Top Banner
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1 เรื่อง สมบัติพื้นฐานของธาตุและสารประกอบ 1 ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ตามกระบวนการสืบเสาะหาความรู้แบบวัฎจักรการเรียนรู7 ขั้น (7E) เรื่อง สมบัติของธาตุและสารประกอบ ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีท4 ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ตามกระบวนการสืบเสาะหาความรูแบบวัฏจักรการเรียนรู7 ขั้น (7E) วิชาเคมีเพิ่มเติม 1 เรื่อง สมบัติของธาตุและสารประกอบ ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีท4 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชุดที1 เรื่อง สมบัติพื้นฐานของธาตุและสารประกอบ นางสาวจิราภรณ์ คงหนองลาน ตาแหน่ง ครูชานาญการ โรงเรียนราชประชานุเคราะห์ 23 จังหวัดพิษณุโลก สานักบริหารงานการศึกษาพิเศษ สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ
35

ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1 ...rpg23.ac.th/uploads/20130614094044aILLhme/contents/file...ช ดก จกรรมการเร ยนร

Jan 23, 2020

Download

Documents

dariahiddleston
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1 ...rpg23.ac.th/uploads/20130614094044aILLhme/contents/file...ช ดก จกรรมการเร ยนร

ชดกจกรรมการเรยนรท 1 เรอง สมบตพนฐานของธาตและสารประกอบ 1

ชดกจกรรมการเรยนรตามกระบวนการสบเสาะหาความรแบบวฎจกรการเรยนร 7 ขน (7E) เรอง สมบตของธาตและสารประกอบ ระดบชนมธยมศกษาปท 4

ชดกจกรรมการเรยนรตามกระบวนการสบเสาะหาความร แบบวฏจกรการเรยนร 7 ขน (7E) วชาเคมเพมเตม 1

เรอง สมบตของธาตและสารประกอบ ระดบชนมธยมศกษาปท 4 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

ชดท 1 เรอง สมบตพนฐานของธาตและสารประกอบ

นางสาวจราภรณ คงหนองลาน ต าแหนง ครช านาญการ

โรงเรยนราชประชานเคราะห 23 จงหวดพษณโลก ส านกบรหารงานการศกษาพเศษ

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ

Page 2: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1 ...rpg23.ac.th/uploads/20130614094044aILLhme/contents/file...ช ดก จกรรมการเร ยนร

ชดกจกรรมการเรยนรท 1 เรอง สมบตพนฐานของธาตและสารประกอบ 2

ชดกจกรรมการเรยนรตามกระบวนการสบเสาะหาความรแบบวฎจกรการเรยนร 7 ขน (7E) เรอง สมบตของธาตและสารประกอบ ระดบชนมธยมศกษาปท 4

ค าน า

ชดกจกรรมการเรยนรตามกระบวนการสบเสาะหาความรแบบวฎจกรการเรยนร 7 ขน (7E)

รายวชาเคมเพมเตม 1 เรอง สมบตธาตและสารประกอบ ระดบชนมธยมศกษาปท 4 เลมนจดท าขน

เพอใชประกอบการจดกจกรรมการเรยนรวชาเคมเพมเตม 1 เรอง สมบตของาตและสารประกอบ

โดยผเรยนสามารถน าไปฝกปฏบตหรอเรยนรเพมเตมดวยตนเองทงในและนอกเวลาเรยน โดยชด

กจกรรมการเรยนรแตละชดประกอบดวยเอกสาร 2 สวน คอ คมอครและชดกจกรรมการเรยนร ทงน

เพอใหผน าชดกจกรรมการเรยนรไปใชสามารถด าเนนกจกรรมตางๆ ไดสะดวกและมประสทธภาพตรง

ตามจดมงหมายของการสรางชดกจกรรมน

ชดกจกรรมการเรยนรชดน ประกอบดวย ค าชแจง ผลการเรยนร จดประสงคเชงพฤตกรรม

สาระการเรยนร เวลาทใช วธการใชชดกจกรรมการเรยนร สอและอปกรณการเรยนร บทบาทของ

นกเรยน บตรเนอ บตรกจกรรม บตรบนทกกจกรรม แบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน และแบบ

ประเมนความพงพอใจในการเรยนรโดยใชชดกจกรรมการเรยนรตามกระบวนการสบเสาะหาความร

แบบวฏจกรการเรยนร 7ขน (7E) รายวชาเคมเพมเตม 1 เรอง สมบตของธาตและสารประกอบ

ระดบชนมธยมศกษา ปท 4

ผรายงานหวงเปนอยางยงวาชดกจกรรมการเรยนรทสรางขนนจะเปนประโยชนตอนกเรยน

และผสนใจทจะน าชดกจกรรมการเรยนรไปใชพฒนาการเรยนรของตนเองตอไป

จราภรณ คงหนองลาน

Page 3: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1 ...rpg23.ac.th/uploads/20130614094044aILLhme/contents/file...ช ดก จกรรมการเร ยนร

ชดกจกรรมการเรยนรท 1 เรอง สมบตพนฐานของธาตและสารประกอบ 3

ชดกจกรรมการเรยนรตามกระบวนการสบเสาะหาความรแบบวฎจกรการเรยนร 7 ขน (7E) เรอง สมบตของธาตและสารประกอบ ระดบชนมธยมศกษาปท 4

สารบญ หนา

ค าน า ก

สารบญ ข

สารบญภาพ ค

สารบญตาราง ง

ค าชแจง 1 การใชชดกจกรรมการเรยนรส าหรบนกเรยน 2 ผลการเรยนร 3 จดประสงคการเรยนร 4 สาระการเรยนร 4 เวลาทใชในการท ากจกรรม 4 บตรภาระงานของนกเรยน 5 รายการสอและอปกรณ 6 แบบทดสอบกอนเรยน 7 บตรบนทกกจกรรมท 1.1 เรอง รจกธาตและสารประกอบ 9 บตรความรท 1.1 เรอง รจกธาตและสารประกอบ 10 บตรกจกรรมท 1.2 เรอง สมบตพนฐานของธาตและสารประกอบ 18 บตรบนทกกจกรรมท 1.2 เรอง สมบตพนฐานของธาตและสารประกอบ 19 บตรกจกรรมท 1.3 เรอง ลกษณะของธาตและสารประกอบทรจก 22 บตรบนทกกจกรรมท 1.3 เรอง ลกษณะของธาตและสารประกอบทรจก 23 บตรกจกรรมท 1.4 เรอง ธาตและสารประกอบในชวตประจ าวน 24 บตรบนทกกจกรรมท 1.4 เรอง ธาตและสารประกอบในชวตประจ าวน 25 แบบทดสอบหลงเรยน 26 แบบประเมนความพงพอใจ 28 บรรณานกรม 30

Page 4: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1 ...rpg23.ac.th/uploads/20130614094044aILLhme/contents/file...ช ดก จกรรมการเร ยนร

ชดกจกรรมการเรยนรท 1 เรอง สมบตพนฐานของธาตและสารประกอบ 4

ชดกจกรรมการเรยนรตามกระบวนการสบเสาะหาความรแบบวฎจกรการเรยนร 7 ขน (7E) เรอง สมบตของธาตและสารประกอบ ระดบชนมธยมศกษาปท 4

สารบญภาพ หนา

ภาพท 1 ตวอยางธาต 15 ภาพท 2 ผลกเหลกและโมเลกลแกสฟลออรน 16 ภาพท 3 สญลกษณของธาตของดอลตน 17 ภาพท 4 แผนผงการจดธาต 20 ธาตแรกออกเปนหมวดหม 18 ภาพท 5 ตารางธาตปจจบน 20 ภาพท 6 การแบงสมบตของธาตออกเปนโละ อโลหะและกงโลหะ 21

Page 5: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1 ...rpg23.ac.th/uploads/20130614094044aILLhme/contents/file...ช ดก จกรรมการเร ยนร

ชดกจกรรมการเรยนรท 1 เรอง สมบตพนฐานของธาตและสารประกอบ 5

ชดกจกรรมการเรยนรตามกระบวนการสบเสาะหาความรแบบวฎจกรการเรยนร 7 ขน (7E) เรอง สมบตของธาตและสารประกอบ ระดบชนมธยมศกษาปท 4

สารบญตาราง หนา

ตารางท 1 แสดงมวลรอยละของธาตทพบอยในธรรมชาต 16 ตารางท 2 แสดงสมบตบางประการของธาตเรยงตามมวลอะตอม 18 ตารางท 3 แสดงเปรยบเทยบสมบตของธาต โละ อโลหะและกงโลหะ 22

Page 6: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1 ...rpg23.ac.th/uploads/20130614094044aILLhme/contents/file...ช ดก จกรรมการเร ยนร

