บททีี่4 - research.mol.go.thresearch.mol.go.th/rsdat/data/doc/GBMJnR1/04GBMJnR1.pdf · (6) ส งเสริมและด ําเนินการให...

รายงานฉบบสมบรณ การสรางจตสานกดานความปลอดภยในการทางานใหครบวงจร

บรษท กลมแอดวานซ รเสรช จากด

หนา 4 - 1

บทท บทท 44 การดาเนนงานดานความปลอดภยและอาชวอนามยการดาเนนงานดานความปลอดภยและอาชวอนามย

การดาเนนการดานความปลอดภยและอาชวอนามยเรมมความสาคญขนมาภายหลงการปฏวต

อตสาหกรรมในยโรปและอเมรกาประมาณตนศตวรรษท 18 โดยไดเรมมการนาเทคโนโลยและเครองจกรมาใชในการผลต มโรงงานขนาดใหญเกดขนมากมาย แตคนงานจานวนมากยงไมสามารถปรบตวใหเขากบเทคโนโลยใหมๆได ทาใหตองประสบอบตเหตจากการทางานสง เหตดงกลาวเปนผลผลกดนใหม การพยายามหาแนวทาง ตลอดจนอปกรณปองกนการเกดอบตเหตและอนตรายจากการทางาน โดยทางภาครฐไดเขามามบทบาทในการออกกฎหมายเกยวกบความปลอดภยในการทางานเพอใหคนงานสามารถทางานอยางปลอดภย มสขภาพกายและสขภาพจตทดขน

ในปจจบน การดาเนนงานดานความปลอดภยมการปรบเปลยนไปตามสภาพแวดลอม ในการทางานซงเปลยนแปลงไปตามผลพวงของสภาวะเศรษฐกจ เทคโนโลย และวฒนธรรมของ แตละสงคม ในการศกษานจะนาเสนอถงรปแบบการดาเนนงานดานความปลอดภยและชวอนามย ของประเทศไทย และตางประเทศทสาคญ รวมถงองคกรระหวางประเทศ ดงน

4.1 การดาเนนงานดานความปลอดภยและอาชวอนามยในประเทศไทย

4.1.1 หนวยงานดานความปลอดภยและอาชวอนามย การดาเนนงานดานความปลอดภยและอาชวอนามยในประเทศไทยนน มหนวยงานทม

บทบาททงจากทางภาครฐ และหนวยงานจากภาคเอกชน ดงน หนวยงานภาครฐ ในประเทศไทยมหนวยงานภาครฐหลายหนวยงานทดาเนนการเกยวกบความปลอดภยและ

อาชวอนามย ทงในสวนทเกยวของกบการบงคบใชกฎหมาย การศกษาวจย การเผยแพรความร ดานความปลอดภย รวมทงในดานของสวสดการและการคมครองความปลอดภยแกคนงาน ในสถานประกอบกจการ ดงน

กระทรวงแรงงาน 1) กรมสวสดการและคมครองแรงงาน ตามกฎกระทรวงแบงสวนราชการกรมสวสดการและคมครองแรงงาน กระทรวง

แรงงาน พ.ศ. 2545 (ลงวนท 9 ตลาคม พ.ศ. 2545) กาหนดให กรมสวสดการและคมครองแรงงาน มภารกจเกยวกบการกาหนดมาตรฐานแรงงาน การคมครองแรงงาน ความปลอดภย อาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการทางาน การแรงงานสมพนธ การแรงงานรฐวสาหกจสมพนธ และการสวสดการ



หนา 4 - 2

แรงงาน โดยการพฒนามาตรฐาน รปแบบ กลไก มาตรการ สงเสรม สนบสนนและแกไขปญหาเพอเพมโอกาสในการแขงขนทางการคา และพฒนาแรงงานใหมคณภาพชวตทด โดยใหมอานาจหนาทดงตอไปน

(1) กาหนดและพฒนามาตรฐานแรงงาน รวมทงการสงเสรม กากบ ดแลใหการรบรอง สถานประกอบกจการทมการบรหารจดการตามมาตรฐานแรงงานทสอดคลอง กบมาตรฐานแรงงานสากล

(2) คมครอง ดแลแรงงานทงในระบบและนอกระบบ ใหไดรบสทธประโยชนตามท กฎหมายกาหนด และมคณภาพชวตทด

(3) ดาเนนการตามกฎหมายวาดวยการคมครองแรงงาน กฎหมายวาดวยแรงงาน สมพนธ กฎหมายวาดวยแรงงานรฐวสาหกจสมพนธ และกฎหมายอนทเกยวของ

(4) ดาเนนการสงเสรมและพฒนาระบบความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอม ในการทางาน

(5) สงเสรม พฒนาและเผยแพรความร ความเขาใจดานมาตรฐานแรงงาน คมครอง แรงงาน ความปลอดภยในการทางาน แรงงานสมพนธ แรงงานรฐวสาหกจ สมพนธและสวสดการแรงงาน

(6) สงเสรมและดาเนนการใหมการจดสวสดการแรงงาน (7) ดาเนนการปองกนและแกไขปญหาความขดแยง ขอพพาทแรงงาน และ

ความไมสงบดานแรงงาน (8) พฒนาระบบขอมลสารสนเทศดานสวสดการและคมครองแรงงาน จดทาแผนงาน

และประสานแผนปฏบตงานของกรมใหสอดคลองกบนโยบายและยทธศาสตร ดานแรงงานของกระทรวง

(9) ปฏบตการอนใดตามทกฎหมายกาหนดใหเปนอานาจหนาทของกรมหรอตามท กระทรวงหรอคณะรฐมนตรมอบหมาย

สาหรบหนวยงานภายในกรมสวสดการและคมครองแรงงาน ซงดาเนนงานเกยวของ

กบงานดานความปลอดภยและอาชวอนามย ประกอบดวย กองตรวจความปลอดภย สถาบน ความปลอดภยในการทางาน สานกคมครองแรงงาน สานกพฒนามาตรฐานแรงงาน สานกงานสวสดการและคมครองแรงงานจงหวด ซงมอานาจหนาทแตกตางกนตามกฎกระทรวงแบงสวนราชการ กรมสวสดการและคมครองแรงงาน กระทรวงแรงงาน พ.ศ. 2545 (ลงวนท 9 ตลาคม พ.ศ. 2545) ดงน

1.1) กองตรวจความปลอดภย เปนหนวยงานท มหน าท ม อ านาจหน าท ตามกฎกระทรวงแบงสวนราชการกรมสวสดการและคมครองแรงงาน กระทรวงแรงงาน พ.ศ. 2545 ดงน

(ก) ควบคม ดแลนายจาง ลกจาง ใหปฏบตตามกฎหมายวาดวยการคมครองแรงงาน และกฎหมายวาดวยแรงงานรฐวสาหกจสมพนธเฉพาะในสวนทเกยวกบความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการทางาน รวมทงกฎหมายอนทเกยวของ



หนา 4 - 3

(ข) กาหนดแนวทาง มาตรการ และวธปฏบตดานการตรวจความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการทางาน

(ค) ปฏบตงานรวมกบหรอสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานอนทเกยวของหรอทไดรบมอบหมาย

1.2) สถาบนความปลอดภยในการทางาน เปนหนวยงานทจดตงโดยความรวมมอระหวางรฐบาล องคการแรงงานระหวางประเทศ (ILO) และสานกงานพฒนาแหงสหประชาชาต (UNDP) ในป พ.ศ. 2526 ซงในครงแรกนนมชอวา “สถาบนพฒนาสภาพและสงแวดลอมในการทางาน” มวตถประสงค เพอเปนหนวยงานวชาการดานความปลอดภยในการทางานของประเทศ ภายใตกรมสวสดการและคมครองแรงงาน โดยมอานาจหนาทดงน

(ก) สงเสรมและพฒนาระบบความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการทางาน

(ข) ดาเนนการเกยวกบการรบรองบรการความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการทางาน (ค) สงเสรมและพฒนาเครอขายความปลอดภย อาชวอนามย

และสภาพแวดลอมในการทางาน (ง) ปฏบตงานรวมกบหรอสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานอนท

เกยวของหรอทไดรบมอบหมาย

1.3) สานกคมครองแรงงาน เปนหนวยงานทมอานาจหนาทดงน (ก) พฒนาระบบการคมครองแรงงาน กาหนดแนวทาง มาตรการและ

วธปฏบตดานการคมครองแรงงานทงในและนอกระบบ รวมทงแรงงานหญงและเดก

(ข) ควบคม ดแลนายจาง ลกจางใหปฏบตตามกฎหมายวาดวย การคมครองแรงงาน และกฎหมายอนทเกยวของ

(ค) ศกษา วเคราะหสภาพการจาง สภาพการทางาน และพฒนามาตรฐานแรงงานในสวนทเกยวของ

(ง) บรหารกองทนสงเคราะหลกจาง (จ) ปฏบตงานรวมกบหรอสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานอนท


1.4) สานกพฒนามาตรฐานแรงงาน เปนหนวยงานทมหนาท (ก) พฒนามาตรฐานแรงงาน และบรการจดการมาตรฐานแรงงาน

ระหวางประเทศ รวมทงจดระบบรบรองมาตรฐานแรงงานและสงเสรม สนบสนนการปฏบตตามมาตรฐานแรงงานเพอเพมโอกาส



หนา 4 - 4

ในการแขงขนทางการคา (ข) สงเสรมและพฒนาความรดานมาตรฐานแรงงาน คมครองแรงงาน

แรงงานสมพนธ แรงงานรฐวสาหกจสมพนธ ความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการทางาน สวสดการแรงงานแกลกจาง นายจาง และบคคลอนทเกยวของ

(ค) ดาเนนการเกยวกบการตางประเทศดานความชวยเหลอ และ ความรวมมอดานสวสดการและคมครองแรงงาน

(ง) จดทาและประสานแผนการปฏบตงานของกรมใหสอดคลอง กบนโยบายของกระทรวง รวมทงการวเคราะหสถตขอมลดานแรงงานและงานหองสมดของกรม

(จ) ปฏบตงานรวมกบหรอสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานอน ทเกยวของหรอทไดรบมอบหมาย

1.5) สานกงานสวสดการและคมครองแรงงานจงหวด มอานาจหนาท ดงน

(ก) ปฏบตการและประสานงานทอยในอานาจหนาทของกรมในเขตพนทจงหวด (ข) รายงานผลการปฏบตงานตามนโยบาย แผนงาน และโครงการ

ตอสานกงานแรงงานจงหวด (ค) ปฏบตงานรวมกบหรอสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานอน

ทเกยวของหรอทไดรบมอบหมาย

2) สานกงานประกนสงคม ตามกฎกระทรวงแบงสวนราชการสานกงานประกนสงคม กระทรวงแรงงาน พ.ศ. 2545

(ลงวนท 9 ตลาคม พ.ศ. 2545) กาหนดให สานกงานประกนสงคม มภารกจเกยวกบการบรหาร การประกนสงคมและกองทนเงนทดแทน โดยการจดการทมประสทธภาพ เพอใหแรงงานมหลกประกน การดารงชวตทมนคง โดยมหนาทดงน

(ก) ปฏบตราชการใหเกดผลสมฤทธและเปนไปตามเปาหมาย แนวทาง และแผนการปฏบตราชการของกระทรวง (ข) ดาเนนการตามกฎหมายวาดวยการประกนสงคม กฎหมายวาดวย เงนทดแทน และกฎหมายอนทเกยวของ (ค) บรหารกองทนประกนสงคมและกองทนเงนทดแทน (ง) คมครอง ดแล ผประกนตนและลกจางใหไดรบสทธประโยชน ตามทกฎหมายกาหนด (จ) พฒนาระบบ รปแบบ มาตรการ วธการดานประกนสงคมและเงนทดแทน รวมทงประสานแผนการปฏบตงานของสานกงาน



หนา 4 - 5

(ฉ) ปฏบตการอนใดตามทกฎหมายกาหนดใหเปนอานาจหนาทของสานกงานหรอตามทกระทรวงหรอคณะรฐมนตรมอบหมาย

กระทรวงสาธารณสข

1) กรมอนามย เปนหนงในหนวยงานหลกของกระทรวงสาธารณสขทดาเนนงานทางดานความปลอดภย

และอาชวอนามย เปนหนวยงานทมภารกจในการสงเสรมใหประชาชนมสขภาพด โดยมการศกษา วเคราะห วจย พฒนาและถายทอดองคความรและเทคโนโลยดานการสรางเสรมสขภาพและการจดการสภาพแวดลอมทเออตอการมสขภาพด รวมทงการประเมนผลกระทบตอสขภาพ เพอมงเนนใหประชาชน มความรและทกษะในการดแลตนเอง ครอบครวและชมชน รวมตลอดถงการสนบสนนใหองคกรปกครองสวนทองถนและภาคตางๆ ทงภาครฐและภาคเอกชน มสวนรวมในการสรางเสรมสขภาพโดยถวนหนา

หนวยงานทสาคญของกรมอนามยทมการดาเนนงานเกยวของกบความปลอดภยและอาชวอนามยโดยตรง คอ สานกอนามยสงแวดลอม และศนยอนามยท 1 – 12 ซงมอานาจหนาทแตกตางกนตามกฎกระทรวงแบงสวนราชการกรมอนามย กระทรวงสาธารณสข พ.ศ . 2545 (ลงวนท 9 ตลาคม พ.ศ. 2545) ดงน

1.1) สานกอนามยสงแวดลอม ทมหนาทรบผดชอบคอ (ก) พฒนาระบบกลไก มาตรฐาน รปแบบและวธการจดการเทคโนโลย

ดานสงแวดลอมเพอสขภาพตามลกษณะของชมชน (ข) ถายทอดความรและเทคโนโลยดานสงแวดลอมเพอสขภาพ (ค) สนบสนนและสรางความเขมแขงรวมกบภาคทกระดบในการจดการ

สงแวดลอมเพอสขภาพตามลกษณะของชมชน (ง) ปฏบตงานรวมกบหรอสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานอนท


1.2) ศนยอนามยท 1-12 มหนาทรบผดชอบดงน (ก) ศกษา วเคราะห วจยและพฒนาองคความรและเทคโนโลย ระบบ

กลไกและมาตรฐานการสงเสรมสขภาพและการจดการสงแวดลอมเพอสขภาพในระดบพนททรบผดชอบ เพอใหเกดความสอดคลองเหมาะสมกบบรบทของทองถน

(ข) เผยแพรความรและถายทอดเทคโนโลยแกหนวยงานทงภาครฐ ภาคเอกชน องคกรปกครองสวนทองถนและประชาชนในระดบพนททรบผดชอบ

(ค) สนบสนนและสรางความเขมแขงใหแกทองถน และภาคทเกยวของ



หนา 4 - 6

ทกระดบในการสงเสรมสขภาพและการจดการส งแวดลอม เพอสขภาพในระดบพนททรบผดชอบ

(ง) ปฏบตงานรวมกบหรอสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานอน ทเกยวของหรอทไดรบมอบหมาย

2) กรมควบคมโรค เปนหนวยงานในสงกดกระทรวงสาธารณสข ทมภารกจเกยวกบการพฒนาวชาการ

เพอการควบคมโรคและภยทคกคามสขภาพ โดยมการศกษา วจย พฒนา รวมทงการถายทอด องคความรและเทคโนโลยเพอการเฝาระวง ปองกน ควบคม วนจฉย และรกษาโรคและภยทคกคามสขภาพ เพอใหประชาชนมสขภาพทดจากการปองกน และการควบคมโรค และภยทคกคามสขภาพ

กรมควบคมโรคมหนวยงานสาคญทดาเนนงานดานความปลอดภย และอาชวอนามย โดยตรงคอ สานกโรคจากการประกอบอาชพและสงแวดลอม อนเปนหนวยงานวชาการซงเดมเปนกองอาชวอนามย สงกดกรมอนามย ตอมาในป พ .ศ . 2545 จงไดเปลยนชอมาเปนสานกโรค จากการประกอบอาชพและสงแวดลอม สงกดกรมควบคมโรค และมอานาจหนาทตามกฎกระทรวงแบงสวนราชการกรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข พ.ศ. 2545 (ลงวนท 9 ตลาคม พ.ศ. 2545) ดงน

(ก) ศกษา วเคราะห วจยและพฒนาองคความร ดานการเฝาระวง ปองกน และการควบคมโรคและภยทคกคามสขภาพจากการประกอบอาชพและ

สงแวดลอม (ข) กาหนดและพฒนามาตรฐานเกยวกบหลกเกณฑและรปแบบการดาเนนงาน

เฝาระวง ปองกน และการควบคมโรคและภยทคกคามสขภาพจากการประกอบอาชพและสงแวดลอม

(ค) ถายทอดองคความรและเทคโนโลยดานการเฝาระวง ปองกน และ การควบคมโรคและภยทคกคามสขภาพจากการประกอบอาชพและสงแวดลอมใหแกหนวยงานภาครฐ ภาคเอกชน องคกรปกครองสวนทองถน และประชาชน

(ง) ประสานงานและสนบสนนการพฒนาระบบ กลไก และเครอขายใน การเฝาระวงปองกน และการควบคมโรคและภยทคกคามสขภาพจากการประกอบอาชพและสงแวดลอม

(จ) ประสานการพฒนาองคความรดานการตรวจ วนจฉย และการรกษาโรคและภยทคกคามสขภาพจากการประกอบอาชพและสงแวดลอม

