สรุปสาระส าคัญ แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่สิบ...

สรปสาระส าคญ แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

ฉบบทสบสอง

พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๖๔

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

ส านกนายกรฐมนตร

ค า น า แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท ๑๒ (พ.ศ. ๒๕๖๐–๒๕๖๔) ไดจดท าขนในชวงเวลา

ของการปฏรปประเทศและสถานการณโลกทเปลยนแปลงอยางรวดเรวและเชอมโยงกนใกลชดกนมากขน โดยไดนอมน าหลก “ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง” มาเปนปรชญาน าทางในการพฒนาประเทศตอเนองจากแผนพฒนาฯ ฉบบท ๙–๑๑ เพอเสรมสรางภมคมกนและชวยใหสงคมไทยสามารถยนหยดอยไดอยางมนคง เกดภมคมกน และมการบรหารจดการความเสยงอยางเหมาะสม สงผลใหการพฒนาประเทศสความสมดลและยงยน

ในการจดท าแผนพฒนาฯ ฉบบท ๑๒ ครงน ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.) ไดจดท าบนพนฐานของกรอบยทธศาสตรชาต ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙) ซงเปนแผนหลกของการพฒนาประเทศ และเปาหมายการพฒนาทยงยน (Sustainable Development Goals: SDGs) รวมทงการปรบโครงสรางประเทศไทยไปสประเทศไทย ๔.๐ ตลอดจนประเดนการปฏรปประเทศ นอกจากนน ไดใหความส าคญกบการมสวนรวมของภาคการพฒนาทกภาคสวน ทงในระดบกลมอาชพ ระดบภาค และระดบประเทศในทกขนตอนของแผนฯ อยางกวางขวางและตอเนอง เพอรวมกนก าหนดวสยทศนและ ทศทางการพฒนาประเทศ รวมทงรวมจดท ารายละเอยดยทธศาสตรของแผนฯ เพอมงส “ความมนคง มงคง และยงยน ”

การพฒนาประเทศในระยะแผนพฒนาฯ ฉบบท ๑๒ จงเปนจดเปลยนทส าคญในการเชอมตอกบยทธศาสตรชาต ๒๐ ป ในลกษณะการแปลงยทธศาสตรระยะยาวสการปฏบต โดยในแตละยทธศาสตรของแผนพฒนาฯ ฉบบท ๑๒ ไดก าหนดประเดนการพฒนา พรอมทงแผนงาน/โครงการส าคญทตองด าเนนการใหเหนผลเปนรปธรรมในชวง ๕ ปแรกของการขบเคลอนยทธศาสตรชาต เพอเตรยมความพรอมคน สงคม และระบบเศรษฐกจของประเทศใหสามารถปรบตวรองรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงไดอยางเหมาะสม ขณะเดยวกน ยงไดก าหนดแนวคดและกลไกการขบเคลอนและตดตามประเมนผลทชดเจน เพอก ากบใหการพฒนาเปนไปอยางมทศทางและเกดประสทธภาพ น าไปสการพฒนาเพอประโยชนสขทยงยนของสงคมไทย

ส ำนกงำนคณะกรรมกำรพฒนำกำรเศรษฐกจและสงคมแหงชำต

ส ำนกนำยกรฐมนตร

(ราง) สรปสาระส าคญ แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท ๑๒

(พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๖๔)

การพฒนาประเทศตามแนวทางของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตทผานมา สงผลใหประเทศไทยมระดบการพฒนาทสงขนตามล าดบ ไดแก เศรษฐกจไทยมขนาดใหญขน มฐานการผลตและบรการทมความเขมแขงและโดดเดนในหลายสาขา และความรวมมอกบมตรประเทศทงในรปทวภาคและพหภาค รวมถงความรวมมอกบประเทศในอนภมภาคและอาเซยนมความเขมขนและชดเจนขน ขยายโอกาสดานการคาและการลงทนของไทยเพมขน ในขณะทโครงสรางพนฐานมการพฒนาครอบคลมมากขน และการบรการทางสงคมทกดานทมความครอบคลมทวถง ท าใหรายไดประชาชนสงขนปญหาความยากจนลดลง และคณภาพชวตประชาชนดขน

อยางไรกตาม โครงสรางเศรษฐกจไทยมความเชอมโยงกบเศรษฐกจและสงคมโลกมากขน จงท าให มความออนไหวและผนผวนตามปจจยภายนอก ในขณะทความสามารถในการแขงขนปรบตวชา เนองจากการยกระดบหวงโซมลคาการผลตเกษตร อตสาหกรรม และบรการสการใชองคความร วทยาศาสตร เทคโนโลย และนวตกรรมยงด าเนนการไดนอย ท าใหฐานการผลตเกษตร อตสาหกรรม และบรการมผลตภาพการผลตต า ประกอบกบประเทศไทยยงประสบปญหาคณภาพในเกอบทกดาน ทส าคญไดแก คณภาพคน คณภาพการศกษา คณภาพบรการสาธารณะและบรการสาธารณสข สงคมไทยยงมความเหลอมล าสง กอใหเกดความแตกแยก

นอกจากนทรพยากรธรรมชาตรอยหรอและสงแวดลอมเสอมโทรมอยางรวดเรว มภาวะขยะลนเมอง และการบรหารจดการน ายงไมเปนระบบโครงขายทสมบรณ ในขณะทความเสยงและผลกระทบทเกดจากสภาพภมอากาศผนผวนมความรนแรงมากขน ท าใหกฎเกณฑและกฎระเบยบของสงคมทเกยวกบการใชทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมมความเขมงวดมากขน ซงสวนหนงสะทอนถงปญหาการจดการภาครฐทขาดประสทธภาพเพราะการบรหารจดการยงขาดเอกภาพ และการปฏรปกฎหมายเพอพฒนาประเทศยงลาชา

ดงนน การพฒนาประเทศในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท ๑๒ จ าเปนตองมการเตรยมความพรอมเพอวางรากฐานของประเทศในระยะยาวใหมงตอยอดผลสมฤทธของแผนทสอดคลองเชอมโยงและรองรบการพฒนาอยางตอเนองกน ไปตลอด ๒๐ ป ตามกรอบยทธศาสตรชาต (พ.ศ. ๒๕๖๐-๒๕๗๙) โดยมสาระส าคญสรปได ดงน

๑. ภาพรวมการพฒนาในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท ๑๒

๑.๑ หลกการ

หลกการพฒนาประเทศทส าคญในระยะแผนพฒนาฯ ฉบบท ๑๒ ยดหลก “ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง” “การพฒนาทยงยน” และ “คนเปนศนยกลางการพฒนา” ทตอเนองจาก

๒

แผนพฒนาฯ ฉบบท ๙-๑๑ และยดหลกการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจทลดความเหลอมล าและขบเคลอนการเจรญเตบโตจากการเพมผลตภาพการผลตบนฐานการใชภมปญญาและนวตกรรม

ส าหรบการก าหนดวส ยท ศน ของแผนพ ฒนาฯ ฉบ บน ย ดว ส ยท ศของกรอบยทธศาสตรชาตทก าหนดวา “ประเทศไทยมความมนคง มงคง ยงยน เปนประเทศพฒนาแลว ดวยการพฒนาตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง” ในขณะทการก าหนดเปาหมายและตวชวดในดานตางๆ ของแผนพฒนาฯ ไดยดเปาหมายอนาคตประเทศไทยป ๒๕๗๙ ทเปนเปาหมายยทธศาสตรชาต ๒๐ ป มาเปนกรอบในการก าหนดเปาหมายทจะบรรลใน ๕ ป โดยทเปาหมายและตวชวดตองสอดคลองกบกรอบเปาหมายการพฒนาเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม ทองคกรระหวางประเทศก าหนดขน อาท การพฒนาทยงยน (sustainable development goals : SDGs) ทองคการสหประชาชาตก าหนดขน เปนตน สวนแนวทางการพฒนา ไดบรณาการนโยบายหรอประเดนพฒนาทส าคญของประเดนการปฏรปประเทศ ๓๗ วาระ และ ไทยแลนด ๔.๐

การจดท าแผน ขบเคลอน และการตดตามประเมนผล เนนกระบวนการมสวนรวม ทงจากภาครฐ เอกชน ประชาชน และภาคการศกษา ในทกพนทของประเทศ เปนกลไกประชารฐทรวมพลง ใหสามารถก าหนดเปาหมาย แนวทางการพฒนา รวมทงแผนงานโครงการส าคญทตอบสนองความตองการและแกไขปญหาใหกบประชาชนไดอยางสอดคลองกบภมสงคมและเกดผลสมฤทธอยางจรงจงใน ๕ ป

๑.๒ จดเปลยนส าคญในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมฉบบท ๑๒

ประเทศไทยมยทธศาสตรชาต ๒๐ ป โดยแผนพฒนาฯ ฉบบท ๑๒ จะเปนแผนแรกทถกใชใหเปนกลไกเชอมโยงสการขบเคลอนการพฒนา ซงก าหนดเปาหมายและตวชวดทจะตองบรรลผลลพธและผลสมฤทธของการพฒนา รวมทงก าหนดแนวทางการพฒนาในรายละเอยดทตองเชอมตอถงการปฏบตทตองด าเนนการในชวง ๕ ป โดยไดก าหนดแผนงาน/โครงการส าคญ (Flagship Program) และประเดนพฒนาเชงบรณาการทส าคญ ในชวง ๕ ปแรกของการขบเคลอนยทธศาสตรชาตสการปฏบต จะท าใหระบบการจดสรรงบประมาณ การบรหารจดการงบประมาณแผนดน แผนส าหรบบรหารราชการแผนดน กฎ ระเบยบวนยทางการเงนและการคลงภาครฐ และระบบการตดตามประเมนผลการด าเนนงานตามยทธศาสตรการพฒนา ตลอดจนระบบการตดตามประเมนผลการปฏบตราชการของหนวยงานภาครฐตองมการเปลยนแปลงอยางมาก

นอกจากนในแผนพฒนาฯ ฉบบท ๑๒ มแนวทางการพฒนาจงหวด ภาค และเมอง ทก าหนดพนทเปาหมาย สาขาการผลตและบรการเปาหมายทชดเจน เพอใชเปนแนวทางในการปฏบตและก ากบใหการขบเคลอนการพฒนาเชงพนท จงหวด ภาค และเมอง เกดผลสมฤทธและสอดคลองกบเปาหมายรวมของประเทศ รวมทงไดก าหนดแนวทางเพอสนบสนนการขบเคลอนประเดนการปฏรปประเทศทสภาปฏรปแหงชาตและสภาขบเคลอนการปฏรปไดเสนอและตองเรงด าเนนการใหแลวเสรจในชวง ๕ ปตอจากน

๑.๓ ประเดนการพฒนาหลกทส าคญในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท ๑๒ ประเทศไทยแมวาไดด าเนนมาตรการเพอสงเสรมการบรหารจดการทด มการขยายการลงทนในโครงสรางพนฐานทเปนระบบโครงขายมากขน และมการเพมการลงทนเพอการวจยและพฒนา แตอนดบความสามารถในการแขงขนของไทยยงปรบตวชาเมอเทยบกบหลายประเทศ เนองจากคณภาพคนต า การลงทนในการวจยและพฒนายงมนอย คณภาพของโครงสรางพนฐานยงไมด และปญหาการบรหารจดการภาครฐและกฎระเบยบตางๆ ลาสมยและ

