Top Banner
1 BIOLOGY by James Ratchanont BIOMOLECULES สารชีวโมเลกุล สารชีวโมเลกุล = สารที่พบในสิ่งมีชีวิต เป็นสารอินทรีย์ หรือ สารอนินทรีย์ก็ได้ ประกอบด้วย หมูFunction สร้างพันธะกับ สาย Hydrocarbon หมูFunction (Functional Group) คือ หมู่ของอะตอมที่พบในสารเคมีในเซลล์ เป็นตาแหน่งที่เกิดปฏิกิริยากับโมเลกุลอื่นๆ หมูR (R-group) คือ หมู่ของHydrocarbon ประกอบด้วย C และ H พูดง่ายๆก็คือส่วนที่เหลือทั้งหมดของโมเลกุลทีไม่ใช่หมูfunction
19

BIOMOLECULES สารชีวโมเลกุล

Aug 10, 2015

Download

Documents

Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: BIOMOLECULES สารชีวโมเลกุล

1 BIOLOGY by James Ratchanont

BIOMOLECULES สารชวโมเลกล

สารชวโมเลกล = สารทพบในสงมชวต เปนสารอนทรย หรอ สารอนนทรยกได

ประกอบดวย หม Function สรางพนธะกบ สาย Hydrocarbon

หม Function (Functional Group) คอ หมของอะตอมทพบในสารเคมในเซลล เปนต าแหนงทเกดปฏกรยากบโมเลกลอนๆ

หม R (R-group) คอ หมของHydrocarbon ประกอบดวย C และ H พดงายๆกคอสวนทเหลอทงหมดของโมเลกลท

ไมใชหม function

Page 2: BIOMOLECULES สารชีวโมเลกุล

2 BIOLOGY by James Ratchanont

สารอาหาร

ทมประโยชนตอเรา 6 ชนด Protein, Carbohydrate, ไขมน, กรดนวคลอก, Vitamin, เกลอแร, น า

ล าดบในการใหพลงงาน Carbohydrate --> ไขมน ---> Protein ดงน นถารางกายขาดสารอาหารมากๆ

แหลงพลงงานสดทายทรายกายจะนามาใชคอ โปรตน

.ในสงมชวต ประกอบดวย น า > โปรตน > ไขมน > เกลอแร > คารโบไฮเดรต >กรดนวคลอก

Protein & Carbohydrate ใหพลงงาน 4 kCal./g.

ไขมน ใหพลงงาน 9 kCal./g.

Polymer คอ Monomer ทสราง Covalent Bond กน

การสรางพนธะ 1 พนธะ จะเสยน า 1 โมเลกล เรยก Dehydration (น าแตก!)

ไขมนไมใช Monomer เปนไดแค molecule

เปรยบเทยบความแตกตางของ Dehydration และ Hydrolysis

สารอนทรย

ใหพลงงาน ไมใหพลงงาน

สรางพนธะ สลายพนธะ

Page 3: BIOMOLECULES สารชีวโมเลกุล

3 BIOLOGY by James Ratchanont

Carbohydrate คารโบไฮเดรต

ประกอบดวย C, H, O โดยทอตราสวน H:O = 2:1 (สวนใหญ) ,หม Function ทส าคญไดแก Carbonyl Group

แบงออกเปน Monosaccharide, Oligosaccharide และ Polysaccharide

1. Monosaccharide บางคร ง H:O 2:1 และ n คอจานวนอะตอมของ C ซงม 3-7 อะตอม

ex. n=3 (Triose sugar เชน Dihydroxyl acetone), n=4 (Tetrose sugar เชน Erythose) แตตวทส าคญๆคอ

1.1 Pentose ไดแก Ribose ใน RNA, Deoxyribose ใน DNA

1.2 Hexose มสตรโมเลกลเหมอนกน แตโครงสรางและสมบตทางกายภาพตางกน

1.2.1 Glucose กลโคส มปรมาณมากทสดในธรรมชาต พบมากในองน

1.2.2 Galactose กาแลคโตส ไดจากการยอยนม

1.2.3 Fructose ฟรกโตส เปน อาหารเล ยงSperm หวานสดในธรรมชาต พบในสายสะดอ

หรอ ยงสามารถแบงไดเปนอก 2 พวกตามโครงสรางคอ น าตาลAldose(Carbonyl Group ทอยปลายสดเปน Aldehyde)

