ประจ ำปีงบประมำณ 2554 · 2011-11-14 · ปรุงข้อสอบเ ากรภายนอก รการท ี่ดีเพ ื่อค

รายงานผลกจกรรมการจดการความร ประจ ำปงบประมำณ 2554

คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล จดท าโดย คณะกรรมการพฒนาองคกรแหงการเรยนรและการจดการความร

ANNUAL REPORT 2011

Knowledge Management, Faculty of Nursing, Mahidol University

คณจากภาควชในปงบประทสดตลอดใหเกดการมการนาเคแกไขปญห

สาการบรณากราชการ แลสามารถถอจดทารายงในดานตางมหาวทยาล

คณประโยชนตในอนาคต

ณะกรรมการพชาและสานกงาะมาณ 2554 ดระยะเวลาทผจดการความร

ครองมอในการาทเกดขนตอไ

าหรบการจดกการจดการควละ 3) กจกรรอดบทเรยนคงานผลกจกรรงๆ ทเกยวขอลยมหดล และ

ณะกรรมการพตอผบรหาร อ

พฒนาองคกรานทเขามาทา น นบเปนปทผานมา ทางครในงานประจรจดการความไป

การความรขอวามรกบการดรมสรางองคความรไดเปนจมการจดการคองกบการจดะบคคลทวไป

พฒนาองคกรอาจารย บคล

รแหงการเรยนงานเพอขบเค

ท 5 ของการดคณะกรรมการจา มการถอดมรเขามาใชมา

งคณะฯ ในปงดาเนนงานตามวามรจากกลมจานวนมาก แความร ประจการความร แ

รแหงการเรยนากรสายสนบ

ประธา

คานา

นรและการจดคลอนกระบวนดาเนนการดานรฯ ไดมการวบทเรยนควาากขน เพอสะท

งบประมาณ 2มพนธกจตางมชมชนนกปฏและเพอเปนกาปงบประมา

และเผยแพร

นรและการจดบสนน และบค

อานคณะกรรม

ดการความร นการจดการควนการจดการคางแผนการดามรทไดจากกาทอนถงปญหา

2554 เปนการๆ ของคณะ 2ฏบต ซงผลกาการเผยแพรผณ 2554 โดยรผลการดาเน

ดการความร หคคลทวไปทจ

าจารย ดร.วรการพฒนาอง

เปนการรวมตวามรใหเกดขนความร ซงเปนาเนนกจกรรมารดาเนนกจกาทเกดขน รว

รจดกจกรรมใ 2) กจกรรมถารดาเนนการตลการดาเนนมวตถประสงนงานแกบคล

หวงเปนอยางะดาเนนงานด

วรรณ วาณชคกรแหงการเ

ตวของกลมคนภายในคณะพนปทประสบคมตางๆ โดยพกรรมในแตละมทงการวางแ

ใน 3 สวน ไดายทอดความตลอดปงบปรงาน คณะกรคเพอสรปผลลากรคณะพ

งยงวา รายงาดานการจดกา

ยเจรญชย เรยนรและกา

นทเปนตวแทพยาบาลศาสตความสาเรจมายายามผลกดะครง ตลอดจแผนหาแนวทา

แก 1) กจกรรมรผเกษยณอาระมาณน ทาใรรมการฯ จงไการดาเนนงายาบาลศาสต

นฉบบนจะเปารความรตอไ

รจดการความ

ทนตร ากดนจนาง

รมายใหไดานตร

ปนไป

มร

สวนท 1 ข ปร

คณ วส แผสวนท 2 ก

กจ1.1.

1.

กจ 2.

ขอมลทวไป ระวตความเปณะกรรมการพสยทศน พนธกผนการจดการกจกรรมการจจกรรมท 1 ก1 การอบรมเ2 การบรณาก

1.2.1 ภาค - กา - ปร

3 การบรณาก1.3.1 กจก - โคร - Th - คว - การ - การ1.3.2 กจก - กา - เทค - ปร

จกรรมท 2 ถ1 ระดบภาคว

2.1.1 ภาค - Ex

2.1.2 ภาค - หว2.1.3 ภาค

- ปร

ปนมา การจดกพฒนาองคกรกจ แผนยทธศรความร ปงบปจดการความรการบรณาการเรอง ถอดบทเการจดการคววชาสขภาพจรอบรมซารเทะสบการณกาการจดการควรรม R2R รงการสรางงาemes วจยสถามกาวหนา/กรทบทวนวรรณรเขยนโครงรารรม NS Lunรขอทนจากแคนคการตพมะเดนและคาถ

ถายทอดความวชา ควชาการพยาxperience in Tควชาการพยาวใจแหงความควชาสขภาพจระสบการณใน

การความร คณแหงการเรยนศาสตร ประมาณ 255ร ปงบประมารจดการความเรยน : จากแนวามรกบศนยคตและการพย

ทยร ารใหบรการกาวามรกบการด

านวจยจากงานถาบน/การเลการขอตาแหนณกรรม/การหางการวจย nch Talk หลงทนภายนพผลงานวจย ถามสาหรบกามรผเกษยณอ

บาลกมารเวช Teaching Nurบาลรากฐาน เปนคร จตและการพยนการใหคาปร

สารบญ

ณะพยาบาลศนรและการจด

54 ณ 2554 มรกบการดาเนวคดสการปฏความเปนเลศขาบาลจตเวชศ

ารปรกษาเดกาเนนงานของ

นประจา (R2Rอกหวขอและนงทางวชาการหาหวขอวจย

นอก ารวจยดานสขอายราชการ

ชศาสตร rse Students

ยาบาลจตเวชศรกษา

ญ

ศาสตร มหาวทการความร

นนงานตามพฏบต ของภาควชา ศาสตร

และผปกครองงานสงเสรมแ

R)/วจยสถาบนะปญหาการวจรของสายสนบ

ขภาพทเกยวข

related to C

ศาสตร

ทยาลยมหดล

พนธกจตางๆ

อง และพฒนางาน

น จยสถาบน บสนนฯ

องกบ FTA

Children with

นวจย

Heart Diseas

หนา 1 2-4 5 6 7-13 14 15 16-23

24-25 26-27

28-29 30-31 32-34 35-37 38-40 41-43 44-45 46-49 50

se 51

52-53

54-55

2. กจ 3.

