Top Banner

of 28

Cac Dang Toan Ve Phep Bien Hinh

Apr 04, 2018

Download

Documents

Tien Vu Viet
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
  • 7/31/2019 Cac Dang Toan Ve Phep Bien Hinh

    1/28

    CC DNG TON THNG GP TRONG PHP BIN HNH V PHP DI HNH

    PHP BIN HNH V PHP DI HNHPHP TNH TIN

    I.Tm tt l thuyt :1. nh ngha : Trong mt phng , cho vc t ( );v a b . Php tnh tin theo vc t

    ( );v a b l php bin hnh , bin mt im M thnh mt im M sao cho 'MM v=K hiu : vTr .2.Cc tnh cht ca php tnh tin :a/ Tnh cht 1:

    *nh l 1: Nu php tnh tin bin hai im M,N thnh hai im M,N thMN=MN.

    b/ Tnh cht 2:* nh l 2: Php tnh tin bin ba im thng hng thnh ba im thng hng vkhng lm thay i th t ca ba im .

    H QU :Php tnh tin bin ng thng thnh ng thng , bin mt tia thnh mt tia , binmt on thng thnh mt on thng bng n , bin mt tam gic thnh mt tam gic

    bng n , bin mt ng trn thnh mt ng trn c cng bn knh , bin mt gcthnh mt gc bng n .3. Biu thc ta ca php tnh tin- Gi s cho ( );v a b v mt im M(x;y) . Php tnh tin theo vc t v bin im M

    thnh im M th M c ta l :'

    '

    x a x

    y y b

    = + = +

    4. ng dng ca php tnh tin

    BI TON 1: TM QU TCH CA MT IMBi ton : Cho mt hnh H , trn hnh H c mt im M . Tm qu tch ca im Mkhi trn hnh H c mt im A thay i . ( Thng im A chy trn mt ng (C )cho sn ).Cch gii :- Da vo cc tnh cht bit , ta tm ra mt vc t c dnh nm trn hnh H ( Viiu kin : vc t ny c phng song song vi ng thng k qua A ).

    - Sau da vo nh ngha v php tnh tin ta suy ra M l nh ca A qua php tnhtin theo vc t c nh .- Da vo tnh cht thay i ca A ta suy ra gii hn qu tch .

    V d 1: Cho hai im B,C c nh nm trn (O,R) v mt im A thay i trnng trn . Chng minh rng trc tm ca tam gic ABC nm trn mt ngtrn c nh .

    Gii

    - K ng knh BB .Nu H l trc tm ca tam gic ABC th AH=BC. Do C,B cnh , cho nn BC l mt vc t c nh 'AH B C = . Theo nh ngha v php tnh

    Bin son : Nguyn nh S - T: 02403833608 Trang 1

  • 7/31/2019 Cac Dang Toan Ve Phep Bien Hinh

    2/28

    CC DNG TON THNG GP TRONG PHP BIN HNH V PHP DI HNHtin im A bin thnh im H . Nhng A li chy trn (O;R) cho nn H chy trnng trn (O;R) l nh ca (O;R) qua php tnh tin dc theo 'v B C=- Cch xc nh ng trn (O;R) . T O k ng thng song song vi BC . Sau dng vc t : OO' 'B C= . Cui cng t O quay ng trn bn knh R t tm O tac ng trn cn tm .

    V d 2. Cho hnh bnh hnh ABCD c hai nh A,B c nh , cn nh C chy trnmt ng trn (O;R). Tm qu tch nh D khi C thay i .Gii :

    - Theo tnh cht hnh bnh hnh : BA=DC AB CD = . Nhng theo gi thit A,B cnh , cho nn AB c nh . V C chy trn (O;R) , D l nh ca C qua php tnh tintheo AB , cho nn D chy trn ng trn O l nh ca ng trn O- Cch xc nh (O) : T O k ng thng // vi AB , sau dng vc t OO' AB= .T O quay ng trn bn knh R , chnh l ng trn qu tch ca D.V d 3. Cho hai ng trn (O;R) v (O;R) cng vi hai im A,B . Tm im M

    trn (O;R) v im M trn (OR) sao cho 'MM AB= .Giia. Gi s ta ly im M trn (O;R). Theo gi thit , th M l nh ca M qua php tnhtin theo vc tAB . Nhng do M chy trn (O;R) cho nn M chy trn ng trnnh ca (O;R) qua php tnh tin . Mt khc M chy trn (O;R) v th M l giaoca ng trn nh vi ng trn (O;R).

    b/ Tng t : Nu ly M thuc ng trn (O;R) th ta tm c N trn (O;R) lgiao ca (O;R) vi ng trn nh ca (O;R) qua php tnh tin theo vc t ABc/ S nghim hnh bng s cc giao im ca hai ng trn nh vi hai ng trn

    cho .V d 3. Cho ng trn (O) ng knh AB c nh . Mt ng knh MN thayi . Cc ng thng AM v AN ct cc tip tuyn ti B ln lt l P,Q . Tm qutch trc tm cc tam gic MPQ v NPQ ?

    Gii- Tam gic MPQ c QA l mt ng cao , v vy nu ta k MM vung gc vi PQth MM ct QA ti trc tm H . OA l ng trung bnh ca tam gic MNH suy ra :

    2MH OA BA= = . Vy php tnh tin theo BA bin im M thnh im H . Nhng Mchy trn (O;AB) cho nn H chy trn ng trn nh ca (O;AB) qua php tnh tin

    BA .- Tng t i vi tam gic NPQ .- Gii hn qu tch . Do M khng trng vi A,B cho nn trn ng trn nh b i haiim nh ca A,B .

    BI TON 2:TM IM M TRN NG THNG D SAO CHO KHONG CCH

    MA+MB NGN NHT ( A,B- C NH CHO TRC )Cch gii

    Bc 1: Tm im A i xng vi im A qua ng thng d . ( Khi ngthng d l ng trung trc ca AB , suy ra M thuc d th MA=MA ).

    Bin son : Nguyn nh S - T: 02403833608 Trang 2

  • 7/31/2019 Cac Dang Toan Ve Phep Bien Hinh

    3/28

  • 7/31/2019 Cac Dang Toan Ve Phep Bien Hinh

    4/28

    CC DNG TON THNG GP TRONG PHP BIN HNH V PHP DI HNH

    d/ Vit phng trnh nh ca (H) :2 2

    116 9

    x y =

    Giia/ Gi M(x;y) thuc cc ng cho v M(x;y) thuc cc ng nh ca chng.

    Theo cng thc ta ca php tnh tin ta c :' 1 ' 1

    ' 2 ' 2

    x x x x

    y y y y

    = + =

    = + = + Thay x,y vo phng trnh cc ng ta c :- ng thng a : 3(x-1)-5(y+2)+1=0 3x-5y-12=0- ng thng b : 2(x-1)+(y+2)+100=0 hay : 2x+y+100=0

    b/ ng trn (C) : ( ) ( ) ( )2 2

    ' 1 ' 2 4 ' 1 ' 2 1 0x y x y + + + + = hay : 2 2 6x 5 10 0x y y+ + + =

    c/ ng (E) : ( ) ( ) ( ) ( )2 2 2 2

    ' 1 ' 2 1 21 1

    9 4 9 4

    x y x y + ++ = + =

    d/ ng (H): ( ) ( ) ( ) ( )2 2 2 2

    ' 1 ' 2 1 21 1

    16 9 16 9

    x y x y + + = =

    Bi tp v nh :Bi 1. Cho hai ng trn khng ng tm (O;R) v (O;R) v mt im A trn(O;R) . Xc nh im M trn (O;R) v dim N trn (O;R) sao cho MN OA= .Bi 2. ( Lm bi tp 4;5;6 HH11NC-trang 9)Bi 3. ( Lm bi tp : 2;3- HH11CB-trang 7 )

    Gi Bi 1. V : :

    OAMN OA T M N= uuur . Do N nm trn ng trn nh ca (O;R) . Mt

    khc N li nm trn (O;R) do N l giao ca ng trn nh vi vi (O;R) . T

    suy ra cch tm :- V ng trn tm A bn knh R , ng trn ny ct (O;R) ti N- K ng thng d qua N v song song vi OA , suy ra d ct (O;R) ti MBi 2.a/ Bi 4-trang 9-HH11NC.- V A,B c nh suy ra : AB U= .- T gi thit : ' 'MM MA MB MM MB MA AB+ = = = . Chng t : : 'ABT M Muuur .- Nhng M chy trn (O;R) cho nn M chy trn ng trn (O;R) l nh ca (O;R) .

    b/ Bi 5.

    - Ta ca M v N l :' '

    1 1 1 2 2 2

    ' '

    1 1 1 2 2 2

    os sin os sin' ; 'sin os sin os

    x x c y a x x c y aM Ny x y c b y x y c b

    = + = +

    = + + = + + - Khong cch d gia M,N v khong cch d gia MN .

    Ta c : ( ) ( )2 2

    2 1 2 1MN x x y y= +

    ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )2 2 2 22 2 2 2

    2 1 2 1 2 1 2 1' ' os sin os sinM N x x c y y c x x y y = + + + = +

    - Php F l php di hnh

    - Khi :'

    0 sin 0; os 1'

    x x ac

    y y b

    = += = = = +

    . y l cng thc ca php tnh tin .

    c/ Bi 6.

    Bin son : Nguyn nh S - T: 02403833608 Trang 4

  • 7/31/2019 Cac Dang Toan Ve Phep Bien Hinh

    5/28

    CC DNG TON THNG GP TRONG PHP BIN HNH V PHP DI HNH

    - Nu ( ) ( ) ( ) ( )1 : ; ' ; ; '; ' ' '; 'F M x y M y x N x y N y x th khong cch gia hai im MN

    v MN l : ( ) ( ) ( ) ( )2 2 2 2

    ' ' ; ' ' ' 'MN x x y y M N y y x x= + = + + . Chng t

    MN=MNcho nn chnh l php di hnh .- Nu : ( ) ( ) ( )2 : ( ; ) ' 2x; ; '; ' ' 2x '; 'F M x y M y N x y N y . Khi khong cch hai im l :

    ( ) ( ) ( ) ( )2 2 2 2

    ' ' ; ' ' 4 ' 'MN x x y y M N x x y y= + = + .- R rng : MN< MN : Do y khng phi l php di hnh v theo nh ngha :Php di hnh l php bin hnh bin hai im thnh hai im m khng lm thay ikhong cch gia chng .Bi 3.a/ Bi 2- trang 7.- T B v C k cc ng thng // vi AG . Sau t BB=CC=AG ( T gicBCCB l hnh bnh hnh )- A s trng vi G . Tam gic GBC l nh ca tam gic ABC qua php tnh tin theo

    vc t AG .- Nu D l nh ca php tnh tin theo vc t AG th : DAG A D= phi trng vi G .b/ Bi 3-trang 7.

