Top Banner

of 24

ĐA Điều áp xoay chiều 3phase (1)

Jul 18, 2015

Download

Documents

Trai Nhà Nông
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript

B GIO DC V O TO TRNG I HC BCH KHOA HA NI ***********

CNG HA X HI CH NGHA VIT NAM c lp T do Hnh phc **********

NHIM V THIT K MN HCI- Cc s liu ban u: - Cng sut ng c (Pc) - in p nh mc (Um) - H s cos - Hiu sut () II- Gii thiu chung: 1- Gii thiu chung v cng ngh ca ng c khng ng b ba pha. 2- Gii thiu v cc phng php khi ng ng c khng ng b. III- Ni dung thit k: 1- Gii thiu v thit k mch lc. 2- Gii thiu v tnh ton mch iu khin. - Nguyn tc iu khin. - Khi ng pha, dng b. - Khi to lut iu khin. - Khi so snh. - Khi to xung iu khin v tch xung. - Khi khuch i xung. - Khi ngun. 3- Bn v s nguyn l tng th. 4- Kt lun. : 0,68 : 0,79 - Tc nh mc (n) : 580 v/p. : 80 KW. : 380/220 V. => = 470.

AXC 3 pha khi ng C KB roto ngn mch

Mn: in t cng sut

MC LCLI M U...............................................................................................................................................3 CHNG I: GII THIU CHUNG V NG C KHNG NG B 3 PHA.............................................4 V CC PHNG PHP KHI NG MY.............................................................................................4 I- GII THIU CHUNG V NG C KHNG NG B:....................................................................4 II- CC PHNG PHP KHI NG NG C KHNG NG B:.................................................4 1- Cc yu cu khi ng ng c:.....................................................................................................4 2- Cc phng php m my:............................................................................................................5 a/ Phng php Khi ng cng:.................................................................................................5 b/ Phng php Khi ng mm:.................................................................................................5 3- La chn phng n:......................................................................................................................5 CHNG II: NI DUNG THIT K.............................................................................................................6 I- GII THIU V THIT K MCH LC:...............................................................................................6 1- Gii thiu mch lc:........................................................................................................................6 2- Hot ng ca mch:......................................................................................................................6 3- Tnh ton mch lc:.........................................................................................................................7 a/ Tnh thng s valve:....................................................................................................................7 b/ iu kin lm mt cho valve:.......................................................................................................8 c/ Mch bo v valve:......................................................................................................................8 II- GII THIU V THIT K MCH IU KHIN:.................................................................................9 1- Khu ng b:...............................................................................................................................10 a/ ng pha:..................................................................................................................................10 b/ ng b:....................................................................................................................................10 2- Khu to in p rng ca:...........................................................................................................11 3- Khu to lut iu khin:...............................................................................................................12 a/ Chc nng:................................................................................................................................12 b/ Tnh ton linh kin:....................................................................................................................12 4- Khu so snh:...............................................................................................................................13 5- Khu to xung kp:........................................................................................................................14 a/ To xung n:...........................................................................................................................14 b/ Tch xung:.................................................................................................................................15 6- Khu khuch i xung:..................................................................................................................16 a/ Phn khuch i xung:..............................................................................................................16 b/ Bin p xung:............................................................................................................................16 7- Khi ngun:..................................................................................................................................17 a/ Mch cp ngun DC (W2):........................................................................................................18 b/ Bin th ngun:.........................................................................................................................18 8- Tng hp linh kin v s chi tit mch iu khin:...................................................................21 a/ Bng tng hp linh kin:............................................................................................................21 b/ S chi tit mch iu khin:..................................................................................................22 III- M PHNG MCH LC:.................................................................................................................23 1- Dng in ti:................................................................................................................................23 2- in p ra ti:................................................................................................................................23 3- Xung pht m valve ca cc pha:..................................................................................................23 KT LUN.................................................................................................................................................24 XUT...................................................................................................................................................24 TI LIU THAM KHO ..............................................................................................................................24 PHN MM M PHNG...........................................................................................................................24

SVTH: Nguyn Phc on

Trang 2 / 24

AXC 3 pha khi ng C KB roto ngn mch

Mn: in t cng sut

LI M U-

Ngy nay, cng vi vic pht trin mnh m cc ng dng ca khoa hc k thut trong cng nghip, c bit l trong cng nghip in t th cc thit b in t c cng sut ln cng c ch to ngy cng nhiu. c bit l cc ng dng ca n vo cc ngnh kinh t quc dn v i sng hng ngy v ang c pht trin ht sc mnh m.

-

Tuy nhin, p ng c nhu cu ngy cng nhiu v phc tp ca cng nghip th ngnh in t cng sut phi lun nghin cu tm ra gii php ti u nht. c bit vi ch trng cng nghip ha hin i ha t nc, cc nh my, x nghip cn phi thay i, nng cao cng ngh bng cch a cng ngh iu khin t ng vo trong sn xut. Do i hi phi c thit b v phng php iu khin an ton, chnh xc. l nhim v m nghnh in t cng sut cn phi gii quyt.

-

gii quyt c vn ny, nh nc ta cn c i ng thit k ng o v nng lc. Sinh vin ngnh T ng ha tng lai khng xa s ng trong i ng ny, do cn phi t trang b cho mnh mt trnh v tm hiu bit su rng. Chnh v vy, n mn hc in t cng sut l yu cu cp thit cho mi sinh vin t ng ha. l bi kim tra kho st kin thc tng hp ca mi sinh vin v cng l iu kin cho sinh vin t tm hiu, nghin cu kin thc v in t cng sut.

-

Mc d vy, do kinh nghim thc t cha nhiu nn vn cn n s gip v hng dn ca thy gio. Qua y, em xin c gi li cm n n thy Phm Quc Hi tn tnh ch dn em c th hon thnh n ny.

