การพฒันาผลสัมฤทธ์ิทางการ ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920159.pdfง 56920159: สาขาว ชา: ช วว ทยาศ

การพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนและการคดวเคราะหของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ดวยการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห

อารฝน บากา

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาชววทยาศกษา

คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยบรพา กมภาพนธ 2559

ลขสทธเปนของมหาวทยาลยบรพา

ข

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 ทนโครงการสงเสรมการผลตครทมความสามารถพเศษทางวทยาศาสตรและคณตศาสตร (สควค.)

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

ค

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบนส าเรจเรยบรอยดวยด เนองจากไดรบความกรณาจาก ดร.สาลน ขจรพสฐศกด อาจารยทปรกษาหลกวทยานพนธ และผชวยศาสตราจารย ดร.เชษฐ ศรสวสด อาจารยทปรกษารวม ซงกรณาแนะน าแนวทางในการศกษาหาความร ใหแนวคด ใหค าปรกษา ใหความชวยเหลอ สละเวลาตรวจสอบแกไขขอบกพรองตาง ๆ ตลอดจนใหก าลงใจมาโดยตลอดระยะเวลาในการท าวจย ผวจยมความรสกซาบซงเปนอยางยง และขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงไว ณ โอกาสน ขอกราบขอบพระคณ ผชวยศาสตราจารย ดร.ศศเทพ ปตพรเทพน ประธานการสอบ และผชวยศาสตราจารย ดร.ทรงกลด สารภษต ผทรงคณวฒภายใน ทไดใหค าแนะน าเพมเตมเพอความสมบรณของวทยานพนธ ขอขอบพระคณ ผชวยศาสตราจารย ดร.นพเกา ณ พทลง ผชวยศาสตราจารย ดร.การณ ทองประจแกว และ ดร.สทธชย วชยดษฐ ผทรงคณวฒทกรณาใหความร และตรวจสอบเครองมอ ทใชในการวจย พรอมทงใหค าแนะน าแกไขขอบกพรองตาง ๆ สงผลใหวทยานพนธฉบบนถกตองและสมบรณยงขน ขอขอบพระคณผอ านวยการสถานศกษา คณะคร และนกเรยน โรงเรยนมหาวชราวธ จงหวดสงขลา ทใหความรวมมอเปนอยางดในการทดลอง เกบรวบรวมขอมล และหาคณภาพของเครองมอเพอการวจย ขอขอบพระคณครอบครว คณาจารย รนพ และเพอนนสตปรญญาโท สาขา วชาชววทยาศกษาทกคน ทมสวนชวยเหลอและใหก าลงใจเปนอยางดตลอดมา ขอขอบคณโครงการสงเสรมการผลตครทมความสามารพเศษทางวทยาศาสตรและคณตศาสตร (สควค.) ของสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) ทสนบสนนทนการศกษาจนจบการศกษา คณคาของงานวจยฉบบน ขอมอบเปนเครองตอบแทนพระคณบดา มารดา คณคร อาจารยทกทาน และผมพระคณทกทานทไดอบรม สงสอน ชแนวทางใหเกดความร ความคด สนบสนน ใหความชวยเหลอและปรารถนาดตอผวจยมาโดยตลอด

อารฝน บากา

ง

56920159: สาขาวชา: ชววทยาศกษา; วท.ม. (ชววทยาศกษา) ค าส าคญ: วฏจกรการเรยนร 7 ขน/ เทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห/ การสลายสารอาหาร

ระดบเซลล อารฝน บากา: การพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนและการคดวเคราะหของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ดวยการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห (DEVELOPMENT OF GRADE 10 STUDENTS’ LEARNING ACHIEVEMENT AND ANALYTICAL THINKINK BY TEACHING MANGAEMENT THROUGH 7E LEARNING CYCLE WITH ANALYTICAL QUESTIONING TECHNIQUE) คณะกรรมการควบคมวทยานพนธ: สาลน ขจรพสฐศกด, Ph.D., เชษฐ ศรสวสด, กศ.ด. 151 หนา. ป พ.ศ. 2559. การวจยนมวตถประสงคเพอพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนและการคดวเคราะหของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ดวยการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนค การใชค าถามระดบการวเคราะห กลมทศกษา ไดแก นกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โครงการพฒนานกเรยนทมความสามารถพเศษดานวทยาศาสตร คณตศาสตร เทคโนโลยและภาษา โรงเรยน มหาวชราวธ จงหวดสงขลา สงกด สพม. 16 จ านวน 29 คน การวจยครงนเปนการวจยกงทดลอง เกบรวบรวมขอมลโดยใชแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน แบบวดการคดวเคราะห ใบงาน และแบบบนทกหลงการจดการเรยนร วเคราะหขอมลทงในเชงคณภาพและเชงปรมาณ ผลการวจยพบวา นกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทเรยนดวยการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห สามารถสบเสาะหาความรดวยตนเอง ถายโอนการเรยนร วเคราะหความส าคญ ความสมพนธ และหลกการของประเดนตาง ๆ ในใบงานไดอยางถกตอง และมผลสมฤทธทางการเรยนและการคดวเคราะหหลงเรยนสงกวา กอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

จ

56920159: MAJOR: BIOLOGY EDUCATION; M.Sc. (BIOLOGY EDUCATION) KEYWORDS: 7E LEARING CYCLE/ ANALYTICAL QUESTIONING TECHNIQUE/

CELLULAR RESPIRATION ARRAFUN BAKA: DEVELOPMENT OF GRADE 10 STUDENTS’ LEARNING ACHIEVEMENT AND ANALYTICAL THINKINK BY TEACHING MANGAEMENT THROUGH 7E LEARNING CYCLE WITH ANALYTICAL QUESTIONING TECHNIQUE. ADVISORY COMMITTEE: SALINEE KHACHONPISITSAK, Ph.D., CHADE SIRISAWAT, Ed.D. 151 P. 2016. The purpose of this research was to develop grade 10 students’ learning achievement and analytical thinking by teaching management through 7E learning cycle with analytical questioning technique. The participants were 29 grade 10 students who enrolled in Science Math and Ability program of Mahavajiravudh Songkhla School under the Office of Education Service Area 16. The design of this research was quasi-experimental design. The data were collected by using learning achievement test, analytical thinking test, worksheets and teacher’s journal entries. The data were analyzed by qualitative and quantitative methods. The findings of this research showed that grade 10 students who participated in teaching management through 7E learning cycle with analytical questioning technique could investigate the knowledge by themselves, transfer the learning, analyze the elements, relationships and principles of various issues in worksheets correctly and had posttest score higher than pretest score of learning achievement and analytical thinking at .01 significance level.

ฉ

สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย ....................................................................................................................... ง บทคดยอภาษาองกฤษ................................................................................................................... จ สารบญ ......................................................................................................................................... ฉ สารบญตาราง................................................................................................................................ ซ สารบญภาพ .................................................................................................................................. ญ บทท 1 บทน า ................................................................................................................................... 1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา .................................................................... 1 วตถประสงคของการวจย........................................................................................... 5 สมมตฐานของการวจย .............................................................................................. 5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากการวจย ..................................................................... 5 ขอบเขตของการวจย .................................................................................................. 5 กรอบแนวคดในการวจย ............................................................................................ 8 นยามศพทเฉพาะ........................................................................................................ 9 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ ............................................................................................ 11 หลกสตรสถานศกษา โครงการพฒนานกเรยนทมความสามารถพเศษ ดานวทยาศาสตร คณตศาสตร เทคโนโลยและภาษา โรงเรยนมหาวชราวธ จงหวดสงขลา............................................................................................................. 11 การจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน ........................................................... 16 เทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห .................................................................... 24 การคดวเคราะห.......................................................................................................... 27 ผลสมฤทธทางการเรยน ............................................................................................. 30 งานวจยทเกยวของ ..................................................................................................... 33 3 วธด าเนนการวจย ................................................................................................................. 38 ประชากรและกลมทศกษา ......................................................................................... 38 รปแบบการวจย .......................................................................................................... 39 เครองมอทใชในการวจย ............................................................................................ 39

ช

สารบญ (ตอ)

บทท หนา การสรางและการตรวจสอบคณภาพเครองมอทใชในการวจย ................................... 39 วธด าเนนการและเกบรวบรวมขอมล ......................................................................... 47 การวเคราะหขอมล..................................................................................................... 47 สถตทใชในการวเคราะหขอมล ................................................................................. 48 4 ผลการวจย ............................................................................................................................ 51 สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล ........................................................................ 51 การเสนอผลการวเคราะหขอมล ................................................................................. 51 ผลการวเคราะหขอมล ................................................................................................ 51 5 สรปและอภปรายผล............................................................................................................. 59 สรปผลการวจย .......................................................................................................... 59 อภปรายผล................................................................................................................. 60 ขอเสนอแนะ .............................................................................................................. 62 บรรณานกรม ................................................................................................................................ 63 ภาคผนวก ..................................................................................................................................... 70 ภาคผนวก ก ......................................................................................................................... 71 ภาคผนวก ข ......................................................................................................................... 73 ภาคผนวก ค ......................................................................................................................... 98 ประวตยอผวจย ............................................................................................................................. 151

ซ

สารบญตาราง

ตารางท หนา 1 หนวยการเรยนร เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล.................................................... 14 2 เปรยบเทยบขนตอนการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรรปแบบตาง ๆ ทเหมาะสม

ตอการเรยนการสอนวทยาศาสตร .................................................................................... 18 3 บทบาทของครและนกเรยนในการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน ................. 21 4 แบบแผนการทดลองแบบกลมเดยวทดสอบกอนหลง...................................................... 39 5 ออกแบบแผนการจดการเรยนร เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล ............................ 40 6 จ านวนขอในแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล

(ฉบบกอนเรยน) จ าแนกตามจดประสงคการเรยนร ......................................................... 43 7 จ านวนขอในแบบวดการคดวเคราะหฉบบกอนเรยนจ าแนกตามลกษณะของการคด

วเคราะห........................................................................................................................... 45 8 ผลการวเคราะหขอมลเพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยนและหลงเรยน

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทเรยนดวยการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห...................................................... 52

9 ผลการวเคราะหขอมลเพอเปรยบเทยบการคดวเคราะหกอนเรยนและหลงเรยนของ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทเรยนดวยการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห............................................................... 54

10 ผลการวเคราะหคาความเหมาะสมของการจดการเรยนรตามแผนการจดการเรยนร แบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห แผนท 1 เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล............................................................................... 74

11 ผลการวเคราะหคาความเหมาะสมของการจดการเรยนรตามแผนการจดการเรยนร แบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห แผนท 2 เรอง การสลายกลโคสระดบเซลล ขนไกลโคไลซส......................................................... 76

12 ผลการวเคราะหคาความเหมาะสมของการจดการเรยนรตามแผนการจดการเรยนร แบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห แผนท 3 เรอง การสลายกลโคสระดบเซลลแบบใชออกซเจน ขนวฏจกรเครบส............................ 78

ฌ

สารบญตาราง (ตอ)

ตารางท หนา 13 ผลการวเคราะหคาความเหมาะสมของการจดการเรยนรตามแผนการจดการเรยนร

แบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห แผนท 4 เรอง การสลายกลโคสระดบเซลลแบบใชออกซเจน ขนการถายทอดอเลกตรอน ............ 80

14 ผลการวเคราะหคาความเหมาะสมของการจดการเรยนรตามแผนการจดการเรยนร แบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห แผนท 5 เรอง การสลายกลโคสระดบเซลลแบบไมใชออกซเจน ................................................... 82

15 ผลการวเคราะหคาความเหมาะสมของการจดการเรยนรตามแผนการจดการเรยนร แบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห แผนท 6 เรอง การสลายสารอาหารชนดอน ๆ ระดบเซลล ............................................................. 84

16 ผลการวเคราะหคาดชนความสอดคลองระหวางแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล ฉบบกอนเรยน กบจดประสงคการเรยนร ............. 86

17 ผลการวเคราะหคาดชนความสอดคลองระหวางแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล ฉบบหลงเรยน กบจดประสงคการเรยนร.............. 88

18 ผลการวเคราะหคาดชนความสอดคลองระหวางแบบวดการคดวเคราะหฉบบกอนเรยน กบลกษณะของการคดวเคราะห ....................................................................................... 90

19 ผลการวเคราะหคาดชนความสอดคลองระหวางแบบวดการคดวเคราะหฉบบหลงเรยน กบลกษณะของการคดวเคราะห ....................................................................................... 91

20 ผลการวเคราะหคาความยากงาย และคาอ านาจจ าแนก ของแบบวดผลสมฤทธทาง การเรยน เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล ฉบบกอนเรยน ....................................... 92

21 ผลการวเคราะหคาความยากงาย และคาอ านาจจ าแนก ของแบบวดผลสมฤทธทาง การเรยน เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล ฉบบหลงเรยน ....................................... 94

22 ผลการวเคราะหคาความยากงาย และคาอ านาจจ าแนก ของแบบวดการคดวเคราะห ฉบบกอนเรยน.................................................................................................................. 96

23 ผลการวเคราะหคาความยากงาย และคาอ านาจจ าแนก ของแบบวดการคดวเคราะห ฉบบหลงเรยน .................................................................................................................. 97

ญ

สารบญภาพ

ภาพท หนา 1 การสมตวอยางแบบแบงกลม ............................................................................................. 6 2 กรอบแนวคดในการวจย .................................................................................................... 8 3 การขยายวฏจกรการเรยนร 5 ขนเปน 7 ขน ........................................................................ 16 4 ประเภทของค าถามตามระดบขนของการคดในพทธพสย.................................................. 24 5 ตวอยางแผนทความคดสรปภาพรวมของการสลายสารอาหารระดบเซลลของนกเรยน ..... 53 6 ตวอยางค าตอบของนกเรยนจากค าถามในใบงาน .............................................................. 54 7 ตวอยางการลงขอสรปของนกเรยนจากค าถามระดบการวเคราะหในใบงาน ..................... 56 8 ตวอยางนทานสน ๆ สรปขนตอนของไกลโคไลซส ของนกเรยน...................................... 57

บทท 1 บทน ำ

ควำมเปนมำและควำมส ำคญของปญหำ วทยาศาสตรมบทบาทส าคญในสงคมโลกปจจบนและอนาคต เพราะเกยวของกบทกคนทงในชวตประจ าวนและการงานอาชพตาง ๆ ตลอดจนเทคโนโลย เครองมอเครองใช และผลผลต ทมนษยใชเพออ านวยความสะดวก วทยาศาสตรชวยใหมนษยพฒนาวธคดเชงเหตผล คดสรางสรรค คดวเคราะห วจารณ มทกษะส าคญในการคนควาหาความร มความสามารถในการแกปญหาอยางเปนระบบ สามารถตดสนใจโดยใชขอมลทหลากหลายและมประจกษพยานทตรวจสอบได ดงนนจงจ าเปนตองมการจดการเรยนรเพอพฒนาทกคนใหรวทยาศาสตร (กระทรวงศกษาธการ, 2551) ทงนพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 มาตรา 22 ระบวา การจดการเรยนรตองยดหลกวานกเรยนทกคนมความสามารถเรยนรและพฒนาตนเองได และถอวานกเรยนมความส าคญทสด ดงนนจงตองสงเสรมใหนกเรยนสามารถพฒนาตามธรรมชาตและเตมตามศกยภาพ (กรมวชาการ, 2546) ชววทยาจดเปนรายวชาพนฐานและเพมเตม ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 – 6 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 เปนวชาทวาดวยการศกษาสงมชวตในหลายระดบ ไดแก อะตอม โมเลกล เซลล เนอเยอ อวยวะ ระบบอวยวะ รางกาย ประชากร สงคมสงมชวต ระบบนเวศ และชวโลก (สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย [สสวท.], 2554) ซงความรความเขาใจเกยวกบสงมชวตบางระดบเปนเรองยาก ซบซอน และจนตนาการไดยาก เนองจากเปนนามธรรม นกเรยนสวนใหญจงไมสามารถวเคราะหความส าคญ ความสมพนธ และหลกการของเรองทเรยนไดอยางลกซง สงผลใหผลสมฤทธทางการเรยนต ากวาทควรจะเปน (Ragdale and Pedretti, 2004) และจากประสบการณการสอนวชาชววทยา ชนมธยมศกษาปท 4 โครงการพฒนานกเรยนทมความสามารถพเศษดานวทยาศาสตร คณตศาสตร เทคโนโลยและภาษา ผวจยพบวาเมอใหนกเรยนสบคนเพออธบายค าถามระดบ การวเคราะหทางชววทยา เชน “ใหนกเรยนใชความร เรอง ระบบประสาทพาราซมพาเทตก อธบายความสมพนธระหวางสาร VX กบการเสยชวตของผทสมผสกบสารดงกลาวจนเอนไซม Acetylcholine esterase ในน าเลอดลดลง” นกเรยนทงหมดสามารถสบคนและอธบายความส าคญของสาร VX และเอนไซม Acetylcholine esterase ได อยางไรกตามนกเรยนสวนใหญยงไมสามารถอธบายความสมพนธระหวางสาร VX กบเอนไซม Acetylcholine esterase ดวยหลกการการสอ

2

ประสาท (Synapse) ของระบบประสาทพาราซมพาเทตกได นอกจากนผวจยยงพบอกวามนกเรยนบางสวนไมสามารถอธบายเพอแสดงผลการคดวเคราะหในประเดนดงกลาวได การสลายสารอาหารระดบเซลล (Cellular respiration) ถอเปนเรองพนฐานส าคญ ในการเรยนสาขาตาง ๆ ทเกยวของกบชววทยาในระดบมหาวทยาลย (Ross, Tronson, & Ritchie, 2008) อยางไรกตามเมอพจารณาจากผลสมฤทธทางการเรยนและการคดวเคราะหของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ปการศกษา 2555 และ 2556 เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล พบวา นกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนและการคดวเคราะหอยในระดบปานกลางเชนกน และจากความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ปการศกษา 2556 จ านวน 90 คน ทตอบแบบสอบถามหลงเรยนวชาชววทยา ตามหลกสตรโครงการพฒนานกเรยนทมความสามารถพเศษดานวทยาศาสตร คณตศาสตร เทคโนโลยและภาษา สะทอนวาเนอหาทยากทสดในการเรยน 3 อนดบ เรยงจากมากทสดไปนอยทสด ไดแก การสลายสารอาหารระดบเซลล (รอยละ 58.89) ระบบประสาท (รอยละ 30) และการเจรญเตบโตของสงมชวต (รอยละ 11.11) ตามล าดบ นอกจากนนกเรยน รอยละ 90 ยงสะทอนวาตนเองขาดการคดวเคราะห เรยนรแบบทองจ าเปนหลก ปญหาดงกลาว อาจเกดจากกระบวนการจดการเรยนรของครยงไมเพยงพอทจะสงเสรมใหนกเรยนพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนและการคดวเคราะห ยงเนนการใหความรแบบครคอยปอนใหนกเรยนจดจ า ท า ใช มากกวาการสราง พฒนา สงเสรมใหนกเรยนไดคดอยางมเหตผล คดวเคราะห คดสงเคราะห แกปญหา รจกวธแสวงหาความรและสรางความรดวยตนเอง (กระทรวงศกษาธการ, 2549; สทธพล อาจอนทร, 2554) โรงเรยนมหาวชราวธ จงหวดสงขลา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 16 (สพม. 16) ด าเนนแนวทางการจดกจกรรมการเรยนรตามหลกสตรแกนกลางการศกษา ขนพนฐาน พ.ศ. 2551 มาอยางตอเนอง และประสบความส าเรจในการพฒนาสมรรถนะส าคญของนกเรยนทง 5 ดาน ไดแก ความสามารถในการสอสาร ความสามารถในการแกปญหา ความสามารถในการใชทกษะชวต ความสามารถในการใชเทคโนโลย และความสามารถในการคด ซงประกอบ ดวยการคดวเคราะห การคดสงเคราะห การคดอยางมวจารณญาณ และการคดเปนระบบ ทงนผวจยพบวาดานความสามารถในการคดของปการศกษา 2555 และ 2556 มคณภาพอยในระดบดขนไปรอยละ 83.79 และ 83.92 ตามล าดบ อยางไรกตามเมอเปรยบเทยบรอยละคณภาพในระดบ ดขนไปกบสมรรถนะส าคญของนกเรยนดานอน ๆ พบวา ดานความสามารถในการคดมรอยละคณภาพในระดบดขนไปต าทสดทง 2 ปการศกษา (มหาวชราวธ จงหวดสงขลา, 2555; มหาวชราวธ จงหวดสงขลา, 2556) เปนไปในลกษณะเดยวกบผลการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐานของส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (สมศ.)

3

รอบการประเมนปการศกษา 2549 – 2553 ซงพบวาผลการจดการศกษาไดมาตรฐานคณภาพ สมศ. ทง 14 มาตรฐาน แตมาตรฐานท 4 นกเรยนมความสามารถในการคดวเคราะห คดสงเคราะห มวจารณญาณ มความคดสรางสรรค คดไตรตรอง และมวสยทศน ไดคาเฉลย 3.55 ซงจดอยล าดบท 12 จากการเรยงล าดบคาเฉลยของทง 14 มาตรฐาน จากมากทสดไปนอยทสด (ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา [สมศ.], 2557) ซงจากขอมลการสมภาษณครวชาชววทยา เคม และฟสกส ชนมธยมศกษาตอนปลาย โครงการพฒนานกเรยนทมความสามารถพเศษดานวทยาศาสตร คณตศาสตร เทคโนโลยและภาษา ผวจยพบวานกเรยนมปญหาในการคดวเคราะห มากทสด (บณยนช ธระกล, สมภาษณ, 3 มนาคม 2558; อมรรตน วจตรเวชการ, สมภาษณ, 4 มนาคม 2558; กชกร โยธาทพย, สมภาษณ, 4 มนาคม 2558) จากขอมลดงกลาวครจงควรใหความส าคญกบการพฒนานกเรยนดานการคดวเคราะหมากขน และจ าเปนอยางยงทครตองปรบบทบาทจากผปอนขอมลเปนผใหค าแนะน า และผอ านวยความสะดวกในการเรยนร เนองจากมวธการทนกเรยนสามารถหาความรไดดวยตนเองผานกระบวนการเรยนรทหลากหลาย โดยเฉพาะอยางยงกระบวนการสบเสาะหาความร (Inquiry process) ซงตองใชกระบวนการคด และกระบวนการทางวทยาศาสตรเปนเครองมอ (สสวท., 2554) สอดคลองกบทฤษฎการสราง องคความรดวยตนเอง (Constructivism) ซงเนนใหนกเรยนเกดการเรยนรดวยตนเองโดยเชอวา การเรยนรเรองใหมจะมพนฐานมาจากความรเดม วฏจกรการเรยนรเปนรปแบบการจดการเรยนรทครเปนผกระตนใหนกเรยนไดใชกระบวนการสบเสาะหาความรภายใตสภาพแวดลอมทเหมาะสม จนคนพบความรหรอประสบการณการเรยนรอยางมความหมายดวยตนเอง และเปนกระบวนการทเกดขนอยางตอเนองเปนวฏจกร มการพฒนาวฏจกรการเรยนรมาอยางตอเนองตงแต 3 ขน (3E learning cycle) เปน 4 ขน (4E learning cycle) 5 ขน (5E learning cycle) และ Eisenkraft (2003) ไดขยายรปแบบ การจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 5 ขน มาเปน 7 ขน (7E learning cycle) ซงมขนตอนทส าคญ ไดแก 1) ขนทบทวนความรเดม (Elicitation) ถอเปนสงจ าเปนส าหรบการสอนทด ซงชวยกระตนใหนกเรยนมความสนใจสรางความรอยางมความหมาย 2) ขนสรางความสนใจ (Engagement) เปนการน าเขาสบทเรยนหรอเรองทสนใจ 3) ขนส ารวจและคนหา (Exploration) ใหนกเรยนไดใชแนวความคดทมอยแลวมาจดความสมพนธกบหวขอทก าลงจะเรยน 4) ขนอธบาย (Explanation) เปนการน าความรในขนท 3 มาใชเปนพนฐานการศกษาหวขอทก าลงศกษาอย 5) ขนขยายความร (Elaboration) เปนการน าเอาความรทสรางขนไปเชอมโยงกบความรเดม 6) ขนประเมนผล (Evaluation) เปนการประเมนการเรยนรดวยกระบวนการตาง ๆ และ 7) ขนขยายความคดรวบยอด (Extension) นกเรยนสามารถประยกตใชความรจากสงทไดเรยนมาใหเกด

4

ประโยชนในชวตประจ าวน โดยจะมงเนนการถายโอนการเรยนรและใหความส าคญกบ การตรวจสอบความรเดมของนกเรยน เนองจากจะท าใหครไดคนพบวานกเรยนจะตองเรยนรอะไรกอนทจะเรยนในเนอหานน ๆ เนนใหนกเรยนเปนผพฒนาตนเองในการท ากจกรรมการเรยน ท าใหเกดการเรยนรอยางมความหมาย นอกจากนยงพบวาการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนรสามารถพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนและกระบวนการคดวเคราะหของนกเรยนได (รตพร ศรลาดเลา, 2551; รงระว ศรบญนาม, 2551; มชฒมา ซาแสงบง, 2553; พวงพยอม บญพค า, 2553; จรนนท จนทยทธ, 2554; นนตพร วดศรศกด, 2555; Qarareh, 2012; Reswari, 2013; Aziz, Rusilowati and Sukisno, 2013; Abdi, 2014) การพฒนาการคดวเคราะหใหเกดกบนกเรยนสามารถท าไดหลายวธ การใชค าถามในวชาวทยาศาสตร เปนวธหนงทสามารถพฒนาการคดวเคราะหได (พมพนธ เดชะคปต, 2544; กระทรวง ศกษาธการ, 2549; ศกดศร ปาณะกล, 2549; สกญญา ศรสบสาย, 2551) เนองจากค าถามเปนสอน าในการเรยนรทด ท าใหนกเรยนคนควาหาความร แกปญหา และสรปแนวคดไดดวยตนเอง อาจจะเปนการถามดวยวาจาระหวางครกบนกเรยน หรอระหวางนกเรยนกบนกเรยน ค าถามมหลายประเภทขนอยกบวตถประสงคของการใชค าถามวาตองการค าตอบอยางไร เชน ค าถามตามระดบการคดในพทธพสย 6 ระดบของ Bloom (1956) อางถงใน อาภรณ ใจเทยง (2546) และทศนา แขมมณ (2553) ประกอบดวย ความรความจ า ความเขาใจ การน าไปใช การวเคราะห การสงเคราะห และการประเมนผล เปนตน นอกจากนยงพบวาการใชค าถามสามารถพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนและการคดวเคราะหของนกเรยนไดดขน (วารณ พมพวงศทอง, 2547; สพลา ทองแปน, 2551; จ านงค ทองชวย, 2551; อทยวรรณ สอนสภาพ, 2555; สรสา ไวแสน, 2555; มนรตน สมสข, ชาตชาย มวงปฐม และจฑามาศ จนทรศรสคต, 2556; อลยวรรณ สวรไตร, 2556) อยางไรกตาม ครสวนใหญมการใชค าถามในหองเรยนนอยมาก (Cho et al., 2012) หรอยงใชค าถามระดบต า ตามระดบขนการคดในพทธพสย (Sardareh, Saad, Otman, & Me, 2014) จากสภาพปญหาดงกลาว ผวจยจงมความสนใจทจะศกษาเกยวกบผลการจดการเรยนรโดยใชรปแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน ซงผวจยมความเหนวาเปนรปแบบการสอนทสามารถสงเสรมใหนกเรยนไดคนควาหาความรดวยตนเอง สอดคลองกบพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 และสมรรถนะส าคญของนกเรยนตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 รวมถงวสยทศนและพนธกจของหลกสตรสถานศกษา โครงการพฒนานกเรยนทมความสามารถพเศษดานวทยาศาสตร คณตศาสตร เทคโนโลยและภาษา เนนใหนกเรยนเปนศนยกลางในการท ากจกรรมตาง ๆ ในเรองทสนใจ และน ามาเปนขอสรป นอกจากนผวจยยงใหความส าคญกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห เนองจากเปนค าถามท

5

นกเรยนไมสามารถหาค าตอบจากขอมลทมอยโดยตรง ตองใชการคดอยางลกซงในการแยกแยะขอมล และหาความสมพนธของขอมลทแยกแยะนนมาประมวลเปนขอสรป เปนการสงเสรมนกเรยนใหคดเปนระบบ มผลสมฤทธทางการเรยนและการคดวเคราะหทสงขน และสามารถน าไปประยกตใชในชวตประจ าวนได

วตถประสงคของกำรวจย 1. เพอพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทเรยนดวย การจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห 2. เพอพฒนาการคดวเคราะหของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทเรยนดวยการจด การเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห

สมมตฐำนของกำรวจย 1. นกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทเรยนดวยการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห จะมผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวากอนเรยน 2. นกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทเรยนดวยการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห จะมการคดวเคราะหหลงเรยนสงกวา กอนเรยน

ประโยชนทคำดวำจะไดรบจำกกำรวจย เปนแนวทางส าหรบครชววทยาในการพฒนาการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห เพอพฒนาผลสมฤทธในการเรยนและการคดวเคราะหของนกเรยนได

ขอบเขตของกำรวจย ในการวจยครงน ผวจยไดก าหนดขอบเขตของการวจยไวดงน 1. ประชากรและกลมทศกษา 1.1 ประชากรทใชในการวจยครงน ไดแก นกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โครงการพฒนานกเรยนทมความสามารถพเศษดานวทยาศาสตร คณตศาสตร เทคโนโลยและภาษา

6

ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2558 โรงเรยนมหาวชราวธ จงหวดสงขลา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 16 (สพม. 16) จ านวน 3 หอง ไดแก หอง 8 จ านวน 29 คน หอง 9 จ านวน 30 คน และหอง 10 จ านวน 29 คน รวมจ านวน 88 คน ประกอบดวยนกเรยนชาย จ านวน 28 คน และนกเรยนหญง จ านวน 60 คน ซงผานการคดเลอกดวยขอสอบโครงการหองเรยนพเศษวทยาศาสตร เครอขายภาคใตตอนลาง และจดหองเรยนโดยวธการจบฉลากแยกหอง หองเรยนละ 29 – 30 คน โดยก าหนดใหมนกเรยนชายและนกเรยนหญงใกลเคยงกนทกหอง 1.2 กลมทศกษาครงน ไดแก นกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โครงการพฒนานกเรยนทมความสามารถพเศษดานวทยาศาสตร คณตศาสตร เทคโนโลยและภาษา ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2558 โรงเรยนมหาวชราวธ จงหวดสงขลา สงกด สพม. 16 หอง 8 จ านวน 29 คน ซงไดมาจาก การสมตวอยางแบบแบงกลม (Cluster random sampling) โดยใชหองเรยนเปนหนวยสม ดงภาพท 1

ภาพท 1 การสมตวอยางแบบแบงกลม (ดดแปลงจาก สมชาย วรกจเกษมสกล, 2553) 2. ตวแปรทศกษา 2.1 ตวแปรอสระ (Independent variables) ไดแก การจดการเรยนรแบบวฏจกร การเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห 2.2 ตวแปรตาม (Dependent variables) ไดแก ผลสมฤทธทางการเรยน และการคดวเคราะหของกลมทศกษา 3. ขอบเขตเนอหา เนอหาทใชในการวจยครงน ไดแก เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล รายวชา ว31246 ชววทยาเพมเตม 1 ชนมธยมศกษาปท 4 ตามหลกสตรสถานศกษา โครงการพฒนานกเรยน

4/9 4/8 4/10

4/8

7

ทมความสามารถพเศษดานวทยาศาสตร คณตศาสตร เทคโนโลยและภาษา โรงเรยนมหาวชราวธ จงหวดสงขลา สงกด สพม. 16 4. ระยะเวลาทใชในการวจย ด าเนนการจดการเรยนรและเกบรวบรวมขอมลในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2558 ใชเวลาในการจดการเรยนรจ านวน 5 สปดาห สปดาหละ 3 คาบ รวม 15 คาบ คาบละ 50 นาท โดยผวจยเปนผด าเนนการจดการเรยนรและเกบรวบรวมขอมล

8

กรอบแนวคดในกำรวจย ในการวจยครงนสามารถน าเสนอกรอบแนวคดในการวจยไดดงภาพท 2

สภาพปญหา แนวทางการแกปญหา ผลทเกด ภาพท 2 กรอบความคดในการวจย

นกเรยนขาดการคดวเคราะหสงผลตอผลสมฤทธทางการเรยนวชาชววทยา โดยพบวานกเรยน มคะแนนเฉลยต ากวารอยละ 80 เมอทดสอบดวยขอสอบทเนนการคดวเคราะห

การคดวเคราะห 1. ดานการวเคราะหความส าคญ 2. ดานการวเคราะหความสมพนธ 3. ดานการวเคราะหหลกการ

ผลสมฤทธทางการเรยน

การจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห

หลกสตรสถานศกษา โครงการพฒนานกเรยนทมความสามารถพเศษดานวทยาศาสตร คณตศาสตร เทคโนโลยและภาษา

โรงเรยนมหาวชราวธ จงหวดสงขลา ในจงหวดสงขลา สงกด สพม. 16 เรอง การสลายสารอาหาร

ระดบเซลล

เทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห เปน การใชค าถามทนกเรยนตองใชการคดอยางลกซง ไมสามารถหาค าตอบจากขอมลทมอยโดยตรง ตองใชความคดหาค าตอบจากการแยกแยะขอมล และหาความสมพนธของขอมลทแยกแยะนน

ผลการแกปญหา

การจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน เปนการมงเนนใหนกเรยนแสวงหาความรดวย ตนเอง โดยวธการและกระบวนการทางวทยาศาสตร เพอใหนกเรยนไดฝกคด ฝกปฏบตและแกปญหาดวยตวเอง จนเกดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

8

9

นยำมศพทเฉพำะ 1. การจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน หมายถง การจดการเรยนรแบบ สบเสาะหาความรทมงเนนใหนกเรยนแสวงหาความรดวยตนเองโดยใชวธการและกระบวนการ ทางวทยาศาสตร เพอใหนกเรยนฝกคด ฝกปฏบต และแกปญหาดวยตนเอง จนเกดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ประกอบดวย 7 ขน ไดแก 1.1 ขนตรวจสอบความรเดม (Elicitation) เปนขนทครตงค าถามกระตนนกเรยนใหแสดงความรเดมเพอจะไดทราบวานกเรยนแตละคนมความรพนฐานเปนอยางไร และจะวางแผน การจดการเรยนรอยางไรใหเหมาะสมและสอดคลองกบความตองการของนกเรยนมากทสด 1.2 ขนเราความสนใจ (Engagement) เปนการน าเขาสเนอหาในบทเรยนหรอเรองทนาสนใจ โดยครท าหนาทกระตนใหนกเรยนสรางค าถาม ย วยใหนกเรยนเกดความอยากรอยากเหน และก าหนดประเดนทจะศกษาแกนกเรยน 1.3 ขนส ารวจและคนหา (Exploration) เปนขนทนกเรยนวางแผน ก าหนดแนวทางการส ารวจตรวจสอบ ตงสมมตฐาน ก าหนดทางเลอกทเปนไปได ลงมอปฏบตเพอเกบรวบรวมขอมลโดยครคอยกระตนใหนกเรยนตรวจสอบปญหา ส ารวจตรวจสอบ และรวบรวมขอมลดวยตนเอง 1.4 ขนอธบายและลงขอสรป (Explanation) เปนขนทนกเรยนน าขอมลทไดมาวเคราะห แปลผล สรปผล และน าเสนอผลทไดในรปแบบตาง ๆ เชน บรรยายสรป สรางแบบจ าลอง รปวาด ตาราง กราฟ เปนตน ขนนจะท าใหนกเรยนไดสรางองคความรใหม 1.5 ขนขยายความร (Elaboration) เปนขนทนกเรยนน าความรทสรางขนไปเชอมโยงกบความรเดม แนวคดเดมทคนควาเพมเตม แบบจ าลอง หรอขอสรปทได ไปใชอธบายสถานการณหรอเหตการณอน ๆ ท าใหเกดความรกวางขวางขน 1.6 ขนประเมนผล (Evaluation) เปนการประเมนการเรยนรดวยกระบวนการตาง ๆ วานกเรยนรอะไรบาง อยางไร และมากนอยเพยงใด ชวยใหนกเรยนสามารถน าความรทไดมาประมวลและปรบประยกตใชในเรองอน ๆ ได 1.7 ขนน าความรไปใช (Extension) เปนขนทครตองจดเตรยมโอกาสใหนกเรยน น าความรทไดไปปรบประยกตใชใหเหมาะสมและเกดประโยชนตอชวตประจ าวน ครท าหนาทกระตนใหนกเรยนน าความรไปสรางความรใหม และถายโอนการเรยนร 2. เทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห หมายถง การจดการเรยนรทเนนการใชค าถามระดบการวเคราะหตามระดบขนของการคดในพทธพสย ซงสามารถกระตนการคดวเคราะหท าใหนกเรยนสามารถคนควา หาความร แกปญหา และสรปแนวคดหลกไดดวยตนเอง ประกอบดวยค าถาม 3 ประเภท ไดแก

