Top Banner
เอกสารคาสอน ชุดวิชา 93462 การจัดการการผลิตสุกรและสัตว์ปีก หน่วยที9 ปัจจัยพื้นฐานและการวางแผนการผลิตสัตว์ปีก อาจารย์ ดร.วรินธร มณีรัตน์ สาขาวิชาเกษตรศาสตร์และสหกรณ์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช ตาบลบางพูด อาเภอปากเกร็ด จังหวัดนนทบุรี โทรศัพท์ 02-504-8046-8 แฟกซ์ 02-503-3578
28

เอกสารค าสอน ชุดวิชา 93462 การ ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 9...2 ช ดว ชา 93462 การจ ดการการผล

Dec 29, 2019

Download

Documents

dariahiddleston
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: เอกสารค าสอน ชุดวิชา 93462 การ ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 9...2 ช ดว ชา 93462 การจ ดการการผล

1

เอกสารค าสอน

ชดวชา 93462 การจดการการผลตสกรและสตวปก หนวยท 9 ปจจยพนฐานและการวางแผนการผลตสตวปก

อาจารย ดร.วรนธร มณรตน

สาขาวชาเกษตรศาสตรและสหกรณ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ต าบลบางพด อ าเภอปากเกรด จงหวดนนทบร โทรศพท 02-504-8046-8 แฟกซ 02-503-3578

Page 2: เอกสารค าสอน ชุดวิชา 93462 การ ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 9...2 ช ดว ชา 93462 การจ ดการการผล

2

ชดวชา 93462 การจดการการผลตสกรและสตวปก (Swine and Poultry Production Management)

ค าอธบายชดวชา ระบบการผลต การวางแผน และการจดการในการผลตสกรในแตละขนตอนของวงจรการผลต ตงแตการจดการดานปจจยการผลตจนกระทงการจดการผลผลตทออกสตลาด

ระบบการผลต การวางแผน และการจดการในการผลตสตวปกในแตละขนตอนของวงจรการผลต ตงแตการจดการดานปจจยการผลตจนกระทงการจดการผลผลตทออกสตลาด วตถประสงค

1. เพอใหมความรความเขาใจในเรองการจดการการผลตสกร 2. เพอใหมความรความเขาใจในเรองการจดการการผลตสตวปก 3. เพอใหสามารถจดการการผลตสกรไดอยางมประสทธภาพ 4. เพอใหสามารถจดการการผลตสตวปกไดอยางมประสทธภาพ

รายชอหนวยการสอน หนวยท 1 ความรทวไปเกยวกบการผลตสกร หนวยท 2 การวางแผนการผลตสกร หนวยท 3 การจดการการเลยงสกรพอแมพนธ หนวยท 4 การจดการเลยงสกรขน หนวยท 5 อาหารและการจดการอาหารสกร หนวยท 6 การจดการทางดานสขภาพและการปองกนโรคของสกร หนวยท 7 การแปรรปและตลาดสกร หนวยท 8 ความรทวไปเกยวกบการผลตสตวปก หนวยท 9 ปจจยพนฐานและการวางแผนการผลตสตวปก หนวยท 10 การจดการการเลยงสตวปกใหเนอ หนวยท 11 การจดการการเลยงสตวปกใหไข หนวยท 12 อาหารและการจดการอาหารสตวปกใหเนอ หนวยท 13 อาหารและการจดการอาหารสตวปกใหไข หนวยท 14 การจดการปองกนโรคในสตวปก หนวยท 15 การแปรรปและตลาดสตวปก

Page 3: เอกสารค าสอน ชุดวิชา 93462 การ ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 9...2 ช ดว ชา 93462 การจ ดการการผล

3

แผนผงแนวคด หนวยท 9 ปจจยพนฐานและการวางแผนการผลตสตวปก

9.1 ปจจยพนฐานในการผลตสตวปก

9.1.1 พนธสตวปก

9.1.2 อาหารและเวชภณฑสตวปก

9.1.3 โรงเรอนและอปกรณในการ

เลยงสตวปก

ปจจยพนฐานและการ

วางแผนการผลตสตวปก

9.2.1 หลกการและปจจยทใชในการวางแผนการเลยงสตวปก

9.2.2 การวางแผนดานปจจยการผลตสตวปก

9.2.3 ขอมลและการวเคราะหขอมลในการผลตสตวปก

9.2 การวางแผนการผลตสตวปก

Page 4: เอกสารค าสอน ชุดวิชา 93462 การ ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 9...2 ช ดว ชา 93462 การจ ดการการผล

4

หนวยท 9 ปจจยพนฐานและการวางแผนการผลตสตวปก เคาโครงเนอหา ตอนท 9.1 ปจจยพนฐานในการผลตสตวปก

เรองท 9.1.1 พนธสตวปก เรองท 9.1.2 อาหารและเวชภณฑสตวปก เรองท 9.1.3 โรงเรอนและอปกรณ

ตอนท 9.2 การวางแผนการผลตสตวปก เรองท 9.2.1 ปจจยทใชในการวางแผนการเลยงสตวปก เรองท 9.2.2 การวางแผนดานปจจยการผลตสตวปก เรองท 9.2.3 ขอมลและการวเคราะหขอมลในการผลตสตวปก

แนวคด 1. ปจจยพนฐานในการผลตสตวปก ไดแก พนธสตวปก อาหาร เวชภณฑ โรงเรอนและอปกรณตางๆผเลยง

สตวปกจะตองมความรและความเขาใจในการเลอกใชปจจยพนฐานเหลานใหสอดคลองและเหมาะสมกบการผลตสตวปกของตนเอง และเปนการเตรยมความพรอมส าหรบการวางแผนการผลตสตวปกตอไป

2. การวางแผนการผลตสตวปก จ าเปนตองค านงถงปจจยตางๆทเกยวของในการวางแผนการเลยงสตวปก ไดแก ตลาด ทน การจดการสงแวดลอมภายในฟารม การท าประชาพจารณและความรในการเลยงสตวปก รวมทงปจจยพนฐานตางๆ เชน การเลอกสถานทตงฟารม การจดวางผงฟารม รปแบบโรงเรอนและอปกรณ พนธสตวปก อาหาร เวชภณฑ และแรงงาน ทงน เพอใหผเลยงสตวปกใชเปนแนวทางในการวางแผนการผลตสตวปกอยางมประสทธภาพและปองกนความผดพลาดทอาจจะเกดขนได

3. ขนตอนในการวางแผนการผลตสตวปกประกอบดวย การวางโครงการผลตลวงหนา การตดตามการผลต และการวเคราะหขอมลผลการปฏบตงาน โดยผเลยงจะตองท าการบนทกขอมมลตางๆในการเลยงสตวปก เพอจะไดสามารถมองเหนภาพรวมของการวางแผนการผลตและคาดการณผลลพธทจะเกดขน ซงจะสามารถชวยในวเคราะหประสทธภาพและประสทธผลของการผลตสตวปก รวมทงใชเปนขอมลส าหรบการวางแผนการผลตลวงหนาตอไปได

วตถประสงค เมอศกษาหนวยท 9 จบแลว นกศกษาสามารถ 1. อธบายปจจยพนฐานในการผลตสตวปกได 2. อธบายปจจยทใชในการวางแผนการเลยงสตวปกได 3. ระบขนตอนในการวางแผนการเลยงสตวปกได

Page 5: เอกสารค าสอน ชุดวิชา 93462 การ ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 9...2 ช ดว ชา 93462 การจ ดการการผล

5

4. วเคราะหคาตางๆทใชในการวางแผนการผลตสตวปกได 5. ระบขอมลทตองบนทกในการผลตสตวปกได

6. ประยกตใชขอมลทบนทกไดจากการผลตสตวปกไปใชในการวเคราะหประสทธภาพการผลตของฟารมสตวปกได

