BORANG PENGESAHAN STATUS TESIS - fp.utm.my€¦ · dan Pinggul bagi Subjek Kumpulan B 38 4.6 Perbezaan Purata Keseluruhan antara Kumpulan A dan Kumpulan B 43 4.7 Kesimpulan Keseluruhan

vii

PSZ. 19:16 (Pind. 1/97)

UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

SULIT

TERHAD

TIDAK TERHAD

BORANG PENGESAHAN STATUS TESIS♦

JUDUL : PERBANDINGAN KEBERKESANAN KAEDAH LATIHAN BEBANAN BERINTENSITI TINGGI DAN RENDAH

TERHADAP PERUBAHAN KOMPOSISI BADAN

SESI PENGAJIAN: 2009/2010

Saya AZLINDA CHE JAFFAR (HURUF BESAR)

mengaku membenarkan tesis (PSM/Sarjana/Doktor Falsafah)* ini disimpan di Perpustakaan Universiti Teknologi Malaysia dengan syarat-syarat kegunaan seperti berikut: 1. Tesis adalah hakmilik Universiti Teknologi Malaysia 2. Perpustakaan Universiti Teknologi Malaysia dibenarkan membuat salinan

untuk tujuan pengajian sahaja. 3. Perpustakaan dibenarkan membuat salinan tesis ini sebagai bahan

pertukaran antara institusi pengajian tinggi. 4. ** Sila tandakan ( )

SULIT

TERHAD

TIDAK TERHAD

(Mengandungi maklumat TERHAD yang telah ditentukan oleh organisasi/badan di mana penyelidikan dijalankan)

(Mengandungi maklumat yang berdarjah keselamatanatau kepentingan Malaysia seperti yang termaktub ddalam AKTA RAHSIA RASMI 1972)

Disahkan oleh

TANDATANGAN PENULIS TANDATANGAN PENILAI

Alamat Tetap:

KG. GELANG MAS, 17010 PASIR MAS KELANTAN.

Tarikh: 13 NOVEMBER 2009

EN.SYAHRUL RIDHWAN BIN MORAZUKI Nama Penyelia

Tarikh: 13 NOVEMBER

CATATAN

*

**

♦

Potong yang tidak berkenaan Jika tesis ini SULIT atau TERHAD, sila lampirkan surat daripada pihak berkuasa/organisasi berkenaan dengan menyatakan sekali sebab dan tempoh tesis ini perlu dikelaskan sebagai SULIT atau TERHAD. Tesis ini dimaksudkan sebagai tesis bagi Ijazah Doktor Falsafah dan Sarjana secara penyelidikan, atau disertasi bagi pengajian secara kerja kursus dan penyelidikan, atau Laporan Projek Sarjana Muda (PSM)

viii

Saya akui bahawa, saya telah membaca karya ini dan pada pandangan saya, karya ini

adalah memadai dari segi skop dan kualiti untuk tujuan penganugerahan Ijazah Sarjana

Muda Sains serta Pendidikan (Sains Sukan)

Tandatangan :

Nama Penyelia : EN. SYAHRUL RIDHWAN BIN

MORAZUKI

Tarikh : 12 November 2009

viii

PERBANDINGAN KAEDAH LATIHAN BEBANAN BERINTENSITI TINGGI DAN

RENDAH TERHADAP PERUBAHAN KOMPOSISI BADAN

AZLINDA CHE JAFFAR

Laporan projek ini dikemukakan

sebagai memenuhi sebahagian daripada syarat

penganugerahan ijazah Sarjana Muda Sains serta Pendidikan (Sains Sukan)

Fakulti Pendidikan

Universiti Teknologi Malaysia

NOVEMBER 2009

ix

Saya akui karya ini adalah hasil kerja saya sendiri

kecuali nukilan dan ringkasan yang tiap-tiap satunya

telah saya jelaskan sumbernya.

Tandatangan

Nama Penulis Azlinda Che Jaffar

Tarikh 15 Oktober 2009

vii

DEDIKASI

Untuk ayahanda dan bonda tercinta....................

Che Jaffar bin Che Busu

Dan

Mek Nab bin Yusoff

Kasih sayang serta doa kalian terlalu berharga dan tidak ternilai, insyaAllah akan

anakanda abadikan sehingga ke akhirnya...

Kepada kakakku Niza yang banyak memberikan pertolongan serta tanpa jemu

memberikan kata-kata semangat buat adikmu ini…

Terima kasih adik ucapkan.

vii

PENGHARGAAN

Alhamdulilah, syukur ke hadrat Allah S.W.T kerana dengan limpah kurnia dan

rahmat-Nya serta selawat dan salam buat junjungan besar Nabi Muhammad S.A.W,

maka dengan izinya dapat saya menyiapkan kajian dan laporan Projek Sarjana Muda ini.

Dengan nama Allah Yang Maha Pemurah lagi Maha Mengasihi, saya mengambil

kesempatan ini untuk mengucapkan ribuan terima kasih kepada mereka yang terlibat

memberikan bantuan kepada saya sama ada secara langsung ataupun tidak langsung

untuk menyiapkan kajian ini.

Jutaan terima kasih yang tidak terhingga saya tujukan kepada pensyarah-

pensyarah kursus Sarjana Muda Sains serta Pendidikan (Sains Sukan) terutama sekali

kepada En. Syahrul Ridhwan Bin Morazuki selaku pensyarah pembimbing dan penyelia

yang telah banyak membimbing dan memberi tunjuk ajar kepada saya dalam usaha

untuk menyiapkan projek ini.

Ucapan ribuan terima kasih juga saya tujukan kepada semua subjek yang terlibat

dalam kajian ini yang terdiri daripada pelajar UTM dan rakan-rakan seperjuangan di atas

kerjasama dan komitmen yang baik dalam menjayakan kajian ini. Sekian Wassalam.

viii

ABSTRAK

Kajian ini dijalankan dengan tujuan untuk mengkaji keberkesanan latihan yang

berbeza intensiti terhadap perubahan komposisi badan setelah menjalani latihan selama

enam minggu. Seramai 6 orang subjek yang berumur diantara 24 tahun hingga 28 tahun

yang mengalami masalah lebihan berat badan serta mempunyai Indeks Jisim Badan

(BMI) yang melebihi nilai 25. Subjek kajian terbahagi kepada dua kumpulan iaitu

Kumpulan A dan Kumpulan B. Kedua-dua kumpulan tersebut menjalani latihan yang

sama iaitu leg press, leg curl, dumbbell seated press dan push up with ball tetapi

perlaksanaan latihan bagi setiap kumpulan adalah pada intensiti yang berbeza. Berat dan

komposisi badan subjek seperti jisim lemak, lilitan paha, lengan dan pinggul diukur

sebelum dan selepas sesi latihan. Dapatan kajian menunjukkan terdapat penurunan berat

badan, lilitan lengan, paha dan pinggul bagi kedua-dua kumpulan kajian. Namun,

didapati penurunan berat dan komposisi tubuh yang paling tinggi berlaku pada subjek-

subjek Kumpulan A yang menjalani latihan berintensiti tinggi. Ini sekaligus

menunjukkan latihan berintensiti tinggi memberi kesan yang lebih positif bagi

memperbaiki komposisi tubuh individu yang mengalami masalah lebihan berat badan.

ix

ABSTRACT

This study has been carried out to investigate the effectiveness of different

training intensity on body composition changing after undergoing training for six weeks.

Six subjects aged between 24 years old and 28 years old who are overweight and

possessed Body Mass index (BMI) more than 25. Subjects of this study were divided

into two groups which are Group A and Group B. Both groups performed the same

training which are leg press, leg curl, dumbbell seated press and push up with ball but

the different of the training for each group was the intensity. Weight and body

composition such as fat mass, the circumference of thigh, arm and hip were measured

before and after the training. Result of this study found that there were decrement in

body weight circumference of arm, thigh and hip in both groups. However, decrement

was greater for subjects in Group A who performed the training at higher intensity.

KANDUNGAN

BAB TAJUK MUKA SURAT

JUDUL i

PENGAKUAN ii

DEDIKASI iii

PENGHARGAAN iv

ABSTRAK v

ABSTRACT vi

KANDUNGAN vii

SENARAI JADUAL x

SENARAI RAJAH xii

SENARAI LAMPIRAN xv

1 PENDAHULUAN

1.1 Pengenalan 1

1.2 Latar Belakang Masalah 2

1.3 Penyataan Masalah 3

1.4 Objektif Kajian 4

1.5 Hipotesis Kajian 4

1.6 Persoalan Kajian 5

1.7 Kepentingan Kajian 5

1.8 Limitasi Kajian 5

1.9 Definisi Operasional 6

2 SOROTAN KAJIAN

2.1 Indeks Jisim Tubuh 7

2.2 Masalah Obesiti 8

2

2.3 Kaedah Latihan 9

2.3 Kajian Terdahulu Latihan Bebanan 11

3 METODOLOGI KAJIAN

3.1 Rekabentuk Kajian 15

3.2 Tempat Kajian 17

3.3 Subjek Kajian 17

3.4 Instrumen Kajian 17

3.5 Prosuder Kajian 17

3.5.1 Taklimat Kajian 18

3.5.2 Ujian Makmal 18

5.3.2.1 Push-up With Ball 18

5.3.2.2 Dumbbell Seated Press 18

5.3.2.3 Leg Press 18

5.3.2.4 Leg Curl 19

3.5.3 Latihan Bebanan yang Dilakukan 19

5.3.3.1 Push-up With Ball 19

5.3.3.2 Dumbbell Seated Press 20

5.3.3.3 Leg Press 20

5.3.3.4 Leg Curl 20

3.5.3 Prosedur Pengambilan Lilitan Lengan,

Paha dan Pinggul

21

3.4 Pengumpulan data 21

3.5 Kaedah penganalisaan data 21

4 PENGANALISAAN DATA

4.1 Latar Belakang Subjek 22

4.2 Purata Berat, Jisim Lemak, Lilitan Lengan, Paha

dan Pinggul bagi setiap Subjek Latihan

Berintensiti Tinggi

23

4.3 Purata Berat, Jisim Lemak, Lilitan Lengan,

Paha dan Pinggul bagi Subjek Kumpulan A

28

3


dan Pinggul bagi setiap Subjek Latihan

Berintensiti Rendah

33


dan Pinggul bagi Subjek Kumpulan B

38

4.6 Perbezaan Purata Keseluruhan antara Kumpulan

A dan Kumpulan B

43

4.7 Kesimpulan Keseluruhan di antara Kumpulan A

dan Kumpulan B

44

4.7.1 Berat Badan 44

4.7.2 Jisim Lemak 45

4.7.1 Lilitan Lengan 45

4.7.2 Lilitan Paha 45

4.7.2 Lilitan Pinggul 46

5 PERBINCANGAN, KESIMPULAN DAN

CADANGAN

5.1 Perbincangan Kajian 47

5.1.1 Berat Badan 47

5.1.2 Jisim Lemak 48

5.1.3 Lilitan Lengan 48

5.1.4 Lilitan Paha 48

5.1.5 Lilitan Pinggul 49

5.2 Masalah yang Dihadapi Semasa Penyelidikan 49

5.3 Cadangan Penyelidikan 50

5.2.1 Penambahbaikan Program Latihan 50

5.2.2 Kawalan Pemakanan 50

4

SENARAI JADUAL

NO.