10

2.1 ค าถามวเคราะหความส าคญ (Analysis of elements) เปนการถามใหนกเรยนวเคราะหมลเหต ตนก าเนด ผลลพธ สงทซอนเรน และความส าคญของเรองราวทงหมด 2.2 ค าถามวเคราะหความสมพนธ (Analysis of relationships) เปนค าถามทท าใหนกเรยนใชความสามารถในการคนหาวาความส าคญยอย ๆ ของเรองราว หรอเหตการณนนเกยวพนกนอยางไร สอดคลองหรอขดแยงกนอยางไร 2.3 ค าถามวเคราะหหลกการ (Analysis of organizational principles) เปนค าถามท ท าใหนกเรยนตองใชความสามารถในการจบเคาเงอนของเรองราวนนวายดถอหลกการใด หรอ หลกปรชญาใดเปนแกนกลาง 3. การคดวเคราะห หมายถง ความสามารถในการจ าแนกแยกแยะองคประกอบตาง ๆ ของสงใดสงหนงออกเปนสวนยอย ๆ ซงอาจจะเปนวตถ สงของ เรองราว หรอเหตการณ และ หาความสมพนธเชงเหตผลระหวางองคประกอบเหลานนวาเกยวพนกนโดยหลกการใด เพอการตดสนใจ คนหาสาเหตหรอสภาพทแทจรงของสงทเกดขนไดอยางถกตอง โดยวดจากคะแนนทไดจากการท าแบบวดการคดวเคราะหทผวจยสรางขน ครอบคลมความสามารถของนกเรยน 3 ดาน คอ การวเคราะหความส าคญ การวเคราะหความสมพนธ และการวเคราะหหลกการ 4. ผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง ผลการเรยนทไดจากการทดสอบ หรอความรความสามารถของนกเรยน หรอขนาดของความส าเรจทเกดขนจากการเรยนร ซงวดไดดวยเครองมอวดผลสมฤทธทางการเรยนทผวจยสรางขน โดยมงเนนการวดดานพทธพสย

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

การวจยเรอง ผลการจดการเรยนรวชาชววทยา เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล ดวยการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห เพอพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนและการคดวเคราะหของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ผวจยไดศกษาและรวบรวมแนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ ครอบคลมหวขอวจย มรายละเอยดดงตอไปน 1. หลกสตรสถานศกษา โครงการพฒนานกเรยนทมความสามารถพเศษดานวทยาศาสตร คณตศาสตร เทคโนโลยและภาษา โรงเรยนมหาวชราวธ จงหวดสงขลา 2. การจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน 3. เทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห 4. การคดวเคราะห 5. ผลสมฤทธทางการเรยน 6. งานวจยทเกยวของ

หลกสตรสถานศกษา โครงการพฒนานกเรยนทมความสามารถพเศษดานวทยาศาสตร คณตศาสตร เทคโนโลยและภาษา โรงเรยนมหาวชราวธ จงหวดสงขลา

วสยทศน เปาประสงค พนธกจ ยทธศาสตร และหลกการของหลกสตรสถานศกษา โครงการพฒนานกเรยนทมความสามารถพเศษดานวทยาศาสตร คณตศาสตร เทคโนโลยและภาษา (มหาวชราวธ จงหวดสงขลา, 2552) มรายละเอยดดงน วสยทศน นกเรยนมความสามารถทางวทยาศาสตร คณตศาสตร เทคโนโลยและภาษา มทกษะกระบวนการคดอยางเปนระบบ มสขภาพพลานามยด มคณธรรม จรยธรรม และความเปนไทย เปาประสงค 1. นกเรยนมความร ความสามารถทางวทยาศาสตร คณตศาสตร เทคโนโลยและภาษา เทยบเคยงโรงเรยนชนน าของประเทศ สามารถสอบเขาศกษาตอในระดบอดมศกษาไดรอยละ 100 2. มคณธรรม จรยธรรม และความเปนไทย ด ารงชวตอยในสงคมไดอยางมความสข 3. นกเรยนมสขภาพกายและสขภาพจตทสมบรณแขงแรง

12

พนธกจ 1. พฒนานกเรยนใหมความร ความสามารถ ทางวทยาศาสตร คณตศาสตร เทคโนโลยและภาษาเปนพเศษ โดยเนนฝกทกษะและกระบวนการคดวเคราะหอยางเปนระบบ 2. พฒนาแหลงเรยนร สอเทคโนโลย เพอสนบสนนการจดการเรยนรอยางมคณภาพ 3. พฒนาหลกสตรวทยาศาสตร คณตศาสตร เทคโนโลยและภาษาใหสงกวาระดบปกต 4. พฒนาและเสรมสรางคณภาพ คณธรรม จรยธรรม และจตส านกแหงความเปนไทย 5. พฒนาครใหมความร ความสามารถ ในการจดการจดการเรยนรอยางมคณภาพ 6. พฒนาการบรหารจดการใหมคณภาพและประสทธภาพ ยทธศาสตร 1. รวมมอกบสถาบนการศกษาและหนวยงานทเกยวของ จดโปรแกรมทางการเรยน ดานวทยาศาสตร คณตศาสตร เทคโนโลยและภาษา 2. สรรหาสอ เทคโนโลยททนสมยและมคณภาพมาใชในการจดการเรยนร 3. พฒนาแหลงเรยนรภายในใหมคณภาพและศกษาแหลงเรยนรภายนอก 4. สงเสรมใหนกเรยนรวมกจกรรมดานวชาการ ดนตร กฬา สงคม และกจกรรม ทางศาสนา 5. สนบสนนใหผปกครองและหนวยงานมสวนรวมในการจดกจกรรมพฒนานกเรยน 6. สงเสรมและสนบสนนใหครและบคลากรเขารบการอบรมรวมกบสถาบนอดมศกษา และสถาบนทางวทยาศาสตร คณตศาสตร เทคโนโลยและภาษา ทงในประเทศและตางประเทศ 7. พฒนาระบบการบรหารโดยเนนการมสวนรวม 8. พฒนาและปรบปรงหลกสตรใหทนสมย และตอบสนองความตองการของนกเรยน หลกการของหลกสตร 1. มงเนนการพฒนานกเรยนรอบดานทงพทธศกษา จรยศกษา พลศกษา และหตถศกษา 2. มงเนนการจดสาระการเรยนรในรายวชาพนฐานใหครอบคลมหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ของกระทรวงศกษาธการ 3. มงเนนการจดสาระการเรยนรรายวชาเพมเตมใหหลากหลายสอดคลองกบศกยภาพความถนดและความสนใจของนกเรยนเปนรายบคคล เปดโอกาสใหนกเรยนสามารถเลอกเรยนรายวชาเพมเตมจากสถานศกษา สถาบนอดมศกษา ศนยวจย และสถานประกอบการภายนอกโรงเรยนทงในและตางประเทศได 4. มงเนน สงเสรมใหนกเรยนไดเลอกเรยนรายวชาตาง ๆ ตามศกยภาพ ความถนด และความสนใจดานคณตศาสตรและวทยาศาสตร

13

5. มงเนนสงเสรมการพฒนาทกษะการใชภาษาองกฤษ และทกษะการใชเทคโนโลยสารสนเทศใหมศกยภาพระดบเดยวกบนกเรยนของโรงเรยนวทยาศาสตรชนน าของประเทศ 6. มงเนนการจดกจกรรมพฒนานกเรยนทหลากหลายทงภายในและภายนอกโรงเรยน เพอพฒนานกเรยนใหมคณลกษณะอนพงประสงคตามอดมการณและเปาหมายของโรงเรยน นกเรยนตองปฏบตกจกรรมพฒนานกเรยนตามเกณฑขนต าทก าหนด จงจะถอวาส าเรจการศกษาตามหลกสตร 7. มงเนนการสงเสรมการประดษฐคดคน ความคดรเรมสรางสรรค และการท าโครงงานวทยาศาสตรกอนศกษาส าเรจตามหลกสตร นกเรยนตองเสนอผลการท าโครงงานวทยาศาสตร อยางนอยหนงเรอง จะเหนไดวา หลกสตรสถานศกษา โครงการพฒนานกเรยนทมความสามารถพเศษดานวทยาศาสตร คณตศาสตร เทคโนโลยและภาษา โรงเรยนมหาวชราวธ จงหวดสงขลา มวสยทศน ทจะพฒนากระบวนการคดอยางเปนระบบ และมพนธกจทจะฝกทกษะและกระบวนการคดวเคราะหอยางเปนระบบ ซงถอเปนเปาหมายหนงของการจดการเรยนรวทยาศาสตร ค าอธบายรายวชา ว31246 ชววทยาเพมเตม 1 ศกษาและวเคราะหโครงสรางและการท างานของระบบการยอยอาหาร การสลายสารอาหารระดบเซลล การรกษาดลยภาพของรางกายสงมชวต ระบบหายใจ ระบบขบถาย ระบบหมนเวยนเลอด และระบบภมคมกนของรางกาย การเคลอนทของสงมชวตเซลลเดยว สตวไมมกระดกสนหลง และสตวมกระดกสนหลง โดยใชกระบวนการการสบคนขอมล การส ารวจตรวจสอบ การสงเกต การอภปราย และการสรปผล เพอใหเกดความรความเขาใจ สอสารสงทเรยนร มความสามารถในการตดสนใจ น าความรไปใชในชวตประจ าวน ดแลรกษาสงมชวต มจตวทยาศาสตร จรยธรรม คณธรรม และคณลกษณะทพงประสงค ผลการเรยนร 1. สบคนขอมล และอธบายเกยวกบอาหาร การยอยอาหาร และการสลายสารอาหารระดบเซลล 2. สบคนขอมล และอธบายเกยวกบการรกษาดลยภาพของน า อณหภม ความเปนกรด-เบส และแรธาตตาง ๆ ในรางกายสงมชวต 3. สบคนขอมลเกยวกบการรกษาดลยภาพของรางกายไปใชในการดแลสขภาพของตนเอง และสงมชวตอน ๆ 4. สบคนขอมล และปฏบตการเกยวกบการเคลอนทของสงมชวตเซลลเดยว สตวไมมกระดกสนหลง และสตวมกระดกสนหลง

14

หนวยการเรยนร เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล การจดการเรยนร เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล สามารถจดหนวยการเรยนรได 6 หนวย ตามผลการเรยนรและจดประสงคการเรยนร ดงตารางท 1 ตารางท 1 หนวยการเรยนร เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล ผลการเรยนร จดประสงคการเรยนร หนวยการเรยนร สบคนขอมล และอธบายการสลายสารอาหารระดบเซลล

1. สบคนขอมล อธบาย และสรปองคประกอบภายในเซลลทเกยวของกบการสลายสารอาหารระดบเซลล

1. การสลายสารอาหารระดบเซลล

2. สบคนขอมล อธบาย อภปราย และสรปไกลโคไลซส

2. การสลายกลโคสระดบเซลล ขนไกลโคไลซส

3. สบคนขอมล อธบาย อภปราย และสรปวฏจกรเครบส

3. การสลายกลโคสระดบเซลลแบบใชออกซเจน ขนวฏจกรเครบส

4. สบคนขอมล อธบาย อภปราย และสรปการถายทอดอเลกตรอน

4. การสลายกลโคสระดบเซลลแบบใชออกซเจน ขนการถายทอดอเลกตรอน

5. สบคนขอมล อธบาย และสรปการสลายกลโคสระดบเซลลแบบไมใชออกซเจน

5. การสลายกลโคสระดบเซลลแบบไมใชออกซเจน

6. น าความรเกยวกบการสลายสารอาหารระดบเซลลแบบไมใชออกซเจนไปประยกตใชในชวตประจ าวน

7. เปรยบเทยบกระบวนการสลายกลโคสระดบเซลลแบบใชและ ไมใชออกซเจน

8. สบคนขอมล อธบาย อภปราย และสรปการสลายสารอาหารชนดอน ๆ ระดบเซลล

6. การสลายสารอาหารชนดอน ๆ ระดบเซลล

15

สาระส าคญ การสลายสารอาหารระดบเซลล หรอการหายใจระดบเซลล เปนกระบวนการสลายโมเลกลของสารอาหารทไดจากกระบวนการยอยอาหาร ไดแก น าตาลโมเลกลเดยว กรดอะมโน กรดไขมน และกลเซอรอล เพอเกบเกยวพลงงานจากสารอาหารไวในรปของสารทมพลงงานสง เรยกวา ATP (Adenosine triphosphate) แบงออกเปน 2 แบบ คอ การสลายสารอาหารระดบเซลลแบบใชออกซเจน (Aerobic respiration) และการสลายสารอาหารระดบเซลลแบบไมใชออกซเจน (Anaerobic respiration) โดยทวไปแลวจะกลาวถงการสลายกลโคสระดบเซลลเปนตวอยางเบองตนของการเรยนรเรองการสลายสารอาหารระดบเซลล การสลายกลโคสระดบเซลลแบบใชออกซเจนเปนการสลายโมเลกลของกลโคสโดย ใชออกซเจนรบอเลกตรอนเปนตวสดทาย เกดกลไกตอเนองกน 3 ขนตอน คอ ไกลโคไลซส (Glycolysis) พบทไซโทพลาซม วฏจกรเครบส (Krebs cycle) พบทแมทรกซของไมโทคอนเดรย และการถายทอดอเลกตรอน (Electron transport chain) พบทเยอหมชนในของไมโทคอนเดรย เมอกลไกสนสดลงจะไดพลงงานในรป ATP จ านวนมาก พบไดในเซลลทวไป การสลายกลโคสระดบเซลลแบบไมใชออกซเจนเปนการสลายโมเลกลของกลโคสโดย ไมใชออกซเจนรบอเลกตรอนเปนตวสดทาย เกดกลไกตอเนองกนในไซโทพลาซม 2 ขนตอน คอ ไกลโคไลซส และกระบวนการหมก (Fermentation) ซงม 2 แบบ คอ กระบวนการหมกกรดแลกตก และกระบวนการหมกแอลกอฮอล เมอกลไกสนสดลงจะไดพลงงานในรป ATP เพยงเลกนอย พบไดในเซลลบางชนด เชน เซลลยสต เซลลแบคทเรยบางชนด เซลลกลามเนอ เปนตน การสลายสารอาหารชนดอน ๆ ระดบเซลลเปนการสลายน าตาลโมเลกลเดยวชนดอน ๆ กรดอะมโน กรดไขมน หรอกลเซอรอล ใหกลายเปนสารตวกลางชนดตาง ๆ ทสามารถเขาส ไกลโคไลซส หรอถามออกซเจนกสามารถเขาสวฏจกรเครบส และเกดการถายทอดอเลกตรอนไดอกดวย สารอาหารบางชนดมโมเลกลขนาดใหญ เมอสลายแลวจะใหสารตวกลางเปนจ านวนมาก เมอสารตวกลางเหลานนเขาสไกลโคไลซสหรอวฏจกรเครบสจงสามารถเกบเกยวพลงงานไวในรป ATP ไดมากกวาการสลายน าตาลกลโคสซงมขนาดโมเลกลเลกกวานนเอง ส าหรบงานวจยน ผวจยเลอกศกษาผลการจดการเรยนรวชาชววทยา เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล โดยจะน าหนวยการเรยนรซงจดตามจดประสงคการเรยนร จ านวน 6 ขอ และสาระส าคญไปใชในการออกแบบแผนการจดการเรยนร เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล ดวยการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะหตอไป

16

การจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน วฏจกรการเรยนร 7 ขน วฏจกรการเรยนร 7 ขน (7E learning cycle) เปนรปแบบการจดการเรยนรทเกดขนอยางตอเนองกนไปเปนวฏจกร (สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย [สสวท.], 2546) ซงขยายมาจากวฏจกรการเรยนร 5 ขน โดยเพมขนตรวจสอบความรเดม (Elicit) และขนการน าความรไปใช (Extend) ดงภาพท 3

ภาพท 3 การขยายวฏจกรการเรยนร 5 ขนเปน 7 ขน (Eisenkraft, 2003) การจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน ถอเปนการจดการเรยนรแบบสบเสาะ หาความร (Inquiry process) ซงเปนกระบวนการเรยนรทเนนใหนกเรยนแสวงหาความรดวยตนเอง (ภพ เลาหไพบลย, 2542; ชาตร เกดธรรม, 2545; สวทย มลค า และอรทย มลค า, 2545; กณฑร เพชรทวพรเดช, 2550; ทพยวมล วงแกวหรญ, 2551; ทศนา แขมมณ, 2553) โดยมครท าหนาทเปน ผคอยใหความชวยเหลอ อ านวยความสะดวกในการเรยนร (ภพ เลาหไพบลย, 2542; ทศนา แขมมณ, 2553) และตงค าถามหรอจดสถานการณกระตนใหนกเรยนไดใชกระบวนการทางความคด หาเหตผลจนคนพบความร หรอแนวทางในการแกไขปญหาทถกตอง (ชาตร เกดธรรม, 2545; สวทย มลค า และอรทย มลค า, 2545; กณฑร เพชรทวพรเดช, 2550; ทพยวมล วงแกวหรญ, 2551) สรปเปนหลกการ กฎเกณฑ สามารถน าการแกปญหานนมาใชประโยชนในชวตประจ าวน และ

Elicit

Engage Explore Explain Elaborate

Evaluate

Extend Evaluate

Elaborate

Explain Explore

Engage

5E 7E

17

ท าใหเกดวงจรการเรยนรใหม (ชาตร เกดธรรม, 2545; สวทย มลค า และอรทย มลค า, 2545; กณฑร เพชรทวพรเดช, 2550) สอดคลองกบทฤษฎการสรางองคความรดวยตนเอง (Constructivism) ของ Piaget (1972) และ Vygotsky (1978) อางถงใน ทศนา แขมมณ (2553) เนองจากเปนกระบวนการทนกเรยนจะตองสบคน เสาะหา ส ารวจตรวจสอบ และคนควาดวยวธการตาง ๆ จนท าใหนกเรยนเกดความเขาใจ เกดการรบรความรอยางมความหมาย และเกบเปนขอมลไวในสมองไดอยางยาวนาน สามารถน ามาใชไดเมอมสถานการณใด ๆ มาเผชญหนา ทงนการทนกเรยนจะสรางองคความรไดตองผานกระบวนการเรยนรทหลากหลายโดยเฉพาะอยางยงกระบวนการสบเสาะหาความร (กระทรวงศกษาธการ, 2549) นกการศกษาไดเสนอการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรทเหมาะสมตอการจดการเรยนรวทยาศาสตรไวหลายรปแบบ โดยมขนตอนการจดการเรยนรทแตกตางกนและคลายคลงกน ดงตารางท 2

18

นอกจากนนกการศกษาไดเสนอการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรทเหมาะสมตอการจดการเรยนรวทยาศาสตรไวหลายรปแบบ โดยมขนตอนการจดการเรยนรทแตกตางกนและคลายคลงกน ดงแสดงในตารางท 2-2 ตารางท 2 เปรยบเทยบขนตอนการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรรปแบบตาง ๆ ทเหมาะสมตอการจดการเรยนรวทยาศาสตร

Romey (1968) Kuslan and

Stone (1969) Renner and

Stafford (1972)

แบบวฏจกรการเรยนร (Learning cycle) Karplus and Thier (1967)

Barman and Kotar (1989)

Bybee (1997) Eisenkraft (2003)

1. อภปรายกอน การทดลอง

1. น าเขาสบทเรยน 2. อภปรายกอน

การทดลอง

1. ส ารวจและรวบรวม ขอมล

1. ส ารวจ 1. ส ารวจ 1. สรางความสนใจ 2. ส ารวจและคนหา

1. ตรวจสอบความรเดม 2. เราความสนใจ 3. ส ารวจและคนหา

2. ท าการทดลอง 3. ท าการทดลอง 2. สรางความร จากขอมล

2. แนะน า มโนทศน

2. อธบาย 3. อธบายและลงขอสรป

4. อธบายและ ลงขอสรป

3. อภปรายหลง การทดลอง

4. อภปรายหลง การทดลอง

5. ขยายความร

3. ขยายขอบเขตของความร

3. ประยกต ใชมโนทศน

3. ขยาย มโนทศน

4. ขยายความร 5. ขยายความร

4. ประเมนผล 5. ประเมนผล 6. ประเมนผล 7. น าความรไปใช

18

19

สาระส าคญของการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน การจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน มสาระส าคญสรปไดดงน (ประสาท เนองเฉลม, 2550) 1. ขนตรวจสอบความรเดม เปนขนทครจะตองตงค าถามเพอกระตนใหนกเรยนไดแสดงความรเดม ค าถามอาจจะเปนประเดนปญหาทเกดขนตามสภาพสงคมทองถน ขอคนพบทางวทยาศาสตร หรอการน าวทยาศาสตรมาใชในชวตประจ าวน และนกเรยนสามารถเชอมโยง การเรยนรไปยงประสบการณทตนม การตรวจสอบความรเดมมประโยชนดงน (Lawson, 1995) 1.1 ท าใหครไดรบรถงความรเดมทนกเรยนมอยแลวมาวางแผนการจดการเรยนร ใหเหมาะสม สอดคลองกบความตองการของนกเรยน 1.2 ท าใหนกเรยนสามารถมองเหนความสมพนธระหวางปญหากบความรเดม ทนกเรยนมอยแลว เกดแรงจงใจในการแกปญหาโดยใชความรเดมเปนแนวทาง 1.3 เปดโอกาสใหนกเรยนซงมความรเดมแตกตางกน ไดลงขอสรปกลายเปนความรเดมเดยวกน และยงเปนการสรางความเชอมโยงระหวางโลกของความจรงภายนอกกบภายในหองเรยนอกดวย 2. ขนเราความสนใจ เปนการน าเขาสเนอหาในบทเรยนหรอเรองทนาสนใจ ซงอาจเกดความสนใจของนกเรยนหรอการอภปรายภายในกลม เรองทนาสนใจอาจมาจากเหตการณทก าลงเกดขนในชวงเวลานน หรอเปนเรองทเชอมโยงกบความรเดมทนกเรยนเพงเรยนรมา ครท าหนาทกระตนใหนกเรยนสรางค าถาม ย วยใหนกเรยนเกดความอยากรอยากเหน และก าหนดประเดนทจะศกษาแกนกเรยน กรณทยงไมมประเดนทนาสนใจ ครอาจใหศกษาจากสอตาง ๆ เชน หนงสอพมพ วารสาร อนเตอรเนต เปนตน ซงท าใหนกเรยนเกดความคดขดแยงจากสงทนกเรยนเคยรมากอน ครเปนผทท าหนาทกระตนใหนกเรยนคด โดยเสนอประเดนทส าคญขนมากอน แตไมควรบงคบใหนกเรยนยอมรบประเดนหรอค าถามทครก าลงสนใจ เปนเรองทใหนกเรยนศกษา เพอน าไปส การส ารวจตรวจสอบในขนตอนตอไป 3. ขนส ารวจและคนหา เปนขนทนกเรยนวางแผน ก าหนดแนวทางการส ารวจตรวจสอบ ตงสมมตฐาน ก าหนดทางเลอกทเปนไปได ลงมอปฏบต เพอเกบรวบรวมขอมล ขอสนเทศหรอปรากฏการณตาง ๆ วธการตรวจสอบ อาจท าไดหลายวธ เชน สบคนขอมล ส ารวจ ทดลอง กจกรรมภาคสนาม เปนตน เพอใหไดขอมลอยางเพยงพอ ครท าหนาทกระตนใหนกเรยนตรวจสอบปญหาและด าเนนการส ารวจตรวจสอบและรวบรวมขอมลดวยตนเอง 4. ขนอธบายและลงขอสรป เปนขนทนกเรยนน าขอมลทไดมาท าการวเคราะห แปลผล สรปผล และน าเสนอผลทไดในรปแบบตาง ๆ เชน บรรยายสรป สรางแบบจ าลอง รปวาด ตาราง

20

กราฟ เปนตน ซงจะชวยใหนกเรยนเหนแนวโนมหรอความสมพนธของขอมล สรป และอภปรายผลการทดลองโดยอางองประจกษพยานอยางชดเจนเพอน าเสนอแนวคดตอไป ขนนจะท าใหนกเรยนไดสรางองคความรใหม 5. ขนขยายความร ขนนเปนการน าความรทสรางขนไปเชอมโยงกบความรเดม แนวคดเดมทคนควาเพมเตม แบบจ าลอง หรอขอสรปทได ไปใชอธบายสถานการณหรอเหตการณอน ๆ ถาใชอธบายเรองราวตาง ๆ ไดมากกแสดงวามขอจ ากดนอย ซงจะชวยใหเชอมโยงเกยวกบเรองราวตาง ๆ และท าใหเกดความรกวางขวางขน 6. ขนประเมนผล ขนนเปนการประเมนการเรยนรดวยกระบวนการตาง ๆ วานกเรยนรอะไรบาง อยางไร และมากนอยเพยงใด ชวยใหนกเรยนสามารถน าความรทไดมาประมวลและปรบประยกตใชในเรองอน ๆ ได 7. ขนน าความรไปใช เปนขนทครจะตองจดเตรยมโอกาสใหนกเรยนน าความรทไดไปปรบประยกตใชใหเหมาะสมและเกดประโยชนตอชวตประจ าวน ครเปนผท าหนาทกระตนใหนกเรยนสามารถน าความรไปสรางความรใหม ซงจะชวยใหนกเรยนสามารถถายโอนการเรยนรได ในการวจยครงนผวจยจงเลอกใชการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน ซงเนนขนตอนการส ารวจความรเดมหรอลวงประสบการณเดม แลวกระตนใหนกเรยนเกดความสงสยหรอเกดปญหาใหม เปนขนตอนทนกเรยนเชอมโยงความรเดมกบประสบการณใหม เรมเกดความไมสมดลทางความคด แลวใชกระบวนการส ารวจคนหาค าตอบ และปรบสมดลทางความคด อกทง น าความรทไดไปเชอมโยงและแกปญหาสถานการณใหม ๆ ทเกยวของ ท าใหการเรยนรของนกเรยนมความคงทนและยาวนาน เนองจากนกเรยนไดเรยนรจากการลงมอปฏบตดวยตนเอง (Eisenkraft, 2003) สอดคลองกบวตถประสงคของการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรและทฤษฎการสรางองคความรดวยตนเอง บทบาทของครและนกเรยนในการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน

ครและนกเรยนจ าเปนตองเขาใจบทบาทของตนเองในแตละขนการเรยนร เพอให การจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน เปนไปอยางมประสทธภาพมากทสด ดงตารางท 3 (ประสาท เนองเฉลม, 2550)

21

ตารางท 3 บทบาทของครและนกเรยนในการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน

ขนการเรยนร บทบาทของคร บทบาทของนกเรยน 1. ตรวจสอบ ความรเดม

- ตงค าถาม ก าหนดประเดนปญหา - กระตนใหนกเรยนแสดงความรเดม - ตรวจสอบความร ประสบการณ เดมของนกเรยน

- เตมเตมประสบการณเดม - วางแผนการจดการเรยนร

- ตอบค าถามตามความเขาใจของตนเอง

- แสดงความคดเหนอยางอสระ - อภปรายรวมกนระหวางครกบนกเรยน และนกเรยนกบนกเรยน

2. เราความสนใจ - สรางความสนใจ - กระตนใหรวมกนคด - ตงค าถามกระตนใหคด - สรางความกระหายใครร - ยกตวอยางประเดนทนาสนใจ - จดสถานการณใหนกเรยนสนใจ - ดงค าตอบทยงไมชดเจนนก มาคดและอภปรายรวมกน

- ถามค าถามตามประเดน - แสดงความสนใจในเหตการณ - กระหายอยากรค าตอบ - แสดงความคดเหนและน าเสนอความคด

- น าเสนอประเดน สถานการณ ทสนใจ

- อภปรายประเดนทตองการทราบ 3. ขนส ารวจและ คนหา

- สงเสรมใหนกเรยนท างานรวมกนในการส ารวจตรวจสอบ

- ซกถามนกเรยนเพอน าไปส การส ารวจคนหา

- สงเกตและรบฟงความคดเหน ของนกเรยน

- ใหขอเสนอแนะแกนกเรยน - ใหก าลงใจและเสนอประเดนทชแนะแนวทางน าไปสการส ารวจตรวจสอบ

- สงเสรมใหนกเรยนไดส ารวจตรวจสอบโดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตร

- คดอยางอสระแตอยในขอบเขตของกจกรรมส ารวจตรวจสอบ

- ทดสอบการคาดคะเนสมมตฐาน - คาดคะเนและตงสมมตฐานใหม - พยายามหาทางเลอกในการแกปญหาและอภปรายทางเลอก กบคนอน ๆ

- บนทกการสงเกตและใหขอคดเหน - ลงขอสรปบนพนฐานของขอมลทมความนาเชอถอได

- ใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรในการส ารวจตรวจสอบ

22

ตารางท 3 (ตอ)

ขนการเรยนร บทบาทของคร บทบาทของนกเรยน 3. ขนส ารวจและ คนหา (ตอ)

- สงเสรมคณธรรม จรยธรรมทางวทยาศาสตร

- สงเสรมและพฒนาเจตคตทางวทยาศาสตรแกนกเรยน

- เสรมสรางเจตคตทางวทยาศาสตร - มจรรยาบรรณของนกวทยาศาสตร

4. ขนอธบายและ ลงขอสรป

- สงเสรมใหนกเรยนไดคดและแสดงความคดเหนอยางอสระ

- สงเสรมใหนกเรยนอธบายความคดรวบยอดตามความเขาใจของตวเอง

- ใหนกเรยนแสดงหลกฐาน ใหเหตผลอยางเหมาะสม

- ใหนกเรยนอธบาย ใหค าจ ากดความและบงชประเดนทส าคญจากปรากฏการณได

- ใหนกเรยนใชประสบการณเดม ของตนเปนพนฐานในการอธบายความคดรวบยอด

- อธบายการแกปญหาทเปนไปได - รบฟงค าอธบายของตนอนอยางสรางสรรค

- คดวเคราะหวจารณในประเดนทเพอนน าเสนอ

- ถามค าถามอยางสรางสรรคเกยวกบสงทคนอนไดอธบาย

- รบฟงและพยายามท าความเขาใจเกยวกบสงทครอธบาย

- อางองกจกรรมทไดปฏบตมา - ใหขอมลทไดจากการบนทกการสงเกตประกอบค าอธบาย

5. ขนขยายความร - สงเสรมใหนกเรยนไดน าความร ทเรยนมาไปปรบประยกตใช ใหเกดประโยชนอยางสรางสรรค

- สงเสรมใหนกเรยนไดน าความร ทเรยนมาไปปรบประยกตใชหรอขยายความรในสถานการณใหม

- สงเสรมใหนกเรยนไดน าความร ทเรยนมาไปประยกตใชตามบรบท

- เปดโอกาสใหนกเรยนไดอธบายความรความเขาใจอยางหลากหลาย

- น าขอมลทไดจากการส ารวจตรวจสอบไปปรบประยกตใช ในสถานการณใหมทคลายกบสถานการณเดม

- ใชขอมลเดมในการถามตาม ความมงหมายของการทดลอง

- บนทกการสงเกตขออธบาย - ตรวจสอบความเขาใจตนเองดวยการอภปรายขอคนพบกบเพอน ๆ

23

ตารางท 3 (ตอ)

ขนการเรยนร บทบาทของคร บทบาทของนกเรยน 5. ขนขยายความร (ตอ)

- ใหนกเรยนอางองขอมลทมพรอมแสดงหลกฐาน และถามค าถามเกยวกบสงทนกเรยนไดเรยนร

6. ขนประเมนผล - สงเกตนกเรยนในการน าความคดรวบยอดและทกษะใหมไปปรบใช

- ประเมนความรและทกษะนกเรยน - หาหลกฐานทแสดงวานกเรยนไดเปลยนความคดหรอพฤตกรรม

- ใหนกเรยนประเมนตนเองเกยวกบการเรยนร ทกษะกระบวนการกลม

- ถามค าถามปลายเปดในประเดน ตาง ๆ หรอสถานการณทก าหนดได

- ตอบค าถามโดยอาศยประจกษพยานหลกฐาน และค าอธบายทยอมรบได

- แสดงความรความเขาใจของตนเอง จากกจกรรมส ารวจ ตรวจสอบ

- เสนอแนะขอค าถามหรอประเดน ทเกยวของ เพอสงเสรมใหมการน ากระบวนการทางวทยาศาสตรไปใชในการส ารวจตรวจสอบตอไป

7. ขนน าความร ไปใช

- กระตนใหนกเรยนตงขอค าถาม ตามประเดนทสอดคลองกบบรบท

- กระตนใหนกเรยนน าสงทได เรยนรไปปรบใช

- แนะแนวทางในการน าความรเดมไปสรางเปนองคความรใหม

- ปรบปรงวธการจดการเรยนร

- น าความรไปปรบใชอยางเหมาะสม - ใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรในการเชอมโยงเนอหาสาระไปสการแกปญหา

- มคณธรรม จรยธรรม ในการน าความรไปปรบใชในชวตประจ าวน

ในการศกษาครงน ผวจยออกแบบแผนการจดการเรยนร เรอง การสลายสารอาหาร ระดบเซลล ดวยการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห โดยสอดแทรกค าถามระดบการวเคราะหไวในขนการเรยนร จ านวน 5 ขน ซง พจารณาจากบทบาทของครและนกเรยนในการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน ไดแก 1) ขนเราความสนใจ 2) ขนส ารวจและคนหา 3) ขนขยายความร 4) ขนประเมนผล และ 5) ขนน าความรไปใช

24

เทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห เทคนคการใชค าถาม เทคนคการใชค าถามเปนเทคนคการจดการเรยนรทมการใชค าถามหลากหลายประเภทซงเปนค าถามทด (พมพนธ เดชะคปต, 2544; สวทย มลค า และอรทย มลค า, 2545) กระตนกระบวนการคดของนกเรยน (พมพนธ เดชะคปต, 2544; สวทย มลค า และอรทย มลค า, 2545; อาภาภรณ ใจเทยง, 2546) ท าใหเกดการใชความคดเชงเหตผล วเคราะห วจารณ สงเคราะห หรอประเมนคา (สวทย มลค า และอรทย มลค า, 2545) โดยมงหวงใหนกเรยนสามารถศกษาคนควา หาความร แกปญหา และสรปแนวคดหลกไดดวยตนเอง (ภพ เลาหไพบลย, 2542) ถอเปน การจดการเรยนรรปแบบหนงทสามารถพฒนาการคดวเคราะหของนกเรยนได (พมพนธ เดชะคปต, 2544; กระทรวงศกษาธการ, 2549; ศกดศร ปาณะกล, 2549; สกญญา ศรสบสาย, 2551) เทคนค การใชค าถามจงเปนเทคนคการจดการเรยนรทมประสทธภาพในการจดการเรยนรวทยาศาสตร ในระดบมธยมศกษา (ภพ เลาหไพบลย, 2542) นกวชาการศกษาจ าแนกประเภทของค าถามไวหลากหลายประเภท ขนกบเกณฑทใชในการจ าแนก (พมพนธ เดชะคปต, 2544; อาภาภรณ ใจเทยง, 2546) เชน 1. ใชแนวคดของ Bloom (1956) อางถงใน อาภรณ ใจเทยง (2546) ซงก าหนดระดบขนการคดในพทธพสย (Cognitive domain) เปนเกณฑ สามารถจ าแนกค าถามไดตามระดบขนของ การใชความคดในพทธพสย 6 ระดบ จากขนต าไปขนสง ไดแก ความรความจ า ความเขาใจ การน าไปใช การวเคราะห การสงเคราะห และการประเมนคา ซงครสามารถน าไปใชเปนแนวทางในการตงค าถาม เพอกระตนใหนกเรยนเกดการคดในระดบทสงขนไปเรอย ๆ ดงภาพท 4

