REFRIGERATION VENTILATION HEAT PUMPS THERMIC SOLAR JAARGANG 15 I APRIL - MEI - JUNI 2013 I NR. 57 AZ LOKEREN KIEST VOOR WARMTEPOMP VAN CLIMAVENETA DELTA TECHNICS PASSIE & EXPERTISE Periodiciteit: driemaandelijks afgiftebureau: brussel x • 3A8002 v.u.: Filip Cossement • Bld. des Canadiens 118 - B 7711 Dottignies GRADA INTERNATIONAL GEZONDE LUCHT IN POORT VAN BEVEREN
Refrigeration - Ventilation - Heatpumps & Thermic solar Magazine
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
KOELTECHNIEK
AIRCONDITIONING
VENTILATIE
WARMTEPOMPEN
KOELTECHNIEK
AIRCONDITIONING
VENTILATIE
WARMTEPOMPEN
KOELTECHNIEK
AIRCONDITIONING
VENTILATIE
WARMTEPOMPEN
REFRIGERATION
VENTILATION
HEAT PUMPS
THERMIC SOLAR
REFRIGERATION
CONDITIONNEMENT D’AIR
VENTILATION
POMPES A CHALEUR
jaargang 15 I aprIl - meI - junI 2013 I nr. 57
AZ Lokeren kiest voor wArmtepomp vAn CLimAvenetA
DeLtA teChniCs pAssie & expertise
Periodiciteit: driemaandelijks afgiftebureau: brussel x • 3A8002 v.u.: Filip Cossement • Bld. des Canadiens 118 - B 7711 Dottignies
GrADA internAtionAL GeZonDe LuCht in
poort vAn Beveren
NOG GROTERE EFFICIËNTIE.VOOR NOG MEER TOEPASSINGEN.
NEW ECOLINE
A.P
S.1
20
8_
K-E
CO
LIN
E_
BL_
NL
//
De veelzijdige zuigercompressoren: de uitgebreide NEW ECOLINE series zijn
nu geoptimaliseerd voor een diversiteit aan koudemiddelen naast R134a. Deze
compressoren leveren hogere koelcapaciteiten, verbeterde COP en breiden het
toepassingsgebied uit. Dit betekent voor u een nog grotere ef ciëntie voor nog
meer toepassingen. Leer meer over onze producten op www.bitzer.be
• De Danfoss microkanaal aluminium condensor en poederlakmetalen behuizing zijn corrosiebestendig en bieden meer bescherming tegen zoutlucht dan de Fin & Tube-condensor.
• Minimaal gewicht, 15 tot 60 kg minder dan gelijkaardige oplossingen.
• Omgevingstemperatuur tot + 43°C
• Hoge COP, en ErP goedgekeurd, voldoet dus al aan de nieuwe Europese Energie-gerelateerde Productstandaard (Directive) * ventilatorregeling in optie.
• Beperkte afmetingen en bevestigingen op dezelfde positie voor alle modellen, maakt het mogelijk om standaard muurmontagebeugels te gebruiken.
Koelmiddel R404A/R507-20°C --> +10°C en 3.4 – 10.6kW
Koelmiddel R134a-15°C --> +15°C en 2.1 – 6.7kW
LICHTGEWICHT, EFFICIËNTE KOELING
Optyma™ Slim Pack
Hoge
COP
LUCHTGEKOELDE HERMETISCHE SCROLLAGGREGATEN
nieuw
ErP goedgekeurd
Adv_Refr-Optyma_Danfoss_NL.indd 1 20/02/13 15:41
6 I coo l&comfort
inside newsQ
Op woensdag 15 mei 2013
organiseert de European Heat
Pump Association in de Solvay
Bibliotheek in Brussel de zesde
European Heat Pump Forum.
Dé gelegenheid om volledig
bij te zijn met onder andere
de jongste warmtepomptech-
nologieën, markttrends en
nieuwe Europese regelgeving
in het domein van Ecodesign,
Energy Labeling, F-gassen en
RES. De European Heat Pump
Forum brengt EU-beleidsma-
kers, experts uit de industrie
en warmtepompfabrikanten
samen en creëert hierdoor een
unieke setting om alle hoofd-
rolspelers van de Europese
warmtepompmarkt in discus-
sie te laten treden. Een van
de aangekondigde sprekers is
Marie Donelly, directeur Her-
nieuwbare Energie, Onder-
zoek & Ontwikkeling en Ener-
gie Efficiëntie van DG Energy
(Europese Commissie).
emerson Climate teCHnologies steunt onderwijs
Vertegenwoordigers van Emerson Climate Technologies gaven in
december 2012 donaties aan de Universiteit van Luik en aan twee
scholen in Cookstown (Noord-Ierland). Met de actie vierde de
onderneming de mijlpaal van de 100 miljoenste scroll-compressor
en van het 25-jarig jubileum van de Copeland Scroll-technologie.
Elk van de acht Copeland Scroll compressorfabrieken wereldwijd
toverde één van zijn compressoren om tot een kunstwerk door
deze te beschilderen met een uniek ontwerp dat de fabriek en de
lokale gemeenschap moest weergeven. De donatie vloeide voort
uit een mondiale promotie van beschilderde Copeland scroll-com-
pressoren op Facebook. Bijna 135.000 stemmen en ruim 1100
commentaren waren het resultaat.
Voorzitter Jean Janssen van Emerson Climate Technologies Europa
overhandigde de donatie van de Belgische fabriek in Welkenraedt
aan Vincent Lemort van de Universiteit van Luik. Emerson en de uni-
versiteit werken al lang samen bij onderzoek op het gebied van com-
pressoren en verwarmings-, airconditioning- en koeltechnieken in
het algemeen. De donatie zal worden gebruikt voor het verbeteren
van het instrumentarium van een testopstelling dat is gewijd aan
• optimale condensor druk-regeling, het gehele jaar door
• directe en snelle respons op drukvariaties
• Direct-Mount (eenvoudige montage)
• eenvoudig in te stellen door middel van setpoint instelschroef
• IP65 voor gebruik buiten
• toepasbaar in kleine ruimten door compact ontwerp
• inclusief aansluitstekker voor eenvoudige montage en vervanging
P315PR Direct Mount
24maanden
garantie
nieuw
g
VENTILATORREGELAAR VOOR EC MOTOREN
www.refritec.be
Adv_Refr-JohnsonControls-NL.indd 1 22/02/13 09:31
www.mitsubishi-electric.be
VRF TECHNOLOGIE / 2-PIJPSSYSTEEM
Dankzij geavanceerde techniekaan de topDe wereldwijd unieke VRF R2-reeks van Mitsubishi Electric koelt en verwarmt tegelijk grote gebouwen met warmterecuperatie. Het gepatenteerde 2-pijpsconcept kan tot 50 individueel aanstuurbare binnenunits combineren met slechts één City Multi buitenunit via de centrale BC-controller.
Een flexibel ontwerp, een vereenvoudigde installatie en een energiezuinige werking! De grote waaier binnenunits, de lange leidinglengtes en aansluitbare watermodules maken van de bijzonder efficiënte R2-reeks een veelzijdige serie voor een gezond binnenklimaat.
De nieuwe VRF R2-buitenunit met XL-omkasting is uitgerust met grotere warmtewisselaars.Zo garanderen we u topwaarden als het op energie-efficiëntie aankomt – met exact hetzelfde lage geluidsniveau.
ME_VRF-R2Serie_210x297.indd 1 6/07/12 10:57
cool&comfort I 11
inside news Q
Clivet kiest Camair
Verderop in dit nummer lees je dat Camair nv vanaf heden ook
Panasonic airconditioning en warmtepompen verdeelt. Maar dat is
niet alles. Camair heeft ook een verdeelcontract ondertekend met
Clivet, een vooraanstaande Italiaanse fabrikant van lucht- of water-
gekoelde ijswatergroepen van 5 tot 1.700 kW, enkel koeling of als
omkeerbare lucht/water warmtepomp, rooftops en luchtbehan-
delingskasten. “Clivet vervolledigt ons productgamma met Euro-
vent gecertificeerde toestellen voor talloze toepassingen, zoals chil-
lers met lucht- of watercondensatie, binnen- of buitenopstelling,
monobloc of splituitvoering en dit alles met een uitstekende ener-
gieprestatie”, aldus Rudi Van Hemelrijck, algemeen directeur van
Camair nv. “Free cooling in het gamma was voor ons een belang-
rijke factor om met Clivet samen te werken. Hier tegenover staat
dat Camair stopt met de verdeling van het gamma luchtbevochti-
ging en regelapparatuur van Carel. Maar zoals van Camair mag ver-
wacht worden, hebben we de nodige schikkingen getroffen om de
samenwerking op een constructieve wijze te beëindigen. De leve-
ring van wisselstukken en eventiele vervangingen en tussenkomsten
op apparaten die door Camair werden geleverd, zijn verzekerd.”
[www.clivet.com]
Ciat levert luCHtBeHan-
delinginstallatie voor
Het nieuwe louvre-lens
museum
Meer dan 60 CIAT luchtbehan-
deling units werden geïnstalleerd
in het onlangs geopende Lou-
vre-Lens museum in het noorden
van Frankrijk, voor luchtfiltering
en regeling van vochtigheid en
temperatuur op optimaal niveau
in de zalen van het museum, de
opslagruimten en de restauratie-
ateliers. Als bijgebouw van het
Louvre museum in Parijs herbergt
het nieuwe museum semi-per-
manente tentoonstellingen die
afkomstig zijn uit de Louvre col-
lecties en op regelmatige basis
worden vernieuwd. Om te waar-
borgen dat hun collecties goed
bewaard blijven, moeten musea
ervoor zorgen dat temperatuur
en luchtvochtigheid zeer nauw-
keurig op een bepaald niveau
toepassingen en bijhorende con-
trole systemen voor de HVAC-
markt met energiezuinigheid en
zorg voor het milieu als topprio-
riteiten. Aarzel niet onze ingeni-
eurs te contacteren voor verdere
inlichtingen of de naverkoop-
dienst voor wisselstukken waar-
van een groot gedeelte op voor-
raad ligt in België.
Aircotech is verheugd een
wereldspeler als CAREL te kun-
nen verdelen, wat ongetwijfeld
nog een extra pigment zal geven
aan het bestaand en toch al uit-
gebreid gamma van koelma-
chines, droge koelers, lucht-
condensors, warmtepompen,
luchtgroepen, rooftops en ein-
dunits voor de HVAC-markt.
[[www.aircotech.be]]
airCoteCH verdeelt Carel
AIRCOTECH is de exclusieve
verdeler geworden van CAREL,
wereldwijd gekend voor zijn
geavanceerde, energiezuinige
oplossingen voor de sturing van
HVAC uitrusting en de precieze
kontrole van de luchtvochtig-
heid. Meer specifiek staat Air-
cotech in voor het ‘Climate’
gedeelte waarbij het volledige
gamma bevochtigers met elec-
troden, weerstanden, gas of
ultrasoon alsook de nodige
wisselstukken worden aan-
geboden. Tevens is Aircotech
de partner voor complete en
energiebesparende oplossin-
gen die adiabatische bevochti-
ging combineren met koeling
door verdamping. CAREL biedt
innovatieve bevochtigings-
worden gehouden. Er werden
meer dan 60 Climaciat Airtech
luchtbehandeling units geleverd.
Het gaat hierbij om 16 single-
flow units met tweeweg meng-
kasten, 22 dual-flow units met
drieweg mengkasten, zeven dual-
flow units met platenwarmtewis-
selaars (voor het terugwinnen van
een deel van de warmte-energie
uit de afgevoerde lucht en voor
het verwarmen van de inkomende
lucht) en twee dual-flow units
met water warmteterugwinning
spoelen.
[www.ciat.be]
www.mitsubishi-electric.be
VRF TECHNOLOGIE / 2-PIJPSSYSTEEM
Dankzij geavanceerde techniekaan de topDe wereldwijd unieke VRF R2-reeks van Mitsubishi Electric koelt en verwarmt tegelijk grote gebouwen met warmterecuperatie. Het gepatenteerde 2-pijpsconcept kan tot 50 individueel aanstuurbare binnenunits combineren met slechts één City Multi buitenunit via de centrale BC-controller.
Een flexibel ontwerp, een vereenvoudigde installatie en een energiezuinige werking! De grote waaier binnenunits, de lange leidinglengtes en aansluitbare watermodules maken van de bijzonder efficiënte R2-reeks een veelzijdige serie voor een gezond binnenklimaat.
De nieuwe VRF R2-buitenunit met XL-omkasting is uitgerust met grotere warmtewisselaars.Zo garanderen we u topwaarden als het op energie-efficiëntie aankomt – met exact hetzelfde lage geluidsniveau.
ME_VRF-R2Serie_210x297.indd 1 6/07/12 10:57
12 I coo l&comfort
inside newsQ
De stijgende energieprijzen
hebben een enorme impact
op de verwarmingsmarkt. Er
is vooral vraag naar verwar-
mingssystemen met lage wer-
kingskosten en een goed ren-
dement. Ook de Europese
20-20-20-milieudoelstellin-
gen hebben een impact op
de Europese verwarmings-
markt. Lucht- lucht en lucht-
water warmtepompen zijn de
enige verwarmingssystemen
die aan al de strenge milieu-
vereisten kunnen voldoen. Zo
kan bijvoorbeeld een warm-
tepomp die is geïnstalleerd in
een huis van 200m² van 30
jaar oud met halfopen bebou-
wing kan – afhankelijk van de
energiemix – de CO2-uitstoot
beperken in Duitsland met onge-
veer 26%, in Frankrijk tot 77%
en in het Verenigd Koninkrijk
tot 29%. Bovendien haalt een
warmtepomp tot 75% van haar
energie uit lucht, een duurzame
energiebron.
“Met vorig jaar een totale omzet
in Europa van 1,8 miljard euro
is Daikin het grootste bedrijf op
de Europese markt van warm-
tepompen en airconditioners”,
aldus Wim Vangeenberghe. “Met
zijn groeiend verkoopvolume op
gebied van lucht-lucht en lucht-
water warmtepompen voor ver-
warming en koeling) is Daikin
nu al één van de acht belang-
rijkste bedrijven op de Europese
markt van verwarmingssystemen.
Dankzij verschillende overname
zoals onder meer Rotex Hea-
ting Systems, Airfel en Goodman
heeft Daikin de laatste jaren zijn
wereldwijde marktaandeel in de
belangrijkste verwarmingsmark-
ten nog verder kunnen uitbrei-
den. Zo is bijvoorbeeld het bedrijf
Goodman leider in de Ameri-
kaanse markt van residentiële
verwarmingssystemen.”
Daikin biedt een uitgebreide reeks
energie-efficiënte oplossingen
voor het leveren van verwarming,
daikin ambieert top drie europese verwarmingsmarkt
Daikin Europe nv legt zijn lat op de Europese verwarmingsmarkt bijzonder hoog: vóór 2015 wil Daikin een van de drie marktleiders in de sector van verwarming zijn. Om zijn aanwezigheid in die markt uit te breiden, zet Daikin in op zijn belangrijkste expertise: meer dan 50 jaar ervaring in warmtepompen. “In de toekomst zullen warmtepompen een belangrijke rol spelen in de Europese markt van verwar-mingssystemen”, vertelt Wim Vangeenberghe, Directeur en General Manager Sales bij Daikin Europe nv. “Daikin is de enige fabrikant die alle belangrijke onderdelen zelf ontwikkelt en fabriceert. Met meer dan 170.000 verkochte Daikin Altherma warmtepompen zijn we nu al Europese marktleider op gebied van lucht-water-warmtepompen.”
warm tapwater en koeling voor
residentieel, commercieel en indu-
strieel gebruik. Opvallend is dat
Daikin dit zowel met traditionele
systemen als met systemen geba-
seerd op duurzame energie pro-
pageert en dus niet langer alles
inzet op duurzame energiebron-
nen. Onder de slogan ‘1 minute
please… Here is something new!’
heeft Daikin Europe samen met
Rotex Heating systems tijdens
de voorbije ISH de gezamenlijke
expertise van deze twee merken
in de verwarmings- en aircondi-
tioningmarkt gepresenteerd aan
de hand van een volledig nieuwe
reeks verwarmingsproducten.
Bijzonder veel aandacht van de
professionele bezoekers ging naar
de Compact Class, het nieuwe
ruimtebesparende verwarmings-
systeem van Rotex dat een aan-
trekkelijk uiterlijk, compacte
afmetingen, optimale drinkwa-
terhygiëne, een verwarmings-
apparaat en een energiezuinige
opslagtank in één enkel apparaat
combineert. “Daarmee voldoet
de Compact Class aan de stij-
gende vraag van zowel de instal-
lateurs als de eindgebruikers”,
volgens Dr. Ing. Franz Gramm-
ling, Executive Director Rotex
Heating Systems GmbH. “Met
een lucht-water warmtepomp of
een gascondensatieketel kan het
volledige verwarmingssysteem,
het warmwatersysteem en een
op zonne-energie gebaseerde,
gelaagde opslagtank van 300 of
500 liter worden geïnstalleerd op
een ruimte van slechts 0,36m²
of 0,62m². Het nieuwe ontwerp
zonder zichtbare aansluitingen
past perfect in elke ruimte of
zelfs in kleine niches. Dankzij het
nieuwe Rotex RoCon-besturings-
concept, dat hetzelfde is voor alle
Rotex-verwarmingsapparaten, is
de Compact Class eenvoudig en
intuïtief te bedienen.”
u www.daikin.eu
u Rotex RoCon-besturingu Dr. Ing. Franz Grammling, Executive Director Rotex Heating Systems GmbH
Besparingen, Prestaties, 3 Technologieën Als stilte voldoet aan de hoogste eisen
Silensys® Nieuwe Generatie, het eerste koelaggregaat dat stilte en prestaties combineert. Deze gloednieuwe SILENSYS®-generatie is leverbaar in 3 compressortechnologieën.
• Geluid - stiller: reductie van het geluidsniveau tot ten minste 50%. • Installatie en onderhoud: het kan niet eenvoudiger. Inhoud en functies van de nieuwe
koelaggregaten zijn verbeterd om de installatie en het onderhoud nog makkelijker te maken.
• Hoge energie efficiëntie: 3 compressortechnologieën uitgevoerd met Zuiger, Rotary en Scroll-compressor.
• Robuuster en betrouwbaarder: Silensys® koelaggregaten worden gemaakt met hoge kwaliteitsproducten voor nog meer betrouwbaarheid.
AP 190x134 Sil NL.indd 1 29/03/13 17:48
Ministore is een prijsgunstige en hoogkwalitatieve koel- of vriescel, die de oplos-
sing biedt voor diverse toepassingen bij o.a. bakkers, slagers, vis- en vleeshandels,
nog een nieuw kantoor en afhaalmagazijn voor air trade Centre!
In Cool & Comfort 55 was het nog groot nieuws dat Air Trade Centre Belgium NV/SA in Gosselies bij Charleroi een nieuw filiaal had geopend. Hiermee was een slot gekomen aan het meerjarenplan van de HVAC totaalleverancier om zo dicht mogelijk bij de klant te staan. Dankzij de strategische ligging van de filialen was het mogelijk om vanuit elke Vlaamse of Waalse provincie zonder veel omweg of tijdverlies een afhaalbalie te bereiken. De filosofie van een groothandel die meedenkt met zijn klanten. Maar meedenken met de klant betekent ook jezelf in vraag durven te stellen. Hebben we onze doelstelling van regionale bereikbaarheid wel behaald? Zijn we vlot bereikbaar voor alle HVAC installatiebedrijven? En zie, het resultaat was iets genuanceerder dan gehoopt. Maar daar is al na en-kele maanden een mouw aan gepast: Air Trade Centre Belgium NV/SA opent een nieuwe vestiging in Roeselare en wordt nu voor alle klanten in de provincie West-Vlaanderen vlot te bereiken.
Carrier realiseert met haar eigen state-of-the-art antwoord op de hoge eisen die door de markt worden gesteld: een compleet productassortiment met nieuwe frequen-tiegeregelde schroefcompressoren, gebaseerd op de succesvolle AquaForce serie. De nieuwe AquaForce Greenspeed-serie biedt een verbeterde algehele prestatie, tezamen met de topkwaliteit, betrouwbaarheid en klantenservice waar Carrier om bekend staat.
De tijd dat de taak van groothandels niet verder reikte dan het leveren van toestellen en gebruiksgoederen, ligt al een tijd ach-ter ons. Kijk maar naar de seminaries voor installateurs en advi-seurs die koeltechnische groothandel Fl. Heynen & C° organiseert. Dit jaar kon het tweeledig programma meer dan 120 geïnteres-seerden inspireren om er hun vrije avond voor te laten schieten. En of ze gelijk hadden!
Midea is wereldwijd één van de grootste producenten van kwalitatief hoogstaan-de producten voor een aangenaam en gezond binnenklimaat.
Haal nu úw Midea warmtepomp in huis!
voor veel comfort
Ontdek de Midea pluspunten
www.climacon.be
De Midea warmtepompen wer-ken � uisterstil.
De Midea warmtepompen bie-den u een optimaal comfort.1|
2|3|
Koelen en verwarmen met één apparaat.
4| Een lage energiekost met de warmtepompen van Midea.
Climacon ad_A4_V1.indd 1 8/03/2013 15:36:02
22 I coo l&comfort
inside newsQ
Recydel (Wandre) of Apparec (Willebroek).
Maar de website is ook interactief. Zo kun-
nen leden foto’s posten in twee rubrie-
ken. Heb je een installatie geplaatst die
sterk afwijkt van het gebruikelijke of waar
je een beroep hebt moeten doen op al je
creativiteit om met een pasklare oplossing
voor de dag te komen, dan kan je foto’s
plaatsen in de rubriek “Realisaties – om
fier op te zijn”.
