đề tài thu hút FDI

8/2/2019 ti thu ht FDI

1/101

mt s gii php nhm tng cng thu ht FDI ca EU, M, Nht vo VitNam

V NGC TON TC18 A3 GVHD: PGS.TS V CH LCHTTP://SINHVIENNGANHANG.COM

1

LI NI U K t khi VitNam banhnh lut khuyn khch u t nc ngoi u

t nc ngoi nm 1987, hot ng u t trc tip nc ngoi chim mtv tr quan trng trong hot ng u t pht trin ca nc ta. u t trctip nc ngoi (FDI) ng gp ng k cho ngn sch, gii quyt cng nvic lm, v c bit chuyn giao cho Vit Nam nhng cng ngh hin i vtng i hin i so vi khu vc v th gii. y l khu vc nng ng cann kinh t nc ta, chim t trng ng k trong GDP ca nc ta, n cngvi kinh t quc doanh to ng lc cho nn kinh t pht trin.

Chnh v vy, Vit Nam k t khi ban hnh lut khuyn khch u tnc ngoi n nay khng ngng sa i, b sung, hon thin v to iukin tt cho hot ng FDI c din ra mt cch thun li nht. Vit Nam khng ngng hc hi kinh ngim FDI ca cc nc trn th gii, t chc cccuc hp vi cc nh u t nc ngoi gii quyt nhng kh khn, vngmc m h gp phi. Tt c nhng iu khng ngoi vic nhm tng cng

thu ht FDI vo Vit Nam. Trong thi k hin nay, thi k kh khn cho Vit Nam trong vic thu

ht FDI, thi k Trung Quc c coi l: "thi nam chm thu ht vn". ivi ta mt nn kinh t nh v gn k th kh khn trong hot ng thu htFDI l iu tt yu. Cng thm thi k m m ca kinh t Nht, mt trongnhng nh u t truyn thng v chim t trng ln ca khu vc th lung

vn FDI vo Vit Nam cng thm kh khn mt khc cc nc trrong khuvc hin nay khng ngng thay di chnh sch thu ht FDI ca theo xu hngngy cng to iu kin thun li hn cho cc nh u t vo. Do cc ncny cn phi thu ht FDI khi phc li nn kinh t k t su v khnghong khinh t ti chnh nm 1997. Trong khi cc nc ASEAN ang tchcc ci thin mi trng u t th Vit Nam vn c mc cc ph rt cao so

vi khu vc, n c: vn v cc ph internet, cc ph vn ti... . iu


2/101



2

khin ta phi tng cng hn na quan h hp tc vi cc nc, cc khu vctrn th gii c bit l EU, Nht v M... y l ba trung tm kinh t ln cath gii. V vy, cn tng cng kh nng thu ht FDI t nhng khu vc ny.

Trong khun kh ca ti ny ch cp n mt s gii php nhmtng cng kh nng thu ht FDI t EU, Nht v M vo VitNam .

Ni dung ca n bao gm ba chng, c khi qut nh sau: Chng 1: c im v v tr ca EU, M, Nht Bn trong lnh vc FDI. Chng 2: Thc trng thu FDI ca EU, M, Nht vo VitNam

thi gian qua.

Chng 3: Mt s gii php nhm tng cng kh nng thu ht FDIca EU, M, Nht vo Vit Nam trong thi gian ti.


3/101



3

Chng I

c im v v tr ca eu, m, nht bn

trong lnh vc fdi

I. KHI NIM V TC NG CA U T TRC TIP NC NGOI

1. Khi nim u t trc tip ra nc ngoi ngy cng pht trin rt mnh m v tr

thnh mt trong nhng khuynh hng ch yu ca quan h hp tc kinh tquc t. Nguyn nhn ch yu ca thc trng ny l do tnh hiu qu m phng thc kinh doanh c bit ny mang li v do s pht trin ngy cngtng cc mi quan h gia cc quc gia, k c gia cc quc gia c ch chnh tr khc nhau.

Do yu cu qun l v m v nng cao hiu qu u t, mi quc giau c vn bn php lut ring iu chnh quan h u t nc ngoi,trong c cp n khi nim ca lnh vc kinh t ny.

Lut u t nc ngoi ca Vit Nam (Ban hnh nm 1987, iu chnhnm 1990, 1992 v 2000) nh ngha nh sau: "u t nc ngoi l viccc t chc, c nhn nc ngoi trc tip a vo Vit Nam vn bng tinnc ngoi hoc bt k ti sn no khc c Chnh ph Vit Nam chp nhn hp tc kinh doanh trn c s hp ng hoc thnh lp x nghip lindoanh, x nghip 100% vn nc ngoi theo qui nh ca Lut ny". ( ycn lu rng Lut u t nc ngoi ca Vit Nam ch trc tip iu chnhquan h kinh t u t trc tip nc ngoi nn nh ngha trn cng chnh lnh ngha ca u t trc tip nc ngoi).

T , chng ta c th hiu u t trc tip nc ngoi l vic cc nhu t (php nhn hoc c nhn) a vn hay bt k hnh thi gi tr no vonc tip nhn u t thc hin cc hot ng sn xut, kinh doanh, dchv nhm thu li nhun hoc em li cc hiu qu x hi.


4/101



4

2. Tc ng ca u t trc tip nc ngoi 2.1. i vi nc ch u t 2.1.1. Cc tc ng tch cc

i vi nc u t, u t trc tip nc ngoi em li li nhun caohn trong nc. y l vn quan trng hng u i vi cc nh u t.Vic u t ra nc ngoi lm cho yu cu tng i v lao ng trongnc gim hay nng sut gim. Ngc li, tng li nhun thu c t u tra nc ngoi tng, li sut i vi yu t lao ng gim v yu t t bntng. Nh vy, thu nhp t vic u t nc ngoi c s ti phn phi thu

nhp quc ni t lao ng thnh t bn.

Trong qu trnh u t ra nc ngoi, u t trc tip nc ngoi kchthch vic xut khu trc tip thit b my mc. c bit l khi u t vo ccnc ang pht trin c nn cng nghip c kh lc hu hoc khi cc cng tym cung cp cho cc cng ty con nc ngoi my mc thit b, linh kin, ph tng v nguyn liu. Nu cng ty ca nc u t mun chim lnh thtrng th u t trc tip nc ngoi tc ng vo vic xut khu cc linhkin tng quan, cc sn phm tng quan tng tng kim ngch xut khu.

i vi nhp khu, nu cc nc u t u t trc tip vo ngnh khaithc ca nc ch nh, h c c nguyn liu gi r. Trong iu kin nhpkhu ngang nhau, h c th gim c gi so vi trc y nhp t nckhc. Nu s dng gi lao ng r ca nc ngoi sn xut linh kin rixut v trong nc sn xut thnh phm, h c th gim c gi thnh phm m trc y h phi nhp khu.

Trong di hn, vic u t ra nc ngoi s em li nh hng tch cccho cn cn thanh ton quc t ca nc u t. l do vic xut khu thit b my mc, nguyn vt liu... cng vi mt phn li nhun c chuyn vnc em ngoi t tr li cho nc u t. Cc chuyn gia c tnh thigian hon vn cho mt dng t bn trung bnh l t 5 n 10 nm.


5/101



5


6/101



6

2.1.2. Cc tc ng tiu cc Nh trn phn tch th u t trc tip ra nc ngoi gip ci thin

cn cn thanh ton quc t ca nc i u t nhng l tc ng tch cc

trong di hn. Trc mt, do s lu ng vn ra nc ngoi m vic u ttrc tip ny li gy ra nh hng tiu cc tm thi cho cn cn thanh tonquc t. Nguyn nhn l do trong nm c u t ra nc ngoi, chi tiu bnngoi ca nc u t tng ln v gy ra s thm ht tm thi trong cn cnthanh ton ngn sch. V vy, n khin mt s ngnh trong nc skhngc u t y .

Mt yu t nh hng tiu cc khc na l vic xut khu t bn cnguy c to ra tht nghip nc u t. Hy xem xt mt trong nhngnguyn nhn m cc nh t bn u t ra nc ngoi l nhm s dng laong khng lnh ngh, gi r ca nhng nc ang pht trin. iu ny ttyu lm tng tht nghip c cu trong s lao ng khng lnh ngh ca ncu t. Thm vo , nc s ti li c th xut khu sang nc u t hoc

thay cho vic nhp khu trc y t nc u t, h t sn xut c hngho cho mnh cng lm cho nguy c tht nghip ny thm trm trng. Xuhng gim mc thu mn nhn cng nc ch u t v tng mc thucng nhn nc s ti dn n s i khng v lao ng nc u t vquyn li lao ng nc ch nh.

Tm li, c mt s tc ng khng tt ti cn cn thanh ton quc t

hay lm gia tng t l tht nghip ca vic cc nh t bn u t ra ncngoi song khng v th m khuynh hng ny c chiu hng b gim st. p ng yu cu thc t v v nhng li ch to ln v lu di m hnh thcu t ny mang li, nht nh u t trc tip nc ngoi vn s ngy cngc pht trin mnh m. 2.2. i vi nc tip nhn u t

2.2.1 Tc ng tch cc


7/101



7

i vi cc nc ang pht trin, tc dng ch yu ca u t trc tipnc ngoi l lm tng thm tch lu v b p vo l hng ngoi t. Do thunhp ca cc nc ny cn thp nn tch lu thp trong khi t l t bn u ra

li cao. Mun t c t l tng trng kinh t nht nh (l t l tch lu tri t l t bn u ra) th mt trong nhng bin php l phi h t l t bnu ra. Bin php ny yu cu phi nng cao trnh k thut v qun l vu t trc tip nc ngoi c th p ng c i hi ny. Bn cnh t ltch lu thp, cc nc ang pht trin cn thiu nhiu ngoi t. Do vy,khng th p ng c nhu cu nhp khu u t thit b, u t trc tip

nc ngoi cng lp c l hng ny. Ngoi ra u t trc tip nc ngoi cn c th ko theo u t trong

nc. Khi nc ngoi u t vo cc cng trnh h tng c s, cc ngnhcng nghip s thc y nc s ti u t. Nh vy, n cng lm tng thmvic lm cho cc nc ny.

Li ch quan trng m u t trc tip nc ngoi mang li l cng

ngh k thut hin i, trnh qun l tin tin c th thc y s i mi kthut trong cc nc ang pht trin, gp phn lm tng nng sut cc yu tsn xut, khai thc v s dng hiu qu hn ngun ti nguyn thin nhin,thay i kt cu sn phm, pht trin cc ngnh ngh mi, c bit l ccngnh c hm lng cng ngh cao. N c tc ng ln lao i vi qu trnhcng nghip ho v tng trng kinh t cc nc ang pht trin.

2.2.2. Tc ng tiu cc Nh chng ta phn tch th khng th ph nhn c nh hng tchcc i vi thu chi quc t ca nc s ti m u t trc tip nc ngoi em li, nhng xt v lu di, vic cc cng ty xuyn quc gia (TNCs) emvn n u t v hng nm li chuyn li nhun v nc s to ra gnh nngngoi t i vi cc nc ny, c bit l sau khi TNCs thu hi vn.

Bn cnh , vn vic lm cng phi lc no cng i theo chiu hngmong i ca chng ta, nhng nc tip nhn vn u t. Nhng nm gn


8/101



8

y, do s pht trin ca khoa hc cng ngh, lao ng khng lnh ngh tr nn c hiu sut thp. Thc t cho thy, cc cng ty c vn FDI nhn chung ts dng lao ng ti ch (tr nhng doanh nghip gia cng xut khu hoc

doanh nghip ch s dng cng nhn vi lao ng gin n, d o to) v h gi thnh sn phm, h s dng phng thc sn xut tp trung t bnnhiu hn. N c tc ng lm gim vic lm, i ngc vi chin lc viclm ca cc nc ang pht trin.

Mt khc na, trong vic thu ht u t trc tip nc ngoi, cc ncs ti cn phi chu nhiu thit thi. Cc ngnh cng nghip mi m, hin i

ca cc nc cng nghip pht trin c iu kin xut hin nhng qucgia ny song ch yu li b cc nc u t kim sot, kt cu kinh t th b ph thuc vo i tng ngnh hng sn xut m nc u t quyt nhkinh doanh.

Khng ch c vy, s dch chuyn nhng k thut cng ngh km tintin, tiu hao nhiu nng lng t cc nc u t gy ra nhim mi

trng nghim trng, ti nguyn thin nhin b khai thc qu mc... Tm li, trong vic thu ht u t trc tip nc ngoi, nc s ti va

c li li va b thit hi. Gii quyt vn ny hi ho nh th no honton ph thuc vo chnh sch, sch lc v chin lc thu ht u t trctip nc ngoi. Nu nc s ti xy dng c mt k hoch u t c thv khoa hc th vic thu ht cng nh s dng ngun vn u t ny s mang

li hiu qu rt cao. 2.3. Tc ng ca u t trc tip nc ngoi i vi kinh t x hi Vit

Nam.

* u t nc ngoi to thun li cho vic tip cn v m rng thtrng quc t, nng cao nng lc sn xut ca Vit Nam. Khng tnh dukh, kim ngch xut khu ca khu vc u t trc tip nc ngoi chim 24%

tng kim ngch xut khu ca c nc.


9/101



9

* u t trc tip nc ngoi gp phn tch cc chuyn dch c cukinh t theo hng CNH- HH. Theo thng k t c quan qun l u tnc ngoi vi u t nc ngoi tp trung 50,5 % vo lnh vc cng nghip

v xy dng, cn li 45,5% vo dch v. y l nhn t quan trng to nn schuyn dch c cu kinh t theo hng nng cao t trng cng nghip v dchv.

