บทที่ 4 - Chiang Mai Universitysri.cmu.ac.th/.../drugs/research_files/research_47_4.pdf4-1 บทท 4 บทเร ยนจากความส าเร...

4-1

บทท 4 บทเรยนจากความส าเรจของเทศบาลนครเชยงราย อ าเภอเมอง จงหวดเชยงราย

4.1 สภาพทวไปของเทศบาลนครเชยงราย 1

เทศบาลนครเชยงราย ตงอยในพนทอ าเภอเมองเชยงราย จงหวดเชยงราย อยหางจา กกรงเทพมหานคร โดยทางหลวงแผนดนหมายเลข 1 ระยะทางประมาณ 840 กโลเมตร มเนอทจ านวน 60.85 ตารางกโลเมตร และมอาณาเขตทศเหนอ ตดตอกบ ต าบลบานดและต าบลแมยาว อ าเภอเมองเชยงราย ทศใต ตดตอกบต าบลสนทรายและต าบลทาสาย อ าเภอเมองเชยงราย ทศตะวนออก ตดตอกบอ าเภอเวยงชย ทศตะวนตกตดตอกบต าบลปาออดอนชยและต าบลรอบ เวยง อ าเภอเมองเชยงราย แบงการปกครองเปน 4 เขตรวม 60 ชมชน โดยเขตท 1 ประกอบดวย 12 ชมชน เขตท 2 ประกอบดวย 18 ชมชน เขตท 3 ประกอบดวย 17 ชมชนและเขตท 4 ประกอบดวย 13 ชมชน (ดงตาราง)

เขต 1 เขต 2 เขต 3 เขต 4 1. ชมชนเกาะลอย 2. ชมชนดอยทอง 3. ชมชนทวรตน 4 ชมชนเทดพระเกยรต 5. ชมชนน าลด 6. ชมชนบานดอย 7. ชมชนบานใหม 8. ชมชนปางว 9. ชมชนราชเดชด ารง 10. ชมชนวดพระแกว 11. ชมชนหวยปลากง 12. ชมชนฮองล

1. ชมชนมสลมกกโท 2. ชมชนกองยาว 3. ชมชนเกาะทอง 4. ชมชนแควหวาย 5. ชมชนเจดยอด 6. ชมชนบานไร 7. ชมชนปาแดง 8. ชมชนปาตงรมกก 9. ชมชนฝงหมน 10. ชมชนกกโทง 11. ชมชนรองเสอเตน 12. ชมชนรวเหลก 13. ชมชนรวเหลก (โรงฆาสตว) 14. ชมชนรมน ากก 15. ชมชนวดศรเกด 16. ชมชนสนตนเปา 17. ชมชนสนตาลเหลอง 18. ชมชนสนสด

1. ชมชนดอยสะเกน 2. ชมชนปาตง 3. ชมชนปาสาน 4. ชมชนรองปลาคาว 5. ชมชนศรทรายมล 6. ชมชนสวยรมกรณ (สนามกฬา) 7. ชมชนสนกลาง 8. ชมชนสนขเบา 9. ชมชนสนอกชาง 10. ชมชนสนปากอ 11. ชมชนสนปากอไทยใหญ 12. ชมชนสนปากอเหนอ 13. ชมชนสนปาหนาด 14. ชมชนสนสล 15. ชมชนสนหนอง 16. ชมชนสนเมองเหลก 17. ชมชนหนองบว

1. ชมชนดอยเขาควาย 2. ชมชนดอยพระบาท 3. ชมชนเดนหา 4. ชมชนประตเชยงใหม 5. ชมชนแมกรณ 6. ชมชนรอยพระพทธบาท 7. ชมชนวดใหมหนาคาย 8. ชมชนสนโคงนอย 9. ชมชนสนโคงหลวง 10. ชมชนหนองปง 11. ชมชนหนองเหยง 12. ชมชนศนยวจย พชสวน 13. ชมชนหวฝาย

1 ศนยปฏบตการตอสเพอเอาชนะยาเสพตด เทศบาลนครเชยงราย . แผนปฏบตการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด . 2552. เอกสารโรเนยว. หนา 1.

4-2

ขอมลประชากรตามทะเบยนราษฎรในพนทเทศบาลนครเชยงราย ณ วนท 31 มนาคม 2552

จ านวนหลงคาเรอน 33,988 หลงคาเรอน ประชากรเขตเทศบาลมจ านวนทงสน 69,516 คน

ประชากรชาย 33,044 คน ประชากรหญง 36,472 คน

เทศบาลนครเชยงราย ตงอย เลขท 59 ถนนอตรกจ ต าบลเวยง อ าเภอเมอง จงหวดเชยงราย ไดรบการจดตงเปนเทศบาลเม องเชยงรายตามพระราชกฤษฎกา ซงประกาศในราชกจจานเบกษา เลมท 2 หนา 2029 ลงวนท 25 มนาคม 2478 มพนท 1.2 ตารางกโลเมตร และเทศบาลไดด าเนนการขยายเขตเทศบาลครงท 2 ตามพระราชกฤษฎกาประกาศในราชกจจานเบกษา เลมท 72 ตอนท 63 ลงวนท 23 สงหาคม 2498 รวมมพนทเพมขนเปน 2.6245 ตารางกโลเมตร ตอมาไดด าเนนการขยายเขตครงท 3 ตามพระราชกฤษฎกา ประกาศในราชกจจานเบกษา เลมท 98 ตอน 115 ลงวนท 28 กนยายน 2519 รวมมพนท 10.65 ตารางกโลเมตร และเมอวนท 25 กนยายน 2538 ทผานมาไดรบการขยายเขตอกครง ตามพระราชกฤษฎกา ประกาศในราชกจจานเบกษา เลม 112 ตอนท 40 ก ลงวนท 24 กนยายน 2538 ท าใหเขตเทศบาลขยายเพมจากเดมอก 6 เทา มพนททงสน 60.85 ตารางกโลเมตร ตอมากระทรวงมหาดไทยไดมประกาศเปลยนแปลงฐานะเทศบาลเมองเชยงรายเปนเทศบาลนครเ ชยงราย เมอวนท 13 กมภาพนธ 2547 โดยมแนวเขตและแผนทตามเดม คอ ครอบคลม 4 ต าบล คอ ต าบลเวยงทงต าบล ต าบลรอบเวยง (หมท 1-26) ต าบลรมกก (บางสวนหมท 1-6) และต าบลสนทราย (บางสวนหมท 6 และ 13) 4.2 โครงสรางการบรหารงาน

โครงสรางการท างานของเทศบาลนครเชยงราย ประกอบดวย สภาเทศบาล เทศบาลนครเชยงราย มสมาชกสภาเทศบาลซงมาจากการเลอกตงโดยตรง

จากประชาชนจ านวน 24 คน ท าหนาทฝายนตบญญต และควบคมฝายบรหารในการปฏบตงานใหเปนไปตามนโยบายและแผนพฒนาเทศบาลกฎหมาย ระเบ ยบ และขอบงคบของราชการสมาชกสภาเทศบาลอยในต าแหนงคราวละ 4 ป

ฝายบรหาร คณะผบรหารท าหนาทฝายบรหาร ประกอบดวย นายกเทศมนตร 1 คนและรองนายกเทศมนตร จ านวน 4 คน

นอกจากสภาเทศบาลและฝายบรหารซงเปนฝายการเมองแลว ยงมขาราชการประจ าเรยกวา “พนกงานเทศบาล ” โดยมปลดเทศบาล เปนผบงคบบญชา และรบผ ดชอบในงานประจ าทวไปของเทศบาล ซงแบงออกเปนทงสน 7 กอง 1 สถานธนานบาล และโรงเรยนเทศบาลจ านวน 8 โรง

1) ส านกปลดเทศบาล มหนาทดานเลขานการ งานประชมสภาเทศบาล คณะเทศมนตร และประชมพนกงานเทศบาล งานรบเรองราวรองทกข งานเลอกตง งานบรการงานบคคล การปองกนและ

4-3

บรรเทาสาธารณภยตางๆ งานทะเบยนและบตร งานควบคมทางดานพาณชยของเทศบาล และงานดานรกษาความสงบเรยบรอยและความมนคงตามเทศบญญต แบงสวนการบรหารออกเปน 2 ฝาย 7 งาน ดงน

1.1) ฝายบรหารงานทวไป ซงประกอบดวย งานการเจาหนาท งานพฒนาและสงเสรม การทองเทยว งานเทศพาณชยสถานขนสงผโดยสาร

1.2) ฝายปกครอง ซงประกอบดวยงานทะเบยนราษฎร งานรกษาความสงบเรยบรอยและความมนคงงานปองกนและบรรเทาสาธารณภย

1.3) งานธรการ 2) กองวชาการและแผนงาน แบงสวนการบรหารออกเปน 4 ฝาย 7 งาน ดงน

2.1) ฝายแผนงานและงบประมาณ ซงประกอบดวย งานวเคราะหนโยบายและแผน งานจดท างบประมาณ และงานวจยและประเมนผล

2.2) ฝายบรการและเผยแพรวชาการ ซงประกอบดวย งานประชาสมพนธ งานบรการและเผยแพรวชาการ งานเทคโนโลยสารสนเทศ งานวเทศสมพนธ

2.3) งานนตการ 2.4) งานธรการ

3) กองคลง มหนาทรบผดชอบเกยวกบการเงนการบญช การพสดและทรพยส นการงบประมาณงานผลประโยชน และงานอนๆ ทเกยวของ

4) กองชาง มหนาทด าเนนการเกยวกบการผงเมองและการโยธา การสาธารณปโภค เชน การควบคม การดแลรบผดชอบเกยวกบงานวศวกรรม งานโยธา การออกแบบและกอสราง งานสวนสาธารณะ งานไฟฟา ตลอดจนการใหบรการดานสาธารณปโภคตางๆ แกประชาชน เชน การกอสราง ซอมแซม ถนน ทางเทา ตดตงและดแลเกยวกบไฟฟาสาธารณะในเขตเทศบาล การวาง ผงเมอง การควบคมดแล การกอสรางอาคารบานเรอนภายในเขตเทศบาลใหถกตองและสวยงาม

5) กองสาธารณสขและสงแวดลอม มหนาทรบผดชอบเกยวกบการปองกนและควบคมโรคตดตอการสขาภบาล การรกษาความสะอาด และความเปนระเบยบเรยบรอยในเข ตเทศบาล ตลอดจนการก าจดขยะมลฝอย การรกษาพยาบาลและสง เสรมสขภาพ และงานดาน การสาธารณสขอนๆ ทเกยวของในเขตเทศบาล ภารกจตามนโยบายรฐบาล คอ การด าเนนการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด

6) ส านกการศกษา มหนาทด าเนนการเก ยวกบการใหการศกษาแกเดกและเยาวชนในเขตเทศบาล ทงระดบกอนวยเรยนตามพระราชบญญตการศกษาปฐมวย ระดบประถมศกษาแล ะมธยมศกษา ตามพระราชบญญตการศกษาขนพนฐานและงานเกยวกบการศาสนาขนบธรรมเนยม ประเพณ ศลปวฒนธรรม ตลอดจนงานอนๆ ทเกยวของ แบงสวนการบรหารออกเปน 5 สวนงาน ดงน

4-4

6.1) สวนบรหารการศกษา ซงประกอบดวย ฝายการเจาหนาท ฝายกจการโรงเรยนและ นกเรยน

6.2) สวนสงเสรมการศกษาศาสนาและวฒนธรรม ซงประกอบดวย ฝายการศกษานอกระบบและตามอธยาศย ฝายสงเสรมศาสนาศลปะและวฒนธรรม ฝายกจกรรมเดกและเยาวชน

6.3) ฝายบรหารงานทวไปเกยวกบการศกษา 6.4) หนวยศกษานเทศก 6.5) โรงเรยน

7) กองสวสดการสงคม แบงสวนการบรหารออกเปน 3 ฝาย ดงน 7.1) ฝายพฒนาชมชน ซงประกอบดวยงานพฒนาชมชน

