 1. GİRİŞ
2. DENİMDE MEKANİK VE KİMYASAL YOLLA EFEKT VERME
2.1 Resin (Reçine)
2.2 Yaş İşlemler
2.2.1Rinse Yıkama
2.2.2 Enzim Yıkama
2.2.2.1 Asidik Selülazlar
2.2.2.2 Nötral Selülazlar
2.2.3 Taş Yıkama
2.2.4 Ağartma Efekti
2.2.4.1 Sodyum Hipoklorit (NaOCl)- Hipo Ağartması
2.2.4.2 KMnO4 (Potasyum Permanganat) Ağartması
2.2.4.3 Enzimatik Ağartma
2.2.5 Parça Boyama
2.2.6 Tint Boyama
2.2.7 Ozon İle Yıkama
2.3 Kuru İşlemler
2.3.1 Zımpara
2.3.2 Kumlama
2.3.3 Lazer İle Efektlendirme
31.05.2017 2
1. GİRİŞ 19. yüzyılın ortasında Levi Strauss tarafından
üretilen denim ya da bilinen adıyla ‘Blue Jean’,ilk kez Amerika’da maden işçileri içinüretilmiş olan pantolon çeşididir. Sağlamlılığıve kiri saklama özelliği sayesinde kısa süredediğer çalışma alanlarında da kullanımıyaygınlaşmıştır.
2.1 Resin (Reçine) Genellikle ilk proses olarak uygulanır.
Sprey tabancası ile veya daldırmametoduyla yapılır.
Çok koyu yıkamalar istendiğinde rengikoyuda tutmak için kullanılır. Örneğinsadece 10 dakika ön yıkamadan oluşan birproses, resinli kumaşa yapıldığında, renkdaha koyuda kalır.
31.05.2017 14
31.05.2017 15
Zımpara yapılan bölgelerde daha iyi sonuç
alınması için yapılır.
Daldırma yöntemi ile yapılan resin daha
çok kırışıklık efekti (wrinkle) almak için
veya sert tuşeler elde etmek için
kullanılır.
31.05.2017 16
2.2 Yaş İşlemler
2.2.1 Rinse yıkama
Klasik bir denim yıkama prosesinde
kurutma öncesi yapılan son işlem adımıdır.
Yumuşatma ile ürün üzerinde istenen tuşe
efektinin verilmesi sağlanır. Kullanılan
yumuşatıcı maddeler, kumaşın belirli bir
yumuşaklık ve dökümlülüğe sahip olmasını
sağlar.
31.05.2017 17
31.05.2017 18
Ham Kumaş RinseYıkama Efekti
2.2.2 Enzim yıkama
Daha canlı ve yıpranmamış jean eldesi için,
enzimlerin kullanıldığı yıkama prosesleri
büyük önem taşımaktadır. Böylece denim
ürünlerin ömrü de artmış olmaktadır.
31.05.2017 19
Ham Kumaş Enzim Yıkama Efekti
Denim ürünlerde boya sökme amacıyla
(enzim ile taş yıkama ya da sadece enzim
ile yıkama prosesinde) kullanılan enzim
‘selülaz’ enzimidir. Bio-parlatma (enzimatik
tüy dökme) işleminde daha çok asidik
selülazlar tercih edilirken, denim kumaştan
mamül ürünlere uygulanan enzimatik taş
yıkama prosesinde veya taş
kullanılmaksızın sadece enzim ile
gerçekleştirilen yıkamalarda nötral selülaz
enzimleri tercih edilmektedir.
31.05.2017 20
31.05.2017 21
Ham Kumaş Enzim Yıkama
2.2.2.1 Asidik selülazlar,
45-55°C’de ve 4,5-5,5 pH aralığında
maksimum etki gösterirler. pH 6’ya
çıkıldığında ise, renk sökme etkisi
%40’ların altına düşmektedir.
31.05.2017 22
2.2.2.2 Nötral selülazlar,
50-60°C ‘de ve 6-8 pH aralığında
maksimum etki gösterirler. En büyük etkiyi
pH 6’da sağlamakla birlikte, pH 7-7,5
arasında renk sökme etkileri %90’ların
üzerindedir.
31.05.2017 23
2.2.3 Taş Yıkama
Ürün üzerinde istenen eskimiş veya
yıpranma efektleri bu bölümde
gerçekleşmektedir. Ayrıca işletmelerde
mekanik sürtünme etkisini artırmak
amacıyla ponza taşı da kullanılır. Efekti çok
fazla olan bir üründe ise enzim ve taş
birlikte kullanılmaktadır.
