Page 1
การรบราชการ: แรงจงใจในการบรการสาธารณะหรอสวสดการในองคการ
โดย
นางสาวเบญจธรรม ดสกล
การคนควาอสระนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร บรหารธรกจมหาบณฑต
คณะพาณชยศาสตรและการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร ปการศกษา 2558
ลขสทธของมหาวทยาลยธรรมศาสตร
Page 2
การรบราชการ: แรงจงใจในการบรการสาธารณะหรอสวสดการในองคการ
โดย
นางสาวเบญจธรรม ดสกล
การคนควาอสระนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร บรหารธรกจมหาบณฑต
คณะพาณชยศาสตรและการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร ปการศกษา 2558
ลขสทธของมหาวทยาลยธรรมศาสตร
Page 3
CIVIL SERVANTS: PUBLIC SERVICE MOTIVATION OR BENEFITS IN ORGANIZATION
BY
MISS BENJATHAM DISSAKUL
AN INDEPENDENT STUDY SUBMITTED IN PARTIAL FULFILLMENT OF THE REQUIREMENTS FOR THE DEGREE OF MASTER OF BUSINESS ADMINISTRATION
FACULTY OF COMMERCE AND ACCOUNTANCY THAMMASAT UNIVERSITY
ACADEMIC YEAR 2015 COPYRIGHT OF THAMMASAT UNIVERSITY
Page 5
(1)
หวขอการคนควาอสระ การรบราชการ: แรงจงใจในการบรการสาธารณะหรอสวสดการในองคการ
ชอผเขยน นางสาวเบญจธรรม ดสกล ชอปรญญา บรหารธรกจมหาบณฑต คณะ/มหาวทยาลย คณะพาณชยศาสตรและการบญช
มหาวทยาลยธรรมศาสตร อาจารยทปรกษาการคนควาอสระ อาจารย ดร.มณฑล สรไกรกตกล
ปการศกษา 2558
บทคดยอ
การวจยนมวตถประสงคเพอศกษาการรบรแรงจงใจในการบรการสาธารณะและ
ความสาคญของสวสดการในองคการในการรบราชการ โดยเปนการวจยเชงคณภาพ จดเกบขอมลโดยการสมภาษณเชงลกกบขาราชการพลเรอนสามญในหนวยงานราชการแหงหนง จานวน 20 คน
จากผลการวจยพบวา ขาราชการ จานวน 8 คน มแรงจงใจในการรบราชการเนองจากการรบรแรงจงใจในการบรการสาธารณะ โดยแสดงพฤตกรรมททาประโยชนเพอสวนรวมผานมตดงตอไปน คอ มตท 1 การเขาไปมสวนรวมในการกาหนดนโยบายสาธารณะ มตท 2 ความมงมน ในการรบผดชอบตอผลประโยชนสวนรวม มตท 3 ความเหนอกเหนใจผอน มตท 4 ความเสยสละ สะทอนใหเหนถงความตงใจในการรบราชการ ซงสอดคลองกบภารกจของภาครฐทมงตอบสนองความตองการของประชาชนโดยรวม โดยแรงจงใจในการบรการสาธารณะนนไดรบอทธพลจาก 1) การขดเกลาของสถาบนครอบครวทาใหมทศนคตเชงบวกตอการบรการสาธารณะ 2) ลกษณะงาน และการสรางความสมพนธทดภายในองคการทาใหเหนคณคาของการปฏบตหนาทเพอประโยชนของประชาชน และขาราชการ จานวน 12 คน ใหความสาคญของสวสดการทเปนแรงจงใจในการรบราชการ เน องจากสามารถตอบสนองความตองการในการดารงชวต ไดท ง ในด าน 1) ครอบคร ว จากการปลกฝงสวสดการภาครฐอนเกยวของกบสทธประโยชนตอตนเองและครอบครว 2) ความมนคงในชวตหลงเกษยณอายราชการ 3) ลดภาระคาครองชพ 4) สรางขวญและกาลงใจในการปฏบตงาน ซงสงเหลานนาไปสการสรางแรงจงใจใหรบราชการ เมอเปรยบเทยบระหวางแรงจงใจในการบรการสาธารณะกบสวสดการในองคการ พบวา กลมผใหขอมลสวนใหญใหความสาคญกบสวสดการเปนแรงจงใจในการรบราชการ เนองจากความตองการสรางความมนคงในการดารงชวตมากกวา
Page 6
(2) ค าส าคญ: แรงจงใจในการบรการสาธารณะ, สวสดการ, ขาราชการ, แรงจงใจ, ความมนคงในชวต,
ประโยชนสวนรวม
Page 7
(3) Independent Study Title CIVIL SERVANTS: PUBLIC SERVICE MOTIVATION
OR BENEFITS IN ORGANIZATION Author Miss Benjatham Dissakul Degree Master of Business Administration Faculty/University Faculty of Commerce and Accountancy
Thammasat University Independent Study Advisor Monthon Sorakraikitikul, Ph.D
Academic Years 2015
ABSTRACT
This research aims to study a perception of Public Service Motivation and an importance of benefits in Public Service organization. A Qualitative Research by in-depth interviews with 20 civil servants work as a Government Office was employed.
The results of this study showed that 8 civil servants are served in the public service because of the Public Service Motivation. They show public interest through the following dimensions that are 1) Attraction to public policy formation 2) Commitment to public interest 3) Compassion 4) Self-sacrifice. Which reflect as intention in the Public Service. This conforms to the mission of government that focuses on meeting the needs of the people as a whole. The Public Service Motivation are influenced by 1) The family socialization on a positive attitude towards public service. 2) duties of work performed and strong relationships within the organization. And the 12 civil servants are motivated to serve in the Public Service with four main reasons 1) family with concerning on the benefits and advantages for themselves and family, 2) The more security life after retirement, 3) reducing costs of living, and 4) as a moral for civil servant job. All of these led to the creation of motivated in the Public Service. When comparing the Public Service Motivation to the benefit in organization, this study found that most informants were
Page 8
(4) motivated with benefit in performing a job the Public Service with the main reason on living of security.
Keywords: Public Service Motivation, Benefits, Civil Servants, Motivation,
Living of Security, Public Interest
Page 9
(5)
กตตกรรมประกาศ การคนควาอสระฉบบนสาเรจลลวงไปไดดวยด เนองจากไดรบความกรณา และการ
ชแนะทเปนประโยชนจากกรรมาธการคนควาอสระทกทาน ขอขอบคณอาจารย ดร.มณฑล สรไกรกตกล ทปรกษาการคนควาอสระ ทคอยชแนะแนวทาง ใหคาปรกษา รวมทงสละเวลาตลอดการทาการคนควาอสระน ขอขอบคณผชวยศาสตราจารย ดร.ธนวต ลมปพาณชยกล ประธานกรรมการสอบการคนควาอสระ ทไดกรณาสละเวลาใหคาแนะนาทเปนประโยชนตอการคนควาอสระใหมความสมบรณยงขน
ขอขอบคณนางชด ดสกล มารดาของผศกษาผคอยสนบสนนชวยเหลอผศกษาท งทนทรพยในการศกษาและใหกาลงใจมาโดยตลอด และขอขอบคณนายบญชวย ดสกล บดาของผศกษาทดแลอบรมแมทานจะไมอยแลวแตผศกษายงระลกถงอยเสมอ รวมถงขอบคณนายยทธกาน ดสกล นองชายของผศกษาทใหคาแนะนาเปนอยางด และขอขอบคณหวหนากลมงานและพๆนองๆกลมงานเครองราชอสรยาภรณ กลมเสรมสรางประสทธภาพการบรหารบคคล สานกพฒนาระบบบรหารงานบคคลและนตการ รวมทงขาราชการผใหขอมล ทสนบสนนและสละเวลาอกทงใหความรวมมอเปนอยางดภายในสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน สงกดกระทรวงศกษาธการ รวมไปถงเพอนๆ HRM 13 ทคอยชวยเหลอใหคาแนะนาและกาลงใจทมใหกนเสมอมา
หากการศกษาครงนมขอบกพรองประการใด ผศกษาขอนอมรบไวเพอปรบปรงแกไขในการศกษาครงตอไป
นางสาวเบญจธรรม ดสกล
Page 10
(6)
สารบญ
หนา
บทคดยอภาษาไทย (1)
บทคดยอภาษาองกฤษ (3)
กตตกรรมประกาศ (5)
สารบญตาราง (10)
สารบญภาพ (11)
บทท 1 บทนา 1
1.1.ความเปนมาและความสาคญของปญหา 1
1.2 วตถประสงคในการศกษา 3
1.3 ขอบเขตการศกษา 3
1.4 คาถามวจย 3
1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 4
1.6 คาจากดความทใชในการศกษา 4
บทท 2 วรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ 5
2.1 แนวคดเกยวแรงจงใจในการบรการสาธารณะ 5
Page 11
(7)
2.1.1 ความหมายของแรงจงใจในการบรการสาธารณะ 5 2.1.1.1 แนวคดพนฐานดานแรงจงใจในการบรการสาธารณะ 5
2.1.1.2 มตของแรงจงใจในการบรการสาธารณะ 6
2.1.1.3 ปจจยทมอทธพลตอการเกดแรงจงในการบรการสาธารณะ 8
2.1.2 ความสาคญของแรงจงใจในการบรการสาธารณะ 9
2.1.3 การบรหารทรพยากรมนษยภาครฐในบรบทไทย 9
2.2 แนวคดเกยวกบการบรหารคาตอบแทน 18
2.2.1 ความหมายของคาตอบแทน 18 2.2.2 องคประกอบของคาตอบแทน 18
2.2.2.1 คาตอบแทนทเปนตวเงน 18
2.2.2.2 คาตอบแทนทไมเปนตวเงน 19
2.2.3 กฎ ระเบยบและพระราชบญญตทเกยวของกบการบรหารคาตอบแทน 20
2.2.3.1 พระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. 2551 20
2.2.3.2 กฎ ก.พ.ออกตามความในพระราชบญญตระเบยบ 20
ขาราชการพลเรอน พ.ศ. 2551
2.2.3.3 พระราชกฤษฎกาเกยวของกบกรมบญชกลาง กระทรวงการคลง 20
2.3 แนวคดเกยวสวสดการ 23
2.3.1 วตถประสงคของการจดสวสดการ 24
2.3.2 หลกในการดาเนนการดานสวสดการ 24
2.3.3 ประเภทของสวสดการ 26
2.3.4 สวสดการภาครฐในบรบทไทย 26
2.4 แนวคดเกยวกบแรงจงใจ 29
2.4.1 ความหมายของแรงจงใจ 29
2.4.2 ทฤษฎทเกยวของกบแรงจงใจ 29
2.4.3 สวสดการภาครฐกบทฤษฎแรงจงใจ 32
2.5 สวสดการของหนวยงานทเปนกรณศกษา 33
Page 12
(8) บทท 3 วธการวจย 35
3.1 ผใหขอมล 35
3.1.1 หลกเกณฑในการคดเลอกผใหขอมล 38 3.2 เครองมอในการวจย 38
3.3 การเกบรวบรวมขอมล 39
3.4 การวเคราะหขอมล 39
3.5 การตรวจสอบความถกตองและความเชอมนของขอมล 40
บทท 4 ผลการวจยและอภปรายผล 41
4.1 รายงานจากการเกบขอมลการสมภาษณ 49
4.1.1 การรบรแรงจงใจในการบรการสาธารณะในการรบราชการ 49 4.1.2 ความสาคญของสวสดการในองคการในการรบราชการ 64
4.1.3 การเปรยบเทยบระหวางแรงจงใจในการบรการสาธารณะกบ 70
สวสดการในองคการทจงใจใหรบราชการ
4.1.4 ชวงเวลาการรบรแรงจงใจในการบรการสาธารณะและสวสดการในองคการ 78
ทเปนแรงจงใจในการรบราชการ
4.1.4.1 กอนรบราชการ 79
4.1.4.2 เมอรบราชการแลว 79
บทท 5 สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ 83
5.1 สรปผลการศกษา 83
5.1.1 แรงจงใจในการบรการสาธารณะทเปนแรงจงใจในการรบราชการ 83 5.1.1.1 อทธพลททาใหเกดแรงจงใจในการบรการสาธารณะ 84
Page 13
(9)
5.1.1.2 พฤตกรรมทสะทอนใหเหนจากองคประกอบของแรงจงใจ 84
ในการบรการสาธารณะ
5.1.2 สวสดการในองคการเปนแรงจงใจในการรบราชการ 87
5.1.3 ระหวางแรงจงใจในการบรการสาธารณะกบสวสดการในองคการ 90
สงใดเปนแรงจงใจในการรบราชการ
5.2 อภปรายผลการศกษา 92
5.2.1 การรบรแรงจงใจในการบรการสาธารณะทเปนแรงจงใจ 93 ในการรบราชการ
5.2.2 ความสาคญของสวสดการในองคการทเปนแรงจงใจในการรบราชการ 93
5.2.3 ระหวางแรงจงใจในการบรการสาธารณะกบสวสดการในองคการ 94
สงใดทจงใจใหรบราชการ
5.3 ประโยชนทไดรบเชงวชาการ 99
5.4 ขอเสนอแนะเชงบรหาร 100
5.5 ขอจากดในการวจย 100
5.6 ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 101
5.7 ความรทไดรบจากการวจย 101
5.7.1 ความรเกยวกบแรงจงใจในการบรการสาธารณะและสวสดการในองคการ 101
ทมอทธพลตอการรบราชการ
5.7.2 ความรเกยวกบกระบวนการวจย 102
5.7.3 ความรเกยวกบการทางานของตนเองและความรเกยวกบตนเอง 102
รายการอางอง 104
ประวตผเขยน 112
Page 14
(10)
สารบญตาราง
ตารางท หนา
2.1 ความหมายของสวสดการ 23
2.2 สวสดการของสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน สงกดกระทรวงศกษาธการ 34
3.1 การแบงสวนราชการภายในสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน 35
4.1 รายละเอยดผใหขอมลการสมภาษณแบบรายบคคล 42
4.2 จานวนขาราชการพลเรอนสามญทมแรงจงใจในการบรการสาธารณะ 49
เปนแรงจงใจในการรบราชการ
4.3 จานวนขาราชการพลเรอนสามญทใหความสาคญของสวสดการในองคการ 64
เปนแรงจงใจในการรบราชการ
4.4 เปรยบเทยบจานวนขาราชการพลเรอนสามญทเลอกระหวาง 70
แรงจงใจในการบรการสาธารณะกบสวสดการในองคการทเปนแรงจงใจในการรบราชการ
4.5 เปรยบเทยบระหวางชวงเวลากอนรบราชการและเมอรบราชการแลวของ 78
ขาราชการพลเรอนสามญทมแรงจงใจในการบรการสาธารณะและสวสดการในองคการ
ทเปนแรงจงใจในการรบราชการ
5.1 เปรยบเทยบระหวางแรงจงใจในการบรการสาธารณะกบสวสดการของหนวยงานภาครฐ 96
ทเปนแรงจงใจในการรบราชการ
Page 15
(11)
สารบญภาพ
ภาพท หนา
2.1 สรปองคประกอบของคาตอบแทน 19
5.1 การรบรแรงจงใจในการบรการสาธารณะของขาราชการพลเรอนสามญ 86
5.2 ความสาคญของสวสดการในหนวยงานภาครฐ 89
Page 16
1
บทท 1 บทน า
1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา
ขาราชการ คอผปฏบตงานใหกบภาครฐโดยการนานโยบายจากรฐบาลมาปฏบตใหสอดคลองกบภารกจของรฐในการบรหารประเทศเพอใหเกดประโยชนแกประชาชนสวนรวม กลาวไดวาขาราชการเปนผใหบรการและรบใชประชาชน ในอดตการปฏบตหนาทของขาราชการนนมลกษณะงานทเปนการรบใชพระมหากษตรย ทเรยกกนวา ขาของแผนดน ดงนนอาชพ ขาราชการ จงเปนอาชพทมเกยรตและมคนใหความเคารพนบถอ ถงขนาดมคากลาววา “สบพอคาเลยงไมเทาหนงพญาเลยง” ซงคานยมการทางานราชการเกดขนตงแตยคเบบบมเมอรในชวงพ.ศ. 2489-2507และถกถายทอดจากรนพอแมสรนลก แตปจจบนคานยมดงกลาวไดเปลยนแปลงไปตามยคสมยดวยสงคมทเปดกวางทาใหคนรนใหมนนคอยคเจเนอรเรชนวาย ในชวงพ.ศ. 2523-2543 (ASTV ผจดการออนไลน, 2557) มความคดในการทางานโดยมงไปทความกาวหนาในสายอาชพ ความทาทายของงานและตวเลขของรายไดเปนสงสาคญ ซงตางกบงานราชการทยงคงตดภาพลกษณกระบวนการทางานทลาสมย เชาชามเยนชาม การปฏบตงานทเชองชาและมรายไดตา แมวาจะมสวสดการทดแตกไมเพยงพอทจะดงดดบคคลผมทกษะความรความสามารถมาปฏบตหนาทราชการไดทาใหทผานมาคนเกงและคนดสวนใหญจะไปทางานภาคเอกชนสงผลใหภาครฐมทางเลอกและโอกาสในการคดเลอกบคลากรทมศกยภาพไดนอยลงแตเปนการดงดดบคคลทตองการทางานในองคกรทมความมนคงสงไวไดเพราะภาครฐมจดเดนอยทการจางงานตลอดชพ การไดรบบาเหนจบานาญตลอดจนการเบกคารกษาพยาบาลใหกบตนเอง บดามาดาและบตรไดดวย (ศภชย เยาวะประภาษ, 2548, น.141-142) ในปจจบนภาครฐกาลงประสบปญหาคอ ศกยภาพของบคลากรไมเหมาะสมกบลกษณะงานททานนคอคณลกษณะของบคคลไมสอดคลองกบคณลกษณะทหนวยงานตองการโดยเปนขาราชการทมจตใจคานงถงประชาชนและประเทศชาตและการมจตสาธารณะและถกคาดหวงจากประชาชนวาเปนผทประพฤตด มจรยธรรมในการทางานไมเลอกปฏบตและมความเสยสละในประโยชนสวนตน
ดงนนเหตผลของคนสวนใหญทมาสมครงานเพอสอบแขงขนบรรจเปนขาราชการเพยงเพราะวาตาแหนงงานนนมความมนคงมากกวาศรทธาและมใจรกทจะทาเพอสาธารณะเชนเดยวกนกบขาราชการไทยยคใหมทเขามารบราชการเพราะการมความมนคงในงานซงถอเปนคานยมอนดบแรกในการเลอกเปนขาราชการ(ปรยานช วฒนกล, 2550) แตอยางไรกตามอาชพรบราชการถอไดวายงไปทนยมของคนในสงคมโดยดไดจากการสมครสอบเขาเปนขาราชการพลเรอนทรองรบเพยง5,000-6,000
Page 17
2 ตาแหนงเทานนแตมบคคลสนใจสมครสอบแขงขนทวประเทศเกอบ 1 ลานคน (ประชาชาตธรกจออนไลน, 2555) สวนหนงมาจากการไดรบอทธพลของคนในครอบครวทเหนวา มงานทด มนคงและมสวสดการทครอบคลมตงแตบรรจเปนขาราชการจนถงเกษยณอายราชการ และจากการจงใจของรฐบาลการปรบเงนเดอนขาราชการเพมขนคนละอยางนอย 4 % และขยบเพดานเงนเดอนอก 10% ทาใหปจจบนเงนเดอนขาราชการไมไดตาอกตอไป (มลนธสถาบนอนาคตไทยศกษา, 2015) ซงคาตอบแทนจะเปนเครองมอทสาคญทางการบรหารทรพยากรมนษยทใชในการจงใจในใหบคลากรมการปฏบตงานทมงสการเพมประสทธภาพและประสทธผล มความพงพอใจในงานและมคณภาพชวตทดในการทางาน (กงพร ทองใบ, 2553, น.29) แตพบวาการจงใจของภาครฐนนประสบผลสาเรจความสาเรจเพยงบางสวน คอสามารถดงดดคนทตองการความมนคงสงเขาสภาครฐ แตขาดประสทธภาพในการทางานรวมถงความตงใจอทศตนเองเพอประโยชนสาธารณะ (ศภชย ยาวะประภาษ, 2548, น.229)
แรงจงใจในการบรการสาธารณะเปนพฤตกรรมระดบบคคล โดยเปนแนวคดหนงในการพฒนาองคการซงมผลในการเพมประสทธภาพการปฏบตงาน และการทขาราชการมแรงจงใจในการบรการสาธารณะสงทาใหเกดความพงพอใจในการปฏบตหนาท มความผกพนในองคการ และสงเสรมพฤตกรรมการปฏบตงานของพนกงานเตมในการบรการสาธารณะ(นทท ขจรกตตยา, 2554) นอกจากนแรงจงใจในการบรการสาธารณะยงเปนกลไกสาหรบพฤตกรรมของบคลากรภาครฐทนามาสการปฏบตงานทมประสทธผลในระดบสง ซงเปนทมาของการรบใชหรอบรการประชาชน (บญยฤทธ พรอมสทธพงศ, 2556, น.12) โดยหากมองในดานภารกจและเปาหมายในการดาเนนการของภาครฐแลวการไดบคคลทมแรงจงใจในการบรการสาธารณะมทศนคตทดตองานบรการเปนคณลกษณะทสอดคลองกบคณลกษณะของหนวยงานซงทาใหเกดประสทธภาพในการบรหารงาน
สวสดการเปนองคประกอบหนงของคาตอบแทนทเปนเครองมอในการบรหารทรพยากรมนษยในการจงใจใหเขามาทางานและรกษาบคคลนนใหอยกบองคกรตลอดไป สาหรบภาครฐนนสวสดการเปนปจจยสาคญทดงดดใหบคคลเขารบราชการทมความไดเปรยบและสามารถแขงขนกบตลาดภายนอกได โดยสวสดการเปนการใหคาตอบแทนเพอชวยใหขาราชการมความรสกสะดวกสบายและมความมนคงในการดารงชวต เปนเครองมอสาคญในการเสรมสรางขวญกาลงใจใหขาราชการปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพและเกดประสทธผล ตลอดจนจงใจใหบคคลทมความรความสามารถเขามารบราชการและรกษาบคคลนนใหอยในระบบราชการตอไป (สานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน, 2556) จะเหนไดวาสวสดการมความสาคญตอการดารงชวตของขาราชการและสงเสรมคณภาพชวตอกดวย
Page 18
3
ดวยเหตน ผวจยจงสนใจศกษาการรบราชการของขาราชการเกดจากการรบรแรงจงใจในการบรการสาธารณะหรอการใหความสาคญกบสวสดการในองคการเพอเปนขอมลในการวางแผนพฒนาดานบคลากรในหนวยงานภาครฐเพอใหเกดประสทธภาพในการปฏบต งานใหสอดคลองกบบทบาทและภารกจในปจจบนทมงตอบสนองความตองการของประชาชนและสงคม
1.2 วตถประสงคในการศกษา
1. เพอศกษาการรบรแรงจงใจในการบรการสาธารณะในการรบราชการ 2. เพอศกษาความสาคญของสวสดการในองคการในการรบราชการ
1.3 ขอบเขตการศกษา
ผวจยไดทาการศกษาแรงจงใจในการรบราชการมาจากแรงจงใจในการบรการสาธารณะหรอสวสดการในองคการ ซงกลมผใหขอมลเปนขาราชการพลเรอนทปฏบตราชการตามสวนราชการ จานวน 10 สานกในสงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานกระทรวงศกษาธการ จานวน 20 คน โดยมการแบงชวงอายการทางานเปน 2 กลม คอ กลมอายการทางาน 5 ป จานวน 10 คน และ กลมอายการทางานตงแต 5-10 ปขนไป จานวน 10 คน โดยมการรวบรวมขอมลจากการสมภาษณเชงลกเปนรายบคคลและจากการเอกสารในหนวยงาน ทาการวเคราะหขอมลเพอตอบคาถามวจย ระยะเวลาในการดาเนนการศกษาตงแตเดอนมกราคม 2559 –เมษายน 2559 1.4 ค าถามวจย
1. การรบรแรงจงใจในการบรการสาธารณะเปนแรงจงใจในการรบราชการไดอยางไร 2. สวสดการในองคการมความสาคญอยางไรทจงใจใหรบราชการ 3. ระหวางการรบแรงจงใจในการบรการสาธารณะกบความสาคญของสวสดการใน
องคการ สงใดทเปนแรงจงใจในการรบราชการ
Page 19
4 1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ
1. เปนการขยายมมมองแนวคดการรบรของขาราชการพลเรอนสามญตอแรงจงใจใน
การบรการสาธารณะและแนวคดความตองการของมนษยทเปนพนฐานทสอดคลองกบสวสดการในองคการทเปนบรบทของขาราชการพลเรอนสามญทเปนแรงจงใจในการรบราชการ
2. ผลทไดจากการศกษาเปนสวนเสรมและสนบสนนดานขอมลทหนวยงานสามารถนาไปปรบใชวางแผน กาหนดนโยบายในการพฒนาทรพยากรมนษยใหสอดคลองกบเปาหมายของหนวยงาน
1.6 ค าจ ากดความทใชในการศกษา
การรบราชการ หมายถง การประกอบอาชพ ขาราชการ โดยเปนบคคลทไดรบการ
บรรจแตงตงใหปฏบตหนาทใหกบทางราชการและรฐบาลเพอประโยชนของประชาชน สงคมและประเทศชาต
ขาราชการพลเรอนสามญ หมายถง ขาราชการท ไดรบการบรรจแตงต ง ตามพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. 2551 ใหปฏบตหนาทราชการในกระทรวง ทบวง กรมฝายพลเรอน แบงตาแหนงไดเปน 4 ประเภท คอ ประเภทบรหาร ประเภทอานวยการ ประเภทวชาการ และประเภททวไป
สวสดการในองคการ หมายถง สวสดการของหนวยงานราชการตามทกฎหมายกาหนดเปนผลประโยชนใหกบบคลากรภาครฐ โดยทางราชการไดออกกฎระเบยบบงคบแกหนวยงานตางๆถอปฏบตใหเปนไปในแนวทางเดยวกน โดยกฎหมายทเกยวของ คอ พระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. 2551 กฎ ก.พ. ออกตามพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. 2551 และพระราชกฤษฎกาทเกยวของกบกรมบญชกลาง กระทรวงการคลง และสวสดการภายในสวนราชการทจดขนโดยคณะรฐมนตรเหนชอบตามขอเสนอของสานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอนซงใหสวนราชการตางๆสามารถกาหนดสวสดการภายในหนวยงานไดตามระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการจดสวสดการภายในสวนราชการ พ.ศ. 2547
Page 20
5
บทท 2 วรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ
ผวจยไดศกษาและทบทวนแนวคด ทฤษฎและผลงานวจยทเกยวของ ซงประกอบไปดวย
2.1 แนวคดเกยวกบแรงจงใจในการบรการสาธารณะ 2.2 แนวคดเกยวกบการบรหารคาตอบแทน 2.3 แนวคดเกยวกบการสวสดการ 2.4 แนวคดเกยวกบแรงจงใจ 2.5 สวสดการของหนวยงานทเปนกรณศกษา
2.1 แนวคดเกยวกบแรงจงใจในการบรการสาธารณะ
2.1.1 ความหมายของแรงจงใจในการบรการสาธารณะ แรงจงใจในการบรการสาธารณะ (Public Service Motivation : PSM) คอ
คานยมหรอทศนคตทกระตนใหบคคลแสดงพฤตกรรมทแสดงออกถงการทาประโยชนเพอผ อน ประชาชนและประเทศชาต (Gould – William, Mostafa and Bottomley, 2013, p.597)
2.1.1.1 แนวคดพนฐานดานแรงจงใจในการบรการสาธารณะ แนวคดพนฐานแบงไดเปน 3 ลกษณะ (Perry and Wise, 1990,
pp.368-369) ดงตอไปน แรงจงใจทมเหตผล (Rational) เปนพฤตกรรมพนฐานของแตละคนท
ตองการใหตนเองไดรบอรรถประโยชนสงสด เปนความพงพอใจสวนบคคลทไดใหบรการสาธารณะ ไดแก การเขาไปมสวนรวมในการกาหนดนโยบายของรฐ เพราะเชอวาการการกระทานนจะเปนประโยชนตอผอน ประชาชนและประเทศชาต ขณะเดยวกนพบวาขาราชการบางคนมแรงจงใจดานนโดยมความผกพนกบโครงการสาธารณะเพราะมอตลกษณทเกยวของกบโครงการนน
แรงจงใจดานบรรทดฐาน (Norm based) คณลกษณะอยางหนงของบคลากรภาครฐคอการปรารถนาทจะใหบรการสาธารณะ โดยเปนความรสกสวนบคคลทคดถงผอน การสานกในหนาทและจงรกภกดตอรฐบาล คานงถงความเทาเทยมกน เชน การมกจกรรมทมเปาหมายเพอเสรมสรางความเปนอยทดของผดอยโอกาส
แรงจงใจดานอารมณ (Affective) เปนพฤตกรรมทถกกระตนเพอตอบสนองดานอารมณในบรบทดานสงคม เปนความรสกทนาไปสความตงใจทจะเสยสละเพอคนอน
Page 21
6 สาหรบบคลากรภาครฐทมความผกพนในโครงการสาธารณะอาจจะมาจากความรสกทวาโครงการนมความสาคญตอสงคมอยางแทจรง และเปนแรงจงใจทบคลากรภาครฐพงมคอความเมตตากรณา การแสดงออกถงความรกชาต
โดยลกษณะของแรงจงใจทง 3 ดานนไดนาไปสการพฒนาตววดท Perry (1996, p.20) เปนผคดคนซงแรงจงใจในการบรการสาธารณะนน ประกอบดวย 4 มต (กอแกว จนทรกงทอง, 2556, น.14)
2.1.1.2 มตของแรงจงในการบรการสาธารณะประกอบดวย 4 มต ดงตอไปน มตท 1 การเขาไปมสวนรวมในการก าหนดนโยบายสาธารณะ
(Attraction to public policy formation) คอ ความปรารถนาของบคคลทตองการเขาไปมสวนรวมในการกาหนดนโยบายสาธารณะ ไดแก การสนใจในเรองเกยวกบการเมอง การแลกเปลยนความคดเหนความคดเหนในดานนโยบายสาธารณะ ใสใจเรองทเกยวของกบนกการเมอง (แรงจงใจทมเหตผล)
มตท 2 ความมงมนในการรบผดชอบตอผลประโยชนสวนรวม (Commitment to public interest) คอ ความรสกของบคคลทมจตสานกตอหนาทของความเปนพลเมอง เชน การใหความสนใจชวยเหลอหรอการทาประโยชนแกชมชน ตระหนกในหนาทดานการใหบรการประชาชน การใหความสาคญตอการทาประโยชนเพอผอน ประชาชนและประเทศชาต (แรงจงใจดานบรรทดฐาน)
มตท 3 ความเหนอกเหนใจผอน (Compassion) คอ ความปรารถนาของบคคลทจะแสดงออกถงความเมตตากรณาตอผอน ไดแก การเหนอกเหนใจตอผดอยโอกาสหรอผทไดรบความเดอดรอนจากสภาพแวดลอมและสงคม การใหความสาคญตอโครงการสาธารณะ การมความรสกทดเมอไดเหนผอนมความเปนอยทด (แรงจงใจดานอารมณ)
มตท 4 ความเสยสละ (Self-sacrifice) คอ ความปรารถนาของบคคลทจะกระทาสงตางๆเพอตองการปกปอง สนบสนน และทาในสงทดตอสวนรวมโดยไมคดถงผลประโยชนสวนตว เชน การชวยเหลอผ อน การกระทาเพอตอบแทนสงคม การใหความสาคญตอหนาทขาราชการทพงกระทาตอผอน ประชาชนและสงคมมากกวาการคดถงเรองสวนตว (แรงจงใจดานอารมณ)
ทง 4 มตนเปนโครงสรางของแรงจงใจในการบรการสาธารณะซงเปนตวแทนทดในการประเมนคณลกษณะของบคลากรภาครฐ ทงนขนอยกบคานยมหรอทศนคตของบคคลนน (Giauque, Ritz, Varone, Anderfuren-Biget and Waldner, 2011, p.229) การวดแรงจงใจในการบรการสาธารณะของขาราชการเรมตนจากประเทศสหรฐอเมรกาตอมาไดแพรหลายไปยง
Page 22
7 ประเทศตางๆทงในยโรปและเอเชย ไดแก สวตซเซอรแลนด ออสเตรเลย ลทวเนย จน เกาหล เปนตน (Kim et al, 2012, p.18). มการวดแรงจงใจในการบรการสาธารณะโดยใชองคประกอบของมตดงกลาว โดยนกวชาการใชศกษาความสมพนธในบรบทของการทางานแตกมทศกษาเพมเตมนอกจากปจจยดานภาระหนาทของงานแลว (work tasks) ยงมปจจยดานหนวยงาน สภาพแวดลอม ลกษณะงาน (work itself) รวมถงแรงจงใจและความตองการสวนบคคล (Perry, Hondeghem and Wise, 2010, pp.681-687) โดยการศกษาดานแรงจงใจในการบรการสาธารณะและความสมพนธของโครงสรางเปนทแพรหลายในศาสตรตางๆซงสามารถสงเคราะหไดออกเปน 3 ดานทเกยวของกบการวจย ไดแก
1) แรงจงใจในการบรการสาธารณะ เรมตนขนจากความเชอทวาแรงจงใจทเปนลกษณะเฉพาะนเกดขนกบขาราชการซงทาใหเกดความแตกตางระหวางขาราชการกบพนกงานบรษทเอกชน ในทางรฐประศาสนศาสตรมการนยามทหลากหลายแตกตางกนออกไปแตเปนไปในแนวทางทสอดคลองกนคอเปนความเชอ คานยมและทศนคตทมองขามประโยชนสวนตว มงทจะทาเพอบรการสาธารณะไมวาจะเปนการทาเพอผอน ประชาชน รฐบาลและประเทศชาต
2) การท าประโยชนแกผอนหรอการไมเหนแกตว คอการเสยสละ มงเนนความตองการของผอนมากกวาความตองการของตวเอง
3) แรงจงใจทางสงคม คอ การมจตอาสา เปนการกระทาทไมมงหวงสงตอบแทนซงมความหมายใกลเคยงกบการทาประโยชนแกผอน
จากการตรวจสอบเพอประเมนความถกตองทง 3 ดานทาใหเกดความเขาใจตอแรงจงใจในการบรการสาธารณะ ดงน
1) การดงดด การคดเลอก และการขดเกลา (Attraction-Selection-Attrition) กลาวคอ บคคลทมแรงจงใจในการบรการสาธารณะสงจะเลอกทางานกบภาครฐ เปนแรงดงดดการเขาสระบบราชการและการคงอยเนองจากงานทปฏบตอยนนเปนประโยชนตอสวนรวม เปนการเลอกคนทเหมาะสมกบองคการ ซงการทบคคลนนมแรงจงใจดงกลาวมาจากการขดเกลาทางดานการศกษา
2) การปฏบตงาน (Performance) กลาวคอ ขาราชการทมแรงจงใจในการบรการสาธารณะในระดบสงสงผลตอการปฏบตงานในเชงบวก และมความสมพนธกบความพงพอใจในงาน ปทสถานรวมถงความผกพนอน เน องมาจากอารมณท ส งผลใหบคคลนนจะเหนงานมคณคาและ มความหมาย มความพรอมทจะสงตอบรการทมคณคาแกผอน ประชาชน และประเทศชาต
3) สงจงใจในองคการ (Organization Incentive Structures) กลาวคอ การดงดดขาราชการใหมแรงจงใจในการบรการสาธารณะระดบสงนนมสวนนอยทเกดจากสงจงใจทองคการจดการใหเพอใหการทางานมประสทธภาพ ซงสงจงใจทองคการจดใหอยในรปแบบของคาตอบแทนท
Page 23
8 เปนแรงจงใจภายนอกทมสวนทาใหเกดประสทธภาพในการทางานซงมความสาคญตอพนกงานภาคเอกชน แตแรงจงใจในการบรการสาธารณะนนเปนแรงจงใจภายในทมความสาคญตอขาราชการและบคคลทตองการทางานกบภาครฐยอมใหความสาคญงานททาเพอสวนรวมเชนเดยวกนกบลกษณะของงานทมความเกยวของกบคณภาพชวตแตกไมไดหมายความวาเขาจะไมใหความสาคญกบปจจยภายนอก ทงคาจางและสวสดการและความกาวหนาในงานตางกมความสาคญพอๆกบความตองการทางานกบภาครฐ ซงปจจยภายนอกนเกยวของกบเอกชนดวย
จะเหนไดวาแรงจงใจในการบรการสาธารณะไดมการอธบายกนอยางกวางขวางในสวนของโครงสรางทมนกวชาการหลายทานในศาสตรตางๆใหความสนใจในเรองน Clerkin and Coggburn (2012, pp.213-214) ไดกลาวถงอทธพลททาใหเกดแรงจงใจในการบรการสาธารณะ
2.1.1.3 ปจจยทมอทธพลตอการเกดแรงจงใจในการบรการสาธารณะ มดงน 1) ดานสงคม ไดแก อาย ศาสนา และครอบครว ซงจากการศกษาของ
Camilleri (2007, pp.368-370) ขาราชการทมอายมากจะแสวงหาประโยชนสวนตวขณะทขาราชการอายนอยมแนวโนมในการทาหนาทเพอประโยชนของผอนมากขน สาหรบ Houston (2006, pp.72-73) กลาววาอทธพลของครอบครว ประสบการณในวยเดกทไดแสดงพฤตกรรมในดานจตอาสา และการนบถอศาสนา อยางเชน การโบสถเพอเขารวมกจกรรม การกศลตางๆมผลทาใหเกดแรงจงใจในการบรการสาธารณะ และจากการศกษาของ Vandenabeele (2011, p.100) การเลยงดครอบครวทมพอแมรบราชการ การขดเกลาทางสงคมจากสถาบนครอบครวโดยการบอกกลาว การทาตวเปนแบบอยาง การสงเกตพฤตกรรมพอแมในขณะทปฏบตงานจะทาใหเกดการเรยนรและจดจาทสงผลใหเกดแรงจงใจบรการสาธารณะและรบราชการตามพอแม รวมทง Moynihan and Pandey (2007, p.46) กลาววา ระดบการศกษาของขาราชการมผลตอการเกดแรงจงใจในการบรการสาธารณะเชนกน
2) องคการ ไดแก สภาพแวดลอมการทางาน เชน ผบงคบบญชา เพอนรวมงาน บรรยากาศในการทางาน สงจงใจในองคการ ระบบบรหาร ลกษณะงาน ตาแหนงงาน โดยจากการศกษาของ Camilleri (2007, pp.368-370) สงททาใหขาราชการมแรงจงใจในการบรการสาธารณะ คอ การมความสมพนธทดกบผบงคบบญชาและเพอนรวมงาน สวนลกษณะงานและตาแหนงงานทมผลตอมตดานความมงมนรบผดชอบตอผลประโยชนสวนรวม มตความเสยสละและมตการมสวนรวมในการกาหนดนโยบายสาธารณะ รวมถงการสรางบรรยากาศทเหมาะสมกบการทางาน นาไปสความพงพอใจในการทางานทสงเสรมพฤตกรรมขาราชการในการบรการสาธารณะ เชนเดยวกบ Vandenabeele (2011, pp.100-101) ขาราชการทมปฏสมพนธทางสงคมทดกบผบงคบบญชาและเพอนรวมงานทาใหเกดคานยมภายในบคคลในการบรการสาธารณะ นอกจากน
Page 24