7.2) ฝายสงคมเคราะห ซงประกอบดวย งานสงคมสงเคราะห และงานสวสดการเดกและเยาวชน

7.3) งานธรการ 4.3 วสยทศน พนธกจและจดมงหมายเพอการพฒนาเทศบาลนครเชยงราย

วสยทศนเทศบาลนครเชยงราย คอ “นครเชยงรายเมองนาอย ประตสสากล” เมองนาอย คอ เมองทมการสรางและปรบปรงส งแวดลอมทางกายภาพและสงคม อยางตอเนอง และขยายผลการใชทรพยากรของเมองเพอเสรมสรางความเขมแขงของประชาชนในการเกอกลกน ใหสามารถด าเนนชวตประจ าวนเพอการพฒนาศกยภาพสงสดของตน

พนธกจ (Mission) ของเทศบาลนครเชยงรายม ดงน 1) สงเสรม พฒนา กล มอาชพ และผลตภณฑของกลมอาชพตางๆ ใหไดมาตรฐาน

รวมถงสงเสรมการตลาด การพฒนาเศรษฐกจพอเพยง การเกษตรตามแนวทฤษฎใหม เพอใหเกดการจาง งาน สรางรายไดแกประชาชนใหได มาตรฐาน บรรลตามนโยบายแกไขปญหาความยากจนของรฐ

2) พฒนาระบบคมนาคม สาธารณปโภค สาธารณปการใหไดมาตรฐาน ครอบคลมทวถงและเชอมโยงกบอ าเภออนๆ เพอรองรบการขยายตวของเมองในอนาคต และเปนเมองศนยกลางเศรษฐกจ การคาชายแดน รวมถงการพฒนาสงเสรมสนบสนนใหจงหวดเชยงรายเปนเมองทนาอย

3) สงเสรมใหประชาชนมสวนรวมในการพฒ นาสงคม เชน สงเสรมการศกษา สาธารณสข การอนรกษฟนฟศาสนา ศลปวฒนธรรม จารตประเพณ ภมปญญาทองถน การสงเสรมกฬาและนนทนาการ รวมถงการเสรมสรางความ ปลอดภยในชวตและทรพยสน การปองกนแกไขปญหายาเสพตด ตลอดจนการสงเคราะห ชวยเหลอ เดก สตร เยาวชน ผสงอาย ผดอยโอกาสทางสงคม เพอใหมคณภาพชวต

4-5

เทาเทยมกน และมขวญก าลงใจทจะศกษาหาความร และมสวนรวมทางการเมองอยางสรางสรรค

4) สงเสรมธรกจการบรการการอตสาหกรรมและนวตกรรมใหมมาตรฐาน เพอเพมมลคาสนคาเกษตร การคาชายแดน รวม ทงกระจายความเจรญทางเศรษฐกจใหเกดความสมดลและความเขมแขงของครวเรอนและชมชน

5) พฒนาเมองเชยงรายเปนศนยกลางการคา การลงทน และการทองเทยวทงในและตางประเทศ

6) สงเสรมใหประชาชนเกดการเรยนรในการอนรกษ ฟนฟ และใชชวตรวมกบธรรมชาตอยางอนรกษ รวมถงการพฒนาแหลงน า การบรหารจดการ การปองกน และบรรเทาสาธารณภยเพอใหประชาชนสามารถใชประโยชนไดเตม ประสทธภาพจากทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

7) สงเสรมการจดการขยะมลฝอย สงปฏกล และการบ าบดน าเสยอยางเปนระบบครบวงจร เพอลดมลภาวะและสงแวดลอมเปนพษ

8) สงเสรมพฒนาขดความสามารถของบคลากรใหมคณธรรมจรยาธรรม มประสทธภาพควบคไปกบการพฒนาระบบการให บรการประชาชนดวยระบบอเลคท รอนกส (E-Service) การพฒนาเครองมอ เครองใชและสถานทปฏบตงาน เพอใหประชาชนไดรบความสะดวก รวดเรว ถกตอง เปนธรรม และปองกน การทจรตคอรปชนจากการใหบรการประชาชน พรอมทงเกดความโปรงใส

9) สงเสรมใหมกจกรรมการมสวนรวมของประชาชนและเปดชองทางการรบฟง ความคดเหนของประชาชนอยางกวางขวางกอใหเกดการบรหารกจการบานเมองทด และการบรหารการจดการทดตามหลกธรรมาภบาล

10) สงเสรมการรกษาความมนคงของรฐ โดยการพฒนาระบบเครอขายขาวกรองระบบเตอนภย การบรหารภยพบต ใหมประสทธภาพ และการจดการดานแรงงานตางดาว

จดมงหมาย เพอการพฒนาเทศบาลนครเชยงราย ของเทศบาลนครเชยงรายม ดงน 1) เพอใหกลมอาชพและผลตภณฑสนคา OTOP ใหมมาตรฐาน รวมทงประชาชนม

การด าเนนชวตตามแนวเศรษฐกจพอเพยง และเกษตรทฤษฎใหม ท าใหรายไดเฉลยของประชาชนสงขนจนไดมาตรฐาน

2) เพอใหการพฒนาเมอง สอดคลองกบผงเมองรวมไดอยางเหมาะสม รวม ทงเพมประสทธภาพการจราจรในเขตเมองสอ าเภอตางๆ และการพฒนาการใหบรการพนฐานสาธารณปโภคใหสามารถรองรบการพฒนาเมองใหเปนเมองนาอย

4-6

3) เพอยกระดบคณภาพชวตของประชาชนในทองถน และใหมสวนรวมในกระบวนการพฒนาดานสงคมในทกๆ ดานสามารถแกไขปญหาชมชนของตนเองไดอยางมประสทธภาพ ตลอดจนมสวนรวมทางการเมองอยางสรางสรรค

4) เพอเพมประสทธภาพธรกจการบรการ การทองเทยว การอตสาหกรรม การคา การลงทนใหสามารถรองรบการเปนเมองศนยกลางความเจรญในระดบอนภมภาคลมน าโขง ตามโครงการสเหลยมเศรษฐกจไดมากยงขน

5) เพอใหประชาชนมความรในการบรหารจดการน า การพฒนาแหลงน า การจดการขยะ มลฝอย สงปฏกล การบ าบด น าเสย การปองกนและบรรเทาสาธารณภย ตลอดจนสามารถใชชวตอยรวมกบธรรมชาตอยางรคณคา

6) เพอเพมประสทธภาพของบคล ากรในการใหบรการประชาชนดวยความประทบใจ และเกดการมสวนรวมในการพฒนาทองถนตามหลกธรรมาภบาล

7) เพอใหประชาชนอาศยอยรวมกนอยางสนต มความสข มการเฝาระวงภยพบตตางๆ อยตลอดเวลา กอใหเกดความปลอดภยในชวตและทรพยสนมากยงขน

4.4 ยทธศาสตรการพฒนาเทศบาลนครเชยงราย ยทธศาสตรท 1 การขจดความยากจนและสงเสรมความอยดมสขของทองถน

พฒนาตลาดเพมรายไดเฉลยของประชาชน สงเสรมเศรษฐกจพอเพยง การเกษตรตามแนวทฤษฎใหม สงเสรมการสรางอาชพ การจางแรงงาน พฒนาสนคา OTOP ยทธศาสตรท 2 การพฒนาดานโครงสรางพนฐานและการบรการสาธารณะ พฒนาระบบคมนาคม สาธารณปโภค สาธารณปการ พฒนาเมองเชยงรายใหเปนเมองนาอย ยทธศาสตรท 3 การพฒนาทรพยากรมนษย สงคม และการเมอง สงเสรมความเปนเลศทางการศกษา กฬา นนทนาการ สงเสรมศาสนา ศลปะ วฒนธรรม ประเพณ ภมปญญาทองถน สงเสรมประชาชนมสวนรวมพฒนาสงคม การเมองอยางสรางสรรค สงเสรมการสงเคราะห ชวยเหลอ แกไขปญหาเดก สตร เยาวชน ผสงอาย และ

ผดอยโอกาส สงเสรมสาธารณสข และความเทาเทยมกนของคณภาพในชวตในชมชน สงเสรมปองกนแกไขปญหายาเสพตด ความปลอดภยในชวตและทรพยสน

4-7

ยทธศาสตรท 4 การพฒนาเศรษฐกจ สงเสรมธรกจการใหบรการ การอตสาหกรรม การเกษตร การคา การลงทน รวมทง

กระจาย ความเจรญทางเศรษฐกจ เพอเพมมลคาสนคา สรางความเขมแขงของครวเรอนและชมชน พฒนาเมองเชยงรายใหเปนศนยกลางการพฒนาการคา การลงทน และการทองเทยว ทงใน

ประเทศ และตางประเทศ ยทธศาสตรท 5 การอนรกษทรพยากรธรรมชาตและการพฒนาสงแวดลอม สงเสรมเรยนร ใชชวตรวมกบธรรมชาตอยางอนรกษ พฒนาทรพยากรธรรมชาตสงแวดลอมใหสามารถใชประโยชนอยางเตมประสทธภาพ ปองกนและบรรเทาสาธารณภยตางๆ ยทธศาสตรท 6 สงเสรมการบรหารกจการบานเมองทด พฒนาสามารถของบคลากรใหมประสทธภาพ มคณธรรมและจรยธรรมเพอปองกน

การทจรตคอรปชน พฒนาเครองมอเครองใชสถานทปฏบตงานเพอใหการบรการ ประชาชนเกด

ความสะดวกรวดเรวถกตอง สงเสรมการมสวนรวมของประชาชน เปดชองทางรบฟงความคดเหนเพอใหการบรหารท

ดตามหลกธรรมาภบาล ยทธศาสตรท 7 การสงเสรมการรกษาความมนคงของรฐ สงเสรมการรกษาความมนคงของรฐ โดยการพฒนาระบบเครอขายขาวกรอง ระบบ

เตอนภย การบรหารภยพบตใหมประสทธภาพรวมถงการบรหารจดการแรงงานตางดาว 4.5 สถานการณปญหายาเสพตดในพนทเทศบาลนครเชยงราย

4.5.1 สถานการณ ปญหายาเสพตดในพนท พนทเขต เทศบาลนครเชยงรายม ยาเสพตดท แพรระบาด คอ ยาบา เฮโรอน เคตามน เอกซตาช และกญ ชา กลมผเสพ คอ กลมวยรนเปนกลมหลก ซงไดแก กลมของนกเรยน นกศกษา และเยาวชน โดยใชสถานบรการ หอพก สถานททอ งเทยวตามพนทเปนแหลงมวสม อกทง ยงมกลมผใชแรงงานและกลมผหลบหนเขาเมองแบบผดกฎหมายทเปนกลมผเสพดวย ป 2551 พนทเทศบาลนครเชยงรายมผเสพ / ผตดทผานก ารบ าบดฟนฟจากส านกคมประพฤต 29 ราย เปนเพศชาย 23 ราย เพศหญง 6 ราย โดยเปนเยาวชนอาย 15-25 ป จ านวน 21 ราย อก 8 รายเปนคนในวยแรงงาน (อาย 26-45 ป) สวนผเสพ / ผตดทถกปลอยตวจากทณฑสถานมจ านวน 43 ราย เปน

4-8

เพศชาย 34 ราย เพศหญง 9 ราย ในจ านวนน 11 ราย มอายระหวาง 16-25 ป อก 12 ราย มอายระหวาง 26-35 ป และอายระหวาง 36-55 ป ม 8 ราย ทเหลออก 3 รายไมทราบอาย

ส าหรบ ป 2552 พบวา ชวงตนป มยาเสพตดท ะลกเขามาบรเวณชายแดนไทยและ เขตพนทเทศบาลนครเชยงรายเปนจ านวนมาก เนองจากมการสบเปลยนก าลงทหารและมเทศกาลปใหม

4.5.2 สภาพปญหายาเสพตดในพนท ส านกงานปองกน และปราบปรามยาเสพตด จดล าดบ การแพรระบาดของยาเสพตดในจงหวดเชยงราย อยในขน “ระดบรนแรง” โดยส านกงานปองกนและปราบปรามยาเสพตดใชจ านวนผ คาและผเสพเปนตวชวด เขตพนท เทศบาลนครเชยงรายเปนพนทเมองหรอศนยกลางความเจรญทงทางดานเศรษฐกจ สงคม การศกษา และการทองเทยว มรปแบบ การแพรระบาดของยาเสพตดทคลายคลงกบจงหวดเช ยงรายในภาพรวม 2 รปแบบ 2 คอ การแพรระบาดจากการทประเทศเพอนบานผลตและสงเขามาจ าหนายในประเทศไทย และการแพรระบาดทเปนลกษณะ “ตลาดนด” ดงน

