Top Banner
คณะกรรมการรัฐวิสาหกิจ คาพิพากษาศาลฎีกาที่ ๓๖๗๖/๒๕๖๐ นางรัตนา ชมพูนุช โจทก์ องค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ จาเลย พระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ.๒๕๔๑ มาตรา ๔ บัญญัติยกเว้นไม่ให้ใช้บังคับแก่รัฐวิสาหกิจตาม กฎหมายว่าด้วยแรงงานรัฐวิสาหกิจสัมพันธ์ และเมื่อจาเลยเป็นองค์การที่จัดตั้งขึ้นตามพระราชกฤษฎีกาจัดตั้ง องค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ พ.ศ. ๒๕๑๙ โดยอาศัยอานาจตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย และ พระราชบัญญัติว่าด้วยการจัดตั้งองค์การของรัฐบาล พ.ศ. ๒๔๙๖ จาเลยจึงเป็นรัฐวิสาหกิจตามความหมายใน มาตรา ๖ (๑) แห่งพระราชบัญญัติแรงงานรัฐวิสาหกิจสัมพันธ์ พ.ศ. ๒๕๔๓ และไม่อยู่ภายใต้บังคับแห่ง พระราชบัญญัติแรงงานรัฐวิสาหกิจสัมพันธ์ พ.ศ. ๒๕๔๓ ตามที่บัญญัติไว้ในมาตรา ๕ วรรค ดังนั้น การที่ศาล แรงงานกลางนาพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ.๒๕๔๑ มาตรา ๑๗ วรรคสอง มาปรับใช้แก่กรณีสินจ้าง แทนการบอกกล่าวล่วงหน้า และนาพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ.๒๕๔๑ มาตรา ๑๑๘ มาปรับใช้แก่ กรณีค่าชดเชยจึงไม่ถูกต้อง กล่าวคือกรณีสินจ้างแทนการบอกกล่าวล่วงหน้าเมื่อพระราชบัญญัติแรงงาน รัฐวิสาหกิจสัมพันธ์ พ.ศ. ๒๕๔๓ ไม่ได้บัญญัติไว้จึงต้องนาบทบัญญัติมาตรา ๕๘๒ แห่งประมวลกฎหมายแพ่ง และพาณิชย์ ซึ่งเป็นกฎหมายทั่วไปมาใช้บังคับเพียงอย่างเดียว แต่อย่างไรก็ตาม เมื่อศาลแรงงานกลางคานวณ สินจ้างแทนการบอกกล่าวล่วงหน้าที่โจทย์พึ่งจะได้รับโดยอาศัยประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๕๘๒ มาถูกต้องแล้ว ศาลฎีกาจึงเห็นด้วยในผล ส่วนกรณีค่าชดเชยมีประกาศคณะกรรมการแรงงานรัฐวิสาหกิจ สัมพันธ์ เรื่อง มาตรฐานขั้นต่าของสภาพการจ้างในรัฐวิสาหกิจ ประกาศ ณ วันที่ ๓๑ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๔๙ ออกโดยอาศัยอานาจตามความในมาตรา ๑๓ (๑) แห่งพระราชบัญญัติแรงงานรัฐวิสาหกิจสัมพันธ์ พ.ศ. ๒๕๔๓ ซึ่งบังคับใช้ขณะจาเลยเลิกจ้างโจทก์ได้กาหนดเรื่องค่าชดเชยไว้ในข้อ ๕๙ กรณีของโจทก์จึงต้องบังคับตาม ประกาศคณะกรรมการแรงงานรัฐวิสาหกิจสัมพันธ์ดังกล่าว ข้อ ๕๙ (๔) คือลูกจ้างซึ่งทางานติดต่อกันครบหกปี แต่ไม่ครบสิบปี ให้จ้างไม่น้อยกว่าค่าจ้างอัตราสุดท้ายสองร้อยส่สิบวัน หรือไม่น้อยกว่าค่าจ้างตามผลงานโดย คานวณเป็นหน่วย แต่เมื่อหลักเกณฑ์การจ่ายค่าชดเชย ข้อ ๕๙ (๔) ตรงกับพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ.๒๕๔๑ มาตรา ๑๑๘ (๔) ที่ศาลแรงงานกลางนามาใช้คานวณค่าชดเชยของโจทก์ ศาลฎีกาจึงเห็นด้วยในผล เช่นกัน พระราชบัญญัติแรงงานรัฐวิสาหกิจสัมพันธ์ พ.ศ. ๒๕๔๓ และประกาศคณะกรรมการแรงงาน รัฐวิสาหกิจสัมพันธ์ เรื่อง มาตรฐานขั้นต่าของสภาพการจ้างในรัฐวิสาหกิจ ประกาศ ณ วันที่ ๓๑ พฤษภาคม ๒๕๔๙ ไม่ได้บัญญัติเรื่องดอกเบี้ยกรณีผิดนัดจ่ายค่าชดเชยไว้โดยเฉพาะ จาเลยซึ่งเป็นนายจ้างจามีหน้าที่ชาระ ดอกเบี้ยกรณีผิดนัดอัตราร้อยละ ๗.๕ ต่อปี ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๒๒๔ วรรคหนึ่ง ทีศาลแรงงานกลางพิพากษาให้จาเลยจ่ายดอกเบี้ยอัตราละ ๑๕ ต่อปี โดยอาศัยพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ.๒๕๔๑ มาตรา ๙ วรรคหนึ่ง จึงไม่ชอบ และเมื่อกฎหมายบังคับให้นายจ้างจ่ายค่าชดเชยเมื่อเลิกจ้าง การทีจาเลยเลิกจ้างโจทก์ตั้งแต่วันที่ ๒๑ มิถุนายน ๒๕๕๐ โดยไม่จ่ายค่าชดเชยให้โจทก์ในวันดังกล่าว จาเลยจึงตก เป็นผู้ผิดนัดตั้งแต่วันเลิกจ้างแล้ว เมื่อโจทก์ให้คิดดอกเบี้ยนับแต่วันฟ้อง การที่ศาลแรงงานกลางพิพากษาให้
41

คณะกรรมการรัฐวิสาหกิจ ค าพิพากษาศาลฎีกาที่relation.labour.go.th/2018/attachments/category/109/3676.pdf ·

Sep 20, 2019

Download

Documents

dariahiddleston
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: คณะกรรมการรัฐวิสาหกิจ ค าพิพากษาศาลฎีกาที่relation.labour.go.th/2018/attachments/category/109/3676.pdf ·

คณะกรรมการรฐวสาหกจ

ค าพพากษาศาลฎกาท ๓๖๗๖/๒๕๖๐

นางรตนา ชมพนช โจทก

องคการขนสงมวลชนกรงเทพ จ าเลย

พระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ.๒๕๔๑ มาตรา ๔ บญญตยกเวนไมใหใชบงคบแกรฐวสาหกจตามกฎหมายวาดวยแรงงานรฐวสาหกจสมพนธ และเมอจ าเลยเปนองคการทจดตงขนตามพระราชกฤษฎกาจดตงองคการขนสงมวลชนกรงเทพ พ.ศ. ๒๕๑๙ โดยอาศยอ านาจตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย และพระราชบญญตวาดวยการจดตงองคการของรฐบาล พ.ศ. ๒๔๙๖ จ าเลยจงเปนรฐวสาหกจตามความหมายในมาตรา ๖ (๑) แหงพระราชบญญตแรงงานรฐวสาหกจสมพนธ พ.ศ. ๒๕๔๓ และไมอยภายใตบงคบแหงพระราชบญญตแรงงานรฐวสาหกจสมพนธ พ.ศ. ๒๕๔๓ ตามทบญญตไวในมาตรา ๕ วรรค ดงนน การทศาลแรงงานกลางน าพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ.๒๕๔๑ มาตรา ๑๗ วรรคสอง มาปรบใชแกกรณสนจางแทนการบอกกลาวลวงหนา และน าพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ.๒๕๔๑ มาตรา ๑๑๘ มาปรบใชแกกรณคาชดเชยจงไมถกตอง กลาวคอกรณสนจางแทนการบอกกลาวลวงหนาเมอพระราชบญญตแรงงานรฐวสาหกจสมพนธ พ.ศ. ๒๕๔๓ ไมไดบญญตไวจงตองน าบทบญญตมาตรา ๕๘๒ แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ซงเปนกฎหมายทวไปมาใชบงคบเพยงอยางเดยว แตอยางไรกตาม เมอศาลแรงงานกลางค านวณสนจางแทนการบอกกลาวลวงหนาทโจทยพงจะไดรบโดยอาศยประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา ๕๘๒ มาถกตองแลว ศาลฎกาจงเหนดวยในผล สวนกรณคาชดเชยมประกาศคณะกรรมการแรงงานรฐวสาหกจสมพนธ เรอง มาตรฐานขนต าของสภาพการจางในรฐวสาหกจ ประกาศ ณ วนท ๓๑ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๔๙ ออกโดยอาศยอ านาจตามความในมาตรา ๑๓ (๑) แหงพระราชบญญตแรงงานรฐวสาหกจสมพนธ พ.ศ. ๒๕๔๓ ซงบงคบใชขณะจ าเลยเลกจางโจทกไดก าหนดเรองคาชดเชยไวในขอ ๕๙ กรณของโจทกจงตองบงคบตามประกาศคณะกรรมการแรงงานรฐวสาหกจสมพนธดงกลาว ขอ ๕๙ (๔) คอลกจางซงท างานตดตอกนครบหกป แตไมครบสบป ใหจางไมนอยกวาคาจางอตราสดทายสองรอยสสบวน หรอไมนอยกวาคาจางตามผลงานโดยค านวณเปนหนวย แตเมอหลกเกณฑการจายคาชดเชย ขอ ๕๙ (๔) ตรงกบพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ.๒๕๔๑ มาตรา ๑๑๘ (๔) ทศาลแรงงานกลางน ามาใชค านวณคาชดเชยของโจทก ศาลฎกาจงเหนดวยในผลเชนกน พระราชบญญตแรงงานรฐวสาหกจสมพนธ พ.ศ. ๒๕๔๓ และประกาศคณะกรรมการแรงงานรฐวสาหกจสมพนธ เรอง มาตรฐานขนต าของสภาพการจางในรฐวสาหกจ ประกาศ ณ วนท ๓๑ พฤษภาคม ๒๕๔๙ ไมไดบญญตเรองดอกเบยกรณผดนดจายคาชดเชยไวโดยเฉพาะ จ าเลยซงเปนนายจางจ ามหนาทช าระดอกเบยกรณผดนดอตรารอยละ ๗.๕ ตอป ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา ๒๒๔ วรรคหนง ทศาลแรงงานกลางพพากษาใหจ าเลยจายดอกเบยอตราละ ๑๕ ตอป โดยอาศยพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ.๒๕๔๑ มาตรา ๙ วรรคหนง จงไมชอบ และเมอกฎหมายบงคบใหนายจางจายคาชดเชยเมอเลกจาง การทจ าเลยเลกจางโจทกตงแตวนท ๒๑ มถนายน ๒๕๕๐ โดยไมจายคาชดเชยใหโจทกในวนดงกลาว จ าเลยจงตกเปนผผดนดตงแตวนเลกจางแลว เมอโจทกใหคดดอกเบยนบแตวนฟอง การทศาลแรงงานกลางพพากษาให

Page 2: คณะกรรมการรัฐวิสาหกิจ ค าพิพากษาศาลฎีกาที่relation.labour.go.th/2018/attachments/category/109/3676.pdf ·

จ าเลยช าระดอกเบยใหโจทกนบแตวนท ๒๑ มถนายน ๒๕๕๐ ซงเปนวนเลกจาง จงเปนการพพากษาเกนไปกวาทปรากฏในค าฟองโดยศาลแรงงานกลางมไดอางเหตผลความเปนธรรมแกคความแตประการใดไมชอบดวยพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. มาตรา ๕๒ ค าพพากษาศาลแรงงานกลางสวนนจงไมชอบ อทธรณของจ าเลยฟงขน ในสวนสนจางแทนการบอกกลาวลวงหนามไดมกฎหมายบญญตเรองดอกเบยไวโดยเฉพาะและมใชหนเงนทกฎหมายบงคบใหนายจางตองจายเมอเลกจาง ลกจางจงมสทธเรยกดอกเบยในระหวางผดนดอตรารอยละ ๗.๕ ตอป ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา ๒๒๔ วรรคหนง ดงนนนายจางจะตกเปนผผดนดช าระดอกเบยตอเมอลกจางทวงถาม ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา ๒๐๔ วรรคหนง เมอไมปรากฏวาลกจางทวงถามเมอใด จงตองคดดอกเบยนบแตวนฟองเปนตนไป ศาลฎกาเหนควรแกไข

พพากษาแกเปนวา ใหจ าเลยจายดอกเบยของสนจางแทนการบอกกลาวลวงหนานบแตวนฟอง (วนท ๒๓ มถนายน ๒๕๕๑) และจายดอกเบยของคาชดเชยแกโจทกในอตรารอยละ ๗.๕ ตอไป นบแตวนฟอง (วนท ๒๓ มถนายน ๒๕๕๑) นอกจากทแกใหเปนไปตามค าพพากษาแรงงานกลาง

ค าพพากษาศาลฎกาท ๓๖๗๖/๒๕๖๐

นางรตนา ชมพนช โจทก

องคการขนสงมวลชนกรงเทพ จ าเลย

โจทกฟองวา เมอวนท ๑ กมภาพนธ ๒๕๔๔ จ าเลยจางโจทกท างานเปนลกจางต าแหนงพนกงานเกบคาโดยสาร มหนาทเกบคาโดยสารบนรถองคการขนสงมวลชนกรงเทพ เสนทางเดนรถสาย ๑๓๔ ก เมอวนท ๑๙ มถนายน ๒๕๕๐ ขณะทโจทกปฏบตหนาทเกบคาโดยสาร พนกตรวจตวรถโดยสาร (นายตรวจ) กลาวหาวาโจทกน าตวโยสารเกาทจ าหนายไปแลวมาจ าหนาย ๔ ใบ อนเปนการปฏบตหนาทโดยสจรต จากนนวนท ๒๑ มถนายน ๒๕๕๐ จ าเลยมค าสงพกงานและแตงตงคณะกรรมการสอบสวนโจทก ตอมาวนท ๒๐ กรกฎาคม ๒๕๕๐ จ าเลยมค าสงท ๒๑๖/๒๕๕๐ เรอง ไลออกจากการเปนพนกงานองคการ ทงนตงแตวนท ๒๑ มถนายน ๒๕๕๐ เปนตนไป ค าสงดงกลาวไมชอบดวยกฎหมายและขอบงคบของจ าเลย เพราะโจทกไมไดกระท าความผด เปนการกลนแกลงและเลกจางทไมเปนธรรมท าใหโจทกเสยหาย ขอใหบงคบจ าเลยเพกถอนค าสงท ๒๑๖/๒๕๕๐ เรอง ไลออกจากการเปนพนกงานองคการ หากจ าเลยไมปฏบตตามขอถอเอาค าพพากษาของศาลแทนการแสดงเจตนาของจ าเลย จายคาชดเชย สนจางแทนการบอกกลาวลวงหนาและคาเสยหายกรณเลกจางทไมเปนธรรมรวมเปนเงน ๑๑,๓๘๓,๓๖๐ บาท พรอมดอกเบยรอยละ ๑๕ ของตนเงน ๑๑,๓๘๓.๓๖๐ บาท ทกระยะเวลาเจดวน นบแตวนฟองเปนตนไปจนกวาจะช าระเสรจสนแกโจทก

Page 3: คณะกรรมการรัฐวิสาหกิจ ค าพิพากษาศาลฎีกาที่relation.labour.go.th/2018/attachments/category/109/3676.pdf ·

จ าเลยใหการวา โจทกเคยเปนพนกงานของจ าเลยต าแหนงพนกงานเกบคาโดยสาร มหนาทเกบคาโดยสารบนรถยนตโดยสารประจ าทางใหครบถวนและถกตอง ฉกตวโดยสารใหแกผโดยสารตามจ านวนเงนคาโดยสารและบรการอ านวยความสะดวกตอผโดยสาร เมอวนท ๑๙ มถนายน ๒๕๕๐ นายตรวจตรวจตวโดยสารพบวาโจทกน าตวเการาคา ๗ บาท มาจ าหนายใหมซงโจทกปฏเสธ จ าเลยตงคณะกรรมการสอบสวนแลวมความเหนวาโจทกกระท าผดตามขอบงคบของจ าเลยฉบบท ๔๖ ลงโทษไลโจทกออกจากการเปนพนกงาน ค าสงลงโทษโจทกชอบดวยกฎหมายไมมเหตเพกถอน การเลกจางโจทกไมเปนการเลกจางทไมเปนธรรม ไมตองบอกกลาวลวงหนา ไมท าใหโจทกเสยหาย จ าเลยไมตองจายคาชดเชย คาจางและเงนอนตามฟองใหแกโจทก ขอใหยกฟอง

ศาลแรงงานกลางพจารณาแลว พพากษาใหเพกถอนค าสงองคการขนสงมวลชนกรงเทพ เขตการเดนรถท ๘ ท ๒๑๖/๒๕๕๐ ลงวนท ๒๐ กรกฎาคม ๒๕๕๐ เรอง ไลออกจากการเปนพนกงานองคการและค าสงของคณะกรรมการพจารณาอทธรณและค ารองทกขยนตามค าสงลงโทษเดม ท วน. (อ) ๒๕๔/๒๕๕๑ ลงวนท ๑๖ ตลาคม ๒๕๕๑ ใหจ าเลยจายสนจางแทนการบอกกลาวลวงหนา ๑๑,๔๕๗.๖๗ บาท แกโจทกพรอมดอกเบยอตรารอยละ ๗.๕ ตอป ของตนเงนจ านวนดงกลาวนบแตวนท ๒๑ มถนายน ๒๕๕๐ เปนตนไป จายคาชดเชย ๗๔,๓๒๐ บาท แกโจทกพรอมดอกเบยอตรารอยละ ๑๕ ตอป ของตนเงนจ านวนดงกลาวนบแตวนท ๒๑ มถนายน ๒๕๕๐ เปนตนไป จายคาเสยหายกรณเลกจางทไมเปนธรรม ๑๐๐,๐๐๐ บาท แกโจทกพรอมดอกเบยอตรารอยละ ๗.๕ ตอป ของตนเงนจ านวนดงกลาวนบแตวนฟอง (วนท ๒๓ มถนายน ๒๕๕๑) เปนตนไปจนกวาจะช าระเสรจ ค าขอนอกจากนใหยก

จ าเลยอทธรณตอศาลฎกา

ศาลฎกาแผนกคดแรงงานวนจฉยวา การทศาลแรงงานกลางน าพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ.๒๕๔๑ มาปรบใชแกคดนชอบดวยกฎหมายหรอไม เหนวา พระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ.๒๕๔๑ มาตรา ๔ บญญตยกเวนไมใหใชบงคบแกรฐวสาหกจตามกฎหมายวาดวยแรงงานรฐวสาหกจสมพนธ และเมอจ าเลยเปนองคการทจดตงขนตามพระราชกฤษฎกาจดตงองคการขนสงมวลชนกรงเทพ พ.ศ. ๒๕๑๙ โดยอาศยอ านาจตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย และพระราชบญญตวาดวยการจดตงองคการของรฐบาล พ.ศ. ๒๔๙๖ จ าเลยจงเปนรฐวสาหกจตามความหมายในมาตรา ๖ (๑) แหงพระราชบญญตแรงงานรฐวสาหกจสมพนธ พ.ศ. ๒๕๔๓ และไมอยภายใตบงคบแหงพระราชบญญตแรงงานรฐวสาหกจสมพนธ พ.ศ. ๒๕๔๓ ตามทบญญตไวในมาตรา ๕ วรรคสอง ดงนน การทศาลแรงงานกลางน าพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ.๒๕๔๑ มาตรา ๑๗ วรรคสอง มาปรบใชแกกรณสนจางแทนการบอกกลาวลวงหนา และน าพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ.๒๕๔๑ มาตรา ๑๑๘ มาปรบใชแกกรณคาชดเชยจงไมถกตอง กลาวคอกรณสนจางแทนการบอกกลาวลวงหนาเมอพระราชบญญตแรงงานรฐวสาหกจสมพนธ พ.ศ. ๒๕๔๓ ไมไดบญญตไวจงตองน าบทบญญตมาตรา ๕๘๒ แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ซงเปนกฎหมายทวไปมาใชบงคบเพยงอยางเดยว แตอยางไรกตาม เมอศาลแรงงานกลางค านวณสนจางแทนการบอกกลาวลวงหนาทโจทยพงจะไดรบโดยอาศยประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา ๕๘๒ มาถกตองแลว ศาลฎกาจงเหนดวยในผล สวนกรณคาชดเชยมประกาศคณะกรรมการแรงงานรฐวสาหกจสมพนธ เรอง มาตรฐานขนต าของสภาพการจางใน

Page 4: คณะกรรมการรัฐวิสาหกิจ ค าพิพากษาศาลฎีกาที่relation.labour.go.th/2018/attachments/category/109/3676.pdf ·

รฐวสาหกจ ประกาศ ณ วนท ๓๑ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๔๙ ออกโดยอาศยอ านาจตามความในมาตรา ๑๓ (๑) แหงพระราชบญญตแรงงานรฐวสาหกจสมพนธ พ.ศ. ๒๕๔๓ ซงบงคบใชขณะจ าเลยเลกจางโจทกไดก าหนดเรองคาชดเชยไวในขอ ๕๙ กรณของโจทกจงตองบงคบตามประกาศคณะกรรมการแรงงานรฐวสาหกจสมพนธดงกลาว ขอ ๕๙ (๔) คอลกจางซงท างานตดตอกนครบหกป แตไมครบสบป ใหจางไมนอยกวาคาจางอตราสดทายสองรอยสสบวน หรอไมนอยกวาคาจางตามผลงานโดยค านวณเปนหนวย แตเมอหลกเกณฑการจายคาชดเชย ขอ ๕๙ (๔) ตรงกบพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ.๒๕๔๑ มาตรา ๑๑๘ (๔) ทศาลแรงงานกลางน ามาใชค านวณคาชดเชยของโจทก ศาลฎกาจงเหนดวยในผลเชนกน

มปญหาตองวนจฉยตามอทธรณของจ าเลยประการตอไปวา การทศาลแรงงานกลางพพากษาใหจ าเลยจายดอกเบยของคาชดเชยในอตรารอยละ ๑๕ ตอป นบแตวนท ๒๑ มถนายน ๒๕๕๐ เปนตนไปชอบดวยกฎหมายหรอไม เหนวา พระราชบญญตแรงงานรฐวสาหกจสมพนธ พ.ศ. ๒๕๔๓ และประกาศคณะกรรมการแรงงานรฐวสาหกจสมพนธ เรอง มาตรฐานขนต าของสภาพการจางในรฐวสาหกจ ประกาศ ณ วนท ๓๑ พฤษภาคม ๒๕๔๙ ไมไดบญญตเรองดอกเบยกรณผดนดจายคาชดเชยไวโดยเฉพาะ จ าเลยซงเปนนายจางจ ามหนาทช าระดอกเบยกรณผดนดอตรารอยละ ๗.๕ ตอป ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา ๒๒๔ วรรคหนง ทศาลแรงงานกลางพพากษาใหจ าเลยจายดอกเบยอตราละ ๑๕ ตอป โดยอาศยพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ.๒๕๔๑ มาตรา ๙ วรรคหนง จงไมชอบ และเมอกฎหมายบงคบใหนายจางจายคาชดเชยเมอเลกจาง การทจ าเลยเลกจางโจทกตงแตวนท ๒๑ มถนายน ๒๕๕๐ โดยไมจายคาชดเชยใหโจทกในวนดงกลาว จ าเลยจงตกเปนผผดนดตงแตวนเลกจางแลว เมอโจทกใหคดดอกเบยนบแตวนฟอง การทศาลแรงงานกลางพพากษาใหจ าเลยช าระดอกเบยใหโจทกนบแตวนท ๒๑ มถนายน ๒๕๕๐ ซงเปนวนเลกจาง จงเปนการพพากษาเกนไปกวาทปรากฏในค าฟองโดยศาลแรงงานกลางมไดอางเหตผลความเปนธรรมแกคความแตประการใดไมชอบดวยพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. มาตรา ๕๒ ค าพพากษาศาลแรงงานกลางสวนนจงไมชอบ อทธรณของจ าเลยฟงขน

อนง ในสวนสนจางแทนการบอกกลาวลวงหนามไดมกฎหมายบญญต เรองดอกเบยไวโดยเฉพาะและมใชหนเงนทกฎหมายบงคบใหนายจางตองจายเมอเลกจาง ลกจางจงมสทธเรยกดอกเบยในระหวางผดนดอตรารอยละ ๗.๕ ตอป ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา ๒๒๔ วรรคหนง ดงนนนายจางจะตกเปนผผดนดช าระดอกเบยตอเมอลกจางทวงถาม ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา ๒๐๔ วรรคหนง เมอไมปรากฏวาลกจางทวงถามเมอใด จงตองคดดอกเบยนบแตวนฟองเปนตนไป ศาลฎกาเหนควรแกไข

