La musique Ar sonerezh Bagadoù & festoù-noz Ofis ar Brezhoneg Office de la Langue Bretonne TermBret
La musiqueAr sonerezh
Bagadoù & festoù-noz
Ofis ar BrezhonegOffice de la Langue Bretonne
TermBret
07 Musique—07/03 28/11/05 10:22 Page 3
A
44
accord (parfait, [concordance] klotad,consonant…) [ajustement] songeidadaccordéon akordeoñs,
akordeon,[fam.] boest* an diaoul
accordéon akordeoñs kromatek,chromatique akordeon kromatekaccordéon diatonique akordeoñs diatonek,
akordeon diatonekaccordéoniste akordeoñser,
akordeonour,soner akordeoñs
accorder (instrument) kendoniañaccordeur (instrument) kendonieracoustique (adj.) klevedonielacoustique (subs.) klev,
klevedoniezh*adapter kempennagrémentation kinklañaigu sklintin,
skiltrair (musique) tonair (souffle) aer (b/g.),
[souffle] c’hwezhair à danser ton da zañsalalbum albom,
pladenn*altération sonverkadur,
sonverkañaluminium (matière) aluminiomamplificateur amplaeramplifier amplaatanche lañchenn*anche double lañchenn* doublanneau ruilhenn*anneau de bourdon ruilhenn* korn-boudFr
ança
is/B
rezh
oneg
Benel eo an termenoù merket gant an arouez *.Les termes marqués du signe * sont féminins.
07 Musique—07/03 28/11/05 10:22 Page 4
B
Français/Brezhoneg
5
appel à la danse galv da zañsalapprendre deskiñarchet gwaregig*argent (matière) arc’hant,
argantarrangement kempennadurarranger kempennartiste arzourassemblée bodadeg* ar sonerion,des sonneurs bodadeg* ar sonerienauteur oberour,
oberer
bag sac’hbag cover goloenn-sac’h*bagad bagadbagadig bagadigbagpipe binioù-brasbague gwalenn*baguette bazh-taboulin*,
bazh*baïonnette limée baionetez* levnetbal à deux bal a zaou,
bal daou-ha-daoubal en rond bal a-drobalai balaenn*ballade balladenn*bambou bambouzbarre barrenn*baryton usvoudbasse (adj.) boudbasse (subs.) gitar-boudbassiste soner gitar-boudb/g. : benel pe gourel.
féminin ou masculin.
07 Musique—07/03 28/11/05 10:22 Page 5
6
Fran
çais
/Bre
zhon
egbasson bason,
boudon,gourbombard
battement talm*batterie toumperezh,
taboulinoùbatteur toumper,
tabouliner,soner toumperezh
batteur (tambour) taboulinerbaudrier bodriell*beater bazh-taboulin*,
bazh*bec begbécarre naturelbémol bouc’hbinaire (rythme) daouelbinioù binioù-kozh,
binioù-bihanbinioù-kozh binioù-kozhblowpipe sutell*bodhran bodhranbois koad,
prennbois de rose (matière) koad rozbois fruitier (matière) koad frouezhboîte à anches boest* lañchennoùbombarde bombard*bouchon stouvbourdon korn-boudbourdon basse korn-boud brasbourdon ténor korn-boud bihanboyau bouzellenn*bras (corps, plur.) divrec’hbras (corps, sing.) brec’h*
07 Musique—07/03 28/11/05 10:22 Page 6
CFrançais/B
rezhoneg
7
buis (matière) beuz
cachet (indemnités) goprcadence kaskouezhcaisse boest*caisse claire taboulin* skiltr,
taboulin* sklatcaisse de résonance kef-dassoncanne de tambour bazh* mestr-taboulinermajorcaoutchouc (matière) kaoutchougcarton renforcé kartoñs kreñvaet,(matière) karton kreñvaetcatégorie rumm(ad)cercle circassien kelc’h sirkasiancercle de bois kelc’h koadchalumeau levriadchampion kampionchampionnat kampionadchanson kanaouenn*,
