บทที่ 3 วิธีดำเนินกำรวิจัย การวิจัยครั ้งนี ้เป็ นการวิจัยเชิงทดลอง (experimental research ) แบบมีกลุ่มควบคุมวัดก่อน และหลังการทดลอง (pretest–posttest control groups design) เพื่อศึกษาผลของโปรแกรม สนับสนุน การจัดการตนเองต่อพฤติกรรมการจัดการตนเองและระดับฮีโมโกลบินเอวันซีของผู้สูงอายุที่เป็น โรคเบาหวานชนิดที่ 2 ประชำกรและกลุ ่มตัวอย่ำง ประชากรที่ศึกษา คือ ผู้สูงอายุที่เป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ที่มารับการตรวจที่คลินิก โรคเบาหวานแผนกผู้ป่วยนอก โรงพยาบาลแม่แตง จากการคานวณหาขนาดของกลุ่มตัวอย่างโดย การใช้ตารางประมาณค่าอานาจการวิเคราะห์ทางสถิติ (power analysis ) ผู้วิจัยกาหนดระดับนัยสาคัญ ที่ .05 ตามอานาจการทดสอบ ( level of power) เท่ากับ .80 และขนาดของความสัมพันธ์ของตัวแปร (effect size) เท่ากับ .56 ซึ ่งได้จากการวิเคราะห์เมตาเกี่ยวกับการสนับสนุนและการให้ความรู้ผู้ป ่วย โรคเบาหวานในประเทศไทยโดยสินีนาฏ ลิขิตรัตน์เจริญ (Likitratcharoen, 2000) จากการเปิดตาราง ได้ขนาดกลุ่มตัวอย่างต่อกลุ่ม 22 ราย (Burns & Grove,2005) แต่ผู้วิจัยคาดว่ากลุ่มตัวอย่างบางราย อาจไม่สามารถเข้าร่วมงานวิจัยได้ตลอด และมีการสูญหายของกลุ่มตัวอย่าง ผู้วิจัยจึงได้เลือกกลุ่ม ตัวอย่างเพิ ่มอีกร้อยละ 20 ของขนาดตัวอย่างที่คานวณได้ คือกลุ ่มละ 4 ราย ดังนั ้น ขนาดของกลุ่ม ตัวอย่างที่กาหนดไว้จึงเป็นกลุ ่มละ 26 ราย ผู้วิจัยคัดเลือกกลุ่มตัวอย่างที่มีคุณสมบัติตามเกณฑ์ ดังต่อไปนี ้ 1. ได้รับการวินิจฉัยด้วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 มาไม่น้อยกว่า 6 เดือน ได้รับยาลดระดับ น ้ าตาลในเลือดชนิดรับประทาน 2. ไม่มีภาวะแทรกซ้อนเรื ้อรังจากโรคเบาหวาน 3. สามารถอ่านและเขียนภาษาไทยได้ 4. มีค่าระดับฮีโมโกลบินเอวันซีมากกว่าร้อยละ 6.5 5. มีคะแนนพฤติกรรมการจัดการตนเองต ่าหรือปานกลาง
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
บทท 3
วธด ำเนนกำรวจย
การวจยครงนเปนการวจยเชงทดลอง (experimental research) แบบมกลมควบคมวดกอน
และหลงการทดลอง (pretest–posttest control groups design) เพอศกษาผลของโปรแกรม สนบสนน การจดการตนเองตอพฤตกรรมการจดการตนเองและระดบฮโมโกลบนเอวนซของผสงอายทเปนโรคเบาหวานชนดท 2 ประชำกรและกลมตวอยำง
ประชากรทศกษา คอ ผสงอายทเปนโรคเบาหวานชนดท 2 ทมารบการตรวจทคลนกโรคเบาหวานแผนกผปวยนอก โรงพยาบาลแมแตง จากการค านวณหาขนาดของกลมตวอยางโดยการใชตารางประมาณคาอ านาจการวเคราะหทางสถต (power analysis) ผวจยก าหนดระดบนยส าคญ ท .05 ตามอ านาจการทดสอบ (level of power) เทากบ .80 และขนาดของความสมพนธของตวแปร (effect size) เทากบ .56 ซงไดจากการวเคราะหเมตาเกยวกบการสนบสนนและการใหความรผปวยโรคเบาหวานในประเทศไทยโดยสนนาฏ ลขตรตนเจรญ (Likitratcharoen, 2000) จากการเปดตารางไดขนาดกลมตวอยางตอกลม 22 ราย (Burns & Grove,2005) แตผวจยคาดวากลมตวอยางบางรายอาจไมสามารถเขารวมงานวจยไดตลอด และมการสญหายของกลมตวอยาง ผวจยจงไดเลอกกลมตวอยางเพมอกรอยละ 20 ของขนาดตวอยางทค านวณได คอกลมละ 4 ราย ดงนน ขนาดของกลมตวอยางทก าหนดไวจงเปนกลมละ 26 ราย ผวจยคดเลอกกลมตวอยางทมคณสมบตตามเกณฑดงตอไปน
1. ไดรบการวนจฉยดวยโรคเบาหวานชนดท 2 มาไมนอยกวา 6 เดอน ไดรบยาลดระดบน าตาลในเลอดชนดรบประทาน
2. ไมมภาวะแทรกซอนเรอรงจากโรคเบาหวาน 3. สามารถอานและเขยนภาษาไทยได 4. มคาระดบฮโมโกลบนเอวนซมากกวารอยละ 6.5 5. มคะแนนพฤตกรรมการจดการตนเองต าหรอปานกลาง
