วารสารหาดใหญ่วิชาการ - Hatyai Universityวารสารหาดใหญ ว ชาการ 11(1) ม.ค. - ม .ย. 2556 2 Hatyai Journal

วตถประสงค 1. เพอเผยแพรความรดานวชาการ ทงในสายมนษยศาสตร สงคมศาสตรและวทยาศาสตร 2. เพอเผยแพรผลการศกษาวจย 3. สงเสรมใหคณาจารยและนกวชาการ ทวไปไดเสนอบทความทเปน ประโยชนตอสงคม

เจาของ มหาวทยาลยหาดใหญ

คณะทปรกษา อาจารยประณตดษยะศรน ดร.วทวสดษยะศรนสตยารกษ รศ.ดร.วนเดชพชย

บรรณาธการ ศาสตราจารยดร.ไพศาลเหลาสวรรณ

รองบรรณาธการ ดร.ยรรยงคคชรตน

วารสารหาดใหญวชาการ ปท11ฉบบท1มกราคม-มถนายน2556

ประจำากองบรรณาธการ ศ.ดร.เสรมศกดวศาลาภรณ ม.วงศชวลตกล ศ.ดร.ธระเอกสมทราเมษฐ ม.สงขลานครนทร รศ.ดร.รพพรรณสวรรณณฐโชต ม.หาดใหญ ผศ.ดร.ประยรเทพนวล ม.หาดใหญ รศ.ทศนยประธาน ม.หาดใหญ รศ.ดร.ขวญกมลดอนขวา ม.เทคโนโลยสรนาร รศ.ดร.สมบรณเจรญจระตระกล ม.สงขลานครนทร รศ.ดร.พรสทธคำานวณศลป ม.ขอนแกน ผศ.ดร.บฆอรยหมะ ม.ราชภฏสงขลา ผศ.ดร.กอแกวจนทรกงทอง ม.หาดใหญ

กองบรรณาธการดานภาษา ดร.พชรเชบ-บนเนอร อาจารยเอรคแกรอลลน อาจารยดวงธดาพฒโน

บรรณาธการฝายบรหารจดการ อาจารยสชาดาสวรรณขำากองจดการธรการ อาจารยยทธกานดสกล นางสาวเพญนภาชณวงศ

ตดตอสอบถามสงบทความเพอลงตพมพบรรณาธการวารสารหาดใหญวชาการศนยเผยแพรผลงานทางวชาการมหาวทยาลยหาดใหญอ.หาดใหญจ.สงขลา90110E-mail:[email protected]

i บทความทกเรองจะไดรบการตรวจความถกตองทางวชาการโดยผทรงคณวฒiขอความและบทความในวารสารหาดใหญวชาการเปนแนวคดของผเขยนมใชเปนความคดเหนของคณะผจดทำาและมใชความรบผดชอบของมหาวทยาลยหาดใหญiกองบรรณาธการไมสงวนสทธการคดลอกแตใหอางองแสดงทมา

วารสารหาดใหญวชาการ ปท11ฉบบท1มกราคม-มถนายน2556

สารบญ

บทความวจย

สาขาวทยาศาสตรและเทคโนโลย

การโคลนและผลตรคอมบแนนทโปรตนไฟโบรอนของมด Oecophylla smaragdina

อรณรตน ค�ำแหงพล และ สนนำฏ ศร...........................................................................1

สาขาสงคมศาสตรและมนษยศาสตร

การตระหนกในการเขาสประชาคมอาเซยนการสนบสนนขององคกรและศกยภาพ

ในการจดการเรยนการสอนของครวทยาลยอาชวศกษาเอกชนจงหวดพระนครศรอยธยา

ลดดำ นลละออง และ จนทนำ แสนสข........................................................................9

ผลของโปรแกรมควบคมความเปนกรดดางของผวหนงตออบตการณการเกดแผลกดทบ

ในผปวยสงอายทมความเสยงตอการเกดแผลกดทบ

สำยฝน ไทยประดษฐ, วภำ แซเซย และ เพลนพศ ฐำนวฒนำนนท...........................17

ผลของโปรแกรมสงเสรมการจดการตนเองตอพฤตกรรมการบรโภคอาหารในผสงอายทรกษา

ดวยการลางไตทางชองทองแบบตอเนอง

ศรลกษณ นอยปำน, เพลนพศ ฐำนวฒนำนนท และ วภำว คงอนทร...........................27

บทความวชาการ

ระเบยบวธการวจยแบบผสานวธ

จรชยำ เจยวกก และ วนชย ธรรมสจกำร..................................................................39

วจารณหนงสอ

สามคคเภทคำาฉนทบทเรยนการแตกความสามคคจากกวนพนธของชตบรทต

อภนนท สรรตนจตต...................................................................................................47

HATYAI ACADEMIC JOURNAL Vol.11No.1January-June2013

CONTENTS

ResearchArticle

ScienceandTechnology

CloningandProductionofRecombinantFibroinProteinofOecophylla smaragdina

Arunrat Khamhaengpol and Sineenat Siri....................................................................1

SocialScienceandHumanities

TheAwarenessofEnteringintotheASEANCommunityandtheSupportoftheOrganization

andPotentialofLearningandTeachingofTeachersinPrivateVocationalCollegesin

Ayutthaya

Ladda Ninla-ong and Jantana Sansook .......................................................................9

TheEffectofSkinpHControlledProgramonPressureUlcerIncidenceamongElderly

PatientsatRiskofPressureUlcerDevelopment

Saifon Thaipradit, Wipa Sae-Sia, and Ploenpit Thaniwattananon..............................17

EffectoftheSelf-managementPromotingProgramonFoodConsumptionBehaviorsinthe

ElderlyUndergoingContinuousAmbulatoryPeritonealDialysis

Sirilak Noiparn, Ploenpit Thaniwattananon, and Wepawee Kongin..........................27

AcademicArticle

MixedMethodsResearchMethology

Cheerachaya cheokok and Wanchai Thamsachakarn...............................................39

BookReview


อภนนท สรรตนจตต...................................................................................................47


HatyaiJournal11(1):1-7

การโคลนและผลตรคอมบแนนทโปรตนไฟโบรอนของมดOecophylla smaragdina

CloningandProductionofRecombinantFibroinProteinofOecophylla smaragdina

อรณรตนคำาแหงพล1*และสนนาฏศร2

ArunratKhamhaengpolandSineenatSiri

AbstractFibroinisoneofmoststudiedproteinsasbiopolymersformedicalapplications.ThemoststudiedfibroinisderivedfromBombyx morisilkworm.Inadditiontosilkworm,Oecophylla smaragdina antisanotherinsectspeciesthatcanproducefibroin,however,veryfewarestudiedforitspotentialapplications.Thiswork,thus,isaimedtocloneandproducerecombinantfibroinproteinof O. smaragdina.ExtractedtotalRNAfromantlarvaerevealed3RNAbands;28SrRNA,18SrRNAand5.8SrRNA.AftertotalRNAwasamplifiedinareversetranscription–polymerasechainreaction(RT-PCR)byusingthedesignedprimersspecifictoF4_WAgeneretrievedfromtheGenbankdatabase,PCRproductofapproximately1,200bpwasobtained.DNAwasamplifiedagainwiththeprimerscontainingtherestrictionenzymesite.AmplifiedDNAwasdigestedwiththerestrictionenzymeandligatedtopET15bplasmidvector,priortoacloningintoEscherichia coliRosettaTM2(DE3).Afterpositiveclonewas selected, itsDNAwassequencedandanalyzed.ResultshowedthatitsinsertedDNAsequencewas100%identicaltoF4_WAgene.Afterinductionandpurificationsteps,singlerecombinantfibroinF4proteinofapproximately47kDawasobtained.

Keywords:Ant fibroin, recombinant protein, cloning

1 นกศกษาบณฑตภาควชาชวเคมคณะวทยาศาสตรมหาวทยาลยขอนแกนอ.เมองจ.ขอนแกน40002,2 รองศาสตราจารยสาขาวชาชววทยาสำานกวชาวทยาศาสตรมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนารอ.เมอง จ.นครราชสมา30000* ผใหการตดตอ(Correspondinge-mail:[email protected])

วารสารหาดใหญวชาการ11(1)ม.ค.-ม.ย.2556HatyaiJournal11(1)Jan-Jun20132

บทคดยอไฟโบรอนเปนโปรตนชนดหนงทมการศกษาอยางมาก เพอใชเปนชวพอลเมอรสำาหรบประยกตใชทางการแพทย

โดยไฟโบรอนทมการศกษามากทสดคอไฟโบรอนของไหม (Bombyx mori)นอกจากไหมแลวมดOecophylla

smaragdinaกเปนแมลงอกชนดทสามารถผลตไฟโบรอนไดแตมการศกษาเพอใชประโยชนคอนขางนอยในงาน

วจยนจงตองการโคลนและผลตรคอมบแนนทโปรตนไฟโบรอนของมดO. smaragdina จากการสกด total

RNAจากตวออนของมดไดแถบอารเอนเอจำานวน3แถบคอ28SrRNA,18SrRNAและ5.8SrRNAเมอนำา

อารเอนเอทสกดไดมาทำาปฏกรยาลกโซพอลเมอรเรสแบบยอนกลบ (reverse transcription–polymerase chain

reaction,RT-PCR)โดยใชไพรเมอรทออกแบบจากลำาดบยนF4-WAจากฐานขอมลGenbankพบวาไดผลผลต

พซอารทมขนาดประมาณ1,200คเบสหลงจากเพมจำานวนดเอนเออกครงโดยใชไพรเมอรทมตำาแหนงตดของ

เอนไซมตดจำาเพาะ จากนนนำาผลผลตพซอารทถกตดดวยเอนไซมตดจำาเพาะมาเชอมตอกบพลาสมดพาหะ

(pET15b)เพอใหไดรคอมบแนนทพลาสมดpET15b_F4และนำาเขาแบคทเรยEscherichia coli RosettaTM2(DE3)

หลงจากการคดเลอกแบคทเรยโคลนทไดรบพลาสมดpET15b_F4ไดวเคราะหลำาดบดเอนเอพบวามลำาดบดเอนเอ

เหมอนกบยนF4_WAมคาidentityเทากบ100%จากนนนำามากระตนการผลตและแยกบรสทธรคอมบแนนท

โปรตนF4พบวาสามารถแยกบรสทธรคอมบแนนทโปรตนF4ซงมขนาดประมาณ47กโลดาลตน

คำาสำาคญ:ไฟโบรอนของมด, รคอมบแนนทโปรตน, โคลนนง

บทนำาไฟโบรอนเปนโปรตนทมการนำามาใชประโยชนเชง

พาณชยอยางกวางขวางโดยเฉพาะอยางยงไฟโบรอน

ทไดจากหนอนไหมBombyx moriซงมการนำามาใช

ดานชววสดทางการแพทยและเวชสำาอางเชนระบบ

นำาสงยาชววสดเพอปองกนการแขงตวของเลอด

ตวตรวจวดทางชวภาพเอนเทยมผวหนงเทยมวสด

ปดแผลและครมบำารงผว เปนตน (Zhang et al.,

2009)ทงนเนองจากไฟโบรอนมสมบตทางกายภาพ

และชวภาพทเหมาะสมคอมความแขงแรงทนทาน

เหนยว ยดหยนมสมบตเชงกลทด (Mandal and

Kundu,2009)สามารถเขากนไดดกบเซลลของสงม

ชวตและสามารถยอยสลายไดทางชวภาพ (Numata

andKaplan,2010)

นอกจากหนอนไหมแลวมด Oecophylla

smaragdina เปนแมลงอกชนดหนงทสามารถ

ผลตโปรตนไฟโบรอนไดซงไฟโบรอนของมดเปน

องคประกอบหลกของเสนใยทใชในการสรางรง

โดยตวออนของมดO. smaragdinaในระยะสดทาย

ของ instar larvaeผลตไฟโบรอนใน labial glands

(salivary glandหรอ silk gland) (Holldobler and

Wilson,1990)ซงมดงานจะใชกรามบบตวออนเพอ

พนเสนใยเชอมรอยตอระหวางใบไมในการสรางรง

(Crozieret al., 2010)แมวาไฟโบรอนของมดจะม

สมบตบางประการคลายกบไฟโบรอนของหนอน

ไหมเชนความเหนยวและความยดหยนแตเนองจาก

มลำาดบกรดอะมโนและโครงสรางของโปรตนท

แตกตางกนโดยพบวามด O. smaragdinaในประเทศ

ออสเตรเลย มรายงานวามไฟโบรอน 4 ชนด คอ

WAF1WAF2WAF3และWAF4ซงประกอบดวย

กรดอะมโน391400395และ443ตวตามลำาดบ

(Sutherlandet al., 2007) ในขณะทไฟโบรอนของ

หนอนไหมม2ชนดคอheavychainfibroinและ

3

การโคลนและผลตรคอมบแนนทโปรตนไฟโบรอนของมดOecophylla smaragdinaอรณรตนคำาแหงพลและสนนาฏศร

light chain fibroin ซงประกอบดวยกรดอะมโน

5,263และ262ตวตามลำาดบ(Wadbuaet al.,2012)

ซงความแตกตางนนาจะมผลโดยตรงตอสมบตท

แตกตางกนของโปรตนไฟโบรอนของแมลงทงสอง

ชนดกอปรกบยงมการศกษาและใชประโยชนจาก

ไฟโบรอนของมดคอนขางตำา ดงนนงานวจยนจง

ต องการศกษาการโคลนยนไฟโบรอนของมด

O. smaragdina ในประเทศไทย ตลอดจนผลต

รคอมบแนนทโปรตนดงกลาวจากเซลลแบคทเรย

เพอใชในการศกษาสมบตของโปรตน ตลอดจน

การนำาไปใชประโยชนในอนาคต

วธการวจยการสกดอารเอนเอจากตวออนของมด

สกดอารเอนเอจากตวออนของมดบมใน

สารละลายtri-reagent(Invitrogen,USA)1มลลลตร

เปนเวลา 5นาท จากนนปนเหวยงทความเรวรอบ

12,000 x gทอณหภม 4°ซ เปนเวลา 5นาท และ

สารละลายชนบนมาเตมคลอโรฟอรม0.2มลลลตร

บม5นาทกอนปนเหวยงทความเรวรอบ12,000x

gทอณหภม 4°ซ เปนเวลา15นาทนำาสารละลาย

ชนบนมาตกตะกอนอารเอนเอดวยสารละลายไอโซ

โพรพานอล0.5มลลลตรบม10นาททอณหภม4°ซ

และปนเหวยงทความเรวรอบ12,000xgอณหภม

4°ซ เปนเวลา 10นาท ลางตะกอนอารเอนเอดวย

75%เอทานอลและทงใหตะกอนอารเอนเอแหงจาก

นนละลายตะกอนกลบดวยนำากลนวดความเขมขน

ของอาร เอนเอทสกดได ด วยเครอง UV-110

spectrophotometer (MADAPA, China) และ

ตรวจสอบรปแบบของอาร เอนเอด วยเทคนค

อะกาโรสเจลอเลกโตรโฟเรซส

การสงเคราะหดเอนเอไฟโบรอน

นำาอาร เอนเอทสกดได มาทำาปฏกรยา

ถอดรหสแบบผนกลบทอณหภม50°ซเปนเวลา1.5

ชวโมง โดยปฏกรยาประกอบดวยอารเอนเอ 1

ไมโครกรมOligo dT0.5 ไมโครโมลาร dNTP0.5

มลลโมลารDTT50มลลไมโครโมลาร 1Xbuffer

และ 200U reverse transcriptase III จากนนนำา

cDNAทไดจากปฏกรยาขางตนมาสงเคราะหดเอนเอ

ไฟโบรอนดวยเทคนคพซอาร (polymerase chain

reaction, PCR) โดยปฏกรยาประกอบดวย cDNA,

dNTP0.2มลลโมลาร,1xPCRbuffer,RBChigh

fidelityTaqDNApolymerase2.5Uและไพรเมอร

ชนดละ 0.2 ไมโครโมลาร (จำาเพาะตอ F4_WA;

Accession number: EU169221) โดยปฏกรยา

ประกอบดวยขนตอนท1เปนการpre-denaturation

ท 94°ซ เวลา 2นาท ขนตอนท 2 ประกอบดวย

3ขนตอนยอยคอการdenaturationท94°ซเวลา

30วนาทการannealingท52°ซเวลา30วนาทและ

การ extensionท 72°ซ เวลา1.5นาท โดยทำาเปน

ลำาดบเชนนจำานวน30รอบและขนตอนท 3 เปน

finalextensionท72°ซเวลา5นาทจากนนตรวจ

สอบผลผลตพซอารโดยใช0.8%อะกาโรสเจล

ในการนำาชนดเอนเอไฟโบรอนไปใชในการ

เชอมตอกบพลาสมดพาหะ ไดทำาการสงเคราะห

ดเอนเอไฟโบรอนดวยเทคนคพซอาร ใหไดผลผลต

พซอาร ทปลายทงสองดานมตำาแหนงตดของ

เอนไซมNdeI โดยใชสภาวะในการทำาพซอารเชน

เดยวกบขางตนแตใชไพรเมอรทมตำาแหนงตดของ

เอนไซมNdeI

การสรางรคอมบแนนทพลาสมด

เมอไดชนดเอนเอไฟโบรอนแลวนำามาแยก

บรสทธโดยการตกตะกอนดวยสารละลาย3โมลาร

NaOAcpH5.2และเอทานอลจากนนนำาไฟโบรอน

ดเอนเอมาเชอมตอกบพลาสมดพาหะT&Acloning

vector (RBC, Taiwan) โดยใชเอนไซม T4DNA


ligase และนำาเขาสเซลลแบคทเรยE. coli DH5a

ทำาการคดเลอกโคลนทไดรบพลาสมดรคอมบแนนท

ท เจรญบนอาหารเลยงเชอทมแอมพซลน 50

ไมโครกรม/มลลลตรและตรวจสอบลำาดบเบสของ

ไฟโบรอนดวยเทคนคพซอาร

จากนนตดพลาสมดรคอมบแนนทดวย

เอนไซมNdeIเพอนำาชนดเอนเอไฟโบรอนเขาเชอม

กบพลาสมดพาหะpET15bดวยเอนไซมT4DNA

ligaseจากนนนำาเขาสเซลลแบคทเรย E. coli DH5a

และคดเลอกโคลนทไดรบพลาสมดรคอมบแนนท

pET15b_F4ทเจรญบนอาหารเลยงเชอทมแอมพ

ซลน50ไมโครกรม/มลลลตรและตรวจสอบลำาดบ

เบสของไฟโบรอนดวยเทคนคพซอาร จากนนนำา

พลาสมดรคอมบแนนทpET15b_F4ไปวเคราะหหา

ลำาดบดเอนเอกอนทจะนำาพลาสมดรคอมบแนนท

ดงกลาวเขาสแบคทเรย E. coli RosettaTM 2(DE3)

เพอทำาการศกษาการกระตนการผลตโปรตนจาก

แบคท เ ร ย ด ว ย 1 mM i s o p r o p y l - ß -D -

1-thiogalactopyranoside (IPTG) และการแยก

บรสทธโปรตนรคอมบแนนท

ก า ร ผล ต โ ป รต น ร ค อมบ แ นนท

ไฟโบรอน

การผลตโปรตนรคอมบแนนทไฟโบรอน

จากโคลนแบคทเรยทได ทำาไดโดยนำาแบคทเรยมา

เลยงในอาหารเลยงเชอLBแบบเหลวทมแอมพซลน

50 ไมโครกรม/มลลลตร และคลอแรมเฟนคอล

34 ไมโครกรม/มลลลตร ในตบมเชอแบบเขยาท

อณหภม37°ซจนกระทงOD600เทากบ0.6จากนน

เตมสารละลาย IPTG ใหมความเขมขนสทธ 1

มลลโมลาร แลวบมตอท 37°ซ เปนเวลา 2ชวโมง

เกบตะกอนเซลลโดยการปนเหวยง แลวละลาย

ตะกอนเซลลในbindingbufferปรมาตร10มลลลตร

เตมไลโซไซม200 ไมโครลตรทมความเขมขน0.2

มลลกรม/มลลลตร และเตม 1 มลล โมลาร

phenylmethylsulfonylfluoride(PMSF)บม30นาท

ทอณหภม 4°ซ จากนนทำาใหเซลลแตกโดยการใช

คลนความถสงเปนเวลา5นาทแลวนำาไปปนเหวยง

ท 12,000 × g เปนเวลา 30นาท เกบสารละลาย

สวนใสไปแยกบรสทธโดยใชคอลมนHisGraviTrap

(GEHealthcare,UK)นำาโปรตนทแยกบรสทธมา

ไดอะซสในนำากลนเพอกำาจดเกลอของ Imidazole

และทำ า ให โปรตนมความเข มข นขนโดยใช

polyethyleneglycol(MW=6,000ดาลตน)จากนน

นำามาศกษาลกษณะและรปแบบของโปรตนโดยใช

เทคนคSDS-PAGE

ผลการวจยการสงเคราะหดเอนเอไฟโบรอนของมด

จากการศกษาการโคลนยนไฟโบรอนจาก

มดO. smaragdinaโดยในขนตอนแรกไดทำาการสกด

อารเอนเอจากตวออนของมดดวยสารtri-reagentพบ

วาไดแถบอารเอนเอจำานวน3แถบคอ28SrRNA,

18SrRNAและ5.8SrRNA(รปท1)

เมอนำาอารเอนเอทสกดไดมาทำาปฏกรยา

ถอดรหสแบบผนกลบ เพอผลต cDNA และนำา

cDNA ท ได ไปใช เป นด เอนเอต นแบบในการ

สงเคราะหดเอนเอไฟโบรอนดวยเทคนคพซอารโดย

ใชไพรเมอรทออกแบบใหจำาเพาะตอยนไฟโบรอน

F4_WAผลการตรวจสอบผลผลตพซอาร พบวา

สามารถสงเคราะหดเอนเอไฟโบรอนไดซงมขนาด

ประมาณ1,200คเบส(รปท2)

การสรางพลาสมดรคอมบแนนท

เมอไดชนสวนดเอนเอไฟโบรอนแลว

ทำาการเชอมตอชนดเอนเอไฟโบรอนกบพลาสมด

พาหะ(T&Acloningvector)แลวนำาเขาสแบคทเรย

E. coli DH5a จากนนคดเลอกแบคทเรยเปาหมาย

5


บนอาหารแขงทมยาปฏชวนะสำาหรบคดเลอก

แบคทเรยดงกลาวผลการคดเลอกพบวาแบคทเรย

โคลนมชนสวนยนไฟโบรอน F4_WA (ใหชอ

พลาสมดรคอมบแนนทวา pTA_F4C3) ตอมา

สบโคลน (subclone) ชนดเอนเอไฟโบรอนเขา

พลาสมดพาหะpET15b(ไดพลาสมดรคอมบแนนท

pET-15b_F4) และนำาเขาเซลลแบคทเรยE. coli

RosettaTM 2(DE3) เพอลดปญหาการผลตโปรตน

เนองจากการเกดcodonbiasในE. coli

ผลการศกษาพบวาไดแบคทเรยทไดรบ

พลาสมดรคอมบแนนทpET-15b_F4เมอตรวจสอบ

ลำาดบเบสของชนดเอนเอพบวามลำาดบเบสทถกตอง

และมทศทางการเชอมกบพลาสมดพาหะทถกตอง

ดงแสดงในรปท3โดยชนดเอนเอไฟโบรอนF4_WA

มขนาด1,305คเบสสามารถแปลรหสได435กรด

อะมโนซงเมอเปรยบเทยบกบฐานขอมลในGenbank

พบวามลำาดบดเอนเอมคา identity 100%กบยน

F4_WA

การผลตรโปรตนคอมบแนนทไฟโบรอน

ของมด

จากนนนำาแบคทเรยมาผลตโปรตนรคอม

บแนนทไฟโบรอนโดยการกระตนดวย IPTG เปน

เวลา2ชวโมงพบวาไมมแถบของโปรตนทเขมขน

ภายหลงการกระตนดวยIPTGเมอเปรยบเทยบแถบ

โปรตนของแบคทเรยกอนถกกระตนดวย IPTG

แตเมอนำามาแยกบรสทธโดยการผานคอลมน

HisGraviTrapพบวาสามารถแยกบรสทธโปรตน

รคอมบแนนทไฟโบรอนจากแบคทเรยไดซงมขนาด

เทากบ47กโลดาลตน(รปท4)