    - Theo cng thc ta ca php tnh tin : ( )'

    '

    3 1 2' ' 2;7

    5 2 7A

    A

    xA A

    y

    = == = + =

    v ta ca

    im ( )'

    '

    1 1 2' ' 2;3

    1 2 3B

    B

    xB B

    y

    = = = = = + =

    .

    - Nu gi M(x;y) thuc ng thng d v M(x;y) thuc ng thng d : l nh cang thng d qua php tnh tin theo vc t v th theo cng thc ta c php tnh

    tin ta c :' 1 ' 1

    '' 2 ' 2

    x x x xM

    y y y y

    = = + = + =

    . Thay vo phng trnh ca d : (x+1)-2(y-

    2)+3=0 . Hay d: x-2y+8=0 .

    Bi 3. PHP I XNG TRC1. NH NGHA :* Cho ng thng d . Php bin mi im M thuc d thnh chnh n . Bin mi imM khng thuc d thnh im M sao cho d l ng trung trc ca MM , c gi l

    php i xng qua ng thng d ( hay l php i xng trc ) . ng thng d gi l

    trc i xng2. BIU THC TA CA PHP I XNG TRC

    Ta chn ng thng d trng vi trc Ox . Vi mi im M(x;y) , gi M(x;y) l nh

    ca M qua php i xng trc th :'

    '

    x x

    y y

    = =

    ( chnh l biu thc ta )

    3. TNH CHTa/ Tnh cht 1: Php i xng trc bo ton khong cch gia hai im bt k .

    b/ Tnh cht 2: Php i xng trc bin mt ng thng thnh mt ng thng ,bin mt on thng thnh mt on thng bng n , bin mt tam gic thnh mt tam

    gic bng n , bin mt ng trn thnh mt ng trn c cng bn knh .4. TRC I XNG CA MT HNHnh ngha :

    Bin son : Nguyn nh S - T: 02403833608 Trang 5

  • 7/31/2019 Cac Dang Toan Ve Phep Bien Hinh

    6/28

    CC DNG TON THNG GP TRONG PHP BIN HNH V PHP DI HNH* ng thng d gi l trc i xng ca hnh H nu php di xng qua d bin hnh Hthnh chnh n .5. NG DNG

    BI TON 1. TM QU TCH CA MT IMBi ton :Cho hnh H v mt im A thuc hnh H thay i . Tm qu tch ca im M khi A

    thay i .Cch gii .

    Bc 1: Xt mt v tr bt k ca A v M . Sau d tm trn H c mt ngthng c nh l trung trc ca on thng AM ( Chnh l trc i xng ).

    Nu A chy trn mt ng (C ) no , theo tnh cht ca php di xng trc ,th M chy trn ng (C) l nh ca (C ) qua php i xng trc .

    V d 1. ( Bi 10-tr13-HH11NC ) .Cho hai im B,C c nh nm trn ng trn (O;R) v im A thay i trn ngtrn . Hy dng php i xng trc chng minh rng trc tm H nm trn mt

    ng trn c nh .Gii

    - V hnh . Gi H l giao ba ng cao ca tam gic ABC . Ko di AH ct (O;R) tiH . Ni CH- Chng minh IH=IH . Tht vy

    Ta c : 'A BCH = ( Gc ni tip chn cung BH ).(1)

    Mt khc : ( )2'

    CH ABA BCH

    CI AH

    =

    . T (1) v (2) suy ra : 'BCH BCH =

    Chng t tam gic HCH l tam gic cn . Do BC vung gc vi HH , chng tBC l ng trung trc ca HH . Hay H v H i xng nhau qua BC . Cho nn khi Achy trn ng trn (O;R) th H cng chy trn (O;R) v H s chy trn ng trn(O;R) l nh ca ng trn (O;R) qua php i xng trc BC- Gii hn qu tch : Khi A trng vi B v C th tam gic ABC suy bin thnh ngthng . V th trn ng trn (O;R) b i 2 im l nh ca B,C .* Ch : Ta cn c cch khc chng minh H v H i xng nhau qua BC .- K AA ( l ng knh ca (O) ) suy ra BHCA l hnh bnh hnh , cho nn BC iqua trung im I ca AH .- AH song song vi BC ( v cng vung gc vi AH )

    - T suy ra BC l ng trung bnh ca tam gic AHH C ngha l BC i quatrung im ca HH . Mt khc AH vung gc vi BC suy ra BC l trc i xng caHH , hay H v H i xng nhau qua BC.V d 2. Cho tam gic ABC c trc tm Ha/ Chng minh rng cc ng trn ngoi tip cc tam gic HAB,HBC,HCA c bnknh bng nhau

    b/ Gi 1 2 3, ,O O O l tm cc ng trn ni trn . Chng minh rng ng trn i quaba im 1 2 3, ,O O O bng ng trn ngoi tip tam gic ABC .

    Gii .a/ Gi s 1O l tm ca ng trn ngoi tip tam gic HBC , th theo bi taons ca vd 1 1O chnh l nh ca (O) qua php i xng trc BC . Cho nn bn knh ca chng

    Bin son : Nguyn nh S - T: 02403833608 Trang 6

  • 7/31/2019 Cac Dang Toan Ve Phep Bien Hinh

    7/28

    CC DNG TON THNG GP TRONG PHP BIN HNH V PHP DI HNHbng nhau . Tng t hai ng trn ngoi tip ca hai tam gic cn li c bn knhbng bn knh ca (O) .b/ Ta hon ton chng minh c 1 2 3, ,O O O l cc nh ca O qua php i xng trcBC,CA,AB . V vy bn knh cc ng trn ny bng nhau . Mt khc ta chng minhtam gic ABC bng tam gic 1 2 3O O O .

    BI TON 2. TM IMCHO NG THNG d V HAI IM A,B . TM IM M THUC d SAOCHO MA+MB NH NHT. ( Khi A,B l hai im nm v mt pha ca d ),

    MA MB T GI TR LNNHT( A,B nm v hai pha ca d )Cch gii :

    Bc 1: Tm im A i xng vi A qua ng thng d Bc 2: Ni AB , ng thng ny ct d ti M . L im cn tm . Bc 3: Chng minh M l im duy nht .

    V d 1. (Bi 9-tr13- HH11NC)

    Cho gc nhn xOy v mt im A nm trong gc . Hy tm im B trn Ox ,im C trn Oy sao cho tam gic ABC c chu vi nh nht .

    Gii .- Tm A i xng vi A qua Oy , B i xng vi A qua Ox- Ni AB ct Ox ti B , ct Oy ti C . chnh l hai im cn tm- Chng minh B,C l hai im duy nht cn tm .Tht vy : Do A i xng vi A qua Oy , cho nn CA=CA (1) . Mt khc : B ixng vi A qua Ox cho nn ta c BA=BB (2) . Gi P l chu vi tam gic ABC thP=CA+CB+BA =CA+CB+BB=AB ( do t (1) v (2) ).

    V d 2: Cho ng thng d v hai im A,B nm cng pha vi d . Tm im M trnd sao cho MA+MB t gi tr nh nht ?Gii

    - Tm im A i xng vi A qua d- Ni AB ct d ti M . M chnh l im cn tm .- Tht vy : V A i xng vi A qua d cho nn MA=MA (1). Do :MA+MB=MA+MB=AB .- Gi s tn ti M khc M thuc d th : MA+MB=MA+MB 'A B . Du bng chxy ra khi AMB thng hng . Ngha l M trng vi M .

    V d 3. Cho ng thng d v hai im A,B ( nm v hai pha ca d ). Tm im Mtrn d sao cho MA MB t GTLN .

    Gii .- Gi A l im i xng vi A qua d- Ni AB ct d ti M . M chnh l im cn tm .- Tht vy : ' 'MA MB MA MB A B = = . Gi s tn ti mt im M khc vi M trn

    d , khi : ' ' ' ' ' 'M A M B M A M B A B = . Du bng ch xy ra khi MAB thnghng , ngha l M trng vi M.

    V d 4 . Cho hai ng trn (O;R) v (O;R) v mt ng thng da/ Hy tm hai im M v M ln lt nm trn hai ng trn sao cho d l ngtrung trc ca on thng MM

    Bin son : Nguyn nh S - T: 02403833608 Trang 7

  • 7/31/2019 Cac Dang Toan Ve Phep Bien Hinh

    8/28

    CC DNG TON THNG GP TRONG PHP BIN HNH V PHP DI HNH

    b/ Hy xc nh im I trn d sao cho tip tuyn IT vi (O;R) v tip tuyn IT vi(O;R) to thnh mt gc TIT nhn ng thng d l ng phn gic trong hocngoi .

    GiiV hnh :

    a/ Gi s M nm trn (O;R) v M nm trn (O;R) ta mn yu cu bi ton- V d l trung trc ca MM cho nn M nm trn ng trn (C) l nh ca ngtrn (O;R) qua php i xng trc d . Mt khc M li nm trn (O;R) do vy M lgiao ca (C) vi (O;R)- T suy ra cch tm :

    Tm hai ng trn nh ca hai ng trn cho qua php i xngtrc d ( Ln lt l (C) v (C)

    Hai ng trn ny ct hai ng trn cho ti 1 2,M M . Sau k haing thng d v d qua 1 2,M M ct (O;R) v (O;R) ti 1 2' ; 'M M

    Cc im cn tm l ( )1 1'M M v ( )2 2'M Mb/ Nu MT v MT nhn d l phn gic trong hoc ngoi ca gc TIT th MT v MTi xng nhau qua d . T suy ra cch tm :- Gi d l nh ca MT qua php i xng d ngha l d l tip tuyn ca ng trn(C ) l nh ca (O;R) qua php i xng trc d. Mt khc d l tip tuyn ca (O;R) .Cho d l tip tuyn chung ca (C ) vi (O;R) . T ta suy ra cch tm M :

    Tm (C ) l nh ca (O;R) qua php i xng trc d K d l tip tuyn chung ca (C ) v (O;R) . Khi d ct d ti M . Chnh l

    im cn tm .

    Tng t p dng cho (O;R)- S nghim hnh bng s giao im ca cc tip tuyn chung ct d .

