1 Biznes plan Maciej Wieloch • Maciej Wieloch • Katedra Finansów Przedsiębiorstwa • pok. 127 bud. F • www.e-sgh.pl/wieloch/bp • [email protected] • Zaliczenie
1
Biznes plan
Maciej Wieloch
• Maciej Wieloch
• Katedra Finansów Przedsiębiorstwa
• pok. 127 bud. F
• www.e-sgh.pl/wieloch/bp
• Zaliczenie
2
Literatura
• K. Marecki, M. Wieloch (red.) Biznesplan – elementy planowania działalności rozwojowej przedsiębiorstwa, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2008
• Z. Pawlak, Biznesplan – zastosowania i przykłady, Poltext, Warszawa 2005• E. Filar, J. Skrzypek, Biznes plan, Poltext 2004 • J. Pasieczny, Biznesplan. Problemy i metody, Wydawnictwo WyŜszej Szkoły
Przedsiębiorczości i Zarządzania, Warszawa 2002 • A. Korczyn, Jak opracować biznes plan?, Wydawnictwo Sigma, Skierniewice
2006 • R. Sangajło, M. Wienskowska, A. Dymek, D. Stronka, Biznes plan jako
narzędzie realizacji strategii przedsiębiorstwa, Wydawnictwo WyŜszej Szkoły Komunikacji i Zarządzania, Poznań 2003
• K. Opolski, K. Waśniewski, Biznes plan, CeDeWu, Warszawa 2007 • M. Ciechan-Kujawa, Biznes plan. Standardy i praktyka, Towarzystwo Naukowe
Organizacji i Kierownictwa, Toruń 2007 • N. Cohen, Biznes plan doskonały, Business press, Warszawa 1998 • E. Blackwell, Biznes plan od podstaw, Helion, Gliwice 2005 • J. Skrzypek, Zasady konstrukcji studium wykonalności lub biznes planu dla
projektów współfinansowanych ze środków UE, Twigger, Warszawa 2007
Przydatne linki
• www.aip.pl• www.aipsgh.pl• www.efs.gov.pl• www.franchising.info.pl• www.funduszestrukturalne.gov.pl• www.ipo.pl/biznes_plany/biznes_plany• www.parp.gov.pl• www.pi.gov.pl• www.twoja-firma.pl• www.ifirma.pl• www.mazowia.eu• www.mazovia.pl• www.psik.org.pl
3
(Biznes???) plan zajęć
• Co to jest biznes plan?• Cele biznes planu• Funkcje biznes planu• Adresaci biznes planu i ich wymagania• Dlaczego biznes plan jest trudny?• Dlaczego biznes plan jest łatwy?• Typowe błędy popełniane przy pisaniu biznes
planu• Zawartość biznes planu
Co to jest biznes plan???
Zbiór dokumentów planistycznych, które powinny określać przedsiębiorstwo, miejsce
przedsiębiorstwa w otoczeniu gospodarczym, cele przedsiębiorstwa, sposoby i środki
zmierzające do osiągnięcia celów w określonym horyzoncie czasowym.
4
• Co to jest biznes plan???
Szczegółowy plan działania przedsiębiorstwa, jaki przedsiębiorcy sporządzają na piśmie.
Jest to mapa, która pokazuje przedsiębiorcy jak moŜe wyglądała droga do celu
i co jest tym celem.
Cele biznes planu (1)
• Konkretne i szczegółowe opisanie przedsięwzięcia gospodarczego
• Wykazanie, Ŝe produkty/usługi znajdą nabywców
• Udowodnienie, Ŝe przedsiębiorstwo posiada niezbędne umiejętności, doświadczenie i warunki gwarantujące powodzenie zawartych w nim zamierzeń
• Wykazanie, Ŝe przeprowadzono rzetelną analizę otoczenia i działalności przedsiębiorstwa
5
Cele biznes planu (2)
• Wskazanie najlepszych sposobów realizacji celów
• Ochrona przed stratami spowodowanymi chybionymi pomysłami
• Pozyskanie zewnętrznych funduszy na realizację planowanych przedsięwzięć
• Wizytówka przedsiębiorstwa/przedsięwzięcia
Funkcje biznes planu
Funkcja wewnętrzna– biznes plan jest wykorzystywany na uŜytek własny przedsiębiorcy
uruchamiającego nowe przedsięwzięcie (lub na uŜytek własny inwestora w procesie zarządzania przedsięwzięciem inwestycyjnym)
– biznes plan jest wykorzystywany na uŜytek własny menedŜerów w procesie zarządzania przedsiębiorstwem
Funkcja zewnętrzna – biznes plan jest podstawą podejmowania decyzji i działań przez
podmioty zewnętrzne (np. banki, fundusze inwestycyjne) w stosunku do zarządu przedsiębiorstwa lub inwestora. Przykładowo będzie on wymagany przy ubieganiu się o kredyt bankowy i w duŜej mierze właśnie od niego zaleŜeć będzie decyzja banku (wizytówka, podstawa oceny)
6
Dla kogo?