3.

2 ระดบคณะ 2.2.1 กจกจกรรมท 3 ส1 กลมชมชน

3.1.1 กลม - Ca - U - Ch - He

3.1.2 กลม - กา - กา - กา - กา

3.1.3 กลม - U

3.1.4 กลม - แน - แน - แน ne - M - เภ - Di - ปร - กา - ปร

3.1.5 กลม - เท - ปร

2 กลมชมชน 3.2.1 กลม

- กจ - กา

ฯ รรม Share &

สรางองคความนกปฏบตระดมชมชนนกปฏase Scenariopdate in Rehild Life Serealth care iมชมชนนกปฏารฉดยา ครงทารฉดยา ครงทารสวนปสสาวารสวนปสสาวชมชนนกปฏบpdate familชมชนนกปฏบนวปฏบตการในวปฏบตการในวปฏบตการใeutropenia ultiple Drugสชจลนศาสตรiabetes & Mระเดนปญหาการใชยาพนขยระเดนปญหาปชมชนนกปฏบ

ทคนคการสราระสบการณในนกปฏบตระดแลกเปลยนเรจกรรมแลกเปารพฒนากลม

& Learn: คยเมรจากกลมชดบภาควชา บตภาควชากo Simulationespiratory Carvice ท UCSn Sweden บตภาควชากท 1 ท 2 วะ ครงท 1 วะ ครงท 2 บตภาควชากาly care in Swบตภาควชากาใชยา Thromใชยา Enoxapใชยา Granul g Resistanceร (Pharmaco

Medications การใชยาในระยายหลอดลม ประเดนปญหบตภาควชาสขงและการปรบนการเปนวทยดบสานกงาน รยนรการใหบ ปลยนเรยนรกาพเลยง

เพลนๆ กบครชมชนนกปฏบ

การพยาบาลกn and APIE are

SF Benioff C การพยาบาลรา

ารพยาบาลสตweden ารพยาบาลอา

mbolytic Ageparin locyte colo

e Organism okinetics) และ adherence ะบบทางเดนอ (Bronchodilหาการใชยาในขภาพจตและบปรงขอสอบเยากรภายนอก รการทดเพอคารใหบรการท

รผมากประสบบต

มารเวชศาสต

hildren’s Ho

ากฐาน

ตศาสตร-นรเว

ายรศาสตร ent

ny-stimulat

: Antimicrobะ เภสชพลศาส อาหาร lators) นผปวยไตวาย การพยาบาลจเชงปฏบต กคณะฯ

ความสขในกาทดเพอความสข

บการณ

ร

ospital

วชวทยา

ing factor w

bial resistanสตร (Pharma

จตเวชศาสตร

รทางาน ขในการทางา

with febrile nce acodynamics ร

น

56-62 63

64-65 66-71 72-73 74-76

77-79 80-81 82-83 84

85-86 87-89 90-96

97-100 101

s) 102-106 107-108 109-113 114-119 120-121 122-126 127

128 129-130

3.

สวนท 3 บ

ภาคผนวก

3.2.2 กลม - Go - เคล - เคล - SM - SM - กา - กา

3 กลมชมชน - AAR จาก - การถอดบ - ระบบพเล - AAR จาก - AAR จาก “เชอมพล - AAR จาก - การถอดบท

บทสงทาย

ก

แลกเปลยนเรoogle Documลดลบรอบรคคลดลบรอบรคค

MART with ICMART with ICรสรางหนงสอรใชงานโปรแกนกปฏบต NSกกจกรรม “ถอบทเรยน ลยงของมหาวกกจกรรม “กากกจกรรมแลกลงเครอขาย ขกกจกรรม “Shทเรยน (Retro

รยนรเพอสรางment คนทางาน: 7 คนทางาน: 7 CT: Excel (veCT: Word & ออเลกทรอนกกรม MindjetSKM อดบทเรยน”

วทยาลย ารพฒนากลมกเปลยนเรยนรยาย...คณคางhare & Learospect) ภายหล

งนวตกรรมกา

Wonder Gim Wonder Gimersion 2010 PowerPointกส (E-Book) t Mind Man

มพเลยง” ร จากงานประงานประจา” rn: คยเพลนๆลงเสรจสนโคร

ารปฏบตงานข

mmicks ครงmmicks ครง

0) t (version 20 ager

ะจาสงานวจย กบครผมากปรงการการจดก

ของสายสนบส

ท 1 ท 2

010)

(R2R) ครงท

ประสบการณารความร ปงบ

สนนวชาการ ท 4 ณ” บประมาณ 255

131 132-134 135-136 137-138 139-141 142-143 144-146 147-149 150-151 152-156 157-159

160-163 164-165

54 166-170

171-172

NS |Knowledge Management 1

สวนท 1 ขอมลทวไป

2 Knowledge Management | NS

ประวตความเปนมา การจดการความร คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล

อ.ดร.วรวรรณ วาณชยเจรญชย การพฒนาระบบการจดการความร ของคณะพยาบาลศาสตร เปนเรองทส าคญและมความจ าเปนอยางยง

คณะพยาบาลศาสตร ไดเรมพฒนาระบบการจดการความรมาตงแต ปงบประมาณ 2550 โดยเรมตนจากการพฒนาเวบไซตการจดการความร เพอใชเปนชองทางในการแลกเปลยนเรยนรและเผยแพรขอมลความรเกยวกบองคกรแหงการเรยนรและการจดการความร ซงอยในระบบอนทราเนต ยงไมไดมการเผยแพรออกไปภายนอก ตอมาในปงบประมาณ 2551 คณะฯ มยทธศาสตรและแผนงานทชดเจนในการพฒนาเพอมงสการเปนองคกรแหงการเรยนร จงไดมการจดตงคณะท างานพฒนาระบบการจดการความรขน เพอเขามาด าเนนการในเรองดงกลาว การเรมตนการจดการความรของคณะท างานฯ ชดน เรมตนจากการสรางความเขาใจในเรองของการจดการความรใหแกคณะท างานฯ กอน เพอใหเกดความรความเขาใจทตรงกน มการวางแผนการท างานรวมกนเพอใหการด าเนนการของคณะท างานฯ เปนไปในทศทางเดยวกนและสามารถตอบสนองตอยทธศาสตรและแผนงานของคณะพยาบาลศาสตร การด าเนนการในปนคณะท างานฯ เรมตนจากการรวมกลมของคนกลมเลกๆ ทมความสนใจในเรองเดยวกนมารวมตวกนเพอแลกเปลยนเรยนรรวมกน และไดมการสรปองคความร จดเกบและเผยแพรองคความรผานทางเวบไซตการจดการความร ซงไดมการเปลยนโดเมนของเวบไซต จากทเขาถงไดทางระบบอนทราเนตมาเปนระบบอนเทอรเนต ซงสามารถเขาถงไดท http://www.ns.mahidol.ac.th นบเปนจดเรมตนของการพฒนาระบบการจดการความรของคณะฯ ซงผลจากการด าเนนงานท าใหในป 2551 น เกดกลมชมชนนกปฏบต จ านวน 3 กลมเทานน คอ กลม NSFIS, กลม NSCIPPA, และกลม NSLP

ตอมาในปงบประมาณ 2552 คณะฯ ไดแตงตง “คณะกรรมการพฒนาองคกรแหงการเรยนร” และ “คณะกรรมการพฒนาระบบการจดการความร” ขนมา ซงคณะกรรมการฯ ทง 2 ชด ไดประสานงานและท างานรวมกนในการด าเนนการใหเกดการพฒนาคณะพยาบาลศาสตรใหเปนองคกรแหงการเรยนรและพฒนาระบบการจดการความรขนภายในคณะฯ รวมทงการผลกดนใหเกดระบบการจดการความรของภาควชาฯ ดวย จากการด าเนนการในปทผานมา พบวาบคลากรคณะพยาบาลศาสตรสวนใหญ ยงไมเขาใจวาการจดการความรคออะไร ดงนน จงไดมการจดอบรมใหความรเรององคกรแหงการเรยนรและการจดการความรใหกบบคลากรภายในคณะฯ เพอใหบคลากรไดมความร ความเขาใจทถกตองเกยวกบองคกรแหงการเรยนรและการจดการความร และในขณะเดยวกนกพยายามทจะผลกดนใหเกดการสรางกลมชมชนนกปฏบตของภาควชาและหนวยงาน เพอใหเกดการแลกเปลยนเรยนรรวมกนและการสรางองคความรของกลม ซงในปนการสรางกลมชมชนนกปฏบตกยงไมคอยประสบความส าเรจเทาทควร ท าใหเกดกลมชมชนนกปฏบตขนเพยง 3 กลมเทานน คอ กลมการเรยนการสอน กลมคนรกไอท และกลมสายสนบสนน ซงปญหาเกดจากภาระงานทมมากท าใหบคลากรคณะฯ ไมสามารถเขารวมกจกรรมได อกทงการด าเนนงานเกดขนจากคณะกรรมการฯ ซงแตละทานมภาระงานมากท าใหไมสามารถเขามาด าเนนการไดอยางเตมท ประกอบกบยงไมมบคลากรและหนวยงานทมหนาทรบผดชอบในเรองการจดการความรโดยตรง แตอยางไรกตามทมงานกลมเลกๆ ยงคง


รวมตวกนอยโดยไมทอถอย ยงรวมแรงรวมใจในการด าเนนการตอไปตามก าลงความสามารถทมอย ผลดกนท าหนาทในการถอดบทเรยน และชวยกนจดกจกรรมอยางตอเนอง ซงกท าใหเกดความภมใจในความส าเรจทเกดขน อกทงยงท าใหเหนวาความมงมนและพลงของกลมเปนสงทส าคญทจะท าใหคณะฯ กาวไปสการเปนองคกรแหงการเรยนรในอนาคตได นอกเหนอไปจากการสรางกลมชมชนนกปฏบตแลว การสรางวฒนธรรมองคกรของการถายทอดและสงตอองคความรของผเกษยณอายราชการของคณะฯ กเปนสงทมความส าคญและจ าเปนอยางยง ทงน เนองจากคณะฯ ก าลงจะสญเสยองคความรและบคลากรทเปนก าลงส าคญของคณะฯ ไป อาจารยผอาวโสหลายทานเกษยณอายราชการ จงเปนจดเรมตนใหคณะฯ จ าเปนตองตระหนกมากยงขน วาท าอยางไรใหความรทมอยในตวอาจารยผอาวโสไดถกถายทอดและสงตอใหกบอาจารยรนใหมๆ คณะกรรมการฯ จงไดจดเวทใหผเกษยณอายราชการไดมาถายทอดประสบการณทมคณคาตลอดชวตการท างานใหแกบคลากรรนหลง ซงกไดมการบนทกและเผยแพรไวบนเวบไซตการจดการความรดวย