พพากษาแกเปนวา ใหจ าเลยจายดอกเบยของสนจางแทนการบอกกลาวลวงหนานบแตวนฟอง (วนท ๒๓ มถนายน ๒๕๕๑) และจายดอกเบยของคาชดเชยแกโจทกในอตรารอยละ ๗.๕ ตอไป นบแตวนฟอง (วนท ๒๓ มถนายน ๒๕๕๑) นอกจากทแกใหเปนไปตามค าพพากษาแรงงานกลาง

นายสมจตร ทองศร นายวชย เออองคณากล นายภาตยะ ดวงมณ

Page 5: คณะกรรมการรัฐวิสาหกิจ ค าพิพากษาศาลฎีกาที่relation.labour.go.th/2018/attachments/category/109/3676.pdf ·

ค าพพากษาฎกาท ๓๗๐๐-๓๗๒๓/๒๕๖๐

นายเสนห พกล กบพวก ๒๔ คน โจทก

องคการขนสงมวลชนกรงเทพ จ าเลย

จ าเลยเปนเปนรฐวสาหกจมพนกงาน ๒ ประเภท คอพนกงานรายเดอนกบพนกรายวน จ าเลยเปนรฐวสาหกจทใชบญชโครงสรางอตราเงนเดอนคาจางของพนกงานรฐวสาหกจ (ฉบบท ๒) ตามประการคณะกรรมการรฐวสาหกจสมพนธ ลงวนท ๒๖ ธนวาคม ๒๕๓๗ ถอเปนรฐวสาหกจในกลมท ๓ ซงเปนรฐวสาหกจทใชบญชโครงสรางอตราเงนเดอนคาจางทเหมอนกนตามการประชมคณะกรรมการแรงงานรฐวสาหกจสมพนธครงท ๗/๒๕๔๗ ลงวนท ๑๐ กนยายน ๒๕๔๗ และเปนรฐวสาหกจในกลมท ๓ ทใชบญชโครงสรางอตราเงนเดอน ๕๘ ขน ส าหรบพนกรายวนจ าเลยมโครงสรางอตราคาจางทจ าเลยเปนผจดท าขนโดยความเหนชอบของกระทรวงการคลง โดยโจทกทงยสบสเปนลกจางของจ าเลยประเภทพนกงานรายวนไดรบอตราคาจางการเลอนขนเงนเดอนจะพจารณาเปนปงบประมาณ เรมตงแตวนท ๑ ตลาคม ถงวนท ๓๐ กนยายนของปถดไป ขณะฟองคดนโจทกท ๑๔ และท ๑๕ ยงเปนลกจางของจ าเลยอยแตปจจบนเกษยณอาย สวนโจทกท ๒๓ ลาออกป ๒๕๕๒ และกอนฟองคดน โจทกท ๑ ถงท ๖ ท ๒๑ และท ๒๔ เคยเปนโจทกฟองจ าเลยทศาลแรงงานกลางเปนคดหมายเลขแดงท ๒๓๒๔ – ๒๕๐๑/๒๕๕๘ ๒๗๔๔/๒๕๔๘ ๖๔๕๐ – ๖๔๖๓/๒๕๔๘ และศาลฎกาไดมค าพพากษาถงทสดและเปนคดหมายเลขแดงท ๑๑๑๘๔ – ๑๑๓๙๑/๒๕๕๑ ในป ๒๕๔๗ จ าเลยมบญชโครงสรางเงนเดอนของพนกงานประเภทรายเดอนและรายวนตามขอบงคบองคการขนสงมวลชนกรงเทพฉบบท ๑๐๒ และ ๑๑๘ ตอมาจ าเลยไดรบหนงสอแจงจากอธบดกรมสวสดการและคมครองแรงงาน กรรมการและเลขานการคณะกรรมการแรงงานรฐวสาหกจสมพนธ เกยวกบการปรบอตราคาจางของลกจางรฐวสาหกจตามมตคณะรฐมนตรวนท ๒ พฤศจกายน ๒๕๔๗ ซงจ าเลยเปนรฐวสาหกจในขอ ๓ ของเอกสารดงกลาว ใหปรบอตราคาจางของลกจางในอตรารอยละ ๓ เทากนทกอตราและใหไดรบคาจางสงกวาอตราทปรบเพงรอยละ ๓ ตามอตราคาจางใหมอก ๒ ขน ตงแตวนท ๑ เมษายน ๒๕๔๗ โดยแนบส าเนาหนงสอส านกเลขาธการคณะรฐมนตรดวนทสดท นร ๐๕๐๔/๑๖๒๒๖ ลงวนท ๓ พฤศจกายน ๒๕๔๗ และบญชอตราคาจางทปรบในอตรารอยละ ๓ เทากบทกอตราซงเปนบญชเฉพาะของพนกงานรายเดอน (โครงสรางอตราเงนเดอนคาจาง ๕๘ ขน) ไมมบญชของ พนกงานรายวน จ าเลยมหนงสอหารอกรมสวสดการและคมครองแรงงาน ตามหนงสอ ขสมก. ๒๒๔๘/๒๕๔๗ เรอง ขอหารอการปรบอตราคาจางพนกงานรฐวสาหกจประเภทรายวน อธบดกรมสวสดการและคมครองแรงงานมหนงสอตอบวา ลกจางทจะไดรบการปรบอตราคาจางตามมตคณะรฐมนตรวนท ๒ พฤศจกายน ๒๕๔๗ ตองเปนลกจางทไดรบคาจางตามบญชโครงสรางอตราเงนเดอนคาจางเทานน สวนลกจางอนทไดรบคาจางนอกเหนอจากบญชโครงสรางอตราเงนเดอนไมอยในบงคบคณะรฐมนตรดงกลาว ตามหนงสอท รง. ๐๕๐๙/๐๐๑๑๒๒ วนท ๑๔ กมภาพนธ ๒๕๔๘ คณะกรรมการบรหารกจการของจ าเลยจงมมตประชมใหปรบปรงบญชโครงสรางอตราเงนเดอนคาจางตามมตคณะรฐมนตรวนท ๒ พฤศจกายน ๒๕๔๗ สวนพนกรายวนใหรอผลการพจารณาของคณะกรรมการแรงงานรฐวสาหกจสมพนธตามมตทประชมคณะกรรมการบรหารกจการองคการขนสงมวลชนกรงเทพครงท ๑๖/๒๕๔๗ วนท ๘ ธนวาคม ๒๕๔๗ ตอมาฝายการเจาหนาทมหนงสอตอผบงคบบญชาเกยวกบกรณของพนกรายวน เรองการปรบ

Page 6: คณะกรรมการรัฐวิสาหกิจ ค าพิพากษาศาลฎีกาที่relation.labour.go.th/2018/attachments/category/109/3676.pdf ·

บญชคาจางพนกงานรายวนแตคณะกรรมการบรหารกจการของจ าเลยมมตไมอนมตใหปรบอตราคาจางใหแกพนกงานรายวนและพจารณาใหจ าเลยด าเนนการจงใจใหพนกงานรายวนปรบเปลยนเปนพนกงานรายเดอนเพอใหระบบการจางเปนระบบเดยวกนทงองคกรตามมตทประชมคณะกรรมการบรหารกจการองคการขนสงมวลชน ครงท ๒/๒๕๔๘ ใหโอกาสพนกงานรายวนทประสงคจะไดรบสทธปรบเงนเดอนคาจางตามมตคณะรฐมนตรวนท ๒ พฤศจกายน ๒๕๔๗ ยนค ารองตอหวหนาเพอเปลยนสภาพการจางเปนพนกงานรายเดอน ตอมาจ าเลยไดรบหนงสอแจงจากอธบดกรมสวสดการและคมครองแรงงานเกยวกบมตคณะรฐมนตรวนท ๑๔ มนาคม ๒๕๔๙ เหนชอบใหปรบอตราคาจางของลกจางเพมไดไมเกนรอยละ ๕ ของอตราคาจางทไดรบ ตงแตวนท ๑ ตลาคม ๒๕๔๘ โดยแนบส าเนาหนงสอส านกเลขาธการคณะรฐมนตรดวนทสด ท นร ๐๕๐๔/๓๘๖๖ ลงวนท ๒๐ มนาคม ๒๕๔๙ และบญชอตราคาจางทปรบเพมในอตรารอยละ ๕ เทากนทกอตรา (โครงสรางอตราเงนเดอนคาจาง ๕๘ ขน) โดยจ าเลยเปนรฐวสาหกจในขอ ๓ ทใชบญชโครงสรางอตราเงนเดอนคาจาง ๕๘ ขน และการปรบการอตราคาจางตามมตคณะรฐมนตรครงนมลกษณะเดยวกนกบการปรบอตราคาจางตามมตคณะรฐมนตรวนท ๒ พฤศจกายน ๒๕๔๗ คณะกรรมการบรหารกจการของจ าเลยมมตเหนชอบใหจายเงนเดอนคาจางเพมในอตรารอยละ ๕ ส าหรบพนกงานประเภทรายเดอนสวนพนกงานรายวน ๒๓๗ คน ใหรอผลการพพากษาของศาลแรงงานกลางตามมตทประชมคณะกรรมการบรหารกจการองคการขนสงมวลชนกรงเทพ ครงท ๓/๒๕๔๙ ทงน ลกจางของจ าเลยตอศาลแรงงานกลางเพอใหศาลมค าพพากษาเพกถอนค าสงท ผอก.๑๔/๒๕๔๘ ของจ าเลยปรบอตราคาจางตามมตคณะรฐมนตรวนท ๒ พฤศจกายน ๒๕๔๗ ศาลแรงงานกลางพพากษายกฟอง ตามส าเนาค าพพากษา ศาลแรงงานกลางเปนคดหมายเลขแดงท ๒๓๒๔ – ๒๕๐๑/๒๕๕๘, ๒๗๔๔/๒๕๔๘, ๖๔๕๐ – ๖๔๖๓/๒๕๔๘, ๓๗๐๖ – ๓๘๖๕/๒๕๔๙ ตอมาโจทกบางคนอทธรณตอศาลฎกา ศาลฎกาพพากษายน ตามส าเนาค าพพากษาฎกาท ๑๑๑๘๔ – ๑๑๓๙๑/๒๕๕๑ เกยวกบการขนคาจางคณะรฐมนตรเคยมมตเมอวนท ๒๕ ตลาคม ๒๕๓๗ วนท ๑๓ ธนวาคม ๒๕๓๗ วนท ๒๗ ธนวาคม ๒๕๓๗ เรองปรบปรงบญชโครงสรางอตราเงนเดอนคาจางของพนกงานและลกจางรฐวสาหกจ และคณะรฐมนตรมมตเมอวนท ๒ ตลาคม ๒๕๕๐ เรองปรบอตราคาจางลกจางรฐวสาหกจพรอมเอกสารประกอบและมตคณะรฐมนตรเมอวนท ๒๘ มนาคม ๒๕๕๔ เกยวกบปรบอตราคาจางลกจางรฐวสาหกจ ค าแถลงปดคดของโจทกทงยสบสฟองคดนโจทกท ๑ ถงท ๖ ท ๒๑ และท ๒๔ ฟองขอใหจ าเลยปรบอตราคาจางตามมตคณะรฐมนตรเมอวนท ๒ พฤศจกายน ๒๕๔๗ ศาลแรงงานกลางพพากษายกฟอง และศาลฎกาพพากษายน คดในสวนของการฟองใหจ าเลยปรบอตราคาจางตามมตคณะรฐมนตรเมอวนท ๒ พฤศจกายน ๒๕๔๗ส าหรบโจทกท ๑ ถงท ๖ ท ๒๑ และท ๒๔ จงเปนฟองซ ากบคดดงกลาว แตในสวนโจทกท ๗ ถง ๒๐ ท ๒๒ และท ๒๓ เกยวกบการปรบอตราคาจางตามมตคณะรฐมนตรวนท ๒ พฤศจกายน ๒๕๔๗ กบในสวนของโจทกทงยสบสขอใหปรบอตราคาจางตามมตคณะรฐมนตร เมอวนท ๑๔ มนาคม ๒๕๔๙ ไมเปนฟองซ า ในปญหาวาจ าเลยตองปรบคาจางใหแกโจทกท ๗ ถงท ๒๐ ท ๒๒ และท ๒๓ ตามมตคณะรฐมนตรวนท ๒ พฤศจกายน ๒๕๔๗ หรอไม เหนวา คณะรฐมนตรดงกลาวมทมาจากการพจารณาปรบอตราคาจางโดยองกบบญชของลกจางรฐวสาหกจทใชบญชโครงสรางอตราเงนเดอนคาจางของพนกงานรฐวสาหกจ (ฉบบท ๒) ตามประการคณะกรรมการรฐวสาหกจสมพนธ ลงวนท ๒๖ ธนวาคม ๒๕๓๗ โดยเปรยบเทยบกบบญชอตราเงนเดอนขาราชการจงมใชการปรบอตราคาจางใหแกพนกงานและลกจางของรฐวสาหกจเปนการทวไป โจทกท ๗ ถง

Page 7: คณะกรรมการรัฐวิสาหกิจ ค าพิพากษาศาลฎีกาที่relation.labour.go.th/2018/attachments/category/109/3676.pdf ·

๒๐ ท ๒๒ และท ๒๓ เปนลกจางประเภทรายวนใชบญชโครงสรางอตราคาจางทจ าเลยเปนผจดท าขนโดยความเหนชอบของกระทรวงการคลง จงมไดรบประโยชนจากการปรบอตราคาจางตามมตคณะรฐมนตรวนท ๒ พฤศจกายน ๒๕๔๗ สวนปรบอตราคาจางตามมตคณะรฐมนตร เมอวนท ๑๔ มนาคม ๒๕๔๙ กเปนปรบโดยองกบบญชโครงสรางอตราเงนเดอนมาพจารณาโดยเปรยบเทยบกบเงนเดอนของภาคราชการจงมใชการปรบอตราคาจางใหแกพนกงานและลกจางของรฐวสาหกจเปนการทวไป โจทกทงยสบสเปนลกจางประเภทรายวน จงไมไดรบประโยชนจากการปรบอตราคาจางตามมตคณะรฐมนตร เมอวนท ๑๔ มนาคม ๒๕๔๙ เชนกน

ค าพพากษาฎกาท ๓๗๐๐-๓๗๒๓/๒๕๖๐

นายเสนห พกล กบพวก ๒๔ คน โจทก

องคการขนสงมวลชนกรงเทพ จ าเลย

รายชอโจทก ปรากฏตามค าพพากษาศาลแรงงานกลาง

คดทงยสบสส านวนนศาลแรงานกลางสงใหรวมพจารณาเปนคดเดยวกนโดยใหเรยกโจทกเรยงตามล าดบส านวนวาโจทกท ๑ ถงท ๒๔

โจทกทงยสบสฟองและแกไขค าฟองวา โจทกทงยสบสเปนลกจางประจ าของจ าเลย เมอวนท ๒ พฤศจกายน ๒๕๔๗ คณะรฐมนตรมมตเหนชอบใหปรบอตราคาจางของลกจางรฐวสาหกจใหไดรบคาจางสงกวาอตราทปรบเพงรอยละ ๓ ตามอตราคาจางใหมอก ๒ ขน และเมอวนท ๑๔ มนาคม ๒๕๔๙ คณะรฐมนตรมมตเหนชอบใหปรบอตราคาจางของลกจางรฐวสาหกจรอยละ ๕ แตจ าเลยมไดจายเงนตามมตคณะรฐมนตรทงสองครง ซงมก าหนดจายวนท ๑ เมษายน ๒๕๔๗ และวนท ๑ ตลาคม ๒๕๔๘ ตามล าดบ ใหแกโจทกทงยสบส ขอใหบงคบจ าเลยจายคาจางใหแกโจทกทงยสบสตามค าฟองของโจทกแตละคนพรอมดอกเบยในอตรารอยละ ๑๕ ตอป จนกวาจะพจารณาคดแลวเสรจ

จ าเลยใหการวา จ าเลยมระบบการจางลกจางเปนประเภทรายวนและรายเดอน โจทกทงยสบสเปนลกจางประเภทรายวนต าแหนงพนกงานขบรถยนตโดยสารประจ าทาง การปรบอตราคาจางตามมตคณะรฐมนตรดงกลาวตองเปนลกจางทไดรบคาจางตามบญชโครงสรางอตราเงนเดอน ลกจางอนทไดรบคาจางนอกเหนอจากบญชโครงสรางอตราเงนเดอนไมอยในบงคบคณะรฐมนตรดงกลาว โจทกทงยสบสอยในบญชโครงสรางอตราคาจางประเภทรายวนทจ าเลยจดท าขนโดยความเหนชอบของกระทรวงการคลง การก าหนดอตราคาจางของโจทกทงยสบสขนอยกบสภาพของงานความรบผดชอบและความเหมาะสมกบต าแหนงซงเปนอ านาจของจ าเลยพจารณาโดยไมตองขอความเหนชอบจากคณะกรรมการแรงงานรฐวสาหกจสมพนธ และคณะรฐมนตร จ าเลยจงไมตองปรบคาจางใหแกโจทกทงยสบส ทงโจทกบางคนเคยฟองจ าเลยตอศาลแรงงานกลางเปนคดลกษณะเดยวกนและคดดงกลาวถงทสดแลว ตามค าพพากษาแรงงานกลาง ค าพพากษายอมมผล

Page 8: คณะกรรมการรัฐวิสาหกิจ ค าพิพากษาศาลฎีกาที่relation.labour.go.th/2018/attachments/category/109/3676.pdf ·

ผกพนพนกงานประเภทรายวนของจ าเลยทกคนรวมทงโจทกทงยสบสดวย ฟองโจทกในคดนจงเปนฟองซ า แมในคดกอนจะมการฟองตามมตคณะรฐมนตรวนท ๑๔ มนาคม ๒๕๔๙ แตการพจารณาคาจางมหลกการเชนเดยวกบการพจารณาปรบอตราคาจางตามมตคณะรฐมนตรวนท ๒ พฤศจกายน ๒๕๔๗ ขอใหยกฟอง

ศาลแรงงานกลางพจารณาแลว พพากษายกฟอง

โจทกทงยสบสอทธรณตอศาลฎกา

ศาลฎกาแผนกคดแรงงานวนจฉยวา ฟองของโจทกท ๑ ถงท ๖ ท ๒๑ และท ๒๔ เปนฟองซ ากบคดตามค าพพากษาศาลฎกาท ๑๑๑๘๔ – ๑๑๓๙๑/๒๕๕๑ หรอไม เหนวา ในคดเดมนอกจากโจทกจะฟองขอใหเพกถอนค าสง ผอก.๑๔/๒๕๔๘ ของจ าเลยทใหโอกาสพนกงานรายวนทประสงคจะไดรบสทธการปรบเงนเดอนคาจางตามมตคณะรฐมนตรวนท ๒ พฤศจกายน ๒๕๔๗ ยนค ารองตอหวหนางานเพอเปลยนสภาพการจางเปนพนกงานรายเดอน โจทกดงกลาวยงมค าขอใหจ าเลยปรบอตราคาจางตามมตคณะรฐมนตรในครงนดวย เมอศาลแรงงานกลางและศาลฎกาวนจฉยยนตามกนมาวาไมมเหตเพกถอนบนทกขอความท ผอก.๑๔/๒๕๔๘ และโจทกในคดดงกลาวไมมสทธไดรบการปรบเงนเดอนคาจางตามมตคณะรฐมนตรวนท ๒ พฤศจกายน ๒๕๔๗ ยอมถอวาในคดเดมศาลไดวนจฉยในประเดนดงกลาวแลว การทโจทกท ๑ ถงท ๖ ท ๒๑ และท ๒๔ มาฟองเปนคดนอก จงเปนฟองซ า ตองหามตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงมาตรา ๑๔๘ ประกอบพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. ๒๕๒๒ มาตรา ๓๑ อทธรณของโจทกท ๑ ถงท ๖ ท ๒๑ และท ๒๔ ในขอนฟงไมขน

มปญหาวนจฉยตอไปวา จ าเลยตองปรบคาจางใหแกโจทกท ๗ ถงท ๒๐ ท ๒๒ และท ๒๓ ตามมตคณะรฐมนตรวนท ๒ พฤศจกายน ๒๕๔๗ และปรบคาจางใหแกโจทกทงยสบสตามมตคณะรฐมนตรวนท ๑๔ มนาคม ๒๕๔๙ หรอไม เหนวา ตามมตคณะรฐมนตรวนท ๒ พฤศจกายน ๒๕๔๗ ปรากฏตามหนงสอส านกเลขาธการคณะรฐมนตร ท นร ๐๕๐๔/๑๖๒๒๖ ลงวนท ๓ พฤศจกายน ๒๕๔๗ ทมถงรฐมนตรกระทรวงแรงงานแจงเรองการปรบอตราคาจางของลกจางรฐวสาหกจตามมตคณะรฐมนตรวนท ๒ พฤศจกายน ๒๕๔๗ ไดกลาวถงความเปนมาของการปรบอตราคาจางของลกจางรฐวสาหกจ ในครงนสรปวา คณะกรรมการกลนกรองเรองเสนอคณะรฐมนตร คณะท ๗ (ฝายกฎหมายระบบราชการและประชาสมพนธ) เสนอใหปรบอตราคาจางของลกจางรฐวสาหกจ ทใชบญชโครงสรางอตราเงนเดอนคาจางของพนกงานรฐวสาหกจ (ฉบบท ๒) ตามประการคณะกรรมการรฐวสาหกจสมพนธ ลงวนท ๒๖ ธนวาคม ๒๕๓๗ ซงบงคบใชมาเปนเวลาประมาณ ๑๐ ป และยงไมไดมการเพม เมอคณะรฐมนตรไดมมตเมอวนท ๙ มนาคม ๒๕๔๗ ใหปรบอตราเงนเดอนขาราชการ เพอความเปนธรรมจงสมควรปรบอตราคาจางของลกจางรฐวสาหกจดวย คณะรฐมนตรจงมมตใหปรบอตราคาจางของลกจางรฐวสาหกจทใชบญชโครงสรางอตราเงนเดอนคาจางของพนกงานรฐวสาหกจ (ฉบบท ๒) ตามประการคณะกรรมการรฐวสาหกจสมพนธ ลงวนท ๒๖ ธนวาคม ๒๕๓๗ (กลมท ๓) โดยใหปรบอตราคาจางในอตรารอยละ ๓ เทากบทกอตรา (ยกเวนต าแหนงผวาการหรอผอ านวยการซงใชสญญาจาง) และใหไดรบอตราคาจางสงกวาอตราทปรบเพงรอยละ ๓ ตามอตราคาจางใหมอก ๒ ขน เฉพาะผด ารงต าแหนงต ากวาผอ านวยการฝายหรอต าแหนงทเรยกชออยางอนซงเทยบเทาต าแหนงผอ านวยการฝาย ซง

Page 9: คณะกรรมการรัฐวิสาหกิจ ค าพิพากษาศาลฎีกาที่relation.labour.go.th/2018/attachments/category/109/3676.pdf ·

เหนไดวาการพจารณาปรบอตราเงนเดอนคาจางตามมตคณะรฐมนตรวนท ๒ พฤศจกายน ๒๕๔๗ มรากฐานมาจากการปรบปรงบญชโครงสรางอตราเงนเดอนคาจางของพนกงานรฐวสาหกจ (ฉบบท ๒) ตามประการคณะกรรมการรฐวสาหกจสมพนธ ลงวนท ๒๖ ธนวาคม ๒๕๓๗ เพอใหสอดคลองกบมตคณะรฐมนตร เมอวนท ๙ มนาคม ๒๕๔๗ ทใหปรบอตราเงนเดอนขาราชการไปกอนแลว ไมใชเจตนาปรบเพมอตราคาจางของพนกงานรฐวสาหกจเปนการทวไป โจทกท ๗ ถงท ๒๐ ท ๒๒ และท ๒๓ เปนลกจางรายวนใชบญชโครงสรางอตราคาจางทจ าเลยเปนผจดท าขนโดยความเหนชอบของกระทรวงการคลง ซงมใชรบคาจางตามบญชโครงสรางอตราเงนเดอนคาจางของพนกงานรฐวสาหกจ (ฉบบท ๒) ตามประการคณะกรรมการรฐวสาหกจสมพนธ ลงวนท ๒๖ ธนวาคม ๒๕๓๗ จงไมไดรบประโยชนจากการปรบอตราคาจางตามมตคณะรฐมนตรวนท ๒ พฤศจกายน ๒๕๔๗

