Sander Vrugt van Keulen www.CT2.nl
verantwoording tijdslijn rapporten Brede Heroverweging
algemeen curatieve zorg langdurige zorg
kanttekeningen en reacties wat staat er nu vast
en nu?
bronnen 21 april 2010
Brede Heroverwegingen zorg
Sander Vrugt van Keulen www.CT2.nl
alle teksten in deze presentatie zijn citaten zonder meningsvorming of interpretatie
bronnen: rapport Brede Heroverwegingen curatieve zorg rapport Brede Heroverwegingen langdurige zorg Elsevier magazine 10 april 2010
vragen? Neem contact op: Sander Vrugt van Keulen, [email protected] 21 april 2010
Brede Heroverwegingen zorg
Sander Vrugt van Keulen www.CT2.nl
Bezuinigingen in de zorg 2010 en verder
21 april 2010 Brede Heroverwegingen zorg
Sander Vrugt van Keulen www.CT2.nl
Prinsjesdag 2009 aankondiging ‘brede heroverwegingen’
20 februari 2010 val kabinet Balkenende IV
1 april 2010 oplevering Rapporten Brede Heroverwegingen van 20 werkgroepen aan Tweede Kamer, aangeboden zonder kabinetsstandpunt
9 juni 2010 vervroegde verkiezingen Tweede Kamer
najaar 2010 de nieuw te vormen coalitie zal, na en op basis van de verkiezingen, besluiten moeten nemen
21 april 2010 Brede Heroverwegingen zorg
Sander Vrugt van Keulen www.CT2.nl
15 september 2009 aankondiging ‘brede heroverwegingen’ • i.h.v. kabinetsbeleid economisch herstel en herstel overheidsfinanciën
20 werkgroepen / beleidsthema’s “Fundamentele keuzes voor de toekomst zijn noodzakelijk” doel: politieke besluitvorming voor te bereiden en onderbouwde
keuzes mogelijk te maken over omvang en niveau van de collectieve voorzieningen
voor elk beleidsveld minimaal één verplichte variant structurele netto uitgaven verlaging van 20% t.o.v. 2010
21 april 2010 Brede Heroverwegingen zorg
Sander Vrugt van Keulen www.CT2.nl
20 februari 2010 demissionair kabinet geen beslissingen over gevoelige onderwerpen besturen van het land
Brede Heroverwegingen zorg 21 april 2010
Sander Vrugt van Keulen www.CT2.nl
1 april 2010 geen kabinetsstandpunt (demissionair) versneld opgeleverd vanwege vervroegde verkiezingen
Brede Heroverwegingen zorg 21 april 2010
Sander Vrugt van Keulen www.CT2.nl
9 juni 2010 rapporten Brede Heroverweging worden gebruikt in
verkiezingsstandpunten politieke partijen kiezer bepaald
Brede Heroverwegingen zorg 21 april 2010
Sander Vrugt van Keulen www.CT2.nl
najaar 2010 lange en moeizame formatie wordt verwacht (op basis van huidige
peilingen*) gemiddelde duur van kabinetsformatie is 2 maanden* verwachting nieuw kabinet op Prinsjesdag 2010 is onwaarschijnlijk* rapporten Brede Heroverweging zullen onderdeel zijn van de
coalitiebesprekingen
Brede Heroverwegingen zorg 21 april 2010
*website NOS
Sander Vrugt van Keulen www.CT2.nl
Bezuinigingen in de zorg 2010 en verder
Brede Heroverwegingen zorg 21 april 2010
Sander Vrugt van Keulen www.CT2.nl
aanleiding; huishoudboekje niet op orde… al bekend voor de crisis: vergrijzing / verhoogde levensverwachting met dus stijgende kosten
zorg en AOW* zelfs bij 2% econ. groei (zoals voor de crisis) blijven tekorten op de
begroting ontstaan* nu extra vanwege financiële en economische crisis*: verwachte economische groei 2010 is -/-6,3%* extra investeringen economie van 7 miljard risico’s steun/koop banken
Brede Heroverwegingen zorg 21 april 2010
*website ministerie van Financiën april 2010
Sander Vrugt van Keulen www.CT2.nl Brede Heroverwegingen zorg
21 april 2010
Overheidsschuld (%bbp) Miljoenennota 2010
Sander Vrugt van Keulen www.CT2.nl
doel* politieke besluitvorming voor te bereiden en onderbouwde keuzes
mogelijk te maken over de omvang en het niveau van de collectieve voorzieningen
uitvoering* 20 werkgroepen hebben elk een beleidthema geanalyseerd en
concrete beleidsalternatieven ontwikkeld voor de toekomst, zonder oordeel over de wenselijkheid
ten minste één verplichte variant die de netto uitgaven (inclusief fiscale subsidies) ten opzichte van 2010 minimaal met 20 procent structureel verlaagt.