    BI TON :3TM IM I XNG VI IM QUA MT NG THNG

    Bi ton : Cho im A(x;y) v mt ng thng d : ax+by+c=0 . Tm ta im Bi xng vi im A qua ng thng d ?Cch gii :

    Bc 1: Gi B(x;y) l im i xng vi A qua d v H l trung im ca AB

    th iu kin : ( )( )

    . 0 12

    ABUH d

    =

    Bc 2: Gii hai iu kin (1) v (2) suy ra ta ca BV d 1.Cho im M(2;3) tm ta im N i xng vi M qua ng thng d : y=x

    Gii- Gi N(x;y) l im i xng vi M qua d v H l trung im ca MN th M,N i

    xng nhau qua d th iu kin l :( )

    ( )

    . 0 1

    2

    MN U

    H d

    =

    - Ta c : ( ) ( )

    2 32; 3 1;1 ;

    2 2

    x yMN x y U H

    + + = = =

    uuuur ur

    .

    Bin son : Nguyn nh S - T: 02403833608 Trang 8

  • 7/31/2019 Cac Dang Toan Ve Phep Bien Hinh

    9/28

    CC DNG TON THNG GP TRONG PHP BIN HNH V PHP DI HNH

    - iu kin (*)( ) ( )

    ( )

    2 .1 3 .1 05 2

    3;22 3 1 32 2

    x yx y y

    Nx y x y x

    + = + = = = + + = + ==

    V d 2.Cho im M(2;-3) . Tm nh ca im M qua php i xng trc d : y-2x=0

    Gii- Gi N(x;y) l im i xng vi M qua d v H l trung im ca MN th M,N i

    xng nhau qua d th iu kin l :( )

    ( )

    . 0 1

    2

    MN U

    H d

    =

    - Ta c : ( ) ( )2 3

    2; 3 1;2 ;2 2

    x yMN x y U H

    + = + = =

    uuuur ur

    .

    - iu kin (*)

    ( ) ( )1

    2 .1 3 .2 02 4 0 14 13

    ;2 3 5 14 3 32 2 3

    x y yx y

    Nx y y xx

    + + = =+ + = = + = + = =

    BI TON :4CHO NG (C ) V NG THNG d HY VIT PHNG TRNH

    NG (C) L NH CA (C ) QUA PHP I XNG TRC dCCH GII

    Bc 1: Trn ng (C ) ly hai im A,B

    Bc 2: Tm hai im A,B i xng vi A,B qua php i xng trc d

    Bc 3: Vit phng trnh ng (C) i qua A,BV d 1: Cho ng thng d : x-2y-2=0 v ng thng d: y=x . Lp phng trnhng thng (m) i xng vi ng thng d qua ng thng d .

    Gii

    - Tm giao ca d v d bng A(x;y) l nghim ca h :2 2 0 2

    0 2

    x y x

    x y y

    = = = =

    .A(-2;-2)

    - Trn d ly im M (3;3) . Gi N(x;y ) l im i xng vi M qua d .Gi H l

    trungim ca MN th iu kin M,N i xng nhau qua d l : ( )( )

    . 0 12

    MN UH d

    =

    (*)

    - Ta c : ( ) ( )3 3

    3; 3 2;1 ;2 2

    x yMN x y U H

    + + = = =

    uuuur ur

    - iu kin (*)( ) ( )

    ( )

    3 2 3 .1 02x 9 5

    5; 13 32 7 12. 2 0

    2 2

    x yy x

    Nx yx y y

    + =+ = = = + + = = =

    .

    - ng thng (m) l ng thng i qua AN c vc t ch phng l ( )7;1AN= , nn

    (m) c phng trnh l : 2 2 7 12 07 1

    x y x y+ += = .

    Bin son : Nguyn nh S - T: 02403833608 Trang 9

  • 7/31/2019 Cac Dang Toan Ve Phep Bien Hinh

    10/28

    CC DNG TON THNG GP TRONG PHP BIN HNH V PHP DI HNHV d 2. Cho hai ng thng d: 2x-y+2=0 ; d : x+3y-3=0 . Lp phng trnh ngthng (m) i xng vi ng thng d qua ng thng d .Gii- Tm ta im A l giao ca d vi d . Khi ta A l nghim ca h hai

    phng trnh :

    32x 2 0 3 87

    ;3 3 0 8 7 7

    7

    xy

    Ax yy

    = + = = + = =

    - Trn ng thng d chn im M(0;2)- Tm ta im N i xng vi M qua ng thng d . Khi nu M,N i xng

    nhau qua d th iu kin :( )

    ( )

    . 0 1

    2

    MN U

    H d

    =

    (*) Vi H l trung im ca MN , Ul vc

    t ch phng ca d . Ta c : ( ) ( )2

    ; 2 3; 1 ;2 2

    x yMN x y U H

    + = = =

    uuuur ur

    .

    - iu kin (*)( ) 33x. 2 .1 0

    3x- 2 3 15 ;23 0 1 5 53. 3 0

    2 2 5

    y xy

    Nx yx y

    y

    = = = = + + =+ = =

    - ng thng (m) =(AN) i qua3 1

    ;5 5

    N =

    v c vc t ch phng

    ( )6 33

    ; / / 2;1135 35

    AN U = =

    uuur ur

    .

    Do (m) :

    3 1

    5 5 0 11x 2 7 02 11

    x yy

    + = = + = .

    V d 3 . Cho ng trn (C ) : 2 2 4x 2 1 0x y y+ + + = v ng thng d : 2x-y+2=0.Hy vit phng trnh ca ng trn (C) l nh ca (C ) qua php i xng trc d .

    GiiDo tnh cht ca php i xng trc bin (C ) thnh (C) c cng bn knh . Cho nn tach cn tm ta tm I ca (C) i xng vi tm I ca (C ) .Vy t gi thit ta c tm I ca (C ) c ta : I(2;-1) v R=2 .- Gi I(x;y ) l tm ca (C)H l trung im ca II , ( )1;2U= l vc t ch phng

    ca ng thng d . I i xng vi I qua d th iu kin :( )

    ( )

    '. 0 1

    2

    II U

    H d

    =

    (*)

    -Ta c : ( ) ( )2 1

    ' 2; 1 1;2 ;2 2

    x yII x y U H

    + = + = =

    uur ur

    .

    - iu kin (*)( ) ( )

    ( )

    x-2 .1 1 .2 0x+ 0 1

    ' 3;32 12 9 0 12. 2 0

    2 2

    yy x

    Ix yx y y

    + + == = = + + = = + =

    - Vy (C): ( ) ( )2 2

    3 3 4x y+ + = .

    Bin son : Nguyn nh S - T: 02403833608 Trang 10

  • 7/31/2019 Cac Dang Toan Ve Phep Bien Hinh

    11/28

    CC DNG TON THNG GP TRONG PHP BIN HNH V PHP DI HNH

    V d 4. Cho (E) :2 2

    19 4

    x y+ = . V ng thng d : x+y-2=0 . Lp phng trnh (E) l

    nh ca (E) qua php i xng trc d .Gii- V (E) ch ra ta cc nh ca trc ln : A(3;0) ,A(-3;0) v ta hai nh ca

    trc nh : B(0;2) ;B(0;-2 )- Tm ta ca 4 nh ca hnh ch nht c s l nh ca 4 nh hnh ch nht c sca (E) cho . Bng cch gii cc bi ton nh nh trn , d dng tm c to ca O(2;2) l nh ca O(0;0) , M(4;5) l nh ca M(-3;-2 ). N(4;-1 ) l nh ca

    N(3;-2) . P(0;-1) l nh ca P(3;2) v Q( 0;5) l nh ca Q(-3;2) .- p dng cch v (E) ta suy ra cch v ca (E) .* Ch : y l bi ton tng i kh , cha gp trong cc thi i hc , nhngly v d ny l m rng cho trng hp i xng trc . D ng (C ) cho lng g i chng na , ta ch cn s dng tt kin thc hc l c th gii c .

    BI TP T LUYNBi 1. Gi m l ng phn gic ngoi ca gc A ca tam gic ABC . Chng minhrng vi mi im M trn m , chu vi tam gic MBC khng nh hn chu vi tam gicABCBi 2. Cho (E) vi hai tiu im 1 2,F F . Gi M l mt im nm trn (E) nhng khngnm trn ng thng 1 2F F v m l phn gic ngoi ti nh M ca tam gic M 1 2F F .Chng minh rng m ch ct (E) ti M duy nht ( ng thng m nh th gi l tiptuyn ca E ti M )Bi 3. Cho ng trn (C ) : 2 2 6x 2 1 0x y y+ + + = . Tm phng trnh ng trn (C)

    qua php i xng trc d : x-y-0 .Bi 4 . Cho hai ng thng d : x-y+2=0 v d: 3x+4y-1=0 . Tm ng thng m lnh ca ng thng d qua php i xng trc l d .Bi 5. Cho ng thng d: x+y-2=0 v hai im A(-4;-3) ,B(2;-1) . Tm im M trnd sao cho MA+MB t gi tr nh nhtBi 6. Cho hai im A(4;3) v B(-2;0) . Tm trn ng thng d : x+y-2=0 im Msao cho MA MB t ga tr ln nht .Bi 7.( Bi 39-tr106-BTHH10NC)

    Cho tam gic ABC c nh A4 7

    ;5 5

    . Hai ng phn gic trong ca hai gc B v C

    ln lt c phng trnh x-2y-1=0 v x+3y-1=0 . Vit phng trnh cnh BC ca tamgic .

    GI CCH GIIBi 1. K ng phn gic ngoi ca gc A . Tm im C i xng vi C qua m . T ac : MB+MC=MB+MC 'BC . M BC=AB+AC . Suy ra MB+MC+BC

    AB AC BC + + . chnh l iu phi chng minh .Bi 2. Gi s trc ln ca (E) l 2a , tc l M nm trn E khi : 1 2 2aMF MF+ = . Theocch chng minh bi 1 , nu M nm trn phn gic m th :

    1 2 1 2

    ' ' 2aM F M F MF MF+ + =. Du bng ch xy ra khi M trng vi M . Vy nu Mkhc M th M khng nm trn E . Suy ra m ct E ti mt im duy nht ti M .