(ฉ) ปฏบตงานรวมกบหรอสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานอนทเกยวของหรอไดรบมอบหมาย



หนา 4 - 7

3) กรมวทยาศาสตรการแพทย เปนหนวยงานในสงกดกระทรวงสาธารณสข ทมภารกจเกยวกบการวจยและ

การตรวจดานวทยาศาสตรการแพทย โดยมการศกษา วเคราะห วจยและพฒนาองคความรและเทคโนโลยดานวทยาศาสตรการแพทย เพอผลการสรางเสรมสขภาพทดแกประชาชน และสนบสนน การแกปญหาสาธารณสขของประเทศ ทาใหสามารถพฒนาระบบการประกนคณภาพ รวมทง เพอการสนบสนนกระบวนการคมครองผบรโภคของประชาชน

ทงน กรมวทยาศาสตรการแพทย มหนวยงานสาคญทมการดาเนนเกยวของกบความปลอดภยและอาชวอนามย คอ กองรงสและเครองมอแพทย และศนยวทยาศาสตรการแพทย ซงมอานาจหนาทแตกตางกน ตามกฎกระทรวงแบงสวนราชการกรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข พ.ศ. 2545 (ลงวนท 9 ตลาคม พ.ศ. 2545) ดงน

3.1) กองรงสและเครองมอแพทย เปนหนวยงานทเปลยนชอจาก “กองปองกนอนตรายจากรงส” สงกดกรมวทยาศาสตรการแพทย มอานาจหนาทดงน

(ก) พฒนาระบบและกาหนดมาตรฐานการตรวจวเคราะหทางหองปฏบตการ ดานรงสและเครองมอแพทย

(ข) ตรวจสอบและประเมนคณภาพความปลอดภยของเครองมอแพทย และเครองกาเนดรงสทใชในทางการแพทยและสาธารณสข

(ค) ว เคราะหและประเมนปรมาณรงสประจาบคคลเพอความปลอดภย ของผปฏบตงานดานรงส

(ง) ศกษา วเคราะห วจยและพฒนาองคความรและเทคโนโลยทางหองปฏบตการดานรงสและเครองมอแพทย

(จ) เปนหองปฏบตการอางองทางดานรงสและเครองมอแพทย (ฉ) พฒนาคณภาพหองปฏบตการ สนบสนนดานวชาการและถายทอด

เทคโนโลยการตรวจว เคราะหแกหองปฏบตการเครอขาย หองปฏบตการภาครฐและภาคเอกชน

(ช) ปฏบตงานรวมกบหรอสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานอน ทเกยวของหรอทไดรบมอบหมาย

3.2) ศนยวทยาศาสตรการแพทยท 1 - 12 มอานาจหนาทดงน (ก) พฒนาระบบการตรวจวเคราะห และใหบรการตรวจวเคราะห

ทางหองปฏบตการดานผลตภณฑสขภาพ สมนไพร และการชนสตรโรค

(ข) ศกษา วเคราะห ว จยและพฒนาองคความรและเทคโนโลย ทางหองปฏบตการดานผลตภณฑสขภาพ สมนไพร และการชนสตรโรคเพอควบคมคณภาพและความปลอดภยตามกฎหมาย

(ค) เปนหองปฏบตการอางองดานผลตภณฑสขภาพ สมนไพร และชนสตรโรค



หนา 4 - 8

(ง) พฒนาคณภาพหองปฏบตการ สนบสนนดานวชาการและถายทอดเทคโนโลยการตรวจวเคราะหและชนสตรโรคแกหองปฏบตการเครอขาย หองปฏบตการภาครฐและภาคเอกชน

(จ) ปฏบตงานรวมกบหรอสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานอน ทเกยวของหรอทไดรบมอบหมาย

นอกจากหนวยงานขางตนแลว ยงมสถาบน หรอองคกรในสงกดกระทรวง

สาธารณสขทมหนาท รบผดชอบดานความปลอดภยและอาชวอนามย ไดแก สถาบนการแพทย ดานอบตเหตและสาธารณภย ในสงกดกรมการแพทย กลมพฒนาความปลอดภยดานสารเคม ในสงกดสานกงานคณะกรรมการอาหารและยา งานอนามยสงแวดลอมและอาชวอนามย ในสงกดสานกงานสาธารณสขจงหวด รวมไปถงฝายอาชวเวชกรรมในโรงพยาบาลศนย และโรงพยาบาลทวไป

กระทรวงอตสาหกรรม 1) กรมโรงงานอตสาหกรรม

เปนหนวยงานทรบผดชอบในการกากบและควบคมการประกอบกจการของโรงงานอตสาหกรรมตางๆ ในประเทศ ใหปฏบตตามพระราชบญญตโรงงาน พ.ศ. 2535 พระราชบญญตวตถอนตราย พระราชบญญตจดทะเบยนเครองจกร พ.ศ. 2514 พระราชบญญตการใชสารระเหย พ.ศ. 2533 และกฎหมายอนใดทเกยวของ ควบคไปกบระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการจดตงศนยบรการเพอการลงทน พ.ศ. 2525 ใหมประสทธภาพ ประสทธผลและบรรลเปาหมายตามนโยบายของรฐบาล ตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต สาหรบการดาเนนงานดานความปลอดภยและอาชวอนามยนน มสานกทดแลรบผดชอบโดยตรงประกอบดวย

กรมโรงงานอตสาหกรรมมหนวยงานทมหนาทรบผดชอบดานความปลอดภยและอาชวอนามยโดยตรง คอ สานกเทคโนโลยความปลอดภย สานกควบคมวตถอนตราย สานกควบคมและตรวจโรงงาน 1-4 ซงมหนาทแตกตางกนตามกฎกระทรวงแบงสวนราชการกรมโรงงานอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม พ.ศ. 2545 (ลงวนท 9 ตลาคม พ.ศ. 2545) ดงน

1.1) สานกเทคโนโลยความปลอดภย มอานาจหนาทดงน (ก) กาหนดนโยบาย แผนงาน หลกเกณฑ และมาตรฐานดานความปลอดภย

อาชวอนามย และการประหยดพลงงานในโรงงาน (ข) สงเสรม สนบสนนและใหบรการดานเทคโนโลยความปลอดภย

อาชวอนามย สขอนามย การบรหารความปลอดภย (ค) ปองกนและประสานการระงบภยจากโรงงาน และการประหยดพลงงาน (ง) ใหบรการตรวจสอบความปลอดภยแกผประกอบกจการโรงงานหรอ

หนวยงานภาครฐทรองขอ ทมความเสยงสงหรอจะตองใชความ



หนา 4 - 9

ชานาญพเศษเฉพาะดาน (จ) ตรวจสอบรายงานความปลอดภยของผประกอบกจการโรงงาน

ตามกฎหมายวาดวยโรงงาน พรอมทงตรวจสอบความถกตอง (ฉ) ตดตอและประสานความรวมมอดานความปลอดภยโรงงาน

กบหนวยงานองคกรดานความปลอดภยทงในและตางประเทศ เพอปองกนและลดผลกระทบจากอบตภย รวมทงการกดกนทางการคาดวยเหตผลจากความเสยงภย

(ช) ปฏบตงานรวมกบหรอสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานอน ทเกยวของหรอทไดรบมอบหมาย

1.2) สานกควบคมวตถอนตราย มอานาจหนาทดงน (ก) ดาเนนการตามกฎหมายวาดวยวตถอนตราย และกฎหมายวาดวย

การปองกนการใชสารระเหย (ข) ทาหนาทศนยขอมลวตถอนตรายตามกฎหมายวาดวยวตถอนตราย (ค) จดทาหลกเกณฑเกยวกบเคมภณฑเพอปองกนอนตราย และ

ผลกระทบทอาจเกดขนตอบคคล สตว พช ทรพย ทรพยสน และสงแวดลอม

(ง) ตดตาม ตรวจสอบการดาเนนการเกยวกบวตถอนตราย และ สารระเหยของสถานประกอบกจการ

(จ) เปนหนวยงานกลางของประเทศในการตดตอ ประสาน เจรจาตอรองกบองคการหรอหนวยงานทงในและตางประเทศเพอเสนอความคดเหนหรอทาขอตกลง และดาเนนการใหเปนไปตามขอตกลงระหวางประเทศดานวตถอนตราย

(ฉ) ปฏบตงานรวมกบหรอสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานอนทเกยวของหรอทไดรบมอบหมาย

1.3) สานกควบคมและตรวจโรงงาน 1 – 4 มอานาจหนาทดงน (ก) ดาเนนการวาดวยโรงงานทอยนอกเหนอจากอานาจหนาทของสานก

ทะเบยนโรงงาน (ข) ตรวจการทวไป เพอใหผประกอบการโรงงานปฏบตตามกฎหมายวา

ดวยโรงงานและเงอนไขทกาหนดในใบอนญาต ตลอดจนนโยบายของรฐบาลและมตของคณะรฐมนตร

(ค) ตรวจสอบการดาเนนการของโรงงานและเสนอแนะเพอปองกนและแกไขปญหาสงแวดลอม รวมทงความเสยงภยท เกดจากการประกอบกจการโรงงาน

(ง) กากบ ดแลพฒนาฐานเครอขายทงสวนภมภาคและทองถนทไดรบ



หนา 4 - 10

มอบหมายใหควบคม กากบ ดแลโรงงาน (จ) จดทาขอมลสถตตางๆ รวมทงขอมลดานสงแวดลอม ความปลอดภย

และวตถอนตรายของโรงงานทตรวจสอบ เพอใชในการกากบ ดแลโรงงานและสนบสนนหนวยงานในสงกดกรม

(ฉ) ปฏบตงานรวมกบหรอสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานอนทเกยวของหรอทไดรบมอบหมาย

2) สานกงานอตสาหกรรมจงหวด

เปนหนวยงานราชการบรหารสวนภมภาคในสงกดสานกงานปลดกระทรวงอตสาหกรรม มหนาทตามกฎกระทรวงแบงสวนราชการสานกงานปลดกระทรวง กระทรวงอตสาหกรรม พ.ศ. 2545 (ลงวนท 9 ตลาคม พ.ศ. 2545) ดงน

(ก) กากบ ควบคม ดแล และดาเนนการกฎหมายวาดวยโรงงาน กฎหมายวาดวยแร กฎหมายวาดวยพกดอตราคาภาคหลวงแร กฎหมายวาดวยการควบคมแรดบก กฎหมายวาดวยมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม และกฎหมายอนทเกยวของภายในเขตอานาจ

(ข) จดทา เสนอ และประสานแผนพฒนาและสงเสรมอตสาหกรรมในระดบจงหวดรวมทงประสานการพฒนาและประเมนผลการดาเนนงานตามแผนดงกลาว

(ค) ปฏบตงานรวมกบหรอสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานอนทเกยวของหรอทไดรบมอบหมาย

นอกจากนแลว กระทรวงอตสาหกรรม ยงมหนวยงานอนทมการดาเนนการเกยวของกบงานดานความปลอดภยและอาชวอนามยอก เชน ฝายสงแวดลอมและความปลอดภย ของการนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทย เปนตน

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กรมควบคมมลพษ เปนหนวยงานหน งในกระทรวงทรพยากรธรรมชาต

และสงแวดลอมทมภาระเกยวกบการกากบ ดแล อานวยการ ประสานงาน ตดตามและประเมนผลเกยวกบการฟนฟ คมครองและรกษาคณภาพสงแวดลอม โดยมอานาจหนาทตามกฎกระทรวงแบงสวนราชการกรมควบคมมลพษ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม พ.ศ. 2545 (ลงวนท 9 ตลาคม พ.ศ. 2545) ดงน

(ก) เสนอความเหนเพอจดทานโยบาย และแผนการสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาตดานการควบคมมลพษ

(ข) เสนอแนะการกาหนดมาตรฐานคณภาพสงแวดลอม และมาตรฐานควบคมมลพษจากแหลงกาเนด



หนา 4 - 11

(ค) จดทาแผนจดการคณภาพสงแวดลอม และมาตรการในการควบคมปองกนและแกไขปญหาสงแวดลอมอนเนองมาจากภาวะมลพษ

(ง) ตดตาม ตรวจสอบคณภาพสงแวดลอม และจดทารายงานสถานการณมลพษ (จ) พฒนาระบบ รปแบบ และวธการทเหมาะสมสาหรบระบบตางๆ เพอนามา

ประยกตใชในการจดการกากของเสย สารอนตราย คณภาพนา อากาศ ระดบเสยง และความสนสะเทอน

(ฉ) ประสานงานและดาเนนการเพอฟนฟ หรอระงบเหตทอาจเปนอนตราย จากมลพษในพนทท มการปนเปอนมลพษ และประเมนความเสยหายตอสงแวดลอม

(ช) ใหความชวยเหลอและคาปรกษาแนะนาเกยวกบการจดการมลพษ (ซ) ประสานความรวมมอกบตางประเทศและองคการระหวางประเทศในดานการจดการมลพษ (ฌ) ดาเนนการเกยวกบเรองราวรองทกขดานมลพษ (ญ) ดาเนนการตามกฎหมายวาดวยการสงเสรม และรกษาคณภาพสงแวดลอม

แหงชาต ดานการควบคมมลพษ และกฎหมายอนทเกยวของ (ฎ) ปฏบตการอนใดตามทกฎหมายกาหนดใหเปนหนาทของกรม หรอตามท

กระทรวงหรอคณะรฐมนตรมอบหมาย กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย สานกงานปรมาณเพอสนต เปนหนวยงานในสงกดกระทรวงวทยาศาสตรและ

เทคโนโลย มภารกจเกยวกบการเปนหนวยงานกลางในการเสนอแนะนโยบาย แนวทาง และแผน ยทธศาสตรดานพลงงานปรมาณในทางสนต กากบใหเกดความปลอดภยแกผใชและประชาชน และปฏบตการวจยและพฒนาเทคโนโลยนวเคลยร โดยการบรหารจดการดานพลงงานปรมาณ กากบดแลความปลอดภยทางรงส กากบดแลความปลอดภยทางนวเคลยร และสนบสนนการกากบดแล ความปลอดภยจากพลงงานปรมาณ เพอใหมนโยบายและแผนยทธศาสตรดานพลงงานปรมาณ ในทางสนตใหเปนไปตามพนธกรณ และมาตรการสากล สนบสนนการพฒนาเศรษฐกจและสงคม ทยงยน และใหมการพฒนาและใชพลงงานปรมาณใหเกดความปลอดภยแกผใชและประชาชน โดยมอานาจหนาทตามกฎกระทรวงแบงสวนราชการสานกงานปรมาณเพอสนต กระทรวงวทยาศาสตร และเทคโนโลยพ.ศ. 2545 (ลงวนท 9 ตลาคม พ.ศ. 2545) ดงน

(ก) ปฏบตงานเลขานการในคณะกรรมการพลงงานปรมาณเพอสนต (ข) กากบดแลความปลอดภยทางรงส นวเคลยร และวสดนวเคลยร (ค) ปฏบตการวจยและพฒนาเทคโนโลยนวเคลยร (ง) เสนอแนะนโยบายและแผนยทธศาสตรของการพฒนาและใชพลงงานปรมาณ (จ) ประสานงานและดาเนนการดานความรวมมอใหเปนไปตามพนธกรณ

กบองคการระหวางประเทศ และหนวยงานในตางประเทศ



หนา 4 - 12

(ฉ) ประสานงานและดาเนนการสนบสนนแผนงานความมนคงแหงชาต ในสวนทเกยวของกบความปลอดภยจากพลงงานปรมาณ

(ช) ประสานงานและดาเนนการความรวมมอกบหนวยงานตางๆ ในประเทศและตางประเทศ

(ซ) ปฏบตการอนใดตามทกฎหมายกาหนดใหเปนอานาจหนาทของสานกงานพลงงานปรมาณเพอสนต หรอตามทกระทรวงหรอคณะรฐมนตรมอบหมาย

กรงเทพมหานคร กองอนามยสงแวดลอม เปนสวนราชการหนงของสานกอนามย กรงเทพมหานคร

มหนาทความรบผดชอบตามทคณะกรรมการขาราชการกรงเทพมหานครกาหนดคอ มหนาทรบผดชอบเกยวกบงานดานการสขาภบาลทวไป สขาภบาลโรงงาน สขาภบาลอาหาร และการอาชวอนามย โดยจดทาแผนงานและโครงการ การศกษา วเคราะห วจย และกาหนดมาตรฐาน การจดทาและปรบปรงแกไขกฎหมาย ขอบญญต ขอบงคบ ระเบยบ ประกาศ ตามกฎหมายวาดวยการสาธารณสข และกฎหมายอนทเกยวของ การใหคาปรกษาแนะนาและตอบขอหารอ การสงเสรม สนบสนนและเผยแพรทางวชาการ การตดตามและประเมนผล การตรวจสถานประกอบการตามทไดรบมอบหมายหรอตามทสานกงานเขตขอความรวมมอ และปฏบตหนาทอนทเกยวของ โดยมฝายทดาเนนงานรบผดชอบทางดานความปลอดภยและอาชวอนามยโดยตรงคอ“ฝายอาชวอนามย” ซงมหนาทรบผดชอบเกยวกบงานดานอาชวอนามย ความปลอดภยจากสารเคม อบตเหตจากการทางานและสภาพแวดลอมในการทางาน สงเสรมและใหความรเกยวกบสขภาพอนามยและความปลอดภยในการทางาน แกผประกอบอาชพ และเฝาระวงโรคจากการประกอบอาชพ และปฏบตหนาทอนทเกยวของ