สวนมตคณะรฐมนตรเมอวนท ๑๔ มนาคม ๒๕๔๙ นน เหนวา ตามหนงสอของส านกเลขาธการคณะรฐมนตรท นร ๐๕๐๔/๓๘๖๖ ลงวนท ๒๐ มนาคม ๒๕๔๙ เรอง การปรบอตราคาจางของลกจางรฐวสาหกจ ไดกลาวถงความเปนมาของการปรบอตราคาจางของลกจางรฐวสาหกจ สรปวา คณะกรรมการกลนกรองเรองเสนอคณะรฐมนตร คณะท ๗ เสนอใหปรบอตราคาจางของลกจางรฐวสาหกจ ตามโครงสรางอตราเงนเดอนทแตกตางกน ๓ ซงจ าเลยอยกลมโครงสรางอตราเงนเดอนคาจาง ๕๘ ขน มโครงสรางอตราเงนเดอนใกลเคยงกบภาคราชการเหนสมควรใหปรบเพมในอตรารอยละ ๕ ของอตราคาจางท ไดรบ เชนเดยวกบภาคราชการ และคณะรฐมนตรมมตอนมตเมอวนท ๑๔ มนาคม ๒๕๔๙ ซงจะเหนเจตนารมณไดวาการปรบคาจางตามมตคณะรฐมนตรเมอวนท ๑๔ มนาคม ๒๕๔๙ เปนการปรบโดยอางองจากโครงสรางอตราเงนเดอนคาจาง ๕๘ ขน โดยพจารณาเปรยบเทยบกบเงนเดอนของภาคราชการเทานน ไมใชเปนการปรบอตราคาจางใหแกพนกงานและลกจางของรฐวสาหกจเปนการทวไป เมอโจทกทงยสบสเปนลกจางประเภทรายวน ใชบญชโครงสรางอตราคาจางทจ าเลยเปนผจดท าขนโดยความเหนชอบกระทรวงการคลง มใชลกจางทไดรบเงนเดอนตามโครงสรางอตราเงนเดอนคาจาง ๕๘ ขน จงมสทธไดรบประโยชนการปรบคาจางตามมตคณะรฐมนตรเมอวนท ๑๔ มนาคม ๒๕๔๙ อทธรณขอนของ โจทกทงยสบสฟงไมขนทศาลแรงงานกลางวนจฉยวาโจทกทงยสบสไมไดรบประโยชนจากการปรบคาจางตามมตคณะรฐมนตรสองครงดงกลาวตองดวยความเหนของศาลฎกา

ทโจทกทงยสบสอทธรณวา เมอมมตคณะรฐมนตรป ๒๕๓๕, ๒๕๓๗, ๒๕๕๐ และ ๒๕๕๔ ใหปรบอตราคาจางใหแกพนกงานรฐวสาหกจนน จ าเลยกปรบอตราคาจางใหแกโจทกทงยสบสตามมตคณะรฐมนตรดงกลาว จงเทากบเกดขอตกลงเกยวกบสภาพการจางโดยปรยายแลววา เมอจ าเลยมการปรบอตราคาจางใหแกโจทกทงยสบสตามมตคณะรฐมนตรดงกลาว จงเทากบเกดขอตกลงเกยวกบสภาพการจางโดยปรยายแลววา เมอจ าเลยมการปรบอตราคาจางตองปรบทงพนกงานรายเดอนและรายวนโจทกทงยสบสจงไดรบประโยชนมตคณะรฐมนตร เมอวนท ๒ พฤศจกายน ๒๕๔๗ และวนท ๑๔ มนาคม ๒๕๔๙ ดวยนน เหนวา อทธรณในขอนของโจทกทงยสบสเปนขอทไมไดยกขนวากนมาแลวโดยชอบศาลแรงงานกลาง จงตองหามมใหอทธรณตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา ๒๒๕ วรรคหนง ประกอบพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ.๒๕๒๒ มาตรา ๓๑ ศาลฎกาไมรบวนจฉย

Page 10: คณะกรรมการรัฐวิสาหกิจ ค าพิพากษาศาลฎีกาที่relation.labour.go.th/2018/attachments/category/109/3676.pdf ·

พพากษายน

นายสมจตร ทองศร นายวชย เออองคณากล นายจกษชย เยพทกษ

ค าพพากษาฎกาท ๓๗๓๔/๒๕๖๐

นายปรณฐ ดอณเสพมข โจทก

บรษทไปรษณยไทย จ ากด จ าเลย

จ าเลยเปนรฐวสาหกจโจทกเปนลกจางจ าเลยเขาท างานเมอวนท ๒๒ มนาคม ๒๕๒๖ ต าแหนงหวหนาสวน (ระดบ ๘) ปฏบตงานประจ า ณ ส านกงานไปรษณยเขต ๔ อ าเภอเมองขอนแกน จงหวดขอนแกน ไดรบเงนเดอน เดอนละ ๗๓,๓๗๐ บาท การสอสารแหงประเทศไทยออกขอบงคบ ฉบบท ๔ วาดวยกองทนบ าเหนจส าหรบผปฏบตงานในการสอสารแหงประเทศไทย พ.ศ. ๒๕๒๒ จดตงกองทนบ าเหนจส าหรบผปฏบตงานในการสอสารแหงประเทศไทยใชบงคบแกโจทก โดยการสอสารแหงประเทศไทยจายเงนเขากองทนดงกลาวเปนรายเดอนในอตรารอยละ ๑๐ ของเงนเดอนของผปฏบตงาน เพอใหผปฏบตงานมสทธไดรบบ าเหนจเมอออกจากงานการสอสารแหงประเทศไทยออกขอบงคบ ฉบบท ๔ วาดวยกองทนบ าเหนจส าหรบผปฏบตงานในการสอสารแหงประเทศไทย พ.ศ. ๒๕๒๒ (แกไขเพมเตมครงท ๓ พ.ศ. ๒๕๔๐) ใหจดตงกองทนส ารองเลยงชพพนกงานการสอสารแหงประเทศไทยโจทกเขาเปนสมาชกกองทนส ารองเลยงชพดงกลาว เมอวนท ๑ มนาคม ๒๕๔๐ โดยการสอสารแหงประเทศไทยไดโอนเงนสงเขากองทนบ าเหนจค านวณตามอายงานนบถงวนทโจทกสมครเขาเปนสมาชกกองทนส ารองเลยงชพเขาในกองทนส ารองเลยงชพใหแกโจทกแลว วนท ๑๔ สงหาคม ๒๕๔๖ การสอสารแหงประเทศไทยไดแปลงสภาพเปนจ าเลยตามพระราชบญญตทนรฐวสาหกจ พ.ศ. ๒๕๔๒ พระราชกฤษฎกาก าหนดเงอนเวลายกเลกกฎหมายการสอสารแหงประเทศไทย พ.ศ.๒๕๔๖ โจทกโอนไปเปนพนกงานของจ าเลยโดยไดรบเงนเดอนสทธประโยชนตางๆ ตลอดจนใชขอบงคบ ระเบยบ ค าสงของการสอสารแหงประเทศไทยน าไปใชตอจ าเลยตามขอบงคบคณะกรรมการบรษทไปรษณยไทย จ ากด ฉบบท ๖ วาดวย กองทนบ าเหนจส าหรบผปฏบตงานในบรษทไปรษณยไทย จ ากด พ.ศ. ๒๕๔๘ จงไมสามารถจายเงนเขากองทนบ าเหนจใหแกโจทกได ขอบงคบคณะกรรมการบรษทไปรษณยไทย จ ากด ฉบบท ๖ วาดวย กองทนบ าเหนจส าหรบผปฏบตงานในบรษทไปรษณยไทย จ ากด พ.ศ. ๒๕๔๘ (แกไขเพมเตม ครงท ๑ พ.ศ. ๒๕๔๙) ในขอ ๕ แลวกลบไปใชขอบงคบการสอสารแหงประเทศไทย ฉบบท ๔ วาดวยกองทนบ าเหนจส าหรบผปฏบตงานในการสอสารแหงประเทศไทย พ.ศ. ๒๕๒๒ นน แกไขสภาพการจางทเกยวกบสวสดการหรอประโยชนอนของนายจางหรอลกจางทสามารถค านวณเปนเงนได ซงการเรยกรองหรอแกไขเพมเตมขอตกลงเกยวกบสภาพการจางหรอแกไขเพมเตมขอตกลงเกยวกบสภาพการจางจะกระท าไดโดยนายจางหรอสหภาพแรงงาน เทานน โดยจะตองมการเจรจาระหวางสหภาพแรงงานกบนายจางและปฏบตตามขนตอนของกฎหมายกอนตามพระราชบญญตแรงงานรฐวสาหกจสมพนธ พ.ศ.๒๕๔๓ มาตรา ๒๕ วรรคสาม ทงเมอไดความวา สหภาพแรงงานบรษทไปรษณยไทย จ ากด ไดน าขอเสนอเรยกรองใหจ าเลยไปหารอกองทนส ารองเลยงชพ

Page 11: คณะกรรมการรัฐวิสาหกิจ ค าพิพากษาศาลฎีกาที่relation.labour.go.th/2018/attachments/category/109/3676.pdf ·

พนกงานบรษทไปรษณยไทย จ ากด เพอยกเลกขอบงคบทหามมใหสมาชกทลาออกจากกองทนส ารองเลยงชพแลวไมใหกลบเขาเปนสมาชกอก หรอใหจดตงกองทนใหมเพอน าเงนเขาสมทบเขากองทนบ าเหนจส าหรบผปฏบตงาน ซงมการเจรจาแลวแตยงหาขอยตไมได จ าเลยจงมหนงสอหารอตอกระทรวงการคลง จงแสดงใหเหนวาการเรยกรองใหมการแกไขเพมเตมขอตกลงเกยวกบสภาพการจางดงกลาวขางตนมการด าเนนการโดยสหภาพแรงงานบรษทไปรษณยไทย จ ากด ตามขนตอนของกฎหมายอยแลว การทโจทกน าคดมาฟองจงไมเปนไปตามขนตอนและวธการทกฎหมายก าหนด โจทกจงไมมอ านาจฟอง

ค าพพากษาฎกาท ๓๗๓๔/๒๕๖๐

นายปรณฐ ดอณเสพมข โจทก

บรษทไปรษณยไทย จ ากด จ าเลย

โจทกฟองวา จ าเลยเปนรฐวสาหกจตามพระราชบญญตวธการงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๐๒ มวตถประสงคประกอบกจการไปรษณยและธรกจอนเกยวกบไปรษณย โจทกเปนพนกงานของจ าเลยต าแหนงหวหนาสวน (ระดบ ๘) รบเงนเดอนขน ๗๓,๓๗๐ บาท ปฏบตงานประจ า ณ ส านกงานไปรษณยเขต ๔ อ าเภอเมองขอนแกน จงหวดขอนแกน เดมโจทกเปนพนกงานการสอสารแหงประเทศไทยซงเปนรฐวสาหกจตามพระราชบญญตการสอสารแหงประเทศไทย พ.ศ. ๒๕๑๙ โจทกเขาท างานเมอวนท ๒๒ มนาคม ๒๕๒๖ โจทกมสทธไดรบเงนสงเคราะหเมอออกจากงานโดยการสอสารแหงประเทศไทยจายเงนสมทบเขากองทนบ าเหนจส าหรบผปฏบตงานทกเดอนในอตรารอยละสบของเงนเดอนโจทก เมอวนท ๑ มนาคม ๒๕๔๐ โจทกเขาเปนสมาชกกองทนส ารองเลยงชพพนกงานการสอสารแหงประเทศไทยและการสอสารแหงประเทศไทยไดโอนเงนสงเคราะหกองทนบ าเหนจส าหรบผปฏบตงานค านวณอายงานคณดวยเงนเดอนสดทายนบถงวนทโจทกสมครเขาเปนสมาชกกองทนส ารองเลยงชพเขาในกองทนส ารองเลยงชพใหแกโจทกและการสอสารแหงประเทศไทยยงคงจายเงนสมทบในอตรารอยละเกาของเงนเดอน โจทกเขาสมทบในกองทนส ารองเลยงชพใหแกโจทกเปนประจ าทกเดอน ตอมาวนท ๑๔ สงหาคม ๒๕๔๖การสอสารแหงประเทศไทยไดแปลงสภาพเปนจ าเลยและไดโอนโจทกมาเปนพนกงานของจ าเลยโดยไดรบเงนเดอนละสทธประโยชนตางๆ ตลอดจนใชขอบงคบ ระเบยบ ค าสงและประกาศของการสอสารแหงประเทศไทยตอจ าเลยจนกวาจะมการเปลยนแปลงเปนอยางอน ตอมาวนท ๑ กรกฎาคม ๒๕๕๖ โจทกไดลาออกจากการเปนสมาชกกองทนส ารองเลยงชพโดยไมออกจากงานจงแจงใหจ าเลยกนและจายเงนสมทบเขากองทนบ าเหนจส าหรบผปฏบตงานเปนรายเดอนนบแตวนทโจทกลาออกจากสมาชกกองทนส ารองเลยงชพ แตจ าเลยเพกเฉยอางวาโจทกไมมสถานะเปนสมาชกกองทนบ าเหนจส าหรบผปฏบตงาน โจทกไมเหนดวยเนองจากการจดใหมกองทนบ าเหนจส าหรบผปฏบตงานมวตถประสงคเพอสงเคราะหลกจางในกรณพนจากต าแหนง ประสบอบตเหต เจบปวยจากการงานหรอกรณอนควรแกกา รสงเคราะห อนเปนสวสดการหรอประโยชนอนทจ าเลยในฐานะนายจางพงจดใหลกจางตามขอบงคบของจ าเลย

Page 12: คณะกรรมการรัฐวิสาหกิจ ค าพิพากษาศาลฎีกาที่relation.labour.go.th/2018/attachments/category/109/3676.pdf ·

สวนการเปนสมาชกกองทนส ารองเลยงชพเปนความสมครใจของลกจาง โดยกองทนส ารองเลยงชพมฐานะเปนนตบคคลแยกจากจ าเลยไมมความสมพนธในฐานะลกจางและนายจาง ดงนนโจทกไดลาออกจากการเปนสมาชกกองทนส ารองเลยงชพแตโจทกยงคงเปนลกจางและปฏบตงานใหแกจ าเลยจงมสทธไดรบการสงเคราะหจากกองทนบ าเหนจส าหรบผปฏบตงานอนเปนสภาพการจาง แมจ าเลยจะไดแกไขเปลยนแปลงขอบงคบ คณะกรรมการจ าเลยวาดวยกองทนบ าเหนจส าหรบผปฏบตงานโดยก าหนดขอความในขอ ๕ ใหมวา “เปนสมาชกกองทนส ารองเลยงชพและไดรบโอนเงนบ าเหนจเขาสมทบในกองทนส ารองเลยงชพแลวจงหมดสทธไดรบเงนบ าเหนจ” กเปนการแกไขโดยพลการไมเปนคณแกลกจางและไมเปนการปฏบตตามกฎหมายวาด วยแรงงานสมพนธทมงใหความคมครองลกจาง โจทกไดคดคานการไมจายเงนเขา กองทนบ าเหนจส าหรบผปฏบตงานของจ าเลยแลวขอใหเพกถอนขอบงคบคณะกรรมการจ าเลย ฉบบท ๖ วาดวยกองทนบ าเหนจส าหรบผปฏบตงานในบรษทไปรษณยไทย จ ากด พ.ศ. ๒๕๔๘ (แกไขเพมเตม ครงท ๑ พ.ศ. ๒๕๔๙) ขอท ๕ แลวใหกลบไปใชขอความเดมทประกาศใชเมอวนท ๒๐ มกราคม ๒๕๔๘ หรอใหกลบไปใชขอบงคบก า ร ส อ ส า ร แ ห งป ร ะ เท ศ ไท ย ฉ บ บ ท ๔ ว า ด ว ย ก อ งท น บ า เห น จ ส า ห ร บ ผ ป ฏ บ ต ง า น ในการสอสารแหงประเทศไทย พ.ศ. ๒๕๒๒ และใหจ าเลยจายเงนสมทบเขากองทนบ าเหนจส าหรบผปฏบตงานในบรษทไปรษณยไทย จ ากด เปนรายเดอนในอตรารอยละสบของเงนเดอนโจทก นบตงแตวนท ๑ กรกฎาคม ๒๕๕๖ ซงเปนวนทจ าเลยไมจายเงนสมทบเขากองทนส ารองเลยงชพเปนตนไปใหแกโจทกจนกวาโจทกจะออกจากงาน

จ าเลยใหการวา โจทกกบจ าเลยไมมขอพพาทเกยวกบสทธหรอหนาทตามสญญาจางแรงงานหรอตามขอตกลงเกยวกบสภาพการจาง เดมการสอสารแหงประเทศไทยออกขอบงคบ ฉบบท ๔ วาดวยกองทนบ าเหนจส าหรบผปฏบตงานในการสอสารแหงประเทศไทย พ.ศ. ๒๕๒๒ โดยอาศยอ านาจตามพระราชบญญตการสอสารแหงประเทศไทย พ.ศ. ๒๕๑๙ มาตรา ๔๔ ตอมาโจทกเขาเปนสมาชกกองทนส ารองเลยงชพพนกงานการสอสารแหงประเทศไทยและการสอสารแหงประเทศไทยไดโอนกองทนบ าเหนจส าหรบผปฏบตงานเขาในกองทนส ารองเลยงชพพนกงานการสอสารแหงประเทศไทยเมอการสอสารแหงประเทศไทยแปลงสภาพเป นจ า เลย โจทกม ส ท ธป ระโยชน ใน กองท นบ า เหน จส าห รบ ผ ป ฏ บ ต งาน อย างท ผ ปฏ บ ต งานการสอสารแหงประเทศไทยไดรบอย ดงนนเมอโจทกออกจากการเปนสมาชกกองทนส ารองเลยงชพแลว โจทกจงหมดสทธทจะไดรบบ าเหนจเพราะโจทกไดรบประโยชนจากกองทนส ารองเลยงชพทโจทกลาออกไปแลว ซงเปนไปตามขอบงคบการสอสารแหงประเทศไทย ฉบบท ๔ วาดวยกองทนบ าเหนจส าหรบผปฏบตงานในการสอสารแหงประเทศไทย พ.ศ. ๒๕๒๒ (แกไขเพมเตมครงท ๓ พ.ศ. ๒๕๔๐) ขอท ๕ และขอบงคบคณะกรรมการบรษทไปรษณยไทย จ ากด ฉบบท ๖ วาดวย กองทนบ าเหนจส าหรบผปฏบตงานในบรษทไปรษณยไทย จ ากด พ.ศ. ๒๕๔๘ (แกไขเพมเตม ครงท ๑ พ.ศ. ๒๕๔๙) ขอท ๓ การทโจทกฟองขอใหเพกถอนขอบงคบคณะกรรมการจ าเลยเปนการเรยกรองใหมการก าหนดขอตกลงเกยวกบสภาพการจางหรอแกไขเพมเตมขอตกลงเกยวกบสภาพการจางทเกยวกบเงนจ าเลยในฐานะนายจางจะตองไดรบความเหนชอบจากคณะกรรมการและคณะรฐมนตรเสยกอน โจทกไมใชสหภาพแรงงานหรอผแทนของสหภาพแรงงาน ทงยงไมมการเจรจาตกลงระหวางนายจางและสหภาพแรงงานซงไมไดปฏบตตามขนตอนและพธการทพระราชบญญตแรงงานสมพนธ พ.ศ.๒๕๔๓ ก าหนดไว โจทกไมมอ านาจฟอง ขอใหยกฟอง

Page 13: คณะกรรมการรัฐวิสาหกิจ ค าพิพากษาศาลฎีกาที่relation.labour.go.th/2018/attachments/category/109/3676.pdf ·

ศาลแรงงานภาค ๔ พจารณาแลว พพากษายกฟอง

โจทกอทธรณตอศาลฎกา

ศาลฎกาแผนกคดแรงงานวนจฉยวา ตามอทธรณของโจทก โจทกมอ านาจฟองคดนหรอไม เหนวา คดนโจทกฟองวาเดมโจทกเปนพนกงานการสอสารแหงประเทศไทยซงตอมาแปลงสภาพเปนจ าเลยโจทกจงโอนมาเป นพน กงานของจ าเลย โดยได รบ เงน เด อนและสทธป ระโยชน เท าท เคย ได รบ เด มม ข อบ งค บก า ร ส อ ส า ร แ ห งป ร ะ เท ศ ไท ย ฉ บ บ ท ๔ ว า ด ว ย ก อ งท น บ า เห น จ ส า ห ร บ ผ ป ฏ บ ต ง า น ในการสอสารแหงประเทศไทยใชบงคบแกโจทก เมอวนท ๑ มนาคม ๒๕๔๐ โจทกเขาเปนสมาชกกองทนส ารองเลยงชพพนกงานการสอสารแหงประเทศไทยโดยโอนเงนสงเคราะหกองทนบ าเหนจดงกลาวค านวณตามอายงานคณดวยเงนเดอนสดทายนบถงวนท ๑ มนาคม ๒๕๔๐ เขาในกองทนส ารองเลยงชพ ภายหลงเมอโจทกลาออกจากการเปนสมาชกกองทนส ารองเลยงชพจงมหนงสอแจงใหจ าเลยจายเงนเขากองทนบ าเหนจใหแกโจทก การทจ าเลยแกไขเปลยนแปลงขอบงคบ คณะกรรมการจ าเลยวาดวยกองทนบ าเหนจใหมเปนวา ใหผสมครเปนสมาชกกองทนส ารองเลยงชพและไดรบโอนเงนบ าเหนจเขาสมทบในกองทนส ารองเลยงชพแลวหมดสทธไดรบบ าเหนจ ไมเปนคณแกโจทก จงไมมผลผกพนและไมอาจน ามาใชบงคบแกโจทกได ขอใหบงคบจ าเลยจายเงนเขากองทนบ าเหนจผปฏบตงานเปนรายเดอนใหแกโจทก ไปจนกวาโจทกจะออกจากงาน เปนกรณทโจทกฟองเรยกรองใหจ าเลยในฐานะนายจางจายเงนเขากองทนบ าเหนจตามขอบงคบฉบบเดม อนถอเปนสวนหนงของขอตกลงในการจางงานระหวางโจทกกบจ าเลย แมโจทกจะอางเหตในค าฟองตอไปวาการเปลยนแปลงขอบงคบฉบบใหมไมเปนคณแกโจทก และมค าขอทายฟองใหเพกถอนขอบงคบฉบบใหมซงไมเปนประโยชนแกตนกเปนเพยงการยกเหตผลขนกลาวอางเพอใหจ าเลยปฏบตตามสภาพการจางหรอขอตกลงในการจางเดม มใชเปนการฟองเพอใหมการก าหนดหรอแกไขเพมเตมขอตกลงเกยวกบสภาพการจางทจะตองด าเนนตามขนตอนทพระราชบญญตแรงงานสมพนธ พ.ศ.๒๕๔๓ ก าหนดไว เมอจ าเลยออกประกาศเปลยนแปลงขอบงคบฉบบใหมซงมผลท าใหโจทกไมมสทธรบบ าเหนจจากกองทนบ าเหนจตามขอบงคบฉบบเดม โจทกจงเปนผถกโตแยงสทธตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา ๕๕ พระราชบญญตจดตงศาลแรงงานการและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. ๒๕๒๒ มาตรา ๓๑ แลว ทศาลแรงงานภาค ๔ ยกฟองโจทกเพราะไมมอ านาจฟองนน ไมตองดวยความเหนของศาลฎกา อทธรณของโจทกขอนฟงไมขน

ปญหาทจะตองวนจฉยตามอทธรณของโจทกในประการตอไปวา การแกไขขอบงคบคณะกรรมการบรษทไปรษณยไทย จ ากด ฉบบท ๖ วาดวย กองทนบ าเหนจส าหรบผปฏบตงานในบรษทไปรษณยไทย จ ากด พ.ศ. ๒๕๔๘ (แกไขเพมเตม ครงท ๑ พ.ศ. ๒๕๔๙) ในขอ ๕ ทวา สมาชกกองทนส ารองเลยงชพและไดรบโอนเงนบ าเหนจเขาเปนเงนสมทบในกองทนส ารองเลยงชพแลวหมดสทธไดรบเงนบ าเหนจ เปนการทจ าเลยเปลยนแปลงสภาพการจางทไมเปนคณแกลกจางหรอไม เหนวากองทนบ าเหนจและกองทนส ารองเลยงชพทจ าเลยจดตงขนมวตถประสงคท านองเดยวกนคอ เพอเปนการสงเสรมใหมการออมทรพยและเปนสวสดการ ตลอดจนเปนหลกประกนใหแกลกจางและครอบครว เมอลกจางตองพนสภาพจากการเปนพนกงานหรอลาออกจากกองทน เดมจ าเลย (หมายถง การสอสารแหงประเทศไทย แลวตอมาเปลยนเปนบรษทไปรษณยไทย จ ากด) มกองทนเดยวคอ กองทนบ าเหนจ พนกงานทกคนของจ าเลยเปนสมาชกกองทนน ตอมาในป ๒๕๔๐ จ าเลยได

Page 14: คณะกรรมการรัฐวิสาหกิจ ค าพิพากษาศาลฎีกาที่relation.labour.go.th/2018/attachments/category/109/3676.pdf ·

จดตงกองทนส ารองเลยงชพเพอประโยชนของพนกงานและเปนการปรบระบบการเงนของจ าเลย โดยพนกงานของจ าเลยทกคนเลอกไดวาจะยงคงเปนสมาชกกองทนบ าเหนจหรอจะไปสมครเปนสมาชกกองทนส ารองเลยงชพ หากสมครไปเปนสมาชกกองทนส ารองเลยงชพจ าเลยตองโอนเงนบ าเหนจค านวณตามอายงานของพนกงานนนจนถงวนสมครเขาเปนสมาชกกองทนส ารองเลยงชพ และเมอพนกงานคนใดสมครใจเขาเปนสมาชกกองทนส ารองเลยงชพแลว จ าเลยจะไมจายเงนเขากองทนบ าเหนจใหแกพนกงานอกตอไป พนกงานสามารถเปนสมาชกไดเพยงกองทนเดยว เนองจากการจายเงนใหแกสมาชกทงสองกองทนเมอสมาชกพนสภาพจากการเปนพนกงานหรอลาออกจากกองทน จะมการค านวณจากอายการท างานสมาชก ดงนนการแกไขขอบงคบของจ าเลยในขอดงกลาวจงเปนเพยงการตอกย าเจตนาเดมของจ าเลย การแกไขขอบงคบของจ าเลยในขอดงกลาวจงไมเปนการเปลยนแปลงสภาพการจางท ไมเปนคณแกโจทกทศาลแรงงานภาค ๔ พพากษายกฟองโจทกมานน ศาลฎกาเหนพองดวยเหตผล อทธรณของโจทกในขอนฟงไมขน

