^ ^ N N
AA11
เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจ
หรอพฤตกรรม
^NN
ผลตโดย : โรงพยาบาลศรธญญา
เลขท47 หม4 ต.ตลาดขวญ อ.เมอง จ.นนทบร
11000 เบอรโทรศพท 0-25287800 ตอ 57888
พมพครงท 1 : มถนายน 2559 จำานวน 3,000 เลม
พมพท : บรษทบยอนด พบลสชง จำากด
เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
2 เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
การเปนผดแลและอยเคยงขางกบผปวยจตเวชหรอคนพการทางจตใจ
หรอพฤตกรรมนน เปนศลปะในการดำาเนนชวตทตองประกอบดวยความร และ
ความเขาใจในการปรบตวเขาหากนเพอการอยรวมกนอยางมความสข
คมอ “เคลดไมลบ... ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอ
พฤตกรรม” กลาวถง ความเขาใจความพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
การปองกนการกำาเรบของโรค ขอคำาถามทพบบอย และแนวทางการตอบคำาถาม
สำาหรบผดแล รวมถงแนวทางการปฏบตของผดแลตอคนพการทางจตใจ
หรอพฤตกรรม
โรงพยาบาลศรธญญา กรมสขภาพจต หวงเปนอยางยงวา
คมอ “เคลดไมลบ... ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม”
จะใหคำาตอบกบผดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรมและสามารถนำาไปใช
ประโยชนได
คำานำา
3เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
คณะกรรมการเสรมสรางความเขมแขงของเครอขายคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
โรงพยาบาลศรธญญา กรมสขภาพจต
4 เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม4 เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
• มารจกคนพการทางจตกน
• อาการกำาเรบและอาการเตอน
• คำาถามทพบบอย
• ชวตดด...เรมตนทน!!!
• รายการอางอง
7
15
25
31
9
5เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
6 เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
พระราชบญญตสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ
พ.ศ. ๒๕๕๐ ไดใหความหมายของคนพการวา เปนบคคลซงม
ขอจำากดในการปฏบตกจกรรมในชวตประจำาวนหรอเขาไปม
สวนรวมทางสงคม เนองจากมความบกพรองทางการเหน
การไดยนการเคลอนไหวการสอสารจตใจอารมณพฤตกรรม
สตปญญาและการเรยนรหรอความบกพรองอนใดประกอบกบ
มอปสรรคในดานตางๆ และมความจำาเปนเปนพเศษทจะตองไดรบ
ความชวยเหลอดานหนงดานใด เพอใหสามารถปฏบตกจกรรม
ในชวตประจำาวนหรอเขาไปมสวนรวมทางสงคม
ไดอยางบคคลทวไป
6 เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
มารจกคนพการ
ทางจตกน
คนพการทางจต เรยกอยางเปนทางการวา คนพการทางจตใจ
หรอพฤตกรรมหรอคนทวไปมกเรยกวาผปวยจตเวชหรอผปวยโรคจต
คอ บคคลทมขอจำากดในการปฏบตกจกรรมในชวตประจำาวน การเรยนร
การประกอบอาชพ หรอการเขาไปมสวนรวมในกจกรรมทางสงคม
ซงเปนผลมาจากความบกพรองหรอผดปกตทางจตใจ หรอสมองในสวน
ของการรบรอารมณหรอความคด
7เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
8 เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
บคคลเหลานจำาเปนตองไดรบโอกาส กำาลงใจ และการสนบสนนจาก
ผทเกยวของ แตในทางกลบกนหากสงคมมทศนคตทไมดตอคนพการทางจต
พวกเขาอาจเกดความรสกดอยในคณคาของตนเอง ขาดความมนใจ รสกวาสงคม
รอบตวไมยอมรบ เกดการแยกตวจากสงคม เปนภาระใหกบครอบครวและสงคม
มากขน
9เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
อาการกำาเรบ
และอาการเตอน
อาการจะกำาเรบเมอใด
ไมมใครทำานายไดอยางแนนอนแตหลงจากหยดใชยาอาจใชเวลาเปนวน
เปนสปดาห หรอเปนเดอน ทจะมอาการกลบมาเปนอก ขนอยกบสภาพของ
ผปวยแตละรายอาการกำาเรบของโรคมกเกดจาก...