kanenn*chanter (chalumeau) levriadchapeau togchef batteur penntoumper,
penntabouliner,pennsoner toumperezh
chef batteur (tambour) penntaboulinercheminée siminalchevalet marc’hcheville brochchromatique kromatekclapet klapedclarinette klerinell*,
klarinetenn*,
07 Musique—07/03 28/11/05 10:23 Page 7
8
Fran
çais
/Bre
zhon
egclarinette s.o. treujenn-gaol*clavier klavier,
touchennaoueg*clé de serrage alc’hwez stardañclé, clef alc’hwezcloche kloc’hcollectage dastumcollecter dastumcollerette envez stardañ,
envez juntañcompilation dastumadcomplainte gwerzcomposer sonaozañ,
sevelcompositeur sonaozourcomposition sonaozadur(fait de composer)composition (œuvre) sonaozenn*composition (science) sonaozouriezh*concert sonadeg*concours kenstrivadeg*congas congasconservatoire skol* sonerezhde musiquecontredanse dañs bro ar Saozoncontre-temps eneppredcorde kordenn*cordon kordennig*,
lêrenn*cornemuse binioù-brascornemuse écossaise binioù-bras skosatcorps korfcors korn-boudcouple koublad
07 Musique—07/03 28/11/05 10:23 Page 8
D
Français/Brezhoneg
9
couple binioù koublad binioù bombardbombardecouple de sonneurs koublad soneriencours (leçon) kentel*couvercle golo,
goulc’hercouvre-poche goloenn*,
goloenn-sac’h*cover goloenn*création (action) krouidigezh*création (œuvre) krouadenn*,
krouidigezh*créer krouiñcuivre (matière) kouevr
danse dañs,koroll
demi-ton hanterdonenn*démontable distrollus,
da zivontañdémonter distrollañ,
divontañdérobée dirobe*détaché (subst.) distagdiatonique diatonekdièse lemmdiplôme diplomdisque pladenn*djembé djembedoigt (corps) bizdoigté bizerezhdoigts (corps) bizieddoublé doubladurduo daouaddurée pad
07 Musique—07/03 28/11/05 10:23 Page 9
E
F10
Fran
çais
/Bre
zhon
egébène (matière) ebenaécho heklev,
dassonécole de musique skol* sonerezhécouvillon patouilhélectro-acoustique tredan-ha-klevembout begembout de sutell beg-sutellenceinte uhelgomzerioùenchaîner stagañenregistrement enrolladenn*(fait d’enregistrer)enregistrement enrolladur(résultat)enregistrer enrollañétui gouhin,
feurexpérience embreg,
skiant-prenet*
facteur oberour,stummer
facture oberouriezh*,stumm
ferrule envezfest-deiz fest-deiz*fest-noz fest-noz*fiddle fiddlefifre piffil jaune neudenn* velen,
neud melenfil poissé neudenn* ampeget,
neud ampegetfisel fisel,
dañs fisel
07 Musique—07/03 28/11/05 10:23 Page 10
G
H
Français/Brezhoneg
11
flûte fleüt*flûte à bec fleüt-pigos*flûte traversière fleüt-treuz*flûtiste fleüter,
soner fleütformateur stummerformation stummadurfranges pempilhoù
gaita gaitagamme skeulenn*garniture kinklgavotte gavotenn* (1)
genouillère glinwiskgortex gorteksgrand bourdon korn-boud brasgratter skrabañgrave izelgros fil neud garv,
neudenn* c’harvgrosse caisse gourzaboulin*groupe strolladguimbarde gimbardguitare gitarguitare acoustique gitar klevguitare folk gitar folkguitariste gitarour
hanter-dro hanter-dro*harmonie (science) kensoniezh*harmonieux hesonharmonique (subs.) klotadurharmoniser klotadañ(créer des accords)(1) Ne gemm ket goude ar ger-mell.
Aucune mutation après l’article.
