Bai 19 siêu âm 3 d

SIÊU ÂM 3D/4D Bs Nguyễn Đình Vũ

Khoa CĐHA

MỤC TIÊU

Hiểu đƣợc 1 số khái niệm cơ bản về siêu âm 3d

Các ứng dụng của siêu âm 3d/4d

GIỚI THIÊU

Siêu âm 2d vẫn là loại siêu âm cơ bản trong suốt 30 nămnay cho đến khi siêu âm 3d/4d nó đã thay đổi cách thựchiện siêu âm với bệnh nhân

Siêu âm 3D/4D giúp lƣu lại thể tích siêu âm nhờ đó màbác sĩ siêu âm có thể xem lại toàn bộ những cấu trúc đƣợckhi không có bệnh nhân. Nhờ đó mà mở ra nhiều các cáchthức mới trong xử lý/phân tích hình ảnh

Ngoài ra siêu âm 3D/4D cũng là một phƣơng tiện để giúpbệnh nhân có cái nhìn trực quan hơn về thai nhi

CÁCH THỨC THU THẬP HÌNH ẢNH

Có 2 cách: Dùng đầu dò 2D

Dùng đầu dò 3D

Ngày nay ngƣời ta chủ yếu sửdụng đầu dò 3D vì nó đơn giảnhơn

LOẠI ĐẦU DÒ SỬ DỤNG

Đầu dò 2D Đầu dò 3D

NGUYÊN LÝ CỦA SIÊU ÂM 3D

Hình ảnh 3D đƣợc tạo bởi một lƣợng lớn hình ảnh 2D liêntiếp sau đó tái tạo lại tạo thành khối thể tích từ đó dữ liệuhình ảnh sẽ đƣợc xử lý trên khối dữ liệu này

CÁC BƢỚC TẠO HÌNH CỦA 3D

Thu thập thông tin

Xây dựng dữ liệu 3D

Tái tạo : Mặt phẳng

Bề mặt

Thể tích

THU THẬP THÔNG TIN

Đầu dò sẽ quét và thu nhận hàng loạt hình ảnh 2D nhằmtạo thành một khối thể tích, mỗi đơn vị của thể tích đƣợc gọilà voxel

TÁI TẠO THEO MẶT PHẲNG

TÁI TẠO BỀ MẶT

TÁI TẠO THỂ TÍCH (MINIMUM/MAXIMUM/INVERSION MODE)

SIÊU ÂM 4D

Thực chất là hình ảnh video 3D (live-3D, 4D, 3D real time)

Chiều thứ 4 là “chiều thời gian”

Giúp quan sát đƣợc cử động trực của thai nhi trong bụngmẹ

CÁCH THỰC HIỆN SIÊU ÂM 3D/4D

Chọn mặt cắt 2D để thực hiện

Chọn độ rộng của vùng khảo sát ( ROI – region of interest)

Chọn thời điểm thai nhi nằm yên tĩnh

Yêu cầu bệnh nhân nín thở nếu đƣợc

MỘT SỐ VỊ TRÍ THỰC HIỆN SIÊU ÂM3D/4D THƢỜNG DÙNG

Để khảo sát mặt

MỘT SỐ VỊ TRÍ THỰC HIỆN SIÊU ÂM3D/4D THƢỜNG DÙNG

Để khảo sát tứ chi

MỘT SỐ VỊ TRÍ THỰC HIỆN SIÊU ÂM3D/4D THƢỜNG DÙNG

Để khảo sát cột sống

MỘT SỐ VỊ TRÍ THỰC HIỆN SIÊU ÂM3D/4D THƢỜNG DÙNG

Để khảo sát cấu trúc đƣờng giữa của não

ỨNG DỤNG CỦA SIÊU ÂM 3D/4D

Quan sát bề mặt: (Sử dụng tốt nhất trên mặt, cột sống, tứchi)

Quan sát các cấu trúc khó nhận diện trên SA 2d

Định vị trí tổn thƣơng

Đo đạc thể tích

QUAN SÁT BỀ MẶT

QUAN SÁT BỀ MẶT

QUAN SÁT BỀ MẶT

QUAN SÁT BỀ MẶT

QUAN SÁT BỀ MẶT

QUAN SÁT BỀ MẶT

QUAN SÁT BỀ MẶT

QUAN SÁT NHỮNG CẤU TRÚC KHÓ

Vị trí đóng của tai, hình thái của tai ngoài

QUAN SÁT CẤU TRÚC KHÓ

Chẩn đoán các bệnh lý cần mặt cắt dọc giữa (thiểu sản/bất sản thể chai, thiểu sản

thùy nhộng)

QUAN SÁT CÁC CẤU TRÚC KHÓ

ĐỊNH VỊ TRÍ CỦA TỐN THƢƠNG

ĐO THỂ TÍCH (VOCAL – VIRTUAL ORGAN COMPUTER AIDED ANALYSIS)

Đo thể tích nội mạc để tiên lƣợng K nội mạc

ĐO THỂ TÍCH (VOCAL – VIRTUAL ORGAN COMPUTER AIDED ANALYSIS)

Đo thể tích phổi còn lại để tiên lƣợng trên thai nhi có thoát vị hoành

ĐO THỂ TÍCH (VOCAL – VIRTUAL ORGAN COMPUTER AIDED ANALYSIS)

Đo thể tích đùi thai nhi để tiên lƣợng ƣớc lƣợng cân nặng

SỬ DỤNG TRONG 3 THÁNG ĐẦU THAI KÌ

Sử dụng trong 3 tháng đầu thai kì:Đếm số phôi trong trƣờng hợp chuyển/thụ thai quá nhiều

Các bất thƣờng bề mặt

Đo NT (Sono NT, Volume NT)

Tính an toàn của trong 3 tháng đầu vẫn chƣa đƣợc xác địnhkhông dung thƣờng quy

SỬ DỤNG TRONG 3 THÁNG ĐẦU THAI KÌ

SIÊU ÂM TIM

MỘT SỐ LƢU Ý KHI THỰC HÀNH SIÊU ÂM4D

Để có hình ảnh 3D/4D đẹp phải có hình ảnh 2D rõ ràng

Đòi hỏi nhiều kinh nghiệm trong thu nhận và xử lý hình ảnh

Cẩn thận với những hình ảnh giả (artefact)

ẢNH GIẢ TRONG SIÊU ÂM 3D

KẾT LUẬN

Siêu âm 3D/4D là một tiến bộ trong kĩ thuật của máy siêu âm

Mở ra nhiều ứng dụng cũng nhƣ cho cái nhìn trực quan hơn vềthai nhi

Tuy nhiên các chẩn đoán hiện tại phần lớn vẫn phải dựa trênsiêu âm 2D

Biết cách thực hiện siêu âm 3D/4D sẽ giúp bác sĩ mở rộng khảnăng chẩn đoán, học hỏi

Cần lƣu ý về những hạn chế cũng nhƣ những ảnh giả tạo nênbởi siêu âm 3D