คํานํา · utq-2121 กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม...

UTQ-2121 กล มสาระการ เร ยนร ส งคมศ กษา ศาสนา และวฒนธรรม สาห รบผ สอนระดบประถมศกษา

1 | ห น า

คานา

เอกสารหลกสตรอบรมแบบ e-Training กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม สาหรบผสอนระดบประถมศกษา เปนหลกสตรฝกอบรมภายใตโครงการพฒนาหลกสตรและดาเนนการฝกอบรมคร ขาราชการพลเรอนและบคลากรทางการศกษาดวยหลกสตรฝกอบรมแบบ e-Training สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน โดยความรวมมอของสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานและคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย เพอพฒนาผบรหาร ครและบคลากรทางการศกษาใหสอดคลองกบความตองการขององคกร โดยพฒนาองคความร ทกษะทใชในการปฏบตงานไดอยางมคณภาพ โดยใชหลกสตรและวทยากรทมคณภาพ เนนการพฒนาโดยการเรยนรดวยตนเองผานเทคโนโลยการสอสารผานระบบเครอขายอนเทอรเนต สามารถเขาถงองคความรในทกททกเวลา

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานและคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

หวงเปนอยางยงวาหลกสตรอบรมแบบ e-Training กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม สาหรบผสอนระดบประถมศกษา จะสามารถนาไปใชใหเกดประโยชนตอการพฒนาครและบคลากรทางการศกษาตามเปาหมายและวตถประสงคทกาหนดไว ทงนเพอยงประโยชนตอระบบการศกษาของประเทศไทยตอไป


2 | ห น า

สารบญ

คานา 1 หลกสตร “กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม สาหรบผสอนระดบประถมศกษา”

3

รายละเอยดหลกสตร 4 คาอธบายรายวชา 4 วตถประสงค 4 สาระการอบรม 4 กจกรรมการอบรม 4 สอประกอบการอบรม 5 การวดผลและประเมนผลการอบรม 5 บรรณานกรม 5 เคาโครงเนอหา 7 ตอนท 1 ธรรมชาตวชาสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม 9 ตอนท 2 หลกสตรกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม 12 ตอนท 3 กระบวนการจดการเรยนรกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม

22

ตอนท 4 การวดผลประเมนผลกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม

40

ใบงานท 1 44 ใบงานท 2 45 ใบงานท 3 46 ใบงานท 4 47 แบบทดสอบกอนเรยน/หลงเรยนหลกสตร 48


3 | ห น า

หลกสตร

กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม สาหรบผสอนระดบประถมศกษา

รหส UTQ-02121 ชอหลกสตรรายวชา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม สาหรบผสอนระดบ ประถมศกษา

ปรบปรงเนอหาโดย

คณาจารยภาควชาเทคโนโลยและสอสารการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ผทรงคณวฒตรวจสอบเนอหา นางวนเพญ สทธากาศ ดร.เฉลมชย พนธเลศ นางสาวกตตยาภรณ ประยรพรหม นางหทยา เขมเพชร ผศ.ดร.วลย อศรางกร ณ อยธยา


4 | ห น า

รายละเอยดหลกสตร คาอธบายรายวชา

ความหมาย ความสาคญของธรรมชาต คณคาของวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม วธการวเคราะหมาตรฐานการเรยนร ตวชวด วธการออกแบบหนวยการเรยนร วธการออกแบบหนวยการเรยนรแบบยอนกลบ กระบวนการเรยนร เทคนค วธการ รปแบบการจดการเรยนรของกลมสาระ เทคนควธการประเมนผลตามสภาพจรง วธการเลอกใชเครองมอวดผล และคณคาของการจดการเรยนการสอน วตถประสงค

เพอใหผเขารบการอบรมสามารถ 1. อธบายความหมายของธรรมชาตวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม 2. อธบายความสาคญของธรรมชาตวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม 3. อธบายคณคาของวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม 4. อธบายวธการวเคราะหมาตรฐานการเรยนร / ตวชวด / สาระการเรยนรแกนกลางใน

กลม สาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม 5. อธบายวธการออกแบบหนวยการเรยนร (Backward Design) 6. อธบายวธการออกแบบหนวยการเรยนรแบบยอนกลบ (Backward Design) 7. เลอกการจดกระบวนการเรยนร เทคนค วธการ รปแบบการจดการเรยนรของกลมสาระ 8. การเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรมนามาใชจดการเรยนร 9. สามารถเลอกใชสอ แหลงเรยนรทสอดคลองเชอมโยงสาระการเรยนร 10. อธบายเทคนควธการประเมนผลตามสภาพจรง 11. อธบายวธการเลอกใชเครองมอวดผลไดเหมาะสมกบการประเมนตามสภาพจรง 12. อธบายคณคาของการจดการเรยนการสอนกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและ

วฒนธรรม

สาระการอบรม ตอนท 1 ธรรมชาตวชาสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ตอนท 2 หลกสตรกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

ตอนท 3 กระบวนการจดการเรยนรกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ตอนท 4 การวดผลประเมนผลกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

กจกรรมการอบรม

1. ทาแบบทดสอบกอนการอบรม 2. ศกษาเนอหาสาระการอบรมจากสออเลกทรอนกส 3. ศกษาเนอหาเพมเตมจากใบความร 4. สบคนขอมลเพมเตมจากแหลงเรยนร 5. ทาใบงาน/กจกรรมทกาหนด 6. แสดงความคดเหนตามประเดนทสนใจ


5 | ห น า

7. แลกเปลยนเรยนรระหวางผเขารบการอบรมกบวทยากรประจาหลกสตร 8. ทาแบบทดสอบหลงการอบรม

สอประกอบการอบรม

1. บทเรยนอเลกทรอนกส 2. ใบความร 3. วดทศน 4. แหลงเรยนรทเกยวของ 5. กระดานสนทนา (Web board) 6. ใบงาน 7. แบบทดสอบ

การวดผลและประเมนผลการอบรม

วธการวดผล 1. การทดสอบกอนและหลงอบรม โดยผเขารบการอบรมจะตองไดคะแนนการทดสอบหลงเรยน

ไมนอยกวา รอยละ 70 2. การเขารวมกจกรรม ไดแก สงงานตามใบงานทกาหนด เขารวมกจกรรมบนกระดานสนทนา

บรรณานกรม กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ. (2545). เอกสารประกอบหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช

2544 คมอการจดการเรยนรกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม. กรงเทพมหานคร:โรงพมพองคการรบสงสนคาและพสดภณฑ.

------------------. (2545). การจดสาระการเรยนรพระพทธศาสนา. กรงเทพมหานคร:ธรรมสภา. กระทรวงศกษาธการ . (2551). ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลางกลมสาระการเรยนรสงคม

ศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพมหานคร : โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จากด.

กระทรวงศกษาธการ. (2551). หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช2551. กรงเทพมหานคร : โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จากด.

ทศนา แขมมณ . (2548). ศาสตรการสอน. พมพครงท 4. กรงเทพมหานคร :จฬาลงกรณ มหาวทยาลย.

สานกรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพทางการศกษา (องคกรมหาชน). คมอการประเมน คณภาพ ภายนอกรอบสาม (พ.ศ. 2554 - 2558) ระดบการศกษาขนพนฐาน ฉบบสถานศกษา พ.ศ. 2554. กรงเทพมหานคร: แมทชพอยท.

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. (2552). การพฒนาการคด:ตามแนวBackwardDesign.กรงเทพมหานคร:โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จากด.

สคนธ สนธพานนทและคณะ. (2554). วธสอนตามแนวปฏรปการศกษาเพอพฒนาคณภาพของเยาวชน. กรงเทพมหานคร:เทคนคพรนตง.


6 | ห น า

วลลภ กนทรพย. (2545). แนวคดในการพฒนาคณภาพการศกษา.กรงเทพมหานคร : โรงพมพไทยวฒนาพานช.

------------------. ( 2533). ทกษะกระบวนการกบการสอน : (อดสาเนา) วรรณเพญ วรรณโกมล. (2538). การพฒนาทกษะกระบวนการเรยนรวชาสงคม. กรงเทพมหานคร :

โรงพมพครสภาลาดพราว. สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. (2545). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542.

กรงเทพมหานคร : บรษทพรกหวานกราฟฟกจากด. สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา. (2547). เรยนร...บรณาการ. กรงเทพฯ : โรงพมพครสภา ลาดพราว.


7 | ห น า

หลกสตร UTQ 2121 กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม สาหรบผสอนระดบประถมศกษา เคาโครงเนอหา

ตอนท 1 ธรรมชาตวชาสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม แนวคด วชาสงคมศกษาเปนวชาทศกษาเกยวกบความสมพนธของมนษยกบสงแวดลอม มงพฒนาคณลกษณะตางๆของผเรยนใหเปนพลเมองด มเหตผลดวยกศลจต คดสรางสรรค มนในคณธรรม นาความรเพอการดาเนนชวตทมความสข

วตถประสงค 1. อธบายความหมายของธรรมชาตวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม 2. อธบายความสาคญของธรรมชาตวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม 3. อธบายคณคาของวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

ตอนท 2 หลกสตรกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรองท 2.1 หลกสตรกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรองท 2.2 การออกแบบหนวยการเรยนรแบบยอนกลบ(Backward Design)

แนวคด สาระการเรยนรในหลกสตรกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ประกอบดวย 5 สาระ ดงน สาระท 1 ศาสนา ศลธรรม จรยธรรม สาระท 2 หนาทพลเมอง วฒนธรรม และการดาเนนชวตในสงคม สาระท 3 เศรษฐศาสตร สาระท 4 ประวตศาสตร และสารท 5 ภมศาสตร

วตถประสงค 1. อธบายวธการวเคราะหมาตรฐานการเรยนร / ตวชวด / สาระการเรยนรแกนกลางในกลม

สาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม 2. อธบายวธการออกแบบหนวยการเรยนร (Backward Design)

ตอนท 3 กระบวนการจดการเรยนรกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และ

วฒนธรรม แนวคด การออกแบบหนวยการเรยนร ผสอนจาเปนตองรและเขาใจ การจดกระบวนการเรยนร เทคนค วธการ รปแบบการจดการเรยนร เพอเลอกใชสอ แหลงเรยนร และกาหนดเปาหมาย/ภาระงาน วตถประสงค

1. อธบายวธการออกแบบหนวยการเรยนรแบบยอนกลบ (Backward Design) 2. เลอกการจดกระบวนการเรยนร เทคนค วธการ รปแบบการจดการเรยนรของกลมสาระ

การเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรมนามาใชจดการเรยนร


8 | ห น า

3. สามารถเลอกใชสอ แหลงเรยนรทสอดคลองเชอมโยงสาระการเรยนร ตอนท 4 การวดผลประเมนผลกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและ

วฒนธรรม แนวคด การจดการเรยนการรผสอนจาเปนตองเลอกใชเครองมอวดผลใหเหมาะสมกบกจกรรมจะทาใหสามารถประเมนผลการเรยนรไดอยางมประสทธภาพ เหนคณคาของการจดกจกรรมการเรยนรในกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม วตถประสงค

1. อธบายความสาคญของการวดและประเมนผล 2. วเคราะหและเลอกใชเครองมอวดผลไดเหมาะสมกบการประเมนตามสภาพจรง 3. อธบายคณคาของการจดการเรยนการสอนกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและ

วฒนธรรม


9 | ห น า

ตอนท 1 ธรรมชาตวชาสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม

วชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรมเปนวชาทวาดวยการเรยนรเรองของโลก และทกสงทกอยางทเกดขนในโลกสาระเนอหาจงไรของเขตจากด และเนองจากเหตการณและทกสงทกอยางในโลกทงทเกดขนเองตามธรรมชาต และสงทมนษยสรางขนมการเปลยนแปลงตลอดเวลา สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรมจงตองเปลยนแปลง ตลอดเวลาเทากบการเปลยนแปลงของโลก ความหมายของธรรมชาตวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

วชาสงคมศกษาเปนวชาหนงของสาขาสงคมศาสตร ทศกษาเกยวกบความสมพนธระหวางมนษยกบสงแวดลอม เนอหาวชาในสงคมศกษาไดรบการคดเลอกมาเพอใชสอนนกเรยนในระดบประถมศกษา และมธยมศกษา และเพอใหนกเรยนสามารถนาความรพนฐานไปใชในการดารงชวตได

ความสาคญของธรรมชาตวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม วชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม มความสาคญในดานพฒนาคณลกษณะตางๆ ของผเรยนให

เปนพลเมองด มเหตผลดวยกศลจต คดสรางสรรค มนในคณธรรม นาความรเพอการดาเนนชวตทมความสขโดยใชเทคนค วทยาการจากวทยาศาสตรเทคโนโลย สงคมศาสตร และมนษยศาสตร มาปรบใชในการดารงชวตใหเขากบสงแวดลอมทงทางธรรมชาต และสงคมไดอยางมความสข

คณคาของวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

วชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรมเปนกลมสาระการเรยนรทออกแบบมาเพอสงเสรมศกยภาพการเปนพลเมองดใหแกผเรยน

การจดการเรยนรรายวชาสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม จาเปนตองเขาใจธรรมชาตของวชา เพอจะไดวางแผนการจดการเรยนร ใหสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนร ตวชวด และสาระการเรยนรแกนกลางอยางมคณภาพใหเกดประโยชนแกผเรยน

จอหน ย ไมเคลลส (John U. Michaelis) ไดใหความหมายของวชาสงคมศกษาวา เปนวชาทชวยใหผเรยนมความรเกยวกบสงคมมนษย เศรษฐกจ กจกรรมทางการเมองทงในอดต ปจจบนและอนาคต ตลอดจนสงแวดลอมทมอทธพลตอมนษยการเปลยนแปลงสงมชวตเพอนามาใชประโยชนการแกปญหาในเชงปรชญาและความเชอแบบตางๆสรปไว 5 ประเภท ดงนคอ (วนเพญ วรรณโกมล, 2538:3-4)

1. สงคมศกษาในฐานะการถายทอดความเปนพลเมองด (Social Studies as Citizenship Transmission)

2. สงคมศกษาในฐานะการศกษาทางสงคมศาสตร (Social Studies as Social Science Education)

3. สงคมศกษาในฐานะการคดไตรตรอง (Social Studies as Reflective Thinking)

4. สงคมศกษาในฐานะเปนการวพากษสงคมและการปฏบตการ (Social Studies as Social Criticism and Action)

5. สงคมศกษาในฐานะเปนการพฒนาเอกตบคคล (Social Studies as Personal Development of The Individual)


10 | ห น า

สมน อมรววฒนและคณะ (2510:4-5) ไดใหความหมายของสงคมศกษา หมายถง ประมวลการเรยนในชนประถมศกษาและมธยมศกษาซงเนนถงเรองความสมพนธทมนษยมตอกนและมตอสงแวดลอมทงทางธรรมชาตและทางสงคม