ชดกจกรรมการเรยนรท 1 เรอง สมบตพนฐานของธาตและสารประกอบ 6

ชดกจกรรมการเรยนรตามกระบวนการสบเสาะหาความรแบบวฎจกรการเรยนร 7 ขน (7E) เรอง สมบตของธาตและสารประกอบ ระดบชนมธยมศกษาปท 4

ค าชแจง

ชดกจกรรมการเรยนรตามกระบวนการสบเสาะหาความรแบบวฎจกรการเรยนร 7 ขน (7E)

รายวชาเคมเพมเตม 1 รหสวชา ว30221 เรอง สมบตของธาตและสารประกอบ ระดบชน

มธยมศกษาปท 4 ชดกจกรรมนประกอบดวยชดกจกรรมการเรยนรทงหมด 6 ชด ดงน

ชดท ชอชดกจกรรม จ านวนชวโมง

1 สมบตพนฐานของธาตและสารประกอบ 3

2 สมบตของธาตในตารางธาต 3

3 สมบตของสารประกอบตามคาบ 3

4 ปฏกรยาของธาตและสารประกอบตามหม 3

5 ธาตแทรนซชน 3

6 ธาตกมมนตรงส 3

รวม 18

ชดกจกรรมการเรยนรฉบบนเปนชดกจกรรมการเรยนรชดท 1 เรอง สมบตพนฐานของ

ธาตและสารประกอบ ซงนกเรยนจะไดศกษาเรยนรและปฏบตกจกรรมตางๆเพอศกษาสมบตพนฐาน

ของธาตและสารประกอบ โดยใชเวลาในการปฏบตกจกรรมทงหมด 3 ชวโมง

Page 7: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1 ...rpg23.ac.th/uploads/20130614094044aILLhme/contents/file...ช ดก จกรรมการเร ยนร

ชดกจกรรมการเรยนรท 1 เรอง สมบตพนฐานของธาตและสารประกอบ 7

ชดกจกรรมการเรยนรตามกระบวนการสบเสาะหาความรแบบวฎจกรการเรยนร 7 ขน (7E) เรอง สมบตของธาตและสารประกอบ ระดบชนมธยมศกษาปท 4

การใชชดกจกรรมการเรยนร

ขนเตรยมตวกอนใชชดกจกรรม 1. ท าการศกษาคนควาในเรองทตนเองจะเรยนหรอปฏบตกจกรรมมากอนลวงหนาเพอให

เขาใจในบทเรยนไดดและรวดเรวยงขน 2. เตรยมความพรอมของตนเองส าหรบการปฏบตกจกรรมรวมกบเพอนในหองเรยนและ

เพอนรวมกลม 3. ค าแนะน าในการปฏบตงานกลม

3.1 เลอกประธานกลมเพอเปนผน าในการด าเนนกจกรรมการเรยนร และเลขานการกลม เพอบนทกขอมลในการปฏบตกจกรรมตางๆ 3.2 สมาชกทกคนตองมสวนรวม ชวยเหลอซงกนและกน และรบผดชอบรวมกน 3.3 ตงใจปฏบตกจกรรมอยางเตมความสามารถและรอบคอบ

4. ใชกลมเดมตลอดการเรยนดวยชดกจกรรมการเรยนรฉบบน ขนการใชชดกจกรรม

1. ศกษาภาระงานใหเขาใจ และปฏบตตามล าดบขนตอน 2. ปฏบตกจกรรมดวยตนเอง ไมลอกเพอนและไมใหเพอนลอก 3. ศกษากจกรรมดวยความตงใจแลวท าการวเคราะหเนอหาและสรปเพอใหเขาใจไดงายๆ 4. ศกษาค าชแจงของกจกรรมโดยการระดมความคดในกลม เพอตอบค าถามใหตรงตาม

ทฤษฎของเรองทเรยน ไมตอบโดยไมมเหตผลหรอทฤษฎรองรบ 5. รวมอภปรายกบครดวยความตงใจ จดบนทกความรใหม และซกถามทนทเมอไมเขาใจ 6. มความสามคค มน าใจ ภาคภมใจในผลงานของกลม โดยไมเอาเปรยบดวยการนงเฉยหรอ

กอความวนวายในหองเรยน ขนหลงใชชดกจกรรม

1. ท าแบบทดสอบหลงเรยน 2. รวบรวมผลงานทไดจากการปฏบตกจกรรมสงคร เพอประเมนผลการเรยนร 3. จดเกบอปกรณทกชนใหเรยบรอย

Page 8: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1 ...rpg23.ac.th/uploads/20130614094044aILLhme/contents/file...ช ดก จกรรมการเร ยนร

ชดกจกรรมการเรยนรท 1 เรอง สมบตพนฐานของธาตและสารประกอบ 8

ชดกจกรรมการเรยนรตามกระบวนการสบเสาะหาความรแบบวฎจกรการเรยนร 7 ขน (7E) เรอง สมบตของธาตและสารประกอบ ระดบชนมธยมศกษาปท 4

ผลการเรยนร

ดานความร

นกเรยนสามารถอธบายสมบตพนฐานของธาตและสารประกอบได

ดานทกษะกระบวนการ

นกเรยนสามารถปฏบตกจกรรมตามกระบวนการสบเสาะหาความรแบบวฎจกร 7 ขน (7E)

ดงน

1. ท าแบบฝกหดกอนบทเรยน เพอทดสอบความรเดม (Elicitation Phase)

2. รวมกนอภปรายและตงค าถามจากแบบทดสอบกอนเรยน (Engagement Phase)

3. สบคนขอมลจากเอกสารประกอบการเรยนรเรอง ความหมายและชนดของสารละลาย

(Exploration Phase)

4. น าขอมลมาด าเนนการวเคราะห แปลผล สรปผล และน าเสนอผลทไดในรปตางๆ เชน

บรรยายสรป สรางแผนภมความคดรวบยอดหรอจดท าสมดเลมเลก ฯลฯ(Explanation

and Expansion Phase)

5. ใหนกเรยนน าผลงานทไดจากการสรปผลการวเคราะหมาน าเสนอหนาชนเรยนเพอ

น าไปสหาสรปรวมกนในชนเรยนและประเมนผลงาน ( Evaluation and Extension

Phase)

ดานคณธรรมจรยธรรมและคณลกษณะทพงประสงค

1. มความสนใจใฝเรยนร ไดแก การสนทนาซกถาม กระตอรอรนในการปฏบตกจกรรม

2. มความรบผดชอบ ไดแก ปฏบตหนาททไดรบมอบหมาย ท างานส าเรจตามเปาหมาย

3. ความมเหตผล ไดแก การรวบรวมขอมล การอธบายหรอแสดงความคดเหนอยางม

เหตผลมหลกการหรอขอมลอางอง

4. มระเบยบวนย ไดแก ตรงตอเวลาทนดหมาย ปฏบตตามระเบยบวนยของกจกรรม

Page 9: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1 ...rpg23.ac.th/uploads/20130614094044aILLhme/contents/file...ช ดก จกรรมการเร ยนร

ชดกจกรรมการเรยนรท 1 เรอง สมบตพนฐานของธาตและสารประกอบ 9

ชดกจกรรมการเรยนรตามกระบวนการสบเสาะหาความรแบบวฎจกรการเรยนร 7 ขน (7E) เรอง สมบตของธาตและสารประกอบ ระดบชนมธยมศกษาปท 4

จดประสงคเชงพฤตกรรม

สาระการเรยนร

เวลาทใช

1. ท าการทดลองศกษาสมบตพนฐานของธาตและสารประกอบได 2. อธบายสมบตของธาตโลหะ ธาตอโลหะ และธาตกงโลหะได

1. ลกษณะของธาต 2. การจ าแนกชนดของธาต 3. สมบตของธาตโลหะ ธาตอโลหะ และธาตกงโลหะ 4. ลกษณะของสารประกอบ

ชดกจกรรมการเรยนรท 1 เรอง สมบตพนฐานของธาตและสารประกอบ ใชเวลาในการ

ท ากจกรรมการเรยนร จ านวน 3 ชวโมง

Page 10: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1 ...rpg23.ac.th/uploads/20130614094044aILLhme/contents/file...ช ดก จกรรมการเร ยนร

ชดกจกรรมการเรยนรท 1 เรอง สมบตพนฐานของธาตและสารประกอบ 10

ชดกจกรรมการเรยนรตามกระบวนการสบเสาะหาความรแบบวฎจกรการเรยนร 7 ขน (7E) เรอง สมบตของธาตและสารประกอบ ระดบชนมธยมศกษาปท 4

บทบาทของนกเรยน

1. นกเรยนแบงกลม กลมละ 5 คนเลอกประธานกลม เพอเปนผน าในการด าเนนกจกรรม และเลขานการกลมเพอบนทกขอมลในการปฏบตกจกรรมตางๆ และมอบหมายหนาทใหสมาชกแตละคนในกลมใหชดเจน