SVTH: Nguyn Phc on

Trang 3 / 24

AXC 3 pha khi ng C KB roto ngn mch

Mn: in t cng sut

CHNG I:

GII THIU CHUNG V NG C KHNG NG B 3 PHA V CC PHNG PHP KHI NG MY

I- GII THIU CHUNG V NG C KHNG NG B: - Trong lch s my in, my in khng ng b (KB) ra i mun hn so vi cc loi my in khc, nhng n hin nay, n l loi my in c s dng rng ri nht trong cc ngnh kinh t quc dn vi cng sut t vi chc n hng trm kW. - Trong cng nghip thng dng my in khng ng b lm nguun ng lc cho cc my gia cng ch to sn phm. - Trong i sng hng ngy, my in khng ng b cng dn dn chm mt v tr quan trng nh: qut gi, ng c bm gia dng .. - S d my in khng ng b c s dng v pht trin nhanh chng nh vy bi nhng tnh nng ni bt v vt tri so vi my in mt chiu v my in ng b nh: C kt cu n gin, d ch to. Lm vic chc chn, vn hnh tin cy, hiu sut tng i cao. Chi ph vn hnh v bo tr sa cha thp. S dng trc tip vi li in xoay chiu do khng tn chi ph cho cc b bin i. Gi thnh thp, d chp nhn. - Tuy nhin, my in khng ng b ch yu c s dng ch ng c nn mt trong nhng nhc im ca n l dng khi ng thng cao (thng t khong 4 7 ln dng nh mc). iu ny khng nhng lm cho thn my b nng mau gim tui th ng c m cn lm cho in p li in gim st nhiu, nht l vi nhng li in cng sut nh. - Do vn t ra l ta phi gim c dng in m my ca ng c khng ng b v c bit l ng c khng ng b roto ngn mch. Vic tc ng vo ng c roto ngn mch thng kh khn hn so vi ng c roto dy qun, tuy nhin, hin nay vi vic p dng nhng ng dng ca in t cng sut th cng vic tr nn d dng hn. II- CC PHNG PHP KHI NG NG C KHNG NG B: - Khi bt u m my, roto ang ng yn, h s trt = 1 nn dng in m my c tnh theo mch in tng ng vi cng thc nh sau:

Ik =

U1' (r1 + C1r2' ) 2 + ( x1 + C1 x2 ) 2

- T cng thc trn, ta thy dng in khi ng ph thuc vo cu to ca ng c v ph thuc nhiu vo in p li. 1- Cc yu cu khi ng ng c: i vi mt ng c, cng vic m my cn t c cc yu cu sau: - Momentt m my cng ln cng tt hoc ln thch ng vi c tnh c ca ti. - Dng in m my cng nh cng tt. - Tn hao cng sut trong qu trnh m my cng nh cng tt. - Phng php m my v thit b cn dng nn n gin, r tin, chc chn.

SVTH: Nguyn Phc on

Trang 4 / 24

AXC 3 pha khi ng C KB roto ngn mch

Mn: in t cng sut

2- Cc phng php m my: - Hin nay c kh nhiu phng php khi ng my, nhng c th phn chia thnh hai phng php chnh, l phng php khi ng cng v phng php khi ng mm. a/ Phng php Khi ng cng: - M my trc tip thng qua cc thit b ng ct nh: cu dao, khi ng t . - H in p m my bng bin p t ngu, phng php ny gim c dng m my nhng ng thi cng lm gim momentt m my. Vi cch ny, bn cao p c ni vi li in, bn h p ni vi ng c, sau thi gian m my, bin p c loi ra khi mch in. - Ni in khng trc tip vo mch in stator. Khi m my, mt in khng c t ni tip vo trong mch in stator, sau thi gian m my th in khng ny s b ni ngn mch. - i ni Y-. + u im: Thit b khi ng n gin, d lp t, gi thnh thp, d bo tr sa cha. + Nhc im: Ch s dng cho nhng ng c c cng sut nh, kh ng b ha vi vic iu khin cho ton h thng. Kh nng p ng chm, khng thc hin c vic dng mm khi c yu cu. b/ Phng php Khi ng mm: - S dng phng php Bin tn. - S dng phng php iu p xoay chiu. + u im: Thit b iu khin nh gn. Kh nng p ng nhanh. c tnh iu chnh trn. D ng b ha vi vic iu khin ton h thng. Ph hp vi nhu cu hin i ha trong cng nghip. C th thc hin vic dng mm khi c nhu cu. Vi gi thnh hin nay, chi ph lp h thng khi ng mm cng khng cao. S dng c cho nhng ng c cng sut ln. + Nhc im: Dng in p v dng in qua iu khin cp cho ti s khng cn l hnh sin trong di iu chnh. Do mch iu khin phc tp nn ngi vn hnh cn phi c mt trnh hiu bit nht nh. Vic kim tra bo tr phc tp hn. 3- La chn phng n: - So snh u v nhc im ca hai phng n khi ng ng c khng ng b trn, kt hp vi thi k cng nghip ha hin nay ca nc ta v do s liu ca ng c, n ny xin chn phng n khi ng mm khi ng cho ng c m c th l phng php iu p xoay chiu ba pha dng 6 thyristor u theo kiu song song ngc v y l phng php thng dng nht hin nay v c gi thnh thp trong khi yu cu ch cn khi ng mm cho ng c.

SVTH: Nguyn Phc on

Trang 5 / 24

AXC 3 pha khi ng C KB roto ngn mch

Mn: in t cng sut

CHNG II: I- GII THIU V THIT K MCH LC: 1- Gii thiu mch lc:

NI DUNG THIT K

- Cc b iu p xoay chiu (AXC) dng ng ngt hay thay i in p xoay chiu ra ti t mt ngun xoay chiu c nh, trong tn s in p ra bng tn s in p ngun. - AXC dng valve bn dn c y u im ca nhng mch cng sut s dng k thut bn dn nh: d iu chnh v t ng ha, lm vic n nh, phn ng nhanh vi cc t bin iu khin, tin cy v tui th cao, kch thc gn v d thay th, thch hp v qu trnh hin i ha, tp trung ha cc qu trnh cng ngh. - Nhc im chung v c bn nht ca AXC l in p ra ti khng sin trong ton di iu chnh, iu chnh cng su cng gim in p ra th mo cng ln, tc l thnh phn sng hi bc cao cng cng ln. Nhng v phm vi ca n ny l khi ng ng c, thi gian khi ng ch trong khong 3 30s v ti l ng c bm nn ta c th chp nhn c phng n ny. - Do ti yu cu l dng in xoay chiu nn valve bn dn y c th dng l: TRIAC, y l valve bn dn duy nht cho php dng in chy theo c hai chiu. Tuy nhin loi valve ny thng c cng sut nh v gi thnh tng i cao. Ghp hai valve ch cho php dn mt chiu bng cch u song song ngc nhau, lc mi valve m nhn mt chiu ca dng ti. Bng cch ny c th ghp hai thyristor vi nhau hay mt thyristor vi mt diode. Trong n ny, ta chn theo phng php l ghp 6 thyristor theo kiu song song ngc v y cng l phng php thng dng nht hin nay. - Nguyn tc iu chnh ca AXC l iu chnh gc m ca valve bn dn. Cc valve lm vic vi in p xoay chiu nn c kha t nhin bng in p ngun v cng chu nh hng ca li in n valve, kiu iu khin valve l dch pha im pht xung so vi pha ngun xoay chiu, tc l s dng mch iu khin xung - pha. 2- Hot ng ca mch: - Mch hot ng theo quy lut chung: Trng hp 3 valve dn: Mi pha c 1 valve dn => Uti = Ungun. Trng hp 2 valve dn: C 2 pha c valve dn v 1 pha khng valve no dn => in p pha ti = in p dy ngun v c 1 pha khng c in p. Trng hp khng c valve dn: Ton b ti b ngt khi ngun (Uti = 0). - Cc trng hp dn ca valve ph thuc vo gc iu khin . Gm 3 vng iu khin: 0o > > 60o: - Trong vng ny c hai trng thi k tip nhau l 3 valve dn 2 valve dn. Giai on 3 valve dn di 60o , giai on 2 valve dn bng chnh . - Gc dn ca valve = (180o ), valve ngt khi in p pha ngun = 0.

SVTH: Nguyn Phc on

Trang 6 / 24

AXC 3 pha khi ng C KB roto ngn mch

Mn: in t cng sut

60o > > 90o: - Vng iu khin ny lun ch c 2 valve dn v khng ph thuc vo gc iu khin . - Valve trong cng nhm (chn hoc l) thay nhau dn, valve sau m th valve trc mi kha li. Lc gc dn ca valve = 120o. - in p ra ti khng cn on bng in p ngun m ch c th = in p dy.

90o > > 150o: - Trong vng iu khin ny c 2 trng thi thay th nhau l 2 valve dn v khng valve no dn. - Valve khng dn lin tc m dn thnh 2 giai on xen gia mt khon ngh. - Valve ngt dng mi khi in p dy ngun v 0V.

3- Tnh ton mch lc:

a/ Tnh thng s valve: => Ung max =

2 Ud =

2 . 380 = 537,4 (V)3

Ivalve max khi = 0 vi = 0,79It =

80 .10 P = 3 U cos 0,79 3.380 .0,68t d

= 226 ( A)

- Theo cch u ca mch lc ny (6 thyristor u song song ngc), tra theo bng Cc tham s tnh ton cho AXC ba pha (Trang 188 Ti liu hng dn thit k TCS) ta c: Itb valve = 0,45.It.klv = 0,45 . 226 . 1,6 = 362 (A) (Chn thng s klv = 1.6 l h s d tr dng)SVTH: Nguyn Phc on Trang 7 / 24

AXC 3 pha khi ng C KB roto ngn mch

Mn: in t cng sut

b/ iu kin lm mt cho valve: Qua thc nghim cho ta thy: - iu kin lm mt t nhin, valve lm vic tt vi 25% dng in nh mc. - iu kin lm mt cng bc, valve lm vic vi 30%-60% dng in nh mc. => Ta chn iu kin lm mt cng bc valve c th lm vic tt vi 40% dng in nh mc. I 226 I tbvanthuc = tbvan = = 565 ( A) => 40 % 0,4 - Chn h s d tr in p cho valve: Chn kuv = 1.6 Ung valve = kuv . Ung max = 1,6 . 537,4 = 860 (V) - Theo iu kin Itb valve thc = 565A v Ung valve = 860V, tra theo bng 2.2.2 (Trang 437 - Ti liu hng dn thit k TCS), ta c th chn valve T588N l loi ca Ty u c dy in p trong khong 1200V n 1800V v cc tham s khc l:I tb = 588 Adi = 200 ( A / s ) dt du =1000 (V / s ) dt

c/ Mch bo v valve:

Bo v qu dng: - V valve c mc trc tip vo li in m khng qua bin p do cn phi c cun cm bo v cho valve trong trng hp qu dng. Tc di/dt s ln nht khi dng qua valve l cao nht. Gi s in p li khng n nh m dao ng trong khong 5%, vy Uv max lc ny s tng ng: Uv max = 2 .1,05 . 220 = 326,7 (V) di - Xt qu trnh qu trong mch: U f = iR + L dt - Tc tng dng ln nht khiU di max = f dt L

=> Chn cun khng L c tr s sao cho =>L> U van max 326 ,7 = =1.6( H ) di 200 .10 6 dt

U di di di max < van f < van dt dt L dt

=>

Chn L = 3H.

- Cc cun cm ny thng c li l khng kh, vi gi tr cun cm l 3H, ta chn kch thc cun dy l: D = h = 0,15m. Tra theo th H s iu chnh k ca cun cm l li khng kh ta c: tng ng vi h/D = 1 th k = 0,68.

