-
Copyright © 2013 Zdzisław Kalinowski
I Chełmska Drużyna Harcerzy im księcia Józefa
Poniatowskiego.
Przyczynek do historii drużyny w świetle odnalezionych a
nieznanych współcześnie dokumentach i fotografiach.
Dziękuję Sławomirowi Kociubie za udostępnienie archiwalnych
materiałów nieodzownych przy opracowaniu tego tematu. Celowo
rozpoczynam skromnym wstępem poprzedzającym rzecz najistotniejszą,
prezentację materiałów poniżej zamieszczonych. Być może tym
opracowaniem rozbudzę wśród badaczy historii ZHP zainteresowanie do
poszukiwań rozproszonych (moim zdaniem nie do końca zniszczonych)
następnych dokumentów. Nie wykluczam, że w najbliższym czasie
zamieszczę też materiały związane z I ChDH im. Józefa
Poniatowskiego okresu okupacji niemieckiej.
----------------------------- ,, -------------------------------
Austriackie władze okupacyjne zezwalają na powołanie w dniu8 22
września 1915 roku średniej Szkoły Filologicznej w Chełmie. Po
pewnym czasie przemianowanej na Gimnazjum im. Stefana
Czarnieckiego. Na bazie tej szkoły 1 października 1916 roku
dyrekcja szkoły podjęła decyzję o utworzeniu koedukacyjnej drużyny
skautowej. Sformowanie jej powierzono nauczycielowi tej szkoły
Ludwikowi Zajączkiewiczowi, który był zarazem jej pierwszym
drużynowym. W wyniku lawinowego wzrostu jej szeregów podjęto
decyzję na początku marca 1917 roku o podziale na dwie odrębne
drużyny skautowe: żeńską i męską. Niebawem zaczęto używać nazwy
drużyny harcerskie: I Chełmska Drużyna Żeńska im. Emilii Plater
prowadzona przez drużynową Marię Świerkowską oraz I Chełmską
Drużynę Harcerzy im. Józefa Poniatowskiego. Po krótkim
kierownictwie druha Zajączkiewicza drużynowym zostaje Artur
Kostrzanowski. W latach następnych w Chełmie powstały następujące
drużyny harcerskie: Żeńskie Drużyny Harcerskie w Chełmie.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Nr. Imienia Rok Szkoła Druzyny zalożenia
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
II Jadwigi Tejszerskiej 1922 Państwowe Seminarium Nauczycielskie
Żeńskie III Pauliny Maciejowskiej 1921 Państwowa Szkoła Handlowa IV
Marii Konopnickiej 1924 Szkoła Powszechna nr. 6 im. G. Piramowicza
V Klementyny Hoffmanowej 1930 Szkoła Powszechna im. S. Konarskiego
VI Marii Piłsudskiej 1929 Szkoła Powszechna im. Królowej Jadwigi
VII !930 Szkoła Powszechna nr.3 im. Adama Mickiewicza Na czele
Hufca Żeńskiego od połowy lat dwudziestych stały: Jadwiga Kubicka,
Zofia Chrzanowska, Zofia Kruszewska, Waleria Szrejferowa (
Śreniawska), Jadwiga Ciszewska, Urszula Niewiadomska, Maria
Rutkowska, Weronika Lasocka ( Barszczyńska), Maria Szelążek.
Po za I Chełmską Drużyną Harcerzy istniały jeszcze;
Męskie Drużyny Harcerskie w Chełmie
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Nr. Imienia Rok Szkoła
-
Copyright © 2013 Zdzisław Kalinowski
Druzyny zalożenia
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
II Józefa Piłsudskiego 1918 Państwowe Seminarium Nauczycielskie
Męskie III Jana Kilińskiego 1921 Państwowa Szkoła Żemieślnicza IV
Henryka Dąbrowskiego 1920 Szkoła Powszechna nr. 3 im. Adama
Mickiewicza V Kazimierza Puławskiego 1921 Państwowa Szkoła Handlowa
VI Szymona Konarskiego 1923 Szkoła Powszechna im. St. Staszica VII
Andrzeja Małkowskiego 1923 Szkoła Powszechna nr. 6 im. G.