2. ตรวจสอบความครบถวนของชดกจกรรมการเรยนรตามกระบวนการสบเสาะหาความรแบบ 7E เรอง ลกษณะของธาตและสารประกอบ 3. ท าแบบทดสอบกอนเรยน เพอทดสอบความรเดมของนกเรยน

4. ศกษาบตรกจกรรมท 1 แลวใหแตละกลม รวมกนอภปรายและตอบค าถาม 5. ศกษาและปฏบตกจกรรมท 2 เพอส ารวจและคนหาค าตอบ

6. ศกษากจกรรมท 3 จากนนปฏบตกจกรรม โดยการระดมความคดและอภปรายรวมกนภายในกลมของตนเอง สรปเนอหาเขยนเปนแผนผงมโนทศนเพอความชดเจนยงขนเตรยมสมาชกน าเสนอผลงาน

5. ศกษากจกรรมท 4 โดยรวมกนวเคราะหอภปรายและระดมความคดรวมกนในกลม สรปแกไขปญหาจากสถานการณทก าหนดขน แลวบนทกค าตอบลงในแบบบนทกกจกรรมพรอมทงขยายความรทไดรบโดยการน าเสนอหนาชนเรยน 6. แลกเปลยนกนตรวจแบบบนทกกจกรรมท 1 – 4 โดยเลขานการกลม รวบรวมแบบบนทกค าตอบของสมาชกไปแลกเปลยนกบกลมอน โดยก าหนดใหกลมท 1 ตรวจกลมท 5ๆ ตรวจกลมท 4ๆ กลมท 3ๆ ตรวจกลมท 2 และกลมท 2 ตรวจกลมท 1

7. ประธานกลมรบเฉลยกจกรรมท 1– 4 จากครผสอนเพอมาตรวจค าตอบ 8. สมาชกในกลมตรวจแบบบนทกกจกรรมของสมาชกกลมอน(กรณมขอสงสยใหนกเรยนถามครผสอน) 9. เลขานการกลม รวบรวมแบบบนทกกจกรรมคนกลมเดม 10. ประธานกลมน าเฉลยกจกรรมคนครผสอน 11. สมาชกในกลมบนทกคะแนนลงในใบบนทกคะแนน รวมคะแนนของสมาชกในกลมหาคาเฉลยเปนคะแนนของกลมแจงครผสอน

Page 11: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1 ...rpg23.ac.th/uploads/20130614094044aILLhme/contents/file...ช ดก จกรรมการเร ยนร

ชดกจกรรมการเรยนรท 1 เรอง สมบตพนฐานของธาตและสารประกอบ 11

ชดกจกรรมการเรยนรตามกระบวนการสบเสาะหาความรแบบวฎจกรการเรยนร 7 ขน (7E) เรอง สมบตของธาตและสารประกอบ ระดบชนมธยมศกษาปท 4

รายการสอและอปกรณ

ส าหรบชดกจกรรมการเรยนรตามกระบวนการสบเสาะหาความรแบบวฏจกร 7 ขน (7E) วชาเคมเพมเตม 1 เรอง สมบตของธาตและสารประกอบ ชดกจกรรมท 1 เรอง สมบตพนฐานของธาตและสารประกอบ มสอและอปกรณดงน

รายการสอ จ านวน

ชดกจกรรมท 1 เรอง สมบตพนฐานของธาตและสารประกอบ ประกอบดวย 1. บตรภาระงาน 1 บตร/กลม 2. แบบทดสอบกอนเรยน 1 ชด/คน 3. บตรบนทกกจกรรมท 1.1 เรอง ลกษณะของธาตและสารประกอบทรจก 1 บตร/กลม 4. บตรบนทกกจกรรมท 1.1 เรอง ลกษณะของธาตและสารประกอบทรจก 1 บตร/กลม 5. บตรกจกรรมท 1.2 เรอง สมบตพนฐานของธาตและสารประกอบ 1 บตร/กลม 6. บตรบนทกกจกรรมท 1.2 เรอง สมบตพนฐานของธาตและสารประกอบ 1 บตร/กลม 7. บตรความรท 1.1 เรอง ธาตและสารประกอบทรจก 1 บตร/กลม 8. บตรบนทกกจกรรมท 1.3 เรอง สรปสมบตพนฐานธาตและสารประกอบ 1 บตร/กลม 9. บตรกจกรรมท 1.4 เรอง ธาตและสารประกอบในชวตประจ าวน 1 บตร/กลม 10. บตรบนทกกจกรรมท 1.4 เรอง ธาตและสารประกอบในชวตประจ าวน 1 บตร/กลม 11. แบบทดสอบหลงเรยน 1 ชด/คน 1.2 แบบประเมนความพงพอใจทมตอการเรยนรโดยใชชดกจกรรมฯ 1 ชด/คน

Page 12: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1 ...rpg23.ac.th/uploads/20130614094044aILLhme/contents/file...ช ดก จกรรมการเร ยนร

ชดกจกรรมการเรยนรท 1 เรอง สมบตพนฐานของธาตและสารประกอบ 12

ชดกจกรรมการเรยนรตามกระบวนการสบเสาะหาความรแบบวฎจกรการเรยนร 7 ขน (7E) เรอง สมบตของธาตและสารประกอบ ระดบชนมธยมศกษาปท 4

แบบทดสอบกอนเรยน

ค าชแจง ขอสอบกอนเรยนชดนใชในการทดสอบความรเดมของนกเรยนเกยวกบสมบต

พนฐานของธาตและสารประกอบ มจ านวน 10 ขอ 4 ตวเลอก

ค าสง ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงค าตอบเดยว แลวท าเครองหมาย

ลงในชองทตรงกบขอความทเลอกในกระดาษค าตอบ

1. ธาตคออะไร ก. สสารทประกอบดวยอะตอมหลายชนด ข. สารทมลกษณะกลมกลนเปนเนอเดยวกน ค. หนวยยอยทสดโดยแตละหนวยยงคงสมบตเดม ง. สสารทประกอบดวยอะตอมชนดเดยวกนทงหมด

2. ใครเปนผเสนอใหใชรปภาพแทนสญลกษณของธาต ก. ดโมครตส ค. จอหน ดอลตน ข. นลส โบร ง. โจนส จาคอบ เบอรซเลยส

3. ขอใดคอ ธาตทงหมด ก. ไอโอดน ฟอสฟอรส น า ค. โบรอน ทอง น าตาลทราย ข. ทองแดง เหลก คารบอน ง. เหลก อะลมเนยม คารบอนไดออกไซด

4. ในตารางธาตมกหมและกคาบ ตามล าดบ ก. 18 หม 7 คาบ ค. 8 หม 10 คาบ ข. 7 หม 18 คาบ ง. 8 หม 18 คาบ 5. ขอดงตอไปนเปนสมบตของธาตโลหะ ยกเวนขอใด

ก. น าไฟฟา ค. จดเดอดจดหลอมเหลวสง ข. น าความรอน ง. มสถานะเปนของแขงทงหมด

Page 13: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1 ...rpg23.ac.th/uploads/20130614094044aILLhme/contents/file...ช ดก จกรรมการเร ยนร

ชดกจกรรมการเรยนรท 1 เรอง สมบตพนฐานของธาตและสารประกอบ 13

ชดกจกรรมการเรยนรตามกระบวนการสบเสาะหาความรแบบวฎจกรการเรยนร 7 ขน (7E) เรอง สมบตของธาตและสารประกอบ ระดบชนมธยมศกษาปท 4

6. ขอดงตอไปนเปนสมบตของธาตอโลหะ ยกเวนขอใด ก. เมอขดจะไมมความมนวาว ข. ทอณหภมหองมไดทง 3 สถานะ ค. ตแผใหเปนแผน หรอดงเปนเสนได ง. สวนมากมจดหลอมเหลวและจดเดอดต า

7. ขอใดมใชสมบตของธาตกงโลหะ ก. มนวาวเปนโลหะ ข. เปราะเหมอนอโลหะ ค. เปนธาตทมสมบตระหวางโลหะกบอโลหะ ง. ทอณหภมหองน าไฟฟาไดด แตเมออณหภมสงน าไฟฟาไมด

8. สารประกอบคออะไร ก. สสารทประกอบดวยอะตอมชนดเดยวกนทงหมด ข. หนวยยอยทสดโดยแตละหนวยยงคงสมบตเดม ค. สารทเกดจากการรวมตวกนของอะตอมมากกวา 1 ชนด ง. ไมมขอไหนถก

9. ขอใดไมเปนสารประกอบ ก. อะลมเนยม ข. น าสมสายช ค. น าตาลทราย ง. คารบอนไดออกไซด

10. ขอใดเปนประโยชนของธาต Co – 60 ก. ดสภาพสมอง ข. ท าลายเซลลมะเรง ค. รกษามะเรงไทรอยด ง. ตรวจวเคราะหกระดก ตบ ไต

Page 14: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1 ...rpg23.ac.th/uploads/20130614094044aILLhme/contents/file...ช ดก จกรรมการเร ยนร