Maar helaas stoten onze leden ook vaak
op installaties die geen cent waard zijn. Je
wordt gevraagd om een bestaande instal-
latie te vervangen, en ter plaatse ontdek
je dat je voorganger er een ongelooflijk
zootje van heeft gemaakt. Dit kan allerlei
vormen aannemen: leidingen en koppelin-
gen die gedoemd zijn om te falen, binnen-
units die op de meest onmogelijke plaat-
sen staan of hangen,… In de toekomst,
voordat je de sloophamer bovenhaalt en
je klant wil tonen hoe het wel moet, ver-
geet niet om je fototoestel of smartphone
boven te halen en enkele foto’s van het
gedrocht te maken. Je zal er de andere
leden van UBF-ACA ongetwijfeld een leuk
moment mee bezorgen!
u www.ubf-aca.be
De nieuwe website van UBF-ACA staat
online. Het oogt niet alleen allemaal veel
frisser en moderner, maar staat nog meer
dan vroeger voor de leden barstensvol nut-
tige informatie, documenten, toegang tot
rechtsbijstand, vacatures en Veiligheid,
Gezondheid en Milieu (VGM) Checklist
voor Aannemers, nuttige adressen, diverse
publicaties (code van goede praktijk, druk-
en lekcertificaat, onderhoudsboekje, onder-
houdsfiches, recuperatieattest, etc.), dos-
siers (enquêtes, juridisch, professionele info,
techniek, vorming & opleiding), wetgeving
Het is al weer vijf jaar geleden dat de eerste
certificeringen werden uitgereikt. Dit bete-
kent dat – zoals de wet het voorschrijft – de
eerste techniekers al worden geconfronteerd
met het actualisatie-examen. UBF-ACA volgt
de voorbereiding van dit examen van zeer
nabij op. Zowel voor het certificeringsexa-
men als voor het actualisatie-examen stelt
UBF-ACA voor om het examen te beperken
tot een theoretisch gedeelte. Wat baat het
om vaklui die elke dag op de werf staan te
(milieu, personeel, veiligheid, etc.), de jong-
ste uitgave van de Warmtepompkrant,…
Het loont ook zeker de moeite om regelma-
tig op de website te kijken voor acties, flash-
berichten of aankondigingen.
Of ook nog de nieuwe prijslijst (verwer-
kingsprijzen en vergoedingen) voor de
recyclage van AEEA (Afgedankte Elektri-
sche en Elektronische Apparaten), waar-
voor UBF-ACA een gunsttarief heeft
bedongen voor de leden indien de appa-
raten worden geleverd op de sites van
verplichten om zich vrij te maken voor een
examenproef over dagelijkse handelingen.
Het theoretische gedeelte – met de voortdu-
rend veranderende wetgeving – valt volledig
te verantwoorden. UBF-ACA vraagt even-
eens aan de overheid om de procedure zo
eenvoudig mogelijk te maken, zodat ieder-
een kan overtuigd worden deel te nemen
aan het actualisatie-examen.
u www.ubf-aca.be
nieuwe website uBf-aCa
actualisatie-examen voor koeltechnieker
Samsung Electronics is wereldwijd marktleider op vele gebieden, variërend van monitoren en TV’s tot mobiele telefoons en geheugenchips. Via innovatieve en betrouwbare producten laat Samsung de wereld kennis maken met fantastisch nieuwe mogelijkheden. Zo ook op het gebied van klimaatbeheersing.
Bediening van uw warmtepomp vanuit uw luie stoel? Onder-
weg alvast zorgen voor een aangenaam klimaat bij thuis-
komst? Samsung maakt dit mogelijk! Er is wifi beschikbaar
op nagenoeg het volledige assortiment single en multisplit
wandmodellen warmtepompen en airconditioners. Via de smart
wifi app op uw telefoon of tablet kunt u uw unit van afstand
bedienen en is optimaal gebruiksgemak dichtbij.
Let’s innovate!
Download nu de app in de google play store.
Naast leverancier van kwalitatief hoogwaardige Samsung klimaatbeheersingssystemen is Ambrava een volwaardig partner, die continue toegevoegde waarde levert bij haar product. Zij ondersteunt u met haar kennis en kunde, producttrainingen en een ruime voorraad goederen. Vandaag besteld, morgen geleverd!
www.samsung-klimaat.be
Ultiem gemakMet smart wifi van Samsung
Anders denken in klimaatoplossingen
Scan de QR-code met uw smartphone of tablet voor meer informatie!
ADVISERING I ONDERSTEUNING I TOTAALOPLOSSING
Luchtgekoelde portables
Snel inzetbare oplossing voor tijdelijke airconditioning in kantoren en winkels.
Lucht/water portables
Snel plaatsbare noodkoeler voor o.a. industrie en datacentra.
Watergekoelde airco
Plaatsing direct in de ruimte, toepas-baar met waterleiding of droge koeler.
Rooftops
Uitblaas in de ruimte middels lucht-slangen. Voor koelen én verwarmen.
Noodkoeling & tijdelijke airconditioning
Recool BV I 078 - 691 10 00 I www.recool.nl
RECOOLVerhuur in Koeling-Airconditioning
Bij ons kunt u terecht voor méér dan alleen de levering van de huurapparatuur. Ook advies en ondersteuning in alle fases van uw project vormen voor ons een belangrijk onderdeel van de totaaloplossing.
Wij laten u graag zelf de toegevoegde waarde van dit concept ervaren en nodigen u uit om contact met ons op te nemen voor het bespreken van de mogelijkheden.
Met de verhuurapparatuur van Recool kunnen tijdelijke airconditioning oplossingen geboden worden voor kantoren, winkels, datacentra en industrie.
Recool is totaalverhuurder in klimaat-oplossingen. Door middel van het uit-gebreide verhuurassortiment kunnen wij u de oplossing bieden voor vrijwel iedere situatie.
Snelle levering in Nederland, België en Luxemburg!
24 I cool&comfort
Batibouw 2013 mocht met 296.000
(waarvan 72.000 professionele) bezoe-
kers dan wel iets minder succesvol zijn
dan de vorige editie, voor alle branches
uit de bouwsector vielen er weer heel
wat opportuniteiten en innovaties te
ontdekken. een overzicht.
Tijdens de professionele dagen op Bati-
bouw (op donderdag en vrijdag vooraf-
gaand aan de beursoverrompeling door het
grote publiek) konden beroepsmensen uit de
bouwsector op een rustigere manier de vele
exposanten en informatieve standen ontdek-
ken of een presentatie bijwonen. De sector
trad in discussie of liet zich informeren over
een onderwerp dat de komende jaren bijzon-
dere aandacht verdient. “Batibouw heeft met
heel wat conferenties en interactieve momen-
ten opnieuw voor een stevige boost voor de
hele bouwsector gezorgd”, aldus Geert Maes,
algemeen directeur van beursorganisator FISA.
“De aanwezigheid van onder meer Elio Di
Rupo, Kris Peeters en Rudy Demotte illustreert
nog eens extra de status van de beurs als hét
referentieplatform. Het mag duidelijk zijn dat
ook de bouwsector niet immuun is voor de
economische ontijberichten. Heel wat Bel-
gen nemen een afwachtende houding aan.”
Communicatie is voor bedrijven van aanzien-
lijk belang om zichzelf en hun producten op
de markt te profileren. Een beursdeelname
versterkt de naambekendheid van een firma.
Batibouw creëert het ideale platform voor
contacten met klanten, prospects en leveran-
ciers. Traditioneel reikt een jury, die bestaat
uit professionals uit de beurs- en communi-
catiesector, de Communication Awards uit.
Opvallend dit was de prominente aanwezig-
heid van exposanten uit hal 12 onder de win-
naars. Riello kreeg de eerste plaats in de cate-
gorie meest efficiënte beurscommunicatie
voor standen kleiner dan 70 m², terwijl Venti-
lair Group hier met de derde plaats ging lopen.
Naar jaarlijkse traditie werd ook nu weer uit-
gekeken naar de uitreiking van de prestigi-
euze Belgian Building Awards. De laureaten
2013 waren appartementsgebouw Ooster-
linck door META architectuurbureau (resi-
dentieel gebouw van het jaar), Royal Belgian
Sailing Club door Wim Goes Architectuur
(niet-residentieel gebouw van het jaar), Alpha
Béton (Innovation Award), toilet zonder spoel-
rand van De Sphinx (Design Award) en Denys,
gespecialiseerd in o.m. leidingen, kabels, tun-
nels en boorwerken (De International Award).
De BouwGazellen gaan naar de Belgische
bouwbedrijven die de afgelopen vijf jaar de
grootste groei hebben gekend. In de catego-
rie ‘gevestigde waarden’ ging de prijs naar
Franki (onderdeel van de Groep Willemen) en
in de categorie ‘starters’ naar Facades Forever.
De Confederatie Bouw organiseerde op de
eerste dag van Batibouw het bouwforum
‘Construction meets Industry’. Steeds meer
vormt de samenwerking tussen bouw en
industrie de motor voor innovatie. “De indu-
strialisering van de bouw zit in een stroom-
versnelling”, aldus Robert de Mûelenaere,
gedelegeerd bestuurder van de Confederatie
Bouw. “Innovatie is van cruciaal belang om
de uitdagingen aan te gaan qua bouwkost,
bevolkingstoename en strengere energie-
normen.” Een nauwe samenwerking tussen
de verschillende bouwpartners is van cruciaal
belang. Aannemers, architecten, studiebu-
reaus en materiaalproducenten gaan samen
de uitdaging aan om te bouwen in een steeds
complexer wordende omgeving. Onderzoeks-
instellingen zoals het Wetenschappelijk en
Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf
(WTCB) of het Opzoekingscentrum voor de
wegenbouw (OCW) zullen in de toekomst ook
alleen maar aan belang winnen. “We bouwen
steeds sneller, complexer, duurzamer en goed-
koper”, besluit Robert de Mûelenaere. “Door
de strengere regelgeving en de druk op de
winstmarges is de bouw vragende partij voor
meer innovaties. Deze impuls vanuit de bouw-
sector zet de industrie aan om met nieuwe
ontwikkelingen voor de dag te komen, zodat
alle partners hier hun voordeel uit halen.”
u www.batibouw.be
Batibouw 2013 geeft boost aan de bouwsector
Een hoogtepunt van Batibouw was de druk bijgewoonde persconferentie van Vlaams minis-
ter van Energie, Wonen, Steden en Sociale Economie Freya Van den Bossche over de nieuwe
energiebeleidsovereenkomst. Energiezuinig bouwen betaalt zich dankzij een lagere energie-
factuur altijd terug, maar vraagt een initiële investering, zeker als men energiezuiniger wil bou-
wen dan de norm. In bepaalde gevallen kan van de bank echter te weinig worden geleend om
de meerkost die verbonden is aan het energiezuinig bouwen, te bekostigen. Met de nieuwe
energiebeleidsovereenkomst, die op Batibouw werd voorgesteld, wil minister Van den Bossche
dit probleem bestrijden. De banken Triodos Bank en Belfius engageerden zich al en tekenden
de overeenkomst live op Batibouw. Zij verbinden er zich zo toe voordelige leningsvoorwaarden
aan te bieden aan bouwers van energiezuinige woningen.
€ beursnieuws
Batibouw 2013 geeft boost aan de bouwsector
MultiSelector AppSnel en eenvoudig geconfi gureerd.
General multi split systemen bieden een grote fl exibiliteit. Op 1 buitenunit kunnen tot 8 AircoHeaters worden aangesloten, vrij te confi gureren uit tal van modellen en vermogens, in totaal meer dan 150 combinatiemogelijkheden.
Dankzij de MultiSelect app kan u snel en eenvoudig binnenunits selecteren en combineren. De MultiSelector toont u meteen of uw selectie binnen het maximum koel- en verwarmingsvermogen van de gekozen buitenunit valt. In een handomdraai krijgt u een overzicht van de verwarmingsvermogens bij -10°C exact per binnenunit. Uw selectie kan quasi spelenderwijs worden aangepast.
Per e-mail ontvangt u een overzichtelijk confi guratie rapport waarmee u verder aan de slag kan.
Slimmer verwarmen en koelen begint met slim selecteren!
GRATIS
U kan de MultiSelector app voor uw smartphone gratis downloaden in de Apple App Store en de Android Play Store, of gebruik maken van de pc-versie op www.generalbenelux.com.
GRATIS
distributed by
Thercon nv I showroom I Kontichsesteenweg 52 I 2630 Aartselaar I Tel.: 03/451 24 24 I www.generalbenelux.com
1304_General_adv1pag_C&C_v1.indd 1 12/04/13 13:42
€
Een late winterprik heeft zich
laten voelen tijdens de voorbije
ISH, het grootste innovatieplat-
form ter wereld voor gebouwen-
techniek, badkamerdesign, sani-
tair, airconditioning, klimaat- en
installatietechniek & hernieuwbare
energieën dat van 12 tot 16 maart
2013 doorging in Frankfurt am
Main. Wat op alle vlak de groot-
ste editie in de geschiedenis had
moeten worden – 2.434 exposan-
ten (2.382 in 2011) en 258.000 m²
beursvloer (255.900 m² in 2011)
– kreeg af te reken met onder-
sneeuwde autowegen, sterk ver-
stoord treinverkeer en zelfs een
tijdelijke sluiting van de luchtha-
ven van Frankfurt. Hierdoor werd
met 190.000 bezoekers iets min-
der goed gescoord dan in 2011
(204.000). Maar deze daling kan
dus allerminst worden toegeschre-
ven aan minder interesse voor de
beurs. Integendeel, dat in de helse
omstandigheden nog zoveel vak-
mensen naar Frankfurt am Main
afzakten bewijst de belangrijke
positie die ISH inneemt.
Met een verhouding van ongeveer
een derde buitenlandse professio-
nele bezoekers op het totale aan-
tal bezoekers was de 27ste edi-
tie weer zeer internationaal. Naar
traditie kwamen heel wat buiten-
landse bezoekers uit o.a. Italië,
Frankrijk, Nederland, Zwitserland,
Oostenrijk, het Verenigd Konink-
rijk en België, maar opvallend was
de grote stijging van interesse uit
de groeimarkten Oost-Europa,
Noord-Afrika, Zuid-Oost-Azië, het
Midden-Oosten en China.
Op de beursvloer lag de klemtoon
op enerzijds zuinig omgaan met
natuurlijke hulpbronnen en ander-
zijds op een efficiënte wijze ener-
gie & water met elkaar te combi-
neren. Dit was ook het geval bij
Aircontec, het deel van ISH waar
werd gefocust op airconditioning,
koeling en ventilatie. De integra-
tie van verschillende technieken
in één installatie, het steeds ver-
der zoeken naar nieuwe moge-
lijkheden om energie te bespa-
ren en nieuwe toepassingen voor
duurzame energie (onder meer
thermic solar en warmtepom-
pen) kregen hier veel aandacht.
Met moderne en energie-effi-
ciënte toestellen kan er nog een
energiewinst van 50% worden
geboekt bij de klimaatbehandeling
in gebouwen. Tijdens ISH werden
heel wat nieuwe toestellen gepre-
senteerd die deze energiebespa-
ringen moeten mogelijk maken,
en dit tot tevredenheid van een
grote meerderheid van de bezoe-
kers (97%) die vonden waar ze
naar op zoek waren.
De volgende ISH gaat door van
10 tot 14 maart 2015 in Frankfurt
am Main.
u www.messefrankfurt.be
CLIMATIZACION, de Interna-
tionale beurs voor Air Conditio-
ning, Verwarming, ventilatie en
koeling en GENERA, de Inter-
nationale energie- en milieu-
ClimatiZaCion toont nieuwe ontwikkelingen en producten aan 43.688 bezoekers
isH 2013 – energie & water
beurs, hebben samen meer
dan 60.000 bezoekers mogen
verwelkomen. De twee beur-
zen vonden dit jaar gelijktijdig
plaats bij Feria de Madrid en
toonden de laatste innovaties
en producten van meer dan 900
bedrijven, evenals de nieuwste
markttrends. Het geheel werd
gedomineerd door de techno-
logische vooruitgang, met een
opvallende hoofdrolrol voor
de energie-efficiëntie en duur-
zaamheid.
CLIMATIZACION van 28 febru-
ari tot en met 1 maart ontving
43,688 bezoekers uit 78 lan-
den. Opvallend dat de interna-
tionale vakbezoekers (8,8%)
voornamelijk afkomstig waren
uit Portugal, Italië, Frankrijk,
Duitsland en China. Het bin-
nenlandse bereik van het event
was ook opmerkelijk met meer
dan 60% van de bezoekers
afkomstig van buiten Madrid.
De regio’s met een bijzonder
sterke opkomst waren Anda-
lusië, Castilla-la Mancha, Cas-
tilla y León, Catalonië en Valen-
cia. De grootste groep van de
professionele bezoekers aan
CLIMATIZACION is samenge-
steld uit vertegenwoordigers
van installatie bedrijven (22,5%)
gevolgd door onderhoudsbe-
drijven (13,6%) en engineering
bedrijven (11,1%).
26 I coo l&comfort
beursnieuws
Packo IJswaterinstallaties
De betrouwbare oplossing voor het instant koelen met ijswater
referenties in grootkeukens - industriële bakkerijen proceskoeling - algemene voedingsindustrie
www.stiebel-eltron.be
De energie-efficiënte oplossing van de toekomst
Het all-in-one toestel voor ventilatie, warm water, verwarming en koeling
LWZ 304/404 SOLIntegraal ventilatiesysteem
SOL 27 premiumThermisch zonnepaneel
Een van de 30.000 STIEBEL ELTRON systeemoplossingen
Hedendaags wonen | De LWZ 304/404 SOL verenigt alle belangrijke huistechnische functies in één toestel: ventileren, warm water, verwarmen en koelen. Bovendien kan men het aansluiten op zonnecollectoren om nog meer gebruik te maken van de gratis energie van de natuur.
STIEBEL ELTRON. Warmtepompspecialist. Sinds 1976.
28 I cool&comfort
de voorbereiding van de vakbeurs Clima-techno is volop aan de gang. Climatech-no is de tweejaarlijkse vakbeurs voor de HvaCr sector en vindt plaats op 10 en 11 oktober te leuven – Haasrode. een be-zoek loont zeker de moeite . Climatechno kan rekenen op deelname van 3000 m2 toonaangevende bedrijven uit de HvaCr sector, goed voor een tachtigtal exposan-ten verdeeld over de verschillende vakge-bieden. een mooi exposantenaanbod voor een belangrijk publiek samengesteld uit installateurs, consultancy en professio-nele eindgebruikers.
De beurs geniet de steun van de belangrijkste
beroepsfederaties in de sector ;UBF ACA, Ven-
tibel, ICS, WPP, WPAC, Bouwunie, Fedelec en
NAV. Een stevig randprogramma met diverse
interessante lezingen zorgt ervoor dat u op de
hoogte blijft van de meest innovatieve tech-
nieken op gebied van ventilatie, warmtepom-
pen en koeling. De workshops worden ter
plaatse georganiseerd door de beroepsfede-
raties. Ubf – Aca heeft het over energiezuinig
koelen, een “hot item” voor zowel gebruikers,
installateurs als consultancy. WPP (warmte-
pompplatform van ODE Vlaanderen) geeft een
lezing specifiek gericht naar de installateur:
“De warmtepomp in renovatie, tips & tricks”.
Ventibel heeft het over de veranderende ven-
tilatiemarkt. Hoe kunnen we de kwaliteit van
de ventilatiesystemen in de toekomst hand-
haven en verbeteren? Alle informatie en een
stand van zaken hierover, aangevuld met
informatie over ventilatie in schoolgebou-
wen krijgt u op het Ventibel – seminarie. Deze
lezing krijgt een interactief karakter. Een ronde
tafel – gesprek met mensen uit zowel de over-
heid als de ventilatie – industrie vindt plaats
in het auditorium van Brabanthal. Het publiek
(er is plaats voor 120 personen) krijgt ruim de
kans vragen te stellen aan het panel. Voor al
organisatie: FCOmedia T +32 (0)56 77 13 10
in samenwerking met de beroepsfederaties: ventibelventibel
Van 25 tot 27 februari 2013 vond in Brugge de 16de European Cold Chain Logistics Conference & Trade Show plaats. Het jaarlijkse ontmoetings-platform voor bedrijven, organisaties en industriële klanten die van dichtbij betrokken zijn bij de koelopslag en –transport. Het event is een organisatie van ECSLA (European Cold Storage and Logistics Association) met hoofdzetel in Brussel. Niet toevallig, want naast het samenwerken van de sector wil ECSLA ook wegen op Europa en internationale organisaties, door de belangen van de sector te verdedigen in verschillende domeinen zoals voedselveiligheid en –hygiëne, duurzaamheid en energie-efficiëntie. Hierdoor heeft ECSLA kunnen bijdragen tot EU-verplich-tingen voor de sector die het wel mogelijk maken om in competitie te treden met concurrenten uit niet-EU-lidstaten.
De absolute uitdaging waar alles om
draait in de koudeketen laat zich
makkelijk samenvatten in ‘speed is
key’. De doorlooptijd vanop de boerde-
rij tot op het bord van de klant moet zo
kort mogelijk zijn. Hoe kan je beter op de
volle aandacht van je publiek aanspraak
maken dan door eens goed te choque-
ren? Bill Tomasi van IBS, een fabrikant van
softwarepakketten om de voedselketen
te monitoren, weet hoe het moet. “Meer
dan 30% van het voedsel dat wereldwijd
wordt geproduceerd verdwijnt op de vuil-
nishoop omdat het te laat bij de eindgebrui-
ker wordt gebracht. Dit is het equivalent van
wat nodig is om de volledige wereldbevol-
king de volgende decennia probleemloos te
voeden. Ik wil hiermee niet gezegd hebben
dat onze sector de hongersnood zo maar
kan oplossen, maar het geeft wel aan hoe
belangrijk de koudeketen is.”
