รายงานวิจัย เรื่อง การประเมินความเสี่ยงจากพฤติกรรมการท่อง ... · 2.1

รายงานวจย เรอง

การประเมนความเสยงจากพฤตกรรมการทองเทยวของนกทองเทยวท สงผลตอความเสยหายของทรพยากรการทองเทยวในพนท

อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม Risk Assessments of Tourism Resources Damage Affected

by Tourism behaviors in Amphawa District, Samut Songkram Province.

จนทรเพญ มนคร

ไดรบทนอดหนนจากมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา ปงบประมาณ 2555

รายงานวจย เรอง

การประเมนความเสยงจากพฤตกรรมการทองเทยวของนกทองเทยวท สงผลตอความเสยหายของทรพยากรการทองเทยวในพนท

อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม Risk Assessments of Tourism Resources Damage Affected

by Tourism behaviors in Amphawa District, Samut Songkram Province.

จนทรเพญ มนคร

ไดรบทนอดหนนจากมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา ปงบประมาณ 2555

( 3 )

บทคดยอ ชอรายงานการวจย : การประเมนความเสยงจากพฤตกรรมการทองเทยวของนกทองเทยวท สงผลตอความเสยหายของทรพยากรการทองเทยวในพนท อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม ชอผวจย : อาจารยจนทรเพญ มนคร ปทท าการวจย : 2555 …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. งานวจยนเปนการวจยเพอการศกษาการประเมนความเสยงจากพฤตกรรมการทองเทยวของนกทองเทยวทสงผลตอความเสยหายของทรพยากรการทองเทยวในพนทอ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม โดยมวตถประสงคเพอศกษาคณลกษณะของทรพยากรธรรมชาตในพนทอ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงครามเพอศกษาพฤตกรรมการทองเทยวของนกทองเทยวและอนตรายทนกทองเทยวไดรบในพนทอ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม และเพอประเมนความเสยงตอความเสยหายของทรพยากรแหลงทองเทยวตางๆ และอนตรายทนกทองเทยวอาจไดรบจากกจกรรมการทองเทยวในพนทอ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม ซงจะไดกลมตวอยางแบงออกเปน 2 กลม คอ กลมของประชาชน ส าหรบประชาชนประกอบดวย ผน าชมชน ประชากร 36 คนท าการสมตวอยางมา 23 คน หนวยงานราชการทเกยวของ ประชากร 31 คน ท าการสมตวอยางมา 19 คน องคกรปกครองสวนทองถน ประชากร 19 คน ท าการสมตวอยางมา 11 คน ประชาชนในชมชนประชากร 12 คน ท าการสมตวอยางมา 8 คน นกทองเทยวชาวไทย ประชากร 19 คน ท าการสมตวอยางมา 12 คน นกทองเทยวชาวตางประเทศ ประชากร 43 คน ท าการสมตวอยางมา 27 คน สรปจ านวนประชากรทงสน 160 ท าการสมตวอยางมา 100 คน ผลการศกษาพบวา

พฤตกรรมของนกทองเทยว พบวา รอยละ 50 ของนกทองเทยวปฏบตตามค าแนะน าของอทยาน ร.2 กจกรรมทนกทองเทยวท ามากทสด คอ การชมววทวทศนบรเวณตลาดน าอมพวา อนตรายทนกทองเทยวไดรบสงสดคอ ถกสตวทเปนพาหนะน าโรคกด/ตอย พนททนกทองเทยงไดรบอนตรายสงสด คอ ปาชายเลน จาการประเมนความเสยง พบวานกทองเทยวทมความเสยงหายของทรพยากรการทองเทยวสง ไดแก ปาชายเลน และพนททมความเสยงตอการเกดอนตรายจากอบตเหตแกนกทองเทยวสงทสด คอ บรเวณปาชายเลน ค าส าคญ : การประเมนความเสยง ทรพยากรการทองเทยว อนตรายจากการทองเทยว พฤตกรรมการทองเทยว

www.ssru.ac.th

(2)

กตตกรรมประกาศ รายงานการวจยเรอง การประเมนความเสยงจากพฤตกรรมการทองเทยวของนกทองเทยวท สงผลตอความเสยหายของทรพยากรการทองเทยวในพนทอ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม เนองจากมบคคลหลายทานไดกรณาชวยเหลอใหขอมลเสนอแนะใหค าปรกษาแนะน า ความคดเหนและก าลงใจ ผเขยนขอกราบขอบพระคณ ผชวยศาสตราจารยชยศร ธาราสวสดพพฒน ผชวยศาสตราจารยศวพนธ ชอนทรและ ดร. ทศนาวลย อฑารสกล ทไดชวยตรวจเครองมอขอแนะน าในการท าแบบสอบถามใหส าเรจไดตามวตถประสงค ขอขอบคณผวาราชการจงหวดสมทรสงครามและผทเกยวของ ไดแก ผน าชมชน ผประกอบการทองเทยว กลมชมชนในพนทการทองเทยว พนทตลาดน า ทกทานทไมสามารถกลาวนามไดหมด ทกรณาใหขอมลและเขารวมประชมอนเปนประโยชนอยางยงในการวจย คณะผวจยจงขอขอบพระคณอยางสงมา ณ โอกาสน อาจารยจนทรเพญ มนคร มนาคม 2555

www.ssru.ac.th

(4)

สารบญ

หนา

ABSTRACT กตตกรรมประกาศ บทคดยอ สารบญ สารบญตาราง สารบญภาพ บทท 1 บทน า

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา 1.2 วตถประสงคของการวจย 1.3 ขอบเขตของการวจย 1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1.5 นยามศพท

บทท 2 วรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ 2.1 การทองเทยวและทรพยากรการทองเทยว 2.2 แนวคดเกยวกบการทองเทยว 2.3 พฤตกรรมในการทองเทยวของนกทองเทยว 2.4 การทองเทยวจงหวดสมทรสงคราม 2.5 การประเมนความเสยง 2.6 แหลงทองเทยวบรเวณทศกษา 2.7 การพฒนาการทองเทยวจงหวดสมทรสงคราม 2.8 งานวจยทเกยวของ

2.9 กรอบแนวคดในการวจย

(1) (2) (3) (6) (8) (10)

1 4 4 4 4

6 9 17 18 22 25 27 28 30

www.ssru.ac.th

(5)

สารบญ (ตอ)

บทท 3 วธการด าเนนการวจย

3.1 ประชากรและกลมตวอยาง 3.2 เครองมอทใชในการวจย 3.3 วธการสรางเครองมอในการวจย 3.4 การเกบรวบรวมขอมล 3.5 การวเคราะหขอมลและสถตทใช

หนา

31 32 33 36 36

บทท 4 ผลการวจย ผลการวจย บทท 5 สรป อภปรายผลและขอเสนอแนะ

5.1 สรปผลการวจย 5.2 การอภปรายผล 5.3 ขอเสนอแนะ

บรรณานกรม ภาคผนวก ภาคผนวก ก. แบบสอบถามและแบบสมภาษณการประเมนความเสยงจาก พฤตกรรมการทองเทยวขอนกทองเทยว ทสงผลตอความ ทสงผลตอ ความเสยหายของทรพยากรการทองเทยวในพนท อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม ประวตผเขยน

37 37

47 47 50 51

53 55 56

62

www.ssru.ac.th

(6)

สารบญตาราง

ตารางท หนา 3.1 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 4.8 4.9 4.10

จ านวนประชากรและกลมตวอยางทใชในการเกบขอมลเพอการวจย อตราสวนรอยละของผตอบแบบสอบถามจ าแนกตามเพศ อตราสวนรอยละของผตอบแบบสอบถามจ าแนกตามอาย อตราสวนรอยละของผตอบแบบสอบถามจ าแนกตามอาชพปจจบนของทาน อตราสวนรอยละของผตอบแบบสอบถามจ าแนกตามระดบการศกษา อตราสวนรอยละของผตอบแบบสอบถามจ าแนกตามรายไดเฉลยตอเดอน อตราสวนรอยละของผตอบแบบสอบถามขอมลการทองเทยวของนกทองเทยว กจกรรมการทองเทยวและอนตรายจากการทองเทยว นกทองเทยวทเขาไปประกอบกจกรรมและไดรบอนตรายจากการทองเทยว บรเวณตางๆ นกทองเทยวตอความเสยงของแหลงทองเทยวทตางๆ ความคดเหนของผประกอบการทมตอการจดการอนรกษหงหอยเพอการทองเทยว พฤตกรรมของนกทองเทยวในพนอ าเภออมพวา ความคดเหนของผประกอบการทมตอการจดการอนรกษหงหอยเพอการทองเทยว

32 38 38 38 39 39 40 42 42

43

45

www.ssru.ac.th

(7)

สารบญภาพ

ภาพท หนา 2.1 แสดงองคประกอบการทองเทยว 12 2.2 แสดงแผนทเขตต าบลอมพวาและทรพยากรการทองเทยวในต าบลอมพวา 16 2.3 แผนททองเทยวสมทรสงคราม 21 3.1 กรรมวธการสรางเครองมอเพอใชในการวจย 35

www.ssru.ac.th

(7)

www.ssru.ac.th

บทท 1.

ค าน า 1. ความส าคญและทมาของปญหาทท าการวจย ประเทศไทยไดเรมพฒนา อตสาหกรรมการทองเทยวมาตงแตปพ.ศ. 2503 ซงในปนนมเงนรายไดจากการทองเทยว 196 ลานบาท และเมอเปรยบเทยบ (พ.ศ. 2543) พบวามรายไดจากการทองเทยวเพมขนเปนจ านวนเงน 285,300 ลานบาท (สถาบนวจยเพอการ พฒนาประเทศ,2544) แสดงวาประเทศไทยประสบความส าเรจในดานการสงเสรมการทองเทยวเปนอยางมาก อยางไรกตามความส าเรจของการพฒนาอตสาหกรรมการทองเทยวนน มงเนนผลประโยชนทางดานเศรษฐกจเพยงดานเดยว ดงปรากฏในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 1 จนถงปจจบนมงเนนทศทางการทองเทยวของประเทศไทยภายใตแนวคดเศรษฐศาสตรกระแสหลกทก าหนดใหการทองเทยวเปนอตสาหกรรมบรการมงดงเงนตราจากนกทองเทยวสรางจดขายดงดดนกทองเทยวใหเขามาทองเทยวในประเทศใหมากทสด โดยไมสนใจผลกระทบดานตางๆทจะเกดขนในภายหลงในขณะเดยวกนผลการด าเนนการสงเสรมการทองเทยวทผานมากก าลงถกประเมนวาไดรบผลตอบแทนทางเศรษฐกจคมคากบผลกระทบดานตางๆ ทตามมาหรอไมดงจะเหนไดจากการศกษาวจยถงผลกระทบจากการสงเสรมการทองเทยวในเขตเมองทองเทยวหลายแหงพบวา การทองเทยวไดกอใหเกดผลกระทบดานสภาพแวดลอมรวมถงการเปลยนแปลงทางสงคม วฒนธรรมและวถชวตของชมชนในทองถนมากมายหลายประการ อาทเชน เกดการเปลยนแปลงโครงสรางครอบครว รปแบบการใชแรงงานอกทงยงเปนสาเหตท าใหปญหาสงคมอนๆตามมา เชน ปญหาอาชญากรรม โสเภณ การใชแรงงานเดก ยาเสพตดและปญหาโรคเอดส เปนตน การทองเทยวตามธรรมชาตและผจญภยเปนธรกจทไดรบการสนบสนนจากภาครฐและไดกลายเปนจดขายทส าคญในการทองเทยว ซงเกดมาจากการคาดหวงในดานการกระจายรายได จากแนวคดทเนนการพงพาระบบเศรษฐกจภายนอกเปนหลก ดงปรากฏในงานวจยหลายชนทแสดงใหเหนผลกระทบจากการทองเทยว (ปสต อาคานนท มอนซอนและคณะ , 2535, สวทย นามแสง , 2536 และยศสนต สมบตและคณะ, 2544) เชนเดยวกบการทองเทยวรปแบบอนๆ นนกคอ

1. ผลกระทบทกอใหเกดปญหาดานเศรษฐกจของกลมชนทถกนกทองเทยว เชน การกระจกตวของผลประโยชน ซงกอใหเกดการขดแยงในชมชนและการซอขายสนคาทแพงขนในพนททองเทยวสงผลใหคาครองชพของคนในชมชนสงตามไปดวย

2. ผลกระทบทกอใหเกดปญหาการเสอมสลายในวฒนธรรมประเพณ เชน การน าเอาวฒนธรรม ประเพณ การละเลนหรอพธกรรมตามความเชอดงเดมมาแลกเปลยนกบเงนตราท าใหเกดการบดเบอนจากความเปนจรงในดานความหมายและคณคา

3. ผลกระทบทกอใหเกดปญหาทางดานสงคม เชน ยาเ สพตด โสเภณ การถกครอบง า โดยวฒนธรรมการลอกเลยนแบบและลทธบรโภคนยม ความไมสมดลในระบบโครงสรางการจดการแรงงานในระดบครอบครวและชมชน ซงสงผลตอระบบการผลตในชมชน

www.ssru.ac.th

2

4. ผลกระทบตอทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เชน ปญหาการตดไมฟนเพอบรการนกทองเทยว ปญหาผลกระทบตอสตวน าและสตวปกทมคณคา ปญหาการท าลายความอดมสมบรณและการพงทลายของดน ปญหาเรองการบกเบกรกล าพนทหวงหามและการแยชงทรพยากร

นอกจากนการพยายามตอบสนองตอธรกจการทองเทยวไดกอใหเกดการพฒนาเสนทางคมนาคมและทพกอาศยเพอรองรบนกทองเทยว ซงเปนปจจยหนงทสงผลตอการเปลยนแปลงรปแบบการใชทรพยากรธรรมชาตในพนทไดงายยงขน

ปญหาตางๆดงกลาวท าใหอตสาหกรรมการทองเทยวถกจบตามองวาเปนกจกรรมทเกดผลเสยตอทรพยากรธรรมชาตและสภาพแวดลอมของแหลงทองเทยวมากกวาผลตอบแทนทไดรบมา นอกจากนแหลงทองเทยวหลายแหลงยงมลกษณะทางกายภาพทเสยงตอการเกดอบตเหตในการทองเทยว เชน มหนาผาสงชน พนทคบแคบ ความแออด จะเหนวานาจะเปนพนทเสยงตอการเกดอนตรายถาแหลงทองเทยวแตละแหลงไดมการศกษาถงความเสยงตอความเสยของแหลงทองเทยวและอนตรายทนกทองเทยวอาจไดรบจากการทองเทยวแลวหาทางปองกนหรอลดความเสยงกอนทจะเกดผลกระทบขนจรงดงกลาวกจะเปนการดกวาวธการลดผลกระทบในภายหลง เพราะการศกษาถงความเสยงท าใหทราบถงโอกาสในการเกดผลกระทบและความรนแรงทจะเกดขน เพอหาแนวทางในการปองกนและลดความเสยงใหนอยลงดงเชนงานวจยของ อภรตน เอยมศร ในรายงานการประชมวชาการโครงการ BRT ครงท 5 (2544:286) ไดศกษาเรองการประเมนความเสยงของแผนการทองเทยวเชงนเวศตอสงแวดลอมในเขตรกษาพนธสตวปาสนปนแดน จงหวดแมฮองสอน พบวา การทองเทยวมแนวโนมเกดผลกระทบตอทรพยากรดานชวภาพมากทสด โดยเฉพาะกบนกและสตวปาโดยรอบโปง ดงนนจงมแนวทางในการลดความเสยงคอ การแบงเขตพนทออกเปน 3 สวน คอ เขตหามทองเทยว เขตทองเทยวไดแตตองมมคคเทศกทองถนน าทางและเขตทนกทองเทยวสามารถเทยวดวยตนเองได เพอลดความเสยงทเกดขนกบทรพยากรการทองเทยวทอาจไดรบผลกระทบ

สมทรสงคราม เปนจงหวดเลก ๆ ทอยไมไกลจากกรงเทพมหานครใชเวลาเดนทางประมาณหนงชวโมงเศษ เปนจงหวดทมทงเขตทเปนน าเคม น ากรอยและน าจด จงไดชอวาเปน “เมองสามน า” พนทดานทตดฝงทะเลเปนแหลงประมงส าคญโดยเฉพาะหอยหลอด ดานในเปนพนทดนด าน าชม มแมน าแมกลองเปนแมน าสายหลกหลอเลยงใหความชมชนแกยานทเปนสวนผลไมเกา เขตอ าเภออมพวา การคงอยของวฒนธรรมและวถชวตแบบดงเดมไมวาจะเปนอาชพการท าสวนผกผลไม การเคยวน าตาลมะพราวหรอตลาดน าทาคา ยงคงสภาพตลาดนดแบบชาวบานชาวสวนของชมชนรมคลอง ท าใหอ าเภออมพวาเปนอ าเภอหนงทนาไปเยยมเยอนส าหรบผสนใจการทองเทยวทจะไดสมผสกบวฒนธรรมและวถชวตแบบดงเดมสงทเปนจดขายทางการทองเทยวอกอยางหนงของอ าเภออมพวากคอ แมลงปกแขงขนาดเลกล าตวยาวเปนรปทรงกระบอก สามารถเปลงแสงกะพรบเหนไดชดเจนในเวลากลางคนทเรยกวา “หงหอย” ซงนบวนจะหาดไดยากในเขตสงคมเมองหรอแมกระทงในเขตพนทชนบททสภาพธรรมชาตเปลยนแปลงไป อนเนองมาจากการบกถางท าลายตนไม สภาพแหลงน าทเตมไปดวยสารเคม สารพษจาก ยาฆาแมลง ท าใหพชน าอาศยอยไมไดรวมถงหอยซงเปนอาหารของหงหอยดวย เมอสงแวดลอมอยในสภาพเสอมโทรมไมเอออ านวยตอการด ารงชวตของมน ท าใหหงหอยทมใหเหนอยเปนจ านวนมากในอดต คอย ๆ ลดจ านวนลงไปจากบรเวณหวยหนอง คลอง บงตาง ๆ อยางไรกตาม อ าเภออมพวา ยงเปนอ าเภอทนกทองเทยวนยมมาลองเรอชมหงหอยอยางตอเนอง ท าใหธรกจโฮมสเตยและรสอรทตาง ๆ เฟองฟมากขน มนกทองเทยวหลายกลมสบเปลยนหมนเวยนมาชมความสวยงาม.

www.ssru.ac.th

3

ส าหรบอ าเภออมพวา ซง มสภาพแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต ลกษณะภมประเทศโดยทวไป เปนทราบลม รมทะเลโดยตลอด สภาพดนเปนดนเหนยวปนทราย ไมม ภเขาหรอเกาะ เดมเคยมปาไมโกงกาง ไมแสม ตามชายฝงทะเล และมปาจากตามปากแมน า นอกจากนมล าคลองใหญนอยมากมาย แยกจากแมน าแมกลอง 300 คลอง กระจายอยทวทกพนท แมน าส าคญทไหลผาน คอ แมน า แมกลอง ไหลผานบรเวณทองทอ าเภอบางคนท อ าเภออมพวา ไปออกทะเลอาวไทยทบรเวณปากแมน าแมกลอง ในเขตอ าเภอเมองสมทรสงคราม จากสภาพภมประเทศเชนน ท าใหเกดความสะดวกในดานการคมนาคมทางน า และประกอบอาชพดานกสกรรม ส าหรบทรพยากรทส าคญประกอบดวยทรพยากรตางๆ ดงตอไปน ทรพยากรสตวน าประกอบดวย กง หอหอย ป ปลา ซงทรพยากรสตวน าทมชอเสยง ไดแก ปลาท หอยหลอด เปนทนยมส าหรบนกทองเทยวทมาทองเทยวแลวจะตองน าไปเปนของฝาก สวน ทรพยากรพรรณไม ซงมความส าคญตอมนษย ไดแก แหลงสมนไพรรกษาโรคเปนแหลงปจจยในการด าเนนชวตอาทการใชพรรณไมจากปาชายเลนในการสรางทอยอาศยเปนแหลงเชอเพลงหรอแหลงพลงงานรวมถงเปนแหลงพชพรรณทน าไปกลนท าสารเคมชนดตางๆ ซงประกอบดวยพรรณไมหนาแนนขนตามธรรมชาต ไดแก ตนจาก แสม ตะบน ตะบน ครย โปรง ตาตม ล าพ ล าแพน ฯลฯ ท าใหวถการด าเนนชวตของคนในชมชนมความผกพนกบพรรณไมและทรพยากรสตวปาจะประกอบดวย สตวสะเทนน าสะ เทนบก สตวเลอยนคลาน นกและสตวเลยงลกดวยนม ไดแก กบ เขยด คางคก ปาด ตวเงนตวทอง พวกนกประเภทตางๆ สนข และกระรอก ซงจะสามารถพบเหนไดงายจากทนกทองเทยวไดมาทองเทยวและสามารถทจะเกบภาพไวเพอท าการศกษาตอไป

ส าหรบการทนกทองเทยวมาทองเทยวในพนทอ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม ซงเปนสถานททองเทยวทมความอดมสมบรณของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม พรอมทงนกทองเทยวจะไดสมผสวฒนธรรมและวถชวตแบบดงเดม จากจ านวนนกทองเทยวและกจกรรมการทองเทยวของนกทองเทยวทมาทองเทยวในอ าเภออมพวา อาจกอใหเกดความเสอมโทรมเสยหายแกทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เชนเดยวกบแหลงทองเทยวอนๆ นอกจากนแลวจากสภาพพนท ทแออดจากจ านวนนกทองเทยว จ านวนรานคา กจกรรมเกยวของการลองเรอชมหงหอยและการสญจรทางน า นาจะมความเสยงตอการเกดอบตเหตในขณะทนกทองเทยวเทยวชมทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมตางๆ ดวยเหตนการศกษาถงคณลกษณะของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในพนทอ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม พฤตกรรมการทองเทยวของนกทองเทยว ความเสยงตอความเสยหายทสงผลตอทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทส าคญ อนเนองมาจากกจกรรมการทองเทยวของนกทองเทยวควบคไปกบอนตรายทนกทองเทยวอาจไดรบจากการทองเทยว จากสภาพทเกดขนท าใหผวจยสนใจทจะด าเนนการศกษาการประเมนความเสยงจากพฤตกรรมการทองเทยวของนกทองเทยวทสงผลตอความเสยหายของทรพยากรการทองเทยวในพนทอ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม จงนบวามความส าคญอยางยงทงจะเปนประโยชนตอการปองกนความเสยหายแกทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม พรอมกบชวตของนกทองเทยวทอาจจะเกดขนได

www.ssru.ac.th

4

2. วตถประสงคของโครงการวจย 1. เพอศกษาคณลกษณะของทรพยากรธรรมชาตในพนทอ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม 2. เพอศกษาพฤตกรรมการทองเทยวของนกทองเทยวและอนตรายทนกทองเทยวไดรบในพนทอ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม 3. เพอประเมนความเสยงตอความเสยหายของทรพยากรแหลงทองเทยวตางๆ และอนตรายทนกทองเทยวอาจไดรบจากกจกรรมการทองเทยวในพนทอ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม 3.ขอบเขตของโครงการวจย 1. ขอบเขตดานการวจย ในการวจยครงนขอบเขตในการวจยใชพนทในอ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม บรเวณ ตลาดน าอมพวา 2. ขอบเขตดานประชากร ในการวจยครงนกลมประชากรตวอยาง 1. กลมนกทองเทยวทเดนทางมาทองเทยวในพนทอ าเภออมพวา บรเวณตลาดน าอมพวา เชน ตลาอดน ายาม พชพรรณและสตวประจ าทองถน สถานททองเทยวตางๆ 2. อนตรายทนกทองเทยวอาจไดรบจากการทองเทยว 3. ผน าชมชน นายกองคการบรหารต าบล ประชาชนในชม 4. ประโยชนทคาดวาจะไดรบ ในการศกษาครงนคาดวาจะไดรบประโยชนจากการศกษาในดานตางๆดงน 1. ไดทราบถงคณลกษณะของทรพยากรธรรมชาตทส าคญในพนทอ าเภออมพวา 2. ไดทราบถงพฤตกรรมการทองเทยวของนกทองเทยวทมาทองเทยวในพนทอ าเภออมพวา 3. ไดทราบถงความเสยงของแหลงทองเทยวตางๆ ทอาจไดรบผลกระทบจากกจกรรม การทองเทยวของนกทองเทยวและอนตรายทนกทองเทยวอาจไดรบจาการทองเทยว 4. ผลการศกษาทไดอาจน าไปประยกตใชในการจดการพนทแหลงทองเทยวในพนทอ าเภอ อมพวาตอไปในอนาคตและแหลงทองเทยวทางธรรมชาตอนๆ ทมลกษณะทางกายภาพ ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทคลายคลงกน 5. นยามศพท 1. นกทองเทยว หมายถง ผมาเยอนตลาดน าอมพวา ไมวาจะเปนคนในทองถนหรอมาจากตางถนไมวาจะคางคนหรอไมคางคนทมอายตงแต 15 ปขนไป เดนทางมาเพอวตถประสงคใดๆกตาม ทไมใชการประกอบอาชพหรอหารายได 2. พฤตกรรมการทองเทยวของนกทองเทยว หมายถง การกระท าการแสดงออกหรอการปฏบตของนกทองเทยวตอทรพยากรสงแวดลอมและระบบนเวศในตลาดน าอมพวา เชน การพกผอนหยอนใจ การเทยวชมตลาด การชมหงหอย การดนก แมลง การตะโกนสงเสยงดง การทงขยะ 3. ความเสยหายของนกทรพยากรการทองเทยว ไดแก พชพรรณถกเหยบย า สตวปาถกรบกวนและคณภาพของน าเปลยนแปลงไปจากคามาตรฐาน

www.ssru.ac.th

5

4. ความเสยง หมายถง โอกาสหรอความเปนไปไดทจะเกดผลในทางลบหรอความเสยหายทไมพงปรารถนา 5. การประเมนความเสยง หมายถง การประเมนทงเชงปรมาณและคณภาพของความเสยงตอสขภาพของนกทองเทยวและ/หรอทรพยากร สงแวดลอมและระบบนเวศ โดยเกดขนจรงหรอเปนไปไดในปจจบน 6. นกทองเทยว หมายถง บคคลทเดนทางจากทอยอาศยของตนไปยงทอนเปนการชวคราว โดยใชเวลาวางเพอความเพลดเพลนการพกผอนหรอวตถประสงคใดๆกตามทมใชการหารายได 7. องคกรปกครองสวนทองถน หมายถง หนวยงานบรหารราชการสวนทองถนไดแก เทศบาลและองคกรบรหารสวนต าบลในจงหวดสมทรสงคราม

www.ssru.ac.th

บทท 2

วรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ

ในการวจยครงนมวตถประสงคเพอเพอศกษาคณลกษณะของทรพยากรธรรมชาตในพนทอาเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม เพอศกษาพฤตกรรมการทองเทยวของนกทองเทยวและอนตราย ทนกทองเทยวไดรบในพนทอาเภออมพวา จงหวดสมทรสงครามและพอประเมนความเสยงตอความเสยหาย ของทรพยากรแหลงทองเทยวตางๆ และอนตรายทนกทองเทยวอาจไดรบจากกจกรรมการทองเทยวในพนทอาเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม

โดยผวจยไดศกษาแนวทาง ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ เพอเปนพนฐานและแนวทางในการศกษาวจย โดยแบงเนอหาททาการศกษาเปน 9 ประเดนหลกคอ

1. การทองเทยวและทรพยากรการทองเทยว 2. แนวคดเกยวกบการทองเทยว 3. พฤตกรรมในการทองเทยวของนกทองเทยว 4. การทองเทยวจงหวดสมทรสงคราม 5. การประเมนความเสยง 6. แหลงทองเทยวบรเวณพนทศกษา 7. การพฒนาการทองเทยวจงหวดสมทรสงคราม 8. งานวจยทเกยวของ 9. กรอบแนวคดในการวจย

2.1 การทองเทยวและทรพยากรการทองเทยว 2.1.1 ความหมายของการทองเทยว

อาเภออมพวาม ความสาคญและเกยวของกบประวตศาสตรไทยในสมยกรงศรอยธยาถงตนกรง รตนโกสนทร สมยกอนเรยกกนวา “แขวงบางชาง” เปนชมชนเลก ๆ ทมความเจรญทงในดานการเกษตร และการพาณชย มหลกฐานเชอไดวาในสมยสมเดจพระเจาปราสาททองนน แขวงบางชางมตลาดคาขายเรยกวา “ตลาดบางชาง” นายตลาดเปนหญงชอนอย มบรรดาศกดเปนทาวแกวผลก นายตลาดผนอยในตระกลเศรษฐบางชางซงตอมาเปนราชนกล“ณ บางชาง” พ.ศ. 2303 ในสมยกรงศรอยธยาตอนปลาย รชสมยพระเจาเอกทศนโปรดเกลาฯ ใหนายทองดวง (พระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราช) เปนหลวงยกกระบตรเมองราชบร ซงเปนเมองจตวาขนตรงตอกรงศรอยธยา ภายหลงหลวงยกกระบตรไดแตงงานกบคณนาค บตรเศรษฐบางชาง และยายบานไปอยหลงวดจฬามณ ตอมาเมอไฟไหมบานจงไดยายไปอยทหลงวดอมพวนเจตยาราม ป พ.ศ. 2310 พมาตกรงศรอยธยาแตก หลวงยกกระบตรจงตดสนใจอพยพครอบครวเขาไปอยในปาลก ในระหวางน ทานแกว (สมเดจกรมพระศรสดารกษ) พสาวของหลวงยกกระบตร ไดคลอดบตรหญงคนหนงตงชอวา “บญรอด” (ตอมาไดเปนสมเดจพระศรสรเยนทรามาตยบรมราชน ในรชกาลท 2) ในชวงสมยกรงธนบร พระยาวชรปราการไดรวบรวมกาลงขบไลพมาออกไปหมดและสถาปนาขนเปน พระเจา

www.ssru.ac.th

7

ตากสน หลวงยกกระบตรไดอพยพครอบครวกลบภมลาเนาเดมในชวงนเองคณนาคภรรยาก ไดคลอดบตรคนท 4 เปนชายชอ ฉม (พระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลย)หลงจากนนหลวงยกกระบตรก ไดกลบเขารบราชการอยกบสมเดจพระเจา ตากสนมหาราช ไดรบพระราชทานบรรดาศกดเปนพระราชวรนทรเจากรมพระตารวจนอกขวาและไดดารงตาแหนงจนเปนสมเดจเจาพระยามหากษตรยศกและปราบดาภเษกขนเปนพระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกตนราชวงศจกรเรมเขาสสมยกรงรตนโกสนทร คณนาคภรรยาจงไดรบสถาปนาขนเปน สมเดจพระอมรนทรามาตย คณสนมารดาคณนาค ไดรบการสถาปนาขนเปนสมเดจพระรปศรโสภาคมหานาคนาร แตเนองจากสมเดจพระอมรนทรามาตยทรงเปนคนพนบานบางชางมากอน จงมพระประยรญาตตางๆ ทสนทประกอบอาชพทาสวนอยทบางชาง เมอไดรบสถาปนาเปนสมเดจพระอมรนทรามาตยจงนบเปนราชนกล “บางชาง” พระประยรญาตจงเกยวดองเปนวงศบางชางดวย และสมเดจพระอมรนทรามาตยมกทรงเสดจเยยมพระประยรญาตเสมออมพวาตลาดนายามเยนจงมคากลาวเรยกวา“สวนนอก” หมายถง สวนบานนอก ทเปนของวงศราชนกลบางชาง สวนบางกอก ซงเปนสวนของเจานายในราชวงศกเรยกวา “สวนใน” มคากลาววา “บางชางสวนนอก บางกอกสวนใน” จนถงใน สมยรชกาลท 4 จงยกเลกไปอมเภออมพวาจงเปนเมองทมความสาคญเกยวของกบประวตศาสตรไทยมายาวนาน เปนตลาดรมคลอง ตงอยใกลวดอมพวนเจตยาราม (จอดรถทวดอมพวนเจตยารามได) ทกวนศกร เสารและอาทตย ในชวงเวลาเยนตงแตชวงเวลา 14.00 - 21.00 น. ในคลองอมพวาจะมพอคาแมคาพายเรอขายอาหาร และเครองดม เชน หอยทอด กวยเตยว กาแฟ โอเลยง ขนมหวานตางๆ และมรถเขนขายของบนบกดวย บรรยากาศสบายๆ มเพลงฟง จากเสยงตามสายของชาวชมชน ประชาชนสามารถเดนเทยวชมตลาดหาซออาหารรบประทานและเชาเรอไปเทยวชมดหงหอยในยามคาคนไดลองเรอชมหงหอย การลองเรอชมหงหอยยามคาคนเปนกจกรรมหนงทนกทองเทยวทมาพกมา เทยวสมทรสงครามมกไมพลาดทจะไปชม โดยปกตแลวหงหอยจะมมากโดยเฉพาะใน ชวงฤดฝน ตงแตเดอนพฤษภาคม - ตลาคม ควรเลอกชมในชวงเวลาทเปนขางแรมหรอคนเดอนมด เพราะเหนแสงของหงหอยไดชดเจนกวาเวลาขางขน อมพวาตลาดนายามเยนนอกจากนควรเลอกชวงเวลาทนาขนมากเนองจากจงหวดสมทรสงครามเปน จงหวดทอยใกลทะเลนาจะขน-ลง อยตลอดเวลา ในชวงนาขนเรอสามารถเขาไปใกลกบตนลาพซงหงหอยเกาะอยทาใหสามารถเหนแสงของหงหอยไดชดเจนมากยงขน นกทองเทยวทมความประสงคจะนงเรอชมหงหอยประกายความงามยามคาคน สามารถตดตอเรอได ซงทางชมชนตลาดอมพวาไดจดบรการไวใหทตลาดนาอมพวา (ราคา 50-60 บาท/ทาน) หรอจะตดตอกบทพกหรอโฮมสเตยตางๆ ในอมพวากได โดยเรอจะลองไปตามลานาแมกลองหรอคลองยอยตางๆทมตนลาพรมฝง อมพวาตลาดนายามเยน กอนเชาเรอ นกทองเทยวควรตรวจสอบระยะทางการลองเรอชมหงหอยกบผใหบรการเสย กอน เรอจะวงไปตามแมนาและลาคลองทมดหงหอยจะมอยเปนจดๆ ในบรเวณทแตกตางกน ถาหากผใหบรการไมมความชานาญในเสนทาง และรแหลงทอยหรอใหบรการในเสนทางทสนเกนไปยอมทาใหนกทอง เทยวเหนหงหอยไดนอย และควรใสชชพตลอดเวลาเพอความปลอดภย สาหรบขอปฏบตในการชมหงหอย คอ ไมควรสงเสยงดง และไมจบหรอทาสงใดทรบกวนหงหอยโดยเดดขาด เพอใหธรรมชาตถกรบกวนนอยทสดและมหงหอยใหชมไปนาน ๆ

www.ssru.ac.th

8

ในป พ.ศ. 2534 องคการทองเทยวโลกหรอ WTO (World Tourism Organization) ไดมการจดการประชมกบรฐบาลของนานาประเทศขนทเมองออตตาวา ประเทศแคนนาดา ซงผลจาการประชมในครงนไดรบการลงนามจากหนวยงานสถตขององคการสหประชาชาต ซงมมตรวมกนถงคาจากดความของการทองเทยววา การทองเทยวประกอบไปดวยกจกรรมตางๆ ของบคคลททองเทยวไปและอยพกอาศยในสถานททไมใชในสภาพแวดลอมปกตในชวตประจาวน ณ สถานทใดสถานทหนงตดตอกนเปนระยะเวลาไมเกน 1 ป ซงเปนการเดนทางในชวงทเปนเวลาวางหรอเพอทาธรกจหรอเพอวตถประสงคตางๆ (ใจพร เศรษฐาภวตกล,2544 : 23) 2.2.2 ความหมายของทรพยากรการทองเทยว 1. ความหมายของการทองเทยว ในปพ.ศ. 2506 องคการสหประชาตไดจดประชมวาดวย การเดนทางและการทองเทยวระหวางประเทศขนทกรงโรม ประเทศอตาลและไดใหคาจากดความของคาวา “การทองเทยว ” หมายถง การเดนทางเพอความบนเทงรนเรงใจ เยยมญาตหรอการไปรวมประชมแตมใชเพอการประกอบอาชพเปนหลกฐาน หรอไปพานกอยเปนการถาวร (ใจพร เศรษฐาภวตกล , 2544 : 22) ปพ.ศ. 2534 องคการทองเทยวโลกหรอ WTO (World Tourism Organization) ไดมการจดประชมกบรฐบาลกบนานาประเทศขนทเมองออตตาวา ประเทศแคนนาดา ซงผลจากการประชมในครงนนไดรบการลงนามจากหนวยงานสถตขององคการสหประชาชาต ซงมมตรวมกนถงคาจากดความของการทองเทยววา การทองเทยวประกอบไปดวย กจกรรมตางๆ ของบคคลททองเทยวไปและอยพกอาศยในสถานททไมใชในสภาพแวดลอมปกตในชวตประจาวน ณ สถานททใดสถานทหนงตดตอกนเปนระยะเวลาไมเกน1ป ซงเปนการเดนทางในชวงทเปนเวลาวางหรอเพอทาทาธรกจ หรอเพอวตถประสงคตางๆ (ใจพร เศรษฐาภวตกล , 2544 : 23) การทองเทยวแหงประเทศไทยไดใหความหมายของการทองเทยวไววา “การทองเทยว ” เปนคาทมความหมายคอนขางกวางขวาง เพราะมไดหมายความเฉพาะเพยงการเดนทาง เพอพกผอนหยอนใจหรอเพอการประชมสมมนา เพอศกษาหาความร เพอการกฬา เพอการตดตอธรกจ ตลอดจนการเยยมเยอนญาตพนอง นบวาเปนการทองเทยวทงสน (ใจพร เศรษฐาภวตกล, 2544 : 23) จงอาจสรปไดวาความหมายของการทองเทยวทกาหนดไวเปนสากลจะตองอยภายใตเงอนไข 3 ประการคอ 1. เปนการเดนทางจากทอยอาศยปกตไปยงทอนเปนการชวคราว (Temporary) 2. เปนการเดนทางดวยความสมครใจ

3.เปนการเดนทางดวยวตถประสงคใดๆกตามทมใชเพอการประกอบอาชพ 2. ความหมายของทรพยากรการทองเทยว ทรพยากรการทองเทยวเปนสงดงดดใจในการมาทองเทยวของนกทองเทยวมผอธบายและให

ความหมายของทรพยากรการทองเทยวไวหลายประการดงน บญเลศ จตตงวฒนา ( 2548 :25) ใหความหมายของ ทรพยากรการทองเทยววา หมายถง

สงทเกดขนเองตามธรรมชาตหรอสงทมนษยสรางขนทงทอยในลกษณะทเปนรปธรรมสามารถสมผสไดและอยในลกษณะนามธรรมไมสามารถสมผสได อนมนษยสามารถนามาใชเพอเปนสนคาทางการทองเทยวในการดงดดใจใหนกทองเทยวเขามาเยยมชมอกทงเปนมรดกททรงคณคาของประเทศดวย

www.ssru.ac.th

9

วนจ วรยางกร (2532 : 56)ใหความหมายของทรพยากรการทองเทยววา หมายถง สถานททองเทยว กจกรรมและวฒนธรรมประเพณทสะทอนใหเหนถงอารยธรรมทองถนทมลกษณะเดนสามารถดงดดความสนใจของนกทองเทยวได

สาธต ประเสรฐ (2538:27) ใหความหมายของทรพยากรการทองเทยววา หมายถง สงดงดดใจหรอสงทนาสนใจททาใหผคนเดนทางเขาไปเยยนหรอชนชมตามถนฐานทตง ซงไดแกหนาผา ถาและนาตกตางๆ ตลอดจนบรเวณสถานททองเทยวททางอทยานไดอนญาตไว

เหนไดวาทรพยากรการทองเทยวหมายถง สงทเกดขนเองตามธรรมชาตหรอสงทมนษยสรางขนทงทอยในลกษณะทเปนรปธรรมและนามธรรม เปนสงดงดดใจหรอสงททาใหผคนสนใจเดนทางเขาไปเยยนหรอชนชมตามถนฐานทตง

3. ประเภทของทรพยากรการทองเทยว บญเลศ จตตงวฒนา (2548:26) กลาวไววา การทองเทยวแหงประเทศไทย (ททท) แบง

ประเภทของทรพยากรการทองเทยวเปน 3 ประเภท ดงน 1. ทรพยากรการทองเทยวทางธรรมชาต (Natural Tourism Resources) หมายถง

ทรพยากรทงทางดานชวภาพและกายภาพ ไดแก พนทปา สตวปา นาตก ถา ชายหาด เกาะ แกงและปะการง เปนตน ทรพยากรการทองเทยวเหลานมความงดงามโดดเดน เอออานวยประโยชนตอการพกผอนหยอนใจและการศกษาธรรมชาต

2.ทรพยากรการทองเทยวประเภทโบราณคดและประวตศาสตร (Archeological and Historical Resources) หมายถง พนท หลกฐานและรองรอยทางกายภาพทเหลออย ซงอาจบงบอกถงสภาพความเปนมาและพฒนาการของสงมชวตทงในยกตกอนประวตศาสตรและยกตประวตศาสตร ทงนรวมถงวตถตางๆ ทมนษยสรางหรอประดษฐขนดวย ตวอยางของทรพยากรการทองเทยวในกลมน ไดแก แหลงโบราณคดบานเชยง อทยานประวตศาสตรในจงหวดสโขทย พระนครศรอยธยา พระพทธรปและเครองปนดนเผา เปนตน

3. ทรพยากรการทองเทยวประเภทศลปวฒนธรรม ประเพณและกจกรรมรวมถงสงทตกทอดตามประเพณโบราณมาสชนรนหลง เชน ศลปะการแสดง การแตงกายแบบโบราณ ภาษาพนเมอง ความเชอเรองวญญาณและวถชวตความเปนอยของชาวบาน ทงนยงรวมถงสงดงดดใจทมนษยสรางขนเพอการทองเทยว เชน สวนสนก หรอพพธภณฑ เปนตน และสงดงดดใจทมนษยสรางขน โดยวตถประสงคดงเดมทสรางขนนนอาจไมใชเพอการทองเทยว แตเปนทซงนกทองเทยวสามารถเดนทางไปทองเทยวได เชน เขอน โรงงานผลตเบยร โรงงานเครองปนดนเผา สวนองน เปนตน 2.2 แนวคดเกยวกบการทองเทยว การทองเทยว (Tourism) เปนกจกรรมอยางหนงของมนษย ซงกระท าเพอผอยคลายความตงเครยดจากกจกรรมงานประจา โดยปกตการทองเทยวจะหมายถง การเดนทางจากทหนงไปยงอกทหนงโดยไมคานงวาระยะทางนนจะใกลหรอไกลและการเดนทางนนจะมการคางแรมหรอไม องคการสหประชาชาตในคราวประชมวาดวยการเดนทางและการทองเทยว ณ กรงโรมเมอป พ.ศ. 2506 ไดใหค านยามของการทองเทยวไววา กจกรรมทมเงอนไขทเกยวของอย 3 ประการคอ 1) ตองมการเดนทาง 2) ตองมสถานทปลายทางทประสงคจะไปเยยมเยอนและ 3) ตองมจดมงหมายของการเดนทาง

www.ssru.ac.th

10

สาหรบจดมงหมายของการเดนทางเพอการทองเทยวตองมใชเพอการประกอบอาชพและไปอยประจา แตเปนเพอวตถประสงคอยางใดอยางหนงหรอหลายๆอยาง ตอไปน 1. เพอพกผอนในวนหยด 2. เพอวฒนธรรมหรอศาสนา 3. เพอการศกษา 4. เพอการกฬาและบนเทง 5. เพอชมประวตศาสตรและความสนใจพเศษ 6. เพองานอดเรก 7. เพอเยยมญาตมตร 8. เพอวตถประสงคทางธรกจ 9. เพอเขารวมประชมสมมนา การทองเทยวเปนการนนทนาการ (Recreation) รปแบบหนงทเกดขนระหวางเวลาวางทมการเดนทางเขามาเกยวของ โดยเปนการเดนทางจากทหนงทมกหมายถงทอยอาศย ไปยงอกทหนงทถอเปนแหลงทองเทยว เพอเปลยนบรรยากาศและสงแวดลอม โดยมแรงกระตน (motivator) จากความตองการในดานกายภาพ ดานวฒนธรรมและการปฏสมพนธ (สถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย,2540, หนา 2-5 ) แมคอนทอช และโกลเนอร (Mclntosh & Goeldner, 1984) ไดสรปวาการทองเทยว (tourism) หมายถง ผลรวมของปรากฏการณตางๆ และความสมพนธทเกดขนจากปฏสมพนธระหวางนกทองเทยวกบธรกจและบรการตางๆ รวมทงรฐบาลประเทศเจาภาพและประชาชนในทองถน ซงเปนแหลงทองเทยวทเกยวของอยในกจกรรมหรอกระบวนการในการดงดด ดวยการใหการตอนรบทอบอนเปยมไมตรจตแกนกทองเทยวหรอแขกผมาเยอน ความส าคญของการทองเทยว การทองเทยวเปนอตสาหกรรมบรการทมบทบาทสงยงในการนาเงนตราเขาสระบบเศรษฐกจของประเทศไทย โดยเปนอตสาหกรรมททารายไดอนดบหนง เมอเทยบกบสนคาสงออกอนๆ การทองเทยวมความสาคญตอเศรษฐกจและสงคม ดงตอไปน ความสาคญของการทองเทยวตอเศรษฐกจของประเทศ เปนแหลงทนารายไดในรปเงนตราตางประเทศ , ชวยลดปญหาการขาดดลการชาระเงนตราระหวางประเทศ , ชวยสรางอาชพและการจางงาน , กอใหเกดการกระจายรายได , กอใหเกดการเปลยนแปลงโครงสรางเศรษฐกจของทองถน การทองเทยวกอใหเกดการกระตนการผลต ความสาคญของการทองเทยวตอสงคมของประเทศ ชวยยกมาตรฐานการครองชพของคนในทองถน , ชวยสรางความเจรญทางสงคมใหแกทองถน , ชวยอนรกษฟนฟวฒนธรรมและสงแวดลอม , กอใหเกดประโยชนดานการศกษา , ชวยลดปญหาการอพยพยายถนของชมชนทองถน , ชวยกระตนใหมการคดคนนาทรพยากรธรรมชาตสวนเกนทไรคามาประดษฐเปนสนคาทระลกจาหนาย , ชวยสรางสนตภาพและความสามคค สานนท สมศร ( 2532,หนา 1) ไดกลาวถงความส าคญของการทองเทยว สรปไดวา การทองเทยว มบทบาทในการพฒนาเศรษฐกจ สามารถน าเงนตราตางประเทศเขาสประเทศ ท าใหเกดการหมนเว ยนและการกระจายรายไดสทองถน สรางงานและอาชพ เปนการแกปญหาการ

www.ssru.ac.th

11

วางงาน นอกจากนยงเปนการสงสรมความสมพนธของมนษยชาตกอใหเกดสนตภาพ ความเปนมตรไมตรและความเขาใจอนดระหวางเจาของบานและผมาเยอน กอใหเกดการอนรกษฟนฟมรดกทางวฒนธรรมและสงแวดลอม กอใหเกดคามมนคงปลอดภยและเปนการสรางสรรคความเจรญใหสงคม การทองเทยวมความสาคญตอการพฒนาเศรษฐกจของประเทศเพราะอตสาหกรรมทองเทยว ชวยขยายขอบเขตการใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตและทรพยากรมนษยและวฒนธรรมตลอดจนทาใหสาขาเศรษฐกจอนๆ ขยายตวเพมสงขนตามไปดวย ซงพอจะสรปความสาคญของการทองเทยวไดดงน (ปก แกวกาญจนและสมพร ขมทอง , 2532 หนา 17 -19 ) ไดแก กอใหเกดการจางงาน , ชวยใหผลตภณฑประ ชาชาตในประเทศเพมขน , ชวยลดปญหาดลการคาและดลการชาระเงน ,เปนแหลงใหเกดการออมและการสะสมทน , ทาใหชวตความเปนอยของประชาชนสะดวกสบายขน ,กอใหเกดผลกระทบไปสการผลตสาขาอนๆ ,กอใหเกดการเคลอนยายทรพยากรธรรมชาต ,ชวยกระตนใหเกดการพฒนาสถาบนการเงน, กอใหเกดการกระจายรายไดทเหมาะสม จากทรรศนะทกลาวมาขางตนจะเหนวา การทองเทยวในระยะทผานมาจะเนนมตทางเศรษฐกจเปนสาคญ การทอตสาหกรรมทองเทยวเตบโตคกบผลประโยชนทางดานเศรษฐกจไดกอใหเกดผลกระทบทงทางตรงและทางออมกบโครงสรางตางๆ ของประเทศ โดยสรปไดดงน 1.ดานเศรษฐกจ ทาใหเกดการวาจางแรงงานเพมขน ธรกจทองเทยวขยายตวนาไปสอตสาหกรรมการทองเทยวทกอใหเกดรายไดทสาคญของประเทศ 2.ดานสงคม 2.1 ดานโครงสรางพนฐานกอใหเกดการปรบปรงโครงสรางพนฐานตางๆ เชน ถนน ไฟฟา ประปา สาธารณปโภคตางๆ ทจะนาไปสแหลงทองเทยวทชวยสรางความเจรญทางสงคมใหแกทองถนและประเทศ 2.2 ดานศลปวฒนธรรม ชวยใหเกด การเรยนร ความเขาใจในเรองศลปวฒนธรรมขนบธรรมเนยมประเพณ ของอารยประเทศและทองถนไทยไดด นอกจากนยงเปนการเผยแพรประชาสมพนธ ศลปวฒนธรรมและเกยรตภมของประเทศใหเปนทรจกแกชาวโลก 3. ดานการเมองการปกครอง กอใหเกดสนตภาพ ความสามคค ความเขาใจและความสมพนธอนดตอกนในหมเพอมนษย เกดความรสกเปนมตรไมตรตอกน ระหวางเจาของบานและผใชบรการ กลาวไววา การทองเทยวกอใหเกดความสมพนธอนดตอกนของมนษยชาต

www.ssru.ac.th

12

องคประกอบของการทองเทยว ประกอบดวย 5 องคประกอบ ทมความสมพนธกนเปนวงจรดงภาพท 1

ภาพท 2.1 แสดงองคประกอบการทองเทยว (สถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย,2540, หนา 2-45)

