This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
1
adamianis uflebaTaadamianis uflebaTasaerTaSoriso bilisaerTaSoriso bili
adamianis uflebaTa da ZiriTad TavisuflebaTa sayovelTao pa-tiviscemasa da dacvas,
vinaidanvinaidan, aseT uflebaTa sayovelTao gagebas udidesi mniS-vneloba aqvs am valdebulebis mTlianad SesrulebisaTvis,
amitom,amitom,
generaluri asambleageneraluri asamblea
acxadebs adamianis uflebaTa sayovelTao deklaracias, romlisSesrulebas unda eswrafvodes yvela xalxi da yvela saxelm-wifo, raTa yoveli adamiani da sazogadoebis yoveli organo,mxedvelobaSi miiRebs ra am deklaracias, miiswrafvodes swav-la-ganaTlebis meSveobiT xeli Seuwyos am uflebaTa da Tavisu-flebaTa pativiscemas da maTi sayovelTao da efeqturi aRiare-ba ganxorcielebis uzrunvelyofas erovnuli Tu saerTaSorisoprogresuli RonisZiebebiT rogorc organizaciis wevr saxelm-wifoTa, aseve am saxelmwifoebis iurisdiqcias daqvemdebarebulteritoriaTa xalxebSi.
muxli 1
yvela adamiani ibadeba Tavisufali da Tanaswori Tavisi Rirse-biTa da uflebebiT. maT momadlebuli aqvT goneba, sindisi daerTmaneTs Zmobis suliskveTebiT unda epyrobodnen.
muxli 2
winamdebare deklaraciiT gamocxadebuli yvela ufleba da Tavisu-fleba miniWebuli unda hqondes yvela adamians ganurCevladraime gansxvavebisa rasis, kanis feris, sqesis, enis, religiis,politikuri Tu sxva mrwamsis, erovnuli Tu socialuri war-momavlobis, qonebrivi, wodebrivi Tu sxva mdgomareobis safuZ-velze.
ufro metic, dauSvebelia raime gansxvaveba im qveynis Tu ter-itoriis politikuri, samarTlebrivi an saerTaSoriso statu-sis safuZvelze, romelsac adamiani ekuTvnis, miuxedavad imisa
ÀÃÀÌÉÀÍÉÓ Ö×ËÄÁÀÈÀ ÓÀÚÏÅÄËÈÀÏ ÃÄÊËÀÒÀÝÉÀ
6 ÀÃÀÌÉÀÍÉÓ Ö×ËÄÁÀÈÀ ÓÀÄÒÈÀÛÏÒÉÓÏ ÁÉËÉ
es teritoria damoukidebeli, sameurveo, araTviTmmarTveli Tusxvagvarad SezRudulia Tavis suverenitetSi.
muxli 3
yovel adamians aqvs sicocxlis, Tavisuflebisa da piradi xel-Seuxeblobis ufleba.
muxli 4
aravin ar unda imyofebodes monobaSi an ZalmomreobiTi mor-Cilebis mdgomareobaSi. yvela saxis monoba da monaTvaWrobaakrZalulia.
muxli 5
aravin ar unda daeqvemdebaros wamebas an sxva sastik, arahuma-nur an Rirsebis Semlaxav mopyrobas an sasjels.
muxli 6
yovel adamians, sadac unda imyofebodes, ufleba aqvs cnon misisamarTalsubieqtoba.
muxli 7
yoveli adamiani Tanasworia kanonis winaSe da, ganurCevladraime gansxvavebisa, ufleba aqvs Tanabrad iyos daculi kanoniT.yovel adamians ufleba aqvs Tanabrad iyos daculi am dek-laraciis sawinaaRmdego nebismieri diskriminaciisagan da aseTidiskriminaciis yovelgvari waqezebisagan.
muxli 8
yovel adamians ufleba aqvs efeqturad aRadginos Tavisi ufle-bebi kompetentur erovnul sasamarTloSi im SemTxvevaSi, rocadarRveulia misi konstituciuri Tu kanoniT miniWebuli Ziri-Tadi uflebebi.
7
muxli 9
aravin SeiZleba daeqvemdebaros TviTnebur dapatimrebas, daW-eras an gaZevebas.
muxli 10
yovel adamians, mis ufleba-movaleobaTa da misTvis wayenebulsisxlis samarTlebriv braldebaTa gansazRvrisaTvis, sruliTanasworobis safuZvelze, ufleba aqvs, misi saqme sajarod dasamarTlianobis yvela moTxovnis dacviT ganixilos damoukide-belma da miukerZoebelma sasamarTlom.
aravin unda ganicados misi piradi da ojaxuri cxovrebis,sacxovrebeli binisa da korespondenciis, aseve misi pativisa daRirsebis TviTneburi xelyofa. yovel adamians ufleba aqvsdaculi iyos kanonis mier aseTi Carevisa da xelyofisagan.
sakvebis, tansacmlis, binis, samedicino da saWiro social-uri momsaxurebis CaTvliT, romelic aucilebelia TviTonmisi da misi ojaxis janmrTelobisa da keTildReobis Sesa-narCuneblad, aseve ufleba aqvs uzrunvelyofili iyosumuSevrobis, avadmyofobis, invalidobis, qvrivobis, moxu-cebulobis an misgan damoukidebel garemoebaTa gamo arsebo-bis saSualebaTa dakargvis sxva SemTxvevaSi.
2. dedoba da Cvili bavSvis yola iZleva gansakuTrebuli mzrun-velobis da daxmarebiT sargeblobis uflebas. yvela bavSvi,dabadebuli qorwinebaSi Tu qorwinebis gareSe, unda sarge-blobdes erTnairi socialuri dacviT.
unda iyos sul mcire, dawyebiT da zogad doneze. dawyebiTi
11
ganaTleba unda iyos savaldebulo. teqnikuri da profesiu-li ganaTleba unda iyos sayovelTaod xelmisawvdomi, umaR-lesi ganaTleba ki erTnairad xelmisawvdomi yvelasaTvismaTi unaris Sesabamisad.