16de european Cold Chain logistics Conference in Brugge
30 I cool&comfort
tie van o.m. IARW (International Association
of Refrigerated Warehouses), WFLO (World
Food Logistics Organization), IRTA (Interna-
tional Refrigerated Transportation Associa-
tion) en IACSC (International Association for
Cold Storage Construction). Ook Kauffelmd
kon het niet laten om de zaal eventjes wakker
te schudden. “Wetenschappelijk onderzoek
rond de opwarming van de aarde voorspelt
dat, indien er geen doeltreffende maatregelen
worden genomen, het zeepeil elke honderd
jaar met 4 meter stijgt. Brugge ligt 3 meter
boven het zeepeil. Vergeet straks dus zeker
niet om foto’s van de historische binnenstad
van Brugge te nemen, want we zijn een van
de laatste generaties die hier kunnen rond-
wandelen in plaats van rondvaren.”
Daarna volgde een gemeenschappelijke pre-
sentatie van Tri-Vizor, PepsiCo en STEF over
horizontale samenwerking. Net als het woord
laat vermoeden, bestaat de koudeketen uit
een aaneenschakeling van partners die elk
dankzij hun specificiteit voor een performante
koudeketen zorgen. Opvallend is toch dat er
hierbij zelden of nooit naar een verregaande
samenwerking wordt gezorgd. Aan de hand
van het voorbeeld van Nestlé en PepsiCo,
twee multinationals met een grote diversi-
teit aan (verse) producten met gelijklopende
behoeften om hun producten zo snel moge-
lijk bij de verkooppunten te krijgen, werden de
potentiële winst door samenwerking aangetoond. Multi-user warehouse betekent hier specifiek
voor de koudeketen niet alleen dat er gemeenschappelijke koel- en vrieshuizen worden gebruikt,
maar ook gemeenschappelijk koeltransport. “Horizontale samenwerking kan belangrijke kansen
genereren”, vertelt Sven Verstrepen van Tri-Vizor. “De winstmarges binnen koelopslag en –trans-
port staan bijzonder zwaar onder druk, en dit onder meer door de moordende concurrentie uit
binnen- en buitenland maar ook door de almaar stijgende energieprijzen. Ieder koelmagazijn moet
tot de nok gevuld zijn, net zoals er in geen enkele koelwagen laadruimte onbenut mag blijven.”
Geen theorie zonder praktijk bij ECSLA. Twee belangrijke distributieketens – Delhaize en Colruyt –
kregen de kans om hun ervaringen en behoeften te delen met het Europese gezelschap, aangevuld
met Amerikanen en Canadezen. Delhaize gaf tekst en uitleg over het eigen Vision 2020/2050 en
de verschillende proefprojecten om de bedrijfskosten te verlagen. Colruyt mocht ECSLA ontvan-
gen in het logistieke centrum in Halle van 120.000 m2 met verschillende temperatuurzones. Van
hieruit vertrekt vers en diepgevroren naar de 200 winkels verspreid over het land.
Tenslotte was er ook nog een bezoek aan de haven van Zeebrugge en zijn Food Logistics met onge-
veer 80.000 m³ vriesopslag en 24.000 m² koelopslag. In het hinterland zorgt Flanders Cold Centre
nog eens voor een supplementaire vriesopslagcapaciteit van 132.000 m³. Twee opslagbedrijven
met strenge temperatuurcontrole verdienen speciale aandacht. Bij Zespri wordt jaarlijks 120.000
ton kiwi verpakt en daarna getransporteerd naar Noord- en West-Europa. In de Tropicana vesti-
ging wordt jaarlijks 240 miljoen liter, voornamelijk afkomstig uit Brazilië, verwerkt.
u www.ecsla.eu
”Zorg voor een alternatief voor elke schakel binnen de koude-keten. Een technisch defect is nooit uit te sluiten, maar binnen de voedselketen kan dat wel eentje zijn met zware gevolgen. Track & Trace is onmisbaar om het traject binnen de voedsel-
keten te kunnen volgen. Bill tomasi van iBs
reportage
cool&comfort I 31
WP ZOEKT CV.
HeatLink is een divisie van TAAK bvbaEttenhoven 103, B-2940 Stabroek
VOOR ECHTE ENERGIE-BESPARINGEN, KIESAQUAREA WARMTEPOMPEN
Dankzij hun uitzonderlijk rendement zorgen de PANASONIC AQUAREA warmtepompen voor zeer grote energie- en milieubesparingen.AQUAREA maakt deel uit van een nieuwe generatie verwarmings-en airconditioningsystemen die een vernieuwbaar, kosteloos beschikbare energiebron (de lucht) gebruiken voor het verwarmen en koelen van de woning en om sanitair warm water te produceren. Tot 80 % van de energie die wordt opgewerkt door een AQUAREA warmtepomp komt uit de buitenlucht zelf. Dit betekent dat voor elke kilowatt verbruikte elektrische energie, de AQUAREA warmtepompen maximaal 5.00 kW warmte-energie kunnen afl everen (COP 5.00) *. Dit is 4.00 kW meer dan een conventionele elektrische verwarming of gasketel. In de voorhoede van energie-innovatie, is AQUAREA een ‘groen’ verwarmings- en airconditioning systeem. Vanaf heden kan uw AQUAREA warmtepomp via Smartphone/Tablet bediend worden (optionele interface).
* COP: energetisch rendement in verwarming. COP van 5.00 voor WH-SDF03E3E5 + WH-UD03EE5 model bij 7 ºC buitentemperatuur en warmwater in- en uitgangs- temperatuur van 30 ºC en 35 ºC (volgens EN 14511-2)
Boilerconnection
RETROFIT
Solarpanels
connection
SOLAR KIT
Domestichot water
DHW
Highefficiency heating
Environmentallyfriendlyrefrigerant
R410A
Down to-20 ºC in
heating modeOUTDOOR
TEMPERATURE
www.aircon.panasonic.eu
VOOR ECHTE ENERGIE-BESPARINGEN, KIESAQUAREA WARMTEPOMPEN
CONTROL YOURHEAT PUMP FROM
ANYWHEREOPTIO
NAL
INTERNET CONTROL
InternetControl
Ready
COPMAXIMUMEFFICIENCY5
cool&comfort I 33
De Reflectiegroep Energie van de
Koninklijke Vlaamse Academie van
België voor Wetenschappen en Kun-
sten heeft twee opdrachten: enerzijds binnen
de KVAB alle initiatieven groeperen rond het
thema Energie en initiatieven van het denker-
programma uitwerken en anderzijds samen
met derden meewerken aan een energiepo-
dium door debattenvoordrachten, studieda-
gen, conferenties, enz. te organiseren weer
(inter)nationaal gerenommeerde experten
worden uitgenodigd. Binnen deze laatste
opdracht kaderde de debatavond rond de toe-
komst van geothermische energie in België.
“Fossiele brandstoffen zijn te waardevol om
achteloos te worden opgestookt”, vertelt Ivo
Van Vaerenbergh, voorzitter van de Reflec-
tiegroep Energie. “In Vlaanderen gaat zowat
30% van de geïmporteerde olie en gas op aan
verwarming. Nog eens 20% wordt gebruikt
voor het opwekken van stroom. Een groot
deel van deze energiebehoefte kunnen we net
zo goed invullen met aardwarmte. Maar de
ontwikkeling van geothermie staat in Vlaan-
deren en in Wallonië nog maar in zijn kin-
derschoenen. Zowel op technisch vlak als
qua regelgeving en financiering moeten er
nog heel wat beslissingen worden genomen
zodat het geothermisch potentieel kan wor-
den benut.”
“VITO neemt deel aan GEO.POWER, een Euro-
pees project dat aardwarmte in Europa een
duwtje in de rug wil geven door expertise uit
te wisselen tussen lidstaten en regio’s en een
lange‐termijn investeringsstrategie voor te
bereiden onder de vorm van een actieplan”,
aldus Ben Laenen, geoloog en verbonden aan
VITO (Vlaamse instelling voor technologisch
onderzoek). “Door middel van een kosten‐
baten analyse van relevante projecten worden
de sterktes en mogelijke barrières voor imple-
mentatie van deze projecten vastgesteld. Voor
onze regio hebben we twee projecten gese-
lecteerd, namelijk een appartementsblok in
Hongarije (Hun Street) en het district verwar-
mingssysteem van Ferrara (Italië). Maar ook
België heeft enkele projecten voorgesteld,
die op opvallend veel internationale belang-
stelling kunnen rekenen. Zo werd de geother-
mietoepassing voor verwarming van serres
waarin aardbeien gekweekt worden vijf maal
geselecteerd en de toepassing van warmte-
pompen in combinatie met een slimme archi-
tectuur van het INFRAX‐gebouw in Torhout
twee maal. De twee ‘best practice’ scenario’s
die wij volgen zullen worden omgezet naar
concrete actieplannen voor onze regio’s en op
beleidsgerelateerde vraagstukken. Dit gebeurt
in samenwerking met het Agentschap Onder-
nemen. Dit actieplan voor onze regio zal, op
basis van de projectresultaten, wetgevende,
economische en technische voorstellen en con-
crete acties omvatten die opgenomen kunnen
worden in de EFRO‐doelstellingen voor de peri-
ode 2014‐2020.”
Hetzelfde geluid horen we uit Wallonië komen.
“De regering van het Waals Gewest heeft op
14 juli 2011 de voorgestelde oriëntering in ver-
band met geothermie van de Minister van Ener-
gie goedgekeurd. Die bestond uit het vastleg-
gen van een aansporend kader op financiële en
legislatief vlak, en dit naast de risico-analyse en
het communicatieplan voor diepe geothermie”,
legt Vinciane Stenmans (Geoforma en gemanda-
teerd expert voor de Waalse overheid). “We ont-
wikkelen enkele pilootprojecten, zoals één in de
buurt van Saint-Ghislain, Douvrain en Ghlin, en
een tweede in de omgeving van Dour.”
Momenteel ligt de focus in Vlaanderen op
ondiepe toepassingen, al dan niet met het
gebruik van grondgekoppelde warmtepompen,
voor de verwarming van woningen. In 2010 werd
ongeveer 133 tJ/jaar aangewend voor de verwar-
ming en de koeling van woningen en commer-
ciële gebouwen. “Het directe gebruik van aard-
warmte voor grootschalige verwarming wordt
momenteel enkel toegepast in de regio van ber-
gen”, besluit Ben Laenen. “Maar de succesvolle
implementatie van geothermie voor duurzame
verwarming en koeling moet ons stimuleren om
voluit deze kaart te durven trekken.”
uwww.kvab.be
”VITO neemt deel aan GEO.POWER, een Europees project
dat aardwarmte in Europa een duwtje in de rug wil geven
door expertise uit te wisselen tussen lidstaten en regio’s.
Ben laenen, geoloog vito
reportage
Op 7 maart ’13 organiseerde de Reflectiegroep Energie van de KVAB een drukbijgewoonde de-
batavond rond geothermie in ons land. Zoals tijdens de presentaties als de debatronde bleek
hoezeer iedereen overtuigd is van de energiepotentie die uit de aarde kan gehaald worden,
maar evenzeer hoever we nog verwijderd zijn om deze energiebron optimaal te benutten.
diepe geothermie in België: zijn we klaar?
34 I cool&comfort
bouwd – is de verkoopstrategie in België
afgegleden naar een schaalvergroting, waar
naast BITZER ook producten van andere mer-
ken en centrales of opgebouwde condensing
units (onder de naam Added Value Products)
werden aangeboden. Hierdoor werd een ver-
keerd signaal de HVACR-markt ingestuurd.
“We stoppen met deze nevenactiviteiten en
zullen al onze energie benutten voor onze
core business”, aldus Ronald Bekker. “Met
onze technische en commerciële ondersteu-
ning – gekoppeld aan de snelle leveringen
vanuit ons magazijn in Hasselt – wil het volle-
dige team van BITZER Benelux de koelsector
optimaal bijstaan. Weet je wat de markt wil?
Duidelijkheid. Het boeit de HVACR-installa-
teur niet zo hard wat er zich achter de scher-
men van een bedrijf afspeelt. Net als in elke
familie waar persoonlijke relaties spelen, tre-
den ook wel eens binnen een bedrijf wrijvin-
gen op. De installateur verwacht dat hij zo
goed mogelijk wordt geadviseerd en zo snel
mogelijk over de gevraagde compressor kan
beschikken. Punt.”
Concreet betekent dit allemaal dat de BIT-
ZER-compressoren in België nog via twee
kanalen op de markt worden gebracht:
enerzijds voor de koeltechnische installa-
teurs waarbij het zwaartepunt bij de groot-
handel ligt en anderzijds rechtstreeks als
OEM. “De vakman kan voor zijn vertrouwde
BITZER-producten terecht bij de koeltech-
nische groothandels ECR Belgium, Fl. Hey-
nen & C° en Refritec”, vertelt Ruud van Dis-
sel, Sales Manager. “We werken met deze
drie partners samen omdat ze de kennis en
marktaanwezigheid hebben om BITZER met
de nodige intensiteit te vertegenwoordigen.
Vroeger had BITZER in België veel kleine
klanten. Dat maakte het moeilijk om ieder-
een zo goed mogelijk met raad en daad bij
te staan. Door onze producten uitsluitend
langs de groothandel op de markt te zet-
ten, kunnen we onze kennis gemakkelijker
delen. Medewerkers van de filialen van deze
drie groothandels volgen bij ons een oplei-
ding zodat ze de vakman met kennis van
zaken kunnen ondersteunen bij het zoeken
naar een pasklare oplossing bij klassieke
problemen. Indien de toepassing iets com-
plexer of minder courant is, dan kan er uiter-
aard altijd worden teruggevallen op BITZER
Benelux. Door nauw samen te werken met
de groothandels blijft BITZER ook voeling
houding met de gebruikers.” In de tweede
marktbenadering treedt BITZER Benelux op
als OEM (Original equipment manufacturer),
dit betekent dat de compressoren worden
geleverd aan een fabrikant die ze assem-
bleert in zijn eigen eindproduct. Bij deze
toepassing kan de groothandel of de instal-
lateur geen toegevoegde waarde genere-
ren, en is het dus logisch dat BITZER recht-
streeks levert.
De koeltechnische markt is verstandig.
Het was dan ook bijna niemand ont-
gaan dat de jongste jaren de strate-
gie van BITZER op de Belgische markt steeds
meer afweek van die in onze buurlanden.
Vergelijk bijvoorbeeld met de Nederlandse
markt, waar BITZER al vele jaren de ‘volwas-
sen’ Europese groepsstrategie volgt: alle
focus op de verkoop van compressoren en
overige groepscomponenten. Om de ver-
keerde redenen – bepaalde distributiebeslis-
singen waren niet voldoende zakelijk onder-
BitZer Benelux – “terug naar onze core business”
“BitZer is een compressorfabrikant, geen groothandel”, laat ronald Bekker, mana-
ging director van BitZer Benelux bvba, er geen twijfel over bestaan. “Compresso-
ren vormen een boeiende markt met voortdurend technologische noviteiten die de
energie-efficiëntie, de betrouwbaarheid en de duurzaamheid op een nieuw niveau
brengen. de compressor is het hart van een koelgroep. Het is de opdracht voor BitZer
om niet alleen de beste compressoren te ontwikkelen en te produceren, maar ook om
de koeltechnische markt te ondersteunen met onze expertise en ervaring. geloof me,
hiermee hebben we meer dan onze handen vol!”
cool&comfort I 35
reportage
”BITZER is een compressorfabrikant, geen groothandel. We stoppen met deze nevenactiviteiten en zullen al onze energie benutten voor onze core business.ronald Bekker, managing director van BitZer Benelux bvba
Door terug volop aandacht te besteden
aan de verkoop van compressoren, kan BIT-
ZER Benelux zich nog beter toeleggen op
het stijgende belang dat wordt gehecht
aan de prestaties van de compressoren én
de nieuwe markten die volop booming
zijn, zoals transport, warmtepompen en
de natuurlijke koudemiddelen (ammoniak,
CO2, propaan). Ruud van Dissel: “Dit zijn
drie groeimarkten waar BITZER met zijn erva-
ring én high tech compressoren het verschil
kan maken. Maar het zijn evenzeer mark-
ten die heel wat aandacht vragen. Neem
bijvoorbeeld de compressoren met natuur-
lijke koudemiddelen. Iedereen weet dat ze
bestaan, maar nog heel wat koeltechni-
sche installateurs zitten met vragen. Wan-
neer kunnen natuurlijke koudemiddelen
gebruikt worden? Welke invloed hebben ze
op het rendement en de energie-efficiëntie?
Hoe moet de koelunit hieraan worden aan-
gepast? Waaraan moet speciale aandacht
worden besteed? En hoe zit dat ook alweer
de drukken? BITZER staat klaar om hierop te
antwoorden.”
Maar BITZER kan veel meer doen dan alleen
maar antwoorden op de vragen. Naast ken-
nis en compressoren staat er ook nog eens
een volledig team klaar om het volledige
after sales traject (o.a. documentatie en
handleidingen, persoonlijke begeleiding) in
goede banen te leiden. Een serviceniveau
die zijn gelijke niet kent onder de fabrikan-
ten en importeurs van compressoren.
Gefundeerde marktkennis is een onont-
beerlijke voorwaarde om de klanten en
eindgebruikers maximaal te begeleiden
in hun zoektocht naar de geschikte com-
pressor. Het is duidelijk dat BITZER daarover
beschikt. “Iedereen weet dat de koelmarkt
onder druk staat”, besluit Ronald Bekker.
“Telkens weer merken we dat installateur
en eindgebruiker moeten kiezen tussen prijs
en betrouwbaarheid. Wat is het belangrijk-
ste: de aankoopprijs zo laag mogelijk hou-
den, of absolute zekerheid dat de com-
pressor doet wat er wordt gevraagd? We
merken dat sommige installateurs wel
eens te lichtzinnig voorbijgaan aan de pro-
blemen die je met een slechtwerkende
compressor op de hals kan halen. Maar
daartegenover staat dan weer dat eindge-
bruikers almaar meer op lange termijn den-
ken. RoI, betrouwbaarheid, laag trillingsni-
veau, energie-efficiëntie, deze parameters
komen staat nadrukkelijker in beeld. En
daarmee kunnen we bij BITZER alleen maar
gelukkig zijn!”
u www.bitzer.be
36 I cool&comfort
Carrier Airconditioning Benelux BV legt de focus op best-in-class
oplossingen aanbieden op de meest efficiënte manier. Hiervoor is
de koeltechnische installateur de onmisbare schakel tussen Car-
rier en de eindgebruiker. “Carrier Airconditioning is geen importerende
installateur en ook geen installerende distributeur”, stelt Johan Vergae-
len van Carrier Airconditioning Benelux BV het haarscherp. “Geen belan-
genvermenging met de installateur. Samen zullen we voor elke vraag een
oplossing vinden, maar in de contacten met de eindklant zullen we altijd
optreden in opdracht van de installateur. Deze duidelijkheid wordt door
de installateurs ten zeerste gewaardeerd. In die mate zelfs dat we al een
mooi dealernetwerk hebben opgebouwd die sterk geloven in onze pro-
ducten en onze ondersteuning. Carrier doet ook veel meer dan alleen
maar toestellen verkopen. Regelmatig organiseren we roadshows of
informatiesessies rond actuele thema’s. Denk bijvoorbeeld aan de uitfa-
sering van het koelmiddel R22, dat nog steeds op grote schaal wordt toe-
gepast in oudere klimaatinstallaties en vanaf 2015 niet meer mag wor-
den gebruikt. Carrier heeft hier pasklare oplossingen voor ontwikkeld.”
R&D is bij Carrier altijd van groot belang geweest. Onder de noemer
“met twee weet je meer dan alleen” heeft Carrier op Europees niveau
het kenniscentrum Advantec opgericht. Hier wordt kennis en ervaring
samengebracht om op vraag van de klant verstandige en energetische
oplossingen te ontwikkelen voor projecten die niet alledaags zijn, zoals
stadsverwarming en klimaatbeheersing in grote datacentra. Johan Ver-
gaelen: “Innovatie is een belangrijk aandachtspunt. Zo houdt Carrier
zich al jaren bezig met het ontwikkelen van koelinstallaties die natuur-
lijke koelmiddelen gebruiken. In Europa draaien al meer dan 500 CO2-
installaties van Carrier. Terwijl andere fabrikanten zich nu pas schoorvoe-
tend bezighouden met CO2, hebben wij hier al een immense kennis en
ervaring opgebouwd. Milieu, duurzaamheid en energie-efficiëntie zijn
drie thema’s waarop alle R&D-afdelingen van Carrier zich concentreren.”
Om dit te bewijzen geeft Johan Vergaelen een kleine bloemlezing uit de
Carrier-producten die daadwerkelijk het verschil maken.
De Airostar 39SQ is de jongste generatie plug-and-play luchtbehande-
lingskasten die een superieure energie-efficiëntie koppelen met installa-
tiegemak. De 39SQ-units met warmteterugwinning zijn specifiek ontwor-
pen om voor de utiliteitsmarkt (KMO, kantoor, retail) met een luchtdebiet
variërend van1.600 tot 25.000 m³/h. Deze luchtbehandelingskasten
met warmteterugwinning zijn een belangrijke stap op weg naar betere
energie-efficiëntie in gebouwen. De nieuwe units kunnen 30% energie
besparen door warmte te recupereren uit de afzuiglucht en de juiste hoe-
veelheid verse buitenlucht te leveren die nodig is voor het comfort van
gebruikers. De Airostar® 39SQ luchtbehandelingskasten zijn leverbaar
in twee versies: een serie van roterende lucht-lucht-warmtewisselaars of
tegenstroom platenwarmtewisselaars met een thermisch rendement tot
90% en een serie kruisstroom platenwisselaars met een thermisch ren-
dement tot 54%. Alle units bieden free cooling, wat de koelvraag over-
dag verlaagt en dus de energie-efficiëntie verhoogt.
