Liburu honek UPV/EHUko Euskara eta Eleaniztasuneko Errektoreordetzaren dirulaguntza jaso du ANTROPOMETRIA TEKNIKA Ikasmaterial multimedia Egilea(k) Jon Irazusta Astiazaran, Javier Gil Goikouria Susana Gil Orozko, Fátima Ruiz Litago Jaime Zubero Lizana , Leire Gravina Alfonso Amaia Irazusta Astiazaran, Itziar Hoyos Cillero Naiara Aguirregoitia Marcos, Elena Diaz Ereño EUSKARA ETA ELEANIZTASUNEKO ERREKTOREORDETZAREN SARE ARGITALPENA
61
Embed
ANTROPOMETRIA TEKNIKA Ikasmaterial multimedia · ANTROPOMETRIA TEKNIKA Ikasmaterial multimedia Egilea(k) Jon Irazusta Astiazaran, Javier Gil Goikouria ... aurreko 15. urtean garaiko
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Liburu honek UPV/EHUko Euskara eta Eleaniztasuneko Errektoreordetzaren dirulaguntza jaso du
ANTROPOMETRIA TEKNIKA
Ikasmaterial multimedia
Egilea(k) Jon Irazusta Astiazaran, Javier Gil Goikouria Susana Gil Orozko, Fátima Ruiz Litago Jaime Zubero Lizana , Leire Gravina Alfonso Amaia Irazusta Astiazaran, Itziar Hoyos Cillero Naiara Aguirregoitia Marcos, Elena Diaz Ereño
EUSKARA ETA ELEANIZTASUNEKO ERREKTOREORDETZAREN SARE ARGITALPENA
Ikasmateriala: Antropometria teknika
Sarrera 1
ANTROPOMETRIA: GIZA GORPUTZA NEURTZEKO TEKNIKA
Ikasgai praktikoa
Medikuntzako eta Odontologiako Graduetan irakasten da ikasgai praktikoa gisa,
zehazki Giza Fisiologia, Kirol Fisiologia, Fisiologia eta Nutrizioa irakasgaietan.
Lan-bizitzarako, espresuki, medikuntzako hainbat arlotan aplikatzeko balioko
ERREFERENTZIA ANATOMIKOA NORANZKOA NEURKETA-TEKNIKA
PEKTORALA Besape aurreko tolestura, ahalik eta gorago.
Laprana Pertsona zutik dago, eta besoak esekita daude gorputzean zehar.
Tolestura erreferentzian eratzen da, titiburura doan luzetarako ardatzari jarraituz. Konpasa zentimetro bat beherago kokatzen da.
GANDOR ILIAKOA Gandor iliakoa, goi-goiko puntua.
Laprana: aurreranzko eta beheranzko
Tolestura besapeko erdiko lerroan eratzen da eta konpasa tolestura horretatik zentimetro bat aurrerago kokatzen da, gandor iliakoaren gainetik.
Pertsonak eskuineko besoaren abdukzio bat egin dezake, edo toraxaren gainean kokatu, eta eskua ezkerreko sorbaldaraino eraman.
SUBESKAPULARRA Hezur iliakoan bi marka egingo ditugu: goiko aldean (gandor iliakoan) eta aurre-goiko arantza iliakoan. Hortik, besape aurrerantz lerro bat eginez elkartu gandor iliako markatik luzatzen den beste lerro batez. Elkartze-puntuan, inklinazio horretan, tolestura egingo dugu.
Laprana: beherantz eta kanporantz Horizontalarekiko 45º
Pertsona zutik jartzen da, zuzen, eta besoak esekita egongo dira gorputzean zehar. Konpasa aplikatuko da osatu den tolesetik zentimetro batera.
SUPRAILIAKOA EDO SUPRAESPINALA Hezur iliakoa: goiko ertza eta aurre-goiko arantza iliakoa. Besapea: aurreko ertza.
Laprana edo zeiharra. Horizontalarekiko 45º
Konpasa kokatzen da hezur iliakoaren goiko ertzaren eta aurre-goiko arantza iliakotik besapeko aurreko ertzaren artean eratzen den irudizko lerroaren erdiko puntutik tolesturaren zentimetro bat aurrerago.
Gandor iliakoa baino 5 cm gorago helduetan, eta 2 cm gorago gazteetan, perpendikularki.