• Zarząd przedsiębiorstwa
• Właściciele• Banki• Inwestorzy• Organy państwowe,
samorządowe
DECYDENCI
I
DOSTARCZYCIELE
KAPITAŁU
7
Po co biznes plan?
• Uruchamianie działalności gospodarczej
• Pozyskiwanie kapitału
• Zarządzanie strategiczne przedsiębiorstwem
• Zarządzanie przedsięwzięciami inwestycyjnymi
• Restrukturyzacja przedsiębiorstwa
• Likwidacja przedsiębiorstwa
• Wycena dochodowa przedsiębiorstwa
• Konkursy na kontrakty menedŜerskie
Po co biznes plan?– start działalności gospodarczej
• Większość nowopowstałych firm nie ma szans przetrwać nawet kilku lat działalności. Najczęstszymi przyczynami jest:– błędna ocena własnych moŜliwości– predyspozycji– błędna ocena sytuacji rynkowej– niedoszacowanie nakładów inwestycyjnych– brak środków kapitałowych – zły dobór partnerów biznesowych
TUTAJ!!! rolą biznes planu jest wykazanie zasadności rozpoczęcia tejŜe działalności
8
Po co biznes plan?– pozyskiwanie kapitału
• Podstawowym warunkiem obiegania się o środki na planowaną inwestycję jest przedstawienie potencjalnemu inwestorowi (np. bankowi, funduszowi inwestycyjnego) biznes planu
• Biznes plan jest w stanie w przystępny sposób ukazać kompleksową wizję wykorzystania inwestowanego kapitału i daje moŜliwość dokonania analizy moŜliwości jego zwrotu
Po co biznes plan?– pozyskiwanie kapitału (2)
• W przypadku kredytu bankowego w procedurze pozyskiwania kapitału pierwszą czynnością jest opracowanie biznes planu, uzasadniającego rodzaj kredytu oraz określającego jego warunki
• UWAGA: Niektóre banki lub instytucje finansowe wymagają specyficznych formatów biznesplanu, zwłaszcza planu finansowego
• Opracowanie biznesplanu pomaga w przygotowaniu pisemnego wniosku kredytowego. W źródłach finansowych naleŜy przedstawić proporcje finansowania przedsięwzięcia środkami własnymi i kredytem. NaleŜy takŜe sporządzić symulacje spłaty rat kredytowych
• Kolejną fazą jest badanie przez bank wiarygodności klienta oraz ocena ryzyka kredytowego przedsięwzięcia
• Rola biznesplanu nie kończy się na etapie przygotowania i oceny wniosku kredytowego. Biznesplan jest przechowywany wraz z całą dokumentacją w banku i moŜe być uŜyty jako ewentualny dowód podczas postępowania kontrolnego związanego z danym kredytem
9
Dlaczego trudny? (1)
• Wiedza z takich obszarów jak zarządzanie, marketing, rachunkowość, finanse oraz prawo
• Wiedza o ogólnych i specyficznych czynnikach realizacji przedsięwzięcia
• Znajomość najbliŜszego otoczenia przedsiębiorstwa –lokalnych uwarunkowań biznesu, dostawców, odbiorców etc.
• Wiedza o rynku, na którym ma działać przedsiębiorstwo: struktura i wielkość popytu, konkurencja etc.