จากทศนะของนกสงคมศกษา ทาใหเราทราบวาวชาสงคมศกษามขอบเขตกวางขวาง มระยะเวลายาวนาน สงผลถงการคาดการณในอนาคตถงความสมพนธทางดาน สภาพแวดลอมทางสงคมความสมพนธระหวางมนษย ปรากฏการณทางธรรมชาตซงกอใหเกดทศนะทกวางไกล ไรขอบเขต ดงนน ความสาคญของวชาสงคมศกษา อาจจาแนกไดหลายประการกลาวคอ

1. การศกษาเรองราวในอดต อนเกยวของกบประวตศาสตร วฒนธรรมประเพณ ศาสนา อาชพของมนษยชาตสามารถนาความรมาพฒนาตนเองและสงคมทงในปจจบนและอนาคต

2. การศกษาอทธพลของความสมพนธระหวางสงแวดลอมกบประชากรใหมความเปนอยทด มความปลอดภยสงผลใหมสขภาพทงดานรางกายและจตใจทสมบรณ

3. เปนการพฒนาทกษะคานยม เจตคต การจดองคการตางๆทางเศรษฐกจ สงคม 4. พฒนาแนวคดดานการเมองการปกครอง การเปนพลเมองดในวถประชาธปไตยเขาใจบทบาท

หนาทของตนเอง รจกใชสทธ หนาท เสรภาพ มบทบาททางสงคมโดยยดหลกการของประธปไตยมาบรณาการในชวตประจาวนอยางเหมาะสม

5. การศกษาความรดานคณธรรมจรยธรรมมาใชการปรงแตงสภาพจตใจนาความรคคณธรรมมาใชในชวตประจาวนอนจะสงผลกระทบตอสงคม สรางสรรคคณคาใน การดารงตนในสงคมใหมคณภาพมากขน

6. การศกษาความรขาวสารทงดานอนเกยวกบเหตการณตางๆทางสงคม ทาใหเกดแนวคดในการพฒนาคณภาพชวตของตนเอง มความรบผดชอบตอตนเองและสงคมมากขนทาใหสงคมมมาตรฐานดขน

7. กอใหเกดกระบวนการและทกษะทางสงคมคอการฝกใหผเรยนเกดทกษะทางสงคมเชนทกษะการอยรวมกน ทกษะการแกปญหา ทกษะการศกษาหาความร ทกษะกระบวนการทกษะการทางานกลม ฯลฯ ทาใหมการอยรวมกนในสงคมอยางสนต มอสระภาพ มเสรภาพ มเหตผล มวจารณญาณในการตดสนใจ อนจะเปนรากฐานในการพฒนาระบอบประชาธปไตยใหเจรญกาวหนา

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ไดสรปความสาคญทจะตองเรยนสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรมไววา

กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรมชวยใหผเรยนมความรความเขาใจ การดารงชวตของมนษย ทงในฐานะปจเจกบคคลและการอยรวมกนในสงคม การปรบตวตามสภาพแวดลอม การจดการทรพยากรทมอยอยางจากด เขาถงการพฒนา เปลยนแปลงตามยคสมย กาลเวลาตามเหตปจจยตางๆ เกดความเขาใจในตนเองและผอน มความอดทนอดกลน ยอมรบ ความแตกตางและการมคณธรรม สามารถนาความรไปปรบใชในการดาเนนชวต เปนพลเมองดในประเทศชาตและสงคมโลก


11 | ห น า

กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ไดกาหนดสาระตางๆไวดงน สาระท 1 ศาสนา ศลธรรม จรยธรรม สาระท 2 หนาทพลเมอง วฒนธรรม และการดาเนนชวตในสงคม สาระท 3 เศรษฐศาสตร สาระท 4 ประวตศาสตร

สาระท 5 ภมศาสตร

หลงจากศกษาเนอหาสาระตอนท 1 แลว โปรดปฏบตใบงานท 1

สรป วชาสงคมศกษาเปนวชาทวาดวยการเรยนรเรองของโลก และทกสงทกอยางทเกดขนในโลกเนอหาจงไรของเขตจากด มงสงเสรมศกยภาพการเปนพลเมองดใหแกผเรยน การจดการเรยนรจาเปนตองเขาใจธรรมชาตของวชา จะไดวางแผนการจดการเรยนร ใหสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนร ตวชวด และสาระการเรยนรแกนกลางอยางมคณภาพใหเกดประโยชนแกผเรยน


12 | ห น า

ตอนท 2 หลกสตรกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

เรองท 2.1 หลกสตรกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม สาระและมาตรฐานการเรยนรในหลกสตรกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

สาระท ๑ ศาสนา ศลธรรม จรยธรรม มาตรฐาน ส ๑.๑ ร และเขาใจประวต ความสาคญ ศาสดา หลกธรรมของพระพทธศาสนาหรอศาสนาท

ตนนบถอและศาสนาอน มศรทธาทถกตอง ยดมน และปฏบตตามหลกธรรม เพออยรวมกนอยางสนตสข

มาตรฐาน ส ๑.๒ เขาใจ ตระหนกและปฏบตตนเปนศาสนกชนทด และธารงรกษาพระพทธศาสนาหรอศาสนาทตนนบถอ

สาระท ๒ หนาทพลเมอง วฒนธรรม และการดาเนนชวตในสงคม มาตรฐาน ส ๒.๑ เขาใจและปฏบตตนตามหนาทของการเปนพลเมองด มคานยมทดงาม และ

ธารงรกษาประเพณและวฒนธรรมไทย ดารงชวตอยรวมกนในสงคมไทย และ สงคมโลกอยางสนตสข

มาตรฐาน ส ๒.๒ เขาใจระบบการเมองการปกครองในสงคมปจจบน ยดมน ศรทธา และธารงรกษาไวซงการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข

สาระท ๓ เศรษฐศาสตร มาตรฐาน ส.๓.๑ เขาใจและสามารถบรหารจดการทรพยากรในการผลตและการบรโภคการใช ทรพยากรทมอยจากดไดอยางมประสทธภาพและคมคา รวมทงเขาใจ หลกการของเศรษฐกจพอเพยง เพอการดารงชวตอยางมดลยภาพ มาตรฐาน ส.๓.๒ เขาใจระบบ และสถาบนทางเศรษฐกจตาง ๆ ความสมพนธทางเศรษฐกจ

และความจาเปนของการรวมมอกนทางเศรษฐกจในสงคมโลก สาระท ๔ ประวตศาสตร มาตรฐาน ส ๔.๑ เขาใจความหมาย ความสาคญของเวลาและยคสมยทางประวตศาสตร สามารถใช

วธการทางประวตศาสตรมาวเคราะหเหตการณตางๆ อยางเปนระบบ มาตรฐาน ส ๔.๒ เขาใจพฒนาการของมนษยชาตจากอดตจนถงปจจบน ในดานความสมพนธและการ

เปลยนแปลงของเหตการณอยางตอเนอง ตระหนกถงความสาคญและสามารถ วเคราะหผลกระทบทเกดขน

มาตรฐาน ส ๔.๓ เขาใจความเปนมาของชาตไทย วฒนธรรม ภมปญญาไทย มความรก ความภมใจและธารงความเปนไทย

สาระท ๕ ภมศาสตร มาตรฐาน ส ๕.๑ เขาใจลกษณะของโลกทางกายภาพ และความสมพนธของสรรพสงซงมผล ตอกน

และกนในระบบของธรรมชาต ใชแผนทและเครองมอทางภมศาสตร ในการคนหาวเคราะห สรป และใชขอมลภมสารสนเทศอยางมประสทธภาพ

มาตรฐาน ส ๕.๒ เขาใจปฏสมพนธระหวางมนษยกบสภาพแวดลอมทางกายภาพทกอใหเกด การสรางสรรควฒนธรรม มจตสานก และมสวนรวมในการอนรกษ ทรพยากรและสงแวดลอม เพอการพฒนาทยงยน

**** สาหรบตวชวดจะมจานวนตางกนไปในแตละชนป


13 | ห น า

การวเคราะหตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลางเพอจดทาคาอธบายรายวชา การวเคราะหมาตรฐานการเรยนร / ตวชวด / สาระการเรยนรแกนกลางในกลม สาระการเรยนรสงคม

ศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ผสอนวเคราะหตวชวดชนป และสาระการเรยนรแกนกลางตามทหลกสตรแกนกลางฯ กาหนดสาหรบแตละภาคเรยน พจารณาวา แตละตวชวด มคา หรอขอความสาคญ (Keywords) ใดทเปน “ความร (K)” “ทกษะ/กระบวนการ (P)” และ “คณลกษณะ (A)” (เปนคณลกษณะของรายวชาทปรากฏตามตวชวด อาจจะไมตรงกบคณลกษณะอนพงประสงคทหลกสตรแกนกลางฯ กาหนดกได) จดแยกไวเปนสวน ๆ ใหครบทกตวชวดของภาคเรยนนน โดยอาจจะใชแบบฟอรมขางลาง

ตวอยางการวเคราะหเพอจดทาคาอธบายรายวชา

กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ระดบชนประถมศกษาปท 5

ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง/ทองถน

ความร ทกษะ / กระบวนการ คณลกษณะฯ ส1.1 ป.5/1 วเคราะหความสาคญของพระพทธศาสนาหรอศาสนาทตนนบถอ ในฐานะทเปนมรดกทางวฒนธรรมและหลกในการพฒนาชาตไทย

1. มรดกทางวฒนธรรมทไดรบจากพระพทธศาสนา 2.การนาพระพทธศาสนาไปใชเปนแนวทางในการพฒนาชาตไทย

1.การสงเกตและเปรยบเทยบวเคราะหมรดกทางวฒนธรรมและการนาหลกคาสอนของศาสนาไปใชในชวตประจาวน

1.มความสนใจสงเกตสงตางๆ

ส1.1 ป.5/2 สรปพทธประวตตงแตเสดจ กรงกบลพสดจนถงพทธกจสาคญ หรอประวตศาสดาทตนนบถอตามทกาหนด

1.พทธประวต 2.พทธกจสาคญ

1.วเคราะหสรปพทธประวต พทธกจสาคญ

1.เหนคณคาความสาคญของการสบทอดทางพระพทธศาสนา


14 | ห น า

แบบฟอรมการเขยนคาอธบายรายวชา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ชนประถมศกษาปท 5 เวลาเรยน..........ชวโมง จานวน.......หนวยกต คาอธบายรายวชา ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................................. รหสตวชวด ..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

สรป สาระและมาตรฐานการเรยนรในหลกสตรกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและ

วฒนธรรม แบงไดเปน สาระท ๑ ศาสนา ศลธรรม จรยธรรม สาระท ๒ หนาทพลเมอง วฒนธรรม และการดาเนนชวตในสงคม สาระท ๓ เศรษฐศาสตร สาระท ๔ ประวตศาสตร สาระท ๕ ภมศาสตร สาหรบการวเคราะหมาตรฐานการเรยนร / ตวชวด / สาระการเรยนรแกนกลางในกลม สาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ตองพจารณาวา แตละตวชวด มคา หรอขอความสาคญ (Key words) ใดทเปน “ความร (K)” “ทกษะ/กระบวนการ (P)” และ “คณลกษณะ (A)” เพอนาไปสการออกแบบการจดกจกรรมการเรยนการสอน


15 | ห น า

เรองท 2.2 การออกแบบหนวยการเรยนรแบบยอนกลบ (Backward Design) การจดทาหนวยการเรยนรแบบหนวยการเรยนร

การจดทาหนวยการเรยนรองมาตรฐานหรอหนวยการเรยนร (Backward Design) เปนหนวยการเรยนรทมมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด เปนเปาหมายของหนวยการเรยนร เปนขนตอน สาคญของการใชหลกสตรสถานศกษา เปนการนามาตรฐานการเรยนรสการปฏบตในการจดการเรยนรเพอพฒนาผเรยน

การออกแบบการจดการเรยนรโดยใชเทคนค Backward Design ม 3 ขนตอน ดงน 1. กาหนดเปาหมายการเรยนร 2. กาหนดหลกฐานทเปนผลการเรยนรของผเรยนตามเปาหมายการเรยนรทกาหนด 3. ออกแบบการจดกจกรรมการเรยนรเพอใหผเรยนมผลการเรยนรตามเปาหมายทกาหนด ขนท 1 กาหนดเปาหมายการเรยนร จากทเปนหนวยการเรยนรองมาตรฐาน เปาหมาย

การเรยนรของหนวยการเรยนร ดงตวอยางการวเคราะหการจดการเรยนรตามมาตรฐานการเรยนรและตวชวด

ตวอยางการวเคราะหการจดการเรยนรตามมาตรฐานการเรยนรและตวชวด กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม สาระการเรยนรท 1 ศาสนา ศลธรรม จรยธรรม มาตรฐานท ส 1.1 ร และเขาใจประวต ความสาคญ ศาสดา หลกธรรมของพระพทธศาสนาหรอศาสนา ทตนนบถอและศาสนาอน มศรทธาทถกตอง ยดมนและปฏบตตามหลกธรรม เพออยรวมกนอยางสนตสข

ตวอยางการวเคราะหมาตรฐาน/ตวชวดหนวยการเรยนรบรณาการ เรอง คณธรรมนาชวต ชนประถมศกษาปท 5

มาตรฐาน/ตวชวด

ผเรยนรอะไร/ทาอยางไร

นาผเรยนไปส สมรรถนะสาคญ ของ

ผเรยน คณลกษณะอนพง

ประสงค มาตรฐาน ส 1.1/ ป5/1 จดพธกรรมตามศาสนา ทตนนบถอ อยางเรยบงาย มประโยชนและปฏบตตนถกตอง

1. รการจดพธกรรมทางศาสนาทตนนบถอ อยางเรยบงาย มประโยชน 2. รวมพธกรรมทางศาสนาทตนนบถอ

1. ความสามารถในการคด 2. ความสามารถในการสอสาร 3. ความสามารถในการใชทกษะชวต

1. ใฝเรยนร 2. อยอยางพอเพยง 3. มงมนในการทางาน

มาตรฐาน ส 3.1/ ป5/2 ประยกตใชแนวคดของปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในการทากจกรรม

1. แนวคดของปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง 2. การประยกตใชแนวคดปรชญาของเศรษฐกจ

1. ความสามารถในการคด 2. ความสามารถในการสอสาร

1. รกชาต ศาสน กษตรย 2. อยอยางพอเพยง 3. มวนย


16 | ห น า

มาตรฐาน/ตวชวด

ผเรยนรอะไร/ทาอยางไร

นาผเรยนไปส สมรรถนะสาคญ ของ

ผเรยน คณลกษณะอนพง

ประสงค ตาง ๆ ในครอบครว โรงเรยน และชมชน

พอเพยง ในครอบครว โรงเรยน และชมชน 3. กจกรรมในครอบครว กจกรรมในโรงเรยน กจกรรมในชมชน

3. ความสามารถในการใชทกษะชวต 4. ความสามารถในการแกปญหา 5. ความสามารถในการใชเทคโนโลย

