-
;;
Rijksinstituut voor Volksgezondheiden MilieuMinisterie van
Volksgezondheid,Welzijn en Sport
Beschikbaarheid, specialisatie enbereikbaarheid van Spoedeisende
hulp inNederlandAnalyse gevoelige ziekenhuizen
RIVM Briefrapport 2015-0077G.J. Kommer et al.
-
Rijksinstituut voor Volksgezondheiden MilieuMinisterie van
Volksgezondheid,Welzijn en Sport
Beschikbaarheid, specialisatie enbereikbaarheid van Spoedeisende
hulp inNederlandAnalyse gevoelige ziekenhuizen
RIVM Briefrapport 2015-0077G.J. Kommer et al.
-
RIVM Briefrapport 2015-0077
Colofon
RIVM 2015Delen uit deze publicatie mogen worden overgenomen op
voorwaardevan bronvermelding: Rijksinstituut voor Volksgezondheid
en Milieu(RIVM), de titel van de publicatie en het jaar van
uitgave.
G.J. Kommer (centrum VPZ)R. Gijsen (centrum G&M)L.C. Lemmens
(centrum VPZ)M. Kooistra (centrum VPZ)C. Deuning (centrum
G&M)
Contact:Geert Jan KommerSector Volksgezondheid & Zorg
(V&Z)Centrum Voeding, preventie en Zorg (VPZ)Afdeling Kwaliteit
van Zorg en Gezondheidseconomie (KZG)geertjan.kommer@rivm.nl
Dit onderzoek werd verricht in opdracht van Ministerie
vanVolksgezondheid, Welzijn en Sport, in het kader vanKennisvraag
2.4.F Acute zorg
Dit is een uitgave van:Rijksinstituut voor Volksgezondheiden
MilieuPostbus 1 1 3720 BA BilthovenNederlandwww.rivm.nl
Pagina 2 van 88
-
RIVM Briefrapport 2015-0077
Publiekssamenvatting
Het RIVM heeft gedetailleerd in beeld gebracht welke
ziekenhuizen inNederland zowel overdag als s nachts spoedeisende
hulp bieden. Dit isook voor de acute verloskunde gedaan. Uit een
analyse van deresultaten blijkt dat 99,8 procent van de inwoners
binnen 45 minutennaar een spoedeisende hulpafdeling (SEH) of een
ziekenhuis met acuteverloskunde kan worden vervoerd.
Sinds de vorige bereikbaarheidsanalyse in 2013 zijn drie SEHs
gesloten.Hierdoor is n ziekenhuis extra als gevoelig aangewezen.
Als eengevoelig ziekenhuis wordt gesloten, neemt het aantal mensen
toe dat erlanger dan 45 minuten over doet om een SEH te bereiken.
Ziekenhuizenmogen daarom alleen stoppen met het aanbieden van acute
zorg als debereikbaarheid daardoor niet verslechtert. De richtlijn
van 45 minutenbetreft de tijd waarin een ambulance naar de plaats
van een incidentrijdt, de patint in de ambulance overbrengt en
vervoert naar hetdichtstbijzijnde SEH.
Voor het onderzoek is de aanwezigheid en
beschikbaarheidgenventariseerd van onder meer specialisten,
verpleegkundigen enfaciliteiten om op de SEHs diagnoses te stellen
en behandelingen tebepalen. Eind 2014 waren er 95
ziekenhuislocaties die spoedeisendebasiszorg bieden. Hiervan waren
91 locaties 24 uur per dag, 7 dagen perweek geopend. Op 84
ziekenhuislocaties werd 24/7 acute verloskundeaangeboden. Ook is
gekeken naar de samenwerking tussen SEHs enhuisartsenposten (HAPs).
Een HAP kan op het terrein van eenziekenhuis zijn gevestigd. In een
ruime meerderheid van deze gevallenwerkten de HAP en de SEH met
elkaar samen.
Kernwoorden: Spoedeisende hulp, acute zorg,
bereikbaarheid,ziekenhuizen, huisartsenposten
Pagina 3 van 88
-
RIVM Briefrapport 2015-0077
Pagina 4 van 88
-
RIVM Briefrapport 2015-0077
Synopsis
RIVM has made an inventory of Dutch hospitals that have an
emergencydepartment (ED) that is open 24/7 and of hospitals that
offer acuteobstetric care. On the basis of the inventory and data
on ambulanceservices, we conclude that 99.8% of the Dutch
population can betransported within 45 minutes to an ED or acute
obstetric care setting.
Three ED5 have been closed since our previous analysis in 2013.
Thishas affected local accessibility. However, as the provision of
ED servicesin the areas in question is still adequate, the
ambulance dispatch anddriving times remain within the legal
standard of 45 minutes. Theclosures have rendered one additional
hospital sensitive. Closing asensitive hospital will increase the
number of people that cannot betransported to an ED within 45
minutes. The 45-minute standardincludes call-handling and dispatch
time, ambulance driving time, andthe time t takes to transfer the
patient into the ambulance and todeliver the patient to the nearest
ED. A balanced geographicaldistribution of hospital locations and
ambulance stations across thecountry guarantees adequate access to
acute care services.
This study has made an inventory of the presence and
availability ofspecialists, nurses and diagnostic and treatment
facilities at the ED5. Bythe end of 2014 there were 95 hospita 1
sites that provided basicemergency care. Ninety-one sites are open
24 hours a day, 7 days aweek. 24/7-hour acute obstetric care is
offered at 84 hospital sites. MostEDs have an on-site out-of-office
hours GP-service. Twenty-nine EDsand GP-services work closely
together, having agreements on patientflows and various aspects of
diagnostics and treatment.
Keywords: emergency department, acute care, accessibility,
hospitals
Pagina 5 van 88
-
RIVM Briefrapport 2015-0077
Pagina 6 van 88
-
RIVM Briefrapport 2015-0077
Inhoudsopgave
Samenvatting 9
1 Inleiding 151.1 Achtergrond 151.2 Doelstelling onderzoek
15
2 Methoden 172.1 Inventarisatie 172.1.1 Algemene opzet 172.1.2
Eerdere inventarisatie van basis-SEHs 172.1.3 Uitgangspunt
vragenlijst 182.1.4 Testen en uitzetten van vragenlijst 192.2
Analyse van kenmerken van SEHs 192.3 Bereikbaarheidsanalyse 20
3 Resultaten 253.1 Basisfunctie SEH 253.2 Acute verloskundige
zorg 303.3 Samenwerking tussen SEHs en HAPs 333.4 Overige
specialistische acute zorgfuncties 373.4.1 Neurologie 373.4.2
Vaatchirurgie 393.4.3 Cardiologie 413.4.4 Kindergeneeskunde 433.4.5
Psychiatrie 453.5 Bereikbaarheidsanalyse 473.5.1 Bereikbaarheid
basisfunctie SEH 473.5.2 Bereikbaarheid acute verloskundige zorg
50
4 Beschouwing 554.1 Belangrijkste resultaten samengevat 554.2
Resultaten in perspectief 574.3 Reflectie op onderzoeksmethoden
594.4 Conclusies en aanbevelingen 60
Literatuur 63
Dankwoord 67
Bijlage 1: Lijst met ziekenhuislocaties 69
Bijlage 2: Uitgevraagde kenmerken van een SEH 73
Pagina 7 van 88
-
RIVM Briefrapport 2015-0077
Pagina 8 van 88
-
RIVM Briefrapport 2015-0077
Samenvatting
Dit rapport beschrijft het aanbod van spoedeisende hulp (SEH)
inNederlandse ziekenhuizen. Dit is gedaan voor algemene
spoedeisendehulp, de basisfunctie, en voor zes specialistische
vormen vanspoedeisende hulp: acute verloskunde, neurologie,
vaatchirurgie,cardiologie, kindergeneeskunde en psychiatrie. Ook is
de co-locatie meteen huisartsenpost (HAP) en de vorm van
samenwerking tussen SEHsen HAPs in kaart gebracht. Daarnaast
presenteert dit rapport deresultaten van twee
bereikbaarheidsanalyses: n voor de basisfunctievan de SEHs en n
voor acute verloskunde.
Inventarisatie van het aanbod van spoedeisende hulpHet
zorgaanbod is beschreven aan de hand van een aantal kenmerken,zoals
de beschikbaarheid van artsen en verpleegkundigen,
debeschikbaarheid van gespecialiseerd personeel en de
beschikbaarheidvan faciliteiten voor diagnostiek en behandeling.
Deze kenmerken zijngenventariseerd door middel van een vragenlijst.
De huidigeinventarisatie van het aanbod van spoedeisende hulp door
het RIVM isveel gedetailleerder dan eerdere inventarisaties.
Daardoor kon nunagegaan worden of ziekenhuizen over een combinatie
van kenmerkenbeschikken die door professionals beschouwd worden als
voorwaardenvoor het bieden van goede spoedeisende hulp. De
vragenlijsten zijngestuurd naar de Raden van Bestuur van alle
Nederlandse ziekenhuizen.De gegevens waarop de conclusies van dit
rapport zijn gebaseerd, zijndus afkomstig van de ziekenhuizen zelf,
en zijn niet nader geverifieerddoor onderzoek ter plaatse.
Basisfunctie en specialistische zorgfunctiesDe mate waarin
zorgverleners en faciliteiten beschikbaar zijn, definirende
functionaliteit van de SEH. Er wordt verwacht dat elke SEH
debasisfunctionaliteit moet kunnen bieden. Een aantal SEHs
zullenspecialistische zorgfuncties kunnen bieden. Voor de
specialistischefuncties zijn meer gespecialiseerde artsen,
verpleegkundigen enfaciliteiten nodig. De keuze voor deze zes
specialistische functies in ditrapport is gebaseerd op de profielen
die beschreven zijn door deWerkgroep Kwaliteitsmeting SEH
(2009).
Om vast te stellen of een ziekenhuislocatie over de
basisfunctionaliteiten de functie acute verloskunde beschikt, is
nagegaan of deziekenhuizen over een combinatie van kenmerken
beschikten. Hierbijbaseerden we ons op de kenmerken/normen die
vermeld zijn in tweebelangrijke documenten: Spoedeisende hulp:
Vanuit een stevige basisvan de werkgroep Kwaliteitsmeting SEH en
het ToetsingskaderThematoezichtonderzoek Geboortezorg van de
Inspectie voor deGezondheidszorg. De basisfunctie en de
specialistische functie acuteverloskunde worden in dit rapport
apart in kaart gebracht. Van deoverige specialistische functies is
dat niet mogelijk omdat er nogdiscussie in het veld is over de
kenmerken waarover SEHs met dezespecialistische zorgfuncties moeten
beschikken.
Pagina 9 van 88
-
RIVM Briefrapport 2015-0077
BereikbaarheidsanalysesDe inventarisatie van het zorgaanbod werd
gevolgd door tweebereikbaarheidsanalyses. En voor
ziekenhuislocaties met de kenmerkenvan de basisfunctionaliteit en n
voor locaties die voldoen aan dekenmerken van de specialistische
functie acute verloskunde. Eenbereikbaarheidsanalyse geeft aan
hoeveel inwoners van Nederlandbinnen 45 minuten per ambulance naar
een locatie met een acutezorgfunctie kunnen worden vervoerd en
welke ziekenhuislocatiesgevoelig zijn. Eventuele sluiting van een
SEH of afdeling met een acutezorgfunctie van een gevoelig
ziekenhuis verslechtert de bereikbaarheid.Het aantal mensen met een
reistijd van meer dan 45 minuten naar eenSEH neemt dan toe. Een
bereikbaarheidsanalyse van de overigespecialistische functies is
niet uitgevoerd omdat een indeling van deSEHs naar deze
specialistische functies niet mogelijk was.
Tabel 1: Samenvatting van de resultaten.Totaal aantal
genventariseerde ziekenhuizen 131Ziekenhuislocaties met een SEH
95SEHs met 24/7-uurs openstelling 91SEHs met 24/7-uurs openstelling
die beschikken over alle 87
kenmerken van een basis-SEH a
Ziekenhuislocaties met 24/7-uurs acute verloskunde die
84beschikken over alle kenmerken om die zorg te bieden
Ziekenhuislocaties met een HAP op het terrein 71SEHs met
volledige samenwerking met HAP volgens de 29
gehanteerde kenmerken
Ziekenhuislocaties met 24/7 een specialistische zorgfu nctie
neurologie: behandeling beroerte volgens richtlijnen 82
vaatchirurgie: behandeling aneurysmas van de buikaorta 64
volgens richtlijnen cardiologie: behandeling acuut
myocardinfarct volgens 77
richtlijnen b
kindergeneeskunde: behandeling vitaal bedreigde kinderen
88volgens richtlijnen
psychiatrie: opvang en beoordeling van mensen met acute
66gedragsstoornissen volgens richtlijnen
Aantal inwoners buiten 45 minuten bereik van een basis-SEH
24.300Aantal gevoelige ziekenhuizen voor basis-SEH 9
Aantal inwoners buiten 45 minuten bereik van acute
24.500verloskunde
Aantal gevoelige ziekenhuizen voor acute verloskunde 10a: Er
zijn vier SEHs die niet voldoen aan alle kenmerken van een
basis-SEH, deziekenhuislocaties van deze SEHs voldoen wel.b:
Behandeling volgens de richtlijnen gaat om opvang, stabilisatie en
acute zorgbij patinten zonder indicatie voor een spoed-PCI; 30
ziekenhuizen beschikkenover een vergunning om katheterisaties en
percutane coronaire interventies(PCI) uit te voeren.