53
6. การรบรกาลเวลา สถานทเปนปกต โดยประเมนจากคะแนนการทดสอบสตปญญา (MSQ) ของคาหน และคณะ (Kahn et al., 1960) มากกวา 8 คะแนนขนไป
7. ยนดเขารวมการวจย เกณฑในการพจารณาคดกลมตวอยางออกจากการวจย (dropout criteria) มดงตอไปน 1. มภาวะแทรกซอนรนแรงขณะเขารวมโปรแกรมสนบสนนการจดการตนเองและ
ตองเขารบการรกษาในโรงพยาบาล 2. ไมสามารถเขารวมโปรแกรมไดตามทก าหนด 3. ไดรบยาลดระดบน าตาลในเลอดชนดฉด ผวจยจบคกลมตวอยางใหมคณสมบตลกษณะเหมอนกนหรอใกลเคยงกนในเรองเพศ
อาย (60-69 ป, 70-79 ป, 80 ปขนไป) ระดบฮโมโกลบนเอวนซ คะแนนพฤตกรรมการจดการตนเอง แลวสมกลมตวอยางแตละคเขากลมทดลองและกลมควบคมโดยการจบฉลาก คอ ก าหนดเลขคเปนกลมทดลองซงจะไดรบโปรแกรมสนบสนนการจดการตนเอง เลขคเปนกลมควบคมซงจะไดรบการพยาบาลตามปกต
เครองมอทใชในกำรวจย
เครองมอทใชในการวจยครงนแบงเปนเครองมอทใชในการรวบรวมขอมล และเครองมอ ทใชในการด าเนนการวจย
1. เครองมอทใชในการรวบรวมขอมล ประกอบดวย 1.1 แบบบนทกขอมลสวนบคคลของผ ปวย ไดแก ขอมลเกยวกบ อาย เพศ
สถานภาพสมรส รายไดเฉลยตอเดอน ความพอเพยงของรายได ระยะเวลาทไดรบการวนจฉยโรค 1.2 แบบวดพฤตกรรมการจดการตนเองของผสงอายทเปนโรคเบาหวานซงผวจย
สรางขนจากการศกษา ต ารา เอกสารและงานวจยทเกยวของ เพอประเมนการปฏบตพฤตกรรมทเหมาะสมส าหรบผสงอายทเปนโรคเบาหวาน ประกอบดวยขอค าถามดานบวก 17 ขอ ไดแก ดานการออกก าลงกาย 5 ขอ ดานการรบประทานอาหาร 3 ขอ ดานการรบรอาการและการจดการอาการ 3 ขอ ดานการใชยาเบาหวาน 3 ขอ และดานการตดตอสอสารกบแพทย 3 ขอ ลกษณะค าตอบเปน มาตราสวนประเมนคา (rating scale) 4 ระดบ คอ ไมปฏบตเลย ปฏบตนานๆ ครง ปฏบตบอยครงและปฏบตสม าเสมอ โดยก าหนดเกณฑใหคะแนนการปฏบตพฤตกรรมการจดการตนเอง ดงน
54
ปฏบตสม าเสมอ หมายถง ปฏบตกจกรรมการจดการตนเองอยางสม าเสมอ 3 ครงขนไปตอสปดาห ใหคะแนนเทากบ 4
ปฏบตบอยครง หมายถง ปฏบตกจกรรมการจดการตนเองอยางสม าเสมอ 2 ครงตอสปดาห ใหคะแนนเทากบ 3
ปฏบตนานๆ ครง หมายถง ปฏบตกจกรรมการจดการตนเองอยางสม าเสมอ 1 ครงตอสปดาห ใหคะแนนเทากบ2
ไมปฏบตเลย หมายถง ไมปฏบตกจกรรมการจดการตนเองเลย ใหคะแนน เทากบ 1
คะแนนจากแบบวดอยระหวาง 17 ถง 68 ในการศกษาครงนผวจยจะแบงคะแนนออกเปน
3 ระดบ ไดแก ระดบสง ปานกลาง และต า จากการค านวณหาอนตรภาคชน สามารถก าหนดตามเกณฑดงน
คะแนน 51.01 ถง 68.00 หมายถง มพฤตกรรมการจดการตนเองในระดบสง คะแนน 34.01 ถง 51.00 หมายถง มพฤตกรรมการจดการตนเองในระดบปานกลาง คะแนน 17.00 ถง 34.00 หมายถง มพฤตกรรมการจดการตนเองในระดบต า 1.3 แบบบนทกระดบฮโมโกลบนเอวนซของผสงอายทเปนโรคเบาหวานทไดจาก
การตรวจเลอดทหองปฏบตการโรงพยาบาลมหาราชนครเชยงใหม ดวยเครองโคบาส มรา(Cobas Mira) โดยวธอนมโนเทอรบดเมตรค (immunotubidimetric method) หนวยวดเปนเปอรเซนต
ในการศกษาครงนผวจยจะแบงคาฮโมโกลบนเอวนซออกเปน 2 ระดบ ไดแก ควบคมโรคไดและควบคมโรคไมได โดยไดก าหนดเกณฑดงน คาฮโมโกลบนเอวนซ 6.5 หมายถง ควบคมโรคได คาฮโมโกลบนเอวนซ 6.5 หมายถง ควบคมโรคไมได
2. เครองมอทใชในการด าเนนการวจย ประกอบดวย 2.1 โปรแกรมสนบสนนการจดการตนเองในผสงอายทเปนโรคเบาหวานทผวจย
สรางขนจากการศกษาต ารา เอกสาร และงานวจยทเกยวของ โดยด าเนนตามวธการสนบสนนการจดการตนเองของมหาวทยาลยสแตนฟอรด ประเทศสหรฐอเมรกา ทพฒนาขนโดยลอรกและ ฮอลแมน (Lorig & Holman, 2003) ประกอบดวยกจกรรมการสอนและใหความร ฝกทกษะและเสรมสรางการรบรสมรรถนะแหงตนในการจดการดแลตนเองในดานการจดการทางการแพทย การจดการบทบาท และการจดการทางอารมณ เปนการสอนแบบกลมๆ ละ 10-15 คนโดยผวจย เปนระยะเวลาตดตอกน 6 สปดาหๆละ2-2.5 ชวโมง โดยใหความรเกยวกบโรคและการปฏบตตว การ
