ศวกรรม ัยศิลปากร 2556 - Silpakorn University...อาจารย ท ปร ทยานกษาว : ดรพนธ.ส ทธ ช ย แซ เหล

การศกษาขดความสามารถเชงแขงขนหวงโซอปทานของตลาดทานา

โดย นายสรศกด เซยงวอง

วทยานพนธเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการงานวศวกรรม

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2556

ลขสทธบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

การศกษาขดความสามารถเชงแขงขนหวงโซอปทานของตลาดทานา

โดย นายสรศกด เซยงวอง

วทยานพนธเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการงานวศวกรรม

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2556

ลขสทธบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

THE COMPETITIVE CAPABILITIES OF SUPPLY CHAIN IN THANA MARKET

By

Mr. Surasak Siengwong

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree

Master of Engineering Program in Engineering Management

Graduate School, Silpakorn University

Academic Year 2013

Copyright of Graduate School, Silpakorn University

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร อนมตใหวทยานพนธ เ รอง “การศกษาขดความสามารถเชงแขงขนหวงโซอปทานของตลาดทานา” เสนอโดย สรศกด เซยงวอง เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการงานวศวกรรม

……........................................................... (รองศาสตราจารย ดร.ปานใจ ธารทศนวงศ)

คณบดบณฑตวทยาลย วนท..........เดอน.................... พ.ศ. ..........

อาจารยทปรกษาวทยานพนธ อาจารย ดร. สทธชย แซเหลม คณะกรรมการตรวจสอบวทยานพนธ .................................................... ประธานกรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร. ธระศกด หดากร) ............/......................../.............. .................................................... กรรมการ (รองศาสตราจารย ดร.วลยลกษณ อตธรวงศ ) ............/......................../.............. .................................................... กรรมการ (อาจารย ดร. สทธชย แซเหลม) ............/......................../..............

ง

53405321: สาขาวชาการจดการงานวศวกรรม

คาสาคญ: หวงโซอปทาน / หวงโซคณคา / แบบจาลองอางองการดาเนนงานโซอปทาน / ขดความสามารถเชงแขงขน / การวเคราะหจดแขงจดออน

สรศกด เซยงวอง : การศกษาขดความสามารถเชงแขงขนหวงโซอปทานของตลาดทานา. อาจารยทปรกษาวทยานพนธ: ดร.สทธชย แซเหลม. 125 หนา.

งานวจยนมวตถประสงคเพอ ศกษาขดความสามารถเชงแขงขนหวงโซอปทานและ หาแนวทางในการพฒนาตลาดทานา โดยมการเกบขอมลปฐมภมชมชนตลาดทานาซงประกอบดวย กลมพอคาแมคา นกทองเทยว ผประกอบการ และแหลงทองเทยวบรเวณใกลเคยง โดยใชการสมภาษณแบบปลายเปดและใชแบบสอบถามแบบปลายปด เพอศกษาพฤตกรรมการทองเทยว จากนนนาขอมลทไดมาสรางหวงโซอปทาน รปแบบจาลองอางองการดาเนนงานโซอปทานของตลาด และสรางแผนภาพกระแสคณคา ของรานคาตางๆ นาขอมลมาวเคราะหขดความสามารถเชงแขงขนโดยใชเครองมอ จดแขง จดออน โอกาส อปสรรค (SWOT Analysis), ประเมนสภาพแวดลอมภายในและภายนอก (IFAS, EFAS), ตวแบบเพชร( Diamond model ) และสงเคราะหโดยใชตวแบบประเมนปจจยภายในและภายนอก ( Internal-External (IE) Matrix ) และ TOWS

Matrix จากจานวนประชากรทงหมด 280,416 คน ทาการสมตวอยางทงหมด 400 คน ตามหลกการ จากผลการวจยขางตนทาใหทราบวาตลาดทานาอยในชวงตาแหนงเตบโตและสราง (Growth and

Build) ผวจยไดนาเสนอรปแบบกลยทธทควรใชสาหรบตลาดทานาคอ 1.การเจาะตลาด โดยการเขาถงกลมนกทองเทยวใหมความหลากหลายมากยงขน รวมถงการนาสอสงคมออนไลนเขามามสวนรวมในการประชาสมพนธขอมลขาวสารของตลาดทานา 2.การพฒนาตลาด โดยการสรางกจกรรมภายในตลาดทานาใหมกจกรรมทสอดคลองกบประเพณและวถชวตของคนในชมชน และ 3.การพฒนาผลตภณฑ โดยมงเนนสงเสรมสนคาประจาชมชนรวมถงรปแบบการทองเทยวใหมความสอดคลองกบวถชวตของชมชน ทางผวจยไดทาการเสนอขอมลหวงโซอปทานและแนวทางในการพฒนาตลาดใหแกผประกอบการและผทมสวนเกยวของกบตลาดทานา

ภาควชาวศวกรรมอตสาหการและการจดการ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ลายมอชอนกศกษา............................................................. ปการศกษา 2556

ลายมอชออาจารยทปรกษาวทยานพนธ...........................................................

จ

53405321: MAJOR: ENGINEERING MANAGEMENT

KEY WORDS: SUPPLY CHAIN / VALUE CHAIN / SUPPLY CHAIN OPERATION

REFERENCE MODEL / COMPETTITIVE CAPABILITIES / SWOT ANALYSIS

SURASAK SIEANGWONG: THE COMPETITIVE CAPABILITIES OF SUPPLY

CHAIN IN THANA MARKET. THESIS ADVISOR: SITTICHAI SAELEM, Ph.D. 125 pp.

This study examined the competitive capabilities of supply chain in Tha-na market and the

way to develop this market. The primary participants were vendors, tourists and entrepreneurs at Tha-na

market as well as at the tourist attractions nearby. These participants were interviewed by using both

open-ended and closed-ended questionnaires to study tourist behavior. Then the researchers created the

supply chain and the supply chain operations reference model of this market, including created value

stream mapping of various stores. 280,416 participants were randomly and principally assigned into 400

samples. Data for competitive capabilities were analyzed by examining strengths, weaknesses,

opportunities, threats (SWOT Analysis), evaluating internal and external factors (IFAS and EFAS) and

using Diamond model assessment, in addition, were synthesized by using Internal-External (IE) Matrix

and TOWS Matrix.

The results show that Tha-na market was in growth and build, in which the researchers

suggest these following strategies: 1. Market Penetration: access to various group of tourist and advertise

more information of the market through social online. 2. Market development: create internal activities

conforming with tradition and lifestyle of the community. 3. Product Development: promote local

product and tourist style conforming with lifestyle of the community. The researchers have already

presented this study about supply chain and market development to Tha-na community.

Department of Industrial Engineering and Management Graduate School, Silpakorn University

Student's signature.................................................. Academic Year 2013

Thesis Advisor's signature........................................................

ฉ

กตตกรรมประกาศ วทยานพนธฉบบนสาเรจลลวงไปดวยด ดวยความกรณาในการใหความชวยเหลออยางดยงของอาจารยทปรกษาวทยานพนธ อาจารย ดร.สทธชย แซเหลม และผชวยศาสตราจารย วนชย ลลากววงศ ทกรณาใหแนวคด คาแนะนา และขอคดเหนอนเปนประโยชนตองานวจยมาโดยตลอดรวมถงคณะกรรมการสอบวทยานพนธทกๆทาน ซงไดแก ผชวยศาสตราจารย ดร. ธรศกด หดากร และรองศาสตราจารย ดร. วลยลกษณ อตธรวงศ ซงไดชแนะแนวทางในการดาเนนการจดทาวทยานพนธ รวมทงใหคาแนะนาตชม เพอการพฒนาทดยงขนไป ผวจยขอขอบคณ บดา มารดา รวมถงบคคลในครอบครวทงหมด ทไดใหกาลงใจในการจดทาวทยานพนธ คาแนะนาและสอบถามดวยความเปนหวงเสมอมา ผวจยขอขอบคณพนองผองเพอนทกๆคน จากภาควชาวศวกรรมอตสาหการและการจดการทไดไปชวยผวจยเกบขอมล แบบสอบถาม รวมไปถงขอบพระคณไปยง ทานกานนไชยยา ชยศลปชวะ ทใหความชวยเหลอ และอานวยความสะดวกเปนอยางด

ช

สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย ..................................................................................................................... ง

บทคดยอภาษาองกฤษ ................................................................................................................ จ

กตตกรรมประกาศ ...................................................................................................................... ฉ

สารบญตาราง ............................................................................................................................. ฌ

สารบญภาพ ................................................................................................................................ ฏ บทท 1 บทนา ............................................................................................................................... 1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา .................................................................. 1

กรอบแนวความคด .................................................................................................. 4

วตถประสงคของงานวจย ........................................................................................ 5

ขอบเขตการศกษา .................................................................................................... 5

นยามสพทเฉพาะ ..................................................................................................... 5

ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากงานวจย ................................................................... 5

2 ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ .......................................................................................... 6

หวงโซอปทาน (Supply Chain) .............................................................................. 6

การจดการหวงโซอปทาน (Supply Chain Management) ....................................... 7

รปแบบจาลองอางองการดาเนนงานหวงโซอปทาน

(Supply Chain Operation Reference : SCOR Model) .................................. 11

อปสงค และ อปทาน (Demand and Supply) .......................................................... 18

แผนภาพกระแสคณคา (Value Stream Mapping : VSM) ........................................ 19 การวเคราะห SWOT ................................................................................................ 20

การวเคราะห TOWS Matrix .................................................................................... 22

ตวแบบ Diamond Model ........................................................................................ 24

วธการโดยทวไปทางสถต ...................................................................................... 27

การสารวจดวยการสมตวอยาง ............................................................................... 31

การสรางแบบสอบถาม (Constructing a Questionnaire) ....................................... 41

ช

บทท หนา งานวจยทเกยวของ ................................................................................................... 42

3 วธการดาเนนงาน ............................................................................................................. 47

ขนตอนในการศกษาและดาเนนงาน ....................................................................... 47 เครองมอทใชในการศกษา ...................................................................................... 50

ประชากรและกลมตวอยาง ..................................................................................... 51

สถานทเกบขอมล .................................................................................................... 52

ขอมลทใชในการศกษา ............................................................................................ 52

วธการเกบรวบรวมขอมล ......................................................................................... 52

การวเคราะหขอมล .................................................................................................. 53

สถตทใชในการวเคราะหขอมล .............................................................................. 53

4 ผลการศกษา .................................................................................................................... 56

ผลการศกษาการจดการโซอปทานและรปแบบอางองการดาเนนงานโซอปทาน .... 56

ผลการศกษาพฤตกรรมการทองเทยวของนกทองเทยว ............................................ 60

ผลการวเคราะหดานความพงพอใจของนกทองเทยวทมตอตลาดทานา ................... 68

ผลการศกษาแผนภาพกระแสคณคา ......................................................................... 73

ผลการวเคราะห จดแขง จดออน โอกาส อปสรรค (SWOT Analysis)..................... 78

ผลการวเคราะห Diamond Model .......................................................................... 79

ผลการวเคราะห ปจจยแวดลอมภายนอก , ปจจยแวดลอมภายใน ........................... 82

การประเมนปจจยภายใน – ปจจยภายนอก (IE - Matrix) ........................................ 85

ขอเสนอแนะจากแบบสอบถามตลาดทานา ............................................................ 85 แผนการพฒนาตลาดทานา ...................................................................................... 86

5 สรปผลการศกษาและขอเสนอแนะ.................................................................................. 87

สรปผลการดาเนนการ ............................................................................................. 87

ปญหาและอปสรรคในการดาเนนงานวจย ............................................................... 88

ขอเสนอแนะ ............................................................................................................ 88

รายการอางอง ............................................................................................................................. 89

ภาคผนวก ................................................................................................................................. 91 ภาคผนวก ก ขอมลพนฐานของตาบลนครชยศรและการเดนทางไปตลาดทานา .... 92

ภาคผนวก ข แบบสอบถามพฤตกรรมการทองเทยวของนกทองเทยว .................... 96

ช

บทท หนา ภาคผนวก ค ขอมลจากการสมภาษณผประกอบการ .............................................. 115

ภาคผนวก ง แผนภาพกระแสคณคา กอนปรบปรง – หลงปรบปรง ....................... 112

ประวตผวจย ............................................................................................................................... 125

ฌ

สารบญตาราง

ตารางท หนา 1 แสดงปญหาทพบในโซอปทานของตลาดทานา ..................................................... 57 2 แสดงคาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน คาตาสด คาสงสด และ ความพงพอใจ ของนกทองเทยวตอตลาดทานา .................................................................... 68 3 แสดงตาราง แมทรกซประเมนปจจยภายนอก ......................................................... 88 4 แสดงตารางแผนงานพฒนาตลาดทานา ................................................................... 92 5 แสดงรายละเอยดของแบบสอบถาม ........................................................................ 102 6 แสดงแบบฟอรมการเกบขอมลกระบวนการของ รานขายผลไม วนเสาร วนอาทตย และวนหยดนกขตฤกษ ................................................................ 106 7 แสดงแบบฟอรมการเกบขอมลกระบวนการของรานขายอาหารแหง วนเสาร วนอาทตย และวนหยดนกขตฤกษ ................................................................ 107 8 แสดงแบบฟอรมการเกบขอมลกระบวนการของรานขายขนม (ทาเอง) วนเสาร วนอาทตย และวนหยดนกขตฤกษ ................................................... 108 9 แสดงแบบฟอรมการเกบขอมลกระบวนการของรานขายขนม (ซอ) วนเสาร วนอาทตย และวนหยดนกขตฤกษ ................................................... 109 10 แสดงแบบฟอรมการเกบขอมลกระบวนการของรานขายเครองดม (สขภาพ) วนเสาร วนอาทตย และวนหยดนกขตฤกษ ................................................... 110 11 แสดงแบบฟอรมการเกบขอมลกระบวนการของรานขายเครองดม (นาอดลม) วนเสาร วนอาทตย และวนหยดนกขตฤกษ ................................................... 111

ฏ

สารบญภาพ

ภาพท หนา 1 แสดงรายไดจากนกทองเทยวชาวตางประเทศ และรอยละรายได ................ 1

2 แสดงรปแบบการทองเทยวเชงธรรมชาต ...................................................... 2

3 องคประกอบโดยรวมของการจดการหวงโซอปทาน .................................... 8

4 การจดการหวงโซอปทาน ............................................................................. 10

5 โครงขายหวงโซอปทาน ............................................................................... 11

6 โครงสรางความสมพนธของกระบวนการ การจดการพนฐาน ...................... 13

7 ระดบการปฏบตงานในแบบจาลองอางองกระบวนการหวงโซอปทาน ........ 14

8 ระดบท 2 ของแบบจาลองอางองกระบวนการหวงโซอปทาน ...................... 16

9 การไหลขององคประกอบในกระบวนการ.................................................... 18

10 แสดงจดดลยภาพ .......................................................................................... 19

11 อธบายการวเคราะหแบบ SWOT .................................................................. 21

12 อธบายการวเคราะหแบบ TOWS .................................................................. 23

13 แสดงวธการสาหรบสถตเชงพรรณนา........................................................... 27

14 แสดงวธการสาหรบสถตเชงอนมาน ............................................................. 28

15 แสดงการชกกลมตวอยางแบบสม ................................................................. 30

16 แสดงการชกกลมตวอยางแบบเปนพวก ........................................................ 30

17 แสดงการชกกลมตวอยางแบบหลายชน ........................................................ 31

18 แสดงขนตอนในการศกษา ............................................................................ 50

19 แสดงโซอปทานของตลาดททาการศกษาและรปแบบจาลองอางอง

การดาเนนงานโซอปทาน (SCOR MODEL) ................................................ 58

20 เพศของนกทองเทยว ..................................................................................... 60

21 อายของนกทองเทยว (ป) ............................................................................... 61

22 ระดบการศกษาของนกทองเทยว .................................................................. 61

23 อาชพของนกทองเทยว .................................................................................. 62

24 ศาสนาของนกทองเทยว ............................................................................... 62

25 รายไดตอเดอนของนกทองเทยว (บาท) ....................................................... 63

26 ระยะเวลาในการทองเทยว (วน/เดอน) ......................................................... 63

ฏ

ภาพท หนา 27 พาหนะทใชในการเดนทาง ........................................................................... 64

28 คาใชจายในการทองเทยว (บาท) ................................................................... 64

29 ลกษณะการเดนทาง ..................................................................................... 65

30 แสดงวตถประสงคในการทองเทยวครงน .................................................... 65

31 จานวนผรวมเดนทาง (คน) ........................................................................... 66

32 จานวนการเดนทางมายงตลาดทานา (ครง) .................................................. 66

33 การไดรบขาวสารการทองเทยวของตลาดทานา ............................................ 67

34 แหลงการรบรขาวสาร ................................................................................... 67

35 ความบอยของการรบรขาวสาร ..................................................................... 67

36 ความพงพอใจของนกทองเทยวตามสวนผสมการตลาดทง 4 ดาน ................ 72

37 รอบเวลาการผลตเฉลยของรานคากอนและหลงการปรบปรง (นาท) ........... 74

38 จานวนคนงานเฉลยของรานคากอนและหลงการปรบปรง (คน) ................. 75

39 คาใชจายเฉลยของรานคากอนและหลงการปรบปรง (บาท) ........................ 76

40 ประสทธภาพใชประโยชนจากการผลตของรานคากอนและหลงปรบปรง ... 77

41 แสดงการวเคราะห Diamond Model .......................................................... 79

42 แสดงการประเมน IFE , EFE ....................................................................... 84

43 แผนการพฒนาตลาดทานา ........................................................................... 86

44 แสดงแผนทตลาดทานา ................................................................................ 85

45 แสดงแผนภาพคณคา กอนการปรบปรง กลมรานขายผลไม

วนเสาร – อาทตย และ วนหยดนกขตฤกษ ......................................... 113

46 แสดงแผนภาพคณคา กอนการปรบปรง กลมรานขายอาหารแหง

วนเสาร – อาทตย และวนหยดนกขตฤกษ .......................................... 114

47 แสดงแผนภาพคณคา กอนการปรบปรง กลมรานขายขนม (ทาเอง) วนเสาร – อาทตย และ วนหยดนกขตฤกษ ......................................... 115

48 แสดงแผนภาพคณคา กอนการปรบปรง กลมรานขายขนม (ซอ) วนเสาร – อาทตย และ วนหยดนกขตฤกษ ......................................... 116

49 แสดงแผนภาพคณคา กอนการปรบปรง กลมรานขายเครองดม (สขภาพ) วนเสาร – อาทตย และวนหยดนกขตฤกษ .......................................... 117

ฏ

ภาพท หนา 50 แสดงแผนภาพคณคา กอนการปรบปรง กลมรานขายเครองดม (นาอดลม) วนเสาร – อาทตย และวนหยดนกขตฤกษ .......................................... 118

51 แสดงแผนภาพคณคา หลงการปรบปรง กลมรานขายผลไม วนเสาร – อาทตย และวนหยดนกขตฤกษ .......................................... 119

52 แสดงแผนภาพคณคา หลงการปรบปรง กลมรานขายอาหารแหง วนเสาร – อาทตย และวนหยดนกขตฤกษ .......................................... 120

53 แสดงแผนภาพคณคา หลงการปรบปรง กลมรานขายขนม (ทาเอง) วนเสาร –อาทตย และวนหยดนกขตฤกษ ........................................... 121

54 แสดงแผนภาพคณคา หลงการปรบปรง กลมรานขายขนม (ซอ) วนเสาร – อาทตย และวนหยดนกขตฤกษ .......................................... 122

55 แสดงแผนภาพคณคา หลงการปรบปรง กลมรานขายเครองดม (สขภาพ) วนเสาร – อาทตย และวนหยดนกขตฤกษ .......................................... 123

56 แสดงแผนภาพคณคา หลงการปรบปรง กลมรานขายเครองดม (นาอดลม) วนเสาร – อาทตย และวนหยดนกขตฤกษ .......................................... 124

1

บทท 1

บทนา

ความเปนมาและความสาคญของปญหา

การทองเทยวนบเปนอตสาหกรรมทสาคญสาขาหนง ซงทารายไดเขาประเทศเปนมลคามหาศาล ตดตอกนมาเปนเวลานานหลายป และมแนวโนมสงขนเรอยๆ จะเหนจากการเพมขนของรายได จาก 323.5 พนลานบาท ในป 2545 เปน 547.8 พนลานบาท และ 592.8 พนลานบาท ในป 2550 และ 2553 ตามลาดบ นอกจากนยงสงผลใหธรกจการผลตสนคา และบรการตางๆ ทเกยวของขยายตว เพอรองรบนกทองเทยวทงชาวตางประเทศและชาวไทย ซงไดแก ธรกจโรงแรมและเกสตเฮาส ทพก อาหารและเครองดม การผลตและคาขายของทระลก เปนตน ธรกจตาง ๆ ดงกลาวยงคงไดรบความนยมและมการแขงขนสง ซงกอใหเกดการจางงาน การกระจายรายได

ภาพท 1 แสดงรายไดจากนกทองเทยวชาวตางประเทศและรอยละของรายไดจากนกทองเทยว

ทมา : การทองเทยวแหงประเทศไทย, รายไดจากนกทองเทยวชาวตางประเทศ (กรงเทพฯ:

โรงพมพครสภาลาดพราว, 2553), 16.

2

ในชวงระยะเวลา 10 ป ทผานมา (2545–2554) จานวนนกทองเทยวชาวตางประเทศ มแนวโนมสงขนอยางตอเนอง จาก 10.8 ลานคน ในป 2545 เปน 14.6 ลานคน ในป 2551 และลดลงเหลอ 14.1 ลานคน ในป 2552 นาจะเปนผลมาจากหลายๆ ปจจย เชน การแขงคาของเงนบาท ราคานามนปรบตวสงขน มาตรการปรบขนภาษการบน การเกดขอพพาทระหวางประเทศไทย -กมพชา ความไมมนใจในสถานการณทางการเมองของไทย และการเกดภยธรรมชาต เปนตน

อยางไรกตาม ในป 2553 ประเทศไทยกยงไดรบการโหวตจากคนทวโลกกวา 16,000 คน ใหกรงเทพมหานคร เปนเมองทนาทองเทยวมากทสดในโลก “ World ,s Best City ” ทจดโดยนตยสารทมชอเสยงของสหรฐอเมรกา ชอ Travel & Leisure จากจานวนนกทองเทยวชาวตางประเทศ ทเดนทางมายงประเทศไทยในแตละป กอใหเกดรายไดจากการทองเทยวของชาวตางชาตเปนจานวนไมนอย โดยในป 2553 ประเทศไทยมรายไดจากนกทองเทยวตางชาตจานวน 592,794.09 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 5.9 ของมลคาผลตภณฑมวลรวมในประเทศจากขอมลการทองเทยวแหงประเทศไทยไดใหขอมลเกยวกบการทองเทยวในรปแบบ การทองเทยวเชงธรรมชาต(Natural Based Tourism)

24%

41%

35%

การทองเทยวเชงประวตศาสตร

การทองเทยวงานชมวฒนธรรมและประเพณ

การทองเทยวชมวถชวตในชนบท

ภาพท 2 แสดงรปแบบการทองเทยวเชงธรรมชาตในป 2551-2552 ทมา: การทองเทยวแหงประเทศไทย, รายไดจากนกทองเทยวชาวตางประเทศ (กรงเทพฯ: โรงพมพครสภาลาดพราว, 2553), 21.

จากภาพท 2 จะเหนไดวาการทองเทยวชมวถชวตในชนบทนนมจานวน 35% ประกอบดวยกจกรรมตางๆ เชน ตลาดนาในจงหวดตางๆ การทองเทยวชมวถชวตของชมชนตางๆ ฯลฯ ตลาดนาในปจจบนไดพฒนามาเปนแหลงพกผอนหยอนใจ มเรอและแพขายอาหารในนา บนบกมการขายอาหาร ผก ผลไมและพนธไมจากสวน ตลอดจนจดกจกรรมทางวฒนธรรม เชน ดนตรและราไทย

3

ชวงหลงมการเพมกจกรรมจดเรอเทยวชมคลอง การนวดฝาเทาและการรองเพลงคาราโอเกะเขามาดวยการทองเทยวมผลกระทบตอชมชนทงในดานบวกและลบ ทาใหมการปรบปรงพนทและสาธารณปโภคในชมชนใหดขน ผลกระทบทางเศรษฐกจ ทาใหเกดการจางงานในชมชน ไมตองไปหางานนอกชมชน มทางเลอกดานอาชพเพมขน ทตลาดนาการทองเทยวสรางรายไดใหแกสมาชกชมชน

ตลาดนาในปจจบนทเปนทรจก ไดแก ตลาดนาอมพวา จงหวดสมทรสงคราม ตลาดนาดาเนนสะดวก จงหวดราชบร ตลาดนาวดไทร และตลาดนาตลงชน กรงเทพมหานคร ตลาดนาสภาค จงหวดชลบร และอนอกมากมายจากทกลาวมา ผจดทาจงเลงเหนความสาคญตลาดนา จงศกษาตลาดนา ในจงหวดนครปฐม และไดเลอกตลาดทานา เนองจากตลาดทาอยในจงหวดนครปฐมอกทงยงเปนตลาด ทมชอเสยงและสรางรายไดใหแกชมชนละแวกนนเปนจานวนมาก ผจดทาจงมความสนใจทศกษาหวงโซอปทานของตลาดทานา และเพมมลคาใหแกหวงโซอปทานเพอพฒนาใหแกตลาดทานาเพอเปนตวอยางใหแกชมชนในตลาดทานาดวย

4

1.2 กรอบแนวความคด ตารางท 1 กรอบแนวความคด

ปจจยศกษา วธการศกษา ผลทไดรบ

1) การศกษาหวงโซอปทานของตลาดทานา

1) ศกษาและรวบรวมขอมลปฐมภมและทตยภมทเกยวของกบตลาดทานา 2) สรางหวงโซอปทานจากแบบสมภาษณผทเกยวของโดยใชรปแบบจาลองอางองการดาเนนงานหวงโซอปทาน (SCOR Model)

3) สรางแผนภาพกระแสคณคาของตลาดทานา 4) สารวจความตองการของรปแบบการทองเทยวของนกทองเทยวโดยใชแบบสอบถามพฤตกรรมการทองเทยว

5) วเคราะหหวงโซอปทาน แผนภาพกระแสคณคา และแบบสอบถามพฤตกรรมการทองเทยว

1) ทราบถงลกษณะขอมลทวไปทเกยวของกบตลาดทานา 2) สามารถจดทาหวงโซอปทานของตลาดทานา

3) สามารถจดทาแผนภาพกระแสคณคาของตลาดทานา 4) ทราบถงความตองการของนกทองเทยว

5) ทราบถงสาเหตของการเกดปญหาในหวงโซอปทาน

2) การศกษาขดความสามารถเชงแขงขนของตลาดทานา

1) ศกษาขอมลและรวบรวมขอมลทเกยวของกบตลาดทานา

2) วเคราะหขดความสามารถเชงแขงขนของตลาดทานาโดยใชเครองมอ

2.2.1 SWOT Analysis

2.2.2 Diamond Model

2.2.3 IE Matrix

2.2.4 IFAS และ EFAS

2.2.5 TOWS Matrix

3) กาหนดแผนหรอแนวทางการพฒนาตลาดนาในรปเชงกลยทธ

1) ทราบถงขอมลทเกยวของทใชวเคราะหขดความสามารถเชงแขงขนของตลาดทานา 2) ทราบถงศกยภาพและแนวทางในการพฒนาตลาดทานา

3) กาหนดแผนเชงกลยทธในการพฒนาตลาดทานา

3 ) กาหนดแผนงานแนวทางในการพฒนาตลาดทานา

1 ) เสนอแนวทางทได ใหทางผประกอบการของตลาดทานา

1) ทราบถงแนวทางการพฒนาตลาดทานา

5

1.3 วตถประสงคของงานวจย 1. เพอศกษาหวงโซอปทานของตลาดทานา ในรปแบบจาลองอางองการดาเนนงานหวงโซอปทาน (Supply Chain Operations Reference: SCOR Model)

2. เพอศกษาขดความสามารถเชงแขงขนหวงโซอปทานของตลาดทานา 3. เพอหาแนวทางในการพฒนาหวงโซคณคาของตลาดทานา 1.4 ขอบเขตการวจย

1.4.1 พนทททาการศกษา คอ ตลาดทานา อ.นครชยศร จ.นครปฐม 1.4.2 ศกษาหวงโซอปทานของ ตลาดทานา อ.นครชยศร จ.นครปฐม

1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1.5.1 ทราบถงหวงโซอปทานของตลาดทานา โดยใชรปแบบจาลองอางองการดาเนนงานโซอปทาน (Supply Chain Operations Reference: SCOR Model)

1.5.2 ทราบถงขดความสามารถเชงแขงขนหวงโซอปทานของตลาดทานา 1.5.3 ทราบถงแนวทางในการพฒนาหวงโซคณคาของตลาดทานา

1.6 นยามคาศพท ขดความสามารถเชงแขงขน (Competitive capability) หมายถง ความสามารถทจะ

ผลตภณฑ และการใหบรการอยางมประสทธภาพและประสทธผล เทากบ หรอ ดกวาคแขง

หวงโซคณคา (Value Chain) หมายถง แนวคดบรณาการเชอมโยงในหลายสวนของกระบวนการธรกจเพอสรางคณคาเพมในรปผลตอบแทนและความพงพอใจของลกคา หวงโซอปทาน (Supply Chain Operations Reference: SCOR Model) หมายถง การใชระบบของหนวยงาน คน เทคโนโลย กจกรรม ขอมลขาวสาร และทรพยากร มาประยกตเขาดวยกน เพอการเคลอนยายสนคาหรอบรการ จากผจดหาไปยงลกคา กจกรรมของหวงโซอปทานจะแปรสภาพทรพยากรธรรมชาต วตถดบ และวสดอนๆใหกลายเปนสนคาสาเรจ แลวสงไปจนถงลกคาคนสดทาย (ผบรโภค หรอ End Customer) แบบจาลองอางองการดาเนนงานหวงโซอปทาน (Supply Chain Operations Reference:

SCOR Model) หมายถง ตวแบบทใชอางองถงกระบวนการทางธรกจ คอ ตวแบบทจะใหความสาคญในกระบวนการตาง ๆ

6

บทท 2

ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ

การจดทาวทยานพนธ เ รองการศกษาหวงโซ อปทานของตลาดทานา เพอหาขดความสามารถเชงการแขงขนกรณศกษาตลาดทานา อาเภอนครชยศร จ .นครปฐม ทาการศกษาทฤษฎเพอใชเปนเครองมอสาหรบการดาเนนการวเคราะหหวงโซอปทานของตลาดทานา อยางเปนระบบเพอนาไปสการเพมคณคาและความสามารถเชงแขงขนหวงโซอปทานของตลาดทานา โดยการดาเนนการศกษาจะนาทฤษฎและงานวจยทเกยวของ มาประยกตใชดงตอไปน

1. หวงโซอปทาน (Supply Chain)

2. การจดการหวงโซอปทาน (Supply Chain Management: SCM) 3. แบบจาลองอางองการดาเนนงานหวงโซอปทาน (Supply Chain Operations Reference

Model: SCOR Model)

4. อปสงค และ อปทาน

5. แผนภาพกระแสคณคา (Value Stream Mapping: VSM) 6. การวเคราะห SWOT 7. การวเคราะห TOWS Matrix

8. การวเคราะห Diamond Model

9. วธการโดยทวไปทางสถต 10. การสารวจดวยการสมตวอยาง 11. การสรางแบบสอบถาม

12. งานวจยทเกยวของ

1. หวงโซอปทาน (Supply Chain) หวงโซอปทาน (Supply Chain) ซงประกอบดวยกระบวนการวางแผนการผลตและ

กจกรรม ทางการตลาดโดยเฉพาะสวนผสมการตลาด (Marketing Mixed) ซงจะเหนวาหวงโซอปทาน (Supply Chain) จะเปนกจกรรมทเกยวของกบแนวคดเกยวกบผลตภณฑ (Product Concept) การออกแบบ ผลตภณฑ (Product Design) การจดหาวตถดบ (Raw Material Supply) กระบวนการ

7

เกยวกบการผลต (Production Process) การขนสง (Transport) การจดเกบสนคา (Warehouse) และการกระจายสนคา (Distributor) เพอจดจาหนายตอไปยงผคาสง และ รานคาปลก จนกระทงสนคาไปถงมอผบรโภคคนสดทาย (End Consumers)

2. การจดการหวงโซอปทาน (Supply Chain Management: SCM)

แนวความคดของการจดการหวงโซอปทาน มมาตงแตชวงทศวรรษท ค.ศ.1990 เนองจากในประเทศทางแถบอเมรกาและยโรปเมอบรษทจานวนมากไดเรมปรบรปแบบวธการ ไหลของวตถดบเขาสกระบวนการผลตจนกระทงเปนสนคาออกจากโรงงานผลตในขณะเดยวกนบรษท เหลานนกเรมสรางความสมพนธรปแบบใหมระหวางลกคาและผจดสงวตถดบของ พวกเขา ภายในไมกปหลงจากนนแนวคดนไดรบความนยมแพรหลายอยางรวดเรว เนองจาก เรองราวความสาเรจของบรษทใหญทงหลายทไดนาหลกการนไปประยกตใชกบการดา เนนธรกจทาใหหลกการนไดรบการยอมรบวาเปนกระบวนการทางานทมประสทธภาพมากกวารปแบบฟงกชนการทางานทกระจดกระจายกนในทศวรรษเกาอยางมาก และจากคากลาวทวา “โลจสตกส เปนสวนหนงของหวงโซอปทาน” ดงนนอาจกลาวไดวาหวงโซอปทานกคอการนาเอาระบบโลจสตกสของแตละองคกร

ธรกจ หรอบรษทมาเชอมตอกนเพอใหการไหลของวตถดบ และสนคาตลอดจนการไหลของขอมลเปนไปไดอยางมประสทธภาพนนเอง ซงมผใหคาจากดความของหวงโซอปทานไวมากมาย แตโดยสวนใหญแลวนยามมกมองวาหวงโซอปทานมลกษณะเปนโครงขาย (Network) ของการเชอมตอกนขององคกร หรอสวนงานตางๆ ซงภายในมกจกรรมมากมายเกดขนในการเชอมนน ทงนสามารถสรปคาจากดความของหวงโซอปทานไดดงน

หวงโซอปทาน (Supply Chain) คอ โครงขายของการเชอมตอกนของกจกรรมทเกยวของกบการไหลของวตถดบ และการไหลของขอมลระหวางองคกรธรกจซงจะตองมกระบวนการตดสนใจ (Decision Making) ตลอดจนหวงโซอปทานอยางมประสทธภาพเพอสนองตอบความตองการของลกคาดงนนการจดการหวงโซอปทาน (Supply Chain Management: SCM) กคอการนาเอาความหมายของหวงโซอปทานมาจดการอยางเหมาะสมนนเอง ซงมผใหคาจากดความเกยวกบการจดการหวงโซอปทาน ไวดงตอไปน

การจดการหวงโซอปทานใน Cox III, และ Blackstone (1998) กลาววาการวางแผน การรวบรวม และการควบคมกจกรรมทงหมดทเกดขนในหวงโซอปทาน นอกจากน นกเขยนหลายทานไดนยามคาวา การจดการหวงโซอปทานไวตางๆ กน เชน Martin (Christopher, 2005) ใหคานยามคอ การจดการความสมพนธกบผจดสง และลกคา เพอสงมอบผลตภณฑหรอบรการทมคณคาใหแกลกคา ในขณะทคาใชจายทเกดขนในหวงโซอปทานมคาตาทสดซง (Stadler and Kilger, 2000) ให

8

คานยามวาการจดการหวงโซอปทาน คอ ความพยายามในการรวมกนระหวางองคกรทงหมดทเกยวของกนภายในหวงโซอปทาน และการรวมมอกน ในการบรหารใหการไหลของวตถดบ ขอมล

และการเงนไปสการตอบสนองความตองการของลกคาหรอผบรโภคขนสดทาย เพอใหเกดความไดเปรยบในการแขงขนทางธรกจ ดงภาพท 2-1

ภาพท 3 องคประกอบโดยรวมของการจดการหวงโซอปทาน

ทมา: วระพล คณทวเทพ, การพฒนาหวงโซอปทานแบบลนสาหรบกระบวนการกระจายสนคา

(กรงเทพฯ: มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ, 2553), 30.

ไดใหคานยามไววาการจดการหวงโซอปทาน คอ การรวมกลมเพอใหเกดประสทธภาพของผจดสง โรงงานผผลต คลงสนคา และรานขายปลก ทาใหผลตภณฑทเกดขนและการจดจาหนายนนถกตองตามจานวน ตามสถานท ตามเวลา และมระดบการบรการทลกคาตองการตามความพงพอใจในราคาทตาสด (สาธต, 2548) ไดใหคานยามไววาหวงโซอปทานหนงๆ จะประกอบดวยวธการจดการตางๆ ทมงหวงใหองคกรตางๆ ของหวงโซอปทานทางานดวยกนอยางมประสทธภาพ องคกรเหลานไดแก ผสงมอบวตถดบ ผผลต ผจดจาหนาย ผบรหารคลงสนคา (วทยา, 2546) ไดใหคานยามไววาการประสานรวมกระบวนการทางธรกจทครอบคลมจากผจดสงวตถดบผานระบบธรกจอตสาหกรรมไปสผบรโภคขน สดทายซงมการสงผานผลตภณฑการบรการ และขอมลสารสนเทศควบคกนไป อนเปนการสรางคณคาเพมในตวผลตภณฑและนาเสนอสงเหลาน สผบรโภคขนสดทาย (The International Center for Competitive Excellence) จากความหมาย และคานยามทไดกลาวมาแลว สามารถสรปไดวาการจดการหวงโซอปทาน คอ การบรณาการของ

บรษท 5

ผคาปลก

ขอมล

บรษท 4

ผกระจายสนคา

ขอมล

บรษท 3

ผผลตสนคา

ขอมล

บรษท 2

ผขนสงสนคา

ขอมล

บรษท 1

ผจดสงวตถดบ

ขอมล กระบวนการหวงโซ

กระบวนการหวงโซ




ทมงานการจดการหวงโซอปทาน

ผลก: กจกรรมการกาหนดการผลตอยางมประสทธภาพ ดง: กจกรรมการกาหนดตามความตองการของลกคา

สนคา สนคา สนคา สนคา สนคา

ชาระเงน ชาระเงน ชาระเงน ชาระเงน ชาระเงน

การรวมมอกนของหลาย ๆ องคกรในหวงโซอปทาน

ลกคา

9

กระบวนการทางธรกจทเรมตนจากผจดหาขนแรกสด ผานกระบวนการภายในองคกร และผานเลยไปจนกระทงถงผบรโภคขนสดทาย การจดการหวงโซอปทานจะมององคกรภายในหวงโซอปทานเสมอนเปนองคกรเดยวกน แลวจงทาการกาหนดกลยทธรวมกนเพอเพมประสทธภาพของกจกรรมทเกดขนในหวงโซอปทาน

2.1 การจดการหวงโซอปทาน

ภายหลงสงครามโลกครงท 2 อตสาหกรรมตาง ๆ ไดเหนความสาคญของ “ตนทน” (Cost)

และ “ราคา” (Price) อตสาหกรรมสวนมากจะมงเนนการบรหารเพอลดตนทนและราคาใหแกผบรโภคกลาวคอ ความสามารถในการแขงขนจะชวดกนดวยราคาเปนหลกหรอชวดความสามารถในการแขงขนดวย (Economy of Scale) ตอมาในป ค.ศ. 1980-1999 ประเทศญปนไดนาหลกความคดใหมเขาสอตสาหกรรมโลก นนคอการเรมแขงขนดวยคณภาพ (Quality) ของการผลต และผลตภณฑไดเกดหลกการ และเทคนคตาง ๆ ขนมากมาย เพอทจะปรบปรงคณภาพของอตสาหกรรมทงดานการผลต และการบรการ เชน ระบบ Kaizen, Total Quality Management

(TQM), Just in Time (JIT) Kanban, Lean Manufacturing และอนๆ อกมากมาย โดยคานงถงความพอใจของลกคามากขน (Customer Satisfaction) และหลงจากนนตอมาการแขงขนในอตสาหกรรมมเพมมากขน อตสาหกรรมตาง ๆ พยายามทจะขอมาตรฐานตามอนกรมของระบบมาตรฐานตางๆ

เพอใหเปนทยอมรบในเชงคณภาพไดหลงจากทอตสาหกรรมทมาตรฐานการชวดคณภาพโดยทวไปแลวในปจจบนและอนาคตอนใกลน ธรกจอตสาหกรรมตางๆ จงเรมหนมาใหความสนใจในเรองของ “เวลา” (Time) เพอใหตอบสนองตอความตองการของลกคาไดโดยเรวทสด (Meet Customer

Requirement) การแขงขนในอตสาหกรรมจงหนมาชวดกนทเรองของ “เวลา” และ “ความเรว” ของความสามารถในการตอบสนองตอลกคาหรอวดความสามารถในการแขงขนดวย (Economy of

Speed) นนเอง การทธรกจสามารถแขงขนกนดวย (Economy of Speed) ไดนนทกฝายทงภายในองคกรและระหวางธรกจทเกยวของจะตองมการประสานงาน (Coordination) และมการตดตอสอสาร (Communication) รวมกนอยางเหมาะสมซงไมเหมอนกบลกษณะของระบบการจดการแบบเกา (Traditional Management) ทตางฝายตางดาเนนงานอยตามลาพง เชน ฝายผลตกจะผลตโดยไมมขอมลของวตถดบทเพยงพอทจะชวยในการสนบสนนชวยในกระบวนการตดสนใจการผลต, ฝายจดซอกจะจดซอวตถดบในการผลตครงละมาก ๆ โดยไมคานงถงความตองการของลกคาเพอทจะไดมการสงซอตอหนวยทตาลง (Price/Unit) โดยหารไมวาจะเปนภาระในสวนของการจดเกบทเพมขนยงสงผลทาใหตนทนในการจดเกบ (Holding Cost) เพมขนดวยสงผลใหตนทนโดยรวมของทงระบบหวงโซอปทาน (Total Supply Chain Management Cost) เพมขนโดยไมจาเปนและระบบการจดการแบบเกานจะมงเนนถงความสมพนธกบจานวนคคาทางธรกจในชวง

10

ระยะเวลาสน ๆ แตมจานวนมากราย เนองจากระบบการจดการหวงโซอปทานซงเปนโครงขายทซบซอน (Complex Network) (David, 2000) ทาใหตองตระหนกถงระบบการจดการทงระบบในลกษณะของการมองระบบเชงองคกรรวม (Holistic View) ซงหมายความวาในการพจารณาการตดสนใจการดาเนนงานของแตละองคประกอบในระบบของหวงโซอปทานยอมมสวนเสยหายซงสงผลกระทบทวทงระบบของหวงโซอปทานไมมากกนอย ดงนนทกฝายทเกยวของในระบบของการจดการหวงโซอปทานจงจะตองหนมารวมมอทางานใหประสานงานกนดวยแนวความคดแบบตางฝายตางไดรบผลประโยชนรวมกนอยางยตธรรม (Win-Win) คอการตดสนใจดาเนนงานใด ๆ

จะตองคานงถงการไดรบประโยชนรวมกนซงกอใหเกดเปนกลยทธหนสวนทางธรกจ (Strategic

Partnerships) หรอกลยทธพนธมตรทางธรกจ (Strategic Alliances) ในทสด และกอใหเกดระบบการบรหารจดการใหมขนมาทเรยกวา “การจดการหวงโซอปทาน” ดงภาพท 4

ขนท 1 พนฐาน

การไหลของวตถดบ การบรการลกคา

ขนท 2 การรวมหนาทการทางาน


ขนท 3 การรวมกนภายใน


ขนท 4 การรวมกนภายนอก

การจดการวตถดบ

จดซอ การกระจายสนคา

ฝายสนคาคงคลง

ฝายผลต ควบคมวตถดบ

การกระจายสนคา

การจดการ ฝายผลต

การจดการวตถดบ

การจดการ ฝายผลต


11


ภาพท 4 การจดการหวงโซอปทาน

ทมา: วระพล คณทวเทพ, การพฒนาหวงโซอปทานแบบลนสาหรบกระบวนการกระจายสนคา (กรงเทพฯ: มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ, 2553), 35

ภาพท 5 โครงขายหวงโซอปทาน

ทมา: จตตนนท เดชะคปต, โครงขายหวงโซอปทาน (กรงเทพฯ:มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2538),

44.

3. รปแบบจาลองอางองการดาเนนงานหวงโซอปทาน (Supply Chain Operations Reference:

SCOR Model)

แบบจาลองอางองการดาเนนงานหวงโซอปทาน (Supply Chain Operation Reference

Model: SCOR model) ถกพฒนาขนมาจากสภาหวงโซอปทาน (Supply Chain Council: SCC) ซงเปนองคกรอสระไมหวงผลกาไร เพอใชเปนมาตรฐานระหวางอตสาหกรรมสาหรบการจดการหวงโซอปทานสภาหวงโซอปทาน (SCC) ถกตงขนมาเมอป 1996 โดย The Institute Advanced

Manufacturing Research (AMR) Pittiglio Rabin Todd & McGrath (PRTM) สมาชกแรกเรม 69

บรษท ปจจบนมสมาชกกวา 700 บรษททวโลก ซงสมาชกของสภาหวงโซอปทานไดชวยกนระดมสมองในการจดทาและพฒนาแบบจาลองขนมาโดยแบบจาลอง SCOR ถกพฒนาขนมาเพอเปน

การจดการวตถดบ การจดการ ฝายผลต


Retailers or customers Distribution centers Manufacturers

Suppliers

12

แบบจาลองอางองใชอธบายลกษณะการดาเนนงานการจดการหวงโซอปทานและแสดงใหเปนถงกจกรรมทางธรกจในหวงโซอปทานทงหมด โดยมจดมงหมายเพอการตอบสนองความพงพอใจของลกคา และชวยแกปญหาการขาดภาษามาตรฐานทาใหมสงทสามารถใชสอสารกนไดภายในองคการและระหวางองคการในหวงโซอปทาน และมกรอบการทางาน (Framework) ทมรปแบบเดยวกนในการพฒนาทสามารถปฏบตได และสมาชกโครงการเขาใจไปในทศทางเดยวกน

สวนประกอบของแบบจาลองอางองกระบวนการหวงโซอปทาน ทชวยแกปญหาเหลานคอ มการกาหนดกระบวนการตาง ๆ ใหเปนมาตรฐานเดยวกน และมคาอธบายกระบวนการ ชวยใหผใชมความเขาใจตรงกน มโครงสรางแสดงความสมพนธระหวางกระบวนการ นอกจากนยงมการกาหนดมาตรวด (Metric) ใหเปนมาตรฐานเดยวกน สาหรบการวดประสทธภาพในแตละกระบวนการ และมวธปฏบตทดทสด (Best Practice) ทรวบรวมเสนอไวในแตละกระบวนการ เพอทจะใหองคการและผใชงานแบบจาลองอางองกระบวนการหวงโซอปทานสามารถนาไปประยกตใชตอไปได

การวดประสทธภาพของแบบจาลองอางองกระบวนการหวงโซอปทานนนแบงออกเปน 4

ประเภท คอการพจารณาในดานของความยดหยน และการตอบสนองตอความตองการของลกคา

(Flexibility and Responsiveness) การพจารณาถงความนาเชอถอ (Reliability) ซงเปนการวดผลการดาเนนงานภายนอกของหวงโซอปทานทสงผลตอลกคา การพจารณาในสวนของตนทน คาใชจาย

(Cost) และการพจารณาดานทรพยสน (Asset) เปนการวดผลการดาเนนงานภายในของหวงโซอปทานทสงผลตอองคกร

โครงสรางของแบบจาลองอางองกระบวนการหวงโซอปทานไดอธบายถงกจกรรมตาง ๆ

ในการดาเนนธรกจภายในหวงโซอปทานโดยมงไปสการตอบสนองตอความตองการของลกคา ซงไดแบบกระบวนการการจดการพนฐานออกเปน 5 กระบวนการหลก คอ Plan (กระบวนการการวางแผน) Source (กระบวนการการจดหา) Make (กระบวนการการผลต) Deliver (กระบวนการจดสง) Return (กระบวนการสงคน) ดงแสดงตามภาพท 6 แสดงใหเหนความสมพนธภายในองคกรและการเชอมตอกบอตสาหกรรมตางประเภทกน สามารถแสดงใหเปนถงความสมพนธกนไดภายใตแบบจาลองหวงโซอปทาน

13

ภาพท 6 โครงสรางความสมพนธของกระบวนการการจดการพนฐาน

ทมา : Kevin Mccormack, Linking SCORE planning practices to supply chain performance

An exploratory study, accessed December 15, 2012, available from www.emeraldinsight.com

แบบจาลองอางองกระบวนการหวงโซอปทาน ประกอบดวยกระบวนการมาตรฐานทเกยวของกบการจดการหวงโซอปทานตงแตผจดหาวตถดบของผจดหาวตถดบจนถงลกคาของลกคาหรอลกคาขนสดทาย โดยแบงระดบการปฏบตการในการนาไปใชงานออกเปน 3 ระดบ ดงแสดงในภาพท 7

14

ภาพท 7 ระดบการปฏบตงานในแบบจาลองอางองกระบวนการหวงโซอปทาน

ทมา: Kevin Mccormack, Linking SCORE planning practices to supply chain performance


15

กระบวนการในระดบท 1 ในแบบจาลองอางองกระบวนการหวงโซอปทานกระบวนการในระดบท 1 ประกอบดวย การวางแผน (Plan) การจดหาวตถดบ (Source) การผลต (Make) การสงมอบ (Delivery) และการสงคน (Return)

การวางแผน (Plan) เปนกระบวนการวางแผนเพอใหเกดความสมดลระหวางความตองการ

(Demand) และความสามารถในการจดสงได (Supply) กลยทธทใชในสวนน เชน การตดสนใจทาหรอซอ (Make or Buy) และการวางแผนการใชทรพยากร การวางแผนคาดการณ (Forecasting) เปนตน การปฏบตทสงเสรมคอ การรวมมอกนในการวางแผนการเกบวสดคงคลงการผลต การใชวตถดบ

การจดหาวตถดบ (Source) เปนกระบวนการเกยวกบการจดซอ-จดหาวตถดบขององคการหรอบรการเพอสามารถตอบสนองกบแผนการและความตองการในปจจบนขององคกรกลยทธทเกยวของ คอ การประกนของผขาย การทาขอตกลงระหวางองคกรกบผขายและคณภาพของผลตภณฑ ลกษณะของการปฏบตทเกยวของกบสวนน เชน การรบวตถดบ การตรวจสอบการเกบรกษาดาเนนการเกยวกบสนคาคงคลง และการจดการการไหล เปนตน

การผลต (Make) เปนกระบวนการทเกยวกบการเปลยนแปลงรปรางของวตถดบ เพอตอบสนองแผนการและความตองการปจจบน กลยทธทเกยวของ คอ การจดสรรการใชเครองมอ

เครองใช เครองจกร สวนการปฏบตงานทเกยวของ เชน การรบวตถดบเขามาสกระบวนการ

กระบวนการของการผลต การตรวจสอบของผลตภณฑ การบรรจภณฑ เปนตน

การสงมอบ (Delivery) เปนกระบวนการทเกยวของกบ การจดการกบผลตภณฑสาเรจรป

เชน การรบและรกษา Order การจดสรรผลตภณฑไปสศนยการจดจาหนาย (Distribution Center)

และลกคา การบรหารคลงสนคา และการขนสง การกาหนดระยะเวลาในการสงมอบ ชองทางในการสงมอบการดแลรกษาผลตภณฑจากโรงงานจนถงศนยจดจาหนาย หรอลกคา เปนตน

การสงคน (Return) เปนกระบวนการทมสวนเกยวของกบการสงคน หรอการรบผลตภณฑทถกสงคนจากลกคาดวยเหตผลใดกตาม กระบวนการเหลานยงขยายผลไปส การสนบสนนลกคาหลงจากการจดสงดวย

กระบวนการในระดบท 2 ในแบบจาลองอางองกระบวนการหวงโซอปทานจากระดบท 1

แบบจาลองอางองกระบวนการหวงโซอปทาน จะแบงยอยกระบวนการใหลกลงไปในระดบท 2

ตาม ซงในแตละประเภทของกระบวนการในระดบท 2 จดแบงตามลกษณะการปฏบตงานได 3

กลม ดงภาพท 8

16

ภาพท 8 ระดบท 2 ของแบบจาลองอางองกระบวนการหวงโซอปทาน



การวางแผน (Planning) เปนกจกรรมทเกยวของกบ การสนบสนน การจดสรรการใชทรพยากรเพอตอบสนองใหพอดกบความตองการเพอใหเกดความสมดลระหวางความตองการกบความสามารถในการจดสง กระบวนการเหลานจะกระทาเปนชวงเวลาและจะมผลโดยตรงตอความสามารถในการยดหยนของหวงโซอปทาน

การดาเนนงาน (Executing) เปนกจกรรมทปฏบตสบเนองมาจากการปฏบตตามแผนทวางไวโดยทวไปจะประกอบไดดวยตารางการผลตและลาดบการปฏบตงาน ซงชนดของกระบวนการจดซอจดหา (Source), การผลต (Make) และการจดสง (Deliver) จะแบงตามลกษณะการผลตท

17

รบคาสงซอ (Order) จากลกคา เชน ถาผลตตามคาสงของลกคา (Make to Order) กระบวนการจดซอจดหา (Source) และกระบวนการจดสง (Deliver) กจะเปนกจกรรมทดาเนนการตามลกษณะคาสงซอ ดวยในการปฏบตงานในสวนนจะมผลกระทบโดยตรงตอเวลารวมทงหมดตงแตการรบคาสงซอจนไปถงการสงผลตภณฑไปใหลกคา

การสนบสนน (Enabling) ถอเปนกระบวนการทสนบสนนในสวนของการวางแผนและการปฏบตเพอใหเปนไปได เชน การเตรยม การบารงรกษา และการควบคมการไหลของขอมลและความสมพนธระหวางกระบวนการ

นอกจากนนในระดบน ในแบบจาลองอางองกระบวนการหวงโซอปทาน ยงมตารางทแสดงไวถงคาจากดความของกระบวนการแตละประเภทของตวชวด ทแสดงอยในรปมาตรวด

(Metric) และวธปฏบตทดทสด (Best Practices)

กระบวนการในระดบท 3 ในแบบจาลองอางองกระบวนการหวงโซอปทาน จากประเภทของกระบวนการในระดบท 2 จะแตกยอยเปนระดบท 3 เชน P2 ในระดบท 2 คอ Plan Source นนแบงออกเปน P2.1 จนถง P2.4 ในระดบท 3 ซงในระดบนกจะมตารางทแสดงรายละเอยดตาง ๆ

เชนเดยวกบระดบท 2 ตลอดทงแบบจาลองนไดนาเอาสญลกษณทเปนมาตรฐานมาใช คอ P แทน

Plan, S แทน Source, M แทน Make, D แทน Deliver, R แทน Return, E แทน Enable ในสวนของ

Plan, Source, Make และ Deliver นนจะคลายคลงกน เรมจากการดภาพ (ระดบท 3) แลวจะเปนวาแตละสวนนนจะมความสมพนธกนคอ ในขณะทปจจยนาเขา (Input) ของสวนหนงเขาไป จนไดเปนปจจยออก (Output) ออกมานนกจะมความสมพนธกบสวนอนตอไปดวยเมอดภาพแลวกจะดรายละเอยดตาง ๆ ในตารางประกอบ (ทงระดบท 2 และ 3) เชนดงตารางท 3 ขางตน ซงแยกไดเปน

6 สวนดงน คอ

1. ชอทเปนมาตรฐานของกระบวนการนน

2. อกษรยอทเปนมาตรฐานของกระบวนการนน

3. คาจากดความของกระบวนการนน

4. Performance Attributes ของกระบวนการนน

5. หนวยวดทสมพนธกบ Performance Attributes ของกระบวนการนน

6. Best Practices ในสวนนจะเปนสวนทแนะนาการปฏบตทเกยวของกบ กระบวนการเพอใหการปฏบตการในกระบวนการผลตเกดประสทธภาพสงสด

ดงตวอยางแบบจาลองอางองกระบวนการหวงโซอปทานระดบท 3 ในภาพท 9

18

ภาพท 9 การไหลขององคประกอบในกระบวนการ



4. อปสงค และอปทาน (Demand and Supply) กฎอปสงค (Law of Demand) และกฎอปทาน (Law of Supply) เปนหลกการทอธบายความสมพนธระหวางราคาและปรมาณความตองการซอหรอขาย โดยกฎอปสงคระบวาปรมาณความตองการซอสนคา หรอเรยกวาปรมาณอปสงค (Quantity Demanded) มความสมพนธในทางลบกบราคา เมอปจจยอนๆ ทมผลนนคงทกลาวคอ เมอราคาสนคาเพมสงขน ผบรโภคมแนวโนมทจะ ตองการซอสนคานนนอยลงกฎอปทานระบวา ปรมาณสนคาทตองการขาย หรอปรมาณอปทาน (Quantity Supplied) มความสมพนธในทางบวกกบราคา เมอปจจยอนๆ ทมผลนนคงท กลาวคอเมอราคาสนคาเพมสงขนผขายมแนวโนมทจะตองการขายสนคามากขน

ความสมพนธของอปสงคและอปทาน แบบจาลองของอปสงคและอปทาน อธบายวาตลาดมแนว โนมทจะเขาสดลยภาพ (Equilibrium) ซงปรมาณอปสงคและปรมาณอปทานจะเทากน เรยกราคาทภาวะดลยภาพวา ราคาดลยภาพ และปรมาณสนคาทภาวะนวา ปรมาณดลยภาพ หากปรมาณอปสงคมากกวาปรมาณอปทาน ซงเกดเมอราคาสนคาตากวาราคาดลยภาพของสนคานน จะเกดการขาดแคลนสนคา หรอเรยกวามอปสงคสวนเกน ในขณะทเมอปรมาณอปทานมากกวาปรมาณ อปสงค คอ เมอราคาสนคาสงกวาราคาดลยภาพ จะเกดสนคาลนตลาด หรออปทานสวนเกนโดยเมอเกดกรณเหลาน ผซอและผขายในตลาดจะตอบสนองจนกระทงตลาดเขาสดลยภาพในการแสดงดวยแผนภม ดลยภาพ คอ จดทเสนอปสงคและเสนอปทานตดกน

19

ภาพท 10 แสดงจดดลยภาพ

ทมา: ศรรตน และคณะ, พฤตกรรมผบรโภค (กรงเทพฯ: สมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย -ญปน),

2542), 88.