07 Musique—07/03 28/11/05 10:23 Page 11
I
12
Fran
çais
/Bre
zhon
egharnais harnezharpe telenn*harpe bardique telenn* varzhekharpe celtique telenn* geltiekharpe chromatique telenn* gromatekharpe électrique telenn-dredan*harpiste telennourhautbois oboell*hauteur uhelderhousse goloenn*huile d’entretien eoul kempennhygromètre gleborverker
imitation ivoire seblant ivorimposé redietimprovisation primaozadenn*improviser primaozañinfluence levezon*ingénieur du son ijinour ar soninstrument benveginstrument à cordes benveg dre gerdin,
klav dre gerdininstrument à vent benveg dre c’hwezh,
klav dre c’hwezhinstrument benveg seniñ,de musique benveg sonerezh,
klavinstrument benveg hengouneltraditionnelinterprétation mod personel da seniñ,
doare da ub. da seniñ,sonadenn*
ivoire (matière) ivor
07 Musique—07/03 28/11/05 10:23 Page 12
J
K
Français/Brezhoneg
13
jabadao jabadaojeu mod seniñ,
senijoint juntjouer seniñ,
c’hoarijouer de la bombarde seniñ bombard,
bombardañjouer de la flûte seniñ fleüt,
fleütaljouer de la harpe seniñ telenn,
c’hoari war an delenn,c’hoari gant an delenn,telennañ
jouer du binioù seniñ binioù,biniaouañ
jouer du fifre pifaljouer du tambour taboulinañjoueur (musicien) sonerjoueur de binioù biniaouerjoueur de bombarde talabarder,
bombarderjoueur de cornemuse soner binioù-brasjuge barnerjury strollad-barn,
juri
kan-ha-diskan kan-ha-diskankas a-barzh kas a-barzhkevrenn kevrenn*
07 Musique—07/03 28/11/05 10:23 Page 13
ML
14
Fran
çais
/Bre
zhon
eglaine (matière) gloanlaiton (matière) latonlamelle lavnennig*laridé laridenn*,
laride*lèvres (corps) diweuz,
muzelloùlow whistle low whistleluth ludlutherie luderezhluthier luder
mailloche mailh,mell
main dornmains daouarnmajeur muiañmanche troadmanivelle dornikell*,
kambli*marche ton-balematériel dafarmatière danvezmédiator skraberigmédium krennmélasse (matière) triaklmélodie (genre) sonenn*mélodie chantée kan a bozmélodieux hesonmembrane kroc’henenn*métal (matière) metalmicrophone mikrofonmineur leiañmirliton berlitonenn*
07 Musique—07/03 28/11/05 10:23 Page 14
PNO
Français/Brezhoneg
15
mode (majeur, mineur) mozmoderne modern,
arnevezmonture penn-kefmorceau (musique) ton,
pezhmouton (matière) lêr dañvadmusicien soner,
sonour,muziker
musique sonerezh,muzik
musique ethnique sonerezh kenelmusique légère sonerezh skañvmusique traditionnelle sonerezh hengounel
nickel (matière) nikelnote notenn*note d’ornementation notenn* ginklañnylon (matière) nilon
olives bouloùolivier (matière) koad olivezoud oud
partition kevrollenn*,skrid-sonerezh
pavillon founilhpeau (matière) kroc’henpeau de chèvre kroc’hen gavr(matière)pennsoner pennsonerperce kann (b. ou g.)percussionniste soner toserezhpercussions toserezh
07 Musique—07/03 28/11/05 10:23 Page 15
RQ
16
Fran
çais
/Bre
zhon
egpetit bourdon korn-boud bihanpièce (musique, pezhinstrument)pincer piñsatpipe-band pipe-bandpipe-major pennsonerplastique plastikplin plin,
dañs plinpoche sac’hpoix blanche (matière) peg gwennpolka polkaporte-vent sutell*portée regenneg*practice praktis(instrument d’étude)première bombarde penn-talabarderprix (concours, tarif) prizil/elle a remporté aet eo ar maoutle prix gantañ/gantipupitre (support) marc’h
quadrille dañs-a-bevarquator pevaradquintette pempad
recueil dastumadréglage reizherezhrégler reizhañrégulateur reizherrépertoire [airs] toniaoueg*,
sac’h tonioù,[chant] sac’hkanaouennoù
répéter pleustriñ
07 Musique—07/03 28/11/05 10:23 Page 16
S
Français/Brezhoneg
17
ride ridering gwalenn*rond de Loudéac ront Loudiegrond de Saint-Vincent ront Sant-Visantrondelle ruilhenn*roseau (matière) raoskl,
korzrote krouzhrotule koublrythme dastalm,
lusk
s’entraîner embreger,pleustriñ
s’exercer pleustriñ,embreger
sac de cornemuse sac’h binioù-brasscratch skratchse perfectionner en em varrekaat,