กจกรรมระหวางเรยน 1. ท าแบบประเมนผลตนเองกอนเรยนหนวยท 9 2. ศกษาเอกสารการสอนตอนท 9.1 - 9.2 3. ปฏบตกจกรรมตามทไดรบมอบหมายในเอกสารการสอน 4. ชมรายการวทยโทรทศนหรอวซดประจ าชดวชา (ถาม) 5. ท าแบบประเมนผลตนเองหลงเรยนหนวยท 9

6. ท ากจกรรมประจ าชดวชา (ถาม) 7. เขารบบรการสอนเสรม (ถาม) สอการสอน 1. เอกสารการสอน 2. แบบฝกปฏบต 3. รายการสอนทางวทยโทรทศนหรอวซดประจ าชดวชา (ถาม) 4. กจกรรมประจ าชดวชา (ถาม) 5. การสอนเสรม (ถาม) การประเมนผล

1. ประเมนผลจากแบบประเมนผลตนเองกอนเรยนและหลงเรยน 2. ประเมนผลจากกจกรรมและแนวตอบทายเรอง 3. ประเมนผลจากกจกรรมประจ าชดวชา (ถาม) 4. ประเมนผลจากการสอบไลประจ าภาคการศกษา

เมออานแผนการสอนแลว ขอใหท าแบบประเมนผลตนเองกอนเรยน

หนวยท 9 ในแบบฝกปฏบต แลวจงศกษาเอกสารการสอนตอไป

Page 6: เอกสารค าสอน ชุดวิชา 93462 การ ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 9...2 ช ดว ชา 93462 การจ ดการการผล

6

แบบประเมนผลตนเองกอนเรยน หนวยท 9

วตถประสงค เพอประเมนความรเดมของนกศกษาเกยวกบเรอง “ปจจยพนฐานและการวางแผนการผลตสตวปก” ค าแนะน า ขอใหนกศกษาอานค าถามแลวเขยนวงกลมลอมรอบขอค าตอบทถกตองทสด

1. พนธไกเนอในขอใดนยมใชเปนไกแมพนธในการผลตไกเนอลกผสม

ก. พนธคอรนช ข. พนธไวทพลมทรอค ค. พนธนวแฮมเชยร ง. พนธไลทซสเซกส จ. พนธพนเมอง

2. พนธเปดไขในขอใดเปนเปดไขพนธแททใหไขฟองขนาดใหญและใหผลผลตไขนาน

ก. พนธอนเดยนรนเนอร ข. พนธกากแคมปเบลล ค. พนธปากน า ง. พนธนครปฐม จ. พนธบารพลมทรอค

3. ขอใดไมถกตองเกยวกบการเลอกซออาหารส าเรจรปส าหรบเลยงสตวปก

ก. มใบอนญาตในการผลตและเลขทะเบยนอาหารสตว ข. มปายฉลากชดเจน ค. มภาชนะบรรจสมบรณ ง. มาจากแหลงผลตมาตรฐาน จ. ใชอาหารสตรเดยวส าหรบเลยงสตวปก

4. องคประกอบของโรงเรอนในขอใดทชวยปองกนความรอนจากภายนอกและชวยเกบความรอนไวภายในโรงเรอน

เพอใหความอบอนในฤดหนาว ก. หลงคา ข. พนโรงเรอน ค. ประตโรงเรอน ง. ฝาผนง จ. พดลมระบายอากาศ

Page 7: เอกสารค าสอน ชุดวิชา 93462 การ ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 9...2 ช ดว ชา 93462 การจ ดการการผล

7

5. หากเลยงลกสตวปก 80 ตวตอกก อปกรณกกในขอใดเหมาะสมทสด ก. เครองกกแบบฝาช ข. เครองกกแบบรวม ค. เครองกกแบบหลอดอนฟราเรด ง. เครองกรงแบบกลอง จ. ไมจ าเปนตองใชเพราะจ านวนลกสตวปกนอย

6. วสดรองพนทดควรมลกษณะตรงกบขอใด

ก. ไมดดซบความชน ข. น าหนกเบา ค. มลกษณะเปนฝน ง. เปนวสดเฉพาะตองสงซอลวงหนา จ. ถกทกขอ

7. ปจจยการวางแผนการเลยงสตวปกในขอใดทมส าคญตอการเลอกชนดของสตวปกทจะเลยง

ก. ทน ข. พนธสตวปก ค. อาหารและเวชภณฑ ง. ตลาด จ. ความรในการเลยงสตวปกของผเลยง

8. ฟารมแหงหนงตองการผลตไกเนอจ าหนายสปดาหละ 20,000 ตว ระยะเวลาเลยง 42 วนตอรอบ ระยะเวลาพก

โรงเรอน 21 วนตอรอบ โดยใชพนทในการเลยง 10 ตวตอตารางเมตร ฟารมแหงนจะตองมโรงเรอนขนาด 14x150 เมตรกโรงเรอน ก. 7 โรงเรอน ข. 8 โรงเรอน ค. 9 โรงเรอน ง. 10 โรงเรอน จ. 11 โรงเรอน

Page 8: เอกสารค าสอน ชุดวิชา 93462 การ ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 9...2 ช ดว ชา 93462 การจ ดการการผล

8

9. ระยะระหวางการเลยงสตวปกใหเนอ ผเลยงตองบนทกขอมลในขอใด ก. พนธและราคาลกสตวปก ข. จ านวนสตวปกทตายและคดทงรายวน ค. จ านวนสตวปกทเลยงทงหมด ง. จ านวนสตวปกทขายทงหมด จ. ราคาสตวปกทขาย

10. คาประสทธภาพการผลตในขอใดทบอกถงสขภาพของสตวปกใหไข

ก. น าหนกตวเฉลย ข. ผลผลตไขจากจ านวนสตวปกทเรมตนใหไข ค. อตราการฟก ง. อตราการเปลยนอาหารเปนผลผลตไข จ. อตราการเลยงรอด

Page 9: เอกสารค าสอน ชุดวิชา 93462 การ ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 9...2 ช ดว ชา 93462 การจ ดการการผล

9

ตอนท 9.1 ปจจยพนฐานในการผลตสตวปก โปรดอานหวเรอง แนวคด และวตถประสงคของตอนท 9.1 แลวจงศกษารายละเอยดตอไป หวเรอง 9.1.1 พนธสตวปก 9.1.2 อาหารและเวชภณฑสตวปก 9.1.3 โรงเรอนและอปกรณ แนวคด

1. พนธสตวปกแบงออกเปน 2 ประเภท ไดแก สตวปกพนธแทและสตวปกลกผสม ผเลยงสตวปกจะตองมความรและความเขาใจในลกษณะประจ าพนธ เพอทจะสามารถเลอกพนธสตวปกมาเลยงไดอยางเหมาะสม

2. อาหารสตวปกแบงเปน 2 ประเภท ไดแก อาหารส าเรจรปและอาหารผสมเอง ผเลยงสตวปกจะตองเลอกใชและมการจดเตรยมตามความเหมาะสมกบการจดการของฟารม นอกจากนการจดเตรยมเวชภณพและชวภณฑส าหรบสตวปก ไดแก ยา วสดและอปกรณทางการแพทยตางๆ รวมทง วคซนกมความส าคญตอประสทธภาพการผลตสตวปกเชนเดยวกน

3. การสรางโรงเรอนสตวปกจะตองค านงถงพนท ภมประเทศ ภมอากาศ และการระบายอากาศภายในโรงเรอน รวมทงอปกรณในการเลยงสตวปก ไดแก อปกรณการใหน า อปกรณใหอาหาร อปกรณกกลกสตวปก กรงตบ รงไขและวสดรองพน และส าหรบฟารมสตวปกทมการเลยงพอแมพนธกจะตองมโรงฟกและอปกรณส าหรบโรงฟก ซงจะตองมการจดเตรยมรปแบบและขนาดรวมทงอปกรณในโรงฟกใหเหมาะสมและเพยงพอกบการผลตของฟารมดวยเชนกน

