Ch−¬ng2. Sinhlýc¬-vËn®éng · • C¬tr¬n(c¬t¹ng): néit¹ng, c/n néit¹ng • C¬tim:cÊut¹o lµc¬v©n nh−ng®2 c/n gÇngièngc¬tr¬n I. §ÆctÝnhcñac¬ 1.TÝnh®µn

Phạm Kim ðăng -Khoa CN & NTTS 4/11/2009

http://cnts.hua.edu.vn mục Bài giảng 1

Ch−¬ng 2. Sinh lý c¬ - vËn ®éng

• C¬ v©n (c¬ x−¬ng): ë x−¬ng, V/® chñ ®éng

• C¬ tr¬n (c¬ t¹ng): néi t¹ng, c/n néi t¹ng

• C¬ tim: cÊu t¹o lµ c¬ v©n nh−ng ®2 c/n gÇn gièng c¬ tr¬n

I. §Æc tÝnh cña c¬

1. TÝnh ®µn håi: cã thÓ kÐo dµi, hÕt t/d trë l¹i gÇn ban ®Çu

c¬ tr¬n > c¬ v©n > c¬ tim

2. TÝnh HF: tÝnh HF tõ xung TK ®Õn (tÝnh tù ®éng yÕu)

c¬ v©n > c¬ tim > c¬ tr¬n

3. TÝnh co rót: k/n gi¶m rót chiÒu dµi

� C¬ v©n: cã thÓ rót 40%, nhanh m¹nh nh−ng nhanh mái

� C¬ tr¬n (70% chiÒu dµi), k/n gi·n m¹nh (3-4 lÇn) nh−ng

chËm, yÕu, thêi gian co cã thÓ kÐo dµi (cã thÓ co suèt 24h)

� 2 lo¹i co c¬:

- Co ®¼ng tr−¬ng: tr−¬ng lùc kh«ng ®æi khi c¬ ng¾n l¹i

VD: c¬ l−ìi, c¬ hµm

- Co ®¼ng tr−êng: ®é dµi kh«ng ®æi, tr−¬ng lùc thay ®æi

VD: cö t¹, x¸ch nÆng



II. Thµnh phÇn ho¸ häc cña c¬

72-80% H2O 20-28% VCKchñ yÕu Protein

(16-21%)

Nhãm P. Sarcoplasm Nhãm P. Miofibrin

Miogen, globulin, mioglobulin, enzym

& Nucleoproteit

Miozin, actin, actomiozin,

tropomiozin…

Trong ®ã actomiozin cã ho¹t tÝnhmen cao giống nh− ATP-aza ph©n gi¶i ATP cung cÊp n¨ng l−îng

III. Ph©n tÝch co c¬- Co c¬ do çc ®¬n vÞ v/® (1d©y TK + sîi c¬)

- 1 sîi TK chi phèi 10-3000 sîi c¬

sîi c¬

sîitrô

cn¬ron

v/®én

g

Tói chøaaxetylcolin

Mµng tr−íc

Mµng sau

Nh©nTB c¬

Synapn¬ron - c¬

§V vËn®éng

CÊu tróc tÊm vËn®éng c¬ -n¬ron



1. Co ®¬n: KT ®¬n �co ®¬n (3 kú)

KT

tiÒm phôc kú co kú gi·n

søcc¨ng

Trong TN. Trong c¬ thÓ kh«ngxuÊt hiÖn v× xung TK ®Õn liªn tôc

2. Co l¾p

KT Muèn g©y co l¾p:

k/c 2 KT > kú tiÒm phôc& < thêi gian co ®¬n

3. Co Tetanos

Kh«ng hoµn toµn

KT nhanh võa

Hoµn toµn

KT cùc nhanh

KT

IV. C¬ chÕ co c¬1. CÊu t¹o c¬ v©n

� KÝnh hiÓn vi th−êng• 1 sîi c¬ nh− 1 chång ®Üa xÕp xenkÏ (®Üa tèi A - ®Üa s¸ng I) …

§Üa s¸ng I §Üa tèi A §Üa s¸ng I

TÊm Z TÊm Z

• B×nh th−êng çc sîic¬ xÕp s¸t nhau nh− 1 bã ®òa çc vïng tèis¸ng ngang nhau



� HiÓn vi ®iÖn tö: C¬ cã nhiÒu sîi t¬ b/c lµ protein

Çc xo¾n peptit, xÕp cµi r¨ng l−îc khi co kÐo actin tr−ît trªn miozin

ActinMiozinφ=10nml=1.5µm

φ=5nml=2µm

2. BiÕn ®æi ho¸ sinh trong c¬: oxy ho¸ (yÕm & hiÕu khÝ)

a. Oxy ho¸ yÕm khÝ (kh«ng cã oxy)

� Hexose + H3PO4YÕm khÝ Hexophotphat (photphoryl ho¸)

(glucose, lactose)

Lactic + H3PO4 + Q

YÕm khÝ

� Creatin photphat YÕm khÝ ~C + P + Q(hoµn nguyªn ATP)

(D¹ng LK cao n¨ng dù tr÷)

� ATP ATPaza ADP + H3PO4 + Q (co c¬)

� Glycogen YÕm khÝ Lactic + Q

�� S¶n phÈm trung gian lµ Lactic



b. Oxy ho¸ hiÕu khÝ (cã oxy)

�� Lý thuyÕt ATP, C~P kh«ng ®æi, thùc chÊt glycogen↓↓↓↓

� 1/5 A.lactic + O2 C02 + H20 + Q(dïng tæng hîp glycogen,

hoµn nguyªn ATP, Creatin photphat)