    Bin son : Nguyn nh S - T: 02403833608 Trang 11

  • 7/31/2019 Cac Dang Toan Ve Phep Bien Hinh

    12/28

    CC DNG TON THNG GP TRONG PHP BIN HNH V PHP DI HNHBi 3. ng trn (C ) c tm I(3;-1) v bn knh R=3 . Gi I l tm ca ng trn(C) . Nu I v I i xng nhau qua d th ta c h :

    ( )3 1 0

    4 0' 0;43 1

    4 402 2

    x yx y x

    Ix yx y y

    + = + = = = + = = = .

    Vy ng trn (C): ( )22

    4 9x y+ = i xng vi (C ) qua trc i xng d .Bi 4. Gi A l giao ca d v d th ta A l nghim ca h :

    ( )2 0 1

    1;13x 4 1 0 1

    x y xA

    y y

    + = = = + = =

    . Trn d ly im M(0;2) . Tm M(x;y) l nh ca

    M qua php i xng trc d ( c ( )4; 3U= Khi ta M l nghim ca h :

    ( ) 334 3 2 04x 3 6 0 33 625 ' ;1 2 3x 4 3 0 6 25 253 4 1 0

    2 2 25

    x y xy

    Mx y yy

    = = + = = + + + =+ = =

    .

    Khi ng thng m i xng vi d qua d l ng thng AM i qua A(-1;1) c

    vc t ch phng ( )8 19

    ' ; / / 8; 1925 25

    AM U = =

    uuuuur ur

    suy ra (m) :1 1

    8 19

    x y+ = . Hay ng

    thng (m) : 19x-8y+27=0.Bi 5. Tm ta A(x;y) i xng vi A(-4;-3) qua php i xng trc d: x+y-2=0

    Suy ra h :( )

    ( )

    4 3 01 0 5

    ' 5;64 3 11 0 62 02 2

    x yx y x

    Ax y x y y

    + + = + = = = + = =+ = .

    Lp ng thng (AB) i qua A(5;6) c vc t ch phng ( ) ( )' 3; 7 / / 3;7A B U= = .Do (AB):

    5 3

    6 7

    x tt R

    y t

    = + = +

    . Vy M l giao ca (AB) vi d cho nn ta ca M l

    nghim ca h :

    9

    105 323 23 3

    6 7 ;10 10 10

    2 03

    10

    tx t

    y t x M

    x yy

    = = +

    = + = = + = =

    Bi 6. Tng t cch lm bi tp 5 , ta c to A(x;y) i xng vi A(4;3) qua d l

    nghim ca h :( ) 33 3 0

    0 3 32 ' ;4 33 0 3 2 22 0

    2 2 2

    x y xx yAx y

    x yy

    = = = = + + =+ = =

    .

    Bin son : Nguyn nh S - T: 02403833608 Trang 12

  • 7/31/2019 Cac Dang Toan Ve Phep Bien Hinh

    13/28

    CC DNG TON THNG GP TRONG PHP BIN HNH V PHP DI HNH

    ng thng (AB) i qua B(-2;0) c vc t ch phng : ( )7 3

    ' ; / / 7;32 2

    A B U = =

    uuuur ur

    .

    Do (AB):2 7

    3

    x tt R

    y t

    = + =

    . im M cn tm l giao ca (AB) vi d , cho nn ta

    M l nghim ca h :

    2

    52 7 4 4 63 ;

    5 5 52 0

    6

    5

    t

    x ty t x M

    x yy

    == + = = =

    + = =

    .

    Bi 7. Tm ta hai im M,N ln lt l nh ca A qua php i xng trc l haing phn gic ca hai gc B v C , th M,N phi nm trn BC .T ng thng (BC) chnh l ng thng (MN) : y+1=0 .

    Bi 4. PHP QUAY V PHP I XNG TM1. nh ngha php quay .* Trong mt phng cho im O c nh v gc lng gic khng i . Php binhnh bin im O thnh im O, bin im M khc O thnh im M sao choOM=OMv gc (OM;OM)= . c gi l php quay tm O gc quay l .2. nh l :Php quay l php di hnh .3. Php i xng tm .* nh ngha : Php i xng qua im O l mt php bin hnh , bin mi im Mthnh im M i xng vi M qua O , c ngha l : ' 0OM OM+ = .* K hiu v cc thut ng :Php i xng tm O k hiu : OD . Trong O l tm i xng*Biu thc ta :Trong mt phng ta cho im I(a;b) . Nu php i xng tm I bin im M(x;y)

    thnh im M(x;y) th :' 2a

    ' 2

    x x

    y b y

    = =

    ( chnh l biu thc ta ca php i

    xng tm ) .* Tm i xng ca mt hnh : L im sao cho bin hnh H thnh chnh n

    *Biu thc ta ca php quay c tm I(a;b) im M(x;y) , im M(x;y) v gcquay l :

    Trong mt phng ta Oxy cho Q(I, ), vi I(a; b). Khi Q(I, ) bin im M (x; y)

    thnh M(x; y) xc nh bi:

    ++=+=

    cos)(sin)('

    sin)(cos)('

    byaxby

    byaxax(IVb) ( Chng minh cho HS )

    4. Cc ng dng ca php quay v i xng tm .

    BI TON 1: BI TON QU TCH IM

    Bin son : Nguyn nh S - T: 02403833608 Trang 13

  • 7/31/2019 Cac Dang Toan Ve Phep Bien Hinh

    14/28

    CC DNG TON THNG GP TRONG PHP BIN HNH V PHP DI HNHBi ton : Cho hnh H v mt im M thay i trn ng (C ) ( thuc H ). Tm qutch ca im N khi M thay i .Cch gii :

    Bc 1: Tm mt im I c nh sao cho I l trung im ca MN Bc 2: Da vo tnh cht ca php i xng tm I ta suy ra qu tch ca N

    V d 1. ( bi ton 2-tr17-HH11NC).Cho ng trn (O;R) v hai im A,B c nh . Vi mi im M , ta xc nh imM sao cho 'MM MA MB= + . Tm qu tch im M khi im M chy trn (O;R) .

    Gii- Gi I l trung im ca AB . Theo tnh cht ca vc t trung tuyn th :

    2MA MB MI+ = , suy ra : ' 2MM MI= . C ngha l I l trung im ca MM- V A,B c nh , cho nn I c nh . Do : 'ID M M . Nhng M chy trn

    (O;R) cho nn M l nh ca M qua php i xng tm I s chy trn ng

    trn nh ca (O;R)- Cch xc nh (O;R) nh sau : Ni IO ko di , t IO=IO . Sau ly O lmtm , quay ng trn c bn knh R .

    V d 2. ( Bi 17-tr19-HH11NC).Cho hai im B,C c nh trn ng trn (O;R)v mt im A thay i tren ngtrn . Hy dng php i xng tm chng minh rng trc tm H ca tam gicABC nm trn mt ng trn c nh . ( Hay : tm qu tch ca H khi A thay i ).

    Gii- V hnh theo gi thit cho . Ni ng knh AM , tm v tr ca H . Ta thy CH

    AB v MBAB suy ra CH//BM . Tng t BH//MC v t gic BHCM lhnh bnh hnh , do oa hai ng cho BC v MH ct nhau ti trung im I caBC .

    - Do B,C c nh cho nn I c nh . Vy H l nh ca M qua php i xng tmI . Mt khc M chy trn (O;R) do H chy trn ng trn (O;R) l nh ca(O;R) qua php i xng tm I .

    V d 3. ( Bi 34-tr10-BTHH11NC) .Cho ng thng a v mt im G khng nm trn a . Vi mi im A nm trn a tadng tam gic u ABC c tm l G. Tm qu tch hai im B v C khi A chy trna?

    Gii- V hnh . T hnh v v tnh cht ca tam gic u ta thy gc 0120AGC AGB = = .

    Nh vy php quay tm G vi gc quay 0120 = bin A thnh C v bin A thnh B .Nhng A chy trn d v th B v C chy trn ng thng d l nh ca d qua phpquay 0120 = .V d 4. ( Bi 35-tr10-BTHH11NC).Cho ng trn (O) v tam gic ABC . Mt im M thay i trn (O) . Gi 1M lim i xng vi M qua A, 2M l im i xng vi 1M qua B v 3M l im i

    xng vi 2M qua C . Tm qu tch im 3M ?Gii .

    - V hnh . T hnh v ta c : Do 1M , 2M i xng nhau qua B cho nn ( )1 2 1BM BM=

    Bin son : Nguyn nh S - T: 02403833608 Trang 14

  • 7/31/2019 Cac Dang Toan Ve Phep Bien Hinh

    15/28

    CC DNG TON THNG GP TRONG PHP BIN HNH V PHP DI HNH

    - V 2M v 3M i xng nhau qua C cho nn : 2 3CM CM = (2) . T (1) v (2) chng tBC l ng trung bnh ca tam gic 1 2 3M M M , c ngha l BC// 1 3M M (3) .- Gi D l trung im ca M 3M th AD l ng trung bnh ca tam gic

    1 3 1 3D / /MM M A M M (4) . T (3) v (4) suy ra AD//BC v t gic ABCD l hnh bnh

    hnh . C ngha l D c nh. Nh vy : 3:DD M M . M M chy trn (O) cho nn 3M

    Chy trn ng trn (O) l nh ca (O) qua php i xng tm D .

    BI TON 2: DNG HNHHy tham kho mt vi v d sauV d 1. ( Bi ton 3-tr17-HH11NC)Cho hai ng trn (O;R) v (O;R) ct nhau ti hai im B,C . Hy dng mtng thng d i qua A v ct (O;R) v (O;R) ln lt ti M v N sao cho A ltrung im ca MN .

    Gii

    - Gi s ng thng d dng xong , do A l trung im ca MN cho nn N l nhca M qua php i xng tm A v vy N phi nm trn ng trn (O) l nh cang trn (O;R) ( v M chy trn (O) ). Mt khc N li thuc (O;R) v th cho nn

    N l giao ca (O) vi (O;R) . T suy ra cch dng .+/ Dng ng trn (O) l nh ca ng trn (O) : Ni OA , t OA=OA .+/ ng trn (O) ct ng trn (O) ti N . Ni NA ct (O) ti M .

    - Gii hn qu tch : S nghim hnh bng s giao im ca (O) ct (O) .V d 2. ( Bi 18-tr19-HH11NC)Cho ng trn (O;R) , ng thng d v im I . Tm im A trn (O;R) v im B

    trn d sao cho I l trung im ca on thng AB .Gii- V hnh . Do I l trung im ca AB cho nn B l nh ca A qua php i xng tmI . Mt khc A chy trn (O;R) v th B chy trn ng trn (O) l nh ca (O) qua

    php i xng tm I . Nhng B li nm trn d v vy B l giao ca d vi (O)-T suy ra cch tm . Ni IO t IO=IO , sau dng ng trn (O) bn knhR , ct d ti B . Ni BI ct (O;R) ti A .- Gii hn qu tch : S nghim hnh bng s giao im ca (O) vi d .