9 Moynihan and Pandey (2007, p.47) ไดศกษาถงระบบราชการดานกระบวนการทางานทลาชาของระบบราชการมผลในแงลบตอแรงจงใจในการบรการสาธารณะแตการปฏรประบบราชการดานลาดบขนการบงคบบญชาและอานาจการสงการ รวมถงเปาหมายขององคการทชดเจนเปนแรงผลกดนใหเกดการบรการสาธารณะทด Hussain and Ahmad (2015, p.1365)ไดศกษาปจจยททาใหเกดแรงจงใจของขาราชการประเทศปากสถาน ซงปจจยดานองคการ ไดแก การสนบสนนและการสงเสรมของหวหนางานทาใหขาราชการเกดแรงจงใจในการบรการในมตท 1 ดานการมสวนรวมในการกาหนดนโยบายสาธารณะ มตท 2 ดานความมงมนในการรบผดชอบตอผลประโยชนสวนรวม และมตท 4 ดานการเสยสละ รวมถงเปนการสรางบรรยากาศทดในการทางานมความไววางใจและการทางานกนเปนทม ซงเปนการหลอเลยงบรรทดฐานและคานยมในการทางานกบองคการ ขณะทรปแบบขององคการทเปนระเบยบแบบแผน ม มงเนนไปทการรกษากฎ กตกาและนาไปใชเพอควบคมการทางาน การประสานงานทเปนทางการสงผลใหมตท 4 ดานการเสยสละของขาราชการลดลง ทาใหไมจงใจใหขาราชการทางานเพอผอน
2.1.2 ความส าคญของแรงจงใจในการใหบรการสาธารณะ Perry and Vandenabeele (2015,p.693) กลาววา สาหรบแรงจงใจในการ
บรการสาธารณะเปนหนงในแนวความคดทมตนกาเนดจากสาขาการบรหารงานสาธารณะซงเชอมตอไปยงงานวจยของสาขาอนๆ ไดแก ดานเศรษฐศาสตรทศกษาเฉพาะเจาะจงไปทเรองของการคานงถงประโยชนของผอนและสวนรวมเปนทตง ความเสยสละโดยไมคานงถงประโยชนสวนตว ดานการบรหารทรพยากรมนษยและพฤตกรรมองคการ ศกษาดานการคดเลอก การดงดดคนใหเขาสภาครฐ การอบรมและพฒนาการออกแบบงานทเชอมโยงกบแรงจงใจทางสงคม พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ดานจตวทยาองคการทศกษาถงความสมพนธเกยวกบความผกพนในงาน และดานรฐศาสตรศกษาในเรองความสมพนธระหวางพฤตกรรมการกระทาเพอสงคมกบแรงจงใจในการบรการสาธารณะ เปนตน แตในงานวจยนกลาวถงในดานของการบรหารทรพยากรมนษยของภาครฐ
2.1.3 การบรหารทรพยากรมนษยของภาครฐในบรบทไทย บคลากรภาครฐถอไดวาเปนผนานโยบายของรฐบาลไปปฏบตใหเกดประโยชน
สงสดแกประชาชน เพอใหภารกจสาเรจตามเปาหมายจงจาเปนตองสรรหาบคคลทมความรความสามารถทเหมาะสมกบตาแหนงหนาทและพฒนาบคลากรใหมศกยภาพเพยงพอในการปฏบตหนาทใหมประสทธภาพและเกดประสทธผลสอดคลองกบนโยบายของรฐบาล บรหารทรพยากรมนษยภาครฐใหความสาคญกบ “คน” ซงเปนทนมนษยและเปนทรพยากรในการบรหารทมคาทสด การบรหารทนมนษย (Human Capital Management) จงเปนการสรางมลคาเพมในทนทางปญญาของคนในองคการใหมศกยภาพสงและมพลงในการทางาน ซงสงผลตอประสทธภาพและความสาเรจของ
Page 25
10 องคการอยางยงยน โดยมสานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน หรอทเรยกวา สานกงาน ก.พ.(2558, น.44) เปนองคการกลางดานการบรหารทรพยากรมนษยในราชการพลเรอน ภายใตระบบคณธรรมททาหนาทสงเสรมการพฒนาขาราชการและเจาหนาทของรฐใหมคณภาพชวตและการทางานทดและการพฒนาระบบการบรหารงานกาลงคนในราชการใหเปนกลไกการขบเคลอนยทธศาสตรของประเทศอยางมประสทธภาพ เปาหมายของสานกงาน ก.พ. คอ ใหการรบราชการเปนทางเลอกแรกและทางเลอกสดทายของการประกอบอาชพสาหรบคนเกงทมจตสาธารณะ การพฒนาระบบบรหารทรพยากรมนษยเกดความสมดลในดานประสทธผล ประสทธภาพ มคณคา และมความยดหยน การตอบสนองความตองการของสงคมและระบบคณธรรมเพอใหสามารถดงดดและรกษาคนคณภาพไวในระบบราชการ
หนาทหลกในการบรหารทรพยากรมนษยภาครฐ ประกอบดวย การสรรหา ไดแก การวางแผนกาลงคน การแสวงหาคนตามคณลกษณะและการเลอกสรรคนดคนเกง เปนตน การพฒนา ไดแก การพฒนาความร การพฒนาทกษะและความสามารถ การพฒนาพฤตกรรม เปนตน การรกษาไว ไดแก การดาเนนการดานคณภาพชวตของบคลากร การใหความเปนธรรม การใหความมนคงและมความกาวหนาในอาชพ เปนตน การใชประโยชน ไดแก การแตงตง การควบคมการปฏบตหนาทใหเปนไปตามภารกจองคการ การพฤตตนทดและดาเนนการดานวนย (สานกกรรมาธการ2 สานกงานเลขาธการวฒสภา, 2555) โดยหลกการดาเนนการใหเปนไปตามพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. 2551 มาตรา 42 เรอง การจดระเบยบขาราชการพลเรอนสามญใหคานงถงระบบคณธรรมดงตอไปน (สานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน, 2551, น.21 )
1) การรบบคคลเพอบรรจเขารบราชการและแตงตงใหดารงตาแหนงตองคานงถงความรความสามารถของบคคล ความสามารถ ความเปนธรรม และเปนประโยชนของทางราชการ
2) การบรหารทรพยากรบคคล ตองคานงถงผลสมฤทธและประสทธภาพขององคกรและลกษณะงาน โดยไมเลอกปฏบต
3) การพจารณาความดความชอบ การเลอนตาแหนง และการใหประโยชนอนแกราชการตองเปนไปอยางเปนธรรมโดยพจารณาจากผลงาน ศกยภาพ และความประพฤต โดยจะนาความคดเหนทางการเมองหรอสงกดพรรคการเมองมาประกอบการพจารณาไมได
4) การดาเนนการทางวนย ตองเปนไปดวยความยตธรรมและปราศจากอคต 5) การบรหารทรพยากรมนษยตองมความเปนกลางทางการเมอง จากขอกาหนดทางกฎหมายใหมการบรหารจดการโดยใชระบบคณธรรม(Merit)
เพอสรางแรงจงใจและขวญกาลงใจในการปฏบตงานของบคลากรซงประกอบดวย 4 ดานดงน (มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2555, น.28-29)
Page 26
11
1) หลกความเสมอภาค (Equality of opportunity) คอการเปดโอกาสอยางเทาเทยมกนในการสมครงาน การไดรบคาตอบแทนและไดรบการปฏบตตามระเบยบและมาตรฐานทกาหนดไว
2) หลกความสามารถ (Competence) คอการคานงถงความรความสามารถเปนเกณฑในการคดเลอกบคคลเขาทางาน
3) หลกความมนคง (Security of tenure) คอการมหลกประกนดานความมนคงในงานทไดรบความคมครอง ไมถกกลนแกลงใหออกจากงานโดยปราศจากความผด การพฒนาคณภาพชวตทงโอกาสในการกาวหนาทางสายอาชพและดานรายได
4) หลกความเปนกลางทางการเมอง (Political neutrality) คอ การไมเปดโอกาสใหอทธพลทางการเมองเขาแทรกแซงในการปฏบตหนาทราชการหรออยภายใตอทธพลของนกการเมอง
ดงนนการบรหารจดการตามระบบคณธรรมเปนการมงเนนใหขาราชการไดปฏบตงานอยางมประสทธภาพมากทสดเพอใหภารกจของรฐบาลทกาหนดไวบรรลเปาหมายดานการบรการเพอประโยชนของประชาชน สงคมและประเทศชาต นอกจากนแลวรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550 มาตรา 279 กาหนดไววา การพจารณาสรรหา กลนกรอง หรอแตงตงบคคลใดเขาสตาแหนงทมสวนเกยวของในการใชอานาจรฐ รวมทงการโยกยาย การเลอนตาแหนง การเลอนเงนเดอน และการลงโทษบคคลนนจะตองเปนไปตามระบบคณธรรมและคานงถงพฤตกรรมทางจรยธรรมของบคคลดงกลาวดวย (ทศนย ธรรมสทธ,2556)
สานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน (2558, น.76-82) ไดกลาวถงหลกสมรรถนะ(Competency) คอ คณลกษณะเชงพฤตกรรมทเปนผลมาจากความร ความสามารถและคณลกษณะอนๆททาใหบคคลสามารถสรางผลงานไดอยางโดดเดน ประกอบดวย
- สมรรถนะหลก เปนคณลกษณะรวมของขาราชการทงระบบทหลอหลอม คานยม และพฤตกรรมอนพงประสงครวมกน ไดแก การมงผลสมฤทธ การบรการทด การสงสมความเชยวชาญในงานอาชพ จรยธรรม และการรวมแรงรวมใจ
- สมรรถนะประจากลมงานหรองานเฉพาะ คอ สมรรถนะทกาหนดเฉพาะสาหรบกลมงานเพอสนบสนนใหบคลากรแสดงพฤตกรรมทเหมาะสม
การใชหลกสมรรถนะในการบรหารจดการบคลากรภาครฐนนเปนการกาหนดคณสมบตเฉพาะตาแหนง ทเกยวของกบความร ทกษะ รวมถงพฤตกรรม ซงไดแทรกซมอยในการสรรหาและคดเลอกตามคณสมบตและสมรรถนะของตาแหนงทตองการ การวางแผนฝกอบรมและการพฒนาบคลากร การวางแผนความกาวหนาในอาชพของบคลากรและการวางแผนทดแทนตาแหนงใน
Page 27
12 ระดบบรหาร การประเมนผลการปฏบตงานเพอเลอนเงนเดอนและเลอนตาแหนงงาน การบรหารคาตอบแทน (ศภชย ยาวะประภาษ, 2548, น.50-51) โดยคณลกษณะทพงประสงคของขาราชการ มดงตอไปน
- ปฏบตงานอยางมออาชพ มความพรอมในการทางานภายใตวกฤตฉกเฉน มความสนใจเรยนรการเปลยนแปลงใหมๆตลอดเวลา มความแมนยาในขอกฎหมายทเกยวของกบการทางาน มความคลองตว การปฏบตงานทเนนผลสมฤทธ
- การมจตสาธารณะ คอมจตบรการ เนนการใหบรการประชาชนอยางมคณภาพ ใหความสาคญแกผเสยเปรยบ ผดอยโอกาสในสงคม สมารถทางานรวมกบภาคสวนตางๆได
- การมจรยธรรม คอ มความโปรงใสในการปฏบตงาน ตรวจสอบได มความเปนธรรมและไมเลอกปฏบต
หลกการผลงาน (Performance) ไดนามาใชในการกาหนดแนวทางในการประเมนการปฏบตงานเพอเลอนเงนเดอน การใหรางวลประจาปและคาตอบแทนตางๆ การพฒนาและการแกไขผลการปฏบตงาน การแตงตงขาราชการ และการใหออกจากงาน โดยมขนตอนตงแตการวางแผน การตดตาม การพฒนา การประเมนและการใหรางวล เพอใหการบรหารราชการเปนไปอยางมประสทธภาพเกดผลสาเรจตอภารกจภาครฐและเ พอประโยชนสขของประชาชน (มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2555, น.34-38) และหลกคณภาพชวตในการทางาน (Quality of work life) เปนการสรางสมดลระหวางชวตกบการทางาน การสงเสรมคณภาพชวตของขาราชการมทมาจากพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. 2551 มาตรา 72 กาหนดวา ใหสวนราชการมหนาทเพมพนประสทธภาพและเสรมสรางแรงจงใจใหแกขาราชการพลเรอนสามญเพอใหขาราชการมคณภาพ คณธรรม จรยธรรม คณภาพชวต มขวญและกาลงใจในการปฏบตงานใหเกดผลสมฤทธตอภารกจของรฐ โดยมหลกในการดาเนนการ (สานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน, 2557, น.13) ดงน
1) มตดานการท างาน คอ การปรบปรงสภาพแวดลอมและการสรางบรรยากาศในการทางาน การพฒนาระบบรวมถงวธการทางาน และการบรหารทรพยากรบคคลทมประสทธภาพตามหลกคณธรรม
2) มตดานสงคม คอ การพฒนาวฒนธรรมองคกรทเหมาะสมกบลกษณะงานและขาราชการมจตสาธารณะ มความรกสามคคภายในองคกร
3) มตดานสวนตว คอ การสรางเสรมสขภาพเพอใหมสขภาพทด และการเสรมสรางชวตครอบครวทอบอนสมดลระหวางชวตการทางากบชวตสวนตว
Page 28
13
4) มตดานเศรษฐกจ คอ การจายคาตอบแทน ความเปนอย การเสรมสรางความรเกยวกบการออมและการบรหารจดการเรองเงนใหแกขาราชการ การจดสวสดการเพมนอกเหนอจากทรฐจดใหเพอบรรเทาความเดอดรอนและสรางความสข
จะเหนไดวาแนวทางในการพฒนาคณภาพชวตในการทางานสงผลใหขาราชการทมเทและผกพนกบองคกร ดงนนการนาหลกพนฐาน คอ หลกคณธรรม หลกสมรรถนะ หลกผลงานและหลกคณภาพชวตในการทางานมาใชในกระบวนการบรหารทรพยากรมนษยของภาครฐนนเพอใหขาราชการมศกยภาพและความสามารถปฏบตหนาทอยางมประสทธภาพ มความกาวหนาในสายอาชพ มความประพฤตดมจรยธรรมและเตมใจใหบรการสาธารณะ รวมถงยกระดบคณภาพชวตของขาราชการใหสามารถอยอยางปกตสขแมสภาพเศรษฐกจจะเปลยนแปลงไปกตาม
สาหรบแรงจงใจในการบรการสาธารณะกบการบรหารทรพยากรมนษยภาครฐในบรบทของไทยมความเกยวของกนในดานการสงเสรมพฤตกรรมททาใหเพมประสทธภาพในการปฏบตหนาทของขาราชการ การสรางคณลกษณะทดของขาราชการทคานงถงผลประโยชนของประชาชนเปนหลกซงเปนหลกการพนฐานดานสมรรถนะ (Competency) ทสามารถนามาพฒนาขาราชการในสวนของจตสาธารณะในการปฏบตหนาทราชการทเปนการพฒนาองคการได ซงการศกษาของ นทท ขจรกตตยา (2554, น.688) พบวา ปจจยทมอทธพลในการเกดแรงจงใจในการบรการสาธารณะของขาราชการทปฏบตงานในสามจงหวดชายแดนภาคใต คอ การมเปาหมายทชดเจน พฤตกรรมภาวะผนาการเปลยนแปลงของผบงคบบญชา ขาราชการเขาใจบทบาทหนาทของตนเอง และบรบททางประวตสงคมในดานความสามารถในการสอสารกบผใหบรการ การเขาความแตกตางทางวฒนธรรมของประชาชนในพนพไดเปนอยางด สวนผลของแรงจงใจในการบรการสาธารณะนนทาใหขาราชการเกดความพอใจในงาน มความผกพนในองคกรและสงผลตอการปฏบตงานของขาราชการ ดานรจ อมฤตย (2557, น.50) ไดศกษาปจจยททาใหเกดพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขาราชการมหาวทยาลยของรฐโดยเกดจากการมแรงจงใจในการบรการสาธารณะ การไดรบความเปนธรรมจากผบงคบบญชาและองคการในดานของการประเมนผลการปฏบตงาน การมปฏสมพนธทดกบหวหนา การรบรถงความเปนพวกพองกบเพอนรวมงานภายในองคการ รวมถงความผกพนตอองคกรททาใหขาราชการในมหาวทยาลยมแรงจงใจในการบรการสาธารณะมากขนและแสดงพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการมากขนเชนกน สาหรบ กอแกว จนทรกงทอง (2557, น.37-38) ไดศกษาปจจยทมอทธพลตอผลการดาเนนงานดานการรกษาความปลอดภยในชวตและทรพยสนของขาราชการตารวจซงพบวาแรงจงใจในการบรการสาธารณะมอทธพลทางออมโดยสงผานจากการปฏบตงานตามบทบาทหนาทและการปฏบตงานตามสถานการณ
Page 29
14
จากการศกษาของนกวชาการเรองแรงจงใจในการบรการสาธารณะกบบรบทภาครฐของไทยทแสดงใหเหนถงสาเหตและผลการมแรงจงใจในการบรการสาธารณะของบคลากรภาครฐทมาจากความชดเจนของเปาหมาย ภาวะผนาการเปลยนแปลง การรบรบทบาทหนาทและบรบทประวตสงคมททาใหมทศนคตเชงบวกในการปฏบตหนาทราชการ สะทอนใหเหนถงความพงพอใจในการทางาน พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการทสงผลตอความผกพนในองคกร ซงในมมมองของการบรหารบคคลภาครฐนนสามารถนาไปประเดนพฒนาบคลากรตอไปไดโดยเนนไปทการเสรมสรางใหขาราชการจตบรการตอประชาชน แตสาหรบการวจยเรอง การรบราชการ : แรงจงใจในการบรการสาธารณะหรอสวสดการในองคการ เปนการศกษาเกยวกบแรงจงใจในการรบราชการซงเกยวของกบการสรรหาบคลากรใหสอดคลองกบเปาหมายของหนวยงานภาครฐและนาไปสการพฒนาเพอเพมศกยภาพ รวมทงการใหสงจงใจเพอรกษาบคคลเหลานนใหคงอยกบหนวยงานตลอดไป ซงยงไมมงานวจยของไทยทศกษาในประเดนน แตพบในสวนของบรบทภาครฐของตางประเทศกบแรงจงใจในการบรการสาธารณะมความสมพนธกบการบรหารทรพยากรมนษยภาครฐดงน
ดานการสรรหาและคดเลอกบคลากร จากการศกษาของ Gould – William, Mostafa and Bottomley (2013,
pp.597-622) โดยไดทาการศกษากลมตวอยางทเปนขาราชการประเทศอยปต พบวา บคคลทมแรงจงใจในการบรการสาธารณะตองการทางานกบหนวยงานภาครฐ ซงทาใหหนวยงานไดบคคลทมคณสมบตเหมาะสมกบองคการ (Person-organization fit : P-O fit ) นอกจากนยงสงผลตอการเกดพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ (Organizational citizenship behavior: OCBs) และทาใหความเครยดในการทางานและความตงใจลาออกลดลง โดยแรงจงใจในการบรการสาธารณะ มตท 2 ดานความมงมนในการรบผดชอบตอผลประโยชนสวนรวม และมตท 3 ดานการเสยสละ การมความสมพนธกบบคคลทเหมาะสมกบองคการ (P-O fit) มากทสด ดงนนภาครฐควรนาเสนอวสยทศนและพนธกจขององคการเปนพนฐานในการสรรหาบคลากรเพอชวยในการคดเลอกบคคลทเหมาะสมกบองคการซงนาไปสการปฏบตงานทมประสทธภาพตามเปาหมายทองคการวางไว สวน Yung (2014, pp.422-437) ศกษาขาราชการประเทศฮองกงไดกลาวถงเหตผลทบคคลเขารบราชการมาจาก
1) อาชพราชการไดรบเงนเดอนสง มความมนคงในงาน คอ อยในองคการแลวรสกปลอดภย องคการมความมนคง ทาใหเกดความไววางใจทจะทางานดวย จากความยงยนของอาชพและความมนคงขององคกรทาใหขาราชการสวนใหญอยจนเกษยณสงผลใหมอตราการลาออกตา
2) การอดฉดเงนของรฐบาลเขาสระบบเศรษฐกจ (Crowding-Out effect) ซงไมไดเกดประโยชนตอผบรโภคและภาคเอกชน แตทาเพอจงใจใหบคคลเขารบราชการโดยการเพมคาตอบแทนทงทเปนเงนเดอนและสวสดการ
Page 30
15
จากผลการเกบขอมลจากการสมภาษณพบวาผใหขอมลจานวน 32 คน สวนใหญเลอกรบราชการเนองจากความมนคงในการทางานและคาตอบแทนทด (เงนเดอน สวสดการดานบาเหนจบานาญ) ชใหเหนวาบคคลยงคดถงประโยชนสวนตว โดยแรงจงใจในการบรการสาธารณะอาจไมจาเปนหรอไมใชเหตผลหลกในการรบราชการของขาราชกลมน สวน Perry (2014, pp.40-43) ไดศกษาเกยวกบสงจงใจในองคการทเปนแรงจงใจภายนอก คอ คาตอบแทน ไดแก คาจาง เงนเดอน สวสดการในรปแบบบาเหนจบานาญ และรางวลทเปนตวเงน ความมนคงในงาน คอ ความมนคงในตาแหนงงานทสอดคลองกบงานทงในดานนโยบาย สญญาและกฎหมาย ซงมความสมพนธกบแรงจงใจในการบรการสาธารณะทเปนแรงจงใจทเปดโอกาสใหขาราชการไดเตมเตมความตองการทเกยวของกบภาครฐและคานยมในการบรการสาธารณะ โดยการจดการภาครฐแนวใหมจะนาคาตอบแทน ความมนคงในงาน และแรงจงใจในการบรการสาธารณะควบคกน ซงความมนคงในงานเกดจากการพฒนาระบบของรฐโดยการจดสรรงบประมาณ การจายคาตอบแทนททาใหขาราชการเกดความจงรกภกดตอรฐบาล แตอยางไรกตามแรงจงใจในการบรการสาธารณะยงคงมผลตอทศนคตของบคคลทเปนแรงผลกดนใหเขาสการทางานภาครฐเชนกน สาหรบ Taylor and Taylor (2011, pp.79-82) ไดศกษากบกลมขาราชการจาก 15 ประเทศถงความสมพนธของเงนเดอนและแรงจงใจในการบรการสาธารณะทสงผลตอความทมเทในงานของขาราชการ จากการศกษาพบ 5 ประเดนดงน
1) ขาราชการจากหลายประเทศไดรบเงนเดอนทสงกวาอตราในตลาดแรงงานสงผลใหขาราชการทางานเตมเวลามากกวาภาคเอกชน
2) เงนเดอนสงผลตอขาราชการทาใหมความทมเทในงานและทางานอยางมประสทธภาพ ชใหเหนวานโยบายดานคาตอบแทนของรฐมความสาคญเปนคานยมเชงสญลกษณทงภาครฐและประชาชน ระบบคาจางของรฐสะทอนใหเหนถงความรบผดชอบตอหนาทของขาราชการและการทางานอยางเตมกาลงความสามารถ
3) ขาราชการทมแรงจงใจในการบรการสาธารณะนาไปสพฤตกรรมทพงประสงคทสงผลใหปฏบตงานมประสทธภาพ
4) ขาราชการทมแรงจงใจในการบรการสาธารณะมความทมเทในงานมากกวาแรงจงใจทมาจากการจายเงนเดอนทเปนคาใชจายหลกของหนวยงานทงภาครฐและภาคเอกชน
5) การใชระบบเงนเดอนและแรงจงใจในการบรการสาธารณะเปนแรงผลกดนใหขาราชการทมเททางานใหภาครฐมความแตกตางกนตามคานยมของประเทศกลมตวอยางทง 15 ประเทศ เชน ภาครฐของประเทศสเปนและบลแกเรยเนนระบบเงนเดอน สวนภาครฐของสหรฐอเมรกาและอสราเอลเนนแรงจงใจในการบรการสาธารณะททาใหขาราชการท มเทปฏบตงานใหกบรฐบาล
Page 31
16
นอกจากนแลว Kim (2006, pp. 736-737) ไดศกษาขาราชการประเทศเกาหลพบวา ขาราชการทมแรงจงใจในการบรการสาธารณะในระดบสงมสวนเสรมสรางพฤตกรรมการเปนสมาชกทดททงในดานการทาประโยชนเพอผอนและความรบผดชอบหนาทของตนเองและหนาททพงกระทาตอองคการททาใหเกดความผกพนในองคกรภาครฐ เปนสงสาคญในการคดเลอกและรกษาขาราชการเหลาน โดยเฉพาะในขนตอนการคดเลอกจาเปนตองตรวจสอบคณสมบตของผสมครในดานแรงจงใจในการบรการสาธารณะเพอเปนการวางแนวทางในการทางานของพนกงานใหมประสทธภาพ การจดโครงการแนะนาภารกจ เปาหมาย วตถประสงคและบรรทดฐานในการบรการสาธารณะขององคการและอธบายถงวธการทจะทาประโยชนเพอสาธารณะผานการทานโยบายและการสงมอบบรการสาธารณะ ในขนตอนการคดเลอกและการขดเกลาทางสงคมทเหมาะสมกบคานยมขององคการและหนวยงานเพอใชในการรกษาขาราชการใหมแรงจงใจในการบรการสาธารณะในระดบสงใหคงอยกบองคการ ทงนการตระหนกถงปจจยจงใจทเปนการเปดโอกาสใหขาราชการรสกพงพอใจตอแรงจงใจการบรการธารณะ การจดหารางวลเปนแรงจงใจภายในเปนสงสาคญททาใหขาราชการรสกถงการมสวนรวมในการปฏบตงานมากกวารางวลทเปนแรงจงใจภายนอก เชน รายไดทเพมขน และระยะเวลาการทางานทสนลง การเปดโอกาสใหขาราชการไดสมผสกบความรสกของการมสวนรวมและความสาเรจในงานหรอรสกวาสงทพวกเขากาลงทานนเปนสงทมคณคา ซงกอนหนาน Perry and Wise (1990, pp.370-371) ไดนาเสนอประเดนดานแรงจงใจในการบรการสาธารณะตอองคการภาครฐซงประกอบดวย 3 หวขอ ดงน
1) บคคลทมแรงจงใจในการบรการสาธารณะตองการทางานใหกบภาครฐ 2) แรงจงใจในการบรการสาธารณะสงผลตอประสทธภาพในการปฏบตงานของ
ขาราชการ 3) องคการภาครฐสามารถดงดดใหบคลากรมแรงจงในการบรการสาธารณะในระดบสง
นาไปสดานพฒนาบคลากรทสงผลใหปฏบตงานมประสทธภาพโดยไมคานงถงสงจงใจทสรางอรรถประโยชนใหกบตนเอง
Gould – William, Mostafa and Bottomley (2015, pp.747-757) ไดศกษาแรงจงใจการบรการสาธารณะของขาราชการ กบแนวการปฏบตดานการบรหารทรพยากรมนษยทมประสทธภาพสง (High-Performance Human Resource Practices: HPHRPs) ทสงผลตอผลลพธของพนกงาน ( Employee Outcomes) ไดแก พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการและความผกพนอนเนองมาจากอารมณ โดยแนวทางการปฏบตดานการบรหารทรพยากรมนษยทมประสทธภาพสง ไดแก การใหพนกงานมสวนรวมในการวางแผน การฝกอบรมและพฒนาเพอนาไปสการรบรคานยมขององคการ การเลอนตาแหนงททาใหบคลากรรสกถงความมนคงในงาน การสอสารท
Page 32
17 มประสทธภาพเพอสรางการรบรและสรางทศนคตทด และการมสวนรวมในการออกแบบงาน ผลการศกษายงพบอกวา สภาพแวดลอมในการทางาน ไดแก การรบรความสามารถของตนเอง การสรางคานยมขององคการ ทศนคตและพฤตกรรมของบคลากร และการสอสารทมประสทธภาพ สงผลตอแรงจงในการบรการสาธารณะของบคลากรในองคกร กลาวคอ เมอบคลากรรบรวาองคการมลงทนเกยวกบแนวการปฏบตดานการบรหารทรพยากรมนษยทมประสทธภาพสงททาใหบคลากรเกดความร ทกษะและความสามารถทเพมขน สรางทศนคตทด เกดความรสกภมใจทไดเปนสวนหนงขององคการ สงผลถงการแสดงออกทางพฤตกรรมการในการบรการสาธารณะทเปนประโยชน และสอดคลองกบคานยมขององคการรวมถงการมความสมพนธทดกบเพอนรวมงาน นอกจากนแลว Gould –William, Bottomley, Redman, Snape, Bishop, Limpanitkul and Mostafa (2014, pp.937-953) ไดศกษาแรงจงใจในการบรการสาธารณะของขาราชการองคการปกครองสวนทองถนในประเทศเวลส เฉพาะหนาทพลเมอง (Civic duty) ทเปนสวนหนงของมตท 2 ดานความมงมนในการรบผดชอบตอผลประโยชนสวนรวมซงมความสมพนธกบผลลพธของพนกงาน (Employee outcomes) ทเกดจากแนวการปฏบตดานการบรหารทรพยากรมนษยทมประสทธภาพสง (HPHRPs) รวมถงปจจยดานภาระงานทมากเกนไป (Work overload) โดยผลลพธของพนกงาน ไดแก ความพงพอใจในงาน ความผกพนอนเนองมาจากอารมณ และความตงใจลาออก กบแนวทางการปฏบตดานการบรหารทรพยากรมนษยทมประสทธภาพสง คอ การมงเนนดานสรรหาและการรกษาพนกงาน รวมทงภาระงานทมากเกนไปทเกดจากความกดดน ความรบผดชอบในงานทสงขนและชวโมงการทางานทยาวนาน นอกจากนยงพบวา ปจจยทมอทธพลตอแรงจงใจในการบรการสาธารณะไดแก บรบททางประวตสงคม (ผปกครอง การศกษา และศาสนา) ลกษณะในททางาน ไดแก สภาพแวดลอมในการทางาน และสงจงใจทองคการจดขน ซงจะสงผลตอคานยม ความสามารถ และคณลกษณะทเปนเลศของขาราชการ ซงการสงเสรมแนวการปฏบตดานการบรหารทรพยากรมนษยทมประสทธภาพสง (HPHRPs) ในองคการภาครฐนนจะสงผลกระทบทางบวกตอการมจตสาธารณะ และเปนแรงเสรมใหบคลากรมความพงพอใจในงานและความผกพนอนเนองมาจากอารมณ การรบรตอคานยมภาครฐทาใหบคลากรแสดงความรสกถงหนาทพลเมองเมอตองเผชญกบแรงกดดนทเกยวของกบงานไดเปนอยางด ในขณะเดยวกนหากตองการเสรมสรางมตดานหนาทพลเมองภายในองคการ ภาครฐควรมงเนนไปทการสรรหาและการคดเลอกมากกวาการฝกอบรมและการขดเกลาทางสงคม
จะเหนไดวาการศกษาแรงจงใจในการบรการสาธารณะในบรบทภาครฐตางประเทศนนมมมมองในดานการบรหารทรพยากรมนษยทหลากหลายกวาบรบทภาครฐของไทยในดานของการสรรหาบคคล การใชแนวทางในการปฏบตดานการบรหารทรพยากรมนษยทมประสทธภาพสง การใชผลลพธของพนกงาน ขณะเดยวกนกพบความคลายคลงในงานวจยเชนกนโดย
Page 33
18 แรงจงใจในการบรการสาธารณะทาใหเกดพฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการ ความพงพอใจในงานทเชอมโยงทาใหมความผกพนตอองคกร 2.2 แนวคดเกยวกบการบรหารคาตอบแทน
2.2.1 ความหมายของคาตอบแทน คาตอบแทน ( Compensation) หมายถง รปแบบของผลตอบแทนทงหมดทเปนตว
เงน และบรการทจบตองได รวมถงผลประโยชนทลกจางไดรบจากการทางานใหกบนายจาง เปนสวนหนงของการสรางความสมพนธในการจางงาน (Milkovich & Newman, 2014, p. 13 ) การกาหนดคาตอบแทนทเหมาะสมกบหนาทความรบผดชอบของแตละตาแหนงเปนการดงดดบคคลทมความรความสามารถใหเขามาสหนวยงานและคงอยในหนวยงานตลอดไป เปนรางวลตอบแทนในการปฏบตงาน การสงเสรมขวญและกาลงใจในการปฏบตงาน และเปนการอานวยความสะดวกในการบรหารงานบคคล (สานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน, 2556)
2.2.2 องคประกอบของคาตอบแทน องคประกอบของคาตอบแทน สามารถแบงออกไดเปน 2 ประเภท (วนดา วาดเจรญ,
อธวตน กาญนวณชยกล และ สมบต ทฆทรพย, 2556, น.148) ไดแก 2.2.2.1 คาตอบแทนทเปนตวเงน
หมายถง คาตอบแทนในรปทใชเงนเปนคาตอบแทนใหแกพนกงาน ซงมองคประกอบ ดงน
1) คาตอบแทนทเปนตวเงนทางตรง หมายถง คาตอบแทนทจายเปนตวเงนใหแกพนกงานหรอลกจาง (Henderson, 2000, p.29) แบงไดดงน
- คาตอบแทนพนฐานหรอคาจาง เปนคาตอบแทนทใหพนกงานอนเนองมาจากการทางาน เปนการใหตามคณคาของงาน หรอทกษะ โดยไมสนใจตาแหนงทพนกงานดารงอย เชน เงนเดอน, คาจาง (รายชวโมง รายวนและรายสปดาห)
- คาตอบแทนทใหเพมนอกเหนอจากการจายคาตอบแทนพนฐาน คอ คาลวงเวลา คาเปลยนกะ คาวฒการศกษาในสาขาทมความเชยวชาญเฉพาะทาง
- คาตอบแทนจงใจทใหอนเนองมาจากผลการปฏบตงาน แบงไดเปน คาจงใจรายบคคล (การเลอนขนเงนเดอนตามผลการปฏบตงาน คานายหนา จายเปนรายชน จายเปนรายจานวนชวโมงการทางาน การใหสทธในการซอหนของบรษท) คาจงใจเปนกลม (การจายโบนส การแบงผลประโยชนจากการประหยดคาใชจาย) และ คาตอบแทนระยะสนและระยะยาว
Page 34
19
2) คาตอบแทนทเปนตวเงนทางออม หมายถง คาตอบแทนทพนกงานหรอลกจางไดรบองคการหรอนายจาง นอกเหนอจากคาตอบแทนทเปนตวเงน เชน สวสดการตางๆ ไดแก กองทนเงนประกนสงคม กองทนเพอการศกษาบตร การจดรถรบสงพนกงาน ทพกพนกงาน เปนตน
2.2.2.2 คาตอบแทนทไมเปนตวเงน หมายถง คาตอบแทนทอยในรปแบบของสทธประโยชนหรอบรการท
พนกงานหรอลกจางพงไดรบ เพอชวยสงเสรมและสนบสนนการทางานใหมประสทธภาพ สงผลใหพนกงานเกดความภาคภมใจในหนาทการงาน แบงออกไดเปน 2 ประเภท ดงน
- งาน คอ กจกรรมทดาเนนอยภายในองคกร มลกษณะทแตกตางกนไปตามหนาทและความรบผดชอบของตาแหนงงานนน รปแบบงานทนาสนใจ ทาทายความสามารถ เปดโอกาสใหมการเตบโตตามสายอาชพ และไดรบการยอมรบจากเพอนรวมงาน
- สภาพแวดลอมในการทางาน เกยวของกบนโยบายการบรหารคาตอบแทนทมประสทธภาพ สายการบงคบบญชาทชดเจน มทมงานและเพอนรวมงานทด มสวนรวมในการแสดงความคดเหน มเครองมอ อปกรณตางๆทพรอมใชในการปฏบตหนาท
ภาพท 2.1 สรปองคประกอบของคาตอบแทน. จาก การจดการทรพยากรมนษย จากแนวคด ทฤษฎ
สภาคปฏบต (น.150), โดย วนดา วาดเจรญ อธวฒน กาญจนวณชยกล และสมบต ทฆทรพย, 2556,
กรงเทพฯ: หจก.ภาพพมพ
Page 35
20
2.2.3 กฎ ระเบยบ และพระราชบญญตทเกยวของกบการบรหารคาตอบแทน ภาครฐไดจดคาตอบแทนใหแกขาราชการพลเรอน ประกอบดวย (สานกงาน
คณะกรรมการขาราชการพลเรอน , 2556) คาจางและเงนเดอน คาจงใจ รวมทงสวสดการและประโยชนเกอกล ซงกฎ ระเบยบ และกฎหมายทเกยวของกบคาตอบแทน สามารถแบงได ดงตอไปน
2.2.3.1 พระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. 2551 การกาหนดหนาทใหคณะกรรมการขาราชการพลเรอน (ก.พ.) เสนอแนะ
ใหคาปรกษาแกคณะรฐมนตรเกยวกบนโยบายและยทธศาสตรการบรหารทรพยากรบคคลภาครฐในดานการบรหารคาตอบแทน และการรายงานตอคณะรฐมนตรเพอพจาณาปรบปรงเงนเดอน เงนประจาตาแหนง เงนเพมคาครองชพ สวสดการ หรอประโยชนเกอกลอนสาหรบขาราชการฝาย พลเรอนใหเหมาะสม และการไดรบเงนเดอนตามตาแหนงทกาหนดในแตละประเภทตามบญชเงนเดอนขนตาขนสง เชน ประเภทวชาการ ประเภททวไป ประเภทอานวยการ เปนตน
2.2.3.2 กฎ ก.พ. ออกตามความในพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. 2551 ไดแก
- กฎ ก.พ. วาดวยการเลอนเงนเดอน (ฉบบท 2) พ.ศ. 2556 เกยวกบเรองการเลอนเงนเดอนเมอกลบมาปฏบตราชการ กรณทลาหรอมคาสงใหไปปฏบตงานระหวางประเทศ หรอลาเนองจากเจบปวยจากการปฏบตงาน
- กฎ ก.พ. วาดวยการใหขาราชการพลเรอนสามญไดรบเงนประจาตาแหนง (ฉบบท 2) พ.ศ. 2555 เกยวกบยกเลกประเภทบญชกาหนดสายงานทเปนของเดม
- กฎ ก.พ.วาดวยการใหขาราชการพลเรอนสามญไดรบเงนประจาตาแหนง (ฉบบท 3) พ.ศ. 2556 เกยวกบการเพมตาแหนงงานในประเภทวชาการ
- กฎ ก.พ. วาดวยการเลอนเงนเดอน พ.ศ. 2552 เกยวกบเรองหลกเกณฑและวธการเลอนขนเงนเดอน
- กฎ ก.พ. วาดวยการใหขาราชการพลเรอนสามญไดรบเงนเดอน พ.ศ.2551 เกยวกบเรองการรบเงนเดอนตามตาแหนง ประเภท ระดบการศกษา ประสบการณทางาน
- กฎ ก.พ. วาดวยการใหขาราชการพลเรอนสามญไดรบเงนประจาตาแหนง พ.ศ.2551 เกยวกบเรองสทธและหลกเกณฑในการรบเงนประจาตาแหนง
2.2.3.3 พระราชกฤษฎกา เกยวของกบกรมบญชกลาง กระทรวงการคลง มดงตอไปน
ดานเงนเดอน บาเหนจ บานาญและเงนอนๆทมลกษณะเดยวกน
Page 36
21
- พระราชกฤษฎกาการจายเงนเดอน เงนป บาเหนจ บานาญ และ เงนอนๆ ในลกษณะเดยวกน (ฉบบท 4) พ.ศ. 2549 และ พระราชกฤษฎกาการจายเงนเดอน เงนป บานาญ และเงนอนในลกษณะเดยวกน (ฉบบท 5) พ.ศ. 2555 ฉบบลาสดเปนการเพมเตม ไดแก ขาราชการลาไปชวยภรรยาทคลอดบตร โดยไดรบเงนระหวางลาไมเกนสามสบวนทาการ หากขาราชการลากจสวนตวเพอเลยงดบตรตอเนองจากการลาคลอดจะไมไดรบเงนเดอนระหวางลา เปนตน
- พระราชกฤษฎกาการปรบเงนเดอนขนสงของขาราชการพลเรอนสามญ พ.ศ. 2554
- พระราชกฤษฎกาการปรบอตราเงนเดอนของขาราชการ (ฉบบท 2) พ.ศ. 2552
- การเบกจายคาตอบแทนการปฏบตงานนอกเวลาราชการ พ.ศ. 2550 ดานสวสดการ มดงน - คาการศกษาบตร ไดแก พระราชกฤษฎกาเงนสวสดการเกยวกบการศกษาของบตร พ.ศ. 2523
เกยวกบสทธและหลกเกณฑในการเบกเงนสวสดการเกยวกบการศกษาบตร สามารถเบกไดตงแตระดบอนบาลจนถงระดบปรญญาตร
พระราชกฤษฎการเงนสวสดการเกยวกบการศกษาบตร พ.ศ. 2532 และฉบบแกไข ฉบบท 2 ถง ฉบบท 7 (พ.ศ. 2532 – พ.ศ. 2534, พ.ศ. 2548, พ.ศ. 2550 และ พ.ศ. 2554)
คาใชจายในการเดนทางไปราชการ ไดแก - พระราชกฤษฎกาคาใชจายการเดนทางไปราชการ พ.ศ. 2526 เกยวกบ
สทธและหลกเกณฑในการเบกคาใชจาย ไดแก การเดนทางไปชวยราชการ การเดนทางไปปฏบตงานประจาตางสานกงาน การเดนทางกลบภมลาเนากรณออกจากราชการหรอถกสงพกราชการ เปนตน
- พระราชกฤษฎกาคาใชจายในการเดนทางไปราชการ พ.ศ. 2527 (ฉบบท 2) ถง ฉบบท 7 (พ.ศ. 2528 – พ.ศ. 2529, พ.ศ. 2534, พ.ศ. 2541 และ พ.ศ. 2548
คาเชาบานขาราชการ ไดแก - พระราชกฤษฎกาคาเชาบานขาราชการ (ฉบบท 3) พ.ศ. 2552 และ
หลกเกณฑและวธปฏบตในการเบกจายคาเชาบานตามพระราชกฤษฎกาคาเชาบาน (ฉบบท 3) พ.ศ. 2552 เปนการปรบปรงการเบกจายใหสอดคลองกบประเภทตาแหนงและระดบตามพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. 2551
Page 37
22
- พระราชกฤษฎกาคาเชาบานขาราชการ (ฉบบท 2) พ.ศ. 2550 การแกไขใหขาราชการตามคาสงใหเดนทางไปประจาสานกงานในตางทองทมสทธไดรบคาเชาบาน การปรบปรงสทธในการรบคาเชาบานใหสอดคลองกบสภาพสงคมปจจบน