De Aquasnap koelmachine en warmtepomp bestaat uit een productrange
van lucht- of watergekoelde units van 5 tot 300 kW om alleen te koelen
of te verwarmen, of een omkeerbaar systeem voor koelen en verwarmen.
De nieuwste range warmtepompen van Carrier biedt een uitzonderlijke
energie-efficiëntie, heet water tot 65°C en is inzetbaar tot een buiten-
met variabel waterdebiet (VWF) zijn voorzien van de beste technieken
zoals scroll compressoren, laag-geluid ventilatoren van composiet, auto-
adaptieve regeling met microprocessor (Pro-Dialog+), elektronisch expan-
sieventiel en een pomp met variabel toerental. “Het gamma bestaat uit elf
modellen van 39 tot 160 kW die we op voorraad hebben”, aldus Johan
Vergaelen. “Bovendien zoeken we voortdurend nieuwe ontwikkelingen
die onze bestaande toestellen verbeteren. Zo hebben we de 30RBS voor-
reportage
Carrier I nieuwe ontwikkelingen verhogen energie-efficiëntie
de vakman met oog voor kwaliteit heeft het al gemerkt: Car-
rier is terug. en hoe! de nieuwe structuur Carrier aircondi-
tioning Benelux Bv, die vorig jaar is ontstaan door het bun-
delen van Carrier nederland Bv – divisie airconditioning en
Carrier Belgium nv/sa, is een schot in de roos gebleken. de
schaalvergroting heeft niet alleen tot een verlaging van de
algemene kosten geleid, maar bovenal voor meer expertise
met een grotere voorraad. Het resultaat: topkwaliteit tegen
een competitieve prijs!
cool&comfort I 37
zien van een MCHX of micro channel heat exchanger, waardoor er
30% minder koelmiddel nodig is. Een andere verbeteringen is het
enkel en alleen gebruik van aluminium waardoor er geen galvanische
corrosie meer kan optreden en het rendement verhoogt met 10%.”
Johan Vergaelen: “Met ons overkoepelend watersysteem voor ver-
warming, koeling en ventilatie Aquasmart voor commerciële gebou-
wen met maximaal 128 zones kan door slimme algoritmes tot
44kWh/m² worden bespaard. De Aquasmart Touch Pilot systeem-
manager analyseert informatie van maximaal 128 ventilatorconvec-
toren en controleert en regelt voortdurend de werking van de koel-
en verwarmingsinstallatie en de bijbehorende luchtbehandelingskast.
Deze nauwe coördinatie voorkomt conflicten tussen koel- en verwar-
mingsbedrijf en helpt het energieverbruik te verminderen. De Aquas-
mart Touch Pilot is compatibel met alle typen ventilatorconvectoren
met een Carrier NTC regelaar: alleen koelen, alleen verwarmen of
koelen én verwarmen. Intelligente systeemregeling kan resulteren
in grote energiebesparingen vergeleken met traditionele systemen.
Aquasmart is vanop afstand bedienbaar via internet en webbrowser.”
“Maar daar houdt het niet bij op”, besluit Johan Vergaelen. “Eind dit
jaar komt er een uitbreiding van ons gamma 30/61WG water/water
koeling en warmtepompen (tot 300 kW) en komt er een nieuwe
serie 61WG warmtepompen voor residentiële toepassingen van 4
tot 20 kW mét inverter technologie. Dit zal voor nog meer energie-
efficiëntie zorgen. Zoals je merkt blijven we bij Carrier Airconditio-
ning absoluut niet bij de pakken zitten. De markt evolueert, dus evo-
lueert Carrier mee. Er is geen middenweg, want we zijn dit aan onze
installateurs verplicht.”
u www.carrier.be
”Carrier doet veel meer dan alleen maar toestellen verkopen. Regelmatig organiseren we roadshows of informatie-sessies rond actuele thema’s zoals de uit-fasering van het koelmiddel R22. johan vergaelen, Carrier airconditioning Benelux Bv
* montage in één van onze inbouwstations t.w.v. max 10 % van de inrichting/Actie geldig vanaf 1 april tem 30 juni 2013/actie is niet cumuleerbaar met ander mogelijke promoties en/of andere condities
Packo IJswaterinstallaties
De betrouwbare oplossing voor het instant koelen met ijswater
referenties in grootkeukens - industriële bakkerijen proceskoeling - algemene voedingsindustrie
cool&comfort I 39
andrews Sykes maakt er een punt van om
de klanten met raad en daad bij te staan,
altijd en overal. Hiervoor kan worden terug-
vallen op de expertise van de medewerkers,
opgebouwd doorheen de jaren en gebaseerd
op projectervaring. Klanten maken wel eens
de opmerking dat er bijzonder weinig perso-
neelsverloop is bij Andrews Sykes. Dit is inder-
daad zo, en betekent dus niet alleen dat het
prettig werken is maar ook dat de ervaring
binnenshuis blijft. En dat vertaalt zich telkens
opnieuw in een klantgerichte oplossing voor
elke vraag naar klimaatverhuur, ongeacht
of dit maar voor enkele dagen of meerdere
maanden betreft.
Andrews Sykes beschikt niet alleen over exper-
tise, maar ook over een zeer uitgebreid scala
toestellen voor klimaatverhuur. Het verhuur-
bedrijf heeft doorheen de jaren met sommige
fabrikanten een opperbeste relatie opge-
bouwd, maar voor elke vraag worden de toe-
stellen geselecteerd omdat ze zo goed zijn op
drie belangrijke aandachtspunten: duurzaam-
heid, betrouwbaarheid en eenvoud in gebruik.
Is het gevraagde toestel niet onmiddellijk
beschikbaar? Geen probleem, dan kan er wor-
den teruggevallen op de ondersteuning van
een internationale groep en een toestel laten
overbrengen uit een van de buurlanden. De
passie om de klant optimaal te ondersteunen,
leeft in alle filialen. Samen vinden de mede-
werkers wel de geschikte oplossing, en het is
toch nog altijd beter om het juiste toestel op
transport te zetten dan om de klant met een
tweederangsoplossing wandelen te sturen?
Andrews Sykes kan putten uit een ruim aanbod
klimaatverhuur voor onder andere de bouw,
de industrie, winkels, kantoren en werkplaat-
sen. Klimaatbeheersing is zowel voor produc-
tieprocessen, opslag als werkprestaties uiter-
mate belangrijk. Te warm, te koud, te vochtig,
te droog, het moet allemaal juist zitten. 40 jaar
is Andrews Sykes als eerste binnen de Bene-
lux gestart met de verhuur van verwarmings-
units en luchtontvochtigers. Al snel kwam
hier – door de groei van de IT- en telefoniesec-
toren waar noodkoeling een absolute nood-
zaak vormt – de vraag naar noodkoelers bij
die onmiddellijk beschikbaar moeten zijn in
het geval van een defect of onderhoud. Van-
daag vormt de verhuur van koelapparatuur,
waarvoor er uitsluitend wordt samengewerkt
met koeltechnische installatiebedrijven, een
van de belangrijkste pijlers van Andrews Sykes.
Het verhuuraanbod is onderverdeeld in zeven
productgroepen waarmee aan elke vraag naar
verwarming, airconditioning, koeling, ventila-
tie, ontvochtiging of bevochtiging kan worden
voldaan. Een klein greep uit de beschikbare
toestellen per groep: verwarming (elektro,
direct gestookte en indirect gestookte hea-
ters), boilers (elektrische mobiele cv-ketelhui-
zen, olie/gasgestookte cv- en tapwaterketel-
huizen), bouwdroging & luchtontvochtiging
(condensatie- en absorptiedrogers), bevoch-
tiging (luchtbevochtigers tot 1.000 m³/h), air-
conditioning (lucht-/watergekoelde aircondi-
tioners met of zonder externe luchtgekoelde
warmtewisselaar), refrigeration (lucht-/water-
gekoelde chillers, fan coil units, externe vloei-
stofpompen, warmtewisselaars) en ventilatie
& stofafzuiging (axiaal en centrifugaal venti-
latoren, stofafzuigers).
Toestellen is één, ondersteuning is twee. Ver-
huur is soms simpelweg de tijdelijke vervan-
ging van een defect toestel, wat een simpele
situatie vormt. Het volstaat een betrouw-
baar toestel te selecteren dat zo dicht moge-
lijk aansluit bij het defecte toestel, en klaar is
kees. Maar complexer wordt het bijvoorbeeld
bij de tijdelijke verwarming van een sporthal
in opbouw, klimaatregeling van een datacen-
ter bij een grote sport- of muziekmanifestatie,
proceskoeling bij onverwachte vraagpieken of
koelopslag in een tijdelijk magazijn. Hier zullen
de adviseurs van Andrews Sykes samen met
de koeltechnieker de vereiste verwarmings-
of koelvermogen berekenen, en dit rekening
houdend met alle parameters die invloed kun-
nen hebben.
Andrews Sykes telt momenteel vijf kantoren
in de Benelux: Groot-Bijgaarden, Bleiswijk,
Amsterdam, Oirschot en Hoogeveen. Maar
om nog dichter bij de klant te staan, worden
binnenkort twee nieuwe kantoren geopend in
Antwerpen en het Groothertogdom Luxem-
burg. Dicht bij de klant staan is de beste waar-
borg om kant-en-klare klimaatoplossingen te
kunnen aanbieden.
u www.andrewssykes.be
andrews sykes klimaatverhuur
reportage
verhuur binnen de HvaCr-sector is een booming business. Hier zijn wel enkele rede-
nen voor te vinden, zoals huren is een kost tegenover aankoop een investering wat
boekhoudkundig interessanter is, dankzij huren is het mogelijk om bijzonder snel
(24u) in te spelen op veranderde situaties (al dan niet gepland) en de zaakvoerder
behoudt absolute vrijheid van handelen en is niet gebonden aan een machinepark.
wie instapt in verhuur, kan hiervoor best aankloppen bij een van de belangrijkste
spelers op de europese verhuurmarkt met meer dan 40 jaar ervaring én de pionier
van klimaatverhuur in België en nederland: andrews sykes Benelux, met verschil-
lende vestigingen prominent aanwezig op onze markt én in noord-frankrijk.
[verhuurgids]
Het uitgebreide verhuuraanbod van Andrews Sykes wordt voorgesteld in een overzich-
telijke en handige verhuurgids. De toestellen zijn onderverdeeld per productgroep en
voorzien van de technische specificaties. Een onmisbare tool voor iedere koeltechnie-
ker om zijn klant dag en nacht uit de nood te kunnen helpen. Vraag de gids gratis
aan via de website.
40 I cool&comfort
aZ lokeren kiest voor hoogrendement vierpijps lucht/water warmtepomp van Climaveneta
Een eerste ontwerp om met tijdelijke con-
tainerverdiepingen meer ruimte te creë-
ren, werd door de hoge kostprijs voor een
oplossing die maar enkele jaren soelaas zou bren-
gen, al snel van tafel geveegd. Wat in de plaats
kwam, was een meerjarig masterplan waarbij de
volledige OCMW- en ziekenhuiscampus wordt
hertekend. Op termijn zal het huidige ziekenhuis
worden vervangen door een nieuwe kliniek, maar
in november 2012 opende al een nieuwe vleugel
die perfect in het masterplan past en later naad-
loos zal aansluiten bij de toekomstige nieuwe kli-
niek en het volledig gerenoveerde woon- en zorg-
centrum Ter Durme. Het gebouw van vier lagen
met een totale nuttige oppervlakte van 3.600 m²
is volledig aangepast aan de specifieke eisen van
een modern ziekenhuis. Op het gelijkvloers en
twee bovenverdiepingen zijn de medische beeld-
vorming, de pediatrie en het chirurgisch dag-
ziekenhuis ondergebracht, terwijl in de kelder
ruimte is voorzien voor de technische diensten,
de logistieke afdeling en de kleedkamers. Een
torengebouw tussen het bestaande ziekenhuis
en de lagere nieuwbouw zorgt voor een gemak-
kelijke verbinding tussen beide. Daarnaast is er
ook nog een passerelle die een directe doorgang
vormt tussen het nieuwe dagziekenhuis en het
bestaande operatiekwartier.
Een energie-efficiënte klimaatbehandeling
vormde een belangrijk aandachtspunt aan de
tekentafel. Volledig terecht, want een zieken-
huis is niet alleen een gebouw waar enorm veel
energie wordt verbruikt, maar waar er ook grote
kansen liggen om de verbruikte energie te recu-
pereren en nuttig te hergebruiken in plaats van in
de buitenlucht te storten. Eerste vraag: hoe kan
je een gebouw van vier verdiepingen zo efficiënt
mogelijk verwarmen en koelen, zonder dat er
één leiding van de cv-installatie in het bestaand
gebouw naar de nieuwbouw wordt gelegd? Ant-
woord: met een lucht/water warmtepomp. De
keuze viel op de vierpijps warmtepomp van Cli-
maveneta NECS-Q/SL 0704 (koelvermogen 172,7
kW – verwarmingsvermogen 178,0 kW), en dit
in combinatie met vloerverwarming om een per-
fect comfort te bekomen. Aan de installatie wer-
den ook nog energiezuinige ventilatie-units met
warmteterugwinning van LMF gekoppeld.
“De warmtepompen van Climaveneta hebben
een sterke reputatie opgebouwd voor indu-
striële toepassingen, wat ze dus ook bijzon-
der geschikt maakt voor een ziekenhuis waar
verschillende koel- en verwarmingsbehoeften
kriskras door elkaar lopen”, vertelt Olivier Van
Hoey, sales engineer bij Climacon nv, de invoer-
der van Climaveneta in België en het Groother-
togdom Luxemburg. “Wat deze installatie zo
uniek maakt, is het vierpijpssysteem waardoor
gelijktijdig verwarmen en koelen met 100%
warmterecuperatie perfect kan. Dit maakt het
mogelijk om in de vier seizoenen maximale
energiewinst te halen. Tijdens de zomer staat
de installatie in voor de koeling van onder meer
het ziekenhuis, serverroom en radiologie, maar
ook voor de verwarming van het sanitair warm
water. Dit gebruikt door de warmte, die wordt
afgevoerd om te koelen, te hergebruiken. Tij-
dens de winter is het een beetje andersom. Het
ziekenhuis wordt verwarmd, en nu worden de
te koelen ruimtes – serverroom, radiologie – in
recuperatie gratis gekoeld. En tijdens de tus-
senseizoenen? Een combinatie van alles: koe-
len en verwarmen, waarbij optimaal gebruik
wordt gemaakt van warmterecuperatie. Zolang
er gelijktijdig koeling en verwarming wordt
gevraagd, zal de vierpijps lucht/water warm-
tepomp van Climaveneta voor maximale recu-
peratie zorgen en hierdoor de kostprijs gevoe-
lig beperken.”
Aan de luchtgekoelde NECS-Q/SL 0704 zijn
twee grote buffervaten gekoppeld, namelijk
een voor de warme kring (watertemperatuur
tussen 38 en 45°C) en een voor de koudekring
(watertemperatuur tussen 12 en 15°C). Tijdens
de winter zorgt het warmwaterbuffervat voor
vier kringen: vloerverwarming, LT-radiatoren
in de kelder, luchtgroepen en ventiloconvecto-
ren en de voorverwarming van sanitair warm
water. Het koudwaterbuffervat is aangesloten
op de luchtgroepen en ventiloconvectoren en
aZ lokeren zag de voorbije decennia
zijn activiteiten voortdurend toenemen.
enkele redenen hiervoor waren onder
meer een enorme stijging van het aantal
opnames (o.a. omdat steeds meer ingre-
pen mogelijk zijn in de dagkliniek) en
de toenemende diversiteit aan specia-
lisaties met elk hun eigen apparatuur.
uitbreiding was onvermijdelijk.
n Olivier Van Hoey, sales engineer bij Climacon nv
en Alex Van Eetvelde, technisch diensthoofd van
AZ Lokeren
cool&comfort I 41
project
zorgt voor een verlaging van de binnentemperatuur. Alle warmtepompen
uit de ENERGY Line van Climaveneta worden in de fabriek voorgevuld met
antivriesolie en koudemiddel R410A en onder reële omstandigheden getest.
Het gamma is beschikbaar in verschillende vermogens van 35 tot 1.200 kW
verwarmingsvermogen en er zijn aangepaste versies mogelijk, zoals een Low
Noise en een Super Low Noise voor het geval de buitenunit in een dichtbe-
volkte omgeving wordt geplaatst.
De werking van een lucht/water warmtepomp, waarbij gratis beschikbare
energie uit de buitenlucht wordt gehaald en overgebracht op een vloeistof
om die energie te hergebruiken voor verwarming, is ondertussen genoeg-
zaam bekend. Een sterke troef van de Climaveneta lucht/water warmtepomp
is de mogelijkheid om ook bij extreem koude buitentemperaturen probleem-
loos aan de verwarmingsvraag te voldoen. Toen wij AZ Lokeren bezochten,
wees de thermometer -12°C aan, terwijl de lucht/water warmtepomp nog
niet eens zijn volledige capaciteit moest aanspreken om de volledige nieuw-
bouw te verwarmen.
“Dit is ook te wijten aan de bouwkundige eigenschappen van de nieuw-
bouw”, aldus Alex Van Eetvelde, technisch diensthoofd van AZ Lokeren.
“Betere isolatie, dubbel raam, minder koudebruggen, de ideale omstandig-
heden voor LT-verwarmingssystemen. De uitgebreide voorbereidingsfase van
het nieuwbouwproject door studiebureau Eric De Zutter uit Damme heb-
ben zelfs uitgewezen dat er meer vraag naar koeling dan naar verwarming
bestaat. Een andere oorzaak voor de koelvraag vormen de vele toestellen
die hun warmte afgeven. Warmterecuperatie was hier dus een evidentie.”
Waarom is voor de klimaatbehandeling gekozen voor een lucht/water warm-
tepomp van Climaveneta? Alex Van Eetvelde: “Hoogrendement, warmtere-
cuperatie en bedrijfszekerheid. Voor dit laatste hebben we samen met instal-
latiebedrijf Thermofox uit Lokeren zelfs geopteerd voor twee gescheiden
circuits met elk twee Copeland scroll compressoren. Een comfortabel bin-
nenklimaat is leuk voor onze patiënten en medewerkers, maar nog belangrij-
ker is de temperatuurbewaking van onze scanners en andere toestellen voor
medische beeldvorming. De ruimtetemperatuur is hier ingesteld op 22°C en
hierop is maar een minieme afwijking toegelaten. Een ATO 20 close control
klimaatkast van Climaveneta (koelvermogen 24,9 kW) die ook wordt toege-
past in o.a. datacenters moet hier garanderen dat onze toestellen in opti-
male omstandigheden staan. De ATO 20 is voorzien van twee batterijen,
waarvan één op ijswater voor de warmtepomp en één voor DX. De tweede
batterij wordt ingeschakeld als de warmtepomp out is door een defect of
onderhoud en er geen koeling van het afgevoerde warme water gebeurt.”
Een comfortabel binnenklimaat betekent niet alleen de juiste temperatuur,
maar vooral de luchtkwaliteit. Hiervoor zorgt een performant ventilatiesy-
steem. Ook hier wordt maximaal gebruik gemaakt van warmterecupera-
tie. “Op elke verdieping zijn er in het plafond twee RKS warmterecupera-
tie-units van de Italiaanse fabrikant LMF geplaatst”, legt Olivier Van Hoey
uit. “Ze zorgen voor een concrete energiewinst dankzij het gebruik van een
statische aluminium warmtewisselaar die meer dan 90% energie bespaart.
Deze warmterecuperatie-units passen in traditionele systemen met lucht-
verhitters, airconditioners of radiatoren en kunnen zowel in de zomer als
in de winter functioneren. De serie RKS bestaat uit vier versies voor een
luchtdebiet van 100 m3/h tot 2.300 m3/h. Maar er gebeurt nog meer dan
alleen de warmte uit de afgevoerde vuile lucht over te dragen op de verse
buitenlucht. De aangezogen buitenlucht wordt in de verwarmingsmodus
over een water naverwarmingsaccu (LT-water geleverd door de warmte-
pomp) geleid, wat de uiteindelijke verwarmingsvraag vermindert en alzo
een belangrijke energiebesparing oplevert.”
De technieken zijn aanwezig voor een optimale energiebesparing, maar
Alex Van Eetvelde wijst toch op de belangrijke rol die het installatiebedrijf
speelt. “Correct inregelen is essentieel voor een goede werking van het
luchtbehandelingssysteem. Vooral voor de ventilatie is dit van belang. Stel
dat er acht ventilatietoestellen in serie staan. Traditioneel worden bij de
plaatsing de kleppen volledig opengezet. De eerste toestellen zullen teveel
verse lucht geven, de laatste te weinig. Op basis van de metingen maar ook
van de ervaringen van de eindgebruikers moet de installateur de installatie
finetunen. Hetzelfde geldt trouwens voor de verwarming en de koeling.
Inregelen is een absolute voorwaarde om de energie-efficiënte en de pres-
taties van de installatie te behalen.”
u www.climacon.be
u www.azlokeren.be
Systeem met variabel koelmiddeldebiet (VRF) 2- en 3-pijps van 10 tot 190 kW(modules tot 20PK), elektrisch aangedreven (COP tot 4,77) of gasgestookt (130 Wenergie verbruik voor de High Power uitvoering) beschikkend over een zeeruitgebreid gamma binnentoestellen en een zeer doeltreffende regeling.
Airconditioning toestellen mono- of driefasig en Lucht/Lucht warmtepompen van 5tot 28 kW in singel, twin, trio of dubbel twin uitvoering beschikkend over eenuitgebreid gamma binnentoestellen (met onder andere luchtgordijn toepassing) eneen zeer doeltreffende regeling. Twee uitvoeringen, Standard en Elite vooruitstekende rendementen en prestaties.