2. ganaTleba mimarTuli unda iyos adamianis pirovnebis sruliganviTarebisa da adamianis uflebaTa da ZiriTad Tavisu-flebaTa pativiscemis gaZlierebisaken. ganaTleba xels undauwyobdes yvela xalxis, yvela rasobrivi da religiurijgufis urTierTgagebas, Semwynareblobas, megobrobas dagaerTianebuli erebis organizaciis moRvaweobas mSvidobisSesanarCuneblad.
gan mxolod sazogadoebaSia SesaZlebeli misi pirovnebisTavisufali da sruli ganviTareba.
ÀÃÀÌÉÀÍÉÓ Ö×ËÄÁÀÈÀ ÓÀÚÏÅÄËÈÀÏ ÃÄÊËÀÒÀÝÉÀ
12 ÀÃÀÌÉÀÍÉÓ Ö×ËÄÁÀÈÀ ÓÀÄÒÈÀÛÏÒÉÓÏ ÁÉËÉ
2. Tavis uflebaTa da TavisuflebaTa ganxorcielebisas yove-li adamiani unda ganicdides mxolod iseT SezRudvebs,rogoric kanoniTaa dadgenili mxolod im mizniT, raTauzrunvelyofil iqnes sxvebis uflebaTa da TavisuflebaTajerovani aRiareba da pativiscema, da dakmayofildes zneo-bis, sazogadoebrivi wesrigisa da saerTo keTildReobissamarTliani moTxovnebi demokratiul sazogadoebaSi.
3. am uflebaTa da TavisuflebaTa ganxorcieleba araviTarSemTxvevaSi ar unda ewinaaRmdegebodes gaerTianebuli ereb-is organizaciis miznebsa da principebs.
muxli 30
am deklaraciaSi araferi ar unda ganimartos, rogorc rome-lime saxelmwifosaTvis, pirTa jgufisa da calkeuli pirebi-saTvis iseTi uflebis miniWeba romelic maTi saqmianobis anmoqmedebaTa Sedegad gamoiwvevs am deklaraciaSi CamoTvliluflebaTa da TavisuflebaTa mospobas.
13
ekonomikuri, socialuri da kulturuliekonomikuri, socialuri da kulturuli
am konvenciis monawile saxelmwifoebi, romlebicam konvenciis monawile saxelmwifoebi, romlebic
iTvaliswinebeniTvaliswineben ,, rom gaerTianebuli erebis wesdebiT gamocxa-debuli principebis Tanaxmad, adamianTa modgmis yvela wevrisTandayolili Rirsebis, ganuyofeli da Tanaswori uflebebisaRiareba msoflioSi Tavisuflebis, samarTlianobisa da mSvi-dobis safuZvelia,
aRiarebenaRiareben ,, rom es uflebebi gamomdinareobs adamianis pirovneb-is Tandayolili Rirsebidan,
aRiarebenaRiareben ,, rom adamianis uflebaTa sayovelTao deklaraciisTanaxmad, Tavisufali, SiSisa da gaWirvebisagan Tavdaxsnilipirovnebis idealis miRweva SesaZlebeli gaxdeba mxolod imSemTxvevaSi, Tu yvelas Tavisi ekonomikuri, socialuri da kul-turuli uflebebis iseve, rogorc samoqalaqo da politikuriuflebebis gamoyenebis pirobebi Seeqmneba,
iTvaliswinebeniTvaliswineben gaerTianebuli erebis wesdebis mixedviT sax-elmwifoTa mier nakisr valdebulebas, xeli Seuwyon adamianisuflebaTa da TavisuflebaTa sayovelTao pativiscemasa da dac-vas,
acnobierebenacnobiereben ,, rom pirovneba, gaaCnia ra movaleobebi sxvapirovnebebisa da im sazogadoebisadmi, romelsac ekuTvnis, pa-
14 ÀÃÀÌÉÀÍÉÓ Ö×ËÄÁÀÈÀ ÓÀÄÒÈÀÛÏÒÉÓÏ ÁÉËÉ
suxismgebelia, iRvwodes am paqtiT aRiarebuli adamianis ufle-bebisa da Tavisuflebebis pativiscemisa da dacvisaTvis,
SeTanxmdnen Semdegze:SeTanxmdnen Semdegze:
nawili Inawili I
muxli 1
1. yvela xalxs aqvs TviTgamorkvevis ufleba. am uflebis safuZ-velze isini Tavisuflad gansazRvraven TavianT politikurstatuss da iswrafvian ekonomikuri, socialuri da kultu-ruli ganviTarebisaken.
2. yvela xalxs SeuZlia sakuTari miznebisaTvis Tavisufladgankargos Tavisi bunebrivi simdidreni da resursebi urT-ierTsargeblianobis principze dafuZnebuli saerTaSorisoekonomikuri TanamSromlobisa da saerTaSoriso samarTlidanaRmocenebuli valdebulebebisadmi zianis miyenebis gareSe.arcerT SemTxvevaSi ar SeiZleba xalxs CamoerTvas saarsebosaSualebani.
3. am paqtis monawile yvela saxelmwifo, maT Soris, romelT-ac araTviTmmarTveli da sameurveo teritoriebis marTvispasuxismgebloba ekisrebaT, gaerTianebuli erebis wesdebisdebulebebis Sesabamisad, xels unda uwyobdes TviTgamorkve-vis uflebis ganxorcielebas da pativs scemdes am uflebas.
nawili IInawili II
muxli 2
1. am paqtis monawile TiToeuli saxelmwifo kisrulobs valde-bulebas, damoukideblad da saerTaSoriso daxmarebisa daTanamSromlobis gziT, gansakuTrebiT, ekonomikur da teqni-kur sferoSi, misTvis xelmisawvdomi resursebis maqsimalurigamoyenebiT gadadgas nabijebi am paqtiT aRiarebuli uflebe-bis TandaTanobiTi, sruli realizaciisaTvis yvela saTanadosaSualebebiT, samarTlebrivi saSualebebis miRebis CaTvliT.
2. am paqtis monawile saxelmwifoebi iZlevian am paqtiT gamocx-
15
adebuli uflebebis ganxorcielebis garantias rasis, kanisferis, sqesis, enis, religiis, politikuri an sxva mrwamsis,erovnuli an socialuri warmomavlobis, qonebrivi mdgomar-eobis, dabadebis an sxva garemoebaTa mixedviT yovelgvaridiskriminaciis gareSe.