- พระราชกฤษฎกาคาเชาบานขาราชการ พ.ศ. 2547 (บญชแนบทาย) เกยวกบสทธและหลกเกณฑในการเบกคาเชาบานขาราชการ
การรกษาพยาบาล พระราชกฤษฎกาเงนสวสดการเกยวกบคารกษาพยาบาล พ.ศ. 2553
เกยวกบการใชสทธและหลกเกณฑในการเบกคารกษาพยาบาล ไดแก การใหสทธกบบคคลในนครอบครว คอ บตร คสมรส บดาหรอมารดา รวมถงตนเอง สทธในการเขารบการกษาในสถานพยาบาลของรฐ และเอกชน เปนตน
สวสดการภายในสวนราชการ ระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการจดสวสดการภายในสวนราชการ
พ.ศ. 2547 ฉบบแกไขปรบปรงครงท 1 พ.ศ. 2552 เกยวกบหลกการ ระเบยบ การจดตงคณะกรรมการสวสดการขาราชการ สทธทไดรบ
กลาวโดยสรป คาตอบแทนของภาครฐคอ คาใชจายตางๆทหนวยงานจายใหกบขาราชการในรปแบบทเปนตวเงนและไมใชตวเงน เพอตอบแทนการปฏบตงานตามหนาทรบผดชอบ เปนการจงใจใหทางานอยางมประสทธภาพ สรางขวญและกาลงใจแกขาราชการรวมทงยกระดบความเปนอยของขาราชการ (สานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน , 2556) ซงประกอบดวย เงนเดอน คาจาง สงจงใจหรอทเรยกวาการใหรางวลพเศษ และสวสดการ ซงสอดคลองกบความหมายและองคประกอบของคาตอบแทน ในสวนของการจดการดานของตอบแทนของภาครฐเปนไปตามกฎหมายหลก ไดแก พระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. 2551และพระราชกฤษฎกา เกยวของกบกรมบญชกลาง กระทรวงการคลงทเกยวของกบขาราชการโดยตรง ซงแตกตางกบกบภาคเอกชนทใชกฎหมายคอ พระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. 2541 (ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2553) พระราชบญญตประกนสงคม พ.ศ. 2533 และพระราชบญญตเงนทดทดแทน โดยคาตอบแทนของภาครฐเกยวของกบงานวจยนคอ สวสดการซงเปนองคประกอบหนงของคาตอบแทนภาครฐและกฎหมายทเกยวของคอ พระราชกฤษฎกา ของกรมบญชกลางกระทรวงการคลง ทาใหทราบทมาและกฎหมายทบงคบใหกระทรวง ทบวง กรมดาเนนการจดสวสดการใหสอดคลองและเปนไปในทศทางเดยวกนเพอความสะดวกในการบรการจดการดานสวสดการในหนวยงาน
Page 38
23 2.3 แนวคดเกยวกบการจดสวสดการ
ตารางท 2.1 ความหมายของสวสดการ
เจาของนยาม ความหมาย
Henderson (2000) ผลประโยชนของพนกงาน (Employee Benefits) หรอสวสดการ (fringe benefits) ซงเปนองคประกอบของรปแบบการจายคาตอบแทนทนายจางจดใหกบลกจาง นอกเหนอจากการจายคาเงนเดอน คาจาง เพอนาไปสความพงพอใจในงาน ลดอตราการลาออก และการขาดงาน รกษาพนกงานใหอยกบองคการ
Armstrong and Murlis (2007)
ผลประโยชนทนายจางจดใหแกลกจางนอกเหนอจากคาจาง เพอประกนความมนคงและเปนสงจงใจในการทางานของลกจาง เชน ใหการรกษาพยาบาล สทธการลาปวย เงนบาเหนจ เงนก ฉกเฉน วนหยดพกผอน และสวสดการอนๆ
กงพร ทองใบ (2553) คาตอบแทนทางออม ทนายจางจดใหแกลกจางนอกเหนอจากการจายคาตอบแทนทางตรง เพอใหลกจางเกดขวญและกาลงใจในการทางาน มความสมพนธทดกบองคการ เชน สทธในการลา รปแบบของงานทนาสนใจ ทาทายความสามารถ สภาพแวดลอมในการทางานทด มความปลอดภยในการทางาน
สานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน (2556)
เปนสงทรฐจดหาใหในฐานะทเปนสมาชกขององคการ เพอสรางขวญและกาลงใจในการปฏบตหนาทราชการ มความมนคงในชวต
Page 39
24 ตารางท 2.1 ความหมายของสวสดการ (ตอ)
เจาของนยาม ความหมาย
Milkovich and Newman (2014)
เปนผลประโยชนของพนกงาน (Employee Benefits) ซงสวนหนงของรปแบบการจายคาตอบแทนทจดใหกบพนกงานในเวลาทางาน นอกเหนอจากการจายคาตอบแทนทางตรง ไดแก การประกนชวต เงนบานาญ คาชดเชย วนหยดพกผอน เปนตน
ทมา: ผวจย
จากการใหความหมายตามตารางขางบน สามารถสรปไดวา สวสดการ คอคาตอบแทนทองคการเอกชนและภาครฐจดใหลกจางและขาราชการ นอกเหนอจากการจายคาตอบแทนทางตรง ไดแก การประกนชวต สทธในการลา เงนบานาญ เปนตน ทงนเพอใหพนกงานมความมนคงในชวต มความพงพอใจในการทางานและคงอยกบองคการ
2.3.1 วตถประสงคของการจดสวสดการ การจดสวสดการภายในองคการ (Armstrong and Murlis ,2007, p. 33) ม
วตถประสงค ดงตอไปน 1) เพอใหพนกงานมความผกพนกบองคการมากขน 2) เพอตอบสนองความตองการของพนกงาน ทเกยวของกบ ความรสกมนคง
ปลอดภยในชวต การชวยเหลอทางการเงน และการใหบรการอยางอนนอกเหนอจากการจายเงน เชน รถรบสงพนกงาน เปนตน
3) เพอแสดงเหนวาองคการมการเอาใจใสตอความตองการของพนกงาน 4) เพอเปนการดงดดและเปนขอไดเปรยบในการแขงขนทางธรกจโดยการจดใหม
สวสดการทดงดดและรกษาพนกงานใหอยกบองคการ 2.3.2 หลกในการด าเนนการดานสวสดการ
การดาเนนการในการจดสวสดการตองคานงถงผลทองคการไดรบและตนทนคาใชจายทเกดขน ซงหลกการ ม 6 ประการ ดงตอไปน ( กงพร ทองใบ, 2553, น. 159-160)
Page 40
25
1) สนองตอบความตองการอยางแทจรง กลาวคอ ควรมการสารวจความตองการทแทจรงของพนกงานกอน เพอนามากาหนดสวสดการทสอดคลองกบความตองการ สงผลใหองคการเกดความคมคากบสงทลงทนไป
2) สนองความตองการของคนสวนใหญ คอ ควรจดลาดบความตองการของพนกงานและพจารณาจดสวสดการทเปนความตองการของคนสวนใหญ
3) การมสวนรวม คอ มขอบเขตทกวางเพอใหพนกงานทกคนมสวนรวมในการใชบรการสวสดการทองคการจดใหไดมากทสด
4) ความเสมอภาค คอ การจดสวสดการควรมรปแบบเดยวกนสาหรบพนกงานทกคน เพอใหเกดความพงพอใจ การไดรบสทธทเทาเทยมกน มความเสมอภาคมสวนในการสรางขวญและกาลงใจในการทางานทจะนาไปสความมประสทธภาพและประสทธผลตอองคกร
5) ความสะดวก คอ การจดสวสดการควรอานวยความสะดวกใหกบพนกงานในการเขารวมโครงการ มแบบฟอรม ขนตอน เงอนไขการใชบรการทไมยงยากซบซอน
6) ความประหยด คอ คาใชจายในการจดสวสดการ มการควบคมคาใชจาย สามารถนาไปวดผลในการปฏบตงานไดเพอดวาคมคาหรอไม
การวางแผนและการออกแบบการจดสวสดการ Henderson (2000, pp. 546-547) ไดใหหลกการไว ดงน
- การจดสวสดการใหเปนไปตามทกฎหมายกาหนด เปนสงสาคญอนดบแรกในการวางแผนและออกแบบจดสวสดการใหสอดคลองกบกฎหมายททางรฐไดกาหนดไว
- การคานงถงพนกงานสวนใหญ การจดสวสดการตองคานงถงความตองการของพนกงานทเปนสวนใหญ การออกแบบและพฒนาการจดสวสดการทมความยดหยนตามความตองการจะเปนโอกาสในการลดตนทนขององคการ
- ความสามารถในการจายขององคการและการมสวนรวมของพนกงาน การใหพนกงานมสวนรวมในการวางแผน ทาใหทราบความตองการและจดสวสดการตามความตองการของพนกงานเพอลดตนทนในดานคาใชจาย
- การจดตงกองทนและการบรหารงานโดยบรษทภายนอก การจดตงกองทนเองเปนโอกาสในการลดตนทน นอกจากนแลวองคการสามารถประหยดคาใชจายโดยการจางบรษทภายนอกมาบรหารเกยวกบการวางแผนการรกษาพยาบาลและสวสดการดานอนๆ
- การควบคมและการตรวจสอบ เปนขนตอนสดทายในกระบวนการวางแผนเพอทบทวนสงทเกดขน องคการตองมการควบคมในทกสวนของสวสดการทจดขน ผลสะทอนกลบจะทาใหเกดการแกไขและปรบปรงการออกแบบและการวางแผนการจดสวสดการในครงตอไป
Page 41
26
2.3.3 ประเภทของสวสดการ สวสดการแบงออกเปน 2 ประเภท ดงน (สรางครตน วศนารมณ, 2540, น. 76-
77) มดงตอไปน 1) สวสดการตามกฎหมาย ไดแก สวสดการทเกดขนโดยมระเบยบขอบงคบ
ตางๆทกาหนดใหนายจางตองจดตามทกฎหมายกาหนด 2) สวสดการทนอกเหนอกฎหมาย เพอใหลกจางมความเปนอยทดขนทงสภาพ
การทางาน สภาพทางรางกายและจตใจ โดยแบงได 2 ประเภท คอ - สวสดการทางเศรษฐกจซงอยในรปตวเงน ไดแก รถรบสงพนกงาน เครองแบบ
พนกงาน ทอยอาศย ทนการศกษาบตร เปนตน - สวสดการทางสงคมทเกยวกบสงอานวยความสะดวก การบารงขวญ กาลงใจ
ของพนกงาน ไดแก การใหคาปรกษา ทศนศกษา นนทนาการ และการกฬาตางๆ เปนตน 2.3.4 สวสดการภาครฐในบรบทไทย
สวสดการและประโยชนเกอกลในระบบราชการไทยถอไดวาเปนสงจงใจและเปนเครองดงดดใหบคลากรเขาสระบบราชการและคงอยกบหนวยงานมากกวาเงนเดอนหรอคาจาง (ศภชย ยาวะประภาษ, 2548, น.227-229) โดยสวสดการแบงออกเปน 2 ประเภทไดแก
สวสดการทเปนตวเงน ภาครฐใหความสาคญกบสวสดการประเภทนมากทสดโดยใหสทธครอบคลมไปถง
ครอบครวของขาราชการ คอ บดามารดา คสมรสและบตรทยงไมบรรลนตภาวะ โดยไดรบสทธประโยชนในดานสขภาพ การศกษาและทอยอาศยทงในขณะทเปนขาราชการจนถงเกษยณอายราชการโดยไมมความผดกยงไดรบบาเหนจบานาญซงเปนการประกนความมนคงดานรายไดในวยชราอกดวย
สวสดการทไมเปนตวเงน สทธในการลา สทธในการขอรบพระราชทานเครองราชอสรยาภรณ บานพกของ
ทางราชการ เงนกเพอเคหะสงเคราะห การจดสถานททางานและสภาพแวดลอมในการทางานทเออตอการปฏบตหนาทอยางมประสทธภาพ การจดฌาปนกจสงเคราะห ฯลฯ ซงสวสดการสวนนเปนการเสรมสรางขวญและกาลงใจในการปฏบตงาน
สาหรบสวสดการทเปนตวเงนและไมเปนตวเงนน เรยกไดวาเปนสวสดการตามทกฎหมายกาหนดเปนผลประโยชนททางราชการออกกฎระเบยบบงคบใหหนวยงานตางๆใหถอปฏบตใหเปนไปในแนวทางเดยวกน และสวสดการทหนวยราชการจดขนภายในหนวยงานโดยคณะรฐมนตรเหนชอบตามขอเสนอของสานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอนซงใหสวนราชการตางๆสามารถ
Page 42
27 กาหนดสวสดการภายในหนวยงานไดตามระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการจดสวสดการภายในสวนราชการ พ.ศ. 2547 (มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2555, น.8-40 - 8-43) และเพอใหสวสดการทกประเภทเปนไปอยางทวถงเปนธรรมและอยในบรรทดฐานเดยวกน จงมกลไกในการบรหารจดการ (มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2554, น.6-24 – 6-25) ดงตอไปน
นโยบายและวตถประสงค เปนกลไกสาคญประการแรก ในเดมเปนททราบกนดอยแลววาขาราชการไดรบ
เงนเดอนทตากวาพนกงานภาคเอกชนซงกอใหเกดปญหาในการดารงชวตของขาราชการและครอบครว เกดผลกระทบตอการปฏบตหน าท ร าชการ นอกจากน ย งมปญหา การทจร ต ขาดประสทธภาพในการปฏบตหนาท ขาราชการทเปนคนเกงของหนวยงานลาออกเพอรบเงนเดอน ทสงกวาทงนสวนหนงเกดจากการทขาราชการทนตอสภาพบบคนทางเศรษฐกจไมได ดวยเหตนทาใหภาครฐจดสวสดการเพอชดเชยการไดรบเงนเดอนทตากวาภาคเอกเพอคลคลายปญหาทเกดขน
กฎหมาย ระเบยบและแนวทางปฏบต เพอใหเปนบรรทดฐานเดยวกนจงมการบญญตกฎหมาย ระเบยบและแนวทาง
ปฏบตเพอใหขาราชการและเจาหนาทผบรหารงานดานสวสดการมความเขาใจทสอดคลองกน หนวยงาน บคคล หรอกลมคน กลาวคอ เปนการทาหนาทรบผดชอบในการบรหารจดการดานสวสดการ ซง
ไดแก กระทรวงการคลง สานกงบประมาณ สานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน ซงเปนหนวยงานสวนกลางทเปนผนาเสนอแนะ รบเรองราวและสงตอขอมลเพอขออนมตจากคณะรฐมนตร และยงมสวนในระดบกรมหรอสานกกมหนาทในการบรหารจดการดานสวสดการเชนกน
กลาวไดวาสวสดการภาครฐเปนสวนหนงของการพฒนาคณภาพชวตในมตดานเศรษฐกจทมงเนนตอบสนองความจาเปนขนพนฐานของบคคลเพอหวงกระตนใหขาราชการอทศตวใหกบงานและเสรมสรางประสทธภาพของผลการปฏบตงาน แตระบบการจงใจของภาครฐประสบความสาเรจเพยงบางสวน คอสามารถดงดดบคคลทตองการความมนคงสงใหเขาสภาครฐและอยจนเกษยณอายราชการโดยไมจาเปนตองใชความสามารถในการปฏบตงานอยางเตมท ในสวนของงานวจยพบวาเปนการศกษาดานทศนคต ความพงพอใจ ความตองการของบคลากรภาครฐตอสวสดการภายในหนวยงานเพอนามาปรบปรงใหสอดคลองกบความตองการในการดารงชวตโดยแบงไดดงน
ดานทศนคตของบคลากรทมตอสวสดการภาครฐ จากการศกษาของดาวกระจาย ตเทศานนท (2544, บทท 5) เรอง “ทศนะของ
บคลากรทมตอการจดสวสดการของสานกงานปลดสานกนายกรฐมนตร”กลมตวอยาง 103 คน ใน
Page 43
28 การตอบแบบสอบถาม และ จานวน 3 คน ในการสมภาษณ จากการอภปรายผล พบวา ความคดเหนทมตอสวสดการภายในของสานกงานปลดสานกนายกรฐมนตรทมอยในปจจบนมความเหนดวยอยในระดบมาก ความคดเหนตอการจดสวสดการทไมเปนตวเงนอยในระดบมากทสด สวนความเหนตอการปรบปรงสวสดการภายในของสานกปลดนายกรฐมนตรพบวา ในภาพรวมมความเหนดวยตอแนวทางในการปรบปรงสวสดการทไมเปนตวเงนอยในระดบมาก และจากผลการสมภาษณ เหนควรปรบปรงสวสดการภายใน โดยเพมสวสดการแกกลมขาราชการบานาญ สวนของฉตรแกว ภมรนทร (2549, บทท 5) เรอง “การใชสวสดการภายในสวนราชการของขาราชการกรมประชาสมพนธ” กลมตวอยาง 103 คน จากการสรปผลการศกษาพบวา ขาราชการใชสวสดการดานเศรษฐกจในการก ยมเงนสงสด มความพงพอใจในการใชบรการระดบปานกลาง และการจดสวสดการดานเศรษฐกจมความเหนสงสดเกยวกบหลกเกณฑการขอรบทนเพอศกษาตอทมความยงยากและซบซอน
ความตองการของบคลากรตอสวสดการภาครฐ การศกษาของนายระพพฒน โกศลชตเดช (2554, บทท 5) เรอง “สวสดการเพอ
ตอบสนองการเปลยนแปลงดานบคลากรของการทาเรอแหงประเทศไทย (ทาเรอกรงเทพ” กลมตวอยาง 242 คน จากการสรปการศกษาพบวา ภาพรวมความตองการของพนกงานรนใหมอยในระดบมากและตองการสวสดการการจายเงนชวยเหลอคาชดปฏบตงานมากทสด สวนคนรนเกาความตองการสวสดการในภาพรวมอยในระดบมากเชนกนและตองการสวสดการคารกษาพยาบาลมากทสด สาหรบความตองการสวสดการยดหยนพนกงานใหมมความตองการมากกวาพนกงานรนเกา โดยตองการในเรองสวสดการคารกษาพยาบาล สวสดการเกยวกบบตรและสวสดการทอยอาศย
โดยสรปแลว ภาครฐใหความสาคญกบสวสดการทจดใหมขนตามกฎหมายและสวสดการทจดขนเพมเตมเพอตอบสนองความตองการของพนกงานมความผกพนกบองคการ สนองตอบความตองการของพนกงานทงดานรางกาย และความมงคงในการดารงชวต อกทงเปนขอไดเปรยบทางการแขงขนในการดงดดคนเขามาทางานกบองคการรวมทงการรกษาพนกงานใหอยกบองคการตลอดไป ซงสวสดการของภาครฐมพนฐานจากแนวคดดานสวสดการเชนกนไมวาความหมาย วตถประสงคในการจดสวสดการ หลกการดาเนนการดานการจดสวสดการทคานงถงคนสวนรวม เปนไปตามทกฎหมายกาหนด ความสามารถในการจายซงกคองบประมาณทรฐจดสรรในสวนดงกลาว จากงานวจยทเกยวของกบสวสดการจะเปนในดานของทศนคตและความตองการดานสวสดการของบคลากรภาครฐเพอนาผลไปใชปรบปรงการจดสวสดการใหสอดคลองกบความตองการของบคลากรในองคการ แตสาหรบการวจยเรองการรบราชการ: แรงจงใจในการบรการสาธารณะหรอสวสดการในองคการ เปนการศกษาในประเดนของสวสดการในองคการมความสาคญอยางไรตอการดารงชวตททาใหเกดแรงจงใจในการรบราชการ
Page 44
29 2.4 แนวคดเกยวกบแรงจงใจ
2.4.1 ความหมายของแรงจงใจ แรงจงใจ (Motivation) เปนความปรารถนาภายในบคคลทเปนสาเหตใหบคคล
เกดการกระทา คนมกใชการกระทาเพอเปนเหตผลหนงทจะนาไปสเปาหมาย (DeCenzo and Robbins, 2013, p.103) ซงกคอการจงใจเปนความตองการภายในจตใจของคน และไดรบการตอบสนอง การจงใจนนจะเปนแรงดลใจใหคนกระทาหรอแสดงพฤตกรรมออกมา(พลสข สงขรง, 2556, น.144) ดงนนแรงจงใจจงเปนแรงผลกดนใหมงตรงไปทเปาหมาย คาทแสดงถงแรงจงใจไดแก ความจาเปน ความตองการ ความปรารถนา และแรงผลกดน มนษยมความตองการทหลากหลาย บางอยางไดรบการตอบสนองแตบางอยางกไมไดรบการตอบสนองทาใหรสกไมเพยงพอและไมเทาเทยมกบคนอนซงเปนปจจยททาใหมนษยดนรนหาสงตางๆเพอตอบสนองความตองการของตนเอง (นตพล ภตะโชต, 2556, น.186) ดงนนการความเขาใจเรองแรงจงใจเปนสงสาคญซงเกยวของกบการปฏบตงาน การตอบสนองตอคาตอบแทน การลาออกและสวนอนๆทเกยวของกบการบรการทรพยากรมนษยและสงเหลานมอทธพลตอแรงจงใจเชนกน
แรงจงใจเปนเงอนไขทเปนแรงผลกดนใหเกดพฤตกรรมมการปรบตวของกระบวนการภายในรางกายและเปาหมาย อานาจของแรงจงใจจงมบทบาทตอบคคล (อรยา คหา, 2556, น.108-109) ดงตอไปน
1) กระบวนการภายในรางกายเปลยน ไดแก เมอคนรสกหว รางกายจะกระตนใหหาอาหารเพอดบความหวซงแรงขบจะมมากหรอนอยขนอยกบความตองการนนไดรบการสนองแลวหรอไม
2) อารมณเปลยน เปนสภาพการเปลยนแปลงของรางกายและจตใจเนองมาจากการปฏสมพนธระหวางสงเราและอนทรย โดยอารมณและแรงจงใจมความสมพนธอยางใกลชด เพราะอารมณสามารถเปลยนแปลงเปนแรงจงใจได
3) กอใหเกดนสย สงคมหลอหลอมบคลกภาพและสงผลตอพฒนาการของบคคลเชนเดยวกบพนธกรรม สงคมทปลกฝงใหเดกมความทะเยอทะยาน พงตนเอง มงความกาวหนา ทาใหเดกมแรงจงใจในการมงมนในการพฒนาและพยายามทาใหสาเรจตามทตงเปาหมายไว
4) เกดความมงหวง คาดหวง เพราะการดารงชวตประจาวนของมนษยมกจกรรมและหนาททตองกระทา ความตองการของมนษยไมมขดจากดเปนเหมอนวฏจกรของแรงจงใจ
ประเภทของแรงจงใจ แบงตามชนดของแรงจงใจ (อรยา คหา, 2556, น.109-110) ดงน
Page 45
30
- แรงจงใจภายใน (Intrinsic Motivation) คอ แรงจงใจทมรากฐานมาจากความตองการทอยภายในตวบคคล เปนแรงกระตนทมาจากภายใน เปนความรสกสวนตวทไม ไดมาจาก สงเราภายนอก แรงจงใจภายในไดแก ความอยากรอยากเหน ความชอบ ความสนใจ ความพอใจสวนตว ความเชอ ความรก ความศรทธา ความถนด เจตคต เปนตน
- แรงจงใจภายนอก (Extrinsic Motivation) คอ สงลอใจภายนอกทเปนแรงจงใจกระตนใหบคคลแสดงพฤตกรรม เชน คาชมเชย โบนส สนจาง รางวล เงนเดอน เปนตน นอกจากนยงหมายถงลกษณะทบคคลคาดหวง เมอเหนเปาหมายจงแสดงพฤตกรรมเพอใหไดรบสงตอบแทน
สรปไดวาบคคลมแรงจงใจมาจาก 2 แหลงคอแรงจงใจภายในและแรงจงใจภายนอกเมอคนไดรบแรงจงใจจากการทางาน งานท ไดรบมอบหมาย การออกแบบการทางานและสภาพแวดลอมการทางาน เปนตน เรยกไดวาเปนเนอแทแรงจงใจ สวนแรงจงใจภายนอกมการเชอมโยงกบปจจย เชนเงนเดอน คาจาง สวสดการ ผลประโยชนเกอกลและเงนเพมจากการทางานอน ๆ สวนใหญมกจะมปจจยทงสองพรอมกนสงผลกระทบตอแรงจงใจพนกงาน (Rasheed, Humayon, Awan and Ahmed,2016,p.104) จากการศกษาแรงจงใจของขาราชการครในประเทศปากสถานพบวาแพคเกจคาตอบแทนเปนแรงจงใจของการเรยนการสอน ไมเพยงแตเงนเดอนทสงขน แตเปนการรวมกนของสวสดการและผลประโยชนเกอกลตางๆทตอบสนองความตองการของขาราชครไดเปนอยางด Ciobanua and Androniceanu (2015,165) การเพมประสทธภาพการทางานของขาราชการของประเทศโรมาเนย นอกจากจะเปนดานภาวะผนาแลวยงเกยวของกบความพงพอใจของผลตอบแทนไมวาจะเปนเงนเดอน คาจางและสวสดการทเปนแรงจงใจภายนอก รวมถงความกาวหนาในหนาทสภาพแวดลอมการทางานและวฒนธรรมองคการ
2.4.2 ทฤษฎทเกยวของกบแรงจงใจ ทฤษฎ ERG ( EGR Theory) ของ Alderfer (Greeberg and Baron, 2008,
p.108) ความตองการของคนม 3 ขนตอน คอ 1) ความตองการในการดารงชวต (Existence Needs) เปนความตองการท
ตอบสนองเพอการดารงชวต เปนความตองการทางดานรางกายและความปลอดภยในการดารงชวต ไดแก อาหาร เสอผา ยารกษาโรค เปนตน
2) ความตองการดานความสมพนธ (Relatedness Needs) ความตองการเปนสวนหนงของสงคม ตองการการยอมรบนบถอ ผอนมองเหนคณคาของตนเอง
3) ความตองการเจรญเตบโต (Growth Needs) ความตองการความสงบสขของชวต ตองการพฒนาศกยภาพของตนเอง ความกาวหนาในสายอาชพ
Page 46
31
กลาวคอ สวสดการภาครฐและสวสดการภายในหนวยงานสามารถตอบสนองความตองการไดครบทง 3 ขน ทงในดานความตองการในการดารงชวต ไดแก คารกษาพยาบาล คาการศกษาของบตร เงนก การตรวจสขภาพประจาป สามารถใชเปนพนฐานการจดสวสดการในองคการได ความตองการในการดารงชวตนน เมอนาสวสดการมาตคาเปนตวเงนโดยเทยบก บคาตอบแทนโดยตรงทเกดจากผลงานโดยนาไปสแนวคดทวาสวสดการคอสวนหนงของคาตอบแทน (สรางครตน วศนารมณ, 2540, น. 54-55) และการจดสวสดการนนสามารถตอบสนองความตองการในการดารงชวตไดทเปนการเตมเตมความตองการของพนกงานทกอใหเกดความพงพอใจและมแรงผลกดนทจะมความกาวหนาในงานและความสาเรจในชวต รวมทงการทมเทแรงกายแรงใจในการปฏบตงานใหกบองคการอกดวย (ระพพฒน โกศลชตเดช (2554,น.10)
ทฤษฎสองปจจย (Herzberg’s Motivation – Hygiene Needs Theory) ของ Herzberg (Shani, Chandler, Coget and Lau, 2009, pp. 106-107) ไดกลาวถงความตองการของมนษยม 2 ประเภท
1) ความตองการดานสขอนามย ซงไดรบอทธพลจากสภาพรางกายและจตใจจากการทางาน เปนปจจยททาใหคนไมพอใจในงาน ไดแก นโยบายของบรษทและการบรหารงาน การใหความชวยเหลอ ความสมพนธกบหวหนางานและเพอนรวมงาน ลกนอ ง เงอนไขการทางาน คาตอบแทน สถานภาพและความมนคง เมอเกดความไมพอใจจะมการปฏเสธงาน แตหากความตองการไดรบการตอบสนองจะเกดความพงพอใจและตงใจปฏบตงาน
2) ความตองการดานแรงจงใจ ความตองการระดบนคลายกบความตองการขนสงของมาสโลว คอความตองการไดรบการยกยองนบถอ (ลาดบขนท 4) และความตองการเตมเตมความสมบรณใหกบชวต (ลาดบขนท 5) ซงเกยวกบเปาหมาย การตระหนกร ในเนองาน ความรบผดชอบ และโอกาสในการเตบโตในสายอาชพ เปนปจจยททาใหเกดความพอใจ ทาใหเพมศกยภาพในการทางาน
สรปไดวา การจดสวสดการขององคการนนเปนการลดความไมพอใจในการทางานของบคคลในการปฏบตงาน ทาใหปฏบตงานอยางมประสทธภาพ การจดสวสดการจงตองคานงถงงาน สภาพแวดลอมในการทางาน และคาตอบแทนภายในองคการ
ทฤษฎความคาดหวง (Expectancy Theory) (Shani, Chandler, Coget and Lau, 2009, pp. 106-107) คอ ความพยายามของบคคลทนาไปสผลการปฏบตงานและเกดความคาดหวงวาผลการปฏบตงานนนจะเปนผลลพธทได คอรางวลทนาไปสแรงจงใจ ดงนนแรงจงใจของบคคลมาจากความคาดหวง การเหนคณคาและเปนเครองมอซงนาไปสความสมพนธระหวาง ผลการปฏบตงานกบผลลพธหรอรางวลทได
Page 47
32
กลาวไดวา หากองคการจดสวสดการทตรงกบความคาดหวงของบคคลในองคการยอมเปนแรงกระตนและจงใจใหปฏบตงานไดตามเปาหมายทองคการ
2.4.3.สวสดการภาครฐทเกยวของกบทฤษฎแรงจงใจ ดานการตอบสนองความตองการและการสรางความพงพอใจในการทางาน ทยดา ทพยชมพ (2552, บทท 5) เรอง “ทศนะและความตองการดานสวสดการ
ของเจาหนาทราชทณฑ ศกษาเฉพาะกรณ เรอนจากลางบางขวาง” กลมตวอยาง 326 คน จาการสรปผลการศกษาพบวา สวสดการทไดรบแบงออกเปน 3 ดาน ไดแก ดานเศรษฐกจ สวนใหญเคยใชบรการในสวนของการรบเงนคาตอบแทนการปฏบตงานนอกเวลาราชการ ดานสขภาพ กฬาและนนทนาการ สวนใหญเคยใชบรการตรวจสขภาพประจาป ดานขวญกาลงใจและความสะดวกสบาย สวนใหญเคยใชบรการซอสนคาจากรานคาสวสดการ มความพงพอใจตอสวสดการดานเศรษฐกจ ในเรองการรบเงนคาตอบแทนการปฏบตงานนอกเวลาราชการ ดานสขภาพ กฬาและนนทนาการมความพงพอใจในการสนบสนนชดกฬาสมากทสด และดานขวญกาลงใจและความสะดวกสบายมความพงพอใจดานการรบมอบเครองหมายแสดงระดบเมอไดรบการเลอนตาแหนงมากทสด สาหรบความตองการสวสดการเพมเตม ทางดานเศรษฐกจ ตองการลดดอกเบยเงนก เพมคาเสยงภย ดานสขภาพ กฬาและนนทนาการตองการใหมการจดตงชมรมตางๆ ตรวจสขภาพปละ 2 ครง และดานขวญกาลงใจและความสะดวกสบาย ตองการรานอาหารราคาถก ซงความตองการทเพมเตมขนมานน เปนความตองการขนพนฐานทสอดคลองกบความตองการของมาสโลว ซงมมมมองแตกตางจากทฤษฎของความตองการของมนษยของผวจยทเกยวกบการจดสวสดการทใหบรการกบขาราชการพลเรอน นอกจากนแลว Reddick. (2009, pp.61-63) ไดศกษาขาราชการทปฏบตงานดานสาธารณสข พบวา สวสดการมผลตอความพงพอใจของขาราชการ เปนสวสดการทมลกษณะยดหยนและตอบสนองความตองการในการดารงชวต นอกจากนยงทาใหการปฏบตงานมประสทธภาพ ดงดดคนเขาสองคการ
การบรหารทรพยากรมนษยดานการรกษาพนกงาน จรชยา เจยวกก, (2556, บทท 5) เรอง “การคงอย และความตงใจลาออกจาก
งานของพยาบาลวชาชพใน โรงพยาบาลมหาวทยาลย จงหวดสงขลา” กลมตวอยาง 289 คน ไดผลสรปวา สงททาใหพยาบาลวชาชพคงอยในงานมาจาก วฒนธรรมและคานยมองคการ และการไดร บการสนบสนนจากผบงคบบญชา และสาเหตททาใหตองการลาออก มาจากสภาพแวดลอมในการทางาน ลกษณะงาน และความกาวหนา นอกจากนแลวยงมผลประโยชนตอบแทน ความรบผดชอบ ความมนคงในการทางาน การไดรบการยอมรบนบถอ และความสมพนธระหวางผรวมงาน หากไดรบการตอบสนองจะคงอยกบองคการตอไป เปนเรองของการตอบสนองความตองการของมนษย ซง
Page 48
33 เกยวของกบทฤษฎสองปจจยในสวนของความตองการดานสขอนามยเปนความรสกทางลบ ททาใหพนกงานไมอยากปฏบตงาน แตหากไดรบการตอบสนองจะยงคงปฏบตงานเชนเดม
จะเหนไดวาทฤษฎแรงจงเปนพนฐานทใชสาหรบการจดสวสดการในองคการเพอใหสอดคลองกบความตองการขนพนฐานของบคลากรในการจงใจใหทมเทในการปฏบตงานและเปนปจจยหนงทสรางความผกพนใหกบองคการททาใหบคลากรคงอยปฏบตงานกบหนวยงานตอไป สาหรบประเดนในการศกษาครงนไดใชทฤษฎจงใจเปนแนวทางในการสมภาษณเพอดความสอดคลองระหวางความตองการดารงชวตกบสวสดการในองคการททาใหเกดแรงจงใจในการเปนขาราชการ
2.5 สวสดการของหนวยงานทเปนกรณศกษา
สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน สงกดกระทรวงศกษาธการ มภารกจ
เกยวกบการจดและสงเสรมการศกษาขนพนฐานตงแตระดบประถมวยจนถงระดบมธยมศกษาตอนปลายใหกบประชากรในวยเรยน มเปาหมายเพอใหการศกษาขนพนฐานของประเทศไทย มคณภาพและมาตรฐานระดบสากลบนพนฐานความเปนไทย โดยการสงเสรมและสนบสนนใหเดกในวยเรยนไดรบการศกษาอยางทวถงและมคณภาพ การปลกฝงใหเดกนกเรยนมคณธรรม จรยธรรม รวมทงการพฒนาระบบการจดการทเนนการมสวนรวมเพอเสรมสรางความรบผดชอบตอคณภาพการศกษา มหนวยงานสวนราชการในสวนกลาง จานวน 10 สานกและสานกงานเขตพนทการศกษา จานวน 225 เขต
สวสดการของสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ แบงออก 2 ประเภท ดงน
Page 49
34 ตารางท 2.2 สวสดการของส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน สงกดกระทรวงศกษาธการ
สวสดการภาครฐ สวสดการภายในสวนราชการ
สวสดการทเปนตวเงน
1. คารกษาพยาบาล
2. การศกษาของบตร
3. คาเชาบานขาราชการ
4.เงนบาเหนจ บานาญ
5. เงนกเพอทอยอาศย
6. คาใชจายในการเดนทางไปราชการ
7. เงนสาหรบการปฏบตงานประจาสานกงานในพนทพเศษ
สวสดการทเปนตวเงน
1. เงนกบรรเทาความเดอนรอน
2. เงนชวยคาเครองแบบ/เครองแตงกาย
3. เงนสงเคราะหผประสบภยพบตตางๆทเดอดรอนจาเปนตามความเหมาะสม
4. เงนชวยเหลอบาเพญกศลศพ พวงหรด และคาใชจายไปงานศพ
5. เงนก โดยทาขอตกลง (MOU) รวมกบ ธนาคารกรงไทย จากด (มหาชน) และธนาคารอาคารสงเคราะห
สวสดการทไมเปนตวเงน
1. การลา
2. บานพกของทางราชการ
3. เครองราชอสรยาภรณ
4. รางวลขาราชาการพลเรอนดเดนและ ประกาศเกยรตคณ
สวสดการทไมเปนตวเงน
1. ขวญหรอสงของเยยมไขใหแกผทาคณประโยชนหรอผมอปการคณ
2. สถานทออกกาลงกาย
3. ตรวจสขภาพประจาป
4. โครงการธงฟาราคาประหยด
5. โครงการฝกอบรมเพอคณภาพชวตของบคลากร
Page 50
35
บทท 3 วธการวจย
การวจยเรอง การรบราชการ : แรงจงใจในการบรการสาธารณะหรอสวสดการใน
องคการ ซงผวจยใชวธการศกษาดงตอไปน
3.1 ผใหขอมล
ขาราชการพลเรอนสามญสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน สงกดกระทรวงศกษาธการ เปนกระบวนการวจยเชงคณภาพ โดยการสมภาษณเชงลก ( In- depth Interview) ใชเลอกกลมตวอยางแบบเจาะจง (Purposive sampling) ทงหมด 20 คน เปนขาราชการพลเรอนสามญในสวนราชการภายใตสงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษา จานวน 10 สานก โดยแบงชวงอายการทางานเปน 2 กลม คอ กลมอายการทางาน 5 ป จานวน 10 คน และ กลมอายการทางานตงแต 5-10 ปขนไป จานวน 10 คน ตารางท 3.1 การแบงสวนราชการภายในส านกงานคณะกรรมการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ
สวนราชการภายใตสงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.)กระทรวงศกษาธการ
อ านาจหนาทหลก
1. สานกอานวยการ ดาเนนการเกยวกบงานชวยอานวยการ งานเลขานการของสพฐ. งานเลขานการของกพฐ. งานบรหารงานทวไป งานอาคารสถานท ยานพาหนะ งานดานสวสดการ มลนธ และกองทน การคมครองสทธของนกเรยน นกศกษาประสานงานรวมทงประชาสมพนธและเผยแพรเกยวกบงานการศกษาขนพนฐาน
Page 51
36 ตารางท 3.1 การแบงสวนราชการภายในส านกคณะกรรมการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ (ตอ)
สวนราชการภายใตสงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.)กระทรวงศกษาธการ
อ านาจหนาทหลก
2. สานกการคลงและสนทรพย จดทาแนวทางการปฏบตงานดานการเงน-บญช การพสดและการบรหารสนทรพย รวมทงตรวจสอบและจดระบบการควบคมการใชจายเงน
3. สานกตดตามและประเมนผลการจดการศกษาขนพนฐาน
ดาเนนการตดตามและการประเมนผล เสนอแนวทางการปรบปรงและพฒนาการจดการศกษาขนพนฐาน รวมทงสงเสรม และประสานงานการตดตามและประเมนผลการจดการศกษาขนพนฐานกบหนวยงานทเกยวของ
4. สานกทดสอบทางการศกษา
ศกษา วจย และพฒนาการวดและการประเมนผลทางการศกษา การจดระบบ วธการทดสอบ และพฒนา เ คร อ งม อว ด ม าต รฐ านส าห ร บก า รประเมนผลการจดการศกษา และการทดสอบทางการศกษาขนพนฐาน
5. สานกเทคโนโลยเพอการเรยนการสอน
วจยและพฒนาตนแบบการใชการสอสารดานเทคโนโลยสารสนเทศ สงเสรมการนาเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารไปใชในการเรยนการสอน ตดตามและประเมนผล เพอการพฒนาและปรบปรงประสทธภาพ
6. สานกนโยบายและแผนการศกษาขนพนฐาน
จดทาขอเสนอนโยบายและแผนพฒนาการศกษาขนพนฐาน ใหกบองคกรตางๆ ใหเปนไปตามนโยบายและมาตรฐานการศกษา งานวเทศสมพนธ การประสานงานนโยบายและความรวมมอทางการศกษาขนพนฐานกบองคกรและหนวยงานตางประเทศ
Page 52
37 ตารางท 3.1 การแบงสวนราชการภายในส านกคณะกรรมการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ (ตอ)
สวนราชการภายใตสงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน
(สพฐ.)กระทรวงศกษาธการ อ านาจหนาทหลก
7. สานกบรหารงานการศกษาพเศษ
จดทาขอเสนอนโยบายและแผน ดาเนนการจดการศกษาเพอคนพการและผดอยโอกาส กองทนการศกษาสาหรบคนพการและผดอยโอกาส จดระบบสอและสงอานวยความสะดวก วจยและพฒนาคณภาพการเรยนการสอนและการเรยนรของคนพการและผดอยโอกาส
8. สานกพฒนานวตกรรมการจดการศกษา
ศกษา วเคราะห รปแบบและนวตกรรมในการจดการศกษาขนพนฐาน และแสวงหาความรวมมอหรอทน เพอการพฒนารปแบบและนวตกรรมในการจดการศกษา ใหคาปรกษา แนะนา ตดตาม และประเมนผลเกยวกบการนารปแบบและนวตกรรมในการจดการศกษาขนพนฐานไปปฏบต
9. สานกพฒนาระบบบรหารงานบคคลและนตการ
ดาเนนการเกยวกบการบรหารงานบคคลในความรบผดชอบของ สพฐ. ดาเนนการเกยวกบงานกฎหมาย งานนตกรรมและสญญา งานเกยวกบความรบผดชอบทางแพง อาญา งานคดปกครอง และงานอนทอยในอานาจหนาทของ สพฐ.
10. สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา จดทามาตรฐานการศกษาและหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน วจยและพฒนาสอตนแบบและนวตกรรมสอการศกษา รวมทงสงเสรมสนบสนนการวจยเพอพฒนาคณภาพการเรยนการสอนและการเรยนร และหลกสตรสถานศกษา
ทมา: พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. 2546 และกฎกระทรวงแบงสวนราชการ (น.69-78) โดย กระทรวงศกษาธการ,2546, กรงเทพฯ: โรงพมพองคการรบสงสนคาและพสดภณฑ
Page 53
38
สวนราชการมอานาจหนาทหลกแตกตางกนสะทอนถงลกษณะงานในการปฏบตหนาท ทศนคตทมตองานและสภาพแวดลอมในการปฏบตงาน ซงสวนราชการเหลานมเปาหมายเดยวกนคอเพอใหหนวยงานบรรลเปาหมายเปนไปตามนโยบายทไดวางไว
3.1.1 หลกเกณฑในการคดเลอกผใหขอมล 1) เปนขาราชการพลเรอนสามญทปฏบตหนาทในแตละสวนราชการภายใตสงกด
สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ 2) มอายการทางานตามเกณฑทกาหนด ดงน อายการทางาน 5 ป ประสบการณในการทางานมเพยงพอการเกบขอมล มมมมองและทศนคตท
หลากหลายตองาน ภารกจขององคการ สภาพแวดลอมในการทางานรวมถงเพอนรวมงาน และหวหนางานทเกยวของกบแรงจงใจในการบรการสาธารณะ รวมถงการรบร ความคดเหนตอการใชสวสดการทตอบสนองความตองการในการดารงชวตไดอยางชดเจน
อายการทางานตงแต 5-10 ปขนไป ประสบการณทางานทยาวนาน มความเชยวชาญในงานและมตาแหนงงานท
สงขน เชน ระดบผอานวยการกลมงาน หวหนากลมงาน การแสดงออกถงทศนคตทกวางขนในดานภารกจขององคการ ลกษณะงานและสภาพแวดลอมในการทางาน รวมถงผบงคบบญชา ลกน อง เพอนรวมงานทเกยวของกบแรงจงใจในการบรการสาธารณะ และความคดเหนทเปนมมมองกวางมากขนมตอการจดสวสดการทตอบสนองความตองการในการดารงชวตทมองไปถงการเกษยณอายราชการ
3.2 เครองมอในการวจย
1. ใชการสมภาษณเชงลก (In- depth Interview) เปนการสมภาษณแบบมโครงสราง ซงมการตงประเดนทผวจยมความสนใจ โดยตงคาถามวตถประสงคการวจยทเปนไปตามแนวคดแรงจงใจในการบรการสาธารณะและแนวคดทเกยวของกบการจดสวสดการ เพอศกษาเหตผลในการเขารบราชการของขาราชการพลเรอนสามญ
2. เครองบนทกเสยงและอปกรณการบนทก เพอบนทกขณะสมภาษณ
Page 54
39 3.3 การเกบรวบรวมขอมล
ดาเนนการเกบรวบรวมขอมล จาก 3 แหลง ดงน 1. การเกบรวบรวมขอมลจากเอกสารทไดจากหนวยงาน เกยวกบจานวนขาราชการ
พลเรอนสามญและขอมลพนฐาน สงกดสานกงานคณะกรรมการศกษาขนพนฐานกระทรวงศกษาธการ 2. การสมภาษณเชงลก (In- depth Interview) แบบมโครงสราง (structured
interview) โดยการสมภาษณกลมตวอยางเปนรายบคคล เพอใหเขาใจในประเดนของแรงจงใจในการบรการสาธารณะและความตองการสวสดการในการตอบสนองการดารงชวต ซงใชคาถามปลายเปดทสอดคลองกบแนวคดในการวจย ดาเนนการขออนญาตบนทกเสยงผถกสมภาษณและนามาถอดคาพดเพอใชในการวเคราะหขอมลตอไป โดยรายละเอยดและขอมลสวนตวของผถกสมภาษณจะเกบไวเปนความลบ
3. การสงเกตแบบมสวนรวม การเฝาดพฤตกรรมจากภายนอก การซกถาม การพดคย และการจดบนทกประเดนทนาสนใจจากการสมภาษณควบคกนไป 3.4 การวเคราะหขอมล
การวเคราะหขอมลจะดาเนนการโดยนาผลการสมภาษณของกลมตวอยางทงหมดมาดาเนนการเกบใหเปนระเบยบและเตรยมขอมลดวยวธ thematic analysis in psychology ประกอบดวย
1. การถอดเทปบทสมภาษณทไดบนทกไว โดยการพมพการสมภาษณแลวอานซาไปซามาเพอใหเกดความคนเคยกบขอมลทไดรบ (Familiarizing yourself with your data) จดบนทกแนวคดทไดจากการสมภาษณกลมตวอยาง
2. การใชรหส (Code) โดยการระบลงในบทสมภาษณทเปนประเดนสาคญและใหความหมายของรหสทกาหนดไว จากนนแบงกลมของรหสตามความหมาย จดระเบยบขอมล
3. การคนหาใจความสาคญ (Searching for Themes) นาขอมลทถกระบวาเปนรหสเดยวกนมาจดเรยงเขาดวยกนจากนนสรางแผนภาพเชอมโยงรหสทมความหมายสมพนธกนอยดวยกนเพอใหไดใจความสาคญของบทสมภาษณ
4. การทบทวนใจความสาคญ (Reviewing themes) ตรวจสอบใจความสาคญทไดจากการเชอมโยงรหสเขาดวยกนทมความสมพนธกบรหสและชดขอมลทงหมด สรางแผนภาพเพอใชในการวเคราะหและแยกใจความสาคญออกเปนแตละประเดน
Page 55
40
5. การใหคานยามและกาหนดชอใหกบใจความสาคญ (Defining and naming themes) โดยการวเคราะหเพอใหคานยามเฉพาะในแตละใจความสาคญ และจากบทสมภาษณทงหมด สรางนยามทมความชดเจนและกาหนดชอในแตละใจความสาคญ
6. การรายงานผล (Producing the report) เลอกขอมลทมความชดเจนและเทยงตรงทไดจากการสกดขอมลเพอใชในการตอบคาถามวจยและทบทวนวรรณกรรม
3.5 การตรวจสอบความถกตองและความเชอมนของขอมล
การนาบทสมภาษณจากการถอดเทปไปใหกลมตวอยางทถกสมภาษณตรวจสอบดความถกตองและการตความของผวจยวามขอมลครบถวนตรงกบความคดเหนของกลมตวอยางหรอไม เพอยนยนความถกตองขอมล การตรวจสอบแบบสามเสาดานขอมล (วรรณด สทธนรากร, 2556, น.142-145) โดยพจารณาจากแหลงเวลา สถานทและบคคล ดานวธการรวบรวมขอมล โดยใชวธการเกบรวบรวมขอมลตางๆกน เพอรวบรวมขอมลทเปนเรองเดยวกน การหาความเชอมนจากการเกบขอมลหลายวธการโดยการเลอกวธการสมภาษณไปพรอมๆกบการสงเกตในภาคสนาม การทบทวนเอกสารรวมดวยเพอชวยใหเขาใจในความจรงมากขนแตจะยดขอมลจากการสมภาษณเปนหลก จดกลมขอมลทมลกษณะใกลเคยงกนใหอยในรปของหวเรอง สวนขอมลจากการสงเกต การบนทกภาคสนาม การทบทวนเอกสารนามาสนบสนนการสมภาษณ การตรวจสอบจากพฤตกรรมในการปฏบตงานทดเดนรายบคคลในการไดรบเลอกเปนขาราชการพลเรอนดเดนประจาป
Page 56
41
บทท 4 ผลการวจย
ในการวจย เรอง การรบราชการ: แรงจงใจในการบรการสาธารณะหรอสวสดการใน
องคการ ผวจยไดดาเนนการเกบรวบรวมขอมลจากขาราชการพลเรอนสามญ ภายในสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน สงกดกระทรวงศกษาธการ มผใหขอมลจานวน 20 คน เปนการสมภาษณเชงลกแบบรายบคคลทงหมด เพอใหไดขอมลทสะทอนใหเหนถงแรงจงใจในการรบราชการทเกดจากการรบรแรงจงใจในการบรการสาธารณะหรอการใหความสาคญกบสวสดการในองคการ
ผลการศกษา ผวจยนาเสนอการสมภาษณความคดเหนของผใหขอมลตามประเดนคาถามทกาหนดตามวตถประสงคในการวจย โดยมรายละเอยดดงตอไปน
สวนท 1 การรบรแรงจงใจในการบรการสาธารณะในการรบราชการ
สวนท 2 ความสาคญของสวสดการในองคการในการรบราชการ
Page 57
42
ตารางท 4.1 รายละเอยดผใหขอมลการสมภาษณแบบรายบคคล
ผใหขอมล
รายละเอยด
ต าแหนง อาย (ป)
อายการท างาน
(ป) การศกษา สวนราชการทสงกด ลกษณะงานโดยยอ
ผใหขอมล 1 นกวชาการพสด ปฏบตการ
32 5 ปรญญาตร การจดการทวไป
สานกอานวยการ ศกษารวบรวมขอมลในงานพสด ตรวจสอบและดแลการจดจาง ทาบญชควบคมทรพยสน ประสานงานและใหคาแนะนา ตอบปญหาและชแจงเกยวกบงานพสดกบหนวยงานภายในและภายนอก
ผใหขอมล 2 เจาพนกงานการเงนและบญช ปฏบตงาน
29 5 ปรญญาตร การบญช
สานกการคลงและสนทรพย ดแลดานดานการจดสรรงบประมาณการเบกจายใหกบเขตพนทการศกษาและโรงเรยนในสงกด
ผใหขอมล 3 นกวชาการศกษา ชานาญการ
34 5 ปรญญาโท บรหารธรกจ
สานกตดตามและประเมนผลการจดการศกษาขนพนฐาน
ลงพนทตามโรงเรยนในสงกดเพอตดตามและประเมนผลการปฏบตงานในโครงการตางๆใหเปนไปตามนโยบายของรฐในดานการศกษา รายงานผล ปญหา อปสรรค ขอเสนอแนะและแนวแนวทางแกไขเสนอผบรหาร
Page 58
43
ตารางท 4.1 รายละเอยดผใหขอมลการสมภาษณแบบรายบคคล (ตอ)
ผใหขอมล
รายละเอยด
ต าแหนง อาย (ป)
อายการท างาน
(ป) การศกษา สวนราชการทสงกด ลกษณะงานโดยยอ
ผใหขอมล 4 เจาพนกงานธรการ ปฏบตงาน
27 5 ปรญญาตร การบญช
สานกทดสอบการศกษา ตรวจสอบและจดสรรงบประมาณในโครงการของสานกงานใหเปนไปตามระเบยบและหลกเกณฑทกาหนดไวและรายงานผลการดาเนนงานไป
ผใหขอมล 5 นกวชาการคอมพวเตอร ปฏบตการ
32 5 ปรญญาตร วทยาศาสตรคอมพวเตอร
สานกเทคโนโลยเพอการเรยนการสอน
จดทาระบบสอสารสนเทศใหกบโรงเรยนในสงกด ลงพนทเพอตดตามและตรวจสอบระบบ ทารายงานเสนอผบงคบบญชา
ผใหขอมล 6 นกวเคราะหนโยบายและแผน ชานาญการ
31 5 ปรญญาโท รฐประศาสนศาสตร
สานกนโยบายและแผนการศกษาขนพนฐาน
ประสานงานดาเนนการโครงการดานตางประเทศ นาเสนอและวเคราะหขอมล นโยบายของรฐบาลดานการศกษาแกผบรหาร รวมถงการดแลงบประมาณในหมวดของงบประมาณตางประเทศ
ผใหขอมล 7 เจาพนกงานการเงนและบญช ปฏบตงาน
29 5 ปรญญาตร การบญช
สานกบรหารงานการศกษาพเศษ ดแลดานงบประมาณ การจดการกองทนของคนพการทอยในสงกด
Page 59
44
ตารางท 4.1 รายละเอยดผใหขอมลการสมภาษณแบบรายบคคล (ตอ)
ผใหขอมล
รายละเอยด
ต าแหนง อาย (ป)
อายการท างาน
(ป) การศกษา สวนราชการทสงกด ลกษณะงานโดยยอ
ผใหขอมล 8 นกวชาการศกษา ชานาญการ
33 5 ปรญญาโท การวดผลการศกษา
สานกพฒนานวตกรรมการจดการศกษา
การศกษา วเคราะหรปแบบและนวตกรรมเพอจดทา การพฒนาหลกสตร สงเสรมการจดการศกษา ใหคาปรกษา แนะนา ตดตามและประเมนผลเกยวการนารปแบบและนวตกรรมในการจดการศกษาขนพนฐานไปปฏบต
ผใหขอมล 9 นตกร ปฏบตการ 31 5 ปรญญาตร นตศาสตร
สานกพฒนาระบบบรหารงานบคคลและนตการ
การพจารณาสานวน การฟองรองคด การแกตางคด ทเกยวดานวนยและการจดซอจดจาง ลงพนทเพอสอบสวนในเรองการจดซอจดจาง การใหคาปรกษา คาแนะนาแกคร ผบรหาร บคลากรทางการศกษาในสงกดและในสวนกลาง
Page 60
45
ตารางท 4.1 รายละเอยดผใหขอมลการสมภาษณแบบรายบคคล (ตอ)
ผใหขอมล
รายละเอยด
ต าแหนง อาย (ป)
อายการท างาน
(ป) การศกษา สวนราชการทสงกด ลกษณะงานโดยยอ
ผใหขอมล 10 เจาพนกงานธรการ ปฏบตงาน
37 5 ปรญญาตร ครศาสตร
สานกงานวชาการและมาตรฐานการศกษา
งานสารบรรณ รวบรวมขอมล จดเกบสถตขอมล การจดการดานพสดครภณฑของสานกงาน ตดตอประสานงานภายในหนวยงานและนอกหนวยงาน
ผใหขอมล 11 นกทรพยากรบคคล ชานาญการ
56 29 ปรญญาตร รฐศาสตร
สานกอานวยการ การวางแผน การปฏบตงานและการตดผลการดาเนนงานทเกยวของในดานงานดานสวสดการภายในหนวยงาน
ผใหขอมล 12 ผอานวยการกลมเงนนอกงบประมาณและเพอสวสดการ ชานาญการ
57 35 ปรญญาตร การจดการทวไป
สานกการคลงและสนทรพย การจดสรร ควบคมเงนนอกงบประมาณและเงนงบประมาณการจดสวสดการภายในสวนราชการ การจดการงบทดลอง รายงานผลแกผบรหารการตดตอประสานงานกบภายนอกหนวยงาน
Page 61
46
ตารางท 4.1 รายละเอยดผใหขอมลการสมภาษณแบบรายบคคล (ตอ)
ผใหขอมล
รายละเอยด
ต าแหนง อาย (ป)
อายการท างาน
(ป) การศกษา สวนราชการทสงกด ลกษณะงานโดยยอ
ผใหขอมล 13 เจาพนกงานธรการ อาวโส
55 33 ปรญญาโท บรหารการศกษา
สานกตดตามและประเมนผลการจดการศกษาขนพนฐาน
การตดตามและประเมนผลเสนอแนวทางปรบปรงและพฒนาการดาเนนงานนโยบายดานการศกษา ประสานงานกบหนวยงานทเกยวของ
ผใหขอมล 14 ผบรหารกลมบรหารทวไป ชานาญการ
55 32 ปรญญาตร บรหารธรกจ
สานกทดสอบการศกษา การวางแผน รวบรวมและจดเกบขอมลแบบรายงานผสาเรจการศกษาจากโรงเรยนในสงกดเพอใชเปนขอมลในการเทยบวฒและตรวจสอบวฒการศกษา
ผใหขอมล 15 นกวชาการคอมพวเตอร
39 16 ปรญญาโท วทยาการคอมพวเตอร
สานกเทคโนโลยเพอการเรยนการสอน
การพฒนาระบบสารสนเทศ สงเสรมใหมการนาไปใชในการเรยนการสอน ตดตามและประเมนผลการดาเนนงานเพอปรบปรงใหเกดประสทธภาพ
Page 62
47
ตารางท 4.1 รายละเอยดผใหขอมลการสมภาษณแบบรายบคคล (ตอ)
ผใหขอมล
รายละเอยด
ต าแหนง อาย (ป)
อายการท างาน
(ป) การศกษา สวนราชการทสงกด ลกษณะงานโดยยอ
ผใหขอมล 16 นกวเคราะหนโยบายและแผน ชานาญการ
45 25 ปรญญาโท การบรหารการศกษา
สานกนโยบายและแผนการศกษาขนพนฐาน
ลงพนทตดตามและประเมนผลการดาเนนงานในโครงการทเกยวของกบนโยบายดานการศกษาขนพนฐาน รายงานผลเสนอผบรหาร
ผใหขอมล 17 นกวชาการศกษา 36 8 ปรญญาโท ศลปศาสตร
สานกบรหารงานการศกษาพเศษ ศกษารวบรวมขอมลเกยวกบกฎหมายของคนพการเพอนามาเปนขอมลในการวางแผนจดทานโยบายเพอเสนอตอผบรหาร
ผใหขอมล 18 นกวชาการศกษา ชานาญการพเศษ
40 20 ปรญญาเอก ปรชญาการศกษา
สานกพฒนานวตกรรมการจดการศกษา
ศกษา วเคราะห รปแบบและนวตกรรมในการจดการศกษาขนพนฐาน ดาเนนการนารองดานนวตกรรมการจดการศกษา ใหคาปรกษา แนะนา ตดตามและประเมนผลดานการดาเนนงานทเกยวของ
Page 63
48
ตารางท 4.1
รายละเอยดผใหขอมลการสมภาษณแบบรายบคคล (ตอ)
ผใหขอมล รายละเอยด
ต าแหนง อาย (ป)
อายการท างาน
(ป) การศกษา สวนราชการทสงกด ลกษณะงานโดยยอ
ผใหขอมล 19 นกทรพยากรบคคล ชานาญการ
52 30 ปรญญาโท บรหารการศกษา
สานกพฒนาระบบบรหารงานบคคลและนตการ
กาหนดหลกเกณฑในการเสนอขอพระราชทานเครองราชอสรยาภรณใหแกบคลากรในสงกดและผททาคณประโยชนใหกบประเทศชาต ใหคาปรกษา แนะนา และประสานงานกบหนวยงานราชการทงภายในและภายนอกก
ผใหขอมล 20 นกการจดการทวไป ชานาญการ
42 13 ปรญญาตร บรหารธรกจ
สานกงานวชาการและมาตรฐานการศกษา
วเคราะหเกยวกบขอมล สถตเพอทารายงานสนบสนนการบรหารงานของสานกงานในดานตางๆ ชวยวางแผนและตดตามงานในสานกงาน ตดตามมตของทประชม การตดตอประสานงานกบสวนราชการทงภายในและภายนอก
Page 64
49
รายงานผลจากการเกบขอมล 4.1 รายงานผลจากการเกบขอมลการสมภาษณขาราชการพลเรอนสามญสงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จ านวน 20 คน
4.1.1 การรบรแรงจงใจในการบรการสาธารณะ (Public Service Motivation: PSM) ในการรบราชการ
ตารางท 4.2 จ านวนขาราชการพลเรอนสามญทมแรงจงใจในการบรการสาธารณะเปนแรงจงใจในการ รบราชการ
ผใหขอมล
มตของแรงจงใจในการบรการสาธารณะ (Public Service Motivation: PSM)
การเข
าไปม
สวนร
วมใน
การ
ก าหน
ดนโย
บายส
าธาร
ณะ
(Attr
actio
n to
pub
lic
polic
y fo
rmat
ion)
คว
ามมง
มนใน
การร
บผดช
อบตอ
ผลปร
ะโยช
นสวน
รวม
(Com
mitm
ent t
o pu
blic
inte
rest
)
ความ
เหนอ
กเหน
ใจผอ
น (C
ompa
ssio
n)
ความ
เสยส
ละ
(Sel
f-sac
rifice
)
ผใหขอมล 1 ผใหขอมล 2
ผใหขอมล 3
ผใหขอมล 4 ผใหขอมล 5
ผใหขอมล 6 ผใหขอมล 7
ผใหขอมล 8
Page 65
50
ตารางท 4.2 จ านวนขาราชการพลเรอนสามญทมแรงจงใจในการบรการสาธารณะเปนแรงจงใจในการรบราชการ(ตอ)
ผใหขอมล
มตของแรงจงใจในการบรการสาธารณะ (Public Service Motivation: PSM)
การเข
าไปม
สวนร
วมใน
การ
ก าหน
ดนโย
บายส
าธาร
ณะ
(Attr
actio
n to
pub
lic
polic
y fo
rmat
ion)
คว
ามมง
มนใน
การร
บผดช
อบตอ
ผลปร
ะโยช
นสวน
รวม
(Com
mitm
ent t
o pu
blic
inte
rest
)
ความ
เหนอ
กเหน
ใจผอ
น (C
ompa
ssio
n)
ความ
เสยส
ละ
(Sel
f-sac
rifice
)
ผใหขอมล 9
ผใหขอมล 10 ผใหขอมล 11
ผใหขอมล 12 ผใหขอมล 13
ผใหขอมล 14
ผใหขอมล 15 ผใหขอมล 16
ผใหขอมล 17 ผใหขอมล 18
ผใหขอมล 19
ผใหขอมล 20
จะเหนไดวาตารางขางตนแสดงผลจากการเกบขอมล พบวา ผใหขอมลจานวน 20 คน มผใหขอมลจานวน 8 คน ทมแรงจงใจในการบรการสาธารณะ (Public Service Motivation: PSM) ซงเปนแรงกระตนใหเกดแรงจงใจและผลกดนให เปนขาราชการในการปฏบตหนาทเพอ
Page 66
51
ผลประโยชนสวนรวม โดยจากผลการเกบขอมลนนสงทมอทธพลททาใหเกดแรงจงใจในการใหบรการสาธารณะ(Public Service Motivation: PSM) สามารถแบงไดเปน 2 ประเภท ดงน
1) ดานสงคม เปนการขดเกลาผานสถาบนครอบครวไดแก พอแม ญาต พนอง ผปกครอง ททาใหเกดการเรยนรและซมซบในสงทไดพบเจอในชวงวยเดกหรอวยรนซงมผลตออารมณ ความประพฤต และทศนคตของบคคล เชน พอแมหรอญาตทรบราชการ ทาใหลกตองการรบราชการแบบพอแมดวย ซงผใหขอมลจานวน 2 คนทมพอแมรบราชการ คอ ผใหขอมล 6 และผใหขอมล 9 ดงคากลาวตอไปน
“...เปนความตงใจมาตงแตตนแลวทตองการท างานเพอประโยชนของคนอน ครอบครว ญาต รบราชการเปนสวนใหญ ไดตดตามพอซงเปนรองผวาราชการจงหวดไปท างานเพอชวยเหลอชาวบานกจะเหนวธการแกปญหาไดเขาไปชวยเหลอดวย ไดพดคยกบชาวบานไดรบรปญหาและความเปนอยของเขามนท าใหเรารสกวาอาชพนเปนอาชพทเสยสละทงในดานก าลงกาย ก าลงใจ เวลาสวนตวรวมถงครอบครวแตพอกบแมกไมไดบงคบใหเปนขาราชการ เปนความตองการของผมเองทมองวาอาชพราชการเปนอาชพทชวยเหลอประชาชนจรงๆ” ผใหขอมล 6
“ผมอยากท างานเพอประชาชน อยากรบราชการเพราะเปนงานบรการสาธารณะ อกอยางคอพอแมรบราชการซงตอนทผมเปนเดกไดเหนไดไปสมผสการท างานของแม ทานเปนพยาบาล บางครงผมกตามแมไปท างานแลวเหนทานดแลแลวกชวยเหลอคนไข สวนพอเปนพศดเรอนจ า...” ผใหขอมล 9
จากผใหขอมล 6 และ 9 มความคลายคลงกนทพอแมมอาชพรบราชการ โดยผใหขอมล 6 มพอเปนรองผวาราชการจงหวด สวนผใหขอมล 9 มพอเปนพศดเรอนจาและแมเปนพยาบาล ซงผใหขอมลทง 2 คนมประสบการณในอดตทคลายกนดวยคอการตดตามพอแมไปทางาน และไดเหนการทางานของพอแมททาใหมความคดอยากทจะเปนขาราชการเหมอนพอแม โดยผใหขอมล 6 ไดตดตามพอไปทางานซงทาใหเหนการทางานของพอในการชวยเหลอชาวบาน ไดเหนวธการแกไขปญหา และมโอกาสในการพดคยกบชาวบานจนไดรบรปญหาและความเปนอยของเขา สวนผใหขอมล 9 ไดตดตามแมไปทางานเชนกนและไดเหนแมชวยเหลอและดแลคนไข ทาใหผใหขอมลทง 2 คน มทศนคตทดตออาชพขาราชการ คอเปนอาชพทมความเสยสละความสขสวนตวและเปนงานทบรการประชาชน ชวยเหลอประชาชน
ดงนน การขดเกลาทางสงคมผานสถาบนครอบครว โดยการเรยนรจากประสบการณวยเยาวทไดเหนการปฏบตหนาทการงานของพอแมทสมพนธกบการชวยเหลอประชาชน เชน การดแลผปวย การรบรสภาพปญหาของชาวบาน เปนตน จากการเรยนรดงกลาวสงผลใหเกด
Page 67
52
ทศนคตทดตอขาราชการและนาไปสแรงผลกดนสาหรบเลอกรบราชการ จะเหนไดวา อทธพลทางสงคมทาใหเกดแรงจงใจในการบรการสาธารณะทเปนเหตผลในการรบราชการ
2) ดานองคการ เปนหนวยงานทางสงคมทประกอบไปดวยคนจานวนมากอยรวมกนเพอรวมมอกนทางานใหสาเรจตามเปาหมายของตนเองและองคการ การมความสมพนธทดกบผบงคบบญชาและเพอนรวมงานทาใหเกดบรรยากาศทดในการทางาน นาไปสความพงพอใจในการทางานทสงเสรมใหขาราชการมทศนคตทดในการบรการสาธารณะ รวมถงลกษณะงานและตาแหนงงานทมผลตอความมงมนในการปฏบตงานเพอประโยชนสวนรวม จากการเกบขอมลของผใหข อมลจานวน 20 คน มผใหขอมล จานวน 4 คน ทแสดงความคดเหนดวยเหตผลคลายคลงกนคอ ลกษณะงานหนาททรบผดชอบทาใหเกดความมงมนทางานเพอประโยชนสวนรวม ดงคากลาวตอไปน
“.....ดวยงานทรบผดชอบดานการจดสรรงบประมาณการเบกจายใหกบเขตพนทการศกษาและโรงเรยนเพอใชในการพฒนากจกรรมภายในของโรงเรยนในสงกด เปนการบรหารงบประมาณใหเกดประโยชนสงสดตอโรงเรยน....การไดท างานทบรการหรอชวยเหลอคนอน กคอ การอ านวยความสะดวกใหกบโรงเรยน การชวยเหลอคนอนเปนเหมอนแรงผลกดน คอ เราไดชวยคนอนเรากรสกด” ผใหขอมล 2
“...การไดลงพนทในการตดตามผลการปฏบตงานของโครงการตางๆ การรายงานผล การสรปผล ปญหาอปสรรคตางๆทเกดขนในแตละโครงการพรอมขอเสนอแนะและแนวทางในการปรบปรงการด าเนนงานและการเปลยนแปลงเปาหมายเพอใหการด าเนนงานภายใตนโยบายของรฐเกดประโยชนสงสดแกเดกนกเรยน... ท าใหผมรสกวาไดเปนสวนหนงในการผลกดนนโยบายดานการศกษาใหมการปฏบตทสงผลตอเดกนกเรยนโดยตรง เดกไดรบประโยชน... ซงเปนแรงผลกดนใหเราท างานตรงนอยางเตมท...” ผใหขอมล 3
“…สวนในเรองของจตสาธารณะมนเกดจากหนาทรบผดชอบทเราท าทสงผลตอสวนรวม นนคองานของเราสงผลตอเดกนกเรยนทท าใหเราตองมงมนทมเทใหงานทรบผดชอบอยางเตมก าลงความสามารถ” ผใหขอมล 8
“...ตอมาเมอไดท างานแลวดวยต าแหนงงานทรบผดชอบท าใหเรารสกอยากท างานเพอคนอน เพอสวนรวมโดยเฉพาะกบคนพการ”ผใหขอมล 17
ผใหขอมล 2, 3, 8 และ 17 ไดรบตาแหนงทมลกษณะงานเกยวของกบการดาเนนงานสวนรวมอนไดแก โรงเรยน นกเรยน และคนพการ โดยผใหขอมล 2 มหนาทรบผดชอบดานการจดสรรงบประมาณลงสโรงเรยนตองบรหารงบประมาณใหเกดประโยชนสงสดตอโรงเรยน ผใหขอมล 3 รบผดชอบดานการตดตามและรายงานผลการดาเนนงานโครงการตางๆในสงกด ทสงผล
Page 68
53
ตอนกเรยน ผใหขอมล 8 รบผดชอบงานทเกยวของกบเดกนกเรยน และผใหขอมลท 17 รบผดชอบงานทเกยวของกบคนพการ ซงลกษณะงานผใหขอมลทง 4 คน ไดปฏบตหนาททาใหมทศนคตเชงบวกตอการบรการสาธารณะทพรอมทางานดวยความทมเท ความมงมนในการทางานอยางเตมความสามารถเพอชวยเหลอสวนรวม
นอกจากนแลวมผใหขอมลจานวน 2 คนไดใหเหตผลเพมเตม คอ ผใหขอมล 7 และ 18 นอกจากลกษณะงานทรบผดชอบแลว ยงมผบงคบชา เพอนรวมงาน การประสานงาน และบรรยากาศในการทางานททาใหเกดแรงจงใจในการบรการสาธารณะ ดงคากลาวตอไปน
“งานทรบผดชอบในกลมงานกอยกนแบบพนองมอะไรกแบงปนกน ชวยเหลอกน ผอ านวยการกลมงานกเปดกวางรบฟงความคดเหนของลกนองมความเปนกนเอง บรรยากาศในการท างาน ทงหมดมสวนทท าใหเกดแรงจงใจทท าใหเราอยากชวยเหลอผอน คดถงสวนรวมมากขน ดวยงานทรบผดชอบดานกองทนของคนพการทงหมด จดสรรงบประมาณใหกบโครงการ...สงส าคญของงานนคอความซอสตยเราตองไมคดถงผลประโยชนตวเอง” ผใหขอมล 7
“เพราะภาระงานทผมรบผดชอบในดานการพฒนาคณภาพชวต คณภาพการศกษาของนกเรยนท าใหดกวาท เปนอย แลวกสภาพแวดลอมในการท างานทตองมการประสานงานกบเขตพนทการศกษา และโรงเรยน ตองดแลทง นกเรยน คร ผบรหาร และบคลากรทางการศกษา มนท าใหผมมความมงมนทมเท และอทศตนเพอใหเกดประโยชนสงสดกบทางราชการ” ผใหขอมล 18
ผใหขอมล 7 กลาวถง งานทรบผดชอบดานกองทนของคนพการทงหมด จดสรรงบประมาณใหกบโครงการ ซงสงสาคญของงานนคอความซอสตย ไมคดถงผลประโยชนตวเอง ในกลมงานมความสมพนธแบบพนองมอะไรกแบงปนกน ชวยเหลอกน ผอานวยการกลมงานกเปดกวางรบฟงความคดเหนของลกนองมความเปนกนเอง มบรรยากาศทดในการทางาน สวนผใหขอมล 18 กลาวถง ความรบผดชอบในดานการพฒนาคณภาพชวตและการศกษาของนกเรยนทตองทาใหดกวาทเปนอย การตดตอประสานงานทดแลทง นกเรยน คร ผบรหาร และบคลากรทางการศกษา ทาใหมความมงมนทมเทและอทศตนเพอใหเกดประโยชนสงสดกบทางราชการ
ดงนน ในดานองคการดวยลกษณะงานทรบผดชอบของขาราชการทเกยวของกบสวนรวม ไดแก โรงเรยน เดกนกเรยน พการ นน ทาใหเกดความมงมนในการปฏบตหนาทเพอใหเกดประโยชนตอสวนรวม เชน การปฏบตงานทไดอานวยความสะดวกใหกบโรงเรยน การตดตามและรายงานผล การประเมนโครงการทมสวนผลกดนนโยบายดานการศกษาใหมการปฏบตทเปนประโยชนตอเดกนกเรยน และการปฏบตงานเพอคนพการ อกทงการมความสมพนธทดกบ
Page 69
54
ผบงคบบญชาและเพอนรวมงาน เชน การชวยเหลอกนระหวางเพอนรวมงาน ผบงคบบญชาเปดโอกาสใหแสดงความคดเหน ททาใหเกดบรรยากาศทดในการทางาน และการตดตอประสานงานดแลนกเรยน คร ผบรหารและบคลากรในสงกด ทาใหเกดทศนคตทดตองานราชการทสงผลใหมความมงมนทมเททางานเพอสวนรวม ดงนนอทธผลของในองคการมความสมพนธกบแรงจงใจในการบรการสาธารณะทเปนเหตผลในการรบราชการ
จะเหนไดวาแรงจงใจในการบรการสาธารณะไดรบอทธพลจากดานสงคมและองคการททาใหบคคลมทศนคตในการกระทาหรอปฏบตงานเพอประโยชนของผอนมากอนประโยชนของตนเอง โดยแรงจงในการบรการสาธารณะนนแบงออกเปน 4 มต โดยผลของการเกบขอมล พบวา การมแรงจงในในการบรการสาธารณะ(Public Service Motivation: PSM) นน ผใหขอมลมพฤตกรรมทสะทอนใหเหนทง 4 มต มลกษณะดงน
มตท 1 การเขาไปมสวนรวมในการก าหนดนโยบายสาธารณะ (Attraction to public policy formation) มความสนใจตดตามความเคลอนไหวทางการเมองทเกยวของกบการทางานและสวนรวม การแลกเปลยนความคดเหนเกยวกบนโยบายของรฐ ดงคากลาวตอไปน
“ดวยภารกจของส านกเกยวของกบการจดท านโยบายและแผนกเลยตองมการตดตามขาวสารนโยบายของรฐบาล แลวกตดตามขาวสารดานนเหมอนกนแตจะเปนในสวนของนโยบายดานประชานยม เชน ขนรถเมลฟร ซงตวผมมองวารฐบาลจะท านโยบายอะไรกไดทมนสงผลตอประชาชน ท าใหประชาชนมความสขซงกเปนเปาหมายของรฐบาลและขาราชการดวย…” ผใหขอมล 6
“ดานนโยบายตอนนกจะเปนการมงเนนการท างานแบบโปรงใสตรวจสอบได ปราบปรามการทจรต... การแจกเเทบเลตใหเดก การกอสรางในงานของรฐทมการเปดประมลตางๆเหมอนกบเปดโอกาส มชองทางในการทจรตอยแลวในความคดเหนสวนตวมนเรมตงแตการเรมโครงการแลวไมใชแคการปฏบตหนาทของขาราชการเพยงอยางเดยวซงมนเปนการแกทปลายเหต...การลดเวลาเรยนเพมเวลาร...ตองปพนทครอบครวกอนเพอสรางใหเดกอยากเรยนร มองวาการใชนโยบายนมนไมยงยน” ผใหขอมล 7
“ไดตดตามขาวสารเกยวกบกฎหมายของคนพการ เพอน ามาใช ในงานทรบผดชอบเกยวกบการรางกฎหมายทเกยวคนพการใหมสทธเพมขนในการรบบรการสาธารณะของภาครฐ การตดตามขาวสารเรองการปราบปรามทจรต การกระท าผดทางวนยในหนวยงานราชการ ทรฐบาลมนโยบายสรางธรรมาภบาลปองกนการทจรตคอรปชน ไดพดคยกบเพอนรวมงานเหมอนกนวา
Page 70
55
เปนเรองทคอนขางท าไดยากและใชเวลานานกวาจะส าเรจแตกอยากใหมการด าเนนการทยงยนตอเนองเพราะมนกระทบตอความเปนอยของประชาชน” ผใหขอมล 9
“ผมคดวาการเมองถอเปนเรองทตองหมนศกษาและท าความเขาใจ เพราะรฐเปนผก าหนดนโยบาย ใหสวนราชการน านโยบายนนไปปฏบต ดงนนเมอมการเปลยนแปลงจะสงผลกระทบโดยตรงตอการด าเนนงานของราชการ นอกจากนนผมกสนใจในประเดนอนๆ ควบคกนอกดวยอยางเชน ดานเศรษฐกจ ดานสงคม และดานเทคโนโลย ผมมองวา การเลอกตง เปนกจกรรมทแสดงถงการมสวนรวมทางการเมอง แลวกเคยแสดงความคดเหนผานการท าประชาพจารณทเหมอนกบเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมทางการเมอง การมสวนรวมในการก าหนดนโยบาย เชนกน” ผใหขอมล 18
ผใหขอมล 6, 7, 9 และ 18 แสดงความคดเหนทคลายคลงกนคอการใหความสนใจและตดตามขาวสารทเปนนโยบายของรฐบาล เชน ผใหขอมล 6 ตดตามนโยบายดานการศกษา นโยบายดานประชานยม คอ ขนรถเมลฟร ผใหขอมล 7 ใหความสนใจนโยบายโครงการแจกแทบเลต การจดซอจดจาง และการลดเวลาเรยนเพมเวลาร ผใหขอมล 9 ตดตามขาวสารกฎหมายของคนพการ นโยบายสรางธรรมาภบาลปองกนการทจรตคอรปชน และผใหขอมล 18 สนใจและตดตามขาวสารบานเมองทเปนนโยบายของรฐและประเดนดานเศรษฐกจ สงคมและเทคโนโลย ซงการใหความสนใจและตดตามขาวสารนโยบายของรฐบาลนนผใหขอมลทง 4 คนไดใหเหตผลทคลายคลงกนคอเปนการสนใจและตดตามนโยบายทมความสมพนธกบการปฏบตงานโดยเฉพาะนโยบายดานการศกษา และนโยบายทเกยวของกบความเปนอยของประชาชน เชน นโยบายประชานยม ขาวสารทเกยวของกบสถานการณในสงคม เชน ขาวสารดานเศรษฐกจ สงคม และเทคโนโลย
จะเหนไดวามตดานการเขาไปมสวนรวมในการกาหนดนโยบายสาธารณะ (Attraction to public policy formation) โดยผใหขอมลมความสนใจ ตดตามขาวสารทางการเมองและนโยบายรฐ ไมวาจะเปนดานการศกษา ดานความเปนอยของประชาชน ดานเศรษฐกจ สงคมและเทคโนโลย เพราะการเปนขาราชการทตองรบนโยบายของรฐบาลมาปฏบต โดยผานทางผบรหารและสานกนโยบายและแผนจดทาแผนยอยทสอดคลองกบนโยบายของรฐและภารกจของแตละสานกงานนาไปปฏบต ซงการเปลยนแปลงนโยบายของรฐยอมสงผลตอการทางานของขาราชการดวย ดงนนจงตองตดตามความเคลอนไหวทางการเมองและการกาหนดนโยบายของรฐบาล จะเหนไดวาการใหความสนใจและตดตามความเคลอนไหวของรฐบาลทมความสมพนธกบมตดานการเขาไปมสวนรวมในการกาหนดนโยบายสาธารณะทเปนองคประกอบหนงของแรงจงใจในการบรการสาธารณะ
ม ต ท 2 ค วาม ม ง มน ในกา ร ร บผ ดชอบต อผลประ โยชน ส วน รวม (Commitment to public interest) การปฏบตหนาทดวยจตสานกการเปนขาราชการทด
Page 71
56
ทางานดวยความซอสตยคดถงประโยชนสวนรวมมาเปนอนดบหนง การใหความชวยเหลอผอนดวยเจตนาดและทาดวยความเตมใจ มผใหขอมล จานวน 8 คน ทแสดงพฤตกรรมสะทอนในดานนสามารถแบงได 2 ประเภทคอ
1) ความมงมนในหนาทของขาราชการทมความรบผดชอบตอคร เดกนกเรยน และสถานศกษา ซงมผใหขอมลจานวน 6 คนไดแก ผใหขอมล 2 , 3, 7, 8, 9 และ 18 ทใหความคดเหนในสวนนคลายคลงกน ดงคากลาวตอไปน
