Dr. Anış Arıboğan Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı Ameliyathanede ve Özel Durumlarda Kardiyak Arrest "Travma Olgularında Kardiyak Arrest" Ekim-2014/ Ankara Türk Anesteziyoloji ve Reanimasyon Derneği Ulusal Kongresi "Özel durumlar ve Ameliyathanede Kardiyak Arrest" Paneli
Ameliyathanede ve Özel Durumlarda Kardiyak Arrest, Travma Olgularında Kardiyak Arrest
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Dr. Anış Arıboğan Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi
Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı
Ameliyathanede ve Özel Durumlarda Kardiyak Arrest "Travma Olgularında Kardiyak Arrest"
Ekim-2014/ Ankara Türk Anesteziyoloji ve Reanimasyon Derneği Ulusal Kongresi
"Özel durumlar ve Ameliyathanede Kardiyak Arrest" Paneli
Travma olgularında a) Kardiyak arrest nedenleri b) Başlangıç değerlendirme c) Tedavi algoritması d) Acil cerrahi endikasyonları
Öğrenim Hedefleri
Tanım
Eski Yunanca “ traûma ;τραῦµα ;yara”
Yeni Latince "tıpta bir darbe sonucu oluşan bedensel veya ruhsal yara“
Günümüzde “Enerji transferi ile oluşan anatomik ve fizyolojik yaralanma “
< 40 yaş ölüm nedenleri arasında ilk sıradadır
Nitelik /Etiyoloji
1.Künt yaralanma (kırık, çıkık, doku ezilmesi)
2.Delici Yaralar(Bıçaklanma, kurşunlanma)
3. Diğerleri; Elektrik çarpması,termal/ kimyasal/radyasyon yanıkları
Fizyopatoloji
1. Yoğunluğu/ anatomik lokalizasyonu
2.Lokal ve sistemik organizma yanıtı
3. Oluşan komplikasyon ve sekeller
TRAVMA
▪ Travmaya bağlı kardiyak arrest; diğer nedenlerle oluşan kalp durmalarından çok daha ölümcül seyreder
▪ J.P. Nolan, J. Soar, D.A. Zideman, et al.European Resuscitation Council guidelines for resuscitation 2010 – Section 1. Executive summary Resuscitation, 81 (2010), pp. 1219–1276
▪ J. Soar, G.D. Perkins, G. Abbas, et al.European Resuscitation Council guidelines for resuscitation 2010 Section 8. Cardiac arrest in special circumstances: electrolyte abnormalities, poisoning, drowning, accidental hypothermia, hyperthermia, asthma, anaphylaxis, cardiac surgery, trauma, pregnancy, electrocutionResuscitation, 81 (2010),
pp. 1400–1433
TRAVMA
Non-travmatik Kardiyak Arrest %8-11
Tüm ritimler için
%8-11
Ventriküler fibrilasyon için
%21-22
Travmatik Kardiyak Arrest %0-17
Künt travma
%3.1
Penetre yaralanma
%3.3
KARDİYAK ARREST SONRASI SAĞ KALIM ORANI (%)
▪ J. Soar, G.D. Perkins, G. Abbas, et al.European Resuscitation Council guidelines for resuscitation 2010 Section 8. Cardiac arrest in special circumstances: electrolyte abnormalities, poisoning, drowning, accidental hypothermia, hyperthermia, asthma, anaphylaxis, cardiac surgery, trauma, pregnancy, electrocutionResuscitation, 81 (2010) pp. 1400–1433
TRAVMATİK
KARDİYAK
ARRESTTE
SAĞ KALIM ŞANSI
SON YILLARDA
ÖNEMLİ DERECEDE
ARTMIŞTIR
%2.6 vs %5.6 (%0-17)
“TAM NÖROLOJİK İYİLEŞME” AÇISINDAN ÖNEMLİ BİR FARK ORTAYA KONAMAMIŞTIR
Shimazu S, Shatney CH. Outcomes of trauma patients with no vital signs on hospital admissions.