3. ganviTarebad qveynebs, adamianis uflebaTa da erovnuliekonomikis SesaZleblobaTa saTanado gaTvaliswinebiT, Seu-ZliaT gansazRvron, ra moculobiT ZaluZT am paqtiT aRi-arebuli ekonomikuri uflebebis garantireba im pirTaTvis,romelnic maTi moqalaqeebi ar arian.
muxli 3
am paqtis monawile saxelmwifoebi valdebulebas kisruloben,uzrunvelyon mamakacisa da qalisaTvis Tanaswori ufleba, isarge-blon am paqtiT dadgenili yvela ekonomikuri, socialuri dakulturuli uflebiT.
muxli 4
am paqtis monawile saxelmwifoebi aRiareben, rom im uflebebisgamoyenebis dros, romlebsac esa Tu is saxelmwifo uzrunve-lyofs am paqtis Tanaxmad, aRniSnul saxelmwifos SeuZlia amuflebebis SezRudva kanoniT gansazRvruli wesiT, mxolod im-denad, ramdenadac es SeTavsebadia am uflebaTa bunebasTan, damxolod demokratiul sazogadoebaSi saerTo keTildReobisxelSewyobis mizniT.
muxli 5
1. am paqtSi araferi unda ganimartos, rogorc aRmniSvneliromelime saxelmwifos, jgufis an piris uflebisa, eweodessaqmianobas an Caidinos raime moqmedeba am paqtiT aRiarebuliuflebebisa da Tavisuflebebis mospobis an ufro meti moc-ulobiT SezRudvis mizniT, vidre es am konvenciiT arisgaTvaliswinebuli.
2. ar SeiZleba adamianis romelime ZiriTadi ufleba, romelicaRiarebulia an arsebobs romelime saxelmwifoSi kanonis,konvenciebis, wesebisa da zne-Cveulebebis ZaliT, SeizRudosan Semcirdes im sababiT, rom am paqtiT aseTi uflebebiaRiarebuli ar aris an aRiarebulia naklebi moculobiT.
1. am paqtis monawile saxelmwifoebi valdebulebas kisrulobenuzrunvelyon:
a) TiToeuli adamianis ufleba Tavisi ekonomikuri da so-cialuri interesebis gasaviTareblad da dasacavad, Seqm-nas profesiuli kavSirebi da Sevides aseT kavSirebSiTavisi arCevaniT da organizaciis Sesabamisi wesebis Tanaxmad.aRniSnuli uflebis gamoyeneba ar eqvemdebareba araviTarSezRudvas im SezRudvebis garda, romlebic gaTvaliswineb-ulia kanoniT da aucilebelia demokratiul sazogadoeba-Si saxelmwifo uSiSroebisa da sazogadoebrivi wesrigisinteresebisaTvis an sxvaTa uflebebisa da Tavisuflebebisdasacavad;
b) profesiuli kavSirebis ufleba - Seqmnan erovnuli fed-eraciebi da konfederaciebi da am ukanasknelTa ufleba -Seqmnan saerTaSoriso profesiuli organizaciebi anSeuerTdnen maT;
c) profesiuli kavSirebis ufleba - imoqmedon Tavisuflad,raime SezRudvis gareSe, im SezRudvebis garda, romlebicgaTvaliswinebulia kanoniT da aucilebelia demokrati-ul sazogadoebaSi saxelmwifo uSiSroebisa da sazoga-
doebrivi wesrigis interesebisaTvis an sxvaTa uflebebisada Tavisuflebebis dasacavad;
d) gaficvebis ufleba im pirobiT, rom es ukanaskneli ganx-orcieldeba konkretuli qveynis kanonmdeblobis Sesabam-isad.
2. es muxli ar ewinaaRmdegeba kanonis Sesabamisad am uflebisgamoyenebis SezRudvas im pirTaTvis, romlebic imyofebianSeiaraRebuli Zalebis, policiis an saxelmwifo adminis-traciis SemadgenlobaSi.
3. am muxlSi araferi aZlevs uflebas asociaciaTa Tavisu-flebisa da organizaciis uflebis dacvis Sesaxeb SromissaerTaSoriso organizaciis 1948 wlis konvenciis monawilesaxelmwifoebs, miiRon sakanonmdeblo zomebi aRniSnuli kon-venciiT gaTvaliswinebuli garantiebis sazianod an kanonigamoiyenon ise, rom ziani miadges am garantiebs.
1. ojaxs, romelic sazogadoebis bunebrivi da ZiriTadi er-Teulia, unda gaewios SeZlebisdagvarad yvelaze farTo dac-va da daxmareba, gansakuTrebiT misi Seqmnis dros da imperiodSi, sanam bavSvze zrunvisa da misi aRzrdis pasux-ismgebloba ekisreba, vidre is damoukidebeli gaxdebodes.qorwineba unda xdebodes dasaqorwinebel pirTa TanxmobiT;
2. gansakuTrebul dacvas saWiroeben dedebi mSobiarobamde damSobiarobis Semdeg drois gansazRvruli monakveTis ganmav-lobaSi. am periodis manZilze momuSave dedebs unda mieceT
19
anazRaurebadi Svebuleba an Svebuleba Sesabamisi socialuriuzrunvelyofiT;
3. dacvisa da daxmarebis gansakuTrebuli RonisZiebani undaganxorcieldes yvela bavSvisa da mozardis mimarT ojaxuriwarmoSobisa Tu sxva garemoebebis mixedviT yovelgvari dis-kriminaciis gareSe. bavSvebi da mozardebi dacul unda iqnanekonomikuri da socialuri eqspluataciisagan. maTi Sromisgamoyeneba zneobisa da janmrTelobisaTvis saziano an sic-ocxlisaTvis saSiS an maTi normaluri ganviTarebis dam-abrkolebel romelime sferoSi kanoniT unda daisajos.amasTanave, saxelmwifoebma unda daaweson asakobrivi zRvari,romlis qvemoTac bavSvTa anazRaurebadi Sromis gamoyenebakanoniT akrZaluli da dasjadi iqneba.
muxli 11
1. am paqtis monawile saxelmwifoebi aRiareben TiToeuli ad-amianis uflebas, mas da mis ojaxs hqondes cxovrebis saTana-do done, Sesaferisi kvebis, tanisamosisa da binis CaTvliT;agreTve uflebas, ganuwyvetliv iumjobesebdes cxovrebispirobebs. paqtis monawile saxelmwifoebi am uflebis ganx-orcielebis uzrunvelsayofad miiReben Sesabamis zomebs,aRiareben ra, am mxriv, Tavisufal Tanxmobaze dafuZnebulisaerTaSoriso TanamSromlobis did mniSvnelobas.