พพากษายน

นายเกยรตพงศ อมาตยกล นายวชย เออองคณากล นายรงสรรค กลาเลศ

Page 15: คณะกรรมการรัฐวิสาหกิจ ค าพิพากษาศาลฎีกาที่relation.labour.go.th/2018/attachments/category/109/3676.pdf ·

ค าพพากษาฎกาท ๒๐๙๕-๒๐๙๘/๒๕๖๐

พนจาเอกวสนต บญนมต โจทก

บรษทการบนไทย จ ากด (มหาชน) จ าเลย

เรอง คดแรงงาน

พนจาเอกปณธาน บตรจนทร โจทก

บรษทการบนไทย จ ากด (มหาชน) จ าเลย

เรอง คดแรงงาน

จาเอกพทยา เมองเกา โจทก

บรษทการบนไทย จ ากด (มหาชน) จ าเลย

เรอง คดแรงงาน

นายวชระ บรษนารรตน โจทก

บรษทการบนไทย จ ากด (มหาชน) จ าเลย

เรอง คดแรงงาน

โจทกทงส อทธรณคดคาน ค าพพากษา

ศาลแรงงานภาค ๒ ลงวนท ๑๔ เดอน สงหาคม พทธศกราช ๒๕๕๗

ศาลฎกา รบวนท ๑ เดอน ธนวาคม พทธศกราช ๒๕๕๗

คดทงสส านวนนศาลศาลแรงงานภาค ๒ สงใหรวมพจารณาเปนคดเดยวกน โดยใหเรยกโจทกตามล าดบส านวนวา โจทกท ๑ ถง ท ๔ และเรยกจ าเลยทงสส านวนวาจ าเลย

ในเรองการเสยภาษเงนไดนน จ าเลยมระเบยบวาดวยการบรหารงานบคคล ตอนท ๖ เงนเดอนและคาตอบแทน พ.ศ. ๒๕๔๓ ขอ ๕ ก าหนดวา “บรษทเปนผออกภาษเงนไดใหพนกงานส ารบเงนทพนกงานไดรบจากบรษทฯ” แมจะเปนขอตกลงเกยวกบสภาพการจางตามพระราชบญญตแรงงานรฐวสาหกจสมพนธ พ.ศ. ๒๕๔๓ มาตรา ๙๕ วรรคสอง กตาม แตไมปรากฏวาขอตกลงเกยวกบสภาพการจางดงกลาวเกดจากการแจงขอเรยกรอง จ าเลยจงมสทธทจะท าสญญาจางโจทกทงสใหแตกตางจากขอตกลงเกยวกบสภาพการจางดงกลาวได เพราะการหามมใหนายจางท าสญญาจางแรงงานกบลกจางซงเปนสมาชกสหภาพแรงงานขดหรอแยงกบขอตกลงเกยวกบสภาพการจาง เวนแตสญญาจางแรงงานนนจะเปนคณแกลกจางยงกวาตามทบญญตไวในมาตรา ๒๙ วรรคสอง นน หมายถงเฉพาะขอตกลงเกยวกบสภาพการจางท เกดจากการแจงขอเรยกรองเทานน

Page 16: คณะกรรมการรัฐวิสาหกิจ ค าพิพากษาศาลฎีกาที่relation.labour.go.th/2018/attachments/category/109/3676.pdf ·

ดงนนเมอขอตกลงดงกลาวไมไดเกดจากขอเรยกรอง สญญาจางโจทกทงสทก าหนดใหโจทกทงสตองเสยภาษเงนไดเองจงมผลใชบงคบ เมอปรากฏวาจ าเลยไดก าหนดอตราคาจางไวในโครงสรางบญชเงนเดอนแบบ LEVEL มผลบงคบตงแตวนท ๑ เมษายน ๒๕๔๗ และโจทกทงสเขาท างานในเดอนกมภาพนธ ๒๕๔๘ ขณะใชบญชโครงสรางอตราเงนเดอนดงกลาว กรณจงตองเปนไปตามอตราเงนเดอนทจ าเลยก าหนดและโจทกทงสตกลงดวย ขอตกลงเกยวกบคาจางจงผกพนโจทกทงสและจ าเลย โจทกทงสจะอางวาลกจางจ าเลยทเขาท างานกอนโจทกทงสรบเงนเดอนเรมตน ๑๒,๓๓๘ บาท และลกจางทเขาท างานหลงโจทกทงสรบเงนเดอนเรมตนเดอนละ ๑๔,๒๗๕ บาท โจทกทงสจงควรรบเงนเดอนเรมตนท ๑๔,๗๒๕ บาท เพราะเปนงานทมลกษณะคณภาพและปรมาณเชนเดยวกนนนยอมฟงไมขน

ค าพพากษาฎกาท ๒๐๙๕-๒๐๙๘/๒๕๖๐

พนจาเอกวสนต บญนมต โจทก

บรษทการบนไทย จ ากด (มหาชน) จ าเลย

เรอง คดแรงงาน

พนจาเอกปณธาน บตรจนทร โจทก

บรษทการบนไทย จ ากด (มหาชน) จ าเลย

เรอง คดแรงงาน

จาเอกพทยา เมองเกา โจทก

บรษทการบนไทย จ ากด (มหาชน) จ าเลย

เรอง คดแรงงาน

นายวชระ บรษนารรตน โจทก

บรษทการบนไทย จ ากด (มหาชน) จ าเลย

เรอง คดแรงงาน

โจทกทงส อทธรณคดคาน ค าพพากษา

ศาลแรงงานภาค ๒ ลงวนท ๑๔ เดอน สงหาคม พทธศกราช ๒๕๕๗

Page 17: คณะกรรมการรัฐวิสาหกิจ ค าพิพากษาศาลฎีกาที่relation.labour.go.th/2018/attachments/category/109/3676.pdf ·

ศาลฎกา รบวนท ๑ เดอน ธนวาคม พทธศกราช ๒๕๕๗

คดทงสส านวนนศาลศาลแรงงานภาค ๒ สงใหรวมพจารณาเปนคดเดยวกน โดยใหเรยกโจทกตามล าดบส านวนวา โจทกท ๑ ถง ท ๔ และเรยกจ าเลยทงสส านวนวาจ าเลย

โจทกทงสฟองวา โจทกทงสเปนลกจางของจ าเลย โดยโจทกท ๑ ถงท ๓ เขาเปนลกจางเมอวนท ๗ กมภาพนธ ๒๕๔๘ สวนโจทกท ๔ เขาเปนลกจางเมอวนท ๑ กมภาพนธ ๒๕๔๘ โจทกทงสท างานต าแหนงชางซอมอากาศยาน (OVH.SHOP MECHANIC 2) รบคาจางเดอนละ ๑๐,๙๖๐ บาท โดยโจทกทงสตองเสยภาษเงนไดเอง โจทกทงสใชบญชเงนเดอนเปนระดบ LEVEL ซงก าหนดอตราเงนเดอนขนต าไว ๑๒,๕๔๓ บาท แตจ าเลยกลบท าสญญาจางโจทกทงสโดยก าหนดเงนต ากวาอตราเงนเดอนขนต าทก าหนดไวในโครงสรางบญชอตราเงนเดอน ซงโจทกทงสควรจะไดรบคาจางในอตราไมต ากวาอตราเงนเดอนขนต าของบญชโครงสรางอตราเงนเดอนคอ ๑๒,๕๔๓ บาท การทจ าเลยท าสญญาจางใหโจทกทงสตองเสยภาษเงนไดเองเปนการขดตอพระราชบญญตแรงานรฐวสาหกจสมพนธ พ.ศ. ๒๕๔๓ มาตรา ๒๙ เพราะขดกบหลกสภาพการจางทเดมจ าเลยเปนผออกคาภาษเงนไดใหแกลกจาง สญญาดงกลาวจงเปนโมฆะทงเปนขอสญญาทไมเปนธรรม การกระท าของจ าเลยท าใหโจทกทงสไดรบความเสยหายจ าเลยมหนาทตองปรบคาจางและออกคาภาษเงนไดใหโจทกทงส ขอใหบงคบจ าเลยปรบเงนเดอนและใชเงนตางๆ ตามค าขอทายฟองของโจทกแตละคนกบใหจ าเลยออกคาภาษเงนไดใหโจทกทงสนบตงแตวนท ๑ มกราคม ๒๕๕๖ เปนตนไป

จ าเลยใหการวา โจทกทงสเปนลกจางของจ าเลยต าแหนงชางเครองบน เขาท างานเมอเดอนกมภาพนธ ๒๕๔๘ ในระดบ LEVEL 4 มอตราคาจางเรมตน ๑๐,๙๖๐ บาท ตามโครงสรางบญชอตราเงนเดอน ซงมผลใชบงคบตงแตวนท ๑ เมษายน ๒๕๔๗ โดยโจทกทงสและลกจางของจ าเลยทเขาท างานตงแตวนท ๑ มกราคม ๒๕๔๘ ตองเสยภาษเงนไดเอง ตามมตทประชมฝายบรหารงานนโยบายจ าเลย ครงท ๕๔/๒๕๔๗ ลงวนท ๒๘ ธนวาคม ซงมผลบงคบใชจนถงปจจบน โจทกทงสเขาท าสญญาจางกบจ าเลยยอมทราบดอยแลววาท างานในต าแหนงใด ระดบคางานเทาใด อตราคาจางเทาใด และมสทธไดรบสทธประโยชนใดบางซงเปนสภาพการจางของโจทกทงสและจ าเลย โจทกทงสไมอาจยกเอาบญชอตราเงนเดอนตามฟองซงมผลบงคบใชเมอเดอนตลาคม ๒๕๕๐ มาใชบงคบแกโจทกทงสเพราะโจทกทงสเขาท างานเมอเดอนกมภาพนธ ๒๕๔๘ สวนทโจทกทงสอางวาลกจางจ าเลยซงท างานในต าแหนงเดยวเมอกนเมอวนท ๒๓ มกราคม ๒๕๔๙ ไดรบคาจางมากกวาโจทกทงสนนความจรงแลวเปนลกจางซงท างานตงแตวนท ๑ มถนายน ๒๕๔๘ อยในโครงสรางบญชอตราเงนเดอนระดบ GRADE ซงเกดขนหลงโจทกทงสทงเขาท างานกบจ าเลยถง ๑ ป การก าหนดคาจางใหแกโจทกทงสจงชอบดวยกฎหมายแลว และไมเปนการเปลยนแปลงสภาพการจางโจทกทงสอยางใดโจทกทงสไมมสทธไดรบเงนตามฟอง ทงคดของโจทกทงสขาดอายงานแลว ขอใหยกฟอง

ศาลแรงงานกลางภาค ๒ วนจฉยวา ตามขอสงเกตของส านกงานการตรวจเงนแผนดน และบญชอตราเงนเดอนซงมผลบงคบใชตงแตวนท ๑ เมษายน ๒๕๔๗ มผลใชบงคบอยในขณะนน คาจางและการจายภาษเงนไดเองของลกจางจงเปนสภาพการจางสวนหนงทมผลใหโจทกทงสและจ าเลยตองปฏบตตาม สญญาจางระหวางโจทกทงสกบจ าเลยใชบงคบไดและไมเปนขอสญญาทไมเปนธรรม เมอไมปรากฏวาจ าเลยประพฤตผดสญญา

Page 18: คณะกรรมการรัฐวิสาหกิจ ค าพิพากษาศาลฎีกาที่relation.labour.go.th/2018/attachments/category/109/3676.pdf ·

จางทท าไวกบโจทกทงสอยางไร กรณจงไมมขอโตแยงเกดขนเกยวกบสทธหรอหนาทของบคคลตามกฎหมายแพง โจทกทงสจงไมมอ าอาจฟองจ าเลย กรณไมจ าตองวนจฉยประเดนอน พพากษายกฟอง

โจทกทงสอทธรณตอศาลฎกา

ศาลฎกาแผนกคดแรงงานวนจฉยวา ตามอทธรณของโจทกทงสวา สญญาจางระหวางโจทกทงสกบจ าเลยทก าหนดใหโจทกทงสตองเสยภาษเงนไดเองขดกบสภาพการจางเดมหรอไม และโจทกทงสมสทธไดรบเงนเดอนเรมตนในอตราเทาได เหนวา ในเรองการเสยภาษเงนได จ าเลยมระเบยบวาดวยการบรหารงานบคคล ตอนท ๖ เงนเดอนและคาตอบแทน พ.ศ. ๒๕๔๓ ขอท ๕ ก าหนดวา “บรษทเปนผออกภาษเงนไดใหพนกงานส ารบเงนทพนกงานไดรบจากบรษทฯ” แมจะเปนขอตกลงเกยวกบสภาพการจางตามพระราชบญญตแรงงานรฐวสาหกจสมพนธ พ.ศ. ๒๕๔๓ มาตรา ๙๕ วรรคสอง กตาม แตไมปรากฏวาขอตกลงเกยวกบสภาพการจางดงกลาวเกดจากการแจงขอเรยกรอง จ าเลยจงมสทธทจะท าสญญาจางโจทกทงสใหแตกตางจากขอตกลงเกยวกบสภาพการจางดงกลาวได เพราะการหามมใหนายจางท าสญญาจางแรงงานกบลกจางซงเปนสมาชกสหภาพแรงงานขดหรอแยงกบขอตกลงเกยวกบสภาพการจาง เวนแตสญญาจางแรงงานนนจะเปนคณแกลกจางยงกวาตามทบญญตไวในมาตรา ๒๙ วรรคสอง นน หมายถงเฉพาะขอตกลงเกยวกบสภาพการจางทเกดจากการแจงขอเรยกรองเทานน ดงนนเมอขอตกลงดงกลาวไมไดเกดจากขอเรยกรอง สญญาจางโจทกทงสทก าหนดใหโจทกทงสตองเสยภาษเงนไดเองจงมผลใชบงคบ อทธรณขอนของโจทกทงสฟงไมขน

สวนปญหาวาโจทกทงสมสทธไดรบเงนเดอนเรมตนในอตราเทาใดนน เหนวา เมอปรากฏวาจ า เลยไดก าหนดอตราคาจางไวในโครงสรางบญชเงนเดอนแบบ LEVEL มผลบงคบตงแตวนท ๑ เมษายน ๒๕๔๗ และโจทกทงสเขาท างานในเดอนกมภาพนธ ๒๕๔๘ ขณะใชบญชโครงสรางอตราเงนเดอนดงกลาว กรณจงตองเปนไปตามอตราเงนเดอนทจ าเลยก าหนดและโจทกทงสตกลงดวย ขอตกลงเกยวกบคาจางจงผกพนโจทกทงสและจ าเลย โจทกทงสจะอางวาลกจางจ าเลยทเขาท างานกอนโจทกทงสรบเงนเดอนเรมตน ๑๒,๓๓๘ บาท และลกจางทเขาท างานหลงโจทกทงสรบเงนเดอนเรมตนเดอนละ ๑๔,๒๗๕ บาท โจทกทงสจงควรรบเงนเดอนเรมตนท ๑๔,๗๒๕ บาท เพราะเปนงานทมลกษณะคณภาพและปรมาณเชนเดยวกนนนยอมฟงไมขน ทศาลแรงงานภาค ๒ พพากษามานน ศาลฎกาเหนพองดวยในผล อทธรณของโจทกทงสฟงไมขน สวนอทธรณขออนของโจทกทงสไมจ าตองวนจฉย เพราะไมไดใหผลคดเปลยนแปลง

พพากษายน

นายสมจตร ทองศร นายวชย เออองคณากล นายจกษชย เยพทกษ

Page 19: คณะกรรมการรัฐวิสาหกิจ ค าพิพากษาศาลฎีกาที่relation.labour.go.th/2018/attachments/category/109/3676.pdf ·

ค าพพากษาฎกาท ๙๔๘๐/๒๕๕๙

นายชาตร สมนก โจทก

บรษทการบนไทย จ ากด (มหาชน) ท ๑

นายสทธเดช ปรชานนท ท ๒

นาวาอากาศตรสถาพร เจรญศร ท ๓

นาวาอากาศภรต ศรวฒน ท ๔ จ าเลย

จ าเลยท ๑ เปนนตบคคลประเภทบรษทมหาชนจ ากด มฐานะเปนรฐวสาหกจ จ าเลย ท ๑ วาจางโจทก เปนพนกงานในต าแหนงสดทายท าหนาทกปตนหรอนกบนท ๑ จ าเลยท ๒ ถงท ๔ มฐานะเปนฝายบรหารของจ าเลยท ๑ โจทกในฐานะพนกงานตองปฏบตหนาทตามระเบยบบรษทการบนไทยจ ากด (มหาชน) วาดวยการบรหารงานบคคล และโจทกในฐานะนกบนของจ าเลยท ๑ ตองปฏบตตาม Flight Operations Manual หรอชอยอ FOM ซงเปนคมอการท างาน เกยวกบการบนทก าหนดหนาทความรบผดชอบของบคคลกรการบนทก าหนดหนาทความรบผดชอบของบคลากรการบนและก าหนดหลกเกณฑการตรวจสอบมาตรฐานการบนของนกบนไว FOM ก าหนดหลกเกณฑทนกบนตองผานการตรวจสอบมาตรฐานการบนไว ๑๒ ขอ ซงมทงเรองความสามารถในการบนและเรองภาพลกษณของนกบนรวมอยดวย โจทกอยภายใตสายงานบงคบบญชาของรองกรรมการผอ านวยการใหญสายปฏบตการ ตอมาประมาณเดอนกมภาพนธถงเดอนมนาคม ๒๕๕๑ รองกรรมการผอ านวยการใหญสายปฏบตการไดออกค าสง สายปฏบตการท ๐๐๙ /๒๕๕๑ เรองภาพลกษณนกบน ดงน ๑) การไวทรงผมตองเรยบรอยและชายผมตองยาวไมเกนคอปกเสอ รวมถงการยอมสผมตองดสภาพและเหมาะสมเปนธรรมชาต ๒) การไวหนวดและจอนตองเรยบรอย โดยจอนตองยาวไมเกนตงห และไมอนญาตไหไวเครา ๓) การแตงเครองแบบและสวนประกอบของเครองแบบเมอปรากฏตวตอสาธารณชนเพอปฏบตการบนตองครบถวนถกตองตามระเบยบบรษท พนกงานนกบนคนอนปฏบตตามค าสงดงกลาว มเพยงโจทกผเดยวคดคานค าสงและไมยอมปฏบตตามจงเปนเหตใหเมอวนท ๒๘ ถงวนท ๓๐ มนาคม ๒๕๕๑ จ าเลยท ๒ ตรวจสอบมาตรฐานการบนของโจทกแลวไมยอมใหโจทกผาน จ าเลยท ๓ และท ๔ มค าสงใหโจทกระงบการบน ตอมาเมอมการตรวจสอบมาตรฐานผตรวจสอบไดใหโจทกผาน โดยระบวาโจทกไดโกนเคราออกแลว ตามพระราชบญญตแรงงานรฐวสาหกจสมพนธ พ.ศ. ๒๕๔๓ มาตรา ๖ นน สภาพการจาง หมายความวา หลกเกณฑและเงอนไขการจางหรอการท างาน ก าหนดวนและเวลาท างาน ซงค าสงสายปฏบตการท ๐๐๙/๒๕๕๑ ไมอยในความหมายของสภาพการจาง แตเปนการออกค าสงภายใตระเบยบบรษทการบนไทย จ ากด (มหาชน) วาดวยการบรหารงานบคคล ทระบใหผบงคบบญชาผรบผดชอบหนวยงานก าหนดวธปฏบตหรอขอบงคบเกยวกบการท างานในหนวยงานของตนไดตามความจ าเปนและเหมาะสม ค าสงดงกลาวกระบไวชดวาใหขยายความการปฏบตในเรองภาพลกษณของนกบนทระบบไวใน FOM แมตอนทายระบวา หากยงมเจตนาทจะไมปฏบตตามใหงดปฏบตการบนจนกวาจะปรบปรงแกไขใหถกตองกเปนค าสงเพมเตมจากทมอยและเปนกรณจ าเปนทตองมบทก าหนดมาตรการใหผรบค าสงตองปฏบตตาม มใชการลงโทษทางวนยตามขอบงคบ

Page 20: คณะกรรมการรัฐวิสาหกิจ ค าพิพากษาศาลฎีกาที่relation.labour.go.th/2018/attachments/category/109/3676.pdf ·

เกยวกบการท างาน จงไมถอวาค าสงสายปฏบตการท ๐๐๙/๒๕๕๑ ไมชอบดวยพระราชบญญตแรงงานรฐวสาหกจสมพนธ พ.ศ. ๒๕๔๓ ค าสงสายปฏบตการท ๐๐ช/๒๕๕๑ เรองภาพลกษณของนกบน จ าเลยท ๑ ไดก าหนดขนเพอเปนแนวทางใหพนกงานของจ าเลยท๑ ซงท างานในต าแหนงนกบนทกคนปฏบตตนดวยการแตงกายและแตงตวใหเหมาะสม การแตงเครองแบบและสวนประกอบของเครองแบบเมอปรากฏตวตอสาธารณชนเพอปฏบตการบนตองครบถวนถกตองตามระเบยบ กเปนไปเพอปองกนมใหเกดความเสยหายตอชอเสยงและภาพลกษณขององคกรจ าเลยท ๑ ซงเปนสายการบนแหงชาตและประกอบธรกจดานบรการ และค าสงของจ าเลยท ๑ กมไดสรางภาระแกโจทกซงเปนพนกงานของจ าเลยท ๑ ในต าแหนงนกบนเกนควร หรอขดตอสภาพรางกาย สขภาพ ความเชอทางศาสนาของโจทกอนจะท าใหโจทกไมสามารถปฏบตตามค าสงของจ าเลยท ๑ ได หรอเปนการจ ากดสทธเสรภาพสวนบคคลของโจทกอยางไมมเหตผลอนสนควร การออกค าสงสายปฏบตการท ๐๐๙/๒๕๕๑ เรอง ภาพลกษณของนกบน จงไมเปนการละเมดสทธเสรภาพของโจทกหรอเปนการเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมตอโจทกอนเปนการขดตอบทบญญตแหงรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐ มาตรา ๓๐ วรรคหนง และมาตรา ๓๒ วรรคหนง การออกค าสงใหโจทกท าหนาทผชวยนกบน หรอ LOW RANK ไมใชการลดต าแหนงงานของโจทก โจทกยงคงไดรบเงนเดอนคาตอบแทนตามต าแหนงนกบนท ๑ ตลอดมา และจ าเลยท ๒ ถงท ๔ ในฐานะผบงคบบญชาของโจทกยอมมอ านาจกระท าไดตามระเบยบบรษทการบนไทย จ ากด (มหาชน) ถอไมไดวาจ าเลยทงสผดสญญาจางแรงาน โจทกจงไมมสทธเรยกคาเสยหายและไมมสทธขอใหเพกถอนค าสงดงกลาว เมอไดพจารณาแลววาค าสงสายปฏบตการท ๐๐๙/๒๕๕๑ เปนค าสงทชอบดวยกฎหมาย กรณจงไมมเหตทจะใหเพกถอนได

ค าพพากษาฎกาท ๙๔๘๐/๒๕๕๙

นายชาตร สมนก โจทก

บรษทการบนไทย จ ากด (มหาชน) ท ๑

นายสทธเดช ปรชานนท ท ๒

นาวาอากาศตรสถาพร เจรญศร ท ๓

นาวาอากาศภรต ศรวฒน ท ๔ จ าเลย

โจทกฟองและแกไขค าฟองวา จ าเลยท ๑ เปนนตบคคลประเภทบรษทมหาชนจ ากด มฐานะเปนรฐวสาหกจ จ าเลยท ๒ ถงท ๔ เปนผบงคบบญชาตามสายงานของโจทก และมฐานะเปนฝายบรหารของจ าเลยท ๑ โดยจ าเลยท ๒ มต าแหนงเปนผอ านวยการฝายมาตรฐานการบน จ าเลยท ๓ มต าแหนงผอ านวยการฝายบรหารนกบน และจ าเลยท ๔ มต าแหนงเปนหวหนานกบน ฝงบนแอรบส เอ ๓๓๐ ปจจบนมต าแหนงเปนรองผอ านวยการฝายบรหารนกบนในภมภาค ตอมาเมอประมาณเดอนกมภาพนธถงเดอนมนาคม ๒๕๕๑ รอง

Page 21: คณะกรรมการรัฐวิสาหกิจ ค าพิพากษาศาลฎีกาที่relation.labour.go.th/2018/attachments/category/109/3676.pdf ·