การแพรระบาดจากการทประเทศเพอนบานผลตและสงเขามาจ าหนายในประเทศไ ทย จงหวดเชยงรายมพนทตดตอกบรฐฉาน สหภาพพมาทางตอนเหนอ และตดตอกบแขวงบอแกว แขวงไชยบร สปป.ลาว ทางดานเหนอและตะวนออก ซงทงประเทศพมาและสปป.ลาว ตามรายงานขาวระบวา มการผลตยาเสพตด ประเภท ยาบาและเฮโรอน โดยชนกลมนอยและกองก าลงตดอาวธ เชน กองทพสหรฐวา (UWSA) กองก าลงไทยใหญ (MTA) อาสาสมครมเซอรพมา กลมนายยเซและกลมชาวเขาเผาแมว เนองจากตลอดแนวชายแดนมภเขาสลบซบซอนและมแมน าโขงกน ทงยงม ชองทางเขาออก หลายทางทงทถกตอง ตามกฎหมายและไมถกกฎหมาย การลกลอบน าเขายาเสพตดจากประเทศเพอนบานจงมตลอดแนวชายแดนและทกชองทาง อยางไรกตาม การปราบปรามอยางจรงจงในชวงสงครามยาเสพตด ท าใหนกคารายใหญทส าคญๆ ในจงหวดเชยงรายท ไมยงถกจบกมตางยตบทบาทชวคราวหรอหลบหนออกไปอยตางประเทศ จงมนกคารายใหญจากจงหวดอนหรอภาคอนเขาไปตดตอซอขายกบผผลตหรอนายหนาคายาเสพตดในประเทศเพอนบานโดยตรง และใหกลมผรบจางล าเลยงยาเสพตดไปรบยาเสพตดจากประเทศเพอนบานหรอบรเวณชายแดนทตกลงกนแลวลกลอบขนสงไปสงยงจดนดหมายในพนทตอนในของประเทศ สวนผคารายยอยจะตดตอซอขายนายหนาของเจาของยาเสพตดบรเวณเมองชายแดนในเขตไทยแลวขนสงเองหรอจางกลมผรบจาง

การแพรระบาดในลกษณะ “ตลาดนด” ยาเสพตดทน าเขามาจากประเทศเพอนบา นจะไมท าการขนสงไปใหผซอทนท แตจะมการพกยาบรเวณแนวชายแดนเพอตดตอหาตลาด ซงปจจบนจะมนายหนาหรอตวแทนเปนผตกลงกนหรออาจนดขายทางโทรศพท จากนนจงจะล าเลยงยาเสพตดมาสง 2 ศนยปฏบตการตอสเพอเอาชนะยาเสพเสพตดจงหวดเชยงราย. 2552. ปญหายาเสพตดในจงหวดเชยงราย. [Online]. Available. URL : http://www.chiangrai.net/CPOC/miniWeb/sts/p4.htm. (กรกฎาคม 2552)

4-9

ใหกบกลมผรบจางขนสง โดยพนททพบวา มการสงมอบยาเสพตดเปนประจ าในพนทจงหวดเชยงราย คอ อ าเภอแมสาย อ าเภอแมจน อ าเภอเชยงแสน อ าเภอแมฟาหลวง รวมทงในเขตอ าเภอเมอง โดยนายหนาหรอผรบจางขน มทงคนไทยและชาวเขา สวนนายทนมาจากจงหวดอน และตางประเทศ 3 ยาเสพตดสวนใหญทกลมผคายาเสพตดจากตางประเทศตองการ คอ เฮโรอนและยาไอซ การแพรระบาดของยาเสพตดจากผผลตในประเทศเพอนบานไปยงจงหวดใน ภมภาคอนจงมาจาก “ตลาดนด” ในจงหวดเชยงราย

4.5.3 สาเหตของปญหายาเสพตด สาเหตของการแพรระบาดของยาเสพตดในเขตพนทเทศบาลนครเชยงราย มสาเหตส าคญ 2 ประการ คอ

1) จากสภาพภมประเทศทมพรมแดนตดกบประเทศเพอนบาน คอ ประเทศพมาและลาว จงหวดเชยงรายจงกลายเปนจดพกและเสนทางล าเลยงยาเสพตด

2) พนทเทศบาลนครเชยงรายเปนศนยกลางความเจรญทงทางเศรษฐกจ การศกษาและการทองเทยว ท าใหมประชากรจากพนทอนๆ รวมทงประชากรจากประเทศเพอนบานเขามาอาศยอยเปนจ านวนมากโดยประชากรเหลานถอเปนประชากรแฝงในพนท 4 ซงประชากรแฝงบางกลม เปนกลมทมความเกยวของกบปญหายาเสพตด มาก ท าใหพนทเทศบาลนครเชยงราย มความเสยงสงตอปญหาการแพรระบาดของยาเสพตด 4.6 การด าเนนงานดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดของเทศบาลนครเชยงราย 4.6.1 กระบวนการด าเนนงานปองกนและแกไขปญหายาเสพตดของเทศบาลนครเชยงราย

กระบวนการ ก าหนดนโยบายและยทธศาสตร นโยบายของรฐบาลชวยกระตนใหเทศบาลนครเชยงรายตระหนกถงความส าคญของปญหายาเสพตดและเรมด าเนนงานดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด ซงสงผลใหชมชนมองเหนความส าคญของปญหายาเส พตดตามไปดวย เมอเทศบาลนครเชยงรายและชมชนตระหนกถงความส าคญของปญหายาเสพตด สงผลใหเทศบาลนครเชยงรายก าหนดนโยบายและยทธศาสตรเพอการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด โดย ก าหนดภารกจ ดาน การปองกนและแกไขปญหายาเสพตดไวในนโยบายดานตางๆ คอ

3 รายงานการจบกมของสถานต ารวจภธรจ งหวดเชยงรายทผานมา พบวา ชาวตางประเทศทจบกมไดบอยครง คอ ชาวไตหวน 4 ประชากรแฝง หมายถง กลมบคคล 2 ประเภท คอ กลมบคคลทไมไดม ภมล าเนาในเขตเทศบาลนครเชยงราย แตอยอาศยและน าชอฝากไวในทะเบย นบานเพอศกษาหรอประกอบอาชพ และกลมบคคลทไมไดมภมล าเนาในเขตเทศบาลนครเชยงรายแตเขามาอาศยอยโดยไมมชอในทะเบยนราษฎร ซงมทงคนไทยและคนตางดาว

4-10

o นโยบายดานการพฒนาทรพ ยากรมนษย สงคมและการเมอง “สงเสรม การปองกนและแกไขปญหายาเสพตด และความปลอดภยในชวตและทรพยสน”

o นโยบายดานการปองกนโรค “พฒนาระบบเฝาระวงและปองกนโรค เนน การใหชมชนมความร ความเขาใจเกยวกบปจจยเสยงในโรคระบาดตางๆ และรวมเปนเครอขายข องหนวยเคลอนเรวในการสกดกนโรค (SRRT) รวมทงปญหายาเสพตด

o นโยบายดานสงเสรมสขภาพ “รวมกบภาคเครอขายในพนทรวมบรการสราง สงเสรมสขภาพทตอบสนองความตองการทกกลมวย โดยเนนการสราง ความเขมแขงใหแกชมชนในการบรการจดการดานสขภาพและสงแวด ลอมอยางยงยน”

โดยเทศบาลนครเชยงรายไดพจารณาปจจยทเกยวของกบปญหายาเสพตดภายในพนท รวมกบการยดยทธศาสตรและกรอบความคดหลกของศนยอ านวยการปองกนและปราบปรามยาเสพตด (ศอ.ปส.) เพอก าหนดเปนยทธศาสตรดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดภายในพ นท โดยใหความส าคญกบยทธศาสตร 3 ดาน คอ

1) ยทธศาสตรการแกไขปญหาผเสพ / ผตด (Demand) 2) ยทธศาสตรการปองกนกลมผมโอกาสเขาไปใชยาเสพตด (Potential

Demand) 3) ยทธศาสตรการบรหารจดการอยางบรณาการ (Management)

ยทธศาสตรดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดของเทศบาลนครเชยงราย ทง 3 ดาน มแนวทางการด าเนนงาน ดงน

o ด าเนนการดานการเฝาระวงและตดตามขอมลความเคลอนไหว สถานการณยาเสพตด โดยจดใหมขอมลในพนท

o จดใหมหรอสนบสนนการบ าบดรกษาและฟนฟสมรรถภาพผเสพ/ผตด o จดใหมหรอสนบสนนกจกรรมดานสงคม การพฒนาอาชพเพอรองรบ

ผผานการบ าบด ไมใหหวนกลบมาเกยวของกบยาเสพตด o จดใหมหรอสนบสนนกจกรรมเพอปองกนกลมเสยง o ด าเนนการประสานงานใหเกดการปฏบตตามแผนปฏบตการของศนย

ปฏบตการตอสเพอเอาชนะยาเสพตด จงหวดเชยงราย o สนบสนนการด าเนนงา นของชดวทยากร ชดชมชนสมพนธ และ

องคการประสานพลงแผนดนฯ

4-11

o รายงานผลการปฏบตงานและสถานการณปญหายาเสพตดในพนทใหศนยปฏบตการตอสเพอเอาชนะยาเสพตด จงหวดเชยงราย ทราบทกระยะ

o ด าเนนการตามทผอ านวยการศนยปฏบตการตอสเพอเอาชนะยาเสพตด จงหวดเชยงราย มอบหมายหรอรองขอ

กระบวนการวางแผน เทศบาลนครเชยงรายวาง แผนงานดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดโดยแบงแผนออกเปน 3 ดาน ตามยทธศาสตรทไดก าหนด คอ

1) แผนงานดานการแกไขปญหาผเสพ/ผตด (Demand) 2) แผนงานดานการปองกนกลมผมโอกาสเขาไปใชยาเสพตด (Potential

Demand) 3) แผนงานดานการบรหารจดการอยางบรณาการ (Management)

รวมทง มแผนงานอดหนนงบประมาณใหกบประชาชนในเขตพนทเทศบาลนครเชยงรายเพอจดกจกรรมดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด

แผนงานปองกนและแกไขปญหายาเสพตดของเทศบาล นครเชยงรายมาจากกระบวนการจดท าแผนของเทศบาลนครเชยงราย และการเสนอแผนงานโดยชมชน o แผนงาน ทก าหนดโดยเทศบาลนครเชยงราย เทศบาลนครเชยงราย เปน

ผก าหนดหรอวางแผนดวยตนเอง โดยน าเขาสระบบการพ จารณาอนมตแผนงานจากสภาเทศบาล ตามขนตอน เมอแผนงานผานการพจารณาอนมตแลว เจาหนาทเทศบาลนครเชยงรายเปนผปฏบตงานตามแผนงาน

o แผนงานทก าหนดโดยชมชน ชมชนเปนผก าหนดหรอวางแผนดวยตนเอง โดยคณะกรรมการชมชนจดประชม หรอเทศบ าลนครเชยงรายจดเวทประชาคม และวางแผนงาน จากน น จงน าเสนอแผนงานตอเทศบ าลนครเชยงราย เทศบาลนครเชยงราย น าแผนงานนนบรรจเปนแผนงานของเทศบาลนครเชยงราย และน าเขาสระบบการพ จารณาอนมตแผนงานจากสภาเทศบาล เพอพจารณางบประมาณ เมอแผนงาน ผานการพจารณาอนมตแลว เจาหนาทเทศบาลนครเชยงรายเปนผปฏบตงานตามแผนงาน

นอกจากนน ส านกงานประกนสขภาพจงหวดเชยงราย ใหการสนบสนนงบประมาณ แกโครงการของชมชนทเสนอผานมาทางเทศบาลนครเชยงราย โดยใหงบประมาณเพอการสงเสรมสขภาพและการปองกนโรค รวมทงการฟนฟสขภาพประชาชนในชมชน ซงการปองกนและแกไขปญหา ยาเสพตด เปนแผนงานท สอดคลองกบวตถประสงคของการใหงบประมาณ โดยจดสรรงบประมาณใหกบประชาชนคนละ 37.50 บาท ประกอบกบ เทศบาลนครเชยงรายตองสนบสนนงบประมาณเพมเตมอก

