PLANIRAWE NA DOLGORO^NI PLANIRAWE NA DOLGORO^NI VLO@UVAWA VLO@UVAWA (KAPITALNO BUXETIRAWE) (KAPITALNO BUXETIRAWE) Poslediplomski studii MBA-Menaxment Poslediplomski studii MBA-Menaxment Ekonomski fakultet - Skopje Ekonomski fakultet - Skopje Doc. d-r Sa{o Arsov Doc. d-r Sa{o Arsov
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
PLANIRAWE NA DOLGORO^NI PLANIRAWE NA DOLGORO^NI VLO@UVAWA VLO@UVAWA
(KAPITALNO BUXETIRAWE)(KAPITALNO BUXETIRAWE)
Poslediplomski studii MBA-MenaxmentPoslediplomski studii MBA-Menaxment
Ekonomski fakultet - SkopjeEkonomski fakultet - Skopje
Doc. d-r Sa{o ArsovDoc. d-r Sa{o Arsov
KARAKTERISTIKI NA KARAKTERISTIKI NA INVESTICISKOTO ODLU^UVAWEINVESTICISKOTO ODLU^UVAWE
Dolgoro~ni vlo`uvawaDolgoro~ni vlo`uvawa - vlo`uvawa ~ii - vlo`uvawa ~ii efekti se o~ekuvaat vo idnina, vo efekti se o~ekuvaat vo idnina, vo vreme {to e podolgo od edna godina. vreme {to e podolgo od edna godina.
vrzuvaat golemi pari~ni iznosivrzuvaat golemi pari~ni iznosi ireverzibilnostireverzibilnost efekti {to se o~ekuvaat vo idninataefekti {to se o~ekuvaat vo idninata
POSTAPKA ZA PLANIRAWE NA POSTAPKA ZA PLANIRAWE NA DOLGORO^NITE VLO@UVAWADOLGORO^NITE VLO@UVAWA
Predinvesticiska studijaPredinvesticiska studija
Investiciska studijaInvesticiska studija Pretstavuvawe na investitorotPretstavuvawe na investitorot Analiza na pazarotAnaliza na pazarot Tehni~ko-tehnolo{ka analizaTehni~ko-tehnolo{ka analiza Analiza na grade`nite re{enijaAnaliza na grade`nite re{enija Organizaciski delOrganizaciski del Ekonomsko-finansiska analizaEkonomsko-finansiska analiza Ocenka na efikasnosta na proektotOcenka na efikasnosta na proektot
Studija za izvedbaStudija za izvedba
POSTAPKA ZA PLANIRAWE NA POSTAPKA ZA PLANIRAWE NA DOLGORO^NITE VLO@UVAWADOLGORO^NITE VLO@UVAWA
predi nvesti ci ska i nvesti ci ska real i zaci ja probna studi ja studi ja na proektot rabota
1-I I 2-P I O 3-I O 4-P R 5-RR
OCENKA NA FINANSISKITE EFEKTI OCENKA NA FINANSISKITE EFEKTI OD DOLGORO^NITE VLO@UVAWAOD DOLGORO^NITE VLO@UVAWA
LikvidnostLikvidnost RentabilnostRentabilnost
Gotovinski tek za ocenka na likvidnostaGotovinski tek za ocenka na likvidnosta Gotovinski tek za ocenka na rentabilnostaGotovinski tek za ocenka na rentabilnosta
Godini
0 1 2 3 4
Prilivi:
Sopstven kapital 100.000
Akcionerski kapital 300.000
Dolgoro~ni krediti 50.000
Prihodi od proda`bata 200.000 300.000 350.000 420.000
Odlivi:
Investicii:-vo postojani sredstva-vo obrtni sredstva
GOTOVINSKI TEK ZA OCENKA NA GOTOVINSKI TEK ZA OCENKA NA RENTABILNOSTARENTABILNOSTA
KRITERIUMI ZA OCENKA NA KRITERIUMI ZA OCENKA NA INVESTICISKITE PROEKTIINVESTICISKITE PROEKTI
NediskontniNediskontni Period na vra}awe na investiciitePeriod na vra}awe na investiciite Prose~na stapka na prinosProse~na stapka na prinos
DiskontniDiskontni Neto-sega{na vrednost na proektotNeto-sega{na vrednost na proektot Interna stapka na rentabilnostInterna stapka na rentabilnost
PERIOD NA VRA]AWE NA PERIOD NA VRA]AWE NA INVESTICIITEINVESTICIITE
God. Neto-prinosi Kumulativ
0 -100.000 -
1 20.000 20.000
2 30.000 50.000
3 30.000 80.000
4 30.000 110.000
5 40.000 150.000
Primer: Inicijalni investicii vo iznos od 100.000 Proektirani neto-prinosi po godini: 20.000, 30.000, 30.000, 30.000, 40.000.