กรรมการผอ านวยการใหญสายปฏบตการ และจ าเลยท ๒ กบท ๓ รวมกนมมตจดท าหนงสอและค าสงทไมชอบดวยกฎหมาย ออกค าสงสายปฏบตการท ๐๐๙/๒๕๕๑ เรอง ภาพลกษณนกบน ตาม FOM (Flight Operations Manual) ดงน ๑) การไวทรงผมตองเรยบรอยและชายผมตองยาวไมเกนคอปกเสอ รวมถงการยอมสผมตองดสภาพและเหมาะสมเปนธรรมชาต ๒) การไวหนวดและจอนตองเรยบรอย โดยจอนตองยาวไมเกนตงหและไมอนญาตไหไวเครา ๓) การแตงเครองแบบและสวนประกอบของเครองแบบเมอปรากฏตวตอสาธารณชนเพอปฏบตการบนตองครบถวนถกตองตามระเบยบบรษท จงใหนกบนทกทานปฏบตตามมตขางตน ซงไดลงบนทกไวในรายงานการประชมคณะกรรมการฝายบรหารสายปฏบตการหรอเรยกวา FOM ดงกลาว และถอวานกบนของจ าเลยท ๑ ตองปฏบตตามโดยเครงครด ทงนเพอรกษาภาพลกษณทดของนกบนโดยรวม และสามารถเปนตวอยางทดแกพนกงานทวไป ส าหรบผไมปฏบตตามมตดงกลาว ทประชมคณะกรรมการฝายบรหารสายปฏบตการมมตใหแจงเตอนและหากยงมเจตนาทจะไมปฏบตตามใหงดปฏบตการบนจนกวาจะปรบปรงแกไขใหถกตอง โจทกโตแยงคดคานหนงสอและค าสงดงกลาว ค าสงดงกลาวเปนการแกไขเพมเตมสภาพการจางหรอขอตกลงเกยวกบสภาพการจางทไมเปนคณแกพนกงาน จ าเลยท ๑ ไมน าค าสงสายปฏบตการท ๐๐๙/๒๕๕๑ เขาสการพจารณาของคณะกรรมการกจการสมพนธบรษทการบนไทย จ ากด (มหาชน) และจ าเลยท ๑ ไมไดยนขอเรยกรองเปนหนงสอตอสหภาพแรงงานรฐวสาหกจ การบนไทย อนเปนการไมปฏบตตามพระราชบญญตแรงงานรฐวสาหกจสมพนธ พ.ศ. ๒๕๔๓ โดยเนอหาค าสงไมไดพจารณาควานสามารถแทจรงในการปฏบตหนาทนกบน ใชบงคบเฉพาะนกบนอนเปนการเลอกปฏบตตอพนกงานภายในองคกรซงขดตอหลกแหงความเสมอภาคและสทธเสรภาพในชวตและรางกายตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐ มาตรา ๓๐ วรรคหนง และมาตรา ๓๒ วรรคหนง ค าสงสายปฏบตการท ๐๐๙/๒๕๕๑ จงใชบงคบไมได ขอใหเพกถอนค าสงลดต าแหนง (LOW RANK) อนเปนการลงโทษโจทกระหวางตรวจสอบมาตรฐานการบนในวนท ๒๘ ถงวนท ๒๙ มนาคม ๒๕๕๑ และวนท ๙ เมษายน ๒๕๕๑ ใหจ าเลยท ๑ เพกถอนใบประเมนผลการตรวจสอบมาตรฐานการบนของโจทกในวนท ๒๘ ถงวนท ๒๙ มนาคม ๒๕๕๑ ฉบบลงวนท ๓๑ มนาคม ๒๕๕๑ ใหจ าเลยท ๑ แกไขใบประเมนผลการตรวจสอบมาตรฐานการบนของโจทกในวนท ๙ เมษายน ๒๕๕๑ โดยตดขอความท ระบวา HIS APPEARANCE IS SATISFACTORY (ตามท ม COMMENTS ในการ LINE CHECK กอนหนานในเรองเคราไดโกนออกแลว) ใหจ าเลยท ๑ เพกถอนใบแจงเตอนการปฏบตตามค าสงสายปฏบตการท ๐๐๙/๒๕๕๑ ฉบบลงวนท ๒๖ มนาคม ๒๕๕๑ ใหจ าเลยทงสรวมกนชดใชคาเสยหายจากการสญเสยรายไดทถกระงบการบนกบคาเสยหายจากการขาดประโยชนสญเสยความกาวหนาในหนาทการงานในอนาคตเปนเงนจ านวน ๘๖,๓๑๙,๕๗๐ บาท พรอมดอกเบยอตรารอยละ ๗.๕ ตอป นบแตวนฟองไปจนกวาจะช าระเสรจแกโจทก

จ าเลยทงสใหการวา จ าเลยท ๑ ไดวาจางโจทกเปนพนกงานในต าแหนงสดทายเปนนกบนท ๑ ไดวาจางโจทกเปนพนกงานในต าแหนงสดทายเปนนกบนท ๑ ไดรบเงนเดอนอตราสดทายเดอนละ ๑๒๐,๐๐๐ บาท และคา License Allowance เดอนละ ๓๐,๐๐๐ บาท การทโจทกเปนพนกงานปฏบตหนาทนกบนนอกจากจะตองปฏบตตามระเบยบบรษทการบนไทย จ ากด (มหาชน) วาดวยการบรหารงานบคคลแลวโจทกยงตองยดถอและปฏบตตาม FLIGHT OPERATIONS MANUAL หรอเรยกยอวา “FOM” ซงไดรบการรบรองจากกรมขนสงทางอากาศ (กรมการบนพาณชย) โจทกอยภายใตสายงานบงคบบญชาของรองกรรมการผอ านวยการ

Page 22: คณะกรรมการรัฐวิสาหกิจ ค าพิพากษาศาลฎีกาที่relation.labour.go.th/2018/attachments/category/109/3676.pdf ·

ใหญสายปฏบตการ ตอมาวนท ๒๐ มนาคม ๒๕๕๑ รองกรรมการผอ านวยการใหญสายปฏบตการไดออกค าสงสายปฏบตการท ๐๐๙ /๒๕๕๑ เรอง ภาพลกษณนกบนใหเปนไปตามระเบยบบรษทการบนไทย จ ากด (มหาชน) วาดวยการบรหารงานบคคล ซงนกบนคนอนเมอทราบค าสงและประกาศดงกลาวแลวกยนดปฏบตตามค าสงทกคน คงมเพยงโจทกเพยงคนเดยวทไมยอมปฏบตตามค าสงสายปฏบตการท ๐๐๙ /๒๕๕๑ ทหามไวเครานนมไดเปนสภาพการจาง แตเปนการใชอ านาจบรหารโดยชอบของฝายบรหารนกบน จ าเลยทงสมไดรวมกนน าค าสงดงกลาวมากลนแกลงลงโทษโจทก การตรวจสอบมาตรฐานการบน (LINE CHECK) ของโจทกระหวางวนท ๒๘ ถงวนท ๓๐ มนาคม ๒๕๕๑ เปนการตรวจสอบมาตรฐานการบนประจ าป ๒๕๕๑ ตามระเบยบของกรมการขนสงทางอากาศ ปรากฏวาโจทกยงปฏบตตนขดค าสงสายปฏบตการท ๐๐๙ /๒๕๕๑ และขดตอหลกเกณฑค าสงสายปฏบตการท ๐๐๙ /๒๕๕๑ และขดตอหลกเกณฑการตรวจสอบสอบมาตรฐานการบนตามทระบใน FOM กลาวคอ โจทกยงคงไวผมยาวเกนกวาคอปกเสอเชตเครองแบบและยงคงไวเคราอยเชนเดม จ าเลยท ๒ ซงเปนผตรวจสอบมาตรฐานการบนจงเหนสมควรไมใหโจทกผานการตรวจสอบมาตรฐานการบน ซงระเบยบของกรมการขนสงทางอากาศไดก าหนดวานกบนทไมผานการตรวจสอบมาตรฐานการบนประจ าป ใหระงบการบนไวชวคราว ดงนนจ าเลยท ๓ และท ๔ มค าสงใหโจทกระงบการบนโดยชอบดวยกฎหมาย ตอมาในวนท ๗ ถงวนท ๙ เมษายน ๒๕๕๑ โจทกไดรบการตรวจสอบมาตรฐานการบนอกครงหนงโดยจ าเลยท ๔ พจารณาใหโจทกผานการตรวจสอบ และจ าเลยท ๔ ระบในใบรายงานการประเมนผลตอนทายวา กอนหนานในเรองเคราไดโกนออกแลวนน กเพอเปนขอมลอางองในการตรวจสอบยอนหลงใหแกกรมการขนสงทางอากาศ ซงนกบนท ๑ จะไดรบมอบหมายจากผบงคบบญชาใหท าหนาทเปนผควบคมอากาศยานในเทยวบนนนกไดส าหรบ LOW RANK นนกมใชเปนการลดต าแหนงนกบนท ๑ หรอกปตนของโจทกและมใชเปนการลงโทษโจทก เพราะโจทกยงคงมต าแหนงเปนนกบนท ๑ หรอกปตนของโจทก และมใชเปนการลงโทษโจทก เพราะโจทกยงคงมต าแหนงเปนนกบนท ๑ หรอกปตนและไดรบเงนเดอน เบยเลยง และสวสดการตางๆ เชนเดมทกประการ และศาลอาญาเคยมค าพพากษาวา ค าสง LOW RANK ของจ าเลยท ๑ มใชการลงโทษ ในการระงบการบนโจทกนนเปนการสงตามระเบยบขอบงคบเกยวกบการท างานอนชอบดวยกฎหมาย โจทกไมมสทธเรยกคาเสยหายจากการขาดประโยชนและการสญเสยความกาวหนาในหนาทการงานในอนาคต ขอใหยกฟอง

ศาลแรงงานกลางพจารณาแลว พพากษายกฟองโจทก

โจทกอทธรณตอศาลฎกา

ศาลฎกาแผนกคดแรงงานวนจฉยตามอทธรณของโจทกวา ค าสงสายปฏบตการท ๐๐๙/๒๕๕๑ เปนค าสงทไมชอบดวยพระราชบญญตแรงงานรฐวสาหกจสมพนธ พ.ศ. ๒๕๔๓ และขดตอรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐ มาตรา ๓๐ วรรคหนง และมาตรา ๓๒ วรรคหนง ทใชบงคบในขณะนนหรอไม และจ าเลยทงสผดสญญาจางแรงงานท าใหโจทกเสยหายโดยการใหโจทกท าหนาทผชวยนกบนหรอ LOW RANK ระหวางตรวจสอบมาตรฐานการบนหรอไม เหนวา ตามพระราชบญญตแรงงานรฐวสาหกจสมพนธ พ.ศ. ๒๕๔๓ มาตรา ๖ นน สภาพการจาง หมายความวา หลกเกณฑและเงอนไขการจางหรอการท างาน ก าหนดวนและเวลาท างาน คาจาง สวสดการ การเลกจางหรอประโยชนอนของนายจางหรอลกจางอน

Page 23: คณะกรรมการรัฐวิสาหกิจ ค าพิพากษาศาลฎีกาที่relation.labour.go.th/2018/attachments/category/109/3676.pdf ·

เกยวกบการจางหรอการท างาน ซงค าสงสายปฏบตการท ๐๐๙/๒๕๕๑ ไมอยในความหมายสภาพของการจาง แตเปนการออกค าสงภายใตระเบยบบรษทการบนไทย จ ากด (มหาชน) วาดวยการบรหารงานบคคล ทระบใหผบงคบบญชาผรบผดชอบหนวยงานก าหนดวธปฏบตหรอขอบงคบเกยวกบการท างานในหนวยงานของตนไดตามความจ าเปนและเหมาะสม ทงค าสงดงกลาวกระบไวชดวาใหขยายความการปฏบตในเรองภาพลกษณของนกบนทระบไวใน FOM แมตอนทายระบวาหากยงมเจตนาทจะไมปฏบตตามใหงดปฏบตการบนจนกวาจะปรบปรงแกไขใหถกตองเปนค าสงเพมเตมจากทมอยและเปนกรณจ าเปนทตองมบทก าหนดมาตรการใหผรบค าสงตองปฏบตตาม มใชการลงโทษทางวนยตามขอบงคบเกยวกบการท างาน จงไมถอค าสงสายปฏบตการท ๐๐๙/๒๕๕๑ ไมชอบดวยพระราชบญญตแรงงานรฐวสาหกจสมพนธ พ.ศ. ๒๕๔๓ ทศาลแรงงานกลางวนจฉยมานน ศาลฎกาเหนพองดวย อทธรณของโจทกฟงไมขน สวนทโจทกอทธรณวา ค าสงสายปฏบตการท ๐๐๙/๒๕๕๑ ขดตอรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐ มาตรา ๓๐ วรรคหนง และมาตรา ๓๒ วรรคหนงซงเปนกฎหมายทใชบงคบในขณะนน เปนค าสงทไมชอบนน เหนวา ค าสงสายปฏบตการท ๐๐๙ /๒๕๕๑ เรอง ภาพลกษณของนกบน จ าเลยท ๑ ไดก าหนดเพอเปนแนวทางใหพนกงานของจ าเลยท ๑ ซงท างานในต าแหนงนกบนทกคนปฏบตตนดวยการแตงกายและแตงตงใหเหมาะสม การแตงเครองแบบและสวนประกอบของเครองแบบเมอปรากฏตวตอสาธารณชนเพอปฏบตการบนตองครบถวนถกตองตามระเบยบ กเปนไปเพอปองกนมใหเกดความเสยหายตอชอเสยงและภาพลกษณขององคกรจ าเลยท ๑ ซงเปนสายการบนแหงชาตและประกอบธรกจดานบรการ และโดยเฉพาะอยางยงค าสงของจ าเลยท ๑ ดงกลาวกมไดสรางภาระแกโจทกซงเปนพนกงานของจ าเลยท ๑ ในต าแหนงนกบนเกนควร หรอขดตอสภาพรางกาย สขภาพ ความเชอทางศาสนาของโจทกอนจะท าใหโจทกไมสามารถปฏบตตามค าสงของจ าเลยท ๑ ได หรอเปนการจ ากดสทธเสรภาพสวนบคคลของโจทกอยางไมมเหตผลอนสนควร การออกค าสงสายปฏบตการท ๐๐๙/๒๕๕๑ เรอง ภาพลกษณของนกบน จงไมเปนการละเมดสทธเสรภาพของโจทกหรอเปนการเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมตอโจทกอนเปนการขดตอบทบญญตแหงรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐ มาตรา ๓๐ วรรคหนง และมาตรา ๓๒ วรรคหนง ดงทโจทกอทธรณ ทศาลแรงงานกลางพพากษามาวาค าสงสายปฏบตการท ๐๐๙/๒๕๕๑ ของจ าเลยท ๑ ไมขดตอบทบญญตแหงรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐ และมผลใชบงคบแกโจทกไดนน ศาลฎกาเหนพองดวยในผล อทธรณของโจทกขอนฟงไมขน ส าหรบปญหาเกยวกบการออกค าสงใหโจทกท าหนาทผชวยนกบน หรอ LOW RANK ไมใชการลดต าแหนงงานของโจทก โจทกยงคงไดรบเงนเดอนคาตอบแทนตามต าแหนงนกบนท ๑ ตลอดมา และจ าเลยท ๒ ถงท ๔ ในฐานะผบงคบบญชาของโจทกยอมมอ านาจกระท าไดตามระเบยบบรษทการบนไทย จ ากด (มหาชน) ถอไมไดวาจ าเลยทงสผดสญญาจางแรงาน โจทกจงไมมสทธเรยกคาเสยหายและไมมสทธขอใหเพกถอนค าสงดงกลาว เหนวา ศาลแรงงานกลางไดวนจฉยในปญหานไวโดยชอบดวยเหตผลแลว ศาลฎกาเหนพองดวย จงไมตองวนจฉยซ าอก อทธรณของโจทกในขอนฟงไมขน

ปญหาอทธรณของโจทกตอไปมวา คดมเหตใหเพกถอนค าส งสายปฏบตการท ๐๐๙/๒๕๕๑ และพพากษาใหเปนไปตามค าขอทายฟองของโจทกหรอไม เหนวา เมอไดพจารณาแลววาค าสงสายปฏบตการท ๐๐๙/๒๕๕๑ เปนค าสงทชอบดวยกฎหมาย กรณจงไมมเหตทจะใหเพกถอนได สวนทโจทกขอใหพพากษาตามค าขอทายฟองโดยขอใหจ าเลยท ๑ เพกถอนผลการประเมลการตรวจสอบมาตรฐานการบนทใหโจทกไมผาน

Page 24: คณะกรรมการรัฐวิสาหกิจ ค าพิพากษาศาลฎีกาที่relation.labour.go.th/2018/attachments/category/109/3676.pdf ·

แกไขใบประเมนผลการตรวจสอบมาตรฐานการบนโดยตดขอความวาโจทกโกนเคราออกแลว เพกถอนใบเตอนใหปฏบตตามค าสงสายปฏบตการท ๐๐๙/๒๕๕๑ และใหจ าเลยทงสรวมกนช าระคาเสยหายจากการสญเสยรายไดทถกระงบการบนและสญเสยความกาวหนาในหนาทการงานในอนาคตเกยวกบกรณการกระท าผดสญญาจางแรงงานและกระท าละเมดตอโจทก กเปนประเดนแหงคดทสบเนองมาจากค าสงสายปฏบตการท ๐๐๙/๒๕๕๑ ทชอบดวยกฎหมาย ดงนน ทศาลแรงงานกลางพพากษายกฟองมานนจ งชอบแลว ศาลฎกาเหนพองดวย อทธรณของโจทกในขอนฟงไมขนเชนกน

พพากษายน

นายธรพงศ จระภาค นายนยต สภทรพาหรผล นางสางสนนท ชยชสอน

ค าพพากษาฎกาท ๖๒๓๑ – ๖๒๕๐ ๒๕๕๙

นายธนาคาร เผาจนดา ท ๑ กบพวกรวม ๒๓ คน โจทก

บรษทการบนไทย จ ากด (มหาชน) ท ๑

นายปยสวสด อมระนนทน ท ๒

นายชชวาล เสนะวงศ ท ๓ จ าเลย

ศาลแรงงานกลางไดพจารณาพยานหลกฐานทกฝายแลววนจฉยวาค าสงของจ าเลยทงสามเปนค าสงทชอบดวยประมวลกฎหมายแพงและพาณชย บรรพ ๓ ลกษณะ ๖ จางแรงงาน มาตรา ๕๘๖ ไมเปนการผดสญญาจางแรงงาน ค าสงดงกลาวเปนเพยงการประกาศปรบเปลยนหลกเกณฑมาตรการบางสวนทจ าเลยท ๑ เคยใชบ งคบแกพนกงานตอนรบบนเครองบน เทานนไมขดตอขอตกลงเกยวกบสภาพการจาง ตามพระราชบญญตแรงงานรฐวสาหกจสมพนธ พ.ศ.๒๕๔๓ และมาตรการด าเนนการตามทประกาศไวในค าสงของจ าเลยทงสาม กมไดเปนโทษแกโจทกดงกลาวเมอเปรยบเทยบกบหลกเกณฑเดมเรองน าหนกมาตรฐานและมาตรการใหหยดปฏบตหนาท หากโจทกแตละคนปรบปรงบคลกภาพไดตามหลกเกณฑ ทงยงเปนสทธในการบรหารจดการทจ าเลยท ๑ ในฐานะนายจางมอ านาจกระท าไดตามสญญาจางแรงงานและตามขอบงคบเกยวกบการท างาน ค าสงดงกลาวแมจะใชเฉพาะแกพนกงานตอนรบบนเครองบนแตกใชบงคบเปนการทวไปทกคน มใชบงคบแกพนกงานตอนรบบนเครองบนเฉพาะบคคลหรอเปนรายๆไป จงไมใชการเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมและมไดไมชอบดวยกฎหมายอนดงทโจทกบางคนอางในค าฟอง ค าพพากษาของศาลแรงงานกลางดงกลาวแมจะมไดกลาวโดยตรงวาค าสงของจ าเลยทงสามเปนการละเมดสทธมนษยชนของโจทกทงหมดหรอไม แตเมอศาลแรงงานกลางวนจฉยแลววาค าสงของจ าเลยทงสามเปนสทธในการบรหารจดการทจ าเลยท ๑ ในฐานะนายจางมอ านาจกระท าไดตามสญญาจางแรงงานและตามขอบงคบเกยวกบการท างาน ค าสงดงกลาวไมเปนการขดตอสญญาจางแรงงานและกฎหมายอนทเกยวของ รวมทงมใชการเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมและมไดมชอบดวยกฎหมายอนดวย จงพอถอไดวาศาลแรงงานกลางไดวนจฉยโดยรวมแลววาจ าเลยท ๑ กระท าโดยชอบ

Page 25: คณะกรรมการรัฐวิสาหกิจ ค าพิพากษาศาลฎีกาที่relation.labour.go.th/2018/attachments/category/109/3676.pdf ·

ดวยกฎหมายจ าไมเปนการละเมดสทธมนษยชนของโจทกดงกลาวนนเองค าพพากษาของศาลแรงงานกลางจงกลาวหรอแสดงขอเทจจรงทฟงไดโดยสรปและแสดงค าวนจฉยในประเดนแหงคดพรอมดวยเหตผลแหงค าวนจฉยนนโดยชอบดวยพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ.๒๕๒๒ มาตรา ๕๑ วรรคหนง แลว

ค าพพากษาฎกาท ๖๒๓๑ – ๖๒๕๐ ๒๕๕๙

นายธนาคาร เผาจนดา ท ๑ กบพวกรวม ๒๓ คน โจทก

บรษทการบนไทย จ ากด (มหาชน) ท ๑

นายปยสวสด อมระนนทน ท ๒

นายชชวาล เสนะวงศ ท ๓ จ าเลย

รายชอโจทกปรากฏตามค าพพากษาศาลแรงงานกลาง

คดทงยสบสามส านวนน ศาลแรงงานกลางมค าสงใหรวมพจารณาเปนคดเดยวกน โดยใหเรยกโจทกตามล าดบส านวนวาโจทกท ๑ ถงท ๒๓

โจทกทงยสบสามส านวนฟองท านองเดยวกนวา จ าเลยท ๑ เปนรฐวสาหกจอยภายใตบงคบแหงบทบญญตแรงงานรฐวสาหกจสมพนธ พ.ศ.๒๕๔๓ จ าเลยท ๒เปนกรรมการผอ านวยการใหญของจ าเลยท ๑ จ าเลยท ๓ เปนผอ านวยการฝายบรหารพนกงานตอนรบบนเครองบนของจ าเลยท ๑ โจทกทงยสบสามเปนพนกงานของจ าเลยท ๑ โดยจ าเลยท ๑ ท าสญญาวาจางโจทกทงยสบสามเขาท างานในต าแหนงพนกงานตอนรบบนเครองบน เมอวนท ๑๑ พฤษภาคม ๒๕๕๓ จ าเลยท ๑ มค าสงท ๑๐๑/๒๕๕๓ เรองหลกเกณฑการปรบปรงบคลกภาพของพนกงานตอนรบบนเครองบน โดยใชคา Body Mass Index (BMI) โดยจ าเลยท ๑ ก าหนดใหพนกงานตอนรบบนเครองบนตองมคา BMI และคาวดรอบเอว ตามเกณฑของค าสงท ๑๐๑/๒๕๕๓ ขอ ๑ คอพนกตอนรบหญง BMI ไมเกน ๒๕ และวดรอยเอวไมเกน ๓๒ นว พนกงานตอนรบชาย BMI ไมเกน ๒๗.๕ และวดรอบเอวไมเกน ๓๕ นว โดยไดก าหนดระยะเวลาด าเนนการปรบปรงภายใน ๖ เดอน นบตงแตวนท ๑ มถนายน ๒๕๕๓ เปนตนไป ขอ ๒ จ าเลยท ๑ ไดก าหนดมาตรการทจะด าเนนการหากพนกงานตอนรบบนเครองบนไมสามารถปรบปรงบคลกภาพไดตามขอก าหนดและภายในระยะเวลาทก าหนดในขอ ๑ จ าเลยท ๑ มมาตรการทจะด าเนนการตามขอ ๒.๑ คอมอบหมายปฏบตงานบนในเสนทางในประเทศหรอเสนทางทไปและกลบภายในวนเดยวกนจนกวาจะม BMI ตามเกณฑขอ ๑ หรอไมเกน ๑ ป นบจากเรมปฏบตตามขอ ๒.๑ และจ าเลยท ๑ ยงไดก าหนดมาตรการตอไปไวในขอ ๒.๒ วา หากเกน ๑ ป จากขอ ๒.๑ ยงไมสามารถปรบปรง BMI ไดตามทก าหนดจะถกมอบหมายใหปฏบตงานภาคพนดน จนกวาคา BMI และวดรอบเอวจะเปนไปตาม

Page 26: คณะกรรมการรัฐวิสาหกิจ ค าพิพากษาศาลฎีกาที่relation.labour.go.th/2018/attachments/category/109/3676.pdf ·

