0313: Edict van Milaan (godsdienstvrijheid Rome) 0476: Val van
het West-Romeinse Rijk 0528-0534: codificatie Corpus Iuris Civilis
0622: Mohammed naar Mekka 0800: Keizerskroning Karel de Grote 0843:
Verdrag van Verdun 0891: Slag bij Leuven (Furie van de Noormannen)
1073-1085: Gregoriaanse hervorming (onderdeel Investituurstrijd)
1075: Dictatus Papae 1088 : Bologna 1096-1291: De kruistochten
1100: Herontdekking Corpus Iuris Civilis 1140 : Decretum Gratiani
1215: Magna Charta 1234 : decretalen van paus Gregorius IX 1302:
Guldensporenslag 1314: Filips IV de Schone sterft Lodewijk X (zoon)
bestijgt de troon 1316: Lodewijk X sterft Filips V de Lange (broer)
volgt hem op 1317: Filips V verdedigt de Salische wet t.o.v. de
Staten-vergadering 1322: Filips V sterft Karel IV de Schone (broer)
volgt hem op 1328: Karel IV sterft 3 kroon pretendenten: Filips
(schoonzoon Lodwijk X) Eduard III van Engeland (kleinzoon via
dochter van Filips IV) *Filips* (neefje van Filips IV) Filips VI
van Valois koning van Frankrijk De kandidatuur van Eduard III leidt
vervolgens tot de Honderjarige oorlog 1337-1453: Honderdjarige
Oorlog 1356: Blijde Intrede 1422: Karel VII koning, maar enkel
feitelijk gezag over klein deel roi de bourges
1429: Bevrijding van Orlans (100j oorlog) met Jeanne DArc 1435:
Vrede van Atrecht: Filips de Goede (Bourgondir) en Karel VII
verzoenen zich Geleidelijk aan herovert Karel VII daarna Frankrijk
1438: Pragmatieke Sanctie van Bourges Gallicaanse Kerk, onder gezag
Koning 1439: Koning van Frankrijk mag belastingen heffen zonder
toestemming (uitz Languedoc) 1439: Vergadering Staten-Generaal
Orlans Problematiek van een vrede met Engeland 1439-1448: Staand
beroepsleger in Frankrijk mbv 3 ordonnanties 1440: Adel in
Frankrijk revolteert 1450: Boekdrukkunst 1453: Einde Honderjarige
oorlog 1453: Inname van Constantinopel (val van het Oost-Romeinse
Rijk) Eed bij de fazanten: plan voor herovering Constantinopel,
maar nooit verwezenlijkt (1454) 1454: Ordonnantie van
Montils-Les-Tours Optekening plaatselijke costumen 1456: Karel VII
krijgt af te rekenen met intriges van zijn zoon Lodewijk XI 1461:
Karel VII sterft Lodewijk XI volgt hem op grondlegger Franse
eenheidsstaat voorloper absolute monarchie 1468: Vergadering
Staten-Generaal verbod aan koning zich te ontdoen van Normandi
1469-1527: Niccol Macchiavelli Il Principe staatsbelang primeert op
moraal Resultaat is wat telt Absolutisme 1477: Bourgondische Hertog
Karel de stoute sterft Lodewijk XI gebruikt dit machtsvacum om meer
gebied in te palmen Enkel Bretagne, Navarra en Savoye blijven
buiten zijn greep 1484: Dood van Lodewijk XI Regentschap tijdens
minderjarigheid Karel VIII Staten-Generaal 1492: Ontdekking van
Amerika 1497: Vastlegging van procedure (Frankrijk) 1515: Frans I
bestijgt de troon (van Frankrijk) Verstevigt het koningschap
1515: Troonsbestijging Karel V 1516: Concordaat van Bologna
tussen paus Leo X en Frans I Frans I verkrijgt het recht kerkelijke
ambten toe te kennen 1517: 95 stellingen Maarten Luther 1529:
Belegering van Wenen (Sleiman de Grote) 1530-1596: Jean-Bodin Les
six livres de la Rpublique soevereiniteit is absolute en eeuwige
macht van een republiek Politieke focus op macht ipv Wetten
Absolutisme 1531: Creatie 3 collaterale raden Nederlanden (Karel
V): Raad van Financin Geheime Raad Raad van State
1534: Anglicaanse kerk (Hendrik VIII) 1537: Gent weigert
belastingen te betalen Karel V komt tussen (stroppendragers) 1539:
augustus ordonnantie ter invoering van de inquisitoriale procedure,
verplichting van pastoor doopregister bij te houden en ter
verplichting van het gebruik van de Langage maternel franois in
alle officile akten (Frankrijk) 1545: Begin concilie van Trente
(contrareformatie) 1549: Bevestiging Brabantse Blijde inkomst
(Filips II) 1549: Pragmatieke Sanctie Sluit lokaal erfrecht uit
Filips II zal aanvaard moeten worden als nieuwe koning in ruil voor
erkenning constituties 1555: Godsdienstvrede van Augsburg 1555:
Troonsbestijging Filips II 1558: Staten-Generaal staat 9-jarige
bede van 800000 pond per jaar toe 1559: Pauselijk Bul: Super
Universas 3 nieuwe aartsbisdommen (Mechelen, Kamerijk, Utrecht)
Koning kandidaten voorstellen bischopsambt Academische graad
vereist Kregen een abt Verzet bij adel (niet gekwalificeerd,
verlies macht, verlies inkomsten) 1559: Staten-Generaal: Verzoek
tot terugtrekking Spaanse troepen en participatie hoge adel 1559:
Vrede van Le Cateau-Cambrsis (Filips II wint oorlog met Frankrijk)
1560: Karel IX bestijgt de troon (Frankrijk)
1561: Granvelle aartsbisschop van Mechelen Verzet van prins van
Oranje, graaf van Egmont, graaf van Hoorn 1562: januari hervormden
mogen in priv-huizen geloof belijden (Frankrijk) 1562: na januari
hertog van Guise vermoordt 70tal hervormden begin
godsdienstoorlogen tussen katholieken en Hugenoten 1563: Edict van
Amboise (tijdelijke einde godsdienstoorlog Frankrijk) beperkte
tolerantie Hugenoten 1564: edellieden-raadsheren winnen het pleit
van Granvelle 1565: Brieven uit het bos van Segovia (Filips II aan
Egmont wijst hervormingen Raad van State, terugtrekking Inquisitie
en verzachting van plakkaten inzake godsdienst af) 1565: Verbond
der Edelen (lagere adelse reactie op Brieven uit het bos) Schorsing
der plakkaten & bijeenroeping Staten-Generaal 1566:
Smeekschrift aan Margaretha van Parma 1566: xBeeldenstorm 1567:
Hertog van Alva volgt Margaretha af na schande van de Beeldenstorm
1567: Oprichting Raad van Beroerten = Bloedraad (o.a. Hoorn en
Egmont terechtgesteld) 1567: Vijandelijkheden Hugenoten vs
Katholieken laaien weer op 1568: Vrede van Longjumeau Herstelling
bepalingen van Edict van Amboise MAAR VOORAL TIJD OM TE
HERGROEPEREN Enkele maanden later terug van dat 1568: Willem van
Oranje verslaat Spaanse troepen bij de Slag bij Heiligerlee
(definitieve doorbraak 80-jarige oorlog) 1569: Poging tot
recurrente belastingen Alva 1570: Versteviging unificatie &
centralisatie door ordonnanties straf- en strafprocesrecht Alva
1570: Vrede van Saint-Germain Hugenoten verkrijgen het recht
godsdienst openlijk te belijden Krijgen ook enkele versterkte
steden ter hunner bescherming 1571: Slag bij Lepanto Zeeslag ter
hoogte van Griekenland Christenen vs Islam, Christenen winnen 1572
juli: eerste vrije statenvergadering Willem van Oranje Stadhouder
van Holland 1572 na juli: inname van Bergen (Lodewijk van Nassau)
1572 na juli: inname van Mechelen (Willem van Oranje) 1572 na juli:
xPlundering van Mechelen
