Page 1
38
ฤตกรรมและปจจยส�าคญจากการสอสารการตลาด ทมตอการซอผลตภณฑของผบรโภคจากการสอสารการตลาดในรปแบบสอสงคมออนไลน
Behavior and Key Marketing Communication Factors that Influence Purchasing Behavior from Social Media Marketing Communication
จตตมา จารวรรณ
นกศกษาหลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต
มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค
E-mail: [email protected]
ผชวยศาสตราจารย ดร.อรกญญา โฆษตานนท
ผอ�านวยการหลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต
มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค
E-mail: [email protected]
บทคดยอการศกษาวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษา (1) พฤตกรรมการใชสอสงคมออนไลน ปจจยส�าคญ
จากการสอสารการตลาดในรปแบบสอสงคมออนไลนและการซอผลตภณฑของผบรโภคจาก
การสอสารการตลาดในรปแบบสอสงคมออนไลน (2) เปรยบเทยบปจจยสวนบคคล และพฤตกรรม
การใชสอสงคมออนไลนของผบรโภคทมผลตอการซอผลตภณฑของผบรโภคจากการสอสารการตลาด
ในรปแบบสอสงคมออนไลน และ (3) ศกษาความสมพนธของปจจยส�าคญจากการสอสารการตลาด
ในรปแบบสอสงคมออนไลนทสงผลตอการซอผลตภณฑของผบรโภคจากการสอสารการตลาด
ในรปแบบสอสงคมออนไลน ประชากรทใชในการศกษาวจย คอ ผบรโภคทมการใชงานสอสงคมออนไลน
จ�านวนทงสน 400 คน เครองมอทใชในการศกษาวจย คอ แบบสอบถามออนไลน เพอเกบรวบรวม
ขอมลทไดน�ามาวเคราะห เพอหาคาสถต ความถ รอยละ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน
การวเคราะหเปรยบเทยบ และการวเคราะหถดถอยพห ผลการวจยพบวา กลมตวอยางสวนใหญเปน
เพศหญง ระดบการศกษาสงสดจบการศกษาในระดบปรญญาตร มอาชพเปนพนกงานบรษทเอกชน
มอายเฉลยอยท 28.52 ป และมรายไดเฉลยตอเดอนอยท 25,937.50 บาท ผลการศกษา พบวา
(1) สอสงคมออนไลนทมการเขาใชงานอยางสม�าเสมอมากทสด คอ Facebook ผ บรโภค
พ
Page 2
วารสารปญญาภวฒนPANYAPIWAT JOURNAL
39
มวตถประสงคของการใชสอสงคมออนไลน เพอสนทนาโตตอบกนระหวางกลมเพอน และสมาชก
ในเครอขาย เหตผลทใชสอสงคมออนไลน เพราะสอสงคมออนไลนนนสะดวกและรวดเรวในการสอสาร
นอกจากนชวงเวลาทใชงานสอสงคมออนไลนทเขาใชงานมากทสด คอ ชวงเวลา 20.01-24.00 น.
โดยสถานททผ ตอบแบบสอบถามเขาใชงานสอสงคมออนไลนเปนประจ�ามากทสด คอ ทบาน
และประเภทของอปกรณดจตอลทผตอบแบบสอบถามท�าการเขาใชงานสอสงคมออนไลนมากทสด
คอ คอมพวเตอรสวนบคคล (PC) ปจจยส�าคญของการสอสารการตลาดในรปแบบสอสงคมออนไลน
ทสงผลตอการซอผลตภณฑพบวา ผบรโภคสอสงคมออนไลนนน โดยเฉลยใหความส�าคญกบปจจย
ส�าคญของการสอสารการตลาดในรปแบบสอสงคมออนไลนอยในระดบมาก และการซอผลตภณฑ
ของผบรโภคจากการสอสารการตลาดในรปแบบสอสงคมออนไลน ในขนความเขาใจ ขนความรสก
และขนพฤตกรรม โดยเฉลยแลวมการซอผลตภณฑอยในระดบมากทสด (2) เพศ ทตางกนไมม
ผลตอการซอผลตภณฑของผบรโภคจากการสอสารการตลาดในรปแบบสอสงคมออนไลน อาย
ระดบการศกษา อาชพ รายได ประเภทของสอสงคมออนไลนทเขาใชงานสม�าเสมอ วตถประสงค
ของการใชสอสงคมออนไลน เหตผลทใชสอสงคมออนไลน และคณสมบตของสอสงคมออนไลน
ทเลอกใชงานตางกน มผลตอการซอผลตภณฑหลงจากบรโภคสอสงคมออนไลนทางการสอสาร
การตลาด ตางกนอยางมนยส�าคญทางสถตท .05 (3) ปจจยส�าคญจากการสอสารการตลาดในรปแบบ
สอสงคมออนไลน มความสมพนธกบการซอผลตภณฑของผบรโภคจากการสอสารการตลาดในรปแบบ
สอสงคมออนไลน ขนความเขาใจ ขนความรสก และขนพฤตกรรมทงในทศทางเดยวกน และในทศทาง
ทตางกนอยางมนยส�าคญทางสถตท .05
ค�าส�าคญ: สอสงคมออนไลน การสอสารการตลาด
AbstractThe purposes of this study were to study (1) social media behavior, essential factors
of social media marketing and consumer purchasing behavior from marketing
communication via social media marketing, (2) to compare personal characteristics
and social media behavior that influence the consumer purchasing behavior from
social media marketing communication, (3) to study the relationship of essential
factors from social media marketing that affect purchasing behavior from marketing
communication via social media marketing. The sample of this research included
all 400 people who used social media on a regular basis. Data collection was
done by using the online questionnaires. The statistics involved quantitative study
were presented in percentages, arithmetic means, and standard deviation. The
hypothesis testing employed the one-way analysis of variance and the regression
analysis. The findings can be summarized as follows: The sample was mostly
female and the highest education level of the sample was mostly bachelor degree.