Dlaczego trudny? (2)
• Umiejętność logicznego myślenia i wnioskowania
• Synteza opisu i objętość
• Trudność w zdobyciu wiarygodnych informacji
• DołoŜenie naleŜytej staranności
• Uczestnictwo kadry kierowniczej
• Długi okres PLANOWANIA (zmiany, wariantowość, załoŜenia, regulacje, konkurencja) - RYZYKO
10
Dlaczego łatwy?
• Opis planu, który mamy
• Weryfikacja tego planu w czasie pisania
• Standardowe elementy składowe
• Łatwiej jak znane kryteria oceny (i wzór???)
• Syntetyczność
• JeŜeli „nasze” to zaangaŜowanie, entuzjazm, ale i emocje…
Zasady przygotowania biznes planu
• Kompleksowość• Długofalowość• Adekwatność• Czytelność• Optymalna objętość• Rzetelność załoŜeń i wiarygodność danych• Problem „punktu wyjścia”• Wariantowość• Elastyczność• Sposób liczenia• Rezerwa na nakłady i koszty• Uczestnictwo kadry kierowniczej• Poufność• Wysoka jakość• Operacyjność
11
Zasady przygotowania biznes planu –kompleksowość
• W biznes planie powinny być zawarte przewidywania co do wszystkich istotnych aspektów przyszłej działalności przedsiębiorstwa, takich jak: sprzedaŜ, odbiorcy, dostawcy, koszty, wyniki, nakłady, źródła finansowania, struktura organizacyjna, zatrudnienie i inne
• Jednocześnie waŜne jest zachowanie zwięzłej formy. Często takŜe szczegółowe załoŜenia nie sprawdzają się później w rzeczywistości i konieczne jest dokonywanie wielu zmian w biznes planie, co moŜe paraliŜować jego wdroŜenie
Zasady przygotowania biznes planu –długofalowość
• Horyzont czasowy biznes planu powinien obejmować okres minimum kilku lat (zwykle 3-5 lat)
• Istnieją jednak przypadki, gdy horyzont czasowy biznes planu moŜe być krótszy (krótki okres „Ŝycia” inwestycji lub duŜa nieprzewidywalność)
12
Zasady przygotowania biznes planu – adekwatność
• Biznes plan powinien być dostosowany pod względem formy i treści do celu, któremu słuŜy, a takŜe do wymagań oraz potrzeb odbiorcy
• Inny poziom szczegółowości jest wymagany w przypadku uruchamiania sklepu osiedlowego, a inny przy realizacji duŜego przedsięwzięcia inwestycyjnego.
• Przygotowując biznes plan powinno się takŜe dokładnie określić potrzeby odbiorcy, dla którego ten biznes plan jest wykonywany.
Zasady przygotowania biznes planu – czytelność
• Warto stosować tabele, rysunki, diagramy, wykresy, schematy, które w sposób obrazowy przedstawiają omawiane kwestie.
• NaleŜy zachować kolejność i przejrzystość omawianych zagadnień, unikając zbyt specjalistycznego języka.
• Wszystkie obliczenia powinny być poprzedzone prezentacją przyjętych załoŜeń. Wnioski końcowe powinny być formułowane w sposób jednoznaczny
13
Zasady przygotowania biznes planu –optymalna objętość
• Optymalna objętość biznes planu jest ściśle uzaleŜniona od jego celu
„Chciałem powiedzieć światu tylko jedno słowo. PoniewaŜ nie potrafiłem tego, stałem się pisarzem”
Stanisław Jerzy Lec
Zasady przygotowania biznes planu – rzetelność załoŜeń i wiarygodność danych
• Jeśli adresat biznes planu napotka na niesprawdzone dane lub nierealne załoŜenia to moŜe uznać, Ŝe cały biznes plan jest niewiarygodny
• Celowe koloryzowanie moŜe
teŜ nie wyjść na dobre…
14
Zasady przygotowania biznes planu – problem „punktu wyjścia”
• WiąŜe się z on ustaleniem początku okresu, który będzie analizowany w biznes planie
• W przypadku nowego przedsiębiorstwa okres objęty analizą powinien zostać podzielony na dwa podokresy: budowy i produkcji (rozpoczęcia działalności). Punktem startowym projekcji finansowych jest wówczas rozpoczęcie budowy
Zasady przygotowania biznes planu – wariantowość
• Zastosowanie wariantowości w biznes planie wynika z ryzyka błędu jakim obarczone są przewidywania zawarte w biznesplanie (prognozy przychodów, wzrostu rynku, kosztów etc.)