Pagina 10 van 88
-
RIVM Briefrapport 2015-0077
ResultatenAlle aangeschreven ziekenhuizen hebben de vragenlijst
ingevuld. Tabel1 geeft een beknopte samenvatting van de
belangrijkste resultaten vandit onderzoek. Bijlage 1 geeft een
overzicht van enkele belangrijkekenmerken van de ziekenhuizen op
locatieniveau.
Basis-SEHIn de peilmaand september 2014 waren er 95 SEHs in
Nederland,waarvan 91 24/7 uur geopend zijn, n is alleen overdag
geopend endrie zijn overdag en s avonds geopend. Ten opzichte van
de laatsteinventarisatie in 2013 zijn er in 2014 drie SEHs minder
met 24/7openstelling. Van de 91 SEHs met 24/7-uurs openstelling
voldeden 87aan de kenmerken die in dit rapport gehanteerd zijn voor
de functie vanbasis-SEH. Vier SEHs voldeden niet omdat de
SEH-verpleegkundigenniet de gewenste opleiding hadden afgerond op
het gebied van debehandeling van ernstig zieke kinderen. Op deze
SEHs worden ernstigzieke kinderen behandeld op de afdeling
kindergeneeskunde, waar deverpleegkundigen deze extra opleidingen
wel hebben afgerond. Hoeweldeze SEHs niet aan dit kenmerk voor
basis-SEH voldoen, voldoen deziekenhuis/ocaties wel hieraan.
Ziekenhuizen die ernstig zieke kinderenbuiten de SEH opvangen zijn
in een fase waarin overgegaan wordt ophet opvangen op de SEH.
Daarmee wordt ook de expertise op de SEHversterkt. De betreffende
ziekenhuislocaties zijn wel meegenomen in
debereikbaarheidsanalyse.
Acute verloskundeAcute verloskunde wordt op 87
ziekenhuislocaties 24/7-uur aangeboden.In 84 gevallen heeft de
ziekenhuislocatie een 24/7-uurs SEH. Van de 87locaties beschikken
drie niet over alle vier de gehanteerde kenmerkenvan de
specialistische functie acute verloskunde. Op n locatie is
nietaltijd een gynaecoloog, klinisch verloskundige of a(n)ios
gynaecologieaanwezig om de bevalling te begeleiden. Op twee
ziekenhuislocaties ishet anesthesiologisch team niet binnen 30
minuten beschikbaar omdateen anesthesiemedewerker niet beschikbaar
is. Deze drieziekenhuislocaties zijn daarom niet meegenomen in
deberei kbaarheidsanalyse.
Samenwerking met HAPsIn dit rapport is ook een beeld geschetst
van de beschikbaarheid,spreiding en verschillende vormen van
samenwerking vanhuisartsenposten en SEHs. Van de 95 SEHs in
Nederland hebben 71een HAP op het ziekenhuisterrein gevestigd. Vier
kenmerken vansamenwerking zijn genventariseerd. Aan elk kenmerk
wordt door eenruime meerderheid van de 71 SEH-HAP combinaties
voldaan. Er zijn 31ziekenhuislocaties waarin de SEH en HAP
gentegreerd samenwerkenvolgens alle vier de kenmerken. Hiervan
hebben 29 een 24/7-uurs SEH.
Specialistische zorgfunctiesDe aanwezigheid van vijf andere
specialistische zorgfuncties, naastacute verloskunde, is nagevraagd
aan de hand van vijf specifiekepatintengroepen. Aan de 91
ziekenhuizen met een 24/7-uurs SLH isgevraagd of zij in staat zijn
deze patintengroepen volgens de geldenderichtlijnen op te vangen,
te beoordelen en eventueel te behandelen. Hetaantal
ziekenhuislocaties waar dat mogelijk is verschilt per
aandoening.
Pagina 11 van 88
-
RIVM Briefrapport 2015-0077
De aantallen in bovenstaande tabel gelden tijdens kantooruren;
inavond-, nacht- en weekenduren (ANW-uren) is het aanbod lager.
Tochzijn tijdens ANW-uren specialisten en faciliteiten veelal
binnen 15 tot 30minuten na een telefonische oproep beschikbaar, met
enige variatietussen specifieke patintengroepen en typen
zorgverleners. Voorpatinten met een acute gedragsstoornis zijn in
een aantal locatieszorgverleners pas na 30 minuten beschikbaar.
Bereikbaarheidsanalyse basis-SEHDe bereikbaarheidsanalyse gaat
uit van de 91 SEHs met 24/7-uursopenstelling. Volgens het
bereikbaarheidsmodel kan 99,8% van deinwoners van Nederland binnen
45 minuten per ambulance naar eenSEH worden gebracht. Voor 24.300
inwoners gelden hogere reistijden,deze mensen wonen bijna allemaal
op de Nederlandse Waddeneilanden.Er zijn negen gevoelige
ziekenhuizen. Ten opzichte van de laatsteanalyse in 2013 zijn er
100 minder inwoners die niet binnen 45 minutennaar een SEH kunnen
worden gebracht, en is er n gevoelig ziekenhuismeer.
Bereikbaarheidsanalyse acute verloskundeOp basis van de 84
ziekenhuislocaties die acute verloskunde volgens degehanteerde
kenmerken aanbieden, kan 99,8% van de Nederlandseinwoners binnen 45
minuten per ambulance in het ziekenhuis wordengebracht. Ook hier
geldt dat de meeste van de 24.500 inwoners die eenlangere reistijd
hebben op de Nederlandse Waddeneilanden wonen.Ruim 500 mensen wonen
op het vaste land. Er zijn tien gevoeligeziekenhuizen voor acute
verloskunde. De resultaten uit 2011 en 2015zijn niet goed
vergelijkbaar, onder meer omdat in 2011 gebruik werdgemaakt van een
ander rijtijdenmodel.
Criteria voor functionaliteit nog in ontwikkelingIn dit
onderzoek is gekeken naar kenmerken van het aanbod van SEHs;binnen
hoeveel tijd artsen en verpleegkundigen zorg aan patintenkunnen
verlenen en binnen hoeveel tijd faciliteiten voor diagnostiek
enbehandeling ingezet kunnen worden. Wij hebben deze
functionaliteitbeschreven aan de hand van een serie kenmerken en
niet getoetst ofaan bepaalde criteria werd voldaan. Criteria
veronderstellen eennormenkader voor de functionaliteit. Een
normenkader was op hetmoment van het onderzoek echter nog in
ontwikkeling. Naarverwachting komen zorgaanbieders,
zorgverzekeraars enpatintenorganisaties, op initiatief van
Zorginstituut Nederland en hetCollege Perinatale Zorg voor acute
verloskunde, op niet al te langetermijn met een voorstel voor een
kwaliteitskader enkwaliteitsstandaarden voor de acute zorg. Dit kan
input leveren voor hetformuleren van criteria waaraan basis-SEHs en
SEHs met eenspecialistische zorgfunctie moeten voldoen. Dergelijke
criteria kunnen inde toekomst worden gebruikt in de inventarisatie
voor debereikbaarheidsanalyses door het RIVM.
Bereikbaarheidsanalyse van specialistische functiesDe
bereikbaarheidsanalyse van de basisfunctie van de SEH en van
acuteverloskunde geeft inzicht in de knelpunten en risicogebieden
voor dezefuncties. Een bereikbaarheidsanalyse van de overige
specialistischefuncties is nog niet mogelijk. Als de verschillende
partijen het eens zijn
Pagina 12 van 88
-
RIVM Briefrapport 2015-0077
over de vraag over welke kenmerken SEHs met een
specialistischezorgfunctie moeten beschikken, kan de bereikbaarheid
ook hiervanworden geanalyseerd en kunnen de knelpunten en
risicogebieden inkaart worden gebracht. Een blijvend aandachtspunt
zal de concentratievan specialistische spoedeisende zorg zijn, en
de gevolgen daarvan voorde bereikbaarheid.
Toekomstige in ven tarisa tiesDe vragenlijst kan verder worden
ontwikkeld en op punten wordenverbeterd om de beschikbaarheid van
zorgverleners en faciliteiten beteruit te vragen. Bij voorkeur
bouwt een volgende inventarisatie voort opde inventarisatie uit
2014. Daarbij zal gezocht moeten worden naar eenmanier van
uitvragen die voor de ziekenhuizen weinig administratievelasten
oplevert en waarbij de informatie die al verstrekt is, ten
vollewordt benut.
Pagina 13 van 88
-
RIVM Briefrapport 2015-0077
Pagina 14 van 88
-
RIVM Briefrapport 2015-0077
Inleiding
1.1 Achtergrond
Het RIVM analyseert in opdracht van het Ministerie
vanVolksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) periodiek de
toegankelijkheiden bereikbaarheid van de spoedeisende zorg in
Nederland. Dezeanalyses omvatten de spreiding en bereikbaarheid van
deambulancezorg, de huisartsenzorg en huisartsenposten (HAPs),
deSpoedeisende Hulp afdelingen (SEHs) en andere
ziekenhuisafdelingendie acute zorg kunnen leveren. De gegevens
worden gebruikt voor debereikbaarheidsanalyse van de SEHs, ook
bekend onder de naamGevoelige ziekenhuizen analyse (RIVM, 2003;
2006; 2008; 2011;2013). In die analyse wordt berekend hoeveel
inwoners meer dan 45minuten nodig hebben om met een ambulance met
spoed naar een SEHte kunnen worden gebracht. Ook wordt bekeken
welkeziekenhuislocaties met een SEH-afdeling gevoelig zijn. Met
gevoeligwordt bedoeld dat sluiting van de SEH van het betreffende
ziekenhuistot gevolg heeft dat meer mensen niet meer binnen de norm
naar eenSEH vervoerd kan worden in vergelijking met de situatie
wanneer dezeSEH open is. De norm van 45 minuten ten aanzien van
debereikbaarheid van SEHs is vastgelegd in de beleidsregels van de
Wettoelating zorginstellingen (Wtzi). In deze wet is ook vastgelegd
dat deminister van VWS periodiek de Tweede Kamer informeert over
deborging van de bereikbaarheid van de acute zorg. Een analyse van
deactuele bereikbaarheid is onderdeel hiervan. Aan de basis van
debereikbaarheidsanalyse ligt een inventarisatie van de
beschikbaarheidvan artsen en verpleegkundigen, de beschikbaarheid
van gespecialiseerdpersoneel en de beschikbaarheid van faciliteiten
voor diagnostiek enbehandeling. De beschikbaarheid van
zorgverleners en faciliteitenbepaalt de functionaliteit van een
SEH. Dit rapport geeft inzicht in dehuidige stand van zaken.
1.2 Doelstelling onderzoek
Het onderzoek heeft meerdere doelstellingen. Het doel van
hetonderzoek is drieledig:
- Een inventarisatie van de (basis-)functionaliteit van alle
SEHs,zodanig dat een bereikbaarheidsanalyse van de basis-SEHs
inNederland kan worden uitgevoerd.
- Inzicht krijgen in de specialistische/complexe acute
zorgfuncties, metals doel een beeld te krijgen van de
beschikbaarheid en de spreidingvan deze functies; er is specifieke
aandacht voor acute klinischeverloskunde, zodat daarvoor ook een
bereikbaarheidsanalyse kanworden uitgevoerd;
- Inzicht krijgen in de samenwerking tussen SEHs en HAPs, met
alsdoel een beeld te krijgen van de beschikbaarheid en spreiding en
inde verschillende vormen van samenwerking.
De inventarisatie brengt de beschikbaarheid van zorgverleners
enfaciliteiten van SEHs in kaart (functionaliteit). Ten behoeve van
debereikbaarheidsanalyses wordt bepaald welke SEHs over de
Pagina 15 van 88
-
RIVM riefrapport 2015-0077
basisfunctionaliteit beschikken, en welke over de
specialistische functieacute verloskunde. De inventarisatie kan
niet gezien worden als toetsingaan normen voor een basis-SEH of
specialistische SEH. Evenmin geefthet informatie over verschillen
in patintenstromen of kwaliteit van degeleverde zorg tussen
SEHs.
Pagina 16 van 88
-
RIVM Briefrapport 2015-0077
2 Methoden
Achtereenvolgens zijn de kenmerken van SEHs genventariseerd,
deresultaten geanalyseerd en bereikbaarheidsanalyses
uitgevoerd.Hieronder worden deze drie onderdelen nader
besproken.
2.1 Inventarisatie
2.1.1 Algemene opzetOm inzicht te krijgen in de
basisfunctionaliteit van de SEHs, despecialistische/complexe
zorgfuncties en de samenwerking van SEHs enHAPs, is een vragenlijst
afgenomen bij alle ziekenhuizen in Nederland.De vragenlijst is
speciaal voor dit onderzoek ontwikkeld. Aan de handvan de
antwoorden van de vragenlijst kon per SEH worden vastgesteldof deze
over deze bepaalde kenmerken beschikte. De kenmerken zijngebruikt
om te bepalen of de SEH aan de basisfunctionaliteit voldeed enof
deze aan de functionaliteit van acute verloskunde voldeed. Ook
werdaan de hand van de antwoorden van de vragenlijst de
samenwerkingtussen SEH en HAP in kaart gebracht. De basis-SEHs en
de locaties metacute verloskunde waren vervolgens input voor
deberei kbaarheidsanalyses.