JADUAL

TAJUK MUKA

SURAT

2.1 Klasifikasi BMI 7

4.1 Latar Belakang Subjek 22

4.2 Purata Perubahan Komposisi Tubuh Badan bagi Subjek 1

Selama 6 Minggu

23


Selama 6 Minggu

25


Selama 6 Minggu

27

4.5 Perubahan Berat Kumpulan A Selama 6 Minggu 28

4.6 Perubahan Jisim Lemak Kumpulan A Selama 6 Minggu 29

4.7 Perubahan Lilitan Lengan Kumpulan A Selama 6 Minggu 30

4.8 Perubahan Lilitan Paha Kumpulan A Selama 6 Minggu 31

4.9 Perubahan Lilitan Pinggul Kumpulan A Selama 6 Minggu 32


Selama 6 Minggu

33


Selama 6 Minggu

35


Selama 6 Minggu

36

4.13 Perubahan Berat Kumpulan B Selama 6 Minggu 38

4.14 Perubahan Jisim Lemak Kumpulan B Selama 6 Minggu 39

4.15 Perubahan Lilitan Lengan Kumpulan B Selama 6 Minggu 40

4.16 Perubahan Lilitan Paha Kumpulan B Selama 6 Minggu 41

4.17 Perubahan Lilitan Pinggul Kumpulan B Selama 6 Minggu 42

4.18 Perbezaan Purata Keseluruhan antara Kumpulan A dan

Kumpulan B

43

5

SENARAI RAJAH

NO.RAJAH TAJUK MUKA

SURAT

3.1 Carta Alir Rekabentuk Kajian bagi Wanita

16

4.1 Bacaan Bagi Berat, Lemak, Lilitan Lengan,

Paha dan Pinggul Selama 6 Minggu Latihan

Dilakukan bagi Subjek 1

24




26




27

4.4 Perbezaan Purata Berat Sebelum dan Selepas

Kajian Dilakukan bagi Kumpulan B Selama 6

Minggu

28

4.5 Perbezaan Purata Jisim Lemak Sebelum dan

Selepas Kajian Dilakukan bagi Kumpulan B

Selama 6 Minggu

29

4.6 Perbezaan Purata Lilitan Lengan Sebelum dan


Selama 6 Minggu

30

6

4.7 Perbezaan Purata Lilitan Paha Sebelum dan


Selama 6 Minggu

31

4.8 Perbezaan Purata Lilitan Pinggul Sebelum dan


Selama 6 Minggu

32




34




35




37

4.12

Perbezaan Purata Berat Sebelum dan Selepas

Kajian Dilakukan bagi Kumpulan B Selama 6

Minggu

38

7

SENARAI LAMPIRAN

NO. TAJUK MUKA SURAT

1 Surat Perjanjian 57

2 Rekod Kesihatan dan Kecergasan diri 58

3 Ujian T-Bersandar 59

8

BAB 1

PENDAHULUAN

1.0 Pengenalan

Komposisi tubuh badan berkait rapat dengan kandungan lemak dalam badan.

Secara umumya, individu yang aktif dalam kegiatan fizikal, mempunyai kandungan

lemak dalam badan yang lebih rendah berbanding dengan individu yang kurang aktif.

Kandungan lemak berlebihan dalam badan juga dikenali sebagai obesiti.

Obesiti menjadi satu kebiasaan pada masa kini dan mula menggantikan tempat

kekurangan zat makanan dan penyakit yang berkaitan dengan masalah kesihatan.

Merujuk pada artikel keluaran Harian Metro bertarikh 30 Mac 2009, menyatakan

berdasarkan kajian yang dibuat oleh Universiti Kebangsaan Malaysia bersama Nestle

menunjukkan seorang daripada empat kanak-kanak di Malaysia mengalami masalah

berat badan berlebihan. Mengikut peratus yang dicatatkan lebih 25% kanak-kanak

(lelaki dan perempuan) di negara ini didapati mengalami masalah berat badan

berlebihan atau obes. Ia lebih ketara di kalangan kanak-kanak berusia 10-12 tahun.

Mohd Ismail et al. (2009) menyatakan bahawa masalah kanak-kanak obes ini

bukan sahaja terjadi di kalangan kanak-kanak dibandar sahaja tetapi yang

menariknya ialah apabila kajian ini mendapati kanak-kanak yang mengalami masalah

9

berat badan dan obes lebih ramai di kawasan luar bandar. Di antara faktor yang

menyumbangnya berlaku lebih ramai kanak-kanak mengalami obes adalah kesedaran

terhadap gaya hidup yang menyihatkan mungkin rendah di kalangan penduduk di

kawasan luar bandar.

Penambahan berat badan dan penghasilan lemak berlebihan pada bahagian

intra obdominal turut dipengaruhi oleh genetik kekeluargaan. Faktor genetik ini

boleh dikenalpasti melalui kumpulan etnik dan keluarga yang berisiko tinggi. Oleh

sebab itulah kecergasan fizikal sangat penting bagi mewujudkan masyarakat yang

sihat dan produktif dan bebas dari masalah obesiti. Atas kesedaran inilah pihak

kerajaan Malaysia sering menjalankan usaha dan kempen bagi menggalakkan

rakyatnya mengamalkan gaya hidup sihat dan meningkatkan tahap kecergasan

individu.

Latihan fizikal terbaik adalah dengan meningkatkan kadar denyutan jantung

nadi dalam lingkungan zon latihan spesifik. Peningkatan kadar denyutan nadi

perlulah bersesuaiandengan umur dan berat individu berkenaan bagi mendapatkan

keberkesanan yang maksimum dan bukannya bergantung kepada betapa teruknya

sesuatu latihan itu sehingga boleh memudaratkan diri.

Menurut bekas Perdana Menteri Malaysia, Tun Datuk Seri Abdullah Ahmad

Badawi dalam Harian Metro bertarikh 30 Mac 2009, kekuatan sesebuah negara

banyak bergantung kepada rakyat yang sihat bagi menggerakkan pertahanan dan juga

pembangunan negara. Beliau juga menasihatkan golongan remaja supaya tidak

mengabaikan kepentingan menjaga kesihatan dan menjalani gaya hidup yang sihat.

1.2 Latar Belakang Masalah

Komposisi badan bagi individu yang mengalami masalah lebihan berat badan

umumya bertubuh besar dan mempunyai lemak dan body mass index (BMI) yang

tinggi. Bagi membantu golongan individu yang mengalami masalah lebihan berat

10

badan ini, pelbagai kaedah atau pendekatan yang dicadangkan yang mana ia

merangkumi pendekatan secara aktiviti fizikal, pemakanan dan perubatan.

Secara teorinya, pemecahan lemak atau lipolisis hanya berlaku sekiranya

terdapat sumber oksigen ketika bersenam (Powers dan Howley, 2007). Berdasarkan

teori tersebut, dapat dinyatakan bahawa sekiranya seseorang individu ingin

mengurangkan kandungan lemak dari tubuhnya, individu tersebut perlu menjalankan

senaman atau latihan yang bersifat aerobik.

Namun, terdapat cadangan perlaksanaan latihan khusus bagi mengurangkan

kandungan lemak dari tubuh sekaligus mengurangkan berat badan. Kaedah latihan

ini dikenali sebagai “Turbelence Training”. Kaedah ini agak bertentangan dengan

konsep konvensional dimana ia menyatakan bahawa latihan berintensiti rendah dan

bersifat aerobik kurang berkesan berbanding latihan berintensiti tinggi bagi

mengurangkan komposisi tubuh badan.

Perbezaan pendekatan latihan ini menyebabkan wujudnya perbezaan

pendapat sekaligus menimbulkan persoalan kaedah manakah yang lebih berkesan

bagi membantu mengurangkan lebihan komposisi tubuh seseorang.

1.3 Penyataan Masalah

Setiap individu yang mempunyai masalah lebihan berat badan akan

menggunakan pelbagai cara untuk menurunkan berat badan. Antara cara yang paling

mudah dan senang untuk dilakukan adalah bersenam ataupun jogging. Namun tidak

semua individu yang mengamalkan pendekatan tersebut berjaya menurunkan berat

badan serta memperolehi komposisi tubuh yang seimbang.

Terdapat pelbagai kaedah telah diperkenalkan untuk mengurangkan berat

badan supaya mendapat berat badan yang ideal. Kaedah terbaru yang diperkenalkan

11

untuk mengurangkan berat badan dengan cepat ialah “Turbelence Training”. Kaedah

ini mempraktikkan latihan secara berintensiti tinggi, menggunakan masa yang

singkat dengan pembakaran lemak yang cepat. Kaedah ini boleh dilakukan pada

bila-bila masa pada waktu pagi ataupun malam dalam masa kurang dari 45 minit.

Kaedah latihan ini tidak melibatkan latihan kardio mahupun tambahan

peralatan yang mahal. Ini kerana bagi kaedah ini hanya memerlukan dumbbell,

bangku latihan dan bola. Latihan “Turbelence Training” ini direka bentuk secara

khusus untuk membantu wanita yang tidak mempunyai masa untuk melakukan

senaman seperti pelajar, ahli perniagaan wanita serta wanita yang mempunyai anak

yang ramai untuk menurunkan berat badan dalam masa yang singkat sahaja dan

dalam masa yang sama menyihatkan tubuh badan dan memberikan tenaga.

1.4 Objektif Kajian

Diantara objektif kajian ini adalah seperti berikut:

1.4.1 Mengkaji keberkesanan latihan yang berbeza intensiti terhadap perubahan

komposisi tubuh badan

1.4.2 Membandingkan perubahan berat badan, jisim lemak dan lilitan lengan,

pinggul dan paha mengikut tahap intensiti yang dijalani.

12

1.5 Hipotesis Kajian

Ho1 Tidak terdapat perbezaan yang signifikan diantara latihan intensiti tinggi dan

rendah di dalam perubahan komposisi tubuh badan semasa latihan.

Ha1 Terdapat perbezaan yang signifikan bagi latihan berintensiti tinggi

berbanding latihan berintensiti rendah

1.6 Persoalan Kajian

1.6.1 Adakah terdapat kesan daripada latihan berintesiti tinggi dan rendah terhadap

perubahan komposisi tubuh badan?

1.6.2 Sejauh manakah latihan yang telah diberikan memberi kesan terhadap

perubahan berat,jisim lemak, lilitan lengan, pinggul dan paha?

1.7 Kepentingan Kajian

Dapatan daripada kajian ini, dapat membantu memberikan panduan dan cara

kepada individu yang mengalami masalah lebihan berat badan untuk memilih cara

terbaik bagi membolehkan mereka mengurangkan berat badan sekaligus dapat

membandingkan perubahan komposisi badan iaitu dalam melihat perubahan jisim

lemak badan, lilitan lengan, paha dan pinggul melalui latihan yang berbeza intensiti.

13

1.8 Limitasi Kajian

Dalam konteks kajian ini, melibatkan 6 orang pelajar perempuan yang dipilih

dari kalangan pelajar universiti dan mempunyai berat badan berlebihan.

Kajian ini hanya melibatkan pelaksanaan latihan berintesiti tinggi dan rendah

terhadap komposisi tubuh badan. Bentuk latihan yang digunakan adalah melibatkan

latihan bebanan.

1.9 Definisi Operasional

Istilah-istilah penting yang digunakan dalam kajian ini mempunyai maksud

berikut:

i. Intensiti Beban latihan yang perlu dilakukan. Beban latihan ini

berkadar dengan kemampuan individu yang maksimum

ii. Lebihan berat badan Memiliki BMI lebih dari 25

iii. Obesiti Memiliki BMI lebih dari 30

iv. Indeks Jisim Tubuh BMI = berat (kg)

(BMI) tinggi2 (m)

v. Komposisi badan Kandungan lemak dalam badan

BAB 2

SOROTAN KAJIAN

2.1 Indeks Jisim Tubuh (BMI)

Menurut kenyataan Wildman dan Miller (2004), indeks jisim tubuh adalah

pengiraan daripada berat badan dan ketinggian seseorang individu dimana BMI tidak

mengukur kandungan lemak di dalam badan secara tepat tetapi mengukur tahap berat

badan individu samada kurang berat badan, unggul, lebihan berat badan ataupun

obesiti. Berikut merupakan formula pengiraan indeks jisim tubuh (BMI) dan

pengkelasannya.

BMI = berat (kg)

tinggi(m) x tinggi (m)

Jadual 2.1: Klasifikasi BMI

Pengiraan indeks jisim badan (BMI)

Kurang dari <18

18.5 – 24.9

25 - 29.9

Lebih dari >30

< berat badan

Berat badan unggul

Berlebihan berat badan

Obesiti

15

Menurut Pegawai Zat Makanan Negeri, Jabatan Kesihatan Negeri Sarawak,

Zainab Hj. Tambi (2001), indeks jisim tubuh (BMI) boleh digunakan bagi

menentukan status pemakanan samada kurang, normal atau lebih dan dikira pada

ukuran berat badan dan ketinggian seseorang dan dibandingkan di dalam jadual

pengkelasan. BMI boleh menunjukkan anggaran jumlah lemak badan. Individu

dalam keadaan kekurangan tenaga kronik dikatakan sebagai kurus. Keadaan obesiti

pula menggambarkan individu yang gemuk dan telah lama mengalami lebihan

makanan.

2.2 Masalah Obesiti

Obesiti menjadi masalah utama di kalangan masyarakat pada masa kini.

Obesiti boleh diketahui melalui pengiraan body mass index (BMI). Obesiti adalah

jumlah berat badan yang berlebihan akibat kandungan lemak yang tinggi dalam

badan. Individu yang memiliki BMI melebihi 30.1 diberi status obesiti.