* Thng qua u t nc ngoi hnh thnh cc KCN v KCX

* Cc doanh nghip u t n c ngoi gp phn gii quyt viclm cho gn 40 vn lao ng trc tip, khng k khong 1 triu lao ng gintip khc 9 theo cch tnh ca WB, c 1 lao ng trc tip to ra vic lm chokhong 2-3 lao ng gin tip trong xy dng v cung ng cc loi dch v khc).

* u t nc ngoi gp phn ph th bao vy cm vn ca mt sth lc phn ng quc t, nng cao quan h hp tc quc t, tng cng thv lc ca Vit Nam trong tin trnh hi nhp quc t v khu vc.

* u t nc ngoi ch yu tp trung vo cc a phng c iukin c s h tng thun li hn nh TP. H Ch Minh, H Ni, ng Lai ... gp phn lm cho trng im kinh t c tc ng tng trng cao, to nglc li ko cho cc vng xung quanh pht trin theo.

* u t nc ngoi php phn chuyn giao cng ngh sang Vit Nam nhng cng hin i v tng i hin i so vi khu vc v th gii.y l yu t rt quan trng cho ta thc hin CNH- HH t nc.II . NHNG C IM NI BT CA EU, M, NHT TRONG VN U T

TRC TIP RA NC NGOI I VI NN KINH T TH GII

1. Mt s c im ni bt ca EU trong lnh vc FDI vi Th gii Khu vc EU c mt vi c im quan trng, trong lnh vc u t EU

cng l mt trong ba nc trng im trong lnh vc u t ra nc ngoi. Vvy, khng ngng cc nc v vng lnh th nghin c EU m rng

quan h, iu kin thn li cho dng FDI chy vo.


10/101



10

c im ni bt nht ca EU l s lin kt kinh t x hi cht ch.y l khu vc duy nht th gii cho n nay s dng ng tin chung Chuu trong ni b khi, chnh sch tin t cng c s dng chung chng hn:

vn v li sut, vn v t gii hi oi... iu ny to iu kin thun lcho nh u t tham gia u t t ngoi khi u t vo khu vc v thm chngay c cc nh u t ti ni b khi cng d dng u t trong khi. Bi v,cc nh u t d dng chuyn tin ca mnh sang cc nc trong ni b khido khng c t gi hi oi gia cc nc.

Khu vc EU c sc mnh kinh t ln. Nu GDP ca EU cng thm NA

UY, THU S v ICELAND vo khong 8.000 t $ gp i khu vc ASEANcng thm Nht, Hn Quc, Trung Quc v i Loan. Trong khi dn s cakhu vc ny nh hn rt nhiu so vi khu vc Asean v Trung quc. iu chng t khu vc EU c tim lc kinh t mnh nh tth no. Tim lc kinht mnh cng thm s nng ng ca khu vc ny ng gp rt ln cho stng trng kinh t ca th gii. Hin nay, Vit Nam thu ht FDI ca EU cn

rt hn ch so vi tim nng ca hai khu vc, do chng ta cn phi tngcng hn na trong vic thu ht FDI ca EU.

Cng ngh cao ca th gii c tp trung EU. y l khu vc cngngh ngun ca th gii. iu t ra cho pha Vit Nam l: thu ht FDIca EU th ta cn phi c mt i ng trnh k thut cao mi c khnng tip cn cng ngh hin i ca khu vc ny.

S pht trin cao v kinh t x hi , trnh vn ho, u t rt lntrong ni bi khi... l nhng c im kinh t x hi ni bt chung caEU. Ngoi ra ta cn thy c in khinh t ring ca tng nc v d: cim kinh t c, nc c tim lc kinh t mnh th ba th gii m ch yu pht trin mnh v cc doanh nghip va v nh so vi quy m ca th gii.y l iu rt ng ch ca kinh t c, n t ra cho VitNam l: trong

qu trnh thu ht FDI ca c ta phi c cc d n c quy m khng qu ln


11/101



11

khng ph hp vi yu cu t ra i vi cc nh u t. C l y l khkhn cho ta trong vic thu ht FDI t c bi cc nh u t c truyn thngu t vo cc d n c quy m nh th rt hn ch u t sang cc khu vc

khc cch qu xa.EU bao gm nhng nc c trnh pht trin tng i ng u

nhau vo loi cao nht Th gii. V vy, cng vi xu hng chung ca Thgii l u t pht trin gia cc quc gia ny chim trn 3/4 ton b FDI trnTh gii, iu d hiu khi ta thy u t ni b khi EU chim t trng lnng thi ngy cng gia tng gia cc quc gia tong ni b khi

Hin nay khong mt na dng vn u t t cc nc EU c thchin trong ni b khi EU ngy cng c gia tng chim t trng t 19,7%dng vn FDI ton cu nm1995 tng ln 48,1% nm 2000 t con s trn550 t $.

u t di hnh thc mua li v sp nhp pht trin mnh v quy m,s lng v t k t sau cn bo ti chnh tin t Chu nm1997. Tnggi tr mua li v sp nhp ca EU trrong nm 1998 t 332 t $ bng 80%dng vn FDI ca EU, gp 3,5 ln nm 1995. Tuy nhin, hot ng mua liv sp nhp c xu hng nc ngoi trng li t cui nm 2001. L do, vtnh hnh kinh t th gii bin ng phc tp hin nay tc ng mnh mn nhng tp on kinh t ln do s km linh hot hn cc tp on kinh thay cc cng ty xuyn quc gia (TNCs) c quy m nh hn.

M l im n chnh trong dng vn u t ra ca EU. Trung bnhthi k 1995-2000, u t ca EU vo M chim khong 30% dng FDI tEU. Mi nm u t ca EU vo M chim 60% tng vn FDI vo M Trongthi k 1995-1997. T l ny tng nhanh t 8,5% vo nm 1998 v 1999,gim xung 72% vo nm 2000.

2. Mt s c im kinh t ni bt ca M trong lnh vc FDI vi Th gii.


12/101



12

M l nc c tim lc kinh t mnh, vi hng trm cng ty a qucgia quy m ln, hot ng trn nhiu lnh vc, M l ch u t ca nhiunc. M u t nhiu nht vo nhng ni c c s h tng pht trin, trnh

lao ng c chuyn mn cao, lut php n nh r rng, mc ri rothp. Nh vy, nhng nc c nn kinh t cng pht trin cng thu nhnnhiu FDI. V cc nc khu vc Chu - Thi Bnh Dng (bao gm cASEAN) l a ch hp dn thu ht FDI.

c bit FDI ca M c phn b theo qui m v c cu nhm ti aha li nhun

2.1 - Quy m vn u t

Cng nh a s cc nc t bn khc, Hoa K bt u hot ng xutkhu t bn di hnh thc u t trc tip ra nc ngoi t cui th k 19v nhanh chng tr thnh mt trong nhng nh u t ln nht th gii. Tuynhin, trong khong vi chc nm u, Hoa K ch ng th 3 th gii v

xut khu t bn, sau hai cng quc t bn lc y l Anh v Php. K t saucuc Chin tranh Th gii ln th hai n nay, Hoa K mi thc s vn lntr thnh quc gia ng u th gii v sc mnh kinh t ni chung v tronglnh vc u t trc tip ra nc ngoi ni ring.

Bng biu 1 di y s gip chng ta thy r hn tnh hnh ut trc tip ra nc ngoi ca Hoa K trong nhng nm gn y.


13/101



13

(*) Tnh n ht qu II nm 2002

Ngun: Vin phn tch kinh t Hoa K (BEA)

T bng biu 1 bt u t nm 1989 n ht nm 2001, trung bnh minm Hoa K u t trc tip ra nc ngoi khong 113,2 t USD v lin tcgi v tr dn u th gii v FDI. Giai on 1994-2001, mc tng FDI bnhqun hng nm ca nc ny l 9,21%, trong tng cao nht vo cc nm

1997-1999 v st gim trong hai nm tip theo , ng vi biu pht trinca nn kinh t Hoa K. Tuy gim c v tuyt i v tng i (gim t trngFDI so vi ton th gii) trong mt, hai nm gn y nhng khong cch giaHoa K v cc quc gia khc trong lnh vc FDI vn cn tng i ln vnc ny vn tip tc duy tr v tr s 1 th gii v FDI.

2.2 - C cu u t

C cu theo th trng u t Nh phn tch trn, lung chy ch o ca ngun FDI ton cu

l t cc nc pht trin n cc nc pht trin. Hoa K cng khng nmngoi xu hng ny. Bng 1.3 trnh by chi tit v c cu FDI ca Hoa Ktheo th trng t nm 1994 n ht qu II nm 2002.

Bng 2: C cu FDI ca Hoa K theo th trng giai on 1994- 2002

n v : triu USD


14/101



14

Th trng FDI T trng Canada 99447 10,09 %Chu u 533955 54,18 %M Latinh 180574 18,32 %Chu Phi 12800 1,30 %Trung ng 8088 0,82 %Chu -TBD 147956 15,01 %Quc t 2683 0,27 %Tng FDI 985521 100 %

(*) Tnh n ht qu II nm 2002 Ngun: BEA

Chu u, ni tp trung phn ln cc nc cng nghip pht trin, l thtrng FDI ln nht ca Hoa K. Trong giai on 1994-2002, hn mt nalng FDI ca nc ny vo y. Ngoi ra, ch ring nc lng gingCanada, cng l mt quc gia pht trin, thu ht 10,09% FDI ca Hoa K. l cha k n th phn ca cc nc pht trin khc nm ri rc nhngkhu vc cn li trn th gii. Trong s nhng khch hng nh , cc nc MLatinh, vn c coi l sn sau ca Hoa K, v khu vc chu - ThiBnh Dng l nhng a ch hp dn hn c i vi ngun FDI ca Hoa K.iu ny mt ln na li khng nh s vn ln y nng ng ca cc ncchu - Thi Bnh Dng, m a s l cc quc gia ang pht trin, trongvic thu ht FDI.

C cu theo lnh vc u t Bng 3: C cu FDI ca Hoa K theo lnh vc giai on 1994- 2002.

n v : triu USD

Lnh vc FDI T trng Du m 66800 5,18%Sn xut 280358 21,76%


15/101



15

Thc phm Ho cht Luyn kim

My mc, thit b in t Thit b vn ti Cc ngnh SX khc

21570 1,67%82171 6,38%16473 1,28%

36829 2,86%68510 5,32%28839 2,24%

48634 3,77%Bn bun 62975 4,89%Ti chnh, ngn hng 397579 30,85%

Dch v 66912 5,19%Cc lnh vc khc 110898 8,61%Tng FDI 1288548 100%

(*) Tnh nht qu II nm 2002 Ngun: BEA

Qua bng 1.4 c th thy ti chnh- ngn hng l th mnh ca Hoa K

khi u t trc tip ra nc ngoi. Lnh vc ny chim trn 30% tng FDI caHoa K giai on 1994-2002, ln hn tt c cc ngnh sn xut gp li. Tiptheo l lnh vc sn xut, m ng u l ngnh ho cht v in t. Dch vv du m cng l nhng ngnh chim t trng kh ln. C th ni FDI caHoa K ni chung, cng nh cc lnh vc l th mnh ca nc ny trongFDI ni ring, bao trm mt phm vi ln cc ngnh ngh, lnh vc khc nhau,

t du m n in t, t ho cht n dch v v ti chnh- ngn hng. S adng trong lnh vc u t ny l minh chng sinh ng cho mt nn kinh tvng mnh v ton din ca Hoa K.

Nh vy, chng ta phn tch nhng nt khi qut trong tnh hnhu t trc tip ra nc ngoi ca Hoa K trong nhng nm gn y. Vi c cu FDI a dng v th trng cng nh v lnh vc u t, c bit l vi

mt lng vn FDI khng l qua cc nm, c th ni Hoa K khng nh


16/101



16

c v tr s 1 th gii trong lnh vc FDI. t c v duy tr v tr nytrong mt khong thi gian di lin tc, Hoa K v ang c nhng chinlc ht sc phong ph, a dng trong cc hot ng FDI ca mnh trn ton

cu. Cc chin lc c th c cp trn nhiu phong din khcnhau. l chin lc trn tm v m ca chnh ph Hoa K v chin lctrn tm vi m ca cc cng ty nc ny khi u t trc tip ra nc ngoi.

3. Mt s c im kinh t ni bt ca Nht trong lnh vc FDI vi Th gii.

Nht l mt trong nhng nc c tim nng kinh t c th ni nganghng vi M trong lnh vc u t trc tip ra nc ngoi. Cng nh cc nhu t khc, Nht phn b ngun vn u t ca mnh theo ngnh, theo khuvc nhm thu c ti a li nhun.


17/101



17

3.1. FDI theo c cu ngnh: Ngnh cng nghip khai khong ngy cng c xu hng gim,thay th

vo l nhng ngnh mang hnh thc thng mi, ti chnh, tin t, dch v

bo him, kinh doanh v mt s dch v khc. Ring trong lnh vc u tvo cc ngnh ch to th vn mc khng cao lm.

3.2. FDI theo c cu khu vc a l: Nht vn u tin hng u cho cc quc gia c ngun ti nguyn thin

nhin phong ph, khu vc Chu lun c Nht tng cng u t thn.Tuy nhin, Nht cng dang chuyn hng u t sang cc nc c nn kinh

t pht trin trong M c quan h u t ra nc ngoi ln nht sau mi n cc nc thuc EU v Chu l khu vc c Nht tp trung ut. II. C IM FDI CA EU, M, NHT TRONG LNH VC U T VO VITNAM.

1. V tr ca EU trong lnh vc u t trc tip ra nc ngoi Vit

Nam.u t ca EU vo Vit Nam trong chin lc Chu mi ca mnh

cng xc nh Vit Nam l mi t t thm nhp vo cc th trngkhc Chu , bi EU tm thy Vit Nam nhiu li th chn Vit Nam l "a bn u cu", a im quan trng chin lc i ngoi camnh. Tuy nhin, trong tnh hnh hin nay do Trung Quc ang l nc thu

ht mnh m FDI dng thi nhng nh u t t EU phn ln l cc doanhnghip va v nh so vi quy m doanh ngip cc nc pht trin ca Thgii.