•รบประทานยาไมสมำาเสมอ ไมครบถวน หรอไมยอมรบประทานยา
• นอนหลบพกผอนไมเพยงพอ
• ผดหวง มการเปลยนแปลงของชวต หรอมความเครยด
• ใชสารเสพตดทมผลตอจตประสาท เชน กญชา ยาบา หรอแมแตสรา ฯลฯ
• เปนธรรมชาตของโรค อาจมอาการกำาเรบเปนระยะๆ ขนไดเอง
9เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
10 เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
อาการเตอนมกจะเรมจากมอาการผดปกตเลกๆ นอยๆ และคอยๆ
เปนมากขน จนกระทงมอาการกำาเรบรนแรง ในผปวยแตละคนจะมลกษณะเฉพาะ
สำาหรบอาการเตอนไมเหมอนกน แตอาการทพบบอย ไดแก รสกตงเครยด
กระวนกระวาย นอนไมหลบ กระสบกระสาย เบออาหารหรอรบประทานอาหาร
มากเกนไป ซมเศรา เบอหนาย แยกตว หรอเรมปฏเสธไมยอมรบประทานยา
อาการเตอนกอนทจะมการกำาเรบของโรค
11เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
ควรทำาอยางไรเมอเรมมอาการเตอน
หาสาเหตทเปนตวกระตนททำาใหเรมมอาการ และหาทางแกไข
สงเกตดวาผปวยรบประทานยาตามแพทยสงหรอไม
รบปรกษาแพทยเพอใหปรบการรกษาทเหมาะสม
ทำาอยางไร...
ไมใหอาการกำาเรบ
1. ดแลใหผปวยรบประทานยาตามคำาแนะนำาของแพทยอยางสมำาเสมอ
ไมบอกหรอสนบสนนใหผปวยหยดยาเองแมอาการจะดขนแลวกตาม
2. ญาต/ผดแลควรหลกเลยงพฤตกรรม ดงตอไปน
- วพากษวจารณผปวยในทางทไมด ทงโดยคำาพด นำาเสยง หรอทาท
- แสดงความโกรธ เกลยด รำาคาญ รงเกยจ เชน ไมสนใจ
ไมพดคยกบผปวย คอยจบผด ตำาหนตเตยนโดยไมมเหตผล ดวา
กระทบกระเทยบ พดบนซำาๆ ถงความผดพลาดในอดตของผปวย
เชน เรยนหนงสอไมจบ ถกไลออกจากงาน เปนตน
- พดขมขใหผปวยรสกกลวหรอวตกกงวล เชน หากไมเชอฟงจะ
ไมใหอยบาน
- แสดงความหวงใยผปวยจนเกนไป เชน ไมใหทำาอะไรเลย ไมให
ออกจากบาน จบจองคอยสงเกตพฤตกรรมตลอดเวลา
- ปฏบตตอผปวยเหมอนกบวายงเปนเดกเลกๆ หรอชวยตดสนใจ
แทนใหทกอยาง เพราะจะทำาใหผปวยกลายเปนคนขาดความ
รบผดชอบ ตองพงพาผอน มพฤตกรรมถดถอย
12 เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
13เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
3. รบฟงความคดเหนและความรสกของปวยดวยความเขาใจและ
เหนใจ ใหความรกความอบอนแกผปวยตามสมควร
4. สงเกตอาการเตอนของผปวยและรบหาทางแกไขหรอขอคำาปรกษา
จากบคคล/หนวยงานทเกยวของ
14 เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
เมอเกดอาการขางเคยงจากยา
หยดยาไดหรอไม ??????