2. am paqtis monawile saxelmwifoebma, romlebic aRiarebenTiToeuli adamianis ZiriTad uflebas - ar ganicdides Sim-Sils - individualurad da saerTaSoriso TanamSromlobisgziT unda ganaxorcielon Sesabamisi RonisZiebebi gansakuTre-buli programebis CaTvliT, romlebic saWiroa, raTa:
a) gaumjobesdes sursaTis warmoebis, Senaxvisa da ganawilebismeTodebi teqnikuri da samecniero codnis sruli gamoy-enebis, kvebis principebis Sesaxeb codnis gavrcelebisa daagraruli sistemebis iseTi ganviTarebisa Tu reformisgziT, riTac miiRweva bunebrivi resursebis yvelaze efeq-turi gamoyeneba da ganviTareba, da
1. am paqtis monawile saxelmwifoebi aRiareben TiToeuli ad-amianis uflebas - miiRos ganaTleba. isini Tanxmdebian, romganaTleba mimarTul iqnas adamianis pirovnebisa da misi Rirse-bis Semecnebis srulad ganviTarebisaken da ganamtkicebdesadamianis uflebebisa da ZiriTadi Tavisuflebebisadmi pa-tiviscemas. isini aseve Tanxmdebian, rom ganaTlebam yvelasmisces Tavisufal sazogadoebaSi qmediTi monawileobis Sesa-Zlebloba, yvela ers, rasobriv, eTnikur da religiur jgufsSoris ganaviTaros urTierTgageba, Semwynarebloba da mego-
21
broba da xeli Seuwyos gaerTianebuli erebis moRvaweobasmSvidobis SesanarCuneblad.
2. am paqtis monawile saxelmwifoebi aRiareben, rom zemoaRniS-nuli uflebis srulad ganxorcielebisaTvis saWiroa:
a) dawyebiTi ganaTleba iyos yvelasaTvis savaldebulo daufaso;
b) saSualo ganaTlebis miReba misi sxvadasxva formiT, te-qnikuri da profesiuli saSualo ganaTlebis CaTvliT,gaxdes sayovelTaod SesaZlebeli da xelmisawvdomi yve-la Sesaferisi saSualebiT, kerZod, ufaso ganaTlebisTandaTanobiTi SemoRebis gziT;
c) umaRlesi ganaTleba gaxdes yvelasaTvis Tanabrad xelmis-awvdomi TiToeulis SesaZleblobebidan gamomdinare, yve-la Sesaferisi saSualebiT da kerZod, ufaso ganaTlebisTandaTanobiTi SemoRebis gziT;
d) ZiriTadi ganaTleba waxalisdes da gaxdes SeZlebisdag-varad intensiuri im adamianebisaTvis, romelTac ar mi-uRiaT an ar dausrulebiaT dawyebiTi ganaTlebis srulikursi;
3. am paqtis monawile saxelmwifoebi valdebulebas kisrulobenpativi scen mSoblebisa da, Sesabamis SemTxvevaSi, kanonierimeurveebis Tavisuflebas, bavSvebisaTvis airCion ara mxolodsaxelmwifo xelisufalTa mier daarsebuli, aramed sxvaskolebic, romlebic saxelmwifos mier dadgenili an mo-wonebuli saganmanaTleblo modelis moTxovnebis minimumsSeesabameba, da uzrunvelyon bavSvebis religiuri da zneo-brivi aRzrda sakuTari rwmenis Sesaferisad.
4. am muxlis arcerTi nawili ar unda ganimartos, rogorcxelis SemSleli calkeul pirTa da organoTa Tavisufleb-
isaTvis - daafuZnon da marTon saganmanaTleblo dawese-bulebebi am muxlis pirveli paragrafiT gamocxadebuli princ-ipebisa da im moTxovnis Tanaxmad, rom aseT dawesebulebebSimiRebuli codna Seesabamebodes saxelmwifos mier dadgenilisaganmanaTleblo modelis moTxovnaTa minimums.
muxli 14
am paqtis monawile TiToeuli saxelmwifo, romelsac monaw-iled gaxdomis droisaTvis ar hqonda SesaZlebloba Tavisimetropoliis an misi iurisdiqciis qveS myof sxva teritori-aze uzrunveleyo savaldebuli ufaso dawyebiTi ganaTleba, valde-bulebas kisrulobs, or weliwadSi SeimuSavos da miiRos RonisZ-iebaTa detaluri gegma, raTa TandaTan - wlebis gonivruliraodenobis ganmavlobaSi, rac aRniSnuli unda iyos am gegmaSi -ganaxorcielos sayovelTao savaldebulo ufaso ganaTlebisprincipi.
muxli 15
1. am paqtis monawile saxelmwifoebi aRiareben TiToeuli ad-amianis uflebas:
a) monawileobdes kulturul cxovrebaSi;
b) sargeblobdes mecnieruli progresis SedegebiT da iyeneb-des maT;
c) miiRos sargebeli im moraluri da materialuri intere-sebis dacviT, romlebic gamomdinareobs misi avtorobiTSeqmnili nebismieri mecnieruli, literaturuli Tu mx-atvruli naSromidan.
2. aRniSnuli uflebis sruli ganxorcielebisaTvis am paqtismonawile saxelmwifoebis mier miRebuli zomebi unda Sei-cavdes im RonisZiebebs, romlebic aucilebelia mecnierulda kulturul miRwevaTa dasacavad, gasaviTareblad da gasavr-celeblad.
3. am paqtis monawile saxelmwifoebi valdebulebas kisruloben
23
pativi scen Tavisuflebas, romelic aucilebelia samecnierokvlevisa da SemoqmedebiTi moRvaweobisaTvis.
4. am paqtis monawile saxelmwifoebi aRiareben sargebels,romelic gamomdinareobs mecnierebisa da kulturis sferoSisaerTaSoriso kontaqtebisa da TanamSromlobis waxalisebi-sa da ganviTarebidan.
nawili IVnawili IV
muxli 16
1. am paqtis monawile saxelmwifoebi valdebulebas kisruloben,paqtis am nawilis Sesabamisad warmoadginon moxsenebebi maTmier gatarebuli RonisZiebebisa da im progresis Sesaxeb,romelsac aq aRiarebuli uflebebis dacvisas miaRwies.