อภปรายผลจากการโคลนยนไฟโบรอนจากมดO.

smaragdina ตลอดจนผลตรคอมบแนนทโปรตน

รปท1ตวออนของมดO. smaragdinaและ

อารเอนเอทสกดได

รปท2ดเอนเอไฟโบรอนF4ทสงเคราะหจาก

ปฏกรยาRT-PCRซงไดแถบดเอนเอขนาด

ประมาณ1,200คเบส


ดงกลาวจากเซลลแบคทเรย พบวาสามารถโคลน

ยนไฟโบรอนF4 ได โดยเมอนำาลำาดบนวคลโอไทด

ของยนไฟโบรอนไปเปรยบเทยบกบฐานขอมลใน

GenbankพบวาไฟโบรอนF4จากมด O. smaragdina

ในประเทศไทยมลำาดบนวคลโอไทดเหมอนกบยน

F4_WA ของมด O. smaragdina ในประเทศ

ออสเตรเลยโดยมคาidentityเทากบ100%ชใหเหน

วายนไฟโบรอนดงกลาวมความอนรกษสงแมวาจะ

มาจากมดO. smaragdinaตางทวปทงนSutherland

และคณะ(Sutherlandet al.,2007)ไดรายงานถงยน

ไฟโบรอนถง4ชนดไดแกF1_WAF2_WAF3_WA

และF4_WAของมดO. smaragdina ในประเทศ

รปท3ลำาดบเบสของไฟโบรอนF4และลำาดบ

กรดอะมโนทแปลรหสได

รปท4 ลกษณะของโปรตนทแบคทเรยผลตไดทง

กอนและหลงการกระตนดวยIPTG(0และ

2ชวโมงตามลำาดบ)และรคอมบแนนท

โปรตนทผานการแยกบรสทธดวยคอลมน

HisGraviTrap

7


ออสเตรเลยซงประกอบดวยกรดอะมโน391,400,

395และ443ตวตามลำาดบซงโครงงานวจยนกำาลง

โคลนยนอก3ชนดเพอเปรยบเทยบขอมลกบมด O.

smaragdinaในประเทศออสเตรเลย

สำาหรบโครงสรางโปรตนไฟโบรอน F4

จากมด O. smaragdina ในประเทศไทยเมอนำาไป

ทำ านายโครงสร า ง โปรตนโดยใช โปรแกรม

MARCOIL (http://toolkit.tuebingen.mpg.de/

marcoil/results/2904094)ซงสอดคลองกบรายงาน

ของSutherlandและคณะ(2007)ทพบวาโครงสราง

ของโปรตนไฟโบรอนสวนใหญเปนแบบcoiledcoil

และพบลำาดบกรดอะมโนทซำ ากนเจดตว คอ

[(abcdefg)n] โดยตำาแหนงaและdแทนลำาดบกรด

อะมโนทไม ชอบนำา ส วนตำาแหนงอนๆ แทน

ตำาแหนงของกรดอะมโนทชอบนำา

เมอนำาโปรตนรคอมบแนนททไดไปทำานาย

คาpIของโปรตนโดยใชโปรแกรมComputepI/Mw

(http://web.expasy.org/cgi-bin/compute_pi/pi_tool)

พบวาไฟโบรอนของมดO. smaragdina มคา pI

เทากบ 6.27 ผลการวจยนจะทำาใหสามารถผลต

ไฟโบรอนไดในปรมาณสงเพยงพอสำาหรบการนำา

โปรตนไปศกษาสมบต และใชประโยชนตอไปใน

อนาคต

กตตกรรมประกาศงานวจยนไดรบการสนบสนนจากโครงการ

พฒนากำาลงคนวทยาศาสตร(ทนเรยนดวทยาศาสตร

แหงประเทศไทย) สำานกงานคณะกรรมการการ

อดมศกษา

เอกสารอางองCrozier,R.H.,Newey,P.S.,Schlüns,E.A.,andRobson,S.K.A.2010.AmasterpieceofevolutionOecophylla

weaverants(Hymenoptera:Formicidae).MyrmecologicalNews13:57-71.

Holldobler,B.,andWilson,E.O.1990.TheAnts.Cambridge,BelKnapPressofHarvardUniversity

Press.

Mandal,B.B., andKundu,S.C. 2009.Cell proliferation andmigration in silkfibroin 3D scaffolds.

Biomaterials30(15):2956-2965.

Numata,K.,andKaplan,D.L.2010.Silk-baseddeliverysystemsofbioactivemolecules.AdvancedDrug

DeliveryReviews62(15):1497-1508.

Sutherland,T.D.,Weisman,S.,Trueman,H.E.,Sriskantha,A.,Trueman,J.W.H.,andHaritos,V.S.2007.

Conservationofessentialdesignfeaturesincoiledcoilsilks.MolecularBiologyandEvolution

24(11):2424-2432.

Wadbua,P.,Promdonkoy,B.,Maensiri,S.,andSiri,S.2010.Differentpropertiesofelectrospunfibrous

scaffoldsofseparatedheavy-chainandlight-chainfibroinsofBombyx mori.InternationalJournal

ofBiologicalMacromolecules46(5):493-501.

Zhang,Q.,Yan,S.,andLi,M.2009.Silkfibroinbasedporousmaterials.Materials2(4):2276-2295.



การตระหนกในการเขาสประชาคมอาเซยนการสนบสนนขององคกรและศกยภาพในการจดการเรยนการสอนของครวทยาลยอาชวศกษาเอกชนจงหวดพระนครศรอยธยา

TheAwarenessofEnteringintotheASEANCommunityandtheSupportoftheOrganizationandPotentialofLearningandTeachingofTeachersinPrivateVocationalCollegesinAyutthaya

ลดดานลละออง1*และจนทนาแสนสข2

LaddaNinla-ongandJantanaSansook

AbstractThisresearchwasaimedtostudytheawarenessofenteringintotheASEAN,organizationsupportingandthepotentialforteachingmanagementofprivatevocationalcollegesatAyutthayaProvince.Questionnaireswereusedtocollectthedatafrom150individuals.Multipleregressionswereusedtoanalyzethedata.TheresultsshowedthattheawarenessofenteringintotheASEANwerelanguageskills,informationtechnologyandcrossculturalpracticeswhichfacilitatethelearningandteachingactivities.Theorganizationsupportintermofpersonneldevelopmentdidnotshowedpositiveeffectsonteachingmanagement.Thisresearchrevealedthelevelself-developmentofteachingpersonnelandthesupportoforganization.TheresearchresultswillbeusedforthepreparationofteachingpersonnelofAyutthayaVacationedCollageforenteringintotheASEAN.

Keywords:Teaching potential, awareness of being with ASEAN, organization support

1 นกศกษาบณฑต,2อาจารยวทยาลยการจดการมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลสวรรณภม อ.พระนครศรอยธยาจ.พระนครศรอยธยา13000* ผใหการตดตอ(Correspondinge-mail:[email protected])

10


บทคดยอการวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาการตระหนกในการเขาสประชาคมอาเซยนการสนบสนนขององคกร

สงผลตอศกยภาพในการจดการเรยนการสอน โดยใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลจาก

ครวทยาลยอาชวศกษาเอกชนจงหวดพระนครศรอยธยาจำานวน150คนวเคราะหขอมลโดยใชสถตการวเคราะห

การถดถอยเชงพหคณดวยโปรแกรมสำาเรจรปผลการวจยพบวา การตระหนกในการเขาสประชาคมอาเซยน

ซงประกอบดวยทกษะดานภาษาบทบาทเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารและการเชอมโยงทางวฒนธรรม

สงผลเชงบวกตอศกยภาพในการจดการเรยนการสอนการสนบสนนขององคกรประกอบดวยการพฒนาบคลากร

ไมสงผลเชงบวกตอศกยภาพในการจดการเรยนการสอนสำาหรบคณภาพสอการเรยนการสอนและการจดสภาพ

แวดลอมสงผลเชงบวกตอศกยภาพในการจดการเรยนการสอนซงผลของการวจยทำาใหทราบถงการพฒนาตนเอง

ของครและการสนบสนนขององคกร เพอนำาขอมลไปใชเปนประโยชนในการเตรยมความพรอมของครวทยาลย

อาชวศกษาเอกชนจงหวดพระนครศรอยธยาในการกาวสประชาคมอาเซยนอยางสมบรณ

คำาสำาคญ: ศกยภำพในกำรจดกำรเรยนกำรสอน, กำรตระหนกในกำรเขำสประชำคมอำเซยน,

กำรสนบสนนขององคกร

บทนำานบตงแตประเทศกลมอาเซยนมการรวมตวกนกอตง

ประชาชาตเอเชยตะวนออกเฉยงใต เมอวนท 8

สงหาคมพ.ศ.2510 โดยมเปาหมายเพอเพมอำานาจ

ตอรองและขดความสามารถในการแขงขนในเวท

ระหวางประเทศซงประเทศไทยเปนหนงในสมาชก

กอตงอาเซยนรฐบาลไทยไดใหความสำาคญในการ

เตรยมความพรอมของประเทศเพอรวมผลกดนให

เกดการสรางประชาคมอาเซยนภายในป 2558แต

จากผลสำารวจขอคดเหนเกยวกบทศนคตในการรบร

เรองอาเซยนพบวาประชาชนสวนใหญมความรสก

วาตนเปนพลเมองอาเซยนไมถงรอยละ 67 ทงท

ประเทศไทยเปนผ กอตงประชาคมอาเซยนเปน

ครงแรก

ดงนนในฐานะทบคลากรทางการศกษา

มโอกาสทจะเผยแพรขอมลขาวสารตาง ๆ ใหแก

นกเรยนนกศกษาและประชาชนทวไปใหเกดความ

ตระหนกถงความสำาคญในการเขาส ประชาคม

อาเซยนของไทยตองมการพฒนาตนเองใหมความร

ความสามารถ เพอพฒนาตนใหเปนครร เทาทน

สถานการณและสงสำาคญตองไดรบการสนบสนน

ขององคกรในการชวยสงเสรมใหครไดรบความร

เพอจะไดนำาความรทไดรบมาจดการเรยนการสอน

เพอรองรบการกาวส ประชาคมอาเซยนอยาง

สมบรณ

ขอบเขตของการวจย

งานวจยนม งศกษาการตระหนกในการ

เขาสประชาคมอาเซยนการสนบสนนขององคกร

สงผลตอศกยภาพในการจดการเรยนการสอน โดย

ตวแปรทใชในการศกษาประกอบดวยตวแปรอสระ

ไดแก การตระหนกในการเขาสประชาคมอาเซยน

และการสนบสนนขององคกรและตวแปรตามไดแก

ศกยภาพในการจดการเรยนการสอนประชากรทใช

ในการศกษา คอ ครวทยาลยอาชวศกษาเอกชน

จงหวดพระนครศรอยธยาจำานวน5แหง

11

การตระหนกในการเขาสประชาคมอาเซยนของครวทยาลยอาชวศกษาเอกชนลดดานลละอองและจนทนาแสนสข

แนวคดทฤษฎกรอบแนวคด

ผ วจยใชทฤษฎองคกรเชงสถานการณ

(contingencytheory)ทฤษฎนเรมมบทบาทประมาณ

ปลายปค.ศ.1960เปนทฤษฎทพฒนามากจากความ

คดอสระทวาองคการทเหมาะสมทสดควรจะเปน

องคการทมโครงสรางและระบบทสอดคลองกบ

สภาพแวดลอมและสภาพความเปนจรง ซงจะ

เหนไดวาในปจจบนไมวาจะเปนหนวยงานใดตางม

การเตรยมความพรอมในการเขาสประชาคมอาเซยน

โดยการปรบเปลยนองคกรไมวาจะเปนภาครฐหรอ

เอกชนซงแมแตองคกรดานการศกษาตางมการวาง

กลยทธเพอรองรบกบสถานการณทเปลยนแปลงใน

ป 2558 ดงนน ครตองใหความสำาคญในการทจะ

พฒนาตนเองใหกาวทนตอการเปลยนแปลงในการ

กาวสประชาคมอาเซยน ไมวาจะเปนการพฒนา

ทกษะดานภาษา เทคโนโลยสารสนเทศและการ

สอสาร และการเชอมโยงวฒนธรรมตาง ๆ ของ

อาเซยนเพอใชในการจดการเรยนการสอนใหม

ศกยภาพนอกจากนแลวผบรหารองคกรตองใหการ

สนบสนนในดานการพฒนาบคลากรคณภาพสอ

การเรยนการสอนและการจดสภาพแวดลอมของ

วทยาลยอาชวศกษาเอกชนเพอใหระบบการศกษา

ของวทยาลยอาชวศกษาเอกชนมคณภาพพรอมส

ประชาคมอาเซยน จากการทบทวนวรรณกรรม

สามารถกำาหนดกรอบแนวคดในการวจยไดดงแสดง

ในรปท1

รปท1กรอบแนวคดของการวจย

ศกยภาพในการจดการเรยนการสอน

การตระหนกในการเขาสประชาคมอาเซยน-ทกษะดานภาษา-บทบาทเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร-การเชอมโยงทางวฒนธรรม

การสนบสนนขององคกร-การพฒนาบคลากร-คณภาพสอการเรยนการสอน-การจดสภาพแวดลอม

วตถประสงคของการวจย

1.เพอศกษาการตระหนกในการเขาส

ประชาคมอาเซยน การสนบสนนขององคกรและ


2.เพอศกษาความตระหนกในการเขาส

ประชาคมอาเซยนประกอบดวยทกษะดานภาษา

บทบาทเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารและ

การเชอมโยงวฒนธรรมสงผลตอศกยภาพในการ

จดการเรยนการสอน

3.เพอศกษาการสนบสนนขององคกร

ประกอบดวยการพฒนาบคลากรคณภาพสอการ

เรยนการสอนและการจดสภาพแวดลอมสงผลตอ


12


วธการวจยการวจยเรองการตระหนกในการเขาส

ประชาคมอาเซยนการสนบสนนขององคกรและ

ศกยภาพในการจดการเรยนการสอนของครวทยาลย

อาชวศกษาเอกชนจงหวดพระนครศรอยธยา เปน

การวจยเชงปรมาณ (Quantitative Research) ใช

แบบสอบถามในการเกบรวบรวมขอมลครวทยาลย

อาชวศกษาเอกชนจงหวดพระนครศรอยธยาจำานวน

5 แหง และวเคราะหขอมลดวยสถต วเคราะห

การถดถอยและเพอวเคราะหการตระหนกในการ

เขาสประชาคมอาเซยนการสนบสนนขององคกร

สงผลตอศกยภาพในการจดการเรยนการสอน

ผลการวจยผลการวเคราะหพบวาผตอบแบบสอบถาม

สวนใหญเปนเพศหญง อายระหวาง 31-40 ป

สถานภาพสมรสจบการศกษาระดบปรญญาตรและ

ปฏบตงานเปนระยะเวลา5-10ปรายไดอยทเดอนละ

10,000-20,000บาท

ผลการวเคราะหการตระหนกในการเขาส

ประชาคมอาเซยนอยในระดบมากโดยทครวทยาลย

อาชวศกษาเอกชนจงหวดพระนครศรอยธยาให

ความสำาคญในทกษะดานภาษามากทสดสวนดาน

การสนบสนนขององคกรในภาพรวมอยในระดบ

มาก โดยทครวทยาลยอาชวศกษาเอกชน จงหวด

พระนครศรอยธยาแสดงความคดเหนเกยวกบการ

สนบสนนขององคในการจดสภาพแวดลอมของ

วทยาลยมากทสด สำาหรบศกยภาพในการจดการ

เรยนการสอนในภาพรวมพบวาอย ในระดบมาก

โดยทครผสอนมความรความสามารถในการสอนท

ทำาใหผเรยนเขาใจเนอหาความรตางๆทเรยนไดมาก

ทสด

ผลการวเคราะหการตระหนกในการเขาส

ประชาคมอาเซยนซงประกอบดวยทกษะดานภาษา

บทบาทเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารและ

การเชอมโยงทางวฒนธรรมสงผลตอศกยภาพใน

การจดการเรยนการสอนและไดทำาการตรวจสอบ

คณสมบตของตวแปรวาขอมลเหมาะสมกบเทคนค

การวเคราะหความถดถอยแบบพหคณ (Multiple

RegressionAnalysis)หาคาสมประสทธสหสมพนธ

แบบเพยรสน(Pearson’sCorrelationCoefficient)

จากตารางท1พบวาตวแปรอสระรวมกน

พยากรณศกยภาพในการจดการเรยนการสอนได

รอยละ26.6โดยพจารณาจากคาAdjustedR2=0.266

และเมอพจารณาตวแปรแตละตวพบวาทกษะดาน

ภาษาบทบาทเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

และการเชอมโยงทางวฒนธรรมสงผลเชงบวกตอ

ศกยภาพในการจดการเรยนการสอนซงหมายความ

วาครทมการพฒนาตนเองในดานทกษะดานภาษา

การใชบทบาทเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

และการเชอมโยงทางวฒนธรรมจะทำาใหมศกยภาพ

ในการจดการเรยนการสอน

การวเคราะหการสนบสนนขององคกรซง

ประกอบดวยการพฒนาบคลากร คณภาพสอการ

เรยนการสอน การจดสภาพแวดลอม สงผลตอ


จากตารางท2พบวาตวแปรอสระรวมกน

พยากรณศกยภาพในการจดการเรยนการสอนได

รอยละ29.10ไดพจารณาจากคาAdjustedR2=0.291

และเมอพจารณาตวแปรแตละตวพบวาการพฒนา

บคลากรไมสงผลเชงบวกตอศกยภาพในการจดการ

เรยนการสอนสำาหรบคณภาพสอการเรยนการสอน

และการจดสภาพแวดลอม สงผลเชงบวกตอ

ศกยภาพในการจดการเรยนการสอนซงหมายความ

วาดานการพฒนาบคลากรไมทำาใหเกดศกยภาพใน

การจดการเรยนการสอนแตคณภาพสอการเรยน

13


ตารางท1 แสดงผลการวเคราะหการตระหนกในการเขาสประชาคมอาเซยนประกอบดวยทกษะดานภาษาบทบาท

เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารและการเชอมโยงทางวฒนธรรมสงผลตอศกยภาพในการจดการ

เรยนการสอน

ตวแปรอสระศกยภาพในการจดการเรยนการสอน

t p-value 1/สมประสทธถดถอย(b)

ความคลาดเคลอนมาตรฐาน

คาคงท(a) -2.26E-16 0.070 0.000 1.000

1.ทกษะดานภาษา 0.332 0.081 4.118 0.000***

2.บทบาทเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

0.170 0.076 2.227 0.027*

3.การเชอมโยงทางวฒนธรรม 0.178 0.084 2.108 0.037*

Adjusted R Square = 0.266

1/ *,*** = มนยส�ำคญทำงสถตทระดบ p < .05 และ 0.001 ตำมล�ำดบ

ตารางท2 แสดงผลการวเคราะหการสนบสนนขององคกรซงประกอบดวยการพฒนาบคลากรคณภาพสอการ

เรยนการสอนและการจดสภาพแวดลอมสงผลตอศกยภาพในการจดการเรยนการสอน

ตวแปรอสระศกยภาพในการจดการเรยนการสอน

t p-value1/สมประสทธถดถอย(b)

ความคลาดเคลอนมาตรฐาน

คาคงท(a) -3.35E-16 0.069 0.000 1.000

การสนบสนนขององคกร

1.การพฒนาบคลากร -0.010 0.104 -0.096 0.924

2.คณภาพสอการเรยนการสอน 0.206 0.099 2.076 0.040*

3.การจดสภาพแวดลอม 0.406 0.098 4.139 0.212

AdjustedRSquare=0.291

1/ * = มนยส�ำคญทำงสถตทระดบ p < .05,

14


การสอนและการจดสภาพแวดลอมสงผลตอ


สรปผลการวจยการตระหนกในการเขาสประชาคมอาเซยน

ซงประกอบดวยทกษะดานภาษาบทบาทเทคโนโลย

สารสนเทศและการสอสาร และการเชอมโยงทาง

วฒนธรรมสงผลตอศกยภาพในการจดการเรยน

การสอน

1.ทกษะดานภาษาผลการวจยพบวาสงผล

เชงบวกตอศกยภาพในการจดการเรยนการสอนของ

ครวทยาลยอาชวศกษาเอกชนจงหวดพระนครศรอยธยา

อยางมนยสำาคญทางสถต กลาวคอประชาคม

อาเซยนไดมการตกลงใชภาษาองกฤษในการตดตอ

สอสาร จงทำาใหองคกรตางๆ ใหความสำาคญใน

พฒนาองคกรในการใชภาษาองกฤษในการสอสาร

ซงสอดคลองกบงานวจยของภทรรตนมนฑ(2545:

บทคดยอ)ไดศกษาเกยวกบการใชภาษาองกฤษของ

พนกงานไทยตอการปฏบตงานในบรษทตางชาต

พบวาพนกงานไทยใชรปแบบการใชภาษาองกฤษ

นนเพออานเอกสารขอมลในการปฏบตงานอยใน

ระดบมาก ในดานการฝกอบรมภาษาองกฤษใน

บรษทพนกงานไทยเหนวาควรจดใหมการฝกอบรม

หลงเลกงานอยในระดบมากและตองการปรบปรง

ทกษะการใชภาษาองกฤษในดานการพดฟง แปล

เขยนและอานตามลำาดบ

2.บทบาทเทคโนโลยสารสนเทศและ

การสอสารสงผลตอศกยภาพในการจดการเรยน

การสอนอยางมนยสำาคญทางสถต เนองจากในยค

โลกาภวตนเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

เขามามบทบาทตอชวตประจำาวนเปนอยางมาก

ไมวาจะเปนคอมพวเตอร โทรศพทมอถอ วทย

โทรทศนหรอระบบเชอมตอเครอขายอนเทอรเนต

ซงในการเขาส ประชาคมอาเซยนมการสงเสรม

ศกยภาพในการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการ

สอสารแกครและนกเรยนใหเหนถงความสำาคญใน

การใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในการ

แสวงหาความร ซงสอดคลองกบงานวจยของ

องอาจฤทธทองพทกษ (2539 : 85) ไดทำาการวจย

เรองพฤตกรรมการสอสารผานระบบเวลดไวดเวบ

ของนกเรยนซงผลการวจยระบวานกศกษามการใช

ประโยชนจากระบบเวลดไวดเวบเพอการพฒนา

ตนเองในดานวชาการและทกษะการใชงานระบบ

เวลดไวดเวบใชในการสนองตอบความตองการดาน

ขาวสาร จงทำาใหเหนไดวาเทคโนโลยสารสนเทศ

และการสอสารมความสำาคญในการใหข อมล

ขาวสาร ไมวาจะเปนทางดานวชาการหรอขอมล

ตางๆซงการคนควาจากเทคโนโลยสารสนเทศและ

การสอสารเปนการคนควาทสะดวก รวดเรว และ

ทนตอสภาพการเปลยนแปลงในปจจบน ดงนน

เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารจงเป น

เครองมอทสำาคญในการทครจะนำามาใชในการ

แสวงหาความร เพอนำาขอมลทไดรบมาวเคราะห

สงเคราะห เพอเปนประโยชนในการจดการเรยน

การสอนใหมศกยภาพเพอรองรบประชาคมอาเซยน

3.การเชอมโยงทางวฒนธรรมสงผลตอ

ศกยภาพในการจดการเรยนการสอนอยางมนยสำาคญ

ทางสถต กลาวคอ การเขาสประชาคมอาเซยนม

การรวมกน 10ประเทศซงแตละประเทศยอมม

ความหลากหลายของวฒนธรรมแตกตางกนไป

ซงไมวาจะเปนวฒนธรรมทางดานเชอชาต ศาสนา

และภาษา ซงสอดคลองกบงานวจยของ สาวตร

ทพภะสต (2526) ไดศกษาเรอง “ความสมพนธ

ระหวางชมชนชาวไทยจนและตะวนตกในกรงเทพฯ

พ.ศ.2398-2453”ซงผลการวจยพบวาความสมพนธ

ของชมชนทง3กลมนนแบงออกไดเปน2ลกษณะ

15


ใหญ ๆ คอ ความสมพนธทางดานเศรษฐกจและ

ความสมพนธทางดานสงคมซงความสมพนธทาง

ดานสงคมนนประกอบไปดวยความสมพนธ 3

ลกษณะคอ1)ความสมพนธทางดานวฒนธรรม2)

