ANTİOKSİDAN VE ANTİOKSİDAN ENZİMLER

ANTİOKSİDAN ANTİOKSİDAN VEVE ANTİOKSİDAN ANTİOKSİDAN ENZİMLERENZİMLER

Glutatyon (GSH); Glutatyon (GSH); HH22OO2 2 , LPx , LPx detoksifikasyonudetoksifikasyonu

Vit C ve Vit E rejenerasyonuVit C ve Vit E rejenerasyonuGlutatyon Redüktaz (GRD); Glutatyon Redüktaz (GRD); İntraselüler redox İntraselüler redox polensiyelimin polensiyelimin devamlılığındadevamlılığındaGlutatyon S-transferaz (GST); Glutatyon S-transferaz (GST); Peroksidleri Peroksidleri substrat olarak kullanarak, substrat olarak kullanarak, molekül çözünürlüğü ve hücre dışına molekül çözünürlüğü ve hücre dışına

atılmayı sağlar atılmayı sağlar _ SH grupları arası kataliz._ SH grupları arası kataliz.

GSH / GSSG oranı önemlidir. NADPH / NADP+GSH / GSSG oranı önemlidir. NADPH / NADP+DM’de eritrosit GSH/GSSG oranı düşer. DM’de eritrosit GSH/GSSG oranı düşer.

Aldoz redüktaz , α sorbitol , Lens ve retinada Aldoz redüktaz , α sorbitol , Lens ve retinada katarakt.katarakt.

Böbrek ve sinir hüc. Sorbitol birikimi Böbrek ve sinir hüc. Sorbitol birikimi myoinositol İntraselüler sinyal iletisi myoinositol İntraselüler sinyal iletisi

Sorbinil gibi inhibitör uygulama yararlı.Sorbinil gibi inhibitör uygulama yararlı. GRD diyabetik çocuklarda , GPx ve Se bazı GRD diyabetik çocuklarda , GPx ve Se bazı

Asyalılarda Tip I DM eritrositlerde Asyalılarda Tip I DM eritrositlerde O-2 + NO peroksinitrit α NitrotirozinO-2 + NO peroksinitrit α Nitrotirozin Tip II DM plazma Nitrotirozin α Glukoz Tip II DM plazma Nitrotirozin α Glukoz DM, Eritroist ve Nötrofil SOD , Cytc-redüktaz DM, Eritroist ve Nötrofil SOD , Cytc-redüktaz Glikasyonla SOD , yarılma sonucu Cu+2 Glikasyonla SOD , yarılma sonucu Cu+2

serbestleşmesiserbestleşmesi DM lökosit LPx Vit C DM lökosit LPx Vit C Glu α Tip I DM, LDL’nin Cu+2 ile oksidasyonu Glu α Tip I DM, LDL’nin Cu+2 ile oksidasyonu Okside LDL, farklı elektroforetik mobilite, makrofaj Okside LDL, farklı elektroforetik mobilite, makrofaj

yıkılımı, otoantikor oluşumu, yüksek TBARS ve yıkılımı, otoantikor oluşumu, yüksek TBARS ve yüksek Konjuge dien gösteriri.yüksek Konjuge dien gösteriri.

Tip I ve Tip II DM α Glu, Hücrelere Vit C girişi , Tip I ve Tip II DM α Glu, Hücrelere Vit C girişi , DM, 8-OhdG ve NFKB monositlerde DM, 8-OhdG ve NFKB monositlerde

LİPİD PEROKSİDLERİ (LPx)LİPİD PEROKSİDLERİ (LPx)