วตถประสงค

เมอศกษาตอนท 9.1 จบแลว นกศกษาสามารถ 1. อธบายและยกตวอยางพนธสตวปกได

2. อธบายการเลอกใชอาหารสตวปกแตละประเภทได 3. อธบายความหมายและสงทตองพจารณาในการใชเวชภณฑและชวภณฑสตวปกได 4. อธบายประเภทของโรงเรอนและอปกรณส าหรบการเลยงสตวปกได 5. ระบอปกรณทใชในการเลยงสตวปกได

Page 10: เอกสารค าสอน ชุดวิชา 93462 การ ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 9...2 ช ดว ชา 93462 การจ ดการการผล

10

ตอนท 9.1 ปจจยพนฐานในการผลตสตวปก พนธสตวปก

พนธสตวปกนบเปนปจจยทส าคญในการผลตสตวปก ผเลยงจะตองเลอกพนธสตวปกใหสอดคลองกบวตถประสงคของการท าฟารม เชน เลอกไกสายพนธไขเพอการผลตไข หรอเลอกเปดสายพนธเนอเพอผลตเปดเนอส าหรบจ าหนาย ปจจบนพนธสตวปกมหลายชนด แตจะสามารถแบงออกไดเปน 2 ประเภทหลกๆ คอ

1. สตวปกพนธแท (pure breed) คอ สตวปกทไดรบการคดเลอกและปรบปรงพนธมาอยางตอเนองและมลกษณะประจ าพนธทคงท โดยสตวปกในรนลกหลานจะมลกษณะเชนเดยวกบรนพอและแมพนธ

2. สตวปกลกผสม (hybrid breed) คอ สตวปกทไดรบการปรบปรงพนธใหมประสทธภาพการผลตทสงขนมากกวารนพอแมพนธ สตวปกลกผสมเกดจากการน าเอาสตวปกรนพอพนธและแมพนธแทตงแตสองพนธมาผสมรวมกน ซงลกษณะทแสดงออกของพนธกรรมทไดในรนลกน อาจจะมลกษณะทเหมอนหรอแตกตางจากรนพอแมพนธได แตโดยปกตรนลกผสมทเกดขนจะไดลกษณะทดจากพอและแมพนธรวมกน รวมทงมลกษณะทแตกตางโดดเดนกวารนพอแมพนธ ลกษณะดงกลาวน เรยกวา Hybrid vigor การสรางสายพนธสตวปกในเชงการคา ในปจจบนสตวปกลกผสมนบวาเปนทนยมส าหรบการเลยงในทางการคาเปนอยางมาก ทงสตวปกลกผสมสายพนธใหเนอและสายพนธใหไข การสรางสายพนธสตวปกจะท าการคดเลอกและปรบปรงพนธเพอวตถประสงคของการใหผลผลตเนอและการใหผลผลตไขเปนส าคญ ทงน การผลตสตวปกสายพนธลกผสมจะนยมท าในไกเนอและไกไข รวมทงเปดเนอและเปดไขกนยมผลตเปนสายพนธลกผสมเชนกน แตยงคงมการเลยงเปดเนอและเปดไขทงแบบพนธแทและพนธลกผสมรวมดวย ดงนน ในเรองนจะขอกลาวถงการสรางสายพนธไกเนอและไกไขในเชงการคา 1. สายพนธไกเนอลกผสมในเชงการคา การสรางสายพนธไกเนอลกผสมในเชงการคา มวตถประสงคเพอผลตสายพนธไกทใหปรมาณเนอมากและมอตราการเจรญเตบโตรวดเรว ทงน ลกษณะของการใหเนอและการใหไขมความสมพนธในเชงผกผนกน ท าใหการปรบปรงพนธเพอสรางสายพนธไกทางการคา จงไมสามารถสรางสายพนธไกทใหทงเนอมากและไขดกพรอมกนได ดงนน ในการทจะผสมพนธจงตองคดเลอกสายพนธไกเนอเพศเมยหรอสายแม และสายพนธไกเนอเพศผหรอสายพอ ทมคณลกษณะพเศษแตกตางกน ดงน

สายแม เปนสายพนธไกทมอตราการเจรญเตบโตทรวดเรว ใหผลผลตไขดก ขนาดตวใหญ และมอตราการ

ฟกออกสง พนธไกทนยมใชเปนสายแม เชน พนธไวทพลมทรอค พนธโรดไอสแลนดเรด และพนธ

นวแฮมเชยร เปนตน

สายพอ เปนสายพนธไกทมการเจรญเตบโตเรว ประสทธภาพการเปลยนอาหารเปนเนอด ขนาดตวใหญ ม

ปรมาณเนอสง ในขณะทใหผลผลตไขทมปรมาณนอยและอตราการฟกออกไมด ดงนน จงตอง

น าไปใชส าหรบการผสมขามพนธกบสายแมทมลกษณะเดนในดานการใหผลผลตไขสงและอตรา

Page 11: เอกสารค าสอน ชุดวิชา 93462 การ ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 9...2 ช ดว ชา 93462 การจ ดการการผล

11

การฟกออกทดกวา พนธไกทนยมใชเปนสายพอ เชน พนธไลทซสเซก พนธคอรนช และพนธบาร

พลมทรอค เปนตน

2. สายพนธไกไขลกผสมในเชงการคา การสรางสายพนธไกไขลกผสมในเชงการคา มวตถประสงคเพอผลตสายพนธไกทใหปรมาณไขมาก คณภาพเปลอกไขได ไขฟองโต มประสทธภาพการใชอาหารด อายเมอถงวยเจรญพนธเรว อตราการเลยงรอดในระยะเจรญเตบโตและระยะใหไขสง ในการทจะผสมพนธเพอสรางสายพนธไกไขทางการคาตองคดเลอกสายพนธไกไขเพศเมยหรอสายแม และสายพนธไกไขเพศผหรอสายพอทมคณลกษณะ ดงน

สายแม เปนสายพนธไกทมการใหผลผลตไขสง คณภาพของเปลอกไขและคณภาพของไขด พนธไกทนยมใชเปนสายแม เชน พนธเลกฮอรน และพนธบารพลมทรอค เปนตน

สายพอ เปนสายพนธไกทมล าตวขนาดใหญ ใหผลผลตไขขนาดฟองโตและมอตราการเลยงรอดสง พนธไกทนยมใชเปนสายพอ เชน พนธโรดไอสแลนดเรด เปนตน