Di dalam artikel Obesity in Malaysia (Ismail et al., 2002) mendedahkan

bahawa, masalah lebihan berat badan banyak dialami oleh orang dewasa. Mengikut

data yang diperolehi, sebanyak 20.7%, mengalami masalah lebihan berat badan,

diikuti oleh obes sebanyak 5.8% (0.3% melebihi BMI 40). Turut didedahkan bahawa

lebih ramai di kalangan wanita mengalami masalah obesiti berbanding lelaki. Wanita

India mencatat peratus yang paling tinggi mengalami obes berbanding kaum lain,

diikuti oleh kaum Melayu dan Cina. Manakala bagi lelaki pula, kaum Cina paling

tinggi diikuti oleh Melayu dan seterusnya India.

Obesiti disebabkan oleh penggunaan tenaga yang sedikit berbanding

pengambilan kalori yang banyak ketika makan. Menurut Rand et al. (1997), obesiti

seseorang itu dikaitkan dengan amalan makan pada waktu malam dan juga kelaziman

16

“sindrom makan pada waktu malam” diperhatikan berlaku dalam kalangan golongan

yang menghadapi masalah obesiti. Kenyataan diatas disokong oleh Marshall et al.

(2004), dimana beliau menyatakan makan pada waktu malam merupakan salah satu

faktor berlakunya obesiti.

Selain itu juga, amalan makan di luar rumah atau di kedai makan dan diambil

dalam kuantiti yang banyak juga merupakan salah satu faktor penyebab kepada

obesiti. Amalan makan di luar rumah boleh menyebabkan pengambilan kalori yang

berlebihan pada waktu malam dan seseorang yang mengalami lebihan berat badan

atau obesiti ini mempunyai kadar pengoksidaan lemak yang tinggi dan memberikan

kebaikan dalam proses penurunan berat badan. (Berg et al., 2008)

Surinah Asan (1996) dalam kajian bertajuk Kajian Kes Kawalan Mengenai

Persepsi Remaja dan Ibu Terhadap Obesiti dan Faktor-faktor yang Mempengaruhi

Obesiti di Sek. Men. Paduka Tuan, Segamat Johor memberikan keputusan iaitu

obesiti di kalangan pelajar sekolah ialah 7.3 peratus. Peratus biologi iaitu sejarah

obes dalam keluarga obes mempunyai risiko yang bererti secara statistik mempunyai

risiko sebanyak 10 kali ganda untuk mendapat obes berbanding mereka yang tiada

sejarah keluarga.

2.3 Kaedah Latihan (Latihan Intensiti Tinggi, Sederhana dan Rendah)

Menurut Walter et al. (2000), dalam buku yang bertajuk The Complete

Idiot’s Guide to Fitness menyatakan bahawa berat badan dapat dikawal melalui

latihan yang dilakukan. Mereka juga menyatakan bahawa para saintis, pakar nutrisi

dan juga ahli fisiologi belajar mengenai hubungan diantara diet dan senaman dan

membuat kesimpulan bahawa senaman adalah sebagai penambahan kepada proses

penurunan berat badan. Apabila kita melakukan senaman, secara tidak langsung akan

menguatkan otot serta badan akan menjadi sihat dan cergas.

17

Di samping itu juga, Hurley et al. (1986), menyatakan latihan daya tahan

telah diketahui dapat meningkatkan kadar pengoksidaan lemak semasa latihan separa

maksimum berdasarkan kepada bentuk latihan yang diberikan. Ini kerana pada tahap-

tahap tertentu dalam program latihan senaman dapat menghasilkan kadar

pengoksidaan lemak pada tahap maksimum dan membantu serta menghalang dari

berlakunya obesiti. Selain itu juga, ia juga meningkatkan kebolehan para atlit

mengoksidakan lemak.

Menurut Van Aggel-Leijssen et al. (2001), kajian beliau adalah untuk

melihat kesan jangka pendek kehilangan berat badan dengan menggunakan latihan

intensiti rendah ataupun tidak. Dalam kajian beliau adalah untuk melihat samada,

latihan intensiti rendah boleh merangsang penurunan berat badan melalui

kemerosotan fat oxidation semasa tempoh diet bagi responden lelaki dan

kemungkinan juga, sistem saraf terlibat dalam perubahan metabolik badan.

Disampin itu juga, aktiviti latihan intensiti rendah dilakukan selama 30 minit

terhadap para pelajar sekolah supaya dapat meningkatkan kecergasan para pelajar

semasa sesi pembelajaran di sekolah. Pusat kawalan dan Pencegahan Penyakit

(CDC) turut mencadangkan supaya ibubapa menjadi contoh kepada anak-anak

mereka dalam melakukan aktiviti bersukan dengan mengajak mereka bermain

bersama dan juga memberi dorongan serta kebaikan serta kepentingan bersukan

kepada mereka sendiri.

Semenjak tahun 2000, Jabatan Pertanian US mencadangkan kepada kanak-

kanak dan orang dewasa supaya melibatkan diri selama 60 minit dalam aktiviti

latihan intensiti sederhana beberapa hari dalam seminggu dan lebih baik jika dibuat

secara teratur. Dan pada tahun 2005, keadaan ini telah pun dimasukkan kedalam

Dietary Guidelines for Americans dan disokong oleh American Academy of

Pediatrics dan Pusat kawalan dan Pencegahan Penyakit (CDC).

Penurunan dan pengawalan berat badan yang efektif perlu bagi individu yang

ingin menurunkan berat badan. Bagi merealisasikan berat badan yang diidamkan,

suatu alat telah diperkenalkan dikenali sebagai Position Stand. Alat ini turut

memberi cadangan kepada individu yang ingin menurunkan berat badan dengan

melibatkan diri dalam latihan intensiti sederhana sekurang-kurangnya 150 minit

18

selama seminggu. Disamping itu juga, individu juga boleh melakukan latihan

intensiti sederhana lebih dari 200 minit untuk aktiviti seminggu dengan keazaman

yang tinggi untuk menurunkan berat badan (Donelly et al., 2004).

Selain daripada itu juga, terdapat kaedah lain juga yang digunakan dalam

latihan intensity sederhana untuk mengurangkan berat badan. Terbahagi kepada dua

cara. Cara pertama ialah menggunakan 60-90 minit latihan intensiti sederhana dalam

sehari (420–630 minit seminggu) bertujuan untuk menurunkan berat badan. Cara

kedua ialah mencadangkan antara 45-60 minit latihan intensiti sederhana seminggu

(315-420 minit seminggu) ia bersesuaian kerana dapat mencegah individu yang

berlebihan berat badan untuk menjadi obesiti kerana banyak peluh yang dikeluarkan

dan juga dapat membakar lemak yang tersimpan dalam badan. Kenyataan tersebut

turut disokong oleh United States Institute of Medicine (IOM, 2002) mencadangkan

supaya individu melakukan latihan intensiti sederhana selama 60 minit sehari (420

minit seminggu) untuk mengawal berat badan.

Menurut Van Aggel-Leijssen et al. (2001), kajiannya mendapati bahawa

penggunaan oksigen secara maksimum (VO2max) di dalam latihan intensiti sederhana

dan tinggi memberi kesan terhadap metabolisma lemak dalam badan dan tidak

terdapat kajian yang melibatkan intensiti rendah di rekodkan. Untuk kategori obesiti,

latihan intensiti rendah lebih baik berbanding latihan intensiti tinggi kerana subjek

hanya berisiko rendah untuk mendapat kecederaan musculoskeletal.

2.4 Kajian Terdahulu dalam Latihan Bebanan

Untuk meningkatkan kekuatan, seseorang individu itu perlu diberi latihan.

Latihan yang bersesuaian ialah latihan bebanan. Menurut Bennet (1995), latihan

bebanan ialah latihan rintangan yang progresif. Ia merupakan senaman otot dengan

menggunakan peralatan melawan rintangan seperti barbell dan dumbel atau mesin

19

yang dapat mendorong pembentukan otot dan dapat meningkatkan kekuatan dan

daya tahan otot.

Menurut Moran dan McGlynn (1997), Latihan bebanan adalah satu program

latihan dimana alatan beratan yang bergerak atau tidak bergerak digunakan bertujuan

untuk meningkatkan kekuatan, daya tahan, fleksibiliti, kemahiran dan kuasa. Latihan

beratan telah digunakan dengan meluas sebagai tambahan untuk membezakan

kaedah latihan sukan dan rekreasi. Selain itu, bebanan juga merupakan satu kaedah

untuk pemulihan otot yang lemah akibat daripada penyakit dan kecederaan.

Radcliffe dan Farentinos (1985), pula menyatakan bahawa segala latihan

yang melibatkan pergerakan manusia sukar sekali untuk diukur dengan tepat kerana

ia melibatkan berbagai komponen seperti biomekanik, fisiologi, kawalan sistem saraf

pusat dan pelbagai lagi.

Braunstein (2000) menyatakan bahawa latihan bebanan adalah ukuran

keliling otot semasa melakukan aktiviti menolak atau menarik daya yang

bertentangan. Daya ini mungkin graviti, termasuk apabila melakukan aktiviti

mengangkat beratan atau berat badan sendiri seperti tekan tubi atau melakukan kerja

dari daya yang bertentangan contohnya mengayuh sampan.

Latihan yang sistematik dan mengikut prosedur yang betul adalah penting

untuk membina kekuatan otot. Menurut Tackett (2001), latihan bebanan merupakan

salah satu jenis latihan yang sesuai untuk membina dan menghasilkan kekuatan otot

yang baik. Latihan yang sistematik perlu mengambilkira intensiti, set dan ulangan

yang sesuai mengikut keperluan atlit.

Menurut DeVries dan Housh (1994), kekuatan otot merupakan faktor yang

amat penting dalam melakukan aktiviti fizikal dimana daya yang dikeluarkan tadi

dapat menggerakkan tubuh badan seseorang. Sharkey (1990), menyatakan bahawa

terdapat enam perkara yang telah ditentukan untuk meningkatkan kekuatan otot.

Perkara tersebut ialah ulangan, set, frekuensi, kalistenik, latihan bebanan dan

isokinetik. Pernyataan ini diperkukuhkan lagi oleh McGlynn (1996), menyatakan

20

bahawa kekuatan otot individu akan bertambah sekiranya menjalani latihan bebanan

yang sistematik.

Pauletto (1991), menyatakan bahawa terdapat lapan prinsip ulangan yang

utama yang perlu dipatuhi dalam melaksanakan latihan bebanan. Pertama adalah

penambahan dari segi intensiti, kekerapan dan jangkamasa kerja (overload). Disini

bermaksud bahawa latihan bebanan yang dikenakan perlu ditambah bagi setiap

minggu. Prinsip yang kedua ialah universal dalam erti kata lain bermaksud

perkembangan dalam semua prinsip latihan secara keseluruhan dan yang ketiga pula

adalah ansur maju otot dalam penambahan intensiti serta bilangan ulangan yang

bertujuan untuk mengelakkan dari otot yang digunakan mendapat kecederaan.

Prinsip keempat ialah kemajuan yang bermaksud merangsang otot dalam

kerja berat dan juga penambahan beban (progressiveness). Prinsip kelima ialah

melibatkan ulangan. Ulangan dilakukan dengan rintangan beratan yang sederhana

untuk menyesuaikan latihan dengan kesan perubahan fisiologi tubuh badan

(repetition). Konsisten adalah merupakan prinsip keenam dimana latihan yang

dilakukan mestilah sekurang-kurangnya dua hari seminggu (consistency) pada setiap

minggu latihan. Prinsip seterusnya ialah melibatkan individu dimana latihan yang

dilakukan perlu mengambilkira kesihatan, umur, jantina, tahap kecergasan individu

untuk menentukan program latihan bebanan (individualism). Prinsip kelapan ialah

perlu mengambil kira kesedaran dimana untuk mencapai matlamat dan objektif

latihan bebanan adalah perlu memahami prinsip asas tentang latihan bebanan.

Menurut Fox (1979), sesuatu latihan bebanan yang berkesan haruslah

mempertimbangkan 3 prinsip utama iaitu latihan bebanan halangan progresif,

penumpuan latihan dan pengkhususan latihan. Menurutnya lagi, untuk melakukan

latihan bebanan adalah penting bagi atlit mengetahui konsep latihan bebanan yang

melibatkan tiga faktor utama iaitu intensiti, kekerapan dan juga tempoh latihan.

Penyataan ini telah dibuktikan oleh Clarke (1974), dalam kajian yang

dilakukan oleh Berger pada tahun 1967 iaitu sekiranya latihan bebanan

menggunakan bebanan sebanyak 67% daripada kekuatan maksimum, kekerapan

21

latihan 2 kali seminggu adalah sama dengan melakukan kekerapan latihan bebanan

sekali seminggu dengan menggunakan beban yang maksimum.