ชดกจกรรมการเรยนรท 1 เรอง สมบตพนฐานของธาตและสารประกอบ 14

ชดกจกรรมการเรยนรตามกระบวนการสบเสาะหาความรแบบวฎจกรการเรยนร 7 ขน (7E) เรอง สมบตของธาตและสารประกอบ ระดบชนมธยมศกษาปท 4

บตรกจกรรมการเรยนรท 1.1

เรอง ลกษณะของธาตและสารประกอบทรจก

ค าชแจง กจกรรมการเรยนรฉบบนเปนกจกรรมทจดการเรยนรตามกระบวนการ

สบเสาะหาความรขนตรวจสอบความรเดม (Elicitation Phase) และขนเรา

ความสนใจ (Engagement Phase)ขนอธบาย (Explanation Phase)

ค าสง ใหนกเรยนรวมกนอภปราย วเคราะหภาพตอไปน

รปท 1 ลกษณะผงคารบอน รปท 2 ลกษณะชอลก

รปท 3 ลกษณะน าตาลทราย รปท 4 ลกษณะผลกไอโอดน จากรปภาพใหนกเรยนตอบค าถามดงน นกเรยนคดวา สงใดบางทมสวนประกอบ

ของสารชนดเดยวกน และสงใดบางทมสวนประกอบของสารตงแตสองชนดขนไป แลวสรปไดวาลกษณะของสารเปนธาตหรอสารประกอบ

Page 15: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1 ...rpg23.ac.th/uploads/20130614094044aILLhme/contents/file...ช ดก จกรรมการเร ยนร

ชดกจกรรมการเรยนรท 1 เรอง สมบตพนฐานของธาตและสารประกอบ 15

ชดกจกรรมการเรยนรตามกระบวนการสบเสาะหาความรแบบวฎจกรการเรยนร 7 ขน (7E) เรอง สมบตของธาตและสารประกอบ ระดบชนมธยมศกษาปท 4

บตรบนทกกจกรรมการเรยนรท 1.1

เรอง ลกษณะของธาตและสารประกอบทรจก

จากภาพสามารถตอบค าถามไดดงน

รปท 1 ลกษณะผงคารบอน รปท 2 ลกษณะชอลก ....................................................... ....................................................... ....................................................... ....................................................... ....................................................... .......................................................

รปท 3 ลกษณะน าตาลทราย รปท 4 ลกษณะผลกไอโอดน ....................................................... ....................................................... ....................................................... ....................................................... ....................................................... .......................................................

Page 16: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1 ...rpg23.ac.th/uploads/20130614094044aILLhme/contents/file...ช ดก จกรรมการเร ยนร

ชดกจกรรมการเรยนรท 1 เรอง สมบตพนฐานของธาตและสารประกอบ 16

ชดกจกรรมการเรยนรตามกระบวนการสบเสาะหาความรแบบวฎจกรการเรยนร 7 ขน (7E) เรอง สมบตของธาตและสารประกอบ ระดบชนมธยมศกษาปท 4

บตรกจกรรมการเรยนรท 1.2

เรอง สมบตพนฐานของธาตและสารประกอบ

ค าชแจง กจกรรมการเรยนรฉบบนเปนกจกรรมทจดการเรยนรตามกระบวนการ

สบเสาะหาความรขนส ารวจและคนหา (Exploration Phase)

ค าสง ใหนกเรยนแตละกลมใหนกเรยนแตละกลมรวมกนท ากจกรรม เรอง การ แยกน าดวยไฟฟา จากนนใหนกเรยนบนทกขอมลลงในแบบกจกรรมทก าหนดใหตามหวขอตอไปน 1. ก าหนดจดประสงคการทดลองแลวตงสมมตฐานการทดลอง พรอมทง

ระบตวแปร 2. ออกแบบตารางบนทกผลการทดลอง พรอมทงบนทก 3. สรปผลการทดลอง อภปรายผลการทดลองภายในกลม 4. น าเสนอกระบวนการและผลการศกษาหนาชนเรยน

Page 17: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1 ...rpg23.ac.th/uploads/20130614094044aILLhme/contents/file...ช ดก จกรรมการเร ยนร

ชดกจกรรมการเรยนรท 1 เรอง สมบตพนฐานของธาตและสารประกอบ 17

ชดกจกรรมการเรยนรตามกระบวนการสบเสาะหาความรแบบวฎจกรการเรยนร 7 ขน (7E) เรอง สมบตของธาตและสารประกอบ ระดบชนมธยมศกษาปท 4

บตรบนทกกจกรรมการเรยนรท 1.2

เรอง สมบตพนฐานของธาตและสารประกอบ

จดประสงคการทดลอง ............................................................................................................................. ................................... สมมตฐานการทดลอง ............................................................................................................................. ................................... ตวแปร

1. ตวแปรตน คอ.......................................................................... ................. 2. ตวแปรตาม คอ..................................................................................... 3. ตวแปรควบคม คอ......................................................................................

วสดอปกรณ 1. น าประปา จ านวน 100 cm3 2. ธป จ านวน 1 ดอก 3. ชดแยกน าดวยไฟฟา จ านวน 1 ชด 4. กระบะถาน พรอมถานไฟฉาย 4 กอน จ านวน 1 ชด

วธการทดลอง 1. ใสน าประปาในถวยพลาสตก แลวปฏบตดงน

1.1 ใสน าในถวยพลาสตกของเครองแยกน า 1.2 ปดฝาครอบทมหลอดทดลอง ดวยไฟฟาจนเกอบเตม ดงรป และขวไฟฟา ปดรระบายแลว คว าถวยพลาสตก ดงรป

Page 18: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1 ...rpg23.ac.th/uploads/20130614094044aILLhme/contents/file...ช ดก จกรรมการเร ยนร

ชดกจกรรมการเรยนรท 1 เรอง สมบตพนฐานของธาตและสารประกอบ 18

ชดกจกรรมการเรยนรตามกระบวนการสบเสาะหาความรแบบวฎจกรการเรยนร 7 ขน (7E) เรอง สมบตของธาตและสารประกอบ ระดบชนมธยมศกษาปท 4

1.3 น าเขาหลอดทดลองจนเตม แลวหงายถวยพลาสตกขน ดงรป 2. ตอสายไฟจากแบตเตอรขนาด 6 โวลต เขากบเครองแยกน าดวยไฟฟาใหครบวงจร

สงเกตการเปลยนแปลงในหลอดทดลองทงสอง บนทกผล 3. เมอไดแกสเตมหลอด หรอเกอบเตมแลวถอดสายไฟออก ใชจกยางปดปากหลอดทดลอง

ไวและท าเครองหมายก ากบวา หลอดทดลองใดมาจากขวไฟฟาใด 4. ทดสอบการตดไฟของแกสในหลอดทงสอง โดยใชไมขดไฟทลก และธปตดไฟทเหลอแต

ถานแดงจอบรเวณปากหลอดทนททเปดจกยางออก สงเกตการเปลยนแปลง หมายเหต

1. ควรตรวจสอบการน าไฟฟาของน าประปาทจะใช ถาไมน าไฟฟา ใหเตมโซเดยมคลอไรด หรอโซเดยมซลเฟต ประมาณ 1 กรม ในน า 1000 cm3

2. ในการทดสอบการตดไฟนน ใหน าหลอดทมแกสและปดจกแลวน ามายดไวกบขาตงและทจบหลอดทดลอง เมอจะทดสอบใหจดไมขดไฟและธปทตดไฟเหลอแตถานแดงมาทดสอบทนททเปดจก

ผลการทดลอง ............................................................................................................................. ................................... ............................................................................................... ................................................................. ............................................................................................................................. ................................... .......................................................................................................................................................... ...... ............................................................................................................................ .................................... ............................................................................................................................. ................................... ................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................. ...................................

Page 19: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1 ...rpg23.ac.th/uploads/20130614094044aILLhme/contents/file...ช ดก จกรรมการเร ยนร

ชดกจกรรมการเรยนรท 1 เรอง สมบตพนฐานของธาตและสารประกอบ 19

ชดกจกรรมการเรยนรตามกระบวนการสบเสาะหาความรแบบวฎจกรการเรยนร 7 ขน (7E) เรอง สมบตของธาตและสารประกอบ ระดบชนมธยมศกษาปท 4

สรปผลการทดลอง ............................................................................................................................. ................................... ............................................................................................................................. ................................... ............................................................................................... ................................................................. ............................................................................................................................. ................................... ............................................................................................................................. ................................... ............................................................................................... ................................................................. อภปรายผลการทดลอง ............................................................................................................................. ................................... ........................................................................................................................................ ........................ .......................................................................................................... ...................................................... ............................................................................................................................. ................................... ................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................. ................................... ค าถามทายการทดลอง

1. เพราะเหตใดน าในหลอดทดลองจงลดลง ........................................................................................................................... ....................... 2. แกสในหลอดทดลองทงสองเปนแกสชนดเดยวกนหรอไม ทราบไดอยางไร ........................................................................................................................... .............................. 3. จงเปรยบเทยบปรมาตรของแกสทเกดขนในหลอดทดลองทงสองวาเหมอนหรอแตกตางกน

อยางไร ........................................................................................................................... .............................. 4. นกเรยนคดวาน าทใชในการทดลองเปนสารประกอบ หรอธาต เพราะเหตใดจงคดเชนนน ........................................................................................................................... .............................5. สรปไดวาสารบรสทธบางชนด สามารถน ามาแยกสลายไดอกดวยวธการทางเคม โดยเรยกสาร

ทสามารถน ามาแยกสลายไดวา สารประกอบ แตหากไมสามารถแยกสลายไดอกตอไป จะ เรยกวา ธาต เปนจรงหรอไม เพราะเหตใด

........................................................................................................................... ..............................