2. a) yvela moxseneba unda waredginos gaerTianebuli erebisgeneralur mdivans, romelic am paqtis debulebaTa Sesabamis-ad, egzemplarebs gansaxilvelad gadaugzavnis ekonomikur dasocialur sabWos;
b) gaerTianebuli erebis generalurma mdivanma am paqtis monaw-ile saxelmwifoTa moxsenebebis egzemplarebi an Sesabamisinawili am moxsenebebidan unda gadaugzavnos, agreTve, spe-cializebul dawesebulebebs, romelTa wevrebic es saxelm-wifoebi arian imdenad, ramdenadac aseTi moxsenebebi an mox-senebaTa nawilebi, zemoaRniSnul dawesebulebaTa konstituci-uri aqtebis Tanaxmad, maTi pasuxismgeblobis farglebSi Se-maval raime sakiTxs exeba.
muxli 17
1. am paqtis monawile saxelmwifoebi moxsenebebs warmoadgenenetapobrivad, im programis Sesabamisad, romelic ekonomikur-ma da socialurma sabWom monawile saxelmwifoebTan da dain-teresebul specializebul dawesebulebebTan konsultaciiTam paqtis amoqmedebidan erTi wlis ganmavlobaSi unda Sei-muSavos.
am paqtSi araferi unda ganimartos ise, rom ziani miadgesgaerTianebuli erebis da specializebuli dawesebulebebis wes-debebis debulebebs, romlebic gansazRvraven gaerTianebuli erebissxvadasxva organoebisa da specializebuli dawesebulebebisSesabamis movaleobebs im sakiTxebSi, romlebsac es paqti exeba.
muxli 25
am paqtSi araferi unda ganimartos, rogorc damakninebeliyvela xalxis Tandayolili uflebisa, mTlianad da Tavisu-flad flobdes da iyenebdes Tavis bunebriv simdidreebsa daresursebs.
muxli 26
1. es paqti xelmosawerad Riaa gaerTianebuli erebis yvelawevri saxelmwifosaTvis an misi nebismieri specializebulidawesebulebis monawilisaTvis, saerTaSoriso sasamarTlosstatutis monawile nebismieri saxelmwifosa da yvela imsaxelmwifosaTvis, romelic gaerTianebuli erebis generalurmaasambleam moiwvia am paqtis monawiled.
5. gaerTianebuli erebis generalurma mdivanma unda acnobos ampaqtis xelmomwer an masTan mierTebul yvela saxelmwifosTiToeuli saratifikacio an mierTebis dokumentis deponirebisSesaxeb.
27
muxli 27
1. es paqti ZalaSi Sedis gaerTianebuli erebis generalur mdi-vanTan ocdameTxuTmete saratifikacio sigelis an mierTebisdokumentis deponirebidan sami Tvis Semdeg.
2. saxelmwifosaTvis, romelic ocdameTxuTmete saratifikacioan mierTebis dokumentis deponirebis Semdeg am paqtis rat-ificirebas moaxdens an mas miuerTdeba, es paqti ZalaSiSedis am saxelmwifos mier gaerTianebuli erebis generalurmdivanTan sakuTari saratifikacio an mierTebis dokumentisdeponirebis dRidan sami Tvis Semdeg.
muxli 28
am paqtis debulebebi federaciuli saxelmwifos yvela nawilzevrceldeba raime SezRudvisa Tu gamonaklisis gareSe.
muxli 29
1. am paqtis monawile nebismier saxelmwifos SeuZlia Seswore-baTa SeTavazeba generaluri mdivnisaTvis. generaluri mdi-vani SeTavazebul Sesworebebs ugzavnis am paqtis monawilesaxelmwifoebs da sTxovs, Seatyobinon, momxre arian Tu araam winadadebaTa gansaxilvelad da kenWis sayrelad, monaw-ile saxelmwifoTa konferenciis mowvevisa. monawile sax-elmwifoTa sul cota ori mesamedis mxridan Tanxmobis SemTx-vevaSi, generaluri mdivani moiwvevs aseT konferencias gaer-Tianebuli erebis egidiT. am konferenciasa da kenWisyraSimonawile saxelmwifoTa umravlesobis mier miRebuli Ses-woreba dasamtkiceblad unda waredginos gaerTianebuli ere-bis generalur asambleas.
2. Sesworebebi ZalaSi Sedis mas Semdeg, rac maT daamtkicebsgaerTianebuli erebis generaluri asamblea da miiReben ampaqtis monawile saxelmwifoebi ori mesamedis umravlesobiTTavianTi konstituciuri procedurebis Sesabamisad.
3. ZalaSi Sesvlis Semdeg, Sesworebebi savaldebulo xdeba im
a) nebismieri piri, romlis winamdebare paqtiT aRiarebuliuflebebi da Tavisuflebebic Selaxulia, uzrunvelyossamarTlebrivi dacvis efeqturi saSualebebiT, im SemTx-vevaSic ki, Tu es darRveva Caidines oficialurad moqmed-ma pirebma;
b) uzrunvelyos TiToeuli piris iuridiuli dacvis ufle-ba, vinc ki aseT dacvas moiTxovs, dadgenili kompeten-turi sasamarTlo, administraciuli Tu sakanonmdebloxelisuflebis mier an sxva kompetenturi organo saxelm-wifos samarTlebrivi sistemis Sesabamisad da ganaviTarossasamarTlo dacvis SesaZleblobebi;
c) uzrunvelyos kompetentur xelisufalTa mier arsebulisamarTlebrivi dacvis saSualebebis gamoyeneba.
muxli 3
winamdebare paqtis monawile saxelmwifoebi kisruloben valde-bulebas uzrunvelyon qalisa da mamakacis Tanabari uflebaisargeblon winamdebare paqtiT gaTvaliswinebuli yvela samo-qalaqo da politikuri uflebiT.
muxli 4
1. sagangebo mdgomareobis dros, romelic eris sicocxlesemuqreba da oficialurad aris gamocxadebuli, paqtis monaw-ile saxelmwifoebs SeuZliaT gadauxvion paqtiT nakisr valde-bulebebs imdenad, ramdenadac amas moiTxovs mdgomareobissimZafre, im pirobiT, rom es RonisZiebebi SeuTavsebeli ar
iqneba maT mier saerTaSoriso samarTliT nakisr sxva valde-bulebebTan da ar mohyveba diskriminacia rasis, kanis feris,sqesis, enis, religiisa Tu socialuri warmoSobissafuZvelze.