4. ใฝเรยนร 5. มงมนในการทางาน

มาตรฐาน ส 5.1 ป5/3 อธบายความสมพนธของลกษณะทางกายภาพกบลกษณะทางสงคมในภมภาคของตนเอง

1. ลกษณะทางกายภาพ 2. ลกษณะทางสงคม 3. ความสมพนธของลกษณะทางกายภาพกบลกษณะทางสงคมในภมภาค

1. ความสามารถในการคด 2. ความสามารถในการสอสาร 3. ความสามารถในการใชทกษะชวต 4. ความสามารถในการแกปญหา 5. ความสามารถในการใชเทคโนโลย

1. ใฝเรยนร 2. มงมนในการทางาน

ขนท 2 กาหนดหลกฐานทเปนผลการเรยนรของผเรยนตามเปาหมายการเรยนรทกาหนด

การกาหนดหลกฐานชนงานหรอภาระงานใหผเรยนปฏบตตองมความสอดคลองเหมาะสมสมพนธกบมาตรฐานการเรยนรและตวชวดชนป และกจกรรมทกาหนดในหนวยการเรยนร ชนงานหรอภาระงานหนงชนเชอมโยงสมพนธกบมาตรฐานเดยวกนหรอหลายมาตรฐานในเวลาเดยวกนไดดงตวอยาง

ตวอยางการวเคราะหความสอดคลองของกจกรรม ภาระงาน/ชนงาน/การวดประเมนผลระดบหนวย หนวยการเรยนรบรณาการ เรอง คณธรรมนาชวต ชนประถมศกษาปท 5

กจกรรมการเรยนร ภาระงาน/ชนงาน การวดประเมนผล 1. ศกษาคนควาการจดพธกรรมทางศาสนาทตนนบถอ อยางเรยบงาย มประโยชน

- แบบบนทกการศกษาคนควา (ใบงาน) - การรายงานผลการศกษา - แบบฝกทกษะชนดปลายเปด

- ประเมนจากการรายงานผลการศกษา - ตรวจใบงาน - ตรวจแบบฝกทกษะ

2. รวมพธกรรมทางศาสนาทตนนบถอ เชน รวมงานวนเขาพรรษาหรอทาบญตกบาตรในวนพระ

- แบบสงเกตพฤตกรรม - แบบบนทกการรวมงานวนเขาพรรษาและทาบญตกบาตรวนพระ(ใบงาน)

- ประเมนการสงเกตพฤตกรรม - ตรวจใบงาน


17 | ห น า

กจกรรมการเรยนร ภาระงาน/ชนงาน การวดประเมนผล 3.ศกษาคนควาเรองสถานภาพ บทบาท สทธเสรภาพ และหนาท การปฏบตตนในฐานะพลเมองด



4. ศกษาคนควาเรองแนวคดของปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง



5.นาเสนอแนวคดปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชในครอบครว โรงเรยน และชมชน - การจดกจกรรมในครอบครว โรงเรยน และชมชน

- แบบสงเกตพฤตกรรม - กระบวนการโครงงาน (ใบงาน) - ชนงานจากโครงงาน

- ประเมนการสงเกตพฤตกรรม - ตรวจใบงาน

6. ศกษาคนควาประวตความเปนมาของตนเองและครอบครว

- แบบบนทกการศกษาคนควา (ใบงาน) - กระบวนการโครงงาน (วธการทางประวตศาสตร)

- ตรวจใบงาน - ประเมนโครงงาน (การศกษาคนควาโดยใชวธการทางประวตศาสตร)

7. ศกษาคนควาลกษณะทางกายภาพและลกษณะทางสงคม



8.ศกษาคนควาความสมพนธของลกษณะทางกายภาพกบลกษณะทางสงคมในภมภาค




18 | ห น า

ตวอยางการวเคราะหความสอดคลองของแผนการจดการเรยนร /มาตรฐาน/ตวชวด/กจกรรม / ภาระงาน/ชนงาน และการวดประเมนผลระดบหนวย เรอง คณธรรมนาชวต ชนประถมศกษาปท 5

แผนท ชอแผน/มาตรฐาน/ตวชวด

จดประสงคการเรยนร กจกรรมสาคญ ดานความร ดานทกษะ ดานเจตคต

1 ศาสนพธ / มาตรฐาน ส 1.1/ ป5/1

-อธบายความหมายของศาสนพธได -อธบายการจดงานพธกรรมทางศาสนาทตนนบถอได

-วเคราะหประเภทของการจดงานพธกรรรมทางศาสนาทตนนบถอได

-ภมใจในตนเอง

ศกษาคนควาการจดพธกรรมทางศาสนาทตนนบถอ อยางเรยบงาย มประโยชน

2 ทาบญรวมกน/ มาตรฐาน ส 1.1/ ป5/1

-อธบายขนตอนการทาบญประเพณทมในชมชนได -บอกประเภทบญประเพณของศาสนาทตนนบถอได

-วางแผนรวมงานบญประเพณในชมชนได

-ภมใจในตนเอง -เหนความสาคญของศาสนา

ศกษาคนควาการจดพธกรรมทางศาสนาทตนนบถอ อยางเรยบงาย มประโยชน

3 งานบญบานเรา/ มาตรฐาน ส 1.1/ ป5/1

-อธบายขนตอนการทาบญตกบาตรใน วนพระได

-เลอกอาหารคาวหวานและจดหารวมทาบญ ตกบาตร ในวนพระได -กลาวคาอาราธนาศลอาราธนาพระปรตรและอาราธนาธรรมได

-ใฝเรยนร -มงมนในการทางาน -ภมใจ ในตนเอง -เหนความสาคญของศาสนา

รวมพธกรรมทางศาสนาทตนนบถอ เชน รวมงานวนเขาพรรษาหรอทาบญตกบาตรในวนพระ

4 พลเมองดตามวถประชาธปไตย/มาตรฐาน ส 2.1/ ป5/1

-บอกความหมายของสถานภาพ บทบาท สทธ

-ปฏบตตนตามขอตกลงของกลมไดถกตอง

-ใฝเรยนร -มวนย -มงมนในการทางาน

ศกษาคนควาเรองสถานภาพ บทบาท สทธเสรภาพ และหนาท การปฏบตตน


19 | ห น า



เสรภาพและหนาทได -อธบายวธการปฏบตตนเปนพลเมองดตามวถประชาธปไตยได

-ภมใจในตนเอง

ในฐานะพลเมองด

5 ตนแบบเยาวชนทาด/มาตรฐาน ส 2.1/ ป5/1

-อธบายความหมายของกฎกตกาได

-กาหนด กฎกตกาการปฏบตตนเปนตนแบบเยาวชนทาดในโรงเรยนได

-ใฝเรยนร -มวนย -มงมนในการทางาน -ภมใจในตนเอง

ศกษาคนควาและวางแผนรวมกาหนดกฎกตกาการปฏบตตนเปนตนแบบเยาวชนทาดในโรงเรยน

6 เศรษฐกจพอเพยง/ มาตรฐาน ส 3.1/ ป5/2

-อธบายความหมาย ความสาคญของปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงได

-วเคราะหความสาคญของแนวคดของปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงได

-ใฝเรยนร -มวนย -มงมนในการทางาน

ศกษาคนควาเรองแนวคดของปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

7 อยอยางไทยหวใจพอเพยง ส 3.1/ ป5/2

-บอกวธการเลอกใชทรพยากรทมอยแบบพอเพยงได

-วางแผนการเลอกใชทรพยากรทมอยอยางจากด ตามแนวคดปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงได

-ใฝเรยนร -มวนย -มงมนในการทางาน -ภมใจในตนเอง -ประหยดอดออม

ศกษาโดยใชกระบวนการโครงงาน

8 ประวตความเปนมาของตนเองและครอบครว/ มาตรฐาน ส 4.1/ ป5/3

-บอกประวตความเปนมาของตนเองและครอบครวได

-ศกษาประวตความเปนมาของตนเองและครอบครวโดยใชวธการทาง

-ใฝเรยนร -มวนย -มงมนในการทางาน -ภมใจในตนเอง

ศกษาโดยใชกระบวนการโครงงาน (วธการทางประวตศาสตร)


20 | ห น า



ประวตศาสตรได(โครงงาน)

9 ลกษณะทางกายภาพและทางสงคม/มาตรฐาน ส 5.1 ป5/3

-อธบายความหมายของลกษณะทางกายภาพและลกษณะทางสงคมได

-จาแนกประเภทของลกษณะทางกายภาพและลกษณะทางสงคมได

-ใฝเรยนร -มงมนในการทางาน -ภมใจในตนเอง

ศกษาคนควาลกษณะทางกายภาพและลกษณะทางสงคม

10 ความสมพนธของลกษณะทางกายภาพกบลกษณะทางสงคมในภมภาค/มาตรฐาน ส 5.1 ป5/3

-วเคราะหเปรยบเทยบความสมพนธของลกษณะทางกายภาพกบลกษณะทางสงคมในภมภาคได

-วเคราะหความสมพนธของลกษณะทางกายภาพกบลกษณะทางสงคมในภมภาคได

-ใฝเรยนร -มงมนในการทางาน -ภมใจในตนเอง

ศกษาคนควาวเคราะหความสมพนธของลกษณะทางกายภาพกบลกษณะทางสงคมในภมภาค


21 | ห น า

ขนท 3 ออกแบบการจดกจกรรมการเรยนร เพอใหผเรยนมผลการเรยนรตามเปาหมายทกาหนด กจกรรมการเรยนรเปนหวใจสาคญทจะชวยใหผเรยนเกดการพฒนา ทาใหผเรยนมความร

และทกษะตามมาตรฐานการเรยนรและตวชวดชนปทกาหนดไวในแตละหนวยการเรยนร รวมทงชวยในการปลกฝงคณธรรม จรยธรรม และคานยมทพงประสงคใหเกดแกผเรยน ดงนนผสอนจงควรทราบหลกการและขนตอนในการจดกจกรรม ดงน หลกการสาคญในการจดกจกรรม ไดแก

1. ตองยดหลกวา ผเรยนทกคนมความสามารถเรยนรและพฒนาตนเองไดตามมาตรา 22 2. ตองยดถอวาผเรยนมความสาคญทสด 3. ตองสงเสรมใหผเรยนแตละคน สามารถพฒนาตนเองตามธรรมชาตและเตมตามศกยภาพ 4. ตองเนนความสาคญทงความร คณธรรม กระบวนการเรยนร และสงเสรมการเรยนร

บรณาการตามความเหมาะสมของแตละชวงวยการศกษา

ขนตอนการออกแบบกจกรรม ไดแก 1. ศกษาขอมล วเคราะหสาระการเรยนรและมาตรฐานการเรยนร 2. กาหนดผลการเรยนร 3. เขยนคาอธบายรายวชา 4. จดทาสาระการเรยนร 5. กาหนดหนวยการเรยนและเขยนแผนการเรยนร 6. ตรวจสอบและปรบปรงแกไข 7. นาไปใชจรง


สรป การจดทาหนวยการเรยนรองมาตรฐานหรอหนวยการเรยนร (Backward Design)

เปนหนวยการเรยนรทมมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด เปนเปาหมายของหนวยการเรยนร เปนขนตอน สาคญของการใชหลกสตรสถานศกษา เปนการนามาตรฐานการเรยนรสการปฏบตในการจดการเรยนรเพอพฒนาผเรยน การออกแบบการจดการเรยนรโดยใชเทคนค Backward Design ม 3 ขนตอน ดงน

1. กาหนดเปาหมายการเรยนร 2. กาหนดหลกฐานทเปนผลการเรยนรของผเรยนตามเปาหมายการเรยนรทกาหนด 3. ออกแบบการจดกจกรรมการเรยนรเพอใหผเรยนมผลการเรยนรตามเปาหมายทกาหนด


22 | ห น า

ตอนท 3 กระบวนการจดการเรยนรกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม

ตวอยางรปแบบการจดการเรยนรทนยมนามาใชในวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

วธการสอนแบบบรณาการ (The Integration Method)

การจดกจกรรมการเรยนร 1. ขนนาเขาสบทเรยน

1) ผสอนทเปนแกนนาเสนอภาพขาว หรอสถานการณทเปนปญหาใหผเรยนคด วเคราะห เพอใหเกดความตระหกและความจาเปนในการแกไขปญหา

2) ใหผเรยนวเคราะหผลดผลเสยของการกระทานน 2. ขนกจกรรม

1) ใหผเรยนระดมพลงสมองชวยกนคดวเคราะหประเดนปญหา และหาแนวทางแกไขหรอหาวธศกษาหาความร โดยวธการเขยนแผนทความคด

2) ใหผเรยนทมความถนด มความสนใจรวมกนเขากลม แตละกลมเลอกประธาน รองประธาน เลขานการ และกรรมการอนๆ ผเรยนศกษาสภาพปญหา กาหนดแนวทางแกปญหา และวางแผนการทางานทากจกรรมรวมกน

3) ผเรยนแตละกลมนาเสนอโครงงานการศกษาคนควาใหผสอนทเปนแกนนาพจารณาและอนมตโครงงาน

4) ผสอนแนะนาแหลงศกษาและวทยาการเพมเตม (จากกลมวชาทเกยวของซงคณะผสอนวางแผนการทางานรวมกนไวแลว) กาหนดระยะเวลาดาเนนงานและระยะเวลานาเสนอโครงงาน

5) ผเรยนศกษาคนควาและปฏบตงานตามแผน ผสอนตดตามดแลใหคาแนะนาเมอมปญหาและประเมนกระบวนการทางาน กระบวนการศกษาคนควา กระบวนการกลมระหวางดาเนนงาน 3. ขนสรป

1) ผเรยนสรปผลการศกษาคนควาและเตรยมเสนอผลงานตามเวลาทกาหนด รปแบบการนาเสนองานอาจจะเปนการนาเสนอโดยการทดลอง การสาธต การอภปราย การจดนทรรศการ การแสดงละคร วพธทศนา บทบาทสมมต หรอทารายงานเปนรปเลม ฯลฯ ผสอนใหคาแนะนาการนาเสนอในรปแบบตางๆ

การจดการเรยนรแบบบรณาการ เปนการจดการเรยนรทมงใหผเรยนเชอมโยงความร ความคดทกษะและประสบการณทมความหมายหลากหลายและสมพนธกนเปนองครวม เพอใหผเรยนเกดการรแจง รจรง ในสงทศกษามา สามารถนาไปใชในชวตจรงได (สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา 2547)


23 | ห น า

2) ผเรยนเสนอผลงาน ผสอนชวยสรปหวขอหรอประเดนทผเรยนยงไมเขาใจหรอไมสมบรณใหสมบรณยงขน ผเรยนรบฟงและแลกเปลยนความรซงกนและกน

3) การพฒนาผลงาน ผสอนประเมนผลสาเรจของงานตามแบบประเมนตามสภาพจรง ชวยสรปความรทผเรยนนาเสนอบางประเดนทไมสมบรณหรอไมชดเจน เนองจากเวลาอนจากด แนะนาใหผเรยนศกษาพฒนาเพมเตมได และใหผเรยนนาความรไปใชใหเปนประโยชนตอไป ขอดและขอจากดของการจดการเรยนรแบบบรณาการ 1. ขอดของการจดการเรยนรแบบบรณาการ