ABDOMINALA Zilbor-orbainetik 3-5 cm-ra.
Bertikala
Konpasa eratu den tolestura baino zentimetro bat beherago kokatuko da. Tolestura hori abdomeneko muskulu zuzenaren sabelaren erdiko marran kokatzen da gutxi gorabehera.
ERREFERENTZIA ANATOMIKOA NORANZKOA NEURKETA-TEKNIKA
TRIZIPITALA Akromion (gorago eta kanporago dagoen puntua) eta erradioaren buruaren (goiko eta alboko puntua) arteko erdiko puntuan.
Bertikala Konpasa aplikatzen da besoaren atzeko aldearen erdiko lerroan osatu den
tolestura baino zentimetro bat beherago, akromionaren eta erradioaren buruaren arteko puntuaren mailan. Neurketarako, besoak erlaxatuta egon behar du, sorbaldaren giltzadura kanporantz arinki errotatuta egongo da, eta ukondoa hedatuta.
BIZEPSA Akromion (gorago eta kanporago dagoen puntua) eta erradioaren buruaren (goiko eta alboko puntua) arteko erdiko puntuan.
Bertikala
Tolestura eskuineko besoaren aurreko alde-aldean eratzen da, akromionaren eta erradioaren buruaren artean dagoen erdiko puntuaren mailan. Konpasa tolestura horretatik zentimetro batera kokatzen da. Neurketarako, besoak erlaxatuta egon behar du, sorbaldaren giltzadura kanporantz arinki errotatuta egongo da eta ukondoa hedatuta.
Puntu hori bizepsaren gorputzaren azalera aurrekoenean kokatzen da.
IZTERREKOA Izterreko tolesturaren eta belaunburua goiko ertzaren arteko erdiko puntua.
Bertikala Tolestura eskuineko izterraren luzetarako ardatzaren erdiko puntuan egiten
da, belauna 90 graduan tolestuta. Konpasa aplikatuko da osatu den tolesetik zentimetro batera. Neurketa belauna zuzen izanda egiten da, edo hanka hedatuta izanda eta eserleku batean jesarrita. Tolestura hartzeko zailtasunak daudenean, pertsonak berak bere izterra altxa dezake atzeko aldetik, eta, horri esker, tentsioa murriztuko du.
Beste modu bat honako hau da: laguntzaile batek 6 cm-ko tolestura bat har dezake, antropometriagileak neurketa zehatza (leku zehatzean) egiten duen bitartean.
BERNAKOA Bernako perimetro handiena.
Bertikala Pertsona eserita egon daiteke, edo oina eserleku batean jarrita izan
dezake. Tolestura eskuineko bernaren perimetro handia dagoen mailan hartzen da, barneko aldean eta belauna 90 graduan tolestuta izanda. Konpasa aplikatuko da osatu den tolesetik zentimetro batera.
Bernak erlaxatuta egon behar du.
Ikasmateriala: Antropometria teknika
Protokoloaren eranskinak 3
3.3 taula. Perimetroen neurketa-teknika. Enborreko eta goiko gorputz-adarreko perimetroak
ERREFERENTZIA ANATOMIKOA JARRRERA NEURKETA-TEKNIKA
BESOA ERLAXATUTA Markaren parean (akromionaren eta erradioaren buruaren arteko erdiko puntua).
Pertsona zutik, zuzen eta besoak erlaxatuta eta solte gorputzaren alde bietan.
Antropometriagileak akromionaren eta erradioaren buruaren arteko erdiko puntuan kokatuko du zinta metrikoa eta besoaren luzetarako ardatzarekiko perpendikularki.
BESOA UZKURTUTA Balio handiena.
Pertsona zutik dago. Besoa tolestuta (besaurrea 45 gradu inguru tolestuta dago besoarekiko), goian mantenduta.
Zinta prest dugula, eskuinean kokatuta dagoen antropometriagileak bizepsa uzkurtzeko agindua ematen du (ahalik eta bizepsaren uzkurketa handiena), eta, ahalik eta azkarren, perimetro handiena bilatzen eta neurtzen da.
BESAURREA Balio handiena.
Pertsona zutik dago, besaurreak erlaxatuta egon behar du eta esku-ahurra gorantz begira.
Antropometriagileak besaurrearen mailan dagoen perimetrorik handiena neurtuko du, zinta hainbat mailatan kokatu ondoren.