    BI TON 3: BI TON CHNG MINH lm c dng bi ton chng minh ta cn phi lm chc kin thc v php ixng tm v php quay . ng thi phi nh li cc kin thc v tam gic , t gic :Hnh bnh hnh , hnh vung , hnh ch nht .V d 1. ( Bi ton 1-tr17-HH11NC)Cho hai tam gic u OAB v OAB . Gi C v D ln lt l trung im ca ccon thng AA v BB . Chng minh rng OCD l tam gic u ?

    GiiXt php quay tm O vi gc quay bng gc lng gic ( OA,OB)= 060 . R rng A

    bin thnh B v A bin thnh B , v th cho nn php quay bin on thng AAthnh on thng BB . T suy ra php quay bin C thnh D , do OC=OD .V gc quay bng 060 cho nn tam gic cn OCD l tam gic u .

    Bin son : Nguyn nh S - T: 02403833608 Trang 15

  • 7/31/2019 Cac Dang Toan Ve Phep Bien Hinh

    16/28

    CC DNG TON THNG GP TRONG PHP BIN HNH V PHP DI HNH

    V d 2. ( Bi 43-tr11-BTHH11NC)V pha ngoi ca tam gic ABC v cc hnhvung BCMN v ACPQ c tm l O v O .a/ Chng minh rng khi c nh hai im A,B v cho C thay i th ng thng NQlun i qua mt im c nh .

    b/ Gi I l trung im ca AB . Chng minh rng IOO l tam gic vung cn .

    Gii .a/ V hnh theo gi thit cho . T hnh v , gii cho hc sinh bi ton ph : Cho haiim A,B c dnh , vi mi im M v vi hai php quay tm A , tm B c cng gcquay th php hp ca hai php quay l mt php i xng m tm i xng l nhgoc vung ca tam gic vung cn OAB ( O l tm i xng ).- Nh vy : : :A BQ C N Q C Q NQ i qua tm i xng H c xc nh bngcch dng tam gic vung cn HAB

    b/ Tng t nh trn : ': ; :O OQ C B Q C A AB i qua tm i xng I c xcnh bng tam gic vung cn OOI ( vi I l nh ca gc vung ). Nh vy tam gic

    OOI l tam gic vung cn . BI TON 4:TM NH CA MT HNH BNG PHP QUAY V PHP I XNG TM

    CCH GII .S dng cc nh ngha , tnh cht ca php quay v php i xng tm cng vi biuthc ta ca chng .V d 1. ( Bi 1-tr15-HH11CB)Trong mt phng Oxy cho im A(-1;3) v ng thng d c phng trnh : x-2y+3=0 . Tm nh ca A v d qua php i xng tm O

    Gii- Gi A(x;y) l nh ca A qua php i xng tm O(0;0) . Theo cng thc ta caphp i xng ta c :

    ( )' 0 ' ' 1

    ' 1; 3' 0 ' ' 3

    x x x x xA

    y y y y y

    = = = = = = =

    - Tng t Gi M(x;y) l mt im bt k thuc d v M(x;y) l mt im bt kthuc d l nh ca d qua php i xng tm O . Theo cng thc ta ca php i

    xng ta c : ( ) ( )' 0 '

    ' 2 ' 3 0 ' 2 ' 3 0' 0 '

    x x x xx y x y

    y y y y

    = = + = = = =

    . Do d c

    phng trnh l : x-2y-3=0 .V d 2. Trong mt phng Oxy cho ng trn (O;R) : 2 2 2x 6 6 0x y y+ + + = v (E) :2 2

    19 4

    x y+ = im I(1;2) . Tm nh ca (O;R) v (E) qua php i xng tm I

    GiiGi M(x;y) l im bt k thuc (O;R) v (E) . T cng thc chuyn trc ta c :

    ( ) ( ) ( ) ( )

    ( ) ( )

    2 2

    2 2

    2 ' 4 ' 2 2 ' 6 4 ' 6 0' 2.1 2 '

    2 ' 4 '' 2.2 4 ' 1

    9 4

    x y x yx x x x

    x yy y y y

    + + + == =

    = = + =

    Bin son : Nguyn nh S - T: 02403833608 Trang 16

  • 7/31/2019 Cac Dang Toan Ve Phep Bien Hinh

    17/28

    CC DNG TON THNG GP TRONG PHP BIN HNH V PHP DI HNH

    ( ) ( )

    2 2

    2 2

    6x 2 6 0

    2 41

    9 4

    x y y

    x y

    + + =

    + =

    *Ch : (O;R) : ( ) ( )2 2

    1 3 4 ( 1;6), 2x y J R+ + = = .Ta ch tm J(x;y) l nh ca J qua php i xng tm I(1;2) bng cng thc chuyn

    trc ta : ( )' 2 ( 1) ' 3 ' 3;1' 4 (3) ' 1

    x x Jy y

    = = = = = .

    Do (O) : ( ) ( )2 2

    3 1 4x y + = l nh ca (O;R) qua php i xng tm I .

    V d 3.( Bi 1.13-BTHH11CB)Trong mt phng Oxy cho ng thng d: x-2y+2=0 v d: x-2y-8=0 . Tm php ixng tm bin d thnh d v bin trc Ox thnh chnh n .

    Gii tha mn yu cu bi ton th ta lm nh sau :

    - Gi M(xy) thuc d , M(x;y) thuc d . Gi s tm i xng l I(a;b) , th theocng thc chuyn trc : ( ) ( )

    ' 2a2a 2 2 8 0 2 4 2a 8 0

    ' 2

    x xx b y x y b

    y b y

    = = + + = =

    .

    - trc Ox thnh chnh n th tm i xng phi c dng : I(a;0) tc l b=0

    - T hai kt qu trn ta c : ( )4 2a 8 2 3

    3;00 0

    b aI

    b b

    + = = = = =

    .

    V d 4. ( Bi 1.14 tr-21-BTHH11CB)Cho ba im khng thng hng I,J,K . Hy dng tam gic ABC nhn I,J,K ln lt ltrung im ca cc cnh BC,CA,AB .

    Gii- Phn tch : Gi s tam gic ABC dng xong tha mn iu kin u bi . V I,J,Kl trung dim cho nn l ng trung bnh suy ra =KB , tng t KJ=IC . T suyra cch dng :+/ Tm im P l nh ca J qua php i xng tm I+/ K Px //KJ v t PQ=KJ . T Q k Qy // v t QC=IP.+/ Tm B i xng vi C qua I v A i xng vi B qua K . Nh v tam gic ABC dng xong .* Ch : Ngoi cch trn ta cn c cch khc nh sau

    +/ Ly mt im N bt k . Tm cc im M i xng vi N qua I , P i xng vi Nqua J v Q i xng vi P qua K . ( V hnh )+/ T suy ra : CM BN AP CQ= = = . Do C l trung im ca MQ . T suy racch dng .V d 5 ( Bi 1-tr19-HH11NC)Cho hnh vung ABCDa/ Tm nh ca im C qua php quay tm A gc quay 090

    b/ Tm nh ca ng thng BC qua php quay tm O gc quay 090 .Gii

    a/ T hnh v ta thy nh ca C qua php quay tm A gc 090 l C hoc C sao chocc tam gic ACC v ACC l cc tam gic vung cn

    Bin son : Nguyn nh S - T: 02403833608 Trang 17

  • 7/31/2019 Cac Dang Toan Ve Phep Bien Hinh

    18/28

    CC DNG TON THNG GP TRONG PHP BIN HNH V PHP DI HNHb/ Ta nhn thy nh ca C qua php quay tm O gc quay 090 l B hoc D . Cn nhca B qua php quay tm O gc quay 090 l A hoc C , do nh ca BC l AB hocDC .V d 6 .( Bi 2-tr19-HH11-NC) .Trong mt phng Oxy cho im A (2;0) v ng thng d : x+y-2=0 . Tm nh caim A v d qua php quay tm O gc quay 090 .

    Gii- V hnh . T hnh v ta thy A thuc d . nh ca A qua php quay tm O gc quay

    090 . L B(0;-2) hoc B(0;2) . im B c nh qua php quay l A(2;0) hoc A(-2;0)- V B v A nm trn d cho nn nh ca d qua php quay ny s l (AB) hoc (AB)

    ln lt c phng trnh : 1 2 0; 1 2 02 2 2 2

    x y x yx y x y

    = = + = + = .

    PHP V T

    I. NH NGHA

    Cho im O v mt s 0k . Php bin hnh bin mi im M thnh mt im M saocho 'OM kOM = c gi l php v t tm , t s v t l k .

    K hiu : ( , ) : 'O kV M M , hay : M= ( ) ( ) ( ), 1,'

    O kO

    k

    V M M V M

    =

    II. TNH CHT- Tnh cht 1. Nu php v t t s k bin hai im M,N thnh hai im M,N th :

    ' 'M N k MN= .- Tnh cht 2: Php v t t s k :a/ Bin ba im thng hng thnh 3 im thng hng v bo ton th t cc im y

    b/ Bin mt ng thng thnh mt ng thng song song hoc trng vi ngthng , bin mt tia thnh mt tia , bin mt on thng thnh mt on thng .c/ Bin mt tam gic thnh mt tam gic ng dng vi n , bin mt gc thnh mtgc bng n .d/ Bin ng trn thnh ng trn c cng bn knh .III. TM V T CA HAI NG TRN1.nh l : Vi hai ng trn bt k lun c mt php v t bin ng trn nythnh ng trn kia v ngc li .Tm ca php v t gi l tm v t ca hai ngtrn2. Cch tm tm v t ca hai ng trn .

    Trng hp : I trng vi I . Khi php v t tm I t s R/Rv php v t tmI t s -R/R bin ng trn (I;R) thnh ng trn (I;R) .

    Trng hp I '; 'I R R . Trn (O;R) ly mt dim M bt k , trn (O;R) lyim M sao cho IM//IM v IM//IM . Hai ng thng MM v MM ctng thng ni hai tm II ti hai im O v O . Khi O nm ngoi II gi ltm v t ngoi , cn O nm trong on II gi l tm v t trong .

    Trng hp I khc I v R=R . Khi MM//II nn ch c php v t tm Ovi k=-1 . chnh l php i xng .