1572: Verzoening Hugenoten en Katholieken door huwelijk zuster
koning en de latere Hendrik IV (protestants) Parijse Bloedbruiloft
of Bartholomeus nacht 20000 Hugenoten komen om Provinces de lUnion
Hugenoten verenigen zich in het Zuiden Goed nieuws voor Filips II:
Hugenoten kunnen Nederlanden niet meer ter hulp komen 1574:
Requessens (opvolger Alva): Generaal Pardon voor opstandelingen die
afzien van verdere strijd 1576 a: overlijden Requessens 1576 a:
xBijeenroeping Staten-Generaal door Staten van Brabant 1576
x4november: Spaanse furie in Antwerpen 1576 x8 november:
Pacificatie van Gent 1577: Landvoogd Don Juan van Oostenrijk tekent
Eeuwig Edict tekent Pacificatie van Gent Generaal Pardon
terugtrekking Spaanse soldaten godsdienstvrijheid privileges
geerbiedigd wordt erkend als landvoogd (Unie van Brussel) 1577:
xInname citadel van Namen (verbreking Eeuwig Edict) 1578: Dood van
Don Juan Farnese (hertog van Parma) 1579 a: Unie van Atrecht
(januari) (Staten van Artois Henegouwen) behoud Rooms-Katholicisme
gehoorzaamheid aan de Koning Uitvoering Pacificatie 1579 b: Unie
van Utrecht (Gelderland, Zeeland, Holland, Utrecht, Ommelanden,
steden Brabant & Vlaanderen 1579: verplichting pastoor
huwelijksregister bij te houden (Frankrijk) 1580 : x 29 September
verdrag met de Hertog van Anjou (Staten) Anjou verdediger vrijheden
der Nederlanden gehoorzaamheid aan Filips II wordt opgezegd 1580:
Vogelvrijverklaring Willem van Oranje Apologie ou dfense de
tresillustre prince Guillaume par la grace de Dieu prince DOrange
1581: 22 juli Plakkaat van Verlatinge 1582: Corpus Iuris Canonici
1582: Gregoriaanse Kalender (Gregorius XIII) 1585: Achtste
godsdienstoorlog Frankrijk 1585: Val van Antwerpen 1588: Republiek
der Nederlanden
1589: Hendrik III sterft Enige legitieme opvolger Hendrik IV
(aanvoerder der Hugenoten) Ligue (Katholieken in het Noorden; steun
Filips II) Provinces de lUnion 1590: Farnese (militair genie)
teruggeroepen voor godsdienstoorlog in Frankrijk 1593: Hendrik IV
bekeert zich tot het Katholicisme Paris vaut bien une messe 1594:
Hendrik IV (bon roy Henri) wordt Koning gezalfd in Chartres Herstel
macht van de vorst (onvoorwaardelijke trouw adel) 1598: Edict van
Nantes Godsdienstvrijheid in belangrijke mate voor de Fransen 1598:
Jacobus I (Schotland) The True Law of Free Monarchies Versterking
koninklijke macht (regeerde later dan ook meerdere keren zonder
parlement) 1599: Parlement van Frankrijk weigert Edict van Nantes
te registreren Hendrik IV: mijn macht komt van God 1641: (of toch
kort voor 1642) Kardinaal de Richelieu Testament politique
vorstelijke macht komt van God 1603: Elizabeth I (dynastie Tudors)
sterft (Engeland) Jacobus VI (dynastie Stuarts) van Schotland volgt
haar op als Jacobus I Personele Unie kroon van Schotland en
Engeland 1605: Gunpowder Complot (Katholieke poging parlement
Westminster op te blazen) Streng optreden Jacobus I tegen
Katholieken (doch ook tegen Puriteinen May Flower) 1610: Moord op
Hendrik IV Opgevolgd door Lodewijk XIII de rechtvaardige Bijgestaan
door: Kardinaal de Richelieu Kardinaal Mazarin 1614-1615: Laatste
bijeenroepingen Staten-Generaal voor de Franse Revolutie 1611: King
James Version Engelse vertaling bijbel 1625: Jacobus I sterft
(tijdens oorlog met Spanje) Karel I volgt hem op en trouwt wat
later (geheim) met katholieke roept eerste parlement bij een krijgt
echter slechts een beperkte heffing voor 1j ellenlange grievenlijst
voorgelegd + eis strikte toepassing anti-katholieke wetten
ontbinding parlement vernederende mislukking Engelse vloot bij
Cadiz 1626: Karel I roept tweede parlement samen wederom verzet +
beschuldigingen aan gunsteling van de koning ontbinding Parlement
1627: Ondanks geldnood Karel I oorlog met Frankrijk illegale
heffingen verliest toch
1628: Karel I roept derde parlement samen Beperkte financile
bijdrage in ruil voor Petition of Right 1628: Petition of Right
(Engeland) (Idee van Sir Edward Coke) Beperking Koninklijke macht
1629: Karel I ontbindt het derde parlement tot 1640 Vrede met
Frankrijk (geldnood verlichten) Ship-Money (illegale
heffingsuitbreiding) 1630: Vrede tussen Engeland en Spanje
(geldnood Karel I) 1638: Karel I Book of common Prayer poging
Anglicanisme op te dringen aan Schotland Nationaal verbond
(Schotland) Invasie Engeland door schotse troepen 1640: Short
Parliament (13 april- 5 mei) 1640: x Long Parliament (3 november)
1640-1651: Ballingschap Thomas Hobbes in Frankrijk 1642:
tegenstelling Long Parliament (Oliver Cromwell) Karel I
Burgeroorlog (overwinningen parlementarirs) 1643: dood van Lodewijk
XIII Lodewijk XIV neemt zijn plek in (Zonnekoning) Brengt
Centralisatie tot absoluut hoogtepunt 1645: Dood van Hugo Grotius
in natuurrecht algemene grondslag Volkenrecht 1648: Vrede van
Mnster en Osnabrck = Verdragen van Westfalen (einde 30- en
80-jarige oorlog) 1649: Karel I in het openbaar terechtgesteld
Republiek Engeland 1651: Thomas Hobbes Leviathan or the Matter,
Forme & Power of a Common-Wealth ecclesiasticall and civil
Natuurtoestand = allen tegen allen Oplossing: Sociaal contract
Afstand soevereiniteit ten voordele van een Leviathan (zijn wil is
wet) 1659: Vrede van de Pyreneen Einde Spaans-Frans conflict (sinds
30-jarige oorlog) Einde grote rol van Spanje 1660: Restoration
Regime van Cromwell opgevolgd door Stuart-dynastie Karel II
bestijgt de troon 1660-1661: Act of Navigation naar aanleiding van
tegengestelde handelsbelangen Nederland Engeland
1661: Kardinaal Mazarin legt het loodje Absolute macht voor
Lodewijk XIV functie Premier ministre afgeschaft ter vervanging:
Chancelier contrleur gnral des Finances 4 secrtaires dEtat 4 Raden:
-Conseil den haut -Conseil des finances -Conseil des dpches
-Conseil des Parties 1664: Verovering Nieuw Amsterdam door Engeland
1665: Pest in Engeland 1665: Tweede Engelse oorlog (Nederland
Engeland) 1666: Brand van London 1670: Geheim verdrag van Dover
(Karel II met Lodewijk XIV) Karel II verzoenen met Katholieke Kerk
in ruil voor 2 miljoen ponden 1672: Act of Indulgence
strafrechterlijke bepalingen tegen Katholieken en dissenters
opgeschort 1672: Karel IIs steun aan Frankrijk leidt tot oorlog met
Verenigde Provincies 1673: Test Act Reactie op Act of Indulgence :
alle ambtenaren eed onverenigbaar met katholicisme 1674: Einde
oorlog Verenigde Provincies Engeland 1677-1678: Huwelijk nicht
Karel II (Mary) Willem III van Oranje 1679: Exclusion Bill het Whig
parliament sluit Jacobus (notoir katholiek) uit van de troon
