ปัจจัยที่ส่งผลต่อประสิทธิผลการท างานของผู้บริหารเทคโนโลยี...

ปจจยทสงผลตอประสทธผลการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ ในหนวยงานรฐบาล

โดย

นายณฐพล ประคณศกษาพนธ

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร

วทยาศาสตรมหาบณฑต (ระบบสารสนเทศเพอการจดการ) สาขาวชาระบบสารสนเทศเพอการจดการ

คณะพาณชยศาสตรและการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร ปการศกษา 2559

ลขสทธของมหาวทยาลยธรรมศาสตร

ปจจยทสงผลตอประสทธผลการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ ในหนวยงานรฐบาล

โดย

นายณฐพล ประคณศกษาพนธ

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร

วทยาศาสตรมหาบณฑต (ระบบสารสนเทศเพอการจดการ) สาขาวชาระบบสารสนเทศเพอการจดการ

คณะพาณชยศาสตรและการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร ปการศกษา 2559

ลขสทธของมหาวทยาลยธรรมศาสตร

FACTORS THAT LEAD CIO TOWARD INDIVIDUAL'S EFFECTIVENESS IN THE GOVERNMENT SECTORS

BY

MR.NATTHAPOL PRAKOONSUKSAPAN

A THESIS SUBMITTED IN PARTIAL FULFILLMENT OF THE REQUIREMENTS

FOR THE DEGREE OF MASTER OF SCIENCE PROGRAM (MANAGEMENT INFORMATION SYSTEMS) MANAGEMENT INFORMATION SYSTEMS

FACULTY OF COMMERCE AND ACCOUNTANCY THAMMASAT UNIVERSITY

ACADEMIC YEAR 2016 COPYRIGHT OF THAMMASAT UNIVERSITY

(1)

หวขอวทยานพนธ ปจจยทสงผลตอประสทธผลการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงานรฐบาล

ชอผเขยน นายณฐพล ประคณศกษาพนธ ชอปรญญา วทยาศาสตรมหาบณฑต (ระบบสารสนเทศเพอการจดการ) สาขาวชา/คณะ/มหาวทยาลย ระบบสารสนเทศเพอการจดการ

พาณชยศาสตรและการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร

อาจารยทปรกษาวทยานพนธ รองศาสตราจารยศรสมรก อนทจนทรยง ปการศกษา 2559

บทคดยอ

การเปลยนแปลงอยางรวดเรวจากความกาวหนาดานเทคโนโลย สงผลใหหนวยงานทงภาครฐและภาคเอกชนตองปรบตวเพอใหทนการเปลยนแปลงโดยมการน าเทคโนโลยมาพฒนางานและบรการใหมประสทธภาพ ในสวนของภาครฐนนไดมการผลกดนใหหนวยงานภาครฐพฒนาระบบงานเขาส “e-Government” ดวยการน าเทคโนโลยมาใชในการปฏรประบบราชการ ไมวาจะเปนการบรหาร การบรการ และกระบวนงานของรฐ โดย e-Government ผานทางผน าทางดานไอท และผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศของหนวยงานรฐบาล (Government Chief Information Officers-GCIOs) จงเกดประเดนค าถามทน ามาสการวจยในครงนวา “ปจจยใดมความสมพนธกบความสามารถในการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงานรฐบาล และ ความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงานรฐบาลมความสมพนธกบประสทธผลในการท างานในหนวยงานรฐบาลหรอไม” ดวยการรวบรวมขอมลจากเจาหนาทของรฐทปฏบตงานดานเทคโนโลยสารสนเทศในระดบหวหนาและรองหวหนางาน สงกดสวนราชการระดบกรมหรอเทยบเทา จาก 20 กระทรวง รวมจ านวน 161 จ านวน 240 คน พบวา ปจจยทสงผลตอประสทธผลการท างานของผบรหารระบบเทคโนโลยสารสนเทศมาจากความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ และปจจยความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศมความสมพนธเชงบวกกบปจจยความรทางธรกจเชงกลยทธ ความรทางไอทเชงกลยทธ การอานสถานการณ ทกษะดานการสอสารกบผอน ความผกพนกบผบรหารระดบสง ความชดเจนในบทบาทหนาทของงาน และสภาพแวดลอมการท างานในองคการอยางมนยส าคญ

ค าส าคญ: ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศของหนวยงานรฐบาล ความสามารถ ประสทธผล

(2)

Thesis Title FACTORS THAT LEAD CIO TOWARD INDIVIDUAL'S EFFECTIVENESS IN THE GOVERNMENT SECTORS

Author Mr.Natthapol Prakoonsuksapan Degree Master of Science Program

(Management Information Systems) Department/Faculty/University Management Information Systems

Commerce and Accountancy Thammasat University

Thesis Advisor Assoc.Prof.Srisomruk Intojunyong Academic Years 2016

ABSTRACT

Rapid socioeconomic change brought about by the advance of technology necessitates the adaption of the public and private sectors to keep up with the times through adopting the technical-know for use in the development of work performance and the enhancement of the service delivery efficiency. The government has made all possible efforts to put in motion all the governmental agencies to develop the work system leading to e-Government by making use of technology for the bureaucratic reform be it public service delivery or governmental work performance process through e-Government managed by IT leaders and government chief information officers. Based on the facts, the researcher is in the position to pose some questions conducive to the conducting of the research; “What factors have a bearing on the work performance capability of the government chief information officers in government agencies? Is the GCIOs’capability associated with the work performance effectiveness in governmental agencies? “The researcher collected the needed data from public employees holding the positions of directors and deputy directors of the work units’ all of them worked in the area of information technology attached to departments or the equivalent of 20 ministries totaling 20 government officers. The data analysis revealed that factors conducive to the GCIOs’

(3)

effectiveness were derived from the GCIOs’ capability and the GCIOs’ capability was found to be positively correlated with the following factors: strategic business knowledge strategic IT knowledge, the ability to size up the situation, communication skills, commitment the top executives of the organization, the clearly - defined roles and responsibilities, and good working conditions.

Keywords: Government Chief Information Officers, capability, effectiveness

(4)

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบนส าเรจลงไดดวยดตองขอขอบพระคณ รองศาสตราจารยศรสมรก อนทจนทรยง อาจารยทปรกษาวทยานพนธ ทกรณาใหค าแนะน าปรกษา ตลอดจนปรบปรงแกไขขอบกพรองตางๆ ในวทยานพนธดวยความเอาใจใสอยางดยง ผวจยตระหนกถงความตงใจจรงและความทมเทของอาจารยและขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงไว ณ ทน และผวจยยงไดรบความกรณาอยางสงจาก คณคณวฒน วงศแกว ผอ านวยการส านกเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร วฒสภาไทย คณสนนาถ ดลยสข ผอ านวยการส านกเทคโนโลยสารสนเทศ สภาผแทนราษฏร ซงเปนผทรงคณวฒทใหค าชแนะเกยวกบแนวทางและขอสงเกตตางๆ ท าใหผวจยไดพฒนาแนวคดและไตรตรองปญหาถงขอมลเชงลกเกยวกบวทยานพนธ รวมไปถงแนะน าผทรงคณวฒทานอนๆ ในกระทรวง ทบวง กรมตางๆ ประกอบไปดวยปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร รองปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ผชวยรฐมนตรวาการกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ผอ านวยการกลมเทคโนโลยสารสนเทศคณะรฐมนตร นกวชาการคอมพวเตอรช านาญการส านกเลขาธการนายกรฐมนตร ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศระดบสงส านกงานประกนสงคม ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศระดบสง ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา กระทรวงศกษาธการ และผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศระดบสง ประจ ากระทรวงแรงงาน ทชวยใหขอมลในเชงลกและตรวจสอบคณภาพของแบบสอบถามในการเกบขอมลงานวจย

ขอขอบพระคณเจาหนาททกทานทใหความรวมมอในการตอบแบบสอบถาม จนท าใหวทยานพนธเลมนส าเรจไปไดดวยด ขอขอบพระคณ คณนนทา นาเจรญ เจาหนาทโครงการปรญญาโท สาขาวชาระบบสารสนเทศเพอการจดการ ทสนบสนนในการด าเนนงานใหแกผวจย รวมไปถงแนะน าการจดท ารปเลม ขอขอบคณเพอนๆ ทกคนทคอยเปนก าลงใจใหผวจยท าวทยานพนธชนนออกมาไดส าเรจลลวง อนง ผวจยหวงวาวทยานพนธฉบบนจะเปนประโยชนตอผศกษาหาความรทกทาน ผวจยจงขอมอบสวนดทงหมดนใหแกเหลาคณาจารยทไดประสทธประสาทวชาจนท าใหผลงานวทยานพนธเปนประโยชนตอผทเกยวของ และขอขอบคณทกๆ ทานทไมไดเอยนามมา ณ ทน ผวจยขอมอบความกตญญกตเวทตาคณ แดบดา มารดา และผมพระคณทกทานทมสวนรวมในวทยานพนธดงกลาว ส าหรบขอบกพรองตางๆ ทอาจจะเกดขนนน ผวจยขอนอมรบไวแตเพยงผเดยว และยนดทจะรบฟงค าแนะน าจากทกทานทไดเขามาศกษาเพอเปนประโยชนในการพฒนางานตอไป

นายณฐพล ประคณศกษาพนธ

(5)

สารบญ

หนา

บทคดยอภาษาไทย (1)

บทคดยอภาษาองกฤษ (2)

กตตกรรมประกาศ (4)

สารบญตาราง (10)

สารบญภาพ (12)

บทท 1 บทน า 1

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา 1

1.2 ค าถามของการวจย 6

1.3 วตถประสงคของการวจย 6

1.4 ขอบเขตของการวจย 6

1.4.1 ขอบเขตดานพนท 7

1.4.2 ขอบเขตดานประชากร 7

1.4.3 ขอบเขตดานเวลา 7

1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 7

1.5.1 ประโยชนเชงทฤษฎ 7

1.5.2 ประโยชนในการน าไปปฏบตใช 8

(6)

บทท 2 วรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ 9

2.1 ทฤษฎทเกยวของกบงานวจย 9

2.1.1 ทฤษฎภาวะผน าดานการเปลยนแปลง

(Leadership Theory - Transformational)

9

2.1.2 ทฤษฎการแลกเปลยนทางสงคม (Social Exchange Theory) 12

2.1.3 ทฤษฎเกยวกบผบรหารระดบสง (Upper Echlon Theory) 14

2.1.4 ทฤษฎความชดเจน (Ambiguity Theory) 16

2.1.5 ทฤษฎสภาพแวดลอมการท างาน

(Holland’s Theory of Personalities in Work Environments)

17

2.2 งานวจยในอดตทเกยวของ 18

2.2.1 ความรทางธรกจเชงกลยทธกบผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ 20

2.2.2 ความรทางไอทเชงกลยทธกบผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ 22

2.2.3 ความรทางดานการอานสถานการณกบผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ 24

2.2.4 ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศกบทกษะดานการสอสารกบผอน 25

2.2.5 ความสมพนธทมความไวเนอเชอใจและความผกพนกบผบรหารระดบสง 26

2.2.6 ความชดเจนในหนาทงานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ 31

2.2.7 สภาพแวดลอมการท างานกบความสามารถของผบรหารเทคโนโลย

สารสนเทศ

34

2.2.8 ภาวะผน าในบรบททางดานไอท 36

2.2.9 ปจจยหลกแหงความส าเรจของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ 39

2.2.10 การรบรถงประสทธผลการท างานในบทบาทหนาทของผบรหาร

เทคโนโลยสารสนเทศ

40

2.2.11 หนวยงานรฐบาลไทยและผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ 41

2.2.12 ประสทธผลในการท างานของหนวยงานรฐบาล 45

(7)

บทท 3 วธการวจย 51

3.1 กรอบแนวคดในการท าวจย 51

3.1.1 กรอบแนวคดในการท าวจย 51

3.1.2 นยามค าศพท 52

3.2 การตงสมมตฐาน 56

3.3 วธด าเนนการวจย 65

3.3.1 การศกษาขอมลจากเอกสาร (Documentary Research) 65

3.3.2 การศกษาภาคสนาม (Field Research) 65

3.4 ประชากรและกลมตวอยางในการวจย 66

3.4.1 ประชากร 66

3.4.2 กลมตวอยาง 66

3.5 การสรางเครองมอทใชในการวจย 66

3.5.1 แบบสอบถาม 66

3.5.2 การประเมนความเทยงตรง (Validity) ของแบบสอบถามจากผทรงคณวฒ 72

3.5.3 การทดสอบความเชอมน (Reliability) ของแบบสอบถาม 73

3.5.4 วธการรวบรวมขอมล 73

3.6 การวเคราะหขอมล 73

3.6.1 การวเคราะหขอมลทวไปทางประชากรศาสตร 74

3.6.2 การวเคราะหขอมลเกยวกบความคดเหนของผตอบแบบสอบถาม

ในดานตางๆ

74

3.6.3 การวเคราะหขอมลเชงปรมาณเพอทดสอบสมมตฐาน ดวยสถตการ

วเคราะหสหสมพนธ (Correlation Analysis)

74

3.6.4 การวเคราะหองคประกอบ (Factor Analysis) 75

3.6.5 การวเคราะห KMO และ Bartlett’s Test Kaiser-Meyer-Olkin 75

3.6.6 การวเคราะหการถดถอยพหคณ (Multiple regression analysis) 75

3.7 กลมตวอยางในการเกบขอมลเชงคณภาพ 75

(8)

3.8 การสรางเครองมอทใชในการเกบขอมลเชงคณภาพ 76

3.9 เครองมอทใชในการเกบขอมลเชงคณภาพ 77

3.10 การวเคราะหขอมลเชงคณภาพ 77

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล 78

4.1 การน าเสนอผลการวเคราะหการวจยเชงปรมาณ 78

4.1.1 สวนท 1 การตรวจสอบความเชอถอได (Reliability) ของแบบสอบถาม 79

4.1.2 สวนท 2 ผลการวเคราะหขอมลทวไปทางประชากรศาสตร 80

4.1.3 สวนท 3 การวเคราะหระดบความคาดหวงตอรปแบบผบรหารเทคโนโลย

สารสนเทศทมผลตอประสทธผลการท างานในองคการ

82

4.1.4 สวนท 4 การทดสอบสมมตฐาน 94

4.2 การน าเสนอผลการวเคราะหการวจยเชงคณภาพ 102

4.3 ผลการทดสอบสมมตฐาน 105

บทท 5 สรปผลการวจย อภปราย และขอเสนอแนะ 112

5.1 สรปผลการวจย 112

5.2 ประโยชนของงานวจย 113

5.2.1 ประโยชนของงานวจยเชงทฤษฎ 113

5.2.2 ประโยชนของงานวจยในการปฎบตงาน 114

5.3 ขอจ ากดงานวจย 115

5.4 งานวจยในอนาคต 115

รายการอางอง 116

(9)

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก 134

ภาคผนวก ข 135

ภาคผนวก ค 140

ประวตผวจย 163

(10)

สารบญตาราง ตารางท หนา

2.1 การพฒนาความสมพนธระหวางผบรหารระดบสงและผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ (Gupta, 1991)

27

2.2 ก าหนดความส าเรจทางดานความสมพนธระหวางผบรหารระดบสงและผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ (Feeny et al., 1992)

27

2.3 การจ าแนกผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ (CIO) (Boyle et al., 1991) 32

2.4 หวขอในการใชวดการรบรถงประสทธผลในบทบาทหนาทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ (Iyengar, 2007)

40

2.5 สรปความเกยวของของทฤษฎ บทวรรณกรรม และตวแปรอสระ 48

3.1 ค าถามในแบบสอบถาม 68

4.1 ชอตวแปรและอกษรยอในการวเคราะห 79

4.2 คาความเชอถอได (Reliability) หรอ คาครอนบาคแอลฟาของแบบสอบถาม 80

4.3 จ านวนและรอยละขอมลลกษณะประชากรศาสตรของผตอบแบบสอบถาม 80

4.4 ระดบความคาดหวงดานความรทางธรกจเชงกลยทธ 82

4.5 ระดบความคาดหวงดานความรทางไอทเชงกลยทธ 84

4.6 ระดบความคาดหวงดานการอานสถานการณ 85

4.7 ระดบความคาดหวงดานทกษะการสอสารกบผอน 86

4.8 ระดบความคาดหวงดานความสมพนธทมความไวเนอเชอใจ 87

4.9 ระดบความคาดหวงดานความผกพนกบผบรหารระดบสง 88

4.10 ระดบความคาดหวงดานความชดเจนในบทบาทหนาทของงาน 89

4.11 ระดบความคาดหวงดานสภาพแวดลอมการท างานในองคการ 90

4.12 ระดบความคาดหวงดานความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ 91

4.13 ระดบความคาดหวงดานประสทธผลการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงาน

92

4.14 ผลการวเคราะหสถตพนฐานคาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน 93

4.15 ผลการวเคราะหสมประสทธสหสมพนธของตวแปร 94

(11)

4.16 คา Factor Loading เมอมการหมนแกนปจจยโดยวธ Varimax with Kaiser Normalization

95

4.17 คาการวเคราะห KMO และ Bartlett’s Test 97

4.18 ผลการวเคราะหตวแปรตามกรอบแนวคดในการวจย 97

4.19 คาสถตการวเคราะหการถดถอย (Regression) 98

4.20 ผลการวเคราะหความถดถอยของความไวเนอเชอใจทมผลตอความผกพนกบผบรหารระดบสง

98

4.21 ผลการวเคราะหความถดถอยของตวแปรทมผลตอความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ

99

4.22 ผลการวเคราะหความถดถอยแบบปกตของความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ ยงสามารถพยากรณประสทธผลการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงาน

100

4.23 ผลการทดสอบสมมตฐาน 102

(12)

สารบญภาพ ภาพท หนา 2.1 ความสามารถ 9 ขอทส าคญเพอการบรหารระบบสารสนเทศ (Feeny et al., 1998) 37

2.2 งานวจยทมการท าวรรณกรรมและสวนความสมพนธทตองการศกษา 47

3.1 กรอบแนวคดในการวจย 52

4.1 ผลการทดสอบสมมตฐานตามกรอบแนวคดงานวจย 101

1

บทท 1 บทน า

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา

เมอโลกมการเปลยนแปลงอยางรวดเรวอนเนองมาจากความกาวหนาดานเทคโนโลย

สงผลใหหนวยงานตางๆ ไมวาจะเปนภาครฐ หรอภาคเอกชน จะตองปรบตวเพอกาวใหทนการเปลยนแปลงและมการน าเทคโนโลยมาพฒนางานและงานบรการใหมประสทธภาพในสวนของภาครฐนน ไดมการผลกดนใหหนวยงานภาครฐพฒนาระบบงานเขาส “e-Government” ดวยการน าเทคโนโลยมาใชในการปฏรประบบราชการ ไมวาจะเปนการบรหาร การบรการ และกระบวนงานของรฐ โดย e-Government นนมศกยภาพทจะท าใหหนวยงานภาครฐเกดการบรหารงานทด ผานการมสวนรวมของประชาชน เกดประสทธผลในการน าสงการบรการไดอยางรวดเรว และเกดการพฒนาประสทธภาพการท างานโดยรวมของรฐบาลผานทางผน าทางดานไอท และผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศของหนวยงานรฐบาล (Government Chief Information Officers-GCIOs) (Jean-PierreAuffret, 2010)

หนวยงานทมบทบาทในการขบเคลอนคอ กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร โดยทางกระทรวงไดผลกดนใหมศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารขนในระดบกระทรวงทกกระทรวง เพอเปนศนยกลางในการประสานขอมลขาวสารตางๆและนโยบายรฐบาลเกยวกบ e-Government ทน าไปสการพฒนา e-Education, e-Society, e-Industry และ e-Commerce อกทงยงจะเปนกลไกในการพฒนาทางดานอเลกทรอนกสอนๆ อยางไรกตาม ความส าเรจของ e-Government ขนอยกบความสามารถของผน าในแตละหนวยงาน (เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร, 2552)

ในชวงเปลยนผานของรฐบาลไทย คณะรฐมนตรชดใหมไดเหนชอบรางพระราชบญญตปรบปรงกระทรวง ทบวง กรม โดยเปลยนชอกระทรวงเทคโนโลยและสารสนเทศ หรอกระทรวงไอซท เปนกระทรวงดจตอลเพอเศรษฐกจและสงคม โดยตงส านกงานเศรษฐกจดจตอลขนมาใหม เปนฝายเลขานการของคณะกรรมการดจตอลเพอเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

ในปจจบน กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร (ไอซท) ไดมการบรรจนโยบายไซเบอร ซเคยวรต (Cyber security) เพอยกระดบความรวมมอในระดบประเทศสมาชกอาเซยน และเพอเรยกความมนใจใหกบนานาชาต (การประชมรฐมนตรอาเซยนดานโทรคมนาคมและเทคโนโลยสารสนเทศ ครงท 14, 2558) เนองจากวาประเทศไทยเปนประเทศอนดบ 1 ในอาเซยนทม

2

การแฮกขอมลมากทสด ดงนนหากประเทศไทยม พ.ร.บ.การรกษาความมนคงปลอดภยไซเบอร จะชวยใหประเทศในอาเซยนมความมนใจในประเทศไทยมากขน ความจ าเปนทหนวยงานรฐบาลจะตองมผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทบรหารงานไดมประสทธผลจงเปนสงทส าคญยง

ในปลายป พ.ศ. 2558 ประเทศไทยก าลงเขาสประชาคมอาเซยน (เออซ) รฐบาลไทยไดเลงเหนถงความส าคญในการพฒนาปรบปรงโครงสรางของระบบเทคโนโลยสารสนเทศในประเทศ โดย ม.ร.ว.ปรดยาธร เทวกล รองนายกรฐมนตร ไดกลาวถงความส าคญในการพฒนาระบบเทคโนโลยสารสนเทศใน 5 ดาน (ขาวประชาสมพนธ กระทรวงอตสาหกรรม, 2558) ไดแก

1. การพฒนาโครงสรางพนฐานดจทล (Hard Infrastructure) เชน การสรางเครอขายอนเทอรเนตใหมความเสถยร มดาตาเซนเตอร เพอรองรบขอมลอเลกทรอนกสทเตบโตอยางตอเนอง

2. การพฒนา Soft Infrastructure สรางระบบการท าธรกรรมออนไลนตางๆ ใหเกดความเชอมนในการใชงาน มระบบการยนยนตวทางอเลกทรอนกสเพอใหรตวตนทแทจรง รวมถงการสรางระบบและกระบวนการจดการเอกสารอเลกทรอนกสทกฏหมายรองรบ

3. การพฒนา Service Infrastructure การสรางแพลตฟอรมส าหรบการท าธรกรรมและการสรางธรกจของประเทศ

4. การสงเสรม Digital Economy การพฒนาและสงเสรมโดยหนวยงานรฐบาลใหเกดนกธรกจใหมทใชไอทเปนเครองมอ

5. การพฒนา Digital Society การสรางความเทาเทยมในการเขาถงเครอขายและขอมลในระบบอนเทอรเนต

ตามพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546มาตรา 39 และ 40 ระบวาสวนราชการตองจดใหมระบบเครอขายขอมลสารสนเทศของสวนราชการ เพออ านวยความสะดวกแกประชาชนและเปนประโยชนในการลดขนตอนการท างานของหนวยงานของรฐ รวมถงการใหบรการทดแกประชาชนโครงสรางการบรหารของสวนราชการในสงกดกระทรวงตางๆ จะมผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศระดบสง หรอผบรหารสารสนเทศสงสด (GCIO) ซงแนวคดการจดตงผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศระดบสงขนมานนเพอใหการบรหารงานดานเทคโนโลยสารสนเทศของภาครฐด าเนนไปอยางมประสทธภาพ รฐบาลจงไดก าหนดใหมผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในระดบกระทรวง ทบวง กรม ขนเพอใหมบทบาทในการเปนตวแทนของกระทรวงไอซทในการก ากบดแลและการประสานงานภายในสวนราชการ รวมทงประสานงานระหวางหนวยงาน การตดตามและประเมนผลการด าเนนงานตามแผนแมบทและนโยบายเทคโนโลยแหงชาต (ครรชต มาลยวงศ, 2546)

ทงองคการในภาครฐและเอกชนตางเลงเหนถงความส าคญของการน าเทคโนโลยสารสนเทศมาใชขบเคลอนทศทางขององคการโดยหวงใหการน าระบบเทคโนโลยสารสนเทศมาใชจะ

3

กอใหเกดประสทธผลของงาน (Gautrin, 2004) ความคาดหวงใหผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศเปนผขบเคลอนผลกดนการบรหารจดการเทคโนโลยสารสนเทศในสวนราชการเพอประโยชนในการบรหารงานและบรหารประเทศใหกาวทนกบสถานการณโลก พรอมทงตอบสนองความตองการของประชาชนผรบบรการใหมประสทธภาพ ซงน าไปสบทบาทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในองคการ กลาวคอ ก าหนดนโยบายดานขอมลขาวสารในหนวยงานการสนบสนน และเรงรดการจดท าแผนแมบทระบบเทคโนโลยสารสนเทศสนบสนนการจดหาทรพยากรและบรหารการใชทรพยากรสนบสนนและสงเสรมการมการใชระบบขาวสารอยางตอเนองดงนนนโยบายดานการปฏรประบบเทคโนโลยสารสนเทศของภาครฐไดก าหนดใหกระทรวง/กรม/รฐวสาหกจ/สวนราชการไดแตงตงรองหวหนาสวนราชการ 1 คน เพอท าหนาทเปนผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศของสวนราชการ ดงนน ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศจงเปนผทมบทบาทรบผดชอบในการบรหารทรพยากรดานเทคโนโลย (Synnott, 1987) เพอใหองคการเกดการเปลยนแปลงในเชงบรหารเปนผน าการเปลยนแปลงทจะน าพาองคการไปบรรลเปาหมายขององคการไดอยางมประสทธภาพ (May, 2007) และผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศยงมบทบาทในการเปนผน าองคการ ผประสานงาน และการประชาสมพนธ (Mintzberg, 2004)

จากความพยายามปฏรประบบราชการน สงผลใหผน าดานเทคโนโลยสารสนเทศในแตละกระทรวงจะตองอาศยปจจยดานความเปนผน าทควรมมากกวาผน าในสายงานดานอนๆ เพราะผน าเหลานจะตองมความสามารถพเศษและมมมองของผลกระทบและโอกาสทเกดขนจากเทคโนโลยทเปลยนแปลงไป ดงท Powell and Joseph (1995) กลาวไววา ภาวะของผน าในยคใหมจะตองเปนผน าทมวสยทศน รสภาพการท างานขององคการวาสวนใดในองคการทตองการรปแบบผน าแบบใด รวธเลอกใชเจาหนาทไดอยางเหมาะสม และรวธการทจะน าผใตบงคบบญชาใหด าเนนงานเพอบรรลวตถประสงคขององคการทก าหนดไว นอกจากน Powell and Joseph (1995) ยงกลาวถง ความแตกตางทส าคญของผน าในศตวรรษท 21 คอ ผน าการเปลยนแปลง (Change Leadership) เนองจากปจจบนการเปลยนแปลงเกดขนในหลายดาน ไมวาจะเปนดานอตสาหกรรม การเมอง สงคมและเศรษฐกจ ในประเทศไทย การเปลยนแปลงนยงคงจะตองเปลยนแปลงมาก คอ การปฏวตดานเทคโนโลยสารเทศทสามารถเขาถงไดทวถงทกภมภาคของประเทศและการเชอมโยงเครอขายขอมลของแตละประเทศเขาดวยกน ดงนนผน าดานเทคโนโลยสารสนเทศในยคนจ าเปนตองมความสามารถทจะใชเครองมอทางดานเทคโนโลยเพอตอบสนองการบรหารระบบสารสนเทศใหมประสทธภาพและประสทธผล

บทบาทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศระดบสงของหนวยงานภาครฐนบวามความส าคญอยางยง จะเหนไดจากทระบไวในนโยบายรฐบาลทแถลงไวตอรฐสภาเมอวนท 23 มนาคม 2548 ขอ 6 ความวา “รฐบาลจะพฒนาระบบราชการอยางตอเนองตอไปดวยการปรบโครงสราง

4

ราชการ และน าเทคโนโลยสารสนเทศ มาใชในการวางแผนและตดสนใจใหมประสทธภาพ” (ทกษณ ชนวตร, 2548) ซงจะเปนผลใหบทบาทและภารกจของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศระดบสง (CIO) ของแตละหนวยงานจ าเปนตองมความเขมแขงในการปฏบตงานเพอตอบสนองตอนโยบายน ทงนไมใชเปนการปฏบตงานเฉพาะในตวบคคลหรอแตละหนวยงานเทานน แตการท างานจ าเปนตองเปนไปในลกษณะทเปนเครอขายการท างานของทกหนวยงานทเขมแขงรวมกนดวย (กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร, 2554)

หนาทหลกส าคญของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศคอเปนผน าทบรหารดานการเปลยนแปลง (Change Agent)(Drury, 2005; Weiss, J. W., and Anderson, D. Jr., 2004) ผน าทมประสทธผลนนจะสามารถรวบรวมแรงสนบสนนจากผใตบงคบบญชาในการปฏบตงานใหเปนไปตามวสยทศนของพวกเขาอกทงผน าทบรหารงานไดมประสทธผลจะสามารถเพ มความรสกผกพนของเจาหนาท ทมตอองคการและเพมความพงพอใจตองานทท าของเจาหนาททางดานเทคนคในองคการ (Dvir, 1998) และอาจน าไปสพฤตกรรมของเจาหนาทในองคการทสงผลดตอการบรหารระบบเทคโนโลยสารสนเทศขององคการในภาพรวมซงสอดคลองกบ Brown et al. (2003) ทกลาววา ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศนนมความส าคญอยางยงภายในองคการ กลาวคอ ผน าทดนนเปนคณลกษณะทสงเสรมพฤตกรรมทางดานพนธสญญาของเจาหนาท ทมตอหนวยงาน โดยผน าทดจะแสดงและเผยแพรเปาหมายของหนวยงานไดอยางชดเจน (Berson Y., and Avolio, B.J., 2004) บรหารทมงานใหเกดประสทธผล (Chia-Chen, 2004) สรางบรรยากาศใหเกดการท างานรวมกนและน าแผนงานไปท าใหบรรลผลส าเรจ (Eric, W., Huey-Wen, C., and James, J., 2005) นอกจากนนกวจยทานอนๆ ยงไดกลาวไววา การเปนผน าบคลากรทางดานไอทนนเปนความทาทายอยางยงเพราะพวกเขามความแตกตางจากบคลากรประเภทอน (Klenke, 1993; Glen, 2003; Karahanna and Watson, 2006)

นอกจากนในบทความวจยตางๆ ไดมการกลาวถงผน าทมประสทธผลนนสามารถน าไปสความส าเรจในการท างานเปนทม (Chia-Chen, 2004; Eric, W., Huey-Wen, C., and James, J. , 2005; Faraj, S., and Sambamurthy, V., 2006; Wang, E., Chou, H.-W., and Jiang, J., 1994) และสงผลไปถงหนวยงานและองคการในระดบลาง (Shea, 1999; Weaver Jr, 1981) จนไปถงภาพกวางในระดบองคการ (Conger, J.A., and Kanungo, R.N., 1998; Lieberson, S., and O’Connor, J.F., 1972; McClelland, D.C., and Boyatzis, R.E., 1982; Vroom, V.H., and Yetton, P.W., 1973) ในบรบทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศนน ประสทธผลการท างานในองคการทมความเกยวของทางดานเทคโนโลยสารสนเทศทตอบสนองตอการเปลยนแปลงตามความตองการใหมๆ จากทงทางภาครฐและภาคประชาชน อาจขนอยกบเงอนไขวาผบรหารเทคโนโลย

5

สารสนเทศนนสามารถแสดงความเปนผน าในการบรหารงานไดมประสทธผลมากนอยเพยงใด (Broadbent, M., and Kitzis, E.S. 2006)

ความส าคญของความรทางธรกจเชงกลยทธ เชน วธการสอสารความรความสามารถทางการบรหารการเมองในองคการ ความสามารถในการเปนผน า การบรหารบคลากรและผใตบงคบบญชามกมการกลาวอางถง รวมทงความรทางไอทเชงกลยทธทผน าในสายงานนพงทจะม (Summer, M., Bock, D., and Giamartino, G., 2006) อยางไรกด ยงมการน าความส าคญนไปใชทดสอบและทดลองไมมากในสวนของผน าทางดานเทคโนโลยสารสนเทศเมอเปรยบเทยบกบปรมาณงานวจยทเกยวของกบผน าในดานอนๆ สถาบนทน าเสนอเกยวกบวธการปกครองและบรหารระบบเทคโนโลยสารสนเทศ (Information Technology Governance Institute) (www.itgi.org) ไดออกรายงานเกยวกบการปฏบตงานทผดพลาดและปญหาทางดานบคลากร วาเปนปญหาอนดบตนๆ ทน าไปสความลมเหลวในการสรางคณคาจากการลงทนในระบบเทคโนโลยสารสนเทศ

Peterson (2004) ไดสรปไว ในกรณศกษาของบรษท Johnson & Johnson วาความสมพนธทางดานศกยภาพในการบรหารการปกครองของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศเปนสงทส าคญ การบรหารจดการคณะท างานมความส าคญเปนล าดบทสอง ทหนวยงานดแลระบบเทคโนโลยสารสนเทศและผบรหารระดบสงควรใหความสนใจ (Luftman, 2005) ผบรหารระดบสงจงควรทจะใหความสนใจในการดงดด พฒนา และรกษาบคลากรทมความสามารถโดยเฉพาะบคลากรทมความเชยวชาญทางดานเทคนค (IT Professionals) ขณะทนกวจยหลายทานไดกลาววา ในมมทกษะความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศเองและปจจยภายนอกทเกยวของ กเปนปจจยทสงผลตอการท างานของผน าทมสวนส าคญยงตอการท าหนาทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ (DeLisi, P.S., Danielson, R.L., and Posner, B.Z., 1998; Feeny, D.F., Edwards, B.R., and Simpson, K.M.,1992; Onan, M., and Gambill, S., 2001; Remenyi, D., Grant, K.A., and Pather, S., 2005)

Bharadwaj (2000) ไดศกษาเกยวกบความสมพนธระหวางศกยภาพในการบรหารงานดานไอท (IT) กบสมรรถนะการท างานขององคการ และไดจดประเภททกษะของบคลากรทางดานไอท (IT) ใหเปนทรพยากรทส าคญโดยแบงออกเปน 2 ทกษะส าคญ ไดแก

ทกษะทางดานเทคนค เชน การเขยนชดค าสงงานการวเคราะหและออกแบบระบบ ความสามารถในการปรบระบบเทคโนโลยใหทนตามยคสมย

ทกษะทางดานบรหารจดการ เชน การบรหารงานใหเกดประสทธผล การประสานงานและปฏสมพนธกบผใตบงคบบญชา การบรหารจดการโครงการ และภาวะผน า

ทงนจากความส าคญของบทบาทผน าในดานเทคโนโลยสารสนเทศทกลาวมาขางตน ผวจยจงมความสนใจทจะศกษาปจจยทสงผลตอการท างานใหเกดประสทธผลของผบรหารเทคโนโลย

6

สารสนเทศในหนวยงานรฐบาล เพอใหผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทเขามารบต าแหนงหรอผทตองการจะเขามาท างานในต าแหนงผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ หรอบคคลทสนใจในเรองผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงานรฐบาล เขาใจถงปจจยทน าไปสประสทธผลในการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศภายในองคการอยางถองแทและสามารถน าขอมลไปประยกตใชใหเกดประโยชนตอไป

1.2 ค าถามของการวจย

1.2.1 ปจจยใดมความสมพนธกบความสามารถในการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงานรฐบาล

1.2.2 ความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงานรฐบาลมความสมพนธกบประสทธผลในการท างานในหนวยงานรฐบาลหรอไม

1.3 วตถประสงคของการวจย

1.3.1 เพอศกษาปจจยทมความสมพนธกบความสามารถในการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงานรฐบาล

1.3.2 เพอศกษาความสมพนธระหวางความสามารถในการท างานกบประสทธผลในการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงานรฐบาล

1.3.3 เพอแสวงหาแนวทางในการพฒนาประสทธผลในการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงานรฐบาล

1.3.4 เพอสรางสมการพยากรณในการประเมนประสทธผลในการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงานรฐบาล

1.4 ขอบเขตของการวจย

การศกษาวจยครงนเปนการวจยเชงปรมาณ (Quantitative Research) ซงมขอบเขตของการวจย ดงน

7

1.4.1 ขอบเขตดานพนท เนองจากงานดานเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงานภาครฐนนสวนกลางจะเปน

หนวยงานทมการตนตวและผลกดนนโยบายใหน าไปสการปฏบตมากกวาหนวยงานราชการสวนภมภาคและสวนทองถนผวจยจงท าการศกษาความสามารถในการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงานรฐบาลจากเจาหนาทของรฐทปฏบตงานดานเทคโนโลยสารสนเทศในระดบหวหนางานและรองหวหนา สงกดสวนราชการระดบกรมหรอเทยบเทา จาก 20 กระทรวงและหนวยงานอนนอกเหนอสงกดกระทรวงหรอทบวงในหนวยงานสวนกลาง

1.4.2 ขอบเขตดานประชากร ประชากรทใชในการวจยครงน คอ เจาหนาทของรฐทปฏบตงานดานเทคโนโลย

สารสนเทศในระดบหวหนางานและรองหวหนา สงกดสวนราชการระดบกรมหรอเทยบเทา จาก 20 กระทรวง ไดแก ส านกนายกรฐมนตร กระทรวงกลาโหม กระทรวงมหาดไทย กระทรวงการคลง กระทรวงตางประเทศ กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงการทองเทยวและกฬา กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงศกษา กระทรวงพลงงาน กระทรวงคมนาคม กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร กระทรวงพาณชย กระทรวงยตธรรม กระทรวงแรงงาน กระทรวงวฒนธรรม กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงสาธารณสข กระทรวงอตสาหกรรมและหนวยงานอนนอกเหนอสงกดกระทรวง รวมจ านวน 161 แหงๆ ละ 2 คน รวมเปน 322 คน

1.4.3 ขอบเขตดานเวลา การศกษานเปนการศกษาแบบชวงเวลาเดยว (Cross Section) ผวจยจงไดท า

การเกบขอมลดวยแบบสอบถามกบผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงานรฐบาลจากเจาหนาทของรฐทปฏบตงานดานเทคโนโลยสารสนเทศในระดบหวหนางานและรองหวหนา สงกดสวนราชการระดบกรมหรอเทยบเทา จาก 20 กระทรวงและหนวยงานอนนอกเหนอสงกดกระทรวงหรอทบวง ระหวางเดอนเมษายน – มถนายน 2558 1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1.5.1 ประโยชนเชงทฤษฎ 1. ทราบถงปจจยทมความสมพนธกบความสามารถในการท างานของผบรหาร

เทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงานรฐบาล 2. ทราบถงความสมพนธระหวางความสามารถในการท างานกบประสทธผลใน

การท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงานรฐบาล

8

1.5.2 ประโยชนในการน าไปปฏบตใช ผลการวจยทไดจากการศกษาในครงน คาดวาจะสามารถน าไปใชประโยชนได

ดงตอไปน 1. ใชเปนแนวทางในการก าหนดคณสมบตของผด ารงต าแหนงผบรหาร

เทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงานรฐบาล 2. เปนแนวทางในการพฒนาความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศท

ท าใหเกดประสทธผลภายในหนวยงานรฐบาล

9

บทท 2 วรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ

ในบทนจะเปนการศกษาทฤษฎตางๆ รวมไปถงการศกษางานวจยในอดตทเกยวของกบ

งานวจย เรองการบรหารเทคโนโลยสารสนเทศของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศระดบสงในหนวยงาน ทงจากทางภาครฐและภาคเอกชนสามารถสรปออกมาไดเปนกรอบแนวคดงานวจย โดยมรายละเอยดดงตอไปน

2.1 ทฤษฎทเกยวของกบงานวจย

2.1.1 ทฤษฎภาวะผน าดานการเปลยนแปลง (Leadership Theory -

Transformational) ภาวะผน าไดรบการศกษาจากนกวจยมาหลายชวงทศวรรษทงในแงของงานวจยดานการ

บรหารและงานวจยดานพฤตกรรมองคการ รวมไปถงในดานของจตวทยา สงคมวทยา รฐศาสตร และบรบทอนๆ จากบทความ วจย และหนงสอมากมายทมการกลาวถงภาวะผน านน สวนใหญยงแสดงใหเหนถงความเขาใจในเรองภาวะผน าทแตกตางกน แนวทางการศกษาและทฤษฎตางๆทถกน ามาใชศกษาในหวขอเรองภาวะผน านนมมากมาย ดงนนแนวทางการศกษาและทฤษฎตางๆ ทถกใชในงานวจยทเกยวของกบภาวะผน า ผวจยไดน ามาสรปโดยสงเขปและหลงจากนน ผวจยจะไดท าการขยายความบนทฤษฎภาวะผน าการเปลยนแปลง (Transformational Leadership Theory) (Bass, 1985; Burns, 1978) ซงจะเปนทฤษฎหลกทถกน ามาใชในงานวจยน

หนงในการพฒนาทฤษฎทเกยวของกบภาวะผน าในอดตทเกดขนคอทฤษฎภาวะผน าดานการเปลยนแปลง (Transformational Leadership) ภาวะผน าดานการเปลยนแปลงหมายถงกระบวนการแบงปนและกระจายอ านาจไปยงผใตบงคบบญชาทมสวนรวมในการเปลยนแปลงองคการ นอกจากนภาวะผน าดานการเปลยนแปลงยงหมายถงกระบวนการในการสรางแรงจงใจทจะกอใหเกดการเปลยนแปลงในทศนคตและความคดเหนของบคลากรในองคการ และสรางพนธสญญาส าหรบกลยทธและวสยทศนขององคการทไดวางไว (Yukl, 1989) ผน าดานการเปลยนแปลงนมลกษณะพเศษทแตกตางจากผน าประเภทอนคอมจดเดนในเรองระดบการไดรบความไววางใจและความเคารพจากผใตบงคบบญชา (Bass, 1985)

ทฤษฎภาวะผน าดานการเปลยนแปลงนนไดจดท าขนโดยผลงานของ Burns (1978) และ Bass (1985) โดย Bass ไดท าการจ าแนกพฤตกรรมการน าของผน าออกเปน 3 รปแบบหลกคอ

10

ดานการเปลยนแปลง (Transformational) ดานการด าเนนการ (Transactional) และดานการไมแทรกแซง (Laissez-faire) ซงภาวะผน าดานการเปลยนแปลงทน ามาใชในงานวจยนเปนทฤษฎหลก ไดมมตยอยในทฤษฎดงตอไปน เสนหดงดด (Charisma) คอ ระดบทผน าประพฤตตวในทางทเปนทนาชนชมและท าใหผใตบงคบบญชาคลอยตามผน าถงในระดบความรสก (Emotional level) แรงบนดาลใจ( Inspiration) คอ ระดบทผน าสามารถสอสารวสยทศนและความทาทายใหแกผใตบงคบบญชาดวยมาตรฐานทสงและท าใหผใตบงคบบญชารบรถงความหมายในงานทท า การกระตนทางดานสตปญญา (Intellectual Encouragement) คอ การทผน าสรางความทาทายใหเกดในสมมตฐาน เรยกรองใหหาแนวคดใหมๆ และกลาทจะเสยงเพอกระตนใหเกดความคดสรางสรรคขน การพจารณาถงความตองการสวนบคคล (Individual Need) คอ การทผน าตดตามการท างานของผใตบงคบบญชาแตละคน เพอทราบถงความตองการของพวกเขา และแสดงบทบาทเปนผฝกฝนและทปรกษาใหกบพวกเขาเหลานน

Thite (1999) ไดศกษาถงทฤษฎภาวะผน าดานการเปลยนแปลงในดานเทคโนโลยสารสนเทศ โดยผลงานวจยไดผลลพธทแสดงใหเหนถง พฤตกรรมภาวะผน าดานการเปลยนแปลง ทมรวมกบภาวะผน าดานเทคนค (Technical leadership) สงผลอยางมากตอความส าเรจในการท าโครงการ และ ยงไดแสดงความเหนวาในสภาพแวดลอมการท าโครงการทเกยวของกบทางเทคนค ผใตบงคบบญชาจะใหความส าคญกบพฤตกรรมดานภาวะผน ามากกวาผใตบงคบบญชาทไมไดท าอยในสายงานทเกยวของกบทางเทคนค นอกจากนAhn (Ahn, J.H., and Kwon, S., 2001) ไดศกษาถงผลทเกดจากภาวะผน าดานการเปลยนแปลงตอการกระจายงานและประสทธผลของผน า และไดผลออกมาวามความสมพนธในเชงบวก

การอธบายใหเกดความกระจางในบทบาทหนาทความเปนผน าของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศนนเปนเรองอนดบตนๆ ทไดรบความสนใจจากวรรณกรรมทเกยวของ (Rockart, J.F., Ball, L., and Bullen, C.V., 1982; Miller, 1983; Benjamin, R.I., Dickinson Jr, C., and Rockart, J.F., 1985; Gupta, 1991; Emery, 1991) การอธบายใหเหนถงบทบาทหนาทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศนนเปนทสนใจมากขนสบเนองจากอตราความเรวในการน าเทคโนโลยมาใชในองคการทแตกตางกน (Rockart, J.F., Ball, L., and Bullen, C.V., 1982) รวมไปถงความเปนจรงทวาองคการตางๆ รบรถงประโยชนในการน าระบบสารสนเทศมาใชในกลยทธขององคการทแตกตางกนซงการทจะจดท าระบบเทคโนโลยสารสนเทศใหเกดประสทธผลในหนวยงานนนจงจ าเปนอยางยงทผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศจะมภาวะผน าดานการเปลยนแปลง เพอพฒนาจากระบบงานเดมไปสระบบงานทเนนการใชเทคโนโลยสารสนเทศมาชวยในการบรหารงานมากขน