O’Shea (1976), telah menyatakan bahawa kekuatan otot boleh dicapai

melalui latihan bebanan yang maksimum dengan ulangan dari satu hingga tiga kali

dalam tiga sehingga empat set. Peningkatan kekuatan otot dalam latihan

memperlihatkan pentingnya latihan bebanan bagi mencapai prestasi fizikal yang

cemerlang . Menurut Casady (1974) , latihan bebanan memberikan kesan yang baik

dalam latihan untuk meningkatkan kekuatan dan prestasi fizikal atlit. Carol Krucoff

(2000), menyatakan bahawa latihan bebanan bukan sahaja dapat meningkatkan

kekuatan dan daya tahan otot, tetapi juga dapat meningkatkan fungsi jantung dan

paru-paru, menambahkan metabolisme glukose, mengurangkan risiko penyakit

koronari dan menggalakkan pertumbuhan.

Menurut McLester et al. (2000) dalam kajiannya terhadap perbandingan satu

hari dan tiga hari latihan bebanan dalam seminggu dengan isipadu latihan yang sama

kepada subjek yang berpengalaman. Hasil daripada kajian mendapati peningkatan

yang tinggi bagi subjek yang menjalani latihan tiga kali seminggu berbanding subjek

yang menjalani latihan sekali seminggu. Namun jika subjek yang menjalani sekali

seminggu di bawah jurulatih yang berpengalaman dan hasil mendapati tidak terdapat

perbezaan yang ketara.

Klafs dan Lyon (1978), menerangkan bahawa kekuatan otot merujuk kepada

keupayaan otot menghasilkan daya dalam keadaan menentang sesuatu rintangan.

Pernyataan ini diperkukuhkan lagi dengan Kirkley dan Goodbody (1985), yang turut

menyatakan bahawa kekuatan ialah keupayaan otot menggunakan daya untuk

menentang rintangan. Tahap kekuatan otot yang optimum membantu proses

pembelajaran sesuatu kemahiran dengan lebih lancar dan akan memberikan

kestabilan yang baik kepada sendi-sendi supaya dapat mengurangkan risiko

kecederaan.

Singer (1980), pula berpendapat bahawa kekuatan adalah merupakan

keperluan asas bagi semua lakuan motor tetapi ianya sangat berbeza antara satu

aktiviti dengan aktivti yang lain. Manakala Fox dan Mattews (1981), menerangkan

22

bahawa kekuatan otot adalah merupakan jumlah daya yang dihasilkan oleh

sekumpulan otot untuk mengatasi rintangan. Keupayaan data untuk mengatasi

sesuatu rintangan ini boleh digunakan sebagai petunjuk kepada kekuatan otot dalam

sesuatu perlakuan. Menurut De Vries (1980), dalam kebanyakan aktiviti sukan

sekiranya semakin baik kekuatan otot atlit maka semakin baik prestasi yang

dipersembahkan.

BAB 3

METODOLOGI KAJIAN

3.1 Rekabentuk Kajian

Kajian ini adalah berbentuk eksperimental. Kajian ini melibatkan dua fasa

latihan iaitu latihan intensiti tinggi dan rendah bagi wanita sahaja. Setiap fasa

dilakukan pada hari yang sama iaitu Isnin dan Selasa setiap minggu selama enam

minggu. Program latihan yang dilaksanakan dalam kajian ini melibatkan latihan

beratan. Empat latihan beratan adalah ball push-up, leg press, dumbbell seated press

dan leg curl yang melibatkan otot pada bahagian atas dan bawah badan. Setiap

latihan yang dirancang melibatkan otot-otot yang berbeza. Otot bahagian atas yang

terlibat ialah deltoid, triceps, trapezius dan rectus abdominis untuk latihan ball push-

up dan dumbbell seated press. Bagi latihan yang melibatkan bahagian bawah, otot

yang terlibat ialah hamstring dan quadriceps yang digunakan dalam leg press dan leg

curl.

Dalam kajian ini, terdapat dua kumpulan subjek iaitu Kumpulan A dan

Kumpulan B. Setiap kumpulan melakukan latihan bebanan yang sama tetapi berbeza

intensiti di mana Kumpulan A menjalani latihan berintensiti tinggi manakala

Kumpulan B adalah latihan berintensiti rendah. Ukuran diambil pada bahagian yang

paling besar pada lilitan lengan, pinggul dan paha. Subjek juga diminta mengambil

komposisi badan menggunakan body composition machine sebelum dan selepas

melakukan latihan.

24

Rajah 3.1: Carta Alir Rekabentuk Kajian bagi Wanita

25

3.2 Tempat Kajian

Kajian ini dijalankan di Makmal Penyelidikan Kecergasan Sains Sukan,

Fakulti Pendidikan, Universiti Teknologi Malaysia.

3.3 Subjek Kajian

Subjek yang terlibat dalam kajian ini terdiri daripada 6 orang pelajar

perempuan berumur diantara 20 - 30 tahun yang dipilih dari kalangan pelajar

universiti. Kumpulan A dan B terbahagi kepada 3 orang bagi setiap kumpulan.

3.4 Instrumen Kajian

Dalam kajian ini, instrumen kajian yang diperlukan untuk penyelidik di

sepanjang proses pengumpulan data adalah, dumbel, mesin multi station (leg press,

leg curl), mesin komposisi badan, pita pengukur, bola, penimbang berat dan ukuran

tinggi.

26

3.5 Prosedur Kajian

Sebelum melakukan ujian, subjek diberikan taklimat dan penerangan tentang

ujian yang dijalankan, tarikh dan masa yang ditetapkan untuk melakukan ujian.

Penyelidik juga mengambil bacaan berat dan tinggi subjek sebelum ujian dilakukan.

Selepas subjek siap melakukan ujian dalam masa yang telah ditetapkan, penyelidik

sekali lagi mengambil bacaan berat dan tinggi subjek untuk dicatat. Penyelidik juga

mengambil komposisi badan setiap subjek sebelum dan selepas melakukan ujian.

3.5.1 Taklimat Penggunaan

Selepas taklimat kajian, penyelidik memberikan taklimat mengenai prosedur

penggunaan setiap peralatan ujian.

3.5.2 Ujian Makmal

3.5.2.1 Push-Up With Ball

Subjek diminta melakukan push-up dalam masa 1 minit dan dikira oleh

penguji menggunakan stop watch. Setiap subjek menpunyai bilangan yang berbeza

dan dikira oleh penyelidik mengikut intensiti yang telah ditetapkan.

27

3.5.2.2 Dumbbell Seated Press

Subjek dikehendaki mengangkat dumbel dari ringan ke berat dan ditambah

secara beransur-ansur sehingga subjek tidak boleh mengangkat lagi. Ini dilakukan

bagi mendapatkan satu ulangan maksimum setiap subjek untuk latihan dumbell

seated press. Setiap dumbel bagi setiap subjek akan diubahsuai mengikut intensiti

masing-masing.

3.5.2.3 Leg Press

Bagi latihan leg press, subjek diarahkan menolak beban pada multi station

machine dari ringan iaitu 1kg dan ditambah setiap 1 kg berikutnya sehingga subjek

tidak mampu untuk menolak lagi. Setiap jumlah bebanan yang dicatat, dikira

mengikut intensiti kumpulan A dan B.

3.5.2.4 Leg Curl

Leg curl juga memerlukan subjek untuk mengangkat beban dari 1 kg kepada

berat yang paling mampu untuk diangkat oleh setiap subjek. Dilakukan di multi

station machine.

28

3.5.3 Latihan Bebanan yang Dilakukan

3.5.3.1 Push-Up With Ball

Sebelum ujian dilakukan, subjek dikehendaki melakukan sesi panaskan badan

bagi mengelakkan kecederaan pada otot-otot yang terlibat sebelum ujian dilakukan.

Kedua belah kaki subjek hendaklah diletakkan di atas bola perlahan-lahan.

Kedudukan badan dan tangan seperti melakukan push-up. Badan lurus dan tangan

dibuka ikut keselesaan subjek. Terdapat dua fasa dalam latihan ini iaitu fasa

pergerakan ke bawah dan ke atas. Pada fasa pertama, luruskan kaki dan turun

sehingga siku dibengkokkan sebanyak 45 darjah. Tangan akan menyokong berat

badan sepenuhnya. Subjek hendaklah, menolak badan naik ke atas sehingga lengan

lurus sepenuhnya pada fasa kedua.

3.5.3.2 Dumbbell Seated Press

Subjek dikehendaki duduk di kerusi dengan postur badan dalam keadaan

tegak dan sandarkan kepala pada kerusi. Kaki dibuka mengikut keselesaan dan

pastikan berada di lantai serta tidak boleh di angkat. Dumbel perlu dipegang kemas

dan diangkat sehingga lengan lurus dan dibawa turun sehingga paras bahu subjek.

Dumbel yang digunakan telah diubah suai mengikut kumpulan masing-masing .

29

3.5.3.3 Leg Press

Bagi latihan leg press dan leg curl, mesin yang digunakan perlu dilaraskan

mengikut standard dan keselesaan subjek. Subjek diminta duduk dan letakkan kedua

tapak kaki pada pad kaki dengan lutut dibengkokkan sebanyak 90 darjah.

Beban seberat 1kg diletakkan terlebih dahulu. Seterusnya berat bebanan

ditambah mengikut kemampuan subjek dan tahap bebanan yang ditetapkan. Badan

subjek dalam keadaan lurus dan disandar pada penyandar, mata pandang ke depan

dan tangan memegang pada paddle. Kaki subjek dikehendaki menolak bebanan pada

“press machine” secara perlahan sehingga lurus. Lepaskan perlahan-lahan sehingga

lutut kembali dalam 90 darjah. Bahagian belakang badan dan pinggang juga dapat

dikuatkan.

3.5.3.4 Leg Curl

Latihan ini untuk membina kekuatan otot di bahagian hamstring. Subjek

dikehendaki meniarap dan pergelangan kaki diselitkan pada roller pad. Subjek perlu

memegang pada tempat pemegang untuk mengimbangkan badan. Kedua belah kaki

subjek diangkat sehingga membengkok ke belakang dalam sudut 90 darjah. Gerak

kerja dilakukan secara perlahan. Kaki perlu diturunkan secara perlahan-lahan dan

tidak boleh dilepaskan dengan laju untuk mengelakkan dari otot hamstring tercedera.

Bagi setiap set dan ulangan yang ditetapkan adalah bergantung kepada

intensiti setiap kumpulan. Bagi Kumpulan A, adalah 3 set dan 5 kali ulangan. Bagi

Kumpulan B, adalah 5 set dan 8 kali ulangan. Bagi Kumpulan A dan B, rehat

diantara set adalah sama iaitu 3 minit. Bagi rehat antara gerak kerja adalah 5 minit.

30

3.5.4 Prosedur Pengambilan Lilitan Lengan, Paha dan Pinggul

Lilitan diambil menggunakan pita pengukur pada bahagian yang paling besar

pada otot lengan, paha dan pinggul. Bahagian yang diukur ditandakan dengan pen

bagi memastikan bahagian yang diambil adalah sama diantara sebelum dan selepas

melakukan ujian.

3.6 Pengumpulan Data

Data yang diperoleh dari setiap ujian yang dilakukan direkod oleh penyelidik.

3.7 Kaedah Penganalisaan Data

Data-data kajian deskriptif yang dikumpulkan dianalisis dengan

menggunakan Statistical Package for Social Science (SPSS 13.0). Data yang

diperolehi akan disimpan dalam bentuk jadual, gambarajah dan sebagainya.

kand

BAB 4

ANALISIS DATA

4.1 Latar Belakang Subjek

Subjek terdiri daripada pelajar perempuan Universiti Teknologi Malaysia,

Skudai, Johor yang berumur dalam lingkungan 24 hingga 28 tahun dari pelbagai

fakulti. Subjek dibahagikan kepada dua kumpulan iaitu Kumpulan A menjalani

latihan berintensiti tinggi dan bagi Kumpulan B berintensiti rendah. Jadual dibawah

adalah menerangkan latar belakang subjek secara terperinci.

Jadual 4.1 Latar Belakang Subjek

Subjek Umur Berat Tinggi BMI (tahun) (kg) (cm)

1 25 83.2 151 36.5 2 28 70.9 161 27.7 3 24 59.5 153 25.4 4 24 64.9 159 25.7 5 24 71.4 150 31.7 6 24 59.3 152 25.7

Purata 24.8 68.2 155.5 28.8 Sisihan 1.6 9.0 4.5 4.5 piawai

32

4.2 Purata Berat, Jisim Lemak, Lilitan Lengan, Paha dan Pinggul bagi setiap

Subjek Latihan Berintensiti Tinggi

Jadual 4.2 menunjukan berat minimum Subjek 1 pada permulaan kajian iaitu

83.0 kg. Subjek 1 berjaya menurunkan berat badan sebanyak 1.7 kg selepas enam

minggu menjalani latihan bebanan. Bacaan jisim lemak yang paling tinggi

dicatatkan adalah pada minggu ke-3 iaitu 55.7 kg manakala minggu ke-6

merupakan bacaan jisim lemak yang paling rendah iaitu 49.6 kg. Minggu pertama

kajian menunjukkan penurunan yang paling tinggi bagi lilitan lengan iaitu sebanyak

0.7 cm tetapi tidak menunjukkan sebarang perubahan pada dua minggu berikutnya.

