ธุรกิจ เชื่อม โยง กับ ชุมชนวารสารเศรษฐศาสตร มหาว ทยาล ยเช ยงใหม 14.02

วารสารเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม

14.02 กรกฎาคม-ธนวาคม 25532

ธรกจเชอมโยงกบชมชน

ศศ เพญ พวง สายใจ1

สขม พนธ ณรงค1

พมล พรรณ บญ ยะ เสนา1

1 ศนยวจยและพฒนาเศรษฐกจชมชนคณะเศรษฐศาสตรมหาวทยาลยเชยงใหม

บทคดยอ

การศกษานตองการจะศกษารปแบบลกษณะของความเชอมโยงระหวางธรกจกบชมชนโดยการรวบรวมความรจากการจดประชมกลมธรกจจากชมชน20แหงและการสมภาษณเชงลกธรกจรวม9แหง เปนธรกจขนาดเลก5แหงขนาดกลาง2แหงและขนาดใหญ2แหงผลการศกษาพบวาความรบผดชอบตอสงคมชมชนของธรกจอยในหลายรปแบบซงรปแบบทปฏบตมากทสดจะอยในรปแบบของการบรจาคเงน ผลตภณฑและสงของใหแกชมชน ทงในทองถนและนอกทองถน การบรจาคผลตภณฑสวนมากจะเปนการนำเอาผลผลตของธรกจเองใหชมชน ธรกจขนาดใหญจะมการใหทนการศกษา การสนบสนนการทำโครงการขนาดใหญอาทเชนการสรางหองสมดในโรงเรยนดอยโอกาสการใหบรการนำประปาแกชมชนเปนตนนอกจากนนจะเปนในรปแบบของการสรางงานอาชพและรายไดแทบธรกจเหนวา ธรกจของตนเปนแหลงรองรบแรงงานในทองถน ชวยสรางงาน สรางอาชพทงทเปนงานประจำและ อาชพเสรมและสรางรายไดใหแกคนในทองถนธรกจสวนใหญจะใชวตถดบในทองถนแทบจะทกธรกจเหนวาธรกจของตนมการดำเนนกจกรรมทเปนผลบวกตอชมชนมากกวาผลเสยกลาวคอดำเนนธรกจอยางมคณธรรมไมเอารดเอาเปรยบผบรโภคสำหรบรปแบบการคำนงถงสงแวดลอมธรกจสวนใหญเหนวาธรกจของตนไดคำนงถงภาวะมลพษททจะมตอชมชนธรกจทมการผลตเกอบทงหมดมการบำบดของเสยจากกระบวนการผลตกอนทง สวนรปแบบของการพฒนาสงคม วฒนธรรมและภมปญญา ทองถนสะทอนออกมาในรปแบบการนำภมปญญาทองถนมาประยกตใชในกระบวนการผลตเชนการเผาอฐไดนำแกลบมาทดแทนไมในการเผาเปนตนรปแบบทธรกจดำเนนการนอยไดแกการใหการเรยนร แกสงคม โดยสวนใหญเนนทการเปนศนยการเรยนรของชมชน เปนแหลงศกษาดงานของคนภายนอกการเปนวทยากรถายทอดความรในดานกระบวนการผลตโดยเฉพาะในธรกจขนาดเลกแตในธรกจขนาดใหญมกเปนการรบเดกมาชวยฝกงานเทานน

CMU. Journal of Economics

ธรกจ เชอม โยง กบ ชมชน 3

Abstract

This study sought to understand the forms of business enterprise - community linkage . Theessencewasdrawnfromthebusinessgroupmeetingsin20communitiesandthe in-depthinterviewwith9businessenterprisesencompassing5small,2medium,and2largefirms . The study found that the social responsibility for community of the business enterprises tookvariousformsandthemostcommonpracticewasdonationintermsofmoney,products, and other tangible things to communities both inside and outside the local areas . Products for donation were generally the outputs produced by the business enterprises themselves . Thelarge-sizedenterprisesalsograntedscholarshipstostudents,providedfundingsupportforconstructionoflargeprojectslikeschoollibraryinmarginalareas,communitywater supply systems . One form of linkage was the community income and employment generation by the business enterprise’s operation . Almost every business considered its operation to be the source of labour absorption or employment from local area both full time and part time.Moreover,mostbusinessesutilizedlocalrawmaterialsandreckonedtheiroperationbeneficial rather than harmful to the community as they conducted their business with fairnesswithouttakinganyadvantagesoftheconsumers.Intheenvironmentalaspect,mostenterprises regarded their business operation had already taken into account the pollution which might affect the community by adopting the practice of waste treatment before final wastedischargetotheenvironment.Thebusiness-communitylinkageintheformofsocial,cultural,andlocalknowledgedevelopmentwasreflectedintheapplicationoflocalknowledgein the present day production process namely the use of rice husk in place of wood as fuel in brick making factory . To the least extent was the involvement of business enterprises in social learning experience . What they had done was limited to acting as community learning center for outside visitors or as resource person in knowledge transfer concerning production process,particularlythesmallenterprises.Thelargeenterprises,however,wouldonlyofferopportunity for young persons to get practical training .



1.บทนำ

การเชอมโยงความสมพนธของความรบผดชอบตอสงคมของธรกจกบชมชนนนเปนเรองสำคญยงเนองจากองคกรบรษท หางราน ไดเขามามสวนในการสรางความเขมแขง และการพงตนเองในทางเศรษฐกจของชมชนในโลกยคโลกาภวฒนโดยภาคธรกจจะนำเอาความรความชำนาญทงในเชงเทคนคและเทคโนโลยของหนวยงานของตนไปใชในชมชน ซงอาจจะเปนในรปแบบของการใชทรพยากรของชมชนในรปของการใชวตถดบการใชแรงงานกอใหเกดการพฒนาชมชนการเพมผลผลตการสรางงาน การสรางรายไดทำใหชวตความเปนอยของคนในชมชนดขนยงไปกวานนการถายทอดดงกลาวยงเกดผลทางบวกทางสงคมตามมา กคอการลดปญหาการวางงาน ลดปญหาการอพยพแรงงานจากชนบท เขาสเมองหลวง นอกจากนนแลวภาคธรกจยงมความรบผดชอบตอชมชนในรปการถายทอดความร ตลอดจนการบรจาคเงนสนคาหรอบรการใหแกชมชนอกดวย การสรางองคความรของการเชอมโยงความสมพนธของความรบผดชอบตอสงคมกบชมชนนนเปนสงทสำคญอยางยง เพอใหองคกร บรษท หางรานไดเขามามสวนในการสรางความเขมแขง สามารถพงพาตนเองไดใหกบชมชนพรอมทงสรางความเจรญทางเศรษฐกจอยางยงยนดงเชนโครงการใหความรแกเกษตรกรเลยงไกของเครอซพทมงเนนใหความรแกเกษตรกรในการทำฟารมไกอยางถกสขลกษณะมถายทอดเทคโนโลยการเกษตรสมยใหมใหแกเกษตรกรอยางตอเนอง เพอนำไปสการเพมผลผลต และคณภาพชวตทดขนของเกษตรกร รวมทงเพอพฒนาประสทธภาพและยกระดบมาตรฐานฟารมเลยงไกใหเทยบเทามาตรฐานการเชอมโยงความสมพนธของความรบผดชอบตอสงคมกบชมชนโดยมการถายทอดองคความรใหแกชมชนมงเนนใหเกดผลทางบวกแกสงคมและเศรษฐกจของชมชนโดยทกจกรรมมการเชอมโยงความสมพนธของความรบผดชอบตอสงคมกบชมชน ดงกรณตวอยางขางตนไดสะทอนใหเหนถงการนำไปสกระบวนการเรยนรและความสามารถพงพาตนเองของชมชนไดและการสรางความสมพนธของธรกจตางๆอยางยงยนตอธรกจในอนาคต ปจจบนประเทศไทยยงไมมการวจยอยางชดเจนทงดานรปแบบของการมความรบผดชอบตอสงคมการเชอมโยงความสมพนธของความรบผดชอบตอสงคม และการวเคราะหผลกระทบเชงบวก เชงลบ ทเกดขนกบสงคมอยางไร ดงนน การศกษาวจย จงจำเปนอยางยง เพอรวบรวมขอมลและนำขอมล ทไดจากการวจยมารวบรวมจดทำเปนเนอหาเพอการพฒนาเชงนโยบายเพอเปนแนวทางในการปฏบตเพอสรางสรรคใหเกดธรกจคณธรรมทมความรบผดชอบตอสงคมอยางยงยนตอไป ในการศกษานจงไดรวบรวมองคความรจากในประเทศเกยวกบกรณตวอยางทด(BestPractice) ในการลงทนทำกจกรรมความรบผดชอบตอสงคมในชมชน(CSRcommunitylingkage)และถอดองคความรจากบรษทจดทะเบยนทมการดำเนนงานกจกรรมความรบผดชอบตอสงคมทมคณธรรมเพอนำมาทำเปนกรณศกษาใหกบบรษทหรอผทสนใจอนๆตอไป