Rockart et al. (1982) ไดน าเสนอความพยายามในการอธบายความกระจางในบทบาทหนาทของผบรหารระบบสารสนเทศ ( IS Executive) วาบทบาทหนาทของผบรหารเทคโนโลย

11

สารสนเทศนนมกจะถกหลอหลอมโดยสภาพการบรหารงานภายในองคการ รวมไปถงแนวโนมทเกยวของในสภาพแวดลอมของธรกจ เทคโนโลยและองคความรทเปลยนแปลงไป และความตองการของผใชงานระบบ Rockart et al. (1982) ไดรบรถงการเปลยนแปลงไปในบทบาทหนาทของ ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทเรมจะมงเนนถงบคลากรมากกวาหนาทความรบผดชอบในสวนงาน และควรใหความสนใจเกยวกบการมสวนรวมในการคดกลยทธและนโยบายขององคการ ซงพวกเขาไดเลงเหนความคลายคลงกนของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทคลายกบผบรหารดานการเงน (CFO) ในองคการตางๆ ความคลายคลงกนของบทบาทหนาทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศและผบรหารดานการเงนนน Gupta (1991) ไดแจงใหเหนวา บทบาทหนาทของผบรหารดานการเงนนนเกดจากการรบรถงความจรงทวาบญชสามารถน าไปใชเปนเครองมอในการบรหารงานได เปรยบเสมอนกบบทบาทหนาทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทเกดจากการรบรวาเทคโนโลยสารสนเทศนน สามารถน าไปใชเปนเครองมอในการบรหารกลยทธ โดย Gupta (1991) สามารถแบงหนาทความรบผดชอบของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศออกไดเปน 3 หนาทหลก ตามการทบทวนวรรณกรรม คอ 1. ดแลเกยวกบเรองเทคโนโลยทงหมดในองคการ 2. รายงานตอผบรหารระดบสง (CEO) 3. มงมนถงการวางแผนกลยทธในระยะยาว

มมมองความคดเหนเกยวกบบทบาทหนาทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศไดถกอธบายโดย Miller (1983) ไววาบทบาทหนาทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศจะเกดขนเพอบรหารจดการการควบรวมแผนกลยทธและการประมวลขอมลสารสนเทศเขาไวดวยกน บทบาทหนาทนจะเปนปจจยสวนหนงทท าใหกลยทธเกดความส าเรจในระบบสารสนเทศและการบรหารจดการองคความรใหบคลากรในองคการเขาใจถงกลยทธในการน าขอมลสารสนเทศมาใช คลายคลงกบ Emery (1991) ทไดนยามค าวาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศไววา “เปนผบรหารระดบสงทมมมมองทงทางธรกจและทางเทคนค ผซงสามารถมสวนรวมในการจดท ากลยทธในดานธรกจและดานระบบสารสนเทศ” มมมองในดานบทบาทหนาทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศนมนกวจยหลากหลายทานไดน ากลบมาใชเชน Gupta (1991) นอกจากน Highbarger (1998) ไดนยามบทบาทหนาทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศไวคลายคลงกน กลาวคอ ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศมหนาทเกยวกบการดแลตนทนในองคการใหมประสทธผล ท าใหเทคโนโลยขององคการอยในระดบทสามารถแขงขนไดอยางมประสทธภาพและบรหารจดการงานในสวนของเทคโนโลยสารสนเทศภายในองคการ ทงแผนงานทวไปและแผนงานตอเนอง

จากทมนกวจยและนกวชาการหลายทานไดกลาวไวถงบทบาทหนาทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทเปลยนแปลงไป ซงบทบาทหนาทใหมๆ ทเกดขนมทงดานการใชความรทางธรกจ การบรหารงาน และภาวะผน า (Bruce, 2006) การเปลยนแปลงนจงจ าเปนส าหรบผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทจะตองมทกษะในภาวะผน าดานการเปลยนแปลง เพราะบทบาทหนาทตางๆ

12

ของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศนนถกพฒนาไปสการบรหารจดการมากขน (Stephanie, 2005) และจ าเปนตองมประสบการณในการบรหารจดการ บญช และการเงนเพอบรหารงานไดด (Michael B. Koval, Long & Foster, 2011) ในทฤษฎผน าการเปลยนแปลงน ยงไดกลาวถงบทบาทหนาทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทจะตองมความรทางไอทในเชงกลยทธเพอการบรหารใหมประสทธภาพ กลาวคอ ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศจะตองมทกษะในการวเคราะหทางดานไอทเพอแสวงหาประโยชนจากการใชสารสนเทศและเทคโนโลยเพอประโยชนแกองคการ (Whiter, 2008; Tom, 2010; Fortino A., 2010) และผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศยงจ าเปนทจะตองมทกษะในการวางแผนทางดานไอทเชงกลยทธเพอทจะไปสแผนเชงกลยทธและเปาหมายของหนวยงานทไดวางไว (Igor, 2009; Michael et al., 2011)

Stephens et al. (1992) ไดเสนอไววาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศนนควรทจะท างานในฐานะผบรหารทมความเกยวเนองกบการวางแผนเชงกลยทธ มากกวาเปนเพยงแคผจดการงานแตในสวนไอท ApplegateandElam (1992) ยงไดสนบสนนวาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศนนจะตองน ามมมองเชงธรกจมาใชในการบรหารงาน เพราะฉะนนผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศจะตองมความสามารถทงในเชงบรหารและความสามารถทางดานเทคนค รวมไปถงความมไหวพรบในการท างาน เพอทจะเปนผบรหารทบรหารงานไดมประสทธผล (Robson, 1997)

Sambamurthy et al. (2001) ยงไดกลาวถงผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทจะตองเปนผน าทางดานการเปลยนแปลงนน ควรทจะเปนผบรหารเชงกลยทธ ผทเขาใจถงสภาพแวดลอม เศรษฐศาสตร การแขงขน และแรงผลกดนตางๆทกระทบตอการท างาน รวมไปถงปจจยตางๆ ทท าใหองคการมความไดเปรยบในการแขงขน เพราะฉะนน ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศจงควรทจะเปนทงผน าทางการบรหารเชงกลยทธและผน าทางไอทเชงกลยทธ ผซงสามารถเปลยนแปลงและพฒนาองคการ (Lane, 2004) และสามารถชใหผบรหารระดบสงผอนเหนถงศกยภาพของระบบสารสนเทศในการสนบสนนและสงเสรมกลยทธขององคการ (Enns et al., 2003) ในสวนของทกษะทางดานการสอสารนน ทฤษฎภาวะผน าทางดานการเปลยนแปลงไดแสดงใหเหนถง ความช าชองในการพด การเขยน และทกษะทางดานการสอสารระหวางบคคลนนสงผลถงการรบมอกบเพอนรวมงานและทมบรหาร อกทงยงชวยสรางความสมพนธในการท างานใหมความแนนแฟนมากยงขน (Whiter, 2008; Igor et al., 2010)

2.1.2 ทฤษฎการแลกเปลยนทางสงคม (Social Exchange Theory) อกทฤษฎหนงทน ามาใชงานวจยนคอทฤษฎการแลกเปลยนทางสงคม (Social

Exchange Theory หรอ ทฤษฎเกยวกบการบรหารความสมพนธ) ทฤษฎนยนยนวาการปฏสมพนธแบบแลกเปลยน (หรอตางตอบแทน) เปนเรองของความส าเรจในเชงเศรษฐศาสตรรวมถงเชงสงคม (Economic and/or social outcomes) แตละฝายทมความสมพนธแบบแลกเปลยน (หรอตางตอบ

13

แทน) กนจะเปรยบเทยบวา ระหวางผลความส าเรจในเชงเศรษฐศาสตรและเชงสงคมทไดจากการปฏสมพนธนน เมอหกลบกลบหนกบผลความส าเรจทไดจากการแลกเปลยนในทางอนๆ แลว จะมผลประโยชนใดหลงเหลอมากนอยเพยงใด การเปรยบเทยบดงกลาวจะเปนตวก าหนดการพงพาความสมพนธแบบการแลกเปลยน หากมผลเชงบวกหรอผลความส าเรจในเชงเศรษฐศาสตรและ/หรอเชงสงคมกจะชวยเพมความไววางใจของแตละฝายทมตอกน และชวยเพมพนธสญญาตอกนวาจะคงไวซงความสมพนธแบบแลกเปลยน (หรอตางตอบแทน) นตอไป ปฏสมพนธในเชงบวกทเกดจากการแลกเปลยนกอใหเกดบรรทดฐานการแลกเปลยนความสมพนธตอกน และบรรทดฐานนจะเปนสงก ากบดแลปฎสมพนธการแลกเปลยนของทงสองฝาย (Lambe, 2011)

จากทฤษฎการแลกเปลยนทางสงคมดงกลาวไดแสดงใหเหนถงรากฐานทเปนหวใจส าคญสประการของทฤษฎทมดงตอไปน (1) ผลของการมปฏสมพนธเชงแลกเปลยนในทางเศรษฐศาสตรและ/หรอทางสงคม (2) การเปรยบเทยบผลทเกดขนนนกบผลการแลกเปลยนทเกดจากวธอน เพอก าหนดการพงพาความสมพนธแบบแลกเปลยน (3) ผลเชงบวกทเกดขนจะเพมพนความไววางใจขององคการ (ตวการ) ทมตอคคาของตน (ตวแทน) และเพมพนพนธสญญาวาจะคงไวซงความสมพนธแบบแลกเปลยนนตอไป และ (4) ปฏสมพนธการแลกเปลยนทเกดขนในเชงบวกกอใหเกดบรรทดฐานการแลกเปลยนในลกษณะการมความสมพนธตอกนซงเปนตวก ากบดแลสมพนธภาพการแลกเปลยน (Lambe, 2001)

พนธสญญา (Commitment) หรอค ามนทรบปากวาจะท าให ค าวาพนธสญญาเปนค าทใชกนแพรหลายในงานวจยเกยวกบการแลกเปลยนทางสงคม มความหมายวา คพนธสญญาตางมความเชอวาการด าเนนสมพนธภาพกบคสญญาอกฝายใหด ารงตอไปนน มความส าคญเทาๆ กบความพยายามในระดบสงสดเพอรกษาสมพนธภาพนนใหคงอย ซงกคอ คพนธสญญาอกฝายเชอวาความสมพนธนมคณคามากพอทจะรกษาใหคงอยตลอดไป (Lambe, 2001)

ในมมมองของผทเกยวของกบผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศนน ทมผบรหารระดบสงในองคการจะตองพยายามทจะรวมมอกนท างานเพอตดสนใจบนเปาหมายขององคการ มากกวาสนใจแตการท างานของแตละบคคล Mishra (1996) ไดกลาวถงการน าทฤษฎการแลกเปลยนทางสงคมมาใชเพราะการรวมมอของบคลากรในองคการจะเกดขนไดนน จ าเปนตองอาศยความไวเนอเชอใจ (Trust) และความไวเนอเชอใจนนกระตนบคลากรทมความเกยวของใหกลาทจะขจดความกลวในการคนหาและรบรถงความขดแยงทมอย (Waltonet al., 1965; Gibb, 1969) กลาทจะเปดใจท างานรวมมอกนมากขน (Ouchi, 1981) และกลาทจะเสนอแนะเพอการเปลยนแปลงโดยมงเนนไปถงตวปญหาทเกดขน (Hackman, J.R., and Oldham, G.R., 1997) นอกจากน Zand (1997) ยงไดสนบสนนถงความไวเนอเชอใจและความนาไววางใจ (Credibility) วาเปนคณลกษณะส าคญยงส าหรบผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ เมอผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศสามารถบรหารงานใหเกด

14

ความสมพนธทมความไวเนอเชอใจแลว จะท าใหผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศสามารถบรหารจดการทรพยากรทางดานไอทใหสอดคลองไปกบมมมองของทมผบรหารระดบสงอนๆ (Schubert, 2004) ดงนนทฤษฎการแลกเปลยนทางสงคมจงสามารถน ามาใชในงานวจยน ใหเหนถงปจจยดานความไวเนอเชอใจทสงผลถงความผกพนกบผบรหารระดบสงในองคการ

2.1.3 ทฤษฎเกยวกบผบรหารระดบสง (Upper Echlon Theory) ทฤษฎนไดน าเสนอเกยวกบแนวความคดวาผบรหารระดบสง มใชเปนเพยงแค

ประธานบรหารองคการ ทสามารถกอใหเกดผลกระทบตอประสทธผลการท างานขององคการ (Hambrick et al., 1984) แตลกษณะการท างานของผบรหารระดบสงยงสงผลกระทบตอการเลอกใชกลยทธขององคการ ทน าไปสประสทธผลการท างานขององคการความเกยวของกนของทฤษฎนไดถกหยบยกมาโตเถยงกนบนขอจ ากดในเรองการตดสนใจในเชงกลยทธทถกก าหนดไวโดยปรากฏการณของความมเหตผลทผกพนในการท างานของคนในองคการ (March et al., 1958; Cyert et al., 1963)

ในการทผน าในองคการสามารถชน ากลมผบรหารระดบสงทมความคดไมเหมอนกน (Heterogeneous) ทน าทศนคตของตนเองมาใชในการตดสนใจเชงกลยทธมาผสมผสานรวมกนไดอยางมประสทธภาพนน สงผลใหเกดความเขาใจในเปาหมายทตรงกนของผบรหารระดบสง ท าใหกาวขามความแตกตางทางดานความคด และน าไปสการปรบปรงในการพฒนาการเลอกกลยทธทใชในการตดสนใจ การใชกลยทธ และสมรรถนะขององคการ (Bantel et al. 1989; Eisenhardt, 1989; Murray, 1989) ความผกพนรวมกนยงท าใหทมผบรหารระดบสงสามารถกาวผานขอจ ากดของขอบเขตความคดของผบรหารแตละบคคล (Finkelstein, S. and Hambrick, D.C., 1996) ความตางกนนนหมายถงลกษณะในเชงประชากรศาสตรของทมผบรหารระดบสง เชน อาย ประสบการณ พนภม ระดบการศกษา เปนตน ถงแมความตางกนของทมผบรหารระดบสงนนสามารถกาวขามผลกระทบของการใชเหตผลทผกพนในความคดของแตละบคคลซงท าใหคณภาพของกระบวนการตดสนใจเชงกลยทธมประสทธภาพ แตกกอใหเกดทางเลอกทางกลยทธเพมมากขนเชนเดยวกนซงน าไปสความยงยากในการทจะไดผลสรปจากความคดเหนของคนสวนใหญ (Dess, 1987; Hambrick, 1996)

อยางไรกด มนกวจยทแยงถงมมมองขางตน Dess (1987) ไดโตแยงวาการจะท าใหกลยทธขององคการประสบผลส าเรจนนจ าเปนตองมการท างานเปนหนงเดยวกนซงจะเกดขนไดโดยความเปนแบบเดยวกน (Homogeneous) ของทมผบรหารระดบสง นกวจยทานอนยงไดสนบสนนถงแนวคดทวา การขาดความเปนอนหนงอนเดยวกนสามารถน าไปส แนวทางความคดทมลกษณะแตกแยกในการกอรปแบบกลยทธและการปฏบตทสงผลกระทบเชงลบตอสมรรถนะขององคการ (Hambrick, 1996)

15

จากงานวจยทมมมมองตางกนขางตน แสดงใหเหนวาทมผบรหารระดบสงทมความไมเหมอนกน และทมผบรหารระดบสงทมความเหมอนกนนนสามารถกอใหเกดผลลพธในเชงบวกแกองคการ แตงานวจยของ Priem (1990) and Hambrick (1996) ไดมการเปรยบเทยบขอแตกตางของ 2 มมมองนและไดพบความสมพนธของสภาพแวดลอมบนความเหมอนและไมเหมอนกนของทมผบรหารระดบสงทสงผลตอประสทธผลภายในองคการ พวกเขาไดบทสรปวาในสภาพแวดลอมทมความเสถยรนน ทมผบรหารระดบสงทมความเหมอนกนนนน าพาองคการใหเกดสมรรถนะทดยงขน ในทางกลบกน บนสภาพแวดลอมทเปลยนแปลงอยตลอดเวลา ทมผบรหารระดบสงทมความไมเหมอนกนนนน าพาองคการไปสสมรรถนะการท างานขององคการทดกวา

ในงานวจยนผวจยตงใจศกษาบนบรบทของหนวยงานรฐบาลไทยในยคปจจบนทขอมล ขาวสาร สารสนเทศ และเทคโนโลยมความซบซอนและมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา จงน าทฤษฎทมผบรหารทมความไมเหมอนกนมาใชในงานวจยนนอกเหนอจากการเปนสวนหนงของทมผบรหารระดบสงภายในองคการแลว ความส าคญในการมความสมพนธทอยบนพนฐานความเชอใจกนกเปนสงทส าคญอยางยง (Armstrong, 1995; Eisenhardt and Bourgeois, 1997) ความสมพนธระหวางทมผบรหารระดบสงภายในองคการนนจะไมมทางเกดขนหากมความสมพนธทไวเนอเชอใจกนในระดบต าและขาดโอกาสทจะสรางความผกพนและปฏสมพนธกน Lewicki (1996) ยงไดสนบสนนไววา ไมใชแคจ านวนการปฏสมพนธระหวางผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศและทมผบรหารระดบสงทจะกอใหเกดการพฒนาและรกษาความสมพนธทมความไวเนอเชอใจแบบมออาชพ แตรวมไปถงคณภาพของการปฏสมพนธทจะน าไปสการพฒนาความสมพนธทมความไวเนอเชอใจ และการพฒนาความสมพนธน เปนกญแจส าคญทจะรกษาความรวมมอทมความแขงแกรงและมประสทธผลของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศและทมผบรหารในความสมพนธน

Igor et al. (2009) ยงไดกลาวถงบทบาทหนาทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในบรบทของทฤษฎผบรหารระดบสงไววา ความเขาอกเขาใจ การสรางแรงจงใจ และการสนบสนนของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศตอเพอนรวมงาน รวมไปถงความเฉลยวฉลาดในการโนมนาวทมผบรหารระดบสงเปนสงทผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศพงทจะม เพอสรางความมนใจและความเคารพนบถอจากเพอนรวมงานใหเกดขนเพอทจะท าใหผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศไดรบความรวมมอในการท างานและสามารถบรหารงานไดอยางมประสทธผล (Andres, 2010; Tom, 2010; Michael et al., 2011)

ทไดกลาวมาทงหมดขางตนไดแสดงใหเหนถงความเกยวเนองกนของทฤษฎผบรหารระดบสงและทมผบรหารระดบสงกลาวคอผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศเปนสวนหนงของการรวมเปนหนงเดยวกนกบทมผบรหารระดบสง ทฤษฎไดแสดงถงการเพมทางเลอกเชงกลยทธ พฒนาการตดสนใจเชงกลยทธ เพมสมรรถนะขององคการ ขอไดเปรยบทางการแขงขน ประสทธผล

16

ของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ (Mata et al. 1995; Rockart, 1996; Richmond et al., 1997) โดยเฉพาะในปจจบนทขอมลขาวสารเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว การน าสารสนเทศมาใชใหเกดประโยชนสงสดจงมความจ าเปนอยางยงโดยเฉพาะตอหนวยงานรฐบาล

2.1.4 ทฤษฎความชดเจน (Ambiguity Theory) ทฤษฎความชดเจน (Ambiguity Theory) ใชสมมตฐานเรองความผดพลาดใน

การเขารหสสารสนเทศไปใชอธบายถงการใชเหตผล (Reasoning) ความส าคญของทฤษฎนอยบนพนฐานของการแสดงทไมครบถวนของสารสนเทศทมความไมชดเจนในบทบาทหนาทงาน สารสนเทศทมความไมชดเจนนนท าใหเกดชองวางใหเกดการตความไดหลากหลายรปแบบ และน าไปสการเขาใจถงความหมายทหลากหลาย (Multiple Encodings) จากทฤษฎดงกลาว ท าใหบคคลแตละคนอาจน าการตความแคหนงในการตความตามทเขาเหลานนเขาใจ ทงทการตความหมายออกมานนมหลายรปแบบและน าการตความหนงเดยวนนไปใชรวมกบเหตผลในการตดสนใจ

ในการน าเหตผลมาประกอบการตดสนใจนน แตละบคคลควรทจะน าเอาทกความเปนไปไดมาใชประกอบการตดสนใจ มใชเลอกเพยงการตความอนใดอนหนง ซงทฤษฎความชดเจนนไดอธบายไววาท าไมความเขาใจของแตละบคคลจงเกดความลมเหลวและน าไปสการกระท าทผดพลาด Ceraso et al. (1971) ไดพบวาเมอบคคลถกน าเสนอการอางเหตผลทมความไมชดเจน (Ambiguous Syllogisms) ความผดพลาดในการตดสนใจบนพนฐานของเหตผลนนมความผดพลาดถงรอยละ 42 แตเมอการอางเหตผลมการเสนอสมมตฐานทปราศจากความชดเจน (Syllogisms with Unambiguous Premises) บคคลจะตดสนใจผดพลาดเพยงแครอยละ 7 นอกจากน Erickson (1991) ยงไดทดสอบบคคลทตองตดสนใจบนการอางเหตผลทมความไมชดเจน แตมการใหภาพวาดทอธบายถงความไมชดเจนไวอยางละเอยด ผลลพธทไดออกมานนคอ บคคลทตองตดสนใจสามารถเลอกการตดสนใจบนเหตผลทถกตองและสามารถคาดเดาไดจากภาพวาดทพวกเขาไดรบไป การคนพบผลลพธทสนบสนนถงความไมชดเจนน แสดงใหเหนถงความไมครบถวนในการแสดงสารสนเทศทไมชดเจนแกบคคลทใชในการตดสนใจนนสามารถอธบายถงความผดพลาดหลากหลายกรณในการใชเหตผล

บทบาทหนาทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศนนไดรบความสนใจมากยงขนในชวง 30 ปทผานมา (Jarvenpaa and Ives, 1991; Martin, 1982; Benjamin et al., 1985; Stephens et al., 1992) ถงแมจะเรมมผเขยนบทความและใหความสนใจมากขน แตความชดเจนของบทบาทหนาทยงไมมผใหความสนใจเทาใดนก (Peppard et al., 2011) จดก าเนดทท าใหผวจยมความสนใจในเรองนเกดขน เพราะปญหาทมมาอยางตอเนองในเรองของประสบการณการลงทนขององคการตางๆทพบในการลงทนดานเทคโนโลยสารสนเทศเทยบกบผลลพธท องคการคดวาไดรบกลบมานนยงเปนค าถามทส าคญ โดยปกตแลวผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศจะตองเปนผรบผดชอบ

17

ตอความผดหวงเหลาน โดยเฉพาะในชวงทศวรรษท 19 มรายงานทแสดงใหเหนถงเวลาในการบรหารงานทมนอยของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศเมอเทยบกบผบรหารระดบสงคนอนๆ (Rothfeder, 1990) ในขณะทผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศอาจจะถกวางอยในต าแหนงทไมเหมาะกบเนองาน แตปจจยทส าคญนนยงอยบนความจรงทวา ความส าเรจทางดานเทคโนโลยสารสนเทศของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศนนยงมความไมชดเจนอยในเรองความคาดหวงอะไรทมตอผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในการทจะแสดงความสามารถและน าไปสการท างานทมประสทธผล

Natalie et al. (2009) ไดกลาวถงการใชทฤษฎความชดเจนถงบทบาทหนาทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ การนยามความสมพนธในการท างาน การมอบหมายงานและบทบาทหนาทของงาน รวมไปถงอ านาจในการบรหารงานนนยงไมมความชดเจนและมกจะท าใหชดเจนไดยากโดยเฉพาะกบในองคการขนาดใหญทมความสลบซบซอน โดยเฉพาะในหนวยงานรฐบาลนน กฏหมายทมอยในปจจบน โครงสรางดานอ านาจหนาท และกระบวนการบรหารงานลวนแลวแตกอใหเกดขอจ ากดบนการบรหารงานดานเทคโนโลยสารสนเทศวาอะไรทเหมาะสม (Feasible) และเปนทนาพอใจ (Desirable) ในการบรหารงานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงาน

Peppard et al. (2011) ยงไดกลาวถงความคลมเครอในบทบาทหนาทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศไววาเกดจากเหตผลหลกๆ 4 ประการไดแก

1. การแยกบทบาทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศขององคการกบผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในสวนงานทไมมความชดเจน

2. ความไมสม าเสมอในการใชชอต าแหนงของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในแตละองคการ

3. ความไมสอดคลองระหวางความคาดหวงของผบรหารระดบสงในองคการ (Expectations) กบแบบประเมนความสามารถในการท างาน (Performance Metrics)

4. มมมองทลาสมยตอบทบาทหนาทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ จากทกลาวมาขางตนแสดงใหเหนถงวรรณกรรมในอดตทไดน าทฤษฎความ

ชดเจนมาใชในการอธบายถงบทบาทหนาทผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ ซงผวจยไดแสดงใหเหนถงวรรณกรรมทเกยวของกบทฤษฎนในบทตอไป

2.1.5 ทฤษฎสภาพแวดลอมการท างาน (Holland’s Theory of Personalities in Work Environments)

ทฤษฎสภาพแวดลอมการท างาน (Holland’s Theory of Personalities in Work Environments) (Holland, 1997) ไดอธบายถงธรรมชาต (Nature) หรอพนนสย (Disposition) ของบคลากรแตละคน Holland ไดใชผลงานเกยวกบบคลกลกษณะ 6 แบบทคนสนใจ (Holland, 1959) ในการจ าแนกประเภทองคประกอบของสภาพแวดลอมการท างานในสวนท

18

บคลากรเหลานนปฏบตงานอย Holland ไดกลาวถงสภาพแวดลอมการท างานวาสามารถจ าแนกไดคลายคลงกบการจ าแนกรปแบบบคลกลกษณะ (Holland, 1997) ตามทฤษฎการสรางองคความรของเขา การปฏสมพนธของแบบบคลกแตละแบบในสภาพแวดลอมนนๆสามารถคาดเดาและอธบายไดถงพฤตกรรมและวธการปฏสมพนธทเกดขนในสภาพแวดลอมเหลานน (เชน ความพงพอใจ ความเดดเดยว สมรรถนะการท างาน และอนๆ) ในแมแบบของ Holland นไดบอกปนนยถงการเปลยนแปลงและการปรบเปลยนในบคลากรและสภาพแวดลอมทพวกเขาท างาน (Holland, 1997; Spokane et al., 2001) บคลากรแตละคนนนถกมองวาเปนบคลากรทมเอกลกษณทมนคง (Stable Entity) (Costa et al., 1984; Tyler, 1995) ทจะมการยายเขา-ออก ในสภาพแวดลอมอยางสมเหตสมผลเมอพวกเขารบรถงความพอดของตวบคลากรกบสภาพแวดลอมการท างานนนไมเปนทนาพอใจอกตอไปในสวนทฤษฎทน ามาใชกลาวถงงานวจยน

สภาพแวดลอมการท างานในองคการหมายถงปจจยทเออหนนตอการแสดงความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศและน าไปสประสทธผลการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศภายในองคการ สบเนองจากสภาพแวดลอมทเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว องคการจะตองปรบตวเพอการเปลยนแปลงเหลาน หรออาจไมสามารถแขงขนในการท างานกบองคการอนๆไดอยางมประสทธภาพ (Powell, W.W., Koput, K.W., and Smith-Doerr, L., 1996) ไดคนพบวาคณภาพทดของสภาพแวดลอมในหนวยงานทผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศจะตองท างานนน สงผลใหเกดโอกาสในการน าสารสนเทศไปใชในการบรหารงาน ในอกหนงงานวจยไดแสดงใหเหนถงปจจยดานสภาพแวดลอมทเออหนนตอการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ กลาวคอสภาพแวดลอมทมความมนคง (Stable) มโอกาสใหคนควา (Rich in opportunities) และสามารถควบคมได (Controllable) จะท าใหผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศเหลานสามารถแสดงศกยภาพทมไดมากขน (Margaret F.R., Cynthia, K.R., Myria, W.A., and Deborah J.A., 2008) 2.2 งานวจยในอดตทเกยวของ

การศกษาบทความวจย วทยานพนธ และขอมลทมอยมากอนๆ เกยวกบผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ (CIO) ไดมการคนควาขนเพอน ามาใชสนบสนนงานวจยน โดยการคนควาดงกลาวไดจดท าขนมาเพอใหผอานไดท าความเขาใจถงความเปนมาของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในงานวจยตางๆ ทไดกลาวถงมา โดยงานสวนใหญทไดกลาวถงเกยวกบผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศนนสามารถแบงยอยออกมาเปน 3 สวนใหญๆ ทมกกลาวถงคอ

สวนของงานวจยดานผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ (CIO) ทมงเนนถงการศกษาทท าใหกระจางเกยวกบบทบาทหนาทในองคการ

19

สวนของงานวจยทมงเนนถงการศกษาเกยวกบคณลกษณะและความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทพงจะมในการบรหารงานในองคการ

สวนของงานวจยทมงเนนถงการศกษาเกยวกบความสมพนธของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศกบผบรหารคนอนๆและผใตบงคบบญชาในองคการ

การศกษาทบทวนวรรณกรรมน จะมการจดล าดบขอมลเพออธบายเกยวกบผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศโดยจะเรมจากววฒนาการของการท าวรรณกรรมทเกยวของกบผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศตามสวนตางๆ ทขอมลไดมการพฒนาจดท า หลงจากนนผวจยจะไดน าเสนอวรรณกรรมดานผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทมงเนนไปถงปจจยทสงผลตอการบรหารงานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศเปนหลก และน าไปสการทบทวนวรรณกรรมเกยวกบความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทน าไปสการท างานทมประสทธผลภายในหนวยงาน บทสรปและสาระส าคญทเกยวของกบผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ

การอธบายถงบทบาทหนาทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศนนเปนเรองทไดรบการสนใจอยางมากโดยเหนไดจากวรรณกรรมในอดตทผานมา (Benjamin et al., 1985; Emery, 1991; Gupta, 1991; Miller, 1983; Rockart et al., 1982) การขยายความถงบทบาทหนาทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศนนไมเพยงขนอยกบอตราความเรวในการยอมรบเทคโนโลยเขามาใชในองคการแตละแหง (Rockart et al., 1982) แตรวมไปถงความเปนจรงในเรองมมมองทแตละองคการมองระบบขอมลสารสนเทศวาเปนหนงในกลยทธขององคการหรอไม

นอกจากน Rockart et al. (1982) ไดแสดงใหเหนในวจยวา บทบาทหนาทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศนนถกหลอหลอมโดยสภาพแวดลอมในการบรหารงาน ซ งสภาพแวดลอมทกลาวมานถกหลอหลอมโดยแนวทางทเกยวของในเชงธรกจ การเปลยนแปลงไปของเทคโนโลย และองคความรกบความตองการของผใชงาน Rockart et al. (1982) ไดพบวา บทบาทหนาทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทเปลยนไปนนจะมงเนนไปยงทมงานมากกวาหนาทความรบผดชอบ อกทงยงตองใหความสนใจกบการออกแบบกลยทธและการก าหนดนโยบาย ซงจะพฒนาไปคลายคลงกบบทบาทหนาทของผบรหารการเงนภายในองคการ

นกวจยอกทาน (Miller, 1983) ไดกลาวไววา บทบาทหนาทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศจะปรากฏออกมาส าหรบบรหารขอบงคบของการวางแผนกลยทธและกระบวนการประมวลขอมลสารสนเทศ บทบาทหนาทนรวมไปถงการปลกฝง ( Imbedding) ปจจยทสงผลตอความส าเรจในระบบสารสนเทศและการใหความรระดบบรหารในการใชขอมลใหเกดเปนกลยทธ Emery (1991) ไดนยามผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศไววา “ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศคอผบรหารระดบสงทมมมมองทงในดานธรกจและมมมองเชงเทคนค ทสามารถมสวนรวมอยเสมอในการออกแบบกลยทธทสามารถหลอมรวมกลยทธในเชงธรกจและกลยทธระบบสารสนเทศเขาไวดวยกน”

20

2.2.1 ความรทางธรกจเชงกลยทธกบผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ การบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ มความจ าเปนตองมความรดานธรกจและ

ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทดจะสามารถวางแผนการตลาด วางแผนกลยทธ และประเมนความคมคาของการลงทนทางเทคโนโลยกบผลตอบกลบทมจดคมทน และประโยชนในการน าเทคโนโลยสารสนเทศไปใชประโยชนในองคการไดอยางมประสทธภาพ Grover and Jeong (1993) ไดศกษาเกยวกบผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ (CIO) ในบรบทดานการบรหารจดการในมมของ Mintzberrg (Mintzberg, 1971) และไดพบขอสนบสนนถงความคลายคลงในบทบาทหนาทระหวางผบรหารดานการเงน (CFO) และผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศและยงคนพบวายงกจกรรมทเกยวกบระบบสารสนเทศมการประมวลผลขอมลแบบรวมศนยมากเทาไร ความส าคญของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศกจะมมากขนตามนนนอกจากน Peter DeLisi (2002) ยงไดนยามถง ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศไววา “ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในอดมคต จ าเปนทจะสามารถเปนนกการตลาด นกวางแผนกลยทธ นกเทคโนโลย ผน า และผเปลยนแปลงลกษณะการท างานขององคการ เมอทกอยางทกลาวมานมารวมกน จงท าใหงานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศเปนงานทยากล าบาก”ดงนน หากผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศมความรทางธรกจจะท าใหสามารถใชความสามารถในการบรหารใหเกดประสทธภาพไดดกวาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทไมมความรทางธรกจเชงกลยทธ

บทบาทหนาทของหวหนาระบบสารสนเทศ ( Information Systems) ในองคการเรมทจะไดรบความสนใจมากขน พอดกนกบชวงเวลาทมการคดคนคอมพวเตอรเมนเฟรมขนในชวงยค 50 ทหนวยงานและองคการตางๆไดน าคอมพวเตอรมาใชในการประมวลผลขอมล พอเขาสชวงยค 70 ทเทคโนโลยมการพฒนาไปอยางรวดเรว และมการน าขอมลสารสนเทศทถกประมวลผลไปใชในการประกอบการตดสนใจ แนวความคดของเรอง “ขอมลสารสนเทศทมากเกนไป” เรมทจะมคนพดถงการบรหารจดการขอมลสารสนเทศอยางเปนระบบมากขน (Stephens et al., 1992) Weaver (1981) ไดชใหเหนถงปญหาขอมลสารสนเทศทมมากเกนความตองการขององคการและเรยกรองใหมการบรหารจดการอยางเหมาะสมทงขอมลสารสนเทศภายในองคการและขอมลสารสนเทศภายนอกองคการ นอกจากน Weaver ยงไดคาดการณเอาไวถงบทบาทหนาทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ ในองคการวา “ผน าองคการตางๆ ในอนาคตจะน าเอาผบรหารจดการขอมลสารสนเทศมาไวอยใกลตวพวกเขามากขน”

คณลกษณะทผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศนนจ าเปนจะตองมคอ การรจกการวางแผนกลยทธใหเปน การรจกรบฟงและปรบใชความคดเหนของคนสวนใหญ แกปญหาไดด มทกษะการตดตอสอสารและทกษะการตอรอง สวนระดบของการศกษานน Gottschalk (1999) ไดพบวาระดบการศกษาไมไดเปนปจจยส าคญในบทสมภาษณทเขาจดท าขนกบผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในประเทศนอรเวย

21

Mintzberg (1973) มองวา ภาวะผน าคอการใชวธการทไมใชการบบบงคบในการบรหาร (Manage) ชน า (Direct) และ ควบคม (Control) พฤตกรรมและกจกรรมตางๆของกลมคนไปสเปาหมายทวางเอาไว และภาวะผน าทมประสทธผลน าไปสการพฒนาสมรรถนะการท างานขององคการ ลกษณะนสยของผน านนรวมไปถง คณลกษณะทางกายภาพ (Physical attributes) พนเพทางสงคม (Social Background) ความเฉลยวฉลาด (Intelligence) บคลกลกษณะ (Personality) ลกษณะนสยทเกยวของกบงานและสงคม (Task-related และ social characteristics) นอกจากน Smaltz et al. (2006) ยงไดกลาวถง ลกษณะนสยเหลานไดถกน าไปตรวจสอบเพอระบถงคณลกษณะผน าทมประสทธผล สะทอนใหเหนวา ผน าทมพนเพทางสงคม เกยวของกบความรดานธรกจจะสงผลตอประสทธผลการท างาน

เชนเดยวกบ Rockart et al. (1982) ชใหเหนวาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศจ าเปนจะตองมมมมองทางดานธรกจทดแลทรพยสนทางดานขอมลสารสนเทศใหเกดคณคาและมลคา นอกจากน Applegate et al. (1992) ไดสรปไวถงคลายคลงกนวา ความรทวไปทางดานกลยทธ การบรหารจดการ และการปฏบตการ เปนสงส าคญส าหรบผบรหารเทคโลยสารสนเทศ (Umbaugh, 1993) สอดคลองกบหลกฐานทางดานการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศยงสนบสนนดวยวาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทประสบความส าเรจคอผทมมมมองทางดานธรกจทกวางขวางมากกวาคนทมความรแคทางดานเทคนคเพยงอยางเดยวดงนน ผบรหารจงตองใชความรดานเทคนค ดานบรณาการรวมกบความรดานธรกจ

Wilder (1994) ไดกลาวถงการขาดความรทางธรกจเชงกลยทธนนเปนสวนทท าใหผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศไมสามารถเปนผน าทดทสามารถบรหารงานใหเกดประสทธผลภายในองคการได นอกจากน Wang et al. (1994) ไดน าเสนอถงการขาดความรทางธรกจเชงกลยทธนนเปนปจจยสวนหนงทท าใหความสมพนธและการประสานงานระหวางผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศกบทมผบรหารทานอนๆ เปนไปไดไมดนก ในการท างานใหเกดประสทธผลนน ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศจะตองมมมมองทกวางขวางในเชงธรกจ (Applegate et al., 1992) นอกเหนอจากความรทางดานไอททผบรหารระดบสงคาดหวงตอผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศแลว ผบรหารระดบสงยงคาดหวงวาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศของพวกเขาจะตองมความรและมมมองในเชงธรกจเทยบเทากบพวกเขา (DeLisi et al., 1998)จากการวเคราะหงานวจยถงผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทประสบความส าเรจในการท างานนน หากผบรหารเหลานมความรทางดานธรกจ ความเขาใจในเชงกลยทธ สามารถบรณาการความรดานเทคนคกบดานธรกจ จะน าไปสการเปนผบรหารทสามารถบรหารงานไดอยางมประสทธภาพมากยงขน

นกวจยอกลมหนง (Armstrong, 1995; Sambamurthy et al., 1999) ยงไดพบวาองคการทน าเทคโนโลยสารสนเทศมาใชแลวประสบความส าเรจนนเปนองคการทผบรหาร

22

เทคโนโลยสารสนเทศนนมความรทงธรกจเชงกลยทธและดานไอท นอกจากน Chan et al. (1997) ยงพบวาองคการทเนนไปในการบรหารเชงกลยทธนนจะกาวไปสการน าระบบสารสนเทศมาใชรวมกบแผนกลยทธขององคการทน าไปสประสทธผลทางดานระบบสารสนเทศและพฒนาความสามารถในการท างานขององคการ ดงนนความรทางธรกจเชงกลยทธจงเปนปจจยส าคญอยางยงส าหรบความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในการบรหารงานใหเกดประสทธผล

2.2.2 ความรทางไอทเชงกลยทธกบผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ ปจจยส าคญทกอใหเกดความส าเรจของ ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศถก

น าเสนอโดย Rockart et al. (1979) ซงเปนวธการทน าไปสการวเคราะหเอาเฉพาะปจจยส าคญ ซงความพงพอใจของผบรหารและเจาหนาทในองคการตอประสทธภาพของปจจยเหลานจะน าผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศไปสความส าเรจ Rockart ไดศกษาวธการนในบรบทของผบรหารระดบสงในวธการนมการท าการสมภาษณหลายครงโดยนกวเคราะหทมความเชยวชาญ จากนนไดมการท าการสมภาษณตอหลงจากทนกวเคราะหไดใชเวลาไปนงคดไตรตรองเกยวกบปจจยทระบไดในการสมภาษณครงแรก การท าการสมภาษณตอนนมเจตนาทจะท าใหกรอบปจจ ยนนแคบลงจากการสมภาษณครงแรก โดยวธการนไดมการน าเอาไปใชในบรบทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศโดย Martin (1982) และตว Rockart เอง (Rockart, 1982)

Martin (1982) ไดใชแบบสอบถาม 2 รอบแทนการสมภาษณ ดวยตรรกะวาการเกบขอมลนจะชวยปกปองงานวจยจากความล าเอยงของผท าวจย โดย Martin ไดระบปจจยทสงผลใหผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศประสบความส าเรจไว 7 ประการคอ

1. การพฒนาระบบ (System Development) 2. การประมวลผลขอมล (Data Processing Operations) 3. การพฒนาทรพยากรบคคล (Human Resource Development) 4. การควบคมและบรหารจ ดการองค การ ในส วนข อม ลสารสนเทศ

(Management Control of the MIS) 5. ความสมพนธระหวางผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศกบทมผบรหารใน

องคการ (Relationship with the Management of the Organization) 6. การสนบสนนในเปาหมายและความส าคญจากผบรหารระดบสง (Support

of the Objectives and Priorities of the Power Organization) 7. การบรหารจดการการเปลยนแปลง (Management of Change) ในขณะทมการน าเทคโนโลยมาใชในองคการมากขนและการพฒนาของ

เทคโนโลยทไมหยดยง จงท าใหบทบาทหนาทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศนนตองเปลยนแปลงตามจากเดมทเพยงตองจดการระบบประมวลผลขอมลและกจกรรมในสายงานมาเปนบทบาทหนาท

23

ทางดานกลยทธมากขน Benjamin et al. (1985) ไดท าการศกษาถงบทบาทหนาทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศนนแลวไดสรปผลถงดานความรบผดชอบทลดลงในสวนของงานจปาถะและเพมความสนใจไปยงบคลากรในหนวยงาน การใชปจจยผนแปร เชน ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศจะตองรายงานใคร จ านวนระดบความหางทเทยบกบผบรหารระดบสงฯลฯ Benjamin et al. (1985) ไดพบวา ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศนนมความรบผดชอบตอการมสวนรวมในการสรางนโยบายและกลยทธขององคการเพมมากขน

Duffy and Jeffrey (1987) ไดน าเสนอไววา ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทมประสทธผลนนตองผานการประเมนมาหลากหลายขนตอนในแตละขน โดยแบงออกเปนขนตอนหลกๆ 4 ขนตอน ไดแก ขนตอนท 1 เปนแนวทางการใชเทคโนโลยสารสนเทศเพอเปนกลยทธในการแขงขนใหสามารถระบได ในขนตอนท 2 ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทงหลายจะไดรบมอบต าแหนงอ านาจในการใชเพอท าตามวสยทศนของพวกเขา ในขนตอนท 3 ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศจะท าการรวบรวมบคลากรมาเปนทมทสามารถน ากลยทธ ไปใชใหเกดประสทธผล และขนตอนสดทายคอความสามารถของตวผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศเอง ทจะสามารถท าใหองคการสามารถท างานไดเตมศกยภาพ ดวยการยอมใหมการแลกเปลยนความคดและนวตกรรมใหมๆ

Pemberton (1992) ไดกลาวไวในงานวจยของเขาวาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศนนเปนบคคลทจะตองมทกษะทางดานธรกจและการบรหารจดการ โดยทมความรความเชยวชาญในการขอบงคบของขอมลสารสนเทศ การบรการ เทคนคตางๆ และเทคโนโลย อกทง ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศจะตองมวสยทศนในกลยทธ ทกษะการตดตอประสานงาน และเทคนคการตดตอสอสาร จากมมขอขดแยงในเรองงานเกยวกบระบบทมแตผบรหารทไมรเรองเกยวกบระบบท างานอยนน Taggart et al. (1979) เหนวาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศรนใหมๆ ควรจะเกดขนและสามารถสรางความสมดลระหวาง ความตองการของผใชงานและเรองเทคนคได Taggart et al. (1979) ยงน าเสนอกรอบแนวทางทซงผลกระทบทางดานเทคนคและดานผใชงานในแตละเหตการณทเกดขนสามารถน าไปวดผลได

Feeny et al. (1992) ไดท าการศกษาบนกรณศกษาบนองคการ 14 แหง และไดคนพบวา ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทประสบความส าเรจนนใชชวตการท างานเกอบทงหมดในสวนงานทเกยวของกบทางไอท ซงแสดงใหเหนถงความส าคญทางดานความรในเชงลกทผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศพงจะม Garets et al. (1998) ยงไดกลาวถงความส าคญของความรทางดาน ไอทนนเปนความรทจ าเปนส าหรบผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศใหท าหนาทไดประสบความส าเรจ Chan et al. (1997) ไดสนบสนนถงความส าคญทางดานความรทางไอทเชงกลยทธนนจะน าไปสประสทธผลในดานระบบสารสนเทศ ดงนนผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทมความรทางไอทเชง กลยทธจงถกมองจากทมผบรหารดวยกนวามความสามารถ และนาจะบรหารงานไดมประสทธผลกวา