๓

ขาดประสทธผลในการบงคบใช เมอตองเผชญกบปญหาวกฤตเศรษฐกจโลกและภยพบตธรรมชาต ท าใหเศรษฐกจไทยผนผวนไดงาย และเศรษฐกจโดยรวมขยายตวในอตราทต ากวาศกยภาพมาตอเนองหลายป

นอกจากนประเทศไทยตองเผชญกบแรงกดดนและความเสยงมากขนภายใตสถานการณทกระแสโลกาภวตนเขมขนมากขน เปนโลกไรพรมแดน โดยมการเคลอนยายคน เงนทน องคความร เทคโนโลยขาวสาร สนคาและบรการอยางเสร ท าใหการแขงขนในตลาดโลกรนแรงขน สงผลใหมการรวมตวดานเศรษฐกจของกลมตางๆ ในโลกมความเขมขนขน ประเทศเศรษฐกจใหมมขดความสามารถในการแขงขนมากขน เชน จน อนเดย ละตนอเมรกา และเวยดนาม ซงมแรงงานราคาถกและมมาตรการอนๆประกอบในการดงดดการลงทนจากตางประเทศไดเพมขน นอกจากนนการพฒนาการสอสารดวยเทคโนโลยสมยใหมท าใหสงคมโลกมความเชอมโยงกนอยางใกลชดมากขน ท าใหเกดภยคกคามและความเสยง อาท การกอการราย โรคระบาด อาชญากรรมขามชาต ปญหาแรงงานตางดาว

ในขณะเดยวกนประเทศไทยมความเสยงจากการเปลยนแปลงโครงสรางประชากรสสงคมสงวยมากขน จ านวนประชากรวยแรงงานลดลง ผสงอายมปญหาสขภาพและมแนวโนมอยคนเดยวสงขน ปญหาความยากจนยงกระจกตวหนาแนนในภาคตะวนออกเฉยงเหนอและภาคเหนอ รวมทงความแตกตางของรายไดระหวางกลมคนรวยทสดและกลมคนจนทสดสงถง ๓๔.๙ เทา ในป ๒๕๕๖ เนองจากการกระจายโอกาสการพฒนาไมทวถง ยงไปกวานนทรพยากรธรรมชาตเสอมโทรม มปญหาความขดแยงในการใชประโยชนทรพยากรธรรมชาตระหวางรฐกบประชาชน และระหวางประชาชนในกลมตางๆ เนองจากการจดการทรพยากรธรรมชาตมลกษณะรวมศนยขาดการเชอมโยงกบพนท ในขณะทปญหาสงแวดลอมเพมสงขนตามการขยายตวของเศรษฐกจและชมชนเมอง ประกอบกบสภาพภมอากาศมการเปลยนแปลงผนผวนมากขน ประเทศไทยตองเผชญกบภยพบตทางธรรมชาตรนแรงมากขน สงผลกระทบตอเศรษฐกจและสงคมไทยมากกวาในอดต

ภายใตเงอนไขและสภาพแวดลอมดานเศรษฐกจ สงคม ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทเกดขนทงในและตางประเทศดงกลาว จะเปนแรงกดดนใหประเทศไทยตองปรบตวและมการบรหารความเสยงอยางชาญฉลาดมากขน ตอจากนไป ประเทศไทยตองปรบเปลยนครงใหญ เพอแกไขปญหารากฐานส าคญทเปนจดออนและขอจ ากดของประเทศทสงสมมานาน ในขณะเดยวกนด าเนนยทธศาสตรเชงรกเพอใชประโยชนจากจดแขงและจดเดนของประเทศ ดงนนจงมความจ าเปนทจะตองใหความส าคญกบประเดนทมลกษณะการบรณาการ และใชประกอบการพจารณาการจดสรรงบประมาณ เพอการแปลงแผนไปสการปฏบตเกดผลสมฤทธไดอยางแทจรง ในประเดนตางๆ ดงน

๑.๓.๑ การพฒนานวตกรรมและการน ามาใชขบเคลอนการพฒนาในทกมตเพอยกระดบศกยภาพของประเทศ โดยจะมงเนนการน าความคดสรางสรรคและการพฒนานวตกรรม ท าใหเกดสงใหมทมมลคาเพมทางเศรษฐกจทงในเรองกระบวนการผลตและรปแบบผลตภณฑและบรการใหมๆ โดยการก าหนดวาระการวจยแหงชาต (National Research Agenda) ใหมจดเนนทชดเจน เฉพาะเจาะจง และสอดคลองกบสาขาเปาหมายการพฒนาประเทศ และใชกลยทธดานนวตกรรมบรณาการวจยและพฒนากบการน าไปใชประโยชนในเชงพาณชยและการพฒนานวตกรรม

๔

๑.๓.๒ การสงเสรมและสนบสนนการวจยและพฒนา วทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรม โดยสนบสนนการวจยพฒนา การดดแปลงและตอยอดการพฒนาเทคโนโลยไปสความเปนอจฉรยะโดยใชเทคโนโลยขนสงและการผสมผสานเทคโนโลย การพฒนาผประกอบการใหเปนผประกอบการทางเทคโนโลย (Technopreneur) รวมทงการเชอมโยงระหวางภาคการผลตทเปนกลมใหญของประเทศ ไดแก เกษตรกรรายยอย วสาหกจชมชน และวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมกบสถาบนวจย และสถาบนการศกษา รวมทงพฒนาและยกระดบโครงสรางพนฐานทมอยใหตอบสนองการเปลยนแปลงเทคโนโลยแบบกาวกระโดด โดยเฉพาะเรงสรางและพฒนาบคลากรวจยในสาขา STEM (Science, Technology, Engineering, and Mathematics) และสนบสนนการด าเนนงานอยางเปนเครอขายระหวางสถาบนวจย สถาบนการศกษา ภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชน/ชมชน รวมทงการปรบกลไกระบบวจยและพฒนาของประเทศทงระบบ

๑.๓.๓ การเตรยมพรอมดานก าลงคนและการเสรมสรางศกยภาพของประชากรในทกชวงวย มงเนนการยกระดบคณภาพทนมนษยของประเทศ โดยพฒนาคนใหเหมาะสมตามชวงวย เพอใหเตบโตอยางมคณภาพ การหลอหลอมใหคนไทยมคานยมตามบรรทดฐานทดทางสงคม เปนคนด มสขภาวะทด มคณธรรมจรยธรรม มระเบยบวนย และมจตส านกทดตอสงคมสวนรวม การพฒนาทกษะทสอดคลองกบความตองการในตลาดแรงงานและทกษะทจ าเปนตอการด ารงชวตในศตวรรษท ๒๑ ของคนในแตละชวงวยตามความเหมาะสม การเตรยมความพรอมของก าลงคนดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยทจะเปลยนแปลงโลกในอนาคต ตลอดจนการยกระดบคณภาพการศกษาสความเปนเลศ การสรางเสรมใหคนมสขภาพดทเนนการปรบเปลยนพฤตกรรมทางสขภาพและการลดปจจยเสยงดานสภาพแวดลอมทสงผลตอสขภาพ

๑.๓.๔ การสรางความเปนธรรมและลดความเหลอมล า ใหความส าคญกบการจดบรการของรฐทมคณภาพทงดานการศกษา สาธารณสข ใหกบผทดอยโอกาสและผทอาศยในพนทหางไกล การจดสรรทดนท ากน สนบสนนในเรองการสรางอาชพ รายได และสนบสนนการเพมผลตภาพ ผดอยโอกาส สตร และผสงอาย รวมทงกระจายการจดบรการภาครฐใหมความครอบคลมและทวถงทงในเชงปรมาณและคณภาพ ตลอดจนสรางชมชนเขมแขงใหเปนพลงรวมทางสงคมเพอสนบสนนการพฒนาและพรอมรบผลประโยชนจากการพฒนา โดยสงเสรมการประกอบอาชพของผประกอบการระดบชมชน การสนบสนนศนยฝกอาชพชมชน สงเสรมใหชมชนจดสวสดการและบรการในชมชน และผลกดนกลไกการกระจายทดนท ากนและการบรหารจดการทดนของชมชน โดยมงบรรลเปาหมายส าคญในการยกระดบรายไดประชากรกลมรอยละ ๔๐ ทมรายไดต าสด

๑.๓.๕ การปรบโครงสรางการผลตและการสรางโอกาสทางเศรษฐกจในแตละชวงของหวงโซมลคา เนนสรางความเขมแขงใหกบปจจยพนฐาน ทนทางเศรษฐกจใหสนบสนนการเพมศกยภาพของฐานการผลตและฐานรายไดเดม และยกระดบหวงโซมลคาดวยการใชเทคโนโลยวจยและพฒนาเพอสรางนวตกรรมการผลตทเปนมตรตอสงแวดลอมและสอดคลองกบความตองการของตลาด รวมทงสรา งสงคมผประกอบการใหมทกษะการท าธรกจททนตอการเปลยนแปลงของเทคโนโลย ตลอดจนพฒนาพนทชายแดนทมศกยภาพและพนทเศรษฐกจใหม เพอรองรบการขยายตวทางเศรษฐกจและขบเคลอนเศรษฐกจเขาสการเปนประเทศรายไดสงในอนาคต

๕

๑.๓.๖ การปรบระบบการผลตการเกษตรใหสอดคลองกบพนธกรณในดาน การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศและศกยภาพของพ นท เนนการสรางองคความรทางวชาการเกษตร วทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแบบมสวนรวมทเชอมโยงกบฐานทรพยากรชวภาพ (Bio Based) ในการสรางมลคาเพมใหสนคาเกษตรมความปลอดภย ไมสงผลกระทบตอคณภาพชวตของประชาชนและสงแวดลอมของประเทศ การพฒนาระบบเกษตรกรรมทยงยนและการขยายโอกาสในการเขาถงพนทท ากนของเกษตรกร รวมทงสงเสรมการรวมกลมทางการเกษตรจากกจการเจาของคนเดยว เปนการประกอบการในลกษณะสหกรณ หางหนสวน และบรษท เพอใหเกดการประหยดตอขนาด

๑.๓.๗ การเพมศกยภาพฐานการผลตและบรการเดมทมศกยภาพในปจจบนใหตอยอดไปสฐานการผลตและบรการทใชเทคโนโลยทเขมขนและมนวตกรรมมากข น ควบคกบการวางรากฐานเพอสรางและพฒนาภาคการผลตและบรการส าหรบอนาคต ทงในดานการเตรยมศกยภาพคนและโครงสรางพนฐาน ตลอดจนสรางกลไกและเครอขายความรวมมอของธรกจในลกษณะคลสเตอร (Cluster)

๑.๓.๘ การสงเสรมสรางความเขมแขงของเศรษฐกจกระแสใหม อาท เศรษฐกจดจทล เศรษฐกจฐานชวภาพ เศรษฐกจเชงสรางสรรคและวฒนธรรม และการพฒนาวสาหกจตงใหม (Start Up) และวสาหกจเพอสงคม รวมถงการสรางสงคมผประกอบการเพอตอยอดฐานการผลตและบรการ

๑.๓.๙ การสรางขดความสามารถในการแขงขนของธรกจบรการและการทองเทยวทมศกยภาพใหเตบโตและสนบสนนภาคการผลต เนนการปรบปรงกฎหมายทเกยวของ เพอใหเกดความสมดลและยงยนในการพฒนาอตสาหกรรมทองเทยวทค านงถงขดความสามารถในการรองรบของระบบนเวศ และศกยภาพของพนท รวมทงการสรางมลคาเพมในอตสาหกรรมกฬาใหครอบคลมทกมตและครบวงจรทงการผลตและธรกจทเกยวของ