Naast de specialistische acute zorgfunctie verloskunde, is het
aanbodvan de functies neurologie, vaatchirurgie,
cardiologie,kindergeneeskunde en psychiatrie onderzocht. Hiertoe
zijn vragen overspecifieke ziektebeelden gesteld: beroerte,
aneurysma aortaabdominalis, acuut myocardinfarct, vitaal bedreigd
kind en acutegedragsstoornis. Deze selectie is gebaseerd op de
profielen diebeschreven zijn door de Werkgroep Kwaliteitsmeting SEH
(2009). Dezeprofielen vereisen volgens de Werkgroep meer
competenties enmaterieel dan het basisniveau SEH.
Voor eerdere bereikbaarheidsanalyses heeft het RIVM
ookinventarisaties van de SEH-functionaliteit gedaan. Op basis van
dieervaringen, en met meenemen van de recente ontwikkelingen op
hetgebied van de kwaliteit en functionaliteit van de SEHs, is de
huidigevragenlijst opgezet. Hieronder beschrijven wij kort de
methode dievoorheen is gebruikt.
2.1.2 Eerdere inventarisatie van basis-SEHsIn opdracht van het
ministerie van VWS analyseert het RIVM periodiekde bereikbaarheid
van de acute zorg in Nederland. Specifiek wordt debereikbaarheid
van basis-SEHs geanalyseerd. De laatste analyse isuitgevoerd in
september 2013 (RIVM, 2013). In die actualisatie werdgebruik
gemaakt van een nieuw rijtijdenmodel voor de
spoedeisendeambulancezorg. Voor de analyses van 2008 en eerdere
jaren verzorgdehet ministerie van VWS de inventarisatie van de
SEHs. Dezeinventarisatie was beknopt, er werd gevraagd naar de
paraatheid vanacht poortspecialismen. De inventarisatie van 2011
was door het RIVMuitgevoerd, op dezelfde beknopte manier. Tijdens
dat onderzoek bleekde uitvraag naar de aanwezigheid van de acht
poorispecialismenonvoldoende specifiek te zijn en ontstond een
behoefte aan meer
Pagina 17 van 88
-
P.IVM Briefrapport 2015-0077
details. Om daaraan tegemoet te komen is met ingang van 2014
dewijze van inventarisatie aangepast. Dit heeft geresulteerd in een
nieuweschriftelijke vragenlijst. De totstandkoming wordt hieronder
toegelicht.De vragenlijst sluit aan bij recente onderzoeken en
adviezen op hetgebied van toegankelijkheid en kwaliteit van
SEHs.
2.1.3 Uitgangspunt vragenlijstVoor de acute zorg bestaan nog
geen algemene en eenduidigekwaliteitsnormen. Die zijn in
ontwikkeling (zie hierna). Daarom zijn wijvoor de
basisfunctionaliteit en de specialistische acute
zorgfunctiesnagegaan over welke kenmerken SEHs volgens recente
relevanteonderzoeken, adviezen, standpunten en medisch-inhoudelijke
richtlijnenrondom acute zorg zouden moeten beschikken, om hun
spoedeisendehulpfunctie naar behoren uit te oefenen. Deze analyse
van de literatuuris beschreven in bijlage 2. Voor het concretiseren
van debasisfunctionaliteit zijn wij vooral uitgegaan van de
rapportageSpoedeisende hulp: Vanuit een stevige basis van de
werkgroepKwaliteitsmeting SEH (voorzitter Prof. Dr. F.C.
Breedveld). In dit rapportuit 2009 zijn de basisfunctie van de SEH
en profielen voor de acute zorgvan specifieke patintencategorien
beschreven. Voor acute verloskundehebben wij ons voornamelijk
gebaseerd op het ToetsingskaderThematoezichtonderzoek Geboortezorg
van de Inspectie voor deGezondheidszorg. Voor de overige
specialistische acute zorgfuncties zijnwel verschillende kenmerken
bij de ziekenhuizen nagevraagd, maar dithad niet tot doel om vast
te stellen hoeveel ziekenhuizen over devolledige functionaliteit
beschikten. Dit bij gebrek aan eenduidigekwaliteitsnormen.
Overigens wordt in ziekenhuizen niet alleen op de afdeling SEH
acutezorg verleend. Dat gebeurt ook op de poliklinieken,
verpleegafdelingen,OKs, ICs en verloskamers. In de vragenlijst
wordt daarom gevraagdnaar acute zorgfuncties op de
ziekenhuislocatie. Dat kan dus ook op eenandere afdeling dan de SEH
zijn.
Aansluiting bij toekomstige standaardenZorginstituut Nederland
(ZIN) heeft in augustus 2014patintenorganisaties, zorgaanbieders en
zorgverzekeraars verzocht omgezamenlijk kwaliteitsstandaarden voor
zes (complexe) spoedindicatieste formuleren. Dit verzoek is
uitgebreid naar het formuleren van eengezamenlijk kwaliteitskader
voor de spoedzorgketen en de teonderscheiden schakels in deze
keten, waaronder de SEHs.
ZIN heeft zowel de zes indicaties, buikaneurysma, acuut
hartinfarct,beroerte, multitrauma, heupfractuur en geboortezorg,
als despoedzorgketen inclusief de schakels op haar Meerjarenagenda
2014geplaatst. Concreet betekent dit dat ZIN de relevante
veldpartijenoproept om gezamenlijke afspraken te maken over het
kwaliteitskader,de kwaliteitsstandaarden en de kwaliteitsnormen van
de (spoed-)zorgvoor betrokken indicaties. De verwachting is dat op
niet al te langetermijn kwaliteitsnormen bekend zijn voor de
spoedeisende hulp inrelatie tot de 6 complexe indicaties. Het RIVM
zal in de toekomst haarvragenlijst aanpassen aan deze
standaarden.
Pagina 18 van 88
-
RIVM Briefrapport 2015-0077
2.1.4 Testen en uitzetten van vragenlijst
Consultatierondes VWS en IGZDe conceptvragenlijst is meerdere
keren ter consultatie aan VWS en deInspectie voor de
Gezondheidszorg (IGZ) voorgelegd. Dezeconsultatierondes vonden
face-to-face, telefonisch of per e-mail plaats.Na elke ronde werd
de vragenlijst aangepast en opnieuw voorgelegdtotdat consensus was
bereikt over de vragenlijst.
Testen van vragenlijstNadat de vragenlijst was afgestemd met VWS
en de IGZ is deze naareen SEH-verpleegkundige en een SEH-arts van
verschillendeziekenhuizen gestuurd met de vraag om de lijst
kritisch te bekijkenvanuit de praktijk. Vervolgens is de lijst
aangepast naar aanleiding vanopmerkingen van deze professionals en
naar vijf pilotziekenhuizengestuurd. Aan deze pilotziekenhuizen is
gevraagd om de vragenlijst in tevullen en aan te geven welke vragen
onduidelijk waren. Op basis van dereacties van de pilotziekenhuizen
is in samenspraak met VWS dedefinitieve vragenlijst gemaakt.
Uitzetten vragenlijst en responsIn de inventarisatie zijn
volledigheidshalve alle ziekenhuizenmeegenomen, hoewel van een
aantal ziekenhuizen al bekend was datdeze geen SEH had. De
ziekenhuizen waren medio 2014 bekend bij hetRIVM uit
adressenbestanden die gebruikt worden in de NationaleZorgatlas
Volksgezondheid. Het adressenbestand is afgestemd met eenbestand
van de IGZ.
Vervolgens is in september de definitieve versie van de
vragenlijstverstuurd met een begeleidende brief naar alle
ziekenhuislocaties(N=131). Hierbij zijn de buitenpolis niet
meegenomen. De vragenlijstenwaren gericht aan de Raden van Bestuur
van de ziekenhuizen. Inoktober, een maand na het verzenden van de
vragenlijst, was derespons 29k: van 38 ziekenhuislocaties was een
reactie ontvangen.Naar de overige 93 ziekenhuislocaties werd de
eerste herinnering perpost verzonden. Daarna zijn de overige
non-responders individueelbenaderd, via e-mail of telefoon, met een
tweede (of derde) verzoek totbeantwoording van de vragenlijst.
Uiteindelijk is 100% respons bereikt.De antwoorden zijn
gecontroleerd op plausibiliteit, maar er is geeninhoudelijke
controle van de antwoorden geweest.
2.2 Analyse van kenmerken van SEHs
Bij de analyse is voor elk kenmerk van een basis-SEH nagegaan
hoeveelziekenhuislocaties daaraan voldeden. Uiteindelijk werd
berekend hoeveelziekenhuizen aan alle kenmerken voldeden
(zogenaamde all-or-nonescore). Datzelfde is gedaan voor de acute
klinische verloskunde ensamenwerking tussen SEHs en HAPs. Voor de
specialistischezorgfuncties zijn geen ali-or-none scores berekend,
omdat er voor demeeste van deze functies nog te veel discussie is
over de vraag overwelke kenmerken deze precies moeten
beschikken.
Pagina 19 van 88
-
RIVM Briefrapport 2015-0077
2.3 Bereikbaarheidsanalyse
De bereikbaarheid van de SEHs wordt berekend volgens de
methodiekvan de gevoelige ziekenhuizen. Deze methodiek gaat uit van
eenbereikbaarheidsmodel waarbij een ambulance met spoed naar
eenplaats van incident rijdt, een patint in de ambulance overbrengt
envervolgens vervoert naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis met
eenafdeling Spoedeisende Hulp (SEH). Om de bereikbaarheid te
beoordelenwordt uitgegaan van een norm, die zegt dat volgens dit
model iedereenbinnen 45 minuten naar een SEH vervoerd moet kunnen
worden. Determ gevoelig is een aanduiding voor een ziekenhuis en
geeft aan datsluiting van de SEH van het betreffende ziekenhuis tot
gevolg heeft dateen aantal mensen niet meer binnen de norm naar een
SEH vervoerdkan worden.
De laatste doorrekening van de bereikbaarheid van SEHs in
Nederlandvolgens dit model was in 2013 (RIVM, 2013). De
doorrekening in 2013was een actualisatie van de analyse van 2011
waarbij gebruik werdgemaakt van een nieuw rijtijdenmodel voor de
spoedeisendeambulancezorg. In 2011 is een bereikbaarheidsanalyse
van zowel de24/7-uurs SEHs gedaan als de locaties met acute
verloskunde. In 2013is er een actualisatie geweest van alleen de
24/7-uurs SEHs.
Eerdere analysesDe bereikbaarheidsanalyse voor de SEHs kent een
historie die begint in2003. In dat jaar is een eerste analyse
uitgevoerd waarin uitgegaanwerd van 107 ziekenhuislocaties met een
24-uurs spoedeisende hulpafdeling en 184 standplaatsen in de
ambulancezorg. In 2011 heeft hetRIVM de analyse geactualiseerd.
Toen is uitgegaan van 196standplaatsen voor de ambulancezorg die
24/7-uurs paraatheid leveren.Tevens is een variant doorgerekend die
uitrukposten meenam. Voor hetactualiseren van de SEHs is een
inventarisatie uitgevoerd waarbijonderscheid is gemaakt naar SEHs
met 24/7-uurs openstelling en die alof niet acht poortspecialismen
aanbieden. In 2011 is een aparte analysegedaan voor acute
verloskunde. In 2013 is de analyse geactualiseerdmet gebruik van
een nieuw rijtijdenmodel. Het nieuwe rijtijdenmodelbenaderde de
werkelijke ambulancerijtijden beter dan het oude modelen ging uit
van hogere gemiddelde snelheden voor ambulances. Ditresulteerde in
lagere rijtijden voor de ambulances. Omdat het bereik vaneen
ambulance bij bepaalde rijtijden toename, nam het aantal
gevoeligeziekenhuizen af. Tabel 2 geeft een overzicht van de
belangrijksteanalyses in de tijd.
Pagina 20 van 88
-
RIVM Briefrapport 2015-0077
Tabel 2: Overzicht van eerdere bereikbaarheidsanalyses (bron:
RIVM,2003; 2006; 2008; 2011; 2013).Onderzoeksjaar 2003 2006 2008
20111 2013Aantal ziekenhuislocaties met 24/7- 107 104 104 99 94
uurs SEHAantal ziekenhuislocaties met 24/7- 84
uurs SEH met acute verloskundeAantal 24/7-uurs standplaatsen 184
192 194 196 206
ambulancezorgAantal gevoelige ziekenhuizen 52 46 25 26 8Aantal
gevoelige ziekenhuizen voor 25
acute verloskunde1. In 2011 is een variant doorgerekend die 27
uitrukposten in de ambulancezorgmeenam en een variant die uitging
van 67 SEHs die acht poortspecialismesaanboden.
Het bereikbaarheidsmodel is geschetst in figuur 1 en gaat uit
van viertijdsintervallen die samen de totale ritduur bepalen. De
totale ritduur isgedefinieerd als de som van de volgende
tijdsintervallen:
1. Meldtijd van de Meldkamer Ambulancezorg (MKA) en
uitruktijdvan de ambulance. Hiervoor wordt een vaste tijdspanne
vangezamenlijk 3 minuten gehanteerd;
2. Rijtijd per ambulance onder spoed vanuit de
dichtstbijzijndeambulancestandpiaats naar de plaats van het
incident;
3. Inlaadtijd van de patint, hiervoor wordt een vaste
tijdspannevan 5 minuten gehanteerd;
4. Vervoertijd per ambulance onder spoed van de plaats
vanincident naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis met een
afdelingSpoedeisende Hulp.