Namun, ia meningkat semula pada minggu ke-4 sebanyak 0.5 cm. Selama enam

minggu latihan dilakukan bahagian pinggul tidak mengalami perubahan yang begitu

ketara, namun perbezaan pada minggu pertama agak tinggi sebanyak 1.5 cm dan

pada minggu ke-4 adalah bacaan terendah iaitu 114.0 cm. Data-data berkenaan

ditunjukkan pada Gambarajah 4.1.

Jadual 4.2: Purata Perubahan Komposisi Tubuh Badan bagi Subjek 1 Selama 6

Minggu

INDIVIDU SUBJEK1

MIN M1

MIN M2

MIN M3

MIN M4

MIN M5

MIN M6

BERAT (kg)

SEBELUM 83.0 83.1 82.8 82.0 81.6 81.3

SELEPAS 82.9 82.9 82.6 81.8 81.4 81.3 JISIM LEMAK (kg)

SEBELUM 54.0 52.5 52.7 53.3 51.3 51.3

SELEPAS 3.8 53.7 55.7 54.3 52.3 49.6 LILITAN LENGAN (cm)

SEBELUM 38.0 37.0 36.0 34.3 34.8 34.8

SELEPAS

37.3 36.0 35.5 33.8 34.8 34.2 LILITAN PAHA (cm)

SEBELUM 62.0 61.8 61.5 62.5 62.8 62.5

SELEPAS

61.3 61.3 61.3 62.5 62.1 61.5 LILITAN PINGGUL (cm)

SEBELUM 117.5 116.0 116.0 115.0 115.0 115.0

SELEPAS

116.0 116.0 115.0 114.0 114.5 114.6

33

Gambarajah 4.1: Bacaan bagi Berat, Jisim Lemak, Lilitan Lengan, Paha dan

Pinggul Selama Enam Minggu Latihan Dilakukan bagi Subjek 1

Jadual 4.3 menunjukkan purata perubahan komoposisi tubuh badan Subjek 2.

Berat bagi Subjek 2 mencatatkan bacaan terendah pada minggu ke-6 sebanyak 68.1

kg berbanding pada minggu pertama 70.2 kg dan jumlah perbezaan adalah sebanyak

2.4 kg. Bacaan jisim lemak Subjek 2 paling tinggi selepas melakukan aktiviti ialah

40.6 kg dan bacaan yang terendah ialah 37.7 kg.

34

Jadual 4.3: Purata Perubahan Komposisi Tubuh Badan bagi Subjek 2 Selama 6

Minggu

Berdasarkan Gambarajah 4.2, menunjukkan lilitan lengan, paha dan pinggul

Subjek 2 tidak menunjukkan perubahan yang ketara selama enam minggu menjalani

latihan berbanding kandungan berat dan jisim lemak. Lilitan lengan paling rendah

dicatatkan pada minggu ke-3 dan minggu ke-4 iaitu 29.5 cm manakala bagi lilitan

paha bacaan terendah pada minggu ke-3 iaitu 62.7 cm. Perbezaan yang paling tinggi

bagi lilitan pinggul adalah pada minggu pertama iaitu 0.5 cm.

INDIVIDU SUBJEK2

MIN M1

MIN M2

MIN M3

MIN M4

MIN M5

MIN M6

BERAT (kg)

SEBELUM 70.5 69.5 68.6 68.2 68.4 68.2SELEPAS 70.2 69.4 68.5 68.1 68.3 68.1

JISIM LEMAK (kg)

SEBELUM 38.6 39.3 39.3 37.2 39.1 38.5

SELEPAS

39.4 40.6 39.6 38.0 39.9 37.7LILITAN LENGAN (cm)

SEBELUM 30.8 31.0 29.3 29.5 30.5 30.0

SELEPAS 30.3 30.3 29.5 29.5 30.3 30.0 LILITAN PAHA (cm)

SEBELUM 63.8 63.0 62.7 62.8 63.6 63.7

SELEPAS 63.5 62.9 62.7 62.8 63.5 63.6 LILITAN PINGGUL (cm)

SEBELUM 100.0 99.0 99.7 99.7 99.5 99.5

SELEPAS

99.5 99.0 99.7 99.6 99.5 99.5

35



Jadual 4.4 menunjukkan, purata perubahan komposisi tubuh badan bagi

Subjek 3 selama 6 minggu latihan dilakukan. Bacaan berat bagi Subjek 3 tidak

menunjukkan perubahan yang ketara selama 6 minggu latihan dilakukan. Bacaan

berat paling tinggi ialah 59.3 kg minggu pertama dan bacaan terendah direkodkan

pada minggu ke-3 iaitu 58.4 kg. Jisim lemak Subjek 3 didapati meningkat sepanjang

6 minggu latihan iaitu 1.13 kg dimana bacaan tertinggi dicatatkan pada minggu ke-4

iaitu 32.4 kg. Bagi lilitan lengan pula, bacaan tertinggi direkodkan adalah pada

minggu pertama selepas melakukan latihan iaitu 28.5 cm. Manakala bacaan bagi

lilitan paha hanya menurun pada minggu pertama latihan sahaja iaitu 57.3 cm.

Bacaan lilitan paha meningkat pada minggu seterusnya. Lilitan pinggul yang

direkodkan menunjukkan penurunan tetapi peningkatan berlaku pada minggu ke-5

iaitu 97.0 cm. Kesimpulannya, perubahan ketara yang berlaku ke atas Subjek 3

adalah dari segi penurunan berat badan dan lilitan pinggul.

36

Jadual 4.4: Purata Perubahan Komposisi Tubuh Badan bagi Subjek 3 Selama

6 Minggu

INDIVIDU SUBJEK3

MIN M1

MIN M2

MIN M3

MIN M4

MIN M5

MIN M6

BERAT (kg)

SEBELUM 59.3 59.0 58.5 58.6 58.7 58.9SELEPAS 59.2 58.8 58.4 58.5 58.7 58.8

JISIM LEMAK (kg)

SEBELUM 30.6 30.9 31.3 31.8 32.2 32.0

SELEPAS

30.9 31.4 32.3 32.4 32.1 32.2LILITAN LENGAN (cm)

SEBELUM 27.5 28.5 27.5 27.0 28.3 28.0

SELEPAS

28.5 28.3 27.9 27.8 27.8 28.3LILITAN PAHA (cm)

SEBELUM 57.8 58.0 58.5 58.0 58.5 58.3

SELEPAS

57.3 58.0 58.5 57.8 58.3 58.3 LILITAN PINGGUL (cm)

SEBELUM 97.5 97.0 96.5 97.3 97.5 96.8

SELEPAS

97.3 96.8 96.8 97.0 96.8 96.8

Gambarajah 4.3: Bacaan bagi Berat, Jisim Lemak, Lilitan Lengan, Paha

dan Pinggul Selama Enam Minggu Latihan Dilakukan bagi Subjek 3

37

4.3 Purata Berat, Jisim Lemak, Lilitan Lengan, Paha dan Pinggul bagi

Subjek Kumpulan A

Jadual 4.5: Perubahan Berat Kumpulan A Selama 6 Minggu

BERAT M1 M2 M3 M4 M5 M6 Purata

SEBELUM 70.9 70.5 70.0 69.6 69.5 69.4 70.0 SELEPAS 70.8 70.3 69.8 69.5 69.5 69.4 69.9 Perbezaan 0.1 0.2 0.2 0.1 0.0 0.0 0.1

Purata berat subjek Kumpulan A menunjukkan penurunan sepanjang 6

minggu latihan dilakukan. Purata penurunan yang paling tinggi adalah pada minggu

ke-2 dan minggu ke-3 iaitu sebanyak 0.2 kg. Bagi minggu ke-5 dan minggu ke-6

tiada sebarang perubahan berat badan.

Gambarajah 4.4: Perbezaan purata berat sebelum dan selepas kajian

dilakukan bagi Kumpulan A selama 6 minggu

38

Jadual 4.6: Perubahan Jisim Lemak Kumpulan A Selama 6 Minggu

JISIM LEMAK (kg)

M1 M2 M3 M4 M5 M6 Purata

SEBELUM 41.0 40.9 41.1 40.7 40.8 40.6 40.9

SELEPAS 41.4 41.9 42.5 41.6 41.5 40.3 41.5

Perbezaan -0.4 -1.0 -1.4 0.9 0.7 0.3 -0.2

Pada minggu pertama dan minggu ketiga, didapati kadar pertambahan jisim

lemak yang lebih tinggi berbanding minggu lain. Namun, terdapat penurunan

sebanyak 0.3 kg pada minggu terakhir.

Gambarajah 4.5: Perbezaan Purata Jisim Lemak Sebelum dan Selepas Kajian

Dilakukan bagi Kumpulan A Selama 6 Minggu

39

Berdasarkan Jadual 4.7, purata lilitan lengan bagi subjek kumpulan A

menunjukkan perubahan selama 6 minggu ujian dilakukan. Lilitan lengan yang

paling rendah dicatatkan pada minggu ke-4 iaitu 30.3 cm. Catatan yang paling tinggi

adalah pada minggu pertama iaitu 32.1 cm.

Jadual 4.7: Perubahan Lilitan Lengan Kumpulan A bagi 6 Minggu

LILITAN LENGAN (cm) M1 M2 M3 M4 M5 M6 Purata SEBELUM 32.1 32.2 30.9 30.3 31.2 30.9 31.3 SELEPAS 32.0 31.7 31.0 30.3 30.8 30.8 31.1 Perbezaan 0.1 0.5 -0.1 0.0 0.4 0.1 0.2

Gambarajah 4.6: Perbezaan Purata Lilitan Lengan Sebelum dan Selepas

Kajian Dilakukan bagi Kumpulan A Selama 6 Minggu

40

Berdasarkan kepada Jadual 4.8 di bawah, bacaan lilitan paha paling tinggi

adalah 61.6 cm pada minggu ke-5 manakala bagi minggu pertama dan ke-2 adalah

paling rendah iaitu 60.7 cm. Namun, perbezaan paling tinggi adalah pada minggu

pertama iatu sebanyak o.5 cm.

Jadual 4.8: Perubahan Lilitan Paha Kumpulan A bagi 6 Minggu

LILITAN PAHA (cm) M1 M2 M3 M4 M5 M6 Purata SEBELUM 61.2 60.9 60.9 61.1 61.6 61.5 61.2 SELEPAS 60.7 60.7 60.8 60.8 61.3 61.1 60.9 Perbezaan 0.5 0.2 0.1 0.3 0.3 0.4 0.3

Gambarajah 4.7: Perbezaan Purata Lilitan Paha Sebelum dan Selepas Kajian

Dilakukan bagi Kumpulan A Selama 6 Minggu

41

Jadual 4.9 dan Gambarajah 4.8 di bawah menunjukkan purata keseluruhan

ketiga-tiga subjek selepas latihan dilakukan menunjukkan penurunan pada setiap

minggu. Pada minggu pertama, bacaan sebelum melakukan ujian adalah paling tinggi

iaitu 104.8 cm dan bacaan paling rendah dicatatkan pada minggu ke-4 dan ke-5 iaitu

103.5 cm.

Jadual 4.9: Perubahan Lilitan Pinggul Kumpulan A Selama 6 Minggu

LILITAN PINGGUL (cm) M1 M2 M3 M4 M5 M6 Purata SEBELU 104.8 104.0 104.1 104.0 104.0 103.8 104.1 SELEPAS 104.3 103.9 103.8 103.5 103.5 103.6 103.8 Perbezaan 0.5 0.1 0.3 0.5 0.5 0.2 0.3

Gambarajah 4.8: Perbezaan Purata Lilitan Pinggul Sebelum dan Selepas

Kajian Dilakukan bagi Kumpulan A Selama 6 Minggu

42

4.3 Purata Berat, Jisim Lemak, Lilitan Lengan, Paha dan Pinggul setiap

Subjek bagi Latihan Berintensiti Rendah

Gambarajah 4.9 menunjukkan perubahan komposisi tubuh badan pada Subjek

4 selama 6 minggu melakukan latihan. Berat subjek sebelum menjalani latihan

adalah 65 kg dan selepas menjalani latihan menunjukkan penurunan sebanyak 1.8 kg

tetapi terdapat peningkatan pada minggu ke-2. Bacaan jisim lemak pada minggu

pertama meningkat sebanyak 1.3 kg. Bagi lilitan lengan pula, tiga minggu terakhir

menunjukan penurunan berbanding sebelum latihan dijalankan iaitu 29.4 cm.