การประเมนคา ถามการประเมนคา การสงเคราะห ถามการสงเคราะห

การวเคราะห ถามการวเคราะห การน าไปใช ถามการน าไปใช

ความเขาใจ ถามความเขาใจ ความรความจ า ถามความรความจ า

ระดบขนของการคด ประเภทของค าถาม ภาพท 4 ประเภทของค าถามตามระดบขนของการคดในพทธพสย (พมพนธ เดชะคปต, 2544)

25

2. ใชความยากความงายเปนเกณฑ สามารถจ าแนกเปนค าถามงายและค าถามยาก ค าถามระดบต าและค าถามระดบสง (ประพนธศร สเสารจ, 2551) 3. ใชประเภทค าตอบของค าถามเปนเกณฑ คอค าตอบแนนอนกบค าตอบทไมใชค าตอบแนนอน สามารถจ าแนกไดเปนค าถามแคบและค าถามกวาง (Cunningham, 1971 อางถงใน ภพ เลาหไพบลย, 2542) 4. ใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรเปนเกณฑ สามารถแบงประเภทค าถามตามกระบวนการทางวทยาศาสตรแตละทกษะ (สวฒก นยมคา, 2531; พมพนธ เดชะคปต, 2544) ค าถามระดบการวเคราะห ค าถามระดบการวเคราะห เปนค าถามทใชถามเพอใหนกเรยนสามารถคดลกซง (ทศนา แขมมณ, 2553) ในการแยกแยะเรองราว เนอหา หรอเหตการณตาง ๆ วาประกอบดวยสวนยอยอะไรบาง แตละสวนยอยเหลานนสมพนธกนอยางไร และใชหลกการ กฎ ทฤษฎใด ในการอธบายความสมพนธดงกลาว (ภพ เลาหไพบลย, 2542; ลวน สายยศ และองคณา สายยศ, 2543; อาภรณ ใจเทยง, 2546; สกญญา ศรสบสาย, 2551; ทศนา แขมมณ, 2553) แบงออกเปน 3 ประเภท (ลวน สายยศ และองคณา สายยศ, 2543; สมนก ภททยธน, 2549) ดงน 1. ค าถามวเคราะหความส าคญ ค าถามประเภทนเปนการถามใหวเคราะหมลเหต ตนก าเนด ผลลพธ สงทซอนเรน และความส าคญของเรองราวทงหมด ค าถามมกจะมค าวา “ทสด” อยดวยเสมอ เชน ศลหาขอใดส าคญทสด การแกปญหาวธใดดทสด สอนแบบใดนกเรยนจงอยากเรยนมากทสด เปนตน อยางไรกตามค าถามลกษณะนตองใชความคดอาศยเหตผลเชงวชาการหรอถามดานคณภาพเทานน ไมรวมถงการถามดานปรมาณมากทสดหรอนอยทสด 2. ค าถามวเคราะหความสมพนธ เปนค าถามทท าใหนกเรยนใชความสามารถใน การคนหาวาความส าคญยอย ๆ ของเรองราว หรอเหตการณนนตางตดตอเกยวพนกนอยางไร สอดคลองหรอขดแยงกนอยางไร การวเคราะหความสมพนธอาจจะถามความสมพนธของเนอเรองกบเหต เนอเรองกบผล หรอเหตกบผลกได เชน อะไรเปนตนเหตใหเกดการเสนอแกรฐธรรมนญใหม เหตใดแสงจงเรวกวาเสยง เหตใดเมอตกใจจงมกเปนลม สงใดเกยวของกนมากทสด เปนตน 3. ค าถามวเคราะหหลกการ เปนค าถามทท าใหนกเรยนตองใชความสามารถในการจบเคาเงอนของเรองราวนนวายดถอหลกการใด หรอหลกปรชญาใดเปนแกนกลาง อาศยหลกการใดเปนสอสารสมพนธเพอใหเกดความเขาใจ ค าถามประเภทนมกลงทายดวยค าวา “ยดหลกการใด” หรอ “มหลกการใด” อยเสมอ เชน มหลกการเตรยมตวอยางไร จงจะสอบปรญญาโทได รถยนตวงไดโดยอาศยหลกการใด เปนตน

26

ค าถามทดและเทคนคการใช ค าถามทดตองมความหมายชดเจน ไมคลมเครอ ขอความกะทดรด สมบรณ เหมาะสมกบระดบของนกเรยน มระดบความยากงายพอเหมาะ สงเสรมและกระตนใหนกเรยนไดใชความคดเพอหาค าตอบทเหมาะสม มเทคนคการใชดงน (ภพ เลาหไพบลย, 2542; พมพนธ เดชะคปต, 2544; อาภรณ ใจเทยง, 2546) 1. เตรยมค าถามลวงหนา เพราะจะท าใหสามารถถามไดเรยงล าดบตามความยากงายและล าดบเนอหา ชวยเพมความมนใจในการถาม 2. สรางบรรยากาศทเปนกนเองในหองเรยน เพอใหนกเรยนรสกอยากมสวนรวมใน การตอบค าถาม 3. ถามอยางมนใจโดยใชภาษาชดเจน กะทดรด ใชทาทางและน าเสยงเราใจผตอบ เปนการกระตนใหนกเรยนอยากตอบมากขน 4. ไมควรเจาะจงผตอบ หรอถามตามล าดบ เพราะการรตวกอนจะท าใหผตอบไมสนใจค าถามอน ๆ ควรเปดโอกาสใหนกเรยนหลาย ๆ คนไดตอบ เพอใหไดขอสรปทด 5. ไมควรเรงรดค าตอบจากนกเรยน เมอถามค าถามไปแลวควรมเวลารอคอย (Wait time) ประมาณ 3 วนาท เพอเปดโอกาสใหนกเรยนหยดคดคนค าตอบบาง 6. ขณะทผตอบหยดคดหรอลงเลทจะตอบค าถามออกไป ครควรใหก าลงใจ ไมควรคาดคนค าตอบหรอแสดงความเบอหนาย หรอเรยกผอนตอบแทน เพราะจะท าใหนกเรยนเสยก าลงใจ แตถาตอบค าถามแรกไมไดควรใชค าถามปพนกอน 7. ไมควรถามซ านกเรยนคนเดมบอยครง เพราะจะท าใหนกเรยนคนอน ๆ นอยใจทคร ไมเหนความส าคญของตน จงท าใหไมสนใจบทเรยน 8. ถานกเรยนไดค าตอบทไมตรงกบขอเทจจรงหรอไมคอยมเหตผล ครควรหาวธทจะท าใหนกเรยนเขาใจ และสามารถหาค าตอบทถกตองได โดยอาจใชค าถามใหมหรออธบายเพมเตม 9. ควรเปดโอกาสใหนกเรยนถามค าถามคร 10. ควรวเคราะหค าถามทถามไปแลวเพอปรบปรงแกไข และน าไปใชในโอกาสตอไป ในการวจยครงนผวจยจงเลอกใชการจดการเรยนรวชาชววทยา เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล ดวยการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามตามแนวคดของ Bloom (1956) อางถงใน อาภรณ ใจเทยง (2546) เพอพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนและการคดวเคราะหของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โดยเนนการใชค าถามระดบการวเคราะหทดทง 3 ประเภท ไดแก ค าถามวเคราะหความส าคญ ค าถามวเคราะหความสมพนธ และค าถามวเคราะหหลกการ เพอใหสอดคลองกบระดบขนของการคดวเคราะหในพทธพสย

27

การคดวเคราะห ความหมายของการคดวเคราะห การคดวเคราะห หมายถง ความสามารถในการจ าแนกแยกแยะองคประกอบตาง ๆ ของสงใดสงหนงออกเปนสวนยอย ๆ (Bloom, 1956 อางถงใน สคนธ สนธพานนท, วรรตน วรรณเลศลกษณ และพรรณ สนธพานนท, 2555; ทศนา แขมมณ, 2544; เกรยงศกด เจรญวงศศกด, 2549; ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน [สพฐ.], 2549; ลกขณา สรวฒน, 2549; สวทย มลค า, 2550; ประพนธศร สเสารจ, 2551) ซงอาจจะเปนวตถ สงของ เรองราว หรอเหตการณ (ลกขณา สรวฒน, 2549; สวทย มลค า, 2550; ประพนธศร สเสารจ, 2551) และหาความสมพนธ เชงเหตผลระหวางองคประกอบเหลานน (Bloom, 1956 อางถงใน สคนธ สนธพานนท และคณะ, 2555; ทศนา แขมมณ, 2544; เกรยงศกด เจรญวงศศกด, 2549; สพฐ., 2549; ลกขณา สรวฒน, 2549; สวทย มลค า, 2550; ประพนธศร สเสารจ, 2551) วาเกยวพนกนโดยหลกการใด (ลกขณา สรวฒน, 2549; ประพนธศร สเสารจ, 2551) เพอการตดสนใจ (สพฐ., 2549; ลกขณา สรวฒน, 2549) คนหาสาเหตทแทจรงของสงทเกดขนไดอยางถกตอง (เกรยงศกด เจรญวงศศกด, 2549; สวทย มลค า, 2550) ลกษณะของการคดวเคราะห การคดวเคราะหม 3 ลกษณะ ไดแก การวเคราะหความส าคญ การวเคราะหความสมพนธ และการวเคราะหหลกการ (Bloom, 1956 อางถงใน ประพนธศร สเสารจ, 2551; ลวน สายยศ และองคณา สายยศ, 2543; รจร ภสาระ, 2546; สมนก ภททยธน, 2549; สพฐ., 2549; สวทย มลค า, 2550) โดยการวเคราะหแตละลกษณะมรายละเอยดดงน 1. การวเคราะหความส าคญ เปนการพจารณาหรอจ าแนก แยกแยะองคประกอบทส าคญของสงของหรอเรองราวตาง ๆ ไดชดเจนวาอะไรคอสาเหต สาระส าคญ ปจจยทเกยวของ และเหตผลสนบสนน ประกอบดวย 1.1 วเคราะหชนด เปนการใหนกเรยนวนจฉยวาสงนน เหตการณนน ๆ จดเปน ชนดใด ลกษณะใด เพราะเหตใด เชน ขอความนเปนขอความชนดใด ผกชเปนพชชนดใด เปนตน 1.2 วเคราะหสงส าคญ เปนการวนจฉยวาสงใดส าคญ สงใดไมส าคญ เปนการคนหาสาระส าคญ ขอความหลก ขอสรป จดเดน จดดอย ของสงตาง ๆ เชน สาระส าคญของเรองนคออะไร ควรตงชอเรองวาอะไร สงใดส าคญทสด มบทบาทมากทสดจากสถานการณ เปนตน 1.3 วเคราะหเลศนย เปนการมงคนหาสงทแอบแฝงซอนเรนหรออยเบองหลงจาก สงทเหน ไมไดบงบอกตรง ๆ แตมรองรอยของความจรงซอนอย เชน ภาพนหมายถงใคร ขอความนหมายถงใครหรอสถานการณใด เรองนควรยกยองหรอต าหนใคร เรองนใหขอคดอะไร เปนตน

28

2. การวเคราะหความสมพนธ เปนการหาความสมพนธของสวนส าคญตาง ๆ โดย การระบความสมพนธในเชงเหตผลเพอน ามาอปมาอปไมย ไดแก 2.1 วเคราะหชนด เปนการมงใหคดวา เปนความสมพนธแบบใด สงใดสอดคลองกนหรอไมสอดคลองกน มสงใดเกยวของหรอไมเกยวของกบเรองน เชน มขอความใดไมสมเหตสมผล เพราะอะไร ค ากลาวใดสรปผด สองสงนเหมอนกนอยางไร หรอแตกตางกนอยางไร เปนตน 2.2 วเคราะหขนาด เปนการพจารณาวา สงใดเกยวของมากทสด สงใดเกยวของ นอยทสด เชน สงใดสมพนธกบสถานการณ หรอเรองราวมากทสด การเรยงล าดบมากหรอนอยของ สงตาง ๆ ทเกยวของ เปนตน 2.3 วเคราะหขนตอน เปนการพจารณาวาเมอเกดสงนแลว เกดผลลพธอะไรตามมาบาง ตามล าดบ เชน การเรยงล าดบขนตอนเหตการณ วงจรของสงของตาง ๆ สงทเกดขนตามมาตามล าดบขนตอน เปนตน 2.4 วเคราะหจดประสงคและวธการ เชน การกระท าดงกลาวมจดประสงคหรอจดมงหมายอยางไร เปนตน 2.5 วเคราะหสาเหตและผล เชน สงใดเปนสาเหตของเรองน หากไมท าอยางน ผลจะเปนอยางไร หากท าอยางน ผลจะเปนอยางไร ขอความใดเปนเหตผลแกกน หรอขดแยงกน เปนตน 2.6 วเคราะหแบบความสมพนธในรปอปมาอปมย เชน บนเรวเหมอนนก ระบอบประชาธปไตยเหมอนการท างานของอวยวะในรางกาย เปนตน 3. การวเคราะหหลกการ เปนการหาหลกความสมพนธของสวนส าคญในเรองนน ๆ วาสมพนธกนอยโดยอาศยหลกการใด มเทคนค หรอยดคตใด ประกอบดวย 3.1 วเคราะหโครงสราง เปนการคนหาโครงสรางของสงตาง ๆ เชน การท าวจยมกระบวนการท างานอยางไร โครงสรางของสงคมไทยเปนอยางไร เปนตน 3.2 วเคราะหหลกการ เปนการแยกแยะเพอคนหาความจรงของสงตาง ๆ แลวสรปเปนค าตอบหลกได เชน หลกการของเรองนมวาอะไร หลกการในการจดการเรยนรของครควรเปนอยางไรหลกการเรยนรทเนนนกเรยนเปนส าคญไดแกอะไร เปนตน องคประกอบของการคดวเคราะห การคดวเคราะหมองคประกอบส าคญ คอ ตองมสงทก าหนดใหวเคราะห หลกการหรอกฎเกณฑส าหรบใชแยกสวนประกอบของสงทก าหนดใหวเคราะห และการคนหาความจรงหรอความส าคญ (สวทย มลค า, 2550) โดยใชความสามารถในการตความ ความรความเขาใจในเรองทวเคราะห ทกษะการสงเกตและตงค าถาม และความสามารถในการหาความสมพนธเชงเหตผล

29

(เกรยงศกด เจรญวงศศกด, 2549) ผานกระบวนการคดวเคราะห 5 ขนตอน (ชาต แจมนช, 2545; วนช สธารตน, 2547; สวทย มลค า, 2550) สรปไดดงน 1. ก าหนดสงทตองการวเคราะห เปนการก าหนดเรองราว ขาวสาร หรอเหตการณตาง ๆ ขนมา เพอเปนตนเรองทจะใชในการวเคราะห เชน พช สตว ดน หน รปภาพ บทความ เรองราวเหตการณ สถานการณจากขาว ของจรง หรอสอเทคโนโลยตาง ๆ เปนตน 2. ก าหนดปญหาหรอวตถประสงค เปนการก าหนดประเดนขอสงสยจากปญหาของสงท ตองการวเคราะห เพอคนหาความจรง สาเหต หรอความส าคญจากเรอง 3. ก าหนดหลกการหรอกฎเกณฑ เปนการก าหนดขอก าหนดส าหรบแยกสวนประกอบของสงทก าหนดให เชน เกณฑการจ าแนกสงทมความเหมอนกนหรอแตกตางกน เปนตน 4. พจารณาแยกแยะ เปนการพนจพเคราะห ท าการแยกแยะ กระจายสงทก าหนดใหออกเปนสวนยอย ๆ โดยอาจใชเทคนคค าถาม 5W 1H ประกอบดวย What (อะไร) Where (ทไหน) When (เมอไร) Why (ท าไม) Who (ใคร) และ How (อยางไร) 5. สรปค าตอบ เปนการรวบรวมประเดนส าคญเพอหาขอสรปเปนค าตอบ หรอตอบปญหาของสงทก าหนดให การวดการคดวเคราะห การวดการคดวเคราะหสามารถเลอกใชเทคนคการวดไดอยางหลากหลาย เชน การวดโดยใชแบบทดสอบ การสงเกตพฤตกรรมโดยตรง การสมภาษณเปนรายบคคล การบนทกขอมลสวนบคคล ตลอดจนการตรวจผลงานจากแฟมสะสมงานหรอพฒนางาน ส าหรบการใชแบบทดสอบ สามารถจ าแนกไดเปน 2 ประเภท ไดแก แบบทดสอบขอเขยน (Paper-pencil test) และแบบทดสอบปฏบตการ (Performance test) แตทไดรบความนยมใชกนอยางแพรหลายคอแบบทดสอบขอเขยน เนองดวยใชงายและสะดวกส าหรบคร โดยสามารถสรางแบบทดสอบประเภทปรนย (Objective test) ซงเปนแบบทดสอบทใชเวลาในการสรางมากแตตรวจงาย เชน แบบทดสอบหลายตวเลอก (Multiple-choice test) เปนตน หรอแบบทดสอบประเภทอตนย (Subjective test) ซงเปนแบบทสรางงายแตตรวจยาก เชน การตอบสน (Short answer) การตอบตามทกรอบก าหนด (Restricted essay test) การเขยนตอบอยางอสระ (Extended essay test) เปนตน (ทศนา แขมมณ และคณะ, 2544) ในการวจยครงนผวจยจงเลอกวดการคดวเคราะหของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทผานการเรยนรวชาชววทยา เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล ดวยการจดการเรยนรแบบ วฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบการใชเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะหโดยใชแบบวดการคดวเคราะห ซงผวจยจดท าขนเปนขอเขยนประเภทอตนยแบบตอบสน เนองจากเปนขอสอบทใหคด

30

และเขยนค าตอบภายใตเงอนไขทก าหนด มขอบขายของค าตอบทชดเจน อกทงสามารถสรางและใชงานไดงาย ครอบคลมการคดวเคราะหทง 3 ลกษณะ ไดแก การวเคราะหความส าคญ การวเคราะหความสมพนธ และการวเคราะหหลกการ

ผลสมฤทธทางการเรยน ความหมายของผลสมฤทธทางการเรยน ผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง ผลการเรยนทไดจากการทดสอบ (บญชม ศรสะอาด, 2541) หรอความรความสามารถของนกเรยน (ลวน สายยศ และองคณา สายยศ, 2543) หรอขนาดของความส าเรจทเกดขนจากการเรยนร (พมพนธ เดชะคปต และพเยาว ยนดสข, 2548) ซงวดไดดวยเครองมอวดผลสมฤทธทางการเรยน (ลวน สายยศ และองคณา สายยศ, 2543) การวดผลสมฤทธทางการเรยน การวดผลสมฤทธทางการเรยนเปนแนวทางในการวดและประเมนผลเพอศกษาความกาวหนาดานตาง ๆ ของนกเรยน ประกอบดวยการวด 3 ดาน (พมพนธ เดชะคปต, 2544; Bloom, 1956 อางถงใน อาภรณ ใจเทยง, 2546) ไดแก 1. ดานพทธพสย คอ มงพฒนาการเรยนรทเกยวกบความสามารถทางสมองหรอสตปญญา ดานความร ความเขาใจ การน าไปใช การวเคราะห การสงเคราะห และการประเมนคา 2. ดานจตพสย คอ มงพฒนาคณลกษณะดานจตใจหรอความรสกเกยวกบความสนใจ เจตคต และการปรบตว เปนตน 3. ดานทกษะพสย คอ มงพฒนาความสมพนธระหวางรางกายและสมองทมความสามารถในการปฏบต จนมทกษะ มความช านาญในการด าเนนงานตาง ๆ โดยทวไปแลวการวดผลสมฤทธทางการเรยนวดไดจากพฤตกรรม 4 ดาน (Klopfer, 1971 อางถงใน ภพ เลาหไพบลย, 2542; พมพนธ เดชะคปต, 2544; สสวท., 2546) ประกอบดวย 1. พฤตกรรมดานความรความจ า หมายถง พฤตกรรมทแสดงวานกเรยนมความสามารถในการระลกถงสงทไดเรยนรเกยวกบขอเทจจรง มโนมตหรอมโนทศน หลกการ กฎ ขอตกลง ล าดบขน เกณฑการแบงประเภทของสงตาง ๆ เทคนคและกรรมวธทางวทยาศาสตร ศพทวทยาศาสตร และทฤษฎ 2. พฤตกรรมดานความเขาใจ หมายถง พฤตกรรมทนกเรยนสามารถจ าแนกหรออธบายความรไดเมอปรากฏในรปใหมทแตกตางจากทเคยเรยนมา และสามารถแปลความหมายของขอเทจจรง ค าศพท มโนมต หลกการ และทฤษฎทอยในรปของสญลกษณหนงไปเปนรปของสญลกษณอนได

31

3. พฤตกรรมดานกระบวนการทางวทยาศาสตร หมายถง พฤตกรรมทนกเรยนแสวงหาความร และแกปญหาดวยกระบวนการทางวทยาศาสตร โดยใชองคประกอบตอไปน 3.1 วธการทางวทยาศาสตร เปนวธการใชแสวงหาความรและแกปญหาตาง ๆ ไดแก ระบปญหา ตงสมมตฐาน ท าการทดลอง สงเกตขณะทดลอง รวบรวมและวเคราะหขอมล ตรวจสอบขอมล และสรปผลการทดลอง 3.2 ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ประกอบดวยทกษะการสงเกต ทกษะการวด ทกษะในการใชเลขจ านวน ทกษะการจ าแนกประเภท ทกษะการหาความสมพนธระหวางสเปสกบสเปส ทกษะการลงความเหนจากขอมล ทกษะการจดกระท าและสอความหมายขอมล ทกษะ การท านาย ทกษะการก าหนดและควบคมตวแปร ทกษะการตงสมมตฐาน ทกษะการก าหนดนยามเชงปฏบตการ ทกษะการทดลอง ทกษะการตความหมายขอมลและลงขอสรป 3.3 เจตคตทางวทยาศาสตร เปนความรสกทมตอการเรยนรวทยาศาสตรโดยเกดจากประสบการณและการเรยนรซงแสดงออกมาใหเหนเปนพฤตกรรมตาง ๆ เชน ลกษณะทาทาง ความคดเหน ความรสกทจะตอบสนองตอสงใดสงหนงทงในทางบวกและทางลบ 4. พฤตกรรมดานการน าความรและกระบวนการทางวทยาศาสตรไปใช หมายถง พฤตกรรมทนกเรยนน าความร มโนทศนหลกการ กฎ ทฤษฎ ตลอดจนวธการทางวทยาศาสตรไปใชแกปญหาในสถานการณใหมได การวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรสามารถใชแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนซงมอยหลากหลายรปแบบ ขนอยกบเกณฑทใชในการจ าแนก เชน ลกษณะการสราง รปแบบ การตอบ เกณฑทใชในการแปลความหมายคะแนน ลกษณะของการตรวจใหคะแนน เปนตน (บรรดล สขปต, 2542; สมนก ภททยธน, 2549; พชต ฤทธจรญ, 2552) การจ าแนกแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนตามลกษณะของการตรวจใหคะแนน แบงไดเปน 2 ประเภท คอ แบบทดสอบแบบอตนย และแบบทดสอบแบบปรนย (บรรดล สขปต, 2542) มรายละเอยดดงน 1. แบบทดสอบอตนย เปนแบบทดสอบทการตรวจใหคะแนนขนอยกบความคดเหนของผตรวจเปนส าคญ ผตรวจตางคนกนอาจใหคะแนนไมตรงกนหรอไมสอดคลองกน ลกษณะการใหคะแนนจงไมคงท จดเดนของแบบทดสอบชนดนคอ ในแตละขอค าถามสามารถวดความรความสามารถไดหลายดาน นกเรยนมโอกาสแสดงความรความสามารถไดอยางเตมท จงเหมาะส าหรบใชวดความสามารถขนสง แบบทดสอบอตนยสามารถแบงไดเปน 2 ประเภท ไดแก 1.1 ขอสอบอตนยแบบไมจ ากดค าตอบ เปนขอสอบทเปดโอกาสใหนกเรยนมอสระในการตอบมากกวาแบบจ ากดค าตอบ ลกษณะของค าถามทสรางขนมความยดหยนและใหเสรภาพ

32

ในการตอบมาก ค าตอบจงกวางมาก และสงผลตอความเทยงตรงในการตรวจใหคะแนนทอาจใหผลการตรวจทไมสอดคลองกน แบบทดสอบนเหมาะส าหรบใชวดความรความสามารถขนสง ไดแก การคดวเคราะห การสงเคราะห และการประเมนคา 1.2 ขอสอบอตนยแบบจ ากดค าตอบ เปนขอสอบทมการจ ากดกรอบเนอหาและ ความยาวของค าตอบ หรอเปนขอสอบทมการก าหนดแนวทางในการตอบคอนขางตายตว โดยก าหนดขอบเขตของประเดนในการตอบภายใตเงอนไขทก าหนด ค าตอบจงสนและแคบกวาขอสอบอตนยแบบไมจ ากดค าตอบ การตรวจใหคะแนนมเกณฑการตรวจทคอนขางชดเจนกวาเนองจากค าตอบอยในกรอบแนวคดเดยวกน สามารถเปรยบเทยบคณภาพของการตอบไดงายกวา จงสงผลใหการตรวจใหคะแนนมความเทยงสงกวาแบบไมจ ากดค าตอบ ขอสอบแบบนเหมาะส าหรบวดความรความสามารถในการอธบายความสมพนธในเชงเหตและผล การบรรยายถงหลกการตาง ๆ 2. แบบทดสอบปรนย เปนแบบทดสอบทมการตรวจใหคะแนนแบบมกฎเกณฑตายตว ใครตรวจกใหคะแนนตรงกน ตรวจกครงกใหคะแนนตรงกน แตละขอค าถามวดความสามารถเรองใดเรองหนงเพยงเรองเดยว นกเรยนไมมโอกาสแสดงความคดเหนไดอยางกวางขวางเหมอนแบบทดสอบอตนย แบบทดสอบปรนยแบงไดเปน 4 ประเภท ไดแก 2.1 ขอสอบปรนยแบบถกผด (True-false) ลกษณะขอสอบประกอบดวยขอความหรอประโยคทตองการใหผตอบตดสนเพอเลอกค าตอบทเปนไปไดสองอยางวาขอความหรอประโยคทก าหนดมาใหนนถกหรอผด ใชหรอไมใช จรงหรอเทจ ขอสอบแบบนสามารถใชวดพฤตกรรมการเรยนรขนความรความจ า โดยเฉพาะทเกยวของกบความจรง นยาม หรอหลกการ ตาง ๆ นอกจากนยงสามารถวดความสมพนธในเชงเหตผลไดอกดวย 2.2 ขอสอบปรนยแบบจบค (Matching) เปนขอสอบปรนยประเภทหนงทใหนกเรยนจบคระหวางสงทมความเกยวของกน ซงเปนเนอหาทตองการถามเกยวกบบคคล เวลา สถานท เหตการณ และการกระท า เปนขอสอบทสรางงาย ใชสะดวก ใชพนทในการสรางหรอเขยนนอย อยางไรกตามยงมขอจ ากดคอมกน าไปใชไดในเนอหาทมขอบเขตวดพฤตกรรมการเรยนรขนความรความจ าเปนสวนใหญ และนกเรยนอาจเดาไดจากเนอหาหรอค าตอบทไมสอดคลองกนได 2.3 ขอสอบปรนยแบบเตมค า (Completion) เปนขอสอบทประกอบดวยประโยคหรอขอความทยงไมสมบรณ แลวใหผตอบเตมค า ประโยค หรอขอความลงในชองวางทเวนไวเพอให มใจความสมบรณและถกตอง 3. ขอสอบปรนยแบบเลอกตอบ (Multiple choice) เปนขอสอบทประกอบดวย 2 ตอน คอ ตอนน าหรอค าถาม (Stem) กบตอนเลอก (Choice) ในสวนทเปนตอนเลอกจะประกอบดวยตวเลอกทเปนค าตอบถกและตวเลอกทเปนตวลวง ปกตจะมค าถามทก าหนดให

33

นกเรยนพจารณา แลวหาตวเลอกทถกตองมากทสดเพยงตวเลอกเดยวจากตวเลอกอน ๆ และค าถามแบบเลอกตอบทดนยมใชตวเลอกทใกลเคยงกน ดเผน ๆ จะเหนวาทกตวเลอกถกหมด แตความจรงมน าหนกถกมากนอยตางกน จะเหนไดวาขอสอบแตละประเภทตางมขอดและขอจ ากด ดงนนในการเลอกใชแบบทดสอบชนดใดจงขนอยกบจดประสงคทตองการวด หรอเปาหมายของการน าผลการวดไปใชในการวจยครงน ผวจยจงเลอกสรางแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล เปนขอสอบปรนยแบบเลอกตอบ เนองจากจดวาเปนแบบทดสอบทด สามารถตรวจใหคะแนนไดรวดเรวและแมนย าแมวาผสอบมจ านวนมาก มประสทธภาพสงในการจ าแนกนกเรยนกลมเกงและกลมออน (ลวน สายยศ และองคณา สายยศ, 2543) สามารถใชวดความรความจ าจนถงการคดวเคราะห รวมทงมเทคนคส าหรบการวเคราะหวาค าถามหรอตวเลอกใดเหมาะสมหรอบกพรองหรอไม (ชวาล แพรตกล, 2552) โดยมงเนนการวดดานพทธพสย

งานวจยทเกยวของ งานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รตพร ศรลาดเลา (2551) เปรยบเทยบผลการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน และแบบวฏจกรการเรยนร 5 ขน ทมตอผลสมฤทธทางการเรยน การคดวเคราะห และเจตคตเชงวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 พบวา นกเรยนทเรยนแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน มผลสมฤทธทางการเรยน การคดวเคราะหโดยรวมและรายดาน และเจตคตเชงวทยาศาสตรเฉพาะดานความคดเชงวพากษ หลงเรยนสงกวานกเรยนทเรยนแบบวฏจกรการเรยนร 5 ขน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 รงระว ศรบญนาม (2551) เปรยบเทยบความสามารถในการคดวเคราะห ผลสมฤทธทางการเรยนกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรอง กรด-เบส และเจตคตตอการเรยนเคมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทไดรบการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน การเรยนรแบบ KWL และการเรยนรแบบปกต พบวา นกเรยนทเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน มผลสมฤทธทาง การเรยน เรอง กรด-เบส สงกวานกเรยนทเรยนรแบบ KWL และมความสามารถในการคดวเคราะห ผลสมฤทธทางการเรยน เรอง กรด-เบส และเจตคตตอการเรยนเคม สงกวานกเรยนทเรยนรแบบปกต นอกจากนนกเรยนทเรยนรแบบ KWL มความสามารถในการคดวเคราะหสงกวานกเรยน ทเรยนรแบบปกตอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 มชฒมา ซาแสงบง (2553) พฒนาการคดวเคราะห และเจตคตตอกจกรรมการจด การเรยนรวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โดยใชกจกรรมการเรยนรแบบวฏจกร

34

การเรยนร 7 ขน พบวา นกเรยนทเรยนโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน มผลสมฤทธทางการเรยนและการคดวเคราะห หลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถต ทระดบ .01 และมเจตคตตอการเรยนอยในระดบมาก พวงพยอม บญพค า (2553) ศกษาผลการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชวฏจกรการเรยนร 7 ขน เรองโครงสรางและหนาทของระบบตาง ๆ ในรางกายมนษย กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 2 พบวา นกเรยนทเรยนดวยแผนการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชวฏจกร การเรยนร 7 ขน มผลสมฤทธทางการเรยนและการคดวเคราะหโดยรวมและเปนรายดานหลงเรยนเพมขนจากกอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 จรนนท จนทยทธ (2554) เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน ความพงพอใจตอ การเรยนเรอง พนธะเคม และการคดวเคราะห ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทเรยนแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน กบแบบปกต พบวา นกเรยนทเรยนแบบวฏการเรยนร 7 ขน เรอง พนธะเคม มผลสมฤทธทางการเรยน ความพงพอใจตอการเรยน และการคดวเคราะห โดยรวมและรายดาน 3 ดาน คอ การวเคราะหความส าคญ การวเคราะหความสมพนธ และการวเคราะหหลกการ สงกวานกเรยนทเรยนแบบปกตอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 นนตพร วดศรศกด (2555) ศกษาผลการจดการเรยนรแบบ TGT และการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน ตอความสามารถในการคดวเคราะห ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และผลสมฤทธทางการเรยน เรอง หนวยของชวตและชวตพช กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 พบวา นกเรยนทเรยนดวยการจดการเรยนรแบบ วฏจกรการเรยนร 7 ขน มความสามารถในการคดวเคราะหสงกวานกเรยนทเรยนดวยการจด การเรยนรแบบ TGT อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 Qarareh (2012) ศกษาผลของการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนรในการจด การเรยนรวชาวทยาศาสตรทมตอผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 พบวา การจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนรสงผลใหผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนสงกวา การเรยนแบบปกตอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

Reswari (2013) เปรยบเทยบการพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและ ผลการเรยนรดานพทธพสยระหวางนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทเรยนดวยการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน และวฏจกรการเรยนร 5 ขน โดยใชสอการเรยนร เรอง แรงดนของของเหลว พบวา ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและผลการเรยนรดานพทธพสยของนกเรยน ทเรยนดวยการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน และวฏจกรการเรยนร 5 ขน ไมม ความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต

35

Aziz et al. (2013) ศกษาการพฒนาผลการเรยนรดานพทธพสย ทกษะพสย และจตพสยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 เรอง งานและพลงงาน โดยใชวฏจกรการเรยนร 7 ขน พบวา รปแบบการจดการเรยนรดงกลาวสามารถพฒนาผลการเรยนรดานพทธพสย ทกษะพสย และ จตพสยของนกเรยนไดอยางมนยส าคญทางสถต Abdi (2014) ศกษาผลของวธการเรยนรแบบสบเสาะหาความรตอผลสมฤทธทาง การเรยนของนกเรยนในรายวชาวทยาศาสตร พบวา นกเรยนทเรยนดวยวธการเรยนรแบบ สบเสาะหาความรมผลสมฤทธทางการเรยนสงกวานกเรยนทเรยนดวยการเรยนแบบปกตอยาง มนยส าคญทางสถตทระดบ .05 งานวจยทเกยวของกบการใชค าถามระดบการวเคราะห วารณ พมพวงศทอง (2547) ศกษาผลการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรโดยการใชค าถามตามรปแบบของบลมทมตอผลสมฤทธทางการเรยนและผลสมฤทธดานทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 พบวา นกเรยนทเรยนโดยวธสบเสาะหาความรโดยการใชค าถามตามรปแบบของบลมหลงเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและผลสมฤทธดานทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรสงกวากอนเรยน อยางมนยส าคญทางสถต ทระดบ .05 สพลา ทองแปน (2551) ศกษาผลการใชวธสอนแบบสบเสาะหาความรรวมกบเทคนคการใชค าถามทมตอความสามารถดานการคดอยางมวจารณญาณและผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 พบวา ความสามารถดานการคดอยางมวจารณญาณและผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรโดยใชวธสอนแบบสบเสาะหาความรรวมกบเทคนคการใชค าถาม หลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 จ านงค ทองชวย (2551) ศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและเจตคตทางวทยาศาสตรโดยใชการจดการเรยนรรปแบบซปปารวมกบเทคนคการใชค าถามของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 พบวา นกเรยนทเรยนโดยใชการจดการเรยนรรปแบบซปปารวมกบเทคนค การใชค าถามมผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและเจตคตทางวทยาศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยน อทยวรรณ สอนสภาพ (2555) ศกษาผลของการเรยนแบบรวมมอโดยใชเทคนคกลมสบคนเสรมดวยการใชค าถามทมตอความสามารถในการคดวเคราะหและผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตประวตศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 พบวา นกเรยนทเรยนดวยการเรยนแบบ