55
ตงเปาหมายและการก าหนดผลการปฏบตเพอใหบรรลเปาหมาย ฝกทกษะทจ าเปนส าหรบการจดการตนเอง 6 อยางไดแก 1) การแกไขปญหา 2) การตดสนใจ 3) การใชแหลงขอมล 4) การสรางสมพนธภาพระหวางผปวยกบบคลากรสขภาพ 5) การลงมอปฏบต และ 6) การปรบทกษะการปฏบตใหเหมาะสมในแตละบคคลและเสรมสรางการรบรสมรรถนะแหงตนโดยใหผปวยประสบความส าเรจจากการกระท าดวยตนเอง การไดเหนตวแบบหรอประสบการณของผอน การชกจงดวยค าพดและสภาวะดานรางกายและอารมณ
2.2 คมอการจดการตนเองส าหรบผสงอายทเปนโรคเบาหวานซงผวจยสรางขนจากการศกษาต ารา เอกสาร และงานวจยทเกยวของ เปนคมอทใหความรทวไปเกยวกบโรคเบาหวาน และการปฏบตพฤตกรรมการจดการตนเองในดาน การออกก าลงกายทเหมาะสม เทคนคการจดการอาการเกยวกบโรคเบาหวาน และปญหาเกยวกบอารมณ การรบประทานอาหาร การใชยาทเหมาะสม และการประสานความรวมมอกบบคลากรสขภาพ
2.3 วดทศนเสนอตวแบบผสงอายทเปนโรคเบาหวานทประสบความส าเรจในการออกก าลงกายดวยการเดนของพมผกา ปญโญใหญ (2550) ทมความยาว 10 นาท เปนวดทศนท ตวแบบแสดงพฤตกรรมการออกก าลงกายดวยการเดนทถกตองและการเอาชนะอปสรรคในการออกก าลงกายและชกจงใหมการออกก าลงกายใชในการเสรมสรางการรบรสมรรถนะแหงตนในดานการออกก าลงกาย
2.4 วดทศนเสนอตวแบบผสงอายทเปนโรคเบาหวานเกยวกบพฤตกรรมการบรโภคอาหารของพรนภา ไชยอาสา (2550) ทมความยาว 18 นาท เปนวดทศนทตวแบบเปนผสงอายทมพฤตกรรมการบรโภคอาหารเหมาะสม แนะน าเกยวกบประสบการณการเปนโรค อาการของโรค การดแลรกษา การบรโภคอาหาร วธการจดการกบปญหา และการชกจงดวยค าพดใหกลมตวอยางเกดความเชอมนในการปฏบตพฤตกรรมการบรโภคอาหารอยางตอเนอง ใชในการเสรมสรางการรบรสมรรถนะแหงตนในดานการรบประทานอาหาร
2.5 แบบวดการรบรสมรรถนะแหงตนในการปฏบตพฤตกรรมการจดการตนเองในผสงอายทเปนโรคเบาหวาน ผวจยดดแปลงมาจากแบบวดการรบรสมรรถนะแหงตนในการจดการตนเองของผทเปนโรคเบาหวานของมหาวทยาลยสแตนฟอรดประกอบดวยขอค าถามทางบวก 13 ขอ ในดานการรบประทานอาหาร 3 ขอ ดานการออกก าลงกาย 2 ขอ ดานการจดการกบอาการและปญหาทางอารมณเกยวกบโรคเบาหวาน 4 ขอ ดานการใชยา 2 ขอ และการตดตอกบแพทย 2 ขอ ลกษณะขอค าถามเปนแบบมาตราสวนประมาณคา (rating scale) 10 ระดบ โดยประเมนความมนใจในความสามารถทจะปฏบตพฤตกรรมการจดการตนเอง มนใจมากทสด หมายถง มความมนใจในการปฏบตกจกรรมนนมากใหคะแนนเทากบ 10 ไมมนใจเลย หมายถงไมมความมนใจในการปฏบต
56
กจกรรมนนเลยใหคะแนนเทากบ 1โดยผวจยจะยดเกณฑตามแบบวดการรบรสมรรถนะแหงตน ในการจดการตนเองของผทเปนโรคเบาหวานของมหาวทยาลยสแตนฟอรดโดยถาคะแนนมากกวาหรอเทากบ 7 แสดงวามความเชอมนในสมรรถนะแหงตนถาคะแนนนอยกวา 7 แสดงวาไมมความเชอมนในสมรรถนะแหงตน กำรตรวจสอบคณภำพเครองมอ
กำรตรวจสอบควำมตรงของเนอหำ (content validity) 1. ผวจยทดสอบความตรงดานเนอหาของโปรแกรมการสนบสนนการจดการตนเอง
และคมอการจดการตนเองส าหรบผสงอายทเปนโรคเบาหวาน โดยใหผ ทรงคณวฒทางดานโรคเบาหวานและดานการพยาบาลผสงอาย จ านวน 5 ทาน ตรวจสอบความตรงดานเนอหา และน าขอเสนอแนะมาแกไขปรบปรงใหสมบรณ แลวน าไปทดลองใชกบผสงอายทเปนโรคเบาหวานทมคณสมบตคลายคลงกบกลมตวอยางจ านวน 3 ราย เพอประเมนความเขาใจในเนอหา และน ามาปรบปรงแกไขกอนน าไปใชในการทดลอง ส าหรบวดทศนเสนอตวแบบผสงอายทเปนโรคเบาหวานเกยวกบการออกก าลงกาย วดทศนเสนอตวแบบผสงอายทเปนโรคเบาหวานเกยวกบพฤตกรรมการบรโภคอาหาร ไดผานการตรวจสอบความตรงดานเนอหาจากผทรงคณวฒแลว