และ น าตาลKetose(ม Carbonyl Group อยต าแหนงอนๆทไมใชปลายของสายโซ) จะอธบายอกทตอนเขยนโครงสราง ^^

2. Oligosaccharide เกดจากการ Dehydrationของน าตาลโมเลกลเดยว 2-10 โมเลกล เกดพนธะGlycosidic

Maltose เกดจาก α Glucose + α Glucose พบในขาว ถาเปน ß–Glucose + ß-Glucose จะเปน Cellobiose

Lactose เกดจาก Glucose + Galactose พบในนม

Sucrose เกดจาก Glucose + Fructose พบในน าตาลทราย และ ออย

การอมขาวนานๆ จะมรสหวาน (เปนรสหวานมาจาก Maltose)

เทคนค Glu. + Glu. = Mal. ~ ก ก มง / Glu. + Ga. = Lac. ~ ก กา แลค / Glu. + Fruc. = Su. ~ ก ฟค(ฟรก) ย(ซ)

3. Polysaccharide เปนการรวมตวของน าตาลโมเลกลเดยวจ านวนมาก ไมหวาน ไมเปนผลก เชอมกนดวย

พนธะโคไซดกม 2 แบบ คอ α-configuration และ β-configuration ในสตวมเฉพาะ α-amylase จงยอยไดเฉพาะ

แบบ α-configuration

จ าวา Deoxy- คอเอา Oxygen ออก (de-ลดลง

oxy-oxygen) Deoxyribose คอเอา Oxygenออก

จาก Ribose

+ แทนการ Dehydration

Page 4: BIOMOLECULES สารชีวโมเลกุล

4 BIOLOGY by James Ratchanont

การแบงโปรตน

ท าหนาทในสงมชวต 2 แบบคอ เปนโครงสราง และ สะสม ไดแก แปง, Chitin, Glycogen, Cellulose

แปง เปนอาหารสะสมในพช ประกอบดวย 2 โครงสรางยอย คอ Amylose(โครงสรางไมแตกแขนง) และ

Amylopectin(โครงสรางแตกแขนง)

Glycogen เปนอาหารสะสมในเซลลตบ และเซลลกลามเนอลาย โครงสรางแตกแขนงเรยก Amylopectin

โครงสราง ม monomer อนเดยว

Chitin โครงสรางมมากกวา 1monomer เปนโครงสรางแขงภายนอก(Exoskeleton) ของสตวพวก Arthropod ex. กง ป

Cellulose เปนโครงสรางในผนงเซลลพช เปนสารอนทรยทมมากทสด โครงสรางเปนระเบยบไมแตกแขนง ระหวางสายม

Hydrogen bond ยดอยดวย

การทดสอบ Carbohydrate ทดสอบไดโดย

1. ใชสารละลายไอโอดน(สน าตาล) หยดใสแปง จะกลายเปนสน าเงน หยดใส Glycogen เปนสแดง ทดสอบ

2. น าไปตมกบสารละลายBenedicts (สฟา) จะเกดตะกอนสแดงอฐ ใชทดสอบกบSucrose ไมได

สารละลายไอโอดนใชทดสอบ ทดสอบ Polysaccharide แต Benedict ใชทดสอบ Monosacharide, Disaccharide

Benedicts ทดสอบ Carbohydrate แต Biuret ทดสอบโปรตน

การเขยนโครงสรางแบบเสนของน าตาลโมเลกลเดยว Trick’s !