2. V tr ca M trong lnh vc u t ra nc ngoi VitNam

T sau khi M chnh thc xa b lnh cm vn i vi Vit nam vo

ngy3/2/1994, hot ng u t trc tip ca cc cng ty M vo Vit nam


18/101



18

c bc nhy vt. Nhiu cng ty v tp on kinh t M vo Vit nam vimc ch l thm d hot ng u t ca th trng ny. Ch ring nm 1994- nm u tin khi lnh cm vn c bi b- s vn u t ca M vo Vit

nam tng vt ln 120,310 triu USD vi 12 d n, a nc ny ln v trth 14 trong danh sch cc nh u t ln nht vo Vit nam. So vi c giaion 1988-1993, khi lnh cm vn cn hiu lc, u t trc tip ca M voVit nam vi tng s vn ng k l 3,34 triu USD. iu ny cho thy: trckhi M xo b cm vn, cc cng ty ca M rt st rut mun c vou t kinh doanh ti Vit nam, c c hi cnh tranh vi cc cng ty ca

Nht Bn, Chu u v cc nc khc. Do khi hu b lnh cm vn, cccng ty M "nhy" vo u t Vit nam. C th, sau khi hu b lnh cmvn 1 ngy, c 30 cng ty m vn phng i din ti Vit nam, "m ucuc u tranh ginh tri tim v v tin ca ngi Vit nam". Ch vi nmsau , nht l khi bnh thng ho quan h ngoi giao, u t ca M tiVit nam tng ln nhanh chng.

3. V tr ca Nht trong lnh vc u t ra nc ngoi VitNamSau khi lut u t ca Vit Nam ra i th Nht vn cn do d cha

thc s u t vo nc ta, mt phn l do lnh cm vn ca M tc ng.Ch cho n ba nm sau k t 1 d n duy nht vo u nm 1990 vi tngvn ch l 1 triu USD, Nht u t vo ta ti 20 d n vo nm 1991 vng th t trn th gii vi s vn gp nhiu ln so vi nm 1991 l 791

triu USD vi 76 d n. n nm 1995 Nht ng th ba sau i Loan vHng Kng vi tng s vn u t ln xp x 2 t USD.

1996-1997 l nhng nm kh khn trong lnh vc u t ra nc ngoini chung do nh hng ca khng hong ti chnh tin t Chu , nm1997 gim xung ch cn 54 d n vi tng ng 606 triu USD. n unm 1999 th tng vn u t ra nc ngoi ca Nht Vit Nam ch xp x

3.892 triu USD vi khong 300 d n.


19/101



19

4. Nhn t tc ng n thu ht FDI ca EU , M, Nht vo VitNam.

Ta nhn thy tc ng n u t trc tip nc ngoi l li nhun.Tuy nhin, vic u t vo u, vo quc gia no vo lnh vc no li nh

hng ln bi mi trng u t trong nc v quc t. Di y xin cpn mt s nhn t tc ng n thu ht FDI ca EU, M, Nht vo VitNam.

TH NHT: Vic Trung Quc gia nhp t chc WTO ng thi nang l nc thu ht FDI ln nht trong cc nc ang pht trin, th tc ngkh nng thu ht FDI ca Vit Nam l khng th trnh khi . a s cc nhu t c hi, chin lc Chu ca h l g, chng ta u nhn c cu

tr li rng trc tin l xen xt th trng Trung Quc sau mi n ccquc cc quc gia khc, trong Vit Nam c xem l quc gia c nh gicao. Mc d n nh v chnh tr v mc ri ro ca ta tt hn ca Trungquc. Tuy nhin, chng ta cn rt nhiu yu t km Trung Quc, n c vvn th trng, th trng ca ta tng i ln nhng ch l th trngtim nng c ngha l dn s ng nhng sc mua yu do dn s c mc thu

nhp thp ch bng cha c mt na so vi Trung Quc. TH HAI: Vn v an ninh ch tr c nc v khu vc, lyIndonesia

lm v d. V khng b va qua Bali tc ng trc tip n mi trngu t ca nc ny. Kt qu hot ng kinh doanh ca nc ny chc chns b nh hng mnh, lnh vc trc tin l du lch sau l cc lnh vcnhy cm khc, tip s l s suy gim hot ng u t.

TH BA: Vic xc tin u t ca Vit Nam. hnh nh ca Vit Nam trn trng quc t c n tng p, chng ta khng th khoanh tay nginhn cc nc nhn u t m chng ta cn phi tng cng qung b v tnhhp dn mi trng u t Vit Nam. Va qua chng ta c lin tip cccuc ving thm tm nguyn th quc gia sang cc nc Chu u, M, Nht i km vi n l cc hot ng xc tin quan h gia VitNam v cc

nc trn th gii. iu , s nh hng ln n thu ht FDI ca VitNam.


20/101



20

TH T : Vn v lao ng . Hin nay i ng lao ng c tay ngh cao l rt him. Trong khi EU,

M, Nht l ni "cng ngh ngun" ca th gii, cng ngh ng vo hng

th nht th gii th kh nng tip nhn c cng ngh hin i l rt kh.S chnh lch qu ln v cng ngh khi cc nh u t vo, iu c ngha phi o to, do s tng chi ph cho cc nh u t v y cng l iu rtng quan tm ca nh u t .

TH NM: Mt s yu t khc : Vn v th trng: i vi mt s nh u t, mi quan tm u tin

ca h khi u t vo quc gia l quy m th trng, hn th na ykhng phi l th trng tim nng vi dn s cao, m phi l th trng thct vi s dn c thu nhp tng i v c sc mua cao, c bit n phi cnghin cu trong mi quan h mt thit vi mi trng u t.

V h thng php lut: H thng php lut khng ch nh hng nkh nng thu ht FDI ca EU, M, Nht vo Vit Nam m nh hng n

ton b kt qu thu ht FDI cc khu vc v cc quc gia khc. V c s h tng: y l mt trong nhng yu t ca mi trng u

t trong nc.Hin nay ta l mt quc gia c nh gi c c s h tng rt km, c

cc ph cao, tc s l ca internet rt chm, tc truyn thng cngvy.


21/101



21

Chng 2

THC TRNG THU HT FDI CA EU, m, nht

VO VIT NAM ThI GIAN QUA

I. NH GI CHUNG V TNH HNH THU HT FDI CA EU, M, NHT VOVIT NAM GIAI ON 1990- 2002.

1. FDI ca EU, M, Nht vo Vit Nam theo lnh vc u t. 1.1. FDI ca EU vo Vit Nam theo lnh vc u t.

Cc nh u t EU c mt trong tt c cc ngnh kinh t ti VitNam.Trong , hai lnh vc vn FDI ca EU tp trung ln vo (th hin quy mcc d n), l ngnh giao thng vn ti- bu in (chim 30,1% s vnvi quy m 1 d n l 101,4 triu USD) v ngnh du kh (chim 6,7% v vnnhng quy m 1 d n l 41,7 triu USD). iu chng t nhng ngnh cth mnh cng vi nhng k thut tin tin ca Chu u ang c mt ti VitNam.

Tuy nhin, nu xem xt s d n th ngnh cng nghip nng l ngnhc s d n FDI nhiu nht (56 d n, chim 23,7%) vi vn u t ch ngth 3, sau l ngnh cng nghip nh (32 d n, chim 13,5%), ri nngnh nng -lm (25 d n, chim 10,5% s d n). Tuy vy, cc d n nyli c quy m nh. iu ny c th thy r qua bng di y:


22/101


23/101



23

vi cc "i th" lng danh th gii nh tp on BP (Anh), Shell (H Lan),Total (Php), Fina (B)...

- Lnh vc giao thng vn ti- bu in chim t l vn ln nht.Ring trong lnh vc bu in, cc tn tui ni ting nh Siemens (c),Alcatel (Php), Kinnevik v Comvil (Thu in) cng tr nn quen thuc vith trng VitNam. Hng Siemens vi 2 d n lin doanh sn xut cpquang, thit b vin thng v hng Alcatel cng lin doanh sn xut thit bvin thng l nhng hng mnh dn u t vo Vit Nam. Trong khi ,nhiu hng vin thng ca cc nc khc ch thc hin cc hp ng thng

mi khai thc dch v vin thng. - Lnh vc ng th hai v vn u t l ngnh cng nghip, trong

cng nghip nng chim t l vn ln nht (69,5%). Cc nh u t ca EUch yu tp trung vo cc ngnh nh in t, tin hc; t, xe my; ho cht...y l nhng lnh vc thuc th mnh ca cc nh u t EU. Tuy nhin, quym mi d n vn cha cao, cha xng vi tim nng ca cc nh u t ny.

Ngnh cng nghip nh c t l vn thp nht v cng c quy m d nnh nht nhng chnh cc d n ny thu ht c mt lng ln lao ng,tn dng c gi nhn cng r v ngun nguyn liu di do ca VitNam.Tuy nhin, trong ngnh cng nghip nh, cng ngh sn xut do cc nh ut ca EU s dng khng phi l nhng cng ngh tin tin.

Mc d vy, cc nh cng nghip Chu u cng mang n nc tanhng k thut hin i v kinh nghim qun l tin tin trong ngnh cngnghip thc phm, c bit l ch bin nng phm- mt lnh vc ang cnc ta ku gi u t (quy m ca mi d n ny kh cao: 18,9 triu USD).ng k nht l d n ma ng Bourbon ca Php Ty Ninh vi vn ut 111 triu USD; tip l d n sa Foremost ca H Lan Sng B vivn u t l 49,5 triu USD; cc d n ch bin ht iu, ch xut khu; ch


24/101



24

bin c ph c Lc; trong lnh vc ung cao cp, cc hng ru, cchng bia ni ting th gii ca H Lan, an Mch cng c mt ti Vit Nam...

- Cng ging nh cc nh u t ca nhng nc khc, cc nh u tca EU rt ch vo lnh vc khch sn- du lch (quy m mi d n tngi ln: 23,9 triu USD). Sm nht v cng thnh cng nht cho n nay phik n d n lin doanh khch sn Metropole v Cng ty Feal International(Php) v Societe de Development de Metropole B.V (H Lan); Cng ty Fealcn tham gia mt d n ln khc v khch sn, l khch sn Ct C Th Ng 76 triu USD... Trn thc t y l lnh vc c kh nng thu hi vn

tng i nhanh. Hu ht cc d n trong ngnh c cp giy php tronggiai on 1989- 1994. Thi gian ny lu lng khch quc t, cc onthng gia v du khch n Vit Nam tng nhanh, trong khi Vit Namc rt t khch sn t tiu chun quc t, do vy y l giai on bng n vu t nc ngoi vo lnh vc ny. Nhng gn y, ngnh ny tr nnbo ho vcc d n ca cc nc EU cng khng cn coi y l lnh vc u t

"nng" na. - Mt lnh vc u t rt ng ch y, l nng- lm. y l

lnh vc thng c li nhun thp, ri ro nhiu nhng cng c cc nh ut EU dnh 337,7 triu USD khai thc th mnh ca n. Quy m 1 d nngnh ny khng cao lm: 13,5 triu USD nhng cng gp phn CNH-HH nng nghip, nng thn ca nc ta.

- Mt lnh vc rt ng quan tm na l xy dng- vn phng vi08 d n, nhng chim 5,3% s vn v c quy m trung bnh 1 d n tngi ln: 29,3 triu USD. Trong ng ch l 1 d n lin doanh ca c-Cng ty Badaco Wego TP. H Ch Minh vi vn u t l 109,4 triu USD.

* Ngoi cc lnh vc ng ch trn, cc nh u t ca EU cn thamgia u t vo cc lnh vc khc nhng vi s vn mc thp. Ni tm li,cc nh u t ca EU tp trung vn FDI nhiu vo cc ngnh giao thng vn


25/101



25

ti - bu in, du kh, cng nghip, khch sn- du lch,... t chuyngiao nhng cng ngh hin i vo qu trnh CNH- HH ca Vit Namthng qua cc lnh vc ny, nhng s chuyn giao v vn v cng ngh

cn qu nh b so vi tim lc ca cc nc . Bn cnh c th thy th mnh ca cc nc EU l k thut- cng

ngh, nhng cc lnh vc tp trung nhiu d n FDI ca EU li c quy mmt d n tng i nh (nh cng nghip nng, cng nghip nh, nng- lmnghip, dch v, xy dng...), iu chng t hm lng k thut trong ccngnh ny l rt thp, c khi s dng c nhng cng ngh c v lc hu.

y c mt mu thun l: chng ta khuyn khch FDI c s chuyn giao kthut- cng ngh tin tin, hin i, nhng ch khi s dng nhng cng nghs dng nhiu lao ng (thng l cc cng ngh c, lc hu) th cc nc EUmi c th tn dng c ngun nhn cng di do vi gi r ca Vit Nam,m nhng cng ngh ny cc nc trong khu vc Chu chuyn giao phn ln thng qua FDI vo Vit Nam. V vy chng ta phi c nhng chnh

sch hp dn c th khai thc c th mnh ca cc nc EU m vn tndng c mi ngun li th so snh ca t nc trong qu trnh hi nhp v pht trin.

1.2. FDI ca M vo Vit Nam theo lnh vc u t.

Hoa K, trong giai on 1996- 2000 vi trn 100 d n v tng vnng k l 1.094.829.771 USD, chim 3,05% tng vn u t trc tip nc

ngoi c ng gp tch cc trong vic gii quyt nhu cu vn cho nn kinht nc ta, l ngun b sung quan trng cho tnh trng thm ht cn cn vnglai, gp phn ci thin cn cn thanh ton quc t ca nc ta.