24

ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทานอนๆ ทไมมองคความรทางไอทเชงกลยทธดงนน ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทประสบความส าเรจจะตองมความรทางไอทเชงกลยทธ เพอการบรหารงานใหเกดประสทธผลภายในหนวยงาน

2.2.3 ความรทางดานการอานสถานการณกบผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ พจนานกรมไดนยามค าวา “ความสามารถ” หมายถง “ความช าชอง คณสมบต

พ เ ศษ ห ร อค ว ามช า น าญ ท จ ะ ไ ด ม า เ ม อพฒนาผ า นประสบกา รณ แ ล ะก า รฝ ก ฝน ” (www.dictionary.com) ทกษะหลากหลายดานทมการพดถงทสงผลตอความส าเรจของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศนนมทง การบรหารจดการ ความรทางดานเทคนค ความรทางดานองคการ การตดตอสอสาร และการพฒนาทรพยากรมนษยรวมกบ “ทกษะทางดานมนษย” (Gupta, 1991) ; Rockart et al. (1982) เหนวา ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศควรทจะมทกษะทเกยวกบ ดานการเมอง/องคการ การบรหารจดการทรพยากรบคคล รวมไปถงทกษะทางดานการตดตอสอสาร นอกจากนผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศจะตองสามารถบรหารจดการผทมความเชยวชาญทางดานเทคโนโลยตางๆ และละเอยดออนตอผลกระทบของเทคโนโลยทมตอบคลากร องคการและสงคม อกทง ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศควรทจะมทกษะในการวางแผนกลยทธในการลงทนทงในระยะกลางและระยะยาว

Stephens et al. (1992) ไดศกษาบนผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ 5 ทาน ไดพบวา ทกษะในการอานสถานการณนนเปนปจจยทส าคญทกระทบถงความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในการเชอมชองวางระหวางกลยทธขององคการและหนวยงานทางดานไอทใหท างานรวมกนไดอยางมประสทธภาพ ในงานวจยเชงส ารวจ (Exploratory study) ไดท าการสมภาษณผบรหารระดบสง 14 ทาน จากองคการขนาดใหญในสหราชอาณาจกร พวกเขาไดคนพบวาผทอานสถานการณไดเหนอกวาผอนนนเปนคณภาพทผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในอดมคตพงทจะม (Feeny et al., 1992) โดยผบรหารระดบสงทานหนงไดกลาวไววา “ผมตองการผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทสามารถเอาชนะใจ ปลดชนวนความขดแยงและพรอมอธบายแทนทจะท าการเผชญหนา”

อกงานวจยหนงทเกยวของกบการพฒนาโครงการทางดานเทคโนโลยสารสนเทศ Hutt et al. (1995) ไดพบวาในกระบวนการเปลยนแปลงเชงกลยทธ (Strategic change process) นน มกจะมกระบวนการในเชงการเมองเขามาเกยวของ (Political process) พวกเขาไดกลาวไววา “ความตงเครยดระหวางหนวยงานภายในองคการนนมกเกดขนจากมมมองทแตกตางกนบนเทคโนโลยระหวางผทมองเหนถงประโยชนของเทคโนโลยในการน ามาใชในการท างานและพรอมทจะเรยนร เปรยบเทยบกบผทไมพรอมทจะเรยนรและมองวาเทคโนโลยนนเปนเพยงคาใชจายทเพมมากขนภายในองคการ กอใหเกดความไมเชอใจกนระหวางผปฏบตงาน” (หนา 29) ผบรหารเทคโนโลย

25

สารสนเทศทตองเขามาในกระบวนการเปลยนแปลงทางดานกลยทธโดยการน าเทคโนโลยสารสนเทศมาใชจะตองพงระวงเรองทเกยวของทางการเมองภายในองคการ และตองสามารถใชทกษะทมใหเกดประสทธผลและสงผลลพธในเชงบวกตอกระบวนการการเปลยนแปลงทางการเมองภายในองคการ ดงนนผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทมความหลกแหลมทางการอานสถานการณการเมองภายในองคการนนจะสามารถใชความสามารถไดดกวาและบรหารงานใหเกดประสทธผล ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทมการอานสถานการณ จะสามารถปรบตวและยอมรบการเปลยนแปลง สามารถบรหารความขดแยงไดด ดงนนผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทจะบรหารงานไดเกดประสทธผลภายในองคการไดนนจะตองมคณลกษณะแบบผบรหารทมการอานสถานการณ

2.2.4 ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศกบทกษะดานการสอสารกบผอน การสอสารมความส าคญกบการด าเนนชวตของมนษย และเปนปจจยส าคญของ

ผบรหารระดบสง เพราะการสอสารจะท าใหคนเขาใจไดตรงกนระหวางผบรหารกบผใตบงคบบญชา และน าไปสการท างานไปสเปาหมายเดยวกน และยงกอใหเกดประสทธผลในการบรการเทคโนโลยสารสนเทศได ดงนนปจจยทมกถกกลาวถงในวรรณกรรมทมความส าเรจทสงผลตอประสทธผลการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศคอ ทกษะในการสอสาร Rockart et al. (1982) ไดอธบายถงผลลพธในงานวจยเกยวกบผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในการน าเสนอท ICIS Conference ในการสมภาษณของเขากบผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศจาก 9 บรษทนน เขาสามารถระบปจจยทมสวนส าคญทท าใหผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศประสบความส าเรจโดยหนงในปจจยนนคอ การตดตอสอสาร (Communication) Fiegener and Coakley (1995) สรปไววาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทมขอบเขตความรจ ากดทางดานธรกจ ทกษะการตดตอสอสารไมด และประวตการท างานทไมมงานเปนชนเปนอน จะไมสามารถจงใจทมผบรหารระดบสงใหประทบใจในสวนงานของระบบสารสนเทศได Romanczuk and Pemberton (1997) ไดกลาวไววาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทเนนไปแตทางดานเทคนคนน จะไมใหความสนใจอยางเพยงพอตอขอมลสารสนเทศและองคความร

ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในอดมคตนนคอผทสามารถสอสารในค าศพททงายส าหรบผบรหารระดบสงท าความเขาใจ ไมใชใชศพททางดานเทคนคตลอดเวลา โดยพรอมทจะอธบายถงการปฏบตงาน ไมใชกลาวอางวาเปนการยงยากและจะใชเวลามากในการอธบายศพทเชงเทคนคใหงายตอการรบฟง (Feeny et al., 1992) การสอสารระหวางบคคลนนเปนทกษะทจ าเปนยงส าหรบผมารบบทบาทหนาทผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ (Brier, 1994) ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทลมเหลวในการท างานคอผทไมสามารถสอสารใหมประสทธภาพขณะผทประสบความส าเรจนนคอผทสามารถสอสารไดดทงกบบคคลภายในและภายนอกองคการ (Palmlund, 1997) ความสามารถในการสอสารทดและเขาใจถงความตองการของคนในองคการถงการสอสารทไมใชศพททางเทคนค (Non-technical terms) เปนหนงในทกษะทผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ

26

จ าเปนตองม (CIO Magazine, 1997) ดงนน ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทสามารถสอสารโดยไมใชศพททางเทคนคนนจะใชความสามารถไดดและสามารถบรหารงานใหเกดประสทธผลภายในองคการ มากกวาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทสอสารโดยใชแตค าศพททางเทคนค

2.2.5 ความสมพนธทมความไวเนอเชอใจและความผกพนกบผบรหารระดบสง Applegate et al. (1992) ไดศกษาเกยวกบบทบาทหนาทของผบรหาร

เทคโนโลยสารสนเทศในวธการศกษาเชงประสบการณ (Empirical Studies) ซงท าการเปรยบเทยบผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทท างานอยกบบรษทมากอนแลว กบผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทเพงจางเขามาท างานในบรษท Applegate et al. (1992) ไดพบวาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศใหมจะถกจางมาจากนอกองคการโดยเนนไปทผทมประสบการณการท างาน และผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศใหมๆ จะใหความสนใจในดานการวางแผนกลยทธทางดานเทคโนโลยสารสนเทศ ไมเหมอนกบผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศรนกอนๆ ทจะใหความสนใจไปยงงานทางดานปฏบตการมากกวา นอกจากนการศกษายงคนพบวาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทงหลายนนมจ านวนทเพมสงขนในการรายงานตรงตอ ผบรหารระดบสงซงมากกวาครงของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศเหลานมสวนรวมในการออกนโยบายเชงกลยทธใหกบองคการ

ปฏกรยาตอบรบของผบรหารระดบสงตอการเกดขนของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศนนไมคอยดนกในชวงแรกๆ ผบรหารระดบสงสวนใหญสงสยและตอตานแนวคดทจะมผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ Gupta (1991) ไดระบปญหาในความสมพนธระหวางผบรหารระดบสงและผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศไวทงหมด 3 ประการ ไดแก

1. ความคาดหวงทมากเกนไปตอผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ – กลาวคอความคาดหวงวา ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศจะตองแกปญหาไดอยางรวดเรว มการพฒนาการท างานในองคการใหเกดขนไดในระยะเวลาอนสน สามารถระบความเสยงในกระบวนการจดท าระบบเทคโนโลยสารสนเทศไดอยางเหมาะสม

2. ทศนคตทไมดของผบรหารระดบสงสมยเกา กลาวคอสงสยในธรรมชาตและศกยภาพของการน า IT มาใชบรหารจดการ

3. ผบรหารระดบสงกลววาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศจะมาควบคมการท างานในองคกนแทนพวกเขา

Gupta (1991) ไดแนะน าไววาผบรหารระดบสงและผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศควรจะมการพฒนาความสมพนธระหวางกนใหเปรยบเสมอนกบการเปนพนธมตร (Partnership) โดยใชตารางการพฒนาความสมพนธตามทจะไดกลาวถงน

27

ตารางท 2.1 การพฒนาความสมพนธระหวางผบรหารระดบสงและผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ (Gupta, 1991)

ผบรหารระดบสง ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ - มองสภาพแวดลอมการท างาน/การแขงขนทเปลยนแปลงไป - ก าหนดความส าคญของกลยทธทางดาน IT - วางต าแหนงผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศใหสามารถสอสารสองทางได (Two-way communication) - มเปาหมายทชดเจนและสอสารใหผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศรบร - น าสไตลการบรหารงานแบบมสวนรวมมาใชในการท างาน

- พฒนาองคความรและทกษะทจะบรหารจดการ IT ใหเกดเปนทรพยากรทางกลยทธ - เหนคณคาและยอมรบการเปลยนแปลงอ านาจในองคการ - เปดใจใหกวางและยอมรบมมมองการท างานขององคการ - จดล าดบความส าคญทองคการตองการและความคาดหวงของ ผบรหารระดบสง - ตรวจสอบสภาพแวดลอมในองคการทางดานการใช IT

Feeny et al. (1992) ไดท าวจยเชงส ารวจเพอศกษาถงความสมพนธทประสบ

ความส าเรจระหวางผบรหารระดบสงและ ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศโดยใชการสมภาษณเชงรก Feeny et al. (1992) พบวากญแจส าคญทน าไปสความส าเรจระหวางผบรหารระดบสงและผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศคอความเขาใจตรงกนบนเนองานทางดานเทคโนโลยสารสนเทศใหเหมอนเปนตวเรงใหเกดการเปลยนแปลง (Agent of Transformation)

ตารางท 2.2 ก าหนดความส าเรจทางดานความสมพนธระหวางผบรหารระดบสงและผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ(Feeny et al., 1992)

คณลกษณะของผบรหารระดบสง

คณลกษณะขององคการ คณลกษณะของ ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ

- การบรหารจดการทวไปหรอพนฐานทางการตลาด - เปนผน าทชอบการเปลยนแปลง - เขารวมสมมนาความตระหนกถงความส าคญทางดาน IT

- มสไตลการท างานแบบเปนกนเอง/ไมเปนทางการ - มการประชมเชงปฏบตการส าหรบผบรหารบนเรองเกยวกบการวางกลยทธ

- มพนฐานทางดานการวเคราะหและการก าหนดเปาหมาย - สนบสนนให IT เปนตวเรงการเปลยนแปลงทางธรกจ

28

ตารางท 2.2 ก าหนดความส าเรจทางดานความสมพนธระหวางผบรหารระดบสงและผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ(Feeny et al., 1992) (ตอ)

คณลกษณะของผบรหารระดบสง

คณลกษณะขององคการ คณลกษณะของ ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ

- มประสบการณในการท า IT โครงการส าเรจ - รบรวา IT เปนสวนส าคญของธรกจ - วางต าแหนง IT เปนเหมอนตวเรงการเปลยนแปลงของธรกจ

- ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศไดรบการยอมรบใหอยในทมผบรหาร

- มสวนรวมในงานสวนอนๆนอกเหนอจาก IT - เขาใจมมมองทตรงกนกบ ผบรหารระดบสงทงในเรองธรกจและIT - น า IT ไปใชกบการวางแผนธรกจ - เปนผน าทเนนไปทางดานการพฒนาและความคดสรางสรรค

จากการทระบบพนฐานทางดาน IT นนมความซบซอนเพมมากกวาทเคยและ

ความส าเรจในการท าโครงการเกดขนไดยากขน ท าใหความส าคญของความสมพนธระหวางผบรหารระดบสงและผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศอยภายใตแรงกดดน (Feld et al., 1994) ถงแมวางบประมาณทางดานระบบสารสนเทศจะเพมสงขน (Journal of Accountancy, 1997) แตการเพมในงบประมาณนไมไดแปลงคาเปนผลลพธใดๆ ใหกบองคการ

Earl and Feeny (1995) รายงานถงความรสกของผบรหารระดบสงสวนใหญทเหนอยและสงสยกบความพยายามน า IT เขามาใชเปนทรพยสนในการน าไปใชบรหารเชงกลยทธ เนองจากโครงการ IT ทลมเหลวครงแลวครงเลา และตนทนทเพมสงขน Earl และ Feeny (1992) ไดเสนอแนะไววาผบรหารระดบสงควรทจะน าผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศเขามาอยในทมผบรหาร ควรวางต าแหนงผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศใหเปนคนกลางในการเปลยนแปลงการท างานในองคการ และเปนแรงบนดาลใจในการสรางบรรยากาศการท างานทดในองคการโดยน า IT มาใชเปนสวนรวม

DeLisi et al. (1998) ไดท าการสมภาษณผบรหารระดบสง 6 ทานและพบวาผบรหารระดบสงทงหลายนพจารณาทกษะของคนทจะมาเปนผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทมทกษะเหมอนกบพวกเขาทสงผลใหพวกเขาประสบความส าเรจในการท างาน นอกเหนอจากทกษะทางดาน

29

เทคนค ผลลพธทไดจากงานวจยนไดแนะน าใหผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศควรจะท าตามการท างานทดวากอใหเกดผลลพธตอองคการในสายตาของผบรหารระดบสงกลาวคอ:

พฒนามมมองในภาพกวางของทงองคการ พฒนาทกษะทางดานความสมพนธระหวางบคคล สรางความตระหนกตอความส าคญของ IT รายงานผลลพธทไดตอผบรหาร สรางความสมพนธกบทมผบรหารและเพมการพบเจอกบบคลากรในองคการใหมาก

ขน เปนตวกลางในการเปลยนแปลง ในงานวจยบางคนจะมงเนนไปยงต าแหนงและระดบการท างานของผบรหารเทคโนโลย

สารสนเทศและผลกระทบตอการใชเทคโนโลยสารสนเทศในองคการ Raghunathanet al.(1989) ไดคนพบในงานวจยของพวกเขาวาต าแหนงในองคการของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ มผลกระทบอยางมากตอแผนเทคโนโลยสารสนเทศและบทบาทหนาทในองคการ Li and Ye (1999) ไดท าการวจยเรองความสมพนธระหวางผลกระทบของการลงทนในดาน IT ตอสมรรถภาพทางการเงนขององคการ พวกเขาไดผลลพธวา การวางต าแหนงงานระหวางผบรหารระดบสงและผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศมผลกระทบอยางมากตอความสมพนธขางตน ยงระยะหางระหวางผบรหารระดบสงและผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศมมากเทาไร สมรรถภาพทางการเงนยงดอยลงเทานน โดยเฉพาะกบองคการทใชกลยทธในการ outsource งานไปยงบรษทอน การศกษาในงานวจยอนๆ ไดแนะน าใหผบรหารระดบสงและผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศมความสมพนธโดยตรงกน เชน Gottschalk (1999) ทไดสรปผลงานวจยจากแบบสอบถามของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในประเทศนอรเวยวาสมรรถภาพขององคการจะสงกวาเมอผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศสามารถรายงานโดยตรงตอผบรหารระดบสง

Earl and Feeny (1995) พบในการศกษาวาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทประสบความส าเรจคอผทสามารถรบรถงความส าคญในการสรางและรกษาความสมพนธกบเจาหนาทระดบบรหารแผนกอนๆ พวกเขาไดสรปวาเรองนเปนสงส าคญมากเพราะ ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศจะไมสามารถท าการรเรมพฒนาไดส าเรจถาผบรหารแผนกอนๆ ไมใหความรวมมอ เนองจากประสทธผลระยะยาวนนขนอยกบวสยทศนทางดาน IT ของทงทมผบรหาร ไมใชแตเฉพาะกบผบรหารระดบสง

Fiegener and Coakley (1995) ไดผลสรปออกมาคลายคลงกน อยางไรกดพวกเขาไดเพมเตมไววา ความพยายามในการบรหารงานทนาประทบใจใหแกทมผบรหารนนไดรบแรงจงใจจากหลายปจจยซงรวมไปถง ระยะหางของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศจากทมผบรหารสงสด ความไมชดเจนในการวดสมรรถภาพการท างาน และระดบความรความเขาใจของทมผบรหารตอ IT โดยใน

30

รายงานไดกลาวไวถงกลยทธทผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศพยายามน ามาใชเพอจงใจทมผบรหาร เชน การสรางความสมพนธ การฝกอบรมทมผบรหารทางดาน IT การตอรองในเรองการวดสมรรถภาพการท างาน เพอทจะท าใหผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศและทมผบรหารสามารถแบงปนความเขาใจในเรองของระบบสารสนเทศจากผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ

Kwak (2001) รายงานผลสรปการจบคแบบสอบถามจาก ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ 69 คนและเพอนรวมงานในระดบบรหาร และไดสรปออกมาวา พนฐานความเขาใจทางดานเทคโนโลยของเพอนรวมงานในระดบบรหารของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศมความส าคญอยางยงวาจะสงผลถงความส าเรจในการใชเทคนคจงใจของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศอกทงผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทมประสบการณในการบรหารจดการทวไปและพวกทมพนฐานทางดานไอทมากอนมการใชเทคนคในการจงใจเพอนรวมงานในระดบบรหารทไมแตกตางกน

Duffy and Jeffery (1987) พยายามชใหเหนถงความส าคญของความสมพนธระหวางผใตบงคบบญชาและผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศผทเชยวชาญทางดานขอมลสารสนเทศนนจะตองท าตวเปนเหมอนตวแทน (Proxies) ส าหรบผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในการทจะท างานไดตามวสยทศนของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศนกวจยหลายทานระบไวถงปจจยส าคญหลายเรองทสงผลตอการท างานกบผใตบงคบบญชาซงรวมถง ภาวะผน าทเปนสงส าคญส าหรบผน าในเรอง IT ขององคการ (Nolan, 1982)

ภาวะผน าในบรบททางดานระบบเทคโนโลยสารสนเทศนนไดมการกลาวถงวาเปนเรองทหาผสนใจท าวจยไดยาก (Paul, 2003) มการโตเถยงกนวา ระหวางบคลากรและงานทเกยวของกบทางดานเทคนคนน มการวดสมรรถภาพแตกตางจากบคลากรอนหรอไม ถงท าใหบคลากรทางดานเทคนคไมรสกไดถงอ านาจหนาทๆ ไดรบหรอการใชความสามารถพเศษในแตละบคคล ในการตอบสนองตอธรกจและเทคโนโลยทเปลยนแปลงไป ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทงหลายในปจจบนจะตองสรางความสมพนธกบผใตบงคบบญชาและเขาถงบทบาทหนาททางกลยทธมากยงขน (Gottschalk, 1999)

Li and Ye (1999) ไดพบในงานวจยของพวกเขาวาระยะหางระหวาง ผบรหารระดบสง/ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศกบสมรรถภาพขององคการนนมความสมพนธในเชงลบ (Negative) Chatterjee et al. (2001) ไดวเคราะหถงปฏกรยาตอบรบตอต าแหนงผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศใหมทเกดขนในองคการทสงผลกระทบกบผลตอบรบในตลาด โดยเฉพาะองคการทางดาน IT หรอองคการทก าลงมการเปลยนแปลงโดยใชไอทเปนตวขบเคลอน อกทงตลาดไมไดใหความสนใจวาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศคนใหมทเขามาจะเปนบคลากรดงเดมขององคการหรอบคลากรทถกจางมาจากภายนอก เพราะผลลพธท Chatterjeeet al. หามาไดนนสรปไดวาตลาด

31

ตอบสนองในทางทดตอความคดของผบรหารระดบสงในเรองการปกครองระบบเทคโนโลยขอม ลสารสนเทศ (IT Governance) เทานน

Emery (1991) ไดสรปไววาในกรณทผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศตองการทจะมสวนส าคญภายในองคการ พวกเขาจะตองเชยวชาญการจดการดานเทคโนโลยใหเปนระบบระเบยบ และในขณะเดยวกนจะตองสรางชอเสยงในสวนอนๆ ภายในองคการดวย อยางไรกด Earl and Feeny (1995) มความเหนทแตกตางกน พวกเขาไดสรปจากการศกษาวา ประสบการณนนมความจ า เปนส าหรบผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทประสบผลส าเรจโดยเฉพาะในดานงานระบบสารสนเทศ พวกเขาไดพบวาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทงหลายนนทถกปลกถายมาจากงานสาขาอนจะสามารถเปนผจดการทมพลงขบเคลอนใหเกดผลงานมากกวาเปนแคผชวยทท าใหงานด าเนนไดสะดวกขน นอกจากทกษะทางดานเทคโนโลยสารสนเทศแลวผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทประสบความส าเรจจะตองเปนบคคลทม ศลธรรม เปนผตดตอสอสารไดด และเปนผทคอยกระตนตวเองตลอดเวลาเพอไปสจดมงหมาย Earl and Feeny ไดสรปวาลกษณะการกระท า 6 อยางทผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศจะสามารถเพมคณคาใหกบองคการไดคอ

1. มงมนและพฒนาสวนการท างานส าคญขององคการอยางตอเนอง 2. แสดงใหเหนถงเรองราวความประสบความส าเรจขององคการภายนอกในการใช

เทคโนโลยสารสนเทศ 3. สรางและรกษาความสมพนธระหวางผบรหารทานอนๆในองคการ 4. สรางและสอสารผลงานทางดานประสทธภาพของระบบสารสนเทศ 5. มงเนนถงความพยายามในการพฒนาระบบสารสนเทศ 6. น าวสยทศนทไดแบงปนและทมความทาทายใหบรรลผลในบทบาทหนาทของ

เทคโนโลยสารสนเทศ 2.2.6 ความชดเจนในหนาทงานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ

ในการนยามความหมายของค าวาบทบาทหนาทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศนน ถงแมวาผคนจะรบรและเหนดวยในการบรหารจดการสนทรพยทางดานขอม ลสารสนเทศ แตกยงมความสบสนเกยวกบบทบาทหนาทๆ ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศควรจะม (Rockart et al., 1982) ซงความสบสนนอาจเกดขนจากค านยามทหลากหลายบนค าวาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศอยางไรกตามค านยามทไดรบการยอมรบและนยมชมชอบมากทสดนนเปนค าจ ากดความของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศโดย Synnott (Synnott, 1987) ทไดกลาวไววา “ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศเปนต าแหนงผบรหารทสงทสดในบทบาทความรบผดชอบหลกในการบรหารขอมลสารสนเทศ” Boyle (Boyle, R.D., and Burbridge Jr, J.J., 1991) ไดท าใหค าจ ากดความของค าวาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศชดเจนขนโดยไดพฒนาตารางทใชจ าแนกผบรหารขอมล

32

สารสนเทศออกเปน 2 มมมองคอ (1) มมมองดานความรบผดชอบตอเทคโนโลยและ (2) ระดบการรายงานภายในองคการ

ตารางท 2.3 การจ าแนกผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ (CIO) (Boyle et al., 1991)

ความรบผดชอบตอเทคโนโลย ระดบการรายงานภายในองคการ ต า สง

เทคโนโลยสารสนเทศ (กวาง) Emerging CIO CIO การประมวลผลขอมล (แคบ) ผจดการระบบสารสนเทศ บรษทขนาดเลก

โดย Boyle et al. (1991) ไดสรปถงค าจ ากดความของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศไว

วา “ผบรหารทมความรบผดชอบส าหรบเทคโนโลยสารสนเทศ ซงรายงานตรงตอผบรหารระดบสงในองคการ (เชน ประธานบรษท หรอกรรมการบรหาร)”

การพฒนาขนของบทบาทหนาทผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศนนเรมจากการทยคสมยมความจ าเปนในการใชเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในการสนบสนนการท างานภายในองคการ เปลยนแปลงการท างานจากการใชคนท าเปนระบบอตโนมต และความคดในการน าเทคโนโลยสารสนเทศมาใชเปนเครองมอขบเคลอนองคการใหมขอไดเปรยบทางการแขงขน ความยดหยนเปลยนแปลงกลยทธและการน ามาซงนวตกรรมใหมๆ การเปลยนแปลงนกอใหเกดความตองการทมากกวาแคการพฒนาและบรหารเทคโนโลยสารสนเทศซงเปนบทบาทกอนหนานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ

ถงแมวาบทบาทหนาทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศจะมการเปลยนแปลงไปโดยมสวนรวมในการวางแผนกลยทธมากขน แตกยงมความสบสนกบความจรงทวาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศนนถอเปนต าแหนงหนงในระดบบรหารหรอไม Stephens et al. (1992) ไดหาขอสนบสนนมาโตแยงขอกลาวหานวาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศถอเปนหนงในระดบผบรหาร ไมใชผจดการระดบกลาง จ านวนกจกรรมทตองท าและระยะเวลาของกจกรรมทตองท าในแตละวนนน ท าใหผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศมความคลายคลงกบผบรหารระดบสง มากกวาการเปนเพยงแคผจดการระบบสารสนเทศ

สวนความรบผดชอบเพมเตมทมในหนาทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศท าใหเงนเดอนและโบนสของพวกเขาเพมขนอยางมาก (Fox, 1994) แมแตหนวยงานรฐบาลกลางของ

33

สหรฐฯยงมการจดตงบทบาทหนาทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในทกๆสาขาของหนวยงานบรหารรวมกบ พ.ร.บ . การเปลยนแปลงการบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ ( Information Technology Management Reform ActITMRA, 1996) (McClure et al., 2000) เหตการณนกอใหเกดความตนตวในหนวยงานตางๆ ในประเทศและตางประเทศ (Suh-Kyung, 2001) ความส าคญทเพมขนของต าแหนงผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศสงผลใหหลายๆองคการเพมต าแหนง ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศเขามาเพอบรหารจดการขอมลสารสนเทศ (Chatterjee et al., 2001) Peppard et al. (2011) ไดกลาวถงเหตผลหลก 4 ประการทท าใหเกดความไมชดเจนในบทบาทหนาทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศคอ

1. การแยกบทบาทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศขององคการกบผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในสวนงานทไมมความชดเจน ถงแมวาชอต าแหนงนนจะถกระบวาเปน “ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ” ทงในสวนผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศขององคการกบผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในสวนงาน แตหนาทความรบผดชอบของทงสองต าแหนงนนแตกตางกน ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในสวนงานมความรบผดชอบในการดแลการลงทนทางดานไอทใหเปนไปตามกลยทธการท างานของหนวยงาน ในขณะทผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศขององคการนน มหนาทรบผดชอบในการสนบสนนทางดานไอทใหเกดความรวมมอกนทงองคการ รวมไปถงการก าหนดมาตรฐานและกฏระเบยบการท างานภายในองคการ เพอใหเกดความมนใจวามความสม าเสมอของโครงสรางทางดานไอทภายในองคการ

2. ความไมสม าเสมอในการใชชอต าแหนงของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในแตละองคการต าแหนงงานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในแตละองคการนนมกใชค าเรยกทแตกตางกน ท าใหความรบผดชอบตองานทท าเกดความคลมเครอ

3. ความไมสอดคลองระหวางความคาดหวงของผบรหารระดบสงในองคการ (Expectations) กบแบบประเมนความสามารถในการท างาน (Performance Metrics)ในการท าวจยของ Peppard et al. (2011) แสดงใหเหนวาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศมความเขาใจถงบทบาทหนาทของตนเองแตกตางจากการวดผลงานของหนวยงาน

4. มมมองทลาสมยตอบทบาทหนาทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ ผบรหารระดบสงสวนใหญมกมองผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศวามงานหลกเพยงแคเรองทเกยวของกบเทคโนโลยและกระบวนการทางดานปฏบตการ

บทบาทหนาทใหมของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศยงเรยกรองใหมการใชแนวทางเชงธรกจในการใชประโยชนจากสารสนเทศและเทคโนโลยสารสนเทศ ปรมาณสารสนเทศทเพมมากขนถกเปรยบเสมอนวาเปนทรพยากรอนล าคาขององคการทตองการการบรหารทคลองแคลว การดแลทด และควบคมการท างานในมมมองของผบรหารระดบสง (Applegate, 1992) ผทอยในต าแหนงยงม

34

ความรบผดชอบเกยวกบเรองเทคโนโลย แตบทบาทหนาทของพวกเขาไดถกขยายกวางออกไป มากกวานนในมตดานการปฏบตงาน ผทปฏบตงานในต าแหนงผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศนนมความจ าเปนทจะชใหผบรหารระดบสงทานอนเหนถงความเกยวของระหวางสารสนเทศและเทคโนโลย เพอใชใหเกดประโยชนสงสดแกองคการ โดยเฉพาะในมมมองทางดานการพฒนาความสามารถทางการแขงขน

ถงแมวาโอกาสทผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศจะน ามาใชใหเกดผลกระทบภายในทมผบรหารระดบสงนนเกดขนมาพรอมกบความเปลยนแปลงน แตผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศหลายๆทานกยงตดปญหา ทงในดานความสามารถทไมเพยงพอตอหนาทงาน หรอมมมองของทมผบรหารระดบสงถงบทบาทหนาทดานเทคโนโลยภายในองคการ (Kaarst-Brown, 2005) มมมองทแตกตางกนบนความเชอในเรองวาเทคโนโลยสารสนเทศนนเปนเพยงตนทนและคาใชจายทสนเปลองทควรจะลดใหไดมากทสดกบความเชอทวาเทคโนโลยสารสนเทศใหโอกาสในการพฒนากลยทธการแขงขนใหดยงขนความเชอและมมมองทแตกตางกนน สงผลตอการรบรถงบทบาทหนาทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ ระดบความสมพนธในการรายงาน และอะไรทพวกเขาถกคาดหวงจากทมผบรหารระดบสง

ทมผบรหารระดบสงมกจะไมเขาใจถงบทบาทหนาทบนเรองทเกยวของกบทางดานเทคโนโลยสารสนเทศ และความรบผดชอบทเกยวของในเชงธรกจในการเพมมลคาจากการลงทนทางดานไอทใหสงทสด ความไมเขาใจนเกดจากระดบความสามารถดานดจทลทไมเพยงพอของทมผบรหารระดบสง (Peppard, 2010) ปจจยดานความคลมเครอในบทบาทหนาทงานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศนน ยงไมเคยมงานวจยในอดตทวเคราะหถงความเกยวของกนของความคลมเครอในบทบาทหนาทของงานกบความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ

อยางไรกด จากวรรณกรรมตางๆ ขางตนทไดกลาวมานน แสดงใหเหนถงความชดเจนในบทบาทหนาทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในองคการนนจงอาจสงผลตอการใชความสามารถในการบรหารงานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศเพอใหเกดประสทธผลทงในมมมองจากทมผบรหารระดบสง หรอจากผอยใตบงคบบญชา จงเปนทมาของหนงในสมมตฐานของกรอบงานวจยทจะกลาวถงในบทตอไป

2.2.7 สภาพแวดลอมการท างานกบความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ

สภาพแวดลอมการท างานภายในองคการนนมความส าคญยงในแมแบบการท าวจยทเกยวของกบผน าในดานเทคโนโลยสารสนเทศเพราะสวนงานทผน าตองเกยวของ ทงทาง ระดบปฏบตการ (Operational) ระดบยทธวธ (Tactical) และระดบกลยทธ (Strategic) จงไมอาจละเลยทจะน าเอาปจจยดานสภาพแวดลอมการท างานมาใชในงานวจยได สภาพแวดลอมการท างานภายใน

35

องคการนนประกอบไปดวยอปสรรคหลายๆ อยางทนยามถงการท างานภายในองคการและก าหนดขอบเขตการท างานของเจาหนาทภายในองคการ (Kaufeld et al., 2009) โดยเฉพาะในสวนงานทเกยวของกบทางเทคโนโลยสารสนเทศทเปนสวนทสภาพแวดลอมมการเปลยนแปลงไปอยางรวดเรวตามความเปลยนแปลงของเทคโนโลย ดงนนผน าทางดานเทคโนโลยสารสนเทศจงควรทจะสามารถตดตามเทรนดใหมๆ ใชความสามารถทมเพอใหองคการสามารถอยรอดและมศกยภาพในการแขงขนอยตลอดเวลาองคการทมนโยบายเชงรกใหแกบคลากรในองคการนนยงอาจกอใหเกดการใชความสามารถของบคลากรเหลานนไดเตมศกยภาพทม

นโยบายเชงรกขององคการนนหมายถง ความสามารถขององคการทจะสามารถสรางสภาพแวดลอมทเออหนนตอการคนหาโอกาสใหมๆ ของบคลากร และกระตนใหบคลากรมมมมองและวสยทศนทมองไปขางหนาเพอทจะใหเกดการเปลยนแปลงภายในองคการทน าไปสความพยายามทจะท าใหองคการมความไดเปรยบ (Kropp and Zolin, 2005) สภาพแวดลอมเหลานเปนสงจ าเปนทจะท าใหองคการกมความไดเปรยบทางการแขงขนเพราะเปนองคการแรกๆทคนพบถงโอกาสนนๆทเกดขน อกทงองคการเหลานยงมความเปนไปไดสงทจะมสมรรถนะการแขงขนทดเยยม และไดรบผลประโยชน รางวล และขอไดเปรยบกอนองคการอนๆ (Lee and Peterson, 2000)

นโยบายเชงรกขององคการจะเกดขนนนตองมองคประกอบหลายอยางรวมกนซงรวมถงสภาพแวดลอมทพรอมจะใหบคลากรในองคการกลาทจะคดเปลยนแปลง ระบเหนถงโอกาสทเกดขน คนหาจดแขงและจดออนของโอกาสทพบ และการสรางความสามารถของทมงานท จะขบเคลอนองคการไปในทศทางทมงหวงไว (Dess, Lumpkin and Taylor, 2001) องคการทมสภาพแวดลอมเกอหนนการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศไดดนน คอองคการทมมมมองการชวยเหลอแบงปนในการท างานระหวางบคลากรภายในองคการ ทงในเรองวธการท างาน กระบวนการท างาน กลาใหบคลากรมการตดสนใจ และมการใหตวชวดถงการตรวจสอบระบบการท างานทมมาตรฐานสากลทชวยน าพาอปนสยในการท างาน (Schneider et al. , 1975; Grojean et al., 2004) สภาพแวดลอมขององคการทเออหนนการตดสนใจคอ องคการทสนบสนนและกระตนใหผบรหารกลาแสดงออก (Assertive) และกระท างานอยางมอสระเพอน าไปสความคดรเรมสรางสรรค สภาพแวดลอมขององคการนนเปนสงจ าเปนอยางยง โดยเฉพาะกบผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ เพราะบทบาทหนาทเชงกลยทธของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศนนมกไมถกนยามไวอยางชดเจนในหลายๆองคการ (Smaltz et al., 2006)

นอกจากน องคการทมสภาพแวดลอมทสนบสนนตอการรเรมการน าไอทมาใชในองคการนนเปนปจจยทส าคญยงทน าไปสความส าเรจของการน าไอทมาใชภายใน องคการ (Jarvenpaa et al., 1991; Earl et al., 1994) และประสทธผลการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ (Gupta, 1991) องคการททสนบสนนตอการรเรมการน าไอทมาใชในการท างานเปนสง

36

ส าคญทสงผลกระทบตอผลลพธในการท างานขององคการ ในวรรณกรรมทเกยวของกบการบรหารเทคโนโลยสารสนเทศมการกลาวถงความไมเขาใจของผบรหารระดบสงและทมผบรหารระดบสงตอจดประสงคในการรเรมน าไอทเชงกลยทธมาใชในองคการ สงผลใหพวกเขาไมมการสนบสนนทรพยากรทเพยงพอใหหนวยงานทางดานไอทนนรเรมงานใหประสบความส าเรจ (Armstrong et al., 1999; Epsteinet al., 2005)

อยางไรกด ยงไมพบงานวจยใดทไดท าการวจยถงปจจยดานสภาพแวดลอมการท างานในองคการทสงผลตอความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศดงนน สภาพแวดลอมขององคการจงเปนปจจยทผวจยน าเสนอขนมาเปนสมมตฐานทสงผลตอความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ ไมวาจะเปนคานยม วฒนธรรม องคการ การประเมนความดความชอบของบคลากร ตลอดจน การสนบสนนดานงบประมาณลวนแลวแตเปนแรงเสรมเพมความสามารถของผบรหาร ใหบรหารงานไดอยางมประสทธผล และไดรบการยอมรบของบคลากรภายในหนวยงาน

2.2.8 ภาวะผน าในบรบททางดานไอท ในขณะทมความพยายามทจะศกษาถงเรองทเกยวของกบภาวะผน าในการใชโนม

นาวจตใจและทฤษฎขอมลวจยเชงประจกษ (Empirical research) ยงมงานวจยนอยนกในบรบทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ (Thite, 1999) แตกมนกวจยหลายทานไดน าเสนอเกยวกบเรองภาวะผน าและปจจยส าคญทางดานไอททเกยวของโดยทวไป โดยเฉพาะในบรบทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ (Synnott, 1987; Applegate et al., 1992; Feeny et al., 1992; DeLisi et al., 1998; Feeny et al., 1998; Onan et al., 2001; Paul, 2003)

37

ภาพท 2.1 ความสามารถ 9 ขอทส าคญเพอการบรหารระบบสารสนเทศ (Feeny et al., 1998)

Feeny and Willcocks (1998) ไดชใหเหนถงความส าคญของภาวะผน าใน

ความสามารถ 9 ขอทส าคญเพอการบรหารระบบสารสนเทศ (ภาพท 2.2) พวกเขามองวาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศและภาวะผน าเปนสวนส าคญในการขบเคลอน IT โดยใชกรอบความสามารถทส าคญเพอการบรหารระบบสารสนเทศ Onan and Gambil (2001) ไดท าแบบสอบถามเกยวกบผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศและผวาจาง ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศและไดผลสรปออกมาวาภาวะผน าเปนคณสมบตแรกทองคการขนาดใหญมองหา และภาวะผน ายงเปนหนงในลกษณะทส าคญทสดส าหรบองคการขนาดเลก นอกจากน Klenke (2003) ยงโตแยงวา นกบรหารขอมลสารสนเทศมออาชพจ าเปนตองพฒนาความสามารถใหมๆ มากกวาแคเชยวชาญทางดานเทคนค ความจ าเปนท

การออกแบบสถาปตยกรรมทางดาน IT

การน าสงการบรการทางดานระบบสารสนเทศ

วสยทศนทางดานธรกจและระบบเทคโนโลยสารสนเทศ

การคดเกยวกบระบบธรกจ

การสรางความสมพนธ ภาวะผน า

เชยวชาญการจดซอ

บรการความสะดวกในการท า

สญญา

การวางแผนงานดานสถาปตยกรรม

ท าใหเทคโนโลยท างานไดผล

พฒนาผขาย

ควบคมดแลสญญา

38

ผน าตองมภาวะผน านนเกดจากความเปนจรงทวา งานบรหารจดการทางดาน IT สวนใหญนนตองการคนทมภาวะผน ามาบรหารมากกวาความสามารถในการบรหารจดการ

ในชวง 2 ทศวรรษทผานมา ไดมการพยายามน าทฤษฎและวจยมาใชรวมกนเพอพฒนาความสามารถในการเขาใจถงประสทธผลของภาวะผน าใหมากขน โดยม 2 รปแบบภาวะผน าหลกๆคอ ผน าแบบเนนการด าเนนการ (Transactional) และผน าดานการเปลยนแปลง (Transformational) ซงไดรบความสนใจจากนกวจยเปนอยางมาก พฤตกรรมทางดานการเปลยนแปลงเหลาน ถกเชอวาเปนพฤตกรรมทกอใหเกดผลกระทบในรปแบบการเปลยนแปลงพฤตกรรมบนปจจยผนแปรของผใตบงคบบญชา เพราะวา “ผใตบงคบบญชาจะรสกถงความเชอใจและความเคารพตอผน าของพวกเขา และพวกเขาจะรสกมแรงกระตนทอยากจะท าหนาทใหมากกวาทถกคาดหวงไว” (Yukl, 1989)

ภาวะผน าดานการเปลยนแปลง (Bass, 1981; 1985; 1997) เปนการกลาวถงผน าทพยายามกระตนคนอนๆทท างานรวมกน เพอพฒนาและสรางสรรคผลงานใหไดสงกวาความคาดหวงทวๆไป ผน าทางดานการเปลยนแปลงจะเปนแรงบนดาลใจใหกบคณะท างานโดยมมมมองอนาคตในแงบวก แสดงวสยทศนทเปนเหมอนในอดมคต และสอสารวสยทศนออกไปใหรวาเปนวสยทศนทสามารถท าใหเกดขนไดจรง (Benjamin and Flynn, 2006) Scandura and Williams (2004) ไดยนยนไววา ภาวะผน าดานการเปลยนแปลงมผลกระทบอยางมากตอความพงพอใจในงาน และพนธสญญาของพนกงานทมใหกบองคการ

นอกจากน ผน าทางดานการเปลยนแปลงมกจะน าให เกดประสทธผลในการเปลยนแปลงมากกวาดานอนๆ สบเนองจาก ผน าทางดานการเปลยนแปลงนนจะกระตนผใตบงคบบญชาใหพฒนาการท างานขนไปสเปาหมายในอนาคตทไดวางเอาไว (Hamblin, 1958; Flynn and Staw, 2004) งานวจยเหลานไดยนยนวา ภาวะผน าทางดานการเปลยนแปลงสงผลไปยงความพงพอใจในการท างานของพนกงาน

นกวชาการทศกษาเกยวกบภาวะผน าและผประกอบการงาน (Bass, 1985; 1990, Benis and Nanus, 1985; Conger and Kanungo, 1998) ไดน าเสนอไววา องคการในปจจบนตองการภาวะผน าทเปนแรงบนดาลใจใหแกผใตบงคบบญชาและท าใหพวกเขายอมรบในการเปลยนแปลงและพฒนา Nahavandi (2003) ไดแนะน าไววาผน าในดานการเปลยนแปลงทมเสนหดงดดและความมนใจนนกอใหเกดการตอบรบทางดานความรสกจากผใตบงคบบญชา และผน าเหลานยงกอใหเกดการเปลยนแปลงไปสผใตบงคบบญชา องคการ และสงคม

ผน าทางดานการเปลยนแปลงคอผน าทไดรบการชนชม (Admired) ความเคารพ (Respected) และความไวเนอเชอใจ (Trusted) (Bass et al., 2003) ภาวะผน าทางดานการเปลยนแปลงมกจะมความเกยวของกบความสมพนธของผน าและผใตบงคบบญชาโดยมพนฐานอยบนความเชอใจและพนธสญญามากกวาขอตกลงในสญญา (Jung and Avolio, 1999) นอกจากน

39

Brown and Moshavi (2002) ไดมการแสดงใหเหนวาภาวะผน าทางดานการเปลยนแปลงนนเหมาะทจะน าไปใชใหเกดประสทธผลในองคการของรฐมากกวาองคการเอกชน

2.2.9 ปจจยหลกแหงความส าเรจของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ ปจจยหลกแหงความส าเรจของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ (Critical success

factors) ไดถกน าเสนอโดย Rockart (1979) ซงมงเนนถงการระบถงปจจยทมความส าคญของคนทเปนผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ ทซงปจจยตางเหลานจะน าพาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศไปสความส าเรจ ในระเบยบวธวจยของ Rockart (1979) นนไดใชการสมภาษณทเขมขนทถกจดท าโดยนกวเคราะหในแตละสายงาน การตดตามถงผลของการสมภาษณนนไดน ามาใชเพมเตม หลงจากไดใหเวลาแกนกวเคราะหทถกสมภาษณไดมเวลาคดถงปจจยทไดระบไวในการสมภาษณครงแรก การตดตามถงผลของการสมภาษณนนจดท าขนโดยมวตถประสงคทจะก าหนดกรอบของปจจยใหแคบลงจากการสมภาษณในครงแรก วธการเกบขอมลวจยนไดนยมน ามาใชหลงจากนนโดยนกวจยทานอนทศกษาเกยวกบผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ (Martin, 1982; Rockart, 1982)