1. ใหเขยน C อะตอมใหหมดกอน ตาทโจทยก าหนดจากบนลงลาง

2. พจารณาหม function วาสารชวโมเลกลชนดนเปน Aldehyde หรอ Ketone ถาเปน Aldehyde C อะตอมท 1

(บนสด) ใหเขยนโครงสรางของ Aldehyde แตถาเปน Ketone ใหเขยนโครงสราง C อะตอมต าแหนงท 1 เปน

CH2OH แลวเขยน หม function ของ Ketone ท C อะตอมต าแหนงท 2 (แถวท 2 จากบนสด)

3. C อะตอมต าแหนงสดทาย (ลางสด) ใหเขยนโครงสราง CH2OH (แถวปลายสดของโซทไมใชดานของหม function)

Homopolysaccharide Heteropolysaccharide

สะสมอาหาร เปนโครงสราง

Amylose, Amylopectin, Glycogen, Cellulose, Pectin, Chitin

ประกอบขนจาก monomer ชนดเดยว ประกอบขนจาก monomer หลายชนด

Page 5: BIOMOLECULES สารชีวโมเลกุล

5 BIOLOGY by James Ratchanont

4. วางต าแหนง OH (Hydroxyl) โดยดจากชนดของสารชวโมเลกล ตวทตองจ าไดแก Glucose แบบ ขวา ซาย ขวา ,

Galactose แบบ ขวา ซาย ซาย และFructose แบบ ซาย ขวา โดยเรมวางจากบนลงลางถดลงมาจากหม

function

5. ใส H ดานตรงขามกบ OH ในขอ 4.

6. แถวรองสดทาย (บน CH2OH แถวลางสด) ใส OH ตามรปแบบ D-form และ L-form

ถาเปน D-form OH จะอยดานขวา ถา L-form OH จะอยดานซาย และอกฝงกเปน H

Page 6: BIOMOLECULES สารชีวโมเลกุล

6 BIOLOGY by James Ratchanont

Page 7: BIOMOLECULES สารชีวโมเลกุล

7 BIOLOGY by James Ratchanont

การเขยนโครงสรางแบบปดวง หรอ โครงสรางแบบวงแหวน

หลกการ

1. เขยนโครงสรางแบบเสนใหไดกอน แลวก ากบเลขต าแหนงของ C เชน C6 คอ Carbonต าแหนงท6

2. จากนนถาเปน Glucose และ Galactose ใหปดแถวทตงอยนอนลง โดยปดลงดานขวา แตถาเปน Fructose

ใหปดลงซาย

3. ถาเปน Glucose และGalactose ใหใช Carbon ต าแหนงท 2,3 เปนฐานของโครงสรางหกเหลยม (Pyranose)

ถาเปน Fructose ใหใช Carbon ต าแหนงท 3,4 เปนฐานโครงสรางหาเหลยม (Furanose)

4. วธการแยก ß-anomer และ α-anomer คอ คารบอนต าแหนงท1 สามารถเกดเปน hemiacetal ได 2 แบบ

คอดทหมHydroxyl ของ C ต าแหนงท5 ถาโครงสรางมหมHydroxylอยดานบนเรยก ß-anomer ดานลางเรยก

α-anomer

Page 8: BIOMOLECULES สารชีวโมเลกุล

8 BIOLOGY by James Ratchanont

เปน ß-Glucose เพราะ OH ของ C5 อยดานบน

Page 9: BIOMOLECULES สารชีวโมเลกุล

9 BIOLOGY by James Ratchanont

ด ß หรอ α ตรง C ต าแหนงท2

ß-Fructose

Page 10: BIOMOLECULES สารชีวโมเลกุล

10 BIOLOGY by James Ratchanont

Page 11: BIOMOLECULES สารชีวโมเลกุล

11 BIOLOGY by James Ratchanont

Bio Concept

Page 12: BIOMOLECULES สารชีวโมเลกุล

12 BIOLOGY by James Ratchanont

โปรตน (Protein)

- ประกอบดวย C, H, O, N เปน Polymer ของกรดอะมโน (Amino acid)

- ผทขาดโปรตนจะเปนโรคตานขโมย

Amino Acid (กรดอะมโน)

- ประกอบขนจากหม Amino, หม Carboxyl, H, C และ หม R

- ความแตกตางของกรดอะมโนดไดจากหม R (Side Chain)

- มทงหมด 20 ชนด แบงออกเปน 2 ประเภท คอ

กรดอะมโนจาเปน (Essential Amino acid) รางกายสรางเองไมได ม 8 ชนด ในผใหญ คอ

Typtophan, Phenylalanin, Threonine, Methionine, Valine, Leucine, Lysine, Isoleucine

