ACİL HASTANIN ACİL HASTANIN MONİTÖRİZASYONU MONİTÖRİZASYONU Ümraniye E.A.H. Acil Tıp Kliniği Ümraniye E.A.H. Acil Tıp Kliniği Dr.S.Ezgi YILDIRIM Dr.S.Ezgi YILDIRIM
ACİL HASTANIN ACİL HASTANIN MONİTÖRİZASYONUMONİTÖRİZASYONU
Ümraniye E.A.H. Acil Tıp Kliniği Ümraniye E.A.H. Acil Tıp Kliniği Dr.S.Ezgi YILDIRIMDr.S.Ezgi YILDIRIM
• Monitörize etmek: Aralıklı/ Devamlı olarak fizyolojik bir Aralıklı/ Devamlı olarak fizyolojik bir parametrenin ölçümü/ gözlemiparametrenin ölçümü/ gözlemi
• ‘ Zamanda bir kesit ’ : Klinik durum :Klinik durum : Kötüye gitme ,Düzelme Kötüye gitme ,Düzelme Yapılan girişimlerin etkisi?Yapılan girişimlerin etkisi?• Klinik gözlem, Rutin vital bulgu ölçümü, EKG
• Nabız oksimetreNabız oksimetre• ETCO₂ & Dalga biçimi
analizi• Noninvaziv kan basıncı Noninvaziv kan basıncı
ölçümüölçümü• Fetal monitörizasyon
Noninvaziv Kan Basıncı ÖlçümüNoninvaziv Kan Basıncı Ölçümü
• Avantaj: Personelden tasarruf, Personelden tasarruf, Zaman ayarlı tekrarlı ölçümler, Zaman ayarlı tekrarlı ölçümler, Sistolik basıncın devamlı izlenmesi, Sistolik basıncın devamlı izlenmesi, Multiparametrik ekran ( sistolik, diastolik, Multiparametrik ekran ( sistolik, diastolik,
ortalama kb, nabız sayısı )ortalama kb, nabız sayısı )
Noninvaziv Kan Basıncı ÖlçümüNoninvaziv Kan Basıncı Ölçümü
1.1. Manşon-tipiManşon-tipi2.2. Noninvaziv radial Noninvaziv radial
arter dalga biçimi arter dalga biçimi analizianalizi
• Oskültativ,Oskültativ, Osilometrik, Dopler
• Osilometrik : Elektronik Nabız Elektronik Nabız amplitüdü ölçümüamplitüdü ölçümü
Noninvaziv Kan Basıncı ÖlçümüNoninvaziv Kan Basıncı Ölçümü
• Osilometrik : Arter duvarı hareketleri → Arter duvarı hareketleri → Osilasyon ( pulsasyon )Osilasyon ( pulsasyon )
• Dezavantaj : Obez , Nonkoopere & hareket Obez , Nonkoopere & hareket eden, Çok ↑ / ↓ KBeden, Çok ↑ / ↓ KB
VasotracVasotrac®®
• Radial arter KB & NabızRadial arter KB & Nabız • Radial arter basıncı
dalgaları• Kompresyon & Kompresyon &
Dekompresyon, 12- 15 Dekompresyon, 12- 15 atımatım
• ~ İnvaziv arter kateteri
Arter Kateteri?Arter Kateteri?