๑.๓.๑๐ การสรางความเชอมโยงระหวางภาคการผลต เพอเพมมลคาทางเศรษฐกจ ขยายฐานเศรษฐกจใหกวางขน และตอยอดหวงโซการผลตใหเขมแขงขน โดยการเชอมโยงเครอขายการผลต และน าผลการวจยและการพฒนาทเกยวของมาใชประโยชนในการสรางผลตภณฑเชงพาณชยทหลากหลาย และสอดคลองกบความต องการของตลาด โดย เฉพาะอย างย งการพฒ นาความ เช อม โยงด าน คมนาคมขนสง โลจสตกส และโทรคมนาคม ในกรอบความรวมมออนภมภาคภายใตแผนงานของกรอบความรวมมอทางเศรษฐกจในอนภมภาคลมแมน าโขง กรอบความรวมมอลมแมน าอระวด เจาพระยา แมโขง กรอบความรวมมอเขตเศรษฐกจสามฝาย อนโดนเซย -มาเลเซย-ไทย กรอบความรวมมอความรเรมแหงอาว เบงกอลส าหรบความรวมมอหลากหลายสาขาทางวชาการและเศรษฐกจ กรอบความรวมมอเพอพฒนาชายแดนไทย-มาเลเซย และภมภาคอาเซยนเพออ านวยความสะดวกและลดตนทนดานโลจสตกส

๑.๓.๑๑ การพฒนาวสาหกจขนาดยอย ขนาดเลกและขนาดกลาง วสาหกจชมชน และวสาหกจเพอสงคม เพอขยายฐานการพฒนาเศรษฐกจฐานรากใหมความครอบคลมมากขน เปนการสรางโอกาสทางเศรษฐกจส าหรบกลมตางๆ ในสงคม โดยด าเนนการควบคไปกบการพฒนาและสงเสรมสงคมผประกอบการเพอสงเสรมผประกอบการทผลตไดและขายเปน

๑.๓.๑๒ การสรางความมนคงของฐานทรพยากรธรรมชาตและยกระดบคณภาพสงแวดลอม เนนการรกษาและฟนฟฐานทรพยากรธรรมชาต เพมประสทธภาพการบรหารจดการทรพยากรน า สนบสนนการเตบโตทเปนมตรกบสงแวดลอมและคณภาพชวตของประชาชน เรงแกไขปญหาวกฤตสงแวดลอม

๖

เพอลดมลพษทเกดจากการผลตและการบรโภค พฒนาระบบบรหารจดการทโปรงใสเปนธรรม สงเสรม การผลตและการบรโภคทเปนมตรกบสงแวดลอม เรงเตรยมความพรอมในการลดการปลอยกาซเรอนกระจกและเพมขดความสามารถในการปรบตวตอการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ รวมทงบรหารจดการเพอลด ความเสยงดานภยพบตทางธรรมชาต

๑.๓.๑๓ การฟนฟพ นฐานดานความมนคงทเปนปจจยส าคญตอการพฒนาทางเศรษฐกจและสงคมของประเทศ ใหความส าคญกบการอยรวมกนในสงคมอยางสนตของผมความเหนตางทางความคดและอดมการณบนพนฐานของการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยเปนประมข และการเตรยมการรบมอกบอาชญากรรมขามชาต ซงจะสงผลกระทบอยางมนยยะส าคญตอการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศในระยะ ๒๐ ปขางหนา

๑.๓.๑๔ การบรหารจดการในภาครฐ การปองกนการทจรตประพฤตมชอบและการสรางธรรมาภบาลในสงคมไทย ใหความส าคญกบการสงเสรมและพฒนาธรรมาภบาลในภาครฐอยางเปนรปธรรมทงดานระบบการบรหารงานและบคลากร มการบรหารจดการภาครฐทโปรงใส มประสทธภาพ สามารถตรวจสอบไดอยางเปนธรรม และประชาชนมสวนรวม มการกระจายอ านาจ และแบงภารกจรบผดชอบทเหมาะสมระหวางสวนกลาง ภมภาค และทองถน

๑.๓.๑๕ การพฒนาโครงสรางพ นฐานและระบบโลจสตกสของประเทศเพอขยาย ขดความสามารถและพฒนาคณภาพการใหบรการเพอรองรบการขยายตวของเมองและพ นทเศรษฐกจหลก และสงเสรมการพฒนาคณภาพชวตของทกกลมในสงคม เนนใหเกดความเชอมโยงในอนภมภาคและในอาเซยนอยางเปนระบบ โดยมโครงขายเชอมโยงภายในประเทศทสนบสนนการพฒนาพนทตามแนวระเบยงเศรษฐกจตางๆ รวมทงพฒนาระบบบรหารจดการและการก ากบดแลใหสอดคลองกบมาตรฐานสากล สรางความเปนธรรมในการเขาถงบรการพนฐาน และการคมครองผ บรโภค นอกจากน พฒนาอตสาหกรรมตอเนองเพอสรางโอกาสทางเศรษฐกจใหกบประเทศ และการพฒนาผประกอบการในสาขาโลจสตกสและหนวยงานทมศกยภาพไปท าธรกจในตางประเทศ

๑.๓.๑๖ การพฒนาภาค เมอง และพ นท เศรษฐกจ เรงด าเนนการในประเดน ทาทาย ไดแก การสรางความเขมแขงของฐานการผลตและบรการเดม และขยายฐานการผลตและบรการใหมทสรางรายไดส าหรบประชาชนในแตละภาค การพฒนาเมองใหเตบโตอยางมคณภาพ การพฒนาและฟนฟพนทบรเวณชายฝงทะเลตะวนออกใหรองรบการขยายตวของภาคอตสาหกรรมแหงอนาคตอยางมสมดล และ การบรหารจดการพนท เศรษฐกจชายแดนให เจรญเตบโตและแขงขนไดอยางยงยน รวมทงการเพมประสทธภาพกลไกการขบเคลอนการพฒนาภาคและเมองใหเกดผลอยางเปนรปธรรม

๑.๓.๑๗ การสรางความรวมมอระหวางประเทศใหเขมขนและสงผลตอการพฒนา อยางเตมท มงเนนผลกดนใหความเชอมโยงดานกฎระเบยบและในเชงสถาบนใหมความคบหนาและชดเจนในระดบปฏบตการและในแตละจดพนทเชอมโยงระหวางประเทศ ผลกดนการลดการใชมาตรการทไมใชมาตรการทางภาษ ควบคกบการพฒนาโครงสรางพนฐานทตองเชอมโยงเครอขายภายในประเทศและประเทศเพอนบาน รวมทงสงเสรมบทบาททสรางสรรคของไทยในกรอบความรวมมอตางๆ ในเวทโลก และสนบสนนการขบเคลอนการพฒนาภายใตกรอบเปาหมายการพฒนาทยงยน (SDGs)

๗

๑.๓.๑๘ การสงเสรมการลงทนไทยในตางประเทศ ใหความส าคญกบการพฒนาผประกอบการ ใหสามารถพฒนาธรกจรวมกบประเทศเพอนบาน พฒนาทรพยากรมนษย เทคโนโลย และนวตกรรม พฒนาสภาพแวดลอมทางธรกจ และการสนบสนนการด าเนนงานของสภาธรกจภายใตกรอบความรวมมอตางๆ รวมทงสนบสนนแหลงเงนทนและแหลงขอมลเชงลกเกยวกบฐานการผลตในตางประเทศ

๑.๓.๑๙ การปรบปรงภาคการเงนของไทยใหมประสทธภาพมากข นและใหสามารถแขงขนได เรงปรบปรงกฎระเบยบในการก ากบดแลภาคการเงนเพอสนบสนนความสามารถในการแขงขนและการใหบรการตอผบรโภคและภาคธรกจเอกชนอยางมประสทธภาพและเปนธรรม รวมทงการก ากบดแลทสามารถปองกนความเสยงจากความเชอมโยงทางการเงนและกระแสการเคลอนยายของเงนทนทจะมรปแบบทเปลยนแปลงไป และมปรมาณธรกรรมทมากขน ในขณะเดยวกนสนบสนนการน าเทคโนโลยทางการเงนมาใชอยางเขมขน พฒนาเครองมอทางการเงนเพอระดมทนมาใชสนบสนนการลงทนโครงการขนาดใหญ ตลอดจนขยายการเขาถงบรการทางการเงนอยางทวถงในตนทนทเหมาะสม

๑.๓.๒๐ การปฏรปดานการคลงและงบประมาณ ประกอบดวย การขยายฐานภาษ การปรบระบบการจดท าค าของบประมาณ การจดสรรงบประมาณ การจดท างบประมาณบรณาการ ทงเชงประเดนพฒนาและเชงพนท การตดตามและประเมนผลการใชจายงบประมาณ และกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถนในการจดเกบภาษและคาธรรมเนยม และลดความซ าซอนของสทธประโยชน ดานสวสดการสงคม รวมทงสรางความยงยนทางการคลงของระบบการคมครองทางสงคม ไดแก การปรบปรงระบบการออมเพอการเกษยณอาย และการปรบปรงระบบประกนสขภาพ เพอลดภาระการพงพารายไดจากรฐบาล

๒. การประเมนสภาพแวดลอมการพฒนาประเทศ

๒.๑ สถานการณและแนวโนมภายนอก

๒.๑.๑ สถานการณและแนวโนมเศรษฐกจโลก มตลาดเกดใหมทมบทบาทสงขน ตลาดการเงนโลกเขาสสถานการณไรพรมแดน ซงเปนผลจากเทคโนโลยและนวตกรรมทางการเงนทมความกาวหนาอยางรวดเรว ท าใหมการพฒนาเครองมอทางการเงนใหมๆ รวมทงมการรวมกลมทางเศรษฐกจทหลากหลายสงผลตอการเปดเสรทางการคามากขน ซงจะเปนโอกาสทส าคญของการพฒนาประเทศไทย

๒.๑.๒ การวจยและพฒนาดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยอยางกาวกระโดดเปนกญแจส าคญตอการพฒนาเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม และเปลยนวถการด ารงชวตของคน ท าใหเกดสาขาอตสาหกรรมและบรการใหมๆ ทผสมผสานการใชเทคโนโลยสมยใหมหลากหลายสาขา มนษยจะสามารถเขาถงขอมลและองคความรไดอยางไรขดจ ากด มการแยงชงแรงงานทมทกษะดานเทคโนโลยและมทกษะหลายดานในตลาดแรงงาน ขณะเดยวกนเกดความเหลอมล าในมตตางๆ เชน ความเหลอมล าในการเขาถงเทคโนโลย เปนตน

๒.๑.๓ สถานการณและแนวโนมสงคมโลก การเขาสสงคมสงวยของโลกสงผลตอเศรษฐกจและรปแบบการด าเนนชวต โดยเฉพาะกลมผสงอายในประเทศทพฒนาแลวเปนกลมส าคญ ทท าใหมการบรโภคสนคาและบรการเพมขน แตอาจกอใหเกดการแยงชงประชากรวยแรงงาน โดยเฉพาะคน ทมศกยภาพสง ขณะเดยวกนการเลอนไหลของกระแสวฒนธรรมโลกทผสมผสานกบวฒนธรรมทองถนสงผลตอ

๘

การเปลยนแปลงวถชวตและเกดการสรางวฒนธรรมรวมสมย แตอาจกอใหเกดวกฤตทางวฒนธรรมเนองจากการขาดการคดกรองและเลอกรบวฒนธรรมทด