- Vy ta c s vng dy l: n= 1 D hL10 7 1 = k 0,15 0,15 .5.10 6.10 7 = 7(vng ) 0,68Trang 8 / 24

SVTH: Nguyn Phc on

AXC 3 pha khi ng C KB roto ngn mch

Mn: in t cng sut

Bo v qu p: - Gm cc phn t l R v C to thnh mch RC mc song song vi valve. Thng s cc phn t ny c tnh nh sau:0 =200 .10 6 dt = = 1140 .10 3 ( Rad ) s 0,564 .U f max 0,564 . 2 .220 du

- Do loi valve ny c du/dt = 1000 V/s, nhng valve lm vic iu kin khng phi l l tng, v vy ta ch chn thng s du/dt cho valve = 200 v/s. Ta c:C= 1 1 = = 0,256 .10 6 ( F ) 2 L0 3.10 6.1140 2.10 6L = 1,928 C 3 = 11,72 () 0,256

=> C = 0,25 F => R = 12

R = 1,928

+ Xc nh cng sut R: - Tn tht trn R khi cc valve trng thi kha: PR kha = (Ufmax ..C)2.R = (311.314.0,25.10-6)2.12 = 0,007 (W). - Tn tht trn R khi valve m:W1R = WC =2 CU f max CU C max 0,25 .10 6.311 2 = = = 0,012 (Ws ) 2 2 2 2

- Tn tht khi valve kha li: CU 2 max f W2 R = = 0,012 (Ws ) 2 - Cng sut pht nhit vi khong dn cc valve l 10ms, do cng sut trn R do cc valve m - kha l : W + W2 R 0,012 + 0,012 PR = 1R = = 2,4(W ) t 10 .10 3 - Do cng sut pht nhit trn valve ln nht khng th vt qu tng 2 cng sut va tnh: PR < (PR kha + PR) = 0,007 + 2,4 = 2,407(W) => Chn in tr c cng sut t 3W n 5W. -Vy gi tr cc phn t mch bo v valve l: L = 3H C = 0,25F R = 12/3W II- GII THIU V THIT K MCH IU KHIN: Yu cu chung ca mch iu khin: - Pht xung iu khin n cc valve lc theo ng th t pha v theo ng gc iu khin cn thit. - m bo phm vi iu khin min max tng ng vi phm vi thay i in p ra ti ca mch lc. - Cho php b iu p lm vic bnh thng vi cc ch khc nhau do ti yu cu. - Gc iu khin mi valve khng c lch qu (1 3)o in. - m bo mch hot ng n nh v tin cy khi li in xoay chiu dao ng c v gi tr in p v tn s. - C kh nng chng nhiu cng nghip tt. - tc ng ca mch iu khin nhanh, di 1ms. - m bo xung iu khin pht ti cc valve ph hp m chc chn valve. S khi mch iu khin: - Nguyn tc iu khin dc:Ulc B Ub Uta Urc SS Uss DX Udx K X Ugk

Uk

SVTH: Nguyn Phc on

Trang 9 / 24

AXC 3 pha khi ng C KB roto ngn mch

Mn: in t cng sut

- Hot ng: Khu B thng to ra in p hnh sin c gc lch pha c nh so vi in p lc. Uta to ra in p ta c dng c nh (thng c dng rng ca, i khi c dng hnh sin) theo chu k do nhp ng b ca Ub. Khu so snh (SS) xc nh im cn bng ca hai in p Uta v Uk pht ng khu to xung DX. Nh vy trong nguyn tc ny thi im pht xung m valve hay gc iu khin thay i do s thay i tr s ca Uk. 1- Khu ng b: a/ ng pha:

- Ti phn ng pha ny, ta c th s dng theo cch n gin l s dng bin p ng pha. C th dng 3 bin p 1 pha cho mi pha. Tuy nhin, v trong mch iu khin cn c nhng khu khc cng cn dng n bin p nn thng ch dng chung mt bin p c nhiu cun dy th cp, mi cun thc hin nt chc nng ring trong c cun dnh cho vic ly tn hiu ng pha. - Khu to in p ng b cho b AXC 3 pha iu chnh 6 thyristor thng cn mt h in p 6 pha lm in p ng b. Gc c tnh t gc 0. H in p pha ny bao gm 6 in p ng b hnh sin lch nhau mt gc = /3. Do ta cn phi u cun s cp ca bin p ng pha vi in p pha ca ngun lc, im trung tnh c ni vi im 0 ca mch iu khin. Cc in p ly ra t th cp a, a, b, b, c, c sau khi qua chnh lu c dng lm in p ng pha ca cc pha A, B, C tng ng. b/ ng b:

- Do kiu s u ca valve, ta c gc iu khin: 0o 150o. - Chn: Up = 10V f = 50Hz E = 15V. - Nhm chnh lu D1, D2 c in p t vo l in p ng pha vi Uhd = 10V nn Ungmax t ln diode l:

U ng max = 2 2U p = 2 2 .10 = 28(V )=> Chn D1 v D2 k loi 1N4002 vi tham s Itb = 1A v Ungmax = 100V. - Mch so snh to xung ng b, chn OA l loi TL082 l loi cha hai v trong cng mt IC do 1 v cn li s dng cho mch to xung rng ca. IC c s chn nh sau:

- Chn R1 = 15K. - c phm vi iu chnh gc iu khin 150o => gc iu khin nh nht l: min = 0,5(180o 150o) = 15oSVTH: Nguyn Phc on Trang 10 / 24

AXC 3 pha khi ng C KB roto ngn mch

Mn: in t cng sut

=> in p ngng l:

U ng= 2U p sin min = 2 .10. sin 15o = 3,66(V )

Do c st p trn diode chnh lu nn Ung gim i khong 0,7V. => Ungng = Ung 0,7 = 3V. - Chn dng i qua phn p P1 + R4 l 1mA => tng tr ca c b phn p l:

R =

E 15 = = 15.10 3 = 15( K) i 1.10 3

=> Chn R4 = 10K v P1 = 10K, iu chnh P1 = 5K. - Ro l in tr ti ca mch chnh lu, chn Ro = 10K.T

300.00

U luc-300.00 50.00

Udf-10.00 20.00

Udb-20.00 0.00 10.00m 20.00m Time (s) 30.00m 40.00m

- Biu trn l kt qu m phng vi cc thng s linh kin tnh ton. 2- Khu to in p rng ca:

- Chn

Urcmax = 10V Up = 10V1 1

E = 15V f = 50Hz

iu chnh = 150o

- Chn OA2 l v dng chung IC vi OA1 ( gii thiu ti phn trc) l IC loi TL082. - Do T = f = 50 = 20(ms) trong khi , ti mi chu k ca in p lc ta phi to c 1 xung rng ca => trc = tp + tn =10ms - Thi gian t C1 phng in chnh l thi gian tng ng phm vi iu chnh gc iu khin , do , gc 150o c quy i thnh thi gian l:

tp =

150.10( ms) = 8,33(ms) => 180 o

t n = 10 8,33 = 1,67(ms)

- Chn diode n p Dz1 l loi: BZX79A10 c UDz = 10V. - Chn t C1 = 220 nF. - Vi tp = 8,33ms, ta c:

R3 =

E.t p U DZ .C1

=

15.8,33.10 3 = 56795,45() 10.0,22.10 6

=> Chn R3 = 56K v 1 bin tr ni tip l P2 = 100K (chnh P2 = 50K). Cm in tr R3 v P2 ny dng chnh thi gian phng ca t, do vy chnh P2 cng s chnh c thi gian phc hi cho t.SVTH: Nguyn Phc on Trang 11 / 24

AXC 3 pha khi ng C KB roto ngn mch

Mn: in t cng sut

- Vi tn = 1,67ms v in p bo ha ca OA2 l: Ubh = E 1,5 = 15 1,5 = 13,5 (v) =>

R2

U bh 0,7 13,5 0,7 = = 8093,73() C.U DZ E 0,22.10 6.10 15 + + tn R3 1,67.10 3 56795,45

=> Chn R2 = 3,9K (hoc c th chn nh hn). Thay i R2 s lm thay i gi tr bin ca xung rng ca, R2 cng ln th bin xung rng ca cng gim.T

20.00

Udf-20.00 20.00

Urc-10.00 0.00 10.00m 20.00m Time (s) 30.00m 40.00m

- Biu trn l kt qu m phng ca khu to xung rng ca vi cc thng s linh kin c tnh ton nh trn. 3- Khu to lut iu khin: a/ Chc nng: - Khu ny c chc nng ch yu l to ra quy lut iu khin khi ng v c th xy dng trn c s mch PI. S nguyn l v ng c tnh ra ca mch PI nh sau:

- Mch c tip im K ca rle iu khin khi ng, khi cha chy, tip im ny m lm cho T1 thng, ni ngn mch t C2 m bo iu kin u ca mch l: U c(0) = 0. Mt khc, in p Uv = 0, do in p ra cng bng 0. - Khi n nt khi ng my, rle ng tip im K li: mt mt a in p ngun m (-E) qua R5 vo BT1 kha bng ny li, cho php t C2 tin hnh np in, mt khc a ngun E vo cm phn p (R5 - P5) to in p vo ca OA3 vi Uv = const v mch bt u hot ng nh mch PI. - Diode n p Dz2 nhm hn ch in p iu khin ti a sao cho ph hp vi in p rng ca thit k. - P4 dng chnh Uo l in p khi ng ban u. - P3 dng iu chnh tc tng p v chnh l t thi gian khi ng. - P5 dng t in p Uv, thng in p t vi gi tr thp xp x 1V. b/ Tnh ton linh kin: - Chn: Bin in p rng ca l 10V (Urc max = 10V). E = 15V. Phm vi iu chnh: Uo = 20% 60%. Thi gian khi ng di nht l 25s.

- V Urc max = 10V => phm vi iu chnh mc ban u l Uo = (2 6)V.

SVTH: Nguyn Phc on

Trang 12 / 24

AXC 3 pha khi ng C KB roto ngn mch

Mn: in t cng sut

- Ta chn mc in p Uv = 1V, do vy in p tch phn tng t nht khi khi ng vi mc Uo max = 6V, do :

Uv

U v .t k 1 1.25 t k = U m U o max C 2 P3 = = = 6,25( s ) . C 2 .P3 U m U o max 10 6=> Chn P3 = 50K. (chnh P3 = 20K).

- Chn t C2 = 330F (l t ha). =>

P3 =

6,25 = 19 K 330.10 6

- Theo thnh phn Uo = a, ta c: U o =

U P4 U v P4 = o P3 P3 Uv

- T ta c phm vi iu chnh bin tr P4 l: U 2 P4 min = o min P3 = 20 .10 3 = 40 .10 3 = 40 ( K ) Uv 1

U o max 6 P3 = 20 .10 3 = 120 .10 3 = 120 ( K ) Uv 1 => Vy chn P4 gm in tr R = 27K v bin tr P4 = 100K. - Nhm in tr phn p R5 v P5 cn c tng tr Chn R10 = 4,7K v Dz3 l loi 1N2808 c Ungng = 10V. - T hng s thi gian ca mch = R.C, ta c:

C=T 20.00

=>

Chn C3 = 1nF.

- Dng sng ca Uk qua m phng vi cc thng s linh kin va tnh nh sau:

Uss

-20.00 5.00

Uk

2.00 13.00 13.50 14.00 Time (s) 14.50 15.00

SVTH: Nguyn Phc on

Trang 14 / 24

AXC 3 pha khi ng C KB roto ngn mch

Mn: in t cng sut

- Dng sng ca Uk theo Uk trong thi gian u (0 15)ms:T 5 .0 0 Ud k 0 .0 0 2 0 .0 0 Ur c - 1 0 .0 0 9 .0 0 Uk - 3 .0 0 2 0 .0 0 Us s - 2 0 .0 0 0 .0 0 2 0 0 .0 0 m 4 0 0 .0 0 m Time ( s ) 6 0 0 .0 0 m 8 0 0 .0 0 m

b/ Tch xung:

- u vo (+) ca OA = 1mA R11 = R13 = 10K. - Do OA c chn l loi TL082 (c hai v, dng cho OA5 v OA6 trn s ) c E = 15V Ura = 15V. Trong khi , IC logic ch lm vic mc +5V v dng = 1mA. =>

R12 =

15 = 15( K) 1.10 3

=>

Chn R12 = R14 = 15K.