1) การจดการเรยนรแบบบรณาการมลกษณะการสอนทจะชวยใหผเรยนมความรอบร ฝกทกษะการคดหลายรปแบบทาใหคดไดกวางขวางหลายดาน และรจกการผสมผสานความรและทกษะตางๆ เกดประสบการณพรอมทจะนาไปประยกตใชใหเกดประโยชนในการดาเนนชวต

2) การจดเนอหาวชาหรอความรตางๆ นน อยในลกษณะเหมอนชวตจรง เออตอการนาไปใชในชวตประจาวนได

3) ผเรยนไดฝกทกษะดานตางๆ เกดความสนกสนาน สามารถปลกฝงคานยมทพงประสงคไดฝกใหผเรยนคดเปน ทาเปน และแกปญหาเปน

4) การสอนแบบบรณาการขามวชาหรอระหวางวชาจะลดการสอนทซาซอนประหยดเวลาลดภาระของผเรยน โดยผสอนทกคนทสอนในรายวชาทมเนอหาเชนเดยวกนมารวมมอกนดาเนนกจกรรมการเรยนการสอนใหบรรลวตถประสงครวมกนได และเปนการเสรมสรางความร ประสบการณตลอดจนสรางเจตคตทดใหแกผเรยน 2. ขอจากดการจดการเรยนรแบบบรณาการ

1) การพฒนาผเรยนจาเปนตองใชเวลาและการปฏบตกจกรรมในแตละหนวยควรใชเวลาตอเนองกนอาจเปน 1-2 สปดาห หรอขามวนจะดกวาทตองใหเสรจในเวลาอนสน

2) คานงถงความตอการ ความสนใจของผเรยนเปนเกณฑ กจกรรมควรเปนปญหาหรอสอดคลองกบชวตจรง

3) การใชกระบวนการกลมโดยคานงถงความแตกตางระหวางบคคล การนาไปใช การสอนแบบบรณาการ สามารถนาไปใชสาหรบการเรยนการสอนไดทกกลมสาระ การเรยนรโดยผสอนทอยในระดบชนเดยวกนควรจะไดมการประชมปรกษาหารอกน เพอพจารณารวมกนวามเนอหาสาระของวชาเรองใดทซาซอนกนหรอคลายคลงกน เพอทจะไดนาไปจดกจกรรมการเรยนรแบบบรณาการใหแกผเรยน ซงจะทาใหเกดประสทธภาพในการเรยนการสอน


24 | ห น า

วธสอนโดยการจดการเรยนรแบบรวมมอ ลกษณะการจดการเรยนร ในการจดการเรยนรแบบรวมมอนน มลกษณะสาคญคอ

1. ผสอนจะตองจดกลมผเรยนใหมสมาชกคละกนตามความสามารถ คอ เกง ปานกลาง คอนขางเกง ปานกลางคอนขางออน ออน คละเพศและอาย

2. ผเรยนตองรวมมอกนกาหนเปาหมายการเรยนรเชอมโยงความรเดมกบความรทตองการศกษา ใชทกษะในการทางานรวมกนจนสาเรจ เชน ทกษะการเปนผนา ทกษะการคด ตดสนใจ ทกษะการสอสาร ทกษะการแกปญหา ทกษะกระบวนการกลม เปนตน

3. สมาชกในกลมมการแลกเปลยนความคดเหนซงกนและกน ยอมรบฟงความคดเหนของผอนอยางมเหตผล มการชวยเหลอและพงพาอาศยกน มความไววางใจซงกนและกน

4. สมาชกในกลมมความรบผดชอบในงานทไดรบมอบหมาย สมาชกทกคนมความสาคญเทาเทยมกน มความภมใจในความสาคญของตนวาเปนสวนหนงของกลมเทาเทยมกบสมาชกคนอน วธสอนแบบโครงงาน (Project Method)

วธสอนโดยการจดการเรยนรแบบรวมมอ เปนวธการสอนทมการจดกจกรรมการเรยนรทสงเสรมใหผเรยนไดเรยนรรวมกน เนนการสรางปฏสมพนธระหวางผเรยน มการแลกเปลยนความคดเหนระหวางกน สมาชกในกลมจะมความสามารถแตกตางกน สงเสรมผเรยนใหรจกชวยเหลอกน คนทเกงกวาจะชวยเหลอคนทออนกวา สมาชกในกลมจะตองรวมกนรบผดชอบตอการเรยนรของเพอนสมาชกทกคนในกลม เพราะยดตามแนวคดทวา ความสาเรจของสมาชกทกคนจะรวมเปนความสาเรจของกลม

วธสอนทมงเนนใหผเรยนไดศกษาคนควา กระทาในสงทตนสนใจ และเปนผวางแผนการทางานไดดวยตนเอง โดยมผสอนเปนผใหคาปรกษาหรอเสนอแนะแนวทาง ผเรยนจะตองฝกกระบวนการทางานอยางมขนตอน คอ วางแผนการดาเนนงานดวยการเขยนโครงงานเสนอผสอน เมอไดรบการอนมตกจะดาเนนงานตามแผนเกบขอมล วเคราะหขอมล สรปแผนการดาเนนงาน และรายงานผลการปฏบตงาน รายงานสภาพปญหา อปสรรค และขอเสนอแนะแนวทางแกไข


25 | ห น า

ลกษณะสาคญของโครงงานและจดมงหมายของการสอนโครงงาน ลกษณะการจดกจกรรมโครงงาน ผสอนตองสรางบรรยากาศในหองเรยนทสงเสรมการเรยนร มสอหลากหลาย เปดโอกาสใหผเรยนเลอกวธการเรยนรดวยตนเอง และฝกทกษะพนฐานในการแสวงหาความร ฝกทกษะการใชภาษา ฝกกระบวนการกลม กระบวนการแกปญหา กระบวนการสบสวน-สอบสวน ทกษะกระบวนการหรอกระบวนการอน ๆ ใหผเรยนเลอกหวขอทเปนปญหานาสนใจ ฝกกระบวนการคดหาวธทจะทาโครงงานตามทผเรยนถนดและสนใจ 1. ลกษณะสาคญของโครงงาน

1) เปนเรองทผสนใจ ตองการหาคาตอบ ดาเนนการศกษาคนควาและแสวงหาความรและสรปความร

2) สามารถนาความรจากหลายกลมสาระการเรยนรมาบรณาการ 3) มการนาเสนอโครงงานดวยวธตางๆ เสนอรายงานเปนรปเลม การอภปรายการแสดงเพลง

พนบาน การจดนทรรศการ การจดทาเปนรปโปสเตอร ฯลฯ 4) ความรหรอสงทคนพบ สามารถนาไปเปนประโยชนในชวตประจาวนได

2. จดมงหมายของการสอนโครงงาน การสอนแบบโครงงาน เปนการสอนทเนนใหผเรยนรจกดาเนนการ หรอทางานตามลาดบขนตอนตามแผนงานทวางไวอยางเปนระบบการทางานตามโครงงานของตนเองนนอาจทาเปนรายบคคลหรอกลมกได การสอนแบบโครงงาน มงใหผเรยนเกดกระบวนการเรยนร ดงน

1) รจกการทางานเปนทม ผเรยนจะตองรซงกนและกน รจกความสามารถ ความถนด ความสนใจของเพอนรวมงาน เรยนรงานทางานกลม เรยนรการอยรวมกนอยางเปนประชาธปไตยรจกใหอภยซงกนและกน

2) รจกการคดสรางสรรคการศกษาคนควา รจกคดวเคราะห สงเคราะห คดประเมนคา คดวนจฉย รจกคดดวยตนเอง และเรยนรเนอหาควบคไปกบกระบวนการ

3) การแสวงหาความรเปนไปอยางอสระตามความถนดและความสนใจของเรยน การจดกจกรรมการเรยนรแบบโครงงาน ขนตอนการทาโครงงานมดงน

1. ขนกาหนดปญหาหรอสารวจความสนใจ ผสอนและเสนอสถานการณหรอตวอยางทเปนปญหาและกระตนใหผเรยนหาวธการแกปญหาหรอยวยใหผเรยนมความตองการใครเรยนรในเรองใดเรองหนง

2. ขนกาหนดจดมงหมายในการเรยน ผสอนตองแนะนาใหผเรยนกาหนดจดมงหมายใหชดเจนวาเรยนเพออะไร จะทาโครงงานนนเพอแกปญหาอะไร

3. ขนวางแผนและวเคราะหโครงงาน ใหผเรยนวางแผนแกปญหา ซงจะเปนโครงงานเดยวหรอกลมกได แลวเสนอแผนการดาเนนงานใหผสอนพจารณา ใหคาแนะนาชวยเหลอและขอเสนอแนะ การวางแผนโครงงานของผเรยน ผเรยนจะตองเขยนโครงงาน ซงมองคประกอบดงน

1) ชอโครงงาน 2) หลกการและเหตผล ใหบอกสภาพปญหา แนวคด หรอเหตผลในการดาเนนการ 3) วตถประสงคหรอจดมงหมายในการดาเนนการใหบอกวาจดทาโครงงานเพออะไร ทาไมจงตอง

ทา ทาแลวจะไดผลดอยางไร จดประสงคจะตองสมพนธกบหลกการและเหตผล และตองสามารถวดไดประเมนได

4) เจาของโครงงาน บอกชอผรบผดชอบ ใครเปนหวหนา ผรวมงานมใครบาง


26 | ห น า

5) ทปรกษาโครงงาน บอกชอผใหคาแนะนา ใหความชวยเหลอในการดาเนนการ 6) แหลงความร บอกชอแหลงเรยนรตาง ๆ 7) สถานทดาเนนการ บอกวาจะใชสถานทใดเปนทดาเนนการ 8) ระยะเวลาดาเนนการ บอกระยะเวลาทเรมตนจนถงสนสดโครงงาน 9) งบประมาณ บอกจานวนเงนทใชดาเนนการ และแยกเปนรายการวา เปนคาใชจายอะไรบาง

ไดเงนงบประมาณมาจากไหน 10) วธการดาเนนการ หรอวธการศกษาคนควา บอกวาไดขอมลมาอยางไร มวธการศกษาคนควา

อยางไร มขนตอนในการทางานอยางไร มวธวเคราะห หรอขนตอนการสงเคราะหอยางไร 11) เครองมอเครองใช วสดอปกรณทใชในการดาเนนการ บอกวาใชวสดอปกรณอะไรบาง 12) ผลทคาดวาจะไดรบ ใหบอกวาผลของการดาเนนการจะทาใหผเรยนสามารถแกปญหาได

อยางไร หรอไดผลจากการดาเนนงานครงนมากนอยเพยงไร 13) ลงลายมอชอผเสนอโครงงาน วน เดอน ป 14) ความเหนของผปกครอง (ถาม) 15) ความเหนขอเสนอแนะของผสอน

4. ขนลงมอปฏบตหรอแกปญหา ใหผเรยนลงมอปฏบตหรอแกปญหาตามแผนการทกาหนดไว โดยมผสอนเปนทปรกษา คอยสงเกต ตดตาม แนะนาใหผเรยนรจกสงเกต เกบรวบรวมขอมล บนทกผลดาเนนการดวยความมานะอดทน มการประชมอภปราย ปรกษาหารอกนเปนระยะๆ ผสอนจะเขาไปเกยวของเทาทจาเปน ผเรยนเปนผใชความคด ความรในการวางแผนและตดสนใจทาดวยตนเอง

5. ขนประเมนผล ผสอนตองแนะนาใหผเรยนรจกประเมนผลกอนดาเนนการระหวางดาเนนการ และหลงดาเนนการ คอ รจกพจารณาวากอนทจะดาเนนการมสภาพอยางไร มปญหาอยางไร ระหวางทดาเนนงานตามโครงงานนนยงมสงใดผดพลาดหรอบกพรอง จะตองแกไขอะไรบางจะมวธแกไขอยางไร เมอดาเนนการไปแลวผเรยนมแนวคดอยางไร มความพอใจหรอไม ผลของการดาเนนการตามโครงงาน ผเรยนไดความรอะไร ไดประโยชนอยางไร และสามารถนาความรนนไปพฒนาปรบปรงงานใหดขนไดอยางโดยใหผเรยนประเมนโครงงานของตนเองหรอเพอนรวมประเมน จากนนผสอนจงประเมนผลโครงงานตามแบบประเมน ซงผปกครองอาจจะมสวนรวมในการประเมนดวยกได

6. ขนสรป รายงานผลและเสนอผลงาน เมอผเรยนทางานตามแผนและเกบขอมลแลวตองทาการวเคราะหขอมล สรปและเขยนรายงานเพอนาเสนอผลงาน ซงนอกเหนอจากรายงานเอกสารแลว อาจมแผนภม แผนภาพ กราฟ แบบจาลองหรอของจรงประกอบการนาเสนอ อาจวดไดหลายรปแบบ เชน จดนทรรศการการแสดงละคร ฯลฯ


27 | ห น า

วธสอนโดยเนนกระบวนการ (Learning Process)

ลกษณะการจดการเรยนการสอนทเนนกระบวนการ การจดการเรยนการสอนทเนนกระบวนการนน ผสอนจะเปนผวางแผน นาผเรยนใหเกดกระบวนการเรยนรจนบรรลตามเปาหมายทกาหนดไว ผสอนจะนาผเรยนผานขนตอนตางๆ ของกระบวนการทละขนๆ อยางเขาใจครบถวน ครบวงจร ผเรยนเขาใจและรบรขนตอนของกระบวนการนน นากระบวนการนนไปใชในสถานการณใหมได ผเรยนใชกระบวนการนนในชวตประจาวนจนเปนนสย (วลลภ กนทรพย, 2545 : 202)

1. กระบวนการสรางเจตคต เปนกระบวนการทแทรกอยไดในทกเนอหา เปนความรสกทมตอสงทเรยน อาจเปนความคด หลกการ การกระทา เหตการณ สถานการณ เปนตน มขนตอนดงน

1) สงเกต ผสอนเสนอขอมล รปภาพ สถานการณใหผเรยนพจารณาการกระทาทปรากฏแลวพจารณาวาผเรยนมความรสกอยางไร ดหรอไม เชน ภาพคนทงขยะลงแมนา ลาคลอง ผเรยนรสกอยางไร ชอบหรอไมชอบ เพราะเหตใด

2) วเคราะห ใหพจารณาผลทเกดขน ผลทตามมา แยกเปนการกระทาทเหมาะสม ไดผลเปนทนาพอใจ หรอการกระทาทไมเหมาะสม ไดผลไมเปนทนาพอใจ

3) สรป ผเรยนสรปความรสก ความคดเหนอยางมเหตผลวาจะเลอกปฏบตอยางไร แนวความคดทถกตองควรเปนอยางไร

2. กระบวนการกลม เปนกระบวนการทฝกใหทากจกรรมสาคญ คอ 1) มผนาและมการแบงหนาทรบผดชอบ กระบวนการกลมจะตองมการรวมกลมกนตงแต 2 คน