2. es debuleba ar SeiZleba safuZvlad daedos me-6, 7, 8 (1 da2 punqtebi), 11, 15, 16 da 18 muxlebis SezRudvas.
3. winamdebare paqtis monawile yvela saxelmwifom, romeliciyenebs SezRudvis uflebas, gaerTianebuli erebis gener-aluri mdivnis saSualebiT dauyovnebliv unda Seatyobinoswinamdebare paqtis monawile sxva saxelmwifoebs, Tu rome-li debulebebis aRsrulebas gadauxvia da ra mizezebma mi-aRebines aseTi gadawyvetileba. imave Suamavlis saSualebiTman unda Seatyobinos aseTi SezRudvebis Sewyvetis TariRi.
muxli 5
1. winamdebare paqtSi araferi unda ganimartos rogorc rome-lime saxelmwifosaTvis, pirTa jgufisa da calkeuli pire-bisaTvis iseTi uflebis miniWeba, romelic maTi saqmianobisan moqmedebaTa Sedegad gamoiwvevs am paqtSi CamoTvliluflebaTa da TavisuflebaTa mospobas.
2. ar SeiZleba SeizRudos an daknindes adamianis romelimeZiriTadi ufleba, romelic aRiarebulia am paqtis monawilesaxelmwifoSi, an arsebobs kanonis, konvenciebis, wesebisaTu zne-Cveulebebis Sesabamisad, im sababiT, rom winamdebarepaqti iseT uflebebs ar aRiarebs an aRiarebuls naklebimoculobiT.
aravin unda daeqvemdebaros wamebas an sastik, araadamianur anRirsebis Semlaxvel moqcevasa Tu sasjels. kerZod, arc erTpirze, misi nebayoflobiTi Tanxmobis gareSe, ar SeiZleba samed-icino an samecniero cdebis Catareba.
muxli 8
1. aravin unda imyofebodes monobaSi, akrZalulia monoba da
3. penitencialur sistemaSi patimarTa mimarT ganxorcielebu-li mopyrobis mizania maTi gamosworeba da socialuri aRzrda.arasrulwlovani samarTaldarRvevebi gancalkevebuli undaiyvnen srulwlovanebisagan da unda imyofebodnen pirobebSi,romlebic Seesabameba maT asaksa da samarTlebriv statuss.
bi sxvagvarad ar moiTxoven. mas ufleba aqvs warmoadginosudavo sabuTebi Tavisi gasaxlebis winaaRmdeg, moiTxovos, rommisi saqme gadasinjos kompetenturma xelisuflebam an am mizniTkompetenturi xelisuflebis mier specialurad daniSnulma pirmaan pirebma.
muxli 14
1. yvela piri Tanasworia sasamarTloebisa da tribunalebiswinaSe. TiToeuls aqvs ufleba misTvis wayenebuli yovelisisxlis samarTlis braldebis ganxilvisas, an romelime samo-qalaqo procesSi misi ufleba-movaleobis gansazRvrisas, misisaqme samarTlianad da sajarod gaarCios kanonis safuZvelzeSeqmnilma kompetenturma, damoukidebelma da miukerZoebelmasasamarTlom. SeiZleba, rom presa da sazogadoeba ar dauSvanmTel sasamarTlo garCevaze Tu mis nawilze, moralis, demokra-tiul sazogadoebaSi sazogadoebrivi wesrigisa da saxelm-wifo uSiSroebis mosazrebebiT an roca amas moiTxovs mxare-Ta kerZo interesebi an, rodesac, sasamarTlos azriT, saja-rooba Selaxavs marTlmsajulebis interesebs; yoveli sisx-lis samarTlisa Tu samoqalaqo saqmis Taobaze gamotanilisasamarTlo gadawyvetileba sajaro unda iyos, garda imSemTxvevebis, roca amas moiTxovs arasrulwlovanTa intere-sebi an, roca saqme exeba matrimonialuri dacvas an bavSvTameurveobas.
2) TiToeul pirs, visac bralad edeba sisxlis samarTlisdanaSaulis Cadena, ufleba aqvs iTvlebodes udanaSaulodmanam, sanam misi damnaSaveoba ar damtkicdeba kanonis Sesabam-isad.
b) hqondes sakmarisi dro da SesaZlebloba, raTa moemzadosTavis dasacavad da Sexvdes mis mier arCeul damcvels;
c) gaasamarTlon usafuZvlo gaWianurebis gareSe;
d) gaasamarTlon misi TandaswrebiT da daicvas Tavi piradadan mis mier arCeul damcvelis saSualebiT; Tu ar hyavsdamcveli, Seatyobinon aseTi uflebis Sesaxeb da hyavdesmisTvis daniSnuli damcveli yvela SemTxvevaSi, roca mar-Tlmsajulebis interesebi amas moiTxovs, rig SemTxveveb-Si usasyidlod roca ara aqvs damcvelis asanazRaure-blad sakmarisi saxsrebi.
e) dakiTxos mowmeebi, romlebic mis winaaRmdeg aZleven Cvenebas,an hqondes ufleba, rom es mowmeebi sxvam dakiTxis, asevegamoiZaxon da dakiTxon misi mowmeni imave pirobebiT, racarsebobs mis winaaRmdeg gamosuli mowmeebisaTvis;
f) isargeblos Tarjimnis ufaso daxmarebiT Tu ar esmissamarTalwarmoebis ena;
1. aravin SeiZleba cnon damnaSaved iseTi sisxlis samarTlisdanaSaulis CadenisaTvis romelic iseTi moqmedebis Tu Sec-domis Sedegia, romelic misi Cadenis momentSi moqmedi sax-elmwifos Sida kanonmdeblobisa Tu saerTaSoriso samarT-lis Sesabamisad ar iTvleboda sisxlis samarTlis danaSu-lad. aseve dauSvebelia dainiSnos ufro mZime sasjeli, vi-dre is, romelic unda gamoeyenebinaT sisxlis samarTlisdanaSaulis Cadenis momentSi. Tu danaSaulis Cadenis SemdegkanoniT dadgenilia wesdeba ufro msubuqi sasjeli, am kano-nis moqmedeba vrceldeba im damnaSavezec.