Residentiele INVERTER Lucht/Water warmtepompen dewelke verwarminggaranderen tot -20°C, mono- en driefasig, monoblocs en splits, lage en hogetemperatuur alsook de T-CAP uitvoering die haar verwarmingsvermogen behoudttot -15°C en dit zonder elektrische bijverwarming. COP tot 5 (A7/W35) !Kwaliteitslabel EHPA en sturing mogelijk via smartphone of tablet.
Sinds vele jaren volgt CAMAIR als verdeler van airconditioning toestellen van
nabij de technologische evolutie en devraag op gebied van HVAC vanuit de Belgische en Luxemburgse markten.
Dit heeft CAMAIR ertoe aangezet zich te heroriënteren en haar gamma uit te
breiden door een distributiecontract te ondertekenen met een Japanse fabrikantdie deel uitmaakt van de wereldleiders opgebied van airconditioning toestellen met
directe expansie en Lucht/Water warmtepompen
Pub CAMAIR_PANAc&c_mai13 _pub CAMAIR_PANA mai 013 19/04/13 16:58 Page3
cool&comfort I 43
VRF en commercieel gamma toestellen werd
doorheen de jaren opgebouwd. Maar nog
belangrijker, we hebben gedurende 10 jaar
zelf kunnen ondervinden dat de VRF- toestel-
len in 2-pijps en 3-pijps met energierecupe-
ratie zeer betrouwbaar en energie-efficiënt
zijn en een ideale aanvulling op ons bestaand
gamma van Airwell vormen.”
Maar er is nog meer. Airwell Group werd in
2012 opgesplitst in twee entiteiten. Airwell
Residential blijft voortbouwen en investe-
ren in het succesvolle RAC-gamma, het pro-
gramma Room Air Conditioning. Daarnaast
is er nog Airwell France SAS die het industrieel
gamma voert van chillers, rooftops, luchtgroe-
pen en ventilo-convectoren. Deze toestel-
len wordt in Frankrijk op de markt gebracht
onder de merknaam Wesper. Binnen deze
structuur werd begin 2012 de chiller-fabriek
nabij Milaan verkocht aan Systemair. Inge-
volge daarvan besliste Camair om zich extra
te gaan focussen op hernieuwbare energiesy-
stemen als residentiële en commerciële warm-
tepompen en VRF-systemen met energierecu-
peratie. Het gamma werd verder uitgebreidt
met warmteterugwinunits, rooftops en koel-
machines met free cooling.
“Airwell Residential en Panasonic zijn bij-
zonder complementair binnen het directe
expansie-gamma. Onze heroriëntering door
een nieuw verdeelcontract te ondertekenen
met Panasonic, waarborgt dat we nog meer
dan vroeger beschikken over een uitgebreid
gamma DX-producten dat beantwoordt aan
de hoogste eisen op het vlak van kwaliteit en
energieverbruik.”
“Camair is al meer dan 40 jaar actief
op de Belgische en Luxemburgse
markt”, vertelt Rudi Van Hemel-
rijck, algemeen directeur van Camair NV. “De
technologische evolutie, nieuwe toepassingen
en verschuivingen binnen de markt hebben
we altijd van nabij opgevolgd. Camair staat al
lang gekend als de importeur van Airwell. Een
degelijk en betrouwbaar merk, maar de jong-
ste jaren voelden we dat het productgamma
ontoereikend was om aan onze klanten alle
optimale oplossingen te kunnen aanbieden.
Fabrikant Airwell sloot in 2003 een over-
eenkomst met een belangrijke Japanse con-
structeur. Onze klanten waren hiervan vaak
niet van op de hoogte. Deze gereputeerde
Japanner produceerde gedurende 10 jaar in
OEM voor Airwell. De VRF-apparaten van de
FlowLogic familie werden in Japan gebouwd
en door Airwell rechtstreeks in Europa inge-
voerd.” Dit merk in airco bestaat inmiddels
niet meer. Eind 2011 werd het opgedoekt,
maar Camair heeft een belangrijke kennis ver-
worven op deze VRF-apparaten: door deze 10
jaar ervaring kennen onze techniekers deze
toestellen door en door.
Panasonic behoort vandaag tot de wereld-
leiders op het gebied van airconditioning
met directe expansie en lucht/water-warmte-
pompen. Dat Panasonic in België en Luxem-
burg voortaan ook zal verdeeld worden door
Camair, mag dus niet verbazen. Rudi Van
Hemelrijck: “We beginnen niet met een
blanco blad. Onze kennis van het Panasonic
Camair verdeelt Panasonic
reportage
”We beginnen niet met een blanco blad. Onze kennis van het Panasonic VRF en commercieel gamma toestellen
werd doorheen de jaren opgebouwd.
rudi van Hemelrijck, algemeen directeur van Camair nv
de Belgische HvaC-markt is altijd al een buitenbeentje geweest op europees ni-veau. wellicht omdat de markt zo klein is, kregen importeurs al snel “exclusi-viteit’ voor een merk. Het lijkt er sterk op dat dit voortaan nog uitsluitend zal voorbehouden zijn voor de 100% filia-len van fabrikanten. maar vermits de merken toch wel liever hun reputatie niet zomaar te grabbel gooien, gaan ze niet met jan en alleman in zee. daar-om heeft Panasonic zijn aanwezigheid op de belgische markt versterkt, door een nieuw dealership met Camair af te sluiten, een opportuniteit voor beide partijen.
44 I cool&comfort
Om dit te illustreren, haalt Rudi Van Hemel-
rijck enkele voorbeelden aan. Opmerkelijk,
standaard wordt op alle compressoren vijf jaar
fabrieksgarantie geboden en de toestellen zijn
Eurovent gecertificeerd.
eCOi: VRF-systeem in twee- en driepijps uit-
voering van 12 tot 190 kW (modules tot 20
PK) met COP tot 4,77. Binnen deze product-
groep is er ook een gasgestookte warmte-
pomp-VRF ECOG beschikbaar van 50 tot
160kW. Dit model is de ideale oplossing voor
toepassingen waar er onvoldoende elektrici-
teit voorhanden is.
paCi: het commercieel gamma met eenfasige
en driefasige airco-toestellen en lucht/lucht-
warmtepompen van 5 tot 28 kW in mono-
split, twin, trio of dubbel twin, maar ook met
de mogelijkheid voor een luchtgordijn. Dit
gamma richt zich voornamelijk naar projecten
in winkels, hotels, kantoren, KMO’s waar koel-
leidinglengtes tot 100 meter nodig zijn. Bin-
nen deze productgroep is er een uitgebreide
keuze aan binnen- en buitenunits. Panaso-
nic biedt de Air Handling Unit Kit aan waar-
mee ECOi en PACi met een batterij met directe
expansie (DX-coil) van een luchtbehandelings-
kast kunnen gekoppeld worden. Voorts spe-
cifieke split modellen PKEA met kogellagers
voor serverruimtes designed voor 24H/7D wer-
king tot -15°C buitentemperatuur in koeling.
aQuarea pro: een “water heat exchanger”-
module wordt in split gecombineerd op een
VRF buitengroep voor de productie van warm
water of ijswater. Deze split omkeerbare
lucht/water-warmtepompen van 28 tot 80 kW
met elektrische of gasvoeding zijn uitermate
geschikt voor kantoren of de collectieve resi-
dentiële markt met meerdere gebruikers (zoals
hotels en appartementsgebouwen) .
aQuarea inverter: lucht/water-warm-
tepompen die verwarming garanderen tot
-20°C buitentemperatuur, eenfasig en driefa-
sig, monoblocs en splits, lage en hoge tempe-
ratuur. Bijzonder binnen deze productgroep is
de T-CAP, die zijn maximale capaciteit bij een
buitentemperatuur van 7°C ook nog behoudt
tot een buitentemperatuur van -15°C zonder
elektrische bijverwarming! Het AQUAREA
gamma draagt het kwaliteitslabel van EHPA
en haalt een COP tot 5 (A7/W35) en kan
vanop afstand aangestuurd worden via smart-
phone, enz.
eTHerea split toestellen met ‘IF’-design
award in wit en zilver van 2 tot 8 kW voor de
residentiële markt die via iPhone kunnen wor-
den bediend. Topmodel “Heatcharge” VE
met COP van 5,4 (A+++ klasse) met innova-
tieve warmteopslag ‘Energy Charge system’
zodat binnen continu wordt verwarmd, ook
tijdens de ontdooicyclus.. Bij klassieke splits
wordt de verwarming onderbroken voor de
ontdooicyclus waardoor de temperatuur in
de verwarmde ruimte met enkele graden
terugvalt, maar Panasonic heeft hier een
oplossing voor gevonden door de warmte
die door de compressor vrijkomt, te bufferen
in olie. Deze warmte wordt gebruikt voor de
ontdooiing en dus niet de warmte uit de bin-
nenruimte.
“Door Panasonic op te nemen in ons aanbod,
hebben we nu veel meer mogelijkheden en
klantspecifieke oplossingen in huis”, besluit
Rudi Van Hemelrijck. “Dat we met Pana-
sonic samenwerken mag – gezien de ken-
nis die we hebben opgedaan op de Airwell
FlowLogic VRF-toestellen – geen verrassing
heten. Panasonic is een bijzonder sterk merk
met veel innovatieve oplossingen. Er bestaat
nog bijzonder veel marktpotentieel. Camair
groeide in 2012 met zo’n 15% en staat met
10 sales engineers en een 7 man sterke tech-
nische dienst en after sales service klaar om
de concurrentie aan te gaan met andere
Japanse merken.”
u www.aircon.panasonic.eu
”Airwell Residential en Panasonic zijn bijzonder complementair binnen het directe expansie-gamma.
rudi van Hemelrijck, algemeen directeur van Camair nv
reportage
n ECOi n AQUAREA
n PACi n ECO G n ETHEREA
MINIBOX • ISO KOELCELLEN • DEUREN • IND SANDWICHPANELENDECAROC ROTSWOLPANELEN • CLEANROOM CONSTRUCTIONS
via installatiebedrijf Cegelec met als projectlei-
der Etienne Leemans betrokken in het project.
De keuze voor Grada was allerminst toevallig,
want er werden toch wel strenge bouwkun-
dige en veiligheidseisen gesteld aan de ventila-
tieroosters. “De gebouwen worden maximaal
opgetrokken in prefab betoncellen”, legt Koen
Van Riet, Sales Manager Benelux bij Grada
International, uit. “In de betoncellen worden
de technieken al vooraf ingebouwd. Voor de
ventilatie zijn dit onder meer de luchtkanalen
en de roosters. Dit betekent dus dat je aan het
betonbedrijf roosters moet kunnen aanbieden
die voldoende robuust zijn om eerst te worden
ingestort én daarna ook nog eens onder alles-
behalve optimale omstandigheden naar de
werf worden getransporteerd.”
Daarnaast werd er nog een tweede belangrijke
eis gesteld aan de ventilatieroosters die in de
cellen komen: het veiligheidsaspect. “In ons
standaardgamma hebben we een serie veilig-
heidsroosters voor gebruik in gevangenissen,
politiecellen en psychiatrische centra. ‘Veilig-
heid’ moet hier zeer breed worden geïnter-
preteerd. Dit betekent bijvoorbeeld dat er van
buitenuit geen enkele manipulatie aan het
rooster kan worden uitgevoerd door de beves-
tigingen ontoegankelijk te maken (conform de
strenge Britse normen), maar ook te verhinde-
De federale overheid koos voor de bouw
van vier nieuwe gevangenissen in Beve-
ren, Dendermonde, Leuze-en-Hainaut
en Marche-en-Famenne. Er werd geopteerd
voor een Publiek-Private Samenwerking door
middel van een DBFM-overeenkomst (Design
– Build – Finance – Maintain). Dit betekent dat
zowel het ontwerp, de bouw, de financiering
en het onderhoud worden uitbesteed aan een
privé-partner. De privé-partner staat in voor
de bouwkost en de financiering van het pro-
ject en stelt het gebouw gedurende 25 jaar ter
beschikking van de federale staat die hiervoor
een trimestriële beschikbaarheidsvergoeding
betaalt. Op het einde van het contract neemt
de federale staat de gevangenis over.
Bij de voorbije regeringsvormingen was het postje van minister van justitie weinig
benijdenswaardig. slag om slinger kwam de overbevolking van onze gevangenissen in
het nieuws, met telkens opnieuw een belofte van de bevoegde minister dat er aan een
oplossing wordt gewerkt. maar zie, het bleken geen loze beloftes maar er rijzen nieuwe
gevangenissen uit de grond, bovendien volledig aangepast aan de behoeften van de 21ste
eeuw. niet alleen wat betreft beveiliging, maar ook comfort en energie-efficiëntie. grada
international nv uit lokeren was een belangrijke partner voor de ventilatie in de nieuwe
gevangenis in Beveren en ontwikkelde hiervoor nieuwe roosters.
grada international I gezonde lucht in Poort van Beveren
cool&comfort I 47
project
ren dat het rooster kan worden gebruikt om zelfmoord te plegen. Con-
creet mag het dus geen kans bieden om jezelf eraan op te knopen. Met
onze beschikbare veiligheidsroosters konden we probleemloos voldoen
aan de bouwkundige en veiligheidseisen, maar er speelde nog een bijko-
mende factor een rol: de luchtverdeling in de cellen. Door de combinatie
met vloerverwarming ontstond er bij de uitworp van de ventilatielucht via
onze standaard veiligheidsroosters tocht in de cellen, wat de gedetineer-
den met een onaangename luchtverdeling zou opzadelen.”
“We hebben hieraan verholpen door een veiligheidsrooster te combi-
neren met een wervelrooster”, aldus Gilbert Dumortier, Senior Account
Manager Belux bij Grada International. “Het resultaat gaat nog een stapje
verder dan het gekende coanda-effect, waar de luchtstroom via lamel-
len in een rechte baan via het plafond wordt geleid om daarna langs de
muren af te glijden naar de vloer. Zoals de naam het zegt, geeft ons wer-
velrooster de luchtstroom een horizontaal draaiende beweging mee, wat
een gelijkmatige en comfortabele luchtverdeling en een beter vermengen
van de vers aangevoerde lucht met de aanwezige lucht in een beperkte
ruimte zoals een cel garandeert. Bij Grada International hebben we van de
uitdaging geprofiteerd om een nieuw model veiligheidsrooster te maken
met nog betere eigenschappen dan die van het bestaand veiligheidsroos-
ter met het wervelrooster. Zo is onder meer de inbouwhoogte vermindert
en hebben we nog verder de geluidshinder beperkt. In elke cel komen
twee nieuwe veiligheidsroosters, een voor pulsie en een voor extractie.”
Deze klantspecifieke oplossing is volgens Koen Van Riet een van de rede-
nen waarom zowel voor het installatiebedrijf als voor de bouwheer de
samenwerking met Grada International voor het ventilatiegedeelte de
oplossing genoot. “We zijn een Belgische fabrikant die graag volledige
controle houdt op het productieproces. Moeten er aan onze roosters
aanpassingen worden uitgevoerd, zoals voor dit project het geval was,
dan denken we mee naar een optimale oplossing. Maar het kan ook min-
der extreem, bijvoorbeeld een ander RAL-kleur waarmee een winkelke-
ten zijn identiteit wil doortrekken naar zijn roosters, dan kunnen we hier
vlot op inspelen en dit bijna zonder tijdverlies.”
De nieuwe veiligheidsroosters vormen een belangrijke bijdrage van
Grada International in de gevangenis Poort van Beveren, maar daar
stop het niet bij. Er zijn ook nog enkele duizenden andere roosters
geleverd, zoals doorgang- en extractieroosters, standaard gevange-
nisroosters, klassieke WT-wervelroosters voor de kantoren, publieke
ruimtes, refter en leslokalen en jet-roosters (met een krachtige gecon-
centreerde uitblaas) voor de sportzaal.
Naast de roosters mocht Grada International ook zo’n 130 VAV-kasten
(Variable Air Volume) alles-in-één kasten leveren. Deze monobloc kas-
ten met geïntegreerde kleppen, geluidsdemping en een batterij voor
naverwarming leveren voor de installateur een enorme tijdwinst op en
kunnen zo bijdragen om door lagere plaatsingskosten de eindafreke-
ning lager te houden en het project binnen te halen. Plaatsen, aanslui-
ten en klaar is kees. De regeling van het debiet naar de cellen wordt
aangestuurd op basis van temperatuur, CO2 of aanwezigheid. Een opti-
maal binnenklimaat gegarandeerd indien er vraag naar is, maar bij niet-
bezetting van de cel (als de gedetineerden activiteiten uitvoeren of bij
leegstand, wat weinig waarschijnlijk is…) zal de vraaggestuurde venti-
latievraag worden beperkt, wat de energie-efficiënte ten goede komt.
Zal Grada International zich nu specialiseren in veiligheidsroosters?
“Helemaal niet”, lacht Koen Van Riet. “Maar vermits de nieuwe
gevangenis in Dendermonde bijna een kopie wordt van deze gevan-
genis in Beveren en er ook nog nieuwe forensische centra worden
gepland, hebben we natuurlijk een stapje voor om ook bij deze nieuwe
projecten te worden betrokken.”
u www.grada.com
”In ons standaardgamma hebben we een serie veiligheidsroosters voor gebruik in gevangenissen, politiecellen en psychi-atrische centra. Koen Van Riet, Grada International
Cegelec is dankzij een doorgedreven kennis op het vlak van gebouwtechnieken, industriële processen, industriële & commerciële koeling, in-
frastructuurwerken en fire protection de partner bij uitstek voor technologische projecten. Cegelec (sinds 2010 onderdeel van de Groep VINCI)
verzorgt de totale realisatie van het project, gaande van ontwerp over installatie tot en met onderhoud, voor een zeer uiteenlopend aantal
• Vermogens vanaf 35kWmet watertemperaturenvan 70°C
Cafca nvRembert Dodoensstraat, 45Industriezone KristalparkB-3920 Lommel T. 011 55 40 10 CONTACTEER ONS VOOR EEN DEMO [email protected]
Werkbonnen op tablet
Eén pakket voor alle administratieve behoeften van een koeltechnisch bedrijf
Koppeling groothandels
Calculatie & O�erte
Dossiers & Projecten
Koudemidde-lenboekhouding
AankopenService &Onderhoud
Stock Facturen &OpvolgingU en Cafca
een sterk team
www.cafca.bewww.cafcatrack.bewww.digabon.be
Bezoek onze websites
Meer dan 2500 gebruikers
Onderhoudsbeheer via het web
cool&comfort I 49
Met de overlapping van de verschil-
lende HVAC-domeinen riskeert de
vakman die in alle facetten van de
luchtbehandeling actief is, overstelpt te
worden met administratieve rompslomp.
Testo – op de HVAC-markt aanwezig met
de drie productgroepen gasanalyse, draag-
bare meettoestellen & meetsystemen en
thermische camera’s – is de eerste fabrikant/
importeur die dit probleem erkent. “In Ins-
taCerT wordt de specifieke vakkennis van
twee bedrijven gebundeld”, vertelt Bart Seg-
hers. “Testo kent de markt, Tradecom is de
programmeur. Bovendien is een tablet hét
hulpmiddel voor de moderne technicus. Niet
alleen omdat je de volledige klantendatabase
altijd bij de hand hebt, maar ook catalogi en
handboeken, attesten, foto’s, enz.”
Time is money. Interventies ter plaatse moe-
ten zo kort mogelijk worden gehouden,
maar toch krijgt de installateur steeds meer
verplichtingen voorgeschoteld. Zo moet hij
naast het onderhoud of de herstelling van
de verwarmingsinstallatie ook nog het ver-
brandingsattest afleveren, en dit volgens de
specifieke eisen van de verschillende gewes-
ten (Vlaanderen, Brussel, Wallonië). Dit bete-
kent niet alleen veel papierwerk, maar ook
kennis van die eisen. Verschillende verplich-
tingen per gewest is gemeengoed binnen de
HVAC-branche…
Met InstaCerT gaat de installateur op stap
met zijn rookgasanalyser (met Bluetooth),
werkkoffer en tablet. Alle gegevens van de
cv-installatie (adres, historiek, componenten,
enz.) zijn in het klantendossier digitaal opge-
slagen. Op basis van de postcode worden
de specifieke eisen per gewest gevraagd.
Met de rookgasanalyser voert de vakman
de nodige metingen uit en deze gegevens
worden via Bluetooth overgedragen op
de tablet. De andere gegevens noodzake-
lijk op het verbrandingsattest of periodieke
controle worden manueel aangevuld. Klant
en vakman handtekenen op het tablet en –
naar wens – wordt het attest als pdf naar de
nodige bestemmelingen verstuurd en/of ter
plaatse afgeprint.
Het grote voordeel van testo InstaCerT is
besparing door een efficiënte interventie.
Er is een maximum aan voorbereidend werk
mogelijk, de meetwaarden van de rookgas-
analyser worden automatisch overgedragen,
de werkverdeling voor de mobiele ploegen
gebeurt just in time vanuit het hoofdkantoor,
enz. Daarnaast moet de installateur geen
attestboeken per gewest meer te kopen,
de attesten worden digitaal bewaard én
gemaild naar de klant en de attesten zijn
conform de drie gewesten (de bevoegde
administratie van de gewesten werd door-
heen het ontwikkelingsproces van InstaCerT
nauw betrokken).
Testo heeft volledige sets met rookgasanalyser
(testo 320, 330-1 LL, 330-2 LL) beschikbaar
met alle nodige componenten (o.a. compacte
rookgassonde, roetpomp, verbrandingslucht-
voeler, sikkelvormige sonde voor 02-aan-
zuigluchtmeting en gasdrukset).
u www.testo.be
testo instaCert
reportage
Begin 2013 trok testo de baan op met een roadshow om testo instaCert, een
revolutionaire digitale oplossing voor het opstellen van het verbrandingsattest
conform de wetgeving in de drie gewesten, te promoten.