ใหจ าวา ทรฟ ฟ ท เมด เว ลว ไล ไอ

Arginine และ Histidine กเปนกรดอะมโนจ าเปน แตจาเปนเฉพาะในเดก

กรดอะมโนไมจาเปน (Non-essential amino acid) รางกายสรางเองได คออก 12 ตว ทไมใช

กรดอะมโนจ าเปน (ถายกตวอยางใหจะจ าปนกน ฉะนนจ าเฉพาะกรดอะมโนทจ าเปนดกวา)

กรดอะมโนทเลกทสด คอ Glycine (หม R เปน อะตอมของ Hydrogen)

พวกมงสวรตจะขาดพวก Lysine, Tryptophan และ Methionine ฉะน นตองกนถว กบขาวโพด เยอะๆ

การจาแนกกรดอะมโนตามคณสมบตของหมR (Side Chain)

1. Polar (มข ว ไมแตกตว) ex. Serine, Threonine, Cysteine , Tyrosine, Asparagine, Glutamine

จ าวา “คนไทย 3 คนเซอรๆ ซสแอสก”

คนไทย(Tyr) 3 คน(Thr) เซอรๆ (Ser) ซส(Cys) แอส(Asn), ก(Glu)

2. Nonpolar (ไมมข ว) ex. Glycine, Alanine, Valine, Leucine, Isoleucine, Methionine, Phenylalanine,

Tryptophan, Proline

3. Electrically charged (มข ว แตกตว!)แบงเปน 2 อยางคอ แตกตวเปนกรด และ แตกตวเปนเบส

3.1 แตกตวเปนกรด (Acidic) ex. Aspartic acid, Glutamic acid

3.2 แตกตวเปนเบส (Basic) ex. Lysine, Arginine, Histidine

กรดอะมโน 2 molecule จะเชอมกนไดตอง Dehydration กน จะท าใหไดน า 1 molecule และจะตอกนดวย

Peptide bond กลายเปนสายPeptide โดยเรยกตาม จ านวนพนธะ ex. Dipeptide (ม Amino acid อย

2 โมเลกล มพนธะอย 2 พนธะ), Tripeptide (ม Amino acid 3 โมเลกล มพนธะอย 3 พนธะ)

เดกทเปนโรคตานขโมย

Page 13: BIOMOLECULES สารชีวโมเลกุล

13 BIOLOGY by James Ratchanont

โครงสรางของโปรตน มได 4 ระดบ

1. Primary structure (โครงสรางปฐมภม) เปนล าดบกรดอะมโนทเชอมกนดวย Peptide bond ปลายดานหนง

เรยก C-terminal และอกดานหนง เรยก N-terminal ล าดบนจะถกควบคมจากรหสพนธกรรมของแตละสงมชวต

ex. เสนผม เสนขน

2. Secondary structure (โครงสรางทตยภม) เปนสายของกรดอะมโนทเกดจาก Hydrogen bond ระหวางกน

กลายเปน เกลยว (-helix) หรอ แผนจบ (β-pleated sheet) ex. Amino acid, เสนไหม, ใยแมงมม, เลบ

3. Tertiary Structure (โครงสรางตตยภม) ท าใหโปรตนเกดโครงรป 3มต เปนโครงสรางทเกดจากการมวนตว

เชอมกนดวยพนธะทไมใช Colvalent bond เชน เชอมกนดวยพนธะHydrogen, แรง Van Der Waals

ex. Myoglobin

4. Quaternary structure (โครงสรางจตรภม) เปนโครงสรางทซบซอนทสด ประกอบดวยโปรตนทมโครงสราง

แบบตตยภม ประกอบกบหลายๆ Subunit ex. Hemoglobin, Collagen(ท าใหผวเดง),

โปรตนขอ 2,3,4 จะเสยสภาพเมอไดรบความรอน กรด เบส เรยก Denaturation

แตล าดบกรด Amino ไมเปลยนแปลง

Hemoglobin

N-terminal C-terminal

Page 14: BIOMOLECULES สารชีวโมเลกุล

14 BIOLOGY by James Ratchanont

Protein บางชนด จะมโครงสรางเปน กอนกลมและเสนใย

1. โปรตนกอนกลม (Globular protein) ละลายน าด ex. Hemoglobin, Albumin, Enzyme

2. โปรตนเสนใย (Fibrous Protein) ไมละลายน า ex. Collagen, Elastin, Fibrin และ Keratin