- Ngoi ra, lp thm D4 v D5 bo v u vo ca OA khi qu in p v R11 c tc dng hn ch dng qua cc diode ny khi chng dn tng chu k in p ng pha. - Chn D4 = D5 = D6 = D7 = D8 = D9 l loi N4001. - IC logic AND chn loi HC4081B v IC logic OR chn loi CD4071B c s chn nh sau:

SVTH: Nguyn Phc on

Trang 15 / 24

AXC 3 pha khi ng C KB roto ngn mch

Mn: in t cng sut

6- Khu khuch i xung: - Khuch i xung c nhim v tng cng sut do khu to dng xung DX hnh thnh n mc mnh m valve lc. a s cc thyristor m chc chn khi xung iu khin c gi tr UGK = (5 10)V v IGK = (0,3 1)A trong thi gian khong 100s. - Thc cht, nhim v ca KX l khuch i dng in. Vi c dng in I G th cn phi dng transistor lm chc nng khuch i, v v transistor thng dng c dng 1A c h s < 100 nn KX thng gm 2 tng khuch i. Phng php ny thng dng nht hin nay v d dng cch ly phn iu khin v phn lc. Tuy nhin do tnh cht vi phn ca bin p nn khng cho php truyn cc xung rng vi mili giy. n gin mch, ng thi vn m bo h s khuch i dng cn thit, tng khuch i thng u theo kiu Dalinton.

- Cc thng s ban u: Valve lc l loi T588N. IG = 250mA. UG = 2,2V. a/ Phn khuch i xung: - Chn bin p xung (BAX) c t s k = 2, ta c tham s dng in s cp nh sau:

U1 = U k .k = 2,2.2 = 4,4(V ) I1 = I k 0,25 = = 0,125( A) k 2

- Ngun cng sut, ta ly chung ngun 15V s dng cp cho mch iu khin, do ta chn bng T2 l loi BD135 c cc thng s sau: UCE = 45V ICmax = 1,5A min = 40. - Tuy nhin, tiu tn nhanh dng in qua BAX khi bng T2 kha, ta lp thm R16 ni tip vi cun s cp khi T2 kha, dng in qua BAX s chy vng qua D10-R16 v lm cho nng lng tiu tn trn R16 ny. iu ny trnh c tnh trng im lm vic ca li bin p b y ln vng bo ha.

R16 >

ECS 15 = = 10() I C max 1,5

=>

I1max =

15 = 1,5( A) 10

- Do dng qua in tr ny thng xuyn l ln => chn R16 = 10/2W. - Bng T3 chn loi BC107 c cc thng s sau: UCE = 45V ICmax = 0,1A min = 110.R - Vy R15 l in tr u vo c tr s l:

R15

1. 2 .ECS 40.110.15 = = 36666,6() S .I1max 1,2.1,5

=>

Chn R15 = 15K.

b/ Bin p xung: - Nhim v ca BAX gm: Cch ly mch lc v mch iu khin. Phi hp tr khng gia tng KX v cc iu khin ca valve lc. - Do BAX phi lm vic vi tn s cao nn li thp bin p cho tn s li in 50Hz khng p ng c. Li dn t trng cho BAX thng dng nht hin nay l li ferit dng xuyn, hnh tr hay c tit din kiu ch E. Tuy nhin do tn tht trong bin p tng mnh theo tn s nn cng t cm cng gim ng k so vi tn s 50Hz. th c tnh t ha li ferit tn s cao n 30kHz cho thy khi bin p lm vic theo trng thi t ha mt phn th gi tr

SVTH: Nguyn Phc on

Trang 16 / 24

AXC 3 pha khi ng C KB roto ngn mch

Mn: in t cng sut

B khng c vt qu 0,25 Tesla, tng ng H phi di 40A/m. Trng hp bin p lm vic theo ng t ha ton phn th s tng c gp i cc tr s trn.B0,4 100 0,2oC

20oC

0

H80 160 240

c tnh t ha li ferit tn s cao n 30kHz - Do ti khu to dng xung l xung n sau tch xung bng cng logic, iu ny ng vi mi chu k in p lc s c hai xung n (do phn tch xung xc nh khi pha lc n v tr 0) nn ta c chu k ca xung n l Tx = /3 v so vi chu k ca ngun li l:

1 20 Tx = Tng = (ms ) v c tx = 100s = 100.10-6s ( chn ti mc s 5). 6 6- Do ch lm vic ca BAX l lm vic mt phn nn theo th c tnh t ha li ferit, ta chn B = 0,2(T) v tng ng l H = 30(A/m). Thng chn st p cho php Ux = 0,1. Vy:

kba .U 2 .I 2t x .U x 2.2,2.7,5.10 3.100.10 6.0,1 V= = = 5,5.10 8 (m 3 ) = 0,55mm 3 B.H 0,2.30- Tra theo bng, ta chn loi li ch E c m hiu l 814E250 c din tch li t l 0,202 cm2 v din tch ca s l 0,171cm2. - S vng dy cun s cp v th cp l:

U1 .t x 4,4.100.10 6 = = 108,9(vng ) B.S ba 0,2.0,202.10 4 w 110 = 55(vng ) w2 = 1 = k 2 w1 = 7- Khi ngun:

=> =>

Chn w1 = 110 vng Chn w2 = 55 vng

- Gm mch ngun v bin th ngun. Mch ngun c chc nng cung cp ngun in mt chiu cho mch iu khin v khu khuch i xung hot ng. Bin th ngun l bin th ba pha m bn th cp c nhiu cun dy vi mi chc nng khc nhau. - Cu to ca bin th ngun nh sau:

SVTH: Nguyn Phc on

Trang 17 / 24

AXC 3 pha khi ng C KB roto ngn mch

Mn: in t cng sut

a/ Mch cp ngun DC (W2): - a s mch iu khin i hi ngun cung cp l in p mt chiu, tr s in p v n nh ty thuc tng khu trong mch. Nng lc cp cho ngun ny thng thng vn ly t li in nh bin p iu khin. Cu trc thng thng ca b ngun cho mch iu khin nh sau:Up~ U1~ UdoLC IN DUNG