J Trauma. 1983; 23: 213–216.TNİ %1.5
J. Soar, G.D. Perkins, G. Abbas, et al.European Resuscitation Council guidelines for resuscitation 2010 Section 8. Cardiac arrest in special circumstances: electrolyte
▪ Özellikle son 5 yılda travmatik kardiyak arrestte “sağ kalım” oranları ve “tam nörolojik iyileşme“
şansının önemli derecede arttığı bildiren çalışmalarda dikkat çekmektedir ▪ Bu sonuçlar algoritmalar/etik kararlar/organizasyonların yeniden
değerlendirilmesi açısından önemli saptamalar olabilir
ÖLÜM/ KURTARILMAYACAK DURUMDA OLANLAR
AYAKTAN TEDAVİ GEREKENLER
HASTANEDE YATARAK TEDAVİSİ
GEREKENLER
İLERİ YAŞAM DESTEĞİ GEREKEN
HASTALAR
TRAVMA
TRAVMA YERİ
TRANSFER ACİL SERVİS AMELİYATHANE
TRAVMA
İLERİ TRAVMA YAŞAM DESTEĞİ UYGULAMASI
▪ 1976; Nebraska/ ABD
Dr Randy Styner; Ortopedi uzmanı
Ailesi ile geçirdiği uçak kazası sonrası yaşadığı kargaşa
sonucu “travma yönetimi” için bilimsel yapılanma programlarına öncülük
yapıyor
▪ 1978; Auburn/ Nebraska
“Nebraska Üniversitesi Tıp Fakültesi” ilk pilot travma
yönetimi kursu düzenleniyor ▪ 1980;
“American College of Surgeons” ilk ATLS kursunu ve kitapçığı organize ediyor
▪ 2002; İlk Avrupa İtalya Resusitasyon
Konseyi daveti ile ilk uluslararası
“European Trauma Course” (ETC) toplantısı Bologna/ İtalya
▪ • 2006;
İlk ETC programı Valletta/ Malta
2002; İtalya
2006: Malta
TRAVMA YÖNETİMİ
ACİL YAŞAMI TEHDİT EDEN DURUMLARIN
TESPİTİ
A Hava yolu açıklığının sağlanması B Solunumun sağlanması
C Dolaşımın sağlanması ve kanama kontrolü D Nörolojik durumun değerlendirilmesi
E Hastanın fiziki olarak tam bir gözden geçirilmesi Fizik muayenesi
RESÜSİTASYON TEMEL VE İLERİ YAŞAM DESTEĞİ
UYGULAMALAR
Elektrokardiyografi Nazogastrik Sonda İdrar Sondası Ventilasyon
parametreleri Arteriyel Kan Gazı
Puls Oksimetre Kan Basıncı
Radyolojik Değerlendirme: Direkt grafiler
Bilgisayarlı Tomografi Ultrasonografi (FAST )
Anjiografi ve Girişimsel Radyoloji
AĞRI TEDAVİSİ Psikolojik Yöntemler Fiziksel Yöntemler Farmakolojik Yöntemler
BİRİNCİL BAKI
+
TRAVMATİK KARDİYOPULMONER RESÜSİTASYON
BİLİNÇ =CEVAPSIZ +
SOLUNUM=APNEİK +
KALP ATIMI=NABIZSIZ
ASİSTOLİ
Kardiyak debi oluşturmayan kardiyak ritim
VF VT NEA
TRAVMATİK KARDİYAK ARREST
SOLUNUM DOLAŞIM
HAVAYOLU OBSTRÜKSİYONU TANSİYON PNÖMOTORAKS
MASİF HEMOTORAKS
KALP TAMPONATI HEMORAJİK ŞOK
• “Travma İleri Yaşam Desteği” protokolleri Travmatik kardiyak arrest yönetimi için
uluslar arası uzlaşıcı tedavi önerilerini temel alan “ TEMEL ve İLERİ YAŞAM DESTEĞİ” algoritmalarını kullanmaktadır
TRAVMA
▪ J. Soar, G.D. Perkins, G. Abbas, et al.European Resuscitation Council guidelines for resuscitation 2010 Section 8. Cardiac arrest in special circumstances: electrolyte abnormalities, poisoning,
Açık kardiyak masaj Desenden aortanın klemplenmesi /kalp ve beyin perfüzyonunun arttırılması
Resüsitatif torakotomi Endikasyonun tartışmalı olduğu
durumlar
1. Künt travma; apneik, NEA Kardiyak masaj uygulanan ve KPR süresi >5 dakika
2.Penetran yaralanma; KPR süresi >15 dakika