2. ผวจยน าแบบวดพฤตกรรมการจดการตนเองของผสงอายทเปนโรคเบาหวาน แบบวดการรบรสมรรถนะแหงตน ไปตรวจสอบความตรงตามเนอหาโดยผทรงคณวฒทางดานโรคเบาหวาน และดานการพยาบาลผสงอาย จ านวน 5 ทานซงเปนชดเดยวกบผทรงคณวฒทตรวจสอบโปรแกรมการสนบสนนการจดการตนเอง และค านวณหาคาความเหนตรงกนและคาดชนความตรงของเนอหา (content validity index [CVI]) ไดคาดชนความตรงตามเนอหาของเครองมอทงชด (scale-level CVI) เทากบ .94 และ .77 ตามล าดบ
กำรตรวจสอบควำมเชอมนของเครองมอ (Reliability) ผวจยน าแบบวดพฤตกรรมการจดการตนเองของผสงอายทเปนโรคเบาหวานแบบวด
การรบรสมรรถนะแหงตน ไปทดสอบความสอดคลองภายใน (internal consistency) ในกลมตวอยาง ทมลกษณะคลายคลงกบประชากรทศกษา จ านวน 10 ราย แลวค านวณหาคาสมประสทธแอลฟาของครอนบาค (Cronbach’s coefficient alpha) ไดคาเทากบ .88 และ .81 ตามล าดบ
57
กำรพทกษสทธของกลมตวอยำง
การวจยครงนผวจยไดพทกษสทธกลมตวอยางโดยการน าโครงรางการวจยเสนอตอคณะกรรมการจรยธรรมการวจย คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม เมอไดรบอนญาตผวจยชแจงวตถประสงค ประโยชน และขนตอนการด าเนนการวจยแกกลมตวอยาง และสทธในการตอบรบหรอปฏเสธในการเขารวมการวจย โดยไมมผลกระทบใดๆ ตอกลมตวอยาง ใหกลมตวอยางเซนตใบยนยอมเขารวมการวจย และชแจงใหกลมตวอยางรบทราบวากลมตวอยางมสทธในการ ขอยตการเขารวมการวจยโดยไมมผลกระทบใดๆ ตอการรกษา นอกจากนในระหวางการเขารวมการวจยหากกลมตวอยางมอาการแสดงของระดบน าตาลในเลอดต าหรอสง หรออาการผดปกตใดๆ เชน ใจสน เจบหนาอก เหนอยหอบ แขนขาออนแรง ผ วจ ยจะหยดการวจยและใหการดแลรกษาพยาบาลจนกระทงอาการดขนจงด าเนนการวจยตอ แตถากลมตวอยางมอาการไมดขนและแพทยผเชยวชาญพสจนไดวาเปนผลมาจากการเขารวมการวจยกลมตวอยางจะไดรบการรกษาอยางเตมทจนกวาจะหาย และหากตองการหยดการวจย กลมตวอยางสามารถถอนตวออกจากการวจยได ผวจยไดค านงถงการรกษาความลบเกยวกบผปวยโดยขอมลจากการวจยจะน าเสนอในภาพรวม เทานนและหากกลมตวอยางมขอสงสยสามารถสอบถามจากผวจยไดตลอดเวลา ส าหรบกลมควบคมผวจยไดใหค าแนะน าเกยวกบโรคเบาหวาน และมอบคมอสนบสนนการจดการตนเองในผสงอายทเปนโรคเบาหวานแกกลมตวอยางภายหลงสนสดการทดลอง วธกำรรวบรวมขอมล
ภายหลงไดรบการเหนชอบจากคณะกรรมการจรยธรรมการวจย คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหมแลว ผวจยด าเนนการวจยตามขนตอนตอไปน
1) ผ วจ ยท าหนงสอผานคณบด คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม ถงผอ านวยการโรงพยาบาลแมแตง เพอชแจงวตถประสงคและขอความรวมมอในการเกบรวบรวมขอมล
2) ภายหลงไดรบการอนมตจากผอ านวยการโรงพยาบาลแมแตงแลว ผวจย เขาพบหวหนากลมงานฝายการพยาบาล หวหนางานการพยาบาลแผนกผปวยนอก โรงพยาบาล แมแตงเพอชแจงวตถประสงค ขนตอนการเกบรวบรวมขอมล และขอความรวมมอในการท าวจย
58
3) ผวจยส ารวจรายชอผสงอายทเปนโรคเบาหวานชนดท 2 ทมารบการตรวจรกษาทคลนกโรคเบาหวาน แผนกผปวยนอก โรงพยาบาลแมแตง แลวเลอกกลมตวอยางดงคณสมบตตามทก าหนด
4) ผวจยแนะน าตนเอง อธบายวตถประสงคของการวจย ประโยชนของการวจย และขนตอนการรวบรวมขอมล ขอความรวมมอในการท าวจยแกกลมตวอยางและอธบายวธการพทกษสทธกลมตวอยางในการเขารวมการวจย
5) ผ วจ ยสมภาษณกลมตวอยางเกยวกบขอมลสวนบคคลของกลมตวอยาง และพฤตกรรมการจดการตนเอง โดยวธการอานค าถามแลวใหผสงอายตอบ เพอเปนขอมลพนฐานกอนใหโปรแกรมสนบสนนการจดการตนเอง
6) ผวจยเจาะเลอดเพอสงตรวจระดบฮโมโกลบนเอวนซในกลมตวอยางทกรายกอนเขารวมการวจย
7) ผวจยด าเนนการในกลมทดลองและกลมควบคมพรอมกนตามขนตอนดงน กลมทดลอง สปดำหท 1 การด าเนนการวจยตามโปรแกรมสนบสนนการจดการตนเอง เปนการให