ESKUMUTURRA Kubituaren eta erradioaren apofisi estiloideak.
Pertsonak esku-ahurra gorantz edo beherantz ipiniko du, atzamarrak erlaxatuta izanda.
Antropometriagileak kubituaren eta erradioaren apofisi estiloideen azpian dagoen perimetro txikiena neurtuko du. Zintarekin jokatuko da perimetro minimoa lortzeraino.
TORAX Esternoia, laugarren giltzadura kondroesternalaren erdialdearen mailan.
Pertsona zutik egongo da, eta besoen abdukzio txiki bat egingo du zinta errazago jartzeko.
Antropometriagileak pertsonaren eskuinaldean kokatuta egongo da, eta zinta toraxaren ingurutik jarriko du, maila mesoesternalean kokatuz (toraxaren aurreko eta atzeko partetik). Neurketa arnasbehera normal bat egin ondoren hartuko da.
ABDOMEN-ZILBORREKOA Zilbor-orbaina.
Pertsona zutik dago, eta besoak erlaxatuta izango ditu gorputzean zehar.
Antropometriagileak pertsonaren aurrean kokatzen da, eta zilbor-orbainaren mailan abdomenaren perimetrorik handiena neurtzen du. Neurketa arnasbehera normal bat egin ondoren hartuko da.
ALDAKA (IPURMASAILEKOA) Gorputzaren atzeko aldetik dagoen tontor handiena (gutxi gorabehera pubiseko sinfisiaren mailan).
Pertsona zutik egongo da, oinak elkarren ondoan izanda eta ipurmasailak uzkurtu gabe.
Zintarekin ipurmasaileko goragunerik handiena neurtuko du.
Antropometriagilea pertsonaren eskuinaldean kokatuko da.
Ikasmateriala: Antropometria teknika
Protokoloaren eranskinak 4
3.4 taula. Perimetroen neurketa-teknika. Beheko gorputz-adarreko perimetroak
ERREFERENTZIA ANATOMIKOA JARRERA NEURKETA-TEKNIKA
IZTERRA Ipurmasaileko tolestura (edo ipurmasaileko goragunearen eta izterraren arteko lotura-puntua).
Pertsona zutik dago, zuzen kokatuta eta hankak pixka bat banatuta. Pisuak modu berean banatuta egon behar du bi oinetan.
Antropometriagileak zinta ipiniko du ipurmasaileko tolestura baino zentimetro bat beherago eta izterrezurraren luzetarako ardatzarekiko perpendikularki. Lehenengoz, zinta izterraren beheragoko maila batean ipintzen da, eta gero zuzena den planoan kokatzen da. Antropometriagilea eserleku batean jar daiteke neurketa errazteko.
IZTERRAREN ERDIALDEA Markaren parean hartzen da (izterraren tolesturaren eta belaunburuaren goiko ertzaren arteko erdiko puntua).
Pertsona zutik dago, eta garrantzitsua da hankak erdi irekita izatea eta pisua modu berean banatuta izatea bi oinetan.
Zinta izterraren tolesturaren eta belaunburuaren goiko ertzaren arteko erdiko puntuan ipintzen da, eta izterrezurraren ardatz longitudinalarekiko perpendikularki. Bi puntu horien arteko erdiko puntua markatzeko, belauna 90 gradu tolestuta egongo da.
BELAUNA Belaunburua.
Pertsona zutik egongo da. Pertsonak eskuineko belauna makurtuko du pixka bat, eta bere gorputzaren pisua kontrako hankara eramango du.
Antropometriagileak pertsonaren eskuinaldean kokatzen da, eta erdialdeko patelarraren mailan eta plano horizontalarekiko paraleloki jarriko du zinta.
BERNA Balio handiena (markaren parean).
Pertsona zutik dago, zuzen, hankak pixka bat bereizita eta pisua modu berean banatuta bi oinetan.
Antropometriagilea pertsonaren eskuinaldean kokatzen da, bernaren alboko aldearen aurrean. Zinta bernaren hainbat mailatan ipini ondoren, bernaren perimetro handiena neurtzen da. Antropometriagileak marka bat egingo du maila horretan, baina beti bernaren barneko aldean. Marka hori bernako gantz-tolestura neurtzeko erabiliko da. Neurketa hori errazteko, antropometriagilea eserleku batean jar daiteke.