ในปงบประมาณ 2553 การเรมตนการจดการความรยงคงรปแบบคลายๆ กบปทผานมา โดยเรมดวยการจดอบรมฟนฟความรใหแกบคลากรใหมทยงไมมความรเกยวกบองคกรแหงการเรยนรและการจดการความร ซงไดมการน าเสนอตวอยางความส าเรจของการน าการจดการความรมาประยกตใชในกระบวนการท างาน เพอใหบคลากรใหมไดมองเหนภาพการด าเนนการดานการจดการความร และเปดโอกาสใหเกดการแลกเปลยนเรยนรรวมกน แตในเรองของการผลกดนใหเกดการถายโอนความรจากผเกษยณ ไดมการปรบเปลยนกระบวนทศนใหม โดยพยายามใหเกดการถายโอนความรจากผเกษยณออกมาในรปแบบของ Explicit Knowledge ซงในปนถอวาประสบความส าเรจในระดบหนง เนองจากผเกษยณไดถายทอดความรและประสบการณออกมาเปนรปธรรมในรปของคมอทางการพยาบาล และจดท าสอ

Computer Assisted Instruction (CAI) ซงกไดมการเผยแพรผานทางระบบ E-learning ของคณะพยาบาลศาสตร และสามารถเขาถงไดทาง http://www.elearning.ns.mahidol.ac.th การสรางองคความรจากชมชนนกปฏบตในปนไดมการก าหนด Theme การด าเนนการเปน 2 กลม คอ กลมภาวะซมเศรา และกลมผสงอาย และไดเรมมการน าเครองมอการจดการความรมาใชในการด าเนนกจกรรมดวย อาท Before Action Review (BAR), After Action Review (AAR) โดยกอนเรมกจกรรมในแตละครงจะมการท า BAR เพอตองการทราบความคาดหวงของการเขารวมกจกรรมและใหโอกาสในการแบงปนประสบการณ และหลงจากเสรจสนกจกรรม กไดมการท า AAR เพอตองการทราบวาผเขารวมไดเรยนรตามทคาดหวงหรอไม

และในปงบประมาณ 2553 น คณะพยาบาลศาสตรไดมการผลกดนนโยบายดานการบรณาการจดการความรเขากบการด าเนนงานของภาควชาฯ และส านกงานคณบด โดยไดสนบสนนใหมการน ากลไกการจดการความรลงไปเชอมโยงกบการพฒนาศนยความเปนเลศของภาควชาฯ ดานการสรางเสรมสขภาพ และการด าเนนงานประจ าของส านกงานคณบด โดยมเปาหมายเพอใหเกดการสรางองคความรทสามารถน าไปใชประโยชนตอไปได ซงภาควชาฯ ไดจดกจกรรมแลกเปลยนเรยนรระหวางคณาจารยภายในภาควชาฯ โดยมประเดนและเปาหมายทแตกตางกนไปในแตละภาควชาฯ สวนการด าเนนการดานการจดการความรของส านกงานคณบดนน ไดมการน ากระบวนการของการจดการความรเขาไปบรณาการกบการด าเนนงานประจ า โดยเรมตนทศนยวจยทางการพยาบาล ซงศนยวจยไดจดกจกรรมทหลากหลายเพอสงเสรมใหเกดการสรางงานวจยขน อาทเชน NS Lunch Talk, Research Clinic, การจดสมมนา


ตางๆ, การจดเวทเพอเปดโอกาสใหสายสนบสนนไดน าเสนองานวจยสถาบน รวมทงการจดกจกรรม IRB talk ของคณะกรรมการจรยธรรมการวจยในคนฯ และภายหลงเสรจสนกจกรรมไดมการถอดบทเรยน และน าไปเผยแพรตอไป แตอยางไรกตาม คณะพยาบาลศาสตร พบวา การบรณาการการจดการความรกบการด าเนนการตามพนธกจนน ยงไมประสบความส าเรจเทาทควร ทงน เนองจากการด าเนนการยงคงมความจ ากดอยทบางภาควชาฯ หรอเฉพาะบางหนวยงานเทานน

ในปงบประมาณ 2554 น คณะฯ ไดทบทวนและวางแผนการด าเนนการดานการจดการความรใหม โดยไดรวมคณะกรรมการทง 2 ชด เขาดวยกน และตงชอใหมเปน คณะกรรมการพฒนาองคกรแหงการเรยนรและการจดการความร และไดจดท าแผนการพฒนาระบบการจดการความรขน เพอใชเปนแนวทางในการด าเนนการพฒนาระบบการจดการความรทมประสทธภาพของคณะพยาบาลศาสตรตอไป ซงแผนการพฒนาระบบการจดการความร มงเนน วตถประสงคหลก ดงตอไปน

1. เพอพฒนาระบบการบรณาการจดการความรกบการด าเนนงานตามพนธกจตางๆ ของคณะพยาบาลศาสตร 2. เพอพฒนาระบบและกลไกการสรางเครอขายการแลกเปลยนเรยนร การสรางความร การจดเกบ และการเผยแพร