Bacaan terendah yang direkodkan adalah pada minggu ke-4. Bacaan lilitan paha

menunjukkan penurunan dari awal minggu latihan di mana minggu ke-5 mencatatkan

penurunan paling banyak iaitu 1.5 cm. Penurunan yang paling tinggi bagi lilitan

pinggul berlaku pada minggu pertama sebanyak 1.5 cm.


6 Minggu

INDIVIDUSUBJEK 4

MIN M1

MIN M2

MIN M3

MIN M4

MIN M5

MIN M6

BERAT (kg)

SEBELUM 65.0 65.4 63.3 63.2 62.9 63.2

SELEPAS 64.8 65.1 63.2 63.1 62.9 63.2 JISIM LEMAK (kg)

SEBELUM 33.2 36.4 34.6 33.2 33.2 33.1

SELEPAS 34.5 34.3 34.4 34.1 33.6 34.1 LILITAN LENGAN (cm)

SEBELUM 29.4 29.0 30.8 29.2 29.2 29.2

SELEPAS 29.0 29.0 30.8 28 28.5 28.5 LILITAN PAHA (cm)

SEBELUM 58.0 57.0 58.5 55.0 55.0 55.0

SELEPAS 57.8 57.5 57.4 57.0 56.5 57.5LILITAN PINGGUL (cm)

SEBELUM 97.0 96.5 96.0 96.0 96.0 96.0

SELEPAS 95.5 97.0 96.3 96.5 96.0 96.0

43


Pinggul Selama Enam minggu latihan dilakukan bagi Subjek 4

Selama enam minggu latihan dijalankan, purata berat Subjek 5 menunjukkan

penurunan pada setiap minggu. Perbezaan diantara berat sebelum melakukan latihan

dan berat selepas melakukan latihan pada hari terakhir minggu ke-6 adalah sebanyak

2.5 kg. Kandungan jisim lemak dalam badan pada dua minggu pertama menunjukkan

peningkatan tetapi pada minggu ke-3 jisim lemak subjek telah turun sebanyak 1.6

kg. Pada minggu pertama latihan, tidak terdapat perubahan pada lilitan lengan tetapi

terdapat penurunan pada minggu ke-3 kepada 32.5 cm dan tiga minggu terakhir

menunjukkan peningkatan yang tidak ketara. Selama enam minggu latihan

dijalankan, lilitan pinggul tidak menunjukkan sebarang perubahan yang ketara.

44


6 Minggu

INDIVIDU SUBJEK 5

MIN M1 MIN M2 MIN M3 MIN M4 MIN M5 MIN M6

BERAT (kg)

SEBELUM 71.6 71.0 70.9 69.7 69.3 69.3

SELEPAS 71.4 70.9 70.8 69.6 69.2 69.1

JISIM LEMAK (kg)

SEBELUM 41.7 41.6 41.2 42.0 41.9 42.3

SELEPAS 43.7 43.9 42.3 42.9 42.4 44.1

LILITAN LENGAN (cm)

SEBELUM 35.0 34.5 32.5 33.0 33.1 33.0

SELEPAS 35.0 34.0 32.5 33.0 33.4 33.1

LILITAN PAHA (cm)

SEBELUM 69.5 69.5 68.0 65.5 66.4 66.3

SELEPAS 69.4 68.9 68.0 65.8 66.5 66.6

LILITAN PINGGUL (cm)

SEBELUM 100 100 100 99.8 99.8 99.5

SELEPAS 100 100 100 100 100 100

Gambarajah 4.10: Bacaan bagi berat, jisim lemak, lilitan lengan, paha dan

pinggul selama enam minggu latihan dilakukan bagi Subjek 5

45

Pada minggu ke-2 dan minggu ke-6 merupakan bacaab yang tertinggi bagi

berat Subjek 6 iaitu 60.1 kg. Bagi jisim lemak pula, pada dua minggu pertama dan

minggu terakhir menunjukkan peningkatan selepas subjek melakukan aktiviti dengan

minggu ke-3 merupakan bacaan yang paling rendah sebanyak 42.3 kg. Bacaan

terendah bagi lilitan lengan adalah pada minggu ke-3 iaitu 32.5 cm berbanding

minggu lain. Bahagian lilitan paha pula, bacaan paling rendah ialah 54.8 cm pada

minggu ke-2. Selama enam minggu latihan dijalankan tidak menunjukkan perubahan

yang ketara pada bahagian pinggul.


6 Minggu

INDIVIDU SUBJEK 6

MIN M1 MIN M2 MIN M3 MIN M4 MIN M5 MIN M6

BERAT (kg) SEBELUM 59.7 60.2 59.0 59.2 59.9 60.3

SELEPAS 59.6 60.1 59.0 59.1 59.7 60.1

JISIM LEMAK (kg)

SEBELUM 31.5 30.9 31.8 31.8 30.6 31.2

SELEPAS 32.6 31.7 32 32.0 31.2 31.2

LILITAN LENGAN(cm)

SEBELUM 26.9 27.8 26.5 26.5 26.5 28.8

SELEPAS 26.5 27.5 26.8 27 28.3 28.9

LILITAN PAHA(cm)

SEBELUM 57.6 55.3 56.3 56.3 56.3 55.8

SELEPAS 57.0 55.3 56.5 56.3 56.0 55.8

LILITAN PINGGUL(cm)

SEBELUM 93.5 93.0 93.5 94.0 94.0 94.0

SELEPAS 93.5 94.0 93.5 94.0 93.5 94.2

46



47

4.4 Purata Berat, Jisim Lemak, Lilitan Lengan, Paha dan Pinggul

Kumpulan B

Bacaan yang paling tinggi dicatatkan pada dua minggu pertama iaitu 65.4 cm.

Sepanjang 6 minggu kajian dilakukan tidak terdapat perubahan yang begitu ketara

bagi berat subjek Kumpulan B sebelum dan selepas ujian dlakukan.

Jadual 4.13: Perubahan Berat Kumpulan B Selama 6 Minggu

BERAT

(kg)

M1 M2 M3 M4 M5 M6 PURATA

SEBELUM 65.4 65.4 64.4 64.0 64.0 64.2 64.6

SELEPAS 65.3 65.3 64.4 63.9 63.9 64.1 64.5

perbezaan 0.1 0.1 0.0 0.1 0.1 0.1 0.1

Gambarajah 4.12: Perbezaan purata berat sebelum dan selepas kajian


48

Berdasarkan jadual dibawah, purata jisim lemak subjek Kumpulan B

menunjukkan peningkatan selepas melakukan latihan. Minggu pertama menunjukkan

peningkatan yang paling tinggi sebanyak 1.5 kg dan minggu ke-2 menunjukkan

peningkatan yang paling sedikit iaitu 0.3 kg.

Jadual 4.14: Perubahan Jisim Lemak Kumpulan B Selama 6 Minggu

JISIM LEMAK (kg) M1 M2 M3 M4 M5 M6 PURATSEBELUM 35.4 36.3 35.8 35.7 35.4 35.5 35.7 SELEPAS 36.9 36.6 36.2 36.3 36.1 36.5 36.4 PERBEZAA -1.5 -0.3 -0.4 -0.6 -0.7 -0.9 -0.7

Gambarajah 4.13: Perbezaan jisim lemak sebelum dan selepas kajian


49

Bacaan lilitan lengan Kumpulan B pada minggu pertama tidak mengalami

sebarang perubahan selepas melakukan latihan, manakala perubahan yang ketara

adalah pada minggu ke-4 iaitu 0.3 cm. Namun, pada minggu ke-3 lilitan lengan

menunjukkan peningkatan sebanyak 0.1 cm.

Jadual 4.15: Perubahan Lilitan Lengan Kumpulan B Selama 6 Minggu

LILITAN LENGAN (cm) M1 M2 M3 M4 M5 M6 PURATASEBELUM 30.2 30.4 29.9 29.6 29.6 30.3 30.0 SELEPAS 30.2 30.2 30.0 29.3 29.4 30.1 29.9 PERBEZAA 0.0 0.2 -0.1 0.3 0.2 0.2 0.1

Gambarajah 4.14: Perbezaan purata lilitan lengan sebelum dan selepas kajian


50

Jadual 4.16: Perubahan Lilitan Paha Kumpulan B Selama 6 Minggu

LILITAN PAHA (cm) M1 M2 M3 M4 M5 M6 PURATASEBELUM 61.5 60.8 60.7 59.4 59.7 59.8 60.3 SELEPAS 61.4 60.5 60.6 59.7 59.7 59.8 60.3 PERBEZAA 0.1 0.3 0.1 -0.3 0.0 0.0 0.0

Berdasarkan Gambarajah 4.15 dibawah, tiga minggu pertama menunjukkan

bacaan tertinggi berbanding tiga minggu terakhir. 61.5 cm adalah bacaan tertinggi

sepanjang enam minggu latihan dijalankan dan bacaan terendah pada minggu ke-4

iaitu 59.4 cm tetapi selepas melakukan latihan didapati lilitan paha meningkat

sebanyak 0.3 cm . Purata keseluruhan bagi lilitan paha adalah sama iaitu 60.3 cm

sebelum dan selepas latihan.

Gambarajah 4.15: Perbezaan purata lilitan paha sebelum dan selepas kajian


51

Lilitan pinggul Kumpulan B selama enam minggu menunjukkan penurunan

selepas melakukan latihan. Penurunan yang paling tinggi adalah 0.2 cm pada minggu

pertama. Didapati minggu ke-6 tidak menunjukkan sebarang perubahan.

Gambarajah 4.17: Perubahan Lilitan Pinggul Kumpulan B Selama 6 Minggu

LILITAN PINGGUL M1 M2 M3 M4 M5 M6 PURATSEBELUM 96.5 96.5 96.5 96.6 96.6 96.5 96.5 SELEPAS 96.3 96.4 96.4 96.5 96.5 96.5 96.4 PERBEZAAN 0.2 0.1 0.1 0.1 0.1 0.1 0.1

Gambarajah 4.16: Purata lilitan pinggul sebelum dan selepas Kumpulan B

selama 6 minggu

52

4.5 Perbezaan Purata Keseluruhan antara Kumpulan A dan Kumpulan B

Jadual 4.18: Perbezaan Purata Keseluruhan di antara Kumpulan A dan

Kumpulan B

PERBEZAAN PURATA KESELURUHAN ANTARA BERAT JISIM LILITAN LILITA LILITAN KUMPULAN 0.11 0.86 0.15 0.30 0.33 KUMPULAN 0.12 0.75 0.14 0.05 0.08

Gambarajah 4.17: Perbezaan Purata Keseluruhan di antara Kumpulan A dan

Kumpulan B

53

Berdasarkan Jadual 4.18 dan Gambarajah 4.17, kajian mendapati subjek

Kumpulan A yang menjalani latihan berintensiti tinggi menunjukkan penurunan

berat badan yang lebih baik berbanding subjek Kumpulan B. Namun,jisim lemak

bagi kedua-dua kumpulan menunjukkan peningkatan sepanjang enam minggu latihan

dilakukan. Keputusan yang diperolehi menunjukkan kandungan jisim lemak

Kumpulan A lebih tinggi dari Kumpulan B sebanyak 0.11 kg. Bagi lilitan lengan,

perbezaan perubahan diantara kedua-dua kumpulan hanya 0.01 cm sahaja. Perbezaan

yang ketara di antara Kumpulan A dan Kumpulan B boleh dilihat pada lilitan paha

dan pinggul, masing-masing sebanyak 0.25 cm dimana Kumpulan A menunjukkan

penurunan saiz lilitan yang lebih tinggi berbanding Kumpulan B.

4.6 Kesimpulan Keseluruhan di antara Kumpulan A dan Kumpulan B

4.6.1 Berat Badan

Berdasarkan analisis yang dilakukan, berat subjek Kumpulan A yang

menjalani latihan berintensiti tinggi menunjukkan penurunan berat badan yang lebih

baik berbanding subjek Kumpulan B. Ujian Paired T-Test yang dilakukan mendapati

kedua-dua kumpulan tidak menunjukkan perubahan yang signifikan. Keputusan

kedua-dua kumpulan tidak signifikan dimana Kumpulan A adalah p=0.51 dan

Kumpulan B adalah p=0.89 lebih tinggi dari aras signifikan yang telah ditetapkan

iaitu p<0.05. Berdasarkan analisis yang telah dibuat, menunjukkan perubahan berat

badan bagi kedua-dua kumpulan adalah menurun di sepanjang enam minggu latihan

dibuat. Ini boleh dilihat melalui perbezaan berat sebelum dan selepas kajian

dilakukan selama enam minggu di mana subjek Kumpulan A mengalami penurunan

sebanyak 1.5 kg dan subjek Kumpulan B mengalami penurunan sebanyak 1.3 kg.