2 ดร.โสภณ พรโชคชย.CSR ทแท. เอกสารออนไลนhttp://thaisocialwork.files.wordpress.com/2009/06/text-csr-2552n1_3.pdf.(22 มถนายน 2552)3 สำนกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต.แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท9.เอกสารออนไลนhttp://www.nesdb.go.th/ Default.aspx?tabid=91. 4 สถาบนไทยพฒน มลนธบรณะชนบทแหงประเทศไทย ในพระบรมราชปถมภ. รจกซเอสอาร.http://thaicsr.blogspot.com/2008/01/blog-post_07. html

2.กรอบแนวคดของการศกษา

ปจจบนทวโลกไดใหความสนใจตอประเดนความรบผดชอบตอสงคมของบรษท/วสาหกจ ตางๆดงจะเหนไดจากการทองคการสหประชาชาตไดกำหนดกรอบการดำเนนงานหรอทเรยกวาUNGlobalCompact2สำหรบใหวสาหกจดำเนนตามหลกการ10ประการทเกยวเนองกบสทธมนษยชนมาตรฐานแรงงานสงแวดลอมและการไมยอมรบการโกงกน-สนบน สำหรบในประเทศไทย ซงไดนอมนำปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว มาเปนแนวทางในพฒนาประเทศ ซงไดระบไวอยางชดเจนในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตตงแตฉบบท93เปนตนมาอกทงยงระบในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยมาตรา83วารฐตองสงเสรมและสนบสนนใหมการดำเนนการตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยงนน ซงหนงในคณลกษณะของปรชญาเศรษฐกจพอเพยง(สามหวงสองเงอนไข) คอการมคณธรรมเหลานลวนสะทอนถงการใหความสำคญของความรบผดชอบตอสงคมของธรกจอนควรจะพงมตอชมชนทงสน บรรษทบรบาลหรอความรบผดชอบตอสงคม มาจากภาษาองกฤษวา CorporateSocial Responsibility(CSR)4หมายถงการดำเนนกจกรรมภายในและภายนอกองคกรทคำนงถงผลกระทบ ตอสงคมทงในระดบใกลและไกล ดวยการใชทรพยากรทมอยในองคกรหรอทรพยากรจากภายนอกองคกรในอนทจะทำใหอยรวมกนในสงคมไดอยางเปนปกตสข หากพจารณาแยกเปนรายคำศพทคำวาCorporateมงหมายถงกจการทดำเนนไปเพอแสวงหาผลกำไรสวนคำวาSocialในทนมงหมายถงกลมคนทมความสมพนธกนหรอมวถรวมกนทงโดยธรรมชาตหรอโดยเจตนา รวมถงสงมชวตอนและสงแวดลอมทอยรายรอบประกอบ และคำวาResponsibility มงหมายถงการยอมรบทงผลทไมดและผลทดในกจการทไดทำลงไปหรอทอยในความดแลของ กจการนนๆ ตลอดจนการรบภาระหรอเปนธระดำเนนการปองกนและปรบปรงแกไขผลทไมด รวมถงการสรางสรรคและบำรงรกษาผลทดซงสงกระทบไปยงผมสวนไดเสยกลมตางๆ ซงสามารถแสดงได ดงภาพท1 ในระดบของชมชนและสภาพแวดลอม ตวอยางซเอสอารของกจการ ไดแก การสงเคราะหเกอกลชมชนทองคกรตงอย การสงเสรมแรงงานทองถนใหมโอกาสในตำแหนงงานตางๆ ในองคกร การสนบสนนแนวทางการระแวดระวงในการดำเนนงานทอาจสงผลกระทบตอสงแวดลอมการเปดเผย ขอมลการดำเนนงานทอาจสงผลกระทบตอชมชนทองคกรตงอย และการเรยนรวฒนธรรมทองถน เพอการอยรวมกนอยางปกตสขเปนตน



ในระดบของประชาสงคมตวอยางซเอสอารของกจการไดแกการสรางความรวมมอระหวางกลมหรอเครอขายอนๆในการพฒนาสงคมการตรวจตราดแลมใหกจการเขาไปมสวนเกยวของกบการลวงละเมดสทธมนษยชนการรบฟงขอมลหรอทำประชาพจารณตอการดำเนนกจการทสงผลกระทบตอสงคมโดยรวมและการทำหนาทในการเสยภาษอากรใหรฐอยางตรงไปตรงมาเปนตน ทงน ศ.ฟลป คอตเลอร แหงมหาวทยาลยนอรธเวสเทรน และแนนซ ล อาจารยสมทบแหงมหาวทยาลยวอชงตนและมหาวทยาลยซแอตเตลไดจำแนกซเอสอารไวเปน6ชนด(type)กจกรรมไดแก

1. การสงเสรมการรบรประเดนปญหาทางสงคม(CausePromotion) เปนการจดหาเงนทน วสดสงของ หรอทรพยากรอนขององคกร เพอขยายการรบรและความหวงใยตอประเดนปญหาทางสงคมนนตลอดจนสนบสนนการระดมทนการมสวนรวมหรอการเฟนหาอาสาสมครเพอการดงกลาวองคกรธรกจอาจรเรมและบรหารงานสงเสรมนนดวยตนเอง หรอรวมมอกบองคกรหนงองคกรใด หรอกบหลายๆองคกรกได 2. การตลาดทเกยวโยงกบประเดนทางสงคม(Cause-RelatedMarketing) เปนการอดหนน หรอการบรจาครายไดสวนหนงจากการขายผลตภณฑเพอชวยเหลอหรอรวมแกไขประเดนปญหาทางสงคมจำเพาะหนงๆซงมกมชวงเวลาทจำกดแนนอนหรอดำเนนการแบบจำเพาะผลตภณฑหรอใหแกการกศลทระบไวเทานนกจกรรมซเอสอารชนดนองคกรธรกจมกรวมมอกบองคกรทไมมวตถประสงค

ผถอหนผบรหารพนกงาน

ประชาชนทวไป คแขงขนทางธรกจ

ลกคา คคา ครอบครวของพนกงานชมชนทองคกรตงอย สงแวดลอมรอบขาง

สงคมใกล

สงคมไกล

องคกร

ภาพท1ลำดบชนของผมสวนไดเสยในระดบตางๆทเกยวของกบซเอสอาร



หากำไรเพอสรางสมพนธภาพในประโยชนรวมกนดวยวธการเพมยอดขายผลตภณฑเพอนำเงนรายได ไปสนบสนนกจกรรมการกศลนนๆ ในขณะเดยวกนกเปนการเปดโอกาสใหแกผบรโภคไดมสวนรวม ในการชวยเหลอการกศลผานทางการซอผลตภณฑโดยไมตองเสยคาใชจายอนใดเพมเตม 3. การตลาดเพอมงแกไขปญหาสงคม(CorporateSocialMarketing) เปนการสนบสนน การพฒนาหรอการทำใหเกดผลจากการรณรงคเพอเปลยนแปลงพฤตกรรมในดานสาธารณสขดานความ ปลอดภยดานสงแวดลอมหรอดานสขภาวะความแตกตางสำคญระหวางการตลาดเพอมงแกไขปญหาสงคมกบการสงเสรมการรบรประเดนปญหาทางสงคมคอการตลาดเพอมงแกไขปญหาสงคมจะเนนทการเปลยนแปลงพฤตกรรม(BehaviorChange)เปนหลกในขณะทการสงเสรมการรบรประเดนปญหาทางสงคมจะเนนทการสรางความตระหนก(Awareness)ตลอดจนการสนบสนนทรพยากรดานทนและอาสาสมครเพอใหรบรถงประเดนปญหาดงกลาว 4. การบรจาคเพอการกศล(CorporatePhilanthropy) เปนการชวยเหลอไปทประเดนปญหาทางสงคมโดยตรงในรปของการบรจาคเงนหรอวตถสงของเปนกจกรรมซเอสอารทพบเหนในแทบทกองคกรธรกจและโดยมากมกจะเปนไปตามกระแสความตองการจากภายนอกหรอมผเสนอใหทำมากกวาจะเกดจากการวางแผนหรอออกแบบกจกรรมจากภายในองคกรเอง ทำใหไมเกดการเชอมโยงเขากบ เปาหมายหรอพนธกจขององคกรเทาใดนก 5.การอาสาชวยเหลอชมชน(CommunityVolunteering)เปนการสนบสนนหรอจงใจใหพนกงานคคารวมสละเวลาและแรงงานในการทำงานใหแกชมชนทองคกรตงอยและเพอตอบสนองตอประเดนปญหาทางสงคมทองคกรใหความสนใจหรอหวงใย องคกรธรกจอาจเปนผดำเนนการเองโดยลำพง หรอรวมมอกบองคกรหนงองคกรใดและอาจเปนผกำหนดกจกรรมอาสาดงกลาวนนเองหรอใหพนกงานเปนผคดเลอกกจกรรมแลวนำเสนอตอองคกรเพอพจารณาใหการสนบสนน โดยทพนกงานสามารถ ไดรบการชดเชยในรปของวนหยดหรอวนลาเพมเตม 6. การประกอบธรกจอยางรบผดชอบตอสงคม(SociallyResponsibleBusinessPractices) เปนการดำเนนกจกรรมทางธรกจอยางพนจพเคราะหทงในเชงปองกนดวยการหลกเลยงการกอใหเกด ปญหาทางสงคมหรอในเชงรวมกนแกไขดวยการชวยเหลอเยยวยาปญหาทางสงคมนนๆดวยกระบวนการทางธรกจ เพอการยกระดบสขภาวะของชมชนและการพทกษสงแวดลอม โดยทองคกรธรกจสามารถ ทจะดำเนนการเองหรอเลอกทจะรวมมอกบพนธมตรภายนอกกได