Hogerhuis vernietigt dit besluit 1679: Habeas Corpus Act (Engeland)
veiligheid en vrijheid burger (regeling gerechtelijke macht) 1685 :
Edict van Nantes wordt ingetrokken (Frankrijk) 1685: Karel II
sterft De omstreden Jacobus II volgt hem op ontbindt het parlement
1688: conflict Jacobus II Parlement autocratisch, pro-Frans en
pro-Katholiek is meestal niet zon slimme keuze in die tijd
Bovendien geboorte zoon => katholieke dynastie ipv via dochter
opnieuw protestantisme Immortal seven Invitation to Willem Jacobus
II vlucht naar Frankrijk Willem III volgt hem op Glorious
Revolution
1688-1689: Limited monarchy gentroduceerd in Engeland 1689: Bill
of Rights (Engeland) Beperking Koninklijke macht 1689: John Locke
Two Treatises of Government natuurtoestand = vredelievend Sociaal
contract, vrees voor permanente oorlog bestraffing
natuurwetzondaars Scheiding der machten tegen absolute macht:
wetgevende macht uitvoerende macht federatieve macht Bij
overtreding wetten door Koning: Volk recht op opstand 1689:
Parlement ad hoc Jacobus II vervallen van troon = troon vacant
Willem III volgt hem op in ruil voor aanvaarding Bill of rights
belangrijke stap richting parlementaire, constitutionele monarchie
1694: dood van Samuel von Pufendorf autonoom en rationeel juridisch
systeem door observatie en deductie 1694: Triennal Act Parlement
moet regelmatig bijeen komen 1707: Union Act Engeland en Schotland
eengemaakt 1728: Dood van Christian Thomasius Rationeel recht tegen
obscurantisme en tortuur 1751-1772: Encyclopdie (Diderot et
DAlembert) Enorme verspreiding Verlichtings ideen 1754: Dood van
Christian Wolf natuurrecht => primaire hervormingen strafrecht
Tegen moraaltheologische benadering, stelde de vraag naar Ius
Puniendi 1754-1763: de Franse en Indiaanse oorlog Noord-Amerikaanse
tegenhanger van de Zevenjarige oorlog 1755: Dood van Montesquieu De
lesprit des lois Trias politica-leer :
wetgevende macht uitvoerende macht rechterlijke macht
Tweekamerstelsel (cf Hoger- Lagerhuis) aparte rechtbank voor edelen
straffen afhankelijk van de staatsvorm Proportionaliteitsbeginsel
preventiegedachte
1756-1763: De Zevenjarige Oorlog vervolg van de Oostenrijkse
Successieoorlog. Pruisen, Groot-Brittanni en Hannover vs Russische
Rijk, Oostenrijk, Zweden, Saksen en Frankrijk.
Dit was de eerste keer dat een oorlog op zo'n ruime Europese
schaal werd uitgevochten. De Europese tegenhanger van de Franse en
Indiaanse oorlog. 1762: Du contrat social (Rousseau) 1763: Vrede
van Parijs Einde aan de Zevenjarige en Franse en Indiaanse oorlog
1764: Cesare Beccaria (dood 1794) Dei delitti e delle pene
(filosofisch traktaat) boegbeeld hervorming strafrecht maximaal
geluk voor maximaal aantal mensen legaliteitsbeginsel Taal van het
volk Interpretatie verboden delinquent beletten + afschrikken
proportionaliteitsbeginsel subsidiariteitsbeginsel (minimale straf
om uitvoerbaar te maken) gevangenisstraf gelijkheidsbeginsel
publiciteitsbeginsel personaliteitsbeginsel 1764: Sugar Act
(invoering nieuwe belastingen om kosten Zevenjarige en Franse en
Indiaanse oorlog te dekken) 1765: Stamp Act 1765: Stamp Act
Congress: NO TAXATION WITHOUT REPRESENTATION (James Otis) 1765:
vertaling Beccaria door Morellet wijzigde volgorde + voegde toe ook
commentaar van Voltaire 1767: Townshend Acts (nieuwe accijnzen na
het afschaffen van de nieuwe belastingen) (Charles Townshend) Terug
veel protest olv Sons of Liberty 1768: Maria Theresia constitutio
Theresiana Criminilis (Oostenrijk) compilatie bestaande wetgeving
1770: Afschaffing Townshend Acts Uitgezonderd de accijnzen op thee
1770: Boston Massacre 5 burgers komen om 1773: Boston Tea Party (3
theeladingen overboord) Britse represailles 1774: Eerste
continentale congres (Philadelphia) Declaration of Rights and
Grievances Kolonies het recht belastingen te heffen Verzoekschrift
aan King George III 1775*: Eerste schoten (Amerika GB) te
Lexington
1775: Oprichting tuchthuis van Gent 1775: Tweede Continentale
Congres (Philadelphia) laatste verzoeningspoging George Washington
opperbevelhebber Amerikaanse Continentale Leger 1776**: (juni)
resolutie dat: Deze Verenigde Staten vrije en onafhankelijke staten
zijn en moeten zijn (Lee) Oprichting comit voor
onafhankelijkheidsverklaring Oprichting comit voor Articles of
Confederation 1776*: (4 Juli) Declaration of Independence (door
comit olv Thomas Jefferson) 1776: Amerikaanse onafhankelijkheid
1776: Articles of confederation 1776: Tortuur afgeschaft in
Oostenrijk 1777: Articles of Confederation goedgekeurd VSA een
losse statenbond 1777: Juridische prijsvraag van Socit conomique de
Bern 1778: Dood van Rousseau (overgangsfiguur Verlichting
Romantiek) Discours sur lorigine et les fondements de lingalit
parme les hommes Verheerlijking natuurstaat Du contrat Social
(1762) = vrijwillig aangegane overeenkomst leden (= souverainet
populaire) onderwerpen gemeenschappelijk wil (= volont gnrale)
verbreken van dit contract = doodstraf 1779: Juridische prijsvraag
Acadmie des sciences et belles-lettres 1779: Oprichting tuchthuis
Vilvoorde 1780: Jozef II volgt Maria Theresia op als Keizer 1781:
Articles of Confederation bekrachtigd 1781: Britten verslagen
(Amerikaanse onafhankelijkheidsoorlog) 1781: Eerste bezoek Jozef II
aan Nederlanden vele bedenkingen bij gerecht 1781:
Patriottenbeweging in Nederland (Atlantische revolutie) 1782: Jozef
II beveelt de Kanselier van Brabant een Junta in te stellen
hervorming procedure straf- burgerlijkrecht voorbereiden Belangrijk
werk reeds door de Fierlant Financieringsproblemen => Kanselier
zelf in samenwerking met de Robiano (raadsheer) teveel eerbied voor
recht van de Zuidelijke Nederlanden Von Martini krijgt de opdracht
1782: Opdracht tot het voorbereiden van de reformatie van het recht
(2 fase hervormingen Jozef II)e
1783: Verdrag van Versailles (Amerikaanse
onafhankelijkheidsoorlog) erkenning VSA 1784: Kant Was ist
Aufklrung? verlichte mens = onafhankelijk, vrij, verantwoordelijk,
zelf denkend 1785: Kanselier van Brabant beindigt zijn taak als
reformateur van de gerechtelijke orde en het strafrecht 1786 :
Pietro Leopolde Leopoldina (Toscane) modern strafwetboek :
Legaliteit Gelijkheid Persoonlijkheid Invloed van Beccaria
afschaffing doodstraf en majesteitsschennis, MAAR religieuze
straffen 1786: 1ste
hervormingen Jozef II Contemplatieve kloosters afgeschaft
Bisschoppelijke seminaries vervangen door n Seminarie-Generaal