2) am muxlSi araferi unda uSlides xels, piris sasamarTlo-saTvis gadacemas an dasjas im moqmedebis Tu SecdomisaTvis,romlebic saerTaSoriso sazogadoebriobis mier aRiarebulisamarTlis zogadi principebis Sesabamisad Cadenis momentSisisxlis samarTlis danaSauli iyo.
1. aravin unda ganicados Tvineburi an ukanono Careva Tavispirad da ojaxur cxovrebaSi, misi sacxovrebelis Seuvalo-bis an korespondenciis saidumloebis TviTneburi an ukanonoxelyofa an misi Rirsebisa da reputaciis ukanono xelyofa.
1. TiToeuli adamiani sargeblobs azris, sindisisa da religi-is TavisuflebiT. es ufleba Seicavs Tvisuflebas sakuTariSexedulebisamebr qondes an miiRos religia an mrwamsi daTavisuflad aRiarebdes Tavis religiasa da mrwamss rogorccalke, ise sxvebTan erTad, sajaro Tu kerZo wesiT, as-rulebdes da gamoxatavdes sakuTar religias locviT, damoZRvebiTa da swavlebiT.
2) aravin unda daeqvemdebaros iZulebas, romelic laxavs misTavisuflebas qondes an miiRos sakuTari arCevanis religiaan mrwamsi.
3) religiisa mrwamsis aRiarebis Tavisuflebas SeiZleba SeizRu-dos mxolod, kanoniT dadgenilia SemTxvevebSi da sazoga-doebis uSiSroebis, wesrigis, janmrTelobisa da moralis,iseve rogorc sxva pirTa ZiriTadi uflebebisa da Tavisu-flebebis dacvis mizniT.
b) komisiis SemadgenlobaSi Sedis dainteresebul monawilesaxelmwifoTaTvis misaRebi xuTi piri. Tu sami Tvis man-Zilze dainteresebuli monawile saxelmwifoebi ver SeT-anxmdnen komisiis mTeli Semadgenlobisa Tu Semadgenlo-bis nawilis Taobaze. komisiis im wevrebs, romelTa daniS-vnis Taobaze ver miaRwies Tanxmobas, irCeven farulikenWisyriT komitetis wevrTa Semadgenlobidan komitetiswevrTa xmebis ori mesamedis umravlesobiT.
a) Tu komisias ar SeuZlia daamTavros am sakiTxis ganxilvaTormeti Tvis manZilze, igi moxsenebaSi mokled aRniS-navs, Tu ra mdgomareobaSia am sakiTxis ganxilva;
b) Tu miRweulia am sakiTxis megobruli gadawyveta winamde-bare paqtiT aRiarebuli adamianis uflebaTa dacvis safuZ-velze, komisia Tavis moxsenebaSi sjerdeba faqtebisa damiRweuli gadawyvetilebis mokle Sinaarss;
c) Tu ‘b~ qvepunqtSi aRniSnuli gadawyvetileba miRweuliar aris, komisiis moxseneba Seicavs mis daskvnebs faqto-brivi xasiaTis yvela sakiTxis Sesaxeb, romelic exebadainteresebul monawile saxelmwifoTa dacvas, da ko-misiis mosazrebebs am sakiTxis megobrulad mogvarebisSesaZleblobis Sesaxeb. es moxseneba agreTve Seicavs dain-teresebul monawile saxelmwifoTa warmomadgenlebiswerilobiT wardginebebsa da zepir wardginebaTa Canawers;
d) Tu komisiis moxseneba wardgenilia ‘c~ qvepunqtis Sesabam-isad, dainteresebuli monawile saxelmwifoebi am mox-senebis miRebidan sami Tvis manZilze atyobineben komite-tis Tavmjdomares eTanxmebian Tu ara komisiis moxsenebisSinaarss.
komitetisa da 42-e muxlis Sesabamisad daniSnuli specialuriSemaTanxmebeli komisiebis wevrebi, sargebloben gaerTianebulierebis mier mivlinebaSi gagzavnil eqspertTa SeRavaTebiT, priv-ilegiebiTa da imunitetebiT, rogorc es gaTvaliswinebuliagaerTianebuli erebis privilegiebisa da imunitetebis konvenci-is Sesabamis nawilebSi.
muxli 44
winamdebare paqtis ganxorcielebis debulebebi gamoyenebuliunda iyos ise, rom ziani ar miayenon adamianis uflebaTa pro-cedurebs, romlebsac iTvaliswinebs gaerTianebuli erebisa damis specializebul dawesebulebaTa damfuZnebeli aqtebi dakonvenciebi, an es debulebebi xels ar unda uSlides winamde-bare paqtis monawile saxelmwifoebs mimarTon davis gadawyve-tis sxva procedurebs maT Soris moqmed saerTo da specialursaerTaSoriso SeTanxmebaTa safuZvelze.
tis xelmomwer da mierTebul yvela saxelmwifos, TiToeu-li saratifikacio sigelisa Tu dokumentis deponirebis Sesaxeb.
muxli 49
1. es paqti ZalaSi Sedis sami Tvis Semdeg im dRidan, rocagaerTianebuli erebis generalur mdivanTan deponirebuliiqneba ocdameTxuTmete saratifikacio sigeli an SeerTebisdokumenti.
2. TiToeuli saxelmwifosaTvis, romelic winamdebare paqtisratifikacias axdens an uerTdeba, mas ocdameTxuTmete sa-ratifikacio sigelis an mierTebis dokumentis deponirebisSemdeg, es paqti ZalaSi Sedis sami Tvis Semdeg im dRidan,roca deponirebuli iqneba misi sakuTari saratifikacio sigeliTu SeerTebis dokumenti.