54

4.6.2 Jisim Lemak

Purata keseluruhan kandungan lemak bagi kedua-dua kumpulan adalah

bertambah. Tetapi penambahan yang paling tinggi adalah pada Kumpulan A iaitu

sebanyak 0.9 kg berbanding Kumpulan B iaitu sebanyak 0.8 kg. Ujian Paired T-test

yang dilakukan menunjukkan keputusan yang signifikan bagi Kumpulan A adalah

p=0.03, manakala Kumpulan B adalah perubahan tidak signifikan iaitu p=0.07.

4.6.3 Lilitan Lengan

Bagi Kumpulan A, lilitan lengan hanya menunjukkan perubahan penurunan

bermula pada minggu ke-3 sehingga minggu ke-6. Penurunan yang paling tinggi

turun adalah pada minggu ke-4 iaitu 30.3 cm. Kumpulan B pada minggu terakhir

mencatatkan kenaikan pada lilitan lengan iaitu sebanyak 30.3cm berbanding minggu

sebelumnya sebanyak 29.6 cm. Kedua-dua kumpulan tidak menunjukkan perubahan

signifikan pada lilitan lengan dimana Kumpulan A adalah p=0.94 manakala

Kumpulan B adalah p=0.38.

4.6.4 Lilitan Paha

Perbezaan diantara Kumpulan A dan Kumpulan B dalam lilitan paha adalah

sebanyak 0.02 cm. Kedua-dua kumpulan menunjukkan lilitan paha adalah

meningkat. Kumpulan A menunjukkan perubahan yang tidak signifikan pada lilitan

paha iaitu p=0.65 dan bagi Kumpulan B adalah signifikan dengan nilai p=0.05.

55

4.6.5 Lilitan Pinggul

Lilitan pinggul bagi Kumpulan A menunjukkan perubahan yang signifikan

iaitu p=0.03 berbanding Kumpulan B menunjukkan tidak signifikan iaitu nilai

p=0.17.

BAB 5

PERBINCANGAN, RUMUSAN DAN CADANGAN

5.1 Perbincangan Kajian

Berdasarkan kepada analisis data yang telah dibuat dalam membandingkan

perubahan berat badan, kandungan lemak dan lilitan lengan, pinggul dan paha

mengikut tahap intensiti yang dijalani menunjukkan bahawa terdapat perubahan

didalam setiap komponen yang ingin dilihat tersebut. Tetapi perubahan yang paling

ketara berlaku adalah bagi subjek Kumpulan A yang menjalani latihan berintensiti

tinggi.

5.1.1 Berat Badan

Berdasarkan analisis yang dilakukan, menunjukkan perubahan berat badan

bagi kedua-dua kumpulan adalah menurun di sepanjang enam minggu latihan dibuat

tetapi berat subjek Kumpulan A yang menjalani latihan berintensiti tinggi

menunjukkan penurunan berat badan yang lebih baik berbanding subjek Kumpulan B

57

yang menjalani latihan berintensiti rendah. Menurut Aggel-Leijssen et al. (2001),

dalam kajian beliau untuk melihat kesan jangka pendek kehilangan berat badan

dengan menggunakan latihan intensiti rendah ataupun tidak. Menunjukkan latihan

intensity rendah boleh merangsang penurunan berat badan melalui kemerosotan fat

oxidation semasa tempoh diet bagi responden lelaki dan kemungkinan juga, sistem

saraf terlibat dalam perubahan metabolik badan.

5.1.2 Jisim Lemak

Purata keseluruhan kandungan lemak bagi kedua-dua kumpulan adalah

bertambah. Penambahan lemak yang paling tinggi adalah pada Kumpulan A iaitu

berbanding Kumpulan B.

5.1.3 Lilitan Lengan

Lilitan lengan bagi Kumpulan B menunjukkan penurunan yang lebih baik

berbanding Kumpulan A. Ini mungkin disebabkan oleh otot pada bahagian lengan

mula memberi reaksi terhadap latihan yang dikenakan. Ini disokong oleh pernyataan

yang dibuat oleh Tackett (2001), di mana latihan bebanan merupakan salah satu jenis

latihan yang sesuai untuk membina dan menghasilkan kekuatan otot yang baik.

Latihan yang sistematik perlu mengambilkira intensiti, set dan ulangan yang sesuai

mengikut keperluan atlit. Latihan yang sistematik dan mengikut prosedur yang betul

adalah penting untuk membina kekuatan otot.

58

5.1.4 Lilitan Paha

Latihan bebanan yang dikenakan pada bahagian paha menunjukkan otot pada

bahagian paha membesar selama 6 minggu latihan dilakukan bagi kedua-dua

kumpulan. Ini dapat dilihat pada data yang menunjukkan lilitan paha pada setiap

minggu adalah meningkat. Ini disokong oleh Staten (1997), menyatakan bahawa

latihan bebanan dapat membantu menguatkan otot dan tulang serta membantu

membakar kalori dan dapat menghindarkan beberapa penyakit seperti osteoporosis.

Beliau juga menyenaraikan beberapa kepentingan latihan bebanan. Diantara

kepentingan tersebut ialah dapat meningkatkan kekuatan otot, jisim otot,

pembakaran kalori yang stabil, kekuatan tendon dan ligamen serta meningkatkan

densiti tulang. Ini turut disokong oleh Bennet (1995) dalam Jailani (2003), latihan

bebanan ialah latihan rintangan yang progresif. Ia merupakan senaman otot dengan

menggunakan peralatan melawan rintangan seperti barbell dan dumbel atau mesin

yang dapat mendorong pembentukan otot dan dapat meningkatkan kekuatan dan

daya tahan otot.

5.1.5 Lilitan Pinggul

Lilitan pinggul tidak menunjukkan perubahan yang ketara bagi kedua-dua

kumpulan selama enam minggu latihan dilakukan. Ini mungkin disebabkan oleh

latihan yang dilakukan tidak member kesan pada bahagian otot pinggul.

59

5.2 Masalah yang Dihadapi Semasa Penyelidikan

Semasa pengumpulan data untuk penyelidikan, penyelidik berhadapan

dengan beberapa masalah yang menghalang perlaksanaan proses pengumpulan data.

Antara masalah yang dihadapi adalah seperti berikut:

a) Bebanan yang ditetapkan kepada setiap subjek tidak begitu tepat dengan

ulangan maksimum sebenar setiap subjek. Penyelidik hanya mengambil

bacaan yang paling hampir dengan setiap ulangan maksimum subjek.

b) Penyelidik hanya memberi khidmat nasihat pemakanan sahaja kepada subjek

dan bukan merangka program pemakanan sepanjang minggu ujian dilakukan.

c) Tempoh kajian yang agak lama dan berterusan setiap minggu mengganggu

aktiviti harian subjek yang mempunyai tanggungjawab lain.

d) Faktor kesihatan subjek yang tidak menentu memaksa latihan yang dirancang

ditunda.

5.3. Cadangan Penyelidikan

Melalui kajian yang telah melalui kajian yang telah dijalankan, terdapat

beberapa kelemahan yang mempengaruhi keputusan ujian yang diperolehi. Oleh itu,

langkah-langkah berikut dicadangkan bagi memperbaiki perlaksanaan kajian pada

masa akan datang:

60

5.5.1 Penambahbaikan Program Latihan

Program latihan bebanan hendaklah dititik beratkan dalam sesi latihan sukan

khususnya di peringkat sekolah untuk tingkatkan prestasi sukan. Subjek juga diminta

melakukan latihan yang telah diprogramkan dengan sebaik mungkin supaya hasil

dapatan lebih tepat.

Selain itu juga, pada setiap minggu bebanan juga boleh ditambah, begitu juga

dengan set dan ulangan untuk melihat keberkesanan pada setiap intensiti yang

dijalankan tidak hanya melihat pada bebanan, set dan ulangan yang sama setiap

minggu.

5.5.2 Kawalan Pemakanan

Program pemakanan juga boleh digunakan dalam melihat perubahan

komposisi badan subjek. Penyelidik perlu membuat rekod pengambilan makanan dan

kekerapan mengambil makanan.

61

RUJUKAN

Berg, C., Lappas, G., Wolk, A., Strandhagen, E., Torén, K., Rosengren, A., Thelle,

D. dan Lissner, L. (2008) Eating patterns and portion size associated

with obesity in a Swedish population. Science Direct, 52, Issue 1

Braunstein, J.B. (2002). Resistance Training. Diabetes Forecast. Vol. 53(5), 33.

Dlm. Muhamad Hafiz Ismail. Kesan Latihan Bebanan terhadap

Kekuatan Otot Tangan (Biceps Brachii, Brachialis, Brachioradialis

dan Triceps) ke atas Pelajar-Pelajar Kursus Ijazah Sarjana Muda

Sains serta Pendidikan (Sains Sukan), Fakulti Pendidikan, UTM .

Universiti Teknologi Malaysia: Tesis Sarjana Muda; 2002.

Brian J. Sharkey (1990). Dlm. Luqman Hakim Jamin. Pengaruh Latihan Bebanan

Bahagian Bawah Anggota Badan (Lower Limb) terhadap Kekuatan

Tendangan Bola Lantun (Lob) Pemaib Bola Sepak Kelab Sains Sukan

UTM. Universiti Teknologi Malaysia: Tesis Sarjana Muda;

2001.Skudai Johor. Universiti Teknologi Malaysia: Tesis Sarjana

Muda; 2002.

Bruno Pauletto (1991). Strength Training for Coaches. United State of America:

Leisure Press. Dlm. Muhamad Hafiz Ismail. Kesan Latihan Bebanan

terhadap Kekuatan Otot Tangan (Biceps Brachii, Brachialis,

Brachioradialis dan Triceps) ke atas Pelajar-Pelajar Kursus Ijazah

Sarjana Muda Sains serta Pendidikan (Sains Sukan), Fakulti

Pendidikan, UTM Skudai Johor. Universiti Teknologi Malaysia: Tesis

Sarjana Muda; 2002.

62

Casady (1974). Dlm. Luqman Hakim Jamin. Pengaruh Latihan Bebanan Bahagian

Bawah Anggota Badan (Lower Limb) terhadap Kekuatan

TendanganBola Lantun (Lob) Pemaib Bola Sepak Kelab Sains Sukan

UTM. Universiti Teknologi Malaysia. Tesis Sarjana Muda; 2002.

De Vries (1980). Dlm. Muhamad Hafiz Ismail. Kesan Latihan Bebanan terhadap



Sains serta Pendidikan (Sains Sukan), Fakulti Pendidikan, UTM

Skudai Johor. Universiti Teknologi Malaysia: Tesis Sarjana Muda;

2002.

Donnelly, J.E., Smith, B., Jacobsen, D.J., Kirk, E. MS., DuBose, K, Hyder., Bailey,

B. MS. dan Washburn, R. (2004). The role of exercise for weight loss

and maintenance. Best Practice & Research Clinical

Gastroenterology. Volume 18(6), 1009-1029.

Fox (1979). Dlm. Mohd Jailani Mat Nawi. Kesan Latihan Bebanan terhadap Daya

Tahan Otot Kaki Pemain-pemain Badminton Lelaki UTM Skudai

Johor. Universiti Teknologi Malaysia: Tesis Sarjana Muda; 2003.

Fox dan Mattew (1981). Dlm. Judith E.Brown (2002). Nutrition Now. Thomsom

wardworth, CA. Dlm. Muhamad Hafiz Ismail. Kesan Latihan

Bebanan terhadap Kekuatan Otot Tangan (Biceps Brachii, Brachialis,




Sarjana Muda; 2002.

63

Herbert De Vries dan Housh (1994). Dlm. Muhamad Hafiz Ismail. Kesan Latihan

Bebanan terhadap Kekuatan Otot Tangan (Biceps Brachii, Brachialis,




Sarjana Muda; 2002.

Jim Bennet (1995). The Basics of Weight training Workbook. Needham Heights,

Massachusetts 02194: A Simon & Schuster Company. Dlm.