Page 3
วารสารปญญาภวฒนPANYAPIWAT JOURNAL
40
In terms of occupation, the sample was mostly private company employees. The sample had an average age of 28.52 years old with an average monthly income of 25,937.50 baht. The research result indicated that (1) the popular social media were Facebook and the main purpose of using social media were to have interactive conversation on interact among friends and network members. The reason to use social media was that social media was quick and easy to communicate. In using online social media, the most active period was from 8.01 pm to 12.00 pm. Mostly, the location to use online social media was at home. And personal computer (PC) was the digital device most respondents made use of when of using online social media. The essential factors of social media marketing communication that influence the purchasing behavior revealed that the sample on average rated social media marketing communication at the highly important level. After using social media marketing communication in cognitive step, affective step and behavioral step, on average the purchases after using social media marketing were at the highest level. (2) The difference in gender did not affect purchasing behavior from marketing communication. But the difference in age, education level, occupation, income, type of social media always used, purpose of social media using, social media reasons for using and social media characteristic for using affect purchasing behavior from social media marketing communication significantly at the level of 0.05 (3) The important factors from social media marketing communication were related to purchasing behavior after using social media marketing communication at cognitive step, affective step and behavior step in the same direction and in different directions significantly at the 0.05 level.
Keywords: Social Media, Marketing Communication
บทน�า การสอสารการตลาดบนสอสงคมออนไลนเขามามบทบาทและมอทธพลอยางมากในปจจบน การเขาถงกล มผ บรโภคนน ยงคงมปจจยรวมอนๆ ทจะท�าใหองคกรสามารถเขาถงกลมเปาหมายไดอยางสมบรณและประสบความส�าเรจจากการท�าการตลาดในรปแบบน ส�าหรบในประเทศไทยยงคงมการน�าสอสงคมออนไลนในจ�านวนไมมากนก เนองจากผทน�าสอสงคมออนไลนมาใชนนอาจยงไมไดใหความส�าคญกบการสอสาร การตลาดกบผบรโภคทเปนกลมเปาหมายผานทางการ
สอสารชองทางนเทาทควร และไมทราบถงปจจยทมผลตอการเกดพฤตกรรมหลงจากท�าการสอสารการตลาด ไปยงผบรโภค คณลกษณะ รปแบบ และเนอหาของ สอสงคมออนไลนแตละประเภท จงมผลตอการเกดพฤตกรรมของผบรโภคแตกตางกนไปดวย ดงนนผวจยจงท�าการวจยในเรอง พฤตกรรมและปจจยส�าคญจากการสอสารการตลาดทมตอการซอผลตภณฑของผบรโภคจากการสอสารการตลาดในรปแบบสอสงคมออนไลน เพอเปนแรงผลกดนใหธรกจตางๆ สามารถน�าสอสงคมออนไลนมาประยกตใชในการสอสารการตลาดใหเกด
Page 4
วารสารปญญาภวฒนPANYAPIWAT JOURNAL
41
ประโยชนไดอยางสงสด รวมไปถงสามารถสรางความ
ส�าเรจจากการสอสารการตลาดในรปแบบสอสงคม
ออนไลนตอไปในอนาคต
วตถประสงคของการวจย
1. เพอศกษาพฤตกรรมการใชสอสงคมออนไลน
ปจจยทส�าคญทางดานการสอสารการตลาดในรปแบบ
สอสงคมออนไลน และการซอผลตภณฑของผบรโภค
จากการสอสารการตลาดในรปแบบสอสงคมออนไลน
2. เพอเปรยบเทยบปจจยสวนบคคล และพฤตกรรม
การใชสอสงคมออนไลนของผบรโภคทมผลตอการซอ
ผลตภณฑของผบรโภคจากการสอสารการตลาดในรปแบบ
สอสงคมออนไลน
3. เพอศกษาความสมพนธของปจจยส�าคญจากการ
สอสารการตลาดในรปแบบสอสงคมออนไลนทสงผลตอ
การซอผลตภณฑของผบรโภคจากการสอสารการตลาด
ในรปแบบสอสงคมออนไลน