จากภาพท 10 แผนภมเสนแสดงอปสงคและอปทานทพบเหนทวไป ใหแกนตงแสดงราคา และแกนนอนแสดงปรมาณสนคา เสนอปสงค (สแดง) มลกษณะลาดลง ในขณะทเสนอปทาน (สนาเงน) ชนขน จดตดของเสนอปสงค และเสนอปทาน เปนจดดลยภาพของตลาด ทราคาดลยภาพ P* และปรมาณดลยภาพ Q*

5. แผนภาพกระแสคณคา แผนภาพกระแสคณคา (VSM) เปนเครองมอและเทคนคทสนบสนนการพฒนากลยทธการผลตแบบลน (Lean Manufacturing Strategy) ดวยการแสดงลาดบขนตอนของกจกรรมตางๆ ทมงสงมอบคณคาใหกบลกคา โดยแนวคด สายธารแหงคณคา (Value Stream Thinking) จะทาใหสามารถเขาใจภาพรวมของกระบวนการ (Overall Process) จากมมมองลกคาโดยมงแนวทางปรบปรงการไหลของทรพยากรและสารสนเทศ ตลอดทงหวงโซอปทานซงทาใหสามารถระบกจกรรมไคเซนทจาเปนสาหรบการขจดความสญเปลา ดงนน VSM จงเปน แนวทางทใชจาแนกกจกรรมทสรางคณคาเพมและกจกรรมทเกดความสญเปลาโดยนาขอมลผลลพธจากการวเคราะหสถานะปจจบน (Current State) ทถกแสดงดวยเอกสารสาหรบกาหนดสถานะในอนาคต (Future

State) หลงจากการปรบปรง

การจาแนกแผนภมสายธารแหงคณคากบแผนภมกระบวนการ สาหรบการใชงานทวไปมกมผสบสนและมกเรยก แผนภมกระบวนการ (Process Mapping) เนองจาก ทงสองคานมความหมาย

20

ใกลเคยงกนจงมกใชแทนกน ซง แผนภมทงสองนมวตถประสงคการใชงานเหมอนกน นนคอ การจาแนกความสญเปลาทเกดขนในกระบวนการเพอ ดาเนนการปรบปรง แตมขอแตกตางบางประการ ดงน

แผนภมสายธารแหงคณคา เปนการแสดงแผนภาพใหญในมมมองโดยรวม (Broad View)

ซงเปนระดบมหภาค (Macro Level) ของกระบวนการปฏบตงานตงแตกระบวนการของผสงมอบจนถงการสงมอบคณคาใหกบลกคา (From Supplier to Customer) โดยมการใชสญลกษณรปไอคอน (Icon) ทหลากหลายเพอแสดงภาพทชดเจนของกระบวนการ (Visualize Processes) เชน

การควบคมการผลต การสตอก การไหลของสารสนเทศ เปนตน

6. การวเคราะห SWOT

กลยทธเปนสงสาคญและจาเปนสาหรบองคการเพราะองคการใชกลยทธในการทางานเพอบรรลวตถประสงค โดยกลยทธของแตละองคการจะถกกาหนดตามธรรมชาตและลกษณะขององคการนนๆ ทงน องคการจะกาหนดกลยทธไดนนตองรสถานภาพหรอสภาวะขององคการของตนเสยกอน

6.1 ความหมายของ SWOT

SWOT เปนคายอมาจากคาวา Strengths, Weaknesses, Opportunities, and Threats

Strengths คอ จดแขง หมายถง ความสามารถและสถานการณภายในองคการทเปนบวก ซงองคการนามาใชเปนประโยชนในการทางานเพอบรรลวตถประสงค หรอหมายถง การดาเนนงานภายในทองคการทาไดด Weaknesses คอ จดออน หมายถง สถานการณภายในองคการทเปนลบและดอยความสามารถซงองคการไมสามารถนามาใชเปนประโยชนในการทางานเพอบรรลวตถประสงค หรอหมายถง การดาเนนงานภายในทองคการทาไดไมด Opportunities คอโอกาส หมายถง โอกาสซงเกดจากปจจยภายนอก เปนผลจากการทสภาพแวดลอมภายนอกของบรษทเออประโยชนหรอสงเสรมการดาเนนงานขององคกร โอกาสแตกตางจากจดแขงตรงทโอกาสนนเปนผลมาจากสภาพแวดลอมภายนอก แตจดแขงนนเปนผลมาจากสภาพแวดลอมภายใน นกการตลาดทดจะตองเสาะแสวงหาโอกาสอยเสมอ และใชประโยชนจากโอกาสนน

Threats คอ อปสรรค หมายถง อปสรรค ซงเกดจากปจจยภายนอก เปนขอจากดทเกดจากสภาพแวดลอมภายนอก ซงธรกจจาเปนตองปรบกลยทธการตลาดใหสอดคลองและพยายามขจดอปสรรคตางๆ ทเกดขนใหไดจรงและในทางกลบกนอปสรรคอาจกลบกลายเปนโอกาสไดเชนกน

21

ดวยเหตนองคการมความจาเปนอยางยงทจะตองปรบเปลยนกลยทธของตนใหทนตอการเปลยนแปลงของสถานการณแวดลอม

6.2 กรอบการวเคราะห SWOT

ในการวเคราะห SWOT การกาหนดเรอง หวขอ หรอประเดน (Area) เปนสงสาคญทจะตองคานงถง เพราะวาการกาหนดประเดนทาใหการวเคราะหและประเมนจดอ อน จดแขง โอกาส และอปสรรคไดถกตองโดยเฉพาะการกาหนดประเดนหลก (key area) ไดถกตองจะทาใหการวเคราะหถกตองยงขน การกาหนดกรอบการวเคราะห SWOT ใด ๆ ขนอยกบลกษณะธรกจและธรรมชาตขององคการนนๆ ในวงการธรกจเอกชนมการคดคนกรอบการวเคราะห SWOT ทมความหลากหลายรปแบบ อาท MacMillan (1986) เสนอ 5 ประเดนสาหรบกรอบการวเคราะห SWOT คอ 1. เอกลกษณขององคการ 2. ขอบเขตปจจบนของธรกจ 3. แนวโนมสภาพแวดลอมทจะเปนโอกาสและอปสรรค 4. โครงสรางของธรกจ และ 5. รปแบบการเตบโตทคาดหวง

ภาพท 11 อธบายการวเคราะหแบบSWOT

ทมา: Armstrong. M. Management Processes and Functions (New York: Harper & Bros.,

1996), 23.

6.3 ปญหาในการทากระบวนการวเคราะห SWOT

การวเคราะห SWOT ขององคการมขอทควรคานง 4 ประการ ( Bosemanetal., 1986) คอ 1. องคการตองกาหนดกอนวา องคการตองการทจะทาอะไร 2. การวเคราะหโอกาสและอปสรรคตองกระทาในชวงเวลาขณะนน

22

3. องคการตองกาหนดปจจยหลก (key success factors) ทเกยวกบการดาเนนงานใหถกตอง

4. องคการตองประเมนความสามารถของตนใหถกตอง นอกจากขอทควรคานงแลว ยงมปญหาทควรระวง (Goodstein et al., 1993) ดงน

1. การระบจดออนตองกระทาอยางซอสตยและบางครงจดออนเฉพาะอยางเปนของเฉพาะบคคล

2. การจดการกบกลไกการปองกนตนเองตองกระทาอยางรอบคอบ 3. แนวโนมการขยายจดแขงทเกนความเปนจรง 4. ความใกลชดกบสถานการณทาใหมอง สถานการณขององคการไมชดเจน 5. การกาหนดบคคลทเกยวของกบการรวบรวมขอมลตองระบใหชดเจน 6. ขอมลไมเพยงพอและขอมลสงแวดลอม ภายนอกเบยงเบนนอกจากนการเปลยนแปลง

ของสงแวดลอมภายนอกอาจเปนโอกาสหรออปสรรคกได

7. การวเคราะห TOWS Matrix

TOWS Matrix คอ ปจจยภายนอกทเปนโอกาส และอปสรรค ทบรษทกาลงเผชญอย สามารถนามาจบคเพอใหสอดคลองกบปจจยภายในทเปนจดแขง และจดออน ของบรษทและเปนการจดทากลยทธทเปนทางเลอก 4 ชด ซงสามารถนาไปใชเปนแนวทางในการกาหนดแนวทางเพอกาหนดกลยทธตางๆ

วธการจดทา TOWS Matrix เปนการจดทาตาราง 9 ชอง คอปจจยหลกสาคญ 4 ชอง ชองกลยทธ 4 ชวงกบอก 1 ชอง บอกทมาของปจจยวาเปนปจจยภายนอกหรอปจจยภายใน ชองกลยทธ 4 ชอง ใหชอวากลยทธ SO กลยทธ WO กลยทธ ST และกลยทธ WT ซงเกดขนภายหลงจากการใสปจจยหลกสาคญทง 4 ชองแลว

23

ภาพท 12 อธบายการวเคราะหแบบ TOWS

ทมา: อารย แผวสกลพนธ, การจดการเชงกลยทธ (กรงเทพฯ ศนยสงเสรมวชาการ, 2553), 41.

การวเคราะหความสมพนธระหวางจดแขงกบโอกาส จดแขงกบขอจากด จดออนกบโอกาส และจดออนกบขอจากด ซงผลของการวเคราะหความสมพนธในขอมลแตละคดงกลาว ทาใหเกดยทธศาสตรหรอกลยทธสามารถแบงออกไดเปน 4 ประเภท คอ

1. กลยทธเชงรก (SO Strategy) ไดมาจากการนาขอมลการประเมนสภาพแวดลอมทเปนจดแขงและโอกาสมาพจารณารวมกน เพอทจะนามากาหนดเปนยทธศาสตรหรอกลยทธในเชงรก

2. กลยทธเชงปองกน (ST Strategy)ไดมาจากการนาขอมลการประเมนสภาพแวดลอมทเปนจดแขงและขอจากดมาพจารณารวมกน เพอทจะนามากาหนดเปนยทธศาสตรหรอกลยทธในเชงปองกน ทงนเนองจากองคการมจดแขง ขณะเดยวกนองคการกเจอกบสภาพแวดลอมทเปนขอจากดจากภายนอกทองคการควบคมไมได แตองคการสามารถใชจดแขงทมอยในการปองกนขอจากดทมาจากภายนอกได 3. กลยทธเชงแกไข (WO Strategy) ไดมาจากการนาขอมลการประเมนสภาพแวดลอมทเปนจดออนและโอกาสมาพจารณารวมกน เพอทจะนามากาหนดเปนยทธศาสตรหรอกลยทธในเชงแกไข ทงนเนองจากองคการมโอกาสทจะนาแนวคดหรอวธใหม ๆ มาใชในการแกไขจดออนทองคการมอยได

24

4. กลยทธเชงรบ (WT Strategy) ไดมาจากการนาขอมลการประเมนสภาพแวดลอมทเปนจดออนและขอจากดมาพจารณารวมกน เพอทจะนามากาหนดเปนยทธศาสตรหรอกลยทธในเชงรบ ทงนเนองจากองคการเผชญกบทงจดออนและขอจากดภายนอกทองคการไมสามารถควบคมได

8. ตวแบบ Diamond Model

ตวแบบ Diamond Model เปนตวแบบทสามารถวเคราะหไดถงสาเหตททาใหศกยภาพการแขงขนของประเทศหนงมมากกวาอกประเทศหนง หรอศกยภาพการแขงขนของผประกอบการหนงจงมมากกวาผประกอบการรายอนในอตสาหกรรม ทงนเพราะตวแบบไดแสดงถงองคประกอบหลกและปจจยทสงผลตอความสามารถหรอความไดเปรยบในการแขงขนของอตสาหกรรมของประเทศใดประเทศหนงอนมผลตอการพฒนาและการปรบตวของอตสาหกรรมนน โดยจากตวแบบม 4องคประกอบทสาคญซงสามารถปรบเปลยนสภาวะแวดลอมทางการแขงขนเพอใหเกดความไดเปรยบในการแขงขนทางอตสาหกรรมได นอกจากนยงมอก 2 ปจจยทมอทธพลตอองคประกอบทง 4 อนสามารถสงผลกระทบไดทงในดานบวกหรอลบตอความสามารถทางการแขงขนของชาต

ภาพท 13 แผนภาพแสดง Diamond Model

ทมา: Michael E. Porter, The Competitive Advantage of Nations (New York: Harper & Bros.,

1996), 85.

25

ตวแบบ Diamond Model ไดแสดงถงปจจยทมความเกยวเนองกนซงมผลตอการสรางขอไดเปรยบในระดบชาตดงน

1.เงอนไขดานปจจยการผลต (Factor Conditions)

เงอนไขดานปจจยการผลต คอ ความสามารถของชาตในการเปลยนทรพยากรพนฐานทรพยากรธรรมชาตและทรพยากรอนๆ เพอใหเกดความไดเปรยบในการแขงขนทางอตสาหกรรม โดยปจจยการผลตประกอบดวยปจจยพนฐานและปจจยกาวหนา ปจจยพนฐานเปนปจจยทมอยเองตามธรรมชาต หรอสามารถสรางขนมาไดโดยไมตองใชความพยายามหรอลงทนมาก เชน ความอดมสมบรณของทรพยากรธรรมชาต ภมอากาศ ภมประเทศ ทาเล ทตง แรงงานพนฐาน สวนปจจยกาวหนานน เปนปจจยทมความสาคญมากกวา การจะสรางขนไดตองใชความพยายาม ตงใจ และตองมการลงทนทงโดยผประกอบการและภาครฐ ปจจยการผลตกาวหนาประกอบดวย บคลากร เชน แรงงานฝมอนกออกแบบ วศวกร นกวทยาศาสตร นกวจยและนกการตลาด วตถดบ เครองจกร เทคโนโลยฐานขอมล องคความร ขอมล เงนทน โครงสรางพนฐาน หองวจย หองทดสอบและสถาบนศกษาเฉพาะทาง

2.เงอนไขดานอปสงค (Demand Conditions)

เงอนไขดานอปสงคหรอสภาพของตลาดในประเทศ ปรมาณและระดบความตองการของผบรโภคในประเทศตอสนคาของอตสาหกรรมทผลตได ซงสภาพของตลาดและความตองการในประเทศนมสวนสาคญมากในการทจะสรางความไดเปรยบในการแขงขนใหกบผประกอบการในประเทศเพอมงสตลาดตางประเทศ และลกษณะหรอสภาพความตองการในประเทศทสาคญประกอบดวย 3 สวนคอ องคประกอบของตลาด (Segment or Composition of Market) ขนาดและแนวโนมการเตบโตของตลาด และการทความนยมในประเทศมอทธพลตอผบรโภคในตลาดตางประเทศ

3.อตสาหกรรมสนบสนนและเกยวเนอง (Related and supporting industries)

อตสาหกรรมสนบสนนและเกยวเนอง คอ คณภาพหรอความเขมแขงของอตสาหกรรมสนบสนนหรออตสาหกรรมเกยวเนองในการคาจนสถานภาพการเปนผนาในอตสาหกรรมระดบโลกโดยถาอตสาหกรรมสนบสนนหรออตสาหกรรมเกยวเนองมคณภาพ สามารถผลตวตถดบ อปกรณเครองจกร สรางนวตกรรมใหม ๆ รวมทงมการเชอมโยงอตสาหกรรมเพอทาใหเกดมลคาเพมในสายการผลตแลว กจะทาใหเกดขอไดเปรยบเทยบกบคแขงในตลาดได 4.กลยทธ-โครงสรางของบรษทและการแขงขน (Firm Strategy, Structure and Rivalry)

กลยทธ - โครงสรางของบรษทและการแขงขน คอ กลยทธและแนวทางในการดาเนนธรกจของผประกอบการแตละรายในอตสาหกรรมอนมความสาคญและสงผลซงอาจเปนในเชงบวก

26

หรอเชงลบตอความสามารถทางการแขงขนของอตสาหกรรมในประเทศโดยรวม และเปนเงอนไขทางวฒนธรรมของแตละชาตทแตกตางกนไป โดยกลยทธและแนวทางในการดา เนนธรกจของผประกอบการขนกบปจจยตาง ๆ ภายในองคกรของผประกอบการเอง เชน ความตงใจในการดาเนนธรกจอยางตอเนอง และจดมงหมายขององคกรและของพนกงานเอง และการทพนกงานจะมความทมเทใหกบงานหรอไม รวมทงยงขนอยกบภาพพจนของอตสาหกรรมและสภาพการแขงขนขออตสาหกรรมในประเทศ โดยสภาพการแขงขนในประเทศมสวนชวยใหเกดการพฒนารปแบบและคณภาพผลตภณฑลดตนทนและเพมประสทธภาพในการดาเนนธรกจ ถาหากเปนการแขงขนในเชงสรางสรรคมใชการมงทาลายลางกน

5.โอกาส (Chance)

โอกาสเปนปจจยทสาคญประการหนงทมผลตอ 4 องคประกอบหลกของตวแบบแตไมไดเปนองคประกอบทสามารถสรางความไดเปรยบทางการแขงขนของบรษทหรอของชาตโดยตรงเพราะโอกาสพฒนามาจากนอกระบบหรออยนอกเหนอการควบคมของบรษทหรอรฐบาล เชน เทคโนโลยหลกพฒนาไมตอเนอง ภาวะขาดแคลนนามน ภยพบต สงคราม การกอการราย การเปลยนแปลงทางการเมองจากภายนอกและความตองการของตลาดตางประเทศทเปลยนไปมาก เปนตน แตทงนโอกาสกมผลตอองคประกอบทง 4 ทเปนตวกาหนดศกยภาพทางการแขงขน โดยโอกาสจะมผลตอความแนนอนหรอไมแนนอนของศกยภาพทางการแขงขนของศกยภาพทางการแขงขนของแตละประเทศเพราะโอกาสอาจจะสรางเสรมศกยภาพทางการแขงขนใหกบชาตหนงในทางกลบกนกสามารถทจะลบลางความไดเปรยบทไดเคยสรางมาของอกชาตหนงได ดงนนโอกาสจงมความสาคญเนองจากสามารถกาหนดไดวาโครงสรางทางอตสาหกรรมจะคงรปหรอเปลยนแปลงไปเปนอยางไร

6.บทบาทของภาครฐ (Government)

รฐบาลในทกระดบของชาตสามารถทจะพฒนาหรอเปนอปสรรคตอการพฒนาอตสาหกรรมชาตได เพราะถงแมภาครฐจะไมใชองคประกอบโดยตรงทสามารถสรางความไดเปรยบทางการแขงขน แตนโยบาย มาตรการ กฎ ระเบยบและพธการตาง ๆ ทกาหนดโดยภาครฐสามารถมผลกระทบกบองคประกอบทง 4 ของตวแบบซงสงผลตอความสามารถทางการแขงขนของอตสาหกรรมตอไปได อาทเชน นโยบายปองกนการผก ขาดอาจมผลตอการแขงขนภายในประเทศได กฎระเบยบตาง ๆ กอาจทาใหเงอนไขทางอปสงคในประเทศเปลยนแปลงไป หรอการลงทนของรฐในการศกษากสามารถเปลยนเงอนไขดานปจจยการผลตได รวมทงการใชจายของภาครฐกสามารถกระตนหรอมผลตออตสาหกรรมสนบสนนและเกยวเนองได ดงนนการทจะกาหนดและปฏบตนโยบายตาง ๆ ของภาครฐตองคานงถงอทธพลเหลานทอาจสงผลในทางบวก

27

หรอทางลบตอองคประกอบทง 4 ตามตวแบบซงเปนตวกาหนดความไดเปรยบทางการแขงขนของชาตองคประกอบทง 4 รวมทงอก 2 ปจจยทเกยวเนองสมพนธกนเปนระบบตามตวแบบขางตนจะสามารถปรบเปลยนสภาพแวดลอมของการแขงขนใหมศกยภาพทสงขนได

9. วธการโดยทวไปทางสถต ในการตดสนใจมความจาเปนตองทราบถงวธการทางสถตเพอการดาเนนการตดสนใจอยางเหมาะสมภายใตจดประสงคทกาหนดไว ทงนแตละขนตอนของวธการทางสถตนอาจจะมความแตกตางกนออกไปบางตามจดประสงค ของการตดสนใจ และสามารถจาแนกตามกลวธทางสถตตามจดประสงคนแลว จาแนกสถตออกเปน 2 กลมใหญ คอ สถตเชงพรรณนาและสถตเชงอนมานสถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistics)

9.1 สถตเชงพรรณนา หมายถง สถตทมจดประสงคเพอการจดระเบยบการสรปตลอดจนการนาเสนอขอมล ในรปแบบทสามารถทาใหเขาถงสงทอยากจะทราบ ซงถอวาเปนการตดสนใจแบบการกาหนดสมมตฐานแลวหาหลกการทางตรรกะมาสนบสนน (Deductive) โดยเทคนคทางสถตเชงพรรณนาน สามารถประยกตใชไดทงประชากร (Population) และกลมตวอยาง (Samples) ดงภาพท 13

การตความหมาย

ภาพท 13 แสดงวธการสาหรบสถตเชงพรรณนา ทมา: สายศร สขเกษม, ความพงพอใจและพฤตกรรมผบรโภคทมตออาหารทะเลแชแขงพรานทะเล ในกรงเทพมหานคร (กรงเทพฯ: ปานทว, 2552), 52.

9.2 สถตเชงอนมาน (Interferential Statistics) หมายถง สถตทมจดประสงคเพอการวจยกลมตวอยางดวยเหตและผล เพอคนหาขอมลเกยวกบประชากร โดยการวนจฉยดงกลาวคานงถงโอกาสในการไดมาซงสงตวอยาง หรอทฤษฎความนาจะเปน (Law of Probability) ดงภาพท 14

ประชากร ขอมล กลมตวอยาง

กลวธเชงสถตเชงพรรณนา

28

และถอเปนการตดสนใจแบบการกาหนดสมมตฐานแลวทาการวเคราะหและหาความสมพนธจากขอมลเพอสรปในสงทสนใจ (Inductive)

ชกสงตวอยาง - ความสม

- ความซา การตความหมาย

ภาพท 14 แสดงวธการสาหรบสถตเชงอนมาน

ทมา: สายศร สขเกษม, ความพงพอใจและพฤตกรรมผบรโภคทมตออาหารทะเลแชแขงพรานทะเล ในกรงเทพมหานคร (กรงเทพฯ: ปานทว, 2552), 52.

9.3 การนยามประชากร ประชากร (Population) และเรยกสวนหนงของประชากรททาการศกษาวา กลมตวอยาง (Sample) โดยจะเรยกลกษณะสมบตเชงตวเลขของประชากรนนวา พารามเตอร (Parameter) ซงโดยปกตใหแทนตวอกษรกรก เชน μ, σ และเรยกสมบตเชงตวเลขของสงตวอยางวา “ตวสถต (Statistic)” ซงโดยปกตใหแทนตวอกษรละตน เชน SD, x

พารามเตอรจะม 2 ประเภท คอ แบบแอตทรบวส (Attributes) ทหมายถง คณลกษณะทไมสามารถวดได และแบบผนแปร (Variable) ทหมายถงคณลกษณะทสามารถวดได และมคาแปรผนไปแมวาจะวดไดอยางถกตอง

9.4 การรวบรวมขอมล ขอมล (Data) หมายถง สงทรวบรวมไวซงมขอเทจจรง และถอเปนสงทมความสาคญมากในวธการทางสถต สาหรบสถตเชงพรรณนานน ขอมลอาจไดมาจากการวดหรอการนบสมาชกของประชากรโดยตรง หรอไดมาจากการชกกลมตวอยาง (Sampling) จากประชากรกได แตสาหรบในสถตเชงอนมานแลว ขอมลจะตองไดมาจากการวดหรอการนบสมาชกของกลมตวอยางเทานน

ทฤษฎการชกลมตวอยาง (Sampling Theory) สามารถดาเนนการได 2 ประเภท คอ

ประชากร สงตวอยาง

ขอมล กลวธทางสถตเชงอนมาน(ความนาจะเปน)

บทสรป

29

1. การชกกลมตวอยางทไมอาศยทฤษฎความนาจะเปน (No Probability Sampling) เปนการชกกลมตวอยางทไมสนใจกฎแหงโอกาส (Law of Chance) ของการไดมาซงสงตวอยาง แตคานงถงความสะดวกในการรวบรวมขอมล เพอลดคาใชจาย

2. การชกกลมตวอยางทอาศยทฤษฎความนาจะเปน (Probability Sampling) เปนการชกกลมตวอย างโดยสนใจกฎแหงโอกาสของการไดมา ซ งกลมตวอย างดวยหลกการสม (Randomization) หมายถง การพยายามใหโอกาสเทากนๆ กนแกสมาชกของประชากรทจะไดรบการชกกลมตวอยางเพอเปนการกระจายอยางสมดลของความผนแปรจากสาเหตธรรมชาต วธการชกกลมตวอยางประเภทน ไดแก - การชกกลมตวอยางแบบสม (Random Sampling) - การชกกลมตวอยางแบบสม คอ วธการเลอกกลมตวอยางททาในลกษณะททกๆ หนวยในประชากรไดรบการเลอกดวยโอกาสเทาๆ กน ดงภาพท 15

ประชากร กลมตวอยาง

ภาพท 15 แสดงการชกกลมตวอยางแบบสม


การชกตวอยางแบบสมน สามารถแบงออกได 2 วธตามการประยกต คอ

1. การชกกลมตวอยางแบบสมอยางงาย (Simple Random Sampling) คอ การสมตวอยางทใหสมาชกทกๆ หนวยในประชากรมโอกาสเทากน ทจะไดรบเลอกเปนกลมตวอยางในทกๆ ครงของการชกกลมตวอยาง แตอาจไมเหมาะสมกบกรณทมการชกกลมตวอยางจานวนมาก 2. การชกกลมตวอยางแบบสมอยางมระบบ (Systematic Random Sampling) คอ วธการสมตวอยางโดยอาศยการแบงสมาชกในประชากรเปนชวงๆ โดยอาจจะเปนชวงของหนวยผลต หรอ หนวยเวลา แลวทาการสมระหวาง 0 – I ซงเปนตวระบชวงดงกลาว โดยท

N = จานวนสมาชกในประชากร

n = จานวนกลมตวอยางทตองการ

x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x

x x x x x x x x x x

30

I = N = ชวงของการชกกลมตวอยาง

- การชกกลมตวอยางแบบสมพวก (Stratified Random Sampling) การชกกลมตวอยางแบบสมพวก หมายถง แผนแบบการเลอกกลมตวอยางจากประชากรทม

การแบงสมาชกในประชากรออกเปนกลมๆ ตามลกษณะสมบตทนาสนใจ โดยหลกการสาคญ คอ ตองพยายามแบงประชากรออกเปนพวก และใหภายในแตละพวกมสมาชกทคลายคลงกนมากทสด แตใหสมาชกระหวางพวกมความแตกตางกนมากทสด ดงภาพท 16

ประชากร การสม

ภาพท 16 แสดงการชกกลมตวอยางแบบเปนพวก ทมา: สายศร สขเกษม, ความพงพอใจและพฤตกรรมผบรโภคทมตออาหารทะเลแชแขงพรานทะเล ในกรงเทพมหานคร (กรงเทพฯ: ปานทว, 2552), 52.