4-12

รอยละ 50 ทกคนในชมชนมสทธในการเสนอแผนงาน ขณะท เทศบาลนครเชยงราย ท าหนาทเปนพเล ยงใหกบชมชนในการวางแผนงาน การพจารณาอนมตแผนงานกระท าโดยตวแทนของชมชนทกชมชนในเขตเทศบาลนครเชยงราย ทงหมด 60 คน โดยแผนงานตองไดรบคะแนนเสยงจากตวแทนชมชนอยางเปนเอกฉนท แผนงานทน าเสนอจงจะถอวาผานการพจารณาอนมต ในกรณทแผนงานใ ดไดรบการคด คานจากตวแทนชมชน แมแตเพยง 1 เสยง แผนงานนนจะตองน ากลบไปปรบ ปรงแกไขใหม เทศบาลนครเชยงราย จะประสานงานกบส านกงานหลกประกนสขภาพจงหวดเชยงราย (สปสช.) ใหอดหนนงบประมาณตามแผนงานทชมชนเสนอมา และชมชนเปนผปฏบตงานตามแผนงานดวยตนเองทงหมด

กระบวนการด าเนนงาน ในป พ .ศ.2551 เทศบาลนครเชยงราย เรมปรบปรงกลไก การด าเนนงานดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด โดยจดโครงสราง การท างานศนยปฏบตการ ตอสเพอเอาชนะยาเสพตดเทศบาล นครเชยงราย (ศตส.ท.ชร.) ใหนายกเทศมนตรเทศบาลนครเชยงราย ด ารงต าแหนงประธานศนยปฏบตการตอสเพอเอาชนะยาเสพตดของเทศบาลนครเชยงราย และปลดเทศบาลนครเชยงราย ด ารงต าแหนงเลขานการ ศนยปฏบตการตอสเพอเอาชนะยาเสพตดของเทศบาลนครเชยงราย และแบงอ านาจหนาทความรบผดชอบในการด าเนนงานดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดออกเปน คณะท างานทงหมด 6 ฝาย คอ คณะท างานฝายอ านวยการและขอมล คณะท างานฝายบ าบดรกษาฟนฟสมรรถภาพผตด / ผเสพ คณะท างานฝายพฒนาแล ะเสรมสรางความเขมแขงของชมชน คณะท างานฝายเฝาระวงและจดระเบยบสงคมในชมชน คณะท างานฝายเฝาระวงการแพรระบาดของยาเสพตดและ การด าเนนกจกรรมปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในสถานศกษา คณะกรรมการฝายพฒนาและสงเสรมอาชพแกผผานการบ าบดฟนฟสมรรถภาพ

เทศบาลนครเชยงราย ด าเนนโครงการ / กจกรรมการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด โดยแบงโครงการ / กจกรรมออกเปน 3 ดาน ตามยทธศาสตรและแผนงานทก าหนดไว คอ

1) โครงการ / กจกรรมดานการแกไขปญหาผเสพ / ผตด (Demand) 2) โครงการ / กจกรรมดานการปองกนกลมผมโอกาสเขาไปใชยาเสพตด

(Potential Demand) 3) โครงการ / กจกรรมดานการบรหารจดการอยางบรณาการ (Management)

4-13

นอกจากน ยงมโครงการทเทศบาลนครเชยงรายอดหนนงบประมาณ ดงน o โครงการ / กจกรรมดานการแกไขปญหาผเสพ / ผตดยา (Demand) ดงน

1) พฒนาศกยภาพบคลากรใหมทกษะในการชวยเหลอ 2) พฒนาศกยภาพภาคเครอขาย 3) ผเสพ / ผตดไดรบการยอมรบจากสงคม 4) ผเสพ / ผตดมการศกษาและมอาชพทเหมาะสม

o โครงการ / กจกรรมดานการปองกนกลมผมโอกาสเขาไปใชยาเสพตด (Potential Demand) ดงน 1) เสรมสรางการมสวนรวมของประชาชนในการปองกนและแกไขปญหา

ยาเสพตด 2) จดกจกรรมเพอการเฝาระวงปญหายาเสพตด 3) จดระเบยบสงคม 4) พฒนาศกยภาพของชมชนในการแกไขปญหายาเสพตดอยางยงยน 5) เยาวชนและประชาชนมสวนรวมในการเฝาระวงปญหายาเสพตด 6) ชมชนเขมแขงเอาชนะยาเสพตด และมระบบเฝาระวงปญหายาเสพตด

อยางยงยน o โครงการ / กจกรรมดานการบรหารจดการอยางบรณาการ (Management)

เทศบาลนครเชยงรายด าเนนโครงการพฒนาศกยภาพการบรหารจดการ ของศนยปฏบตการตอสเพอเอาชนะยาเสพตด เทศบาลนครเชยงราย โดยมวตถประสงค เพอเสรมสรางและพฒนาการมสวนรวมในการด าเนนงานปองกนและแกไขปญหายาเสพตดแบบบรณาการ และเพอการบรณาการพฒนาการด าเนนงานของศนยปฏบตการตอสเพอเอาชนะยาเสพตด เทศบาลนครเชยงราย

o โครงการอดหนนงบประมาณ เทศบาลนครเชยงราย อดหนนงบประมาณใหกบประชาชนหรอกลมตางๆ ในพนทหลายโครงการ ไดแก ศนยวฒนธรรมสงเสรมสงานอาชพ โครงการเวทสาธารณะแสดงศกยภาพเดกและเยาวชน โครงการวถธรรมน าชมชนหางไกลยาเสพตด เครอขายสตรเทศบาลนครเชยงราย การเสรมสรางความเขมแขงใหแกชมชน หนวยงานของรฐหรอองคกรเอกชนเพอปรบปรงคณภาพชวตและสงแวดลอมและเพอเอาชนะยาเสพตด โครงการเงนอดหนนด าเนนกจกรรมดานพทธศาสนาและศาสนาอน โครงการเงนอดหนนกฬานกเรยนเทศบาลและเมองพทยาฯ

4-14

นอกจากการด าเนนโครงการ / กจกรรมตางๆ ดงทกลาวขางตน เทศบาลนครเชยงรายยงประสานงานและรวมมอกบหนวยงานภาครฐ ภาคเอกชน องคกรอสระและชมชน ในการด าเนนงานปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนท

กระบวนการ ตดตามผล เทศบ าลนครเชยงราย มการตดตามการด าเนนงานดาน การปองกนและแกไขปญหายาเสพตดเปนระยะๆ และมการสรปผลการด าเนนงานโครงการ / กจกรรมทงหมด และรายงานตอประธานศนยปฏบตการตอสเพอเอาชนะยาเสพตด เทศบาลนครเชยงราย โดยรายงานจ าแนกโครงการ / กจกรรมตามยทธศาสตร ผ ลการด าเนนงานซงประกอบดวย วนและเวลาในการด าเนนงาน กลมเปาหมายทเขารวม ลกษณะของกจกรรม รวมทง ปญหาและอปสรรคใน การด าเนนงาน อยางไรกตาม เทศบาลนครเชยงราย ยงไมมการประเมนผล การด าเนนงานของเจาหนาทผปฏบตงาน และประเมนผลแผนงานหรอโครงการ / กจกรรม ทก าหนดไวส าหรบการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนท ส าหรบโครงการทชมชนไดรบการอดหนนงบประมาณจากเทศบาลนครเชยงราย โดยชมชนเปนผปฏบตงานดวยตนเอง ชมชนรายงานผลการด าเนนงานกลบมาทเทศบาลนครเชยงราย ตามขนตอนทไดก าหนดไว โดยมการรา ยงานการเบกจายเงน หลกฐาน การใชจายเงน รปถายและผลการด าเนนงาน เปนตน แตยงไมมการประเมนผลการด าเนนงานและแผนงานจากทงชมชนและเทศบาลนครเชยงราย เชนเดยวกน

4.6.2 รปแบบการ ด าเนนงานปองกนและแกไขปญหายาเสพตดของเทศบาลนครเชยงราย เทศบาลนครเชยงรา ย ด าเนนงานปองกนและแกไขปญหายาเ สพตดแบบมสวนรวมภายใตรปแบบ การด าเนนงานแบบมสวนรวมจากทกภาคสวนในพนท โดยแตละภาคสวนมบทบาท ดงน

ศนยปฏบตการตอสเพอเอาชนะยาเสพตดเทศบาลนครเชยงราย เปนกลไกหลกใน การอ านวยความสะดวกและสนบสนนกระบวนการด า เนนงาน งบประมาณใน การจดโครงการ / กจกรรมการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด การตดตอประสานงานกบหนวยงานภาคทงภายในและภายนอกชมชน รวมทงเปนศนยกลางขอมลขาวสารดานยาเสพตด

ชมชน มสวนรวมในการด าเนนงาน โดยสวนใหญเปนระดบกลม คอ กลมอาชพตางๆ กลมผสงอาย กลมเดกและเยาวชน และกลมแมบาน เปนตน อกทง ยงมแกนน าชมชนทเขามามสวนรวมในการด าเนนงานดวย

หนวยงานภาคทงภาครฐ ภาคเอกชน และองคกรพฒนาชมชน o หนวยงาน ภาครฐ ไดแก กระทรวงสาธารณสข ส านกงานปองกนและ

ปราบปรามยาเพสตด ภาค 5 ส านกงานคมประพฤต เรอนจ ากลางจ งหวดเชยงราย ทณฑสถานและสถานพนจเดก ส านกงานประกนสขภาพจงหวด

4-15

เชยงราย (สปสช.) ส านกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย สถานอนามย สถานต ารวจ โรงเรยน ฯลฯ

o หนวยงานภาคเอกชน ไดแก มลนธพฒนาภมปญญาทองถน มลนธพฒนาชวตและสงคม

o องคกรพฒนาเอกชน ไดแก กลมโอโซนของมลนธ PSI มลนธภมพลงชมชนไทย (มภท.) และกลมรงอวน

รปแบบการด าเนนงานแบบมสวน รวมของเทศบาลนครเชยงราย ใชรปแบบไตรภาค คอ รฐ ทองถน ชมชน โดยหนวยงานภาครฐในระดบจงหวด มสวนรวมมาก เพราะเขตเทศบาลนครเชยงรายเปนพนทศนยกลางความเจรญของจงหวด

4.7 บทเรยนจากความส าเรจในการด าเนนงาน ปองกนและแกไขปญหายาเสพตด ของเทศบาลนครเชยงราย

การศกษาเพอถอดบทเรยนการด าเนนงานปองกนและแกไ ขปญหายาเสพตดเทศบาลนครเชยงรายใชแนวทางการเขยนวธปฏบ ตทเปนเลศ (Best Practices) ท าการถอดองคความรทส าคญในกระบวนการด าเนนงานปองกนและแกไขปญหายาเสพตดแตละขนตอน โดยพจารณาตามวงจร การพฒนาคณภาพงาน (Plan Do Check Action หรอ PDCA) ดงน

4.7.1 การก าหนดนโยบายและการวางแผนงาน (Plan) เทศบาลนครเชยงรายเรมด าเนนงานดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในป พ.ศ.2546 เนองจากรฐบาลประกาศนโยบายท าสงคร ามกบยาเสพตด เทศบาลนครเชยงราย จงก าหนดภารกจไวทฝายงานปองกนและควบคมโรคตดตอ กองสาธารณสขและบรรเทาสาธารณภย ในชวงเวลาดงกลาว การด าเนนงานใหความส าคญก บการเฝาระวงปองกนและตดตามสถานการณปญหายาเสพตดในพนท ซงการจดกจกรรมรณรงคปองกนปญหายาเสพตดของเทศบาลนครเชยงรายสามารถกระตนใหชมชนเรมด าเนนงานปองกนและแกไขปญหายาเสพตดเชนเดยวกน ตงแตป พ .ศ.2546 เรอยมา เทศบาลนครเชยงราย มเจาหนาท ผปฏบตงานดาน การปองกนและแกไขปญหา ยาเสพตดเพยง 1 คน ตอมา ในป พ .ศ.2550 กรมสงเสรมการปกครองทองถน ประกาศใหมการจดตงศนยปฏบตการตอสเพอเอาชนะยาเสพตดองคกรปกครองสวนทองถ น (ศตส.อปท.) เทศบาลนครเชยงรายจงพยายามจดตงศนยปฏบตการ ตอสเพอเอาชนะยาเสพตดเทศบาลนครเชยงราย (ศตส.ท.ชร.) เพอด าเนนงานดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนท

การก าหนดนโยบายดานการปอ งกนและแกไขปญหายาเสพตดของเทศบาลนครเชยงราย เปน ผลสบเนองจากการทรฐบาลประกาศท าสงครามกบยาเสพตด ซงสงผลใหเทศบ าลนครเชยงรายตระหนกถงความส าคญของปญหายาเสพตด โดยเรมก าหนดยทธศาสตรของเทศบาลนครเชยงรายทม ความสอดคลองกบยทธศาสตรและกรอบความคดหลกของชาต เทศบาลนครเชยงรายใหความส าคญกบยทธศาสตร 3 ดาน คอ ยทธศาสตรการแกไขปญหาผเสพ / ผตด (Demand) ยทธศาสตรการปองกนกลมผมโอกาสเขาไปใชยาเสพตด (Potential Demand) และยทธศาสตรการบรหารจดการอยาง

4-16

บรณาการ (Management) จากยทธศาสตรของชาตทงหมด 4 ดาน เนองจากเทศบาลนครเชยงรายไมไดมอ านาจหนาทในการปฏบตงานดานการควบคมตวยา (Supply) ซงเปนยทธศาสตรของชาตดานท 4

แผนงานดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดของเทศบาลนครเชยงรายมวตถประสงคหลกในการด าเนนงานใหสอดคลองเชอมโยงกบยทธศาสตรแตละขอ โดยกระบวนการวางแผนงานของเทศบาลนครเชยงรายม 2 รปแบบ คอ แผนงานทมาจากเทศบาลนครเช ยงรายเปนผวางแผนโดยตรง และแผนงานทเปดโอกาสใหประชาชนเขามามสวนรวมในการวางแผนงาน โดยคณะกรรมการชมชนซงเปนผแทนของชาวบานเปนผรางและเสนอตอเทศบาล หรอเทศบาลนครเชยงรายใชเวทประชาคมเพอเปนพนทใหกบชาวบานในการพดคยแลกเปลยนความคด และรา งแผนงานเพอน าเสนอตอเทศบาลนครเชยงราย โดยมเทศบาลนครเชยงรายเปนพเลยง อกทง เทศบาลนครเชยงรายยงรวมกบหนวยงานภาครฐใหเงนอดหนนแผนงานของประชาชน โดยทกคนมสทธในการเสนอรางแผนงาน แตแผนงานนนจะตองผานการพจารณาลงคะแนนเสยงอยางเปนเอกฉนทจากตวแทนของทกชมชนในเขตพนทเทศบาลนครเชยงราย ในกรณทแผนงานใดไมผานการลงคะแนนเสยง กใหสามารถน าไปปรบปรงแกไขใหมได กระบวนการวางแผนทเปดโอกาสใหประชาชนม สวนรวม สงผลใหประชาชนในพนทไดเรยนรการคนหาและก าหนดแนวทางในการแกไขปญหาในพนทของตนเอง ซงสามารถเรยนรไดทงจากภายในชมชนตนเอง และชมชนอนๆ ทน าเสนอแผนงาน เทศบาลนครเชยงราย เปดโอกาสหรอมชองทางใหประชาชนเขามามสวนรวมในการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนท โดยใหคณะกรรมการชมชนเปนตวแทนของชาวบาน หรอมการจดเวทประชาคม เพอรบฟงความคดเหนของชาวบานและหารอรวมกนในการวางแผนงานดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด การปองกนและแกไขปญหายาเสพตดจงเปนไปตาม ความตองการของประชาชนในพนทอยางแทจรง และสามารถด าเนนงานไดอยางเหมาะสมและสอดคลองกบสถานการณและสภาพปญหา เพ ราะประชาชนเปนผประสบปญหาโดยตรง จงเปนผรและเขาใจปญหา รวมทง สามารถสะทอนปญหาและคนหาแนวทางในการแกไขปญหาไดดทสด กจกรรมตางๆ ทเกดขนภายในชมชนจงเปนไปตามความตองการของชมชนอยางแทจรง ชมชนเกดการเรยนรเรองการวางแผนงานและการด าเน นกจกรรมจากภายในชมชนและจากชมชนอนๆ รวมทง ชมชนทยงเสนอแผนงานไมผาน กสามารถเรยนรเพมเตมจากแผนงานของชมชนอนๆ ทผาน การพจารณาอนมต จงเปนการสรางความเขมแขงใหกบชมชนเพอการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดอยางยงยนไดอกแนวทางหนง

4.7.2 การด าเนนงาน โครงการ / กจกรรม (Do) เทศบาลนครเชยงรายไดมการจดตง ศนยปฏบตการตอสเพอเอาชนะยาเสพตด เทศบาลนครเชยงราย โดยแบงคณะท างานออกเปน 6 ฝาย คอ คณะท างานฝายอ านวยการและขอมล คณะท างานฝายบ าบดรกษาฟนฟสมรรถภาพผตด / ผเสพ คณะท างานฝายพฒนาและเสรมสรางความเขมแขงของชมชน คณะท างานฝายเฝาระวงและจดระเบยบสงคมในชมชน คณะท างานฝายเฝาระวงการแพรระบาดของยาเสพตดและการด าเนนกจกรรมปองกน

4-17

และแกไขปญหายาเสพตดในสถานศกษา คณะกรรการฝายพฒนาและสงเสรมอาชพแกผผาน การบ าบดฟนฟสมรรถ ภาพ แตละฝายมการก าหนดโครงสรางและอ านาจหนาทไวอยางชดเจน แตมการบรณาการการท างานรวมกนเสมอ เทศบาลนครเชยงรายไดด าเนนโครงการ / กจกรรมตางๆ ตามแผนงานทแบงออกเปน 3 ดาน ดงน

โครงการ / กจกรรมดานการแกไขปญหาผเสพ / ผตด ทเทศบาลนครเชยงราย ได ด าเนนงานผานมา คอ

o การพฒนาและสงเสรมการปฏบตงานของอปพร . เพอพฒนาสงเสรมและสนบสนนระบบเฝาระวงปญหายาเสพตด

o การเฝาระวง / การอยเวรยามและรกษาความสงบเรยบรอยภายในชมชน 60 ชมชน ท าใหเกดระบบการเฝาระวงและรกษาความสงบเรยบรอยครบทกชมชน โดยไดรบความรวมมอจากสถานต ารวจภธรอ าเภอเมองเชยงรายใน การด าเนนงาน

o การตรวจตรา / กวดขน การใชสถานทสวนสาธารณะ เชน สวนตงโคมเชยงรายเฉลมพระเกยรต สวนสาธารณะเกาะลอย หาดเชยงราย และสถานขนสงจงหวดเชยงราย โดยเจาหนาทเทศกจ

o การตรวจปสสาวะเพอหาสารเสพตดในนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตนและตอนปลายโรงเรยนสงกดเทศบาล ซงการด าเนนงานดงกลาวท าใหนกเรยน คร บคลากรในโรงเรยนเกดความตระหนกถงพษภยของยาเสพตดและ เขามาเปนเครอขายด าเนนการพฒนาเครอขายการเฝาระวงการแพรระบาดของยาเสพตดในโรงเรยน

o การตดตามเยยมบานผเสพ / ผทผานการบ าบดฟนฟจากส านกคมประพฤตและทณฑสถาน มการตดตามเยยมบานผเสพ / ผตดทผานการฟนฟสมรรถภาพ โดยเจาหนาทสาธารณสข เพอใหค าแนะน าใหก าลงใจและประสานให ความชวยเหลอตามความเหมาะสม

o พฒนาและสงเสรมอาชพประชา ชนในชมชน เพอเพมรายได ลดคาใชจายใหประชาชนในชมชน

o การสงเคราะหผดอยโอกาสทางการศกษาแกนกเรยน / นกศกษาทมฐานะยากจน การส งเคราะหผสงอาย ผพการ และผตดเชอเอชไอว เพอเพมโอกาสทางการศกษาและเปนการชวยดแลใหผสงอาย ผพการ ผปวยใหมคณภาพชวตดขน

4-18

โครงการ / กจกรรมดานการ ปองกนกลมผมโอกาสเขาไปใชยาเสพตด ทเทศบาลนครเชยงรายด าเนนงานผานมา คอ

o อบรมนกเรยนแกนน าตานยาเสพตด การจดคายคณธรรม การเขาคายพกแรมลกเสอเนตรนารในโรงเรยน เปนการจดเวทอบรมใหความรและแลกเ ปลยนประสบการณ การด าเนนงานปองกนและแกไขปญหายาเสพตดเพอเปนเครอขายชวยกบคร / อาจารยในการเฝาระวงการแพรระบาดยาเสพตดในโรงเรยน

o อบรมเยาวชนตานภยยาเสพตด เปนการพฒนาองคความร ทกษะกระบวนคดระดมสมอง การท างานเปนทม การแลกเปลยนความคดเหน ปร ะสบการณกบเพอนเยาวชน การศกษาดงาน ท าใหเยาวชนสามารถน าความรทไดรบไปปรบใชในการพฒนาตนเอง / ครอบครว / ชมชน

o การจดกจกรรมในโรงเรยนทเสรมการเรยนปกต เชน กจกรรมหนาเสาธง การจดปายนเทศ ปายประชาสมพนธ การประกวดเรยงความ การประชาสมพนธขอมลขาวสารตางๆ ท าใหนกเรยนเกดความรความเขาใจ และตระหนกถงพษภยยาเสพตด

o การด าเนนโครงก ารฝกอบรม สมมนาผบรหารเทศบาล และครอาสาสอนเรรอน การฝกอบรม และพฒนาศกยภาพแกนน าชมชน

o การสงเสรมและสนบสนนการจดกจกรรมทส าคญทางดานศาสนาและวนส าคญของชาต เชน การจดกจกรรมบรรพชาสามเณรภาคฤดรอน การจดกจกรรมท าบญตกบาตรขนปใหม สงกรานต วนเขาพรรษา วนออกพรรษา การถวาย พระพรเนองในวนเฉลมพ ระชนมพรรษาของพระบาทสมเดจ พระเจาอยหวและสมเดจพระนางเจาพระบรมราชนนาถ

o การสงเสรมและสนบสนนการจดการแขงขนกฬ า ส าหรบเยาวชน / ประชาชนในชมชน การเขารวมแขงขนกฬากลม กฬานกเรยนเทศบาลระดบภาคเหนอ และระดบประเทศ การจดการแขงขนวงมาราธอน การแขงขนชกมวยไทย การจดคอนเสรตตานยาเสพตด

o การเผยแพรประชาสมพนธ เปนกจกรรมทเผยแพรความร ความเขาใจทถกตองเกยวกบยาเสพตดในชมชน / โรงเรยน โดยผานสอประชาสมพนธ เสยงตามสายของหมบาน / โรงเรยน เสยงตามสายของเทศบาล และรถประชาสมพนธเคลอนท การจดท าปายประชาสมพนธ ปายรณรงคตางๆ โปสเตอร วซด แผนพบ เพอกระตนเตอนใหเยาวชน / ประชาชนตระหนกและเหนถงพษภยของยาเสพตดและไมเขาไปยงเกยวกบยาเสพตด