ความสมพนธทางดานศาสนาและ3)ความสมพนธ

ทางดานบรการสาธารณประโยชน เชนเดยวกบ

ประชาคมอาเซยนตางมวฒนธรรมทแตกตางกนแต

กมบางอยางทมความคลายคลงกน การทครนำา

ความรตางๆ เกยวกบวฒนธรรมของแตละชนชาต

เขามาสอดแทรกในการจดการเรยนการสอนยอม

สงผลใหการจดการเรยนการสอนนนมศกยภาพ

เพอใหการศกษาไทยพรอมเขาสประชาคมอาเซยน

เพราะการเขาส ประชาคมอาเซยน นอกจากการ

เปลยนแปลงทางดานแรงงานซงจะมการเคลอนยาย

เสรแลวนนการศกษากเชนเดยวกนยอมตองมการ

แลกเปลยน ไมวาจะเปนการแลกเปลยนครหรอ

นกเรยน ซงการจดการเรยนการสอนนนตอง

สอดคลองกบวฒนธรรมทแตกตางกนของสมาชก

อาเซยน เพอสรางความเปนอนหนงอนเดยวกน

ในสงคม และเพอขจดปญหาการขดแยงระหวาง

เชอชาตศาสนาอกดวย

เมอพจารณาถงการสนบสนนขององคกร

สงผลตอศกยภาพในการจดการเรยนการสอนพบวา

1.การพฒนาบคลากรพบวาไมสงผลตอ

ศกยภาพในการจดการเรยนการสอนเนองจากการ

พฒนาบคลากรของครวทยาลยอาชวศกษาเอกชน

ไมวาจะเปนการสงครเขาอบรมภาษาองกฤษการ

สนบสนนใหมโอกาสศกษาดงานประเทศสมาชก

อาเซยนหรอการสนบสนนใหศกษาของครตอยง

มนอย อาจเนองดวยงบประมาณของวทยาลย

อาชวศกษาเอกชนมจำานวนจำากดซงงบประมาณ

ของวทยาลยอาชวศกษาเอกชนสวนหนงไดรบ

เงนชวยเหลอจากรฐบาลเพยงครงหนงของเงน

ค าธรรมเนยมการเรยนเท านน ซ งวทยาลย

อาชวศกษาเอกชนตองแบกรบภาระ ไมวาจะเปน

คานำาคาไฟหรอคาอปกรณการเรยนการสอนอกเปน

จำานวนมากจงทำาใหวทยาลยอาชวศกษาเอกชนตอง

มการจดสรรเงนงบประมาณอยางเหมาะสม ซง

อาจทำาใหมงบประมาณในการทจะสนบสนนในการ

พฒนาบคลากรมอย จำากดและอย ในวงแคบ จะ

เหนไดจากการสงครเขาอบรมในการสรางความ

ตระหนกรในการกาวสประชาคมอาเซยนจงมเพยง

แคระดบผบรหารองคกรหรอการสนบสนนในการ

ศกษาตอกยงอยในกลมผบรหารหรอหวหนางาน

เทานน

2.คณภาพสอการเรยนการสอนพบวา

สงผลตอศกยภาพในการจดการเรยนการสอน

เนองจากคณภาพของสอการเรยนการสอนมความ

สำาคญในการเพมศกยภาพในการจดการเรยนการ

สอนเพอรองรบประชาคมอาเซยน เพราะการท

วทยาลยอาชวศกษาเอกชนนำาสอการเรยนการสอน

ทมคณภาพมาใชในการสอนทำาใหนกเรยนสามารถ

เขาใจในเนอหาเกดทกษะกระบวนการและความร

อนจะนำาไปสจดหมายของหลกสตรไดเปนอยางด

สอดคลองกบผลการวจยของชยชาญกองกงวาฬโชค

(2548)ศกษาเรองสภาพปญหาและความตองการ

สอการสอนของครโรงเรยนวนอาทตยในครสตจกร

กรงเทพมหานครพบวาครมความตองการผลตและ

ใชสอการสอนอยในระดบมาก เพราะสอการเรยน

การสอนเปนเครองมอในการสอสารระหวางผสอน

กบผเรยนทำาใหผเรยนเขาใจเนอไดดยงขนผเรยน

ไดรบประสบการณตรงทำาใหเขาใจความหมายได

กวางขวางอกทงสงเสรมความคดและการแกปญหา

ได ประสบการณท เป นจรง ทำาให ผ เรยนเกด

การเรยนร จดจำาเรองราวตางๆ ไดนานนอกจากน

วทยาลยอาชวศกษาเอกชนยงมสอการเรยนการสอน

16


ทเพยงพอและทนสมยเนองจากวทยาลยอาชวศกษา

เอกชนสามารถอนมตการจดซออปกรณไดรวดเรว

เพราะวทยาลยอาชวศกษาเอกชนไมตองรอเพยง

งบประมาณจากรฐบาลเพยงอยางเดยวแตสามารถ

ใชเงนในสวนของวทยาลยในการจดซอได เพอให

เปนไปตามแผนงานทฝายบรหารอนมต จงทำาให

วทยาลยอาชวศกษาเอกชนมความสามารถในการจด

ซอสอการเรยนการสอนททนสมยและเปนสากล

เพอสรางศกยภาพในการจดการเรยนการสอนใน

การกาวสประชาคมอาเซยน

3.การจดสภาพแวดลอมพบวาสงผลตอ

ศกยภาพในการจดการเรยนการสอน เนองจากการ

จดสภาพแวดลอมของวทยาลยอาชวศกษาเอกชนม

ความพรอมในการกาวสประชาคมอาเซยนเนองจาก

วทยาลยมการตระหนกและใหความสำาคญใน

ภาพลกษณขององคกรในการจดสภาพแวดลอมเพอ

สงเสรมใหองคกรมความโดดเดนและเพอพรอมท

จะแขงขนกบวทยาลยอาชวศกษาของภาครฐ

นอกจากน การจดสภาพแวดลอมภายในและ

ภายนอกหองเรยนยงชวยสงเสรมใหเกดบรรยากาศ

ในการเรยนการสอน และกระตนใหนกเรยนเกด

การเรยนรมากยงขนซงสอดคลองกบงานวจยของ

พนธณวหคโต(2537.อางองจากอรพรรณรตนวงศ.

2551 : 32)ทศกษาเกยวกบการเรยนการสอนของ

ครดเดนวชาภาษาไทยและคณตศาสตรพบวาการ

สรางปฏสมพนธของครกบนกเรยนอยในระดบทด

คอ การสรางบรรยากาศในหองเรยนใหเออตอ

การเรยนการสอน ไดแก การจดหองเรยนใหนาอย

นาเรยนมการกระตนใหนกเรยนไดคดหาเหตผลให

เกดความเขาใจสรางความสมพนธทดเปนกนเองกบ

นกเรยนเอาใจใสดแลอยางใกลชดและมความสนใจ

นกเรยนทมปญหาเปนรายกรณ สภาพแวดลอม

ทดจะทำาใหทกคนมความสข มความมนใจ และ

ตระหนกในคณคาของตนเอง การจดบรรยากาศ

ของการเรยนการสอนถอเปนปจจยทสำาคญมากใน

การพฒนาการเรยนการสอน

เอกสารอางองชยชาญกองกงวาฬโชค.2548.สภาพปญหาและวทยานพนธคณะศกษาศาสตรความตองการสอการสอน

ของครโรงเรยนวนอาทตยในครสตจกรกรงเทพมหานคร.วทยานพนธศกษาศาสตร,มหาวทยาลย

รามคำาแหง.

ภทรรตนมนฑ.2545.การใชภาษาองกฤษของพนกงานไทยตอการปฏบตงานในบรษทตางชาต.วทยานพนธ,

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สาวตรทพภะสต.2526.ความสมพนธระหวางชมชนชาวไทยจนและตะวนตกในกรงเทพฯพ.ศ.2398-

2453,วทยานพนธ,จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

องอาจ ฤทธทองพทกษ. 2539.พฤตกรรมการสอสารผานระบบเวลดไวดเวบของนกเรยน.วทยานพนธ,

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

อรพรรณรตนวงศ.2551.การศกษาการจดสภาพแวดลอมการเรยนรในศนยพฒนาเดกเลกองคการบรหาร

สวนตำาบลจงหวดนครนายก.กศม.(การศกษาปฐมวย).กรงเทพฯ:บณฑตวยาลยมหาวทยาลย

ศรนครนทรวโรฒ.



ผลของโปรแกรมควบคมความเปนกรดดางของผวหนงตออบตการณการเกดแผลกดทบในผปวยสงอายทมความเสยงตอการเกดแผลกดทบ

TheEffectofSkinpHControlledProgramonPressureUlcerIncidenceamongElderlyPatientsatRiskofPressureUlcerDevelopment

สายฝนไทยประดษฐ1*,วภาแซเซย2และเพลนพศฐานวฒนานนท3

SaifonThaipradit,WipaSae-Sia,andPloenpitThaniwattananon

AbstractSkin-basedpHisproposedtobeoneriskfactorforpressureulcer(PU)developmentespeciallyinelderlypatientsimmobilizedwithrespirators.Thispretest-posttestcontrolledquasi-experimentalstudywasaimedtoexaminetheeffectsofSkinpHControlledProgram(SpHCP)onPUincidenceamongelderlypatientsatriskforPUdevelopment.Asampleof60patientsatriskforPUdevelopmentwastakenfromatertiaryhospital,southernThailand.Thefirst30patientswereassignedtothecontrolgroupandreceivedtheusualcare.Theremaining30patientswereassignedtotheexperimentalgroupandreceivedtheSpHCPwiththeusual care.Thisprogram comprisedof skin assessment, cleaning the skin, changing thediaperimmediatelyorwithin30minutesafterbowelmovementandurination,andmaintainingskinmoisture.ThesacralskinpHwasindicatedbyskinpHsensorandaPUincidencewasassessedbythePressureUlcerClassificationdevelopedbytheNationalPressureUlcerAdvisoryPanel(2007).ThecontentvalidityoftheSpHCPwasdeterminedbythreeexperts.TheaccuracyoftheskinpHsensorsis±0.2%.Theinter-raterreliabilityofstagesofPUyieldedacorrelationof1.0.TheskinpHbetweencontrolandexperimentalgroupswereanalyzedbyindependentt-test.ThePUincidencebetweengroupswastestedbyChi-Squarestatistics.TheresultsshowedthattheexperimentalgrouphadthemeanscoreofsacralskinpHsignificantlylessthanthatofthecontrolgroup(p<.001)andTheexperimentalgrouphadPUincidencesignificantlylessthanthatofthecontrolgroup(p<.001).ItisindicatedthattheSpHCPeffectivelyskinpHandultimately

1 นกศกษาบณฑตสาขาการพยาบาลผใหญคณะพยาบาลศาสตรมหาวทยาลยสงขลานครนทร,2,3ผชวยศาสตราจารยคณะพยาบาลศาสตรมหาวทยาลยสงขลานครนทร* ผใหการตดตอ(Correspondinge-mail:[email protected])

18


reducesPUincidenceintheelderlypatientsattachedwithrespirators.Therefore,nursesarerecommendedtoaddthisSpHCPintodailynursingcareparticularlytothisgroupofpatientsinordertoreducetheincidenceofPU.

Keyword: Skin pH, pressure ulcer, elderly, ventilator

บทคดยอผวหนงทมสภาพเปนดางเปนปจจยเสยงททำาใหเกดแผลกดทบโดยเฉพาะผสงอายทถกจำากดการเคลอนไหวดวย

เครองชวยหายใจการวจยกงทดลองชนดวดผลกอนหลงแบบมกลมควบคมครงนมวตถประสงคเพอศกษาผลของ

โปรแกรมควบคมความความเปนกรดดางของผวหนงตออบตการณการเกดแผลกดทบในผปวยสงอายทมความ

เสยงตอการเกดแผลกดทบกลมตวอยางเปนผปวยสงอายทใชเครองชวยหายใจและมความเสยงตอการเกดแผล

กดทบจำานวน60รายซงเขารบการรกษาในโรงพยาบาลระดบตตยภมแหงหนงในภาคใตโดยจดใหกลมตวอยาง

30รายแรกเปนกลมควบคมไดรบการพยาบาลตามปกตสวน30รายหลงเปนกลมทดลองทเขารวมโปรแกรมควบคม

ความเปนกรดดางของผวหนงรวมกบการพยาบาลตามปกต โปรแกรมนประกอบดวยการประเมนสภาพผวหนง

การทำาความสะอาดผวหนงโดยเนนการเปลยนแผนรองซบทนทหลงการขบถายอจจาระและปสสาวะหรอไมเกน

30นาทและการรกษาความชมชนของผวหนงคาความเปนกรดดางของผวหนงวดโดยเครองมอวดคาความเปน

กรดดางอบตการณการเกดแผลกดทบประเมนตามเกณฑการแบงระดบการเกดแผลกดทบขององคกรทปรกษา

เรองแผลกดทบ โปรแกรมการควบคมความเปนกรดดางของผวหนงผานการตรวจสอบความถกตองของเนอหา

จากผทรงคณวฒ3ทานเครองวดคาความเปนกรดดางไดรบการยอมรบคาความผดพลาดในการอานไมเกน±0.2%

ระดบการเกดแผลกดทบผานการตรวจสอบความเทยงแบบสงเกตรวมไดคาคะแนนความเทยงเทากบ1วเคราะห

คาความแตกตางของความเปนกรดดางระหวางกลมตวอยางดวยสถตทอสระอบตการณการเกดแผลกดทบวเคราะห

ดวยสถตไคสแควร ผลการวจยพบวากลมทดลองมคาเฉลยของความเปนกรดดางของผวหนงบรเวณกนกบ

หลงการทดลองนอยกวากลมควบคมอยางมนยสำาคญทางสถต(p<.001)และกลมทดลองมอบตการณการเกดแผล

กดทบหลงการทดลองนอยกวากลมควบคมอยางมนยสำาคญทางสถต( p<.001)ผลการวจยครงนแสดงใหเหนวา

โปรแกรมควบคมความเปนกรดดางของผวหนงมผลตอการลดลงของความเปนกรดดางและอบตการณการเกดแผล

กดทบในผปวยสงอายทมความเสยงตอการเกดแผลกดทบและไดรบการใชเครองชวยหายใจดงนนพยาบาลควรนำา

โปรแกรมนไปใชรวมกบการพยาบาลปกตในการพยาบาลผปวยสงอายทใชเครองชวยหายใจทมความเสยงตอ

การเกดแผลกดทบไดเพอลดอบตการณการเกดแผลกดทบ

คำาสำาคญ: คำควำมเปนกรดดำงของผวหนง, แผลกดทบ, ผสงอำย, เครองชวยหำยใจ

บทนำาแผลกดทบ(bedsore,pressuresore,decubitussore,

distorian sore) เปนภาวะแทรกซอนทางสขภาพท

มสำาคญ แมวาจะมความเจรญกาวหนาทางดาน

เทคโนโลยและมการพฒนารปแบบการปองกนการ

เกดแผลกดทบอยางตอเนองกตามแตกยงมกพบวา

แผลกดทบเปนภาวะแทรกซอนทพบไดอยเสมอๆ

(ทองสมย ยรชย และคณะ, 2548) และมกสงผล

กระทบตอผปวยทงดานรางกายจตใจสงคมและ

เศรษฐกจ (วจตรศรสพรรณและคณะ2547) โดย

19

ผลของโปรแกรมควบคมความเปนกรดดางของผวหนงสายฝนไทยประดษฐและคณะ

เฉพาะผปวยสงอายทเขารบการรกษาในโรงพยาบาล

(มาล งามประเสรฐ, 2545; อาร บรณกล, 2545;

Lindgrenet al.,2004)ซงสวนมากมกเกดแผลกดทบ

ในวนท2หลงเขารบการรกษาในโรงพยาบาล(มาล

งามประเสรฐ, 2545; Baumgarten et al., 2006)

สวนตำาแหนงทพบการเกดแผลกดทบมากทสดคอ

บรเวณกนกบ (ประเสรฐอสสนตชย, 2545;วจตร

ศรสพรรณและคณะ, 2545)ปจจยทมผลตอความ

สมบรณแขงแรงของผวหนงประกอบดวยปจจย

ภายนอกไดแกการเพมขนของความชมชนแรงกด

แรงเสยดทานและปจจยภายในรางกายไดแกภาวะ

ทพโภชนาการความดนโลหตลดลงและอายมากขน

(Bergstromet al., 1987)หอผปวยอายรกรรมทาง

เดนหายใจ โรงพยาบาลสงขลานครนทรพบวา ม

อบตการณการเกดแผลกดทบในปพ.ศ.2553 เฉลย

รอยละ 4.67 ตอเดอน โดยสวนใหญเปนผสงอาย

รอยละ 83.33 (หนวยสารสนเทศ โรงพยาบาล

สงขลานครนทร, 2553) สำาหรบปจจยสงเสรมให

ผปวยสงอายทไดรบการใชเครองชวยหายใจมการ

เกดแผลกดทบไดงาย ไดแก ความเปนผสงอายเอง

เนองจากเมออายมากขนผวหนงบางลงเนองจาก

ชนไขมนลดลง ทำาใหผวหนงดหยอนยาน แหง

เปราะบางและฉกขาดไดง าย การกำาซาบของ

ออกซเจนไปยงเนอเยอสวนตางๆ ของรางกายมนอย

ลงมการสรางคอลลาเจนลดลงทำาใหความยดหยน

ของผวหนงลดลงรวมกบมการสรางหลอดเลอดฝอย

ทผวหนงลดลง(วไลวรรณทองเจรญ,2545)สวนผ

สงอายทมปญหาระบบทางเดนหายใจมกสงผลใหม

ภาวะพรองออกซเจนไปเลยงเนอเยอสวนตางๆของ

รางกายจนกระทงกอใหเกดการเนาตายของเนอเยอ

ไดงายอกทงการใชเครองชวยหายใจสงผลใหผปวย

มขอจำากดดานการเคลอนไหว เนองจากตองนอน

บนเตยงเปนระยะเวลานานไมสามารถจดการกบการ

ขบถายได (ภทราพรจนทรประดษฐ, 2553)ทำาให

ผวหนงไดรบความเปยกชนจากเหงออจจาระและ

ปสสาวะสงผลใหผวหนงบรเวณดงกลาวมความ

ตานทานลดลงและเนอเยอไดรบการระคายเคองเกด

การฉกขาดไดงายและเกดแผลกดทบในทสด(ยวด

เกตสมพนธและคณะ,2552)เนองจากในภาวะปกต

ผวหนงจะมคาความเปนกรดเลกนอยประมาณ5.4-

5.9ซงมคณสมบตในการยบยงการเจรญเตบโตของ

เชอแบคทเรย(KortingandBraun-Falco,1996อาง

โดย Ersser et al., 2004) เมอผวหนงสมผสกบ

ความชนจากอจจาระและปสสาวะสงผลใหผวหนง

บรเวณดงกลาวมคาความเปนดางมากขนทำาใหความ

สามารถในการตานเชอแบคทเรยลดลง เกดการ

อกเสบและเกดแผลกดทบได(Beekmanet al.,2009)

สอดคลองกบการศกษาของซเกตาร และคณะ

(Shigetaet al., 2009)พบวาบรเวณทมการอกเสบ

ของผวหนงมคาความเปนดางสงขน

เหนไดวาการเปลยนแปลงของคาความ

เปนกรดดางมผลตอการเกดแผลกดทบผวจยจงม

ความสนใจสรางรปแบบของโปรแกรมการควบคม

ความเปนกรดดางของผวหนงขน ประกอบดวย

1)การประเมนสภาพผวหนง2)การทำาความสะอาด

ผวหนงโดยเนนการใชสบ อ อนทำาความสะอาด

รางกายการเปลยนแผนรองซบทนทหลงการขบถาย

ปสสาวะและอจจาระ3)การรกษาความชมชนของ

ผวหนง เพอใหมรปแบบการดแลผปวยทมความ

เฉพาะเจาะจงกบผสงอายทไดรบการใชเครองชวย

หายใจมากทสดและมการประเมนผลของโปรแกรม

โดยการวดคาความเปนกรดดางของผวหนงบรเวณ

กนกบและอบตการณการเกดแผลกดทบ เพอให

ผปวยสงอายไดรบการควบคมความเปนกรดดางของ

ผวหนงอยางถกตองเหมาะสมและปลอดภยจาก

การเกดแผลกดทบดวย

20


วตถประสงค

1. เปรยบเทยบคาความเปนกรดดางของ

ผวหนงบรเวณกนกบระหวางกลมควบคมซงไดรบ

การพยาบาลแบบปกต และกล มทดลองทไดรบ

โปรแกรมการควบคมความเปนกรดดางของผวหนง

2. เปรยบเทยบอบตการณการเกดแผล

กดทบระหวางกลมควบคมซงไดรบการพยาบาล

แบบปกต และกลมทดลองทไดรบโปรแกรมการ

ควบคมความเปนกรดดางของผวหนง


สำาหรบการศกษาวจยครงนเปนการศกษา

เกยวกบปจจยภายนอกทมความสำาคญตอการเกด

แผลกดทบในผปวยสงอายทไดรบการใชเครองชวย

หายใจไดแกการเปลยนแปลงของคาความเปนกรด

ดางซงมความสมพนธกบความชนจากการสมผส

อจจาระและปสสาวะเนองจากปกตผวหนงจะมคา

เปนกรดออน ๆ ซงมคณสมบตในการยบยงการ

เจรญเตบโตของเชอแบคทเรย จากการศกษาพบวา

อจจาระและปสสาวะมคาความเปนดางมากขนเมอ

ผวหนงสมผสกบอจจาระและปสสาวะสงผลให

ผวหนงเกดการระคายเคองและหากผวหนงไดรบ

การสมผสความเปยกแฉะมากไปหรอบอยครง

สงผลใหผวหนงนนออนแอและหลดลอกเปนแผล

ไดงายขนและเพมความเสยงตอการเกดแรงเสยดส

ดงนนผ วจยจงสรางโปรแกรมการควบคมความ

เปนกรดดางเพอลดปจจยเสยงตอการเกดแผลกดทบ

ประกอบดวย 3ขนตอนคอ 1)การประเมนสภาพ

ผวหนง 2)การทำาความสะอาดผวหนงโดยเนนการ

เปลยนแผนรองซบทนทหรอไมเกน 30นาท ใช

สบเหลวสำาหรบทารกทำาความสะอาดรางกายและ

3) การรกษาความชมชนของผวหนง และทำาการ

ทดสอบประสทธผลของโปรแกรมการควบคมความ

เปนกรดดางตออบตการณการเกดแผลกดทบ โดย

เปรยบเทยบคาความเปนกรดดางของผวหนงและ

อบตการณการเกดแผลกดทบของผปวยสงอายทได

รบการใชเครองชวยหายใจ

วธการวจยการวจยครงนเปนการวจยแบบกงทดลอง

(quasi-experimental research design)ชนดวดผล

กอนหลงแบบมกล มควบคม (pretest-posttest

control group design) โดยการศกษานผานการ

พจารณาทางจรยธรรมจากคณะกรรมการจรยธรรม

คณะพยาบาลศาสตร และคณะแพทยศาสตร

มหาวทยาลยสงขลานครนทร

ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากรทศกษาไดแกผปวยสงอายตงแต

60 ปขนไปทใชเครองชวยหายใจในโรงพยาบาล

ตตยภมแหงหนงในภาคใต กำาหนดขนาดกล ม

ตวอยางจากคาอทธพลของงานทผานมา (Bates-

Jensen,2007)ซงพบวามขนาดอทธพล(effectsize)