๒.๑.๔ สถานการณและแนวโนมสงแวดลอมโลก วาระการพฒนาทย งยน ค.ศ. ๒๐๓๐ เปนทศทางหลกในการพฒนาของโลกหลง ค.ศ. ๒๐๑๕ โดยมเปาหมายการพฒนาทยงยน ประกอบดวย ๑๗ เปาหมายและ ๑๖๘ เปาประสงค รวมถงขอตกลงระหวางประเทศเกยวกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศททวความเขมขนขน จะมสวนส าคญในการก าหนดทศทางการพฒนาประเทศไทยในอนาคต ยงไปกวานน การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศและภยธรรมชาตมความผนผวนและรนแรงมากขน สงผลตอ การผลตในภาคเกษตรและความมนคงดานอาหารและน า

๒.๑.๕ สถานการณความมนคงโลก ประเทศมหาอ านาจมแนวโนมใชอ านาจทางทหารและทางเศรษฐกจเขาแทรกแซงกจการภายในของประเทศตางๆ รวมถงเกดความขดแยงระหวางประเทศดานอาณาเขตแบบรฐตอรฐทงดานอาณาเขตทางบก การอางสทธทบซอนทางทะเล และภมรฐศาสตร เพอผลประโยชนและการแยงชงทรพยากร นอกจากนน การกอการราย อาชญากรรมขามชาต และอาชญากรรมทางไซเบอรจะทวความรนแรงและมวธการทซบซอนมากขน

๒.๒ สถานการณและแนวโนมภายใน

๒.๒.๑ สถานการณและแนวโนมเศรษฐกจไทย เศรษฐกจไทยในชวงป ๒๕๐๔-๒๕๕๘ ขยายตวเฉลยรอยละ ๖.๑ สงเปนอนดบท ๒๒ ของโลก สงผลใหรายไดตอหวของประชาชนเพมขน สามารถขยบฐานะการพฒนาประเทศเปนประเทศรายไดปานกลางตอนบนในป ๒๕๕๓ โครงสรางเศรษฐกจเปลยนผานจากภาคเกษตรไปสภาคอตสาหกรรมและบรการมากขน ภาคการผลตมการสงสมองคความรและปรบเปลยนเทคโนโลยการผลตอยางตอเนอง ประเทศไทยยงคงมความหลากหลายของฐานการผลตทมความแขงแกรงในระดบโลก อนดบความสามารถในการแขงขนโดยรวมมแนวโนมปรบตวดขน เศรษฐกจไทยกลบเขาสเสถยรภาพและอยในเกณฑทแขงแกรง โดยเฉพาะเมอเทยบกบประเทศทมระดบการพฒนาในระดบใกลเคยงกน อยางไรกตาม ในชวง ๘ ปทผานมา เศรษฐกจไทยขยายตวในอตราการขยายตวทต ากวาศกยภาพของระบบเศรษฐกจ การสงออกของไทยปรบตวลดลงทงในดานการสงออกสนคาเกษตรและอตสาหกรรม มสาเหตจากจดออนทส าคญๆ ทงทางดานปญหาเชงโครงสราง เงอนไขในระบบเศรษฐกจโลก และปจจยทางดานการด าเนนนโยบายและการบรหารจดการเศรษฐกจ

๒.๒.๒ การพฒนาวทยาศาสตร เทคโนโลย วจย และนวตกรรม อยในล าดบต าและการบรหารจดการงานวจยขาดการบรณาใหมเอกภาพตงแตระดบนโยบาย การสนบสนนทนวจย และหนวยวจยหลก ท าใหทศทางการพฒนาวทยาศาสตร เทคโนโลย วจยพฒนา และนวตกรรมของประเทศไมชดเจน มความซ าซอน และยงมขอจ ากดในการตอบโจทยการพฒนาประเทศ เปนผลใหการพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรมของประเทศลาชา ไมทนตอการพฒนาเทคโนโลยของโลก ตลอดจนมการน าผลงานวจยไปใชประโยชนในเชงพาณชยในระดบต า

๒.๒.๓ สถานการณและแนวโนมของสงคมไทย โครงสรางประชากรไทยเปลยนแปลงเขาสสงคมสงวยอยางสมบรณเมอสนสดแผนพฒนาฯ ฉบบท ๑๒ โดยป ๒๕๕๗ ประชากรวยแรงงานจะมจ านวนสงสดและเรมลดลงอยางตอเนอง คณภาพคนไทยทกกลมวยยงมปญหา คณภาพการศกษาและการเรยนรของคนไทยยงอยในระดบคอนขางต า ขณะทคนไทยมแนวโนมเปนโรคไมตดตอมากขน ซ งเปน

๙

สาเหตหลกของการเสยชวต รวมถงปญหาดานสขภาพในวยผสงอายจะสงผลตอภาระคาใชจายภาครฐ นอกจากนคนไทยสวนใหญยงมปญหาดานคณธรรมจรยธรรม และไมตระหนกถงความส าคญของระเบยบวนย ความซอสตย และการมจตสาธารณะ

๒.๒.๔ สถานการณดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ฐานทรพยากรธรรมชาตลดลงและเสอมโทรมเนองจากการใชประโยชนเกนกวาศกยภาพในการฟนตวของระบบนเวศ การบรหารจดการทรพยากรน ายงขาดกระบวนการมสวนรวมและการวเคราะหประเมนผลกระทบดานสงแวดลอม สงคม และเศรษฐกจกอนด าเนนการอยางเปนระบบ ขณะเดยวกนการเขาถงและการจดสรรการใชประโยชนทรพยากรธรรมชาตยงไมเปนธรรม กอใหเกดปญหาความเหลอมล า ความขดแยง และขอพพาทในระดบพนทระหวางภาครฐ ภาคเอกชน และชมชน นอกจากนยงมปญหามลพษทสงผลกระทบตอคณภาพชวตของประชาชนและตนทนทางเศรษฐกจ และกอใหเกดรปแบบการผลตและการบรโภคทไมยงยน

๒.๒.๕ การเจรญเตบโตของภาค เมอง และพ นทเศรษฐกจ กจกรรมทางเศรษฐกจกระจกตวในกรงเทพมหานครและภาคกลาง ท าใหเกดปญหาชองวางการกระจายรายไดระหวางภาค รวมถงกลไกการพฒนาจงหวดและกลมจงหวดยงไมสามารถเชอมโยงการท างานของหนวยงานทเกยวของได ขณะทการขยายตวของเมองในภาคตางๆ ของประเทศทเกดขนอยางรวดเรว ท าใหการพฒนาโครงสรางพนฐานทจ าเปนไมสามารถรองรบการขยายตวของเมองไดอยางเพยงพอ นอกจากน การพฒนาพนทเศรษฐกจหลกของประเทศมแนวโนมการขยายตวของกจกรรมทางเศรษฐกจในระดบสง สงผลกระทบตอความยงยนและสมดลของการพฒนาในพนท

๒.๒.๖ ความมนคงภายในประเทศ สถาบนหลกของชาตไดรบผลกระทบ จากความขดแยง ทมรากฐานของปญหามาจากความเหนตางทางความคดและความเหลอมล าทางเศรษฐกจและสงคม ขณะทสถานการณในจงหวดชายแดนภาคใต ยงมการสรางสถานการณโดยมเปาหมายใหเกด ความสญเสยตอเจาหนาทรฐ นอกจากนยงตองเผชญกบมความเสยงจากปญหาอาชญากรรมทางไซเบอร ทปรบเปลยนรปแบบไปสการโจมตระบบขององคกรขนาดใหญทสงผลกระทบในวงกวางและมมลคา ความเสยหายสง

๒.๒.๗ ความรวมมอระหวางประเทศและความเชอมโยงเพอการพฒนา การเชอมโยงระหวางประเทศไทยกบนานาประ เทศมความใกลชดกนมากขนโดยเฉพาะอยางยงในกลม อนภมภาคและภมภาคเอเชย เปนเงอนไขส าคญของประเทศไทยในการขยายความรวมมอดานเศรษฐกจ การคา การคมนาคมขนสง การพฒนาทรพยากรมนษย และเทคโนโลยและสารสนเทศ กบกลมประเทศตางๆ ทงในระดบทวภาคและพหภาค

๒.๒.๘ การบรหารจดการภาครฐยงออนแอ ภาครฐมขนาดใหญและรายจายประจ าเพมสงขนอยางตอเนอง การบรหารจดการภาครฐมประสทธภาพต า ขาดระบบการท างาน ทเชอมโยงเปนเครอขายแบบบรณาการกบหนวยงานหรอภาคสวนอนๆ การใหบรการประชาชนยงตองปรบปรงใหไดมาตรฐานสากล ขณะทการทจรตและประพฤตมชอบไดขยายไปในวงกวางทงในภาครฐ เอกชน และองคกรเอกชน นอกจากน กฎหมายหลายฉบบยงไมไดมาตรฐานสากลเนองจากลาสมยและกระบวนการตรากฎหมายยงมจดออนหลายประการ ตลอดจนกระบวนการยตธรรมยงขาดประสทธภาพและไมสามารถอ านวยความยตธรรมไดอยางเสมอภาค

๑๐

๓. วตถประสงคและเปาหมายการพฒนาในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท ๑๒

๓.๑. วตถประสงค

๓.๑.๑. เพอวางรากฐานใหคนไทยเปนคนทสมบรณ มคณธรรมจรยธรรม มระเบยบวนย คานยมทด มจตสาธารณะ และมความสข โดยมสขภาวะและสขภาพทด ครอบครวอบอน ตลอดจน เปนคนเกงทมทกษะความรความสามารถและพฒนาตนเองไดตอเนองตลอดชวต

๓.๑.๒. เพอใหคนไทยมความมนคงทางเศรษฐกจและสงคม ไดรบความเปนธรรมในการเขาถงทรพยากรและบรการทางสงคมทมคณภาพ ผดอยโอกาสไดรบการพฒนาศกยภาพ รวมทงชมชนมความเขมแขงพงพาตนเองได

๓.๑.๓. เพอให เศรษฐกจเขมแขง แขงขนได ม เสถยรภาพ และมความยงยน สรางความเขมแขงของฐานการผลตและบรการเดมและขยายฐานใหมโดยการใชนวตกรรมทเขมขนมากขน สรางความเขมแขงของเศรษฐกจฐานราก และสรางความมนคงทางพลงงาน อาหาร และน า

๓.๑.๔. เพอรกษาและฟนฟทรพยากรธรรมชาตและคณภาพสงแวดลอมใหสามารถสนบสนนการเตบโตทเปนมตรกบสงแวดลอมและการมคณภาพชวตทดของประชาชน

๓.๑.๕. เพอใหการบรหารราชการแผนดนมประสทธภาพ โปรงใส ทนสมย และมการท างานเชงบรณาการของภาคการพฒนา

๓.๑.๖. เพอใหมการกระจายความเจรญไปสภมภาค โดยการพฒนาภาคและเมองเพอรองรบการพฒนายกระดบฐานการผลตและบรการเดมและขยายฐานการผลตและบรการใหม

๓.๑.๗. เพอผลกดนใหประเทศไทยมความเชอมโยงกบประเทศตางๆ ทงในระดบ อนภมภาค ภมภาค และนานาชาตไดอยางสมบรณและมประสทธภาพ รวมทงใหประเทศไทยมบทบาทน าและสรางสรรคในดานการคา การบรการ และการลงทนภายใตกรอบความรวมมอตางๆ ทงในระดบอนภมภาค ภมภาค และโลก

๓.๒. เปาหมายรวม

เพอใหเปนไปตามวตถประสงคดงกลาว ไดก าหนดเปาหมายรวมการพฒนาของแผนพฒนาฯ ฉบบท ๑๒ ประกอบดวย