นกทองเทยวเปนองคประกอบทสาคญทสดของการทองเทยว ถาไมมนกทองเทยว การ

ทองเทยวกเกดขนไมได นกทองเทยวแบงออกเปน 6 ประเภท คอ 1. นกทองเทยวระหวางประเทศ (International visitor) หมายถง บคคลทมไดพานกถาวรใน

ราชอาจกรไทย 2. นกทองเทยวระหวางประเทศทคางคน (International tourist ) หมายถง นกทองเทยว

ระหวางประเทศทเขามาในราชอาจกรไทยแตละครงอยางนอย 1 คน แตไมเกน 60 วน 3. นกทองเทยวระหวางประเทศทไมคางคน (International excursionist) หมายถง

นกทองเทยวระหวางประเทศทเขามาอยในราชอาจกรไทยแตละครงโดยมไดคางคน 4. นกทองเทยวภายในประเทศ (Domestic visior) หมายถง บคคลทกสญชาตทมไดพานก

ถาวรอยในราชอาจกรไทยและเดนทางไปยงสถานทหนงในอกจงหวดหนง ซงมใชเปนถนทอยประจาของเขา

นกทองเทยว (Tourism)

สงอ านวยความสะดวกทางการทองเทยว (Tourism facilities)

ทรพยากรทองเทยว (Tourism resources)

การขนสง (Transportation)

การตลาดทองเทยว (Tourism marketying)

www.ssru.ac.th

13

5. นกทองเทยวภายในประเทศทคางคน (Domestic tourist ) หมายถง นกทองเทยวภายในประเทศทไปคางคนนอกทพานกอาศยปจจบนแตละครงอยางนอย 1 คน

6. นกทองเทยวภายในประเทศทไมคางคน (Domestic excursionist) หมายถง นกทองเทยวภายในประเทศทมไดพกคางคนนอกทพานกอาศยปจจบน

การตลาดทองเทยว การทนกทองเทยวเดนทางเขามาทองเทยวนน จะตองมการตลาดทองเทยวในการชกนาใหเขามาทองเทยว ซงการตลาดทองเทยว หมายถง ความพยายามทจะทาใหนกทองเทยวกลมเปาหมายเดนทางมาทองเทยวในแหลงทองเทยวของตน แลวใชสงอานวยความสะดวกทางการทองเทยวในแหลงทองเทยวนน โดยการตลาดทองเทยวอาจทาได 2 วธ คอ

1. การใหบรการขอมลขาวสาร หมายถง การใหความรเกยวกบเรองตางๆ ทางการทองเทยว เชน ทรพยากรทองเทยว สงอานวยความสะดวกทางการทองเทยวและบรการทองเทยว เปนตน

2. การโฆษณาและประชาสมพนธการทองเทยว หมายถง การสอสารขอมลขาวสารทองเทยวไปยงนกทองเทยวกลมเปาหมายโดยผานสอตางๆ เชน โทรทศน วทย นตยสาร หนงสอพมพ จดหมาย เปนตน เพอเชญชวน กระตน เรงเราใหนกทองเทยวกลมเปาหมายเดนทางมาทองเทยวยงแหลงทองเทยวของตน

การขนสง เมอนกทองเทยวตดสนใจจะไปทองเทยวยงแหลงทองเทยวใดแลวกตองมบรการขนสงนกทองเทยวไปยงแหลงทองเทยวนน ซงการขนสง หมายถง การจดใหมการเคลอนยายนกทองเทยวดวยยานพาหนะประเภทตางๆ จากภมลาเนาไปยงแหลงทองเทยวทตองการและกลบสภมลาเนา การขนสงแบงออกไดเปน 4 ประเภทคอ

1. การขนสงทางรถยนต 2. การขนสงทางรถไฟ 3. การขนสงทางเรอ 4. การขนสงทางเครองบน ทรพยากรทองเทยว เปนสนคาการทองเทยวและเปนจดหมายปลายทนกทองเทยวจะเดน

ทางเขามาทองเทยว ซงทรพยากรทองเทยว หมายถง สงดงดดความสนใจของนกทองเทยวใหเกดการเดนทางไปเยอนหรอไปทองเทยว โดยแบงทรพยากรทองเทยวออกเปน 3 ประเภท คอ

1. ทรพยากรทองเทยวประเภทธรรมชาตเปนแหลงทองเทยวทมความงามตามธรรมชาต สามารถดงดดใหคนไปเยอนหรอไปทองเทยวยงพนทนน เชน ภเขา ปาไม นาพรอน ถา นาตก ชายทะเล หาดทราย ทะเลสาบ เกาะแกง เปนตน

2. ทรพยากรทองเทยวประเภทประวตศาสตรโบราณสถานและโบราณวตถเปนแหลงทองเทยวทมนษยสรางขนตามความประสงคหรอประโยชนของมนษยเอง ทงทเปนมรดกในอดตและไดสรางเสรมในปจจบน แตมผลดงดดใหคนไปเยอนหรอไปทองเทยวยงพนทนน เชน พระราชวง ศาสนสถาน ชมชนโบราณ พพธภณฑ กาแพงเมอง อทยานประวตศาสตร อนสาวรย อนสรณสถาน เปนตน

3. ทรพยากรทองเทยวประเภทศลปวฒนธรรม ประเพณและกจกรรรมเปนแหลงทองเทยวทมนษยสรางขนในรปแบบของการดาเนนชวตของผคนในสงคม ซงปฏบตยดถอสบตอกนมา ตลอดจนกจกรรมตางๆ ทมผลตอการดงดดใหคนไปเยอนหรอไปทองเทยวยงพนทนน เชน สภาพชวตในชนบท หมบานชาง ตลาดนา ศนยวฒนธรรม สวนสนก การแสดงสนคาพนบาน การแขงขนกฬา งานเทศกาลประเพณตางๆ เปนตน

www.ssru.ac.th

14

สงอานวยการสะดวกทางการทองเทยว เปนสรรพสงทรองรบในการเดนทางทองเทยวของนกทองเทยว เพอใหการเดนทางเปนไปดวยความสะดวกสบายและปลอดภย โดยสงอานวยความสะดวกทางการทองเทยว แบงออกเปน 2 ประเภท คอ

1. สงอ านวยความสะดวกทางการทองเทยวโดยตรง เปนสงอานวยความสะดวกทางการทองเทยวทเกดขนรองรบการเดนทางเขามาทองเทยวของนกทองเทยว โดยเฉพาะประกอบดวย 2 อยางคอ

(1) การอานวยความสะดวกในการเขาและออกประเทศ เปนการอานวยความสะดวกในการผานเขาและออกประเทศของนกทองเทยว ไดแก สงอานวยความสะดวกดานการขนถายกระเปาเดนทาง การตรวจตราหนงสอเดนทาง การตรวจคนสงของตดตว การตอวซา

(2) การใหบรการทองเทยว เปนการใหความสะดวกในระหวางการทองเทยวของนกทองเทยวโดยเฉพาะ ไดแก บรการขนสงภายในแหลงทองเทยว การบรการทพกแรม บรการอาหารและบนเทง บรการนาเทยวและมคคเทศกและบรการจาหนายสนคาทระลก

สถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย ไดจาแนกองคประกอบของการทองเทยวไดดงน (สถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย, 2540, หนา 3-1-3-5)

1. ทรพยากรทองเทยวหรอแหลงทองเทยว ประเภทธรรมชาต ไดแก ภเขา นาตก ถา ลาธาร ทะเล หาดทราย หาดดน เกาะ แกง อทยานแหงชาต วนอทยาน สวนรกชาต เขอน อางเกบนา แหลงนาจด ปะการงและธรรมชาตใตทะเล

2. ประเภทประวตศาสตรโบราณสถานและศาสนา ไดแก วด โบราณสถาน ชมชนโบราณ พพธภณฑ กาแพงเมอง อนสาวรย อนสรณสถาน

3. ประเภทศลปวฒนธรรม ประเพณและกจกรรม ไดแก งานประเพณ ชวตความเปนอย วถชวต ศนยวฒนธรรม สนคาพนเมอง ไร นา พชผก ผลไม เหมอง แหลงบนเทง โรงละคร โรงงานอตสาหกรรม

4. กฬาและบนเทง ไดแก กฬาทางบก ทางนา แหลงบนเทงยามราตร สวนสนก สวนนา 5. ตลาดการทองเทยว ไดแก แหลงตนทาง ถนทพกอาศย ระยะเวลาพานก วนพก กจกรรม

และพฤตกรรม ทศนคต 6. การบรการทองเทยว ไดแก การคมนาคมขนสง เสนทางบก เรอ อากาศ ยานพาหนะ การ

ขนสงนกทองเทยว ระเบยบพธการเขาเมองและทพก ไดแก โรงแรม เกสทเฮาส หอพก บงกะโล บานพกรบรอง การตงแคมป บานพกในชมชน บานเรอน และการบรการนาเทยวและมคคเทศก ไดแก ผประกอบการธรกจนาเทยว ผแทนจาหนายการทองเทยว รานขายของทระลกและสนคาพนเมอง กจกรรมการทองเทยว

ประเทศไทยมทรพยากรทองเทยวเกยวเนองกบรากฐานของวถชวตของประชาชนเปนหลก ไดแก ทรพยากรธรรมชาต ประวตศาสตรโบราณคด ขนบธรรมเนยมประเพณและวฒนธรรม การจดการทองเทยวของประเทศไทยทแทจรงไดแบงรปแบบและระดบกจกรรมของการทองเทยวทตองการการจดการแตกตางกน ดงน

www.ssru.ac.th

15

1. การทองเทยวทมงเนนการอนรกษทรพยากรใหคงไวนานทสด ครอบคลมทรพยากรทกประเภท เชน ธรรมชาต ประวตศาสตร โบราณคด วฒนธรรม รวมทงวถชวตของมนษย การทองเทยวเหลานจดเปนการทองเทยวเชงอนรกษ (Conservation tourism) ซงครอบคลม natural tourism , cultural tourism และ historical tourism ทงหมด

2. การทองเทยวทมงเนนการศกษาในแหลงธรรมชาตเพอการรกษาระบบนเวศ โดยคานงถง การมสวนรวมของทองถนมากเปนพเศษ ทงน เปนสวนหนง หรอบางสวน ในแหลงทองเทยวธรรมชาต แหลงวฒนธรรมและประวตศาสตรทใหความสาคญตอระบบนเวศของพนทนนๆ จดเปนการทองเทยว 3. การทองเทยวทมงเนนนนทนการ การพกผอนหยอนใจ การทศนศกษา การประชม สมมนา การตดตอทางธรกจ ทใหความสาคญในการตอบสนองความตองการของนกทองเทยวเปนหลก เปนการทองเทยวนนทนาการ ประชมและสมมนา (เพอนธรรมชาต , 2537) การวดความเปนนกทองเทยว จากสถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย (2540, หนา 3-17) ไดพจารณาความเปนนกทองเทยวเชงนเวศไดจากปจจยดงตอไปน

1.ความสนใจในแหลงท องเทยว พจารณาประเภทและแนวทางของแหลงทองเทยว ทนยมไปเทยว โดยใหความสาคญการทองเทยวในแหลงทองเทยวทสงเสรมการอนรกษ การรกษาสงแวดลอมและการสรางความตระหนกในการพฒนาอยางยงยน ระดบความเขมขนของความสนใจมดงน 1) สนใจแหลงทองเทยวธรรมชาตหรอวฒนธรรม ทมลกษณะเฉพาะทองถนทมความสมบรณหลากหลาย ตองใชความตงใจในการทองเทยวสง มกจกรรมทแตกตางจากความเคยชนตามปกต 2) มกจกรรมการทองเทยวเพอการศกษา เรยนร สมผสและดแลรกษาสภาพธรรมชาตและระบบนเวศ เชน การศกษาธรรมชาต การเดนปา การดนก การสองสตว การดานาดปะการง

2.การเตรยมตวกอนเดนทางทองเทยว นกทองเทยวควรจะ มการเตรยมการศกษาความร โดยการศกษาคนควาดวยตนเองและ/ หรอการเขารบการอบรมกอนเดนทางหรอโดยการสอบถามขอมลเกยวกบสถานทกอนเดนทาง , มการเตรยมอปกรณเครองมอ ในการทองเทยวครบถวนดวยตนเองหรอตามคาแนะนาโดยใหความสาคญในอปกรณทไมทาลายสงแวดลอมและไมทงใหเปนขยะมลฝอยในขณะทองเทยว

3.การปฏบตตวในการทองเทยว ปฏบตตามกฏเกณฑทก าหนดไวในแหลงทองเทยวนนๆ ตามทเหนสมควร , มการกระตอรอรนในการรกษาสภาพสงแวดลอม , มความสนใจใฝรในระหวางการทองเทยวใหความสาคญตอขอมล กจกรรม การสอความหมายหรออนๆทจะเสรมความรและความตระหนกทด ,มความยนดจายในการรกษาสงแวดลอม , สนใจเขารวมกจกรรมและปฏสมพนธกบผอน

4. การปฏบตหลงการทองเทยว มความรกและหวงแหนทรพยากรทไดเรยนรเพมขน หลงจากการทองเทยวและมการเรยนรตอเนอง ชวยสอ ขยาย เผยแพรขอมลทไดรบตอจากผอน

กระบวนการทองเทยว กจกรรมการทองเทยวของนกทองเทยวในแตละแหลงเปนองคประกอบสาคญทจะทาใหนกทองเทยวมความพงพอใจ เพลดเพลนและมความสขจากการการทองเทยว หรอนนทนาการนอกเวลางานตามปกต โดยเฉพาะอยางยง การทองเทยวเชงนเวศใหความสาคญตอกจกรรมการทองเทยวมากเพราะกจกรรมตางๆ นนจะเปนสอกลางนาการทองเทยวไปสเปาหมายได กจกรรมทเหมาะสมจงควรเปนกจกรรมทเนนการศกษาหาความรในระบบนเวศและวฒนธรรมทองถนควบคไปกบการไดรบความเพลดเพลน ทงนตองเปนกจกรรมทมผลกระทบนอยทสดหรอผลกระทบทสามารถปองกนหรอแกไขได

www.ssru.ac.th

16

กจกรรมทเกยวของจดเปนกจกรรมการทองเทยว ประกอบดวย 1. กจกรรมในแหลงธรรมชาต ไดแก เดนปา ศกษาธรรมชาตสองสตว/ดนก เทยวถา/นาตก

พายเรอ (แคด,คะยก,เรอใบ,วนเสรฟ) ดานาดปะการง (นาตน ,นาลก) ตงแคมป ลองแพ ขมา/นงชาง 2. กจกรรมกงนเวศ ไดแก ถายรป บนทกภาพ/เสยง ศกษาทองฟา ขจกรยาน ทองเทยว (เสอ

ภเขา) ปน/ไตเขา ตกปลา 3. กจกรรมทางวฒนธรรม ประวตศาสตร ไดแก ชมความงาม ความเกาแก ศกษาเรยนร ประวต

ความเปนมาของแหลงโบราณคดและประวตศาสตร ศกษาชนชมงานศลปกรรมและวฒนธรรม รวมกจกรรม เรยนรพฤตกรรมของผคน ศกษาเรยนรการผลตของทระลกและสนคาพนเมอง

กจกรรมตางๆน มลกษณะเฉพาะเหมาะสมกบบางพนทและบางกลมนกทองเทยว ซงมวตถประสงคทตางกน มความตองการสงอานวยความสะดวกหรอเครองมอทตางกน รวมทงมผลกระทบตอสงแวดลอมในระดบทตางกน

ภาพท 2.2 แสดงแผนทเขตตาบลอมพวาและทรพยากรการทองเทยวในตาบลอมพวา ทมา : เอกสทธ สดแกว. 2549. หนา 33

www.ssru.ac.th

17

2.3. พฤตกรรมในการทองเทยวของนกทองเทยว 1. ความหมายของพฤตกรรม พจนานกรมลองแมน (Goldensor,1984:90) ไดใหคาจากดความวา พฤตกรรมเปนการกระทาหรอการตอบสนองการกระทาทางจตวทยาของแตและบคคลและเปนปฏสมพนธในการตอบสนองตอสงกระตนภายในหรอภายนอกรวมทงเปนกจกรรมการกระทาตางๆ ทเปนไปอยางมจดมงหมายสงเกตเหนไดหรอเปนกจกรรมการกระทาตางๆ ทไดผานการใครครวญมาแลวหรอเปนไปอยางไมรสกตว สมจตร สพรรณทสน (2534:97) ไดใหความหมายของพฤตกรรมไววา หมายถง ปฏกรยาหรอกจกรรมทกชนดของสงมชวตจะสงเกตไดหรอสงเกตไมไดกตาม โสภา ชพกลชย (2521:2) ไดใหความหมายของพฤตกรรมไววา หมายถง การกระทากจกรรมตางๆ ซงมชวตและบคคลอนสามารถสงเกตไดหรอใชเครองมอทดลองได เชน การหวเราะ การรองไห การกน การเลนหรอการนอน เปนตน จากความหมายของพฤตกรรมดงกลาวจงสรปไดวา พฤตกรรมหมายถง การกระทาหรอการตอบสนองทบคคลนนแสดงออกมาทงภายในและภายนอกตวบคคล โดยอาจแสดงออกมาทงทรตวหรอไมรตวกได ซงบคคลอนสามารถสงเกตเหนไดหรอสามารถตรวจสอบได โดยใชเครองมอในการตรวจสอบพฤตกรรม 2. การวดพฤตกรรม พฤตกรรมในการทองเทยวขนอยกบประเภทของแหลงทองเทยวและทรพยากรการทองเทยว พฤตกรรมในการทองเทยว เชน การเลนนาตก การเดนปา การดนก การสองสตว ฯลฯ สมจตร สพรรณทสน (2534:97) กลาวถง วธการศกษาพฤตกรรมม 2 วธ คอ 1. การศกษาพฤตกรรมโดยทางตรงอาจทาได 2 วธคอ 1.1 การสงเกตแบบใหผสงเกตรตว (Direct Observation) การสงเกตพฤตกรรมโดยบอกใหผสงเกตทราบบคคลบางคนอาจไมแสดงพฤตกรรมทแทจรงของตนออกมา ถาบคคลนนคดวา การแสดงออกของพฤตกรรมบางอยางใหบคคลอนเหนเปนการไมสมควร 1.2 การสงเกตแบบธรรมชาต (Naturalistic Observation) คอ การทบคคลผตองการสงเกตพฤตกรรมไมไดกระทาตนเปนรบกวนพฤตกรรมของบคคลทถกสงเกตและเปนไปในลกษณะททาใหผถกสงเกตไมทราบวาถกสงเกตพฤตกรรม การสงเกตแบบนจะไดพฤตกรรมทแทจรงมาก เพราะบคคลทถกสงเกตจะไมเกดความรสกตววาบคคลอนคอยสงเกตพฤตกรรมของตนเอง 2. การศกษาพฤตกรรโดยทางออม แบงออกไดหลายวธคอ 2.1 การสมภาษณเปนวธทบคคลหนงตองการซกถามขอมลจากบคคลอน กลมของบคคล ซงทาไดโดยการซกถามแบบเผชญหนากน พบหนากนโดยตรงหรออาจเผชญกนโดยตรง แตมคนกลางทาหนาทซกถามใหกได การสมภาษณแบงออกเปน 2 ประเภทใหญๆ คอ 2.1.1 การสมภาษณโดยตรงผสมภาษณจะซกถามผถกสมภาษณเปนเรองๆ ไปตามทตงจดมงหมายไว ซงผสมภาษณจะรตวตลอดเวลาวา ผสมภาษณตองการทราบในเรองใด 2.1.2 การสมภาษณโดยทางออมหรอไมเปนทางการผสมภาษณจะไมทราบวาผสมภาษณตองการอะไร ผสมภาษณจะพดคยไปเรอยๆ โดยสอดแทรกเรองทจะสมภาษณ เมอโอกาสซงผตอบจะไมรตววาเปนสงทผสมภาษณเจาะจงทจะไดทราบถงพฤตกรรมนนๆ

www.ssru.ac.th

18

2.2 การตอบแบบสอบถามเหมาะสาหรบการศกษาพฤตกรรมของบคคลเปนจานวนมาก โดยบคคลเหลานนอาจอยหางไกลกระจดกระจายมากหรอพฤตกรรมทตองการทราบเปนเรองทผานมาแลว ผศกษาไมสามารถยอนไปดพฤตกรรมนนได ในบางกรณผศกษามความตองการทจะทราบถงแนวโนมของพฤตกรรมทจะเกดขนในอนาคต การศกษาโดยวธนผถกศกษาสามารถทจะใหขอมลเกยวกบพฤตกรรมทปกปดหรอพฤตกรรมตางๆทไมยอมแสดงใหผอนทราบไดโดยวธอนและสามารถทจะใหขอมลในเวลาใดกได โดยผศกษาจะตองเปนผทสามารถอานออกเขยนได 2.3 การทดลองเปนการศกษา โดยผถกศกษาจะอยในสภาพการควบคมตามทผศกษาตองการโดยสภาพแทจรงการควบคมจะทาไดในหองปฏบตการ แตในชมชนการศกษาพฤตกรรมของชมชน โดยการควบคมตวแปรตางๆ คงเปนไปไดนอยมาก 2.4 การบนทกเปนวธการใหบคคลแตละคนไดบนทกพฤตกรรมของตนเอง ซงอาจออกมาในรปของบนทกประจาวนหรอเปนการศกษาพฤตกรรมแตละประเภทกได เชน พฤตกรรมการกน พฤตกรรมการเรยน พฤตกรรมการทางานรวมกบคนอนๆ สาหรบการศกษาครงนเปนการศกษาพฤตกรรมการทองเทยวผวจยใชวธการใหตอบแบบสอบถาม เนองจากเปนการศกษาพฤตกรรมของบคคลจานวนมากและพฤตกรรมทตองการทราบเปนเรองทผานมาแลว รวมทงตองการทราบแนวโนมของพฤตกรรมทจะเกดขนในอนาคต 2.4 การทองเทยวจงหวดสมทรสงคราม จงหวดสมทรสงครามเปนจงหวดขนาดเลกมเพยง 3 อาเภอ และหางจากกรงเทพมานครเพยงแค 65 กโลเมตร มแหลงทองเทยวประกอบดวย อาเภอเมองสมทรสงคราม 1) ดอนหอยหลอด เปนสนดอนบรเวณปากแมนาแมกลองเปนทอาศยของหอยหลายชนด โดยเฉพาะหอยหลอดในชวงนาลงจะเปนพนทดอนทมทศนยภาพสวยงามมาก นกทองเทยวสามารถลงไปจบหอยหลอดได บรเวณดานหนาของดอนหอยหลอดเปนทตงของศาลกรมหลวงชมพรเขตอดมศกด สถานทศกดสทธทชาวแมกลองใหความเคารพอยางสง ประมาณปลายเดอนกมภาพนธถงตนเดอนเมษายน จะเปนระยะเวลาทเหมาะแกการเดนทางไปเทยว ปจจบนคณะรฐมนตรไดมมตเมอวนท 1 สงหาคม 2543 เหนชอบการเสนอพนทชมนาดอนหอยหลอด จงหวดสมทรสงครามเปนพนทชมนาทมความสาคญระหวางประเทศ ( Ramstad site) 2) วดเพชรสมทรวรวหาร เปนพระอารามหลวงชนตร เปนวดทสาคญแหงหนงของจงหวดสมทรสงคราม เนองจากเปนทประดษฐานของหลวงพอบานแหลม พระพทธรปยนปางอมบาตร ศลปะสมยกรงสโขทยตอนปลาย เปนพระพทธรปทมความศกดสทธเปนทเคารพสกการะของชาวแมกลอง ถอเปนพระคบานคเมอง 3) วดศรทธาธรรม (วดมอญ) สรางเมอ พ.ศ. 2428 ปจจบนทางวดไดสรางอโบสถหลงใหมทาดวยไมสกทองฝงมกเปนหลงแรกในประเทศไทย มความงดงามมาก นอกจากนเขอนบรเวณหนาวดยงเปนจดชมทศนยภาพปากอาวแมกลองไดอยางสวยงาม 4) อนสรณสถาน อน – จน ตงอยตาบลลาดใหญ อาเภอเมองสมทรสงคาม หางจากศาลากลางจงหวดสมทรสงคราม ระยะทาง 4 กม. สรางขนเพอเปนเกยรตประวตแกฝาแฝด อน-จน แฝดสยามทสรางชอเสยงใหกบประเทศไทยทวโลก 5) พพธภณฑเรอ ตงอยรมถนนเอกชย ตดกบอนสรณสถาน อน-จน เปนสถานทเกบเรอชนดตางๆ ทเคยใชในลมนาแมกลอง เพอใหเปนทศกษาคนควาเกยวชวตความเปนอยของชาวแมกลอง 6) วดใหญ ตงอยรมฝงแมนาแมกลอง ตาบลแมกลอง อาเภอเมองสมทรสงคราม เปนวดเกาแกสมยรตนโกสนทร เปนทตงของศาลากลางแหงแรกของ