V chuyn dch c cu kinh t theo hng cng nghip ho- hin iho, cc d n u t ca M ch yu tp trung vo lnh vc cng nghip vxy dng (gm cng nghip nng, cng nghip nh, tin hc v dch v tin

hc, cng nghip ch bin du kh...) vi 60 d n, tng vn ng k t 660


26/101



26

triu USD, chim 59% v s d n nhng chim 62% v vn u t. Lnh vcdch v (bao gm xy dng vn phng, cn h cho thu, vn ho, y t, giodc, ti chnh, Ngn hng...) ng th 2 vi 30 d n, tng vn ng k 275

triu USD, chim 30% s d n v 26% tng s vn. Lnh vc nng lm thusn chim t trng rt nh vi11d n, tng ngun vn ng k 130,9 triuUSD, chim 11% v s d n v 12% v vn. Chi tit c trnh by bng2.

Bng 2: u t trc tip ca Hoa K vo VitNam tnh theo ngnh .

TT Ngnh S d n T trng Tng vn T trng

1 Cng nghip nng 12 11,81 % 359.017 30,37 %

2 Cng nghip nh 28 27,72 % 336.421 28,46 %

3 Y t, vn ho, gio dc 17 16,83 % 116.215 9,83 %

4 Kinh doanh du lch khch sn 6 5,96 % 102.791 8,69 %

5 Xy dng 7 6,95 % 87.259 7,38 %

6 Nng - Lm 9 8,91 % 72.664 6,65 %

7 Vn ti 4 3,98 % 40.350 3,41 %

8 Dch v 12 11,88 % 37.502 3,17 %

9 Du kh 4 3,98 % 19.200 1,62 %

10 Thu sn 2 1,94 % 4.816 0,41 %


27/101



27

Tng 101 100 % 1.176.236 100 %

Ngun: B K hoch v u t Ch : Cc d n trn y khng bao gm cc d n b gii th hoc ht thi hn hot ng.

u t trc tip ca Hoa K tp trung ch yu vo ngnh cng nghip,tc tng trng ca khu vc ny t trn 20%/nm, gp phn quan trnga tc tng trng gi tr sn xut cng nghip ca c nc t trn10%/nm. u t trc tip ca Hoa K trong lnh vc dch v c chiu hng

tng ln, trong t trng u t trc tip nc ngoi v khch sn, du lchgim r rt, u t xy dng h tng khu cng nghip, bu chnh vin thng,y t, o to ngun nhn lc tng nhanh. y l du hiu rt tch cc nhmgp phn chuyn dch c cu kinh t theo hng hin i ho v nng caohiu qu u t.

u t trc tip ca Hoa K ch yu c thc hin di hnh thc100% vn nc ngoi vi 61 d n (chim 60% s d n), tng vn u tng k l 503,6 triu USD (chim 47%); 31 d n lin doanh (chim 31%),tng vn u t ng k 516 triu USD (chim 48%), 9 d n hp doanh(chim 9%) vi vn ng k 45,5 triu USD chim 5%.

1.3. FDI ca Nht vo Vit Nam theo lnh vc u t.

Nn kinh t Nht Bn c c th l mt nn kinh t hng ngoi vi c cu cng nghip hon chnh. V vy, FDI ca Nht c mt trong tt c ccngnh, lnh vc ca nn kinh t nc ta t cng nghip, nng, lm, ngnghip, xy dng v dch v. Nhng tp trung ch yu vn l trong lnh vccng nghip. Cng nghip nng chim t trng ln nht trong cc ngnh(chim 39% xt v s d n). Sau cng nghip nng l cng nghip nh(chim 19,7% tng s d n).


28/101



28

Thi gian u, Nht Bn quan tm nhiu n cc d n khai thc ti nguynthin nhin v cc d n pht trin dch v. Nh ni trn, Nht Bn lmt nc ngho v ti nguyn thin nhin, y l l do quan thc y cc

cng ty Nht Bn thc hin chin lc pht trin hng ngoi trn c s nhpnguyn liu. Thm vo , t thp k 70- 80; Nht Bn vp phi tnh trng nhim mi trng do hu qu ca qu trnh cng nghip ho rt ngn theo phng thc c in (khai thc ti nguyn ng thi tn ph thin nhin). Vvy, chin lc u t ca Nht Bn vo Chu t cui thp nin 80 n nayvn l nhm vo khai thc nguyn liu t bn ngoi v ng thi bt u ch

trng chuyn giao nhng ngnh m Nht mt li th cnh tranh v gy nhim mi trng. Ngoi ra cng t thc trng c s h tng kinh t- x hi Vit Nam giai on ny, l cc ngnh thuc c s h tng, cc ngnhcng nghip yu km, c nhu cu thu ht FDI. iu ny gp phn l gii tisao c cu u t theo ngnh ca Nht Bn trong giai on u khi u t voVit Nam li din ra nh vy.

Bng 3: u t ca Nht Bn vo Vit Nam theo ngnh tnh htnm 1994.

n v: triu USD

S d n Tng s vn u

t T l ca Nhttrong tng vn

u t theo

tng ngnh(%)

TngD n

Phn

caNht

Phnchung Ca Nht

Cng nghip 492 40 3.838,2 175,4 4,6

Du kh 25 4 1.284,9 121,4 9,4

Nng-lm-ng nghip 75 5 385,8 7,7 2,6


29/101



29

Ng nghip 20 - 60,4 - -

GTVT-Bu in 21 - 636,8 - -

Khc sn du lch 104 5 1.954,1 184,6 9,4

Dch v 127 12 729,6 34,6 4,7

Ti chnh-Ngn hng 15 - 176,6 - -

Cc ngnh khc 51 - - - -

Tng s 930 66 9066,4 523,7 30,7

Ngun: U ban Hp tc v u t

giai on sau, FDI c s ci thin theo hng a dng ho cclnh vc u t. FDI c phn b vo cc lnh vc: cng nghip nng,

cng nghip nh, giao thng vn ti, bu in, xy dng, cng nghip ch bin, nng nghip, ti chnh- ngn hng, du kh, bo him v cc ngnhkhc. C th ni, s a dng ho ny l mt bc tin thc s ca hot ngu t trc tip ca Nht Bn ti Vit Nam, ph hp vi li ch ca pha NhtBn v nhu cu ca Vit Nam trong qu trnh cng nghip ho nc nh.

Bng 4. u t nc ngoi ca Nht Bn ti VitNam phn theo ngnh

(Tnh n ht 20/12/2002) n v tnh: triu USD

NgnhS d

n

Vn ng k(triu $)

Vn thchin

Vn thchin/vnng k

Cng nghip nng 117 1.846,8 954 51

Cng nghip nh 59 341,1 231,8 68


30/101



30

Xy dng 18 423,6 295 70Cng nghip thc phm 18 122,9 74,8 60,8Cng nghip du kh 4 131 434 -

Nng, lm nghip 17 53,5 30,9 57,8Thu sn 5 20 14,5 72,5Khch sn, du lch 8 142,9 84 58,8Xy dng h tng KCX 3 53,2 14 26,3Ti chnh - Ngn hngVn ho- Y t- gio dc

47

5635,9

49,220

87,955,7

Xy dng vn phng, cn h 13 173 133 76,9Dch v 20 29 4,5 15,5

Tng s 310 3.941,9 2.664 67,6

Ngun: V Qun l d n- B KH & T

Nu tnh chung c ton b lnh vc cng nghip th FDI chim ti65% s d n, 61% tng s vn cho ti thi im cui nm 2000. Trong lnhvc cng nghip th cng nghip nng c 117 d n vi vn u t 1.876,8triu USD; cng nghip nh c 56 d n vi 341,1 triu USD; cng nghipthc phm c 18 d n vi 122,9 triu USD; v cng nghip xy dng cngc 18 d n vi 423,6 triu USD. C th ni nhng lnh vc m Nht Bn u

t vo hu ht thuc nhng ngnh, lnh vc mi nhn m nc ta cn yu vang ch trng pht trin, i hi k thut cao nh sn xut t, xe my, snxut Robot, in t, vt liu xy dng...

Sau cng nghip, mt s lnh vc c cc nh u t Nht u tin ut theo th t: dch v vi 20 d n chim 6,5% tng s d n, 0,7% tng vnng k; giao thng vn ti, bu in c 17 d n, chim 5,4% s d n, 7,3%

vn ng k; xy dng chim 5,8% trong tng d n, 10,7% tng vn u t


31/101



31

ng k. Nh vy, mc d s d n u t trong lnh vc dch v ng v trth hai sau cng nghip v s d n nhng lng vn ng k li khng ngk chim 0,7% tng vn FDI. Ngc li, ngnh giao thng vn ti, bu in

v xy dng xp v tr sau dch v v s d n nhng li c vn ng kchim ti 7,3% v 10,7% tng vn ng k.

Trong lnh vc nng, lm nghip n nay c 17 d n vi tng s vnl 53,5 triu USD chim 5,5% s d n v 1,4% tng s vn u t. Nhnchung s d n trong lnh vc ny tng chm, nguyn nhn chnh l vic ut vo lnh vc ny gp nhiu kh khn v cung cp nguyn liu, tiu th sn

phm, v gii quyt t ai, chu nh hng ca thi tit kh hu... R rng l nhng bin ng trong quy m v tc thc hin ca d

n FDI tin trin theo chiu hng tch cc. Thc t cho thy, i vi ngnhcng nghip nng, tnh n thi im thng 12 nm 2001 t l vn thchin/vn ng k t khong 51%; cng nghip nh 68%; cng nghip thc phm 60,8%; xy dng 70% vn phng, xy dng vn phng v cn h cho

thu l 70%; ring ngnh du kh, khi trin khai thc hin d n, pha NhtBn tng vn u t a tr gi thc hin ln n 434 triu USD gp 9,2ln so vi vn ng k ban u.

Nhn chung tin thc hin u t l kh nhanh so vi cc i tcnc ngoi khc. iu th hin tin thc hin d n ca cc nh u t Nht Bn t hiu qu cao hn c. T l vn thc hin trung bnh t 67,6%

tng s vn ng k. 2. FDI ca EU, M, Nht vo Vit Nam theo lnh th.2.1. FDI ca EU vo Vit Nam theo lnh th .

n ngy 31/12/1999, u t ca cc nc EU c mt 35 a phng trong tng s 61 tnh thnh c vn FDI ca c nc. Cc d n tptrung ch yu vo cc tnh phaNam nh TP. H Ch Minh, Bnh Dng,

ng Nai,... Cc tnh pha Bc cc d n ca EU ch yu tp trung H Ni-


32/101



32

l ni ng th 2 sau TP. H Ch Minh, sau l Hi Phng. min Trungcng c d n tp trung nhiu Qung Nam- Nng, ngoi ra ch cn c Tha Thin Hu v Ngh An. Cc d n khc tp trung ri rc cc tnh

thnh khc pha Nam v Bc vi s vn phn ln l nh. Ta c bng sau: Bng 5: Cc d n FDI ang hot ng ca 10 nc EU mt s

a phng tiu biu ca Vit Nam (t 01/01/1998 - 13/12/1999) .

TT a phng D n Vn u t

S DA (%) Triu USD (%)1 TP. H Ch Minh 86 36,2 1.832,2 41,8

2 H Ni 53 22,4 1.198,4 27,43 ng Nai 19 8,1 289,5 6,54 Bnh Dng 13 5,5 95,9 2,25 QungNam - Nng 8 3,3 52,7 1,26 Hi Phng 5 2,2 55,8 1,37 Cc a phng khc 53 22,3 862,2 19,6

Tng s 237 100 4.386,7 100 Ngun: V qun l d n

Theo s liu tng hp ca bng trn, TP. H Ch Minh dn u c ncv s d n ln s vn u t: 86 d n, chim 36,2% v vn u t l1.832,2 triu USD, chim 41,8% tng s vn. Trong , cc nc u t chyu l Php, Anh, H Lan, c c s d n chim 87,2% v chim 98,8% vn

y. H Ni ng th hai c v s d n ln vn u t: 53 d n, chim

22,4% v vn u t l 1.198 triu USD, chim 27,4% vn. Trong , cc dn cng tp trung ch yu vo cc nc trn.

Cc d n vo ng Nai ch yu t cc nc nh Php, c, HLan. Nh vy cc d n ca EU tp trung ch yu vo cc thnh ph, cc

trung tm th pht trin- l nhng ni c nhiu iu kin thun li pht


33/101



33

trin nh c s h tng tt, c sc mua ln,... l nhng iu kin thun lihp dn bt c mt nh u t no ch khng phi ring EU. 2.2. FDI ca M vo Vit Nam theo lnh th .

V a bn u t, cng nh cc quc gia khc, u t trc tip ca Mtp trung vo cc a phng c c s h tng tt nh TP. H Ch Minh, H Ni, Bnh Dng, B Ra Vng Tu, ng Nai. Ring 5 tnh ny chim62% v s d n v 12% tng s vn u t. Chi tit xem bng 6.

Bng 6: FDI ca M vo Vit Nam theo lnh th.

TT a bn S d n T trng S vn T trng

1 TP. H Ch Minh 29 28,71 % 351.111 29,7 %2 ng Nai 08 7,92 % 250.909 21,22 %3 H Ni 22 21,78 % 196.118 16,59 %4 Hi Dng 01 0,99 % 102.700 8,69 %5 B Ra Vng Tu 05 4,95 % 100.432 8,5 %6 Bnh Dng 11 10,89 % 50.910 4,31 %7 Nng 04 3,96 % 35.093 2,97 %8 H Ty 01 0,99 % 20.000 1,69 %

9 ak Lak 03 2,97 % 12.035 1,02 %10 QungNam 01 0,99 % 11.283 0,95 %11 Cc a phng khc 16 15,84 % 46.645 4,37 %

Tng 101 100 % 1.176.23 100 % Ngun: B K hoch v u t

Ch : Cc d n trn y khng bao gm cc d n b gii th hoc ht thi hn hot ng.