ความรทงในระดบภายในและภายนอกองคกร 3. เพอพฒนาบคลากรคณะพยาบาลศาสตร ใหมความรความสามารถในการประยกตใชกระบวนการจดการความร

ในการปฏบตงานประจ าไดอยางมประสทธภาพ 4. เพอสรางวฒนธรรมองคกรของการถายทอดและสงตอองคความรของผเกษยณอายราชการของคณะพยาบาลศาสตร 5. เพอสรางกลมชมชนนกปฏบตในระดบภาควชาและส านกงานตางๆ ของคณะพยาบาลศาสตร รวมทงการสราง

องคความรจากกลมชมชนนกปฏบต 6. เพอเปนแหลงรวบรวม จดเกบ และเผยแพรองคความรของคณะพยาบาลศาสตร

ณ ปจจบนน คณะฯ มบคลากรและหนวยงานทมหนาทรบผดชอบในเรองการจดการความรโดยตรง ท าใหการท างานของคณะกรรมการฯ เกดประสทธภาพมากขน สามารถท ากจกรรมตางๆ ไดเพมมากขน อกทงในปนไดมการปรบปรงเวบไซตการจดการความรใหม โดยเนนการแลกเปลยนเรยนรของบคลากรมากขน โดยบคลากรสามารถเขยน blog เพอเลาเรองราวตางๆ ไดดวยตนเอง รวมทง ไดมการเผยแพรขอมลการจดกจกรรมการจดการความรตางๆ อกดวย ซงสามารถเขาถงไดผานทาง http://www. elearning.ns.mahidol.ac.th/km

Old Version New Version


คณะกรรมการพฒนาองคกรแหงการเรยนรและการจดการความร

รศ.ดร.ฟองค า ตลกสกลชย คณบดคณะพยาบาลศาสตร

ทปรกษา

รศ.กนยา ออประเสรฐ รองคณบดฝายนโยบายและแผน

ทปรกษา

อ.ดร.วรวรรณ วาณชยเจรญชย ผศ.ดร.นพพร วองสรมาศ รศ.พสมณฑ คมทวพร รศ.สวมล กมป ผชวยคณบดฝายสารสนเทศ ผชวยคณบด กรรมการ กรรมการ ประธานกรรมการ กรรมการ

ผศ.ดร.นนทวน สวรรณรป ผศ.ทศนยวรรณ พฤกษาเมธานนท อ.ฐนรตน ถาวร อ.ดร.วชชดา เจรญกจการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ

อ.ดร.อรณรตน ศรจนทรนตย น.ส.ศรสดา คลายคลองจตร นางนภสสร ลาภณรงคชย น.ส.ชวนนทร พรหมโชต กรรมการ กรรมการ กรรมการและเลขานการ กรรมการและผชวยเลขานการ


วสยทศน พนธกจ แผนยทธศาสตร วสยทศน

คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล เปนสถาบนการศกษาชนน าทางการพยาบาลระดบประเทศ และนานาชาต เปนแกนน าในการสรางเสรมสขภาวะแกสงคม

พนธกจ

1. ผลตบณฑตทมเอกลกษณโดดเดน มคณภาพคคณธรรม และมคณลกษณะตามคานยมองคกร เปนพลงทางสตปญญาในการสรางเสรมสขภาวะแกสงคม 2. สรางงานวจยทสามารถชน านโยบายระบบบรการสขภาพของประเทศ และสรางองคความร ใหมในการสรางเสรมสขภาวะแกสงคม

3. สงเสรมการบรการวชาการทสะทอนความเปนเลศทางวชาการของคณะพยาบาลศาสตร 4. สรางความรวมมอกบสถาบนทงในและตางประเทศเพอพฒนาคณะพยาบาลศาสตรสการเปนสถาบนชนน า

ในระดบประเทศและนานาชาต 5. สงเสรมการอนรกษศลปวฒนธรรมและประเพณไทย รวมทงบรณาการศลปวฒนธรรมในการปฏบตภารกจและการด ารงชวต

แผนยทธศาสตร

ยทธศาสตรท 1 สรางระบบวจยและการสรางองคความรสความเปนเลศ ยทธศาสตรท 2 สรางระบบการพฒนานกศกษาและบณฑต ยทธศาสตรท 3 สรางเครอขายทมประสทธภาพสสากล ยทธศาสตรท 4 สรางความเปนเลศในการบรการวชาการ ยทธศาสตรท 5 สรางระบบเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารทมประสทธภาพเพอสนบสนน

การบรหารจดการทกพนธกจ ยทธศาสตรท 6 สรางศนยความเปนเลศดานการสรางเสรมสขภาพ ยทธศาสตรท 7 บรณาการความหลากหลายทางวชาการภายใน/ระหวางภาควชา ยทธศาสตรท 8 พฒนาระบบบรหารจดการทมประสทธภาพ

แผนกลยทธทสอดคลองกบการด าเนนงานดานการจดการความร

ยทธศาสตรท 8 กลยทธท 3 พฒนาคณะใหเปนองคกรแหงการเรยนร


แผนการจดการความร

ปงบประมาณ 2554

8

แผนการจดการความร (KM Action Plan) : กจกรรมการบรณาการจดการความรกบการดาเนนงานตามพนธกจตางๆ ของคณะพยาบาลศาสตร