ความรรายกลมๆ ละประมาณ 10-15 ราย ใชระยะเวลาประมาณ 2.5 ชวโมงกจกรรมประกอบดวย 1) สรางสมพนธภาพโดยผวจยกลาวทกทาย แนะน าตวเอง พดคยทวๆ ไป พรอมทงให
กลมตวอยางแนะน าตวเอง 2) ใหความรเกยวกบโรคเบาหวานเนอหาครอบคลมเกยวกบความหมาย ชนดและ
สาเหตของการเกดโรคเบาหวาน พยาธสภาพของโรคเบาหวาน อาการและอาการแสดงของโรคเบาหวาน กลมตวอยางจะไดรบคมอการจดการตนเองส าหรบผสงอายทเปนโรคเบาหวาน
3) ผวจยสอนการตงจดมงหมายและสาธตการปฏบตการตงจดมงหมาย และสงเสรมใหกลมตวอยางตงจดมงหมายทสามารถบรรลไดในการปรบเปลยนพฤตกรรมเพอควบคมระดบน าตาลในเลอด
4) เปดโอกาสใหกลมตวอยางซกถามปญหาเรองโรคเบาหวาน การตงจดมงหมายในการควบคมโรคเบาหวาน พรอมทงอธบายเพมเตมใหเขาใจ
5) กลาวสรปกจกรรม และบอกเวลานดพบครงตอไป สปดำหท 2 การด าเนนการวจยตามโปรแกรมสนบสนนการจดการตนเอง ในดานการ
ออกก าลงกายเปนรายกลมๆ ละประมาณ 10-15 ราย ใชระยะเวลาประมาณ 2.5 ชวโมง กจกรรมประกอบดวย
59
1) กลาวทกทาย ซกถาม และพดคยเรองทวๆ ไป และชแจงเกยวกบกจกรรมครงท 2 ใหกลมตวอยางทราบ
2) กระตนใหกลมตวอยางแลกเปลยนประสบการณในการปฏบตพฤตกรรมการ ออกก าลงกาย ซงกนและกน รวมถงปญหาและอปสรรคในการปฏบตพฤตกรรมการออกก าลงกาย ทผานมา และรวมกนหาแนวทางแกไข
3) ใหกลมตวอยางชมวดทศนเสนอตวแบบผสงอายทเปนโรคเบาหวานทประสบความส าเรจในการออกก าลงกายดวยการเดนของพมผกา ปญโญใหญ (2550) ทมความยาว 10 นาท เปนวดทศนทตวแบบแสดงพฤตกรรมการออกก าลงกายดวยการเดนทถกตองและการเอาชนะอปสรรคในการออกก าลงกายและชกจงใหมการออกก าลงกาย
4) เพอสนบสนนประสบการณของความส าเรจจากการลงมอกระท าดวยการใหกลมตวอยางปฏบตการออกก าลงกายดวยการเดน โดยเรมจากการอบอนรางกายเปนเวลา 5 นาท เดนออกก าลงกาย 5 นาทและผอนคลายกลามเนอ 5 นาท กลาวยกยองชมเชยเมอกลมตวอยางสามารถปฏบตไดถกตอง และแนะน าใหกลมตวอยางฝกเดนทบานโดยเพมระยะเวลาเดนสปดาหละ 3 นาทจนครบ 20 นาท
5) เปดโอกาสใหกลมตวอยางซกถามปญหาเกยวกบการฝกการเดนออกก าลงกาย 6) ใหกลมตวอยางตงจดมงหมายทตองการในการออกก าลงกายและพฤตกรรมทจะ
ปรบเปลยนเพอใหบรรลจดมงหมายลงในคมอการจดการตนเอง 7) ผวจยวดการรบรสมรรถนะแหงตนในการปฏบตพฤตกรรมการจดการตนเองดาน
การออกก าลงกายของกลมตวอยาง โดยวธการอานใหฟงแลวใหผสงอายตอบเพอตดตามและประเมนคะแนนการรบรสมรรถนะแหงตนในการปฏบตพฤตกรรมการจดการตนเองของกลมตวอยาง ในกลมตวอยางรายทผลการประเมนการรบรสมรรถนะแหงตนมคะแนนต ากวา 7 ผวจย จะเรมใหโปรแกรมสนบสนนการจดการตนเองดานการออกก าลงกายใหมอกครง รวมกนวเคราะหปญหาและอปสรรคทเกดขนพรอมทงชวยกนแกไข ปรบเปลยนเปาหมายและพฤตกรรมการบรรลเปาหมาย
8) กลาวสรปกจกรรม และบอกเวลานดพบครงตอไป สปดำหท 3 การด าเนนการวจยตามโปรแกรมสนบสนนการจดการตนเอง ในดานเทคนค
การจดการอาการเกยวกบโรคเบาหวานและปญหาเกยวกบอารมณ เปนรายกลมๆ ละประมาณ 10-15 ราย ใชระยะเวลาประมาณ 2.5 ชวโมง กจกรรมประกอบดวย
1) กลาวทกทาย ซกถาม และพดคยเรองทวๆ ไป และชแจงเกยวกบกจกรรมครงท 3 ใหกลมตวอยางทราบ
60
2) ประเมนปญหาและอปสรรคทเกดขนในการปฏบตพฤตกรรมการจดการตนเองดานการออกก าลงกาย รวมกนแกไขปญหา และกลาวยกยองชมเชยเมอกลมตวอยางสามารถปฏบตไดถกตอง
3) กระตนใหกลมตวอยางแลกเปลยนประสบการณเกยวกบอาการ การจดการกบอาการทเกดขนจากโรคเบาหวาน และปญหาเกยวกบอารมณ รวมถงปญหาและอปสรรคทเกดขน และรวมกนหาแนวทางแกไข
4) เพอสนบสนนประสบการณของความส าเรจจากการลงมอกระท าดวยการสรางสถานการณเกยวกบอาการแทรกซอนทเกดจากโรคเบาหวาน ใหกลมตวอยางฝกปฏบตการจดการกบอาการจากสถานการณทให จากนนใหน าเสนอในกลมโดยใหสมาชกในกลมแสดงความคดเหนตอวธการจดการกบอาการทได พรอมทงกลาวยกยองชมเชยเมอกลมตวอยางสามารถปฏบตไดถกตอง