“...บางโรงเรยนทอยหางไกลขาดขาดเครองแฟกซ เครองถายเอกสาร ในการสงเอกสารมาทสวนกลาง ตองเดนทางมาสงเอกสารในเมอง เกดความไมสะดวกในการท างาน เมอเรารปญหากตองรบจดการให จดงบเพอซออปกรณเหลาน อยางบางครงเจอวาโรงเรยนมเหตจ าเปนท าใหสงเอกสารชาเลยก าหนด กตองอะลมอลวยใหเขา เรากโทรศพทไปชแจงกบส านกงบประมาณกอน แลวเดนทางไปรอรบเอกสารจากโรงเรยนทนน ซงปกตแลวจะไมคอยไปส านกงานประมาณเอง เวนแตเกดเหตฉกเฉนจากทางโรงเรยนเทานน”ผใหขอมล 2
“ผมรบผดชอบในเรองของการตดตามผล ดความกาวหนาของการด าเนนการในโครงการตางๆเปนระยะๆ ตดตามผลการปฏบตงานของโรงเรยนและศกษานเทศกวาสงทท าลงไปนนมการพฒนาไปอยางไรบาง หรอนโยบายอานออกเขยนได เรากลงพนทไปตดตามดพฒนาการเปนชวงๆดสภาพทเกดขนจรงของแตละโรงเรยนแลวน ามาสรปผลท ารายงานขอเสนอแนะไปยงผบรหาร เพอใหมการปรบตามขอเสนอแลวประกาศเปนนโยบายลงสการปฏบตอกครง ลาสดลงพนทไปตดตามโรงเรยนในภาคใตในเรองของการสรปผลรอบแรกของนโยบายลดเวลาเรยนเพมเวลาร ท ารายงานเปนขอเสนอดานนโยบายใหกบผบรหารไดรบรรบทราบเพอเอาไปพฒนาในโรงเรยนทเหลอเพราะชวงแรกเปนการด าเนนงานกบโรงเรยนน ารองประมาณสามพนกวาแหง แลวจะขยายไปผลไปยงโรงเรยนตางๆอกหาพนกวาแหง ซงจะน าขอมลการรายงานผลของโรงเรยนน ารองชวงแรกเปนขอมลเกยวกบปญหาอปสรรคตางๆทเกดขน ขอควรปรบปรงเพอเปนแนวทางใหกบโรงเรยนทจะด าเนนการในชวงทสองตอไป”ผใหขอมล 3
“เจอกรณทเอาใบเสรจคารกษาพยาบาลเพอใหเราเบกใหซงตามระเบยบแลวใบเสรจคารกษาพยาบาลจะมอาย 1 ปหามเกนจากนแตทรบมาเกน 1 ปแลวไมสามารถเบกไดเขากพยายามโนมนาวเราเสนอผลประโยชนใหแตเรากไมเอาเพราะดวยต าแหนงหนาทแลวเรยนมาในดานบญชการเงนจรรยาบรรณคอความซอสตยตอหนาท” ผใหขอมล 7
“กอนทพจะท าโครงการเสนอผบรหารเพออนมตงบการในแตละปนนจะคดอยเสมอวาพเปนขาราชการทกนเงนเดอนจากภาษของประชาชน กเลยคดวาท าอยางไรทจะท าหนาทตรง
Page 72
57
นใหดทสดเพราะรสกวางานเราทรบผดชอบนนเปนการชวยเหลอเดกดานการศกษา ถงแมจะเปนสวนเลกๆทไดชวยเหลอตรงนกตาม” ผใหขอมล 8
“ในฐานะขาราชการกท าหนาทดวยความซอสตยท าเพอผลประโยชนสวนรวม ปฏบตตามระเบยบ ไมกระท าผดวนยของขาราชการ ไมเลอกปฏบต ใหบรการอยางเทาเทยมกนไมวาคนนนจะเปนผบรหารหรอครทมาขอค าปรกษาดานขอกฎหมายผมกอธบาย ชแจงในประเดนทสงสยกบทกคนทมปญหาเพราะเปนหนาทของผมทควรจะท าในการชวยเหลอใหพวกเขาไดมความเขาใจทชดเจนขน”ผใหขอมล 9
“ ผมไดรบมอบหมายใหด าเนนงานในโครงการโรงเรยนสจรต เพอเสรมสรางคณธรรม จรยธรรมและธรรมาภบาลในสถานศกษา เนนการปองกนและปราบปรามการทจรตในสถานศกษาเปนการวางรากฐานการปลกจตส านกใหกบนกเรยนซงเปนกลไกในการปองกนและปราบปรามการทจรตของประเทศชาต ซงท ารวมกบส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต (ส านกงาน ป.ป.ช.) มเปาหมายคอทกโรงเรยนในสงกด สพฐ. ดงนนในการปฏบตงานตองมการบรหารการจดการทด มประสทธภาพ เพอใหเกดประโยชนสงสดตามวตถประสงค โดยเฉพาะความคมคา มความโปรงใสและตรวจสอบไดอกดวย ” ผใหขอมล 18
ผใหขอมล 2, 3, 7, 8, 9 และ 18 ใหความคดเหนทคลายคลงกนเปนการแสดงความมงมนในการปฏบตหนาทซง กลาวคอ ผใหขอมล 2 ปฏบตหนาทเพออานวยความสะดวกใหกบสถานศกษา โดยการจดสรรงบประมาณเพอจดซออปกรณใหแกโรงเรยนขาดแคลนและอยหางไกลเปนการอานวยความสะดวกในการทางานหรอกรณทมเหตจาเปนเรงดวนจะดาเนนการตดตอกบสานกงบประมาณดวยตนเองเพอประสานงานจดสงเอกสารการรายงานผลงบประมาณโดยปกตจะไมมการกระทาเชนน ผใหขอมล 3 ไดลงพนทตดตามนโยบายลดเวลาเรยนเพมเวลาร นาขอมลการรายงานผลของโรงเรยนนารองชวงแรกทเกยวกบปญหาอปสรรคตาง ๆ ทเกดขน ขอควรปรบปรงเพอเปนแนวทางใหกบโรงเรยนทจะดาเนนการในชวงทสองตอไป ผใหขอมล 7 ตระหนกถงจรรยาบรรณในการเปนขาราชการคอความซอสตยตอหนาทไมคดถงประโยชนสวนตวแมวาจะมคนมาเสนอคาตอบแทนใหเพอชวยในการปลอมแปลงเอกสารคารกษาพยาบาลกตาม ผใหขอมล 8 ปฏบตงานเพอสวนรวมงานเพราะขาราชการกนเงนเดอนจากภาษของประชาชน โดยการชวยเหลอเดกนกเรยนดานการศกษา และผใหขอมล 9 ปฏบตหนาทดวยความซอสตยคานงถงประโยชนสวนรวม ไมเลอกปฏบต ใหบรการอยางเทาเทยมกนไมวาผนนจะเปนผบรหารหรอครกตามและผใหขอมล 18 ดาเนนงานในโครงการโรงเรยนสจรต เพอปลกจตสานกใหกบนกเรยน ดงนน ในการปฏบตงานตองม
Page 73
58
การบรหารการจดการทด มประสทธภาพ เพอใหเกดประโยชนสงสดตามวตถประสงค โดยเฉพาะความคมคา มความโปรงใสและตรวจสอบได
2) ความมงมนในฐานะพลเมองทดตอสงคม มผใหขอมล จานวน 2 คน คอ ผใหขอมล 6 และ 17 ทสะทอนใหเหนการปฏบตตนตอสงคม ดงคากลาวตอไปน
“...เมอมเดกนกเรยน นกศกษาหรอคนทมาจากมลนธตางๆมาเรยไรเงนเพอน าไปสรางอาคารเอนกประสงค ปรบปรงหองน าใหกบโรงเรยนหรออะไรกแลวแตทท าเพอสวนรวม เรากบรจาคเงนหรอสงของโดยไมไดคดนะวาคนทมาขอรบบรจาคมเจตนาอยางไรเพยงแตเราเตมให เตมใจชวยเหลอ….”ผใหขอมล 6
“การ share ขอมลผานทาง facebook ทเปนขอมลเกยวกบคนทตองการความชวยเหลอหรอเดอดรอนในเรองตางๆ อยางเชน เดกหายของมลนธกระเงา การขอรบบรจาคเลอด เปนตน” ผใหขอมล 17
ผใหขอมล 6 และ 7 ไดใหความคดเหนทคลายคลงกนในการเปนพลเมองทด มความรบผดชอบตอสงคม กลาวคอ ผใหขอมล 6 เตมใจใหความชวยเหลอดวยจตทเปนกศลเมอมกจกรรมของเดกนกเรยน หรอคนทมาจากมลนธตาง ๆ เพอนาไปสรางอาคารเอนกประสงค ปรบปรงหองนาใหกบโรงเรยนทเปนการทาเพอสวนรวม และ ผใหขอมล 7 ไดชวยเหลอสงคมโดยการแบงปนขอมลคนทประสบความเดอดรอนตองการความชวยเหลอ อยางเชน เดกหายหรอการขอรบบรจาคโลหตในกรณทเกดภาวะขาดแคลนและจาเปนตองใชอยางเรงดวนผานสงคมออนไลน
จะเหนไดวาการแสดงความมงมนตอหนาท ในฐานะของขาราชการทดในปฏบตงานทคานงถงสวนรวม ไดแก การอานวยความสะดวกใหกบโรงเรยนในการจดสรรงบประมาณการจดซออปกรณ ตดตอสานกงบประมาณดวยตนเองกรณทโรงเรยนมเหตจาเปนไมสามารถสงเอกสารตามกาหนดเวลา การตดตามและรายงานผลเพอปรบปรงขยายผลไปยงโรงเรยนนารองในระยะทสอง การปฏบตหนาทดวยความซอสตย การใหความชวยเหลอเดกดานการศกษา การดาเนนโครงการดวยความโปรงใสและการปลกฝงนกเรยนใหมจตสานกดานคณธรรมและจรยธรรม สวนความมงมนในการเปนพลเมองทด ไดแก การชวยเหลอสงคมไมวาจะเปนการสนบสนนกจกรรมการสรางอาคาร หองนา และการสงตอขอมลของคนในสงคมทไดรบความเดอดรอน เชน คนหาย การขอรบบรจาคโลหต เพอใหคนทวไปทราบและใหความชวยเหลอเปนการบรรเทาความเดอดรอนใหแกคนเหลานน ดงนนกระทาทแสดงใหเหนถงมตความมงมนในการรบผดชอบตอผลประโยชนสวนรวมเปนการสะทอนใหเหนวาผใหขอมลมแรงจงใจในการบรการสาธารณะทเปนเหตผลในการรบราชการ
Page 74
59
มตท 3 ความเหนอกเหนใจผอน (Compassion) การแสดงความรสกสงสารและความตองการชวยเหลอคนทลาบากกวาตวเอง การสนบสนนหรอรบผดชอบโครงการทเปนประโยชนตอสงคม ผใหขอมล 2, 3, 6, 8, 17 และ 18 ไดใหความคดเหนทคลายคลงกนโดยมความรสกปรารถนาดและสงสารตอผทลาบากกวาตนเอง ดงคากลาวตอไปน
“...พคนหนงบานเขาอยไกลจากทท างานมากตองเดนทางไกลตองไป-กลบสระบร เรากเหนใจเขาเลยแบงงานของเขามาท าเอง คดวาในทมตองชวยเหลอกนงานจงจะส าเรจ”ผใหขอมล 2
“การตดตามเรองทนการศกษาสมเดจพระบรมโอรสาธราชฯสยามกฎราชกมาร...ซงทไปพบเจอมานอกจากเดกจะขาดทนทรพยแลว มความเดอดรอนดานทอยอาศยดวย เชน ส าหรบสภาพบานเรอนทไมปลอดภยส าหรบเดกผหญง บางกรณเจอนกเรยนผหญงอยกบยายแค 2 คน ตอนนยายเสยชวตไปแลวนกเรยนทตองใชชวตเพยงล าพง การตดตามเรองนท าใหผมรสกอยากชวยใหเดกๆไดมความเปนอยทดขน ไดรบการศกษาทด”ผใหขอมล 3
“เคยเจอคนหนงเขามาขอความชวยเหลอบอกกบผมวาเขาจะกลบบานแตไมรทางสถานรถไฟ แลวเขาบอกอกวาเขาไมมเงน ...ผมเลยบอกวาจะพาไปสงกชวนเขาขนรถแลวขบไปสงทสถานรถไฟแลวซอตวใหดวย...เขารสกดใจทไดรบตว แลวเรากรสกวาเราไดท าสงทดๆใหเกดขนในสงคม...” ผใหขอมล 6
“เคยลงพนทไปดการเรยนการสอนของโรงเรยนในสงกดทอยเขตชายแดนทางภาคเหนอ การเดนทางคอนขางล าบากพอสมควรเมอไปถงไดเหนสภาพโรงเรยน ...สภาพความเปนอยของเดกคอนขางล าบากแลวขาดสออปกรณการเรยนทสนบสนนดานการศกษา มนท าใหพรสกสงสารและอยากชวยเหลอใหเดกเหลานนไดมชวตความเปนอยทดขน”ผใหขอมล 8
“พเปนคนหนงทตดตามเพจของมลนกระจกเงา เมอมขาวเรองเดกหาย...รสกสงสารคนทเปนพอแมแลวกเดกบางคนหายไป 5-6 ปยงตามหาไมเจอเลย ...พคดวาการมมลนธในการตามหาเดกหายเปนประโยชนตอสงคมแลวกเปนชองทางหนงนะทจะชวยเหลอเดกและกพอแมของเดกดวย” ผใหขอมล 17
“....เพอใหเยาวชนสวนใหญของประเทศเปนพลเมองทมคณภาพในอนาคต แลวกการตระหนกดานการปองกนและปราบปรามการทจรตในสถานศกษาท าใหเกดโครงการโรงเรยนสจรตขนมา เพอใหเดกนกเรยนเกดทกษะกระบวนการคด สรางจตส านกในการมวนย มความซอสตยสจรต ใชชวตอยอยางพอเพยง และมจตสาธารณะ”ผใหขอมล 18
ผใหขอมลจานวน 7 คนมความคดเหนทคลายคลงกนในการแสดงความรสกปรารถนาดหรอสงสารตอผอนทไดรบความเดอดรอนหรอมความลาบากในการดารงชวต แลวตองการ
Page 75
60
ใหบคคลเหลานนมความเปนอยทดขน กลาวคอ ผใหขอมล 2 รสกสารรนพในหนวยงานทตองเดนทางไป-กลบจากสระบรมาททางานทาใหเกดความเหนใจเลยแบงงานมาชวยทาเพราะคดทวาเมออยรวมกนในหนวยงานเดยวกนควรชวยเหลอซงกนและกน ผใหขอมล 3 มความปรารถนาดตอเดกนกเรยน เหนไดจากการปฏบตราชการตดตามเรองทนการศกษาของสมเดจพระบรมโอรสาธราชฯสยามกฎราชกมาร ไดพบเจอเดกนกเรยนทขาดทนทรพยแลวยงเดอดรอนดานทอยอาศยดวย เคยเจอเดกนกเรยนผหญงตองใชชวตเพยงลาพงเพราะผปกครองเสยชวต ทาใหเกดความรสกอยากชวยใหเดกเหลานนไดมความเปนอยทดขน ไดรบการศกษาทด ผใหขอมล 6 มความรสกสงสารตอผทลาบากกวาตนเอง เคยเจอคนหลงทางตองการกลบบานแลวกไมมเงน เลยอาสาพาไปทสถานรถไฟแลวซอตวใหดวย เขาแสดงอาการดใจทไดรบตว ทาใหรสกวาไดทาสงทดๆใหเกดขนในสงคม ผใหขอมล 8 มความปรารถนาดตอเดกนกเรยน เคยลงพนทไปดการเรยนการสอนของโรงเรยนในสงกดทอยเขตชายแดนทางภาคเหนอ เหนสภาพความเปนอยของเดกคอนขางลาบากขาดสออปกรณการเรยนทสนบสนนดานการศกษา รสกอยากชวยเหลอใหเดกเหลานนไดมชวตความเปนอยทดขน ผใหขอมล 17 มความปรารถนาดตอคนทไดรบความเดอดรอน อยางเชน รสกเหนใจกบพอแมทตามหาลกทหายไปจากการถกลกพาตว จงชวยโดยการแบงปนขอมลใหสงคมไดรบรเพอเปนชองทางหนงในการแจงเบาะแสในการตดตามเดกหาย และผใหขอมล 18 มความปรารถนาดตอเยาวชนโดยตองการเกดทกษะกระบวนการคด สรางจตสานกในการมวนย มความซอสตยสจรต ใชชวตอยอยางพอเพยง และมจตสาธารณะ จากโครงการโรงเรยนสจรต
สวนผใหขอมล 7 และ ผใหขอมล 9 ไดแสดงความคดเหนเพมเตมเกยวกบการสนบสนนการทากจกรรมทเปนประโยชนตอสงคมอกดวย ดงคากลาวตอไปน
“รวมกจกรรมเดนรณรงคการปฏบตตามกฎจราจร... อยางนอยกเปนสวนหนงทท าใหคนอนๆไดเหนไดทราบถงการเคารพกฎจราจรซงชวยลดอบตเหตบนทองถนนได แลวกเคยเจอปาคนหนงทตลาดมาขายโทรศพทเกาๆเพอขอเงนไปกนขาวซงผมกไมรวตถประสงคทแทจรงของปาแตดวยความสงสารเลยใหเงนปาไปโดยไมเอาโทรศพท” ผใหขอมล 7
“...เปนคณะกรรมการในโครงการ สพฐ. ใสสะอาดปราศจากการคอรปชน ...ใหขาราชการมจตส านกตอหนาทตนเองวาควรท าเพอคนอนไมใชเพอตนเอง”ผใหขอมล 9
ผใหขอมล จานวน 2 คน มความคดเหนคลายคลงกนตอการเขารวมโครงการทมความสาคญกบสงคม กลาวคอ ผใหขอมล 7 มความรสกสงสารปาทเดอดรอนเรองเงนและลาบากกวาตนเองจงมอบเงนโดยไมรบสงของ การเขารวมกจกรรมเดนรณรงคการปฏบตตามกฎจราจร เพราะตองการใหคนอนๆไดทราบถงการเคารพกฎจราจรทชวยลดอบตเหตบนทองถนนได ผสวนใหขอมล 9
Page 76
61
ไดรวมกจกรรมทางสงคมในดานการเปนคณะกรรมการในโครงการ สพฐ. ใสสะอาดปราศจากการคอรปชนทเปนการสรางจตสานกใหกบขาราชการใหทางานดวยความโปรงใส และใหความรวมมอในการตรวจสอบการปฏบตงาน
ดงนนความปรารถนาดและสงสารตอผ อน ไมวาจะเปนความรสกทมตอเดกนกเรยน ประชาชนทไดรบความเดอดรอนหรอเจอสถานการณทลาบากกวาตนเอง แลวตองการใหบคคลเหลานนมความเปนอยทดขนหรอใหความชวยเหลอเพอบรรเทาความเดอดรอน เชน พบเจอเดกนกเรยนทขาดแคลนทนทรพยและเดอดรอนดานทอยอาศยแลวมความปรารถนาใหเดกเหลานนมความเปนอยทดขน การพบเจอบคคลทอยในสถานการณทลาบากกวาตนเองแลวรสกสงสารอยากชวยเหลอใหเขาพนจากสภาพความลาบาก รวมทงมความปรารถนาดตองการให เดกนกเรยนมทกษะดานการเรยนร มจตสานกในการมวนย มความซอสตย มจตสาธารณะและอยอยางพอเพยงซงคาดหวงวาจะไดจากผลการดาเนนโครงการโรงเรยนสจรต นอกจากนการเขารวมกจกรรมทมความสาคญตอสงคม เชน กจกรรมรณรงคการปฏบตตามกฎจาราจรเพอลดอบตเหต กจกรรมตอตานการคอรรปชนเพอสรางจตสานกใหขาราชการทางานทเปนประโยชนของผอนมากกวาคดถงตนเอง จากทกลาวมานเปนการสะทอนใหเหนถงพฤตกรรมในมตดานความเหนอกเหนใจผอนของบคคลทมแรงจงใจในการบรการสาธารณะทเปนแรงจงใจในการรบราชการ
มตท 4 ความเสยสละ (Self-sacrifice) เปนการสละเวลาสวนตว การคานงถงหนาทและความรบผดชอบมากอนเรองสวนตว มผใหขอมลจานวน 6 คนทใหความคดเหนทสะทอนในดานการสละเวลาสวนตวทาประโยชนเพอสวนรวม โดยมผใหขอมล 3, 7 และ 8 ดงคากลาวตอไปน
“ในเรองของโครงการตดตามผลการด าเนนงานตางๆท าใหเราตองเสยสละในเรองของเวลาความเปนสวนตว เมอไดรบมอบหมายใหไปราชการเพอตดตามผลการด าเนนงานซงสวนใหญการเดนทางจะตดวนเสารและอาทตยไปดวย กตองสละวนหยดสวนตวเพอทจะไปท างานราชการ
...การขอชอเพอใหไปราชการในโครงการตางๆซงบางครงกทบซอนกนหลายๆงาน โดยทเรากมงานรบผดชอบหลกทยงท าคางอย ...แตในเมอไดรบมอบหมายงานมาแลวโดยการขอชอใหไปปฏบตราชการซงในโครงการนนยงขาดคนเรากตองเสยสละงานประจ าของเรากอนเพอมาท างานตรงน ซงในระหวางการเดนทางไปราชการนน เรากหาจงหวะทวางชวงกลางคนมาท ารายงานผลการตดตามใหแลวเสรจ” ผใหขอมล 3
“ไปเขารวมพธเนองในวนแมแทนพทท างานซงตดภารกจไมสามารถเขารวมได แลววนทไปท ากจกรรมกเปนวนหยดราชการแตเรากยนดทจะไป” ผใหขอมล 7
Page 77
62
“เคยไปชวยท าความสะอาดหองน าวดทท าเพราะรสกวาเราอยากใหคนอนทมาใชเจอหองน าทสะอาดๆแตถาเราไปเจอหองน าทไมสะอาดกไมไดรสกขยกแขยงนะ...แตเหนแลวอยากจะขดหรอท าใหมนสะอาดเผอคนอนมาใชตอ ดวยความทบานคอนขางชอบพาไปวดท าบญอยบอยๆตงแตสมยเดกๆ ไมไดบงคบใหไปนะแตสวนใหญจะท าใหเราเหนอยเสมอๆ จนเรารสกเคยชน แลวพอกสอนเสมอวาท าอะไรใหนกถงใจเขาใจเรา ทกคนเทาเทยมกนหมด”ผใหขอมล 8
สวนผใหขอมล 6 และ 9 ไดใหความคดเหนดานการสละเวลาสวนตวเพอเดกนกเรยน ดงคากลาวตอไปน
“...แตพอมาท างานราชการตองกลบสทม ตสองกเคยมาแลวเพราะงานทรบผดชอบ...กระทบและเกยวของกบคนอนดวย สวนใหญกจะเปนงานดานโครงการตางๆทตองท าใหเสรจตามก าหนดเวลาทสงผลตอเดกนกเรยนหรอบคลากรทเกยวของในแตละโครงการ...” ผใหขอมล 6
“การสละเวลาสวนตวเพอไปปฏบตราชการ อยางเชนการลงพนทไปสอบสวนในเรองการจดซอจดจางของโรงเรยนทตางจงหวดตองเดนทางวนเสาร อาทตยซงเปนวนหยดของเรากตองยอมเสยเวลาสวนตวเพอไปท างานซงในเรองของจดซอจดจางเกยวของกบประโยชนทนกเรยนจะไดรบทงในดานความเปนอยในโรงเรยน สงอ านวยความสะดวกทสนบสนนดานการเรยนกบเดก เรากตองเรงด าเนนการตรวจสอบเพอใหเกดความชดเจนในการน าเงนงบประมาณไปใชเพอพฒนาโรงเรยน พฒนาเดกนกเรยนไมใชน าไปท าอยางอน” ผใหขอมล 9
ผใหขอมล 18 ไดใหความคดเหนดานการสละเวลาสวนตวเพอสนองตอบรฐบาล ดงนดงคากลาวตอไปน
“จากประสบการณการท างานของผมในโครงการโรงเรยนสจรต เนองจากกลมเปาหมายคอโรงเรยนทงหมดในสงกด สพฐ. ท าใหตองมการจดประชมชแจงและใหความรเพอใหเขาใจตรงกน มการจดประชมโดยแบงเปน 5 ภาค แตชวงนนมนโยบายจากผบรหารทไมใหน าคร ผบรหารออกนอกโรงเรยน ดงนนการจดประชมในแตละภาคกตองจดใหครอมกบวนหยดเสาร-อาทตยเปนหลก ท าใหเสยสละเวลาสวนตว เพอตอบสนองนโยบายของรฐและเพอผลส าเรจของโครงการตามเปาหมายทวางไว” ผใหขอมล 18
ผใหขอมล จานวน 3 คนทใหความคดเหนคลายคลงกนในดานการสละเวลาสวนตวเพอทาประโยชนแกผอน กลาวคอ ผใหขอมล 3 ยอมสละวนหยดสวนตวเพอไปราชการลงพนทตดตามและรายงานผลการดาเนนงานของโครงการและการเสยสละเวลาของการทางานประจาเพอไปปฏบตราชการใหกลมงานอน โดยผใหขอมล 7 ยอมสละวนหยดสวนตวเพอเขารวมพระราชพธเนองในวนแมซงตรงกบวนหยดราชการโดยไปเปนตวแทนใหเพอนรวมงานทตดภารกจไมสามารถเขารวม
Page 78
63
ในพระราชพธนได ผใหขอมล 8 ยอมสละเวลาสวนตวเพอทาประโยชนแกคนทวไปโดยการทาความสะอาดหองนาวดและไมไดรสกรงเกยจทจะขดแตตองการทาใหมนสะอาดเผอคนอนมาใชตอรสกประทบใจทเจอหองนาสะอาดๆ สรางความสะดวกสบายใหกบผอนโดยไมหวงสงตอบแทน
ผใหขอมล จานวน 2 คน มความคดเหนคลายคลงกนในการสละเวลาสวนตวเพอทาประโยชนใหกบเดกนกเรยน กลาวคอ ผใหขอมล 6 ไดปฏบตงานในหนาทจะกระทงถงสทม ตสองซงเลยเวลาเลกงานแลวแตตองทาใหเสรจตามกาหนดเวลาดวยงานทรบผดชอบทสงผลประโยชนตอเดกนกเรยน และผใหขอมล 9 ยอมสละวนหยดสวนตวเพอปฏบตราชการลงพนทสอบสวนในเรองการจดซอจดจางของโรงเรยนทอยตางจงหวดซงเปนเรองทตองเรงดาเนนการตรวจสอบเพอใหเกดความชดเจนในการนาเงนงบประมาณไปใชเพอพฒนาเดกนกเรยนอยางแทจรง
ผใหขอมล 9 ยอมสละวนหยดสวนตวเพอดาเนนโครงการโรงเรยนสจรต และมคาสงหามคร ผบรหารออกนอกโรงเรยนเพอตอบสนองนโยบายของรฐบาลทาใหตองมการจดประชมในแตละภาคเพอสรางความเขาใจแกครและผบรหารสถานศกษาในโครงการดงกลาว
จะเหนไดวาในมตดานการเสยสละ แสดงถงความยนยอมเสยเวลาสวนตวของผใหขอมล เชน วนหยดเสาร อาทตย วนหยดราชการและหลงเวลาเลกงานเพอปฏบตหนาทใหกบสวนรวม อยางเชน การยอมสละเวลาสวนตวเพอปฏบตหนาทราชการทสงกระทบตอการพฒนาการเรยนรของนกเรยนทงในดานวชาการและดานจรยธรรม การสละเวลาบาเพญประโยชนสาธารณะโดยการลางหองนาวด การสละเวลาสวนตวเพอดาเนนโครงการในการปลกฝงจรยธรรมแกเดกนกเรยนทเปนการสนองตอบเปาหมายขององคกรและนโยบายของรฐบาล สงเหลานเปนการสะทอนพฤตกรรมในมตดานความเสยสละของขาราชการทคดถงผอนมากกวาตนเองทเกดจากแรงจงในการบรการสาธารณะในการรบราชการ
Page 79
64
4.1.2 ความส าคญของสวสดการในองคการในการรบราชการ
ตารางท 4.3 จ านวนขาราชการพลเรอนสามญทใหความส าคญกบมสวสดการในองคการเปนแรงจงใจในการรบราชการ
ผใหขอมล
ความสาคญของสวสดการ คร
อบคร
ว
ความ
มนคง
ในชว
ต หล
งเกษย
ณอาย
ราชก
าร
แบงเบ
าภาร
ะคาค
รองช
พ
เสรม
สราง
ขวญแ
ละ
กาลง
ใจใน
การท
างาน
ผใหขอมล 1 ผใหขอมล 2 ผใหขอมล 3 ผใหขอมล 4 ผใหขอมล 5 ผใหขอมล 6 ผใหขอมล 7
ผใหขอมล 8 ผใหขอมล 9
ผใหขอมล 10 ผใหขอมล 11 ผใหขอมล 12 ผใหขอมล 13
ผใหขอมล 14 ผใหขอมล 15
ผใหขอมล 16 ผใหขอมล 17 ผใหขอมล 18
ผใหขอมล 19 ผใหขอมล 20
Page 80
65
จะเหนไดวาจากตารางขางตนเปนผลจากการเกบขอมล พบวา ผใหขอมลทงหมดจานวน 20 คน มผใหขอมล จานวน 14 คน ทใหความสาคญสวสดการในองคการทจงใจใหรบราชการ ดงน
1) ดานครอบครว การตอบสนองความตองการของขาราชการในการใชสทธสวสดการของบคคลในครอบครว ไดแก พอแม บตร และคสมรสสามารถใชสทธในการรกษาพยาบาลของขาราชการได สวนสวสดการคาการศกษาบตรผมสทธใชคอบตรโดยชอบดวยกฎหมายมอายตงแต 3 ปแตไมเกน 25 ปยกเวนบตรบญธรรมไมสามารถใชสทธนได การไดใชสทธดงกลาวเปนการชวยเหลอของรฐดานครอบครวของขาราชการในการรกษาสขภาพและสามารถเบกคาเลาเรยนของบตร ทชวยแบงเบาภาระคาใชจายดานการรกษาสขภาพและคาการการศกษาบตร ซงผใหขอมล 1, 2, 3, 5, 12, 13, 15, 16 และ 17 ทใหเหตผลมาจากครอบครวทเกยวของกบสวสดการในองคการซงเปนเหตผลในการรบราชการ ดงคากลาวตอไปน
“ไดชวยเหลอครอบครว คอตองการใหพอแมเบกคารกษาพยาบาลไดดวยทานอายแลวสขภาพกไมคอยแขงแรงกอยากใหสทธทไดตรงนมาดแล” ผใหขอมล 1
“...ไดใชสทธดานสวสดการ โดยเฉพาะคารกษาพยาบาลครอบคลมทงครอบครว ...ตวเอง...พอ แม ถาเปรยบเทยบกบเอกชนทใหเฉพาะบคคล ใครท างานใหบรษทคนนนก รบสทธประกนสงคมไป แตของรฐจะไดมากกวาเพราะรวมถงครอบครวของคนทท างานใหรฐดวย…”ผใหขอมล 2
“...พอไมสบายตองเขารบการรกษาทโรงพยาบาลซงการใชสทธคารกษาพยาบาลสามารถชวยเราไดเยอะ ไมตองกงวลเรองเงนทตองน ามาใชจายตรงสวนนสามารถบรร เทาความเดอดรอนของเราได …” ผใหขอมล 3
“มสวน...เพราะนอกจากตวเองไดรบสทธแลวยงครอบคลมไปถงคนในครอบครว อยางเชนพอแม มนชวยดแลเราตรงนได”ผใหขอมล 5
“...สทธทไดจากสวสดการครอบคลมคนในครอบครวเราดวยไมเหมอนเอกชนทจ ากดสทธเฉพาะตวเอง”ผใหขอมล 12
“...สวสดการสทธกเปนคารกษาพยาบาลของพกบแม เพยงพอแลวกบความตองการของตวเอง”ผใหขอมล 13
“...การเปนขาราชการจะชวยในดานการเบกจายเกยวกบคารกษาพยาบาล ...รสกวาเราไดชวยเหลอครอบครว ไมวาจะเปนพอ แม และลก ซงเปนขอดของการรบราชการคอสวนของคารกษาพยาบาลทเบกคารกษาได...” ผใหขอมล 14
Page 81
66
“...ไดใชสทธทงครอบครว เมอเทยบกบเอกชนภาครฐมสวสดการทดกวาโดยเฉพาะคารกษาพยาบาล มองวาดทสดแลวเมอเทยบกบบรษทเอกชน คอ มนไมตองจาย แทบจะเบกได 100 % ทกอยางยกเวนคานอกเวลา ลกสาวเปนภมแพ พกเหนวาหมอเขาจายยาดๆมาให ผดกบการใชสทธ 30 บาทอาจจะไดยาพาราเซตามอลเปนหลก…”ผใหขอมล 15
“...เพราะวามนเหนผลจากการใชสทธ โดยเฉพาะเมอพแตงงานมครอบครว มลก แลวพอแมทอายมากขน แลวตวพเองกเรมปวย สวสดการมนชวยแบงเบาภาระพไดโดยเฉพาะคารกษาพยาบาลและคาการศกษาบตร... มองวาตอบโจทยความตองการของพแลว โดยเฉพาะคารกษาพยาบาลทใหกบพอแม ตอนนพอแมเกษยณทานรบบ าเหนจ สทธคารกษาพยาบาลเลยไมได กไดใชสทธของเราไป รวมถงลกของพดวยกไดใชตรงสวนน แลวกคาศกษาบตรซงพมองวาคมแลว…”ผใหขอมล 16
“เปนขาราชการไดใชสทธสวสดการคารกษาพยาบาลใหกบแม พอดแมปวยเราจะท าอยางไรทจะชวยเหลอแบงเบาภาระได รสกไดรบเพยงพอแลวตรงตามความตองการคอใชในการรกษาอาการเจบปวยของพอแม” ผใหขอมล 17
ผใหขอมลจานวน 10 คนทมความคดเหนเหมอนกนในสวนของการใชสทธสวสดการการรกษาพยาบาลทครอบคลมถงบคคลในครอบครวและสทธดานการศกษาบตร กลาวคอ ผใหขอมล 1, 3, 5, 13, 14 และ 17 ดานคารกษาพยาบาลทสามารถใชสทธจายตรงไดทงพอแมและลกในการรกษาสขภาพ สวนผใหขอมล 2, 12 และ 15 มการเปรยบเทยบสวสดการภาครฐกบภาคเอกชนเกยวกบสทธดานคารกษาพยาบาลทดแลทงครอบครวตางจากภาคเอกชนทดแลเฉพาะตนเอง สวนผใหขอมล 16 การใชสทธการศกษาของบตรทรฐใหสทธในการเบกคาเลาเรยนตงแตอาย 3 ป ถง 25 ป
นอกจากนแลวยงมอกแงมมหนงโดย ผใหขอมล 4 ทรบราชการเพราะเปนความตองการของพอแมทรบรสทธอนเปนผลประโยชนตอลกและครอบครว ดงคากลาวตอไปน
“...สขภาพของตวเองเปนโรคภมแพท าใหไมสบายบอย แพอากาศบาง เปนลมพษบาง พอเลยตองการใหรบราชการเพราะไมอยากใหเสยคายาแพงกตอบสนองความตองการของตวเองแลวเพราะไดใชสทธคารกษาพยาบาลโดยทเราไมตองออกคาใชจาย…”ผใหขอมล 4
ผใหขอมล 4 ใหความคดเหนดานครอบครวทสนบสนนใหรบราชการเพราะรบรถงประโยชนของสวสดการภาครฐทไดใชสทธสวสดการคารกษาพยาบาลเพอการรกษาอาการเจบปวยของตวเอง
Page 82
67
ดงนน สาหรบดานครอบครวเปนการสะทอนใหเหนถงการไดสทธสวสดการคารกษาพยาบาลของบคคลในครอบครวของขาราชการไดแก พอแม ลกและคสมรสซงเปนขอไดเปรยบของภาครฐเมอเทยบกบเอกชนทสวสดการประกนสงคมใชสทธไดเฉพาะตนเอง และสทธสวสดการคาการศกษาบตรทรฐดแลคาเลาเรยนใหแกลกของขาราชการ ขณะเดยวกนครอบครวกสนบสนนลกใหรบราชการเพราะทราบสทธประโยชนทไดรบเมอลกเปนขาราชการ
2) ดานความมนคงในชวตหลงเกษยณอายราชการ กลาวถงสวสดการดานบาเหนจบานาญทไดรบหลงเกษยณอายราชการเปนการสรางความมนคงในการใชชวตดานรายไดในการเลยงดตนเองใหกบขาราชการรองรบการใชชวตวยเกษยณ โดยมผใหขอมล 8, 10 และ12 ทมความคดเหนทเหมอนกน ดงคากลาวตอไปน
“สวสดการทดแลชวตเราไดจนถงเกษยณอายราชการ มบ าเหนจบ านาญให... ” ผใหขอมล 8
“...มความมนคงในชวตเมอเกษยณรฐกดแลมบ าเหนจบ านาญใหเราใช... ” ผใหขอมล 10
“เพราะมองไปถงท างานจนเกษยณแลวไดรบบ าเหนจ บ านาญ ราชการมสงนรองรบส าหรบคนเกษยณอายราชการ เปนหลกประกนความมนคงในชวต…” ผใหขอมล 12
จะเหนไดวาผขอมลทง 3 คนใหความคดเหนสวสดการบาเหนจบานาญทเปนการประกนรายไดและดแลชวตหลงเกษยณสาหรบขาราชการทรฐจายใหเพอเปนการตอบแทนในการปฏบตงานใหกบหนวยงานตลอดอายการเปนขาราชการ
ดงนนสวสดการบาเหนจบานาญถอไดวามความสาคญในการรองรบชวตหลงเกษยณอายราชการททาใหเกดแรงจงใจในการเปนขาราชการ
3) การแบงเบาภาระดานคาครองชพ เปนลกษณะของมตดานเศรษฐกจเปนการตอบสนองความตองการในการดารงชวตเพอบรรเทาความเดอดรอน การชวยเหลอดานคาครองชพ ลดความกงวลดานคาใชจายไมวาจะเปนดานการรกษาสขภาพ การกเงน การเบกคาเลาเรยนบตร มสวสดการทสนบสนนใหมชวตทดขน โดยดจากผใหขอมล 1, 2, 3, 4, 5, 10, 12, 15, 16, 17, และ 19 ดงคากลาวตอไปน
“...ผมเพงแตงงานและกเงนมาซอบาน ภาระตรงนเลยคอนขางหนกแตสวสดการกสามารถชวยเหลอดานคาใชจายในการรกษาพยาบาลได...” ผใหขอมล 1
“...ไดใชสทธดานสวสดการ...แบงเบาภาระดานคาใชจายในการรกษาพยาบาลได” ผใหขอมล 2
Page 83
68
“....การใชสทธคารกษาพยาบาลสามารถชวยเราไดเยอะ ไมตองกงวลเรองเงนทตองน ามาใชจายตรงสวนน สามารถบรรเทาความเดอดรอนของเราได สวนดานสทธของการลากสามารถใชอยางเตมทโดยไมตองกงวลเรองงานตางจากเอกชนทมการตดตามงานแมวาเราจะใชสทธลาไปแลวกตาม” ผใหขอมล 3
“...สขภาพของตวเองเปนโรคภมแพท าใหไมสบายบอย แพอากาศบาง เปนลมพษบาง พอเลยตองการใหรบราชการเพราะไมอยากใหเสยคายาแพงกตอบสนองความตองการของตวเองแลวเพราะไดใชสทธคารกษาพยาบาลโดยทเราไมตองออกคาใชจาย…”ผใหขอมล 4
“...สวสดการมความจ าเปนตอการใชชวต ชวยแบงเบาคาใชจายทเกยวกบคารกษาพยาบาลไมวาจะเปนตวผมเองและคนในครอบครว…”ผใหขอมล 5
“...เพราะตวเราเองไดรบสทธตางๆทไดรบจากรฐแลวท าใหชวตของเราดขน คอไมตองแบกรบภาระดานคาใชจายในการรกษาพยาบาล สามารถชวยเหลอเราไดเมอเรามความจ าเปนตองใชเงน อยางเชนเงนกฉกเฉนของสวสดการภายในหนวยงาน…” ผใหขอมล 10
“...สทธทไดจากสวสดการ...คารกษาพยาบาลท าใหไมตองกงวลเรองการรกษาตวเองเมอยามเจบปวย…” ผใหขอมล 12
“...ซงท าใหรสกวาสวสดการคารกษาพยาบาลของขาราชการมนดท าใหลดภาระคาใชจายเมอยามเจบปวย…”ผใหขอมล 15
“...สวสดการมนชวยแบงเบาภาระพไดโดยเฉพาะคารกษาพยาบาลและคาการศกษาบตร... มองวาตอบโจทยความตองการของพแลว…” ผใหขอมล 16
“ส าหรบสวสดการรสกไดรบเพยงพอแลวตรงตามความตองการคอใชในการรกษาอาการเจบปวยของพอแม ลดภาระคาใชจายไดสงผลตอสภาพจตใจของเราไมตองกงวลเรองเงนในการดแลรกษาตวเอง…” ผใหขอมล 17
“...เพราะไดชวยเหลอในการด ารงชวตเราได อกอยางตอนนพใชสทธกเงนเพอซอบานของธนาคารอาคารสงเคราะห เรองดอกเบยและวงเงนในการกเราไดสทธพเศษมากกวาคนทวไป…” ผใหขอมล 19
ผใหขอมล จานวน 12 คน มความคดเหนทเหมอนกนนนคอสวสดการทาใหลดภาระคาใชจายดานคาครองชพ กลาวคอ ผใหขอมล 1, 2, 4, 5, 12, 15, และ 17 การทไมตองกงวลดานคารกษาสขภาพเมอตนเองหรอบคคลในครอบเกดการเจบปวย ผใหขอมล 3 ไดเพมเตมในสวนของสวสดการสทธในการลา สามารถใชสทธอยางเตมทโดยไมตองกงวลใจเรองการตดตามงาน และผใหขอมล 10 ไดเพมเตมสวสดการเงนกฉกเฉนเพอบรรเทาความเดอดรอนซงจดใหมขนของสวสดการ
Page 84
69
ภายในหนวยงาน และผใหขอมล 16 ไดเพมเตมดานสวสดการคาการศกษาบตรเปนการชวยเหลอดานคาใชจายในการศกษาของบตรเชนกน สวนผใหขอมล 19 เปนการใชสวสดการกเงนเพอซอบานทสามารถผอนระยะยาว ไมกระทบตอคาใชจายในการดารงชวต จะเหนไดวาสวสดการภาครฐมความสาคญตอการดารงชวตในดานทเกยวของกบคาครองชพ การใชสทธประโยชนตางๆทไดรบจากการเปนขาราชการเปนหลกประกนในดานความปลอดภยและความมนคงในชวต
4) เสรมสรางขวญและก าลงใจในการท างาน การรบรและใชสทธสวสดการในองคการทสนองตอบความตองการทงในดานครอบครว ความมนคงในชวตหลงเกษยณอายราชการ การแบงเบาภาระคาครองชพททาใหคณภาพชวตในการปฏบตงานดขนสงผลใหเกดขวญและกาลงใจในการปฏบตงาน โดยดจากผใหขอมล 1, 2, 10, และ 12 ดงคากลาวตอไปน