ชอหนวยงาน : คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล

เปาหมาย KM (Desired State) : 1. บรณาการจดการความรกบการดาเนนงานตามพนธกจตางๆ ของคณะพยาบาลศาสตร

2. ถอดบทเรยน/ความรทไดจากการบรณาการจดการความรกบการดาเนนงานตามพนธกจตางๆ ของคณะพยาบาลศาสตร

3. รวบรวม จดเกบ และเผยแพรองคความรของคณะพยาบาลศาสตร

หนวยทวดผลไดเปนรปธรรม : ไดองคความรจากการถอดบทเรยนของภาควชาและสานกงาน

ลาดบ กจกรรม วธการสความสาเรจ ระยะเวลา ตวชวด เปาหมาย ผรบผดชอบ

1 การกาหนดประเดน

ความรและเปาหมายของ

การจดการความร

- ภาควชากาหนดประเดนและ

เปาหมายการถอดบทเรยนจากศนย

ความเปนเลศของแตละภาควชา

- สานกงานกาหนดประเดนและ

เปาหมายการจดการความร

ต.ค. 53-พ.ย. 54 มการบรณาการจดการความร

กบการดาเนนงานตามพนธกจ

ตางๆ ของภาควชาและ

สานกงาน อยางนอย 1 พนธกจ/

ภาควชา-สานกงาน

บรณาการจดการความรกบการดาเนนงาน

ตามพนธกจตางๆ ของภาควชาและ

สานกงาน

คณะกรรมการฯ จาก

ภาควชาและสานกงาน

2 กาหนดบคลากร

กลมเปาหมายทจะพฒนา

ความรและทกษะ

- อาจารยจากแตละภาควชา

- บคลากรสายสนบสนน

ธ.ค. 53-ก.ย. 54 อาจารยจากแตละภาควชา/

บคลากรสายสนบสนน เขารวม

ในกจกรรมอยางนอย 5 คน/


บรณาการจดการความรกบการดาเนนงาน

ตามพนธกจตางๆ ของภาควชาและ

สานกงาน



3 การแบงปนและ

แลกเปลยนเรยนร และ

เผยแพรไปสบคลากร

กลมเปาหมาย

- ภาควชาจดกจกรรมตามโครงการ

ศนยความเลศของแตละภาควชา

และถอดบทเรยน/ความรทไดจาก

การเขารวมกจกรรม

- สายสนบสนนเขารวมกจกรรม

R2R และถอดบทเรยน/ความรทได

จากการเขารวมกจกรรม

ธ.ค. 53-ก.ย. 54 - ไดองคความรจากการ

ถอดบทเรยนอยางนอย

1 เรอง/ภาควชา

- ไดโครงรางงานวจยสถาบน

จากบคลากรสายสนบสนน

อยางนอย 2 เรอง

ถอดบทเรยน/ความรทไดจากการบรณาการ

จดการความรกบการดาเนนงานตามพนธกจ

ตางๆ ของคณะฯ



9


4 การรวบรวมความรและ

จดเกบอยางเปนระบบโดย

เผยแพรออกมาเปนลาย

ลกษณอกษร

(Explicit Knowledge)

จดเกบสรปถอดบทเรยน/ความรทได

ไวบนเวบไซต เพอเผยแพร

องคความร

ธ.ค. 53-ก.ย. 54 มการจดเกบสรปถอดบทเรยน/

ความรทไดไวบนเวบไซต

รวบรวม จดเกบ และเผยแพรองคความร

ของคณะฯ

งานเทคโนโลยสารสนเทศ

5 การนาความรทไดจากการ

จดการความรมาปรบใช

ในการปฏบตงานจรง

นาความรทไดจากการถอดบทเรยน

ไปใชในการปฏบตงานจรง

ธ.ค. 53-ก.ย. 54 มการนาความรทไดไปใชใน

การปฏบตงานอยางนอย

1 เรอง

เผยแพรองคความรของคณะฯ คณะกรรมการฯ จาก


10

แผนการจดการความร (KM Action Plan) : กจกรรมถายทอดความรผเกษยณอายราชการ


เปาหมาย KM (Desired State) : 1. สรางวฒนธรรมองคกรการถายทอดความรของผเกษยณอายราชการ

2. ถอดบทเรยน/ความรทไดจากการถายทอดความรของผเกษยณอายราชการ


หนวยทวดผลไดเปนรปธรรม : ไดองคความรจากการถายทอดความรผเกษยณอายราชการ


1 การกาหนดประเดนความรและ

เปาหมายของการจดการความร

ประชมคณะกรรมการฯ เพอกาหนด

ประเดนการถอดบทเรยน/ความร

ของผเกษยณอายราชการ

ต.ค. 53-พ.ย. 54 ไดประเดนการถอดบทเรยน


สรางวฒนธรรมองคกรการถายทอดความร


คณะกรรมการฯ

2 กาหนดบคลากรกลมเปาหมาย

ทจะพฒนาความรและทกษะ

ผเกษยณอายราชการปงบประมาณ

2554 มดงน

1. รศ.ศรสมบรณ มสกสคนธ

2. รศ.สนย สนทรมเสถยร

3. รศ.ถนอมขวญ ทวบรณ

4. ผศ.วรรณา คงสรยะนาวน

5. ผศ.ถวล นภาพงศสรยา

ธ.ค. 53-ก.ย. 54 ผเกษยณอายราชการเขารวม

ในกจกรรมอยางนอย 2 คน

สรางวฒนธรรมองคกรการถายทอดความร



ภาควชา ;

- กมารฯ

- สตฯ

- รากฐานฯ

- จตเวชฯ

- จตเวชฯ

6. รศ.วไล เลศธรรมเทว (ตออาย)