ORKATILA Maleoloak.
Pertsona zutik jartzen da eserleku baten gainean. Orpoek pixka bat bereizita egon behar dute, eta gorputzeko pisuak modu berean banatuta egon behar du bi oinetan.
Antropometriagileak pertsonaren alde batean jartzen da, eta maleoloen gainean zehazki jartzen du zinta, orkatilaren diametro txikienean eta hankaren luzetarako ardatzarekiko perpendikularki.
BIAKROMIALA Prozesu akromialaren punturik albokoena.
Pertsona zutik eta zuzen egongo da, eta besoak erlaxatuak izango ditu gorputzean zehar.
Antropometriagilea zutik egongo da pertsonaren atzean (ikertzen ari garen pertsonak oso altuak direnean, antropometriagileak aulki edo eserleku batean igo beharko du). Antropometriagileak, eskuekin, pertsonaren lepotik sorbaldaraino dagoen eremua erlaxatuko du, tentsioa askatzeko. Antropometroaren adarrak akromionaren gainean jartzen dira, gorantz begira eta horizontalarekiko 45 graduko angelu bat eratzen dutela. Hatz erakusleekin presio sendoa egin behar da antropometroaren adarretan.
BIILEOKRESTALA Gandor iliakoa (gandor iliakoko goiko ertzaren punturik albokoena, lerro medioaxilarra)
Pertsona zutik egongo da.
Antropometriagilea zutik dago, pertsonaren aurrean jarrita. Puntuak esku bakoitzaren hirugarren atzamarrarekin aurkituko dira. Antropometroaren adarrak gorantz begira kokatzen dira, horizontalarekiko 45 graduko angelu bat osatzen dutela. Hatz erakusleekin presio sendoa egin behar da, antropometroaren adarretan.
BITROKANTEREOA Trokanter handiaren punturik albokoena (erreferentzia hori ez dator bat trokanterraren markarekin).
Pertsona zutik egongo da. Antropometriagilea zutik dago pertsonaren atzean jarrita.
Antropometroaren adarrak erreferentzietan ipiniko dira, pixka bat gorantz. Antropometroa presio sendoarekin aplikatu behar da, trokanterren arteko distantzia handiena neurtzeko.
TORAXEAN ZEHARREKOA Seigarren saihets-hezurra, lerro medioaxilarrean (aurreko aldetik puntu mesoesternalarekin bat dator).
Pertsona zutik eta zuzen dago. Pertsonak besoen abdukzio txiki bat egingo du, neurketa errazteko.
Antropometriagilea zutik dago, pertsonaren aurrean. Antropometroa saihetsen gainean aplikatu behar da, saihetsarteko gunera irristatu ez dadin. Antropometroaren adarrak beherantz biratu behar dira, horizontalarekiko 30 gradu inguru. Presio txikia egin behar da, eta neurketaren irakurketa arnasbehera normal baten ondoren egin behar da
TORAZEKO AURRE-ATZEKOA Laugarren giltzadura kondroesternala (maila mesoesternala).
Pertsona eserita eta zuzen egongo da.
Antropometriagilea zutik dago pertsonaren eskuinaldean. Antropometroa eskuineko sorbaldan aplikatzen da, beherantz zuzenduta. Antropometroaren aurreko adarra noranzko mesoesternalean kokatzen da, eta bestea, berriz, maila mesoesternalean dagoen ornoaren arantza apofisian jarriko da (atzean). Antropometroaren adarrei hatz erakuslearekin eta hatz lodiarekin eutsiko zaie. Presio txikia egin behar da, eta neurketaren irakurketa arnasbehera normal baten ondoren egin behar da.
UKONDOKOA EDO HUMEROAREN BIEPIKONDILEOA Humeroaren eskuineko eta ezkerreko epikondiloak.
Kondiloak ondo ikusteko jarrera egokiena hau da: besoa gora begira eta ukondoa antropometriagileari begira izatea. Kondiloen ardatz-lerroa ez da zuzena erreferentzia-planoekiko: pixka bat inklinatuta dago. Eskuaren atzeko aldea antropometriagileari begira dago.
Puntuen haztatzea hirugarren atzamarrarekin egingo da.
Pakimetroa gorantz abiatzen da (45 gradu horizontalarekiko).