Xt trn quan im v phn b u t trc tip vic chuyn dch c cukinh t c th hin nh sau: Ti vng Bc B, u t trc tip ca M tptrung vo ngnh cng nghip nh chim t trng 63,8%, ngnh cng nghip nng chim 12,2%, ngnh cng nghip thc phm chim 9,3%; Ti vng kinht trng im Bc B u t trc tip ca M tp trung vo cc ngnh cngnghip nng chim 23,3%, ngnh khch sn du lch chim 22,6% v ngnhgiao thng vn ti bu in chim 13%. Ti vng kinh t trng im TrungB, u t trc tip ca M tp trung vo ngnh cng nghip thc phmchim 24%, ngnh xy dng chim 19,7%, ngnh khch sn du lch chim


34/101



34

36,7% v ngnh cng nghip nh chim 10,5%; Ti vng kinh t trng im Nam B, u t ca M tp trung ch yu vo ngnh cng nghip nng chim22,8%, ngnh cng nghip nh chim 19,4%, ngnh xy dng vn phng,

trang tr ni tht chim 15,4%; ti vng ng bng sng Cu Long, u ttrc tip ca M tp trung ch yu ngnh xy dng chim t trng 55,3%,trong khi ngnh ln th 2 l ngnh cng nghip nh ch chim 14,2% vngnh cng nghip thc phm chim 12,4%. 2.3. FDI ca Nht vo Vit Nam theo lnh th .

C cu FDI theo vng, lnh th c chuyn bin tch cc. Thi gian

u, FDI ch yu tp trung vo cc tnh pha Nam, n nay c s quan tmhn i vi khu vc min Bc; c ti 28/61 tnh thnh trong c nc c ccd n u t ca Nht Bn ang c tin hnh thc hin. y l nhng tnhthnh c c s h tng (c cng v mm) thun li tng i hn so vi cca phng khc v c ngun lc c o to c tay ngh nh H Ni, TPH Ch Minh, Hi Phng, ng Nai...; Ring TP. H Ch Minh tp trung

c nhiu d n cng nh vn u t nc ngoi, vi hn 90 vn phng idin ca cc hng v ngn hng Nht Bn; Cao nht l H Ni vi 59 d nvi s vn l 867,933 triu USD chim 19,7% tng d n v 22,5% tng svn; TP. H Ch Minh c 118 d n chim 39,5% vi s vn l 45,141 triuUSD chim 19,3 % tng s vn; tip n l ng Nai 28 d n vi s vn l729,929 triu USD; Thanh Ho ch c 2 d n nhng vn chim ti 373,6triuUSD.... Tuy nhin gn y c nhiu d n u t ln vo c s h tngnh khu ch xut Tn Thun, Linh Trung, d n Bc Nh B- Nam BnhChnh, d n th mi Nam Si Gn v d n nh my nc Bnh An. Bng 7: u t trc tip ca Nht Bn theo vng lnh th.

(Tnh n nm 2000- Ch tnh d n cn hiu lc) n v: triu USD, %

a phng S d Vn u t Vn u t Vn thc hin/Vn


35/101



35

n ng k thc hin ng k

H Ni 59 867,93 319,08 37,8

TP. H Ch Minh 118 745,14 358,19 48,1

ng Nai 28 729,93 304,53 41,7

Thanh Ho 2 373,60 235,35 63,0

Bnh Dng 17 295,43 94,74 32,0

Vnh Phc 6 220,67 165,40 75,0

B Ra Vng Tu 7 169,26 159,32 94,1

Bc Ninh 1 126,00 126,00 100

Hi Phng 18 108,00 57,45 52,0

Qung Ninh 5 22,34 21,54 96,4

H Ty 3 19,48 15,37 74,0

Khnh Ho 3 18,94 17,72 94,0

Lm ng 6 17,44 3,16 18,1

Nng 5 16,35 13,15 80,4

Bnh nh 1 14,12 14,62 103,6

Thi Nguyn 4 9,33 0,60 6,4

Bc Liu 1 8,96 9,78 109,1

Tha Thin Hu 2 8,75 4,90 56,0

Hi Dng 1 8,00 6,00 75,0

Bnh Thun 2 4,88 0,79 16,0

Ngh An 1 4,51 1,89 42,0


36/101



36

An Giang 1 4,50 1,60 35,6

Hng Yn 1 4,44 3,78 84,2

Cn Th 2 3,80 0,87 23,0Ho Bnh 2 2,38 0,86 36,2

Thi Bnh 1 0,90 - -

H Tnh 1 0,53 0,87 164,5

Tng s 298 3.805,61 1.937,56 50,9

Ngun: V qun l d n u t - B KH & T (Khng tnh cc d n du kh)

T s liu bng trn, chng ta c th thy ng thi FDI VitNam.Mc d TP. H Ch Minh l thnh ph c s d n cao nht nhng quy mtrung bnh ca mt d n ch khong 6,31 triu USD, trong khi H Ni v

ng Nai l hai vng c s d n ch bng 1/2 v gn 1/4 TP. H Ch Minhnhng quy m trung bnh ca mt d n l 14,7 triu USD v 2,6 triu USD;c bit Bc Ninh l mt trong nhng tnh c duy nht mt d n nhng cquy m vn u t l cao nht 126 triu USD.

Qua s phn tch trn phn no cho thy quy m cc d n TP. HCh Minh nh, ch yu hot ng cc lnh vc dch v. Trong khi H

Ni, Bnh Dng, ng Nai... l nhng a phng m Nht Bn t c s sn xut, nh xng nh lin doanh sn xut xe my Sirius vi 24,25 triuUSD;lin doanh Yamaha Sc Sn 80 triu USD; y l nhng ngnh to ragi tr gia tng mt cch trc tip.

Cho n thi im ny, c rt nhiu cng ty hng u ca Nht Bnc mt v u t ti Vit Nam trn nhiu lnh vc nh sn xut ph tng, lp

rp t, xe my; sn xut phn bn, ho cht; du kh...


37/101



37

C th ni, c cu u t theo vng lnh th ca FDI ti VitNamkhng cn i, vi mt biu hin ni bt l ch tp trung vo mt s a phng. iu ny cho thy i tc Nht rt kn a im u t. Mi a

phng dn u chim ti 87,6% tng s d n v 91,8% tng vn FDIvo Vit Nam. S phn b ny kh tng ng vi tnh cht, mc m cav tim nng ca cc vng kinh t Vit Nam. Bn cnh , khng th phnhn FDI ni chung v FDI ni ring gp phn hnh thnhnn cc vngkinh t trng im quc gia v giai on u tin hnh Cng nghip ho,hin i ho th y l mt tt yu khch quan; v nh vy mi to ra c

nhng chuyn bin cn thit cho nn kinh t. 3. FDI ca EU, M, Nht vo Vit Nam theo hnh thc u t .3.1. FDI ca EU vo Vit Nam theo hnh thc u t .

Cc d n FDI ca EU vo Vit Nam tnh n thi im 31/12/1999 c cc hnh thc u t, trong khi cc nh u t Chu c xu hng thchchn hnh thc 100% vn nc ngoi th hnh thc lin doanh li c ccnh u t ca EU a thch nht. Sau mi l hnh thc 100% vn ncngoi, ri n hnh thc hp ng hp tc kinh doanh v cui cng l hnhthc BOT, hnh thc ny ch c 2 d n. C th:


38/101



38

Bng 8: FDI ang hot ng ca 10 nc EU ti Vit Nam t 10/01/1998 - 31/12/1999 phn theo hnh thc u t .

Hnh thc S d n VT

S DA (%) Triu USD (%)100% vn 94 39,7 440,4 10Lin doanh 123 51,9 2.039,2 46,4HHTKD 18 7,6 1.516,9 34,5BOT... 02 0,8 390,2 9,1

Tng 237 100 4.386,7 100 Ngun: V qun l d n

Bn cnh nhng nt chung nh thy qua bng trn, mi nc thucEU li c mt "nt" ring, chng hn cc nh u t ca Php, Anh, H Lanthch hnh thc hp ng hp tc lin doanh; trong khi c, Thu in, anMch, Italia, B, Lucxembua v o li t chn hay khng chn hnh thcny... C th:

Bng 9: Cc d n FDI ang hot ng ca tng nc EU ti VitNam phn theo hnh thc u t, n v: triu USD (t 01/01/1998 -31/12/1999) .

TTHnh thc 100% vn Lin doanh HHTKD BOT

Nc S DA VT S DA VT S DA VT S DA VT 1 Php 38 191,4 57 861,5 08 619,2 01 120,02 Anh 11 52,5 11 242,2 05 481,4 01 270,23 H Lan 14 105,2 19 408,2 03 73,8 - -4 c 13 66,4 14 287,1 01 1,0 - -5 Thuin 02 1,5 04 27,8 01 341,5 - -

6 an Mch 01 0,9 04 110,5 01 1,0 - -7 Italia 01 1,6 04 38,0 - - - -8 B 05 9,2 06 48,7 - - - -9 Lucxembua 06 9,2 04 18,7 - - - -

10 o 03 2,5 01 2,8 - - - -


39/101



39

Tng 94 440,4 123 2.039,2 18 1.516,9 2 390,2 Ngun: V Qun l d n

C mt im ni bt l phn ln cc nc u la chn hnh thc

lin doanh. Nh vy c th thy cc nh u t ca EU u mun c s thamgia ca cc i tc Vit Nam, mun tranh th s hiu bit v h tr ca cci tc Vit Nam trong FDI ca mnh. iu ny cng d dng gii thch,bncnh nhng nguyn nhn v ngun ti chnh hn hp... th nguyn nhn su xanht chnh l vic cc nh u t ca EU cn e ngi v cha quan, chahiu r c mi trng u t ca Vit Nam, v vy h rt s c nhiu ri ro

cho nhng ng vn ca mnh. Thng qua hnh thc lin doanh, cc nh ut EU va chia s c cc ri ro , va c mt cch tip cn nhanh nht vd dng nht vi mi trng u t cn nhiu bin ng, c bit trong ccchnh sch lut php ca Vit Nam. Cn cc nh u t ca Vit Nam khitham gia lin doanh, h ng thi phi c trch nhim vi ng vn ca mnhnn s sn sng cung cp v h tr nhng thng tin cn thit nht cho cc itc s phi hp u t em li hiu qu cao nht.

Nhng hnh thc ny ch c cc nh u t EU a chung ch yutrong thi gian u. Theo con s tng hp th giai on 1996- 1999, cc dn u t hnh thc ny c chiu hng gim, ch cn 50 d n so vi 73d n ca giai on trc. Cn hnh thc 100% vn c ti 58 d n, tngln 161% so vi 36 d n ca giai on trc. ng thi cng c nhiu d n chuyn t hnh thc lin doanh sang hnh thc 100% vn nc ngoi, vd: Cng ty quc t Thi Bnh, sn xut khi ca Lucxembua Qung Nam, chuyn hnh thc 100% vn vo ngy 18/5/1994; Cng ty Prezioso snxut bao b, sn chng g ca Php TP. H Ch Minh chuyn hnh thc ut vo thng 7/1995... iu ny cng d dng gii thch v cc nh u t EU bt u hiu r hoc c nhiu thi gian tip cn vi mi trng ut... ca Vit Nam. Hn na, hnh thc lin doanh cng bc l nhng yukm v qun l ca bn Vit Nam. V vy, cc nh u t EU s cm thy yn


40/101



40

tm hn v kim sot c cc ri ro ch yu trong qa trnh u t, t cth la chn hnh thc 100% vn nc ngoi c quyn ch ng vi ngunvn ca mnh, t quyt nh c cc phng thc kinh doanh hiu qu nht

v cng trnh c s can thip, nht l s qun l yu km ca bn i tc. Nh vy, mt mi trng u t n nh l rt quan trng hp dn u ttrc tip ca cc i tc EU.

Hnh thc hp ng hp tc kinh doanh chim t l vn ln l do ccd n c quy m vn rt ln v tp trung ch yu vo cc lnh vc giao thngvn ti- bu in, du kh nh hp ng du kh l 05-2 vi BP v Staoil ca

Anh v Na Uy vi vn u t l 103 triu USD; hp ng thng tin di ngca Thu in H Ni vi s vn l 341,5 triu USD. 3.2. FDI ca M vo Vit Nam theo hnh thc u t .

Ngoi ra FDI ca M cn c mt s Cng ty ng k ti Singapore,British Virgin Islands,... thuc tp on ln ca M u t sang Vit Namnh Coca Cola, Procter & Gamble... khng thuc danh mc u t trc tip

ca M Vit Nam. Chi tit xem bng 10. Bng 10: Hnh thc u t trc tip ca M ti VitNam

(n v: 100.000 USD)

STT Hnh thc u t S d n T trng Tng vn T trng

1 100% vn nc ngoi 61 60 % 503,6 47 %

2 Lin doanh 31 31 % 516,0 48 %

3 Hp ng hp tc LD 09 9 % 45,5 5 %

Tng 101 100 % 1.065,100 100 %

Ngun: B K hoch v u t Ch : Cc d n trn y khng bao gm cc d n b gii th hoc ht thi hn hot ng .