De rijtijd en vervoertijd zijn variabelen die afhangen van de
locaties vanambulancestandplaatsen, de ligging van SEHs en de
plaats van hetincident. In het bereikbaarheidsmodel wordt uitgegaan
van een integralerij- en vervoertijd. Uitgaande van 3 minuten meld-
en uitruktijd en 5minuten inlaadtijd betekent dit dat de totale
rij- en vervoertijd samenmaximaal 37 minuten mogen zijn. Als een
incident op zeer korte rijtijdvan een ambulancestandpiaats
plaatsvindt, is er meer tijd over voorvervoer naar een SEH dan
wanneer het incident ver verwijderd van eenstandplaats plaatsvindt.
Een bereikbaarheidsprobleem als gevolg vanhet wegvallen van een SEH
kan soms worden opgelost door een extraambulancestandplaats te
creren. Daardoor kan de aanrijtijd wordenverkort zodat er meer tijd
beschikbaar is voor de vervoertijd.
In het bereikbaarheidsmodel wordt eerst voor elk
vierpositiepostcodegebied berekend wat de rijtijd is vanuit de
dichtstbijzijndeambulancestandpiaats, uitgaande van een ambulance
rijdend metspoed. Vervolgens wordt per postcodegebied berekend wat
devervoertijd is naar alle SEHs; ook hier rijdt de ambulance met
spoed.Bij de rij- en vervoertijden worden drie minuten meld- en
uitruktijd en 5minuten inlaadtijd opgeteld. Dit geeft per
postcodegebied de totaleritduur vanaf de dichtstbijzijnde
standplaats via de plaats van ongevalnaar alle ziekenhuizen met een
SEH. Een vierpositie-postcodegebied vanwaaruit slechts n SEH binnen
45 minuten bereikt kan worden, is eengevoelig gebied. Hiervan wordt
bepaald welke SEH het betreft. Deze
Pagina 21 van 88
-
RIVM Briefrapport 2015-0077
SEH wordt dan aangemerkt als gevoelig. Alle inwoners van
depostcodegebieden waarvoor dezelfde SEH gevoelig is, worden bij
elkaaropgeteld. Dat geeft het totaal aantal inwoners waarvoor de
SEH gevoeligis. Een gevoelige ziekenhuislocatie is gedefinieerd als
eenziekenhuislocatie waarvan (delen van) het verzorgingsgebied
uitsluitenddoor deze locatie wordt bediend.
Geen prestatienormZoals gezegd wordt het model uitsluitend
gebruikt als spreidingstoets.Het model is niet bedoeld voor
toetsing van de werkelijke ritduur,respons- of behandeltijd. De
norm van 45 minuten is geenprestatienorm om de kwaliteit of
tijdigheid van de ambulancezorg temeten. Het bereikbaarheidsmodel
hanteert een vaste waarde voor deinlaadtijd en gaat uit van het
rijden met Al-urgentie door de ambulance.Bij Al-urgentie is er
acute bedreiging van de vitale functies van depatint of dit kan pas
na beoordeling door de ambulancebemanning terplaatse worden
uitgesloten. Er kunnen redenen zijn om in het belangvan de patint
niet met volle snelheid naar een SEH te rijden en erkunnen ook
redenen zijn om niet naar de dichtstbijzijnde SEH te rijden.Ook
zegt het model niets over de werkelijke meld- en uitruktijd en
dewerkelijke behandeltijd ter plaatse of hoe snel een patint in
deambulance geplaatst moet worden. Het bereikbaarheidsmodel is
ookgeen toets op de responstijd van 15 minuten in geval van
Al-urgentie.Het model analyseert de afstanden tussen
ambulancestandplaatsen,woonadressen en ziekenhuizen met een
24/7-uurs SEH of een afdelingacute verloskunde.
Pagina 22 van 88
-
RIVM Briefrapport 2015-0077
Meldkamer J AmbulanceAmbulancezorg (MKA) standplaats
-
inlaadtiid
aanvang aankomst
melding SEH
3 minuten S minuten
- meld- en inlaadtijd
u itru ktijd
t t1 tuitruktijd rijtijd inlaadtijd vervoertijd
meldtijd
* 0
Totale ritduur maximaal 45 minuten
Figuur 1: Schema van het bereikbaarhe!dsmoclel voor SEHS.
Pagina 23 van 88
-
RIVM Briefrapport 2015-0077
Pagina 24 van 88
-
RIV1 Briefrapport 2015-0077
3 Resultaten
Dit hoofdstuk presenteert de resultaten van de inventarisatie
van defunctionaliteit van de SEHs. In paragraaf 3.1 gaan we in op
debasisfunctie. Daarna volgt in paragraaf 3.2 de specialistische
functieacute verloskunde. De resultaten van deze twee
inventarisaties wordengebruikt in de bereikbaarheidsanalyses in
paragraaf 3.5. Deinventarisatie van de samenwerking tussen SEHs en
HAPs wordtbesproken in paragraaf 3.3 en de inventarisatie van de
overigespecialistische zorgfuncties in paragraaf 3.4. Deze laatste
worden nietop locatieniveau gepresenteerd, wel worden de aantallen
SEHs gegevendie de specialistische zorgfuncties aanbieden. Bijlage
1 geeft eenoverzicht van de ziekenhuizen naar de verschillende
functionaliteit oplocatienivea u.
In dit hoofdstuk komen de begrippen aanwezigheid en
beschikbaarheidveelvuldig aan de orde. Hiervoor worden de volgende
definitiesgehanteerd:
Aanwezigheid: onder aanwezigheid van een zorgverlener wordt
verstaandat de betreffende zorgverlener binnen maximaal 5 minuten
nabinnenbrengen van de patint op de SEH aan het bed van de
patintaanwezig kan zijn om de benodigde medische handelingen te
verrichten.Met de aanwezigheid van een functie, zoals beeldvormende
diagnostiek,wordt verstaan dat deze functie binnen maximaal 5
minuten nabinnenbrengen van de patint op de SEH opgestart kan
worden.
Beschikbaarheid: onder de beschikbaarheid van een zorgverlener
wordtbedoeld dat deze binnen een redelijke tijd na telefonische
oproepaanwezig is aan het bed van de patint om de benodigde
medischehandelingen te verrichten. Met de beschikbaarheid van een
functie,zoals diagnostiek in een laboratorium, wordt verstaan dat
deze functiebinnen een (voor het functioneren van de SEH) redelijke
tijd naaanvraag door de dienstdoende arts opgestart kan worden.
3.1 Basisfunctie SEH
Openingstijden SEHPeilmaand van de inventarisatie is september
2014. Op dat momentwaren er in Nederland 95 SEHs en drie
ziekenhuislocaties zonder SEHdie wel acute verloskunde aanbieden,
zie tabel 3 en figuur 2. Van de 95SEHs is er n die alleen overdag
geopend is (8-17 uur) en drie SEHszijn overdag en s avonds open
(tot 22 of 23 uur). De overige 91 SEHshebben 24/7-uurs
openstelling.
Kenmerken van de basisfunctie SEHAlle SEHs hanteren een
triageprotocol en er is op alle SEHs eentriagearts of
triageverpleegkundige aanwezig (tabel 3). Alle SEHshebben tijdens
hun openingstijden een SEH-verpleegkundige. Op nSEH met
openstelling overdag en s avonds is er niet altijd een
SEHverpleegkundige aanwezig met een extra training voor de opvang
vantraumapatinten. Op vier SEHs zijn niet altijd
SEH-verpleegkundigen
Pagina 25 van 88
-
R.IVM Briefrapport 2015-0077
aanwezig voor de opvang van ernstig zieke kinderen. Die
laatstgenoemde vier ziekenhuizen gaven aan dat de opvang en
behandeling(indien nodig) plaatsvindt op de afdeling
kindergeneeskunde en dat deverpleegkundigen op die afdeling deze
extra training wel hebbengevolgd en 24/7 aanwezig zijn. In n van
deze ziekenhuizen is er eentransitie waarbij in de loop van 2015 de
opvang van ernstig ziekekinderen op de SEH gaat plaatsvinden. Op
alle SEHs is tijdens deopeningstijden ofwel een KNMG-geregistreerde
SEH-arts aanwezig ofeen arts met aanvullende competenties om
patinten op het gebied vanacute zorg te beoordelen en behandelen in
geval van levensbedreigendesituaties. Van de in totaal 91 SEHs met
24/7-uurs openstelling,beschikken 87 over de kenmerken van een
basis-SEH. Als de locatieswaar de opvang en behandeling van
kinderen op de afdelingkindergeneeskunde meegeteld worden, komen we
op 91ziekenhuislocaties die over alle kenmerken van basis
spoedeisende hulpbeschikken.
Laboratoriumfaciliteiten en radiologieLaboratorium- en
radiologiefaciliteiten zijn tijdens kantooruren in 90 vande 91 SEHs
met 24/7-uurs openstelling aanwezig (zie tabel 4). Van nSEH is geen
opgave ontvangen. Op 88 van deze SEHs is de radioloogom te
beoordelen aanwezig tijdens kantooruren. Op twee SEHs is
deradioloog niet op de SEH aanwezig, maar wel binnen 15
minutenbeschikbaar. Tijdens ANW-uren neemt de aanwezigheid
vanlaboratoriumfaciliteiten iets af, van 90 naar 87. In drie
gevallen is hetlaboratorium binnen 15 minuten beschikbaar. De
aanwezigheid vanradiologiefaciliteiten en een radioloog om te
beoordelen neemt af in deANW-uren. Op 78 SEHs zijn
radiologiefaciliteiten aanwezig, in 10gevallen zijn deze
faciliteiten binnen 15 minuten beschikbaar en in 2gevallen is dit
binnen 30 minuten. In 18 SEHs is in ANW-uren deradioloog aanwezig
om te beoordelen. In 72 gevallen is de radioloogbinnen 15 of 30
minuten beschikbaar om te beoordelen. Een aantalziekenhuizen heeft
aangegeven dat in de ANW-uren de radioloog niet ophet ziekenhuis
beschikbaar is maar thuis is en telefonisch bereikbaar. Zonodig kan
de radioloog de beelden via een internetverbinding op
eencomputerscherm thuis beoordelen De beoordeling kan zo binnen 15
tot30 minuten plaatsvinden. In tabel 4 zijn deze gevallen
meegenomen alszijnde beschikbaar binnen 15 of 30 minuten.
Aanwezigheid en beschikbaarheid SEH-artsOp 17 van de 95 SEHs is
een KNFVIG-geregistreerde SEH-arts tijdens devolledige
openingstijden aanwezig, en op 52 SEHs is een SEH-artsgedurende een
deel van de openingstijden aanwezig (zie tabel 5). Bij 26SEHs is
geen SEH-arts in dienst. Van de 91 SEHs met 24/7-uursopenstelling
hebben 16 SEHs tijdens alle uren van de dag en week debeschikking
over een SEH-arts, 52 SEHs gedurende een deel van dedag en week, en
23 hebben geen SEH-arts in dienst.
Pagina 26 van 88
-
RIVM Briefrapport 2015-0077
Tabel 3: Aantal ziekenhuislocaties met SEH naar openingstijden
en naarbasisfunctie.Totaal aantal genguteerde ziekenhuislocaties
131Waarvan met een SEH 95Waarvan zonder SEH 36Waarvan zonder SEH
maar wel met acute verloskunde 3
Aantal SEHs naar openingstijdenTotaal aantal SEHs 95SEHs met
24/7-uurs openstelling 91SEHs met openstelling overdag en s avonds
(tot 23 uur) 3SEHs met openstelling overdag (tot 18 uur) 1
Basisfunctie SEHs(N=95)
Kenmerk 1: 24/7 openstelling 91Kenmerk 2: triageprotocol en
triagearts of triageverpleegkundige 95
aanwezigKenmerk 3: SEH-verpleegkundige met aanvullende
competenties 90
aanwezigKenmerk 4: SEH-arts of arts-SEH aanwezig 95Basis-SEH:
kenmerken 1 t/m 4 87a: Van de SEHs met 24/7-uurs openstelling
hadden de SEHs van 4ziekenhuislocaties geen SEH-verpleegkundigen
met extra training in de opvangvan ernstig zieke kinderen. De
opvang van deze kinderen werd gedaan door deafdeling
kindergeneeskunde. De verpleegkundigen op de
afdelingkindergeneeskunde hebben wel aanvullende opleidingen en
zijn 24/7 aanwezig.Er zijn daarom 90 SEHs die kenmerk 3 hebben en
94 ziekenhuislocaties die datkenmerk hebben.En SEH zonder 24/7-uurs
openstelling heeft geen SEH-verpleegkundigen metextra opleiding
voor traumatologie.
Tabel 4: Aantal ziekenhuislocaties met 24/7-uurs SEH (N=90) a
naarbeschikbaarheid van laboratorium - en
radiologiefaciliteiten.
Aanwezig Beschikbaar
-
RIVM Briefrapport 2015-0077
Tabel 5: Aantal ziekenhuislocaties met een KNMG-geregistreerde
SEHarts in dienst en de mate van beschikbaarheid.