1. winamdebare paqtis monawile yvela saxelmwifos SeuZliaSesTavazos Sesworebebi da warudginos isini gaerTianebulierebis generalur mdivans. generaluri mdivani Semdeg Semo-Tavazebul Sesworebebs ugzavnis winamdebare paqtis monaw-ile saxelmwifoebs da sTxovs Seatyobinon, momxre arian Tuara, am winadadebaTa gansaxilvelad da maTTvis kenWis sayreladmonawile saxelmwifoTa konferenciis mowvevis. Tu monaw-ile saxelmwifoTa sul cota mesamedi mxars dauWers aseTkonferencias, gaerTianebuli erebis generaluri mdivani iwvevsam konferencias gaerTianebuli erebis egidiT. yvela Ses-worebas, romelsac miiRebs am konferenciis damswre da ken-WisyraSi monawile saxelmwifoTa umravlesoba, dasamtkice-blad warudgenen gaerTianebuli erebis generalur asambleas.
56 ÀÃÀÌÉÀÍÉÓ Ö×ËÄÁÀÈÀ ÓÀÄÒÈÀÛÏÒÉÓÏ ÁÉËÉ
2. Sesworebebi ZalaSi Sedis mas Semdeg, rac maT daamtkicebsgaerTianebuli erebis generaluri asamblea da TavianTi kon-stituciuri procedurebis Sesabamisad miiRebs winamdebarepaqtis monawile saxelmwifoTa umravlesoba _ ori mesamediT.
3. Sesworebebis ZalaSi Sesvlis Semdeg, isini savaldebuloxdeba im monawile saxelmwifoebisaTvis, romlebmac miiRes,xolo sxva monawile saxelmwifoebisaTvis savaldebulo rCebawinamdebare paqtis debulebebi da maT mier miRebuli yvelawina Sesworebebi.
miRebulia da xelmosawerad, ratifikaciisa da mierTebisaTvismiRebulia da xelmosawerad, ratifikaciisa da mierTebisaTvisRiaa, gaerTianebuli erebis 2200 A. (XXI) rezoluciiT,Riaa, gaerTianebuli erebis 2200 A. (XXI) rezoluciiT,
1. paqtis ZalaSi Sesvlis Semdeg, es oqmi ZalaSi Sedis samiTvis Semdeg im dRidan, roca gaerTianebuli erebis gener-alur mdivanTan deponirebuli iqneba meaTe saratifikaciosigeli an SeerTebis dokumenti.
2. TiToeuli saxelmwifosaTvis, romelic winamdebare oqmisratifikacias axdens an uerTdeba mas meaTe saratifikaciosigelis an SeerTebis dokumentis deponirebis Sedegad, esoqmi ZalaSi Sedis sami Tvis Semdeg im dRidan, roca de-ponirebuli iqneba misi sakuTari saratifikacio sigeli TuSeerTebis dokumenti.
elmwifoebs da sTxovs Seatyobinon, momxre arian Tu ara, amwinadadebis gansaxilvelad da masze kenWis sayrelad monaw-ile saxelmwifoTa konferenciis mowvevisa. Tu aseTi kon-ferenciis mowvevas mxars dauWers monawile saxelmwifoTaaranakleb mesamedi, generaluri mdivani iwvevs am konferen-cias gaerTianebuli erebis egidiT. yvela Sesworebas, romelsacmiiRebs am konferenciis damswre da kenWisyraSi monawilesaxelmwifoTa umravlesoba, dasamtkiceblad warudgenen gaer-Tianebuli erebis generalur asambleas.
2. Sesworebebi ZalaSi Sedis mas Semdeg, rac maT daamtkicebsgaerTianebuli erebis generaluri asamblea da konstituci-uri procedurebis Sesabamisad miiRebs winamdebare oqmismonawile saxelmwifoTa umravlesoba _ ori mesamedi.
3. Sesworebebis ZalaSi Sesvlis Semdeg, isini savaldebuloxdeba im monawile saxelmwifoebisaTvis, romlebmac miiRes,xolo sxva monawile saxelmwifoebisaTvis savaldebulo rCebawinamdebare paqtis debulebebi da maT mier miRebuli yvelawina Sesworebebi.
muxli 12
1. nebismier monawile saxelmwifos SeuZlia moaxdinos winamde-bare oqmis denonsacia gaerTianebuli erebis generalurimdivnis saxelze werilobiTi Setyobinebis gagzavnis gziT.denonsacia ZalaSi Sedis generaluri mdivnis mier aseTiSetyobinebis miRebidan sami Tvis Semdeg.
winamdebare oqmis monawile saxelmwifoebma maT mier adamianisuflebebis komitetSi wardgenil moxsenebebSi paqtis me-40 muxlisSesabamisad unda Seitanon informacia im zomebis Sesaxeb, rom-lebic maT mier miRebul iqna winamdebare oqmis gansaxorcieleblad.
muxli 4
paqtis im monawile saxelmwifoebTan mimarTebaSi romlebmac 41-e muxlis Sesabamisad aRiares adamianis uflebebis komitetiskompetencia, miiRos da ganixilos Setyobinebebi, unda gavr-celdes am oqmis debulebebzec, rodesac erTi monawile sax-
65
elmwifo amtkicebs, rom meore monawile saxelmwifo ar as-rulebs mis valdebulebebs, garda im SemTxvevisa rodesac monaw-ile saxelmwifos ratifikaciis an mierTebis dros gakeTebuliaqvs sawinaaRmdego gancxadeba.
muxli 5
1966 wlis 16 dekembris samoqalaqo da politikuri uflebebisSesaxeb saerTaSoriso paqtis pirveli fakultaturi oqmis monaw-ile saxelmwifoebTan mimarTebaSi, adamianis uflebaTa komite-tis kompetencia miiRos da ganixilos Setyobinebebi saxelmwi-fos iurisdiqcias daqvemdebarebuli individebisagan, unda gavr-celdes winamdebare oqmis debulebebzec, garda im SemTxvevisarodesac monawile saxelmwifos ratifikaciis am mierTebis drosgakeTebuli aqvs sawinaaRmdego gancxadeba.
muxli 6
1. winamdebare oqmis debulebebi unda ganvixiloT rogorc paq-tis damatebiTi debulebebi.
2. winamdebare oqmis me-2 muxlis Sesabamisad daTqmis gakeTebisSesaZleblobis SezRudvis gareSe, winamdebare oqmis I mux-lis I punqtSi aRniSnuli ufleba ar eqvemdebareba araviTarSezRudvas paqtis meoTxe muxlis debulebebis Sesabamisad.