Page 20: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1 ...rpg23.ac.th/uploads/20130614094044aILLhme/contents/file...ช ดก จกรรมการเร ยนร

ชดกจกรรมการเรยนรท 1 เรอง สมบตพนฐานของธาตและสารประกอบ 20

ชดกจกรรมการเรยนรตามกระบวนการสบเสาะหาความรแบบวฎจกรการเรยนร 7 ขน (7E) เรอง สมบตของธาตและสารประกอบ ระดบชนมธยมศกษาปท 4

บตรความรท 1.1

เรอง รจกธาตและสารประกอบ

ค ำชแจง บตรความรฉบบนเปนบตรความรทมเนอหาใชประกอบการเรยนรในกจกรรมท ตามกระบวนการสบเสาะหาความรขนอธบาย(Explanation Phase)และขนขยาย ความร (Elaboration Phase)

ค าสง ใหนกเรยนแตละกลมศกษาบตรความรและรวมกนคดวเคราะห อภปรายและ

ตอบค าถามตอไปนลงในบตรบนทกกจกรรมการเรยนรท 1.3

ความหมายของธาต ธาต (Element) หมายถง สารเปนสารบรสทธทมโมเลกลประกอบดวยอะตอมชนดเดยวกน

มลกษณะดงน - เปนสารบรสทธเนอเดยว ประกอบดวยอะตอมชนดเดยวเทานน - ธาตไมสามารถจะนามาแยกสลายใหกลายเปนสารอนไดโดยวธการทางเคม แตอาจแยกออก

โดยวธนวเคลยร - อนภาคทเลกทสดของธาตคอ อะตอม ธาตเปนองคประกอบหลกของสารทกชนด นกวทยาศาสตรไดศกษาคนพบในปจจบนไมต า

กวา 119 ธาต เปนธาตทอยในธรรมชาต 89 ธาต ทเหลอเปนธาตทสงเคราะหขน ยกตวอยางเชน ก. ทองค า ข. แมกนเซยม

ภาพท 1 ตวอยางธาต

Page 21: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1 ...rpg23.ac.th/uploads/20130614094044aILLhme/contents/file...ช ดก จกรรมการเร ยนร

ชดกจกรรมการเรยนรท 1 เรอง สมบตพนฐานของธาตและสารประกอบ 21

ชดกจกรรมการเรยนรตามกระบวนการสบเสาะหาความรแบบวฎจกรการเรยนร 7 ขน (7E) เรอง สมบตของธาตและสารประกอบ ระดบชนมธยมศกษาปท 4

สารใด ๆ ประกอบดวยอะตอมเพยงชนดเดยว จะเรยกสารนนวา “ธาต” เชน ธาตเหลก (Fe) ธาตสงกะส (Zn) และแกสฮเลยม (He) เปนตน โดยทวไปอะตอมจะไมอยตามลาพง แตจะรวมกนอยอยางมระบบ ถาเปนอะตอมชนดเดยวกนอยรวมกนเปนกลมอะตอมเรยกวา “โมเลกลของธาต” ซงอะตอมของธาตอาจรวมกนเปนโมเลกลหรอผลกกได เชน ฟลออรน 2 อะตอม รวมกนเปนหนงโมเลกลของแกสฟลออรน (F2)

Fe(s) - เหลกอยเปนผลกโลหะ

F2 (g) – แกสฟลออรนเกดจาก อะตอมของฟลออรน

2 อะตอม อยรวมกนเปน โมเลกล

ภาพท 2 ผลกเหลกและโมเลกลแกสฟลออรน

ธาตทพบในธรรมชาตมปรมาณทแตกตางกน ธาตทมปรมาณมากทสด คอ ออกซเจน รองลงมาคอ ซลคอน อะลมเนยม เหลก และอน ๆ ดงแสดงในตาราง 1 ตาราง 1 แสดงมวลรอยละของธาตทมอยในธรรมชาต

ท ชอธาต มวลรอยละทมในธรรมชาต

1 ออกซเจน 49.20 2 ซลคอน 25.67

3 อะลมเนยม 7.50 4 เหลก 4.70

5 แคลเซยม 3.39

6 โซเดยม 2.63 7 โพแทสเซยม 2.40

8 แมกนเซยม 1.93

9 ธาตอนๆ 2.58

Page 22: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1 ...rpg23.ac.th/uploads/20130614094044aILLhme/contents/file...ช ดก จกรรมการเร ยนร

ชดกจกรรมการเรยนรท 1 เรอง สมบตพนฐานของธาตและสารประกอบ 22

ชดกจกรรมการเรยนรตามกระบวนการสบเสาะหาความรแบบวฎจกรการเรยนร 7 ขน (7E) เรอง สมบตของธาตและสารประกอบ ระดบชนมธยมศกษาปท 4

ชอและสญลกษณของธาต เนองจากธาตมอยหลายชนด จอหน ดอลตน (John Dallton ค.ศ. 1766-1844)

นกวทยาศาสตรชาวองกฤษ จงเสนอใหมการใชรปภาพเปนสญลกษณแทนชอธาต เชน

ภาพท 3 สญลกษณของธาตของดอลตน

ตอมา จาคอบ แบรเซลอส (Jacob Berzelius ค.ศ. 1779-1848) นกเคมชาวสวเดน ไดเสนอใชสญลกษณธาตแบบตวอกษรขน เมอป ค.ศ. 1814 และยงใชถงปจจบน เพราะเหนวาไดมการคนพบธาตใหม ๆ เปนจานวนมากขน การใชรปภาพอาจจะไมสะดวก จงเสนอใหใชตวอกษรแทนชอธาตเพอใหสะดวกและมความเปนสากลมากขน ซงการเขยนสญลกษณธาตมหลกเกณฑ ดงน

1. ถาธาตนนมชอในภาษาละตน ใหใชตวอกษรตวแรกในชอภาษาละตนมาเขยน โดยใชอกษร ตวแรกเปนตวพมพใหญ เปนสญลกษณของธาต

2. ถาธาตนนไมมชอในภาษาละตน ใหใชชอภาษาองกฤษ นาตวอกษรตวแรกมาเขยนดวยตวพมพใหญ เปนสญลกษณของธาต

3. ถาชอธาตมตวอกษรตวแรกซ ากนกบธาตอนใหตอดวยตวท 2 ของตวอกษรตวถดไปในชอธาตนน (อาจจะเปนอกษรตวท 2, 3 หรอ 4 กได) แตเปนตวพมพเลก เชน C (Carbon) คนพบกอน ธาตอนทคนพบทหลง แตขนตนดวย C กจะเขยนได ดงน Ca (Calcium), Cd (Cadmium),Ce (Cerium),Cs (Cesium), Cl (Chlorine), Cr (Chromium), Co (Cobolt), Cu (Cupper) เปนตน

Page 23: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1 ...rpg23.ac.th/uploads/20130614094044aILLhme/contents/file...ช ดก จกรรมการเร ยนร

ชดกจกรรมการเรยนรท 1 เรอง สมบตพนฐานของธาตและสารประกอบ 23

ชดกจกรรมการเรยนรตามกระบวนการสบเสาะหาความรแบบวฎจกรการเรยนร 7 ขน (7E) เรอง สมบตของธาตและสารประกอบ ระดบชนมธยมศกษาปท 4

การจดจ าแนกประเภทของธาต

ภาพท 4 แผนผงการจดธาต 20 ธาตแรกออกเปนหมวดหม

ตาราง 2 แสดงสมบตบางประการของธาตเรยงตามมวลอะตอม

ธาต สญ

ลกษณ มวล

อะตอม ลกษณะท

อณหภมปกต mp. (0C)

d (g/cm3)

ความเปน

โลหะ-อโลหะ

ความวองไวในการ

เกดปฏกรยา

ไฮโดรเจน H 1.008 กาซไมมส -259 0.07* อโลหะ มาก

ฮเลยม He 4.003 กาซไมมส -272 0.15* โลหะ ไมเกด ลเทยม Li 6.94 ของแขงสเงน 180 0.53 โลหะ มาก