Alle SEHs 24/7-uurs(N=95) SEHs
(N= 91)Gedurende openingstijden aanwezig 17 16Deel van de
openingstijden aanwezig 52 52- doordeweeks 24 uur, in het 1 1
weekend alleen overdag en savondsoverdag en s avondsa 25 25
- alleen overdag 15 15- geen opgave of wisselende diensten 11
11Niet aanwezig 26 23a. in een aantal ziekenhuizen is een SEH-arts
op sommige dagen alleen overdagaanwezig, op andere dagen zowel
overdag als s avonds.
Paqina 28 van 88
-
RIVM Briefrapport 2015-0077
Dag-SEH (1)
Daglavond-SEH (3)
SEH 24/7 geopend (91)
Figuur 2: SEH-Iocaties naar openingstijden; de dag-SEH is
opwerkdagen van 8-17 uur geopend; de dag/avond SEHs zijn
opwerkdagen van 8 tot 22 of 23 uur geopend, in het weekend en
opfeestdagen gelden andere openingstijden; de 24/7-uurs SEHs zijn
alledagen van 0-24 uur geopend.
Pagina 29 van 88
-
RIVM Briefrapport 2015-0077
3.2 Acute verloskundige zorg
Ziekenhuisloca ties met 24/7 acute verloskundeIn paragraaf 3.1
bleek dat er 91 ziekenhuislocaties met een SEH met24/7-uurs
openstelling zijn. Op zeven van die locaties wordt geen
acuteverloskunde aangeboden. In deze gevallen is er een
tweedeziekenhuislocatie in de buurt waar acute verloskunde wel
wordtaangeboden. Soms is de locatie op hetzelfde terrein maar wel
met eenandere ingang en adres. Ook kan er een samenwerkingsafspraak
zijnmet een nabij gelegen ziekenhuis waar acute verloskunde
wordtaangeboden. Op drie ziekenhuislocaties waar geen 24/7-uurs SEH
is,wordt wel acute verloskunde aangeboden. In totaal zijn er 87
locatiesdie hebben aangegeven 24/7 de mogelijkheid te hebben voor
hetbehandelen van vrouwen in een acute verloskundige situatie.
Daarnaastis er nog n ziekenhuislocatie waar acute verloskunde van 8
tot 23 uurwordt aangeboden. Voor de bereikbaarheidsanalyse (zie
paragraaf 3.5)nemen we deze locatie niet mee. In figuur 3 zijn de
locaties die 24/7acute verloskunde bieden in kaart gebracht.
De lijst met locaties hebben wij vergeleken met de locaties die
deStichting Perinatale Registratie Nederland (PRN) hanteert. De
lijsten zijngelijk, met dit verschil dat in onze inventarisatie een
aantal verhuizingenis meegenomen.
Kenmerken van de specialistische functie acute verloskundeUit de
analyse op de kenmerken voor de specialistische functie
acuteverloskunde (zie tabel 6) blijkt dat in n ziekenhuis niet
altijd eenklinisch verloskundige, een a(n)ios gynaecologie of een
gynaecoloogaanwezig is, het tweede kenmerk acute verloskundige zorg
in bijlage 2.Er zijn twee ziekenhuizen die niet voldoen aan het
derde kenmerkomdat in deze ziekenhuizen het anesthesiologisch team
niet binnen 30minuten beschikbaar is (door ontbreken van
eenanesthesiemedewerker). Alle 87 locaties hebben binnen 30 minuten
een0K ruimte beschikbaar, of deze is aanwezig en binnen 5
minutenoperationeel. Alle ziekenhuizen hebben afspraken met de
RegionaleAmbulancevoorziening (RAV) en de huisartsen. Van de 87
locaties diehebben aangegeven 24/7-uur acute verloskunde aan te
bieden, zijn er84 locaties die aan de vier kenmerken voor de
specialistische functieacute verloskunde voldoen.
Locaties met IC en NICUVan de ziekenhuislocaties die over alle
kenmerken van de specialistischefunctie acute verloskunde
beschikken, beschikken 78 over een IntensiveCare (IC) unit (zie
tabel 7). In Nederland beschikken 11 ziekenhuizenover een
vergunning om perinatologische zorg te verlenen, waarvan 10een
Neonatale Intensive Care Unit (NICU) hebben (VWS, 2014;Stichting
PRN, 2014). In de inventarisatie hebben naast de tien NICUcentra
vier ziekenhuizen opgegeven over een NICU te beschikken.Wellicht
gaat het hier om high care faciliteiten en is de vragenlijstonjuist
genterpreteerd.
Pagina 30 van 88
-
RIVM Briefrapport 2015-0077
Tabel 6: Aantal ziekenhuislocaties naar de kenmerken van
despecialistische functie acute verloskunde.Aantal SEHs met 24/7
openstelling 91
Waarvan geen acute verloskunde aanbieden 7Aantal
ziekenhuislocaties zonder SEH maar wel met 24/7 acute 3
verlosku ndeAantal locaties met 24/7 acute verloskunde 87
Kenmerk 1: 24/7-uur acute verloskunde 87Kenmerk 2: klinisch
verloskundige of a(n)ios gynaecologie of 86
gynaecoloog aanwezigKenmerk 3: gynaecoloog, kinderarts,
anesthesioloog, 85
anesthesiemedewerker en 0K-ruimte (allemaal) binnen 30minuten
beschikbaar a
Kenmerk 4: afspraken met RAV en huisartsen 87
Aantal locaties 24/7 acute verloskunde volgens kenmerken 841 t/m
4
a: Sinds de inventarisatie is de situatie op n ziekenhuislocatie
veranderd, dezebeschikt in april 2015 wel over kenmerk 3; voor deze
locatie is de recentstesituatie aangehouden.
Tabel 7: Aantal ziekenhuislocaties met 24/7 acute verloskunde,
naaraan weziqheid van een IC en NICU.
Alle locaties Locaties(N=87) met
kenmerken1 t/m 4(N=84)
Aanwezigheid IC 81 79level 1 (algemeen) 32 31level 2
(intermediair) 28 28level 3 (hoog) 20 19
Geen opgave van level 1 1Geen opgave van aanwezigheid IC 5 4Geen
IC aanwezig 1 1Aanwezigheid NICU a 10 10a: In de vragenlijst hebben
veertien ziekenhuislocaties aangegeven over eenNICU te beschikken,
in vier gevallen gaat het waarschijnlijk om high carefaciliteiten
en is de vragenlijst onjuist genterpreteerd.
Pagina 31 van 88
-
RIV1 Briefrapport 2015-0077
SEH 24/7 met acute verloskunde (84)
SEH 24/7 znder acute verloskunde (7)
geen SEH wel acute verloskunde (3)
Figuur 3: Ziekenhuislocaties met 24/7-uurs acute verloskunde in
relatietot de 24/7-uurs SEHs.
Pagina 32 van 88
-
RTVM Briefrapport 2015-0077
3.3 Samenwerking tussen SEHs en HAPs
In de analyse van de samenwerkingsvorm van SEHs en HAPs
isgekeken naar locaties van de HAP en SEH, de openingstijden en de
wijzewaarop samengewerkt wordt bij triage, diagnostiek en
behandeling.Tabel 8 en 9 en figuur 4 geven de resultaten van de
inventarisatie.
HAP op ziekenhuisterreinVan de 95 SEHs in Nederland hebben 71
een HAP op hetziekenhuisterrein gevestigd. Die vestiging kan op een
ander deel van hetziekenhuisterrein zijn (4 SEHs, niet in de
tabel), in het gebouw van hetziekenhuis maar zonder gezamenlijke
ingang (14 SEHs), in het gebouwmet een gezamenlijke ingang (51
SEHs) of er is een andersoortigelocatie (2 SEHs). Niet alle HAPs
hebben volledige ANW-openingstijden.Van de 71 HAPs uit onze
inventarisatie zijn er zeven s nachts gesloten.Vaak gaat het om
steden met meerdere HAP-locaties, die s nachtssamenwerken op minder
locaties.
Afspraken over logistieke stroom van zelfverwijzersOp de vraag
naar de afspraken tussen HAP en SEH over de logistiekestroom van
zelfverwijzers tijdens de gezamenlijke openingstijden vanHAP en SEH
is door 18 SEHs aangegeven dat de zelfverwijzers zelfkunnen kiezen
of zij naar de HAP of de SEH gaan. Bij negen SEHs gaande
zelfverwijzers naar de SEH en bij 44 SEHs is er een
gezamenlijkloket of gaan de zelfverwijzers naar de HAP. Los van de
logistiekestroom van zeifverwijzers zijn er tussen 57 SEHs en HAPs
afsprakenrondom diagnostiek en behandeling van patinten. Binnen
dezeafspraken hebben SEH en HAP de vrijheid om eigen
triageprotocollen tehanteren. In 13 gevallen wordt door de SEH en
HAP hetzelfdetriageprotocol gehanteerd, in 57 gevallen zijn er
verschillendeprotocollen (zie tabel 9).
Kenmerken van de samenwerking SEHs en HAPSEr zijn 31 van de 95
SEHs die samenwerken met een HAP volgens devier gehanteerde
kenmerken (zie bijlage 2). Hiervan hebben 29 SEHs24/7-uurs
openstelling. De locaties hiervan zijn getoond in figuur 4.
Andere HAP-locaties en samen werkingsvormenDe brancheorganisatie
voor de eerste lijn, InEen, inventariseert jaarlijksin een
Benchmark een aantal belangrijke gegevens vanhuisartsenposten in
Nederland (InEen, 2014). Wij hebben gegevens uitde Benchmark-2013
naast de resultaten van onze vragenlijst gelegd eneen overzicht
gemaakt van de locaties en openingstijden van alle typenHAPs.
Hierbij onderscheiden wij vier typen HAP-vestigingen (tabel 10).Een
HAP kan gevestigd zijn op een locatie zonder directe nabijheid
vaneen ziekenhuis (39 HAPs). In dat geval kan de HAP volledig vrij
gelegenzijn of een co-locatie hebben met een andere
zorgvoorziening, zoals eenapotheek of een gezondheidscentrum. Als
er een co-locatie is met eenziekenhuis onderscheiden wij de
mogelijkheid dat het ziekenhuis wel ofgeen SEH heeft. Als deze wel
een SEH heeft, kan de SEH wel of niet een24/7-uurs openstelling
hebben. De co-locatie met een ziekenhuis zonderSEH kan variren van
een co-locatie met een groot ziekenhuis zonderSEH tot een
co-locatie met een enkele polikliniek.
Pagina 33 van 88
-
RIVM Briefrapport 2015-0077
De Benchmark 2013 van InEen noemt dat er in 2013 in totaal 121
HAPszijn waarvan 82 co-locaties zijn tussen HAP en ziekenhuis of
polikliniekvan een ziekenhuis en 39 HAPs niet in of bij het
ziekenhuis zijngehuisvest. De verschillen met de aantallen in tabel
10 wordenverklaard door drie factoren. Ten eerste zijn twee HAPs
meegeteld dieniet zijn aangesloten bij de brancheorganisatie InEen
en daarom niet inde Benchmark voorkwamen. Ten tweede zijn cijfers
uit de Benchmarkgeactualiseerd naar 2014. Sinds 2013 zijn er drie
co-locaties tussen HAPen SEH gerealiseerd. Ten derde is het begrip
co-locatie door deverschillende invullers van de vragenlijsten
anders genterpreteerd. Zozijn in het RIVM-onderzoek enkele
HAP-locaties door de SEH als niet ophet ziekenhuisterrein
beoordeeld terwijl deze locaties in de InEenbenchmark door de HAP
als op het ziekenhuisterrein zijn beoordeeld.
Tabel 8: Aantal SEHs en HAPS naar de vorm van
samenwerking.Aantal SEHs 95Aantal SEHs met 24/7-uurs openstelling
91Aantal SEHs met een HAP op het ziekenhuisterrein 71
Incombinatie
met een24/7-uurs
SEHAantal SEHs met een HAP op het ziekenhuisterrein 71 69Kenmerk
1: HAP met volledige ANW-openingstijden 64 62
op ziekenhuisterreinKenmerk 2: HAP in gebouw gevestigd, nabij
SEH 51 49
met gezamenlijke ingangKenmerk 3: Zelfverwijzers gaan naar de
HAP of er is 44 42
een gezamenlijk loketKenmerk 4: Er zijn tussen de SEH en HAP
afspraken 57 55
rondom diagnostiek en behandelingAantal SEH-locaties die voldoen
aan kenmerken 1 31 29
t/m 4
Tabel 9: Samenwerking van SEHs en HAPs (N=70) op het gebied
vantriage, diagnostiek en behandeling.a
Afspraken rondom diagnostiek enbehandeling
Ja Nee TotaalZelfde triageprotocol Ja 11 2 13
Nee 46 11 57Totaal 57 13 70
a. Van n ziekenhuislocatie waren geen gegevens ontvangen over
desamenwerking tussen SEH en HAP.
Paqina 34 van 88
-
RIVM Briefrapport 2015-0077
Tabel 10: Aantal HAPS naar openingstijden in ANW-uren en
locatievorm(bron: combinatie van gegevens van InEen (2014) en
RIVMonderzoek1).
..
. .2D.c - -
cl) cl)-i - .tf) 11)OJLIJ cl) W 2RilI) R
.. 4- U 4- - 3- - CI)L Q) W 4-
..__.-;: D C 0 cO> 1.. N (.):: 0) 0) - .2 .