1.1. Aşırı ↑ ( > 250 mmHg sistolik) / ↓ ( Aşırı ↑ ( > 250 mmHg sistolik) / ↓ ( << 80 80 mmHg sistolik) basınçmmHg sistolik) basınç
2. Devamlı KB izlemi gerektiren hastalar ( Na nitroprusid ile hızlı antihipertansiv tedavi )
3.3. Uzamış şok Uzamış şok 4. Anatomik anormalite ( Morbid obezite,
uzuv yokluğu)5.5. Sık arter kan örneği gerektiren durumlarSık arter kan örneği gerektiren durumlar
Nabız OksimetreNabız Oksimetre
• Hızlı, Noninvaziv, Hızlı, Noninvaziv, Devamlı Arter O₂ Devamlı Arter O₂ saturasyon ölçümüsaturasyon ölçümü
• Transmisyon oksimetre: Oksijene / Oksijene / Deoksijene Deoksijene hemoglobinin optik hemoglobinin optik iletim spektrumuiletim spektrumu
• Kızıl / Kızılötesi ışık, Kızıl / Kızılötesi ışık, dalga değişimidalga değişimi
Nabız OksimetreNabız Oksimetre
• Lokal / Sistemik perfüzyon değişimleri• Ciddi vazokonstrüksiyon ( şok, hipotermi )Ciddi vazokonstrüksiyon ( şok, hipotermi )• Aşırı hareket• Tırnak yatağında engel ( sentetik tırnak, oje )Tırnak yatağında engel ( sentetik tırnak, oje )• Hb de değişiklikler ( anemi, anormal Hb ,
COHb, MetHb )
Nabız OksimetreNabız Oksimetre
• Akut kardiyopulmoner hastalık ;Akut kardiyopulmoner hastalık ; Bronşiolit, Bronşiolit, Astım, Kalp yetmezliği, KOAH, İlaca bağlı / Astım, Kalp yetmezliği, KOAH, İlaca bağlı / travmatik bilinç değişikliğitravmatik bilinç değişikliği
• Sedasyon / Havayolu kontrolüSedasyon / Havayolu kontrolü• AKG sıklığı ↓AKG sıklığı ↓• Devamlı monitörizasyon: Devamlı monitörizasyon: Şok başlangıcı, Şok başlangıcı,
Vazokonstrüksiyona bağlı sinyal ↓Vazokonstrüksiyona bağlı sinyal ↓
End-Tidal CO₂ MonitörizasyonuEnd-Tidal CO₂ Monitörizasyonu
• CO₂ düzeyi : Doku Doku metabolizması, Sistemik metabolizması, Sistemik dolaşım, Ventilasyondolaşım, Ventilasyon
• Kapnografi: CO₂konsantrasyon CO₂konsantrasyon dalgalarıdalgaları
• Ventilasyon & Klinik Ventilasyon & Klinik durumdurum
• Tanısal: Karakteristik Karakteristik dalga biçimidalga biçimi
• Kapnometre:Kapnometre: ET CO₂ kantitativ ET CO₂ kantitativ
ölçümü, sayısal değerölçümü, sayısal değer• Kolorimetrik ölçüm:
ETE ETE Mor:Mor: << 4 mmHg 4 mmHg Sarı:Sarı: > 20 mmHg> 20 mmHg
KapnografiKapnografi
• ETEETE• Transport- Devamlı izlemTransport- Devamlı izlem• Prognoz ( KPR / Travma )Prognoz ( KPR / Travma )• ↑ ↑ İKB, ETCO₂ seviyesiİKB, ETCO₂ seviyesi• Pulmoner emboli ( Tanı )Pulmoner emboli ( Tanı )• ARDS – Tedaviye cevapARDS – Tedaviye cevap• Bozulmuş bilinç düzeyi – Bozulmuş bilinç düzeyi –
VentilasyonVentilasyon• Metabolik AsidozMetabolik Asidoz
KapnografiKapnografi vsvs ETCO₂ETCO₂
• Özofageal entübasyon, Karbonatlı içecek / Özofageal entübasyon, Karbonatlı içecek / AntasitAntasit
• IV NaHCO₃IV NaHCO₃• 6 nefes6 nefes
• Spontan dolaşımSpontan dolaşım• Mortalite prognozu Mortalite prognozu << 10 mmHg – 20 dk KPR → (-) prediktif değer 10 mmHg – 20 dk KPR → (-) prediktif değer
KapnografiKapnografi
• Kimyasal terörizm- Solunum & SSS Kimyasal terörizm- Solunum & SSS komplikasyonları: komplikasyonları:
Apne, Laringospazm, Bronkospazm• Astım, Bronşiolit, KOAH, KKY, KF, Krup• ETCO₂, Solunum sayısıETCO₂, Solunum sayısıKlinik durum
KapnografiKapnografi
• Nabız oksimetreden dahaNabız oksimetreden daha hızlı• Santral/ Obstrüktiv apne• İnefektiv solunum• Metabolik durum ( Diabetik ketoasidoz )
Fetal MonitörizasyonFetal Monitörizasyon
• Gebe hastaGebe hasta – Kardiyotokografi / NST• Fetal distres / taşikardi / bradikardiFetal distres / taşikardi / bradikardi• Uterin hiperaktiviteUterin hiperaktivite• USG – Fetal kalp hızı
Serebral Fonksiyon MonitörizasyonuSerebral Fonksiyon Monitörizasyonu
Bispektral İndeks MonitörüBispektral İndeks Monitörü
• EEG → 0 – 100EEG → 0 – 100• Sedasyon derinliğiSedasyon derinliği• Hedef BIS değeriHedef BIS değeri• Sedasyon seviyesi – Solunum depresyon
derecesi – Komplikasyon – Bilinç durumu• Pediatrik acil
TEŞEKKÜRLER …TEŞEKKÜRLER …