www.ssru.ac.th

19

จงหวดสมทรสงครามและเปนทเกบรกษากลองใหญ ซงเลาวาไดลอยนามาประชาชนจงนามาไวทวดแหงน อาเภออมพวา 1) อทยานพระบรมราชานสรณ พระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลย (อทยาน ร.2) จดตงขนเพอเปนอนสรณอนเปนนวาสสถานทพระบรมราชสมภพในพระบาทสมเดจพระพทธเลศเหลานภาลย รชกาลท 2. แหงราชวงศจกร ภายใตอทยานมลานแสดงละคร และโขนกลางแจง สวนพฤษชาต เปนสวนพนธไม ในวรรณคด กลมอาคารทรงไทย ศาลาเอนกประสงค พพธภณฑพระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลย ตวรรณคด หนจาลองตวละครจากวรรณคด 2) วดจฬามณ เปนวดโบราณรมคลองอมพวาตอเนองกบคลองผหลอก สรางขนสมยกรงศรอยธยาตอนปลายรชกาล พระเจาประสาททอง มศาลาการเปรยญเปนเรอนไมโบราณขนาดใหญและมอโบสถสรางใหมทมความงดงามและลาคา มของประดบทมความงามและสงคายง เชน ขอฟาประดบกระจกจากเบลเยยม หนาตางฝงมก พนปดวยหนออนหลากส 3) วดอมพวนเจตยาราม ตงอยทตาบลอมพวา อาเภออมพวา เปนพระอามรามหลวงชนโท เปนสถานทประสตของพระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลย ภายในเปนโบราณสถานทมสถาปตยกรรมสมยตนกรงรตนโกสนทรทงดงามมากและยงเปนทประดษฐานโบราณวตถอกมาก 4) วดภมรนทรกฎทอง ตงอยรมฝงแมนาแมกลอง ตาบลสวนหลวง อาเภออมพวา ตรงขามกบวดอมพวนเจตยารามและอทยาน ร.2 เปนวดสมยรตนโกสนทรมกฎทองลวดลายวจตร ซงชนกชนนของสมเดจพระอมรนทรามาตย เศรษฐตระกลบางชางสรางถวายเปนกฎทสวยงาม 5) วดบางกะพอม สรางขนในสมยกรงศรอยธยาตอนปลาย มวหารรอยพระพทธบาทจาลองทสวยงามมากผนงดานในของวหารเปนจตกรรมฝาผนงนน ศลปะปนปน บรรยายภาพพทธประวตและจาลองภาพสวนผลไมและวถชวตของชาวเมองสมทรสงครามสวนรอยพระพทธบาทชนในทาดวยแผนไมมะเกลอขนาดใหญฝงมกลวดลายวจตร 6) วดเขายสาร ตงอยทตาบลยวาร อาเภออมพวา เปนวดเกาแกไมทราบวาสรางขนในสมยใด บางกสนนษฐานจากลายจาหลกบานประตอโบสถ วหารรอยพระบาทจาลองวาเปนศลปะสมยสโขทย เปนวดทมตมโบราณทเรยกวา ตมโพ มอยมากทสด จงอางวาสรางในสมยสโขทย บางกวาสรางในสมยกรงศรอยธยา 7) วดบางแคใหญ ตงอยรมแมนาแมกลองบรเวณปากคลองบางแค ตาบลแควออม สรางเมอ พ.ศ. 2357 ภายในวดมโบราณสถานและโบราณวตถทนาสนใจ ไดแก อโบสถหลงใหญ อายราว 150 ป ดานหนามเจดยเหลยมยอมมสบสอง ศลปะสมยกรงศรอยธยา พระประธานในอโบสถสรางจากศลาแลง ปางมารวชย ดานหนาอโบสถ มธรรมเจดย 7 องค สรางเมอ พ.ศ. 2415 มกาแพงแกวลอมรอบและภาพจตกรรมฝาผนงทเขยวดวยสฝนผสมกาวเขยนขนในปลายรชกาลท 2. เปนภาพเรองราวสงครามไทย –พมา 8) วดอนทาราม ตงอยทตาบลเมองใหม อาเภออมพวา เปนวดโบราณสรางขนเมอ พ.ศ. 2300 ในสมยกรงศรอยธยาแตมาปฏสงขรณในสมยรชกาลท 3. สงทนาสนใจ ไดแก หลวงพอโตอายกวา 300 ป อโบสถสรางดวยหนออนทงหลง มพพธภณฑเรอโบราณ อทยานปลาตะเพยนและศนยฟนฟสภาพจตใจทใชสมนไพรควบคกบการปฏบตธรรมรกษาผตดยาเสพตด 9) ตลาดนาทาคา ตงอยทคลองพนลา ตาบลทาคา อาเภออมพวา เปนสภาพชวตอกแบบหนงของชาวสมทรสงครามเปนตลาดนดทางนาทลอยเรอคาขายกนมานานนบรอยป 10) เตาตาล ตงอยรมถนนสายสมทรสงคราม – บางแพ อาเภออมพวา เปนแหลงผลตนาตาลมะพราวซงเปนอาชพ ทสาคญอาชพหนงของชาวสมทรสงคราม มการสาธตขนตอนการทานาตาลมะพราว 11) บานเบญจรงค ตงอยรมถนนสมทรสงคราม – บางแพ อาเภออมพวา เปนแหลงผลตเครองเบญจรงคเลยนแบบศลปะ

www.ssru.ac.th

20

สมยรชกาลท 2. ทมฝมอประณต งดงาม เหมาะแกการเปนของฝากหรอของตกแตงบาน นกทองเทยวสามารถศกษากรรมวธการผลตเครองเบญจรงคดงกลาวได อาเภอบางคนท 1) อาสนวหารแมพระบงเกด ตงอยท หมท 7 ตาบลบางนกแขวก อาเภอบางคนท หางจากจงหวดสมทรสงคราม ประมาณ 16 กโลเมตร เปนสกการะสถานอนศกดสทธของครสต คนทอาศยอยโดยรอบกวา 400 ครอบครว สรางขนตงแต ค.ศ. 1890 ( พ.ศ. 2433) โดยบาทหลวงเปาโลซลมอล มชชนนารชาวฝรงเศส ใชเวลาสรางถง 6 ป จงเสรจสมบรณจดเปนอาสนวหารทเกาแกทสดในประเทศไทย เปนอาคารรปไมกางเขน มลกษณะสถาปตยกรรมแบบโกธค (Gothic) ของฝรงเศสภายในตกแตงดวยกระจกส ประตมากรรมปนปนแบบนนสง รปแกะสลกบรรยายเกรดประวตในพระคมภรครสตศาสนา 2) วดเจรญสขราม ตงอยทตาบลบางนกแขวก อาเภอบางคนท เปนพระอารามหลวงชนตร มหลวงพอโตเปนพระประธานในอโบสถ สรางดวยศลาแลง เปนพระพทธรปบางมารวชย ถอเปนพระพทธรปอนศกดสทธโบสถมลกษณะคลายเรอสาเภา พนปดวยหนออน พรอมดวยวหารทจาลองมาจากประสาทพระเทพบดร งดงามมาก มการจดงานทงกระจาดในเทศกาลสารจน ทบรเวณหนาวดมอทยานวงมจฉา เปนแหลงปลาตะเพยนทชกชมทสด 3) วดบางกง ตงอยท หมท 4 ตาบลบางกง เปนวดโบราณสรางสมยกรงศรอยธยา มอโบสถหลงเกา (โบสถปรกโพธ ) เปนโบสถทถกตอโพธ ตนไทรปกคลมทงหลง ภายในโบสถมพระประธานเปนพระพทธรปปนปนขนาดใหญ เรยกวา หลวงพอนลมณศกด และมภาพจตกรรมฝาผนงสมยปลายกรงศรอยธยาเปนเรองราวเกยวกบพทธประวต มสระนาโบราณอายกวา 400 ป ซงปจจบนทรดโทรมมากแลวและยงเปนคายทหารเรอเกาสมยกรงธนบร เรยกวา คายบางกง 4) กะลาซอ เปนผลมะพราวทมลกษณะพเศษ เรยกวา มะพราวซอ พบไดในบางพนทเทานนนยมนามาแกะสลก ลวดลายเพอใชทากะโหลกซอ อนเปนเครองดนตรไทยพนบานประจาภาคกลาง นกทองเทยวสามารถศกษาศลปะการแกะสลกซอไดจากอาจารย สมพร เกตแกว ทบานเลขท 42 หมท 5 ตาบลบางพรหม อาเภอบางคนท จงหวดสมทรสงคราม

www.ssru.ac.th

21

ภาพท 2.3 แสดงแผนททองเทยวสมทรสงคราม

ทมา : www.paiduaykan.com แหลงชมนมของคนชอบเทยว

www.ssru.ac.th

22

2.5 การประเมนความเสยง การประเมนความเสยงมการนามาเอาใชอยางกวางขวางในการทานายโอกาสของเหตการณทไมนาเกดขน เชน การระเบดในโรงงานอตสาหกรรม การบาดเจบในสถานททางานเนองจากสวนประกอบของเครองจกรททางานบกพรอง การขนสง กกเกบสารเคม หายนะทางธรรมชาตการบาดเจบหรอการตาย จากจกรรมทอนตรายรวมทงโรคภยไขเจบในปพ.ศ. 2518 หนวยงานการขนสงของสหรฐอเมรกาไดทาการประเมนความเสยงจากอนตรายจากการจราจร ซงสมพนธกบเสนทางการออกแบบยานพาหนะและพฤตกรรมของผขบข นอกจากนยงมการประเมนความเสยวเกยวกบความปลอดภยของอาหารและทางการเกษตร โดยการพจาณาเกยวกบโรคหรอแมลงในปททาการประเมนป พ.ศ. 2523 วธการประเมนความเสยงถกนามาใชในการสรางคามาตรฐาน สาหรบสารเคมทตกคางในอาหาร สารทนามาใชปรงยา การปนเปอนในดนและในอากาศ การประเมนความเสยงมความสาคญและมชอเสยงในประเทศอเมรกาและแคนนาดา เพราะมการเกบรวบรวมพษวทยาและระบาดพษวทยาทผานมากกวา 40 ป หนวยงานการปองกนทางสงแวดลอม (Environmental Protection Agency : EPA) ของประเทศสหรฐอเมรกา ไดทาการเปรยบเทยบประเมนอนตรายของสงแวดลอมทงความเสยงตอสขภาพของมนษยและสงแวดลอม เปนการลาดบการจดการกอนหลงของหนวยงานและแสดงความเสยงทางดานสงแวดลอมทสาธารณชนตระหนกทสด ซงบางครงอาจไมไดถกจดลาดบวาเปนความเสยงทสด โดยหนวยงานการจดการและนกวทยาศาสตร 1. ความหมายของความเสยง ประเสรฐ อครประถมพงศและคณะ (2547:4) กลาวไววา ความเสยงหมายถง โอกาสหรอเหตการณทไมพงประสงคทจะสงผลกระทบทาใหวตถประสงคหรอเปาหมายเบยงเบนไป Whyte and Burton (1979:13) กลาวไววาความเสยง หมายถง โอกาสความนาจะเปนและความรนแรงของผลเสยหายทเกดขนตามมาของเหตการณทอนตรายตอมนษยหรอสงแวดลอม Greenberg and Craner (1991:X) กลาวไววา ความเสยงหมายถง การรวมกนของความนาจาเปนของโอกาสในการเกดเหตการณทไมคาดคดและความรนแรงของผลทเกดขนตามมา จากเหตการณดงกลาว โดยท Risk = Probability x Consequences Taylor (1993:21) กลาวไววาความเสยงคอ การวด 2 พารามเตอรทเกยวของ ไดแก ความนาจาเปนของเหตการณททาใหเกดความสญเสยและผลทเกดขนตามมาของเหตการณความรนแรง ซงอาจจะดหรอไมด ความเสยงในงานวจยนหมายถง โอกาสหรอความเปนไปไดทจะเกดผลในทางลบ หรอความเสยหายทไมพงปราณนาแกทรพยากรการทองเทยวและอนตรายทนกทองเทยวอาจไดรบจากการทองเทยวในพนทอาเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม 2. การประเมนความเสยง การประเมนความเสยงมหลายวธตามคาแนะนาของหนวยงานและนกวชาการดงน Erickson and King (1999:174-177) ไดกาหนดแนวทางการประเมนความเสยงเกยวกบ สขภาพของมนษยไว 4 ขนตอน ดงน 1. การจาแนกภาวะอนตราย คอ การระบสารพษทองคกรตระหนก ซงจะสงกระทบกบสขภาพของมนษยและระบประชากรทอาจจะไดรบผลกระทบ

www.ssru.ac.th

23

2. การประเมนผลหรอสงทแสดงออกมาเปนการประเมนผลทมนษยจะไดรบเมอเกดภาวะ ทเสยงแตละทางผาน /เหตการณทเปนไปได 3. การประเมนความเปนพษโดยอาศยขอมลทางวทยาศาสตรในการพจาณาความเปนพษของสารแตละชนดภายใตการศกษา 4. ระบลกษณะของความเสยงขนตอนนเปนขนตอนสดทายของการประเมนความเสยงเปน การประมาณแนวโนมของผลกระทบในทางลบตอสขภาพทเกดจากผลของความรนแรงทปรากฏและประเมนความไมนอนทเกดขน 3. ระดบความเสยง กรมโรงงานอตสาหกรรม (2543:17-19) ไดกาหนดระเบยบปฏบตการชบงอนตรายการประเมนความเสยงและการจดทาแผนงานบรหารจดการความเสยง พ.ศ . 2543 สาหรบความประเมนความเสยงของโรงงานอตสาหกรรม โดยพจารณาระดบความเสยงจากผลลพธของระดบโอกาสคณกบระดบความรนแรงทมผลกระทบตอบคคล ทรพยสนหรอสงแวดลอม หากระดบความเสยงทมผลกระทบตอบคคล/ ทรพยสนหรอสงแวดลอมมคาแตกตางกนใหเลอกระดบความเสยงทมคาสงกวาเปนผลของการประเมนความเสยงในเรองนน 4 . การจดการความเสยง ความหมายของการจดการความเสยง Greenberg and Craner (1991:X) สรปไววาการจดการความเสยงเปนเครองมอในการจดการเกยวกบกจกรรมตางๆ ทเกยวของกบกระบวนการทางเคมมความจาเปนและเปนประโยชนในการจาแนกอนตรายทอาจเกดขนรวมทงความเสยงตอการไดรบผลกระทบจากการเกดอนตราย วธการจดการความเสยง Lewis (1990:69) กลาวไววา การจดการความเสยงอยบนพนฐานของ 2 วธ วธแรกคอ การปองกนความเสยงกอนทจะเกด หมายถง การลดความนาจะเปนของเหตการณทไมตองลงและวธทสอง คอ การทาใหความเสยงทเกดขนแลวลดลงเปนการทาใหผลทตามมาทไมนาพงพอใจทเกดขนแลวลดลงหรอถาเปนความเสยงทเกยวกบโรค วธแรกคอ การปองกนโรคและวธทสอง การบาบดรกษาโรคใหลดลง วธการประเมนความเสยงมหลายวธการ ดงน กรมโรงงานอตสาหกรรม (2543 : 15) กาหนดระเบยบวาดวยหลกเกณฑการบงชอนตรายการประเมนความเสยงและการจดทาแผนงานบรหารจดการความเสยง พ.ศ. 2543 หมวด 3 กลาวถง การประเมนความเสยงวาเปนการจดระดบของความเสยง วาเปนความเสยงเลกนอยหรอความเสยงทยอมรบได ความเสยงสงหรอความเสยงทยอมรบไมได เพอจะไดเปนขอมลในการดาเนนงานควบคมความเสยง การประเมนความเสยงใหใชหลกเกณฑการพจารณา

www.ssru.ac.th

24

5.วธการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เกษม จนทรแกว (2544:83-84) ไดกลาวถง วธการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและ สงแวดลอมวามทงหมด 8 วธ ดงน 1. การใช หมายถง การใชหลายรปแบบ เชน บรโภคโดยตรง เหน ไดยน ไดฟง ไดสมผส การใหความสะดวกและความปลอดภยรวมไปถงพลงงานเหลานตองเปนเรองการใชอยางยงยน 2. การเกบกก หมายถง การรวบรวมและการเกบกกทรพยากรทมแนวโนมทจะขาดแคลนในบางเวลาหรอคาดวาจะเกดวกฤตการณเกดขน บางครงอาจเกบกกเอาไวเพอการนาไปใชประโยชนในปรมาณทสามารถควบคมได 3. การรกษา หมายถง การดาเนนการใดๆ ตอทรพยากรทขาดไป/ไมทางานตามพฤตกรรม/เสอมโทรม/เกดปญหาเปนจด/พนทเลกๆสามารถใหฟนคนสภาพเดมได 4. การฟนฟ หมายถง การดาเนนการใดๆ ตอทรพยากรหรอสงแวดลอมทเสอมโทรมใหสง เหลาเปนปกตสามารถเออประโยชนในการนาไปใชประโยชนตอไป ซงการฟนฟตองใชเวลาและเทคโนโลยเขาชวยดวยเสมอ 5. การพฒนา หมายถง การทาสงทเปนอยใหดขน การทตองพฒนาเพราะตองการเรง หรอเพมประสทธภาพใหเกดผลผลตทดขน การพฒนาทถกตองนนตองใชทงความรและ เทคโนโลยและการวางแผนทด 6.การปองกน หมายถง การปองกนสงทเกดขนมใหลกลามมากกวาน การปองกนนตองทาทง 2 ลกษณะ การปองกน คอ การปองกนกอนมการทาลายจาเปนตองดาเนนการอยางม ประสทธภาพและการปองกนภยทเกดซาซากกตองหาทางยต 7. การสงวน หมายถง การเกบไวโดยไมใหแตะตองหรอนาไปใชดวยวธใดๆกตาม การสงวนอาจกาหนดเวลาทเกบไวโดยไมใหมการแตะตองตามเวลาทกาหนดไวกได 8. การแบงเขต หมายถง ทาการแบงเขตหรอแบงกลม/ ประเภท ตามสมบตของทรพยากรสาเหตทสาคญเพราะวธการทใหความรหรอกฎระเบยบทนามาใชนนไมไดผลหรอตองการจะแบงเขตใหชดเจน เพอใหการอนรกษไดผล การแบงเขตนจะตองมการสรางมาตรการกากบดวยมฉะนนแลวจะไมเกดผล 6 . สภาพแวดลอมและทรพยากรธรรมชาตอาเภออมพวา

ลกษณะภมประเทศ ลกษณะภมประเทศโดยทวไป เปนทราบลม รมทะเลโดยตลอด สภาพดนเปนดนเหนยวปนทราย ไมม ภเขาหรอเกาะ เดมเคยมปาไมโกงกาง ไมแสม ตามชายฝงทะเล และมปาจากตามปากแมนา นอกจากนมลาคลองใหญนอยมากมาย แยกจากแมนาแมกลอง 300 คลอง กระจายอยทวทกพนท แมนาสาคญทไหลผาน คอ แมนาแมกลอง ไหลผานบรเวณทองทอาเภอบางคนท อาเภออมพวา ไปออกทะเลอาวไทยทบรเวณปากแมนาแมกลอง ในเขตอาเภอเมองสมทรสงคราม จากสภาพภมประเทศเชนน ทาใหเกดความสะดวกในดานการคมนาคมทางนา และประกอบอาชพดานกสกรรม

ทรพยากรสตวน า ทรพยากรสตวนาจะอาศยอยตามลาคลองใหญนอยมากมาย แยกจากแมนาแมกลอง 300

คลอง กระจายอยทวทกพนท แมนาสาคญทไหลผาน คอ แมนาแมกลอง ไหลผานบรเวณทองทอาเภอ

www.ssru.ac.th

25

บางคนท อาเภออมพวา ไปออกทะเลอาวไทยทบรเวณปากแมนาแมกลอง ทรพยากรสตวนาจะประกอบดวย กง หอย ป ปลา ซงทรพยากรสตวนาทมชอเสยง ไดแก ปลาท หอยหลอด เปนทนยมสาหรบนกทองเทยวทมาทองเทยวแลวจะตองนาไปเปนของฝาก

ทรพยากรพรรณไม ทรพยากรพรรณไม ซงมความสาคญตอมนษย ไดแก แหลงสมนไพรรกษาโรคเปนแหลง

ปจจยในการดาเนนชวตอาทการใชพรรณไมจากปาชายเลนในการสรางทอยอาศยเปนแหลงเชอเพลงหรอแหลงพลงงานรวมถงเปนแหลงพชพรรณทนาไปกลนทาสารเคมชนดตางๆ ซงประกอบดวยพรรณไมหนาแนนขนตามธรรมชาต ไดแก ตนจาก แสม ตะบน ตะบน ครย โปรง ตาตม ลาพ ลาแพน ฯลฯ ทาใหวถการดาเนนชวตของคนในชมชนมความผกพนกบพรรณไม

ทรพยากรสตวปา ทรพยากรสตวปาจะประกอบดวย สตวสะเทนนาสะเทนบก สตวเลอยนคลาน นกและสตว

เลยงลกดวยนม ไดแก กบ เขยด คางคก ปาด ตวเงนตวทอง พวกนกประเภทตางๆ สนข และกระรอก ซงจะสามารถพบเหนไดงายจากทนกทองเทยวไดมาทองเทยวและสามารถทจะเกบภาพไวเพอทาการศกษาทรพยากรสตวปาของอาเภออมพวาทหาดไดยาก 2.6 แหลงทองเทยวบรเวณพ นทศกษา

ขอบเขตพนทศกษาสาหรบแหลงทองเทยวทสาคญของอาเภออมพวามรายละเอยดดงตอไปน

1. อทยานพระบรมราชานสรณ พระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลย (อทยาน ร.2) จดตงขนเพอเปนอนสรณอนเปนนวาสสถานทพระบรมราชสมภพในพระบาทสมเดจพระพทธเลศเหลานภาลย รชกาลท 2. แหงราชวงศจกร ภายใตอทยานมลานแสดงละคร และโขนกลางแจง สวนพฤษชาต เปนสวนพนธไม ในวรรณคด กลมอาคารทรงไทย ศาลาเอนกประสงค พพธภณฑพระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลย ตวรรณคด หนจาลองตวละครจากวรรณคด

2. วดจฬามณ เปนวดโบราณรมคลองอมพวาตอเนองกบคลองผหลอก สรางขนสมยกรงศรอยธยาตอนปลายรชกาล พระเจาประสาททอง มศาลาการเปรยญเปนเรอนไมโบราณขนาดใหญและมอโบสถสรางใหมทมความงดงามและลาคา มของประดบทมความงามและสงคายง เชน ชอฟาประดบกระจกจากเบลเยยม หนาตางฝงมก พนปดวยหนออนหลากส

3. วดอมพวนเจตยาราม ตงอยทตาบลอมพวา อาเภออมพวา เปนพระอามรามหลวงชนโท เปนสถานทประสตของพระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลย ภายในเปนโบราณสถานทมสถาปตยกรรมสมยตนกรงรตนโกสนทรทงดงามมากและยงเปนทประดษฐานโบราณวตถอกมาก

4. วดภมรนทรกฎทอง ตงอยรมฝงแมนาแมกลอง ตาบลสวนหลวง อาเภออมพวา ตรงขามกบวดอมพวนเจตยารามและอทยาน ร.2 เปนวดสมยรตนโกสนทรมกฎทองลวดลายวจตร ซงชนกชนนของสมเดจพระอมรนทรามาตย เศรษฐตระกลบางชางสรางถวายเปนกฎทสวยงาม

5. วดบางกะพอม สรางขนในสมยกรงศรอยธยาตอนปลาย มวหารรอยพระพทธบาทจาลองทสวยงามมากผนงดานในของวหารเปนจตกรรมฝาผนงนน ศลปะปนปน บรรยายภาพพทธประวตและจาลองภาพสวนผลไมและวถชวตของชาวเมองสมทรสงครามสวนรอยพระพทธบาทชนในทาดวยแผนไมมะเกลอขนาดใหญฝงมกลวดลายวจตร

www.ssru.ac.th

26

6. วดเขายสาร ตงอยทตาบลยวาร อาเภออมพวา เปนวดเกาแกไมทราบวาสรางขนในสมยใด บางกสนนษฐานจากลายจาหลกบานประตอโบสถ วหารรอยพระบาทจาลองวาเปนศลปะสมยสโขทย เปนวดทมตมโบราณทเรยกวา ตมโพ มอยมากทสด จงอางวาสรางในสมยสโขทย บางกวาสรางในสมยกรงศรอยธยา