1786: Charles Pinkneys voorstel tot wijzigingen in articles of
Confederation vergroting van de macht van het congres inzake handel
NOOIT GEREALISEERD 1786: Jozef II vindt de hervorming van de
kanselier te particularistisch Opdracht gaat over op von Martini
1786: Von Martini voert slaafse vertaling Italiaanse en
Oostenrijkse wetboek in in Nederlanden Door Brabantse Omwenteling
nooit in werking 1786: Wetboek inzake de gerechtelijke orde (von
Martini) (Hervorming Jozef II) 1787*: Congres stemt in met het plan
Articles of Confederation te herzien VIRGINIA PLAN: (James Madison)
voor kleine staten te bedreigend NEW JERSEY PLAN: Gelijke
vertegenwoordiging CONNECTICUT COMPROMISE: Lagerhuis (a ratio
bevolking) Hogerhuis (gelijke vertegenwoordiging) committe of
Style: Nieuw ontwerp van constitutie Gesteund door de The
federalists, tegengegaan door the anti-federalists 1787: Eerste
luik Grondwet 1787: Jozef II Allgemeines Gesetz ber Verbrechen und
derselben Bestraffung (13 januari Austria-NL) proportionaliteit,
legaliteit, personaliteit criminele vs civiele straffen dwangarbeid
en gevangenisstraffen, maar doodstraf behouden 1787: Rglement
provisionnel pour la procdure criminelle dans les Pays-Bas
autrichiens kopie Oostenrijkse wetgeving door Brabantse revolutie
nooit in werking 1787: Tortuur afgeschaft in Nederlanden (3 april)
Ook de feodaliteit wordt aangepakt 1787: Wetboek van gerechtelijke
organisatie (von Martini) (Hervorming Jozef II) (samen met het
wetboek van 86)
9 Kreitsen met rechtbanken van eerste aanleg 2 Hoven van Beroep
1 soevereine Raad van Justitie REVOLTE VAN DE LOKALE MACHTIGEN
Jozef II trekt Blijde Inkomst en constituties van Henegouwen in
Twee strekkingen : Statisten (van der Noot en van Espen)
behoudsgezind : Vonckisten (Vonck en Verlooy) progressief
1787-1790: pogingen Jozef II Allgemeines Gesetz ook in Lombardije
in te voeren (mislukt) 1788: 21 juni goedkeuring ontwerp Committee
of Style door New Hampshire als 9 staat VSA wordt een federale
staat 1788: Val van de 3 collaterale raden in de Zuidelijke
Nederlanden (Jozef II) 1789 : FRANSE REVOLUTIE (Deel van
Atlantische revolutie) ste Staten-Generaal (1 keer sinds 1614)
bijeengeroepen uit geldnood Geestelijken; adel; derde stand Derde
stand eist hoofdelijke stemming Assemble Constituante opgericht
door Derde stand Quest-ce le tiers tat (Sieyes) Eed in de kaatsbaan
20 juni derde stand en deel van de clerus gaan niet uit elkaar voor
een grondwet te hebben opgesteld Bestorming la Bastille 14 juli
Grande peur (boerenopstanden) afschaffing van de tienden 11
augustus Dclaration des droits de lHomme et du Citoyen (26
augustus) Nood aan codificatie straf- en burgerlijk recht Tegen
arbitraire Ancien Rgime Afschaffing Feodaliteit Ter
beschikkingstelling van de kerkelijke goederen aan de natie (2
november) Geestelijken betaald door de staat 1789*-1790 : Brabantse
revolutie/ Brabantse omwenteling & Luikse revolutie (deel van
Atlantische revolutie) Manifest van het Brabantse volk (Van der
Noot) oktober 24 Jozef II vervallen van de troon Soevereiniteit aan
de staten Oostenrijkse troepen capituleren 16-17 november 1789:
Poolse grondwet (de eerste op het continent) Stanislaw Augustus
Poniatowski (Atlantische revolutie) 1790: 1 januari Verenigde
Nederlandse Staten (Etats Belgiques Unis) Confederale staat Congres
samengesteld uit afgevaardigden Orgaan samengesteld uit 1
afgevaardigde per provincie beslecht geschillen tussen provincies
Katholieke godsdienst Paus 1790: 2 november Jozef II overleden en
opgevolgd door Leopold II Verovering van de Nederlanden zeer
tolerant (zo afgesproken in verdrag van 10 oktober (GB, Oostenrijk,
Pruisen, Ver. Pro)de
1790: 27 november laatste bijeenkomst congres 1790: Constituante
onder druk Problematiek van oorlog en vrede Godsdienstpolitiek
1790: Controle van de Franse staat op de Kerkelijke instellingen
1790: Dclaration de paix au monde 22 mei 1790: Hervormingen
strafvordering (Frankrijk) jurysysteem (30 april): Jury daccusation
Jury de jugement verkozen rechters (7 mei) opdeling strafrechbanken
(16-24 augustus):
municipale politie (lichte misdaden) correctionele politie
(gemiddelde) criminele rechtbanken (zware)
1791: advocatuur afgeschaft (Frankrijk Code Pnal (25 sept 6 okt)
Verslag door Lepelletier de Saint-Fargeau Synthese
Verlichtingsdenken 1791: Franse vorst aangehouden te Varennes 20
juni 1791: Grondwet van 3-13 september Frankrijk constitutionele
parlementaire monarchie 1791: Historische wetgevingen Decreet
dAllarde vrijheid van arbeid mits betaling patentbelasting Wet Le
Chapelier samenspanningen van werknemers en werkgevers verboden
1791: Tweede luik grondwet (eerste 10 amendementen) 1792 : Franse
Koning afgezet na veto tegen 3 wetten ter landsverdediging 10
augustus Later ter dood veroordeeld Assemble lgislative vervangen
door Convention Nationale (alg stemrecht) 21 september schaft deze
nieuwe assemble het koningschap af 25 september la Rpublique
fraaise est une et indivisible 1793: Staatsgreep Jacobijnen
Girondijnen van de macht verdreven TERREUR van Robespierre Grondwet
van het jaar I (24 juni) goedgekeurd, maar opgeborgen tot de vrede
(nooit) Sterk uitvoerend gezag 1794: Staatsgreep van Thermidor jaar
III Girondijnen wederom aan de macht Nieuwe grondwet opgesteld
o.l.v. de Boissy dAnglas 1795 : Aanhechting van de Belgische
departementen bij Frankrijk (1 oktober)
1795: Code des dlits et des peines (24 okt) Procedure
gerechtelijke organisatie van Frankrijk in Belgi (november) Franse
strafwetgeving in Belgi (december) nodige problemen 1795: Grondwet
van het jaar III (6 oktober) Minder revolutionair Ver doorgedreven
scheiding der machten 1797: Eerste (Franse) democratische
verkiezingen op Belgische bodem (maart) Zeer weinig interesse +/-
5% per stad, maar Brussel 35 % Probleem van de scissions 1798 :
Nieuwe verkiezingen (2 in de Belgische departementen) eed van haat
aan het koningschap enkel stemmers die ook het jaar voordien
ingeschreven waren Mensen die gingen stemmen vaak direct
afhankelijk van het regime (ambtenaren etc.) Toch niet altijd
aanhangers van la directoire verkozen onbetrouwbare stemmingen
ongedaan gemaakt door Parijs 1798: Boerenkrijg in de Belgische
departementen tegen het nieuwe regime 1799: eerste verkiezingen
sinds de boerenkrijg in de Belgische departementen zelfs in Brussel
nog slechts 0,5 % naar de stembus onverschilligheid troef 1799:
Staatsgreep van 18 Brumaire jaar VIII einde van het Directoire
Commission consulaire excutive :de