Martin (1982) ไดใชแบบส ารวจ 2 แบบแทนทการสมภาษณ ดวยตรรกะวาการใชแบบส ารวจนนจะปกปองการวจยจากความล าเอยงของนกวจย ซง Martin ไดระบปจจยหลกแหงความส าเรจของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศออกมาไดทงหมด 7 ปจจยคอ

1. การพฒนาระบบ 2. กระบวนการประมวลผลขอมล 3. การพฒนาทรพยากรบคคล 4. การควบคมการบรหารระบบขอมลสารสนเทศภายในองคการ 5. ความสมพนธของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศกบผบรหารทานอนใน

องคการ 6. การสนบสนนในวตถประสงคและการใหความส าคญขององคการ 7. การบรหารการเปลยนแปลง Rockart (1982) ไดอธบายถงผลการวจยทมความคลายคลงกบของ Martin

(1982) ไวในการน าเสนอทงานสมนา ICIS ครงท 3 การสมภาษณบรษททง 9 แหงของ Rockart ไดขอสรปถงปจจยหลกแหงความส าเรจของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศออกมาได 4 ประการคอ

1. การใหบรการ (Service) 2. การสอสาร (Communication) 3. ทรพยากรบคคล (Human resources) 4. การวางต าแหนงใหมของหนาทระบบสารสนเทศ (Repositioning the IS

function)

40

นกวจยอกทานหนง (Munro, 1983) ไดน าปจจยทสรปจากผลงานวจยของ Martin (1982) และ Rockart (1982) มาสรปวานกวจยทงสองทานไดชใหเหนถงปจจยทมความคลายคลงกน ขอแตกตางเพยงเลกนอยในงานวจยทระบถงปจจยหลกแหงความส าเรจของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศของ Martin (1982) และ Rockart (1982) ไดรบการอธบายโดยความแตกตางของระดบการเจรญเตบโตขององคการ (Maturity levels of the organizations) ทถกน ามาใชในการศกษา โดย Munro ไดสนบสนนถงวธการเกบขอมลเพอระบปจจยหลกแหงความส าเรจของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ ถงจะมการโตแยงวาวธการเกบขอมลดวยวธการสมภาษณอาจไมน าไปสขอสรปทถกตอง เพราะอาจเกดโอกาสทเกดความล าเอยงในค าตอบจากแนวความคดของผใหสมภาษณ

2.2.10 การรบรถงประสทธผลการท างานในบทบาทหนาทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ

วธการวดการรบรถงประสทธผลการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในบทบาทหนาททไดรบนน ถกกลาวถงโดย Smaltz et al. (2006) และ Jain (2007) ในงานวจยของ Smaltz et al. (2006) นนไดท าการศกษาประสทธผลของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในบรบททเกยวของกบดานสาธารณสข (Healthcare) และไดถกน ามาตอยอดโดย Jain (2007) โดยการวดประสทธผลของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศนนไดถกน ามาประยกตใชโดย Iyengar (2007) ทวดผาน 7 หวขอทแสดงถงมตตางๆ ในบทบาทหนาทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทแสดงอยในตารางท 2.4

ตารางท 2.4 หวขอในการใชวดการรบรถงประสทธผลในบทบาทหนาทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ (Iyengar, 2007)

มตดานการวางแผนกลยทธ ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศมการพฒนาแผนงานดานกลยทธทางเทคโนโลยสารสนเทศทม

ประสทธภาพ ทสงเสรมกลยทธและเปาหมายรวมขององคการ ดานการบรหารการจดซอจดจางมต ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศมการตอรองและท าใหมนใจถงการจดสงผลงานจากสญญา

จดซอจดจางทไดท าขน

41

ตารางท 2.4 หวขอในการใชวดการรบรถงประสทธผลในบทบาทหนาทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ (Iyengar, 2007) (ตอ)

มตดานการบรหารทรพยากร ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศท าใหมนใจถงคณภาพ ความลบ และความมนคงในขอมลของ

องคการ รวมถงโครงสรางและระบบสารสนเทศ มตดานการบรหารองคความร ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศท าใหมนใจวาบคลากรภายในองคการทเกยวของจะสามารถซม

ซบและใชความรทไดรบจากฝายปฏบตการ รวมถงการไดเรยนรจากโปรเจกตงานทางดาน IT ในอดต

มตดานการบรหารบคคล ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศสามารถน าเสนอโครงสรางททใชพจารณาถงผลงานและสงตอบ

แทนแกผปฎบตงานเพอใชจงใจผปฎบตงานในการพฒนาทกษะ มตดานการบรหารการเปลยนแปลง ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศไดอยางมประสทธผลกบทกฝายทเกยวของ รวมถงผบรหาร

ระดบสงและระดบผปฏบตงานระหวางด ารงต าแหนง มตดานการพฒนาระบบตางๆ ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศมความคดในเชงนวตกรรมในการพฒนาระบบใหมๆ ทรองรบ

ถงการเปลยนแปลงตางๆทเกดขนภายในองคการ

2.2.11 หนวยงานรฐบาลไทยและผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ E-Government นนมศกยภาพทจะกอใหเกดการบรหารงานทดจากหนวยงาน

ภาครฐ ผานการมสวนรวมของประชาชน ประสทธผลในการน าสงการบรการไดอยางรวดเรว และการพฒนาประสทธภาพการท างานโดยรวมของรฐบาล อยางไรกด การทจะเขาใจใหถงซงศกยภาพของ E-Government นนขนอยกบความสามารถในการน าแบบใชเทคโนโลย (e-Leadership) ผานทางผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศของหนวยงานรฐบาล (Government Chief Information Officers - GCIOs) (Auffret, 2010)

จากการท e-Government มความซบซอนและตองใชกลยทธเพมมากขน ท าใหผน าในดานไอทจะตองเปลยนมาเปนผบรหารทเปนหลกในการพฒนากลยทธส าหรบการบรการได

42

อยางรวดเรว (Efficiency) และเพมประสทธผลในการท างาน (Effectiveness) ของหนวยงานรฐบาลผานทางไอซท Auffret ยงไดกลาวอกวา การพฒนาระบบ GCIO ขนนน ขนอยกบจดเรมตนของ e-Government โดยเฉพาะผลทวดไดจากการประเมนความพรอมของ e-Government และ e-Readiness ของประเทศ โดยการประเมนนใชดชนในการวดผลหลกๆ ไดแก ศกยภาพและมมมองของผน าทางดานไอซทและเจาหนาทบคลากรในปจจบน ทรพยากรทพรอมในการสนบสนนการพฒนา e-Leadership และสถาบนอนๆทเกยวของกบ e-Leadership

ประสทธผลและความสม าเสมอในการใหบรการสาธารณะและศกยภาพในการเปลยนแปลงการท างานในหนวยงานรฐบาล (Government Transformation) สามารถท าใหชดเจนขนโดยมมมองทคลายคลงและการรวมมอกนของคนในองคการบนเรองตางๆตงแตในเรองผงองคการจนไปถงการน าแผนงานไปปฏบต หนงในแผนแมแบบทมการบนทกถงความส าเรจเมอน าไปปฏบตใชจรงคอ GCIO ทมหนาทจากเดมคอมหนาทแบบมระเบยบแบบแผน (Formalized) ส าหรบผงองคการและความมนคงไปสการท างานทมแบบแผนลดนอยลง (Less formalized) โดยเนนไปยงการแลกเปลยนและแบงปนการท างานทมประสทธภาพรวมกน (Best practices) (Auffret, 2010)

ในป 2002 หนวยงานรฐบาลของไทยไดพฒนาแผนแมแบบเทคโนโลยสารสนเทศ (ICT Master Plan) ขนเพอทจะขบเคลอนการตดสนใจทมเรองไอซทเขามาเกยวของในประเทศ ในแผนนนประกอบไปดวยทงหมด 7 กลยทธ ซงหนงในนนบงชเกยวกบความเปนกงวลในการจดท า e-Government กลยทธดงกลาวไดถกน าไปใชในหลากหลายสวนงาน รวมไปถงการมอบหมายงานใหผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศเปนผน าในการรเรม e-Government และคดออกกฎหมายทน ามาใชในการสนบสนนการพฒนาไอซท เชน กฎหมายดานการท าธรกรรมบนคอมพวเตอร (e-Transaction Law) กฎหมายดานอาชญากรรมคอมพวเตอร (Computer Crime Law) กฎหมายดานโครงสรางขอมลของประเทศ (National Information Infrastructure Law) กฎหมายการคมครองขอมล (Data Protection Law) และกฎหมายการโอนยายทรพยสนผานระบบ (Electronic Funds Transfer Law)

จากพนฐานของแผนแมแบบไอซท (ICT Master Plan) คณะรฐมนตรไดนยามการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศไวในระดบทแตกตางกนบนโครงสรางของหนวยงานรฐบาล ทงในกระทรวง ทบวง กรม จนไปถงหนวยงานรฐวสาหกจ หนาทหลกทผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศไดรบมอบหมายใหน าไปปฏบตคอ การออกแบบและควบคมการด าเนนแผนพฒนา ITแบบควบรวมทกหนวยงานของรฐบาล การรเรมแผนงานไดถกจดท าขนเพอสรางศกยภาพของบคลากรทรวมไปถงการพฒนาโปรแกรมฝกอบรมทเขมขนใหแกผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศมากกวา 500 คน โดยมหนวยงานและสถาบนตางๆทมศกยภาพไดเขามาชวยเหลอ ยกตวอยางเชน ศนยวฒนธรรมการเรยนรของมหาวทยาลยธรรมศาสตร ไดถกจดใหน าเสนอหลกสตรพฒนาศกยภาพของผบรหาร

43

เทคโนโลยสารสนเทศขน และ คณะกรรมการขาราชการพลเรอน (Civil Services Commission) กบศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต (the National Electronics and Computer Technology Center - NECTEC) ไดเขามารวมเปนพนธมตรในการชวยฝกอบรมผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ

นอกจากนรฐบาลยงมการสนบสนนการรวมมอกบนานาชาตโดยประเทศไทยไดมการจด Secretariat of the International Academy of CIO (IAC) มาตงแตป 2006 (International Academy of CIO) ประเทศไทยมการนยามถง GCIO วาเปนสวนหนงของ ICT Master Plan เพอเปนการรองรบความสลบซบซอนและความส าคญของหนาทความรบผดชอบทผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศไดรบมอบหมาย รฐบาลไดมการจดท าโครงสรางองคการใหสนบสนนกบการท าหนาทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ ความทาทายทวไปส าหรบหนวยงานของรฐบาลคอ การพฒนาทรพยากรบคคลทมศกยภาพขนมาท าหนาทผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศไดอยางครบถวนตามความรบผดชอบทไดถกมอบหมายไว เมอไมสามารถหาบคลากรทเหมาะสมในหนวยงานรฐบาลเพอด ารงต าแหนง การไปรบสมครบคลากรจากภายนอกหนวยงานรฐบาลจงมใหเหนมากขน (General Services Administration, 2008) อยางไรกด ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศหลายๆคนจากภาคเอกชนตางกเจอความล าบากในการท างานในหนวยงานรฐบาลใหเกดประสทธผล ซงเกดจากความแตกตางของกฎระเบยบตางๆในองคการและความรวดเรวในการท างาน ในขณะทหนวยงานอาจคนพบผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทมความสามารถตรงตามทหนวยงานตองการ การรบเขามาท างานกยงเปนเรองททาทาย ดวยเหตผลในดานความเขาใจและความเชยวชาญในสวนงานของรฐบาล

การวจยเกยวกบภาวะผน าในบรบทของระบบสารสนเทศนนไดรบความสนใจเปนพเศษในบทความพเศษในหนงสอบรหารทางดานวศวกรรมของ IEEE (IEEE Transactions on Engineering Management, vol.53, May 2006.) ในบทความพเศษน Karahanna and Watson (2006) ไดท ากรณศกษาเกยวกบภาวะผน าในบรบทของระบบสารสนเทศขน จากการน าเสนอผลงานของพวกเขา ไดแสดงใหเหนถงมมมองดานงานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทท า ใหมความแตกตางจากภาวะผน าในบรบทอนๆ กลาวคอ

ธรรมชาตของระบบสารสนเทศ เนองจากระบบสารสนเทศมการน าไปใชอยางแพรหลายและกระจายไปในทกๆฟงกชนการท างานของธรกจ อกทงระบบสารสนเทศสามารถดดแปลงองคประกอบและสรางโอกาสในเชงกลยทธได ท าใหการบรหารในสวนงานนจ าเปนตองไดบคลากรทพรอมจดการงานทงในดานเทคนคและดานธรกจ (Technical and Business)

บทบาทหนาทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในองคการ ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศจ าเปนตองมทกษะความสามารถทกวางขวาง ซงรวมไปถง บทบาทดานสงคม

44

เทคนค การเมอง ธรกจ และเชาวนปญญาทางดานระบบสารสนเทศ เพอทจะสรางกลยทธในการแขงขนไดอยางมประสทธผล

Karahanna and Watson (2006) ไดสรปวาในขณะททฤษฎภาวะผน าสามารถใหกรอบการท างานในภาพกวาง การศกษาทระบเจาะจงยงมความจ าเปนเพอทจะขยายความในดานภาวะผน าของระบบสารสนเทศและการตความในการสรางโครงสราง กระบวนการ ความสมพนธ และกลไกการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศภายในองคการ Li et al. (2006) ไดท าการศกษาทางดานประชากรศาสตร (อาย อาชพ และระดบการศกษา) และพฤตกรรม (การเปดรบสงใหมๆ การชอบเขาสงคม ความรอบคอบ) ลกษณะการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศและผลกระทบของพวกเขาตอการน านวตกรรมทางดานเทคโนโลยสารสนเทศใหมๆมาใชในองคการ ผลลพธทพวกเขาหามาไดนน ไดบงชใหเหนวาระดบการศกษา การเปดรบสงใหมๆ และ การชอบเขาสงคม เปนคณลกษณะส าคญทสามารถบงบอกถงการน านวตกรรมใหมๆ ทางดานเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในองคการ

Preston et al. (2006) ไดท าการทดสอบตวแปรอสระของ ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศกบผบรหารระดบสงขององคการในดานความเขาใจโดยใชการทดสอบตวอยางแบบเปรยบเทยบระหวางวฒนธรรม (Cross-cultural) ของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในประเทศสหรฐฯและฝรงเศส พวกเขาพบวา กลไกทางดานการศกษาของ ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศมผลกระทบตอการพฒนาความเขาใจทมรวมกนระหวางผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศกบผบรหารระดบสง อยางไรกดในผลลพธทไดยงมความแตกตางทางดานวฒนธรรม ยกตวอยางเชน ในตวอยางของประเทศฝรงเศส ระบบการเรยนรทางดานสงคมถอเปนกลไกหลกในการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในขณะทตวอยางของประเทศสหรฐฯนน ระบบการเรยนรแบบเปนขนตอนและความสมพนธทคลายคลงกนนนเปนกลไกหลกทท าใหองคการเกดประสทธผลในการแบงปนความเขาใจในการท างานระหวางผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศและทมผบรหารระดบสง

Smaltz et al. (2006) ไดท าการศกษาความสมพนธระหวางความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศความสมพนธระหวางผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศและทมผบรหารระดบสง และประสทธผลในบทบาทหนาทการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในบรบทของสวนงานการดแลรกษาสขภาพ (Healthcare) ความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศนน (วดโดยระดบของความรความสามารถทางดานการเมอง ความสามารถทางดานการสอสาร ความรทางดานกลยทธทางธรกจ และความรเกยวกบกลยทธทางดานเทคโนโลยสารสนเทศ) มสวนส าคญอยางยงทท าใหคาดเดาถงการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศบนบทบาทหนาทของพวกเขาทท าใหเกดประสทธผล นอกจากน Smaltzet al.ยงไดพบวา ความสมพนธระหวางผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศและทมผบรหารระดบสงนน มความเกยวของกบความสามารถของ

45

ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศแตไมไดมผลกระทบโดยตรงตอการท างานใหเกดประสทธผลในบทบาทหนาทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศการวเคราะหของพวกเขาแสดงใหเหนถงความสมพนธซงอยระหวางกลาง ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศกบทมผบรหารระดบสง ความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศและประสทธผลทเกดในบทบาทหนาทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ

สงท Smaltz et al. (2006) ไดน าเสนอทเปนประโยชนอยางมากคอ การพฒนาระบบการวดประสทธผลในการท างานบนหนาทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศพวกเขาไดท าวรรณกรรมเกยวกบความคาดหวงตอบทบาทหนาทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศและไดพฒนาระดบการวดแบบ 25 รายการขน ซงทง 25 รายการนเปนสวนหนงของ 6 มตในการวเคราะหตรวจคนปจจยซงมดงตอไปน

1. ผเชยวชาญดานยทธศาสตร (Strategist) 2. สถาปนกดานความสมพนธ (Relationship architect) 3. ผรวบรวมการประสานงาน (Integrator) 4. นกการศกษา (Educator) 5. ผใหบรการอรรถประโยชน (Utilities provider) 6. ผใหบรการทางดานขอมลสารสนเทศ (Information steward)

2.2.12 ประสทธผลในการท างานของหนวยงานรฐบาล ประสทธผลในการท างานของหนวยงานรฐบาลเกดขนจากรากฐานระบบงาน

และขนตอนงานทมประสทธภาพ และในสงคมปจจบน ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงานรฐบาลเปนแรงขบเคลอนส าคญทจะตอกย าถงความมประสทธผลในการท างานของหนวยงานรฐบาล ความรบผดชอบในดานการบรหารและสรางระบบสารสนเทศนนเปนสงส าคญยงทน าไปสความส าเรจของหนวยงานรฐบาล อกทงผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศยงตองรบบทบาทหนาทผลกดนใหระบอบประชาธปไตยท างาน

อยางไรกด บทบาทหนาทในสวนนไดถกละเลยจากนกวชาการและผปฏบตงาน เพราะงานสวนใหญนนทถกจดท าขนนน จะเนนงานวจยและขอเสนอแนะของพวกเขาไปยงผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงานเอกชน นอกจากนนกวชาการมกจะกลาวถงแตเรองการระบสงทผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศควรท าเพอสนบสนนงานของหนวยงาน ยกตวอยางเชน นกวชาการบางทานไดน าเสนอวาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศควรเนนไปยงการพฒนาทกษะทางดานเทคนคเพอสนบสนนในการก าหนดทศทางขององคการ (Smaltz et al., 2006) นกวชาการทานอนๆน าเสนอวาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศควรทจะพฒนาทกษะทางดานการสอสาร (Broadbent, M., และ Kitzis, E.S., 2006) และแนะน าวาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศควรเนนถงผลส าเรจของการจดวางระบบสารสนเทศ (David S. Preston, Dorothy E. Leidner, and Daniel Chen, 2008)

46

ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงานรฐบาล หากบรหารงานไดมประสทธผลไดจะกอใหเกดผลงานทมคณคายงในการสรางความรวมมอของหนวยงานตางๆ รวมไปถงความรวมมอระหวางหนวยงานของรฐบาล องคการตางๆ และประชาชน ซงการบรหารกระบวนการเปลยนแปลงการท างานโดยใชเทคโนโลยมาใชบรหารในกระบวนการท างานมากขนจะน าผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศไปสผน าทมประสทธผลในการบรหารจดการสารสนเทศ และยงเปนการสรางความนาเชอถอและภาพลกษณทดใหกบหนวยงาน (Obi, 2010)

ค าแนะน าทไดรบจากนกวชาการนน ถงแมวามความตงใจทดและน าไปใชสนบสนนในการท างานจรงได แตยงมปญหาทยงตองแกไขอย 3 อยาง กลาวคอ

1. ค าแนะน าเหลานมพนฐานจากงานวจยเกยวกบผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศภาคเอกชนเพยงอยางเดยว กอใหเกดปญหาแกการน าเสนอผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศภาครฐในการเชอมชองวางในการเรยนร (Knowledge gap) ระหวางสภาพแวดลอมในการท างานของภาครฐและภาคเอกชน

2. งานวชาการทผานมาเนนถงรายละเอยดทคลายคลงกนในการศกษาคณสมบตสวนบคคลมากกวาคณลกษณะโดยรวมของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ ถงแมการศกษาประเภทนกอใหเกดประโยชนทเหนเดนชดในเรองคณสมบตสวนบคคลของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทน าไปสความส าเรจ แตการท างานของบคคลเปนองคการนนรวมลกษณะพฤตกรรม (Behavior) และคณลกษณะ (Attribute) ของทกคนเขาไวดวยกน ดงนนการทเนนไปยงรายละเอยดของคณสมบตของผน ามากเกนไป ท าใหการคนหาความส าคญอนๆในความสมพนธระหวางผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศกบความส าเรจขององคการยงรอใหถกคนพบตอไป

3. บคคลทวไปสวนใหญนนจะกระท าสงทเปนประโยชนแกตนเอง ดงนนผบรหารแตละคนนนควรทจะมความสนใจในพฤตกรรมโดยรวมของทงทมงานทจะสงผลใหผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศเหลานถกมองวาท างานทกอใหเกดประสทธผลตอหนวยงานหรอองคการ

ผวจยสามารถเจาะจงเรองทตองการศกษาโดยเนนในเรองปจจยทสงผลตอการใชความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทสงผลตอประสทธผลการท างานภายในหนวยงาน

47

ภาพท 2.2 งานวจยทมการท าวรรณกรรมและสวนความสมพนธทตองการศกษา

จากทฤษฎทกลาวมาขางตน รวมถงวรรณกรรมและงานวจยทผวจยไดท าการศกษาจงน ามาสตวแปรทน ามาใชในกรอบงานวจยดงสรปไดในตารางท 2.5

ผใตบงคบบญชาของ CIO

ระดบบน

ระดบลาง

การศกษาทตองการมงเนนในงานวจยน

ล าดบชนบงคบบญชาในองคกร

ทมผบรหาร (เพอนรวมงาน)

CEO

บทบาทหนาทของ CIO

ทกษะ/คณลกษณะ ของ CIO

48

ตารางท 2.5 สรปความเกยวของของทฤษฎ บทวรรณกรรม และตวแปรอสระ

ทฤษฎทเกยวของ วรรณกรรมทเกยวของ ตวแปรในกรอบงานวจย

ทฤษฎภาวะผน า (Leadership Theory)

Wilder,1992 Wang, 1994 Armstrong, 1995 Goldman, 1996 Chan et al., 1997 Danielson et al., 1998 McKeen et al., 2003 Grant et al., 2009

- ความรทางธรกจเชงกลยทธ

ทฤษฎภาวะผน า (Leadership Theory)

Feeny et al., 1992 Wang, 1994 Armstrong, 1995 Chan et al., 1997 Garets et al., 1998 Papp, 2001 Broadbent et al., 2005 Chari, 2006 Andriole, 2007 Zhang 2012

- ความรทางไอทเชงกลยทธ

ทฤษฎภาวะผน า (Leadership Theory)

Barley, 1986 Hinings et al., 1988 Stephens et al., 1992 Feeny et al., 1992 Hutt et al., 1995

- การอานสถานการณ

49

ตารางท 2.5 สรปความเกยวของของทฤษฎ บทวรรณกรรม และตวแปรอสระ (ตอ)

ทฤษฎทเกยวของ วรรณกรรมทเกยวของ ตวแปรในกรอบงานวจย

ทฤษฎภาวะผน า (Leadership Theory)

Feeny et al., 1992 Brier, 1994 Palmlund, 1997

- ทกษะดานการสอสารกบผอน

ทฤษฎการแลกเปลนทางสงคม (Social Exchange Theory)

Deutsch et al., 1981 Yukl, 1989 Hackman et al., 1990 Willis et al., 1990 Stephens et al., 1992 Applegate et al., 1992 Feeny et al., 1992 Wilder, 1992 Wang et al., 1994

- ความสมพนธทมความไวเนอเชอใจ

ทฤษฎผบรหารระดบสง (Upper Echlon Theory)

King, 1995 McKersie, 1995 Hall, 1995 King, 1995 Kram et al., 1995 Mishra, 1996 Klug, 1996 Lekicki et al., 1996 Eisenhardt et al., 1997 Broadbent et al., 2006 Preston et al., 2008 Kettinger et al., 2011

- ความผกพนกบผบรหารระดบสง

50

ตารางท 2.5 สรปความเกยวของของทฤษฎ บทวรรณกรรม และตวแปรอสระ (ตอ)

ทฤษฎทเกยวของ วรรณกรรมทเกยวของ ตวแปรในกรอบงานวจย

ทฤษฎความชดเจน (Ambiguity Theory)

Stephens et al., 1992 Tubre et al., 2000 Smaltz et al., 2006 Peppard et al., 2011

- ความชดเจนในบทบาทหนาทของงาน

ทฤษฎสภาพแวดลอมการท างาน (Holland’s Theory of Personalities in Work Environments)

Hambrick&Fickelstein, 1987 Jarvenpaa&Ives, 1991 Gupta, 1991 Earl&Feeny, 1994 Preston et al., 2008 Splitz et al., 2012

- สภาพแวดลอมการท างานในองคการ

51

บทท 3 วธการวจย

การวจยนเปนการวจยเชงปรมาณ (Quantitative Research) โดยใชวธการส ารวจเพอ

รวบรวมขอมลจากแบบสอบถาม พรอมดวยการสมภาษณเจาะลกผทรงคณวฒในหนวยงานรฐบาลเปนรายบคคล (In-depth Interview) วธด าเนนการวจย ประชากรกลมตวอยาง เครองมอทใชในงานวจย และการวเคราะหขอมล มรายละเอยดดงน 3.1 กรอบแนวคดในการท าวจย

3.1.1 กรอบแนวคดในการวจย จากการทบทวนวรรณกรรม ท าใหผวจยคนพบปจจยตางๆทสงผลกระทบตอ

ความมประสทธผลของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงานรฐบาลประกอบไปดวย ความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทมผลมาจากปจจยตางๆ ดงน ความรของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ นบตงแตความรทางธรกจเชงกลยทธ ความรทางไอทเชงกลยทธ ทกษะดานการสอสาร ไดแก การอานสถานการณและทกษะดานการสอสารกบผอน ความผกพนของผบรหารระดบสงกบผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ ความสมพนธกบความไวเนอเชอใจ ความชดเจนในบทบาทหนาทของงาน สภาพแวดลอมการท างานในหนวยงาน ปจจยดงกลาวขางตนไดถกน ามาจดท าตวแบบการวจยดงภาพท 3.1

52

ภาพท 3.1 กรอบแนวคดในการวจย

3.1.2 นยามค าศพท

ผ บรหาร เทคโนโลยสารสนเทศ (CIO) ซ ไอ โอน นย อมาจาก Chief Information Officer หรอผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ หนวยงานสารสนเทศเปนงานทส าคญทสดงานหนง เพราะหนวยงานนเปนหนวยงานทใชคอมพวเตอรเปนหลก ส าหรบเกบรวบรวมขอมล ประมวลผล และวเคราะห แลวสงผลคอสารสนเทศ ใหผทมอ านาจใชในการตดสนใจ หรอเพอไมใหผทมอ านาจตดสนใจผดพลาดเพราะขาดสารสนเทศ Synnott (1981) ไดใหนยามค าวาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทไดรบการยอมรบกนอยางกวางขวางวาหมายถง “ผบรหารระดบสงทมความรบผดชอบตอการออกกฎระเบยบการใชสารสนเทศ มาตรฐาน และควบคมการบรหารจดการการใช

ความสมพนธทมความไวเนอเชอใจ

ความรทางธรกจเชงกลยทธ

ความรทางไอทเชงกลยทธ

การอานสถานการณ

ทกษะดานการสอสารกบผอน

ความผกพนกบผบรหารระดบสง

ความชดเจนในบทบาทหนาทของงาน

สภาพแวดลอมการท างานในองคการ

ความสามารถของผบรหารเทคโนโลย

ประสทธผลการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศใน

หนวยงาน

H1+

H2+

H3+

H4+

H5+ H6+

H7+

H8+

H9+

53

ทรพยากรสารสนเทศในองคการ” ตอมานกวจยทานอนไดปรบความหมายของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศใหมความทนสมยมากยงขนตามการเปลยนแปลงของการปฎบตงาน Grover and Jeong (1993) ไดนยามค าวาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศไววา “ผบรหารระบบสารสนเทศสงสดทตองรบบทบาทการบรหารจดการ ทจ าเปนตองมทกษะทางดานการสอสารกบผบรหารระดบสง มทศนคตทกวางไกลในการบรหารทรพยากรดานสารสนเทศ สรางแรงกระตนตอกลยทธการบรหารภายในองคการ และรบผดชอบตอการวางแผนทางดานเทคโนโลยสารสนเทศ เพอทจะพรอมรบมอกบสภาพแวดลอมทมการแขงขนอยเสมอ”

ส าหรบงานวจยนผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ (CIO) หมายถงผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศระดบสงภายในองคการ ผวจยยงไดตระหนกถงการใชค าแทนต าแหนงผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทแตกตางกนในแตละองคการ ทมตงแต รองประธานบรหารระบบสารสนเทศ รองประธานบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ ผจดการเทคโนโลยสารสนเทศ กรรมการบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ (Smaltz, 2006) ไมวาต าแหนงทใชเรยกแทนผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศจะใชชออะไร ในงานวจยนจะเนนไปถงผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศระดบสงทก ากบดแลงานในหนวยงานทมอ านาจในการออกค าสงแกผใตบงคบบญชา

ความสามารถ (Capability) ความสามารถในความหมายของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศคอ คณลกษณะทผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศพงมทจะน าไปสการบรหารงานไดอยางมประสทธผล รวมถงการวดความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทจะน าพาองคการไปสเปาหมายทไดถกก าหนดไว ในงานวจยทผานๆ มา หนงในสวนงานทไดรบความสนใจอยางมากคอความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ จากตารางทไดกลาวไวในบทท 2 ไดแสดงใหเหนถงงานวจยทมการท าเกยวกบคณลกษณะสวนบคคล เชน วสยทศน ความสามารถในการเปนผน า ความสามารถในการอานสถานการณ และความสามารถในการสอสารในเชงธรกจ (Stephens, C.S., Ledbetter, W.N., Mitra, A., and Ford, F.N., 1992; Earl M.J., and Feeny, D.F., 1994; Wang., 1994) ในขณะทงานวจยอนๆ มงเนนถงคณลกษณะภมหลงของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ เชน ประสบการณ อาย ระดบการศกษา (Armstrong, 1999) ซงในงานวจยน ความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศจะหมายถงองคความร ทกษะดานมนษยสมพน ธ รวมถงองคประกอบดานสภาพแวดลอมทสงผลตอการใชความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ

ประสทธผล (Effectivensss) หมายถง ผลส าเรจอนเนองมาจากการปฏบตงานของผบรหารทไดบรรลตามวตถประสงคทตงไว ในการบรหารงานใหเกดประสทธผลจะเกดจากองคประกอบส าคญของปจจยทเขากนไดดระหวาง ความสามารถของผบรหาร ความตองการของต าแหนงงาน ประสทธผลในการใชทกษะหรอ พฤตกรรมการท างาน และสภาพแวดลอมการท างาน

54

ภายในองคการ (Boyatzis, 1982) บนเนองานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศนน จากการทบทวนวรรณกรรมในบทท 2 ไดมการกลาวถงการบรหารงานดานเทคโนโลยสารสนเทศและภาวะผน าไดแสดงใหเหนถงคณสมบตบางประการ หรอความสามารถทจ าเปนตองมรวมกบลกษณะนสยหรอการกระท าบางอยางทจะกอใหเกดการรบรถงประสทธผลการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ (Murray, 1989; Scott, 1992; Armstrong, 1999; Hambricket al., 1996)

ภาวะผน า(Leadership) นกวจยหลายทานไดนยามความหมายของค าวา “ภาวะผน า” ไวหลายแนวทางตามมมมองของแตละบคคลหรอตามแนวทางทสนใจของแตละทาน (Pfeffer, 1977; Stogdill, 1974; Yukl, 1989) ภาวะผน านนไดถกนยามไวในเชงของคณสมบตสวนบคคล พฤตกรรม บทบาทความสมพนธ การพฒนาแนวคดและกระตนการท างานของผใตบงคบบญชาใหเปนไปตามเปาหมาย วฒนธรรม และการธ ารงรกษาผใตบงคบบญชา (Yukl, 1989) ทามกลางความหลากหลายของนยาม ค าวาภาวะผน าเกดขนนน มแนวคดหนงทสามารถพบเหนในทกๆนยาม คอ ภาวะผน านนเกยวของกบกระบวนการจงใจ Vroom et al. (1973)ไดนยามค าวา ภาวะผน าไววา “เปนกระบวนการกระตนบคลากรใหท างานรวมมอกน มการชวยเหลอกนเพอใหงานเสรจสนและน าไปสความส าเรจ” เพราะฉะนนผวจยจงนยามค าวาภาวะผน าในการศกษานวา “ศกยภาพหรอความสามารถทจะกระตนผใตบงคบบญชาเพอท างานใหส าเรจลลวงตามเปาหมายทองคการไดวางไว”

ภาวะผน าในแผนกเทคโนโลยสารสนเทศ(IS Departmental leadership)ภาวะผน าในแผนกเทคโนโลยสารสนเทศนนไมไดถกมองวาเปนทกษะทมความจ าเปนส าหรบผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศเสมอไป เพราะนกวชาการและผปฏบตงาน (Broadbent, M., and Kitzis, E., 2005 ) มกมงเนนไปยงบทบาทดานกลยทธของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ อยางไรกดผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงานภาครฐนนมกตองเผชญกบการบรหารบคลากรทไมมความยดหยนและความออนไหวในเรองเวลาของความตองการจากฝายการเมอง จงท าใหผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศจ าเปนตองท างานไดรวดเรวและมประสทธผลกบเจาหนาทในหนวยงาน ดงนน การบรหารบคลากรในรปแบบการใชทกษะดานปฏบตการ (Operational skills) จงนาจะมความส าคญตอประสทธผลของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงานภาครฐซงเปนหนวยงานทมกน ามาใชชน าเกยวกบความรบผดชอบในงาน (Job responsibilities) ไดน าเสนอถงฟงกชนงานทส าคญทสดของผบรหารในหนวยงานภาครฐคอ “องคความรทเกยวกบหลกการทางดานธรกจและการบรหารทเกยวของกบการวางแผนทางดานกลยทธ การจดสรรทรพยากร การจดการทรพยากรบคคล เทคนคภาวะผน า วธการพฒนาผลตกรรม และการประสานงานใหกบบคลากรและทรพยากรทม”

การบรหารการเปลยนแปลง (Change management) คอความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในการอานและตอบสนองตอเหตการณการเมองซงส าคญตอ

55

ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทจะถกมองวาเปนผน าทมประสทธผล อกทงสามารถเชอมชองวางระหวางเปาหมายทางดานเทคนคและดานธรกจขององคการ (Stephens, 1992; Broadbent et al., 2006; Gartner, 2005)

การบรหารอ านาจ (Power management) มความเกยวของกบการบรหารการเปลยนแปลง และผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศของหนวยงานภาครฐควรทจะใหความสนใจเกยวกบเรองของอ านาจทเกดขนจากวาระทางการเมอง ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศของหนวยงานภาครฐนนตองเผชญกบผมสวนไดสวนเสยจากหลายภาคสวน ทงจากผบรหารระดบสงจากภาคธรกจ เจาหนาทในแผนก เพอนรวมงาน และประชาชน ซงหลายๆครงนนเปาหมายของผมสวนไดสวนเสยนนไมไดเปนไปในทศทางเดยวกน (Ross, 2000) ยกตวอยางเชน หนวยงานการเลอกตงนนตองการใหผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศจดท าเทคโนโลยขนมาใหมส าหรบการเลอกตง แตหนวยงานรฐบาลอาจรสกวาเทคโนโลยนนยงไมควรน ามาใชงานและปฏเสธการใหงบประมาณในการพฒนา

ทกษะทางดานกลยทธการบรหารงาน (Strategic business skills) หมายถงความรของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในเชงธรกจ การบรหารงาน สภาพแวดลอมในการท างาน ซงเปนสวนส าคญทกอใหเกดการท างานไปในทศทางเดยวกนของกลยทธทางดานธรกจและกลยทธทางดานเทคโนโลยสารสนเทศ (Preston, D.S., Karahanna E., and Rowe, F., 2006) ในการทผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศมความรทางดานธรกจนน จะสงผลใหเกดความเขาใจในคณคาของระบบเทคโนโลยสารสนเทศทมตอองคการและน าไปสการบรรลผลส าเรจในการน าความตองการในเชงธรกจและดานเทคโนโลยสารสนเทศใหมาบรรจบกน (Preston et al., 2008)

ทกษะทางดานการวางกลยทธทางเทคนค (Strategic technical skills) หมายถงองคความรทมของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในการใชทรพยากรทมอยเชนสถาปตยกรรมทางดานระบบสารสนเทศทมอย ระบไดถงแนวโนมทางดานระบบสารสนเทศและเทคโนโลยทก าลงจะเกดขน และมการบรหารจดการในแง ตนทน ประโยชนทจะเกดขนจากการลงทน และความเสยงในการน าเทคโนโลยมาใชงาน (Dawson et al., 2006)

ค ว า ม ส า ม า ร ถ ใ น ก า ร ส อ ส า ร ใ ห ม ป ร ะ ส ท ธ ผ ล ( Effective communications ability) เปนสวนส าคญส าหรบสมรรถนะของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศซงรวมไปถงความสามารถในการสอสารเชงธรกจและความสามารถการสอสารเปาหมายและวตถประสงคของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศใหกบหนวยงาน (Johnson, A. M., & Lederer, A. L., 2005; Gartner, 2005; Karahanna, E., and Watson, R.T., 2006)

ความผกพนกบผบรหารระดบสง (CIO/TMT partnership) หมายถง ความสมพนธในการปฎบตงานเชงกลยทธระหวางผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศกบผบรหารระดบสงทานอนๆโดยสามารถวดไดจากระดบ ความใกลชดในการท างานกบผบรหารระดบสงทานอนและ การ

56

มสวนรวมในทมผบรหารระดบสง (Earl and Feeny, 1994; Armstrong and Sambamurthy, 1999)

ส ภ า พ แว ด ล อ ม ก า ร ท า ง า น ท ส น บ ส น น เ ท ค โ น โ ล ย ส า ร ส น เ ท ศ (Organizational support for IT) หมายถง การสนบสนนขององคการในการน าระบบเทคโนโลยสารสนเทศมาใชซงรวมไปถง งบประมาณ ทรพากรทจ าเปนในการรเรมท าโครงการทางดานไอท และการสนบสนนจากทมผบรหารทเพยงพอ (Hambrick and Finkelstein, 1987; Javenpaa and Ives, 1991)

3.2 การตงสมมตฐาน

จากกรอบแนวคดและตวแบบงานวจยขางตนน ามาก าหนดสมมตฐานการวจยไดดงน ความสมพนธระหวางความรทางธรกจเชงกลยทธกบความสามารถของผบรหาร

เทคโนโลยสารสนเทศ จากวรรณกรรมทผานๆมาไดแสดงใหเหนถงการขาดความรทางธรกจเชงกลยทธในการบรหารงานในหนวยงาน Wilder (1994) ไดกลาวไววา “ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศนนไมเหมาะกบการเปนผน าในองคการเพราะขาดองคความรดานธรกจ” แสดงใหเหนถงมมมองของนกวชาการและผปฏบตงานทมมมมองตอผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศวาขาดความมไหวพรบเฉยบแหลมในดานองคความรทางธรกจ Wang (1994) ไดเสนอแนะไววาการขาดความฉลาดหลกแหลมในดานองคความรของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศนเปนเพยงสวนหนงทน ามาใชกลาวอางถงความไมเชอมโยงการท างานกนของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศกบผบรหารระดบสงคนอนๆ ในองคการ

ความรทางธรกจเชงกลยทธนนยงรวมไปถงวธการบรหารจดการ การพฒนาบคลากรและองคการ ภาวะผน า ความสามารถในการเขาใจผรวมงาน และการมอารมณขน (Grant et al., 2007) มการยอมรบกนของนกวจยในเรองความรทางธรกจเชงกลยทธนนเปนทกษะทจ าเปนตอความสามารถของผบรหารระดบสง ความฉลาดทางดานอารมณ ( EQ) มอ านาจตอการใชความสามารถของผบรหารระดบสงนอกเหนอจากความเฉลยวฉลาดดาน IQ (Goldman et al., 1995; McKeen et al., 2002)

Chan et al. (1997) ไดพบวาการมแนวคดทางดานกลยทธทางธรกจน าไปสการน าไปสการท างานรวมกนกบกลยทธทางดานระบบสารสนเทศทสงผลไปยงประสทธผลของระบบสารสนเทศและพฒนาสมรรถนะการท างานในองคการ ในป 1992 Applegate และ Elam ไดท าการศกษางานวจยบนผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทงหมด 81 ทานและไดคนพบวาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศจ าเปนตองมทศนคตทกวางขวางเกยวกบธรกจเพอทจะท างานไดอยางมประสทธผล ใน

57

กรณศกษาของผบรหารระดบสงจากหลากหลายสวนงาน ไดพบวา ผบรหารระดบสงคาดหวงวาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศของพวกเขาจะตองมองคความรทางธรกจเชงกลยทธและมมมองทคลายคลงกนกบทผบรหารระดบสงในองคการมอง (DeLisi et al., 1998) อกทงองคการทมการน าเทคโนโลยสารสนเทศมาใชนนเปนองคการทมผบรหารระดบสงทมความรอยางสงทงในธรกจเชงกลยทธและไอท (Armstrong and Sambamurthy, 1999) ในหลายๆ วรรณกรรมในอดตกมการกลาวไวคลายคลงกน โดยเนนไปถงวาความรทงทางธรกจเชงกลยทธและไอทนนเปนสงทผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศจ าเปนตองม การทบทวนวรรณกรรมนแสดงใหเหนถงความรทางธรกจเชงกลยทธทเพยงพอในระดบบรหารนนเปนสงทมความส าคญยงตอความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ จงไดก าหนดสมมตฐานไวดงน

สมมตฐานท 1 (H1): ความรทางธรกจเชงกลยทธมความสมพนธเชงบวกกบ

ความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ ความสมพนธระหวางความรทางไอทเชงกลยทธกบความสามารถของผบรหาร

เทคโนโลยสารสนเทศ ในการท างานอยในระดบบรหารขององคการทตองการน าเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในการท างาน ความรทางไอทเชงกลยทธและดานเทคนคเปนสงทจ าเปนอยางยงทผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศจ าเปนตองม (Armstrong and Sambamurthy, 1999) ในกรณศกษาบนองคการ 14 แหง (Feeny et al., 1992) ไดคนพบวาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทประสบความส าเรจนนไดใชเวลาในชวงอาชพเกอบทงหมดบนสวนงานทเกยวของกบทาง IT แสดงใหเหนถงความส าคญความส าคญของความรทลกซงในเรองเทคโนโลยสารสนเทศ อกงานวจยหนงยงไดแสดงใหเหนถงความส าคญของความรทางไอทเชงกลยทธทสงผลตอการสนบสนนแผนกลยทธทางดานธรกจทสงผลไปยงประสทธผลของระบบสารสนเทศ (Chan et al., 1997) อกทงนกวจยทานอนๆ ยงสนบสนนวาองคความรดาน IT เปนสงทส าคญทสดทจะท าใหผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศประสบความส าเรจ (Wang, 1994; Garets et al., 2001)

การทผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศจะบรหารงานไดดนนจ าเปนทจะตองมความรเกยวกบงานทท าซงความรทางไอทเชงกลยทธนนรวมไปถงความรเกยวกบระบบปฏบตการ อปกรณคอมพวเตอร ฐานขอมล การรกษาความมนคง โทรคมนาคม ภาษาทใชในการพฒนาระบบ และการพฒนาเครอขาย (William et al., 2011) นกวจยอกทาน (Chari, 2006) ยงไดเสนอเกยวกบผน าทางดานเทคโนโลยสารสนเทศทมประสทธผลนนจ าเปนตองมความเชยวชาญดานเทคนคในการท าหนาทเปนผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ และประสทธผลของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศจะพฒนาขนจากนกเทคนคไปสนกกลยทธ Papp (2001) ไดระบไววาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศควร

58

มสวนรวมในการออกแบบและพฒนาสถาปตยกรรมทางดานเทคโนโลยสารสนเทศและกระตนการใชงานใหเกดขนในองคการ ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศควรทจะสามารถน าเอาฟงกชนงานทางดานธรกจและไอทใหสามารถท างานไปรวมกนดวยการสรางระบบการจดการดานไอททชดเจนและใชไอทในการน าองคการไปสเปาหมายทวางเอาไว (Broadbent et al., 2006) อกทงผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศจะตองมความรทางดานเทคนคใหมๆอยเสมอเพอใหตามทนเทคโนโลยทเปลยนแปลงไปและตงความคาดหวงกบเทคโนโลยทน ามาใชกบองคการ (Andriole, 2007) จงไดก าหนดสมมตฐานไวดงน