7. วดบางแคใหญ ตงอยรมแมนาแมกลองบรเวณปากคลองบางแค ตาบลแควออม สรางเมอ พ.ศ. 2357ภายในวดมโบราณสถานและโบราณวตถทนาสนใจ ไดแก อโบสถหลงใหญ อายราว 150 ป ดานหนามเจดยเหลยมยอมมสบสอง ศลปะสมยกรงศรอยธยา พระประธานในอโบสถสรางจากศลาแลง ปางมารวชย ดานหนาอโบสถ มธรรมเจดย 7 องค สรางเมอ พ.ศ. 2415 มกาแพงแกวลอมรอบและภาพจตกรรมฝาผนงทเขยวดวยสฝนผสมกาวเขยนขนในปลายรชกาลท 2. เปนภาพเรองราวสงครามไทย –พมา

8. วดอนทาราม ตงอยทตาบลเมองใหม อาเภออมพวา เปนวดโบราณสรางขนเมอ พ.ศ. 2300 ในสมยกรงศรอยธยาแตมาปฏสงขรณในสมยรชกาลท 3. สงทนาสนใจ ไดแก หลวงพอโตอายกวา 300 ป อโบสถสรางดวยหนออนทงหลง มพพธภณฑเรอโบราณ อทยานปลาตะเพยนและศนยฟนฟสภาพจตใจทใชสมนไพรควบคกบการปฏบตธรรมรกษาผตดยาเสพตด

9. ตลาดนาทาคา ตงอยทคลองพนลา ตาบลทาคา อาเภออมพวา เปนสภาพชวตอกแบบหนงของชาวสมทรสงครามเปนตลาดนดทางนาทลอยเรอคาขายกนมานานนบรอยป

10. เตาตาล ตงอยรมถนนสายสมทรสงคราม – บางแพ อาเภออมพวา เปนแหลงผลตนาตาลมะพราวซงเปนอาชพ ทสาคญอาชพหนงของชาวสมทรสงคราม มการสาธตขนตอนการทานาตาลมะพราว

11. บานเบญจรงค ตงอยรมถนนสมทรสงคราม – บางแพ อาเภออมพวา เปนแหลงผลตเครองเบญจรงคเลยนแบบศลปะสมยรชกาลท 2. ทมฝมอประณต งดงาม เหมาะแกการเปนของฝากหรอของตกแตงบาน นกทองเทยวสามารถศกษากรรมวธการผลตเครองเบญจรงคดงกลาวได

12. ตลาดนาอมพวา เปนตลาดรมคลองตงอยใกลวดอมพวนเจตยาราม ทกวนศกร เสารและอาทตย ในชวงเยนตงแตชวงเวลา 15.00 -21.00 น. ในคลองอมพวาจะมพอคาแมคาพายเรอขายอาหารและเครองดม เชน หอยทอด กวยเตยว กาแฟ ขนมหวานตางๆ และมรถเขนขายของบนบกดวยบรรยากาศสบายๆมเพลงฟงจากเสยงตามสายของชาวชมชน ประชาชนสามารถเดนทางเทยวชมตลาดหาซออาหารรบประทานและเชาเรอไปเทยวชมดหงหอยในยามคาคนได

การเดนทางสอาเภออมพวา สาหรบการเดนทางสอาเภออมพวานน จากรงเทพฯใชเสนทางหลวงหมายเลข 35 ถนน

พระราม 2(ถนนธนบรปากทอเดม) ไปถงหลกกโลเมตรท 63 ชดซายใชทางคขนานตางระดบเขาตวเมองสมทรสงครามถงสแยกเลยวขวา เลยวซายขามทางรถไฟ เลยวขวาถงสามแยกไฟแดง เลยวซายวงตรงไปประมาณ 6 กโลถงสามแยกอมพวา ชดซายเขาอาเภออมพวาวงตรงผานตลาดอมพวา ขามสะพานคลองอมพวา ซมประตวดทางเขาอยซายมอ วตถประสงคและเปาหมาย

1. วตถประสงคของการสรางการมสวนรวมของประชาชนทองถน เพอใหประชาชนทองถน มสวนรวมในการตดสนใจ อยางเปนระบบในกระบวนการทองเทยว พฒนาใหเกดความรก ความหวงแหน ดแลรกษา และฟนฟทรพยากรทองเทยวเชงนเวศใชประโยชนในการดาเนนชวต เพมพนรายได

www.ssru.ac.th

27

จากระบบและเรยนร เขาใจ ปฏบตไดในกจกรรมทเกยวของและสามารถมสมพนธภาพเชงธรกจในการทองเทยวเชงนเวศ 2.7 การพฒนาการทองเทยวจงหวดสมทรสงคราม ขณะนสญญาณวาการทองเทยวแมกลองของเรากาลงไดรบความสนใจมาก โดยเฉพาะในวนศกร – เสาร โฮมสเตยตางๆจะเตมหมด นกทองเทยวตองจองลวงหนา เพราะความทอยใกลกรงเทพฯเพยง 65 กโลเมตร ใชเวลาเดนทางเพยงชวโมงเศษ จะไปกลบในวนเดยวกนได เมองทถกลมถกเรยกผดๆ ถกๆ เกดกลายเปนของมคามราคาขนมา ทาทาจะมอนาคตไกลทางการทองเทยว สงเหลานเปนปจจยหนนเสรมและเปนภยคกคามเทาๆกน หากไมพจารณาเลอกเฟนหรอเตรยมตงรบใหด หากปลอยใหกระแสเงนตราหรอการพฒนาตามกเลสตณหา แบบทชอบทากนอยในสมยนเขาครอบงา โดยปราศจากวธการ “ เขาใจ เขาถง และพฒนา ” ตามพระราชดารสดวยภาษาไทยงายๆ ของพระเจาอยหวแลว ความวบต ความไมยงยนกจะมากลนกนเมองนไป สงทรฐบาลหรอนกธรกจชอบพดวา วน-วน มแตไดกบไดดวยกนทกฝายนนมนไมมหรอก มนมแตวาถาเอาแตไดทกฝายจะฉบหายกนหมด เสนหหรอฐานทรพยากรทางการทองเทยวของเมองนกคอ วถชวตของผคนและธรรมชาตของเมองแมกลองทมไดปรงแตงเพอเอาใจใครยงเปนตวของตวเอง ยงมไดกมหวศโรราบยอมเปนเมองบรวารของกรงเทพฯ เหมอนสมทรปราการ ,นนทบร , สมทรสาคร , ปทมธาน แมจะเปนเมองทเลกทสด แตกมตวตนทชดเจนแตกตาง มตาแหนงทมยนอยางมศกดศรมแกน สรจต ชรเวทย ( 2547) ไดไปประชมสมมนาหอการคาทวประเทศทจงหวดพษณโลก คนพษณโลกเขาบอกวาเขาพอใจจะวางตาแหนงเมองของเขาเปน “ สแยกอนโดจน ” เขาจะเปน “ เมองแหงการบรการ ” (Service City) คงจะเพอใหสอดคลองกบการพฒนาเศรษฐกจทเกดขนรอบๆ ตวเขาทงในระดบประเทศและในระดบ กลม ประเทศอนโดจน ผมกนกในใจ สาหรบแมกลองหรอสมทรสงครามขอเปน “ เมองทยนอยไดดวยตวเอง ” ( Stand Alone Town ) แตทวา “ เมองทยนอยไดดวยเอง” น หมายความวา โดยยงเกยวพงพาโลกภายนอกหรอโลกาภวตนใหนอยทสด เชน สมโอ ลนจ อาหารทะเล ชองดๆ ทเรามอยนทายงไงใหพงพาการสงออกนอกจงหวดใหนอยทสด แตใหคนภายนอกเขามาหาซอ หากนถงบานเราเลย เพราะของดทเรามมนสดยอดในเรองรสชาตและคณภาพ แตมนไมไดมมากขนาดจะตองไปคดลงทนทมเทกนมากมายอะไร มนอาจจะไมคมคากบการลงทนขนาดใหญ ทาอยางไรใหคนเขารคณคาแลวเสาะหา มนอาจฟงดขวางโลกสกหนอย แตการคดอะไรใหญๆ แถมยงคดตามแตกเลสตณหาจะพาไป มนจะไมเพอฝนไรเดยงสาไปสกหนอย คนจนเขาสอนลกหลานวา “ คนคดใหญจะทาเลก (กอน) สวนคนคดเลกจะทาใหญเลย ” แตคนเดยวนเขาเรยนจากฝรง เขาบอกวาทาเลกตนทนสงตองทาใหญตนทนจงตา เขาเรยก ECONOMY OF SCALE ประหยดดวยขนาด ซงมนกเปนการท าทขดกนเองอยแลว ฝรงมน บอกเพอประหยดตนท นการผลตตอหนวย ค ณตองทาใหญ ไปเลย ทกวนนทมนโฆษณาป ระชาสมพนธกนมหาศาล กเพราะม นผลตลนเกนความตองการ มนเลยตองกระตนความตองการใหเกดตอไปอกเพอขยายตลาดแลวมนประหยดการลงทนตรงไหน แตกอยางวาแหละ แมแตคนจนในเมองจนเองกไมไดตดตามบทเรยนของบรรพบรษแลว มนษยจาพวก “ไมรจกพอ ” ไงพอทามากกตองไปหาตลาด นายกฯ ทกษน ชนวตรกด คณสมคด รองนายกฯกด อยางมองแคภายในชมชนทองถน อยางมองแคประเทศไทยใหมองวาโลกทงโลกกคอ ตลาด ให

www.ssru.ac.th

28

ลมชาตรฐพรมแดนใหลมตวลมตาย ตะเกยกตะกายหาแตเงนทองลกเดยว นคอ แกนสารของระบอบทนนยม 2.8 งานวจยทเกยวของ

อภรตน เอยมศร (อางถงในโครงการพฒนาองคความรและศกษานโยบายการจดการทรพยากรชวภาพในประเทศไทย, 2544:286) ไดทาการศกษาเรองการประเมนความเสยงของแผนการทองเทยวเชงนเวศตอสงแวดลอมในเขตรกษาพนธสตวปาปนแดน จงหวดแมฮองสอน พนทศกษาเรมตนจากโปงแสนปก ซงอยในเขตรกษาพนธสตวปาปนแดน (อยในระหวางการประกาศเปนเขตรกษาพนธสตวปา) และขยายไปพนทขางเคยง โดยครอบคลมถงพนทใชประโยชนของหมบานหวยนาโปง นกทองเทยวสวนใหญทมาเขตรกษาพนธปาสนปนแดนมกมจดประสงคเพอดนกทบรเวณโปงแสนปก ขอมลทไดจากการสารวจและสอบถามบคคลในพนท ซงประกอบดวยขอมลเกยวกบลกษณะการทองเทยวทเกดขนในปจจบนและทรพยากรตางๆทเกยวของกบการทองเทยวเชงนเวศการ สารวจทรพยากรดานกายภาพประกอบดวย ความเปนกรด ดางและความชนของดน ปรมาณและอณหภมของนาและนาพรอนรวมทงอตราการไหลของนาและภาพตดขวางของลาหวยโปงแสนปกดานทรพยากรชวภาพประกอบดวย นก สตวเลยงลกดวยนม ปลาและพนธไม ดานคณคาการใชประโยชนและคณภาพชวตของประชากรบานหวยนาโปง ประกอบไปดวยโครงสรางประชากรการใชประโยชนทดน การใชประโยชนจากปา สาธารณปโภคพนฐาน อนามยชมชน วฒนธรรมและทศนคตทมตอการทองเทยวซงจะนามาประเมนความเสยงแผนการทองเทยวเชงนเวศตอสงแวดลอมผลการสารวจพบวาทงในดานกายภาพอนมโปงนารอนและนาพรอนเปนเอกลกษณเฉพาะตวรวมอยดวยกนและดานชวภาพ ซงมนกเปนจดเดนของพนททสามารถพบเหนไดโดยงายและมปรมาณมากและมสงคมของสตวเลยงลกดวยนมทประกอบไปดวยผลาและสตวกนพชและสงคมพชทหลากหลายรวมถงความสมพนธระหวางทรพยากรดานกายภาพและชวภาพทนาศกษา เมอผนวกเขากบชมชนทมวถชวตทพงพาธรรมชาตเปนหลกแลว พนทศกษาจงมศกยภาพเพยงพอในการพฒนาเปนแหลงทองเทยวเชงนเวศตอไป สาหรบการประเมนความเสยงตอสงแวดลอมอนเนองมาจากลกษณะของการทองเทยวทเกดขนในปจจบนพบวา มแนวโนมเกดผลกระทบตอทรพยากรดานชวภาพมากทสด โดยเฉพาะกบนกและสตวปา โดยรอบโปงแตเนองจากนกทองเทยวยงมปรมาณนอยระดบผลกระทบดงกลาวจงนอยตามไปดวย Kozlowski (1973:450-462) ไดทาการศกษาเรอง ศกยภาพในการรองรบดานกายภาพ ดานชวภาพและดานสงคมของอทยานแหงชาตในประเทศโปรแลนด โดยการจาแนกปจจยแตละดานเปนปจจยทมความสาคญมากทสดการสบทอดหรอความยงยนของแตละปจจยและสงทเปนอปสรรคของแตละปจจย เพอนามาหาขดจากดของแตละปจจยเมอไดขดจากดแลวจงนาไปปรบใชกบกจกรรมแตละประเภทในพนท โดยใชปจจยทมขดจากดในการรองรบไดตาสด เปนตวบงชถงการตดสนใจในการจากดขอบเขต ในรองรบไดของพนทนน การศกษาดานกายภาพและชวภาพผทาการศกษาไดกาหนดพนทศกษาโดยการจาแนกเขตการจดการหรอการ Zoning พนศกษาเปนสวนๆ ตามประเภทของกจกรรมทมในพนท เชน กจกรรมการตงแคมป การปนเขา เทยวชมถา เปนตน โดยแตละพนทมการศกษาดานพชพนธ นาอปโภคบรโภค สตวทมอยแลวทาการประเมนคาของขดจากดแตละดานของพชพนธ นา สตวปา ซงเปนการนาผลจาการประเมนขดจากดของแตละปจจยมาทา

www.ssru.ac.th

29

การซอนทบกนในแผนทเพอใชรวมกบกจกรรมทนกทองเทยวตองการทาในแตละพนทหรอเพอเปนเกมสทใชกาหนดพนททากจกรรมของนกทองเทยว การศกษาดานสงคมใชแบบสอบถามเปนเครองมอโดยศกษาดานตางๆ ของนกทองเทยว เชน กลมอาย เพศ กจกรรมทนกทองเทยวตองการทาในพนทศกษาเปนตน ขอมลทไดจากการศกษาดานสงคม เพอใชในการจดการพนทอทยาน โดยการจดพนทเพอกจกรรมแตละอยางจะใชกลมประชากรเปนองคประกอบในการกาหนดจากการศกษาในดานขดจากดของสงแวดลอมนเปนการใชขอมลทางกายภาพ ชวภาพและสงคมรวมกน โดยผลการศกษาจะใชตวจากดทไดจากการศกษาในดานนา พชพนธ สตวปาและสภาพพนทเปนเกณฑในการจดการพนทอทยานในรองรบกจกรรมตางๆ เนองจากมขดจากดในการรองรบไดตาสด สมศกด ชะนา (2544 : 99 – 102) ไดทาการศกษาเรอง เพอกาหนดเกณฑระดบความเสยงทเหมาะสมสาหรบประเทศไทยและประยกตใชการประเมนผลกระทบสงแวดลอมในการประเมนความเสยง โดยใชกรณศกษาอบตภยรายแรงจากสารเคมอนตรายพนททาเรอแหลมฉบง สาหรบการศกษาเกณฑระดบความเสยงทกาหนด ไดประยกตจากวธการทใชในตางประเทศ เชน UNEP, FEMA, US DOT and US.EPA และ Kletz นาไปสอบถามความคดเหนจากผเชยวชาญดานการประเมนความเสยงและดานการประเมนผลกระทบสงแวดลอม จานวน 23 คน นอกนนไดใชวธ Leopold Interaction Matrix ในการประเมนผลกระทบตอสงแวดลอม เพอนาผลไปใชในการประเมนความเสยง ซงปจจบนไดมการพจารณาเพยงผลกระทบทมตอมนษยและทรพยสนเปนสวนใหญ ซงการวเคราะหความเสยงพจารณาจาก 2 ปจจยหลก คอ ความถของการเกดอบตภย กบระดบความรนแรงของผลทเกดขนตามภายหลงการเกดอบตภย จากการศกษาเกณฑระดบความเสยงทเหมาะสมสาหรบประเทศไทยนน พบวารอยละ 95.65 ของผเชยวชาญเหนดวยกบเกณฑทกาหนด แบงเปน 3 ระดบ 1. ความเสยงสงเปนระดบความเสยงทสงเกนกวาทโครงการหรอหนวยงานจะยอมรบอบตภยทเกดขนได จาเปนตองมมาตรการในการปองกน ควบคมและลดความเสยง 2. ความเสยงปานกลางเปนระดบความเสยงทโครงการหรอหนวยงานยอมรบได อบตภยทเกดขนเนองจาก การจดเกบ การผลต การขนถาย การรวไหลของสารเคม อาจสงผลกระทบตอสงแวดลอม ทรพยสนและมนษยได 3. ความเสยงตา อบตภยทเกดขนกอใหเกดผลกระทบตอสงแวดลอม ทรพยสนและมนษยในระดบทไมมนยสาคญ ประเภทของทรพยากรการทองเทยว

บญเลศ จตตงวฒนา (2548 : 26) กลาวไววา การทองเทยวแหงประเทศไทย (ททท.) แบงประเภทของทรพยากรการทองเทยวเปน 3 ประเภทดงน

1.ทรพยากรการทองเทยวทางธรรมชาต (Natural Tourism Resources ) หมายถง ทรพยากรทงทางดานชวภาพและทางกายภาพ ไดแก พนทปา สตวปา เปนตน ทรพยากรการทองเทยวเหลานมความงดงามโดดเดน เอออานวยประโยชนตอการพกผอนหยอนใจและการศกษาธรรมชาต

www.ssru.ac.th

30

2. ทรพยากรการทองเทยวประเภทโบราณคดและประวตศาสตร ( Archeological and Historical resources) หมายถง พนท หลกฐานและรองรอยทางกายภาพทเหลออย ซงอาจบงบอกถงสภาพความเปนมาและพฒนาการของสงมชวตทงในยคกอนประวตศาสตรและยคประวตศาสตร ทงนรวมถงวตถประสงคตางๆ ทมนษยสรางหรอประดษฐขนดวย ตวอยางเชน แหลงโบราณคด อทยานประวตศาสตร ร.2 และเครองปนดนเผา

3. ทรพยากรการทองเทยวประเภทศลปวฒนธรรม ประเพณและกจกรรม รวมถงสงทตกทอดตามประเพณโบราณมาสชนรนหลง เชน ศลปะการแสดง การแตงกายแบบโบราณ ภาษาพนเมอง วถชวตความเปนอยของชาวบาน รวมถงสงทดงดดใจทมนษยสรางขน โดยวตถประสงคดงเดมทสรางขนนนอาจไมใชเพอการทองเทยว แตเปนทซงนกทองเทยวสามารถเดนทางไปทองเทยวได เชน เครองปนดนเผา 2.9 กรอบแนวคดในการวจย

กรอบแนวความคดการประเมนความเสยงจากพฤตกรรมการทองเทยวของนกทองเทยวทสงผลตอ

ความเสยหายของทรพยากรการทองเทยวในพนทอาเภออมพวา

นกทองเทยวทมาทองเทยวในพนทอาเภออมพวา

ความเสยหายของทรพยากรการทองเทยว

ทรพยากรการทองเทยวในแหลงทองเทยว

พฤตกรรมการทองเทยวของนกทองเทยว

อนตรายทนกทองเทยวอาจไดรบจากการ

ทองเทยว

การประเมนความเสยง

www.ssru.ac.th

31

www.ssru.ac.th

32

www.ssru.ac.th

33

www.ssru.ac.th

34

www.ssru.ac.th

บทท 3

วธด าเนนการวจย ในการวจยครงนไดด าเนนการในเรองการก าหนดประชากรและกลมตวอยาง เครองมอทใชในการวจย วธการสรางเครองมอในการวจย การเกบรวบรวมขอมล การจดท าขอมลและการวเคราะหขอมล โดยมรายละเอยดดงตอไปน 1. ประชากรและกลมตวอยาง 2. เครองมอทใชในการวจย 3. วธการสรางเครองมอในการวจย 4. การเกบรวบรวมขอมล 5. การวเคราะหขอมลและสถตทใช 3.1 ประชากรและกลมตวอยาง การค านวณหาขนากกลมตวอยางดวยวธการใชสตรของ Yamane (บญธรรม กจปรดาบรสทธ ,2534 : 13) ดงน n = N/1+ Ne2

เมอ n = ขนาดของกลมตวอยาง N = จ านวนหนวยประชากร e = ความคลาดเคลอนทยอมรบได เมอแทนคาลงในสตร ทระดบความคลาดเคลอนทยอมรบได 0.08 หรอมระดบความเชอมนทรอยละ 92 ไดขนาดกลมตวอยางเทากบ 160 ตวอยาง ผวจยเกบตวอยางนกทองเทยว โดยสมตวอยางแบบเปนระบบ Systematic โดยเลอกสมภาษณนกทองเทยวจากกลมนกทองเทยวทมาดวยกน 1.1 ในการวจยครงนกลมประชากรตวอยางทเปนเปาหมายในการวจยแบงออกเปน 2 กลม ไดแก 1. กลมนกทองเทยวทเดนทางมาทองเทยวในพนทอ าเภออมพวา บรเวณตลาดน าอมพวา เชน ตลาดน ายามเยน พชพรรณและสตวประจ าทองถน สถานททองเทยวตางๆ 2. อนตรายทนกทองเทยวอาจไดรบจากการทองเทยว 3. ผน าชมชน นายกองคการบรหารต าบล ประชาชนในชม

www.ssru.ac.th

32

ตารางท 3.1 จ านวนประชากรและกลมตวอยางทใชในการเกบขอมลเพอการวจย

ประชากร จ านวนประชากร (คน)

จ านวนกลมตวอยาง (คน)

1. ผน าชมชน 36 22.5 2. หนวยงานราชการทเกยวของ 31 19.4 3. องคกรปกครองสวนทองถน 19 11.8 4. ประชาชนในชมชน 12 7.5 5. นกทองเทยวชาวไทย 19 11.8 6. นกทองเทยวชาวตางประเทศ 43 26.9 รวมทงสน 160 100

3.2 เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจยประกอบดวยรายละเอยดดงตอไปน

1. แผนทภมประเทศในพนทอ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม เพอใชในการส ารวจสภาพปจจบน แหลงทองเทยวและเสนทางในการทองเทยว 2. แบบสอบถามแบงออกเปน 2 ชด ดงตอไปน ชดท 1. แบบสอบถามส าหรบนกทองเทยวทเดนทางมาทองเทยวในพนทอ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม แบงออกเปน 4 สวนดงตอไปน สวนท 1. แบบสอบถามคณสมบตของนกทองเทยว สวนท 2. แบบสอบถามขอมลการทองเทยวของนกทองเทยว สวนท 3. แบบสอบถามกจกรรมการทองเทยวและอนตรายจากการทองเทยว สวนท 4. แบบสอบถามพฤตกรรมการทองเทยวของนกทองเทยว ชดท 2. แบบสมภาษณแนวลกเกยวกบทรพยากรการทองเทยวทส าคญทเสยงตอการถกท าลาย จากกจกรรมการทองเทยวของนกทองเทยวบรเวณแหลงทอยอาศยของทรพยากรดงกลาว และจ านวนของทรพยากรตางๆ เพอน ามาใชประกอบการประเมนความเสยง ส าหรบกลมผใหขอมลหลก ไดแก นกทองเทยว นายกองคการบรหารสวนต าบล ผน าชมชนและประชาชนในชมชนเกยวกบทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ในพนทอ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม การประเมนความเสยง 1. การประเมนความเสยงของแหลงทองเทยวตางๆ ทอาจไดรบความเสยหายจาก กจกรรมการทองเทยวของนกทองเทยว การประเมนความเสยงจากการใหคะแนนความเสยงของแหลงทองเทยวแตละพนทโดยผวจยรวมกบความคดเหนของผเชยวชาญดานการทองเทยว ทรพยากรสตวน า ทรพยากรพรรณไมและทรพยากรสตวปา จ านวน 3 คนโดยพจารณาชนด จ านวน ระดบความชกชม ถนทอยของสตวปาและพรรณไมทส าคญทเสยงตอการถกท าลายจากกจกรรมการทองเทยวของนกทองเทยวรวมกบปจจยทท าใหเกดความเสยงไดแก จ านวนนกทองเทยว กจกรรมของนกทองเทยวและพฤตกรรมการทองเทยวของนกทองเทยว

www.ssru.ac.th

33

เกณฑการใหคะแนนความเสยงตอความเสยหายของทรพยากรการทองเทยวบรเวณแหลงทองเทยวตางๆในพนทอ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม ความเสยงของพนทสง 3 คะแนน ความเสยงของพนทปานกลาง 2 คะแนน ความเสยงของพนทต า 1 คะแนน 2. การประเมนความเสยงของอนตรายทนกทองเทยวอาจไดรบจากการทองเทยวในพนทอ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม การประเมนความเสยงจากสภาพแวดลอมในพนทอ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงครามรวมกบอาการบาดเจบ ระดบความรนแรงของอนตรายทนกทองเทยวไดรบในพนทแหลงทองเทยวตางๆ เพอจดล าดบความเสยงของอนตราย ดงตารางตอไปน ตารางระดบความเสยงของอนตราย 4 ระดบ