Directeur Sieys Directeur Ducos Generaal Bonaparte La Rvolution
est fixe aux principes qui lont commence: elle est finie. Nieuwe
grondwet Courte et obscure afgekondigd Geen mensenrechten Enkel
politieke en in mindere mate ook administratieve, gerechtelijke
organisatie Andere instelling later bij organieke wetten
geregeld
1800:
Wet van 28 pluvise jaar VIII (17 februari) departementale
organisatie Wet van 27 ventse jaar VIII organisatie van de
rechtbanken
1800: Verkiezingen in Belgi Nog slechts karikatuur 1802:
Grondwet van jaar X (senatus-consult) eerste consul benoemt 40
senatoren persoonlijk en stelt de andere voor Herleidt het aantal
tribuns tot 50 Consulaat voor het leven Napoleon consul voor het
leven via senatus-consult (2 augustus)
Ander systeem van verkiezingen senatus-consult (4 augustus)
kantonaal kiescollege verkiest departementaal 1803: Marbury vs
Madisson Supreme Court (VSA) eigent zich het recht toe om wetten te
toetsen aan de grondwet 1803: Wet van 22 germinal jaar XI
Dienstboekje wordt ingevoerd arbeider al dan niet vroegere
engagementen heeft gehonoreerd Niemand kon aangenomen worden zonder
dienstboekje 1804: Grondwet van het jaar XII (senatus-consult)
erfelijk keizerschap Keizer mag onbeperkt aantal senatoren benoemen
1804: Herinvoering advocatuur (Napoleon) 1805: In New Jersey hebben
vrouwen reeds stemrecht 1807: Tribunat, dat voorzag in de discussie
over het wetsontwerp afgeschaft 1808: Napoleon Code dinstruction
criminelle ( Procedure WB) Voor het leven benoemde rechters Jury
grondig hervormd enkel vonnisjury en enkel voor zware misdrijven
1810: Code Pnal : politiestraffen correctionele straffen criminele
straffen
1812: van Hogendorp stelt schets voor een Algemeen Bestuur op
Dateert het echter van 1806 (voor de komst van de broer van
Napoleon) 1813: Ontregeling van de Noordelijke Nederlanden
Bijltjesdag (15 november) Algemeen bestuur in handen van van
Hogendorp Graaf van der Duyn van Maasdam Graaf van Limburg van
Stirum (20 november) Oranje-Boven-proclamatie Afgevaardigden naar
de erfprins van Oranje zoon van Willem V in Engeland (21 november)
Willem erfprins van Oranje landt in Scheveninge (30 november)
Willem I (en niet Willem VI als voortzetting stadhouderschap)
aanvaardt de troon 1814 : Senaat dient toe te zien op de naleving
van de grondwet (maart) 1814: Grondwet Verenigd Koninkrijk der
Nederlanden (29 maart goedgekeurd, 30 van kracht) compromis visie
van Hogendorp visie van Maanen 1814: Parijs capituleert (eind
maart) Napoleon doet troonsafstand opgevolgd door Lodewijk XVIII
(restauratie Bourbons) Aanvaardt het Charte constitutionnelle
octroye (conservatieve grondwet) 1814: Pruisische en Russische
troepen bevrijden het grondgebied van de Belgische departementen
(februari)
1814: Vredesverdrag van Parijs Holland krijgt gebiedsuitbreiding
1815: Napoleon verlaat Elba Naar Parijs, vermijdt Lyon (bolwerk
Bourbons) Louis XVIII naar Belgi Slag bij Waterloo Napoleon naar
St-Helena congres van Wenen: restauratie ancien regime 1815:
Verdrag van Wenen Bevestiging gebiedsuitbreiding Holland 1817:
Opstanden in Chili (2 fase Atlantische revolutie) 1821:
Onafhankelijkheidsoorlogen in Venezuela, Peru en Mexico (2 fase
Atlantische revolutie) 1822: Onafhankelijkheidsoorlog in Brazili (2
fase Atlantische Revolutie) 1824: Lodewijk XVIII sterft Opgevolgd
door Karel X 1825: Onafhankelijkheidsoorlog in Bolivi (2 fase
Atlantische Revolutie) 1830: Julirevolutie naar aanleiding van
conservatieve maatregelen Karel X Karel X vlucht naar
Groot-Brittani Nieuwe grondwet verklaart de troon vacant
Louis-Philippe van Orlans aanvaardt de grondwet 1830: Liberale
revoluties in Frankrijk, Belgi, Polen, Griekenland (3 fase
Atlantische Revolutie) 1830: Zuidelijke Provincies komen in opstand
tegen koning Willem I Administratieve commissie neemt als eerste
regering het bestuur in handen (24 sept) Tijdelijke regering neemt
het bestuur over (26 sept) Hoofdbewind wordt opgericht dat in feite
alle macht uitoefent (28 sept) Het Hoofdbewind roept de
onafhankelijkheid uit (4 okt) Hoofdbewind voorziet in het opstellen
grondwet door een Volksraad Grondwetcommissie opgericht (6 okt)
Grondwetcommissie bepaalt wijze van verkiezingen (10 okt) Directe
verkiezingen Cijnskiesrecht Cijns voor het platteland gehalveerd:
te weinig kiezers (16 okt) Ook bekwaamheidskiezers
meerderheidsstelsel Vrijheid van onderwijs (12 okt) Vrijheid van
vereniging en pers-, menings, en godsdienstvrijheid (16 okt)
Vrijheid theaters op te richten (21 okt) afschaffing van la haute
police (22 okt) Herinvoering Jury na afschaffing in Verenigd
Koninkrijk der Nederlanden Verkiezing van de leden van de Volksraad
(3 november) Volksraad plechtig genstalleerd (11 november)e e e e
e
Tijdelijke regering draagt macht over aan volksraad (12
november) Volksraad vraagt Tijdelijke Regering zijn uitvoerende
macht te blijven uitoefenen 1830-1831: Belgische staat verkiest
Frans voor handelingen van het openbaar gezag en in gerechtszaken
1831: Belgische grondwet wordt goedgekeurd (7 februari)
constitutionele monarchie Heel wat zaken vrij vaag (latere wetten
zullen het nadere bepalen) Bicamerisme Unitaire staat nieuwe
strafwet 1831: Eerste Kieswet in Belgi (3 maart) onderscheid cijns
platteland en de stad 1834: Katholieke universiteit te Mechelen en
Vrije Universiteit te Brussel 1835: Hervormingen Belgi Uitbouw van
een spoorwegnet in Belgi Lijn Brussel-Mechelen plechtig geopend
hervorming hoger onderwijs 1836: Organisatie van de provincies en
gemeenten Gemeentewet: veel autonomie Provinciewet: weinig
autonomie 1839: Uitvoering van de XXIV artikelen Maastricht,
Limburg over de Maas en Duits Luxemburg worden van Belgi gescheiden
dagen van het unionisme geteld 1839: Verdrag van London Nederland
erkent Belgische onafhankelijkheid (1838-1839) 1840: Koninklijk
besluit bevestigt de noodzakelijkheid van het dienstboekje in
mijnen, steengroeven en de metaalnijverheid 1840-1850: Ontstaan van
enkele mutualiteiten embryo van coalitie tegen werkgevers 1843:
Eerste ontwerp van arbeidsreglementering Nooit tot een wet geleid
Geeft wel goed zicht op miserabele arbeidsomstandigheden en
kinderarbeid 1845: Dienstboekje wordt veralgemeend voor alle
sectoren 1846: Lalliance roept een liberaal congres bijeen Liberale
Partij politiek programma 1847-1870: Regering in handen van de
Liberalen Economische bloei 1848: Cijns wordt herleid tot het
minimum vanwege revolutionaire toestand in Europa