ECS

ECC Ech

BIN P IU KHIN

U2~

CHNH LU DIODE

N P 1

N P 2

- Trong cc phn tnh ton trc, ta chn ngun cung cp cho cc khu vi mc in p l 15VDC, do ti mch cp ngun mt chiu ny, ta chn ngun cung cp l 15V c n p bi hai vi mch l LM7815 n p ngun +15V v LM7915 n p ngun -15V. - S mch cp ngun mt chiu nh sau:

- Chn thng s cc linh kin: C01 = C02 = 1000F l t c nhim v san bng in p chnh lu. C03 = C04 = 100F l t c nhim v lc phng. C05 = C06 = 0,1F l t lc nhiu. D01=D02=D03=D04=D05=D06 l loi 1N4002 c thng s: Itb = 1mA v Ung max = 100V. b/ Bin th ngun: - W1 l cun s cp c ni vi ngun xoay chiu 3 pha 220/380V. - W2 l cun th cp thc hin chc nng cung cp U2 cho mch cp ngun mt chiu. - W3 l cun th cp thc hin chc nng l ly tn hiu ng pha cp cho khu ng b. W2: - Cp ngun cho mch iu khin v cho khu KX. + Ngun cho mch iu khin: - hai IC LM7815 v LM7915 c ng ra l 15V, ta cn c u vo ca hai IC ny > 15V. => chn Vin = 20V => Ud = 40V. - Do phn ngun ny ch dng cp cho cc khuch i thut ton l ch yu nn dng tiu th khng ln. => Chn Id = 500mA = 0,5A. Ta c:

Ud 40 = = 17,1(V ) 2,34 2,34 Pd = U d .I d = 40.0,5 = 20(W ) U d = 2,34U 2 U 2 = S ba = k s .Pd = 1,05.40.0,5 = 21(VA)

SVTH: Nguyn Phc on

Trang 18 / 24

AXC 3 pha khi ng C KB roto ngn mch

Mn: in t cng sut

+ Ngun cp cho khu khuch i xung: - cp ngun cho khu ny, ta ly ngun trc n p => Ud = 20V. - Theo phn tnh ton ca khu KX, ta c: TCmax = 1,5A = Id, vy: Pd = Ud.Id = 20.1,5 = 30(W). => Sba = ks.Pd = 1,05.20.1,5 = 31,5(VA). SbaW2 = 21 + 31,5 = 52,5 (VA). + Tn tht cng sut trong cc valve chnh lu: - Vi cun cm W2, ta c:

I tbvalve =

I d 0,5 + 1,5 2 = = = 0,67 ( A) 3 3 3

- in p ri trn diode chnh lu l 0,7V => tn hao cng sut trn diode l: Pt hao = 0,7 . 0,67 = 0,469 (W). - V ta dng chnh lu l cu 3 pha 6 diode, do : Pthc = 0,469 . 6 = 2,814 (W). W3: - Chn U2 = Up = 10V (theo thit k ti khu ng pha). - S chnh lu l hnh tia 1 pha. => Ud = 0,9.U2 = 0,9 . 10 = 9(V). - Chn Id = 100mA = 0,1A, ta c: Sba = 1,48 . Ud . Id = 1,48 . 9 . 0,1 = 1,33 (VA). Itb valve = Id = 0,1/2 = 0,05 (A) = 500mA. - Vi Uvalve = 0,7V => => Pth valve = 0,7 . 0,05 . 2(valve) = 0,07(W). Vi 3 cun dy trong W3, ta c:

Sba = 3 . 1,33 = 3,99(VA) 4 VA. Pth valve = 3 . 0,07 = 0,21(W). => Sba th cp = Sba W2 + Sba + Pth W2 + Pth W3 = 52,5 + 4 + 2,814 + 0,21 = 59,424(VA). - Theo bng tra Cc tham s tnh ton cho bin p cng sut nh (Trang 159 - Ti liu hng dn thit k in t cng sut), ta chn s b: = - Vy:

S2 = 0,85 . S1

59,424 = 69,9(VA) 70VA . 0,85 S ba .10 2 - T cng thc: S th .S cs = v bng tra Cc tham s tnh ton cho bin 2,22. f .Bmax . .k th .k cs S baW 1 =p cng sut nh ta c:

S th .S cs =

59,424.10 2 = 79,38 79,4 2,22.50.1,31.2,2.0,9.0,26

- Theo bng tra Li thp k thut in (Trang 473 - Ti liu hng dn thit k in t cng sut), ta chn c li thp k thut in l loi li 20x40 c cc thng s tng ng: a = 20 H = 70 Gt = 990(g) h = 50 Qt = 7,28 c = 20 Ltb = 17,4 S(50Hz) = 70VA b = 40 Qt.Qc = 80 C = 80. Vt = 125 S(400Hz) = 400VA.

SVTH: Nguyn Phc on

Trang 19 / 24

AXC 3 pha khi ng C KB roto ngn mch

Mn: in t cng sut

b

b = (1 - 1,5 )a c = (0,6 : 0,8)ac h H a/2 a a/2

h = (2 : 3)a

C

+ Xc nh tn hao li thp: - T cng thc Pth = pth . Gth.

P (w/kg)7 6 5 4 3 2 1 0 0,4 0,8 1,2 20 B(T) 0,9 1,6 9,1 100 80 60 40

q (VAR /kg)

B(T) 0,4 0,8 1,2 1,6

Hnh a th tn tht ring trong li thp

Hnh b

- Theo th tn tht ring trong li thp hnh a, ta c: Gth = 990 tng ng vi pth = 0,9. => Pth = pth . Gth = 0,9 . 0,99 = 0,891 (W). + Xc nh thnh phn dng t ha:

I xa =

Pth 0,891 = = 0,015( A) S ba 59,424 + 0,891

- Theo th tn tht ring trong li thp hnh b, ta c: qth = 9,1 tng ng vi pth = 0,9. Do :

I xp =

Qth qth .Gth 9,1.0,99 = = = 0,15( A) S ba S ba 59,424 + 0,891t yu cu.