ขนไป มบทบาทแตกตางกนไปตามหนาท คอ ผนากลม และสมาชกในกลม ผนากลมจะทาหนาทนาในความคด เสนอความคด ประสานความคด กระตนใหสมาชกคดวางแผน และกาหนดภาระงาน รวมทงตดตามประสานสมพนธเพอใหงานนนสาเรจดวยด ถาในกลมมบคคลทมภารวะความเปนผนาหลายคนกตองผลดเปลยนกนเปนผนาหรอผตาม มการเสนอความคดเหนรบฟงความคดเหนของสมาชกอยางมเหตผล มการแบงหนาทความรบผดชอบแตตองชวยเหลอกนเมอมปญหา

2) การวางแผน มการระดมพลงสมอง วางแผนการทางาน กาหนดจดประสงคและขนตอนหรอวธการดาเนนการ

3) ปฏบตตามแผน เมอวางแผนงานดวยการพจารณาไตรตรองจากลมอยางดแลวสมาชกในกลมจะปฏบตตามแผนดวยความรบผดชอบ

4) ประเมนผลการปฏบตงานระหวางการดาเนนงานตามแผนผนากลมและสมาชกจะตองมการตดตามผลการปฏบตงานเปนระยะๆ เพอแกไขหรอปรบปรงงานใหดขน

กระบวนการ (Process) หมายถง แนวทางในการดาเนนการในเรองใดเรองหนงทมลาดบขนตอนทตอเนองตงแตตนจนเสรจตามจดประสงคทกาหนด ซงชวยใหงานนนสาเรจไดอยางมประสทธภาพ โดยใชเวลาและทรพยากรนอยทสด (วลลภ กนทรพย : 2533 : 10) การจดการเรยนการสอนควรเนนกระบวนการ คอ การเรยนทใหผเรยนสามารถทาตามขนตอนได และรบรขนตอนทงหมด จนสามารถนาไปใชไดจรงในสถานการณใหมๆ ผเรยนไดฝกฝนจนเกดทกษะ สามารถนาไปใชไดอยางอตโนมต (สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต, 2545 : 202)


28 | ห น า

5) ปรบปรงและพฒนา มการประเมนผลรวมและชนชมในงานงานของกลม หากยงไมเปนทพอใจ หรอไดแนวทางทเหมาะสมจะตองมการปรบปรงและพฒนาตอไป

3. กระบวนการเรยนความรความเขาใจ กระบวนการเรยนความรความเขาใจ จะใชเมอตองการใหผเรยนเขาใจสงทศกษาโดยใหสงเกต พจารณาขอมลสาระความร สรางความคดรวบยอดโดยกระตนใหผเรยนตงคาถาม ตงขอสงเกต วเคราะหขอมล เพอทาความเขาใจในสงทจะเรยนร เหนความสาคญ ความจาเปน แลวกาหนดเปนจดประสงคการเรยนรหรอเปนแนวทางในการแสวงหาคาตอบตอไป มขนตอนดงน

1) สงเกต ตระหนก ผสอนกระตนใหผเรยนพจารณาขอมล สาระความร หรอสถานการณตางๆ ทกาหนดให ตงขอสงเกต วเคราะหขอมล ทาความเขาใจในสงทตองการเรยนร และกาหนดจดประสงคเพอแสวงหาคาตอบตอไป

2) วางแผนปฏบต นาวตถประสงค หรอคาถามททกคนสนใจใครหาคาตอบชวยกนวางแผน คนหาคาตอบ กาหนดแนวทางคนหาคาตอบ

3) ลงมอปฏบต ผสอนแบงผเรยนเปนกลมตามความสนใจ กาหนดประเดนใหสมาชกในกลมยอยไปคนควา แสวงหาคาตอบจากแหลงความร ดวยวธตางๆ เชน การสมภาษณ การคนควาจากหองสมด การศกษานอกสถานท ฯลฯ ตามแผนปฏบตงานทกลมกาหนดไว

4) พฒนาความร ความเขาใจ ใหผเรยนนาความรทคนความารวบรวมเรยบเรยงใหม รายงานอภปรายเชงตความ แปลงความ ขยายความ นาไปใชวเคราะห สงเคราะหและประเมนคาฯลฯ

5) สรป ผเรยนพจารณาสาระความรททกคนชวยกนคนความารายงาน สรปเปนสาระสาคญทควรร และบนทกความรเฉพาะตนลงในสมดของผเรยน

4. กระบวนการปฏบต เปนกระบวนททาใหผเรยนฝกปฏบตจนเกดทกษะ เกดความชานาญจนสามารถทาไดอยางแคลวคลอง มขนตอนดงน

1) สงเกตรบรใหผเรยนไดเหนตวอยางทหลากหลายตนเกดความเขาใจและความคดรวบยอด เชน - การอานทานองเสนาะใหผเรยนฟงและสงเกตวาการอานทถกตอง ไพเราะนาฟง มลลา

อารมณตามเนอหานนเปนอยางไร - การตดเยบเสอผา มขนตอนการวดตวอยางไร การสรางแบบและการลงผาทาอยางไร

2) ทาตามแบบ ใหผเรยนทาตามตวอยางทแสดงใหเหนทละขนตอนจากพนฐานไปสงานทยงยากซบซอนยงขน

3) ทาเองโดยไมมแบบ ใหผเรยนฝกปฏบตเองโดยไมตองดตวอยาง เปนการฝกใหทาเองตงแตตนจนจบ

4) ฝกทาใหชานาญ การฝกขนนผเรยนจะสามารถปฏบตดวยความชานาญจากการฝกปฏบตดวยตนเอง หรอทาไดดวยตนเองอยางอตโนมตจากงานชนเดมหรอ งานทผสอนกาหนดใหใหม การนาไปใช การนากระบวนการไปใชใชไดกบทกกลมสาระการเรยนร แตวชาใดจะใชกระบวนการใดนนแลวแตธรรมชาตของวชา และแลวแตละจดประสงคการเรยนรของรายวชานนๆ เชน วชาทเปนทกษะ มกใชกระบวนการปฏบตวชาทจาเปนตองใหผเรยนสนใจ ใครเรยนใครรเหนความจาเปน ความสาคญในสงทเรยนจะใชกระบวนการตระหนก


29 | ห น า

วธสอนแบบการแสดงบทบาทสมมต (Role Playing Method) การจดกจกรรมการเรยนร การแสดงบทบาทสมมตขนตอนในการจดกจกรรมตางๆ เพอนาไปใชสอนดงน คอ 1. ขนเตรยมการ

1) การวเคราะหปญหา หรอประเดนทจะนาสการแสดง ผสอนจาแนกสถานการณไดวาอะไรหรอปญหาอะไรเปนจดทตองการใหผเรยนไดเรยนร

2) กาหนดสถานการณและบทบาทสมมตเมอผสอนไดปญหาชดเจนแลวเตรยมการเพอนาเสนอใหแกผเรยน โดยวธการตางๆ อาจจะเปนการเลา หรอใหดรปภาพประกอบ เพอใหผเรยนมความเขาใจกระจางชด 2. ขนแสดง

1) การอนเครอง เปนการนาผเรยนหรอกระตนผเรยนไปสเรองทจะเรยน เพอทาใหผเรยนมความเขาใจตรงกน ผสอนอาจโนมนาวใจผเรยนใหตงใจฟงเรองอยางตงใจ และมวธการทาใหผเรยนรตววา ทกคนมโอกาสจะประสบกบปญหาทานองนนและกระตนใหผเรยนคดทจะชวยแกไขปญหานน ผสอนจะตองมวธการการเลาทเราใจผเรยนใหเกดความรสกตามทเลา และจะตองทาใหผเรยนรสกวาจะตองมสวนรวมในการแกปญหานน เรองหรอสถานการณทผสอนนามาเลานน อาจจะแตงขนเองใหสอดคลองกบเรองทสอน หรออาจจะนามาจากตอนใดตอนหนงของวรรณคดหรอหนงสออนๆ กได และผสอนจะหยดเลาเรองลงตรงทมปญหาเกดขน เมอผสอนเลาเรองจบแลว กนาใหผเรยนรวมกนอภปรายโดยการตงคาถาม เชน นกเรยนคดวาจะเกดอะไรขน และวจารตวละครตางๆ เพอนาไปสการแสดงบทบาทสมมตตอไป

2) การเลอกตวผแสดง การเลอกตวผแสดงนน อาจเลอกไดหลาย เปนผเลอกหรอผเรยนมสวนรวมในการเลอกวาแสดงบทบาทใด ทงน ขนอยกบจดมงหมายของการแสดงและการสอนเปนสาคญ เชน เลอกผแสดงทมลกษณะใกลเคยงกบบท เลอกผแสดงทแสดงตนออกมาวาตนใจเปนอยางด เมอแสดงแลวจะไมมอาการเคอะเขน เลอกผเรยนทอาสาสมครดวยความเขาใจ ผสอนจะเปนผพจารณาตามความเหมาะสมของการคดเลอกผแสดง

3) การจดฉากตวแสดง เมอไดตวผแสดงแลวผสอนควรใหผเรยนทเหลอไดมสวนรวมในการจดสถานทแบบสมมตขนเพอใหใกลเคยงกบความเปนจรง การจดฉากนนอาจจะใชวธแบบงายๆ ตามสภาพการณทเหมาะสม

บทบาทสมมต (Role Playing) เปนวธการอยางหนงทใชในการสอนโดยสรางสถานการณสมมตขนใหสอดคลองกบบทเรยนเพอใหผเรยนไดแสดงออกเปนบคคลตางๆ ตามหวขอทกาหนด แสดงออกถงพฤตกรรมบคคลทผเรยนไดรบบทบาท เปนการฝกใหผเรยนไดทดลอง และเรยนรในการปรบประพฤตกรรมของตนในสภาวะตางๆ และหาทางแกไขปญหาตดสนใจอยางมประสทธภาพ ทาใหเขาใจถงการกระทา ความรสก เหตผลของบคคลทสวมบทบาทดงกลาวในชวตจรง


30 | ห น า

4) การเตรยมผสงเกตการณ ผสอนจะตองแบงผเรยนใหเปนผสงเกตการณและแนะนาใหรจกสงเกตและวเคราะหเหตการณไปดวย รบฟงวธการแกไขปญหาของเพอนทเสนอมาใชเหตผลในการคดวเคราะหวา วธดงกลาวนน จะสามารถแกไขปญหาไดจรงหรอไม และถาไดแกปญหาไปแลว จะทาใหเกดปญหาอนตามมาอกหรอไม

5) การเตรยมความพรอมกอนแสดง กอนแสดงผเรยนควรไดวางแผนกนคราว ๆ วาจะแสดงกนอยางไร การแสดงจะเปนไปโดยอตโนมต โดยผสอนจะชวยใหผแสดงเขาใจสถานการณมากขนโดยการถามเพอสรางความมนใจ เชน เรองเกดขนทไหน สถานทนนเปนอยางไร ตวละครมใครบาง มบทบาทอยางไร เมอพบปญหาจะคดแกปญหาอยางไรบาง ผสอนจะใหกาลงใจผแสดงและแนะนาผแสดงใหหายใจลกๆ เมอประหมา เปนตน

6) การแสดงเมอทกคนพรอมแลวกใหเรมการแสดงได ผแสดงทกคนจะแสดงตามบททไดรบมอบหมายเปนไปตามธรรมชาต มการแสดงอารมณ ความรสก การตดสนใจเหมอนกบวาตนเองอยในเหตการณนนจรงๆ ในกรณทผเรยนไดแสดงพฤตกรรมไมเหมาะสม ผสอนมวธการทาใหผเรยนปรบปรงพฤตกรรมและหลกเลยงการใชคาพดตาหนอยางทนททนใด

7) การตดบทเมอมการแสดงเปนไปจนไดเวลาพอสมควรแลว และการแสดงนนไดขอมลเพยงพอทจะนามาวเคราะหและอภปรายไดแลว ผสอนกควรตดบทเพอไมใหการแสดงยดเบอและมเวลาดาเนนการวเคราะหและอภปรายผลตอไป 3. ขนการวเคราะหและอภปรายผล การวเคราะหการแสดงจะเปนไปในรปการอภปรายรวมกนระหวางผแสดง ผชม หรอผสงเกตการณซงการอภปรายจะเปนแบบใดนน ขนอยกบวตถประสงคของการเรยนเปนหลกอาจจะมการแบงกลมยอย ในแตละกลมจะมทงผแสดงและผสงเกตการณ ผสอนควรมสวนชวยในการอภปรายใหเปนไปตามวตถประสงคดวยการตงคาถามกวาง ๆ เพอกระตนผเรยนใหคดและหาคาตอบ เชน ในเรองนมเหตการณสาคญอะไรบาง ตวละครมความรสกอยางไร เหตการณดงกลาวจะมโอกาสเกดขนไดจรงหรอไม ควรแกไขปญหาอยางไร บอกเหตผลเปนตน 4. ขนแสดงเพมเตม ขนแสดงเพมเตมเปนขนทเมอมการอภปรายเสนอความคดเหนแลว อาจจะมการเสนอแนะแนวความคดใหมในการแกไขปญหาหรอการตดสนใจ ในการแสดงครงแรกอาจยงไดผลไมเปนทนาพอใจ ผสอนกอาจจะใหมการแสดงเพมเตมได โดยใชทางเลอกใหมทไดจากการอภปรายมาเปนพนฐานของการแสดงครงใหม การฝกการเผชญปญหานน อาจจะทาไดหลายครง และจดวาเปนคณคาสาคญของบทบาทสมมต ถาไมจาเปนตองมการแสดงใหมกขามไปขนท 5 5. ขนแลกเปลยนประสบการณและสรปเปนหลกการ ในการแลกเปลยนประสบการณระหวางผเรยน จะทาใหผเรยนไดแนวคดทหลากหลายกวางขวางขน ทาใหเหนวาเรองทเรยนมสวนเกยวของกบชวตจรง และสามารถสรปหาขอยตหรอความคดรวบยอดหรอหลกการสาคญทไดจากการเรยนในเรองนน วธการสอนตามแนวพทธวธ เปนทประจกษชดในปจจบนวานกการศกษาเกอบทวโลก ตางยอมรบนบถอคาสอนของพระพทธเจาวาประเสรฐและยอดเยยมจรง ทงยงมวธการสอนททนสมยอยเสมอ และใชไดผลดมาตงแตโบราณกาล ดงนนนกวชาการและนกการศกษาหลายทานไดใหความคดเหนเกยวกบวธการสอนตามแนวพทธศาสตรไวอยาง