สมมตฐานท 2 (H2): ความรทางไอทเชงกลยทธมความสมพนธเชงบวกกบ

ความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ

ความสมพนธระหวางการอานสถานการณและความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ ในการทบทวนวรรณกรรมทเกยวของกบงานวจยบนทมผบรหารระดบสง ไดแสดงใหเหนถงการมกจกรรมทางการเมองทเกดขนในระดบบรหารขององคการ ในกรณศกษาหนงไดแสดงใหเหนถงการอานสถานการณทเกดขนในการท างานนนเปนปจจยทส าคญทกระทบตอความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในการทจะเชอมตอชองวางระหวางหนวยงานทางดานไอทและเปาหมายเชงบรหารขององคการ (Stephens et al., 1992) ในอกหนงงานวจยเชงส ารวจ ไดมการท าการสมภาษณ ประธานบรหารระดบสงขององคการขนาดใหญ 14 คนในสหราชอาณาจกร ผลงานทไดน าเสนอนนไดมการกลาวถงความองอาจทางดานการเมองนนเปนหนงในคณภาพทส าคญทผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศพงจะมในอดมคตของประธานบรหารระดบสง หนงในค าอธบายจากประธานบรหารระดบสงไดกลาวไววา “ผมตองการผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทเปนมตรและยนยอมทจะอธบายมากกวาเผชญหนา...” (Feeny et al., 1992, p. 445)

นอกจากน ในการน าระบบเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในองคการนนมกจะเกดโอกาสในการเปลยนแปลงภายในองคการ (Organizational change) (Barley, 1984) และการรเรมการเปลยนแปลงนนมกจะมการเมองเขามาเกยวของในการเปลยนแปลงอยเสมอ (Hinings et al., 1988) ในอกการศกษาหนง Hutt et al. (1995) ไดท าการศกษาการจดท าโครงการระบบเทคโนโลยสารสนเทศในบรษททอยใน Fortune 500 และไดพบวาในการจดท าโครงการนน นอกเหนอจากกระบวนการกลยทธทางการเปลยนแปลงทมนน ยงมกระบวนการทางการเมองดวยเชนกน ในงานวจยของพวกเขาแสดงใหเหนถง ความตงเครยดระหวางหนวยงานทเกดขนจากมมมองทแตกตางกนของเทคโนโลยทชวยในการพฒนาองคการและเพมความเรวในการเรยนร ในทางกลบกน ความขดแยงทคลอบคลมบรรยากาศนท าใหการสอสารเกดการหยดชะงกและน าไปสความไมไวเนอเชอใจ

59

กนและกน (Hutt et al., 1995) ดงนนผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทตองเขามาอยในชวงของการเปลยนแปลงในระบบเทคโนโลยสารสนเทศนน นอกเหนอจากควรทจะตองระวงดานมมมองทแตกแยกทางการเมองบนเรองเทคโนโลยสารสนเทศแลว พวกเขายงควรทจะสามารถจดการกระบวนการทางการเมองไดอยางมประสทธผลและสรางสรรค จงไดก าหนดสมมตฐานไวดงน

สมมตฐานท 3 (H3): การอานสถานการณมความสมพนธเชงบวกกบความสามารถ

ของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ ความสมพนธระหวางทกษะดานการสอสารกบผอนและความสามารถของผบรหาร

เทคโนโลยสารสนเทศ ในการทบทวนวรรณกรรม สงหนงทเปนสงส าคญกบการสอสารของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศคอการสอสารออกมาไดในเชงธรกจ (ไมใชเพยงเชงเทคนค) ทกษะในการสอสารดวยความเขาใจถงความตองการของผทไมไดมความรทางดานเทคนคนนเปนหนงในทกษะทส าคญทผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศพงจะม (CIO Magazine, 1997) อกทงในการศกษากบองคการ 14 แหงในสหราชอาณาจกรไดแสดงใหเหนวา ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในอดมคตนนจะสอสารดวยค าศพททประธานบรหารและผเกยวของเขาใจได มากกวาการใชค าศพททางเทคนค ในค าสมภาษณกบประธานบรหารทานหนง ไดกลาวไววา “ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศของพวกเราตองสามารถสอสารเปนภาษา สามารถตอบไดวาเราจะไปถงจดมงหมายไดอยางไร ไมใชตอบมาเปนค าศพททางเทคนค หรอทแยกวานนคอตอบวามนเปนเรองทสลบซบซอนและยงยากเกนทจะอธบายซงจะใชเวลานานกบคนทไมรเรองทางเทคนค” (Feeny et al., 1992) ในอกการศกษาหนงไดเกบขอมลกบประธานบรหาร 50 คนและคนพบวา ทกษะดานการสอสารกบผอนเปนทกษะทมความส าคญยงตอผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในอดมคต (Brier, 1994) ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทไมประสบความส าเรจคอผทไมสามารถสอสารไดดกบผรวมงาน และผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทประสบความส าเรจคอผทสามารถสอสารไดดกบทงผเกยวของภายในองคการและภายนอกองคการ (Palmlund, 1997) จงไดก าหนดสมมตฐานไวดงน

สมมตฐานท 4 (H4): ทกษะดานการสอสารกบผอนมความสมพนธเชงบวกกบ

ความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ

ความสมพนธระหวางความสมพนธทมความไวเนอเชอใจและความผกพนกบผบรหารระดบสงการมปฏสมพนธ ( Interaction) อยางสม าเสมอระหวางผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศกบผบรหารระดบสงทานอนๆในหนวยงานเพอใหเกดความเขาใจซงกนและกนและเกด

60

ความไวเนอเชอใจกนเพอน ามมมองทขดแยงขนมาแกไขจะน าไปสการแกปญหาการท างานไดอยางมประสทธผล ดงทงานวจยทผานมาไดกลาวถงวา การมปฏสมพนธระหวางผปฏบตงานในหนวยงานนนมความส าคญยงทท าใหผปฏบตงานเขาใจต าแหนงหนาทความรบผดชอบของตนเองและของผปฏบตงานคนอนๆในหนวยงาน (Eisenhardt et al., 2000)

ในมมมองของผมสวนไดสวนเสย (Stakeholders) ผบรหารระดบสงในหนวยงานควรทจะพยายามสรางความรวมมอสวนการตดสนใจในระดบองคการ (Organizational) มากกวาการสรางในสวนระดบปฏบตการ (Functional) และการจะท าใหเกดความรวมมอไดนนตองอาศยความไวเนอเชอใจ (Mishra, 1996) ความไวเนอเชอใจนนเกอหนนผปฏบตงานทตองพงพาอาศยกนและทมผปฏบตงานในการขจดความกลวทจะแสวงหาประโยชนและท าใหรบรถงความขดแยงทมอยในปจจบน (Waltonet al., 1965) มความรวมมอกนทมากขนในระดบพฤตกรรม (Hambrick, 1981) และสรางใหเกดการมงเนนการท างานไปสการแกไขปญหา (Hackman et al., 1997)

นอกจากน นกวจยทานอนยงไดกลาวสนบสนนถงความไวเนอเชอใจไววา การพฒนาและการค าจนความสมพนธทมความไวเนอเชอใจเปนการท าใหความรวมมอกนของผทเกยวของในหนวยงานมความแขงแรงและยงยน (Lewicki et al., 1996) การขาดความรวมมอและความไวเนอเชอใจกนในการท างานของทมผบรหารระดบสงกบผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศอาจสงผลใหเกดความเสยงในการท างานอยางไรประสทธผล จากทไดกลาวมาขางตน บทความวจยและวรรณกรรมทผานมาไดสนบสนนวาการพฒนาความสมพนธทมความไวเนอเชอใจเปนรากฐานกบผบรหารระดบสงทานอนๆในหนวยงานเปนมตทมความส าคญในการท าใหเกดความผกพนกบผบรหารระดบสงมากยงขนจงไดก าหนดสมมตฐานไวดงน

สมมตฐานท 5 (H5): ความสมพนธทมความไวเนอเชอใจมความสมพนธเชงบวกกบ

ความผกพนกบผบรหารระดบสงในองคการ ความสมพนธระหวางความผกพนกบผบรหารระดบสงและความสามารถของ

ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศสวนใหญไมสามารถมงเนนการบรหารงาน.ในเชงธรกจไดอยางมประสทธภาพเมอเทยบกบทางเทคนค และไมสามารถสอสารโดยใชค าศพททใชในเชงบรหารธรกจไดด ท าใหเกดชองวางความเหนหางขนระหวางพวกเขาและทมผบรหารระดบสงในหนวยงาน (Wang, 1994) ซงแสดงใหเหนถงการมความสมพนธทดกบผบรหารระดบสงสงผลตอการใชความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงาน ในกรณศกษาเกยวกบผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ 14 ทาน (Feeny et al., 1992) ไดแสดงใหเหนถงผบรหาร

61

เทคโนโลยสารสนเทศในอดมคตนนควรจะมมมมองทเชยวชาญทงในดานการบรหารเชงธรกจ เชงเทคนค และทกษะการสอสารทมประสทธภาพ

ในมมมองของนกวจยหลายทาน ยงใหความเหนวาต าแหนงผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในองคการยงถอวาเปนต าแหนงทคอนขางใหม (Stephens et al., 1992; Applegate et al., 1992) และน าไปสมมมองทวาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศสวนใหญยงไมมความเชยวชาญนกในการบรหารหนาทงานในต าแหนงของพวกเขา (Wilder, 1994; King, 1995; Klug, 1996) นกวจยทท าการวจยเกยวกบผบรหารระดบสงยงไดเสนอแนะไววา ทางหนงทจะท าใหผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศสามารถบรหารงานไดเตมความสามารถของพวกเขาคอการดแลและพฒนาการปฏสมพนธและความผกพนกบผบรหารระดบสง (Willis et al., 1990; Hall, 1995; King, 1995; Kram et al., 1995)

นอกจากนวรรณกรรมในอดตทผานมายงไดมการกลาวถง การมความสมพนธทดกบผบรหารระดบสงในองคการเปนหนงในเกณฑทส าคญทจะท าใหผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศใชความสามารถของพวกเขาออกมาไดเตมศกยภาพ เนองจากผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในปจจบนตองรบบทบาทในการเปลยนแปลงการท างานทางดานเทคโนโลยสารสนเทศในองคการ ไมใชเพยงแคสนบสนนการท างานดานไอทเหมอนในอดต ดงนนผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศเหลานจ าเปนตองมความผกพนทดกบผบรหารระดบสงในองคการเพอใหพวกเขาสามารถใชความสามารถในการก าหนดและใชกลยทธทางดานสารสเทศในการบรหารงานโดยไดรบการสนบสนนจากผบรหารระดบสง (Kettinger et al., 2011)

ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทสามารถใชความสามารถของพวกเขาไดอยางเตมทคอผทมความสมพนธทแขงแรงกบทมผบรหารระดบสงและความสมพนธนเปนกญแจส าคญทจะผลกดนการใชความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ(Preston et al., 2006) เพราะสวนใหญแลว ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศมกตองปรกษาหารอกบผบรหารระดบสงทานอนๆในการตดสนใจเชงกลยทธ (Yukl, 1989) ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทไดพฒนาความผกพนกบผบรหารระดบสงจะสามารถใชความสามารถของพวกเขาในการหารอเกยวกบกลยทธทางดานเทคโนโลยสารสนเทศทสามารถเพมคณคาใหกบงานในองคการ ในวรรณกรรมหนงไดระบไววา “ต าแหนงผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศนนรอยละ 10 เกยวของกบดานปฏบตการ อกรอยละ 90 เกยวของกบความสมพนธ” (Broadbent et al., 2006, p.25) ดงนนจงไดก าหนดสมมตฐานไวดงน

สมมตฐานท 6 (H6): ความสมพนธกบผบรหารระดบสงในองคการมความสมพนธ

เชงบวกกบความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ

62

ความสมพนธระหวางความชดเจนในบทบาทหนาทของงานและความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ ความชดเจนในบทบาทหนาทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศเกดขน เมอบรรทดฐานในต าแหนงงานมความไมชดเจน ความไมชดเจนหมายถง ความไมแนนอนเกยวกบความคาดหวง พฤตกรรม และผลลพธจากบทบาทใดบทบาทหนง โดยเฉพาะอยางยง ผมหนาทรบผดชอบ (ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ) จะตองรถงความคาดหวงจากประธานบรหารและผมสวนไดสวนเสยในดานสทธหนาทของตนทพงม และขอบเขตความรบผดชอบในบทบาททตนไดรบ อกทงผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศยงตองรถงพฤตกรรมทจะสามารถเตมเตมความคาดหวงของผทเกยวของและผลกระทบทอาจจะเกดขนจากพฤตกรรมเหลาน หนาทความรบผดชอบของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหลายๆองคการมกมความไมชดเจนสบเนองจากหนาทงานในระดบบรหารมกไมถกท าการนยามไวใหชดเจน (Stephens et al., 1992; Smaltz et al., 2006) ความไมชดเจนในเนองานนนสงผลใหเกดความเครยด ความพงพอใจในการท างาน และอตราการเขา-ออกของเจาหนาทในองคการ

งานวจยยงไดบงชวา ความไมชดเจนในบทบาทหนาทงานมความสมพนธเชงบวกกบความวตกกงวล (Anxiety) และแนวโนมทจะละทงหนาทงาน อกทงความไมชดเจนในบทบาทหนาทงานยงมความสมพนธเชงลบกบหลากหลายปจจย เชน พนธะสญญาทมใหกบองคการ การมสวนรวมของเจาหนาทงาน และความพงพอใจในการท างาน (Tubre, 2000) นอกจากนความไมชดเจนในบทบาทหนาทของงานอาจเกดจากปจจยทางดานองคการ ยกตวอยางเชน โครงสรางองคการทเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว หรออาจเกดจากปจจยทางดานบคคล เชน ความล าเอยงในการประมวลผลสารสนเทศ (Peppard et al., 2011) ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศจะเกดความรสกหงดหงดเมอความไมชดเจนในบทบาทหนาทของงานสงผลใหเกดความขดแยงระหวางความคาดหวงของพวกเขาทสามารถสนบสนนการท างานกบความคาดหวงทควรจะเปนของบทบาทหนาทเพอนรวมงาน สดทายแลว การสรางคณคาจากเทคโนโลยสารสนเทศใหเกดขนนนถอเปนความรบผดชอบรวมกนของทกฝายและไมสามารถมอบหมายหนาทใหผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศเพยงคนเดยว (Peppard et al., 2011) อยางไรกดหากบทบาทหนาทของงานนนถกระบชดเจนเพอใหผท างานรบรถงบทบาทหนาทของตนเองและความคาดหวงทมจากองคการ ยอมกอใหเกดการท างานไดตามความสามารถทมเพราะตวผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศรบรถงความคาดหวงทมตอพวกเขา จงไดก าหนดสมมตฐานไวดงน

สมมตฐานท 7 (H7): ความชดเจนในบทบาทหนาทของงานมความสมพนธเชงบวก

กบความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ

63

ความสมพนธระหวางสภาพแวดลอมการท างานในองคการและความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศมงานวจยมากมายทกลาวถงปจจยทางดานองคการทมอทธพลตอความส าเรจทงสวนตวบคลากรในองคการและตวองคการเอง (Spitze and Lee, 2012) ไดเสนอแนะไววา ปจจยสความส าเรจนนจะพบกตอเมอบคลากรหรอองคการมมมมองแบบบรณาการ (Integrated perspective) ทงในมมมองสวนตวและมมมองดานสภาพแวดลอม องคการทมสภาพแวดลอมเออหนนการท างานนนถกมองวาเปนปจจยส าคญทสงผลตอขอบเขตการตดสนใจของผบรหาร เพราะเมอผบรหารไดรบการสนบสนนทพรอมไปดวยทรพยากรแลวจะสงผลใหผบรหารมอสรภาพในการลงมอกระท าตามกลยทธมากขน (Hambrick et al., 1987)

ในบรบททางดานเทคโนโลยสารสนเทศนน นกวจยหลายทานเหนวาการทองคการใหการสนบสนนการรเรมทางดานเทคโนโลยสารสนเทศและโครงการทเกยวของกบดานไอทเปนปจจยส าคญทสดทชวยใหองคการประสบความส าเรจทางดานเทคโนโลยสารสนเทศตามเปาหมายทไดวางไว (Jarvenpaa et al., 1991; Earl et al., 1994) และกอใหเกดประสทธผลของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ (Gupta, 1991) ถาองคการมการสนบสนนและใหทรพยากรทเพยงพอแกหนวยงานเทคโนโลยสารสนเทศเพอทจะน าพาองคการไปตามวตถประสงคเชงกลยทธทไดวางไว ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทไดรบมอบหมายหนาทกจะสามารถทจะมทางเลอกทางดานกลยทธทหลากหลายมากยงขนและสงผลไปยงผลลพธทเกดขนกบองคการ (Preston et al., 2006) นอกจากน ถาองคการมสภาพแวดลอมทเหมาะสมและสนบสนนการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศนน จะสงผลใหผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศสามารถเลอกแนวทางในการบรหารจดการงานใหเกดประสทธผลและเหมาะสมกบสภาพการท างาน จงไดก าหนดสมมตฐานไวดงน

สมมตฐานท 8 (H8): สภาพแวดลอมทเอออ านวยตอการท างานในดานเทคโนโลย

สารสนเทศมความสมพนธเชงบวกกบความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ ความสมพนธระหวางความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศและ

ประสทธผลการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงาน ในงานวจยจ านวนมากไดแสดงแมแบบทเกยวของกบการใชความสามารถของการใชขดความสามารถของผบรหารทน าไปสการท างานทมประสทธผล เชน แมแบบผน าแบบบรณาการ (DeLone et al., 2003) ไดน าเสนอวาผน าดานเทคโนโลยสารสนเทศทสามารถท างานไดอยางมประสทธผลนนจะตองสามารถใชความสามารถของพวกเขาออกมาไดทงในดานการเปนนกเทคโนโลย การเปนผมอบอ านาจ การเปนนกนวตกรรม และการเปนนกกลยทธ

64

งานวจยอนๆ ยงไดบงชวาผน าดานเทคโนโลยสารสนเทศนนจะตองสามารถใชความสามารถใหสอดคลองกบความตองการของบคลากรและเทคโนโลย อกทงจะตองใชความสามารถใหเขากบสถานการณไดตงแตองคการทมความมนคงไปจนถงองคการทมการเปลยนแปลงอยเสมอ (Chari et al., 2006) ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศจะตองสามารถใชความสามารถเพอผลกดนใหองคการใชขอมลและสารสนเทศไดดขน เพอผลด าเนนงานทเหนอกวา (Kettinger et al., 2011)

ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทสามารถใชความสามารถในการแสดงถงความเปนผน าและการใชกลยทธไดดจะถกมองวาท างานไดมประสทธผลจากมมมองของผบรหารทานอนๆ ในองคการ (Smaltz et al., 2006) โดยประสทธผลขององคการนนอาจถกวดไดจากความสมพนธเชงบวกของประสทธผลการท างานในเชงกลยทธกบสมรรถภาพทางดานการเงนของ องคการ (Karahanna et al., 2006) ในการวดประสทธผลของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศนน ยงไดมการกลาวถงโดยนกวจยทานอนไววา “เกณฑวดประสทธผลการท างานของผบรหารนนคอการทผบรหารเหลานสามารถน ากลมหรอองคการใหท างานไดบรรลเปาหมายตามทก าหนดไว” (Yukl, 1989, p.5)

อยางไรกด องคการหลายแหงไดพบวาพวกเขาไมสามารถใชเทคโนโลยสารสนเทศไดอยางมประสทธผลอยางทคาดหวงไวในกจกรรมทางธรกจถงแมจะมการลงทนเงนไปเปนจ านวนมาก (Brynjolfsson et al., 1996; Armstrong et al., 1999) ดงนน กลมนกวจยจงเหนวาการใชความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศนนน าไปสประสทธผลการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงานและการใชเทคโนโลยสารสนเทศในองคการใหเกดประสทธภาพ นอกเหนอจากการลงทนดวยเมดเงนเพยงอยางเดยว (Mata et al., 1995; Byrd, 2001; Chatterjee, 2001)

นอกจากนบทวรรณกรรมทผานมายงไดมการกลาวถงประสทธผลของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทสามารถใชความสามารถทมไดเตมประสทธภาพจะน าไปสการเพมคณคาของเทคโนโลยสารสนเทศใหกบองคการ (Feeny et al., 1992) และความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศนนท าให เกดประสทธผลการใชงานของเทคโนโลยสารสนเทศภายในองคการ (Raghunathan et al., 1989) ในมมมองทางดานทรพยากรของหนวยงาน นกวจยมมมมองตอผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศเปนเหมอนสนทรพยทหากสามารถน าความสามารถมาใชไดนนจะสรางคณคาทางธรกจผานทางเทคโนโลยสารสนเทศและอาจน าไปสการเพมสมรรถนะใหกบหนวยงาน (Armstrong et al., 1999; Chatterjee et al., 2001; Karahanna et al., 2006) จงไดก าหนดสมมตฐานไวดงน

65

สมมตฐานท 9 (H9): ความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศมความสมพนธเชงบวกกบประสทธผลการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงาน

3.3 วธด าเนนการวจย

การศกษาในครงนเปนการศกษาเชงส ารวจ (Survey Research) เพอศกษาปจจยท

สงผลใหเกดความสามารถในการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงานรฐบาลและความสมพนธของความสามารถในการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศกบประสทธผลในการท างานในหนวยงานรฐบาล สามารถแบงการศกษาออกเปน 2 สวนคอ

3.3.1 การศกษาขอมลจากเอกสาร (Documentary Research) โดยศกษาคนควา

หลกการแนวคด และทฤษฎทเกยวของกบปจจยทสงผลใหเกดความสามารถในการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงานจากต ารา เอกสารวชาการ บทความ งานวจยและเอกสารอนๆ ทเกยวของ เพอน ามาเปนขอมลในการสรางแบบสอบถาม

3.3.2 การศกษาภาคสนาม (Field Research) โดยการเกบรวบรวมขอมลจากการตอบแบบสอบถามโดยมกระบวนการดงน

3.3.2.1 น าแบบสอบถามทสรางขนเสนอใหอาจารยทปรกษาและผทรงคณวฒจ านวน 5 ทาน ตรวจสอบความถกตองและใหขอเสนอแนะในการปรบปรงเกยวกบความเทยงตรงของเนอหาส านวนภาษาทใชเพอใหเขาใจงาย และมความเทยงตรงในการวดขอมลตามวตถประสงคของการวจย

3.3.2.2 ด าเนนการแกไขแบบสอบถามดานส านวนภาษาทใช ตามขอเสนอแนะของอาจารยทปรกษาและผทรงคณวฒ จนเปนทสมบรณ

3.3.2.3 จากนนน าแบบสอบถามไปทดลองใช (Try - Out) กบเจาหนาทของรฐทปฏบตงานดานเทคโนโลยสารสนเทศในระดบหวหนางานและรองหวหนา สงกดสวนราชการระดบกรมหรอเทยบเทา จาก 20 กระทรวง จ านวน 30 คน แลวน ามาหาคาความเชอมน (Reliability) ของแบบสอบถาม ผลการทดสอบแสดงถงคาสมประสทธแอลฟา (Alpha-Coefficient)

3.3.2.4 ในการเกบรวบรวมขอมลทงหมด ผวจยท าหนงสอขอความอนเคราะหไปยงหนวยงานราชการทเปนกลมเปาหมายเพอขออนญาตเกบรวบรวมขอมล

3.3.2.5 วเคราะหและประเมนผลการศกษาตามกรอบแนวคดและสมมตฐานการวจย

3.3.2.6 เขยนรายงานการวจย

66

3.4 ประชากรและกลมตวอยางในการวจย

3.4.1 ประชากร ประชากรทใชในการวจยครงน คอ เจาหนาทของรฐทปฏบตงานดานเทคโนโลย

สารสนเทศในระดบหวหนางานและรองหวหนา สงกดสวนราชการระดบกรมหรอเทยบเทา จาก 20 กระทรวง ไดแก ส านกนายกรฐมนตร กระทรวงกลาโหม กระทรวงมหาดไทย กระทรวงการคลง กระทรวงตางประเทศ กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงการทองเทยวและกฬา กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงศกษา กระทรวงพลงงาน กระทรวงคมนาคม กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร กระทรวงพาณชย กระทรวงยตธรรม กระทรวงแรงงาน กระทรวงวฒนธรรม กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงสาธารณสข กระทรวงอตสาหกรรมและหนวยงานอนนอกเหนอสงกดกระทรวงหรอทบวง รวมจ านวน 161 แหง แหงละ 2 คน รวมเปน 322 คน

3.4.2 กลมตวอยาง ผวจยไดก าหนดขนาดกลมตวอยางจากเจาหนาทปฏบตงานทเปนหวหนางาน

และรองหวหนางานดานเทคโนโลยสารสนเทศในระดบกรมหรอเทยบเทา ในหนวยงานสวนกลางเนองจากงานดานเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงานภาครฐนนสวนกลางจะเปนหนวยงานทมการตนตวและผลกดนนโยบายใหน าไปสการปฏบตมากกวาหนวยงานราชการสวนภมภาคและสวนทองถน และเพอปองกนแบบสอบถามทไดรบกลบมา

ผวจยใชวธการก าหนดขนาดกลมตวอยางโดยใชโปรแกรม G*Power3 ค านวณขนาดกลมตวอยางดวยการวเคราะหอ านาจของการทดสอบ (power analysis) ส าหรบสถตสมประสทธถดถอยพหคณ เมอก าหนดขนาดคาอทธพล (effect size) เทากบ 0.5 คาระดบนยส าคญ

ทางสถต (α) เทากบ 0.05 คาอ านาจการทดสอบ (power of test) เทากบ 0.95 โดยมตวแปรอสระ จ านวน 10 ตว ไดขนาดกลมตวอยางจ านวน 240 คน

3.5 การสรางเครองมอทใชในการวจย

3.5.1 แบบสอบถาม ผวจยใชแบบสอบถาม (Questionnaire) เปนเครองมอในการตรวจสอบปจจยท

สงผลใหเกดความสามารถในการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงานรฐบาลโดยแบงแบบสอบถามออกเปน 3 สวน ดงน

67

สวนท 1 แบบสอบถามขอมลทวไป เพอทราบขอมลสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม หรอกลมตวอยาง

ประกอบดวย ขอมล เพศ อาย ระดบการศกษา อายงาน และกระทรวงทสงกด สวนท 2 แบบสอบถามความคาดหวงของเจาหนาทในหนวยงานรฐบาลตอ

รปแบบผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทสงผลตอประสทธผลการท างานในองคการ แบบสอบถามในสวนน จะเปนการส ารวจความคาดหวงทเกดขนจรง จากปจจย

ของผบรหารขอมลสารสนเทศทมผลตอประสทธผลการท างานในองคการ โดยมค าถาม 9 ประเดนหลก ไดแก

1. ความรทางธรกจเชงกลยทธของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ 2. ความรทางไอทเชงกลยทธของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ 3. การอานสถานการณของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ 4. ทกษะการสอสารกบผอนของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ 5. ความสมพนธทมความไวเนอเชอใจของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ 6. ความผกพนกบผบรหารระดบสงของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ 7. ความชดเจนในบทบาทหนาทของงานผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ 8. สภาพแวดลอมขององคการ 9. ประสทธผลการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในองคการ ทงน ในการออกแบบรายการค าถาม ไดรบการพฒนาโดยมแหลงอางองตามท

ปรากฏในตารางท 3.1 โดยจะมขอความใหเลอกตอบตามแบบการวดของลเคอรท (Likert) จากนน

น ามาแปรความหมายแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scales) ซงมตวเลอก 5 ระดบ ก าหนดเกณฑการใหคะแนนและแปลความหมาย ดงน

5 คะแนน หมายถง คาดหวงวาตองมในระดบ มากทสด 4 คะแนน หมายถง คาดหวงวาตองมในระดบ มาก 3 คะแนน หมายถง คาดหวงวาตองมในระดบ ปานกลาง 2 คะแนน หมายถง คาดหวงวาตองมในระดบ นอย 1 คะแนน หมายถง คาดหวงวาตองมในระดบ นอยทสด

68

ตารางท 3.1 ค าถามในแบบสอบถาม

ขอท รายการค าถาม แหลงอางอง ความรทางธรกจเชงกลยทธ 6 ทานควรมความสามารถในการประเมนผล ประโยชน หรอความคมคาท

เกดขนกบองคการดวยการใชขอมลดานเทคโนโลยสารสนเทศประกอบกบขอมลดานการบรหารอนๆ ไดอยางมประสทธภาพ

Wilder, 1994

7 ทานมทกษะทางธรกจเชงกลยทธสามารถวางแผนบรหารจดการไดดกวาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทไมมทกษะทางดานน

Grant et al., 2009

8 ทานมวสยทศนททาทายเพอใหงานขององคการบรรลผลดวยการใชเทคโนโลยสารสนเทศ

Applegate et al., 1992 Armstrong, 1995

9 ทานเหนวาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศระดบสงทสามารถสรางวฒนธรรมองคการแหงการเรยนรดานเทคโนโลยสารสนเทศจะท าใหบคลากรเกดทศนคตทดตอองคการดานเทคโนโลยสารสนเทศ

DeLisi et al., 1998

10 ทานมความสามารถในการประสานงาน บรหารจดการทงภายในและภายนอกองคการไดด

Goldman, 1995

ความรทางดานไอทเชงกลยทธ 11 ทานเหนวาการน าไอทเชงกลยทธมาใชในการบรหารจะท าใหองคการม

ประสทธภาพ ชวยประหยดการใชทรพยากร เวลา เพมความคมคาและท าใหเจาหนาทในองคการยอมรบมากขน

Broadbent et al., 2005 Feeny et al., 1994

12 ทานมความรดานไอทเชงกลยทธสามารถสอสารกบเจาหนาทระดบปฏบตการดานไอทไดด

Papp, 2001

13 ทานมความเชยวชาญดานเทคนคเชงกลยทธเกยวกบเทคโนโลยสารสนเทศ และมความสามารถในการบกเบก พฒนา และบรหารระบบไอทใหองคการ

Chari et al., 2006

14 ทานมความเชยวชาญดานเทคนคเชงกลยทธเกยวกบเทคโนโลยสารสนเทศ และมความสามารถในการบกเบก พฒนา และบรหารระบบไอทใหองคการ

Andriole, 2007

15 ทานมความเชยวชาญดานเทคนคเชงกลยทธเกยวกบเทคโนโลยสารสนเทศ และมความสามารถในการบกเบก พฒนา และบรหารระบบไอทใหองคการ

Broadbent et al., 2005

69

ตารางท 3.1 ค าถามในแบบสอบถาม (ตอ)

ขอท รายการค าถาม แหลงอางอง ความเขาใจในสถานการณ 16 การททานเขาใจสถานการณในการท างานไดดจะท าใหบรหารความ

คดเหนทแตกตางของผทเกยวของในการบรหารไอทไดมประสทธภาพ Hutt et al., 1995 Feeny et al., 1992

17 ทานมความสามารถในการสรางวกฤตใหเปนโอกาส และน าโอกาสนนมาใชประโยชนในหนวยงาน

Khandwalla, 1976

18 ทานมความรในสถานการณ สามารถวเคราะหและน าไปสการปฏบตเพอสรางสรรคและพฒนาหนวยงานไดด

Nahavandi, 2003

19 ทานเหนวาความเขาใจในสถานการณสงผลตอความสามารถในการประสานนโยบายของผบรหารระดบสงใหมมมมองไปในทศทางเดยวกน

Stephens et al., 1992

20 ทานเหนวาความเขาใจในสถานการณทเกดขนภายนอกองคการของทานจะสงผลตอความสามารถในการบรหารจดการเชงกลยทธภายในองคการ

Feeny et al., 1992

ทกษะการสอสารกบผอน

21 ทานเหนวาการสอสารระหวางทานกบเจาหนาทระดบปฏบตการสงผลตอประสทธผลการท างานดานเทคโนโลยสารสนเทศ

Feeny et al., 1992 Palmlund, 1997

22 ทานมทกษะการสอสารทด ท าใหผปฏบตงานมทศนคตเชงบวกในการท างาน

Brier, 1994 Palmlund, 1997

23 ทานมความสามารถในการสอสาร ทสงผลตอความสามารถในการบกเบก พฒนา และ บรหารระบบไอทใหองคการ

Feeny et al., 1992

24 ทานมความสามารถในการสอสารกบหนวยงานทงภายในและภายนอกองคการ รวมถงผบรหารระดบสงและผใชงาน ไดอยางมประสทธภาพ

Feeny et al., 1992

25 ทานสามารถสอสารกบบรษทจดจางภายนอกและท าใหหนวยงานมนใจถงการสงมอบงานตามก าหนด

Broadbent et al., 2005

ความสมพนธทมความไววางใจ 26 ทานเหนวาความไววางใจของผรวมงานตอทานท าใหเกดประสทธภาพ

ของการท างานเปนทม Lewicki et al., 1996

27 ทานใหความส าคญกบการสรางความไววางใจกบผรวมงานเพอใหเกดการท างานรวมกนมากกวาการท างานคนเดยว

Mishra, 1996

70

ตารางท 3.1 ค าถามในแบบสอบถาม (ตอ)

ขอท รายการค าถาม แหลงอางอง 28 ทานใหอ านาจแกผปฏบตงานในการตดสนใจและใหความชวยเหลอเมอม

ปญหาเกดขน Peppard et al., 2011

29 ทานใหความไววางใจและไมเขาไปกาวกายงานของผปฏบตงาน เวนแตมปญหาเกดขนในการท างาน

Feeny et al., 1994

30 ทานแสดงใหผปฏบตงานเหนวาทไดรบมอบหมายสามารถท าใหส าเรจได Stephens et al., 1992

ความสมพนธทดกบผบรหารระดบสง 31 ทานเหนวาความสมพนธทดของทานกบผบรหารระดบสงท าใหการบรหาร

ขอมลสารสนเทศบรรลเปาหมายไดเรวขน Stephens et al., 1992

32 ทานเหนวาความสมพนธทดของทานทมตอผบรหารระดบสงสงผลตอการใชความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ

Wang, 1994

33 ทานเหนวาความสมพนธทดของทานกบผบรหารระดบสงจะท าใหลดชองวางระหวางผบรหารระดบสง

Wilder, 1992; Klug, 1996

34 ทานเหนวาความสมพนธทดของทานกบผบรหารระดบสงจะน าไปสการไดรบการสนบสนนกจกรรมและโครงการดานเทคโนโลยสารสนเทศ

Kettinger et al., 2011 Yukl, 1989

35 ทานเหนวาการสรางความสมพนธทดระหวางผบรหารและผปฏบตการสงผลตอประสทธภาพในการท างาน และสภาพแวดลอมการท างานภายในองคการ

Stephens et al., 1992

ความชดเจนในบทบาทหนาทของงาน 36 ความชดเจนในบทบาทหนาทของทานท าใหสามารถบรหารงานใหม

ประสทธผลมากขน Smaltz et al., 2006

37 ทานมทศนคตในเรองเทคโนโลยสารสนเทศทท าใหโอกาสในการพฒนากลยทธการแขงขนดขน และเขาใจบทบาทหนาทดาน เทคโนโลยภายในองคการ

Kaarst-Brown, 2005

38 บทบาทหนาททชดเจนของทานท าใหเขาใจถงความคาดหวงขององคการทสงผลถงการใชความสามารถในการบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ

Peppard et al., 2011

39 ความไมชดเจนในขอบขายงานของทานสงผลตอการประสานความรวมมอไปยงผเกยวของไดไมตรงเปาหมาย

Peppard et al., 2011

71

ตารางท 3.1 ค าถามในแบบสอบถาม (ตอ)

ขอท รายการค าถาม แหลงอางอง 40 ความชดเจนในบทบาทหนาท ท าใหทานสามารถพฒนาทกษะใหตรงกบ

งานทไดรบมอบหมาย Peppard et al., 2011

สภาพแวดลอมการท างานในองคการ 41 ทานเหนวาองคการทมสภาพแวดลอมทเออตอการท างานสงผลตอ

ความสามารถและประสทธผลในการบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ J.M. Splitze et al., 2012

42 ทานเหนวาการมทรพยากรทเพยงพอทงบคลากร อปกรณ และเครอขาย เปนสภาพแวดลอมทสงผลตอการใชความสามารถของทาน

Jarvenpaa et al., 1991

43 การใหอสระในการด าเนนงานตอทานกอใหเกดการใชความสามารถไดเตมประสทธภาพ

Hambrick et al., 1987

44 การใหอสระในการปฏบตงานของทานเปนปจจยสงเสรมสภาพแวดสอมการท างานทดซงสงผลตอความส าเรจในการท างานของผปฏบตงาน

Smaltz et al., 2006

45 ทานเหนวาสภาพแวดลอมทดท าใหเกดการน าขอมลไปใชชวยในการตดสนใจของทาน

Iyengar, 2007

ความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ 46 ทานมสวนส าคญภายในองคการ เชยวชาญการจดการดานเทคโนโลยให

เปนระบบระเบยบ และในขณะเดยวกนสรางชอเสยงในสวนอนๆภายในองคการดวย

Nahavandi, 2003

47 ทานสามารถผลกดนใหองคการใชขอมลสารสนเทศ ชวยลดขนตอน และมความสะดวกรวดเรวไดดขน

Kettinger et al., 2011

48 การททานมความรดานเทคโนโลยท าใหองคการมการเปลยนแปลงและทนโลกอยเสมอ

Chari et al., 2006

49 ทานเหนวาองคการจะไดรบการยอมรบมากขนดวยการใชเทคโนโลยสารสนเทศมาพฒนาองคการใหมประสทธภาพการบรการ

Karahanna et al., 2006 Byrd, 2001

50 ทานเหนวาองคการทยอมรบการใชเทคโนโลยสารสนเทศจะสามารถตอบสนองตอความเปลยนแปลงทอาจเกดขนในอนาคตไดอยางรวดเรวและเหมาะสม

Karahanna et al., 2006

72

ตารางท 3.1 ค าถามในแบบสอบถาม (ตอ)

ขอท รายการค าถาม แหลงอางอง ประสทธผลการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ 51 ทานเหนวาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทดตองสามารถท าใหบคลากร

ใตบงคบบญชาด าเนนกจกรรมไดตาม เปาหมาย วตถประสงค วสยทศนขององคการ

Nahavandi, 2003

52 ทานเหนวาผบรหารสามารถผลกดนใหองคการใชขอมลสารสนเทศ ชวยลดขนตอน และมความสะดวกรวดเรวไดดขน

Kettinger et al., 2011

53 ทานเหนวาผบรหารทมความรดานเทคโนโลยท าใหองคการมการเปลยนแปลงในทนโลกอยเสมอ

Chari et al., 2006

54 ทานท าใหองคการไดรบการยอมรบมากขนดวยการใชเทคโนโลยสารสนเทศมาพฒนาองคการใหมประสทธภาพการบรการ

Karahanna et al., 2006 Byrd, 2001

55 ทานท าใหองคการยอมรบการใชเทคโนโลยสารสนเทศ ซงท าใหสามารถตอบสนองตอความเปลยนแปลงทอาจเกดขนในอนาคตไดอยางรวดเรวและเหมาะสม

Karahanna et al., 2006

3.5.2 การประเมนความเทยงตรง (Validity) ของแบบสอบถามจากผทรงคณวฒ

ผวจยน าแบบสอบถามใหผทรงคณวฒจ านวน 5 ทานทมความร ความสามารถ ดานงานเทคโนโลยสารสนเทศ พจารณาตรวจสอบประเมนความความสอดคลอง และภาษาทใชของเนอหา โดยก าหนดคะแนนจากการประเมน ดงน

+1 เมอเหนวาขอค าถามมความเหมาะสมและสอดคลอง 0 เมอไมแนใจวาขอค าถามมความเหมาะสมและสอดคลอง -1 เมอเหนวาขอค าถามไมมความเหมาะสมและสอดคลอง ทงนการพจารณาหาคาความตรงเชงเนอหา (Index of Objective

Congruence = IOC) จากการประเมนของผทรงคณวฒ มเกณฑการพจารณา ดงน ขอค าถามทมคา IOC ตงแต 0.60 – 1.00 แสดงวามคาความเทยงตรงใชได ขอค าถามทมคา IOC ต ากวา 0.60 แสดงวาตองปรบปรง ยงใชไมได

73

จากการประเมนความสอดคลองของขอค าถามของแบบสอบถามในครงน พบวา คาประเมนของทกขอค าถามอยในเกณฑ คอมคา ตงแต 0.60 -1.00 ถอวาแบบสอบถามใชไดทกขอผวจยจงปรบถอยค าในบางขอค าถามตามค าแนะน าของผทรงคณวฒ

3.5.3 การทดสอบความเชอมน (Reliability) ของแบบสอบถาม ผวจยน าแบบสอบถามไปทดลองใช (Try - Out) กบเจาหนาทปฏบตงานทเปน

หวหนางานและรองหวหนางานดานเทคโนโลยสารสนเทศในระดบกรมหรอเทยบเทา ในหนวยงานสวนกลางจ านวน 30 คน แลวน าแบบสอบถามทไดรบกลบคนมาท าการประมวลผลวเคราะหหาคาความเชอมน (Reliability) ของแบบสอบถามโดยใชการหาคาสมประสทธแอลฟาของครอนบราค (Cronbach’s Alpha Coefficient) (Cronbach, 1990) ไดคาความเชอมน (สมประสทธอลฟา) มคา 0.9861 ซงแสดงถงความเชอถอไดของแบบสอบถาม จากนนจงไดท าการเกบรวบรวมขอมลทงหมดตามขนาดตวอยางทก าหนดไว 240 ราย

ในการตรวจสอบความเชอถอได (Reliability) ส าหรบการตรวจสอบแบบสอบถามจะพจารณาจากคาสมประสทธครอนแบคอลฟา (Cronbach’s Alpha) โดยมคาอยระหวาง 0 ถง 1 คาสมประสทธครอนแบคอลฟาทยงใกล 1 มากเทาไรกยงมความเชอถอไดสงมากขนเทานน ในงานวจยนใชระดบคาสมประสทธครอนแบคอลฟาเทากบ 0.7 โดยเปนระดบทเหมาะสมส าหรบงานวจยแบบ Basic Research (เพญแข ศรวรรณ, 2546)

3.5.4 วธการรวบรวมขอมล ผวจยท าจดหมายเพอขอเขาเกบแบบสอบถามจากเจาหนาทปฏบตงานทเปน

หวหนางานและรองหวหนางานดานเทคโนโลยสารสนเทศในระดบกรมหรอเทยบเทาท เปนกลมเปาหมาย โดยด าเนนการเกบแบบสอบถามดวยตนเองจนกวาจะไดตามขนาดกลมตวอยางตามทค านวณไว หลงจากนนจงน าแบบสอบถามไปตรวจสอบความครบถวนของการตอบ หากยงมแบบสอบถามใดตอบไมครบ หรอมขอบกพรอง ผวจยจะด าเนนการเขาไปเกบใหมจนกวาจะไดจ านวน 240 ราย แลวจงท าน าขอมลมาบนทกเพอด าเนนการวเคราะหผลตอไป

3.6 การวเคราะหขอมล

ผวจยไดท าการวเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมส าเรจรปทางสถต โดยจ าแนกประเภทของการวเคราะหและสถตทใชในการวเคราะหขอมล ดงน

74

3.6.1 การวเคราะหขอมลทวไปทางประชากรศาสตร เปนการวเคราะหขอมลดวยคาสถตเชงพรรณาประกอบไปดวย การค านวณหา

คาความถ (Frequencies) และคารอยละ (Percentage) ในการอภปรายผล 3.6.2 การวเคราะหขอมลเกยวกบความคดเหนของผตอบแบบสอบถามในดานตางๆ

เปนการวเคราะหขอมลดวยคาสถตเชงพรรณาประกอบไปดวย การค านวณหาคาเฉลย (Mean) และคาเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) เปนรายปจจยและโดยรวม แลวน าเสนอผลการวเคราะหในรปแบบของตารางเพอแสดงถงระดบความคดเหนของปจจยตางๆ ในความคดเหนของกลมตวอยางผตอบแบบสอบถาม โดยก าหนดระดบการแปลผลโดยใชสตรการค านวณอตราภาคชน ดงน

อตราภาคชน = คะแนนสงสด – คะแนนต าสด จ านวนชน

= 5 – 1 5 = 0.8

จากการค านวณหาคาอตราภาคชนแลว สามารถน ามาก าหนดเปนเกณฑส าหรบแปลความหมาย ดงน

คาเฉลยระหวาง 4.21 – 5.00 หมายความวา เหนดวยมากทสด คาเฉลยระหวาง 3.41 – 4.20 หมายความวา เหนดวยมาก คาเฉลยระหวาง 2.61 – 3.40 หมายความวา เหนดวยปานกลาง คาเฉลยระหวาง 1.81 – 2.60 หมายความวา เหนดวยนอย คาเฉลยระหวาง 1.00 – 1.80 หมายความวา เหนดวยนอยทสด คาเฉลยทก าหนดเปนเกณฑการยอมรบในการวจยครงนกลมตวอยางตองมความคดเหน

วา เหนดวยมากและเหนดวยมากทสด คอ คาเฉลยตงแต 3.41 ขนไป 3.6.3 การวเคราะหขอมลเชงปรมาณเพอทดสอบสมมตฐาน ดวยสถตการวเคราะห

สหสมพนธ (Correlation Analysis) โดยใชเกณฑการแปลความหมายคาสมประสทธสหสมพนธ (ชศร วงศรตนะ ,

2544: 316) ดงน 0.91 – 1.00 มความสมพนธกนระดบสงมาก 0.71 – 0.90 มความสมพนธกนระดบสง 0.31 – 0.70 มความสมพนธกนระดบปานกลาง 0.01 – 0.30 มความสมพนธกนระดบต า