Pertsona zutik dago eta ukondoaren bitartez, besaurrea 90 gradu tolestuta edukiko du. Besoa bertikalki mantendu behar da, toraxaren albotik hurbil. Besaurreak prono-supinazio tarteko bidean geratu behar du, eta eskuaren atzeko aldea neurtzaileari begira (eskua aurrera luzatua du).
Antropometriagilea pertsonaren aurrean dago.
Pakimetroaren adarrak hezur-erreferentzien gainean kokatuko dira, presio sendoa eginez.
BELAUNEKOA EDO IZTERREZURREKO BIEPIKONDILEOA Izterrezurreko kondiloen parterik medialena eta albokoenak dira.
Pertsona eserita egongo da, eta berna tolestuta edukiko du belaunaren mailan (izterrarekiko 90 gradu eratzen dituztela).
Antropometriagilea zutik dago pertsonaren aurrean.
Haztatzea esku bakoitzaren hirugarren atzamarrarekin egin behar da.
Pakimetroa modu diagonalean aplikatzen da (45 gradu horizontalarekiko) eta presio sendoa eginez.
ORKATILEKOA EDO BIMALEOLARRA Bi maleoloak (orkatilaren maleolo medialaren punturik medialena eta orkatilaren alboko maleoloaren punturik albokoena).
Pertsona zutik dago, plataforma baten gainean. Oinak 6 cm-ko distantziara bereizita egongo dira, eta pisua modu berean banatuko da bi oinetan.
Antropometroa oinaren ardatz longitudinalarekiko perpendikularki kokatu behar da, eta maleoloetan nahikoa presio eginez.
Pakimetroa 45 graduko angeluan jarri behar da horizontalarekiko.
Ikasmateriala: Antropometria teknika
Protokoloaren eranskinak 7
3.7.taula. Luzeren neurketa-teknika
ERREFERENTZIA ANATOMIKOA JARRERA NEURKETA-TEKNIKA
BESOA Akromiona (goiko eta kanpoko zatia) eta erradioa (erradioaren alboko aldearen zatirik gorena) dira.
Pertsona zutik egongo da, sorbaldak eta besoak erlaxatuta eta gorputzean zehar esekita.
Antropometriagilea pertsonaren atzean kokatuko da, eta besoaren atzeko aldearekiko paraleloki kokatuko du antropometroa. Antropometroaren adar bat akromionaren gainean finko mantentzen den bitartean, antropometroaren beste adarra erradioaren burua ukitzeraino irristatuko da.
Antropometriagilea pertsonaren eskuinaldean kokatzen da. Antropometroaren adarrak erreferentziazko puntuetan kokatzen dira, eta antropometroa besaurrearen ardatz longitudinalarekiko paraleloki mantendu behar da.
ESKUA Medioestilodesa (kubituaren eta erradioaren apofisi estiloideak lotzen duen irudizko lerroaren erdiko puntua) eta atzamarreko “titarea” (hirugarren atzamarraren punturik distalena) dira.
Pertsonak eskua supinazioan jarri behar du, eta atzamarrak guztiz hedatuta (baina ez hiper-hedatuak).
Antropometriagileak pertsonaren eskuinaldean kokatu behar du, eta antropometroaren adar bat puntu medioestiloideoan jarri behar du; beste adarra hirugarren atzamarraren punturik distaleraino mugitu.
IZTERRA Femurraren trokanter handiaren punturik gorena eta tibiaren alboko buruaren punturik gorena dira.
Pertsona zutik dago eserleku baten gainean.
Antropometriagilea pertsonaren eskuinaldean dago. Antropometroaren adar bat trokanterraren markan jarriko du, eta beste adarra tibiaren alboko buruaren markan egongo da.
BERNA Tibiaren buruaren erdiko ertzaren punturik gorena eta tibiaren maleolo medialaren punturik distalena dira.
Pertsona eserita dago eserleku batean, eta eskuineko berna ezkerreko belaunaren gainetik gurutzatu behar du.
Antropometriagileak antropometroaren adar bat erdialdeko marka tibialean kokatuko du, eta bestea, berriz, maleolo tibialaren markan.
OINA Pterion (oinaren punturik atzekoena) eta akropodion (oinaren punturik aurrekoena, lehenengo edo bigarren behatzak).
Pertsona bi hanketan egongo da, bere gorputzeko pisua modu berean bi hanketan banatuz.