31 | ห น า

หลากหลาย ซงลวนแตเปนวธการทนาสนใจยง ในทนจะขอเสนอความคดเหนเฉพาะบางทานทมสาระตอการเรยนการสอนโดยตรง มากลาวโดยยอ ดงตอไปน ๑. การสอนดวยการยด ๔ โก การสอนทไดผลดนน ตองเปนวธการสอนทประกอบดวยวาทศลป ซงเปนศลปะในการสอนของพระพทธเจาในการสงสอนสาวกทกครง อนประกอบดวยคณลกษณะ ๔ ประการ คอ ๑. สนทสสโก สอนใหเหนคอใหรแจงเหนจรงดวยใจเหมอนตาเหน ๒. สมาทปโก สอนใหเชอคอชกชวนใหปฏบตตาม ๓. สมตตเตชโก สอนใหกลาคอเราใหผฟงมความกลาหาญในการปฏบตตามนน ๔. สมปหงสโก สอนใหสนกคอใหผฟงมความราเรงแจมใส แชมชนในการฟงและปฏบตตาม ๒. การสอนแบบโบราณ ทเรยกกนวาหวใจนกปราชญ ๔ ประการ คอ ดงตอไปน ๑. ส (สตตะ) คอสอนใหรจกฟง ๒. จ (จตตะ) คอสอนใหรจกคด ๓. ป (ปจฉา) คอสอนใหรจกถาม ๔. ล (ลขตะ) คอสอนใหรจกเขยน ๒ ๓. การสอนแบบอรยสจ คอสอนแบบตงปญหา และแกปญหา ๔ ประการ คอ ๑. ทกข คอสอนใหรจกปญหา ใหเหนปญหา คอตวทกข ๒. สมทย คอสอนใหรจกสาเหตของปญหา คอเหตเกดทกข ๓. นโรธ คอสอนใหรจกวธการแกปญหาดวยการทดลอง เกบขอมลเพอนามาแกปญหาใหได จนหมดปญหา ๔. มรรค สอนใหรจกสรปผลทเปนแนวทางในการแกปญหา แลวสามารถนาไปใชใน ชวตประจาวนได สาโรช บวศร ไดกลาวถงวธการสอนตามขนทง ๔ ของอรยสจ ไววา “ดานพทธประวต ไดปรากฏชดวาในการแกปญหาชวตของพระพทธองคนน ไดทรงคดแกปญหาดวยพระองคเอง ทรงทดลองและทรงปฏบตหรอกระทาดวยพระองคเองทงสนผลกคอทรงตรสรไดเรยนรอยางแจมชดหรอรแจงซงเปนการยนยนวา การคดหรอคดแกปญหาดวยตนเองนน ทาใหรแจงหรอเกดการเรยนรขนเปนอยางด ๔ พระราชวรมน ไดกลาวถงเรองวธการสอนตามขนทง ๔ ของอรยสจ นวา “การคดแกปญหาและการกระทาควบคกนไปนน ไดปรากฏอยางชดเจนในขนตอนของอรยสจ ๔ โดยเฉพาะในกจของอรยสจ ซงเปนหนาททจะพงกระทาตออรยสจ ๔ แตละอยาง ทจะตองปฏบตใหถกตองและเสรจสนในอรยสจ ๔ แตละอยางดวย จงจะไดชอวารอรยสจ หรอเปนผตรสรแลว๕ วธการสอนนน เปนการกระทาอยางหนงทจะทาอยางไร ผเรยนจงจะเกดความเขาใจ หรอเกดการเรยนรขนมาได ดงนนวธการสอนจะตองประยกตจากกจในอรยสจ ๔ เปนสวนใหญ เพราะเปนเรองของการปฏบตหรอการกระทา มไดประยกตจากตวอรยสจ ๔ โดยตรง จงเปนวธสอนทเรยกวา “วธสอนทง ๔ ขนขนของอรยสจ” ๑. ขนกาหนดปญหา (ขนทกข) ครชวยใหนกเรยนใหไดศกษาพจารณาดปญหา ทเกดขนดวยตนเอง ดวยความรอบครอบ และพยายามกาหนดขอบเขตของปญหาซงนกเรยนจะตองคดแกไขใหจงได ๒. ขนตงสมมตฐาน (ขนสมทย)

๑. ครชวยใหนกเรยนใหไดพจารณาดวยตนเองวา สาเหตของปญหาทยกขนมากลาวในขนท ๑ มอะไรบาง

๒. ครชวยนกเรยนใหไดเกดความเขาใจวา ในการแกปญหาใด ๆ นน จะตองกาจดหรอดบทตนตอ หรอแกทสาเหตของปญหาเหลานน


32 | ห น า

๓. ครชวยนกเรยนใหคดวา ในการแกทสาเหตนน อาจกระทาอะไรไดบาง คอใหกาหนดสงจะกระทานเปนขอ ๆ ไป

๓. ขนทดลองและเกบขอมล (ขนนโรธ) เปนขนการทดลองและเกบรวบรวมขอมลหรอขนนโรธ มวธการขนตอน ดงตอไปน

๑. สจฉกรยา หมายถงการทาใหแจง หรอใหบรรลจดหมายทตองการทาอยางไรจงจะทาใหแจงได ถาเจรญรอยตามพระพทธองคกตองกระทาดวยตนเอง จะเหนวาพระพทธองคทรงทดลองวธการตางๆ ดวยพระองคเอง เชน โยคะ ตบะ และทรงอดพระกระยาหาร เปนตน เมอทรงเหนวาไมสามารถบรรลจดหมายปลายทางทตองการได จงใชวธการของสมถะและวปสสนากรรมฐาน ดงนนในการสอนขนน ครตองชวยใหนกเรยนไดกระทาหรอทาการทดลองดวยตนเองตามหวขอตางๆ ทไดกาหนดไว


33 | ห น า

๒. เมอทดลองไดผลประการใด ตองบนทกผลของการทดลองแตละอยาง หรอทเรยกวา “ขอมล” ไวเพอพจารณาในขนตอไป

๔. ขนวเคราะหขอมลและสรปผล (ขนมรรค) ขนวเคราะหขอมลและสรปผลหรอขนมรรค มวธการและขนตอน ดงตอไปน

๑. จากการทดลองกระทาดวยตนเองหลาย ๆ อยางนน ยอมจะไดผลออกมาใหเหนชด ผลบางประการชใหเหนวาแกปญหาไดบางประการ แตไมคอยชดเจนนก ผลทถกตองจะชใหเหนวา แกปญหาไดแนนอนแลวและไดบรรลจดหมายแลว ไดแนวทางหรอขอปฏบตทเราตองการแลว เหลานหมายความวาจะตองวเคราะหและเปรยบเทยบขอมลทไดบนทกไวในขนท ๓ ขอ ๒ นนจนเหนแจมแจงวาทาอยางไรจงจะแกปญหาทกาหนดในขนท ๑ ไดสาเรจ

๒. จากากรวเคราะหดงกลาวแลวนน จะทาใหเหนวาสงใดแกปญหาไดจรง ตอไปกใหสรปการกระทาทไดผลนนๆ ไวเปนขอๆ หรอเปนระบบ หรอเปนแนวทางปฏบตแลวใหลงมอกระทาหรอปฏบตอยางเตมทตามแนวทางนนโดยทวกน

วธการสอนตามขนทง ๔ ของอรยสจนน ถอวาเปนแมบท แตโดยแทจรงแลวเปนวธการแกปญหานนเอง จงกลาวไดวาเปนวธการสอนทสาคญยงและเปนเครองมอทมศกยภาพสงในวชาชพครดวย สมควรทครไทยทงหลายจงไดตระหนกและภาคภมใจวาเรามวธสอนแมบทของเราเอง และเปนวธการสอนทไดยดแนวคดและวธการสอนของ พระพทธองคเปนหลก วธสอนโดยใชทกษะกระบวนการเผชญสถานการณ (Conflict Situation Skills) การจดกจกรรมการเรยนร จากแนวคดของ สมน อมรววฒน ไดเสนอการใชกระบวนการเผชญสถานการณประกอบดวย 4 ขนตอน คอ ขนท 1 การรวบรวม ขาวสาร ขอมล ขอเทจจรง ความรและหลกการ ขนท 2 การประเมนคาและประโยชน ขนท 3 การเลอกและการตดสนใจ ขนท 4 การปฏบต การนากระบวนการเผชญสถานการณมาใชในการเรยนการสอนในโรงเรยน สามารถนามาใชในโรงเรยน ไดดงน

ทกษะ กระบวนการเผชญ สถานการณเปนกระบวนการเรยนรอยางหนงทฝกใหผเรยนไดฝกการเรยนรดวยตนเอง ไดมโอกาสสมพนธกบสงทจะเรยนร หรอมกลยาณมตร ชวยใหเกดการเรยนรและสามารถนาประสบการณจากการเรยนรนน มาเปนแนวทางในการเลอกและตดสนใจ โดยผานการวเคราะหและประเมนคา เพอนาไปสการปฏบต


34 | ห น า

1. ขนสอน 1) การรวบรวมขาวสาร ขอมล ขอเทจจรง ความรและหลกการ

ขนตอนนเปนขนพนฐานของการเผชญสถานการณและการแกปญหา ผสอนอาจจะมอบหมายใหผเรยนไดไปศกษาคนควาหาความร เพอใหไดขอมลเกยวกบเรองทศกษา หรอขาวสารการกระทาทสอดคลองกบเรองทศกษาซงผสอนอาจจะหาแหลงขอมล ความรหรอแหลงขาวสารใหแกผเรยน

2) การประเมนคณคาและประโยชน เมอผเรยนไดศกษาความรหรอขาวสารขอมลเกยวกบเรองทผสอนไดรบมอบหมาย ซงขอมลขาวสารนนจะเปนสถานการณหรอเรองทผเรยนจะตองนามาศกษาวเคราะหสถานการณ และประเมนสถานการณหรอขอมลทศกษา ซงในขนตอนนจะตองฝกใหผเรยนไดรจกหลกและวธการคดในรปแบบตางๆ เพอใหไดขอคดวาสถานการณหรอขอมลทไดศกษานนมคณคามากนอยหรอมประโยชนเพยงไร หรอมโทษอยางไร อาจจะใชเกณฑหรอวธการประเมนตามความเหมาะสม ซงอาจจะใชเกณฑของพทธธรรม เกณฑมาตรฐานและคานยมของสงคม หรอกรอบทฤษฎ การคดประเมนคา มความสาคญและมผลตอการเลอกการตดสนใจ ในขนการประเมนคณคาน ผสอนอาจจะจดทาเปนแบบฝกหรอใบงานทมคาถามเพอฝกใหผเรยนไดรจกวเคราะห เพอเปนพนฐานของการประเมนคา และประโยชน หรอโทษของเรองทศกษากได

3) การเลอกและการตดสนใจ ขนตอนน จะเปนขนตอนทตอเนองจากขนตอนท 2 เมอผเรยนไดประเมนคณคาและประโยชนจากขอมลและขาวสารแลว จะมองเหนชองทางวาถาตนเองไดประสบกบสถานการณดงกลาวหรอสถานการณทคลายคลงกนนน ผเรยนจะสามารถเลอกและตดสนใจอยางไร จงจะถกตองหรอไดรบประโยชนอยางแทจรง เพอจะไดไมเกดปญหาจากการตดสนใจทผดพลาด ในขนนผสอนอาจจะสรางสถานการณทเปนกรณตวอยางในชวตจรงของผเรยนทอาจจะเกดปญหาตางๆ มากมาย ซงปญหาเหลานนอาจเปนปญหาในครอบครว โรงเรยน สงคมและตงประเดนคาถามใหผเรยนไดฝกทกษะในการเลอกและการตดสนใจในการแกปญหาอยางมหลกการ

4) การปฏบต เมอผเรยนไดฝกทกษะตงแตขนการรวบรวมขาวสาร ขอมล ขอเทจจรง ความรและหลกการ ไดฝกการประเมนคณคาและประโยชน ตลอดจนการเลอกและตดสนใจไปแลว ขนตอนทสาคญ คอควรจะฝกใหผเรยนไดรจกนาไปปฏบต ซงในบางสถานการณผเรยนสามารถนาไปปฏบตไดจรง จะทาใหผเรยนไดพสจนวา การทตนไดตดสนใจเลอกนนเมอนาไปปฏบตจรงแลว ไดผลดหรอไดรบประโยชนอยางไร เปนการพสจนวาตนเองไดตดสนใจถกตองหรอไม แตในกรณสถานการณนนไมเหมาะสมกบการนาไปปฏบตตนเอง ผสอนอาจจะออกแบบกจกรรมใหผเรยนไดพสจนความรในแงปฏบต โดยการสมภาษณจากบคคล ผทมประสบการณหรอผมความร หรอจากผลงานของนกวชาการทไดพสจนหรอทดลองปฏบตแลวเปนการยนยนและเปนการสนบสนนการตดสนใจของผเรยน

2. ขนสรป เมอผสอนไดดาเนนการใหผเรยนทากจกรรมจนครบทกขนตอนของกระบวนการเผชญสถานการณแลว ผสอนควรใหผเรยนไดชวยกนสรปแนวคดหรอความรและประสบการณทตนไดรบเปนการยาเตอนใหเกดความกระจางชดขน

3. ขนการวดและการประเมนผล ผสอนควรมวธการวดและการประเมนผลใหคลมทงดานพทธพสย จตพสย และทกษะพสย มการกาหนเครองมอวดและประเมน พรอมทงกาหนดเกณฑการวดและการประเมนผลใหชดเจน


35 | ห น า

ประโยชนและขอจากดของการจดการเรยนการสอนโดยใชทกษะกระบวนการเผชญสถานการณ ตามแนวคดของสมน อมรววฒน สามารถสรปไดใจความดงน

1. ประโยชนของการจดการเรยนการสอนโดยใชทกษะกระบวนการเผชญสถานการณ 1) ทาใหผเรยนไดฝกทกษะการคนควาหาความรจากแหลงขอมลตางๆ อยางหลากหลายตลอดจน

เปนผททนตอเหตการณปจจบน ทาใหเปนบคคลแหงการเรยนร 2) ผเรยนรจกวเคราะหสถานการณ วเคราะหขอมลขาวสารทไดรบมาอยางเปนผทรเทาทน ม

หลกเกณฑในการวเคราะหสถานการณอยางหลกาหลาย โดยคานงถงเกณฑมาตรฐานของสงคมและเกณฑดานคณธรรม จรยธรรม

3) ผเรยนรจกวธการเลอกและการตดสนใจ โดยอาศยพนฐานจากสถานการณทเกดขนจรง ซงมหลากหลาย เพอนาไปประยกตใชในชวตปจจบน เนองจากผเรยนไปอาจจะเผชญสถานการณทรนแรงหรอรายแรงไดจรง แตการทไดตวอยางเหตการณจรง จะทาใหผเรยนสามารถฝกทกษะการเลอกและการตดสนใจในการแกปญหาอยางมหลกการ

4) ผเรยนสามารถปฏบตตนเพอใหเผชญสถานการณและแกปญหาชวตจรง ซงจะตองใชวธการปฏบต โดยอาศยหลกธรรมของศาสนามาเปนแนวทาง เพอใหการปฏบตตนไดบรรลผลโดยมการฝกฝนตนเองใหมสตสมปชญญะรเทาทนปญหาและสถานการณทกาลงเผชญเพอจะไดปฏบตตนไดอยางถกตอง การเผชญสถานการณมหลายระดบ ทงในบคคล ครอบครว ชมชน และประเทศชาต ตลอดจนระดบโลก ซงทกระดบจะมความสมพนธกน การแกปญหาจงตองมความสมพนธกน ศรทธาวธการคดทถกตอง การปฏบตมวธการหลากหลายและตองมการปรบปรงแกไขใหเหมาะสม