หนาทของโปรตน

- อยใน Enzyme ซง 99.99 % ของ Enzyme เปนโปรตน ex. Amylase(ชวยเรงการยอยคารโบไฮเดรต),

Protease (ชวงเรงการยอยโปรตน)

- เปน Antibody และชวยขนสง Hemoglobin (สแดง), Hemocyanin (สฟา), myoglobin (ในกลามเนอ)

- เปน Actin, Myosin ในกลามเนอ

- เปนองคประกอบของ Cilia, Flagellum (ประกอบขนจากโปรตน Tubulin)

- เปน Cytoskeleton ของเซลล

- เปน Peptide Hormone ex. Insulin(ควบคมระดบน าตาลในเลอด), GH(ควบคมการเตบโต)

- เปนสวนประกอบของ สารพษ ใยไหม และ ใยแมงมม

เราสามารถทดสอบโปรตนดวยวธ Biuret test โดยหยด NaOH + CuSO4 ใสProtein สฟาจะเปลยนเปนสมวง

ทดสอบไดกบสารทประกอบดวยพนธะเปปไทด 2 พนธะขนไป ทดสอบกบโปรตนไดทกชนดยกเวน กรดอะมโน เพราะ

เพราะกรดอะมโนประกอบดวยโครงสรางทตยภม

BioConcept

Page 15: BIOMOLECULES สารชีวโมเลกุล

15 BIOLOGY by James Ratchanont

ไขมน ไมใช Polymer และ ไมละลายน า ประกอบดวย C,H,O โดยท H:O ≠ 2:1 เวลาเราจะทดสอบไขมน ใหเอาสงท

เราจะทดสอบถกบกระดาษ ถากระดาษโปรงแสง แสดงวามไขมน

ไขมนแบงเปน 3 ประเภท คอ Simple lipid, Complex lipid และ Desired lipid

1. Simple lipid (ไขมนเชงเดยว) เกดจาก Fatty Acid(กรดไขมน) กบ Alcohal (แอลกอฮอล)

ม 2 ประเภท คอ Wax(ไข) และ Glyceride (น ามน, ไขมน)

- กรดไขมนทประกอบดวยสาย Hydrocarbon และหม Carboxyl

แบงไดเปน 2 แบบ คอ กรดไขมนอมตวและไมอมตว

Fatty acid กรดไขมนไมอมตว

(Unsaturated Fatty acid) กรดไขมนอมตว

(Saturated fatty acid) รปราง โคงงอ (บรเวณพนธะค) เสนตรง

ลกษณะ มพนธะคปรากฏ มแตพนธะเดยว

เมอ C เทากน BP MP ต ากวา

เปนของเหลว เหมนหนงาย

BP MP สงกวา

เปนของแขง

ค าลงทาย -ic (อก) , -nic (นก) ex. linoleic

เทคนคจา ใหจาวา อกนด (อกนก) ไมอม -tic, -sic ex. Stearic

พบใน น ามนพช ยกเวน น ามนมะพราว น ามนปาลม ไขมนสตว เนย

น ามนมะพราว น ามนปาลม

วธแยกกรดไขมนอมตว และ ไมอมตวคอ ถาเปนกรดไขมนอมตวสตรโมเลกลจะเปน CnH2n+1 เพมเตมหนาตอไป…

1.1 Glyceride เกดจาก 1-3 fatty acid มา Dehydration กบ แอลกอฮอล เรยกวา กลเซอรอล

C3H3 (OH3) ไดน า 1-3 molecule เพราะ Dehydration คอ การสรางพนธะ โดยสราง 1 พนธะเสยน า