อาการขางเคยงจากยาทพบบอยในผปวยแตละรายจะแตกตางกนไป เชน
คอแหง นำาลายเหนยว ตาพรามว ตาเหลอกคาง ตวแขง ฯลฯ โดยตองพจารณา
วาอาการขางเคยงนนรนแรงหรอสงผลกระทบตอผปวยมากนอยแคไหน
โดยทวไปถาผปวยรบประทานยาถกตองตามขนาดทเหมาะสมแลว
อาการทางจตจะทเลาลง แตทงนอาจเกดอาการขางเคยงจากการรบประทานยา
ขนได หากอาการไมรนแรงผปวยจะสามารถแกไขและปรบตวอยกบอาการ
ขางเคยงนนๆได เชน อาการคอแหง แกไขไดโดยการจบนำาบอยๆหรออมนำาแขง
ตามความเหมาะสม แตหากอาการรนแรง ทานควรรบพาผปวยปรกษาแพทย
เพอใหปรบการรกษาทเหมาะสมใหกบผปวยตอไป เมออาการขางเคยงจากยา
หายไป ผปวยจะรสกมความสบายใจในการรบประทานยามากขน
15เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
คำาถาม
ทพบบอย
?
15เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
16 เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
คำ�ถ�ม : โรงพยาบาลจตเวชรกษาเฉพาะผปวยโรคจตเทานนใชหรอไม
คำ�ตอบ : โรงพยาบาลจตเวชใหบรการรกษาผปวยทางจตเวชทกชนด รวมทง
ใหคำาแนะนำาปรกษาผทยงมไดเจบปวยดวย สวนผปวยจตเวชทม
โรครวมทางกายควรรบการรกษาโรคทางกายจากโรงพยาบาลฝายกาย
หรอโรงพยาบาลตามสทธการรกษารวมดวย
คำ�ถ�ม : โรคจตสามารถรกษาใหหายขาดไดหรอไม
คำ�ตอบ : โรคจตสามารถรกษาหายขาดได หากไดรบการรกษาอยางถกวธตงแต
ระยะแรก โดยเฉพาะโรคจตททราบสาเหตทแนชด
คำ�ถ�ม : ยารกษาโรคจตทำาใหเกดการเสพตดหรอไม
คำ�ตอบ : ยารกษาโรคจตไมทำาใหเกดการเสพตด แตผปวยจตเวชจำาเปนตอง
รบประทานยาตอเนอง หากหยดยาเองอาจสงผลใหอาการทางจต
กำาเรบ จตแพทยเทานนจะเปนผพจารณาลดปรมาณหรอสงให
ผปวยหยดยาไดหากผปวยอาการดขน
16 เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
17เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
คำ�ถ�ม : ผปวยทกนยารกษาโรคจตอย หากเกดโรคทางกายขนและตองกนยา
อนรวมดวย จะตองหยดยารกษาโรคจตหรอไม
คำ�ตอบ : ผปวยจตเวชไมสามารถหยดยารกษาอาการทางจตดวยตนเองได
กรณเปนโรคทางกายทตองรบประทานยาเปนประจำาควรนำายาให
จตแพทยพจารณาเพอปรบยาใหเหมาะสมกบโรครวมทางกาย
ของผปวย
คำ�ถ�ม : เมอผปวยกลบไปอยบานแลวมอาการดขนจะหยดยาหรอลดขนาด
ของยาไดหรอไม
คำ�ตอบ : หยดยาหรอลดขนาดของยาเองไมได ตองปรกษากบจตแพทยเทานน
คำ�ถ�ม : ผปวยไมยอมรบประทานยา หลงจากกลบไปอยทบานไดประมาณ
1 - 2 สปดาห ญาตควรทำาอยางไร
คำ�ตอบ : ญาตควรรบฟงความรสกของผปวย คนหาสาเหตของการไม
รบประทานยา ใหกำาลงใจสนบสนนใหผปวยรบประทานยา ถาสดทาย