    IV. CC DNG TON THNG GP

    BI TON 1 :TM NH CA MT HNH QUA MT PHP V T

    Bin son : Nguyn nh S - T: 02403833608 Trang 18

  • 7/31/2019 Cac Dang Toan Ve Phep Bien Hinh

    19/28

    CC DNG TON THNG GP TRONG PHP BIN HNH V PHP DI HNHS dng nh ngha v cc tnh cht ca php v t . T nh ngha nu tm v t lI(a;b) , im M(x;y) im M(x;y) th ta c :

    ( )

    ( )

    ( )

    ( )

    ' ''

    ' '

    x a k x a x k x a aIM k IM

    y b k y b y k y b b

    = = + = = = +

    uuuur uuur

    (*) .

    Chnh l biu thc ta ca php v t tm I t s v t l k .

    .V d 1. Trong mt phng ta cho ng thng d: 3x+2y-6=0 . Hy vit phngtrnh ca ng thng d l nh ca ng thng d qua php v t tm I(1;2) t s vt k=-2 ?

    GiiGi M(x;y) thuc d ,M(x;y) l mt im bt k thuc d th theo biu thc ta ca php v t ta c :

    ( )( )

    ' 1 ' 31

    ' 1 2 1 2 2' 2 ' 6' 2 2 2

    22 2

    x xx

    x xy yy y

    y

    = + = = = = + =

    .

    Thay vo phng trnh ca ng thng d:' 3 ' 6

    3 2 2 0 3x ' 2 ' 9 02 2

    x yy

    + = + = Do vy d: 3x+2y-9=0 .V d 2 .( Bi 1.23-tr33-BTHH11CB)Trong mt phng Oxy cho ng thng d: 2x+y-4=0a/ Hy vit phng trnh ng thng d l nh ca ng thng d qua php v t

    tm O t s v t k=3 .b/ Hy vit phng trnh ng thng d l nh ca d qua php v t tm I (-1;2) ts v t k=-2

    Gii

    a/ T cng thc ta :( )

    ( )

    '' 0 3 0 ' '3 2 4 0 2 ' ' 12 0

    ' 3 3' 0 3 03

    xxx x x y

    x yyy y

    y

    = = + = + = = =

    Do ng thng d: 2x+y-12=0 .

    b/ Tng t :

    ( )

    ( )

    ' 1 ' 31' 1 2 1 ' 3 ' 62 2 2 4 0 2x ' ' 8 0

    ' 2 ' 6 2 2' 2 2 22

    2 2

    x xxx x x y

    yy yy y

    y

    + + = =+ = + + + = + + = = = + =

    .

    Do ng thng d: 2x+y+8=0 .V d 3. ( Bi 1.24-tr33-BTHH11-CB)Trong mt phng Oxy cho ng trn (C ): ( ) ( )

    2 23 1 9x y + + = . Hy vit phng

    trnh ng trn (C) l nh ca ng trn (C ) qua php v t tm I(1;2) t s k=-2 .Gii

    ng trn (C ) c tm O(3;-1) bn knh R=3. Gi O (x;y) l tm ca (C) ,R lbn knh ca (C) . Ta c ta ca O tha mn biu thc ta ca php v t :Bin son : Nguyn nh S - T: 02403833608 Trang 19

  • 7/31/2019 Cac Dang Toan Ve Phep Bien Hinh

    20/28

    CC DNG TON THNG GP TRONG PHP BIN HNH V PHP DI HNH

    ( )

    ( )2 2

    ' 1 ' 31

    2 2' 1 2 1' 2 ' 4 ' 3 ' 4

    ' 2 2 2 2 3 1 92 2 2 2

    ' ' 2.3 62

    x xx

    x xy y x y

    y y y

    R RR

    = + = = = = + = + + = = = =

    ( ) ( )2 2

    ' 3 ' 6 36x y + + = . Vy (C) : ( ) ( )2 2

    3 6 36x y + + =

    BI TON 2:S DNG PHP V T GII CC BI TON HNH HC

    xc nh mt im M ta xem n nh l nh ca mt im A no bit quaphp v t , hoc xem M nh l giao ca ca mt ng c nh vi nh ca mtng bit qua mt php v t .V d 1. Cho tam gic ABC c hai gc B,C u nhn . Dng hnh ch nht DEEG cEF=2DE vi hai nh D,E nm trn BC v hai nh F,G nm trn hai cnh AC v AB

    . Gii- V hnh ( tha mn yu cu bi ton ).* Phn tch : + Gi s hnh ch nht dng xong , trn AB ly mt im G bt k ,dng hnh ch nht GFEF c EF=2DE v hai nh D,E thuc BC , ni BF ct

    AC ti F , khi ta c :D 2

    ' D ' 2 ' ' ' '

    BG G GF GF

    BG G G F G F= = = . Chng t B,FF thng hng .Ta c

    th xem hnh ch nht DEFG l nh ca hnh ch nht DEFG qua php v t tm B

    t s v t :'

    BGk

    BG= . T suy ra cch dng .

    * Cch dng :- Ly im G ty trn AB , sau dng hnh ch nht GFED c EF=2 DE,hai nh DE nm trn BC .- Ni BF ct AC ti F , ng thng qua F song song vi BC ct AB ti G . Gi D vE l hnh chiu ca G v F trn BC . Th hnh ch nht DEFG l hnh ch nht cndng .* Chng minh :

    Tht vy : V GF //GF , GD//GD nn :D

    .' ' ' ' '

    GF BG G

    G F BG G D= = T suy ra :

    D ' ' 2' '

    G G DGF G F

    = = . Nh vy hnh ch nht dng tha mn yu cu bi ton .

    V d 2. ( Bi 1.25-tr33-BTHH11CB).Cho na ng trn ng knh AB . Hy dng hnh vung c hai nh nm trnna ng trn , hai nh cn li nm trn ng knh AB ca na ng trn .

    GiiV hnh , t hnh v ta c cc bc sau .* Phn tch .Gi s hnh vung MNPQ dng xong tha mn yu cu bi ton ( vi M,N nm

    trn AB , cn P,Q nm trn na ng trn ).Gi O l trung im ca ABNi OQ v OP, dng hnh vung MNPQ sao cho M,N nm trn AB v O l trungim ca MN . Khi ta c :

    Bin son : Nguyn nh S - T: 02403833608 Trang 20

  • 7/31/2019 Cac Dang Toan Ve Phep Bien Hinh

    21/28

    CC DNG TON THNG GP TRONG PHP BIN HNH V PHP DI HNH

    ' ' ' '

    OQ OP PQk

    OQ OP P Q = = = . Ta xem nh MNPQ l nh ca MNPQ qua php v t tm

    O t s k=' '

    PQ

    P Q. T suy ra :

    * Cch dng .- Dng hnh vung MNPQ ( c MN thuc AB v O l trung im ca MN )- Ni OP v OQ chng ct (O,AB) ti P v Q- Hnh chiu ca P v Q trn AB l N v M . Khi MNPQ chnh l hnh vung cndng .* Chng minh : Do MNPQ l hnh vung , cho nn MN//AB . Tam gic OMN

    ng dng vi tam gic OPQ suy ra :' ' ' ' ' ' ' '

    PQ OP OQ PN QMk

    P Q OP OQ P N Q M= = = = = .

    V d 3. ( Bi 1.26-tr33-BTHH11CB).Cho gc nhn Oxy v im C nm trong gc . Tm trn Oy mt im A sao chokhong cch t A n trc Ox = AC .

    Gii- V hnh . Cn c vo hnh v ta c phn tch sau* Phn tch : Gi B l hnh chiu ca A trn Ox . theo u bi th tam gic ABC l tamgic cn nh A ( AB=AC ) . Gi s tam gic ABC l mt tam gic cn nh l A cAB vung gc vi Ox . D dng nhn thy hai tam gic ny ng dng v th ta c :

    ' ' ' ' '

    AC OC ABk

    A C OC A B= = = . Ta coi tam gic ABC l nh ca tam gic ABC qua php v

    t tm OP t s v t l k . T suy ra cch dng :* Cch dng :

    - Ni OC , sau trn Oy ly im A , tm B l hnh chiu ca A trn Ox ( k ABvung gc vi Ox) .- Dng com pa ly A lm tm , quay cung trn c bn knh bng AB ct OC ti C .- T C k hai ng thng song song vi hai cnh AC v CB chng ct hai cnhOy v Ox ti A v B . Tam gic ABC l tam gic cn tm* Chng minh : Ging cch phn tchV d 4. ( Bi tp O.11-tr76-BTHH10 T6-2000)Cho tam gic nhn ABC . Hy dng hnh vung MNPQ sao cho M,N nm trn cnhBC , P,Q nm trn hai cnh cn li ca tam gic .

    Gii- V hnh . T hnh v ta c cch phn tch :Gi mt hnh vung MNPQ c cnh MN thuc BC v MN=NP=PQ=QMv bng a c nh Nu ta coi hnh vung MNPQ l nh ca mt php v t tm B vi

    t s v t no th :' '

    1' ' ' ' ' '

    PQ PM PQ P QPQ PM

    P Q P N PM P N= = = = . Suy ra cch dng .

    - Trn AB ly mt im Q bt k , k ng thng qua Q vung gc vi BC ct BCti M . Sau t MN=AM , dng hnh vung MNPQ .- Ni BP ct AC ti P , k hai ng thng qua P // vi NP v MN chng ct BC

    v AB ti N v Q . Cui cng k qua Q mt ng thng vung gc vi BC ct BC tiM ta c hnh vung MNPQ cn dng .* Ch : Ta cn c cch khc .

    Bin son : Nguyn nh S - T: 02403833608 Trang 21

  • 7/31/2019 Cac Dang Toan Ve Phep Bien Hinh

    22/28

    CC DNG TON THNG GP TRONG PHP BIN HNH V PHP DI HNH- Dng hnh vung BCMN nm ngoi tam gic ABC . Gi BC ln lt l giao ca

    AB v AC vi MN . Nh vy php v t tm A t s v t : k='

    AB

    ABbin tam gic

    ABC thnh tam gic ABC , Cho nn bin hnh vung BCPQ thnh hnh vungMNPQ cn tm .V th ta ch cn k qua B v C hai ng thng vung gc vi BC chng ct cccnh Ac v AB ti cc im P v Q , ct BC ti N v M . Hnh vung MNPQ tm cV d 5. Gi A l giao hai ng ng trn ct nhau O v O Hy dng qua A mtng thng ct hai ng trn ti B v C sao cho AC=2AB

    GiiV hnh minh ha . T hnh v ta c phn tch sau- T gi thit , ta c : 22 :AAC AB V B C

    = . Nh vy php v t tm A bin Bthnh C . T ta c cch dng :- Dng ng trn nh ca ng trn (O) qua php v t tm A t s k=-2. Giao cang trn nh vi ng trn (O) l C . ng thng AC chnh l ng thng dcn dng .- Chng minh : Do C l nh ca B qua php v t tm A t s k=-2 cho nn AC=2AB .V d 6. Cho hai ng trn (O) v (O) tip xc ngoi vi nhau ti A( c bn knhkhc nhau ) .Mt im M nm trn ng trn (O) . Dng ng trn i qua M vtip xc vi O v O.