สมมตฐานในการวจย
1. ลกษณะสวนบคคลทแตกตางกน มผลตอการซอ
ผลตภณฑหลงบรโภคสอสงคมออนไลนทางการสอสาร
การตลาดแตกตางกน
2. พฤตกรรมการใชสอสงคมออนไลนของผบรโภค
ทแตกตางกน มผลตอการซอผลตภณฑหลงบรโภค
สอสงคมออนไลนทางการสอสารการตลาดแตกตางกน
3. ปจจยทส�าคญทางดานการสอสารการตลาดใน
รปแบบสอสงคมออนไลนมความสมพนธกบการซอ
ผลตภณฑหลงบรโภคสอสงคมออนไลนทางการสอสาร
การตลาดในล�าดบขนตางๆ
ทบทวนวรรณกรรม
แนวคดเกยวกบการสอสารการตลาดในรปแบบ
สอสงคมออนไลน
จากการศกษาแนวคดของภ เษก ชยนรนดร
(2553ก: 28) พบวาสอสงคมออนไลนนนมการพฒนา
ตอเนอง ท�าใหบรรดาผใชอนเทอรเนตสามารถเผยแพร
เนอหาไดโดยงายขน ไมวาจะเปนในรปแบบของขอความ
รปภาพ วดโอ เสยง และอนๆ สงผลใหสอสงคมออนไลน
กลายมาเปนชองทางหนงในการท�าการตลาดทส�าคญ
อกทงยงไดรบความนยมเพมขนเปนอยางมากทงใน
ตางประเทศและประเทศไทย ทงนเพราะสอสงคม
ออนไลนสามารถสอสารไปยงผบรโภคไดจ�านวนมาก
และผบรโภคสามารถน�าเนอหาจากสอสงคมออนไลน
มาเปนขอมลในการตดสนใจเมอตองการซอสนคาหรอ
บรการไดอกทางหนง นอกจากนสอสงคมออนไลนเปน
ศนยรวมในการแลกเปลยนประสบการณการใชงานจาก
สนคานนๆ ไดเปนอยางด จนสงผลใหองคกรตางๆ เรม
หนมาสนใจการตลาดรปแบบใหมน เพราะเปนชองทางหนง
ทมศกยภาพสงในการสรางตราสนคาใหผบรโภครบร
และขยายเครอขายการรบรขาวสารจากองคกรออกไปได
อยางกวางขวาง
ดงนนการตลาดจงไมถกเฉพาะเจาะจงใหอยในสอ
พนฐานแบบเดม ซงสวนใหญเปนการสอสารทางเดยว
(One-way communication) โดยทองคกรไมสามารถ
โตตอบหรอแกไขขอมลไดเลยเมอสนคามปญหาหรอเกด
การรบรทผดๆ เกยวกบสนคาและบรการและนคอจดเดน
ของสอสงคมออนไลนนนเอง เพราะองคกรไมจ�าเปน
ตองลงทนมากมายเพอใหตราสนคาเปนทรจกอกตอไป
หากแตสามารถใชสอสงคมออนไลนใหเกดประโยชน
และสรางการรบรทเปนประโยชนทงผบรโภครวมถง
องคกรไปพรอมๆ กน
การประยกตใชสอสงคมออนไลนทางการตลาด
จากการศกษาแนวคดของ อรรถทว เจรญวฒนวญญ
(2551 : ออนไลน) พบวา การตลาดในรปแบบ Social
network หรอการตลาดเครอขายสงคม ทแทจรงแลว
ผบรโภคเขามาในเวบไซตเหลานเพอตดตอกบเพอนๆ
เพอสรางเครอขาย หรอสรางความสมพนธระหวาง
หมเพอน หรอสมาชกในกลมทมความชอบเหมอนๆ กน
ซงสามารถพฒนาตอไปเปนชมชน หรอ Community
นกการตลาดจงน�าเทคโนโลยการสรางเครอขายสงคม
Page 5
วารสารปญญาภวฒนPANYAPIWAT JOURNAL
42
ของผบรโภคมาเปนชองทางหนงในการท�าการตลาดของ
องคกร ซงองคกรสามารถเขาไปสรางภาพลกษณ หรอ
ตวตนทแทจรงในเวบเครอขายสงคม หรอ Social
network site ตางๆ หากองคกรสามารถสรางตวตน
และความนาเชอถอขององคกรผานสอเหลานไดนน
องคกรจะสามารถสรางเครอขายผตดตามในเวบไซต
เครอขายสงคมไดเปนอยางด เมอตราสนคา (Brand)
ขององคกรกลายเปนทรจก ผบรโภคจะมองวาตราสนคา
นนๆ มความนาเชอถอ เปนผเชยวชาญในเรองของสนคา
และบรการนนๆ ซงนอกจากสอเครอขายสงคมแลว
ในปจจบนยงไมมสอใดๆ ทจะสามารถสรางความสมพนธ
หรอสรางเครอขายระหวางองคกรกบผบรโภคไดเทากบ
โลกของ Social network และหากองคกรสามารถสราง
ความสมพนธทด มคณคา มประโยชน ระหวางกน
ในเครอขายไดมากขนเทาไร สงทองคกรตองการสอ
ออกไปถงผบรโภคผานสอเครอขายสงคมจะกระจาย
ออกไป หรอการบอกตอแบบปากตอปาก ซงเมอมองใน
มมของนกการตลาดแลวนน สอเครอขายสงคมออนไลน
สามารถลดตนทนในการโฆษณาไดเปนอยางดเมอน�ามา
เปรยบเทยบกนกบการตลาดท ใชสอแบบอนๆ หรอ
Traditional advertising medias เชน โทรทศน วทย
สงพมพ และหนงสอพมพ เปนตน
ปจจยส�าคญของการสอสารการตลาดในรปแบบ
สอสงคมออนไลน
วเลศ ภรวชร (2553 : ออนไลน) ไดกลาวถง การใช
สอเครอขายสงคมใหยงยนทางการตลาด วา การใชสอ
สงคมออนไลนนนไมใชเพยงแคสนคาใหมทมาเรวไปเรว
และสดทายจะไมมใครใหความสนใจจนหายไปในทสด
โดยปกตนนสนคาใหมๆ จะเรมจากกลมเลกๆ และไม
สามารถขยายผลในวงกวางตอไปได ซงตางจากสอสงคม
ออนไลนทสามารถขยายวงกวางมากขนเรอยๆ ความนา
สนใจของสอสงคมออนไลนทางการตลาดคอ การสามารถ
ประยกตใชไดกบทงองคกรขนาดใหญจนถงขนาดเลก
เพราะเปนการสอสารทางการตลาดทมตนทนต�า และ
ไดผลตรงไปยงกลมเปาหมายไดเปนอยางด ไมใชแค