36

รวมมอโดยใชเทคนคกลมสบคนเสรมดวยการใชค าถามมความสามารถในการคดวเคราะหและผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 สรสา ไวแสน (2555) ศกษาการจดการเรยนรเรอง สารละลายกรด-เบส โดยการจด การเรยนรแบบสบเสาะหาความรรวมกบการใชค าถามและผงมโนมต เพอพฒนาทกษะการคดวเคราะหของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 พบวา นกเรยนทเรยนโดยใชการจดการเรยนรแบบ สบเสาะหาความรรวมกบการใชค าถามและผงมโนมตมทกษะการคดวเคราะหหลงเรยนสงกวา กอนเรยน อยในระดบด รอยละ 83.33 และระดบดมาก รอยละ 16.67 มนรตน สมสข และคณะ (2556) ศกษาผลของวธการทางประวตศาสตรรวมกบเทคนคการใชค าถามทมตอความสามารถในการคดวเคราะห และผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 พบวา นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรดวยวธการทางประวตศาสตรรวมกบเทคนคการใชค าถาม มความสามารถในการคดวเคราะหและผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 อลยวรรณ สวรไตร (2556) ศกษาผลของการจดการเรยนรรปแบบซปปาเสรมดวยการใชค าถามเนนกระบวนการคดวเคราะหตอผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร และความสามารถในการคดวเคราะหของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 พบวา นกเรยนทเรยนดวยการจดการเรยนรรปแบบซปปาเสรมดวยการใชค าถามเนนกระบวนการคดวเคราะหมผลสมฤทธทางการเรยน หลงเรยนสงกวากอนเรยน และมความสามารถในการคดวเคราะหหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 Cho et al. (2012) ส ารวจแนวคดเกยวกบเทคนคการใชค าถามของอาจารยสาขาแพทยศาสตรศกษา จ านวน 99 หองเรยน และวเคราะหวามการน าเทคนคการใชค าถามไปใชในหองเรยนอยางไร โดยใชแบบสอบถามและบนทกภาพเคลอนไหวขณะจดการเรยนร พบวา อาจารยสวนใหญเหนวาเทคนคการใชค าถามในหองเรยนเปนสงส าคญและยอมสงผลเชงบวกในแงของ การใหความรวมมอของนกเรยนในชนเรยน ความตงใจในการเรยน และความเขาใจเนอหาทเรยน อยางไรกตามในทางปฏบตในแตละหองเรยนมการใชค าถาม 0 – 29 ขอ โดยมคามธยฐานเทากบ 1 ในจ านวนนมหองเรยนทไมมการใชค าถามจ านวน 40 หอง คดเปนรอยละ 40.4 Sardareh et al. (2014) ศกษาประสทธภาพของการใชค าถามในหองเรยนของครทสอนภาษาองกฤษเปนภาษาทสองในโรงเรยนชนประถมศกษาของประเทศมาเลเซยซงอยในชวงเรมตนของการประเมนเพอการเรยนร (Assessment for learning, AfL) พบวา ครยงใชค าถามระดบต าตามระดบขนการคดในพทธพสย และยงใชหลกสตรการจดการเรยนรทครเปนศนยกลางการเรยนร นนคอยงยดตดกบแนวคดในการใชค าถามแบบเดม ดงนนการใชค าถามในหองเรยนจงยงไม

37

บรรลขอตกลงในการสนบสนนใหนกเรยนเกดการเรยนรดวยตนเองซงเปนเปาหมายหลกของ การประเมนเพอการเรยนร ไมมการกระตนใหนกเรยนตอบค าถามหรอสะทอนตนเอง นกเรยน สวนใหญไมมสวนรวมกบการตอบค าถามในหองเรยน มเพยงนกเรยนบางกลมและครเองเทานน จากการศกษางานวจยทเกยวของทงในประเทศและตางประเทศ พบวา การจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน และเทคนคการใชค าถามตามระดบขนการคดในพทธพสยสามารถใชพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนและการคดวเคราะหของนกเรยนได ผวจยจงสนใจทจะศกษาผล การจดการเรยนรวชาชววทยา เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล ดวยการจดการเรยนรแบบ วฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห เพอพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนและการคดวเคราะหของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 และเปนแนวทางใน การพฒนาการจดการเรยนร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรตอไป

บทท 3 วธด ำเนนกำรวจย

การวจย เรอง การพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนและการคดวเคราะหของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ดวยการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห ผวจยด าเนนการวจยตามหวขอดงน 1. ประชากรและกลมทศกษา 2. รปแบบการวจย 3. เครองมอทใชในการวจย 4. การสรางและการตรวจสอบคณภาพเครองมอทใชในการวจย 5. วธด าเนนการและเกบรวบรวมขอมล 6. การวเคราะหขอมล 7. สถตทใชในการวเคราะหขอมล

ประชำกรและกลมทศกษำ ประชากรทใชในการวจยครงน ไดแก นกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โครงการพฒนานกเรยนทมความสามารถพเศษดานวทยาศาสตร คณตศาสตร เทคโนโลยและภาษา ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2558 โรงเรยนมหาวชราวธ จงหวดสงขลา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 16 (สพม. 16) จ านวน 3 หอง ไดแก หอง 8 จ านวน 29 คน หอง 9 จ านวน 30 คน และหอง 10 จ านวน 29 คน รวมจ านวน 88 คน ประกอบดวยนกเรยนชาย จ านวน 28 คน และนกเรยนหญง จ านวน 60 คน ซงผานการคดเลอกดวยขอสอบโครงการหองเรยนพเศษวทยาศาสตร เครอขายภาคใตตอนลาง และจดหองเรยนโดยวธการจบฉลากแยกหอง หองเรยนละ 29-30 คน โดยก าหนดใหมนกเรยนชายและนกเรยนหญงใกลเคยงกนทกหอง กลมทศกษาครงน ไดแก นกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โครงการพฒนานกเรยนทมความสามารถพเศษดานวทยาศาสตร คณตศาสตร เทคโนโลยและภาษา ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2558 โรงเรยนมหาวชราวธ จงหวดสงขลา สงกด สพม. 16 หอง 8 จ านวน 29 คนซงไดมาจาก การสมตวอยางแบบแบงกลม (Cluster random sampling) โดยใชหองเรยนเปนหนวยสม

39

รปแบบการวจย การวจยครงนเปนการวจยกงทดลอง (Quasi-experimental design) โดยใชแบบแผน การทดลองแบบกลมเดยวทดสอบกอนหลง (One group pretest – posttest design) (ไพศาล วรค า, 2555) ซงมแบบแผนการทดลองดงตารางท 4 ตารางท 4 แบบแผนการทดลองแบบกลมเดยวทดสอบกอนหลง

การสม กลม ทดสอบกอน สงทดลอง ทดสอบหลง – E O X O

สญลกษณทใชในแบบแผนการวจย

E แทน กลมทศกษา O แทน มการสงเกต

X แทน การจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห

เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจยครงน ประกอบดวย

1. เครองมอทใชในการจดการเรยนร ไดแก แผนการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล 2. เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล ไดแก แบบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล แบบวดการคดวเคราะห ใบงาน และแบบบนทกหลง การจดการเรยนร

การสรางและการตรวจสอบคณภาพเครองมอทใชในการวจย 1. แผนการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล มขนตอนการสรางดงน 1.1 ศกษาแนวคด ทฤษฎ หลกการ และวธการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห จากเอกสารและงานวจยทเกยวของ

40 1.2 ศกษารายละเอยดเนอหา เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล ในแบบเรยนรายวชาเพมเตมชววทยา เลม 1 ของสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) สอดคลองตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 1.3 ศกษาจดมงหมายของหลกสตร ค าอธบาย และผลการเรยนร รายวชา ว31246ชววทยาเพมเตม 2 ชนมธยมศกษาปท 4 ตามหลกสตรสถานศกษา โครงการพฒนานกเรยนทมความสามารถพเศษดานวทยาศาสตร คณตศาสตร เทคโนโลยและภาษา โรงเรยนมหาวชราวธ จงหวดสงขลา 1.4 ออกแบบแผนการจดการเรยนร ใหสอดคลองกบจดประสงคการเรยนรตามหลกสตรสถานศกษา โครงการพฒนานกเรยนทมความสามารถพเศษดานวทยาศาสตร คณตศาสตร เทคโนโลยและภาษา โรงเรยนมหาวชราวธ จงหวดสงขลา ดงตารางท 5 ตารางท 5 ออกแบบแผนการจดการเรยนร เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล

แผนการจดการเรยนร จดประสงคการเรยนร น าหนก (รอยละ)

เวลา (คาบ)

1. การสลายสารอาหารระดบเซลล

1. สบคนขอมล อธบาย และสรปองคประกอบภายในเซลลทเกยวของกบการสลายสารอาหารระดบเซลล

13 2

2. การสลายกลโคสระดบเซลล ขนไกลโคไลซส

2. สบคนขอมล อธบาย อภปราย และสรป ไกลโคไลซส

20 3

3. การสลายกลโคสระดบเซลลแบบใชออกซเจน ขนวฏจกรเครบส

3. สบคนขอมล อธบาย อภปราย และสรป วฏจกรเครบส

20 3

4. การสลายกลโคสระดบเซลลแบบใชออกซเจน ขนการถายทอดอเลกตรอน

4. สบคนขอมล อธบาย อภปราย และสรป การถายทอดอเลกตรอน

13 2

5. การสลายกลโคสระดบเซลลแบบไมใชออกซเจน

5. สบคนขอมล อธบาย และสรปการสลายกลโคสระดบเซลลแบบไมใชออกซเจน

7

1

41 ตารางท 5 (ตอ)

แผนการจดการเรยนร จดประสงคการเรยนร น าหนก (รอยละ)

เวลา (คาบ)

5. การสลายกลโคสระดบเซลลแบบไมใชออกซเจน (ตอ)

6. น าความรเกยวกบการสลายสารอาหารระดบเซลลแบบไมใชออกซเจนไปประยกตใชในชวตประจ าวน

7. เปรยบเทยบกระบวนการสลายกลโคสระดบเซลลแบบใชและไมใชออกซเจน

13

7

2

1

6. การสลายสารอาหารชนดอน ๆ ระดบเซลล

8. สบคนขอมล อธบาย อภปราย และสรป การสลายสารอาหารชนดอน ๆ ระดบเซลล

7 1

รวม 100 15 1.5 สรางแผนการจดการเรยนรทสอนแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห จ านวน 6 แผน รวมเวลาทงหมด 15 คาบ มองคประกอบดงน 1.5.1 ผลการเรยนรตามหลกสตรสถานศกษา 1.5.2 สาระส าคญ 1.5.3 จดประสงคการเรยนร 1.5.4 สาระการเรยนร 1.5.5 กระบวนการจดการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน ดงน 1) ขนตรวจสอบความรเดม 2) ขนเราความสนใจ 3) ขนส ารวจและคนหา 4) ขนอธบายและลงขอสรป 5) ขนขยายความร 6) ขนประเมนผล 7) ขนน าความรไปใช โดยขนท 2 3 5 6 และ 7 เนนเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห 1.5.6 สอ/แหลงการเรยนร 1.5.7 การวดและประเมนผล

42 1.6 น าแผนการจดการเรยนรทเขยนเสรจแลว เสนอตอคณะกรรมการทปรกษาเพอพจารณาตรวจสอบสวนประกอบตาง ๆ ความสมพนธระหวางผลการเรยนร สาระการเรยนร สาระส าคญ จดประสงคการเรยนร เวลาเรยน การจดกจกรรมการเรยนร และเครองมอการประเมนตามสภาพจรง ซงผวจยไดแกไขปรบปรงตามค าแนะน าของคณะกรรมการทปรกษาคอตรวจสอบการใชค า การเวนวรรคตอน และการอางองทมาของรปภาพในใบความร 1.7 น าแผนการจดการเรยนรทปรบปรงแกไขแลวเสนอตอผเชยวชาญ 3 ทาน ประกอบดวยผเชยวชาญดานหลกสตรและการสอน ดานการสอนวทยาศาสตร และดานการวดผลประเมนผล เพอประเมนคาความเหมาะสม แลวน ามาเปรยบเทยบกบมาตราในแบบสอบถาม โดยน าค าตอบของผเชยวชาญแตละทานใหคาน าหนกเปนคะแนน ดงน คะแนน 5 หมายถง เหมาะสมมากทสด คะแนน 4 หมายถง เหมาะสมมาก คะแนน 3 หมายถง เหมาะสมปานกลาง คะแนน 2 หมายถง เหมาะสมนอย คะแนน 1 หมายถง เหมาะสมนอยทสด การแปลความหมายคาเฉลยคะแนน ใหน ามาเปรยบเทยบกบเกณฑซงใชแนวคดของพนทใตโคงปกต (ไชยยศ เรองสวรรณ, 2533) ดงน คาเฉลย 4.50 – 5.00 หมายถง เหมาะสมมากทสด คาเฉลย 3.50 – 4.49 หมายถง เหมาะสมมาก คาเฉลย 2.50 – 3.49 หมายถง เหมาะสมปานกลาง คาเฉลย 1.50 – 2.49 หมายถง เหมาะสมนอย คาเฉลย 1.00 – 1.49 หมายถง เหมาะสมนอยทสด การก าหนดเกณฑคาเฉลยของความเหมาะสม คอ ถาคาเฉลยความคดเหนของผเชยวชาญมคาตงแต 3.50 ขนไป และมคาความเบยงเบนมาตรฐานไมเกน 1.00 (พวงรตน ทวรตน, 2540) จะถอวาแผนการจดการเรยนรมคณภาพเหมาะสมในเบองตน ทงนผวจยพบวาคาเฉลยคะแนนของแผนการจดการเรยนรทง 6 แผน อยในเกณฑเหมาะสมมากทสด 1.8 ด าเนนการปรบปรงแผนการจดการเรยนรตามขอเสนอแนะของผเชยวชาญ ไดแก ปรบปรงการเขยนสาระการเรยนรใหกระชบ และเพมเตมอางองทมาของรปภาพในใบงาน 1.9 น าแผนการจดการเรยนร เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล ทผาน การประเมนคณภาพจากผเชยวชาญไปทดลองใชกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 หอง 9 ซงไมใชกลมทศกษา โดยผวจยเปนผด าเนนการจดการเรยนรดวยตนเอง ผวจยพบวาแผนการจดการเรยนร

43 มความถกตองและเหมาะสม แตครควรถามค าถามชา ๆ และอานค าถามซ าอกครง เพอใหนกเรยนเขาใจค าถามอยางลกซง นอกจากนยงพบวาไมมนกเรยนอาสาสมครอธบายค าตอบ จงใชวธการใหจบคกบเพอนแลวรวมกนอธบายค าตอบแทน 1.10 น าแผนการจดการเรยนรทผานการทดลองใชแลวมาปรบปรงแกไข และจดพมพเปนฉบบสมบรณ และน าไปทดลองใชจรงกบนกเรยนกลมทศกษา 2. แบบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล ด าเนนการดงน 2.1 ศกษาทฤษฎ แนวคด หลกการ และเอกสารทเกยวของกบ เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล 2.2 วเคราะหหลกสตร ค าอธบายรายวชา ผลการเรยนรทคาดหวงในบทเรยน เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล ตามหลกสตรสถานศกษา โครงการพฒนานกเรยนทมความสามารถพเศษดานวทยาศาสตร คณตศาสตร เทคโนโลยและภาษา โรงเรยนมหาวชราวธ จงหวดสงขลา และวธการออกแบบทดสอบจากเอกสารและต าราวชาการทเกยวของ 2.3 สรางแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล ฉบบกอนเรยน เปนแบบเลอกตอบ 4 ตวเลอก จ านวน 60 ขอ ครอบคลมจดประสงคการเรยนร ดงตารางท 6 และมงเนนการวดดานพทธพสย เกณฑการใหคะแนนแตละขอคอ ถาตอบถกให 1 คะแนน ถาตอบผดหรอไมตอบให 0 คะแนน ตารางท 6 จ านวนขอในแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล

(ฉบบกอนเรยน) จ าแนกตามจดประสงคการเรยนร

จดประสงคการเรยนร น าหนก (รอยละ) จ านวนขอ 1. สบคนขอมล อธบาย และสรปองคประกอบภายในเซลล

ทเกยวของกบการสลายสารอาหารระดบเซลล 13

8

2. สบคนขอมล อธบาย อภปราย และสรปไกลโคไลซส 20 12 3. สบคนขอมล อธบาย อภปราย และสรปวฏจกรเครบส 20 12 4. สบคนขอมล อธบาย อภปราย และสรปการถายทอด

อเลกตรอน 13 8

5. สบคนขอมล อธบาย และสรปการสลายกลโคสระดบเซลลแบบไมใชออกซเจน

7 4

44 ตารางท 6 (ตอ)

จดประสงคการเรยนร น าหนก (รอยละ) จ านวนขอ 6. น าความรเกยวกบการสลายสารอาหารระดบเซลลแบบไม

ใชออกซเจนไปประยกตใชในชวตประจ าวน 13 8

7. เปรยบเทยบกระบวนการสลายกลโคสระดบเซลลแบบใชและไมใชออกซเจน

7 4

8. สบคนขอมล อธบาย อภปราย และสรปการสลายสารอาหารชนดอน ๆ ระดบเซลล

7 4

รวม 100 60 2.4 สรางแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล ฉบบหลงเรยน จ านวน 60 ขอ เปนแบบคขนานกบฉบบกอนเรยน 2.5 น าแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล ทงฉบบกอนเรยนและหลงเรยน เสนอใหคณะกรรมการทปรกษาตรวจสอบความถกตอง ซงผวจยไดปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะในประเดนตาง ๆ ไดแก ตรวจสอบการสะกดค า การอางองทมาของรปภาพ และเขยนค าชแจงใหชดเจนและสมบรณมากขน 2.6 น าแบบทดสอบเสนอผเชยวชาญ จ านวน 3 ทาน ตรวจสอบความตรงเชงเนอหา เพอประเมนคาความเหมาะสมและความสอดคลอง (Index of item objective congruence, IOC) 2.5 พจารณาเลอกแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน ทมคาดชนความสอดคลองมากกวาหรอเทากบ 0.50 ขนไป ซงถอวาเปนแบบทดสอบทมความสอดคลอง (พรรณ ลกจวฒนะ, 2554) ทงนพบวาแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน มดชนความสอดคลองมากกวา 0.50 ทกขอ โดยผเชยวชาญไดเสนอแนะใหปรบขนาดของรปภาพและแผนภมแทงใหมขนาดใหญขน 2.6 น าแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนทปรบปรงแกไขแลวไปทดลองใชกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 โครงการพฒนานกเรยนทมความสามารถพเศษดานวทยาศาสตร คณตศาสตร เทคโนโลยและภาษา ซงไมใชกลมทศกษา จ านวน 30 คน 2.7 น าแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนมาตรวจใหคะแนน แลวน ามาวเคราะหคะแนนรายขอเพอหาคาความยากงาย (p) และคาอ านาจจ าแนก (r) โดยใชเทคนค 27% เปดหาคา จากตารางวเคราะหขอสอบของจง เตห ฟาน (Chung-Teh Fan) แลวคดเลอกแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนทมคาความยากงายตงแต 0.20 ถง 0.80 และคาอ านาจจ าแนกตงแต 0.20 ถง 1.00

45 (พรรณ ลกจวฒนะ, 2554) พบวา มแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนฉบบกอนเรยนทผานเกณฑ จ านวน 41 ขอ มคาความยากงายตงแต 0.25 ถง 0.76 และมคาอ านาจจ าแนกตงแต 0.25 ถง 0.82 และแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนฉบบหลงเรยนทผานเกณฑ จ านวน 39 ขอ มคาความยากงายตงแต 0.25 ถง 0.71 และมคาอ านาจจ าแนกตงแต 0.25 ถง 0.87 คดเลอกมาใชฉบบละ 30 ขอ ซงครอบคลมทกจดประสงคการเรยนร 2.8 น าแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนทไดรบคดเลอกมาหาคาความเชอมนโดยใชวธของ Kuder-Richardson จากสตร KR 20 (พรรณ ลกจวฒนะ, 2554) ไดคาความเชอมนของแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนฉบบกอนเรยน เทากบ 0.79 และฉบบหลงเรยน เทากบ 0.83 2.9 จดพมพแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล เพอน าไปใชเปนเครองมอในการศกษาคนควาตอไป 3. แบบวดการคดวเคราะห มขนตอนการสรางดงน 3.1 ศกษาเอกสาร แนวคด ทฤษฎ ทเกยวของกบการวดการคดวเคราะห 3.2 ศกษาเทคนคในการสรางแบบทดสอบจากหนงสอตาง ๆ ทเกยวของกบการสรางขอสอบ การวดผลและประเมนผล เพอเปนแนวทางในการออกแบบวดการคดวเคราะห 3.3 สรางแบบวดการคดวเคราะหฉบบกอนเรยน ประเภทอตนยแบบตอบสน จ านวน 12 ขอ ประกอบดวยสถานการณและบทความทเกยวของกบชววทยา ใหครอบคลมลกษณะของ การคดวเคราะหทง 3 ดาน ไดแก ดานการวเคราะหความส าคญ ดานการวเคราะหความสมพนธ และดานการวเคราะหหลกการ ดงตารางท 7 ตารางท 7 จ านวนขอในแบบวดการคดวเคราะหฉบบกอนเรยนจ าแนกตามลกษณะของการคด

วเคราะห

ลกษณะของการคดวเคราะห จ านวนขอ 1. การวเคราะหความส าคญ 4 2. การวเคราะหความสมพนธ 4 3. การวเคราะหหลกการ 4

รวม 12 3.4 สรางแบบวดการคดวเคราะหฉบบหลงเรยน จ านวน 12 ขอ เปนแบบคขนานกบฉบบกอนเรยน

46 3.5 น าแบบวดการคดวเคราะหเสนอใหคณะกรรมการทปรกษาตรวจสอบความถกตอง ซงผวจยไดปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะในประเดนตาง ๆ ไดแก ตรวจสอบการสะกดค า ชอวทยาศาสตร และศพทเทคนค 3.6 น าแบบวดการคดวเคราะหทไดท าการปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะไปใหผเชยวชาญ จ านวน 3 ทาน ตรวจสอบความถกตองเพอประเมนคาความสอดคลอง 3.7 พจารณาเลอกแบบทดสอบทมคาดชนความสอดคลองมากกวาหรอเทากบ 0.50 ขนไป (พรรณ ลกจวฒนะ, 2554) ซงถอวาเปนแบบทดสอบทมความสอดคลอง ทงนพบวาแบบวดการคดวเคราะหฉบบกอนเรยนและหลงเรยนมคาดชนความสอดคลองมากกวา 0.50 ทกขอ โดยผเชยวชาญไดเสนอแนะใหเพมเตมการอางองทมาของภาพ ตรวจสอบค าตอบของแบบวดการคดวเคราะหแตละขอทเปนไปไดเพมเตม และลดการใชค าฟมเฟอยในค าถาม 3.8 น าแบบวดการคดวเคราะหทปรบปรงแกไขแลวไปทดลองใชกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 โครงการพฒนานกเรยนทมความสามารถพเศษดานวทยาศาสตร คณตศาสตร เทคโนโลยและภาษา ซงไมใชกลมทศกษา จ านวน 30 คน 3.9 น าแบบวดการคดวเคราะหมาตรวจใหคะแนน แลวน ามาวเคราะหคะแนนรายขอเพอหาคาความยากงาย และคาอ านาจจ าแนก แลวคดเลอกแบบวดการคดวเคราะหทมคาความยากงายตงแต 0.20 ถง 0.80 และคาอ านาจจ าแนกตงแต 0.20 ถง 1.00 (พรรณ ลกจวฒนะ, 2554) พบวา มแบบวดการคดวเคราะหฉบบกอนเรยนทผานเกณฑ จ านวน 10 ขอ มคาความยากงายตงแต 0.33 ถง 0.80 และมคาอ านาจจ าแนกตงแต 0.20 ถง 0.47 และแบบวดการคดวเคราะหฉบบหลงเรยน ทผานเกณฑ จ านวน 11 ขอ มคาความยากงายตงแต 0.32 ถง 0.80 และมคาอ านาจจ าแนกตงแต 0.23 ถง 0.50 คดเลอกมาใชฉบบละ 9 ขอ ซงครอบคลมลกษณะของการคดวเคราะห 3.10 น าแบบวดการคดวเคราะหทไดรบคดเลอกมาหาความเชอมนโดยใชสมประสทธแอลฟาของครอนบาค (Cronbach's alpha coefficient) (พรรณ ลกจวฒนะ, 2554) ไดคาความเชอมนของแบบวดการคดวเคราะหฉบบกอนเรยน เทากบ 0.76 และฉบบหลงเรยน เทากบ 0.78 3.11 จดพมพแบบวดการคดวเคราะหเพอใชเปนเครองมอในการวจย 4. ใบงาน เปนเครองมอทผวจยใชเพอตรวจสอบผลสมฤทธทางการเรยน เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล และการคดวเคราะหของนกเรยนระหวางทจดกจกรรมการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห 5. แบบบนทกหลงการจดการเรยนร เปนเครองมอทผวจยใชเพอบนทกเหตการณตาง ๆ ทเกดขนจากการน าแผนการจดการเรยนรทพฒนาขนไปใช โดยผวจยท าการบนทกหลงการจด

47 การเรยนรทกครงตามกรอบการบนทกหลงการจดการเรยนร ไดแก ผลการจดการเรยนร ปญหา/อปสรรค และขอเสนอแนะ/แนวทางแกไข

วธด าเนนการและเกบรวบรวมขอมล ผวจยด าเนนการและเกบรวบรวมขอมล ดงน 1. ขออนญาตผอ านวยการโรงเรยนมหาวชราวธ จงหวดสงขลา เพอด าเนนการวจยภายในโรงเรยนกบนกเรยนกลมทศกษา 2. ชแจงขอมลส าหรบการเขารวมการวจยกบนกเรยนกลมทศกษา และใหนกเรยน ลงนามในใบยนยอมเขารวมการวจยดวยความเตมใจ 3. แนะน าขนตอนการท ากจกรรมและบทบาทของนกเรยนในการจดการเรยนร 4. ทดสอบกอนเรยน (Pretest) กบนกเรยนกลมทศกษา โดยใชแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล และแบบวดการคดวเคราะห ฉบบกอนเรยน 5. ด าเนนการจดการเรยนรตามแผนการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขนรวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล ใชเวลาจดการเรยนร จ านวน 15 คาบ คาบละ 50 นาท โดยผวจยเปนผด าเนนการจดการเรยนรดวยตนเอง ตรวจสอบการท ากจกรรมในใบงานของนกเรยน และบนทกหลงการจดการเรยนรทกครง 6. ทดสอบหลงเรยน (Posttest) กบนกเรยนกลมทศกษา โดยใชแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล และแบบวดการคดวเคราะหฉบบหลงเรยน 7. น าผลคะแนนทไดจากการตรวจแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนและแบบวด การคดวเคราะหมาวเคราะหโดยวธการทางสถตดวยโปรแกรมส าเรจรป และวเคราะหเนอหา ของแบบบนทกหลงการจดการเรยนรและค าตอบของนกเรยนในใบงาน

การวเคราะหขอมล ผวจยวเคราะหขอมลหลงจากเกบรวบรวมขอมลจากเครองมอตาง ๆ ดงน 1. แบบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล และแบบวด การคดวเคราะห ฉบบกอนเรยนและฉบบหลงเรยน วเคราะหขอมลเชงปรมาณโดยหาคารอยละ สวนเบยงเบนมาตรฐาน และทดสอบคาทแบบสองกลมสมพนธกน (Paired t-test) 2. แบบบนทกผลหลงการจดการเรยนร และใบงาน วเคราะหขอมลเชงคณภาพดวย การวเคราะหเนอหา จ าแนกขอมลเปนหวขอ เพอใหไดขอสรปเกยวกบการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยน และการคดวเคราะหของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4

48

สถตทใชในการวเคราะหขอมล 1. สถตพนฐาน 1.1 หาคาเฉลยของคะแนน ( X ) โดยใชสตร

n

XX (พสณ ฟองศร, 2551)

เมอ X แทน คาเฉลย X แทน ผลรวมของคะแนนทงหมด n แทน จ านวนนกเรยนในกลมทศกษา 1.2 หาคาความเบยงเบนมาตรฐาน (SD) โดยใชสตร

1)n(n

X)(Xn 22

SD (พสณ ฟองศร, 2551)

เมอ SD แทน สวนเบยงเบนมาตรฐาน 2X แทน ผลรวมของคะแนนแตละดานยกก าลงสอง 2X)( แทน ผลรวมของคะแนนทงหมดยกก าลงสอง n แทน จ านวนนกเรยนในกลมทศกษา 2. สถตทใชในการหาคณภาพเครองมอ 2.1 หาความเทยงตรงเชงเนอหาโดยหาดชนความสอดคลองของแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนและแบบวดการคดวเคราะห จากสตร

n

RIOC

(พรรณ ลกจวฒนะ, 2554)

เมอ IOC แทน ดชนความสอดคลอง R แทน ผลรวมของคะแนนความคดเหนของผเชยวชาญทงหมด n แทน จ านวนผเชยวชาญทงหมด

49 2.2 หาคาความยากงายของแบบวดการคดวเคราะห จากสตร

)X2n(X

2nXXXp

minmax

minLH

(พรรณ ลกจวฒนะ, 2554)

เมอ p แทน ดชนคาความยาก HX แทน ผลรวมของคะแนนขอนนในกลมสง LX แทน ผลรวมของคะแนนขอนนในกลมต า maxX แทน คะแนนสงสดของขอนน minX แทน คะแนนต าสดของขอนน n แทน จ านวนผตอบในแตละกลม 2.3 หาคาอ านาจจ าแนกของแบบวดการคดวเคราะห จากสตร

)Xn(X

XXr

minmax

LH

(พรรณ ลกจวฒนะ, 2554)

เมอ r แทน คาอ านาจจ าแนก

HX แทน ผลรวมของคะแนนขอนนในกลมสง

L

X แทน ผลรวมของคะแนนขอนนในกลมต า maxX แทน คะแนนสงสดของขอนน minX แทน คะแนนต าสดของขอนน n แทน จ านวนผตอบในแตละกลม 2.4 หาความเชอมนของแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล โดยโดยใชวธของ Kuder-Richardson จากสตร

2tt

S

pq1

1k

kr (พรรณ ลกจวฒนะ, 2554)

เมอ ttr แทน คาความเชอมน k แทน จ านวนขอของเครองมอวด

50 แทน ผลรวม p แทน สดสวนของผตอบถกในแตละขอ q แทน สดสวนของผตอบผดในแตละขอ 2S แทน ความแปรปรวนของคะแนนรวมทงฉบบ 2.5 หาความเชอมนของแบบวดการคดวเคราะห โดยการหาคาสมประสทธแอลฟาของครอนบาค จากสตร

2

t

2

i

S

S1

1k

kα (พรรณ ลกจวฒนะ, 2554)

เมอ α แทน สมประสทธความเชอมน k แทน จ านวนขอของเครองมอวด 2

iS แทน ความแปรปรวนของคะแนนแตละขอ 2

tS แทน ความแปรปรวนของคะแนนรวมทงฉบบ 3. สถตทใชในการทดสอบสมมตฐาน 3.1 ใชการทดสอบคาทแบบสองกลมสมพนธกน เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธ ทางการเรยนและการคดวเคราะหกอนเรยนและหลงเรยน จากสตร

nS

dt

d / ; 1 ndf (ไพศาล วรค า, 2555)

เมอ t แทน สถตตทดสอบคาท d แทน ผลตางเฉลยของคคะแนน dS แทน สวนเบยงเบนมาตรฐานของผลตางคคะแนน n แทน จ านวนคคะแนนหรอขนาดกลมทศกษา

บทท 4 ผลการวจย

สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล การน าเสนอผลการวเคราะหขอมลในการวจยครงน ผวจยไดก าหนดสญลกษณและอกษรยอทใชในการวเคราะหขอมล เพอสอความหมายในการเสนอผลการวจยใหเขาใจตรงกนดงน n แทน จ านวนนกเรยนในกลมทศกษา X แทน คาเฉลยของคะแนน SD แทน สวนเบยงเบนมาตรฐาน t แทน สถตทดสอบสมมตฐาน p แทน คาความนาจะเปนของความคลาดเคลอน ** แทน นยส าคญทางสถตท .01

การเสนอผลการวเคราะหขอมล ผวจยไดเสนอผลการวเคราะหขอมลเปน 2 ประเดน คอ 1. ผลการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยนและหลงเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทเรยนดวยการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห 2. ผลการเปรยบเทยบการคดวเคราะหกอนเรยนและหลงเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทเรยนดวยการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห

ผลการวเคราะหขอมล 1. ผลการวเคราะหขอมลเพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยนและ หลงเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทเรยนดวยการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห ไดผลดงตารางท 8

52 ตารางท 8 ผลการวเคราะหขอมลเพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยนและหลงเรยน

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทเรยนดวยการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห

ผลสมฤทธทางการเรยน คะแนนเตม SD t

กอนเรยน 30 13.21 2.69 7.549**

หลงเรยน 30 20.72 5.28 ** p < .01 จากตารางท 8 แสดงใหเหนวาผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทเรยนดวยการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบ การวเคราะหหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตท .01 โดยมคาเฉลยผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนเทากบ 20.72 คะแนน ( X = 20.72, SD = 5.28) และกอนเรยนเทากบ 13.21 คะแนน ( X = 13.21, SD = 2.69) จากคะแนนเตม 30 คะแนน ทงนผวจยพบวา การสงเสรมใหนกเรยนพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนนนจ าเปนตองจดการเรยนรทกระตนใหนกเรยนไดสรางองคความรดวยตนเองดวยกระบวนการสบเสาะหาความร เชน การจดการเรยนร เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล เมอครใชค าถามเพอตรวจสอบความรเดมวา “นกเรยนเหนดวยหรอไมกบค ากลาวทวา มนษยรบประทานอาหารเพราะตองการพลงงานในการด าเนนชวต” นกเรยนทงหมดตอบวา “เหนดวย” แตเมอใหนกเรยนดภาพอาหารชนดตาง ๆ และถามตอไปวา “หลงจากรบประทานอาหารในภาพเสรจใหม ๆ นกเรยนจะรสกอยางไร ระหวาง 1) กระปรกระเปรา อยากท ากจกรรมตาง ๆ มากขน หรอ 2) เหนอย งวงนอน และไมอยากท ากจกรรมใด ๆ” ปรากฏวานกเรยนสวนใหญครนคดกอนทจะเลอกค าตอบท 2 ซงกระบวนการดงกลาวท าใหนกเรยนเกดความไมสมดลทางความคดวา “สรปแลวมนษยไดพลงงานจากกระบวนการใด” โดยเฉพาะนกเรยนสวนนอยซงเลอกค าตอบท 1 จะทบทวนความคดอกครง และยอมรบวาค าตอบท 2 เปนจรงในทสด จากนนเมอครเราความสนใจดวยเรองการสลายพนธะเคมในน าตาลกลโคสเพอดงพลงงานพนธะมาใชประโยชนในเซลล นกเรยนจงพยายามเชอมโยงความรเดมตาง ๆ เชน การยอยอาหารของคน โครงสรางและหนาทของเซลล การล าเลยงสารผานเขาออกเซลล เปนตน กบความรใหม เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล โดยมความกระตอรอรนทจะส ารวจและคนหาค าตอบมากยงขนวากระบวนการดงกลาวเกยวของกบเซลลอยางไร และพบวานกเรยนสามารถอธบายประเดนตาง ๆ ในใบงานไดถกตอง สามารถลงขอสรปเปนแผนทความคด