เทากบ 0.66กำาหนดระดบความคลาดเคลอนท .05

อำานาจการทดสอบ (power) เทากบ .80 ไดกลม

ตวอยางกลมละจำานวน30ราย โดยแบงเปนผปวย

กลมควบคมซงไดรบการพยาบาลแบบปกต และ

กลมทดลองซงไดรบโปรแกรมการควบคมความ

ความเปนกรดดางของผวหนงรวมกบการไดรบการ

พยาบาลตามปกต คณสมบตของกลมตวอยางคอ

มคะแนนความเสยงตอการเกดแผลกดทบโดยใช

แบบประเมนความเสยงของบราเดน(BradenScale)

นอยกวาหรอเทากบ 18คะแนน เขารบบรการใน

หอผปวยอายรกรรมทางเดนหายใจตอเนองอยาง

นอย 3 วน ไมมแผลกดทบเกดขนกอนเมอแรกรบ

แรกรบผปวยมอณหภมของรางกายมากกวาหรอ

21


เทากบ36.0องศาเซลเซยสและนอยกวาหรอเทากบ

38.0 องศาเซลเซยส ความดนโลหตมากกวาหรอ

เทากบ 90/60mmHgหรอคาMAPมากกวาหรอ

เทากบ 65mmHg. ไดรบการใชเครองชวยหายใจม

อาการทางระบบหายใจคงทหรออยในระหวางการ

หยาเครองชวยหายใจ และมคะแนนระดบผนแดง

ของผวหนงบรเวณกนเทากบศนย กลมตวอยางเขา

รวมการวจย3ถง5วน

เครองมอทใชในการวจย

1. โปรแกรมการควบคมความความเปน

กรดดางของผวหนงประกอบดวย3หมวดไดแก

1)การประเมนสภาพผวหนง2)การทำาความสะอาด

ผวหนงและ3)การรกษาความชมชนของผวหนง

โดยผานการตรวจสอบจากผทรงคณวฒจำานวน3ทาน

2. เครองวดคาความเปนกรด-ดางของ

ผวหนงประเมนโดยเครองวดความเปนกรด-ดาง

รนHI981ของบรษทHannaประเทศสหรฐอเมรกา

ซงสามารถตรวจวดคาความเปนกรดดางในชวง0.00

ถง 14.00มความละเอยด0.01มคาความเทยงตรง

แมนยำา ±0.2สามารถใชงานได 3,000ชวโมงอยาง

ตอเนองและสามารถใชทอณหภม 0 ถง 50°ซทำา

การวดคาความเปนกรด-ดางบรเวณกนกบในวนท1

และ3ของการวจยวดโดยผวจย

3.อบตการณการเกดแผลกดทบทำาการ

ประเมนโดยพยาบาลผชวยวจยซงใชการประเมน

ตามเกณฑการแบงระดบการเกดแผลกดทบของ

องคกรทปรกษาเรองแผลกดทบ(NationalPressure

UlcerAdvisoryPanel, 2007) โดยทำาการประเมน

ตงแตวนท1ถง5ของการวจย

วธการดำาเนนการวจย

กลมควบคมไดรบการพยาบาลปกตจาก

พยาบาลประจำาการของหอผปวย ดงน ไดรบการ

ประเมนความเสยงตอการเกดแผลกดทบ ไดรบ

การพลกตะแคงตวรวมกบการประเมนการขบถาย

อจจาระและปสสาวะทก2ชวโมงไดรบอาหารตาม

แผนการรกษาจดใหนอนทนอนลมนอนศรษะสง

ไมเกน 30องศา เปนตนทำาการบนทกความถการ

ขบถายอจจาระและปสสาวะและความถของการเชด

ทำาความสะอาดผวหนงตดตอกนเปนระยะเวลา

3-5วน

กลมทดลอง ไดรบการพยาบาลปกตจาก

พยาบาลประจำาการของหอผปวยรวมกบโปรแกรม

การควบคมความเปนกรดดางของผวหนงประกอบ

ดวย 3 ขนตอนคอ 1) การประเมนสภาพผวหนง

2) การทำาความสะอาดผวหนงโดยเนนการเปลยน

แผนรองซบทนทหรอไมเกน 30นาท ใชสบเหลว

สำาหรบทารกทำาความสะอาดรางกายและ 3)การ

รกษาความชมชนของผวหนงรวมกบการไดรบการ

พยาบาลตามปกต โดยขนตอนการดำาเนนการวจย

เหมอนกบกลมควบคมทกขนตอน

การวเคราะหขอมล

ทำาการวเคราะหคาความเปนกรดดางของ

ผวหนงบรเวณกนกบของกล มควบคมและกล ม

ทดลองทไดรบโปรแกรมการควบคมความเปน

กรดดางของผวหนง วเคราะหดวยสถต ทอสระ

(independent t-test) สวนอบตการณการเกดแผล

กดทบระหวางกลมควบคมและกลมทดลองทไดรบ

โปรแกรมการควบคมความเปนกรดดางของผวหนง

วเคราะหดวยสถตไคแควร (Chi-square) โดย

กอนการวเคราะหขอมลผวจยไดทำาการตรวจสอบ

ขอตกลงเบองตนพบวาการกระจายของขอมลเปน

ไปตามขอตกลงเบองตนของสถตดงกลาว

22


ผลการวจยขอมลสวนบคคลของกลมตวอยางพบวา

กลมตวอยางทงกลมควบคมและกลมทดลองเปน

เพศชายมากกวาเพศหญงคดเปนรอยละ 53.3และ

66.7ตามลำาดบ โดยรบยายมาจากหองฉกเฉนมาก

ทสดคดเปนรอยละ60และ33.33ตามลำาดบกลม

ตวอยางไดรบยาทมผลตอระบบการขบถายอจจาระ

และปสสาวะกลมควบคมคดเปนรอยละ 30และ

กลมทดลองคดเปนรอยละ43.3สวนการไดรบยาท

มผลตอความดนโลหตกลมควบคมคดเปนรอยละ

16.7 และกลมทดลองคดเปนรอยละ 23.3 กลม

ควบคมและกล มทดลองมจำานวนวนของการใช

เครองชวยหายใจเฉลยเทากบ 10.46และ7.66วน

ตามลำาดบ เมอทดสอบความแตกตางในคณลกษณะ

สวนบคคลของกลมควบคมและกลมทดลองดวย

สถตทดสอบไคสแควรและทอสระพบวาขอมล

ทวไปในเรองเพศ อายคาฮมาโตครตคาฮโมโกลบน

ระดบความรสกตว คาความดนขณะหวใจบบตว

ค าความดนขณะหวใจคลายตว ระดบอลบมน

คะแนนบราเดนสเกล จำานวนวนของการทผปวย

ไดรบการใสทอชวยหายใจ การไดรบยาทมผลตอ

ระบบการขบถายอจจาระและปสสาวะการไดรบยา

ทมผลตอระบบความดนโลหตภาวะถายเหลวการ

คาสายสวนปสสาวะประวตการสบบหรและขอมล

การรบยายมาจากหอผปวยตางๆ ไมมความแตกตาง

อยางมนยสำาคญทางสถต(p>.05)ยกเวนอณหภม

แรกรบระหวางกลมควบคมและกลมทดลอง จาก

การศกษาพบวามความแตกตางกนอยางมนยสำาคญ

ทางสถต(p<.05)แตไมมความแตกตางในทางคลนก

ระหวางกลมควบคม(M=36.9°C,SD=.46)และ

กลมทดลอง(M=37.0°C,SD=.55)

เมอเปรยบเทยบคาความเปนกรดดาง

ระหวางกลมของกลมควบคมและกลมทดลองดวย

สถตทอสระ (Independent t-test)พบวา คาความ

เปนกรดดางกอนการทดลองไมมความแตกตางอยาง

มนยสำาคญทางสถต (p > .005) แตพบวาคาความ

เปนกรดดางหลงการทดลองของกลมทดลองนอย

กวากลมควบคมอยางมนยสำาคญทางสถต(p<.001)

ดงแสดงในตาราง1

อบตการณการเกดแผลกดทบของกล ม

ควบคมหลงการทดลองจำานวน 12 รายคดเปน

รอยละ40แบงเปนเพศชาย4รายเพศหญง8ราย

ซงโดยสวนใหญแผลกดทบจะเกดมากวนท 3

จำานวน6รายรองลงมาเปนวนท 2จำานวน4ราย

และวนท 4 จำานวน2รายสวนผปวยกลมทดลอง

ไมพบอบตการณการเกดแผลกดทบตลอดระยะเวลา

5 วนทกลมทดลองเขารวมโปรแกรมการควบคม

ความเปนกรดดางของผวหนง เมอทดสอบความ

แตกตางของอบตการณการเกดแผลกดทบหลงการ

ทดลองระหวางกลมควบคมและกลมทดลองดวย

สถตไครสแควรพบวากลมทดลองมอบตการณการ

เกดแผลกดทบนอยกวากลมควบคมอยางมนยสำาคญ

ทางสถต(p <.001)

การอภปรายผลคาความเปนกรดดางเปนปจจยภายนอกท

สงเสรมการเกดแผลกดทบ และมความสมพนธ

โดยตรงกบความชนโดยเกดจากการสมผสความชน

ของอจจาระและปสสาวะ ซงจะทำาใหความเปน

กรดดางบรเวณผวหนงรอบทวารหนกเพมขน โดย

เอนไซมในอจจาระเปลยนยเรยในปสสาวะใหเปน

แอมโมเนยและมสารเคมบางชนดททำาใหคาความ

เปนกรดดางเพมขน ทำาใหผวหนงเกดการระคาย

เคองไดง าย และความสามารถในการตานเชอ

แบคทเรยลดลง(Ersseret al.,2004)ในภาวะปกต

คาความเปนกรดดางของผวหนงจะมคาเปนกรด

23


ตารางท1 เปรยบเทยบคาเฉลยของคาความเปนกรด-ดางผวหนงบรเวณกนกบระหวางกลมควบคมและกลมทดลอง

วนท1และ3โดยใชสถตทอสระ(Independentt-test)(N=60)1/

คากรด-ดางบรเวณผวหนงกลมควบคม(n=30)

กลมทดลอง(n=30)

t p-value

M SD M SD

วนท1 6.03 .47 5.94 .45 .78 .44

วนท3 6.08 .42 5.73 .44 3.19 .00

1/วนท 1 = กอนทดลอง วนท 3 = หลงทดลอง ; M = คำเฉลย, SD = สวนเบยงเบนมำตรฐำน

เลกนอยโดยมคาประมาณ5.4-5.9ซงมคณสมบต

ในการยบยงการเจรญเตบโตของเชอแบคทเรย

(Korting andBraun-Falco, 1996. citedbyErsser

et al.,2004)การศกษาในครงนพบวากลมทดลองม

คาความเปนกรดดางนอยกวากลมควบคมอยางม

นยสำาคญทางสถต(p <.001)ซงเกดจากการเปลยน

แผนรองซบทนทหรอไมเกน 30 นาท เนองจาก

กลมทดลองมการควบคมความชนเปนอยางด จง

สงผลใหผวหนงสมผสกบความชนนอยลงการทำา

ปฏกรยาระหวางผวหนงและความชนจากอจจาระ

และปสสาวะลดลง จงเกดเปลยนแปลงคาความ

เปนกรดดางลดลงจนเขาสคาปกตของความเปน

กรดดางของผวหนง(M=5.73)รวมดวยในขณะท

ผปวยกลมควบคมมคาความเปนกรดดางมากกวา

กลมทดลอง(M=6.08)

นอกจากนการทำาความสะอาดรางกายดวย

นำาเพยงอยางเดยวไมเพยงพอสำาหรบการชะลาง

สงสกปรกคราบไขมนและการควบคมสารเคลอบ

ผวหนงใหมความเหมาะสม(Oakley,2012)ดงนน

การเลอกใชสบทมคาความเปนกรดดางเหมาะสมจง

มผลใหความสมบรณแขงแรงของผวหนงเพมมาก

ขน(Beekman et al.,2009)ในการศกษาครงนผปวย

กลมทดลองใชสบเหลวสำาหรบทารกซงมคาความ

เปนกรด-ดางอยในชวง 4.74 - 4.80 ซงมคาความ

เปนกรดเลกนอยมผลดตอการกำาจดเชอแบคทเรย

บรเวณผวหนง ในขณะทกลมควบคมใชสบปกต

ทวไปซงมทงชนดกอนหรอชนดทเปนสบเหลวม

คาความเปนกรดดางอยในชวง 9.08-9.34ซงมคา

คอนไปทางดางโดยจะสงผลใหความสามารถในการ

ยบยงเชอแบคทเรยลดลงทำาใหผวหนงออนแอได

งายขน และเกดแผลกดทบไดในทสด แตอยางไร

กตามการเปลยนแปลงคาความเปนกรดดางกยงคงม

ความสมพนธกบการเปลยนแปลงของความชนของ

ผวหนงรวมดวยเสมอดงนนจงสามารถสนนษฐาน

ไดวาคาความเปนกรดดางของกลมทดลองทลดลง

มากกวากลมควบคมรวมทงอบตการณการเกดแผล

กดทบของกล มทดลองท เกดขนนอยกวากล ม

ควบคมอาจเปนผลเนองมาจากการเลอกใชสบเหลว

สำาหรบทารกทมคาความเปนกรดดางใกลเคยงกบ

ผวหนงสำาหรบการทำาความสะอาดรางกายรวมกบ

การดแลจดการกบความชนของผวหนง

กตตกรรมประกาศผวจยขอขอบคณเจาหนาทของหอผปวย

อายรกรรมทางเดนหายใจ โรงพยาบาลสงขลา

นครนทรทใหความรวมมอในการวจยเปนอยางด

24


เอกสารอางองทองสมยยรชย,ชวนพศวงศสามญ,ทตยาพฒคามน,วราลกษณกตตวฒนไพศาล,จรชตธาดาและศรพร

อตสาหพานช.2548.รายงานการวจยโครงการยอย2การพฒนาศกยภาพพยาบาลเพอปองกนการ

เกดแผลกดทบ.คณะพยาบาลศาสตรมหาวทยาลยขอนแกน,ขอนแกน.

ประเสรฐอสสนตชย.2546.แผลกดทบในผสงอาย.คลนกเวชปฏบตปรทศน:398-405.

ภทราพร จนทรประดษฐ. 2553.ประสบการณของผปวยในการไดรบเครองชวยหายใจ. วทยานพนธ

พยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาการพยาบาลผ ใหญ คณะพยาบาลศาสตร, มหาวทยาลย

สงขลานครนทร,สงขลา.

มาล งามประเสรฐ. 2545. ปจจยเสยงในการเกดแผลกดทบในผปวยผสงอายทรบไวในโรงพยาบาล.

วทยานพนธ พยาบาลศาสตรมหาบณฑต, สาขาการพยาบาลผ ใหญ คณะพยาบาลศาสตร,

มหาวทยาลยมหดล,นครปฐม.

ยวด เกตสมพนธ,อญชนาทวมเพมผล,นภาพรอภรดวจเศรษฐ,และจฬาพรประสงสต.2552.การดแล

แผลกดทบ:ศาสตรและศลปะทางการพยาบาล.กรงเทพมหานคร:ไทยเอฟเฟคทสตดโอ.

วจตรศรสพรรณ,วลาวณยเสนารตน,ประทนไชยศร,สมหวงดานชยวจตร,วลาวณยพเชยรเสถยร,และ

จตตาภรณ จตรเชอ. 2545.การเกดแผลกดทบในผปวยโรงพยาบาลมหาวทยาลย,พยาบาลสาร :

29(2),1-11.

วจตรศรสพรรณ,วลาวณยเสนารตน,จตตาภรณจตรเชอ,ลดดาวลยสงหคำาฟ,และมาลนวฒนากล.2547.

การลดอบตการณการเกดแผลกดทบโดยการพฒนาคณภาพการพยาบาล.พยาบาลสาร : 31(4),

68-85.

วไลวรรณทองเจรญ.2545.การเปลยนแปลงทางกายภาพสรรวทยาจตสงคมและจตวญญาณในผสงอาย.

ใน จนทนา รณฤทธวชย และวไลวรรณทองเจรญ (บรรณาธการ),หลกการพยาบาลผสงอาย

หนา51-82.กรงเทพมหานคร:บญศรการพมพ.

หนวยสารสนเทศโรงพยาบาลสงขลานครนทร. 2553. รายละเอยดแผลกดทบใหม [Computer software].

RetivedFebruary20,2010,fromhttp://medinfo.psu.ac.th.

อารบรณกล.2545.ปจจยเสยงตอการเกดแผลกดทบในผปวยโรคทางระบบประสาททเขารบการรกษาใน

โรงพยาบาล.วทยานพนธพยาบาลศาสตรมหาบณฑตสาขาการพยาบาลผใหญคณะพยาบาลศาสตร

มหาวทยาลยมหดล,นครปฐม.

Bates-Jensen,M.B.,Mccreath,E.H.,Kono,A.,Apeles,N.C.R.,andAlessi,C.2007.Subepidermal

moisturepredictserythemaandstage1pressureulcerinnursinghomeresident:APilotStudy.

TheAmericanGeriatricsSociety55(8):1199-1205.

Baumgarten,M.,Margolis,D.J.,Localio,A.R.,Kagan,S.H.,Lowe,R.A,Kinosian,B.,et al.2006.

Pressureulcersamongelderlypatientsearlyinthehospitalstay.RetrievedOctober17,2011,

fromhttp://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16870639?dopt=Abstract.

25


Beekman,D.,Schoonhoven,L.,Verhaeghe,S.,Heyneman,A.,andDefloor,T.2009.Preventionand

treatmentofincontinence-associateddermatitisliteraturereview.JournalofAdvancedNursing

65(6):1141-1154.

Bergstrom,N.,Braden,J.B.,Laguzza,A.,andHolman,V.1987.TheBradenscaleforpredictingpressure

sorerisk.NursingReserch36(4):205-210.

Ersser,S.,J.,Getliffe,K.,Voegeli,D.,andRegan,S.2004.Acriticalreviewof theinter-relationship

betweenskinvulnerabilityandurinaryincontinenceandrelatednursingintervention.International

JournalofNursingStudies42:823-835.

Lindgren,M.,Unosson,M,Fredrikson,M., andAk,A. 2004. Immobility - amajor risk factor for

developmentofpressureulcersamongadulthospitalizedpatients:aprospectivestudy.Retrieved

October15,2011,fromhttp://www.ukpmc.ac.uk/abstract/MED/15005664.

NationalPressureUlcerAdvisoryPanel.2007.PressureulcerstagesrevisedbyNPUAP:Pressureulcer

definition.RetivedAugust22,2011,fromhttp://www.npuap.org/pr2.htm.

OakleyAmanda.2012.Soapsandcleansers.RetrievedJanury20,2013,fromhttp://www.dermtnz.org/

org/treatments/cleansers.html.

Shigeta,Y.,Nakagami,G.,Sanada,H.,Oba,M.,Fujikawa,J.,Konya,C.,andSugama,J.2009.Exporing

therelationshipbetweenskinpropertyandabsorbentpadenvironment.JournalofClinicalNursing

18:1607-1616.



ผลของโปรแกรมสงเสรมการจดการตนเองตอพฤตกรรมการบรโภคอาหารในผสงอายทรกษาดวยการลางไตทางชองทองแบบตอเนอง

EffectoftheSelf-managementPromotingProgramonFoodConsumptionBehaviorsintheElderlyUndergoingContinuousAmbulatoryPeritonealDialysis

ศรลกษณนอยปาน1*,เพลนพศฐานวฒนานนท2และวภาวคงอนทร2

SirilakNoiparn,PloenpitThaniwattananon,andWepaweeKongin

AbstractThisquasi-experimental aimed to examine the effect of a self-managementpromotingprogram (SMprogram)onfoodconsumptionbehaviorsoftheelderlyundergoingcontinuousambulatoryperitonealdialysis(CAPD).Thefirst25patientswereassignedtothecontrolgroup,whoreceivedusualcare,andtheother25patientswereassignedtotheexperimentalgroup,whoreceivedfiveweeksSMprogramincludingareflection,individualeducation,counselingsessions,dietarybehaviorsgoalsettingandactionplanning,andfollow-ups.Thetwogroupsweresimilaringender,age,education,income,durationofundergoingCAPD,andco-disease.Theexperimentalinstrumentincluded:1)ateachingplanforeducationsession,2)booklet,3)goalachievementform,4)powerpointpresentation5)aneducationalposter.Theinstrumentsfor data collection included : 1) demographic data questionnaire, 2) food consumption behaviorquestionnaire,and3)priorknowledgeregardingfoodconsumptionquestionnaire.Allstudyinstrumentsusedcontentvalidity,whichwasassessedby3experts,andthereliabilitywasevaluatedusingChronbach’salphacoefficient(alpha=0.82)andKuder-Rechardson20(r=0.81).Thedatawereanalyzedusingdescriptivestatisticsandinferentialstatisticstocomparethedifference(Chi-square,t-test,)Theresultsshowedthatsubjects in the experimental group significantly improved their food consumption behaviors after

1 นกศกษาบณฑตศกษาสาขาการพยาบาลผใหญ,2ผชวยศาสตราจารยสถานวจยระบบการดแลผสงอายไทย คณะพยาบาลศาสตรมหาวทยาลยสงขลานครนทรอ.หาดใหญจ.สงขลา90110* ผใหการตดตอ(Correspondinge-mail:[email protected])

28


participatingintheself-managementpromotingprogram(z=-4.38,p <.01).Themeantotalscoreonfoodconsumptionbehaviorsafterinterventionintheexperimentalgroupwassignificantlyhigherthanthatofthecontrolgroup(U =55.50,p<.01).Mostofthesubjects(84%)intheexperimentalgroupwereabletoachievetheirgoalsinthesecondweek.Throughouttheprogram,morethanhalfofsubjects(56%)achievedallfourweeklygoals,andthemostpopularweeklygoalselectedeachweekfromthefoodconsumptionbehaviorscomponentswasmanagingproteindiet.