องคกรระดบโลกทน�าสอเครอขายสงคมมาใช แตธรกจ
เลกๆ อยางรานอาหารกสามารถน�ามาใชได และทส�าคญ
การสอสารในปจจบนนนไมไดจบเพยงแคการซอเทานน
แตจบลงทการแบงปน (Share) เพราะลกคาสามารถ
แบงปนขอมลกนไดตลอดเวลาผานสอเครอขายสงคม
หลกการในการสรางสอเครอขายสงคม และสอสงคม
ออนไลน เพอประยกตใชกบทางการตลาดนน มสงท
ตองใหความส�าคญหลายประการ โดยแบงออกเปนดาน
ตาง ๆ ไดดงน
1. ดานการตอบสนอง (Instant) สอสงคมออนไลน
ตองสามารถตอบสนองลกคาไดในทนท และสงทน�ามา
สนทนากนหรอเนอหาตองทนสมย ทนเหตการณ จงจะ
สามารถจงใจใหคนทตดตามสอสงคมออนไลนเขามาม
สวนรวมไดมาก
2. ดานการสอสาร (Interactive) ตองเปนการสอสาร
สองทาง ระหวางองคกรทน�าสอสงคมออนไลนมาใชและ
สมาชกในเครอขายอยอยางสม�าเสมอและตอเนอง
3. ดานการตอบสนองระดบบคคล (Individualiza-
tion) ตองสามารถเขาถงลกคาได ซงสอสงคมออนไลน
ตองมกจกรรมทสามารถใหลกคาเปนผเลอกได และ
เปนการสอสารในระดบบคคลแบบตวตอตว นอกจากน
กจกรรมทน�ามาสรางในสอสงคมออนไลนตองเขาใจ
ลกคาดวย
4. ดานความตองการของผบรโภค (Insight) องคกร
ตองมความเขาใจกลมเปาหมาย หรอลกคา การวเคราะห
แรงจงใจและความตองการทแทจรงของลกคากอนทจะ
ท�ากจกรรมเปนสงส�าคญ ทจะสามารถสรางความสมพนธ
ทดกบลกคา เพอใหลกคานนตดตามสอสงคมออนไลน
ขององคกรอยอยางสม�าเสมอ
5. ดานการโฆษณาทมองไมเหน (Invisible) หากม
การสงเสรมการตลาดไมวาจะเปนโฆษณา หรอการสงเสรม
การขายเพอกระตนยอดขายแลว ตองท�าใหลกคาไมรสก
วาเปนการยดเยยดหรอพยายามทจะขายสนคาหรอ
บรการมากจนเกนไป
Page 6
วารสารปญญาภวฒนPANYAPIWAT JOURNAL
43
6. ดานความสอดคลอง (Integration) การใชสอ
สงคมออนไลน ตองสมพนธกบธรกจหรอรานคาทมอยจรง
และเปนไปในทศทางเดยวกน ไมขดแยงทงในลกษณะ
ทางกายภาพ รวมไปถงสนคาหรอบรการทน�าเสนอดวย
เชนกน เพอใหลกคานนไมสบสน
7. ดานความเปนตวตน (Identity) องคกรตองแสดง
ความเปนเอกลกษณทชดเจน ไมวาจะเปนตราสนคา
สนคาหรอบรการ เมอลกคาเหนจะสามารถจดจ�าได
ในทนท ดงนนสอสงคมออนไลนจงเปนชองทางหนงท
ส�าคญ ทจะท�าใหลกคานนสามารถจดจ�าตราสนคาองคกร
รวมถงความเปนเอกลกษณขององคกรไดเปนอยางด
อกทางหนง
กรอบแนวคดของการวจย
ตวแปรอสระ ในการศกษาวจยครงนประกอบดวย
(1) ลกษณะสวนบคคล ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา
สงสด อาชพ และรายได (2) พฤตกรรมการใชสอสงคม
ออนไลนของผบรโภค ไดแก สอสงคมออนไลนททานเปน
สมาชกและเขาใชงานอยางสม�าเสมอ วตถประสงคของ
การใชสอสงคมออนไลน เหตผลทใชสอสงคมออนไลน
และคณสมบตของสอสงคมออนไลนทท�าใหเลอกใชงาน
(3) ปจจยส�าคญจากการสอสารการตลาดในรปแบบสอ
สงคมออนไลน ไดแก ปจจยดานการตอบสนองตอ
ผบรโภค ปจจยดานการสอสารสองทาง ปจจยดานการ
ตอบสนองระดบบคคล ปจจยดานความตองการของ
ผบรโภค ปจจยดานการน�าเสนอเนอหา ปจจยดานความ
สอดคลองกบภาพลกษณขององคกร และปจจยดาน
เอกลกษณขององคกร
ตวแปรตาม ในการศกษาวจยครงน คอ พฤตกรรม
หลงบรโภคสอสงคมออนไลนทางการสอสารการตลาด
ไดแก ขนความเขาใจ ขนความรสก และขนพฤตกรรม
วธการวจย
ประชากรในการศกษาวจยครงนคอผบรโภคทมการ
ใชงานสอสงคมออนไลนและมการบรโภคสอสงคม
ออนไลนทางการตลาดโดยไมจ�ากดพนทในการศกษาวจย
เนองจากเครองมอทใชในการศกษาวจยในครงนเปน
แบบสอบถามอเลกทรอนกส ท�าการเผยแพรผานทาง
สอสงคมออนไลน ท�าการก�าหนดขนาดกลมตวอยาง
ประชากรดวยตารางส�าเรจรป โดยใชขนาดของกลม
ตวอยางจากตารางส�าเรจรปของยามาเน (Yamane)
และส�าหรบประชากรทไมทราบจ�านวนทแนนอนใช
กลมตวอยางจ�านวน 398 ตวอยาง ดงนนผวจยจงใช
กล มตวอยางทงสน 400 ตวอยาง ผ วจยไดท�าการ
วเคราะหหาคาความเชอมนของเครองมอ (Reliability)
โดยใชคาสมประสทธแอลฟา ตามวธของ Cronbach
ไดคาความเชอมนจากเรองพฤตกรรมการใชสอสงคม
ออนไลน ไดคา Alpha = .8730 ปจจยส�าคญของ
การสอสารการตลาดในรปแบบสอสงคมออนไลน ไดคา
Alpha = .9517 และพฤตกรรมหลงบรโภคสอสงคม
ออนไลนทางการสอสารการตลาด ไดคา Alpha = .9767
ซงค�าถามในแตละตอนมคาสงเพยงพอทจะใชในงานวจยได
หลงจากเกบขอมลแลวน�าขอมลทไดมาตรวจสอบความ