X

53 ดงภาพท 5 และยงสามารถอธบายความส าคญของน าตาลกลโคสในสถานการณใหม ๆ จากขอสรปทไดอกดวย ประเดนทนาสนใจคอนกเรยนสามารถคดค าถามเพมเตมไดอยางสรางสรรค เชน เซลลแบคทเรยไมมไมโทคอนเดรยจะสลายน าตาลกลโคสแบบใชออกซเจนไดหรอไม เซลลสามารถสลายน าตาลชนดอน ๆ ไดหรอไม นอกจาก NAD+ และ FAD แลว มตวน าอเลกตรอนอน ๆ อกหรอไม เปนตน นอกจากนนกเรยนยงใชความสามารถในการสบเสาะหาความรเพอถายโอน การเรยนรทเกดขนกบการสรางความรใหม โดยสามารถอธบายวาเมดเลอดแดงทโตเตมทจะไมม ไมโทคอนเดรย จงไมสามารถเกดการสลายน าตาลกลโคสระดบเซลลแบบใชออกซเจน แตยงสามารถด าเนนกจกรรมตาง ๆ ดวยการสลายน าตาลกลโคสแบบไมใชออกซเจนได พรอมอางองแหลงทมาของขอมลไดนาเชอถอ

ภาพท 5 ตวอยางแผนทความคดสรปภาพรวมของการสลายสารอาหารระดบเซลลของนกเรยน

54 นอกจากนผวจยยงพบอกวาการตอบค าถามในใบงานทวา “NAD+ และ FAD มโครงสรางทางเคมคลายคลงกนอยางไร” นกเรยนสวนใหญสามารถอธบายหลกการทใชอธบายความคลายคลงกนไดอยางถกตองและครบถวน โดยแยกแยะขอมลส าคญจากขอความและรปภาพในใบความรท 1 แลวน าขอมลส าคญทแยกแยะไดมาเปรยบเทยบกน และสรปหลกการไดวาม Adenosine monophosphate (น าตาล เบสอะดนน และฟอสเฟต) เหมอนกน ดงภาพท 6 นอกจากนจากการใชค าถามเพมเตมในขนประเมนผลวา “NAD+ และ FAD มโครงสรางทางเคมแตกตางกนอยางไร” นกเรยนยงสามารถตอบไดวามโครงสรางของน าตาล Ribitol และวตามนทเปนองคประกอบแตกตางกน

ภาพท 6 ตวอยางค าตอบของนกเรยนจากค าถามในใบงาน 2. ผลการวเคราะหขอมลเพอเปรยบเทยบการคดวเคราะหกอนเรยนและหลงเรยน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทเรยนดวยการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห ไดผลดงตารางท 9 ตารางท 9 ผลการวเคราะหขอมลเพอเปรยบเทยบการคดวเคราะหกอนเรยนและหลงเรยนของ

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทเรยนดวยการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห

การคดวเคราะห คะแนนเตม กอนเรยน หลงเรยน

t SD SD

ความส าคญ 6 3.52 1.09 4.38 1.24 2.866** ความสมพนธ 6 2.83 1.36 3.72 0.96 3.176** หลกการ 6 2.72 1.22 4.14 0.99 4.849**

รวม 18 9.07 2.25 12.24 2.37 6.121** ** p < .01

X X

55 จากตารางท 9 แสดงใหเหนวาการคดวเคราะหของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทเรยนดวยการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะหหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 โดยมคาเฉลยการคดวเคราะห หลงเรยนเทากบ 12.24 คะแนน ( X = 12.24, SD = 2.37) และกอนเรยนเทากบ 9.07 คะแนน ( X = 9.07, SD = 2.25) จากคะแนนเตม 18 คะแนน เมอเปรยบเทยบการคดวเคราะหแตละลกษณะไดแก การวเคราะหความส าคญ การวเคราะหความสมพนธ และการวเคราะหหลกการ พบวา นกเรยน มการคดวเคราะหหลงเรยนสงกวากอนเรยนทกลกษณะอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 โดยกอนเรยนนกเรยนมการคดวเคราะหความส าคญสงทสด ( X = 3.52, SD = 1.09) รองลงมาคอ การคดวเคราะหความสมพนธ ( X = 2.83, SD = 1.36) และการคดวเคราะหหลกการ ( X = 2.72, SD = 1.22) ตามล าดบ สวนหลงเรยนนกเรยนมการคดวเคราะหความส าคญสงทสด ( X = 4.38, SD = 1.24) รองลงมาคอการคดวเคราะหหลกการ ( X = 4.14, SD = 0.99) และการคดวเคราะหความสมพนธ ( X = 3.72, SD = 0.96) ตามล าดบ ทงนผวจยพบวา การกระตนใหนกเรยนไดแสดงการคดวเคราะหออกมาอยางเตมทนนจ าเปนตองเลอกสอทเราความสนใจนกเรยนไดด เชน ขาวในรปแบบวดทศน เรอง “เดก ม.6 จมน าเสยชวต เพอนเผยมบางอยางดงลงไปตอหนาตอตา” เปนขาวทเกดขนกบนกเรยนชนมธยมศกษาซงเปนวยใกลเคยงกบนกเรยนกลมทศกษา ชอเรองกท าใหนกเรยนเกดความอยากรทจะหาสาเหตทแทจรงของการเสยชวต และยงสามารถเชอมโยงกบการสลายกลโคสระดบเซลลแบบไมใชออกซเจนได จงเหมาะทจะน ามาใชเปนสอในขนเราความสนใจของการจดการเรยนรได อยางไร กตามการกระตนใหนกเรยนไดมองเหนความสมพนธระหวางขอเทจจรงในวดทศนกบความรเดมของแตละคนยอมแตกตางกน ครจงเลอกใชวธการตรวจสอบความรเดมโดยใหนกเรยนพจารณาประโยคตาง ๆ วาถกตองหรอไม ไดแก ถาไมมออกซเจนจะไมเกดการถายทอดอเลกตรอน (ถก) ถาไมมออกซเจนการสลายกลโคสจะใหพลงงานนอยลง (ถก) และถาไมมออกซเจนจะท าใหเซลลตายทนท (ผด) ท าใหนกเรยนทกคนไดรวมกนลงขอสรปกลายเปนความรเดมเดยวกนกอนใช วดทศนดงกลาวเปนสอในขนเราความสนใจ การจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบ การวเคราะห ท าใหนกเรยนไดแสดงผลการคดวเคราะหทส าคญในแตละขนของการจดการเรยนร ตวอยางเชน การจดการเรยนรเรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล ขนไกลโคไลซส นกเรยนไดแสดงผลการคดวเคราะหดงน 1) ขนทบทวนความรเดม นกเรยนไดวเคราะหองคประกอบทส าคญในโครงสรางของน าตาลกลโคส วเคราะหความสมพนธระหวางแกสออกซเจนกบการเผาไหมกระดาษ A4

56 2) ขนสรางความสนใจ นกเรยนไดวเคราะหความสมพนธระหวางการเผาไหมกระดาษ A4 กบน าตาลกลโคสวาเหมอนหรอตางกน โดยครชวยกระตนใหนกเรยนวเคราะหหลกการเพออธบายความสมพนธดงกลาว 3) ขนส ารวจและคนหา นกเรยนไดรบการกระตนใหคดวเคราะหจากค าถามระดบ การวเคราะหในใบงานเพอลงขอสรปบนพนฐานของขอมลในใบความร ดงภาพท 7

ภาพท 7 ตวอยางการลงขอสรปของนกเรยนจากค าถามระดบการวเคราะหในใบงาน 4) ขนอธบาย นกเรยนไดคดวเคราะหในประเดนทเพอนน าเสนอหนาชนเรยน คดค าถามทสรางสรรคเกยวกบสงทคนอน ๆ น าเสนอ

57 5) ขนขยายความร นกเรยนไดวเคราะหขนตอนทส าคญของไกลโคไลซส ความสมพนธของแตละขนตอน และหลกการของความสมพนธนน ๆ มาแตงนทานสน ๆ เพอสรปขนตอนของไกลโคไลซส ดงภาพท 8

ภาพท 8 ตวอยางนทานสน ๆ สรปขนตอนของไกลโคไลซส ของนกเรยน 6) ขนประเมนผล นกเรยนไดน าความคดรวบยอดไปใชในการตอบค าถามเพอแสดงความรความเขาใจของตนเอง รวมถงการเสนอแนะขอค าถามหรอประเดนทเกยวของเพอใชใน การส ารวจตรวจสอบตอไป 7) ขนน าความรไปใช นกเรยนไดคดหาแนวทางในการน าความรเดมไปสรางเปน องคความรใหม เพอวเคราะหความสมพนธวา การอมน ายาบวนปากทมฟลออไรดเปนสวนประกอบสงผลตอปฏกรยาใดในไกลโคไลซสของแบคทเรยในชองปาก

58 นอกจากนในขนเราความสนใจของกระบวนการจดการเรยนร เรอง การสลายกลโคสระดบเซลลแบบใชออกซเจน ขนการถายทอดอเลกตรอน ครไดใชค าถามระดบการวเคราะหครอบคลมทง 3 ลกษณะ ไดแก 1) ต าแหนงใดของไมโทคอนเดรยมความส าคญตอการถายทอดอเลกตรอนของ NADH และ FADH2 (วเคราะหความส าคญ) 2) การถายทอดอเลกตรอนของ Eukaryote แตกตางจาก Prokaryote หรอไม (วเคราะหความสมพนธ) และ 3) การถายทอดอเลกตรอนทเกดขนใน Eukaryote มหลกการใดแตกตางจาก Prokaryote (วเคราะหหลกการ) พบวาค าถามเหลานท าใหนกเรยนไดเปนศนยกลางของการเรยน โดยมเปาหมายทชดเจนในการส ารวจและคนหาค าตอบโดยใชกระบวนการคดขนสง เพอระบสงส าคญ ความสมพนธของสงส าคญนน ๆ และหลกการทท าใหสงส าคญดงกลาวสมพนธกน จงสามารถตอบค าถามในหองเรยน อธบาย และลงขอสรปในใบงานไดอยางถกตอง นอกจากนยงใชค าถามระดบการวเคราะหในขนอน ๆ ตามบทบาทของครและนกเรยนในการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน เชน ขนส ารวจและคนหา ขนขยายความร ขนน าความรไปใช เปนตน

บทท 5 สรปและอภปรายผล

การวจย เรอง การพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนและการคดวเคราะหของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ดวยการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห มวตถประสงคเพอพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษา ปท 4 ทเรยนดวยการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห กลมทศกษาในการวจยครงน ไดแก นกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โครงการพฒนานกเรยนทมความสามารถพเศษดานวทยาศาสตร คณตศาสตร เทคโนโลยและภาษา ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2558 โรงเรยนมหาวชราวธ จงหวดสงขลา สงกด สพม. 16 หอง 8 จ านวน 29 คน เครองมอทใชในงานวจยครงนประกอบดวยแผนการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล แบบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล เปนแบบเลอกตอบ 4 ตวเลอก ฉบบกอนเรยนและฉบบหลงเรยน ฉบบละ 30 ขอ (แบบคขนาน) แบบวดการคดวเคราะห ประเภทอตนยแบบตอบสน ฉบบกอนเรยนและหลงเรยน ฉบบละ 9 ขอ (แบบคขนาน) ใบงาน และแบบบนทกหลงการจดการเรยนร เปนการวจยกงทดลองโดยใชแบบแผนการทดลองแบบกลมเดยวทดสอบกอนหลง และวเคราะหขอมลทงในเชงคณภาพและเชงปรมาณ

สรปผลการวจย ผลการวจยสามารถสรปไดดงน 1. นกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทเรยนดวยการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห มผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 2. นกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทเรยนดวยการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห มการคดวเคราะหหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

60

อภปรายผล การพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนและการคดวเคราะหของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ดวยการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห มประเดนอภปราย ดงน 1. นกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทเรยนดวยการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห มผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 เปนไปตามสมมตฐานขอ 1 ทงนเนองมาจาก การจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน มลกษณะเนนผเรยนเปนส าคญ เนนใหผเรยนเปนผสรางองคความรดวยตนเอง สอดคลองกบวตถประสงคของการจดการเรยนรแบบสบเสาะ หาความร และทฤษฎการสรางองคความรดวยตนเอง (ภพ เลาหไพบลย, 2542; ชาตร เกดธรรม, 2545; สวทย มลค า และอรทย มลค า, 2545; กณฑร เพชรทวพรเดช, 2550; ทศนา แขมมณ, 2553) กระบวนการเรยนรดงกลาวจงสงผลใหนกเรยนเกดการเรยนรอยางมความหมายและเปนความรทคงทน นอกจากนค าถามระดบการวเคราะหซงน ามาใชในขนตอนตาง ๆ ของกระบวนการจด การเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน ยงเปนปจจยทชวยสงเสรมใหผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนสงขน เนองจากชวยใหนกเรยนสามารถแยกแยะเนอหาวาประกอบดวยสวนยอย ส าคญอะไรบาง แตละสวนยอยเหลานนสมพนธกนอยางไร และใชหลกการใดในการอธบายความสมพนธดงกลาว (ภพ เลาหไพบลย, 2542; ลวน สายยศ และองคณา สายยศ, 2543; อาภรณ ใจเทยง, 2546; สกญญา ศรสบสาย, 2551; ทศนา แขมมณ, 2553) เทคนคการใชค าถามระดบ การวเคราะหจงสงผลใหนกเรยนไดแสวงหาความรดวยกระบวนการทางวทยาศาสตร และสามารถระลกถงสงทไดเรยนร เชน ขอเทจจรง หลกการ กฎเกณฑ ขอตกลง ล าดบขน ทฤษฎ เปนตน เพอน าไปใชแกปญหาในสถานการณใหมได (Klopfer, 1971 อางถงใน ภพ เลาหไพบลย, 2542; พมพนธ เดชะคปต, 2544; สสวท., 2546) ผลการวจยสอดคลองกบงานวจยของรตพร ศรลาดเลา (2551) รงระว ศรบญนาม (2551) มชฒมา ซาแสงบง (2553) พวงพยอม บญพค า (2553) จรนนท จนทยทธ (2554) Qarareh (2012) Aziz et al. (2013) และ Abdi (2014) ซงพบวาการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน สงผลใหผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนสงขนอยางมนยส าคญทางสถต และสอดคลองกบงานวจยของอลยวรรณ สวรไตร (2556) ซงศกษาผลของการสอนรปแบบซปปาเสรมดวยการใชค าถามเนนกระบวนการคดวเคราะหตอผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร พบวานกเรยนทเรยนดวยการสอนรปแบบซปปาเสรมดวยการใชค าถามเนนกระบวนการคดวเคราะหมผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญ ทางสถตทระดบ .01 นอกจากนยงสอดคลองกบงานวจยของวารณ พมพวงศทอง (2547) จ านงค

61

ทองชวย (2551) สพลา ทองแปน (2551) สรสา ไวแสน (2555) อทยวรรณ สอนสภาพ (2555) และมนรตน สมสข และคณะ (2556) ซงพบวาการน าเทคนคการใชค าถามตามระดบขนการคดของ บลมมาใชรวมกบวธสอนสามารถพฒนาผลสมฤทธของนกเรยนไดอยางมนยส าคญทางสถต 2. นกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทเรยนดวยการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห มการคดวเคราะหหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 เปนไปตามสมมตฐานขอ 2 ทงนเนองมาจากการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน ใหความส าคญกบการตรวจสอบความรเดม ท าใหครรบรถงความรเดมทนกเรยนมอยแลวมาวางแผนปรบสถานการณการจดการเรยนรเพอพฒนาการคดวเคราะหไดอยางเหมาะสม ท าใหนกเรยนมองเหนความสมพนธระหวางปญหากบความรเดม เกดแรงจงใจในการคดแกปญหามากขน (Lawson, 1995) ชวยใหการจดการเรยนรสามารถสงเสรมการคดวเคราะหประเดนปญหาทรบรไดมากขน และการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนรทง 7 ขน ตามแนวคดของ Eisenkraft (2003) ลวนเปนขนตอนการเรยนรทเนนพฒนาความสามารถในการคดวเคราะหความส าคญ ความสมพนธ และหลกการของสงทเรยนร นอกจากนการใชค าถามระดบการวเคราะหในแตละขนตอนของการจดการเรยนรยงเปนเทคนคส าคญทชวยกระตนการคดของนกเรยน เพอใหสามารถศกษาคนควา หาความร แกปญหา และสรปแนวคดหลกไดดวยตนเอง (ภพ เลาหไพบลย, 2542) การจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห จงเปนกระบวนการเรยนรทสงเสรมการคดวเคราะหอยางตอเนอง ซงสงผลใหนกเรยนสามารถคดวเคราะหกบสถานการณใหม ๆ ไดดยงขน ผลการวจยสอดคลองกบงานวจยของรตพร ศรลาดเลา (2551) รงระว ศรบญนาม (2551) มชฒมา ซาแสงบง (2553) พวงพยอม บญพค า (2553) จรนนท จนทยทธ (2554) และนนตพร วดศรศกด (2555) ซงพบวาการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน สงผลใหการคดวเคราะหของนกเรยนสงขนอยางมนยส าคญทางสถต และสอดคลองกบงานวจยของอลยวรรณ สวรไตร (2556) ซงน าเทคนคการใชค าถามเนนกระบวนการคดวเคราะห มาใชรวมกบการสอนรปแบบซปปาเพอพฒนาความสามารถในการคดวเคราะหของนกเรยน และพบวานกเรยนมความสามารถในการคดวเคราะหหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 นอกจากนยงสอดคลองกบงานวจยของอทยวรรณ สอนสภาพ (2555) สรสา ไวแสน (2555) และ มนรตน สมสข และคณะ (2556) ซงพบวาการน าเทคนคการใชค าถามตามระดบขนการคดของบลมมาใชรวมกบวธสอนสามารถพฒนาการคดวเคราะหของนกเรยนไดอยาง มนยส าคญทางสถต

62

ขอเสนอแนะ จากการวจย เรอง การพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนและการคดวเคราะหของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ดวยการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห ผวจยมขอเสนอแนะดงน 1. ขอเสนอแนะทไดจากการท าวจย 1.1 จากผลการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห พบวามผลตอการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนและการคดวเคราะหของนกเรยน ดงนนครหรอผทท าหนาทเกยวของกบการจดการเรยนร ควรสงเสรมใหน าไปปรบใชในกจกรรมการเรยนร เพอทจะพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนและการคดวเคราะหใหสงขน 1.2 ครตองชแจงใหนกเรยนเขาใจนยามและล าดบขนของการคดวเคราะหตงแต ครงแรกของการจดการเรยนรโดยการยกตวอยางประกอบใหชดเจน เพอเปนแนวทางใหนกเรยน ไดคดวเคราะหอยางเปนขนตอนตงแตการวเคราะหความส าคญ การวเคราะหความสมพนธ และสามารถไตระดบไปจนถงการวเคราะหหลกการซงเปนลกษณะของการคดวเคราะหทมคะแนนเฉลยกอนเรยนต าทสดจากการคดวเคราะหทง 3 ลกษณะ เนองจากผวจยพบวาเมอนกเรยนเขาใจนยามและล าดบขนของการคดวเคราะหแลวสามารถคดวเคราะหหลกการไดดยงขนโดยสงเกตจากการตอบค าถามระดบการวเคราะหหลกการในใบงานตาง ๆ การตอบค าถามระดบการวเคราะหหลกการในหองเรยน และผลการคดวเคราะหหลกการหลงเรยน 2. ขอเสนอแนะส าหรบการท าวจยครงตอไป 2.1 ควรศกษาแนวทางในการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห เพอพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนและการคดวเคราะหของนกเรยนในเนอหาอน ๆ ของชววทยา เพอเปนแนวทางในการจดกจกรรมการเรยนรใหครอบคลมทกเนอหาและในบรบทอน ๆ เชน ศกษาในกลมนกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลาย แผนการเรยนวทยาศาสตร ซงไมใชนกเรยนโครงการพฒนานกเรยนทมความสามารถพเศษดานวทยาศาสตร คณตศาสตร เทคโนโลยและภาษา เปนตน 2.2 ควรน าเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะหไปใชรวมกบรปแบบหรอเทคนคการจดการเรยนรอน ๆ เพอท าใหเกดความหลากหลายในการจดการเรยนร นกเรยนไดมสวนรวมกบกจกรรมการเรยนรทแปลกใหม และสามารถพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนและการคดวเคราะหไดมากขน

บรรณานกรม

กชกร โยธาทพย. (2558, 4 มนาคม). ครผสอนวชาฟสกส โครงการพฒนานกเรยนทมความสามารถพเศษดานวทยาศาสตร คณตศาสตร เทคโนโลยและภาษา โรงเรยนมหาวชราวธ จงหวดสงขลา. สมภาษณ.

กรมวชาการ. (2546). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545. กรงเทพฯ: อกษรไทย.

กระทรวงศกษาธการ. (2549). รายงานการสงเคราะหแนวคดและวธการจดการเรยนการสอนทสงเสรมทกษะการคดวเคราะห. กรงเทพฯ: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหง ประเทศไทย.

กระทรวงศกษาธการ. (2551). หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

กณฑร เพชรทวพรเดช. (2550). สดยอดวธสอนวทยาศาสตรน าไปสการจดการเรยนรของคร ยคใหม. กรงเทพฯ: อกษรเจรญทศน.

เกรยงศกด เจรญวงศศกด. (2549). การคดเชงวเคราะห (พมพครงท 5). กรงเทพฯ: ซคเซสมเดย. จ านงค ทองชวย. (2551). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและเจตคตทางวทยาศาสตร

โดยใชการสอนรปแบบซปปารวมกบเทคนคการใชค าถาม ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต, สาขาวชาหลกสตรและการสอน, คณะศกษาศาสตร, มหาวทยาลยทกษณ.

จรนนท จนทยทธ. (2554). การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน ความพงพอใจตอการเรยนเรอง พนธะเคม และการคดวเคราะห ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทเรยนแบบวฏจกร การเรยนร 7 ขน กบแบบปกต. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต, สาขาวชาเคมศกษา, คณะวทยาศาสตร, มหาวทยาลยมหาสารคาม.

ชวาล แพรตกล. (2552). เทคนคการวดผล. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ชาตร เกดธรรม. (2545). เทคนคการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช. ชาต แจมนช. (2545). สอนอยางไรใหคดเปน. กรงเทพฯ: โรงพมพเลยเชยง. ไชยยศ เรองสวรรณ. (2533). เทคโนโลยการศกษา: ทฤษฎและการวจย. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร. ทพยวมล วงแกวหรญ. (2551). การจดกระบวนการเรยนร. สงขลา: เทมการพมพสงขลา. ทศนา แขมมณ. (2544). วทยาการดานการคด. กรงเทพฯ: เดอะมาสเตอรกรปแมเนจเมนท.

64 ทศนา แขมมณ. (2553). ศาสตรการสอน : องคความรเพอการจดกระบวนการเรยนรทม

ประสทธภาพ (พมพครงท 12). กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ทศนา แขมมณ, ศรชย กาญจนวาส, พมพนธ เดชะคปต, ศรนธร วทยะสรนนท, นวนจตต

เชาวกรตพงศ และปทมสร ธรานรกษ. (2544). วทยาการดานการคด. กรงเทพฯ: เดอะมาสเตอรกรปแมเนจเมนท.

นนตพร วดศรศกด. (2555). ผลการจดการเรยนรแบบ TGT และการจดการเรยนรแบบวฏจกร การเรยนร 7 ขน (7E) ตอความสามารถในการคดวเคราะห ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และผลสมฤทธทางการเรยน เรอง หนวยของชวตและชวตพช กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1. วทยานพนธครศาสตร มหาบณฑต, สาขาวชาหลกสตรและนวตกรรมการจดการเรยนร, คณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร, มหาวทยาลยนครพนม.

บรรดล สขปต. (2542). การสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธ. นครปฐม: คณะครศาสตร สถาบน ราชภฏนครปฐม.

บญชม ศรสะอาด. (2541). การพฒนาการสอน. กรงเทพฯ: ชมรมเดก. บณยนช ธระกล. (2558, 3 มนาคม). ครผสอนวชาชววทยา โครงการพฒนานกเรยนทม

ความสามารถพเศษดานวทยาศาสตร คณตศาสตร เทคโนโลยและภาษา โรงเรยน มหาวชราวธ จงหวดสงขลา. สมภาษณ.

ประพนธศร สเสารจ. (2551). การพฒนาการคด. กรงเทพฯ: 9119 เทคนคพรนตง. ประสาท เนองเฉลม. (2550). การเรยนรวทยาศาสตรแบบสบเสาะ 7 ขน. วชาการ, 10(4), 25-30. พรรณ ลกจวฒนะ. (2554). วธการวจยทางการศกษา Research methods in education (พมพครงท 7).

กรงเทพฯ: มน เซอรวส ซพพลาย. พวงพยอม บญพค า. (2553). ผลการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชวฏจกรการเรยนร 7 ขน เรอง

โครงสรางและหนาทของระบบตาง ๆ ในรางกายมนษย กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 2. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต, สาขาวชาหลกสตรและการสอน, คณะศกษาศาสตร, มหาวทยาลยมหาสารคาม.

พวงรตน ทวรตน. (2540). วธการวจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร (พมพครงท 7). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

พชต ฤทธจรญ. (2552). หลกการวดและประเมนผลการศกษา (พมพครงท 5). กรงเทพฯ: เฮาสออฟเคอรมสท.

65 พมพนธ เดชะคปต. (2544). การเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ: แนวคด วธและเทคนค

การสอน 2. กรงเทพฯ: เดอะมาสเตอรกรปแมเนจเมนท. พมพนธ เดชะคปต และพเยาว ยนดสข. (2548). วธวทยาการสอนวทยาศาสตรทวไป. กรงเทพฯ:

พฒนาคณภาพวชาการ. พสณ ฟองศร. (2551). วจยชนเรยน: หลกการและเทคนคปฏบต (พมครงท 7). กรงเทพฯ: ดาน

สทธาการพมพ. ไพศาล วรค า. (2555). การวจยทางการศกษา (Educational Research) (พมพครงท 5). มหาสารคาม:

ตกสลาการพมพ. ภพ เลาหไพบลย. (2542). แนวการสอนวทยาศาสตร (พมพครงท 3). กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช. มนรตน สมสข, ชาตชาย มวงปฐม และจฑามาศ จนทรศรสคต. (2556). ผลของวธการทาง

ประวตศาสตรรวมกบเทคนคการใชค าถามทมตอความสามารถในการคดวเคราะหและผลสมฤทธทางการเรยน วชาประวตศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2. ใน การประชมวชาการน าเสนอผลงานวจยระดบบณฑตศกษา ครงท 14 (1286-1294). ขอนแกน: มหาวทยาลยขอนแกน.

มหาวชราวธ จงหวดสงขลา. (2552). หลกสตรโรงเรยนมหาวชราวธ จงหวดสงขลา พทธศกราช 2551 ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. สงขลา: โรงเรยนมหาวชราวธ จงหวดสงขลา.

มหาวชราวธ จงหวดสงขลา. (2555). รายงานประจ าปของสถานศกษา ปการศกษา 2555โรงเรยนมหาวชราวธ จงหวดสงขลา. เขาถงไดจาก http://www.mvsk.ac.th/school/report/55/ SAR55.pdf

มหาวชราวธ จงหวดสงขลา. (2556). รายงานประจ าปของสถานศกษา ปการศกษา 2556 โรงเรยนมหาวชราวธ จงหวดสงขลา. เขาถงไดจาก http://www.mvsk.ac.th/school/news/2014/ 20140625SAR.pdf

มชฒมา ซาแสงบง. (2553). การพฒนาการคดวเคราะห และเจตคตตอกจกรรมการเรยนการสอนวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โดยใชกจกรรมการเรยนรแบบวฏจกร การเรยนร 7 ขน. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต, สาขาวชาหลกสตรและการสอน, คณะศกษาศาสตร, มหาวทยาลยมหาสารคาม.

66 รตพร ศรลาดเลา. (2551). การเปรยบเทยบผลการเรยนแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน และแบบ

วฏจกรการเรยนร 5 ขน ทมตอผลสมฤทธทางการเรยน การคดวเคราะห และเจตคตเชงวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต, สาขาวชาหลกสตรและการสอน, คณะศกษาศาสตร, มหาวทยาลยมหาสารคาม.

รงระว ศรบญนาม. (2551). การเปรยบเทยบความสามารถในการคดวเคราะห ผลสมฤทธทางการเรยนกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรอง กรด-เบส และเจตคตตอการเรยนเคมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทไดรบการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน การเรยนรแบบ KWL และการเรยนรแบบปกต. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต, สาขาวชา การวจยการศกษา, คณะศกษาศาสตร, มหาวทยาลยมหาสารคาม.

รจร ภสาระ. (2546). การเขยนแผนการจดการเรยนร. กรงเทพฯ: บคพอยท. ลวน สายยศ และองคณา สายยศ. (2543). เทคนคการวดผลการเรยนร (พมพครงท 2). กรงเทพฯ:

สวรยาสาสน. ลกขณา สรวฒน. (2549). การคด. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร. วนช สธารตน. (2547). ความคดและความคดสรางสรรค. กรงเทพฯ: สวรยาสาสน. วารณ พมพวงศทอง. (2547). ผลการสอนแบบสบเสาะหาความร โดยการใชค าถามตามรปแบบ

ของบลมทมตอผลสมฤทธทางการเรยน และผลสมฤทธดานทกษากระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต, สาขาวชาหลกสตรและการสอน, คณะครศาสตร, มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค.

ศกดศร ปาณะกล. (2549). การจดการเรยนรเพอพฒนาทกษะการคดเชงวเคราะห. วารสารรามค าแหง, 23(4), 131-139.

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย [สสวท.]. (2546). การจดสาระการเรยนรกลมวทยาศาสตร หลกสตรการศกษาขนพนฐาน. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภาลาดพราว.

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย [สสวท.]. (2554). คมอคร รายวชาเพมเตม ชววทยา เลม 2 ชนมธยมศกษาปท 4 – 6 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ: โรงพมพ สกสค. ลาดพราว.

สมชาย วรกจเกษมสกล. (2553). ระเบยบวธการวจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร (พมพครงท 2). อดรธาน: อกษรศลปการพมพ.

สมนก ภททยธน. (2549). การวดผลการศกษา (พมพครงท 4). กาฬสนธ: ประสานการพมพ.

67 ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน [สพฐ.]. (2549). แนวทางการจดการเรยนรเพอพฒนา

ทกษะการคดวเคราะห (พมพครงท 2). กรงเทพฯ: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา [สมศ.]. (2557). ผลประเมนคณภาพภายนอก. เขาถงไดจาก http://www.onesqa.or.th/th/index.php

สทธพล อาจอนทร. (2554). การพฒนารปแบบการจดการเรยนรทเนนการคดวเคราะห กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร. วารสารวจย มข., 16(1), 72-82.

สกญญา ศรสบสาย. (2551). การจดการเรยนรทบรณาการการอานและการคด. กรงเทพฯ: นานมบคสพบลเคชนส.

สคนธ สนธพานนท, วรรตน วรรณเลศลกษณ และพรรณ สนธพานนท. (2555). พฒนาทกษะ การคด ตามแนวปฏรปการศกษา. กรงเทพฯ: ศนยหนงสอจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สพลา ทองแปน. (2551). ผลการใชวธสอนแบบสบเสาะหาความรรวมกบเทคนคการใชค าถามทมตอความสามารถดานการคดอยางมวจารณญาณและผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต, สาขาวชาหลกสตรและการสอน, คณะศกษาศาสตร, มหาวทยาลยทกษณ.

สรสา ไวแสน. (2555). การศกษาการจดการเรยนรเรอง สารละลายกรด-เบส โดยการสอนแบบสบเสาหาความรรวมกบการใชค าถามและผงมโนมต เพอพฒนาทกษะการคดวเคราะหของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต, สาขาวชาวทยาศาสตรศกษา, คณะศกษาศาสตร, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

สวฒก นยมคา. (2531). ทฤษฎและทางปฏบต: ในการสอนวทยาศาสตรแบบสอเสาะหาความร. กรงเทพฯ: เจเนอรลบคส.

สวทย มลค า. (2550). กลยทธการสอนคดวเคราะห (พมพครงท 4). กรงเทพฯ: ภาพพมพ. สวทย มลค า และอรทย มลค า. (2545). 21 วธจดการเรยนร : เพอพฒนากระบวนการคด (พมพครงท

5). กรงเทพฯ: ภาพพมพ. อมรรตน วจตรเวชการ. (2558, 4 มนาคม). ครผสอนวชาเคม โครงการพฒนานกเรยนทม

ความสามารถพเศษดานวทยาศาสตร คณตศาสตร เทคโนโลยและภาษา โรงเรยน มหาวชราวธ จงหวดสงขลา. สมภาษณ.

อาภรณ ใจเทยง. (2546). หลกการสอน (พมพครงท 3). กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร.

68 อทยวรรณ สอนสภาพ. (2555). ผลของการเรยนแบบรวมมอโดยใชเทคนคกลมสบคนเสรมดวยการ

ใชค าถามทมตอความสามารถในการคดวเคราะหและผลสมฤทธทางการเรยนวชาประวตประวตศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต, สาขาวชาหลกสตรและการสอน, คณะครศาสตร, มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน.

อลยวรรณ สวรไตร. (2556). ผลองรปแบบซปปาเสรมดวยการใชค าถามเนนกระบวนการคดวเคราะหตอผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรและความสามารถในการคดวเคราะหของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต, สาขาวชาหลกสตรและการสอน, คณะครศาสตร, มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน.

Abdi, A. (2014). The effect of inquiry-based learning method on students’ academic achievement in science course. Universal Journal of Educational Research, 2(1), 37-41.

Aziz, Z., Rusilowati, A. & Sukisno, M. (2013). Penggunaan model pembelajaran learning cycle 7E untuk meningkatkan hasil belajar siswa SMP pada pokok bahasan usaha dan energi. Unnes Physics Education Journal, 2(3), 31-39.

Barman, C. R. & Kotar, M. (1989). Teaching teachers: The learning cycle. Science and Children, 26(7), 30-32.

Bloom, B. S. (1956). Taxonomy of education objectives handbook I: Cognitive domain. New York : David McKay.

Bybee, R. W. (1997). Achieving scientific literacy: From purposes to practices. Portsmouth, NH: Heinemann.

Cho, Y. H., Lee, S. Y., Jeong, D. W., Im, S. J., Choi, E. J., Lee, S. H., Baek, S. Y., Kim, Y. J., Lee, J. G., Yi, Y. H., Bae, M. J. & Yune, S. J. (2012) Analysis of questioning technique during classes in medical education. BMC Medical Education, 12(39), 1-7.

Cunningham, R. T. (1971). Developing teacher competencies. New Jersey: Prentice-Hall. Eisenkraft, A. (2003). Expanding the 5E model. The Science Teacher, 70(6), 56-59. Karplus, R. & Thier, H. (1967). A new look at elementary school science. Chicago: Rand-

McNally. Klopfer, L. E. (1971). Handbook on formative and summative evaluation of student learning.

New York: McGraw-Hill. Kuslan, L. I. & Stone, A. H. (1969). Teaching Children Science: An Inquiry Approach.

California: Wadsworth Publishing.

69 Lawson, A. E. (1995). Science teaching and the development of thinking. California: Wadsworth

Publishing. Piaget, T. (1972). Intellectual evolution for adolescence to adulthood. Human Development,

19, 1-12. Qarareh, A. O. (2012). The effect of using the learning cycle method in teaching science on the

educational achievement of the sixth graders. International Journal of Education Science, 4(2), 123-132.