3.วตถประสงคของการศกษา

1.เพอวเคราะหหารปแบบของความเชอมโยงระหวางธรกจกบชมชน 2.เพอศกษาถงลกษณะของความเชอมโยงดงกลาว



4.วธการศกษา

1. รวบรวมองคความรจากธรกจกรณตวอยางทเปนแบบอยางทด(BestPractice) ทมการทำกจกรรมความรบผดชอบตอสงคมในชมชน(CSRcommunitylingkage)จากการจดประชมกลมยอยจากงานสมชชาคณธรรมภาคเหนอ“ฝาวกฤตดวยธรกจคณธรรม”ในประเดนธรกจเชอมโยงกบชมชน(CommunityLinkage)ในวนท29พฤษภาคม2552โดยการเชญกลมธรกจจากชมชนตางๆเขามารวมใหขอคดเหนในประเดนตางๆ 2.การสมภาษณเชงลกจากธรกจขนาดตางๆถอดองคความรจากบรษทจดทะเบยนทมการดำเนนงานกจกรรมความรบผดชอบตอสงคมทมคณธรรมเพอนำมาทำเปนกรณศกษา

5.ผลการศกษา

5.1จากการจดประชมกลมยอยจากงานสมชชาคณธรรมภาคเหนอ“ฝาวกฤตดวยธรกจคณธรรม” ในประเดนธรกจเชอมโยงกบชมชน(CommunityLinkage)”ในวนท29พฤษภาคม2552โดยการเชญกลมธรกจจากชมชนตางๆเขามารวมใหขอคดเหนโดยมกลมธรกจเขารวม20ธรกจไดขอสรปในรปแบบตางๆของความเชอมโยงของธรกจกบสงคมชมชน ภายใตหลกของความมคณธรรมในประเดนตางๆคอ 1. ประเดนเทคนค เทคโนโลยเพอตองการจะดวาธรกจไดนำเทคนคการผลตอยางไรมาใชเพอเปนการพฒนาชมชนมการใชวตถดบอะไรในชมชนบาง 2. ประเดนการใหความรเพอตองการจะรวาธรกจมการถายทอดเทคนคการผลตหรอขบวนการการผลตเพอเปนการถายทอดความรใหแกชมชนไดเกดการเรยนรในลกษณะใดบาง 3. ประเดนการบรจาคเงนสนคาและบรการเพอตองการจะรวาจากการทธรกจประสบผลสำเรจในการดำเนนธรกจแลวนนไดใหอะไรแกชมชนเปนการตอบแทนบางในลกษณะเชนใด 4. ประเดนการสรางแรงงานอาชพรายไดเพอตองการจะรวาธรกจมการใชทรพยากรแรงงานในชมชนในลกษณะไหนบาง และจากการใชทรพยากรดงกลาวกอใหเกดการสรางอาชพ สรางรายได ใหแกชมชนอยางไร 5. ประเดนการพฒนาสงคม วฒนธรรมและภมปญญาทองถนเพอตองการจะรวาธรกจไดนำภมปญญาของทองถนไปประยกตใชในกจการอยางไร กอใหเกดการพฒนาสงคมและวฒนธรรมอยางไร 6. ประเดนกจกรรมทสรางผลบวกแกชมชนเพอตองการจะรวาไดดำเนนธรกจอยางมคณธรรม มากนอยเพยงใดมการเอารดเอาเปรยบผบรโภคหรอไม 7. ประเดนสงแวดลอมเพอตองการจะรวาธรกจไดตระหนกถงปญหาสงแวดลอมทเกดขนในกระบวนการผลตซงจะกอใหเกดปญหากบชมชน และธรกจไดมการจดการเกยวกบปญหาเหลานอยางไร



ซงจากการสมมนาธรกจสวนใหญเหนวาการแสดงถงความรบผดชอบตอสงคมสามารถดำเนนการ ดวยการเลอกใชแรงงานหรอวตถดบในทองถนกอนโดยเฉพาะวตถดบทางการเกษตรในพนทธรกจจะมบทบาทในความรบผดชอบตอสงคมได จะตองทราบระดบตลาดและขนาดของธรกจของตวเองกอน และปจจยทมสวนชวยใหเกดการเชอมโยงไปสชมชนไดคอองคความรของธรกจและการนำภมปญญาในทองถนมาปรบใชในการผลต ตลอดจนการสรางเครอขายธรกจไปยงชมชน เหลาน จะมสวนชวยสรางความสมพนธระหวางธรกจกบชมชนมากยงขน นอกเหนอไปจากการมคณธรรมและซอสตย ในการดำเนนการแลว ในสวนของเสยงสะทอนของชมชน จากผนำทองถนเหนวาความรบผดชอบตอสงคมของธรกจ ทมตอชมชนมกอยในรปการบรจาคสงของและตวเงนสนบสนนกจกรรมของชมชนและไดแสดงความ คดเหนตอรปแบบของการรบผดชอบตอสงคมของธรกจนาจะเปนการมจตสำนกไมสรางปญหาตอชมชนซงเปนทตงของธรกจนน โดยเฉพาะปญหาสงแวดลอม แมวาการทธรกจจะชวยสรางงานในชมชนได ตองอยภายใตเงอนไขความไมเอารดเอาเปรยบคนในชมชนดวย ทงดานการจางงานและราคาสนคา จงจะสรางความเชอมนใหกบสงคมได

5.2 จากประเดนทไดจากการสมมนา คณะทำงานนำมากำหนดเปนหวขอคำถามเพอใชใน การสมภาษณขอมลเชงลกจากธรกจ โดยไดทำการสมภาษณธรกจรวม9 ธรกจ แบงเปนธรกจขนาดเลก5 แหง ขนาดกลาง2 แหง และขนาดใหญ2 แหงจากการสมภาษณ พบวาความรบผดชอบ ตอสงคมของธรกจทมตอชมชนอยในรปแบบของการบรจาคเงนผลตภณฑและสงของใหแกชมชนทงในทองถนและนอกทองถนรองลงมาไดแกการเปนแหลงรองรบแรงงานในทองถนและชวยสรางงานสรางอาชพใหแกคนในทองถนไดและเหนวาธรกจมการดำเนนกจกรรมทเปนผลบวกตอชมชนมากกวาผลเสย สวนการดำเนนการทมนอยไดแกการใหการเรยนรโดยสวนใหญเนนทการเปนศนยการเรยนรของชมชนโดยเฉพาะในธรกจขนาดเลก แตในธรกจขนาดใหญมกเปนการรบเดกมาชวยฝกงานเทานน สามารถสรปรปแบบการรบผดชอบตอสงคมตามประเดนตางๆไดดงน 5.2.1 ประเดนการบรจาคเงนสนคาและบรการการบรจาคทงในรปตวเงนและสงของเปนรปแบบ ทธรกจสามารถปฏบตไดงาย และทำไดจรง แตจำนวนการใหจะแตกตางไปตามขนาดของธรกจ โดยสวนใหญเปนการบรจาคในรปเงนทนสนบสนนกจกรรมตางๆของชมชนบางแหงยงไมมทนทรพยเพยงพอกจะใหเปนผลตภณฑของกลมสวนในธรกจขนาดใหญเชนกสท.มการใหทนการศกษาตลอดจน ทำโครงการสนบสนนขนาดใหญ เชนการสรางหองสมดในโรงเรยนดอยโอกาส และการมอบ จานดาวเทยมไวเพอใชรบสอการสอนตางๆ เปนตน ในขณะทบรษทวนสนนทฯ ไดเออประโยชน ดวยการเปนแหลงนำประปาของชมชนเนองจากในชมชนยงไมมระบบนำประปาใชได(ตารางท1และตารางท2)



ตารางท2การดำเนนงานของธรกจดานการบรจาคเงนสนคาและบรการ

ท ชอกจการ รายละเอยดการดำเนนการ1 วสาหกจชมชน

กลมประกาศกจการสราเนองจากกจการผลตสนคาซงเปนอนตรายตอสขภาพ กจการจงไมนยมบรจาคสนคานอกจากจะมการขอใหไปรวมออกรานในงานจดแสดงสนคาตางๆ และมการบรจาคเงนเพอชวยเหลอกจกรรมสวนรวมของชมชน

2 เครอขายวสาหกจชมชนอำเภอสารภ

เนองจากเครอขายวสาหกจชมชนเปนกลมทมไดแสดงหาผลประโยชนในรปของกำไรเปนหลก อกทงยงมเงนหมนเวยนนอยจงยงไมมการบรจาคในรปของเงนสนคาหรอบรการแตจะเนนในเรองของการใหความรแกชมชนเปนหลก