โดยภาพรวมแลว บทบาท /ภารกจขององคกรภาครฐ ประกอบดวยบทบาท 3 ดาน คอ บทบาททางวชาการ, บทบาทในการตรวจบงคบใชกฎหมาย และบทบาทในการใหบรการ ในปจจบน หนวยงานตางๆมบทบาท/ ภารกจทคอนขางซาซอนกน นอกจากน จานวนบคคลากร ยงมจานวน ไมเพยงพอกบการทาหนาทไดอยางมประสทธภาพ (สราวธ สธรรมมาสา, 2542)



หนา 4 - 13

หนวยงานหรอองคกรภาคเอกชน องคกรเอกชนทดาเนนการเกยวกบความปลอดภยและอาชวอนามยประกอบดวยองคกร

ตางๆ ทงทมอยในแตละสถานประกอบกจการ และองคกรวชาชพหรอองคกรอสระ ซงสวนใหญจะเปนหนวยงานทมหนาทในการสนบสนนงานดานความปลอดภย เผยแพรความร และศกษาวจย เชน

1) สมาคมอาชวอนามยและความปลอดภยในการทางาน 2) สมาคมแพทยอาชวเวชศาสตรและสงแวดลอมแหงประเทศไทย 3) ชมรมอาชวเวชศาสตรแหงประเทศไทย 4) ชมรมพยาบาลอาชวอนามย 5) สมาคมสงเสรมความปลอดภยและอนามยในการทางานแหงประเทศไทย 6) สมาคมวศวกรรมสถานแหงประเทศไทยในพระบรมราชปถมภ 7) เครอขายสรางเสรมสขภาพคนทางาน 8) สมาคมการยศาสตรไทย 9) สมาคมเจาหนาทความปลอดภยในการทางาน นวนคร 10) The Asian Workers Occupational Health, Safety and Environment Institute

นอกจากนยงมองคกรภาคเอกชนตางๆทดาเนนงานในลกษณะของทปรกษา หรอใหบรการ

จดฝกอบรมเจาหนาทความปลอดภยในระดบตางๆ รวมไปถงเรองทเกยวของ เชน อคคภย และตรวจสขภาพ และตรวจวดคณภาพสงแวดลอม เปนตน



หนา 4 - 14

4.1.2 กฎหมายความปลอดภยและอาชวอนามยในประเทศไทย ในประเทศไทย องคกรภาครฐเปนองคกรท มบทบาทหนาทมากทสดในการจดการ

ความปลอดภยและอาชวอนามยในการทางาน โดยอาศยกฎหมายทเกยวของฉบบตางๆ เปนเครองมอในการดาเนนการ ซงประกอบดวยกฎหมายตางๆ1 ดงน

1) พระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ.2541

1.1) กฎกระทรวง กาหนดมาตรฐานในการบรหารและการจดการดานความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการทางานในทอบอากาศ พ.ศ.2547 (ลงวนท 27 เมษายน พ.ศ. 2547)

1.2) กฎกระทรวง กาหนดมาตรฐานในการบรหารและการจดการดานความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการทางาน เกยวกบรงสชนดกอไอออน พ.ศ. 2547 (ลงวนท 24 มถนายน พ.ศ. 2547)

1.3) กฎกระทรวง กาหนดหลกเกณฑและวธการตรวจสขภาพของลกจางและสงผล การตรวจแกพนกงานตรวจแรงงาน พ.ศ. 2547 (ลงวนท 29 ธนวาคม พ.ศ. 2547)

1.4) ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง ความปลอดภยในการทางานเกยวกบเครองจกร (ลงวนท 23 กรกฎาคม พ.ศ. 2519)

1.5) ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง ความปลอดภยในการทางานเกยวกบภาวะแวดลอม (ลงวนท 12 พฤศจกายน พ.ศ. 2519)

1.6) ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง ความปลอดภยในการทางานเกยวกบภาวะแวดลอม (สารเคม) (ลงวนท 30 พฤษภาคม พ.ศ. 2520)

1.7) ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง ความปลอดภยเกยวกบไฟฟา (ลงวนท 8 มนาคม พ.ศ. 2522) 1.8) ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง ความปลอดภยในการทางานเกยวกบภาวะแวดลอม

(ประดานา) (ลงวนท 17 กนยายน พ.ศ. 2523) 1.9) ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง ความปลอดภยในการทางานกอสราง วาดวย

ลฟทขนสงวสดชวคราว (ลงวนท 29 มกราคม พ.ศ. 2524) 1.10) ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง ความปลอดภยในการทางานกอสราง วาดวย

นงราน (ลงวนท 30 มถนายน พ.ศ. 2525) 1.11) ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง ความปลอดภยในการทางานกอสราง วาดวย

เขตกอสราง (ลงวนท 10 กนยายน พ.ศ. 2528) 1.12) ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง ความปลอดภยในการทางานเกยวกบปนจน

(ลงวนท 17 เมษายน พ.ศ. 2530) 1 สนสดการรวบรวมขอมล ณ.วนท 19 กรกฎาคม 2548 จากแหลงขอมลทางเวปไซตของกรมสวสดการและคมครองแรงงาน ( www.labour.go.th), กรมโรงงานอตสาหกรรม (www.diwsafety.org), www.siamsafety.com, http://www.kodmhai.com รวมกฎหมายเกยวกบความปลอดภยในการทางาน ฉบบปรบปรงใหม และคมอการปฏบตงานของคณะอนกรรมการความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการทางานระดบจงหวด



หนา 4 - 15

1.13) ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง ความปลอดภยในการทางานเกยวกบการตอกเสาเขม (ลงวนท 21 ธนวาคม พ.ศ. 2531)

1.14) ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง ความปลอดภยในการทางานเกยวกบสารเคมอนตราย (ลงวนท 22 สงหาคม พ.ศ. 2534)

1.15) ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง ความปลอดภยในการทางานในสถานททมอนตรายจากการตกจากทสง วสดกระเดน ตกหลน และการพงทลาย (ลงวนท 18 ตลาคม พ.ศ. 2534)

1.16) ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง ความปลอดภยในการทางานเกยวกบหมอนา (ลงวนท 21 ตลาคม พ.ศ. 2534)

1.17) ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง การปองกนและระงบอคคภยในสถานประกอบการ เพอความปลอดภยในการทางานสาหรบลกจาง (ลงวนท 21 พฤศจกายน พ.ศ. 2534)

1.18) ประกาศกระทรวงแรงงานและสวสดการสงคม เรอง คณะกรรมการความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการทางาน (ลงวนท 27 มถนายน พ.ศ. 2538)

1.19) ประกาศกระทรวงแรงงานและสวสดการสงคม เรอง ความปลอดภยในการทางานของลกจาง (ลงวนท 31 มนาคม พ.ศ. 2540)

2) พระราชบญญตโรงงาน พ.ศ. 2535

2.1) กฎกระทรวงฉบบท 2 (พ.ศ. 2537) ออกตามความในพระราชบญญตโรงงาน พ.ศ. 2535 (ลงวนท 27 ตลาคม พ.ศ. 2537)

2.2) ประกาศกระทรวงอตสาหกรรม เรอง มาตรการคมครองความปลอดภยในการประกอบกจการโรงงาน เกยวกบสภาวะแวดลอมในการทางาน พ.ศ. 2546 (ลงวนท 6 พฤศจกายน พ.ศ. 2546)

2.3) ประกาศกระทรวงอตสาหกรรมฉบบท 27 (พ.ศ. 2535) ออกตามความในพระราชบญญตโรงงาน พ.ศ. 2512 เรอง หนาทผรบใบอนญาตประกอบกจการโรงงานทมการใช สารกมมนตรงส (ลงวนท 24 มกราคม พ.ศ. 2535)

3) พระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. 2535

3.1) กฎกระทรวง กาหนดหลกเกณฑ วธการ และมาตรการในการควบคมสถานประกอบกจการ ทเปนอนตรายตอสขภาพ พ.ศ. 2545 (ลงวนท 25 กรกฎาคม พ.ศ. 2545)

3.2) ประกาศกระทรวงสาธารณสข ท 5/2538 เรองกจการทเปนอนตรายตอสขภาพ (ลงวนท 27 มถนายน พ.ศ. 2538)

3.3) ประกาศกระทรวงสาธารณสข ท 12/2542 เรองกจการทเปนอนตรายตอสขภาพ (ฉบบท 2) (ลงวนท 20 ธนวาคม พ.ศ. 2542)



หนา 4 - 16

4) พระราชบญญตวตถอนตราย พ.ศ. 2535 4.1) กฎกระทรวง (พ.ศ. 2537) ออกตามความในพระราชบญญตวตถอนตราย พ.ศ. 2535

(ลงวนท 27 ตลาคม พ.ศ. 2537) 4.2) ประกาศกระทรวงอตสาหกรรมเรอง บญชรายชอวตถอนตราย พ.ศ. 2538

(ลงวนท 17 กมภาพนธ พ.ศ. 2538) 4.3) ประกาศกระทรวงอตสาหกรรมเรอง บญชรายชอวตถอนตราย (ฉบบท 5) พ.ศ. 2546

(ลงวนท 31 มนาคม พ.ศ. 2546)

5) พระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ. 2535 5.1) ประกาศคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต ฉบบท 15 (พ.ศ. 2540) เรอง กาหนด

มาตรฐานระดบเสยงโดยทวไป (ลงวนท 12 มนาคม พ.ศ. 2540)

6) พระราชบญญตควบคมอาคาร พ.ศ. 2522 6.1) กฎกระทรวง ฉบบท 39 (พ.ศ. 2537) ออกตามความในพระราชบญญตควบคม

อาคาร พ.ศ. 2522 (ลงวนท 31 พฤษภาคม พ.ศ. 2537)

นอกเหนอจากกฎหมายตางๆขางตนแลว ปจจบนยงมความพยายามในการออกกฎหมายทเกยวของ กบความปลอดภยและอาชวอนามย เพอใหการดาเนนการเกยวกบความปลอดภยและอาชวอนามยมความชดเจนยงขน โดยกรมสวสดการและคมครองแรงงานไดพจารณายกราง พ.ร.บ. ความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอม ในการทางานเสรจเรยบรอยแลวแตยงไมไดเรมดาเนนการประกาศใช

4.1.3 ตวอยางการดาเนนงานดานความปลอดภยและอาชวอนามยในประเทศไทย

ตวอยางโครงการกจกรรมหรอการดาเนนงานดานความปลอดภยและอาชวอนามยของประเทศไทยทสาคญไดแก

งานสปดาหความปลอดภยในการทางานแหงชาต (National Safety Week) เปนกจกรรมท จดขนเปนประจาทกป เรมตงแตป พ.ศ. 2529 โดยในครงลาสดเปน

การจดงานในครงท 19 ซงจดขนเมอวนท 9-11 พฤษภาคม 2548 เปนงานทได รบความสนใจ และมผเขารวมงานอยางมาก ทงจากผใชแรงงาน, เจาหนาทความปลอดภยในการทางาน, เจาของสถานประกอบกจการ, นกเรยน, นกศกษา, และผสนใจอนๆ โดยภายในงานมกจกรรมตางๆ อาท การสมมนาวชาการในหวขอตางๆ, การจดแสดงนทรรศการความปลอดภย, การประกวดสถานประกอบการดเดนดานความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการทางาน, การประกวดสงประดษฐคดคน ดานความปลอดภยในการทางานทเปนตวอยางได (Best Practice) การประกวดภาพวาด, ภาพถาย ดานความปลอดภย เปนตน



หนา 4 - 17

โครงการรณรงคการลดอบตเหตเปนศนย (Zero Accident Campaign Program) เปนโครงการททางกรมสวสดการและคมครองแรงงาน เรมดาเนนงานมาตงแตป พ.ศ. 2543

โดยมจดมงหมายเพอสงเสรมงานดานความปลอดภยและอาชวอนามย และกระตนใหสถานประกอบกจการพฒนาระบบการจดการอาชวอนามย และความปลอดภยขนภายในองคกร จนถงชวงเดอนกมภาพนธ 2547 มสถานประกอบกจการทเขารวมโครงการทงสน 215 แหง โดยไดมการใหการรบรองแกสถานประกอบกจการทสามารถรกษาสถตการไมเกดอบตเหตขน โดยแบงเปนระดบตางๆ ตามระยะเวลาทไมเกดอบตเหตดวย

โครงการสงเสรมงานดานความปลอดภยและอาชวอนามยใหแกกลมอตสาหกรรมทมความเสยงสง (OSH Promotion Campaign among High-risk Industries)

เปนโครงการทจดขนเพอลดอบตเหตในการทางานของลกจางใน 16 กลมอตสาหกรรมทมความเสยงสง โดยจะมการอบรมพเศษเพอเพมทกษะ ความร และประสทธภาพในการทางานใหกบเจาหนาททจะไปตรวจงานดานความปลอดภยและอาชวอนามยของสถานประกอบกจการซงอยใน กลมอตสาหกรรมเสยงสงขางตน โดยจะมการประเมนประสทธภาพในการทางานของเจาหนาทอยางใกลชด

โครงการความปลอดภยและอาชวอนามยอยางยงยน (Sustainable OSH Program) เปนโครงการท เรมต งแตป พ .ศ . 2539 โดยกรมสวสดการและคมครองแรงงาน

มวตถประสงคเพอสนบสนนใหเกดการจดตงระบบการจดการอาชวอนามย และความปลอดภยขนภายในสถานประกอบกจการ ภายใตโครงการนนายจาง, ตวแทนลกจาง, และเจาหนาทความปลอดภย ในการทางานจะถกเชญมาเพอตรวจสอบการดาเนนงานของระบบการจดการอาชวอนามย และ ความปลอดภยของสถานประกอบกจการของตน

4.1.4 รายงานสถตการประสบอนตราย

การรายงานสถตการประสบอนตรายเนองจากการทางานของประเทศไทย จะรายงานในรปของอตราการประสบอนตรายตอลกจาง 1,000 คน (Accident rate/1,000 workers) และอตราการตาย ตอลกจาง 100,000 คน (Fatality/100,000 workers) ซงจากขอมลสถตสานกงานกองทนเงนทดแทน สานกงานประกนสงคม ตงแตป พ.ศ. 2537 ถง พ.ศ. 2547 พบวามการประสบอนตรายเนองจาก การทางานดงตารางท 4-1


หนา 4- 18 บรษท กลมแอดวานซ รเสรช จากด

ตารางท 4-1: สถตการประสบอนตรายและเสยชวตจากการทางาน ในชวงป 2537-2547

ป

จานวนลกจางในขายคมครองกองทนเงนทดแทน (คน)

จานวนลกจางทประสบอนตราย 1

(คน)

จานวนลกจางเสยชวต (คน)

อตราการประสบอนตราย2/ 1,000

คน

อตราการตาย/ 100,000 คน

2537 4,250,000 66,646 (186,053) 816 15.68 (43.78) 19.20 2538 4,903,739 74,052 (216,335) 940 15.10 (44.12) 19.17 2539 5,589,855 84,851 (245,616) 962 15.18 (43.94) 17.21 2540 5,825,821 74,814 (230,376) 1033 12.84 (39.54) 17.73 2541 5,418,182 60,012 (186,498) 790 11.08 (34.42) 14.58 2542 5,321,872 54,258 (171,997) 611 10.20 (32.32) 11.48 2543 5,417,041 52,490 (179,566) 620 9.69 (33.15) 11.45 2544 5,544,436 52,214 (189,621) 607 9.42 (34.20) 10.95 2545 6,541,105 53,100 (190,979) 650 8.12 (29.20) 9.94 2546 7,033,907 56,989 (210,673) 787 8.10 (29.95) 11.19 2547 7,386,825 57,552 (215,534) 861 7.79 (29.18) 11.66

ทมา: สานกงานกองทนเงนทดแทน สานกงานประกนสงคม (www.sso.go.th/knowledge/link/stat_36-47.html) หมายเหต: 1. จานวนลกจางทประสบอนตราย ทแสดงในตาราง ไมนบรวมจานวนลกจางทประสบอนตรายทหยดงานไมเกน 3 วน

(นบเฉพาะลกจางทตาย ทพพลภาพ สญเสยอวยวะบางสวน และลกจางทหยดงานเกน 3 วน) สวนตวเลขในวงเลบ เปนจานวนลกจางทประสบอนตรายทรวมทกระดบความรายแรง

2. อตราการประสบอนตราย ไมนบรวมจานวนลกจางทประสบอนตรายทหยดงานไมเกน 3 วน และตวเลขในวงเลบ เปนอตราการประสบอนตรายทรวมจานวนการประสบอนตรายทกระดบความรายแรง



4.2 การดาเนนงานดานความปลอดภยและอาชวอนามยในสหรฐอเมรกา การดาเนนการดานความปลอดภยและอาชวอนามยในประเทศทพฒนาแลวสวนใหญ บทบาท