๓.๒.๑. คนไทยมคณลกษณะเปนคนไทยทสมบรณ มวนย มทศนคตและพฤตกรรมตามบรรทดฐานทดของสงคม มความเปนพลเมองตนร มความสามารถในการปรบตวไดอยางร เทาทนสถานการณ มความรบผดชอบและท าประโยชนตอสวนรวม มสขภาพกายและใจทด มความเจรญ งอกงามทางจตวญญาณ มวถชวตทพอเพยง และมความเปนไทย

๓.๒.๒. ความเหลอมล าทางดานรายไดและความยากจนลดลง เศรษฐกจฐานรากมความเขมแขง ประชาชนทกคนมโอกาสในการเขาถงทรพยากร การประกอบอาชพ และบรการทางสงคมทมคณภาพอยางทวถงและเปนธรรม กลมทมรายไดต าสดรอยละ ๔๐ มรายไดเพมขนอยางนอยรอยละ ๑๕

๑๑

๓.๒.๓. ระบบเศรษฐกจมความเขมแขงและแขงขนได โครงสรางเศรษฐกจปรบสเศรษฐกจฐานบรการและดจทล มผประกอบการรนใหมและเปนสงคมผประกอบการ ผประกอบการขนาดกลางและขนาดเลกทเขมแขงสามารถใชนวตกรรมและเทคโนโลยดจทลในการสรางสรรคคณคาสนคาและบรการ มระบบการผลตและใหบรการจากฐานรายไดเดมทมมลคาเพมสงขน และมการลงทนในการผลตและบรการฐานความรชนสงใหมๆ ทเปนมตรกบสงแวดลอมและชมชน รวมทงกระจายฐานการผลตและการใหบรการสภมภาคเพอลดความเหลอมล า โดยเศรษฐกจไทยมเสถยรภาพและมอตราการขยายตวเฉลยรอยละ ๕ ตอป และมปจจยสนบสนน อาท ระบบโลจสตกส พลงงาน และการลงทนวจยและพฒนาทเออตอการขยายตวของภาคการผลตและบรการ

๓.๒.๔. ทนทางธรรมชาตและคณภาพสงแวดลอมสามารถสนบสนนการเตบโตทเปนมตรกบสงแวดลอม มความมนคงทางอาหาร พลงงาน และน า โดยเพมพนทปาไมใหไดรอยละ ๔๐ ของพนทประเทศเพอรกษาความสมดลของระบบนเวศ ลดการปลอยกาซเรอนกระจกในภาคพลงงานและขนสง ไมนอยกวารอยละ ๗ ภายในป ๒๕๖๓ เทยบกบการปลอยในกรณปกต มปรมาณหรอสดสวนของขยะมลฝอยทไดรบการจดการอยางถกหลกสขาภบาลเพมขน และรกษาคณภาพน าและคณภาพอากาศในพนทวกฤตใหอย ในเกณฑมาตรฐาน

๓.๒.๕. มความ มนคงใน เอกราชและอธป ไตย ส งคมปลอด ภ ย สามคค สรางภาพลกษณด และเพมความเชอมนของนานาชาตตอประเทศไทย ความขดแยงทางอดมการณและความคดในสงคมลดลง ปญหาอาชญากรรมลดลง ปรมาณความสญเสยจากภยโจรสลดและการลกลอบขนสงสนคาและคามนษยลดลง มความพรอมทปกปองประชาชนจากการกอการรายและภ ยพบตทางธรรมชาต ประเทศไทยมสวนรวมในการก าหนดบรรทดฐานระหวางประเทศ เกดความเชอมโยงการขนสง โลจสตกส หวงโซมลคา เปนหนสวนการพฒนาทส าคญในอนภมภาค ภมภาค และโลก และอตราการเตบโตของมลคา การลงทนและการสงออกของไทยในอนภมภาค ภมภาค และอาเซยนสงขน

๓.๒.๖. มระบบบรหารจดการภาครฐท มประสทธภาพ ทนสมย โปรงใส ตรวจสอบได กระจายอ านาจและมสวนรวมจากประชาชน บทบาทภาครฐในการใหบรการซงภาคเอกชนด าเนนการแทนไดดกวาลดลง เพมการใชระบบดจทลในการใหบรการ ปญหาคอรรปชนลดลง และการบรหารจดการขององคกรปกครองสวนทองถนมอสระมากขน โดยอนดบประสทธภาพภาครฐทจดท าโดยสถาบน การจดการนานาชาตและอนดบความยากงายในการด าเนนธรกจในประเทศดขน การใชจายภาครฐและระบบงบประมาณมประสทธภาพสง ฐานภาษกวางขน และดชนการรบรการทจรตดขน รวมถงมบคลากรภาครฐทมความรความสามารถและปรบตวไดทนกบยคดจทลเพมขน

๔. ยทธศาสตรการพฒนาประเทศ

ยทธศาสตรในแผนพฒนาฯ ฉบบท ๑๒ มทงหมด ๑๐ ยทธศาสตร โดยม ๖ ยทธศาสตรตามกรอบยทธศาสตรชาต ๒๐ ป และอก ๔ ยทธศาสตรทเปนปจจยสนบสนน ดงน

๔.๑ การเสรมสรางและพฒนาศกยภาพทนมนษย ทนมนษยของประเทศไทยยงมปญหาในดานคณภาพคนในแตละชวงวย โดยผลลพธทางการศกษาของเดกวยเรยนคอนขางต า การพฒนาความรและทกษะของแรงงานไมตรงกบตลาดงาน ในขณะทคนไทยจ านวนไมนอยยงไมสามารถคดกรองและเลอกรบ

๑๒

วฒนธรรมไดอยางเหมาะสม ซงสงผลตอวกฤตคานยม ทศนคต และพฤตกรรมในการด าเนนชวต การพฒนาในระยะตอไปจงตองใหความส าคญกบการวางรากฐานการพฒนาคนใหมความสมบรณ เพอใหคนไทยมทศนคตและพฤตกรรมตามบรรทดฐานทดของสงคม ไดรบการศกษาทมคณภาพสงตามมาตรฐานสากล และสามารถเรยนรดวยตนเองอยางตอเนอง มสขภาวะทดขน คนทกชวงวยมทกษะ ความร และความสามารถเพมขน รวมทงสถาบนทางสงคมมความเขมแขงและมสวนรวมในการพฒนาประเทศเพมขน

แนวทางการพฒนาทส าคญ ประกอบดวย (๑) ปรบเปลยนคานยมคนไทยใหมคณธรรม จรยธรรม มวนย จตสาธารณะ และพฤตกรรมทพงประสงค อาท สงเสรมใหมกจกรรมการเรยนการสอนทงในและนอกหองเรยนทสอดแทรกคณธรรม จรยธรรม ความมระเบยบวนย และจตสาธารณะ (๒) พฒนาศกยภาพคนใหมทกษะ ความร และความสามารถในการด ารงชวตอยางมคณคา อาท สงเสรมเดกปฐมวยใหมการพฒนาทกษะทางสมองและทางสงคมทเหมาะสม เดกวยเรยนและวยรนมทกษะการคดวเคราะหอยางเปนระบบ (๓) ยกระดบคณภาพการศกษาและการเรยนรตลอดชวต อาท ปรบระบบบรหารจดการสถานศกษาขนาดเลกใหมการจดทรพยากรรวมกนใหมขนาดและจ านวนทเหมาะสม ปรบปรงแหลงเรยนรในชมชนใหเปนแหลงเรยนรเชงสรางสรรคและมชวต (๔) ลดปจจยเสยงดานสขภาพและใหทกภาคสวนค านงถงผลกระทบตอสขภาพ อาท สงเสรมใหมกจกรรมทางสขภาพและโภชนาการทเหมาะสมกบวย ปรบปรงมาตรการทางกฎหมายและภาษในการควบคมผลตภณฑทสงผลเสยตอสขภาพ (๕) เพมประสทธภาพการบรหารจดการระบบสขภาพภาครฐและปรบระบบการเงนการคลงดานสขภาพ อาท ปรบระบบบรหารจดการทรพยากรรวมกนระหวางสถานพยาบาลทกสงกดในเขตพนทสขภาพ (๖) พฒนาระบบการดแลและสรางสภาพแวดลอมทเหมาะสมกบสงคมสงวย อาท ผลกดนใหมกฎหมายการดแลผสงอายระยะยาว และ (๗) ผลกดนใหสถาบนทางสงคมมสวนรวมพฒนาประเทศอยางเขมแขง อาท ก าหนดมาตรการดแลครอบครวท เปราะบาง และสงเสรมสถาบนการศกษาใหเปนแหลงบรการความรทางวชาการททกคนเขาถงได

๔.๒ ยทธศาสตรการสรางความเปนธรรมและลดความเหลอมล าในสงคม การพฒนาในชวงทผานมาท าใหสงคมไทยกาวหนาไปหลายดาน แตการแกปญหาความเหลอมล าและสรางความเปนธรรมในสงคมไทยมความคบหนาชา ทงเรองความแตกตางของรายไดระหวางกลมประชากร ความแตกตางของคณภาพการบรการภาครฐ รวมทงขอจ ากดในการเขาถงกระบวนการยตธรรมและเทคโนโลยของกลมผดอยโอกาสและกลมทอยในพนทหางไกล ดงนน การพฒนาในระยะตอไป จงจ าเปนตองมงลดปญหาความเหลอมล าดานรายไดของกลมคนทมฐานะทางเศรษฐกจสงคมทแตกตางกน แกไขปญหาความยากจน เพมโอกาสการเขาถงบรการพนฐานทางสงคมของภาครฐ รวมทงเพมศกยภาพชมชนและเศรษฐกจฐานรากใหมความเขมแขง เพอใหชมชนพงพาตนเองและไดรบสวนแบงผลประโยชนทางเศรษฐกจมากขน

แนวทางการพฒนาส าคญ ประกอบดวย (๑) การเพมโอกาสใหกบกลมเปาหมายประชากรรอยละ ๔๐ ทมรายไดต าสดสามารถเขาถงบรการทมคณภาพของรฐและมอาชพ อาท ขยายโอกาสการเขาถงการศกษาทมคณภาพใหแกเดกและเยาวชนทดอยโอกาสทางการศกษาอยางตอเนอง โดยใหการดแลนกเรยนทครอบคลมตงแตการสรางรายไดของครวเรอน สนบสนนคาเดนทางไปยงสถานศกษา ใหทนการศกษาตอระดบสง (๒) การกระจายการใหบรการภาครฐทงดานการศกษา สาธารณสข และสวสดการทมคณภาพใหครอบคลมและทวถง อาท บรหารจดการการใหบรการสาธารณสขทมคณภาพใหครอบคลมทกพนท ผานการพฒนาระบบสงตอผปวยท งในระดบจงหวด ภาค และระดบประเทศใหมประสทธภาพมากขน และ (๓) เสรมสรางศกยภาพชมชน การพฒนาเศรษฐกจชมชนและการสรางความเขมแขงการเงนฐานรากตามหลก

๑๓

ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง เพอใหชมชนสามารถพงพาตนเองได มสทธในการจดการทนทดนและทรพยากรภายในชมชน อาท สนบสนนการใหความรในการบรหารจดการทางการเงนแกชมชนและครวเรอน การปรบองคกรการเงนของชมชนใหท าหนาทเปนสถาบนการเงนในระดบหมบาน/ต าบลทท าหนาททงการใหกยมและการออม และจดตงโครงขายการเงนฐานรากโดยมธนาคารออมสนและธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณเปนแมขาย

๔.๓ ยทธศาสตรการสรางความเขมแขงทางเศรษฐกจและแขงขนไดอยางยงยน เศรษฐกจไทยขยายตวต ากวาศกยภาพอยางตอเนองเปนเวลาหลายป ทงจากผลกระทบของเศรษฐกจโลกซบเซาและขอจ ากดภายในประเทศเองทเปนอปสรรคตอการเพมผลตภาพและขดความสามารถในการแขงขน รวมทงฐานเศรษฐกจภายในประเทศขยายตวชา

การพฒนา ๕ ปตอจากนไป จงเนนใหเศรษฐกจเตบโตไดตามศกยภาพและมเสถยรภาพ ภาคสงออกมการพฒนาจนสามารถขยายตวและเปนกลไกส าคญในการขบเคลอนเศรษฐกจไทย ผลตภาพการผลตของประเทศเพมขน การลงทนภาครฐและเอกชนมการขยายตวอยางตอเนองและมาจากความรวมมอกนมากขน ประชาชนและผประกอบการเขาสระบบภาษมากขน และประเทศไทยมขดความสามารถในการแขงขนทางเศรษฐกจสงขน นอกจากน ยงเนนใหเศรษฐกจรายสาขามการเตบโตอยางเขมแขง ภาคการเกษตรเนนเกษตรกรรมยงยนและใหเกษตรกรมรายไดเพมขน มการพฒนาเมองอตสาหกรรมนเวศ การทองเทยวสามารถท ารายไดและแขงขนไดมากขน วสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมมบทบาทตอระบบเศรษฐกจมากขน ภาคการเงนมประสทธภาพเพมขน

โดยมแนวทางการพฒนาทส าคญ ประกอบดวย (๑) การบรหารจดการเศรษฐกจสวนรวม ทงในดานการคลง อาท เพมประสทธภาพการจดแผนงานโครงการ การจดสรรงบประมาณ การบรหาร และการตรวจสอบกระบวนการงบประมาณ และดานการเงน อาท เพมประสทธภาพของระบบการเงนและสถาบนการเงนทงในตลาดเงนและตลาดทนใหสามารถสนบสนนการขยายตวทางเศรษฐกจ และ (๒) การเสรมสรางและพฒนาขดความสามารถในการแขงขนของภาคการผลตและบรการ มงเนนการสรางความเชอมโยงของหวงโซมลคาระหวางภาคเกษตร อตสาหกรรม บรการ และการคาการลงทน เ พอยกระดบศกยภาพในการแขงขนของประเทศ โดยยกระดบการผลตสนคาเกษตรและอาหารเขาสระบบมาตรฐาน ตอยอดความเขมแขงของอตสาหกรรมทมศกยภาพปจจบนเพอยกระดบไปสอตสาหกรรมทใชเทคโนโลยขนสง วางอนาคตรากฐานการพฒนาอตสาหกรรม เสรมสรางขดความสามารถการแขงขนในเชงธรกจของภาคบรการ ปรบปรงแกไขกฎหมายและกฎระเบยบเพอสงเสรมการคาทเปนธรรมและอ านวยความสะดวกดานการคาการลงทน

๔.๔ ยทธศาสตรการเตบโตทเปนมตรกบสงแวดลอมเพอการพฒนาทยงยน ปจจบนสภาพทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมก าลงเปนจดออนส าคญตอการรกษาฐานการผลตและการใหบรการ รวมทงการด ารงชวตของคนไทย ซงปญหาดงกลาวเกดจากการลดลงของพนทปาไม ทรพยากรดนเสอมโทรม ความหลากหลายทางชวภาพถกคกคาม ความเสยงในการขาดแคลนทรพยากรน าในอนาคต ปญหาสงแวดลอมเพมสงขนตามการขยายตวของเศรษฐกจและชมชนเมอง การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศและภยพบตทางธรรมชาตมความผนผวนและรนแรงมากขน และขอตกลงระหวางประเทศเกยวกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศทวความเขมขน ซงจะสงผลตอแนวทางการพฒนาประเทศในอนาคต

๑๔

ดงนน การพฒนาในระยะตอไปจงมงเนนการรกษาและฟนฟฐานทรพยากรธรรมชาต การสรางความมนคงดานน า และการบรหารจดการทรพยากรน าใหมประสทธภาพ การสรางคณภาพสงแวดลอมทด ลดมลพษ และลดผลกระทบตอสขภาพของประชาชนและระบบนเวศ การเพมประสทธภาพการลดกาซเรอนกระจกและขดความสามารถในการปรบตวตอการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ และการเพมประสทธภาพการบรหารจดการเพอลดความเสยงจากภยพบต และลดความสญเสยในชวตและทรพยสนทเกดจากสาธารณภย

แนวทางการพฒนาส าคญ ประกอบดวย (๑) การรกษาฟนฟทรพยากรธรรมชาต สรางสมดลของการอนรกษและใชประโยชนอยางยงยนและเปนธรรม (๒) เพมประสทธภาพการบรหารจดการทรพยากรน าเพอใหเกดความมนคง สมดล และยงยน (๓) การแกไขปญหาวกฤตสงแวดลอม (๔) สงเสรมการผลตและการบรโภคทเปนมตรกบสงแวดลอม (๕) สนบสนนการลดการปลอยกาซเรอนกระจก และเพมขดความสามารถในการปรบตวตอการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ (๖) การบรหารจดการเพอลดความเสยงดานภยพบต (๗) การพฒนาระบบการบรหารจดการและกลไกแกไขปญหาความขดแยงดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และ (๘) การพฒนาความรวมมอดานสงแวดลอมระหวางประเทศ

๔.๕ ยทธศาสตรการเสรมสรางความมนคงแหงชาตเพอการพฒนาประเทศสความมงคง และยงยน กระแสโลกาภวตนและความกาวหนาทางเทคโนโลยในปจจบน มแนวโนมสงผลกระทบตอความมนคงและเสถยรภาพของประเทศไทยในหลายมต ทงภยคกคามภายนอก ในเรองการขยายอทธพลและการเพมบทบาทของประเทศมหาอ านาจในภมภาคตางๆ ของโลก อาชญากรรมขามชาตและการกอการราย และภยคกคามภายในประเทศ ไดแก ความเหนตางทางความคดและอดมการณของคนในชาต การสรางสถานการณในจงหวดชายแดนภาคใต และการคกคามทางเศรษฐกจ โดยอาชญากรรมคอมพวเตอร

ดงน น การพฒนาในระยะตอไป จ ง เนนในเรองการปกปองและเชดชสถาบนพระมหากษตรยใหเปนสถาบนหลกของประเทศ สงคมมความสมานฉนท ประชาชนมสวนรวมปองกนแกไขปญหาความมนคง ประชาชนในจงหวดชายแดนภาคใตมความปลอดภยในชวตและทรพยสน มโอกาสในการศกษาและการประกอบอาชพทสรางรายไดเพมขน ประเทศไทยมความสมพนธและความรวมมอดานความมนคงกบนานาประเทศในการปองกนภยคกคามในรปแบบตางๆ ควบคไปกบการรกษาผลประโยชนของชาต มความพรอมตอการรบมอภยคกคามทงภยคกคามทางทหารและภยคกคามอนๆ และแผนงานดานความมนคงมการบรณาการสอดคลองกบนโยบายการพฒนาเศรษฐกจ สงคม ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

แนวทางการพฒนาส าคญ ประกอบดวย (๑) การรกษาความมนคงภายใน เพอใหเกดความสงบในสงคมและธ ารงไวซงสถาบนหลกของชาต (๒) การพฒนาเสรมสรางศกยภาพการปองกนประเทศเพอเตรยมความพรอมในการรบมอภยคกคามทงการทหารและภยคกคามอนๆ (๓) การสงเสรมความรวมมอกบตางประเทศดานความมนคง เพอบรณาการความรวมมอกบมตรประเทศเพอผลประโยชนทางเศรษฐกจ สงคม และการปองกนภยคกคามขามชาต (๔) การรกษาความมนคงและผลประโยชนของชาตทางทะเลเพอคงไวซงอ านาจอธปไตยและสทธอธปไตยในเขตทะเล และ (๕) การบรหารจดการความมนคงเพอการพฒนา เพอใหเกดความสอดคลองกนระหวางแผนงานทเกยวของกบความมนคงการพฒนาภายใตการมสวนรวมของภาคประชาชน

๑๕

๔.๖ ยทธศาสตรการบรหารจดการในภาครฐ การปองกนการทจรตประพฤตมชอบ และธรรมาภบาลในสงคมไทย ระบบการบรหารจดการในภาครฐทขาดประสทธภาพเปนอปสรรคทส าคญตอการพฒนาประเทศมาอยางตอเนอง ทงการใหบรการประชาชนยงไมไดมาตรฐานสากล การบงคบใชกฎหมายทขาดประสทธภาพ การบรหารจดการและการใหบรการของทองถนขาดความโปรงใส ระบบและกระบวนการยตธรรมไมสามารถอ านวยความยตธรรมไดอยางเสมอภาคและเปนธรรม รวมทงการทจรตประพฤตมชอบในสงคมไทย

การพฒนาระยะตอไปจงตองเรงปฏรปการบรหารจดการภาครฐใหเกดผลสมฤทธอยางจรงจง โดยมงเนนในเรองการลดสดสวนคาใชจายดานบคลากร และเพมประสทธภาพการบรหารจดการและการใหบรการของภาครฐ รวมทงประสทธภาพการประกอบธรกจของประเทศ การเพมประสทธภาพการบรหารจดการทดขององคกรปกครองสวนทองถน การปรบคะแนนดชนการรบรการทจรตใหอยในระดบทดขน และการลดจ านวนการด าเนนคดกบผมไดกระท าความผด

แนวทางการพฒนาส าคญ ประกอบดวย (๑) ปรบปรงโครงสรางหนวยงาน บทบาท ภารกจ และคณภาพบคลากรภาครฐ ใหมความโปรงใส ทนสมย คลองตว มขนาดทเหมาะสม เกดความคมคา (๒) ปรบปรงกระบวนการงบประมาณ และสรางกลไกในการตดตามตรวจสอบการเงนการคลงภาครฐ เพอใหการจดสรรและการใชจายมประสทธภาพ (๓) เพมประสทธภาพและยกระดบการใหบรการสาธารณะใหไดมาตรฐานสากล เพอใหประชาชนและภาคธรกจไดรบบรการทมคณภาพ ไดมาตรฐาน และอ านวยความสะดวก ตรงตามความตองการ (๔) เพมประสทธภาพการบรหารจดการใหแกองคกรปกครองสวนทองถน เพอใหประชาชนไดรบการบรการอยางมประสทธภาพและทวถง (๕) ปองกนและปราบปรามการทจรตและประพฤตมชอบ เพอใหสงคมไทยมวนย โปรงใส และยตธรรม และ (๖) ปฏรปกฎหมายและกระบวนการยตธรรมใหมความทนสมย เปนธรรม และสอดคลองกบขอบงคบสากลหรอขอตกลงระหวางประเทศ

๔.๗ ยทธศาสตรการพฒนาโครงสรางพ นฐานและระบบโลจสตกส ทผานมาการพฒนาโครงสรางพนฐานและระบบโลจสตกสของประเทศประสบปญหาดานความตอเนองในการด าเนนการ และปญหาเชงปรมาณ คณภาพ และการบรหารจดการการใหบรการทสอดคลองกบมาตรฐานสากล ท าใหมขอจ ากดในการสนบสนนการพฒนาประเทศใหมประสทธภาพ