Ragdale, F. R. & Pedretti, K. M. (2004). Making the rate: Enzyme dynamics using pop-it beads. The American Biology Teacher, 66(9), 621-626.

Renner, J. W., & Stafford, D. G. (1972). Teaching Science in the Secondary School. New York: Harper & Row.

Reswari, G. P. (2013). The effect of 7E learning cycle model on the improvement of MTS students’ cognitive learning outcomes and science processes skills on the material of liquid pressure. Master’s thesis, Natural Science Education, Faculty of Educational Science, Indonesia University of Education.

Romey, W. (1968). Inquiry techniques for teaching science. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall. Ross, P. M., Tronson, D. A. & Ritchie, R. J. (2008). Increasing conceptual understanding of

glycolysis & the Krebs cycle using role-play. The American Biology Teacher, 70(3), 163-168.

Sardareh, S. A., Saad, M. R. M., Otman, A. J. & Me, R. C. (2014). ESL teachers’ questioning technique in an assessment for learning, context: promising or problematic?. International Education Studies, 7(9), 161-174.

Vygotsky, L. S. (1978). Mind in society: The developmental of higher psychological processes. In M. Cole, V. John-Steiner, S. Scribner & E. Suberman (Eds.), The developmental of higher psychological processes (pp. 84-91). London: Harvard University Press.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1314

ภาคผนวก

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

71

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

ภาคผนวก ก รายชอผเชยวชาญ

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

72

รายชอผเชยวชาญ 1. ผชวยศาสตราจารย ดร.นพเกา ณ พทลง ผชวยศาสตราจารยประจ าสาขาวชา

หลกสตรและการสอน คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยทกษณ

2. ผชวยศาสตราจารย ดร.การณ ทองประจแกว อาจารยประจ าภาควชาวทยาศาสตรประยกต คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลย สงขลานครนทร วทยาเขตหาดใหญ

3. ดร.สทธชย วชยดษฐ อาจารยประจ าสาขาวชาการสอนวทยาศาสตรและคณตศาสตร คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยทกษณ

73

1 2 3 4 5 6 7 10

ภาคผนวก ข การตรวจสอบคณภาพเครองมอทใชในการวจย

- การวเคราะหคาความเหมาะสมของแผนการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห

- การวเคราะหคาดชนความสอดคลอง (IOC) ระหวางแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล กบจดประสงคการเรยนร

- การวเคราะหคาดชนความสอดคลอง (IOC) ระหวางแบบวดการคดวเคราะหกบลกษณะ ของการคดวเคราะห

- การวเคราะหคาความยากงาย (p) และคาอ านาจจ าแนก (r) ของแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล

- การวเคราะหคาความยากงาย (p) และคาอ านาจจ าแนก (r) ของแบบวดการคดวเคราะห 1

2 3 4 5 6 7 8 9 10

74

การวเคราะหคาความเหมาะสมของแผนการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห ตารางท 10 ผลการวเคราะหคาความเหมาะสมของการจดการเรยนรตามแผนการจดการเรยนร

แบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห แผนท 1 เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล

รายการประเมน ผลการพจารณา

ของผเชยวชาญ (คนท) รวม X SD การแปลความหมาย

1 2 3 1. แผนการจดการเรยนร

สอดคลองกบหนวยการเรยนรทก าหนดไว

5 5 5 15 5 0 เหมาะสมมากทสด

2. แผนการจดการเรยนรมองคประกอบส าคญครบถวน

5 5 5 15 5 0 เหมาะสมมากทสด

3. ผลการเรยนร สาระส าคญ จดประสงคการเรยนร และสาระการเรยนรมความสอดคลองกน

5 4 5 14 4.67 0.58 เหมาะสมมากทสด

4. จดประสงคการเรยนรครอบคลมดานความร ทกษะ/กระบวนการ และคณลกษณะอนพงประสงค

5 5 4 14 4.67 0.58 เหมาะสมมากทสด

5. สาระการเรยนร มความเหมาะสมกบเวลา ในการจดการเรยนร

5 5 5 15 5 0 เหมาะสมมากทสด

6. กระบวนการจดการเรยนร มความสอดคลองกบผล การเรยนรและจดประสงค การเรยนร

5 4 5 14 4.67 0.58 เหมาะสมมากทสด

75

ตารางท 10 (ตอ)

รายการประเมน ผลการพจารณา

ของผเชยวชาญ (คนท) รวม X SD การแปลความหมาย

1 2 3 7. กระบวนการจดการเรยนร

กระตนใหนกเรยนไดคนพบและสรางองคความรดวยตนเอง

5 5 5 15 5 0 เหมาะสมมากทสด

8. สอ/แหลงเรยนรมความเหมาะสม สอดคลองกบผลการเรยนรและกระบวนการจดการเรยนร

5 4 4 13 4.33 0.58 เหมาะสมมาก

9. การวดและประเมนผลระบเครองมอวดไวอยางชดเจน

5 5 5 15 5 0 เหมาะสมมากทสด

10. การวดและประเมนผลครอบคลมจดประสงค การเรยนร

5 5 4 14 4.67 0.58 เหมาะสมมากทสด

รวม 50 47 47 144 4.8 0.41 เหมาะสมมากทสด

76

ตารางท 11 ผลการวเคราะหคาความเหมาะสมของการจดการเรยนรตามแผนการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห แผนท 2 เรอง การสลายกลโคสระดบเซลล ขนไกลโคไลซส

รายการประเมน ผลการพจารณา

ของผเชยวชาญ (คนท) รวม X SD การแปลความหมาย

1 2 3 1. แผนการจดการเรยนร

สอดคลองกบหนวยการเรยนรทก าหนดไว

5 5 5 15 5 0 เหมาะสมมากทสด

2. แผนการจดการเรยนรมองคประกอบส าคญครบถวน

5 5 5 15 5 0 เหมาะสมมากทสด

3. ผลการเรยนร สาระส าคญ จดประสงคการเรยนร และสาระการเรยนรมความสอดคลองกน

4 4 5 13 4.33 0.58 เหมาะสมมาก

4. จดประสงคการเรยนรครอบคลมดานความร ทกษะ/กระบวนการ และคณลกษณะอนพงประสงค

5 5 4 14 4.67 0.58 เหมาะสมมากทสด

5. สาระการเรยนร มความเหมาะสมกบเวลา ในการจดการเรยนร

5 5 4 14 4.67 0.58 เหมาะสมมากทสด

6. กระบวนการจดการเรยนร มความสอดคลองกบผล การเรยนรและจดประสงค การเรยนร

4 5 5 14 4.67 0.58 เหมาะสมมากทสด

77

ตารางท 11 (ตอ)

รายการประเมน ผลการพจารณา

ของผเชยวชาญ (คนท) รวม X SD การแปลความหมาย

1 2 3 7. กระบวนการจดการเรยนร

กระตนใหนกเรยนไดคนพบและสรางองคความรดวยตนเอง

4 5 5 14 4.67 0.58 เหมาะสมมากทสด

8. สอ/แหลงเรยนรมความเหมาะสม สอดคลองกบผลการเรยนรและกระบวนการจดการเรยนร

5 4 5 14 4.67 0.58 เหมาะสมมากทสด

9. การวดและประเมนผลระบเครองมอวดไวอยางชดเจน

5 5 5 15 5 0 เหมาะสมมากทสด

10. การวดและประเมนผลครอบคลมจดประสงค การเรยนร

5 5 5 15 5 0 เหมาะสมมากทสด

รวม 47 48 48 143 4.77 0.43 เหมาะสมมากทสด

78

ตารางท 12 ผลการวเคราะหคาความเหมาะสมของการจดการเรยนรตามแผนการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห แผนท 3 เรอง การสลายกลโคสระดบเซลลแบบใชออกซเจน ขนวฏจกรเครบส

รายการประเมน ผลการพจารณา

ของผเชยวชาญ (คนท) รวม X SD การแปลความหมาย

1 2 3 1. แผนการจดการเรยนร

สอดคลองกบหนวยการเรยนรทก าหนดไว

5 5 5 15 5 0 เหมาะสมมากทสด

2. แผนการจดการเรยนรมองคประกอบส าคญครบถวน

5 5 5 15 5 0 เหมาะสมมากทสด

3. ผลการเรยนร สาระส าคญ จดประสงคการเรยนร และสาระการเรยนรมความสอดคลองกน

5 5 4 14 4.67 0.58 เหมาะสมมากทสด

4. จดประสงคการเรยนรครอบคลมดานความร ทกษะ/กระบวนการ และคณลกษณะอนพงประสงค

4 5 5 14 4.67 0.58 เหมาะสมมากทสด

5. สาระการเรยนร มความเหมาะสมกบเวลา ในการจดการเรยนร

5 5 4 14 4.67 0.58 เหมาะสมมากทสด

6. กระบวนการจดการเรยนร มความสอดคลองกบผล การเรยนรและจดประสงค การเรยนร

5 5 5 15 5 0 เหมาะสมมากทสด

79

ตารางท 12 (ตอ)

รายการประเมน ผลการพจารณา

ของผเชยวชาญ (คนท) รวม X SD การแปลความหมาย

1 2 3 7. กระบวนการจดการเรยนร

กระตนใหนกเรยนไดคนพบและสรางองคความรดวยตนเอง

4 5 5 14 4.67 0.58 เหมาะสมมากทสด

8. สอ/แหลงเรยนรมความเหมาะสม สอดคลองกบผลการเรยนรและกระบวนการจดการเรยนร

5 5 4 14 4.67 0.58 เหมาะสมมากทสด

9. การวดและประเมนผลระบเครองมอวดไวอยางชดเจน

5 5 5 15 5 0 เหมาะสมมากทสด

10. การวดและประเมนผลครอบคลมจดประสงค การเรยนร

5 4 5 14 4.67 0.58 เหมาะสมมากทสด

รวม 48 49 47 144 4.8 0.41 เหมาะสมมากทสด

80

ตารางท 13 ผลการวเคราะหคาความเหมาะสมของการจดการเรยนรตามแผนการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห แผนท 4 เรอง การสลายกลโคสระดบเซลลแบบใชออกซเจน ขนการถายทอดอเลกตรอน

รายการประเมน ผลการพจารณา

ของผเชยวชาญ (คนท) รวม X SD การแปลความหมาย

1 2 3 1. แผนการจดการเรยนร

สอดคลองกบหนวยการเรยนรทก าหนดไว

5 5 5 15 5 0 เหมาะสมมากทสด

2. แผนการจดการเรยนรมองคประกอบส าคญครบถวน

5 5 5 15 5 0 เหมาะสมมากทสด

3. ผลการเรยนร สาระส าคญ จดประสงคการเรยนร และสาระการเรยนรมความสอดคลองกน

4 5 5 14 4.67 0.58 เหมาะสมมากทสด

4. จดประสงคการเรยนรครอบคลมดานความร ทกษะ/กระบวนการ และคณลกษณะอนพงประสงค

5 5 5 15 5 0 เหมาะสมมากทสด

5. สาระการเรยนร มความเหมาะสมกบเวลา ในการจดการเรยนร

4 5 5 14 4.67 0.58 เหมาะสมมากทสด

6. กระบวนการจดการเรยนร มความสอดคลองกบผล การเรยนรและจดประสงค การเรยนร

5 5 5 15 5 0 เหมาะสมมากทสด

81

ตารางท 13 (ตอ)

รายการประเมน ผลการพจารณา

ของผเชยวชาญ (คนท) รวม X SD การแปลความหมาย

1 2 3 7. กระบวนการจดการเรยนร

กระตนใหนกเรยนไดคนพบและสรางองคความรดวยตนเอง

5 4 5 14 4.67 0.58 เหมาะสมมากทสด

8. สอ/แหลงเรยนรมความเหมาะสม สอดคลองกบผลการเรยนรและกระบวนการจดการเรยนร

5 5 5 15 5 0 เหมาะสมมากทสด

9. การวดและประเมนผลระบเครองมอวดไวอยางชดเจน

4 5 5 14 4.67 0.58 เหมาะสมมากทสด

10. การวดและประเมนผลครอบคลมจดประสงค การเรยนร

5 5 5 15 5 0 เหมาะสมมากทสด

รวม 47 49 50 146 4.87 0.35 เหมาะสมมากทสด

82

ตารางท 14 ผลการวเคราะหคาความเหมาะสมของการจดการเรยนรตามแผนการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห แผนท 5 เรอง การสลายกลโคสระดบเซลลแบบไมใชออกซเจน

รายการประเมน ผลการพจารณา

ของผเชยวชาญ (คนท) รวม X SD การแปลความหมาย

1 2 3 1. แผนการจดการเรยนร

สอดคลองกบหนวยการเรยนรทก าหนดไว

5 5 5 15 5 0 เหมาะสมมากทสด

2. แผนการจดการเรยนรมองคประกอบส าคญครบถวน

5 5 5 15 5 0 เหมาะสมมากทสด

3. ผลการเรยนร สาระส าคญ จดประสงคการเรยนร และสาระการเรยนรมความสอดคลองกน

5 4 5 14 4.67 0.58 เหมาะสมมากทสด

4. จดประสงคการเรยนรครอบคลมดานความร ทกษะ/กระบวนการ และคณลกษณะอนพงประสงค

5 5 5 15 5 0 เหมาะสมมากทสด

5. สาระการเรยนร มความเหมาะสมกบเวลา ในการจดการเรยนร

4 5 5 14 4.67 0.58 เหมาะสมมากทสด

6. กระบวนการจดการเรยนร มความสอดคลองกบผล การเรยนรและจดประสงค การเรยนร

5 5 5 15 5 0 เหมาะสมมากทสด

83

ตารางท 14 (ตอ)

รายการประเมน ผลการพจารณา

ของผเชยวชาญ (คนท) รวม X SD การแปลความหมาย

1 2 3 7. กระบวนการจดการเรยนร

กระตนใหนกเรยนไดคนพบและสรางองคความรดวยตนเอง

5 5 5 15 5 0 เหมาะสมมากทสด

8. สอ/แหลงเรยนรมความเหมาะสม สอดคลองกบผลการเรยนรและกระบวนการจดการเรยนร

5 5 5 15 5 0 เหมาะสมมากทสด

9. การวดและประเมนผลระบเครองมอวดไวอยางชดเจน

5 5 5 15 5 0 เหมาะสมมากทสด

10. การวดและประเมนผลครอบคลมจดประสงค การเรยนร

5 5 4 14 4.67 0.58 เหมาะสมมากทสด

รวม 49 49 49 147 4.9 0.31 เหมาะสมมากทสด

84

ตารางท 15 ผลการวเคราะหคาความเหมาะสมของการจดการเรยนรตามแผนการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน รวมกบเทคนคการใชค าถามระดบการวเคราะห แผนท 6 เรอง การสลายสารอาหารชนดอน ๆ ระดบเซลล

รายการประเมน ผลการพจารณา

ของผเชยวชาญ (คนท) รวม X SD การแปลความหมาย

1 2 3 1. แผนการจดการเรยนร

สอดคลองกบหนวยการเรยนรทก าหนดไว

5 5 5 15 5 0 เหมาะสมมากทสด

2. แผนการจดการเรยนรมองคประกอบส าคญครบถวน

5 5 5 15 5 0 เหมาะสมมากทสด

3. ผลการเรยนร สาระส าคญ จดประสงคการเรยนร และสาระการเรยนรมความสอดคลองกน

5 5 5 15 5 0 เหมาะสมมากทสด

4. จดประสงคการเรยนรครอบคลมดานความร ทกษะ/กระบวนการ และคณลกษณะอนพงประสงค

5 4 4 13 4.33 0.58 เหมาะสมมาก

5. สาระการเรยนร มความเหมาะสมกบเวลา ในการจดการเรยนร

5 5 5 15 5 0 เหมาะสมมากทสด

6. กระบวนการจดการเรยนร มความสอดคลองกบผล การเรยนรและจดประสงค การเรยนร

5 5 5 15 5 0 เหมาะสมมากทสด

85

ตารางท 15 (ตอ)

รายการประเมน ผลการพจารณา

ของผเชยวชาญ (คนท) รวม X SD การแปลความหมาย

1 2 3 7. กระบวนการจดการเรยนร

กระตนใหนกเรยนไดคนพบและสรางองคความรดวยตนเอง

4 4 4 12 4 0 เหมาะสมมาก

8. สอ/แหลงเรยนรมความเหมาะสม สอดคลองกบผลการเรยนรและกระบวนการจดการเรยนร

5 5 4 14 4.67 0.58 เหมาะสมมากทสด

9. การวดและประเมนผลระบเครองมอวดไวอยางชดเจน

5 5 5 15 5 0 เหมาะสมมากทสด

10. การวดและประเมนผลครอบคลมจดประสงค การเรยนร

5 5 4 14 4.67 0.58 เหมาะสมมากทสด

รวม 49 48 46 143 4.77 0.43 เหมาะสมมากทสด

86

การวเคราะหคาดชนความสอดคลอง (IOC) ระหวางแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล กบจดประสงคการเรยนร ตารางท 16 ผลการวเคราะหคาดชนความสอดคลองระหวางแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน

เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล ฉบบกอนเรยน กบจดประสงคการเรยนร

ขอท คะแนนความคดเหนของผเชยวชาญ (คนท)

R IOC 1 2 3

1 1 1 1 3 1.00 2 1 1 1 3 1.00 3 1 1 1 3 1.00 4 1 1 1 3 1.00 5 1 1 1 3 1.00 6 1 1 1 3 1.00 7 1 1 1 3 1.00 8 1 1 1 3 1.00 9 1 1 1 3 1.00

10 1 1 1 3 1.00 11 1 1 1 3 1.00 12 1 1 1 3 1.00 13 1 1 1 3 1.00 14 1 1 1 3 1.00 15 1 1 1 3 1.00 16 1 1 1 3 1.00 17 1 1 1 3 1.00 18 1 1 1 3 1.00 19 1 1 1 3 1.00 20 1 0 1 2 0.67 21 1 1 1 3 1.00 22 1 1 1 3 1.00

87

ตารางท 16 (ตอ)

ขอท ผลการพจารณาของผเชยวชาญ (คนท)

R IOC 1 2 3

23 1 1 1 3 1.00 24 1 1 1 3 1.00 25 1 1 1 3 1.00 26 1 1 1 3 1.00 27 1 1 1 3 1.00 28 1 1 1 3 1.00 29 1 1 1 3 1.00 30 1 1 1 3 1.00

88

ตารางท 17 ผลการวเคราะหคาดชนความสอดคลองระหวางแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล ฉบบหลงเรยน กบจดประสงคการเรยนร

ขอท คะแนนความคดเหนของผเชยวชาญ (คนท)

R IOC 1 2 3

1 1 1 1 3 1.00 2 1 1 1 3 1.00 3 1 1 1 3 1.00 4 1 1 1 3 1.00 5 1 1 1 3 1.00 6 1 1 1 3 1.00 7 1 1 1 3 1.00 8 1 1 1 3 1.00 9 1 1 1 3 1.00

10 1 1 1 3 1.00 11 1 1 1 3 1.00 12 1 1 1 3 1.00 13 1 1 1 3 1.00 14 1 0 1 2 0.67 15 1 1 1 3 1.00 16 1 1 1 3 1.00 17 1 0 1 2 0.67 18 1 1 1 3 1.00 19 1 1 1 3 1.00 20 1 1 1 3 1.00 21 1 1 1 3 1.00 22 1 1 1 3 1.00 23 1 1 1 3 1.00 24 1 1 1 3 1.00 25 1 1 1 3 1.00

89

ตารางท 17 (ตอ)

ขอท ผลการพจารณาของผเชยวชาญ (คนท)

R IOC 1 2 3

26 1 1 1 3 1.00 27 1 1 1 3 1.00 28 1 1 1 3 1.00 29 1 1 1 3 1.00 30 1 1 1 3 1.00

90

การวเคราะหคาดชนความสอดคลอง (IOC) ระหวางแบบวดการคดวเคราะหกบลกษณะของการคดวเคราะห ตารางท 18 ผลการวเคราะหคาดชนความสอดคลองระหวางแบบวดการคดวเคราะหฉบบกอนเรยน

กบลกษณะของการคดวเคราะห

ขอท คะแนนความคดเหนของผเชยวชาญ (คนท)

R IOC 1 2 3

1 1 1 1 3 1.00 2 1 1 1 3 1.00 3 1 1 1 3 1.00 4 1 1 1 3 1.00 5 1 1 1 3 1.00 6 1 1 1 3 1.00 7 1 1 1 3 1.00 8 1 1 1 3 1.00 9 1 1 1 3 1.00

91

ตารางท 19 ผลการวเคราะหคาดชนความสอดคลองระหวางแบบวดการคดวเคราะหฉบบหลงเรยน กบลกษณะของการคดวเคราะห

ขอท คะแนนความคดเหนของผเชยวชาญ (คนท)

R IOC 1 2 3

1 1 1 1 3 1.00 2 1 1 1 3 1.00 3 1 1 1 3 1.00 4 1 1 1 3 1.00 5 1 1 1 3 1.00 6 1 1 1 3 1.00 7 1 1 1 3 1.00 8 1 1 1 3 1.00 9 1 1 1 3 1.00

92

การวเคราะหคาความยากงาย (p) และคาอ านาจจ าแนก (r) ของแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล ตารางท 20 ผลการวเคราะหคาความยากงาย และคาอ านาจจ าแนก ของแบบวดผลสมฤทธ

ทางการเรยน เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล ฉบบกอนเรยน

ขอท p r 1 0.71 0.44 2 0.25 0.32 3 0.51 0.25 4 0.76 0.33 5 0.51 0.73 6 0.30 0.82 7 0.57 0.38 8 0.30 0.43 9 0.71 0.44

10 0.63 0.27 11 0.25 0.32 12 0.37 0.27 13 0.25 0.32 14 0.58 0.63 15 0.36 0.53 16 0.37 0.27 17 0.51 0.73 18 0.71 0.44 19 0.36 0.53 20 0.65 0.54 21 0.25 0.78 22 0.25 0.32 23 0.42 0.62

93

ตารางท 20 (ตอ)

ขอท p r 24 0.71 0.44 25 0.65 0.54 26 0.71 0.44 27 0.37 0.27 28 0.65 0.54 29 0.25 0.32 30 0.25 0.32

ไดคาความเชอมนเทากบ 0.79

94

ตารางท 21 ผลการวเคราะหคาความยากงาย และคาอ านาจจ าแนก ของแบบวดผลสมฤทธ ทางการเรยน เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล ฉบบหลงเรยน

ขอท p r

1 0.42 0.62 2 0.25 0.78 3 0.58 0.63 4 0.57 0.38 5 0.36 0.53 6 0.50 0.50 7 0.36 0.53 8 0.37 0.27 9 0.51 0.73

10 0.65 0.54 11 0.30 0.43 12 0.30 0.43 13 0.42 0.62 14 0.30 0.43 15 0.25 0.32 16 0.51 0.25 17 0.58 0.63 18 0.44 0.39 19 0.63 0.87 20 0.36 0.53 21 0.51 0.25 22 0.57 0.38 23 0.36 0.53 24 0.58 0.63 25 0.44 0.39 26 0.71 0.44

95

ตารางท 21 (ตอ)

ขอท p r 27 0.50 0.50 28 0.37 0.27 29 0.30 0.43 30 0.25 0.78

ไดคาความเชอมนเทากบ 0.83

96

การวเคราะหคาความยากงาย (p) และคาอ านาจจ าแนก (r) ของแบบวดการคดวเคราะห ตารางท 22 ผลการวเคราะหคาความยากงาย และคาอ านาจจ าแนก ของแบบวดการคดวเคราะห

ฉบบกอนเรยน

ขอท p r 1 0.55 0.37 2 0.47 0.47 3 0.33 0.27 4 0.77 0.33 5 0.50 0.47 6 0.58 0.43 7 0.40 0.20 8 0.70 0.20 9 0.53 0.33

ไดคาความเชอมนเทากบ 0.76

97

ตารางท 23 ผลการวเคราะหคาความยากงาย และคาอ านาจจ าแนกของแบบวดการคดวเคราะห ฉบบหลงเรยน

ขอท p r

1 0.55 0.30 2 0.40 0.47 3 0.48 0.43 4 0.50 0.33 5 0.57 0.33 6 0.68 0.30 7 0.72 0.50 8 0.43 0.40 9 0.32 0.30

ไดคาความเชอมนเทากบ 0.78

98

1 2 3 4 5 6 7 8 10 11 12

ภาคผนวก ค เครองมอทใชในการวจย

- ตวอยางแผนการจดการเรยนร - ตวอยางใบงาน - ตวอยางแบบบนทกหลงการจดการเรยนร - แบบวดผลสมฤทธทางการเรยน - แบบวดการคดวเคราะห

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

99

แผนการจดการเรยนรท 1 รายวชา ว31246 ชววทยาเพมเตม 1 ชนมธยมศกษาปท 4 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2558 หนวยการเรยนรเรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล ครอารฝน บากา กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เวลา 2 คาบ

1. ผลการเรยนรตามหลกสตรสถานศกษา สบคนขอมล และอธบายเกยวกบการสลายสารอาหารระดบเซลล

2. สาระส าคญ การสลายสารอาหารระดบเซลล หรอการหายใจระดบเซลล (Cellular respiration) เปนกระบวนการทเกดขนภายในเซลลเพอสลายโมเลกลของสารอาหารทไดจากกระบวนการยอยอาหาร แลวเกบเกยวพลงงานไวในรปของ ATP (Adenosine triphosphate) แบงออกเปน 2 แบบ คอ การสลายสารอาหารระดบเซลลแบบใชออกซเจน (Aerobic respiration) และการสลายสารอาหารระดบเซลลแบบไมใชออกซเจน (Anaerobic respiration)

3. จดประสงคการเรยนร ความร อธบาย และสรปองคประกอบภายในเซลลทเกยวของกบการสลายสารอาหาร ระดบเซลลได ทกษะ/กระบวนการ สบคนขอมลเกยวกบองคประกอบภายในเซลลทเกยวของกบการสลายสารอาหาร ระดบเซลลได คณลกษณะอนพงประสงค - มวนย - ใฝเรยนร - มงมนในการท างาน - ซอสตยสจรต

100

4. สาระการเรยนร การสลายสารอาหารระดบเซลล หรอการหายใจระดบเซลล เปนกระบวนการทเกดขนภายในสวนตาง ๆ ของเซลลเพอเปลยนรปพลงงานพนธะเคมในโมเลกลของสารอาหารทไดจากกระบวนการยอยอาหารใหอยในรปสารประกอบทมพลงงานสง เรยกวา ATP ดวยกระบวนการสราง ATP เรยกวา ฟอสโฟรเลชน (Phosphorylation) ไมโทคอนเดรยเปนโครงสรางภายในเซลลทเกดฟอสโฟรเลชน มเยอหม 2 ชน ไดแก เยอหมชนนอก (Outer membrane) และเยอหมชนใน (Inner membrane) ซงมของเหลวภายในเรยกวา Matrix นอกจากนยงเกดฟอสโฟรเลชนในไซโทพลาสซมอกดวย การสลายสารกลโคสระดบเซลลแบงออกเปน 2 รปแบบ ไดแก 1. การสลายกลโคสระดบเซลลแบบใชออกซเจน (Aerobic respiration) เปนการสลายโมเลกลของกลโคสโดยใชออกซเจนรบอเลกตรอนเปนตวสดทาย เกดกลไกตอเนองกน 3 ขนตอน คอ ไกลโคไลซส (Glycolysis) พบทไซโทพลาสซม วฏจกรเครบส (Krebs cycle) พบทแมทรกซของไมโทคอนเดรย และการถายทอดอเลกตรอน (Electron transport chain) 2. การสลายกลโคสระดบเซลลแบบไมใชออกซเจน (Anaerobic respiration) เปน การสลายโมเลกลของกลโคสโดยไมใชออกซเจนรบอเลกตรอนเปนตวสดทาย เกดกลไกตอเนองกนในไซโทพลาสซม 2 ขนตอน คอ ไกลโคไลซส และกระบวนการหมก (Fermentation) ซงม 2 แบบ คอ กระบวนการหมกกรดแลกตก และกระบวนการหมกแอลกอฮอล ในกระบวนการสลายสารอาหารระดบเซลลมตวรบอเลกตรอนเพอน าเขาสกระบวนการถายทอดอเลกตรอนทส าคญ ไดแก 1. NAD+ (Nicotinamide adenine dinucleotide) เปนตวน าอเลกตรอนพรอมดวยโปรตอน มวตามน B3 (Niacin) เปนองคประกอบ 2. FAD (Flavin adenine dinucleotide) เปนตวน าอเลกตรอนพรอมดวยโปรตอน มวตามน B2 (Riboflavin) เปนองคประกอบ

5. กระบวนการจดการเรยนร ขนตรวจสอบความรเดม 1. ครถามความคดเหนของนกเรยนวา “นกเรยนเหนดวยหรอไมกบค ากลาวทวา มนษยรบประทานอาหารเพราะตองการพลงงานในการด าเนนชวต” ซงนกเรยนควรตอบวา “เหนดวย” 2. ครใหนกเรยนดภาพอาหารชนดตาง ๆ จากสอ PowerPoint เชน ตมย าทะเล หมกยาง สมต า ไกยาง ลาบ เปนตน แลวถามนกเรยนวา “หลงจากรบประทานอาหารทเหนในภาพ นกเรยน

101

จะรสกอยางไรหลงรบประทานเสรจใหม ๆ ระหวาง 1) กระปรกระเปรา อยากท ากจกรรมตาง ๆ มากขน เพราะไดรบพลงงานจากอาหารมากขน หรอ 2) เหนอย ไมอยากท ากจกรรมตาง ๆ เพราะเสยพลงงานไปกบการยอยอาหาร” ซงนกเรยนควรเลอกค าตอบท 2 3. ครเชอมโยงไปทหวขอการยอยอาหาร โดยถามค าถามเพอตรวจสอบความรเดมตามล าดบดงน - “ถาเปนเชนนนแลว ในขนการยอยอาหาร เราไดรบพลงงานจรงหรอไม” (นกเรยนควรตอบไดวา “ไมจรง”) - “แลวการยอยอาหารของคนเปนแบบการยอยภายในเซลลหรอภายนอกเซลล” (นกเรยนควรตอบไดวา “ภายนอกเซลล”) - “เมอสนสดการยอยอาหารประเภทคารโบไฮเดรต โปรตน และไขมน จะไดสารอาหารชนดใดบาง และสารอาหารเหลานนจะถกล าเลยงไปทใด” นกเรยนควรตอบไดวา “ไดน าตาลโมเลกลเดยว กรดอะมโน กรดไขมน และกลเซอรอล ซงจะถกล าเลยงเขาสเซลล” ขนเราความสนใจ 4. ครใหนกเรยนดภาพโครงสรางของน าตาลกลโคสจากสอวดทศน เรอง Infrared radiation of glucose molecule แลวถามดวยค าถามระดบการวเคราะหดงน - “นกเรยนคดวาพลงงานทคนเราตองการอยในสวนใดของโครงสรางน (วเคราะหความส าคญ)” นกเรยนควรตอบไดวา “อยทพนธะเคมระหวางอะตอมของธาต ซงเรยกวา พลงงานพนธะ” - “ท าอยางไรเราจงจะไดพลงงานพนธะเหลานนมาใชประโยชน (วเคราะหหลกการ)” นกเรยนควรตอบไดวา “ตองสลายพนธะเคมดงกลาว เพอปลดปลอยพลงงานพนธะ” - “นกเรยนคดวาการสลายพนธะเคมในโมเลกลของสารอาหารมความสมพนธกบเซลลอยางไร (วเคราะหความสมพนธ)” นกเรยนอาจมค าตอบทหลากหลาย ครตองพยายามยามย วยใหนกเรยนเกดความอยากรอยากเหนมากขน 5. ครชแจงจดประสงคการเรยนร แลวน าเขาสการส ารวจตรวจสอบค าตอบตามจดประสงคการเรยนร ขนส ารวจและคนหา 6. ครใหนกเรยนจบคกบเพอน แลวชวยกนสบคนขอมล จากใบความรท 1 โดยใชค าถามระดบการวเคราะหในใบงานท 1 ตอนท 1 เปนแนวทางใหนกเรยนอธบายประเดนตาง ๆ

102

ขนอธบายและลงขอสรป 7. ครใหนกเรยนแตละคนเขยนแผนทความคดลงในใบงานท 1 ตอนท 2 เพอสรปภาพรวมของการสลายสารอาหารระดบเซลลอยางอสระ แลวแลกเปลยนเรยนรกบเพอน ขนขยายความร 8. ครแสดงค าถามระดบการวเคราะหในสอ PowerPoint วา “เพราะเหตใดนกกฬาจง ไมรบประทานอาหารชนดอน ๆ ในระหวางการแขงขน ยกเวนทอยในรปของเครองดมทมกลโคสหรอคารโบไฮเดรตอน ๆ ทมความเขมขนของน าตาลไมเกนรอยละ 2.5 (วเคราะหความสมพนธ)” 9. ครเปดโอกาสใหนกเรยนอาสาสมครอธบายค าตอบ แตถาไมมนกเรยนอาสาสมครใหนกเรยนจบคกบเพอนชวยกนอธบายค าตอบ แลวหาคอาสาสมครชวยกนอธบายค าตอบ โดยครเปนผชแนะในการไดมาซงค าตอบโดยใชสอ PowerPoint ขนประเมนผล 10. ประเมนดานความร และดานทกษะ/กระบวนการของนกเรยนจากการตรวจใบงาน ท 1 รวมกน และประเมนคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยนจากแบบประเมนคณลกษณะ อนพงประสงค ขนน าความรไปใช 11. ใหนกเรยนจบกลม กลมละ 5 คน แลวมอบหมายงานใหไปสบคนขอมลเพมเตม โดยใชค าถามระดบการวเคราะหเปนแนวทางวา “เซลลเมดเลอดแดงทโตเตมทจะสามารถด าเนนกจกรรมตาง ๆ ของเซลลซงตองใชพลงงานไดอยางไร ทงทไมพบไมโทคอนเดรยภายในเซลล (วเคราะหหลกการ)” ก าหนดสงเปนไฟลแนบนามสกล .docx ทางเฟซบกกลม 31246 Biology 1-2558 ก าหนดสงกอนถงคาบเรยนครงถดไป

6. สอ/แหลงเรยนร 1. สอ PowerPoint เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล 2. สอวดทศน เรอง Infrared radiation of glucose molecule จากลงค https://www. youtube.com/watch?v=2ts5a-dwREs 3. ใบความรท 1 เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล 4. ใบงานท 1 เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล 5. แบบประเมนคณลกษณะอนพงประสงค

103

8. การวดและประเมนผล ความร

วธการวด เครองมอ เกณฑ ผประเมน การตอบค าถามในหองเรยนและตรวจค าตอบจากใบงาน

ค าถามและใบงานท 1 ตอบค าถามและสอความหมายไดถกตองรอยละ 80

ครและนกเรยน

ทกษะ/กระบวนการ

วธการวด เครองมอ เกณฑ ผประเมน ตรวจผลการสบคนขอมล

ใบงานท 1 ตอนท 1 ตอบค าถามไดอยางนอย 8 ขอ

ครและนกเรยน

คณลกษณะอนพงประสงค

วธการวด เครองมอ เกณฑ ผประเมน สงเกตพฤตกรรม การเรยน

แบบประเมนคณลกษณะ อนพงประสงค

ไดคะแนนในระดบดขนไป

ครและนกเรยน

104

ใบความรท 1 รายวชา ว31246 ชววทยาเพมเตม 1 ชนมธยมศกษาปท 4 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2558 หนวยการเรยนรเรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล ครอารฝน บากา กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เวลา 2 คาบ

จดประสงคการเรยนร สบคนขอมล อธบาย และสรปองคประกอบภายในเซลลทเกยวของกบการสลายสารอาหารระดบเซลล

