PORÓD PRZEDWCZESNY I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii WUM
PORÓD PRZEDWCZESNY
I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii WUM
PORÓD PRZEDWCZESNY
PRZEDWCZESNE ZAKOŃCZENIE CIĄŻY W
OKRESIE OD 22 DO 37 TYGODNIA
75-83% ZGONÓW OKOŁOPORODOWYCH
WCZEŚNIAKÓW
PORÓD PRZEDWCZESNY
Ryzyko podwyższonej umieralności i niepełnosprawności u noworodków urodzonych przed 34 tyg.
0
25
50
75
100
23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33
%
Umieralność
HBD
0
10
20
30
40
50
23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 HBD
% Niepełnosprawność
K. Nicolaides; FMF
Porody < 34 tyg – 1,8% - spontaniczne 1,2% - jatrogenne 0,6%
Porody < 34 tyg : 3,66% 3,44%
Porody 34-36tyg: 9,15% 8,28%
12,8% 11,72%
15 MLN DZIECI RODZI SIĘ PRZEDWCZEŚNIE
Częstość występowania od 5 do 18% > 60% porodów przedwczesnych w Afryce i Azji Południowej
PORODY PRZEDWCZESNE W POLSCE
6,50% 6,67%
5,44% 5,63%
1,06% 1,04% 0,00%
1,00%
2,00%
3,00%
4,00%
5,00%
6,00%
7,00%
8,00%
2006r 2009r
<37 tyg
36-32 tyg
<32 tyg
GUS; ROCZNIKI DEMOGRAFICZNE 2007; 2010
Jatrogenne
PROM Niewydolność
szyjki
Przedwczesne
skurcze
PORODY PRZEDWCZESNE
Rozwój diagnostyki USG i metod oceny dobrostanu płodu
Rozwój Instensywnej Opieki Neonatologicznej
PORODY JATROGENNE 34 – 36 tyg
Zwiększenie liczby ciąż wielopłodowych
(IVF)
Nieprawidłowości szyjki macicy
Nieprawidłowości łożyska
Infekcje
Hormonalne
Immunologiczne
Nadmierne rozciągnięcie
macicy
© VR RR MM
Nieznane
PRZYCZYNY PORODU PRZEDWCZESNEGO
wg Roberto Romero
PORÓD PRZEDWCZESNY - SPONTANICZNY
wg R. Romero
PORÓD PRZEDWCZESNY
PROCES ZAPALNY
AKTYWACJA LEUKOCYTÓW
UWALNIANIE CYTOKIN UWALNIANIE PROTEAZ
BIOSYNTEZA PROSTAGLANDYN
BIOSYNTEZA KOLAGENAZY
PGE2 –ROZWIERANIE SZYJKI
PGF2 –SKURCZE MACICY
HYDROLIZA KOLAGENU W KOMÓRKACH OWODNI - PROM
CZYNNIKI RYZYKA
PORÓD PRZEDWCZESNY
CIĄŻĄ MNOGA
SKRÓCONA SZYJKA
PP W WYWIADZIE
NIEWYDOLNOŚĆ CIEŚNIOWO-SZYJKOWA
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70% 70%
22% 16%
4% 1%
Długość szyjki w 22hbd a
ryzyko porodu < 34hbd
FMF K. Nicolaides
PORÓD PRZEDWCZESNY MARKERY BIOCHEMICZNE FIBRONEKTYNA PŁODOWA
BIAŁKO MACIERZY POZAKOMÓRKOWEJ ŁĄCZĄCE BŁONY PŁODOWE Z DOCZESNĄ