การพฒนาในระยะตอไปจงมงเนนในเรองการลดความเขมของการใชพลงงานและลดตนทนโลจสตกสของประเทศ การพฒนาระบบขนสงทางรางและทางน า เพมปรมาณการเดนทางดวยระบบขนสงสาธารณะในเขตเมอง และขยายขดสามารถในการรองรบปรมาณผโดยสารของทาอากาศยานในกรงเทพมหานครและทาอากาศยานในภมภาค การเพมความสามารถในการแขงขนดานโลจสตกสและการอ านวยความสะดวกทางการคา การพฒนาดานพลงงานเพอเพมสดสวนการใชพลงงานทดแทนตอปรมาณการใชพลงงานขนสดทาย และลดการพงพากาซธรรมชาตในการผลตไฟฟา การพฒนาเศรษฐกจดจทล และการพฒนาดานสาธารณปการ (น าประปา)

แนวทางการพฒนาส าคญ ประกอบดวย (๑) การพฒนาโครงสรางพนฐานดานขนสง อาท พฒนาระบบรถไฟใหเปนโครงขายหลกในการเดนทางและขนสงของประเทศ พฒนาโครงขายถนน พฒนาระบบขนสงทางอากาศ และพฒนาระบบขนสงทางน า (๒) การสนบสนนการพฒนาระบบขนสง อาท การพฒนาอตสาหกรรมตอเนองทเกดจากการลงทนดานโครงสรางพนฐาน และพฒนาการบรหารจดการในสาขา

๑๖

ขนสง (๓) พฒนาระบบโลจสตกส อาท พฒนาและยกระดบมาตรฐานระบบการบรหารจดการโลจสตกสและโซอปทานใหไดมาตรฐานสากล และพฒนาและยกระดบมาตรฐานการอ านวยความสะดวกทางการคา (๔) พฒนาดานพลงงาน อาท จดหาพลงงานใหเพยงพอและสรางความมนคงในการผลตพลงงาน เพมศกยภาพการบรหารจดการ การผลต และการใชพลงงานทดแทนและพลงงานสะอาด (๕) พฒนาเศรษฐกจดจทล อาท พฒนาและปรบปรงโครงสรางพนฐานโทรคมนาคมของประเทศใหทวถงและมประสทธภาพ และสงเสรมการใชเทคโนโลยดจทลในการสรางมลคาเพมทางธรกจ และ (๖) พฒนาระบบน าประปา อาท พฒนาระบบน าประปาใหครอบคลมและทวถง และการบรหารจดการการใชน าอยางมประสทธภาพและการสรางนวตกรรม

๔.๘ ยทธศาสตรการพฒนาวทยาศาสตร เทคโนโลย วจย และนวตกรรม การพฒนาเศรษฐกจของประเทศไทยในชวงระยะเวลาทผานมา อาศยการเพมประสทธภาพจากปจจยความไดเปรยบดานแรงงาน ทรพยากรธรรมชาต และการน าเขาเทคโนโลยส าเรจรปจากตางประเทศมากกวาการสะสมองคความรเพอพฒนาเทคโนโลยของตนเอง ท าใหสวนแบงผลประโยชนทางดานเทคโนโลยซงมมลคาเพมสงตกอยกบประเทศผเปนเจาของเทคโนโลย อกทงการลงทนดานการวจยและพฒนายงไมเพยงพอทจะขบเคลอนประเทศสสงคมนวตกรรมได

การพฒนาจงเนนในเรองการเพมความเขมแขงดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยของประเทศ และการเพมความสามารถในการประยกตใชวทยาศาสตร เทคโนโลย และนวตกรรมเพอยกระดบความสามารถการแขงขนของภาคการผลตและบรการ และคณภาพชวตของประชาชน

แนวทางการพฒนาส าคญ ประกอบดวย (๑) เรงสงเสรมการลงทนวจยและพฒนาและผลกดนสการใชประโยชนในเชงพาณชยและเชงสงคม อาท ลงทนวจยและพฒนากลมเทคโนโลยทประเทศไทยมศกยภาพพฒนาไดเอง และกลมเทคโนโลยทน าสการพฒนาแบบกาวกระโดด ลงทนวจยและพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรมทางสงคมเพอลดความเหลอมล าและยกระดบคณภาพชวตของประชาชน (๒) พฒนาผประกอบการใหเปนผประกอบการทางเทคโนโลย อาท สงเสรมผประกอบการใหมบทบาทหลกดานนวตกรรมเทคโนโลยและรวมก าหนดทศทางการพฒนานวตกรรม สงเสรมการสรางสรรคนวตกรรมดานการออกแบบและการจดการธรกจทผสานการใชเทคโนโลยใหแพรหลายในกลมผประกอบการธรกจของไทย และ (๓) พฒนาสภาวะแวดลอมของการพฒนาวทยาศาสตร เทคโนโลย วจย และนวตกรรม ดานบคลากรวจย อาท การเรงการผลตบคลากรสายวทยาศาสตรและเทคโนโลยทมคณภาพและสอดคลองกบความตองการโดยเฉพาะในสาขา STEM และพฒนาศกยภาพนกวจยใหมทงความรและความเขาใจในเทคโนโลย

๔.๙ ยทธศาสตรการพฒนาภาค เมอง และพ นทเศรษฐกจ ในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท ๑๒ ประเทศไทยตองใชประโยชนจากศกยภาพและภมสงคมเฉพาะของพนท และการด าเนนยทธศาสตรเชงรกเพอเสรมจดเดนในระดบภาคและจงหวดในการเปนฐานการผลตและบรการทส าคญ ประกอบกบการขยายตวของประชากรในเขตเมองจะเปนโอกาสในการกระจายความเจรญและยกระดบรายไดของประชาชนโดยการพฒนาเมองใหเปนเมองนาอยและมศกยภาพในการรองรบการคาการลงทน รวมทงลดแรงกดดนจากการกระจกตวของการพฒนาในกรงเทพฯและภาคกลางไปสภมภาค นอกจากน การเปนสวนหนงของประชาคมเศรษฐกจอาเซยนยงเปนโอกาสในการเปดพนทเศรษฐกจใหมบรเวณชายแดนเชอมโยงการคาการลงทนในภมภาคของไทยกบประเทศเพอนบานอกดวย

๑๗

ดงนน การพฒนาจงมงเนนในเรองการลดชองวางรายไดระหวางภาคและมการกระจายรายไดทเปนธรรมมากขน การเพมจ านวนเมองศนยกลางของจงหวดเปนเมองนาอยส าหรบคนทกกลมในสงคม พนทฐานเศรษฐกจหลกมระบบการผลตทมประสทธภาพสงและเปนมตรตอสงแวดลอม และการเพมมลคาการลงทนในพนทเศรษฐกจใหมบรเวณชายแดน

แนวทางการพฒนาส าคญ ประกอบดวย (๑) การพฒนาภาคเพอสรางโอกาสทางเศรษฐกจใหกระจายตวอยางทวถง พฒนาภาคเหนอใหเปนฐานเศรษฐกจสรางสรรคมลคาสง พฒนาภาคตะวนออกเฉยงเหนอใหหลดพนจากความยากจนสเปาหมายการพงตนเอง พฒนาภาคกลางเปนฐานเศรษฐกจชนน า พฒนาภาคใตเปนฐานการสรางรายไดทหลากหลาย (๒) การพฒนาเมอง อาท พฒนาสภาพแวดลอมเมองศนยกลางของจงหวดใหเปนเมองนาอย สงเสรมการจดการสงแวดลอมเมองอยางมบรณาการภายใตการมสวนรวมของสวนกลาง สวนทองถน ภาคประชาสงคม และภาคเอกชน พฒนาระบบขนสงสาธารณะในเขตเมอง และ (๓) การพฒนาพนทเศรษฐกจ อาท พฒนาฟนฟพนทบรเวณชายฝงทะเลตะวนออกใหเปนฐานการผลตอตสาหกรรมหลกของประเทศทขยายตวอยางมสมดล มประสทธภาพ สอดคลองกบศกยภาพของพนท พฒนาพนทเศรษฐกจใหมบรเวณชายแดนเปนประตเศรษฐกจเชอมโยงกบประเทศเพอนบานใหเจรญเตบโตอยางยงยนและเกดผลทเปนรปธรรม

๔.๑๐ ยทธศาสตรความรวมมอระหวางประเทศเพอการพฒนา การพฒนาความรวมมอระหวางประเทศของไทยในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท ๑๒ ยดหลกคดเสร เปดเสร และเปดโอกาส โดยมงเนนการพฒนาและขยายความรวมมอทงดานเศรษฐกจ สงคม ความมนคง และอนๆ กบมตรประเทศ และเปนการขบเคลอนตอเนองจากการด าเนนการภายใตแผนพฒนาฯ ฉบบท ๑๑ โดยก าหนดเปนแนวทางการด าเนนนโยบายการคาและการลงทนทเสร เปดกวาง และเปนธรรม ด าเนนยทธศาสตรเชงรกในการแสวงหาตล าดใหมๆ สงเสรมใหผประกอบการไทยไปลงทนในตางประเทศ และสงเสรมความรวมมอเพอการพฒนากบประเทศในอนภมภาคและภมภาครวมทงประเทศนอกภมภาค

ดงนน การพฒนาจงมงเนนในเรองการม เครอขายการเชอมโยงตามแนวระเบยงเศรษฐกจทครอบคลมและมการใชประโยชนไดเตมศกยภาพ การเพมระบบหวงโซมลคาในอนภมภาคและภมภาคอาเซยน ประเทศไทยเปนฐานเศรษฐกจ การคาและการลงทนทส าคญในภมภาคอนภมภาค อาเซยน และเอเชย รวมทงมการพฒนาสวนขยายจากแนวระเบยงเศรษฐกจในอนภมภาคใหครอบคลมภมภาคอาเซยน เอเชยตะวนออก และเอเชยใต และประเทศไทยเปนหนสวนการพฒนาทส าคญทงในทกระดบ

แนวทางการพฒนาส าคญ ประกอบดวย (๑) ขยายความรวมมอทางการคาและการลงทนกบมตรประเทศ และแสวงหาตลาดใหมส าหรบสนคาและบรการของไทย (๒) พฒนาความเชอมโยงดานการคมนาคมขนสง โลจสตกส และโทรคมนาคมในกรอบความรวมมออนภมภาคภายใตแผนงาน GMS,

ACMECS, IMT-GT, BIMSTEC ,และ JDS และภมภาคอาเซยนเพออ านวยความสะดวกและลดตนทนดานโลจสตกส (๓) พฒนาและสงเสรมใหไทยเปนฐานของการประกอบธรกจ การบรการ และการลงทนทโดดเดนในภมภาค (๔) สงเสรมการลงทนไทยในตางประเทศของผประกอบการไทย (๕) เปดประตการคาและพฒนาความรวมมอกบประเทศเพอนบานในลกษณะหนสวนทางยทธศาสตรทงในระดบอนภมภาคและภมภาคทมความเสมอภาคกน (๖) สรางความเปนหนสวนการพฒนากบประเทศในอนภมภาค ภมภาค และนานาประเทศ (๗) เขารวมเปนภาคความรวมมอระหวางประเทศโดยมบทบาททสรางสรรค (๘) สงเสรมความรวมมอกบภมภาคและนานาชาต

๑๘

ในการสรางความมนคงในทกดานทเกยวกบเรองความอยดมสขของประชาชน (๙) บรณาการภารกจดานความรวมมอระหวางประเทศและดานการตางประเทศ และ (๑๐) สงเสรมใหเกดการปรบตวภายในประเทศทส าคญ