41/101



41

3.3. FDI ca Nht vo Vit Nam theo hnh thc u t .u t trc tip ca Nht Bn Vit Nam c thc hin di ba dng

ch yu sau:


42/101



42

Bng 11: Cc hnh thc FDI ca Nht VitNam. n v: d n

1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000

Lin doanh 7 7 17 29 34 25 7 1 3100% vn NhtBn

- 7 11 33 32 26 10 11 6

Hp ng hp tckinh doanh

4 2 1 4 1 5 - 1 -

Ngun: V qun l d n- B KH & T Doanh nghip lin doanh: y l hnh thc m cc i tc nc ngoi

thng trn trong giai on u khi u t vo bt k mt th trng mi no.y c coi l hnh thc ti u hn c bi l giai on ny cc nh u tcha thc s tin tng v hiu i tc ca mnh. Cc nh u t Nht cngvy, thng qua hnh thc ny hay thng qua lin doanh, pha Nht Bn s hiu

hn v th trng Vit Nam, v h thng php lut cng nh phong tc tpqun a phng ni m h s tin hnh u t. Do vy thng thng i tclin doanh vi Nht trong hnh thc ny l cc doanh nghip Nh nc v phn gp ch yu ca pha Vit Nam l t, bt ng sn nn vic nh gigp nhiu kh khn lm nh hng ti hiu qu lin doanh.

Hin nay vn u t ca Nht theo hnh thc ny chim 60% vi xp x

50% s d n. Nu so vi mc chung hin nay 70% s vn u t v 62% dn th cc nh u t Nht Bn khng phi l nhng ngi a chung hnhthc ny. Trong khi , i vi Singapore chim ti 75% d n, gp 1,4 lnso vi Nht Bn; Innxia l 61% gp gn 1,2 ln...

Hnh thc lin doanh ch yu ca doanh nghip Vit Nam vi NhtBn lin quan ch yu n cc d n ch bin sn phm nng- lm nghip,dch v, sn xut xe my v.v...


43/101



43

Doanh nghip 100% vn Nht Bn: y l hnh thc c nhiu nhu t Nht Bn quan tm nht l trong nhng nm gn y. Bi ch hnhthc ny, nh u t mi c quyn c lp, t quyt nh hot ng kinh

doanh ca mnh, ch ng trong chin lc kinh doanh thch hp vi mitrng lun c s bin ng.

Nhm thu ht v khuyn khch u t nc ngoi, Chnh ph Vit Nam c nhng sa i cc o lut lin quan theo hng to thun li hn ivi loi hnh ny. C th ni cc cng ty thuc loi hnh ny hot ng kinhdoanh nh cc cng ty trch nhim hu hn ca Vit Nam. Nh loi hnh

ny ang ngy cng gia tng. Nu nm 1997 loi hnh ny mi chim 40% sd n, nm 1998 l 42% v n nay n chim gn ti 50% s d n.y l con s kh cao so vi mc trung bnh 30% s d n tng FDI vo VitNam.

Hnh thc ny c tp trung ch yu cc lnh vc dch v, sn xuthng tiu dng v c bit l cc lnh vc i hi cng ngh cao nh sn xut

in lnh, thit b quang hc. V d cng ty sn xut linh kin my tnh Fujisu ng Nai; cng ty in my Sanyo v.v....

Hp ng hp tc kinh doanh: Hnh thc ny c s dng ch yutrong lnh vc thm d, khai thc du kh, vin thng..., nhng lnh vc thencht m pha Vit Nam mun hn ch s tham gia ca cc nh u t ncngoi mc d lnh vc ny rt cn n k thut cng ngh hin i.

Bng 12: Cc hnh thc FDI ca Nht ti Vit Nam theo hnh thc u t (Tnh n nm 2000- Ch tnh d n cn hiu lc)

n v: triu USD, %

Hnh thc u t S d

nT l

Tngvn

ng k T l

Vnthchin

T l Vnphp

nh T l

Lin doanh 138 46,1 2.250,5 58,4 1.362,4 57,4 918,1 49,1


44/101



44

100% vn Nht bn 249 49,8 1.205,2 31,2 550,6 23,2 597,7 30,2Hp ng hp tckinh doanh

12 4,1 369,6 10,4 457,5 19,4 369,9 20,7

Tng s 299 100 3.825,6 100 2.370,5 100 1.913,1 100 Ngun: V qun l d n

II. THC TRNG THU HT FDI CA EU, M V NHT VO VIT NAM GIAION 1990- 2002.

1. FDI ca EU vo Vit Nam, kt qu t c, tn ti v nhng nguyn nhn. K t khi Vit Nam ban hnh lut u t nc ngoi (1988) cc nh

u t EU c mt ti Vit Nam, m u bng vic ngy 4/5/1988 cng tydu kh BP ca Anh c cp giy php u t thm d khai thc du kh tithm lc a Vit Nam vi tng vn u t 17 triu $. Tnh n ht nm 2001,EU tr thnh nh u t ln th hai ti Vit Nam vi 382 d n uc cpgiy php u t, tng vn ng k 7,53 t $. Nu tr i 80 d n gii thtrc thi hn v 14 d n ht hn vi tng vn u t gn 1,74 t $ th s dn cn hiu lc l 288 vi tng vn ng k l 5,8 t $, vn php nh l 3,38t $, vn thc hin l 2,37 t $ chim 9,5% s d n, 15,4% vn ng k,19,5% vn php nh v 122,75% vn thc hin ca ton b cc d n tiVit Nam. Nh vy cc d n ca EU s vn trung bnh ln hn trung cc dn FDI ti Vit Nam. iu mt phn l do t trng u t ln vo lnh vccng nghip, ch yu l du kh, t l ny chim n 56,25% tng s d n,51,3% tng vn u t s liu c th v lnh vc u t ca EU vo Vit

Nam c th hin qua bng sau: Bng 1:

Lnh vc Cng nghip Nng nghip Dch v

S d n 162 30 96

% 56,25 10,42 33,23


45/101



45

Vn 3,55 0,3405 1,91

% 61,3 5,87 32,92

Ngun: Tp ch kinh t & d bo 2002

Nh vy lnh vc u t ch yu ca EU vn l cng nghip, trong du kh chim t trng ln vi s vn 1,38 t $ chim khong 38,87% tronglnh vc cng nghip, 23,8% tng lng vn u t u t ca EU vo Vit Nam. Nu so vi mc trung bnh vn u t FDI vo Vit Nam th EU tp

trung nhiu vo cng nghip, c bit l du kh bng 2: Bng 2:

Ngnh Tng Cng nghip Nng nghip Dch v

S d n 3170 1704 417 1049

% 100 53,75 13,5 33,1

S vn 39100,8 16077,5 1735 21288,3% 100 41,12 4,44 54,44

Ngun: Nin gim thng k 2000

Hin nay CNH -HH u t EU c mt trong 33 tnh thnh trong

c nc nhng phn b khng u, ch yu cc thnh ph ln, ni c iukin u t thun li. Mc d Vit Nam vn khng ngng khuyn khch ut vo cc vng kh khn bng bin php kinh t. Tuy nhin, u t ca EUvn ch tp trung TP. HCM (105) d n, Bnh Dng (28) d n, ng Nai(23) d n , Hi phng (5) d n, H Ni (54) d n, Qung Nam (8) d n....trn y l mt s ni dung c bn v tnh hnh chung u t ca EU vo Vit Nam sau y l tnh hnh ddu t ca tng nh u t vo Vit Nam: 1.1. Tnh hnh u t ca Php vo Vit Nam :


46/101



46

Hin nay vn l nc dn u v FDI vo Vit Nam. V tr ny cgi qua nhiu nm, v quan h Vit Php c t lu, t th k 19 Phpxm chim Vit Nam. Do , phn no s hiu bit ca Php v Vit Nam tt

hn cc nc khc cng khu vc cng vi s quan h mt thit gia hai chnh ph Vit Nam v Php. Trong nhiu nm thng xuyn c cc cuc vingthm ca cc nguyn th quc gia c th: nm 1993 chuyn ving thm chnhthc ca tng thng Php Francoice Mitterrand. Nh c ti 22 d n ut vo Vit Nam vi s vn l 236 triu $. Nm 1997 trong khi lng vnFDI vo Vit Nam ang suy gim, nhng u t ca Php vo Vit Nam vn

gia tng, nm Php u t vo Vit Nam 18 d n vi s vn u t ln ti689 triu $. Kt qu l do trong nm c s ving thm ca tng thng PhpJ. Chirac v hi ngh cao cp ln th by cc nc c s dng ting Php dinra ti H Ni. Trong nm nay Ch tch nc Trn c Lng ving thmchnh thc nc Php hy vng rng vn u t ca Php vo VitNam cn giatng hn na.

Hin nay hnh thc u t ca Php u t vo Vit Nam ch yu llin doanh chim ti 54,0% s liu c th cc hnh thc c th hin qua bng sau:

Bng 3:

Hnh

thc

u t

Lin

doanh

Hp nghp tc kinh

doanh

Hp ng vnhnh chuyn

giao (BOT)

Cng ty 100%

vn nc ngoi


47/101



47

% 54 7 29 10Hnh thc lin doanh chim t trng ln nht v y cng l hnh thc

c c bit bn Vit Nam khuyn khch, bi n s chuyn giao cng nghhin a , k thut cao v ti chnh ca cng ty Php .

ng sau hnh thc bn lin doanh, hnh thc hp ng vn hnhchuyn giao (BOT) cng chim t trng ln 29%. Hnh thc ny, bi v nci thin c s h tng cho pha Vit Nam, ng thi ta khng mt vn gpnh hnh thc lin doanh. T l 29% mt t l rt ln so vi cc nc khcu t vo Vit Nam. Cho ti nay hnh thc BOT (vit tt bao gm: BOT,BTO v BT) c thc hin Vit Nam vn con s rt nh vo khong trn10 d n.

Nh u t Php cng ging vi cc nh u t t EU ch yu tptrung vo cc vng pht trin thun li, mc d pha Vit Nam vn khngngng ku gi, khuyn khch u t vo cc a bn kinh t x hi kh khnhn. u t ca Php ch yu tp trung vo TP. HCM, H Ni, TyNinh,ng Nai, Tin Giang.... nhng d n c th k n nh: Telecm ti TP.HCM, cng ty TNHH ma ng Bourbon ti Ty Ninh 95 triu $, nu phntheo ngnh th c cu u t ca Php vo Vit Nam c th hin qua bngsau:

54

7

29

10

0

10

20

30

40

50

60

Lin doanh Hp ng hp tckinh doanh

Hp ng vnhnh chuyn giao

(BOT)

Cng ty 100%vn n- c ngoi

%


48/101



48

Trong ngnh nng nghip chim 14%, cng nghip chim 19%,ngn hng chim 3%, khch sn 7%, nc 6%, vin thng 22%, vn ti 1%,dch v 17%.

Qua hnh trn ta thy lnh vc u t ca Php vo Vit Nam ng

quan tm l lnh vc vin thng chim t l 22% Vit Nam. Vit Namang l mt nc trong qu trnh CNH- HH t nc chnh v vy lnh vcvin thng chim mt v tr rt quan trng trong nn kinh t, to iu kin chonn kinh t Vit Nam pht trin i ng k thut, c trnh v qun l,nghip v c th hi nhp vi khu vc v th gii, nm bt thng tin mi,k thut tin tin mi trn th gii p dng vo Vit Nam.

Tnh n u nm 2002 Php c 80 d n i vo hot ng vi s vnng k 1,3 t $ bao gm 15 d n u t xy dng c bn vi tng vn ncngoi k 220 triu $. Tng vn u t ca 80 d n trn > 1,3 t $ v to viclm cho trn 10.500 lao ng trc tip, s lao ng gin tip ln hn rtnhiu, c bit cc d n ma ng, chn nui gia sc gia cm ....

Nh vy, FDI ca Php vo Vit Nam khng nhng ln v t trngtrong khu vc EU m cn c v tr c bit quan trng bi n u t vo cc

14

19

3

7 6

22

1

17

0

5

10

15

20

25

Nng nghip Cng nghip Ngn hng Khch snN- c Vin thng Vn ti Dch v


49/101



49

lnh vc c c bit Vit Nam ch v khuyn khch nh BOT, vinthng.... iu , t ra cho Vit Nam trong thi gian ti y phi tng cnghn na mi quan h hp tc vi Php to ddiu kin thun li cho nh u t

Php u t vo Vit Nam . 1.2. Tnh u t ca H Lan vo Vit Nam :

H Lan l ni ng t hai trong th gii trong khi EU u t vo Vit Nam, tnh t nm 1991 n nay, H Lan c 54 d n u t vo VitNam,trong s d n cn hiu lc 44 d n vi s vn u t 1,65 t $. Tnh nu nm 2002. Hot ng FDI ca H Lan ti Vit Nam to vic lm cho

5000 lao ng, doanh thu t cc d n t trn 1,1 t $. Nh vy, t nm 2000 n nay, u t ca H Lan vo Vit Nam

vt Anh. Mt s cc cng ty c gi tr ln l Shell Group, Unilever...

1.3. Tnh hnh u t ca vng quc Anh vo Vit Nam .Vng quc Anh l nc ng th 3 trong khu vc EU u t vo

Vit Nam, ng th 10 trn Th gii u t vo Vit Nam, vi 34 d n cn

hiu lc, tng s vn ng k l 1,14 t $. Lnh vc u t ch yu ca ccnh u t Anh l du kh, cng nghip nng, khch sn, du lch. c tptrung ch yu mt s thnh ph ln nh: TP. HCM, B Ra Vng Tu, H Ni, to vic lm cho 4000 lao ng .

Hin nay Anh l nc c lng FDI ra ngoi vo loi ln nht Thgii: Thi k 1996- 2000 lun xp th nht EU. Tnh ring nm 2000 u t

ra nc ngoi ca Anh l 249.794 triu $, trong khi u t ng th 2 ca EUl Php, u t ra nc ngoi ca Php l 172.478 triu $, th nhng u tca Anh vo Vit Nam vn cn rt hn ch mi ng th 10 trong s ccnc v vng lnh th u t vo Vit Nam.

Nh vy, trong thi gian ti chng ta cn tng cng thu ht FDI tAnh, khng ngng xc tin u t, xy dng cc d n u t gi vn nc ngoi.