การสม

ประชากร กลมตวอยางท 1 กลมตวอยางท 2

ภาพท 17 แสดงการชกกลมตวอยางแบบสองขนตอน


x x

x x

x x

การสม

x o o Δ Δ x Δ o o x

o x Δ x Δ

การจาแนกพวก

x x x

o o o

ΔΔ Δ x o x

Δ Δ o

การสม

x x x

x x x

x x x

x x x

x x x

x x x

x x x

x x x

การสม

n

31

9.5 สถตเชงวศวกรรม (Statistical for Engineering) การเกบรวบรวมขอมล การจดขอมลเปนหมวดหม การนาเสนอขอมล การวเคราะหขอมล การแปลความหมายและการสรปขอมล เพอใชในการตดสนใจอยางมเหตผล ซงขอมลจะอยในรปของตวเลขหรออกษรทสามารถเกบรวบรวมได โดยขอมลนสามารถอยในรปแบบของขอมลทจาแนกตามคณสมบต ขอมลทจาแนกตามปรมาณ ขอมลทจาแนกตามเวลาและขอมลทจาแนกตามพนท เปนตน และจะตองอาศยความรเพอนามาใชในการหาขอเทจจรงตามตองการ คอ

1) คาเฉลย (Average: X ) คอ ผลรวมของคาสงเกตทกคาหารดวยจานวนคาสงเกตทงหมดการหาคาเฉลยสามารถหาไดจากสตร

X = x1 + x2 +x3+…+x n

N

2) คาความเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation: SD) คอ คาทวดการ

กระจายของขอมลซงมความนยมใชมากทสด

10. การสารวจดวยการสมตวอยาง

วธการเกบรวบรวมขอมลโดยการตดตอโดยตรงกบผใหขอมลหรอผตอบนนมมานานแลว ในสมยโรมและอยปตไดมการทาสามะโนประชากรทงหมดเพอทจะนาขาวสารทไดไปใชในการเกบภาษ เกณฑทหาร และวตถประสงคในทางดานบรหารอนๆ แตอยางไรกตาม การสารวจขนาดใหญและอยางมระเบยบเพงจะเรมตนตอนศตวรรษท 18 โดยจอหน ฮอวารด (John Howard)

นกปฏรปทางสงคมชาวองกฤษ ซงศกษาสภาพทคมขงซงมผลตอสขภาพอนามยของนกโทษ เฟรเดรค ล เพลย (Frederic Le Play) นกเศรษฐศาสตรชาวฝรงเศสไดพยายามทจะนาเอาผลของการสารวจไปใชในการวางแผน ผทถอไดวาไดทาการสารวจอยางกวางขวางและถอไดวาเปนทมาของการวจยในปจจบน ไดแก ชารเลสน บท (Charlesn Booth) นกสถตชาวองกฤษ ในป ค.ศ. 1886 เขาไดทาการศกษาเรอง “ความยากจน” และไดเสนอรายงานถง 17 เลม ความกาวหนาของการวจยแบบสารวจในศตวรรษท 20 นเปนผลมาจากการเนนถงคณคาของความรและการใชเหตผล และผลพลอยไดจากการคนพบวธการสมตวอยางโดยอาศยความนาจะเปน (Probability Sampling) จากการวจยทางดานการเกษตร ศาสตราจารย พอล เอฟ . ลาซาสเฟลด (Prof. Paul F. Lazarsfeld) แหงมหาวทยาลยโคลมเบย สหรฐอเมรกา เปนผเปลยนลกษณะของการวจยจากการพรรณนา (Description) ไปเปนการวจยแบบหาเหตผล (Causal Explanation) ทดสอบสมมตฐาน ซงเปนแบบฉบบของการวจยในปจจบน

32

1. หวขอหรอเรองทเหมาะสมกบการสารวจโดยการสมตวอยาง ลกษณะสาคญของการสารวจโดยการสมตวอยาง คอ การใชแบบสอบถามหรอแบบสมภาษณซงอาจจะกระทาไดหลายวธ เชน ใหผตอบกรอกเอง ผตอบการสมภาษณ เปนตน เพราะฉะนนการสารวจจงเหมาะสาหรบการรวบรวมขอมลจากหนวยวเคราะห (Unit of Analysis) ทเปนบคคลแตอยางไรกตามการวจยแบบนกสามารถใชไดกบหนวยวเคราะหอนๆ โดยมบคคลเปนผตอบ

การสารวจสามารถใชไดทงในการวจยเพอการพรรณนา เพอคนหาความรใหมและเพอการอธบาย (Explanation) การสารวจเปนวธวจยทดทสดวธหนงทสามารถรวบรวมขอมลไดอยางกวางขวาง ตงแต ขอมลเกยวกบขอเทจจรง เชน อาย การศกษา พฤตกรรม ทศนคต เปนตน จากขอไดเปรยบเหลานการสารวจจงเปนวธวจยทสาคญในการรวบรวมขอมลอยางกวางขวางในทางสงคม

2. ประโยชนของการสารวจโดยการสมตวอยาง การสารวจมประโยชนทสาคญหลายประการ คอ การพรรณนาประชากร การทดสอบสมมตฐาน การอธบายถงเหตผล การพยากรณสภาพการณและอนาคต การประเมนผลโครงการ และการสรางดชนทางสงคม ประโยชนของการสารวจจะเหนไดจากความสามารถในการตอบคาถามบางอยาง

การสารวจไดถกนาไปใชในการวจยตงแตหวขอทเนนในเรองการปฏบต เชน การวดทศนคตการสารวจตลาดไปจนถงหวขอทเปนวชาการ ผบรหารไดใชประโยชนจากขอมลจากการสารวจในการวางแผนนโยบาย นกประชากรศาสตรไดใชการสารวจในการวด นอกจากนนกวชาการสาขาอนๆ ทางสงคมศาสตรไดใชการสารวจอยางกวางขวาง เนองจากการสารวจถกนาไปใชอยางกวางขวางนเอง บางครงจะถกนาไปใชในทางทผดสบสนระหวางวตถประสงคและผล ในสหรฐอเมรกาซงเปนประเทศทใชการสารวจมากทสดในโลกประเทศหนง จนผตอบรสกวาการสารวจเปนเรองนาราคาญ เพราะคาถามบางคาถามเปนการลวงลาในเรองสวนตว เปนตน

เปนทนาสงเกตวา ถงแมวาจะไดขอมลจากการสารวจเปนจานวนมากมายกตาม ปญหาตางๆ เชน ความยากจน อาชญากรรมตางๆ ยงไมไดลดนอยลง ปญหาทเปนอปสรรคทสาคญททาใหยงไมมการนาหรอนาเอาผลจากการสารวจไปใชในการปรบปรงสงคมแตเพยงเลกนอยม 2 ประการ คอ 1. การแปลความหมายของการวจย สวนมากจะยงไมคอยชดเจนนก ผวจยสวนมากกยงไมสามารถตกลงกนไดเปนอนหนงอนเดยวกนวา อะไรคอขอสรป หรอถามขอสรปกมกจะคลมเครอใชคาพดทเปนสถต แทนทจะเอาสถตมาประยกตใชอธบายเนอหา ยงตกลงกนไมไดวาการสารวจนนใชไดหรอไม

33

2. นกการเมอง หรอผบรหารสวนใหญมกจะไมสนใจผลทไดจากการสารวจนอกเสยจากวาผลของการสารวจนนจะสนบสนนความคดของตน

10.1 ชนดของการสารวจโดยการสมตวอยาง การรวบรวมขอมลโดยการสารวจอาจจะกระทาได 2 วธใหญๆ คอ

10.1.1 การสารวจโดยใหผตอบกรอกคาตอบลงในแบบสอบถามเอง ซงผวจยอาจจะกระทาได 2 วธคอ

1. สงแบบสอบถามไปใหผตอบทางไปรษณยและขอใหสงกลบทางไปรษณย (Mail Survey) การวจยโดยวธน กระทาไดโดยผวจยสงแบบสอบถามพรอมกบแนบจดหมาย อธบายถงวตถประสงคของการวจย และรายละเอยดอนๆ ทผวจยเหนวานาเปนซงอาจจะชวยใหผตอบมแรงจงใจทจะตอบมากยงขน และสงทจาเปนอยางยงคอ ซองสาหรบการสงกลบในบางกรณเพอความสะดวกยงขน ผวจยอาจจะใชแบบสอบถามทสามารถสงกลบไดเลย โดยจาหนาซองไวแลวสาหรบการใชเทคนคเหลานกเพอใหเกดความสะดวกแกผตอบมากทสดเทาทจะมากได ซงจะยงผลใหไดรบแบบสอบถามคนมากยงขน ไมวาจะใชเทคนคแบบใดกตาม ผตอบกเพยงแตตอบแลวสงกลบ การรวบรวมขอมลแบบนเหมาะสาหรบการวจยในเรองทคอนขางงายและสนการวจยแบบนใชกนมากในการวจยทางธรกจ เชน การสารวจทศนคตตอการโฆษณาสนคาบางชนด ขอด

1. เปนวธทประหยดทสดวธหนง เพราะคาใชจายทสาคญคอ คาพมพแบบสอบถามคาแสตมป เหมาะสาหรบกรณทผวจยมงบประมาณจากด

2. ในกรณทตวอยางกระจายมากมาย การสงแบบสอบถามทางไปรษณยอาจจะมผตอบทอยหางไกลออกไปไดมากกวาการไปสมภาษณ 3. ใหเวลาผตอบคาถามอยางเพยงพอ

4. เหมาะสาหรบหวขอวจยทอาจจะทาใหผตอบเกดปฏกรยาไดงาย เชน การวจยทศนคตทางการเมอง รายได พฤตกรรมทางเพศ เปนตน ซงถาหากใชวธสมภาษณผตอบอาจจะไมอยากตอบ เพราะกลวผลทจะตามมา ขอเสย

1. ปญหาทสาคญคอ มกจะไดรบคนแบบสอบถามนอย ผทสงคนสวนมากมกจะเปนผสนใจในเรองนนๆ หรอผทไดรบการศกษาคอนขางด อตราการตอบหรอไดรบคนแบบสอบถามในระดบรอยละ 30 ถอวาเปนเรองปกต อตราการตอบในระดบเชนนกอใหเกดปญหาในเรองการเปนตวแทนของประชากร

34

2. ประชากรทตองการศกษามกจะจากดเฉพาะผอานออกเขยนไดเทานน ในบางกรณเชนถาตองการศกษาประชากรจานวนหนงทไมสามารถอานหรอเขยนไดประชากรกลมนตองถกตดออกไปโดยปรยาย ซงอาจทาใหเกดอคตได ผลกคอจะไมไดตวอยางทเปนตวแทนทแทจรงของประชากรทงหมด

3. แบบสอบถามจะตองสน เพราะฉะนนจงไมสามารถครอบคลมเรองทตองการศกษาไดอยางกวางขวาง

4. ไมสามารถทาการศกษาในเรองหนงเรองใดไดอยางลกซงและไมมโอกาสตรวจสอบความหมายของคาตอบไดในกรณทเกดความสงสย

5. ผตอบอาจจะเลอกตอบคาถามขอหนงขอใด กอนหลงตามทตองการไดอาจจะไมเปนไปตามลาดบทผวจยตองการ

ถาหากพจารณาระหวางขอเสยเปรยบและขอไดเปรยบแลวจะเหนวาการวจยโดยวธนมขอจากด แตกไมไดหมายความวา การวจยแบบนจะไมมประโยชนเลย ในสหรฐอเมรกาไดมการใชการวจยวธนอยางกวางขวาง ทงนผวจยไดพยายามปรบปรงเทคนคตางๆ เหลาน พบวา การใชซองตดแสตมป และจาหนาซองถงผตอบมประสทธภาพกวาซองแบบธรกจ (จาหนาซองโดยเครองจกร) การสงแบบสอบถามโดยใชไปรษณยชนหนง ไดผลดกวาการใชไปรษณยชนสาม นอกจากนกยงมเทคนคทเปนประโยชนอนๆ เชน การตดตามโดยโทรศพท สงไปรษณยบตรไปเตอน เปนตน

สาหรบในสงคมทยงไมกาวหนาเหมอนสงคมตะวนออก การวจยแบบนยงไมมการใชมากนกเนองจากปญหาในเรองการอานออกเขยนได และการสงแบบสอบถามทางไปรษณย เปนตน

2. นาแบบสอบถามไปใหผตอบดวยตนเอง (Self-Administered Survey: SAS) การวจยโดยวธนแตกตางจากวธแรก เพยงแคผวจยไดมโอกาสตดตอกบผตอบโดยตรง (ยกเวนกรณทผตอบไมอยบาน และผวจยไดฝากแบบสอบถามไวใหผตอบกบบคคลอน) ผวจยกจะนดเวลาทจะมารบแบบสอบถามทตอบแลว การวจยแบบนมขอไดเปรยบวธแรกตรงทอาจจะไดรบความรวมมอจากผตอบมากกวาวธแรก เพราะผตอบเกรงใจมากกวาวธแรก ซงผตอบไมทราบวาผวจยเปนใคร สาหรบขอดและขอเสยกมลกษณะคลายๆกบวธแรก แตการวจยวธนจะมคาใชจายสงกวาวธแรก 10.1.2 การสารวจโดยผตอบตอบคาถามการสมภาษณ (Interview) สาหรบวธนกอาจจะกระทาได 2 วธคอ

1. สมภาษณทางโทรศพท (Telephone Interview Survey: TIS) การวจยโดยวธนเรมใชกนมากในสหรฐอเมรกา ทงนเนองจากอนตรายในการไปสมภาษณตวอยางในบางเขต และอตราการปฏเสธการสมภาษณทสงในบางเขต โดยเฉพาะบรเวณใจกลางเมองซงมกมปญหาอาชญากรรมตางๆ มาก เพราะฉะนนจงไมเหมาะสมสาหรบการไปสมภาษณดวยตนเอง

35

ขอดทสาคญคอ เปนวธการรวบรวมขอมลทคอนขางประหยด แตอยางไรกตาม วธนกยงมขอจากดทสาคญอยหลายประการ เชน

1. อาจจะไดรบการตอบปฏเสธหรอการยตการใหสมภาษณมากกวา เพราะผสมภาษณไมรสกเกรงใจผสมภาษณแตอยางไร

2. ปญหาเรองการเปนตวแทนของประชากร เพราะผทมโทรศพทมกจะเปนผมฐานะปานกลางขนไปและนอกจากนผทมโทรศพทบางคนอาจจะไมมรายชอในสมดโทรศพทเพราะฉะนน เรามกจะพบปญหาไมไดรวมผทมฐานะทางเศรษฐกจตาหรอสง หรอผทไมมรายชอไวในตวอยางซงอาจจะทาใหผลการวจยมอคตได 3. แบบสอบถามทใชในการสมภาษณจะตองสน และไมสามารถถามในรายละเอยดไดการวจยแบบนไดถกนาไปใชอยางกวางขวางในทางธรกจ โดยการโทรศพทตดตอกอนทจะสงตวแทนเขาไปเสนอขายสนคา หรอหาขอมลอนๆ เพราะฉะนนจงอาจทาใหผตกเปนตวอยางเกดความเขาใจผดไดงายวาเปนการวจยเกยวกบธรกจซงอาจจะถกตอบปฏเสธไดงายยงขน แตอยางไรกตาม การสมภาษณทางโทรศพทกนบวาใชไดผลดในการตดตามผลการสมภาษณตวอยางในการศกษา ความสมพนธระหวางฐานะทางเศรษฐกจและสงคม และภาวะเจรญพนธทเมองดทรอย ของ Croomb และ Freedman เมอสมภาษณสตรแลว กไดถามทอยเบอรโทรศพทของบคคล 3 คนทพอจะบอกไดวาผใหสมภาษณอยทไหน (ในกรณทผตอบยายไปอยทอน) 2. สมภาษณตวตอตว (Face-To-Face Interview: FTFI หรอ Personal Interview Survey:

PIS) การวจยโดยวธนนบวาเปนวธทใชกนอยางกวางขวางกวา 3 แบบทกลาวมาแลว กระบวนการโดยทวไปของวธนคอ ผวจย (อาจจะเปนผวจยเอง หรอเจาหนาทวจย เชน ผสมภาษณ) จะไปพบบคคลทตกเปนตวอยางเพอขอสมภาษณในการสมภาษณกจะอานคาถามจากแบบสมภาษณใหผใหสมภาษณฟงแลวตอบ ผสมภาษณกจะบนทกคาตอบวธการนคอนขางแตกตางจาก 3 วธทกลาวมาขางตนในเรองขอบเขตของเนอหาทตองการศกษา ผวจยมโอกาสตดตอดวยตนเองกบตวอยางและการบรหารการวจยคอนขางจะสลบซบซอนกวา การวจยแบบนมขอดและขอเสยคลายๆ กบการสารวจทกลาวมาขางตน แตขอดทควรจะกลาวเพมเตมคอ เปนวธทมอตราการตอบสงกวาวธอนๆ อตราการตอบการสมภาษณรอยละ 85 ขนไป ถอวาเปนอตราปกตเปรยบเทยบการสารวจโดยการสมตวอยางวธตางๆ ดงทไดกลาวมาแลววา ทงสองวธตางกมขอเสย แตเมอเปรยบเทยบระหวางทงสองวธจะพบวา การวจยโดยวธแรก (ผตอบกรอกคาตอบลงในแบบสอบถามเอง) มขอไดเปรยบกวาวธหลง (โดยการสมภาษณ) ดงตอไปน

1. สนเปลองคาใชจายนอยกวา และทาไดภายในระยะเวลาอนรวดเรวกวา เพราะฉะนนจงเปนวธทเหมาะสาหรบผวจยทมทนในการวจยนอย

36

2. เหมาะสาหรบการวจยเพอหาความรใหม (Exploration)

3. วธนอาจจะไดเปรยบกวาในกรณทหวขอของการวจยทอาจกอใหเกดปฏกรยาไดงาย เชน การเปนสมาชกนกการเมอง พฤตกรรมทางเพศ เปนตน เพราะผตอบอาจรสกปลอดภยหรอสบายใจกวาทจะตอบการสมภาษณ ถงแมผสมภาษณจะไดยนยนการเกบขอมลเปนความลบแลวกตาม ผตอบอาจจะไมแนใจกได การสารวจโดยการสมภาษณมขอไดเปรยบการวจยแบบวธแรกดงตอไปน

1. มอตราการตอบสมภาษณทสงกวา 2. สามารถครอบคลมเนอหาของการวจยไดมากกวา 3. การสมภาษณอาจจะไดรบคาตอบทสมบรณมากกวา ในกรณทผตอบไมเขาใจคาถาม ผสมภาษณยงสามารถทจะอธบายใหเขาใจ และในบางกรณผสมภาษณสามารถตรวจสอบความถกตองของคาตอบได 4. การสมภาษณเหมาะสาหรบหวขอทคอนขางยงยาก

5. ในการสมภาษณ ผสมภาษณสามารถควบคมลาดบของคาถามและกระบวนการอนๆ ในการเกบรวบรวมขอมล ในทางตรงกนขาม การวจยโดยวธแรก ผตอบอาจไมตอบตามลาดบของคาถาม หรออาจจะปรกษาหารอกบบคคลอน

6. ในระหวางหรอหลงการสมภาษณ ผสมภาษณสามารถทจะสงเกตปฎกรยาของผตอบและสงแวดลอมตางๆ ซงอาจจะเปนขอมลทมประโยชนตอการวเคราะหผลวจยได

10.2 ชนดของการสมตวอยาง การสมตวอยางแบงเปนชนดใหญๆได 2 ชนดคอ

10.2.1 การสมตวอยางโดยอาศยความนาจะเปน (Probability Sampling) เปนกระบวนการทหนวยทถกเลอก เชน บคคล ถกเลอกโดยอาศยโอกาส (Chance Procedure) เชน การโยนหวโยนกอย การจบฉลาก การเลอกตวเลขจากตารางตวเลขสม (Random Number Table) การสมตวอยางแบบนมหลายชนด แตไมวาจะใชวธใดกตามสงทเหมอนกนกคอ ตองอาศยโอกาส และความนาจะเปน วธตนแบบ (Prototype) คอ การสมตวอยางโดยอาศยความนาจะเปนอยางงาย (Simple Random Sampling: SRS) สาหรบวธอนเปนการดดแปลงใหเหมาะสมกบวตถประสงคและความเปนในการสมตวอยาง

1. การสมตวอยางอยางงาย (Simple Random Sampling: SRS) คอ กระบวนการในการเลอกตวอยางททกหนวยมโอกาสเลอกเทากน (Equal Probability Sampling Method: EPSM)

โดยอาศยกระบวนการสม (Random Process) หนวยทไดรบเลอกอาจจะถกใสเขาไปเพอเลอกใหมอกหรอไมใสเขาไปเพอทาการคดเลอกอก ซงในทางปฏบตมกจะใชวธหลงมากกวา ในการสมตวอยางแบบน หนวยทจะตกเปนตวอยาง (Element) แตละหนวยจะตองถกกาหนดลงไปอยาง

37

แนนอน เชน พนกงานขององคกร สตรทสมรสแลวอาย 15-49 ป กระบวนการขนตอไปซงอาจจะทาได 2 วธ คอ เขยนชอแตละคนใสกระดาษพบแลวใสลงในภาชนะทจะใชในการจบรายชอเหลานขนมาตามจานวนทตองการ หรออกวธหนงกโดยการเอารายชอมาเรยงลาดบตงแตเลขหนงจนถงเลขสดทาย ดงตวอยาง สตรทสมรสแลวอาย 15-49 ป สมมตวาม 100 คน

หมายเลข 1 1 นาง ก

หมายเลข 2 2 นาง ข

หมายเลข 3 3 นาง ค

. . .

. . .

. . .

หมายเลข 100 นาง ฮ ในการเรยงลาดบน ผวจยจะใชอะไรเปนมาตรฐาน เชน ตามตวอกษรกแลวแตสงสาคญ

ทสดกคอการเรยงไมควรกอใหเกดอคตไปทางใดทางหนง จากนนผวจยกสามารถเลอกตวอยางซงอาจจะทาไดหลายวธ เชน

1. โดยการจบเลขในกลอง จนกระทงไดจานวนตวอยางตามทตองการ

2. โดยการใชตารางตวเลขสมซงมกจะมในภาคผนวกของหนงสอเกยวกบสถต 3. อาจจะใชคอมพวเตอร สรางตวเลขทตกเปนตวอยาง ในบรรดาทง 3 วธ วธทสองดจะเปนวธทสะดวกและรวดเรวกวาวธอนๆ

การสมตวอยางแบบนถอวาเปนการสมตวอยางทเปนตนแบบของวธอนๆ ทจะกลาวตอไป และถอวาเปนวธทดทสด เพราะทกหนวยหรอทกคนมโอกาสไดรบเลอกเทากนทกคน แตในทางปฏบตถาหากเปนการวจยทครอบคลมเนอทกวางขวาง เชน ระดบประเทศคงเปนไปไดยากทผวจยจะสามารถรวบรวมรายชอคนทอยในขายไดทงหมด หรอไดกคงตองใชเวลาในการรวบรวมเพราะฉะนน การใชการสมตวอยางแบบนอาจจะไมเหมาะสาหรบการวจยขนาดใหญ เพราะฉะนนจงไดมการดดแปลงการสมตวอยางแบบน โดยการเลอกพนทซงอาจจะเปน ภาค จงหวด อาเภอ ตาบล หมบาน เปนตวอยางหนวยแรกกอน แลวกเลอกหนวยทเปนทอยอาศย เชน บาน จากนนกเลอกบคคลทอยในทอยอาศยนน การสมตวอยางทดดแปลงจากการสมตวอยางงายม 4 แบบไดแก 2. การสมอยางมระบบ (Systematic Sampling: SS) การสมตวอยางแบบนกคลายกบการสมตวอยางอยางงาย นนคอ ผวจยจะตองมรายชอหรอรายการของหนวยทตองการสมตวอยางแตแทนทจะใชการจบฉลากหรอใชตารางตวเลขสาหรบการสม ผวจยจะใชขนตอนดงตอไปน

38

1. สมมตวาประชากรทตองการสมตวอยาง คอ ผททางานในองคการ ก . สตรทสมรสแลวอาย 15-49 ปซงมจานวนทงหมด 1,000 คน

2. ตองการตวอยาง 100 คน จากตวอยาง 1,000 คน

3. หาชวงหางระหวางตวอยาง (Interval) ซงคานวณได 4. หาตวอยางแรกจากเลข 1 ถง 100 คน โดยวธใชสม (Random) เชน การจบฉลากและสมมตวาจบไดเลข 5 บคคลท 5 กจะตกเปนตวอยางท 1 จากนนกสามารถหาตวอยางตอไปไดโดยการบวก 10 เขาไปเรอยๆ ตวอยาง เชน

ตวอยาง บคคลท (ชอรายการท) ตวอยางท 1 5

ตวอยางท 2 5 + 10 = 15

ตวอยางท 3 15 + 10 = 25

. .

. .

. .

ตวอยางท 100 985 + 10 = 995

การสมตวอยางแบบนงายและสะดวกในทางปฏบต โดยเฉพาะในกรณทจาเปนตองเลอกตวอยางในสนามเพราะขอมลเกยวกบการสมตวอยางเบองตนมกจะไมคอยสมบรณ และไมจาเปนตองจบฉลากหลายๆ ครงหรอไมตองอาศยตารางตวเลขสาหรบการสม ซงผวจยไม ไดตดตวไปดวย ขอไดเปรยบอกประการหนง คอในกรณทการเรยงลาดบของประชาชนนนเปนการเรยงตามลกษณะทสาคญในการศกษา เชน อาย สถานภาพทางเศรษฐกจและสงคม นกศกษาปท 1 2 3 และ 4

นกศกษาปรญญาโท เอก เปนตน ในกรณเชนนผวจยอาจจะไดตวอยางทเปนตวแทนของประชากรทดกวาขอจากดทสาคญคอทกหนวยไมมโอกาสถกเลอกเทากนหลงจากทไดเลอกตวอยางท 1 โดยการสมแลวเพราะถกจากดโดยชวงหางระหวางตวอยาง (I) 3. การสมตวอยางแบบแบงชน (Stratified Sampling: SSL) วตถประสงคหลก คอ เพมประสทธผลของการสมตวอยาง ในขณะเดยวกนกชวยประหยดในการสมตวอยาง โดยการใชประโยชนจากขาวสารเกยวกบความเหมอนหรอแตกตางกนของประชากรกอนทจะมการสมตวอยาง ถาหากประชากรสามารถถกแบงเปนชนๆ ภายในแตละชนมความเหมอนกน แตแตละชนแตกตางกนถาเปนเชนนกะสามารถเลอกตวอยางจานวนไมมากนกจากแตละชนได การจดเปนชนๆ (Strata) จะมประสทธภาพหรอประสทธผลกตอเมอแตละชนลดความแตกตางของตวแปรตาม ตวอยางเชน ถาผวจยกาลงตองการวดความพงพอใจ คงจะเปนเรองไร

39

ประโยชนถาจะแบงชนตามสของตา แบงเปนชนๆ ดวยตวแปรใดกคงไมมประโยชนอะไร การแบงชนจะตองมใชตวแปรทจะไปมผลตอการกระจายของตวแปรตาม

วตถประสงคของการแบงเปนชนๆ นกเพอใหแตละชนมความเหมอนกน แตแตกตางระหวางชน การสมตวอยางแบบนทาไดโดยการแบงประชากรทคลายคลงกนออกเปนกลมๆเชน กลมผมอายนอย (15-29 ป) กลมผมอายปานกลาง (30-49 ป) กลมผมอายคอนขางสง (50-59 ป) กลมผสงอาย (60 ปขนไป) เปนตน แลวเลอกตวอยางจากแตละกลม การสมโดยวธนมเหตผลสาคญ 2

ประการคอ

1. การเปนตวแทนของประชากร (Representativeness)

2. สามารถใชวธการสมตางๆ กนสาหรบการเลอกตวอยางจากแตละกลมเกยวกบการเปนตวแทนของประชากร วธการสมตวอยางแบบนอาจจะทาใหเลอกตวอยางทเปนตวแทนของประชากรไดด ผวจยกสามารถเลอกตวอยางตามอตราสวนของประชากร เชน สมมตวา ตองการตวอยาง 200 คน กเลอกผมอายนอยประมาณ 90 คน ผมอายปานกลาง 70 คน ผมอายคอนขางสง 24 คน ผสงอาย 16 คน เปนตน การเลอกจากแตละกลมอาจจะใชวธของการเลอกแบบงายหรอการสมตวอยางมระบบกไดซงเปนการเปดโอกาสใหผวจยสามารถใชวธสมตางๆ กนได การแบงเปนกลมๆ ในรายละเอยดเกนไปอาจจะไมกอใหเกดผลดเทาทควร เพราะอาจกอใหเกดปญหาตางๆ ในการสม จนไมสามารถทาการสมได มขอสงเกต 2 ประการเกยวกบการสมตวอยางแบบนคอ

1. การแบงออกเปนกลมยอยๆ นจะเปนประโยชนกตอเมอการแบงเชนนเปนการงายในทางปฏบต และเกยวของกบเรองทกาลงศกษา 2. ในการแบงออกเปนกลมยอยๆ จะตองคานงถงการวเคราะหตวแปรหรอปจจยทสาคญในการวเคราะหไมควรจะนามาใชเปนลกษณะการแบงกลม เชน ถาทราบวาการศกษามผลตอการไปลงคะแนนเสยง กไมควรจะแบงประชากรออกเปนกลมยอยตามการศกษาใน

4. การสมตวอยางตามกลมหรอพนท (Cluster Sampling: CS) เหมาะในกรณทไมมรายชอทจะใหเลอกได และลดเวลาในการเดนทางเพอไปถงตวอยาง การสมตวอยางแบบนกระทาไดโดยการเลอกหนวยจากประชากรหรอกลม ซงโดยปกตมกจะเปนหนวยโดยธรรมชาต เชน โรงงาน โรงเรยน เขตในการบรหารหรอทางการเมอง ซงแตละหนวยนมอาณาเขตของตวเองกาหนดไวชดเจน ตวอยางของการสมตวอยางแบบน เชน การศกษาสขภาพอนามยของเดกนกเรยนในจงหวด ก ซงมโรงเรยนหลายแหงและกระจดกระจายกนในอาณาเขตของจงหวด ก ถาหากผวจยจะใชวธการสมตวอยางอยางงายหรอแบบมระบบ หรอแบบแบงชนกนาจะทาได เพราะมรายชอโรงเรยน

40

นกเรยนอยแลว แตในทางปฏบตยอมเปนการไมสะดวก และไมประหยดอยางยงในการทจะเลอกนกเรยน 5 คน จากโรงเรยน ก นกเรยนอก 10 คนจากโรงเรยน ข ฯลฯ ซงแตละแหงอาจจะอยไกลจากกน แตละแหงกจะตองมการตรวจสขภาพ เอกซเรยและอนๆ เพราะฉะนนทางเลอกกอาจจะทาไดโดยการเลอกโรงเรยน ก แหงเดยว (ในกรณนถอวาโรงเรยนเปนกลม) และนกเรยนทโรงเรยน ก ทงหมด หรอจานวนหนงตกเปนตวอยาง การสมตวอยางแบบนมขอดอยหลายประการคอ

1) ประหยดกวาและงายแกการปฏบตงานสนาม

2) กรณทตองใชการสมภาษณอาจจะทาใหขนตอนการสมภาษณงายขน

3) ทาใหการควบคมการสมภาษณและการบรหารงานโดยทวไปงายขน

การสมแบบนชวยแกปญหา 2 ประการคอ 1) การไมมกรอบตวอยางของประชากรทอยกระจกกระจาย 2) คาใชจายในการทจะไปถงตวอยาง เชน ถาตองการศกษาชางเครองรถยนต ชางไฟฟา ชางประปาทงประเทศ กคงไมมรายชอชางเครองเหลาน หรอถามกคงเสยคาใชจายมากทจะเขาถงบคคลเหลาน หรออกกรณคงไมมรายชอนกเรยนทงหมดในเมองใหญๆ แตจะมรายชอของโรงเรยน ดงนนผวจยกเลอกโรงเรยนตอบจากโรงเรยนกสามารถเลอกนกเรยนได ข อ เ ส ย ทสาคญของการสมตวอยางแบบนเมอเปรยบเทยบกบการสมตวอยางอยางงายอาจจะมขอผดพลาดจากการสมตวอยาง (Sampling Error) มากกวา ในกรณทหนวยของกลมเหมอนๆ กน เชน โรงเรยน ก. สวนมากมาจากครอบครวคนชนกลาง ผลการวจยอาจจะไมเปนตวแทนทด เพราะฉะนนถาเปนไปได ผวจยควรจะเลอกกลมมลกษณะหนวยหรอองคประกอบแตกตางกน เชน โรงเรยน ก . นกเรยนมาจากครอบครวชนตา โรงเรยน ข . นกเรยนสวนมากมาจากครอบครวชนกลางและโรงเรยน ค. นกเรยนสวนใหญมาจากครอบครวชนสง เปนตน