ผปวยไมยอมรบประทานยา ควรปรกษาจตแพทยผรกษา ซงแพทย
อาจเปลยนเปนยาฉดทออกฤทธระยะยาว ซงยาฉด 1 เขม ออกฤทธ
ประมาณ 1 เดอน กจะสามารถชวยแกไขปญหานได
17เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
18 เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
คำ�ถ�ม : ผปวยรบประทานยา แลวหลบมากประมาณ 1 วน 1 คน ทำาใหผปวย
หมดแรง ญาต/ผดแลควรทำาอยางไร
คำ�ตอบ : ผปวยทไมไดนอนพกผอนมาหลายวน ยามสวนสำาคญททำาใหผปวย
หลบมาก ญาต/ผดแลไมตองตกใจ ควรปลกผปวยใหกนขาว กนนำา
ตามเวลาปกต แตถาผปวยยงหลบมาก ปลกไมตน ไมไดรบประทานอาหาร
ทงวน ใหญาตพาผปวยพบแพทยและนำายาไปทโรงพยาบาลดวย
คำ�ถ�ม : ผปวยกงวลวากนยารกษาอาการทางจตแลวทำาใหอวยวะเพศ
ไมแขงตว เลยไมยอมกนยา จะทำาอยางไร
คำ�ตอบ : ควรอธบายใหผปวยเขาใจวาการทอวยวะเพศไมแขงตวสาเหตทาง
จตใจเปนสงสำาคญ เชน เครยด วตกกงวล ฯลฯ ดงนน ไมควรตดสนใจ
ไมกนยา มยาแคบางตวเทานนทมผลตอสมรรถภาพทางเพศ
แตกไมไดเกดผลกบผปวยทกคน หากเกดผลกระทบผปวยควรไป
ปรกษาแพทยเพอปรบเปลยนยา และการออกกำาลงกายชวยให
สขภาพทางเพศดขนได
คำ�ถ�ม : ผปวยรบประทานยาจตเวชแลวประจำาเดอนไมมา/มนำานมไหล
ควรทำาอยางไร
คำ�ตอบ : ควรพาผปวยพบแพทยเพอปรบยาทเหมาะสม ในกรณประจำาเดอน
ไมมา ญาตควรพาผปวยตรวจทโรงพยาบาลฝายกายเพอหาสาเหต
ทางกาย หากไมพบปญหาทางกาย ถอวาอาจเปนผลจากยาจตเวช
18 เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
19เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
คำ�ถ�ม : ผปวยจตเวชตองกนยานานเทาไร
คำ�ตอบ : ผปวยจะกนยานานเทาใดขนอยกบวาเปนโรคอะไร มอาการมานาน
เทาไร และอาการกำาเรบบอยไหม ทงนขนอยกบความเหนของแพทย
บางโรคหยดยาไดเดดขาด แตตองคอยๆ ลดยาจนหยดรบประทาน
บางโรคกำาเรบบอย จะตองกนยานานขน
บางโรคไมอาจหยดยาได เพราะกนยาแลวทำาใหผปวยรสกสบายด
คำ�ถ�ม : เวลาอยทบาน เมอญาต/ผดแล ใหความชวยเหลอผปวย ผปวยมกจะ
ไมถกใจ รสกขดใจไปทกอยาง เชน เรยกใหผปวยมารบประทานอาหาร
ผปวยจะดาญาต ระแวงวาญาตจะเอายาพษใหกน “กต�ยจะไดห�
ผวใหมไดใชมย” เหตการณเชนนญาตควรทำาอยางไร
คำ�ตอบ : การทญาต/ผดแล ใหความชวยเหลอแลวผปวยไมชอบใจ ดาวา
อาจเกดจากอาการทางจต ดงนน ญาตควรสงเกตดวาผปวยยง
รบประทานยาตามปกตหรอไม ถาผปวยรบประทานยาอยแลว
ญาตกไมควรจกจก หรอบนวาผปวยมากเกนไป เพราะอาจทำาให
ผปวยเกดความเครยดและอาจเกดอนตรายตอตนเองหรอญาตได
แตควรใหความชวยเหลอ ดแลผปวยดวยความใสใจ และพาผปวยมา
พบแพทยเพอปรบการรกษา
19เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