”In InstaCerT wordt de specifieke vakkennis van twee bedrijven gebundeld. Testo kent de markt, Trade-com is de programmeur. Bart seghers, testo
50 I cool&comfort
Voor de luchtbehandeling in het nieuwe
bedrijfsgebouw van D.I. Group moest Desauw
nv alle kennis en creativiteit aanwenden om
voor de luchtbehandeling een pasklare oplos-
sing te ontwerpen. Er waren nogal wat hinder-
nissen te nemen. Vooreerst het bouwconcept.
Een betonnen constructie met enorme glaspar-
tijen en hoge ruimtes, waardoor er op jaarba-
sis meer koel- dan verwarmingsvraag ontstaat.
Maar de architect trok de strakke lijnen van de
buitenkant ook nog eens graag door naar bin-
nen. Dus nergens zichtbare binnenunits. Ver-
der was er ook nog gebruik van het gebouw. De
bouwheer bezet zelf de tweede (hoogste) ver-
dieping van het gebouw. Op het gelijkvloers en
de eerste verdieping worden er kantoorruimtes
en vergaderzalen aangeboden voor enkele uren
of enkele dagen. In de kelderverdieping zijn er
een auditorium – met alle denkbare technische
snufjes – en een fitnesszaal ondergebracht. Te
gebruiken door het eigen personeel of door de
huurder(s).
“Duurzaam betekent dat je voor verwarming en
koeling bijna automatisch bij een warmtepomp
terecht komt”; aldus Philip Staelens. “Maar
een klassieke VRF of VRV was hier door onvol-
doende beschikbare stroom geen optie. Bespre-
kingen met Eandis leverden niet onmiddellijk
resultaat op. Op langere termijn kon wel over-
wogen worden om een bijkomende stroomca-
bine te plaatsen, maar dit zou niet alleen een
zeer kostbare oplossing zijn, maar de architect
raadde dit af omdat het een storend element
zou vormen in het totaalplaatje. Dus kwamen
we bij het VRF aircosysteem op gas van Pana-
sonic terecht.”
“De gaswarmtepompen van Panasonic zijn een
ontwikkeling van Sanyo, waarmee Ecoclima al
een jarenlange expertise en technische onder-
steuning heeft opgebouwd”, legt Robert Coe-
mans, support engineer bij Ecoclima nv, uit.
“Duurzaamheid is altijd een belangrijk aan-
dachtspunt geweest bij Sanyo. Zo koos Sanyo
in 2005 resoluut voor het milieuvriendelijke
‘Think GAIA’-concept als algemene bedrijfsfi-
losofie. Toen Panasonic het in woelig vaarwater
geraakte Sanyo opkocht, kreeg Panasonic een
unieke kans om het productgamma uit te brei-
den. Voorheen was Panasonic zeer sterk in het
gamma waar design en prijs belangrijke the-
ma’s waren, terwijl bij Sanyo andere elementen
speelden: energie-efficiëntie, after sales, cost of
ownership, fabrieksgarantie, ondersteuning bij
de inbedrijfstelling, opleiding & training, return
on investment, enz. Onze expertise met de VRF’s
van Sanyo (nu Panasonic) is niet gebaseerd op
theoretische lessen, maar op ervaring. In de
technische brochure staan de maximum afstand
Toen het bedrijf een nieuw kantoorge-
bouw in gebruik nam op het Benelux
bedrijvenpark in Kortrijk, werd ook hier
volop de duurzame kaart getrokken. Hiervoor
werd nauw samengewerkt met installatiebe-
drijf Desauw nv uit Zwevegem. “Samen met
de klant werken we een projectoplossing op
maat uit waarin beveiliging, elektriciteit, lucht-
behandeling en sanitair een samenhangend
totaalconcept vormen”, vertelt zaakvoerder
Philip Staelens. “We voeren deze opdrachten
uit voornamelijk in de residentiële en commer-
ciële sector uit, zowel nieuwbouw als renova-
tie. Bij deze projecten kiezen we steevast voor
innoverende en energiezuinige componenten,
waarbij kwaliteit, creativiteit en standing steeds
voorop staan.”
ecoclima I “gaswarmtepomp voor duurzaam bouwproject”
d.i. group (dejager investment) en dochter-
onderneming europal Packaging hebben
op 5 maart 2013 het west-vlaams Charter
duurzaam ondernemen (een initiatief van
Pom west-vlaanderen, voka - kamer van
koophandel west-vlaanderen en Bureau
veritas Certification, met de steun van de
Provincie west-vlaanderen) ondertekend.
Het doel van dit charter is op een proac-
tieve wijze een evenwichtig beleid uitbou-
wen met aandacht voor mens, milieu en
economie. europal Packaging heeft een
ijzersterke reputatie opgebouwd als ver-
pakkingsbedrijf en trekt duurzaamheid
ook door in haar r&d. Zo is de Honeypal
kartonnen pallet met zeshoekige honing-
raatstructuur een uitstekende oplossing
voor hedendaagse transportverpakkingen.
gering gewicht enerzijds, sterkte en draag-
kracht anderzijds.
cool&comfort I 51
ecoclima I “gaswarmtepomp voor duurzaam bouwproject”
project
en hoogteverschil tussen binnen- en buitenunit
vermeld, maar met welke werkelijke waarden
mag de koeltechnieker uitgaan als hij een instal-
latie uittekent voor zijn klant? En hoeveel binnen-
units kan elk type buitenunit daadwerkelijk aan?
Wij hebben die expertise opgebouwd, de beste
garantie om de installateur en de eindgebruiker
optimaal te helpen.”
Terug naar de gaswarmtepompen. In tegenstel-
ling tot de klassieke elektrisch aangedreven vrf-
systemen verbruikt een gaswarmtepomp bij-
zonder weinig primaire energie, wat resulteert
in zo’n 30% minder CO2-uitstoot. Het driepijps-
systeem maakt tegelijk verwarmen en koelen
mogelijk, wat binnen dit bouwproject een abso-
lute noodzaak was. Zelfs bij een buitentempe-
ratuur van -20°C is de gaswarmtepomp nog in
staat om te verwarmen met behoud van capa-
citeit. Robert Coemans: “Naast weinig onder-
houd - 10.000 bedrijfsuren tussen twee onder-
houdsbeurten - en de zeer lange leidinglengtes
is een andere opvallende kenmerk van de gas-
warmtepomp het ontbreken van een ontdooicy-
clus, waardoor er geen energieverslindende én
oncomfortabele onderbrekingen tijdens de ver-
warmingsfunctie nodig zijn. Dankzij de hybride
lucht-warmtewisselaar met een afzonderlijk
koelcircuit wordt de capaciteit van de conden-
sor verbeterd, terwijl de luchtweerstand laag
blijft. Dit draagt bij tot een betere COP.”
Het gebouw is in twee kringen opgedeeld. Op
kring 1 met de Panasonic U-16GE2E5 (verwar-
mingsvermogen 53,6 kW – koelvermogen 48,2
kW) zijn twee vierwegcassettes 90x90 en zeven
lage silhouet kanaalunits gekoppeld, terwijl
kring 2 bestaat uit de Panasonic U-20ME1E8
(verwarmingsvermogen 67,7 kW – koelver-
mogen 60,1 kW) en zeventien lage silhouet
kanaalunits. Deze kanaalunits zijn onzichtbaar
weggewerkt onder een vals plafond en zor-
gen ongemerkt voor de individueel ingestelde
gewenste temperatuur in iedere ruimte. Alle
toestellen kunnen centraal worden bediend met
een Panasonic Intelligent Controller.
Maar er is nog meer. Desauw is erin geslaagd om
de luchtbeheersing te koppelen aan het automa-
tisch verhuursysteem voor de kantoren en de ver-
gaderzalen. Is een vergaderzaal gereserveerd van
10 tot 12u? Zonder dat er iemand moet tussen-
beide komen, zal er automatisch worden gezorgd
dat die vergaderzaal aangenaam warm in de win-
ter of fris in de zomer is op het moment dat de eer-
ste persoon binnenstapt. Na de reservatie valt de
klimaatbeheersing terug uit. Een zeer energie-effi-
ciënte oplossing zonder in te boeten op comfort!
u www.ecoclima.be
”Naast weinig onderhoud en de zeer lange leidinglengtes is een andere opvallende kenmerk van de gaswarmtepomp het ontbreken van een ontdooicyclus, waardoor er geen energie-verslindende én oncomfortabele onderbrekingen tijdens de verwarmingsfunctie nodig zijn. robert Coemans, support engineer bij ecoclima nv
Projectgegevens
Klant: D.I. Group
Locatie: Beneluxpark Kortrijk
Leverancier Panasonic: Ecoclima nv
Installateur: Desauw nv
n Philip Staelens, zaakvoerder van Desauw nv en
Robert Coemans, support engineer bij Ecoclima nv
Luchtverdeling zonder tocht?KE Fibertec biedt u de oplossing!
KE Fibertec is dé specialist in het ontwerpen, adviseren, leveren, installeren en onderhouden van textiele luchtverdeelslangen.
KE Fibertec beschikt over zeven vakkundige en gekwalificeerde montage teams.
KE Fibertec heeft een eigen wasserij voor het reinigen van de textiele luchtverdeelslangen, waardoor schone lucht blijft gewaarborgd.
Meer weten over tochtvrije luchtverdeling?Kijk op www.ke-fibertec.be
Met de thermische camera testo 875idetecteer je thermische afwijkingenmet nog meer nauwkeurigheid.• SuperResolution thermische beelden met
320 x 240 pixels (160 x 120 pixel detector)• Intuïtieve bediening – zelfs met één hand• Thermische gevoeligheid < 50 mK
mei_Opmaak 1 2/04/2013 9:20 Pagina 1
cool&comfort I 53
reportage
Toen staken binnen de koeltechnische wereld
nieuwe trends de kop op. Het moest plots alle-
maal veel sneller gebeuren. Dit leidde ertoe dat
er een stijgende vraag was naar meet- & regel-
techniek, die teruggekoppeld naar de koel-
installatie voor talrijke belangrijke voordelen
zorgt. Zo is het vooreerst mogelijk om vanop
afstand via internet de koelinstallatie te behe-
ren en tussenbeide te komen bij een alarm-
melding – dit kan zowel door de technisch
verantwoordelijke eindgebruiker, het installa-
tiebedrijf als Delta Technics – maar ook om de
werkelijke prestaties van een koelinstallatie te
onderbouwen door de parameters constant op
te volgen. Proceskoeling (zoals in supermark-
ten) is superbelangrijk, dus werd beslist om de
meet- en regeltechniek van RDM (Resource Data
Management) uit Schotland toe te passen, zon-
der twijfel het meest geavanceerde en gebruiks-
vriendelijke regelsysteem op de markt.
“Waardebesef en waardebegrip zijn zeer belang-
rijke aandachtspunten bij Delta Technics”, legt
Max Neus uit. “Maak waar wat je belooft. Zijn
veel spelers actief op de markt van meet- en
regeltechniek, waardoor het steeds moeilijker
wordt om het verschil te maken. Maar deze uit-
daging gaan we met veel vertrouwen aan. Hier-
voor vallen we terug op de hoge specialisatie-
graad die beschikbaar is binnen het bedrijf. Laat
me de lijn doortrekken naar onze maatschappij.
De veroudering van de bevolking staat buiten
kijf. Dit zorgt voor nieuwe behoeftes en een ver-
schuiving van de verwachtingen. Maar tegelijk
ontstaat er ook schaarste aan sommige produc-
ten. Hieronder reken ik ook technische expertise.
Uiteraard kan je als bedrijf niet alles zelf ontwik-
kelen. Dus is het belangrijk om je te omringen
door de juiste partners. RDM is zonder twijfel zo’n
bedrijf, want het is niet louter een fabrikant van
meet- en regeltechniek maar koppelt hier ook een
optimale dienstverlening aan vast wat een meer-
waarde betekent voor de klant. Bovendien durft
RDM het ook aan om met een open protocol te
werken, want er wordt vanuit gegaan dat de
klant het recht heeft om zelf een keuze te maken
over wie zijn behoefte best kan invullen. RDM
durft het dus aan om niet zoals andere fabrikan-
“Samen met de installateur wer-
ken we oplossingen uit voor koel-
technische vraagstukken”, aldus
Max Neus. “Ruim de helft van onze omzet
wordt behaald met klantspecifieke oplossin-
gen, gaande van een speciale unit of com-
pressor tot een projectmatige koelinstallatie.
Hiervoor willen we contact met onze klant,
want dit is de enige mogelijkheid om hem
zo goed mogelijk te kunnen helpen. Het is
onze taak om een oplossing te vinden voor de
behoefte van de installateur. Deze oplossing
is niet voorhanden in ons standaardgamma?
Geen probleem, dan gaan we een stapje ver-
der en bezorgen een oplossing op maat. Van-
daag kan de koelinstallateur bij ons terecht
voor de vier belangrijkste componenten van
een koelinstallatie. Condensoren en verdam-
pers ontwikkelen we zelf – de productie wordt
uitbesteed maar alle stappen volgen we minu-
tieus op – en compressoren en regeltechniek
importeren we. Gewapend met kwaliteits-
volle producten en een immense marktken-
nis en expertise ondersteunt Delta Technics
sinds 1993 de koeltechnieker in België en het
Groothertogdom Luxemburg.”
Als passend voorbeeld voor de manier waarop
Delta Technics de markt van nabij volgt en
steeds tracht om de koeltechnieker bij te staan,
kan nog eens worden teruggeblikt naar de
eeuwwisseling.
delta technics - Passie & expertise
een man met een enorme passie voor zijn vakgebied. deze omschrijving is op nie-mand uit de HvaCr-sector beter van toe-passing dan op max neus, directeur van delta technics engineering Bv uit Breda. deze passie straalt zich af op de expertise van zijn bedrijf en hoe er met de klan-ten wordt omgegaan. in die mate zelfs dat ‘klant’ niet de correcte omschrijving weergeeft maar er beter kan worden ge-sproken over ‘zakenpartners’. de baseline ‘samen komen we verder’ illustreert dit optimaal.
www.allairsystems.be
ALL AIR SYSTEMS bvba • Hippolyte Meeusstraat 42-44 • B-2110 WIJNEGEMT +32 (0)475 50 12 29 +32(0)3 353 68 49 F +32 (0)3 353 68 71 E [email protected] W www.allairsystems.be
WIJ STAAN U TEN DIENSTE ALS INVOERDER-VERDELER VAN VOLGENDE PRODUCTEN:
ALL AIR SYSTEMS bvbaThe difficult we do immediately, the impossible takes a little longer
AAS_55.indd 1 24/10/12 12:02
cool&comfort I 55
www.allairsystems.be
ALL AIR SYSTEMS bvba • Hippolyte Meeusstraat 42-44 • B-2110 WIJNEGEMT +32 (0)475 50 12 29 +32(0)3 353 68 49 F +32 (0)3 353 68 71 E [email protected] W www.allairsystems.be
WIJ STAAN U TEN DIENSTE ALS INVOERDER-VERDELER VAN VOLGENDE PRODUCTEN:
ALL AIR SYSTEMS bvbaThe difficult we do immediately, the impossible takes a little longer
AAS_55.indd 1 24/10/12 12:02
reportage
ten een zeker protectionisme in te bouwen zodat
je bij vervanging automatisch terug moet aanklop-
pen bij de eerste leverancier, maar door het open
protocol de vrije markt te laten spelen. Hierdoor
legt RDM bewust de lat zeer hoog voor zichzelf
en is het verplicht om voortdurend nieuwe oplos-
singen te ontwikkelen om zich te onderscheiden
van de andere fabrikanten. RDM denkt echt mee
met de klant. Neem bijvoorbeeld de RDM-rege-
laars die in 2000 zijn ontwikkeld. Deze kunnen
nog steeds worden ingepast in de systemen van
vandaag, maar ook van morgen. Dankzij de vele
vrijheden die het systeem toelaat, kunnen we deze
combineren met de expertise van Delta Technics
om klantspecifieke oplossingen uit te werken en
aan te bieden.”
Als de koeltechnieker een RDM meet- en regel-
systeem aanbiedt aan zijn klant, dan kan hierbij
de monitoring worden toevertrouwd aan Delta
Technics. Max Neus: “We kunnen helpen om een
energie- en installatiemonitoringsysteem op te
zetten op basis van hoogtechnologische web-
based-technieken. De regeltechniek die we toe-
passen is gebaseerd op TCP/IP-communicatie,
waardoor een netwerk eenvoudig kan gereali-
seerd worden. Hiermee managen we de koel-
installatie, alle facetten van de HVACR en de
verlichting. Hoe meer registratiepunten, hoe
beter de opvolging en hoe groter de moge-
lijkheden tot energiebesparing. Daarom meet
het RDM-systeem onder meer de omgevings-
temperatuur, de condensatietemperatuur, de
luchtintrede en –uittrede bij de verdampers,
de energiestromen, het deurgebruik en de ver-
lichting. Meten is weten, dus hoe meer je meet
hoe meer je weet. Meten, registreren, beheren,
integreren en optimaliseren. Of anders gezegd,
gebruik het meet- en regelsysteem als een tool
om de prestaties van de installaties te verbete-
ren en om kosten te besparen.”
“Technologie – indien correct toegepast – kan
ons helpen om een betere toekomst te heb-
ben, ook op professioneel vlak”, besluit Max
Neus. “Het wordt steeds belangrijker om zoveel
mogelijk systemen zoals regelaars van verschil-
lende merken en koel- & airco-units te koppelen
in één platform, om hierbij de energie-efficiëntie
te verbeteren, kosten te besparen, maintenance
te vereenvoudigen en vooral om de investeringen
van de eindgebruiker te beschermen door een
betere opvolging en optimalisatie van de presta-
ties. Bereid dus vandaag al de toekomst voor. We
willen je hierbij graag helpen.”
u www.deltatechnics.nl
”Uiteraard kan je als bedrijf niet alles zelf ontwikkelen. Het is belangrijk om je te omringen door de juiste partners. RDM is zonder twijfel zo’n bedrijf, want het is niet louter een fabrikant van meet- en regeltechniek maar koppelt hier ook een optimale dienstverlening aan vast. max neus, directeur van delta technics engineering Bv
delta technics zorgt voor temperatuurbeheersing op antarctica
Het Koninklijk Nederlands Instituut voor Zeeonderzoek (NIOZ) heeft drie containers,
die zijn ingericht als laboratorium voor onderzoek naar global warming, naar Antarctica
gestuurd. Delta Technics Engineering BV is een van de technologiepartners die meewerkt
aan dit project. Samen met de hoofdaannemer JM Services uit Dirksland heeft Delta Technics
Engineering BV een oplossing uitgewerkt zodat de NIOZ-onderzoekers hun werk bij een aan-
gename binnentemperatuur kunnen doen terwijl de buitentemperatuur -30°C bedraagt.”
“Door goed te kijken naar de mogelijkheden én moeilijkheden, zoals extreem lage tempe-
raturen, beperkte energietoevoer en een lage luchtvochtigheid, hebben we gezorgd dat
het in de containers aangenaam warm blijft dankzij een koelinstallatie”, legt Max Neus
uit. “De koelinstallatie onttrekt warmte aan de buitenlucht. Die warmte slaan we op in een
watervat en dient als energiebron voor de vloerverwarming. Een omgekeerd proces dus,
waarvoor wij de warmtewisselaars voor koelen en verwarmen hebben geleverd. We koelen
de pool verder af om het binnen warm te maken.”
Een ander aspect waar Delta Technics voor heeft gezorgd is de apparatuur en kennis voor
monitoring op afstand. “De technische installatie is via het internet op afstand te moni-
toren. Daarvoor gebruiken we het systeem van RDM. Mocht bijvoorbeeld het vorstalarm
afgaan, dan kan het installatiebedrijf vanuit Nederland onmiddellijk in actie komen. Ze
sporen de oorzaak van de storing op en helpen de technische medewerkers op Antarctica
bij het oplossen van die storing. De uitdagingen voor dergelijke veeleisende projecten ver-
plichten ons om ‘out of the box’ te denken en nieuwe oplossingen te bedenken, expertise
die beschikbaar blijft binnen Delta Technics.”
56 I cool&comfort
Met de Ecodan-systemen biedt Mitsubishi Electric
de energie-efficiënte oplossing voor duurzame
verwarming waar de markt op wacht. En dit zegt
niet alleen de fabrikant zelf, maar ook onafhan-
kelijke organisaties want de Ecodan-systemen
dragen met trots het Europese Ecolabel en het
EHPA-label. De bijzonder efficiënte lucht-water
warmtepomp haalt tot 75% van de nodige ener-
gie uit de buitenlucht. Koeltechnische én verwar-
mingsinstallatiebedrijven zullen graag lezen dat
de eenvoudige installatie en breed toepassingsbe-
reik worden verkregen dankzij de hoge voorloop-
temperaturen en op maat gemaakte hydrobox en
cylinderunit. Er bestaat een maximale flexibiliteit
voor de opstelling van de buitenunit. Dit zorgt
voor een bijna onbegrensd toepassingsgebied.
“Met de Ecodan lucht-water warmtepompen
ontsluit de verwarmingsmarkt zich definitief
voor Mitsubishi Electric”, vertelt Evie Lootens,
Marketing & Sales Support bij Mitsubishi Electric
Europe BV Belgium. “Maar toch riskeer je nog
altijd om op de koudwatervrees van de klassiek
geschoolde verwarmingsinstallateurs te botsen
die niet gemakkelijk de overstap maken naar de
nieuwe technieken. Maar de markt is veranderd.
De verwarmingsinstallateurs konden enkele jaren
geleden misschien nog trachten om hun klant af
te raden een warmtepomp te plaatsen en toch
maar voor die vertrouwde stookolie- of gasin-
stallatie te opteren. Maar die tijd ligt – geluk-
kig – achter ons. Telkens opnieuw is een van de
opvallendste vaststellingen op Batibouw dat de
consument zich steeds beter informeert en met
kennis van zaken aan zijn nieuwbouw- of reno-
vatieproject begint. Als een verwarmingsinstalla-
teur zich wil staande houden, dan moet hij – wil-
len of niet – op de warmtepomptrein springen.”