Cooper and Schindler กลาววาถาสมตวอยางเหมาะสมแลว การสมแบบนสามารถประมาณคาประชากรอยางไมมอคตได ประสทธผลทางดานสถตจะตากวาการสมอยางงาย แตมประสทธผลในแงเศรษฐกจ เชน อาจจะตองสมภาษณตวอยาง 630 ราย ในการสมแบบน แตใชตวอยางเพยง 424

รายในการสมแบบงายเพอใหไดความถกตองแมนยาเทากน คาใชจายในการสมตวอยางแบบนเทากบรายละ 5 ดอลลาร เปรยบเทยบกบ 10 ดอลลาร เมอใชการสมตวอยางอยางงาย หรอ 3,450

ดอลลาร เมอเปรยบเทยบกบ 4,240 ดอลลาร 5. การสมตวอยางแบบหลายขนตอน (Multistage Sampling: MS) เปนการสมตวอยางซงมกระบวนการในการสมตวอยางอยางนอย 2 ขนตอน ตวอยาง เชน ถาตองการศกษาประชากรในเขตเทศบาล ก. สมรสแลวอายระหวาง 15-49 ป หรอบคคลทมสทธลงคะแนนเสยงเลอกตง ตงแตป พ.ศ. 2540 เปนตน บคคลในทนเปนตวอยางสดทาย ในกรณทไมมบคคลทมคณสมบตทกาหนดไว ผวจยกอาจจะกาหนดลงไปวา จะใชวธการใดในการเลอกตวอยางทดแทน เชน บานขางเคยงถดไป

41

ทางซายหรอขวา หรอไมมการทดแทนอาจจะทาไดโดยการแบงประชากรออกเปนกลมหรอเขต ซงโดยปกตกจะมการแบงออกเปนเขตแจงนบ (Enumeration District) ในการสามะโนประชากรอยแลวแตละเขตแจงนบจะประกอบไปดวยครวเรอนจานวนหนง ผวจยเลอกเขตแจงนบ ซงเปน ตวอยางปฐมภมนโดยอาศยโอกาส เชน ใชการสมตวอยางอยางงายหรอการสมอยางมระบบในแตละเขตแจงนบกจะมรายละเอยดของครวเรอน เชน แผนทแสดงทตงแตละครวเรอน จากขอมลของครวเรอนกสามารถเลอกครวเรอนตามจานวนทตองการโดยอาศยโอกาส ครวเรอนในทนเปนตวอยางทตยภม เมอไดครวเรอนทตกเปนตวอยาง ผวจยกขอเขาสมภาษณบคคลทมคณสมบตทตองการ เชน หวหนาครอบครวเรอนชายอายระหวาง 15-60 ป การสมตวอยางแบบนเมอเปรยบเทยบกบการสมตวอยางอยางงายมขอไดเปรยบสาคญ ดงตอไปน

1. สะดวกและประหยดกวา ในกรณของตวอยางทไดกลาวมาขางตน ผวจยไมจาเปนตองมรายงานของครวเรอนทกครวเรอนในเขตเทศบาลจงหวด ก. ขอมลทตองการคอรายการครวเรอนของเขตแจงนบทตกเปนตวอยางทตยภมเทานน สมมตวาเขตเทศบาลในจงหวด ก. ม 50 เขตแจงนบ และผวจยเลอกมาเพยง 5 เขตแจงนบ ในกรณนผวจยตองการรายการครวเรอนเพยง 5 เขตแจงนบเทานน แทนทจะเปนทกเขตแจงนบในกรณของการสมตวอยางอยางงาย

2. งายและสะดวกตอการสมภาษณและการบรหารงานสนาม เพราะมบรเวณทตองไปสมภาษณ ควบคม ดแลการสมภาษณนอยลง

3. ถาหากมการปรบปรงเพมเตมแผนททใชในการสมตวอยาง อาจจะใชเปนกรอบใหญ (Master Frame) ของการสมตวอยาง ครงตอไปไดโดยการเปลยนกระบวนการในการสมใน Final

Stage ได เชน จาก 50 เขตแจงนบ ซงเคยเลอกไดท 5, 18, 27, 40, 49 ในการเลอกใหมกเพยงแตเลอกบคคลอกกลมหนงแทนกลมเดม หรอเลอกเขตแจงนบใหม อยางไรกตาม การสมตวอยางแบบนกมขอเสยทสาคญคอ ขอผดพลาดทเกดจากการสมตวอยางจากกลม ขอเสยนอาจจะทาใหนอยลงไดโดยการเลอกจานวนตวอยางใหมากขน

11. การสรางแบบสอบถาม (Constructing a Questionnaire) การสรางแบบสอบถามจะตองมการวางแนวและความมงหมายไวตงแตตน เพอใหคาถาม

ตางๆ ทสรางขนไดดาเนนไปโดยสอดคลองกบเป าหมายทวางไว และยงคงตองคานงถงความ สมพนธของรายการในแบบสอบถามกบปญหาหลกของเรองทจะทาการวจยโดยการสรางแบบสอบ ถาม ซงตองพจารณาถงกฎเกณฑในการสรางแบบสอบถามสองประการดวยกนคอ

1. พจารณาถงขอมลทตองการ (Deciding What Information Should Be Sought)

42

กอนเขยนรายการคาถามลงในแบบสอบถามนน จะตองทราบวาในการวจยนนตองการขอมลชนดไหน ขอนจะพจารณาไดจากการกาหนดปญหาในขนแรกของการวจย การกาหนดปญหาทแนนอนยอมจะเปนจดเรมตนของการสรางแบบสอบถามตางๆ ในแบบสอบถาม

2. การพจารณาถงแบบหรอชนดของแบบสอบถามทจะใช (Deciding What Type of

Questionnaire Should Be Used) แบบหรอชนดของแบบสอบถามทเหมาะสมขนอยกบวธของการปฏบต และเนอเรองทจะศกษา สาหรบเนอเรองนนอาจจะแบงรายการออกไดเปน 2 ประเภท คอ รายการทถามอยางชดแจงถงสงทตองการและรายการทถามเพอจะนาไปสเนอเรองอน ดงนนแบบสอบถามจะแบงออกไดเปน 2 ชนด คอ - แบบสอบถามปลายเปด (Open-Ended Question) - แบบสอบถามปลายปด (Closed or Fixed-Alternative Question)

12. งานวจยทเกยวของ

ธนญญา วสศร และคณะ(2548) เปนการจดการหวงโซอปทานสาหรบอตสาหกรรมสบปะรดมงเนนศกษาความเชอมโยงของอตสาหกรรมสบปะรดตงแตเกษตรกร แผงปอก/สบ ผรวบรวมสบปะรด จนถงโรงงานแปรรปโดยอาศยแนวบรหารจดการหวงโซอปทานในการชใหเหนถงประสทธผลทกขนตอนในหวงโซอปทานของอตสาหกรรมสบปะรด และใหขอเสนอเชงนโยบายและแนวทางเพอนาไปสการพฒนาระบบหวงโซอปทานของอตสาหกรรมจากการศกษาคณะผวจยไดวเคราะหถง วธการทเหมาะสมในการทาการพยากรณปรมาณผลผลตสบปะรดของเกษตรกร ภายใตระบบตลาดขอตกลง โดยเปรยบเทยบระหวางแบบจาลองการถดถอยเชงและแบบจาลองเครอขายประสาทเทยม วธการทเหมาะสมในการทาการพยากรณราคารบซอสบปะรดสดหนาโรงงาน ดวยวธแบบจาลองการถดถอยแบบโพลโมเมยล และแบบจาลองการวเคราะหอนกรมเวลาของ บอกซและเจนกนส วธการเพาะปลกทเหมาะสมทจะทาใหตนทนตาและคณภาพของดนด ศกษาและคานวณตนทนโลจสตกสทเกดขนในการกระจายสบปะรดสดจากเกษตรกรไปจนถงโรงงานแปรรป พยากรณความตองการของตลาดโลกในอนาคตและจดทาคมอการบรหารจดการหวงโซอปทานสบปะรดกระปอง

ธนาดล เนอยทอง (2549) เนองจากปจจบนมการใชพลาสตกเปนปรมาณสงมาก สงผลใหขยะพลาสตกเพมจานวนมากขน นอกจากนพลาสตกยงถกพฒนาคณสมบตใหแขงแรงทนทาน ทาใหยากแกการจดการและการนาขยะพลาสตกกลบมาใชประโยชนใหม เปนทางเลอกททกคนใหความสนใจทางหนง เพราะนอกจากเปนการลดปญหาจากขยะพลาสตกแลว ยงเปนการชวยอนรกษทรพยากรธรรมชาตอกทางหนงดวย นอกจากนในยคทนามนมราคาแพง และการเขาสยคขอมล

43

ขาวสารไดเกดการแขงขนกนสงขน โรงงานทใชเมดพลาสตกเปนวตถดบหนมาใชเมดพลาสตกรไซเคล เพอลดตนทนการผลตตามหลกการเปนผนาดานตนทน กรณศกษาเปนโรงงานผลตเมดพลาสตกรไซเคล ใชวธการซอเศษพลาสตกรไซเคลมาทาการผลตเปนเมดพลาสตกรไซเคล ซงปจจบนนในโรงงานประสบปญหาปญหามของเสยในกระบวนการผลตถง 14.07 เปอรเซนต อนเปนผลมาจากการขาดการตรวจสอบคณภาพของวตถดบทซอมา งานวจยนจงนาแบบจาลองอางองกระบวนการหวงโซอปทาน(Supply Chain Operation Reference Model: SCOR Model)ในสวนของการจดซอจดหาซงมเนอหาในสวนของกระเพมกระบวนการตรวจสอบคณภาพในกระบวนการจดซอ นอกจากนยงสามารถชวยรอบเวลาและตนทนของกระบวนการจดซอ ซงจะเพมขนจากการเพมการตรวจสอบคณภาพในกระบวนการจดซอไดดวย

พรพรรณ เปลงปลง (2545)ไดทาการศกษาครงนใชวธการศกษาวจยเชงคณภาพ

(Qualitative Research) โดยมพนทในการศกษาคอ ตลาดนาตลงชน เขตตลงชน กรงเทพมหานคร กลมคนทศกษาคอ ผทเกยวของกบการจดการทองเทยวตลาดนาตลงชน ไดแก กลมเจาหนาทสานกงานเขตตลงชน กลมประชาคมตลาดนาตลงชน ทงคณะกรรมการบรหารประชาคมและสมาชกประชาคม กลมพนธมตรของประชาคม กลมชาวบานทอาศยอยบรเวณใกลเคยงกบตลาดนา และกลมนกทองเทยว ผลการศกษาพบวา พฒนาการของการทองเทยวทตลาดนาตลงชน แบงออกไดเปน 3 ชวงใหญๆ คอ 1) ตลาดนาตลงชนในอดต (กอน พ.ศ. 2530) 2) ตลาดนาตลงชนยคตลาดสนคาเกษตร (พ.ศ. 2530 – 2540) และ 3) ตลาดนาตลงชนยคทวรคลอง (พ.ศ. 2540 –

2548) พฒนาการดงกลาวเปนการตอบสนองตอการเปลยนแปลงทงทเนองมาจากการเปลยนแปลงสภาพแวดลอมทางกายภาพ และโครงสรางพนฐาน เชน การเกดนาทวมใหญ การตดถนน การประกาศใชพระราชบญญตการจราจรทางนา แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต นโยบายสงเสรมการทองเทยวของระดบประเทศและกรงเทพมหานคร รวมไปถงการผลกดนแนวคดการมสวนรวม และการทองเทยวเชงอนรกษ รปแบบการจดการทองเทยวในชวงตลาดสนคาเกษตร

(พ.ศ. 2530-2540) เนนทการขายสนคาเกษตรซงเปนผลผลตจากสวนของชาวบานในพนทเขตตลงชน การจดการตลาดนาดาเนนการโดยสานกงานเขตตลงชน ตอมาเมอเขาสชวงท 3 คอ ยคทวรคลอง (พ.ศ.2540 – 2548) ไดมการปรบเปลยนรปแบบการจดการทองเทยวตลาดนาโดยมกจกรรมเพมเตมขนมาคอ การจดแสดงดนตร และการทองเทยวทวรคลอง จากเดมทมเพยงการขายสนคาการเกษตร การจดการทองเทยวตลาดนาในชวงท 3 น เนนการมสวนรวมของประชาชนโดยมการจดตง “ประชาคมตลาดนาตลงชน” ขน และขยายขอบเขตการมสวนรวมโดยมกลมพนธมตรทหลากหลายมากขน เชน กลมโรงเรยน กลมวด กลมเจาของสวน เปนตน พฒนาการทสาคญอกประการหนงของตลาดนาตลงชนคอ เมอมกระแสตนตวเรองการทองเทยวเชงอนรกษในชวงป พ.ศ.

44

2545 ตลาดนาตลงชนกไดนาเอาแนวคดเรองการทองเทยวเชงอนรกษมาใชในการจดการทองเทยวทวรคลองทตลาดนาตลงชนดวย

พรศร คาหลา และ รกนอย อครรงเรองกล (2551)ในสภาวการณปจจบนทอตสาหกรรมมการแขงขนกนอยางรนแรงมากขน การบรหารจดการหวงโซอปทานไดเขามามบทบาทสาคญในการพฒนาองคกร พฒนาขดความสามารถในการแขงขน การเสรมสรางและรกษามลคาเพมทางเศรษฐกจ การจดการหวงโซอปทานไดกลายมาเปนสวนสาคญของกลยทธการแขงขนเพอปรบปรงประสทธภาพ และประสทธผลขององคกร (Jammernegg and Reiner, 2007) การจดการหวงโซอปทานเปนกลยทธสาหรบการจดการประสทธภาพซงใชกนอยางแพรหลาย ในปจจบนนการวดการทางานขององคกรและมาตรวดไดรบความสนใจอยางยงจากนกวจยและผทจะนาไปใชงานการจดการหวงโซอปทานเปนแนวคดทางการจดการกลยทธยคใหมทจะชวยลดตนทน และตอบสนองความตองการของลกคาไดอยางมประสทธภาพ โดยหวงโซอปทานจะประกอบไปดวยขนตอนทกๆขนตอน ทเกยวของทงทางตรงและทางออมทมผลตอการตอบสนองความตองการของลกคา ไมเพยงแตอยในสวนของผผลตและผจดสงวตถดบเทานน องคกรจานวนมากไดนาแนวคดการจดการหวงโซอปทานมาใชเพอใหเกดความครอบคลมตลอดทงสายหวงโซอปทาน ซงหวงโซอปทานทมประสทธภาพสงยอมสามารถตอบสนองความตองการของลกคาดวยตนทนทตาทสด และเพมความสามารถในการสรางผลกาไรโดยเรมตนตงแตตนนาไปจนถงปลายนา (Chibba, 2007)

มณวรรณ ผวนม และคณะ (2544) เปนการพฒนาการและผลกระทบของการทองเทยว: กรณศกษาชมชนตลาดนา ทาความเขาใจถงผลกระทบตาง ๆ ทเกดขนกบชมชนหลงจากมการพฒนาการทองเทยวแบบตลาดนาในพนท ตลาดนาทเลอกศกษาในครงน คอ ตลาดนาดาเนนสะดวก และตลาดนาตลงชน โดยศกษาถงพฒนาการและความเปลยนแปลงของตลาดนาทงสองแหง การทองเทยวมผลกระทบตอชมชนทงสองแหงทงในดานบวกและลบ ผลกระทบตอสงแวดลอมทางกายภาพ ทาใหเกดปญหาการแออดของการคมนาคม ปญหานาเสย มลพษทางเสยงและอากาศ แตมสวนทาใหมการปรบปรงพนทและสาธารณปโภคในชมชนใหดขน ผลกระทบทางเศรษฐกจ ทาใหเกดการจางงานในชมชน มทางเลอกดานอาชพเพมขน ทตลาดนาตลงชนการทองเทยวสรางรายไดใหแกสมาชกชมชน แตทตลาดนาดาเนนสะดวกรายไดสวนใหญตกอยกบผประกอบการรายใหญจากนอกชมชน ผลกระทบทางสงคม การทองเทยวกอใหเกดทงความรวมมอและความขดแยงในชมชน โดยเฉพาะในตลาดนาดาเนนสะดวกทมนกทองเทยวมากและผลประโยชนสง มความขดแยงระหวางผประกอบการดวยกนและระหวางผประกอบการกบคนในชมชนทถกกดกนดานการคา มการเอาเปรยบและหลอกลวงนกทองเทยวในการขายสนคาและใหบรการ ผลกระทบทางวฒนธรรมเปนไปในทางบวกเปนสวนใหญ กลาวคอ กระตนใหเกดการอนรกษวฒนธรรมไทยในดานการ

45

แตงตว กจกรรมทางวฒนธรรม ศกยภาพของการจดการการทองเทยวแบบตลาดนายงมอยมาก เพราะเปนกจกรรมทมลกษณะเฉพาะตว

มานตา ศฤงคารนทร (2549) ไดทาการศกษาการจดการดานการจดหาสนคา โดยการนาแบบจาลองวเคราะหหวงโซอปทาน (Supply Chain Operations Reference Model: SCOR Model)

ซงเปนตวแบบอางองปฏบตการหวงโซอปทาน (Supply Chain) พฒนาโดย Supply-Chain Council

Inc. SCOR Model จะบอกถงขนตอนในการจดการหวงโซอปทาน (Supply Chain Management) เพอใหองคกรสามารถดาเนนการปรบปรงหวงโซอปทาน (Supply Chain) ทงการตดตามการตรวจประเมน การสรปพฤตกรรมของผบรหารทจาเปน การรวบรวมกระบวนการวางแผนการ การจดหา การผลต การจดสงและการคนสนคา และขยายผลสผจดหา (Supplier) ทกชนจนถงลกคาทกชน กาหนดแนวทางกลยทธการปฏบตงาน การไหลของวสด งานและสารสนเทศอยางมประสทธภาพและประสทธผล เพอสรางความพงพอใจสงสดใหกบผบรโภค ลดตนทนภายในองคกรใหตาลง และสรางความไดเปรยบเชงการแขงขนแบบยงยน ผลทไดรบจากงานวจยนคอ ขนตอนในการจดการหวงโซอปทาน (Supply Chain Management) เพอใหองคกรสามารถดาเนนการปรบปรงหวงโซอปทาน (Supply Chain) ทงการตดตามการตรวจประเมน การสรปพฤตกรรมของผบรหารทจาเปน การรวบรวมกระบวนการวางแผนการ การจดหา การผลต การจดสงและการคนสนคา และขยายผลสผจดหา (Supplier) ทกชนจนถงลกคาทกชน

วราพร ฉมเลก, วนวสาข จฬา (2548) เพอศกษาวเคราะหระบบการหมนเวยนของเหรยญกษาปณ กรณศกษาตวอยางจงหวดนครปฐม และหาสาเหตททาใหตองผลตเหรยญกษาปณหมนเวยนเพมเตมในระบบเศรษฐกจตลอดจน เพอเสนอแนะแนวทางการเพมประสทธภาพการหมนเวยนของเหรยญกษาปณในระบบเศรษฐกจซงในการดาเนนการปรญญานพนธนเรมจาก 1)รวบรวมขอมลการจายแลก-รบคนเหรยญกษาปณ 2)ศกษาระบบการหมนเวยนของเหรยญกษาปณ โดยใชหวงโซอปสงคอปทาน3)ทราบพฤตกรรมการใชเหรยญกษาปณหมนเวยนของประชาชนในจงหวดนครปฐม และขอมลปรมาณการตกคางของเหรยญกษาปณหมนเวยนในวด โดยการสรางแบบสอบถาม และทาการสอบถาม 4)สรางเปนแบบจาลองทางคณตศาสตร โดยใชขอมลทไดจากการวเคราะหแบบสอบถาม 5)เสนอแนะแนวทางในการเพมประสทธภาพการหมนเวยนของเหรยญกษาปณ พรอมทงคดคานวณปรมาณการสงผลตเหรยญกษาปณทประหยดทสด(EPQ) ซงผลทไดจากงานวจยนทาใหทราบถงพฤตกรรมการใชเหรยญกษาปณหมนเวยน และทราบถงปรมาณการตกคางของเหรยญกษาปณในแตละชนดราคา ณ วด จากนนนาขอมลการตกคางของเหรยญกษาปณหมนเวยนทง 3 ชนดไปสรางแบบจาลองทางคณตศาสตร เพอหาปรมาณการตกคางของเหรยญกษาปณหมนเวยนในระบบเศรษฐกจ โดยทราบการตกคางเฉลยตอวนคดเปน

46

มลคาของ ชนด 1 บาทเปนมลคา 252.29 บาท ชนด 5 บาท เปนมลคา 164.92 บาท และชนด 10 บาท เปนมลคา 271.11 บาท และเสนอแนะแนวทางในการเพมประสทธภาพการหมนเวยนของเหรยญกษาปณ F.John and S.Harry (1998)ไดทาการศกษาเรองความเขาใจของชาวยโรปเกยวกบหวงโซอปทานของสนคาอปโภคบรโภค พบวา งานวจยนเปนงานวจยเชงสารวจเพอนาขอมลทไดใชประกอบการวางแผนการจดการหวงโซอปทานของสนคาอปโภคบรโภคในอนาคต การดาเนนการวจยเปนการเรมศกษาจากปลายนาหรอผคาปลก จากนนคอยศกษาตอเนองไปยงผผลตตวแปรทใชในงานวจยแบงออกเปน 3 กลม คอ ดานโครงสรางการซอขาย รปแบบลกษณะทางกายภาพ และโครงสรางทางเศรษฐกจและสงคม รวมทงสน 18 ตวแปร กลมตวอยางทศกษา เปนผบรโภคสนคาอปโภคบรโภค 10 ประเทศในยโรป ผคาปลกรายใหญในยโรป ไดแก Metro, Rewe,Tengelmann,

Aldi, Carrefour เปนตน ผผลตรายใหญในยโรป ไดแก Unilever, Nestle, PhilipMorris, Mar,

Heineken เปนตน วธการดาเนนการซอ-ขายเปนแบบผานระบบคอมพวเตอร เพอลดตนทนโดยรวมและอานวยความสะดวกใหกบคคา M.B.Benita, (2000) ไดทาการศกษาเรองการออกแบบ การวเคราะห และวธการสรางแบบจาลองหวงโซอปทาน งานวจยนมวตถประสงคเพอ รวบรวมผลงานวจยทางดานแบบจาลองหวงโซอปทานรปแบบตางๆ และแสดงลกษณะงานวจยทางดานนทควรจะมในอนาคต จากการศกษา พบวา หวงโซอปทานเปนการรวมตวกนของกระบวนการตางๆภายใตกจกรรมทางธรกจของผเกยวของ ไดแก ผจดสง ผผลต ผกระจายสนคา และผคาปลก หวงโซอปทานประกอบดวยหลกการพนฐาน 2 ประการ คอ (1) การวางแผนการผลตและการควบคมสนคาคงคลง เปนการดาเนนการทเกดขนในสวนของตนนา และ (2) การกระจายสนคาและกระบวนการโลจสตกส เปนการดาเนนการทเกดขนในสวนของปลายนา การจาลองหวงโซอปทานสามารถจาแนกได 4 รปแบบ

คอ(1) Deterministic Analytical Models เปนแบบจาลองททราบตวแปรทเกยวของทงหมด

(2)Stochastic Analytical Models เปนแบบจาลองทไมทราบตวแปรอยางนอย 1 ตว และตวแปรจะถกสมมตขน (3) Economic Models เปนแบบจาลองในเชงเศรษฐศาสตร และ (4) Simulation

Models เปนแบบจาลองทสรางขนแทนสถานการณจรง โดยตวแปรตดสนใจในแบบจาลองหวงโซอปทานมหลายตวแปร เชน รปแบบการผลตสนคา ตารางการผลตสนคา ระดบสนคาคงคลง

ชองทางการกระจายสนคา และความเกยวของสมพนธกนขององคกรในหวงโซอปทาน เปนตน

47

บทท 3

วธการดาเนนการ

การจดทาวทยานพนธ เรองการศกษาเปรยบเทยบขดความสามารถเชงแขงขนของหวงโซอปทานของตลาดทานา จ.นครปฐม โดยมขนตอนการศกษาตามลาดบ ดงน

1. วธการศกษาทนามาใช 2. ขนตอนทใชในการศกษา 3. ประชากรและกลมตวอยาง

4. สถานทเกบขอมล

5. เครองมอทใชในการศกษา 6. ขอมลทใชในการศกษา 7. วธการเกบรวบรวมขอมล

8. การวเคราะหขอมล 9. สถตทใชในการวเคราะหขอมล

3.1 วธการศกษาทนามาใช โครงการวจยเรองการเปรยบเทยบขดความสามารถเชงแขงขนหวงโซอปทานตลาดทานา ดวยการประยกตนาหวงโซอปทานของตลาดโดยการสรางหวงโซอปทานจากการสมภาษณกบผทเกยวของ ทาวเคราะหหวงโซอปทานและแบบสอบถามพฤตกรรมการทองเทยว ทาการสรางแผนภาพกระแสคณคา ศกษาเปรยบเทยบขดความสามารถเชงแขงขน เพอใหทราบถงแนวทางในพฒนาตลาดทานา ซงผวจยไดกาหนดวธการดาเนนการวจยไว ดงน

48

3.2 ขนตอนในการศกษาและดาเนนงาน

ศกษาหวงโซอปทานของตลาดทานา

ศกษาขดความสามารถเชงแขงขนของตลาดทานา

ศกษาแนวทางในการพฒนาตลาดทานา

เลอกขอบเขตทจะทาการศกษา

เลอกวธการศกษา

ออกแบบขนตอนการศกษา

ทาการศกษา

ศกษาผลทได

วเคราะหความสามารถทางสถต

สรปผลการศกษาและขอเสนอแนะ

ภาพท 18 แสดงขนตอนในการศกษา

49

3.2.1 ศกษาและเกบรวบรวมขอมลเบองตนโดยแบงการศกษาขอมลดงน 3.2.1.1 การศกษาขอมลปฐมภมโดยการลงพนทและเกบขอมลดงตอไปน

- ประเภทของรานคา - จานวนผประกอบการรานคา - จานวนผประกอบการแพ (รานอาหาร)

- สารวจสถานททองเทยวทางบกและทางนา - สารวจพฤตกรรมการทองเทยวของนกทองเทยว

- สารวจความพงพอใจของนกทองเทยว

3.2.1.2 การศกษาขอมลทตยภม โดยศกษา ขอมลทฤษฎตางๆทเกยวของกบวทยานพนธ หาขอมลจากอนเตอรเนต และตวอยางวทยานพนธทเกยวของ

3.2.2 สรางหวงโซอปทานจากการสมภาษณกบผทเกยวของโดยใชรปแบบจาลองอางองการดาเนนงานหวงโซอปทาน (Supply Chain Operations Reference Model: SCOR Model)

3.2.3 สรางแผนภาพกระแสคณคา (Value Stream Mapping : VSM ) ของตลาดทานา 3.2.4 สรางแบบสอบถามพฤตกรรมการทองเทยวเพอใชในการสมภาษณนกทองเทยว 3.2.5 วเคราะหหวงโซอปทาน แผนภาพกระแสคณคา และแบบสอบถามพฤตกรรมการ

ทองเทยว

3.2.6 การศกษาเปรยบเทยบขดความสามารถเชงแขงขนของตลาดทานาโดยมรายละเอยดดงตอไปน

3.2.6.1 วเคราะหจดแขง จดออน โอกาส อปสรรค (SWOT analysis) เพอใหทราบสภาพแวดลอมตาง ๆ ของตลาดนา ซงปจจยเหลานแตละอยาง จะชวยใหเขาใจไดวามอทธพลตอผลการดาเนนงานของตลาดนาอยางไร จดแขงของตลาดนาจะเปนความสามารถภายในทถกใชประโยชนเพอการบรรลเปาหมายในขณะทจดออนของตลาดนาจะเปนคณลกษณะภายใน ทอาจจะทาลายผลการดาเนนงาน โอกาสทางสภาพแวด ลอมจะเปนสถานการณทใหโอกาสเพอการบรรลเปาหมาย ในทางกลบกนอปสรรคทางสภาพแวดลอมจะเปนสถานการณทขดขวางการบรรลเปาหมาย

3.2.6.2 ตวแบบ Diamond Model เปนตวแบบทสามารถวเคราะหไดถงสาเหตททาใหศกยภาพการแขงขนของประเทศหนงมมากกวาอกประเทศหนง หรอศกยภาพการแขงขนของผประกอบการหนงจงมมากกวาผประกอบการรายอนในอตสาหกรรม ทงนเพราะตวแบบไดแสดงถงองคประกอบหลกและปจจยทสงผลตอความสามารถหรอความไดเปรยบในการแขงขนของอตสาหกรรมของประเทศใดประเทศหนงอนมผลตอการพฒนาและการปรบตวของอตสาหกรรม

50

นน โดยจากตวแบบม 4องคประกอบทสาคญซงสามารถปรบเปลยนสภาวะแวดลอมทางการแขงขนเพอใหเกดความไดเปรยบในการแขงขนทางอตสาหกรรมได นอกจากนยงมอก 2 ปจจยทมอทธพลตอองคประกอบทง 4 อนสามารถสงผลกระทบไดทงในดานบวกหรอลบตอความสามารถทางการแขงขนขององคกร