3 วสาหกจชมชนกลมแปรรปผลผลตทางการเกษตรเกษตรกรบานสนกอเกต

สวนใหญจะเปนการบรจาคสนคาของกลมใหกบชมชน เชน ชวงเทศกาลตางๆงานบญงานวดเปนตน

4 วสาหกจชมชนทำขนมจนบานบวกเปา

กจการจะเนนการบรจาคสนคาเชนขนมจนนำพรกทำขนมจนใหกบชมชนตามชวงเทศกาลตางๆตลอดทงป

5 เครอขายวสาหกจชมชนจงหวดเชยงใหม(ทำอฐมอญ)

ทางกลมไมมการบรจาคเงนหรอสนคาแตหากในชมชนไหนตองการใหไปเผยแพรวธการทำอฐมอนทางกลมกยนดไปใหความร

6 บรษทกษมาเทรดดงจำกด(ผลตและจำหนายศลาดล)

บรษทฯ จะบรจาคเงนในรปแบบการเปนสปอนเซอรใหกบการทำกจกรรม ทงภายในชมชนและนอกชมชนโดยเฉพาะในชมชนจะมการบรจาคเงนชวยเหลอกจกรรมสวนรวมของชมชนบรจาคเงนใหกบวดในชมชนเปนตน

7 บรษทPureHandknitจำกด(สงออกเสอผาสำเรจรป)

บรษทมการบรจาคเงนใหกบชมชนบรเวณใกลเคยง แจกอปกรณการเรยนใหแกเดกๆ ในงานวนเดก รวมทงมการบรจาคสงของใหกบโรงเรยนทอยในถนทรกนดารในจงหวดเชยงใหม

8 สำนกงานบรการลกคาบรษทกสท.โทรคมนาคมจำกด(มหาชน)จงหวดเชยงใหม

กสท.มการใหทนการศกษาแกบตรพนกงานปละ1ครงนอกจากนยงมการมอบอปกรณการเรยนการสอนใหแกโรงเรยนทอยในเขตทรกนดารเชนการบรจาค จานดาวเทยมใหแกโรงเรยนดอยโอกาสสำหรบเปนสอการเรยนการสอนทางไกลผานดาวเทยมเปนตน

9 บรษทเชยงใหมวนสนนทจำกด มการบรจาคเงนสนคาใหกบชมชนทอยใกลเคยงบรเวณโรงงานตามงานเทศกาลตางๆเนองจากบรเวณทตงโรงงานนนยงไมมนำประปาทางโรงงานจงสรางประปาใชเอง และบรการใหแกชมชนทอยบรเวณโรงงานฟรเพอใชในการอปโภคมการแจกขาวสารอาหารแหงจำนวน2,000ชดใหแกผยากไรเปนประจำทกปรวมทงตงโรงทานในชวงเทศกาลถอศลกนเจดวยบรจาคเงนใหกบโรงพยาบาลมหาราชนครเชยงใหมและโรงพยาบาลสนปาตองรวมทงวดตางๆเปนประจำทกป

ทมา:จากการสมภาษณ

ตารางท1จำนวนคำตอบประเดนการบรจาคเงนสนคาและบรการ

ประเดนการบรจาคเงนสนคาและบรการ จำนวนคำตอบ รอยละบรจาคเงน 5 55.56บรจาคสงของ 2 22.22บรจาคผลตภณฑของธรกจ 2 22.22ใหความร 2 22.22ทนการศกษาอปกรณการเรยนการสอน 1 11.11บรการนำประปาใหแกชมชน 1 11.11ทมา:จากการสมภาษณหมายเหต:คำนวณรอยละตอจำนวนกลม/กจการ



5.2.2ประเดนการสรางงานอาชพและรายไดในดานการสรางงานอาชพและรายไดเสรมนนแทบทกธรกจเหนวาธรกจของตนมสวนชวยสรางงานในทองถนทงงานประจำและอาชพเสรมโดยเนนการใชแรงงานในทองถนเปนอนดบแรกมเพยงธรกจเดยวทใชแรงงานตางดาวเปนหลกโดยใหเหตผลวาแรงงานในทองถนหายากรายละเอยดแสดงดงตารางท3และตารางท4

ตารางท3จำนวนคำตอบประเดนการสรางแรงงานอาชพและรายได

ประเดนการสรางแรงงานอาชพรายได จำนวนคำตอบ รอยละใชแรงงานในทองถน 4 44.44 มคณธรรม 1 11.11มสวสดการใหแกพนกงาน 1 11.11สรางงานในทองถน 1 11.11สรางงานในทองถนและลดปญหาการยายถนของแรงงาน 1 11.11สรางงานและใชแรงงานในทองถน 1 11.11สรางรายไดเสรมใหคนในชมชน 1 11.11ทมา:จากการสมภาษณหมายเหต:คำนวณรอยละตอจำนวนกลม/กจการ

ตารางท4การดำเนนงานของธรกจดานการสรางแรงงานอาชพและรายได


กลมประกาศกจการสรามการจางแรงงานในทองถนมาชวยในการผลตเฉพาะชวงทมorderเขามามากทำใหคนในชมชนมรายไดเสรม


เครอขายวสาหกจชมชนทำใหคนในชมชนมอาชพและรายไดเสรมสงผลใหระบบเศรษฐกจชมชนมความเขมแขงคนในชมชนสามารถพงพาตนเองได


เปนการสรางรายไดเสรมใหแกคนในชมชม ซงสมาชกในกลมจะไดรบรายไดในรปของเงนปนผล และไดรายไดจากการททางกลมรบซอผลผลตของสมาชกมาแปรรป


เนองจากวางานในการทำเสนขนมจนเปนงานทคอนขางหนก และตองตน มาทำงานตงแตตอนต1 เสรจงานประมาณตอนเทยง จงตองจางแรงงาน ชาวตางดาวเนองจากไมเกยงงานและสามารถทำงานหนกไดและไมมเงอนไขในเรองของการขอหยดงานชวงหนาเทศกาลงานบญตางๆมากนก


เรมแรกทางกลมมการจางแรงงานในชมชนเปนหลก แตในชวงหลงแรงงานในชมชนเรมหายาก เนองจากไมชอบทำงานหนกคาตอบแทนนอย จงจำเปนตองจางแรงงานตางดาวเพราะสามารถทำงานไดทกรปแบบโดยไมเกยงวาเปนงานหนกหรอเบา



ท ชอกจการ รายละเอยดการดำเนนการ


บรษทฯ จางแรงงานในชมชนเกอบรอยเปอรเซนต เปนการสรางงาน และ สรางรายไดใหกบคนในชมชน ลดปญหาแรงงานยายไปทำงานในถนอนไดในระดบหนง นอกจากนบรษทฯ ยงมการจดสวสดการขนพนฐานใหแกพนกงาน ทกคนอยางเทาเทยมกนสวนการจางแรงงานเปนการจางแบบรายวนในขณะทปจจบนบรษทฯ กำลงประสบกบผลกระทบจากเศรษฐกจตกตำทำใหorderสนคาลดนอยลงแตบรษทฯกพยายามรกษาพนกงานทกคนไวเนองจากเปนพนกงานททำงานกบบรษทมานาน อกทงยงเปนแรงงานมฝมอ บรษทจง มนโยบายใหลดวนทำงานของพนกงานลงจาก6วนตอสปดาหเหลอทำงานเพยง5วนตอสปดาหและไมมการทำO.T.เพอเปนการลดตนทน


บรษทฯ มการจางแรงงานในพนทเพอเปนการสรางงาน สรางรายไดใหแกคนในชมชน นอกจากนบรษทฯ ยงมการจางฐานการผลตทเปนกลมแมบานหรอกลมวสาหกจชมชนในเขตพนทภาคเหนอเชนจงหวดเชยงใหมเชยงรายและพะเยา เปนฐานการผลตหลกของบรษทฯ ซงเปนการกระจายรายไดใหแกชมชนอยางแทจรง


สำนกงานบรการลกคากสท.ในเขตภมภาคมนโยบายเนนการรบพนกงานในพนทโดยเฉพาะผทจบสาขาชางelectronicเพอเปนการสรางงานสรางรายไดใหแกคนในพนทอกทงยงเปนการลดตนทนคาทพกพนกงานใหแกบรษทดวยกสท.ไดมการจดทำสหกรณออมทรพยขนเพอชวยเหลอพนกงานของบรษทเชนใหพนกงานสามารถกเงนไดโดยเสยดอกเบยตำกวาธนาคารพาณชยใหพนกงานกพเศษในชวงเปดภาคเรยนเพอนำไปเปนคาใชจายใหแกบตรหลายเปนตน

9 บรษทเชยงใหมวนสนนทจำกด บรษทฯ เนนการจางแรงงานในพนท โดยจางแรงงานตางดาวเพยงแค5%เทานนบรษทฯมการจดตงสหกรณเพอสงเสรมใหพนกงานรจกการออมเงนและหลกเลยง หนนอกระบบ โดยใหพนกงานสามารถกเงนกบสหกรณของบรษทไดในอตราดอกเบยตำกวาธนาคารพาณชยทวไปนอกจากนบรษทฯยงใหการดแลพนกงานเปนอยางดโดยมนโยบายจางพนกงานทเกษยณอายแลวแตยงมภาระทตองรบผดชอบอกมากใหมาทำงานตอโดยลดภาระงานใหนอยลงเพอเปนการตอบแทนพนกงานททำงานใหแกบรษทมาตลอดระยะเวลายาวนาน