2. ขอจากดของการจดการเรยนการสอนโดยใชทกษะกระบวนการเผชญสถานการณ การจดกจกรรมการเรยนการสอนทจะไดผลบรรลจดประสงคของเรองทจะสอนนน จะตองใชเวลามาก ทาใหผสอนตองออกแบบกจกรรมใหผเรยนไดศกษาความร ตลอดจนการฝกปฏบตนอกหองเรยนบาง ซงทาใหผสอนบางคนจะเหนวาเปนเรองยงยาก มองขามการเลอกนาทกษะกระบวนการเผชญสถานการณไปใชกบการเรยนการสอน ผสอนตองเลอกสถานการณใหสอดคลองกบหลกสตรและเหมาะสมกบระดบผเรยน หลกเลยงสถานการณทเปนอนตรายหรอรนแรงเกนกวาความสามารถของผเรยนจะแกปญหาได การนาไปใช ผสอนสามารถนาทกษะกระบวนการเผชญสถานการณไปใชกบการเรยนรไดทกกลมสาระการเรยนร โดยเลอกเรองทเหมาะสมกบการใหผเรยนไดใชทกษะในการหาขอมลความรและขาวสารตางๆ เพอนาไปใชวเคราะหเขากบเรองทจะเรยน และเพอเปนขอมลในการฝกทกษะการประเมนคา เพอไปสการเลอกและตดสนใจ จนกระทงถงการนาไปปฏบตหรอพสจนความร


36 | ห น า

การจดการเรยนรโดยใชกรณศกษา ความหมาย การจดการเรยนรโดยใชกรณศกษา คอ กระบวนการเรยนรทใหผเรยนไดศกษาเรยนรกรณหรอเรองราวตางๆ ซงอาจจะเปนเรองจรงหรอสมมตขนจากความเปนจรง โดยมการเกบรวบรวมขอมล นามาวเคราะห อภปราย แลกเปลยนขอมล การจดการเรยนรแบบนเปนการฝกใหผเรยนแสวงหาความรดวยวธการหลากหลาย สามารถเชอมโยงความรเดมกบความรใหม หรอเสรมสรางความรใหกวางขวางและนาไปใชแกปญหาในชวตประจาวนได วตถประสงค

1. เพอฝกใหผเรยนเผชญหรอแกปญหาโดยไมตองรอใหเกดปญหาจรงและสามารถนาไปใชในชวตประจาวนได

2. เพอเปดโอกาสใหผเรยนไดเรยนรวธการแสวงหาความรดวยวธตาง ๆ อยางหลากหลายแลวนาขอมลมาวเคราะห อภปราย แลกเปลยนเรยนร ทาใหผเรยนมมมมองกวางขน องคประกอบสาคญ องคประกอบสาคญของการจดการเรยนรโดยใชกรณศกษา มดงน

1. เรองหรอกรณทจะศกษา 2. ประเดนคาถาม 3. คาตอบทหลากหลาย 4. การอภปรายเกยวกบสถานการณ ปญหา มมมองและวธแกปญหา

ขนตอนการจดการเรยนร กรณศกษาหรอกรณตวอยางควรมสาระ ซงจะชวยใหผเรยนเรยนรตามจดประสงค อาจเปนกรณทเกดขนจรงหรอใกลเคยงกบความเปนจรง ซงในกรณนนมสถานการณปญหาความขดแยงอย เชน ปญหาดานสงคม เศรษฐกจ สงแวดลอม ยาเสพตด เปนตน ซงอาจมาจากแหลงขอมล เชน ภาพยนตร โทรทศน วดทศน หนงสอพมพ หรอนาเสนอดวยสอดงกลาว การจดการเรยนรโดยใชกรณศกษามขนตอนดงตอไปน

1. ขนนาเสนอกรณศกษา เปนขนทผสอนเสนอกรณศกษาและประเดนคาถามสาหรบผเรยนอภปราย ซงผสอนไดเตรยมไววธการนาเสนอสามารถทาไดหลายวธ เชน พมพเปนเอกสารแจกใหอาน เลากรณตวอยางใหฟง หรอนาเสนอโดยใชสอ เชน วดทศน ภาพยนตร เปนตน ผสอนอาจใชกรณตวอยางทเปนเรองทเกดขนจรงกได แตกรณนผสอนตองมความชานาญในการวเคราะหกรณตวอยาง และตงประเดนคาถามสาหรบการคนหาคาตอบและการอภปรายไดรวดเรว

2. ขนการศกษากรณศกษาหรอกรณตวอยางและการอภปราย 2.1 แบงผเรยนออกเปนกลมยอยตามความเหมาะสม 2.2 ใหผเรยนศกษากรณศกษาหรอกรณตวอยาง โดยใหเวลาในการศกษาอยางเพยงพอ ให

สมาชกหาคาตอบตามประเดนคาถามทครกาหนดไวผเรยนแตละคนควรจะมคาตอบตามประเดนคาถามเตรยมไวเพออภปราย

2.3 สมาชกกลมรวมกนอภปรายตามประเดนคาถามเพอใหไดขอสรปของกลมยอย 2.4 นาเสนอผลการอภปรายระหวางกลมเปนการแลกเปลยนเรยนรซงกนและกน


37 | ห น า

อนง การจดการเรยนรโดยใชกรณศกษา หรอกรณตวอยางนมไดมงทคาตอบใดคาตอบหนง คาถามสาหรบการอภปรายนจงไมมคาตอบทถกหรอผดอยางชดเจนแนนอน แตตองการใหผเรยนเหนคาตอบและเหตผลทหลากหลายซงจะชวยใหผเรยนมความคดทกวางขวางขน ดงนนการอภปรายจงควรมงประเดนไปทเหตผลหรอทมาของความคดทผเรยนใชในการแกปญหาเปนสาคญ

3. ขนสรปผลการเรยนร - ผสอนและผเรยนรวมกนอภปรายคาตอบ ปญหา มมมอง และวธแกปญหาของผเรยนและ

สรปสาระสาคญหรอขอคดทไดจากการเรยนร - ผสอนและผเรยนรวมกนประเมนผลการเรยนรดวยวธการตาง ๆ เชน การทาแบบทดสอบ

การตรวจผลงาน การสงเกตการณเขารวมกจกรรมของผเรยนเปนตน ขนตอนการจดการเรยนรโดยใชกรณศกษา สามารถสรปเปนแผนภมไดดงน ขอดและขอจากด ขอดและขอจากดของการจดการเรยนรโดยใชกรณศกษา มดงน ขอด

1. ชวยใหผเรยนไดเรยนรและเผชญปญหาจากสถานการณจรง ไดฝกแกปญหาสามารถนาไปใชประโยชนในชวตจรงไดเปนอยางด

2. ชวยใหผเรยนไดพฒนาทกษะการคดวเคราะห การคดแกปญหา ชวยใหผเรยนมมมมองกวางไกลขน

3. ชวยสงเสรมใหผเรยนมสวนรวมในการเรยนรสงและสงเสรมปฏสมพนธระหวางผเรยน ขอจากด

1. กรณทกลมผเรยนมความรและประสบการณไมแตกตางกนจะทาใหการเรยนรไมกวางขวางเทาทควร

2. ถาประธานหรอผนากลมขาดความสามารถในการเปนผนา จะทาใหการเรยนรไมไดผลดเทาทควร


38 | ห น า

ตวอยางแผนการจดการเรยนร กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม รายวชา ส ๑๕๑๐๑ ชน ประถมศกษาปท ๕ ภาคเรยนท ๑ ปการศกษา ๒๕๕๔ หนวยการเรยนร เรอง หลกธรรมนาชวต เวลา ๑๔ ชวโมง แผนการเรยนรท ๑ เรอง ศาสนพธ เวลา ๑ ชวโมง มาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ส 1.1 ร และเขาใจประวต ความสาคญ ศาสดา หลกธรรมของพระพทธศาสนาหรอศาสนา ทตนนบถอและศาสนาอน มศรทธาทถกตอง ยดมนและปฏบตตามหลกธรรม เพออยรวมกนอยางสนตสข ตวชวด

ป.5/1 วเคราะหความสาคญของพระพทธศาสนาหรอศาสนาทตนนบถอ ในฐานะทเปน มรดกทางวฒนธรรมและหลกในการพฒนาชาตไทย ๑. สาระสาคญ การจดพธกรรมทางศาสนาทตนนบถอแบบเรยบงาย เปนวธการทเกดประโยชนตอผเขารวมกจกรรม คอสะดวกในการจดเตรยม ประหยด ๒. จดประสงคการเรยนร

๒.๑ อธบายความหมายของศาสนพธได ๒.๒ อธบายการจดงานพธกรรมทางศาสนาทตนนบถอได ๒.๓ วเคราะหประเภทของการจดงานพธกรรรมทางศาสนาทตนนบถอได ๒.๔ ภมใจในตนเอง

๓. สาระการเรยนร -การจดพธกรรมทางศาสนาทตนนบถอ อยางเรยบงาย มประโยชน ๔. กจกรรมการเรยนร (วธการสอนตามขนทง ๔ ของอรยสจ ) ๔.๑ ขนนาเขาสบทเรยน ๔.๑.๑ ใหนกเรยนสวดมนตไหวพระ สรรเสรญคณพระรตนตรย ฝกเจรญสมาธแบบเคลอนไหว ๓ – ๕ นาท ๔.๑.๒ ใหนกเรยนแบงกลมเปนกลมละ ๔- ๕ คน แตละกลมเลอกประธานและเลขาธการกลมเพอรวมศกษาขอมล ตามประเดนถามทไดรบมอบหมาย ๔.๒ ขนกาหนดปญหา (ขนทกข) ๔.๒.๑ ครกาหนดปญหาโดยตงเปนประเดนคาถาม เชน - พระรตนตรยมความสาคญอยางไรกบพทธศาสนกชน - การทาความดทพทธศาสนกชนควรนาไปเปนแนวทางดาเนนชวต ควรทาอยางไร นกเรยนรวมกนคาตอบคาถามจากประสบการณเดมในแตละประเดนคาถามละ ๓ – ๔ คน ครสงเกตพฤตกรรม ๔.๓ ขนตงสมมตฐาน (ขนสมทย)

๔.๓.๑ ใหนกเรยนศกษาเอกสารประกอบการเรยน เรอง ศาสนพธ จากนนมอบหมายใบงาน เรอง ศาสนพธ แตละกลมรวมกนวเคราะหประเภทของการจดงานพธกรรมทางพระพทธศาสนา ครสงเกตพฤตกรรมการทางานกลม โดยครซกถามถงสงทนกเรยนตองการคาตอบจากปญหาทละประเดน เชน


39 | ห น า

- ศาสนพธของศาสนาพทธหมายความวาอยางไร - การประกอบศาสนพธทางพระพทธศาสนาทนกเรยนรจกมพธเกยวกบอะไรบาง

และมขนตอนการจดอยางไร ๔.๔ ขนทดลองและเกบขอมล (ขนนโรธ) ๔.๔.๑ นกเรยนแตละกลมรวมอภปรายจากประเดนคาถามทละหวขอ เพอใหไดขอสรปรวมกนแลวบนทกลงในแบบสรปใบงาน ครสงเกตพฤตกรรมนกเรยนขณะรวมแสดงความคดเหนอยางใกลชด

๔.๔.๒ แตละกลมนาเสนอการศกษาแลกเปลยนเรยนรระหวางกลม ครประเมนการ รายงานผลการศกษา เมอนาเสนอครบทกกลมครควรตงประเดนคาถามใหนกเรยนไดวเคราะหเปรยบเทยบ และหาขอสรปรวมกน ครสงเกตพฤตกรรมนกเรยนขณะรวมวเคราะหจากประเดนปญหา ๔.๕ ขนวเคราะหขอมลและสรปผล (ขนมรรค) ๔.๕.๑ ใหนกเรยนแตละกลมสรปลงในแบบสรปใบงาน สงครตรวจ ๔.๕.๒ นกเรยนรวมกนสรปองคความรความหมายความสาคญของศาสนพธและการจดงานพธการทางพระพทธศาสนา และบอกการนาไปใชในชวตประจาวน ครสงเกตพฤตกรรมขณะนกเรยนรวมแสดงความคดเหนในการทางานกลม ๔.๕.๓ ใหนกเรยนทาแบบฝกทกษะ เรอง ศาสนพธ เสรจแลวสงครตรวจ ๕. สอ อปกรณ และแหลงการเรยนร

- เอกสารประกอบการเรยน เรอง ศาสนพธ - ใบงาน เรอง ศาสนพธ

- แบบฝกทกษะ เรอง ศาสนพธ ๖. การวดและประเมนผลการเรยนร

สงทตองวด วธวด เครองมอวด เกณฑการประเมน ๑.อธบายความหมายของศาสนพธได ๒. อธบายการจดงานพธกรรมทางศาสนาทตนนบถอได ๓. วเคราะหประเภทของการจดงานพธกรรรมทางศาสนาทตนนบถอได ๔. ภมใจในตนเอง

-สงเกตจาก -การแสดงความคดเหนขณะรวมงาน -ดการตอบคาถาม -ตรวจแบบสรปใบงาน -ตรวจแบบฝกทกษะ

-แบบประเมนพฤตกรรมการทางานกลม -แบบประเมนการพดแสดงความคดเหน -แบบประเมนการตรวจแบบฝกทกษะ

-ผานเกณฑการประเมนรอยละ ๘๐ -ผานเกณฑการประเมนรอยละ ๘๐ -ผานเกณฑการประเมนรอยละ ๘๐


40 | ห น า

3. สามารถเลอกใชสอ แหลงเรยนรทสอดคลองเชอมโยงสาระการเรยนร หลกการเลอกใชสอและแหลงเรยนรในการจดกจกรรมการเรยนการสอน การเลอกสอการสอนเพอนามาใชประกอบการสอน ใหผเรยนไดเรยนรผานสอทเลอกใชไดอยางมประสทธภาพนน สงสาคญผสอนตองกาหนดจดประสงคการเรยนรใหสอดคลองกบตวชวดเหมาะสมกบกจกรรมการเรยนร นอกจากนยงมหลกการอนๆ เพอพจารณาเลอกใชสอ ดงน

1. สอตองสมพนธกบเนอหาและจดประสงคการเรยนรทจะสอน 2. เลอกสอททนสมย นาสนใจ และเปนสอทใหผลตอการเรยนการสอนมากทสด ทจะสงเสรมให

ผเรยนเขาใจเนอหานนไดดขน 3. เปนสอทเหมาะสมตามวย ความร และประสบการณของผเรยน 4. สอนนควรสะดวกในการใช มวธใชไมซบซอนยงยากจนเกดไป 5. ตองเปนสอทมคณภาพ คงทนแขงแรง ราคาไมแพงหรอหาไดในทองถน