4-19

o การจดกจกรรมรณรงคตอตานยาเสพตดวนยาเสพตดโลก เปนการบรณาการด าเนนงานรวมกนของเทศบาลนครเชยงราย องคการบรหารสวนจงหว ดเชยงราย สวนราชการทกภาคสวน โรงเรยนสถาบนการศกษาและกลม พลงมวลชนใ นชมชน ท าใหประชาชนเขาถงขอมลสถานการณของยาเสพตดโดยผานบอรดนทรรศการการรณรงครปแบบตางๆ การใหโอกาสเยาวชนไดแสดงออกถงความสามารถ เพอเปนการปลกจตส านกและสรางความตระหนกใหเยาวชนและประชาชนทราบถงพษภยของยาเสพตดและเขามามสวนรวมในการด าเนนงานปองกนและแกไขปญหายาเสพตด

o การด าเนนงานพฒนาหมบานชมชนเขมแขงในการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด เปนการกระตนใหแกนน าชมชน / ประชาชนในชมชนเขามาม สวนรวมในการวเคราะหสถานการณปญหาทมผลกระทบตอการแพรระบาดของยาเสพตดและพฒนาชมชน โดยผานกร ะบวนการประชาคมในชมชน โดยเทศบาล สนบสนนงบประมา ณ บคลากร และความรดานวทยากร ตลอดจน การประสานงานตางๆ ในการด าเนนกจกรรมทสนองตอบตอการแกไขปญหาของชมชน

o การพฒนาชมชนทปรากฏสถานการณยาเสพตดเปนชมชนเขมแขง เปน การกระตนใหแกนน าชมชน / ประชาชน เขามามสวนรวมวเคราะหสถานการณ ปญหาทมผลกระทบตอการแพรระบาดของยาเสพตดและการพฒนาชมชน รวมวางแผนการด าเนนงานแกไขปญหา โดยชมชนเองด า เนนกจกรรมตางๆ ซงเทศบาลสนบสนนงบประมาณและประสานงานตางๆ ในการด าเนนกจกรรมทสนองตอบตอการแกไขปญหาของชมชน

o การพฒนาชมชนกองทนแมของแผนดน การด าเนนงานพฒนาหมบาน / ชมชนเขมแขง กองทนแมของแผนดน ซงเปนการด าเนนงานปองกนและแกไขปญหายาเสพตด โดยใชกระบวนการท างานแบบมสวนรวมและกา รบรณาการของทกภาคสวนในพนท ใหโอกาสสรางความเชอมนในศกยภาพของแกนน าชมชน ประชาชน ในการวเคราะหปญหา / ผลกระทบของยาเสพตด ก าหนดทศทาง /แนวทางในการแกปญหาและด าเนนการแกไขปญหาแบบมองครวม ม การวเคราะหและประเมนผลเพอปรบปรงแกไขขอบกพรองเปนระยะ และรวมรบผลประโยชนทเกดจากการพฒนา โดยไดรบการสนบสนนงบประมาณและเทคโนโลยจากภาครฐและเอกชนทเหมาะสมสอดคลองกบวถชวตของชมชนจะเปนแนวทางน าไปสการพฒนาทยงยน นบตงแตป 2548-2551 มชมชนในเขตเทศบาลนครเชยงราย ไดรบการคดเลอกจากศตส .ท.ชร. และส านกงานป .ป.ส.

4-20

ภาค 5 ใหเขารบพระราชทานเงนขวญทนกองทนแมของแผนดนจากสมเดจ พระนางเจาพระบรมราชนนาถ จ านวน 5 ชมชน ไดแก ชมชนหนองปง , ฮองล, เกาะทอง , สนหนอง , และปากอไทยใหญ และม 2 ชมชน ทไดรบการค ดเลอกเปนศนยการเรยนรของ ศตส.ท.ชร. ไดแก ชมชนหนองปง ชมชนเกาะทอง และชมชนสนหนอง โดยเฉพาะชมชนเกาะทองซงสามารถพฒ นาตนเองเปนชมชนเขมแขงตนแบบและแหลงศกษาดงานของอ งคกรปกครองสวนทองถน ในจงหวดเชยงรายและทวประเทศ

โครงการ / กจกรรมดานการบรหารจดการอยางบรณาการ (Management) เทศบาลนครเชยงราย ด าเนน โครงการพฒนาศกยภาพการบรหารจดการ ของศนยปฏบตการตอสเพอเอาชนะยาเสพตด เทศบาลนครเชยงราย โดยมวตถประสงค เพอเสรมสรางและพฒนาการมสวนรวมในการด าเนนงานปองกนและแกไขปญหายาเสพตดแบบบรณาการ และ เพอการบรณาการพฒนาการด าเนนงานของ ศนยปฏบตการตอสเพอเอาชนะยาเสพตด เทศบาลนครเชยงราย

โครงการอดหนนงบป ระมาณ เทศบาลนครเชยงราย อดหนนงบประมาณใหกบ ประชาชนหรอกลมตางๆ ในพนทหลากหลายโครงการ

การด าเนนงานดานการปองกนและแก ไขปญหายาเสพตด นอกจากประสานความรวมมอกนภายใน เทศบาลแลว เทศบาลนครเชยงรายยงประสานงานกบหนวยงานภาครฐ ภาคเอกชน องคกรพฒนาเอกชน แ ละชมชนในการด าเนนงานดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในลกษณะไตรภาค คอ รฐ ทองถน และชมชน ซงสงผลให สามารถเขาถงปญหายาเสพตดภายในพนทและสามารถตรงสถานการณในพนทไดในระดบหนง แมวา เจาหนาทเทศบาลนครเชยงราย จะตองด าเนนงานปองกนและแก ไขปญหายาเสพตดภายใตขอจ ากดดานกฎหมาย แตดวยศกยภาพและความสามารถของเจาหนาท ในการหากลไกและเครองมอเพอขจดอปสรรคดานกฎหมายและแสวงหาวธการด าเนนงานภายใตขอบเขต อ านาจหนาททกฎหมายก าหนด ท าใหการ ด าเนนงานปองกนและแกไขปญหายาเสพตดบรรลผลส าเรจได ส าหรบภาคเครอขายในการ ด าเนนงานของเทศบาลนครเชยงราย ประกอบดวย หนวยงานภาครฐ ภาคเอกชน องคกรพฒนาเอกชน และชมชน ดงน

หนวยงานภาครฐ o กระทรวงสาธารณสข ใหการสนบสนนงบประมาณแกอาสาสมครประจ าหมบาน

(อสม.) หมบานละ 10,000 บาทโดยกจกรรมดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในหมบานทอาสาสมครประจ าหมบานจะขอใชงบประมาณสวนนได จะตองมลกษณะตามเงอนไข 3 ขอทก าหนดไวเปนเกณฑการพจารณาใหการสนบสนนงบประมาณ คอ

4-21

ตองมการพฒนาคน ตองมการแกไขปญหา ตองพฒนาศนยบรการทมอยในชมชน

o ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามยาเสพตด ภาค 5 (ส านกงานปปส . ภาค 5 ) ประสานงานกบเทศบาลนครเชยงราย ในเรองการใหงบประมาณสนบสนนและคดเลอกหมบานทไดรบพระราชทานเงนขวญถงกองทนแมของแผนดน

o ส านกงานคมประพฤต เรอนจ ากลางจงหวดเชยงราย ทณฑสถานและ สถานพนจเดกและเยาวชน เทศบาลนครเชยงราย ประสานงานดานขอมลของผผานการบ าบดฟนฟจากหนวยงานตางๆ ไมวาจะเปน ส านกงานคมประพฤต เรอนจ ากลางจงหวดเชยงราย ทณฑสถานและสถานพนจเดกและเยาวชน เพอน าขอมลทไดมาใชในการตดตามดแลชวยเหลอและเฝาระวงการ กลบไปเสพซ าของผผานการบ าบดฟนฟ โดยเทศบาลนครเชยงราย มเจาหนาทพยาบาล ประมาณ 7-8 คน เปนผปฏบตงานโดยแบงเปนทมๆ ละ 2 คน ประจ าตามเขตการเลอกตงทงหมด 4 เขต

o ส านกงานประกนสขภาพจงหวดเชยงราย (สปสช .) ใหการสนบสนนงบประมาณแกโครงการของชมชนท เสนอผานมาทางเทศบาลนครเชยงราย โดยใหงบประมาณเพอการสงเสรมสขภาพและการปองกนโรค รวมทงการฟ นฟสขภาพแกประชาชนทกคนในชมชน ส านกงานประกนสขภาพจงหวดเชยงราย จดสรรงบประมาณใหกบประชาชนคนล ะ 37 .50 บาท ประกอบกบ เทศบาลนคร เชยงรายตองสนบสนนงบประมาณเพมเตมอก 50 เปอรเซนต

o ส านกงานพฒนาสงคมและความมนคงของม นษย (พมจ .) มอ านาจหนาทดแลรบผดชอบหอพกและมการ ประสานงานรวมกนกบชมชนจดท าโครงการหอพกสขาว ขณะท เทศบาลนครเชยงราย มอ านาจหนาทในการออกใบอน ญาตสถานประกอบการทอาจเปนอนต รายตอสขภา พซงรวมถงหอพกดวย ดงนน การด าเนนงานดาน การปองกนและแกไขปญหายาเสพตดภายในบรเวณหอพก จงตองประสานงานและรวมกนด าเนนงานระหวาง ส านกงานพ ฒนาสงคมและความมนคงของมนษยและเทศบาลนครเชยงราย

o สถานอนามย เทศบาลนครเชยงรายประสานงานกบสถานอนามย ในดานขอมลของ ผเสพ / ผตดทผานการบ าบดฟนฟจากสถานอนามย เพอเทศบาลนครเชยงราย ตดตามดแลชวยเหลอและเฝาระวงการกลบไปเสพซ า

o สถานต ารวจ ต ารวจด าเนนการจบกมและตรวจคนโดยท างานเปนทมรวมกบเทศบาลนครเชยงราย อกทงสรางระบบการเฝาระวงและรกษาความสง บเรยบรอยในทกชมชน และยงเปนวทยากรใหความรแกนกเรยนในเรองของยาเสพตด

4-22

องคกรพฒนาเอกชน ประสานการท างานและ ชวยเหลอ เทศบาลนครเชยงราย ใน การด าเนนงานดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดบางเรอง o กลมโอโซน ของมลนธ PSI ด าเนนงานปองกนและแกไขปญหายา เสพตดในพนท

จงหวดเชยงราย โดยมการท างาน ทงในพนทเทศบาลนครเชยงราย และอ าเภอ อนๆ ปจจบน เนนการท างานใน พนทอ าเภอแมยาว กลมโอโซนของมลนธ PSI มเครอขายประมาณ 13–14 เครอขาย โดยผท างานสวนหนงเปนผทเคยใชยาเสพตดมากอน

o มลนธภมพล งชมชนไทย (มภท.) ประสานการท างานดานปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในเขตเทศบาลนครเชยงราย

o กลมรงอวน ไดรบงบประมาณอดหนนจากเทศบาลนครเชยงราย ในโครงการเวทสาธารณะแสดงศกยภาพเดกและเยาวชน

ภาคเอกชน o มลนธพฒนาภมปญญาทองถน ไดรบงบประมาณอดหนนจากเทศบาลน ครเชยงรายใน

โครงการศนยวฒนธรรมสงานอาชพ o มลนธพฒนาชวตและสงคม ไดรบงบประมาณอดหนนจากเทศบาลนครเชยงราย ใน

โครงการ เสรมสรางความเขมแขงใหแกชมชน หนวยงานรฐหรอองคกรเอกชน เพอปรบปรงคณภาพชวตและสงแวดลอมและเพอเอาชนะยาเสพตด

ชมชน o อปพร. ด าเนนโครงการฝกอบรมทบทว นอาสาสมครปองกนภยฝายพลเรอน (อปพร.)