3.2.6.3 วเคราะหสภาพแวดลอมภายในและปจจยภายนอก (Internal Factors

Analysis Summary : IFAS, External Factors Analysis Summary : EFAS) เพอใหทราบความสาคญ ขอจดแขง จดออน โอกาส อปสรรค ของตลาดนาโดยการพจารณาใหนาหนกความสาคญใหมทงปจจยภายในและปจจยภายนอกมากนอย โดยกาหนดเปนตวเลขทศนยมซงมคาระหวาง 1.0 (สาคญมากทสด) จนถง 0.0 (ไมสาคญ) ผลรวมทงหมดจะเทากบ 1.0 3.2.6.4 วเคราะหแมททรกซอปสรรค โอกาส จดออน จดแขง (TOWS Matrix) เพอแสดงใหเหนวาปจจยภายนอกทเปนโอกาสและอปสรรคของตลาด กาลงเผชญอยสามารถนามาจบคเพอใหสอดคลองกบปจจยภายในทเปนจดแขงและจดออนของตลาดนาและเปนการจดทากลยทธทเปนทางเลอก 4 ชด ซงสามารถนาไปใชเปนแนวทางในการกาหนดแนวทางกาหนดกลยทธ 3.2.6.5 วเคราะหแมททรกซการประเมนปจจยภายใน - ภายนอก (InternalExternal

(IE) matrix ) เพอวเคราะหปจจยภายใน ภายนอก เพอแสดงถงความสามารถในการทากาไรโดยเปรยบเทยบกบกาไรโดยรวมของตลาดนา และวเคราะหสภาพแวดลอมภายใน จดแขง จดออนของตลาดนา(IFE) และความสามารถของตลาดนาในการตอบสนองตอสภาพ แวดลอมภายนอกทงทเปนโอกาส และอปสรรค (EFE) เปนแนวทางในการกาหนด แนวทางเพอกาหนดกลยทธตางๆ 3.2.6.6 ทาการกาหนดแนวทางเชงกลยทธในการพฒนาตลาดนาจากการวเคราะหขดความสามารถเชงแขงขนของตลาดทานา

3.2.7 ทาการปรบปรงโดยสรางแผนภาพกระแสคณคาหลงการปรบปรง

3.2.8 ทาการเสนอแนวทางในการพฒนาใหกบผประกอบการและผทเกยวของตลาดทานา

3.3 เครองมอทใชในการศกษา 3.3.1 เครองมอสาหรบหวงโซอปทานประกอบดวย

- การจดการหวงโซอปทาน - แบบจาลองอางองการดาเนนงานหวงโซอปทาน

- แบบสอบถามพฤตกรรมการทองเทยวของนกทองเทยว

- แบบสมภาษณความพงพอใจของนกทองเทยว

51

3.3.2 เครองมอสาหรบการพฒนาตลาดทานา ประกอบดวย - แผนภาพกระแสคณคา - การจดการเชงกลยทธ

3.4 ประชากรและกลมตวอยาง 3.4.1 ประชากร

ประชากรทใชในการวจยครงน คอ กจกรรมในกลมตลาดทานา และนกทองเทยวในตลาดทานา

3.4.2 กลมตวอยางของกจกรรมในตลาดทานา กลมตวอยางของการวจยครงน คอ รานคา สถานททองเทยว

3.4.3 กลมตวอยางของนกทองเทยวในตลาดทานา

กลมตวอยางของการวจยครงน คอ นกทองเทยวชาวไทยทเขามายงตลาดทานา จานวนประชากรทงหมด 400 คน จากจานวนประชากรทงหมด 280,416 คน (สานกงานสถตแหงชาต, 2553) โดยขนาดตวอยางไดจากการคานวณจากสตรของทาโร ยามาเนะ (Taro Yamane,

1973)

n = 399.43

n = 400

เมอ n แทน จานวนกลมตวอยาง

N แทน จานวนประชากร

e แทน ความคลาดเคลอน

3.5 สถานทเกบขอมล - ตลาดทานา

- ชมชนรมฝงลมแมนาทาจน - วดดงน วดกลางบางแกว วดไทยาวาส วดสาโรง

52

3.6 ขอมลทใชในการศกษา ขอมลทใชในการวจยม 2 ประเภทคอ ขอมลปฐมภม และขอมลทตยภม

3.6.1 ขอมลปฐมภม 3.6.1.1 ขอมลจากการลงพนทสารวจประกอบดวย

-ขอมลชมชนตลาดทานา -ขอมลผประกอบการทองเทยว -ขอมลสถานททองเทยวและการเดนทาง

3.6.1.2 ขอมลจากการสมภาษณและจากแบบสอบถามประกอบดวย - ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม

- ความคดเหนดานพฤตกรรมการเดนทางทองเทยว

- ความคดเหนดานพฤตกรรมการรบรขาวสาร

- ความพงพอใจตอการทองเทยวตลาดทานา 3.6.2 ขอมลทตยภม 3.6.2.1 ขอมลจากอนเตอรเนต - ประวตของตลาดทานา - งานวจยตาง ๆ ทเกยวของ

3.6.2.2 ขอมลจากหนงสอ

- หนงสอ 15 ตลาดบก 16 ตลาดนา - หนงสอรปแบบจาลองอางองการดาเนนงานหวงโซอปทาน - หนงสอการวจยเชงพฤตกรรมศาสตร - หนงสอการวเคราะหเชงปรมาณ

- หนงสอหลกวจยทางการตลาด

- หนงสอการวางแผนเชงกลยทธ - หนงสอเทคนคการสรางเครองมอรวบรวมขอมลสาหรบการวจย

- หนงสอระเบยบวธวจย

3.7 วธการเกบรวบรวมขอมล 3.7.1 ขอมลของหวงโซอปทานและปญหาของหวงโซอปทาน ทาการเกบขอมลโดยใชขอมลปฐมภมและเกบขอมลจากการสมภาษณผประกอบการรานคาในตลาดทานา

3.7.2 ขอมลขดความสามารถเชงแขงขนทาการเกบขอมลโดยใชขอมลปฐมภมและ ทตยภม

53

3.7.3 เกบรวบรวมขอมลจากการวเคราะหขดความสามารถเชงแขงขน ทไดเสนอแนวทางในการพฒนาตลาดนาแกผประกอบการและผทเกยวของ

3.8 การวเคราะหขอมล

3.8.1 ประมวลผลโดยใชหวงโซอปทานและแบบจาลองอางองการดาเนนงานหวงโซ อปทานหลงจากนนวเคราะหขอมลโดยใชแบบสอบถามและนาโปรแกรมสาเรจรปมาใชวเคราะหทางสถต 3.8.2 ประมวลผลการเปรยบเทยบขดความสามารถเชงแขงขนโดยใชทฤษฏเกยวของกบการจดการเชงกลยทธ

3.8.3 ประมวลผลทจะการเสนอแนวทางในการพฒนาตลาดทานาแกผประกอบการ

และผเกยวของ

3.9 สถตทใชในการวเคราะหขอมล 3.9.1 คารอยละ เพอใชในการอธบายลกษณะขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม โดยใช

สตร ดงน (ชศร วงศรตนะ, 2541: 40)

P =

เมอ P แทน คารอยละ หรอ เปอรเซนต f แทน ความถทสารวจได n แทน จานวนความถทงหมด หรอ จานวนประชากร

3.9.2 คาคะแนนเฉลย (Mean) ใชสตรดงน (กลยา วานชยบญชา, 2546: 39)

x =

เมอ x แทน คาคะแนนเฉลย

แทน ผลรวมของคะแนนทงหมด

n แทน ขนาดของกลมตวอยาง

3.9.3 คาเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation หรอ S.D.) ใชสตรดงน (กลยา วานชยบญชา, 2546: 48)

54

S.D. = เมอ S.D. แทน คาเบยงเบนมาตรฐานของคะแนนกลมตวอยาง

แทน คะแนนแตละตวในกลมตวอยาง

x แทน คาคะแนนเฉลยของกลมตวอยาง

n แทน ขนาดของกลมตวอยาง

3.9.4 วธการหาคาสมประสทธอลฟาของครอนบาค (Cronbach)

สตรนใชสาหรบหาสมประสทธของความเทยงของแบบทดสอบทมระบบการใหคะแนนแบบอนทไมใช 0 กบ 1 หรอ แบบ 0 / 1 กได ซงเปนการวดทใหขอมลในลกษณะตอเนอง

ไดแกแบบทดสอบอตนย แบบเรยงความ (essay type tests) แบบวดทศนคต แบบประเมนผลสมรรถภาพดานตาง ๆ ทตองประเมนตามสเกล และแบบสอบถามชนดประมาณคา (rating scale)

จงใหชอวาคาสมประสทธอลฟา (Coefficient α) โดยมสตรการคานวณ ดงน

โดย

α คอ คาความเชอมน

k คอ จานวนขอ

Si2 คอ คาความแปรปรวนของคะแนนของบขอสอบแตละขอ

St2 คอ คาความแปรปรวนของคะแนนของขอสอบทงฉบบ 2t s

3.9.5 การวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (One- way ANOVA) ในการวเคราะหความแปรปรวนนนสมมตฐานไรนยสาคญ (Null hypothesis ) จะ

กาหนดใหคาเฉลยของประชากรแตละกลม มคาเทากน สอบสมมตฐานทางเลอก (Alternative

hypothesis ) กาหนดใหวาจะมคาเฉลยอยางนอย 1 ค ทแตกตางกน เขยนเปนสมมตฐานทางสถตไดดงน

210 :H =…

k

H 1 : ม อยางนอย 1 คทแตกตางกน

( หรอ jiH :1 เมอ i j )

55

คาสถตทตองคานวณ

สงสาคญในการวเคราะหความแปรปรวน คอการคานวณผลบวกของคะแนนเบยงเบนยกกาลงสอง ( The sum of square ) ซงเปนคาทจะนาไปหาคาความแปรปรวน

1. Total sum of squares ( ssT ) หาไดจาก

NTX

ij

n

i

K

j

22

11 หรอ ssT =

2

11

jn

iij

K

jXX

2. Between – groups sum of squares ( ssB )

K

j 1(

j

j

nT 2

) - NT 2

หรอ K

jjn

1( XX j ) 2

3. Within – group sum of squares ( WSS )

K

j j

jn

iij

K

j nT

Xj

1

2

1

2

1 หรอ

2

11

jn

ijij

K

jXX

คา SS T หรอ SS B และ SS W เมอหารดวยคาองศาอสระ (df) ของแตละตวจะหมายถงความแปรปรวน (Mean of square : MS) โดยม df T = N – 1 , df B = K – 1 และ df W = N – K เมอ N คอจานวนขอมลหรอกลมตวอยางทงหมดและ K คอจานวนกลม

ความหมายของสญลกษณ

T i = ผลรวมของคะแนน n คาในแตละกลม T = ผลรวมของคะแนนทงหมด

n j = จานนวนขอมลในแตละกลม K = จานวนกลม X ij = ขอมลตวท iในกลม j

jX = คาเฉลยของกลม j X = คาเฉลยรวม

K

j 1

jn

iijX

1

2 = ผลรวมของคะแนนแตละตวยกกาลงสองทกๆคาในทกกลม

56

บทท 4

ผลการศกษา

จากการศกษาโซอปทานของตลาดทานา รปแบบจาลองอางองการดาเนนงานโซอปทานและการพฒนาตลาดทานาโดยใชการเกบขอมล การสมภาษณและใชแบบสอบถาม ทางผวจยไดเสนอผลการศกษาและการตความขอมลทเกยวของกบเนอหาของการวจยดงน

1. ผลการศกษาการจดการโซอปทานและรปแบบอางองการดาเนนงานโซอปทาน

2. ผลการศกษาพฤตกรรมการทองเทยวของนกทองเทยว

3. ผลการศกษาแผนภาพกระแสคณคา 4. ผลการศกษาจดแขง จดออน โอกาส อปสรรค (SWOT analysis)

5. ผลการศกษาสภาพแวดลอมการแขงขนตามตวแบบ Diamond Model

6. ผลการศกษา สภาพแวดลอมภายในและปจจยภายนอก (IFAS, EFAS)

7. ผลการศกษาแมททรกซอปสรรค โอกาส จดออน จดแขง (TOWS Matrix)

8. ผลการศกษาเมททรกซการประเมนปจจยภายใน - ภายนอก (Internal-

External (IE) matrix)

9. กาหนดแนวทางเชงกลยทธในการพฒนาตลาดจากการศกษาตลาดทานา 10 ผลการปรบปรงโดยสรางแผนภาพกระแสคณคาหลงการปรบปรง

4.1 ผลการศกษาการจดการโซอปทานและรปแบบอางองการดาเนนงานโซอปทาน

4.1.1 การสมภาษณบคคลในโซอปทาน จากการสมภาษณบคคลทอยในโซอปทาน ทาใหทราบถงปญหาของโซอปทานท

สงผลกระทบตอตลาดทานา ซงปญหาทสงผลกระทบตอตลาดทานาเปนปญหาทเกยวของกบรานคาโดยเปนเรองทเกยวของกบราคาสนคา ทางผวจยจงไดทาการสมภาษณรานคาทอยในโซอปทานเพมเตมและไดปญหาสาคญดงน

57

ตารางท 1 แสดงปญหาสาคญทพบในโซอปทานของตลาดทานา

หวงโซอปทาน รายละเอยดปญหาทเกดขน จานวน คดเปน (%)

ผประกอบการรานคา ( 147 ราน )

- ราคาตนทนเพมขน

- กาไรทรานคาไดรบลดลงจากเดม

- ราคาวสดอปกรณใชแบงบรรจสนคาและการขายสงขน

- ลกคาซอสนคาลดลง

65 ราน

42 ราน

31 ราน

9 ราน

44

29

21

6

จากตารางท 1 พบวาปญหาของรานคาจานวน 147 รานคา ราคาเปนปญหาสาคญทสดของตลาดทานา รายละเอยดของปญหาไดแก ราคาตนทนเพมขน, กาไรทรานคาไดรบลดลงจากเดม,

ราคาวสดอปกรณใชแบงบรรจสนคาและการขายสงขนและลกคาซอสนคาลดลง ซงปญหาดงกลาวสอดคลองกบรปแบบจาลองอางองการดาเนนงานโซอปทาน ในสวนของการทา (Make) ดงภาพแสดงท 19

58

รานขายผลไม วดกลางบางแกว รานขายอาหาร พพธภณฑพระพทธวถนายก

ศาลเจาอามา

ปรมาณไมตรงตามทสง

จดสงนกทองเทยวจดสงของฝากD

Rสนคาไมไดคณภาพ / เสย / ขนาดไมตรงตามทสง /ปรมาณไมตรงตามทสง

Rสนคาไมไดคณภาพ / เสย / ขนาดไมตรงตามทสง /

M

จดสงใหกบทพก /สถานททองเทยว D

จดกจกรรมตาง ๆ ในทพกใหบรการทพก / อาหารใหบรการเสรม เชน สปา /

จดการทองเทยวบารงรกษาสถานททองเทยว

คดแยกขนาด/ประเภทสนคาบรรจลงในบรรจภณฑ

S

จดหาสถานททองเทยวจดหาทพก

จดหารานคา

M อบ / นวด / ขดผว ฯลฯ M

เดนทางไปทองเทยวทากจกรรมตางๆพกผอนเดนทางกลบ

รบสนคาจากเกษตรกร/ผผลต

จดวางในรานขายสนคา

S

จดหาไร / สวนผลไมจดหาสนคา

จดหาไร / สวนผลไม

Sจดหาฟารมเลยงสตว

P P Pกาหนดราคาขายสนคา

วางแผนการจดโปรโมชน

เพอสงสนคา

วางแผนการขายสนคา กาหนดราคาทพก /โปรโมชน

พยากรณความตองการของพยากรณปรมาณนกทองเทยว

นกทองเทยว

วางแผนกจกรรมตาง ๆวางแผนการบารงรกษา

วดไทยาวาส

พยากรณความตองการลกคา

วางแผนบรการนกทองเทยว

วางแผนหาทพกวางแผนหาสถานททองเทยววางแผนการใชจายวางแผนเดนทางทองเทยวพยากรณวนเทยว

ชาวไทย ชาวตางชาต

รานคา สถานททองเทยว นกทองเทยว

รานขายขนม / นา

ภาพท 19 แสดงโซอปทานของตลาดททาการศกษาและรปแบบจาลองอางองการดาเนนงานโซอปทาน

59

4.1.2 โซอปทานและรปแบบอางองการดาเนนงานโซอปทาน

4.1.2.1 รานคา ทพกและสถานททองเทยว ประกอบดวย

- การวางแผน (Plan) พยากรณความตองการของนกทองเทยวเพอสงสนคาจากเกษตรกรและรานคา พยากรณปรมาณนกทองเทยว กาหนดราคาขายสนคาและบรการ วางแผนการขายสนคาและบรการ จดโปรโมชน และวางแผนการบารงรกษา

- การจดหา (Source) จดหาไร/สวนผลไม และจดหาสนคา - การทา (Make) รบสนคาจากเกษตรกร/ผผลต คดแยกขนาด ประเภทของ

สนคา บรรจลงในบรรจภณฑ จดวางในราน ขายสนคาและบรการ จดกจกรรมตาง ๆ ในทพกและสถานททองเทยว ใหบรการทพก อาหาร ใหบรการเสรม เชน สปา นวดแผนไทย ขดผว ฯลฯ จดรปแบบการทองเทยว และบารงรกษาสถานททองเทยว

- การจดสง (Deliver) จดสงใหกบนกทองเทยว จดสงใหกบทพกและสถานททองเทยว

- การสงคน (Return) สนคาไมไดคณภาพ สนคาเสย ขนาดสนคาไมตรงตามทสง และปรมาณสนคาไมตรงตามทสง

4.1.2.2. นกทองเทยว ประกอบดวย

- การวางแผน (Plan) วางแผนการเดนทางทองเทยว พยากรณวนเทยว วางแผนการใชจาย วางแผนหาทพก และวางแผนหาสถานททองเทยว

- การจดหา (Source) จดหาสถานททองเทยว จดหาทพก จดหาอาหาร และจดหาของฝาก

- การทา (Make) เดนทางไปทองเทยว ทากจกรรมตางๆ พกผอน และเดนทางกลบ

- การจดสง (Deliver) จดสงของฝาก และจดสงโปสการด

- การสงคน (Return) สนคาไมไดคณภาพ สนคาเสย ขนาดสนคาไมตรงตามทสง และปรมาณสนคาไมตรงตามทสง

จากขอมลดงกลาวจะเหนไดวารานคาทกๆรานลวนใชทรพยากรมนยษในการดาเนนกจกรรมทงสน ทาใหรานแตละรานตองสนเปลองคาใชจายเปนจานวนมาก ผวจยจงเลงเหนถงปญหาในสวนนจงดาเนนการศกษาและเสนอแนวทางแกไขใหแกรานคาตางๆ ซงเครองมอ คอ แผนภาพกระแสคณคามาสรางกระบวนการตางๆกอนปรบปรงและเสนอแนวทางการแกปญหาทเกดขนหลงปรบปรง

60

4.2 ผลการศกษาพฤตกรรมการทองเทยวของนกทองเทยว จากการศกษาขอมลจากแบบประเมนพฤตกรรมการทองเทยวของนกทองเทยวทเดนทาง

มายงตลาดทานา จานวน 400ชด แบงออกไดดงน

4.2.1 ผลการศกษาขอมลเบองตนของนกทองเทยว

ภาพท 20 เพศของนกทองเทยว

จากภาพท 20 แสดงใหเหนวากลมตวอยางสวนใหญเปนเพศหญงจานวน 237 คนคดเปนรอยละ 59 และ เปนเพศชายจานวน 163 คน คดเปนรอยละ 41

ภาพท 21 อายของนกทองเทยว (ป)

61

จากภาพท 21 แสดงใหเหนวากลมตวอยางสวนใหญมอายอยระหวาง 26-35 ป จานวน 131

คน คดเปนรอยละ 33 รองลงมา มอายอยระหวาง 16-25 ป จานวน 102 คน คดเปนรอยละ 26 และ กลมตวอยางนอยทสด มอายระหวาง 66 ปขนไป จานวน 0 คน คดเปนรอยละ 0

ภาพท 22 ระดบการศกษาของนกทองเทยว

จากภาพท 22 แสดงใหเหนวากลมตวอยางมการศกษาอยในระดบปรญญาตรจานวน 160

คน คดเปนรอยละ 40 รองลงมา อนปรญญา/ปวช/ปวส จานวน 119 คน คดเปนรอยละ 30 และ กลมตวอยางทนอยทสดคอปรญญาโทและสงกวา จานวน 26 คน รอยละ 6

ภาพท 23 อาชพของนกทองเทยว

62

จากภาพท 23 แสดงใหเหนวากลมตวอยางอาชพสวนใหญเปนพนกงานเอกชนจานวน 178

คน คดเปนรอยละ 45 รองลงมาคอ นกเรยน/นกศกษาจานวน 97 คน คดเปนรอยละ 24 และกลมตวอยางทนอยทคอ พนกงานรฐวสาหกจจานวน 1 คน คดเปนรอยละ 0.25

ภาพท 24 ศาสนาของนกทองเทยว

จากภาพท 24 แสดงใหเหนวากลมตวอยางสวนใหญนบถอศาสนาพทธจานวน 374 คน คดเปนรอยละ 93 รองลงมาคอศาสนาครสตจานวน 22 คน คดเปนรอยละ 6 และศาสนาอสลาม จานวน 4 คน คดเปนรอยละ 1

ภาพท 25รายไดตอเดอนของนกทองเทยว(บาท)

63

จากภาพท 25 แสดงใหเหนวากลมตวอยางสวนใหญมรายได 10,001-20,000 บาทจานวน196 คน คดเปนรอยละ 49 รองลงมา มรายไดตากวาหรอเทากบ 10,000 บาท จานวน 113 คน คดเปนรอยละ 28 และกลมตวอยางทนอยทสด คอ 40,001 – 50,000 บาทจานวน 0 คน คดเปนรอยละ 0

ภาพท 26 ระยะเวลาในการทองเทยว(วน/เดอน)

จากภาพท 26 แสดงใหเหนวากลมตวอยางสวนใหญใชระยะเวลาในการทองเทยว 1วน/

เดอน จานวน 242 คน คดเปนรอยละ 60 รองลงมา 2 วน/เดอน จานวน 124 คนคดเปนรอยละ 31

และกลมตวอยางทนอยทสดคอ 7วน/เดอน จานวน 2 คน คดเปนรอยละ 0.50

ภาพท 27 พาหนะทใชในการเดนทาง

64

จากภาพท 27 แสดงใหเหนวากลมตวอยางมพาหนะทใชเดนทางเปนรถสวนตวจานวน 304

คน คดเปนรอยละ 76 รองลงมาเปนรถเชา/รถรบจางจานวน 52 คน คดเปนรอยละ 12 และกลมตวอยางทนอยทสดคอ รถโดยสารประจาทาง จานวน 12 คน คดเปนรอยละ 3

ภาพท 28 คาใชจายในการทองเทยว(บาท)

จากภาพท 28 แสดงใหเหนวากลมตวอยางมคาใชจายทใชในการทองเทยว ตากวา 1,000

บาทจานวน 187 คนคดเปนรอยละ 46 รองลงมา 1,001-1,500 บาท จานวน 111 คนคดเปนรอยละ 28

และ กลมตวอยางทนอยทสดคอ 2,501 บาทขนไป จานวน 23 คน คดเปนรอยละ 5.75

ภาพท 29 ลกษณะการเดนทาง

65

จากภาพท 29 แสดงใหเหนวากลมตวอยางมลกษณะการเดนทางสวนใหญมากบเพอน จานวน 245 คน คดเปนรอยละ 61 รองลงมา มากบครอบครวจานวน 149 คน คดเปนรอยละ 37

และกลมตวอยางทนอยทสดคอ มากบหนวยงาน/บรษท จานวน 2 คน คดเปนรอยละ 0.50

ภาพท 30 แสดงวตถประสงคในการทองเทยวครงน

จากภาพท 30 แสดงใหเหนวากลมตวอยางมวตถประสงคทมาเทยวครงนสวนใหญมาเพอหาของรบประทานจานวน 182 คน คดเปนรอยละ 46 รองลงมา เพอพกผอน 144 คน คดเปนรอยละ 36 และกลมตวอยางทนอยทสดคอ เพอศกษาประวตศาสตร จานวน 7 คน คดเปนรอยละ 1.75

ภาพท 31 จานวนผรวมเดนทาง (คน)

66

จากภาพท 31 แสดงใหเหนวากลมตวอยางสวนใหญมจานวนผรวมเดนทางมาดวย 1-3 คน จานวน 325 คน คดเปนรอยละ 81 รองลงมา 4-6 คน จานวน 64 คน คดเปนรอยละ 16 และกลมตวอยางทนอยทสดคอ 10 คนขนไป จานวน 3 คน คดเปนรอยละ 0.75

ภาพท 32 จานวนการเดนทางมายงตลาดทานา(ครง)

จากภาพท 32 แสดงใหเหนวากลมตวอยางเดนทางมาเปนครงท 2 จานวน 219 คน คดเปนรอยละ 55 รองลงมา มาเปนครงทแรกจานวน 122 คน คดเปนรอยละ 30 และกลมตวอยางทนอยทสดคอ มาเปนครงท 4 ขนไป จานวน 14 คน คดเปนรอยละ 4

ภาพท 33 การไดรบขาวสารการทองเทยวของตลาดทานา

67

จากภาพท 33 แสดงใหเหนวากลมตวอยางทเคยไดรบทราบขาวสารการทองเทยวเกยวกบตลาดทานา มจานวน 274 คน คดเปนรอยละ 68 และผทไมเคยไดรบขาวสารการทองเทยวเกยวกบตลาดทานา มจานวน 126 คน คดเปนรอยละ 32

ภาพท 34 แหลงการรบรขาวสาร

จากภาพท 34 แสดงใหเหนวากลมตวอยางทกคนเคยไดรบขาวสารเกยวกบตลาดทานา ขอมลขาวสารสวนใหญเคยไดรบรจากอนเทอรเนต จานวน 112 คนคดเปนรอยละ 41 รองลงมารบรจาก เพอน/ญาต จานวน 104 คน คดเปนรอยละ 38 และกลมตวอยางทนอยทสดคอโทรทศนจานวน 16 คนคดเปนรอยละ 6

ภาพท 35 ความบอยของการรบรขาวสาร

68

จากภาพท 35 แสดงใหเหนวากลมตวอยางความบอยของการรบรขาวสารสวนใหญจะไดรบขาวสารเกยวกบตลาดทานา นานๆครง จานวน 249 คน คดเปนรอยละ 91 รองลงมา คอเกอบทกวน จานวน 19 คน คดเปนรอยละ 7 และกลมตวอยางทนอยทสดคอความบอยทกวนจานวน 6

คนคดเปนรอยละ 2

4.3 ผลการศกษาดานความพงพอใจของนกทองเทยวทมตอตลาดทานา ตาราง 2 แสดง คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน คาตาสด คาสงสดและความพงพอใจของ

นกทองเทยวตอตลาดทานา

สวนผสมการตลาด

รายการ ตาสด สงสด x SD ความพงพอใจ

ดานผลตภณฑ 1.ตลาดมความสะอาด 2 5 3.79 0.670 สง 2.การเดนทางมาตลาดสะดวกสบาย 2 5 3.86 0.676 สง

3.ทพกในตลาดมใหเลอกมากมาย 1 5 3.07 0.800 ปานกลาง

4.ทพกในตลาดมความสะดวกสบาย 1 5 3.24 0.848 ปานกลาง

5.ธรกจนาเทยวในตลาดใหบรการทด

1 5 3.38 0.807 ปานกลาง

6.การตอนรบของคนทวไปมความเปนกนเอง

2 5 3.83 0.753 สง

7.อาหารและขนมมใหเลอกหลากหลายและมรสชาตอรอยถกปาก

2 5 3.95 0.756 สง

8.ความเหมาะสมของสงอานวยความสะดวก

2 5 3.63 0.721 สง

9.ความสะอาดหองนา-หองสขา 1 5 3.20 0.806 ปานกลาง

10.ปรมาณรานคา/รานอาหาร ภายในตลาด

2 5 3.83 0.703 สง

หมายเหต : ระดบ1.00-1.80 คอมความพงพอใจตามาก ระดบ 1.81-2.60 คอมความพงพอใจตา ระดบ 2.61-3.40 คอ มความพอใจปานกลาง ระดบ3.41-4.20 คอมความพงพอใจสง ระดบ 4.21-5.00 คอมความพงพอใจสงมาก

69

ตาราง 2 แสดง คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน คาตาสด คาสงสดและความพงพอใจของนกทองเทยวตอตลาดทานา (ตอ)