Piramowicza VIII 1929 Szkoła Powszechna nr. 5 im. Tadeusza
Kościuszki Na czele Hufca Męskiego od 1918 roku stali: Jan
Szczawiej, Tadeusz Dąbrowski, Bronisław Głowacki, Eugeniusz Legaj,
Władysław Donigilewicz, Aleksander Sarkisow, Jerzy Kruszewski, Jan
Łęcki, Witold Zimmer, Marian Pilarski. Drużynę tworzyli: Ludwik
Zajączkiewicz, Antoni Kostrzanowski, Piotr Jarzębowicz, Henryk
Biernacki, Władysław Kubicz, Józef Biernacki, Wacław Sztajer, Józef
Mazurek, Władysław Masłowski, Eugeniusz Legaj, Roman Głowacki,
Piotr Durko, Piotr Szewczyk, Aleksander Sorkisow, Bolesław Zimmer,
Zbigniew Walke, Zbigniew Raszul. Kolejno drużynowymi byli; Antoni
Kostrzanowski, Piotr Jarzębkiewicz, Henryk Biernacki, Wacław
Sztajer, Władysław Kupicz, Władysław Masłowski Z ramienia Rady
Pedagogicznej opiekunem drużyny był nauczyciel Tadeusz Dąbrowski.
------------------------------ ,, --------------------------- Po
latach z dużą dozą prawdopodobieństwa można wnioskować, że
pierwszym, który ratował i przechował dokumentację I Chełmskiej
Drużyny Harcerzy im. Józefa Poniatowskiego przed zniszczeniem w
czasie wojny był syn nauczyciela druh wywiadowca (14.03.37r.)
Zbigniew – Stefan Skorupa1.
1
Fotografia pochodzi z paszportu wystawionego na wyjazd do obozu
stałego drużynowych w Rumunii, rok 1938 – 28 dni. Złożył
przyrzeczenie harcerskie 19.05.1936r. otrzymał Krzyż Harcerski o
numerze 721 serii CXX i książeczkę służbową nr. 1112.
-
Copyright © 2013 Zdzisław Kalinowski
Rocznik 1921. Rozkazem L 1/37 mianowany gospodarzem izby
drużyny. Księga sztandaru, w której zapisywano między innymi
rozkazy mianowani chorążych I Chełmskiej Drużyny Harcerzy im.
Księcia Józefa Poniatowskiego Ozdobna okładka Księgi Pamiątkowej
Sztandaru, malowana ręcznie farbami olejnymi.
-
Copyright © 2013 Zdzisław Kalinowski
Wyklejka – wstawka introligatorska
-
Copyright © 2013 Zdzisław Kalinowski
Niedokończone malowidło w Księdze Sztandaru, które
prawdopodobnie miało przedstawiać jego wzór.
-
Copyright © 2013 Zdzisław Kalinowski
Okolicznościowe wpisy zamieszczane w kolejności:
-
Copyright © 2013 Zdzisław Kalinowski
-
Copyright © 2013 Zdzisław Kalinowski
-
Copyright © 2013 Zdzisław Kalinowski
-
Copyright © 2013 Zdzisław Kalinowski
Rozkazy mianowanych chorążymi sztandaru:
-
Copyright © 2013 Zdzisław Kalinowski
-
Copyright © 2013 Zdzisław Kalinowski
-
Copyright © 2013 Zdzisław Kalinowski
-
Copyright © 2013 Zdzisław Kalinowski
-
Copyright © 2013 Zdzisław Kalinowski
-
Copyright © 2013 Zdzisław Kalinowski
-
Copyright © 2013 Zdzisław Kalinowski
-
Copyright © 2013 Zdzisław Kalinowski
-
Copyright © 2013 Zdzisław Kalinowski
-
Copyright © 2013 Zdzisław Kalinowski
Teczka przechowywania arkuszy harcerzy ze szczegółowymi danymi
osobowymi oraz przebiegiem służby.
-
Copyright © 2013 Zdzisław Kalinowski
Czysty druk takiej karty (arkusza) – strona 1 i strona 2.
-
Copyright © 2013 Zdzisław Kalinowski
-
Copyright © 2013 Zdzisław Kalinowski
Zachowały się kartoteki:
Stawarski Zbigniew Apolinary 01.04.2921r. 12.06.1933r.
-
Copyright © 2013 Zdzisław Kalinowski
Wasilewski Stanisław 20.01.1921r 20.01.1932r. Gilewicz Zbigniew
15.10.1921r 13.07.1934 Dobija Kazimierz 25.09.1923r. 07.01.1934r.
Łucyszyn Sergiusz 24.02.1923r. 10.05.1936r. Sieniawski Zbigniew
08.08.1923r. 07.01.1934r. Kowalewski Jan Kyć Tadeusz 26.08.1919r.