barrekaatserrer stardañsi bémol si bouc’hsi naturel si rikslide stirell*soie (matière) seizsole (semelle, embase) solsolfège solfadurezh*soliste (chanteur) unkanersoliste (musicien) unsonersonner seniñ,
c’hoarisonner du binioù biniaouañ,
seniñ binioùsonner en couple seniñ daou-ha-daou
07 Musique—07/03 28/11/05 10:23 Page 17
18
Fran
çais
/Bre
zhon
egsonneur soner,
c’hoariersonneur de binioù biniaouer,
soner binioùsonneur de bombarde talabarder,
bombardersonneur de cornemuse soner binioù-brassonneur en couple soner daou-ha-daousonorisation sonekaatsoprano sopranenn*sortie d’un disque embannadur ur bladennsouche sichenn*souche morte gwarez levriadsouffle c’hwezh*souffler c’hwezhañsoufflet megin*soupape klapedenn*stabilisateur kempouezerstabilisateur kempouezer korn-boudde bourdonstage stajstandard (adj.) standartstick bazh-taboulin*,
bazh*style [musique] doare seniñ,
[chant] doare kanañsuite heuliadsutell sutell*sutell avec rotule sutell* gant ur c’houblsutell sans embout sutell* hep begsutell sur rotule sutell* war goublsymphonie simfonienn*synthétiseur stokelleg*
07 Musique—07/03 28/11/05 10:23 Page 18
TFrançais/B
rezhoneg
19
tabla tablatabouliner taboulinertambour taboulin*tambour à cordes taboulin* dre gerdintambour ténor taboulin* denortambourin taboulinigtambour-major mestr-taboulinertampura tampuratartan tartantechnique (adj.) teknikeltechnique (subst.) tekniktechnique teknik sonerezh,instrumentale teknik da seniñtélescopique teleskopektemps predtendre stignañtenir une note delc’her gant un notennténor tenorterroir korn-brotertiaire (rythme) trielthème dodenn*,
temtimbre dasson,
liv,sonliv
timbre de tambour dassonell*(corde de timbre)tin whistle tin whistletitre [musique] ton,
[chant] kanaouenn,kanenn,[stricto sensu] titl
ton tonenn*,ton
tonalité tonegezh*
07 Musique—07/03 28/11/05 10:23 Page 19
U20
Fran
çais
/Bre
zhon
egtonalité tonegezh* kinklañd’agrémentationtouche touchenn*,
stokell*tradition hengoun,
henvoaztradition hengoun binvioùinstrumentaletradition orale hengoun dre glevettraditionnel hengouneltransmission treuzkastrappe à eau trap-dourtreujenn-gaol treujenn-gaol*trio triadtro (an d.) tro*trou toulltrou de jeu toull da seniñtube korzenn*,
tuellenn*tube de sutell korzenn-sutell*
uillean pipe binioù-ilinunisson [musique] unson,
[chant] unvouezh
07 Musique—07/03 28/11/05 10:23 Page 20
W
VFrançais/B
rezhoneg
21
vachette (matière) lêr annoarvalse valsenn*valve valvenn*variation kemm gleborverkd’hygrométrievelours (matière) voulouzvernis (état) gwernisetvernis (matière) gwernisveuze beuzvibrer froumalvielle à roue biell*vielleur (vielle à roue) biellourvielleur (vielle) rebedourviolon violoñs,
biolin*violoniste violoñser,
biolinourvirole envezvis de tension biñs* stignañvisser biñsañvolume ampled
water-trap trap-dourwhistle whistleworld music sonerezh ar bed
07 Musique—07/03 28/11/05 10:23 Page 21
22
Fran
çais
/Bre
zhon
eg
Divankañ neveziñCorrections mises à jour
Deuet mat e vo ho kinnigoù hag hoc’h evezhiadennoù. Na chomit ket da c’hortoz.Kit e darempred gant sekretouriezh TermBret :Nous vous invitons à nous faire part de vos propositions et remarques. N’hésitez pas àprendre contact avec le secrétariat de TermBret :
TermBretOfis ar Brezhoneg/
Office de la Langue Bretonne10 straed Naonediz/
10 rue Nantaise35000 Roazhon/Rennes
Pgz/Tél. : 02 23 44 04 37Plr/Fax : 02 23 44 04 39
Postel/Courriel : [email protected]
07 Musique—07/03 28/11/05 10:23 Page 22
Embannadur kentañ Gwengolo 2003Première édition septembre 2003
Sevenet gant/Réalisation : Ikkon
07 Musique—07/03 28/11/05 10:23 Page 23
Ikkon
– Ro
azho
n – 0
9-20
03
Geriaoueg ar sonerezh
Vocabulairede la musiqueBagadoù & festoù-noz
ISBN : 2-914841-10-82 3
07 Musique—07/03 28/11/05 10:23 Page 24
TermBret
La musiqueLa musiqueBagadoù & festoù-noz
Ar sonerezh
07 Musique—07/03 28/11/05 10:23 Page 25