• FIZJOLOGICZNIE W WYDZIELINIE SZYJKOWEJ PRZED 18HBD I POD KONIEC CIĄŻY PRZED PORODEM
• W WYDZIELINIE SZYJKOWEJ PO 22HBD
- 6X WIĘKSZE RYZYKO PORODU <35HBD
- 14X WIĘKSZE RYZYKO PORODU < 28HBD
• WYNIK DODATNI STĘŻENIE >50NG/ML
PORÓD PRZEDWCZESNY PROFILAKTYKA
SZEW SZYJKOWY
PESSAR SZYJKOWY
PORÓD PRZEDWCZESNY W WYWIADZIE
SZEW SZYJKOWY
Szew szyjkowy zmniejsza ryzyko porodu przed 35tyg u kobiet z porodem przedwczesnym w wywiadzie
PORÓD PRZEDWCZESNY PROFILAKTYKA
PROGESTERON
DZIAŁANIE IMMUNOMODULACYJNE
HAMOWANIE KURCZLIWOŚCI MACICY
I ROZWIERANIA SZYJKI MACICY
Metaanaliza poszczególnych przypadków z 5 randomizowanych badań
Progesteron
Placebo
<28hbd <33hbd
<35hbd
5% 12%
20% 11%
22%
30%
PROGESTERON ZMNIEJSZAŁ O 42% RYZYKO PORODU <33TYG U CIĘŻARNYCH Z SZYJKĄ <25MM
PORÓD PRZEDWCZESNY
Romero et al 2012
Wpływ stosowania progesteronu na powikłania okresu noworodkowego
RDS
OION
Zachorowalność i umieralność
noworodkowa
Masa urodzeniowa <1500g
6%
21%
10%
9%
13%
29%
17%
17%
Placebo
Progesteron
PROGESTERON ZMNIEJSZAŁ O 43% RYZYKO POWIKŁAŃ NOWORODKOWYCH
PROFILAKTYKA PORODU PRZEDWCZESNEGO
Założenie szwu szyjkowego u ciężarnych z porodem przedwczesnym w wywiadzie
Założenie pessara szyjkowego u ciężarnych z szyjką < 25mm
Progesteron dopochwowo u ciężarnych z szyjką < 25 mm
CIĄŻA WIELOPŁODOWA profilaktyka porodu przedwczesnego
Założenie szwu szyjkowego zwiększało ryzyko porodu <35hbd w ciążach bliźniaczych
Berghella et al. 2005
Założenie pessara szyjkowego nie zmniejszało ryzyka porodu <34hbd w ciążach bliźniaczych
FMF 2012
Gestageny nie zmniejszają ryzyka porodu <34hbd w ciążach bliźniaczych
ROUSE 2007, NORMAN 2009, RODE 2011
LECZENIE PORODU PRZEDWCZESNEGO
STERYDOTERAPIA 48H TRANSPORT DO
OŚRODKA Z OION
STERYDOTERAPIA (26 HBD – 34 HBD):
REDUKCJA ŚMIERTELNOŚCI NOWORODKÓW:
– ZESPOŁU ZABURZEŃ ODDYCHANIA (RDS)
– KRWAWIEŃ DOKOMOROWYCH
– MARTWICZEGO ZAPALENIA JELITA
– ZAKAŻEŃ UOGÓLNIONYCH W PIERWSZYCH DOBACH ŻYCIA
BETAMETASON 12mg domięśniowo 2 dawki co 24H
Lub
DEXAMETASON 6mg domięśniowo 4 dawki co 12H
STERYDOTERAPIA 48H TRANSPORT DO
OŚRODKA Z OION
LECZENIE WSPOMAGAJĄCE:
PRZY CZYNNOŚCI SKURCZOWEJ – TOKOLIZA SIARCZAN MAGNEZU - NEUROPROTEKCJA
PRZY PPROM - ANTYBIOTYKOTERAPIA