Maar Mitsubishi Electric zou Mitsubishi Elec-
tric niet zijn indien er geen pasklaar antwoord
zou worden aangeboden om de overstap van
klassieke systemen naar warmtepompen in
goede banen te leiden. Vooreerst is de Eco-
dan beschikbaar als monobloc-systeem of
als split-systeem. Het split-systeem is – onder
meer door het gebruik van koelmiddel voor de
energietransport tussen de buiten- en de bin-
nenunit – efficiënter en zorgt voor meer ener-
giewinst, maar het grote voordeel van het
monobloc-systeem is dat de platenwisselaar
zich in de buitenunit bevindt en er dus bij de
installatie geen koeltechnische handelingen
nodig zijn. Dus ook geen koelcertificatie, wat
de weg opent voor niet-gecertificeerde instal-
latiebedrijven. Maar het monobloc-systeem
heeft in vergelijking tot het split-systeem toch
wel enkele beperkingen, zoals de beperkte
afstand tussen binnen- en buitenunit. Bij een
split-systeem kunnen binnen- en buitenunit tot
80 meter uit elkaar staan!
Maar niet iedereen wordt treurig van
al die prijsstijgingen. Neem bijvoor-
beeld warmtepompfabrikant Mits-
ubishi Electric, die met de Ecodan bijzonder
performante lucht-water warmtepompen op
de markt brengt. In tegenstelling tot andere
fabrikanten die hun warmtepomp om duis-
tere redenen liever zien geplaatst in een biva-
lente opstelling als aanvulling op een klassieke
stookinstallatie, wordt bij Mitsubishi Electric
volop de kaart getrokken van een lucht-water
warmtepomp als unieke verwarmingsinstalla-
tie, en dit zowel bij nieuwbouw als renovatie.
Het lijkt trouwens bijzonder onwaarschijnlijk
dat de Belgen de komende decennia hun rug
zullen keren naar warmtepompen, want het
milieubewust denken zal alleen maar toene-
men (en zal versterken wanneer milieutaksen
ingevoerd zullen worden) én de systeemren-
dementen van warmtepompen in vergelijking
tot de klassieke verwarmingssystemen zal door
steeds nieuwe ontwikkelingen alleen maar aan
belang winnen.
de toekomst behoort de warmtepompen
toe. telkens opnieuw tonen marktstu-
dies aan dat steeds meer Belgen vallen
voor de combinatie van duurzaamheid en
energie-efficiëntie. je mag er donder op
zeggen dat telkens weer er een prijsstij-
ging van fossiele brandstoffen wordt aan-
gekondigd, er enkele honderden Belgen
zich achter hun oor krabben en zuchten
“wanneer wordt eindelijk eens het prijs-
plafond bereikt?” Helaas is het antwoord
voor hen: in nog geen honderd jaar…
mitsubishi electric “nieuwe perspectieven op de verwarmingsmarkt”
cool&comfort I 57
reportage
Evie Lootens: “Voor optimaal gebruiksge-
mak bieden we ook Ecodan sets aan, die op
de meest courante toepassingen zijn afge-
stemd. Slechts één bestelnummer voor een vol-
ledige verwarmingsinstallatie! Bovendien ben
je er dan ook zeker van dat alle componenten
– incluis de optionele accessoires – maximaal
op elkaar zijn afgestemd. Het actuele aanbod
Ecodan sets bestaat uit twee monobloc en vier
split systemen, telkens met Zubadan of Power
Inverter en hydrobox of cilinderunits. Afhanke-
lijk van het vermogen worden ook nog verschil-
lende sanitair warm water- en/of buffervaten
aangeboden. Verder bestaat de set ook nog uit
passende accessoires zoals een driewegklep
en temperatuursensor. Voor de afgiftesyste-
men beschikt de installateur over een grote vrij-
heid, waarbij onze adviseurs in functie van elk
specifiek project de meest geschikte oplossin-
gen zullen voorstellen, die uiteraard ook alle-
maal beschikbaar zijn in het uitgebreide pro-
ductgamma van Mitsubishi Electric en dus op
elkaar zijn afgestemd.”
Voor toepassingen waar een zeer hoog ver-
warmingsvermogen wordt gevraagd (bijvoor-
beeld voor een appartementsgebouw), kunnen
Ecodan warmtepompen in cascade aan elkaar
worden gekoppeld. Dit kan met maximaal zes
hydroboxen, wat overeenstemt met 84 kW ver-
warmingsvermogen.
u www.mitsubishi-electric.be
mr. slim+ I Tijdens ISH lanceerde Mitsubishi Electric een nieuw totaalconcept voor air-
conditioning en de productie van sanitair warm water, mét warmterecuperatie. Het systeem
bestaat uit een (nieuwe) buitenunit, een binnenunit voor koeling of verwarming van de
ruimte en een Ecodan hydrobox voor ofwel verwarming door middel van warm water ofwel
productie van sanitair warm water.
Wanneer tegelijkertijd koeling en warm water nodig is, wordt de warmte uit de gekoelde
ruimtes gebruikt voor de productie van het sanitair warm water. Hiervoor is een buitenunit
ontwikkeld die in staat is om de bij de koeling gegenereerde warmte-energie af te geven aan
de omgeving of via de hydrobox te transporteren naar het watercircuit. Zo bereikt het hele
systeem een COP van meer dan 5.
“Ons nieuw Mr. Slim+ Systeem is hierdoor ideaal voor kantoorgebouwen waar vaak op het-
zelfde moment behoefte is aan airconditioning én warm water”, aldus Chris Jonckheere,
General Manager van Mitsubishi Electric Belgium. “Maar ook fitnesscentra, banken, dokters-
praktijken, restaurants, bakkerijen en kapsalons hebben baat bij het energiebesparingspo-
tentieel van de nieuwe installatie.”
Mr. Slim+ is een aanvulling op de wereldwijd gepatenteerde VRF R2-technologie, een soort-
gelijk systeem voor toepassingen waar grotere vermogens nodig zijn. Met de VRF R2-techno-
logie wordt via twee buizen tegelijk gekoeld en verwarmd en via de warmterecuperatie wor-
den er hoge COP’s gehaald. Met de nieuwe Mr. Slim+ Serie biedt Mitsubishi Electric nu ook
een technologie aan die focust op comfort en efficiëntie: airconditioning en verwarming met
warm water in één systeem. Daarnaast test de R&D-afdeling al uitbreidingen van deze tech-
nologie met een fotovoltaïsche module.
melCloud I Met de nieuwe wifi-adapter MAC-557IF-E is communicatie met lucht-lucht warm-
tepompen mogelijk via smartphones en tablet-pc’s, zowel thuis als onderweg. Deze intelligente
app-bediening (gratis beschikbaar in de Apple- en Android-store) transformeert mobiele appa-
raten in virtuele afstandsbedieningen waarmee installateurs en eindgebruikers de warmtepom-
pen van Mitsubishi Electric kunnen aansturen.
De nieuwe MELCloud-technologie speelt in op de trend om zoveel mogelijk gebouwsystemen vanop
afstand te controleren en te bedienen. Registreren en configureren kan via een eigen WLAN-
router. Deze interface en de bijhorende MELCloud applicatie wordt tijdens de zomer verwacht.
De nieuwe Viessmann-cheque: tot € 500 voordeel op een condensatieketel + zonneboilerpakket!
* Alle bedragen zijn inclusief BTW. Aanvraag tot terugbetaling uiterlijk op 27/12/2013 te ver- zenden volgens de procedure die vermeld staat op de cheque. Bij een correcte aanvraag geeft de cheque recht op een terugbetaling aan een particulier en dit enkel met betrekking tot particuliere aankopen en installaties in België, in die periode. Is niet cumuleerbaar met andere promoties.
* Alle bedragen zijn inclusief BTW. Aanvraag tot terugbetaling uiterlijk op 27/12/2013 te ver- zenden volgens de procedure die vermeld staat op de cheque. Bij een correcte aanvraag geeft de cheque recht op een terugbetaling aan een particulier en dit enkel met betrekking tot particuliere aankopen en installaties in België, in die periode. Is niet cumuleerbaar met andere promoties.
Sinds vele jaren volgt CAMAIR als verdeler van airconditioning toestellen van
nabij de technologische evolutie en devraag op gebied van HVAC vanuit de Belgische en Luxemburgse markten.
Dit heeft CAMAIR ertoe aangezet zich te heroriënteren en haar gamma uit te
breiden door een distributiecontract te ondertekenen met een vooraanstaande
Italiaanse/Europese fabrikant vanLucht/Water en Water/Water
ijswatergroepen en warmtepompen van 5 tot 1700 kW, rooftops en
luchtbehandelingskasten metEUROVENT certificatie
SPINCHILLER met multi-scroll compressoren met R410A (tot 1MW en ESEER 4,6)SCREWLINE met semi-hermetische schroefcompressoren met R134aINVERTER SCROLL tot 300 kWFREE COOLING direct of indirect vanaf 13°C buitentemperatuur (regime 15/10°C) van 25 tot 1400 kWSPINSAVER : 4-pijps machines van 170 tot 500 kW die tegelijkertijd kan koelen en verwarmenVULCAN : Monobloc L/W warmtepompen van 25 tot 100 kW, werking tot -18°C, water uittrede van 35 tot 60°C
CLIVETPACK : Rooftops, alleen koelen of Lucht/Lucht warmtepompuitvoering, van 5.000 tot meer dan 50.000 m³/h, voor buitenopstelling, met meerdere opties: FreeCooling, gasbrander, plug fan ventilatie, thermodynamische energierecuperatie, Water/Lucht warmtepomp op gesloten waterkring,...ZEPHIR3 : Autonome luchtbehandelingskast volledig met verse lucht van 1.000 tot 15.000 m³/h, voor buiten- of binnen opstelling, met actieve thermodynamische energierecuperatie (vergt geen voeding met ijswater/warm water). EC plug fan en compressor full INVERTER. Constant of variabel water debiet
Pub CAMAIR_PANAc&c_mai13 _pub CAMAIR_PANA mai 013 19/04/13 16:58 Page4
cool&comfort I 65
Langdi is nog een relatief jong bedrijf.
Het werd opgericht in 1998 en koos als
locatie Yuyao. Een strategische ligging
op 70 km van de haven van Ningbo, 120 km
van de luchthaven van Xiaoshan en 200 km
van Shanghai. Dankzij langlopende partner-
ships met gerenommeerde merken zoals Gree,
Haier, Ingersoll-Rand, Midea, Mitsubishi Elec-
tric en Panasonic kende het bedrijf een con-
tinue groei waardoor belangrijke middelen
beschikbaar kwamen voor R&D. Vandaag telt
Langdi in Yuyao 2.500 werknemers, waar-
onder 75 ingenieurs op de R&D-afdeling. In
de negen fabrieken zijn er 32 productielijnen
ondergebracht. Vorig jaar opende Langdi een
productielijn die volledig is afgestemd op EC
fan motor technologie.
“De productielijn voor EC-motoren voldoet
aan alle eisen die worden gesteld door de
Europese markt”, vertelt Bear Xiong, Inter-
national Sales and Operations Manager van
Langdi. “Onze EC-motoren zijn conform de
ErP-norm 2011/327/EC en door sterk door-
gedreven integrale kwaliteitszorg hebben we
zowel ISO 9001 als 14000 behaald. Onze ken-
nis is gebaseerd op onze ervaring met cross-
flow vinnen en fans voor diverse aircondi-
tioningtoepassingen. Daarna zijn er diverse
andere modellen bijgekomen, zoals centrifu-
gale flow vinnen en blazers en axiale flow vin-
nen en fans. Meer recentelijk zijn daar BLDC en
BLEC motoren en fans aan toegevoegd. Onze
producten vinden hierdoor ook steeds meer
hun weg naar nieuwe toepassingen, zoals
warmtewisselaars en free cooling systemen.”
Om de EC-fans en motoren op de Europese
markt te introduceren, is er begin dit jaar een
Europees kantoor geopend in Parijs. Hiervoor
is nauw samengewerkt met Strategy Analysis
International, een consulting bedrijf met ves-
tigingen in Parijs, Düsseldorf, Helsinki, Hong
Kong, Montreal en Shanghai. Tiphaine Kin-
nel heeft de marktuitbreiding van Langdi naar
Europa in goede banen geleid. “Langdi had
al ervaring met de Europese markt door de
verkoop van producten, net zoals dit ook al
gebeurde in o.a. Zuid-Korea en India, maar nu
voelt het bedrijf zich klaar voor een Europees
kantoor. Strategy Analysis International heeft
al meerdere Aziatische bedrijven geholpen om
naar Europa te komen, maar we voelen toch
aan dat Langdi het anders aanpakt. Het is een
bedrijf met een lange termijnvisie. De over-
steek naar Europa werd al jaren voorbereid
door het productgamma aan te passen aan
de Europese markt. Niet enkel de kwaliteitsei-
sen liggen hier wat hoger dan in China, maar
door de Europese wetgeving worden hier ook
strengere normen opgelegd voor onder meer
energie-efficiëntie. Een ander aandachtspun-
ten waren de leveringstermijnen, een klas-
siek nadeel voor Aziatische fabrikanten. Maar
dankzij de gunstige ligging van de fabrieken
schommelen de gemiddelde leveringstermij-
nen rond vier weken, met sporadisch eens
een uitschieter tot maximaal zes weken. Maar
vermits de Langdi producten meestal worden
gebruikt als component voor de productie van
afgewerkte toestellen, kan dit planmatig wor-
den opgelost. Maar tegenover de iets langere
leveringstermijn ten opzichte van de Europese
concurrentie staat wel een opmerkelijk lagere
prijs zonder in te boeten aan kwaliteit en vol-
ledig conform de Europese regelgeving. Dit
maakt Langdi zo uitzonderlijk.”
Bear Xiong sluit af met een laatste troef van de
Langdi producten. “Onze fans kunnen aange-
past worden aan de wensen van de klant. De
EC-motor is de basis, maar voor de kleur, vorm,
mechanische onderdelen, fans, enz. heeft de
klant inspraak.”
u www.langdi.com
langdi komt naar europa
reportage
langdi group, de grootste Chinese fabri-
kant van eC fans en motoren, heeft zijn
pijlen op europa gericht. “nog maar eens
een Chinees die denkt het warm water te
hebben uitgevonden…” denken de meesten
wellicht. onterecht, want dit verhaal is an-
ders. langdi heeft zijn zet goed voorbereid
en fors geïnvesteerd om hier een succesver-
haal van te maken.
”De productielijn voor EC-motoren voldoet aan alle eisen die worden gesteld door de Europese markt.Bear Xiong, langdi
langdi europe
7 Rue du Commandant Rivière75008 Parijs, FrankrijkTel 00-33-(0)1.45.63.63.33Fax 00-33-(0)[email protected]
aircomponents
coolcomponents
isocomponents
isocomponentsiscoolcomponents
isocomponents
aircomponentsThe shop all your heatpump needs
The shop all your coldroom needs
The shop all your cooling needs
The shop all your coldroom needs
isocomponents
LISTE DE PRIX 2013-2014 ssNEW!!
Onze nieuwe catalogus en webshop zijn er!Ontdek ze vandaag nog!
Koel- en vriescellen uit voorraad
Stekkerklare units
Ruim assortiment industriedeuren
Industriepanelen en toebehoren
Modulaire rekken uit voorraad
Meer info op www.isocomponents.be
Advertentie C&C Mei.indd 1 12/04/2013 11:05:03
cool&comfort I 67
ColdKit is het vlaggenschip binnen iso-
components. Nadat het Portugese
bedrijf een tiental jaar terug werd over-
genomen door een nieuwe eigenaar, is er
zwaar geïnvesteerd in productontwikkeling
en nieuwe productielijnen om van ColdKit
een vooraanstaande fabrikant van isolatiepa-
nelen te maken.
“Om het de vakman gemakkelijker te maken,
bieden we de koelcellen van ColdKit in de
twee modellen Isark en Matrix aan”, vertelt
Filip Douchi, commercieel verantwoordelijke
bij Frigro nv. “Beide series bestaan uit modu-
laire koel- en vriescellen die zich onderschei-
den door hun vormgeving, mogelijkheden en
flexibiliteit. Hierdoor zijn ze geschikt voor tal-
loze projecten in de horeca, grootkeukens,
industrie, voedselnijverheid,... Het gamma
Isark koel- en vriescellen is onze oplossing voor
de eenvoudige temperatuurgecontroleerde
opslag. Lengte en breedte zijn vrij te kiezen
met telkens een sprong van 20 cm – de isola-
tiepanelen van ColdKit zijn beschikbaar in de
afmetingen 40, 60, 80, 100 en 120 cm – en
met hoogte 200 of 240 cm. Al dan niet met
een vloer en standaard draaideur. Alhoewel,
standaard. Dankzij het unieke geïntegreerde
hakensysteem laat de deur zich eenvoudige
vastklikken, net als de isolatiepanelen. Dit
hakensysteem bestaat uit een hoogresistente
PVC-behuizing met ingebouwd een meta-
len haak. Deze zijn anti-corrosief en garan-
deren een vlotte montage en demontage van
de koel- of vriescel. Hierdoor is deze investe-
ring voor tijdelijke koeling als huurder van een
bedrijfspand geen verloren investering! De
eigenaar verhuist? Geen probleem, de cel kan
zonder problemen meeverhuizen. Samenge-
vat, de Isark koelcellen zijn beschikbaar in twee
uitvoeringen, een basisversie voor positieve
temperaturen zonder vloer en een versie voor
negatieve temperaturen met vloer en deur-
verwarming. Door de standaardsamenstelling
kunnen deze cellen aan een bijzonder voorde-
lige prijs/kwaliteit-verhouding worden aange-
boden. Bovendien houden we alle componen-
ten op voorraad, waardoor een snelle levering
is gewaarborgd. Concreet betekent dit dat
de installateur binnen 48 uur zijn cel mogen
komen ophalen.”
De Matrix koel- en vriescellen onderscheiden
zich van Isark door hun onbeperkte modulari-
teit en is hierdoor bijzonder geschikt voor alle
toepassingen, met bijvoorbeeld specifieke
eisen qua betrouwbaarheid (biochemie, labo-
ratoria, bloedbanken) of afmetingen (reno-
vatie waarbij een koelcel in een kelder wordt
geïnstalleerd). De Matrix koel- en vriescellen
zijn, in tegenstelling tot Isark, moduleerbaar
in de drie dimensies, telkens per sprong van
20 cm. Hierdoor kan de beschikbare ruimte
optimaal worden benut. Bovendien kan de cel
ook nog eens worden opgedeeld in geschei-
den ruimtes met verschillende temperatu-
ren. Filip Douchi: “De klant beschikt over een
ruime keuze aan deuren, zoals draaideuren,
schuifdeuren, bedrijfsdeuren en pendeldeu-
ren, al dan niet met een venster, strippengor-
dijn, beschermplaat, enz. De modulaire wand-
en dakpanelen worden, net zoals bij de Isark,
www.isocomponents.be by frigro
reportage
met www.isocomponents.be opent de koel-
technische groothandel frigro nv uit moorse-
le nieuwe online applicaties voor de koeltech-
nische sector. op de rijk gedocumenteerde
website vindt de vakman alles wat hij nodig
heeft voor zijn projecten waar er vraag is naar
permanente of tijdelijke geconditioneerde
koelopslag. maar de website doet nog meer.
Hij plaatst frigro nv op de kaart als totaal-
aanbieder van het volledige productengamma
dat bij een temperatuurgecontroleerde opslag
komt kijken: cellen, panelen, koelgroepen,
vloeren, deuren, rekken, enz.
”De ColdKit series Isark en Matrix bestaan uit modulaire koel- en vriescellen die zich onderscheiden door hun vormgeving, mogelijkheden en flexibiliteit. Filip Douchi, commercieel verantwoordelijke bij Frigro nv
isocomponents
68 I cool&comfort
panelen, zoals het type, het ontwerp, de kleur
en de vorm. De standaard isolatiediktes zijn 60,
80, 125, 150, 175 en 200 mm. De lengte vari-
eert van 2 tot 13,5 m, maar dit kan zelfs ver-
lengd worden tot 18 m. Dit kan het geval zijn
wanneer de industriepanelen worden gebruikt
voor de buitenaankleding van een gebouw. Een
bouwvallig pand een nieuwe look geven waarin
je het bedrijfskleur wil integreren? Geen pro-
bleem, de industriepanelen zijn verkrijgbaar in
de meest gebruikte RAL-kleuren.
Nog een andere productgroep zijn de deu-
ren van Portiso, een fabrikant die tot dezelfde
groep als ColdKit behoort. Standaard worden
de deuren in wit geleverd, maar elke RAL-kleur
is op bestelling mogelijk. Een greep uit het uit-
gebreide Portiso aanbod: commerciële draai-
deuren voor positieve (koeltoepassing 60 mm)
en negatieve temperaturen (koeltoepassing
120 mm), industriële draaideuren (koeltoepas-
sing 85 en 120 mm en vriestunnel 150 mm),
schuifdeuren in commerciële uitvoering (voor
bewaartoepassingen 85 mm en voor diepvries
120 mm), industriële schuifdeuren (koeltoe-
passing 85 mm, diepvries 120 mm, vriestun-
nel 150 mm), pendeldeuren (met 40 mm PUR
maar ook beschikbaar in 15 mm polyethyleen
voor bijzonder intensief gebruik), bedrijfsdeu-
ren (40 mm). Alle specificaties en mogelijke
accessoires voor deze deuren zijn terug te vin-
den op www.isocomponents.be.