Brede Heroverwegingen zorg 21 april 2010
*website ministerie van Financiën april 2010
Sander Vrugt van Keulen www.CT2.nl
opdracht en afbakening* harmonisatie, samenvoeging en vereenvoudiging van regelingen; versterking van de samenhang tussen instrumenten; toetsing van gevoerd beleid op nut, noodzaak en doeltreffendheid. Tevens kan
worden bezien of de kosten in verhouding staan tot de resultaten; stroomlijning van organisaties en de samenwerking tussen organisaties; beperking van uitvoeringskosten en bevordering van doelmatigheid; alternatieve bekostigings- en financieringsstelsels (incl. private financiering) en
andere vormen van regulering; bevordering van de eigen verantwoordelijkheid van burgers en internaliseren van
externe effecten (de vervuiler betaalt); doorvoeren van het subsidiariteitsbeginsel via centralisatie danwel decentralisatie,
geografisch dan wel functioneel. Hierbij wordt tevens bezien wat de gevolgen zijn van hernieuwde verantwoordelijkheidsverdeling voor gemeenten en provincies, en die voor het Provincie- en het Gemeentefonds in het bijzonder;
versobering van (nationale) doelstellingen en beleidsambities.
Brede Heroverwegingen zorg 21 april 2010
*website ministerie van Financiën april 2010
Sander Vrugt van Keulen www.CT2.nl
Bezuinigingen in de zorg 2010 en verder
Brede Heroverwegingen zorg 21 april 2010
Sander Vrugt van Keulen www.CT2.nl
achtergrond de collectieve uitgaven voor de curatieve zorg jaarlijks groeien de totale uitgaven aan de curatieve zorg met 6
procent. Hiervan is 4,6 procent-punt reële groei (boven de algemene inflatie).
1/3 van de reële groei wordt veroorzaakt door demografie en 2/3 door ‘overig volume’ (technologische vooruitgang, kwalitatief betere zorg en meer vraag naar zorg door een stijging van de welvaart) (CPB, 2006)
totale uitgaven in 2010: 33 miljard euro.
Brede Heroverwegingen zorg 21 april 2010
*website ministerie van Financiën april 2010
Sander Vrugt van Keulen www.CT2.nl
opdracht / afbakening besparingsvarianten presenteren met maatregelen die gericht zijn op
het beperken van de niet-demografische reële groei doelmatigheid (gelet op de beoogde doelstelling) draagvlak voor solidariteit tussen gezond en ongezond in de
bekostiging beheersbaarheid van de uitgaven en inkomsten inkomenseffecten private verzekerbaarheid van (zorg)kosten en uitvoerbaarheid. verbinding maken aanverwante thema’s
Brede Heroverwegingen zorg 21 april 2010
*website ministerie van Financiën april 2010
Sander Vrugt van Keulen www.CT2.nl
vaststellingen sturingsmodel van de zorg bevindt zich in het midden tussen
aanbodbudgettering en gereguleerde concurrentie informatievoorsprong maken mogelijk dat overwinsten naar
zorgaanbieders gaan zorgkosten nemen toe door nieuwe medische technologieën vergelijking met buitenland: scoren hoog op toegankelijkheid, matig
op kwaliteit/doelmatigheid/betaalbaarheid en eigen betalingen zijn laag
Brede Heroverwegingen zorg 21 april 2010
*website ministerie van Financiën april 2010
Sander Vrugt van Keulen www.CT2.nl
constateringen zorg wordt duur betaald een bot budgetteringsinstrumentarium dat steeds botter wordt door
deregulering van het aanbod en het recht op zorg, terwijl de countervailing power van sterk geprikkelde risicodragende zorginkopers en verzekerden nog ontbreekt
Brede Heroverwegingen zorg 21 april 2010
*website ministerie van Financiën april 2010
Sander Vrugt van Keulen www.CT2.nl
voorstellen: 3 bronnen 1. systematische, consequente en heldere keuze ten aanzien van
sturingsmodel (aanbod-budgettering versus gereguleerde concurrentie)
2. vergroting eigen verantwoordelijkheid van zorggebruikers(toename eigen betalingen)
3. versmalling van het verzekerde pakket
Brede Heroverwegingen zorg 21 april 2010
*website ministerie van Financiën april 2010
Sander Vrugt van Keulen www.CT2.nl
‘maatregelen te allen tijde’; gericht op transparantie over en toezicht op de kwaliteit van zorg
één nationaal voor kwaliteit en transparantie van de zorg dat verantwoordelijk is voor het (doen) opstellen, onderhouden en toezien op protocollen, richtlijnen en zorgstandaarden en de informatievoorziening