เกณฑทก าหนดไว ตอมาจ าเลยท ๓ มค าสงท QV/QV-๔/pc/๐๒๗ ลงวนท ๓๑ มกราคม ๒๕๕๔, QV/QV-๔/pc/๐๓๐ ลงวนท ๑ กมภาพนธ ๒๕๕๔, QV/QV-๔/pc/๐๗๒ ลงวนท ๘ มนาคม ๒๕๕๔ ใหโจทกทงยสบสามปฏบตงานบนเฉพาะในเสนทางในประเทศหรอเสนทางทไปและกลบภายในวนเดยวกน โดยค าสงดงกลาวจ าเลยท ๓ อางวาโจทกแตละคนมคา BMI เกนกวาเกณฑของค าสงท ๑๐๑/๒๕๕๓ และสนสดระยะการผอน ๖ เดอน ของค าสงดงกลาวรวมทงค าสงในลกษณะเดยวกนทมไปถงโจทกทงยสบสาม เปนค าสงทขดตอสภาพการจางและผดสญญาจางแรงงานระหวางโจทกทงยสบสามกบจ าเลยท ๑ ตารางปฏบตงานบนทออกค าสงดงกลาวจงเปนตารางปฏบตงานบนทขดตอสภาพการจางเชนเดยวกนตามค าสงท QV/QV-๔/pc/๐๒๗, QV/QV-๔/pc/๐๓๐, QV/QV-๔/pc/๐๗๒ เรองการมอบหมายการปฏบตงานบน และมอบหมายหนาทใหไปพบแพทยประจ าส านกแพทย (IM) รวมทงค าสงในลกษณะเดยวกนทมไปถงโจทกทงยสบสามตามทจ าเลยท ๓ เปนผลงนามก าหนดใหโจทกทงยสบสามไปพบแพทยเพอรบการตรวจและรบค าแนะน าและถกสงใหไปรบบรการสถาบนลดน าหนกของเอกชนภายนอก ค าสงท QV/QV-๔/pc/๐๒๗, QV/QV-๔/pc/๐๓๐, QV/QV-๔/pc/๐๗๒ รวมทงค าสงในลกษณะเดยวกนทมไปถงโจทกทงยสบสาม วธการปฏบตเพอใหโจทกทงยสบสามมคา BMI ตามเกณฑของค าสงท ๑๐๑/๒๕๕๓ จงเปนค าสงทละเมดสทธมนษยชนขนพนฐานของโจทกทงยสบสามค าสงดงกลาวมไดมเจตนามอบหมายใหพนกงานปฏบตงานบนในเสนทางในประเทศหรอเสนทางทไปกลบภายในวนเดยวกนและเปนการใชสทธโดยไมสจรตของจ าเลยท ๑ ในการก าหนดค าสงดงกลาวขนมาเพอบบบงคบโจทกทงยสบสามใหไมสามารถท างานใหกบจ าเลยท ๑ ไดตามสญญาวาจางและตามสภาพการจางทมอยตอกน แตตองยอมยายการปฏบตงานบนมาเปนการปฏบตงานภาคพนดนในทสด มผลท าใหเบยเลยงจากการปฏบตงานบนลดลง อกทงการปฏบตงานตามตารางการปฏบตงานบนดงกลาวท าใหโจทกทงยสบสามมภาระคาใชจายเพมขน เปนการเปลยนแปลงสภาพการจางทไมเปนคณแกลกจางและผดสญญาจางแรงงานทท าตอกน ทงจ าเลยท ๑ไดปฏเสธไมยอมใหโจทกทงยสบสามแลกเปลยนตารางการบนดวย ขอใหบงคบจ าเลยท ๑ ปฏบตตามสญญาจางหรอขอบงคบเกยวกบการท างาน หรอขอตกลงเกยวกบสภาพการจาง โดยเพกถอนค าสงของบรษทการบนไทย จ ากด (มหาชน) ท ๑๐๑/๒๕๕๓ ลงวนท ๑๑พฤษภาคม ๒๕๕๓ เรอง หลกเกณฑการปรบปรงบคลกภาพของพนกงานตอนรบบนเครองบน โดยใชคา Body Mass Index (BMI) และหนงสอของบรษทการบนไทย จ ากด (มหาชน) โดยฝายบรหารพนกงานตอนรบบนเครองบนท QV/QV-๔/pc/๐๒๗ ลงวนท ๓๑ มกราคม ๒๕๕๔, QV/QV-๔/pc/๐๓๐ ลงวนท ๑ กมภาพนธ ๒๕๕๔, QV/QV-๔/pc/๐๗๒ ลงวนท ๘ มนาคม ๒๕๕๔ รวมทงหนงสอทโจทกทงยสบสามไดรบค าสงในลกษณะเดยวกนและเพกถอนตารางการปฏบตงานบน (Crew Schedule Slip) ทมเฉพาะเสนทางการบนภายในประเทศหรอเฉพาะเสนทางการบนทไปและกลบในวนเดยวของโจทกทงยสบสาม โดยใหจ าเลยท ๑ จดตารางการปฏบตงานบนใหโจทกทงยสบสามเหมอนพนกงานตอนรบบนเครองบนทกคน โดยพจารณาตามตารางการปฏบตงานบนยอยหลงของโจทกทงยสบสามเปนหลก ใหเพกถอนค าสงของจ าเลยท ๑ ทปฏเสธไมใหโจทกทงยสบสามแลกเปลยนตารางปฏบตงานบนกบพนกงานตอนรบบนเครองบนรายอน หรอใหโจทกทงยสบสามสามารถแลกเปลยนตารางการปฏบตงานบนกบพนกงานตอนรบบนเครองบนรายอนไดดงเดม

จ าเลยทงยสบสามส านวนใหการวา ค าสงของบรษทการบนไทย จ ากด (มหาชน) ท ๑๐๑/๒๕๕๓ เรอง หลกเกณฑการปรบปรงบคลกภาพของพนกงานตอนรบบนเครองบน โดยใชคา Body Mass Index (BMI) คา

Page 27: คณะกรรมการรัฐวิสาหกิจ ค าพิพากษาศาลฎีกาที่relation.labour.go.th/2018/attachments/category/109/3676.pdf ·

BMIรวมทงค าสงในลกษณะเดยวกนทมไปถงโจทกทงยสบสามเปนค าสงทชอบดวยกฎหมาย ไมขดตอสภาพการจางและไมผดสญญาจางแรงงานระหวางโจทกทงยสบสามกบจ าเลยท ๑ ไมเปนค าสงทละเมดสทธมนษยชนขนพนฐานของโจทกทงยสบสาม มไดเปนการใชสทธโดยไมสจรตของจ าเลยท ๑ ถงท ๓ และค าสงดงกลาวเปนคณแกโจทกทงยสบสาม เมอวนท ๒๙ มถนายน ๒๕๔๓ กรรมการผจดการใหญไดออกค าสงบรษทการบนไทย จ ากด (มหาชน) ท ๕๘/๒๕๔๓ เรอง แตงตงคณะกรรมการพจารณาบคลกภาพและความเหมาะสมของพนกงานตอนรบบนเครองบน ใหคณะกรรมการทแตงตงตรวจสอบและพจารณาบคลกภาพของพนกงานตอนรบบนเครองบนทงหญงละชายใหเปนไปตามหลกเกณฑคณสมบตทเหมาะสมในการปฏบตหนาทดแลความปลอดภยชวยเหลอและบรการอ านวยความสะดวกสบายแกผ โดยสารบนเครองบน โดยมการประชมคณะกรรมการครงแรกเมอวนท ๑๔ กรกฎาคม ๒๕๔๓ ซงทประชมมความคดเหนใหยกเลกหลกเกณฑการพจารณาบคลกภาพความเหมาะสมแบบเกา และใชเกณฑวดทเรยกวาดชนมวลกายคา Body Mass Index (BMI) แทนซงค านวณไดจาก น าหนก (กโลกรม) หารดวย สวนสง (เมตร) ยกก าลงสอง โดยใชเกณฑคา BMI ชาย ๒๔-๒๗ หญง ๒๓-๒๖ ซงเปนเกณฑปกตของบคคล เพอเปนการชวยพนกงานตอนรบบนเครองบนฟนฟบคลกภาพ หลงจากประชมไดมการบงคบใชคาดชนมวลกาย (BMI) กบพนกงานเครองบนแลว ตอมาไดมการลดขนตอนในการปฏบตตามนโยบาย กลาวคอ เมอพนกงานตอนรบบนเครองบนเขารบการตรวจรางกายประจ าปสถาบนเวชศาสตรการบนจะด าเนนการใหค าแนะน าและการรกษาแกผมคา BMI ไมเหมาะสมทนททตรวจพบและจะสงส าเนาใหตนสงกดรบทราบ และเพอใหบรรลเปาหมายนโยบายการควบคมบคลกภาพของพนกงานตอนรบบนเครองบนจ าเลยท ๑ ไดจดหลกสตรดแลสขภาพ (Health Programme) ตงแตป ๒๕๔๔ ในลกษณะการอบรมแนะน าเรองสขภาพจากแพทยสถาบนเวชศาสตรการบนแกพนกงานตอนรบบนเครองบน ตอมาในป ๒๕๔๖ จ าเลยท ๑ ไดออกค าสงท ๑๑๑/๒๕๔๖ ลงวนท ๓๐ กรกฎาคม ๒๕๔๖ เรอง แตงตงคณะกรรมการพจารณาบคลกภาพและความเหมาะสมของพนกงานตอนรบบนเครองบนชดใหม โดยมผแทนพนกงานตอนรบบนเครองบนเปนกรรมการรวมดวย จ านวน ๑ คน แสดงวาพนกงานตอนรบบนเครองบนไดทราบโดยทวกนถงนโยบายและการปฏบตตามนโยบายดงกลาว คระกรรมการดงกลาวมการประชมครงท ๑/๒๕๔๖ เมอวนท ๑๙ กนยายน ๒๕๔๖ ขอใหสถาบนเวชศาสตรการบนจดสงรายงานผลการตรวจคาดชนมวลกาย (BMI) ประจ าเดอนของพนกงานตอนรบบนเครองบนเฉพาะรายทผดปกตใหฝายบรหารพนกงานตอนรบบนเครองบนและกองบรการเวชศาสตรการบนเพมเตม นอกเหนอจากรายงานผลทสงใหตามปกต โดยขอใหเรมด าเนนการจดท าขอมลตงแตวนท ๑ ตลาคม ๒๕๔๖ เปนตนไปและน าสงรายงานประจ าเดอนตลาคม ๒๕๔๖ ภายใตตนเดอนพฤศจกายน ๒๕๔๖ เพอหนวยงานทเกยวของด าเนนการเตอนพนกงานและตดตามตอไป คณะกรรมการพจารณาบคลกภาพและความเหมาะสมของพนกงานตอนรบบนเครองบน ไดประกาศใหใชเกณฑตามทสถาบนเวชศาสตรการบนแนะน า โดยชายตองไมเกน ๒๗ และหญงตองไมเกน ๒๖ ซงถอเปนคากลางระหวาเกณฑทสถาบนเวชศาสตรการบนแนะน าและเกณฑของ Asia Pacific Guidelines ตามประกาศคณะกรรมการพจารณาบคลกภาพและความเหมาะสมของพนกงานตอนรบบนเครองบนท ๑/๒๕๔๗ ลงวนท ๑๕ มนาคม ๒๕๔๗ ตอมามประกาศคณะกรรมการพจารณาบคลกภาพและความเหมาะสมของพนกงานตอนรบบนเครองบนท ๑/๒๕๔๘ ลงวนท ๒๐ มกราคม ๒๕๔๘ ใหรบปรบปรงแกไขการใชเกณฑคา BMI โดยใชเกณฑของ World Health Organizaton (WHO) Guidelines ทก าหนดคา BMI เกนเกณฑทจ าเลยท ๑

Page 28: คณะกรรมการรัฐวิสาหกิจ ค าพิพากษาศาลฎีกาที่relation.labour.go.th/2018/attachments/category/109/3676.pdf ·

ก าหนดเปนรายบคคล ซงมโจทก ๑๙ รายรวมอยดวย ขอความรวมมอปรบปรงสขภาพ บคลกภาพ และภาพลกษณใหเหมาะสม โดยใหพนกไปพบแพทยประจ าส านกงานหลกสเพอรบค าแนะน าและใหระยะเวลาในการปรบปรงบคลกภาพใหมความเหมาะสมเปนระยะ ๖ เดอน และจะมการตรวจสอบตอไปหากครบระยะเวลาทก าหนดแลวพนกงานยงคงมสขภาพ และภาพลกษณทไมเหมาะสม หนวยงานทเกยวของจะจดสงใหพนกงานไปพบแพทยเพอเขาการรกษาอยางจรงจง และอาจงดตารางการบนเพอปรบปรงสขภาพ บคลกภาพ และภาพลกษณใหเหมาะสมกบการปฏบตงาน หลงจากนนในป ๒๕๕๑ กองบรการเวชศาสตรการบนไดจดท าโครงการ Healthy Body และฝายบรการตอนรบบนเครองบนจดสงพนกงานตอนรบบนเครองบนเขารวมโครงการ ซงสวนหนงของโครงการมการใหพนกงานพบแพทยเพอรบค าแนะน าเกยวกบการดแลสขภาพ และพนกงานทไดเขารวมโครงการซงรวมถงโจทกสวยใหญไดลงลายมอชอเขารวมโครงการเปนหลกฐานดวยแลว กอนหนาโครงการดงกลาวน ตงแตเดอนตลาคม ๒๕๔๖ เปนตนมา ฝายบรการพนกงานตอนรบบนเครองบนจดสงพนกงานทมคา BMI เกนก าหนดไปพบแพทยทกองบรการเวชศาสตรการบนอยางตอเนอง ตอมาในป ๒๕๕๒ จ าเลยท ๒ กรรมการผอ านวยการใหญ มนโยบายปรบปรงการบรการบนเครองบนซงบรรจไวในแผนวสาหกจ ๕ ป ตงแตป ๒๕๕๓ ถงป ๒๕๕๗ โดยมเปาหมายใหจ าเลยท ๑ เปนสายการบนชนน าอนดบหนงในหาของโลก จงไดวางกลยทธเพอใหสามารถแขงขนในธรกจการบนได ปจจยทส าคญทตองมการพฒนาปรบปรง อยเสมอคอ การใหบรการและบคลกภาพทดของพนกงานตอนรบบนเครองบน จ าเลยท ๒ ไดลงนามออกค าสงบรษทการบนไทย จ ากด (มหาชน) ท ๑๐๑/๒๕๕๓ ลงวนท ๑๑ พฤษภาคม ๒๕๕๓ เรอง หลกเกณฑการปรบปรงบคลกภาพของพนกงานตอนรบบนเครองบน โดยใชคา BODY MASS INDEX (BMI) ซงก าหนดเกณฑคา BMI ดงน

- พนกงานตอนรบฯ ชาย BMI ไมเกน ๒๗.๕ และวดรอบเอวไมเกน ๓๕ นว

- พนกงานตอนรบฯ หญง BMI ไมเกน ๒๕ และวดรอบเอวไมเกน ๓๒ นว

โดยระยะปรบปรงภายใน ๖ เดอน เรมตงแตวนท ๑ มถนายน ๒๕๕๓ เปนตนไป ในระหวางระยะเวลาด าเนนการปรบปรงบคลกภาพของพนกงานตอนรบบนเครองบนทมคา BMI เกนเกณฑทก าหนด ตามค าสงท ๑๐๑/๒๕๕๓ ฝายบรหารพนกงานตอนรบบนเครองบนไดจดสงพนกงานทมคา BMI ตงแต ๓๐ ขนไป ซงมโจทกรวมอยดวย ๑๙ คน ยกเวนนายชยรกษ นภาบรรกษ โจทกท ๕ และนายอมรวทย ปยะทพภ โจทกท ๑๓ เขารวมโครงการ “ลกเรอการบนไทยหนสวยสขภาพด ” โดยมวตถประสงคของโครงการเพอพฒนาบคลกภาพของพนกงานตอนรบบนเครองบนใหเหมาะสม ซงจ าเลยท ๑ ไดด าเนนการจดสงพนกงานตอนรบบนเครองบนทมคา BMI เกนเกณฑมาตรฐานเขารบการบรการจากบรษทสพรเดรม อนเตอรเนชนแนล จ ากด สถาบนพฒนาบคลกภาพเพอใหแกพนกงานแกไขปรบปรงบคลกภาพของตนใหคา BMI อยในเกณฑทก าหนด ปจจบนมพนกงานทมคา BMI เกนก าหนดประมาณ ๑ % ของพนกงานตอนรบบนเครองบนทงหมด ส าหรบหนงสอท QV/QV-๔/pc/๐๒๗, QV/QV-๔/pc/๐๓๐, QV/QV-๔/pc/๐๗๒ รวมทงหนงสอในลกษณะเดยวกนนนออกเพอแจงใหพนกงานทราบตามค าสงอนมตของสายปฏบตการ ซงเปนผมอ านาจตามค าสงท ๑๐๑/๒๕๕๓ ขอท ๔ ทก าหนดใหสายปฏบตการรบผดชอบในการปฏบตตามค าสงฉบบน รวมทงออกระเบยบปฏบตเพมเตมทจ า

Page 29: คณะกรรมการรัฐวิสาหกิจ ค าพิพากษาศาลฎีกาที่relation.labour.go.th/2018/attachments/category/109/3676.pdf ·

เปนไดและไดออกโดยถกตองตามระเบยบบรษทการบนไทย จ ากด (มหาชน) วาดวยการบรหารกจการทวไป ฑ.ศ. ๒๕๕๐ จงเปนค าสงทชอบดวยกฎหมาย

การปรบปรงสภาพสภาพการจางโยก าหนดใหพนกงานตอนรบบนเครองบนทงชายและหญงตองรกษาสขภาพรางกายละบคลกภาพของตนใหเปนไปตามระเบยบทตนสงกดหรอจ าเลยท ๑ ก าหนด ไดมการก าหนดไวในสภาพการจางพนกงานตอนรบบนเครองบนตงแตป ๒๕๔๐ ซงมผลบงคบถงพนกงานตอนรบบนเครองบนทกคนรวมถงโจทกทงหมดทตองปฏบตตามดวย ส าหรบคา BMI นน เปนเพยงหลกเกณฑทจ าเลยท ๑ น ามาใชเปนเครองมอในการก าหนดมาตรฐานการวดบคลกภาพและสขภาพรางกายของพนกงานตอนรบบนเครองบนเทานน การน าคา BMI มาใชในลกษณะดงกลาว จงมไดเปนการขดตอสภาพการจางแตอยางใด โจทกทงหมดตองปฏบตตามตามระเบยบขอบงคบและค าสงของจ าเลยท ๑ ทประกาศใชหลงจากไดมการท าสญญาจางแลว และใหถอวาเปนสวนหนงของสญญาวาจางดวย จ าเลยท ๑ มสทธตามสญญาวาจางทจะออกค าสง ขอบงคบ ในการปฏบตงานของโจทกทงหมด ค าสงของจ าเลยท ๑ ไมขดตอสญญาจางแรงงานระหวางโจทกทงยสบสามกบจ าเลยท ๑ ขอใหยกฟองโจทกทงยสบสามส านวน

ศาลแรงงากลางพจารณาแลว ฟงขอเทจจรงไดวา ค าสงบรษทการบนไทย จ ากด (มหาชน) ท ๑๐๑/๒๕๕๓ เรอง หลกเกณฑการปรบปรงบคลกภาพของพนกงานตอนรบบนเครองบนโดยใชคา BMI โดยก าหนดระยะเวลาด าเนนการปรบปรงภายใน ๖ เดอน และก าหนดมาตรการทจะด าเนนการตอพนกงานตอนรบบนเครองบนทไมปรบปรงบคลกภาพตามหลกเกณฑและภายในก าหนดเวลามอบหมายใหปฏบตงานบนในเสนทางในประเทศหรอเสนทางทไปและกลบภายในวนเดยวกน จงไมใชการก าหนดเงอนไขเกยวกบการจางและการท างานขนใหมทงหมด แตเปนเพยงการปรบเปลยนเฉพาะคา BMI และปรบเปลยนมาตรการก าเนดการจากทไดก าหนดไวเดมเทานน ยงถอไมไดวาเปนกรณทจ าเลยทงสามก าหนดหรอแกไขเพมเตมขอตกลงเกยวกบสภาพการจางในเรองใหมทตองยนขอเรยกรองตอสหภาพแรงงานและด าเนนการตามขนตอนทบญญตไวในมาตรา ๒๕ ถงมาตรา ๒๘ แหงพระราชบญญตแรงงานรฐวสาหกจสมพนธ พ.ศ. ๒๕๔๓ และกรณท จ าเลยท ๑ ปรบเปลยนคา BMI และปรบเปลยนมาตรการด าเนนการตามทประการไวในค าสงกมไดเปนโทษแกโจทกทงยสบสามเมอเปรยบเทยบกบหลกเกณฑเดมเรองน าหนกมาตรฐานและมาตรการใหหยดปฏบตหนาท หากโจทกแตละคนปรบปรงบคลกภาพไดตามหลกเกณฑ มาตรการกไมอาจใชบงคบแกโจทกผนนได การประกาศใชค าสงยงเปนสทธในการในการบรหารจดการทจ าเลยท ๑ ในฐานะนายจางมอ านาจกระท าไดตามสญญาจางแรงงานและตามขอบงคบเกยวกบการท างาน มใชกรณทจ าเลยท ๑ ท าสญญาจางแรงงานกบโจทกแตละคนทเปนลกจางและเปนสมาชกสหภาพแรงงานนนไมเปนคณแกลกจางยงกวาตามทบญญตไวในมาตรา ๒๙ แหงพระราชบญญตดงกลาวค าสงของจ าเลยทงสามและค าสงในลกษณเดยวกนทจ าเลยท ๑ ออกมา จงมไดไมชอบดวยแหงพระราชบญญตแรงงานรฐวสาหกจสมพนธ พ.ศ. ๒๕๔๓ ดงทโจทกทงยสบสามอางไวในค าฟอง สวนกรณปรากฏตามขอเทจจรงวาเมอจ าเลยท ๑ มค าสงในลกษณะเดยวกนท าใหโจทกทงยสบสามไดรบคาเบยเลยงการบนต ากวาทเคยไดรบเปนเหตใหโจทกทงยสบสามมรายไดลดลง และท าใหโจทกทงยสบสามมเทยวบนมากกวาเทยวบนทเคยตองปฏบตเปนเหตใหโจทกทงยสบสามตองท างานหนกขนและโจทกบางคนมปญหาในการด าเนนชวตทางครอบครวนน นบวาโจทกทงยสบสามมปญญาอนเกดขนเนองจากการจางและการท างานซง

Page 30: คณะกรรมการรัฐวิสาหกิจ ค าพิพากษาศาลฎีกาที่relation.labour.go.th/2018/attachments/category/109/3676.pdf ·

ในทางกฎหมายแรงงานสมพนธถอวาเปนขอรองทกขประการหนงทโจทกแตละคนในฐานะลกจางจะด าเนนการรองทกตอจ าเลยท ๑ ไดตามขอบงคบเกยวกบการท างานซงจ าเลยท ๑ ตองจดใหมตามประกาศคณะกรรมการแรงงานรฐวสาหกจสมพนธ เรองมาตรฐานขนต าของสหภาพการจางในรฐวสาหกจ ขอ ๕๘ (๗) หรอจะยนค ารองทกขตอคณะกรรมการกจการสมพนธเพอน าเขาปรกษาหารอเพอแกปญญาตามอ านาจหนาททบญญตไวในมาตรา ๒๓ แหงพระราชบญญตแรงงานรฐวสาหกจสมพนธ พ.ศ. ๒๕๔๓ กได หรอโจทกแตละคนในฐานะสมาชกสหภาพแรงงานรฐวสาหกจการบนไทยจะมอบค ารองทกดงกลาวใหสหภาพแรงงานทตนเปนสมาชกพจารณาชวยเหลอตามมาตรา ๔๐ (๒) และมาตรา ๕๔ (๒) แหงพระราชบญญตดงกลาวกกระท าไดโดยชอบดวยกฎหมายและการแรงงานสมพนธเชนกนและโจทกทงยสบสามกชอบทจะใหสหภาพแรงงานรฐวสาหกจการบนไทยยนขอเรยกรองและเจรจาตกลงกบจ าเลยท ๑ ตามมาตรา ๒๕ ถงมาตรา ๒๘และมาตรา ๕๔ (๑) แหงพระราชบญญตแรงงานรฐวสาหกจสมพนธ พ.ศ. ๒๕๔๓ กรณทโจทกทงยสบสามไดรบผลกระทบจากค าสงของจ าเลยทงสาม จงมวธการแกไขเยยวยาตามกฎหมายและการแรงงานสมพนธไดหลายรปแบบ สวนโจทกบางคนอางวาจ าเลยทงสามออกค าสงโดยขดตอหลกของความเสมอภาคตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย (พทธศกราช ๒๕๕๐) มาตรา ๓๐ เหนวา ค าสงของจ าเลยท ๑จะใชบงคบเฉพาะพนกงานตอนรบบนเครองบนมไดใชบงคบแกพนกงานอนทงหมดของจ าเลยท ๑ กตาม แตกใชบงคบแกพนกงานตอนรบบนเครองบนเปนการทวไปทกคน มใชบงคบแกพนกงานตอนรบบนเครองบนเฉพาะบคคลหรอเปนรายๆไป จงมใชเปนการเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมอนไมชอบดวยรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย (พทธศกราช ๒๕๕๐) มาตรา ๓๐ และมไดไมชอบดวยกฎหมายอนดงทโจทกบางคนอางในค าฟอง เมอค าสงของจ าเลยทงสามสานทโจทกทงยสบสามอางในค าฟองไมเปนการผดสญญาจางแรงงาน ไมขดตอขอตกลงเกยวกบสภาพการจาง และมใชไมชอบดวยกฎหมายกรณจงไมมเหตเพกถอนค าสงของจ าเลยทงสามและไมมเหตทจะสงใหจ าเลยทงสามปฏบตตาม ค าขอทายฟองของโจทกทงยสบสามได พพากษายกฟองโจทกทงยสบสาม