ในการสรางสายพนธไกเนอและสายพนธไกไขลกผสมนน เกดจากการผสมขามพนธ (cross breeding) ระหวางสายแมและสายพอตงแต 2 สายพนธขนไป โดยเรมจากการสรางสายพอและสายแมทเกดจากการผสมพนธแบบเลอดชด (inbreeding) อยางนอย 3 ชวอาย จากนนจงน าลกไกทไดจากชวอายท 3 ของสายพอทง 2 สายพนธมาผสมพนธกน เชนเดยวกบสายแม และท าการคดเลอกลกไกเพศผจากสายพอและลกไกเพศเมยจากสายแมมาเพอผสมพนธผลตเปนไกลกผสม 4 สายพนธ อาหารและเวชภณฑสตวปก ปจจยดานอาหารและเวชภณฑสตวปก มความจ าเปนทผเลยงตองใหความส าคญมาก เนองจากมผลตอตนทนการผลตและสขภาพของสตวปกทเลยง เมอสตวปกไดรบอาหารทด มคณคาทางโภชนะเหมาะสม รวมกบมการจดการดานเวชภณฑทถกตองกจะท าใหสตวปกมการเจรญเตบโตไดอยางปกตและใหผลผลตเนอและไขทด อาหารสตวปก อาหารสตวปกจะตองมคณคาทางโภชนาการครบถวนตามความตองการของสตวปกในระยะตางๆ และตรงกบลกษณะการใหผลผลตของสตวปก อาหารนบเปนตนทนหลกในการผลตสตว ดงนน ผเลยงสตวปกจงตองควรค านงถงคณภาพของอาหาร โดยจดหาอาหารทมคณภาพเหมาะสมทงปรมาณและคณภาพ เมอสตวกนแลวสามารถใหผลตเนอหรอไขไดเปนอยางด ใชระยะเวลาการเลยงสน รวมทงมตนทนในการผลตต า และใหผลก าไรสง นอกจากนความปลอดภยและความสะอาดของอาหารกเปนสงจ าเปนทตองค านงถงเพราะการปนเปอนของจลนทรยทมากบอาหารยอมสงผลตอการใหผลผลตของสตวดวยเชนกน อาหารสตวปกแบงออกเปน 2 ประเภทใหญๆ คอ อาหารส าเรจรปหรออาหารผสมเสรจ (complete ration feeding) และอาหารผสมเอง โดยผเลยงสตวปกควรจะเลอกใชอาหารแตละประเภทใหเหมาะสมตามการจดการเลยงของแตละฟารม เวชภณฑและชวภณฑสตวปก การจดเตรยมดานเวชภณฑและชวภณฑส าหรบสตวปกมความส าคญตอประสทธภาพการผลตสตวปกเชนเดยวกบการเลอกพนธสตวปกและการจดการดานอาหารสตวปก เพราะการเกดโรคในสตวปกมผลตอการกนอาหาร การเจรญเตบโตและการใหผลผลตของสตวปก

Page 12: เอกสารค าสอน ชุดวิชา 93462 การ ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 9...2 ช ดว ชา 93462 การจ ดการการผล

12

- เวชภณฑ หมายถง ยา วสด และอปกรณทางการแพทยตางๆ ทใชเพอใชในการรกษาสตวปวย เชน ยาสตวปก และยาฆาเชอ เปนตน ผเลยงจ าเปนตองมการจดเตรยมเวชภณฑทตองใชในฟารมสตวปก และตองมการเกบรกษาและการจดการทดทงในเรองของอณหภมทจดเกบ บรรจภณฑและวนเดอนปทผลต เพราะมผลตอประสทธภาพของเวชภณฑและการจดเกบทไมเหมาะสมจะสงผลใหเวชภณฑเสอมสภาพได

- ชวภณฑ หมายถง วคซน ทใชในการสรางภมคมกนใหแกสตวปก เปนวธในการปองกนกอนเกดโรค มใชยาทรกษาเมอเปนโรคแลว โดยการทจะปองกนโรคตางๆของสตวปกไดนน จ าเปนตองมการจดการฟารมทดรวมดวย ไดแก มมาตรการในการปองกนควบคมโรคทอาจจะเขาสฟารมโดยคน พาหนะและอปกรณตางๆ และมการจดการของเสยทเกดจากในฟารม ไดแก ขยะ มลไก และวสดรองพน อยางเหมาะสม เพอเปนการปองกนการสะสมและการแพรของเชอโรค อยางไรกตาม ผเลยงจะตองมแผนการปองกนโรคและการบ าบดโรคตามค าแนะน าของสตวแพทยผควบคมฟารมสตวปกอยางเครงครด

โรงเรอนและอปกรณ

ประเทศไทยมสภาพภมอากาศแบบรอนชน ประกอบกบการเลยงสตวปกจะมลกษณะการเลยงทตองเลยงสตวจ านวนมากภายในโรงเรอน ดงนน การสรางโรงเรอนส าหรบสตวปกจงตองค านงถงสภาพแวดลอมของพนท ภมประเทศ ภมอากาศ และสงส าคญคอ การระบายอากาศทดเพอใหมการหมนเวยนและถายเทอากาศอยางเหมาะสม ภายในโรงเรอนควรจะมอปกรณและวสดส าหรบการเลยงสตวปกทจ าเปน ไดแก อปกรณการใหน า อปกรณการใหอาหาร อปกรณกกลกสตวปก กรงตบ รงไข และวสดรองพน

นอกจากโรงเรอนเลยงสตวปกแลวส าหรบฟารมสตวปกทมการเลยงสตวปกพอแมพนธกจะมโรงฟกส าหรบการฟกไขสตวปกทผลตในฟารม ซงตองมการจดเตรยมรปแบบและขนาดของโรงฟกใหเหมาะสมกบการผลต มการวางแผนผงของโรงฟกใหสามารถปฎบตงานไดอยางสะดวก รวมทงมการจดเตรยมอปกรณส าหรบโรงฟกไขทส าคญ ไดแก ตฟกไขและตเกด ซงในปจจบนมการผลตตฟกไขและตเกดหลายยหอ ผใชงานสามารถเลอกซอไดตามความเหมาะสมของพนทใชงาน จ านวนไขทฟกและตนทนทมอย ทงน ควรเลอกตฟกทสามารถใชงานไดอยางสะดวก มความแขงแรง และมบรการหลงการขายทด

******************************************************

Page 13: เอกสารค าสอน ชุดวิชา 93462 การ ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 9...2 ช ดว ชา 93462 การจ ดการการผล

13

กจกรรม 9.1.1 1. พนธสตวปกแบงออกไดเปนกประเภท แตละประเภทแตกตางกนอยางไร 2. จงอธบายคณลกษณะของแมพนธและพอพนธทใชในการผลตพนธไกเนอและไกไขลกผสมในเชงการคา

บนทกตอบกจกรรม 9.1.1 1.………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2.………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

กจกรรม 9.1.2 1. การเลอกใชอาหารส าเรจรปและอาหารผสมเองส าหรบเลยงสตวปก ผเลยงสตวปกควรพจารณาในดานใดบาง 2. เพราะเหตใดฟารมสตวปกจงตองมการจดเตรยมเวชภณฑและชวภณฑทจ าเปนไวในฟารม

บนทกตอบกจกรรม 9.1.2 1.……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2.………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Page 14: เอกสารค าสอน ชุดวิชา 93462 การ ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 9...2 ช ดว ชา 93462 การจ ดการการผล

14

กจกรรม 9.1.3 1. โรงเรอนสตวปกแบบระบบปดและระบบเปดมความแตกตางกนอยางไร 2. จงระบอปกรณและวสดทจ าเปนในการเลยงสตวปกใหเนอ สตวปกใหไขและสตวปกพอแมพนธ

บนทกตอบกจกรรม 9.1.3 1.………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2.………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Page 15: เอกสารค าสอน ชุดวิชา 93462 การ ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 9...2 ช ดว ชา 93462 การจ ดการการผล

15

ตอนท 9.2 การวางแผนการผลตสตวปก โปรดอานหวเรอง แนวคด และวตถประสงคของตอนท 9.2 แลวจงศกษารายละเอยดตอไป

หวเรอง 9.2.1 หลกการและปจจยทใชในการวางแผนการเลยงสตวปก 9.2.2 การวางแผนดานปจจยการผลตสตวปก 9.2.3 ขอมลและการวเคราะหขอมลในการผลตสตวปก แนวคด

1. การวางแผนการเลยงสตวปก ผเลยงสตวจะตองพจารณษหลกการวางแผนและวตถประสงคของการวางแผนเพอจะใชเปนแนวทางในการด าเนนการ นอกจากนผเลยงตองพจารณาถงปจจยในการวางแผน ไดแก ตลาด ทน ปจจยพนฐานตางๆ เชน การเลอกสถานทตงฟารม การจดวางผงฟารม รปแบบโรงเรอนและอปกรณ พนธสตวปก อาหาร เวชภณฑ และแรงงาน รวมทงการจดการสงแวดลอมภายในฟารม การท าประชาพจารณและความรในการเลยงสตวปก