PERIOD NA VRA]AWE NA PERIOD NA VRA]AWE NA INVESTICIITEINVESTICIITE
God. Neto-prinosi Kumulativ
0 -100.000 -
1 20.000 20.000
2 30.000 50.000
3 30.000 80.000
4 30.000 110.000
5 40.000 150.000
godina tekovnata od tek Gotovinski
iznos nevraten u{te S#vra}awe celosnoto pred GodinaT
godini67,3000.30
000.80000.1003
T
PERIOD NA VRA]AWE NA INVESTICIITEPERIOD NA VRA]AWE NA INVESTICIITE
Slabosti na metodot Period na vra}awe:
1. Ne vodi smetka za vremenskata preferencija na parite
2. Ne se zemaat predvid gotovinskite tekovi po istekot na presmetaniot period na vra}awe
3. Pregolemoto potpirawe na brzinata na vra}awe {to mo`e da ja zgolemi rizi~nosta na izbranite proekti i sl.
Kriterium za prifatlivost:Presmetaniot period na vra}awe na proektot treba
da bide pokus od nekoj maksimalno prifatliv period na vra}awe
PROSE^NA STAPKA NA PRINOSPROSE^NA STAPKA NA PRINOS
Investiciidobivkanetona~Prose
RR
PROSE^NA STAPKA NA PRINOSPROSE^NA STAPKA NA PRINOS
Primer: Inicijalnite investicii na proektot iznesuvaat 100.000. Proektiranata neto-dobivka vo eksploataciskiot period iznesuva, po godini: 10.000, 15.000, 20.000, 20.000, 25.000.
000.185
0002500020000200001500010
. . . . . dobivka-neto na~Prose
%18100000.100
000.18RR
PROSE^NA STAPKA NA PRINOSPROSE^NA STAPKA NA PRINOS
Slabosti na metodot Prose~na stapka na prinos:
1. Ne vodi smetka za vremenskata preferencija na parite
2. Se koristi neto-dobivkata kako kategorija
Kriterium za prifatlivost:Prose~nata stapka na prinos na proektot treba da
bide povisoka od prose~nata cena na kapitalot.
NETO-SEGA[NA VREDNOST NETO-SEGA[NA VREDNOST (NSV)(NSV)
Kade {to:Kade {to: NPNPtt se neto-prinosite od periodot se neto-prinosite od periodot tt kk e diskontnata stapka e diskontnata stapka nn e brojot na godini vo periodot na proekcija e brojot na godini vo periodot na proekcija
n
tt
t
k
NPNSV
0 )1(
Kriterium za prifatlivost:
NSV > 0
Primer: Proektirani neto-prinosi po godini: 110.000 (investicii, kako negativen neto-prinos), 30.000, 35.000, 40.000, 40.000, 50.000.
Diskontnata stapka e proceneta na 14%.
Godina Neto-prinosiDiskonten
faktor
Diskontirani neto-
prinosi
0 -110.000 1 -110.000
1 30.000 0,87719 26.316
2 35.000 0,76947 26.931
3 40.000 0,67497 26.999
4 40.000 0,59208 23.683
5 50.000 0,51937 25.969
NSV = 19.898
INTERNA STAPKA NA INTERNA STAPKA NA PRINOSPRINOS (IRR (IRR))
Kade {to:- rp e stapkata so koja posleden pat e presmetana pozitivna NSV;- rn e stapkata so koja posleden pat e presmetana negativna NSV;- NPn e negativnata NSV (zemena kako apsolutna vrednost);- NPp e pozitivnata NSV.