31.05.2017 24
Taş kullanılarak yapılan yıkamanın
avantajları:
Kısa yıkama süresi
Yumuşak ve dolgun tuşe
Düşük maliyet
Yüksek mekanik etki
İndigo boyalı ürünlerde gri nüanslı etki,
31.05.2017 25
Taş kullanılarak yapılan yıkamanın
dezavantajları:
Taş tozu
Makine aşınması
Taşların ayıklanmasının zorluğu olarak
sıralanabilmektedir.
31.05.2017 26
31.05.2017 27
Ham Kumaş Taş Yıkama
2.2.4 Ağartma Efekti
Oksidasyon işlemiyle boya sökme
prosesidir. Boya sökümü düzgün şekilde
veya gerekli bölgelere yapılabilir. Açık
renkte, orta renkte ve koyu renkte
ağartma olmak üzere genelde 3
kategoride olur.
31.05.2017 28
2.2.4.1Sodyumhipoklorit(Na
OCl) - Hipo ağartması
Boyar maddeler arasında, hiponun
kükürt ile girdiği reaksiyon, indigo ile
olana göre daha hızlıdır. Bu sebeple kükürt
zemin(bottom) veya üst boyamalı(topping)
kumaşlarda, hipo önce kükürt boyar
maddeyi uzaklaştırır. Potasyum
Permanganat ağartmasına kıyasla, hipo ile
ağartma da renk tonu daha mavi olur.
31.05.2017 29
2.2.4.2 KMnO4 (Potasyum
permanganat) ağartması
Ağartıcı, önce indigo ile reaksiyona
girdiğinden, permanganat ağartması, hipo
ağartmasına göre daha gri bir renk tonu
verir. Nötralizasyon yapılmadan önce nasıl
bir renk elde edildiği görülemez.
31.05.2017 30
2.2.4.3 Enzimatik ağartma
Ağartıcı enzim sadece indigo ile
reaksiyona girerek enzimatik ağartma
yapar. Mukavemet kaybına sebep olmaz.
Sadece indigoya etkidiği için, kükürt boyar
madde içeren denim kumaşlarda, gri
renk tonunun korunmasını sağlar.
31.05.2017 31
31.05.2017 32
Ham Kumaş Ağartma Kumaş
2.2.5 Parça Boyama
Ham veya ön terbiyesi yapılmış örgü veya
dokuma kumaşlardan mamul ürünlerin
direkt, pigment veya reaktif
boyarmaddelerle istenilen renklere
boyanması işlemidir.
31.05.2017 33
2.2.6 Tint Boyama
Ürüne sararmış veya kirli görünüm
kazandırmak amacıyla tüm yıkama
işlemlerinden sonra yapılabilen ek bir
boyama işlemidir. Tint boyama ile istenilen
renk ve nüansta kirlenmiş görüntüsü
almak mümkündür.
31.05.2017 34
2.2.7 Ozon ile yıkama
İndigo ile boyanmış denim kumaşınrenginin açılması ve kumaşın ağartılmasıiçin ozon yöntemi kullanılmaktadır. FarklıpH, sıcaklık ve nem oranlarındagerçekleştirilen çalışmada farklı sürelerlede çalışılarak renk açılmaları gözlenmiştir.Oldukça kısa bir sürede ozonun denimağartma üzerindeki başarısı kanıtlanmışbulunmaktadır.
31.05.2017 35
31.05.2017 36
Ozon makinesi
1. Su çıkış konteynırı
2. Çıkış fuları
kontrolleri
3. Giriş fuları
kontrolleri
4. Su giriş konteynırı
5. Kumaş toplama
cihazı
6. Kapı
7. Ozon kamarası
8. Kumaş toplama
cihazı
9. Kumaş besleme
cihazı
2.3 Kuru İşlemler
2.3.1 Zımpara
Ham denim giysiye yapılan zımpara işlemi,kuru işlemlerin başında gelmektedir. Zımparayapılacak giysi, hava yastıkları ile şişirilebilen,“manken” denilenaparatlara yerleştirilir. Seçilen modele göre,zımpara ile aşındırma yapılır.
31.05.2017 37
Standardı koruyabilmek ve üretim hızınıartırmak amacı ile zımpara işlemi yapanrobotlar geliştirilmiştir. Sadece standartbazı desenleri çıkaran bu robotlar, üretimhızlarını oldukça artırmış olsa da, doğaleskitmelerin yerini hiç bir şeyinalamayacağı denim dünyasında, otomasyonbir yere kadar kullanılabilecektir.