สวนผสมการตลาด รายการ ตาสด สงสด x SD ความพงพอใจ

ดานราคา 11. คาใชจายในการทองเทยวตลาดมความเหมาะสม

1 5 3.77 0.725 สง

12. ราคาทพกในตลาดมความเหมาะสม

1 5 3.42 0.639 สง

13. ราคาอาหาร/ขนม ในตลาดมความเหมาะสม

2 5 3.78 0.709 สง

14. คาใชจายในการทากจกรรมตลาดมความเหมาะสม

2 5 3.69 0.691 สง

15. คณภาพของสนคาและบรการเหมาะสม

2 5 3.74 0.690 สง

16. ความเหมาะสมของอตราการบรการ

1 5 3.53 0.716 สง

17. ราคามผลตอการตดสนใจซอสนคาและบรการ

2 5 3.82 0.728 สง

18.ราคาทจอดรถในตลาด 3 5 4.04 0.684 สง 19.การกาหนดราคาสนคา

มาตรฐานในแตละราน 1 5 3.32 0.809 ปานกลาง

20.ราคาทองเทยวมความเหมาะสม 2 5 3.59 0.687 สง


70



ดานสถานท 21. การใหขอมลของคนในทองถน 2 5 3.53 0.788 สง 22. การใหขอมลของ

ผประกอบการ/รานคา 1 5 3.27 0.724 ปานกลาง

23. คณไดรบขอมลเกยวกบตลาดโดยละเอยด

1 5 3.17 0.795 ปานกลาง

24. กจกรรมทองเทยวของตลาด และสภาพแพใหบรการมความปลอดภย

1 5 3.59 0.797 สง

25. คณศกษาขอมลตาง ๆ กอนการวางแผนทองเทยว

1 5 3.59 0.901 สง

26. การแยกประเภทรานคาในการจดจาหนายสนคา

1 5 3.35 0.829 ปานกลาง

27. ความเพยงพอในการจดสรรพนทจาหนายสนคาของรานคา

1 5 3.51 0.701 สง

28. การจดวางสนคามความสะดวกตอการเลอกซอ

2 5 3.61 0.775 สง

29. มการตดปายแสดงราคาสนคา และการบรการทชดเจน

1 5 3.38 0.800 ปานกลาง

30.ความสะอาดของทางเดนภายในตลาด

1 5 3.56 0.770 สง


71



ดานโปรโมชน 31.คณไดรบการโฆษณาประชาสมพนธเกยวกบการทองเทยวของตลาด

1 5 3.45 0.867 สง

32. สอการโฆษณา และการประชาสมพนธในการขาย มผลตอการซอสนคา

1 5 3.41 0.864 สง

33. คณไดรบการแนะนาเกยวกบสถานททองเทยวทอยในบรเวณตลาด

1 5 3.09 0.801 ปานกลาง

34. คณไดรบโปรโมชนในการขายสนคาทเหมาะสม

1 5 3.27 0.816 ปานกลาง

35. คณไดรบการประชาสมพนธเกยวกบแบรนสนคาในตลาด

1 5 3.12 0.801 ปานกลาง

36. คณไดรบสวนลดจากการซอสนคา และบรการทเหมาะสม

1 5 3.05 0.916 ปานกลาง

37. คณไดรบการแจกหรอแถมสนคา และบรการทเหมาะสม

1 5 2.98 0.871 ปานกลาง

38. คณไดรบขาวสารเกยวกบการทองเทยวตลาดทสะดวก และรวดเรว

1 5 3.19 0.914 ปานกลาง

39. มโปรแกรมการทองเทยวใหเลอกหลากหลาย

1 5 3.10 0.833 ปานกลาง

40. มการจดโปรแกรมการทองเทยวในราคาพเศษ

1 5 3.14 0.918 ปานกลาง


72

จากตารางท 2 พบวา ความพงพอใจของนกทองเทยวทมาเทยวยงตลาดทานา มความพงพอใจอยในระดบปานกลางถงสง

ภาพท 36 ความพงพอใจของนกทองเทยวตามสวนผสมการตลาดทง 4 ดาน

จากภาพท 36 แสดงวาความพงพอใจทางดานผลตภณฑอยในระดบสง (3.58) ความพงพอใจทางดานราคาอยในระดบสง (3.67) ความพงพอใจทางดานสถานทอยในระดบสง (3.45)

ความพงพอใจทางดานโปรโมชนอยในระดบปานกลาง (3.18)

จากแบบสอบถามพฤตกรรมการทองเทยวของนกทองเทยวทมายงตลาดทานา จากคาเฉลยทงหมดทาใหทราบวา สวนผสมทางดานโปรโมชนอยในระดบปานกลางประกอบดวย 6 รายการ ไดแก

รายการท 1 คอโปรโมชนในการขายสนคาทเหมาะสม

รายการท 2 คอ การประชาสมพนธเกยวกบแบรนสนคาในตลาดทานา รายการท 3 คอ การไดรบสวนลดจากการซอสนคา และบรการทเหมาะสม

รายการท 4 คอ การแจกหรอแถมสนคา และบรการทเหมาะสม

รายการท 5 คอ โปรแกรมการทองเทยวใหเลอกหลากหลาย

รายการท 6 คอ การจดโปรแกรมการทองเทยวในราคาพเศษ

รายการทง 6 รายการนทาใหทราบถงปญหาของตลาดทานา ซงจะเหนไดวามความสอดคลองกบรปแบบการดาเนนงานโซอปทาน(SCOR Model) ดงภาพแสดงท 19

73

4.4 ผลการศกษาแผนภาพกระแสคณคา จากขอมลของรานคา (รายละเอยดดจากภาคผนวก ค) ซงประกอบดวยรานคาดงน

1. รานผลไม 2. รานอาหารแหง

3. รานเครองดมสขภาพ

4. รานเครองดมนาอดลม

5. รานขนมทาเอง

6. รานขนมซอ

จากการศกษารานคาแตละรานพบวาตนทนของรานคาสวนใหญทสงทสดคอ ตนทนผนแปรในสวนของคาแรงงานคนงาน ซงคาแรงงานดงกลาวมสวนทาใหตนทนในการผลตหรอบรการสงขนตามไปดวย ทางผวจยจงดาเนนการคดปรบปรงใหรานคาตางๆโดยใชแผนภาพกระแสคณคามาแสดงกระบวนการตาง ๆ หลงจากนนไดนาแนวคดเทคนค ECRS มาทาการปรบปรงในกระบวนการตางๆ และเสนอใหแกผประกอบการรานคาตางๆ โดยมรายละเอยดดงน

ภาพท 45 ถง ภาพท 50 เปนแผนภาพกระแสคณคากอนการปรบปรง ภาพท 51 ถง ภาพท 55เปนแผนภาพกระแสคณคาหลงการปรบปรง

(รายละเอยดดจากภาคผนวก ง)

74

4.4.1 ผลการศกษาแผนภาพกระแสคณคาชวงเสาร-อาทตยและวนหยดนกขตฤกษ

ภาพท 37 รอบเวลาการผลตเฉลยของรานคากอนและหลงการปรบปรง(นาท)

จากภาพท 37 แสดงใหเหนรอบเวลาการผลตเฉลยทรานคาตางๆใชวนเสาร-อาทตยและวนหยดนกขตฤกษโดยมรายละเอยดดงน

รานขายผลไมกอนการปรบปรงและหลงการปรบปรงใชรอบเวลาการผลตเฉลย 50 นาท รานขายอาหารแหงกอนการปรบปรงและหลงการปรบปรงใชรอบเวลาการผลตเฉลย 90

นาท รานขายขนม (ทาเอง) กอนการปรบปรงและหลงการปรบปรงใชรอบเวลาการผลตเฉลย

196 นาท รานขายขนม (รบมาขาย) กอนการปรบปรงและหลงการปรบปรงใชรอบเวลาการผลตเฉลย

63 นาท รานขายเครองดมสขภาพกอนการปรบปรงและหลงการปรบปรงใชรอบเวลาการผลตเฉลย

137 นาท รานขายเครองดมนาอดลมกอนการปรบปรงและหลงการปรบปรงใชรอบเวลาการผลต

เฉลย 42 นาท

75

ภาพท 38 จานวนคนงานเฉลยของรานคากอนและหลงการปรบปรง(คน)

จากภาพท 38 แสดงใหเหนจานวนคนงานเฉลยทรานคาตางๆใชในวนเสาร-อาทตยและวนหยดนกขตฤกษ โดยมรายละเอยดดงน

รานขายผลไมกอนการปรบปรงใชจานวนคนงานเฉลย 4 คน หลงการปรบปรงใชจานวนคนงานเฉลย 2 คน จานวนคนงานเฉลยลดลง 2คน

รานขายอาหารแหงกอนการปรบปรงใชจานวนคนงานเฉลย 3 คน หลงการปรบปรงใชจานวนคนงานเฉลย 2 คน จานวนคนงานเฉลยลดลง 1คน

รานขายขนม (ทาเอง) กอนการปรบปรงใชจานวนคนงานเฉลย 5 คน หลงการปรบปรงใชจานวนคนงานเฉลย 3 คน จานวนคนงานเฉลยลดลง 2คน

รานขายขนม (รบมาขาย) กอนการปรบปรงใชจานวนคนงานเฉลย 4 คน หลงการปรบปรงใชจานวนคนงานเฉลย 2 คน จานวนคนงานเฉลยลดลง 2คน

รานขายเครองดมสขภาพกอนการปรบปรงใชจานวนคนงานเฉลย 3 คน หลงการปรบปรงใชจานวนคนงานเฉลย 2 คน จานวนคนงานเฉลยลดลง 1 คน

รานขายเครองดมนาอดลมกอนการปรบปรงใชจานวนคนงานเฉลย 3 คน หลงการปรบปรงใชจานวนคนงานเฉลย 2 คน จานวนคนงานเฉลยลดลง 1 คน

76

ภาพท 39 คาใชจายเฉลยของรานคากอนและหลงการปรบปรง(บาท)

จากภาพท 39 แสดงใหเหนคาใชจายเฉลยทรานคาตางๆใชวนเสาร-อาทตยและวนหยดนกขตฤกษโดยมรายละเอยดดงน

รานขายผลไมกอนการปรบปรงมคาใชจายเฉลย 900บาทหลงการปรบปรงใชมคาใชจายเฉลย 600บาทคาใชจายเฉลยลดลง 300บาท

รานขายอาหารแหงกอนการปรบปรงมคาใชจายเฉลย 900บาทหลงการปรบปรงมคาใชจายเฉลย 600บาทคาใชจายเฉลยลดลง 300บาท

รานขายขนม (ทาเอง) กอนการปรบปรงมคาใชจายเฉลย 1,500บาทหลงการปรบปรงมคาใชจายเฉลย 900บาทคาใชจายเฉลยลดลง 600บาท

รานขายขนม (รบมาขาย) กอนการปรบปรงมคาใชจายเฉลย 1,200บาทหลงการปรบปรงมคาใชจายเฉลย 600บาทคาใชจายเฉลยลดลง 600บาท

รานขายเครองดมสขภาพกอนการปรบปรงมคาใชจายเฉลย 900บาท หลงการปรบปรงมคาใชจายเฉลย 600บาท คาใชจายเฉลยลดลง 300บาท

รานขายเครองดมนาอดลมกอนการปรบปรงมคาใชจายเฉลย 900บาท หลงการปรบปรงมคาใชจายเฉลย 600บาท คาใชจายเฉลยลดลง 300บาท

77

ภาพท 40 ประสทธภาพการใชประโยชนจากสายการผลตของรานคากอนและหลงปรบปรง(%)

จากภาพท 40 แสดงใหเหนประสทธภาพการใชประโยชนจากสายการผลตเฉลยทรานคาตางๆใชวนเสาร-อาทตยและวนหยดนกขตฤกษโดยมรายละเอยดดงน

รานขายผลไมกอนการปรบปรงมประสทธภาพการใชประโยชนจากสายการผลตเฉลย

71.43% หลงการปรบปรงใชมประสทธภาพการใชประโยชนจากสายการผลตเฉลย 88.33%

ประสทธภาพการใชประโยชนจากสายการผลตเฉลยเพมขน11.9 %

รานขายอาหารแหงกอนการปรบปรงมประสทธภาพการใชประโยชนจากสายการผลตเฉลย 62.50%หลงการปรบปรงมประสทธภาพการใชประโยชนจากสายการผลตเฉลย 76.27%

ประสทธภาพการใชประโยชนจากสายการผลตเฉลยเพมขน 13.77 %

รานขายขนม (ทาเอง) กอนการปรบปรงมประสทธภาพการใชประโยชนจากสายการผลตเฉลย 71.01%หลงการปรบปรงมประสทธภาพการใชประโยชนจากสายการผลตเฉลย 72.59%

ประสทธภาพการใชประโยชนจากสายการผลตเฉลยเพมขน 1.58 %

รานขายขนม (รบมาขาย) กอนการปรบปรงมประสทธภาพการใชประโยชนจากสายการผลตเฉลย 48.46%หลงการปรบปรงมประสทธภาพการใชประโยชนจากสายการผลตเฉลย 67.74%ประสทธภาพการใชประโยชนจากสายการผลตเฉลยเพมขน 19.28 %

รานขายเครองดมสขภาพกอนการปรบปรงมประสทธภาพการใชประโยชนจากสายการผลตเฉลย 39.37%หลงการปรบปรงมประสทธภาพการใชประโยชนจากสายการผลตเฉลย 64.02%ประสทธภาพการใชประโยชนจากสายการผลตเฉลยเพมขน 24.65 %

78

รานขายเครองดมนาอดลมกอนการปรบปรงมประสทธภาพการใชประโยชนจากสายการผลตเฉลย 43.30%หลงการปรบปรงมประสทธภาพการใชประโยชนจากสายการผลตเฉลย 73.68 %ประสทธภาพการใชประโยชนจากสายการผลตเฉลยเพมขน 30.38 %

4.5 ผลศกษาจดแขง จดออน โอกาส อปสรรค (SWOT Analysis) ของตลาดทานา จดแขง (Strength)ของตลาดทานา มดงน

1. สนคาและรานคามความหลากหลายในการใหบรการ โดยเฉพาะเรองอาหาร

2. สถานทตงของตลาดทานาใกลแหลงชมชนและสถานทราชการ

3. สถานทตงของตลาดทานาอยใกลกรงเทพ และปรมณฑล ทาใหการคมนาคมสะดวก

4. ตลาดทานามการพฒนาเชงอนรกษ ดวยรปแบบอาคารไมและสถาปตยกรรมแบบดงเดม โดยม หนวยงานสานกงานทรพยสนสวนพระมหากษตรยเปนผดแล

จดออน (Weaknesses)ของตลาดทานา มดงน 1.กจกรรมการทองเทยวในตลาดทานายงมนอยเกนไป

2.ลกษณะเดนของสนคาแบรนดในชมชน/ตลาดทานายงมนอยเกนไป

3.ผประกอบการรานคาสวนใหญไมใหความรวมมอกบในการพฒนาตลาดทานา

4.พนทใหบรการสขา รวมถงสถานทนงพกผอนยงมนอยเกนไป

5.ทจอดรถโดยรอบตลาดทานาไมเพยงพอ โอกาส (Opportunities)ของตลาดตลาดทานา มดงน

1. นกทองเทยวทเดนทางมายงตลาดทานามศกยภาพในการใชจายสงเนองจากกลมลกคาทมาสวนใหญกลมทมรายไดสง

2. สภาพแวดลอมและบรรยากาศเอออานวยแกการทองเทยว เชงอนรกษและวฒนธรรม

3. สถานททองเทยวทมชอเสยงใกลเคยงตลาดทานา เชน วดกลางบางแกว พพธภณฑพระพทธวถนายก เปนตน

4. มแผนการพฒนาและอนรกษตลาดทานาโดยมหนวยงานสานกงานทรพยสนสวนพระมหากษตรยเปนผดแล

79

อปสรรค (Threats)ของตลาดทานา มดงน 1.การดาเนนการพฒนาตองขนอยกบสานกงานทรพยสนสวนพระมหากษตรย เนองจากพนทเจาของไมใชของชมชน

2.ปญหาอทกภยบรเวณลมแมนาทาจน

3.ภาวะเศรษฐกจตกตาทาใหคนนกทองเทยวมกาลงซอลดลง

4.มคแขงในกลมเดยวกน

4.6 ศกษา Diamond Model ของตลาดทานา จากการศกษากลไกทางการตลาดดวยองคประกอบ 4 ดาน (Diamond Analysis)

ภาพท 41 แสดงการศกษา Diamond Model

บรบทการแขงขน และการดาเนนกลยทธทางธ

รกจ

อตสาหกรรมทเกยวโยงและสนบสนน

เงอนไขดาน

อปสงค เงอนไขของปจจยการผลต

รฐบาล

80

1. บรบทการแขงขนและกลยทธทางธรกจ

+ ระดบการแขงขนภายในธรกจเดยวกนในบรเวณพนทใกลเคยงถอวามนอย

- ขาดการรวมกลมในระดบรานคาเพอกาหนดแนวทางการพฒนาอยางเปนรปธรรม

- ขาดการสงเสรมการตลาดเชงรกทงในประเทศและตางประเทศ

2. เงอนไขของปจจยการผลต

+ มโครงสรางพนฐานทางสาธารณปโภคด

+ มระบบคมนาคมทด - ขาดความรทางดานการตลาดและการบรหารจดการ

3 เงอนไขดานอปสงค + รานคาและการใหบรการกบนกทองเทยวมความหลากหลาย

+ นกทองเทยวมความพงพอใจตอคณภาพในการบรการทาใหมการกลบมาใชบรการซาสง

- สนคามความคลายคลงกน ตลาดเปาหมายเปนตลาดเดยวกนสงผลใหมการแขงขนภายใน

4. อตสาหกรรมทเกยวโยงและสนบสนน + ธรกจทเกยวของมการกระจกตวอยในบรเวณพนทใกลเคยง

5. รฐบาล

+ ไดรบการสนบสนนจากหนวยงานของรฐ

- การใหความสนบสนนชวยเหลอของหนวยงานตางๆ ยงขาดความตอเนองในดานการพฒนาตลาดทานา

81

4.7 ศกษา ปจจยแวดลอมภายใน (IFAS) และ ปจจยแวดลอมภายนอก (EFAS) ของตลาดทานา ปจจยแวดลอม

ภายใน

(IFAS) ปจจย

แวดลอม

ภายนอก

(EFAS

S:

S1.สนคาและรานคามความหลากหลายในการใหบรการ โดยเฉพาะเรองอาหาร

S2.สถานทตงของตลาดทานาใกลแหลงชมชนและสถานทราชการ

S3.สถานทตงของตลาดทานาอยใกลกรงเทพ และปรมณฑล ทาใหการคมนาคมสะดวก

S4.ตลาดทานามการพฒนาเชงอนรกษ ดวยรปแบบอาคารไมและสถาปตยกรรมแบบดงเดม โดยม หนวยงานสานกงานทรพยสนสวนพระมหากษตรยเปนผดแล

W:

W1.กจกรรมการทองเทยวในตลาดทานายงมนอยเกนไป

W2.ลกษณะเดนของสนคาแบรนดในชมชน/ตลาดทานายงมนอยเกนไป

W3.ผประกอบการรานคาสวนใหญไมใหความรวมมอกบในการพฒนาตลาดทานา W4.พนทใหบรการสขา รวมถงสถานทนงพกผอนยงมนอยเกนไป

O:

O1.นกทองเทยวทเดนทางมายงตลาดทานามศกยภาพในการใชจายสงเนองจากกลมลกคาทมาสวนใหญกลมทมรายไดสง

O2.สภาพแวดลอมและบรรยากาศเอออานวยแกการทองเทยว เชงอนรกษและวฒนธรรม

O3.สถานททองเทยวทมชอเสยงใกลเคยงตลาดทานา เชน วดกลางบางแกว พพธภณฑพระพทธวถนายก เปนตน

O4.มแผนการพฒนาและอนรกษตลาดทานาโดยมหนวยงานสานกงานทรพยสนสวนพระมหากษตรยเปนผดแล

กลยทธ SO ใชจดแขงและขอไดเปรยบจากโอกาส

1. สรางแรงจงใจแกนกทองเทยว (S1,S2,S3,S5,O1,O2,O3,O4)

2. สรางเอกลกษณทแสดงถงตวตนทแทจรง (S2,S3,S4,O3,O4)

กลยทธ WO เอาชนะจดออนดวยประโยชนจากโอกาส

1.พฒนาการทองเทยวเชงอนรกษและวฒนธรรม (W1,W2,W3,W4,O1,O2,O3,O4,)

2.สงเสรมการประชาสมพนธหลายรปแบบ

(W1,W2,O1,O3,O4,)

T:

T1. การดาเนนการพฒนาตองขนอยกบสานกงานทรพยสนสวนพระมหากษตรย เนองจากพนทเจาของไมใชของชมชน

T2.ปญหาอทกภยบรเวณลมแมนาทาจน

T3.ภาวะเศรษฐกจตกตาทาใหคนนกทองเทยวมกาลงซอลดลง

T4.มคแขงในกลมเดยวกน

กลยทธ ST ใชจดแขงเลยงอปสรรค

1.จดทาแผนพฒนาโปรแกรมการทองเทยว (S1,S2,S3,S4,S5,T1,T2,T3, T4,T5)

2.จดโปรโมชนการทองเทยว

(W5,T1,T2,T3,T4)

กลยทธ WT ลดจดออนและอปสรรคใหเหลอนอยทสด

1. สรางกจกรรมในชมชนใหเหนความสาคญของการเปนแหลงทองเทยว

(W1,W2,W3,,T1,T3,T4,)

82

4.8 ตารางแมทรกซประเมนปจจยภายใน ประเมนปจจยภายนอก ของตลาดทานา จากขอมลทไดรวบรวมมาผวจยจงไดนามาทาการประเมนปจจยทเกยวของตาง ๆ โดยมรายละเอยดดงน

แสดงตาราง แมทรกซประเมนปจจยภายนอก

ปจจยความสาเรจภายในทสาคญ นาหนก การประเมน คะแนนถวงนาหนก

จดแขง

1 .สนคาและบรการมราคาถก

2. การอนรกษ ขนบธรรมเนยมและประเพณดงเดมของชมชนไว 3. มสถาปตยกรรมดานอาคารและสถานท 4. ผนาชมชนทเขมแขง มความคดในการพฒนาตลาด

5.การตอนรบของคนในชมชนมความเปนกนเอง

จดออน

1. จานวนรานคานอยและขาดความหลากหลายทาใหเปนอปสรรคในการบรการนกทองเทยว

2. คนในชมชนขาดความรวมมอรวมใจในการพฒนาตลาดทานา 3.กจกรรมการทองเทยวในตลาดทานามนอยเกนไป

4.ขาดการดแลและรกษาดแล สถานททองเทยวทเปนจดกจกรรม

5.ขาดการสงเสรมและการประชาสมพนธตลาดทานาอยางตอเนอง

0.1

0.15

0.2

0.1

0.05

0.15

0.05

0.1

0.05

0.05

4

4

4

3

3

1

2

1

2

1

0.4

0.6

0.8

0.3

0.15

0.15

0.1

0.1

0.1

0.05

รวม 1.00 2.75

83

แสดงตารางแมทรกซประเมนปจจยภายนอก

ปจจยความสาเรจภายในทสาคญ นาหนก การประเมน คะแนนถวงนาหนก

โอกาส

1. นกทองเทยวทเดนทางมายงตลาดมศกยภาพในการใชจายสงเนองจากกลมลกคาทมาสวนใหญกลมทมรายไดสง

2. สภาพแวดลอม และ บรรยากาศเอออานวยแกการทองเทยว เชงอนรกษและวฒนธรรม

3. สถานททองเทยวทมชอเสยงใกลเคยงตลาดทานา เชน ตลาดทานาดอนหวาย เปนตน

4. รถบรการสาธารณะรบสง

5.สถานทตงของตลาดทานาอยใกลกรงเทพ และปรมณฑล

อปสรรค

1. เสนทางการคมนาคมไมสะดวก 2. ระยะทางไกลจากตวเมองใชระยะเวลาเดนทางนาน

3. ภาวะเศรษฐกจตกตาทาใหคนนกทองเทยวมกาลงซอลดลง

4. หนวยงานภาครฐ องคกรสวนทองถนและชมชน ขาดการรวมมอ สงเสรม การพฒนาตลาดใหเปนไปในทศทางเดยวกน

5. คแขงในกลมเดยวกน

0.1

0.2

0.1

0.05

0.15

0.1

0.05

0.05

0.1

0.1

3

4

4

3

4

2

2

1

2

2

0.15

0.8

0.4

0.15

0.8

0.2

0.1

0.05

0.2

0.2

รวม 1.00 3.05

84

แมททรกซการประเมนปจจยภายใน – การประเมนปจจยภายนอกนาคาทไดจากการประเมนมาลงใน IE – Matrix จะไดผลดงน

คะแนนถวงนาหนกรวมของปจจยภายใน (IFE)

เขมแขง ปานกลาง ออนแอ

1

(เตบโตและสราง)


2

(2.75 , 3.05)

3

(รกษาและบารง)

4


5


6

(เกบเกยวหรอเลกการลงทน)

7


8


9


ภาพท 42 แสดงการประเมน IFE , EFE

จากการศกษาตลาดทานา อยในชวงตาแหนงเตบโตและสราง (Growth and Build) ฉะนนกลยทธทควรใชสาหรบตลาดทานา คอ 1.การเจาะตลาด (Market Penetration) 2.การพฒนาตลาด

(Market Development) 3.การพฒนาผลตภณฑ (Product Development)

3.0

1.0

2.0

3.0

4.0

(EFE)

2.0 1.0

85

ตารางปจจยภายนอก-ภายใน (Internal-External : IE Matrix) สามารถเลอกกลยทธทเหมาะสม โดยมงถงการพฒนาตลาดทานา โดยมวธการดงน

1. การเจาะตลาด

เพมจานวนกลมนกทองเทยวใหมความหลากหลายมากยงขน

2. พฒนาตลาด

2.1 สรางกจกรรมในตลาด ใหมความหลากหลายมากยงขน

2.2 มงเนนการทองเทยวเชงอนรกษ วฒนธรรม ประเพณและวธชวต ของตลาดทานา 2.3 สงเสรม การประชาสมพนธ ตลาดทานาอยางอยางจรงจง

3. พฒนาผลตภณฑ ทาการมงเนนถงการพฒนาโปรแกรมการทองเทยวของตลาดทานาโดยใหสอดคลองกบวถชวตคนในชมชน

4.8 ขอเสนอแนะและแผนการพฒนาตลาดทานา ขอคดเหนและขอเสนอแนะของผมาใชบรการตลาดทานา โดยไดขอมลมาจาก

แบบสอบถามทางผวจยแบงไดดงน ดานสถานท

1. ควรจะมการจดกลมรานคาแตละประเภทสนคาหรอบรการใหชดเจน 2. ควรจดใหมพพธภณฑพนบานชมชนตลาดทานาเพอแสดงประวตความเปนมาของตลาด

ทานา 3. ควรจดใหมพนทจอดรถพรอมปายบอกทางจอดรถทชดเจนสาหรบตลาดทานา

4. ควรจดใหมพนทนงรบประทานอาหารภายในตลาดทานา ดานบรการ

1. ควรจดใหมบรการ Free Wi-Fi สาหรบพนทตลาดทานา 2. ควรแผนพบหรอจดประชาสมพนธของตลาดทานา ดานราคาของผลตภณฑ 1. ควรจดใหมการตดปายแสดงราคาสนคาหรอบรการทกประเภท

86

แผนการพฒนาตลาดทานา

มมมอง

กลยทธ ตวชวด ผลงาน หลก

เปาหมาย แผนงาน/โครงการ ฝายท เกยวของ

แนวท

างปรบปรง ต

ลาดทานา

ระยะ สน

ปาน

กลาง ระยะ ยาว

สรางแนวรวม

ในการพฒนา ตลาดจาก

คนในชมชน

ความรวมมอของคนในชมชน

/ การมสวนรวมการสรางเครอขายพฒนาการทองเทยวกบทองถน

ผนาชมชน และคนในชมชน

การใชเทคโนโลย ททนสมยในการ ประชาสมพนธตลาดทานา

จานวนนกทองเทยว

/ ใหความรในการใชงานเทคโนโลยสอสารกบผนาชมชน


สรางกจกรรม เพอการประชาสมพนธตลาดทานา


/ การจดเตรยมขอมลคมอบรการขาวสารการทองเทยวใหพรอม


สรางการตรวจประเมนผลการดาเนนงาน


/ จดทาแผนการตรวจประเมนและประชมปรกษาหารอกบผเกยวของทมผลประโยชนรวมกน


ภาพท 43 แผนการพฒนาตลาดทานาทานา

87

บทท 5

สรปผลการศกษาและขอเสนอแนะ

การวจย เรองการศกษาขดความสามารถเชงแขงขนหวงโซอปทานของตลาดทานา สามารถสรปรายละเอยดของงานศกษาวจยไดดงน 1. สรปผลการดาเนนการ

2. ปญหาและอปสรรค 3. ขอเสนอแนะ

1. สรปผลการดาเนนการ

จากการเกบขอมลตลาดทานา อ.นครชยศร จ.นครปฐม โดยมการเกบขอมลปฐมภมชมชนตลาดทานาซงประกอบดวย กลมพอคาแมคา นกทองเทยว ผประกอบการ และแหลงทองเทยวบรเวณใกลเคยง โดยใชการสมภาษณแบบปลายเปดและใชแบบสอบถามแบบปลายปด เพอศกษาพฤตกรรมการทองเทยว จากนนนาขอมลทไดมาสรางหวงโซอปทาน รปแบบจาลองอางองการดาเนนงานโซอปทานของตลาด และสรางแผนภาพกระแสคณคา ของรานคาตางๆ นาขอมลมาวเคราะหขดความสามารถเชงแขงขนโดยใชเครองมอ จดแขง จดออน โอกาส อปสรรค (SWOT

Analysis), ประเมนสภาพแวดลอมภายในและภายนอก (IFAS, EFAS), ตวแบบเพชร( Diamond

model ) และสงเคราะหโดยใชตวแบบประเมนปจจยภายในและภายนอก ( Internal-External (IE)

Matrix ) และ TOWS Matrix จากจานวนประชากรทงหมด 280,416 คน ทาการสมตวอยางทงหมด 400 คน ตามหลกการ สวนท 1 ขอมลทวไป จากการสารวจพบวาใหญ เปนเพศ หญง 237 คน (รอยละ 59) มอาย 26-35 ป 131 คน (รอยละ 33) ระดบการศกษาปรญญาตร 160 คน (รอยละ 40) อาชพ พนกงานบรษทเอกชน178 คน (รอยละ 45) คนสวนใหญรายไดตอเดอนเฉลย 10,001 – 20,000 บาท 196 คน (รอยละ 49) สวนท 2 ดานพฤตกรรมการเดนทาง ทองเทยว จากการสารวจพบวา ใชระยะเวลาในการทองเทยว 1 วน/เดอน 242 คน (รอยละ 60) ใชรถสวนตวเปนพาหนะในการเดนทาง 304 คน (รอยละ 76 ) คาใชจายในการทองเทยวตากวา 1,000 บาท 187 คน (รอยละ 46) สวนใหญมากบเพอน 245 คน (รอยละ 61) เดนทางมาเพอหาของรบประทาน 182 คน (รอยละ 46) ผรวมเดนทาง 1 – 3 คน 325 คน (รอยละ 81) และเดนทางมาทองเทยว ตลาดเปนครงท2 219 คน

88

(รอยละ 55) สวนท3 ดานพฤตกรรมการรบร จากผลสารวจ พบวา เคยไดรบขาวสารเกยวกบตลาดทานา จานวน 274 คน (รอยละ 68) ขอมลขาวสารสวนใหญรบรจากอนเทอรเนต 112 คน (รอยละ 41) สวนท 4 การสารวจความตองการของนกทองเทยว โดยระดบการใหคะแนน 1-5 ผลการสารวจความพงพอใจ จากหลกการทางการตลาด พบวาดานผลตภณฑอยในระดบสง 3.58 ดานราคาอยในระดบสง 3.67 ดานสถานทอยในระดบสง 3.45 และดานโปรโมชนอยในระดบปานกลาง 3.18 จากผลการวจยขางตนทาใหทราบวาตลาดทานาอยในชวงตาแหนงเตบโตและสราง (Growth and

Build) ผวจยไดนาเสนอรปแบบกลยทธทควรใชสาหรบตลาดทานาคอ 1.การเจาะตลาด โดยการเขาถงกลมนกทองเทยวใหมความหลากหลายมากยงขน รวมถงการนาสอสงคมออนไลนเขามามสวนรวมในการประชาสมพนธขอมลขาวสารของตลาดทานา 2.การพฒนาตลาด โดยการสรางกจกรรมภายในตลาดทานาใหมกจกรรมทสอดคลองกบประเพณและวถชวตของคนในชมชน และ 3.การพฒนาผลตภณฑ โดยมงเนนสงเสรมสนคาประจาชมชนรวมถงรปแบบการทองเทยวใหมความสอดคลองกบวถชวตของชมชน

2. ปญหาและอปสรรค ปญหาและอปสรรคทพบจากการดาเนนการวจยนคอ

1. การประสานงานกนระหวางชมชนตลาดทานา หนวยงานสานกงานทรพยสนสวนพระมหากษตรย ผประกอบการทพก/บรการ และพอคาแมคา มปญหาเนองจากแตละฝายดาเนนกจการเพยงลาพง ไมพงพาอาศยกน ตางคน ตางนาเสนอสนคาและบรการของตนเองจงทาใหการประสานงานของฝายตาง ๆ เกดขอบกพรอง 2. การใหขอมลของผประกอบการทพก/บรการ และพอคาแมคาเปนอปสรรค เนองจากผประกอบการทพก/บรการ และพอคาแมคา นาเสนอสนคาและบรการของตนเองจงไมสนใจนกศกษาทเขาไปเกบขอมลหรอขอขอมล 3. ขอเสนอแนะ 1. ศกษาทางเลอกของรปแบบโปรแกรมการทองเทยวใหสอดคลองกบวฒนธรรมทองถนหรอตนทนทางวฒนธรรม

2. การเพมความหลากหลายของสนคาและบรการ เชน อาหารและขนมพนเมองททาจากวตถดบในทองถน รวมไปถงสนคาทางการเกษตร เชน ผก และผลไม ประจาฤดกาล

3. การประชาสมพนธตลาดทานา เชน การทาแผนพบ ปายบอกทางไปยงตลาดทานา และสถานททองเทยวใกลเคยง โดยเนนจากเสนทางทมนกทองเทยวใหความสนใจมาก

89

รายการอางอง

กลยา วานชบญชา. (2549). การวเคราะหสถตสาหรบการบรหารและการตดสนใจ. กรงเทพมหานคร: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

จรญ จนทลกขณา. (2540). สถตวธการวเคราะหและวางแผนงานวจย. กรงเทพมหานคร: สานกพมพไทยวฒนาพานช.