Presio txikia eginez, aipatutako erreferentzia-puntuetan kokatzen dira antropometroaren adarrak. Antropometroa oinaren luzetarako ardatzarekiko paraleloki kokatu behar da.
Txikia >10,4 >11,5 Ertaina 9,6 – 10,4 10,1 – 11 Handia < 9,6 < 10,1
Gorputz Masaren Indizea (GMI)
OMS/OME (kg/m 2)
SEEDO (kg/m 2)
Gutxiegizko pisua < 18,5 Normala 18,5 – 24,9 18,5 – 24,9 Gehiegizko pisua 25 – 29,9 Gehiegizko pisua I 25 – 26,9 Gehiegizko pisua II 27 – 29,9 I. graduko obesitatea 30 – 34,9 30 – 34,9 II. graduko obesitatea 35 – 39,9 35 – 39,9 III. graduko obesitatea (morbidoa) ≥ 40 40 – 49,9 IV. graduko obesitatea (mugakoa, larriena) ≥ 50 OMS: Organización Mundial de la Salud / OME: Osasunerako Mundu Erakundea SEEDO: Sociedad Española para el Estudio de la Obesidad
DATU ANTROPOMETRIKOAK EBALUATZEKO ERREFERENTZIA-TAU LAK 4.1. taula. Gorpuzkera, eskumuturreko zirkunferentz ia bidez (r)
Gizonezkoak Emakumezkoak
Txikia >10,4 >11,5
Ertaina 9,6 – 10,4 10,1 – 11
Handia < 9,6 < 10,1
4.2.taula. Gorpuzkera ukondo zabaleraren bidez zeha ztea
Altuera Txikia Ertaina Handia 1,55-1,57 <6,2 6,2-7,2 >7,2
1,60-1,67 <6,5 6,5-7,2 >7,2
1,70-1,77 <6,0 6,0-7,5 >7,5
1,80-1,86 <6,9 6,9-7,8 >7,8
Giz
onez
koak
1,90 7,2 6,0-7,5 <8,1
1,45-1,47 <5,6 7,2-8,1 >6,2
1,50-1,57 <5,6 5,6-6,2 >6 2
1,60-1,67 <6,0 5,6-6,2 >6,5
1,70-1,77 <6,0 6,0-6,5 >6,5
Em
akum
ezko
ak
1,80 <6,2 6,2-6,9 >6,9
4.3. taula. Gorputz-masaren indizea (pertsona heldu entzat)
Gorputz Masaren Indizea (GMI)
OMS/OME
(kg/m 2)
SEEDO
(kg/m 2)
Gutxiegizko pisua < 18,5
Normala 18,5 – 24,9 18,5 – 24,9
Gehiegizko pisua 25 – 29,9
Gehiegizko pisua I 25 – 26,9
Gehiegizko pisua II 27 – 29,9
I. graduko obesitatea 30 – 34,9 30 – 34,9
II. graduko obesitatea 35 – 39,9 35 – 39,9
III. graduko obesitatea (morbidoa) ≥ 40 40 – 49,9
IV. graduko obesitatea (mugakoa, larriena) ≥ 50
OMS: Organización Mundial de la Salud / OME: Osasunerako Mundu Erakundea SEEDO: Sociedad Española para el Estudio de la Obesidad
Ikasmateriala: Antropometria teknika
Erreferentzia-taulak 2
4.4. taula. Biztanleria helduarentzako erreferentz ia-datu antropometrikoak: 25-59 urteko emakumeen (E) eta gizoneen (G) pisu desiragarria, altueraren eta gorpuzkeraren arabera.
Informazio-iturria: Alastrué Vidal A, Sitges Serra A, Jaurrieta Más E, Sitges Creus A. “Valoración de los parámetros antropométricos en nuestra población”. Med Clin (Barc) 1982; 78:407-415.
Ikasmateriala: Antropometria teknika
Erreferentzia-taulak 5
4.6. taula. Biztanleria helduarentzako erreferentzi a-datu antropometrikoak : Emakumeentzako (E) erreferentzia-pisuak (kg) altueran oinarrituta adin azpitaldearen arabera.