2. ขนตอนในการวางแผนการเลยงสตวปก ไดแก การวางโครงการเลยงหรอการผลตลวงหนา การตดตามการผลตและการวเคราะหขอมลผลการปฏบตงาน เมอผเลยงสตวปกมขนตอนการวางแผนทชดเจน กจะสามารถมองเหนภาพรวมของการผลตและผลลพธจะเกดขนได ซงจะท าใหการเลยงสตวปกประสบความส าเรจได

3. การบนทกขอมลการเลยงสตวปกตงแตเรมตนเลยง ระหวางเลยง และระยะสนสดการเลยงมความส าคญตอการน าขอมลไปใชในการวเคราะหประสทธภาพการผลตของฟารมสตวปก ทงในดานการเจรญเตบโต ดานการใชอาหาร ดานสขภาพ และดานผลผลต เพอผเลยงสตวปกสามารถใชเปนขอมลในการวางแผนการผลตครงตอไป รวมทงหากเกดปญหาในการผลตกสามารถตรวจสอบจากขอมลทไดบนทกไวได

วตถประสงค เมอศกษาตอนท 9.2 จบแลว นกศกษาสามารถ 1. อธบายหลกการส าหรบการวางแผนการเลยงสตวปกได

2. อธบายปจจยในการวางแผนการผลตสตวปกได 3. อธบายขนตอนในการวางแผนการผลตสตวปกได 4. ระบขอมลทตองบนทกในการเลยงสตวปกได

5. ประยกตใชขอมลในการเลยงสตวปกเพอวเคราะหประสทธภาพการผลตของฟารมสตวปกได

Page 16: เอกสารค าสอน ชุดวิชา 93462 การ ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 9...2 ช ดว ชา 93462 การจ ดการการผล

16

ตอนท 9.2 การวางแผนการผลตสตวปก หลกการและปจจยทใชในการวางแผนการเลยงสตวปก ในการเรมตนเลยงสตวปก ผเลยงสตวปกจะตองมการวางแผนการเลยงสตวปกเพอใชเปนแนวทางในการผลต มแผนการเลยงสตวปกทชดเจนโดยค านงถงปจจยดานตางๆทงปจจยภายในและปจจยภายนอกฟารมทเกยวของ เพอใชเปนแนวทางในการเลยงสตวปกใหมประสทธภาพและปองกนความผดพลาดทอาจจะเกดขนได การท าแผนการเลยงสตวปก ผเลยงจะตองมหลกการส าหรบการวางแผนในดานตางๆทเกยวของกบการเลยงสตวปก โดยทวไปผเลยงควรพจารณาหลกการทส าคญ ดงน 1. ความตองการของตลาดและความสม าเสมอของผลผลตในแตละรอบการผลตเพอใชเปนแนวทางในการวางแผนการเลยงสตวปกใหสอดคลองกบความตองการของตลาด 2. สถานทตงฟารมและโรงฟก ตองเลอกโดยค านงถงดานการปองกนโรคและการขนสงรวมดวย 3. ชนดของสตวปกทตองการเลยง เพอจะไดจดเตรยมปจจยตางๆทเกยวของกบการเลยงสตวปกชนดนนๆไดอยางเหมาะสม 4. ลกสตวปกทน ามาเลยงตองมคณภาพและทราบแหลงทมาของลกสตวปก 5. การแบงพนทในการเลยงสตวปกใหมประสทธภาพมากทสด โดยไมมพนทวางหรอใชพนทมากจนเกนไป ทงในสวนของพนทการฟกและพนทของโรงเรอนเลยงสตวปก 6. ตองใชขอมลทถกตอง นาเชอถอและมความแมนย ามาใชในการวางแผนเลยงสตวปก เชน ขอมลการเลยงสตวปกและขอมลการตลาดสตวปก เปนตน เพอปองกนความผดพลาดทจะเกดขนทงในดานการผลตและการตลาด ทงน ในการวางแผนการผลตสตวปก ทงการผลตสตวปกใหเนอหรอการผลตสตวปกใหไข ผเลยงจะตองค านงถงปจจยตางๆทเกยวของกบการผลตสตวปกทส าคญ ไดแก ตลาด ทนในการด าเนนการ และปจจยพนฐานตางๆ เชน การเลอกสถานทตงฟารม การจดวางผงฟารม พนธสตว อาหาร เวชภณฑ แรงงาน การจดการสงแวดลอมภายในฟารม การท าประชาพจารณในพนทๆจะท าฟารม รวมทงความรและประสบการณของผทตองการท าฟารมสตวปกดวย เพราะมผลตอประสทธภาพการผลตและความส าเรจในการเลยงสตวปก การวางแผนดานปจจยการผลตสตวปก วางแผนการเลยงสตวปกจ าเปนตองมการวางแผนเปนล าดบขนตอนทชดเจน เพอผเลยงจะสามารถใชเปนแนวทางในการปฏบตได ซงจะท าใหมองเหนภาพรวมของการวางแผนและคาดการณผลลพธทจะเกดขน รวมทงหากพบความผดพลาดระหวางการด าเนนการตามแผนการผลต ผเลยงสามารถทจะยอนกลบเพอตรวจสอบความผดพลาดไดวาเกดจากสาเหตใด ขนตอนในการวางแผนการเลยงสตวปก ประกอบดวยขนตอนหลกๆ ไดแก 1) การวางโครงการเลยงหรอการผลตลวงหนา เพอเปนแผนอนาคตวาตองการผลตอะไร โดยพจารณาจากพนทๆมอย โดยตองวางโครงการเลยงสตวปกใหสามารถใชพนทๆมอยใหมประสทธภาพมากทสด รวมทงไดปรมาณผลผลตทเหมาะสมกบการผลตและตลาดทรองรบผลผลตนนๆ ในขนตอนนผเลยงจะตองวางแผนในดานพนธสตวและจ านวนสตวทจะน ามาเลยง, การสรางฟารม, การสรางโรงเรอน, การเลอกอาหารส าหรบสตวปก, การจด

Page 17: เอกสารค าสอน ชุดวิชา 93462 การ ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 9...2 ช ดว ชา 93462 การจ ดการการผล

17

โปรแกรมยาและวคซน และการวางแผนดานการจ าหนายผลผลต ซงผเลยงจ าตองทราบขอมลส าหรบใชในการวางแผนการผลตสตวปกแตละชนด โดยขอมลทน ามาใชจะตองเปนขอมลทถกตองและเชอถอได ขอมลทตองใชในการวางแผนการผลตสตวปกม ดงน 1.1) จ านวนพนทส าหรบเลยงสตวปก เชน จ านวนสตวปกทสามารถเลยงไดในพนท 1 ตารางเมตร

1.2) ขอมลของฝงสตวปกทเคยอยในฟารม กรณฟารมทเคยเลยงสตวปกมาแลวอาจจะใชขอมมลเดมเพอชวยในการวางแผน

1.3) รอบการผลตหรอระยะเวลาทตองใชในการเลยงสตวปก 1 รอบการผลต ไดแก ระยะเวลาการเลยงสตวปกในระยะรน ระยะไขหรอระยะใหผลผลต และระยะเวลาในการพกโรงเรอนหลงจากสนสดการเลยงในแตละรอบการผลต ซงปกตจะใชเวลาพกประมาณ 14-21 วน ทงน ขนอยกบปจจยตางๆ เชน โรคระบาด และฤดกาลในชวงเวลานนๆ

1.4) มาตรฐานการเลยงสตวปกแตละชนดตอพนทในการเลยง 1.5) การประมาณการณผลผลตทคาดวาจะผลตไดวาจะมคาเปนเทาไรของคามาตรฐานของสตว

ปกแตละพนธตามชวงฤดกาล (Seasoning value หรอ SV) ในรปของคารอยละ 1.6) แนวโนมราคาขายผลผลต ราคาวตถดบอาหารสตว ราคาลกสตวปก รวมทงแนวโนมดาน