1848: Manifest van de communistische partij: Een spook waart
door Europa het spook van het communisme 1848: Opstanden in
Frankrijk, Hongarije, Duitsland en Sicili (4 fase Atlantische
Revolutie) 1848: Revolutiegolf door Europa (ook impact in Belgi)
besluit tot oprichting van een pensioenskas op vrijwillige basis
lijfrentekas 1849: grondwet van Frankfurt 1851: Erkenning van
mutualiteiten 1857: Eerste syndicale beweging 1859-1860:
afschaffing diverse stedelijke octrooien (Liberalisme) 1860:
Ontstaan van de Narodniki (Populisten) in Rusland
dorpsgemeenschappen als basis socialisme 1860-1861: Eenmaking van
Itali (einde Atlantische Revolutie) 1861: Adel van
grootgrondbezitters met horigen in Rusland afgeschaft 1863:
Afkoping Scheldetol (Liberalisme) 1864: Eerste Internationale
opgericht te Londen 1865: Association du Peuple 1865: De
lijfrentekas ziet het levenslicht ASLK 1866: Coalitieverbod (wet le
Chapelier) afgeschaft 1867: Het strafwetboek (Belgi) Behield de
drie soorten straffen na lange discussie werd ook de doodstraf
behouden Wel slechts in korte periodes toegepast, oa wereldoorlogen
1868: kadastrale perequatie grondbelasting (directe belasting) e
slechts eerste in de 19 eeuw grondbelasting verliest aan belang
1870: 15 amendement: kiesrecht niet ontnomen op basis van ras,
kleur of voormalige status als slaaf Weerstand door staten uit het
Zuiden vereiste hoge cijns en geletterdheid 1870: Ook grote
bedrijven betalen patentbelasting (directe belasting) moeten 2 %
van de netto winst afstaan aandeel neemt toe van 10 tot 22 % 1871:
Eenmaking Duitsland (einde Atlantische Revolutie) 1873: Wetten
houden geleidelijk rekening met de Vlamingen procedure in het
Nederlands (17 augustus)de e
1874: Narodniki trekken naar de dorpen om er boeren (tevergeefs)
te overtuigen 1876: Land en vrijheid Opinie van de Narodniki 1878:
Berichten van staatsambtenaren aan de bevolking in het Nederlands
of beide talen (22 mei) 1879: Personele belasting ook op aantal
haarden etc (directe belasting) neemt aan belang toe van 29 % tot
36% 1879: wet op het lager onderwijs (1 schoolstrijd) Elke gemeente
een officile school (geen gesubsidieerde vrije school) onderwijzers
diploma van Rijksnormaalschool Godsdienstonderricht uitsluitend
vrijwillig na schooltijd 1881: Tsaar Alexander II wordt vermoord
door een lid van de Narodniki 1881: wet op het middelbaar onderwijs
(1 schoolstrijd) Gelijkaardig aan de wet op het lager onderwijs
1883: Dienstboekje afgeschaft 1884: De oorsprong van de
particuliere eigendom en van de Staat (Engels) Na dictatuur van het
proletariaat Klassenloze maatschappij 1884: Eerste
arbeidsreglementering verbood kinderarbeid in mijnen aan jongens
jonger dan 12 en meisjes jonger dan 14 1884: schoolwet (1
schoolstrijd) Nu de Katholieken weer aan de macht waren worden de
vorige wetten ongedaan gemaakt Wel kunnen gemeentes zelf beslissen
over godsdienstonderricht 1885: Belgische werkliedenpartij wordt
opgericht 1886: Bloedige stakingen (maart-april) Radicale
liberalen, socialisten en sociaal-katholieken streven naar
hervorming kiesrecht 1886: Economisch liberalisme heerst niet
langer in Belgi 1886: Herdenking van de Parijse Commune ware
stakingsgolf Kastelen en fabrieken branden uit Harde reactie
overheid 28 arbeiders komen om Oprichting onderzoekscommissie van
Arbeid 1887: Sociale wetgeving wet betreffende uitbetalinge van
lonen wet op de oprichting van nijverheids- en arbeidsraden wet op
de openbare dronkenschap wet op vrouwen- en kinderarbeid (1889)e e
e
1887: wet op de nijverheids- en arbeidsraden Sociaal overleg
moet voor dialoog tussen werkgevers en werknemers leiden
Trucksysteem afgeschaft 1888: Wet op de arbeidsinspectie 1889: Wet
over de Nederlandstalige procedure fijngesteld 1891: Wet over de
Nederlandstalige procedure een tweede keer fijngesteld 1893:
Algemeen meervoudig mannelijke stemPLICHT 1894: Dankzij
meerderheidsstelsel katholieke partij toch opvallend sterk ondanks
magere resultaten socialisten en liberalen willen dit tegen gaan
1895: accijnzen op nieuwe verbruiksartikelen zoals margarine
1896-1899: Kadastrale perequatie grondbelasting (directe belasting)
e e 2 in de 19 eeuw grondbelasting verliest belang aandeel in de
totaliteit van directe belastingen verschoven van 60 naar 40% 1898:
officile publicaties in beide landstalen afgekondigd en
gepubliceerd 1898: Oprichting van de Russische Sociaal
Democratische Arbeiderspartij Naar Duits model 1899: proportionele
representatie een feit in Belgi (30 december) 1899: wet van
december 1899 kinderen onder de 12 geen industrile arbeid Jongens
tot 16 en meisjes tot 21 niet meer dan 12 uur arbeid per dag Zelfde
categorien ook geen nachtarbeid 1900: wet van 10 maart 1900
wettelijke regeling arbeidscontract 1901: De Sociaal Revolutionaire
Partij ontstaat uit Narodniki 1903: 2 Partijcongres RSDA Fractie
van Lenin verovert de Meerderheid (Bolsjewieken) tov Mensjewieken
1903: wet op de arbeidsongevallen concept van beroepsrisico
ingevoerd 1905: Invoering zondagsrust Samen met de wet op de
arbeidsongevallen eerste aanzet tot verplichte wetgeving 1905:
Russische Revolutie Onderdrukt door de Tsaar 1906: Grondwet in
Rusland Toegeving van de Tsaar Verklaring van rechten en plichten
Inrichting van een Raad van Statede
Inrichting van een Doema (vergadering) Eigenlijk allemaal mooie
schijn 1908: Belgische staat neemt Kongo over van Leopold II 1909:
Beperkte persoonlijke dienstplicht (1 zoon per gezin) 1909:
Maximumduur van een werkdag in de mijnen vastgesteld op 9 uur 1911:
Jongens onder de 14 en vrouwen tout court niet langer in de
ondergrondse mijnarbeid 1911: Verplicht pensioenstelsel voor
mijnwerkers 1912: Belang van de indirecte t.o.v. de directe
belastingen toegenomen van 61 tot 75% douanerechten,
registratierechten, accijnzen 1912: Sinds 1831 zijn de fiscale
ontvangsten van de staat verviervoudigt 1913: 17 amendement: De
twee vertegenwoordigers per staat worden gekozen door het volk
(niet de staat) 1913: Persoonlijke dienstplicht (dreiging van een
oorlog) 1914: Invoering schoolplicht tot 14 j verbod op arbeid
onder de 14 j 1916: Moord op Raspoetin Tsaar Nicolaas II reageert
drastisch Conservatiever politici aangesteld Schaarste en honger
nemen toe Hongermanifestaties Algemene stakingen 1917 : Russische
revolutie (2) Comit (Kerenski) opgericht vorming van een nieuwe
regering voorbereiding herstel van de orde Doema bezet door
gewapende soldaten en arbeiders FEBRUARIREVOLUTIE (12 maart)
