Bewaarbaarheid van de kuil - feedmore.nl · • Benodigdheden voor goede conservering: –Suiker – Melkzuurbacteriën – Droog 40-45% ds / zuurstofarm product. Conservering Kuilkenner

Bewaarbaarheid van de kuil

Blgg

Suzan Nicolasen

Inhoud

• Kengetallen gemiddeld bedrijf• Conservering • Belang ds bij conservering• Verloop conservering• Ontstaan van broei• Nieuw kengetal broeigevoeligheid• Voorbeelden broei• Maatregelen tegen broei• Conclusie.

Waarde van de graskuilen

Gem. bedrijf in NL:• +/- 43 ha grasland • Opbrengst 10 ton ds/ha/jr• Opbrengst € 0,11/kg ds• +/- 80 melkkoeien.

43 ha 10 ton ds/ha/jr

X =

430 ton ds/jr

€ 47.300

615.000 kg melk

Factoren voor conservering

Conservering• DS• RAS• Suiker• NH3

• Verdichting.

Resultanten• pH-daling• Melkzuur• Azijnzuur• Propionzuur• Boterzuur• Andere

fermentatieproducten.

Verloop ds door de jaren heen

350

370

390

410

430

450

470

490

510

530

550

1982

1984

1986

1988

1990

1992

1994

1996

1998

2000

2002

2004

2006

2008

Jaren

Ds g

ehal

tes

Ds-gehaltes in graskuilen 2008

510

537

482

450

460

470

480

490

500

510

520

530

540

550

1-4 t/m 15-6 16-6 t/m 31-7 1-8 t/m 31-12

Maaidata

Ds g

ehal

tes

Conservering

Conservering bestaat uit 4 fasen:• Aerobe fase• Fermentatie fase• Stabiele fase• Uitkuilen.

Aerobe fase

Kuil zo zuurstof arm mogelijk maken tijdens inkuilen:– Kuil goed verdichten– Snel luchtdicht afdekken.

Negatieve effect van zuurstof in de kuil:– Slechte groeiomstandigheden voor

melkzuurbacteriën– Goede groeiomstandigheden voor o.a.

schimmels en gisten.

InkuilenMelkzuurbacteriënSuiker ------> Melkzuur

Invloedsfactoren1. Concurrentie van

microflora2. Voedingsstoffen

(suiker)3. Zuurstofarm

Suiker

Org. zuren(overwegend melkzuur)

Snelle pH-daling

Conservering

Fermentatie (conservering)

Lage pH verhindertverdere omzetting

Melkzuurbacteriën

Melkzuurbacteriën

Homofermentatieve1 suiker

2 melkzuur

Heterofermentatieve1 suiker

1 melkzuurazijnzuuralcohol

1 azijnzuurBroeiremmend

• snel• geremd door melkzuur• minder verlies org. stof

• langzaam• ook bij lage pH• meer verlies org. stof

Conserveringsindex

• Conserveringsindex: de mate van stabiliteit van het product onder het zeil

• Conserveringsindex berekend uit: ds, pH, melkzuur, boterzuur, azijnzuur, propionzuur en NH3-fractie

• Benodigdheden voor goede conservering:– Suiker– Melkzuurbacteriën– Droog 40-45% ds / zuurstofarm product.

Conservering

Kuilkenner Bemesting Resultaat Streef- Zand Conservering Resultaat Streef- Zanddrogestof traject <15-6 drogestof traject <15-6

N-index kuil * 80 95-105 110 Boterzuur * 2,0 < 3,0 1,6

Actuele percelen 3 x zand Azijn-,propionzuur * 9 3 - 8 7

K/Na kuil * 9,5 8-12 8,6 Melkzuur 33 15 - 40 16

Conserveringsindex * 83 80-100 79

Broei

Zuurstof bij de kuil

Aerobe microben (m.n. gisten) worden weer actief: bederf

pH stijgt

Andere microben actief, etc.

Bederf / verlies voerderwaarde / verlies €

Broei

Boterzuur, propionzuur, azijnzuur: goede broeiremmers

– Boterzuur ongewenst

– Propionzuur: (te) lage gehalten

– Azijnzuur wel gewenst.

pH en zuren

• pH beïnvloedt de vorm waarop azijnzuur voorkomt in de kuil

• pH 4,8 50% van de azijnzuur in de opgeloste vorm en 50% in de onopgeloste vorm

• Lagere pH meer azijnzuur in de onopgeloste vorm

• Microben en gisten kunnen slecht leven in een kuil met azijnzuur in de onopgeloste vorm.

Broeigevoeligheid

• Broeigevoeligheid: gevoeligheid voor broei na openen van de kuil

• Broeigevoeligheid is berekend uit: pH, melkzuur en azijnzuur

• Kengetal afgeleid van modellen uit literatuurbv Dr. Courtin en Dr. Spoelstra (1990): “broeiremmende factor”.

Broei

Broei op het verslag

Kuilkenner Bemesting Resultaat Streef- Zand Conservering Resultaat Streef- Zanddrogestof traject <15-6 drogestof traject <15-6

N-index kuil * 80 95-105 110 Boterzuur * 2,0 < 3,0 1,6

Actuele percelen 3 x zand Azijn-,propionzuur * 9 3 - 8 7

K/Na kuil * 9,5 8-12 8,6 Melkzuur 33 15 - 40 16

Conserveringsindex * 83 80-100 79

Toelichting kleuren uitslag t.o.v. steeftraject: zie blz 1 Broeigevoeligheid * 56 < 20 38

Nieuw

Broei

Klasse Ds VEM NH3 pH Suiker Melkzuur Azijnzuur4 581 896 6 5,6 110 10 43 487 890 8 5,1 89 20 92 440 906 9 4,8 75 36 121 367 894 10 4,4 48 51 18

klassenindeling broeigevoeligheid4 >503 35-502 20-351 1-20 streeftraject

pH <-> Temperatuur in kuil

• Bron: NIZO (Vanaf snijvlak gemeten).

4.8

4.4 5.7

4.3

4.7

4.5

4.2

4.3

4.6

4.2

4.44.24.24.5

4.4

5.7 6.1

4.5

pH <-> Temperatuur in kuil

• Bron: NIZO (Vanaf snijvlak gemeten).

30.6

16.8 22.7

13.2

35.3

23.8

16.7

21.1

21.2

24.0

12.818.215.711.4

16.1

23.4 33.9

22.6

Broei

Nadelen broei: – 14 g/kg Ds verlies RE

– 45 VEM / kg Ds verlies

– Afname verteerbaarheid van OS 2,5% en NDF 5,6%

– Lagere ds-opname

– Totaal bederf kan oplopen tot ong. 20%

– 20% van € 47.300,- € 9.460,- bederf.

Broei

• Maatregelen voor broei:

– Grondlaag of ander gewicht aanbrengen

– Snijvlak glad en droog houden

– Voersnelheid hoog houden

– Broeigevoelige kuil voeren in de winter

– Snijvlak behandelen.

Conclusie

• Broei kan veel verlies veroorzaken

• Blgg heeft dit inzichtelijk gemaakt met het kengetal broeigevoeligheid.

Vragen?