การตลาด 2) การตดตามการผลตและผลผลต หลงจากทผเลยงไดเรมด าเนนการวางแผนการผลตเรยบรอยแลว ผเลยงจะตองเตรยมตดตามการผลตและผลผลต โดยการบนทกขอมลการผลตตางๆ เชน น าหนกตวเฉลยของสตวปก ปรมาณอาหารทกน อตราการตาย และผลผลตไข เปนตน ซงขอมลเหลานจะท าใหผเลยงสตวปกทราบวาการผลตเปนไปตามแผนทวางไวหรอไม และยงสามารถใชในการตรวจสอบผลผลตของฟารมไดเชนกน ดงนน หากผเลยงสตวปกไดมการตดตามผลการผลตและผลตสตวปกของตนเองแลวกจะท าใหมขอมลส าหรบในการน าไปวเคราะหผลการปฏบตงานไดในล าดบตอไป 3) การวเคราะหขอมลผลการปฏบตงาน เมอผเลยงสตวปกไดท าการเกบขอมลการผลตและผลผลตตางๆแลว ผเลยงสตวปกสามารถใชขอมลทไดบนทกไวจากการผลตทงหมดมาค านวณเพอหาคาทแสดงประสทธภาพการผลต เชน อตราการเจรญเตบโต และประสทธภาพการใชอาหารของสตวปก เปนตน เพอน าผลการค านวณไปวเคราะหและสรปผลการผลต ส าหรบใชในการวเคราะหการด าเนนงานและเปนแนวทางในการวางแผนการผลตตอไปใหมประสทธภาพมากยงขน ซงหากผเลยงสตวปก พบวา ประสทธภาพการผลตและผลผลตมปญหา ผเลยงสตวปกกสามารถไปตรวจดขอมลยอนหลงตางๆทท าการบนทกไวได ขอมลและการวเคราะหขอมลในการผลตสตวปก การวางแผนการผลตสตวปกจ าเปนตองมการบนทกขอมล โดยมจดประสงคเพอใหผเลยงทราบขอมลตางๆในการผลตสตวปก เชน ขอมลวนทรบลกสตวปกเขาเลยง จ านวนสตวปกทเลยงทงหมด น าหนกเมอเรมตนเลยง น าหนกตลอดระยะเวลาการเลยง ปรมาณอาหารทกนในแตละวน ราคาอาหาร จ านวนและน าหนกสตวปกทงหมดทขาย เปนตน และน าขอมลเหลานนมาใชประกอบการค านวณวเคราะหประสทธภาพและประสทธผลของการท า

Page 18: เอกสารค าสอน ชุดวิชา 93462 การ ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 9...2 ช ดว ชา 93462 การจ ดการการผล

18

ฟารมสตวปก เชน อตราการเจรญเตบโตเฉลยตอตวตอวน และประสทธภาพการแลกเปลยนอาหาร เปนตน รวมทงใชเปนแนวทางในการวางแผนการผลตลวงหนาของฟารม โดยผเลยงจะตองมการท าบนทกทชดเจนและสมบรณเพอทจะไดน าขอมลมาใชไดอยางมประสทธภาพ การบนทกขอมลควรมการจดท ามทงขอมลแบบรายวน รายสปดาห หรอรายเดอนเพอท าสรปตลอดระยะเวลาการเลยงของสตวปก

******************************************************

Page 19: เอกสารค าสอน ชุดวิชา 93462 การ ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 9...2 ช ดว ชา 93462 การจ ดการการผล

19

กจกรรม 9.2.1 1. หลกการส าคญทผเลยงสตวปกตองพจารณาส าหรบใชในการวางแผนการเลยงสตวปกไดแกอะไรบาง 2. ปจจยทตองพจารณาในการวางแผนการเลยงสตวปก ไดแกอะไรบาง

บนทกตอบกจกรรม 9.2.1 1.…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2.……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..……… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

กจกรรม 9.2.2 1. การวางแผนการเลยงสตวปกมกขนตอน อะไรบาง 2. ฟารมเลยงไกเนอแหงหนง ตองการสรางฟารมเลยงไกเนอ เพอผลตไกเนอจ าหนายสปดาหละ 14,000 ตว โดยเลยงในโรงเรอนแบบปด ฟารมแหงนตองวางแผนสรางฟารมอยางไร โดยทางฟารมมขอมลส าหรบวางแผนในการผลต ดงน - พนทการเลยงไกเนอ 14 ตวตอตารางเมตร - อตราการตายของสตวปกรวมอตราคดทงตงแตแรกเกดจนถงสนสดการผลตเทากบ 5 เปอรเซนต - จ านวนลกไกแถมทไดจากการซอลกไกเทากบ 2 เปอรเซนต - ระยะเวลาการเลยงไกเนอ 42 วน - ระยะเวลาการพกโรงเรอนภายหลงจากสนสดการผลตสตวปกฝงเดมเทากบ 21 วน

บนทกตอบกจกรรม 9.2.2 1.………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2.……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..……… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Page 20: เอกสารค าสอน ชุดวิชา 93462 การ ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 9...2 ช ดว ชา 93462 การจ ดการการผล

20

กจกรรม 9.2.3 1. การบนทกขอมลการเลยงของสตวปกใหเนอและสตวปกใหไขมขอมลใดบางทแตกตางกน 2. ฟารมไกเนอแหงหนงตองการวเคราะหคาประสทธภาพการผลตดานการใชอาหารของฟารม ทางฟารมจะตองบนทกขอมลใดบางเพอใชในการวเคราะหคาดงกลาว

บนทกตอบกจกรรม 9.2.3 1.………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2.……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..……… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Page 21: เอกสารค าสอน ชุดวิชา 93462 การ ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 9...2 ช ดว ชา 93462 การจ ดการการผล

21

แนวตอบกจกรรม หนวยท 9 ปจจยพนฐานและการวางแผนการผลตสตวปก

ตอนท 9.1 ปจจยพนฐานในการผลตสตวปก แนวตอบกจกรรรม 9.1.1 1. พนธสตวปกแบงเปน 2 ประเภท คอ สตวปกพนธแทและสตวปกลกผสม สตวปกพนธแท คอ สตวปกทไดรบการคดเลอกและปรบปรงพนธอยางตอเนอง มลกษณะประจ าพนธคงท ซงสตวปกในรนลกหลานจะมลกษณะเชนเกยวกบรนพอแมพนธ สตวปกพนธลกผสม คอ สตวปกทไดรบการคดเลอกและปรบปรงพนธโดยใชสตวปกพอพนธแทและแมพนธแทตงแตสองพนธมาผสมรวมกน โดยรนลกทไดจะมลกษณะทดของรนพอแมรวมกน และมลกษณะทดเดนกวารนพอแมพนธดวย 2. สายพนธไกเนอและไกไขลกผสมในเชงการคามคณลกษณะ ดงน สายพนธไกเนอลกผสมในเชงการคา สายแม เปนสายพนธไกทมอตราการเจรญเตบโตทรวดเรว ใหผลผลตไขดก ขนาดตวใหญ และม อตราการฟกออกสง สายพอ เปนสายพนธไกทมการเจรญเตบโตเรว ประสทธภาพการเปลยนอาหารเปนเนอด ขนาดตว ใหญ มปรมาณเนอสง ในขณะทใหผลผลตไขทมปรมาณนอยและอตราการฟกออกไมด สายพนธไกไขลกผสมในเชงการคา สายแม เปนสายพนธไกทมการใหผลผลตไขสง คณภาพของเปลอกไขและคณภาพของไขด สายพอ เปนสายพนธไกทมล าตวขนาดใหญ ใหผลผลตไขขนาดฟองโตและมอตราการเลยงรอดสง แนวตอบกจกรรรม 9.1.2 1. ผเลยงสตวปกควรพจารณาเลอกใชอาหารส าเรจรปและอาหารผสมเองส าหรบเลยงสตวปก ดงน 1.1 การเลอกใชอาหารส าเรจรป - เลอกอาหารส าเรจรปใหตรงกบชนดของสตวปกทงลกษณะการใหผลผลต - เลอกซออาหารจากแหลงผลตทไดมาตรฐาน - เลอกซออาหารส าเรจรปทมปายฉลากสมบรณชดเจน และแสดงรายละเอยดของอาหาร - เลอกอาหารส ารจรปทภาชนะบรรจจะตองมสภาพสมบรณ ไมมการฉกขาด และสะอาด