Muhamad Hafiz Ismail. Kesan Latihan Bebanan terhadap Kekuatan

Otot Tangan (Biceps Brachii, Brachialis, Brachioradialis dan

Triceps) ke atas Pelajar-Pelajar Kursus Ijazah Sarjana Muda Sains

serta Pendidikan (Sains Sukan), Fakulti Pendidikan, UTM Skudai


Kirkle dan Goodbody (1985). Dlm. Mohd Jailani Mat Nawi. Kesan Latihan Bebanan

terhadap Daya Tahan Otot Kaki Pemain-pemain Badminton Lelaki

UTM Skudai Johor. Universiti Teknologi Malaysia: Tesis Sarjana

Muda; 2003.

Klafs dan Lyon (1978). Dlm. Muhamad Hafiz Ismail. Kesan Latihan Bebanan

terhadap Kekuatan Otot Tangan (Biceps Brachii, Brachialis,




Sarjana Muda; 2002.

Krucoff, C. (2000). Weight For Your Heart. Saturday Evening Post. Vol. 272(2). 12.

Dlm. Muhamad Hafiz Ismail. Kesan Latihan Bebanan terhadap


dan Triceps) ke atas Pelajar-Pelajar Kursus Ijazah Sarjana Muda Sains



64

M. N. Ismail, S.S. Chee, H. Nawawi, K. Yusoff, T.O. Lim dan W. P. T. James.

(2002). Obesity in Malaysia. Obesity Reviews. Volume 3 (3), 203-

208.

Marshall, Allison, O’Reardon, Birketvedt dan Stunkard (2004). Dlm. Berg, C.,

Lappas, G., Wolk, A., Strandhagen, E., Torén, K., Rosengren A.,

Thelle, D. dan Lissner, L. Eating patterns and portion size associated

with obesity in a Swedish population. Science Direct. Volume 52(1),

21-26.

McLester, J.R., Jr.J.R. Bishop P. dan Guilliams, M.E. (2000). Comparison of 1 Day

and 3 Days per Week of Equal Volume Resistance Training in

Experienced Subject. Journal of Strength and Conditioning Research.

Vol. 14(3). 273-281. Dlm. Mohd Jailani Mat Nawi. Kesan Latihan

Bebanan terhadap Daya Tahan Otot Kaki Pemain-pemain Badminton

Lelaki UTM Skudai Johor. Universiti Teknologi Malaysia: Tesis

Sarjana Muda; 2003.

Moran, G.T dan McGlynn, G. (1997). Dynamics of Strength Training and

Conditioning. London: Brown & Benchmark Publishers. Dlm.

Muhamad Hafiz Ismail. Kesan Latihan Bebanan terhadap Kekuatan

Otot Tangan (Biceps Brachii, Brachialis, Brachioradialis dan

Triceps) ke atas Pelajar-Pelajar Kursus Ijazah Sarjana Muda Sains



O’Shea, J.P. (1976). Scientific Principles and Method of Strength Fitness. (2nd ed.).

Massachusette: Addson Welsley Publishing Co. Dlm. Mohd Jailani

Mat Nawi. Kesan Latihan Bebanan terhadap Daya Tahan Otot Kaki

Pemain-pemain Badminton Lelaki UTM Skudai Johor. Universiti

Teknologi Malaysia: Tesis Sarjana Muda; 2003

65

Radcliffe dan Farentinos (1985). Dlm. Mohd Jailani Mat Nawi. Kesan Latihan

Bebanan terhadap Daya Tahan Otot Kaki Pemain-pemain Badminton

Lelaki UTM Skudai Johor. Universiti Teknologi Malaysia: Tesis

Sarjana Muda; 2003.

Rand, Macgregor dan Stunkard (1997). Dlm. Berg, C., Lappas, G., Wolk, A.,

Strandhagen, E., Torén, K., Rosengren A., Thelle, D. dan Lissner, L.

Eating patterns and portion size associated with obesity in a Swedish

population. Science Direct. Volume 52(1), 21-26.

Singer (1980). Dlm. Luqman Hakim Jamin. Pengaruh Latihan Bebanan Bahagian

Bawah Anggota Badan (Lower Limb) terhadap Kekuatan Tendangan

Bola Lantun (Lob) Pemaib Bola Sepak Kelab Sains Sukan UTM.


Surinah Asan (1996). Dlm. Amri Yahya. Pengurusan Berat Badan Untuk Memiliki

Tahap Yang Ideal Mengikut Pengukuran Indeks Jisim Badan (BMI)

Diantara 20-25 (L). Universiti Teknologi Malaysia: Tesis Sarjana

Muda; 2007.

Tackett (2001). Dlm. Muhamad Hafiz Ismail. Kesan Latihan Bebanan terhadap



Sains serta Pendidikan (Sains Sukan), Fakulti Pendidikan, UTM.


Van Aggel-Leijssen, D.P.C., Saris, W.H.M., Hul, G.B., dan Van Baak. (2001).

Short-term effects of weight loss with or without low-intensity

exercise training on fat metabolism in obese men. American Journal

of Clinical Nutrition. Vol. 73(3), 523-531.

Van Aggel-Leijssen, D.P.C., Saris, W.H.M., Hul, G.B., dan Van Baak. (2001).

Effect of exercise training at different intensities on fat metabolism of

obese men. J Appl Physio 92: 1300-1309, 2002;

10.1152/japplphysiol.0030.

66

Walter, Claire, Bank dan Tannander, A. (2000). The Complete Idiot’s Guide to

Fitness. Indianapolis: Alpha Books.

Wildman, R., dan Miller, B. (2004). Sports and Fitness Nutrition. Belmet, CA:

Wadsworth/Thomsom. Dlm. Nurafiza Abd. Razak. Program

Penurunan Berat Badan Melalui Pemantauan Indeks Jisim Tubuh

(BMI) Dalam Mempengaruhi gaya Hidup di Kalangan Wanita. Ijazah

Sarjana Muda. Universiti Teknologi Malaysia, Skudai. Universiti

Teknologi Malaysia: Tesis Sarjana Muda; 2007.

Zainab Hj. Tambi (2001). Amalan Pemakanan Sihat.

http://www.jls.gov.my/Publication/S2001/amalanpemakanansihat.

Dlm. Nurafiza Abd. Razak. Program Penurunan Berat Badan Melalui

Pemantauan Indeks Jisim Tubuh (BMI) Dalam Mempengaruhi gaya

Hidup di Kalangan Wanita. Ijazah Sarjana Muda. Universiti

Teknologi Malaysia, Skudai. Universiti Teknologi Malaysia: Tesis

Sarjana Muda; 2007.

LAMPIRAN

Surat perjanjian

Adalah dengan ini saya , no. Kad

pengenalan secara sedar dan tiada paksaan serta ugutan

dari mana-mana pihak diatas segala kecederaan samada kekal dan sementara yang

berlaku keatas saya semasa malakukan aktiviti yang diarahkan oleh penyelidik. Saya

tidak akan mengambil sebarang tindakan tatatertib atau undang-undang keatas

penyelidik sekiranya perkara yang telah dinyatakan diatas berlaku keatas diri saya.

Tandatangan subjek Tandatangan penyelidik

( ) ( )

REKOD KESIHATAN DAN KECERGASAN DIRI

Nama : Jantina:

Alamat: No.tel:

No. I/C: Tarikh Lahir:

Bangsa : Taraf Perkahwinan:

Berat: Tinggi:

Umur : Ukur Lilit lengan:

Ukur lilit pinggul: Ukur Lilit Paha:

Penilaian rekod kesihatan

Adakah anda mempunyai rekod kesihatan seperti berikut:

YA TIDAK

1. Masalah jantung

2. Tekanan darah tinggi

3. Masalah pernafasan

4. Pembedahan yang pernah dilakukan dalam 6 bulan

5. Penyakit yang teruk dalam masa 6 bulan

6. Penyakit lain, Nyatakan jika ada

Kekerapan melakukan senaman Masa untuk lakukan aktiviti dalam

jangka masa panjang

Tiada senaman 60 minit

1-3 hari seminggu 30-60 minit

3-5 hari seminggu < 30 minit

6-7 hari seminggu

< dari 2 kali seminggu

UJIAN T-BERSANDAR

BERAT

Kumpulan A

Descriptive Statistics

N Minimu Maximu Mean Std. Pre 3 59.50 83.20 71.2000 11.85285 Post 3 58.80 81.20 69.3333 11.25937 Valid N 3

Paired Samples Statistics

Mean N Std. Std. Pair

1

Pre 71.2000 3 11.85285 6.84324 Post 69.3333 3 11.25937 6.50060

Paired Samples Correlations

N Correlatio Sig. Pair Pre & 3 .997 .051

Paired Samples Test

Paired Differences t df Sig. (2- Mean Std. Std. 95% Mean Std. Std. Lower Upper Lower Upper Lower Upper Lower Upper Pair Pre - 1.866 1.10604 .6385 - 4.614 2.923 2 .100

Kumpulan B


N Minimu Maximu Mean Std. pre 3 59.30 71.40 65.2000 6.05558 post 3 60.10 69.20 64.1667 4.62637 Valid N 3



1

pre 65.2000 3 6.05558 3.49619 post 64.1667 3 4.62637 2.67104


N Correlatio Sig. Pair pre & 3 .990 .089

Paired Samples Test

Paired Differences t df Sig. (2- Mean Std. Std. 95% Confidence Mean Std. Std. Lower Upper Lower Upper Lower Upper Lower Upper Pair pre 1.03333 1.60728 .92796 - 5.02603 1.114 2 .381

JISIM LEMAK

Kumpulan A





1

Pre 40.2000 3 11.37146 6.56531Post 40.0333 3 9.09744 5.25241


N Correlatio Sig. Pair Pre & 3 1.000 .003

Paired Samples Test

Paired Differences t df Sig. (2- Mean Std. Std. 95% Mean Std. Std. Lower Upper Lower Upper Lowe Upper Lower Upper

Pair Pre - .16667 2.27450 1.3131 - 5.816 .127 2 .911

Kumpulan B





1

pre 36.3667 3 5.99361 3.46041 post 36.2000 3 6.72681 3.88373



Paired Samples Test

Paired Differences t df Sig. Mean Std. Std. 95% Mean Std. Std. Lower Upper Lower Upper Lower Upper Lower Upper

Pair pre - .16667 .98658 .56960 - 2.6174 .293 2 .797

LILITAN LENGAN

Kumpulan A





1

Pre 40.2000 3 11.37146 6.56531Post 40.0333 3 9.09744 5.25241


N Correlatio Sig. Pair Pre & 3 1.000 .003

Paired Samples Test

Paired Differences t df Sig. (2- Mean Std. Std. 95% Confidence Mean Std. Std. Lower Upper Lowe Upper Lower Upper Lower Upper

Pair Pre - .16667 2.27450 1.313 - 5.8168 .127 2 .911

Kumpulan B





1

pre 30.0333 3 3.65559 2.11056post 29.9667 3 2.44199 1.40989



Paired Samples Test


Pair pre - .06667 2.13620 1.2333 - 5.3732 .054 2 .962

LILITAN PAHA

Kumpulan A





1

Pre 32.6667 3 5.68624 3.28295Post 30.4667 3 3.72201 2.14890



Paired Samples Test


Pair Pre - 2.2000 2.07846 1.2000 - 7.363 1.833 2 .208

Kumpulan B





1

pre 61.8333 3 7.07696 4.08588post 60.0333 3 5.69239 3.28650


N Correlatio Sig. Pair pre & 3 1.000 .005

Paired Samples Test

Paired Differences t df Sig. (2- Mean Std. Std. 95% Mean Std. Std. Lower Upper Lower Upper Lower Upper Lower Upper Pair pre - 1.8000 1.38564 .80000 - 5.2421 2.250 2 .153

LILITAN PAHA

Kumpulan A





1

Pre 105.333 3 11.01514 6.35959Post 103.466 3 9.20072 5.31204



Paired Samples Test

Paired Differences t df Sig. (2- Mean Std. Std. 95% Confidence Mean Std. Std. Lower Upper Lower Upper Lower Upper Lower Upper

Pair Pre - 1.8666 1.85831 1.0729 - 6.4829 1.740 2 .224

Kumpulan B





1

pre 96.6333 3 3.00056 1.73237post 96.7333 3 2.90918 1.67962



Paired Samples Test

Paired Differences t df Sig. (2- Mean Std. Std. 95% Mean Std. Std. Lower Upper Lower Upper Lower Upper Lower Upper Pair pre - - .78102 .45092 - 1.84017 -.222 2 .845

BORANG PENGESAHAN STATUS TESIS - fp.utm.my€¦ · dan Pinggul bagi Subjek Kumpulan B 38 4.6 Perbezaan Purata Keseluruhan antara Kumpulan A dan Kumpulan B 43 4.7 Kesimpulan Keseluruhan

Documents