การดาเนนการจะขนอยกบองคกรวชาชพ ซ งจะมบทบาทในการเสนอแนะตอหนวยงานรฐ ในการดาเนนการกาหนดกฎหมาย การจดทามาตรฐานวธการทางาน การกาหนดคามาตรฐานสงแวดลอมในการทางาน การควบคมจรรยาบรรณในวชาชพ รวมทงการพฒนาบคลากรดานความปลอดภยและอาชวอนามย หนวยงานดานความปลอดภยและอาชวอนามยของตางประเทศทสาคญ ไดแก

4.2.1 หนวยงานดานความปลอดภยและอาชวอนามย มหนวยงานทนาสนใจตางๆ เชน

1) Occupational Safety and Health Administration (OSHA) เปนหนวยงาน ของรฐบาลซงอยในสงกดของ U.S. Department of Labor เปนหนวยงานหลกทตงขนตาม Occupational Safety and Health Act of 1970 (OSH Act) เปนหนวยงานหลกทรบผดชอบในเรองการออกกฎหมายและมาตรฐานเกยวกบความปลอดภยและอาชวอนามย รวมถงการบงคบใชกฎหมายเหลานน ซงตามกฎหมาย OSH Act นนไดกาหนดใหมอานาจดงน

(ก) ประกาศปรบปรงและยกเลกมาตรฐานความปลอดภยและอาชวอนามย (ข) ดาเนนการตรวจ สอบสวน แจงความผดและบทลงโทษ (ค) กาหนดใหนายจางเกบบนทกขอมลเกยวกบความปลอดภยและอาชวอนามย (ง) ยนคารองตอศาลใหมการควบคมสถานการณทเปนอนตรายอยางเดนชด (จ) อนมตแผนสาหรบโปรแกรมอาชวอนามยและความปลอดภยของมลรฐ

(State Occupational Health and Safety Plan) (ฉ) รวมกบ Department of Health and Human Service (DHHS) ในการพฒนา

และจดเกบสถตเกยวกบความปลอดภยและอาชวอนามย (ฌ) อบรมบคลากรทเกยวของ

2) The National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH)

เปนหนวยงานทสาคญแหงหนงของสหรฐอเมรกา ทไดกอตงขนตามผลของกฎหมาย Occupational Safety and Health Act of 1970 หนวยงานนมการดาเนนงานเปนสวนหนงของ Center for Disease Control and Prevention (CDC) ซงอยภายใต U.S. Department of Health and Human Service วตถประสงคทสาคญของ NIOSH ประกอบดวยการทาการวจยเพอลดการบาดเจบหรอการเจบปวย อนเนองจากการทางาน, การสงเสรมงานดานความปลอดภยและอาชวอนามย โดยถายทอดองคความร ทไดจากงานวจย เพอใหเปนประโยชนในดานของการพฒนาสนคาและบรการ เชน การใหคาแนะนาปรกษา การฝกอบรม, และขยายขอบขายความรวมมอดานความปลอดภยและอาชวอนามยระดบสากล



3) American Conference of Governmental Industrial Hygienists (ACGIH) เปนองคกรทตงขนมาตงแตป ค.ศ. 1938 เดมทเปนองคกรทมชอวา National Conference of Governmental Industrial Hygienists (NCGIH) ซงในระยะตนนน ไดทาการจากดสมาชกไวเฉพาะสาหรบตวแทนจากหนวยงานภาครฐทเกยวของกบงานดานสขศาสตรอตสาหกรรม หนวยงานละไมเกน 2 คน ตอมาในป ค.ศ. 1946 จงไดลดขอจากดลง โดยเปดรบสมาชกจากหนวยงานภาครฐท เกยวของ โดยไมจากดจานวน รวมไปถงผเชยวชาญดานสขศาสตรอตสาหกรรมจากองคกรภาครฐของตางประเทศ และเปลยนชอมาเปน American Conference of Governmental Industrial Hygienists (ACGIH) ปจจบน ACGIH เปดรบสมาชกโดยไมจากดวาจะตองมาจากหนวยงานภาครฐอกตอไป โดยทาการรบสมาชกจากผ ปฏ บ ต งานท เก ยวข องก บงานด านส ขศาสตร อ ตสาหกรรม, อาช วอนาม ย, อนามยส งแวดล อม, และความปลอดภยทงในและนอกประเทศ

ปจจบนน ACGIH ไดมการกาหนดคณะกรรมการขนเพอดาเนนงานสาคญในดานตางๆ ทงสน 11 คณะ ครอบคลมงานดานตางๆคอ ดานสขภาพและความปลอดภยในงานเกษตรกรรม (agricultural safety and health), ดานเครองมอเกบตวอยางอากาศ (air sampling instruments), ดานสงปนเปอนทางชวภาพในอากาศ หรอ bioaerosols, ดานการกาหนดคาดชน biological exposure indices (BEIs), ดานอนตรายจากการใชงานคอมพวเตอร, ระบบระบายอากาศอตสาหกรรม (industrial ventilation), ดานอนตรายจากสารตดเชอ (infectious agents), international committee ซงเปนคณะทางานรวมกบองคกรระหวางประเทศทเกยวของ อาท องคการอนามยโลก (WHO) และองคการแรงงานระหวางประเทศ (ILO), small business committee ซงเปนคณะทางานเพอสงเสรมงานอาชวอนามยและความปลอดภยในธรกจขนาดเลก, รวมถงคณะทางานในการกาหนดคา Threshold Limit Values (TLVs) ทงสาหรบการปนเปอนของสารเคม (Threshold Limit Values for Chemical Substances Committee) และอนตรายทางกายภาพ (Threshold Limit Values for Physical Agents Committee)

ตวอยางการดาเนนงานของคณะกรรมการ ACGIH ทโดดเดนและมความสาคญไดแก การจดตงคณะกรรมการ Threshold Limit Values for Chemical Substances (TLV-CS) ขนในป ค.ศ. 1941 เพอศกษา ใหคาแนะนา และทบทวนคาความเขมขนสงสดของสารเคมตางๆทคนงานสามารถสมผสไดโดยไมเกดอนตราย หรอทเรยกกนวา exposure limits โดยในชวงแรกไดกาหนดเปนคา “Maximum Allowable Concentration” ของสารเคมทงสน 148 ชนด ซงตอมาไดเปลยนมาเปนคา “Threshold Limit Values (TLVs) ในภายหลง โดยไดทาการพมพเผยแพรอยางเปนทางการลงในเอกสารชอ “Documentation of the Threshold Limit Values” ในป ค.ศ. 1962 และไดดาเนนการตอเนองมาจนถงปจจบน เปนฉบบตพมพท 7 ซงไดกาหนดคา TLVs ของสารเคม และอนตรายทางกายภาพ ไวทงสน 642 ชนด และกาหนดคาดชน Biological Exposure Indices อก 38 รายการ นอกจากเรองของการกาหนดคา TLVs แลวยงมการดาเนนงานทสาคญไดแก การออกคมอ “Industrial Ventilation: A Manual of Recommend Practice” ซงทาการตพมพครงแรกในป ค.ศ. 1951 และดาเนนตอมาจนถงปจจบนเปนฉบบท 25 และคมอ “Air Sampling Instruments for Evaluation of Atmospheric Contaminants” ครงแรกในป ค.ศ. 1960 และดาเนนเรอยมาจนถงปจจบนเปนฉบบท 9 รวมไปถงการตพมพวารสารตางๆ



4) American Industrial Hygiene Association (AIHA) เปนองคกรทตงขน ในป ค.ศ. 1939 โดยมวตถประสงคเพอ สงเสรม สนบสนน และคมครองนกสขศาสตรอตสาหกรรม และผเชยวชาญดานอาชวอนามย ความปลอดภย และสงแวดลอมเพอใหสามารถทางานในหนาทได อยางเตมท โดยทางานรวมกบ American Board of Industrial Hygienists (ABIH) ซงเปนองคกรทใหการฝกอบรมแกผเชยวชาญในสายสขศาสตรอตสาหกรรม ในการทาหนาทฝกอบรม ใหความร รวมถงใหการรบรองแกผทผานการฝกอบรม (Certified Industrial Hygienists; CIHs)

5) American Society of Safety Engineers (ASSE) เปนองคกรทเรมดาเนนการมาตงแตป ค .ศ . 1911 ประกอบดวยสมาชกจากทงภาครฐ ภาคเอกชน ลกจาง และสถานศกษา ทเกยวของกบงานดานความปลอดภย อาชวอนามย สงแวดลอม และการขนสง หนาทหลกขององคกรนคอ การบรการใหความร เผยแพรวารสาร จดการประชมสมมนา รวมถงการมสวนในการพฒนามาตรฐานดานความปลอดภยทงในระดบประเทศและทวโลก

4.2.2 ตวอยางการดาเนนงานดานความปลอดภยและอาชวอนามยในสหรฐอเมรกา ดานแผนยทธศาสตร ตามแผนยทธศาสตร “OSHA Strategic Management Plan 2003-2008” ไดตงเปาหมายใน

การลดอตราการตายลงไมนอยกวารอยละ 15 และลดอตราการบาดเจบและเจบปวยลงไมนอยกวา รอยละ 20 ภายในป 2551 ทงนไดมการตงกลมเปาหมายในการลดอบตเหตตามประเภทธรกจ หรออตสาหกรรม ซงแบงการดาเนนการออกเปน 7 กลม ประกอบดวย กลมบรการการจดแตงภมทศนและการจดสวน (Landscape and Horticultural Services), กลมบรการ ขดเจาะนามนและกาซ (Oil and Gas Well Drilling and Servicing), กลมถนอมรกษาผกและผลไม (Preserved Fruits and Vegetables), กลมผลตภณฑโลหะมลฐานและเหลกขนตน (Primary Metals and Basic Steel Products), กลมซอมแซมและตอเรอ (Ship and Boat Building and Repair), กลมบรการเกบรกษาและโกดงสนคา (Public Warehousing and Storage), และกลมคอนกรตและผลตภณฑ (Concrete and Concrete Products)

ดานการศกษา

จากการคนควาขอมลทเกยวของกบรปแบบการใหการศกษาดานความปลอดภยและอาชวอนามย ของประเทศสหรฐอเมรกานน ยงไมพบขอมลทเกยวของโดยตรง จงยงไมอาจสรปไดวารปแบบการใหการศกษาดานนเปนไปในลกษณะใด



ดานกจกรรมสงเสรม

OSHA ไดมการดาเนนโครงการตางๆเพอควบคไปกบการดาเนนงานตามแผนยทธศาสตรขางตน ดวยการจดกจกรรมโครงการตางๆ เชน โครงการ “Voluntary Protection Programs (VPP)” เปนโครงการทมจดมงหมายเพอสนบสนนการบรหารจดการดานความปลอดภยและอาชวอนามยใหมประสทธภาพมากขน โดยเปนการรวมมอระหวางฝายบรหาร ลกจางของสถานประกอบกจการและ OSHA, โครงการ “Alliances” เปนโครงการรวมมอระหวาง OSHA และสถานประกอบกจการทสมครใจ โดยมวตถประสงคเพอใหเกดการปรบปรงดานความปลอดภยและอาชวอนามยในสถานประกอบกจการเอง โดยจะมการใหคามนดวยการลงนามสญญา และมการตรวจสอบการดาเนนงานใหเปนไปตามเปาหมายทสอดคลองกบแผนยทธศาสตร “OSHA's Strategic Management Plan”

สาหรบการดาเนนงานของ NIOSH ซงเปนหนวยงานหลกทรบผดชอบดานการวจย และ การฝกอบรม มการดาเนนงานทสาคญ คอ การจดตง National Occupational Research Agenda (NORA) ซงเปนเครอขายความรวมมอระหวาง NIOSH กบหนวยงานอน อาท หนวยงานภาครฐ, มหาวทยาลย, นกวจย, และภาคเอกชนรวมทงสนกวา 500 หนวยงาน มวตถประสงคเพอกาหนดแนวทางในการว จยขนในป พ .ศ . 2539 โดยเนนไปท งานว จยในดานท มความสาคญหรอเปนงานว จย ในกลมทมความเสยงสง 21 เรอง ตามประเภทตางๆ ตามตารางท 4-3

ตารางท 4-2: ขอบขายงานวจยตามโครงการ NORA ประเภท ขอบเขตงานวจยทสาคญ

โรคและการบาดเจบ

o อาการแพ ระคายเคองตามผวหนง (Allergic and Irritant Dermatitis) o โรคหอบหด และโรคทเปนปญหาเกยวกบปอดเรอรง (Asthma and Chronic

Obstructive Pulmonary Disease) o ความผดปกตตอการเกด และตงครรภ (Fertility and Pregnancy

Abnormalities) o การสญเสยการไดยน (Hearing Loss) o โรคตดตอ (Infectious Diseases) o โรคปวดกลามเนอหลงสวนลาง (Low Back Disorders) o อาการผดปกตทกระดกแขนและขาสวนบน (Musculoskeletal Disorders of

the Upper Extremities) o การบาดเจบ เปนแผล (Traumatic Injuries)

แรงงานและสภาพแวดลอมในการ

ทางาน

o เทคโนโลยฉกเฉน (Emerging Technologies) o สภาพแวดลอมในหองทางาน (Indoor Environment) o องคประกอบของงาน (Organization of Work) o กลมแรงงานทมความเสยงเปนพเศษ (Special Population at Risk)



ประเภท ขอบเขตงานวจยทสาคญ

เครองมอและวธการวจย

o วธในวจยโรคมะเรง (Cancer Research Methods) o อปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคล และเทคโนโลยควบคม (Control

Technology and Personal Protective Equipment) o วธประเมนการสมผสอนตราย (Exposure Assessment Methods) o งานวจยดานการบรการสขภาพ (Health Services Research) o งานวจยประสทธภาพของเครองมอ (Intervention Effectiveness Research) o วธการประเมนความเสยง (Risk Assessment Methods) o ผลทางเศรษฐกจและสงคมจากการบาดเจบและเจบปวยในการทางาน (Social

and Economic Consequences of Workplace Illness and Injury) o วธควบคมงานวจย (Surveillance Research Methods)

ตวอยางของงานวจยทเพงดาเนนงานเสรจสนไป ไดแก

- การพฒนาเทคโนโลยเสมอนจรง (Virtual Reality) เพอจาลองสภาพการทางานในทสง และศกษาถงปจจยเสยงทจะนาไปสการพลดตกจากทสง

- การประเมนสงประดษฐทชวยในการยกของตอการลดการบาดเจบทหลงของผชวยพยาบาล, เจาหนาทโรงพยาบาล, และผเกยวของ

สาหรบงานในสวนของการปองกน เฝาระวง และฝกอบรมนน NIOSH ไดมการดาเนน

โครงการตางๆ ทสาคญ ทงทเปนโครงการรวมมอในระดบรฐ ทองถน และทเปนโครงการของ NIOSH เอง ไดแก

- Adult Blood Lead Epidemiology and Surveillance (ABLES) เปนโครงการเฝาระวงระดบรฐ เพอบงชระดบตะกวในกระแสเลอดของประชากรวยผใหญ โดยการสนบสนนเงนทนและความชวยเหลอทางดานเทคนคตางๆใหแก รฐตางๆ ท เขารวมโครงการมาตงแตปลายทศวรรษท 80 ซงจากขอมลในชวงตนป ค.ศ. 1997 พบวา มรฐเขารวมดาเนนโครงการทงสน 27 รฐ

- Sentinel Event Notification System for Occupational Risks (SENSOR) เปนโครงการเฝาระวงระดบรฐทดแลในดาน พษจากยากาจดศตรพช, โรคหอบหด, โรคซลโคซส, การบาดเจบในเดก, อาการไหมหรออกเสบทผวหนง, การเสยสมรรถภาพการไดยน เปนตน ซงปจจบนมรฐทรวมดาเนนโครงการรวมทงสน 13 รฐ

- Fatality Assessment and Control Evaluation (FACE) เปนโครงการรวมมอระดบรฐเชนกน โดย NIOSH จะเขาไปตรวจสอบสถานประกอบกจการทมการตายเกดขน เพอใหเขาใจถงปจจย ทกอใหเกดอนตรายดงกลาว โดยไดทาการรวมมอกบรฐตางๆ รวม 20 รฐ เพอทาการตรวจสอบสาเหตททาใหเกดการตายจากการปฏบตงานของคนงานไปแลว 135 ราย ซงภายหลงจากทไดทาการตรวจสอบแลว NIOSH กจะใหคาแนะนาแกทงนายจาง และลกจางเพอปองกนการเกดอนตรายขนอก



- โครงการ Health Hazard Evaluation (HHE) เปนโครงการตรวจประเมน เพอบงชอนตราย และแนวทางการแกไขใหแกนายจาง หรอลกจางทรองขอใหทาง NIOSH เขาไปชวยตรวจสอบ ตวอยางทผานมาไดแก การเขาไปตรวจสอบการแพรระบาดของโรคทเกยวเนองกบระบบทางเดนหายใจทพบไดยาก โรคหนงในโรงงานทาขาวโพดอบแหงหนงในรฐมสซร โดยหลงจากท NIOSH เขาไปตรวจสอบแลวพบวา โรคดงกลาวเกดขนจากการทพนกงานหายใจเอาสารแตงรสเนยสงเคราะห (Artificial butter flavorings) เขาไป