(ไดน าหลดออกมา) 1 molecule พนธะทยดระหวางกน คอพนธะ ester bond เราเรยกวา Glyceride

ตามจ านวน Fatty acid ex. Monoglyceride, Diglyceride และ Triglyceride (ไขมนสะสมทพง)

ม 2 ชนด คอ

- น ามนพช (Oil) มกรดไขมนไมอมตว

- ไขมนสตว (Fat) มกรดไขมนอมตว

1.2 Wax เกดจาก 1 Fatty acid รวมกบ 1 alcohal (ทไมใชกลเซอรอล) มขนาดใหญกวา

สวนใหญจงเปนของแขง มกจะพบไดทบนใบไม ซงฉาบไวบนใบเพอปองกนการสญเสยน า (เปนเหมอน

เกราะปองกน) ท าใหน ากลงไปมาบนใบได

Page 16: BIOMOLECULES สารชีวโมเลกุล

16 BIOLOGY by James Ratchanont

2. Complex Lipid (ไขมนเชงซอน) เปนองคประกอบระหวางไขมนกบสารอน

เชน โปรตน (กลายเปน Lipid + protein = Lipoprotein), หมฟอสเฟต (Phosphate + lipid = phospholipid)

หรอ คารโบไฮเดรต (Glyco + Lipid = Glycolipid)

3. Derived Lipid (อนพนธของไขมน) (ไขมนเบดเตลด) มคณสมบตทางกายภาพเหมอนไขมน แตไมได

ประกอบดวยกรดไขมน และแอลกอฮอล กลมทส าคญคอ Steroid เปนวง C 4 วง เชน Cholesterol

Bio Concept

ex. Steroid, Cholesterol

เพมเตม

การค านวณเกยวกบกรดไขมน ถากรดไขมนอมตวใชสตร CnH2n+1COOH แตกรดไขมนไมอมตว ถาม 1 พนธะค H-2

ตวอยางเชน n=15 มพนธะค 2 พนธะ ใหเขยนสตรของกรดไขมนไมอมตว (เพราะมพนธะคปรากฏ = ไมอม)

วธท า C15H2(15)+1COOH = C15H31COOH แลวมพนธะคปรากฏ 2 พนธะกตองเปน H-4 (เพราะ 1 พนธะเปน H-2 , 2 พนธะก H-4)

สรปวาจะได C15H31-4COOH = C15H27COOH

Page 17: BIOMOLECULES สารชีวโมเลกุล

17 BIOLOGY by James Ratchanont

กรดนวคลอก (Nucleic Acid)

แบงไดเปน 2 ประเภท คอ DNA และ RNA ซงทงสองตวนเปน Polymer ของ nucleotide ในแตละโมเลกลของ

Nucleotide จะประกอบไดดวย เบส, น าตาล pentose , หม Phosphate เบสกบน าตาล ribose รวมตวกนเรยกวา

Nucleoside โมเลกลของ nucleotide จะเชอมกนดวย Phosphodiester bond ตอกนเปนสาย

เรยกวา สาย Polynucleotide

เบส (Nitrogenous base) ระวงสบสนกบ Nitrogenous waste คนละเรองกน

เปนสารอนทรย ทม N เปนองคประกอบ ม 2 ประเภท คอ Purine และ Pyrimidine

1. Purine ไดแก A (Adenine) และ G(Guanine)

2. Pyrimidine ไดแก T (Thymine), U (Uracil), C (Cytosine)

DNA (Deoxyribonucleic acid) - เปน Polynucleotide 2 สาย รวมตวกบ น าตาลDeoxyribose

ประกอบดวยหมเบส A, T, C, G (ไมม U) ซง A จะจบกบ T (A=T) และ C จบกบ G (C=G)

โดยจะจบกนดวย Hydrogen bond (พนธะไฮโดรเจน)

- มขนาดใหญกวา RNA แตจะมประมาณนอยกวา RNA ในเซลล

- พบไดใน Mitochondria และ Chloroplast (ท าใหทงสองสามารถจ าลองตวเองขนมาใหมไดโดยไมตองรอ

รบค าสงจาก Nucleus)