Geen goedwerkende koel- of vriescel zon-
der een performante koelgroep. Om het de
installateur gemakkelijk te maken, biedt Frigro
stekkerklare monoblock units van Zanotti aan
voor zowel kleine cellen als industriële projec-
ten. “De koelgroepen zijn van het zadeltype”,
legt Filip Douchi uit. “Het binnen- en buiten-
deel vormen één stuk. Dit betekent dus dat er
bij de installatie geen koeltechnische hande-
lingen nodig zijn, want de monoblock is voor-
gevuld met koelmiddel. Hoe eenvoudiger de
installatie, hoe kleiner de kans op fouten of een
slechte werking. Het gamma is opgesplitst in
units voor koelcellen (-5 tot +5°C) en vriescel-
len (-18 tot -25°C). Aansluiting voor deurcon-
tact en deurrandverwarming zijn voorzien.”
uitgevoerd met PUR die onder hoge druk tus-
sen de twee staalplaten wordt geïnjecteerd.
De panelen worden in vier diktes aangebo-
den; 60, 85, 105 en 150 mm. Samen met de
koeltechnische installateur zullen we de meest
geschikte panelen selecteren in functie van
de toepassing. Welke parameters hierbij een
rol spelen? Betreft het positieve of negatieve
temperaturen en hoe zit het met het vasthou-
den van de temperatuur indien de koelgroep
uitvalt. Bij laboratoriumproeven mag de inge-
stelde temperatuur soms maar met 1°C afwij-
ken. Hoe dikker de isolatie, hoe langer de tem-
peratuur wordt vastgehouden en dus krijgt
de installateur dan ook meer tijd om de koel-
groep te herstellen of te vervangen. De vloe-
ren in de Matrix-cellen kunnen worden ver-
stevigd met een CTBX-watervast verlijmde
multiplex van 10 mm, standaard bekleed met
een antislip inoxbekleding en verlijming van
een extra gegalvaniseerde staalplaat tussen
de CTBX-plaat en de vloerisolatie. Deze ver-
stevigde vloeren worden onder meer geplaatst
waar de paletten rechtstreeks in de koelcel
worden gereden. Matrix wordt ook bijzonder
gegeerd doordat je kamers kan aanbouwen,
en dit voor de diktes 60 en 105 mm.”
Tot zover de koel- en vriescellen van ColdKit.
Een derde productgroep op www.isocompo-
nents.be zijn de industriepanelen. Deze panelen
worden voornamelijk gebruikt waar maatwerk
de belangrijkste factor vormt. De klant beschikt
over een absolute vrijheid bij de keuze van de
Een cel is maar volledig als er een optimaal
gebruik wordt gemaakt van de geconditio-
neerde ruimte. Dit bereik je met een aange-
past rekkensysteem. Frigro verdeelt het modu-
laire rekwerk van Coolblok voor een flexibele
en hygiënische opslagmogelijkheid. De rekken
onderscheiden zich o.m. door de ruimtebespa-
rende oplossingen, eenvoudig monteerbaar
(zonder gereedschap) en onderhoudsvrien-
delijk. De staanders en rekken zijn gemaakt
uit geanodiseerd aluminium en de legbor-
den uit polyethyleen kunststof. Ze zijn con-
form de HACCP- en de NF-norm. Afhanke-
lijk van het model, zijn er dieptes van 370,
385, 470 en 560 mm leverbaar. Voor optimaal
gebruiksgemak kunnen er wielen onder de
rekken worden geplaatst. “Op onze website
is er een rekkenconfigurator voor onze Cool-
blok rekkensystemen beschikbaar”, besluit
Filip Douchi. “De installateur voert de binnen-
afmetingen van de cel in en kan een oplossing
uitwerken die optimaal aansluit bij de wen-
sen van de eindgebruiker. Het is een service
die sterk wordt gewaardeerd. De klant gaat
akkoord met het voorstel van de installateur?
Prima, de tekening wordt automatisch ver-
taald in een bestellijst. Is de installateur inge-
logd, dan krijgt hij ook meteen zijn nettoprij-
zen. Gemakkelijker kan toch niet?”
Volledigheidshalve geven we ook nog mee dat
je op www.isocomponents.be ook nog terecht
kan voor stekkerklare koelmeubelen voor pro-
fessioneel gebruik in de voedingssector.
u www.isocomponents.be
reportage
”Standaard worden de deuren van Portiso in wit geleverd, maar elke RAL-kleur is op bestelling mogelijk. Filip Douchi, commercieel verantwoordelijke bij Frigro nv
E C O Q U A L I T YSILENCE SAFETY SUSTAINABILITYSolutions for energy e�ciency and savings
ECOQUALITY/OFFICINE MARIO DORIN Spa, Florence (Italy)www.dorin.com - [email protected]
4041 Herstal Rue Haute Claire 18 T 04 361 28 81 F 04 361 28 84 e-mail: [email protected]
1930 Zaventem Lozenberg 12 T 02 216 55 00 F 02 242 06 37 e-mail:[email protected]
8200 Bruges Lege Weg 182 T 050 31 91 57 F 050 32 02 26 e-mail:[email protected]
9810 Eke-Nazareth Begoniastraat 25 T 09 321 06 40 F 09 321 06 41 e-mail:[email protected]
3530 Houthalen Europark 1019 T 011 26 16 54 F 011 21 06 55 e-mail: [email protected]
HI Range - Inverter
CD Range -CO trans-critical2
-ringthe widest frequency range available in the market (20Hz – 90Hz). These compressors are silent and smooth in operation throughout the entire frequency span, featuring also utmost COP levels.Above all, inverter use calls for consistent reduction of energy con-sumption, sound emissions, running cost, thus providing contributing toheavily lower the system carbon footprint.
CD compressors are designed for CO2 trans-critical applications andrepresent the most technology advanced refrigeration compressor range available in the market. Its innovative design is based on a speci-
internal pressure drops and thermal loads; advanced engineering is al-lowing high technology solutions implementation into a production-
Utmost reliability and best-in-class COPs: these are the guidelines generating the CD range, the ideal solution for environmentally con-scious applications.In fact, CO2 has a negligible GWP (Global Warming Potential) and this leads to consistent reduction of the system direct carbon footprint. In many applications, CO2 also features extremely lower running costs therefore granting a large reduction of system un-direct carbon foo-tprint.
*In het Engels: Total cost of ownership of TCO. Wordt
ook genoemd: kost van de levenscyclus, eigendoms-
kost of nog algemene kost.
**Volgens de norm Eurovent.
¢ www.heatcrafteurope.com
Vandaag zijn er tal van supermarkten en
voedingsmiddelenindustrieën die het
hoofd moeten bieden aan het probleem van de
plaatsinname. Bovendien verplicht de reductie
van de volumes koelvloeistoffen, deels te wijten
aan hun kosten en deels aan hun impact op het
broeikaseffect, de gebruikers om hun koelinstal-
laties zo min mogelijk te vullen met vloeistoffen.
De laatste telg van het aanbod luchtconden-
sators, de lijn MXW, werd ontwikkeld rond
drie spillen:
de totale eigendomskost
De totale eigendomskost*, vertaald door “
Total cost of ownership” in het Engels, is de
“som van de kosten van een product tijdens
zijn hele levensduur”, vanaf het ontwerp tot
de ontmanteling ervan.
De installatiekosten worden in de hand gehou-
den door het gebruik van batterijen met micro-
kanalen die borg staan voor een beduidende
reductie van de totale inhoud koelmiddel, tot
-30%. Bovendien maakt het modulair ontwerp
het mogelijk de modules op een onafhanke-
lijke manier aan te sluiten, met het oog op een
autonome regeling van de uitstoot van com-
pressiecentrales. Op die manier kan de gebrui-
ker beschikken over een enkele condensator en
zijn de tijden voor de installatie en de inbedrijf-
stelling beperkt.
Een werkelijk optimaal energieverbruik en
de energiekosten blijven de belangrijkste uit-
gavenposten bij de berekening van de totale
eigendomskosten. De hoge prestatiedichtheid
verbonden met een laag luchtverlies van de
batterijen met microkanalen en een beperkte
diepte (minder dan 30 mm), maken het moge-
lijk het elektrisch verbruik van de motorventi-
lators van de condensator beduidend te beper-
ken. De gebruiker kan tot 30% besparen op
de jaarlijkse energierekening van de ventila-
tors van de condensator, ten opzichte van het
gebruik van de traditionele technologie met
batterijen voorzien van buizen en vleugels.
Verminderde kosten voor reparaties en onder-
houd. Naast het gebruik van een enkel materi-
aal, aluminium, en daardoor een grotere weer-
stand tegen galvanische corrosie, worden de
batterijen in een enkele handeling gesoldeerd,
zodat het risico van lekken beduidend vermin-
dert. Bovendien is elke V-module opgebouwd
uit twee batterijen die vlot uitgenomen en ver-
vangen kunnen worden. Een andere troef van
de technologie met microkanalen is de grote
mechanische weerstand van de wisselaar die
borg staat voor een makkelijker onderhoud,
omdat een hogedrukreiniger gebruikt kan
worden.
een nieuwe innoverende condensator van Heatcraft
onder het handelsmerk friga-BoHn
stelt HeatCraft een nieuwe lijn
voor in het aanbod luchtcondensa-
tors: Het comfort van een product
dat kracht combineert met compact-
heid, voor een perfect evenwicht
van de prestaties!
n Geval van een klassieke koelinstallatie in een supermarkt: de positieve en negatieve uitstoot van de compressiecentrale zijn verbonden met een enkele condensator, opgesteld op het dak.
Het geHeim zit van binnen: onovertroffen innovaties
Lager energieverbruikDe LG Multi V III is een van de meest energiezuinige klimaat-systemen op de markt met een gemiddelde COP van 4,6.
Effectief designHet innovatieve Cyclone Sub-Cool Circuit vermindert het weerstandsverlies significant waardoor tegelijkertijd een leidinglengte van 1 km en een hoogteverschil van 110 m overbrugt kunnen worden.
Efficiënt ruimtegebruikDe compacte Multi V III buiten-delen kunnen maximaal tot 50% installatieruimte winst opleveren.
Vorig jaar introduceerde LG de Hydro Kit mid temperature (tot 50°C), een milieuvriendelijke HVAC-unit die airconditioning, vloer-
verwarming, radiatorverwarming en warmwatervoorziening voor sanitair combineert. Dit jaar is daar de Hydro kit tot 80°C bijge-
komen. Met de Hydro Kit speelt LG in op de stijgende vraag naar centrale oplossingen.
”Dankzij innovatieve technologieën, zoals het warmteterugwinning-systeem, maakt de Hydro Kit het mogelijk om tege-lijkertijd ons energiever-bruik te verlagen en het milieu te beschermenrichard de waal, Hoofd van lg electronics air Conditioning & energy solutions Benelux
De Hydro Kit beheert de toevoer van warm
water voor sanitair en vloerverwarming
doeltreffender dan een conventioneel verwar-
mingssysteem en verbruikt hierbij aanzien-
lijk minder energie. Dankzij de geavanceerde
pomptechnologie en een innovatieve com-
pressor kan de Hydro Kit tot wel 77% ener-
gie besparen. Het systeem helpt hierdoor het
milieu te beschermen dankzij een CO2-uitstoot
die 51% lager is dan bij een conventioneel ver-
warmingssysteem. De Hydro Kit kan verbon-
den worden met de verschillende LG Multi V
systemen zoals Multi V Plus, Sync of Water
die respectievelijk lucht, water en grondbron-
nen gebruiken om een groen, milieuvriende-
lijk systeem te creëren. Vanwege het efficiënte
energieverbruik werd de nieuwe Hydro Kit van
LG door Next Energy onderscheiden als ‘Per-
corso Efficienza & Innovazione’-product (Effi-
ciëntie- en Innovatietraject).
Het systeem is uitgerust met de inverter- en
‘two-stage’-compressortechnologie van LG.
Zelfs wanneer de buitentemperatuur daalt
tot -15°C, behoudt de Hydro Kit 100% van
zijn verwarmingscapaciteit en een warmwa-
tertemperatuur van maximaal 80°C. Hier-
door behaalt het systeem van LG een COP
die meer dan 4 keer zo hoog is als die van een
gewoon verwarmingssysteem. Bovendien kan
de Hydro Kit tot 15% extra energie besparen
door warmte te halen uit de omgevingslucht
en die hulpbron te gebruiken om een gebouw
te verwarmen of water te verwarmen voor
huishoudelijk gebruik.
milieuvriendelijke en efficiënte Hydro kit van lg
Het geHeim zit van binnen: onovertroffen innovaties
Lager energieverbruikDe LG Multi V III is een van de meest energiezuinige klimaat-systemen op de markt met een gemiddelde COP van 4,6.
Effectief designHet innovatieve Cyclone Sub-Cool Circuit vermindert het weerstandsverlies significant waardoor tegelijkertijd een leidinglengte van 1 km en een hoogteverschil van 110 m overbrugt kunnen worden.
Efficiënt ruimtegebruikDe compacte Multi V III buiten-delen kunnen maximaal tot 50% installatieruimte winst opleveren.
daikins eerste hybride warmtepompsysteem combineert twee beproefde technolo-
gieën: de lucht-water warmtepomp en de gascondensatieketel. samen ontstaat een
uiterst energiezuinig en kosteneffectief verwarmings- en warmwatersysteem dat
ideaal is als vervanging van een bestaande gasboiler. met deze hybride warmtepomp
onderstreept daikin zijn ambitie om een vooraanstaande plaats op de europese ver-
warmingsmarkt te veroveren.
eerste hybride warmtepomp van daikin
FFQ50C+RXS50K=A+/A+
Deze unieke volledig vlakke cassette is een opmerkelijke combinatie van design en technisch meesterschap met een elegante afwerking in wit of zilver en wit. Deze stijlvolle en toch onopvallende cassette kan volledig vlak in plafondmodules worden geïntegreerd en past perfect in het plafond zelf. Dankzij het gecombineerde gebruik van vloer- en aanwezigheidssensoren kunnen een ongeëvenaarde e� ciëntie en comfort worden geleverd. Meer info : 0800 840 22 ou www.daikin.be
& Technologie
in een
Design
“Een perfect design in combinatie met energiebesparing.
Dat stemt tot nadenken“
Fully Flat_BtoB_FR_NL.indd 1 22/03/2013 08:08:56
FFQ50C+RXS50K=A+/A+
Deze unieke volledig vlakke cassette is een opmerkelijke combinatie van design en technisch meesterschap met een elegante afwerking in wit of zilver en wit. Deze stijlvolle en toch onopvallende cassette kan volledig vlak in plafondmodules worden geïntegreerd en past perfect in het plafond zelf. Dankzij het gecombineerde gebruik van vloer- en aanwezigheidssensoren kunnen een ongeëvenaarde e� ciëntie en comfort worden geleverd. Meer info : 0800 840 22 ou www.daikin.be
& Technologie
in een
Design
“Een perfect design in combinatie met energiebesparing.
Dat stemt tot nadenken“
Fully Flat_BtoB_FR_NL.indd 1 22/03/2013 08:08:56
FFQ50C+RXS50K=A+/A+
Deze unieke volledig vlakke cassette is een opmerkelijke combinatie van design en technisch meesterschap met een elegante afwerking in wit of zilver en wit. Deze stijlvolle en toch onopvallende cassette kan volledig vlak in plafondmodules worden geïntegreerd en past perfect in het plafond zelf. Dankzij het gecombineerde gebruik van vloer- en aanwezigheidssensoren kunnen een ongeëvenaarde e� ciëntie en comfort worden geleverd. Meer info : 0800 840 22 ou www.daikin.be
& Technologie
in een
Design
“Een perfect design in combinatie met energiebesparing.
Dat stemt tot nadenken“
Fully Flat_BtoB_FR_NL.indd 1 22/03/2013 08:08:56
Ontworpen voor de toekomst!
Binnen Europa raakt de huidige energie-efficiëntie bepaling achterhaald. De nieuwe
Europese Eco Design Directive (ErP) heeft als doelstelling om de zorg voor het milieu
te integreren in het productontwerp. Toshiba producten worden zodanig ontworpen dat
een eventuele impact op de omgeving en het milieu minimaal is. Deze filosofie betreft
de gebruikte materialen, maar – belangrijker nog – het energieverbruik van de Toshiba
producten. Welke methode ook gebruikt is om de prestaties te meten, Toshiba is
• Modulaire structuur met uitneembare legvlakken• Vaste rekken of mobiele rekwagens • Voedingsgeschikte materialen (NF • NSF)• Eenvoudige montage zonder gereedschap• 100% toegankelijk langs beide zijden• Voor koel- en vriescel, keuken & droge berging• Vervaardigd in Europa• SAME-DAY DISPATCH !
Surf naar www.rackline.eu en in slechts enkele -eenvoudige- stappen maakt u een volledige offerte, met schets en documentatie, voor uw klant of berekent u uw aankoopprijs bij Fermod.
Exclusief voor installateurs !
Fermod is ook uw partner voor: koel- en barmeubelbeslag, dichtingen, strokengordijnen (vast & schuivend ; T°+/T°-), schuifrailsystemen en onderdelen
ECOCLIMA n.v. importeert en levert de airconditioners van Sanyo en Panasonic aan verdelers en installateurs in België en Luxemburg.Neem vandaag nog contact met ons op en maak meteen kennis met onze zeer interessante introductievoorwaarden !
www.ecoclima.be
ECOCLIMA
ECOCLIMA n.v./ s.a.
cool&comfort I 87
new products Q
BenviteC introduCeert luCHtkanalen voor Buiten met
20 jaar garantie
Sinds de integratie van Themosystems in de Benvitec Holding,
worden de Forair P3 luchtkanalen verdeeld door BIS nv. Naast
verdeler van het volledige gamma Forair luchtkanalen is BIS nv
ook gespecialiseerd in brandbeveiliging (sprinklerinstallaties,
brandhaspels, binnen hydranten en buitenhydranten). Tege-
moetkomend aan de noden van de installateurs van ventila-
tie- en verwarmingssystemen, wordt nu ook uitgepakt met het
nieuwe producttype OTD (outdoor). De OTD 30 en 50 luchtka-
nalen zijn speciaal ontwikkeld voor buitentoepassingen en bie-
den tal van voordelen tegenover traditioneel verzinkte kanalen.
Het Forair OTD gamma weerstaat aan alle weeromstandighe-
den zonder in te boeten aan levensduur. Hierdoor kunnen ze
worden aangeboden met 20 jaar fabrieksgarantie. Deze alu-
minium voorgeïsoleerde luchtkanalen zijn beschikbaar met 30
en 50mm isolatiedikte en dus energiebesparend voor de eind-
klant. Zoals alle luchtkanalen uit het Forair gamma zijn ze licht,
luchtdicht, makkelijk te transporteren, makkelijk te installeren
en hebben ze goede hygiënische en akoestische eigenschappen.
Het outdoor gamma is beschikbaar tot een grootte van 2.400
x 2.400mm doorsnede en er zijn uitvoeringen geschikt tot een
Soms worden deze schijnfabricaten ook met de verwarrende term “personal branding” (personalisatie)
bedacht.
Dit is dus ook een van de paradoxale nevenverschijnselen van de globalisering en de dubbele economi-
sche crisis: polarisering tussen hoge budgetten met quasi-maatwerk en sterke klantgerichtheid enerzijds
en prijsgevoelige internetshopping met lage toegevoegde waarde anderzijds.
Keren we terug naar de lessen van de marketing: wat is duur? Waarmee vergelijk je?
Nemen we 2 gastronormkasten: één van 3500 € en één van 1500 €. De levensduur van de eerste is 20 jaar,
van de tweede 8 jaar, de onderhoudskost is ook verschillend. Let op, dit is een reëel voorbeeld:
20 jaar x 175 € afschrijving/jaar (3500 €/20 jaar) zwaardere investering, duurder meubel?
+ 20 x 12 € onderhoudskost / jaar
Totaal: 195 € /jaar : goedkope gastronormkast
Tegenover:
8 jaar x 188 € afschrijving/jaar (€1500 €/8 jaar)
+ 8 x 60 € onderhoudskost / jaar
Totaal: 248 € /jaar dure gastronormkast: 25% duurder dan de “dure” kast
We zouden ons soms kunnen afvragen of het eerste toestel nog past in de huidige vluchtige wegwerpcul-
tuur, met sterke focus op de (aankoop) prijs, niet of minder op de gebruiks- en verbruiksprijs?
Echter, in de nabije toekomst zal, met name voor investeringsgoederen, het thema duurzaamheid meer
en meer spelen, zowel in de context van milieubehoud als in economisch oogpunt: bovenstaand simpel
voorbeeld toont aan dat wat meer investeren in de toekomst goedkoper is op termijn.
Original Branding: Rots in de branding? door Noël Steen
90 I cool&comfort
“De wereld is één dorp gewor-den”, horen we vaak zeg-gen over de globalisering.
En toch.... hoe meer (economische en communicatie - ) globalisering, hoe meer de tendens naar benadrukken van eigen roots, cultuur, nationaliteit,....Er is als het ware een spanningsveld tus-sen de zoektocht naar vernieuwing en ver-ruiming en het comfortabele behoud van het bekende. Zo zoekt men ook naar gekende en bekende merken, waar men op kan reke-nen. Deze merken zitten in het hoofd van de eindgebruiker, het wordt een automa-tisme, dit noemt men merkenidentiteit. Deze merken hebben ook een imago, ze doen denken bijvoorbeeld aan techni-sche kwaliteit, bijvoorbeeld aan betrouw-baarheid, of specialisme, bijvoorbeeld aan scherpe prijzen of bijvoorbeeld aan een gemiddelde prijs/kwaliteit – verhouding.Deze merken moeten ook hun belofte houden en doen wat verwacht wordt van het product, dit is de basisdefinitie van kwaliteit. Deze merkintegriteit is belang-rijk, het niet houden van de beloofde kwa-liteit wordt dubbel afgestraft, met name bij het hogere segment, met hogere ver-wachting.