Informazio-iturria: Alastrué Vidal A, Sitges Serra A, Jaurrieta Más E, Sitges Creus A. “Valoración de los parámetros antropométricos en nuestra población”. Med Clin (Barc) 1982;78:407-415
Ikasmateriala: Antropometria teknika
Erreferentzia-taulak 6
HELDUENTZAKO NOMOGRAMA ANTROPOMETRIKOA. GIHAR-PERIM ETROA LORTZEKO
Nola erabili? 1. Erregela besoko perimetroaren eta azal-tolestura trizipitalaren balioen artean jarri 2. Erdiko lerroan, besoko gihar-perimetroan irakurri (elkartze-puntuan).
(a) Emaitza besoko gantz-azalera zati besoko gihar-azalera eginda lortzen da.
Informazio-iturria: Alastrué Vidal A, Sitges Serra A, Jaurrieta Más E, Sitges Creus A. “Valoración de los parámetros antropométricos en nuestra población”. Med Clin (Barc) 1982;78:407-415
(a) Emaitza besoko gantz-azalera zati besoko gihar-azalera eginda lortzen da.
Informazio-iturria: Alastrué Vidal A, Sitges Serra A, Jaurrieta Más E, Sitges Creus A. “Valoración de los parámetros antropométricos en nuestra población”. Med Clin (Barc) 1982;78:407-415
Ikasmateriala: Antropometria teknika
Erreferentzia-taulak 9
4.9.taula. Emakumeen (E) gorputz-gantzaren ehunekoaren zenbate spena, adinaren arabera eta azal-tolestura trizipitalaren, suprailiakoaren eta izterraurrekoaren arteko baturaren arabera (a) (oin arritua)
(a) Siri-ren formularen bidez kalkulatutako gantz-ehunekoa = (4,95/D - 4,5) x 100 D = dentsitatea. Informazio-iturria: Pollack ML, Schmidt DH, Jackson AS. Measurement of Cardiorespiratory Fitness and Body Composition in the Clinical Setting. Compr Ther 1980; 6: 12-27
Ikasmateriala: Antropometria teknika
Bibliografia eta baliabideak 1
Ikasmaterialean erabilitako bibliografia
���� Esparza F. (GREC eta FEMEDE), 1993. Manual de Cineantropometria. Gráficas San
Juan.
���� ISAK, 2001. ISAK´s Internacional Standard for Anthropometric Assessment. The
International Society for the Advancement of Kinanthropometry. Australia.
���� Mataix J., 2002. Nutrición y Alimentación humana. Ergon (Madril), 513-563 eta 751-
771.
���� OME (Osasunerako Mundu Erakundea), 1995, El Estado Físico: Uso e Interpretación
de la Antropometría: Informe de un Comité de Expertos de La OMS.(OMS, Serie de
Informes Técnicos; 854) OMS.
���� Prat J.A.(Zuz.). 1995. Valoración de la composición corporal. Análisis critico y
metodológico. Parte 1. CAR News 7. alea. Sandoz – Sports Research
���� Prat J.A.(Zuz.). 1995. Valoración de la composición corporal. Análisis critico y
metodológico. Parte 2. CAR News 8. alea. Sandoz – Sports Research
���� Rebato E., Susanne C. eta Chiarelli B. (Ed.), 2005. Para Comprender La Antropología
Biológica. Evolución y Biología Humana. Editorial Verbo Divino, Estella- Lizarra.
Bibliografia gomendatua
���� L. Michele Maynard, Wayne Wisemandle, Alex F. Roche, W m. Cameron Chumlea,
Shumei S. guo, Roger M. Siervogel, 2001, Childhood body composition in relation to body
mass index. American Academy of Pediatrics, 107(2), 344.-350.
Human Body composition: a Review of adult dissection data, American journal of human
biology, 11, 167-174
���� E. Rebato, I Salces, J Rosique, L San Martin, C. Susanne, 2000. Analysis of sibling
resemblance in anthropometic somatotype components, Annals of human biology 27(2),
149-161
���� Esther Rebato, J. Rosique, A. Gonzalez Apraiz, 1996. Somatotypes of 14 to 19 years
old urban boys and girls from Bilbao (Basque Country), Anthropol. Anz. 54(5), 135-147
���� James N. Roemmich, Alan D. Rogol. 1999. Hormonal changes during puberty and their
relationship to fat distribution. American journal of human biology 11, 209-224
���� Kevin Norton, Tim Olds. 2000. ANTROPOMETRICA Edición en Español: Dr. Juan
Carlos Mazza. Biosystem Servicio Educativo.