5.2.3 ประเดนสงแวดลอม ธรกจทมการผลต เกอบทงหมดมการบำบดหรอกำจดของเสยจากกระบวนการผลตกอนทง เชนกจการผลตสราไดบำบดนำเสยกอนทง และนำกากไปทำปยหมกเพอใช ในการเกษตรตอไป สวนกจการเผาอฐมอญ ไดนำแกลบซงเปนของเหลอจากการผลตในหมบานมาใชเปนเชอเพลงไดมเพยงธรกจวนสนนทฯเทานนทยงมกลนเหมนจากการผลตทยงไมสามารถกำจดไดแตกจการไดแสวงหาความรวมมอจากสถาบนการศกษาในพนท(มหาวทยาลยแมโจ)เพอทำการวจยเพอลดกลนจากการผลตตอเนองอยรายละเอยดแสดงดงตารางท5และตารางท6



ตารางท5จำนวนคำตอบประเดนดานสงแวดลอม

ประเดนสงแวดลอม จำนวนคำตอบ รอยละกระบวนการผลตมการบำบด/กำจดของเสยกอนทง 2 22.22นำของเสยไปใชใหเกดประโยชนเชนทำปย 2 22.22ใชของเสยในทองถนมาเปนเชอเพลงในการผลตซงชวยลดมลภาวะในชมชน 1 11.11ผลตภณฑปลอดสารเคม 1 11.11มโครงการปลกปา 1 11.11ไมสรางมลภาวะใหชมชน 1 11.11ไมสรางมลภาวะใหชมชนและนำของเสยไปใชใหเกดประโยชน 1 11.11ยงมไมสามารถแกปญหากลนจากโรงงานได 1 11.11ทมา:จากการสมภาษณหมายเหต:คำนวณรอยละตอจำนวนกลม/กจการ

ตารางท6การดำเนนงานของธรกจสงแวดลอม


กลมประกาศกจการสราเนองจากสถานททใชในการผลตหางไกลจากชมชนทำใหกลนทเกดจากการหมกสราไมรบกวนชาวบานทอาศยในชมชนของเสยทไดจากการกลน เชน กากจะนำไปทำปย สวนนำหมกจะนำไปรดนำตนไมหรอใชฉดเปนยาฆาแมลงโดยไมสงผลกระทบตอสงแวดลอม


เนองจากทางกลมมการรณรงคใหทำการเกษตรแบบปลอดสารเคม การลดมลพษทางอากาศอยแลวจงทำใหไมมปญหาในเรองของสงแวดลอม


เนองจากเปนกลมแปรรปผลผลตทางการเกษตร ดงนนเศษวสดเหลอใช จงสามารถนำมาทำปยหมก ปยชวภาพ ใหสมาชกในกลมนำไปใชในสวนตวเองได


กจการไดมการจดทำบอบำบดนำเสย และมการนำจลนทรยทชวยในการกำจดกลนมาใชทำใหไมมผลกระทบตอสงแวดลอมและชมชนทอยขางเคยง


จากการททางกลมมการเผาอฐอยตลอดจงทำใหเกดควนจากการเผาไหม แตเนองจากทางกลมใชแกลบเปนเชอเพลงซงทำใหเกดควนนอยอกทงเตาเผา ตงอยไกลจากชมชนจงไมสงผลกระทบตอคนในชมชนมากนก สวนขเถา ทเหลอจากการเผาอฐแลวกสามารถนำไปถมดนหรอนำไปเปนสวนผสมในการทำ ปยหมกปยชวภาพไดอกดวยเนองจากบรเวณทตงของกลมเปนบรเวณทมโรงสเปนจำนวนมาก จงมแกลบททางโรงสเหลานนทงจนเกดกลนเนาเหมนสงผลกระทบตอคนในชมชนทางกลม จงนำแกลบททงแลวเหลานนมาใชเปนเชอเพลงในการเผาอฐ ซงชวยลดปญหากลนเนาเหมนลงได


ในกระบวนการเผาศลาดลนนอาจจะมศลาดลบางชนมตำหนซงทางบรษทฯ จะนำไปทำลายทงทงหมดโดยการทบใหแตกแลวนำไปฝงดนซงไมเปนอนตรายตอสงแวดลอมเนองจากไมมสารเคมเจอปนในทกขนตอนการผลต อกทงการเผาศลาดลกไมมมลพษรบกวนชมชนเนองจากใชแกสเปนเชอเพลงในการเผาทำใหไมมควน


ดงทกลาวมาแลวขางตนวาบรษทฯเปนเพยงตวกลางในการรบorderการผลตเทานน ไมไดมโรงงานการผลตเปนของตนเอง อกทงยงตงอยหางไกลชมชน จงไมมผลกระทบตอสงแวดลอมใดๆทงสน



5.2.4ประเดนการพฒนาสงคมวฒนธรรมและภมปญญาทองถนการดำเนนการในดานวฒนธรรมและภมปญญาทองถนนน สะทอนออกมาในจากนำภมปญญาในทองถนมาประยกตใชในกระบวนการผลตเชนการเผาอฐการเคลอบเซรามคแบบศลาดลเปนตนสวนของการพฒนาสงคมนนไดมธรกจขนาดใหญ ดำเนนการอยางเปนรปธรรม กลาวคอ กสท. ไดดำเนนโครงการสอนอนเตอรเนตใหกบ เดกดอยโอกาสโครงการ76คนดสวนบรษทวนสนนทไดใหการอปการะเดกตดเชอHIVซงรายละเอยด แสดงดงตารางท7และตารางท8

ตารางท7จำนวนคำตอบประเดนการพฒนาสงคมวฒนธรรมและภมปญญาทองถน

ประเดนการพฒนาสงคมวฒนธรรมและภมปญญาทองถน จำนวนคำตอบ รอยละนำภมปญญาทองถนมาประยกตใช 7 77.78 กจกรรมเพอพฒนาสงคม 1 11.11อปการะเดกตดเชอHIV 1 11.11ทมา:จากการสมภาษณหมายเหต:คำนวณรอยละตอจำนวนกลม/กจการ

ตารางท8การดำเนนงานของธรกจดานการพฒนาสงคมวฒนธรรมและภมปญญาทองถน


กลมประกาศกจการสรามการนำภมปญญาทองถนเกยวกบการหมกสรามาประยกตใช ทำใหเกดผลตภณฑทแตกตางไปจากทองตลาดทวไป โดยการนำสนคาเกษตร เชนลนจลำไยมนฝรงมะมวงสตอเบอรซงเปนสนคาทมอยในทองถนมาใชเปนวตถดบในการผลต ทำใหสรากลนทไดมกลนแตกตางกนไปตามวตถดบทใช ในการหมก


ทางกลมไดมการใชภมปญญาทองถนมาประยกตใชควบคไปกบเทคโนโลย สมยใหมเพอชวยในการเพมผลผลตใหไดมากยงขน


ทางกลมมเทคนคการเกบรกษาผลตภณฑใหสามารถอยไดนานโดยไมตองใช สารกนบดซงเปนการนำเอาภมปญญาทองถนมาใชใหเปนประโยชน

ท ชอกจการ รายละเอยดการดำเนนการ 8 สำนกงานบรการลกคา

บรษทกสท.โทรคมนาคมจำกด(มหาชน)จงหวดเชยงใหม

สำนกงานบรการลกคา กสท. เชยงใหมไดจดทำโครงการปลกปารวมกบชมชนทจงหวดแพร นาน ลำพน และจงหวดเชยงราย เพอเปนการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและชวยลดภาวะโลกรอน

9 บรษทเชยงใหมวนสนนทจำกด เนองจากโรงงานของบรษทฯ เปนโรงงานแปรรปผลผลตทางการเกษตรในลกษณะการดอง การแชอม จงทำใหไมสามารถหลกเลยงเรองของกลนทอาจจะสงผลกระทบตอชมชนบรเวณใกลเคยงไดรวมทงยงมปญหาเรองการจดการระบบบำบดนำเสยทยงไมไดมาตรฐานทางบรษทฯกไมไดนงนอนใจกบปญหาดงกลาวซงอยในระหวางการดำเนนการปรบปรงแกไขโดยขอความชวยเหลอจากมหาวทยาลยแมโจเขามาชวยแกไขปญหาดงกลาวใหกบทางโรงงาน




ท ชอกจการ รายละเอยดการดำเนนการ 4 วสาหกจชมชน

ทำขนมจนบานบวกเปาการทำเสนขนมจนถอเปนภมปญญาทองถนทมการสบทอดกนมาเปนระยะเวลานานกจการไดนำภมปญญาดงกลาวมาสานตอและมการปรบปรงพฒนา เพอใหเหมาะกบสภาพสงคมในปจจบน


ทางกลมไดมการใชภมปญญาทองถนมาประยกตใชในการพฒนาเตาสำหรบการเผาอฐ และพฒนาในดานของการผสมสวนผสมใหมความคงทนแขงแรงเหมาะแกการใชงาน