Diyabet α Oksidatif Stres α TBARsDiyabet α Oksidatif Stres α TBARs Diyabet α plazma LipidleriDiyabet α plazma Lipidleri Diyabet α F2 – izoprostanlar, lipid peroksidleriDiyabet α F2 – izoprostanlar, lipid peroksidleri TBARs α Tip II Diyabet α KomplikasyonTBARs α Tip II Diyabet α Komplikasyon MDA α HbA1cMDA α HbA1c HbA1c α LDL oksidasyonuHbA1c α LDL oksidasyonu Eritrosit membran lipozomları, Tip II Diyabetle Eritrosit membran lipozomları, Tip II Diyabetle

oksidasyon duyarlığı (SOD, Vit E uyg. Yararlı).oksidasyon duyarlığı (SOD, Vit E uyg. Yararlı). Konjuge dien; Erken dönem lipid peroksidleriKonjuge dien; Erken dönem lipid peroksidleri Linoleik asid konjugedienleri α DM, Albuminüri Linoleik asid konjugedienleri α DM, Albuminüri Tip I, DM, ♀ α LPx, total konjuge dien Tip I, DM, ♀ α LPx, total konjuge dien (Diabetik kadınların, kardiyovasküler semptomlara (Diabetik kadınların, kardiyovasküler semptomlara

duyarlılığı)duyarlılığı)

Lökosit, Tip II DM α LPx , askorbat Lökosit, Tip II DM α LPx , askorbat Eritrosit, Tip II DM α serbest ve total MDA Eritrosit, Tip II DM α serbest ve total MDA Vit E / LPx α LDL Oksidasyon DuyarlılığıVit E / LPx α LDL Oksidasyon Duyarlılığı LDL_LPx α LDL Glikasyonu.LDL_LPx α LDL Glikasyonu. ♂ ♂ TBARs α trigliserid, HbA1C (Diyetle regüle) TBARs α trigliserid, HbA1C (Diyetle regüle) Zayıf Kontrollü Tip II DM => LPS uyarısı => Zayıf Kontrollü Tip II DM => LPS uyarısı =>

TNF-α , Monosit Adezyonu TNF-α , Monosit Adezyonu Bazı olgularda normale yakın sonuçlar !Bazı olgularda normale yakın sonuçlar ! 10 yıllık takip çalışması; İnsülin resistansı α 10 yıllık takip çalışması; İnsülin resistansı α

oksidatif stres LPx α Bozulmuş Glukoz toleransı oksidatif stres LPx α Bozulmuş Glukoz toleransı (IGI), erken hiperglisemi ve (IGI), erken hiperglisemi ve

Tip II DM LPx Tip II DM LPx αα Normal tolerans Normal tolerans

NO YÖNTEMLERİNO YÖNTEMLERİ 1) NO Sentaz Ölçümü1) NO Sentaz Ölçümü

Radyoaktif; ArgRadyoaktif; Arg33_H Cit_H Cit33_H _H NONO

Diyaforez; NADPH FAD, FMN NBTDiyaforez; NADPH FAD, FMN NBT

NADPH Oksidasyonu; 340 nm’deNADPH Oksidasyonu; 340 nm’de Griess Reaksiyonu; 540 nm’de NO’dan oluşan Nitrit’in Griess Reaksiyonu; 540 nm’de NO’dan oluşan Nitrit’in

renklendirilmesirenklendirilmesi Oksi Hb-Fe+2 oksidasyonu;Oksi Hb-Fe+2 oksidasyonu; Histokimyasal NADPH-Diyoforez; NOS izoenzimlerine Histokimyasal NADPH-Diyoforez; NOS izoenzimlerine

karşı poliklonal antikorlarla (Nuterminal Bölg. Farklılığı)karşı poliklonal antikorlarla (Nuterminal Bölg. Farklılığı) Guanilat Silkaz Aktiviteleri; Dolaylı NOS ölçümü.Guanilat Silkaz Aktiviteleri; Dolaylı NOS ölçümü.

DiklorofenolindofenolDiklorofenolindofenol(Renkli Ürün)(Renkli Ürün)

Cyt_CCyt_CFerrisiyanidFerrisiyanid

e-e-

2) NO Ölçümü;2) NO Ölçümü;Ferrosiyanid –Fe+2 Ferrisiyanid –Fe+3Ferrosiyanid –Fe+2 Ferrisiyanid –Fe+3420 nm, spektrofotometrik420 nm, spektrofotometrik

NO oksidasyon ürünlerinin NO oksidasyon ürünlerinin ABTS tuzu ile ABTS tuzu ile 660 nm, yeşil renk oluşumu.660 nm, yeşil renk oluşumu.