5) ใหกลมตวอยางตงจดมงหมายทตองการใหเกดในชวง 1-2 สปดาหถดไปเกยวกบการจดการอาการทเกดจากโรคเบาหวาน และพฤตกรรมทจะปรบเปลยนเพอใหบรรลจดมงหมาย ในกลมตวอยางแตละรายลงในคมอการจดการตนเองส าหรบผสงอายทเปนเบาหวาน
6) เปดโอกาสใหกลมตวอยางซกถามปญหาเกยวกบเทคนคการจดการอาการทเกดขนจากโรคเบาหวานและปญหาเกยวกบอารมณ
7) ผวจยวดการรบรสมรรถนะแหงตนในการปฏบตพฤตกรรมการจดการตนเองดานเทคนคการจดการกบอาการและปญหาเกยวกบอารมณ ดานการออกก าลงกาย ของกลมตวอยางโดยวธการอานใหฟงแลวใหผสงอายตอบ เพอประเมนการรบรสมรรถนะแหงตนในการปฏบต พฤตกรรมการจดการตนเองของกลมตวอยาง ในกลมตวอยางรายทผลการประเมนการรบรสมรรถนะแหงตนนอยกวา 7 ผวจยจะเรมใหโปรแกรมสนบสนนการจดการตนเองดานเทคนคการจดการกบอาการและปญหาเกยวกบอารมณและดานการออกก าลงกายใหมอกครง รวมกนวเคราะหปญหาและอปสรรคทเกดขนพรอมทงชวยกนแกไข ปรบเปลยนเปาหมายและพฤตกรรมการบรรลเปาหมาย
8) กลาวสรปกจกรรม และบอกเวลานดพบครงตอไป สปดำหท 4 การด าเนนการวจยตามโปรแกรมสนบสนนการจดการตนเองดานการ
รบประทานอาหารเพอสขภาพเปนรายกลมๆ ละประมาณ 10-15 ราย ใชระยะเวลาประมาณ 2.5 ชวโมง กจกรรมประกอบดวย
1) กลาวทกทาย ซกถาม และพดคยเรองทวๆ ไป และชแจงเกยวกบกจกรรมครงท 4 ใหกลมตวอยางทราบ
61
2) ประเมนปญหาและอปสรรคทเกดขนเกยวกบพฤตกรรมการจดการตนเองดานเทคนคการจดการอาการและปญหาเกยวกบอารมณเกยวกบโรคเบาหวาน และดานการออกก าลงกาย รวมกนแกไขปญหา และกลาวยกยองชมเชยเมอกลมตวอยางสามารถปฏบตไดถกตอง
3) กระตนใหกลมตวอยางแลกเปลยนประสบการณในการปฏบตพฤตกรรมการรบประทานอาหารซงกนและกน รวมถงปญหาและอปสรรคในการปฏบตพฤตกรรมการรบประทานอาหาร และรวมกนหาแนวทางแกไข
4) ใหกลมตวอยางชมวดทศนตวแบบผสงอายทเปนโรคเบาหวานเกยวกบพฤตกรรมการบรโภคอาหาร ของพรนภา ไชยอาสา (2550) ทมความยาว 18 นาทเปนวดทศนทตวแบบเปนผสงอายเพศชายทมพฤตกรรมการบรโภคอาหารเหมาะสม แนะน าเกยวกบประสบการณการเปนโรค อาการของโรค การดแลรกษา การบรโภคอาหาร วธการจดการกบปญหา และการชกจงดวยค าพดใหกลมตวอยางเกดความเชอมนในการปฏบตพฤตกรรมการบรโภคอาหารอยางตอเนอง
5) เพอสนบสนนประสบการณของความส าเรจจากการลงมอกระท าดวยการใหกลมตวอยางจดตารางการรบประทานอาหารของตนเอง เลอกชนดอาหารตามหลกโภชนาการส าหรบผสงอายทเปนโรคเบาหวานจากโมเดลอาหาร จากนนใหน าเสนอในกลมโดยใหสมาชกในกลมแสดงความคดเหนตอรายการอาหารทจด ผวจยชวยชแนะเพมเตมรายการอาหารทจดใหเหมาะสมกบผสงอาย พรอมทงกลาวยกยองชมเชยเมอกลมตวอยางสามารถปฏบตไดถกตอง และใหกลมตวอยางน าไปปฏบตทบาน
6) ใหกลมตวอยางตงจดมงหมายทตองการใหเกดในชวง 1-2 สปดาหถดไปเกยวกบการรบประทานอาหารและพฤตกรรมทจะปรบเปลยนเพอใหบรรลจดมงหมาย ในกลมตวอยาง แตละราย ลงในคมอการจดการตนเองส าหรบผสงอายทเปนโรคเบาหวาน
7) เปดโอกาสใหกลมตวอยางซกถามปญหาเกยวกบการรบประทานอาหารทเหมาะสมในโรคเบาหวาน
8) ผวจยวดการรบรสมรรถนะแหงตนในการปฏบตพฤตกรรมการจดการตนเองดานเทคนคการจดการกบอาการและปญหาเกยวกบอารมณ ในดานการออกก าลงกายและในดานการรบประทานอาหารของกลมตวอยาง โดยวธการอานใหฟงแลวใหผสงอายตอบเพอตดตามและประเมนคะแนนการรบรสมรรถนะแหงตนในการปฏบตพฤตกรรมการจดการตนเองของกลมตวอยาง ในกลมตวอยางรายทผลการประเมนการรบรสมรรถนะแหงตนในการปฏบตการจดการตนเอง ในดานใดดานหนงมคะแนนต ากวา 7 ผวจยจะเรมใหโปรแกรมสนบสนนการจดการตนเองในดานทคะแนนต าใหมอกครง รวมกนวเคราะหปญหาและอปสรรคทเกดขนพรอมทงชวยกนแกไข ปรบเปลยนเปาหมายและพฤตกรรมการบรรลเปาหมาย