• W związku z tym zaleca się, aby wszystkie obliczenia przygotowywane były w trzech wariantach: optymistycznym, realistycznym i pesymistycznym.
15
Zasady przygotowania biznes planu – elastyczność
• Biznes plan powinien zostać przygotowany w taki sposób, aby moŜliwe było wprowadzania do niego korekt w trakcie realizacji przedsięwzięcia
• WiąŜe się to np. z odpowiednim przygotowaniem arkuszy kalkulacyjnych (np. w Excelu)
Zasady przygotowania biznes planu – sposób liczenia
• Wybór sposobu liczenia wiąŜe się z tym, Ŝe w biznesplanie moŜemy przeprowadzać obliczenia (np. przychodów, kosztów i wyniku finansowego) w dwóch rodzajach cen: stałych (bez uwzględnienia inflacji) oraz bieŜących (uwzględniając inflację)
• W sytuacji, gdy mamy do czynienia z wysoką inflacją konieczne jest prowadzenie obliczeń w cenach bieŜących. Jeśli jednak inflacja jest niska, rzędu 1-2% (tak jak obecnie w Polsce), to obliczenia moŜna prowadzić w cenach stałych.
16
Zasady przygotowania biznes planu – rezerwa na nakłady i koszty
• MoŜe być stosowana jedynie w wariancie pesymistycznym biznes planu
• Umieszcza się tam koszty, których prawdopodobieństwo wystąpienia w momencie przygotowywania biznes planu nie moŜna do końca oszacować
Zasady przygotowania biznes planu – uczestnictwo kadry zarządzającej
• Ma zastosowanie w szczególności do przygotowywania biznes planu działającego przedsiębiorstwa
• Taki biznes plan nie moŜe być przygotowywany w całości przez zewnętrznych konsultantów. Główne załoŜenia powinno sformułować kierownictwo przedsiębiorstwa, które najlepiej zna samo przedsiębiorstwo, jak i jego otoczenie
17
Zasady przygotowania biznes planu – poufność
• Biznes plan nie moŜe być szeroko udostępniany, poniewaŜ zawiera szereg tajemnic przedsiębiorstwa bądź nowego przedsięwzięcia, takie jak strategia produktu, stosunek do klientów i konkurencji, polityka cenowa, polityka inwestycyjna, polityka zatrudnienia etc.
• W związku z tym warto zabezpieczyć się spisaniem odpowiedniej umowy o zachowaniu poufności przed przekazaniem biznes planu potencjalnemu inwestorowi
Zasady przygotowania biznes planu – wysoka jakość
• Biznes plan jest wizytówką przedsiębiorstwa bądź przedsiębiorcy planującego zrealizować nowe przedsięwzięcie, świadczy o poziomie zarządzania w przedsiębiorstwie, a takŜe o pomysłodawcy
• W związku z tym powinien być dopracowany i mieć jak najwyŜszą jakość
18
Zasady przygotowania biznes planu – operacyjność
• Biznes plan powinien zostać przygotowany w taki sposób, aby moŜliwe było łatwe i szybkie przełoŜenie jego treści na konkretne decyzje
• Aby minimalizować problemy związane z wdraŜaniem biznes planu warto do niego dołączyć zdania, które mają zostać zrealizowane, terminy realizacji oraz propozycje osób odpowiedzialnych za ich realizację
Typowe błędy
• Zachwiana struktura biznes planu– wyraźna dysproporcja między szczegółowością i obszernością
poszczególnych rozdziałów• Niespójność biznes planu• Nadmierna sztywność biznes planu
– załoŜenie pewności niektórych czynników, brak elastyczności i wariantowości
• Błędnie sformułowane cele– brak wyznaczenia ram czasowych i hierarchii celów, zbyt ogólne
sformułowanie celów, bez moŜliwości ich zmierzenia• Brak realizmu w załoŜeniach
– wzięcie danych „z powietrza”, zbytni optymizm• Nieprzestrzeganie konwencji biznesplanu
– świadczy o nieprofesjonalizmie autora i podwaŜa wiarygodność przedsięwzięcia
• Brak staranności i rzetelności • Nieciekawa i niedopracowana forma
19
Jak sobie NIE radzić z błędami?