ระดบ ความเสยง

ผลลพธ รายละเอยด

1 1-2 ความเสยงนอย 2 3-6 ความเสยงทยอมรบไดตองมการทบทวนมาตรการควบคม 3 7-9 ความเสยงสงตองมการด าเนนการเพอลดความเสยง 4 10-16 ความเสยงทยอมรบไมไดตองหยดด าเนนการและปรบปรงแกไขเพอลด

ความเสยง

การวเคราะหขอมล กลมประชากรทศกษาไดแก นกทองเทยว เกบขอมลโดยแบบสอบถามเปนเครองมอน าขอมลทไดจากแบบสอบถามมาแปรขอมลเปนตวเลขเพอลงรหสแลวไปประมวลผลดวยโปรแกรม SPSS โดยใชสถตคารอยละ (Percent) คาเฉลย (Mean) คาสงสด (Maximum) และคาต าสด (Minimum) และขอมลทไดจากผใหขอมลหลกในพนทอ าเภออมพวาจากการสมภาษณเชงลกจากแบบสอบถามและวเคราะหขอมลในเชงพรรณา

www.ssru.ac.th

34

3.3 วธการสรางเครองมอในการวจย การทดสอบแบบสอบถาม การทดสอบแบบสอบถามทใชในการวจยกอนเกบขอมล เพอท าการทดสอบแบบสอบถามทจะใชในการวจยมความเทยงตรงตามเนอหา (Content Validity) เมอน ามาใชเกบขอมลและใหผลการวจยทถกตองและเชอถอไดมากทสด โดยผวจยสรางแบบสอบถามขนแลวน าไปปรกษากบผเชยวชาญทปรกษาวทยานพนธ เพอขอค าแนะน าในการปรบปรงแกไขแบบสอบถามใหมเนอหาครอบคลมและสอดคลอง ตรงตามวตถประสงคของการวจยและน าแบบสอบถามไปท าการทดลองใชกบกลมตวอยาง จ านวน 30 ชด เพอน าผลทไดมาปรบปรงแบบสอบถามใหมคณภาพดขน ผลการน าแบบสอบถามไปทดลองใชกบกลมตวอยาง พบวามบางขอทตองปรบปรง เนองจากเปนค าถามทตอบไดหลายค าตอบและซบซอน เชน อาชพ รายได เนองจากนกทองเทยวบางรายมทงอาชพหลกและอาชพเสรมและบางรายเปนนกเรยน/นกศกษาทยงไมมรายได รวมทงเรองกจกรรมและอนตรายทนกทองเทยวไดรบ กมการปรบปรงเปนและใสเครองหมาย/เพอสะดวกในการตอบค าถามของนกทองเทยว 1. หาคา IOC ค านวณไดเปนรายขอโดยใชสตรดงน IOC หมายถง คาดชนความสอดคลอง

X หมายถง คะแนนทผเชยวชาญให 1 หมายถง มความสอดคลองกบวตถประสงค 0 หมายถง ตดสนใจไมได -1 หมายถง ไมมความสอดคลองกบวตถประสงค N หมายถง จ านวนผเชยวชาญ

ในการวจยครงนผวจยไดพจารณาค าถามทมคา IOC ตงแต .50 ขนไปเทานน 6. น าแบบสอบถามทไดตรวจสอบแกไขปรบปรงแลวไปใชกบกลมทดลองทไมใชกลมตวอยาง

(Try out ) จำนวน 30 คน 7. น าแบบสอบถามทไดจากกลมทดลองมาค านวณตรวจสอบหาคาความเชอมน (Rreliability) ของแบบสอบถามโดยใชวธของ (Cronbach , 1970 ) ไดคาความเชอมนทระดบ 0.83

หาคาความเชอมนของแบบสอบถาม โดยใชวธสมประสทธแอลฟาของครอนบรค

สตร IOC = X N

n S2i

สตร = n¯1 1- S2

t

www.ssru.ac.th

35

Y

Y

หมายถง คาความเทยงของแบบสอบถามทงฉบบ n หมายถง จ านวนแบบสอบถาม S2

i หมายถง คาผลรวมของความแปรปรวนของคะแนนรายขอ S2

t หมายถง คาผลรวมของความแปรปรวนของคะแนนของแบบสอบถามทงฉบบ 8. จดพมพแบบสอบถามฉบบสมบรณแลวน าไปใชจรงกบกลมตวอยางทก าหนด

ใหทบทวน N

รบปรงแกไข

ผเชยวชาญ 3 คน N ตรวจหาคา IOC

แผนภมท 3.1 กรรมวธการสรางเครองมอเพอใชในการวจย

สรางแบบสอบถามทสอดคลองกบวตถประสงค

ก าหนดกรอบแนวคดของแบบสอบถาม

น าแบบสอบถามไปใชกบ กลมตวอยาง จ านวน 30 คน

น าผลทไดมาค านวณหาคา ความเชอมน (Reliability )

จดพมพแบบสอบถาม ฉบบสมบรณน าไปใชงาน

N = ไมผานยอนกลบไปทบทวน Y = ผาน ด าเนนตามขนตอนตอไป

ศกษาคนควาเอกสาร

www.ssru.ac.th

36

3.4 การเกบรวบรวมขอมล ผวจยไดด าเนนการเกบรวบรวมขอมลตามขนตอนดงน โดยท าหนงสอขอความรวมมอในการแจก

แบบสอบถามพรอมสมภาษณบคคลทเกยวของในการท าวจย เรอง การประเมนความเสยงจากพฤตกรรมการทองเทยวของนกทองเทยวท สงผลตอความเสยหายของทรพยากรการทองเทยวในพนท อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงครามถงผวาราชการจงหวดสมทรสงครามเพอขออนญาตและขอความรวมมอผทเกยวของฝายตางๆในการเกบรวบรวมขอมลโดยผวจยจะด าเนนการแจกแบบสอบถามและรบคนแบบสอบถามดวยตนเอง 3.5 การวเคราะหขอมลและสถตทใช ผวจยท าการวเคราะหขอมลโดยการใชเครองคอมพวเตอรในการวเคราะหขอมลดงตอไปน

1. การวเคราะหสถานภาพทวไปค าถามเกยวกบขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ลกษณะของแบบสอบถามเปนแบบตรวจสอบรายการ ( check list )คาสถตพนฐานทใช ไดแก คาความถรอยละ

2. การวเคราะหค าถามเกยวกบพฤตกรรมการทองเทยวของนกทองเทยวทสงผลตอความเสยหายของทรพยากรการทองเทยวในพนท อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงครามคาสถตทใชไดแก คาเฉลยเลขคณตและคาเบยงเบนมาตรฐาน

3. การวเคราะหเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะเกยวกบการประเมนความเสยง เพอการทองเทยว อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม โดยใชการวเคราะหเนอหาแลวน ามาสรปและเรยบเรยงขอความ

www.ssru.ac.th

บทท 4

ผลการวจย

งานวจยครงนเปนการศกษาการประเมนความเสยงจากพฤตกรรมการทองเทยวของนกทองเทยวทสงผลตอความเสยหายของทรพยากรการทองเทยวในพนทอ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม ซงท าการศกษาเพอศกษาคณลกษณะของทรพยากรธรรมชาตในพนทอ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม เพอศกษาพฤตกรรมการทองเทยวของนกทองเทยวและอนตรายทนกทองเทยวไดรบในพนทอ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงครามและเพอประเมนความเสยงตอความเสยหายของทรพยากรแหลงทองเทยวตางๆ และอนตรายทนกทองเทยวอาจไดรบจากกจกรรมการทองเทยวในพนทอ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม โดยผลของการวจยสามารถแบงออกไดดงน แบบสอบถามแบงออกเปน 2 ชด ดงตอไปน ชดท 1. แบบสอบถามส าหรบนกทองเทยวทเดนทางมาทองเทยวในพนทอ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม แบงออกเปน 4 สวนดงตอไปน สวนท 1. แบบสอบถามคณสมบตของนกทองเทยว สวนท 2. แบบสอบถามขอมลการทองเทยวของนกทองเทยว สวนท 3. แบบสอบถามกจกรรมการทองเทยวและอนตรายจากการทองเทยว สวนท 4. แบบสอบถามพฤตกรรมการทองเทยวของนกทองเทยว ชดท 2. แบบสมภาษณแนวลกเกยวกบทรพยากรการทองเทยวทส าคญทเสยงตอการถกท าลาย จากกจกรรมการทองเทยวของนกทองเทยวบรเวณแหลงทอยอาศยของทรพยากรดงกลาว และจ านวนของทรพยากรตางๆ เพอน ามาใชประกอบการประเมนความเสยง ส าหรบกลมผใหขอมลหลก ไดแก นายกองคการบรหารสวนต าบล ผน าชมชนและประชาชนในชมชนเกยวกบทรพยากร การทองเทยว และสงแวดลอม ในพนทอ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม สวนท 1. แบบสอบถามคณสมบตของนกทองเทยว ผวจยไดด าเนนการศกษาการประเมนความเสยงจากพฤตกรรมการทองเทยวของนกทองเทยวทสงผลตอความเสยหายของทรพยากรการทองเทยวในพนทอ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม ซงเปนค าถามเกยวกบแบบสอบถามส าหรบนกทองเทยวทเดนทางมาทองเทยวในพนทอ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม

www.ssru.ac.th

38

ตารางท 4.1 อตราสวนรอยละของผตอบแบบสอบถามจ าแนกตามเพศ

สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม จ านวน รอยละ เพศ - ชาย 83 51.9 - หญง 77 48.1 รวม 160 100.0

จากตารางท 4.1 ผลการวเคราะหขอมล พบวาสวนใหญเปนเพศชาย คดเปนรอยละ 51.9 และ เพศหญงคดเปนรอยละ 48.1 ตารางท 4.2 อตราสวนรอยละของผตอบแบบสอบถามจ าแนกตามอาย

สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม จ านวน รอยละ อาย ไมเกน 30 ป 105 65.6 31 – 40 ป 34 21.3 มากกวา 40 ป 21 13.1 รวม 160 100.0

จากตารางท 4.2 ผลการวเคราะหขอมล พบวาสวนใหญมอายไมเกน 30 ป คดเปนรอยละ 65.6รองลงมามอาย 31 - 40 ป คดเปนรอยละ 21.3 ตารางท 4.3 อตราสวนรอยละของผตอบแบบสอบถามจ าแนกตามอาชพปจจบนของทาน

สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม จ านวน รอยละ อาชพปจจบนของทาน 1.ขาราชการ/รฐวสาหกจ 31 19.4 2. ธรกจสวนตว/คาขาย 19 11.8 3.เกษตรกรรม 43 26.9 5. พนกงานบรษท/หางราน 14 8.8 6.รบจางทวไป

36 22.5

www.ssru.ac.th

39

สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม จ านวน รอยละ 7. แมบาน/พอบาน 3 1.9

รวม 160 100.0

จากตารางท 4.3 ผลการวเคราะหขอมล พบวาสวนใหญมอาชพเกษตรกรรม คดเปนรอยละ 26.9 รองลงมามอาชพรบจางทวไป คดเปนรอยละ 22.5

ตารางท 4.4 อตราสวนรอยละของผตอบแบบสอบถามจ าแนกตามระดบการศกษา

สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม จ านวน รอยละ ระดบการศกษา 1. ประถมศกษา 14 8.8 2.มธยมศกษา/ปวช. 52 32.5 3. อนปรญญา / ปวส. 25 15.6 4.ปรญญาตรหรอเทยบเทา 56 35.0 5.ปรญญาโทหรอสงกวา 13 8.1 รวม 160 100.0

จากตารางท 4.4 ผลการวเคราะหขอมลพบวา สวนใหญมการศกษาอยในระดบปรญญาตรหรอเทยบเทา คดเปนรอยละ 35 รองลงมามการศกษาอยในระดบมธยมศกษา/ ปวช. คดเปนรอยละ 32.5 ตารางท 4.5 อตราสวนรอยละของผตอบแบบสอบถามจ าแนกตามรายไดเฉลยตอเดอน

สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม จ านวน รอยละ รายไดเฉลยตอเดอน

ไมเกน 10,000 บาท 111 69.3 10,001-20.000 บาท 26 16.3 20,000 บาทขนไป 23 14.4 รวม 160 100

จากตารางท 4.5 ผลการวเคราะหขอมล พบวาสวนใหญมรายไดเฉลยไมเกน 10,000 บาท คดเปนรอยละ 69.3 รองลงมาคอ 10,000 – 20,000 บาท คดเปนรอยละ 16.3

www.ssru.ac.th

40

สวนท 2. ขอมลการทองเทยวของนกทองเทยว ตารางท 4.6 ตารางวเคราะหการทองเทยวของนกทองเทยว

การทองเทยวของนกทองเทยว จ านวน (คน) รอยละ

1.จดประสงคของการเดนทาง ทองเทยว/พกผอนหยอนใจ ทศนศกษา/ เขาคายพกแรม

137 23 160

85.6 14.4 100

2. แรงจงใจในการมาทองเทยว มธรรมชาตทสวยงาม มตลาดน าอมพวา เดนทางสะดวก มเพอน/ ญาตชกชวนมา คาใชจายนอย มธรรมชาตและสตวปาทนาสนใจ

101 74 61 55 30 66 160

63.1 10.3 38.1 34.4 18.8 41.3 100

3. จ านวนครงทในการมาเทยว ครงแรก ครงท 2 -5 มากกวา 5 ครง

54 81 25 160

33.8 50.6 15.6 100

4.พาหนะในการเดนทาง รถยนต รถทวร รถประจ าทาง

133 22 5

160

83.3 13.8 3.1 100

5. สมาชกในการเดนทาง

เดนทางมากบเพอน เดนทางมากบครอบครว เดนทางมากบสถานศกษา เดนทางมากบบรษทน าเทยว เดนทางมาคนเดยว

76 69 8 5 2

160

47.5 43.0 5.0 3.2 1.3 100

www.ssru.ac.th

41

ตารางท 4.6 (ตอ)

การทองเทยวของนกทองเทยว จ านวน (คน) รอยละ 7.สถานทพกแรม ไมไดพกโรงแรม

พกแรมในโฮมสเตย 132 28 160

82.5 17.5 100

8.ขอมลขาวสารเกยวกบตลาดน าอมพวา

ค าบอกเลา จากอนเตอรเนต จากนตยสารการทองเทยว ค าแนะน าจากวทย/โทรทศน ค าแนะน าจากบรษทน าเทยว แผนททองเทยว

117 35 33 14 23 12 160

50.0 15.0 14.1 6.0 9.8 8.1 100

จากตารางท 4.6 ผลการวเคราะหขอมล พบวา ในการทองเทยวของนกทองเทยว คอ จดประสงคของการเดนทางทองเทยว/พกผอนหยอนใจ จ านวน 137 คน คดเปนรอยละ 85.6 รองลงมาคอทศนศกษา/ เขาคายพกแรม จ านวน 23 คน คดเปนรอยละ 14.4 ,ในการทองเทยวของนกทองเทยว คอแรงจงใจในการมาทองเทยวมธรรมชาตทสวยงาม จ านวน 101 คน คดเปนรอยละ 63.1 รอลงมาคอตลาดน าอมพวา จ านวน 74 คน คดเปนรอยละ 10.3 ,ในการทองเทยวของนกทองเทยว คอจ านวนครงทการมาเทยวคอครงท 2 -5 จ านวน 81 คน คดเปนรอยละ 50.6. รองลงมาคอครงแรก จ านวน 54 คน คดเปนรอยละ 33.8 คน ,ในการทองเทยวของนกทองเทยว คอพาหนะในการเดนทาง คอรถยนต จ านวน 133 คน คดเปนรอยละ 83.3 รองลงมา คอรถทวร จ านวน 22 คน คดเปนรอยละ 13.8 , ในการทองเทยวของนกทองเทยวคอ สมาชกในการเดนทาง คอการเดนทางมากบเพอน จ านวน 76 คน คดเปนรอยละ 47.5 รองลงมาคอ เดนทางมากบครอบครว จ านวน 69 คน คดเปนรอยละ. 43.0 ,ในการทองเทยวของนกทองเทยวคอสถานทพกแรม คอไมไดพกโรงแรม จ านวน 132 คน คดเปนรอยละ 82.5 รองลงมาคอพกแรมในโฮมสเตย จ านวน 28 คน คดเปนรอยละ 17.5, ในการทองเทยวของนกทองเทยวคอขอมลขาวสารเกยวกบตลาดน าอมพวาคอค าบอกเลา จ านวน 117 คน คดเปนรอยละ 50.0 รองลงมาคอจากอนเตอรเนต จ านวน 35 คน คดเปนรอยละ 15

www.ssru.ac.th

42

สวนท 3. แบบสอบถามกจกรรมการทองเทยวและอนตรายจากการทองเทยว ตารางท 4.7 ความคดเหนกจกรรมการทองเทยวและอนตรายจากการทองเทยว

ขอ ความคดเหนกจกรรมการทองเทยวและอนตราย จากการทองเทยว

x SD ความหมาย ระดบ

1. ชมววทวทศน 4.5333 0.83381 มากทสด 1 2. ศกษาธรรมชาต 3.4667 1.30201 ปานกลาง 4 3. กางเตนทพกแรม 3.6667 1.11270 มาก 3 4. ถายรป/บนทกวดโอ 3.2667 1.33452 ปานกลาง 5 5. เกบรวบรวมในการวจย 3.8000 1.14642 มาก 2 รวม 3.7467 0.90858 มาก จากตารางท 4.7 ผลการวเคราะหขอมล พบวา จากกจกรรมการทองเทยวและอนตรายจากการทองเทยว โดยภาพรวมแลวอยในระดบมาก ซงมคาเฉลย 3.7467 สวนคาเบยงเบนมาตรฐาน 0.90858 เมอพจารณาเปนรายขอพบวา ความคดเหนของกจกรรมการทองเทยวและอนตรายจากการทองเทยว มากทสด คอ ผชมววทวทศน ซงมคาเฉลย 4.5333 สวนคาเบยงเบนมาตรฐาน 0.83381 รองลงมา คอเกบรวบรวมในการวจย ซงมคาเฉลย 3.8000 สวนคาเบยงเบนมาตรฐาน 1.14642 และนอยทสด คอ การถายรป/บนทกวดโอซงมคาเฉลย 3.2667 สวนคาเบยงเบนมาตรฐาน 1.33452 สวนท 4. แบบสอบถามพฤตกรรมการทองเทยวของนกทองเทยว ตารางท 4.8 ความคดเหนของ นกทองเทยวทเขาไปประกอบกจกรรมและไดรบอนตรายจากการทองเทยวบรเวณตางๆ

ขอ ความคดเหนของนกทองเทยวทเขาไปประกอบกจกรรมและไดรบอนตรายจากการทองเทยว

บรเวณตางๆ

x SD ความหมาย ระดบ

1 จ านวนนกทองเทยวทไดรบอนตราย 2.8000 1.82052 ปานกลาง 4 2 ระดบโอกาสในการเกดอนตราย 2.3333 1.58865 นอย 5 3 จ านวนนกทองเทยวทเขาไปประกอบกจกรรม 3.7333 1.38701 มาก 1 4 การปกนก 3.2000 1.47358 ปานกลาง 2 5 ถกสตวทเปนพาหนะน าโรค เชน ยง แมลงกด 3.1333 1.59762 ปานกลาง 3 รวม 3.0400 1.11918 ปานกลาง

www.ssru.ac.th

43

จากตารางท 4.8 ผลการวเคราะหขอมล พบวาความคดเหนของนกทองเทยวทเขาไปประกอบกจกรรมและไดรบอนตรายจากการทองเทยวบรเวณตางๆ โดยภาพรวมแลวอยในระดบปานกลาง ซงมคาเฉลย 3.0400 สวนคาเบยงเบนมาตรฐาน 1.11918 เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา นกทองเทยวทเขาไปประกอบกจกรรมและไดรบอนตรายจากการทองเทยวบรเวณตางๆ มากทสด คอ จ านวนนกทองเทยวทเขาไปประกอบกจกรรมซงมคาเฉลย 3.7333 สวนคาเบยงเบนมาตรฐาน 1.38701 รองลงมา คอ การปกนกซงมคาเฉลย 3.2000 สวนคาเบยงเบนมาตรฐาน 1.47358 และนอยทสด คอระดบโอกาสในการเกดอนตราย ซงมคาเฉลย 2.3333 สวนคาเบยงเบนมาตรฐาน 1.58865 1. ทรพยากรการทองเทยวทางธรรมชาต ( Natural Tourism Resources) หมายถง ทรพยากรทงทางดานชวภาพและกายภาพ ไดแก พนทปา สตวปา น าตก ถ า ชายหาด เกาะ แกงและปะการง เปนตน ทรพยากรการทองเทยวเหลานมความงดงามโดดเดน เอออ านวยประโยชนตอการพกผอนหยอนใจและการศกษาธรรมชาต

2.ทรพยากรการทองเทยวประเภทโบราณคดและประวตศาสตร ( Archeological and Historical Resources) หมายถง พนท หลกฐานและรองรอยทางกายภาพทเหลออย ซงอาจบงบอกถงสภาพความเปนมาและพฒนาการของสงมชวตทงในยกตกอนประวตศาสตรและยกตประวตศาสตร ทงนรวมถงวตถตางๆ ทมนษยสรางหรอประดษฐขนดวย ตวอยางของทรพยากรการทองเทยวในกลมน ไดแก แหลงโบราณคดบานเชยง อทยานประวตศาสตรในจงหวดสโขทย พระนครศรอยธยา พระพทธรปและเครองปนดนเผา เปนตน

3. ทรพยากรการทองเทยวประเภทศลปวฒนธรรม ประเพณและกจกรรมรวมถงสงทตกทอดตามประเพณโบราณมาสชนรนหลง เชน ศลปะการแสดง การแตงกายแบบโบราณ ภาษาพนเมอง ความเชอเรองวญญาณและวถชวตความเปนอยของชาวบาน ทงนยงรวมถงสงดงดดใจทมนษยสรางขนเพอการทองเทยว เชน สวนสนก หรอพพธภณฑ เปนตน และสงดงดดใจทมนษยสรางขน โดยวตถประสงคดงเดมทสรางขนนนอาจไมใชเพอการทองเทยว แตเปนทซงนกทองเทยวสามารถเดนทางไปทองเทยวได เชน เขอน โรงงานผลตเบยร โรงงานเครองปนดนเผา สวนองน เปนตน

ตารางท 4.9 ความคดเหนของนกทองเทยวตอความเสยงของแหลงทองเทยวทตางๆ

ขอ ความคดเหนของนกทองเทยวตอความเสยงของแหลงทองเทยวทตางๆ

x SD ความหมาย ระดบ

1 นกทองเทยวตองการเทยวชมธรรมชาต 4.2000 0.77460 มาก 2 2 จ านวนนกทองเทยวทมาชมตลาดน ามจ านวนเพมมาก

ขน 4.4000 0.73679 มาก 1

www.ssru.ac.th

44

ตารางท 4.9 (ตอ)

ขอ ความคดเหนของนกทองเทยวตอความเสยงของแหลงทองเทยวทตางๆ

x SD ความหมาย ระดบ

3 ผประกอบการธรกจทองเทยวเปนคนในพนทจงหวดสมทรสงคราม

4.4000 1.05560 มาก 1

4 ทรพยากรการทองเทยวประเภทโบราณคดและประวตศาสตร

3.8000 1.14642 มาก 6

5 จ านวนเรอทน าชมหงหอยมจ านวนมากพอทจะรองรบนกทองเทยว

4.4000 0.73679 มาก 1

6 เรอทใหบรการนกทองเทยวมความปลอดภย 3.9333 1.16292 มาก 5 7 นกทองเทยวสวนใหญเปนนกทองเทยวชาวไทย 4.1333 1.06010 มาก 3 8 โบราณคดบานเชยง พระพทธรปและเครองปนดนเผา 3.5333 1.50555 มาก 7 9 การอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมท าให

สามารถจดการทองเทยวชมหงหอยไดอยางยงยน 4.0000 1.25357 มาก 4

10 ทรพยากรการทองเทยวประเภทศลปวฒนธรรม ประเพณและกจกรรมรวมถงสงทตกทอดตามประเพณโบราณมาสชนรนหลง