    Gii- V hnh minh ha cho hc sinh . T c phn tch ..- Gi S l tm v t ngoi ca (O) v (O) ,N l nh ca M qua php v t tm S M lgiao im th hai ca AN vi (O) , Gi O l giao ca OM vi OM ( Ch :

    OM//ON ) ta c : ( )'' '' '

    ' ' '' ' '

    O M O M O N O M

    O N M O= = nn OM=OM . Chng t (O) tip

    xc vi (O) v (O) ti M v M .- Cch dng : Tm tm S ( k tip tuyn chung ca O v O ct OO ti S .

    Ni SA ct (O) ti N v M. O chnh l giao ca OM vi OM .BI TON 3: QU TCH IM

    gii mt bi ton qu tch im M khi im A thay i trn mt ng (C ) chosn . Trc ht ta cn phi lm mt s vic sau1. Trong hnh H cho , ta tm ra mt im A thay i trn mt ng (C ) cho sn

    no ( c th l ng trn , c th l mt ng thng ) sao cho AM nm trn mtng thng i qua mt im c nh I no 2. Gn cho A v M cng vi I hai tam gic dng dng , t tm ra mt t s khngi k3. Vit ng thc vc t : IM k IA= kt lun M l nh ca A qua php v t tm Ivi t s v t l k .4. Nu A chy trn (C ) th M chy trn (C) l nh ca (C ) qua php v t tm I t sk . Nu cch dng (C) .V d 1. ( Bi 29-tr29-HH11NC) .

    Cho ng trn (O;R) v mt im I c nh khc O . Mt im M thay i trnng trn . Tia phn gic gc MOI ct IM ti N . Tm qu tch im N .

    Gii

    Bin son : Nguyn nh S - T: 02403833608 Trang 22

  • 7/31/2019 Cac Dang Toan Ve Phep Bien Hinh

    23/28

    CC DNG TON THNG GP TRONG PHP BIN HNH V PHP DI HNH- V hnh . T hnh v v tnh cht ca ng phn gic trong chia cnh i din lmhai don thng t l vi hai cnh k ca hai cnh . Ta c kt qu sau :* Do O,I c nh cho nn OI=a khng i . Gi N l chn ng phn gic ca gc

    MOI ( N thuc IM) , t ta c :NI OI a NI a a

    IN IMNM OM R NM NI a R a R

    = = = =+ + +

    Hay :

    a a

    IN IM IN IMa R a R = =+ +

    uur uuur

    .V I c nh cho nn ( ), :I kV M N . Nhng M chy trn ng trn (O;R) cho nn Nchy trn ng trn (C) l nh ca (O;R) qua php v t tm I t s v t l k .* Cch xc nh (O;R) nh sau- Ni OI , tm O sao cho : O 'I kOI= , t suy ra O- Bn knh R c xc nh bng cng thc : k= R/R suy ra : R=kR .( Hoc : ly O lm tm quay mt ng trn c bn knh l ON )V d 2. ( Bi 8 N chng I-tr35-HH11-NC)Cho ng trn (O) c ng knh AB . Gi C l im i xng vi A qua B v PQl ng knh thay i ca (O)khc vi ng knh AB . ng thng CQ ct PA,PB ln lt ti M v N .a/ Chng minh Q l trung im ca CM , N l trung im ca CQ

    b/ Tm qu tch ca cc im M,N khi ng knh PQ thay i .Gii

    a. V hnh . T hnh x ta thy : Ni AQ, BQ , do C i xng vi A qua B cho nn tac B l trung im ca AC : BA=BC (1) . Mt khc BQ vung gc vi AQ ( gc nitip chn na ng trn ) PA vung gc vi AQ ( gc ni tip chn ng trn )suy ra PA // BQ do BQ l ng trung bnh ca tam gic ACM , ngha l Q l

    trung im ca CM .- Tng t BN l ng trung bnh ca tam gic ACQ cho nn N l trung im caCQ : NC=NQ (2)

    b/ T (1) v (2) ta c cc ng thc vc t :( ) ( );21 2 :CCM CQ V Q M = . Cho nn M chy trn ng trn (O) l nh ca (O)qua php v t tm C , t s v t bng 2 .

    ( ) 1.2

    12 :

    2 CCN CQ V Q N

    = uuur uuur

    . Vy N chy trn ng trn (O) l nh ca (O) qua

    php v t tm C t s k=1/2 .- Hng dn hc sinh cch xc nh hai tm O v O.V d 3. ( Bi 9-tr35-HH11NC)Cho ng trn (O;R) v im A c nh . Mt dy cung thay i ca (O;R) c di bng m khng i . Tm qu tch cc im G sao cho 0GA GB GC+ + = .

    Gi* V hnh cho hc sinh . T hnh v ly I l trung im ca BC , ni OI ( OI vunggc vi BC ) . A l mt im c nh ( c th nm trn (O) hay khng cn nm trn(O) . Do B,O c nh , gc OIB bng mt vung cho nn khi BC thay i I chy trn

    ng trn tm O bn knh R=2

    2

    4mR . ( Xt tam gic vung BOI ).

    Bin son : Nguyn nh S - T: 02403833608 Trang 23

  • 7/31/2019 Cac Dang Toan Ve Phep Bien Hinh

    24/28

    CC DNG TON THNG GP TRONG PHP BIN HNH V PHP DI HNH* T gi thit G l trng tm ca tam gic ABC . Theo tnh cht trng tm ca tam

    gic ta c : 2;

    3

    2 2:

    3 3 A

    AGAG AI V I G

    AI

    = = uuur uur

    . Do : G chy trn ng trn (O) l

    nh ca ng trn (O;R) qua php v t tm A ,t s v t bng 2/3 .V d 4. ( Bi ton 6-tr39-HH11CB).

    Cho tam gic ABC ni tip trong ng trn (O)bn knh R , cc dnh B,C c nhcn A thay i trn (O) .Chng minh rng trng tm G ca tam gic ABC chy trnmt ng trn .

    Gii- V hnh , Gi I l trung im ca BC , th I c nh khi B,C c nh . Theo tnh cht

    trng tm :1

    31 1

    :3 3 I

    IG IA IG IA V A G= = uur uur

    . Nhng A chy trn (O) do G chy

    trn (O) l nh ca (O) qua php v t tm I t s 1/3.

    - Xc nh (o;R) bng h :

    1O ' O

    13 ';1 3'

    3

    I I

    O RR R

    = =

    uuur uur

    V d 5. Cho hai ng trn (O;R) v (O;3R) tip xc trong vi nhau ti A. Nu Obin thnh O trong php v t tm A th t s v t bng bao nhiu ?

    Gii- V hnh . T gi thit : AO=R, AO=R suy ra AO=3AO .Hay : 3' 3 : 'AAO OA V O O= . Do t s v t l k=3.

    V d 6. Cho ng trn O v mt im P c nh ngoi (O) .T P k mt tip

    tuyn thay i PBC . Tm qu tch trng tm G ca tam gic ABC ?Gii

    V hnh . Gi I l trung im ca BC th theo tnh cht ca ng knh i qua imgia ca dy cung : OI vung gc vi BC . Nh vy I nm trn ng trn ng knhOP. Mt khc theo tnh cht trng tm , th G nm trn AI v cch A mt khong bng

    2/3 AI , hay :2

    32

    :3 A

    AG AI V I G= uuur uur

    . Nhng I chy trn ng trn ng knh OP

    cho nn G chy trn ng trn (O) l nh ca ng trn ng knh OP qua phpv t tm A t s 2/3.

    - Cch xc nh O bng h :2'3

    2'

    3 2 3

    AO AH

    OP OP R

    = = =

    uuuur uuur

    . ( Vi H l trung im ca OP )

    V d 7. Cho ng trn (O;R) v mt im I c nh vi OI=2R . M l mt im ding trn O , phn gic gc IOM ct IM ti M . Tm qu tch im M khi M chytrn ng trn O.

    Gii- V hnh . Theo tnh cht ca ng phn gic trong :

    ' 2 ' 2 2 ' 2 2 22 ' '' ' ' 2 1 3 3 3 3

    M I OI R IM IM IM IM IM IMMM OM R IM M M IM

    = = = = = = = =+ +

    uuuur uuur

    Bin son : Nguyn nh S - T: 02403833608 Trang 24

  • 7/31/2019 Cac Dang Toan Ve Phep Bien Hinh

    25/28

    CC DNG TON THNG GP TRONG PHP BIN HNH V PHP DI HNHVy : Qua php v t tm I t s 2/3 bin im M thnh im M , nhng M chy trnng trn (O;R) cho nn M chy trn (O;R) l nh ca (O;R) qua php v t tm I .

    - xc nh (O;R) :

    2O ' O

    32

    '3

    I I

    R R

    = =

    uuur uur

    .

    V d 8. Cho hai ng trn (O) v (O) tip xc trong vi nhau ti A , ng knhk t A ct (O) ,(O) theo th t ti B,C . Qua A v ng thng d ct (O);(O) tiM,N . Tm qu tch giao im T ca BN v CM , khi d thay i ?

    GiiV hnh minh ha .Cn c hnh v , ta c phn tch : BM v CN cng vung gc vi ng thng d , suyra BM//CN (1) . Hai tam gic OCN ng dng vi tam gic OBM cho nn :

    2R ' ' ' '

    2R '

    TN CN CA R TN TB R R BN R R Rk BT BN

    TB BM CB R BT R BT R R R

    + + += = = = = = = =

    +

    Hay : ' :'

    R

    R R

    B

    RBT BN V N T

    R R+=

    +

    uuur uuur

    . Nhng N chy trn (O;R) cho nn T chy trn

    ng trn nh ca (O) qua php v t tm B t s k ='

    R

    R R+.

    ( HD hc sinh cch tm gii hn qu tch ) .