“...สวสดการกสามารถชวยดานขวญและก าลงในการท างาน คอท าใหผมไมตองกงวล...ท างานไดอยางเตมท” ผใหขอมล 1
“ไดใชสทธดานสวสดการ โดยเฉพาะคารกษาพยาบาล...ตรงนแบงเบาภาระดานคาใชจายในการรกษาพยาบาลได เมอเราไมตองเครยด กงวลดานสขภาพ จตใจเรากดมก าลงในการท างานเพอหนวยงาน…” ผใหขอมล 2
“…เพราะตวเราเองไดรบสทธตางๆทไดรบจากรฐแลวท าใหชวตของเราดขน... มนสงผลใหเราท างานใหกบรฐอยางเตมท ทมเทใหกบงาน” ผใหขอมล 10
“...อกอยางสรางขวญและก าลงใจในการท างาน สวนตวคอเมอรฐชวยเหลอเรา เรากตองท างานตอบแทนรฐอยางเตมก าลงความสามารถ” ผใหขอมล 12
ผใหขอมลจานวน 4 คนทมความคดเหนเหมอนกนคอสวสดการในองคการเสรมสรางขวญและกาลงใจในการปฏบตงานใหกบหนวยงาน โดยผใหขอมล 1, 12 และ 16 เมอไดรบสวสดการทตรงตามความตองการแลวทาใหเกดขวญและกาลงใจในการทางานเชนเดยวกบผใหขอมล 2 เพมเตมในสวสดการคารกษาพยาบาลทมสวนทาใหมขวญและกาลงใจในการปฏบตงาน
ดงนนการเสรมสรางขวญและกาลงใจในการทางานสวนหนงเกดจากการไดรบสทธ
สวสดการทตอบสนองความตองการขนพนฐานททาใหชวตมความเปนอยทดขน โดยเฉพาะอยางยง
สวสดการคารกษาพยาบาล สวสดการคาการศกษาบตร สวสดการบาเหนจบานาญ สะทอนใหเหนวา
สวสดการมความสาคญในการดารงชวตททาใหเกดแรงจงใจในการรบราชการ
Page 85
70
4.1.3 การเปรยบเทยบระหวางแรงจงใจในการบรการสาธารณะ(Public Service Motivation: PSM) กบสวสดการในองคการ สงใดทจงใจใหรบราชการ
ตารางท 4.4
เปรยบเทยบจ านวนขาราชการพลเรอนสามญทเลอกระหวางแรงจงใจในการบรการสาธารณะกบ
สวสดการในองคการทเปนแรงจงใจในการรบราชการ
ผใหขอมล
การรบรแรงจงใจในการบรการสาธารณะ
(Public Service Motivation: PSM)
ในการรบราชการ
ความส าคญของสวสดการในองคการในการรบ
ราชการ
ผใหขอมล 1
ผใหขอมล 2
ผใหขอมล 3
ผใหขอมล 4
ผใหขอมล 5
ผใหขอมล 6
ผใหขอมล 7 ผใหขอมล 8
ผใหขอมล 9 ผใหขอมล 10
ผใหขอมล 11 ผใหขอมล 12
ผใหขอมล 13
ผใหขอมล 14 ผใหขอมล 15
ผใหขอมล 16
ผใหขอมล 17
ผใหขอมล 18 ผใหขอมล 19
ผใหขอมล 20
Page 86
71
จากตารางขางบนพบวา ผใหขอมลทงหมด 20 คน มผใหขอมลจานวน 8 คนท เลอกการรบรแรงจงใจในการบรการสาธารณะ(Public Service Motivation: PSM) เปนแรงจงใจในการรบราชการ โดยแรงจงใจในการบรการสาธารณะเปนคานยมหรอทศนคตของบคคลทแสดงพฤตกรรมในการทาประโยชนเพอสวนรวมมากอนประโยชนสวนตน ซงแสดงพฤตกรรมทสะทอนผานมตทง 4 ดานของแรงจงใจในการบรการสาธารณะ คอ มตท 1 การเขาไปมสวนรวมในการกาหนดนโยบายสาธารณะ (Attraction to public policy formation) มตท 2 ความมงมนในการรบผดชอบตอผลประโยชนสวนรวม (Commitment to public interest) มตท 3 ความเหนอกเหนใจผอน (Compassion) และมตท 4 ความเสยสละ (Self-sacrifice) โดยดจากผใหขอมล 6, 7, 9 และ 18 ดงคากลาวตอไปน
“รบราชการเพราะแรงจงใจในการบรการสาธารณะ ซงเปนความตงใจมาตงแตตนแลวทตองการท างานเพอประโยชนของคนอน แลวพนฐานครอบครวกไมไดเดอดรอนทจะตองพงสวสดการเปนหลก” ผใหขอมล 6
“ส าหรบผมมาดวยจตบรการสาธารณะมากกวาเพราะตองการบรการทกคนดวยความเทาเทยมกนมากกวามองดานสวสดการ สวสดการเปนแคสทธทเราไดรบเมอเปนขาราชการ ผมไดท างานทตวเองชอบ ตวเองถนดแลวมความสขกบงานทท ามากกวา”ผใหขอมล 7
“เลอกแรงจงใจในการบรการสาธารณะอยางทไดบอกไปตงแตตนวารบราชการเพราะตองการชวยเหลอผอน ตองการท าประโยชนใหกบสงคม ...งานทเราปฏบตอย ทรบผดชอบขณะนไดชวยเหลอคนทก าลงมปญหาไดรบความเดอดรอนทเกดจากการกระท าผดดานวนยและการทจรต การใหค าปรกษาแกเขตพนทการศกษาเพอเปนแนวทางเปนขอปฏบตทถกตอง...มองวาสวสดการเปนแคสวนหนงในการด ารงชวตแตไมใชประเดนหลกในการรบราชการ” ผใหขอมล 9
“สงทมความส าคญทสดส าหรบผมคอแรงจงใจในการบรการสาธารณะ เนองจากการรบราชการนนถอเปนความใฝฝนอนสงสดทจะไดท าประโยชนใหกบประเทศชาต และยงเปนความภาคภมใจของวงศตระกลอกดวย ...เพอเปนการทดแทนคณแผนดน ในสวนของสวสดการในองคการนนผมมองวาเปนเรองรอง” ผใหขอมล 18
ผใหขอมลจานวน 4 คนทมความคดเหนเหมอนกนในการเลอกแรงจงใจในการบรการสาธารณะเปนเหตผลในการรบราชการ ซงทกคนคานงการทาประโยชนเพอสวนรวมเปนหลก ไดแก ผใหขอมล 6 และ 7 มความคดเหนเหมอนกนคอมความตงใจมาตงแตแรกกอนรบราชการทตองการปฏบตงานเพอชวยเหลอและทาประโยชนใหกบผอนและสงคม สวนผใหขอมล 7 เกดจากการ มจตสาธารณะทตองการบรการทกคนดวยความเทาเทยมกน และผใหขอมล 18 การรบราชการเปน
Page 87
72
ความใฝฝนอนสงสดทจะไดทาประโยชนเพอประเทศชาต ทดแทนคณแผนดน มตของแรงจงใจทสะทอนใหเหนผานการใหความคดเหนของผใหขอมล 6 , 7 ,9 และ 18 คอ มความตงใจทจะทางานเพอประโยชนของคนอน สวนรวม สงคม ประเทศชาตเพอเปนการทดแทนคณแผนดน ซงสะทอนใหเหนถงมตท 2 ความมงมนในการรบผดชอบตอผลประโยชนสวนรวม สวนผใหขอมล 9 ไดเพมเตมในสวนของงานทรบผดชอบในการชวยเหลอคนทไดรบความเดอดรอนทเกดจากถกกลาวหาการกระทาผดดานวนยและการทจรต การใหคาปรกษาแกเขตพนทการศกษาเพอเปนแนวทางเปนขอปฏบตทถกตอง ทสะทอนใหเหนถงความเหนอกเหนใจตอผอน
นอกจากนผใหขอมลจานวน 4 คนไดแสดงความคดเหนในเชงเปรยบเทยบระหวางแรงจงใจในการบรการสาธารณะกบสวสดการในองคการ โดยผใหขอมล 6 มพนฐานดานฐานะทางครอบครวทดอยแลวจงไมมความจาเปนตองพงสวสดการในองคการ ผใหขอมล 7 มองวาสวสดการเปนเพยงสทธทพงไดรบเมอบรรจเปนขาราชการแลวเทานนไมไดมความสาคญเทากบการทาประโยชนเพอผอน ขณะทผใหขอมล 9 และ10 คดวาสวสดการในองคการเปนประเดนรองไมใชประเดนหลกทเปนแรงจงใจในการรบราชการ
ดงนนแรงจงใจในการบรการสาธารณะของผใหขอมลซงแตละคนมทศนคตทจะทางานเพอประโยชนของผอน สวนรวม สงคมและประเทศชาตซงสะทอนใหเหนในมตท 2 ดานความมงมนในการรบผดชอบตอผลประโยชนสวนรวม เชน การบรการทกคนดวยความเทาเทยมกน การปฏบตงานเพอชวยเหลอผอน การทาประโยชนเพอสวนรวม ประเทศชาต ขณะเดยวกนในมตท 3 ความเหนอกเหนใจตอผอนเปนการใหคาปรกษาแกคนทเดอดรอนทเกดจากการถกกลาวหาวากระทาผดทางวนยและการเตมใหบรการถายทอดความรดานวนยของขาราชการใหแกบคลากรในสงกดโดยคาดหวงวาจะเกดความรความเขาใจในการปฏบตดานวนยขาราชการมากขนและสามารถถายทอดใหผอนตอไปได จะเหนไดวาพฤตกรรมทสะทอนผานมตทง 2 ดานเปนของบคคลทมแรงจงใจในการบรการสาธารณะทเหตผลในการรบราชการ นอกจากนเมอเปรยบเทยบกนแลวสวสดการ ในองคการแลว ปจจยดานพนฐานทางครอบครว การมทศนคตตอสวสดการในแงของสทธทขาราชการพงไดรบซงมความสาคญนอยกวาแรงจงใจในการบรการสาธารณะ
ผใหขอมลทเลอกสวสดการในองคการเปนเหตผลในการรบราชการเพราะสวสดการมความสาคญในการดารงชวต สทธทไดรบสอดคลองและตอบสนองความตองการในดานครอบครว ความมนคงในชวตหลงเกษยณอายราชการ การแบงเบาภาระคาครองชพ รวมทงการเสรมสรางขวญและกาลงใจในการปฏบตงาน โดยดจากผใหขอมล 1, 4, 5, 10, 12, 13, 15, 16, และ 19 ดงคากลาวตอไปน
Page 88
73
“มองวาสวสดการ เพราะคดถงพอแมมากอน สวสดการชวยเหลอเราได แลวอกอยางในเรองแรงจงใจดานการบรการสาธารณะคดวาไมจ าเปนตองมารบราชการเสมอไปจะท าเอกชนกไดกมหลายบรษททเขาไปชวยเหลอสงคม” ผใหขอมล 1
“เปนเหตผลแรกทรบราชการเพราะสขภาพของตวเองเปนโรคภมแพท าใหไมสบายบอย แพอากาศบาง เปนลมพษบาง พอเลยตองการใหรบราชการเพราะไมอยากใหเสยคายาแพงกตอบสนองความตองการของตวเองแลวเพราะไดใชสทธคารกษาพยาบาลโดยทเราไมตองออกคาใชจาย เปนหลกประกนดานสขภาพ มความมนคงในชวต ท าใหเรามก าลงใจในการท างานไมตองเครยดคาใชจายในการรกษาตวเอง”ผใหขอมล 4
“สวสดการเปนเหตผลในการรบราชการ เพราะสวสดการมความจ าเปนตอการใชชวตชวยแบงเบาคาใชจายทเกยวกบคารกษาพยาบาลไมวาจะเปนตวเองและคนในครอบครว นอกจากตวเองไดรบสทธแลวยงครอบคลมไปถงคนในครอบครว อยางเชนพอแม มนชวยดแลเราตรงนได” ผใหขอมล 5
“…ไดใชสทธสวสดการทเปนประโยชนตอตวเรา …ตวเราเองไดรบสทธตางๆทไดรบจากรฐแลวท าใหชวตของเราดขน คอไมตองแบกรบภาระดานคาใชจายในการรกษาพยาบาล สามารถชวยเหลอเราไดเมอเรามความจ าเปนตองใชเงน อยางเชนเงนกฉกเฉนของสวสดการภายในหนวยงาน อกอยางมความมนคงในชวตเมอเกษยณรฐกดแลมบ าเหนจบ านาญใหเราใช ตรงนมนสงผลใหเราท างานใหกบรฐอยางเตมท ทมเทใหกบงาน” ผใหขอมล 10
“ส าหรบตวเอง ตอนรบราชการใหมๆ คดวารบราชการแลวมสวสดการ มงานทมนคง ซงไมเกยวของกบแรงจงใจในการบรการสาธารณะเลย แตพอไดท างานจนถงขณะน สวสดการกยงส าคญอยนะ เพราะมองไปถงเกษยณไดรบบ านาญรองรบส าหรบคนเกษยณอาย …สวสดการท าใหตองการรบราชการ เราตองคดถงตวเองกอน เมอตวเองเพยงพอแลวจงจะคดถงคนอน” ผใหขอมล 12
“มองวาแรงจงใจในการบรการสาธารณะไมไดเกยวของกบการรบราชการ สวสดการเปนเหตผลในการรบราชการเพราะตองการใชสทธสวสดการคารกษาพยาบาล ทใชอยขณะนกเปนคารกษาพยาบาลของพกบแม เพยงพอแลวกบความตองการของตวเอง” ผใหขอมล 13
“ไมไดมองถงผลประโยชนสวนรวมมากอน สวสดการเปนเหตผลหนงทมแลวท าใหแบงเบาภาระคาใชจาย ไดใชสทธทงครอบครว เมอเทยบกบเอกชนภาครฐมสวสดการทดกวาโดยเฉพาะคารกษาพยาบาล มองวาดทสดแลวเมอเทยบกบบรษทเอกชน คอ มนไมตองจาย แทบจะเบกได 100 % ทกอยางยกเวนคานอกเวลา ...ลกสาวเปนภมแพ พกเหนวาหมอเขาจายยาดๆมาให
Page 89
74
ผดกบการใชสทธ 30 บาทอาจจะไดยาพาราเซตามอลเปนหลก ซงท าใหรสกวาสวสดการของขาราชการมนดลดภาระคาใชจายเมอยามเจบปวย...”ผใหขอมล 15
“เลอกสวสดการ เพราะเรายงเหนแกตวมองทตวเองกอน เรามภาระคาใชจายในการด าเนนชวตอยแลวกมองวาถาเรายงไมสามารถทจะดแลตวเราได รบผดชอบตอครอบครวเราเองได เรองของการชวยเหลอคนอนหรอจตสาธารณะกขามไปไมไดมองสวนน เพราะเราทกคนตองชวยเหลอตวเองใหรอดกอนแลวไมเปนภาระสงคมดวยนะ เมอเราเพยงพอแลวเราจะนกถงคนอนอยากชวยคนอนหรอสงคมในstep ตอไป ตอตอนนยงมภาระอยเพราะลกก าลงศกษาอยระดบปรญญาตรของมหาวทยาลยเอกชนซงคาเทอมแพงมาก” ผใหขอมล 16
“เลอกสวสดการเปนเหตผลหนงในการรบราชการ เพราะไดชวยเหลอในการด ารงชวตเราได อกอยางตอนนพใชสทธกเงนเพอซอบานของธนาคารอาคารสงเคราะห เรองดอกเบยและวงเงนในการกเราไดสทธพเศษมากกวาคนทวไป ส าหรบพคดวาอาชพราชการเปนอาชพทมนคง ไมเสยงตอการไลออก ท างานไดถงอาย 60 ป เมอเกษยณออกมารฐกมเงนเลยงดเราอยางเงนบ าเหนจ บ านาญ คอถาเราอยแบบพอเพยงเรากจะไมเดอดรอนในการใชชวตชวงบนปลาย”ผใหขอมล 19
ผใหขอมลจานวน 9 คนใหความคดเหนทเหมอนกนคอสวสดการในองคการมความสาคญตอการตอบสนองความตองการในการดารงชวต ทงในดานตวขาราชการและครอบครว ความมนคงในชวตหลงเกษยณ การแบงเบาภาระคาครองชพ เสรมสรางเกดขวญและกาลงใจในการทางาน
นอกจากนผใหขอมล 1, 12 และ 13 เปรยบเทยบแรงจงใจในการบรการสาธารณะกบสวสดการในองคการโดยใหความคดเหนวาคนทมแรงจงใจในการบรการสาธารณะไมจาเปนตองมารบราชการเสมอไป แมจะทางานกบภาคเอกชนกสามารถชวยเหลอหรอทาประโยชนเพอสวนรวมไดเชนกน ขณะทผใหขอมล 15 คานงความจาเปนในการดารงชวตเปนหลกแตไมไดมองถงประโยชนสวนรวม สวนผใหขอมล 16 ใหความเหนวาจตสาธารณะจะมไดเมอความตองการสวนบคคลไดรบการตอบสนองแลวและรสกเพยงพอจงคานงถงผอน จะเหนไดวาผใหขอมลความสาคญกบสวสดการในองคการทเปนแรงจงใจในการรบราชการ
ดงนนสวสดการในองคการ ไดแก คารกษาพยาบาล คาการศกษาบตร บาเหนจ
บานาญ เงนกฉกเฉน เงนกเพอซอบาน เปนตน ทตอบสนองความตองการขนพนฐานไมวาจะเปนดาน
ครอบครวทสามารถใชสทธเบกจายตรงคารกษาพยาบาลและคาการศกษาบตรได ดานความมนคงใน
ชวตหลงเกษยณ ดานการลดภาระดานคาครองชพ ทาใหสวสดการมความสาคญตอบคคลทตองการ
Page 90
75
ความมนคงในการดารงชวตสงผลใหเกดแรงจงใจในการรบราชการ และเมอรบราชการแลวไดใชสทธท
ทสอดคลองกบความตองการทาใหเกดขวญและกาลงใจในการปฏบตงานอกดวย
ประเดนเพมเตมดานแรงจงใจในการบรการสาธารณะและสวสดการในองคการทไดจากการเกบขอมล
ผลของการเกบขอมลพบวา มผใหขอมลทไมสามารถเลอกแรงจงใจในการบรการสาธารณะหรอสวสดการในองคการอยางใดอยางหนงได เนองจากผใหขอมลใหความคดเหนของทง 2 ดานนมความสมพนธกนทเปนแรงจงใจในการรบราชการ โดยกอนรบราชการนนการรบร การทราบขอมลดานสวสดการภาครฐทาใหเกดแรงจงใจในการรบราชการ แตเมอรบราชการแลวสทธทใชยงคงเหมอนเดมทาใหเกดการเปลยนแปลงดานการรบรทไมไดมความสาคญตอการดารงชวตมากนก หากแตลกษณะงานทกระทบตอความเปนอยของประชาชนทาใหเกดความมงมนทมเทใหกบงานมากกวาการคานงถงประโยชนสวนตนซงสะทอนใหเหนถงการมแรงจงใจในการบรการสาธารณะ โดยดจากผใหขอมล 2, 3, 8 และ 17 ดงคากลาวตอไปน
“ถาเปนตอนรบราชใหมๆกตองเปนสวสดการทท าใหอยากรบราชการ เพราะวาสทธทไดมากกวาของเอกชน สวสดการเยอะ ท าอะไรกสะดวก ไดใชสทธดานสวสดการ โดยเฉพาะคารกษาพยาบาลครอบคลมทงครอบครว ตวเอง พอ แม ถาเปรยบเทยบกบเอกชนทใหเฉพาะบคคล...แตของรฐจะไดมากกวาเพราะรวมถงครอบครวของคนทท างานใหร ฐดวย ซงตรงนแบงเบาภาระดานคาใชจายในการรกษาพยาบาลได เมอเราไมตองเครยด กงวลดานสขภาพ จตใจเรากดมก าลงในการท างานเพอหนวยงาน...
....การไดท างานทบรการหรอชวยเหลอคนอน กคอ การชวยเหลอโรงเรยน อ านวยความสะดวกใหกบเขา .....ดวยงานทรบผดชอบดานการจดสรรงบประมาณการเบกจายใหกบเขตพนทการศกษาและโรงเรยนเพอใชในการพฒนากจกรรมภายในโรงเรยนในสงกด เปนการบรหารงบประมาณใหเกดประโยชนสงสดตอโรงเรยนตรงจดนท าใหรสกวามการใชเยอะกวา สวสดการซงมองวาไมคอยไดใช คอสทธกยงเทาเดม ไมไดเปลยนแปลง แตการชวยเหลอคนอนเปนเหมอนแรงผลกดน คอ เราไดชวยคนอนเรากรสกด มนเปนแรงจงใจท าใหเราท างานออกมาอยางมประสทธภาพ เปนทยอมรบทงเพอนรวมงานและหวหนา” ผใหขอมล 2
“คดวาทง 2 อยางแตประเดนหลกมาจากปจจยสวนตว 70% คอสวสดการและเงนเดอน สวน 30% มาจากแรงจงใจในการบรการสาธารณะทเกดจากลกษณะของงานทไดรบผดชอบผลกดนในเราอยากท างานเพอคนอน
Page 91
76
....พอไมสบายตองเขารบการรกษาทโรงพยาบาลซงการใชสทธคารกษาพยาบาลสามารถชวยเราไดเยอะ ไมตองกงวลเรองเงนทตองน ามาใชจายตรงสวนน สามารถบรรเทาความเดอดรอนของเราได สวนดานสทธของการลากสามารถใชอยางเตมทโดยไมตองกงวลเรองงานตางจากเอกชนทมการตดตามงานแมวาเราจะใชสทธลาไปแลวกตาม
...การไดลงพนทในการตดตามผลการปฏบตงานของโครงการตางๆ...ไดพดคยกบครท าใหทราบความในใจ ขอสงสยในเรองตางๆ...ไดมการใหค าแนะน า ค าชแนะแกครและท าใหเกดความเขาใจในเรองทสงสยหรอปญหาทเกดขน ซงสดทายผลจากการแนะน าของเราลงสเดกนกเรยนท าใหพวกเขามความสข ตวเองกรสกดไปดวย ท าใหผมรสกวาไดเปนสวนหนงในการผลกดนนโยบายดานการศกษาใหมการปฏบตทสงผลตอเดกนกเรยนโดยตรง เดกไดรบประโยชน... ซงเปนแรงผลกดนใหเราท างานตรงนอยางเตมทในการรายงานผล สรปผล ปญหาอปสรรคตางๆทเกดขนในแตละโครงการพรอมขอเสนอแนะและแนวทางในการปรบปรงการด าเนนงานและการเปลยนแปลงเปาหมายเพอใหการด าเนนงานภายใตนโยบายของรฐเกดประโยชนสงสดแกเดกนกเรยน” ผใหขอมล 3
“ถาใหเลอกกเปนสวสดการ...เพราะมนดแลชวตเราได กอนทจะใหบรการคนอนเราตองไดรบสวนนใหเพยงพอกอน ....สวสดการทดแลชวตเราไดจนถงเกษยณอายราชการ สวนในเรองของจตสาธารณะมนเกดจากหนาทรบผดชอบทเราท าทสงผลตอสวนรวม ตอเดกนกเรยนทท าใหเราตองมงมนทมเทใหงานทรบผดชอบอยางเตมท...”ผใหขอมล 3
“....สวสดการเพราะมนดแลชวตเราได กอนทจะใหบรการคนอนเราตองไดรบสวนนใหเพยงพอกอน ...สวสดการทดแลชวตเราไดจนถงเกษยณอายราชการ มบ าเหนจบ านาญให สวนในเรองของจตสาธารณะมนเกดจากหนาทรบผดชอบทเราท าทสงผลตอสวนรวม มตอเดกนกเรยนทท าใหเราตองมงมนทมเทใหงานทรบผดชอบอยางเตมทซงส าหรบตวเองเปนเหตผลสดทายในการรบราชการ” ผใหขอมล 8
“มองวามนไปตองดวยกน ส าหรบความคดพคอถามาท าดวยใจอยางเดยวแตไมมอะไรสนบสนนไมมอะไรทชวยเหลอเลย เรากอยไมได ถาอยดวยสวสดการแลวไมมใจ งานเรากไมไป ดวยเพราะเหตผลแรกทรบราชการเพราะสวสดการ ตอพอไดมาท างานดวยต าแหนงงานทรบผดชอบท าใหเรารสกอยากท างานเพอคนอน เพอสวนรวมโดยเฉพาะกบคนพการ ”ผใหขอมล 17
จากผใหขอมลจานวน 20 คน มผใหขอมลจานวน 4 คน ใหความคดเหนทเหมอนกนคอรบรดานสวสดการกอนแรงจงใจในการบรการสาธารณะ กลาวคอ ผใหขอมล 2 ใหความคดเหนกอนรบราชการ ทราบสทธประโยชนของสวสดการภาครฐทมความสอดคลองกบความตองการของตนเอง จงเปนแรงจงใจใหรบราชการ แตเมอรบราชการแลวภาระหนาทเกยวของกบสวนรวม การ
Page 92
77
ไดชวยเหลอโรงเรยนหางไกลทขาดแคลนสงอานวยความสะดวกทาใหทางานอยางเตมท เชนเดยวกบผใหขอมล 3 กลาวถงสวสดการเปนแรงจงใจหลกในการรบราชการเนองจากการรบรการใชสทธสวสดการ ตวอยางเชน สวสดการคารกษาพยาบาลทพอแมสามารถเบกคารกษาพยาบาลได ลดภาระคาครองชพ แตเมอบรรจเปนขาราชการแลวมหนาทรบผดชอบใหลงพนทเพอตดตามและรายงานผลโครงการตางๆ ทาใหเหนสภาพปญหาทเกดขนกบครและนกเรยนเกดทศนคตทดตอการบรการสาธารณะทเปนแรงผลกดนนโยบายดานการศกษาใหสอดคลองกบนกเรยนและคร เชนเดยวกบผใหขอมล 8 รบรสทธสวสดการของภาครฐมากอน แตเมอรบราชการมาแลวดวยหนาทรบผดชอบทเกยวของกบการจดการดานการศกษาใหแกเดกนกเรยนทาใหมความมงมนทางานอยางเตมทเพอเดกนกเรยน และผใหขอมล 17 กลาวถงสวสดการของรฐทสอดคลองกบความตองการของตนเอง แตเมอรบราชการแลวไดปฏบตงานดานคนพการ ทาใหเกดทศนคตตองการทางานเพอคนอน
จะเหนไดวาสวสดการของรฐทมนนสอดคลองกบความตองการของตนเองดานการดารงชวต กลาวคอ สวสดการคารกษาพยาบาลทใชสทธในการเบกจายไดทงครอบครว ชวยเหลอแบงเบาภาระคาครองชพ สวนสวสดการบาเหนจบานาญเปนการสรางความมนคงในชวตหลงเกษยณอายราชการ สาหรบผใหขอมลทรบผดชอบงานเกยวของกบครและเดกนกเรยน ทาใหมทศนคตทางานเพอผอน สะทอนใหเหนในมตท 2 ความมงมนในการรบผดชอบตอผลประโยชนสวนรวม ตวอยางเชน การลงพนทตดตามและรายงานผลโครงการตางๆทาใหเหนสภาพปญหาทเกดขนกบครและนกเรยน หนาทรบผดชอบทเกยวของกบการจดการดานการศกษาใหแกเดกนกเรยนเปนแรงผลกดนใหทางานอยางเตมทเพอใหผลสะทอนกลบไปยงเดกนกเรยน และไดปฏบตงานทเกยวของกบคนพการทาใหรสกอยากทางานเพอคนอน จะเหนไดวากอนรบราชการนนผใหขอมลสวนใหญรบรสวสดการของรฐสอดคลองกบความตองการดารงชวตของขาราชการในการดแลความเปนอยทดเปนแรงจงใจใหรบราชการ การทคนสวนใหญทราบขอมลสวสดการภาครฐสวนหนงมาจากการพดคยกบครอบครว เพอน และญาตพนองทรบราชการทาใหมทศนคตเชงบวกตอการเปนขาราชการและไดรบสทธสวสดการทมากกวาภาคเอกชน แตเมอรบราชการแลวภาระหนาทในองคการทมผลกระทบตอความเปนอยของประชาชน ทาใหมการปรบเปลยนทศนคตตอการรบราชการทมงเรองสวสดการเพยงอยางเดยวกลายเปนการรบรถงความรบผดชอบในการปฏบตงานในการนานโยบายของรฐมาปฏบตเพอใหสวนรวมไดรบประโยชนมากทสด การมจตสาธารณะเตมบรการผอน ซงสงเหลานลวนมอทธพลทาใหเกดแรงจงใจในการบรการสาธารณะททาใหเกดความมงมนทมเทในการปฏบตหนาทเพอประโยชนสวนรวม จงทาใหสวสดการในองคการและแรงจงในการบรการสาธารณะเปนแรงจงใจในการรบราชการ
Page 93
78
4.1.4 ชวงเวลาการรบรแรงจงใจในการบรการสาธารณะและสวสดการในองคการทเปนแรงจงใจในการรบราชการ
ตารางท 4.4
เปรยบเทยบชวงเวลากอนรบราชการและเมอรบราชการแลวของขาราชการพลเรอนสามญทม
แรงจงใจในการบรการสาธารณะและสวสดการในองคการทเปนแรงจงใจในการรบราชการ
ผใหขอมล
กอนรบราชการ เขารบราชการแลว
แรงจงใจในการบรการสาธารณะ (Public Service Motivation: PSM)
สวสดการในองคการ แรงจงใจในการบรการสาธารณะ (Public Service Motivation: PSM)
สวสดการในองคการ
ผใหขอมล 1
ผใหขอมล 2
ผใหขอมล 3
ผใหขอมล 4
ผใหขอมล 5
ผใหขอมล 6
ผใหขอมล 7
ผใหขอมล 8
ผใหขอมล 9
ผใหขอมล 10
ผใหขอมล 11
ผใหขอมล 12
ผใหขอมล 13
ผใหขอมล 14
ผใหขอมล 15
ผใหขอมล 16
ผใหขอมล 17
ผใหขอมล 18
ผใหขอมล 19
ผใหขอมล 20
Page 94
79
จากการเกบขอมลผวจยพบวาเมอเปรยบเทยบกบชวงเวลากอนรบราชการและเมอรบราชการแลว ผใหขอมลบางคนจะรบรแรงจงใจในการบรการสาธารณะและใหความสาคญกบสวสดการดวย โดยการใหความสาคญกบสวสดการทตอบสนองความตองการในการดารงชวตเปนแรงจงใจกอนรบราชการและเมอรบราชการแลวอทธพลดานองคการทาใหเกดทศนคตทดในการบรการสาธารณะททาใหเกดแรงจงใจในการบรการสาธารณะ โดยดจากตารางสามารถสรปผลของผใหขอมลจานวน 20 คน สามารถแบงกลมผใหขอมลได ดงน
4.1.4.1 ชวงกอนรบราชการ แบงผใหขอมลเปน 2 กลม ไดแก 1) กลมผใหขอมลทรบรดานแรงจงใจในการบรการสาธารณะ มผใหขอมลจานวน 2 คนไดแก ผใหขอมล 6 และ 9 มแรงจงใจในการรบ
ราชการมาจากแรงจงใจในการบรการสาธารณะ ซงไดรบอทธพลดานสงคม ทไดรบการขดเกลาจากครอบครว คอมพอแมรบราชการและมประสบการณไดเรยนรและซมซบจากการปฏบตหนาทของพอแมททาใหเกดทศนคตทดตออาชพขาราชการโดยสะทอนใหเหนวาผใหขอมลมความตงใจในการเปนราชการกอนเขารบราชการ
2) กลมผใหขอมลทใหความสาคญกบสวสดการในองคการ มผใหขอมล จานวน 5 คน ไดแก 4, 8, 10, 12, และ 14 ทมแรงจงใจ
การรบราชการมาจากสวสดการในองคการมความสาคญกบการดารงชวต ซงไดผใหขอมล 4 ไดรบอทธพลจากครอบครว คอ พอตองการใหรบราชการเพอใหใชสทธสวสดการคารกษาพยาบาลเพอรกษาอาการปวยของตนเอง สวน ผใหขอมล 8, 10, 12 ตองการความมนคงในชวตหลงเกษยณอายราชการ และทราบกอนรบราชการวาภาครฐมสวสดการบาเหนจบานาญรองรบหลงเกษยณอายราชการจงเปนแรงจงใจใหเลอกรบราชการ สวนผใหขอมล 14 รบราชการเพราะตองการชวยเหลอคารกษาพยาบาลใหกบพอแมซงกอนรบราชการทราบวาภาครฐมสวสดการคารกษาพยาบาลทใหสทธครอบครวสามารถเบกคารกษาพยาบาลได จะเหนไดวาผใหขอมลทราบขอมลดานสวสดการภาครฐมากอนและสวสดการนนสอดคลองกบความตองการขนพนฐานของผใหขอมลจงเปนแรงจงใจทเกดกอนรบราชการ
4.1.4.2 เมอรบราชการแลว แบงผใหขอมลเปน 3 กลม ไดแก 1) กลมผใหขอมลแรงจงใจในการบรการสาธารณะ มผใหขอมล จานวน 6 คน ไดแก ผใหขอมล 2, 3, 7, 8, 17 และ 18 ท
รบรแรงจงใจในการบรการสาธารณะในการรบราชการ ซงผใหขอมลทง 6 คนไดรบอทธพลจากองคการ ไดแก ลกษณะงานและตาแหนงงานทรบผดชอบเกยวของกบคร นกเรยน ซงผลการทางาน
Page 95
80
สะทอนไปถงประโยชนทครและนกเรยนจะไดรบไมจะเปนการผลกดนนโยบายดานการศกษา โครงการพฒนานกเรยนปลกจตสานกดานจรยธรรม การปฏบตดวยความเทาเทยมกนไมเลอกปฏบต และผใหขอมล 7 เพมเตมในสวนของผบงคบบญชาทเปดกวางรบฟงความคดเหนของลกนองมความเปนกนเอง เพอนรวมงานทชวยเหลอกนทางาน ทาใหเกดบรรยากาศทดในการทางาน ซงสงเหลานทาใหเกดความมงมนในการทางานเพอประโยชนสวนรวมสงผลใหมทศนคตทดตอการเปนขาราชการ สะทอนใหเหนวาลกษณะงานทรบผดชอบ การมปฏสมพนธทดกบผบงคบบญชาและเพอนรวมงาน การมบรรยากาศทดในการทางานทมอทธพลตอแรงจงใจในการบรการสาธารณะเกดขนเมอรบราชการแลว
สาหรบผใหขอมล 2, 3, 8 และ 17 กอนรบราชการจะใหความสาคญกบสวสดการในองคการเพราะสอดคลองกบความตองการในการดารงชวตแตเมอรบราชการแลวอทธพลดานองคการสงผลตอทศนคตในการปฏบตงานทตองการทางานเพอสวนรวมทสะทอนใหเหนวามการรบรแรงจงใจในการบรการสาธารณะ
2) กลมผใหขอมลทใหความสาคญกบสวสดการในองคการ ผใหขอมล จานวน 13 คน ไดแก ผใหขอมล 1, 2, 3, 4, 5, 8, 10, 12,
13, 15, 16, 17 และ 19 ทใหเหตผลการรบราชการมาจากสวสดการในองคการ ซงผใหขอมลเหลาน ไดใชสทธสวสดการของรฐทสอดคลองกบความตองการของตนเอง ตวอยางเชน ดานครอบครวทไดใชสทธเบกจายคารกษาพยาบาลและคาการศกษาบตรไดจนถงระดบปรญญาตร และ ดานความมนคงในชวตทมสวสดการบาเหนจบานาญรองรบชวตหลงเกษยณ ดานการใหความชวยเหลอและอานวยความสะดวกในการดารงชวต ลดภาระคาใชจายคารกษาพยาบาลและคาการศกษาบตร สามารถใชสทธเงนกฉกเฉนเพอบรรเทาความเดอดรอนและการกเงนซอบานเพออานวยความสะดวกในการดารงชวต ซงสทธของสวสดการทไดรบนนทาใหเกดขวญและกาลงใจในการทางานอกดวย จะเหนไดวาเมอรบราชการแลวสวสดการทใชสทธนนสอดคลองกบความตองการในการดารงชวตของผใหขอมลจงเปนแรงจงใจในการรบราชการ
3) กลมผใหขอมลทรบราชการเพราะแรงจงใจดานอนทงชวงเวลากอนรบราชการและเมอรบราชการแลว
จากการเกบขอมล จากผใหขอมลจานวน 20 คน มผใหขอมล จานวน 3 คนทไมไดเลอกระหวางแรงจงใจในการบรการสาธารณะและสวสดการในองคการเปนเหตผลในการรบราชการ แตใหเหตผลวามาจากความมงคงในการทางานและเงนเดอนทเปนหลกประกนความมนคงดานรายได โดยดจากผใหขอมล 11, 14 และ 20 ดงคากลาวตอไปน
Page 96
81
“...มารบราชการเพราะอาชพนมความมนคงและทรบราชการในครงแรกมาจากการถกกดดนจากการทเราเคยเปนลกจางชวคราวมากอนแลวโดนดถก โดนใชงานสารพดคอนอกเหนอความรบผดชอบในงานใชไปซอของบาง หรอแมแตการท างานนอกสถานท เคยเกดเหตถงแกสระเบดแลวตองออกไปจดเกดเหตเขากใชใหเราเขาไปในจดนนซงใกลๆจดทแกสระเบดขณะทคนทรบผดชอบโดยตรงมองอยไกลๆแลวสงงานเราแทน สงเหลานมนเปนแรงผลกดนใหเราอยากรบราชการ มความพยายามในการอานหนงสอเพอสอบใหไดแลวความพยายามของเรากส าเรจ จนเปนขาราชการ รสกภมใจทท าตามความมงมนจนส าเรจ ภมใจทไดเปนขาราชการ” ผใหขอมล 11
“มองวาทงสองอยางไมใชเหตผลส าหรบตวเอง คนทมแรงจงใจในการบรการสาธารณะไมจ าเปนตองมารบราชการเสมอไป อาชพไหนกชวยเหลอคนอนไดเหมอนกนทอยไดตอนนเพราะเงนเดอนมากกวา สวสดการ...เปนสทธพนฐานทเราควรไดรบจะมากหรอนอยกควรม...” ผใหขอมล 14
“ทง 2 อยางไมใชเหตผลส าหรบพ พมองวาคนมมแรงจงใจในการบรการสาธารณะไมจ าเปนตองมารบราชการ จะท างานประเภทอนกสามารถชวยเหลอคนไดถาเรามใจทจะท า อยางนองพท างานเอกชนกชอบชวยเหลอคน ชอบบรจาคสงของพวกเสอผาไปใหเดกชาวเขาอยบอยๆกท ารวมกบเพอนๆของเขา พคดวาบางคนรบราชการไมคดทจะท าเพอคนอนกม สวนสวสดการพคดวาเปนสทธทเราควรไดรบมากกวา เปนผลประโยชนตอบแทนทรฐใหในฐานะทเราท างานใหกบรฐ พรบราชการเพราะความมนคงในงาน ..เมอเทยบกบเอกชนไมมความเสยงในการถกไลออก เพราะเราเหนญาตพนองรบราชการ เราเลยอยากท างานดานนดวยแลวกรสกภมใจทเปนขาราชการ กวาจะสอบแขงขนไดยากพอสมควร” ผใหขอมล 20
ผใหขอมลจานวน 3 คนใหความคดเหนทเหมอนกนคอแรงจงใจในการบรการสาธารณะและสวสดการในองคการไมใชแรงจงใจในการรบราชการแตเปนเพราะความมนคงในงานของภาครฐ คอ ผใหขอมล 11 กลาวถงความมนคงในงานและความภาคภมใจทไดรบราชการอยางทตนเองตองการ ผใหขอมล 14 กลาวถงความมนคงดานรายไดคอเรองเงนเดอนททาใหรสกวางานราชการเปนงานทมนคง สวนผใหขอมล 20 กลาวถงความมนคงในงานไมเสยงในการถกไลออกเมอเทยบกบทางานภาคเอกชน และผใหขอมล 14 และ 20 มความคดเหนเหมอนกนคอ คนทมแรงจงใจในการบรการสาธารณะไมจาเปนตองรบราชการ ทาอาชพไหนกสามารถชวยเหลอคนไดเชนกน สวนคนทรบราชการอยบางคนกไมไดคดทจะทาเพอผอนกมเหมอนกน
จะเหนไดวาความมนคงในงานทเกดจากไมเสยงในการถกไลออกและประกนเรองความสมาเสมอของรายได สงเหลานเกดจากการเปนสมาชกภายในองคการและเปนความ
Page 97
82
มนคงทเกยวของกบคาตอบแทน แตความภาคภมใจทไดรบราชการเพราะการสอบบรรจขาราชการแตละครงจานวนตาแหนงทเปดรบนอยกวาจานวนผสมครจงมการแขงขนทสง ซงสงเหลานเกดจากการปลกฝงของครอบครวและคานยมในสงคมทเกยวกบขาราชการทสงผลถงทศนคตตอการประกอบอาชพราชการทเปนแรงจงใจใหบคคลสนใจเปนขาราชการ
Page 98
83
บทท 5 สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ
การวจยเรอง การรบราชการ : แรงจงใจในการบรการสาธารณะหรอสวสดการใน
องคการ ใชกระบวนการวจยเชงคณภาพ โดยมวตถประสงคเพอศกษาการรบรแรงจงใจในการบรการ