ความหมาย การสลายสารอาหารระดบเซลล หรอการหายใจระดบเซลล (Cellular respiration) เปนกระบวนการทเกดขนภายในสวนตาง ๆ ของเซลล ไดแก ไซโทพลาซม และไมโทคอนเดรย เพอเปลยนรปพลงงานพนธะเคมในโมเลกลของสารอาหารทไดจากกระบวนการยอยอาหาร ไดแก น าตาลโมเลกลเดยว กรดอะมโน กรดไขมน และกลเซอรอล ใหอยในรปสารประกอบทมพลงงานสง เรยกวา ATP (Adenosine triphosphate) ในทนจะกลาวถงการสลายกลโคสระดบเซลลเปนตวอยางเบองตนของการเรยนรเรองการสลายสารอาหารระดบเซลล

ATP เปนสารพลงงานสงภายในเซลลทประกอบดวยสารอนทรย 2 ชนด คอ เบสอะดนนกบน าตาลไรโบส ซงเรยกวา Adenosine และตอกบหมฟอสเฟต 3 หม (ภาพท 1) หมฟอสเฟตแรกทจบกบน าตาลไรโบสมพลงงานพนธะต า สวนพนธะทเกดขนระหวางหมฟอสเฟตแรกกบหมท 2 และหมท 2 กบหมท 3 มพลงงานพนธะสง เมอสลายแลวจะใหพลงงาน 7.3 กโลแคลอร/โมล

ภาพท 1 โครงสรางของ ATP (Reece et al., 2011)

105

ขณะทสงมชวตด ารงชวตอย เซลลจะมการสลาย ATP เปลยนเปน ADP (Adenosine diphosphate) และหมฟอสเฟต (ภาพท 2) หรอเปลยนเปน AMP (Adenosine monophosphate) และหมฟอสเฟต 2 หม เพอใหไดพลงงานส าหรบใชในกจกรรมตาง ๆ ของรางกายตลอดเวลา ดงนนจงตองมการสราง ATP ใหมขนทดแทน กระบวนการสราง ATP จาก ADP และหมฟอสเฟตน เรยกวา ฟอสโฟรเลชน (Phosphorylation) ซงเกดเปนวฏจกรตอเนองกบการสลาย ATP (ภาพท 3)

ภาพท 2 การสลาย ATP (Reece et al., 2011)

ภาพท 3 วฏจกรการสรางและสลาย ATP (Reece et al., 2011)

ไมโทคอนเดรย เปนองคประกอบหนงภายในเซลลทเกดการผลตสารประกอบ ATP โดยกระบวนการสลายสารอาหารระดบเซลล จงพบมากในเซลลทมเมแทบอลซมสง เชน หวใจ ไต ตบ สมอง อสจ ไขหอยเมน เปนตน มเยอหม 2 ชน ไดแก เยอหมชนนอก (Outer membrane) และเยอหมชนใน (Inner membrane) ซงมลกษณะพบทบกนเพอเพมพนทผว เรยกวา Cristae เยอหมชนในจะหอหมของเหลวภายในทเรยกวา แมทรกซ (Matrix) ซงประกอบดวยไรโบโซม ดเอนเอ อารเอนเอ และ

106

เอนไซมหลายชนดทเกยวของกบการสลายสารอาหารระดบเซลล (ภาพท 4) นอกจากนการผลตสารประกอบ ATP ยงพบไดในไซโทพลาซมของเซลลอกดวย

ภาพท 4 โครงสรางของไมโทคอนเดรย (Reece et al., 2011)

รปแบบการสลายกลโคสระดบเซลล การสลายสารกลโคสระดบเซลลแบงออกเปน 2 รปแบบ (ภาพท 5) ไดแก

ภาพท 5 รปแบบของการสลายสารอาหารระดบเซลล (Reece et al., 2011)

107

1. การสลายกลโคสระดบเซลลแบบใชออกซเจน (Aerobic respiration) เปนการสลายโมเลกลของกลโคสโดยใชออกซเจนรบอเลกตรอนเปนตวสดทาย เกดกลไกตอเนองกน 3 ขนตอน คอ ไกลโคไลซส (Glycolysis) พบทไซโทพลาซม วฏจกรเครบส (Krebs cycle) พบทแมทรกซของไมโทคอนเดรย และการถายทอดอเลกตรอน (Electron transport chain) พบทเยอหมชนในของไมโทคอนเดรย (ภาพท 6) เมอกลไกสนสดลงจะไดพลงงานในรปสารประกอบATP จ านวนมาก พบไดในเซลลทวไป

ภาพท 6 ต าแหนงทเกดปฏกรยาตาง ๆ ของการสลายกลโคสระดบเซลล (Reece et al., 2011) 2. การสลายกลโคสระดบเซลลแบบไมใชออกซเจน (Anaerobic respiration) เปนการสลายโมเลกลของกลโคสโดยไมใชออกซเจนรบอเลกตรอนเปนตวสดทาย เกดกลไกตอเนองกนในไซโทพลาซม 2 ขนตอน คอ ไกลโคไลซส และกระบวนการหมก (Fermentation) ซงม 2 แบบ คอ กระบวนการหมกกรดแลกตก และกระบวนการหมกแอลกอฮอล เมอกลไกสนสดลงจะไดพลงงานในรปสารประกอบ ATP เพยงเลกนอย พบไดในเซลลบางชนด เชน เซลลยสต เซลลแบคทเรยบางชนด เซลลกลามเนอ เปนตน

ตวน าอเลกตรอน ในกระบวนการสลายสารอาหารระดบเซลลมตวรบอเลกตรอนและน าเขาสกระบวนการถายทอดอเลกตรอนทส าคญ ไดแก NAD+ และ FAD มรายละเอยดดงน

108

NAD+ (Nicotinamide adenine dinucleotide) เปนตวน าอเลกตรอนพรอมดวยโปรตอน และเนองจากอะตอมของไนโตรเจนทเปนองคประกอบของ NAD มประจบวก จงเขยนวา NAD+ มวตามน B3 (Niacin) เปนองคประกอบ เมอ NAD+ 1 โมเลกล ไดรบอเลกตรอนและโปรตอน กจะเปลยนเปน NADH (ภาพท 7) NADH เปนสารมพลงงานสง มสมบตเปนตวใหอเลกตรอน หรอตวรดวซ (Reducing agent) เขาสกระบวนการถายทอดอเลกตรอนเพอน าพลงงานทอยใน NADH มาใชในการสราง ATP ตอไป

ภาพท 7 การรบอเลกตรอนและโปรตอนของ NAD+ 1 โมเลกล (Reece et al., 2011) FAD (Flavin adenine dinucleotide) เปนตวน าอเลกตรอนพรอมดวยโปรตอน มวตามน B2 (Riboflavin) เปนองคประกอบ (ภาพท 8) ซงเมอ FAD 1 โมเลกล รบอเลกตรอนและโปรตอน จะเปลยนเปน FADH2 (ภาพท 9) FADH2 มสมบตเปนตวใหอเลกตรอน เมอเขาสกระบวนการถายทอดอเลกตรอนพลงงานทสะสมอยจะถกน ามาใชในการสราง ATP

ภาพท 8 การรบอเลกตรอนและโปรตอนของ FAD 1 โมเลกล (Barral et al., 2012)

109

เอนไซม คอโปรตนประเภทกอนกลมชนดหนง ท าหนาทเปนตวเรงปฏกรยาเคม (Catalyst) โดยลดพลงงานกระตนการเกดปฏกรยาภายในเซลลของสงมชวต (ภาพท 9) ซงสงมชวตจะเปนผผลตเอนไซมขนมาใชงานเอง

ภาพท 9 ปฏกรยาเคมทเกดขนเมอมและไมมเอนไซมเขาเรงปฏกรยา (Reece et al., 2011) ขณะทเกดปฏกรยาสารตงตนจะเขาไปจบกบเอนไซมทบรเวณจ าเพาะของเอนไซม ซงเรยกวา บรเวณเรง (Active site) เนองจากสายของโปรตนทประกอบขนเปนเอนไซมแตละชนดจะมการพบไปมาจนเกดรปรางเฉพาะตว ท าใหบรเวณเรงของเอนไซมแตละชนดมความจ าเพาะกบสารตงตน หากบรเวณเรงมรปรางทเขากบสารตงตนได สารตงตนนนกจะถกเปลยนไปเปนสารผลตภณฑ แตถาหากรปรางของสารตงตนไมเขากบบรเวณเรง เอนไซมอาจไมสามารถเรงปฏกรยาใหเกดขนได สารตงตนทมรปรางจ าเพาะเทานน จงจะสามารถเขาจบกบบรเวณเรงของเอนไซม หลงจากเกดปฏกรยาเคมแตละครง เมอเกดสารผลตภณฑแลว ผลตภณฑและเอนไซมจะแยกออกจากกน เอนไซมจงสามารถเรงปฏกรยาของสารตงตนโมเลกลอนตอไปเรอย ๆ (ภาพท 10) โดยทวไปเอนไซมชนดหนง ๆ จะสามารถเรงปฏกรยาเคมไดเฉพาะอยางเทานน เชน เอนไซม ซเครส เรงปฏกรยายอยซโครสไดสารผลตภณฑคอ กลโคสและฟรกโทส เปนตน ในเซลลของสงมชวตจงมเอนไซมจ านวนมากเพอใหสามารถเรงปฏกรยาเคมแตละปฏกรยาทงหมดภายในเซลลนนได อยางไรกตามเอนไซมบางชนดออกาจมบรเวณเรงไดมากกวาหนงบรเวณ ในอดตนกวทยาศาสตรเชอวา บรเวณเรงมรปรางเขากนไดกบสารตงตน และไมม การเปลยนแปลงรปรางทงกอนและหลงการจบกบสารตงตน เรยกวา ทฤษฎแมกญแจกบลกกญแจ (Lock and key theory) แตจากการศกษารปรางของเอนไซมกอนและหลงการรวมตวกบสารตงตน

110

พบวาบรเวณเรงอาจมการเปลยนแปลงรปรางได เมอสารตงตนจบกบบรเวณเรงจะท าใหบรเวณเรงเปลยนรปรางใหเขากบสารตงตนได เรยกวา ทฤษฎเหนยวน าใหเหมาะสม (Induced fit theory)

ภาพท 10 บรเวณเรงและการเรงปฏกรยาของเอนไซม (Reece et al., 2011) การท างานของเอนไซมนอกจากมความจ าเพาะเจาะจงแลว เอนไซมบางชนดยงมสมบตเรงปฏกรยายอนกลบได กลาวคอ เอนไซมเปลยนสารตงตนใหกลายเปนผลตภณฑและสามารถเปลยนผลตภณฑใหเปนสารตงตนดงเดมได อณหภม ความเปนกรด-เบส ความเขมขนของ สารตงตน และเอนไซม ถอเปนปจจยทมผลตอการท างานของเอนไซม

เอกสารอางอง

Barral, A.M., Carpenter, B., Goodman, A., Hoekstra, J., Kram, B., McLaughlin, D., Riggs, W., Rule, G., Wakim, S. & Warner, K. (2012). Modern biology. Retrieved from http://www. savingstudentsmoney.org/OLI/modernbiopost.html

Reece, J.B., Urry, L.A., Cain, M.L., Wasserman, S.A., Minorsky, P.V. & Jackson, R.B. (2011). Campbell biology (9th ed.). San Francisco: Pearson Benjamin Cummings.

111

ใบงานท 1 รายวชา ว31246 ชววทยาเพมเตม 1 ชนมธยมศกษาปท 4 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2558 หนวยการเรยนรเรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล ครอารฝน บากา กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เวลา 2 คาบ

จดประสงคการเรยนร สบคนขอมล อธบาย และสรปองคประกอบภายในเซลลทเกยวของกบการสลายสารอาหารระดบเซลล

ตอนท 1 ค าชแจง ใหนกเรยนสบคนขอมลจากใบความรท 1 แลวตอบค าถามตอไปน

1. ศพทเทคนคภาษาไทยและภาษาองกฤษของกระบวนการเปลยนพลงงานพนธะเคมในโมเลกลของสารอาหารทไดจากกระบวนการยอยอาหารใหอยในรปสารประกอบพลงงานสง คออะไร

........................................................................................................................................................

2. ระบายสต าแหนงภายในเซลลทเกดกระบวนการในขอ 1 (วเคราะหความสมพนธ)

ทมาของภาพ McEnaney, B. (2011, May 31). Animal cells diagram. Retrieved from http://redcuipercysun.blogspot.com/2011/05/animal-cell-

diagram-grade-8.html

3. ถาเปรยบเทยบเซลลเปนโทรศพทมอถอ ไมโทคอนเดรยเปรยบเทยบไดกบอะไรในโทรศพท มอถอ (วเคราะหความสมพนธ)

........................................................................................................................................................

112

4. องคประกอบภายในเซลลทอยในรปสารเคมซงมความส าคญกบกระบวนการดงกลาวไดแกอะไรบาง (วเคราะหความส าคญ)

........................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................ 5. สรปนยามศพทตอไปน 5.1 Phosphorylation ..................................................................................................................... 5.2 Matrix ..................................................................................................................................... 5.3 Catalyst ................................................................................................................................... 6. การสลายกลโคสระดบเซลลแบบใชออกซเจนมหลกการอยางไร (วเคราะหหลกการ) และเกด

ทต าแหนงใดบาง (วเคราะหความส าคญ) ........................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................ 7. การสลายกลโคสระดบเซลลแบบไมใชออกซเจนมหลกการอยางไร (วเคราะหหลกการ) ........................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................ 8. จากภาพท 7 และ 8 NAD+ และ FAD มโครงสรางทางเคมคลายคลงกนอยางไร (วเคราะหหลกการ) ........................................................................................................................................................ 9. การสลายกลโคสระดบเซลลรปแบบใดมความส าคญตอการด ารงชวตของคนมากทสด

เพราะเหตใด (วเคราะหความส าคญ) ........................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................ 10. หลกการใดทอธบายไดวาทฤษฎ Lock and key theory แตกตางจาก Induced fit theory (วเคราะหหลกการ)

........................................................................................................................................................

113

ตอนท 2 ค าชแจง ใหนกเรยนเขยนแผนทความคดเพอสรปภาพรวมของการสลายสารอาหารระดบเซลล

114

แบบประเมนคณลกษณะอนพงประสงค รายวชา ว31246 ชววทยาเพมเตม 1 ชนมธยมศกษาปท 4 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2558 หนวยการเรยนรเรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล ครอารฝน บากา กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เวลา 2 คาบ

ค าชแจง ใหท าเครองหมาย ลงในชองระดบการประเมนโดยพจารณาตามระดบคณภาพดงน ระดบ 4 หมายถง มพฤตกรรมในระดบดมาก ระดบ 3 หมายถง มพฤตกรรมในระดบด ระดบ 2 หมายถง มพฤตกรรมในระดบพอใช ระดบ 1 หมายถง มพฤตกรรมในระดบตองปรบปรง

ชอ-สกล ........................................................................................ ชน .................. เลขท ..................

รายการประเมน ระดบการประเมน

4 3 2 1 1. มวนย 2. ใฝเรยนร 3. มงมนในการท างาน 4. ซอสตยสจรต

ลงชอ ...................................................... ผประเมน

(....................................................) ........./.................../............... หมายเหต การสงเกตพฤตกรรมคณลกษณะอนพงประสงคจะสงเกตอยางตอเนองตลอดการเรยน

แตละภาคเรยน และใหค าแนะน านกเรยนในการปรบเปลยนพฤตกรรมอนพงประสงค

115

แบบบนทกหลงการจดการเรยนร รายวชา ว31246 ชววทยาเพมเตม 1 ชนมธยมศกษาปท 4 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2558 หนวยการเรยนรเรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล ครอารฝน บากา กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เวลา 2 คาบ

ผลการจดการเรยนร ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................

ปญหา/อปสรรคทพบ ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................

ขอเสนอแนะ/แนวทางแกไข ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................

ลงชอ ...................................................... (ครอารฝน บากา) 18 สงหาคม 2558

1. กระบวนการจดการเรยนรและสอการจดการเรยนรมความเหมาะสมกบนกเรยน ท าใหคร สามารถจดกจกรรมไดตามเวลาทก าหนดทกกจกรรม

2. นกเรยนรอยละ 90 ใหความรวมมอกบการจดการเรยนรดมาก มความอยากรอยากเหน และ มความสขทไดรวมตอบค าถามและแสดงความคดเหนในขนขยายความร

3. มความรความเขาใจตรงตามสาระการเรยนร เกดคณลกษณะทพงประสงค และมทกษะกระบวนการตามทจดประสงคก าหนด

4. นกเรยนรอยละ 100 สามารถสบคนขอมลเพอตอบค าถามในใบงานไดถกตองมากกวารอยละ 80 และนกเรยนรอยละ 25 สามารถเขยนแผนทความคดไดถกตองและสมบรณ สวนรอยละ 75 สามารถเขยนแผนทความคดไดถกตองแตยงไมสมบรณ ไมไดระบหวขอส าคญบางหวขอ

1. ขนตรวจสอบความรเดมมนกเรยนทงชายและหญงซงนงหลงหองไมสนใจภาพนงของอาหารชนดตาง ๆ ใน PowerPoint และคยกน

2. ขนส ารวจและคนหา มนกเรยนชาย 1 คนไมมค และไมสามารถจดเขากลมกบเพอนได เนองจาก มปญหาดานอารมณและบคลกภาพ จงไมเปนทยอมรบของเพอน

1. เปดวดทศน เรอง “อาหารไทยอรอยทสดในโลก Fast Thai food” จากลงค https://www.youtube .com/watch?v=BJRTrCR58ts ซงมทงภาพและเสยงตอเนองจากภาพนง ท าใหนกเรยนทงหองหยดคย และเมอดวดทศนจบทกคนตางสนใจตอบค าถามทครถาม

2. ไดพดคยกบนกเรยนหญงคทนงตดกบนกเรยนชายทยงไมมกลมใหยอมรบเพอนเปนสมาชกเพอ ชวยสบคนขอมล แตนกเรยนชายแจงความประสงคจะท างานดวยตนเอง

116

แบบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล

ฉบบกอนเรยน

ค าชแจง 1. แบบวดผลสมฤทธทางการเรยนฉบบน เปนแบบเลอกตอบ 4 ตวเลอก จ านวน 30 ขอ ขอละ 1 คะแนน ครอบคลมจดประสงคการเรยนร เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล 2. ใชเวลาในการท าแบบทดสอบ 30 นาท 3. ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตองทสดในแตละขอเพยงค าตอบเดยว แลวเขยนเครองหมายกากบาท () ลงในชองสเหลยมทตรงกบชองตวอกษร ก ข ค หรอ ง ในกระดาษค าตอบ ดงตวอยาง ถานกเรยนเลอกตอบ ข ใหปฏบตดงน

ขอ ก ข ค ง

4. ถานกเรยนตองการเปลยนค าตอบ ใหท าเครองหมาย ทบค าตอบเดม ดงน แลวจงเขยนเครองหมาย ลงในชองสเหลยมชองใหมทตรงกบความตองการของนกเรยน ดงตวอยาง ถานกเรยนตองการเปลยนค าตอบใหมจาก ข เปน ง ใหปฏบตดงน

ขอ ก ข ค ง

5. เมอนกเรยนท าขอสอบเสรจแลว ใหน าแบบทดสอบพรอมกระดาษค าตอบคนแกกรรมการควบคมหองสอบ

117

จดประสงคการเรยนร 1. สบคนขอมล อธบาย และสรปองคประกอบภายในเซลลทเกยวของกบ การสลายสารอาหารระดบเซลล

1. FAD ท าหนาทรบอเลกตรอนบรเวณใดภายในเซลล ก. ไซโทพลาซม ข. แมทรกซของไมโทคอนเดรย ค. เยอหมชนในของไมโทคอนเดรย ง. ชองวางระหวางเยอหมชนในและเยอหมชนนอกของไมโทคอนเดรย

2. ขอใดกลาวถกตองถาไมพบวตามน B2 และ B3 ในไซโทพลาซมและไมโทคอนเดรยของเซลล ก. เซลลไดพลงงานในรป ATP เพยงเลกนอย ข. การสลายสารอาหารระดบเซลลจะเกดเรวขน ค. ม ATP เกดขนในไมโทคอนเดรยเพยงเลกนอย ง. ไมม ATP เกดขนในไซโทพลาซมและไมโทคอนเดรย

3. เซลลใดตอไปนนาจะมจ านวนไมโทคอนเดรยนอยทสด ก. เซลลผวหนง ข. เซลลประสาท ค. เซลลกลามเนอหวใจ ง. เซลลเยอบทางเดนหายใจ

4. จากการศกษาเซลลประสาทของหมก ตรวจพบ NADH และ FADH2 ในโครงสรางหนงของเซลลเปนจ านวนมาก โครงสรางดงกลาวคออะไร ก. ไรโบโซม ข. กอลจบอด ค. ไซโทพลาซม ง. ไมโทคอนเดรย

จดประสงคการเรยนร 2. สบคนขอมล อธบาย อภปราย และสรปไกลโคไลซส

5. ขอใดไมใชผลตภณฑทไดจากไกลโคไลซส ก. ATP ข. NADH ค. FADH2 ง. Pyruvate

118

6. ถาเรมตนจากกลโคส 2 โมเลกล และ Glyceraldehyde 3-phosphate 1 โมเลกล เมอผาน ไกลโคไลซสจะได Pyruvate กโมเลกล ก. 3 ข. 5 ค. 7 ง. 9

7. ถาเรมตนจากน าตาลมอลโทส 3 โมเลกล เมอผานกระบวนการยอยและสลายในไกลโคไลซส จะไดพลงงานในรป ATP สทธกโมเลกล ก. 6 ข. 9 ค. 12 ง. 15

8. Glyceraldehyde 3-phosphate ตงตนกโมเลกล จงจะท าใหได NADH จ านวน 15 โมเลกล เมอสนสดไกลโคไลซส ก. 5 ข. 10 ค. 15 ง. 20

9. จากการทดลองเตม MgSO4 ลงในบกเกอรทมเซลลแบคทเรยจ านวนหนงแขวนลอยอยในสารละลายน าตาลซโครส พบวา ปรมาณ Phosphoenolpyruvate ในเซลลแบคทเรยดงกลาวเพมสงขนกวาชดควบคม สงใดคอตวแปรตามของการทดลองน ก. MgSO4 ข. เซลลแบคทเรย ค. สารละลายน าตาลซโครส ง. ปรมาณ Phosphoenolpyruvate

119

10. จากการเลยงเชอราชนดหนงในหลอดทดลองดวยอาหารทมสวนประกอบแตกตางกน แลวตรวจสอบ Pyruvate ทเกดขนภายในเซลล ไดผลดงตาราง ตาราง ผลการเลยงเชอรา A ในหลอดทดลองดวยอาหารทมสวนประกอบแตกตางกน

หลอดทดลอง สวนประกอบของอาหาร Pyruvate ภายในเซลล 1 น า + วน + 2 น า + วน + NaF - 3 น า + วน + น าตาล Dextrose +++ 4 น า + น าตาล Dextrose + NaF - 5 น า + น าตาล Dextrose ++

หมายเหต - = ไมเกด + = เกดเลกนอย ++ = เกดปานกลาง +++ = เกดมาก ถาเพมการทดลองอกหนงหลอดโดยใสอาหารทสวนประกอบดงน น า + วน + น าตาล Dextrose + NaF นกเรยนคดวาผลการตรวจสอบ Pyruvate ภายในเซลลจะเปนอยางไร ก. - ข. + ค. ++ ง. +++

จดประสงคการเรยนร 3. สบคนขอมล อธบาย อภปราย และสรปวฏจกรเครบส

11. ผลตภณฑตวแรกทเกดขนในวฏเครบสมคารบอนกอะตอม

ก. 4 ข. 5 ค. 6 ง. 7

12. ขอใดไมไดหมายถงวฏจกรเครบส 1. Citric acid cycle 2. Respiratory cycle 3. Acetyl CoA cycle 4. Tricarboxylic acid cycle ก. 1 และ 2 ข. 1 และ 4 ค. 2 และ 3 ง. 2 และ 4

120

13. ขอใดกลาวถงวฏจกรเครบสไดถกตอง ก. การเปลยนสาร 6C ใหกลายเปน 3C ข. การสลาย Acetyl CoA ใหกลายเปน CO2 ค. การสลาย Malate ใหกลายเปน Acetyl CoA ง. การเปลยน Pyruvate ใหไดพลงงานในรป ATP

14. ในวฏจกรเครบสจะเกด CO2 กโมเลกล ถาเรมตนจากกลโคส 3 โมเลกล ก. 2 ข. 4 ค. 8 ง. 12

15. ขอใดไมถกตองเกยวกบขนตอนการเปลยนแปลงของ Pyruvate กอนเขาสวฏจกรเครบส ก. ถกออกซไดซเปน Acetate ข. CoA ใชอะตอมของ S เขาจบ ค. FAD ท าหนาทรบอเลกตรอน ง. Carboxyl group หลดออกกลายเปน CO2

16. จากการศกษาพบวา Malonate สามารถยบย งการท างานของเอนไซม Succinate dehydrogenase ซงท าหนาทเปลยน Succinate ใหเปน Fumarate ในวฏจกรเครบสของ Eukaryotic cell ได ถารางกายอยในสภาวะทม Malonate สง เซลลใดตอไปนจะไดรบผลกระทบนอยทสด ก. เซลลอสจ ข. เซลลประสาท ค. เซลลเมดเลอดแดง ง. เซลลบผวของกระเพาะอาหาร

จดประสงคการเรยนร 4. สบคนขอมล อธบาย อภปราย และสรปการถายทอดอเลกตรอน

17. ผลทไดจาก Chemiosmosis ในขนการถายทอดอเลกตรอนคออะไร ก. H+ ข. ATP ค. NADH ง. FADH2

121

18. สารตงตนของการถายทอดอเลกตรอนคออะไร 1. O2

2. H+

3. NADH 4. FADH2

ก. 1 และ 2 ข. 1 และ 3 ค. 2 และ 4 ง. 3 และ 4

19. การถายทอดอเลกตรอนของ FADH2 กโมเลกล จงจะใหพลงงานในรป ATP เทากบการถายทอดอเลกตรอนของ NADH 12 โมเลกล ก. 9 ข. 12 ค. 18 ง. 24

20. NADH 3 โมเลกล และ FADH2 3 โมเลกล จากวฏจกรเครบส เมอผานการถายทอดอเลกตรอนจะใหพลงงานในรป ATP รวมทงหมดกโมเลกล ก. 6 ข. 15 ค. 18 ง. 20

จดประสงคการเรยนร 5. สบคนขอมล อธบาย และสรปการสลายกลโคสระดบเซลลแบบไมใช ออกซเจน

21. ขอใดคอความคลายคลงกนระหวางกระบวนการหมกกรดแลกตกกบกระบวนการหมกแอลกอฮอล

1. การปลดปลอย CO2 2. ตวรบอเลกตรอน 3. ATP สทธทได

ก. 1 ข. 1 และ 2 ค. 2 และ 3 ง. 1 2 และ 3

122

22. เหตการณใดจะไมเกดขนเมอมการออกก าลงกายอยางหกโหมในขณะทการสลายน าตาลเพอ ใหได ATP เกดขนเรวกวาการล าเลยงออกซเจนจากเลอดไปยงเซลลกลามเนอ ก. การรบอเลกตรอนของ NAD+ ข. การใหอเลกตรอนจาก NADH ค. การเปลยน Pyruvate ใหกลายเปน Lactate ง. การลดจ านวนอะตอมคารบอนของ Pyruvate

จดประสงคการเรยนร 6. น าความรเกยวกบการสลายสารอาหารระดบเซลลแบบไมใชออกซเจน ไปประยกตใชในชวตประจ าวน

ใชขอมลตอไปนตอบค ำถำมขอ 23-26

การทดลองเรอง การหมกของยสต

วธการทดลอง 1. จดอปกรณดงภาพ 2. น าหลอดทดลองทมน าสบปะรด + ยสต ไปจมในบกเกอรทมน าอนสกคร 3. สงเกตผลการทดลอง

ทมา: สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย [สสวท.]. (2554). หนงสอเรยน รายวชาเพมเตม ชววทยา เลม 1

ชนมธยมศกษาปท 4-6 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ: โรงพมพ สกสค. ลาดพราว.

23. สารละลายบรอมไทมอลบลท าปฏกรยากบสารใดจงจะเปลยนเปนสเหลองอมสม

ก. O2 ข. H+ ค. CO2 ง. NAD+

สารละลายบรอมไทมอลบล

น ามนพช น าสบปะรด + ยสต

123

24. การเตมน ามนพชลงบนผวหนาของน าสบปะรดและยสตเปนการปองกนแกสชนดใดไมให เขารวมปฏกรยา ก. N2 ข. H2 ค. O2 ง. CO2

25. ขอใดไมจดเปนตวแปรควบคมของการทดลองครงน ก. น ามนพช ข. หลอดทดลอง ค. ปรมาณของ CO2 ง. สารละลายบรอมไทมอลบล

26. การเปลยนสของสารละลายบรอมไทมอลบลสามารถบงชตวแปรใดของการทดลอง ก. ตวแปรตน ข. ตวแปรตาม ค. ตวแปรควบคม ง. ตวแปรแทรกซอน

จดประสงคการเรยนร 7. เปรยบเทยบกระบวนการสลายกลโคสระดบเซลลแบบใชและไมใช ออกซเจน

27. การสลายกลโคสระดบเซลลแบบใชและไมใชออกซเจนแตกตางกนในประเดนใด 1. ไกลโคไลซส 2. จ านวน CO2 ทได 3. การถายทอดอเลกตรอน 4. ต าแหนงทเกดปฏกรยาทงหมด

ก. 2 และ 3 ข. 1 2 และ 4 ค. 1 3 และ 4 ง. 2 3 และ 4

124

28. จากการสลายกลโคสของเซลลยสตสายพนธเดยวกน 4 เซลล เซลลละ 5 โมเลกล ในสภาพทมออกซเจนแตกตางกน ไดพลงงานในรป ATP ดงแสดงในแผนภมแทง

ตวแปรตามของการทดลองนคออะไร ก. ATP ข. กลโคส ค. เซลลยสต ง. ออกซเจน

จดประสงคการเรยนร 8. สบคนขอมล อธบาย อภปราย และสรปการสลายสารอาหารชนดอน ๆ ระดบเซลล (ขอ 57-60)

29. ในการสลายไขมนระดบเซลลแบบใชออกซเจน ถามการขดขวางกระบวนการ β-oxidation จะมผลตอปรมาณสารตวกลางชนดใด ก. Pyruvate ข. Acetyl CoA ค. Oxaloacetate ง. Glyceraldehyde 3-phosphate

30. การสลายกรดอะมโนชนดหนงไดสารตวกลาง Acetyl CoA 4 โมเลกล เมอสนสดกระบวนการสลายสารแบบใชออกซเจนจะไดพลงงานในรป ATP ทงหมดกโมเลกล ก. 24 ข. 30 ค. 36 ง. 48

*** สนสดแบบทดสอบ ***

0

50

100

150

200

A B C D

ATP

เซลลยสต

125

เฉลยแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล

ฉบบกอนเรยน

1. ข 2. ง 3. ก 4. ง 5. ค 6. ข 7. ค 8. ค 9. ง 10. ก

11. ค 12. ค 13. ข 14. ง 15. ค 16. ค 17. ข 18. ง 19. ค 20. ข

21. ค 22. ง 23. ค 24. ค 25. ค 26. ข 27. ง 28. ก 29. ข 30. ง

126

แบบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล

ฉบบหลงเรยน

ค าชแจง 1. แบบวดผลสมฤทธทางการเรยนฉบบน เปนแบบเลอกตอบ 4 ตวเลอก จ านวน 30 ขอ ขอละ 1 คะแนน ครอบคลมจดประสงคการเรยนร เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล 2. ใชเวลาในการท าแบบทดสอบ 30 นาท 3. ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตองทสดในแตละขอเพยงค าตอบเดยว แลวเขยนเครองหมายกากบาท () ลงในชองสเหลยมทตรงกบชองตวอกษร ก ข ค หรอ ง ในกระดาษค าตอบ ดงตวอยาง ถานกเรยนเลอกตอบ ข ใหปฏบตดงน

ขอ ก ข ค ง

4. ถานกเรยนตองการเปลยนค าตอบ ใหท าเครองหมาย ทบค าตอบเดม ดงน แลวจงเขยนเครองหมาย ลงในชองสเหลยมชองใหมทตรงกบความตองการของนกเรยน ดงตวอยาง ถานกเรยนตองการเปลยนค าตอบใหมจาก ข เปน ง ใหปฏบตดงน

ขอ ก ข ค ง

5. เมอนกเรยนท าขอสอบเสรจแลว ใหน าแบบทดสอบพรอมกระดาษค าตอบคนแกกรรมการควบคมหองสอบ

127

จดประสงคการเรยนร 1. สบคนขอมล อธบาย และสรปองคประกอบภายในเซลลทเกยวของกบ การสลายสารอาหารระดบเซลล

1. ไกลโคไลซส วฏจกรเครบส และกระบวนการถายทอดอเลกตรอนเกดขนในสวนใดของเซลลตามล าดบ

1. เยอหมชนในของไมโทคอนเดรย 2. แมทรกซของไมโทคอนเดรย 3. ไซโทพลาซม

ก. 1 2 และ 3 ข. 2 1 และ 3 ค. 3 1 และ 2 ง. 3 2 และ 1

2. NAD+ ท าหนาทรบอเลกตรอนบรเวณใดภายในเซลล 1. ไซโทพลาซม 2. แมทรกซของไมโทคอนเดรย 3. เยอหมชนในของไมโทคอนเดรย

ก. 1 และ 2 ข. 1 และ 3 ค. 2 และ 3 ง. 1 2 และ 3

3. ATP จ านวน 15 โมเลกล ประกอบดวยฟอสเฟตทงหมดกอะตอม ก. 15 ข. 30

ค. 45 ง. 60

4. จากการศกษาเซลลประสาทของกบ ตรวจพบ FADH2 ในโครงสรางหนงของเซลลเปน จ านวนมาก โครงสรางดงกลาวคออะไร ก. นวเคลยส ข. กอลจบอด

ค. ไซโทพลาซม ง. ไมโทคอนเดรย

จดประสงคการเรยนร 2. สบคนขอมล อธบาย อภปราย และสรปไกลโคไลซส

5. ขอใดไมใชผลตภณฑทไดจากไกลโคไลซส ก. H2O ข. ATP

ค. NAD+ ง. Pyruvate

128

6. ขอใดใหนยามของค าวาไกลโคไลซสไดดทสด ก. การเปลยนสาร 6C ใหกลายเปน 3C ข. การสลายกลโคสใหกลายเปนไพรเวท ค. การสลายสารอาหารทเกดขนในไซโทพลาซม ง. การเปลยนแปลงน าตาลโมเลกลเดยวใหเลกทสด

7. ถาเรมตนจากน าตาลมอลโทส 2 โมเลกล เมอผานกระบวนการยอยและสลายในไกลโคไลซส จะไดพลงงานในรป ATP สทธกโมเลกล ก. 4 ข. 6

ค. 8 ง. 10

8. Glyceraldehyde 3-phosphate ตงตนกโมเลกล จงจะท าใหได NADH จ านวน 20 โมเลกล เมอสนสดไกลโคไลซส ก. 5 ข. 10

ค. 15 ง. 20

9. จากการเลยงเชอราชนดหนงในหลอดทดลองดวยอาหารทมสวนประกอบแตกตางกน แลวตรวจสอบ Pyruvate ทเกดขนภายในเซลล ไดผลดงตาราง

ตาราง ผลการเลยงเชอรา A ในหลอดทดลองดวยอาหารทสวนประกอบตาง ๆ หลอดทดลอง สวนประกอบของอาหาร Pyruvate ภายในเซลล

1 น า + วน + 2 น า + วน + NaF - 3 น า + วน + น าตาล Dextrose +++ 4 น า + วน + น าตาล Dextrose + NaF - 5 น า + น าตาล Dextrose ++

หมายเหต - = ไมเกด + = เกดเลกนอย ++ = เกดปานกลาง +++ = เกดมาก

ถาเพมการทดลองอกหนงหลอดโดยใสอาหารทสวนประกอบดงน น า + น าตาล Dextrose + NaF นกเรยนคดวาผลการตรวจสอบ Pyruvate ภายในเซลลจะเปนอยางไร