เบรลเลยม Be 9.01 ของแขงสเงน 1280 1.45 โลหะ ปานกลาง

โบรอน B 10.81 ของแขงสด า 2030 2.34 กงโลหะ ปานกลาง คารบอน C 12.01 ของแขงสด า 3730 2.26 อโลหะ นอย

mp. = จดหลอมเหลว d = ความหนาแนน * = ความหนาแนนขณะเปนของเหลว

จากตาราง 2 แสดงสมบตของธาต ถาจดธาตเหลานมาจดเปนพวกโดยอาศยเกณฑตาง ๆ ตามตารางจะแบงธาตออกเปน 3 กลม ดงน

Page 24: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1 ...rpg23.ac.th/uploads/20130614094044aILLhme/contents/file...ช ดก จกรรมการเร ยนร

ชดกจกรรมการเรยนรท 1 เรอง สมบตพนฐานของธาตและสารประกอบ 24

ชดกจกรรมการเรยนรตามกระบวนการสบเสาะหาความรแบบวฎจกรการเรยนร 7 ขน (7E) เรอง สมบตของธาตและสารประกอบ ระดบชนมธยมศกษาปท 4

1. โลหะ (metal) เปนกลมธาตทมสมบตเปนตวน าไฟฟาได น าความรอนทด เหนยว มจดเดอดสง ปกตเปนของแขงทอณหภมหอง (ยกเวน ปรอท) เชน แคลเซยม อะลมเนยม เหลก เปนตน 2. อโลหะ (non-metal) เปนกลมธาตทมสมบตไมน าไฟฟา มจดหลอมเหลวและจดเดอดต า เปราะบาง และมการแปรผนทางดานคณสมบตทางกายภาพมากกวาโลหะ 3. กงโลหะ (metalloid) เปนกลมธาตทมสมบตก ากงระหวางโลหะและอโลหะ เชน ธาตซลคอน และเจอเมเนยม มสมบตบางประการคลายโลหะ เชน น าไฟฟาไดบางทอณหภมปกต และ น าไฟฟาไดมากขน เมออณหภมเพมขน เปนของแขง เปนมนวาวสเงน จดเดอดสง แตเปราะแตกงาย คลายอโลหะ เชน ออกซเจน ก ามะถน ฟอสฟอรส เปนตน

ความหมายของสารประกอบ สารประกอบ (Compound) หมายถง “สารบรสทธเนอเดยวทเกดจาก ธาตตงแตสองชนดขน

ไปเปนองคประกอบในอตราสวนทแนนอน” สารประกอบ เกดจากการรวมตวของธาตโดยวธการทางเคม สามารถแยกสลายใหเกดเปนสารใหมหรอกลบคนเปนธาตเดมได สารประกอบจะมสมบตเฉพาะ ตวทแตกตางจาก ธาตเดม มทงสถานะทเปนของแขง ของเหลว และแกส เชน น า มสตรเคมเปน H2O น าเปนสารประกอบทเกดจากธาตไฮโดรเจน(H) และออกซเจน (O) ใน อตราสวน 2 : 1 เกลอทใชประกอบอาหาร เรยกวา เกลอแกง มชอทาง วทยาศาสตรวา โซเดยมคลอไรด ซงมธาตโซเดยม (Na) กบธาตคลอรน (Cl) เปน องคประกอบในอตราสวน 1 : 1 มสตรเคม คอ NaCl สมบตพนฐานของสารประกอบ

1. สารประกอบเกดจากปฏกรยาทางเคม ซงทาใหเกดการเปลยนแปลงเปนพลงงาน ความรอนและแสงสวาง เชน การเผาไหม ของคารบอนไดออกไซด จะไดความรอนและแสงสวาง

2. สารประกอบจะมคณสมบตทแตกตางกนไป จากคณสมบตของธาต ทเปนองคประกอบของสารประกอบนนๆ

3. สามารถใชกระบวนการทางเคม แยกตวสารประกอบใหเปนสสารพนฐานได 4. ธาตทประกอบกนขนเปนสารประกอบ จะมสดสวนของมวลทคงทแนนอน ในการรวมกน

เปนสารประกอบนนๆ 5. สารประกอบจะมจดหลอมเหลวและมจดเดอดคงท แตจดหลอมเหลวของสารประกอบ จะ

แตกตางจากธาตทเปนสารประกอบ

Page 25: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1 ...rpg23.ac.th/uploads/20130614094044aILLhme/contents/file...ช ดก จกรรมการเร ยนร

ชดกจกรรมการเรยนรท 1 เรอง สมบตพนฐานของธาตและสารประกอบ 25

ชดกจกรรมการเรยนรตามกระบวนการสบเสาะหาความรแบบวฎจกรการเรยนร 7 ขน (7E) เรอง สมบตของธาตและสารประกอบ ระดบชนมธยมศกษาปท 4

ตารางธาต (Periodic table of elements) คอ ตารางทนกวทยาศาสตรไดรวบรวมธาตตางๆ ไวเปนหมวดหมตามลกษณะ และคณสมบตทเหมอนกน เพอเปนประโยชนในการศกษาในแตละสวนของตารางธาต โดยคาบ ( Period ) เปนการจดแถวของธาตแนวราบ สวนหม ( Group ) เปนการจดแถวของธาตในแนวดง ซงมรายละเอยดดงตอไปน

ภาพท 5 ตารางธาตปจจบน

ธาตหมหลก มทงหมด 8 หม 7 คาบ โดยธาตทอยดานซายของเสนขนบนได จะเปนโลหะ (Metal) สวนทางดานขวาเปนอโลหะ (Non metal) สวนธาตทอยตดกบเสนขนบนไดนน จะเปนกงโลหะ (Metalloid)

ธาตทรานซชน มทงหมด 8 หม แตหม 8 มทงหมด 3 หมยอย จงมธาตตางๆ รวม 10 หม และมทงหมด 4 คาบ ธาตอนเนอรทรานซชน ม 2คาบโดยมชอเฉพาะเรยกคาบแรกวาคาบแลนทาไนด

(Lanthanide series) และเรยกคาบทสองวา คาบแอกทไนด (Actinide series) เพราะเปนคาบทอยตอมาจาก 57La (Lanthanum) และ 89Ac (Actinium) ตามล าดบ คาบละ 14 ตวรวมเปน 28 ตว

Page 26: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1 ...rpg23.ac.th/uploads/20130614094044aILLhme/contents/file...ช ดก จกรรมการเร ยนร

ชดกจกรรมการเรยนรท 1 เรอง สมบตพนฐานของธาตและสารประกอบ 26

ชดกจกรรมการเรยนรตามกระบวนการสบเสาะหาความรแบบวฎจกรการเรยนร 7 ขน (7E) เรอง สมบตของธาตและสารประกอบ ระดบชนมธยมศกษาปท 4

สมบตของธาตในตารางธาต

ธาตในหมเดยวกนมสมบตคลายกน ธาตทอยหมตางกนมสมบตแตกตางกน สมบตของธาตในตารางธาต เปนดงน 1) สถานะของธาต ธาตในตารางธาตมทงสถานะของแขง ของเหลว และแกส เชน ของแขง (solid) ธาตโลหะสวนใหญมสถานะเปนของแขง เชน ตะกว (Pb), เงน (Ag) และดบก (Sn) เปนตน ของเหลว (liquid) ไดแก โบรมน (Br2) และปรอท (Hg) เปนตน แกส (gas) ธาตในหม VIIIA มสถานะเปนแกสทกธาต เรยกวา แกสเฉอย (inert gases) หรอแกสมตระกล (noble gases) ไดแก He, Ne, Ar, Kr, Xe และ Rn ธาตหมอน เชน ไนโตรเจน(N2), ฮเลยม (He) และออกซเจน (O2) เปนตน

2) ความเปนโลหะและอโลหะของธาต ความเปนโลหะ อโลหะ และกงโลหะของธาตแบงไดตามตารางธาต ดงรป

ทมา : www.sci.nu.ac.th/chemistry ภาพท 6 แสดงการแบงสมบตของธาตทงหมดออกเปน โลหะ กงโลหะ และอโลหะ

Page 27: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1 ...rpg23.ac.th/uploads/20130614094044aILLhme/contents/file...ช ดก จกรรมการเร ยนร

ชดกจกรรมการเรยนรท 1 เรอง สมบตพนฐานของธาตและสารประกอบ 27

ชดกจกรรมการเรยนรตามกระบวนการสบเสาะหาความรแบบวฎจกรการเรยนร 7 ขน (7E) เรอง สมบตของธาตและสารประกอบ ระดบชนมธยมศกษาปท 4