- โครงการ Fire Fighter Fatality Investigation and Prevention Program เปนโครงการทเรมดาเนนงานมาตงแตป ค.ศ. 1998 เพอลดการเสยชวตของพนกงานดบเพลงในขณะปฏบตหนาท โดยทาการเฝาระวง ตรวจตดตาม คนหาสาเหตการเสยชวต รวมถงพฒนาแนวทางปฏบตและเผยแพรใหแก หนวยงานอาสาสมคร และหนวยงานดบเพลงทวประเทศกวา 25,000 แหง

- การจดตง National Personal Protective Technology Laboratory (NPPTL) เปนศนยวจยเพอพฒนาอปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคล (PPE) เชน อปกรณชวยหายใจ, ถงมอ,หมวกนรภย เพอใหมความเหมาะสมกบ สภาพงาน, เทคโนโลย, การเปลยนแปลงของประชากรแรงงาน รวมไปถงรปแบบของอนตรายทเกดขนใหม

- NIOSH Agricultural Centers Program เปนโครงการทจดตงขนเมอป ค.ศ. 1990 เพอแกไขดานความปลอดภยและอาชวอนามยทเกดขนในภาคเกษตรกรรม โดยใหการสนบสนนในดานของการวจย, การศกษา, การปองกน, และการพฒนาสงประดษฐตางๆ ซงในป ค.ศ. 2001 ไดพฒนาโครงการรวมมอกบองคกรดานการเกษตร ทงในระดบชาต และระดบภมภาค แลวกวา 370 โครงการ

- โครงการ Research to Practice (R2P) เปนโครงการใหมของ NIOSH ทเนนใหนาผลหรอองคความรทไดจากการวจยไปพฒนาใหเกดประโยชนในแงของการพฒนาผลตภณฑ หรอบรการ อาทเชน การพฒนาอปกรณตรวจจบฝนสวนบคคล (Personal Dust Monitor : PDM) เพอใชเปนอปกรณตรวจวดระดบฝนถานหนของคนงานในเหมอง เนองจากพบวาตงแตป ค.ศ. 1991-2000 มผเสยชวตดวยโรค “pneumoconiosis” หรอโรคปอดดา ประมาณ 14,000 ราย เครองมอนจะแสดงผลไดในทนทและจะแจงเตอนใหแกคนงานผสวมใสทนททเขาไปปฏบตงานในบรเวณทมระดบฝนถานหนสงซงจะนาไปสการเกดโรค pneumoconiosis ได เปนตน

- จดโครงการอบรมเพอรองรบจานวนความตองการผเชยวชาญ, แพทย, พยาบาลทางดานอาชวอนามยทเพมขน ผานทางศนยวจยและการศกษาในแตละเขต (Regional Education and Research Centers : ERCs) ทง 16 แหง และใหทนฝกอบรมแกบคลากรภาครฐตางๆ

- จดใหมการเผยแพรขอมลบนเครอขายอนเตอรเนต โดยในป ค.ศ. 2002 พบวามผเขาใชบรการเวบไซต เกอบ 5 แสนคนตอเดอน

- จดงานสมมนา National Occupational Injury Research Symposium (NOIRS) เปนงานสมมนาในกลมของนกวจยและผปฏบตงานเพอนาเสนอผลงานวจย, สงทคนพบ, เทคนควธการ, รวมถงประสบการณจากการปฏบตงาน ซงไดเรมจดขนครงแรกในป ค.ศ. 1997



สาหรบการดาเนนงานในสวนของภาคเอกชนเองกไดมการนาเอากจกรรมตางๆ มาใชเพอ ลดอตราการเกดอบตเหตในสถานประกอบกจการ ตวอยางในอดตทสาคญ ไดแก ตวอยางของบรษท Exxon U.S.A. ซงเปนบรษททดาเนนกจการเกยวกบธรกจนามนเชอเพลง ไดนาระบบการปองกน ความสญเสย (Loss Prevention System/ LPS) มาใชจดการความปลอดภยและอาชวอนามย ในสถานประกอบการ ระบบดงกลาวมหลกการสาคญคอ “คนเปนสาเหตสาคญของการเกดอบตเหต” โดยในทกๆ 1 ครง ของการเกดอบตเหตทบาดเจบรายแรง จะมอบตเหตทบาดเจบเลกนอยเกดขน 10 ครง มอบตเหตททาใหสญเสยทรพยสนเกดขน 30 ครง และมเหตการณทเรยกวาเกอบสญเสย (Never Loss) เกดขน 600 ครง หากเราใหความสาคญกบสญญาณเตอนภยลวงหนาตางๆ มากกวานน โดยการหาทางแกไขหรอลดจานวนลง เหตการณทเลวรายกวากจะไมปรากฏขนในการปองกนและแกไขอบตเหตดงกลาว จงไดออกแบบเครองมอมา 5 ชนดดงน

1) เครองมอปองกนลวงหนา 1.1 การประเมนการปฏบตงานอยางปลอดภยดวยตวเอง (Safe Performance Self

Assessment : SPSA) เปนเครองมอในการวเคราะหความเสยงทตวพนกงานหรอผปฏบตงานสามารถกระทาไดเองกอนเรมปฏบตงานประจาวน ดวยการตอบคาถาม 3 ขอ ดงน o ในการทางาน อาจเกดความผดพลาดตรงจดใดบาง และจะมอะไรเกดขน

ตามมาบางหลงจากเกดความผดพลาดนนแลว o ตนเองไดรบการฝกอบรม และไดรบเครองมอ หรออปกรณทจะชวยให

ปฏบตงานนไดอยางปลอดภยหรอยง o เราจะควบคม หรอลดความเสยงตางๆ นไดอยางไร

1.2 การวเคราะหงานเพอความปลอดภย (Job Safety Analysis: JSA) เปนกระบวนการวเคราะหความเสยงซงทาการแบงงานออกเปนขนตอนยอยๆ และคนหาอนตรายทอาจเกดขนไดกบแตละขนตอนนนๆ รวมไปถงวธในการควบคม หรอลดอนตรายทเกดขนในแตละขนตอน และจดทาเปนขนตอนการทางานทปลอดภย

1.3 การสงเกตเพอปองกนความสญเสย (Loss Prevention Observation : LPO) เปนเครองมอทใชในการสงเกตกระบวนการทางานวา งานใดบางทกาลงทาดวยความปลอดภยตามเกณฑมาตรฐานทไดกาหนดไว

2) เครองมอแกไขความผดพลาด 2.1 การคนหาสาเหตของเหตการณเกอบสญเสย (NLI - Near Loss Investigation)

และการคนหาสาเหตของความสญเสย (LI – Loss Investigation) เปนกระบวนการ หรอขนตอนในการคนหาสาเหตทแทจรง รวมไปถงปจจยตางๆ และพฤตกรรมทเปนปญหาทกอใหเกดอบตเหต หรออบตการณทเกดขนมาแลว เพอนาไปสแนวทาง



ในการปองกน แกไขตอไป ภายหลงจากดาเนนการได 2 ป (พ.ศ. 2541) บรษท Exxon U.S.A. กประสบความสาเรจอยางสง

ในการจดการความปลอดภย เชน เปนบรษททมผลงานดานความปลอดภยดทสดในกลมอตสาหกรรมปโตรเลยมในสหรฐอเมรกา ปราศจากอบตเหตททาใหตองสญเสยตดตอกนมากวา 3 ลานชวโมงทางาน ภายหลงการประสบความสาเรจดงกลาว ไดมการเผยแพร LPS ไปสบรษทลกตางๆ ทวโลกรวมทงบรษท ESSO (ประเทศไทย) ซงทาใหบรษทเหลานมผลงานดานความปลอดภยทดเยยมมาโดยตลอด

นอกจากนยงมกจกรรมประเภทอนทสาคญ เชน Behaviour-Base Safety (BBS) ซงเปนกจกรรมทเนนในเรองของการปรบเปลยนพฤตกรรมเสยงซงเปนสาเหตใหญททาใหเกดอบตเหตโดยตรง และปจจบน ยงไดมการคนคดรปแบบกจกรรมใหมๆ ขนอยางตอเนอง ตวอยางเชน “Safe Cycle Model 2001” ซงเปนแนวคดทผนวกเอากจกรรมประเภท BBS และระบบการบรหารงานดานความปลอดภย (Safety Management System) เขาไวดวยกน ซงรายละเอยดของแนวคดนไดอธบายไวในหวขอท 7.2 รปแบบกจกรรมการสรางจตสานกดานความปลอดภยในสถานประกอบกจการ

4.2.3 รายงานสถตการประสบอนตราย

สาหรบสถตการบาดเจบและเจบปวยเนองจากการทางานของประเทศสหรฐอเมรกานน จะมการรายงานทงในเทอมของ อตราการประสบอนตราย (Incident Rate) ตอคนงานททางานเตมเวลา จานวน 100 คน และอตราการตาย (Fatality Rate) ตอคนงาน 100,000 คน ดงแสดงในตารางท 4-3



ตารางท 4-3: สถตการประสบอนตรายในภาคอตสาหกรรมเอกชนของประเทศสหรฐอเมรกา พ.ศ. 2537-2546

ทมา: US Department of Labor, Bureau of Labor Statistics, Current Population Survey, Cencus of Occupational Injuries, US Bureau of Census, และ US Department of Defend

หมายเหต: 1. จานวนแรงงานเฉลย เปนคาเฉลยรายปของภาคอตสาหกรรมเอกชน (Private Industry) ซงไดมาจากโครงการ"Quarterly

Census of Employment and Wages (QCEW) ทงนไมนบรวมสถานประกอบกจการทมลกจางตากวา 11 คน 2. จานวนลกจางทประสบอนตราย คดเฉพาะในสวนของภาคอตสาหกรรมเอกชน โดยเปนจานวนลกจางทบาดเจบ/เจบปวย ไมถงขน

เสยชวต (Nonfatal Occupational Injury and Illness) 3. อตราการประสบอนตราย จะแสดงจานวนของการบาดเจบหรอเจบปวยเมอเปรยบเทยบกบจานวนคนทางานเตมเวลา จานวน

100 คนโดยคานวณไดจากสตร อตราการประสบอนตราย = (N/EH) X 200,000 เมอ N = จานวนการบาดเจบและเจบปวย EH = จานวนชวโมงทางานรวมของคนทางานทงหมดในแตละป 200,000 = คาเปรยบเทยบของจานวนชวโมงทางานทงปของคนงานทางานเตมเวลา จานวน 100 คน (แตละ

คนทางาน 40 ชวโมงตอสปดาห 50 สปดาหตอป) 4. ขอมลในป 2544 ไมรวมการเสยชวตจากเหตการณกอการรายในวนท 11 กนยายน

ป จานวนแรงงานเฉลย1 (พนคน)

จานวนลกจางทประสบอนตราย 2

(พนคน)

จานวนลกจางเสยชวต (คน)

อตราการประสบอนตราย3 / 100 คน

อตราการตาย/ 100,000

คน 2537 95,449 6,767 6,632 8.4 5.3

2538 96,886 6,575 6,275 8.10 4.9

2539 98,773 6,239 6,202 7.40 4.8

2540 101,667 6,146 6,238 7.10 4.8

2541 104,641 5,923 6,055 6.70 4.5

2542 107,612 5,707 6,054 6.30 4.5

2543 110,065 5,650 5,920 6.10 4.3

25444 Na 5,216 5,915 5.70 4.3

2545 Na 4,700.6 5534 5.30 4.0 2546 106,183.1 4365.2 5575 5.0 4.0



4.3 การดาเนนงานดานความปลอดภยและอาชวอนามยในสหราชอาณาจกร 4.3.1 หนวยงานดานความปลอดภยและอาชวอนามย มหนวยงานทนาสนใจตางๆ เชน

1) Health & Safety Committee (HSC) HSC เปนองคกรหลกท ดาเนนงานทางดานความปลอดภยและอาชวอนามยของ

สหราชอาณาจกร รวมกบ The Health and Safety Executive (HSE) โดยทง 2 หนวยงานนเปนหนวยงานทถกตงขนมาตาม กฎหมายอาชวอนามยและความปลอดภยทวาชอวา “The Health and Safety at Work etc Act 1974” หรอ HSW Act สาหรบ HSC นนไดเรมดาเนนการมาตงแตวนท 1 ตลาคม ค.ศ. 1974 โดยในชวงเรมตนนน ดาเนนการภายใต Department of Transport, Local Government and the Regions และเปลยนมาเปน Department of Environment, Transport and the Regions ในเดอนมถนายน ค.ศ. 2001 โดยลาสดหนาทการดาเนนงานของทง 2 หนวยงานดงกลาวไดถกถายมาเปนการดาเนนงานภายใต Department for Work and Pensions ตงแตวนท 24 กรกฎาคม ค.ศ. 2002 จนถงปจจบน ขอแตกตางทชดเจนในการดาเนนงานระหวาง HSC กบ HSE คอ HSC จะทาหนาทในดานการเสนอแนะการเปลยนแปลงแกไขกฎหมายดานความปลอดภยและอาชวอนามย รวมทงเสนอรางกฎหมาย และแนวทางการปฏบตตอรฐมนตร ในขณะท HSE จะดาเนนงาน ในดานการสนบสนนและใหคาปรกษาแก HSC รวมถงทาหนาทรวมกบเจาหนาททองถน (Local authorities; LAs) ในการควบคม บงคบใชกฎหมายและการสอบสวนอบตเหต เปนตน

สาหรบบทบาทและอานาจหนาทของ HSC ตามกฎหมาย “The Health and Safety at Work etc Act 1974” ของ HSC ประกอบดวย

(ก) เสนอรางกฎหมายซงไดผานการพจารณารวมกบหนวยงานภาครฐและองคกรอนทเกยวของตอรฐมนตร

(ข) รบรองและเสนอแนวทางในการปฏบต (Code of Practice) ซงผานความเหนชอบ จากรฐมนตรประจากระทรวง (Secretary of State) รวมไปถงหนวยงานภาครฐและองคกร ทเกยวของ แนวทางในการปฏบตทผานความเหนชอบแลวจะเรยกวา Approved Codes of Practice (ACOPs)

(ค) ใหคาแนะนาดานการบงคบใชกฎหมายใหแกเจาหนาทในทองถน (Local Authorities; LAs) (ง) กากบ ดแล HSE หรอผไดรบมอบหมายอนๆ ในการทาการสอบสวนและรายงาน

อบตเหต รวมถงการบงคบใชกฎหมาย หรอระเบยบขอบงคบซงออกโดยกระทรวงทเกยวของ

(จ) แตงตงคณะกรรมการทปรกษา Advisory Committees (ACs) ทงในสวนของ Subject Advisory Committees ซงเปนคณะกรรมการทปรกษาในเรองอนตรายเฉพาะดาน และ Industry Advisory Committees ซงเปนคณะกรรมการทปรกษาในดานความปลอดภยและอาชวอนามยในภาคอตสาหกรรม

(ฉ) สนบสนนใหมการวจย การฝกอบรม และใหขอมลทางดานความปลอดภยและ อาชวอนามย



(ช) ใหขอมล และคาปรกษาแกรฐมนตรทเกยวของ (ซ) สามารถทาขอตกลงใหองคกรภาครฐ หรอบคคลอน สามารถทาหนาทแทน HSC

หรอ HSE ได และในทางกลบกน กสามารถทาขอตกลง เพอให HSC สามารถทาหนาทแทนองคกรภาครฐทเกยวของใดๆ ในขอบขายทรฐมนตรประจากระทรวงนนๆอนญาต

2) The Health and Safety Executive (HSE) เปนหนวยงานททางานรวมกบ HSC

โดยมบทบาททสาคญ 3 ดานคอ (ก) กาหนดนโยบาย มหนาทในการใหคาแนะนาแก HSC ในการเปลยนแปลงหรอออก

กฎหมาย หรอมาตรฐานตางๆ และทาหนาทในการเจรจาตกลงกบหนวยงานตางๆ ทงในและนอกประเทศ ออกนโยบายทางดานสขภาพทเกยวกบงานอาชวอนามย

(ข) ตรวจสอบและประเมนผลการจดการดานความปลอดภยและอาชวอนามย ของสถานประกอบกจการ ใหคาแนะนา สอบสวนโรคหรออบตเหต และบงคบใชกฎหมายทเกยวของ

(ค) สนบสนนงานวชาการดานเทคโนโลย วทยาศาสตรและการแพทย ใหแกหนวยงานอนๆ ใน HSE และหนวยงานภาครฐอนๆ

4.3.2 ตวอยางการดาเนนงานดานความปลอดภยและอาชวอนามยในสหราชอาณาจกร

การดาเนนงานทสาคญของสหราชอาณาจกรทสาคญในดานตางๆ ไดแก ดานแผนยทธศาสตร ตามแผนยทธศาสตร “Revitalising Health and Safety Strategy” ไดกาหนดเปาหมาย

ในการดาเนนงานไว ประกอบดวย การลดจานวนวนสญเสยจากการทางานตอคนทางาน 100,000 คน ลงรอยละ 30 ภายในป 2553 การลดอตราการตายและการบาดเจบรายแรงลงรอยละ 10 ภายในป 2553 และการลดอตราการเจบปวยจากการทางานลงรอยละ 20 ภายในป 2553 ทงนการดาเนนการดงกลาว ตองถงรอยละ 50 ของแตละเปาหมายทตงไวภายในป 2548 ซงจากเปาหมายตางๆทตงไวน นาไปสยทธศาสตรในการดาเนนงานดานตางๆ อาท การสนบสนนใหมการพฒนาสภาพแวดลอมการทางานทด, การชกจงใหสถานประกอบกจการขนาดเลกมการดาเนนงานดานความปลอดภยไดตามกฎหมาย ดวยวธทสะดวกขน, ปรบปรงระบบการชดเชยคาเสยหาย การประกน เพอใหผประกอบกจการใหความสาคญกบการดาเนนงานดานความปลอดภยมากขน, รวมไปถงดานการศกษา ซงจะทาการปรบปรงดานการศกษาใหมการเรยนการสอนดานความปลอดภยในทกระดบชน ตงแตระดบชนประถมศกษาขนไป