ก. - ข. + ค. ++ ง. +++

129

10. จากภาพปฏกรยาบางสวนของไกลโคไลซส ถาใชตวยบย งเอนไซม Isomerase ทนททสาร X เปลยนเปนสาร Y กบ Glyceraldehyde 3-phosphate นกเรยนคดวาเมอสนสดไกลโคไลซสจะเกดผลอยางไร

ก. NADH เพมขน ข. ATP สทธลดลง ค. เกด Pyruvate เทาเดม ง. เอนไซม Aldolase ลดลง

จดประสงคการเรยนร 3. สบคนขอมล อธบาย อภปราย และสรปวฏจกรเครบส

11. วฏจกรเครบสอาจเรยกดวยชออน ๆ วาอยางไร 1. 6C cycle 2. Citric acid cycle 3. Tricarboxylic acid cycle ก. 1 และ 2 ข. 1 และ 3

ค. 2 และ 3 ง. 1 2 และ 3

12. ในวฏจกรเครบสจะเกด CO2 กโมเลกล ถาเรมตนจากกลโคส 2 โมเลกล ก. 2 ข. 4

ค. 8 ง. 12

13. จงเรยงล าดบการเปลยนแปลงของ Pyruvate กอนเขาสวฏจกรเครบสใหถกตอง 1. ถกออกซไดซเปน Acetate

2. NAD+ เกบเกยวอเลกตรอน 3. CoA ใชอะตอมของ S เขาจบ 4. Carboxyl group หลดออกกลายเปน CO2

ก. 1 2 4 3 ข. 4 2 3 1 ค. 2 3 4 1 ง. 4 1 2 3

สาร X Aldolase

Isomerase สาร Y Glyceraldehyde 3-phosphate

3-phosphate

130

14. การเปลยนแปลงของสารคใดในวฏจกรเครบสตองใช NAD+ ก. Succinate → Fumarate ข. Malate → Oxaloacetate

ค. Isocitrate → α-Ketoglutarate ง. α-Ketoglutarate → Succinyl CoA

15. สารใดตอไปนมจ านวนคารบอนเทากน 1. Malate 2. Succinate 3. Fumarate 4. α-Ketoglutarate

ก. 1 2 และ 3 ข. 1 3 และ 4 ค. 2 3 และ 4 ง. 1 2 และ 4

16. จากการศกษาพบวา H2O2 สามารถยบย งการท างานของเอนไซม Aconitase ซงท าหนาทเปลยน Citrate ใหเปน Isocitrate ในวฏจกรเครบสของ Eukaryotic cell ได ถารางกายอยในสภาวะทม H2O2 สง เซลลใดตอไปนจะไดรบผลกระทบนอยทสด ก. เซลลประสาท ข. เซลลเมดเลอดแดง

ค. เซลลกลามเนอเรยบ ง. เซลลบผวของกระเพาะอาหาร

จดประสงคการเรยนร 4. สบคนขอมล อธบาย อภปราย และสรปการถายทอดอเลกตรอน

17. FADH2 และ NADH เมอผานขนการถายทอดอเลกตรอนแลวจะไดพลงงานในรป ATP กโมเลกล ตามล าดบ ก. 1 และ 2 ข. 1 และ 3

ค. 2 และ 3 ง. 2 และ 4 18. ขอใดใหนยามของ Chemiosmosis ของการถายทอดอเลกตรอนไดดทสด

ก. การเคลอนทของ NADH จากทมความเขมขนสงไปต า ข. การสราง ATP โดยใชสารทมโครงคารบอนเปนสารตงตน ค. การเคลอนทของ H+ ผานชองโปรตนจ าเพาะส าหรบการสราง ATP ง. การเคลอนทของน าทเกดจากการถายทอดอเลกตรอนออกจากเซลล

131

19. การถายทอดอเลกตรอนของ FADH2 กโมเลกล จงจะใหพลงงานในรป ATP เทากบ การถายทอดอเลกตรอนของ NADH 10 โมเลกล ก. 10 ข. 15

ค. 20 ง. 25

20. NADH 4 โมเลกล และ FADH2 4 โมเลกล จากวฏจกรเครบส เมอผานการถายทอดอเลกตรอนจะใหพลงงานในรป ATP รวมทงหมดกโมเลกล ก. 8 ข. 16

ค. 18 ง. 20

จดประสงคการเรยนร 5. สบคนขอมล อธบาย และสรปการสลายกลโคสระดบเซลลแบบไมใช ออกซเจน

21. ผลตภณฑสดทายทไดจากการสลายกลโคสของเซลลกลามเนอลายแบบไมใชออกซเจน คออะไร ก. เอทานอล ข. กรดซตรก

ค. กรดแลกตก ง. กรดซลฟวรก

22. การออกก าลงกายอยางหกโหมในขณะทการสลายน าตาลเพอใหได ATP เกดขนเรวกวา การล าเลยงออกซเจนจากเลอดไปยงเซลลกลามเนอ นกเรยนคดวาเซลลจะมการปรบตวอยางไร ก. เปลยน Pyruvate ใหกลายเปน Lactate ข. น า FAD มาเกบเกยวอเลกตรอนแทน NAD+ ค. ชะลอการสลายน าตาลแบบใชไมใชออกซเจน ง. เปลยน Glyceraldehyde 3-phosphate ใหกลายเปน Acetaldehyde

132

จดประสงคการเรยนร 6. น าความรเกยวกบการสลายสารอาหารระดบเซลลแบบไมใชออกซเจน ไปประยกตใชในชวตประจ าวน

ใชขอมลตอไปนตอบค ำถำมขอ 23-26

การทดลองเรอง การหมกของยสต วธการทดลอง 1. จดอปกรณดงภาพ 2. น าหลอดทดลองทมน าสบปะรด + ยสต ไปจมในบกเกอรทมน าอนสกคร 3. สงเกตผลการทดลอง

ทมา: สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย [สสวท.]. (2554). หนงสอเรยน รายวชาเพมเตม ชววทยา เลม 1

ชนมธยมศกษาปท 4-6 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ: โรงพมพ สกสค. ลาดพราว.

23. เมอสารละลายบรอมไทมอลบลท าปฏกรยากบ CO2 จะเปลยนเปนสอะไร

ก. มวง ข. ชมพ ค. ใสไมมส ง. เหลองอมสม

24. เพราะเหตใดตองเตมน ามนพชลงบนผวหนาของน าสบปะรดและยสต ก. เพอเรงกระบวนการไกลโคไลซส ข. เพอเรงปฏกรยาการหมกของยสต ค. ปองกนไมให O2 จากอากาศลงไป ง. ปองกนการปนเปอนของสารละลายบรอมไทมอลบล

สารละลายบรอมไทมอลบล

น ามนพช น าสบปะรด + ยสต

133

25. เพราะเหตใดจงตองน าหลอดทดลองทมน าสบปะรด + ยสต ไปจมในน าอน ก. ชวยลดอณหภมทสงขนในหลอดทดลอง ข. อณหภมมผลใหเอนไซมเรงปฏกรยาไดดขน ค. ปองกนไมใหเซลลยสตตายจากอณหภมทสงขน ง. ท าใหผลตภณฑทไดจากการหมกเปลยนสถานะเปนแกส

26. ตวแปรตามของการทดลองครงนวดไดอยางไร ก. ปรมาณของยสตทเพมขน

ข. ปรมาณของน าตาลทลดลง ค. การแตกเปนหยดเลก ๆ ของน ามนพช

ง. การเปลยนสของสารละลายบรอมไทมอลบล

จดประสงคการเรยนร 7. เปรยบเทยบกระบวนการสลายกลโคสระดบเซลลแบบใชและไมใช ออกซเจน

27. การสลายกลโคสระดบเซลลแบบใชและไมใชออกซเจนเหมอนกนในประเดนใด ก. ไกลโคไลซส ข. จ านวน CO2 ทได

ค. การถายทอดอเลกตรอน ง. ต าแหนงทเกดปฏกรยาทงหมด

134

28. จากการสลายกลโคสของเซลลยสตสายพนธเดยวกน 4 เซลล เซลลละ 5 โมเลกล ในสภาพทมออกซเจนแตกตางกน ไดพลงงานในรป ATP ดงแสดงในแผนภมแทง

ถานกเรยนตองการผลตไวนกระเจยบอยางงาย จะเลอกใชสภาวะการสลายกลโคสระดบเซลลแบบเดยวกบเซลลยสตใด ก. A ข. B

ค. C ง. D

จดประสงคการเรยนร 8. สบคนขอมล อธบาย อภปราย และสรปการสลายสารอาหารชนดอน ๆ ระดบเซลล

29. สารอาหารชนดใดจ าเปนตองผานกระบวนการ Deamination กอนเขาสการสลายสารอาหารระดบเซลล ก. กรดไขมน ข. กลเซอรอล

ค. กรดอะมโน ง. น าตาลซโครส

30. ในการสลายกรดไขมนระดบเซลลแบบใชออกซเจน ถามการขดขวางกระบวนการ β-oxidation ขนตอนใดไดรบผลกระทบนอยทสด ก. ไกลโคไลซส ข. วฏจกรเครบส

ค. การสราง Acetyl CoA ง. การถายทอดอเลกตรอน

*** สนสดแบบทดสอบ ***

0

50

100

150

200

A B C D

ATP

เซลลยสต

135

เฉลยแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง การสลายสารอาหารระดบเซลล

ฉบบหลงเรยน

1. ง 2. ก 3. ค 4. ง 5. ค 6. ข 7. ค 8. ง 9. ก 10. ข

11. ค 12. ค 13. ง 14. ก 15. ก 16. ข 17. ค 18. ค 19. ข 20. ง

21. ค 22. ก 23. ง 24. ค 25. ข 26. ง 27. ก 28. ข 29. ค 30. ก

136

แบบวดการคดวเคราะห ฉบบกอนเรยน

ค าชแจง 1. แบบวดการคดวเคราะหฉบบน เปนแบบทดสอบอตนยแบบตอบสน จ านวน 9 ขอ ขอละ 2 คะแนน ครอบคลมลกษณะของการคดวเคราะหทง 3 ดาน ไดแก 1.1 ดานการวเคราะหความส าคญ 1.2 ดานการวเคราะหความสมพนธ 1.3 ดานการวเคราะหหลกการ 2. ใชเวลาในการท าแบบทดสอบ 30 นาท 3. ใหนกเรยนเขยนค าตอบลงในชองวางทเวนไวใหในแตละขอของแบบทดสอบ 4. เมอนกเรยนท าขอสอบเสรจแลว ใหน าแบบทดสอบคนแกกรรมการควบคมหองสอบ

137

ใชขอมลตอไปนตอบค าถามขอ 1-3 จากการเลยงพารามเซยม 3 สปชส ไดแก Paramecium aurelia, P. bursaria และ

P. caudutum ซงกนแบคทเรยเปนอาหาร ไดผลดงกราฟ

ดดแปลงจาก: สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย [สสวท.]. (2554). หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ชววทยา (ส าหรบนกเรยนท

เนนวทยาศาสตร) ชนมธยมศกษาปท 4-6 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ: โรงพมพ สกสค. ลาดพราว.

1. พารามเซยมสปชสใดมความสามารถในการปรบตวไดนอย (วเคราะหความส าคญ) ......................................................................................................................................................

2. ปจจยใดคอสาเหตส าคญทท าใหความหนาแนนของประชากรพารามเซยมบางสปชสลดลงเมอเพาะเลยงรวมกนทง 3 สปชส (วเคราะหความสมพนธ) ......................................................................................................................................................

3. การพจารณาความสามารถในการปรบตวของพารามเซยมทง 3 สปชสใชหลกการใด (วเคราะหหลกการ) ......................................................................................................................................................

ความหน

าแนน

ของป

ระชากร

เวลา

P. caudutum เพาะเลยงสปชสเดยว

P. bursaria เพาะเลยงสปชสเดยว

P. aurelia เพาะเลยงสปชสเดยว

เพาะเลยงรวมกนทง 3 สปชส

138

อานบทความตอไปนแลวตอบค าถามขอ 4-6 แมงกะพรนจดเปนสตวชนดหนงในไฟลม Cnidaria สามารถวายน าไดอยางอสระ

ประกอบดวยโครงสรางเปนวนรประฆงคว าคลายรมชวยในการเคลอนทเมอมการหดตว และคลายตวเปนจงหวะ และมหนวด (Tentacle) ซงมเขมพษชวยในการลาเหยอ แมจะทราบแลววาแมงกะพรนไมมระบบประสาทสวนกลาง แตพบวาสวนใหญแลวจะมรางแหประสาท (Nerve net) กระจกตวกนอยางหลวม ๆ ในเนอเยอผว (Epidermis) และยงมโครงสรางคลายปมประสาท (Ganglion-like structure) อกดวย รางแหประสาทชวยใหแมงกะพรนสามารถตรวจจบสงเราตาง ๆ รวมถงการสมผสจากสตวอน ๆ และจะถายทอดกระแสประสาทเหลานนตอเนองไปรอบ ๆ วงแหวนประสาท (Nerve ring) ผานไปยงโครงสรางคลายตา เรยกวา Rhopalia ซงอยบรเวณขอบของตวแมงกะพรน จนไปถงเซลลประสาทอน ๆ โครงสรางคลายตาดงกลาวประกอบดวยเนอเยอ Ocelli ใชส าหรบการตอบสนองตอแสง Statocysts ใชส าหรบการตอบสนองตอแรงโนมถวง ของโลก และ Pacemaker neurons ใชส าหรบการควบคมจงหวะการเคลอนทของแมงกะพรน 4. โครงสรางใดมความส าคญตอการตอบสนองตอสงเราของแมงกะพรนมากทสด และพบ

โครงสรางดงกลาวไดบรเวณใด (วเคราะหความส าคญ) ...................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................

5. จากขอ 4 ถาแมงกะพรนไมมโครงสรางดงกลาว จะเกดผลตอโครงสรางทเปนวนและ การเคลอนทของแมงกะพรนอยางไร (วเคราะหความสมพนธ) ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................

6. วงแหวนประสาทมหนาทเกยวของกบการตอบสนองตอสงเราของแมงกะพรนอยางไร (วเคราะหหลกการ) ...................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................

139

ศกษาขอมลและฉลากโภชนาการของผลตภณฑอาหาร 3 ชนดทก าหนดให แลวตอบค าถามขอ 7-9 ผลตภณฑอาหารทมโซเดยมมากกวา 0.5 กรม หรอเกลอ 1.25 กรม ตอน าหนกอาหาร

100 กรม ถอวามเกลอหรอโซเดยมอยมาก ขณะทโซเดยมนอยกวา 0.1 กรม (เกลอ 0.25 กรม) ถอวามเกลอหรอโซเดยมอยนอย

ผลตภณฑอาหาร A ขอมลโภชนาการ หนงหนวยบรโภคตอซอง : 1 ถวย (60 กรม)

จ ำนวนหนวยบรโภคตอซอง : 1

คณคาทางโภชนาการตอหนงหนวยบรโภค

พลงงำนทงหมด 260 กโลแคลอร (พลงงำนจำกไขมน 80 กโลแคลอร)

รอยละของปรมาณ ทแนะน าตอวน* ไขมนท งหมด 9 ก. 14%

ไขมนอมตว 4.5 ก. 22% โคเลสเตอรอล 0 มก. 0%

โปรตน 7 ก. คารโบไฮเดรต 37 ก. ใยอำหำร 3 ก. 12%

น ำตำล 3 ก. โซเดยม 900 มก. 82%

รอยละของปรมาณทแนะน าตอวน* วตามนเอ 6% วตามนบ1 0%

วตามนบ2 8% แคลเซยมนอยกวำ 8% เหลก 1%

* รอยละของปรมำณสำรอำหำรทแนะน ำใหบรโภคตอวน ส ำหรบคนไทยอำย ตงแต 6 ปขนไป (Thai RDI) โดยคดจำกควำมตองกำรพลงงำน 2,000 กโลแคลอร

ควำมตองกำรพลงงำนของบคคลแตกตำงกน ผตองกำรพลงงำนวนละ 2,000

กโลแคลอร ควรรบสำรอำหำรตำง ๆ ดงน ไขมนทงหมด นอยกวำ 65 ก. ไขมนอมตว นอยกวำ 20 ก.

โคเลสเตอรอล นอยกวำ 300 มก. คำรโบไฮเดรตทงหมด 300 ก.

ใยอำหำร 25 ก. โซเดยม นอยกวำ 2,400 มก.

พลงงำน (กโลแคลอร) ตอกรม : ไขมน = 9, โปรตน = 4, คำรโบไฮเดรต = 4

ผลตภณฑอาหาร B ขอมลโภชนาการ

หนงหนวยบรโภค : 1/3 ถวยตวง (30 กรม) จ ำนวนหนวยบรโภคตอซอง : 2.5

คณคาทางโภชนาการตอหนงหนวยบรโภค พลงงำนทงหมด 100 กโลแคลอร (พลงงำนจำกไขมน 50 กโลแคลอร)

รอยละของปรมาณ ทแนะน าตอวน*

ไขมนท งหมด 6 ก. 9% ไขมนอมตว 1 ก. 5%

โคเลสเตอรอล 20 มก. 7% โปรตน 12 ก. คารโบไฮเดรตท งหมด 0 ก. 0%

ใยอำหำร 0 ก. 0% น ำตำล 0 ก.

โซเดยม 450 มก. 10%

รอยละของปรมาณทแนะน าตอวน*

วตามนเอ 6% วตามนบ1 0% วตามนบ2 8% แคลเซยมนอยกวำ 2% เหลก 4%

* รอยละของปรมำณสำรอำหำรทแนะน ำใหบรโภคตอวน ส ำหรบคนไทยอำย ตงแต 6 ปขนไป (Thai RDI) โดยคดจำกควำมตองกำรพลงงำน 2,000 กโลแคลอร

ควำมตองกำรพลงงำนของบคคลแตกตำงกน ผตองกำรพลงงำนวนละ 2,000 กโลแคลอร ควรรบสำรอำหำรตำง ๆ ดงน ไขมนทงหมด นอยกวำ 65 ก.

ไขมนอมตว นอยกวำ 20 ก. โคเลสเตอรอล นอยกวำ 300 มก. คำรโบไฮเดรตทงหมด 300 ก.

ใยอำหำร 25 ก. โซเดยม นอยกวำ 2,400 มก.

พลงงำน (กโลแคลอร) ตอกรม : ไขมน = 9, โปรตน = 4, คำรโบไฮเดรต = 4

140

ผลตภณฑอาหาร C ขอมลโภชนาการ หนงหนวยบรโภค : 1 ถวยตวง (150 กรม)

จ ำนวนหนวยบรโภคตอกลอง : 1

คณคาทางโภชนาการตอหนงหนวยบรโภค

พลงงำนทงหมด 110 กโลแคลอร (พลงงำนจำกไขมน 56 กโลแคลอร)

รอยละของปรมาณ ทแนะน าตอวน* ไขมนท งหมด 6 ก. 9%

ไขมนอมตว 2.5 ก. 13% โคเลสเตอรอล 20 มก. 7%

โปรตน 6 ก. คารโบไฮเดรตท งหมด 8 ก. 3% ใยอำหำร 0 ก. 0%

น ำตำล 8 ก. โซเดยม 90 มก. 4%

รอยละของปรมาณทแนะน าตอวน* วตามนเอ 6% วตามนบ1 2%

วตามนบ2 8% แคลเซยมนอยกวำ 2% เหลก 2%

* รอยละของปรมำณสำรอำหำรทแนะน ำใหบรโภคตอวน ส ำหรบคนไทยอำย ตงแต 6 ปขนไป (Thai RDI) โดยคดจำกควำมตองกำรพลงงำน 2,000 กโลแคลอร

ควำมตองกำรพลงงำนของบคคลแตกตำงกน ผตองกำรพลงงำนวนละ 2,000

กโลแคลอร ควรรบสำรอำหำรตำง ๆ ดงน ไขมนทงหมด นอยกวำ 65 ก. ไขมนอมตว นอยกวำ 20 ก.

โคเลสเตอรอล นอยกวำ 300 มก. คำรโบไฮเดรตทงหมด 300 ก. ใยอำหำร 25 ก.

โซเดยม นอยกวำ 2,400 มก.

พลงงำน (กโลแคลอร) ตอกรม : ไขมน = 9, โปรตน = 4, คำรโบไฮเดรต = 4

7. ใหนกเรยนจ าแนกผลตภณฑอาหารทก าหนดตามเกณฑตอไปน (วเคราะหความส าคญ) 7.1 ผลตภณฑอาหารทมโซเดยมอยมาก ไดแก ........................................................................... 7.2 ผลตภณฑอาหารทมโซเดยมอยนอย ไดแก ..........................................................................

8. ถาพจารณาจากแรธาตและวตามน นกเรยนจะเลอกรบประทานผลตภณฑอาหารชนดใด ตามล าดบ (วเคราะหความสมพนธ) ......................................................................................................................................................

9. นายปกรณตองการลดน าหนกจงเลอกผลตภณฑอาหาร B นกเรยนคดวานายปกรณใช หลกการใดบางในการพจารณาเลอกผลตภณฑดงกลาว (วเคราะหหลกการ) ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................

*** สนสดแบบทดสอบ ***

141

เฉลยแบบวดการคดวเคราะห ฉบบกอนเรยน

1. แนวตอบ 1) P. bursaria

2) P. caudutum

เกณฑการใหคะแนน คะแนน ตอบถกครบทง 2 ค าตอบ ตอบถกเพยง 1 ค าตอบ ไมตอบ หรอตอบเปนอยางอน ตอบเกนจากค าตอบ 1 รายการ

2 1 0 -1

2. แนวตอบ การแกงแยงอาหาร หรอ

การแกงแยงแบคทเรย หรอ การแกงแยงแบคทเรยเปนอาหาร

เกณฑการใหคะแนน คะแนน ตอบถก ตอบถก (ไมมค าวาแบคทเรยหรออาหาร) ไมตอบ หรอตอบเปนอยางอน

2 1 0

3. แนวตอบ 1) ความหนาแนนของประชากร

2) เทยบกบเวลา

เกณฑการใหคะแนน คะแนน ตอบถกครบทง 2 ค าตอบ ตอบถกเพยง 1 ค าตอบ ไมตอบ หรอตอบเปนอยางอน

2 1 0

142

4. แนวตอบ 1) รางแหประสาท 2) เนอเยอผว

เกณฑการใหคะแนน คะแนน

ตอบถกครบทง 2 ค าตอบ ตอบถกเพยง 1 ค าตอบ ไมตอบ หรอตอบเปนอยางอน

2 1 0

5. แนวตอบ 1) โครงสรางทเปนวนไมสามารถหดตวและคลายตวเปนจงหวะ

2) แมงกะพรนจงไมสามารถเคลอนทได

เกณฑการใหคะแนน คะแนน ตอบถกครบทง 2 ค าตอบ ตอบถกเพยง 1 ค าตอบ ไมตอบ หรอตอบเปนอยางอน

2 1 0

6. แนวตอบ 1) เปนทางผานของกระแสประสาท

2) จากรางแหประสาทไปยงโครงสรางคลายตา

เกณฑการใหคะแนน คะแนน ตอบถกครบทง 2 ค าตอบ ตอบถกเพยงค าตอบ 1) ไมตอบ ตอบถกเพยงค าตอบ 2) หรอตอบเปนอยางอน

2 1 0

143

7. แนวตอบ 7.1 A และ B 7.2 C

เกณฑการใหคะแนน คะแนน ตอบถกครบทง 2 ค าตอบ ตอบถกเพยง 1 ค าตอบ ไมตอบ หรอตอบเปนอยางอน

2 1 0

8. แนวตอบ C B A

เกณฑการใหคะแนน คะแนน

ตอบถก ตอบ C A B หรอ B C A ไมตอบ หรอตอบเปนอยางอน

2 1 0

9. แนวตอบ 1) คณคาทางโภชนาการตอหนงหนวยบรโภค

2) พลงงานจากไขมน 3) ไขมนอมตว 4) คารโบไฮเดรตทงหมด 5) น าตาล

เกณฑการใหคะแนน คะแนน ตอบถก 4-5 ค าตอบ ตอบถก 2-3 ค าตอบ ตอบถก 1 ค าตอบ ไมตอบ หรอตอบเปนอยางอน

2 1 0

144

แบบวดการคดวเคราะห ฉบบหลงเรยน

ค าชแจง 1. แบบวดการคดวเคราะหฉบบน เปนแบบทดสอบอตนยแบบตอบสน จ านวน 9 ขอ ขอละ2 คะแนน ครอบคลมลกษณะของการคดวเคราะหทง 3 ดาน ไดแก 1.1 ดานการวเคราะหความส าคญ 1.2 ดานการวเคราะหความสมพนธ 1.3 ดานการวเคราะหหลกการ 2. ใชเวลาในการท าแบบทดสอบ 30 นาท 3. ใหนกเรยนเขยนค าตอบลงในชองวางทเวนไวใหในแตละขอของแบบทดสอบ 4. เมอนกเรยนท าขอสอบเสรจแลว ใหน าแบบทดสอบคนแกกรรมการควบคมหองสอบ

145

อานบทความตอไปนแลวตอบค าถามขอ 1-3 กระดกทสามารถระบเพศและนาเชอถอไดมากทสด คอกระดกกะโหลกศรษะและกระดก

เชงกราน ซงจากการศกษาพบวาฮอรโมนเทสโทสเทอโรนจะกระตนใหระบบกระดกและกลามเนอเจรญเตบโตไดด จงท าใหกระดกในเพศชายมขนาดใหญและแขงแรงกวาเพศหญง และสงผลให มความสมพนธกบหนาทการท างานในแตละเพศ เชน กระดกเชงกรานบรเวณ Pelvis inlet ของ เพศหญงจะกวางกวาเพศชาย เนองจากมหนาทหลกคอการคลอดลกนนเอง การระบเพศนจะมความถกตองกตอเมอกระดกแตละสวนเจรญเตบโตเตมทแลว ซงหากเปนกระดกของเดกทารกหรอเดกเลกจะระบเพศไดยากกวา เนองจากในเดกจะพบฮอรโมนชนดนนอยกวาเมอเทยบกบผใหญ และจะตองพจารณาถงเชอชาตของเจาของกระดกนนกอน ซงแบงได 3 เชอชาตใหญ คอ คอเคซอยด (ยโรป) มองโกลอยด (เอเชย) และนกรอยด (แอฟรกา) โดยเชอชาตคอเคซอยด จะมกระดกใหญกวาเชอชาตมองโกลอยดและนกรอยด 1. การระบเพศจากกระดกจะตองค านงถงสงใดบาง (วเคราะหความส าคญ)

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

2. การระบเพศจากกระดกของเดกเลกเพศชายเชอชาตคอเคซอยดและผใหญเพศหญงเชอชาตนกรอยดใหผลแตกตางกนหรอไม อยางไร (วเคราะหความสมพนธ) ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................

3. กระดกของเพศชายและเพศหญงมความแตกตางกนเนองดวยหลกการใด (วเคราะหหลกการ) ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................

146

อานบทความตอไปนแลวตอบค าถามขอ 4-6 Tetrodotoxin (TTX) เปนชอเรยกพษทอยในตวปลาปกเปา สกดไดครงแรกในป ค.ศ. 1909

โดย ดร. โยชซม ทะฮะระ สารพษชนดนจะเขาไปจบกบชองโซเดยมของเยอหมเซลลประสาท ท าใหไมสามารถสงสญญาณประสาทได กลามเนอจงเปนอมพาต และกลามเนอทเกยวของกบระบบหายใจกเปนอมพาตตามไปดวย ท าใหผไดรบพษไมสามารถหายใจไดและเสยชวต แทจรงแลวการสรางพษในปลาปกเปาไมไดเกดจากเซลลของตวปลาเอง นกวทยาศาสตรสนนษฐานวา เกดจากการทปลาปกเปาไปกนแพลงกตอนบางชนดในกลมไดโนแฟลกเจลเลตทมพษ หรอกนหอยหรอหนอนทกนแพลงกตอนดงกลาวเขาไป ท าใหเกดสารพษสะสม หรออาจเกดจากแบคทเรย ทอาศยอยในล าไสของปลา สารพษชนดนมความรนแรงกวาไซยาไนดถง 1,200 เทา และสามารถ ทนความรอนไดสงถง 200 องศาเซลเซยส ดงนนจงไมสามารถท าลายพษไดดวยการใชความรอนปกตในการปรงอาหาร และไมมยาแกพษใด ๆ ตอตานได

4. สารพษ TTX เปนอนตรายตอมนษยเปนอยางยง เพราะมคณสมบตทส าคญอยางไรบาง

จงระบเปนขอ ๆ (วเคราะหความส าคญ) ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................

5. แหลงก าเนดของสารพษ TTX ทพบในปลาปกเปา มความสมพนธกบสงมชวตชนดใด (วเคราะหความสมพนธ) ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................

6. ชองโซเดยมของเยอหมเซลลประสาทมความสมพนธกบกลามเนอทเกยวของกบระบบหายใจดวยหลกการใด จงอธบาย (วเคราะหหลกการ) ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................

147

ใชขอมลตอไปนตอบค าถามขอ 7-9 ฟาโกไซโทซส หรอเรยกวา Cell eating เปนการล าเลยงสารเขาสเซลลโดยเซลลสามารถ

ยนไซโทพลาซมออกมาลอมอนภาคของสารขนาดใหญทไมละลายน ากอนทจะน าเขาสเซลลในรปของฟดแวควโอล จากนนอาจรวมตวกบไลโซโซมภายในเซลลเพอยอยสลายสารดวยเอนไซมภายในไลโซโซม พบไดในเซลลอะมบา และเซลลเมดเลอดขาว

พโนไซโทซส หรอเรยกวา Cell drinking เปนการล าเลยงอนภาคของสารทอยในรปของสารละลายเขาสเซลล โดยการท าใหเยอหมเซลลเวาเขาไปในไซโทพลาซมทละนอยจนกลายเปนถงเลก ๆ เมอเยอหมเซลลปดสนท ถงนจะหลดเขาไปกลายเปนเวสเคลอยในไซโทพลาซม พบไดในเซลลหลายชนด เชน เซลลอะมบา เซลลไต เซลลบผนงหลอดเลอด เปนตน

7. อะมบามลกษณะเดนอยางไร (วเคราะหความส าคญ)

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

8. การล าเลยงสารเขาสเซลลในรปของแวควโอลทพบในเซลลอะมบาเกยวของกบโครงสรางใดของเซลล (วเคราะหความสมพนธ) ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................

9. การใชค าวา Cell eating แทนฟาโกไซโทซส และ Cell drinking แทนพโนไซโทซส นาจะยดหลกการใด เพราะเหตใด (วเคราะหหลกการ) ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................

*** สนสดแบบทดสอบ ***

148

เฉลยแบบวดการคดวเคราะห ฉบบหลงเรยน

1. แนวตอบ 1) การเจรญเตบโตเตมทของกระดก หรอวยของเจาของกระดก

2) เชอชาตของเจาของกระดก

เกณฑการใหคะแนน คะแนน ตอบถกครบทง 2 ค าตอบ ตอบถกเพยง 1 ค าตอบ ไมตอบ หรอตอบเปนอยางอน

2 1 0

2. แนวตอบ 1) แตกตางกน

2) กระดกของเดกเลกเพศชายเชอชาตคอเคซอยดจะระบเพศไดยากกวา

เกณฑการใหคะแนน คะแนน ตอบถกครบทง 2 ค าตอบ ตอบถกเพยง 1 ค าตอบ ไมตอบ หรอตอบเปนอยางอน

2 1 0

3. แนวตอบ 1) บทบาทของฮอรโมนเทสโทสเทอโรน

2) หนาทการท างานในแตละเพศ

เกณฑการใหคะแนน คะแนน ตอบถกครบทง 2 ค าตอบ ตอบถกเพยง 1 ค าตอบ ไมตอบ หรอตอบเปนอยางอน

2 1 0

149

4. แนวตอบ 1) ท าใหไมสามารถหายใจไดและเสยชวต 2) มความรนแรงกวาไซยาไนดถง 1,200 เทา 3) ไมมยาแกพษใด ๆ ตอตานได 4) ทนความรอนสงจงไมสามารถท าลายไดดวยความรอนปกตในการปรงอาหาร

เกณฑการใหคะแนน คะแนน

ตอบถกครบทง 4 ค าตอบ ตอบถก 2-3 ค าตอบ ตอบถก 1 ค าตอบ ไมตอบ หรอตอบเปนอยางอน

2 1 0

5. แนวตอบ 1) แพลงกตอน หรอ ไดโนแฟลกเจลเลต

2) แบคทเรย

เกณฑการใหคะแนน คะแนน ตอบถกครบทง 2 ค าตอบ ตอบถกเพยง 1 ค าตอบ ไมตอบ หรอตอบเปนอยางอน ตอบเกนจากค าตอบ 1 รายการ ตอบเกนจากค าตอบ ≥ 2 รายการ

2 1 0 -1 -2

6. แนวตอบ 1) หลกการการสงสญญาณประสาท

2) โดยชองโซเดยมของเยอหมเซลลประสาทท าใหเกดการสงสญญาณประสาท ไปกระตนใหกลามเนอทเกยวของกบระบบหายใจท างานได

เกณฑการใหคะแนน คะแนน

ตอบถกครบทง 2 ค าตอบ ตอบถกเพยง 1 ค าตอบ ไมตอบ หรอตอบเปนอยางอน

2 1 0

150

7. แนวตอบ 1) สามารถล าเลยงสารเขาสเซลลแบบฟาโกไซโทซส โดยยนไซโทพลาซม ไปลอมรอบสาร

2) สามารถล าเลยงสารเขาสเซลลแบบพโนไซโทซส โดยเวาเยอหมเซลลเขาไป ในไซโทพลาซมจนสารเขาสเซลลได หรอสามารถล าเลยงสารเขาสเซลลไดทงแบบฟาโกไซโทซส และพโนไซโทซส

เกณฑการใหคะแนน คะแนน

ตอบถกครบถวน ตอบถกเพยงบางสวน ไมตอบ หรอตอบเปนอยางอน

2 1 0

8. แนวตอบ 1) เยอหมเซลล

2) ไซโทพลาสซม

เกณฑการใหคะแนน คะแนน ตอบถกครบทง 2 ค าตอบ ตอบถกเพยง 1 ค าตอบ ไมตอบ หรอตอบเปนอยางอน

2 1 0

9. แนวตอบ 1) สถานะของสาร หรอการละลายน า หรอขนาดอนภาคของสาร

2) เพราะฟาโกไซโทซสเปนการกนอนภาคของสารขนาดใหญทไมละลายน า สวนพโนไซโทซสเปนการดมอนภาคของสารทอยในรปของสารละลาย

เกณฑการใหคะแนน คะแนน

ตอบถกครบทง 2 ค าตอบ ตอบถกเพยง 1 ค าตอบ ไมตอบ หรอตอบเปนอยางอน

2 1 0

ประวตยอของผวจย ชอ-สกล นายอารฝน บากา วน เดอน ปเกด 1 มถนายน พ.ศ. 2527 สถานทเกด จงหวดสตล สถานทอยปจจบน บานเลขท 302 หม 2 ต าบลปากน า อ าเภอละง จงหวดสตล ต าแหนงและประวตการท างาน พ.ศ. 2554 ครผชวย โรงเรยนมหาวชราวธ จงหวดสงขลา พ.ศ. 2556-ปจจบน คร คศ. 1 โรงเรยนมหาวชราวธ จงหวดสงขลา ประวตการศกษา พ.ศ. 2550 วทยาศาสตรบณฑต (ชววทยา) มหาวทยาลยทกษณ พ.ศ. 2554 ประกาศนยบตรบณฑตวชาชพคร มหาวทยาลยทกษณ พ.ศ. 2559 วทยาศาสตรมหาบณฑต (ชววทยาศกษา) มหาวทยาลยบรพา ทนการศกษาทไดรบ พ.ศ. 2556 ทนโครงการสงเสรมการผลตครทมความสามารถพเศษ ทางวทยาศาสตรและคณตศาสตร (สควค.) จากสถาบน สงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.)