Keywords:Food consumption behaviors, self-management, elders undergoing continuous ambulatory peritoneal dialysis

บทคดยอ

การวจยกงทดลองนมวตถประสงคเพอศกษาผลของโปรแกรมสงเสรมการจดการตนเองตอพฤตกรรมการบรโภค

อาหารในผสงอายทรกษาดวยการลางไตทางชองทองแบบตอเนองจดใหผปวย25รายแรกเปนกลมควบคมทไดรบ

การพยาบาลตามปกตและ25รายหลงเปนกลมทดลองทไดรบโปรแกรมสงเสรมการจดการตนเองนาน5สปดาห

ซงประกอบดวยการสะทอนคดการใหความรรายบคคลการกำาหนดเปาหมายและวางแผนการปฏบตรวมทงการ

ตดตามอยางตอเนองจดใหกลมตวอยางมลกษณะคลายคลงกนในเรองเพศอายระดบการศกษารายไดระยะเวลา

การรกษาดวยการลางไตทางชองทองแบบตอเนอง และชนดของโรครวม โดยเครองมอในการทดลอง ไดแก

1)แผนการใหความร, 2)คมอการจดการตนเองดานการบรโภคอาหาร,3)สมดบนทกการจดการตนเองดานการ

บรโภคอาหาร,4)สอนำาเสนอภาพนง,และ5)โปสเตอรรปอาหารสวนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลไดแก

1)แบบสมภาษณขอมลทวไป,2)แบบสมภาษณพฤตกรรมการบรโภคอาหาร,และ3)แบบประเมนความรเกยวกบ

การบรโภคอาหารเครองมอทงหมดผานการตรวจสอบความตรงเชงเนอหาโดยผทรงคณวฒ3ทานและหาความ

เทยงโดยการคำานวณคาสมประสทธแอลฟาของครอนบาคและวธคเดอร-รชารดสนไดคาความเทยงเทากบ0.82

และ0.81ตามลำาดบวเคราะหขอมลดวยสถตบรรยายและสถตอางอง(ไคสแควร,สถตท)ผลการวจยพบวาผปวย

ในกลมทดลองมคะแนนเฉลยพฤตกรรมการบรโภคอาหารภายหลงเขารวมโปรแกรมดงกลาวสงกวากอนเขารวม

โปรแกรมอยางมนยสำาคญทางสถต(z = -4.38,<.01)และสงกวากลมควบคมอยางมนยสำาคญทางสถต(U =55.50,

p<.01)และพบวาผปวยในกลมทดลองมากกวาครง(84%)สามารถปฏบตพฤตกรรมการบรโภคอาหารไดสำาเรจ

ตามเปาหมายทงหมดมากทสดในสปดาหท 2 และตลอดโปรแกรมมผปวยมากกวาครง (56%)ทสามารถปฏบต

ตามเปาหมายไดสำาเรจทงหมดใน4สปดาหและพบวาการปรบปรงการบรโภคอาหารโปรตนเปนเปาหมายทผปวย

ตองการปฏบตใหสำาเรจมากทสด

คำาสำาคญ: พฤตกรรมกำรบรโภคอำหำร, กำรจดกำรตนเอง, ผสงอำยทรกษำดวยกำรลำงไตทำงชองทอง

แบบตอเนอง

บทนำาปจจบนจำานวนผปวยโรคไตวายเรอรงในประเทศไทย

มแนวโนมเพมมากขนเรอยๆโดยเฉพาะผปวยวยสง

อาย ซงจากสถตในพ.ศ.2553พบวามผปวยโรค

ไตวายเรอรงวยสงอายคดเปนรอยละ51ของจำานวน

ผ ปวยทงหมด (สำานกนโยบายและยทธศาสตร

กระทรวงสาธารณสข, 2553)ซงเมอเขาสระยะท

ไตเสอมลงจนเสยหนาท ผ ปวยจำาเปนตองไดรบ

29

ผลของโปรแกรมสงเสรมการจดการตนเองศรลกษณนอยปานและคณะ

การรกษาดวยการบำาบดทดแทนไตวธใดวธหนง

ทงนการลางไตทางชองทองแบบตอเนองกำาลงไดรบ

ความนยมแพรหลายและมแนวโนมเพมสงขนเรอยๆ

เนองจากเปนวธการทผปวยสามารถลางไตไดดวย

ตนเองทบานทำาใหผปวยมอสระเกดความพงพอใจ

และมคณภาพชวตดขน อกทงวธนยงชวยควบคม

ภาวะสมดลของนำา เกลอแร และภาวะเคมตางๆ

ในรางกายใหอย ในระดบทสมำาเสมอได (ณฐวฒ

โตวนำาชยและสมชายเอยมออง,2551)แตเนองจาก

การรกษาดวยวธนมขอดอยทสำาคญ คอ การเกด

ภาวะทพโภชนาการ โดยพบวามอบตการณสงถง

รอยละ50(นครนทรศนสนยทธ,2553)ซงสาเหต

เกดจากการสญเสยโปรตน วตามนและเกลอแรท

สำาคญไปกบนำายาลางไตและยงมสาเหตรวม ไดแก

การมความเคยชนกบพฤตกรรมการบรโภคอาหาร

แบบเดมขาดความรในการเลอกบรโภคอาหารท

ถกตอง (ทวศรวงศ, 2550) และจากการเสอมของ

รางกาย ไดแก การทำาหนาทของการรบรสลดลง

ทำาใหเบออาหาร การมปญหาฟนโยกทำาใหเคยว

อาหารลำาบาก (ปาลรตน พรทวกณทา, 2550)

นอกจากนภาวะนำาหนกเกนกเปนปญหาทพบได

บอย เนองจากการบรโภคคารโบไฮเดรตในปรมาณ

สง อกทงกลโคสจากนำายาลางไตจะถกดดซมเขาส

รางกายทำาใหผ ปวยมระดบนำาตาลในเลอดสงขน

ซงนำาไปสการเกดโรคหวใจขาดเลอดตามมา(ทว

ศรวงศ,2550)ดงนนพฤตกรรมการบรโภคอาหารท

ถกตองเหมาะสมจงมความสำาคญมากสำาหรบ

ผสงอายทรกษาดวยการลางไตทางชองทองแบบ

ตอเนอง จากการทบทวนงานวจยท เกยวข อง

พบวาการใชโปรแกรมสงเสรมการจดการตนเอง

เปนกจกรรมการพยาบาลอยางหนงทสามารถ

ปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพของผปวยใหดขนได

(รตนาภรณ แซลม, 2554; Kurniwawan, 2011;

Primanda,2011)และแมวาหนวยลางไตทางชองทอง

แบบตอเนองจะมการแนะนำาใหความรเกยวกบการ

บรโภคอาหารทถกตองแลว แตยงไมมการใช

โปรแกรมสงเสรมการจดการตนเองและการปรบ

พฤตกรรมของบคคลเปนเรองทยากผวจยจงไดสราง

โปรแกรมสงเสรมการจดการตนเองขนเพอหวง

เปาหมายใหผ สงอายทรกษาดวยการลางไตทาง

ชองทองแบบตอเนองมพฤตกรรมการบรโภคอาหาร

ทดขนและมคณภาพชวตทดตอไป

วตถประสงคการวจย

1. เพ อ เปร ยบ เท ยบค า เฉล ยคะแนน

พฤตกรรมการบรโภคอาหารของผสงอายทรกษา

ดวยการลางไตทางชองทองแบบตอเนองกอนและ

หลงไดรบโปรแกรมสงเสรมการจดการตนเอง

2. เพ อ เปร ยบ เท ยบค า เฉล ยคะแนน

พฤตกรรมการบรโภคอาหารของผสงอายทรกษา

ดวยการลางไตทางชองทองแบบตอเนองระหวาง

กลมทไดรบโปรแกรมสงเสรมการจดการตนเองและ

กลมทไดรบการพยาบาลตามปกต

3. เพอศกษาผลความสำาเรจตามเปาหมาย

ของผสงอายทรกษาดวยการลางไตทางชองทองแบบ

ตอเนองในกลมทไดรบโปรแกรมสงเสรมการจดการ

ตนเอง


การศกษาครงน ใช แนวคดการจดการ

ตนเอง(self-managementconcept)ของแคนเฟอร

และกาลคบายส(KanferandGaelick-Buys,1991)

มาเปนแนวทางในการศกษาเพอสงเสรมใหผปวยม

พฤตกรรมการบรโภคอาหารทดขนอนประกอบดวย

การบรโภคอาหาร 6 ประเภท ไดแก โปรตน

คารโบไฮเดรต ไขมน เกลอแร วตามนและนำาซง

30


กลวธการจดการตนเองประกอบดวย 3 ประการ

ไดแก 1) การตดตามตนเอง (self -monitoring)

เปนการพจารณาตรวจสอบพฤตกรรมทตนเอง

ปฏบตในปจจบน เพอประเมนปญหาและความ

พงพอใจในการปฏบตตามการรบร ของตนเอง

ตลอดจนการตงใจตดตามพฤตกรรมทตนเองปฏบต

อยางใกลชด2)การประเมนตนเอง(self-evaluation)

เปนการเปรยบเทยบพฤตกรรมของตนเองกบเกณฑ

มาตรฐานหรอเปาหมายทกำาหนดไว เพอนำาไปส

การตดสนใจปรบเปลยนพฤตกรรมนนและ3)การ

ใหแรงเสรมตนเอง (self - reinforcement) เปนการ

เสรมแรงตนเองเมอประสบความสำาเรจในการ

เปลยนแปลงพฤตกรรมหรอสำาเรจตามเปาหมาย

เชนการชนชมตนเองใหรางวลตนเองเปนตน

วธการวจยการศกษาวจยครงน โปรแกรมสงเสรม

การจดการตนเองประกอบดวย 4 ขนตอนซงใน

แตละขนตอนจะดำาเนนการตามกลวธการจดการ

ตนเองดงน

1) การประเมนปญหาและวางแผน เปน

ขนตอนทผ ปวยพจารณาพฤตกรรมการบรโภค

อาหารทผ านมาของตนเอง และสะทอนขอมล

เกยวกบปญหาและความตองการแกไขปญหาของ

ตนเองโดยมครอบครวร วมแลกเปลยนขอมล

2)การเตรยมความพรอมรายบคคล เปนขนตอนท

ผปวยเปรยบเทยบพฤตกรรมการบรโภคอาหารของ

ตนเองกบขอมลมาตรฐานจากความรทไดรบ และ

ตดสนใจกำาหนดเปาหมายวางแผนการปฏบตระบ

ระดบความมนใจในการปฏบตพฤตกรรมของตนเอง

และบนทกลงสมดบนทก 3)การปฏบตการจดการ

ตนเอง เปนขนตอนทผปวยปฏบตพฤตกรรมการ

บรโภคอาหารตามแผนการปฏบตและตดตามบนทก

พฤตกรรมตนเองทบานตงแตสปดาหท2ถงสปดาห

ท4รวมทงประเมนผลความสำาเรจตามเปาหมายใน

แตละสปดาหโดยมครอบครวคอยสงเกตพฤตกรรม

และชวยเหลอซงผวจยจะโทรศพทตดตามผปวยทก

สปดาห เพอประเมนผลความสำาเรจตามเปาหมาย

รวมทงใหคำาปรกษาเพมเตม 4) การประเมนผล

พฤตกรรมการจดการตนเองเปนการประเมนผลใน

สปดาหท 5 โดยผปวยจะพจารณาและประเมนผล

พฤตกรรมการบรโภคอาหารของตนเองทผานมา

ทงหมด พรอมทงเสรมแรงตนเองทางบวกใน

พฤตกรรมททำาไดสำาเรจและสะทอนขอมลเกยวกบ

จดเดนและจดดอยของตนเองโดยมครอบครวหรอ

ผดแลรวมสรปผลการปฏบตของผปวยทงหมด

การวจยครงน เป นการวจยกงทดลอง

(quasi-experimentalresearch)แบบสองกลมวดผล

กอนและหลงการทดลอง (two-group pretest-

posttestdesign)คอกลมควบคมไดรบการพยาบาล

ตามปกต และกลมทดลองไดรบโปรแกรมสงเสรม

การจดการตนเอง

ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากรทศกษาคอผสงอายทรกษาดวย

การลางไตทางชองทองแบบตอเนอง

กลมตวอยางคอผสงอายทรกษาดวยการ

ลางไตทางชองทองแบบตอเนองทมารบการตรวจ

รกษา ณ คลนกอายรกรรม แผนกผ ป วยนอก

และหนวยลางไตทางชองทองแบบตอเนองของ

โรงพยาบาลสงขลานครนทรและโรงพยาบาลศนย

หาดใหญสถานบรการละ26รายรวมกลมตวอยาง

ทงหมด52ราย

คณสมบตทคดเขาศกษา ไดแก 1) มอาย

ตงแต60ถง80ปทงเพศชายและเพศหญง2)ไดรบ

การรกษาดวยการลางไตทางชองทองแบบตอเนอง

31


ตงแต 1 เดอนขนไป 3)มสตสมปชญญะสมบรณ

สามารถรบรและสอสารตามปกตได 4) ไมมภาวะ

ซมเศราโดยคดกรองภาวะซมเศราซงประกอบดวย

ขอคำาถาม2ขอเกยวกบความรสกหดห เศราหรอ

ทอแทสนหวง และความร สกเบอ ทำาอะไรกไม

เพลดเพลนในชวง 2สปดาหทผานมาซงผปวยท

คดเขาศกษาการวจยครงนต องตอบวาไมม ทง

2 ขอคำาถาม จงจะแปลผลวาไมมภาวะซมเศรา

5)สามารถตดตอทางโทรศพทได

คณสมบตทคดออกจากการศกษาคอผท

เกดการเจบปวยระหวางการเขารวมวจยและจำาเปน

ตองไดรบการรกษาในโรงพยาบาลซงไมไดเปนผล

มาจากปญหาทางโภชนาการ

ผวจยเกบขอมลเปนเวลา 4 เดอนซงใน

ระหวางการเกบขอมลมกลมตวอยางเสยชวต2ราย

เนองจากภาวะหายใจลมเหลว จงไดดำาเนนการหา

กล มตวอยางทดแทน แตพบวาไมมผ ป วยทม

คณสมบตตามเกณฑทคดเขาศกษาเนองจากมปญหา

ทางการไดยนความจำาเสอมมปญหาในการรบรและ

นอนตดเตยงตองใหอาหารทางสายยาง รวมทงไมม

ผปวยรายใหมทเลอกการรกษาดวยการลางไตทาง

ชองทองแบบตอเนอง ผวจยจงยตการเกบขอมล

ดงนนผวจยจงเกบขอมลไดกลมละ25รายรวมเปน

50ราย

เครองมอทใชในการศกษา ไดผานการ

ตรวจสอบความตรงเชงเนอหาจากผทรงคณวฒ 3

ทานซงแบงเปน2ประเภทไดแกเครองมอทใชใน

การเกบรวบรวมขอมล และเครองมอทใชในการ

ทดลอง

1.เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล

ไดแก

1.1 แ บบส ม ภ าษณ ข อ ม ล ท ว ไ ป

ประกอบดวยขอมลสวนบคคลและขอมลสขภาพ

1.2แบบสมภาษณ พฤตกรรมการ

บรโภคอาหารในผสงอายทรกษาดวยการลางไตทาง

ชองทองแบบตอเนองซงผวจยดดแปลงมาจากแบบ

สมภาษณพฤตกรรมสงเสรมสขภาพดานโภชนาการ

ในผปวยไตวายเรอรงของสนนทาครองยทธ(2547)

ประกอบดวยขอคำาถาม25ขอโดยแตละขอคำาถาม

มเกณฑการใหคะแนนตงแต 1ถง 4คะแนนซงม

เกณฑในการเลอกตอบตงแตปฏบตเปนประจำา

จนถงไมปฏบตเลย ซงผ วจยไดนำาไปทดลองใช

กบผ ปวยทมลกษณะคลายคลงกบกล มตวอยาง

จำานวน 20 ราย และหาความเทยงดวยวธคำานวณ

คาสมประสทธแอลฟาของครอนบาค (Cronbach’s

AlphaCoefficient)ไดคาความเทยงเทากบ0.82

1.3 แบบสมภาษณความรเกยวกบการ

บรโภคอาหารในผสงอายทรกษาดวยการลางไตทาง

ชองทองแบบตอเนอง ใชเพอประเมนความรของ

กลมทดลองอนจะชวยใหผวจยมแนวทางในการให

ความรแกกลมตวอยางรายบคคลลกษณะคำาถามเปน

แบบเลอกตอบใช/ไมใชจำานวน15ขอซงผวจยนำา

ไปทดลองใชกบผปวยทมลกษณะคลายคลงกบกลม

ตวอยางจำานวน 20 ราย และหาความเทยงดวยวธ

คเดอร-รชารดสน (KR-20) ไดคาความเทยงเทากบ

0.81

เครองมอทใชในการทดลอง

เครองมอทใชในการทดลองคอโปรแกรม

สงเสรมการจดการตนเองสำาหรบผสงอายทรกษา

ดวยการลางไตทางชองทองแบบตอเนองซงม

อปกรณและสอตางๆดงน

1.แผนการใหความร สำาหรบผ วจย ม

เนอหาครอบคลมในเรองหลกการบรโภคอาหาร

ในผสงอายทรกษาดวยการลางไตทางชองทองแบบ

ตอเนอง ซงครอบคลมอาหาร 6 ประเภท ไดแก

32


โปรตนคารโบไฮเดรตไขมนเกลอแรวตามนและ

นำา

2.สมดบนทกการจดการตนเองดานการ

บรโภคอาหารสำาหรบผสงอายทรกษาดวยการลางไต

ทางชองทองแบบตอเนอง มเนอหาประกอบดวย

การบนทกเปาหมายของตนเอง แผนการปฏบต

ระดบความมนใจในการปฏบตพฤตกรรมปญหา

อปสรรคและการแกไขปญหากจกรรมทครอบครว

หรอผดแลใหการชวยเหลอและสรปผลความสำาเรจ

ตามเปาหมายในแตละสปดาห

3.แบบประเมนความมนใจใชเพอประเมน

ระดบความมนใจในการปฏบตพฤตกรรมการบรโภค

อาหารตามเปาหมายและแผนทกำาหนดไว โดยให

ผปวยระบตวเลขตงแต0ถง10โดยยดระดบความ

มนใจของผปวยตงแตระดบ 7 ขนไปจงจะถอวา

เปาหมายมโอกาสสำาเรจ แตหากระดบความมนใจ

นอยกวา7ตองมการปรบเปาหมายและวางแผนใหม

เพอใหมโอกาสสำาเรจตามเปาหมายมากขน

4.คมอการจดการตนเองดานการบรโภค

อาหารสำาหรบผสงอายทรกษาดวยการลางไตทาง

ชองทองแบบตอเนอง มเนอหาสอดคลองกบ

แผนการใหความรและสอนำาเสนอภาพนงใชสำาหรบ

แจกใหผปวยเพอนำาไปศกษาดวยตนเองขณะปฏบต

การจดการตนเองทบานในสปดาหท 2 ถงสปดาห

ท4

5.สอนำาเสนอภาพนงใชประกอบกจกรรม

การใหความรเพอใหผปวยเกดความเขาใจในเนอหา

ไดดยงขนมเนอหาสอดคลองกบแผนการใหความร

และมรปภาพสประกอบ

6. โปสเตอรรปตวอยางอาหารใชประกอบ

กจกรรมการใหความรเพอใหผปวยฝกการจดเมน

อาหารกอนไปปฏบตจรงทบาน ชวยสงเสรมให

ผปวยเกดความเขาใจเนอหาไดดยงขน

การพทกษสทธกลมตวอยาง

ผ ว จ ย เสนอโครงร างการวจ ยพร อม

เครองมอวจยตอคณะกรรมการพจารณาจรยธรรม

การวจยระดบบณฑตศกษาของคณะพยาบาลศาสตร

มหาวทยาลยสงขลานครนทร และคณะกรรมการ

พจารณาจรยธรรมการวจยโรงพยาบาลสงขลา

นครนทรและโรงพยาบาลศนยหาดใหญ เมอไดรบ

การพจารณาแลว จงดำาเนนการวจย โดยอธบายให

กลมตวอยางทราบถงวตถประสงคและขนตอนการ

ทำาวจยเมอกลมตวอยางยนยอมและใหความรวมมอ

ในการวจย ใหกลมตวอยางลงนามเขารวมการวจย

กรณทกล มตวอยางไมสะดวกใจหรอตองการ

ถอนตวจากการวจยสามารถยกเลกการเขารวมวจย

ไดตลอดเวลาและจะไมมผลตอการบำาบดรกษาหรอ

บรการทางการพยาบาลทไดรบแตอยางใด ทงน

ข อมลทได จะเกบเปนความลบ โดยไมเปดเผย

ชอ สกล ซงผ วจยจะใช รหสแทนขอมลของ

กลมตวอยางและจะนำาเสนอในภาพรวมตามการ

ศกษานเทานน

การวเคราะหขอมล

1.ขอมลทวไปของกลมตวอยางวเคราะห

โดยใชสถตพรรณนาและเปรยบเทยบความแตกตาง

ระหวางลกษณะขอมลทวไปของกลมควบคมและ

กลมทดลองโดยใชสถตไคสแควรซงผลพบวากลม

ควบคมและกลมทดลองไมมความแตกตางกนอยาง

มนยสำาคญทางสถต(p>.05)

2.วเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยคะแนน

พฤตกรรมการบรโภคอาหารซงกอนทำาการวเคราะห

ผวจยทดสอบขอตกลงเบองตนของสถตพาราเมตรก

ของขอมลโดยการตรวจสอบการแจกแจงขอมลและ

ความแปรปรวนภายในกลมผลพบวาเฉพาะคะแนน

พฤตกรรมการบรโภคอาหารหลงไดรบโปรแกรม

33


สงเสรมการจดการตนเองของกลมทดลองไมเปนไป

ตามขอตกลงเบองตน ผ วจยจงพจารณาใชสถต

วลคอกซ (WilcoxonSignedRanksTest) ในการ

ทดสอบภายในกล ม และใชสถตแมนนวทนยย

(Mann-WitneyUtest)ในการทดสอบระหวางกลม

ผลการวจยสวนท1ขอมลทวไปของกลมตวอยาง

กลมตวอยางสวนใหญเปนเพศชาย(รอยละ

56)มอายเฉลยเทากบ62.32ปนบถอศาสนาพทธ

รอยละ 88 มสถานภาพสมรสครอยละ 76 และ

สวนใหญมการศกษาในระดบประถมศกษารอยละ

32ปจจบนไมไดประกอบอาชพรอยละ82สวนใหญ

มรายได 500-10,000 บาทตอเดอน ผ ดแลหลก

สวนใหญเปนบตร/หลานรอยละ52ซงมหนาทใส

และปลอยนำายาลางไตในชองทองทำาแผลชองสาย

ออกทำาอาหารจดยาและพามาพบแพทย (รอยละ

94)ซงผปวยทงหมดเคยไดรบความรและคำาแนะนำา

เกยวกบการบรโภคอาหารทถกตองจากเจาหนาทมา

กอนทงนพบวากลมตวอยางรอยละ30มปญหาใน

การเคยวอาหารเนองจากไมมฟนตองใสฟนปลอม

ทำาใหเคยวไมสะดวกหรอมอาการปวดและมระยะ

เวลาการเจบปวยดวยโรคไตวายเรอรงเฉลย 5.66ป

ระยะเวลาการรกษาดวยการลางไตทางชองทองแบบ

ตอเนองเฉลย 1.86ป ซงสวนใหญใชนำายาลางไต

ชนด1.5%Andydisc(รอยละ92)และใสนำายาใน

ชองทองครงละ 2,000มลลลตร (รอยละ 72)ซง

พบวากลมตวอยางรอยละ 16มอาการอดอดแนน

ทองทงนพบวากลมตวอยางสวนใหญมโรคอนๆ

รวมดวยคอ โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง

โรคหวใจและโรคไขมนในเสนเลอด(รอยละ22)

สวนท2ผลการทดสอบสมตฐานพบวา

คะแนนเฉลยพฤตกรรมการบรโภคอาหาร

ของกลมทดลองหลงเขารวมโปรแกรมสงเสรมการ

จดการตนเองสงกวากอนไดรบโปรแกรมอยางม

นยสำาคญทางสถต (Z = -4.38, < .01)และสงกวา

กลมควบคมอยางมนยสำาคญทางสถต (μ = 55.50,

p < .01) ทงนผ ปวยในกลมทดลองมากกวาครง

(รอยละ 84)สามารถปฏบตพฤตกรรมการบรโภค

อาหารไดสำาเรจตามเปาหมายทงหมดมากทสดใน

สปดาหท2และตลอดโปรแกรมมผปวยมากกวาครง

(56%) ทสามารถปฏบตตามเปาหมายไดสำาเรจ

ทงหมดใน4สปดาห และพบวาการปรบปรงการ

บรโภคอาหารโปรตนเปนเปาหมายทผปวยตองการ

ปฏบตใหสำาเรจมากทสด

อภปรายผลการวจยสวนท1ขอมลทวไปของกลมตวอยาง

กลมตวอยางสวนใหญเปนเพศชาย(รอยละ

56)มอายเฉลย62.32ปมระยะเวลาการเจบปวยดวย

โรคไตวายเรอรงเฉลย5.66ปซงโรคไตวายเรอรงใน

ผสงอายเกดจากการมพยาธสภาพทสวนประกอบ

ของไต3สวนไดแกโกลเมอรลา(gromerular)หลอด

ฝอยไต(renaltubule)และเซลลทอยรอบๆหนวยไต

รวมทงจากความเสอมดานโครงสรางของไตซงพบ

วาในชวงอายระหวาง60-74ปขนาดของไตจะเลก

ลง20-30เปอรเซนตและอตราการกรองของไตจะ

ตำากวาวยหนมสาว 50 เปอรเซนตนอกจากนกลม

ตวอยางยงมโรครวมอนๆ ไดแก โรคเบาหวาน

โรคความดนโลหตสง โรคหวใจ และโรคไขมนใน

เสนเลอด (รอยละ 22)ซงเปนสาเหตใหเกดภาวะ

แทรกซอนมากขนจนเกดภาวะไตวายเรอรง อกทง

ยงเกดจากการมพฤตกรรมการบรโภคอาหารไม

ถกตองเหมาะสมเนองจากขาดความรความเขาใจจง

เปนสาเหตใหการทำางานของไตคอยๆลดลงจนเสย

หนาทและดำาเนนเขาสภาวะไตวายเรอรงในระยะ

34


รนแรงมากขนจงตองไดรบการรกษาดวยการบำาบด

ทดแทนไตซงกลมตวอยางเลอกรกษาดวยการลาง

ไตทางชองทองแบบตอเนอง โดยมระยะเวลาการ

รกษาดวยวธนเฉลย1.86ปเนองจากเปนวธทผปวย

สามารถลางไตดวยตนเองทบาน มอสระ และใช

รปแบบการดแลแบบผปวยนอกจงไมตองเดนทางมา

พบแพทยบอยครงทำาใหประหยดเวลาและคาใชจาย

(ณฐวฒโคตวนำาชยและสมชายเอยมออง,2551)