3.8000 1.01419 มาก 6

รวม 4.0600 0.60687 มาก จากตารางท 4.9 ผลการวเคราะหขอมล พบวาความคดเหนของ นกทองเทยวตอ ความเสยงของแหลงทองเทยวทตางๆโดยภาพรวมแลวอยในระดบมาก ซงมคาเฉลย 4.0600 สวนคาเบยงเบนมาตรฐาน 0.60687 เมอพจารณาเปนรายขอ ความคดเหนของนกทองเทยวตอความเสยงของแหลงทองเทยวทตางๆมากทสด คอ ผประกอบการธรกจทองเทยวเปนคนในพนทจงหวดสมทรสงครามซงมคาเฉลย 4.4000 สวนคาเบยงเบนมาตรฐาน 0.73679 ,จ านวนนกทองเทยวทมาชมตลาดน ามจ านวนเพมมากขนซงมคาเฉลย 4.4000 สวนคาเบยงเบนมาตรฐาน 1.05560 และจ านวนเรอทน าชมหงหอยมจ านวนมากพอทจะรองรบนกทองเทยว ซงมคาเฉลย 4.4000 สวนคาเบยงเบนมาตรฐาน 0.73679 รองลงมา คอนกทองเทยวตองการเทยวชมธรรมชาต ซงมคาเฉลย 4.2000 สวนคาเบยงเบนมาตรฐาน 0.77460 และนอยทสด คอ โบราณคดบานเชยง พระพทธรปและเครองปนดนเผา ซงมคาเฉลย 3.5333 สวนคาเบยงเบนมาตรฐาน 1.50555

www.ssru.ac.th

45

ตารางท 4.10 พฤตกรรมของนกทองเทยวในพนทอ าเภออมพวา

ขอ พฤตกรรมของนกทองเทยวในพนทอ าเภออมพวา x SD ความหมาย ระดบ 1 การศกษาขอมลตาง 3.9333 1.27988 มาก 1 2 น าภาชนะ เชม โฟม พลาสตกเขาไปใสอาหาร 3.8667 1.18723 มาก 2 3 สลกหรอขดเขยนชอไวตามตนไม 3.2000 1.37321 ปานกลาง 4 4 เกบพรรณไมทแปลกๆหรอสวยงามทพบเหนระหวาง

ทองเทยว 3.6667 1.23443 มาก 3

5 ขยะ ภาชนะทใชแลวทงลงในถงขยะ 3.6667 1.23443 มาก 3 รวม 3.6667 1.01887 มาก จากตารางท 4.10 ผลการวเคราะหขอมล พบวา พฤตกรรมของนกทองเทยวในพนทอ าเภออมพวาโดยภาพรวมแลวอยในระดบมาก ซงมคาเฉลย 3.6667 สวนคาเบยงเบนมาตรฐาน 1.01887 เมอพจารณาเปนรายขอพบวา พฤตกรรมของนกทองเทยวในพนทอ าเภออมพวามากทสด คอ การศกษาขอมลตางซงมคาเฉลย 3.9333 สวนคาเบยงเบนมาตรฐาน 1.27988 รองลงมา คอ น าภาชนะ เชม โฟม พลาสตกเขาไปใสอาหารซงมคาเฉลย 3.8667 สวนคาเบยงเบนมาตรฐาน 1.18723 และนอยทสด คอ สลกหรอขดเขยนชอไวตามตนไม ซงมคาเฉลย 3.2000 สวนคาเบยงเบนมาตรฐาน 1.37321

ชดท 2. แบบสมภาษณแนวลกเกยวกบทรพยากรการทองเทยวทส าคญทเสยงตอการถกท าลาย จากกจกรรมการทองเทยวของนกทองเทยวบรเวณแหลงทอยอาศยของทรพยากร จากการวเคราะหค าถามปลายเปด ซงใชการวเคราะหเนอหาพบวา ทรพยากรการทองเทยวทส าคญทเสยงตอการถกท าลาย จากกจกรรมการทองเทยวของนกทองเทยวบรเวณแหลงทอยอาศยของทรพยากร คอ จากการวเคราะหค าถามปลายเปดซงใชการวเคราะหเนอหา พบวาทรพยากรการทองเทยวทส าคญทเสยงตอการถกท าลาย จากกจกรรมการทองเทยวของนกทองเทยวบรเวณแหลงทอยอาศยของทรพยากร

1.ตองการใหนกทองเทยวทมาเยยมชมตลาดน าอมพวา 2.ตองการใหนกทองเทยวรกษาความสะอาดและไมทงขยะลงในแมน าล าคลอง 3.ตองการใหมกฎ ระเบยบใน 4. ตองการใหมการรกษาทรพยากรการทองเทยวทส าคญทเสยงตอการถกท าลาย จากกจกรรมการ

ทองเทยวของนกทองเทยวบรเวณแหลงทอยอาศยของทรพยากร 5.ตองการใหชาวบานชวยกนปลกตนล าพและมการรกษาตนล าพไว 6.มการจดการใหนกทองเทยวเยยมตามฤดกาลหรอเทศกาล 7.ใหความเขาใจกบชาวบานเกยวกบการอนรกษทรพยากรการทองเทยวทางธรรมชาต ,ทรพยากร

การทองเทยวประเภทโบราณคดและประวตศาสตร และทรพยากรการทองเทยวประเภทศลปวฒนธรรม ประเพณและกจกรรมรวมถงสงทตกทอดตามประเพณโบราณมาสชนรนหลง

www.ssru.ac.th

46

8.ตองการใหผประกอบการรวมกลมกนเพอมแสดงความคดเหนและมสวนรวมในการจดการทด 9.มคาเสยหายใหกบชาวบานทไดรบผลกระทบจากนกทองเทยว 10.มการก าหนดจ านวนนกทองเทยวทไปเยยมชมสถานททองเทยวตางๆในพนทอ าเภออมพวา

www.ssru.ac.th

บทท 5

สรป อภปรายผลและขอเสนอแนะ การสรป อภปรายผลและขอเสนอแนะ โดยท าการศกษาการประเมนความเสยงจากพฤตกรรมการทองเทยวของนกทองเทยวทสงผลตอความเสยหายของทรพยากรการทองเทยวในพนท อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงครามเปนการวจยเชงส ารวจ ( Survey Research) ซงสามารถน าไปใชเปนแนวทางการศกษาคณลกษณะของทรพยากรธรรมชาตในพนทอ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม เพอศกษาพฤตกรรมการทองเทยวของนกทองเทยวและอนตรายทนกทองเทยวไดรบในพนทอ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงครามและเพอประเมนความเสยงตอความเสยหายของทรพยากรแหลงทองเทยวตางๆ และอนตรายทนกทองเทยวอาจไดรบจากกจกรรมการทองเทยวในพนทอ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม 5.1 สรปผลการวจย 5.1.1. วตถประสงคของการวจย การศกษาคณลกษณะของทรพยากรธรรมชาตในพนทอ าเภออมพวา และษาพฤตกรรมการทองเทยวของนกทองเทยวและอนตรายทนกทองเทยวคณลกษณะทวไปและปจจยทสงผลในการประเมนความเสยงตอความเสยหายของทรพยากรแหลงทองเทยวตางๆ และอนตรายทนกทองเทยวอาจไดรบจากกจกรรมการทองเทยวในพนทอ าเภออมพวา 5. 1 วธด าเนนการวจย วธการด าเนนการวจยมล าดบขนตอนดงตอไปน 1.กลมตวอยางใชจ านวนประชากรมาค านวณตามสตรของ Taro Yamane ซงจะไดกลมตวอยางแบงออกเปน 2 กลม คอ กลมของประชาชน ส าหรบประชาชนประกอบดวย ผน าชมชน ประชากร 36 คนท าการสมตวอยางมา 23 คน หนวยงานราชการทเกยวของ ประชากร 31 คน ท าการสมตวอยางมา 19 คน องคกรปกครองสวนทองถน ประชากร 19 คน ท าการสมตวอยางมา 11 คน ประชาชนในชมชนประชากร 12 คน ท าการสมตวอยางมา 8 คน นกทองเทยวชาวไทย ประชากร 19 คน ท าการสมตวอยางมา 12 คน นกทองเทยวชาวตางประเทศ ประชากร 43 คน ท าการสมตวอยางมา 27 คน สรปจ านวนประชากรทงสน 160 ท าการสมตวอยางมา 100 คน

2.การเกบรวบรวมขอมล ในการศกษาวจยครงนผวจยไดกลมนกทองเทยวอาจไดรบอนตรายรบจากกจกรรมการทองเทยวในอ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงครามเปนกรณศกษา โดยการแจกแบบสอบถามโดยตรงและสมภาษณเพมเตมรวมทงการสงเกตบรรยากาศและสภาพแวดลอม เพอเปนขอมลเพมเตม นอกเหนอจากแบบสอบถาม 3 .การวเคราะหขอมล ผวจยท าการวเคราะหขอมล โดยการใชเครองคอมพวเตอรในการวเคราะหขอมลดงตอไปน 1. การวเคราะหสถานภาพทวไป ลกษณะของแบบสอบถามเปนแบบตรวจสอบรายการ (Check List ) คาสถตพนฐานทใช ไดแก คาความถรอยละ

www.ssru.ac.th

48

2. การวเคราะหคณลกษณะของทรพยากรธรรมชาตในพนทอ าเภออมพวา ลกษณะของแบบสอบถามเปนแบบมาตราประมาณคา (Rating Scale) 5 ระดบ คาสถตพนฐานทใชไดแก คาเฉลยเลขคณตและคาเบยงเบนมาตรฐาน 3. การวเคราะหปญหาและขอเสนอแนะพฤตกรรมการทองเทยวของนกทองเทยวและอนตรายทนกทองเทยวไดรบในพนทอ าเภออมพวา ลกษณะของแบบสอบถามเปนแบบปลายเปดใหเขยนตอบแสดง ความคดเหนและขอเสนอแนะเพมเตม โดยใชการวเคราะหเนอหาแลวน ามาสรปและเรยบเรยงขอความ 5.2. สรปผลการวจย 1.พฤตกรรมการทองเทยวของนกทองเทยวและอนตรายนกทองเทยวไดรบในพนทอ าเภออมพวา 1.1 ผน าชมชนรควรมแนวทางในการประเมนความเสยงตอความเสยหายของทรพยากรแหลงทองเทยวตางๆ ประกอบดวย

1. ควรมมคคเทศกใหความเขาใจในทรพยากรธรรมชาตในการมาทองเทยว 2. อาจมการเปลยนแปลงการใชเรอจากเครองยนตมาใชเรอทใชพลงงานแบตเตอรเพอลดเสยง

และควน ซงสงผลตอสภาพแวดลอมโดยรวม 3. ควรมการรวมกลมของผน าชมชนหรอหนวยงานทเกยวของมาใหความรความเขาใจในการ

จดกจกรรมการทองเทยว 1.2 ประชาชนควรมแนวทางในการจดการทรพยากรทองเทยวและแหลงทองเทยว ประกอบดวย 1. ประชาชนควรมความรความเขาใจในทรพยากรทมอย ซงมความเสยงตอการทองเทยวของนกทองเทยว

2. การพฒนาเสนทางสายใหมในการเยยมชมวฒนธรรม โบราณ และสถานทประวต ควรมการวางต าแหนงการจดการเสนทางสายใหมในการทองเทยวของนกทองเทยวในอนาคต

3. ภาครฐควรเขามาก ากบดแลและควบคมท าความเขาใจใหกบประชาชนในเรองการจดการอนรกษ รกษาสภาพแวดลอม ซงจะไมท าใหสงผลตอการทองเทยวเชงนเวศ

2. สถานภาพทวไปของผตอบแบบสอบถามม 2 กลมประกอบดวย 2 . 1 สถานภาพทวไปของผ ประชาชน เปนเพศชายมอาย ไมเกน วา 30 ป

สถานภาพทวไปสมรสและเปนค นโสด ซงมปรมาณเทากน ส าหรบระดบการศกษานน สวนใหญมการศกษาปรญญาตรหรอเทยบเทา

2.2 สถานภาพทวไปของประชาชนสวนใหญเปนเพศหญงมอายไมเกน 30 ปขนไป สถานภาพทวไปสมรสแลว ส าหรบระดบการศกษาสวนใหญมการศกษาอยในระดบปรญญาตรหรอเทยบเทา.

3. ความคดเหนของประชาชนในดาน พฤตกรรมการทองเทยวของนกทองเทยวและอนตรายทนกทองเทยวไดรบ การประเมนความเสยง

3.1 การวเคราะหการทองเทยวของนกทองเทยว ในการทองเทยวของนกทองเทยว คอ จดประสงคของการเดนทางทองเทยว/พกผอนหยอนใจ รองลงมาคอการทศนศกษา/ เขาคายพกแรม ,ในการทองเทยวของนกทองเทยว คอแรงจงใจในการมาทองเทยวมธรรมชาตทสวยงาม รอลงมามตลาดน าอมพวา ,ในการทองเทยวของนกทองเทยว คอจ านวนครงทในการมาเทยว ครงท 2 -5 รองลงมาการมาครงแรก,ในการทองเทยวของนกทองเทยวคอพาหนะในการเดนทาง คอ

www.ssru.ac.th

49

รถยนต คอ รถทวร, ในการทองเทยวของนกทองเทยวคอ สมาชกในการเดนทางคอ เดนทางมากบเพอน รองลงมาคอเดนทางมากบครอบครว , ในการทองเทยวของนกทองเทยวคอสถานทพกแรม คอไมไดพกโรงแรม รองลงมาคอพกแรมในโฮมสเตย ในการทองเทยวของนกทองเทยวคอขอมลขาวสารเกยวกบตลาดน าอมพวา คอค าบอกเลา รองลงมาคอจากอนเตอรเนต

3.1 ดานความกจกรรมการทองเทยวและอนตรายจากการทองเทยว จากกจกรรมการทองเทยวและอนตรายจากการทองเทยว โดยภาพรวมแลวอยในระดบมาก

เมอพจารณาเปนรายขอพบวา ความคดเหนของกจกรรมการทองเทยวและอนตรายจากการทองเทยว มากทสด คอ ผชมววทวทศน รองลงมา คอเกบรวบรวมในการวจยและนอยทสด คอ การถายรป/บนทกวดโอ

3.2 ความคดเหนของนกทองเทยวตอความเสยงของแหลงทองเทยวทตางๆ ความคดเหนของนกทองเทยวตอความเสยงของแหลงทองเทยวทตางๆโดยภาพรวมแลวอยใน

ระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ ความคดเหนของนกทองเทยวตอความเสยงของแหลงทองเทยวทตางๆมากทสด คอ ผประกอบการธรกจทองเทยวเปนคนในพนทจงหวดสมทรสงคราม ,จ านวนนกทองเทยวทมาชมตลาดน ามจ านวนเพมมากขน และจ านวนเรอทน าชมหงหอยมจ านวนมากพอทจะรองรบนกทองเทยว รองลงมา คอนกทองเทยวตองการเทยวชมธรรมชาตและนอยทสด คอ โบราณคดบานเชยง พระพทธรปและเครองปนดนเผา

3.3 พฤตกรรมของนกทองเทยวในพนทอ าเภออมพวา พฤตกรรมของนกทองเทยวในพนทอ าเภออมพวาโดยภาพรวมแลวอยในระดบมาก เมอ

พจารณาเปนรายขอพบวา พฤตกรรมของนกทองเทยวในพนทอ าเภออมพวามากทสด คอ การศกษาขอมลตาง รองลงมา คอ น าภาชนะ เชม โฟม พลาสตกเขาไปใสอาหารและนอยทสด คอ สลกหรอขดเขยนชอไวตามตนไม 3.4 กจกรรมและไดรบอนตรายจากการทองเทยวบรเวณตางๆ

นกทองเทยวทเขาไปประกอบกจกรรมและไดรบอนตรายจากการทองเทยวบรเวณตางๆ โดยภาพรวมแลวอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา นกทองเทยวทเขาไปประกอบกจกรรมและไดรบอนตรายจากการทองเทยวบรเวณตางๆ มากทสด คอ จ านวนนกทองเทยวทเขาไปประกอบกจกรรม รองลงมา คอ การปกนก และนอยทสด คอระดบโอกาสในการเกด 3. 5 นกทองเทยวตอความเสยงของแหลงทองเทยวทตางๆ นกทองเทยวตอความเสยงของแหลงทองเทยวทตางๆโดยภาพรวมแลวอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ ความคดเหนของนกทองเทยวตอความเสยงของแหลงทองเทยวทตางๆมากทสด คอ ผประกอบการธรกจทองเทยวเปนคนในพนทจงหวดสมทรสงคราม,จ านวนนกทองเทยวทมาชมตลาดน ามจ านวนเพมมากขนและจ านวนเรอทน าชมหงหอยมจ านวนมากพอทจะรองรบนกทองเทยว รองลงมา คอนกทองเทยวตองการเทยวชมธรรมชาตและนอยทสด คอ โบราณคดบานเชยง พระพทธรปและเครองปนดนเผา

3.6 พฤตกรรมของนกทองเทยวในพนทอ าเภออมพวา พฤตกรรมของนกทองเทยวในพนทอ าเภออมพวาโดยภาพรวมแลวอยในระดบมาก เมอ

พจารณาเปนรายขอพบวา พฤตกรรมของนกทองเทยวในพนทอ าเภออมพวามากทสด คอ การศกษาขอมลตาง รองลงมา คอ น าภาชนะ เชม โฟม พลาสตกเขาไปใสอาหารและนอยทสด คอ สลกหรอขดเขยนชอไวตามตนไม

www.ssru.ac.th

50

4. ปญหาและขอเสนอแนะทมตอพฤตกรรมของนกทองเทยวในพนทอ าเภออมพวา 4.1 ปญหาและขอเสนอแนะทรพยากรการทองเทยวทส าคญทเสยงตอการถกท าลาย จากกจกรรมการทองเทยวของนกทองเทยวบรเวณแหลงทอยอาศยของทรพยากร

1.ตองการใหนกทองเทยวทมาเยยมชมตลาดน าอมพวา 2.ตองการใหนกทองเทยวรกษาความสะอาดและไมทงขยะลงในแมน าล าคลอง 3.ตองการใหมกฎ ระเบยบใน 4.ตองการใหมการรกษาทรพยากรการทองเทยวทส าคญทเสยงตอการถกท าลาย จากกจกรรม

การทองเทยวของนกทองเทยวบรเวณแหลงทอยอาศยของทรพยากร 5.ตองการใหชาวบานชวยกนปลกตนล าพและมการรกษาตนล าพไว 6.มการจดการใหนกทองเทยวเยยมตามฤดกาลหรอเทศกาล 7.ใหความเขาใจกบชาวบานเกยวกบการอนรกษทรพยากรการทองเทยวทางธรรมชาต ,

ทรพยากรการทองเทยวประเภทโบราณคดและประวตศาสตรและทรพยากรการทองเทยวประเภทศลปวฒนธรรม ประเพณและกจกรรมรวมถงสงทตกทอดตามประเพณโบราณมาสชนรนหลง

8.ตองการใหผประกอบการรวมกลมกนเพอมแสดงความคดเหนและมสวนรวมในการจดการทด

9.มคาเสยหายใหกบชาวบานทไดรบผลกระทบจากนกทองเทยว 10.มการก าหนดจ านวนนกทองเทยวทไปเยยมชมสถานททองเทยวตางๆในพนทอ าเภออมพวา

ในการประเมนความเสยงตอความเสยหายของแหลงทองเทยวตางๆ จากกจกรรมทองเทยวของนกทองเทยวและอนตรายทนกทองเทยวอาจไดรบจากการทองเทยวยงไมเคยมการศกษามากอนผวจยจงตองพจารณาเกณฑและวธการในการประเมนความเสยงของหนวยงานตางๆมาประยกตใช โดยขนอยกบจ านวนนกทองเทยวและพฤตกรรมของนกทองเทยว

5.2 การอภปรายผล 1. การจดการประเมนความเสยงตอความเสยหายของแหลงทองเทยวตางๆ 1. ควรจดใหมมคคเทศกใหความรความเขาใจในการทองเทยวแตละสถานท เนองจากการเยยมชมแตละครงนนจะสงผลกระทบตอทรพยากรทอยในเรองเสยง ควน น าเสย สารเคม ท าใหเกดการเปลยนแปลงไปตามสภาพแวดลอมและสงผลตอทรพยากรและสตวปา 2. ควรจดใหมการรวมกลมของผนายกผบรหารองคการต าบล หนวยงานทเกยวของและผน าชมชน ซงจะท าใหทราบทศทาง หลกการและแนวทางในการปฏบตใหไปในทศทางเดยวกน เนองจากประชาชนในชมชนมแนวความคดและทศทางในการปฏบตกบนกทองเทยวทงใหความรความเขาใจ กฎ ระเบยบ ขอบงคบ ในเรองตางๆ ไปในทศทางเดยวกนกจะสงผลตอการจดการทรพยากร เพอการทองเทยวนอยลง 3. ควรจดใหมการเปลยนแปลงการใชเรอจางทเปนเครองยนตใหใชพลงงานอนๆทดแทน เชน แบตเตอร เนองจากเครองยนตจะมเสยงดง เขมา ควนและน ามนซงสงผลกระทบตอการจดการทรพยากร เพอการทองเทยวของนกทองเทยว

www.ssru.ac.th

51

แนวทางของประชาชนในการจดกจกรรมการทองเทยวของนกทองเทยวและอนตรายทนกทองเทยวไดรบจากการทองเทยวในพนทอ าเภออมพวา พบวา ชนดของกจกรรมทนกทองเทยวท าขณะมาเทยวไมมความแตกตางแตมความแตกตางกนทความนยมของแตละกจกรรมทแตกตางกนไปตามยคสมย เชน กจกรรมถายรป/บนทกวดโอ เปนกจกรรมทนกทองเทยวนยมท ามากขน จากแบบสอบถามแบบสมภาษณพฤตกรรมการทองเทยวของนกทองเทยว พบวามากกวารอยละ 50 ของนกทองเทยวปฏบตตามกฎของพนททองเทยว จากการสอบถามเจาหนาทองคการบรหารสวนต าบลอมพวา ยงพบวาปญหาทเกดจากนกทองเทยว คอนกทองเทยวน าอสหสนเครองดมเขาไปรบประทานและทงขยะไวตามบรเวณตางๆ นอกจากนเศษอาหารทเหลอมกทงลงล าคลอง 3. ปญหาและขอเสนอแนะเกยวกบการประเมนความเสยง 1. ปญหาและขอเสนอแนะเกยวกบการประเมนความเสยงตอความเสยหายของทรพยากรการทองเทยวสงสด คอ การเยยมชมหงหอยและพนทปาชายเลน ผประเมนสวนใหญมความคดเหนวาเปนพนททมความเสยงตอความเสยหายของทรพยากรการทองเทยว 2. ปญหาและขอเสนอแนะของประชาชนเกยวกบการอนตรายจากอบตเหตทนกทองเทยวอาจไดรบจากการมาองเทยวสงสดคอ การเยยมชมทางวฒนธรรมโบราณสถานและทางประวตศาสตร โดยเฉพาะ อทยาน ร.2 สวนอนตรายประเภทอนๆ พบวามความเสยงนอยเปนความเสยงทยอมรบไดแตตองมรการทบทวนมาตรการควบคม ผลการประเมนอนตรายจากปาชายเลน พบวานกทองเทยวมความเสยงทจะไดรบอนตรายจากการเทยวชมทรพยากรปาชายเลน 5.3 ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะทวไป 1. บรเวณอทยาน ร.2 เปนบรเวณทมความเสยงตอความเสยหายของทรพยากรการทองเทยวสง ทางเจาหนาทควรมมาตรการในการปองกน โดยก าหนดเปนเขตทองเทยวไดแตตองมมคคเทศกน าทางและใหค าแนะน า 2. นกทองเทยวควรเดนเยยมชมในสถานทททางเจาหนาทจดไวให 3. นกทองเทยวควรระมดระวงการถกสตวทเปนพาหนะน าโรค เชน ยง แมลง กด/ตอย และการสมผสพชพรรณทเปนพษ 4. นกทองเทยวควรมการสอบถามขอมลจากเจาหนาทเกยวกบลกษณะของพนททจะเขาไปเทยวชมและจดอนตรายทควรระมดระวงเปนพเศษของจดชมวว

2. ขอเสนอแนะส าหรบงานวจยตอไป 1. ศกษาเกณฑและวธทจะน ามาใชในการประเมนความเสยง เนองจากในการศกษาเกยวกบความเสยงของแหลงทองเทยวยงคงมปญหาในการเลอกเกณฑและวธรทจะน ามาใช ดงนนควรมการศกษาความเสยงของแหลงทองเทยว รวมทงวธทจะน ามาใชเพอใหเกดความชดเจนและสะดวกในการน าไปใชในอนาคต 2. การศกษาแบบจ าลองทางคณตศาสตรในการประเมนขดความสามารถในการรองรบไดในอนาคต โดยเฉพาะบรเวณทนกทองเทยวใหความสนใจเขาไปเทยวเปนจ านวนมากหรอบรเวณทมทรพยากรการทองเทยวทนาสนใจและส าคญ

www.ssru.ac.th

52

3. การศกษาปจจยและความเสยงทกอใหเกดอนตรายกบนกทองเทยว เพอใหผลการศกษาในความสมบรณมากขน ควรศกษาทรพยากรปาไมและอทยาน ร.2 วายงเพยงพอตอการทองเทยวมากนอยเพยงไร

www.ssru.ac.th

บรรณานกรม

กรมโรงงานอตสาหกรรม. (2543) ระเบยบกรมโรงงานอตสาหกรรมวาดวยหลกเกณฑชบงอนตราย การประเมนความเสยงและการจดท าแผนงานบรหารจดการความเสยง

การทองเทยวแหงประเทศไทย. (2550) สถตนกทองเทยว. Online Available : http://www.tat.or.th: (5 ตค.2550)

ใจพร เศรษฐาภวตกล(2544) การเปดรบขาวพฤตกรรมและความพงพอใจตอการทองเทยวบน หมเกาะในเขตภาคตะวนออก วทยานพนธปรญญานเทศศาสตรมหาบณฑต. สาขาวชาการโฆษณา ภาควชาการประชาสมพนธ คณะนเทศศาสตร จฬาลงกรมหาวทยาลย.