Ikasmateriala: Antropometria teknika
Bibliografia eta baliabideak 2
���� Luis A. Moreno PhD, María Joyanes PhD, María Isabel Mesana MD, Marcela
González-Gross PhD, Carlos M. Gil PhD, Antonio Sarría PhD, Angel Gutierrez PhD,
Marta Garaulet PhD, Raúl Perez-Prieto PhD, Manuel Bueno PhD, Ascensión Marcos
PhD, AVENA Study Group. 2003. Harmonization of anthropometric measurements for a
multicenter nutrition survey in Spanish adolescents, Nutrition, 19 (6), 481-486
���� Moreno L.A., Mesana M.I., Gonzalez-Gross M., Gil C.M., Fleta J., Warnberg J., Ruiz
J.R., Sarría A., Marcos A., Bueno M. eta AVENA Study Group. 2006. Anthropometric
body fat composition referente values in Spanish adolescents. The AVENA Study.
European Journal Of Clinical Nutrition, 60, 191-196
���� R. A. Abbott, E. J. Ball , J. O'Connor , K. S. Steinbeck , C. Wishart , K. J. Gaskin , L. A.
Baur , P. S. W. Davies, 2002. The use of body mass index to predict body composition in
children. Annals of human biology, 26(6), 619-626
���� Rolland-Cachera MF., 1993. Body composition during adolescence: methods,
limitations and determinants. Hormone Reserch, 39, 25-40
���� Steven B. Heymsfield and and ZiMian Wang. 1997. HUMAN BODY COMPOSITION:
Advances in Models and Methods. Annual Review of Nutrition, 17, 527-558
Interneteko baliabideak
http://www.aepap.org/crecorbegozo.htm: Hazkuntza-taulen eta -kurben erabilera azaltzen da, eta Faustino Orbegozo Eizaguirre Elkartearen taula eta kurbei buruzko PDFa du. http://www.down21.org/salud/salud/curvas.htm: Down sindromedun umeek duten hazkuntza-eredua ezberdina denez, kurba eta taula ezberdinak behar dituzte; orrian, horietako batzuk agertzen dira. http://nutriserver.com/Divulgacion/Antropometria/Antropometria_Composicion_corporal.html: PowerPoint estiloko webgune bat da. Eguneko gorputz-egoera eta horrek elikadura-egoerarekin duen lotura azaltzen hasita, antropometriaren inguruko guztia oso erraz azaltzen du. http://www.nutrinfo.com/pagina/gyt/somato.html: Somatokarta egiteko gune baliagarria. http://www.isakonline.com/ The International Society for the Advancement of Kinathropometry (ISAK) edo Nazioarteko Kinantropometriako Aurrerakuntzen Elkartearen webgunea dugu; historiaren, eguneko zerbitzuen, ikastaroen eta antzekoen berri ematen du. http://www.femede.es/page.php?/Secciones/Cineantropometria: Federación Española de Medicina del Deportek eskaintzen dituen zenbait dokumentu interesgarri, GREC taldeak argitaratuak.
Ikasmateriala: Antropometria teknika
��������ZURE IRITZIA ETA EKARPENA ���� Ikasmaterial hau hobetzeko asmoz, zure iritzia jakin nahi dugu. Horretarako, hurrengo lerroetan, materialari buruzko hainbat alderdiren balioespena aurkezten dugu. Zintzo izan zaitezela eskatzen dizugu. Marka ezazu zure iritziarekin bat datorren edo hartatik hurbilen dagoen aukera:
Guztiz ados ���� GA
Nahiko ados NA
Ez oso ados AG
Batere ados ez BA ����
EDUKI TEORIKOAK GA NA AG BA
1. Interesgarriak dira: 2. Ondo ulertzen dira: 3. Baliagarriak dira 4. Egokia izan da materiala:
5. Aurkezpen ona 6. Sakontasun egokia 7. Zailtasun egokia 8. Erabilgarria EDUKI PRAKTIKOAK GA NA AG BA 1. Interesgarriak dira:
2. Ondo ulertzen dira: 3. Baliagarriak dira 4. Egokia izan da materiala 5. Aurkezpen ona 6. Sakontasun egokia 6. Zailtasun egokia
7 Erabilgarria Oro har, materialari ematen diozu puntuazioa (0tik 10era):_______________