สวนท2ผลการทดสอบสมมตฐาน

โปรแกรมสงเสรมการจดการตนเอง

สามารถทำาใหผ ปวยในกลมทดลองมพฤตกรรม

การบรโภคอาหารดขนกวากอนไดรบโปรแกรมและ

ดกวากลมควบคมซงไดรบการพยาบาลตามปกต

อธบายได ว าผ ป วยในกล มควบคมจะได รบ

การพยาบาลตามปกตจากพยาบาลประจำาคลนก

อายรกรรมและหนวยลางไตทางชองทองแบบ

ตอเนองรวมทงนกโภชนาการ โดยมการใหความร

และคำาแนะนำาทกวนพธท 4ของเดอนหรอเฉพาะ

ชวงเวลาทตรงกบวนทแพทยนดมาโรงพยาบาลซง

กจกรรมประกอบดวยการใหความรเกยวกบอาหาร

ทควรบรโภคและควรหลกเลยง แตพบวาการเปด

โอกาสใหผ ปวยและครอบครวมสวนรวมในการ

วเคราะหตนเองคนหาปญหาหรอจดการอปสรรค

ยงมนอยโดยผปวยจะเปนผรบมากกวาผเสนอความ

ตองการอกทงการประเมนปญหาอาจไมครอบคลม

หรอไมทราบปญหาทแทจรงของผปวย ไมมการ

กำาหนดเปาหมายและวางแผนการปฏบตทำาใหขาด

ความมนใจในการปฏบตพฤตกรรมการบรโภค

อาหารใหดขนและไมมแรงจงใจหรอแรงกระตนท

จะแกปญหาของตนเองใหดขน พฤตกรรมการ

บรโภคอาหารจงไมแตกตางจากเดมหรอไมมการ

เปลยนแปลงไปในทางทดขน

สำาหรบผปวยในกลมทดลองมพฤตกรรม

การบรโภคอาหารดขนเนองจากไดรบโปรแกรม

สงเสรมการจดการตนเองซงจะจดกจกรรมเปนราย

บคคลพรอมกบใหครอบครวหรอผดแลมสวนรวม

ในกจกรรมทกขนตอนชวยใหเกดความเขาใจบรบท

ของผปวยแตละรายมการสรางสมพนธภาพและเกด

ความไววางใจตอกนรวมทงการกระตนใหสะทอน

คดถงปญหาและอปสรรคในการปฏบตพฤตกรรม

การบรโภคอาหารของตนเอง และมการประเมน

ความรเกยวกบการบรโภคอาหารกอนใหโปรแกรม

ซงพบวาผ ปวยยงขาดความร ในเรองการบรโภค

อาหารคารโบไฮเดรต (รอยละ 60) และวตามน

(รอยละ72)และพบวากลมตวอยางมพฤตกรรมการ

บรโภคอาหารโปรตนไมเหมาะสมทำาใหทราบปญหา

และความตองการทแทจรงของผ ป วย และให

ความร ตามสภาพปญหาท เฉพาะเจาะจงราย

บคคล สอดคลองกบการศกษาของเคอนวาวาน

(Kurniwawan, 2011)ซงจดโปรแกรมสงเสรมการ

จดการตนเองใหผปวยเบาหวานรายบคคลมการ

ประเมนความรและกระตนการสะทอนคดรายบคคล

ผลการศกษาพบวาผปวยมความไววางใจตอพยาบาล

และกลาซกถามปญหาสงผลใหพฤตกรรมการดแล

เทาดขนอยางมนยสำาคญทางสถต (p<.001)ทงน

ผ วจยไดใชสอประกอบการใหความร ไดแก สอ

นำาเสนอภาพนง โปสเตอรรปอาหารและคมอการ

จดการตนเองดานการบรโภคอาหารซงมรปภาพส

และคำาบรรยายขนาดใหญทำาใหผปวยสงอายมอง

เหนไดชดเจนและเขาใจไดงายขนซงทำาใหผปวยม

ความพรอมและมความมนใจในการจดการตนเอง

เกดแรงจงใจทจะแกปญหาพฤตกรรมการบรโภค

อาหารของตนเองใหดขนสอดคลองกบการศกษา

ของซลเชนและแวง(Suet al.,2009)ซงจดกจกรรม

สงเสรมการจดการตนเองใหผปวยทรกษาดวยการ

ลางไตทางชองทอง30รายโดยมการใหความรโดย

35


ใชสอโมเดลอาหารมการพดคยแลกเปลยนความ

คดเหนและใหคำาปรกษาเปนเวลา6เดอนผลพบวา

ผปวยมความสามารถในการจดการตนเองและระดบ

ความมนใจในตนเองดขนอยางมนยสำาคญทางสถต

(p<.05)

กจกรรมทผวจยจดขนในโปรแกรมชวยให

ผปวยมโอกาสกำาหนดเปาหมายและวางแผนการ

ปฏบตของตนเองพรอมกบบนทกเปนลายลกษณ

อกษรในสมดบนทกการจดการตนเองดานการ

บรโภคอาหารและฝกปฏบตการจดการตนเองทบาน

ตงแตสปดาหท 2-4 และบนทกผลการปฏบตทก

สปดาหซงพบวาตลอดโปรแกรมผปวยสวนใหญจะ

กำาหนดเปาหมายเพอปรบปรงการบรโภคอาหาร

โปรตนเนองจากเปนเรองทยากสำาหรบผปวยเพราะ

สวนใหญจะเบออาหาร ไมชอบรบประทานไขขาว

และเนอปลา รวมทงเปนอาหารทแพทยเนนยำาให

ควบคมอยางเครงครดเพราะมผลตอคาโปรตนใน

เลอดและเพอปองกนอาการบวมตามรางกายอนจะ

กอใหเกดภาวะแทรกซอนอนๆ ตามมาซงพบวา

ผปวยสามารถปฏบตไดสำาเรจตามเปาหมายทงหมด

มากทสดในสปดาหท2(รอยละ100)และมผปฏบต

ไดสำาเรจทงหมดตลอดโปรแกรมทกสปดาหรอยละ

56 ซงการกำาหนดเปาหมายและบนทกดงกลาว

เปนการสงเสรมใหผ ปวยเกดความมงมนในการ

ปฏบตใหถงเปาหมายทกำาหนดไวอกทงยงไดใชผล

การปฏบตของตนเองในสมดบนทกมาใชประเมน

ตนเองเพอปรบปรงใหดขนสอดคลองกบการศกษา

ของศนสนย กองสกล (2552) ซงจดกจกรรมฝก

ทกษะการจดการตนเองใหผปวยเบาหวานชนดท 2

จำานวน30รายซงมการใหผปวยกำาหนดเปาหมาย

และวางแผนการปฏบตผลพบวาผปวยมพฤตกรรม

การควบคมโรคเบาหวานดขนอยางมนยสำาคญ

ทางสถต (p<.01) ทงนกล มตวอย างยงได รบ

การสนบสนนชวยเหลอจากครอบครวหรอผดแล

ซงผ ดแลหลกสวนใหญเปนบตร/หลาน รอยละ

52ทำาใหผปวยไดรบการชวยเหลอในการประกอบ

อาหารทถกตองตามหลกโภชนาการชวยตกเตอน

และตดตามการปฏบตพฤตกรรมของผปวยรวมทง

เปนผใหแรงเสรมแกผปวยดวยการชนชมประกอบ

อาหารทผปวยชอบและใหกำาลงใจตลอดระยะเวลา

ทดำาเนนโปรแกรมทงนผวจยมการโทรศพทตดตาม

ใหความร ใหคำาปรกษาและเสรมแรงผ ปวยทก

สปดาหสงผลใหผปวยเกดกำาลงใจและรบรวาเปน

บคคลสำาคญของครอบครวจงสามารถปฏบตการ

จดการตนเองไดบรรลเปาหมายมากขนสอดคลอง

กบการศกษา (พกลตนามาสและคณะ,2551)ซง

ศกษาผลของโปรแกรมสงเสรมสมรรถนะแหงตน

และการสนบสนนทางสงคมตอพฤตกรรมการรบ

ประทานอาหารของผสงอายโรคหลอดเลอดหวใจ

ซงพบวากลมทดลองมพฤตกรรมการรบประทาน

อาหารดขนกวากลมควบคมอยางมนยสำาคญทาง

สถต (p< .01)ดงนนโปรแกรมสงเสรมการจดการ

ตนเองจงทำาใหผปวยสงอายทรกษาดวยการลางไต

ทางชองทองแบบตอเนองมพฤตกรรมการบรโภค

อาหารดขนได

ขอเสนอแนะ1.ดานการพยาบาล ควรสงเสรมใหม

การนำาโปรแกรมสงเสรมการจดการตนเองมาปรบ

ใชในการปฏบตการพยาบาลแกผสงอายทรกษาดวย

การลางไตทางชองทองแบบตอเนอง โดยเนนการ

เปดโอกาสใหผปวยและครอบครวมสวนรวมในการ

แกปญหาพฤตกรรมการบรโภคอาหารของตนเอง

และการตดตามประเมนผลอยางตอเนอง

2.ดานการบรหารผบรหารการพยาบาล

ควรสงเสรมใหบคลากรตระหนกถงความสำาคญของ

36


การสงเสรมการจดการตนเองใหผปวยโดยจดใหม

การอบรมเรองการพยาบาลผ ปวยรายกรณ เพอ

บคลากรมแนวทางในการวางแผนรปแบบการ

พยาบาลแกผปวยเปนรายบคคล

3.ดานการวจยนกวจยทางการพยาบาล

ควรศกษาตอยอดจากงานวจยเรองนโดยการเพม

ระยะเวลาในการตดตามประเมนผลการศกษา เชน

การตดตามประเมนผลหลงไดรบโปรแกรมนาน1

เดอนหรอ3เดอนเปนตน

กตตกรรมประกาศ

ไดรบทนอดหนนเพอการวจยระดบบณฑต

ศกษา ปการศกษา 2555 จากบณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยสงขลานครนทร และมลนธหมอมเจา

หญงมณรพ กมลาศน ของสมาคมพยาบาลแหง

ประเทศไทยผวจยขอขอบพระคณมาณโอกาสน

เอกสารอางองณฐวฒ โตวนำาชย และสมชาย เอยมออง. 2551.Overview of renal replacement therapy. ในสมชาย

เอยมออง,เกรยงตงสงา,อนตตรจตตนนทน,เถลงศกดกาญจนบษย,ดสตลำาเลศกลและประเสรฐ

ธนกจจาร(บรรณาธการ),Textbookofperitonealdialysis1-17.กรงเทพฯ:เทกซแอนดเจอรนล

พบลเคชน.

ทวศรวงศ(บรรณาธการ).2550.แนวปฏบตในการดแลรกษาผปวยลางไตทางชองทองพ.ศ.2550.นนทบร:

ทฟลม.

นครนทรศนสนยทธ.2553.Themalnutrition,inflammation,andatherosclerosis(MIA)syndrome.ใน

ชมรมพยาบาลโรคไตแหงประเทศไทย (บรรณาธการ),The art ofmalnutritionmanagement in

CKD55-65.กรงเทพฯ:ชมรมพยาบาลโรคไตแหงประเทศไทย.

ปาลรตนพรทวกณทา. 2550.ภาวะโภชนาการในผสงอาย. ในบญศรนเกต และปาลรตนพรทวกณทา

(บรรณาธการ),การพยาบาลผสงอาย(3),39-69.นนทบร:ยทธรนทรการพมพ.

พกลตนามาส,ศรรตนปานอทยและทศนาชวรรธนะปกรณ.2551.ผลของโปรแกรมสงเสรมสมรรถนะ

แหงตนและการสนบสนนทางสงคมตอพฤตกรรมการรบประทานอาหารของผสงอาย โรค

หลอดเลอดหวใจ.พยาบาลสาร35(3),72-83.

รตนาภรณ แซลม. 2554. ผลของโปรแกรมสงเสรมการจดการตนเองตอพฤตกรรมสขภาพในผปวยโรค

หลอดเลอดแดงสวนปลายอดตนเรอรง. วทยานพนธพยาบาลศาสตรมหาบณฑตสาขาวชาการ

พยาบาลผใหญคณะพยาบาลศาสตรมหาวทยาลยสงขลานครนทร,สงขลา.

ลวรรณอนนาภรกษ,จนทนารณฤทธวชยม,วไลวรรณทองเจรญ,วนสลฬหกล,และพสมณฑคมทวพร.

2552.พยาธสรรวทยาทางการพยาบาล.กรงเทพฯ:บญศรการพมพ.

ศนสนยกองสกล. 2552.ผลของโปรแกรมการฝกทกษะการจดการตนเองตอพฤตกรรมการจดการตนเอง

ในการควบคมโรคเบาหวานและระดบนำาตาลในเลอดของผทเปนเบาหวานชนดท2วทยานพนธ

ปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑตสาขาวชาการพยาบาลเวชปฏบตชมชนบณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยธรรมศาสตร,ปทมธาน.

37


สนนทาครองยทธ.2547.ผลของโปรแกรมสงเสรมโภชนาการตอพฤตกรรมสงเสรมสขภาพดานโภชนาการ

ของผปวยไตวายเรอรง. วทยานพนธพยาบาลศาสตรมหาบณฑตสาขาวชาการพยาบาลผใหญ

คณะพยาบาลศาสตรมหาวทยาลยมหดล,กรงเทพฯ.

สำานกนโยบายและยทธศาสตร,กระทรวงสาธารณสข.2553.สถตสาธารณสข.วนทคนขอมล22กมภาพนธ

2556,จากhttp://medinfo2.psu.ac.th/medrec/status.html.

Kanfer,F.H.,andGaelick-Buys,L.1991.Selfmanagementmethods.InF.H.Kanfer,andA.Goldstein

(Eds.),Helpingpeoplechange:Atextbookofmethods(305-360).NewYork:PergamonPress.

Kurniwawan,T.2011.Effectof self-management supportprogramondiabetic footcarebehavior in

patientswithdiabeticmellitusinwestjava,Indonesia.Unpublishedmaster’sthesis,Princeof

SongklaUniversity,Songkla.

Primanda,Y.2011.Effectofdietaryself-managementsupportprogramondietarybehaviorsinpatients

withtype2diabetesmellitusinYogyakarta,Indonesia.Unpublishedmaster’sthesis,Princeof

SongklaUniversity,Songkla.

Su,C.Y.,Lu,X.H.,Chen,W.,andWang,T.2009.Promotingself-managementimprovesthehealth

statusofpatientshavingperitonealdialysis.JournalofAdvancedNursing65(7):1381-1389.

บทความวชาการ


ระเบยบวธการวจยแบบผสานวธ

MixedMethodsResearchMethodology

จรชยาเจยวกก1*และวนชยธรรมสจการ2

CheerachayaCheokokandWanchaiThamsachakarn

AbstractMixedmethodresearchisthecombinedtechniqueofqualitativeandqualitativemethods.Thedatacollectionandanalysisemploybothmethods.Mixedmethodcanhappenatthesametimeorsequentially.Theresearchfocusesonthedatafirstandinvolvestheintegrationofdataatonepointintheresearchprocessintendedtoanswermoreclearlythanjustquantitativeonqualitativealone.Theadvantageofquantitativemethodthatitcancompensatetheweaknessofqualitativemethodandvise versa.

Keywords:Research methods, qualitative, quantitative, mixed method

บทคดยอการวจยแบบผสานวธเปนการนำาเทคนควธการวจยเชงปรมาณและวธการวจยเชงคณภาพมาผสมผสานกนมการ

เกบขอมลหรอวเคราะหขอมลทงทเปนชงปรมาณและเชงคณภาพซงอาจเกดขนในเวลาเดยวกนหรอเปนลำาดบ

กอนหลงกได โดยผวจยใหความสำาคญกบขอมลเปนอนดบแรกและเกยวของกบการบรณาการขอมลณจดหนง

จดใดในกระบวนการวจยวตถประสงคเพอใหงานวจยชนนนสามารถตอบคำาถามการวจยไดละเอยดชดเจนมากกวา

การใชรปแบบการวจยเชงปรมาณหรอเชงคณภาพเพยงรปแบบเดยวสามารถนำาจดเดนของการวจยเชงปรมาณมา

แกไขจดดอยของการวจยเชงคณภาพขณะเดยวกนอาจใชจดเดนของการวจยเชงคณภาพมาใชแกไขจดดอยของ

การวจยเชงปรมาณ

คำาสำาคญ: วธกำรวจย : วธคณภำพ,วธปรมำณ,วธผสำน

1 พยาบาลวชาชพโรงพยาบาลสงขลานครนทรมหาวทยาลยสงขลานครนทร(พย.บ.,ศศ.ม.(พฒนามนษยและ สงคม),2รองศาสตราจารยดร.ประจำาสาชาวชาสารตถศกษาคณะศลปศาสตรมหาวทยาลยสงขลานครนทร* ผใหการตดตอ(Correspondinge-mail:[email protected])

40


บทนำาวธการวจยแบบผสานวธ (mixedmethods)หรอ

อาจมชอเรยกวาการวจยแบบผสมผสานวธการวจย

แบบผสมฯลฯ เปนการนำาเทคนควธการวจยเชง

ปรมาณและวธการวจยเชงคณภาพมาผสมผสานกน

ในการทำาวจยเรองใดเรองหนงเพอทจะสามารถตอบ

คำาถามการวจยไดสมบรณยงขนมพนฐานแนวคด

มาจากการหลอมรวมปรชญาของกลมปฏฐานนยม

และกลมปรากฏการณนยมเขาดวยกน (จตราภา

กณฑลบตร,2550)อาจเรยกวาเปนแนวคดของกลม

ปฏบตนยมซงมความเชอวาการยอมรบธรรมชาต

ของความจรงนนมทงสองแบบตามแนวคดของนก

ปรชญาทงสองกลม(ประไพพรใจเยน,2554)

การวจยเชงปรมาณ เปนวธคนหาความร

และความจรงโดยเนนทขอมลเชงตวเลขการวจยเชง

ปรมาณออกแบบวธการวจยใหมการควบคมตวแปร

ทศกษาตองจดเตรยมเครองมอรวบรวมขอมลใหม

คณภาพ จดกระทำาสถานการณทเกยวของใหเปน

มาตรฐานและใชวธการทางสถตชวยวเคราะหและ

ประมวลขอสรป เพอใหเกดความคลาดเคลอนนอย

ทสด(บญธรรมกจปรดาบรสทธ,2549)

การวจยเชงคณภาพเปนวธคนหาความจรง

จากเหตการณและสภาพแวดลอมทมอยตามความ

เปนจรง โดยพยายามวเคราะหความสมพนธของ

เหตการณกบสภาพแวดลอม เพอใหเกดความเขาใจ

อยางถองแทจากภาพรวมของหลายมตความหมาย

นจงตรงกบความหมายของการวจยเชงธรรมชาตซง

ปลอยใหสภาพทกอยางอยในธรรมชาต ไมมการจด

กระทำาสงทเกยวของใดๆ เลย (สภางค จนทวานช,

2554) เราอาจนำาขอมลเชงปรมาณกบขอมลเชง

คณภาพมาผสมแตในเรองนมความเหนแตกตางกน

นกวชาการบางคนกลาววาทงสองแบบเขากนไมได

เนองจากการใชสมมตฐานทแตกตางกน แตการ

ผสานกนระหวางวธการวจยเชงคณภาพและเชง

ปรมาณอาจทำาใหไดผลผลตสดทายทสามารถแสดง

ใหเหนคณประโยชนอยางสำาคญของวธการวจยทง

สองแบบอยางเดนชด

ความหมายของการวจยแบบผสานวธวธการวจยแบบผสานวธ ซงเปนการนำา

เทคนควธการวจยเชงปรมาณและเทคนควธการ

วจยเชงคณภาพมาผสมผสานกนในการทำาวจยเรอง

เดยวกนเพอทจะตอบคำาถามการวจยไดสมบรณขน

มพนฐานแนวคด จากการหลอมรวมปรชญาของ

กลมปฏฐานนยมและกลมปรากฏการณนยมเขาดวย

กนอาจเรยกวาเปนกลมแนวคดของกลมปฏบตนยม

(pragmatism)ซงมความเชอวาการยอมรบธรรมชาต

ของความจรงนนมทงสองแบบตามแนวคด ของ

นกปรชญาทงสองกลม โดยสรปแลวการวจยแบบ

ผสมผสาน(mixedmethods)หมายถงการวจยเรอง

ใดเรองหนงทใชเทคนคการเกบรวบรวมขอมล

วเคราะหขอมลทงเชงปรมาณและคณภาพ โดย

การดำาเนนการอาจจะตอเนองกนเปนระยะๆหรอ

ดำาเนนการไปพรอมกน เพอใหไดรบขอมลการวจย

ทถกตองและสมบรณ

ความสำาคญของการวจยแบบผสานวธการการวจยแบบผสานวธ(mixedmethods

research)มความสำาคญดงน

1.ผลการวจยจากวธการวจยแบบผสานวธ

สามารถเสรมตอกนโดยใชผลการวจยจากวธหนง

อธบายขยายความผลการวจยอกวธหนงชวยใหการ

ตอบคำาถามการวจยไดละเอยดชดเจนมากกวาการ

ใชรปแบบการวจยเชงปรมาณหรอเชงคณภาพเพยง

รปแบบเดยว

2.การใชผลการวจยจากวธหนงไปชวย

41

ระเบยบวธการวจยแบบผสานวธจรชยาเจยวกกและวนชยธรรมสจการ

พฒนาการวจยอกวธหนงหรอการใชผลการวจยวธ

หนงไปตงคำาถามการวจยอกวธหนง

3.การวจยเชงปรมาณและการวจยเชง

คณภาพตางกมจดเดนในตนเองสามารถนำาจดเดน

มาใชในการแสวงหาความร ความจรงไดถกตอง

แมนยำายงขน

4.การวจยเชงปรมาณและการวจยเชง

คณภาพตางกมจดดอยในตนเองผวจยสามารถใช

จดเดนของการวจยเชงปรมาณมาแกไขจดดอยของ

การวจยเชงคณภาพขณะเดยวกนอาจใชจดเดนของ

การวจยเชงคณภาพมาใชแกไขจดดอยของการวจย

เชงปรมาณ

5.สามารถนำาผลผลตจากการวจยแบบ

ผสานวธมาสรางความรความจรงทสมบรณสำาหรบ

ใชในการปรบเปลยนทฤษฎหรอการปฏบตงาน

ววฒนาการของการวจยแบบผสานวธในชวงหลายปทผานมาไดมการถกเถยง

ทางความคดเกยวกบกระบวนทศนการวจยดาน

สงคมศาสตรและพฤตกรรมศาสตร ระหวางกลม

ปฏฐานนยมหรอประจกษนยมทนยมระเบยบวธเชง

ปรมาณและกลมโครงสรางนยมหรอปรากฏการณ

นยมทนยมระเบยบวธเชงคณภาพตางฝายตางโตแยง

วาทฤษฎของตนถกตอง และพยายามโจมตฝาย

ตรงขามเพอใหฝายตนเหนอกวา จนกระทงได

เกดบคคลอกกลมหนงขนมาทระยะตอมาเรยกวา

นกปฏบตนยมไดมการจดรวมทง2กระบวนทศน

เขาดวยกนเพอเปนทางเลอกใหมในการวจยเรยกวา

ระเบยบวธแบบผสานวธ(mixedmethods)(วโรจน

สารรตนะ,2545:13)โดยจำาแนกไดเปน3ยคใหญ

ไดแก

1.ยคระเบยบวธ เดยวหรอยคนกวจย

บรสทธ

2.ยคระเบยบวธผสม

3.ยคการวจยรปแบบผสานวธ(ผองพรรณ

ตรยมงคลกลและสภาพฉตราภรณ,2555)