20 เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
คำ�ถ�ม : ขณะอยทบาน ญาต/ผดแลรสกกลวผปวยมาก เพราะไมรวาจะ
ถกทำารายเมอไร ญาต/ผดแลควรทำาอยางไร
คำ�ตอบ : ผปวยจตเวชทไดรบการรกษาและรบประทานยาตอเนองจะมอาการ
ทเลา การควบคมตนเอง และความสามารถในการปรบตวอยรวมกบ
ครอบครวดขน ญาตไมควรหวาดกลวผปวยมากเกนไป ควรใหโอกาส
และทสำาคญญาตควรสงเกตอาการเตอนและรบพาพบแพทยกอนท
อาการจะกำาเรบ
คำ�ถ�ม : ผปวยกาวราว ไมยอมเชอฟง โตเถยง และบางครงจะทำารายญาต/ผดแล
กรณเชนนควรทำาอยางไร
คำ�ตอบ : ญาตควรหาสาเหตของการเกดอาการดงกลาว ซงอาจเกดจาก
การใชสารเสพตด เชน ยาบา ญาต/ผดแลไมสามารถควบคมได
ควรขอความชวยเหลอจากตำารวจใหชวยดำาเนนการและพามารบ
การรกษา
ความเครยดจากการทะเลาะววาท ภาระหนสน ความผดหวง ฯลฯ
อาจเปนสาเหตกระตนใหเกดอาการทางจตขนได ญาตควรชวย
ผปวยจดการกบสาเหตกระตนนน หากไมสามารถจดการได
ควรขอการปรกษาจากบคคล/หนวยงานทเกยวของ
หากไมพบสาเหตทเปนปจจยกระตน ควรสงเกตวาขาดยาหรอไม
โดยสงเกตจากการทผปวยเรมมอาการเตอน ใหรบพามาพบแพทย
20 เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
21เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
คำ�ถ�ม : ผปวยบอกญาตวา รสกอายทมารกษาทโรงพยาบาลจตเวช และ
หามญาตบอกกบเพอนหรอคนอนๆ วาผปวยมารบการรกษาท
โรงพยาบาลจตเวช ญาตควรทำาอยางไร
คำ�ตอบ : ญาตควรรบปากกบผปวยเพอใหผปวยเกดความสบายใจวา “ได!!
ไมบอก สบ�ยใจได” และญาตควรจะรกษาสญญาทใหกบผปวยไว
พรอมทงอธบายใหผปวยเขาใจวา การรกษาโรคจตไมใชเรองนาอบอาย
การปวยทางจตเวชไมตางกบการปวยโรคอนๆ ผปวยจำาเปนตองมา
พบแพทยและกนยาสมำาเสมอเพอใหสามารถควบคมอารมณและ
พฤตกรรม วางตวไดอยางเหมาะสม สามารถทำางานและอยในสงคม
ไดตามปกตไมแตกตางกบผอน แตสดทายการทจะเลาใหคนอนฟง
หรอไมกใหผปวยเปนผตดสนใจ
คำ�ถ�ม : ขณะอยทบานผปวยมพฤตกรรมไปแอบดคนอนอาบนำา เดนแกผา
ในบรเวณบาน ยนปสสาวะในทสาธารณชน ญาตรสกอบอาย เมอเกด
เหตการณเชนน ญาต/ผดแลควรทำาอยางไร
คำ�ตอบ : ญาต/ผดแลควรบอกใหผปวยรวาพฤตกรรมดงกลาวไมถกตอง ไมควรทำา
โดยการพดคยทออนโยนดวยเหตผล ไมใชอารมณ และญาตควรพา
ผปวยมาพบแพทยเพอรบการรกษา กรณเชนนสวนใหญพบวา
ผปวยมความตองการทางเพศ ดงนนควรปรบพฤตกรรมใหเหมาะสม
โดยการสอนใหผปวยทำากจกรรมเพอเบยงเบนความสนใจทางเพศ
เชน การออกกำาลงกาย ทำางานอดเรกทสนใจ ฯลฯ
21เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
22 เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