โจทกท ๑ และท ๓ ถงท ๒๑ อทธรณตอศาลฎกา

ศาลฎกาแผนกคดแรงงานวน จฉย อทธรณ โจทกท ๑ และท ๓ ถ งท ๒๑ ขอ ๒ .๓ กอน โจทกท ๑ และท ๓ ถงท ๒๑ อทธรณวา ศาลแรงานกลางมไดวนจฉยค าสงของจ าเลยทงสามเปนการละเมดสทธมนษยชนของโจทกทงหมดหรอไม จงไมชอบดวยพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. ๒๕๒๒ มาตรา ๕๑ นน เหนวา เมอศาลแรงานกลางวนจฉยแลววาค าสงของจ าเลยทงสามเปนสทธในการบรหารจดการทจ าเลยท ๑ นายจางมอ านาจกระท าไดตามสญญาจางแรงงานและตามขอบงคบเกยวกบการท างาน ค าสงดงกลาวยงไมเปนการขดตอสญญาจางแรงานและกฎหมายอนทเกยวของ รวมทงมใชการเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมและมใชมชอบดวยกฎหมายอนท เกยวของ จงพอถอไดวาศาลแรงานกลางไดวนจฉยโดยรวมแลววาจ าเลยท ๑ กระท าโดยชอบดวยกฎหมายจงไมเปนการละเมดสทธมนษยชนของโจทกดงกลาวนนเองค าพพากษาของศาลแรงานกลางจงกลาวหรอแสดงขอเทจจรงทฟงไดโดยสรปและแสดงค าวนจฉยในประเดนแหงคดพรอมดวยเหตผลค าวนจฉยนนโดยชอบดวยพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ.๒๕๒๒ มาตรา ๕๑ วรรคหนง แลว

Page 31: คณะกรรมการรัฐวิสาหกิจ ค าพิพากษาศาลฎีกาที่relation.labour.go.th/2018/attachments/category/109/3676.pdf ·

สวนทโจทกท ๑ และท ๓ ถงท ๒๑ อทธรณมาในขอ ๒.๔ วาการทศาลแรงานกลางวนจฉยวาค าสงของจ าเลยทงสามมใชการเลอกปฏบตโดยไมเป นธรรมอนไมชอบดวยรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย (พทธศกราช ๒๕๕๐) มาตรา ๓๐ และมาตรา ๒๑๑ เปนการพพากษาเกนอ านาจของศาลแรงงานกลาง เพราะศาลแรงงานกลางตองสงเรองเพอใหศาลรฐธรรมนญวนจฉยนน เหนวา การสงความเหนเพอใหศาลรฐธรรมนญวนจฉยตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย (พทธศกราช ๒๕๕๐) มาตรา ๒๑๑ จะตองเปนกรณทมขอโตแยงวาบทบญญตแหงกฎหมายขดหรอแยงตอรฐธรรมนญ แตขอโตแยงของโจทกท ๑ และท ๓ ถงท ๒๑ เปนกรณทเหนวาค าสงของจ าเลยทงสามขดตอรฐธรรมนญ จงมใชกรณทศาลแรงงานกลางจะตองรอการพจารณาพพากษาคดไวชวคราวและสงความเหนเพอใหศาลรฐธรรมนญพจารณาวนจฉยแตอยางใด ดงนน เมอโจทกแตละคนฟองท านองเดยวกนวาจ าเลยทงสามปฏบตตอโจทกดงกลาวโดยน าเอาความแตกตางในเรองรปราง น าหนก มาใชใหแตกตางจากพนกงานอน ศาลแรงงานกลางจงมอ านาจพจารณาพพากษาวาค าสงและการปฏบตของจ าเลยทงสามเปนการเลอกปฏบตตอโจทกดงกลาวโดยผดกฎหมายใหแตกตางจากพนกอนหรอไม โดยมไดเปนการพพากษาเกนอ านาจดงทโจทกท ๑ และท ๓ ถงท ๒๑ อทธรณแตอยางใด

โจทกท ๑ และท ๓ ถงท ๒๑ ซงอทธรณขอ ๒.๑ วาศาลแรงงานกลางวนจฉยสญญาจางแรงงานวายอมผกพนโจทกแตละคนกบจ าเลยท ๑ ใหตองปฏบตตามระเบยบ ขอบงคบ ค าสงเกยวกบการท างาน และวนจฉยวาค าสงของจ าเลยทงสามรวมทงค าสงในลกษณะเดยวกนทจ าเลยท ๑ ออกมาสบเนอง ไมเปนการผดสญญาจางแรงงาน เปนค าพพากษาทมไดแสดงเหตผลแหงค าวนจฉยจงไมชอบดวยพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. ๒๕๒๒ มาตรา ๕๑ นน เหนวา ศาลแรงงานกลางกลางไดฟงขอเทจจรงในคดโดยสรปแลวจงไดพจารณาขอความในสญญาจางแรงงานกบค าสงของจ าเลยทงสาม และค าสงลกษณะเดยวกนโดยพจารณาขอความทเกยวของในสญญาจางแรงงาน ๓ ลกษณะ ตามชวงเวลาทโจทกแตละคนท าสญญากบจ าเลยท ๑ ใหตองปฏบตตาม ระเบยบ ขอบงคบ ค าสงเกยวกบการท างาน และระเบยบอนๆ ทมอยในขณะท าสญญา รวมทงระเบยบ ขอบงคบ ค าสงตางๆ ทจ าเลยท ๑ จะประกาศใชในภายหลงดวย ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย บรรพ ๓ ลกษณะ ๖ จางแรงงาน มาตรา ๕๗๕ ถงมาตรา ๕๘๖ และศาลแรงงานกลางยงไดพจารณารายละเอยดของค าสงบรษทการบนไทย จ ากด (มหาชน) ท ๑๐๑/๒๕๕๓ เรองหลงเกณฑการปรบปรงบคลกภาพของพนกงานตอนรบบนเครองบนโดยใชคา Body Mass Index (BMI) ลงวนท ๑๑ พฤษภาคม ๒๕๕๓ ค าสง และค าสงอนในลกษณะเดยวกนแลว จงวนจฉยวาค าสงดงกลาวของจ าเลยทงสามเปนค าสงทเกยวกบสขภาพของพนกงานตอนรบบนเครองบนตามทระบไวในสญญาซงผกพนโจทกแตละคนตามสญญาจางแรงงาน นอกจากนนศาลแรงงานกลางยงไดวนจฉยประเดนอนๆ ทเกยวของโดยพจารณาพยานหลกฐานทงสองฝายโดยละเอยดแลว ค าพพากษาของศาลแรงงานกลางจงกลาวหรอแสดงขอเทจจรงทฟงได โดยสรปและแสดงค าวนจฉยในประเดนแหงคดพรอมดวยเหตผลแหงค าวนจฉยนนโดยชอบดวยพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. ๒๕๒๒ มาตรา ๕๑ วรรคหนง ดงนนเมอปรากฏขอเทจจรงตามค าพพากษาของศาลแรงงานกลางแสดงอยางชดเจนวาไดกลาวหรอแสดงขอเทจจรงทฟงไดโดยสรปและแสดงค าวนจฉยในประเดนแหงคดพรอมดวยเหตผลแหงค าวนจฉยนนแลว การทโจทกท ๑ และท ๓ ถงท ๒๑ อทธรณขอท ๒.๑ เชนนจงเปนการบดเบอนขอเทจจรงตามทปรากฏในค าพพากษาของศาลแรงงานกลางเพอใหเหนวาเปนค าพพากษาทไมชอบ จงเปนการอทธรณในขอเทจจรง โจทกท ๑ และท ๓ ถงท

Page 32: คณะกรรมการรัฐวิสาหกิจ ค าพิพากษาศาลฎีกาที่relation.labour.go.th/2018/attachments/category/109/3676.pdf ·

๒๑ ซงอทธรณตอมาในขอ ๒.๒ นน เปนอทธรณทตอเนองจากการอทธรณในขอเทจจรงตามขอ ๒.๑ ดงกลาวเพอน าไปสปญหาขอกฎหมาย จงถอวาเปนการอทธรณในขอเทจจรงเชนกน อทธรณของโจทกท ๑ และท ๓ ถงท ๒๑ ขอ ๒.๑ และขอ ๒.๒ ขางตนจงตองหามมใหอทธรณตามพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. ๒๕๒๒ มาตรา ๕๔ วรรคหนง ศาลฎกาไมรบวนจฉย ดงนนทศาลแรงงานพพากษามานนจงชอบ แลวอทธรณของโจทกท ๑ และท ๓ ถงท ๒๑ ขางตนจงฟงไมขน

พพากษายน

นายวธวทย หรญรจพงศ นายวชย เออองคณากล นายธระยทธ ทรพยนภาพร

ค าพพากษาฎกาท ๑๒๔๕/๒๕๕๙

ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย บรรพ ๑ (เดม) ไมไดบญญตวธการนบอายของบคคลไวเปนการเฉพาะ จงตองนบอายตามเกณฑในมาตรา ๑๕๘ (เดม) คอไมนบวนแรกท เปนวนเกดรวมเขาดวยซงคณะรฐมนตรกมมตเมอวนท ๑๓ กนยายน ๒๕๐๙ ก าหนดนบอายบคคลเปนไปตาม ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ทบงคบใชในขณะนนและจ าเลยท ๑ ปฏบตตามตอมา พระราชบญญตใหใชบทบญญตบรรพ ๑ แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ทไดตรวจช าระใหม พ.ศ.๒๕๓๕ มาตรา ๓ ใหแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายแพงและพาณชย บรรพ ๑ และบรรพ ๓ โดย (๓) ใหใชบทบญญตทาย พระราชบญญตนเปนบรรพ ๑ แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ทไดตรวจช าระใหม มผลบงคบใชเมอวนท ๘ มถนายน ๒๕๓๕ ซงมาตรา ๑๖ (ใหม) บญญตวธการนบอายของบคคลไวเปนการเฉพาะวา “การนบอายของบคคลใหเรมนบแตวนเกด” คอตองนบวนเกดเปน ๑ วน เตม มตคณะรฐมนตรตามหนงสอส านกเลขาธการคณะรฐมนตรท นร ๐๐๒๕/ว ๔๒ ลงวนท ๑๓ มนาคม ๒๕๓๘ ใหยกเลกมตคณะรฐมนตรเมอวนท ๑๓ กนยายน ๒๕๐๙ แลวใหนบอายของบคคลตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา ๑๖ (ใหม) ซงใหใชบงคบในปจจบนกลาวคอใหนบอายของบคคลนบแตวนเกด

เมอ ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา ๑๖ (ใหม) บญญตการนบอายบคคลไวโดยเฉพาะแลวจงตองใชบงคบตามมาตรา ๑๖ (ใหม) การเปลยนแปลงการนบวธการนบอายของบคคลเกดขนจากกฎหมายทแกไขเพงเตมตามขางตนซงน ามาใชในการวนจฉยตความคณสมบตและการพนต าแหนงของจ าเลยท ๑ ดวย วธการนบอายของบคคลทเปลยนไปดวยผลของกฎหมาย แมจะมผลกระทบตอระยะเวลาการพนจากต าแหนงและออกจากงานกถอไมไดวาเปนการเปลยนแปลงสภาพการจางตามพระราชบญญตแรงงานรฐวสาหกจสมพนธ พ.ศ.๒๕๔๓

โจทกเกดเมอวนท ๑ ตลาคม ๒๔๙๓ ตองนบอายโจทกนบแตวนเกดคอวนท ๑ ตลาคม ๒๔๙๓ เปน ๑ วนเตม โจทกจงมอาย ๖๐ ปบรบรณ เมอวนท ๓๐ กนยายน ๒๕๕๓ ตาม ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา ๑๙๓/๕ (ใหม) อนมผลใหโจทกพนจากต าแหนงและออกจากงานดวยเหตเกษยณอายในวนท ๑ ตลาคม ๒๕๕๓ ตาม พระราชบญญตคณสมบตมาตรฐานส าหรบกรรมการและพนกงานรฐวสาหกจ พ.ศ.๒๕๑๘ มาตรา

Page 33: คณะกรรมการรัฐวิสาหกิจ ค าพิพากษาศาลฎีกาที่relation.labour.go.th/2018/attachments/category/109/3676.pdf ·

๙ (๓), ๑๑ และขอบงคบธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร ฉบบท ๔ ขอท ๑๙ ทแกไขเพมเตมโดยมผลบงคบใชตงแตวนท ๑ กนยายน ๒๕๕๓ กรณไมเปนการเลกจางทไมเปนธรรม

ค าพพากษาฎกาท ๑๒๔๕/๒๕๕๙

โจทกฟองและแกไขค าฟองขอใหบงคบจ าเลยทงสองจายคาเสยหายจากการขาดรายไดประจ ารวม ๑ ป เปนเงน ๙๐๑,๑๗๖ บาท คาตอบแทนความชอบ ๔๕,๘๓๐ บาท คาจางส าหรบวนหยดพกผอนประจ าป ๗๕,๐๙๘ บาท เงนโบนส ๔๓๓,๐๗๘ บาท คารกษาพยาบาล ๕๐,๐๐๐ บาท และคาตรวจสขภาพ ๑๕,๐๐๐ บาท รวม ๑,๕๒๐,๑๘๐ บาท พรอมดอกเบยอตรารอยละ ๗.๕ ตอป ของตนเงน ๑,๕๒๐,๑๘๒ บาท นบแตวนท ๑ ตลาคม ๒๕๕๓ จนกวาจะช าระเสรจสน

จ าเลยทงสองใหการขอใหยกฟอง

ระหวางการพจารณาของศาลแรงงานกลางโจทกขอถอนฟองในสวนของจ าเลยท ๒ ศาลแรงงานกลางมค าสงอนญาต และใหจ าหนายคดในสวนจ าเลยท ๒ ออกจากสาระบบความ มค าสงอนญาต และใหจ าหนายคดในสวนของจ าเลยท ๒ ออกจากสาระบบความ

ศาลแรงงานพพากษายกฟอง

โจทกอทธรณตอศาลฎกา

ศาลฎกาแผนกคดแรงงานวนจฉยวา จ าเลยท ๑ เปนรฐวสาหกจและเปนนตบคคลตามพระราชบญญตธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร พ.ศ. ๒๕๐๙ โจทกเกดวนท ๑ ตลาคม ๒๔๙๓ เขาท างานกบจ าเลยท ๑ เมอวนท ๒๖ พฤษภาคม ๒๕๒๐ ตอมาจ าเลยท ๑ มค าสงใหโจทกออกจากงานดวยเหตเกษยณอายมผลวนท ๑ ตลาคม ๒๕๕๓ ขอบงคบธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร ฉบบท ๔ วาดวยการบรรจ การแตงตง การเรยกประกน การเลอนเงนเดอน และการถอดถอนส าหรบพนกงานลกจาง ลงวนท ๒๐ ตลาคม ๒๕๐๙ ขอ ๑๘ ก าหนดวา “พนกงานหรอลกจางคนใดมอายครบหกสบปบรบรณ ใหเปนอนออกจากงานเมอสนปงบประมาณซงเปนปทผนนมอายครบหกสบปบรบรณ..ปงบประมาณทกลาวมานหมายความวาปงบประมาณตามกฎหมายวาดวยวธการงบประมาณ” และตอมามการยกเลกขอบงคบธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณเพอการเกษตร ฉบบท ๔ วาดวยการบรรจ การแตงตง การเรยกประกน การเลอนเงนเดอนและการถอดถอน ส าหรบพนกงาน ลงวนท ๑๗ มนาคม ๒๕๒๐ ซงขอบงคบนกถกยกเลกโดยขอบงคบธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณเพอการเกษตร ฉบบท ๔ วาดวยการบรรจ การแตงตง การเรยกประกน การเลอนเงนเดอนและการถอดถอน ส าหรบพนกงาน ลงวนท ๗ เมษายน ๒๕๔๑ ซงมผลใชบงคบตงแตวนท ๑ เมษายน ๒๕๔๑ และมการแกไขเพมเตมในขอ ๑๙ โดยยกเลกขอความเดม ใหใชขอความขอ ๑๙ ใหมแทน ซงมผลใชบงคบตงแตวนท ๑ กนยายน ๒๕๕๓ โดยขอ ๑๙ (๑) ก าหนดวา “พนกงานคนใดมอายครบหกสบปบรบรณ ให

Page 34: คณะกรรมการรัฐวิสาหกิจ ค าพิพากษาศาลฎีกาที่relation.labour.go.th/2018/attachments/category/109/3676.pdf ·

ออกจากงานเมอสนปงบประมาณตามกฎหมายวาดวยวธการงบประมาณของปทพนกงานผนนมอายครบหกสบปบรบรณ” และขอเทจจรงไดความตามทางน าสบของ๕ความทไมโตแยงกนวา เดมมตคณะรบมนตรเมอวนท ๑๓ กนยายน ๒๕๐๙ ก าหนดใหการนบระยะเวลาเพอค านวณอายของบคคลนน ตองเรมนบระยะเวลาตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา ๑๕๘ คอมใหนบวนเกดเปนวนแรกแหงการค านวณอาย ตอมามตคณะรฐมนตรตามหนงสอส านกเลขาธการคระรฐมนตรท นร ๐๒๐๕/ว ๔๒ ลงวนท ๑๓ มนาคม ๒๕๓๘ ยกเลกมตคณะรฐมนตรเมอวนท ๑๓ กนยายน ๒๕๐๙ แลวก าหนดใหถอปฏบตการนบอายของบคคลและการพนจากราชการตามกฎหมายวาดวยบ าเหนจบ านาญขาราชการตามหนงสอกระทรวงการคลงท กค ๐๕๑๓/ว ๕๘ ลงวนท ๖ พฤษภาคม ๒๕๓๗ คอใหนบอายของบคคลนบแตวนเกดตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา ๑๖ ซงบงคบใชในปจจบน แลววนจฉยวา เมอไมมการแกไขขอบงคบทใหพนกงานออกจากงานดวยเหตมอายครบ ๖๐ ปบรบรณ ดงกลาว กรณจงไมมการเปลยนแปลงสภาพการจางท ไมเปนคณแกโจทก พระราชบญญตวธการงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๐๒ มาตรา ๔ บญญตวา ปงบประมาณ หมายความวา ระยะเวลาตงแตวนท ๑ ตลาคมของปหนงถงวนท ๓๐ กนยายนของปถดไป และใหใชป พ.ศ. ทถดไปนนเปนชอส าหรบปงบประมาณนน และประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา ๑๖ บญญตวา การนบอายของบคคลใหเรมนบแตวนเกด โจทกเกดวนท ๑ ตลาคม ๒๔๙๓ ยอมมอาย ๖๐ ปบรบรณเมอวนท ๓๐ กนยายน ๒๕๕๓ ซงเปนวนสนสดปงบประมาณ ๒๕๕๓ การทจ าเลยท ๑ มค าสงใหโจทกออกจากงานดวยเหตเกษยณอายตงแตวนท ๑ ตลาคม ๒๕๕๓ จงไมขดตอกฎหมายและขอบงคบ ของจ าเลยท ๑ กรณไมเปนการเลกจางทไมเปนธรรมมปญหาตองวนจฉยปญหาตามอทธรณของโจทกวาการทจ าเลยท ๑ สงใหโจทกออกจากงานดวยเหตเกษยณอายตงแตวนท ๑ ตลาคม ๒๕๕๓ ขดตอกฎหมายและขอบงคบของจ าเลยท ๑ หรอไม โจทกอทธรณวาจ าเลยท ๑ แจงตอโจทกขณะเรมเขาท างานวาตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา ๑๕๘ ทใชบงคบขณะนนและมตคณะรฐมนตรเมอวนท ๑๓ กนยายน ๒๕๐๙ กรณเกษยณอาย ๖๐ ปบรบรณ ใหเรมนบอายของบคคลตงแตวนถดจากวนเกดเปนวนแรก มผลใหออกจากงานในปงบประมาณตามกฎหมายวาดวยวธการงบประมาณ และใชปฏบตตลอกมา จงเปนสภาพการจาง ตอมาวนท ๓๑ สงหาคม ๒๕๕๒ จ าเลยทหนงมหนงสอแจงโจทกวา ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา ๑๖ ทใชบงคบใชในปจจบน และมตคณะรฐมนตรตามหนงสอส านกเลขาธการคระรฐมนตรท นร ๐๒๐๕/ว ๔๒ ลงวนท ๑๓ มนาคม ๒๕๓๘ กรณเกษยณอายใหนบอายของบคคลตงแตวนเกด เปนการแกไขวนเรมนบอายของบคคลทมผลยอนหลงไมเปนคณแกโจทกเปนการแกไขเปลยนแปลงสภาพการจางขดตอกฎหมาย เมอขอบงคบของจ าเลยท ๑ ก าหนดวาพนกงานคนใดมอายครบ ๖๐ ปบรบรณ ใหออกจากงานเมอสนปงบประมาณตามก าหมายวาดวยวธการงบประมาณตามกฎหมายวาดวยวธการงบประมาณซงเปนปท(นนมอายครบ ๖๐ ปบรบรณ ปงบประมาณนหมายความวาปงบประมาณตามกฎหมายวาดวยวธการงบประมาณ และพจนากรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒ ใหนยามบรบรณ หมายความวา ครบถวน เตมท หรอเตมเปยม โจทกจงมอายครบ ๖๐ ปบรบรณ เมอวนท ๑ ตลาคม ๒๕๕๓ และมสทธปฏบตงานถงวนท ๓๐ กนยายน ๒๕๕๔ อนเปนวนสนป งบประมาณ ๒๕๕๔ และมผลใหออกจากงานวนท ๑ ตลาคม ๒๕๕๔ กรณไมอาจน าการนบระยะเวลาสนสดกรณทวไปมาใชบงคบไดตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา ๑๙๓/๕ วรรคสองนน เหนวา จ าเลยท ๑ เปนรฐวสาหกจทอยภายใตบงคบแหงพระราชบญญตแรงงานรฐวสาหกจสมพนธ พ.ศ. ๒๕๔๓ ประกอบประกาศคณะกรรมการแรงงาน

Page 35: คณะกรรมการรัฐวิสาหกิจ ค าพิพากษาศาลฎีกาที่relation.labour.go.th/2018/attachments/category/109/3676.pdf ·

รฐวสาหกจสมพนธ เรอง มาตรฐานขนต าของสภาพการจางในรฐวสาหกจ ลงวนท ๓๑ พฤษภาคม ๒๕๔๙ ทใชบงคบขณะนน กลาวคอหลกเกณฑและเงอนไขการจางหรอการท างาน ก าหนดวนและเวลาท างาน คาจาง สวสดการ การเลกจาง หรอประโยชนอนของนายจางหรอลกจางอนเกยวกบการจางหรอการท างาน หรอทเรยกวาสภาพการจางนน จ าเลยท ๑ ตองก าหนดใหไมนายกวาทก าหนดไวในมาตรฐานขนต าของสภาพการจางในรฐวสาหกจดงกลาว สวนวธการค านวณนบอายของบคคลส าหรบพนกงานรฐวสาหกจวามอายครบ ๖๐ ปบรบรณแลวเกษยณอายเมอใดนนพระราชบญญตแรงงานรฐวสาหกจสมพนธ พ.ศ. ๒๕๔๓ และประกาศคณะกรรมการแรงงานรฐวสาหกจสมพนธ เรอง มาตรฐานขนต าของสภาพการจางในรฐวสาหกจ ลงวนท ๓๑ พฤษภาคม ๒๕๔๙ ไมไดบญญตไวเปนการเฉพาะ ประกอบกบการเกษยณอายของพนกงานรฐวสาหกจตองเปนไปตามพระราชบญญตคณสมบตมาตรฐานส าหรบกรรมการและพนกงานรฐวสาหกจ พ.ศ.๒๕๑๘ มาตรา ๙ ทบญญตวา “พนกงานรฐวสาหกจนอกจากตองมคณสมบตและไมมลกษณะตองหามตามทก าหนดไวส าหรบรฐวสาหกจนนๆ แลวยงตองมคณสมบตและไมมลกษณะตองหามดงตอไปนดวย... (๒) มอายไมเกนหกสบปบรบรณ...” มาตรา ๑๑ บญญตวา “นอกจากพนต าแหนงตามทก าหนดไวส าหรบรบวสาหกจนนๆ แลว พนกงานพนจากต าแหนงเมอ... (๓) เปนผขาดคณสมบตหรอมลกษณะตองหามตามมาตรา ๙ หรอมาตรา ๑๐ ส าหรบการพนจากต าแหนงของพนกงานซงมอายครบหกสบปบรบรณ ใหพนเมอสนปงบประมาณตามกฎหมายวาดวยวธการงบประมาณของปทพนกงานผนนมอายครบหกสบปบรบรณ” ซงจ าเลยท ๑ น าไปออกเปนขอบงคบธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร ฉบบท ๔ วาดวยการบรรจ การแตงตง การเรยกประกน การเลอนเงนเดอน และการถอดถอน ส าหรบพนกงานและลกจาง ลงวนท ๒๐ ตลาคม ๒๕๐๙ ใชบงคบขณะโจทกเรมเขาท างานกบจ าเลยท ๑ ซงขอ ๑๘ ก าหนดวา “พนกงานหรอลกจางคนใดมอายครบหกสบปบรบรณ ใหเปนอนออกจากงานเมอสนปงบประมาณซงเปนปทผนนมอายครบหกสบปบรบรณ ...ปงบประมาณทกลาวนหมายความวาปงบประมาณตามกฎหมายวาดวยวธการงบประมาณ” ซงขอบงคบดงกลาวถกยกเลกโดยขอบงคบธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตรฉบบท ๔ วาดวยการบรรจ การแตงตง การเรยกประกน การเลอนเงนเดอน และการถอดถอน ส าหรบพนกงาน ส าหรบพนกงาน ลงวนท ๑๗ มนาคม ๒๕๒๐ และตอมาขอบงคบนถกยกเลกโดยขอบงคบธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตรฉบบท ๔ วาดวยการบรรจ การแตงตง การเรยกประกน การเลอนเงนเดอน และการถอดถอน ส าหรบพนกงาน ส าหรบพนกงาน ลงวนท ๗ เมษายน ๒๕๔๑ ซงมผลบงคบใชตงแตวนท ๑ เมษายน ๒๕๔๑และมการแกไขเพมเตมในขอ ๑๙ โดยยกเลกขอความเดมใหใชขอความขอ ๑๙ ใหมแทนโดยมผลใชบงคบตงแตวนท ๑ กนยายน ๒๕๕๓ อนเปนชวงเวลารวมถงขณะทโจทกเกษยณอาย กยงคงก าหนดการเกษยณอายไวเชนเดมโดยขอ ๑๙ (๑) ก าหนดวา “พนกงานคนใดมอายครบหกสบปบรบรณ ใหออกจากงานเมอสนปงบประมาณตามกฎหมายวาดวยวธการงบประมาณของปทพนกงานผนนมอายครบหกสบปบรบรณ” เมอวธการนบอายของบคคลวาจะครบมอายครบ ๖๐ ปบรบรณ เมอใดนน จ าเลยท ๑ ไมมขอบงคบก าหนดไวเปนประการอนทงพระราชบญญตแรงงานรฐวสาหกจสมพนธ พ.ศ. ๒๕๔๓ ประกอบประกาศคณะกรรมการรฐวสาหกจสมพนธ เรอง มาตรฐานขนต าของสภาพการจางในรฐวสาหกจ ลงวนท ๓๑ พฤษภาคม ๒๕๔๙ และพระราชบญญตคณสมบตมาตรฐานส าหรบกรรมการและพนกงานรฐวสาหกจ พ.ศ.๒๕๑๘ ไมไดบญญตไวเปนประการอนเชนกน มตคณะรฐมนตรเมอวนท ๑๓ กนยายน ๒๕๐๙ ก าหนดวธการนบอายของบคคลวาไมใหนบวนแรกท