ดานการศกษา ไดการสารวจความคดเหนของผเชยวชาญ เจาของสถานประกอบกจการ และคนทางาน

จานวน 1478 ราย ในการจดทาแผนยทธศาสตรการดาเนนงานดานความปลอดภย พบวา การใหความร เปนแนวทางทสาคญทสดในการยกระดบความตระหนกถงอนตราย ดงแสดงในแผนภาพท 4-1

แผนภมท 4-1: แสดงจานวนความคดเหนตอการยกระดบการตระหนกถงอนตราย

ทมา: Revitalising Health and Safety Strategy Stagement, 2000

ดง นนการใหความรด านความปลอดภย จงถกนามาเปนหนงในยทธศาสตร

การดาเนนงานตามยทธศาสตรของประเทศ โดยจะทาการปรบปรงระบบการศกษาใหมการเรยน การสอนดานความปลอดภยขนในทกระดบชน โดยเรมตงแตชนประถมศกษาเปนตนไป และเนนใหม การเรยนการสอนอยางจรงจงสาหรบนกศกษาในสายวชาชพ เชน วศวกร, สถาปนก เปนตน ทงนสาหรบการศกษาระดบประถมศกษา และมธยมศกษานน ไดมผนวกเอาหวขอดานความปลอดภยและอาชวอนามยเขาไปอยในหลกสตรการศกษาในหมวดตางๆ คอ หมวดทกษะสวนบคคลและทางสงคม (Personal and



social skills), หมวดทกษะในการเปนพลเมอง (Citizenship skills), และหมวดการเรยนรทเกยวของกบการประกอบอาชพหรอการทางาน (Career-related learning)

นอกจากนยงมการดาเนนโครงการตางๆ ทเกยวของเพมเตม เชน โครงการการใหการศกษาดานสขภาพเพอการดารงชวต (Health Education for Living Project) และโครงการโรงเรยนอนามย (Healthy School) เปนตน

ดานกจกรรมสงเสรม HSE ไดมการดาเนนโครงการตางๆเพอใหสอดรบกบแผนยทธศาสตรทวางไว อาทเชน - โครงการ “Good Neighbour Scheme” เปนโครงการทสนบสนนใหมการแลกเปลยน

ประสบการณการดาเนนงานดานความปลอดภยระหวางสถานประกอบกจการตางๆ - โครงการ “HSE Targets Manufacturing Industries” เปนโครงการทเนนใหมการลด

อตราการเสยชวตเนองจากการทางานในกลมอตสาหกรรมทมความเสยงสง เชน กลมอตสาหกรรมยาง กระดาษ และไม โดยการตรวจสอบใหสถานประกอบกจการเหลานนไดมการควบคมมาตรฐานการทางานใหมความปลอดภย

- โครงการ “Language barriers means new dangers at work” เปนโครงการทมงใหกลมแรงงานตางดาว ซงไมสามารถเขาใจภาษาองกฤษไดอยางด ไดมความเขาใจเกยวกบเรองของ ความปลอดภย และสทธตางๆเพอการปฏบตงานไดอยางปลอดภย โดยมการจดทาคมอการใหความร เปนภาษาตางๆ ถง 21 ภาษา

- โครงการ “New web-based tool to help small business” เปนโครงการพฒนาตวชวด เพอใหสถานประกอบกจการขนาดเลก สามารถประเมนผลการดาเนนงานดานความปลอดภยของตนเองไดโดยผานทางเวปไซต www.hspi.info-exchange.com

- โครงการ “Better Back” เปนโครงการรณรงคปองกนการบาดเจบหลงเนองจาก การทางาน

- โครงการ “Work Smart” เปนโครงการสนบสนนใหมการผลตสอวดทศนทเกยวของกบอบตเหต ความเสยงทมในการทางาน

4.3.3 รายงานสถตการประสบอนตราย สาหรบสถตการบาดเจบและเจบปวยเนองจากการทางานของสหราชอาณาจกรนน จะมการ

รายงานในเทอมของ จานวนและอตราการตาย บาดเจบรนแรง และการบาดเจบ (ขาดงานเกน 3 วน) ดงแสดงในตารางท 4-4



ตารางท 4-4: สถตการประสบอนตรายของคนทางานในสหราชอาณาจกร พ.ศ. 2537-2546

ป

จานวนแรงงานเฉลย1

(พนคน)

จานวนแรงงานทเสยชวต

(คน)

อตราการตาย/

100,000 คน

จานวนแรงงานทบาดเจบรนแรง

จานวนแรงงานทบาดเจบ เกน 3 วน

อตราการบาดเจบเกน

3 วน/ 100,000 คน

จานวนแรงงานทประสบอนตราย2

(คน)

อตราการประสบอนตราย3

/ 1,000 คน

2537 24,666.7 296 1.2 na na na na na

2538 24,727.3 272 1.1 na na na na na

2539 25,800.0 258 1.0 na na na na na

2540 25,470.4 287 1.1 29,320 129,568 508.7 159,175 6.2

2541 26,373.9 274 1.0 30,002 135,773 514.8 166,049 6.3

2542 26,692.9 253 0.9 29,053 133,144 498.8 162,450 6.1

2543 27,932.1 220 0.8 29,315 136,113 487.3 165,648 5.9

2544 28,258.2 292 1.0 28,154 134,820 477.1 163,266 5.8

2545 28,590.3 251 0.9 28,940 130,572 456.7 159,763 5.6 2546 28,652.1 227 0.8 29,192 129,135 450.7 158,554 5.5 ทมา: Health and Safety Statistic Highlight 2003/04 หมายเหต:

1. ผวจยทาการประมาณจากขอมลอตราการบาดเจบเกน 3 วน ยกเวนในป 2537-2539 ทประมาณจากขอมลอตราการตาย ดงตวอยางเชน

จานวนแรงงานเฉลย ปพ.ศ. 2540 = (จานวนแรงงานทบาดเจบเกน 3 วน x 105)/ อตราการบาดเจบเกน 3 วน = (129,568 x 105) / 508.7

จานวนแรงงานเฉลย ปพ.ศ. 2537 = (จานวนแรงงานทเสยชวต x 105)/ อตราการตาย = (296 x 105) / 1.2

2. ผวจยคานวณจากการรวมขอมลจานวนแรงงานทเสยชวต บาดเจบรนแรง และบาดเจบเกน 3 วน 3. ผวจยประมาณจากขอมลจานวนแรงงานทประสบอนตรายทไดคานวณมาตามหมายเหตท 2 ดงน อตราการประสบอนตราย = (จานวนแรงงานทประสบอนตราย x 103) / จานวนแรงงานเฉลย



4.4 การดาเนนงานดานความปลอดภยและอาชวอนามยในออสเตรเลย 4.4.1 หนวยงานดานความปลอดภยและอาชวอนามย

1) National Occupational Health and Safety Commission (NOHSC) เปนองคกรไตรภาคระดบประเทศของออสเตรเลย ประกอบดวยตวแทนจากฝายรฐ นายจาง และลกจาง โดยมหนาท ในการจดทามาตรฐานหลกเพอเปนแบบในการออกกฎหมายตอไป การจดทาสถต ดานความปลอดภยและอาชวอนามย ใหการฝกอบรมแกลกจางรวมไปถง จดทาแผนการว จย ทางดานความปลอดภยและอาชวอนามยแหงชาต (National OHS Research Agenda) แตจะไมทาหนาทในการบงคบใชกฎหมาย

2) National Safety Council of Australia เปนองคกรไมหวงผลกาไรทตงขน ในป ค.ศ. 1927 โดยในระยะแรกเนนไปทงานดานความปลอดภยบนทองถนนเปนหลก แตในปจจบนเปนหนวยงานทดาเนนงานดานความปลอดภยและอาชวอนามยเตมตว โดยมหนาทในการใหคาปรกษา ฝกอบรม ใหขอมลดานความปลอดภย

3) Worksafe Western Australia เปนหนวยงานภาครฐ ดาเนนงานในสงกด Department of Consumer and Employment Protection เปนหนวยงานทมหนาทในการตรวจตดตามการดาเนนงานของสถานประกอบกจการตางๆใหเปนไปตามกฎหมาย “Occupational Safety and Health Act 1984”

4) Work Cover Corporation of South Australia เปนหนวยงานทเรมดาเนนการมาตงแตป ค.ศ. 1987 มหนาทรบผดชอบการดาเนนงานใหเปนไปตามกฎหมาย Occupational Health Safety and Welfare Act 1986 (OHS&W Act) และ Workers Rehabilitation and Compensation Act 1986 (WR&C Act)

4.4.2 ตวอยางการดาเนนงานดานความปลอดภยและอาชวอนามยในออสเตรเลย ดานแผนยทธศาสตร ตามแผนยทธศาสตร “National OHS Strategy 2002-2012” ไดตงเปาหมายในการลดอตรา

การตายลดไมนอยกวารอยละ 20 และลดอตราการประสบอนตรายลงรอยละ 40 โดยกาหนดใหม การดาเนนงานหลกประกอบดวย

- ลดอบตเหตจากการทางานในกลมประเภททมความถและความรนแรงสง - เพมประสทธภาพในการดาเนนงานดานความปลอดภยและอาชวอนามยของสถานประกอบกจการ - ดาเนนการปองกนโรคอนเกดจากการทางานใหมประสทธภาพมากขน - การปองกนหรอกาจดอนตรายตงแตขนตอนของการออกแบบ - เพมความเขมแขงของภาครฐทมผลตอประสทธภาพการดาเนนงานดานความปลอดภย



ทงนตามแผนยทธศาสตรดงกลาว ไดเนนใหมการพฒนางานในสวนทมความเกยวของ กบจตสานกดานความปลอดภยรวมอยดวยกน 3 ดานคอ

- การปรบปรงดานสงตอบแทน (Effective Incentives) โดยการศกษาถงผลของมาตรการลดคาภาษใหแกสถานประกอบกจการทมการดาเนนงานดานความปลอดภยและอาชวอนามยทด พรอมทงหาแนวทางในการพฒนาสงตอบแทนอนๆ ซงไมไดอยในรปตวเงน

- การพฒนาดานการตระหนกถงความปลอดภยและอาชวอนามย (OSH Awareness) โดยการจดกจกรรม “Community Awareness Campaign” เพอใหชมชนตระหนกถงความสาคญ ของการพฒนางานดานความปลอดภยและอาชวอนามยมากขน โดยเปนลกษณะของการใหขอมล รวมถงการแลกเปลยนประสบการณระหวางกน

- การพฒนาทกษะดานความปลอดภยและอาชวอนามย (OSH Skills Development) โดยการดาเนนงาน ไดแก การผนวกหวขอดานอาชวอนามยและความปลอดภยเขาไปในการฝกอบรมสายอาชพ และระดบผเชยวชาญ และการฝกอบรมการบรหารงานซงรวมไปถงการบรหารงานในธรกจขนาดเลกดวย นอกจากนยงโนมนาวใหมการพฒนาทรพยากรตางๆ ทใชประกอบการอบรมดานความปลอดภยใหมความเหมาะสมยงขน

ดานการศกษา มการจดตงโครงการ ”OSH in VET” ซงเปนโครงการทจดตงขนเพอใหนกศกษาสายอาชพท

ฝกงานอยในสถานประกอบกจการตางๆ ไดมการเรยนรเกยวกบงานดานความปลอดภยและอาชวอนามย โดยไดจดทาแนวทาง หรอขนตอนการดาเนนงานตางๆ ไวใหแกฝายตางๆ ทเกยวของ ทงฝาย สถานประกอบกจการทรบนกศกษาเขาไปฝกงาน ฝายอาจารย และฝายนกศกษา เปนตน

นอกจากนยงมการดาเนนโครงการ “Schoolsafe” เพอใหความรเกยวกบความปลอดภยและอาชวอนามยเบองตนแกนกเรยนระดบชนมธยมศกษา การใหขอมลเกยวกบการวางแผนการสอน ดานความปลอดภยแกครผสอน การอธบายกฎหมายทเกยวของกบความปลอดภยอยางงายๆ รวมไปถงการจดเวปไซตในรปแบบ interactive ตางๆ ทเกยวของ เชน เกมส “Hunt for hazards” (http://www.myworkcover.com/learning/school/schhazardhunt/hunt.htm) ซงมการใหหากจกรรม หรอจดเสยงทมอยในสถานประกอบกจการประเภทตางๆ, “Safety Zone” (http://workcover.cadre. com.au/index_1st.html) จะสอนเกยวกบความปลอดภยและอาชวอนามยโดยมรปแบบการสอนเปนลกษณะ interactive โดยจะเนนใหนกเรยนทราบถงวธการคนหาอนตรายและการปองกน, และ “Get Certified” (http://www.myworkcover.com/apps/GetCertified/index.htm) จะใหความรเกยวกบความปลอดภยและอาชวอนามย และจะมแบบทดสอบเปนชดคาถามใหไดตอบ หากนกเรยนสามารถตอบถกหมดทกขอ จะไดใบรบรองซงออกใหโดยกระทรวง “Workplace Relations Ministry” และเวนชองใหผอานวยการของนกเรยนโรงเรยนนนๆ ไดลงชอยนยนรวมดวย

KIDS safety club เปนโครงการทสอนใหนกระดบเรยนประถมศกษาไดพฒนาทกษะในการคนหาและควบคมอนตรายท ม อย ในโรงเร ยน โดยจาลองรปแบบของคณะกรรมการ



ความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการทางานขนในหองเรยน โดยมตวแทนนกเรยนและครผสอนเปนคณะกรรมการ

ดานกจกรรมสงเสรม ตวอยางของกจกรรมสงเสรมงานดานความปลอดภยและอาชวอนามยของประเทศ

ออสเตรเลยไดแก - โครงการ “Employer making a difference” ซงเปนการรวมมอกนระหวางผประกอบกจการ

และสภาหอการคาและอตสาหกรรมประเทศออสเตรเลย (Australian Chamber of Commerce and Industry) โดยมวตถประสงคเพอให สถานประกอบกจการตางๆ มการดาเนนงานดานความปลอดภยและอาชวอนามยทดขน สอดคลองตามเปาหมายของยทธศาสตรดานความปลอดภยและอาชวอนามยของประเทศ (National OHS Strategy 2002-2012) โดยใหผประกอบกจการทสนใจเขารวมโครงการใหคามนวาจะดาเนนการพฒนางานดานความปลอดภยและอาชวอนามยในสถานประกอบกจการของตน ดวยมาตรการตางๆ ททางสถานประกอบกจการสามารถกาหนดไดเอง โดยจะมการตรวจสอบประสทธภาพของการดาเนนงานเปนระยะๆ

- โครงการ “WA Evaluation of Thinksafe” เปนโครงการสารวจทศนคตและมมมอง ดานความปลอดภยและอาชวอนามยของผประกอบธรกจขนาดกลางและขนาดเลก หรอ SMEs ซงไดขอสรปวาผประกอบการใหความสาคญในเรองความปลอดภยแตยงมความรดานดงกลาวนไมมากนก

- โครงการ “Farm Injury Prevention Program” เปนโครงการทมวตถประสงคเพอลด การประสบอนตรายจากการทางานในฟารม โดยการเผยแพรความรผานสอตางๆ เชน โปสเตอร แผนพบ ใหแกชมชนเกษตรกร

4.4.3 รายงานสถตการประสบอนตราย สาหรบสถตการบาดเจบและเจบปวยเนองจากการทางานของประเทศออสเตรเลยนน ทผานมา

จะมการรายงานอตราการตายในรปของอตราการประสบอนตราย (Incidence Rate) กลาวคอเปนจานวนผเสยชวตตอผไดรบคาจางหรอเงนเดอน 1,000 คน (Incident Rate = Number of case per 1,000 wage and salarary earners) ทาใหเกดความไมสะดวกในการเปรยบเทยบกบอตราการตายของประเทศอนๆ แตเพอประโยชนในการศกษาเปรยบเทยบ ทาใหผวจยตองประมาณอตราการตาย ในป 2537 – 2539 ดงแสดงในตารางท 4-5



ตารางท 4- 5: สถตการประสบอนตรายเนองจากการทางานของประเทศออสเตรเลย พ.ศ. 2540-2544

ป จานวนแรงงาน

ทงหมด2 (พนคน)

จานวนแรงงานทเสยชวต

(คน)

อตราการตาย/ 100,000 คน

จานวนแรงงานทประสบอนตราย4

(คน)

อตราการประสบอนตราย

/ 1,000 คน

25371 4,808.0 476 9.93 144,240 30.0

25381 5,119.3 418 8.23 148,461 29.0

25391 5,321.0 409 7.73 143,667 27.0

2540 7,271.5 429 5.9 164,560 22.8

2541 7,292.5 403 5.5 155,330 21.3

2542 7,529.1 386 5.1 149,830 19.9

2543 7,861.6 365 4.6 149,370 19.0

2544 8,001.1 330 4.1 148,020 18.5 ทมา. ขอมลป 2540-2544 จาก Compendium of Workers' Compensation Statistics Australia, 2001-02 และขอมลป 2537 - 2539 จาก Compendium of Workers' Compensation Statistics Australia, 1998-99 หมายเหต:

1. ขอมลในป 2537-2539 ไมรวมขอมลของรฐ Victoria และ Australia Central Territory (ACT) 2. ขอมลจานวนแรงงาน เปนขอมลทผวจยประมาณขนจากขอมลอตราการประสบอนตรายทมอย โดยคดจาก จานวนแรงงานทงหมด = (จานวนแรงงานทประสบอนตราย x 1,000)/ อตราการประสบอนตราย 3. อตราการตายของป พ.ศ. 2537 -2539 เปนขอมลทผวจยคานวณจากขอมลจานวนแรงงานทประมาณไว โดยคดจาก

อตราการตาย = จานวนแรงงานทเสยชวต x 105/ จานวนแรงงานทงหมด 4. ขอมลนไมนบรวมผประสบอนตรายทบาดเจบจากการทางานจนไมสามารถปฏบตงานไดชวคราว เปนเวลานอยกวา

1 สปดาหทางานปกต (5 วน) ไวดวย



4.5 การดาเนนงานดานความปลอดภยและอาชวอนามยในญปน 4.5.1 หนวยงานดานความปลอดภยและอาชวอนามย มหนวยงานทนาสนใจตางๆ เชน

1) Japan Industrial Safety and Health Association (JISHA) เปนองคกร ไมหวงผลกาไร ซงตงขนในป ค.ศ. 1964 โดยทาหนาทในการใหการศกษา สนบสนนกจกรรมตางๆ ดานความปลอดภย สงเสรมโครงการอบตเหตเปนศนย การตพมพวารสาร รวมไปถงการใหบรการตางๆ เชน การตรวจประเมนระบบการจดการดานความปลอดภยและสขภาพ เปนตน

2) Japan National Institute of Health Sciences (NIHS) เปนสถาบนวจยทางดานสขภาพทตงขนมาตงแตป ค.ศ. 1874 ดาเนนงานภายใต Ministry of Health and Welfare เปนหนวยงานททาหนาทในการวจย ศกษาและตรวจสอบดานสารเคม หรอสารปนเปอนในอาหารและยา

3) National Institute of Industrial Safety (NIIS) เปนองคกรอสระ ซงเรมดาเนนการมาตงแตป ค.ศ. 1942 โดยในตอนเรมตนนนดาเนนการภายใตกระทรวงสวสดการ (Ministry of Welfare) และจงไดเปลยนมาเปนการดาเนนงานแบบอสระ ในปค.ศ. 2001 โดยทาหนาทในการศกษาวจยเกยวกบความปลอดภยในอตสาหกรรม เชน เทคนคการสาเหตของอบตเหตแลการปองกน เปนตน

4) National Institute of Industrial Health (NIIH) เปนสถาบนทจดตงขนมาเมอป ค.ศ. 1949 โดยในระยะแรกนนเปนเพยงศนยทดลองดานโรคซลโคซส (Silicosis Laboratory) แหงหนงของกระทรวงแรงงานในขณะนน ภายหลงในป ค.ศ. 2001 จงไดยายออกมาเปนองคกรอสระ โดยมหนาทในการสนบสนนทางเทคนค และวทยาศาสตรทเกยวกบอาชวอนามยใหกบกระทรวงสขภาพ แรงงาน และสวสดการ (Ministry of Health, Labour and Welfare) และปฏบตงานในดานงานวจยทเกยวของ

5) Institute for Science of Labor (ISL) เปนสถาบนซงจดตงขนเมอป ค.ศ. 1921 ดาเนนงานดานการวจย โดยไดรบการชวยเหลอดานเงนทนจาก Ministry of Education, Culture, Sports, Science and Technology รวมถงภาคเอกชนตางๆทเกยวของ และการตพมพวารสารและสงพมพตางๆ อาท Journal of Science of Labour, Rodo no kagaku (science of work) เปนตน

4.5.2 ตวอยางการดาเนนงานดานความปลอดภยและอาชวอนามยในญปน ดานแผนยทธศาสตร จากการศกษา ยงไมพบขอมลท เกยวของกบแผนยทธศาสตรการดาเนนงานดาน

ความปลอดภยของประเทศญปน ดานการศกษา กระทรวง”Ministry of Education, Cultures, Sports, Scinece and Technology (MEXT)

ไดใหความสาคญเกยวกบการเรยนรดานความปลอดภยและอาชวอนามยแกเยาวชนคอนขางสง ทงนไดนาหวขอในเรองของความปลอดภยและสขภาพ บรรจเขาไวในการเรยนการสอนระดบพนฐาน มการให



การศกษาดานอาชพแกเยาวชนดวยการเรยนร ในสถานประกอบการ เพอเรยนรประสบการณ ในการทางานจรงมากขน มการสนบสนนงานวจยตางๆทเกยวของกบการใหการศกษาดานอาชพ ตลอดจนใหโรงเรยนตางๆ จดใหมการบรหารงานดานความปลอดภย เชน การตรวจสอบระบบอานวย ความสะดวกตางๆ ภายในโรงเรยน มการเผยแพร และสนบสนนสอในการเรยนการสอนดานความปลอดภย รวมไปถงการจดโครงการตางๆ ทเกยวเนองกบความปลอดภย อาท โครงการความปลอดภยสาหรบเยาวชน (Children’s Safety Project) เปนตน

ดานกจกรรมสงเสรม ในประเทศญปนมหนวยงานทชอ Japan Industrial Safety and Health Association (JISHA)

มลกษณะการดาเนนงานคลายบรษทเอกชน โดยไดรบการสนบสนนงบประมาณบางสวนจากรฐ และสามารถแสวงหารายไดจากการดาเนนกจการของบรษท ทาหนาท เกยวกบการตรวจสอบ และเสนอแนะแนวทางการจดการความปลอดภยและอาชวอนามยในโรงงานอตสาหกรรม

การดาเนนการเกยวกบความปลอดภยและอาชวอนามยในญปนจะไมเนนมาตรการบงคบ แตจะแนะนาระบบการบรหารความปลอดภยและอาชวอนามย (Occupational Safety and Health Management System, OSH/MS) ใหแกโรงงานโดยความสมครใจ โดยการเปดรบสมครโรงงานเขารวมโครงการเกยวกบความปลอดภยและอาชวอนามย ทางหนวยงานจะสนบสนนดานวชาการ และเทคโนโลยตางๆ เมอโรงงานนาไปปฏบตและไดผลดสามารถลดคาใชจายจากการเกดอบตเหตในการทางานไดแลว ทางหนวยงานจะทาการประชาสมพนธใหโรงงานอนๆ รบรและนาไปปฏบตตาม

นอกจากนแลว ในประเทศญปนยงไดมกจกรรมอนทนาสนใจ เชน Zero-accident record certificates ซงเปนการใหการรบรองแกสถานประกอบกจการตางๆ

ทสามารถรกษาสถตไมเกดอบตเหตไดเปนระยะเวลานาน โดยไดกาหนดระยะเวลามาตรฐานไว ซงม ความแตกตางกนไปตามแตระดบของการรบรอง ประเภทของอตสาหกรรม และขนาดของสถานประกอบกจการ โดยมหนวยงานทรบผดชอบคอ

- สานกมาตรฐานแรงงาน (Labour Standards Bureau) จะใหการรบรองสาหรบอตสาหกรรมทวไป และงานกอสราง

- Japan Industrial Safety and Health Association (JISHA) ใหการรบรองสาหรบสถานประกอบกจการขนาดกลางและขนาดเลก

Safety/ Productivity Project เปนโครงการศกษาความสมพนธระหวางการเพมผลผลตหรอผลกาไร กบการพฒนางานดานความปลอดภยของสถานประกอบกจการ



4.5.2 รายงานสถตการประสบอนตราย สาหรบสถตการประสบอนตรายเนองจากการทางานของประเทศญปนนน จะรายงานแตกตาง

ไปจากประเทศอน คอ รายงานในรปแบบของอตราความถ (Frequency Rate) และอตราความรนแรง (Severity Rate) ดงแสดงในตารางท 4-6

ตารางท 4- 6: สถตการประสบอนตรายในภาคอตสาหกรรมของประเทศญปน พ.ศ. 2537-2544

ทมา: Ministry of Health, Labour and Welfare หมายเหต 1. เปนขอมลการประสบอนตรายทคดเฉพาะอบตเหตในภาคอตสาหกรรม (Industrial Accident) และไมนบ

รวมกลมกอสรางทวไป โดยคานวณจากสตร

จานวนผเสยชวตหรอไดรบบาดเจบจากการทางาน อตราความถ (Frequency Rate) =

จานวชวโมงทางานทงหมด X 10 6

2. เปนคาเปรยบเทยบ 1,000 ชวโมงทางาน ตามสตร

จานวนวนทางานทสญเสย อตราความรนแรง (Security Rate) =

จานวชวโมงทางานทงหมด X 1,0000

ป จานวนแรงงานทเสยชวต

(คน) อตราความถ อตราความรนแรง

2537 2,301 2.0 0.2

2538 2,414 1.9 0.19

2539 2,363 1.9 0.16

2540 2,078 1.75 0.16

2541 1,844 1.72 0.14

2542 1,992 1.80 0.14

2543 1,889 1.82 0.18

2544 1,790 1.79 0.13

2545 1548 1.77 0.12



4.6 การดาเนนงานดานความปลอดภยและอาชวอนามยในเขตปกครองพเศษฮองกง 4.6.1 หนวยงานดานความปลอดภยและอาชวอนามย มหนวยงานทนาสนใจตางๆ เชน

1) Labour Department เปนหนวยงานรฐบาลอยใน The Government of The Hong Kong Special Administration Region

2) Occupational Safety and Health Council เปนสมาคมซงประกอบดวยตวแทนจากฝายนายจาง ลกจาง ผ เชยวชาญจากสถาบนการศกษา และตวแทนภาครฐ โดยมหนาท ในการสนบสนนงานดานความปลอดภยและอาชวอนามย, วจยและพฒนายทธศาสตรการดาเนนงาน, ใหคาปรกษา รวมถงเปนสอกลางในแลกเปลยนขอมลระหวางฝายภาครฐ , นายจาง , ลกจาง , และสถาบนการศกษา

3) Hong Kong Occupational Safety and Health Association (HKOSHA) เปนองคกรอสระซงมวตถประสงคเพอแลกเปลยนประสบการณ และความรในดานความปลอดภยและ อาชวอนามย รวมถงใหคาปรกษาดานความปลอดภยและอาชวอนามยแกภาคธรกจอตสาหกรรม

4.6.2 ตวอยางการดาเนนงานดานความปลอดภยและอาชวอนามยในเขตปกครองพเศษฮองกง

ดานยทธศาสตร จากการศกษา ยงไมพบขอมลทเกยวของกบแผนยทธศาสตรการดาเนนงานดานความปลอดภย

ของเขตปกครองพเศษฮองกง

ดานการศกษา มการดาเนนโครงการโรงเรยนปลอดภย (Safe School) ซงเปนโครงการรณรงคให

สถานศกษาตางๆ นาเอาระบบบรหารงานดานความปลอดภยในสถานศกษา เขาไปใชเพอปรบปรง ดานความปลอดภย นอกจากนยงมโครงการ “Hong Kong Award for Young People” ซงเปนโครงการใหการอบรมดานความปลอดภยและอาชวอนามยแกเยาวชนดวยหลกสตรระยะสน 10-20 ชวโมง

ดานกจกรรมสงเสรม มการดาเนนกจกรรมสงเสรมความปลอดภยทนาสนใจ ไดแก การจดรายการ “Safety Quiz” เปนการจดรายการแขงขนตอบปญหาทางดานความปลอดภย

และอาชวอนามยผานทางสอโทรทศน ซงจดขนเปนประจาทก ๆป โดยผเขารวมการแขงขน ประกอบดวยทมตาง ๆ เชน ทมนกเรยนจากโรงเรยนตางๆ ตวแทนจากสถานประกอบกจการ, และทมลกจางจากสหภาพแรงงาน

การใหรางวลดานความปลอดภยและอาชวอนามย แกองคกรตางๆ โดยแบงเปนรางวลตางๆ คอ Safety Management System Award, Safety Performance Award, Safety Enhancement Program Award, Safety Promotion Award, และ The Best Presentation Award



Pre and Post Holiday Safety Promotional Campaign เปนโครงการทเนนเตอนใหพนกงานในกลมอตสาหกรรมทมความเสยงสง มการระวงปองกนอบตเหตทอาจเกดขนในชวงทมวนหยดเปนระยะยาว

Youth Occupational Safety and Health Promotional Campaign เปนโครงการทมงเนนในการสงเสรมเรองความปลอดภยในการทางานใหกบเยาวชน ผานทางกจกรรมตางๆ เชน การแจกอปกรณดานความปลอดภยและอาชวอนามย, การจดการอบรมสมมนา รวมถงการสอดแทรกเรองความปลอดภยในการทางานเขาไปในสอวทย

4.6.3 รายงานสถตการประสบอนตราย สาหรบสถตการประสบอนตรายเนองจากการทางานของเขตปกครองพเศษฮองกงนน จะม

การรายงานทงในสวนของ การบาดเจบจากการประกอบอาชพ (Occupational Injuries) ซงจะรวมทงในสวนของภาคอตสาหกรรม, การเกษตร, การคา, การบรการ เปนตน และรายงานในสวนของอบตเหตเฉพาะในภาคอตสาหกรรม (Industrial Accident) สาหรบการรายงานในสวนของภาคอตสาหกรรมน จะรายงานในเทอมของ อตราการประสบอบตเหตตอคนงาน 1,000 คน (Accident Rate) และอตรา การตายตอคนงาน 1,000 คน (Fatality Rate) ดงแสดงในตารางท 4-7



ตารางท 4- 7: สถตการประสบอนตรายในภาคอตสาหกรรมของเขตปกครองพเศษฮองกง พ.ศ. 2538-2546

ทมา: Occupational Safety and Health Statistic Bulletin, Issue No.5 (July 2005), Labour Department และ www.oshc.org.hk หมายเหต:

1. ขอมลจานวนแรงงานนเปนขอมลทผวจยประมาณขนจากขอมลอตราการบาดเจบ โดยคดจาก จานวนแรงงานทงหมด = (จานวนแรงงานทไดรบบาดเจบจากการทางาน x 103)/ อตราการบาดเจบ

2. ขอมลนไมนบรวมการเจบปวยอนเกดจากโรคจากการทางาน และการบาดเจบททาใหตองหยดงานตากวา 3 วนตดตอกน

ป จานวนแรงงาน

ทงหมด1 (พนคน)

จานวนแรงงานทไดรบบาดเจบจากการทางาน2 (คน)

จานวนแรงงานทเสยชวต (คน)

อตราการบาดเจบ/ 1,000

คน

อตราการตาย/ 100,000

คน 2538 2,505.3 59,375 247 23.70 9.80 2539 2,519.7 59,465 278 23.60 11.00 2540 2,521.1 62,776 247 24.90 9.80 2541 2,379.3 63,526 240 26.70 10.10 2542 2,421.4 58,841 235 24.30 9.70 2543 2,493.2 58,092 199 23.30 8.00 2544 2,487.0 53,719 176 21.60 7.10 2545 2,449.1 47,023 210 19.20 8.60 2546 2,374.1 42,022 171 17.70 7.20 2547 2,432.3 44,025 187 18.10 7.70



การดาเนนงานดานความปลอดภยและอาชวอนามยในสงคโปร

4.7.1 หนวยงานดานความปลอดภยและอาชวอนามย มหนวยงานทนาสนใจตางๆ เชน 1) Occupational Safety and Health Division (OSHD) เปนหนวยงานรฐบาล

ทอยในสงกด Ministry of Manpower มหนวยงานยอยประกอบดวย Occupational Safety Department (OSD) ซงมหนาทหลกประกอบดวยการบงคบใชกฎหมายซงอยภายใต Factory Act, การสบสวนอบตเหต, การพจารณาอนญาตการประกอบกจการของโรงงาน นอกจากน OSHD ยงประกอบดวยอกหนวยงานหนงคอ Occupational Health Department (OHD) ซงมหนาทหลกคอการออกกฎหมายและบงคบใชกฎหมายในสวนทเกยวของกบอาชวอนามย, ประเมนสภาพแวดลอมของโรงงานตามมาตรฐานสขภาพ, งานวจยดานสขภาพ, และงานสนบสนนตางๆ เชน ใหคาแนะนาดานขอมล สอการสอน ชกจงใหสถานประกอบกจการมการดาเนนงานดานอาชวนามยทดดวยมาตรการตางๆ เชน ดานภาษ การใหรางวลเปนตน

2) Occupational Safety and Health Training and Promotion Centre (OSHTC) เปนหนวยงานหลกทใหการฝกอบรมดานความปลอดภยและอาชวอนามยใหแก ผบรหาร เจาหนาท ความปลอดภย หวหนางาน และคนงาน จดดาเนนกจกรรมสงเสรมดานความปลอดภยตางๆ รวมทงเผยแพรความรดานความปลอดภยใหแกทางสถานประกอบกจการโดยผานตามสอตางๆ