๕. การขบเคลอนแผนพฒนาฯ ฉบบท ๑๒ สการปฏบต มหลกการและแนวทางด าเนนงาน สรปได ดงน

๕.๑ หลกการ

๕.๑.๑ ขบเคลอนการพฒนาประเทศโดยยดแผนพฒนาฯ ฉบบท ๑๒ เปนกรอบทศทางหลก และแปลงสการปฏบตในระดบตางๆ ทสอดคลองกบสภาพภมสงคม

๕.๑.๒ กระจายการพฒนาลงสพนท โดยยดหลกการพฒนาพนท ภารกจ และการมสวนรวม ใหจงหวดเปนพนทด าเนนการขบเคลอนการพฒนา และเปนจดเชอมโยงการพฒนาจากชมชนสประเทศ และประเทศสชมชน

๕.๑.๓ เพมการใชองคความร เทคโนโลย นวตกรรม และความคดสรางสรรคใหเปนเครองมอหลกในการขบเคลอนการพฒนาในทกภาคสวนในระดบพนท ทองถน และชมชน

๕.๑.๔ ใชกลไกและเครองมอการพฒนาของภาครฐ ภาคประชาชน ภาคธรกจเอกชน และสอมวลชนอยางบรณาการ ใหการขบเคลอนเกดประสทธภาพโดยกระบวนการสรางเครอขายหรอคลสเตอรทตอบสนองตอการแกไขปญหาและการพฒนาศกยภาพของพนท

๕.๑.๕ ระบบการบรหารจดการแผนสการปฏบตทมความเชอมโยงกนในระดบตางๆ ตงแตระดบยทธศาสตรทเชอมตอกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต แผนเฉพาะดาน และแผนปฏบตการ และระบบการจดสรรงบประมาณทมประสทธภาพทตอบสนองการพฒนาเชงบรณาการ การพฒนาเชงพนทและการพฒนาทตอเนอง รวมทงระบบการตดตามประเมนผลการด าเนนงานของภาครฐ ทสอดคลองกบประเดนการพฒนา แนวทางการพฒนา และผลของการพฒนาอยางแทจรง

๕.๒ แนวทางขบเคลอนแผนพฒนาฯ ฉบบท ๑๒

๕.๒.๑ สรางความรความเขาใจใหทกภาคสวนตระหนกถงความส าคญและพรอมเขารวมในการผลกดนแผนพฒนาฯ ฉบบท ๑๒ ไปสการปฏบต ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาตสรางความเขาใจกบภาคทกภาคสวนโดยก าหนดกจกรรมด าเนนการ ประเดนสอสาร และเครองมอสอประชาสมพนธแบงตามกลมเปาหมาย (Stakeholder) ของการสรางความรความเขาใจ ในการขบเคลอนระดบพนท สศช. จดประชมเชงปฏบตการในระดบภาคและชมชนเพอสรางความรความเขาใจและสรางความตระหนกถงภารกจและความรบผดชอบรวมกนของประชาชนซงจะเปนประโยชนตอการน าประเดนการพฒนาของแผนพฒนาฯ ฉบบท ๑๒ ไปขบเคลอนผานกลไกการพฒนาระดบพนทและสรางแนวรวมการพฒนาของ สศช.

๕.๒.๒ สรางความเชอมโยงระหวางแผนพฒนาฯ ฉบบท ๑๒ ยทธศาสตรชาต นโยบายรฐบาล แผนเฉพาะดาน และแผนปฏบตการ โดยก าหนดประเดนการพฒนาส าคญภายใตยทธศาสตรของแผนพฒนาฉบบท ๑๒ น าไปสการก าหนดแผนงานโครงการ การระดมทรพยากร และแนวทางการรวมด าเนนงานของภาคสวนตางๆ รวมถงบรณาการประเดนการพฒนาภายใตยทธศาสตรทมความเชอมโยงกนและ

๑๙

จดท าเปนแผนการลงทนการพฒนา/แผนพฒนาเฉพาะดานทตอบสนองการพฒนาในหลายมตภายใตยทธศาสตรแผนพฒนาฯ ฉบบท ๑๒ เพอปดชองวางการพฒนา (Development Gap) ของประเทศในแตละชวงเวลาและสรางรากฐานส าคญของการพฒนาประเทศสเปาหมายทก าหนดในแผนพฒนาฯ ฉบบท ๑๒

๕.๒.๓ หนวยงานกลาง อาท สศช. ส านกงบประมาณ ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ส านกงาน ก.พ.ร.) จดท ายทธศาสตรการจดสรรงบประมาณแบบมสวนรวม การจดสรรงบประมาณรายจายประจ าปใชเปาหมาย ตวชวด และแนวทางการพฒนาของแผนพฒนาฯ ฉบบท ๑๒ ในการก าหนดล าดบความส าคญของแผนงานโครงการและภารกจหนวยงาน เพอใหการด าเนนงานสามารถบรรลวตถประสงคและเปาหมายทก าหนดไวในแผนฯ อยางมประสทธผลบนพนฐานการมสวนรวมของประชาชน

๕.๒.๔ ผลกดนใหภาคเอกชนน าประเดนการพฒนาส าคญ ในแผนพฒนาฯ ฉบบท ๑๒ พจารณาประกอบการจดท าแผนการลงทนทางธรกจ ทสรางการมสวนรวมในการพฒนาประเทศ อยางเปนหนสวนการพฒนา และสงเสรมใหคณะกรรมการรวมภาครฐและเอกชนเพอแกไขปญหาทางเศรษฐกจ (กรอ.) เปนกลไกหลกในการเชอมโยงการพฒนาระหวางภาครฐและเอกชน รวมทงให กรอ. สวนกลางกระจายความรบผดชอบและภารกจให กรอ. จงหวด/กลมจงหวดมากขน โดยค านงถงความสอดคลองของยทธศาสตรชาตและความเชอมโยงในระดบพนท

๕.๒.๕ สรางสภาพแวดลอมใหเออตอการขบเคลอนแผนของภาคการพฒนาตางๆ โดยก าหนดใหมการผลกดนปจจยหลกใหสามารถปรบเปลยนเพอเปนเครองมอทส าคญ อาท น าการศกษาวจยมาเปนเครองมอส าคญในการขบเคลอนการพฒนา ปรบปรงกฎ ระเบยบ และกฎหมายตางๆ ใหเออตอ การขบเคลอนการพฒนาในระดบตางๆ โดยน าเครองมอวเคราะหผลกระทบทางกฎหมายมาใชประเมนอยางมประสทธภาพ

๕.๒.๖ เพมประสทธภาพกลไกรบผดชอบการขบเคลอนแผนฯ ทชดเจน สามารถขบเคลอนแผนพฒนาฯ ฉบบท ๑๒ ในระดบประเทศและระดบพนทไดอยางมประสทธภาพ อาท การตงและการเชอมโยงคณะกรรมการระดบชาตทมอยใหน ายทธศาสตรของแผนพฒนาฯ ฉบบท ๑๒ มาเปนกรอบการด าเนนงาน ขบเคลอนประเดนการพฒนาระดบประเทศและพนทโดยใหจงหวดเปนจดประสาน

๕.๓ การตดตามประเมนผลแผนพฒนาฯ ฉบบท ๑๒ มแนวคด หลกการ และแนวทางด าเนนการ ดงน

๕.๓.๑ แนวคดและหลกการตดตามประเมนผลแบบมสวนรวม เนนการตดตามประเมนผลท เปดโอกาสใหผมสวนไดสวนเสยเขามามสวนรวม เปนระบบประเมนผลเชงบรณากา ร ทมงเสนอผลผลต ผลลพธ และผลกระทบ ประเมนดวยตนเองเพอสรางกระบวนการเรยนรและตดตามผล อยางใกลชด ควบคกบการใหหนวยงานหรอสถาบนทเปนกลางท าหนาทประเมนผล มหลกเกณฑการตดตามประเมนผลและตวชวดทชดเจน โปรงใส มมาตรฐาน เปนกลาง และถกตองตามหลกวชาการ

๕.๓.๒ แนวทางการประเมนผลแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตแบบม สวนรวม ด าเนนการโดย

๒๐

๑) วางระบบการตดตามประเมนผล ๓ ระยะเวลา ประกอบดวย การประเมนผลกอนการปฏบตการหรอกอนเรมโครงการ การประเมนผลระหวางด าเนนการ และการประเมนผลหลงการด าเนนงาน

๒) วางระบบการตดตามประเมนผลแผนงานโครงการระดบกระทรวงและงานทเกยวของมากกวาหนงกระทรวง เพอเชอมโยงตวชวดของแผนปฏบตการกระทรวงและกลมกระทรวงกบเปาหมายของยทธศาสตรชาต รวมทงเปาหมายและประเดนพฒนาส าคญของแผนพฒนาฯ ฉบบท ๑๒

๓) วางระบบการตดตามประเมนผลแผนงานโครงการระดบจงหวดและพนท เพอเชอมโยงแผนปฏบตการจงหวดและกลมจงหวดกบแผนพฒนาฯ ฉบบท ๑๒ และยทธศาสตรชาต

๔) ตงหนวยวจย ฝกอบรม และตรวจสอบมาตรฐานระบบตดตามและประเมนผล เพอท าใหระบบตดตามประเมนผลมมาตรฐานสากลและพฒนาใหทนสมยเพอฝกอบรม เทคนค วธการ หลกการ แนวคดในการประเมนผลแผนงานโครงการกอนเรม ระหวางด าเนนการ และหลงทเสรจสนแลว

๕) สงเสรมใหเกดการประสานความรวมมอระหวางส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ ส านกงบประมาณ และหนวยงานทเกยวของ ทงในสวนกลางและในพนทเพอใหการตดตามประเมนผลแบบมสวนรวมมประสทธภาพและประสทธผล

๖) จดเตรยมองคกรกลางทมความเปนมออาชพ มความช านาญและ เปนทยอมรบของทกฝาย เพอใหการตดตามประเมนผลมความเปนสากล ถกตองตามหลกวชาการ เชอถอได เปนพนฐานส าหรบการตดสนใจนโยบายและการด าเนนงานภาครฐ

๗) พฒนาตวชวดและตวชวดรวมใหไดมาตรฐานสากล เพอประเมนการบรรลวตถประสงคและเปาหมายของแผนพฒนาฯ ฉบบท ๑๒ และยทธศาสตรชาตซงสามารถวดไดทงตวชวดผลกระทบรวม ตวชวดผลลพธรวม และตวชวดผลผลตรวม

๘) จดเวทสาธารณะเพอใหผมสวนไดสวนเสยไดมเวทแสดงความคดเหน วพากษวจารณ และแสดงความคดเหนอยางเปดเผยและโปรงใส ตรวจสอบได เนนการสอสารแบบสองทาง เนนการสอสารแบบสวนเสวนามากกวาถายทอดดานเดยว และใหมคเจรจาโดยตรง เชน ระหวางกลมเปาหมายและผก าหนดนโยบาย เปนตน

๙) น าเสนอผลการตดตามประเมนผล เปนการน าเสนอผลการประเมนใหทกฝายไดรบทราบทงประชาชนกลมเปาหมาย ผก าหนดนโยบาย หนวยงานน านโยบายไปปฏบต หนวยงานสนบสนนงบประมาณ ตลอดจนสาธารณชนผสนใจไดรบทราบผลการประเมน

๑๐) พฒนาระบบขอมลและประยกตใชเทคโนโลย เพอเพมขดความสามารถในการประเมนผลโดยจดท าระบบขอมลการบรหาร การเขาถงขอมล การวเคราะหและการน าขอมลไปใชไดอยางเหมาะสม เพอเพมประสทธภาพ และสามารถน าขอมลการประเมนไปใชในการก าหนดทางเลอกนโยบาย และสรางนวตกรรมในการบรหารจดการ