สาธารณะทเปนแรงจงใจในการรบราชการ ศกษาความสาคญสวสดการในองคการทเปนแรงจงในการ
รบราชการของขาราชการพลเรอนสามญ
การศกษาแนวคด ทฤษฎ งานวจยทเกยวของ รวมทงการสมภาษณเปนรายบคคล โดย
กลมผใหขอมล คอ ขาราชการพลเรอนสามญภายในสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน
สงกดกระทรวงศกษาธการ จานวน 20 คน ระยะการเกบขอมลตงแตเดอนมกราคม 2559 –เมษายน
2559 ทาการวเคราะหขอมล ซงผลการศกษา มดงน
5.1 สรปผลการศกษา
5.1.1 สวนท 1 แรงจงใจในการบรการสาธารณะ(Public Service Motivation: PSM) ทเปนแรงจงใจในการรบราชการ
แรงจงใจในการบรการสาธารณะ(Public Service Motivation: PSM) เปนทศนคตหรอคานยมของขาราชการแตละคนทมความตงใจในการปฏบตหนาทตามทไดรบมอบหมาย โดยคานงถงประโยชนสวนรวมมากวาประโยชนสวนตน เพอใหสงคมมความเปนอยทดขน
สาหรบแรงจงใจในการบรการสาธารณะของขาราชการพลเรอนสงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ เปนทศนคตของขาราชการแตละบคคลทมความมงมนและทมเทในการปฏบตหนาทโดยคานงถงประโยชนของสวนรวม กลาวคอ การคานงถงประชาชนในวยเรยนใหไดรบการศกษาอยางทวถง และสนบสนนการเรยนการสอนทคณภาพโดยใชขอมลยอนกลบจากคร สถานศกษา ผบรหารสถานศกษา พอแม ผปกครองและนกเรยนในการปรบปรงคณภาพการสอน รวมทงสงเสรมใหมคณธรรม จรยธรรมในการดาเนนชวต และพรอมเสยสละเวลาสวนตวเพอใหเกดผลสาเรจตามเปาหมายขององคการภายใตนโยบายดานการศกษาของรฐบาล นนคอ ซงแรงจงใจการบรการสาธารณะของขาราชการพลเรอนไดรบอทธพลดงตอไปน
Page 99
84
5.1.1.1 อทธพลทท าใหเกดแรงจงใจในการบรการสาธารณะ ดงน 1) ดานสงคม การขดเกลาของสถาบนครอบครว กลาวคอ ครอบครวท
พอแมหรอญาตพนองรบราชการและประสบการณในวยเดกทไดเรยนรและซมซบจากการเหนบคคลในครอบครวปฏบตงานเพอดแลและชวยเหลอผ อน เปนการปลกฝงทศนคตทดตอ งานบรการสาธารณะทเปนแรงผลกดนใหตองการเปนขาราชการ ขณะทอายการทางานกเปนอกปจจยหนงทมอทธพลตอแรงจงใจในการบรการสาธารณะ ผวจยพบวา ขาราชการทมอายการทางาน 5 ป มความมงมนในการปฏบตหนาทเพอประโยชนสวนรวมมากกวาขาราชการทมอายการทางานตงแต 6 – 10 ปขนไป
2) ดานองคการ ภาระหนาทของขาราชการในการจดการศกษาและลงพนทเพอตรวจตดตามรวมถงการรบผดชอบโครงการตาง ๆ ทเกยวของกบเดกนกเรยน คร คนพการ ผบรหารสถานศกษาและบคลากรทางการศกษา ไดทราบขอมลดานการศกษาของเดกนกเรยนและคนพการ ไดเหนสภาพความเปนอยและปญหาทเกดขนกบครและนกเรยนในแตละเขตพนทการศกษา สงผลตอทศนคตเชงบวกตองานบรการ ทาใหมจตสาธารณะโดยการจดการศกษาทดซงตองการใหเดกนกเรยนไดรบการพฒนาความรและไดรบการปลกฝงดานคณธรรม จรยธรรม คนพการใหไดรบการศกษาททวถง นอกจากนแลว การสนบของผบงคบบญชา ไมวาจะเปนระดบผบรหาร ผอานวยการ และหวหนางานทใหโอกาสในการทางาน รบฟงความคดเหนของผปฏบตงาน มทศนคตเชงบวก มองการณไกล รวมทงเพอนรวมงาน ทใหความชวยเหลอภายในกลมงาน สรางบรรยากาศทดในการทางาน ลวนสงผลตอทศนคตของขาราชการททาใหเกดแรงจงใจในการบรการสาธารณะ
โดยอทธพลดานสงคมและดานองคการนนนาไปสแรงจงใจในการบรการสาธารณะซงสามารถแสดงเปนการกระทาหรอพฤตกรรมผานองคประกอบทง 4 มตดงตอไปน
5.1.1.2 พฤตกรรมทสะทอนใหเหนจากองคประกอบของแรงจงใจในการบรการสาธารณะ ไดแก
มตท 1 การเขาไปมสวนรวมในการก าหนดนโยบายสาธารณะ (Attraction to public policy formation) ขาราชการมการตดตามขาวสารบานเมองทเปนนโยบายของรฐบาล มการแลกเปลยนความคดเหนกบเพอนรวมงานในเรองนโยบาย และสนใจตอขาวสารดานเศรษฐกจ สงคม เทคโนโลยทสงผลกระทบตอความเปนอยของประชาชน ผวจยพบวา ขา ราชการสนใจและตดตามนโยบายของรฐบาลทเนนไปในเรองการศกษาทเกยวของกบลกษณะงานทรบผดชอบ เชน นโยบายแจกแทบแลต นโยบายลดเวลาเรยนเพมเวลาร นโยบายดานการโปรงใสตรวจสอบได เปนตน และในมมมองของขาราชการทเปนผรบนโยบายของรฐมาปฏบต เมอมการ เปลยนแปลง
Page 100
85
นโยบายของรฐบาลยอมสงผลกระทบตอการดาเนนงานของราชการดวย ตวอยางเชน ปจจบนมนโยบายการปองกนและปราบปรามการทจรตในสถานศกษา ทางราชการจงจดโครงการทเสรมสรางคณธรรม จรยธรรมและธรรมมาภบาลในสถานศกษาเพอวางรากฐานการปลกจตสานกดานจรยธรรมใหแกเดกนกเรยนเพอใหสอดคลองกบนโยบายของรฐ แตในปถดไปรฐบาลไมมนโยบายนและเปลยนแปลงนโยบายเปนสรางมาตรฐานการจดการศกษาใหกบสถานศกษา ทาใหโครงการเดมอาจหยดชะงกและขาดความตอเนองของการดาเนนงาน ตองมาทาแผนการปฏบตงานใหมเพอใหเปนไปตามนโยบายของรฐ ดงนนการตดตามขาวสารความเคลอนไหวของรฐบาลจงเปนอกชองทางหนงในการเตรยมความพรอมสาหรบการปฏบตงาน สวนการใหความสนใจบรการรถเมลฟรทนโยบายดานประชานยมนนกเปนการตดตามขาวสารนโยบายของรฐบาลเชนกน
มตท 2 ความมงมนในการรบผดชอบตอผลประโยชนสวนรวม (Commitment to public interest) เปนการแสดงใหเหนถงการทาหนาทของขาราชการดวยจตสานกในการทาเพอสวนรวม ตวอยางเชน ความมงมนในการทาโครงการโรงเรยนสจรตเพอใหเดกนกเรยนมจตสานกความซอสตยใหยดถอประโยชนสวนรวมมากกวาประโยชนสวนตนซงเปนโครงการทเนนขอมลยอนกลบของนกเรยน ครและชมชนทไดจากการแลกเปลยนความคดเหน การสอบถาม การสงเกตสภาพจรงและการตรวจสอบเอกสารนามาประเมนผลเพอใชในการแกปญหาและปรบเปลยนพฤตกรรมนกเรยน และความพยายามผลกดนรางกฎหมายคนพการจนนาไปสการจดตงศนยการเรยนเฉพาะคนพการเพอขยายโอกาสทางการศกษาโดยมงไปทผปกครองและเดกพการโดยใชรปแบบปรบบานใหเปนหองเรยน การปฏบตงานดวยความซอสตยไมยอมรบสนบน การไมเลอกปฏบตตอผรบบรการ และการเขารวมกจกรรมทมความสาคญตอสงคม ไดแก การทากจกรรมรณรงคการปฏบตตามกฎจราจรเพอลดอบตเหตบนทองถนน การรวมสบทบทนในการสรางอาคาร หองนาใหกบโรงเรยน เปนตน
มตท 3 ความเหนอกเหนใจผอน (Compassion) ความรสกเหนใจตอผอนหรอผทลาบากกวาตนเอง ตองการใหบคคลเหลานนมความเปนอยทดขนหรอหลดพนจากความยากลาบาก เปนการแสดงถงความปรารถนาด ความสงสารตอผอนไมวาจะเปนในขณะปฏบตหนาทหรอในฐานะของคนทวไปทอยในสงคม
มตท 4 ความเสยสละ (Self-sacrifice) เปนขาราชการทปฏบตงานโดยไมคานงถงประโยชนสวนตน คดถงประโยชนสวนรวมเปนทตง ยอมสละเวลาสวนตวเพอทางานชวยเหลอผ อนดวยความเตมใจ และความทมเทเพอใหการปฏบตงานนนสงผลประโยชนถงเดกนกเรยนโดยแทจรง
Page 101
86
ภาพท 5.1 การรบรแรงจงใจในการบรการสาธารณะของขาราชการพลเรอนสามญ, โดยผวจย
แรงจงใจในการบรการสาธารณะ
อทธพลดานสงคม การขดเกลาจากสถาบนครอบครว บคคลในครอบครวรบราชการและไดรบประสบการณในวยเดกทไดเหนและซมซบพฤตกรรมการท างานของบคคลในครอบครวในการชวยเหลอและดแลผอนทสงผลตอทศนคตทดในการรบราชการ
อทธพลดานองคการ -หนาทความรบผดชอบทเกยวของกบการท าประโยชนเพอสวนรวม -ผบงคบบญชาเปดกวางใหโอกาสในการท างานและรบฟงความคดเหน เพอนรวมงานชวยเหลอซงกนและกนท าใหเกดบรรยากาศทดในการท างาน
มตท1 การเขาไปมสวนรวมในการก าหนดนโยบายสาธารณะ
-การสนใจและตดตามขาวสารทางการเมองและนโยบายของรฐบาล -การแลกเปลยนความคดเหนดานนโยบายของรฐ
มตท2 ความมงมนในการรบผดชอบตอผลประโยชนสวนรวม
-การท าหนาทของขาราชการดวยจตส านกในการท าเพอผทมสวนเกยวของกบการจดการศกษา -ปฏบตงานดวยความซอสตยมจรรยาบรรณในการประกอบอาชพ การไมเลอกปฏบต
มตท4 ความเสยสละ ปฏบตงานโดยไมค านงถงประโยชนสวนตน คดถงประโยชนสวนรวมเปนทตง ยอมสละเวลาสวนตวเพอท างานชวยเหลอผอนดวยความเตมใจ และความทมเทเพอใหการปฏบตงานนนสงผลถงเดกนกเรยนโดยแทจรง
มตท3 ความเหนอกเหนใจผอน - ความรสกเหนใจตอผอนหรอผทล าบากกวาตนเอง -การแสดงถงความเมตตากรณาตอผอนไมวาจะเปนในขณะปฏบตหนาทหรอในฐานะของคนทวไปทอยในสงคม
Page 102
87
5.1.2 สวนท 2 สวสดการในองคการเปนแรงจงใจในการรบราชการ สวสดการภาครฐเปนสงจงใจใหบคคลทตองการความมนคงในการดารงชวตและ
มงตอบสนองความตองการขนพนฐานในของบคคลซงมผลตอทศนคตทดตออาชพขาราชการจงทาใหบคคลสนใจเขารบราชการเพราะสวสดการของภาครฐสอดคลองและตอบสนองความตองการในการดารงชวตของขาราชการซงเปนเหตผลในการรบราชการ โดยสวสดการมอทธพลตอขาราชการดงน
1) ดานครอบครว การทบคคลในครอบครว เชน พอแมตองการใหรบราชการเพราะไดใชสทธสวสดการ ความตองการของขาราชการทไดใชสทธสวสดการคารกษาพยาบาลใหกบบคคลในครอบครว ไดแก บดา มารดา บตรและคสมรสซงเปนขอดของสวสดการภาครฐเมอเทยบกบเอกชนทใหสทธเฉพาะตวเอง ขาราชการมความจาเปนดานครอบครวเมอพอแมเจบปวยและตองการดแลสขภาพของพอแม ซงสวสดการคารกษาพยาบาลของรฐสามารถตอบสนองความตองการสวนนได นอกจากนสวสดการคาการศกษาบตรทภาครฐอดหนนเลาเรยนใหแกบตรของขาราชการจนถงอาย 25 ปบรบรณ ใหสทธ
2) ความมนคงในชวตหลงเกษยณ เปนความมนคงในชวตหลงเกษยณอายราชการ สวสดการบาเหนจบานาญเปนสวสดการทรฐสรางหลกประกนรายไดใหกบขาราชการทเกษยณอายราชการแลว เมอออกจากงานแลวยงมรายไดทสามารถเลยงดตวเอง โดยแบงเปน
สาหรบสมาชก กบข.ทเลอกรบบานาญ เรยกวาขาราชการบานาญ จะไดรบเงนกอนจาก กบข.และเงนบานาญ รวมทงรฐยงคงใหความชวยเหลอในสวสดการคารกษาพยาบาล และคาการศกษาบตรในการดารงชวตอกดวย
สาหรบสมาชก กบข.ทเลอกบาเหนจ คอคนทประสงคออกจากราชการซงไมไดรบสวสดการจากรฐอกตอไปจะไดเพยงแคเงนกอน กบข.และเงนบาเหนจ
สาหรบคนทไมไดเปนสมาชก กบข. สามารถเลอกรบเหนจหรอบานาญตามความประสงคของตนเองได
ดงนนสวสดการบาเหนจบานาญจงเปนหลกประกนทางรายไดททาใหเกดความมนคงในชวตสาหรบขาราชการสงอายทเกษยณอายราชการหรอลาออกจากราชการ
3) แบงเบาภาระดานคาครองชพ เปนการชวยเหลอในการแบงเบาภาระดานคาใชจายในการรกษาสขภาพและการศกษาบตร โดยเฉพาะคาใชจายในการรกษาสขภาพสาหรบขาราชการทมโรคประจาตวและเจบปวยจนขนผาตดสามารถใชสทธจายตรงคารกษาพยาบาลได เหตผลทขาราชการใหความสาคญในดานนสวนหนงมาจากการปฏบตงานทลมดแลสขภาพของตนเอง เมอสขภาพเรมแยจนกระทงเจบปวยจาเปนตองเขารบการรกษา จงทาใหเหนประโยชนของสวสดการ
Page 103
88
ทตอบสนองความตองการดานการแบงเบาภาระคาใชจายสขภาพของตวขาราชการได สวสดการ คาการศกษาบตรเปนการแบงเบาภาระคาใชจายทเปนคาเลาเรยนบตร และสวสดการเปนสงอานวยความสะดวกในดานการกเงนเพอซอบานทใหวงเงนสงกวาปกตและผอนไดในระยะยาว สวนสวสดการเงนกฉกเฉนเพอบรรเทาความเดอดรอนเมอมความจาเปนตองใชเงน รวมถงสวสดการดานสทธการลา สามารถลาไดตามสทธโดยไมตองกงวลเรองการทวงงานหรอตดตามขณะทใชสทธลา
4) เสรมสรางขวญและก าลงใจในการท างาน สวสดการมอทธพลตอขวญและกาลงใจของขาราชการในการปฏบตหนาท การทภาครฐมสวสดการทตอบสนองความตองการขนพนฐานในการดารงชวตในดานการรกษาสขภาพของตนเองและครอบครว คาเลาเรยนบตร สวสดการบาเหนจบานาญและสวสดการภายในหนวยงานทมขนเพอยกระดบคณภาพชวตทงสขภาพกายและสขภาพจตใจ อยางเชน การจดสถานออกกาลงกาย การจดกจกรรมเพอสงเสรมและรณรงคใหขาราชการมสขภาพทด การบรรเทาความเดอดรอนดวยเงนกฉกเฉน สงเหลานทสะทอนใหขาราชการมขวญและกาลงใจในการปฏบตงานอยางเตมความสามารถ
ผวจยพบวาเมอกลาวถงสวสดการภาครฐขาราชการใหความสาคญกบสวสดการคารกษาพยาบาล สวสดการคาการศกษาบตร สวสดการบาเหนจบานาญ สวสดการเงนกเพอซอบาน สวสดการสทธในการลา ในขณะทสวสดการภายในหนวยงานขาราชการมเพยงเงนกฉกเฉนเทานนทขาราชการไดใหความคดเหนไว ซงทาใหเหนวาการประชาสมพนธใหขาราชการการรบรสวสดการภายในของหนวยงานยงไมเพยงพอ ควรมการสอสารใหมการเขาถงเนองจากสวสดการภายในหนวยงานถอไดวาเปนสวนเสรมเพอพฒนาคณภาพชวตของขาราชการเชนเดยวกน
Page 104
89
ภาพท 5.2 ความสาคญของสวสดการในหนวยงานภาครฐ, โดยผวจย
ดานครอบครว -บคคลในครอบครว ทราบสทธสวสการทเปนประโยชนตอขาราชการและครอบครว - ความตองการไดใชสทธสวสดการคารกษาพยาบาลทบคคลในครอบครวสามารถใชสทธเบกจายได สวสดการคาการศกษาบตรทสามารถเบกคาเลาเรยนไดจนบตรจบเรยนจบในระดบปรญญาตร ความจ าเปนดานครอบครวเมอพอแมเจบปวยและตองการชวยเหลอพอแมแบงเบาภาระคาใชจายของพอแม
ความมนคงในชวตหลงเกษยณ ความมนคงในชวตหลงเกษยณอายราชการ สวสดการบ าเหนจบ านาญเปนสวสดการทรฐสรางหลกประกนรายไดใหกบขาราชการทเกษยณอายราชการแลว
แบงเบาภาระคาครองชพ แบงเบาภาระคาใชจายในการรกษาสขภาพและคาใชจายในการศกษาบตร -อ านวยความสะดวกในดานการกเงนเพอซอบานทใหวงเงนสงกวาปกตและผอนไดในระยะยาว -สวสดการเงนกฉกเฉนเพอบรรเทาความเดอดรอนเมอมความจ าเปนตองใชเงน -สวสดการดานสทธการลา สามารถลาไดตามสทธโดยไมตองกงวลเรองงาน
เสรมสรางขวญและก าลงใจในการท างาน ขาราชการไดใชสทธสวสดการของภาครฐแลวทตอบสนองความตองการขนพนฐานในการด ารงชวต ท าใหขาราชมขวญและก าลงใจในการปฏบตงานอยางเตมความสามารถ
สวสดการในหนวยงานภาครฐ
Page 105
90
5.1.3 สวนท 3 ระหวางแรงจงใจในการบรการสาธารณะกบสวสดการในองคการ สงใดเปนแรงจงในการรบราชการ
กลมขาราชการพลเรอนทเลอกแรงจงใจในการบรการสาธารณะเปนแรงจงใจในการรบราชการ
ขาราชการทมความตงใจในการปฏบตงานเพอสวนรวมมากกวาการคานงถงประโยชนสวนตน สวนหนงทไดรบอทธพลดานสงคมจากการขดเกลาของสถาบนครอบครวทมพอแมรบราชการและไดเหนการทางานของพอแมในการดแลและชวยเหลอผอนทาใหเกดทศนคตทดตออาชพขาราชการซงสงผลตอความตงใจทจะรบราชการตามพอแมเพอชวยเหลอผอนและสวนรวม และอกสวนหนงไดรบอทธพลจากองคการ กลาวคอ การมหนาทความรบผดชอบในการปฏบตงานดานการศกษาขนพนฐานไมวาจะเปนการลงพนทตรวจตดตามโครงการตางๆ ในเขตพนทการศกษาเพอเกบขอมลจากพอแม ผปกครอง นกเรยน คร และผบรหารนามาปรบปรงและผลกดนนโยบายดานการศกษาทมคณภาพสอดคลองกบการเรยนรของนกเรยน รวมถงการมผบงคบบญชาทมภาวะผนายอมรบความคดเหนของผปฏบตงาน การเปดโอกาสในการทางานมความเปนกนเองกบผปฏบตงาน และการมเพอนรวมงานทชวยเหลอซงกนและกน ทาใหเกดบรรยากาศทดในการทางาน ดงนนอทธพลดานสงคมและดานองคการทาใหขาราชการมแรงจงใจในการบรการสาธารณะ โดยขาราชการมพฤตกรรมทสะทอนใหเหนในมตทง 4 ดานของแรงจงใจในการบรการสาธารณะทเปนแรงจงใจในการเลอกรบราชการ
การรบรแรงจงใจในการบรการสาธารณะทเปนแรงจงใจในการรบราชการนนสะทอนใหเหนในมตดานความมงมนในการรบผดชอบตอผลประโยชนสวนรวม (Commitment to public interest) โดยความตงใจปฏบตหนาทเพอสนบสนนดานการศกษาของเดกนกเรยนอยางเตมทการปฏบตงานดวยความซอสตยสจรต การไมเลอกปฏบต และการใหความคดเหนตอสวสดการในองคการวาเปนเพยงสทธทขาราชการควรไดรบเมอบรรจเปนขาราชการแลว และพนฐานฐานะทางครอบครวทไมเดอดรอนจงไมมความจาเปนตองพงพาสวสดการในองคการในการดารงชวตประจาวน
กลมขาราชการพลเรอนทเลอกขาราชการท ใหความสาคญกบสวสดการในองคการเปนแรงจงใจในการรบราช
สวสดการของภาครฐมอยนนไมวาจะเปนสวสดการคารกษาพยาบาล สวสดการคาการศกษาบตร สวสดการบาเหนจบานาญ สวสดการเงนกเ พอซอบาน สวสดการในการลา สวสดการเงนฉกเฉน เหลานลวนเปนสวสดการทตอบสนองความตองการในการดารงชวตของขาราชการ รวมถงการรบรดานสวสดการขาราชการของคนในครอบครว เชน พอแม ทมผลตอทศนคต
Page 106
91
ของบคคลในการรบราชการ สทธประโยชนทไดรบนนยอมจงใจใหบคคลทตองการความมนคงในการดารงชวตและมความจาเปนขนพนฐานของบคคลทเปนเหตผลในการรบราชการมาจากสวสดการในองคการ โดยไดใหเหตผลเกดจากความตองการของครอบครว ซงพอแมไดทราบถงการไดรบสทธ ประโยชนของสวสดการขาราชการทเปนแรงผลกดนใหลกรบราชการ ความตองการของขาราชการเองทตองการใหบคคลในครอบครวใชสทธสวสดการไมวาจะเปนความตงใจหรอความจาเปนกตาม ในดานของความมนคงในชวตนนมสวสดการบาเหนจบานาญทรบประกนรายไดและความมนคงในชวตหลงเกษยณอายราชการ ในดานการชวยเหลอ และการอานวยความสะดวกในการดารงชวตเปนการตอบสนองการแบงเบาภาระคาใชจายในการรกษาสขภาพเมอเจบปวยหรอตองผาตดและคาใชจายคาเลาเรยนบตร สทธในการกเงนซอบานทวงเงนกสงและสามารถผอนไดในระยะยาว มสวสดการเงนกฉกเฉนเพอบรรเทาความเดอนรอน สวสดการในการลา ซงขาราชการไดใชสทธสวสดการทสอดคลองและตอบสนองความตองการแลวหรอสวสดการทมอยนนสงผลตอขวญและกาลงใจในการปฏบตงาน ซงเปนการสะทอนใหเหนวาสวสดการในองคการเปนสงจงใจใหขาราชการทตองการความมนคงในการดารงชวตเลอกรบราชการ นอกจากนขาราชการทเลอกสวสดการเปนเหตผลในการรบราชการนน มความคดเหนตอแรงจงใจในการบรการสาธารณะ คอ บคคลทมแรงจงใจในการบรการสาธารณะนนไมจาเปนตองรบราชการเสมอไป ทางานภาคเอกชนกสามารถใหความชวยเหลอตอสวนรวมโดยการเขารวมกจกรรมการกบทางบรษท ตวอยางเชน การสรางอาชพใหกบเดกดอยโอกาสและคนในชมชน กจกรรมอาสาเพอสรางหรอ ซอมแซมอาคารเรยน กจกรรมครอาสาทสอนหนงสอใหกบเดกภายในชมชนหรอในพนทหางไกลความเจรญ
โดยสรปแลวจากจานวนผใหขอมลทงหมด 20 คนมขาราชการเลอกสวสดการเปนเหตผลในการรบราชการจานวน 9 คน ซงมากกวาขาราชการทเลอกแรงจงใจในการบรการสาธารณะเปนแรงจงใจในการรบราชการจานวน 4 คน แสดงใหเหนวา
1) สวสดการของภาครฐยงเปนสงทจงใจใหบคคลรบราชการโดยมงตอบสนองความจาเปนขนพนฐานของบคคลเปนแรงจงใจภายนอกทเหนชดเจนดวยการกระตนของภาครฐในการนาเสนอสทธทไดรบมากกวาภาคเอกชนในดานสทธการเบกจายคารกษาพยาบาลไมเฉพาะแคตนเองเทานนแตยงรวมถงพอ แม ลกและคสมรส การเบกคาการศกษาและคาเลาเรยนบตรทรฐใหการดแลรวมถงเงนบาเหนจบานาญทรองรบชวตหลงเกษยณ
2) แรงจงใจในการใหบรการสาธารณะทเปนแรงจงใจภายในทไมไดมงตอบสนองความตองการพนฐานของบคคลทเปนประโยชนสวนตนแตเปนอารมณ ความรสก ความปรารถนาของบคคลทแสดงพฤตกรรมในการทาประโยชนเพอสวนรวมโดยไมคานงถงประโยชนสวนตน ซงขดแยง
Page 107
92
กบจดมงหมายของสวสดการจงสะทอนใหเหนวาขาราชการใหความสาคญประโยชนของตนเองกอนทจะคดถงประโยชนของผอน
3) ขาราชการใหความสาคญกบสวสดการในองคการมากกวาแรงจงใจในการบรการสาธารณะ แสดงใหเหนวาการรบราชการของขาราชการนนไมไดมองเปาหมายขององคการทเปนแรงจงใจในการรบราชการเปนประเดนหลกแตคานงสงทไดรบจากองคการมากกวา
ผวจยคนพบวามขาราชการพลเรอนทเลอกทงแรงจงใจในการบรการสาธารณะและสวสดการในองคการเปนแรงจงใจในการรบราชการ โดยขาราชการมความเชอทวาคนทกคนยอมตองการตอบสนองตอความตองการของตวเองใหเพยงพอกอนถงจะทาเพอคนอนหรอเพอสวนรวม ทาใหแรงจงใจในการบรการสาธารณะมความสมพนธกบสวสดการในองคการ ซงขาราชการจะรบรดานสวสดการกอน มชวงเวลาเปนจดเชอมโยง กลาวคอ กอนรบราชการมความตองการความจาเปนขนพนฐานและรบรสวสดการของภาครฐทสามารถตอบสนองความตองการในการดารงชวต และเมอรบราชการแลวขาราชการการไดรบอทธพลจากองคการดวยหนาทรบผดชอบททาใหคานงถงสวนรวมมากขน
ผวจยคนพบวา มขาราชการบางสวนทมอายงานตงแต 6 -10 ปขนไปทรบราชการมาจากการปลกฝงของพอแมในเรองงานราชการเปนงานทมนคง ทาใหมทศนคตตออาชพขาราชการวาเปนอาชพทมความมนคงไมมความเสยงในการถกเลกจางเมอเทยบกบเอกชน สามารถทางานไดจนถงเกษยณอายราชการ คอ 60 ป รวมถงความมนคงดานรายไดมหลกประกนเรองรายไดทมแนนอนและสมาเสมอ สะทอนใหเหนถงการไดสทธในฐานะทเปนสมาชกในองคการและเกยวของกบคาตอบแทน และมความภมใจในการเปนขาราชการเพราะมการแขงขนสงเนองจากการเปดรบสมครสอบแขงขนเพอบรรจเปนขาราชการในแตละครงนนจานวนผสมครสอบแขงขนมากกวาจานวนอตราทเปดรบหลายเทาตว สาหรบบคคลทมแรงจงใจในการบรการสาธารณะไมจาเปนตองมารบราชการ สามารถทางานประเภทอนทชวยเหลอผอนไดเชนกนหากมความตงใจทจะทา บางคนทรบราชการไมไดคดทจะปฏบตงานเพอคนอนกมเชนกน
5.2 อภปรายผลการศกษา
จากผลการสรปงานวจย เรอง การรบราชการ : แรงจงใจในการบรการสาธารณะหรอสวสดการในองคการ พบวาสวสดการในองคการเปนเหตผลในการรบราชการของขาราชการพลเรอนสามญ ซงมแนวคดและทฤษฎเกยวของกบงานวจยทสามารถอภปรายผลการศกษาได ดงตอไปน
Page 108
93
5.2.1 การรบรแรงจงใจในการบรการสาธารณะเปนแรงจงใจในการรบราชการ การทขาราชการรบราชการมาจากแรงจงในการบรการสาธารณะนนมาจาก
อทธพลดานสงคม จากการขดเกลาของสถาบนสงคมทมพอแมรบราชการและการใหเหนพฤตกรรมในการทางานของพอแมทไดชวยเหลอผอนมผลตอทศนคตทดตอขาราชการและทาใหตองการรบราชการเหมอนพอแมซงสอดคลองกบงานวจยของ Vandenabeele (2011, pp.100) ทกลาววาการเลยงดของครอบครวทพอแมรบราชการโดยการขดเกลาทางสงคมโดยการบอกกลาว การทาตวเปนแบบอยาง การสงเกตพฤตกรรมของพอแมขณะปฏบตงานทาใหเกดการเรยนรและจดจาสงผลใหเกดแรงจงใจในการบรการสาธารณะและรบราชการตามพอแม และขาราชการทอายนอยมแรงจงใจในการบรการสาธารณะมากกวาขาราชการทมอายมากซงสอดคลองกบ Camilleri (2007, pp.368-370) กลาววาขาราชการทมอายมากจะแสวงหาประโยชนสวนตวขณะทขาราชการทอายนอยมแนวโนมทาหนาทเพอประโยชนของผอนมากขน และขาราชการทรบอทธพลจากองคการ กลาวคอ การมลกษณะงานทรบผดชอบมผลตอสวนรวม การมความสมพนธทดผบงคบบญชาและเพอนรวมงานและบรรยากาศทดในการทางานมผลทาใหเกดแรงจงใจในการบรการสาธารณะซงสอดคลองกบ Camilleri (2007,pp.368-370) กลาววา สงททาใหขาราชการมแรงจงใจในการบรการสาธารณะ คอ การมความสมพนธทดกบผบงคบบญชาและเพอนรวมงาน สวนลกษณะงานและตาแหนงงานมผลตอมตดานความมงมนรอบผดชอบตอประโยชนสวนรวม มตความเสยสละและมตการมสวนรวมในการกาหนดนโยบายสาธารณะ รวมถงการสรางบรรยากาศทเหมาะสมกบการทางานนาไปสความพงพอใจในการทางานทสงเสรมพฤตกรรมใหขาราชการบรการสาธารณะ เชนเดยวกบ Vandenabeele (2011,pp.100-101) กลาววา ขาราชการทมปฏสมพนธทางสงคมทดกบผบงคบบญชาและเพอนรวมงานทาใหเกดคานยมภายในบคคลในการบรการสาธารณะ และ Hussain and Ahmad (2015, p.1365) กลาววา การสนบสนนและการสงเสรมของหวหนางานทาใหขาราชการเกดแรงจงใจในการบรการสาธารณะในมตท 1 ดานการมสวนรวมในการกาหนดนโยบายสาธารณะ มตท 2 ดานความมงมนในการรบผดชอบตอประโยชนสวนรวม และมตดานท 4 ดานการเสยสละ รวมไปถงการสรางบรรยากาศทดในการทางาน มความไววางใจซงกนและกนและทางานกนเปนทมจะเปนการหลอเล ยงบรรทดฐานและคานยมในการบรการสาธารณะ
5.2.2 ความส าคญของสวสดการในองคการทเปนแรงจงใจในการรบราชการ สวสดการในองคการเปนสงจงใจภายนอกทกระตนใหบคคลแสดงพฤตกรรมและ
เปนเปาหมายทบคคลคาดหวงแลวจงแสดงพฤตกรรมเพอใหไปถงเปาหมายนน ขาราชการพลเรอนสามญทเลอกสวสดการเปนเหตผลในการรบราชการมาจากความตองการความมนคงในการดารงชวต
Page 109
94
ซงสอดคลองกบทฤษฎ ERG ของ Alderfer (Greeberg and Baron, 2008, p.108) ทกลาววา ความตองการของคนม 3 ขนตอนซงสวสดการในองคการเปนการสนองความตองการในการดารงชวต (Existence Needs) เปนความตองการทตอบสนองเพอการดารงชวต เปนความตองการทางดานรางกายและความปลอดภยในการดารงชวต ซงเหตผลทขาราชการเลอกสวสดการในองคการเปนเหตผลในการรบราชการมาจากดานครอบครว พอแมตองการใหลกรบราชการเพราะมองถงประโยชนทไดรบจากสวสดการโดยเฉพาะสวสดการคารกษาพยาบาลทรกษาอาการเจบปวยโดยไมตองจายคารกษาพยาบาล สทธในการรกษาพยาบาลทงตนเองและครอบครว ความมนคงในชวตหลงเกษยณอายราชการมสวสดการบาเหนจบานาญรองรบ แบงเบาภาระคาใชจายทงดานคารกษาพยาบาลและคาเลาเรยนบตร สวสดการเงนกฉกเฉนเพอบรรเทาความเดอดรอนและอานวยความสะดวกในการดารงชวตจากสวสดการเงนกเพอซอบาน สทธในการลา ซงสวสดการในองคการทสอดคลองและตอบสนองกบความตองการสงผลใหขาราชการเกดขวญและกาลงใจในการทางาน สอดคลองกบ ทฤษฎ 2 ปจจย (Two Factors Theory) ของFrederick Herzberg (Shani, Chandler, Coget and lau, 2009, pp.106-107) กลาววา ปจจยททาใหบคคลลดความไมพอใจในการทางาน คอ ปจจยสขอนามย (Hygiene Factor) ซงไดรบอทธพลจากสภาพรางกายและจตใจทเปนผลจากการทางาน ไดแก นโยบายของบรษท ความสมพนธกบหวหนาและเพอนรวมงาน คาตอบแทน ความมนคงในงาน และ ทฤษฎความคาดหวง (Expectancy Theory) ของ Victor H. Vroom (Shani, Chandler, Coget and lau, 2009, pp.106-107) กลาววา บคคลมกจะทางานโดยมความคาดหวง ความพยายามของบคคลนาไปสผลการปฏบตงานและมความคาดหวงวาจะไดผลตอบแทนตามทตองการ เมอความตองการไดรบการตอบสนองเปนไปตามทคาดหวงแลวจะเกดความพงพอใจทาใหมความพยายามทมเทในการทางานมากยงขน
5.2.3 ระหวางแรงจงใจในการบรการสาธารณะกบสวสดการในองคการ สงใดทเปนแรงจงใจทในการรบราชการ
ขาราชการพลเรอนสามญใหความสาคญกบสวสดการในองคการเปนแรงจงใจในการรบราชการมากกวาแรงจงใจทในการบรการสาธารณะเนองจากสวสดการในองคการ (ภาครฐ) มงตอบสนองความจาเปนพนฐานของบคคลในการดารงชวต ไดแก สวสดการดานคารกษาพยาบาล สวสดการคาการศกษาบตร สวสดการบาเหนจบานาญ เปนตน จะเหนวาขาราชการยงใหความสาคญกบการดารงชวตในปจจยขนพนฐานทตอบสนองตอตนเองและครอบครวเปนเรองหลกไมวาจะเปนดานครอบครว ความมนคงในชวต การชวยเหลอและอานวยความสะดวกในการดารงชวต และสวสดการทาใหเกดขวญและกาลงใจในการปฏบตงาน และสวสดการของรฐเปนสงทดงดดและกระตน
Page 110
95
ใหรบราชการมากกวาความตงใจในการรบราชการเพอชวยเหลอคนอนและมทศนคตตอบคคลทมแรงจงในในการบรการสาธารณะไมจาเปนตองรบราชการเสมอไปทางานเอกชนกสามารถชวยเหลอผอนได ซงขดแยงกบ Perry and Wise (1990, pp.370-371) ทกลาววาบคคลทมแรงจงใจในการบรการสาธารณะตองการทางานใหกบภาครฐ แรงจงใจในการบรการสาธารณะสงผลตอประสทธภาพการปฏบตงานของขาราชการ และองคการภาครฐดงดดใหบคลากรมแรงจงใจในระดบสงโดยไมคานงถงประโยชนสวนตนนาไปสการปฏบตงานทมประสทธภาพ แตมความสอดคลองกบ Yung (2014, pp,422-437) กลาววาคนสวนใหญเลอกกบราชการเนองจากความมนคงในการทางานและคาตอบแทนทด ไดแก เงนเดอน สวสดการดานบาเหนจบานาญ ทสะทอนใหเหนวาบคคลยงคานงถงประโยชนสวนตวอย
ผวจยไดคนพบวาแรงจงใจในการบรการสาธารณะและสวสดการในองคการมความเชอมโยงกนเนองมาจากทศนคตของชวงเวลากอนรบราชการและเมอเขารบราชการแลว โดยกอนรบราชการคาดหวงดานสวสดการในองคการทสอดคลองและตอบสนองความตองการในการดารงชวตทงในดานครอบครวทมสวสดการคารกษาพยาบาลครอบคลมสทธถงบคคลในครอบครวและสวสดการคาการศกษาบตร ความมนคงในชวตทมสวสดการบาเหนจบานาญ ดานการชวยเหลอและอานวยความสะดวกในการดารงชวตทมสวสดการคารกษาพยาบาลและสวสดการคาการศกษาบตรทาใหชวยลดภาระคาใชจายดานคาครองชพ เมอเขารบราชการงานลกษณะงานทรบผดชอบในการจดการดานการศกษาทมเปาหมายคอเปนเดกนกเรยนทมคณภาพทงในดานการเรยนและดานจรยธรรม ททาเกดแรงจงใจในการบรการสาธารณะโดยใหมทศนคตในการปฏบตงานโดยความมงมนในการรบผดชอบตอเดกนกเรยนและคนพการใหมโอกาสในการรบการศกษาขนพนฐานทเทาเทยมกนและมคณภาพ สอดคลองกบ Perry (2014, pp.40-43) กลาววา สงจงใจในองคการทเปนแรงจงใจภายนอก ไดแก คาจาง เงนเงนเดอน สวสดการในรปแบบบาเหนจบานาญและความมนคงในงานมความสมพนธกบแรงจงใจในการบรการสาธารณะทเปนแรงจงใจทเปดโอกาสใหขาราชการไดเตมเตมความตองการในการบรการสาธารณะ ซงการจดการภาครฐแนวใหมมการนาคาตอบแทน ความมนคงในงาน และแรงจงใจในการบรการสาธารณะควบคกนโดยความมนคงในงานมาจากการจายคาตอบแทนใหขาราชการเกดความภกดตอรฐบาลแตอยางไรกตามแรงจงในการบรการสาธารณะยงคงมผลตอทศนคตของบคคลทเปนแรงผลกดนใหทางานเพอภาครฐเชนกน
จากการศกษาสามารถอภปรายผลเปรยบเทยบระหวางแรงจงใจในการบรการสาธารณะกบสวสดการในองคการ ไดดงน
Page 111
96
ตารางท 5.1
เปรยบเทยบระหวางแรงจงใจในการบรการสาธารณะกบสวสดการของหนวยงานภาครฐทเปน
แรงจงใจในการรบราชการ
แรงจงใจในการรบราชการ
แรงจงใจในการบรการสาธารณะ
(Public Service Motivation: PSM)
สวสดการในองคการ