75

0.00 ไมมความสมพนธกน สวนเครองหมาย + หรอ – แสดงถงลกษณะของความสมพนธดงน + ถาคาสมประสทธสหสมพนธเปนบวก หมายถง ขอมลมลกษณะเพมหรอลด

ตามกน – ถาคาสมประสทธสหสมพนธเปนลบ หมายถง ขอมลมลกษณะเพมหรอลดตรง

ขามกน 3.6.4 การวเคราะหองคประกอบ (Factor Analysis)

การวเคราะหองคประกอบ เปนการยนยนวาตวชวดของมาตรวดสามารถวดตวแปรทเกยวของไดและเปนการจดกลมตวชวดทมความสมพนธกนใหอยในกลมเดยวกน

3.6.5 การวเคราะห KMO และ Bartlett’s Test Kaiser-Meyer-Olkin การวเคราะห KMO และ Bartlett’s Test Kaiser-Meyer-Olkin ใชวดความ

เหมาะสมของขอมลในการใชเทคนค Factor Analysis ถาคา KMO มคาเขาส 1 แสดงวาเทคนค Factor Analysis เหมาะสมกบขอมลทมอยในงานวจยนใชคา KMO ควรมากกวา 0.5 และคาท Bartlett’s Test ทมนยส าคญทางสถต (Sig. < 0.5) (กลยา วานชยบญชา, 2555)

3.6.6 การวเคราะหการถดถอยพหคณ (Multiple regression analysis) การวเคราะหการถดถอยพหคณ (Multiple Regression Analysis) เปน

การศกษาความสมพนธระหวางตวแปรอสระหรอตวแปรตนทท าหนาทพยากรณตงแต 2 ตวขนไปกบตวแปรตาม 1 ตวโดยการวเคราะหการถดถอยพหคณนนจะตองหาคาสมประสทธสหสมพนธพหคณ (Multiple Correlation Coefficient) หาสมการถดถอย เพอใชในการพยากรณของตวแปรตาม (Y) และหาคาความคลาดเคลอนมาตรฐาน รวมทงหาคาสหสมพนธพหคณ (Multiple Correlation) เพอหาความสมพนธเชงเสนตรงทเปนไปไดสงสดระหวางตวแปรอสระหรอตวแปรตนกบตวแปรตามซงการวจยในครงนผวจยใชวธการวเคราะหถดถอยพหคณแบบปกต (Regression Analysis) เพอคนหาตวพยากรณและสรางเปนสมการพยากรณส าหรบงานวจยน

3.7 กลมตวอยางในการเกบขอมลเชงคณภาพ

การสมภาษณแบบเจาะลกรายบคคล (In-depth Interview) กลมตวอยางคอเจาหนาท

ปฏบตงานเปนหวหนางานและรองหวหนางานดานเทคโนโลยสารสนเทศในระดบกรมหรอเทยบเทา ในหนวยงานภมภาคเพอจะไดความคดเหนทครอบคลมทกสวน จ านวน 5 รายโดยมการก าหนดกลมตวอยางในการเกบขอมลเชงคณภาพดงน

76

1. ตองเปนเจาหนาทปฏบตงานทเปนหวหนางานหรอรองหวหนางานดานเทคโนโลยสารสนเทศในระดบกรมหรอเทยบเทา ทงระดบสวนกลางและสวนภมภาค

2. ตองเปนผทมระดบการศกษาตงแตปรญญาโทขนไป 3. ตองเปนผทมประสบการณในการท างานดานเทคโนโลยสารสนเทศไมนอยกวา 10 ป ต าแหนงงานของผทรงคณวฒทง 5 ทานทไดมการไปเกบขอมล มดงตอไปน 1. ผอ านวยการส านกเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร วฒสภาไทย 2. ผอ านวยการส านกเทคโนโลยสารสนเทศ สภาผแทนราษฎร 3. ปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร 4. ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศระดบสง ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา

กระทรวงศกษาธการ 5. ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศระดบสง ประจ ากระทรวงแรงงาน

3.8 การสรางเครองมอทใชในการเกบขอมลเชงคณภาพ

การสรางเครองมอทใชในการเกบขอมลเชงคณภาพในการวจยน ผวจยไดอางองมาจาก

การทบทวนวรรณกรรมและงานวจยทเกยวของในอดต เพอใหไดค าถามทสอดคลองกบวตถประสงคของการวจย จากนนผวจยจงไดน าค าถามทก าหนดไปใหผเชยวชาญท าการตรวจสอบ ปรบปรง แกไขใหเกดความชดเจนและครอบคลมในสวนของเนอหา เพอน าไปสการไดรบขอมลทตองการจะศกษาจากกลมตวอยางตามวตถประสงคของการวจย กอนทจะน าค าถามไปใชจรงในการเกบขอมล ลกษณะของค าถามทใชในการเกบขอมลเชงคณภาพในการวจยมลกษณะดงน

1. เปนค าถามปลายเปด (Open-ended Questions) ซงเปนค าถามในลกษณะทเปด

โอกาสใหผใหขอมลตอบไดอยางเสรและแสดงความคดเหน 2. เปนค าถามทไมเปนการถามน าหรอเสนอแนะใหผตอบ ตอบไปในทศทางทวางไว 3. เปนค าถามทไมท าใหผตอบเกดความรสกอดอดไมอยากตอบหรอท าใหผตอบเกด

ความเสยหายอบอาย 4. เปนค าถามทสอดคลองกบวตถประสงคในการท าการวจย

77

3.9 เครองมอทใชในการเกบขอมลเชงคณภาพ

การสรางเครองมอทใชในการเกบขอมลเชงคณภาพในการวจยครงน ผวจยไดใช การสมภาษณแบบเจาะลก (In-depth Interview) โดยใชเทคนคการสมภาษณแบบไมเปนทางการ (Informal Interview) ซงผวจยเปนผท าการสมภาษณเอง เพอใหไดขอมลละเอยดตรงกบวตถประสงคทก าหนดไวใหมากทสด (ภาคผนวก ก) ค าถามจะมลกษณะแบบปลายเปด และหากวาในขณะทสมภาษณพบปรากฏการณหรอประเดนปญหาใดกจะท าการสมภาษณโดยละเอยด เพอใหไดค าตอบอยางชดเจน ใชเกบขอมลโดยการสมภาษณทางโทรศพทจากผทรงคณวฒ 5 ทาน ตามต าแหนงมดงตอไปน

1. รองปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร 2. ผชวยรฐมนตรวากระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร 3. ผอ านวยการกลมเทคโนโลยสารสนเทศคณะรฐมนตร 4. นกวชาการคอมพวเตอรช านาญการส านกเลขาธการนายกรฐมนตร 5. ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศระดบสงส านกงานประกนสงคม

3.10 การวเคราะหขอมลเชงคณภาพ

การวเคราะหขอมลเชงคณภาพ (Qualitative Data Analysis) ผวจยด าเนนการดงน 1. น าขอมลทไดจากการสมภาษณแบบเจาะลก (In-depth Interview) ทไดจากการ

สมภาษณมาสรปสาระส าคญตามประเดนทก าหนดไวในขอบเขตดานเนอหา 2. ขนตอนถดไปจงน าขอมลทไดมารวบรวม จดแยกตามเนอหาใหเปนระเบยบ เพอท า

การเชอมโยงความสมพนธระหวางแนวคดและทฤษฎโดยน ามาตรวจสอบความถกตองและเกบขอมลเสรมเพอใหไดเนอหาทสมบรณ

3. น าขอมลทไดมาท าการตรวจสอบและเกบขอมลทงหมดมาท าการศกษาวเคราะหตามขอบเขตเนอหาทก าหนด เพอน าไปสการตความหมายของตวแปรตางๆ

78

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล

งานวจยนใชวธการวจย ทงการวจยเชงปรมาณ และการวจยเชงคณภาพซงในการวจยเชงปรมาณ เปนการวจยโดยศกษาขอมลจากการใชแบบสอบถาม (Questionnaire) เปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลกบเจาหนาทปฏบตงานเปนหวหนางานและรองหวหนางานดานเทคโนโลยสารสนเทศในระดบกรมหรอเทยบเทาทงระดบสวนกลางและสวนภมภาค จ านวน 240 ราย เมอตรวจสอบพบวา มแบบสอบถามทถกสงคนครบถวนสมบรณสามารถน ามาใชในการประมวลผลไดจ านวนทงสน 240 รายคดเปนรอยละ 100

4.1 การน าเสนอผลการวเคราะหการวจยเชงปรมาณ

ในการน าเสนอผลการวเคราะหขอมลและการแปลผลการวเคราะหขอมล ผวจยได

วเคราะหและน าเสนอในรปแบบของตารางประกอบค าอธบายโดยแบงออกเปน 4 สวนดงน สวนท 1 การตรวจสอบความเชอถอได (Reliability) ของแบบสอบถาม สวนท 2 การวเคราะหขอมลทวไปของกลมตวอยางไดแกเพศ อาย ระดบการศกษา

ประสบการณท างาน และหนวยงานทสงกด ซงแบบสอบถามมลกษณะเปนค าถามปลายปดแบบค าตอบเลอกตอบ (Check List) ใชวธการทางสถตในการวเคราะหโดยการหาคาความถ (Frequency) และคารอยละ (Percentage) ในการอภปรายผล

สวนท 3 การวเคราะหระดบความคาดหวงตอรปแบบผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทมผลตอประสทธผลการท างานในองคการ โดยใชวธการทางการสถตในการวเคราะหโดยหาคาเฉลย (Mean) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) ในการอภปรายผล

สวนท 4 การทดสอบสมมตฐาน ประกอบไปดวย 1. การวเคราะหสหสมพนธ (Correlation Analysis) 2. การวเคราะหองคประกอบ (Factor Analysis) 3. การวเคราะห KMO and Bartlett’s Test 4. การวเคราะหความถดถอยพหคณ (Multiple Regression Analysis)

79

เพอความสะดวกในการวเคราะห ผวจยไดก าหนดอกษรยอของตวแปรเพอใชในการวเคราะหตามตารางท 4.1 ดงน

ตารางท 4.1 ชอตวแปรและอกษรยอในการวเคราะห

ชอตวแปรภาษาไทย อกษรยอ

ความรทางธรกจเชงกลยทธ ความรทางไอทเชงกลยทธ การอานสถานการณ ทกษะดานการสอสารกบผอน ความสมพนธทมความไวเนอเชอใจ ความผกพนกบผบรหารระดบสง ความชดเจนในบทบาทหนาทของงาน สภาพแวดลอมการท างานในองคการ ความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ ประสทธผลการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ

B IT

RED S RE H D E C

EFF

4.1.1 สวนท 1 การตรวจสอบความเชอถอได (Reliability) ของแบบสอบถาม ผลการวเคราะหความเชอถอได (Reliability) ของขอมลทรวบรวมมาจ านวน

240 ชดพบวา ค าถามทกขอผานเกณฑทก าหนดคอ มคา Item-Total Correlation มากกวา 0.3 และตวแปรทกตวมคาความเทยงมากกวา 0.7 ซงคาสมประสทธครอนแบคอลฟา เขาใกล 1 แสดงวาแบบสอบถามมความเชอถอไดสง หรอคอนขางสง (เพญแข ศรวรรณ, 2546) โดยผลการวเคราะหสามารถสรปไดจากรายละเอยดในตารางท 4.2 ทแสดงใหเหนวาคาสมประสทธครอนแบคอลฟามากกวา 0.7 ทกตวแปรซงเปนเกณฑทเหมาะสมส าหรบงานวจยแบบ Basic Research ผลการทดสอบน แสดงใหเหนวาตวแปรตางๆ มความเหมาะสมทจะน าไปใชวเคราะหตอไป ผวจยจงไมไดตดขอค าถามใดๆ ออกจากการวดตวแปร

80

ตารางท 4.2 คาความเชอถอได (Reliability) หรอ คาครอนบาคแอลฟาของแบบสอบถาม

มตหรอตวแปร คาสมประสทธแอลฟา ความรทางธรกจเชงกลยทธ (B) 0.9425 ความสมพนธทมความไวเนอเชอใจ (RE) 0.9282 การอานสถานการณ (RED) 0.9281 ทกษะดานการสอสารกบผอน (S) 0.9224 ความชดเจนในบทบาทหนาทของงาน (D) 0.9207 ความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ (C) 0.9187 ความรทางไอทเชงกลยทธ (IT) 0.9161 ประสทธผลการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ (EFF) 0.9134 สภาพแวดลอมการท างานในองคการ (E) 0.9056 ความผกพนกบผบรหารระดบสง (H) 0.9016

4.1.2 สวนท 2 ผลการวเคราะหขอมลทวไปทางประชากรศาสตร

ตารางท 4.3 จ านวนและรอยละขอมลลกษณะประชากรศาสตรของผตอบแบบสอบถาม

ขอมลลกษณะประชากรศาสตรของผตอบแบบสอบถาม จ านวน (ราย) รอยละ

เพศ ชาย 99 41.25

หญง รวม

141 240

58.75 100

อาย ต ากวา 30 ป - -

30 - 40 ป 25 10.42

41 – 50 ป 170 70.83

ตงแต 51 ปขนไป รวม

45 240

18.75 100

81

ตารางท 4.3 จ านวนและรอยละขอมลลกษณะประชากรศาสตรของผตอบแบบสอบถาม (ตอ)

ขอมลลกษณะประชากรศาสตรของผตอบแบบสอบถาม จ านวน (ราย) รอยละ

ระดบการศกษา ต ากวาปรญญาตร - -

ปรญญาตรหรอเทยบเทา - -

ปรญญาโท ปรญญาเอก

รวม

240 -

240

100 -

100 ประสบการณท างาน นอยกวา 1 ป - -

มากกวา 1 ป แตไมเกน 5 ป - -

มากกวา 5 ป แตไมเกน 10 ป - -

มากกวา 10 ป แตไมเกน 15 ป มากกวา 15 ป ขนไป

รวม

- 240 240

- 100 100

หนวยงานทสงกด 1. ส านกนายกรฐมนตร 2. กระทรวงกลาโหม 3. กระทรวงการคลง 4. กระทรวงการตางประเทศ 5. กระทรวงการทองเทยวและกฬา 6. กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย 7. กระทรวงเกษตรและสหกรณ 8. กระทรวงคมนาคม 9. กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 10. กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร 11. กระทรวงพลงงาน 12. กระทรวงพาณชย 13. กระทรวงมหาดไทย

12 12 12 12 12 12

12 12 12

12

12 12 12

5.0 5.0 5.0 5.0 5.0 5.0

5.0 5.0 5.0

5.0

5.0 5.0 5.0

82

ตารางท 4.3 จ านวนและรอยละขอมลลกษณะประชากรศาสตรของผตอบแบบสอบถาม (ตอ)

ขอมลลกษณะประชากรศาสตรของผตอบแบบสอบถาม จ านวน (ราย) รอยละ

หนวยงานทสงกด 14. กระทรวงยตธรรม 15. กระทรวงแรงงาน 16. กระทรวงวฒนธรรม 17. กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย 18. กระทรวงศกษาธการ 19. กระทรวงสาธารณสข 20. กระทรวงอตสาหกรรม

12 12 12 12 12 12 12

5.0 5.0 5.0 5.0 5.0 5.0 5.0

รวม 240 100

จากตารางท 4.3 พบวา กลมตวอยางทตอบแบบสอบถามเปนเพศชายคดเปนรอยละ41.25 เปนเพศหญงคดเปนรอย 58.75 สวนใหญมอาย 41 – 50 ป คดเปนรอยละ 70.83 รองลงมามอาย ตงแต 51 ปขนไป คดเปนรอยละ 18.75 และกลมทอาย 30 - 40 ป มเพยงรอยละ 10.42ทงหมดจบการศกษาระดบปรญญาโทคดเปนรอยละ 100 และมประสบการณในการท างาน มากกวา15 ปขนไปหนวยงานทสงกดในแตละกระทรวง มจ านวนเทากนทกกระทรวง คอกระทรวงละ 12 คน หรอรอยละ 5.0

4.1.3 สวนท 3 การวเคราะหระดบความคาดหวงตอรปแบบผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทมผลตอประสทธผลการท างานในองคการ

ตารางท 4.4 ระดบความคาดหวงดานความรทางธรกจเชงกลยทธ

ดานความรทางธรกจเชงกลยทธ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน

ระดบความคดเหน

6.ทานควรมความสามารถในการประเมนผล ประโยชน หรอความคมคาทเกดขนกบองคการดวยการใชขอมลดานเทคโนโลยสารสนเทศประกอบกบขอมลดานการบรหารอนๆ ไดอยางมประสทธภาพ

4.22 0.879 เหนดวย มากทสด

83

ตารางท 4.4 ระดบความคาดหวงดานความรทางธรกจเชงกลยทธ (ตอ)

ดานความรทางธรกจเชงกลยทธ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน

ระดบความคดเหน

9.ทานเหนวาความสามารถสรางวฒนธรรมองคการแหงการเรยนรดานเทคโนโลยสารสนเทศท าใหบคลากรเกดทศนคตทดตอองคการดานเทคโนโลยสารสนเทศ

4.20 0.953 เหนดวย มาก

7. ทานมทกษะทางธรกจเชงกลยทธสามารถวางแผนบรหารจดการไดดกวาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทไมมทกษะทางดานน

4.20 0.928 เหนดวย มาก

8. ทานมวสยทศนททาทายเพอใหงานขององคการบรรลผลดวยการใชเทคโนโลยสารสนเทศ

4.14 0.965 เหนดวย มาก

10.ทานมความสามารถในการประสานงาน บรหารจดการทงภายในและภายนอกองคการไดด

4.04 0.855 เหนดวย มาก

ระดบความคดเหน ดานความรทางธรกจเชงกลยทธโดยรวม

4.16 0.827 เหนดวย มาก

จากผลการวเคราะหระดบความคาดหวงดานความรทางธรกจเชงกลยทธในภาพรวมตามตารางท 4.4 พบวา ผทตอบแบบสอบถามจ านวน 240 คน มระดบความคดเหนในภาพรวมอยในระดบเหนดวยมาก โดยมคาเฉลยเทากบ 4.16 เมอพจารณาเปนรายขอ พบวาขอค าถามท 6 มความเหนอยในระดบเหนดวยมากทสด โดยมคาเฉลยอยท 4.22 รองลงมาคอขอค าถามท 7 และ 9 มความเหนอยในระดบเหนดวยมากโดยมคาเฉลยอยท 4.20 สวนขอค าถามท 8 และ 10 มคาเฉลยอยท 4.14 และ 4.04 ตามล าดบ

84

ตารางท 4.5 ระดบความคาดหวงดานความรทางไอทเชงกลยทธ

ดานความรทางไอทเชงกลยทธ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน

ระดบความคดเหน

15.ทานมความรทางไอทเชงกลยทธ สามารถน าเทคโนโลยใหมๆ มาประยกตใชใหเหมาะสมกบองคการ

4.33 0.840 เหนดวย มากทสด

13.ทานมความเชยวชาญดานเทคนคเชงกลยทธเกยวกบเทคโนโลยสารสนเทศ และมความสามารถในการบกเบก พฒนา และบรหารระบบไอทใหองคการ

4.32 0.773 เหนดวย มากทสด

14.ทานมเทคนคใหมๆ ในการน าเทคโนโลยมาใชในการบรหารงานอยเสมอ

4.31 0.847 เหนดวย มากทสด

12.ทานมความรดานไอทเชงกลยทธสามารถสอสารกบเจาหนาทระดบปฏบตการดานไอทไดด

4.14 0.890 เหนดวย มาก

11.ทานเหนวาการน าไอทเชงกลยทธมาใชในการบรหารจะท าใหองคการมประสทธภาพ ชวยประหยดการใชทรพยากร เวลา เพมความคมคาและท าใหเจาหนาทในองคการยอมรบมากขน

4.11 0.871 เหนดวย มาก

ระดบความคดเหน ดานความรทางไอทเชงกลยทธโดยรวม

4.242 0.731 เหนดวย มากทสด

จากผลการวเคราะหระดบความคาดหวงดานความรทางไอทเชงกลยทธใน

ภาพรวมตามตารางท 4.5 พบวา ผทตอบแบบสอบถามจ านวน 240 คนมระดบความคดเหนในภาพรวมอยในระดบเหนดวยมากทสด โดยมคาเฉลยเทากบ 4.242 เมอพจารณาเปนรายขอ พบวาขอค าถามท 15 13 และ 14 มความเหนอยในระดบเหนดวยมากทสด โดยมคาเฉลยอยท 4.33 4.32 4.31 ตามล าดบ สวนขอค าถามท 12 และ 11 มความเหนอยในระดบเหนดวยมากคอ 4.14 และ 4.11

85

ตารางท 4.6 ระดบความคาดหวงดานการอานสถานการณ

ดานการอานสถานการณ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน

ระดบความคดเหน

16.การททานเขาใจสถานการณในการท างานไดดจะท าใหบรหารความคดเหนทแตกตางของผท เกยวของในการบรหารไอทไดมประสทธภาพ

4.29 0.871 เหนดวย มากทสด

19. ทานเหนวาความเขาใจในสถานการณสงผลตอความสามารถในการประสานนโยบายของผบรหารระดบสงใหมมมมองไปในทศทางเดยวกน

4.20 0.790 เหนดวย มาก

20.ทานเหนวาความเขาใจในสถานการณทเกดขนภายนอกองคการของทานจะสงผลตอความสามารถในการบรหารจดการเชงกลยทธภายในองคการ

4.19 0.846 เหนดวย มาก

17.ทานมความสามารถในการสรางวกฤตใหเปนโอกาส และน าโอกาสนนมาใชประโยชนในหนวยงาน

4.17 0.749 เหนดวย มาก

18.ทานมความรในสถานการณ สามารถวเคราะหและน าไปสการปฏบตเพอสรางสรรคและพฒนาหนวยงานไดด

4.10 0.819 เหนดวย มาก

ระดบความคดเหน ดานการอานสถานการณโดยรวม

4.192 0.719 เหนดวย มาก

จากผลการวเคราะหระดบความคาดหวงดานการอานสถานการณในภาพรวม

ตามตารางท 4.6 พบวา ผทตอบแบบสอบถามจ านวน 240 คน มระดบความคดเหนในภาพรวมอยในระดบเหนดวยมาก โดยมคาเฉลยเทากบ 4.192 เมอพจารณาเปนรายขอ พบวาขอค าถามท 16 มความเหนอยในระดบเหนดวยมากทสด โดยมคาเฉลยอยท 4.29 รองลงมาคอขอค าถามท 19 20 17 และ 18 มความเหนอยในระดบเหนดวยมาก โดยมคาเฉลยอยท 4.20 4.19 4.17 และ 4.10 ตามล าดบ

86

ตารางท 4.7 ระดบความคาดหวงดานทกษะการสอสารกบผอน

ดานทกษะดานการสอสารกบผอน คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน

ระดบความคดเหน

25. ทานสามารถสอสารกบบรษทจดจางภายนอกและท าใหหนวยงานมนใจถงการสงมอบงานตามก าหนด

4.22 0.790 เหนดวย มากทสด

23. ทานมความสามารถในการสอสาร สงผลตอความ สามารถในการบกเบก พฒนา และ บรหารระบบไอทใหองคการ

4.18 0.848 เหนดวย มาก

24. ทานมความสามารถในการสอสารกบหนวยงานทงภายในและภายนอกองคการ รวมถงผบรหารระดบสงและผใชงาน ไดอยางมประสทธภาพ

4.15 0.852 เหนดวย มาก

22. ทานมทกษะการสอสารทด ท าใหผปฏบตงานมทศนคตเชงบวกในการท างาน

4.13 0.870 เหนดวย มาก

21. ทานเหนวาการสอสารระหวางทานกบเจาหนาทระดบปฏบตการสงผลตอประสทธผลการท างานดานเทคโนโลยสารสนเทศ

4.08 0.834 เหนดวย มาก

ระดบความคดเหน ดานทกษะดานการสอสารกบผอนโดยรวม

4.15 0.733 เหนดวย มาก

จากผลการวเคราะหระดบความคาดหวงดานทกษะดานการสอสารกบผอนใน

ภาพรวมตามตารางท 4.7 พบวา ผทตอบแบบสอบถามจ านวน 240 คน มระดบความคดเหนในภาพรวมอยในระดบเหนดวยมาก โดยมคาเฉลยเทากบ 4.154 เมอพจารณาเปนรายขอ พบวาขอค าถามท25 มความเหนอยในระดบเหนดวยมากทสด โดยมคาเฉลยอยท 4.22 รองลงมาคอขอค าถามท 23 , 24, 22 และ 21มความเหนอยในระดบเหนดวยมาก โดยมคาเฉลยอยท 4.18 4.15 4.13 และ 4.08 ตามล าดบ

87

ตารางท 4.8 ระดบความคาดหวงดานความสมพนธทมความไวเนอเชอใจ

ดานความสมพนธทมความไวเนอเชอใจ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน

ระดบความคดเหน

26. ทานเหนวาความไววางใจของผรวมงานตอทานท าใหเกดประสทธภาพของการท างานเปนทม

4.32 0.833 เหนดวย มากทสด

29. ทานใหความไววางใจและไมเขาไปกาวกายงานของผปฏบตงาน เวนแตมปญหาเกดขนในการท างาน

4.28 0.891 เหนดวย มากทสด

27. ทานใหความส าคญกบการสรางความไววางใจกบผรวมงานเพอใหเกดการท างานรวมกนมากกวาการท างานคนเดยว

4.27 0.848 เหนดวย มากทสด

30. ทานแสดงใหผปฏบตงานเหนวาทไดรบมอบหมายสามารถท าใหส าเรจได

4.27 0.833 เหนดวย มากทสด

28. ทานใหอ านาจแกผปฏบตงานในการตดสนใจและใหความชวยเหลอเมอมปญหาเกดขน

4.26 0.849 เหนดวย มากทสด

ระดบความคดเหน ดานความสมพนธทมความไวเนอเชอใจโดยรวม

4.281 0.750 เหนดวย มากทสด

จากผลการวเคราะหระดบความคาดหวงดานความสมพนธทมความไวเนอเชอใจ

ในภาพรวมตามตารางท 4.8 พบวา ผทตอบแบบสอบถามจ านวน 240 คน มระดบความคดเหนในภาพรวมอยในระดบเหนดวยมากทสดทกขอ โดยมคาเฉลยเทากบ 4.281 พจารณาเรยงล าดบจากมากไปนอยสดคอขอค าถามท 26, 29, 27, 30 และ 28 โดยมคาเฉลยอยท 4.32 4.28 4.27 4.27 และ 4.26 ตามล าดบ

88

ตารางท 4.9 ระดบความคาดหวงดานความผกพนกบผบรหารระดบสง

ดานความผกพนกบผบรหารระดบสง คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน

ระดบความคดเหน

32. ทานเหนวาความสมพนธทดของทานทมตอผบรหารระดบสงสงผลตอการใชความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ

4.28 0.844 เหนดวย มากทสด

31. ทานเหนวาความสมพนธทดของทานกบผบรหารระดบสงท าใหการบรหารขอมลสารสนเทศบรรลเปาหมายไดเรวขน

4.27 0.826 เหนดวย มากทสด

33. ทานเหนวาความสมพนธทดของทานกบผบรหารระดบสงจะท าใหลดชองวางระหวางผบรหารระดบสง

4.21 0.915 เหนดวย มากทสด

34. ทานเหนวาความสมพนธทดของทานกบผบรหารระดบสงจะน าไปสการไดรบการสนบสนนกจกรรมและโครงการดานเทคโนโลยสารสนเทศ

4.15 0.752 เหนดวย มาก

35. ทานเหนวาการสรางความสมพนธทดระหวางผบรหารและผปฏบตการสงผลตอประสทธภาพในการท างาน และสภาพแวดลอมการท างานภายในองคการ

4.08 0.777 เหนดวย มาก

ระดบความคดเหน ดานความผกพนกบผบรหารระดบสงโดยรวม

4.199 0.689 เหนดวย มาก

จากผลการวเคราะหระดบความคาดหวงดานความผกพนกบผบรหารระดบสงใน

ภาพรวมตามตารางท 4.9 พบวา ผทตอบแบบสอบถามจ านวน 240 คน มระดบความคดเหนในภาพรวมอยในระดบเหนดวยมาก โดยมคาเฉลยเทากบ 4.199 เมอพจารณาเปนรายขอ พบวาขอค าถามท 32, 31 และ 33 มความเหนอยในระดบเหนดวยมากทสด โดยมคาเฉลยอยท 4.28 4.27 และ 4.217 รองลงมาคอขอค าถามท 34 และ 35 มความเหนอยในระดบเหนดวยมาก โดยมคาเฉลยอยท 4.15 และ 4.08

89

ตารางท 4.10 ระดบความคาดหวงดานความชดเจนในบทบาทหนาทของงาน

ดานความชดเจนในบทบาทหนาทของงาน คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน

ระดบความคดเหน

39. ความไมชดเจนในขอบขายงานของทานสงผลตอการประสานความรวมมอไปยงผเกยวของไดไมตรงเปาหมาย

4.23 0.802 เหนดวย มากทสด

40. ความชดเจนในบทบาทหนาท ท าใหทานสามารถพฒนาทกษะใหตรงกบงานทไดรบมอบหมาย

4.20 0.838 เหนดวย มาก

37. ทานมทศนะคตในเรองเทคโนโลยสารสนเทศทท าใหโอกาสในการพฒนากลยทธการแขงขนดขน และเขาใจบทบาทหนาทดาน เทคโนโลยภายในองคการ

4.18 0.799 เหนดวย มาก

38. บทบาทหนาททชดเจนของทานท าใหเขาใจถงความคาดหวงขององคการทสงผลถงการใชความสามารถในการบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ

4.14 0.793 เหนดวย มาก

36. ความชดเจนในบทบาทหนาทของทานท าใหสามารถบรหารงานใหมประสทธผลมากขน

4.06 0.844 เหนดวย มาก

ระดบความคดเหนดานความชดเจน ในบทบาทหนาทของงานโดยรวม

4.159 0.711 เหนดวย มาก

จากผลการวเคราะหระดบความคาดหวงดานความชดเจนในบทบาทหนาทของ

งานในภาพรวมตามตารางท 4.10 พบวา ผทตอบแบบสอบถามจ านวน 240คน มระดบความคดเหนในภาพรวมอยในระดบเหนดวยมาก โดยมคาเฉลยเทากบ 4.159 เมอพจารณาเปนรายขอ พบวาขอค าถามท 39 มความเหนอยในระดบเหนดวยมากทสด โดยมคาเฉลยอยท 4.23 รองลงมาคอขอค าถามท 40, 37, 38 และ 36 มความเหนอยในระดบเหนดวยมาก โดยมคาเฉลยอยท 4.20 4.18 4.14 และ 4.06 ตามล าดบ

90

ตารางท 4.11 ระดบความคาดหวงดานสภาพแวดลอมการท างานในองคการ

ดานสภาพแวดลอมการท างานในองคการ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน

ระดบความคดเหน

41. ทานเหนวาองคการทมสภาพแวดลอมทเออตอการท างานสงผลตอความสามารถและประสทธผลในการบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ

4.23 0.834 เหนดวย มากทสด

43. การใหอสระในการด าเนนงานตอทานกอใหเกดการใชความสามารถไดเตมประสทธภาพ

4.23 0.744 เหนดวย มากทสด

45. ทานเหนวาสภาพแวดลอมทดท าใหเกดการน าขอมลไปใชชวยในการตดสนใจของทาน

4.22 0.799 เหนดวย มากทสด

44. การใหอสระในการปฏบตงานของทานเปนปจจยส ง เสร มสภาพแวดสอมการท า ง านท ด ซ ง ส งผลต อความส าเรจในการท างานของผปฏบตงาน

4.20 0.833 เหนดวย มาก

42. ทานเหนวาการมทรพยากรท เพยงพอทงบคลากร อปกรณ และเครอขาย เปนสภาพแวดลอมทสงผลตอการใชความสามารถของทาน

4.16 0.765 เหนดวย มาก

ระดบความคดเหน ดานสภาพแวดลอมการท างานในองคการโดยรวม

4.210 0.678 เหนดวย มากทสด

จากผลการวเคราะหระดบความคาดหวงดานสภาพแวดลอมการท างานใน

องคการในภาพรวมตามตารางท 4.11 พบวา ผทตอบแบบสอบถามจ านวน 240 คน มระดบความคดเหนในภาพรวมอยในระดบเหนดวยมากทสด โดยมคาเฉลยเทากบ 4.22 พจารณาเรยงล าดบจากมากไปนอยสดคอขอค าถามท41 , 43, 45, 44 และ 42 โดยมคาเฉลยอยท 4.23 , 4.23, 4.22, 4.20 และ 4.16 ตามล าดบ

91

ตารางท 4.12 ระดบความคาดหวงดานความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ

ดานความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน

ระดบความคดเหน

46. ทานมสวนส าคญภายในองคการ เชยวชาญการจดการดานเทคโนโลยใหเปนระบบระเบยบ และในขณะเดยวกนสรางชอเสยงในสวนอนๆภายในองคการดวย

4.33 0.774 เหนดวย มากทสด

49. ทานเหนวาองคการจะไดรบการยอมรบมากขนดวยการใชเทคโนโลยสารสนเทศมาพฒนาองคการใหมประสทธภาพการบรการ

4.32 0.834 เหนดวย มากทสด

50. ทานเหนวาองคการทยอมรบการใช เทคโนโลยสารสนเทศจะสามารถตอบสนองตอความเปลยนแปลงทอาจเกดขนในอนาคตไดอยางรวดเรวและเหมาะสม

4.32 0.809 เหนดวย มากทสด

47. ทานสามารถผลกดนใหองคการใชขอมลสารสนเทศ ชวยลดขนตอน และมความสะดวกรวดเรวไดดขน

4.32 0.809 เหนดวย มากทสด

48. การททานมความรดานเทคโนโลยท าใหองคการมการเปลยนแปลงและทนโลกอยเสมอ

4.25 0.816 เหนดวย มากทสด

ระดบความคดเหน ดานความสามารถ

ของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศโดยรวม

4.309 0.702 เหนดวย มากทสด

จากผลการวเคราะหระดบความคาดหวงดานความสามารถของผบรหาร

เทคโนโลยสารสนเทศในภาพรวมตามตารางท 4.12 พบวา ผทตอบแบบสอบถามจ านวน 240 คนมระดบความคดเหนในภาพรวมอยในระดบเหนดวยมากทสดทกขอ โดยมคาเฉลยเทากบ 4.309 พจารณาเรยงล าดบจากมากไปนอยสดคอขอค าถามท 46 มคาเฉลยอยท 4.33 รองลงมาคอขอค าถามท 47 49 และ 50 โดยมคาเฉลยเทากนคอ 4.32 สวนขอค าถามท 48 มคาเฉลยเทากบ 4.25

92

ตารางท 4.13 ระดบความคาดหวงดานประสทธผลการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงาน

ดานประสทธผลการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงาน

คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน

ระดบความคดเหน

54. ทานท าใหองคการไดรบการยอมรบมากขนดวยการใชเทคโนโลยสารสนเทศมาพฒนาองคการใหมประสทธภาพการบรการ

4.35 0.733 เหนดวย มากทสด

51. ทานเหนวาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทดตองสามารถท าใหบคลากรใตบงคบบญชาด าเนนกจกรรมไดตาม เปาหมาย วตถประสงค วสยทศนขององคการ

4.28 0.845 เหนดวย มากทสด

53. ทานเหนวาผบรหารทมความรดานเทคโนโลยท าใหองคการมการเปลยนแปลงในทนโลกอยเสมอ

4.28 0.777 เหนดวย มากทสด

52. ทานเหนวาผบรหารสามารถผลกดนใหองคการใชขอมลสารสนเทศ ชวยลดขนตอน และมความสะดวกรวดเรวไดดขน

4.25 0.814 เหนดวย มากทสด

55. ทานท าใหองคการยอมรบการใชเทคโนโลยสารสนเทศ ซงท าใหสามารถตอบสนองตอความเปลยนแปลงทอาจเกดขนในอนาคตไดอยางรวดเรวและเหมาะสม

4.05 0.839 เหนดวย มาก

ระดบความคดเหน ดานประสทธผลการท างาน

ของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงานโดยรวม

4.242 0.692 เหนดวย มากทสด

จากผลการวเคราะหระดบความคาดหวงดานประสทธผลการท างานของผบรหาร

เทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงานในภาพรวมตามตารางท 4.13 พบวา ผทตอบแบบสอบถามจ านวน 240 คน มระดบความคดเหนในภาพรวมอยในระดบเหนดวยมากทสดทกขอ โดยมคาเฉลยเทากบ 4.242 พจารณาเรยงล าดบจากมากไปนอยสดคอขอค าถามท 54 มคาเฉลยอยท 4.35 รองลงมาคอขอค าถามท 51 53 52 และ 55 โดยมคาเฉลยอยท 4.28 4.28 4.25 และ 4.05 ตามล าดบ

93

ตารางท 4.14 ผลการวเคราะหสถตพนฐานคาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน

ตวแปร จ านวนขอ คาเฉลย S.D ระดบความคดเหน ความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ

5 4.309 0.702 เหนดวย มากทสด

ความสมพนธทมความไวเนอเชอใจ 5 4.281 0.750 เหนดวย

มากทสด

ความรทางไอทเชงกลยทธ 5 4.243 0.731 เหนดวย

มากทสด ดานประสทธผลการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงาน

5 4.242 0.692 เหนดวย มากทสด

สภาพแวดลอมการท างานในองคการ 5 4.210 0.678 เหนดวย

มากทสด

ความผกพนกบผบรหารระดบสง 5 4.199 0.699 เหนดวย

มาก

การอานสถานการณ 5 4.192 0.719 เหนดวย

มาก

ความชดเจนในบทบาทหนาทของงาน 5 4.159 0.711 เหนดวย

มาก

ความรทางธรกจเชงกลยทธ 5 4.158 0.827 เหนดวย

มาก

ทกษะดานการสอสารกบผอน 5 4.154 0.733 เหนดวย

มาก

ผลการวเคราะหตามตารางท 4.14 พบวา ผทตอบแบบสอบถาม มระดบความ

คดเหนในความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในระดบเหนดวยมากทสดเปนอนดบแรก รองลงมาคอ ความสมพนธทมความไวเนอเชอใจ และความรทางไอทเชงกลยทธ โดยมคาเฉลยเทากบ 4.309, 4.281 และ 4.243 ตามล าดบ

94

4.1.4 สวนท 4 การทดสอบสมมตฐาน 4.1.4.1 การวเคราะหสหสมพนธ (Correlation Analysis)

วเคราะหสมประสทธสหสมพนธ (Pearson Correlation) เปนการตรวจสอบความสมพนธในระหวางขอค าถามทงหมดวามความสมพนธกนในระดบใดและในทศทางใด ขอค าถามทมความสมพนธกนในระดบทสงควรรวมกลมเขาดวยกนโดยมคา บวก และ ลบทจะแสดงทศทางของความสมพนธ คาสมประสทธสหสมพนธทเปนบวกแสดงถงความสมพนธทเปนไปในทศทางเดยวกน ในขณะทสมประสทธสหสมพนธทเปนลบแสดงถงความสมพนธทเปนไปในทศทางตรงขามกน (กลยา วานชยบญชา, 2555) ผลการวเคราะหสมประสทธสหสมพนธของขอค าถามทงหมดมความสมพนธเปนบวกดงแสดงผลในภาคผนวกตวแทนและสรปผลรวมของคาสมประสทธสหสมพนธของตวแปรดงตารางท 4.15

ตารางท 4.15 ผลการวเคราะหสมประสทธสหสมพนธของตวแปร

ตวแปร Pearson Correlation ความสมพนธทมความไวเนอเชอใจ 0.885 สภาพแวดลอมการท างานในองคการ 0.824 ความรทางไอทเชงกลยทธ 0.775 ความชดเจนในบทบาทหนาทของงาน 0.773 ความรทางธรกจเชงกลยทธ 0.753 ความผกพนกบผบรหารระดบสง 0.734 ทกษะดานการสอสารกบผอน 0.704 การอานสถานการณ 0.675

4.1.4.2 การวเคราะหองคประกอบ (Factor Analysis)

การวเคราะหองคประกอบ เปนการยนยนวาตวชวดของมาตรวดสามารถวดตวแปรทเกยวของไดและเปนการจดกลมตวชวดทมความสมพนธกนใหอยในกลมเดยวกนผลของการวเคราะหองคประกอบดวยการหมนแกนปจจยโดยวธ Varimax เลอกเฉพาะขอทมคาน าหนกองคประกอบ (Factor loading) มากกวา 0.5 ขนไป (Hair et al., 2006) พบวา ขอค าถามไดมการจดเขากลมตามปจจยทก าหนดใหเปนตวแปรอสระตามสมตฐานของงานวจยนทง 10 ปจจยตามทปรากฏในตารางท 4.16

95

ตารางท 4.16 คา Factor Loading เมอมการหมนแกนปจจยโดยวธ Varimax with Kaiser Normalization

Component

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

BB7 0.832

BB9 0.822

BB8 0.807

BB6 0.753

BB10 0.725

IIT15

8825

IIT14

0.806

IIT11

0.786

IIT12

0.734

IIT13

0.690

RRED16

813

RRED19

0.742

RRED20

0.742

RRED18

0.731

RRED17

0.683

SS22

7785

SS24

0.779

SS23

0.745

SS25

0.718

SS21

0.703

RRE28

798

RRE27

0.788

RRE30

0.787

RRE29

0.786

RRE26

0.762

96

ตารางท 4.16 คา Factor Loading เมอมการหมนแกนปจจยโดยวธ Varimax with Kaiser Normalization (ตอ)

Component

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

HH32

7782

HH31

0.772

HH33

0.771

HH35

0.673

HH34

0.604

DD40

0.808

DD39

0.763

DD36

0.741

DD37

0.737

DD38

0.727

EE41

808

EE44

0.790

EE43

0.749

EE42

0.747

EE45

0.688

CC50

784

CC47

0.774

CC49

0.773

CC48

0.766

CC46

0.731

EEFF51

808

EEFF53

0.728

EEFF52

0.753

EEFF54

0.727

EEFF55 0.670

97

4.1.4.3 การวเคราะห KMO and Bartlett’s Test Kaiser-Meyer-Olkin ไดน ามาเพอใชวดความเหมาะสมของขอมลในการ

ใชวเคราะหองคประกอบ (Factor Analysis) ขอมลทมความเหมาะสมมคาของ KMO มากกวา 0.5 (กลยา วานชยบญชา, 2555) จากการวเคราะหขอมลของกลมตวอยางพบวา KMO ของตวแปรมคาเทากบ 0.963 ซงมากกวา 0.5 และเขาส 1 ตามทปรากฏในตารางท 4.17 แสดงวาขอมลทมอยเหมาะสมทจะใชเทคนค Factor Analysis

ตารางท 4.17 คาการวเคราะห KMO และ Bartlett’s Test

KMO and Bartlett's Test Kaiser-Meyer-Olkin Measure of Sampling Adequacy. 0.963 Bartlett's Test of Sphericity Approx. Chi-Square 14331.745

df 1225 Sig. 0.000

4.1.4.4 การวเคราะหความถดถอยพหคณ (Multiple Regression Analysis)

การวเคราะหการความถดถอยพหคณเปนการวเคราะหความสมพนธของตวแปรอสระตงแต 2 ตวขนไปเพอใชอธบายผลของตวแปรตามทเกดขน ซงมผลการวเคราะหดงน

ตารางท 4.18 ผลการวเคราะหตวแปรตามกรอบแนวคดในการวจย

Model Summary

Model R R Square Adjusted R Square Std. Error of the Estimate

1 0.880(a) 0.775 0.766 0.33440 a Predictors: (Constant), C, RED, H, B, S, E, D, IT, RE

จากตารางท 4.18 พบวา คาสมประสทธทมการปรบแกใหเหมาะสม

(Adjusted R Square) ซงจะแสดงถงอทธพลของตวแปรอสระ (X) ทมตอตวแปรตาม (Y) คอ ตวแปรอสระ 9 ตว คอ B, IT, RED, S, RE, H, D, E และ C ทรวมกนพยากรณตวแปรตาม (Y) สามารถ

98

พยากรณไดรอยละ 76.60 โดยมคาความคลาดเคลอนมาตรฐานในการพยากรณตวแปรตามดวยตวแปรอสระ (S.E.est) มคาเทากบ 0.33440

ตารางท 4.19 คาสถตการวเคราะหการถดถอย (Regression)

Model Sum of Squares df

Mean Square F Sig.

1 Regression 88.664 9 9.852 88.099 0.000(a) Residual 25.719 230 0.112 Total 114.383 239

a Predictors: (Constant), C, RED, H, B, S, E, D, IT, RE b Dependent Variable: EFF

จากตารางท 4.19 พบวาตวแปรอสระทง 9 ตว คอ B, IT, RED, S, RE,

HIG, D, E และ C ไดรบการคดเลอกเปนตวแปรพยากรณเขาสมการเพอพยากรณตวแปรตาม (Y) (เนองจากคา Sig. มคานอยกวาระดบนยส าคญทก าหนด)

ตารางท 4.20 ผลการวเคราะหความถดถอยของความไวเนอเชอใจทมผลตอความผกพนกบผบรหารระดบสง

Coefficients (a)

Model

Unstandardized

Coefficients Standardized Coefficients t Sig.

B Std. Error Beta

1 (Constant) 0.670 0.122 5.492 0.000

RE 0.824 0.028 0.885 29.383 0.000 a Dependent Variable: H

จากตารางท 4.20 พบวาความไวเนอเชอใจสามารถพยากรณความผกพน

กบผบรหารระดบสงโดยมสมการดงน H = 0.670 + 0.824RE

99

ตารางท 4.21 ผลการวเคราะหความถดถอยของตวแปรทมผลตอความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ

Coefficients(a)

Model Unstandardized Coefficients Standardized Coefficients t Sig.