คำ�ถ�ม : ญาตตองไปทำางานนอกบาน ผปวยตองอยบานคนเดยว จะมวธการ
จดการอยางไรใหผปวยรจกดแลตนเอง
คำ�ตอบ : ในความเปนจรงผปวยจตเวชอาการทเลาสามารถอยบานคนเดยวได
ญาตควรฝกใหผปวยชวยเหลอตวเองไดบาง เชน อาบนำาเอง กนขาวเอง
กนยาเองภายใตการดแลของญาต ชวยเหลองานบานเลกๆ นอยๆ
อาจตองใชเวลาในการฝก ญาตตองใชความอดทน และควรใหกำาลงใจ
ผปวยสมำาเสมอ
คำ�ถ�ม : ผปวยใชยาเสพตด เชน ยาบา สรา กระทงแดง บหร กาว ญาต/
ผดแลควรทำาอยางไร
คำ�ตอบ : ญาต/ผดแลควรควบคมดแลผปวยไมใหออกนอกบานตามลำาพง และ
เอาใจใสดแลผปวยเพมขน พบวาปญหาเหลานมกเกดจากผปวยมเงน
ไปซอ ญาตควรลดจำานวนเงนทจะใหผปวยใชจายประจำาวน ถาควบคม
ไมไดควรขอความชวยเหลอจากตำารวจใหชวยดำาเนนการ และพาผปวย
มารบการบำาบดรกษา
22 เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
23เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
คำ�ถ�ม : ผปวยชอบออกนอกบาน ใชเงนเกง แจกของ บอกผปวยวา “ไมใหทำ�”
ผปวยไมยอมเชอฟง ญาตควรทำาอยางไร
คำ�ตอบ : ถาพฤตกรรมของผปวยไมทำาความเดอดรอนใหกบญาตถงกบตองไป
กยมเปนหนเปนสนหรอเกดความเสยหายมาก ญาตควรจำากด
พฤตกรรมการใชเงนของผปวยและคอยดแลใกลชด แตถาผปวยม
พฤตกรรมการใชจายเงนฟมเฟอย แจกของจนเกดความเสยหาย
และญาตไดบอกหรอหามผปวยแลวแตผปวยไมยอมเชอฟง ใหญาต
พาผปวยมารบการรกษาทโรงพยาบาล
คำ�ถ�ม : รบประทานยาจตเวชแลวอวนจะใชยาลดความอวนไดหรอไม
คำ�ตอบ : ไมควรรบประทานยาลดความอวน เนองจากยาลดความอวนอาจทำาให
เกดความผดปกตตอระบบจตประสาทและมอนตรายสง ควรลด
ความอวนดวยวธลดแปง ไขมน นำาตาล และออกกำาลงกายรวมดวย
23เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
24 เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
คำ�ถ�ม : ผปวยโรคจตทรบการรกษาทางจตเวชสามารถรกษาทางไสยศาสตร
รวมดวยไดหรอไม
คำ�ตอบ : ผปวยจำาเปนตองรบการรกษาทางแพทยแผนปจจบนเปนหลก
แตถาญาตหรอผปวยตองการไปรกษาทางไสยศาสตร ตองพจารณา
วธการรกษาทไมเปนอนตรายหรอสงผลเสยตอผปวย เชน การทบต
ไลผ หรอการรบประทานยาหมอ เปนตน
คำ�ถ�ม : แตงงานชวยใหโรคจตหายจรงหรอไม
คำ�ตอบ : การแตงงานไมไดชวยใหหายจากโรคจต แตผปวยทตองการแตงงาน
ควรนำาคสมรสมาปรกษาผใหการปรกษาทางดานจตเวช เชน
จตแพทย พยาบาล นกจตวทยา นกสงคมสงเคราะห เปนตน
เพอวางแผนการใชชวตสมรส
24 เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
25เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
ชวตดด...