- สามารถเปนตนแบบในการสงเคราะหโปรตนได

- มลกษณะเปน Double helix (บนไดเวยนค) โดยจะหมนเกลยววนขวา

RNA (Ribonucleic acid) - เปน Polynucleotide สายเดยว รวมตวกบน าตาล Ribose

ประกอบดวยหมเบส A, U, C, G (ไมม T) ซง A จะจบกบ U และ C จะจบกบ G

- พบในไวรอยด (Viroid) ทกชนด แตจะพบในไวรสบางชนดเทานน

- พบไดใน Nucleus, Nucleolus, Cytoplasm, Mitochondria, Chloroplast และ Ribosome

- ท าหนาทสงเคราะหโปรตน แบงเปน 3 ประเภทใหญๆ คอ mRNA, tRNA และ rRNA

mRNA (messenger RNA) ท าหนาทเปนแมพมพ (template) ในการสรางโปรตนหรอน าขอความทาง

พนธกรรมจาก DNA ไปใชสรางโปรตน/สงไปยง Cytoplasm

tRNA (transfer RNA) ท าหนาทน ากรดอะมโนตางๆ ในCytoplasmไปยงไรโบโซม เพอแปลรหสจาก

mRNA ในการสงเคราะหโปรตน

rRNA (ribosomal RNA) เปน RNA ทอยบนไรโบโซมโดยเปนองคประกอบรวมกบโปรตนในไรโบโซม

เปนทยดของ mRNA ในขนตอนการแปลรหส เมอมการสงเคราะหโปรตน

Page 18: BIOMOLECULES สารชีวโมเลกุล

18 BIOLOGY by James Ratchanont

วตามน (Vitamins) และ เกลอแร (Minerals)

- วตามนและเกลอแรเปนสารอาหารทรางกายตองการนอยมาก แตขาดไมได

- วตามนทมมากเกนไปจะท าใหสะสมในรางกาย ไดแก วตามน A, D, E, K ซงเปนวตามนทละลายในไขมนแต

วตามน B และ C รางกายจะสามารถขบสวนเกนออกมาทางปสสาวะได ฉะนนถงมมากเกนไปกไมสะสมในรางกาย

วตามนทสาคญ

B1 (thiamine) ขาดแลวเปนเหนบชา เปนตะครว พบมากในขาวซอมมอ

B2 (riboflavin) ขาดแลวเปนปากนกกระจอก เกยวของกบ coenzyme FAD+

B3 (niacin) ขาดแลวเปนผวหนงอกเสบ ทองเสย เปนองคประกอบของ NAD, NADP+

ชวยรกษา โรคไมเกรน และ ชวยลดความดนเลอด

B5 (pantothenic acid) ขาดแลว นอนไมหลบ พบมากใน coenzyme A ชวยลดภมแพ

B6 (pyridoxine) ขาดแลวระบบประสาทไมด มโอกาสเปนโลหตจาง บรรเทาอาการปวดประจ าเดอน

ชวยลดการอดตนในหลอดเลอด

B7 (Biotin) (Vit. H) ขาดแลวผวหนงอกเสบ พบมากในไขแดง

B9 (folic acid/folate) (Vit.M) ขาดแลวโลหตจาง ชนด Megaloblastic (RBC ใหญผดปกต), ขาดแลวจตใจหดห

ชวยสรางการพนธกรรม พบในผกใบเขยว

B12 (cobalamin) ขาดแลวโลหตจาง ระบบประสาทไมด พบใน เนอ นม ไข

C (ascorbic acid) ขาดแลวเลอดเปนโรคลกปดลกเปด (เลอดออกตามไรฟน)