62
9) กลาวสรปกจกรรม และบอกเวลานดพบครงตอไป สปดำหท 5 การด าเนนการวจยตามโปรแกรมสนบสนนการจดการตนเอง ดานการใชยา
โรคเบาหวานเปนรายกลมๆ ละประมาณ 10-15 ราย ใชระยะเวลาประมาณ 2.5 ชวโมง กจกรรมประกอบดวย
1) กลาวทกทาย ซกถาม และพดคยเรองทวๆไป และชแจงเกยวกบกจกรรมครงท 5 ใหกลมตวอยางทราบ
2) ประเมนปญหาและอปสรรคทเกดขนเกยวกบเทคนคการจดการอาการและปญหาเกยวกบอารมณเกยวกบโรคเบาหวาน การออกก าลงกาย และการรบประทานอาหารรวมกนแกไขปญหา และกลาวยกยองชมเชยเมอกลมตวอยางสามารถปฏบตไดถกตอง
3) กระตนใหกลมตวอยางแลกเปลยนประสบการณในการปฏบตพฤตกรรมการรบประทานยาซงกนและกน รวมถงปญหาและอปสรรคในการปฏบตพฤตกรรมการยา และรวมกนหาแนวทางแกไข
4) เพอสนบสนนประสบการณของความส าเรจจากการลงมอกระท าดวยการใหกลมตวอยางอธบายสรรพคณ วธการใช รวมถงฤทธขางเคยงของยาทไดรบ การเกบรกษายา และใหสถานการณปญหาทอาจพบไดในการใชยา จากนนใหน าเสนอในกลมโดยใหสมาชกในกลมแสดงความคดเหนตอวธการแกไขปญหาทได ผวจยชวยชแนะเพมเตม พรอมทงกลาวยกยองชมเชยเมอกลมตวอยางสามารถปฏบตไดถกตอง
5) เปดโอกาสใหกลมตวอยางซกถามปญหาเกยวกบการใชยาโรคเบาหวาน 6) ใหกลมตวอยางตงจดมงหมายทตองการใหเกดในชวง 1-2 สปดาหถดไปเกยวกบ
การใชยา รวมถงพฤตกรรมทจะปรบเปลยนเพอใหบรรลจดมงหมายในกลมตวอยางแตละรายลงในคมอการจดการตนเองส าหรบผสงอายทเปนโรคเบาหวาน
7) ผวจยวดการรบรสมรรถนะแหงตนในการปฏบตพฤตกรรมการจดการตนเองดานเทคนคการจดการกบอาการและปญหาเกยวกบอารมณ ในดานการออกก าลงกายและในดานการรบประทานอาหารของกลมตวอยาง โดยวธการอานใหฟงแลวใหผสงอายตอบเพอตดตามและประเมนคะแนนการรบรสมรรถนะแหงตนในการปฏบตพฤตกรรมการจดการตนเองของกลมตวอยาง ในกลมตวอยางรายทผลการประเมนการรบรสมรรถนะแหงตนในการปฏบตการจดการตนเองในดานใดดานหนงมคะแนนต ากวา 7 ผวจยจะเรมใหโปรแกรมสนบสนนการจดการตนเองในดานทคะแนนต าใหมอกครง รวมกนวเคราะหปญหาและอปสรรคทเกดขนพรอมทงชวยกนแกไข ปรบเปลยนเปาหมายและพฤตกรรมการบรรลเปาหมาย
8) กลาวสรปกจกรรม และบอกเวลานดพบครงตอไป
63
สปดำหท 6 การด าเนนการวจยตามโปรแกรมสนบสนนการจดการตนเองดานการประสานความรวมมอระหวางผปวยและบคลากรสขภาพเปนรายกลม ๆ ละประมาณ 10-15 ราย ใชระยะเวลาประมาณ 2.5 ชวโมง กจกรรมประกอบดวย
1) กลาวทกทาย ซกถาม และพดคยเรองทวๆ ไป และชแจงเกยวกบกจกรรมครงท 6 ใหกลมตวอยางทราบ
2) ประเมนปญหาและอปสรรคทเกดขนเกยวกบเทคนคการจดการอาการและปญหาเกยวกบอารมณเกยวกบโรคเบาหวาน การออกก าลงกายและการใชยา รวมกนแกไขปญหา และกลาวยกยองชมเชยเมอกลมตวอยางสามารถปฏบตไดถกตอง
3) กระตนใหกลมตวอยางแลกเปลยนประสบการณในการประสานความรวมมอกบบคลากรสขภาพรวมถงปญหาและอปสรรคในการประสานความรวมมอกบบคลากรสขภาพ และรวมกนหาแนวทางแกไข
4) เพอสนบสนนประสบการณของความส าเรจจากการลงมอกระท า ใหกลมตวอยางทดลองปฏบตการประสานความรวมมอกบแพทย ผวจยชวยชแนะเพมเตม พรอมทงกลาวยกยองชมเชยเมอกลมตวอยางสามารถปฏบตไดถกตอง
5) เปดโอกาสใหกลมตวอยางซกถามปญหาเกยวกบการประสานความรวมมอระหวางผปวยและบคลากรสขภาพ
6) ใหกลมตวอยางตงจดมงหมายเกยวกบการประสานความรวมมอระหวางผปวยและบคลากรทางดานสขภาพรวมถงพฤตกรรมทจะปรบเปลยนเพอใหบรรลจดมงหมายในกลมตวอยางแตละรายลงในคมอการจดการตนเองส าหรบผสงอายทเปนโรคเบาหวาน