ถกตอง และน�ามาแจกแจงความถ รอยละ คาเฉลย
คาเบยงเบนมาตรฐาน การวเคราะหเปรยบเทยบ และ
การวเคราะหถดถอย ตามวตถประสงคของการวจย
ผลการวจย
1. ขอมลทวไป กลมตวอยางสวนใหญ เปนเพศหญง
ระดบการศกษาสงสดของกลมตวอยางโดยสวนใหญ
จบการศกษาในระดบปรญญาตร อาชพของกลมตวอยาง
สวนใหญ คอ พนกงานบรษทเอกชน ทงนกลมตวอยาง
สวนใหญมอายเฉลยอยท 28.52 ป กลมตวอยางสวนใหญ
นนมรายไดเฉลยตอเดอนอยท 25,937.50 บาท
2. การศกษาพฤตกรรมการใชสอสงคมออนไลนของ
ผบรโภค พบวา สอสงคมออนไลนทกลมตวอยางเปน
สมาชกและมการเขาใชงานอยางสม�าเสมอมากทสด คอ
Facebook รอยละ 38.5 รองลงมาคอ Youtube
รอยละ 20.6 ส�าหรบวตถประสงคของการใชสอสงคม
ออนไลนทกลมตวอยางเลอกตอบมากทสด คอ เพอสนทนา
Page 7
วารสารปญญาภวฒนPANYAPIWAT JOURNAL
44
โตตอบกนระหวางกลมเพอน และสมาชกในเครอขายรอยละ 30.3 รองลงมาคอ เพอตดตอสอสารกบสมาชกในเครอขาย รอยละ 22.7 เหตผลทใชสอสงคมออนไลนสวนใหญ คอ สอสงคมออนไลนนนสะดวกและรวดเรวในการสอสาร รอยละ 25.1 รองลงมาคอ สามารถโตตอบกบผทอยในเครอขายได ในทนท รอยละ 22.8 ทงนคณสมบตของสอสงคมออนไลนทท�าใหเลอกใชงานทกลมตวอยางเลอกตอบมากทสด คอ สามารถใชงานและเพมขอมลไดตลอดเวลาไมจ�ากด รอยละ 21.7 รองลงมาคอ สอสงคมออนไลนสามารถโตตอบกนไดในทนท (Interactive) รอยละ 20.9 นอกจากนชวงเวลาทใชงานสอสงคมออนไลนทเขาใชงานมากทสด คอ ชวงเวลา 20.01-24.00 น. รอยละ 25.6 รองลงมาคอ ชวงเวลา 12.01-16.00 น. รอยละ 25.4 โดยสถานททกลมตวอยางเขาใชงานสอสงคมออนไลนเปนประจ�ามากทสด คอ ทบาน รอยละ 46.2 และ สถานททเขาใชงานสอสงคมออนไลนรองลงมาคอ ทท�างาน รอยละ 39.4 และสดทายประเภทของอปกรณดจตอลทกลมตวอยางท�าการเขาใชงานสอสงคมออนไลนมากทสด คอ คอมพวเตอรสวนบคคล (PC) รอยละ 37.8 และอปกรณดจตอลทเขาใชงานสอสงคมออนไลนรองลงมาคอ โนตบค (NoteBook)/เนตบค (NetBook) รอยละ 36.8 ส�าหรบปจจยส�าคญจากการสอสารการตลาดใน รปแบบสอสงคมออนไลน พบวา ภาพรวมของปจจยส�าคญของการสอสารการตลาดในรปแบบสอสงคมออนไลน กลมตวอยางใหความส�าคญกบ ดานการตอบสนองตอ ผบรโภคมากทสด รองลงมาคอ ดานการตอบสนองระดบบคคล ดานความสอดคลองกบภาพลกษณขององคกร ดานเอกลกษณขององคกร ดานความตองการของผบรโภค ดานการน�าเสนอเนอหา และดานการสอสารสองทาง ตามล�าดบ ผบรโภคสอสงคมออนไลน โดยเฉลยใหความส�าคญกบปจจยส�าคญของการสอสารการตลาดในรปแบบสอสงคมออนไลน อยในระดบมาก นอกจากนการซอผลตภณฑของผ บรโภคจาก การสอสารการตลาดในรปแบบสอสงคมออนไลน มรายละเอยดจากการศกษาวจยดงน ภาพรวมของการซอ
ผลตภณฑของผบรโภคจากการสอสารการตลาดในรปแบบสอสงคมออนไลน พบวา กลมตวอยางใหความส�าคญกบ ขนความเขาใจมากทสด รองลงมาคอ ขนความรสก และขนพฤตกรรม ตามล�าดบ ผบรโภคสอสงคมออนไลน โดยเฉลยแลวมการซอผลตภณฑหลงบรโภคสอสงคมออนไลนทางการสอสารการตลาด อยในระดบมากทสด 3. เปรยบเทยบคณสมบตสวนบคคล และพฤตกรรมการใชสอสงคมออนไลนของผบรโภคทมผลตอการซอผลตภณฑของผบรโภคจากการสอสารการตลาดในรปแบบสอสงคมออนไลน จากผลการวเคราะหดวยเทคนคทดสอบความแตกตางของตวแปร 2 กลม (t-test Statistic) และดวยการวเคราะหผนแปรทางเดยว (one-way analysis of variance หรอ ANOVA) พบวา คณสมบตสวนบคคลของกลมตวอยางทแตกตางกน มผลตอการซอผลตภณฑหลงจากบรโภคสอสงคมออนไลนทางการสอสารการตลาดตางกนอยางมนยส�าคญทางสถตท 0.05 ส�าหรบพฤตกรรมการใชสอสงคมออนไลนทแตกตางกนนนมผลตอการซอผลตภณฑของผบรโภคจากการสอสารการตลาดในรปแบบสอสงคมออนไลนตางกนอยางมนยส�าคญทางสถตท 0.05 โดยมรายละเอยดจากการศกษาดงน เพศ ทตางกนไมมผลตอการซอผลตภณฑของผบรโภคจากการสอสารการตลาดในรปแบบสอสงคมออนไลน แต อาย ระดบการศกษา อาชพ รายได ประเภทของ สอสงคมออนไลนทเขาใชงานสม�าเสมอ วตถประสงคของการใชสอสงคมออนไลน เหตผลทใชสอสงคมออนไลน และคณสมบตของสอสงคมออนไลนทเลอกใชงานตางกน มผลตอการซอผลตภณฑของผบรโภคจากการสอสารการตลาดในรปแบบสอสงคมออนไลน ตางกนอยางมนยส�าคญทางสถตท 0.05 4. การศกษาความสมพนธของปจจยส�าคญจากการสอสารการตลาดในรปแบบสอสงคมออนไลนทสงผลตอการซอผลตภณฑของผบรโภคจากการสอสารการตลาดในรปแบบสอสงคมออนไลน จากผลการวเคราะหดวย การวเคราะหถดถอยพห (regression analysis) แสดงดงตารางท 1-3 ดงน