,-. j aro,t. to cot.) t.) t). 0 0 O ccl)i -r cl) .0) o o auE uE
o
HAP met volledige ANW- 62 2 12 25 101openingstijden
HAP met gedeeltelijke ANW- 7 0 2 14 23openingstijden
Totaal 69 2 14 39 124: Mutaties in de periode 2013-2014 ten
opzichte van de publicatie van InEenzijn in deze tabel verwerkt
waardoor aantallen kunnen afwijken van de bronnen.
Pagina 35 van 88
-
RIVM Briefrapport 2015-0077
a. Er is onderscheid gemaakt in volledige samenwerking en geen
volledigesamenwerking. SEHs die volledige samenwerken voldoen aan
alle kenmerken 1t/m 4 die genoemd zijn in tabel 8.
24/7 SEH met HAP,volledige samenwerking (29)
dag/avond SEH met HAP,volledige samenwerking (2)
24/7 SEH met HAP op terrein,geen volledige samenwerking (40)
24/7 SEH zonder HAPop het terrein (22)
dag/avond SEHzonder HAP op het terrein (2)
Figuur 4: Locaties SEHs en huisartsenposten, co-locatie en vorm
vansamenwerking
Pagina 36 van 88
-
RIVM Briefrapport 2015-0077
3.4 Overige specialistische acute zorgfuncties
In deze paragraaf worden de resultaten van de inventarisatie van
deoverige specialistische acute zorgfuncties besproken.
Achtereenvolgenszijn dit neurologie, vaatchirurgie, cardiologie,
kindergeneeskunde enpsychiatrie. De inventarisatie vond plaats aan
de hand van concreteacute ziektebeelden.
In deze paragraaf zijn alle ziekenhuislocaties geselecteerd die
een 24/7-uurs openstelling van de SEH hebben (N=91). Gegeven de
24/7-uursopenstelling van de SEH wordt nagegaan of een ziekenhuis
despecialistische functie aanbiedt. Dit is een andere methode dan
isgehanteerd voor acute verloskunde. Bij acute verloskunde zijn
ookziekenhuislocaties meegenomen die geen SEH hadden maar wel
acuteverloskunde aanbieden.
Behandelen volgens de richtlijnen en aanwezigheid
specialistischefunctiesIn de inventarisatie is eerst gevraagd of
een patint volgens derichtlijnen behandeld kan worden. Vervolgens
is gevraagd naar deaanwezigheid of beschikbaarheid van specifieke
zorgverleners. Bij depresentatie van de cijfers over aanwezigheid
en beschikbaarheid,hebben wij ingezoomd op de ziekenhuizen die
aangegeven hebben depatintencategorie volgens de richtlijnen te
kunnen behandelen.Eventueel beschikbare zorgverleners in een
ziekenhuis dat despecialistische functie niet aanbiedt, zijn dus
niet meegeteld.
3.4.1 NeurologieVan de 91 ziekenhuizen met een 24/7-uurs SEH
hebben 82 aangegevenpatinten met een beroerte volgens de
richtlijnen te kunnen behandelen(tabel 11). In alle gevallen is die
behandeling 24/7 mogelijk. In 73 vandeze ziekenhuizen zijn er
afspraken over de beschikbaarheid vanneurochirurgie in het eigen
ziekenhuis of in een nabijgelegen ziekenhuis.In twee ziekenhuizen
zijn deze afspraken er niet en zeven ziekenhuizenhebben hierover
geen opgave gedaan. Een stroke-service of regionaleCVA zorgketen
met ketencordinator is beschikbaar in 80 van de 82ziekenhuizen die
hebben aangegeven patinten met een beroertevolgens de richtlijnen
te kunnen behandelen, twee ziekenhuizen hebbenhierover geen
informatie verstrekt.
Aanwezigheid zorgverleners en faciliteitenVan de 82
ziekenhuislocaties waar patinten met een beroerte volgenseigen
opgave kunnen worden behandeld, is er in 81 locaties
tijdenskantooruren een neuroloog aanwezig. En ziekenhuislocatie
heeft geenopgave gedaan over de aanwezigheid. Op die 81 locaties is
eenneuroloog dus binnen 5 minuten ter plaatse om de patint
teonderzoeken of behandelen. Op n ziekenhuislocatie is
geenverpleegkundig team bekend met de trombolyse procedure
aanwezig,wel is er een gespecialiseerd CVA verpleegkundige
aanwezig. Op 80ziekenhuislocaties is een CT of MRI aanwezig, door
tweeziekenhuislocaties is hiervan geen opgave gedaan. Tijdens
ANW-uren isde aanwezigheid van de neuroloog en de radioloog om te
beoordelenminder. Wel zijn deze specialisten in de meeste gevallen
binnen 15minuten beschikbaar.
Pagina 37 van 88
-
RIVM Briefrapport 2015-0077
Tabel 11: Aantal ziekenhuizen met een 24/7-uurs SEH (N=91)
metkenmerken van de sDecialistische functie neuroloqie.
Ja Nee Geen
opgave
Patinten met een beoerte kunnen volgens de richtlijnen 82 9
worden behandeld
waarvan
Er zijn afspraken over de beschikbaarheid van neurochirurgie 73
2 7
in eigen of nabijgelegen ziekenhuis
Er is een stroke-service of regionale CVA zorgketen met 80 2
ketencordinator beschikbaar
Aanwezigheid of beschikbaarheid van zorgverleners betrokken bij
de zorg voor beroerte en
faciliteiten, op basis van de 82 ziekenhuislocaties met een
24/7-uurs SEH die volgens eigen
opgave patinten met een beroerte volgens de richtlijnen kunnen
behandelen.
Kantooruren
.
o. 0.ctj 0(0
00 ..q: (0
Neuroloog 81 1
Verpleegkundig team bekend met 80 1 1
trombolyse procedure
Gespecialiseerd CVA verpleegkundige 78 2 2
CTof MR! 80 2
Radioloog om te beoordelen 81 1
Neuroloog 81 1
ANW-uren
c:0
.
E.0- .0 -0j ur ..
0 vi IJ0 JI.fl cJLt .- (0t 03 (0
Neuroloog 17 40 19 0 6
Verpleegkundig team bekend met 79 0 0 1 2
trombolyse procedure
Gespecialiseerd CVA verpleegkundige 60 0 1 11 10
CT0fMRI 70 9 1 2
Radioloog om te beoordelen 23 34 21 4
Pagina 38 van 88
-
RJVM Briefrapport 2015-0077
3.4.2 VaatchirurgieVan de 91 ziekenhuizen met een 24/7-uurs SEH
hebben 64 aangegevenpatinten met een aneurysma van de aorta
abdominalis (AAA) volgensde richtlijnen te kunnen behandelen (tabel
12). Niet in alle gevallen isdeze behandeling 24/7 mogelijk. Vier
ziekenhuizen hebben aangegevendat deze behandeling alleen tijdens
kantooruren mogelijk is. Tweeziekenhuizen gaven aan patinten in
principe door te sturen naar eenander ziekenhuis, en alleen te
opereren als er een levensbedreigendesituatie is. Deze ziekenhuizen
zijn gecodeerd als ziekenhuis zonder despecialistische functie
vaatchirurgie.
EVAR-behandelingen kunnen worden uitgevoerd in 58 ziekenhuizen,
inzeven van deze 58 ziekenhuizen is dit alleen tijdens
kantoorurenmogelijk. Van deze zeven ziekenhuizen hebben twee
aangegeven datalleen electieve EVAR-behandelingen mogelijk zijn, n
ziekenhuis gafaan dat EVAR alleen in spoedsituaties mogelijk is. De
vragenlijst wasonvoldoende toegesneden om het verschil tussen
electieve en acuteEVAR-behandelingen goed te onderscheiden waardoor
het aantalziekenhuizen dat acute EVAR-behandelingen kan uitvoeren
niet metzekerheid kon worden vastgesteld.
Aanwezigheid zorgverleners en faciliteitenUit de gegevens blijkt
dat tussen ziekenhuizen de aanwezigheid van deleden van het
vaatchirurgisch team kan verschillen. De
vaatchirurg,anesthesioloog, radiolaborant en radioloog zijn in
vrijwel alleziekenhuizen met een vaatchirurgisch team tijdens
kantoorurenaanwezig. Ook is de CT dan direct beschikbaar. De
functies van cardioanesthesioloog en perfusionist zijn in 18
respectievelijk 16 van deziekenhuizen tijdens kantooruren aanwezig.
Deze zorgverleners zijnnodig als er extracorporele circulatie met
een perfusor plaatsvindt(NVvV, 2014). In ANW-uren neemt de
aanwezigheid af.
Pagina 39 van 88
-
RIVM Briefrapport 2015-0077
Tabel 12: Aantal ziekenhuizen met een 24/7-uurs SEH (N=91)
metkenmerken van de specialistische functie vaatchirurgie.
Ja Alleen Nee Geen
kantooruren opgave
Patinten met een AAA kunnen volgens de richtlijnen 64 4 26 1
worden behandeld
waarvan
EVAR mogelijk 51 7 5 1
Aanwezigheid of beschikbaarheid van zorgverleners betrokken bij
de zorg voor AAA en faciliteiten, op
basis van de 64 ziekenhuislocaties met een 24/7-uurs SEH die
volgens eigen opgave 24/7AAA-
patinten volgens de richtlijnen kunnen behandelen.
Kantooruren
L IIcn
.s
C IJL CJLF ei0-i 01-i
Vaatchirurg 64
Anesthesioloog 63 1
Cardio-anesthesioloog 18 1 1 40 4
Perfusionist 16 1 1 42 4
Radiolaborant 61 1 2
CT 64
Radioloog om te beoordelen 64
ANW-uren
LQ) QJ ei QJ. LI)-
. .
L L. L L .ioE co
-HVi VI ei eiro QjLr eil(i JC13 ei ei
q coc
Vaatchirurg 7 31 20 1 3 1 1
Anesthesioloog 25 25 12 1 1
Cardio-anesthesioloog 5 4 7 41 7
Perfusionist 4 4 9 42 5
Radiolaborant 58 3 1 2
CT 60 3 1
Radioloog om te beoordelen 18 25 19 2
Pagina 40 van 88
-
RIVM Briefrapport 2015-0077
3.4.3 CardiologieBij de beantwoording van de vraag of het
ziekenhuis patinten met eenacuut myocardinfarct (AMI) volgens de
richtlijnen kunnen behandelen isin een aantal gevallen aangegeven
dat opvang wel mogelijk is, maar dater geen interventie of
behandeling mogelijk is. Patinten kunnen wordengestabiliseerd maar
worden voor een interventie per ambulanceovergebracht naar een
(naburig) ziekenhuis waar de interventiemogelijk is. In de analyse
van de resultaten is geen onderscheidgemaakt tussen de situaties
dat alleen opvang mogelijk is of dat ookinterventie mogelijk is. De
vraagstelling was hier onvoldoende optoegesneden. Ziekenhuizen die
alleen kunnen opvangen vallen in onzeresultaten onder de noemer
behandeling volgens de richtlijnen ismogelijk.
Van de 91 ziekenhuizen met een 24/7-uurs SEH hebben 77
ziekenhuizenaangegeven dat zij 24/7 de mogelijkheid hebben om
patinten met eenAMI volgens de richtlijnen te behandelen (tabel
13). Het gaat hierbij omopvang, stabilisatie en acute zorg bij
patinten zonder indicatie voor eenspoed-PCI. In 76 van de 77
ziekenhuizen waar patinten met een AMIkunnen worden opgevangen, is
er een CCU aanwezig; n ziekenhuisheeft hierover geen informatie
verstrekt. In 33 ziekenhuizen is er eencardiologisch
interventiecentrum op de ziekenhuislocatie, in de directenabijheid
van de SEH aanwezig. Hier kunnen katheterisaties enpercutane
coronaire interventies (PCI) plaatsvinden. Van deze 33ziekenhuizen
beschikken 30 over een vergunning krachtens de wet opde bijzondere
medische verrichtingen (WBMV) (website NVVC, februari2015; IGZ,
2015; VWS, 2014). De drie extra ziekenhuizen die aangavendat er een
interventiecentrum bij de SEH gelegen is, beschikken alleover een
katheterisatiekamer en CCU. Of op deze locaties
invasieveinterventies plaatsvinden is niet zeker omdat zonder
WBMV-vergunninggeen PCI-behandeling mag plaatsvinden. Mogelijk
heeft de respondentwillen aangeven dat op een andere locatie van
het ziekenhuis of in eennabij gelegen ziekenhuis een PCI-centrum
aanwezig is.
Aanwezigheid zorgverleners en faciliteitenDe samenstelling van
het cardiologisch behandelteam verschilt tussende ziekenhuizen. In
32 ziekenhuizen is tijdens kantooruren eeninterventiecardioloog
aanwezig en in 4 ziekenhuizen tijdens ANW-uren.De meeste van de 77
ziekenhuizen hebben geen interventiecardioloog indienst. In hoeveel
ziekenhuizen een gewone cardioloog beschikbaar is,is niet
nagevraagd. In 35 ziekenhuizen kan tijdens kantooruren
eenintravasculaire ultrasound meting worden uitgevoerd en in
34ziekenhuizen kan de fractionele flow worden gemeten.
Pagina 41 van 88
-
RIVM Briefrapport 2015-0077
Tabel 13: Aantal ziekenhuizen met een 24/7-uurs SEH (N=91)
metkenmerken van de sDecialistische functie cardioloqie.