Inrichting van een Sovjet Sovjet en comit bereiken akkoord Tsaar
afzetten Doet dezelfde dag troonsafstand, zijn broer 1 dag later
voorlopige regering vormen constituante voorbereiden Macht glijdt
meer en meer naar de sovjets, hoogtepunt oktober OKTOBERREVOLUTIE
(6 november) Sovjets nemen de macht over 1917: Staat en revolutie
(Lenin) Partij moet rol staat overnemen 1917: Codex Iuris Canonici
1917: Lenin wordt voorzitter van de raad van
volkscommissarissende
1917: Ontstaan van Communistisch Rusland Gebaseerd op
Marxisme-Leninisme 1917: Verklaring van het recht van de volken van
Rusland (november) 1917-1921: De gebeurtenissen van WOI verhinderen
een makkelijke invoering communisme 1918 : Veertien Punten (Wilson)
Doel: vrije en vreedzame wereld Democratie Zelfbeschikkingsrecht
Economische Vrijheid Collectieve Veiligheid Oorlog zou a war to end
all wars zijn bovendien ook a crusade for democracy Creatie
Volkenbond voorgesteld Geheime verdragen verboden Vrije zee
gewaarborgd Beperkte bewapening Vraagstuk der Kolonin Oprichting
Permanent Internationaal Gerechtshof oprichting Internationale
Arbeidsorganisatie 1918: Eerste communistische grondwet (Rusland)
(10 juli) Verklaring van de rechten van het werkende en uitgebuite
volk (januari) overgenomen oorspronkelijk aangenomen in het derde
Pan-Russische congres vrijheden (mening, uitdrukking, vergadering,
vereniging, etc.) Wie niet werkt, zal niet eten vrije vereniging in
een federatie van nationale sovjetrepublieken Russische
Socialistische Federatieve Sovjetrepubliek (RSFSR) doelstelling:
realiseren dictatuur van land- en stedelijk proletariaat tijdens
overgangsfase Alle macht bij de stedelijke en landelijke sovjets
(het arbeidende volk) 1918: Verkiezingen in de VS: Republikeinen
winnen van Wilson (november) 1918-1919: Weimar-republiek Nieuwe
grondwet Parlementaire democratie republiek met rijkspresident als
staatshoofd Rijksdag verkozen door het volk Rijksraad verkozen door
vertegenwoordigers van de provincies Voorts grotendeels gebaseerd
op de grondwet van Frankfurt 1919: The economic consequences of the
Peace (John Maynard Keynes) Nadelige gevolgen Verdrag van
Versailles 1919: wet tot vestiging van cedulaire belastingen op de
inkomsten en van eene bijkomende belasting op het globaal inkomen
Volledig nieuw belastingstelsel 4 belastingen grondbelasting van 10
% belasting op roerende zaken van 10 %
bedrijfsbelasting van 2 % inkomstenbelasting van 2 % 1919: 19
amendement: Vrouwenstemrecht (sommige staten hadden dit al eerder)
1919: Vrede van Versailles (28 juni) Duitsland verliest
grensgebieden Duitsland schuldig voor WOI Militaire mogelijkheden
Duitsland ingeperkt Enorme herstelbetalingen 1919-1921: 2
grondwetswijziging proportionele representatie bevestigd geheim
stemrecht Enkelvoudig stemrecht voor mannen ouder dan 21 jaar
vrouwenstemrecht goed te keuren bij 2/3 meerderheid 1920 : Beide
kamers Amerikaanse congres weigeren Verdrag en Handvest te
ratificeren (maart) begin van een isolationistische politiek 1920:
Eerste vergadering Volkenbond VS, Duitsland en de Sovjet Unie niet
aanwezig Volkenbond eerder conventie Europese mogendheden
(geallieerden) 1921: Vrees voor een revolutie zoals in Rusland
Achturenwerkdag 48 arbeidsuren per week stakingsrecht geleidelijke
uitbouw sociale zekerheid 1921: De belastinghervorming volstond
niet om de uitgaven te dekken overdrachtstaks van 1 % tijdelijk
(maar blijven bestaan tot de invoering van BTW 1921: N.E.P. (Nieuw
Economische politiek) beperkte schaal privondernemingen 1921:
vervanging voor wet van 22 mei 1878 (31 juli) territorialiteit
ntaligheid binnen een territorium uitz. Brussel etc 1922: RSFSR
wordt omgevormd tot Unie van de Socialistische sovjetrepublieken
(USSR) 1922: Strijd rond Opvolging Lenin (Stalin vs Trotski)
Ideologische strijd Lenin: behouden N.E.P. + opbouwen communisme in
n land Trotski: Permanente revolutie + snelle industrialisatie
1923: Corfu-incident toont de zwakte van de volkenbond aan
Volkenbond kan niet krachtdadig ingrijpen bij machtigere landende
de
1923: crisisjaar voor Weimar-republiek bezetting Ruhrgebied
hyperinflatie mislukte putsch Hitler 1924: Nieuwe communistische
grondwet vanwege het Federatieve Verband (31 januari) volgt in
grote mate de grondwet van 1918 1924: Rykov wordt voorzitter van de
raad van Volkscommissarissen 1924: Verplichte pensioenverzekering
veralgemeend 1925: Stalin ontneemt geleidelijk de functies van
Trotski 1925: Volkenbond komt tussen in internationaal geschil
Griekenland vs. Bulgarije 1926: aandeel indirecte belastingen
gestegen van 3.5 % in 1913 tot 10.5 % 1926: Duitsland wordt tot de
Volkenbond toegelaten 1926: N.E.P. geleidelijk vervangen door
drastische hervormingen (Trotskis ideen) versnelde
industrialisering gedwongen collectivisering 1926: voorbereidingen
getroffen voor een ontwapeningsconferentie Wapenwedloop was
aanleiding WOI 1927: Definitieve overwinning Stalin op Trotski
1928: Eerste vijfjarenplan (Stalin) 1929: Alleenheerschappij Stalin
1929: Beurscrash Regeringen helemaal in het teken van de crisis
Toch weinig resultaten Socialistische oppositie Plan van de Arbeid
(Hendrik de Man) 1930: Molotov wordt voorzitter van de raad van
volkscommissarissen 1930: NSDAP 107 zetels (2 sterkste) 1931:
Meeste leden raad van volkscommissarissen lid van de partij 1932: 6
miljoen werklozen in Duitsland voedingsbodem extremistische
partijen 230 zetels NSDAP (sterkste) Hitler verliest nipt de
presidentsverkiezingen van Hindenburg 1932: Ontwapeningsconferentie
komt vruchteloos bijeen quasi onmogelijk algemeen geldende normen
op te stellen artikelen over beslechting internationale geschillen
bv te zwak opgesteld Duitsland verlaat de Volkenbond (1933)e
1932: uitbreiding wet van 31 juli 1921 (28 juni) Taalregime
bepaald bij tienjaarlijkse tellingen 1933 : Hindenburg benoemt
Hitler tot rijkskanselier 1933 : Japan verlaat de Volkenbond 1933:
Brand in de Rijksdag (februari) Notverordnung zum Schutze von Volk
und Staat belangrijkste grondrechten opgeheven NSDAP 44% van de
stemmen Gesetz zur Behebung der Not van Volk und Reich gestemd
Regering 4 jaar mogelijk zonder parlement te regeren Partijen en
vakbonden verboden politieke tegenstanders bedreigd of opgepakt
1934: De Sovjet Unie wordt tot de Volkenbond toegelaten 1935:
Italiaanse aanval op Abessyni Itali verlaat de volkenbond 1935:
Regering van Nationale Unie economisch herstel 1936: Beslissing tot
oprichten van Raad van State 1936: Stakingen (juni) jaarlijkse