จราภรณ ศรจนทร,ศหลน เดยวสรนทร,สรพร พงษพานช,นภดล บ ารงกจ,ภมสวรรณ ,แดนสรวง วรรณวงศสอนและอภนนท สขบท.(2541) ความคดเหนของประชาชนในทองถนตอการสงเสรมการทองเทยวบนเกาะเกรด ต าบลเกาะเกรด จงหวดนนทบร. ภาควชาสงคมศาสตร สาขาวชาสงแวดลอม คณะสงคมศาสตรและมนษยศาสตร มหาวทยาลยมหดล.

บญเลศ จตตงวฒนา (2548) การพฒนาการทองเทยวแบบยงยน. กรงเทพ ฯ : โรงพมพเพลสแอนดดไซด จ ากด

ประเสรฐ อครประถมพงศและคณะ (2547) คมอการจดท าระบบบรหารความเสยงส าหรบการนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทย (กนอ) คณะวศวกรรมศาสตร จฬาลงกรมหาวทยาลย.

วนจ วรยากร (2532) การจดการอตสาหกรรมทองเทยว. มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. สมจตร สพรรณทสน (2534) พฤตกรรมและการเปลยนแปลง. เอกสารการสอนชดวชาศกษาหนวยท 1-7 กรงเทพฯ :มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช หนา 97

สาธต ประเสรฐ (2538) การศกษาประเมนศกยภาพทางกายภาพและสงคมในการรองรบ การทองเทยวอทยานแหงชาตภกระดง วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต. สาขาเทคโนโลยการบรหารสงแวดลอม บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล.

โสภา ชพกลชย (2521) จตวทยาทวไป. (พมพครงท1) กรงเทพฯ : บรษทส านกพมพไทยวฒนาพานช จ ากด. Erickson, S.L. and King , B.J. (1999). Fundamentals of Environmental Management. Greenberg , H.R. and Cramer, J.J. (1991) Risk Assessment and Risk Management for the

Chemical Process Industry., Van Nostrand Reinhuld, New York. Kozlowsik, J.M. (1973) Threshold Approach to the Definition of Environmental Capacity in Poland’s Tatry National Park.

Lewis, H.W. (1990) Technological Risk W.W. Norton & Company. New York : London. Taylor, J.R.(1993) Risk Analysis for process plant, pipelines and transport. New York : London.

Whyte, A.V. and Burton, I. (1979) Environmental Risk Assessment. Institute of Environmental Studies. University of Toronto Canada

www.ssru.ac.th

54

นออน ศรสมยง.(2547). ความรวมมอของภาครฐบาลและเอกชนเพอการพฒนาทยงยน. กรงเทพมหานคร : โครงการสานสมพนธเครอขายชมชนเพอการทองเทยวทยงยน ส านกพฒนาการทองเทยว กระทรวงทองเทยวและการกฬา ประหยด ตะคอนรมย. (2544). แนวทางการจดการทองเทยวโดยชมชน : กรณศกษาตลาดรมน า ดอนหวาย จงหวดนครปฐม วทยานพนธสถาปตยกรรมศาสตร มหาบณฑต สาขาการวาง ผงเมอง บณฑต วทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย ปารชาต รตนรกษ และคณะ. (2549). การส ารวจและรปแบบการจดการทองเทยวเสนทางน าเพอ การชมหงหอย จงหวดสมทรสงคราม. ชดโครงการพฒนาและการจดการทองเทยวเชงพนท อยางยงยน สนบสนนโดยส านกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.) มณวรรณ ผวนมและปรารถนา จนทรพนธ. (2546). รายงานการวจยผลกระทบของการทองเทยว เชงวฒนธรรมตอวถชมชน : กรณศกษาชมชนตลาดน า. กรงเทพมหานคร . ส านกงานกองทน สนบสนนการวจย ร าไพพรรณ แกวสรยะ. (2547). หลกการจดการทองเทยวทยงยน. บทความเดอนเมษายน โครงการ สานสมพนธเครอขายชมชนเพอการทองเทยวทยงยน ส านกงานการทองเทยว กระทรวงการ ทองเทยวและการกฬา สรจต ชรเวทย. (2548.) คนแมกลอง. สมทรสงคราม : หอการคาจงหวดสมทรสงคราม.

www.ssru.ac.th

ภาคผนวก ก. แบบสอบถามและแบบสมภาษณ เรองการประเมนความเสยงจากพฤตกรรมการทองเทยวของนกทองเทยวทสงผลตอความเสยหายของทรพยากรการทองเทยว

ในพนทอ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม

www.ssru.ac.th

แบบสอบถาม เรอง การประเมนความเสยงจากพฤตกรรมการทองเทยวของนกทองเทยวท

สงผลตอความเสยหายของทรพยากรการทองเทยวในพนท อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม

ค าชแจง แบบสอบถามชดน สรางขนเพอใชในการเกบรวบรวมขอมลในการคนควาวจย ในการศกษาการประเมนความเสยงจากพฤตกรรมการทองเทยวของนกทองเทยวทสงผลตอความเสยหายของทรพยากรการทองเทยวในพนทอ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม

เปนแบบสอบถามเพอศกษา ความคดเหนของประชาชนเพอน าเอาความคดเหนของทานไปเปนขอมลในการปรบปรงและพฒนาคณลกษณะของทรพยากรธรรมชาตในพนทอ าเภออมพวา เพอศกษาพฤตกรรมการทองเทยวของนกทองเทยวและอนตรายทนกทองเทยว และ เพอประเมนความเสยงตอความเสยหายของทรพยากรแหลงทองเทยวตางๆ และอนตรายทนกทองเทยวอาจไดรบจากกจกรรมการทองเทยวในพนทอ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม โปรดตอบแบบสอบถามใหครบทกขอ ตอนท 1. สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม 1. เพศ

ชาย หญง 2. อาย………………………………ป 3. อาชพปจจบนของทาน

ขาราชการ/รฐวสาหกจ ธรกจสวนตว/คาขาย เกษตรกรรม นกเรยน/นกศกษา

พนกงานบรษท/หางราน รบจางทวไป แมบาน/พอบาน การบรการ อนๆ โปรดระบ.......................................... 4. ระดบการศกษา ประถมศกษา มธยมศกษา/ ปวช.

อนปรญญา/ปวส. ปรญญาตรหรอเทยบเทา สงกวาปรญญาตร อนๆ โปรดระบ........................

www.ssru.ac.th

57

สวนท 2. ขอมลการทองเทยวของนกทองเทยว 1.จดประสงคหลกของการเดนทางมาเทยวในพนทอ าเภออมพวา ( ) ทองเทยว/พกผอนหยอนใจ ( ) ทศนศกษา/เขาคายพกแรม ( ) ศกษาวจย ( ) อนๆโปรดระบ....................... 2. แรงจงใจในการมาทองเทยวในพนทอ าเภออมพวาของทาน ( )มธรรมชาตทสวยงาม ( ) คาใชจายนอย ( ) มเพอน / ญาต ชกชวนมา ( ) การโฆษณาประชาสมพนธ ( ) การเดนทางสะดวก ( ) มพชพนธและสตวปาทนาสนใจ ( ) อนๆ โปรดระบ........................ 3. ทานใชยานพาหนะใดในการเดนทางเขามาทองเทยวภายในพนทอ าเภออมพวา ( ) รถจกรยาน ( ) รถจกรยานยนต ( ) รถยนต ( ) อนๆโปรดระบ............................................................. 4. ในการเดนครงนทานเดนมากบใคร ( ) เดนทางมาคนเดยว ( ) เดนทางมากบครอบครว ( ) เดนทางมากบบรษทน าเทยว ( ) เดนทางมากบสถานทท างาน ( ) เดนทางมากบเพอน 5. จ านวนสมาชกทงหมดทเดนทางมาในพนทอ าเภออมพวากบทานในครงน..........................คน 6. สถานทพกแรม ( ) ไมไดพกแรมในอทยาน ( ) พกแรมภายในโฮมสเตล

www.ssru.ac.th

58

7. ทานไดรบขอมลขาวสารเกยวกบในพนทอ าเภออมพวาจากแหลงใด ( ) ค าแนะน าจากบรษทน าเทยว ( ) จากนตยสารการทองเทยว ( ) จากอนเตอรเนต ( ) จากหนงสอพมพ ( ) จากใบโปสเตอร ( ) ค าบอกเลา ( ) ค าแนะน าจากวทย/โทรทศน สวนท 3. พฤตกรรมการทองเทยวของนกทองเทยวในพนทอ าเภออมพวา 1. กอนทจะเดนทางมาเทยวในพนทอ าเภออมพวา ทานไดศกษาขอมลตางๆเกยวกบนทอ าเภออมพวา ( ) ใชเพราะ........................................................................................... ( ) ไมใชเพราะ...................................................................................... 2. ทานน าภาชนะ เชน โฟม พลาสตกเขาไปใชใสอาหาร สงของในสถานททองเทยว ( ) ใชเพราะ........................................................................................... ( ) ไมใชเพราะ...................................................................................... 3.ภาชนะทใชแลว เชน ถงพลาสตก ขวด กลองโฟม ทานทงลงในถงขยะ

( ) ใชเพราะ........................................................................................... ( ) ไมใชเพราะ...................................................................................... 4.เมอรบประทานอาหารเสรจทานจะน าภาชนะไปลางเพอท าความสะอาดบรเวณแหลงน าทคลอง

( ) ใชเพราะ........................................................................................... ( ) ไมใชเพราะ...................................................................................... 5. เมอทานพบเหนสงสวยงาม ประทบใจ ซงอยนอกเสนทางเดนททางอทยานฯก าหนดไวทานจะเดนออกนอกเสนทางเพอเขาไปชมอยางใกลชด ( ) ใชเพราะ........................................................................................... ( ) ไมใชเพราะ...................................................................................... 6. ทานมกจะเกบพรรณไมทแปลกๆ หรอสวยงามทพบเหนระหวางทองเทยว ( ) ใชเพราะ........................................................................................... ( ) ไมใชเพราะ...................................................................................... 7. ทานจะแกะสลกหรอขดเขยนชอไวตามโขดหนหรอตนไม ( ) ใชเพราะ........................................................................................... ( ) ไมใชเพราะ......................................................................................

www.ssru.ac.th

59

สวนท 4. กจกรรมการทองเทยวและอนตรายจากการทองเทยว

กจกรรมการทองเทยวและอนตรายจากการทองเทยว ระดบความคดเหน 1 2 3 4 5

1.ชมววทวทศน 2.ศกษาธรรมชาต 3.กางเตนทพกแรม 4.ถายรป/บนทกวดโอ 5.เกบรวบรวมในการวจย 6.ชมววทวทศน สวนท 5. ความคดเหนของนกทองเทยวทเขาไปประกอบกจกรรมและไดรบอนตรายจากการทองเทยวบรเวณตางๆ นกทองเทยวทเขาไปประกอบกจกรรมและไดรบอนตรายจากการทองเทยวบรเวณตางๆ

ระดบความคดเหน

1 2 3 4 5 1.จ านวนนกทองเทยวทไดรบอนตราย 2.ระดบโอกาสในการเกดอนตราย 3.จ านวนนกทองเทยวทเขาไปประกอบกจกรรม 4.การปกนก สวนท 6. นกทองเทยวตอความเสยงของแหลงทองเทยวทตางๆ นกทองเทยวตอความเสยงของแหลงทองเทยวทตางๆ ระดบความคดเหน 1 2 3 4 5 1.นกทองเทยวตองการเทยวชมธรรมชาต 2.จ านวนนกทองเทยวทมาชมตลาดน ามจ านวนเพมมากขน 3.ผประกอบการธรกจทองเทยวเปนคนในพนทจงหวดสมทรสงคราม

4.ทรพยากรการทองเทยวประเภทโบราณคดและประวตศาสตร

5.จ านวนเรอทน าชมหงหอยมจ านวนมากพอทจะรองรบนกทองเทยว

6.เรอทใหบรการนกทองเทยวมความปลอดภย

www.ssru.ac.th

60

นกทองเทยวตอความเสยงของแหลงทองเทยวทตางๆ ระดบความคดเหน 1 2 3 4 5 7.นกทองเทยวสวนใหญเปนนกทองเทยวชาวไทย 8.โบราณคดบานเชยง พระพทธรปและเครองปนดนเผา 9.การอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมท าใหสามารถจดการทองเทยวชมหงหอยไดอยางยงยน

10.ทรพยากรการทองเทยวประเภทศลปวฒนธรรม ประเพณและกจกรรมรวมถงสงทตกทอดตามประเพณโบราณมาสชนรนหลง

สวนท 7. พฤตกรรมของนกทองเทยวในพนทอ าเภออมพวา

พฤตกรรมของนกทองเทยวในพนทอ าเภออมพวา ระดบความคดเหน 1 2 3 4 5 1.การศกษาขอมลตาง 2.น าภาชนะ เชม โฟม พลาสตกเขาไปใสอาหาร 3.สลกหรอขดเขยนชอไวตามตนไม 4.เกบพรรณไมทแปลกๆหรอสวยงามทพบเหนระหวางทองเทยว

5.ขยะ ภาชนะทใชแลวทงลงในถงขยะ สวนท 8 ค าถามปลายเปดปญหาและขอเสนอแนะพฒนาคณลกษณะของทรพยากรธรรมชาตในพนทอ าเภออมพวา พฤตกรรมการทองเทยวของนกทองเทยวและอนตรายทนกทองเทยวและเพอประเมนความเสยงตอความเสยหายของทรพยากรแหลงทองเทยวตางๆ และอนตรายทนกทองเทยวอาจไดรบจากกจกรรมการทองเทยวในพนทอ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

www.ssru.ac.th

61

แบบสมภาษณ เรอง การประเมนความเสยงจากพฤตกรรมการทองเทยวของนกทองเทยวท

สงผลตอความเสยหายของทรพยากรการทองเทยวในพนท อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม

ค าชแจง แบบสมภาษณแบบเจาะลกเจาหนาท เกยวกบทรพยากรการทองเทยวทเสยงตอการถกรบกวน /ท าลาย จากกจกรรมการทองเทยวของนกทองเทยว บรเวณแหลงทอยอาศยของทรพยากร

1.ผใหสมภาษณ............................................................................................................................................... 2.วน เดอน ป ทสมภาษณ.............................................................................................................................. 3.ต าแหนง/ หนาท...................................................................................................................................... ตอนท 1. เพอน ามาใชประกอบการประเมนความเสยง 1.สตวสะเทนน าสะเทนบก สตวเลอยคลาน นก และสตวทเลยงลกดวยนม สวนใหญในพนทแหลงทองเทยวทมความส าคญทพบมอะไรบาง มจ านวนมากนอยอยางไรและบรเวณทพบสวนใหญคอบรเวณไหน 2. สตวปาทถกคกคามจากชาวบานหรอนกทองเทยวเปนสตวประเภทไหนทเสยงตอการถกรบกวน /ท าลายจากนกทองเทยว มอะไรบาง มจ านวนเทาไร และบรเวณทพบสวนใหญ 3. พรรณไมหายากในแหลงทองเทยวมอะไรบาง มมากนอยเพยงไร และสวนใหญคอบรเวณใด 4. พรรณไมสมนไพรทพบมอะไรบาง มมากเพยงไรและสวนใหญคอบรเวณใด 5. พฤตกรรมการทองเทยวของนกทองเทยวทกอใหเกดผลกระทบกบทรพยากรการทองเทยวมอะไรบางและทางผทเกยวของมการจดการเชนไร

www.ssru.ac.th

ภาคผนวก ข. แบบสมภาษณ เรองการประเมนความเสยงจากพฤตกรรมการทองเทยวของ

นกทองเทยวทสงผลตอความเสยหายของทรพยากรการทองเทยว ในพนทอ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม

www.ssru.ac.th

การวเคราะหขอมล งานวจยครงนเปนการศกษาแนวทางการจดการอนรกษหงหอย เพอการทองเทยวเชงนเวศ อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม ซงท าการศกษาการพฒนาแนวทางการจดการอนรกษหงหอยและปจจยทสงผลตอการอนรกษหงหอยจากการทองเทยวเชงนเวศ โดยผลของการวจยสามารถแบงออกไดดงน ตอนท 1. แนวทางการจดการอนรกษหงหอย เพอการทองเทยวเชงนเวศ ตอนท 2. สถานภาพทวไปของผประกอบการ ตอนท 3. ความคดเหนของผประกอบการในดานความเขาใจ พฤตกรรม ทศนคต ความพงพอใจ การมสวนรวมและดานศกยภาพทมตอการจดการอนรกษหงหอย เพอการทองเทยวเชงนเวศ ตอนท 4. ปญหาและขอเสนอแนะของผประกอบการทมตอการจดการอนรกษหงหอยเพอการทองเทยวเชงนเวศ ตอนท 5 สถานภาพทวไปของประชาชน ตอนท 6 ความคดเหนของประชาชนในดานความเขาใจ พฤตกรรม ทศนคต ความพงพอใจ การมสวนรวมและดานศกยภาพทมตอการจดการอนรกษหงหอย เพอการทองเทยวเชงนเวศ ตอนท 7 ปญหาและขอเสนอแนะของผประชาชนทมตอการจดการอนรกษหงหอยเพอการทองเทยวเชงนเวศ ตอนท 1. แนวทางการจดการอนรกษหงหอย เพอการทองเทยวเชงนเวศ ผวจยไดด าเนนการศกษาแนวทางการจดการอนรกษหงหอย เพอการทองเทยวเชงนเวศ อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม โดยการสมภาษณประชาชนและผประกอบการเมอวนท 2 สงหาคม 2553เวลา 14.30 น. จ านวน 4 คน จากการสมภาษณความคดเหนของประชาชนและผประกอบการไดขอสรปดงตอไปน การทนกทองเทยวมาเยยมชมอ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงครามนน นกทองเทยวตองการทจะเยยมชมตลาดน ายามเยนอมวาและการชมหงหอย ซงตลาดน ายามเยนอมพวาจะเปดใหบรการตงแตเวลา 15.00 – 21.00 น. ในวนศกร เสารและวนอาทตย พรอมการจ าหนายสนคาตางๆ โดยเฉพาะการชมหงหอย ถอวาเปนจดขายโดยใชเสนทางคลองอมพวาบรเวณตลาดน ายามเยน ซงผานวดจฬามณเลยวซายเขาคลอง

www.ssru.ac.th

ผหลอกแลววงออกแมน าแมกลองกลบมาทตลาดน ายามเยนอมพวา สวนใหญจะเรมชมหงหอยตอนกลางคนเวลาประมาณ 18.00 น.จนถงประมาณ 21.00 น. โดยประมาณ จากการทตลาดน ายามเยนและการเยยมชมหงหอยไดรบความนยมจากนกทองเทยวทมาของอ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงครามนน ท าใหเกดปญหาในเขตพนททงประชาชนและผประกอบการสามารถสรปสภาพปญหาทเกดขนในปจจบนดงตอไปน

1. จ านวนหงหอยลดนอยลง 2. การตดท าลายตนล าพจากชาวบานทอยรมคลอง ซงเปนทอยของหงหอย 3. การเยยมชมหงหอยในเวลากลางคนจากการเพมขนของการจราจรทางน าท าใหตลงพง 4. เกดการแขงขนกนในการเยยมชมหงหอย 5. ประชาชนและผประกอบการขาดความเขาใจในวงจรชวตของหงหอย 6. ขาดความรบผดชอบของนกทองเทยว 7. ตลาดน ายามเยนเกดการแขงขนสง เนองจากมผประกอบการนอกเขตพนท 8. ประชาชนไดรบความเดอดรอนจากการเยยมชมหงหอยในเวลากลางคนจากเสยงเรอและคลน 9. การก ากบดแลการจดการของภาครฐ 10. ขาดการรวมกลมของผประกอบการในรปของศนยรวมและศนยกลาง จากการศกษาพบวา สภาพปญหาทเกดขนนน ในสภาพการณและการจดการทองเทยวชมหงหอย

อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม ไดรบความนยมของนกทองเทยวท าใหเกดปญหาดานตางๆ ตามมา โดยเฉพาะการลดลงของจ านวนหงหอย ซงเปนจดขายในการทองเทยวและเยยมชมในเวลากลางคน แนวทางการจดการอนรกษหงหอย เพอการทองเทยวเชงนเวศนน นกทองเทยวควรมความรบผดชอบตอแหลงทองเทยว เพอท าการศกษา ชนชมและเพลดเพลนไปกบทศนยภาพ สภาพสงคม วฒนธรรม วถชวตของคนในทองถนบนพนฐานของความรความเขาใจและความรบผดชอบตอระบบนเวศ ซงสามารถสรางแนวทางการจดการอนรกษหงหอย เพอการทองเทยวเชงนเวศไดดงตอไปน

1.ผประกอบการควรมแนวทางการจดการอนรกษหงหอย เพอการทองเทยวเชงนเวศประกอบดวย 1.1 ควรมมคคเทศกใหความเขาใจ ในวงจรชวตของหงหอยในการเยยมชมแตละครง 1.2 อาจมการเปลยนแปลงการใชเรอจากเครองยนตมาใชเรอทใชพลงงานแบตเตอรเพอลด

เสยงและควน ซงสงผลตอสภาพแวดลอมโดยรวม 1.3 ควรมการรวมกลมของผประกอบการแตละประเภท ซงจะท าใหทราบทศทาง หลกการ

และแนวทางในการปฏบตไปในทศทางเดยวกน

www.ssru.ac.th

1.4 ผประกอบการตองมความรบผดชอบการสบทอดแนวความคดในการปลกฝงกบวถชวตใหกบนกทองเทยวทมาเยยมชมหงหอยในการอนรกษและทองเทยวเชงนเวศ

2. ประชาชนควรมแนวทางในการจดการอนรกษหงหอย เพอการทองเทยวเชงนเวศประกอบดวย 2.1 ประชาชนควรมความเขาใจในวงจรชวตของหงหอย ซงการลดลงของหงหอย ปญหาท

ส าคญเกดจากการลดลงของตนล าพทเปนทอยอาศยของหงหอยถกท าลายจากชาวบาน 2.2 สภาพสงแวดลอมตามธรรมชาต โดยรวมถกท าลายจากสารเคม ยาฆาแมลง ควน

เสยงและมลภาวะจากการทองเทยวทางเรอดวยเครองยนต 2.3 การพฒนาเสนทางสายใหมในการเยยมชมหงหอย ซงแมน าแมกลองมหลายสายทง

คลองขนาดใหญและคลองขนาดเลก ควรมการวางต าแหนงการจดการเสนทางสายใหมในการเยยมชมหงหอยในอนาคต

2.4 ภาครฐควรเขามาก ากบดแลและควบคมการท าความเขาใจใหกบประชาชนในเรองการจดการอนรกษ รกษาสภาพแวดลอม ซงจะไมท าใหสงผลตอการทองเทยวเชงนเวศในการเยยมชมหงหอย

www.ssru.ac.th

www.ssru.ac.th

www.ssru.ac.th

www.ssru.ac.th

www.ssru.ac.th

www.ssru.ac.th

www.ssru.ac.th

www.ssru.ac.th

www.ssru.ac.th

www.ssru.ac.th

www.ssru.ac.th

www.ssru.ac.th

www.ssru.ac.th

www.ssru.ac.th

www.ssru.ac.th

ภาคผนวก ค. ประวตผวจย

www.ssru.ac.th

62

ประวตผเขยน อาจารยจนทรเพญ มนคร วนเกด 14 กนยายน 2507 เบอรตดตอ ทท างาน 02 – 243-2246 – 7 ตอ 309 เบอรบาน 02 – 593 – 4114 ทอยปจจบน 81/25 หม 3 ต าบลบางเดอ อ าเภอเมอง จงหวดปทมธาน 12000 ประวตการศกษา - ปรญญาตร สาขาคหกรรมศาสตร วทยาลยครสวนสนนทา พ.ศ. 2532 - ปรญญาโท สาขานโยบายการจดการทรพยากรและสงแวดลอม พ.ศ. 2545 ต าแหนงปจจบน - อาจารยประจ าคณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา ประสบการณการท างาน

- บรษท ซนนฟทแวร (ไทยแลนด ) จ ากด ต าแหนง ผชวยผจดการฝาย Import - Export - บรษท ชารปแอพพลายแอนด จ ากด ต าแหนง ผชวยผจดการฝาย Import – Export

ปจจบน - เปนทปรกษา บรษท ไทยวาชน จ ากด ผลตสทาเฟอรนเจอรสงออกเปนบรษทฯทไดรบการสงเสรมการลงทนจาก B.O.I. ( คณะกรรมการสงเสรมการลงทน ) ดาน Import – Export

www.ssru.ac.th