Ja Nee Geen
opgave
Patinten met een AMI kunnen volgens de richtlijnen worden 77
14
behandeld
r/.aaarvan CCU aanwezig, naar level
Level 1 (basis) 40
Level 2 (ook complexe problematiek) 29
Informatie over level niet verstrekt 7
Niet aangegeven of er een CCU aanwezig is 1
Waarvan een cardiologisch interventiecentrum op de 33 43
ziekenhuislocatie, in directe nabijheid van de SEII is
Aanwezigheid of beschikbaarheid van zorgverleners betrokken bij
de zorg voor AMI en
faciliteiten, op basis van de 77 ziekenhuislocaties met een
24/7-uurs SEH die volgens eigen
opgave AMI-patinten volgens de richtlijnen kunnen
behandelen.
Kantooruren
titQJ Q)0)
c
cDt
.
0)lfl 0jLco to-
tct.0
Oticl)
0.ro oto4- cl)q) II);
Interventiecardioloog 32 1 36 8
Team van gespecialiseerd 55 1 14 7
verpleegkundigen enphysician assistants
Thoraxchirurg (evt op te roepen 16 1 50 9
vanuit ander ziekenhuis)
Katheterisatiekamer 66 1 5 5
Intravasculaire ultrasound 35 34 8
Meten fractionele flow reserve 34 1 33 9
ANW-uren
Lcl) 0)(1)0) qj Q) t..
. I1) QJ to0 .2L L L .to co ro. to to
Ei0
.r .0- ruE u u ,to(1) (1) (1) 0)
( 0)Lf Q)cr) 0J too. 0)q co-i o o (0
Interventiecardioloog 4 6 19 1 2 37 8
Team van gespecialiseerd 33 1 15 15 13
verpleegkundigen en
physician assistants
Thoraxchirurg (evt op te roepen 3 4 9 50 11
vanuit ander ziekenhuis)
Katheterisatiekamer 31 6 7 1 22 10
Intravasculaire ultrasound 29 2 2 34 10
Meten fractionele flow reserve 27 4 2 1 32 11
Pagina 42 van 88
-
RIVM Briefrapport 2015-0077
3.4.4 KindergeneeskundeIn de vragenlijst voor deze
functionaliteit is eerst gevraagd of hetziekenhuis mogelijkheden
biedt om een vitaal bedreigd kind volgens derichtlijnen te
behandelen. Van de 91 SEHs met 24/7-uurs openstellinghebben 88
aangegeven dat zij deze behandeling 24/7 kunnen verlenen(tabel 14).
Daarnaast is er n ziekenhuis die dit alleen doordeweekstussen 8 en
17 uur kan. Op de meeste ziekenhuislocaties hebbenspecialisten die
kinderen opvangen een APLS-training of eengelijkwaardige training
gevolgd, hebben aios een aanvullende traininggehad op het gebied
van het opvangen van vitaal bedreigde kinderengevolgd en hebben
verpleegkundigen een EPLS-training of eengelijkwaardige training
gevolgd. Op sommige ziekenhuislocaties hebbenechter niet alle
zorgverleners aanvullende trainingen gevolgd. In nietalle
ziekenhuizen zijn aios werkzaam, daarom hebben 26 ziekenhuizende
vraag over een aanvullende training bij aios niet beantwoord.
Aanwezigheid zorgverlenersOp alle ziekenhuislocaties waar 24/7
vitaal bedreigde kinderen volgensde richtlijnen behandeld kunnen
worden is tijdens kantooruren eenkinderarts aanwezig en op 36
locaties een kinderverpleegkundige.Tijdens ANW-uren is de
aanwezigheid en beschikbaarheid beperkter (zietabel 14). De
beschikbaarheid van andere typen zorgverleners dan eenkinderarts
kon door de ziekenhuizen zelf worden opgegeven.Vermoedelijk hebben
niet alle ziekenhuizen over alle beschikbarezorgverleners gegevens
verstrekt. Bovendien gaven enkele ziekenhuizenaan dat bepaalde
specialisten die bij de opvang en behandeling vankinderen kunnen
worden betrokken, zoals anesthesiologen, chirurgen enintensivisten,
ook beschikbaar zijn. In tabel 14 zijn alleen
zorgverlenersopgenomen waarvan aangenomen mag worden dat ze
gespecialiseerdzijn in de zorg voor kinderen.
Pagina 43 van 88
-
RIVM Briefrapport 2015-0077
Tabel 14: Aantal ziekenhuizen met een 24/7-uurs SEH (N=91)
metkenmerken van de specialistische functie kin dergeneeskunde.
Vitaal bedreigde kinderen kunnen volgens de richtlijnen 88
worden behandeld
waarvan
Artsen (specialisten) in het kinderbehandelteam
met een APLS- of gelijkwaardige training
Aios in het kinderbehandelteam met een
aanvullende training op het gebied van opvang
van vitaal bedreigde kinderen
(Kinder-)Verpleegkundigen in het
kinderbehandelteam met een EPLS- of
geIijiaardige trainina
Alle Een Geen Geen
aantal opgave
81 6 1
Ja Alleen Nee
kantoor
uren1 2
50 3 9 26
78 5 2 3
Ja Nee Geen
opgave
Kinder-IC beschikbaar 9 78
Andere voorzieningen:
IC voor volwassenen 18
Acute kamer kindergeneeskunde 27
IC voor volwassenen en acute kamer kindergeneeskunde 36
Anders (shockroom, spoedbox) 4
Geen andere voorzieningen 3
Geen opgave 1
Aanwezigheid of beschikbaarheid van zorgverleners betrokken bij
de zorg voor vitaal
bedreigde kinderen, op basis van de 88 ziekenhuislocaties met
een 24/7-uurs SEH die
volgens eigen opgave 24/7 vitaal bedreigde kinderen volgens de
richtlijnen kunnen
behandelen.
Kantoor
-uren ANW-uren
czr1
cLr roir
f)Ln
r r cjj.E ojq
Kinderarts 88 17 58 11
A(n)ios kindergeneeskunde 23 22
Kinderverpleegkundige 36 34
Kinderanesthesioloog 5 2 2 1
Kinderintensivist 7 6 1
Neonatoloog 3 1 2
0v. specialist met aandachtsgebied 8 1 5 3
kindergeneeskunde
A(n)ios neonatologie 1 1
Neonatologie- of PICU-verpleegkundige 7 7a. in vier
ziekenhuislocaties is n of zijn meerdere specialisten aanwezig of
beschikbaar
(kinderchirurg, kinderlongarts, kinderneuroloog,
kindercardioloog, kinderradioloog)
Pagina 44 van 88
-
RIVM Briefrapport 2015-0077
3.4.5 PsychiatrieIn de vragenlijst voor deze functionaliteit is
eerst gevraagd of hetziekenhuis over mogelijkheden beschikt om
mensen met acutegedragsstoornissen op te vangen en te beoordelen.
Volgens deantwoorden is dat mogelijk op 66 ziekenhuislocaties van
de 91 met eenSEH met 24/7-uurs openstelling (tabel 15). Op die 66
locaties is 24/7opvang van deze patintengroep mogelijk. Daarnaast
zijn er 4ziekenhuislocaties die wel een 24/7 openstelling van de
SEH hebben,maar waar alleen tijdens kantooruren mogelijkheden zijn
om dezepatintengroep op te vangen. Het aantal ziekenhuislocaties
met ruimtenom deze patintengroep op te vangen of te separeren is
lager.
Aanwezigheid zorgverlenersIn de vragenlijst is gevraagd naar de
aanwezigheid of beschikbaarheidvan een psychiater, een a(n)ios
psychiatrie, een sociaal psychiatrischverpleegkundige (SPV) en een
GZ-psycholoog. Tijdens kantooruren is op56 van de 66 SEHs een
psychiater aanwezig en op 59 van de SEHs iseen a(n)ios, SPV of
GZ-psycholoog aanwezig. In een enkel geval zijnzorgverleners
beschikbaar en duurt het 15 minuten of meer totdat zijaanwezig
zijn. Tijdens de ANW-uren is de aanwezigheid enbeschikbaarheid
aanzienlijk minder. Op twee ziekenhuislocaties is eenpsychiater
aanwezig, op 44 locaties binnen 30 minuten beschikbaar enop 54
locaties binnen 120 minuten beschikbaar. Op 13 locaties is
eena(n)ios, SPV, of GZ-psycholoog aanwezig, op 37 locaties binnen
30minuten beschikbaar en op 44 locaties binnen 120 minuten. Voor
8locaties is de tijd waarbinnen de hulpverlener aanwezig is niet
bekenden op 14 locaties is geen a(n)ios, SPV, of GZ-psycholoog
beschikbaar.
Pagina 45 van 88
-
RTVM Briefrapport 2015-0077
Ja Alleen Nee Geenkantoor- opgave
uren
Mensen met acute gedragsstoornissen kunnen 66 5 16 4
volgens de richtlijnen worden opgevangen en
beoordeeld
waarvan24/7- Geen Geen
uur opgave49 13 4
kunnen opvangen en beoordelen.
Kantooruren
t: t:tIJ QJt: t:C (1>0) t 0)
(0t:
.5 0)L L Ltot: toE to
tocoo-q)
.t: .t: (0UE > >t .. t:t: (1> (1t tIJto QjLr Ir, QJ VJ
.. 0) (0-, o
Psychiater 56 2 3 2 1 1 1
A(n)ios psychiatrie 43 1 18 4spva 52 1 2 1 9 4GZpsycholoogb 43 1
4 13 6
ANW-uren
t: t:0) Qt: > t:t: t>OJ C L. to too: to-Q -t: t:0.. l
L
totot: tot: to0,
Q) 00.
.. .t:,r t:
t: 0o tIJCIJlf> tIJ.5 0J. tIJ(0 OJLfl
q cx:I-i -i E o (i)
Psychiater 2 12 30 11 9 1 1
A(n)ios psychiatrie 5 8 16 6 5 19 7pa 9 6 8 4 4 33
8GZ-psycholoog b 1 3 4 2 5 40 11
Tabel 15: Aantal ziekenhuizen met een 24/7-uurs SEH (N=91)
metkenmerken van de specialistische functie psychiatrie.
Met een ruimte die geschikt is voor de opvang en beoordeling
van patinten met acute gedragsstoornissen
Met een ruimte om patinten met een acute gedragsstoornis 43 21
2
te separeren of laten bewaken
Met psychiatrische opnamecapaciteit 42 22 2
Met samenwerkingsafspraken met de regionale crisisdienst 62 1
3
GGZ
Aanwezigheid of beschikbaarheid van zorgverleners betrokken bij
de zorg voor mensen met
acute gedragsstoornissen, op basis van de 66 ziekenhuislocaties
met een 24/7-uurs SEH
die volgens eigen opgave 24/7 mensen met acute
gedragsstoornissen volgens de richtlijnen
a. inclusief consultatief psychiatrisch verpleegkundige,
PAAZ-verpleegkundige,
PIT-verpleegkundigeb: inclusief klinisch psycholoog en klinisch
neuropsycholoog
Pagina 46 van 88
-
RIVM Briefrapport 2015-0077
3.5 Bereikbaarheidsanalyse
Deze paragraaf presenteert de resultaten van de
bereikbaarheidsanalysevoor de 91 SEHs met 24/7-uurs openstelling en
voor de 84ziekenhuislocaties die de specialistische functie acute
verloskundeaanbieden. In beide gevallen wordt uitgegaan van 205
standplaatsenvan de ambulancezorg waar vanuit 24/7-uurs paraatheid
kan wordengeleverd. Het aantal standplaatsen en de locaties zijn
geactualiseerd ende veranderingen tot en met 2014, voor zover
bekend bij het RIVM, zijnverwerkt. Er wordt gerekend met het
rijtijdenmodel voor despoedeisende ambulancezorg uit 2013 (Kommer
en Zwakhals, 2013).
3.5.1 Bereikbaarheid basisfunctie SEHIn de
bereikbaarheidsanalyse voor de basisfunctie van de SEH gaan weuit
van de 91 ziekenhuislocaties met een 24/7-uurs SEH. Uit de
analysevan paragraaf 3.1 is gebleken dat vier SEHs niet voldoen aan
dekenmerken van de basis-SEHs. Reden hiervan was dat de
SEHverpleegkundigen geen extra training voor de opvang van ernstig
ziekekinderen hadden. Voor die ziekenhuizen wordt de opvang
enbehandeling verzorgd op de afdeling kindergeneeskunde.
Deverpleegkundigen op deze afdeling hebben deze extra training
welgevolgd en zijn 24/7-uur aanwezig. Omdat in deze gevallen
hetziekenhuis als locatie de betreffende functionaliteit biedt
worden dezemeegenomen in de bereikbaarheidsanalyse.
Uit de bereikbaarheidsanalyse blijkt dat er 24.300 inwoners
vanNederland niet binnen 45 minuten in een SEH kunnen worden
gebracht.Dit komt overeen met 0,14k van de totale bevolking. Dit is
100inwoners minder dan in de analyse van 2013. Het verschil is toe
teschrijven aan het gebruik van geactualiseerde inwoneraantallen.
Dezeinwoners wonen bijna allemaal op de Nederlandse
Waddeneilanden(99%). Er zijn twee gebieden, in de gemeentes De
Marne en BaarleNassau, met samen bijna 300 inwoners, die ook buiten
45-minutenbereik van een SEH vallen.