07.01.1937r. Koło – Kułak Czesław 03.06.1920r. 11.11.1934r. Koral
Bolesław Kupczyński Mieczysław Bereza Bolesław 19.11.1920r.
05.12.1937r. Truchan Zdzisław – Jan 07.07.1922r. 07.01.1934r.
Kulczycki Tadeusz Jurkiewicz Józef Stryjewski Zbigniew 03.11.1922r.
25.01.1937r. Truchan Czesław – Józef 23.02.1924r. 07.01.1934r.
Skorupa Zbigniew – Stefan 22.11.1921r. 19.10.1936r. Sochacki Jerzy
– Marian – Stanisław 25.04.1924r 14.06.1936r. Osses Edward
15.01.1925r. 12.06.1937r. Niechaj Bogdan 23.01.1923r. 25.04.1937r.
Muszka Włodzimierz 11.06.1923r. 25.05.1937r. Wiśniewski Szymon –
Stanisław 31.09.1922r. 30.01.1937r. Duda Tadeusz – Jerzy
27.10.1925r. 14.06.1936r. Ludwików Tadeusz – Jan 21.12.1925r.
14.06.1936r. Karandyszewski Zbigniew 15.05.1925r. 19.02.1937r.
Jwanow Józef 17.02.1924r. 24.10.1936r. Kowalski Waldemar
22.05.1925r. 19.10.1935r Na podstawie analizy zachowanych kart
osobowych harcerzy wynika, że ZHP organizowało wiele szkoleń,
kursów na różne stopnie harcerskie. Prowadzono biwaki wycieczki,
obozy. Odbywały się też zloty harcerskie na różnych szczeblach
organizacyjnych. Wyczytać też można, że harcerze posiadali
następujące stopnie: młodzika – 9 wywiadowcy – 7 ćwika – 4 Harcerza
Orlego – 2 ( Tadeusz Kyć /30.05.1937r./, Zbigniew – Apolinary
Stawarski /13.02.1938r./) Harcerza Rzeczypospolitej - - brak wpisu
w karcie - 6
Obozy i kursy szkoleniowe: 1934r Obóz drużynowych Nowe Troki
k/Wilna 28 dni 1934r Obóz stały pod namiotami Czerniówka 28 dni
1935r Obóz drużynowych Trawniki 10 dni 1935r Jubileuszowy Zlot
Harcerzy Spała 14 dni 1936r. Obóz stały Porąbka pow. Zadowice 16
dni 1936r Obóz drużynowych Podlesie k/Krzemieńca 28 dni 1936r. Zlot
Hufca Chełm Kumowa Dolina 3 dni 1936r. Zimowisko Witów k/Zakopanego
12 dni 1937r. Obóz Barcice 15 i 20 dni 1937r. Obóz stały Buczkowice
pow. Bielsko 21 dni 1937r. Obóz harcerzy Hufca Chełm Zwierzyniec
n/W. 13 dni
-
Copyright © 2013 Zdzisław Kalinowski
1937r Zlot jubileuszowy Hufca Lublin Zemborzyce 2 dni 1937r.
Zlot Chorągwi Lublin Zemborzyce 2 dni 1937r. Obóz przygotowawczy
Zwierzyniec n/W. 13 dni 1937r. Zlot Hufca Chełm Zawadówka 2 dni
1937r. Obóz drużynowych Porzecze k/Grodna 21 dni 1937/1938r. Kurs
zastępowych Kościelisko k/Zakopanego 10 dni 1938r. Kurs harcerski
Staroniele k/Dubienki 7 dni 1938r. II zlot Hufca Chełm Zawadówka 3
dni 1938r. Obóz drużynowych Porzecze k/Grodna 21 dni 1938r. Obóz
stały drużynowych Rumunia Mamaja jad Wistente Constanta 28 dni
1938r Obóz harcerski Komendy Chorągwi Lublin Czuwajów k/Puław 21
dni. Księga inwentarzowa drużyny, w której znajdują się dane
dotyczące wyposarzenia: izby, świetlicy (harcówki), biwakowo –
obozowego, kuchni, stołówki itp. Odnotowywano w niej też ubytki –
straty.
-
Copyright © 2013 Zdzisław Kalinowski
Zaświadczenie związane z organizowaniem i prowadzeniem obozu
wędrowno – kolarskiego na krótko przed wybuchem II wojny
światowej.
-
Copyright © 2013 Zdzisław Kalinowski
--------------------------------- ,,
----------------------------