stringent pakketbeheer dat expliciet beoordeelt of nieuwe behandelmethoden en technieken in het pakket opgenomen dienen te worden
versterking van de Raad van Bestuur ten opzichte van de medische staf
Brede Heroverwegingen zorg 21 april 2010
*website ministerie van Financiën april 2010
Sander Vrugt van Keulen www.CT2.nl
eigen betalingen: verhoging van het eigen risico naar €775 eigen bijdrage van €5 per huisartsenconsult pakketbeperking: behandeling van lichte gevallen van angststoornissen en
alcoholstoornissen uit het verzekerde pakket paramedische behandelingen, dieetvoeding, hulpmiddelen,
cholesterolverlagers, maagzuurremmers en de anticonceptiepil boven de 21 jaar niet meer vergoeden
Brede Heroverwegingen zorg 21 april 2010
*website ministerie van Financiën april 2010
Sander Vrugt van Keulen www.CT2.nl
resultaat: 2 beleidsvarianten A gebudgetteerde zorginkoop, voorzieningenstelsel B geprikkelde zorginkoop, verzekeringsstelsel
Brede Heroverwegingen zorg 21 april 2010
*website ministerie van Financiën april 2010
Sander Vrugt van Keulen www.CT2.nl
slotcitaat rapport Brede Heroverwegingen curatieve zorg:
“… is het belangrijk op te merken dat een belangrijk deel van de besparingen die voortkomen uit de maatregelen te allen tijde en het sturingsmodel met grote onzekerheid zijn omgeven.”
Brede Heroverwegingen zorg 21 april 2010
*website ministerie van Financiën april 2010
Sander Vrugt van Keulen www.CT2.nl
Bezuinigingen in de zorg 2010 en verder
Brede Heroverwegingen zorg 21 april 2010
Sander Vrugt van Keulen www.CT2.nl
achtergrond alle uitgaven in het kader van de Algemene Wet Bijzondere
Ziektekosten (AWBZ) invoering van de wet in 1968 voorzag in collectieve financiering van
intramurale zorg in verpleeginrichtingen, zwakzinnigeninrichtingen en inrichtingen voor lichamelijk en zintuiglijk "gebrekkigen”
in de loop der jaren zijn AWBZ-uitgaven door autonome ontwikkelingen en toevoeging van nieuwe zorgvoor-zieningen aanzienlijk gegroeid
AWBZ uitgaven in 2010: 22,3 miljard
Brede Heroverwegingen zorg 21 april 2010
*website ministerie van Financiën april 2010
Sander Vrugt van Keulen www.CT2.nl
opdracht / afbakening het opnemen van een aanvullende lastenverzwaring waarbij de totale
lastendruk ongewijzigd blijft doelmatigheid (gelet op de beoogde doelstelling) draagvlak voor solidariteit tussen gezond en ongezond in de
bekostiging beheersbaarheid van de uitgaven en inkomsten inkomenseffecten private verzekerbaarheid van (zorg)kosten en uitvoerbaarheid. verbinding maken aanverwante thema’s €4,2 milljard bezuinigen
Brede Heroverwegingen zorg 21 april 2010
*website ministerie van Financiën april 2010
Sander Vrugt van Keulen www.CT2.nl
vaststellingen werkgroep maakt combinatie met ideeën over een nieuwe inrichting
van de langdurige zorg (aanpassing verantwoordelijkheidsverdeling AWBZ)
de varianten gaan uit van verschillende mens- maatschappijvisies; een menukaart voor “de politiek” die de uiteindelijke keuze zal moeten maken
welke vormen van zorg kunnen worden opgevangen door familie, sociale omgeving of een ander collectief domein, dat daarvoor meer geëigend is
Brede Heroverwegingen zorg 21 april 2010
*website ministerie van Financiën april 2010
Sander Vrugt van Keulen www.CT2.nl
mogelijke maatregelen: schrappen van de functie begeleiding uit de AWBZ niet meer subsidiëren van de MEE organisaties verhogen van de norm van gebruikelijke zorg voor persoonlijke verzorging niet meer vergoeden van zorg met een duur korter dan 6 maanden geen aanspraak op verblijf in verzorgingshuis als de benodigde zorg
verhoudingsgewijs licht is aanscherpen normen voor verblijf in een psychiatrische instelling
(extramurale setting) geen zorg voor verstandelijk gehandicapten voor mensen met een IQ van 70
en hoger verhoging eigen bijdragen doelmatiger uitvoering van de AWBZ
Brede Heroverwegingen zorg 21 april 2010
*website ministerie van Financiën april 2010
Sander Vrugt van Keulen www.CT2.nl
resultaat: 4 beleidsvarianten 1. AWBZ-versoberd - besparing van 20% zonder grote stelselwijziging 2. Eigen Regie - de regie bij de cliënt 3. Zorg Dichtbij - de gemeente als coördinator van de zorg 4. Zorg Verzekerd - een stelsel met concurrerende verzekeraars.