ตาราง 3 เปรยบเทยบสมบตของโลหะ อโลหะและกงโลหะ

สมบต โลหะ อโลหะ กงโลหะ

1. สถานะ เปนของแขงในสภาวะ ปกต ยกเวนปรอทซงเปนของเหลว

ม อยไดทง 3 สถานะ คอแกส ของเหลว ของแขง

ของแขง

2. ลกษณะผว มนวาวโลหะ ขดขนเงาได

สวนใหญผวดาน ยกเวน แกรไฟต (คารบอน) เกลดไอโอดน

บางชนดผวดาน บางชนดผวมนวาว

3. ความเหนยว สวนมากเหนยว ดงยดเปนเสนลวดหรอตเปนแผนบาง ๆ ได

อโลหะทเปนของแขง เปราะดงยดออกเปนเสนลวดหรอตเปนแผนบางๆ ไมได

เปราะ

4. ความหนาแนน หรอความถวงจ าเพาะ

สวนมากมความหนาแนนสง

มความหนาแนนต า ความหนาแนนสง

5. การน าไฟฟา และน าความรอน

น าไฟฟาและน าความรอนไดด เชน ทองแดง

น าไฟฟาและน าความรอนไมได ยกเวนแกรไฟตน าไฟฟาไดด

บางชนดน าไฟฟา

6. จดเดอดและ จดหลอมเหลว

สวนมากสง เชน เหลก มจดหลอดเหลว 1,536 oC จดเดอด 3,000 oC

สวนมากต าโดยเฉพาะ พวกอโลหะทเปนแกส

บางชนดสง

7. การเกดเสยงเมอเคาะ

มเสยงดงกงวาน ไมมเสยงดงกงวาน ไมมเสยงดงกงวาน

Page 28: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1 ...rpg23.ac.th/uploads/20130614094044aILLhme/contents/file...ช ดก จกรรมการเร ยนร

ชดกจกรรมการเรยนรท 1 เรอง สมบตพนฐานของธาตและสารประกอบ 28

ชดกจกรรมการเรยนรตามกระบวนการสบเสาะหาความรแบบวฎจกรการเรยนร 7 ขน (7E) เรอง สมบตของธาตและสารประกอบ ระดบชนมธยมศกษาปท 4

บตรบนทกกจกรรมการเรยนรท 1.3

เรอง รจกธาตและสารประกอบ

ค าชแจง กจกรรมการเรยนรฉบบนเปนกจกรรมทจดการเรยนรตามกระบวนการสบเสาะ

หาความรขนอธบาย(Explanation Phase) และขนขยายความร (Elaboration Phase)

ค าสง จากการศกษาขอมลในบตรความรท 1.1 ใหนกเรยนแตละกลมศกษารวมกนคด

วเคราะห อภปรายและตอบค าถามตอไปนลงในบตรบนทกกจกรรม

1. จากความรเดมในการจ าแนกสารโดยใชเนอสารเปนเกณฑ จงตอบค าถามตอไปน

1.1 สารเนอเดยว คอ.....................................................................................................

1.2 สารบรสทธจ าแนกออกเปน...............ประเภท คอ..................................................

2. ธาต หมายถง....................................................................................................................

3. สารประกอบ หมายถง......................................................................................................

4. ธาตแบงเปน.........................ประเภท ไดแก.......................................................................

4.1 สมบตของธาตโลหะ ดงน.............................................................................................

4.2 สมบตของธาตอโลหะ ดงน..........................................................................................

4.3 สมบตของธาตกงโลหะ ดงน.........................................................................................

5. ยกตวอยางสารทเปนธาต และสารประกอบทนกเรยนรจกในชวตประจ าวน

ธาต ไดแก………………………………………………………………………………………………….

สารประกอบ ไดแก……………………………………………………………………………………………….

Page 29: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1 ...rpg23.ac.th/uploads/20130614094044aILLhme/contents/file...ช ดก จกรรมการเร ยนร

ชดกจกรรมการเรยนรท 1 เรอง สมบตพนฐานของธาตและสารประกอบ 29

ชดกจกรรมการเรยนรตามกระบวนการสบเสาะหาความรแบบวฎจกรการเรยนร 7 ขน (7E) เรอง สมบตของธาตและสารประกอบ ระดบชนมธยมศกษาปท 4

บตรกจกรรมการเรยนรท 1.4

เรอง ธาตและสารประกอบในชวตประจ าวน

ค าชแจง กจกรรมการเรยนรฉบบนเปนกจกรรมทจดการเรยนรตามกระบวนการ

สบเสาะหาความรในขนขยายความร (Elaboration Phase) ขน

ประเมนผล (Evaluation Phase)และขนน าความรไปใช (Extension

Phase)

ค าสง 1. ใหนกเรยนแตละกลมรวมกนน าเสนอธาตและสารประกอบทพบใน ชวตประจ าวนอยางนอยคนละ 10 ชนด บนทกลงในบตรบนทก กจกรรมการเรยนร 2. จากนนใหนกเรยนแตละกลมรวมกนอภปรายสารประกอบทยกตวอยาง มอะไรเปนองคประกอบพรอมทงอธบายเหตผลประกอบ เชน

- เกลอแกง เปนสารประกอบ เพราะมโมเลกลประกอบดวยอะตอมมากกวา 1 ชนด คอ ธาตโซเดยม 1 อะตอม และธาตคลอรน 1 อะตอม เปนตน

- เหลก เปนธาต เพราะ มโมเลกลประกอบดวยอะตอมชนดเดยว 3. คดเลอกนกเรยนตวแทน 1 คน น าเสนอขอมลเกยวกบธาตและ สารประกอบ จ านวนอยางละ 5 ชนด หนาชนเรยน ใหเพอนๆกลมอนๆ ไดรบฟง

Page 30: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1 ...rpg23.ac.th/uploads/20130614094044aILLhme/contents/file...ช ดก จกรรมการเร ยนร

ชดกจกรรมการเรยนรท 1 เรอง สมบตพนฐานของธาตและสารประกอบ 30

ชดกจกรรมการเรยนรตามกระบวนการสบเสาะหาความรแบบวฎจกรการเรยนร 7 ขน (7E) เรอง สมบตของธาตและสารประกอบ ระดบชนมธยมศกษาปท 4

บตรบนทกกจกรรมการเรยนรท 1.4

เรอง ธาตและสารประกอบในชวตประจ าวน

1. ตวอยางธาตทรจกในชวตประจ าวน ไดแก

ท ชอภาษาไทย ชอภาษาองกฤษ สญลกษณของธาต 1

2

3 4

5

6 7

8 9

10

2. ตวอยางสารประกอบทรจกในชวตประจ าวน ไดแก

ท ชอสารประกอบ สตรโมเลกล ธาตทเปนองคประกอบ

1 2

3 4

5

6 7

8

Page 31: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1 ...rpg23.ac.th/uploads/20130614094044aILLhme/contents/file...ช ดก จกรรมการเร ยนร

ชดกจกรรมการเรยนรท 1 เรอง สมบตพนฐานของธาตและสารประกอบ 31

ชดกจกรรมการเรยนรตามกระบวนการสบเสาะหาความรแบบวฎจกรการเรยนร 7 ขน (7E) เรอง สมบตของธาตและสารประกอบ ระดบชนมธยมศกษาปท 4

แบบทดสอบหลงเรยน

ค าชแจง ขอสอบกอนเรยนชดนใชในการทดสอบความรของนกเรยนเกยวกบ

สมบตพนฐานของธาตและสารประกอบ มจ านวน 10 ขอ 4 ตวเลอก

ค าสง ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงค าตอบเดยว แลวท าเครองหมาย

ลงในชองทตรงกบขอความทเลอกในกระดาษค าตอบ

1. ธาตคออะไร ก. สสารทประกอบดวยอะตอมหลายชนด ข. สารทมลกษณะกลมกลนเปนเนอเดยวกน ค. หนวยยอยทสดโดยแตละหนวยยงคงสมบตเดม ง. สสารทประกอบดวยอะตอมชนดเดยวกนทงหมด

2. ขอใดคอ ธาตทงหมด ก. ไอโอดน ฟอสฟอรส น า ข. ทองแดง เหลก คารบอน ค. โบรอน ทอง น าตาลทราย ง. เหลก อะลมเนยม คารบอนไดออกไซด

3. ขอความใดอธบายความหมายของธาตไดถกตอง ก. สารละลายทน าไฟฟาได ข. มจดเดอดจดหลอมเหลวไมคงท ค. มสมบตทางกายภาพและทางเคมคงท ง. ประกอบดวยอะตอมชนดเดยวกนทแยกเปนสารอนดวยวธการทางเคมไมได

4. นกวทยาศาสตรทก าหนดใหใชสญลกษณธาตแบบตวอกษรคอใคร ก. จอหน ดาลตน ข. เมนเดเลเยฟ ค. รอเบรต บอยล ง. โจนส จาคอบ เบอรซเลยส

Page 32: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1 ...rpg23.ac.th/uploads/20130614094044aILLhme/contents/file...ช ดก จกรรมการเร ยนร