� 4/5 AxÝt lactic Q Glycogen

� Qu¸ tr×nh phôc håi:

- C ~P + ADP Creatinkinaza (Q) Creatin + ATP

- 2ADP Miokinaza (Q) ATP + AMP

BiÕn ®æi ho¸ sinh trong c¬

ADP

ATP

Creatinin phophate

Creatinin

YÕm khÝ

ATP, Hexose, Creatininphophate, glycogen

HiÕu khÝ

1/5Lactic +O2� H2O + CO2 + Q4/5Lactic� Glycogen



3. Sù nî oxy

- P.gi¶i yÕm khÝ t¹o lactic nhanh, nhiÒu h¬n oxh t¹o

glycogen �� tÝch tô lactic �� cÇn O2 oxh. Nhu cÇu O2 oxh

nµy (nî oxy)

- Ho¹t ®éng nhanh, m¹nh �� nî oxy cµng cao. Sù nî gi¶m

nhê t¨ng h« hÊp

4. C¬ chÕ co c¬

� Khi co c¬ sîi c¬ kh«ng ng¾n l¹i mµ chØ sîi actin tr−ît

trªn miozin. Actin lång vµo miozin �� Sarcomere ng¾n l¹i

� Actin liªn kÕt víi miozin = cÇu xo¾n (polypeptit cña miozin)

� Tr¹ng th¸i gi·n do:

• Vßng xo¾n c¨ng ra do søc ®Èy 2 ®iÖn tÝch ©m (phÝa

miozin do OH-, phÝa actin PO43-)

• Trong c¬ cã yÕu tè øc chÕ ATPaza ��ATP kh«ngph©n gi¶i ®−îc

-

--

nèi photph¸t

nèi protein

CÊu t¹o ph©n tö cña sîi miozin vµ sîi actin

nèi photph¸t (-)

nèi protein (-)



� Xung TK ®Õn mµng �� gi¶i phãng Ca2+ tõ c¬ t−¬ng vµo t¬ c¬, 3 t/d:

+ ø/c yÕu tè giTn c¬

+ Ho¹t ho¸ miozin �� ph©n gi¶i ATP cho Q

+ Trung hoµ P043-�� mÊt lùc ®Èy ë ®Çu & ch©n cÇu �� cÇu

protein co l¹i vµ kÐo miozin tr−ît trªn actin lµm c¬ ng¾n l¹i

VÞ trÝ sîi miozin vµ sîi actin ë tr¹ng th¸i gi·n vµ co



V. Sinh lý c¬ tr¬n

� TÝnh HF & dÉn truyÒn c¬ tr¬n < c¬ x−¬ng

� Kh¶ n¨ng co rót l©u h¬n, kÐo dµi h¬n c¬ v©n

� Co rót khÈn tr−¬ng, c−êng ®é T§C thÊp �� Ýt tèn E

� Co gi·n, ®µn håi tèt lín �� c/n dù trù

� Cã t/d tù ®éng (k/n co rót do ¶/h xung b¶n th©n)

VI Sù mái

� C¬ quan, tæ chøc lµm viÖc 1 thêi gian �� çc chÊt cung cÊp E tiªu hao, tÝch nhiÒu A.lactic ��gi¶m sót k/n �� sù mÖt mái

� Thùc nghiÖm

- Dïng TB C¬-TK, KT d©y TK ®Õn ngõng co

- KT trùc tiÕp vµo c¬ �� vÉn co �� c¬ ch−a mái

- Dïng m¸y kiÓm tra k/n dÉn truyÒn d©y TK vÉn cßn �� d©y còng ch−a mái



� C¬ thÓ sù mái tr−íc hÕt ë TKTW

� MÖt mái kÌm theo tÝnh mÉn c¶m çc thô quan gi¶m

� Sù HF vá n·o cã t/d lo¹i trõ mÖt mái

� VD: h« hµo, cæ vò �� KT vá n·o HF �� TK g/c �� t¨ngT§C �� gi¶m mÖt mái

�Thùc tËp: sù mái ®Çu tiªn ë xinap

KT

c¬ 1

®Õn khi ngõng co

c¬1 K

0co

c¬ 2 co

KT

c¬ 1

KT

c¬ co

VII. HuÊn luyÖn gia sóc (Sgk)

M§ : ↑↑↑↑ ®é chÝnh x¸c, V, lùc, dÎo dai (t¹o ®k tèt nhÊt cho c¬)

1. Lùc co quyÕt ®Þnh k/n lµm viÖc cña c¬. C¬ co qu¸ søcchãng mái �� cÇn cho gia sóc lµm viÖc võa ph¶i tr¸nhçc ®éng t¸c thõa

2. T¹o kü n¨ng v/® (thµnh lËp chuçi PXC§K vÒ v/®) víi sùtham gia cña hµng lo¹t thô quan (thÞ, thÝnh gi¸c...)

3. HuÊn luyÖn ph¶i cã hÖ thèng, tr×nh tù, dùa vµo ®Æc®iÓm c¬ thÓ & lo¹i h×nh TK ®Ó t¨ng tÝnh phøc t¹p. CÇnb¶o ®¶m chÕ ®é qu¶n lý, nu«i d−ìng & sö dông

4. CÇn cã thêi gian nghØ ng¬i hîp lý . /.

Ch−¬ng2. Sinhlýc¬-vËn®éng · • C¬tr¬n(c¬t¹ng): néit¹ng, c/n néit¹ng • C¬tim:cÊut¹o lµc¬v©n nh−ng®2 c/n gÇngièngc¬tr¬n I. §ÆctÝnhcñac¬ 1.TÝnh®µn

Documents