และโครงการสงเสรมการปฏบตงานอาสาสมครปองกนภยฝายพลเรอนเทศบาล พฒนา สงเสรมและสนบสนนระบบเฝาระวงปญหายาเสพตดในชมชน โดยเทศบาลนครเชยงรายเปนผรบผดชอบโครงการ

o ผน าชมชน แกนน าชมชน กร รมการชมชน แกนน า ชมชนในเขตพนทเทศบาลนครเชยงราย มความหลากหลาย ในอาชพ วย เพศ เชน แกนน าแมบาน คนขบสามลอ คนขบรถตกๆ กลมเยาวชน กลมผสงอาย และประธานชมชน ฯลฯ ซงทางเทศบาลนครเชยงราย พจารณาวา แกนน าชมชนมความหลากหลายและครอบคลมเกอบครบทกกลมในชมชน แกนน าสวนใหญไดรบการยอมรบจากชมชนอยกอนแลวหรอเปนผน าธรรมชาต การคดเลอกแกนน ากระท าโดย ใชวธการอาสาสมคร ชมชนเปนผคดเลอกและแตงตงใหเปนแกนน า จากนน เทศบาลนครเชยงรายจงแตงตง เพอรบทราบอกครงหนง เทศบาลนครเชยงราย ท างานรวมกบผน าชมชนหรอแกนน ากลมตางๆ ในพนท โดย การด าเนน โครงการ ตางๆ ไดแก โครงการ ฝกอบรมใหแกผน าชมชนและคณะกรรมการชมชน กลมเครอขายอนๆ ในเขตเทศบาลนครเชยงราย เพอแกไขปญหาความยากจนตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในเขตเทศบาลนครเชยงราย โครงการ

4-23

เพมศ กยภาพกลมแกนน าในชมชนและประชาชนในเขตเทศบาล โครงการพฒนาศกยภาพแกนน าเยาวชนในเขตเทศบาลนครเชยงราย เปนตน

o อาสาสมครประจ าหมบาน (อสม.) ด าเนนการเฝาระวง / การอยเวรยามในชมชนและรกษาความสงบเรยบรอยในชมชน เพอเปนแนวทางปองกนปญหายาเสพตดในชมชนไดอกวธหนง

o กลมเดก ผน ากลมเดกทรวมกลมท ากจกรรมของตนเอง เชน กลมเดก B-Boy จะเปนผตดตอกบเทศบาลนครเชยงราย โดยการเขามาพดคย เลาถงความเคลอนไหวภายในกลมและเปนสายเรองยา เสพตดในลกษณะทไมเปนทางการ กลมเดกยอมรบเจาหนาทเทศบาลนครเชยงรายใ หเปนพใหญ จงมความไววางใจ และเชอใจ อยางไรกตาม ไมสามารถสรางเครอขายของเดกกลมนใหท า งานรวมกบทางเทศบาลนครเชยงรายอยางเปนทางการไดเพราะเดกจะไมยอมรบความเปนทางการหรอกฎเกณฑตางๆ และพอใจทจะรกษาระยะหางกบทางเจาหนาทเทศบาลนครเชยงรายในระดบหนง

o ชมชน มกรอบการท างานดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดของตนเอง แ ตประสานงานกบเทศบาลนครเชยงราย ในการสงเสรมอาชพใหแก ชมชนเพอแกไขปญหาความยากจน พฒนาความเขมแขงชองชมชนกองทนแมของแผนดนและศนยกลางการเรยนร มกจกรรมในการ สงเสรมพฤตกรรมเชงบวกของคนในชมชนตนเองทงเดกและผใหญ และเสนอแผนงานโครงการเพอขอรบงบประมาณอดหนนจากเทศบาลนครเชยงราย

o โรงเรยน ประสานงานกบเทศบาลนครเชยงรายในการด าเนนการตรวจปสสาวะนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตนและตอนปลาย การจดคายตางๆ การแขงขนกฬา สรางเครอขายโรงเรยนตนแบบ การอบรม การดงาน แตงตงสารวตรนกเรยนเพอด าเนนงานปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในกลมเดกและเยาวชน

o วด เทศบาลนครเชยงราย จดการบรรพช าสามเณร และกจกรรมวนส าคญทางศาสนา เพอสรางความเขมแขงทางดานจตใจใหกบทงเดกและผใหญ หางไกลยาเสพตด

เทศบาลนครเชยงราย ด าเนนงานปองกนและแกไขปญหายาเสพตดรวมกบภาครฐ ทองถน และชมชนในลกษณะไตรภาค ซงสามารถเขาถงปญหายาเสพตดภายในพนทและสามารถตรงสถานการณในพนทไดในระดบหนง เนอ งจากเขตพนทเทศบาลนครเชยงราย เปนพนทศนยกลางความเจรญ ทงทางดานเศรษฐกจ สงคม และการศกษาหรอเปนพนทเมองจงมการด าเนนงานปองกนและแกไขปญหายาเสพตดรวมกบหนวยงานภาครฐในระดบจงหวดจ านวนมาก ซงเปนผลจากความสมพนธในเรองของอ านาจหนาทของแตละหนวยงานทเชอมโยงกนและทบซอน กน ขณะทการด าเนนงานรวมกบชมชนเพอใหการด าเนนงานครอบคลมทกชมชนหรอทกพนทสามารถกระท าไดยาก เนองจาก พนทบางแหงมประชากรแฝงซงเปนกลมคนตางดาวเขามาท างานและอยอาศยเปนจ านวนมาก เทศบาลนคร

4-24

เชยงรายประสบปญหาในเรองของภาษาทใชในการตดตอส อสาร และการสราง ความสมพนธสวนบคคลระหวางเจาหนาทเทศบาลนครเชยงรายและกลมคนตางดาว จงท าใหเทศบาลนครเชยงราย ยงไมสามารถเขาไปด าเนนงานปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในทกพนทได

เทศบาลนครเชยงราย ด าเนนงานดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในร ปแบบโครงสรางการท างานของศนยปฏบตการตอสเพอเอาชนะยาเสพตดเทศบาลนครเชยงราย ซงมการแบงฝายคณะท างานและก าหนดอ านาจหนาทตามกฎหมายของแตละฝายไวอยางชดเจน ดงทกลาวมาแลว ตลอดระยะเวลาทผานมา เทศบาลนครเชยงราย ด าเนนงานดานการปองกนและแกไขปญห ายาเสพตดภายใตขอจ ากดดานกฎหมายในเรองของอ านาจหนาทในการปฏบตงานบางประการ แตเจาหนาทเทศบาลนครเชยงราย ซงเ ปนผปฏบตงานพยายามด าเนนงาน โดยประสานงานรวมกบหนวยงานทมอ านาจหนาทในการปฏบตงานโดยตรง หรอมอ านาจหนาททสามารถเชอมโยงกา รปฏบตงานกบเทศบาลนครเชยงรายได ยกตวอยางเชน

เจาหนาทเทศบาลนครเชยงราย ไมสามารถตรวจคนหรอจบกมคนตางดาวทเสพยาเสพตดได ถงแมวาจะทราบตวบคคลทแนชดหรอมผร องเรยนกตาม เทศบาลนครเชยงราย จงตดตอประสานงานกบทางเจาหนาทต ารวจ ซงในบางคร ง เกดความลาชาและไมทนตอเหตการณทเกดขน ดงนน เจาหนาทเทศบาลนครเชยงราย จงใชชองทางตามอ านาจหนาททก ฎหมายเฉพาะอนๆ ก าหนดใหเทศบาลมอ านาจหนาทด าเนนกจการใหเปนไปตามกฎหมายนนๆ โดยการรอใหคนตางดาวแสดงพฤตกรรมทสอถงการขอทาน จงสา มารถเขาตรวจคนและสอบสวนคนตางดาวได ตามอ านาจหนาทของพระราชบญญตการสาธารณสข พ .ศ.2535 และพระราชบญญตรกษาความสะอาดและความเปนระเบยบเรยบรอยของบานเมอง พ.ศ.2535 แตจดประสงคในการสอบสวนทแทจรงคอ เรองยาเสพตด

ในกรณทเทศบาลนครเช ยงราย เขาตรว จคนสถานประกอบการไมวาจะเปนหอพกหรอ สถานบนเทงทไดรบการรองเรยนหรอแจงเบาะแสเรองยาเสพตดอยาง กะทนหน รวมกบเจาหนาทต ารวจซงไมมหมายศ าล เจาหนาทเทศบาลนครเชยงราย จ าเปนตองเปนผตดตอโดยตรงกอน เพราะเปนผทออกใบอนญาตสถานประกอบการตา มกฎหมาย จงสมเสยงตออนตรายทจะไดรบมากกวาเจาหนาทหนวยงานอนทรวมตรวจคน และถอวาเปนควา มพยายามในการใชอ านาจหนาทตามกฎหมายทเทศบาลนครเชยงราย มอย

แมวา เจาหนาทเทศบาลนครเชยงราย ด าเนนงานดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดภายใตขอจ ากดดานกฎหมายในเรองของอ านาจหนาทบางประการ แตดวยศกยภาพและความสามารถของเจาหนาทจงสามารถหาและใชชองทางของอ า นาจหนาททเทศบาลนครเชยงราย มตามทกฎหมายก าหนด ไมวาจะเปนอ านาจหนาทตามพระราชบญญตเทศบาล พ.ศ.2496 แกไขเพมเตม พ.ศ.2543 และอ านาจหนาทตามกฎหมายเฉพาะอนๆ ก าหนดใหเทศบาลมอ านาจหนาทด าเนนกจการใหเปนไปตามกฎหมายนนๆ เพอใหการด าเนนงานดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดบรรลผลส าเรจดวยด

4-25

4.7.3 การตดตามและประเมนผลการด าเนนงาน (Check and Action) เทศบาลนครเชยงรายมการตดตาม ผลการด าเนนงานปองกน และแกไขปญหายาเสพตดเปนระยะๆ และมการสรปผล การด าเนนงานเพอรายงานตอประธานศนยปฏบตการตอสเพอเอาชนะยาเสพตดเทศบาลนครเชยงราย ส าหรบโครงการทชมชนไดรบการอดหนนงบประมาณจากเทศบาลนครเชยงราย ชมชนตองรายงานผลการด าเนนงาน แตเท ศบาลนครเชยงรายยงไมมการประเมนผลการด าเนนงานและแผนงานของชมชนเชนเดยวกน

ผงการด าเนนงานปองกนและแกไขปญหายาเสพตดเทศบาลนครเชยงราย

ด าเนนโครงการ / กจกรรม

ตดตามผลการด าเนนงาน

โครงการ / กจกรรม - ดานการแกไขปญหาผเสพผตด - ดานการปองกนกลมผมโอกาสเขาไปใชยาเสพตด - ดานการบรหารจดการอยางบรณาการ

หนวยงานตางๆ ทประสานความรวมมอ ไดแก กระทรวงสาธารณสข / ปปส.ภาค 5 / สนง.คมประพฤต / เรอนจ ากลางจ.ชร. /ทณฑสถานและสถานพนจเดก / สนง.ประกนสขภาพจ.ชร. (สปสช.) / สนง.พฒนาสงคมและความมนคงของมนษย สถานอนามย / ต ารวจ / โรงเรยน / วด NGOs / มลนธอปพร. / ผน าชมชน / กรรมการชมชน / อสม.

คณะท างานฝายตาง ๆ (ฝายอ านวยการและขอมล / ฝายบ าบดรกษาฟนฟผตด / ผเสพ / ฝายพฒนาและเสรมสรางความเขมแขงของชมชน / ฝายเฝาระวงและจดระเบยบสงคมในชมชน / ฝายเฝาระวงการแพรระบาดของยาเสพตดในสถานศกษา / ฝายพฒนาและสงเสรมอาชพแกผผานการบ าบดฟนฟ)

ศตส.ท.ชร

นโยบาย ยทธศาสตร กรอบความคดหลก ทศทางการแกไข ปญหายาเสพตด

ประธานศตส. (นายก ท.ชร.) และ เลขาฯ

(ปลด ท.ชร.)

รายงานผลการปฏบตงาน

กรมสงเสรมการปกครอง สวนทองถน ประกาศจดตง ศตส.อปท.

นโยบายรฐบาล “ประกาศสงครามกบยาเสพตด”

การด าเนนงานดานยาเสพตดของ ท.ชร.