7. ผศ.เยาวลกษณ เสรเสถยร (ตออาย)

8. รศ.ยวด วฒนานนท (ตออาย)

- กมารฯ

- สตฯ

- สตฯ

11


3

การแบงปนและแลกเปลยน

เรยนร และเผยแพรไปสบคลากร


- จดเวทแลกเปลยนเรยนรในระดบ

คณะฯ เพอใหผเกษยณอายราชการ

ไดถายทอดความร

- ถอดบทเรยน/ความร


ม.ย.-ก.ย. 54 - มการจดเวทแลกเปลยน

เรยนรอยางนอย 1 ครง

- ไดองคความรจากการ

ถายทอดความรผเกษยณอาย

ราชการอยางนอย 1 เรอง

- สรางวฒนธรรมองคกรการถายทอด

ความรของผเกษยณอายราชการ

- ถอดบทเรยน/ความรทไดจากการ

ถายทอดความรของผเกษยณอายราชการ


จดเวทกจกรรมในระดบภาควชา

เพอใหผเกษยณอายราชการได

ถายทอดความร

ธ.ค. 53-ก.ย. 54 ได Explicit Knowledge อาท

เชน คมอการสอนตางๆ ,

สอการเรยนอเลกทรอนกส


ถอดบทเรยน/ความรทไดจากการถายทอด

ความรของผเกษยณอายราชการ


ภาควชา

4 การรวบรวมความรและจดเกบ

อยางเปนระบบโดยเผยแพร

ออกมาเปนลายลกษณอกษร


จดเกบสรปถอดบทเรยน/ความร

ทไดไวบนเวบไซต เพอเผยแพร


ม.ย.-ก.ย. 54 มการจดเกบสรปถอด

บทเรยน/ความรทไดไว

บนเวบไซต







นาความรทไดจากผเกษยณอาย

ราชการไปใชในการปฏบตงานจรง

ธ.ค. 53-ก.ย. 54 มการนาความรทไดจาก

ผเกษยณอายราชการไปใช

ในการปฏบตงานอยางนอย

2 เรอง

เผยแพรองคความรของคณะฯ คณะกรรมการฯ

12

แผนการจดการความร (KM Action Plan) : กจกรรมสรางองคความรจากกลมชมชนนกปฏบต


เปาหมาย KM (Desired State) : 1. สรางกลมชมชนนกปฏบตในระดบภาควชาและสานกงานของคณะพยาบาลศาสตร

2. สรางองคความรจากกลมชมชนนกปฏบตในระดบภาควชาและสานกงานของคณะพยาบาลศาสตร

3. สรางวฒนธรรมองคกรการแลกเปลยนเรยนรระหวางกลมชมชนนกปฏบต


หนวยทวดผลไดเปนรปธรรม : ไดองคความรจากการถอดบทเรยน/ความรของกลมชมชนนกปฏบต


1 การกาหนดประเดน

ความรและเปาหมายของ

การจดการความร

- จดตงกลมชมชนนกปฏบตของ

ภาควชาและสานกงาน อยางนอย

1 กลม/ภาควชา-สานกงาน

- กลมชมชนนกปฏบตกาหนด

ประเดนและเปาหมายการจดการ

ความรของกลม

ต.ค. 53-พ.ย. 54 - มกลมชมชนนกปฏบตของ

ภาควชาและสานกงาน อยาง

นอย 1 กลม/ภาควชา-สานกงาน

- ไดประเดนและเปาหมาย

การจดการความรอยางนอย

2 เรอง

สรางกลมชมชนนกปฏบตในระดบภาควชา

และสานกงานของคณะฯ


2 กาหนดบคลากร

กลมเปาหมายทจะพฒนา

ความรและทกษะ

- อาจารย

- บคลากรสายสนบสนน

ธ.ค. 53-ก.ย. 54 อาจารยจากแตละภาควชา/

บคลากรสายสนบสนน เขา

รวมในกจกรรมอยางนอย

5 คน/ภาควชา-สานกงาน

สรางกลมชมชนนกปฏบตในระดบภาควชา

และสานกงานของคณะฯ


3 การแบงปนและ

แลกเปลยนเรยนร

และเผยแพรไปสบคลากร


- จดกจกรรมแลกเปลยนเรยนร

ระหวางกลมชมชนนกปฏบตของ

ภาควชาและสานกงาน ดงน

1) กลมแลกเปลยนเรยนร

ภายหลงการดงาน

ธ.ค. 53-ก.ย. 54 ไดองคความรจากการถอด

บทเรยนอยางนอย 1 เรอง/


- สรางองคความรจากกลมชมชนนกปฏบต

ในระดบภาควชาและสานกงานของคณะฯ

- สรางวฒนธรรมองคกรของการแลกเปลยน

เรยนรระหวางกลมชมชนนกปฏบต


13


2) กลมแลกเปลยนเรยนรการ

ใหบรการทดเพอความสขในการ

ทางาน

3) กลมแลกเปลยนเรยนรเพอ

สรางนวตกรรมการปฏบตงานของ

สายสนบสนน

4) กลมแลกเปลยนเรยนรของ

ภาควชา ทง 7 ภาควชา

- ถอดบทเรยน/ความรจากการ

จดกจกรรม

4 การรวบรวมความรและ

จดเกบอยางเปนระบบ

โดยเผยแพรออกมาเปน

ลายลกษณอกษร


จดเกบสรปถอดบทเรยน/ความร

ทไดไวบนเวบไซต เพอเผยแพร


ธ.ค. 53-ก.ย. 54 มการจดเกบสรปถอด

บทเรยน/ความรทไดไว

บนเวบไซต







นาความรทไดจากการถอดบทเรยน

ไปใชในการปฏบตงานจรง

ธ.ค. 53-ก.ย. 54 มการนาความรทไดไปใชใน

การปฏบตงาน อยางนอย

1 เรอง

เผยแพรองคความรของคณะฯ คณะกรรมการฯ


สวนท 2 กจกรรมการจดการความร

ปงบประมาณ 2554


กจกรรมท 1 การบรณาการจดการความรกบการ

ด าเนนงานตามพนธกจตางๆ

การอบรมเรอง ถอดบทเรยน :