เปนสารทชวยตานอนมลอสระ ชวยลดภมแพ และสงเคราะห Collagen

A (retinal) ขาดแลวเปนโรคตาบอดกลางคน ชวยบ ารงสายตา พบมากในผก/ผลไมสเหลอง

D (Calciferel) ขาดแลวเปนกระดกออน ชวยดดซม Ca

E (tocoferol) ขาดแลวท าใหโลหตจาง เปนหมน ชวยปองกนเยอหม cell แตก

K (phylloquinone) ขาดแลวเลอดแขงตวชา ชวยในการแขงตวของเลอด

ตวอยางของเกลอแร

I พบในอาหารทะเล เกลอสมทร ขาดแลวจะเปนโรคปญญาออน หรอ คอหอยพอก

พบอยในฮอรโมน Thyroid

Ca พบในผกใบเขยวเขม ชวยสรางกระดกและฟน ชวยในการแขงตวของเลอด

ชวยในการหดตวของกลามเนอ เปนแรธาตหลกของรางกาย

F พบในน าชา น าแร อาหารทะเล ชวยใหฟนแขงแรง

P พบใน เนอ นม ไข ชวยสรางกระดกและฟน อยในกรดนวคลอก และ ATP

Cl พบในเกลอแกง ชวยควบคมปรมาณน า แรงดนออสโมซส เปนองคประกอบของกรดใน

กระเพาะอาหาร (HCl) ชวยในการท างานของระบบประสาท

Page 19: BIOMOLECULES สารชีวโมเลกุล

19 BIOLOGY by James Ratchanont

Na พบในเกลอแกง ชวยควบคมปรมาณน า แรงดนออสโมซส ขาดแลวเปนตะครว

ชวยในการท างานของระบบประสาท และ กลามเนอ

K พบในสาหรายสน าตาล ชวยในการท างานของระบบประสาท

เนอ นม ไข ผก ผลไม ชวยควบคมปรมาณน า แรงดนออสโมซส

Mg พบในผกใบเขยว ชวยในการท างานของกลามเนอและระบบประสาท

Fe พบในอาหารทะเล เนอ นม ไข ขาดแลวท าใหโลหตจาง เปนองคประกอบของ Haemoglobin ในเลอด

และ Cytochrome

S พบในโปรตน อยในกรด Amino บางชนด

Cu พบในหอยนางรม เปนองคประกอบของ Hemocyanin ท าใหเลอดของสตวพวกหอย และ

พวก Crustacean มสฟา และ ชวยสราง Hemoglobin ในเมดเลอดแดง

สงทควรร

1. Fe, Vitamin B6, B12, Folate, E ขาดแลวโลหตจาง

2. Ca, F, P, Vitamin D ชวยสรางกระดกและฟน

3. Ca, Vitamin K ชวยในการแขงตวของเลอด

4. คนตองการ Vitamin C มากทสด และตองการ Vitamin D นอยทสด

5. Vitamin B และ C ถกความรอนท าลายไดงาย

6. Vitamin A, C, E เปนสารชวยตานอนมลอสระ

7. หญงมครรภและใหนมบตร ตองการ Ca, Mg มาก

8. หญงตองการ Fe มากกวาชาย เพราะตองเสยเลอดเมอมประจ าเดอน

9. Vitamin D พบไดจาก Cholesterol ใตผวหนง

10. Vitamin K, B12, Folate, Biotin สรางไดจากแบคทเรยในล าไสใหญ Ex. Escherichia coli (E coli)

11. คนทองรวง ทองเสย จะเสยน า, Na และ Cl มาก

12. Na, K ชวยน ากระแสประสาท Ex. ในขนตอน โซเดยม-โพแทสเซยมปม

13. Ca ชวยในการหลงสารสอประสาท

14. Na, K, Cl ชวยรกษาแรงดนออสโมซสและปรมาณน า

15. สามารถทดสอบวตามน C ไดโดยหยดวตามน C ลงในน าแปงทผสมไอโอดน ถาม Vitamin C สน าเงนจะจางลง

ถาหยดปรมาณนอย แตเปลยนสเรวแสดงวาสารทหยดมวตามน C มาก

16. แรธาตหลกของรางกาย คอ Ca > P > Mg > K >…

17. ธาตหลกชองรางกาย คอ O > C > H > N

18. ตบ (ทเรากน) มสวนประกอบหลกคอ โปรตน และมพวก วตามน A, B2,B3,B5,B6,B12 ธาตเหลก

แตกนเยอะไปไมดเพราะจะมผลเสยตอหลอดเลอด จงไมเหมาะส าหรบผปวยทมปญหาเกยวกบโรคหลอดเลอด

19. ผ า หรอ ไขน า มสารอาหารพวกโปรตน