รปแบบของการผสานของวธการวจยเชงปรมาณและวธการเชงคณภาพ

รปแบบหลกของการวจยในปจจบนม 3

รปแบบคอการวจยเชงปรมาณการวจยเชงคณภาพ

และการวจยแบบผสานวธ โดยทวธการวจย

แบบผสานวธเปนวธการวจยทางสงคมศาสตรจด

มงหมายของการผสานวธกเพอการแกไขขอจำากด

ของแตละวธใหสามารถตอบคำาถามการวจยได

สมบรณยงขน รปแบบทนยมทำาทงในไทยและ

ตางประเทศคอใชวธการวจยเชงปรมาณเปนตวตง

แลวตามดวยการวจยเชงคณภาพยกเวนกรณทเปน

อบตการณหรอเหตการณใหมๆทยงไมเคยเกดขน

จงจะใชการวจยเชงคณภาพเปนตวตงแลวคอยมา

ตรวจสอบสมมตฐานหรอทฤษฎดวยวธการวจย

เชงปรมาณทงนลกษณะการผสมผสานจำาแนกออก

เปน2ลกษณะคอระเบยบวธแบบผสานวธ(mixed

methods)และรปแบบผสานรปแบบ(mixedmodel)

ในการผสานวธกนระหวางการวจย 2

รปแบบนนอาจเปนการผสมผสานแบบอยางละครง

การผสานแบบมรปแบบหลกรวมกบรปแบบรอง

หรอแบบผสมผสานทกขนตอน โดยมวธออกแบบ

ดงน(ผองพรรณตรยมงคลกลและสภาพฉตราภรณ,

2549)

1.การวจยแบบ2ภาค(two-phasedesign)

เปนการวจยในรปแบบทแยกการดำาเนนการเปน 2

ขนตอนอยางชดเจนดวยวธการทแตกตางกน (การ

วจยเชงปรมาณและการวจยเชงคณภาพครงตอครง)

แลวนำาเสนอผลการวจยแบงออกเปน 2 ตอนโดย

เอกเทศแตละตอนตอบคำาถามวจยตางประเดนกน

42


โดยมบทสรปเปนตวเชอมโยงการวจยทงสองตอน

เขาดวยกน

2.การวจยแบบนำา-แบบรอง(dominant-

lessdominantdesign)เปนการวจยทดำาเนนการดวย

วธการวจยหลกแนวทางใดแนวทางหนงแลวเสรม

ดวยอกแนวทางหนงเชนใชการวจยเชงปรมาณเปน

หลกและใชวธการบางอยางของการวจยเชงคณภาพ

มาเสรม เชน เพอขยายความ เพอตรวจสอบยนยน

หรอเพมความลกของขอมลในทางตรงกนขามอาจ

ใชการวจยเชงคณภาพเปนหลกเสรมดวยการวจยเชง

ปรมาณ

3.การวจยแบบผสมผสาน(mixed-method

design) รปแบบนเปนการผสานทงระดบมหภาค

และจลภาคระหวาง 2กระบวนทศนและแนวทาง

การวจยรปแบบการวจยนจดวาเปนการวจยลกผสม

ในทางปฏบต เป นการวจยทดำาเนนการไดยาก

เนองจากตองมการผสมผสานทกขนตอนของการ

วจยตงแตนำาเสนอปญหา (ในบทนำาของการวจย)

จนถงบทสรปของการวจยซงในบางขนตอนอาจมา

สามารถผสมผสานกนไดเตมทดวยขอจำากดของ

ความแตกตางในกระบวนทศนการวจยระหวางการ

วจยเชงคณภาพและการวจยเชงปรมาณ

จากการวจยทง 3 รปแบบ จะเหนไดวา

รปแบบท2นาจะดำาเนนการไดงายทสดตามแนวทาง

เฉพาะของตนเพราะสามารถแยกงานวจยเปนแตละ

ตอนทสมบรณในตวเอง สวนรปแบบท 3 นาจะ

ดำาเนนการไดยากทสด เพราะถาใชนกวจยตาง

กระบวนทศนเพอทำางานรวมกนยอมหาจดรวมกน

ไดยากถาใชนกวจยกลมเดยวกนกจะตองเปนนกวจย

ทมความร ความเขาใจในแนวทางการวจยทงเชง

ปรมาณและเชงคณภาพเปนอยางดจงจะสามารถ

ผสมผสานกนไดอยางเหมาะสมสวนวธการท1จะ

เปนรปแบบทดและมโอกาสเปนไปไดในทางปฏบต

โดยในแตละตอนของการวจยอาจใชนกวจยตางกลม

ซงตางดำาเนนการเปนอสระภายใตวธการของตน

อยางเตมทแตจะมความยากในขนตอนการสรปผล

การวจยทจะตองเชอมโยงการวจยทงสองตอนเขา

ดวยกนโดยใหทงสองตอนมความสำาคญใกลเคยงกน

ขณะทPadgett(1998อางถงในKerlingerandLee,

2000 : 592) ไดออกแบบการวจยแบบผสานวธ

เปน3แบบ โดยเรยกวาการวจยแบบพหวธ โดยม

สาระสำาคญคอ

วธท 1 เรมตนดวยวธเชงคณภาพแลว

ดำาเนนการดวยวธการเชงปรมาณ แลวกลบไปใช

เชงคณภาพอกวธเชงคณภาพใชเพอสำารวจกำาหนด

ความคดสมมตฐานและตวแปรทอยในกรอบความ

คดของนกวจยซงทำาไดโดยใชการสงเกตสมภาษณ

หรอfocusgroupจากความคดรวบยอดทไดจากการ

ศกษาสวนของเชงคณภาพน สามารถศกษาตอได

ดวยวธการเชงปรมาณและทำาการทดสอบสมมตฐาน

จากนนอาจเชอมโยงผลขนสดทายกบสภาพทเปน

จรงดวยวธการเชงคณภาพ

วธท2ใชวธเชงปรมาณในขนแรกและตาม

ดวยวธการเชงคณภาพ ผลจากสวนการศกษาเชง

ปรมาณ ใชเปนจดเรมตนสำาหรบสวนทเปนเชง

คณภาพตอไปPadgett (1998อางถงในKerlinger

andLee, 2000 : 592) เหนวาการศกษาเชงปรมาณ

จำานวนมากสามารถใชประโยชนจากการวเคราะห

เชงคณภาพวธการเชงคณภาพสามารถตอบคำาถาม

บางคำาถามทไมอาจตอบไดโดยการศกษาเชงปรมาณ

วธการท3ของการวจยพหวธคอดำาเนน

การไปพรอมกนทงวธการเชงปรมาณและวธการเชง

คณภาพโดยทในชวงใดทเชงปรมาณเดนเชงคณภาพ

กลดบทบาทลงไปถาเชงคณภาพเดนเชงปรมาณก

ลดบทบาทลง

จะเหนไดวาการเลอกใชรปแบบการผสาน

43


วธแบบใดขนอยกบการออกแบบการวจยของผวจย

เองโดยพจารณาดความเหมาะสมของเรองทวจยวา

ควรจะเลอกใชวธเชงปรมาณหรอวธการเชงคณภาพ

ในขนตอนใดเพอใหไดคำาตอบการวจยทสมบรณ

ทสด

ขนตอนการวจยแบบผสานวธการวจยแบบผสานวธ ประกอบดวย

ขนตอนดงน

ขนตอนท1 การกำาหนดคำาถามการวจย

ผวจยอาจจะตงคำาถามการวจยเพยงหนงคำาถามซงม

ลกษณะทเปนทงเชงปรมาณและเชงคณภาพหรอจะ

ตงคำาถามการวจยหลายคำาถามซงอาจจะแยกเปน

คำาถามเชงปรมาณและคำาถามเชงคณภาพ

ขนตอนท2 การกำาหนดวตถประสงคของ

การวจยผวจยสามารถตงวตถประสงคของการศกษา

ไวขอเดยวหรอหลายขอทงนขนอยกบคำาถามการ

วจย

ขนตอนท3 การเลอกระเบยบวธในการ

วจย ผ วจยตองพจารณาเลอกรปแบบการวจยท

เหมาะสมทสดสำาหรบการตอบคำาถามการวจย ให

ถกตอง แมนยำา นาเชอถอ และมความเปนไปได

ในการปฏบตงานวจย โดยคำานงถงองคประกอบท

สำาคญไดแกเวลาทเหมาะสมการใหคานำาหนกของ

ขอมลเชงปรมาณหรอคณภาพการผสมผสานวธการ

ความลกซงในทฤษฎหรอวธการเปลยนแปลงไป

ขนตอนท4 การเกบรวบรวมขอมล

ขนตอนท5 การวเคราะหขอมล

ขนตอนท6 การตความหรอแปลผลขอมล

ขนตอนท7 การกระทำาขอมลใหถกตอง

ขนตอนท8 การสรปผลและการจดทำา

รายงานการวจย

ขอจำากดในการใชวธการวจยแบบผสานวธในทางปฏบตพบวาการวจยแบบผสานวธ

มขอพงระวงและมขอจำากดบางประการคอวธการ

วจยเชงปรมาณนนเปนวธการทเขมงวด เปนระบบ

และเปนแบบแผน สวนวจยเชงคณภาพนนเปน

วธการทแนบเนยนละเอยดออนและยดหยนเมอนำา

วธทงสองมาใชในการวจยเรองเดยวกนจะตองใชให

เหมาะสมอยาปลอยใหความรสกนกคดเชงคณภาพ

ไปผอนคลายความเขมงวดและความเปนแบบแผน

ของวธการวจยเชงปรมาณ ในขณะเดยวกนกอยา

ปลอยใหความรสกนกคดเชงปรมาณมอทธพลทำาให

วธการเชงคณภาพกลายเปนการสำารวจหาขอมล

เพมเตมอยางฉาบฉวยซงจะเปนผลทำาใหคณภาพ

ของงานวจยชนนนลดลง

นอกจากนยงพบวางานวจยแบบผสานวธ

มขอจำากดทสำาคญคอ

1.นกวจยโดยเฉพาะหวหนาโครงการวจย

ตองมความรและประสบการณในการทำาวจยทงเชง

ปรมาณและเชงคณภาพคนทถกตองตามหลกวธไม

เชนนนจะไดงานวจยทไมเขมแขงเทาทควร

2. ในการวจยแบบผสานวธจะตองใชเวลา

และทรพยากรในการเกบและวเคราะหขอมลปรมาณ

มากกวาการทำาวจยเชงเดยว ดงนนโครงการทถก

จำากดดวยเวลาและงบประมาณจงไมสามารถใช

กลยทธโดยวธผสานวธไดยกเวนเปนขอมลเสรมบาง

สวน

3.อาจมการใชการวจยแบบผสานวธตาม

สมยนยม โดยเปนการใชแบบผดๆตามทตนเขาใจ

หรอใชโดยมกงายเชนนกวจยเชงปรมาณเกบขอมล

โดยการสมภาษณแบบผวเผน หรอนกวจยเชง

คณภาพคดเลอกกลมตวอยางดวยการสมตามหลก

สถตโดยไมพจารณาหลกเกณฑทเหมาะสมเปนตน

44


บทสรปประเดนการโตแยงทางวชาการทวาวธการ

เชงปรมาณหรอเชงคณภาพวธการใดมความถกตอง

เหมาะสมสำาหรบนำาไปใชในกระบวนการแสวงหา

ความรความจรงมากกวากนไดคนพบคำาตอบแลววา

ไมมประโยชนอะไรทจะทำาสงครามทางความคดอก

ตอไปเพราะการยดตดอยกบวธการแสวงหาความร

ความจรงแบบใดแบบหนงมากเกนไปเปนอปสรรค

สำาคญยงทคอยจำากดความคดของนกวจยใหวนเวยน

อยกบกรอบแนวคดและแบบแผนปฏบตเดมๆ ไม

สามารถเขาถงประเดนปญหาของการวจยไดดวย

มมมองใหมๆ

การวจยแบบผสานวธ (mixedmethods)

เปนการผสมผสานระหวางวธการวจยเชงปรมาณ

และการวจยเชงคณภาพเปนรปแบบการวจยรปแบบ

ท 3 ทเกดขนมาเพอเปนทางเลอกใหมใหนกวจย

ไดเลอกใช ชวยใหผ วจยเขาถงความเปนจรงได

อยางครอบคลมและลกยงขน ลดจดออนและเพม

จดแขงใหงานวจย สามารถเลอกออกแบบไดตาม

ความเหมาะสมของงานวจยซงปจจบนทงนกวจย

เชงปรมาณและนกวจยเชงคณภาพตางกหนมาใช

วธวจยแบบผสานวธมากขน สงสำาคญทนกวจย

ต องตระหนกมากทสดคอความรอบคอบและ

ระมดระวงในการใชวธการตางๆ ใหถกตองตามท

ควรจะเปนควรศกษาขอมลอยางละเอยดและเขาถง

เพอสงผลใหงานวจยทไดมคณภาพเปนทนาเชอถอ

และมคณคาสำาหรบผศกษา

บรรณานกรมโกศลมคณ.2551.การวจยเชงปรมาณทเสรมดวยการวจยเชงคณภาพ.วารสารพฒนาสงคม.10(1):27-40.

จตราภากณฑลบตร. 2550.การวจยสำาหรบนกวจยรนใหม.พมพครงท 1.กรงเทพฯ : โรงพมพ.บรษท

สหธรรมกจำากด.

ดจเดอนพนธมนาวนและอมพรมาคะนอง.2552.การฝกอบรมจตลกษณะและทกษะแบบบรณาการทม

ตอพฤตกรรมการพฒนานกเรยนของครคณตศาสตรในระดบมธยมศกษาตอนตน. โครงการวจย

แมบท:การวจยและพฒนาพฤตกรรมไทยสำานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต.

บญธรรมกจปรดาบรสทธ.2549.ระเบยบวธการวจยทางสงคมศาสตร.พมพครงท9.กรงเทพฯ:ภาควชา

ศกษาศาสตรคณะสงคมศาสตรและมนษยศาสตรมหาวทยาลยมหดล.

ประพนธเจยรกล.2550.ตอนท1ความรเบองตนเกยวกบการวจย.เอกสารการเรยนรการทำาวจยดวยตนเอง.

นนทบร:โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

ประไพพร ใจเยน. 2554. ความเครยดและแนวทางการลดความเครยดในการปฏบตงานของบคลากร

มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน.ศกษาศาสตรมหาบณฑต,สาขาการบรหารการ

ศกษามหาวทยาลยสงขลานครนทร.

ผองพรรณตรยมงคลกลและสภาพฉตราภรณ.2549.การออกแบบการวจย.พมพครงท5.กรงเทพฯ.

_______.2555.การออกแบบการวจย.มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.คณะศกษาศาสตร.กรงเทพฯ:สำานก

พมพมหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

45


ภาวนา เผานอย และคณะ. 2548. การวจยเพอศกษาตวแบบของการบรหารจดการกองทนหมบานและ

ชมชนทมประสทธภาพ:กรณศกษาจงหวดบรรมย.รายงานการวจยสำานกงานคณะกรรมการวจย

แหงชาต.

วนชยธรรมสจการ.2555.เอกสารประกอบการสอนComparisonsofFourImportantparadigmsusedin

theSocialandBehavioralScience:คณะศลปศาสตรมหาวทยาลยสงขลานครนทร.

วโรจน สารรตนะ.2545. วธวทยาการวจยแบบผสมกระบวนทศนใหมสำาหรบการวจยทางการบรหาร

การศกษา.ขอนแกน:อกษราพพฒน.

สชาตประสทธรฐสนธและกรรณการสขเกษม.2547.วธวทยาการวจยเชงคณภาพ:การวจยปญหาปจจบน

และการวจยอนาคตกาล.กรงเทพฯ:สามลดา.

สภางคจนทวานช.2554.การวเคราะหขอมลในการวจยเชงคณภาพ.พมพครงท10.กรงเทพฯ:จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย.

องอาจนยพฒน.2548.วธวทยาการวจยเชงปรมาณและเชงคณภาพทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร.

กรงเทพฯ:สามลดา.

อมรรตนอนนตวราพงษ.2548.ทฤษฎสการปฏบต:หลกสตรคหกรรมศาสตรระดบอดมศกษาทมงหวง.

วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรดษฎบณฑต:มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

Creswell,JohnW.1989.Qualitativeinquiryandresearchdesign.ThousandOaks,CA:SagePublication.

Glesne,C.,andPeshkin,A.1992.Becomingqualitativeresearchers:Anintroduction.WhitePlains.New

York:Longman.

KerlingerF.N.,andLeeH.B..2000.Foundationofbehavioralresearch.4thed.ThomsonLearning,Inc.

Krathwohl,D.R. 1998.Methodof education and social science research :An Integrated approach.

(2nded.)NewYork:Longman.

Neuman.W.2000.Socialresearchmethods:Quanlitativeandquantitativeapproach.(4thed.).Boston

:Alynandbacon.

Newman, I., andBenz.C.R.1998.Quanlitative -Quantitative researchmethodology :Exploring the

interactivecontinuum.Carbondale:SouthernIllinoisUniversityPress.

Reichardt,C.S.andRallis,S.F.1994.Quanlitativeandquantitativeinquiryarenotincompatible:Acall

foranewpartnership.InC.S.Reichardt,C.S.andRallis(Eds.).,TheQuanlitative/Quantitative

debate. (NewDirrection forProgramEvaluation,Vol. 61, pp. (85-91)SanFrancisco,CA :

Jossey-Bass.

Shulman, L.S. 1981.Discliplines of inquiry in education :An overview. InR.M. Jaeger (Ed.),

Complementarymethodsforresearchineducation.(pp.2-17).Washington,DC:American

educationalResearchAssociation.

46


Teddlie.C.,andTashakkori,A..2003.Majorissuesandcontroversiesintheuseofmixedmethodsin

thesocialandbehavioralsciences.InATashakkori,andC.Teddlie(Eds.),Handbookofmixed

methodsinsocialandbehavioralscienceresearch(pp.3-50).ThousandOaks,CA:Sage.

วจารณหนงสอ



อภนนทสรรตนจตต1

สามคคเภทคำาฉนท ไดรบการยกยองจากวรรณคดสโมสรในสมยรชกาลท 6 วาเปนยอดของ

วรรณคดประเภทฉนท ซงผลงานชนเอกน ชตบรทตนำาเคาเรองมาจากเรองเลาในพระไตรปฎกมหา

ปรนพพานสตรและอรรถกถาสมงคลวลาสนและไดแรงบนดาลใจจากพระราชนพนธอลราชคำาฉนท ใน

พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหวในการแตงเปนคำาฉนทโดยใชคำาฉนทกวา30ชนดในการเลาเรอง

ซงฉบบพมพครงลาสดของสามคคเภทคำาฉนทเมอปพทธศกราช2539เปนรปเลมฉบบกระเปามความยาว

จำานวน60หนา

เกยวกบผแตงสามคคเภทคำาฉนทคอชตบรทตเปนกวผไดรบการยกยองวามความสามารถเปน

เลศดานการแตงคำาประพนธขนบรมคร ไดรบเชญใหเขารวมแตงฉนทสมโภชพระมหาเศวตฉตรกบกวคน

สำาคญของไทยอาทพระราชวรวงศเธอกรมหมนพทยาลงกรณ(น.ม.ส.)เพอใชในงานพระราชพธฉตรมงคล

ในพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหวรชกาลท6ดวยเหตทชตบรทตเปนผสนใจในการอานกาพย

กลอนโคลงฉนทเปนทำานองเสนาะเพราะไดรบการเรยนรเรองกาพยกลอนโคลงฉนทจากบดาแตวยเยาว

และไดเรมงานกวนพนธเมอปลายปพทธศกราช2452ขณะมอายเพยง18ปเทานนเหตการณสำาคญในชวต

ของชตบรทตคอไดแตงกาพยประเภทปลกใจลงหนงสอพมพสมทรสารซงพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลา

เจาอย หวทรงพอพระราชหฤทยมาก จงโปรดใหถายภาพผประพนธลงหนงสอพมพพมพไทย และ

พระราชทานนามสกลบรทตใหแกนายชตในปพทธศกราช2459(ชตบรทต,2539:ก-ค)อาจารยประจำา

สาขาวชาศกษาทวไปคณะศลปศาสตรและศกษาศาสตรมหาวทยาลยหาดใหญ

1 อาจารยคณะศลปศาสตรและศกษาศาสตรมหาวทยาลยหาดใหญอ.หาดใหญจ.สงขลา90110* ผใหการตดตอ(Correspondinge-mail:[email protected])

48


แนวคดสำาคญ (Theme) ของสามคคเภทคำาฉนท กลาวถงการแตกความสามคค เปนการแตก

ความสามคคของเหลากษตรยลจฉวผครองแควนวชชตวละครสำาคญประกอบดวย1)เหลากษตรยลจฉว

2)วสสการพราหมณ3)พระเจาอชาตศตรผครองแควนมคธและ4)เหลาราชกมารลจฉวสวนแนวคด

ระบอบการปกครองอนเปนจดแขงของแควนวชช คอ ระบอบสามคคธรรมตามหลกอปรหานยธรรม

ซงเปนหลกธรรมทไมนำาไปสความเสอมแตทำาใหมความสามคคมนคงเปนนตยมองคประกอบสำาคญ

7ประการไดแก1)ประชมปรกษาหารอกนสมำาเสมอ2)เขาประชมและเลกประชมพรอมกนรวมทงทำา

ในกจทควร3)ยดมนในธรรมและจารตอนดงาม4)ใหเกยรตผใหญผมประสบการณและเคารพกนอยาง

นอบนอม5)คมครองเดกและสตรโดยไมทำารายหรอหมนเกยรตศกดศร6)เคารพบชาเจดยอนเปนทสกกา

ระของปวงชนและ7)คมครองปองกนพระอรยบคคลทมในบานเมอง

เหตการณสำาคญ ของสามคคเภทคำาฉนท อย ทพระเจ าอชาตศตรมความวตกกงวลกบ

การยกทพไปโจมตแควนวชช เพราะทหารแควนวชชมกำาลงเขมแขงและมความสามคคสงตงอยในหลก

อปรหานยธรรมและวสสการพราหมณไดทลคดคานวธการดงกลาวเพราะหวงใยถงความหายนะแกแควน

มคธพรอมไดนำาเสนอกลวธตอพระเจาอชาตศตรวาใหลงทณฑตนเอง (คอวสสการพราหมณ)แลวเนรเทศ

ออกจากแควนมคธหลงจากนนตนเอง (วสสการพราหมณ) จะไปขอความเหนใจอาศยพงใบบญตอเหลา

กษตรยลจฉว แควนวชช เมอเขาไปอยในแควนวชชแลว จะพยายามทำาตนเปนทไววางใจตอเหลากษตรย

ลจฉวใหไดหลงจากนนจะทำาการยแยงใหเหลาราชกมารของกษตรยลจฉวเกดความบาดหมางใจและไมไว

วางใจกนใหไดจนแตกความสามคคในทสดแลวจงจะสงพระราชสาสนถงพระเจาอชาตศตรใหยกกองทพ

จาตรงคเสนาประกอบดวยทพชางทพมาทพรถและพลเดนเทาเขายดแควนวชชอยางงายดายโดยไมตอง

เสยแมกำาลงไพรพลแมคนเดยว โดยกลยทธสำาคญของวสสการพราหมณคอการใชสตปญญาวางแผนจน

ประสบความสำาเรจ วธการสรางความแตกแยกแกเหลาราชกมารของกษตรยลจฉวดวยเลหอบายนน

วสสการพราหมณจะทำาทใหความรสดยอดแกราชกมารพระองคหนงเปนการลบ จนกอใหเกดเปนท

เคลอบแคลงระหวางราชบตรเหลานน จนตองนำาความสงสยทเกดขนไปเลาใหพระราชบดาของแตละ

พระองคทราบ จงทำาใหเหลากษตรยลจฉวเกดความระแวงไมไววางใจกน เพกเฉยตอการรวมกจการ

บานเมองและไมถอปฏบตตามหลกอปรหานยธรรมจนในทสดเกดการแตกความสามคค

กลวธการเลาเรอง ของสามคคเภทคำาฉนทนน ชตบรทต ไดเลอกใชคำาฉนท กวา 30ชนดท

เหมาะสมกบเนอความในเรอง เชนบรรยายความงามของปราสาทดวยภชงคประยาตฉนทซงเปนฉนทท

มลลาออนชอย ดำาเนนเรองไปแบบคอยเปนคอยไป เพอเผยกลวธของวสสการพราหมณอนแยบยลใน

การทำาลายความสามคคของกษตรยลจฉวอยางมความอดทนและเขาใจธรรมชาตของมนษยทมจดออนใน

ความหเบาและมความรกในบตรธดาโดยปราศจากการใครครวญอยางรอบคอบ

คตธรรมของสามคคเภทคำาฉนทสะทอนใหเหนวาการแตกความสามคคกอใหเกดความหายนะ

อยางมหาศาล และขอคดทเยาวชนพงไดเรยนร คอ ผเยาวทมประสบการณนอยอาจตกเปนเหยอและ

เครองมอของผประสงคราย

เสนห ของสามคคเภทคำาฉนทนนอยทการอานและการทำาความเขาใจเนอเรองจากคำาฉนทกวา

49

สามคคเภทคำาฉนทบทเรยนการแตกความสามคคจากกวนพนธของชตบรทตอภนนทสรรตนจตต

30ชนดซงคำาฉนทเปนงานเขยนรอยกรองทนยมในวงจำากดของนกอานสอดคลองกบนกวรรณคดศกษำ

บำงทำนไดใหควำมเหนวำ อำจเปนเพรำะกฎเกณฑทำงดำนฉนทลกษณของงำนกวนพนธ ตำงจำกนวนยำยและ

เรองสนทเปนรอยแกว ซงสำมำรถอำนเขำใจไดงำยกวำ(รนฤทยสจจพนธ,2547:55)และอกเหตผลหนง

ททำาใหกวนพนธมความยากสำาหรบผอาน คอ ความเขมขนทางอารมณและความหมายซอนเรนทกว

เลอกเฟนมาใชอยางประณตจงตองอาศยการอานอยางเพงพนจและอาจตองฝกฝนมากกวางานวรรณศลป

ประเภทอนแตหากมองถงความสมพนธระหวางสงคมไทยกบกวนพนธพบวาสงคมไทย มลกษณะของ

กวนพนธทด�ำรงอยอยำงสมพนธกบพฒนำกำรทำงสงคม วฒนธรรม และมรำกควำมเปนมำอนยำวนำน

(ดวงมนจตรจำานงค,2543 :5)จงกลาวไดวาสงคมไทยมความสมพนธกบกวนพนธตอเนองมาทกยคสมย

และเพอใหผอานมความรสกรวมและดมดำากบเสนหของคำาฉนททปรากฏในสามคคเภทคำาฉนท โดยขอ

นำาเสนอคำาฉนทบางชนดซงเปนทนยมใชปรากฏในปจจบนและคำาอานประกอบ เพอยนยนถงความเปน

เลศในผลงานชนครของชตบรทตและเสนหของสามคคเภทคำาฉนททปรากฏในคำาฉนทเหลานนดงน

ชนดท1คำาฉนทในสามคคเภทคำาฉนทคอสททลวกฬตฉนท19ยกตวอยางคำาฉนทและอธบาย

คำาอานแสดงตวอยางดงน

คำาฉนท @พรอมเบญจางคประดษฐสฤษดดษฎ

กายจตรวจไตร ทวาร

คำาอาน (พรอม-เบน-จาง-คะ-ประ-ดด-สะ-หรด-ด-ด-สะ-ด)