    V d 9. ( Bi 73-tr17- n CI-BTHH11-NC).Cho im P nm trong ng trn (O). Mt ng thng thay i i qua P , ct (O)ti hai im A,B . Tm qu tch cc im M sao cho PM PA PB= + .

    GiiV hnh minh ha choi hc sinh .Cn c hnh v ta c phn tch :- Gi I l trung im ca AB . Theo tnh cht trung im ca dy cung th OI vunggc vi AB , c ngha l I chy trn ng trn ng knh OP (1)- Theo quy tc vc t trung tuyn ta c : 2PM PA PB MI M= + = phi nm trn d doI,P nm trn d . V : PM=2MI=2(PM-PI) suy ra PM=2PI hay : 22 :PPM PI V I M= .Vy php v t tm P bin im I thnh thnh M . Nhng I li chy trn (O;OP) v thM phi chy trn ng trn nh ca (O) qua php v t tm P t s k=2.V d 10. Cho ng trn (O) v mt im P ngoi O . M l mt im thay i trnO . H l hnh chiu vung gc ca ca O trn PMa/ Tm qu tch trng tm G ca tam gic POM ?

    b/ Tm qu tch cc im H v trung im I ca PH ?c/ Tm qu tch trng tm K ca tam gic OPH ?

    Gii .V hnh minh ha cho hc sinh . T hnh v phn tch cho HS bit :-V H l hnh chiu ca O trn PM cho nn OH vung gc vi PM , cho nn H nmtrn ng trn O c ng knh OP .

    Bin son : Nguyn nh S - T: 02403833608 Trang 25

  • 7/31/2019 Cac Dang Toan Ve Phep Bien Hinh

    26/28

    CC DNG TON THNG GP TRONG PHP BIN HNH V PHP DI HNH- Gi J l trung im ca PO ( J l tm ng trn O) th G phi nm trn MJ v theo

    tnh cht ca trng tm :1

    31

    :3

    JJG JM V M G= uuur uuur

    . Nhng M li chy trn ng trn O

    cho nn G chy trn ng trn O l nh ca O qua php v t tm J t s k=1/3 .

    - V I l trung im ca PH cho nn PI=1/2PH hay :1

    21

    :2 P

    PI PH V H I= uur uuur

    . Nhng H

    li chy trn tm J bn knh2

    OP, cho nn I chy trn ng trn nh ca ng trn

    tm J qua php v t tm P t s k= .

    - Trng tm K ca tam gic OPH phi nm trn JH v theo tnh cht trng tm , ta c :1

    31

    :3 J

    JK JH V H K= uuur uuur

    . Do vy K chy trn ng trn nh ca ng trn tm J bn

    knh2

    OPqua php v t tm J t s k=1/3 .

    V d 11. Cho ng trn O v mt im A nm trong O , M l mt im di ngtrn ng trn O .a/ Tm qu tch trung im I ca AM ?

    b/ ng trung trc AM ct ng trn O ti P v P . Tm qu tch chn ngvung gc H k t O n PP ?c/ Tm qu tch tm ng trn ngoi tip tam gic APP ?

    Gii- V hnh minh ha cho hc snh . T hnh v hy ch cho hc sinh mt s kt qu :

    * V I l trng im ca AM cho nn :

    21 :2

    AAI AM V M I= uur uuuur

    . Nh vy qua php v ttm A t s bin M thnh I , nhng M chy trn ng trn O , cho nn I chytrn ng trn nh ca O qua php v t tm A t s k=1/2.* ng trung trc ca AM phi i qua I v vung gc vi AM .

    BI TON 4. CHNG MINHTa hay gp bi ton chng minh mt ng thng i qua mt im c nh , hay mtim nm trn mt ng trn c nh , mt hnh vung tm li mt hnh H c nh

    no . Khi ta ch cn chng minh ng thng i qua tm v t ca hai hnh Hv H hoc chng minh M nm trn mt ng trn nh ca mt hnh H qua mt phpv t tm I t s kV d 1. Cho hai ng trn (O 1 ) v ( 2O ) ngoi nhau , mt ng trn (O) thay itip xc ngoi vi ( )1 1;O R v tip xc ngoi vi ( )2 2;O R . Chng minh ng thngni hai tip im i qua mt im c nh .

    GiiV hnh minh ha cho hc sinh . T hnh v , phn tch cho hc sinh thy :

    Bin son : Nguyn nh S - T: 02403833608 Trang 26

  • 7/31/2019 Cac Dang Toan Ve Phep Bien Hinh

    27/28

    CC DNG TON THNG GP TRONG PHP BIN HNH V PHP DI HNH

    * Gi M,N th t l hai tip im ca (O) vi hai ng trn ( )1 1;O R ; ( )2 2;O R . Th

    1 2O O O O O = . K 2 1'/ /O M O M . Th ta c 1 2 'O M O M cho nn MM i qua tm v t

    ngoi ca hai ng trn . Do : 2 21 1

    ' 'O M O N Rk

    O M O M R= = = .

    * Hai tam gic : ONM ng dng vi 2 'O NM suy ra :2

    2 2 2

    1' '

    O NON OM ON ON OM O N O M OM O M

    = = = = . Vy MN i qua tm v t ngoi c nh ca

    hai ng trn : ( )1 1;O R ; ( )2 2;O R .

    V d 2. Cho hai ng trn O v O tip xc ngoi vi nhau ti A .Mt gc vungxAy quay xung quanh A , tia Ax ct O ti M , tia Ay ct O ti M. Chng minhng thng MM lun i qua mt im c nh .

    GiiNi MM ct O ti N ta thy : 'O N song song cng chiu vi AM . Tng t A lgiaoca OO vi vi O ta cng thy : ' ' / / / / ' 'A M AM OM O M

    . Suy ra MM i qua

    tm v t ca hai ng trn .V d 3. Cho tam gic nhn ABC vi trng tm G . Gi A,B,C ln lt l trungim ca cc cnh BC,CA,ABa/ Php v t no bin A thnh A,B thnh B v C thnh C ?

    b/ Chng minh tm O ca ng trn ngoi tip tam gic ABC l trc tm tam gicABC

    c/ Gi H l trc tm tam gic ABC , chng minh rng :1

    2GO GH = uuur uuur

    . Suy ra G,O,H

    nm trn mt ng thng ( ng thng -le ) .Gii

    a/ Theo tnh cht ca trng tm tam gic :1 1 1

    2 2 21 1 1

    ' : '; ' : '; ' : '2 2 2G G G

    GA GA V A A GA GA V A A GB GB V B B

    = = = uuur uuur uuur uuur uuuur uuur

    1

    21

    ' : '2 G

    GC GC V C C

    = uuuur uuur

    . Nh vy php v t tm G t s k=-1/2 bin ba im A,B,C

    thnh ba im A,B,C .b/ V O l giao ba ng trung trc , cho nn OB AC , nhng AC//AC cho nnOBAC . Chng t OB l mt ng cao ca tam gic ABC .Tng t i vi OA v OC v vy O l trc tm ca tam gic ABC.c/ Do tam gic ABC l nh ca tam gic ABC qua php v t tm G t s k=-1/2 cho

    nn H bin thnh O v :1

    2GO GH = uuur uuur

    .

    BI TON 5.TM NH CA MT IM MT NG QUA PHP V T

    * S dng ng thc vc t ca php v t v tnh cht bng nhau ca hai vc t , ta stm c kt qu .

    V d 1. Trong mt phng ta Oxy , cho ng trn (O) : ( ) ( )2 21 1 4x y + = . Tmphng trnh ng trn (O) l nh ca (O) qua php v t tm O t s k=2 .

    Bin son : Nguyn nh S - T: 02403833608 Trang 27

  • 7/31/2019 Cac Dang Toan Ve Phep Bien Hinh

    28/28

    CC DNG TON THNG GP TRONG PHP BIN HNH V PHP DI HNHGii

    Tm I ca (O) c ta I(1;1) bn knh R=2 . Nu (O) c tm l J v bn knh R lnh ca (O) qua php v t tm O ta c ng thc vc t :

    ( )' 0 2.1 ' 2

    OJ 2 2;2' 0 2.1 ' 2

    x xOI J

    y y

    = = = = =

    uur uur

    . R=2R=2.2=4.

    Vy (O) : ( ) ( )2 2

    2 2 16x y + = V d 2. ( Bi 1.23-BTHH11-CB-tr33)Trong mt phng ta Oxy , cho ng thng d : 2x+y-4=0.a/ Vit phng trnh ca ng thng d l nh ca d qua php v t tm O t s k=3.

    b/ Vit phng trnh ng thng d l nh ca d qua php v t tm I(-1;2) t s k=-2

    Giia/Gi M(x;y) l mt im bt k thuc d v M(x;y) l nh ca M qua php v t tmO t s k=3 . Nu M chy trn d th M chy trn ng thng d .

    Theo tnh cht ca php v t :'

    ' 3x 3' 3' 3 '

    3

    xxx

    OM OM y y y

    y

    == = = =

    uuuuur uuuur

    .

    Thay (x;y) vo d:' '

    2 4 0 2x ' ' 12 03 3

    x yy + = + =

    . Vy d: 2x+y-12=0 .

    b/ Tng t nh trn ta c :( )

    ( )

    ' 1 ' 31

    ' 1 2 1 2 2' 2

    ' 2 2 2 ' 2 ' 6

    22 2

    x xx

    x xIM IM

    y y y y

    y

    + + = = + = + = =

    = + =

    uuuur uuur

    .

    Thay vo d :' 3 ' 6

    2 4 0 2x ' ' 2 02 2

    x yy

    + + = + + = . Do d: 2x+y+2=0 .

    V d 3. ( Bi 1.24-tr33-BTHH11).Trong mt phng ta Oxy cho ng trn (C ): ( ) ( )

    2 23 1 9x y + + = . Hy vit

    phng trnh ng trn (C) l nh ca ng trn (C ) qua php v t tm I(1;2) ts k=-2.

    Gii

    Gi O(3;-1) l tm ca (C ) c bn knh R=3. ng trn (C) c tm J(x;y) bn knhR l nh ca (C ) qua php v t tm I t s k=-2 . Theo tnh cht ca php v t ta c :( )

    ( )( )

    1 2 3 1 3IJ 2 O 3;8

    82 2 1 2

    x xI J

    yy

    = = = = = =

    ur uur

    . R=2R=2.3=6 .

    Vy (C) : ( ) ( )2 2

    3 8 36x y+ + = .