Sülfanilamidli Nitrozatif Giers ReaksiyonuSülfanilamidli Nitrozatif Giers Reaksiyonu Florometrik NO’nun, DAN diaminonaftalen ile floresans vermesiFlorometrik NO’nun, DAN diaminonaftalen ile floresans vermesi Nitrit – natritn diaminonaftalen ile floresans vermesiNitrit – natritn diaminonaftalen ile floresans vermesi NO’nun paramagnetik Fe+2 bileşikleri üzerinden elektron NO’nun paramagnetik Fe+2 bileşikleri üzerinden elektron

magnetik rezonans spektroskopisi (EMR) magnetik rezonans spektroskopisi (EMR) NO’nun elektrokimyasal olarak anaerobik koşullarda belirtilmesiNO’nun elektrokimyasal olarak anaerobik koşullarda belirtilmesi NO + oksi Hb nitrat + Meth – Hb (spektrofotometrik)NO + oksi Hb nitrat + Meth – Hb (spektrofotometrik)

Nitrozil – Hb (560 nm)Nitrozil – Hb (560 nm) 3) Peroksinitrit – Nitrotirozin ölçümü3) Peroksinitrit – Nitrotirozin ölçümü;;* Florametrik * Florametrik * Kemilüminesans * Kemilüminesans * Spektrofotometrik* Spektrofotometrik* GSMS * GSMS * Spektrofotometrk * Spektrofotometrk * HPLC, Immunolojik* HPLC, Immunolojik

NO, O2

Serbest radikaller ile ilgili Serbest radikaller ile ilgili yayınlaryayınlar

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

1966-75 1976-79 1980-85 1986-91 1992-96

yıllaryıllar

yayı

n sa

yısı

yayı

n sa

yısı

Serbest radikaller ne Serbest radikaller ne zaman oluştu?zaman oluştu?

3500 milyon yıl 3500 milyon yıl önce önce

serbest radikallerin serbest radikallerin ilkilk

organik organik komplekslerinkomplekslerin

oluşumunda rol oluşumunda rol aldığıaldığı

ddüşünülmektedirüşünülmektedir..

REAKTİF OKSİJEN REAKTİF OKSİJEN TÜRLERİ (ROT)TÜRLERİ (ROT)

Radikaller :Radikaller :> Süperoksit (OSüperoksit (O22.- .-

))> Hidroksil (.OH)Hidroksil (.OH)> Peroksil (LOPeroksil (LO22.).)> Alkoksil (LO.)Alkoksil (LO.)> Hidroperoksil Hidroperoksil

(HO(HO22.).)

Radikal Radikal olmayanlar :olmayanlar :> Hidrojen peroksit Hidrojen peroksit

(H(H22OO22))> Hipoklorus (HOCl)Hipoklorus (HOCl)> Ozon (OOzon (O33))> Singlet oksijenSinglet oksijen> Lipit peroksitlerLipit peroksitler

İnsan vücudunda ne kadar İnsan vücudunda ne kadar süperoksit radikali oluşuyor?süperoksit radikali oluşuyor?

Erişkin bir kişi 3Erişkin bir kişi 3..5 mL O5 mL O22/kg/dak/kg/dak tüketir, bu günde 352.8 L (14tüketir, bu günde 352.8 L (14..77 mol) mol) eder. Eğer %1’eder. Eğer %1’ii süperoksit süperoksit radikaline radikaline dönüşüyorsa, bu dadönüşüyorsa, bu da yılda 53yılda 53..66 mol 66 mol yani 1yani 1..7 kg7 kg olarak hesaplanabilir.olarak hesaplanabilir.

ROT’nin hücre içindeki kaynaklarıROT’nin hücre içindeki kaynakları

İnflamatuvar/immün hasar

İskemi/reperfüzyon

İlaçlar ve toksinlere bağlı reaksiyonlar

Demir fazlalığı

Radyasyon hasarı

Yaşlanma

Eritrosit patolojileri

Solumun ve KVS hastalıkları

Böbrek hastalıkları

GİS hastalıkları

Beyin ve sinir sistemi hastalıkları

Deri hastalıkları