B Std. Error Beta

1 (Constant) 0.448 0.156 2.875 0.004 B 0.119 0.059 0.140 2.030 0.044 IT 0.276 0.082 0.287 3.346 0.001 RED 0.069 0.062 -0.071 1.115 0.026 S 0.021 0.064 -0.022 -0.333 0.040 H 0.026 0.073 -0.026 -0.357 0.021 D 0.164 0.074 0.166 2.206 0.028 E 0.476 0.069 0.460 6.919 0.000 a Dependent Variable: C

จากตารางท 4.21 ผลการวเคราะหพบวา ตวแปรตนสามารถพยากรณ

ความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ ซงเปนตวแปรตามไดโดยมสมการดงน

C = 0.448 + 0.119B + 0.276 IT + 0.069RED + 0.021S + 0.026H + 0.164D+ 0.476E นอกจากน ความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ ยงสามารถ

พยากรณประสทธผลการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงานดงตารางท 4.21

100

ตารางท 4.22 ผลการวเคราะหความถดถอยแบบปกตของความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ ยงสามารถพยากรณประสทธผลการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงาน

Coefficients (a)

Model

Unstandardized Coefficients

Standardized Coefficients

t Sig. B Std. Error Beta

1 (Constant) 0.558 0.138 4.029 0.000 C 0.855 0.032 0.868 26.955 0.000

a Dependent Variable: EFF

โดยมสมการดงน EFF = 0.558 + 0.855C จากผลการวเคราะหขอมลทางสถตในตารางท 4.21 และ 4.22 พบวา

ระดบนยส าคญของทกตวแปรต ากวา 0.05 แสดงวาตวแปรอสระทกตวมความสมพนธอยางมนยส าคญตอตวแปรตามความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศและความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศมความสมพนธเชงบวกตอประสทธผลการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงานผลการทดสอบสมมตฐานตามกรอบแนวคดงานวจยแสดงในภาพท 4.1 และตารางท 4.23

101

ภาพท

4.1

ผลกา

รทดส

อบสม

มตฐา

นตาม

กรอบ

แนวค

ดงาน

วจย

102

ตารางท 4.23 ผลการทดสอบสมมตฐาน

สมมตฐาน ผลการทดสอบทระดบ

นยส าคญ 0.05

H1: ความรทางธรกจเชงกลยทธมความสมพนธเชงบวกกบความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ

ยอมรบ

H2: ความรทางไอทเชงกลยทธมความสมพนธเชงบวกกบความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ

ยอมรบ

H3: การอานสถานการณมความสมพนธเชงบวกกบความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ

ยอมรบ

H4: ทกษะดานการสอสารกบผอนมความสมพนธเชงบวกกบความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ

ยอมรบ

H5: ความสมพนธทมความไวเนอเชอใจมความสมพนธเชงบวกกบความผกพนกบผบรหารระดบสง

ยอมรบ

H6: ความผกพนกบผบรหารระดบสงมความสมพนธเชงบวกกบความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ

ยอมรบ

H7: ความชดเจนในบทบาทหนาทของงานมความสมพนธเชงบวกกบความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ

ยอมรบ

H8: สภาพแวดลอมการท างานในองคการมความสมพนธเชงบวกกบความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ

ยอมรบ

H9: ความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศมความสมพนธเชงบวกกบประสทธผลการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงาน

ยอมรบ

4.2 การน าเสนอผลการวเคราะหการวจยเชงคณภาพ

ผลการวเคราะหขอมลดวยวธเชงคณภาพ ไดจากการสมภาษณแบบเจาะลก เพอยนยน

ผลการทดสอบสมมตฐาน ทงสมมตฐานทไดรบการยอมรบและถกปฏเสธ ผวจยไดน าสมมตฐานทงหมดไปท าการสมภาษณเชงลก (In-Depth Interview) กบ

ผทรงคณวฒจ านวน 5 ราย ผวจยไดชแจงวตถประสงคของการวจย และใชการสมภาษณเชงลกดวยค าถามปลายเปด

103

ผลการสมภาษณ ผวจยไดจ าแนกผลทไดและน าเสนอตามวตถประสงคและสมมตฐานของการวจยไวดงตอไปน

H1: ความรทางธรกจเชงกลยทธมความสมพนธเชงบวกกบความสามารถของ

ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ ผใหสมภาษณเหนวา ความรทางธรกจเชงกลยทธนนเปนสงส าคญทผบรหารเทคโนโลย

สารสนเทศพงจะตองม เพราะวาในบรบทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงานของรฐบาลนน จะตองรบนโยบายมาและน ามาแปลงเปนแผนกลยทธและแนวปฏบต วาควรจะท าอะไร ไปในทศทางใดจงจะสามารถด าเนนการไดอยางมประสทธภาพ สอดคลอง และเปนไปในทศทางเดยวกบนโยบายหรอภารกจทไดรบมอบหมายมา

H2: ความรทางไอทเชงกลยทธ มความสมพนธเชงบวกกบความสามารถของ

ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ ผใหสมภาษณตางกลาวถงภาพลกษณการท างานของหนวยงานรฐบาลในประเทศไทยวา

ควรตองยอมรบ วาภาพลกษณการท างานของหนวยงานรฐบาลไทยนนคอนขางเชองชาและลาสมย ถาหากวาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศมความรทางดานไอทเชงกลยทธ ยอมทจะสามารถวางแผนการท างานใหสามารถลดขนตอนการท างานได ยงผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศมความรทางดานไอทมากเทาใด แลวยงสามารถน าความรไอททมนนมาปรบเปนกลยทธสงเสรมใหเกดการท าไอทมาใชเชอมตอระหวางหนวยงานทงภายนอกและภายในหนวยงาน ยงท าใหการสอสารของขอมลนน มความสะดวกรวดเรวและมความถกตองและทวถง ซงจะกอใหเกดการปฏบตงานรวมมอกนไดอยางมประสทธภาพ

H3: การอานสถานการณมความสมพนธกบความสามารถของผบรหารเทคโนโลย

สารสนเทศ ผใหสมภาษณตางเหนวาการอานสถานการณเปนอก 1 ทกษะทผ บรหารเทคโนโลย

สารสนเทศทดควรจะตองม เพราะผบรหารควรทจะมองไปขางหนาไกลๆ รจกวเคราะหสถานการณในอนาคต เพราะการวางแผนกลยทธใดๆ กตามในการเลอกใชกลยทธใดกลยทธหนงนน จะตองเลอกใชกลยทธทปรบไปตามสถานการณทเกดขนนนๆ เพราะไมมกลยทธใดทสามารถน ามาใชไดกบทกสถานการณ ไมเชนนนคงไมมแนวคดทฤษฎใหมๆ เกดขน ถาหากผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศคนใดสามารถอานและวเคราะหสถานการณไดถกตองยอมสามารถทจะวางแผนกลยทธไดด น าพา

104

หนวยงานใหท างานไดอยางมประสทธภาพ และสามารถปฏบตตามภารกจไดบรรลตามนโยบายทไดรบมอบหมายมา

H4: ทกษะดานการสอสารกบผอนมความสมพนธเชงบวกกบความสามารถของ

ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ ผใหสมภาษณทกคนกลาววาทกษะดานการสอสารนนเปนทกษะทจ าเปนในการท างาน

ของทกๆหนวยงานหรอทกองคการอยแลว ไมไดจ ากดเฉพาะในหนวยงานรฐเทานน ซงหากพดถงทกษะดานการสอสารในหนวยงานดานไอทแลว อาจกลาวไดวาคอนขางทจะพเศษและรายละเอยดมากกวาหนวยงานทวๆ ไป เนองจากคนทท างานดานไอทสวนใหญนน คอนขางทจะเปนแนวศลปน กดดนมากไมได จกจกมากไมได โดยเฉพาะอยางยงพวกโปรแกรมเมอรหรอครเอทฟดานดไซนดวยแลว กลมคนพวกนมกจะพดนอย ดงนน บคคลทเปนผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศจงควรทจะมทกษะดานการสอสาร รจกทจะน าทกษะนนมาใชสอสารกบบคคลแตละคนในหนวยงาน วาควรทจะใชวธการสอสารกบแตละคนอยางไร จงจะกอใหเกดความส าเรจในการท างาน

H5: ความสมพนธทมความไวเนอเชอใจมความสมพนธเชงบวกกบความผกพนกบ

ผบรหารระดบสง ผใหสมภาษณทกคนตางเหนดวยวา ความไวเนอเชอใจระหวางกน เปนปจจยทส าคญตอ

การเจรจาในทกๆระดบอยแลว ถาหากผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศมความสมพนธทมความไวเนอเชอใจกบผบรหารในระดบสง มกจะมความผกพน หรอรจกกบผบรหารในระดบสงอยแลว

H6: ความผกพนกบผบรหารระดบสงมความสมพนธเชงบวกกบความสามารถของ

ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทมความผกพนกบผบรหารในระดบสง มกท างานประสบ

ความส าเรจไดงายกวา เนองจากอาจเปนเพราะเมอมการผกพนกนมากอน มความสนทชดเชอ รจกกนเปนอยางดอยแลว จงท าใหผบรหารระดบสงและผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศกลาทจะพดคยกนไดโดยตรง

H7: ความชดเจนในบทบาทหนาทของงานมความสมพนธเชงบวกกบความสามารถ

ของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ ผใหสมภาษณทกคนตางเหนดวยวาความชดเจนในบทบาทหนาทถอไดวาเปนอกทกษะ

หนงทจ าเปนและส าคญกบทกๆหนวยงานหรอทกๆ องคการ หากผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศม

105

ความชดเจนในบทบาทหนาทของตนเอง จะสงผลใหสามารถหนวยงานหรอองคการนน ท างานไดมประสทธผลขน จะเหนไดจากหลายๆ หนวยงานทผบรหารไมรจกบทบาทหนาทของตนเอง รวมไปถงการไมรจกก าหนดบทบาทหนาทการท างานของลกนองใหชดเจน มกจะเกดความขดแยงในการท างานหรอไมสามารถท างานไดบรรลเปาหมายทตงไว

H8: สภาพแวดลอมการท างานในองคการมความสมพนธเชงบวกกบความสามารถ

ของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ ผใหสมภาษณทกคนตางเหนดวยวาปจจยดานสภาพแวดลอมการท างานไมวาจะเปน

คานยม วฒนธรรมองคการ การยอมรบจากเพอนรวมงาน การสนบสนนดานงบประมาณ ลวนสงผลตอความสามารถในการท างานทงสน หากผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศคนใดอยในหนวยงานทมคานยม หรอมวฒนธรรมองคการทขยนท างาน มความรวมแรงรวมใจกนในการท างาน ชวยกนท างานซงกนและกน ลกนองตางยอมรบและใหความเคารพในตวหวหนา จะสงโครงการน าเสนอใดไปกไดงบสนบสนนกลบมาทกๆ ครง ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศคนนนยอมมความสขในการท างาน สามารถท างานไดอยางเตมท ซงสงผลตอความสามารถของผบรหาร เทคโนโลยสารสนเทศใหบรหารงานไดอยางมประสทธผล บรรลเปาหมายทวางไวแตทงนใหค านงถงลกษณะนสยของเจาหนาททางดานเทคโนโลยสารสนเทศซงมความแตกตางกน เชน เปนคนทไมคอยพด ชอบอสระ อารมณศลปน ดงนนสงเหลานอาจเปนปจจยดานสภาพแวดลอมการท างานดวยอยางหนง

H9: ความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศมความสมพนธเชงบวกกบ

ประสทธผลการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงาน ผใหสมภาษณทกคนตางเหนดวยวาการท างานไมวาจะเปนหนวยงานใด หรอ

องคการใดกตาม ความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศแตละคนยอมแตกตางกนบทบาทหนาทตางๆของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศนนถกพฒนาไปสการบรหารจดการมากขน ซงในทนผบรหารเหลานนตองมความรทางไอทในเชงกลยทธโดยมความสามารถทงในเชงบรหารและความสามารถทางดานเทคนค รวมไปถงความมไหวพรบในการท างาน การพด การเขยน และทกษะทางดานการสอสารระหวางบคคลนนสงผลถงการรบมอกบเพอนรวมงานและทมบรหาร

4.3 ผลการทดสอบสมมตฐาน

จากผลการวเคราะหขอมลทงเชงปรมาณและเชงคณภาพแสดงใหเหนวา ตวแปรทแสดงถงปจจย ความสมพนธทมความไวเนอเชอใจมความสมพนธกบความผกพนกบผบรหารระดบสง ตว

106

แปรอสระอก 7 ตวแปรทประกอบไปดวยปจจยทแสดงถงความรทางธรกจเชงกลยทธ ความรทางไอทเชงกลยทธ การอานสถานการณทกษะดานการสอสารกบผอนความผกพนกบผบรหารระดบสงความชดเจนในบทบาทหนาทของงานและสภาพแวดลอมการท างานในองคการมความสมพนธตอความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ และตวแปรทแสดงถงปจจย ความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศมความสมพนธตอประสทธผลการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงานรายละเอยดของผลการทดสอบในแตละสมมตฐานมดงตอไปน

สมมตฐานท 1: ความรทางธรกจเชงกลยทธมความสมพนธเชงบวกกบความสามารถ

ของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ ผลการวเคราะหขอมลพบวาความรทางธรกจเชงกลยทธมความสมพนธเชงบวกกบ

ความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศซงสอดคลองกบผลทไดจากการสมภาษณ ทผใหสมภาษณทกคนตางเหนดวยวาความรทางธรกจเชงกลยทธนนเปนสงส าคญทผบรหาร เทคโนโลยสารสนเทศพงจะตองม เพราะวาในบรบทของเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงานของรฐบาลนน จะตองรบนโยบายมาและน ามาแปลงเปนแผนกลยทธและแนวปฏบต วาควรจะท าอะไร ไปในทศทางใดจงจะสามารถด าเนนการไดอยางมประสทธภาพ สอดคลอง และเปนไปในทศทางเดยวกบนโยบายหรอภารกจทไดรบมอบหมายมา

ผลจากการทดสอบสมมตฐานทงเชงปรมาณและเชงคณภาพยงไปสอดคลองกบแนวคดของ Peter DeLisi (2002) ทนยามถงผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศไววา “ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในอดมคตจ าเปนทจะสามารถเปนนกการตลาดนกวางแผนกลยทธนกเทคโนโลยผน าและผเปลยนแปลงลกษณะการท างานขององคการหากผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศมความรทางธรกจจะท าใหสามารถใชความสามารถในการบรหารให เกดประสทธภาพไดดกวาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทไมมความรทางธรกจเชงกลยทธ และยงสอดคลองกบงานวจยของ Garetset al. (1998) ทวาความส าคญของความรทางดานไอทนนเปนความรทจ าเปนส าหรบผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศใหท าหนาทไดประสบความส าเรจ

งานวจยของ Chan et al. (1997) พบวาทมผบรหารดวยกนจะมองวาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทมความรทางไอทเชงกลยทธมความสามารถ งานวจยของ Wilder (1994), Applegate et al. (1992), Wang (1994) และ Danielson et al. (1998) พบวาผบรหารระดบสงมความคาดหวงวาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศของพวกเขาจะตองมความรและมมมองในเชงธรกจเทยบเทากบพวกเขาการขาดความรทางธรกจเชงกลยทธนนเปนสวนหนงทท าใหผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศไมสามารถเปนผน าทดได และยงเปนปจจยหนงทท าใหความสมพนธและการประสานงานระหวางผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศกบทมผบรหารทานอนๆ เปนไปไดไมดนก ถาหากผบรหาร

107

เหลานมความรทางดานธรกจความเขาใจในเชงกลยทธจะสามารถบรณาการความรดานเทคนคกบดานธรกจซงจะน าไปสการเปนผบรหารทสามารถบรหารงานไดอยางมประสทธภาพมากยงขน

สมมตฐานท 2: ความรทางไอทเชงกลยทธมความสมพนธเชงบวกกบความสามารถ

ของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ ผลการวเคราะหขอมลพบวาความรทางไอทเชงกลยทธมความสมพนธเชงบวกกบ

ความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศซงสอดคลองกบผลทไดจากการสมภาษณ ทผใหสมภาษณทกคนตางเหนดวยวาความรทางไอทเชงกลยทธนนกเปนอกสงหนงทส าคญของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ ผใหสมภาษณตางกลาวถงภาพลกษณการท างานของหนวยงานรฐบาลในประเทศไทยวา ควรตองยอมรบ วาภาพลกษณการท างานของหนวยงานรฐบาลไทยนนคอนขางเชองชาและลาสมย ถาหากวาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศมความรทางดานไอทเชงกลยทธ ยอมทจะสามารถวางแผนการท างานใหสามารถลดขนตอนการท างานได ยงผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศมความรทางดานไอทมากเทาใด แลวยงสามารถน าความรไอททมนนมาปรบเปนกลยทธสงเสรมใหเกดการท าไอทมาใชเชอมตอระหวางหนวยงานทงภายนอกและภายในหนวยงาน ยงท าใหการสอสารของขอมลนนมความสะดวกรวดเรวและมความถกตองและทวถง ซงจะกอใหเกดการปฏบตงานรวมมอกนไดอยางมประสทธผล

ผลจากการทดสอบสมมตฐานทงเชงปรมาณและเชงคณภาพยงไปสอดคลองกบงานวจยของ Stephens et al. (1992) ทพบวาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศนนควรทจะท างานในฐานะผบรหารทมความเกยวเนองกบการวางแผนเชงกลยทธ มากกวาเปนเพยงแคผจดการงานแตในสวนไอท ซงงานวจยของ Applegate (1992) และ Robson (1997) ยงไดสนบสนนเพมอกวาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศนนจะตองน ามมมองเชงธรกจมาใชในการบรหารงาน เพราะฉะนนผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศจะตองมความสามารถทงในเชงบรหารและความสามารถทางดานเทคนค รวมไปถงความมไหวพรบในการท างาน เพอทจะเปนผบรหารทบรหารงานไดมประสทธผล ตอมา Garets et al. (1998) พบวาความส าคญของความรทางดานไอทนนเปนความรทจ าเปนส าหรบผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศใหท าหนาทไดประสบความส าเรจ

สมมตฐานท 3: การอานสถานการณมความสมพนธเชงบวกกบความสามารถของ

ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ ผลการว เคราะหขอมลพบวาการอานสถานการณมความสมพนธ เชงบวกกบ

ความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศซงสอดคลองกบผลทไดจากการสมภาษณ ทผใหสมภาษณทกคนตางเหนดวยวาการอานสถานการณเปนอก 1 ทกษะทผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศท

108

ดควรจะตองม เพราะผบรหารควรทจะมองไปขางหนาไกลๆ รจกวเคราะหสถานการณในอนาคต เพราะการวางแผนกลยทธใดๆกตาม ในการเลอกใชกลยทธใดกลยทธหนงนน จะตองเลอกใชกลยทธทปรบไปตามสถานการณทเกดขนนนๆ เพราะไมมกลยทธใดทสามารถน ามาใชไดกบทกสถานการณ ไมเชนนนคงไมมแนวคดทฤษฎใหมๆ เกดขน ถาหากผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศคนใดสามารถอานและวเคราะหสถานการณไดถกตอง ยอมสามารถทจะวางแผนกลยทธไดด น าพาหนวยงานใหท างานไดอยางมประสทธภาพ และสามารถปฏบตตามภารกจไดบรรลตามนโยบายทไดรบมอบหมายมา

ผลจากการทดสอบสมมตฐานทงเชงปรมาณและเชงคณภาพยงสอดคลองกบงานวจยของ Stephens et al. (1992) ทพบวาทกษะในการเขาใจในสถานการณนนเปนปจจยทส าคญทกระทบถงความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในการเชอมชองวางระหวางกลยทธขององคการและหนวยงานทางดานไอทใหท างานรวมกนไดอยางมประสทธภาพในงานวจยเชงส ารวจ (Exploratory study) ของ Feeny et al. (1992) พบวาผทอานสถานการณไดเหนอกวาผอนนนเปนคณภาพทผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในอดมคตพงทจะม

สมมตฐานท 4: ทกษะดานการสอสารกบผอนมความสมพนธ เช งบวกกบ

ความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ ผลการวเคราะหขอมลพบวาทกษะดานการสอสารกบผอนมความสมพนธเชงบวกกบ

ความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศซงสอดคลองกบผลทไดจากการสมภาษณ ทผใหสมภาษณทกคนตางเหนดวยวาทกษะดานการสอสารนนเปนทกษะทจ าเปนในการท างานของทกๆหนวยงานหรอทกองคการอยแลว ไมไดจ ากดเฉพาะในหนวยงานรฐเทานน ซงหากพดถงทกษะดานการสอสารในหนวยงานดานไอทแลว อาจกลาวไดวาคอนขางทจะพเศษและรายละเอยดมากกวาหนวยงานทวๆไป เนองจากคนทท างานดานไอทสวนใหญนน คอนขางทจะเปนแนวศลปน กดดนมากไมได จกจกมากไมได โดยเฉพาะอยางยงพวกโปรแกรมเมอรหรอครเอทฟดานดไซนดวยแลว กลมคนพวกนมกจะพดนอย ดงนน บคคลทเปนผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศจงควรทจะมทกษะดานการสอสาร รจกทจะน าทกษะนนมาใชสอสารกบบคคลแตละคนในหนวยงานวาควรทจะใชวธการสอสารกบแตละคนอยางไร จงจะกอใหเกดความส าเรจในการท างาน

ผลจากการทดสอบสมมตฐานทงเชงปรมาณและเชงคณภาพยงสอดคลองกบงานวจยของ Rockart (1982) ไดอธบายถงผลลพธในงานวจยเกยวกบผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในการน าเสนอท ICIS Conference ในการสมภาษณของเขากบผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศจาก 9 บรษทนน พบวาปจจยทมสวนส าคญทท าใหผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศประสบความส าเรจปจจยหนงนนคอ การตดตอสอสาร เชนเดยวกบ Feeny et al. (1992) และ Palmlund (1997) ทกลาววาการสอสารระหวางบคคลนนเปนทกษะทจ าเปนยงทผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศจ าเปนตองม สวน

109

งานวจยของ Brier (1994) พบวาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทลมเหลวในการท างานคอผทไมสามารถสอสารใหมประสทธภาพขณะผทประสบความส าเรจนนคอผทสามารถสอสารไดดทงกบบคคลภายในและภายนอกองคการ

สมมตฐานท 5: ความสมพนธทมความไวเนอเชอใจมความสมพนธเชงบวกกบความ

ผกพนกบผบรหารระดบสง ผลการวเคราะหขอมลพบวาความสมพนธทมความไวเนอเชอใจมความสมพนธเชงบวก

กบความผกพนกบผบรหารระดบสงซงสอดคลองกบผลทไดจากการสมภาษณ ทผใหสมภาษณทกคนตางเหนดวยวาความไวเนอเชอใจระหวางกน เปนปจจยทส าคญตอการเจรจาในทกๆระดบอยแลว ถาหากผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ มความสมพนธทมความไวเนอเชอใจกบผบรหารในระดบสง มกจะมความผกพน หรอรจกกบผบรหารในระดบสงอยแลว เชนเดยวกบแนวคดของ Armstrong (1995); Eisenhardt (1997); Bourgeouis et al. (1997) ทวาความสมพนธระหวางทมผบรหารระดบสงภายในองคการนนจะไมมทางเกดขนหากมความสมพนธทไวเนอเชอใจกนในระดบต าและขาดโอกาสทจะสรางความผกพนและปฏสมพนธกน Zand (1997) ทกลาววาความไวเนอเชอใจและความนาไววางใจวาเปนคณลกษณะส าคญยงส าหรบผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ เมอผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศสามารถบรหารงานใหเกดความสมพนธทมความไวเนอเชอใจแลว จะท าใหผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศสามารถบรหารจดการทรพยากรทางดานไอทใหสอดคลองไปกบมมมองของทมผบรหารระดบสงอนๆ

สมมตฐานท 6: ความผกพนกบผบรหารระดบสงมความสมพนธเชงบวกกบ

ความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ ผลการวเคราะหขอมลพบวาความผกพนกบผบรหารระดบสงมความสมพนธเชงบวกกบ

ความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศซงสอดคลองกบผลทไดจากการสมภาษณ ทผใหสมภาษณทกคนตางเหนดวยวาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทมความผกพนกบผบรหารในระดบสง มกท างานประสบความส าเรจไดงายกวา เนองจากอาจเปนเพราะเมอมการผกพนกนมากอน มความสนทชดเชอ รจกกนเปนอยางดอยแลว จงท าใหผบรหารระดบสงและผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศกลาทจะพดคยกนไดโดยตรง งานวจยของ Gottschalk (1999) ยงมาสนบสนนเพมอกวา สมรรถภาพขององคการจะสงขนเมอผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศมการรายงานโดยตรงตอผบรหารระดบสง เชนเดยวกบแนวคดของ Gupta (1991) ทแนะน าวาผบรหารระดบสงและผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศควรจะมการพฒนาความสมพนธระหวางกนใหเปรยบเสมอนกบการเปนพนธมตร (Partnership) และงานวจยของ Feeny et al. (1992) ยงพบวากญแจส าคญทน าไปสความส าเรจ

110

ระหวางผบรหารระดบสงและผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ คอความเขาใจตรงกนบนเนองานทางดานเทคโนโลยสารสนเทศเหมอนเปนตวเรงใหเกดการเปลยนแปลง (Agent of Transformation) งานวจยของ Li and Ye (1999) พบวายงระยะหางระหวางผบรหารระดบสงและผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศมมากเทาไร สมรรถภาพทางการเงนขององคการยงดอยลงเทานน

สมมตฐานท 7: ความชดเจนในบทบาทหนาทของงานมความสมพนธเชงบวกกบ

ความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ ผลการวเคราะหขอมลพบวาความชดเจนในบทบาทหนาทของงานมความสมพนธเชง

บวกกบความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศซงสอดคลองกบผลทไดจากการสมภาษณ ทผใหสมภาษณทกคนตางเหนดวยวาความชดเจนในบทบาทหนาทถอไดวาเปนอกทกษะหนงทจ าเปนและส าคญกบทกๆ หนวยงานหรอทกๆ องคการ หากผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศมความชดเจนในบทบาทหนาทของตนเอง จะสงผลใหสามารถหนวยงานหรอองคการนนท างานไดมประสทธผลขน จะเหนไดจากหลายๆหนวยงานทผบรหารไมรจกบทบาทหนาทของตนเอง รวมไปถงการไมรจกก าหนดบทบาทหนาทการท างานของลกนองใหชดเจน มกจะเกดความขดแยงในการท างานหรอไมสามารถท างานไดบรรลเปาหมายทตงไว ซงยงงานวจยของ Ceraso et al. (1971) ยงสามารถน ามาใชสนบสนนผลการทดสอบสมมตฐานไดอกวา ถาหากวาบคคลใชเหตผลทไมมความชดเจนในการตดสนใจ การตดสนใจนนมโอกาสผดพลาดสงถงรอยละ 42

สมมตฐานท 8: สภาพแวดลอมการท างานในองคการมความสมพนธเชงบวกกบ

ความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ ผลการวเคราะหขอมลพบวาสภาพแวดลอมการท างานในองคการมความสมพนธเชง

บวกกบความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศซงสอดคลองกบผลทไดจากการสมภาษณ ทผใหสมภาษณทกคนตางเหนดวยวาปจจยดานสภาพแวดลอมการท างานไมวาจะเปน คานยม วฒนธรรมองคการ การยอมรบจากเพอนรวมงาน การสนบสนนดานงบประมาณ ลวนสงผลตอความสามารถในการท างานทงสน หากผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศคนใดอยในหนวยงานทมคานยม หรอมวฒนธรรมองคการทขยนท างาน มความรวมแรงรวมใจกนในการท างาน ชวยกนท างานซงกนและกน ลกนองตางยอมรบและใหความเคารพในตวหวหนา จะสงโครงการน าเสนอใดไป กไดงบสนบสนนกลบมาทกๆ ครง ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศคนนนยอมมความสขในการท างาน สามารถท างานไดอยางเตมท ซงสงผลตอความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศใหบรหารงานไดอยางมประสทธผล บรรลเปาหมายทวางไว

111

ผลจากการทดสอบสมมตฐานทงเชงปรมาณและเชงคณภาพยงสอดคลองกบงานวจยของ Jarvenpaa et al. (1991); Earl et al. (1994) ทวาองคการทมสภาพแวดลอมทสนบสนนตอการรเรมการน าไอทมาใชในองคการนนเปนปจจยทส าคญยงทน าไปสความส าเรจของการน าไอทมาใชภายในองคการ และประสทธผลการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ สวน Gupta (1991) กลาววาองคการทสนบสนนตอการรเรมการน าไอทมาใชในการท างานเปนสงส าคญทสงผลกระทบตอผลลพธในการท างานขององคการเชนเดยวกบ Smaltz et al. (2006) ทกลาววาสภาพแวดลอมขององคการท เออหนนการตดสนใจคอองคการทสนบสนนและกระตนใหผบรหารกลาแสดงออก (Assertive) และกระท างานอยางมอสระเพอน าไปสความคดรเรมสรางสรรคสภาพแวดลอมขององคการนนเปนสงจ าเปนอยางยงโดยเฉพาะกบผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศเพราะบทบาทหนาทเชงกลยทธของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศนนมกไมถกนยามไวอยางชดเจนในหลายๆองคการ

สมมตฐานท 9: ความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศมความสมพนธเชง

บวกกบประสทธผลการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงาน ผลการวเคราะหขอมลพบวาความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศม

ความสมพนธเชงบวกกบประสทธผลการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงานรฐบาล ซงสอดคลองกบผลทไดจากการสมภาษณ ทผใหสมภาษณทกคนตางใหความเหนวา การท างานไมวาจะเปนหนวยงานใด หรอองคการใดกตาม ความสามารถของผบรหารระดบสงหรอผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศแตละคนยอมแตกตางกน บทบาทหนาทตางๆของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศนนถกพฒนาไปสการบรหารจดการมากขน ซงในทนผบรหารเหลานนตองมความรทางไอทในเชงกลยทธโดยมความสามารถทงในเชงบรหารและความสามารถทางดานเทคนค รวมไปถงความมไหวพรบในการท างาน การพด การเขยน และทกษะทางดานการสอสารระหวางบคคลนนสงผลถงการรบมอกบเพอนรวมงานและทมบรหาร สอดคลองกบงานวจยของ Whiter, (2008); Tom, (2010); Fortino (2010) ทวา ทฤษฎผน าการเปลยนแปลงกลาววา บทบาทหนาทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศคอตองมความรทางไอทในเชงกลยทธเพอการบรหารใหมประสทธภาพ กลาวคอ ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศจะตองมทกษะในการวเคราะหทางดานไอทเพอแสวงหาประโยชนจากการใชสารสนเทศและเทคโนโลยเพอประโยชนแกองคการ และสอดคลองกบ Robson (1997) ทเหนวา ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศตองน ามมมองเชงธรกจมาใชในการบรหารงาน และตองมความสามารถทงในเชงบรหารและความสามารถทางดานเทคนค รวมไปถงความมไหวพรบในการท างานเพอทจะเปนผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทบรหารงานไดมประสทธผล

112

บทท 5 สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ

5.1 สรปผลการวจย

การศกษาวจยเรอง “ปจจยทสงผลตอการท างานใหเกดประสทธผลของผบรหาร

เทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงานรฐบาล” มวตถประสงคเพอศกษาปจจยทสงผลใหเกดความสามารถในการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงานรฐบาลและเพอศกษาความสมพนธระหวางความสามารถในการท างานกบประสทธผลในการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงานรฐบาลรวมไปถงเพอแสวงหาแนวทางในการพฒนาประสทธผลในการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงานรฐบาล

โดยการศกษาวจยครงน ผวจยไดศกษาทบทวนงานวจยในอดตทเกยวกบปจจยทสงผลตอการท างานใหเกดประสทธผลของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ รวมกบทฤษฎ ทฤษฎภาวะผน าดานการเปลยนแปลง (Leadership Theory - Transformational) ทฤษฎการแลกเปลยนทางสงคม (Social Exchange Theory) ทฤษฎเกยวกบผบรหารระดบสง (Upper Echelon Theory) ทฤษฎความชดเจน (Ambiguity Theory) และทฤษฎสภาพแวดลอมการท างาน (Holland’s Theory of Personalities in Work Environments) เพอพฒนาขนเปนตวแบบงานวจย ทประกอบไปดวยปจจย 7 ปจจยทสงผลตอ ความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ คอ ปจจยดาน ความรทางธรกจเชงกลยทธ ความรทางไอทเชงกลยทธ การอานสถานการณ ทกษะดานการสอสารกบผอน ความผกพนกบผบรหารระดบสง ความชดเจนในบทบาทหนาทของงาน และสภาพแวดลอมการท างานในองคการ

ในขณะทความสมพนธทมความไวเนอเชอใจสงผลตอปจจยความผกพนกบผบรหารระดบสง และปจจยความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศสงผลตอประสทธผลการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงาน งานวจยนใชระเบยบวธการศกษาทงการวจยเชงปรมาณและการวจยเชงคณภาพ โดยใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลจากกลมตวอยางซงเปนเจาหนาทปฏบตงานเปนหวหนางานและรองหวหนางานดานเทคโนโลยสารสนเทศในระดบกรมหรอเทยบเทา ทงระดบสวนกลางและสวนภมภาคแลวน าขอมลมาวเคราะห รวมถงการเกบขอมลเชงคณภาพโดยวธการสมภาษณเจาะลกเปนรายบคคล (In-depth interview) เพอยนยนผล จากนนจงสรปรวบรวมผลการวจย ซงผลการวเคราะหทไดมดงน

113

กลมตวอยางทตอบแบบสอบถามเปนเพศชายจ านวน 99 คน คดเปนรอยละ 41.25 เปนเพศหญงจ านวน 141 คน คดเปนรอย 58.75 สวนใหญมอาย 41 – 50 ป จ านวน 170 คน คดเปนรอยละ 70.83 รองลงมามอายตงแต 51 ปขนไปจ านวน 45 คน คดเปนรอยละ 18.75 และกลมทอาย 30 - 40 ป มเพยง 25 คน คดเปนรอยละ 10.42 ทงหมดจบการศกษาระดบปรญญาโท คดเปนรอยละ 100 และมประสบการณในการท างานมากกวา 15 ปขนไป หนวยงานทสงกดในแตละกระทรวง มจ านวนเทากนทกกระทรวง คอกระทรวงละ 12 คน หรอรอยละ 5.0

จากผลการวจยพบวาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงานรฐบาลมความคดเหนในประเดนทเกยวของกบความรทางธรกจเชงกลยทธ การอานสถานการณ ทกษะดานการสอสารกบผอน ความผกพนกบผบรหารระดบสง ความชดเจนในบทบาทหนาทของงาน ในภาพรวมมคาเฉล ยอยในระดบเหนดวยมาก สวนความรทางไอทเชงกลยทธ ความสมพนธทมความไวเนอเชอใจ สภาพแวดลอมการท างานในองคการ ความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศและประสทธผลการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงาน ในภาพรวมมคาเฉลยอยในระดบเหนดวยมากทสด

ผลการทดสอบสมมตฐานดวยวธการทางสถตซงสอดคลองไปกบผลการสมภาษณเชงลกสรปไดวา ปจจยทสงผลตอประสทธผลการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศมาจากความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ และปจจยความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศมความสมพนธเชงบวกกบปจจยความรทางธรกจเชงกลยทธ ความรทางไอทเชงกลยทธ การอานสถานการณ ทกษะดานการสอสารกบผอน ความผกพนกบผบรหารระดบสง ความชดเจนในบทบาทหนาทของงาน และสภาพแวดลอมการท างานในองคการ

5.2 ประโยชนของงานวจย

การศกษาวจยเรอง “ปจจยทสงผลตอการท างานใหเกดประสทธผลของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงานรฐบาล” ไดน าเสนอผลทกยวของกบปจจยทมความสมพนธกบความสามารถในการของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงานรฐบาลและความสมพนธระหวางความสามารถในการท างานกบประสทธผลในการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงานรฐบาลอนจะกอใหเกดประโยชนเชงทฤษฎและการปฎบตงานดงน

5.2.1 ประโยชนของงานวจยเชงทฤษฎ

การวจยนเปนการวจยพนฐาน (Basic research) ทผวจยไดพบองคความรทเพมพนความรตางๆ จากทฤษฎทศกษากลาวคอ

114

ทฤษฎภาวะผน า ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศควรทจะเปนทงผน าทางการบรหารเชงกลยทธและผน าทางไอทเชงกลยทธ (Sambamurthy et al., 2001) ตองมประสบการณในการบรหารจดการ บญช และการเงน เพอบรหารงานไดด (Michael B. Koval, Long & Foster, 2011) และตองมความสามารถในการสอสารระหวางบคคล (Whiter, 2008; Igor et al., 2009; Tom, 2010) ขณะทผลการวจยพบวา ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศมคณลกษณะเชงบคลกภาพทเฉพาะตวซงเปนภาวะผน าทแตกตางไปจากผบรหารทวๆไป (ขอมลจากการสมภาษณ)

ทฤษฎการแลกเปลยนทางสงคม แสดงใหเหนถงปฏสมพนธการแลกเปลยนทเกดขนในเชงบวกกอใหเกดบรรทดฐานการแลกเปลยนในลกษณะการมความสมพนธตอกนซงเปนตวก ากบดแลสมพนธภาพการแลกเปลยน (Lambe et al., 2001) ขณะทผลการวจยพบวาความไววางใจของผรวมงานการใหอ านาจแกผปฏบตงานในการตดสนใจและไมเขาไปกาวกายงานของผปฏบตงานเปรยบเสมอนการใหความเสมอภาคทเทาเทยมกนในทางบวก แตถามการไดเปรยบเสยเปรยบในฝายใดฝายหนงปฏสมพนธการแลกเปลยนทเกดขนอาจเปลยนไปไดในทนท

ทงน การคนพบความรใหมถอเปนองคความรทท าใหทฤษฎมความสมบรณยงขน 5.2.2 ประโยชนของงานวจยในการปฎบตงาน

งานวจยนสามารถใชเปนแนวทางในการพฒนาประสทธผลในการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงานรฐบาลดานตางๆ ดงน

1. ใชเปนแนวทางในการแตงตงหรอสรรหาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงานเพอใหสามารถท างานอยางมประสทธผล

2. ใชเปนแนวทางในการพฒนาความรความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศเพอเตรยมความพรอมใหความรในสมรรถนะทจ าเปนของผบรหาร อาทเชน การมงผลสมฤทธของงาน การมงพฒนาตนเอง การท างานเปนทม รวมไปถงการอบรมใหความรในสมรรถนะทจ าเปนในสายงาน ไดแก ความรในดานเทคโนโลยสารสนเทศ ทกษะในการสอสารและจงใจ การอานและวเคราะหสถานการณ การมวสยทศน การพฒนาศกยภาพบคคล และภาวะผน าดานการเปลยนแปลง ซงลวนเปนทกษะทจ าเปนตอผบรหารทงสน กบผทจะเขาสต าแหนงผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ รวมถงการพฒนาเสนทางความกาวหนาในสายอาชพ (Carrier path) ใหกบบคลากรทางดานเทคโนโลยสารสนเทศ

115

5.3 ขอจ ากดงานวจย

5.3.1 การศกษานเปนการศกษาแบบ Cross Section หรอเปนการศกษาแบบชวงเวลาเดยว ขณะทงานดานเทคโนโลยสารสนเทศมการเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว ผบรหารอาจมแนวความคดทเปลยนไปตามสถานการณของสงแวดลอมทแปลงได

5.3.2 การวจยนเปนการศกษาถงบทบาทและงานในหนาทของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงานรฐบาลในระดบหวหนางานและรองหวหนาเทานน ผลการวจยนอาจไมสามารถใชไดกบหนวยงานเอกชน 5.4 งานวจยในอนาคต

5.4.1 ควรมการปรกษาเปรยบเทยบปจจยทสงผลตอประสทธผลของผบรหารเทคโนโลย

สารสนเทศในหนวยงานรฐบาลและหนวยงานเอกชน 5.4.2 ควรมการศกษาแนวทางการพฒนาประสทธผลของผบรหารในหนวยงานรฐบาล

ในสาขาอนวาเปนอยางไร 5.4.3 ขอมลทพบจากการสมภาษณจะระบถงบคลก ลกษณะ นสยของบคลากรทางดาน

เทคโนโลยสารสนเทศวาเปนคนทไมคอยพด ชอบอสระ อารมณศลปน สามารถท างานไดทกเวลา ไมมเวลาท างานทแนนอนตายตว ซงอาจจะมผลตอประสทธภาพในการบรหารงานของผบรหารได ดงนนงานวจยในอนาคตสามารถน าประเดนเหลานมาพฒนาตอเพอหาความสมพนธตอไปได

116

รายการอางอง

หนงสอและบทความในหนงสอ

เพญแข ศรวรรณ. (2546). สถตเพอการวจยโดยใชคอมพวเตอร. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: เทกซ

แอนด เจอรนล พบลเคชน. ชศร วงศรตนะ. (2544). เทคนคการใชสถตเพอการวจย. พมพครงท 8. กรงเทพฯ: เทพเนรมตการ

พมพ กลยา วานชยบญชา. (2555). การใช SPSS for Windows ในการวเคราะหขอมล. พมพครงท 20.

ภาควชาสถต คณะพาณชยศาสตรและการบญช จฬาลงกรณมหาวทยาลย. บทความวารสาร

กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร. (2552). แผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการ

สอสาร (ฉบบท 2) ของประเทศไทยพ.ศ. 2552-2556 กรงเทพฯ: กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร การประชมรฐมนตรอาเซยนดานโทรคมนาคมและเทคโนโลยสารสนเทศ ครงท 14 (The 14th ASEAN TELECOMMUNICATIONS AND IT MINISTERS MEETING หรอ ASEAN TELMIN), (2558)

กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร. (2554). สรปผลทส าคญผท างานดานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารพ.ศ. 2553.ส านกสถตพยากรณ ส านกงานสถตแหงชาตกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร.

ทกษณ ชนวตร. (2548). ค าแถลงนโยบายของคณะรฐมนตรพนต ารวจโท ทกษณ ชนวตร นายกรฐมนตร แถลงตอรฐสภา, วนพธท 23 มนาคม 2548.

สออเลกทรอนกส “Transforming ASEAN: moving towards smart communities”, 22 January 2015,

Bangkok, Thailand, รฐบาลไทย, ส านกเลขาธการนายกรฐมนตร ท าเนยบรฐบาล, คนเมอ 1 มนาคม 2558 จาก เวบไซต: http://www.thaigov.go.th

117

ขาวประชาสมพนธ กระทรวงอตสาหกรรม, ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ส านกงานปลดกระทรวงอตสาหกรรม, (2558), คนเมอ 1 มนาคม 2558 จาก เวบไซต:http://www.industry.go.th

ครรชต มาลยวงศ. (2546). การวางแผนแมบทไอซท.คนเมอ 15 กนยายน 2557 จากhttp://207.44.134.110/~admin16/ict_education/articles/It-master-plan.pdf

Books and Book Articles Avolio, Bruce J., and Fred Luthans. (2006). The High Impact Leader: Moments Matter

in Accelerating Authentic Leadership Development. New York: McGraw Hill. Aguilar, I., Carrillo, J. & E. Tovar, E. (2009). IT senior executives and board of directors

contribute to the success of the business: Implicates on the IT demand process – life cycle.

Andres Fortino. (2010). The new CIO: From technician to business strategist and the implications for e-Commerce.

Andriole, S. J. (2007). The 7 habits of highly effective technology leaders, communications of the ACM, 50, 67-72.

Armstrong, C. P., & Sambamurthy, V. (1999). Information technology assimilation in firms: The influence of senior leadership and IT infrastructures. Information systems research, 10(4), 304–328.

Auffret. (2010). Rural and municipal e-government initiatives in developing countries: Best Practices and a framework of success. Journal of e-government, 33(3), pp. 139-143.

B.H. Reich,& C. Sauer. (2010). “Roles of the external IT project manager.” Communications of the ACM, Vol. 53, No. 5, May 2010, pp. 126-129.

Bennis, Warren, & Burt Nanus.(1985). Leaders, the strategies for taking charge. Bharadwaj, R., Sims, S. (2000). Salsa: Combining constraint solvers with BDDs for

automatic invariant checking. In: Proc. 6th International conference on tools and algorithms for the construction and analysis of systems. Pp.378-394 (March 2000).

Boyatzis, R. E. (1982). The competent manager, Wiley, New York, NY.

118

Broadbent, M., & Kitzis, E. S. (2006).The new CIO leader. Boston: Harvard Business School Press.

Brown, Carol V., and Heikki Topi. (2003). IS Management Handbook. Boca Raton: Auerbach Publications.

Burns, J. (1978). Leadership. Ceraso, J., & Provitera, A. (1971).Sources of error in syllogistic reasoning, “Cognitive

Psychology”, 2, pp. 400-410 Chan, Y.E., Huff, S.L., Barclay, D.W., & Copeland, D.G. (1997).Business strategic

orientation, information systems strategic orientation, and strategic alignment. Information systems research(2): 125–150.

Chari, R. S., & Trommer, S. M. (2006). The council of Europe: interest groups and ideological missions. West European Politics., 29 (4), 665-86.

Cronbach, Lee. J. (1990).Essentials of psychology testing. 5th ed. New York: Harper Collins Publishers Inc.