betaalde vakanties 1936: Stalin-Grondwet Bevestigt federale
staatsvorm Bij conflict van wetten gelden die van de federale staat
Alle macht bij de werkende bevolking Vertegenwoordigd door de
sovjets Centrale gezag bij Opperste Sovjet 2 kamers (Raad van de
Unie & Raad der nationaliteiten) Presidium 33 leden (waarvan 18
gekozen door Opperste Sovjet) Raad van Volkscommissarissen (latere
raad van ministers) verkozen door de opperste sovjet voorzitter van
de raad is regeringsleider 1936: Volkenbond kan niet voorkomen dat
Duitsland Rijnland aanhecht 1938: Volkenbond kan ook de Duitse
aanhechting van Oostenrijk niet voorkomen 1941: Stalin wordt
voorzitter van de raad van volkscommissarissen 1943: Geallieerden
komen samen in Teheran Verstandhouding niet optimaal 1944:
Besluitwet brengt sociaal pact tot stand
1944: Besluitwet veralgemeende en verplichte sociale zekerheid
veralgemeende werkeloosheidsverzekering 1944-1949: 405.067 dossiers
over collaborerende Belgen behandeld 1945: Conferentie van de
Verenigde Naties (25 april) Charter getekend door 50 landen (26
juni) internationale veiligheid en vrede vriendschappelijke
betrekkingen volkeren (gelijke rechten, zelfbeschikkingsrecht)
samenwerking eerbiediging van de mensen- en grondrechten centrum
samenbrengen gemeenschappelijke belangen 7 beginselen bij het
nastreven van deze doeleinden Verenigde Naties treden officieel in
werking (24 oktober) Algemene Vergadering (alle landen
vertegenwoordigd, n land n stem) Veiligheidsraad (5 permanente
leden, 10 wisselende) Economische en Sociale Raad Voogdijschapraad
Internationaal Gerechtshof Secretariaat 1945: Jalta en Potsdam
Breuklijnen duidelijk merkbaar bij de geallieerden Roosevelt stelt
Verenigde Naties voor 1945-1972: VN telt 51 stichtende leden 1946:
Raad van volkscommissarissen vervangen door quasi-identieke raad
van ministers 1946: Trygve Lie eerste secretaris-generaal VN Eerste
Algemene Vergadering (januari) Beslissing vestiging in New York
1948: Universele Verklaring van de Rechten van de Mens aanvaard
door de Algemene Vergadering (10 dec) erkenning en naleving door
lidstaten zelf te bevorderen en verzekeren Alle mensen vrij en
gelijk geboren Burgerrechten en Politieke rechten Economische
sociale en culturele rechten Verplichtingen tov gemeenschap waarin
je leeft 1948: Eerste VN-waarnemer naar Palestina gezonden 1948:
Vrouwenstemrecht (27 maart) 1949: Eerste steen VN-gebouw New York
1950: VN roept leden op Zuid-Korea te steunen 1950:
volksraadpleging Koningskwestie (12 maart) Verdeeld Belgi
Daaropvolgende verkiezingen (4 juni): 47% voor de Leopoldistische
(Christen democraten) Leopold III mag terugkeren Rellen
1951: Leopold III treedt af om rellen te stoppen Boudewijn volgt
hem op 1953: Stalin overlijdt 1953: Wapenstilstand Noord- en
Zuid-Korea 1954: Resultaten van de eerste tienjaarlijkse telling
worden 7 jaar te laat bekend gemaakt 3 gemeenten gencorporeerd in
de Brusselse agglomeratie 1954-1958: 2 schoolstrijd 1956:
Suez-crisis eerste emergency buitengewone zitting Algemene
Vergadering 1959: Schoolpact (2 schoolstrijd) 1960: Eenheidswet
basis van enorme stakingbeweging 1960: Kongo onafhankelijk 1960:
Vlaamse burgemeesters boycotten een nieuwe telling 1961: 24ste e
e
amendement: elke Amerikaanse burger stemrecht
1962: Grenzen van provincies, arrondissementen en gemeenten
worden hertekend (8 november) 1962: Inkomstenbelastingen grondig
hervormd belastingsdruk nu sinds 1913 van 5 % gestegen naar 20 %
BNP (met parafiscale druk 28 %) 1963: Gideon vs Wainwright Florida
veroordeeld wegens het niet verlenen van gratis rechtsbijstand aan
een onvermogende 1963: Land verdeeld in 4 taalgebieden (2 aug)
Principe van de territorialiteit bevestigd 1964: Eerste
peacekeeping operatie (in Cyprus) 1965: De overdrachtstaks werd
sinds het ontstaan geleidelijk verhoogd, nu 7 % 1966: International
Bill of Rights Universele verklaring van de rechten van de mens
(1948) Internationaal verdrag over de economische, sociale en
culturele rechten (aangenomen 1966) Internationaal verdrag over de
burger- en politieke rechten (aangenomen 1966) Aangevuld met
verscheidene internationale juridische instrumenten 1968:
Internationaal jaar voor de rechten van de mens Actieprogramma
Verdrag 1970: Grondswethervorming ten gevolge van Leuven Vlaams 3
cultuurgemeenschappen 3 gewesten (economisch zelfbestuur) Maar geen
oplossing voor Brussel
1971: 26
ste
amendement: stemgerechtigde leeftijd op 18
1973: Olieschok 1974: VN accepteert P.L.O. als enige legitieme
vertegenwoordiger Palestijnse volk 1974: Voorlopige gewestvorming
(regering Tindemans) 1976: Internationaal verdrag over de
economische, sociale en culturele rechten van kracht 1977:
Mislukking van het Egmontpact 1980: Wilfried Martens zet
stapsgewijs de staatshervorming in werking Definitieve einde
Unitaire Belgi Persoonsgebonden aangelegenheden voor de
gemeenschappen Elke gemeenschap: wetgevend en uitvoerend orgaan
Mogelijkheid gewest en gemeenschap te fusioneren Fiscale autonomie
Maar zeer beperkt Oprichting Arbitragehof 1983: Nieuwe Codex Iuris
Canonici 1988: Nieuwe staatshervorming bevoegdheden van
gemeenschappen en gewesten uitgebreid Communautisering onderwijs
Brussel wordt een bijna-volwaardig gewest Arbitragehof uitgebreid
tot een werkelijk Constitutioneel Hof 1988: stemgerechtigde
leeftijd op 18 in Belgi 1991: Wereldconferentie in Wenen
Belangrijke stappen in bevordering mensenrechten duidelijke
verschillen gendustrialiseerde landen ontwikkelende landen 1993:
Functie Hoge Commissaris van de Verenigde Naties voor de Rechten
van de Mens ontwikkeld 1993: Sint-Michielsakkoorden Federalisering
van Belgi tweekamerstelsel grondig gewijzigd Volwaardige regeringen
voor gewesten en gemeenschappen Enkel nog constructieve motie van
wantrouwen Senaat = reflectiekamer waar gewesten en gemeenschappen
elkaar ontmoeten 1994 : Onafhankelijkheid Palau Voogdijraad schort
activiteiten op (VN) 1996: Doodstraf afgeschaft in Belgi 2001:
Lambertmontakkoord extra middelen voor gewesten en gemeenschappen
bevoegdheden naar gewesten en in mindere mate gemeenschappen
Gemeente- en Provinciewet overgedragen aan de gewesten controle van
de verkiezingsuitgaven naar de gewesten
2006: Human Righs Council in het leven geroepen
intergouvernementele organisatie 46 staten 2007: Arbitragehof wordt
Grondwettelijk Hof 2007:Belastingsdruk op inkomsten 44 procent
(Belgi) 2010: Algemene Vergadering (VN) telt 192 leden