งานปองกนและควบคมโรคตดตอ กองสาธารณสขและสงแวดลอม

โครงการ/กจกรรมปองกนและตดตามสถานการณ

จนท.จดท าแผน

และเสนอสภา ท.ชร. พจารณาอนมต

แผนงานทก าหนดโดยชมชน โดยคณะกรรมการชมชน

ท าเวทประชาคมและเสนอแผนใหสภา ท.ชร. พจารณาอนมต

4-26

4.8 ปจจยแหงความส าเรจในการด าเนนงาน การถอดองคความรและบทเรยนทไดรบจากการด าเนนง านปองกนและแกไขปญหายาเสพตดของเทศบาลนครเชยงราย พบวา ปจจยแหงความส าเรจของเทศบาลนครเชยงราย คอ

4.8.1 การบรณาการการท างาน เทศบาลนครเชยงราย จดตงคณะท างานปองกนและแกไขปญหายาเสพตดของศนยปฏบตการตอสเพอเอาชนะยาเสพตด โดยแบงออกเปน 6 ฝาย ซงก าหนดอ านาจหนาทของแตละฝายไวอยางชดเจน คณะท างานแตละฝายมขอบเขตการท างานทครอบคลมสถานการณปญหาในพนทและสอดคลองกบนโยบายและยทธศาสตรของเทศบาลนครเชยงรายทก าหนดไว อยางไรกตาม ในการด าเนนกจกรรม / โครงการของฝายใดกตาม เจาหนาททกฝา ยจะเขาไปมสวนร วมดวย แมวาโครงการ / กจกรรม ไดก าหนดวตถประสงคหลกไวแลว แตเจาหนาทฝายตางๆ ทเขารวมกจะพยายามบรณาการกจกรรม / โครงการนนใหบรรลวตถประสงคอนๆ ตามขอบเขตฝายงานของตนเอง แตจะตองมความสอดคลองกบวตถประสงคห ลกไปพรอมกน ดวย กลาวไดวา แมวา เทศบาลนครเชยงรายมการแยกสวนการท างานตามอ านาจหนาทของแตละฝาย แตกลบไมแบงงานกนท า ทกฝายท างานทกงานรวมกนอยางบรณาการ

4.8.2 การเอาใจใส เยาวชน เนองจากกลม ผเสพยาเสพต ดสวนใหญในเขตพนทเทศบาลนครเชยงราย เปนกลม เดกและเยาวชน เทศบาลนครเชยงรายจงด าเนนงานโดยใหความส าคญกบกลมเดกและเยาวชนเปนอยางมาก โดยพยายามชกชวนใหกลมเดกและเยาวชนเขารวมกจกรรม / โครงการตางๆ ททางเทศบาลนครเชยงรายจด อยางไรกตาม กลมเดกและเยาวชนสวนใหญทเขารวมกจกรรม คอ กลมท ไมมพฤตกรรมเสยงหรอกลมเดกด เทศบาลนครเชยงรายจงพยายามเขาถงกลมเดกทมพฤตกรรมเสยงโดยการสรางความเชอใจและความไววางใจทมตอตนเองใหกบหวหนากลมเดก เนองจากกลมเดกจะใหความส าคญและคอนขางเชอหวหนากลมมาก ถาเจาหนาทเทศบาลนครเชยงรายสามารถเขาถงหวหนากลมเดกได การสรางความสมพนธกบสมาชกภายในกลมจงเปนเรองงาย และกลมเดกจะนบถอเจาหนาทเทศบาลนครเชยงรายใหเปนพใหญของกลม เทศบาลนครเชยงรายจงสามารถสบทราบความเคลอนไหวของเดกภายในกลมทเกยวของกบยาเสพต ดได ขณะทหวหนากลมเดกมกจะบอกเลาความเคลอนไหวภายในกลมใหกบเจาหนาทเทศบาลนครเชยงรายเชนเดยวกน รวมทงเมอมปญหากจะขอความชวยเหลอจากเจาหนาทเทศบาลนครเชยงรายดวย ลกษณะความสมพนธเชนนจงเปนผลดตอการตดตามสถานการณปญหายาเสพตดภา ยในกลมเดกทมพฤตกรรมเสยง

4.8.3 ศกยภาพของบคลากร แมวาเทศบา ลนครเชยงรายตองด าเนนงาน ปองกนและแกไขปญหายาเสพตดภายใตอ านาจหนาท ทกฎหมายก าหนดซงอาจจะไมเอออ านวยตอการปฏบตงานในบางสถานการณ เชน ไมมอ านาจหนาทในการต รวจคนและจบกม เปนต น แตเจาหนาทเทศบาลนครเชยงรายมปฏภาณไหวพรบทสามารถด าเนนงานตามอ านาจหนาททตนมอยใหบรรลผลส าเรจได โดยมเทคนคการใชกฎหมาย การประสานงานรวมกบหนวยงานทมอ านาจหนาทเรองนนโดยตรง เปนตน

4-27

ศกยภาพสวนบคคลของบคลากรเทศบาลนครเชยงรายจงเป นปจจยส าคญประการหนงทสงผลใหเทศบาลนครเชยงรายประสบผลส าเรจในการด าเนนงาน 4.9 ปญหาอปสรรคในการด าเนนงาน

การด าเนนงานของเทศบาลนครเชยงรายสงผลใหสามารถตรงสถานการณในพนทไดแตยงไมสามารถเขาถงทกพนทในเขตเทศบาลนครเชยงรายได เทศบาลนครเชยงร ายยงประสบปญหาและอปสรรคในการด าเนนงานปองกนและแกไขปญหายาเสพตดหลายประการ ดงน

ดานการวางแผนงานหรอโครงการ การวางแผนงานหรอ โครงการ ดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดในพนทเทศบาล นครเชยงราย ขาดการบรณาการ รวมกน ระหวางหนวยงานและภาคเครอขาย แผน งานหรอโครงการยงมลกษณะตางฝายตางท า การด าเนนงานปองกนและแกไขปญหายาเสพตดจงไมสอดคลองหรอเชอมโยงกน อยางเปนเอกภาพ สงผลใหการด าเนนงานในพนทไมมความยงยน

ดานบคลากร เจาหนาทผ รบผดชอบภารกจดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดมการ โยกยายการท างานบอย เนองจากตองการขนต าแหนงทสงขน สงผลใหขาด การประสานเชอมตอขอมลในการท างานของเจาหนาทผเรมปฏบตงานใหม

ดานอ านาจหนาท อ านาจหนาท ตามกฎหมายของ เทศบาลนครเชยงราย ไมสนบสนนสงเสรมการท างานทงหมดของเทศบาล เชน เทศบา ลนครเชยงรายไมมอ านาจหนาทใน การตรวจคนและจบกม ดงนน เจาหนาทจงปฏบตงานคอนขางล าบากและตองหาเทคนคการใชกฎหมาย รวมทงพยายามบรณาการอ านาจกฎหมายของแตละหนวยงานใน การปฏบตงานรวมกน เทศบาลนครเชยงรายมองวา รฐมการถายโอนหนาทใหกบเทศบาลแตกลบไมมการถายโอนอ านาจใหด วย เขตพนทเทศบาลนครเชยงราย มประชากรแฝงจ านวนมากซงสวนหนงเปนกลมบคคลตางดาว ประชากรกลมนบางสวนเปนผคาราย ยอยและผเสพ เทศบาลนครเชยงราย ไมมอ านาจหนาททจะด าเนนการใดๆ กบกลมบคคลตางดาวเหลาน ถงแมจะ ทราบวา มการกระท าผดเรองยาเสพตดกตาม จงท าไดแตเพยงกดดนบคคลกลมนใหออกจากพนทเทานน และประสานงานกบทางเจาหนาทต ารวจในการจบกมหรอด าเนนการตอไป

ดานกฎหมาย กฎหมายยงไมสามารถใชควบคม เฝาระวงบางพนททเปนจดเสยงตอการคาและการเ สพยาไดเนองจากเทศบาลนครเชยงรายอย ภายใตบรบทความเปนเมองหรอศนยกลางความเจรญของพนท เชน ยงไมมกฎหมายควบคมบานทแบงหองใหเชา เพราะถอวาไมใชสถานประกอบการ นอกจากน กฎหมายยงคมครองผกระท าผดมากกวาเจาหนาทผปฏบตงาน และไมมสวสดการใหกบเจาหนาทภายหลงจากเกดอบตเหตในขณะปฏบตงาน ซงการปฏบตงานดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดมความเสยงตอชวตและทรพยสนคอนขางสง

4-28

ดานการปฏบตงาน o ตามกฎระเบยบของเทศบาลนครเชยงราย การสงเสรมอาชพส าหรบผผาน

การบ าบดฟนฟจะตอ งอบรมเปนกลมโดยจดท าในรปแบบของโครงการ เทศบาลนครเชยงราย ไมสามารถจดอบรมเปนรายบคคลไดเพราะจะมปญหาเรองการขออนมตงบประมาณ แตในทางปฏบตแลว เทศบาลนครเชยงรายไมสามารถจดการอบรมอาชพเปนกลมใหแกผทผานการบ าบดฟนฟได เพราะ ผทสนใจในอาช พเดยวกนมจ านวนไมมากพอ อกทง ผผานการบ าบดฟนฟประมาณรอยละ 99 ไมตดตอขอรบการสงเสรมอาชพจากเทศบาลนครเชยงราย แมวาจะไมมงานท ากตาม

o การทเจาหนาทเทศบาลนครเชยงราย และแกนน าชมชนไปตดตามเยยมผเสพทพนโทษหรอผทผานการบ าบดฟนฟจะกล ายเปนการประทบตราความผดใหกบบคคลเหลานนในชมชน

o ความปลอดภยของแกนน าชมชนทพาเจาหนาทเทศบาลนครเชยงราย ไปตดตามเยยมบานผทผานการบ าบดฟนฟ รวมทง ความปลอดภยของผทแจงเบาะแสหรอเปนสายเรองยาเสพตดใหกบเทศบาลนครเชยงราย ยกตวอยางเชน ถาผคายาในพนททราบวา คนเกบของเกามการตดตอกบเทศบาลนครเชยงราย คนเกบของเกาจะไมสามารถเขาไปในพนทและไมสามารถประกอบอาชพของตนได สงผลใหขาดรายได เทศบาลนครเชยงราย จงเพยงแตรกษาสมพนธภาพทดไวกบบคคลกลมนเพอขอ ความชวยเหลอในบางกรณ นอกจากนน การสรางเครอขายปองกนและแกไขปญหายาเสพตดอยางเปนทางการเพอท างานรวมกบเทศบาลนครเชยงราย ท าใหสมาชกเครอขายไมปลอดภยจากผมอทธพลในพนท และอาจรายแรง ถงขนท ไมสามารถอาศยอยในพนทตอไปได เพราะเครอขายทางการเปนรปแบบทเปดเผย

o การด าเนนงานของเทศบาลนครเชยงราย ยงเขาไมถงกลมเดกทมพฤตกรรมเสยงทงทอยในโรงเรยนและนอกโรงเรยน สวนใหญเดกทเขารวมกจกรรมภายในโรงเรยนและในชมชนมกเปนกลมเดกด กลมเดกทมพฤตกรรมเสยงมกไมเขารวมกจกรรมกบโรงเรยนและชมชน รวมทง การด าเนนงานของเทศบาลนครเชยงราย ยงเขาไมถงชมชนรอบนอกและชมชนแออดซงเปนทอยอาศยของคนตางดาวหรอชาวเขา เนองดวยสาเหตหลายประการ คอ

ไมสามารถสอสารกนได เนองจากคนตางดาวหรอชาวเขาไมเขาใจภาษาไทย

เทศบาลนครเชยงรายไมมอ านาจหนาทในการด าเนนการใดๆ กบคนตางดาวหรอชาวเขา จงตองประสานงานกบทางเจาหนาทต ารวจใหด าเนนการตอไป

4-29

คณะกรรมการชมชนไมสามารถเขาถงบคคลกลมคนตางดาวหรอชาวเขาไมรจกกนเปนการสวนตว หรอไมมความสมพนธกน

o เวลาในการด าเนนกจกรรมปองกนและแกไข ปญหายาเสพตดของเทศบาลนครเชยงราย ยงไมสอดคลองกบวถชวตของบคคลบางกลม เชน ผใชแรงงาน พอคาแมคา เปนตน ยกตวอยางเชน เทศบาลนครเชยงราย ด าเนนกจกรรมในตอนกลางวน บคคลกลมนตองท างาน จงไมสนใจหรอไมสามารถเขารวมกจกรรมได ขณะท บคคลกล มนวางตอนกลางคน แตเทศบาลนครเชยงราย ไมไดด าเนนกจกรรมในตอนกลางคนเพราะไมใชเวลาปฏบตงาน

4-30

ลงพนทเกบขอมลเทศบาลนครเชยงราย ณ ส านกงานเทศบาลนครเชยงราย อ.เมอง จ.เชยงราย