1.2 การเลอกใชอาหารผสมเอง

- เลอกวตถดบทมความสดใหม ไมมสงปลอมปน ไมมสารพษและเชอรา หรอวตถดบทเปน อนตรายตอสตวปก

Page 22: เอกสารค าสอน ชุดวิชา 93462 การ ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 9...2 ช ดว ชา 93462 การจ ดการการผล

22

- ราคาของวตถดบ หากวตถดบชนดใดมราคาสง ผผสมอาหารอาจจะเลอกใชวตถดบอนๆทม องคประกอบทางโภชนะใกลเคยงกนเพอทดแทนได - ค านวณสตรอาหารใหมองคประกอบทางโภชนะทเหมาะสมส าหรบสตวปกในระยะตางๆ

- ตองตรวจสอบทางดานกายภาพและคณคาทางโภชนะตามขอก าหนดของวตถดบทน ามาผสม

อาหาร

2. การท าฟารมสตวปกควรจะตองมการจดเตรยมเวชภณฑและชวภณฑทจ าเปนไวในฟารม เพราะเปนการจดการ

เตรยม ยา วสดและอปกรณทางการแพทยทใชในการรกษาสตวปวย รวมทงเปนการจดเตรยมท าวคซนเพอสราง

ภมคมกนและปองกนการเกดโรคในฟารมสตวปก

แนวตอบกจกรรรม 9.1.3 1. โรงเรอนสตวปกแบบระบบปดและระบบเปดมความแตกตางกนดงน

โรงเรอนแบบปด เปนโรงเรอนทมระบบควบคมสภาพแวดลอมภายในโรงเรอนได ตองใชการลงทนกอสราง สง โรงเรอนแบบนจะเปนโรงเรอนเลยงสตวปกของผเลยงรายใหญหรอบรษททเลยงสตวปก

โรงเรอนแบบเปด เปนโรงเรอนทไมสามารถควบคมสภาพแวดลอมภายในโรงเรอนได โดยสภาพแวดลอม ภายในโรงเรอนจะเปลยนแปลงไปตามสภาพแวดลอมภายนอกโรงเรอน 2. อปกรณและวสดทจ าเปนในการเลยงสตวปก ไดแก อปกรณการใหน า อปกรณการใหอาหาร อปกรณการกกลกไก กรงตบ รงไข วสดรองพน และตฟก

******************************************************

Page 23: เอกสารค าสอน ชุดวิชา 93462 การ ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 9...2 ช ดว ชา 93462 การจ ดการการผล

23

ตอนท 9.2 การวางแผนการผลตสตวปก แนวตอบกจกรรรม 9.2.1 1. หลกการส าคญทผเลยงสตวปกตองพจารณาส าหรบใชในการวางแผนการเลยงสตวปกมดงน 1.1 ความตองการของตลาดและความสม าเสมอของผลผลต 1.2 การเลอกสถานทตงฟารมและโรงฟกตองค านงถงดานการปองกนโรคและการขนสงรวมดวย 1.3 ชนดของสตวปกทตองการเลยง 1.4 ลกสตวปกทน ามาเลยงตองมคณภาพและทราบแหลงทมาของลกสตวปก 1.5 การแบงพนทในการเลยงสตวปก 1.6 ตองใชขอมลทถกตอง นาเชอถอและมความแมนย ามาใชในการวางแผนเลยงสตวปก 2. ปจจยทตองพจารณาในการวางแผนการเลยงสตวปก ไดแก ตลาด ทน การเลอกสถานทตงฟารม การจดวางผงฟารม รปแบบโรงเรอนและอปกรณในการเลยงสตวปก พนธสตวปก อาหาร เวชภณฑ แรงงาน การจดการสงแวดลอมในฟารมเลยงสตวปก การท าประชาพจารณ รวมทงความรและประสบการณของผเลยงสตวปก แนวตอบกจกรรรม 9.2.2 1. การวางแผนการเลยงสตวปกม 3 ขนตอน ไดแก

1) การวางโครงการเลยงหรอการผลตลวงหนา 2) การตดตามการผลตและผลผลต 3) การวเคราะหขอมลผลการปฏบตงาน

2. วางแผนการสรางฟารมตามขนตอนในตวอยางการวางแผนการผลตไกเนอเรองท 9.2.2 โดยจะตองใชพนทส าหรบเลยงไกเนอ 14,000 ตวในโรงเรอนระบบปด เทากบ 1,000 ตารางเมตร และผเลยงจะตองสงลกไกจ านวน 14,448 ตว (จ านวนลกไกค านวณจากอตราการตายและจ านวนลกไกแถมแลว) แนวตอบกจกรรรม 9.2.3 1. การบนทกขอมลของสตวปกใหเนอและสตวปกใหไข มความแตกตางกนโดยการบนทกขอมลของสตวปกใหไขจะตองเพมเตมการบนทกขอมลดานสถตการไขรายวนของแมพนธแตละตว จ านวนไขรวมในแตละวน จ านวนไขทขายและจ านวนไขทผดปกตหรอคดทง 2. ในการวเคราะหคาประสทธภาพการผลตดานการใชอาหาร ฟารมสตวปกแหงนจะตองบนทกขอมล ดงน - จ านวนอาหารทกนทงหมด (กโลกรม) - จ านวนสตวปก (ตว) - ระยะเวลาทเลยง (วน) - น าหนกตวสตวปกทเพมขน

Page 24: เอกสารค าสอน ชุดวิชา 93462 การ ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 9...2 ช ดว ชา 93462 การจ ดการการผล

24

แบบประเมนผลตนเองหลงเรยน หนวยท 9 วตถประสงค เพอประเมนความรเดมของนกศกษาเกยวกบเรอง “ปจจยพนฐานและการวางแผนการผลตสตวปก” ค าแนะน า ขอใหนกศกษาอานค าถามแลวเขยนวงกลมลอมรอบขอค าตอบทถกตองทสด

1. พนธไกเนอในขอใดทมขอเสยดานลกษณะซากทมผวเปนตมสเขม ก. พนธนวแฮมเชยร ข. พนธคอรนช ค. พนธไวทพลมทรอค ง. พนธไลทซสเซกส จ. พนธเอลสเบอร

2. พนธเปดเนอในขอใดทใหผลผลตเนอคณภาพดแตมปญหาดานอตราการผสมตดและการฟก

ก. พนธปกกง ข. พนธมสโคว ค. พนธเปดเทศ ง. พนธเอลสเบอร จ. พนธกบนทรบร

3. ขอใดไมถกตองเกยวกบการผสมอาหารส าหรบปกดวยตนเอง

ก. ตองตรวจสอบวตถดบทางดานกายภาพและโภชนะ ข. เลอกวตถดบทสดใหม ค. เลอกวตถดบทราคาไมแพงแตมคณภาพใกลเคยงกบวตถดบอนๆมาใชได ง. ค านงถงราคาวตถดบทจ าน ามาใช จ. ค านวณสตรอาหารทดสตรเดยวเพอใชเลยงสตวปกทงหมด

4. เพราะเหตใดจงไมนยมใชโรงเรอนเลยงไกแบบแยกโรงเรอน

ก. ตนทนในการสรางโรงเรอนสง ข. การแยกโรงเรอนจะตองใชพนทมาก ค. การเคลอนยายโรงเรอนท าใหไกเครยดและออนแอ ง. ควบคมโรคไดยาก จ. ไมมขอใดถก