1.4. Tnh hnh u t ca cng ho lin bang c.


50/101


51/101



51

nh trong vic tng trng v chuyn dch c cu kinh t VitNam.

Trong khi cc nh u t nc ngoi u t vo Vit Nam ang gimst nm 1997- 1998 th nh u t EU li tng ln khong 3% mc cao nht

k t nm 1991. y l lng vn rt quan trong b sung s thiu ht lngFDI vo Vit Nam. Nm 1999- 2000 u t ca EU vo Vit Nam tip tctng cao hn t mc mt t $ v gim nh khong 19 % nm 2001 .

Nh vy, nh thu ht FDI t EU, ta c c mt lng vn ln pht trin kinh t, to cng n vic lm, xo i gim ngho v chuyn dchc cu kinh t... c bit c ch trong cc nh u t EU l Php,

nc xp th nht trong cc nh u t EU vo Vit Nam, vi s vn 2,17 t$ iu ng ch y khng phi l vn m l cc lnh vc u t caPhp, Php c mt hu ht ti cc lnh vc ca Vit Nam, t cng nghip nnng nghip v dch v. Hnh thc u t ch yu l lin doanh chim54%, y l t l rt ng qu cho nn kinh t Vit Nam, v n ha hnchuyn giao cng ngh sang Vit Nam, hnh thc hp ng xy dng chuyn

giao (BOT) chim 29% mt t l rt ln so vi cc nh u t nc ngoikhc vo Vit Nam to iu kin cho Vit Nam ci thin s s h tng, tngkh nng thu ht FDI trn Th gii.

2.2. Tn ti . Mc d v tr ca EU trong Vit Nam l cao, tuy nhin nu xt v tim

lc kinh t ca EU th lng vn u t ca EU vo Vit Nam vn cha xng

vi EU. Ch tnh ring nm 2000 u t ra nc ngoi t khi EU ln tixp x 773 t $ th con s 5,8 t $ nm 1988- 2001 vn l con s qu nh.

Mt khc cc doanh nghip FDI ca EU c mt 33 tnh thnh phtrong c nc nhng ch yu ch tp trung vo cc thnh ph ln. y l iurt hn ch cho Vit Nam trong vic ci thin i sng cho cc vng khkhn, m bo pht trin tng i ng u gia cc vng kinh t.

iu ng ch l cc nh u t EU ch tp trung ch yu vo du


52/101



52

kh, trong khi lnh vc nng nghip hu nh cn b ng ngoi tr Php cmt s d n c quy m tng i ln. Nh vy, vn gii quyt cng nvic lm cho pha Vit Nam s gp kh khn, bi v lnh vc nng nghip s

to vic lm rt ln cho nhng ngi lao ng vng nng thn cn ang dtha.

Trong thi gian 1991- 2001 lng FDI ca EU vo VitNam lunchim v tr quan trng. Nhng 6 thng u nm 2002 ta mi thu ht c 30triu $. y l con s rt ng lo ngi cho ta trong vic thu ht FDI trong nmnay. Mc tiu t ra t 2001- 2005 thu ht FDI l 12 t $, trung bnh mt

nm l 2,4 t $, nhng tnh hnh ny khin ta kh c kh nng thc hin ck hoch nm 2002. V vy, m bo c mc tiu ra, Vit Nam cn phi c nhng gii php hu hiu trong vic thu ht FDI ca EU .

2.3. Nguyn nhn:

2.3.1. Khch quan .

Do tnh hnh thu ht FDI ca Trung Quc ang rt ln, n c coi nh"thi nam chm thu ht vn", iu ny tc ng khng nh n tnh hnhthu ht FDI ca Vit Nam. Bi v cc nh u t EU trong chin lc Chu mi ca mnh cng xem Vit Nam l nc c vai tr quan trng nhng trongtnh hnh hin nay, nc c xp v tr s mt vn l Trung Quc.

Do s cch xa v cng ngh. EU khu vc c cng ngh ngun ca Thgii. iu ny nh hng rt ln n hot ng kt qu kinh doanh ca doanhnghip FDI ca EU ti VitNam .

Do quy m th trng ca Vit Nam cn nh b. Quy m th trng y khng phi l th trng tim nng vi 80 triu dn m th trng y ls ngi dn trong s nhu cu v kh nng thanh ton cho cc sn phmca cc doanh nghip EU.

2.3.2 Ch quan:


53/101



53

* V pha VitNam.

Vit Nam trong thi gian qua cha coi trng cng vic xc tin u t,qung co hnh nh Vit Nam trn trng quc t, gii thiu cc d n kugi vn u t trc tip nc ngoi, c quy m ph hp tnh kh thi cao, phhp vi cc nh u t EU.

Vn v lut php, chnh sch. Cho n nay lnh vc ny c Vit Nam ci thin nhiu nhng vn cn hn ch i vi cc nh u t ncngoi chng hn vn v cp giy php u t, gii phng mt bng ...

* V pha EU.

S hn ch u t ca EU vo Vit Nam mt phn do s chm tr ngaychnh cc nc thuc EU chng hn: u t ca c vo Vit Nam thp mt phn do chnh chnh sch ca c. nh hng u t ca c t trc nnay vn l cc nc Ty u.

3. FDI ca M vo Vit Nam, kt qu t c, tn ti v nhng nguynnhn.

3.1. FDI ca M vo Vit Nam.T sau khi M chnh thc xa b lnh cm vn i vi Vit nam vo

ngy3/2/1994, hot ng u t trc tip ca cc cng ty M vo Vit nam c bc nhy vt. Nhiu cng ty v tp on kinh t M vo Vit nam vimc ch l thm d hot ng u t ca th trng ny. Ch ring nm 1994- nm u tin khi lnh cm vn c bi b- s vn u t ca M vo Vitnam tng vt ln 120,310 triu USD vi 12 d n, a nc ny ln v trth 14 trong danh sch cc nh u t ln nht vo Vit nam. So vi c giaion 1988-1993, khi lnh cm vn cn hiu lc, u t trc tip ca M voVit nam vi tng s vn ng k l 3,34 triu USD. iu ny cho thy: trckhi M xo b cm vn, cc cng ty ca M rt st rut mun c vou t kinh doanh ti Vit nam, c c hi cnh tranh vi cc cng ty ca

Nht Bn, Chu u v cc nc khc. Do khi hu b lnh cm vn, cc


54/101



54

cng ty M "nhy" vo u t Vit nam. C th, sau khi hu b lnh cm vn 1 ngy, c 30 cng ty m vn phng i din ti Vit nam, "m ucuc u tranh ginh tri tim v v tin ca ngi Vit nam". Ch vi nm

sau , nht l khi bnh thng ho quan h ngoi giao, u t ca M tiVit nam tng ln nhanh chng. C th:

Bng 4: u t ca M ti Vit nam (Tnh n thng 10/2002- cc d n cn hiu lc)

Nm S

d n Tng s vn u t

(triu USD) T trng

(%)

Quy m d n (triu USD)

1994 12 120,310 8,57 10,031995 19 397,871 28,34 20,94

1996 16 159,722 11,38 9,98

1997 12 98,544 7,02 8,21

1998 15 306,955 21,87 20,46

1999 14 66,352 4,73 4,742000 12 95,275 6,79 7,94

2001 23 110,8 7,89 4,82

10/2002 19 - - -

Tng cng 144 1.403,680 100,00 9,75

Ngun: B k hoch v u t

Vi quy m v tc u t tng kh ln vo Vit nam, ch 2 nm saukhi lnh cm vn c d b, M vt ln th6 trong danh sch 10 nhu t ln nht vo Vit nam v ch sau Nht, i Loan, Hn Quc,Singapore v Thu in. Nm 1995, to ra mt bc t bin mi vi 19d n u t ca M vi tng s vn u t l 397,871 triu USD. y lnm t mc u t cao k lc c v s lng d n ln s vn u t v quy


55/101



55

m d n, chim ti 28,34% tng vn u t; 13,19% s d n u t, viquy m d n bnh qun t 20,94 triu USD- mc cao nht t trc n gi ca u t M vo Vit nam v cao hn nhiu so vi quy m d n ca c

giai on (9,75 triu USD). iu ng quan tm l cc cng ty tm c th giica M tham gia chnh vi nhng d n quy m ln v c tm quan trngi vi tng lai pht trin ca nn kinh t Vit nam. Chng hn nh MobilOil vi d n du kh (M Thanh Long) 55 triu USD, d n khu du lch Non Nc ca tp on BBI China Beach Ltd 243 triu USD. V tr ny M tiptc gi trong nm 1997, mc d c s d n ln tng vn u t ca M vo

Vit Nam gim mnh (trong nm ch c thm 12 d n vi tng s vn98,544 triu USD). Tuy tc u t ca M vo Vit nam hai nm 1996-1997 c du hiu chng li do tc ng ca nhiu nhn t khch quan nhkhng hong ti chnh tin t trong khu vc, mi trng, chnh sch u tca Vit nam cha n nh, phc tp, nhiu ri ro, chm thu li nhun, chnhsch i x ca Vit Nam i vi cc cng ty nc ngoi ni chung, cng ty

M ni ring, cn nhiu phn bit, cha thun cho cch lm n kinh doanhca h. Nhng tc ng tch cc ca cc nhn t khc nh vic chnh ph Mcho php c quan pht trin thng mi M (TDA) chnh thc m ccchng trnh h tr u t ti Vit nam, s cp php hot ng ti Vit Namca ngn hng xut nhp khu v T chc u t t nhn hi ngoi (OPIC),cng nh hip nh v bn quyn gia chnh ph hai nc c ngoi trnghai nc k vo ngy 27/6/1997, to c s php l v nhng tin quantrng trong vic pht trin quan h kinh t hai nc nht l lnh vc u t.

Sau hai nm theo xu hng gim st, u t ca M vo Vit nam nm1998 li to c bc tng t bin vi s vn u t tng hn 3 ln so vinm trc, t 306,955 triu USD vi 15 d n. iu ny mt phn l dongy 10/3/1998, tng thng M B.Clinton tuyn b bi b t chnh n

Jackson-Vanik i vi Vit nam, nhm thc y quan h kinh t vi Vit nam


56/101



56

ln mt bc mi. Pha M cho rng, b t chnh n Jackson-Vanik i viVit nam l bc u cho vic thc hin cc chng trnh bo him u t,to th thun li cho c hai bn Vit-M, ng thi tng thm nim tin i vi

cc cng ty M vn quan tm ti vic hp tc u t vo Vit Nam. Mc dvn u t tng song th hng ca M tt xung v tr th 8 trong danhsch 10 nh u t ln nht vo Vit nam.

Sangnm 1999- nm m m nht trong lnh vc thu ht u t trctip nc ngoi vo Vit nam- u t ca M vo Vit nam cng trong tnhtrng chung. Mc d s d n u t ca M vo Vit Nam gim khng ng

k so vi nm trc, t 66,352 triu USD. Nu nh nm 1995 c ghi nhnl nm t mc cao k lc v tng vn u t, s d n v quy m d n thnm 1999 nh du mc thp nht v tng vn u t v quy m d n cavn u t trc tip ca M vo Vit nam. Quy m trung bnh mt d n ch bng 48,62% mc trung bnh ca c giai on v ch gn bng 1/4 so vi mctng ng nm 1995. S gim st ny y M xung v tr cui cng trong

danh sch 10 nh u t ln nht vo Vit nam trong nm 1999.Tnh n ht nm 2000, M ch chim 3,5% tng vn u t trc tip

nc ngoi vo Vit nam, xp th 9 trong tng s 13 nc ny. Nm 1999-2000 u t ca M vo Vit nam gim hn. Tm hiu

nguyn nhn suy gim u t ca M vo Vit nam c th a ra vi nhnxt: Sau khng hong ti chnh tin t khu vc, nhiu nc ly li c

phong pht trin tt, thay i chnh sch u t nh Thi Lan, Hn Qucnn ht vn nc ngoi nhiu hn, trong c M, thay v M u t voVit nam th u t vo cc nc . Mt khc, Trung Quc l nc lngging ca Vit nam cng c nhiu li th hn trong vic thu ht cc nh ut M vo Trung Quc. Ngoi ra, phi k n, nn kinh t M bt u suythoi, cc cng ty M cn c cu li v h sn sng rt cc d n u t

nc ngoi nu nhm thy khng c hiu qu.


57/101



57

Tuy nhin, s d n u t ca M ang c chiu hng tng ln. Nm2000, lut u t nc ngoi c sa i ch r nhng ngnh ngh cnh nc khuyn khch u t: sn xut hng xut khu, s dng k thut

cao, s dng nhiu lao ng, ti nguyn sn c ti Vit nam, xy dng c s h tng, Bn cnh , Hip nh thng mi Vit-M c k kt vo ngy13/7/2000 (gi Hoa K) nh du vic hon tt qu trnh bnh thng hohon ton quan h Vit-M. Theo cc chuyn gia kinh t nh gi th hipnh thng mi Vit-M c k kt s to mi trng thun li hn ccnh u t nc ngoi u t vo Vit nam, c bit l cc nh u t M. Do

, nm 2001, u t ca M vo Vit nam c ci thin hn vi 23 dnv tng s vn u t l 110,8 triu. iu ny a M ln v tr th 6 trongtng s 10 nh u t ln vo Vit nam nm 2001. Mc d vy, nu so vicc quc gia khc nh H Lan- nc dn u u t trc tip nc ngoi voVit nam nm 2001-th tng vn u t ca M cha bng 1/5 ca H Lan.

T u nm 2002 n nay, cc doanh nghip M u t vo Vit

nam khong 20 d n vi tng s vn u t ng k gn 50 triu USD, tr thnh 1 trong 6 nc v vng lnh th u t nhiu nht vo Vit nam trongnm nay.