• NiezauwaŜanie – przecieŜ nic się nie dzieje…
• Bagatelizowanie – coś się dzieje, ale to nic…
Jak sobie radzić z błędami?
• Szybkie rozpoznanie pojawiających się błędów,
• Odkrycie i eliminacja przyczyn problemów
• Opracowanie działań korekcyjnych
• Realizacja działań korekcyjnych
• Wnioski i konkluzje na przyszłość
20
Słynne „wpadki”
– IBM (5 mld $ straty w 1992 – błąd zaniechania)
– Sears (dywersyfikacja działalności)
– Harley Davidson („Nie wierzymy w rynek lekkich motocykli”)
– Eurodisneyland (921 mln $ strat w pierwszym roku)
Pewna przyszłość????
• „światowy rynek komputerów to nie więcej niŜ 5 systemów” – T.J.Watson, prezes IBM 1954r.
• „człowiek nie wzniesie się w powietrze w ciągu najbliŜszego tysiąca lat” – Wilbur Wright, 1901r.
• „nie mogę sobie wyobrazić warunków, które spowodowałyby zatonięcie tego statku. Nie przypuszczam, aby mogła mu się przydarzyć jakakolwiek powaŜniejsza awaria”. E.J.Smith, kapitan Titanica 1912r.
21
Struktura biznes planu(przykład)
1. Streszczenie2. Źródła informacji do biznes planu3. Cel opracowania4. Opis przedsiębiorstwa i kadry kierowniczej5. Analiza SWOT6. Cele przedsiębiorstwa7. Plan marketingowy8. Plan działalności operacyjnej9. Plan organizacji i zarządzania10. Harmonogram głównych działań11. Plan finansowy12. Ocena finansowa13. Załączniki14. Spis tabel, wykresów, rysunków
Zawartość streszczenia
• Jaki jest pomysł na biznes (przedmiot biznes planu) i w czym tkwi jego unikalność?
• Kim są docelowi klienci? Jaką produkt tworzy dla nich wartość?• Jak duŜy jest potencjalny rynek? Ilu klientów zamierza się pozyskać i w
jakim czasie?• Kim jest konkurencja?• Jak produkt będzie produkowany? Jak usługa będzie świadczona?• Jakie są planowane kanały dystrybucji?• Krótka charakterystyka osób, które mają zarządzać przedsięwzięciem?• Jakie są planowane koszty związane z realizacją inwestycji?• W jaki sposób (z jakich źródeł) zostanie sfinansowane przedsięwzięcie?• Jakie są mocne strony przedsięwzięcia?• Jakie są wnioski płyną z analizy finansowej?• Streszczenie powinno być moŜliwe do przeczytania i zrozumienia
w ciągu 5-10 minut
22
Źródła informacji
• Z jakich źródeł informacji korzystano przygotowując biznes plan?
• Kto jest autorem?• Przykłady
– literatura fachowa– Internet– konkurencja– statystyki (m.in. GUS)– bazy danych– stowarzyszenia i agencje rządowe– wywiad
Cel opracowania
• Jaki jest cel przygotowywania biznes planu?– uruchomienie przedsiębiorstwa
– realizacja inwestycji
– pozyskanie inwestora
– uzyskanie kredytu bankowego
– inne
23
Opis przedsiębiorstwa (1)
• Nazwa• Forma organizacyjno-prawna• Dane teleadresowe• Przedmiot działalności (czym przedsiębiorstwo będzie się zajmować?)• Data uruchomienia (kiedy planowany jest start przedsiębiorstwa?)• Lokalizacja (siedziba)• Właściciele/kadra/zespół• Lokalizacja (siedziba)
– Opis walorów wybranej lokalizacji– Uwarunkowania prawne: podatki/ulgi podatkowe, zezwolenia na
produkcję– Uwarunkowania ekonomiczne: wysokość bezrobocia, ceny gruntu,
ceny wynajmu powierzchni biurowych, wysokość wynagrodzeń– Bliskość rynków zbytu, dostawców, kontrahentów– Dostęp do specjalistycznego personelu i usług
Opis przedsiębiorstwa (2)
• Właściciel/kadra zarządzająca– kim jest właściciel/członkowie zespołu zarządzającego i co ich
wyróŜnia (jakie mają specyficzne umiejętności, doświadczenia)?