RESÜSİTATİF TORAKOTOMİ
Lockey DJ, Lyon RM, Davies GE Development of a simple algorithm to guide the effective management of traumatic cardiac arrest. Resuscitation. 2013 Jun;84(6):738-42
RESÜSİTATİF TORAKOTOMİ
Hastanın kanama miktarı ve hemorajik şokun derecesinin belirlenmesi tedavi planını yardımcı olur
BAŞLANGIÇ *SIVI RESÜSİTASYONUNA ALINAN YANITLARHIZLI CEVAP GEÇİCİ CEVAP MİNİMAL VEYA CEVAP
YOKVİTAL BULGULAR normale döner geçici iyilik hali oluşur
kan basıncı normale döner ve düşer
kalp hızı yüksekTİR
anormal kalır
TEMEL ALINAN KAN KAYBI
minimal (%10-20)
orta –ileri (%20-40)
ciddi (>%40)
DAHA FAZLA KRİSTALOİD İHTİYACI
düşük yüksek yüksek
KAN İHTİYACI düşük orta-yüksek acilenKAN HAZIRLANMASI grup ve “crossmatch” grup spesifik acil kan teminiAMELİYAT İHTİYACI mümkün ihtimal yüksek ihtimal
Masif transfüzyon tanımı;Resüsitasyon için >10 Unite ES kullanımı hali Protokolü aktive eden;herhangi biri TDP:ES=1:1.5 6 ünite eritrosit süspansiyonu:4 ünite TDP :1 Ünite aferez trombosit
Cotton ve ark Cerrah hastanın >10 Unite kan gereksinimi olabileceğini söyler Protokolü aktive eden;cerrah TDP:ES 1:1.25 ile başlıyor 1:1.5 yükseliyor Başlangıçta 10 Unite ES, + 4 Unite TDP , 2Ünite tek donor trombosit süspansiyonu Takiben 6 Ünite ES,+4Ünite TDP, 2Unite tek donor trombosit
Dente ve ark 24 saatte >10 Unite Eritrosit süspansiyonu gereksininmi Protokolü aktive eden anestezi, cerrah, yoğun bakım hekimi TDP:TDP 1:1 6 Unite ES ,6 UniteTDP1 ü aferez trombosit süspansiyonu /Bir döngü olacak
Cherkas D Traumatic hemorrhagic shock: advances in fluid managementEmerg Med Pract. 2011 Nov;13(11):1-19
1. Künt travma/Hastane dışı personel tarafından birincil bakısı yapılmış
Apneik ve nabızsız
Acil servise geldiğinde EKG nabızsız elektriksel aktivite gösteriyor
Resüsitasyon sonlandırılır
2. Penetran travma/ acil servis personeli tarafından bulunuyor
Apneik nabızsız ise
Diğer vital bulguları; pupil refleksi, spontan hareketler veya organize EKG
ritmi araştırılır en ufak belirti saptanırsa en yakın acil servise nakledilir
Bulgu yoksa resüsitasyon sonlandırılır
3.Künt veya penetran yaralanma; dekapitasyon veya hemikorporektomi
varsa resüsitasyon uygulanmaz
3.Ölüm katılığı ve dekomposisyon başlamışsa resüsitasyon başlatılmaz
4.Kardiyak arrest nedeni travmaya benzemiyorsa diğer sonlandırma
protokolleri kullanılır
5..........ancak
Hastane öncesi resüsitasyonu uygulamama veya sonlandırma kriterleri ;
Son Sözler
Travmatik kardiyak arrestte ileri yaşam desteği uygularken; 1. Kardiyak arrest kararı için vakit kaybedilmemelidir 2. Kardiyopulmoner resüsitasyona yanıtsızlık kardiyak nedenler dışında
mevcut patoloji açısından tekrar ve dikkatle değerlendirilmelidir 3. Yapılan her müdahale hastanın uzun dönem hayatta kalma şansı
düşünülerek o anda hayatta kılmak için uygulanmalıdır 4. Hayatta kalma şansını arttırmak tam nörolojik derlenme ile birlikte
yürütülmeli ve yönlendirilmelidir 5. İleri yaşam desteğine başlamak ve sonlandırmakta özellikle genç ve