Hin nay, M c khong 144 d n cn hiu lc ti Vit nam vi tngvn ng k trn 1 t USD, ng v tr th 13 trong s cc nc v vng lnhth v FDI vo Vit nam. Trong , c 62 d n vi tng vn u t 582

triu USD i vo sn xut kinh doanh v 25 d n vi tng vn ng k151 triu USD ang xy dng d n.

Nu so vi nhiu i tc u t khc th tnh hnh gp vn ca M, tnhhnh thc hin vn ng k v tnh hnh thc hin vn php nh ngk ca M l tng i thp. V mc d l mt nc ln vi ngun vn dido, nhng cc d n ca M u t vo Vit Nam a s ch l nhng d n

nh, quy m mt d n thp hn c mc bnh qun chung ca tt c cc i


58/101



58

tc u t (Bng 2)


59/101



59

Bng 5: Tnh hnh thc hin vn v quy m d n

Cc ch tiu M Bnh qun chung

T l gp vn trong vn php nh ng k(%)71 77

T l thc hin vn u t ng k (%) 37 42

T l thc hin vn php nh ng k (%)49 48

Quy m bnh qun 1 d n (triu USD) 9,75 16,23

Ngun: B k hoch v u t.

Tuy c nhng bc pht trin nhy vt, song hot ng u t trc tipca M vo Vit Nam cn dng li nhng kt qu khim tn so vi timnng ca c hai pha. n nay, M mi chim 3,2% tng vn u t trc tipnc ngoi vo Vit Nam. Nu so snh vn u t ca M vo Vit Nam vitng vn u t trc tip ra nc ngoi ca M th con s ny ht sc nhnhoi: trong sut nhng nm qua t l ny cha nm no t ni 0,5% (dao

ng trong khong t 0,227% n 0,456%). Nh vy, qua nghin cu qu trnh u t ca M vo VitNam, ta

thy u t ca M vo VitNam lc ln, lc xung khng u. M l qucgia c tim lc kinh t mnh, lng vn u t trc tip ra nc ngoi caM ln, nhng so vi cc quc gia khc u t vo Vit Nam th lng vnFDI ca M thu ht vo Vit Nam l qu b, cha tng xng vi tim nng l mt cng quc s mt v kinh t, cha khai thc ht li th ca mt vngt m M v ang c. 3.2. Kt qu t c, tn ti v cc nguyn nhn. 3.2.1. Nhng thnh tu t c.

Nhng phn tch trn cho thy: u t trc tip ca M tr thnhmt b phn hu c ca nn kinh t v c nhng ng gp tch cc choqu trnh pht trin nn kinh t x hi ca Vit Nam, c th:


60/101



60

- u t trc tip ca M gp phn b sung ngun vn quan trngcho u t pht trin, tng cng tim lc kinh t khai thc v nng caohiu qu s dng cc ngun lc trong nc nh du kh, in nng, nui trng

v ch bin cy trng cng nghip, cy lng thc.Bng 6: T l ng gp ca u t M trong tng vn u t ton

x hi (%)

Nm 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002

T l

(%)2,6 3,5 2,8 2,5 3,2 2,2 2,7 3,1 24,5

Ngun: B K hoch v u t.

- u t trc tip ca M vo Vit Nam chuyn giao cc cng nghhin i, to mi trng cnh tranh, gp phn pht trin mnh m cc ngunlc sn xut.

Cng vi hot ng u t trc tip, cc nh u t M tin hnhchuyn giao cng ngh. Nhiu cng ngh mi c nhp vo nc ta nhthng tin vin thng, thm d du kh, sn xut lp rp t, ho cht Vcht lng cng ngh u t trc tip ca M a vo VitNam, nhn chung, phn ln cc trang thit b l ng b, thuc loi trung bnh ca th gii vtin tin hn nhng thit b hin c ca ta. Bn cnh , cc nh u t M,

trong qu trnh u t rt quan tm n vic tham gia o to, nng cao tayngh, trnh chuyn mn cho ngi lao ng Vit nam, k c lao ng trctip ln i ng qun l.

- Thc y tng trng kinh t: s gia tng FDI ca M gp phn votng trng GDP, nng cao i sng ngi dn Vit nam.

- ng gp vo ngn sch nh nc

Nhng d n u t ca M khi i vo sn xut kinh doanh khng


61/101



61

nhng mang li li nhun cho ch u t, li ch trc tip cho bn lin doanh,cho ngi lao ng Vit Nam m cn ng gp cho ngn sch nh nc hngtrm triu ng, lm tng ngun thu vo ngn sch nh nc, gp phn vo

vic khc phc cn bng thu chi, gp mt phn quan trng vo vic b pthm ht cn cn vng lai v ci thin cn cn thanh ton quc t.

Bng 7: Tnh hnh ng gp ca cc d n u t M vo ngnsch nh nc

(n v: triu USD)

Nm 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 200213,8 17,5 23,3 27,5 27,7 24,1 23,0 24,2 24,8

Ngun: B K hoch v u t.

Ngun thu vo ngn sch nh nc tng lin tc qua cc nm. Nm1994 l 13,8 triu USD; n nm 1998 tng ln 27,7 triu USD nhng sang

nm 1999 gim xung cn 24,1 triu USD; nm 2000 l 23,0 triu USD; nm2001 l 24,2 triuUSD v nm 2002 l 24,8 triuUSD. y l mt vn tra cho cng tc qun l, phi chng trong nhng nm gn y bc l s lilng pha Vit nam, hay do pha M li dng nhng quy nh thiu chtch v ch ti chnh trn trnh ngha v?. Tuy ngun thu ny c gimnhng t l ng gp ca cc d n u t M vo ngn sch tng i cao.

R rng, hot ng FDI ca M gp phn n nh mi trng kinht v m nn kinh t Vit nam. N gp phn ng k vo vic ci thinngn sch nh nc, khc phc hin tng bi chi, thc y tng vn tr licho hot ng u t pht trin t ngn sch nh nc.

- Pht trin cc lnh vc trong nn kinh t

S tng trng chung ca c nn kinh t l do s tng trng ca cc

ngnh mang li. Trong , s c mt ca FDI M gp mt phn quan trng.


62/101



62

i vi sn xut cng nghip, FDI ca M c tc ng khng nh, cngnghip khng ch p ng nhu cu ngy cng cao ca mi trng trongnc m cn p ng nhu cu xut khu, pht huy nng lc sn xut trong

nhiu lnh vc. Thng qua vic hp tc vi cc TNCs mnh hng u ca Mnh Ford, Chrydler, IBM, thuc cc ngnh ch to- sn xut, do chng tac kh nng sn xut v xut khu mt s ph tng t hay linh kin in t.Cc loi ph tng v linh kin in t ny c th sn xut t cc doanh nghipc vn u t nc ngoi hay thng qua cc hp ng gia cng cho cc cngty M.

- To cng n vic lm cho nhiu lao ng Vit nam, gp phn nngcao i sng cho ngi lao ng.

Khng ch gp phn c lc vo vic thc hin cc mc tiu kinh t, shot ng ca FDI M ti Vit nam mang li nhng hiu qu v mt xhi. Cc d n FDI M gp phn tch cc vo vic gim t l tht nghip,to cng n vic lm cho ngi lao ng cng nh nng cao tay ngh cho h.

y l tc ng m khng phi doanh nghip Vit nam no cng c th thchin c, c bit mang li mt phong cch lm vic hin i. Khng chtrc tip to ra vic lm cho ngi lao ng lm vic trong cc doanh nghipc vn FDI, hot ng FDI M cn to ra hng ngn lao ng gin tip. Tnhn ht nm 2001, u t trc tip ca M thu ht khong 35.000 lao ngVit nam, nu tnh c lao ng gin tip (cung ng dch v, xy dng,) c

th ln n hn 40.000 ngi, gp phn to nn mt th trng lao ng.Trong iu kin nc ta hin nay, tuy con s ny nh song rt ng qu.

Cng vi vic gim t l tht nghip, FDI M cng gp phn mang limc thu nhp cao cho nhng ngi lao ng trong khu vc v gin tip nngcao i sng chung cho ton b ngi dn.

- Gp phn y mnh xut khu, tng thu ngoi t, lnh mnh cn cn

thng mi.


63/101


64/101



64

Bng 8: T trng xut khu ca cc doanh nghip M so vi tngkim ngch xut khu ca c nc

Nm 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002

Gi tr (triu USD) 81 135 174 323 325 255* 332* 351* 376*

T trng (%) 1,71 3,41 3,45 4,58 4,48 3,2 3,32 3,67 3,89

(*) Khng tnh du th Ngun: B Thng mi.

S liu bng 8 cho thy: trong my nm gn y kim ngch xut khuca cc doanh nghip M khng ngng gia tng. Nh vy, cc d n FDI Mtp trung ch yu vo th trng trong nc nhng khng th ph nhn nhngng gp ng k ca FDI M vo tng trng xut khu- mt mc tiu hngu ca Vit nam.

- Mt s thnh tu khc nh gp phn chuyn dch c cu kinh t theo

hng cng nghip ho, hin i ho, pht trin c s h tng, gp phn m rng quan h kinh t quc t thng qua gp phn m rng th trng caVit nam, tng cng xut khu, to ng lc gip cc doanh nghip Vitnam u t ra nc ngoi 3.2.2. Mt s tn ti.

Bn cnh nhng thnh tu t, nhng ng gp to ln ca u t trc

tip ca M vo Vit nam nh trnh by trn, hot ng FDI M cn bcl nhiu hn ch, yu km, c th:

- u t trc tip ca M vo Vit nam trong thi gian qua rt thtthng. Nu xt v tng vn u t hng nm th kt qu chnh lch nhau rtln: vn u t trong nm 1995 (cao nht) gp gn 6 ln nm 1999 (thp nht).

- Thi gian qua, u t trc tip ca M vo Vit nam gim mnh.

Nm 1999, tng vn u t trc tip ca M vo Vit nam ch t 66,352


65/101



65

triu USD- ch bng 80% s vn thu ht c trong nm u khi lnh cmvn c hu b hay ch bng 21,6% s vn u t trong nm trc . Quym d n gim mnh t 20,46 triu USD nm 1998 cn 4,82 triu USD

nm 2001. Bn cnh , s d n u t ca M vo Vit nam cng lin tcgim.

- Tuy c nhng bc nhy vt, song hot ng u t trc tip ca Mvo Vit nam cn dng li nhng kt qu kh khim tn so vi tim nngca c hai pha. n nay, M mi chim 4,09% tng vn u t trc tipnc ngoi vo Vit nam (1.403,680 triu USD so vi 34.327 triu USD).

Nu so snh vn u t trc tip ra nc ngoi ca M th con s ny ht scnh nhoi: trong sut nhng nm qua t l ny cha nm no t ni 0,5%(dao ng trong khong t 0,26% n 0,496%).

- Cc nh u t M vo Vit nam vn cn hn ch, c bit l cc nhu t c tim lc mnh.

- C cu u t tuy c nhiu ci tin tch cc nhng vn cn nhiu

im bt hp l nh: vn u t v ch yu tp trung vo nhng vng kinh ttrng im, v hnh thc u t ang c s chuyn mnh qua hnh thc 100%vn nc ngoi.

- Cn c nhiu hn ch trong lnh vc chuyn giao cng ngh: cnhng cng ngh chuyn giao c, lc hu, hot ng km hiu qu; cngngh c chuyn giao khng ng b v nh gi khng ng T , dnn sn phm lm ra c tnh cnh tranh cha cao v gy nhim mitrng.

- Nhng hn ch v chnh tr- x hi- vn ho do u t trc tip caM gy ra. 3.2.3. Nguyn nhn ca nhng hn ch

- S gim st vn FDI ca M t nm 1999, nguyn nhn khch quanl do nn kinh t M bt u suy thoi. Bn cnh , hot ng xc tinu t, nhng hot ng ngoi giao nhm tm kim i tc, cung cp thng tin


66/101



66

chnh xc cho pha nc ngoi thc s cha hiu qu. - Mi trng u t ca Vit nam cn thiu hp dn trong bi cnh

cnh tranh thu ht vn u t nc ngoi ngy cng gay gt v nhiu nc

trong khu vc lun c nhng iu chnh to mi trng u t hp dnhn.

- Vic trin khai d n u t cn chm v nhiu pht sinh. - Cngtc qun l nh nc i vi hot ng u t nc ngoi cn

nhiu yu km, tha cc th tc phin h, song li thiu khu qun l sau ut. Thm vo , theo nh gi ca cc nh u t nc ngoi, chi ph u t

Vit nam l kh cao trong khu vc Chu . Theo kho st ca JETRO, ccin thoi, tin in, ph vn chuyn container, cao gp 2- 3 ln so vi ccnc khc Chu . Thm vo , t quan liu, tham nhng, bun lu, syu km ca h thng ngn hng ang l nhng vn ni cm lm gim miquan tm ca cc nh u t nc ngoi. Theo bo co ca c quan CRS trnhQuc hi M nm 1999, Vit nam ng th 15 trong s 16 nc Chu v

sc hp dn ca mi trng kinh doanh. - So vi cc nc trong khu vc th li th v lao ng r Vit nam

khng cn na. - Nguyn nhn c s chuyn giao nhng cng ngh c k, lc hu vi

gi cao gy thit hi cho bn Vit nam l do pha Vit nam qu thiu ccchuyn gia k thut, cn b k thut v cc nh t vn c trnh thmnh, nh gi cng ngh. ng thi, s qun l lng lo v thm ch c cnhng vn tiu cc nh s hm li, ch nhn thy li ch trc mt mkhng thy c hu qu sau ny ca mt s i tng. cng phn no phn nh kh nng t ch, kim sot ca pha VitNam.

Vic tm hiu, nh gi

đề tài thu hút FDI

Documents