Uit de bereikbaarheidsanalyse volgt dat er negen
gevoeligeziekenhuizen zijn (zie tabel 16 en figuur 5). Als n van
dezeziekenhuizen sluit, neemt het aantal inwoners dat niet binnen
45minuten in een SEH kan worden gebracht, toe. Alle
gevoeligeziekenhuizen in de analyse van 2013 zijn in de huidige
analyse ookgevoelig. Ten opzichte van 2013 is er n gevoelig
ziekenhuisbijgekomen: het Lucas ziekenhuis in Winschoten, onderdeel
van deOmmelander ziekenhuisgroep. Dit ziekenhuis is gevoelig
geworden doorhet sluiten van de SEH in Delfzijl, die in 2013 nog
open was.
Pagina 47 van 88
-
RIVM Briefrapport 2015-0077
Tabel 16: Gevoelige ziekenhuizen in
debasis-SEHs.Ziekenhuisorganisa tie Locatienaam
ZorgSaam Zeeuws- De HonteVlaanderenHet Van Weel-Bethesda Van
WeelZiekenhuis Bethesda
ziekenhuisAdmiraal De Ruyter Locatie GoesZiekenhuisZorgpartners
Friesland Medisch Centrum
LeeuwardenAntonius Zorggroep Antonius
ziekenhuis SneekOmmelander LucasZieken hu isg
roepStreekziekenhuis StreekziekenhuisKoningin Beatrix Koningin
BeatrixMCA Gemini Groep Gemini
ziekenhuisZorgcombinatie DiaconessenhuisNoorderboog Meppel
bereikbaarheidsanalyse voor
Plaatsnaam Aantal Gevoeliginwoners in 2013
Terneuzen 47.800 Ja
Dirksiand 25.100 Ja
Goes 11.700 Ja
Leeuwarden 10.600 Ja
Sneek 4.900 Ja
Winschoten 2.400 Nee
Winterswijk 1.800 Ja
Den Helder 500 Ja
Meppel 200 Ja
Pagina 48 van 88
-
RIVM Briefrapport 2015-0077
Reistijd in minuten
90
ambulancestandplaats (205)
gevoelig ziekenhuis (9)
SEH 24)7 geopend (91)
-. b
a
-
r -.
.
1
. ...
. S
Figuur 5: Bereikbaarheid van de 91 SEHs met 24/7-uurs
openstelling in2015 en de locaties van gevoelige ziekenhuizen,
uitgaande van 205standplaatsen in de ambulancezorg.
Pagina 49 van 88
-
RIVM Briefrapport 2015-0077
Vergelijking met bereikbaarheidsanalyse 2013In 2013 is uitgegaan
van 94 SEHs met 24/7-uurs openstelling, in dehuidige analyse zijn
er drie SEHs minder, zie tabel 17. Door verhuizingof nieuwbouw
bevinden enkele SEHs zich in 2015 op een andere locatiedan in 2013.
Gezien de uitkomsten is dit zonder gevolgen voor
debereikbaarheidsanalyse.
Tabel 17: Verschillen in de aantallen en locaties van 24/7-uurs
SEHStussen de bereikbaarheidsanalyses in 2013 en 2015.Naam
ziekenhuis Plaatsnaam ToelichtingOmmelander Delfzijl In 2014 geen
SEHZieken hu isg roepRuwaard Van Spijkenisse In 2014 geen
SEHPuttenZiekenhuisErasmus Medisch Rotterdam In 2014 geen
SEHCentrum SophiaMeander Medisch Amersfoort Verhuizing van twee
locaties binnenCentrum Amersfoort naar n.Orbis Medisch
Sittard-Geleen Verhuizing van Maaslandziekenhuis inCentrum Sittard
naar Orbis MC in Geleen.Pantein Beugen Verhuizing Maasziekenhuis
Pantein
Boxmeer naar Beugen.St. Antonius Utrecht Verhuizing van locatie
Oudenrijn naarZiekenhuis Leidsche Rijn.Sint Franciscus / Schiedam
Verhuizing van het SintVlietland Groep Franciscus/Vlietland
ziekenhuis in
Schiedam was al gerealiseerd voor 2013,de nieuwe locatie is toen
nietgehanteerd.
3.5.2 Bereikbaarheid acute verloskundige zorgDe
bereikbaarheidsanalyse voor de acute verloskunde gaat uit van de
84locaties die 24/7 acute verloskunde aanbieden en voldoen aan
dekenmerken voor de specialistische functie acute verloskunde.
Uit de bereikbaarheidsanalyse blijkt dat er 24.530 inwoners
vanNederland niet binnen 45 minuten in een ziekenhuislocatie met
acuteverloskunde kunnen worden gebracht. Dit komt overeen met O,14%
vande totale bevolking. Bijna 98% van deze mensen woont op
deNederlandse Waddeneilanden. Ruim 500 inwoners wonen in gebieden
ophet vaste land. Vergelijking met de situatie in 2013, zoals bij
de analysevan de SEHs, is niet mogelijk omdat in 2013 niet apart
voor de acuteverloskunde een bereikbaarheidsanalyse is uitgevoerd.
Hieronder wordtingegaan op de vergelijking met de situatie in
2011.
In 2015 zijn er tien gevoelige ziekenhuizen voor acute
verloskunde (zietabel 18 en figuur 6). Als n van deze ziekenhuizen
sluit, neemt hetaantal van inwoners dat niet binnen 45 minuten in
een ziekenhuislocatiemet acute verloskunde kan worden gebracht,
toe. Ten opzichte van deanalyse van 2011 is er n ziekenhuis
bijgekomen: de Isala kliniek inZwolle. Dit ziekenhuis is gevoelig
geworden door het wegvallen van deacute verloskunde in het
Diaconessenziekenhuis Meppel.
Pagina 50 van 88
-
RIVM Briefrapport 2015-0077
Tabel 18 Gevoelige ziekenhuizen in de bereikbaarheidsanalyse
vooracute verloskunde.Ziekenhuisorganisatie Locatienaam Plaatsnaam
Aantal Gevoelig
inwoners in 2011ZorgSaam Zeeuws- De Honte Terneuzen 47.800
JaVlaanderenHet Van Weel-Bethesda Van Weel- Dirksiand 25.100
JaZiekenhuis Bethesda
ziekenhuisAdmiraal De Ruyter Locatie Goes Goes 11.700
JaZiekenhuisZorgpartners Friesland Medisch Leeuwarden 10.600 Ja
CentrumLeeuwarden
Antonius Zorggroep Antonius Sneek 4.900 JaziekenhuisSneek
Ommelander Lucas Winschoten 4.600ziekenhuisg roepZorgpartners
Friesland De Heerenveen 3.600 Ja
Tjonge rsch a nsStreekziekenhuis Streekziekenhuis Winterswijk
1.800 JaKoningin Beatrix Koningin BeatrixIsala Klinieken Isala
Zwolle 1.400 NeeMCA Gemini Groep Gemini Den Helder 500 Ja
zieken hu is
Pagina 51 van 88
-
RIVM Briefrapport 2015-0077
Reistijd in minuten
> 1515 - 3030 -45
45 -60 60 -90 > 90
A
ambulancestandpiaats (205)
gevoelige locatie acuteveoskunde (10)
ziekenhuizen metfunctie acute verloskunde
Figuur 6: Bereikbaarheid van de 84 ziekenhuislocaties met
despecialistische functie acute verloskunde en de locaties van
gevoeligeziekenhuizen.
Pagina 52 van 88
-
RIVM Briefrapport 2015-0077
Vergelijking met bereikbaarheidsanalyse 2011De laatste
bereikbaarheidsanalyse voor acute verloskunde dateert van2011.
Volgens die analyse konden 56.400 inwoners van Nederland nietbinnen
45 minuten in een SEH worden gebracht. Volgens de huidigeanalyse is
dat aantal dus meer dan gehalveerd (naar 24.500). Hetverschil
tussen de eerdere en huidige analyse wordt verklaard door
hetgebruik van een geactualiseerd rijtijdenmodel. Daarnaast wordt
nu ineen aantal gevallen uitgegaan van andere ziekenhuislocaties
dan in2011. In 2011 is uitgegaan van 84 ziekenhuislocaties met een
24/7-uursSEH die 24/7-uurs acute verloskunde aanbieden. In de
huidige analysezijn ook ziekenhuislocaties die acute verloskunde
bieden, zonder dat zijover een 24/7-uurs SEH beschikken,
meegenomen. Dat betekent dat ereen aantal locaties is bij gekomen
ten opzichte van 2011. Tegelijkertijdzijn locaties veranderd door
verhuizingen en het betrekken van nieuwegebouwen en zijn er SEHs
gesloten. In beide analyses is toevalliguitgegaan van hetzelfde
aantal locaties (84), maar de locatiesverschillen wel.
Een ander verschil ten opzichte van de 2011-analyse is dat in
2011 isgerekend met twee varianten van ambulancestandplaatsen. De
eerstevariant ging uit van 196 standplaatsen waarvandaan
24/7-uursparaatheid werd geleverd. In de tweede variant kwamen daar
27dagstandplaatsen, of steunpunten, bij. In de huidige analyse
isaangesloten bij de 2013-analyse en zijn de steunpunten
buitenbeschouwing gelaten. Het derde verschil is dat een
geactualiseerdrijtijdenmodel is gebruikt. In 2011 werd gerekend met
het rijtijdenmodeluit 2008. Deze is in 2013 geactualiseerd.
De 2011-bereikbaarheidsanalyse voor acute verloskunde
resulteerde in25 gevoelige ziekenhuizen. In de huidige analyse zijn
er tien gevoeligeziekenhuizen, waarvan n locatie in 2011 niet
gevoelig was. Zestienvan de gevoelige ziekenhuizen in 2011 zijn nu
niet meer gevoelig.Belangrijkste oorzaak voor dit verschil ligt in
het gebruik van het nieuwerijtijdenmodel voor de spoedeisende
ambulancezorg.
Pagina 53 van 88
-
RIVM Briefrapport 2015-0077
Pagina 54 van 88
-
RIVM Briefrapport 2015-0077
4 Beschouwing
4.1 Belangrijkste resultaten samengevat
Inventarisatie bas!s-SEHIn de peilmaand september 2014 waren er
95 SEHs in Nederland,waarvan 91 24/7 uur geopend zijn, n alleen
overdag geopend is endrie overdag en s avonds geopend zijn. Van de
95 SEHs voldeden 87aan de kenmerken die in dit rapport gehanteerd
zijn voor de basisfunctieSEH. In vier ziekenhuislocaties vond de
opvang en behandeling vanernstig zieke kinderen niet plaats op de
SEH maar op de afdelingkindergeneeskunde. Deze ziekenhuislocat/es
voldoen wel aan dekenmerken van de basisfunctie.
Uit de inventarisatie van de aanwezigheid van laboratorium-
enradiologiefaciliteiten volgt dat deze op vrijwel alle SEHs met
24/7openingstijden tijdens kantooruren aanwezig zijn. Tijdens
ANW-uren isde aanwezigheid iets lager. Tijdens ANW-uren is er vaak
geen radioloogom te beoordelen aanwezig. Een aantal ziekenhuizen
gaf aan dat debeoordeling door de radioloog vanaf het huisadres
gebeurt waarbij deradioloog via een internetverbinding de beelden
beschikbaar krijgt. Op68 van de SEHs met 24/7 openingstijden is
tenminste n SEH-arts indienst. Op 16 SEHs is 24/7 een SEH-arts
aanwezig.
Inventarisatie acute verloskundeVan de 91 SEHs met 24/7-uurs
openstelling zijn er zeven locaties diegeen acute verloskunde
aanbieden. In deze gevallen is er een tweedeziekenhuislocatie in de
buurt waar acute verloskunde wordt aangeboden.Er zijn drie
ziekenhuislocaties zonder SEH die wel acute verloskundeaanbieden.
Van de 87 locaties beschikken 84 over alle vier deonderzochte
kenmerken van de specialistische functie acuteverloskunde.1Van de
87 ziekenhuislocaties die 24/7 acute verloskundeaanbieden,
beschikken 81 over een ic voor volwassenen en 10 over eenIC voor
pasgeborenen (NICU). Mogelijk is het aantal ziekenhuislocatiesmet
een IC voor volwassenen hoger omdat van vijf ziekenhuizen
geeninformatie over de iC is ontvangen.
Samenwerking SEH en HAPVan de 95 SEHs in Nederland hebben 71 een
HAP op hetziekenhuisterrein gevestigd. Bij 31 van de SEHs is de
samenwerkingzodanig gevorderd, dat de SEH en HAP over alle
onderzochte kenmerkenvan samenwerking beschikken. Op 29 van de 31
locaties is de SEH 24/7geopend, in twee gevallen sluit de SEH in de
nacht.
1 Op het moment van inventarisatie waren er 83
ziekenhuislocaties die over alle vierde onderzochtekenmerken van de
specialistische functie acute verloskunde beschikten. Medio april
2015 is de situatie van nziekenhuislocatie veranderd, waardoor er
in totaal 84 locaties over de kenmerken voor acute
verloskundebeschikken.
Pagina 55 van 88
-
RIVM Briefrapport 2015-0077
Inventarisatie specialistische zorgfunctiesDe functionaliteit
van de SEHs