Brede Heroverwegingen zorg 21 april 2010
*website ministerie van Financiën april 2010
Sander Vrugt van Keulen www.CT2.nl
slotcitaat rapport Brede Heroverwegingen langdurige zorg:
“… De werkgroep heeft niet de illusie dat enkel het creëren van een nieuwe structuur waarin verantwoordelijkheden duidelijker liggen en prikkels tot doelmatig handelen sterker zijn, de collectieve uitgaven aan langdurige zorg in 2015 met twintig procent doen verminderen, zoals de opdracht luidt.
Een dergelijke taakstelling is alleen haalbaar met voorstellen die de wettelijke aanspraken op zorg beperken en voorstellen die het deel dat mensen zelf moeten betalen verhogen..”
Brede Heroverwegingen zorg 21 april 2010
*website ministerie van Financiën april 2010
Sander Vrugt van Keulen www.CT2.nl
Bezuinigingen in de zorg 2010 en verder
Brede Heroverwegingen zorg 21 april 2010
Sander Vrugt van Keulen www.CT2.nl
vereniging gehandicapten zorg Nederland:
“de inhoudelijke hoofdlijn is terug naar een kernvoorziening binnen de langdurige zorg voor de zwaarste groepen, veel meer overheidssturing (rijk of gemeente) en meer eigen verantwoordelijkheid voor de rest van de huidige langdurige zorg
Brede Heroverwegingen zorg 21 april 2010
Sander Vrugt van Keulen www.CT2.nl
GGZ Nederland:
“…voor ggz-cliënten kan het stapelen van de genoemde bezuinigingsvoorstellen uit de diverse rapporten van de ambtelijke werkgroepen leiden tot problemen. (eigen bijdragen in de adviezen curatieve en langdurige zorg, het geheel of ten dele schrappen van (zorg-)toeslagen, het korten op preventie en re-integratiebudgetten en het verlagen van minimumloon en bijstand)”
Brede Heroverwegingen zorg 21 april 2010
Sander Vrugt van Keulen www.CT2.nl
Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie:
“Duidelijk is dat we een gezamenlijke opdracht hebben: met iets minder middelen die verzekerde zorg overeind houden”
Brede Heroverwegingen zorg 21 april 2010
Sander Vrugt van Keulen www.CT2.nl
Raad voor de Volksgezondheid & Zorg:
“De RVZ vindt dat de zorgsector zich moet omvormen van organisaties die zich bezig houden met zorg en ziekte naar instellingen die gezondheid en gedrag centraal stellen.”
Brede Heroverwegingen zorg 21 april 2010
Sander Vrugt van Keulen www.CT2.nl
de werkgroepen hebben slechts 180 miljard onderzocht van de 300 miljard jaarlijkse Rijksuitgaven
buiten beschouwing bleven veel uitkeringen , uitgaven van provincies en gemeenten, subsidies voor kunst en omroep en contributie EU
Centraal Planbureau heeft berekend dat er 29 miljard bezuinigd moet worden; maar gaat daarbij uit vanAOW verhoging naar 67, langzamere kostenstijging gezondheidszorg en invoering eigen risico €775
ambtenaren van Min.v Financiën gaan uit van 15 tot 18 miljard bezuinigingen voor de komende kabinetsperiode
Brede Heroverwegingen zorg 21 april 2010
*Elsevier 10 april 2010
Sander Vrugt van Keulen www.CT2.nl
er is geen sprake van echte bezuinigen (beperken van uitgaven) op overheidsniveau
en: hoe kan 15 tot 18 miljard bezuinigen voldoende zijn als dat 4 jaar geleden, met goede economische vooruitzichten, een eenzelfde bedrag was?
Brede Heroverwegingen zorg 21 april 2010
*Elsevier 10 april 2010