ศลาดลเปนผลตภณฑทเกดจากภมปญญาทมการสงสมและสบทอดกนมายาวนาน เปนผลตภณฑททำดวยมอ โดยอาศยประสบการณ ความชำนาญและความคดสรางสรรคของผผลตการทบรษทฯมการจางแรงงานในชมชนมาทำงานนอกจากเปนการสรางงานสรางอาชพสรางรายไดใหกบคนในชมชนแลวยงเปนการถายทอดภมปญญาทองถนใหคนเหลานนดวย


การทบรษทฯมการจางกลมแมบาน/กลมวสาหกจชมชนเปนฐานการผลตของบรษทนนเปนการชวยลดปญญาเรองการวางงานของคนในชมชนทไมสามารถออกไปทำงานนอกชมชนไดทำใหกลมคนเหลานมอาชพมรายไดเสรมสามารถชวยเหลอครอบครวไดอกทางหนง


กสท.จะเนนการทำกจกรรมเพอพฒนาสงคมเชนโครงการสอนอนเตอรเนตใหกบเดกดอยโอกาสโครงการ76คนดนำทางแผนดนซงเปนโครงการหาบคคลสำคญ76คนจาก76จงหวดทขบเคลอนเมองไทยใหดขนเปนตน

9 บรษทเชยงใหมวนสนนทจำกด ในแงของการพฒนาสงคมนน บรษทฯ ไดมการอปการะเดกจำนวน10 คนท พอแมเสยชวตจากโรคเอดส โดยสงเสยใหเรยนจนจบปรญญาตรโดยไมมเงอนไขผกพนใดๆ ทงสน ซงเปนการชวยลดภาระใหกบสงคมไดในระดบหนง และเปนการใหโอกาสแกเดกเหลานไดมสทธเทาเทยมกบเดกทวๆไปสำหรบการผลตแหนมนนถอเปนภมปญญาพนบานของชาวบานทางภาคเหนอของไทยอยแลว บรษทฯ ไดนำเอาภมปญญาดงกลาวมาสบทอดและพฒนา ใหเกดความแตกตางและปลอดภยตอผบรโภคมากยงขน


5.2.5 ประเดนการใหความรธรกจขนาดเลกเนนการเปนศนยเรยนรของชมชน เปนแหลงศกษาดงานของคนภายนอก อกทงสามารถเปนวทยากรถายทอดความรในดานกระบวนการผลตได อยางไรกดในธรกจขนาดใหญยงคงไมเปดเผยใหดงานเนองจากเหตผลทางดานธรกจแตใหโอกาสนกศกษามาฝกงานไดและกสท.กยงมโครงการทเปนรปธรรมในการใหความรแกทองถนอกดวยรายละเอยดแสดงดงตารางท9และตารางท10



ตารางท10การดำเนนงานของธรกจดานการใหความร


กลมประกาศกจการสรามการถายทอดความรใหแกผทสนใจทงในและนอกสถานทโดยเฉพาะสถานศกษา มการสงนกศกษามาศกษาดงานทงในสวนของกระบวนการกลนสรา และการสรางเครองกลนสรา


ทางกลมเครอขายวสาหกจชมชนจะเนนการใหความร ใหคำแนะนำ และเปนทปรกษาใหกบคนในชมชน มการถายทอดความรทไดไปศกษาดงานตาม สถานทตางๆใหแกกลมสมาชกในเครอขายนอกจากนทางเครอขายยงมการจดตงศนยการเรยนรชมชนเพอเปดโอกาสใหกลมบคคลตางๆทงภาครฐและเอกชนสามารถเขามาศกษาดงานและฝกอบรมได


กลมเปนศนยการเรยนรของชมชน โดยจะมกลมบคคล นกเรยนนกศกษา เขามาเยยมชมศกษาดงานอยตลอด อกทงยงไดรบเชญใหเปนวทยากรทงในและนอกพนท


มกลมบคคลตางๆทงในและนอกชมชนเขามาศกษาดงานอยเปนประจำอกทง ยงเปดโอกาสใหเดกนกเรยนทอยในชมชนไดเขามาศกษาเรยนรและลองทำขนมจนไดดวยตนเองอกดวย


หากชาวบานไมวาจะเปนชมชนใกลเคยง หรอชมชนอนๆ ตองการใหทางกลมถายทอดความรใหทางกลมกยนดทจะถายทอดใหโดยไมมการปดบง


มการอนญาตใหนกศกษามาฝกงานทบรษทฯ แตยงไมมการใหบคคลภายนอกเขามาศกษาดงานเนองจากเปนความลบทางธรกจ


บรษทฯ ยงไมมกจกรรมการใหความรแกชมชน แตจะเนนการใหความร แกพนกงานโดยการสอนภาษาองกฤษใหกบพนกงานใหทนการศกษาแกพนกงาน ทกำลงศกษาในระดบปรญญาตร/ปรญญาโท


กสท. มโครงการสรางหองสมดโรงเรยนใหกบโรงเรยนทวทงประเทศ สำหรบสำนกงานบรการลกคากสท.เชยงใหมรบผดชอบหองสมดโรงเรยนทจงหวดแพร รวมทงจดทำหนงสอ84พรรณไมถวายในหลวงมอบใหแกหองสมดทวประเทศรวมทงหนวยงานตางๆ

9 บรษทเชยงใหมวนสนนทจำกด ปจจบนบรษทฯ ไมมนโยบายใหบคคลภายนอกเขาเยยมชมโรงงาน เนองจากเปนความลบทางธรกจ แตจะใหความรในแงการสงเสยเดกกำพราทพอแม เสยชวตจากโรคเอดสใหเรยนจนจบปรญญา


ตารางท9จำนวนคำตอบประเดนการใหความร

ประเดนการใหความร จำนวนคำตอบ รอยละเปนวทยากรถายทอดความรและเปนแหลงศกษาดงาน 2 22.22เปนศนยการเรยนรของชมชน 3 33.33 มโครงการสรางหองสมดโรงเรยน 1 11.11ไมมกจกรรม 1 11.11ยงไมเปดใหดงาน 1 11.11รบนกศกษาฝกงาน(แตไมเปดใหศกษาดงาน) 1 11.11ทมา:จากการสมภาษณหมายเหต:คำนวณรอยละตอจำนวนกลม/กจการ



5.2.6ประเดนเทคโนโลยในการดำเนนงานในดานนคำตอบสวนใหญจะเปนการใหรายละเอยดถงการใชเทคโนโลยในการผลตของตน และมสวนทเกยวของตอชมชนคอการใชวตถดบในทองถน บางแหงระบวาผลตภณฑของตนเปนผลตภณฑทปลอดภยตอผบรโภคและในดานนกสท.ยงคงมบทบาทในการดำเนนโครงการสนบสนนแกสงคมโดยใหบรการดาวเทยม ไอพสตาร สำหรบชมชนดอยโอกาสรายละเอยดแสดงดงตารางท11และตารางท12

ตารางท11จำนวนคำตอบประเดนเทคโนโลย

ประเดนเทคนคเทคโนโลย จำนวนคำตอบ รอยละกรรมวธการผลตชวยประหยดพลงงาน 1 11.11จดทำโครงการเพอชมชนทดอยโอกาส 1 11.11ใชเทคโนโลยทชวยลดมลภาวะ 1 11.11ใชวตถดบในทองถน 2 22.22ผลตภณฑปลอดภยตอผบรโภค 2 22.22ทมา:จากการสมภาษณหมายเหต:คำนวณรอยละตอจำนวนกลม/กจการ

ตารางท12การดำเนนงานของธรกจดานเทคโนโลย


กลมประกาศกจการสรากจการใชวตถดบทมในทองถนมาเปนวตถดบในการผลต เชน ลำไย ลนจ มนฝรงมะมวงสตอเบอรเปนตนเพอชวยเหลอเกษตรกรในทองถนซงมปญหาเกยวกบสนคาเกษตรลนตลาด โดยการรบซอผลผลตทางการเกษตรดงกลาว ทไมเปนทตองการของตลาดมาเปนวตถดบในการผลต ทำใหไดสรากลนตางๆตามวตถดบทใชในการผลตเปนการสรางความแตกตางใหกบผลตภณฑกจการมการนำเทคโนโลยและองคความรใหมๆ มาใชอาทเทคโนโลยการกลนสรา ซงเจาของกจการไดเดนทางไปดงานทประเทศสกอตแลนดแลวนำความรทไดมาปรบใชกบกจการเชนการยอขนาดเครองกลนสราใหมขนาดเลกลงเพอใหมความเหมาะสมกบขนาดกจการแตสามารถกลนสราไดอยางมประสทธภาพ


มการนำเทคโนโลยเขามาชวยในการผลตเพมมากขนโดยเฉพาะในสวนของกลมปยหมกซงมการนำระบบกองเตมอากาศเขามาชวยทำใหสามารถผลตปยหมกไดเพมขนและลดการใชแรงงานลง


ทางกลมนำเอาเทคโนโลยในดานตางๆมาใชเชนนำเครองอบลำไยระบบเปาลมรอนมาแปรรปเพอทำลำไยอบแหงเนอสทองนำเครองแพคสญญากาศมาใชเพอยดอายของสนคาใหสามารถเกบไดนานขนเปนตน