เรมตนทน !!!
25เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
26 เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
ญาต/ผดแลควรสนบสนน ใหกำาลงใจคนพการทางจต
ใหมความหวงและเปาหมายในชวต โดยเรมจาก...
อาบนำาทำาความสะอาดรางกาย
ซกเสอผาของตนเอง
หรอของญาต
แตงกายเหมาะสมตามกาลเทศะ
ทำาความสะอาดบาน
ปด กวาด เชด ถ
1. การสนบสนนใหทำากจกรรมในชวตประจำาวน
27เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
ลางถวยชามทตนเอง
รบประทานทกครง
ใชเวลาวางใหเกดประโยชน
ไปจายตลาด
หรอเขาสงคมพบปะผคนบาง
ออกกำาลงกายหรอทำากจกรรม
รวมกบสมาชกในครอบครว
28 เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
คาขายหรอทำาธรกจสวนตว
รบจางทำาความสะอาด
รบจางลางรถ
งานธรการ งานสำานกงาน
การมงานทำาจะทำาใหมรายได พงพาตนเองได และรสกมคณคาในตนเอง
เกษตรกรรม ทำาไร ทำานา
2. การสนบสนนใหทำางาน/ประกอบอาชพตามกำาลงและ
ความสามารถทมอย เพอชวยในการฟนฟสมรรถภาพ
ทางรางกาย และจตใจใหดเหมอนเดม
สนบสนนการประกอบอาชพเดมททำาอย
ประสทธภาพการทำางานอาจลดลง แตหากสรางความเขาใจกบ
เพอนรวมงานหรอหวหนางานอาจทำาใหรกษางานไวได
29เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
รวมกน!!!!
สรางโอกาส และความหวง เสรมพลงคนพการ
วนคนพการสากลตรงกบวนท 3 ธนวาคม ของทกป
หากทานมขอสงสยในการดแลคนพการทางจต หรอ
มความเครยดตองการทปรกษา สามารถใชบรการ
สายดวนปรกษาปญหาสขภาพจต กรมสขภาพจต
โทรฟรตลอด 24 ชวโมง หมายเลข 1323, 1667
บรการฟนฟสมรรถภาพทางสงคมและอาชพ
เพอเตรยมความพรอมสการประกอบอาชพ
สำาหรบคนพการทางจตทมศกยภาพในการทำางาน
แตขาดความมนใจ หรอขาดทกษะทจำาเปนบางประการ
สามารถตดตอขอรบคำาแนะนำาได
ทโรงพยาบาลจตเวชทกแหงทวประเทศ
30 เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม30 เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
31เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
รายการอางอง
โรงพยาบาลศรธญญา. กลมง�นสงคมสงเคร�ะห. (2557). ทำ�อย�งไร
เมอสม�ชกในครอบครวปวยเปนโรคท�งจตเวช [แผนพบ]. ม.ป.ท.:
โรงพยาบาล.
กรมสขภาพจต. โรงพย�บ�ลศรธญญ�. (2541). คมอก�รทำ�กลมสขภ�พจต
ศกษ�สำ�หรบบคล�กรพย�บ�ล. นนทบร: โรงพยาบาล.
โรงพยาบาลศรธญญา. กลมง�นพย�บ�ล.(2542). คมอก�รทำ�กลมชวยเหลอ
ญ�ตในก�รดแลผปวยจตเวชทบ�น: สำ�หรบบคล�กรพย�บ�ล.
นนทบร: โรงพยาบาล.
ราชวทยาลยจตแพทยแหงประเทศไทยและบรษทบเอลฮวจำากด. (2539).
คมอก�รดแลตนเองสำ�หรบผปวยโรคจตเภท. กรงเทพ: ราชวทยาลยฯ.
32 เคลดไมลบ...
ฉบบดแลคนพการทางจตใจหรอพฤตกรรม
^NN