– jakich umiejętności im brakuje? w jaki sposób zostanie ten brak wypełniony?
– jak silna jest motywacja właściciela/członków kadry zarządzającej do realizacji tego przedsięwzięcia?
Opis kadry zarządzającej jest szczególnie waŜny, gdy planowane jest pozyskanie finansowania, poniewaŜ pokazuje, czy właściciel/zespół zarządzający będzie w stanie pokierować przedsiębiorstwem
24
Analiza SWOT (1)
• Silne strony (Strengths)
• Słabe strony (Weaknesses)
• Szanse (Opportunities)
• ZagroŜenia
(Threats)
Silne strony (S) Słabe strony (W)
Szanse (O) ZagroŜenia (T)
Analiza SWOT (2)
• Celem analizy SWOT jest wybór najlepszej strategii przedsiębiorstwa, dopasowanej do moŜliwości firmy i okazji pojawiających się w otoczeniu.
Silne strony organizacji
Okazje pojawiające się
w otoczeniu
Okazje stojące przed przedsiębiorstwem
25
Cele przedsiębiorstwa (1)
• Cele mają kluczowe znaczenie dla skuteczności przedsiębiorstwa i spełniają szereg funkcji (zadań):
– stanowią wskazówkę i nadają jednolity kierunek działaniom ludzi pracujących w przedsiębiorstwie
– pozwalają zrozumieć dokąd przedsiębiorstwo podąŜa
– skuteczne wyznaczanie celów sprzyja dobremu planowaniu i vice versa.
– cele (formułowane konkretnie, o umiarkowanym poziomie trudności) mogą być równieŜ źródłem motywacji dla pracowników
– cele są podstawą skutecznego mechanizmu oceny i kontroli (przyszłe wyniki moŜna oceniać na podstawie stopnia realizacji wytyczonych dziś celów)
Cele przedsiębiorstwa (2)
• Cele krótkoterminowe– horyzont czasowy: do 1 roku
• Cele długoterminowe– horyzont czasowy: powyŜej 1 roku
• Przykładowe cele:– zdobyć 20 stałych klientów w ciągu pierwszego roku działalności
– osiągnąć wartość sprzedaŜy na poziomie X w pierwszym roku, Y w drugim roku i Z w trzecim roku działalności
– w drugim roku działalności uzyskać rentowność sprzedaŜy na poziomie 20%
– w ciągu dwóch lat wykreować wizerunek przedsiębiorstwa oferującego wysokiej jakości usługi po umiarkowanej cenie
26
Plan marketingowy
• Produkt
• Odbiorcy
• Konkurenci
• Ceny i polityka cenowa
• Dystrybucja
• Promocja
Analiza strategiczna
Analiza strategiczna przeprowadzana w kaŜdym przedsiębiorstwie powinna obejmować trzy podstawowe bloki problemowe. Jest to analiza:
• makrootoczenia,
• otoczenia konkurencyjnego,
• wewnętrznych zasobów przedsiębiorstwa.
27
Obszary analizy makrootoczenia
- Ekonomiczny
- Polityczno-prawny
- Międzynarodowy
- Społeczno-Demograficzny
- Technologiczny
Analiza otoczenia konkurencyjnego wg M. Portera
Sektor, w którym działa
przedsiębiorstwo
potencjalni konkurenci
substytuty
dostawcy nabywcy
28
Idea bilansu strategicznego przedsiębiorstwa
Zasoby marketingowe a w tym:
-
-
Zasoby finansowe a w tym:
-
-
Zasoby ludzkie a w tym:--Zasoby produkcyjno-
logistyczne a w tym:--Zasoby informacyjno-
zarządcze a w tym:--
Plan działalności operacyjnej
• Technologia• Nakłady inwestycyjne (co trzeba kupić?)• Zdolności produkcyjne i ich wykorzystanie• Wielkość produkcji (ilość świadczonych
usług)• Logistyka• Regulacje prawne (wymagania
techniczne, sanitarne itd.)