Page 8
วารสารปญญาภวฒนPANYAPIWAT JOURNAL
45
ตารางท 1: การวเคราะหถดถอยพฤตกรรมหลงบรโภคสอสงคมออนไลนขนความเขาใจกบปจจยส�าคญของการสอสารการตลาด
ในรปแบบสอสงคมออนไลน (N=400)
ปจจยส�าคญของการสอสารการตลาด
ในรปแบบสอสงคมออนไลน
คาสมประสทธ
ถดถอย (b)Beta t Sig.t
1. ดานการตอบสนองตอผบรโภค
2. ดานการสอสารสองทาง
3. ดานการตอบสนองระดบบคคล
4. ดานความตองการของผบรโภค
5. ดานการน�าเสนอเนอหา
6. ดานความสอดคลองกบภาพลกษณขององคกร
7. ดานเอกลกษณขององคกร
คาคงท (Intercept)
0.167
0.066
-0.202
0.040
0.231
-0.053
0.630
8.262
0.104
0.046
-0.148
0.032
0.161
-0.041
0.456
1.675
0.685
-1.911
0.394
2.521
-0.543
6.628
4.298
0.000*
0.095
0.494
0.057
0.694
0.012*
0.587
0.000*
R2 = 0.312 , SEE = 5.500 , ADJ R2 = 0.299 , F = 23.432 , Sig. Of F = 0.000
แบบจ�าลองการวเคราะห Cog = b0 + b1Instant
+ b2Interac + b3Indiv + b4Insight + b5Invis +
b6Integ + b7Iden
ผลการวเคราะห พบวา ตวแปรอสระทงหมดสามารถ
อธบายการผนแปรของตวแปรตามไดรอยละ 31.2
โดยมเพยงดานการตอบสนองระดบบคคลทมผลตอ
พฤตกรรมหลงบรโภคสอสงคมออนไลนขนความเขาใจ
ไปในทศทางเดยวกน และดานความสอดคลองกบ
ภาพลกษณขององคกรทมผลตอตวแปรตามในทศทาง
ตรงขามกน
ตารางท 2: การวเคราะหถดถอยพฤตกรรมหลงบรโภคสอสงคมออนไลนขนความรสกกบปจจยส�าคญของการสอสารการตลาด
ในรปแบบสอสงคมออนไลน (N=400)
ปจจยส�าคญของการสอสารการตลาด
ในรปแบบสอสงคมออนไลน
คาสมประสทธ
ถดถอย (b)Beta t Sig.t
1. ดานการตอบสนองตอผบรโภค
2. ดานการสอสารสองทาง
3. ดานการตอบสนองระดบบคคล
4. ดานความตองการของผบรโภค
5. ดานการน�าเสนอเนอหา
6. ดานความสอดคลองกบภาพลกษณขององคกร
7. ดานเอกลกษณขององคกร
คาคงท (Intercept)
0.065
0.273
-0.309
0.202
0.330
-0.159
0.441
8.489
0.041
0.195
-0.232
0.160
0.232
-0.126
0.324
0.648
2.846
-2.925
1.971
3.567
-1.624
4.605
4.429
0.517
0.005*
0.004*
0.049*
0.000*
0.105
0.000*
0.000*
R2 = 0.296 , SEE = 5.470 , ADJ R2 = 0.282 , F = 21.694 , Sig. Of F = .000
Page 9
วารสารปญญาภวฒนPANYAPIWAT JOURNAL
46
แบบจ�าลองการวเคราะห Affec = b0 + b1Instant
+ b2Interac + b3Indiv + b4Insight + b5Invis +
b6Integ + b7Iden
ผลการวเคราะหปรากฏ พบวา ตวแปรอสระทงหมด
สามารถอธบายการผนแปรของตวแปรตามไดรอยละ 29.6
โดยมดานการสอสารสองทาง ดานความตองการของ
ผบรโภค ดานการน�าเสนอเนอหา และดานเอกลกษณของ
องคกร ทมผลตอพฤตกรรมหลงบรโภคสอสงคมออนไลน
ขนความรสกไปในทศทางเดยวกน และดานการตอบสนอง
ระดบบคคลทมผลตอตวแปรตามไปในทศทางตรงขามกน
ตารางท 3: การวเคราะหถดถอยพฤตกรรมหลงบรโภคสอสงคมออนไลนขนพฤตกรรมกบปจจยส�าคญของการสอสารการตลาด
ในรปแบบสอสงคมออนไลน (N=400)
ปจจยส�าคญของการสอสารการตลาด
ในรปแบบสอสงคมออนไลน
คาสมประสทธ
ถดถอย (b)Beta t Sig.t
1. ดานการตอบสนองตอผบรโภค
2. ดานการสอสารสองทาง
3. ดานการตอบสนองระดบบคคล
4. ดานความตองการของผบรโภค
5. ดานการน�าเสนอเนอหา
6. ดานความสอดคลองกบภาพลกษณขององคกร
7. ดานเอกลกษณขององคกร
คาคงท (Intercept)
0.093
0.200
-0.247
0.101
0.425
-0.374
0.517
11.104
0.053
0.130
-0.168
0.073
0.274
-0.269
0.345
0.802
1.791
-2.024
0.845
3.998
-3.291
4.688
4.976
0.423
0.074*
0.044*
0.398
0.000*
0.001*
0.000*
0.000*
R2 = 0.202 , SEE = 6.396 , ADJ R2 = 0.187 , F = 13.237 , Sig. Of F = .000
สรปและอภปรายผล
จากผลการศกษาวจยในครงน ผวจยขออภปรายผล
ตามวตถประสงค และสมมตฐานทศกษา ดงน
จากการศกษาพฤตกรรมการใชสอสงคมออนไลน
ของผบรโภค พบวา สอสงคมออนไลนทกลมตวอยาง
เขาใชงานมากทสดคอ Facbook ซงชวงเวลาทเหมาะสม
ในการเผยแพรขาวสารผลตภณฑผานสอสงคมออนไลน
คอ ชวงเวลา 20.01-24.00 น.