มตของแรงจงใจในการบรการสาธารณะ ไดแก
มตท 1 การเขาไปมสวนรวมในการก าหนดนโยบายสาธารณะ (Attraction to public policy formation)
- การสนใจและตดตามขาวสารทางการเมองและนโยบายของรฐบาล - การแลกเปลยนความคดเหนทเกยวของกบนโยบายของรฐ มตท2 ความมงมนในการรบผดชอบตอผลประโยชนสวนรวม(Commitment to public interest)
- การปฏบตหนาทของขาราชการดวยจตสานกในการทาเพอสวนรวม
- ปฏบตหนาทดวยความซอสตยมจรรยาบรรณในการประกอบอาชพ
- การไมเลอกปฏบตใหบรการอยางเทาเทยมกน
สวสดการทสอดคลองและตอบสนองกบความตองการในการดารงชวต ดงน
1. ดานครอบครว
-พอแมรบรสทธประโยชนทไดรบจากสวสดการภาครฐและสนบสนนใหลกรบราชการ
- สทธสวสดการคารกษาพยาบาลและคาการศกษาบตรทครอบคลมถงบคคลในครอบครว
- ความจาเปนดานครอบครวเมอพอแมเจบปวยและตองการชวยเหลอพอแม
2. ดานความมนคงในชวตหลงเกษยณ
สวสดการบาเหนจบานาญเปนสวสดการทรฐสรางหลกประกนรายไดใหกบขาราชการทเกษยณอายราชการแลว
Page 112
97
ตารางท 5.1
เปรยบเทยบระหวางแรงจงใจในการบรการสาธารณะกบสวสดการของหนวยงานภาครฐทเปน
แรงจงใจในการรบราชการ (ตอ)
แรงจงใจในการรบราชการ
แรงจงใจในการบรการสาธารณะ
(Public Service Motivation: PSM)
สวสดการในองคการ
มตท3 ความเหนอกเหนใจผอน(Compassion)
- ความรสกเหนใจตอผอนหรอผทลาบากกวาตนเอง
-การแสดงความเมตตากรณาตอผอนไมวาจะเปนในขณะปฏบตหนาทราชการหรอในฐานะของคนทวไปทอยในสงคม
- การเขารวมกจกรรม/โครงการทมความสาคญตอสงคม
มตท4 ความเสยสละ(Self-sacrifice)
การปฏบตหนาททางราชการโดยไมคานงถงประโยชนสวนตนใหความสาคญกบประโยชนสวนรวมเปนทตง ยอมสละเวลาสวนตวเพอทางานชวยเหลอผอนดวยความเตมใจ และความทมเทเพอใหการปฏบตงานนนสงผลถงสวนรวมโดยแทจรง
3. ดานการแบงเบาภาระคาครองชพ
- แบงเบาภาระคาใชจายในการรกษาสขภาพและคาใชจายในการศกษาบตร
-อานวยความสะดวกในดานการกเงนเพอซอบานใหวงเงนสงกวาปกตและผอนไดในระยะยาว
-สวสดการเงนกฉกเฉนเพอบรรเทาความเดอดรอนเมอมความจาเปนตองใชเงน
4. ดานการเสรมสรางขวญและก าลงใจในการท างาน
ขาราชการไดใชสทธสวสดการของภาครฐแลวทตอบสนองความตองการขนพนฐานในการดารงชวต ทาใหขาราชการมขวญและกาลงใจในการปฏบตงานเพอองคการอยางเตมกาลงความสามารถ
Page 113
98
ตารางท 5.1
เปรยบเทยบระหวางแรงจงใจในการบรการสาธารณะกบสวสดการของหนวยงานภาครฐท เปน
แรงจงใจในการรบราชการ (ตอ)
แรงจงใจในการรบราชการ
แรงจงใจในการบรการสาธารณะ
(Public Service Motivation: PSM)
สวสดการในองคการ
อทธพลทท าใหเกดแรงจงใจในการบรการสาธารณะ
1. ดานสงคม
- การขดเกลาของสถาบนครอบครว โดยพอแมรบราชการ และรบรการปฏบตหนาทในการชวยเหลอผอนทาใหมทศนคตเชงบวกตองานราชการและรบราชการเหมอนพอแม
- ขาราชการทมอายมากจะแสวงหาประโยชนสวนตวขณะทขาราชการทอายนอยมแนวโนมทาหนาทเพอประโยชนของผอนมากขน
2. ดานองคการ
- การมความสมพนธทดกบผบงคบบญชาและเพอนรวมงาน สงเสรมบรรยากาศทดในการทางานทาใหสรางบรรยากาศทเหมาะสมกบการทางาน เชนเดยวกบลกษณะงานทรบผดชอบทนาไปสความพงพอใจในการทางานทสงเสรมพฤตกรรมใหขาราชการบรการสาธารณะ
Page 114
99
จากตารางสามารถสรปขอแตกตางของแรงจงใจในการบรการสาธารณะและสวสดการในองคการ ดงน
1) แรงจงใจภายในและแรงจงใจภายนอก โดยแรงจงใจในการบรการสาธารณะเปนแรงจงใจภายในททาใหบคคลมอารมณ ความรสกและความปรารถนาในการแสดงพฤตกรรมเพอทาประโยชนใหกบผอน โดยไมคาถงถงความตองการของตนเอง ในขณะทสวสดการในองคการเปนแรงจงใจภายนอกทกระตนใหบคคลเกดพฤตกรรมเพอใหไดสงทตองการ ซงแรงจงใจภายนอกถกกระตนงายกวาแรงจงใจภายใน ทาใหรบรสวสดการภาครฐเปนแรงจงใจภายนอกททาใหเกดการแสดงพฤตกรรมมงตอบสนองความตองการในการดารงชวตซงสงลอใจททาตองการรบราชการมาจากสวสดการคารกษาพยาบาลและสวสดการบาเหนจบานาญในการสรางความมนคงในการใชชวตและเพอไดใชสทธดงกลาวบคคลจงมความมงมนพยายามสอบแขงขนเขาบรรจเปนขาราชการซงสะทอนใหเหนวาขาราชการคานงถงประโยชนของตนเองมากอนประโยชนของผอน
2) ดานการบรหารทรพยากรมนษยของภาครฐ ดานการสรรหาทตองการคนเกง คนดเขามาปฏบตราชการ สวสดการภาครฐเปนสงทดงดดคนทตองการความมนคงในชวต เมอไดรบการบรรจแตงตงใหเปนขาราชการแลว การไดรบสทธประโยชนจากสวสดการตางๆในองคการทเพยงพอกบความตองการในการดารงชวต ลกษณะงานทตองบรการประชาชนและการมความสมพนธทดกบผบงคบบญชาและเพอนรวมงานซงเปนสภาพแวดลอมในหนวยงานจะสรางทศนคตเชงบวกตองานททาใหมความตงใจทจะปฏบตงานเพอประชาชน
5.3 ประโยชนทไดรบเชงวชาการ
งานวจยชนนคนพบวา สวสดการเปนแรงจงใจทเปนประเดนหลกในการรบราชการของขาราชการพลเรอนสามญ สะทอนใหเหนวาสวสดการภาครฐยงคงดงดดและจงใจบคคลทวไปใหรบราชการเพอตอบสนองความตองการในขนพนฐานในการดารงชวตของตนเอง จะเหนไดวาบคคลมความตองการมนคงในการดารงชวตสาคญมากกวาความตงใจในการรบราชการเพอบรการสาธารณะซงสอดคลองกบภาระหนาทของภาครฐทมงตอบสนองความตองการของประชาชนโดยรวม นอกจากนแลวแรงจงใจในการรบราชการนนไมไดเกดจากแรงจงใจในการบรการสาธารณะหรอสวสดการในองคการเพยงอยางเดยวเทานนแตมเหตผลอนประกอบดวย คอ อาชพราชการเปนอาชพทมเกยรต สรางความภาคภมใจใหกบตนเองและครอบครวทถกปลกฝงความเชอจากรนพอแมสรนลก สวนบคคล
Page 115
100
ทมแรงจงใจในการบรการสาธารณะนนไมจาเปนตองรบราชการเสมอไปแตการทางานภาคเอกชนกสามารถชวยเหลอผอนไดหรอทาประโยชนใหสงคมเชนเดยวกน
5.4 ขอเสนอแนะเชงบรหาร
จากการศกษาเรอง การรบราชการ: แรงจงใจในการบรการสาธารณะหรอสวสดการในองคการ ทาใหแงมมของการสรรหาและการคดเลอกบคคลของภาครฐ ในการเปดรบสมครสอบแขงขนเพอบรรจเปนขาราชการนน การสอบหรอการสมภาษณโดยใชแรงจงใจการบรการสาธารณะเปนเกณฑในการพจารณานน เปนขอจากดเนองจาก นโยบายของรฐบาลทดงดดใหบคคลภายนอกใหสนใจรบราชการนนเนนไปทคาตอบแทนทสงเทยบเทาภาคเอกชนและสวสดการทสรางความมนคงใหกบชวต (บาเหนจ บานาญ) ซงผลทไดจากการใหเกณฑดงกลาวอาจไมเปนไปตามเปาหมายทวางไวคอการสรรหาคนด คนเกงเขามาปฏบตราชการ แตจะไดบคคลทตองการความมนคงในการดารงชวตมาปฏบตราชการแทน ซงอาจมศกยภาพไมตรงตามความตองการของหนวยงาน หากภาครฐตองการบคลากรทเปนคนดเขามาทางานเพอสวนรวมอยางแทจรง ควรสรรหาบคคลทมแรงจงใจในการบรการสาธารณะเขามาทางานในภาครฐและสรางแรงจงใจทไมใชเฉพาะเงนเดอนและสวสดการเพยงอยางเดยวแตควรสรางแรงจงใจทเนนไปทางทใหบคคลเหนคณคาของงานมากกวาผลตอบแทนทไดรบ
5.5 ขอจ ากดในการวจย
ขอมลในการเกบมระยะเวลาทจากด และผลการศกษาครงนใชวธการสมภาษณเชงลกของขาราชการพลเรอนสามญทปฏบตงานในสงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการเพอหาแรงจงใจในการรบราชการทมาจากแรงจงใจในการบรการสาธารณะหรอการจดสวสดการในองคการ ความคดเหนของขาราชการพลเรอนสามญในแตสวนราชการเปนเพยงความคดเหนสวนบคคลไมใชตวแทนทงหมดของกระทรวงศกษาธการ และการศกษานเปนจดเรมตนของแนวคดแรงจงในการบรการสาธารณะทเปนเหตผลในการรบราชการในบรบทของขาราชการพลเรอนสามญ จงควรศกษาโดยใชการวจยเชงปรมาณเพอนาเสนอผลการศกษาของหนวยงานในภาพรวมตอไป
Page 116
101
5.6 ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป
การวจยครงตอไปควรศกษาเพมเตมในเรองแรงจงใจในการบรการสาธารณะหรอสวสดการในองคการทมอทธพลตอทศนคตในการปฏบตงานขาราชการพลเรอนสามญโดยใชกระบวนการวจยแบบผสม (Mixed Method) เพอตอบคาถามวจยไดสมบรณขน และเพอสะทอนใหเหนมมมองของขาราชการทมตองานราชการ และเปนแนวทางใหหนวยงานหร อองคการภาครฐนาไปใชในการพฒนาขาราชการใหมทศนคตทดในการปฏบตงานและสรางแรงกระตนหรอสงจงใจทใหขาราชการเหนคณคาของงานไปพรอมกบความพงพอใจดานสวสดการทไดรบจากหนวยงานทเปนการสงเสรมใหขาราชการปฏบตงานอยางเตมทเพอเปาหมายของภาครฐทนาผลประโยชนสประชาชนอยางแทจรง
5.7 ความรทไดรบจากการวจย
5.7.1 ความร เกยวกบแรงจงใจในการบรการสาธารณะ(Public Service Motivation: PSM) และสวสดการในองคการทเปนแรงจงใจในการรบราชการ
จากหลกการจดการความร (Knowledge Management) สามารถแบงความรออกเปน 2 ประเภท ดงน
1) ความรทวไปหรอความรชดแจง (Explicit Knowledge) เปนความรทมาจากผวจยไดทาการศกษาคนควาความรจากแหลงความรทเปนหนงสอ บทความเอกสารวชาการตางๆ ทงทเปนทฤษฎ แนวคดและงานวจยจากทงไทยและตางประเทศ เปนความรทชดเจน ตความได งายตอการทาความเขาใจ และสามารถตรวจสอบได เปนการตอยอดความรทมาจากการวเคราะหของผวจยสามารถนามาสรปเพอใชอางองและสรางความนาเชอถอในงานวจยทตนเองศกษา
2) ความรเฉพาะตวหรอความรทฝงอยในตวบคคล (Tacit Knowledge) เปนความรทไดมาจากประสบการณของผใหขอมล ผวจยใชกระบวนการวจยเชงคณภาพ เกบขอมลโดยวธการสมภาษณเชงลกเปนการสมภาษณรายคน ทาใหไดรบรและเรยนรประสบการณจากผใหขอมลโดยตรง เปนความรสก ความคดเหนทเกดจากประสบการณของผใหขอมลโดยตรงซงมความยากในการถายทอดออกมาเปนลายลกษณอกษรได ซงผวจยไดจดการความรดานนทอยในตวของผใหขอมล
Page 117
102
จากชดเครองมอในการวจยทเปนคาถามในการวจย เพอใหเกดการเรยนรรวมกนระหวางผใหขอมลและผวจยทนาไปสการสรางความรใหมทสามารถนาไปประยกตใชตอการศกษาครงตอไป
นอกจากความรทเกยวกบแรงจงใจในการบรการสาธารณะและสวสดการแลวแรงจงใจทมอทธพลตอการเปนขาราชการ คอ ความมนคงในงานและคาตอบแทนทเปนทศนคตและคานยมของขาราชการทใหความสาคญในเรองความมนคงในงานทสามารถทางานไปตลอดอายราชการ (60 ป) โดยไมตองกงวลในการถกเลกจาง สวนหนงมาจากนโยบายของรฐทตองการสรรหาคนเกงเขารบราชการจงมการกระตนและสรางแรงจงใจดานคาตอบแทนและความมนคงในงานเปนหลกประกนเพอดงดดใหบคคลสนใจรบราชการ และความภาคภมใจในการเปนขาราชการทไดรบการปลกฝงจากพอแมทมทศนคตทดตออาชพราชการเปนอาชพทมเกยรต สรางการรบรใหกบลกในดานทศนคตทดตองานราชการทมผลทาใหรบราชการตามพอแม
5.7.2. ความรเกยวกบกระบวนการวจย จากการวจยเชงคณภาพทาใหผวจยไดเรยนรกระบวนการวจยตงแตขนตอนการ
สมภาษณ ทตองทบทวนและวเคราะหกระบวนการสมภาษณ การจดบนทกเหตการณตางๆทเกดขนควบคไปกบการถอดเสยงสมภาษณ การอานบทสมภาษณจากการถอดเทปหลายๆรอบซาไปซามา เพอใหสามารถวเคราะหในแตละประเดน เปนการดาเนนงานทตองมวนย มการวางแผนเพอเปนแนวทางในการดาเนนการในแตละขนตอน สะทอนใหเหนถงความสอดคลองและความเชอถอไดของการศกษาครงน
5.7.3 ความรเกยวกบการท างานของตนเองและความรเกยวกบตนเอง ในการวจยครงนมขอจากดในเรองของระยะเวลาในการศกษา ผวจยตองคนควา
หาความรเพมเตมในหวขอททาการศกษาเนองจากเปนเรองใหมสาหรบผวจยเองจงใชเวลาไปกบการศกษาคนควาบทความเอกสารงานวจยตางๆเพอใหเขาใจในเรองทศกษาจงใชเวลาคอนขางเยอะพอสมควร จงตองขอคาแนะนาจากอาจารยทปรกษาเปนระยะๆไมวาจะเปนวธการวจย คาถามทใชในการสมภาษณ เพอใหสอดคลองกบวตถประสงคในการวจย ในสวนของการสมภาษณผใหขอมลถงแมวาจะเปนผใหขอมลทอยในสานกงานเดยวกนแตการนดเพอทาการสมภาษณนนคอนขางลาบากเนองจากภาระงานของแตคนทไมเหมอนกน ผใหขอมลบางรายตดภารกจตองลงพนทตามสถานศกษาตองเลอนนดเพอความสะดวกของผใหขอมล และการสมภาษณทใชเวลานานเพอทาความคนเคยกบผใหสมภาษณเพอใหขอมลทตรงประเดนกบคาถาม ซงผใหขอมลไดเสยสละเวลาสวนตวและใหความรวมมอในการตอบคาถามเปนอยางน ซงการทางานวจยเชงคณภาพครงนทาใหผวจยทราบวาเปน
Page 118
103
กระบวนการทคอนขางละเอยด การทางานแตละครงตองมสตเพอใหไดผลวจยทตรงตามวตถประสงคในงานวจย และทาใหผวจยไดรบความรเพมเตมทถอวาเปนเรองใหมสาหรบผวจยในเรองทศกษาดวย
Page 119
104
รายการอางอง หนงสอและบทความในหนงสอ กระทรวงศกษาธการ. (2546). พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ พ.ศ.
2546 และกฎกระทรวงแบงสวนราชการ. กรงเทพฯ: โรงพมพองคการรบสงสนคาและพสดภณฑ.
กงพร ทองใบ. (2553). ระบบคาตอบแทนสมยใหม จากวชาการสวชาชพ. กรงเทพฯ: พมพดการพมพ. งานการสอสารองคกร กลมชวยอานวยการ สานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน (ก.พ.).
(2558). รายงานประจ าป 2557 ส านกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน Office of the Civil of the Civil Service Commission. กรงเทพฯ: บรษท แอรบอรน พรนต จากด.
พลสข สงขรง. (2550). มนษยสมพนธในองคการ. นนทบร:บรษท บเค อนเตอรปรนท จากด. วนดา วาดเจรญ อธวฒน กาญจนวณชยกล และ สมบต ทฆทรพย. (2556). การจดการทรพยากร
มนษย จากแนวคด ทฤษฎ สภาคปฏบต. กรงเทพฯ: ซเอดยเคชน. วรรณด สทธนรากร. (2556). การวจยเชงคณภาพ: การวจยในกระบวนทศนทางเลอก. กรงเทพฯ:
ศยาม. ศภชย ยาวะประภาษ. (2548). การบรหารงานบคคลภาครฐไทย :กระแสใหมและสงทาทาย.
กรงเทพฯ: บรษท จดทอง จากด. มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช สาขาวชาวทยาการจดการ. (2554). เอกสารการสอนชดวชา การ
บรหารคาตอบแทนและประโยชนเกอกล Compensation and Employee Benefits Administrative หนวยท 1-7. กรงเทพฯ: หางหนสวนจากด อรณการพมพ
มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช สาขาวชารฐศาสตร. (2555). เอกสารการสอนชดวชา การบรหารงานบคลากรภาครฐ Public Personnel Managements หนวยท 1-8 (ฉบบปรบปรงครงท 1). นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช
สวสดการสานกงาน ก.พ. .(2552). ระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการจดสวสดการภายในสวนราชการ พ.ศ. 2547 ฉบบแกไขปรบปรง ครงท 1 พ.ศ. 2552. กรงเทพฯ : สานกพมพสมหวาน.
สานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน. (2551). พระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. 2551. กรงเทพฯ : กลมสอสารองคกร สานกงาน กพ.
Page 120
105
สานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน. (2558). ระบบบรหารราชการของราชอาณาจกรไทย. นนทบร: กรกนกการพมพ.
สรางครตน วศนารมย. (2540). สวสดการในองคกร: แนวคดและวธการการบรหาร. กรงเทพฯ: เมดทราย พรนตง.
อรยา คหา. (2556). จตวทยาเพอการด ารงชวต. ปตตาน: โรงพมพมตรภาพ บทความวารสาร
กอแกว จนทรกงทอง. (2557). อทธพลของพฤตกรรมระดบ กลมและองคการทมตอผลการดาเนนงานของ สถานตารวจเพอประชาชนในงานดานการรกษาความปลอดภยในชวตและทรพยสน The Influence of Individual, Group and Organizational Behaviors on the Performance of Police Stations regarding Their Task of Providing Public Security. วารสารวชาการ มหาวทยาลยหอการคาไทย. 34(3), 31-41 สานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน. (2557). HR Professional. วารสารขาราชการ ส านกงาน คณะกรรมการขาราชการพลเรอน, 58(3), 1-35. รจ อมฤตย, ปฐม มณโรจน, ภาคภม ฤกขะเมธ, และ รชนกล ภญโญภานวฒน. (2557). การศกษา
พฤตกรรมการเปนสมาชกทดขององคการภาครฐของไทย : ศกษากรณขาราชการในมหาวทยาลยของรฐ เขตกรงเทพฯและปรมณฑล. วารสารการจดการสมยใหม, 12(2), 38-55
บทความในเอกสารประกอบการประชมวชาการ นทท ขจรกตตยา. (2554). ปจจยเชงสาเหตและผลของแรงจงใจในการบรการสาธารณะในสามจงหวด
ชายแดนภาคใตของไทย: การทบทวนวรรณกรรม. การประชมวชาการเสนอผลงานวจยระดบบณฑตศกษาแหงชาต, 23, 684-690
วทยานพนธ ฉตรแกว ภมรนทร. (2549). การใชสวสดการภายในสวนราชการของขาราชการกรมประชาสมพนธ .
(วทยานพนธมหาบณฑต). มหาวทยาลยธรรมศาสตร, คณะสงคมสงเคราะหศาสตร.
Page 121
106
ดาวกระจาย ตเทศานนท. (2544). ทศนะของบคลากรทมตอการจดสวสดการของส านกงานปลดส านกนายกรฐมนตร. (วทยานพนธมหาบณฑต). มหาวทยาลยธรรมศาสตร , คณะสงคมสงเคราะหศาสตร.
ทยดา ทพยชมภ. (2552). ทศนะและความตองการดานสวสดการของเจาหนาทราชทณฑ : ศกษาเฉพาะกรณ เรอนจ าบางขวาง. (วทยานพนธมหาบณฑต). มหาวทยาลยธรรมศาสตร, คณะสงคมสงเคราะหศาสตรระพพฒน โกศลชตเดช. (2554). สวสดการเพอตอบสนองความตองการเปลยนแปลงดานบคลากรของการทาเรอแหงประเทศไทย(ทาเรอกรงเทพ) . (วทยานพนธมหาบณฑต). มหาวทยาลยธรรมศาสตร, คณะสงคมสงเคราะหศาสตร.
อานนท จาปา. (2552). ความสมพนธระหวางคณภาพชวตในการท างานกบความทมเทในงาน : กรณศกษาครโรงเรยนเอกชนแหงหนง. (วทยานพนธมหาบณฑต). มหาวทยาลยธรรมศาสตร, คณะศลปศาสตร.
วทยานพนธจากเวปไซต กอแกว จนทรกงทอง. (2556). อทธพลของพฤตกรรมระดบบคคล กลม และองคการทมตอผลการ
ด าเนนงานของสถานต ารวจเพอประชาชน The Influential Behaviors from Individual, Group, and Organizational Levels toward Police Stations’Performance to Serve the Public. (วทยานพนธปรชญาดษฎบณฑต). มหาวทยาลยสงขลานครนทร, คณะวทยาการจดการ. สบคนจาก http://kb.psu.ac.th/psukb/bitstream/2010/9336/1/380898.pdf
บณยฤทธ พรอมสทธพงศ. (2556). บทบาทของครสตจกรในจงหวดเชยงใหมในการสรางแรงจงใจสาธารณะ. (วทยานพนธมหาบณฑต). มหาวทยาลยเชยงใหม, คณะรฐศาสตรและรฐประศา ส ต ร ศ า ส ต ร . ส บ ค น จ า ก http://library.cmu.ac.th/digital_collection/etheses /fulltext.php?id=29158&word=%A4%C3%D4%CA%B5%A8%D1%A1%C3&check_field=SUBJECT&select_study=&condition=2&search=9&philosophy=&master=
Page 122
107
สออเลกทรอนกส
ASTV ผจดการออนไลน. (2557). คนยคใหมเลอกรบราชการ ช “บกต” แมเหลกดด “เงนด – มนคง สง”ส บ ค น จ า ก http://www.manager.co.th/Home/ViewNews.aspx?NewsID= 9570000108097
กองการเงนและบญช กรมชลประทาน. (2558). พระราชกฤษฎกา . สบคนจาก http://kromchol.rid.go.th/fad/fad_pro/decree.html
ชยนต ชยพฤกษกษยะนนท. (2552). ความสขในการทางานของขาราชการรนใหม. สบคนจาก http://www.lampangcity.go.th/knowledge/knowledge08.php
ประชาชาตธรกจ. (2555). แหสมครขาราชการนบลาน รบแค 6 พน สรรพากร กรมการปกครองและก ร ะ ท ร ว ง เ ก ษ ต ร ฯ ร บ ม า ก ท ส ด . ส บ ค น จ า ก http://www.kruthai.info/view. php?article_id=1110
ปรยานช วฒนกล. (2550). คานยมในการรบราชการของขาราชการยคใหมนาบรบทของความเ ป ล ย น แ ป ล ง . ส บ ค น จ า ก http://www.ocsc.go.th/ocsc/th/files/BRD_Reserch /thesis%20knowledge/11_Jan_2013/4_2550.pdf
ทศนย ธรรมสทธ. (2556). การพทกษระบบคณธรรมในราชการตามพระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. 2551. สบคนจากhttp://www.ocsc.go.th/ocsc/th/files/POP Province/2556_A/121123_A.pdf
มลนธสถาบนอนาคตไทยศกษา. (2015). ขอเทจจรง 10 ป ระบบขาราชการไทย. สบคนจาก http://www.thailandff.org/upload/reports/10%20year%20gov_officer.pdf
ศนยสงเสรมจรยธรรม สานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน. (2558). คณธรรม จรยธรรม. ส บ ค น จ า ก http://www.ocsc.go.th/ocsc/th/index.php?option=com_content& view=article& id=3745&catid=544
ศนยสรรหาและเลอกสรร สานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน. (2556). การรบราชการ. สบคนจาก http://www. ocsc.go.th/ocsc/th/index.php?option=com_ content&view =article &id= 2841&Itemid=274
สานกกรรมาธการ 2 สานกงานเลขาธการวฒสภา. (2555). รายงานการพจารณาศกษา เรอง ธรรมาภบาลในการแตงตงโยกยาย: ศกษากรณกระทรวงมหาดไทย. สบคนจาก http://library.senate. go.th/document/Ext6671/6671676_0001.PDF
Page 123
108
สานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน. (2556). สวสดการและประโยชนเกอกลของทางราชการ. สบคนจาก http://www.ocsc.go.th/OCSC/TH/index.php?option=com_ content &view= article&id=293:2011-07-03-03-11-49&catid=96:2011-06-29-14-50-47& Itemid =256
หนวยตรวจสอบภายในจงหวด จงหวดประจวบครขนธ. (2557). การคลงราชการ. สบคนจาก http://www.prachuapkhirikhan.go.th/audit_pkn/money2/2audit.html
Book A.B. Shani, Dawn Chandler, Jean-Francois Coget and James B. Lau. (2009). Behavior in
Organization: An Experiential Approach. New York: McGrew-Hill. David A. DeCenzo, Stephen P.Robbins and Susan L. Verhulst. (2013). Human Resource
Management,11th Edition. John Wiley& Sons Singapore. Greenberg, Jerald and Baron, A. Robert. (2008). Behavior in Organization:
Understanding and Managing the Human Side of work. 8 thed. New Jersey: Prentice Hall.
George Milkovich, Jerry Newman and Barry Gerhart. (2014). Compensation. New York: McGrew-Hill.
Michael Armstrong and Henlen Murlis. (2007). Reward Management: A Handbook of Remuneration Strategy and Practice. 5 thed. London: Kogan Page 2001.
Richard I. Henderson. (2000). Compensation Management in a Knowledge-Base Word. New Jersey: Prentice Hall.
Articles Alina Ciobanua and Armenia Androniceanu. (2015). Civil Servants Motivation and
Work Performance in Romanian Public Institutions . Procedia Economics and Finance, 30(1),164-174.
Page 124
109
Betty Yung. (2014). Differential Public Service Motivation Among Hong Kong Public Officials: A Qualitative Study. Public Personnel Management, 43(4), 415-441.
Christopher G.Reddick. (2009). The Importance of Employee Health Benefits to Public and Private Sector Organizations. Public Personnel Management, 38(2),50-68.
David Giauque, Adrian Ritz, Frederic Varone, Simon Anderfuhren-Biget and Christian Waldner. (2011). Putting public service motivation into context: a balance between universalism and particularism. International Review of Administrative Sciences, 77(2), 227-253.
David J. Houston, (2006). Walking the Walk of Public Service Motivation: Public Employees and Charitable Gifts of Time, Blood, and Money. Journal of Public Administration Research and Theory, 16(1), 67-86.
Emanuel Camilleri, (2007). Antecedent affecting public service motivation. Personnel Review, 36(3), 356-377.
James L. Perry. (1996). Measuring Public Service Motivation: An Assessment of Construct Reliability and Validity. Journal of Public Administration Research and Theory, 6(1), 5-22.
James L. Perry. (2014). The motivation base of public service: foundations for a third wave of research. Asia Pacific Journal of Public Administration, 36(1), 34-47.
James L. Perry and Lois Recasino Wise. (1990). The Motivational Bases of Public Service. Public Administration Review, 50(3), 367-373.
James L.Perry, Annie Hondeghem and Lois Recascino Wise. (2010). Revisiting the Motivational Bases of Public Service: Twenty Year of Research and an Agenda for the Future. Public Administration Review, 70(5),681-690.
James L.Perry and Wouter Vandenabeele. (2015). Public Service Motivation Research: Achievements, Challenges, and Future Directions. Public Administration Review, 75(5), 392-699.
Jeannette Taylor and Ranald Taylor. (2011). Working Hard for More Money or Working Hard to Make a Difference? Efficiency Wages, Public Service Motivation, and Effort. Review of Public Personnel Administration. 31(1),67-86.
Page 125
110
Julian S. Gould-Williams, Ahmed Mohammed Sayed Mostafa and Paul Bottomley. (2013). Public Service Motivation and Employee Outcomes in the Egyptian Public Sector: Testing the Mediating Effect of Person-Organization fit. Journal of Public Administration Research and Theory, 25, 597-622. DOI: 10.1093/jopart/mut053
Julian S. Gould-Williams, Ahmed Mohammed Sayed Mostafa and Paul Bottomley. (2013). High-Performance Human Resources Practices and Employee Outcomes: The Mediating Role of Public Service Motivation. Public Administration Review, 75(5), 747-757. DOI: 10.1111/puar.12354.
Julian S. Gould-Williams, Paul Bottomley,Tom Redman, Ed Snape, David J. Bishop, Thanawat Limpanitgul and Ahmed Mohammed. (2014). Civic Duty and Employee Outcomes: Do High Commitment Human Resource Practices and Workload matter?. Public Administration, 92(4), 973-953. DOI: 10.1111/ padm.12019
Muhammad Imran Rasheed, Asad Afzal Humayon,Usama Awan and Affan ud Din Ahmed. (2016). Factors affecting teachers’motivation An HRM challenge for public sector higher educational institutions of Pakistan (HEIs). International Journal of Educational Management, 30(1),101-114.
Richard M. Clerkin and Jerrell D. Coggburn. (2012). Dimensions of Public Service Motivation. Review of Public Personnel Administration, 32(3), 209–235
Sangmook Kim. (2006). Public service motivation and organizational citizenchip behavior in Korea. International Journal of Manpower, 27(8),722-740.
Sangmook Kim,Wouter Vandenabeele,Bradley E. Wright,Lotte Bogh Andersen,Francesco Paolo Cerase,Robert K. Christensen,… Paola De Vivo. (2012). Investigating the Structure and Meaning of Public Service Motivation across Populations: Developing an International Instrument and Addressing Issues of Measurement Invariance. Journal of Public Administration Research and Theory, 1-24.
Page 126
111
Sayed Bashir Hussain and Ijaz Ahmad. (2015). Public Service Motivation: Incidence and Antecedents in Pakistan. International Journal of Scientific & Engineering Research, 6(10). 1357-1373
Wouter Vandenabeele, (2011). Who Want to Deliver Public Service? Do Institutional Antecedents of Public Service Motivation Provide an Answer?. Review of Public Personnel Administration, 31(1).87-107.
Page 127
112
ประวตผเขยน
ชอ นางสาวเบญจธรรม ดสกล วนเดอนปเกด วฒการศกษา
10 กรกฎาคม พ.ศ. 2523 ปการศกษา 2546: รฐประศาสนศาสตรบณฑต มหาวทยาลยสงขลานครนทร
ตาแหนง ประสบการณทางาน
นกทรพยากรบคคลปฏบตการ สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ 2556 – ปจจบน: นกทรพยากรบคคลปฏบตการสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ 2546 – 2556 : เจาหนาทบคคล บรษท เซาทแลนดรบเบอร จากด สาขาบางกลา