LECZENIE PORODU PRZEDWCZESNEGO
PORÓD PRZEDWCZESNY LECZENIE TOKOLITYCZNE
• Wpływ na działanie włókien kurczliwych - blokowanie fosforyzacji miozyny
• ß-MIMETYKI:
• FENOTEROL, SALBUTAMOL,RYTODRYNA
• ANTAGONIŚCI WAPNIA:
• BLOKERY KANAŁU WAPNIOWEGO: NIFEDYPINA
• SIARCZAN MAGNEZU;
• Hamowanie stymulacji - produkcji i działania oxytocyny i prostaglandyn
• ANTAGONISTA OKSYTOCYNY: ATOSIBAN
• NPZL: INDOMETACYNA
PROGESTERON : wsparcie tokolizy , hamowanie rozwierania szyjki
PRZECIWSKAZANIA:
• OBFITE KRWAWIENIE Z MACICY
• PRZEDWCZESNE ODDZIELENIE ŁOŻYSKA
• RZUCAWKA, CIĘŻKA POSTAĆ PIH
• ZAPALENIE BŁON PŁODOWYCH
• LETALNA WADA PŁODU
• DOJRZAŁOŚĆ PŁODU (DO 34HBD)
PORÓD PRZEDWCZESNY LECZENIE TOKOLITYCZNE
NEUROPROEKCYJNE DZIAŁANIE SIARCZANU MAGNEZU
32% REDUKCJA RYZYKA MÓZGOWEGO PORAŻENIA DZIECIĘCEGO
NNT 63
ZMNIEJSZA WPŁYW CYTOKIN ZAPALNYCH I WOLNYCH RODNIKÓW W KOMÓRKACH
PRZECIWDZIAŁA TOKSYCZNEMU NAPŁYWOWI JONÓW CA DO KOMÓRKI
STABILIZUJE HEMODYNAMIKĘ PRZEPŁYWU MÓZGOWEGO
Cochrane review 2010; Doyle et al.
4 – 6 g w bolusie iv (10-30min) + 1-3g/h we wlewie do 24h
PRZEDWCZESNE PĘKNIĘCIE BŁON PŁODOWYCH
PREMATURE RUPTURE OF MEMBRANES - PROM
SAMOISTNE PĘKNIĘCIE PĘCHERZA PŁODOWEGO PRZED ROZPOCZĘCIEM
CZYNNOŚCI SKURCZOWEJ
PRZED 37 HBD - 3% CIĄŻ
PRZYCZYNA 30% PORODÓW PRZEDWCZESNYCH
PRZEDWCZESNE PĘKNIĘCIE BŁON PŁODOWYCH
ROZPOZNANIE
• BADANIE WE WZIERNIKACH
• BADANIE ODCZYNU TREŚCI POCHWY ( pH )
• BADANIE MIKROSKOPOWE OSADU PŁYNU OWODNIOWEGO
(KOMÓRKI OWODNI, NASKÓREK PŁODU)
TESTY BIOCHEMICZNE (AMNIOSURE, ACTIM PROM)
PRZEDWCZESNE PĘKNIĘCIE BŁON PŁODOWYCH
POWIKŁANIA
• ZAKAŻENIE WEWNĄTRZMACICZNE
• NIEDOTLENIENIE PŁODU
WYPADNIĘCIE PĘPOWINY, UCISK PĘPOWINY,PRZEDWCZESNE ODDZIELENIE ŁOŻYSKA
• HIPOTROFIA I DEFORMACJE PŁODU
• HIPOPLAZJA PŁUC PŁODU
PRZEDWCZESNE PĘKNIĘCIE
BŁON PŁODOWYCH POSTĘPOWANIE:
• ZACHOWAWCZE
HOSPITALIZACJA I ŚCISŁA OBSERWACJA; MONITOROWANIE PŁODU, LEUKOCYTOZA, CRP
• AKTYWNE
TOKOLIZA, ANTYBIOTYKOTERAPIA, STERYDY, AMNIOINFUZJA
UKOŃCZENIE CIĄŻY
NIEODWRACALNA FAZA PORODU
ROZWARCIE >3CM
SKURCZE 8/60MIN
CIĘCIE CESARSKIE PRZY
POŁOŻENIU MIEDNICOWYM PŁODU
PORÓD PRZEDWCZESNY W TOKU
NIEODWRACALNA FAZA PORODU
ROZWARCIE >3CM
SKURCZE 8/60MIN
CIĘCIE CESARSKIE PRZY