3) Work Injury Compensation Department (WICD) เปนหนวยงานทใหการดแลในดานคาชดเชย ใหแกผไดรบบาดเจบหรอเจบปวยอนเนองมาจากการทางาน ตามกฎหมาย Workmen’s Compensation Act รวมถงหนาทอนๆ อาท รวมกบ OSD และ SHD ในการประเมนผลกระทบ ของการเจบปวยระยะยาว เปนตน

4.7.2 ตวอยางการดาเนนงานดานความปลอดภยและอาชวอนามยในสงคโปร นอกเหนอไปจากการการตรวจสอบตดตามการดาเนนงานดานความปลอดภยของ

สถานประกอบกจการตางๆ การใหการอบรม และการจดสมมนาดานความปลอดภยในหวขอตางๆ แลว ประเทศสงคโปรยงมโครงการทนาสนใจดงน

ดานยทธศาสตร จากการศ กษา ย ง ไมพบข อ มลท เ ก ย วข องกบแผนยทธศาสตร การด า เนนงาน

ดานความปลอดภยของประเทศสงคโปร

ดานการศกษา ในประเทศสงคโปร ไดมการนาเอาหลกสตรดานความปลอดภยผนวกเขาไวในหลกสตร

การเรยนการสอนตงแตระดบชนประถมศกษา โดยหวขอดานความปลอดภยนเปนสวนหนงในการเรยนในหมวด Health Education โดยมการจดหวขอแตกตางกนไปตามแตละชนปดงน



ประถมศกษาปท 1 – การปองกนอบตเหต ประถมศกษาปท 2 – ความปลอดภยบนทองถนน, อคคภย ประถมศกษาปท 3 – การปองกนอบตเหตจากการตกจากทสง และอนตรายอนๆ ประถมศกษาปท 4 – การรบมอกบภาวะฉกเฉน และการปฐมพยาบาลเบองตน ประถมศกษาปท 5 – ความปลอดภยบนทองถนน (รถโดยสารสาธารณะ และจกรยาน) ประถมศกษาปท 6 – ความปลอดภยในนา, การปองกนการทารณกรรมทางเพศ นอกจากนยงมการดาเนนโครงการ ”National Healthy School Programme : NHSP” ขน

โดยมวตถประสงคเพอใหเยาวชนไดมการพฒนาพฤตกรรมทดอนจะมผลตอดานสขภาพ รวมถงการจดใหมพพธภณฑความปลอดภย “OSHLAND” เปนศนยจดแสดงงานดานความปลอดภยและอาชวอนามย โดยทาหนาทเปนศนยกลางในการถายทอดความร ประสบการณ และเสรมสรางจตสานกดานความปลอดภยและอาชวอนามยใหแกกลมอตสาหกรรม และบคคลทวไป เชน กลมนกเรยน และนกศกษา เปนตน

ดานกจกรรมสงเสรม โครงการ “Debarment Scheme” เปนหนงในโครงการการตรวจตดตามพเศษซงใชสาหรบ

ควบคมบรษทผรบเหมาตางๆ ใหปฏบตตามกฎหมายดานความปลอดภย ซงไดเรมมาตงแตป พ.ศ. 2543 โดยจะมการบนทกคะแนนเมอผรบเหมาปฏบตไมถกตองตามกฎหมาย หากผรบเหมารายใดถกบนทกคะแนนเกนกวา 30 แตมภายใน 1 ป จะไดรบจดหมายเตอน และหากผรบเหมายงไมทาการปรบปรงแกไข และถกบนทกคะแนนเพม เกนกวา 24 แตมภายใน 1 ปหลงได รบการตกเตอน จะถกระ งบ การประกอบกจการเปนเวลา 1 ป

โครงการ “National Safety Innovation Team (SIT) Convention” เปนการจดการแขงขนระหวางบรษทตางๆ โดยทแตละทมทลงสมครจะตองทาการระดมความคดเหนเพอใหไดโครงการ ทสามารถจะนาไปจดการกบปญหาทางดานความปลอดภยและอาชวอนามยในสถานททางานอยางไดผล

4.7.3 รายงานสถตการประสบอนตราย สาหรบสถตการประสบอนตรายเนองจากการทางานของประเทศสงคโปรนน จะรายงาน

ในเทอมของอตราความถของอบตเหต (Accident Frequency Rate; AFR) และอตราความรนแรงของอบตเหต (Accident Severity Rate; ASR) คลายกนกบของประเทศญปน ดงแสดงในตารางท 4-8



ตารางท 4- 8: สถตการประสบอนตรายในภาคอตสาหกรรมของประเทศสงคโปรพ.ศ. 2537-2545

ป

จานวนคนทางานในอตสาหกรรม

(คน)

จานวนอบตเหต

(ครง)

จานวนผเสยชวต

(คน)

อตราความถ1

อตราความรนแรง2

อตราการตาย /100,000

คน 2537 603,771 4,003 53 2.8 0.362 8.78

2538 634,993 3,947 64 2.6 0.315 10.08

2539 664,394 4,306 73 2.7 0.353 10.99

2540 706,030 4,422 103 2.6 0.466 14.59

2541 686,358 4,247 91 2.5 0.416 13.26

2542 660,692 3,953 69 2.4 0.337 10.44

2543 683,745 3,519 74 2.1 0.349 10.82

2544 656,123 3,790 52 2.3 0.256 7.93

2545 630,313 3,388 64 2.2 0.299 10.15

2546 na 3,179 55 2.2 0.288 na ทมา: Occupational Safety & Health Division Annual Report 2003 หมายเหต:

1. รายงานในรปของจานวนครงของอบตเหตตอชวโมงการทางาน 106 ชวโมง 2. ผวจยปรบใหอยในรปของจานวนวนทสญเสยตอชวโมงการทางาน 1,000 ชวโมง เพอใหสามารถเปรยบเทยบกบประเทศ

ญปนได



4.8 การดาเนนงานดานความปลอดภยและอาชวอนามยในประเทศอนๆ

แคนาดา Canadian Centre for Occupational Health and Safety (CCOHS) เปนหนวยงานในสงกด

กระทรวงแรงงาน ตงขนใน ป ค.ศ. 1978 โดยประกอบดวยตวแทนทงจากหนวยงานภาครฐ ตวแทนนายจางและลกจาง มหนาทหลกเปนศนยใหขอมลทเกยวของกบความปลอดภยและอาชวอนามยของประเทศ รวมทงยงทาหนาทในการใหคาปรกษาและรวมมอกบภาครฐ นายจางและลกจาง

ฟนแลนด Finnish Institute of Occupational Health (FIOH) เปนสถาบนทมหนาท

ในการวจย ใหขอมลและคาปรกษา รวมถงเปนสถาบนฝกอบรมผเชยวชาญทางดานความปลอดภยและอาชวอนามยของประเทศฟนแลนด 4.9 การดาเนนงานดานความปลอดภยและอาชวอนามยขององคกรระหวางประเทศ

องคกรระหวางประเทศทมการดาเนนงานทางดานความปลอดภยและอาชวอนามยทสาคญไดแก 1) องคการแรงงานระหวางประเทศ (International Labour Organization : ILO)

มหนวยงานทสาคญคอ International Occupational Safety and Health Information Centre (CIS) ซงจดตงขนตงแตป ค.ศ. 1959 เพอเปนองคกรแลกเปลยนขอมลตางๆทเกยวเนองกบความปลอดภย และอาชวอนามยทวโลก นอกจากน ILO ยงเปนผกาหนด “ILO-OSH 2001” ขนมาเพอเปนแนวทาง ในการจดทาระบบการจดการความปลอดภย และอาชวอนามย ดงรายละเอยดทปรากฏในหวขอ 4.11 ILO Guideline on Occupational Safety and Health Management System (ILO-OSH 2001)

2) องคการอนามยโลก (World Health Organization : WHO) เปนองคกรซงจดตงขนมาตงแตป ค.ศ. 1948 โดยมเปาหมายเพอใหประชากรทวโลกมสขภาพทงทางรางกาย จตใจ และสงคมอยในระดบสงสดเทาทจะมได

3) International Organization for Standardization (ISO) เปนองคกรทกาหนดมาตรฐานทสาคญตางๆ อาท มาตรฐานระบบบรหารงานคณภาพ ISO 9000 และมาตรฐานระบบ การจดการสงแวดลอม ISO 14000



4.10 กฎหมายความปลอดภยและอาชวอนามยในตางประเทศ ในประเทศทพฒนาแลวไดแก สหรฐอเมรกา สหราชอาณาจกร สวเดน แคนาดา ออสเตรเลย

ญปน จะมกฎหมายทเกยวกบความปลอดภยและอาชวอนามยโดยเฉพาะ เพอใหเกดความครอบคลมและมประสทธภาพในการบงคบใชกฎหมายเพอการจดการความปลอดภยและอาชวอนามยในการทางาน นอกจากนยงเปนการลดความซาซอนของกฎหมาย และหนวยงานทรบผดชอบ ซงจะเปนการสนเปลองทรพยากรและงบประมาณในการดาเนนการตางๆ ตวอยางกฎหมายความปลอดภยและอาชวอนามยของตางประเทศไดแก Occupational Safety and Health Act 1970 ของประเทศสหรฐอเมรกา และ Health and Safety at Work etc Act 1974 ของสหราชอาณาจกร ผลจากการกาหนด พ.ร.บ. อาชวอนามยและความปลอดภยของทง 2 ประเทศดงกลาว ทาใหมการปรบโครงสรางองคกรและหนาท ความรบผดชอบของหนวยงานตางๆ อยางชดเจน 4.11 ILO Guideline on Occupational Safety and Health Management System (ILO-OSH 2001)

ILO-OSH 2001 เปนแนวทางการจดทาระบบการจดการความปลอดภย และอาชวอนามย ซงไดพฒนาขนมาจากการหารอรวมกนระหวางผเชยวชาญจากทงฝายภาครฐ, ฝายนายจาง, ฝายลกจางจากหลายประเทศ รวมถงองคกรเอกชน ในการประชม “ILO Guideline on Occupational Safety and Health Management System” ซงจดขนโดยองคการแรงงานระหวางประเทศ (ILO) ทเมองเจนวา ค.ศ. 2001 โดยมวตถประสงค 2 ระดบ คอ

1. ระดบประเทศ ซงไดกาหนดวตถประสงคของแนวปฏบตไวดงน - ใชในการจดทากรอบแผนงานระดบชาตเรอง ระบบการจดการความปลอดภย

และอาชวอนามย - ใชเปนขอแนะนาสาหรบการทาดวยความสมครใจ เพอการปรบปรงอยางตอเนอง - ใชเปนขอแนะนาทสามารถเลอกใชขอกาหนดเฉพาะทสอดคลองกบขนาดและ

กจกรรมขององคกร 2. ระดบองคกร มวตถประสงคเพอ

- เปนขอแนะนาทสามารถผสมผสานเขากบระบบการจดการและนโยบายขององคกรได - จงใจใหสมาชกท งหมดในองคกรประยกต ใชหลกการ และวธการจดการ

ความปลอดภยและอาชวอนามยทเหมาะสมในการปรบปรงการดาเนนงานดานนอยางตอเนอง



ขอกาหนดของ ILO-OSH 2001 ประกอบดวย 1. นโยบาย(Policy) - นโยบายความปลอดภยและอาชวอนามย - การมสวนรวมของผปฏบตงาน 2.การจดการองคกร (Organizing) - หนาทและความรบผดชอบ - ความร ความสามารถ และการฝกอบรม - การจดทาเอกสารระบบความปลอดภยและอาชวอนามย - การสอสาร 3. การวางแผนและดาเนนการ (Planning and Implementation) - การทบทวนเบองตน - การวางแผน การพฒนา และการดาเนนงานจดทาระบบ - วตถประสงคความปลอดภยและอาชวอนามย - การปองกนอนตราย (Hazard Prevention) 4. การประเมนผล (Evaluation) - การตรวจตดตามและการวดผล

- การปฏบตงาน การสอบสวนการบาดเจบ การเจบปวย โรคและอบตเหตจากการทางาน และผลกระทบตอการปฏบตงานดานความปลอดภยและอาชวอนามย

- การตรวจสอบ - การทบทวนโดยฝายบรหาร 5. การปรบปรง (Action for Improvement) - การปองกนและการแกไข - การปรบปรงอยางตอเนอง



4.12 การเปรยบเทยบรปแบบการดาเนนงานการสรางจตสานกดานความปลอดภยของ

ตางประเทศ จากขอมลสถตการประสบอนตรายของตางประเทศทไดทาการศกษา ซงไดนามาเปรยบเทยบกน

จะพบวา ประเทศไทย มสถตการประสบอนตราย (ไมรวมหยดงานตากวา 3 วน) ทดกวาประเทศออสเตรเลย และเขตปกครองพเศษฮองกง แตกยงสงกวาเมอเทยบกบสหราชอาณาจกร ซงสาเหต สวนหนงมาจากการนยาม หรอขอบเขตการเกบขอมลผประสบอนตรายทตางกน คอ สหราชอาณาจกร จะเปนขอมลผประสบอนตรายเฉพาะทหยดงาน หรอไมสามารถทางานไดเกนกวา 5 วน ในขณะท การเกบขอมลของประเทศไทย คดจากจานวนผประสบอนตรายทตองหยดงานเกน 3 วน ทาใหไดอตราการประสบอนตรายทสงกวา ดงแสดงในแผนภมท 4-2

แผนภมท 4- 2: เปรยบเทยบอตราการประสบอนตรายของประเทศตางๆ

0

5

10

15

20

25

30

35

2537 2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547

อตราการประสบอนตราย

/ 1,

00

0 คน

ออสเตรเลย สหราชอาณาจกร ไทย ฮองกง

หมายเหต:

1. สาหรบขอมลของประเทศญปนและสงคโปร ไมไดนามาเปรยบเทยบ เนองจากรปแบบการรายงานสถตในรปของอตราความถตอชวโมงการทางาน 10 ชวโมง และไมสามารถหาขอมลเพอแปลงใหอยในรป อตราการประสบอนตราย/ 1,000 คนได

2. อตราการประสบอนตรายน ไมนบรวมการประสบอนตรายทหยดงานไมเกน 3 เขาไวดวย 3. สาหรบขอมลของประเทศ Australia จะแตกตางจากขอมลของประเทศอนตรงท อตราการประสบอนตราย จะคดจากจานวน

การประสบอนตรายทหยดงานมากกวา 5 วน



อยางไรกตาม หากพจารณาเปรยบเทยบอตราการตายอนเนองมาจากการทางานของประเทศไทยกบตางประเทศทไดศกษาแลว พบวาอตราการตายของประเทศไทยจะมแนวโนมทลดลง แตยงมระดบทสงกวาประเทศอน ดงแสดง แผนภมท 4-3 ซงแสดงการเปรยบเทยบอตราการตายเนองจากการทางานของแตละประเทศ

แผนภมท 4- 3: เปรยบเทยบอตราการตายเนองจากการทางานของประเทศตางๆ

0.00

5.00

10.00

15.00

20.00

2537 2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547

ป พ.ศ.

อตราการตาย

/ 10

0,00

0 คน

ไทย สหรฐอเมรกา สหราชอาณาจกร ฮองกง สงคโปร

จากขอมลการศกษารปแบบกจกรรมการดาเนนการสรางจตสานกดานความปลอดภยของ

แตละประเทศ สามารถสรปไดดงตารางท 4-9 ดงน



ตารางท 4-9: เปรยบเทยบรปแบบการดาเนนงานดานความปลอดภยฯ และการสรางจตสานกดานความปลอดภยฯของแตละประเทศ

รปแบบการดาเนนงาน ดานความปลอดภยฯ และ การสรางจตสานก ดานความปลอดภยฯ

สหรฐ อเมรกา

สหราชอาณาจกร ออสเตรเลย ญปน ฮองกง สงคโปร ไทย

มหลกสตรดานความปลอดภยบรรจอยในการศกษาขนพนฐาน

เนนเรองการพฒนาสอ ดานการสอนอยางชดเจน

เนนใหเยาวชนไดเรยนรจากสถานประกอบกจการจรง

เนนใหสถานประกอบกจการพฒนางานดานปลอดภยใหสอดคลองกบแผนยทธศาสตรดานความปลอดภย

มพพธภณฑดานความปลอดภย

มการอบรมดานความปลอดภยดวยภาษาตางๆ แกกลมแรงงานตางดาว

กาหนดหวขอเกยวกบการพฒนาจตสานก หรอการระวงอนตรายในแผนยทธศาสตร

เนนประชาสมพนธ และเผยแพรขอมลตามสอตางๆ เชน อนเทอรเนต จดสมมนา จดอบรม เปนตน

มการจงใจสถานประกอบกจการดวยมาตรการผลตอบแทนตางๆ เชนมาตรการดานภาษ, เบยประกน

หมายเหต: หมายถง จากการศกษาขอมลพบวาไดมการดาเนนกจกรรมในรปแบบนนๆอยางเดนชด ทงน มไดหมายความวา กจกรรมใดทไมมเครองหมาย จะไมมการดาเนนการในประเทศนนๆ

บททีี่4 - research.mol.go.thresearch.mol.go.th/rsdat/data/doc/GBMJnR1/04GBMJnR1.pdf · (6) ส งเสริมและด ําเนินการให...

Documents