ในการทำเสนขนมจนจะมการใชเทคนคเฉพาะตว ซงทางกลมไดไปศกษาดงาน จากจงหวดอนแลวมาปรบใชใหเหมาะสมกบกจการเชนเตาสำหรบใชทำขนมจนไดมการคดคนลองผดลองถกจนสามารถใชงานไดอยางมประสทธภาพมาจนถงปจจบนนอกจากนยงมการนำเทคนคในการหมกเชอจลนทรยมาชวยในการกำจดกลน ทเกดจากกระบวนการผลตและกลนจากบอบำบดนำเสยเปนตน



ท ชอกจการ รายละเอยดการดำเนนการ5 เครอขายวสาหกจชมชน

จงหวดเชยงใหม(ทำอฐมอญ)มการพฒนากระบวนการผลตอฐมอญโดยในชวงแรกจะใชมอปนอฐแตปจจบนเรมมการนำเอาเทคนคและเทคโนโลยตางๆมาใชมากขนเชนนำเครองจกร มาชวยในการผสมสวนผสมเพอใหสวนผสมเขากนไดดยงขน สำหรบเตาเผา กมการพฒนาใหสามารถบรรจอฐไดเพมขนทำใหชวยประหยดเชอเพลงในการเผาได


การผลตศลาดลโดยทวไปจะใชวธการเพนทลาย แตบรษทฯ มการพฒนาลายโดยใชเทคนคการทำฟอสซลมาใชในการประดษฐลวดลายทแตกตางไปจาก ทองตลาดทำใหเปนทตองการของลกคาเนองจากมความแปลกใหมและไมซำใคร เชนการนำใบของตนฉำฉา ซงมอยในชมชนมามาทำซอสซล โดยการเอาใบไม ดงกลาวเขาไปใสเปนลวดลายแลวเผาเคลอบแทนการเพนทลายเปนตนเนองจากศลาดลเปนเครองปนดนเผาทมการเคลอบแบบธรรมชาตโดยไมใชสารเคม จงเปนผลตภณฑทไมมอนตรายตอรางกายทำใหนยมใชสำหรบใสอาหารอกทงสทใชในการเพนทลวดลายนนทำมาจากขเถาซงไมมสารพษเจอปนเชนเดยวกนจงปลอดภยตอผบรโภครอยเปอรเซนต


เนองจากบรษทฯ ไมไดผลตสนคาเองโดยตรงเพยงแครบorder แลวกระจาย ใหฐานผลตจงทำใหไมคอยไดใชเทคนคหรอเทคโนโลยในดานการผลตมากนก แตจะเนนการนำเทคโนโลยสมยใหมเขามาใชในการบรหารงานในสวนของสำนกงาน เชน ใชระบบIT เขามาชวยในการจดการฐานขอมลลกคาของ บรษทฯเปนตน


กสท. มการจดทำโครงการดาวเทยมไอพสตาร(IPSTAR) ซงเปนบรการระบบสอสารความเรวสงผานดาวเทยมเพอชมชนทดอยโอกาสโดยทางกสท.จะนำ จานดาวเทยมไปตดตงและเชอมตออนเตอรเนตใหแกสถานศกษาทดอยโอกาส

9 บรษทเชยงใหมวนสนนทจำกด บรษทฯซองานวจยเชอจลนทรยสำหรบผลตแหนมไบโอเทคจากสวทช.และมการจดสทธบตรไวดวยมการนำเทคโนโลยดานการบรรจภณฑทสามารถรกษาหรอคงสภาพผลตภณฑโดยไมใชสารกนบดทำใหปลอดภยตอผบรโภคมการนำเทคโนโลยสมยใหมมาใชทงในกระบวนการผลตและการบรหารจดการในสวนของสำนกงานขาย เชน ใชE-mail แทนการสงFax เพอลดเปนการ ลดตนทนเปนตน


5.2.7 ประเดนการเรยนรและสอ ในประเดนนเปนไปในทำนองเดยวกบดานเทคโนโลยการผลตคอธรกจสวนใหญใหคำตอบในแงของการเผยแพรประชาสมพนธธรกจของตนผานสอตางๆ อยางไรกด ไดมบางธรกจทมการดำเนนงานในดานการเรยนรและสอ โดยการใหความรแกคนในชมชนทเปนผรบจางผลต เพอเพมประสทธภาพการผลตใหสงขน และ กสท. ไดดำเนนโครงการสรางหองสมด ใหแกโรงเรยนดอยโอกาสรายละเอยดแสดงดงตารางท13และตารางท14



ตารางท13จำนวนคำตอบประเดนการเรยนรและสอ

ประเดนกจกรรมการเรยนรและสอ จำนวนคำตอบ รอยละจางวทยากรมาสอนกรรมวธการผลตใหคนในชมชนทเปนผรบจางผลตของโรงงาน 1 11.11ถายทอดภมปญญาผานสอทองถน 1 11.11แผนพบ 1 11.11มบรการระบบสอสารผานดาวเทยมสำหรบโรงเรยนดอยโอกาส 1 11.11ทมา:จากการสมภาษณหมายเหต:คำนวณรอยละตอจำนวนกลม/กจการ

ตารางท14การดำเนนงานของธรกจดานการเรยนรและสอ


กลมประกาศกจการสรามการถายทอดภมปญญาทองถนผานสอตางๆ เชน สอโทรทศนทองถนหนงสอพมพทองถนเปนตน


แตละกลมจะมการจดทำแผนพบเพอเผยแพรขอมลของตนเองใหแกกลมบคคลทเขามาเยยมชมศกษาดงาน


ทางกลมไดจดทำแผนผบเพอแจกใหแกบคคลทเขามาดงาน หรอแจกเวลาไปออกงานตามสถานทตางๆนอกจากนไดมสอทองถนเชนหนงสอพมพทองถน โทรทศนทองถน เขามาขอสมภาษณและถายทำรายการเพอนำไปเผยแพร ตอไป


มสอมาสมภาษณจากสวนกลาง ไดแก หนงสอพมพผจดการ และวทยกรงเทพมหานครFM92.50เปนตนนอกจากนทางกลมไดมการจดทำแผนพบเพอเผยแพรดวย


เรมแรกของการผลตอฐมอนทางกลมไดมการจางผมความรในเรองการปนอฐมอนจากตำบลแมเหยะมาสอนชาวบานในชมชนทำใหปจจบนคนในชมชนมอาชพการทำอฐมอนเปนอาชพหลกสรางอาชพและรายไดใหกบคนในชมชน


บรษทฯยงไมมกจกรรมการเรยนรหรอการถายทอดภมปญญา/ความรเกยวกบ การผลตสนคาผานสอเนองจากเปนความลบทางธรกจ มเฉพาะการโฆษณาผลตภณฑททำผานสอทองถนเชนArtandCultureNorthMagazineและการออกบธทงในและตางประเทศ


เนองจากบรษทฯ เปนเพยงตวกลางในการรบorder การผลตเทานน จงไมมกจกรรมการเรยนรหรอสอสารผานการโฆษณาใดๆทงสนเพราะทางผสงซอจะเปนผดำเนนการเอง


กสท. มการใหบรการระบบสอสารผานดาวเทยมเพอชมชน และโรงเรยน ดอยโอกาสทำใหเดกนกเรยนรวมทงคนในชมชนหางไกลมโอกาสไดรบรเรยนร เทาเทยมกนกบชมชนทมความเจรญแลว

9 บรษทเชยงใหมวนสนนทจำกด ทางบรษทฯมการไปศกษาดงานจากสถานทตางๆแลวนำความรทไดมาลองผดลองถกปรบใชใหเหมาะสมกบกจการมการทำwebsize ของบรษท ทำหนงสอเกยวกบบรษทแจก โฆษณาผานหนงสอพมพทองถนนอกจากนยงมสอโทรทศนชองตางๆมาขอถายทำรายการเชนรายการหมกแดงเปนตน




5.2.8 ประเดนการสรางผลบวกแกชมชน ในสวนน ธรกจไดแสดงความคดเหนถงสงทคดวา ธรกจมบทบาทในดานดแกชมชนซงดานทเหนชดเจนทสดเปนการเปนแหลงรองรบผลผลตจากชมชน/ทองถนและการไดเปนสวนสรางงานสรางอาชพใหแกชมชนซงรายละเอยดแสดงดงตารางท15และตารางท16

ตารางท16การดำเนนงานของธรกจดานการบรจาคเงนสนคาและบรการ


กลมประกาศกจการสราการทกจการรบซอผลผลตของเกษตรกรในชมชนทไมเปนทตองการของตลาดเชนผลผลตทตกเกรดทำใหเกษตรกรในชมชนมตลาดรองรบผลผลตในลกษณะดงกลาวชวยใหเกษตรกรในชมชนมรายไดจากการขายผลผลตเพมมากขน


ทางกลมสรางผลบวกใหแกชมชนในแงของการใหความรทงในเรองการเกษตรและอนๆรวมทงการสรางอาชพเสรมใหแกคนในชมชนดวย


ทางกลมเปนตลาดรองรบผลผลตทางการเกษตรของสมาชกในกลมเชนรบซอลำไยกลวยฯลฯมาแปรรปทำใหสมาชกมนใจไดวาสนคาเกษตรทตนเองผลตมตลาดรองรบทแนนอน