สรป กระบวนการจดการเรยนรมหลากหลายวธดวยกน ผสอนควรจะจดกระบวนการเรยนรใหเหมาะสมกบมาตรฐานการเรยนร สาระการเรยนร และวตถประสงคการเรยนร


41 | ห น า

ตอนท 4 การวดผลประเมนผลกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม การประเมนตามสภาพจรง (Authentic Assessments)

การประเมนสภาพจรง เปนการประเมนจากการวดโดยใหผเรยนลงมอปฏบตจรงในสถานการณจรง

ซงในการจดกจกรรมการเรยนรแตละครง ผสอนตองกาหนดเกณฑการประเมนผล ซงควรใหผเรยนมสวนรวมในการกาหนดดวย และควรแจงใหนกเรยนทราบลวงหนาถงวธการและเกณฑในการประเมน การประเมนผลควรมลกษณะ ดงน

1. มเกณฑการประเมนทเชอมโยงกบตวชวดชนปทกาหนดในหนวยการเรยนร 2. อธบายลกษณะชนงานหรอภาระงานทคาดหวงไดอยางชดเจน 3. รวมอยในกระบวนการเรยนการสอน และกจกรรมการเรยนการสอน 4. มคาอธบายคณภาพงานทชดเจนและบงบอกคณภาพงานในแตละระดบ 5. ใชผลการประเมนในการปรบปรงการเรยนการสอนใหสอดคลองกบผเรยนแตละคนแตละกลม

หรอทงชน 6. แจงผลการประเมนเกยวกบการเรยนรและพฒนาการของผเรยน เพอเทยบเคยงไปสมาตรฐานให

ผเรยน ผปกครอง และชมชนทราบเปนระยะ 7. นาผลการประเมนเปนขอมลประกอบในการปรบปรงหลกสตร 8. การประเมนผลงานทใหผเรยนปฏบต และกจกรรมการเรยนรของผเรยนทกกจกรรมผสอนตอง

กาหนดแนวการใหคะแนนเพอตรวจสอบวาผเรยนมความรอะไร และทาอะไรไดบาง เปนไปตามมาตรฐานการเรยนรทกาหนดในแตละหนวยการเรยนรหรอไม

เทคนค / วธการทใชในการประเมนตามสภาพจรง การประเมนตามสภาพจรงเปนการกระทา การแสดงออกหลาย ๆ ดาน ของนกเรยนตามสภาพความเปนจรงทงในและนอกหองเรยน มวธการประเมนโดยสงเขปดงน (สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต 2542 : 184-193) 1. การสงเกต เกบขอมลพฤตกรรมดานการใชความคด การปฏบตงาน และโดยเฉพาะดานอารมณ ความรสก และลกษณะนสยสามารถทาไดทกเวลา ทกสถานททงในหองเรยน นอกหองเรยน หรอในสถานการณอนนอกโรงเรยน เครองมออน ๆ ทใชประกอบการสงเกต ไดแก แบบตรวจสอบรายการ แบบมาตราสวนประมาณคา แบบบนทกระเบยนสะสม เปนตน 2. การสมภาษณ เปนอกวธหนงทใชเกบขอมลพฤตกรรมดานตางไดด เชน ความคด (สตปญญา) ความรสก กระบวนการขนตอนในการทางาน วธแกปญหา ฯลฯ อาจใชประกอบการสงเกตเพอใหไดขอมลทมนใจมากยงขน ขอแนะนาบางประการเกยวกบการสมภาษณ (1) กอนสมภาษณควรหาขอมลเกยวกบภมหลงของนกเรยนกอนเพอทาใหการสมภาษณเจาะตรงประเดนและไดขอมลยงขน


42 | ห น า

(2) เตรยมชดคาถามลวงหนาและจดลาดบคาถามชวยใหการตอบไมวกวน (3) ขณะสมภาษณครใชวาจา ทาทาง นาเสยงทอบอนเปนกนเอง ทาใหนกเรยนเกดความรสกปลอดภย และแนวโนมใหนกเรยนอยากพด / เลา (4) ใชคาภามทนกเรยนเขาใจงาย (5) อาจใชวธสมภาษณทางออมคอ สมภาษณจากบคคลทใกลชดนกเรยน เชน เพอนสนท ผปกครอง เปนตน 3. การตรวจงาน เปนการวดและประเมนผลทเนนการนาผลการประเมนไปใชทนทใน 2 ลกษณะ คอ เพอการชวยเหลอนกเรยน และเพอปรบปรงการสอนของคร จงเปนการประเมนทควรดาเนนการตลอดเวลา เชน การตรวจแบบฝกหด ผลงานภาคปฏบต โครงการ/โครงงานตางๆ เปนตน งานเหลานควรมลกษณะทครสามารถประเมนพฤตกรรมระดบสงของนกเรยนได เชน แบบฝกหดทเนนการเขยนตอบ เรยบเรยง สรางสรรค (ไมใชแบบฝกหดทเลยนแบบขอสอบเลอกตอบซงมกประเมนไดเพยงความรความจา) งาน โครงการ โครงงาน ทเนนความคดขนสงในการวางแผนจดการ ดาเนนการและแกปญหาสงทควรประเมนควบคไปดวยเสมอในการตรวจงาน (ทงงานเขยนตอบและปฏบต) คอ ลกษณะนสยและคณลกษณะทดในการทางาน

4. การรายงานตนเอง เปนการใหนกเรยนเขยนบรรยายหรอตอบคาถามสน ๆ หรอ ตอบแบบสอบถามทครสรางขน เพอสะทอนถงการเรยนรของนกเรยนทงความร ความเขาใจ วธคด วธทางานความพอใจในผลงาน ความตองการพฒนาตนเองใหดยงขน 5. การใชบนทกจากผทเกยวของ เปนการรวบรวมขอมลความคดเหนทเกยวของกบตวนกเรยนผลงานนกเรยน โดยเฉพาะความกาวหนาในการเรยนรของนกเรยนจากแหลงตาง ๆ เชน จากเพอนคร จากเพอนนกเรยน (นกเรยนตองไดรบคาแนะนามากอนเกยวกบหลกการ วธวจารณเพอการสรางสรรค) จากผปกครอง โดยจดหมาย / สารสมพนธทคร หรอโรงเรยนกบผปกครองมถงกนโดยตลอดเวลา โดยการประชมผปกครองทโรงเรยนจดขน หรอโดยการตอบแบบสอบถามสน ๆ 6. การใชขอสอบแบบเนนการปฏบตจรง ในกรณทครตองการใชแบบทดสอบ ขอเสนอแนะใหใชแบบทดสอบภาคปฏบตทเนนการปฏบตจรง ซงมลกษณะดงตอไปน 6.1 ปญหาตองมความหมายตอผเรยน และมความสาคญเพยงพอทจะแสดงถงภมความรของนกเรยนในระดบชนนน ๆ 6.2 เปนปญหาทเลยนแบบสภาพจรงในชวตของนกเรยน 6.3 แบบสอบตองครอบคลมทงความสามารถและเนอหาตามหลกสตร 6.4 นกเรยนตองใชความรความสามารถ ความคดหลาย ๆ ดานมาผสมผสาน และแสดงวธคดไดเปนขนตอนทชดเจน 6.5 ควรมคาตอบถกไดหลายคาตอบ และมวธการหาคาตอบไดหลายวธ 6.6 มเกณฑการใหคะแนนตามความสมบรณของคาตอบอยางชดเจน 7. การประเมนโดยใชแฟมสะสมงาน แฟมสะสมงานหมายถง สงทใชสะสมงานของนกเรยนอยางมจดประสงค อาจเปนแฟม กลอง แผนดสก อลบม ฯลฯ ทแสดงใหเหนถงความพยายาม ความกาวหนา และผลสมฤทธในเรองนนๆ หรอหลาย ๆ เรอง การสะสมนนนกเรยนมสวนรวมในการเลอกเนอหา เกณฑการเลอก เกณฑการตดสน ความสามารถ / คณสมบต หลกฐานการสะทอนตนเอง การประเมนผลโดยใชแฟมสะสมงานเปนวธการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรงทไดรบความนยมกนอยางแพรหลายวธหนง เพราะใชการประเมนใหผกตดอยกบการสอนและมนกเรยนเปนศนยกลางของการเรยนการสอนทชดเจน


43 | ห น า

การประเมนสภาพจรง เปนการประเมนทเนนใหผเรยนปฏบต ถาสามรถปฏบตไดในสถานการณจรงจะดมาก แตถาไมได อาจใชสถานการณจาลองทพยายามใหเหมอนจรงมากทสด หรออาจใหผเรยนไปปฏบตนอกหองเรยนหรอทบานแลวเกบผลงานไวโดยอาจจะเกบไวในแฟมสะสมงาน แลวครเรยกมาประเมนภายหลง สถานการณทประเมนควรเปนสถานการณทประเมนผเรยนไดหลายมต เชน ทกษะ ความร ความสามารถ การคด และคณลกษณะตางๆ วธการทใชประกอบการประเมนตามสภาพจรงควรมหลากหลายประกอบกน สรปไดดงน 1. การสงเกต 2. การสมภาษณ 3. การตรวจงาน 4. การรายงานตนเองของนกเรยน 5. การบนทกจากผทเกยวของ 6. การใชขอสอบแบบเนนการปฏบตจรง 7. การประเมนโดยใชแฟมสะสมงาน การใหคะแนนการประเมนตามสภาพจรง ผสอนควรใชวธการเกบขอมลหลาย ๆ วธเพอใหไดขอมลทหลากหลาย ครอบคลมพฤตกรรมทกดานและมจานวนมากเพยงพอทจะประเมนผลทเกดขน ในตวผเรยนอยางมนใจหลกเกณฑ วธการใหคะแนนตามแนวทางการประเมนตามสภาพจรง และใหความสาคญตอการแสดงออกทแทจรงของผเรยนขณะทา กจกรรม ทกาหนดใหวาจะมแนวทางไปสความสาเรจของงาน และมวธการหาคาตอบไดหลายแนวทาง คาตอบทไดอาจมใชแนวทางทกาหนดไวเสมอไป จงทาใหการตรวจใหคะแนนไมชดเจนเหมอนการใชขอสอบแบบเลอกตอบ ดงนน การประเมนจากสภาพจรงจงตองมการกาหนดแนวทางการใหคะแนนอยางชดเจน โดยกาหนดใหมมาตรวดวาผเรยนทาอะไรไดสาเรจ และความสาเรจอยในระดบใด ซงเรยกวา รบรค (Rubric) การกาหนดเกณฑการประเมน (Scoring Rubrics) ผสอนและผเรยนควรจะกาหนดเกณฑการประเมนรวมกน ซงควรจะจดทาใหเสรจกอนทผเรยนจะไดลงมอปฏบตงาน เพราะเกณฑการประเมนสามารถใชเปนเครองมอในการสอน เปรยบเสมอนเปาหมายในการเรยนทผเรยนจะตองรบทราบวาผสอนตองการอะไร และผเรยนจะตองทาอะไรเพอจะไดคะแนนนนมา การกาหนดเกณฑการประเมน(Scoring Rubrics) จะชวยให สงคาดหวงและมาตรฐานของงานชดเจนขน ดงตวอยาง


44 | ห น า

เกณฑการใหคะแนนผลงาน ประเดนประเมน คะแนน

4 3 2 1 1.ผลงานตรงกบจดประสงคการเรยนรทกาหนด

ผลงานสอดคลองกบจดประสงคทกประเดน

ผลงานสอดคลองกบจดประสงคเปนสวนใหญ

ผลงานสอดคลองกบจดประสงคบางประเดน

ผลงานไมสอดคลองกบจดประสงค

2.ผลงานมความถกตองสมบรณ

เนอหาสาระของผลงานถกตองครบถวน

เนอหาสาระของผลงานถกตอง เปนสวนใหญ

เนอหาสาระของผลงานถกตอง เปนบางประเดน

เนอหาสาระของผลงานไมถกตอง เปนสวนใหญ

3.ผลงานมความคดสรางสรรค

ผลงานแสดงออกถงความคดสรางสรรคแปลกใหมและเปนระบบ

ผลงานมแนวคดแปลกใหมแตไมเปนระบบ

ผลงานมความ นาสนใจแตยง ไมมแนวคด แปลกใหม

ผลงานไมแสดงแนวคดแปลกใหม

4.ผลงานมความเปนระเบยบ

ผลงานมความเปนระเบยบแสดงออกถงความประณต

ผลงานสวนใหญ มความเปนระเบยบแตมขอบกพรองเลกนอย

ผลงานบางสวน มความเปนระเบยบแตยงมขอบกพรองมาก

ผลงานสวนใหญไมเรยบรอยและมขอบกพรองมาก

5.ผลงานเสรจตามเวลากาหนด

สงผลงานตามเวลากาหนด

สงผลงานชากวาเวลากาหนด 1-2 วน

สงผลงานชากวาเวลากาหนด 3-4 วน

สงผลงานชากวาเวลากาหนด 5 วนขนไป


สรป การประเมนสภาพจรง เปนการประเมนจากการวดโดยใหผเรยนลงมอปฏบตจรง

ในสถานการณจรง ในการจดกจกรรมการเรยนรแตละครง โดยประเมนจากการสงเกต การสมภาษณ การตรวจงาน การรายงานตนเอง การใชบนทกจากผทเกยวของ การใชขอสอบแบบเนนการปฏบตจรง และการประเมนโดยใชแฟมสะสมงาน


45 | ห น า

ใบงานท 1

ชอหลกสตร กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม สาหรบผสอนระดบประถมศกษา ตอนท 1 ธรรมชาตของวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม คาสง อภปรายถงธรรมชาตวชาสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................................


46 | ห น า


ชอหลกสตร กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม สาหรบผสอนระดบประถมศกษา ตอนท 2 หลกสตรกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม คาชแจง

1. จากหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กลมสาระการเรยนรสงคม ศกษา ศาสนาและวฒนธรรมผเรยนควรเรยนรเรองใดบาง และผสอนควรจดทาคาอธบายรายวชาไดอยางไร?

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

2. ทาไมผสอนจงตองการออกแบบหนวยการเรยนรแบบยอนกลบดวยตนเอง ขนตอนออกแบบหนวยการเรยนรแตละขนตอนตางกนหรอไมอยางไร ใหทานออกแบบหนวยการเรยนรแบบยอนกลบทานละหนงหนวย?

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................


47 | ห น า

ใบงานท 3 ชอหลกสตร กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม สาหรบผสอนระดบประถมศกษา ตอนท 3 กระบวนการจดการเรยนรกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม คาชแจง : เมอทานศกษาใบความรจบแลว ใหทานเลอกรปแบบการสอนใดกได นามาออกแบบการจดกจกรรมการเรยนรจานวน ๑ ชวโมง ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………


48 | ห น า


ชอหลกสตร กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม สาหรบผสอนระดบประถมศกษา ตอนท 4 การวดและประเมนผลกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม คาชแจง : เมอทานศกษาใบความรจบแลว ใหทานออกแบบเกณฑการประเมนทกษะทางสงคม ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

คํานํา · utq-2121 กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม...

Documents