Cyert, R.M., & March, J.G. (1963).A behavioral theory of the firm. Prentice-Hall: Englewood Cliffs, NJ

David S. Preston, Daniel Chen, & Dorothy E. Leidner, (2008). “Examining the antecedents and consequences of CIO strategic decision-making authority: An empirical study.” Decision Sciences, Vol.39, No.4, Nov 2008, pp. 605-642.

DeLisi, P.S., Danielson, R.L., & Posner, B.Z. (1998).“A CEO’s-eye view of the IT function,” Business Horizons (41:1) 1998, p 65-74.

Dess, Gregory G., G. T. Lumpkin, and Marilyn L. Taylor. (2005) Strategic Management: Creating Competitive Advantages. Boston: McGraw-Hill/Irwin.

Erickson, B.L., & Strommer, D.W. (1991).Teaching College Freshmen. San Francisco: Jossey-Bass, 1991.

Finkelstein, S., & Hambrick, D. C. (1996). Strategic leadership: Top executives and their effects on organizations. St. Paul, MN: West Publishing.

Fox, R. (1994). “Cash Bonuses,” Communications of the ACM (37:9), pp. 11-11. Garet, M. S., Porter, A. C., Desimone, L., Birman, B. F., & Suk Yoon, K. (2001). What

makes professional development effective? Results from a national sample of teachers. American Education Research Journal, 38(4), 915-945.

119

Garets, D. & Redman, B. (1998). The Five Personalities of the Healthcare CIO. Research Note KA-04-4931, Gartner Group, 11 May, pp. 1-3.

Gautrin, H. F. (2004). Connecting Quebec to its citizens. Report on E-Governmentfor Verdun. Parliamentary assistant to the premier.

Gibb, Cecil Austin. (1969). Leadership: Selected Readings. Harmondsworth: Penguin. Goldman, S.L.; Nagel, R.N.; Priess K. (1995) Agile Competitors and Virtual

Organizations, New York 1995. Hackman, J.R., & Oldham, G.R. (1997) “Motivation through the design of work: test of

a theory” Yale University, Dept. of Administrative Sciences; distributed by National Technical Information Service.

Hair, J. S., Black, W. C., Babin, B. J., Anderson, R. E. and Tatham, R. L. (2006). Multivariate Data Analysis. New Jersey: Prentice-Hall.

Hall, Kira. (1995). Cyber feminism. In Susan Herring (ed.), Computer mediated communication. Amsterdam: Benjamins.

Hambrick, Donald C., & Sydney Finkelstein. (1987). Managerial discretion: A bridge between polar views on organizations. In L. L. Cummings and Barry M. Staw (eds.), Research in organizational behavior, 9: 369-406. Greenwich, CT: JAI Press.

Holland, J. L. (1997). Making vocational choices: A theory of vocational personalities and work environments, 3rd edition, Odessa FL. Psychological Assessment Resources.

Kram, K. & Hall, D. (1995). Mentoring in a Context of Diversity and Turbulence. In Lobel, S. & Kossek, E. (Eds.), Human Resources Strategies for Managing Diversity. Blackwell, London, UK.

Lewicki, R.J. & Bunker, B.B. (1996). Developing and maintaining trust in work relationships. In R.M. Kramer & T.R. Tyler, (Eds.). Trust in organizations: frontiers of theory and research. Thousand Oaks, CA: Sage.

March JG, Simon HA. 1958. Organizations. Wiley: New York. Nahavandi, Afsaneh. (2003). The Art and Science of Leadership. Upper Saddle River,

NJ: Prentice Hall.

120

Obi, Toshio. (2010). The Innovative CIO and E-participation in E-government Initiatives. Fairfax, VA: IOS Press

Ouchi, W. (1981). Theory Z: How American Business Can Meet the Japanese Challenge. Addison-Wesley. Reading, MA.

Papp, R. (2001). Strategic information technology: Opportunities for competitive advantage, Hershey, PA: Idea Group Publishing.

Peterson, C., & Seligman, M. E. P. (2004). Character strengths and virtues: A classification and handbook. New York: Oxford University Press/Washington, DC: American Psychological Association.

Powell, Collin., & Joseph E., Persico. (1995). My American journey. New York: Random House.

Sambamurthy, V., Straub, D.W., & Watson, R.T. (2001). “Managing IT in the digital era,” Information technology and the future enterprise: New models for managers, USA: Prentice Hall, pp. 282-305.

Schneider, Arnold Edward, William C. Donaghy, and Pamela Jane Newman. (1975). Organizational Communication. New York: McGraw-Hill.

Scott Morton, M. (1992). The Effects of Information Technology on Management and Organizations. . In T.A. Kochran & M. Useem (Eds), Transforming Organizations. Oxford University Press, Oxford U.K.

Stogdill, R. M. (1974). Handbook of leadership: A survey of the literature. New York: Free Press.

Synnott, W. R. (1987). The information weapon: Winning customers and market with technology. New York: John Wiley & Sons.

Synnott, W.R., & Gruber, W.H. (1981).Information Resources Management. New York: Wiley.

Walton, R. & McKersie, R. (1965). A Behavioral Theory of Labor Negotiations: An Analysis of a Social Interaction System. McGraw-Hill, New York, NY.

Whiter. (2008). “The CIO? Evolution from keeper of the infrastructure to firm innovator.” Polytechnic University, Weschester, NY, USA.

121

Wilder, Margaret Ramsey. (1994). The effect of a simulation test model of the general education development (GED) program as compared to the effects of a drill and practice, both computer-based and workbook- based on GED mathematics scores, retention, and time. Dissertation abstracts international. Grambling State University.

Yukl . G. A. (1989). Leadership in organizations.Englewood Cliffs. New Jersey: Prentice-Hall.

Zand, D. (1997). The Leadership Triad: Knowledge. Trust, and Power. Oxford University Press, NY, NY.

Willis, S. & Dubin S. (1990). Maintaining Professional Competence: Approaches to Career Enhancement. Vitality, and Success Throughout a Work Life. JosseyBass. San Francisco, CA.

Articles Andriole, S. J. (2007). The 7 habits of highly effective technology leaders,

communications of the ACM, 50, 67-72. Applegate, L.M., & Elam, J.J. (1992).“New information systems leaders: A changing

role in a changing world,” MIS Quarterly (16:4) 1992, pp. 469-490. Armstrong, C. P., & Sambamurthy, V. (1999). Information technology assimilation in

firms: The influence of senior leadership and IT infrastructures. Information systems research, 10(4), 304–328.

Auffret. (2010). Rural and municipal e-government initiatives in developing countries: Best Practices and a framework of success. Journal of e-government, 33(3), pp. 139-143.

Avolio, B.J., Bass, B.M., and Jung, D.I. “Re-examining the components of transformational and transactional leadership using the Multifactor Leadership Questionnaire,” Journal of occupational and organizational psychology (72:4), pp. 441-462.

An Extended model of IT Governance: A conceptual proposal. Paper presented at AMCIS 2007

122

Applegate, L.M., & Elam, J.J. (1992).“New information systems leaders: A changing role in a changing world,” MIS Quarterly (16:4) 1992, pp. 469-490.

Armstrong, C.P. & Sambamurthy. (1995). Creative business value through information technology: The effects of chief information officer and top management team characteristics. Proceedings of the international conference on information systems, Netherlands.

Avolio, B.J., Bass, B.M., and Jung, D.I. “Re-examining the components of transformational and transactional leadership using the Multifactor Leadership Questionaire,” Journal of occupational and organizational psychology (72:4), pp. 441-462.

Bantel, K.A. & Jackson, S.E. (1989). Top management and innovations in banking: Does the composition of the top team make a difference? Strategic Management Journal, 10, pp. 107-124.

Bass, B. (1985). Leadership and performance beyond expectations. Bass, B. (1997). “Does the transactional transformational leadership paradigm

transcend organizational and national boundaries?” American Psychologist, pp. 130-139.

Benjamin, R.I., Dickinson Jr., C., & Rockart, J.F. (1985).“Changing role of the corporate information systems officer,” MIS Quarterly (9:3), p 177.

Berson, Y., & Avolio, B.J. (2004).“Transformational leadership and dissemination of organizational goals: A case study of a telecommunication firm,” Leadership Quarterly (15:5), pp 625-646.

Boyle, R.D., & Burbridge Jr, J.J. (1991). “Who needs a CIO,” Information strategy: The Executive’s journal (7:4), pp 12-18.

Brier, T. (1994). So You Want to be a CIO. 3X-400 Systems Management, Vol 22, No. 8, August, pp 66-69.

Broadbent, M., & Kitzis, E. S. (2005). “The new CIO leader: setting the agenda and delivering results,” Harvard business school press, Boston, 2005, pp. xii, 340 p.

Brown, F.W., & Moshavi, D. (2002). Herding academic cats: Faculty reactions to transformational and contingent reward leadership by department chairs. Journal of Leadership Studies, 8(3): 79-94.

123

Bryjolfsson, E., Hitt L. M. (1998). Beyond the Productivity Paradox: Computers are the bigger catalysts for bigger changes. Fourthcoming in the Communications of the ACM.

Byrd, T. (2001). Information technology: Core competencies and sustained competitive advantage. Information resources management journal, 14 (2), pp. 27-36.

Carpenter, M. A., & Golden, B. R. (1997). Managerial discretion: A study of cause and effect. Strategic Management Journal, 18(3), 187–206.

Chatterjee, P. (2001). Online reviews: Do consumers use them? In M. C. Gilly, & J. Myers-Levy (Eds.), Advances in consumer research (pp. 129-134). Provo, UT: Association for consumer Research.

Chia-Chen, K. (2004).Research on team impacts of leadership effectiveness on team leadership. Journal of American academy of leadership, 5, 266.

Costa P.T. Jr., MacCrae, R.R., & Holland, J.L. (1984).Personality and vocational interests in an adult sample. Journal of Applied Psychology, 69, pp. 390-400.

Daily, C. M., & Johnson, J. L. (1997). Sources of CEO power and firm financial performance: A longitudinal assessment. Journal of management, 23(2), 97–117.

David S. Preston, Dorothy E. Leidner, & Daniel Chen. (2008). “CIO Leadership Profiles: Implications of matching CIO authority and leadership capability on IT Impact.” MIS Quarterly Executive, Vol.7, No.2, Jun 2008, pp.57-69.

Dawson, G. & Watson, R. (2006). “What really matters? An Empirical study on the relative importance of the CIO and the maturity of the IS organization in producing effective IS performance.” Proceedings of the 2005 Southern Association of Information Systems Conference.

DeLone, W. H., & McLean, R. (2003). The DeLone and McLean model of information systems success: A ten-year update. Journal of Management Information Systems, Volume 19 (4), p 9-30.

Dess, G. (1987). Consensus on Strategy Formulation and Organizational Performance: Competitors in a Fragmented Industry. Strategic Management Journal, Vol 8. Pp. 259-277.

124

Drury, J., Cocking, C., Beale, J., Hanson, C., & Rapley, F. (2005).The phenomenology of empowerment in collective action. British Journal of Social Psychology, 44, 309-328.

Duffy, J.A., & Jeffery, W.J. (1987). “Is it time for the chief information officer?,” Management Review (76:11), 9. 59.

Dvir, T. (1998).“The impact of transformational leadership training on follower development and performance: A field experiment,” Tel Aviv University, 1998.

E. Iveroth. (2010). “Inside Ericsson: A framework for the practice of leading global IT-enabled change.” California Management Review, Vol. 53, No. 1, Fall 2010, pp.136-153.

Earl, M.J. & D. F. Feeny. (1994). “Is your CIO adding value?" Sloan Management Review (35:3), Spring 1994, pp. 11-20.

Eisenhardt K.M.,& Martin J.A. (2000). Dynamic capabilities: what are they? Strategic Management Journal 21: 1105-1121.

Eisenhardt, & Kathleen, M. (1997). “Strategic decisions and all that jazz,” Business strategy review 8(3): 1-3.

Eisenhardt, K., Kahwajy, J. & Bourgeois, L. (1997). Conflict and strategic choice: How top management teams disagree. California Management Review, Vol. 39, No. 2, Winter, pp.42-62.

Eisenhardt, K.M. (1989). Building theories from case study research. Academy of Management Review, 14(4), pp. 532-550.

Emery, J.C. (1991). “What role for the CIO?,” in: MIS Quarterly, 1991, pp. 1-11. Eng Chew. (2010). “Sustainable CIO leadership in China” University of Technology,

Sydney, Australia, pp. 51-59. Engineering Management. (2006). IEEE Transactions on (53:2), pp 238-249. Enns, H., Huff, S., & Higgins, C.A. (2003). CIO lateral influence behaviors: Gaining peers’

commitment to strategic information systems. MIS Quarterly, 27 (1), pp. 155-176.

125

Eric, W., Huey-Wen, C., & James, J. (2005). “The impacts of charismatic leadership style on team cohesiveness and overall performance during ERP implementation,” International Journal of Project Management (23:3) 2005, pp 173-180

Faraj, S., & Sambamurthy, V. (2006).Leadership of information systems development projects.IEEEE Transactions on Engineering Management, 53(2), pp.238-249.

Feeny, D. & Willcocks, L. (1998). Core IS Capabilities for exploiting information technology. Sloan Management Review, 39(3), pp. 9-21.

Feeny, D.F., Edwards, B.R., & Simpson, K.M. (1992). “Understanding the CEO/CIO Relationship,” MIS Quarterly (16:4) 1992, pp 435-448.

Feld, C.S., & Marmol, G.G. (1994) “Repairing the dialogue between CEO and CIO,” McKinsey Quarterly, pp. 15-25.

Fiegener, M., & Coakley, J. (1995).“CIO ‘impression management’,” Journal of systems management (46:6), p. 56.

Glen, P. (2003). How to manage and lead people who deliver technology. Gottschalk, P. (1999). “Strategic management of IS/IT functions: the role of the CIO in

Norwegian organizations,” International Journal of Information Management (19:5), p. 389.

Grojean, Michael, and Jeffrey L. Thomas. (2004). From Values to Performance: It's the Journey That Changes the Traveller. Birmingham: Aston Business School.

Grover, V., & Jeong, S. R. (1993). The chief information officer: A study of managerial roles. Journal of Management Information Systems, 10(2), 107–131.

Gupta, Y. P. (1991). The chief executive officer and the chief information officer: The strategic partnership. Journal of Information Technology, 6(3), 128–139.

Hambrick, D., & Manson, P.A. (1984). Upper Echelons: The organization as a reflection of its top managers, Academy of Management Review, 9(2), pp. 193-206.

Hambrick, D., Cho, T., & Chen, M. (1996).The influence of top management team heterogeneity on firms’ competitive moves.Administrative Science Quarterly, 41(4).

Hambrick D. (1981). Environment, Strategy, and Power Within Top Management Teams. Administrative Science Quarterly, Vol 28, No. 2. June, pp. 253-276.

126

Highbarger, J. (1988). “What’s the proper role for the CIO?,” Management Review (77:11) 1988, p. 53.

Hinings, C. R. & Greenwood, R. (1988). Design types, tracks and the dynamics of strategic change, organization studies, 9: 293-316.

Hoboken, NJ., Wiley Weiss, J. W., & Anderson, D. Jr. (2004). CIOs and IT professionals as change agents, risk and stakeholder managers: A field study. Engineering Management Journal, 16(2), 13–18.

Holland, J. L. (1959). A theory of vocational choice.Journal of Counseling Psychology, 6, pp. 35-45.

Hutt, M.D., Walker, B.A. & Frankwick, G.L. (1995) “Hurdle the cross-functional barriers to strategic change”, Sloan Management Review, 36 (3), pp. 22-30.

Igor Aguilar Alonso, Jose Carrillo Verdun, & Edmundo Tovar. (2009). Contribute to the success of the business: Implicates on the IT demand process – life cycle.

J. Peppard., C. Edwards., & R. Lambert. (2011). “Clarifying the ambiguous role of the CIO.” MIS Quarterly Executive Vol. 10, No.1, Mar 2011, pp. 31-44.

Jain, A. (2007). “Towards a systemic view of an organization’s dynamic IT capability,” James M. Spitze,& Judith J. Lee. (2012). “The Renaissance CIO project: The invisible

factors of extraordinary success.” California Management Review, Vol.54, No.2, Winter 2012, pp. 72-91.

Jarvenpaa, S.L. & Ives, B. (1991)."Executive involvement and participation in the management of Information Technology", MIS Quarterly, 15(2), pp 204-227.

Jean-Pierre Auffret. (2010). Developing a GCIO System: Enabling Good Government through e-Leadership. Proceedings of the 11th Annual International Conference on Digital Government Research.

Johnson, A. M., & Lederer, A. L. (2005).The effect of communication frequency and channel richness on the convergence between chief executive and chief information officers. Journal of Management Information Systems, 22(2), 227–252.

K. Fickenscher., & M. Bakerman.(2011). “Leadership and governance for IT Projects.” PEJ January-February, 2011, pp. 72-76.

127

Kaarst-Brown, M.L. (2005). “Understanding an organization’s view of the CIO: The role of assumption about it,” MIS Quarterly Executive, Vol. 4, No. 2, June, pp. 287-301.

Karahanna, E. & Watson, R.T. (2006).Information systems leadership.IEEEE Transactions on Engineering Management, 53(2), pp.171-176.

Kenneth Grant, and Michael Hutson, (2009). How do CIOs become CEOs? Barriers and success factors, pp. 504-514.

Kettinger, W. J. , Zhang, C., & Marchand, D. A. (2011). CIO and business executive leadership approaches to establishing company-wide information orientation. MIS Quarterly Executive 10(4): 157-174.

Khandwalla, P.N. (1976). Some top management styles, their context and performance. Organization and Administrative Sciences. 7 (Winter): 21-51

King, J. (1995). Chasm Closer: the CIO/CEO Gap Still Dogs IS", Computerworld, Vol 29, No. 21, May 22. pp 84-85.

Klenke, K. (1993). Changing roles of information systems professionals: from technical managers to strategic leaders. In Proceedings of the 1993 Conference on Computer Personnel Research. Academic Press.

Klenke, K. (2003). The leader’s new work: Living with paradox. Paper presented at the meeting of the International Leadership Association, Guadalajara, Mexico.

Klug, L. 1996. Hatred: An Update (CIO-CEO Relationships)", Forbes, Vol 158, No. 8, October 7. pp. 100-104.

Kropp, F. & Zolin, R. (2005).“Technological entrepreneurial and small business innovation research programs,” Academy of Marketing Sciences Review, Vol. 2005 No. 07.

Kwak, M. (2001). “Techinical skills, people skills: it’s not either/or,” MIT Sloan Management Review (42:3), Spring 2001, p.16.

Lambe, P. (2011), “The unacknowledged parentage of knowledge management”, Journal of Knowledge Management, Vol. 15 No. 2,

pp. 175‐197. Lane, D. (2004). Wisdom: Best practice from Silicon Valley’s leading IT experts.

128

Lee, S.M. & Peterson, S. (2000). “Culture, entrepreneurial orientation, and global competitiveness,” Journal of World Business, 35: pp. 401-416.

Li, M., & Ye, L.R. (1999). “Information technology and firm performance: Linking with environmental, strategic and managerial,” Information & Management (35:1), p. 43.

Lieberson, S., & O’Connor, J.F. (1972).“Leadership and organizational performance: A study of large corporations,” American Sociological Review (37) 1972, pp 119-130.

Margaret F.R., Cynthia, K.R., Myria, W.A., & Deborah J.A. (2008). Adaptive capacities of state IT departments: Perceptions of CIOs coping with change. The proceedings of the 9th annual international digital government research conference

Martin, E. W. (1982). “Critical success factors of chief MIS/DP executives,” MIS Quarterly (6:2) 1982, pp. 1-9.

Mata, F., Fuerst, W., Barney, J. (1995). Information technology and sustainable competitive advantage: a resource-based analysis. MIS Quarterly 19 (4), 487–505.

May, T.A. (2007). Why don’t more CIO’s become CEO? Computer World. McClelland, D.C., & Boyatzis, R.E. (1982).“Leadership motive pattern and long-term

success in management,” Journal of Applied Psychology (67:6) 1982, pp 737-743.

McClure, C.R. & Bertot, J.C. “The Chief Information Officer (CIO): Assessing its impact,” Government Information Quarterly (17:1), p. 7.

McKeen, James D. and Smith, Heather A. (2002) "New Developments in Practice IV: Managing the Technology Portfolio," Communications of the Association for Information Systems: Vol. 9, Article 5.

Michael B. Koval, Long, & Foster. (2011). Real estate: The technologist’s tool set: A CIO’s perspective

Miller, V.E. (1983). “The emergence of the chief information officer,” Management Review (72:2) 1983, p. 29.

129

Mintzberg, Henry. (2004). Managers Not MBAs: A hard look at the soft practice of managing and management development.

Mishra, A. K. (1996). Organizational responses to crisis: The centrality of trust. In R. M. Kramer & T. R. Tyler (Eds.). Trust in organizations: frontiers of theory and research: 261-287.

Munro, M.C. (1983). “From Our Readers,” in: MIS Quarterly, pp. 67-68. Murray AI. (1989). Top management group heterogeneity and firm performance.

strategic management journal 10: 125-141. Natalie Helbig, Jana Hrdinova, & Donna Canestraro. (2009). Enterprise IT governance

at the state level: An emerging picture. The proceedings of the 10th international digital government research conference

Ocasio, W. (1994). Political dynamics and the circulation of power: CEO succession in U.S. industrial corporations, 1960–1990. Administrative Sciences Quarterly, 39(2), 285–312.

Onan, M., & Gambill, S. (2001).“Small company CIOs,” Journal of computer information systems (42:2) 2001, p 90.

P. Ussahawanitchakit. (2011). “Transformational leadership and firm performance: Evidence from businesses in Thailand.” International Journal of Business Research, Vol.11, No.2, 2011, pp. 98-112

Palmlund, D. (1997). “In search of the ideal CIO,” Financial Executive, Vol. 13, No. 3, May-June, pp. 37-39.

Paul, G. (2003). “Leading technical people,” Leader to Leader (2003:30), pp. 19-24. Pearce, J. A., & Zahra, S. A. (1991). The relative power of CEOs and boards of

directors: Associations with corporate performance. Strategic Management Journal, 12(2), 135–153.

Pemberton, J.M. (1992). “Will the real CIO please stand up?,” Records Management Quarterly (26:4), p. 40.

Peppard, J., Edwards, C. & Lambert, R. (2011).Clarifying the ambiguous role of the CIO.MIS Quarterly Executive, 10(1), pp.31-44.

130

Peter DeLisi & Ronald L. Danielson. (2002). “Thinking Styles of North American IT Executives”. The Third Annual Global Information Technology Management World Conference, New York, June 23-25, 2002.

Pfeffer., Jeffrey., & Gerald R. Salancik. (1977). Organizational context and the characteristics and Tenure of Hospital Administrators. Academy of Management Journal 20,1977.

Powell, W.W., Koput, K.W., & Smith-Doerr, L. (1996). Interorganizational collaboration and the locus of innovation: Networks of learning in biotechnology. Administrative Science Quarterly, 41, 116-145

Preston, D.S., Karahanna, E., & Rowe, F. (2006).“Development of shared understanding between the Chief Information Officer and top management team in U.S. and French Organizations: a cross-cultural comparison,” Engineering Management, IEEE Transactions on (53:2) 2006, pp 191-206.

Priem, R. (1990). Top Management Team Group Factors, Consensus, and Firm Performance. Strategic Management Journal. Vol 11. pp. 469-478.

Raghunathan, B. & Raghunathan, T. S. (1989). Relationship of the rank of information systems executive to the organizational role and planning dimensions of information systems. Journal of Management Information Systems, 6(1), 111-126.

Remenyi, D., Grant, K.A., & Pather, S. (2005). “The chameleon: a metaphor for the Chief Information Officer,” Journal of General Management (30:3), Spring 2005, pp 1-11.

Richmond, D. and Schlier, F. (1997). The Healthcare CIO as Member of Executive Management. Gartner Group Research Note CJS-STGY-032, 28 May, pp. 1-3.

Rockart, J.F., Ball, L., & Bullen, C.V. (1982). “Future role of the information systems executive,” MIS Quarterly (6:4), Dec82 Special Issue 1982, p 1.

Rockart, John R., M.J. Earl., and J.W. Ross.(1996). “Eight imperatives for the new IT organization.” Sloan Management Review 38, no. 1 (1996): pp. 43-45.

Romanczuk, J.B. & Pemberton, J.M. (1997). “The chief information officer: Rise and fall?,” Records Management Quarterly (31:2), p. 14.

Ross, J.W. & Feeny, D.F. (2000).The evolving role of the CIO, pp 385-402.

131

Rothfeder, J. (1990). CIO is starting to stand for “career is over.” Business week, p.78. Scandura,T.A., William, E.A.(2004). Mentoring and transformational leadership: The

role of supervisory career mentoring. Journal of Vocational Behavior. Schubert, Karl, D. (2004). CIO survival guide: the role and responsibilities of the chief

information officer. Shea, C.M. (1999). “The effect of leadership style on performance improvement on a

manufacturing task,” The journal of business (72:3) 1999, pp 407-422. Smaltz, D. H., Sambamurthy, V., & Agarwal, R. (2006). The antecedents of CIO role

effectiveness in organizations: An empirical study in the healthcare sector. IEEE Transactions on Engineering Management, 53(2), 207–222.

Smith, G. S. (2006). Straight to the top: Becoming a world class CIO. Hoboken, NJ: Wiley.Weiss, J. W., & Anderson, D. Jr. (2004). CIOs and IT professionals as change agents, risk and stakeholder managers: A field study. Engineering Management Journal, 16(2), 13–18.

Spitze, J. M. & Lee, J. J. (2012).The Renaissance CIO Project.California Management Review, 54(2), pp.72-92.

Spokane, A.R., Fouad, N.A., & Swanson, J.E. (2001).Culture-Centered career invention. Paper presented at a symposium on career intervention, American Psychological Association.

Stephanie. (2005). Simple successful outsourcing, in: CIO Magazine – business technology leadership, pp. 51-62.

Stephens, C.S., Ledbetter, W.N., Mitra, A., & Ford, F.N. (1992).“Executive or functional manager? The nature of the CIO’s job,” MIS Quarterly (16:4) 1992, pp 449-467.

Suk-Kyung, Y. (2001). “The rise of the Asian CIO,” Far Eastern Economic Review (164:26), p. 66.

Summer, M., Bock, D., & Giammartino, G. (2006). “Exploring the linkage between the charismatics of it project leaders and project success,” Information Systems Management (23:4), Fall 2006, pp 43-49.

Taggart, W.M., & Silbey, V. (1979).“A “Balanced” orientation for the information systems manager,” MIS Quarterly (3:2), pp. 21-33.

132

Thite, M. (1999). “Identifying key characteristics of technical project leadership,” Leadership & Organization development journal (20:5) 1999, p. 253.

Tyler, T. & Degoey, P. (1996). Trust in Organizational Authorities: The Influence of Motive Attributions on Willingness to Accept Decisions. In Kramer, R. & Tyler, T. (eds.) Trust in Organizations: Frontiers of Theory and Research, Sage Publications, Thousand Oaks, CA, pp. 331-356.

Umbaugh, R.E. (1993). “From the editor,” Information systems management (10:2), Spring 1993, p. 5.

V. Suri, and V.M. Prasad. (2011). “Relationship between self-awareness and transformational leadership: A study in IT industry.” The IUP Journal of Organizational Behavior, Vol. 10, No. 1, 2011, pp. 7-17.

Von Urff Kaufeld, N., Chari, V., & Freeme, D. (2009). “Critical success factors for effective IT leadership.” The Electronic Journal Information Systems Evaluation Volume 12 Issue 1 2009, pp. 119-128.

Wang, E., Chou, H.-W., & Jiang, J. (1994).“The impacts of charismatic leadership style on team cohesiveness and overall performance during ERP implementation,” International Journal of Project Management (23:3) 2005a, pp 173-180.

Weaver, Jr. (1981). Coalition plans drive against move to trim social security benefits. New York Time, May 14, 1981, p.B15.

William J. Kettinger, Chen Zhang, & Donald A. Marchand. (2011). “CIO and business executive leadership approaches to establishing company-wide information orientation.” MIS Quarterly Executive, Vol. 10, No.4, Dec 2011, pp. 157-174.

Thesis Ahn, J.H., & Kwon, S. (2001). “The effect of CIO’s transformational leadership on

empowerment and leadership performance: Am analysis using structural equational modeling.”

Barley, Stephen R. (1984). The professional, the semiprofessional, and the machine: The social implications of computer based imaging in radiology. Unpublished Ph.D. dissertation, Massachusetts Institute of Technology.

133

Conger, J.A., & Kanungo, R.N. (1998).Charismatic leadership in organizations. Detlev H., Smaltz. (1999). Antecedents of CIO effectiveness: A role-based perspective. Iyengar, K.P. (2007). The effect of leadership style on CIO effectiveness, The University

of Texas at Arlington. Information Systems & Operations Management. Nolan, R.L. (1982). Managing the data resource function. Robson, W. (1997). Strategic management & information systems. Tom Costello. (2010). Upstream CIOs: Can drive change to a new strategic role. Tubre, Travis Charles. (2000). The Development of a General Measure of Job

Performance. Vroom, V.H., & Yetton, P.W. (1973). Leadership and decision making. Electronic Media CIO Magazine. (1997). Articles from the Sep 15, 1997 issue of CIO Magazine from

http://www.cio.com/magazine/ issue/19970915 Gartner.( 2005). Gartner’s magic quadrant for pure-play BPM, from

http://www.gartner.com. Luftman, J. N. & Sledgianowski, D. (2005). IT-Business strategic alignment maturity: A

case study. Idea Group Publishing, IT J2636, from http://www.idea-group.com

ภาคผนวก

134

ภาคผนวก ก

แนวทางค าถามทใชในการสมภาษณ

1. ทานคดวาปจจยตางๆ ตอไปน มผลตอความสามารถในการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงานรฐบาลหรอไม อยางไร

1.1 ความรทางธรกจเชงกลยทธ 1.2 ความรทางไอทเชงกลยทธ 1.3 การอานสถานการณ 1.4 ทกษะดานการสอสารกบผอน 1.5 ความผกพนกบผบรหารระดบสง 1.6 ความชดเจนในบทบาทหนาทของงาน 1.7 สภาพแวดลอมการท างานในองคการ

2. ทานคดวาความสมพนธทมความไวเนอเชอใจมความสมพนธกบความผกพนกบผบรหารระดบสงหรอไม อยางไร

3. ทานคดวาความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงานรฐบาลมความสมพนธกบประสทธผลในการท างานในหนวยงานรฐบาลหรอไม เพราะสาเหตใด ทานมขอเสนอแนะแนวทางในการพฒนาประสทธผลในการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงานรฐบาลไดอยางไรบาง

135

ภาคผนวก ข แบบสอบถาม

ล าดบท _ _ _

แบบสอบถาม

“แบบสอบถามนเปนสวนหนงของการท าวทยานพนธในการศกษาตามหลกสตรวทยาศาสตรมหาบณฑต (ระบบสารสนเทศเพอการจดการ) คณะพาณชยศาสตรและการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร โดยมวตถประสงคเพอศกษา “ปจจยทสงผลตอประสทธผลการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศในหนวยงานรฐบาล” จงใครขอความรวมมอจากทานในการตอบแบบสอบถามใหครบทกขอตามความเปนจรง เพอจะน าผลไปใชประโยชนทางการศกษาและพฒนาตอไปโดยขอมลททานตอบในแบบสอบถามน จะถอเปนความลบซงผวจยจะน าเสนอผลการวจยในลกษณะภาพรวมเทานน แบบสอบถามประกอบดวย 2 สวนดงน สวนท 1 ขอมลทวไป สวนท 2 ความคาดหวงตอรปแบบผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทมผลตอประสทธผลการท างานในองคกร

สวนท 1 ขอมลทวไป ค าชแจง: กรณาท าเครองหมาย X ลงในชอง หนาขอความเพยงค าตอบเดยว 1. เพศ ชาย หญง 2. อาย ต ากวา 30 ป 30-40 ป 41-50 ป ตงแต 51 ปขนไป 3. ระดบการศกษา ต ากวาปรญญาตร ปรญญาตร ปรญญาโท ปรญญาเอก 4. ประสบการณท างาน นอยกวา 1 ป มากกวา1 ป แตไมเกน 5 ป

มากกวา 5 ป แตไมเกน 10 ป มากกวา 10 ป แตไมเกน 15 ป มากกวา 15 ป ขนไป

136

5. หนวยงานทสงกด (กรณาระบสงกดระดบกรมหรอเทยบเทา) ส านกนายกรฐมนตร กระทรวงกลาโหม กระทรวงการคลง กระทรวงการตางประเทศ กระทรวงการทองเทยวและกฬา กระทรวงการพฒนาสงคมและความ

มนคงของมนษย กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงคมนาคม กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและ

การสอสาร กระทรวงพลงงาน กระทรวงพาณชย กระทรวงมหาดไทย กระทรวงยตธรรม กระทรวงแรงงาน กระทรวงวฒนธรรม กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงศกษาธการ กระทรวงสาธารณสข กระทรวงอตสาหกรรม

สวนท 2 ความคาดหวงตอรปแบบผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทมผลตอประสทธผลการท างานในองคกร ค าชแจง: กรณาตอบค าถามตอไปน โดยวงกลมรอบคะแนนทตรงกบความคดเหนของทานมากทสด(1=ไมเหนดวยอยางยง 2=ไมเหนดวย 3=ไมแนใจ 4=เหนดวย 5=เหนดวยอยางยง)

ความรทางธรกจเชงกลยทธของ GCIO

6. ทานควรมความสามารถในการประเมนผล ประโยชน หรอความคมคาทเกดขนกบองคกรดวยการใชขอมลดานเทคโนโลยสารสนเทศประกอบกบขอมลดานการบรหารอนๆ ไดอยางมประสทธภาพ

1 2 3 4 5

9. ทานมทกษะทางธรกจเชงกลยทธสามารถวางแผนบรหารจดการไดดกวาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทไมมทกษะทางดานน

1 2 3 4 5

10. ทานมวสยทศนททาทายเพอใหงานขององคกรบรรลผลดวยการใชเทคโนโลยสารสนเทศ

1 2 3 4 5

11. ความสามารถสรางวฒนธรรมองคกรแหงการเรยนรดานเทคโนโลยสารสนเทศท าใหบคลากรเกดทศนคตทดตอองคกรดานเทคโนโลยสารสนเทศ

1 2 3 4 5

12. ทานมความสามารถในการประสานงาน บรหารจดการทงภายในและภายนอกองคกรไดด

1 2 3 4 5

137

ความรทางไอทเชงกลยทธของ GCIO

13. การน าไอทเชงกลยทธมาใชในการบรหารจะท าใหองคกรมประสทธภาพ ชวยประหยดการใชทรพยากร เวลา เพมความคมคาและท าใหเจาหนาทในองคกรยอมรบมากขน

1 2 3 4 5

14. ทานมความรดานไอทเชงกลยทธสามารถสอสารกบเจาหนาทระดบปฏบตการดานไอทไดด

1 2 3 4 5

15. ทานมความเชยวชาญดานเทคนคเชงกลยทธเกยวกบเทคโนโลยสารสนเทศ และมความสามารถในการบกเบก พฒนา และบรหารระบบไอทใหองคกร

1 2 3 4 5

16. ทานมเทคนคใหม ๆ ในการน าเทคโนโลยมาใชในการบรหารงานอยเสมอ 1 2 3 4 5

17. ทานมความรทางไอทเชงกลยทธ สามารถน าเทคโนโลยใหม ๆ มาประยกตใชใหเหมาะสมกบองคกร

1 2 3 4 5

การอานสถานการณของ GCIO 18. การททานเขาใจสถานการณในการท างานไดดจะท าใหบรหารความคดเหนท

แตกตางของผทเกยวของในการบรหารไอทไดมประสทธภาพ 1 2 3 4 5

19. ทานมความสามารถในการสรางวกฤตใหเปนโอกาส และน าโอกาสนนมาใชประโยชนในหนวยงาน

1 2 3 4 5

20. ทานมความร ในสถานการณ สามารถวเคราะหและน าไปสการปฏบตเพอสรางสรรคและพฒนาหนวยงานไดด

1 2 3 4 5

21. ความเขาใจในสถานการณสงผลตอความสามารถในการประสานนโยบายของผบรหารระดบสงใหมมมมองไปในทศทางเดยวกน

1 2 3 4 5

22. ความเขาใจในสถานการณท เกดขนภายนอกองคกรของทานจะสงผลตอความสามารถในการบรหารจดการเชงกลยทธภายในองคกร

1 2 3 4 5

ทกษะการสอสารกบผอนของ GCIO

23. การสอสารระหวางทานกบเจาหนาทระดบปฏบตการสงผลตอประสทธผลการท างานดานเทคโนโลยสารสนเทศ

1 2 3 4 5

24. ทกษะการสอสารทด ท าใหผปฏบตงานมทศนคตเชงบวกในการท างาน 1 2 3 4 5

25. ความสามารถในการสอสาร สงผลตอความสามารถในการบกเบก พฒนา และ บรหารระบบไอทใหองคกร

1 2 3 4 5

26. ทานมความสามารถในการสอสารกบหนวยงานทงภายในและภายนอกองคกร รวมถงผบรหารระดบสงและผใชงาน ไดอยางมประสทธภาพ

1 2 3 4 5

27. ทานสามารถสอสารกบบรษทจดจางภายนอกและท าใหหนวยงานมนใจถงการสงมอบงานตามก าหนด

1 2 3 4 5

138

ความสมพนธทมความไววางใจของ GCIO

28. ความไววางใจของผรวมงานตอทานท าใหเกดประสทธภาพของการท างานเปนทม 1 2 3 4 5

29. ทานใหความส าคญกบการสรางความไววางใจกบผรวมงานเพอใหเกดการท างานรวมกนมากกวาการท างานคนเดยว

1 2 3 4 5

30. ทานใหอ านาจแกผปฏบตงานในการตดสนใจและใหความชวยเหลอเมอมปญหาเกดขน

1 2 3 4 5

31. ทานใหความไววางใจและไมเขาไปกาวกายงานของผปฏบตงาน เวนแตมปญหาเกดขนในการท างาน

1 2 3 4 5

32. ทานแสดงใหผปฏบตงานเหนวาทไดรบมอบหมายสามารถท าใหส าเรจได 1 2 3 4 5 ความผกพนกบผบรหารระดบสงของ GCIO

33. ความสมพนธทดของทานกบผบรหารระดบสงท าใหการบรหารขอมลสารสนเทศบรรลเปาหมายไดเรวขน

1 2 3 4 5

34. ความสมพนธทดของทานทมตอผบรหารระดบสงสงผลตอการใชความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ

1 2 3 4 5

35. ความสมพนธทดของทานกบผบรหารระดบสงจะท าใหลดชองวางระหวางผบรหารระดบสง

1 2 3 4 5

36. ความสมพนธทดของทานกบผบรหารระดบสงจะน าไปสการไดรบการสนบสนนกจกรรมและโครงการดานเทคโนโลยสารสนเทศ

1 2 3 4 5

37. การสรางความสมพนธทดระหวางผบรหารและผปฏบตการสงผลตอประสทธภาพในการท างาน และสภาพแวดลอมการท างานภายในองคกร

1 2 3 4 5

ความชดเจนในบทบาทหนาทของงาน GCIO

38. ความชดเจนในบทบาทหนาทของทานท าใหสามารถบรหารงานใหมประสทธผลมากขน

1 2 3 4 5

39. ทานมทศนะคตในเรองเทคโนโลยสารสนเทศทท าใหโอกาสในการพฒนากลยทธการแขงขนดขน และเขาใจบทบาทหนาทดาน เทคโนโลยภายในองคกร

1 2 3 4 5

40. บทบาทหนาททชดเจนของทานท าใหเขาใจถงความคาดหวงขององคกรทสงผลถงการใชความสามารถในการบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ

1 2 3 4 5

41. ความไมชดเจนในขอบขายงานของทานสงผลตอการประสานความรวมมอไปยงผเกยวของไดไมตรงเปาหมาย

1 2 3 4 5

42. ความชดเจนในบทบาทหนาท ท าใหทานสามารถพฒนาทกษะใหตรงกบงานทไดรบมอบหมาย

1 2 3 4 5

139

สภาพแวดลอมการท างานในองคกร

43. ทานเหนวาองคกรทมสภาพแวดลอมทเออตอการท างานสงผลตอความสามารถและประสทธผลในการบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ

1 2 3 4 5

44. การมทรพยากรทเพยงพอทงบคลากร อปกรณ และเครอขาย เปนสภาพแวดลอมทสงผลตอการใชความสามารถของทาน

1 2 3 4 5

45. การใหอสระในการด าเนนงานตอทานกอใหเกดการใชความสามารถไดเตมประสทธภาพ

1 2 3 4 5

46. การใหอสระในการปฏบตงานของทานเปนปจจยสงเสรมสภาพแวดสอมการท างานทดซงสงผลตอความส าเรจในการท างานของผปฏบตงาน

1 2 3 4 5

47. สภาพแวดลอมทดท าใหเกดการน าขอมลไปใชชวยในการตดสนใจของทาน 1 2 3 4 5

ความสามารถของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ

48. ทานมสวนส าคญภายในองคกร เชยวชาญการจดการดานเทคโนโลยใหเปนระบบระเบยบ และในขณะเดยวกนสรางชอเสยงในสวนอนๆภายในองคกรดวย

1 2 3 4 5

49. ทานสามารถผลกดนใหองคกรใชขอมลสารสนเทศ ชวยลดขนตอน และมความสะดวกรวดเรวไดดขน

1 2 3 4 5

50. การททานมความรดานเทคโนโลยท าใหองคกรมการเปลยนแปลงและทนโลกอยเสมอ

1 2 3 4 5

51. ทานเหนวาองคกรจะไดรบการยอมรบมากขนดวยการใชเทคโนโลยสารสนเทศมาพฒนาองคกรใหมประสทธภาพการบรการ

1 2 3 4 5

52. ทานเหนวาองคกรทยอมรบการใชเทคโนโลยสารสนเทศจะสามารถตอบสนองตอความเปลยนแปลงทอาจเกดขนในอนาคตไดอยางรวดเรวและเหมาะสม

1 2 3 4 5

ประสทธผลการท างานของผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ

53. ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทดตองสามารถท าใหบคลากรใตบงคบบญชาด าเนนกจกรรมไดตาม เปาหมาย วตถประสงค วสยทศนขององคการ

1 2 3 4 5

54. ผบรหารสามารถผลกดนใหองคกรใชขอมลสารสนเทศ ชวยลดขนตอน และมความสะดวกรวดเรวไดดขน

1 2 3 4 5

55. ผบรหารทมความรดานเทคโนโลยท าใหองคกรมการเปลยนแปลงในทนโลกอยเสมอ

1 2 3 4 5

56. ทานท าใหองคกรไดรบการยอมรบมากขนดวยการใชเทคโนโลยสารสนเทศมาพฒนาองคกรใหมประสทธภาพการบรการ

1 2 3 4 5

57. ทานท าใหองคกรยอมรบการใชเทคโนโลยสารสนเทศ ซงท าใหสามารถตอบสนองตอความเปลยนแปลงทอาจเกดขนในอนาคตไดอยางรวดเรวและเหมาะสม

1 2 3 4 5

*** ขอขอบคณทานทสละเวลาอนมคาในการกรอกแบบสอบถามชดน***

140

ภาคผนวก ค ผลการวเคราะหสมประสทธสหสมพนธของขอค าถามทงหมด

141

142

143

144

145

146

147

148

149

150

151

152

153

154

155

156

157

158

159

160

161

162

163

ประวตผวจย

ชอ นายณฐพล ประคณศกษาพนธ วนเดอนปเกด วนท 5 พฤษภาคม 2529 วฒการศกษา ปการศกษา 2550: บรหารธรกจบณฑต

หลกสตรนานาชาต คณะพาณชยศาสตรและการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร

ปการศกษา 2546: โรงเรยนนานาชาตฮาโรว ปการศกษา 2540: โรงเรยนกรงเทพครสเตยนวทยาลย ต าแหนง 2556-ปจจบน:

- กงสลกตตมศกดสถานกงสลสาธารณรฐเปรประจ าจงหวดขอนแกน 2555-ปจจบน:

- ทปรกษาคณะกรรมาธการ การกฏหมาย การยตธรรมฯ สภาผแทนราษฎร

2554-ปจจบน: - เลขานการคณะกรรมาธการเศรษฐกจ การพาณชย และอตสาหกรรม

วฒสภา

- กต.ตร. คณะกรรมการตรวจสอบและตดตามการบรหารงานต ารวจ สภ.พระสมทรเจดย

- ทปรกษาคณะกรรมาธการการแรงงานและสวสดการสงคม วฒสภา

2554-2555:

- ตวแทนสภากาชาดไทย

2553-2554:

- เลขานการคณะกรรมาธการยตธรรม และการต ารวจ วฒสภา

2551-2553:

- เลขานการคณะกรรมาธการเศรษฐกจ การพาณชย และอตสาหกรรม วฒสภา

2551-ปจจบน:

- กรรมการ บรษท เดอะควอลตไวร จ ากด

- กรรมการ บรษท เดอะควอลตเมทลโปรดกส จ ากด

- กรรมการ มลนธ ประคณศกษาพนธ

164

เครองราชอสรยาภรณ 2555:

- จตรถาภรณมงกฎไทย (Companion (Fourth Class) of the Most Noble

Order of the Crown of Thailand) 2553:

- เบญจมาภรณชางเผอก (Member (Fifth Class) of the Most Exalted Order

of the White Elephant) 2551:

- เบญจมาภรณมงกฎไทย (Member (Fifth Class) of the Most Noble Order

of the Crown of Thailand)