POŁOŻENIU MIEDNICOWYM PŁODU
PORÓD PRZEDWCZESNY W TOKU
PORÓD PRZEDWCZESNY JATROGENNY PRZYCZYNY
• NADCIŚNIENIE W CIĄŻY
• HIPOTROFIA PŁODU (IUGR)
• ŁOŻYSKO PRZODUJĄCE
• PRZEDWCZESNE ODKLEJENIE ŁOŻYSKA
• KONFLIKT SEROLOICZNY
• CUKRZYCA
• CHOROBY SERCA
• CIĄŻE WIELOPŁODOWE
IUGR PPROM PORÓD PRZEDWCZESNY
PREEKLAMPSJA
PREEKLAMPSJA Z IUGR PRZEDWCZESNE ODDZIELENIE ŁOŻYSKA
Brosens et al. 2011
PRAWIDŁOWE MODELOWANIE ŚCIAN TT. SPIRALNYCH
PORÓD PRZEDWCZESNY A ZABURZENIA IMPLANTACJI
DIAGNOSTYKA I TRYMESTR
POMIAR RR - MAP USG DOPPLER TT.MACICZNE - PI
BADANIA BIOCHEMICZNE
PAPP-A; PlGF
MATCZYNE CZYNNIKI RYZYKA: WIEK, RASA, BMI, WYWIAD POŁOŻNICZY, IVF, NT, DM, SLE
TEST ZINTEGROWANY - OCENA RYZYKA :
WCZESNA PE – 96%, IUGR – 56%, FMF; K. NICOLAIDES 2012
KWAS ACETYLOSALICYLOWY (ASA) w profilaktyce zaburzeń implantacji
Zmniejszenie ryzyka preeklampsji o 55% gdy ASA
stosowany przed 16 tyg ciąży (RR: 0,47)
Bujold et al. 2010
ASA w profilaktyce preeklampsji
ROBERGE et al. 2012
Zmniejszenie ryzyka wczesnej PE o 90%
Brak wpływu na występowanie późnej PE
RR 0.11
RR 0.98
Brak istotnego wpływu, gdy ASA przyjmowany rano.
Różnice zależne od czasu przyjmowania zanikały w połogu.
Istotne niższe wartości średniego ciśnienia skurczowego i rozkurczowego u ciężarnych przyjmujących ASA
przed snem w porównaniu do placebo.
Hermida et al 1999
KWAS ACETYLOSALICYLOWY (ASA) w profilaktyce zaburzeń implantacji
IUGR : RR 0.44
Poród przedwczesny : RR 0.22
Przedwczesne oddzielenie łożyska
< 16 tyg RR 0.62
> 16 tyg RR 1.56
The Preterm Parturition Syndrome
Nieprawidłowości szyjki macicy
Nieprawidłowości łożyska
Infekcje
Hormonalne
Immunologiczne
Nadmierne rozciągnięcie
macicy
© VR RR MM
PROFILAKTYKA PORODU PRZEDWCZESNEGO
Leczenie zaburzeń flory pochwy
Aspiryna
Szew szyjkowy, Pesar szjkowy
Progesteron
Zmniejszanie liczby ciąż wielopłodowych przy procedurach IVF
Dziękuję za uwagę.
• PROGESTERON DOPOCHWOWO
• SZEW SZYJKOWY
PORÓD PRZEDWCZESNY W WYWIADZIE
+ SZYJKA < 25MM
• PROGESTERON DOPOCHWOWO
• PESSAR SZYJKOWY SZYJKA < 25MM
• WYWIAD, MAP, DOPPLER UA, PlGF, PAPPA
• ASPIRYNA PRZED SNEM PODEJRZENIE ZABURZEŃ
IMPLANTACJI
• STERYDOTERAPIA
• SIARCZAN MAGNEZU PRZEDPORODOWO
TAKE HOME MASSAGE