Page 25: เอกสารค าสอน ชุดวิชา 93462 การ ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 9...2 ช ดว ชา 93462 การจ ดการการผล

25

5. อปกรณกกในขอใดเหมาะส าหรบกกลกสตวปกจ านวน 500 -600 ตวตอกก ก. เครองกกแบบหลอดอนฟราเรด ข. เครองกกแบบฝาช ค. เครองกกแบบรวม ง. เครองกกแบบแผงไฟฟา จ. ถกทกขอ

6. รงไขในขอใดทไมเหมาะส าหรบการเลยงสตวปกในประเทศไทย

ก. รงไขเดยว ข. รงไขค ค. รงไขรวม ง. รงไขเดยวและรงไขค จ. รงไขรวมและรงไขค

7. การเลอกพนธสตวปกทจะเลยงขนอยกบขอใด

ก. วตถประสงคของการผลต ข. ทน ค. การท าประชาพจารณ ง. ความช านาญของผเลยง จ. ตลาด

8. ฟารมแหงหนงตองการผลตไขไกจ าหนายสปดาหละ 50,000 ฟอง ระยะเวลาเลยง 80 สปดาหตอรน จ านวน

สปดาหในการใหไข 59 สปดาห คาเฉลยมาตรฐานการผลตไขตอแมไก 1 ตวตอสปดาห คอ 4.50 ฟองตอตวตอสปดาห คาคาดการณผลผลต คอ 90 เปอรเซนต ฟารมแหงนตองเลยงไกไขจ านวนกตว

ก. 14,740 ตว ข. 15,740 ตว ค. 16,740 ตว ง. 17,740 ตว จ. 18,740 ตว

Page 26: เอกสารค าสอน ชุดวิชา 93462 การ ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 9...2 ช ดว ชา 93462 การจ ดการการผล

26

9. ระยะสนสดการเลยงสตวปกใหเนอ ผเลยงตองบนทกขอมลในขอใด ก. จ านวนสตวปกทเลยงทงหมด ข. จ านวนสตวปกทตาย ค. น าหนกระหวางการเลยง ง. ราคาไกทขายสงตลาด จ. ปรมาณอาหารทกนและราคาอาหาร

10. การบนทกขอมลใดทสามารถใชในการวเคราะหประสทธภาพการผลตดานอตราการฟก

ก. จ านวนไขทฟกออก ข. จ านวนไขทงหมดทเขาฟก ค. จ านวนไขทมเชอ ง. ขอ ก และ ข จ. ขอ ก ข และ ค

เฉลยแบบประเมนผลตนเองหนวยท 9

กอนเรยน หลงเรยน 1. ข 1. ก 2. ก 2. ง 3. จ 3. จ 4. ง 4. ค 5. ค 5. ข 6. ข 6. ค 7. ง 7. ก 8. ค 8. ค 9. ข 9. ง 10. จ 10. จ

Page 27: เอกสารค าสอน ชุดวิชา 93462 การ ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 9...2 ช ดว ชา 93462 การจ ดการการผล

27

บรรณานกรม

ประกาศกระทรวงเกษตรและสหกรณเรอง ก าหนดมาตรฐานสนคาเกษตร : ขอปฏบตการควบคมการใชยาสตวตาม พระราชบญญตมาตรฐานสนคาเกษตร พ.ศ. 2551 ใน ราชกจจานเบกษา เลม 126 ตอนพเศษ 187 ง (28 ธนวาคม 2552).

ประกาศกระทรวงเกษตรและสหกรณเรอง ก าหนดมาตรฐานสนคาเกษตร : การปฏบตทางการเกษตรทดส าหรบฟารมไก เนอ ตามพระราชบญญตมาตรฐานสนคาเกษตร พ.ศ. 2551 ใน ราชกจจานเบกษา เลม 126 ตอนพเศษ 187 ง (28 ธนวาคม 2552).

ประกาศกระทรวงเกษตรและสหกรณเรอง ก าหนดมาตรฐานสนคาเกษตร : การปฏบตทางการเกษตรทดส าหรบฟารมไก ไข ตามพระราชบญญตมาตรฐานสนคาเกษตร พ.ศ. 2551 ใน ราชกจจานเบกษา เลม 127 ตอนพเศษ 147 ง (21 ธนวาคม 2553).

ประกาศกระทรวงเกษตรและสหกรณเรอง ก าหนดมาตรฐานสนคาเกษตร : การปฏบตทางการเกษตรทดส าหรบฟารมเปด พนธและเปดเนอ ตามพระราชบญญตมาตรฐานสนคาเกษตร พ.ศ. 2546 ใน ราชกจจานเบกษา เลม 120 ตอน พเศษ 79 ง (23 กรกฎาคม 2546). ประกาศกระทรวงเกษตรและสหกรณเรอง ก าหนดมาตรฐานสนคาเกษตร : การปฏบตทางการเกษตรทดส าหรบฟารมเปด

ไข ตามพระราชบญญตมาตรฐานสนคาเกษตร พ.ศ. 2548 ใน ราชกจจานเบกษา เลม 122 ตอน 114 ง (8 ธนวาคม 2548).

พระราชบญญตควบคมคณภาพอาหารสตว(ฉบบท 2) พ.ศ.2542 ใน ราชกจจานเบกษา เลม 116 ตอนท 20 ก (25 มนาคม 2542). พระราชบญญตควบคมคณภาพอาหารสตว พ.ศ.2525 ใน ราชกจจานเบกษา เลม 99 ตอนท 111 ฉบบพเศษ (11 สงหาคม 2525). มณฑชา พทซาค า. (2544). การวางแผนการผลต โรงเรอนและอปกรณตางๆของสตวปก. ใน เอกสารการสอนชดวชา

การจดการการผลตสกรและสตวปก. นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. มานตย เทวรกษพทกษ. (2536). การจดการฟารมสตวปก. ภาควชาเทคโนโลยทางสตว คณะผลตกรรมการเกษตร มหาวทยาลยแมโจ เชยงใหม. วรตน สรพทยานนท. (2542). การผลตสตวปก. ภาควชาสตวศาสตร คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม. สชน ตงทววพฒน. (2542). การจดการการผลตสตวปก. ภาควชาสตวศาสตร คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม. Aviagen. (2011). Arbor Acres Grandparent Management Guide. Retrieved from http://en.aviagen.com. (October 13, 2014). ______. (2013). Arbor Acres Parent Stock Handbook. Retrieved from http://en.aviagen.com. (October 13, 2014).

Page 28: เอกสารค าสอน ชุดวิชา 93462 การ ...agri.stou.ac.th/UploadedFile/หน่วยที่ 9...2 ช ดว ชา 93462 การจ ดการการผล

28

International Waterfowl Breeder’s Association. (2011). Duckstandards. Retrieved from http://www. iwba.org/duckstandards.htm. (November 20, 2014).

Meyerhatchery. (2015). America's Premier Poultry Source Master Poultry Catalog 2015. Retrieved http://catalog.meyerhatchery.com/app.php?RelId=6.4.7.3. (February 2, 2014).

Mypetchicken. (2014). Chicken Breed. Retrieved from http://www. mypetchicken.com/chicken- breeds/Cornish-B39.aspx. (November 20, 2014).

Patrickpinker. (2014). Patrick Pinker Game Farm LTD Saddlery & Countrystore. Retrieved from http://www.patrickpinker.com/info/catalogue_2014.pdf. (November 20, 2014). Poultrykeeper. (2013a). Poultry Breed. Retrieved from http://poultrykeeper.com. (November 20, 2014). Poultrykeeper. (2013b). Duck Breed. Retrieved from http://poultrykeeper. com. (November 20, 2014). Tjskl.org.cn. (2012). Broiler Automatic Feeding Pan for Poultry Farm Equipment. Retrieved, from http://www.tjskl.org.cn/broiler-feed-pan-images. (November 20, 2014).