กจการจะเนนการมสวนรวมกบชมชนโดยการชวยเหลอในดานการบรจาคสนคาชวยงานตางๆของชมชน


การททางกลมรจกนำสงทเหลอใชในชมชนมาใชใหเกดประโยชนอาทนำแกลบทไมใชแลวมาเปนเชอเพลงในการเผาอฐมประโยชนทงในดานของการลดตนทนใหแกกลม และเปนการกำจดกลนเหมนทเกดจากการเนาเสยของแกลบทำใหชมชนมสงแวดลอมทดขน


ในแงของการสรางงานสรางอาชพสรางรายไดใหกบชมชน

นอกจากประเดนดงกลาวแลว บรษทฯ ยงมนโยบายรบซอสนคาของชมชนท เกยวเนองกบบรษทเชนรบซอกลองกระดาษสาสำหรบทำบรรจภณฑเปนตน


การสรางผลบวกใหแกชมชนทมองเหนไดอยางชดเจนคอการจางกลมแมบาน/ กลมวสาหกจชมชน มาเปนฐานการผลตใหกบบรษท ซงเปนการกระจาย รายไดลงสชมชนอยางแทจรง

ตารางท15จำนวนคำตอบประเดนการเรยนรและสอ

ประเดนกจกรรมทสรางผลบวกแกชมชน จำนวนคำตอบ รอยละเปนแหลงรองรบผลผลตของชมชน 3 33.33 สรางงานสรางอาชพในชมชน 2 22.22ใหบรการดาวเทยมไอพสตารการจดสรางหองสมดใหแกโรงเรยน 1 11.11นำคนในชมชนมาเปนเครอขายในการผลต 1 11.11เนนการมสวนรวมในชมชนรวมกจกรรมของชมชน 1 11.11เปนแหลงรองรบของเสยของชมชน 1 11.11ศนยขอมลและการเรยนรของชมชนและสรางอาชพเสรมใหคนในชมชน 1 11.11ทมา:จากการสมภาษณหมายเหต:คำนวณรอยละตอจำนวนกลม/กจการ



ท ชอกจการ รายละเอยดการดำเนนการ 8 สำนกงานบรการลกคา

บรษทกสท.โทรคมนาคมจำกด(มหาชน)จงหวดเชยงใหม

ทกโครงการท กสท. ไดทำลวนมผลบวกแกชมชนและสงคมทงสน ไมวาจะเปนการใหบรการดาวเทยมไอพสตาร การจดสรางหองสมดใหแกโรงเรยนการใหโอกาสแกชมชนดอยโอกาสไดเรยนรเทาเทยมกบชมชนทเจรญแลว การสรางงานสรางรายไดใหแกคนในพนทการพฒนาสงคมรวมทงการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

9 บรษทเชยงใหมวนสนนทจำกด บรษทฯทำใหเกดการสรางงานสรางรายไดใหกบคนในชมชนทมา:จากการสมภาษณ

6.ขอเสนอแนะและขอคดเหน

จากการประชมกลมยอยและการสมภาษณเพมเตมเพอใหทราบถงบทบาทของกจการ/ธรกจ และการใหความสำคญของธรกจ ตลอดจน แนวทางอนจะนำไปสการปฏบตจรงของความรบผดชอบ ตอชมชนโดยแยกเปนสองประเดนดงรายละเอยดตอไปน

6.1บทบาทของธรกจทมตอชมชนและสงคม

1. ธรกจควรจะชวยรกษาสงแวดลอมในชมชน ไมสรางมลพษทางสงแวดลอมตางๆ อนเนอง มาจากกระบวนการผลต เชน การสรางบอบำบดนำเสยกอนปลอยนำเสยลงสชมชน การจดการขยะอยางถกวธและแยกขยะเปนพษเพอลดการปนเปอน 2. ธรกจควรจะชวยกระจายรายไดใหกบคนในชมชน เชน การรบซอผลตภณฑจากชมชนและ นำมาใชเปนวตถดบในการผลต 3. ธรกจควรจะใหความรวมมอกบกจกรรมของชมชน เชน การรวมบรจาคผลตภณฑ สงของ และเงนใหกบชมชนในวนทชมชนจดงานเทศกาลหรอวาระโอกาสพเศษตางๆเชนวนเดกวนเขาพรรษาวนปใหมงานโรงเรยนของชมชนเปนตน 4. ธรกจควรจะมจตสำนกทดตอการรบผดชอบตอชมชน ไมเพกเฉยหากชมชนรองขอความ ชวยเหลอความรวมมอตางๆและธรกจชมชนสามารถใหความชวยเหลอได 5. ธรกจควรจะปฏบตตามกฎระเบยบของชมชน/สงคมอยางเครงครด 6. ธรกจควรใหความสำคญตอบทบาททมตอชมชนและสงคมโดยกำหนดเปนแนวนโยบายและ ระบในแผนปฏบตการของบรษท 7. ธรกจควรสรางความเขาใจแกพนกงาน แรงงาน ลกจางถงบทบาทนโยบาย แผนการปฏบต ของธรกจ และการปฏบตตามกฎของชมชน เพอใหมความเขาใจในทศทางเดยวกนและประปฏบตตนไดอยางถกตอง 8. ธรกจควรชวยกอใหเกดการสรางงานในทองถนโดยใชแรงงานจากทองถน และจดสวสดการ ใหแกแรงงาน/ลกจางอยางเหมาะสมและเปนธรรม



9. ธรกจควรมสวนชวยพฒนาทางดานองคความรใหกบชมชนเชนการถายทอดความรใหแกเดกนกเรยนเยาวชนในชมชน 10.ธรกจควรจะสรางความยงยนใหกบธรกจและชมชน 6.2แนวทางการพฒนาเพอใหเกดการปฏบตจรงในสงคม

1. ธรกจจะตองมแนวนโยบายและแผนปฏบตการทชดเจนทางดานความรบผดชอบตอชมชน เพอแสดงใหเหนการดำเนนงานทมความรบผดชอบตอชมชนอยางเปนรปธรรม 2. การสรางและกระตนจตสำนกตอเจาของ พนกงาน ลกจางธรกจชมชน ในการแสดงความ รบผดชอบตอชมชนและในเรองความซอสตยและจรงใจตอผบรโภค 3. ธรกจจะตองมนวตกรรมใหมๆและมการนำเอาภมปญญาทองถนมาประยกตใชในกระบวนการผลต และสามารถเปนศนยการเรยนรใหแกชมชนได 4. รฐบาลควรชวยเหลอในดานการสงเสรมการตลาดสนคาชมชนใหมากขน รวมทงชวยเหลอ ในดานการพฒนาบรรจภณฑใหมความนาสนใจ 5. ธรกจจะตองรวาตลาดสนคาของตนอยในระดบใดเพอจะไดผลตสนคาใหตรงกบความตองการของตลาด และในกรณทธรกจไมมความชำนาญในดานการตลาด จะตองมการสรางเครอขาย เชน การเชอมโยงเครอขายกบSMEs เพอทวาตนเองจะเปนผผลตและสงตอใหSMEs เปนผดำเนนการ ทางดานการตลาดนอกจากนนแลวธรกจขนาดเลกทงหลายจะตองมการรวมกลมกนเพอจะไดผลตสนคาไดตามคำสงซอขนาดใหญ 6. ธรกจโดยเฉพาะอยางยงธรกจชมชนจะตองสรางเครอขายกบสถาบนการศกษาเพอรวมกนพฒนาเทคนคการผลตและเพอเปนการศนยเรยนรทางการผลต 7. ธรกจโดยเฉพาะอยางยงธรกจชมชนควรสนบสนนใหลกหลานในชมชนสบทอดภมปญญา ของทองถน เพอจะไดมการถายทอดจากรนพอแมสรนลก และเปนการรกษาภมปญญาของทองถนไวไดอยางยงยน 8. ธรกจควรใหการชวยเหลอชมชนทงในรปของการจางงานการกระจายรายไดและการบรจาคเงน สงของ ผลผลตเพอชวยเหลอกจกรรมของชมชน และการใหการเรยนรแกชมชน เชน การเปดให เขาชมศกษาดงาน 9. ธรกจทจะยงยนไดจะตองมคณธรรมมความซอสตยตอลกคาไมคากำไรเกนควรผลตสนคาใหมคณภาพและไมเอารดเอาเปรยบแรงงาน



บรรณานกรม

สถาบนไทยพฒนมลนธบรณะชนบทแหงประเทศไทยในพระบรมราชปถมภ.รจกซเอสอาร.แหลงทมา: http://thaicsr.blogspot.com/2008/01/blog-post_07.htmlสำนกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท9.แหลงทมา:http://www.nesdb.go.th/Default.aspx?tabid=91.โสภณพรโชคชย.CSRทแท.แหลงทมา:http://thaisocialwork.files.wordpress.com/2009/06/ text-csr-2552n1_3.pdf.(22มถนายน2552)

ธุรกิจ เชื่อม โยง กับ ชุมชนวารสารเศรษฐศาสตร มหาว ทยาล ยเช ยงใหม 14.02

Documents