7) ผวจยวดการรบรสมรรถนะแหงตนในการปฏบตพฤตกรรมการจดการตนเองดานเทคนคการจดการกบอาการและปญหาเกยวกบอารมณ ในดานการออกก าลงกาย การรบประทานอาหารและการประสานความรวมมอกบบคลากรสขภาพของกลมตวอยาง โดยวธการอานใหฟงแลวใหผสงอายตอบเพอตดตามและประเมนคะแนนการรบรสมรรถนะแหงตนในการปฏบตพฤตกรรมการจดการตนเองของกลมตวอยาง ในกลมตวอยางรายทผลการประเมนการรบรสมรรถนะแหงตนในการปฏบตการจดการตนเองในดานใดดานหนงมคะแนนต ากวา 7 ผวจยจะเรมใหโปรแกรมสนบสนนการจดการตนเองในดานทคะแนนต าใหมอกครง รวมกนวเคราะหปญหาและอปสรรคทเกดขนพรอมทงชวยกนแกไข ปรบเปลยนเปาหมายและพฤตกรรมการบรรลเปาหมาย
8) กลาวสรปกจกรรม พรอมนดหมายกลมตวอยางมาประเมนพฤตกรรมการจดการตนเอง และระดบฮโมโกลบนเอวนซในสปดาหท 16
64
สปดำหท 7-15 ใหกลมตวอยางปฏบตตามโปรแกรมการสนบสนนการจดการตนเองทบานโดยมการ
ตดตามโดยการเยยมบาน และการใชโทรศพท เพอตดตามเยยมทกสปดาห สปดำหท 16 ผวจยนดกลมตวอยางมาสมภาษณพฤตกรรมการจดการตนเองโดยวธการอานค าถาม
แลวใหผสงอายตอบ เพอประเมนพฤตกรรมการจดการตนเองภายหลงไดรบโปรแกรมการสนบสนนการจดการตนเอง และเจาะเลอดเพอสงตรวจระดบฮโมโกลบนเอวนซในกลมตวอยางทกรายพรอมกลาวขอบคณกลมตวอยางทใหความรวมมอ
กลมควบคม ผวจยด าเนนการกบกลมควบคม ดงน สปดำหท 1-15 กลมควบคมไดรบการพยาบาลตามปกตทด าเนนการโดยพยาบาลประจ าคลนก
โรคเบาหวาน แผนกผปวยนอก โรงพยาบาลแมแตง สปดำหท 16 ผวจยนดกลมตวอยางมาสมภาษณพฤตกรรมการจดการตนเองโดยวธการอานค าถาม
แลวใหผสงอายตอบ พรอมเจาะเลอดเพอสงตรวจระดบฮโมโกลบนเอวนซในกลมตวอยางทกรายพรอมใหค าแนะน าเกยวกบโรคเบาหวาน การพฤตกรรมการจดการตนเองทเหมาะสมในดาน 1) เทคนคการจดการอาการเกยวกบโรคเบาหวาน ไดแก อาการออนเพลย อาการปวด ระดบน าตาลในเลอดสง ระดบน าตาลในเลอดต า ความเครยด และปญหาเกยวกบอารมณ เชน อารมณโกรธ กลว 2) การออกก าลงกายทเหมาะสมเพอคงไวหรอเพมความแขงแรงและความทนทาน 3) การรบประทานอาหารเพอสขภาพ 4) การใชยาทเหมาะสม 5) การประสานความรวมมอกบบคลากรสขภาพ และมอบคมอการจดการตนเองในผสงอายทเปนโรคเบาหวาน พรอมทงกลาวขอบคณกลมตวอยางทใหความรวมมอ
สรปขนตอนในการด าเนนการวจย และการรวบรวมขอมลกลมตวอยางผสงอายทเปนโรคเบาหวานชนดท 2 ดงน
65
ขนตอนการด าเนนการวจย
66
กำรวเครำะหขอมล
ผวจ ยน าขอมลทไดจากการเกบขอมล มาวเคราะหโดยใชโปรแกรมคอมพวเตอรส าเรจรปโดยมรายละเอยดดงน
1. ขอมลสวนบคคลใชความถ รอยละ คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน เปรยบเทยบขอมลสวนบคคลโดยใชสถต Chi-Square test โดยก าหนดระดบนยส าคญท .05
2. ขอมลพฤตกรรมการจดการตนเองและฮโมโกลบนเอวนซ วเคราะหโดยการหาคาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน คะแนนพฤตกรรมการจดการตนเองแบงเปนระดบเปนคะแนน 51.01-68.00 หมายถง มพฤตกรรมการจดการตนเองในระดบสง คะแนน 34.01-51.00 หมายถงมพฤตกรรมการจดการตนเองในระดบปานกลาง และ คะแนน 17.00-34.00 หมายถงมพฤตกรรมการจดการตนเองในระดบต า ระดบฮโมโกลบนเอวนซไดแบงระดบออกเปน ระดบทควบคมโรคไดซงหมายถง ฮโมโกลบนเอวนซนอยกวาหรอเทากบรอยละ 6.5 และระดบทควบคมโรคไมไดซงหมายถง ฮโมโกลบนเอวนซมากกวารอยละ 6.5 จากนนหาคาความถและรอยละของแตละระดบในกลมตวอยางทงสองกลม
3. เปรยบเทยบคาเฉลยของคะแนนพฤตกรรมการจดการตนเองและระดบฮโมโกลบนเอวนซในผสงอายทเปนโรคเบาหวานระหวางกลมทดลองและกลมควบคมโดยใชสถต Kolmogorov-Smirnov one sample test พบวาขอมลมการแจกแจงเปนโคงปกตจงทดสอบคาเฉลยของประชากร 2 กลมทอสระตอกน (independent t-test) และเปรยบเทยบคาเฉลยของคะแนนพฤตกรรมการจดการตนเอง และระดบฮโมโกลบนเอวนซในผสงอายทเปนโรคเบาหวานระหวางกอนและหลงการทดลอง โดยใชสถตวเคราะหความแตกตางของคาเฉลยดวยสถตการทดสอบความแตกตางของคาเฉลยระหวางประชากร 2 กลมทสมพนธกน (paired t-test)
Related Documents