ส�าหรบปจจยส�าคญจากการสอสารการตลาดใน
รปแบบสอสงคมออนไลนกลมตวอยางใหความส�าคญกบ
ดานการตอบสนองตอผบรโภคมากทสด รองลงมาคอ
ดานการตอบสนองระดบบคคล ดานความสอดคลองกบ
ภาพลกษณขององคกร ดานเอกลกษณขององคกร
ดานความตองการของผบรโภค ดานการน�าเสนอเนอหา
และดานการสอสารสองทาง ตามล�าดบ โดยกลมตวอยาง
ใหความส�าคญกบปจจยส�าคญจากการสอสารการตลาด
ในรปแบบสอสงคมออนไลนทกดานอยในระดบมาก
ส�าหรบพฤตกรรมหลงบรโภคสอสงคมออนไลน
ในภาพรวมกล มตวอยางทบรโภคสอสงคมออนไลน
ทางการสอสารการตลาดจะมความเขาใจในผลตภณฑได
มากขนมากทสด รองลงมาคอมความตองการทจะซอ
ผลตภณฑหลงบรโภคสอสงคมออนไลน และมการซอ
ผลตภณฑหลงบรโภคสอสงคมออนไลนนอยทสด ตามล�าดบ
จากสมมตฐานขอท 1 ลกษณะสวนบคคลทแตกตาง
กน มผลตอการซอผลตภณฑหลงบรโภคสอสงคมออนไลน
ทางการสอสารการตลาดแตกตางกน พบวา พฤตกรรม
การใชสอสงคมออนไลนของผบรโภคทแตกตางกนนน
มผลตอการซอผลตภณฑหลงบรโภคสอสงคมออนไลน
ทางการสอสารการตลาดทตางกนอยางมนยส�าคญทาง
สถตท 0.05 ตรงตามสมมตฐานทตงไว
Page 10
วารสารปญญาภวฒนPANYAPIWAT JOURNAL
47
เปาหมายหรอวตถประสงคในการใชสอสงคมออนไลน
จะมผลตอการซอผลตภณฑหรอบรการหลงจากไดรบร
ขอมลผลตภณฑหรอบรการแตกตางกน เนองจากผบรโภค
บางกลมมสอสงคมออนไลนไวเพอการตดตอสอสาร
บางกลมมไวเพอเปดรบขาวสาร หรอแมแตบางกลมทใช
เพอความบนเทงเพยงอยางเดยวทงนเกดจากอายท
แตกตางกน จะสงผลใหการบรโภคสอสงคมออนไลน
น�าไปสการซอสนคาในแตละล�าดบขนพฤตกรรมตางกน
ไปดวย
สมมตฐานขอท 2 พฤตกรรมการใชสอสงคมออนไลน
ของผบรโภคทแตกตางกน มผลตอการซอผลตภณฑ
หลงบรโภคสอสงคมออนไลนทางการสอสารการตลาด
แตกตางกน พบวา พฤตกรรมการใชสอสงคมออนไลน
ของผบรโภคทแตกตางกนนน มผลตอการซอผลตภณฑ
หลงบรโภคสอสงคมออนไลนทางการสอสารการตลาด
ทตางกนอยางมนยส�าคญทางสถตท 0.05 ตรงตาม
สมมตฐานทตงไว
จากผลการวจยจะเหนวา ประเภทของสอสงคม
ออนไลนเองมผลตอการซอผลตภณฑในทกๆ ล�าดบขน
และผทใชงาน Youtube อยางสม�าเสมอจะมการซอ
ผลตภณฑในล�าดบขนตางๆ มากกวาสอประเภทอนๆ
นนมาจากคณสมบตของ Youtube ทเปนสอสงคม
ออนไลนทแสดงภาพเคลอนไหวและเสยงท�าใหเกด
ความเขาใจไดงายกบผบรโภคสอดคลองกบแนวคดของ
อธป อศวานนท (2553) ไดแบงประเภทและเปรยบเทยบ
ความแตกตางของสอสงคมออนไลนยอดนยมทง 3
ประเภทนนคอ Facebook Twitter และ Youtube
สมมตฐานขอท 3 ปจจยส�าคญจากการสอสาร
การตลาดในรปแบบสอสงคมออนไลนมความสมพนธกบ
การซอผลตภณฑของผบรโภคจากการสอสารการตลาด
ในรปแบบสอสงคมออนไลน ในล�าดบขนตางๆ พบวา
ปจจยส�าคญจากการสอสารการตลาดในรปแบบสอสงคม
ออนไลน มความสมพนธตอการซอผลตภณฑหลงบรโภค
สอสงคมออนไลนทางการสอสารการตลาด ในทศทาง
ทแตกตางกนอยางมนยส�าคญทางสถตท 0.05 และ
ปจจยส�าคญจากการสอสารการตลาดในรปแบบสอสงคม
ออนไลนในแตละดานมความสมพนธตอการซอผลตภณฑ
หลงบรโภคสอสงคมออนไลนทางการสอสารการตลาด
แตละล�าดบขนในทศทางทตางกน ไมตรงตามสมมตฐาน
ทตงไว
นอกจากนปจจยส�าคญจากการสอสารการตลาด
ในรปแบบสอสงคมออนไลน อนทจรงแลวมความส�าคญตอ
การบรหารจดการเพอใหสามารถเขาถงผบรโภคไดอยาง
แทจรง และน�าพาไปสการซอผลตภณฑในขนพฤตกรรม
นนคอการซอผลตภณฑและบรการ ไปจนถงการบอกตอ
ถงความประทบใจจากประสบการณการใชผลตภณฑ
หรอบรการนนๆ ตามไปดวย จะเหนไดวาจากสมมตฐาน
และการศกษาวจย ไดสอดคลองกบงานวจยของ โอทเอกซ
และดอไอ เวรดไวลด (OTX and DEI Worldwide,
2008) ทท�าการศกษาเรองของผลกระทบจากสอสงคม
ออนไลนทมตอพฤตกรรมการซอของผบรโภค และพบวา
องคกรควรใหความส�าคญกบการตลาดในรปแบบสอสงคม
ออนไลนมากขน และควรใหความส�าคญกบบทบาทของ
สอสงคมออนไลนในการเปนกลยทธการตลาดขององคกร
ขอเสนอแนะ
1. ขอเสนอแนะส�าหรบการน�าผลวจยไปใช
ผ บรโภคมการใชสอสงคมออนไลนประเภท
Facebook มากทสด รองลงมาคอ Youtube เปนเพราะ
คณสมบตของสอสงคมออนไลนทง 2 ประเภทสามารถ
ตอบสนองความตองการในการคนหาขอมลรวมไปถง
การตดตอสอสารไดอยางสมบรณ ดงนนหากตองการ
ท�าการตลาดผานสอสงคมออนไลน Facebook จะเปน
ชองทางแรกทนาสนใจมากทสดในการใชท�าการตลาด
รองลงมาคอ Youtube ทสามารถถายคลปวดโอเพอน�า
มาเผยแพรผานทาง Facebook ไดอกทางหนงเชนกน
นอกจากนสอสงคมออนไลนสะดวกและรวดเรวในการ
สอสาร อกทงสามารถใชงานและเพมขอมลไดตลอดเวลา
ไมจ�ากด และเวลาทเหมาะสมในการเผยแพรขอมลขาวสาร
คอ ชวงเวลา 20.01-24.00 น.