• Procedury kontroli jakości
29
Plan organizacji i zatrudnienia
• Struktura organizacyjna
• Charakterystyka zarządzających / właścicieli (doświadczenie, wykształcenie)
• Zatrudnienie – Opis wymagań wobec pracowników
– Czas pracy (godziny, zmianowość)
– Wynagrodzenie (stawki, zasady ustalania: akord, system prowizyjny)
Plan finansowy
• Przychody• Koszty • Bilans• Rachunek zysków i strat • Przepływy pienięŜne• Źródła finansowania • Nakłady inwestycyjne• Kapitał obrotowy• Ocena planu finansowego
30
Przychody ze sprzedaŜy
Kategoria przychodu Okresy
Przychody ze sprzedaŜy (Produkt/Usługa I)
Przychody ze sprzedaŜy (Produkt/Usługa II)
Przychody ze sprzedaŜy (Produkt/Usługa III)
…
Przychody ze sprzedaŜy (RAZEM)
Koszty działalności
Kategoria kosztu Okresy
I. Amortyzacja
II. ZuŜycie materiałów i energii
III. Usługi obce
IV. Podatki i opłaty:
V. Wynagrodzenia
VI. Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia
VII. Pozostałe koszty rodzajowe
VIII. Wartość sprzedanych towarów i materiałów
Razem koszty wg rodzaju
31
Aktywa
Aktywa Dzień
A. Aktywa trwałe (I + II + III)
I. Wartości niematerialne i prawne
II. Rzeczowe aktywa trwałe (1+2+3+4+5)
1. grunty (w tym prawo uŜytkowania wieczystego gruntu)
2. budynki i budowle
3. urządzenia techniczne i maszyny
4. środki transportu
5. pozostałe środki trwałe
III. Pozostałe aktywa trwałe
B. Aktywa obrotowe (I+II+III+IV)
I. Zapasy
II. NaleŜności krótkoterminowe
III. Inwestycje krótkoterminowe (w tym środki pienięŜne)
Aktywa razem (A+B)
Pasywa
Pasywa Dzień
C. Kapitał (fundusz) własny
D. Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania (I+II+III+IV)
I. Rezerwy na zobowiązania
II. Zobowiązania długoterminowe (1+2)
1. Kredyty i poŜyczki
2. Pozostałe
III. Zobowiązania krótkoterminowe (1+2+3)
1. Z tytułu dostaw i usług
2. Kredyty i poŜyczki
3. Pozostałe
IV. Rozliczenia międzyokresowe
Pasywa razem (C+D)
32
Rachunek przepływów pienięŜnych
A. Przepływy środków pienięŜnych z działalności operacyjnej
1. Zysk (strata) netto
2. Amortyzacja
3. Zmiana stanu zapasów
4. Zmiana stanu naleŜności
5. Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych, z wyjątkiem poŜyczek i kredytów
6. Inne korekty
I. Razem (1+2+3+4+5+6)
Rachunek przepływów pienięŜnych
B. Przepływy środków pienięŜnych z działalności inwestycyjnej Okres
1. SprzedaŜ składników majątku trwałego
2. Nabycie składników majątku trwałego
3. Inne
II. Razem (1+2+3)
C. Przepływy środków pienięŜnych z działalności finansowej
1. Zaciągnięcie kredytów i poŜyczek
2. Spłata kredytów i poŜyczek
3. Dotacje
4. Wypłaty na rzecz właścicieli
5. Wpłaty dokonane przez właścicieli
III. Razem (1+2+3+4+5+6)
D. P r z e p ł y w y p i e n i ę Ŝ n e n e t t o r a z e m (I+II+III)
F. Ś r o d k i p i e n i ę Ŝ n e n a p o c z ą t e k o k r e s u
G. Ś r o d k i p i e n i ę Ŝ n e n a k o n i e c o k r e s u (F + D)
33
Prezentacja planu finansowego
-100
0
100
200
300
400
500
600
I rok II rok III rok IV rok V rok
Przychody
Koszty
Zysk (Strata) netto
Próg rentowności
Koszt łączny
ZbytPróg wyrównania (rentowności)
Warto
ść w zł
Jednostki sprzedane w ciągu roku
Koszty stałe
Koszty zmienne