(กาย-จด-วะ-จ-ไตร) (ทะ-วาน)

ชนดท2คำาฉนทในสามคคเภทคำาฉนท คอวสนตดลกฉนท 14 ยกตวอยางคำาฉนทและอธบาย


คำาฉนท @โบราณะกาลบรมะขต ตยรชชเกรยงไกร

ทาวทรงพระนามะอภไธ ยะอชาตะศตร

คำาอาน (โบ-ราน-นะ-กาน-บอ-ระ-มะ-ขด) (ต-ยะ-รด-ชะ-เกรยง-ไกร)

(ทาว-ซง-พระ-นา-มะ-อะ-พ-ไท) (ยะ-อะ-ชา-ตะ-สด-ตร)

ชนดท3คำาฉนทในสามคคเภทคำาฉนทคออนทรวเชยรฉนท11ยกตวอยางคำาฉนทและอธบาย


คำาฉนท @ควรสดจะสมเพช จตระเวทนาการ

ททานพฤฒาจารย พะกระทบประสบทณฑ

คำาอาน (ควร-สด-จะ-สม-เพด) (จด-ตระ-เวด-ทะ-นา-กาน)

(ท-ทาน-พรด-ทา-จาน) (พะ-กระ-ทบ-ประ-สบ-ทน)

50


ชนดท 4คำาฉนทในสามคคเภทคำาฉนท คอวชชมมาลาฉนท 8 ยกตวอยางคำาฉนทและอธบาย


คำาฉนท @แรมทางกลางเถอน หางเพอนหาผ

หนงใดนกด เหนใครไปม

หลายวนถนลวง เมองหลวงธาน

นามเวสาล ดมเดาเขาไป

คำาอาน (แรม-ทาง-กลาง-เถอน) (หาง-เพอน-หา-พ)

(หนง-ใด-นก-ด) (เหน-ใคร-ไป-ม)

(หลาย-วน-ถน-ลวง) (เมอง-หลวง-ทา-น)

(นาม-เว-สา-ล) (ดม-เดา-เขา-ไป)

ชนดท5คำาฉนทในสามคคเภทคำาฉนทคอมาลนฉนท15ยกตวอยางคำาฉนทและอธบายคำาอาน

แสดงตวอยางดงน

คำาฉนท @กษณะทวชะรบฐา นนทรและทวา

ทกาจารย

คำาอาน (กะ-สะ-นะ-ทะ-ว-ชะ-รบ-ถา) (นน-และ-ท-วา)

(ทะ-กา-จาน)

ชนดท6คำาฉนทในสามคคเภทคำาฉนทคอภชงคประยาตฉนท12ยกตวอยางคำาฉนทและอธบาย


คำาฉนท @ทชงคชาตฉลาดยล คเนกลคนงการ

กษตรยลจฉววาร ระวงเหอดระแวงหาย

คำาอาน (ท-ชง-ชาด-ฉะ-หลาด-ยน) (คะ-เน-กน-คะ-นง-กาน)

(กะ-สด-ลจ-ฉะ-หว-วาน) (ระ-วง-เหอด-ระ-แวง-หาย)

ชนดท7คำาฉนทในสามคคเภทคำาฉนทคอมาณวกฉนท8ยกตวอยางคำาฉนทและอธบายคำาอาน


คำาฉนท @ลลวงประมาณ กาลอนกรม

หนงณนยม ทานทวชงค

เมออนสฏฐ วทยะยง

เชญวระองค เอกะกมาร

51

สามคคเภทคำาฉนทบทเรยนการแตกความสามคคจากกวนพนธของชตบรทตอภนนทสรรตนจตต

คำาอาน (ล-ลวง-ประ-มาน) (กาน-อะ-น-กรม)

(หนง-นะ-น-ยม) (ทาน-ทะ-ว-ชง)

(เมอ-อะ-น-สด) (วด-ทะ-ยะ-ยง)

(เชน-วะ-ระ-อง) (เอ-กะ-ก-มาน)

ชนดท8คำาฉนทในสามคคเภทคำาฉนทคอสทราฉนท21ยกตวอยางคำาฉนทและอธบายคำาอาน


คำาฉนท @ลำาดบนนวสสการพราหมณ ธกยศษยะตาม

เลหอบายงาม ฉงนงำา

คำาอาน (ลำา-ดบ-นน-วด-สะ-กาน-พราม) (ทะ-ก-ย-ส-สะ-ยะ-ตาม)

(เล-อ-บาย-งาม) (ฉะ-หงน-งำา)

จากตวอยางของคำาฉนทในสามคคเภทคำาฉนททง 8ชนดทแสดงไวขางตน เปนเพยงสวนหนง

ของคำาฉนทหลายชนดซงชตบรทต ไดฝากไวเปนมรดกทางภาษาของชาตซงผรกการอานและผสนใจ

ใฝรในงานกวนพนธควรไดศกษาเพมเตมแมนวาชตบรทต ไดถงแกกรรมในสรอายรวม49ป ดวยโรค

ลำาไสพการเมอปพทธศกราช2485แตผลงานกวนพนธจำานวนมากเชนกกฎวานชคำาโคลงกรงเทพคำาฉนท

นราศนครราชสมาชาดกคำาฉนทเปนตนและผลงานเอกอเรองสามคคเภทคำาฉนทคงตกทอดเปนมณสาร

แหงปญญาอนมคณคาตอผอานและแสดงถงเอกลกษณของชาตไทยซงพระราชนพนธในพระบาทสมเดจ

พระมงกฎเกลาเจาอยหวใน“โคลงพระนลคำาหลวง”ความตอนหนงระบถงศกดศรของความเปนชาตไทย

ในงานกวนพนธ(ประทปวาทกทนกร,2546:3)ความวา

“ ดรำกลบตรเชอ ชำตชำย ไทยเอย

อนชำตรงเรองฉำย เฉดแท

แมไรกวอำย ทงชำต เจยวพอ

เขำจะเยำะเลนแม หมดผรด

กวสงำแมน มณสำร

ค�ำเพรำะคอสงวำลย กอบแกว

ควรเพมพรยกำร กวเวท เทอญพอ

กอบกจประเสรฐแลว ไปตองรอนตว ฯ

ถอดความจากคำาโคลงสองบทขางตน ไดใจความวา ถาชาตสนไรกวหรอผมความรเกยวกบกว

นพนธ อาจถกเยาะเยยได เพราะกวนนเปรยบเสมอนแกวมณอนมคา ดวยเพราะงานกวนพนธนนเปน

52


เครองประดบอนงดงามซงบคคลควรพอกพนความรเกยวกบกวนพนธไวในตน

บทสรปของสามคคเภทคำาฉนทจงถกสลกความสำาคญเปนลำาดบตนของหนงสอดทคนไทยควร

อาน เพราะกระทรวงศกษาธการไดคดเลอกหนงสอสามคคเภทคำาฉนทของชตบรทต เปนหนงสออาน

นอกเวลา สำาหรบผ เรยนระดบมธยมศกษาตอนปลาย ในวรรณคดประเภทฉนท และเพอสนองใน

พระประสงคในสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯสยามบรมราชกมาร เกยวกบการสงเสรมนสยการอานของ

คนไทย จงขอแนะนำาหนงสอสามคคเภทคำาฉนทเลมนเปนหนงในหนงสอดทคนไทยควรอาน เพราะ

การอานสามคคเภทคำาฉนทนนผอานจะไดเรยนรทงกวนพนธและแนวคดของกวทแฝงคตธรรมไวอยาง

แยบยลรวมทงการศกษางานกวนพนธนนถอเปนการธำารงรกษามรดกทางภมปญญาภาษาไทยอนสำาคญ

ของชาตไวใหคงอยสบไปดวย

เอกสารอางองชตบรทต.2539.สามคคเภทคำาฉนทและกวนพนธของชตบรทต.กรงเทพฯ:บรรณกจ.

ดวงมน จตรจำานงค. 2543. แนวคดสำาคญของกวนพนธไทยในยคโลกาภวตน. สงขลานครนทร ฉบบ

สงคมศาสตรและมนษยศาสตร.6(มกราคม-เมษายน):1-13.

ประทปวาทกทนกร.2546.รอยกรอง.กรงเทพฯ:มหาวทยาลยรามคำาแหง.

รนฤทยสจจพนธ.2547.พลงการวจารณ:วรรณศลป.กรงเทพฯ:ประพนธสาสน.

วารสารหาดใหญวชาการ เปนวารสารทจดพมพเพอเผยแพรผลงานทางวชาการดานมนษยศาสตร

สงคมศาสตรและวทยาศาสตรของมหาวทยาลยหาดใหญรวมทงสถาบนและหนวยงานอนๆทวประเทศ

โดยเนนสาขามนษยศาสตรและสงคมศาสตร ซงจดพมพเปนราย 6 เดอน (ปละ 2 ฉบบ : ฉบบท 1

มกราคม-มถนายน,ฉบบท 2กรกฎาคม-ธนวาคม) ไมเคยพมพเผยแพรในวารสารรายงานหรอสงพมพ

อนใดมากอนและไมอยระหวางการพจารณาของวารสารอนทกบทความทไดรบการตพมพในวารสารน

ไดผานการตรวจสอบเชงวชาการจากผทรงคณวฒทกองบรรณาธการเรยนเชญจำานวน2-3รายบทความท

ไดรบการตพมพผเขยนจะไดรบวารสารฯจำานวน2เลมพรอมทงสำาเนาบทความ(reprint)จำานวน5ชด

ประเภทผลงานทตพมพ

(1) บทความวจย(ResearchPaper)เปนผลงานทเตรยมจากขอมลปฐมภม(PrimaryData)ทผเขยน

หรอกลมผเขยนไดคนควาวจยดวยตนเอง

(2) บทความวชาการชนดอนๆ(TechnicalPaper)เปนผลงานทเขยนจากขอมลทตยภม(Secondary

Data) โดยแยกเปนบทความปรทศน (ReviewArticle)ซงเรยบเรยงจากการตรวจเอกสารวชาการในสาขา

นนๆและบทความพเศษ(SpecialArticle)ซงเสนอความรทวไปในดานมนษยศาสตรสงคมศาสตรและ

วทยาศาสตรซงเปนองคความรทไดเรยบเรยงหรอสงเคราะหจากการอานเอกสารหนงสอบทความวจย

หรอสงพมพอนๆอยางทวถงและมความทนสมย

การเตรยมตนฉบบบทความ

รบตพมพผลงานทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ ตนฉบบพมพดวยตวอกษรAngsanaNewทง

ภาษาไทยและภาษาองกฤษขนาด15พมพ1คอลมนในกระดาษขนาดA4พมพหนาเดยว เวนขอบซาย

ขอบขวา ขอบบนและขอบลาง 1.25นว ใชระยะหางระหวางบรรทด 1.5พรอมระบหมายเลขหนา

และบรรทดความยาวของเรองพรอมตารางและภาพประกอบไมเกน15หนาซงรายละเอยดในบทความ

ประกอบดวย

1.ชอเรอง(Title)กะทดรดไมยาวจนเกนไป

2.ชอผเขยน(Authors)ชอเตม-นามสกลเตมภาษาไทยและภาษาองกฤษของผเขยนครบทกคน

พรอมระบตำาแหนงและทอย สำาหรบผเขยนทใหการตดตอใหใสทอยทสามารถตดตอไดพรอมหมายเลข

โทรศพท/โทรสารและE-mailaddressและใสเครองหมายดอกจนกำากบดวย

3.ชอเรองยอ(Runninghead)กำาหนดชอเรองยอเพอเปนหวเรองแตละหนาของบทความทพมพ

4. บทคดยอ (Abstract) จะปรากฎนำาหนาตวเรอง มความยาวไมเกน 250 คำา บทคดยอ

ประกอบดวยคำานำาอยางสนๆ ไมเกน2บรรทดตามดวยวตถประสงคหลกวธการวจยโดยยอๆผลการ

วจย การอภปรายผลการวจย และผลสรปบทคดยอมทงภาษาไทยและภาษาองกฤษการเขยนบทคดยอ

ไมใชหวขอและยอหนาโดยไมจำาเปนและไมใชเอกสารอางอง

5.คำาสำาคญ(Keywords)ใหมคำาสำาคญเปนภาษาไทยและภาษาองกฤษ3-5คำา

คำาแนะนำาสำาหรบผเขยน

6.เนอเรอง(Text)ใชหวขอดงน

(1) บทนำา (Introduction) เพออธบายถงความสำาคญของปญหาการวจย รวมถงการตรวจ

เอกสาร (Literature review) เพออางองในเรองเดยวกนททำามาแลวพรอมวตถประสงคไวในตอนสดทาย

ของบทนำาการตรวจเอกสารหลายๆ เลมเขยนแบบเชอมความใหอานตอเนองกนใหไดความหมายใชระบบ

นามป (name-year system) เชนสมรรตน แกวนล (2547)พบวาปจจบนนเกษตรกรมอตราการเปนหน

เพมขน และเกษตรกรททำานามอตราการเปนหนสงกวาเกษตรกรททำาสวนสนอง โกศลวฒน (2548)

แสดงความเหนวาการใหเกษตรกรมอาชพเสรมมสวนทำาใหการเปนหนลดลงบทความแตละเรองทใชไม

ตองแสดงรายละเอยดมากเกนความจำาเปนและหากมผเขยน2คนใหลงชอผเขยนทง2คนเชนวนเพญ

ฉตรอรณและสวรรณมณ (2546) และหากมผเขยนมากกวา 2คน ใหลงชอผเขยนคนแรกตามดวยคำาวา

“คณะ”เชนวนเพญฉตรอรณและคณะ(2554)หากเปนเอกสารอางองภาษาองกฤษมผเขยน2คนเชน

FickandMiller(1997)ผเขยนมากกวา2คนเชนBurtonและคณะ(1997)หรอBurton et al.(1997)

(2) วตถประสงคของการวจยเปนการเขยนเพอแสดงวาทำาการวจยเพออะไรในบทความวจยทาง

สงคมศาสตรนยมเขยนเปนขอๆ ขอละ1ประเดนปญหาในบทความวจยทางวทยาศาสตรมกบรรยายอยาง

สนๆไวในสวนสดทายของบทนำา

(3) กรอบแนวคดของการวจย (ถาม) เปนแบบจำาลองทสรางขนโดยทฤษฎหรองานวจยในอดต

แสดงความเกยวของสมพนธสำาหรบตวแปรหรอปรากฏการณทตองการศกษา เพอนำาไปตรวจสอบการวจย

ครงนสวนนไมจำาเปนในบทความวจยทางวทยาศาสตร

(4) วธการทดลองหรอวธการวจย(ResearchMethod)อธบายวธการวจยเครองมอวจยเขยน

แบบเรยงความยอหนาเมอจบแตละหมวดแสดงวธการทางสถตทใชพยายามลดการเขยนเปนขอๆ

(5) ผลการวจย(Results)เขยนแบบเรยงความเสนอผลการทดลองอยางชดเจนตรงประเดน

ควรมรปภาพและ/หรอตารางประกอบการเสนอผลในตารางและรปภาพตองไมซำาซอนกน

(5.1) รปภาพและกราฟ ในการสงตนฉบบใหแยกออกจากเนอเรอง โดยใหม 1 รปตอ

1หนาคำาบรรยายอยใตรปบนทกเปนไฟลทมนามสกลJPEGsทความละเอยด300dpiขนไปเทานนถาเปน

ภาพถายกรณาสงภาพตนฉบบ (original) ไมรบภาพประกอบบทความทเปนการถายสำาเนาหรอสแกนจาก

ตนฉบบเนองจากจะมผลตอคณภาพในการพมพและจะพมพภาพสเมอจำาเปนจรงๆเทานนเชนแสดงส

ของดอกไม เปนตน ในกรณทเปนรปลายเสนใหวาดโดยใชหมกสดำาทมเสนคมชดหมายเลขรปภาพและ

กราฟใหเปนเลขอารบกคำาบรรยายและรายละเอยดตางๆอยดานลางของรปภาพและกราฟ

(5.2) ตารางแยกออกจากเนอเรองโดยใหม1ตารางตอ1หนาหมายเลขตารางใหเปนเลข

อารบกคำาบรรยายอยดานบนของตารางรายละเอยดประเภทตารางอยทเชงอรรถ(footnote)

(6) การอภปรายผล (Discussion) เปนการอภปรายผลการวจยเพอใหผอานมความเหน

คลอยตามเพอเปรยบเทยบกบผลการวจยของผอนเพอเสนอลทางทจะใหประโยชนหาขอยตในผลการวจย

ฯลฯควรอางองทฤษฎหรอการทดลองของผอนประกอบ

(7)บทสรป(Conclusion)สรปประเดนและสาระสำาคญของงานวจย

(8)กตตกรรมประกาศ(Acknowledgements)อาจมหรอไมมกได(เขยนอยางสนๆ)

(9) เอกสารอางอง(References)ถามทงภาษาไทยและภาษาองกฤษใหเรยงภาษาไทยขนกอน

ในแตละกลมเรยงตามลำาดบตวอกษรบทความทมผเขยนหลายคนใหใสชอทกคนวธการเขยนตามตวอยาง

ดงน:

หนงสอ

ธงชยสนตวงศและชยยศสนตวงศ.2548.พฤตกรรมบคคลในองคการ.กรงเทพฯ:ประชมชางจำากด.

Furedi,F.,andFederic,C.1996.PopulationandDevelopment :ACriticalIntroduction.NewYork:

StMartinPress.

บทความวจยจากวารสาร

สนทรสวปกจ.2522.ปจจยททำาใหสตรยอมรบการคมกำาเนดแบบตางๆ.วารสารสงคมศาสตรการแพทย

2:71-77.

Callwell,J.1996.Demographandsocialscience.PopulationStudies50:305-333.

Banker,R.D.,Charnes,A.andCoper,W.W.1984.Somemodelforestimatingtechnicalandscaleinef-

ficienceindataenvironmentanalysis.ManagementScience30:1078-1092.

(บทความวจยทมชอผเขยนหลายคนใหแสดงชอผเขยนใหครบทกคน)

บทความจากรายงานการสมมนา

พระศกดศรนเวศน.2538.งานปรบปรงพนธถวเขยวของประเทศไทย.ในรายงานการสมมนาเชงปฏบตการ

งานวจยถวเขยวครงท6.มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนารหนา:72-83.

วทยานพนธ

อษา เผอนกลาง. 2542. การปรบปรงพนธถวเขยวโดยใชองคประกอบผลผลตและลกษณะทางลำาตน.

วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑตสาขาวชาเทคโนโลยการเกษตรมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

นครราชสมา.

ขอมลสบคนจากอนเตอรเนต

ชอผแตง.ปท.ชอเรอง(ออนไลน/Online)ไดจาก:http://www..................................

การสงตนฉบบ

สงตนฉบบ 2ชดพรอมแผนบนทกขอมลไฟลwordและ pdf และหนงสอนำาสงถงบรรณาธการ

วารสารหาดใหญวชาการมหาวทยาลยหาดใหญ 125/502ถนนพลพชย อำาเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา

90110 และขอใหเสนอชอผทรงคณวฒทมคณวฒระดบปรญญาเอกหรอมตำาแหนงทางวชาการระดบ

ผชวยศาสตราจารยขนไปจำานวน4ทานเพอประเมนบทความ

วนท................เดอน....................................พ.ศ........................

เรยนบรรณาธการวารสารหาดใหญวชาการ

ขาพเจา(นาย,นาง,นางสาว)...........................................................นามสกล.........................................................

มความประสงค

สมครเปนสมาชกวารสารหาดใหญวชาการ............................ป(1ป2ฉบบ100บาท)

ตออายสมาชก.........................ป(1ป2ฉบบ100บาท)

ทอย(สำาหรบจดสงวารสาร).................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................

โทรศพท.................................................................................โทรสาร................................................................................

มอถอ......................................................................................E-mail:.................................................................................

ออกใบเสรจในนาม ชอ................................................................................................................................................

ทอย.............................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................

เงอนไขการชำาระเงน : โอนเงนเขาบญชธนาคารกรงไทย จำากด (มหาชน)สาขาราษฎรอทศประเภทออมทรพย

เลขทบญช961-0-01258-2พรอมสำาเนาใบโอนเงนไปยงกองบรรณาธการจดการทางโทรสาร074-424776

ลงชอ...............................................................ผสมคร

(.............................................................)

กรณาสงใบสมครท: บรรณาธการวารสารหาดใหญวชาการศนยเผยแพรผลงานทางวชาการมหาวทยาลยหาดใหญ

อ.หาดใหญจ.สงขลา90110โทรศพท074-200300ตอ216หรอ074-424776

โทรสาร074-424776E-mail:[email protected]

ใบสมครสมาชกวารสารหาดใหญวชาการ

HATYAIACADEMICJOURNAL

เลขทสมาชก.............................................

เลขทใบเสรจรบเงน..................................

(สำาหรบเจาหนาท)

วารสารหาดใหญ่วิชาการ - Hatyai Universityวารสารหาดใหญ ว ชาการ 11(1) ม.ค. - ม .ย. 2556 2 Hatyai Journal

Documents