Page 11
วารสารปญญาภวฒนPANYAPIWAT JOURNAL
48
ส�าหรบปจจยส�าคญจากการสอสารการตลาด
ในรปแบบสอสงคมออนไลนผบรโภคใหความส�าคญกบ
ดานการตอบสนองตอผบรโภคมากทสด นนหมายถง
การท�าการตลาดผานสอสงคมออนไลนดานการสอสาร
กบผบรโภคเปนสงทส�าคญทควรใหขอมลททนสมย และ
ตอบขอซกถามทผบรโภคตองการทราบอยางสม�าเสมอ
ดวยเชนกน ทงนหากเราสามารถบรหารจดการสอสงคม
ออนไลนใหตอบสนองความตองการของผบรโภคไดอยาง
สมบรณแลว การซอผลตภณฑหรอบรการจากการสอสาร
การตลาดในรปแบบสอสงคมออนไลนจะเพมขนตามไป
ดวยเชนกน ดงนนปจจยส�าคญจากการสอสารการตลาด
ในรปแบบสอสงคมออนไลนทง 7 ดานจงเปนสงส�าคญ
ทนกการตลาดควรค�านงถงหากตองการน�าสอสงคม
ออนไลนมาใชเปนชองทางหนงในการสอสารการตลาด
2. ขอเสนอแนะส�าหรบการวจยครงตอไป
จากขอเสนอแนะขางตน หากจะท�าการตอยอด
จากการศกษาวจยประเดนทควรศกษาตอไปคอ การศกษา
ความส�าเรจจากการท�าการตลาดในรปแบบสอสงคม
ออนไลนขององคกร บรษท หรอธรกจสวนตวทน�าสอ
สงคมออนไลนมาใชในการท�าการตลาด เพอทราบถง
การบรหารจดการสอสงคมออนไลนขององคกร บรษท
หรอธรกจสวนตวเหลาน และกลยทธสความส�าเรจจาก
การใชสอสงคมออนไลน โดยท�าการวดความส�าเรจจาก
การมลกคา เขามาซอสนคาและบรการ ไปจนถงการ
สรางมลคาใหแกธรกจจากการตลาดในรปแบบสอสงคม
ออนไลน เมอน�ามาเปรยบเทยบกบการลงทนในสออนๆ
เพอการโฆษณาประชาสมพนธสนคา หากสามารถตอยอด
การศกษาวจยไปในทศทางนได จะเปนการวดผลจาก
การใชงานสอสงคมออนไลนเพอน�าไปสการพฒนาสอ
สงคมออนไลนในการท�าการตลาดของธรกจไดตอไป
อยางแทจรง
บรรณานกรมฉตยาพร เสมอใจ. (2550). พฤตกรรมผบรโภค. กรงเทพฯ:
ซเอดยเคชน.
บลซ, จอรช อ. และ บลซ, ไมเคล เอ. (2550). การโฆษณา
และการสงเสรมการตลาด. แปลจาก Advertising
and promotion: An integrated marketing
communications perspective, 7th ed. โดย
กมล ชยวฒน. กรงเทพฯ: แมคกรอ-ฮล.
ภเษก ชยนรนดร. (2553ก). MaketingClickกลเมด
เคลดลบการตลาดออนไลน. กรงเทพฯ: ซเอด
ยเคชน.
. (2553ข). การตลาดแนวใหมผานSocialMedia.
กรงเทพฯ: ซเอดยเคชน.
วเลศ ภรวชร. (2553). How sustainable is social
networking? สบคนเมอ 12 กนยายน 2553, จาก
เวบไซต: http://www.bangkokbiznews.com/
home/detail/polit ics/opinion/vilert/
20100912/352652/news.html
อธป อศวานนท. (2553). Twitter, Facebook และ
Youtube: กลยทธการท�าการตลาดและสรางสงคม
แบรนด ดวยนวตกรรม social web. Competi-
tivenessreview,5, 28-35.
อรรถทว เจรญวฒนวญญ. (2551). มาสรางเครอขาย
ของเรา ในโลกออนไลนกนดกวา. สบคนเมอ 20
กรกฎาคม 2553, จาก เวบไซต: http://www.
pccompete.com/ blog/social-networking/
OTX and DEI Worldwide. (2008). The impact of
socialmediaonpurchasingbehavior. From
Website: http://www.deiworldwide. com/
files/DEIStudy-
Page 12
วารสารปญญาภวฒนPANYAPIWAT JOURNAL
49
Jittima Charuwan her Master of Business Administration in 2011 from
Rajabhat Nakhon Sawan University, Thailand. She also earned her
Bachelor of Communication Arts. Jittima Charuwan is currently the
secretary of the President of Rajabhat Nakhon Sawan, Thailand.
Her research interest cover Social Media, Social Media Management
and Social Media for Marketing Communication.
Assit.Prof.Onkanya Kositanont, Ph.d. her Ph.D in Development
Administration (Accounting) in 2007 from Suan Sunandha Rajabhat
University, Thailand. She also earned her Master of Business Administration
(Accounting) in 1997 from University of the Thai Chamber of Commerce,
Thailand. And Bachelor of Business Administration (Accounting) in 1993
from Krirk University, Thailand. Assit.Prof.Onkanya Kositanont, Ph.d. is
currently the assistant professor of Business Administration (Accounting)
and the Director of Master of Business Admintration, Rajabhat Nakhonsawan
University, Thailand. Her research interest covers Accounting Management,
Accounting Development System and Business Management.