นนทศกด ศรอรโณทย. (2546). ประสทธภาพการดาเนนงานทาเทยบเรอตสนคาของภาครฐและภาคเอกชน: กรณศกษาทาเรอกรงเทพและทาเรอแหลมฉบง, บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

นภาภรณ คาเจรญ. (2545). ระบบสารสนเทศเพอการจดการ. กรงเทพมหานคร: สานกพมพ เจส.พ.ซ บค.

บญเรยง ขจรศลป. (2533). สถตวจย 1. กรงเทพมหานคร: ศนยหนงสอแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

พวงรตน ทวรตน.(2540).วธการวจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร. กรงเทพมหานคร: สานกทดสอบทางการศกษาและจตวทยา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

พชต พทกษเทพสมบต. (2547). การสารวจโดยการสมตวอยาง: ทฤษฏและปฏบต. กรงเทพมหานคร: สานกพมพเสมาธรรม.

ภทรา นคมานนท. (2534). การประเมนผลและการสรางแบบสอบถาม .กรงเทพมหานคร: โรงพมพทพยวสทธ.

มาเรยม นลพนธ. (2549). วธวจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร. นครปฐม: โรงพมพมหาวทยาลยศลปากร.

ยทธ ไกยวรรณ. (2545). พนฐานการวจย . กรงเทพมหานคร: สรรยาสาสน. รววรรณ ชนะตระกล. (2533). คมอการทาวจยทางการศกษา . กรงเทพมหานคร: หางหนสวน ภาพ

พมพ. วฒชย จานง. (2523). พฤตกรรมการตดสนใจ . กรงเทพมหานคร: โอเดยนสโตร. วระพล สวรรณนนต. (2525). กระบวนการตดสนใจ . กรงเทพมหานคร: ศนยหนงสอแหง

จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ศภวฒนากร วงศธนวส. (2552). สถตพนฐานเพองานวจยทองถน . กรงเทพมหานคร: ธรรกมล การ

พมพ.

90 สชาต ประสทธรฐสนธ. (2546). ระเบยบวธการวจยทางสงคมศาสตร .กรงเทพมหานคร:

สานกพมพเฟองฟาพรนตง. สรพล ปธานวนช. (2550). การวดสาหรบการบรหารและการวจยดานนโยบายสงคม .

กรงเทพมหานคร: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. สวมล ตรกานนท. (2550). การสรางเครองมอวดตวแปรในการวจยทางสงคมศาสตร: แนวทางสการ

ปฏบต . กรงเทพมหานคร: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. สรางค จนทรเอม. (2528). เทคนคการเกบขอมลเปนรายบคคล .กรงเทพมหานคร: อกษรบณฑต. Zheng Changjiang and Shen Jinxing. (2009). การศกษาการจาลองการเลอกทตงศนยกระจายโลจ

สตกสภายใตการจดการหวงโซอปทาน (Study on the Site Selection Model of

Logistics Distribution Center under Supply Chain Management): Intelligent

Computation Technology and Automation on (Volume:3 ) Page 993-996,

91

ภาคผนวก

92

ภาคผนวก ก ขอมลพนฐานตาบลตาบลนครชยศร และ การเดนทางไปตลาดทานา

93

ตลาดทานา

เทศบาลตาบลนครชยศรเปนองคกรปกครองสวนทองถนรปแบบหนง เดมมฐานะเปนสขาภบาล ตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เมอวนท 8 กรกฎาคม พ.ศ. ตอมาไดมพระราชบญญตกฤษฎกาเลมท ตอนท ก เมอวนท กมภาพนธ พ.ศ. เปนผลใหเปลยนแปลงฐานะเปนเทศบาลตาบล ตงแตวนท พฤษภาคม

ลกษณะทตง เทศบาลตาบลนครชยศร ตงอยเลขท หมท ตาบลนครชยศร อาเภอนครชยศร จงหวดนครปฐม อยหางจากตวเมองจงหวดนครปฐม ประมาณ กโลเมตร และอยหางจากกรงเทพมหานคร (ปนเกลา - นครชยศร) ประมาณ กโลเมตร มพนทรวม . ตารางกโลเมตร เขตการปกครอง ประกอบดวย - หมท , หมท (บางสวน) ตาบลนครชยศร - หมท (บางสวน), หม ตาบลบางกระเบา - หมท , หมท ตาบลวดแค - หมท (บางสวน) ตาบลบางแกว - หมท , หมท (บางสวน) ตาบลทาตาหนก

อาณาเขต เทศบาลตาบลนครชยศร มอาณาเขตตดตอกบ ทศเหนอ ตดกบ ตาบลวดแค ทศตะวนออก ตดกบ ตาบลไทยาวาส

ทศใต ตดกบ ตาบลขนแกว และตาบลทาตาหนก ทศตะวนตก ตดกบ ตาบลทาตาหนก และตาบลบางแกว

94 1. ลกษณะภมประเทศ

ลกษณะภมประเทศโดยทวไปเปนพนทราบภาคกลางตอนลางในเขตลมแมนาทาจน เปนพนทราบลมเปนสวนใหญ ไมมปาและภเขา มความสงจากระดบนาทะเลประมาณ 2 เมตร ซงไหลจากทศเหนอลงสทศใต มแมนาสายหลกไหลผานคอ แมนาทาจน และมคลองตาง ๆ เชอมโยงกน ประกอบดวยคลองเจดยบชา และคลองบางแกว

2. การคมนาคม การจราจร การคมนาคมสามารถไปมาไดทงทางบกและทางนา ซงทางนาใชแมนาทาจน สญจรไปมาระหวางหมบาน ตาบลตาง ๆ แตปจจบนการคมนาคมทางนาลดความสาคญลง การคมนาคมทางบกมสะพานรวมเมฆเชอมพนทเขตเทศบาลขามแมนาทาจนกบตาบลไทยาวาส ผานไปยงอาเภอพทธมณฑล ถนนสายสาคญทตดตอระหวางจงหวด อาเภอ ตาบล หรอหมบาน คอ - ถนนเพชรเกษมหรอทางหลวงแผนดนหมายเลข ผานตาบลบางแกวและตาบลทาตาหนก - ถนนทางหลวงแผนดนหมายเลข 3094 แยกจากถนนเพชรเกษมทหม1 ตาบลนครชยศรผานทวาการอาเภอและสานกงานเทศบาลตาบลนครชยศร - ทางหลวงแผนดนหมายเลข 3235 แยกจากถนนสาย 3094 ทหม 1 ตาบลนครชยศร ผานตาบลบางกระเบา - ทางหลวงแผนดนหมายเลข 3233 แยกจากถนนสาย3094 ผานตาบลนครชยศรและตาบลวดแค การเดนทางโดยรถสวนตว เสนทางท : จากถนนเพชรเกษม จะพบสแยกไฟแดงทานา ใหเลยวขวามา . กม. จะ พบสแยกตลาดทานา ใหเลยวขวาประมาณ เมตร จะพบทางเขาตลาดทานา ทางดานซายมอ (เสนทางนเปนเสนทางแนะนา) เสนทางท : ไปตามถนนบรมราชชนนหรอปนเกลา-นครชยศร ขามสะพานแมนาทา จน แลวกลบรถเลยวเขาพทธมณฑลสาย ไปตามเสนทางนครชยศรสายใน จะวง มาถงตลาดทานา

95

แผนทตลาดทานา (นครชยศร)

ภาพท 44 แสดงแผนทตลาดทานา

96

ภาคผนวก ข แบบสอบถามพฤตกรรมการทองเทยวของนกทองเทยว

97

แบบสอบถาม

แบบสอบถามนเปนสวนหนงของงานวจยเรอง “ การศกษาขดความสามารถเชงแขงขนหวงโซ อปทานของตลาดทานา” ภาควชาวศวกรรมอตสาหการและการจดการ คณะวศวกรรมศาสตรและเทคโนโลยอตสาหกรรม มหาวทยาลยศลปากร อ.เมอง จ.นครปฐม

คาชแจง แบบสอบถามชดน จดทาขนเพอเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล ประกอบการทาวจย มวตถประสงคเพอการศกษาขดความสามารถเชงแขงขนหวงโซอปทานของตลาดทานา และยงเปนการเพมมลคาหวงโซอปทาน ในเขตจงหวดนครปฐมดวย โดยแบงออกเปน 4 สวน ซงประกอบดวย

สวนท 1 : ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม

สวนท 2 : ความคดเหนดานพฤตกรรมการเดนทางทองเทยว

สวนท 3 : ความคดเหนดานพฤตกรรมการรบรขาวสาร

สวนท 4 : ความพงพอใจในปจจบนตอการจดตลาดทานา

ขอขอบพระคณทกทานทไดกรณาสละเวลากรอกแบบสอบถามมา ณ โอกาสน

98 คาชแจง โปรดทาเครองหมาย / ลงในชอง

สวนท 1 ขอมลทวไป

1. เพศ . ชาย . หญง 2. อาย 1. 15 ป และตากวา 2. 16 – 25 ป

3. 26 – 35 ป 4. 36 – 45 ป

5. 46 – 55 ป 6. 56 – 65 ป

7. 66 ปขนไป

3. ระดบการศกษา 1. ไมเกนประถมศกษา 2. มธยมศกษา 3. อนปรญญา/ปวช./ปวส. 4. ปรญญาตร

5. ปรญญาโท และสงกวา

4. อาชพ 1. นกเรยน/นกศกษา 2. แมบาน/พอบาน 3. ขาราชการ 4. พนกงานรฐ

4. พนกงานรฐวสาหกจ 5. พนกงานบรษทเอกชน

6. คาขาย 7. ประกอบธรกจสวนตว

8. เกษตรกร 9. อนๆ โปรดระบ..................

5. สญชาต 1. ไทย 2. จน 3. องกฤษ 4. อเมรกน

5. อน ๆ โปรดระบ..................

6. ศาสนา 1. พทธ 2. ครสต 3. อสลาม . อน ๆ โปรดระบ..................

99

7. รายไดตอเดอน 1. ตากวาหรอเทากบ 8,000 บาท 2. 8,001 - 10,000 บาท

3. 10,001 - 20,000 บาท

4. 20,001 - 30,000 บาท

5. 30,001 - 40,000 บาท

6. 40,001 บาทขนไป

สวนท 2 ดานพฤตกรรมการเดนทางทองเทยว

1. ปกตคณใชระยะเวลาในการทองเทยว 1. 1 วน /เดอน 2. 2 วน /เดอน 3. 3 วน /เดอน 4. 4 วน /เดอน 5. อน ๆ โปรดระบ..................

2. พาหนะทใชในการเดนทาง 1. รถโดยสารประจาทาง 2. รถสวนตว 3. รถเชา/รถรบจาง 4. รถบส / รถตของบรษททวร 5. เรอ 6. อน ๆ โปรดระบ..................

3. คาใชจายในการทองเทยว 1. ตากวา 500 บาท 2. 501 - 1,000 บาท 3. 1,001 - 1,500 บาท 4. 1,501 - 2,000 บาท 5. 2,001 บาท ขนไป

4. ลกษณะการเดนทางของทานในครงน 1. มากบครอบครว

100

2. มากบเพอน 3. มากบหนวยงาน / บรษท 4. ซอแพคเกจทวร 5. มาคนเดยว

5. วตถประสงคหลกในการเดนทางทองเทยวครงน 1. เพอประกอบธรกจ 2. เพอผกผอน 3. เพอสมผสกบธรรมชาต 4. เพอศกษาประวตศาสตร 5. บงเอญผานมาจงแวะเทยว 6. อน ๆ โปรดระบ..................

6.จานวนผรวมเดนทางมากบทานในครงน 1. 1 - 3 คน 2. 4 - 6 คน 3. 7 - 9 คน 4. 10 คนขนไป

7.การเดนทางมาทองเทยวยงตลาดทานา 1. มาเปนครงแรก 3. มาเปนครงท 3 2. มาเปนครงท 2 4. มาเปนครงท 4 ขนไป

8.ระยะเวลาในการทองเทยวตลาดทานา 1. นอยกวา 3 ชวโมง 2. 3-6 ชวโมง 3. 6-8 ชวโมง (1 วน) 4. 1-2 วน

101 สวนท 3 ดานพฤตกรรมการรบรขาวสาร

1. คณเคยไดรบทราบขอมลขาวสารเกยวกบการทองเทยวของตลาดทานาหรอไม (ในกรณไมเคยขามไปทาสวนท 4)

1. เคย 2. ไมเคย

2. ในกรณทเคยไดรบทราบขาวสาร คณไดรบขอมลขาวสารมาจากแหลงใดบาง

1. เพอน/ญาต 2. โทรทศน

3. วทย 4. หนงสอพมพ/นตยสาร

5. อนเทอรเนต 6. อน ๆ โปรดระบ................

3. คณไดรบขาวสารเกยวกบตลาดนาบอยเพยงใด

1. ทกวน 2. เกอบทกวน

3. นาน ๆ ครง

สวนท 4 ความตองการของทานทมตอการพฒนา เพอมงสเศรษฐกจเชงสรางสรรค

โปรดตอบคาถามโดยการทาเครองหมาย ลงในชองหมายเลขทตองการ ซงประกอบดวย 5 ชอง คอ

5 = มากทสด 2 = นอย

4 = มาก 1 = นอยทสด

3 = ปานกลาง

102 คาถาม : ทานเหนดวยกบตลาดทานาในสวนตาง ๆ ตอไปนอยางไร

ปจจยสวนผสมทางการตลาด ระดบความคดเหน

5 4 3 2 1

ดานผลตภณฑและบรการ(Product)

1. ตลาดทานามความสะอาด

2. การเดนทางมาตลาดทานาสะดวกสบาย

. ทพกในตลาดทานามใหเลอกมากมาย

4. ทพกในตลาดทานามความสะดวกสบาย

5. ธรกจนาเทยวในตลาดทานาใหบรการทด

6. การตอนรบของคนทวไปมความเปนกนเอง

7. อาหารและขนมมใหเลอกหลากหลายและมรสชาตอรอยถกปาก

8. ความเหมาะสมของสงอานวยความสะดวก

9. ปรมาณหองนา-หองสขา

10. ปรมาณรานคา/รานอาหาร ภายในตลาดทานา

103

ปจจยสวนผสมทางการตลาด ระดบความคดเหน

ดานราคา(Price)

. คาใชจายในการทองเทยวตลาดทานามความเหมาะสม

. ราคาทพกตลาดทานามความเหมาะสม 3. ราคาอาหาร/ขนม ในตลาดทานามความเหมาะสม 4. คาใชจายในการทากจกรรมตลาดทานามความเหมาะสม 5. คณภาพของสนคาและบรการเหมาะสมกบราคา 6. ความเหมาะสมของอตราการบรการ 7. ราคามผลตอการตดสนใจซอสนคาและบรการ 8.ราคากจกรรมในตลาดทานามความเหมาะสม 9.การกาหนดราคาสนคามาตรฐานในแตละราน 10.ราคาโปรแกรมการทองเทยวมความเหมาะสม ดานการจดจาหนาย (Place) . การใหขอมลของคนในทองถน . การใหขอมลของผประกอบการ/รานคา . คณไดรบขอมลเกยวกบตลาดทานาโดยละเอยด . สภาพแพทใหบรการมความปลอดภย

5. คณศกษาขอมลตาง ๆ กอนการวางแผนทองเทยว 6. การแยกประเภทรานคาในการจดจาหนายสนคา 7. ความเพยงพอในการจดสรรพนทจาหนายสนคาของรานคา 8. การจดวางสนคามความสะดวกตอการเลอกซอ 9. มการตดปายแสดงราคาสนคา และการบรการทชดเจน 10. ความสะอาดของทางเดนภายในตลาดทานา

104

ขอเสนอแนะ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ดานการสงเสรมการตลาด ( Promotion )

1.คณไดรบการโฆษณาประชาสมพนธเกยวกบการทองเทยวของตลาดทานา

2. สอการโฆษณา และการะประชาสมพนธในการขาย มผลตอการซอสนคา

3. คณไดรบการแนะนาเกยวกบสถานททองเทยวทอยในบรเวณตลาดทานา

. คณไดรบโปรโมชนในการขายสนคาทเหมาะสม

. คณไดรบการประชาสมพนธเกยวกบแบรนสนคาในในตลาดทานา

6. คณไดรบสวนลดจากการซอสนคา และบรการทเหมาะสม 7. คณไดรบการแจกหรอแถมสนคา และบรการทเหมาะสม 8. คณไดรบขาวสารเกยวกบการทองเทยวตลาดทานาทสะดวก และรวดเรว

9. มโปรแกรมการทองเทยวใหเลอกหลากหลาย 10. มการจดโปรแกรมการทองเทยวราคาพเศษ

105

ภาคผนวก ค ขอมลจากการสมภาษณผประกอบการ

ตารางท ค – 1 แสดงแบบฟอรมเกบขอมลกระบวนการของรานผลไม วนเสารวนอาทตยและวนหยดนกขตฤกษ

ชอราน นาหนกผลไม เวลารอคอย (นาท) รอบเวลาการผลต (นาท) (กโลกรม/วน) กอนรบสนคา กอนแยกประเภท กอนแบงบรรจ กอนจดวาง รอลกคา รวม รบสนคา แยกประเภท คดขนาด จดวางสนคา รวม

รานสฟา 160 1440 5 5 5 5 14 5 12 15 บานสมโอหวาน 140 1440 5 5 5 5 10 9 20 15

คาเฉลย 150 1440 5 5 5 5 1460 12 7 16 15 50

ตารางท ค - 2 แสดงแบบฟอรมเกบขอมลกระบวนการของรานอาหารแหง วนเสารวนอาทตยและวนหยดนกขตฤกษ

ชอราน นาหนกสนคารวม เวลารอคอย (นาท) รอบเวลาการผลต (นาท)

(กโลกรม/วน) กอนรบสนคา กอนแบงซอ กอนจดวาง รอลกคา รวม รบสนคา แบงชงถงยอย จดวางสนคา รวม รานปลาหมกแหง 25 1440 30 30 10 17 95 38 รานไสกรอกโบราณ 12 1440 9 5 10 2 3 3 รานคณเอสมตาทอด 20 1440 5 15 5 3 6 5 รานเกยเฮง 120 1440 25 60 10 18 65 41 รานทะเลเผา 85 1440 14 10 5 10 8 11 รานนาพรกแมเลก 50 1440 25 36 20 22 135 58

คาเฉลย 52 1440 18 26 10 1494 12 52 26 90

ชอราน

จานวนขนมรวม เวลารอคอย (นาท) รอบเวลาการผลต (นาท)

(กลองหรอถง/วน)

กอนรบสนคา

กอนเตรยม/ผลต กอนบรรจ กอนจดวาง รอลกคา รวม รบสนคา จดเตรยม/ผลต บรรจสนคา จดวางสนคา รวม

รานคณหยก 100 1440 40 90 8 5 10 250 85 10 รานเจฮน 350 1440 32 48 8 8 10 280 60 16 รานคณรงเบเกอร 220 1440 45 60 10 8 12 240 45 16 รานปงเยนคณปอม 150 1440 30 85 6 2 10 120 30 4 รานแมจาเรญกลวยอบ 90 1440 18 17 4 3 7 45 25 6 รานขนมกยชาย 75 1440 27 30 6 2 7 120 5 4 รานลกลานเชอม 50 1440 21 35 4 5 5 180 15 10 รานขาวเหนยวปง 60 1440 12 10 4 3 5 45 25 6 รานเผอกทอด 45 1440 5 30 5 2 5 45 15 4 รานขนมปากหมอ 50 1440 20 45 5 2 9 75 5 4

คาเฉลย 119 1440 25 45 6 4 1520 8 140 40 8 196

ตารางท ค – 3 แสดงแบบฟอรมเกบขอมลกระบวนการของรานขนม (ทาเอง) วนเสารวนอาทตยและวนหยดนกขตฤกษ

ตารางท ค - 4 แสดงแบบฟอรมเกบขอมลกระบวนการของรานขนม (ซอ) วนเสารวนอาทตยและวนหยดนกขตฤกษ

ชอราน จานวนรวม เวลารอคอย (นาท) รอบเวลาการผลต (นาท) (กลอง/วน) กอนรบสนคา กอนแยกประเภท กอนตดฉลาก กอนจดวาง รอลกคา รวม รบสนคา จดเตรยมการผลต ตดฉลาก จดวางสนคา รวม

รานขนมเจจม 370 1440 10 20 25 5 4 10 15 10 รานหมกรอบทรงเครอง 450 1440 14 30 25 5 8 14 45 20 คาเฉลย 385 1440 12 25 25 5 1502 6 12 30 15 63

ตารางท ค - 5 แสดงแบบฟอรมเกบขอมลกระบวนการของรานเครองดม ( สขภาพ ) วนเสารวนอาทตยและวนหยดนกขตฤกษ

ชอราน จานวนรวม เวลารอคอย (นาท) รอบเวลาการผลต (นาท) (แกว/วน) กอนรบสนคา กอนจดเตรยม กอนบรรจ กอนจดวาง รอลกคา รวม รบสนคา จดเตรยม/ผลต แบงบรรจสนคา จดวางสนคา รวม

รานกาแฟลงแจ 150 1440 45 90 68 5 5 90 36 12 รานคณแตวนาปน 150 1440 35 54 120 5 5 54 60 12 คาเฉลย 50 1440 40 72 94 5 1651 5 72 48 12 137

ตารางท ค - 6 แสดงแบบฟอรมเกบขอมลกระบวนการของรานเครองดม ( นาอดลม ) วนเสารวนอาทตยและวนหยดนกขตฤกษ

ชอราน จานวนรวม เวลารอคอย (นาท) รอบเวลาการผลต (นาท) (ขวด/วน) กอนรบสนคา กอนแยกประเภท กอนจดวาง รอลกคา รวม รบสนคา แยกประเภท จดวางสนคา รวม

รานลงชย 450 1440 30 15 10 12 20 10 คาเฉลย 450 1440 30 15 10 1495 12 20 10 42

ภาคผนวก ง

แผนภาพกระแสคณคา กอนปรบปรง - หลงปรบปรง

ภาพท 45 แสดงแผนภาพกระแสคณคากอนการปรบปรงของรานผลไมวนเสาร วนอาทตยและวนหยดนกขตฤกษ

ภาพท 46 แสดงแผนภาพกระแสคณคากอนการปรบปรงของรานอาหารแหงวนเสาร วนอาทตยและวนหยดนกขตฤกษ

ภาพท 47 แสดงแผนภาพกระแสคณคากอนการปรบปรงของรานขนมทาเอง (ทาเอง) วนเสาร วนอาทตยและวนหยดนกขตฤกษ

ภาพท 48 แสดงแผนภาพกระแสคณคากอนการปรบปรงของรานขนม (รบมาขาย) วนเสาร วนอาทตยและวนหยดนกขตฤกษ

ภาพท 49 แสดงแผนภาพกระแสคณคากอนการปรบปรงของรานเครองดมสขภาพวนเสาร วนอาทตยและวนหยดนกขตฤกษ

ภาพท 50 แสดงแผนภาพกระแสคณคากอนการปรบปรงของรานเครองดมนาอดลมวนเสาร วนอาทตยและวนหยดนกขตฤกษ

ภาพท 51 แสดงแผนภาพกระแสคณคาหลงการปรบปรงของรานผลไมวนเสาร วนอาทตยและวนหยดนกขตฤกษ

ภาพท 52 แสดงแผนภาพกระแสคณคาหลงการปรบปรงของรานอาหารแหงวนเสาร วนอาทตยและวนหยดนกขตฤกษ

ภาพท 53 แสดงแผนภาพกระแสคณคาหลงการปรบปรงของรานขนมทาเอง (ทาเอง) วนเสาร วนอาทตยและวนหยดนกขตฤกษ

ภาพท 54 แสดงแผนภาพกระแสคณคาหลงการปรบปรงของรานขนม (รบมาขาย) วนเสาร วนอาทตยและวนหยดนกขตฤกษ

ภาพท 55 แสดงแผนภาพกระแสคณคาหลงการปรบปรงของรานเครองดมสขภาพวนเสาร วนอาทตยและวนหยดนกขตฤกษ

ภาพท 56 แสดงแผนภาพกระแสคณคาหลงการปรบปรงของรานเครองดมนาอดลมวนเสาร วนอาทตยและวนหยดนกขตฤกษ

125

ประวตผวจย

ชอ นายสรศกด เซยงวอง ทอย เลขท 44/25 ถนนวฒากาส แขวงตลาดพล เขตธนบร กรงเทพมหานคร 10600 E-mail: [email protected] ประวตการศกษา พ.ศ. 2550 สาเรจการศกษาปรญญาวศวกรรมศาสตรบณฑต (วศวกรรมสงทอ) คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร พ.ศ. 2553 ศกษาตอระดบปรญญามหาบณฑต สาขาวชาการจดการงานวศวกรรม คณะวศวกรรมศาสตรและเทคโนโลยอตสาหกรรม มหาวทยาลยศลปากร ประวตการทางาน พ.ศ. 2550 – ปจจบน ตาแหนง หวหนาทมโครงการ บรษท วาย.อาร.ซ. เทกซไทล จากด 134 หม 6 ตาบลออมนอย อาเภอกระทมแบน สมทรสาคร 74130

ศวกรรม ัยศิลปากร 2556 - Silpakorn University...อาจารย ท ปร ทยานกษาว : ดรพนธ.ส ทธ ช ย แซ เหล

Documents