ชดกจกรรมการเรยนรท 1 เรอง สมบตพนฐานของธาตและสารประกอบ 32

ชดกจกรรมการเรยนรตามกระบวนการสบเสาะหาความรแบบวฎจกรการเรยนร 7 ขน (7E) เรอง สมบตของธาตและสารประกอบ ระดบชนมธยมศกษาปท 4

5. ธาตโซเดยม แมกนเซยม แมงกานส และดบก มสญลกษณใดตามลาดบ ก. S, Mn, Mg, Sn ค. Na, Mg, Mn, Sn ข. S, Mg, Mn, Sn ง. Na, Mn, Mg, Sn

6. ขอใด ไมใช สมบตของสารประกอบ ก. เปนสารบรสทธ ข. มไดทง 3 สถานะ ค. มสมบตเหมอนธาตองคประกอบ ง. ประกอบดวยธาตอยางนอย 2 ชนดขนไป

7. สารในขอใดเปนสารประกอบทงหมด ก. ทองค า ทองแดง เงน ข. นาก ทองเหลอง คารบอน ค. น าปนใส ปรอท ตะกว ง. ดางทบทม น า น าตาลทราย

8. สมบตในขอใดทใชบอกไดวาเปนธาตหรอสารประกอบ ก. ลกษณะของสาร ข. อณหภมขณะเดอด ค. ชวงอณหภมขณะหลอมเหลว ง. การเปลยนแปลงเมอน าไปเผา

9. พจารณาขอความตอไปน 1) หนวยทยอยทสดของสสารทสามารถอยไดอยางอสระ เรยกวา อะตอม 2) CO2 เปนโมเลกลของสารประกอบ 3) นวเคลยสของอะตอมประกอบดวย โปรตอน และนวตรอน ขอใดถกตอง ก. 1) และ 2) ค. 2) และ 3) ข. 1) และ 3) ง. 1) 2) และ 3)

10. สตรโมเลกลของสารประกอบเกลอแกง คอ ขอใด ก. KCl ค. NaCl ข. CaCl2 ง. MgCl2

Page 33: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1 ...rpg23.ac.th/uploads/20130614094044aILLhme/contents/file...ช ดก จกรรมการเร ยนร

ชดกจกรรมการเรยนรท 1 เรอง สมบตพนฐานของธาตและสารประกอบ 33

ชดกจกรรมการเรยนรตามกระบวนการสบเสาะหาความรแบบวฎจกรการเรยนร 7 ขน (7E) เรอง สมบตของธาตและสารประกอบ ระดบชนมธยมศกษาปท 4

แบบประเมนความพงพอใจ

ชดกจกรรมการเรยนรท 1 เรอง สมบตพนฐานของธาตและสารประกอบ

ชนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนราชประชานเคราะห 23 อ าเภอนครไทย จงหวดพษณโลก

ค าชแจง แบบประเมนความพงพอใจฉบบนสรางขนเพอศกษาความพงพอใจของนกเรยนทมตอชดกจกรรมการเรยนรตามกระบวนการสบเสาะหาความรแบบวฎจกร 7 ขน (7E) ซงในการตอบค าถามของนกเรยนครงนไมมถกหรอผด และไมมผลตอการสอบไดหรอตก ดงนนจงขอความรวมมอในการตอบตามความเปนจรง โดยการเขยนเครองหมาย ลงในชองวางทตรงกบระดบความพงพอใจของตนเองเพยงชองเดยวในแตละขอ ซงม 5 ระดบ ดงน 5 หมายถง พงพอใจมากทสด

4 หมายถง พงพอใจมาก 3 หมายถง พงพอใจปานกลาง

2 หมายถง พงพอใจนอย 1 หมายถง พงพอใจนอยทสด

ขอท รายการ ระดบความพงพอใจ

5 4 3 2 1

ดานปจจยน าเขา 1 ชดกจกรรมการเรยนรส าหรบนกเรยนมค าชแจง แนวคด จดประสงค

บทบาทของนกเรยน มขอแนะน าทชดเจนอานแลวเขาใจในกจกรรมทท า

2 ตวอกษรของชดกจกรรมมขนาดเหมาะสมและชดเจน

3 เนอหาทก าหนดในกจกรรมการเรยนเหมาะสมกบนกเรยน

4 ชดกจกรรมแตละชดมความประณต สวยงามเหมาะสม 5 เวลาทใชในการจดกจกรรมเหมาะสมสอดคลองกบเนอหา

6 บตรกจกรรมชดเจนเขาใจงายและสามารถปฏบตไดภายในเวลาก าหนด

Page 34: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1 ...rpg23.ac.th/uploads/20130614094044aILLhme/contents/file...ช ดก จกรรมการเร ยนร

ชดกจกรรมการเรยนรท 1 เรอง สมบตพนฐานของธาตและสารประกอบ 34

ชดกจกรรมการเรยนรตามกระบวนการสบเสาะหาความรแบบวฎจกรการเรยนร 7 ขน (7E) เรอง สมบตของธาตและสารประกอบ ระดบชนมธยมศกษาปท 4

( ตอ )

ขอท รายการ ระดบความพงพอใจ

5 4 3 2 1

ดานปจจยน าเขา (ตอ)

7 เนอหาเรยงล าดบจากงายไปสยาก 8 สอในกจกรรมการเรยนรมความเหมาะสม

9 จ านวนแบบทดสอบกอนเรยน – หลงเรยนมความเหมาะสม

10 ความยากงายของแบบทดสอบเหมาะสมกบนกเรยน ดานกระบวนการ

1 ขนตอนของกจกรรมการเรยนเรยงล าดบจากงายไปยากและปฏบตไดจรง 2 กจกรรมการเรยนเนนใหนกเรยนไดลงมอปฏบตจรง

3 กจกรรมการเรยนเนนใหผเรยนสรางองคความรดวยตนเอง

4 กจกรรมการเรยนเนนใหผเรยนเกดทกษะทางสงคมเหมาะสมกบเวลา 5 กจกรรมการเรยนมการตรวจสอบการเรยนรของนกเรยนดวยวธการท

หลากหลาย

ดานผลผลต

1 นกเรยนเกดการเรยนรจากชดกจกรรมการเรยนร

2 กจกรรมการเรยนรท าใหนกเรยนเกดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 3 นกเรยนสามารถน าความรจากการเรยนการสอนดวยชดกจกรรมการเรยนรไป

ประยกตใชในชวตประจ าวน

4 ชดกจกรรมการเรยนรท าใหนกเรยนประสบผลส าเรจในการเรยนได

5 นกเรยนมความพงพอใจจากการเรยนรดวยชดกจกรรมการเรยนรตามกระบวนการสบเสาะหาความรแบบวฎจกร 7 ขน(7E)

รวม

ขอเสนอแนะ............................................................................................................................. .............. .................................................................................................................... ............................................

Page 35: ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1 ...rpg23.ac.th/uploads/20130614094044aILLhme/contents/file...ช ดก จกรรมการเร ยนร

ชดกจกรรมการเรยนรท 1 เรอง สมบตพนฐานของธาตและสารประกอบ 35

ชดกจกรรมการเรยนรตามกระบวนการสบเสาะหาความรแบบวฎจกรการเรยนร 7 ขน (7E) เรอง สมบตของธาตและสารประกอบ ระดบชนมธยมศกษาปท 4

บรรณานกรม สถาบนพฒนาคณภาพวชาการ (พว.). คมอครวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 2 ตามหลกสตร

แกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ : ส านกพมพ บรษทพฒนา คณภาพวชาการ จากด, 2554.

สงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, สถาบน . (2553) . คมอครรายวชาเคมเพมเตม 1 กลม สาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบนกเรยนทเนนวทยาศาสตร . กรงเทพฯ : โรงพมพ ครสภาลาดพราว.

ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา. แนวทางการจดกจกรรมการเรยนร เพอพฒนาทกษะการคด ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ระดบมธยมศกษา. กรงเทพฯ : โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จากด, 2553.

โจนส จาคอบ เบอรซเลยส (ออนไลน). แหลงทมา : http://www.thaigoodview.com/library/ teachershow/bangkok/achara_s/matter/ con-05-1.htm. 13 พฤศจกายน 2558.

น าตาลทราย (ออนไลน). แหลงทมา : http://pantip.com/topic/30586513. 14 พฤศจกายน 2558

ผงคารบอน (ออนไลน). แหลงทมา : http://thai.alibaba.com/product-gs/200mesh- powder-activated-carbon.html. 14 พฤศจกายน 2558.

ลกษณะทองค า (ออนไลน). แหลงทมา : http://board.postjung.com/ 624030.html. 14 พฤศจกายน 2558.

สชอลก (ออนไลน). แหลงทมา : http://www.freephoto.in.th/tag/yellow/page/275. 14 พฤศจกายน 2558.

สญลกษณของธาต (ออนไลน). แหลงทมา : http://thaisci.blogspot.com/2011/08/blog- post.html. 14 พฤศจกายน 2558.