Page 36: คณะกรรมการรัฐวิสาหกิจ ค าพิพากษาศาลฎีกาที่relation.labour.go.th/2018/attachments/category/109/3676.pdf ·

เปนวนเกดรวมเขาดวยและจ าเลยท ๑ ปฏบตตามกเปนไปตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชยทบงคบใชในขณะนนซงไมไดบญญตวธการนบอายของบคคลไวเปนการเฉพาะจงตองนบอายตามเกณฑในมาตรา ๑๕๘ และตอมามการแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มผลใชบงคบเมอวนท ๘ มถนายน ๒๕๓๕ โดยมาตรา ๑๖บญญตวธการนบอายของบคคลไวเปนการเฉพาะวา “การนบอายของบคคลใหเรมนบแตวนเกด...” คอตองนบวนเกดเปน ๑ วน เตม มตคณะรฐมนตรตามหนงสอส านกเลขาธการคระรฐมนตรท นร ๐๒๐๕/ว ๔๒ ลงวนท ๑๓ มนาคม ๒๕๓๘ ใหยกเลกมตคณะรฐมนตรเมอวนท ๑๓ กนยายน ๒๕๐๙ เรอง การนบเวลาราชการของผทจะมอายครบ ๖๐ ป และการค านวณเกษยณอายราชการแลวก าหนดใหถอปฏบตการนบอายของบคคลและการพนจากราชการตามกฎหมายวาด วยบ าเหนจบ านาญขาราชการตามหน งสอกระทรวงการคลงท กค ๐๕๑๓/ว ๕๘ ลงวนท ๖ พฤษภาคม ๒๕๓๗ คอการนบอายของบคคลใหเรมนบแตวนเกดตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชยมาตรา ๑๖ ซงใชบงคบในปจจบน แสดงใหเหนวาการเปลยนแปลงวธการนบอายของบคคลเกดขนสบเนองจากบทกฎหมายทแกไขเพมเตมดงกลาวขางตนซงน ามาใชในการวนจฉยตความคณสมบตและการพนจากต าแหนงพนกงานของจ าเลยท ๑ รวมทงโจทกดวยดงนวธการนบอายของบคคลทเปลยนไปโดยผลของกฎหมายซงแมจะมผลกระทบตอระยะเวลาการพนจากต าแหนงและลาออกจากงาน จงถงไมไดวาเปนการเปลยนแปลงสภาพการจางตามพระราชบญญตแรงงานรฐวสาหกจสมพนธ พ.ศ. ๒๕๔๓ เมอประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา ๑๖ บญญตเรองการนบอายของบคคลไวโดยเฉพาะแลวจงตองใชบงคบตามบทกฎหมายดงกลาว โดยตองนบอายโจทกนบแตวนเกดคอ วนท ๑ ตลาคม ๒๔๙๓ เปน ๑ วน เตม โจทกจงมอาย ๖๐ ปบรบรณ เมอวนท ๓๐ กนยายน ๒๕๕๓ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา ๑๙๓/๕ อนมผลใหโจทกพนจากต าแหนงและลาออกจากงานดวยเหตเกษยณอายในวนท ๑ ตลาคม ๒๕๕๓ ค าสงของจ าเลยท ๑ ใหโจทกออกจากงานดงกลาวจงชอบดวยกฎหมายและขอบงคบแลว กรณไมเปนการเลกจางทไมเปนธรรม ทศาลแรงงานกลางพพากษามานนศาลฎกาเหนฟองดวย อทธรณของโจทกฟงไมขน

พพากษายน

เสร เพศประเสรฐ-นยต สภทรพาหรผล-ธระ เบญจรศมโรจน

Page 37: คณะกรรมการรัฐวิสาหกิจ ค าพิพากษาศาลฎีกาที่relation.labour.go.th/2018/attachments/category/109/3676.pdf ·

ค าพพากษาฎกาท ๑๕๔๐๐/๒๕๕๘

นายไพโรจน สขเจรญ ท ๑ กบพวกรวม ๘๐๖ คน โจทก

กระทรวงการคลง จ าเลย

รายชอโจทกปรากฏตามค าพพากษาศาลแรงงานกลาง เวนแต

นางรตนา โกบประยร โจทกท ๓๘ ทถกเปนนางรตนา โกบประยร โจทกท ๓๗ โดยนางเฉลมรตน ไหวทนการ เปนโจทกท ๓๘

นายอบรอฮม รตมต โจทกท ๕๕ ทถกเปนนายอบรฮม รดมด โจทกท ๕๕

นายอจฉรา ยมสมย โจทกท ๑๕๗ ทถกเปนนางอจฉรา ยมสมย โจทกท ๑๕๗

นางเชษ หอมเหม โจทกท ๑๗๗ ทถกเปนนางเชษ หอยเหม โจทกท ๑๗๗

นายสรพล รตนระด โจทกท ๒๐๔ ทถกเปนนายสรพล รตนระต โจทกท ๒๐๔

นางสาววมล เชงฉลาย โจทกท ๒๓๘ ทถกเปนนางสาววมล เชงฉลาด โจทกท ๒๓๘

นายเนตร เกษตภบาล โจทกท ๒๔๑ ทถกเปนนายนคร เกษตรภบาล โจทกท ๒๔๑

นางสาวสรนทรกาญจน เพชรศร โจทกท ๒๙๔ ทถกเปนนางสาวสรนทกาญจน โจทกท ๒๙๔

นายสนตภาพ นลจลกะ โจทกท ๓๔๖ ทถกเปนนายสนตภาพ นลจลกะ โจทกท ๓๔๖

นายสวาง อภยใส โจทกท ๔๔๗ ทถกเปนนายสวาง อภยโส โจทกท ๔๔๗

นายปาน ฤกษนนทรง โจทกท ๕๖๗ ทถกเปนนายปาน ฤกษนนทน โจทกท ๕๖๗

นางปราณย ค าพล โจทกท ๖๖๐ ทถกเปนนางปารณย ค าพล โจทกท ๖๖๐

นายพรชย ธนะกฤษ โจทกท ๖๘๑ ทถกเปนนายพรชย ธนะฤกษ โจทกท ๖๘๑

โจทกทงแปดรอยหกเปนพนกงานโรงงานยาสบ เมอวนท ๒๕ มถนายน ๒๕๔๕ คณะกรรมการอ านวยการโรงงานยาสบมมตขยายอตราเงนเดอนขนสงสดของผอ านวยการยาสบโดยน าเสนอใหคณะกรรมการแรงงานรฐวสาหกจสมพนธใหความเหนชอบ ตอมากรมสวสดการและคมครองแรงงานมหนงสอท รง ๐๕๐๙/๐๘๗๐๙ ลงวนท ๑๐ พฤศจกายน ๒๕๔๖ เหนชอบในหลกการและใหโรงงานยาสบพจารณาเสนอขอขยายอตราเงนเดอนขนสงของพนกงานทกระดบใหเสนอคณะกรรมการแรงงานรฐวสาหกจสมพนธพจารณา ระหวาพจารณาคณะรฐมนตรมมตเมอวนท ๗ เมษายน ๒๕๔๗ เหนชอบใหก าหนดขอบเขตสภาพการจางเกยวกบการเงนทรฐวสาหกจแตละแหงด าเนนการไดเองเมอคณะกรรมการรฐวสาหกจใหความเหนชอบแลว คณะกรรมการอ านวยการโรงงานยาสบจงมมตในวนท ๒๙ มถนายน ๒๕๔๗ ใหขยายอตราเงนเดอนของ

Page 38: คณะกรรมการรัฐวิสาหกิจ ค าพิพากษาศาลฎีกาที่relation.labour.go.th/2018/attachments/category/109/3676.pdf ·

ผอ านวยการยาสบและพนกงานยาสบออกไปตามบญชโครงสรางอตราเงนเดอนใหมกบมมตและค าสงเลอนขนเงนเดอนใหแกโจทกทงแปดรองหกคนละ ๑ ขน โดยใหมผลตงแตวนท ๗ เมษายน ๒๕๔๗ ซงเปนวนทคณะรฐมนตรมมตดงกลาว วนท ๘ กมภาพนธ ๒๕๔๘ โรงงานยาสบมหนงสอเรยกเงนเดอนทปรบขนใหแกโจทกทงแปดรอยหกคน ระเบยบโรงงานยาสบ กระทรวงการคลง วาดวยการเพงคาจางคาแรงพนกงานยาสบประเภทรายวนและรายชวโมง พ.ศ.๒๕๒๐ และวาดวยการเลอนขนเงนเดอนพนกงานยาสบ พ.ศ. ๒๕๒๐ ก าหนดใหการเลอนขนเงนเดอนประจ าป ตามปกตใหเลอนตงแตวนท ๑ ของเดอนแรกของปทเลอนขนซงหมายถงวนท ๑ ตลาคม ของปงบประมาณ โจทกมอ านาจฟอง การเลอนขนเงนเดอนนอกเหนอจากปงบประมาณนาจะมก าหนดเงอนไขหลกเกณฑไวในระเบยบอยางชดเจน โดยในป ๒๕๓๘ มการปรบเพดานเงนเดอนใหมเชนเดยวกบคดนซงมผลใชบงคบในวนท ๑ ตลาคม ๒๕๓๘ อนเปนปงบประมาณ การเลอนขนเงนเดอนของโจทกทงแปดรอยหกจงตองเปนไปตามระเบยบโรงงานยาสบดงกลาว การจายเงนเดอนแกโจทกทงแปดรอยหกในอตราเงนเดอนใหม นบแตวนท ๗ เมษายน ๒๕๔๗ จงไมชอบ โรงงานยาสบชอบทจะเรยกเงนเดอนทปรบขนใหแกโจทกทงแปดรอยหกคนได

ค าพพากษาฎกาท ๑๕๔๐๐/๒๕๕๘

นายไพโรจน สขเจรญ ท ๑ กบพวกรวม ๘๐๖ คน โจทก

กระทรวงการคลง จ าเลย

รายชอโจทกปรากฏตามค าพพากษาศาลแรงงานกลาง เวนแต

นางรตนา โกบประยร โจทกท ๓๘ ทถกเปนนางรตนา โกบประยร โจทกท ๓๗ โดยนางเฉลมรตน ไหวทนการ เปนโจทกท ๓๘

นายอบรอฮม รตมต โจทกท ๕๕ ทถกเปนนายอบรฮม รดมด โจทกท ๕๕

นายอจฉรา ยมสมย โจทกท ๑๕๗ ทถกเปนนางอจฉรา ยมสมย โจทกท ๑๕๗

นางเชษ หอมเหม โจทกท ๑๗๗ ทถกเปนนางเชษ หอยเหม โจทกท ๑๗๗

นายสรพล รตนระด โจทกท ๒๐๔ ทถกเปนนายสรพล รตนระต โจทกท ๒๐๔

นางสาววมล เชงฉลาย โจทกท ๒๓๘ ทถกเปนนางสาววมล เชงฉลาด โจทกท ๒๓๘

นายเนตร เกษตภบาล โจทกท ๒๔๑ ทถกเปนนายนคร เกษตรภบาล โจทกท ๒๔๑

นางสาวสรนทรกาญจน เพชรศร โจทกท ๒๙๔ ทถกเปนนางสาวสรนทกาญจน โจทกท ๒๙๔

Page 39: คณะกรรมการรัฐวิสาหกิจ ค าพิพากษาศาลฎีกาที่relation.labour.go.th/2018/attachments/category/109/3676.pdf ·

นายสนตภาพ นลจลกะ โจทกท ๓๔๖ ทถกเปนนายสนตภาพ นลจลกะ โจทกท ๓๔๖

นายสวาง อภยใส โจทกท ๔๔๗ ทถกเปนนายสวาง อภยโส โจทกท ๔๔๗

นายปาน ฤกษนนทรง โจทกท ๕๖๗ ทถกเปนนายปาน ฤกษนนทน โจทกท ๕๖๗

นางปราณย ค าพล โจทกท ๖๖๐ ทถกเปนนางปารณย ค าพล โจทกท ๖๖๐

นายพรชย ธนะกฤษ โจทกท ๖๘๑ ทถกเปนนายพรชย ธนะฤกษ โจทกท ๖๘๑

โจทกทงแปดรอยหกฟองวา โจทกทงแปดรอยหกเปนพนกงานของโรงงานยาสบซงเปนรฐวสาหกจในสงกดของจ าเลย เมอวนท ๒๕ มถนายน ๒๕๔๕ คณะกรรมการอ านวยการโรงงานยาสบมมตขยายอตราเงนเดอนขนสงสดของผอ านวยการยาสบโดยน าเสนอใหคณะกรรมการแรงงานรฐวสาหกจสมพนธใหความเหนชอบ ตอมากรมสวสดการและคมครองแรงงานมหนงสอท รง ๐๕๐๙/๐๘๗๐๙ ลงวนท ๑๐ พฤศจกายน ๒๕๔๖ เหนชอบในหลกการและเพอใหการปรบปรงสภาพการจางเปนไปทงระบบจงใหโรงงานยาสบพจารณาโรงงานยาสบพจารณาเสนอขอขยายอตราเงนเดอนขนสงของพนกงานทกระดบใหเสนอคณะกรรมการแรงงานรฐวสาหกจสมพนธพจารณา ระหวาพจารณาคณะรฐมนตรมมตเมอวนท ๗ เมษายน ๒๕๔๗ เหนชอบใหก าหนดขอบเขตสภาพการจางเกยวกบการเงนใหรฐวสาหกจแตละแหงด าเนนการไดเองเมอคณะกรรมการรฐวสาหกจใหความเหนชอบแลว คณะกรรมการอ านวยการโรงงานยาสบจงมมตขยายอตราเงนเดอนของผอ านวยการยาสบและพนกงานยาสบออกไปตามบญชโครงสรางอตราเงนเดอนใหม กบมมตและค าสงเลอนขนเงนเดอนทงแปดรอยหกคนละ ๑ ขน โดยใหมผลตงแตวนท ๗ เมษายน ๒๕๔๗ ซงเปนวนทคณะรฐมนตรมมตดงกลาว วนท ๘ กมภาพนธ ๒๕๔๘ โรงงานยาสบมหนงสอเรยกเงนเดอนทปรบขนใหแกโจทกทงแปดรอยหกคนอางความเหนของส านกงานคระกรรมการนโยบายรฐวสาหกจวา การเลอนขนเงนเดอนทมใชวนท ๑ ของเดอนแรกของปทเลอนนนไมสามารถกระท าได การเลอนขนเงนเดอนของโจทกทงแปดรอยหกจงไมชอบ ซงการเลอนขนเงนเดอนดงกลาวมไดเลอนขนเงนเดอนในกรณปกตแตเปนการปรบเพดานเงนเดอนใหมยอมไมขดกบ ระเบยบโรงงานยาสบ กระทรวงการคลง วาดวยการเลอนขนเงนเดอนพนกงานยาสบ พ.ศ. ๒๕๒๐ ขอ ๖ เปนขอตกลงหรอสภาพการจางทเปนประโยชนแกโจทกทงแปดรอยหก ยงกวาขอตกลงหรอสญญาจางแรงงานเดม จ าเลยจงตองคนเงนทหกไปแกโจทกทงแปดรอยหก ขอใหบงคบจ าเลยช าระเงนเดอนทหกไปพรอมดอกเบยนบแตวนทหกเงนคนไปแกโจทกทงแปดรอยหกตามบญชยอดเงนทายฟองกบใหคนขนเงนเดอนแกโจทกทงแปดรอยหกอกคนละ ๑ ขนตามเดม

จ าเลยใหการวา การเลอนขนเงนเดอนแกโจทกทงแปดรอยหกไมถกตอง ตารมระเบยบและแนวทางทโรงงานยาสบก าหนดและปฏบตตลอดมามตคณะรฐมนตรเมอวนท ๗ เมษายน ๒๕๔๗ เพยงแตอนญาตใหรฐวสาหกจสามารถด าเนนการขยายเพดานอตราเงนเดอนไดเทานน แตการพจารณาเลอนขนเงนเดอนตองพจารณาตามระเบยบของบงคบของรฐวสาหกจนนๆ ส าหรบโรงงานยาสบเปนไปตามระเบยบโรงงานยาสบ กระทรวงการคลง วาดวยการเลอนขนเงนเดอนพนกงานยาสบ พ.ศ. ๒๕๒๐ ขอ ๓ และขอ ๖ ทก าหนดใหเลอนขนเงนเดอนประจ าปตามปกตใหเลอนตงแตวนท ๑ ของเดอนแรกของปทเลอนขนหรอวนท ๑ ตลาคมของ

Page 40: คณะกรรมการรัฐวิสาหกิจ ค าพิพากษาศาลฎีกาที่relation.labour.go.th/2018/attachments/category/109/3676.pdf ·

ปงบประมาณ โรงงานยาสบจงไมสามารถเลอนขนเงนเดอนใหแกโจทกทงแปดรอยหกในวนท ๗ เมษายน ๒๕๔๗ ได นอกจากนการทคณะรฐมนตรใหปรบเพดานอตราเงนเดอนใหมไมมผลยอนหลงท าให มการพจารณาเลอนขนเงนเดอนใหแกพนกงานยาสบทเงนเดอนเตมขนตามผลงานทไดกระท า ในปงบประมาณ ๒๕๔๖ ทผานมาแลวไดอก เมอการเลอนขนเงนเดอนใหแกโจทกทงแปดรอยหกใหมผลวนท ๗ เมษายน ๒๕๔๗ เปนสงไมถกตองผอ านวยการยาสบไดมค าสงยกเลกการเลอนขนเงนเดอนดงกลาวจงชอบแลวและจ าเลยไมไดโตแยงสทธของโจทก เนองจากค าสงยกเลกการเลอนขนเงนเดอนเปนอ านาจผอ านวยการยาสบ โจทกไมมอ านาจฟอง ขอใหยกฟอง

ศาลแรงงานกลางพจารณาแลว พพากษายกฟอง

โจทกทงแปดรอยหกอทธรณตอศาลฎกา

ศาลฎกาแผนกคดแรงงานวนจฉยวา โจทกมอ านาจฟอง การเลอนขนเงนเดอนนอกเหนอจากปงบประมาณนาจะมก าหนดเงอนไขหลกเกณฑไวในระเบยบอยางชดเจน โดยในป ๒๕๓๘ มการปรบเพดานเงนเดอนใหมเชนเดยวกบคดนซงมผลใชบงคบในวนท ๑ ตลาคม ๒๕๓๘ อนเปนปงบประมาณ การเลอนขนเงนเดอนของโจทกทงแปดรอยหกจงตองเปนไปตามระเบยบโรงงานยาสบดงกลาว การจายเงนเดอนแกโจทกทงแปดรอยหกในอตราเงนเดอนใหม นบแตวนท ๗ เมษายน ๒๕๔๗ จงไมชอบ โรงงานยาสบชอบทจะเรยกเงนเดอนทปรบขนใหแกโจทกทงแปดรอยหกคนได

มปญหาตองวนจฉยตามอทธรณของโจทกทงแปดรอยหก จ าเลยตองคนเงนเดอนทหกไปตามฟองใหแกโจทกทงแปดรอยหกหรอไม เหนวา มตคณะรฐมนตรเมอวนท ๗ เมษายน ๒๕๔๗ ทเหนชอบใหก าหนดขอบเขตสภาพการจางเกยวกบเงนตามมาตรา ๑๓ (๒) แหงพระราชบญญตแรงงานรฐวสาหกจสมพนธ พ.ศ. ๒๕๔๓ ทรบวสาหกจแตละแหงสามารถด าเนนการไดเองเมอคณะกรรมการรฐวสาหกจใหความเหนชอบแลว เปนเพยงการใหอ านาจคณะกรรมการรฐวสาหกจแตละแหงในเรองการปรบปรงคาจางในการก าหนด อตราคาจางแรกบรรจ การก าหนดอตราคาจางขนต า – ขนสงของลกจางทกต าแหนง การปรบปรงสวสดการยกเวนคารกษาพยาบาล และการปรบปรงประโยชนอนของนายจางหรอลกจางอนเกยวกบการจางหรอการท างานทสามารถค านวณเปนเงนไดเทานนหาไดมมตการปรบขนอตราเงนเดอนคาจางของพนกงานลกจางรฐวสาหกจไม กรณเชนนจงไมใชการปรบเพดานหรอฐานเงนเดอนดงทโจทกทงแปดรอยหกอทธรณ โรงงานยาสบโดยคณะกรรมการอ านวยการโรงงานยาสบจงไมอาจอางมตคณะรฐมนตรดงกลาวมามมตและค าสงเลอนขนเงนเดอนใหแกโจทกทงแปดรอยหกเปนกรณพเศษ คนละ ๑ ขนได การเลอนขนเงนเดอนของโจทกทงแปดรอยหกตกอยภายใตระเบยบโรงงานยาสบกระทรวงการคลงวาดวยการเลอนขนเงนเดอนพนกงานยาสบ พ.ศ. ๒๕๒๐ ซงตามขอ ๓ ขอ ๖ ขอ ๑๑ และขอ ๑๓ ก าหนดไวอยางชดแจงสรปไดวา การเลอนขนเงนเดอนประจ าปใหเลอนตงแตวนท ๑ ของเดอนแรกของปทเลอน อนไดแกวนท ๑ ตลาคมของปงบประมาณประเภทเงนเดอนทไดรบอนมตไวในแตละป โดยปกตใหสงเลอนไดปละหนงขนทงการเลอนขนเงนเดอนของโจทกทงแปดรอยหกตามฟองกมใชการเลอนขนเงนเดอนเปนกรณพเศษตามขอ ๑๔ถงขอ ๑๖ ดงนน ค าสงทใหเลอนขนเงนเดอนโจทกทงแปดรอยหกคนละ ๑ ขน ใหมผลใน วนท ๗ เมษายน ๒๕๔๗ จงขดตอระเบยบดงกลาว ยอม

Page 41: คณะกรรมการรัฐวิสาหกิจ ค าพิพากษาศาลฎีกาที่relation.labour.go.th/2018/attachments/category/109/3676.pdf ·

ไมมผลใชบงคบ เมอคณะกรรมการอ านวยการโรงงานยาสบมมตและค าสงเลอนขนเงนเดอนใหแกโจทกทงแปดรอยหกโดยไมชอบตามระเบยบขางตน โจทกทงแปดรอยหกจงไมมสทธไดรบการปรบอตราเงนเดอนเพมขนไมมผลเปนการเปลยนแปลงสภาพ การจางทเปนคณดงทไดอทธรณไว ทศาลแรงงานกลางพพากษายกฟองโจทกทงแปดรอยหกมานน ศาลฎกาเหนพองดวย อทธรณของโจทกทงแปดรอยหกฟงไมขน

พพากษายน

นายนพนธ ใจส าราญ นายวชย เออองคณากล นายสมจตร ทองศร