2 2 I x % = I xa + I xp .100% = 0,015 2 + 0,15 2 .100% = 15% =>

+ Tnh s vng cc cun dy: - Ta c cc gi tr: E1 = U1(1 0,01. U1%) = 380(1 0,01 . 5) = 361(V). E2W2 = U2(1 + 0,01. U2%) = 17,1(1 + 0,01 . 9,5) = 18,7245(V). E2W3 = U2(1 + 0,01. U2%) = 10(1 + 0,01 . 9,5) = 10,95(V). - T ta c s vng dy ca bin p l:SVTH: Nguyn Phc on Trang 20 / 24

AXC 3 pha khi ng C KB roto ngn mch

Mn: in t cng sut

W1 = W2=

E1 .10 4 361.10 4 = = 1551,6(vng ) 4,44. f .Bmax .S th 4,44.50.1,31.8 E 2W 2 .10 4 18,7245 .10 4 = = 80,5(vng ) 4,44. f .Bmax .S th 4,44.50.1,31.8

=> Chn W1 c 1560 vng.

=> Chn W2 c 85 vng.

E 2W 3 .10 4 10,95.10 4 = = 47,065(vng ) W3 = 4,44. f .Bmax .S th 4,44.50.1,31.8

=> Chn W3 c 50 vng.

- W3 gm 3 cun dy bng nhau v mi cun c s vng dy qun l 50 vng. 8- Tng hp linh kin v s chi tit mch iu khin: a/ Bng tng hp linh kin:LINH KIN 1- Mch lc - Valve lc - Cc phn t bo v T588N L = 3H/7vng C = 0,25F R = 12/3W THNG S LINH KIN 2- Khu ng b - D1, D2 - OA - R0 - R1 - R4 - P1 3- Khu to in p rng ca - Dz1 - D3 - C1 - R2 - R3 - P2 5- Khu So snh - R8, R9 10K BZX79A10 1N4002 220nF 3,9K 56K 100K/chnh = 50K - T1 - Dz2 - C2 -R - R5 - R6 - R7 - P3 - P4 - P5 6- Khu To dng xung - C3 - R10 - Dz3 1nF 4,7K 1N2808 7- Khu Tch xung - IC Logic AND - IC Logic OR - D4, D5, D6 - R11 8- Khu Khuch i xung - T2 - T3 - R15 - R16 - Bin p xung BD135 BC107 15K 10/2W Li E = 814E250 W1 = 110 vng W2 = 55 vng - R12 9- Mch cp ngun DC - IC n p +15V - IC n p -15V - C01, C02 - C03, C04 - C05, C06 - D01 D06 LM7815 LM7915 1000F 100F 0,1F 1N4002 HC4081B CD4071B N4001 10K 15K 1N4002 TL082 10K 15K 10K 10K/chnh = 5K C828 1N2816 330F (t ha) 10K 4,7K 20K 4,7K 50K/chnh = 20K 10K/chnh = 5K 1K/chnh = 500 THNG S

4- Khu To lut iu khin

SVTH: Nguyn Phc on

Trang 21 / 24

b/ S chi tit mch iu khin:

III- M PHNG MCH LC: 1- Dng in ti:ng c tuyn iu khin vi ax = 150o v min = 0o

- Theo biu trn, ta c th nhn thy trong phm vi gc m valve max = 150o th dng in ti c gi tr nh, iu ny ng vi thi im khi ng ng c. Khi gc nh dn th dng in ti cng tng dn n gi tr nh mc. 2- in p ra ti:

- Theo biu in p ra ti ta cng c th nhn thy ti thi im max = 150o th in p ra ti c gi tr nh tng ng vi thi gian khi ng ng c. Khi gc bt u gim dn v 0 th in p ra ti cng bt u tng dn cho n gi tr nh mc. 3- Xung pht m valve ca cc pha:

KT LUNSau qu trnh hc tp v nghin cu, cng vi s hng dn ca thy Phm Quc Hi, em hon thnh c n mn hc in t cng sut vi ti l Thit k h thng khi ng mm ng c bm nc s dng ng c khng ng b ba pha kiu roto ngn mch. Trong ni dung nghin cu v thit k n ny, em thc hin c cc nhim v sau: Tm hiu cng ngh v yu cu i vi vic khi ng ng c. p dng c kin thc c ging dy thit s nguyn l mch ng lc v mch iu khin h thng. p dng bi hc vo vic tnh ton v chn linh kin cho vic thit k.

Hin nay, tuy n ny hon thnh, nhng do kinh nghim bn thn cha c nhiu nn chc chn s c nhiu thiu st trong thit k. Em mong rng s nhn c s gp ca thy v cc bn n c th hon thin hn v bn thn em cng c thm kinh nghim trong thit k.

XUT- Tha thy, v y l ln u thc hin n nn bn thn em cng cn thit st mt s vn , em nhn thy rng theo nh thit k hin ti ca em th mch s hot ng sut trong qu trnh ng c hot ng, do vy s lm gim nhanh tui th ca nhng linh kin. - Do vy, theo em, ta c th lp thm mt mch chuyn i khi ng c hon tt thi gian khi ng v t c gi tr nh mc v dng in v in p th mch s c nhim v ngt mch lc v mch iu khin ra khi ngun lc v lc ny th ng c c cp ngun thng qua mch khi ng t dng contactor v aptomat bo v. Nh vy th cc linh kin ca h thng khi ng mm s t c tui th cao hn.

TI LIU THAM KHO1- Sch Hng dn thit k in t cng sut

Tc gi: Phm Quc Hi. Tc gi: V Minh Chnh (Ch bin) Phm Quc Hi Trn Trng Minh Tc gi: Phm Quc Hi Dng Vn Nghi Tc gi: L Phi Yn Lu Ph Nguyn Nh Anh

2- Gio trnh in t cng sut

3- Sch Phn tch v gii mch TCS 4- Sch K thut in t

5- Internet (Databook, Datasheet, .......)

PHN MM M PHNG1- Phn mm m phng mch in Tina 2- Phn mm m phng mch in Psim

M phng phn iu khin. M phng mch lc.