จากแนวคดสการปฏบต


ถอดบทเรยน : จากแนวคดสการปฏบต

นางสาวชวนนทร พรหมโชต ผลขต

คณะกรรมการพฒนาองคกรแหงการเรยนรและการจดการความร ไดจดกจกรรมอบรมถอดบทเรยน ในหวขอ “ถอดบทเรยน : จากแนวคดสการปฏบต” เมอวนพธท 9 มนาคม 2554 เวลา 13.00 -16.00 น. ณ หอง 508 คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล โดยมผชวยศาสตราจารย ดร. อทยทพย เจยววรรธนกล คณะสงคมศาสตรและมนษยศาสตร มหาวทยาลยมหดล รวมแลกเปลยนเรยนร ซงกจกรรมในครงนมวตถประสงคเพอตองการใหบคลากรคณะพยาบาลศาสตร มความร ความเขาใจเรองการถอดบทเรยน และสามารถน าความรทไดไปใชในการถอดบทเรยนไดอยางมประสทธภาพ อกทงยงเปนการเตรยมความพรอมเพอใหคณะฯ กาวไปสองคกรแหงการเรยนรตอไป ส าหรบบรรยากาศการจดกจกรรมในครงน เปนไปอยางสบายๆ และมผสนใจเขารวมกจกรรมเปนจ านวนมาก โดยผชวยศาสตราจารย ดร.อทยทพย เจยววรรธนกล ไดกลาวถงประเดนการแลกเปลยนเรยนรในวนนวา จะเปนการชวนคด ชวนคย และชวนท าใน 4 ประเดนหลก คอ บทเรยน/ การถอดบทเรยน 1. คออะไร 2. ส าคญอยางไร 3. ควรท าเมอใด 4. ท าอยางไร

เรองเลาเราพลง วทยากรไดชกชวนใหผเขารวมกจกรรม คดวาในชวตเราทผานมามบทเรยนอะไรบาง (2 นาท)

โดย ขอใหนกถงบทเรยนทส าคญ ท าไมจงคดวาสงนนเปนบทเรยนของเรา เราไดสงทเรยกวาบทเรยนนนมาไดอยางไร สรปวา บทเรยน คออะไร

และขอใหผเขารวมกจกรรมรวมแสดงความคดเหน

ซงบทสรปพบวา บทเรยน (Lesson Learned) คอ ความรทเปน “ขอคนพบใหม” เพราะหากเปนความรทมอยแลว เราไมจ าเปนตองถอดบทเรยนกได ค าวา “ใหม” น มาจากการเรยนร/ประสบการณ (จากการท างานจรง)

ค าถามกอนการเขารวมกจกรรม

ลกษณะการนงฟงและน ามาสกดแลวน าสงนนมาเขยนใชบทเรยนหรอไม ตอบ บทเรยนเปนสงทฝงอยกบตวเรา การอานและจ าแลวน ามาเลาอาจยงไมใชบทเรยน แตหากมการตกผลกทางความคด จนซมซบสตวเราแลวท าใหเราสามารถถายทอดออกมาได เรยกวาเปนบทเรยน


บทเรยน/ การถอดบทเรยน คออะไร? “บทเรยน” เปนสงทอธบายวา “ท าไมถงเกด” “ท าไมถงเปนเชนนน” ซงเปนการอธบายเหตการณและเงอนไขทเกดขน ซงไมใชเปนเพยงแคเรองเลา แตตองมค าอธบายทมคณคา และสามารถน าไปปฏบตตอได ซงบทเรยนจะชวยใหไมกระท าผดซ า โดยบทเรยน มดวยกน 2 รปแบบ คอ บทเรยนทางลบ เชน บทเรยนจากความลมเหลว และบทเรยนทางบวก ซงบทเรยนทดจะท าใหเรายกเปาหมายการท างานของเราใหสงขน และสงส าคญของบทเรยนคอ ท าใหผเขารวมกระบวนการ “เกดการเรยนร” ตวอยางบทเรยนจากการท างาน เชน

- ถาคณะท างานทกระดบเขาใจเปาหมายของโครงการรวมกนตงแตเรมตน แลวโครงการจะมความกาวหนาไปไดอยางรวดเรวมาก ซงท าใหเหนภาพของค าวา “if…then”

- ถาไดคนทท างานโดยตรงเขารวมการถอดบทเรยน จะท าใหไดบทเรยนทตรงตามความเปนจรงและสามารถน าไปใชไดด คอเปนบทเรยนจากการถอดบทเรยน

ซงบทเรยนทด ตองมการตความไดตรงกบความเปนจรง และบทเรยนทมคณคา คอ บทเรยนของเรา แตคนอนสามารถน าไปใชได

บทเรยน/ การถอดบทเรยน ส าคญอยางไร ? สงทเปนเปาหมายส าคญของการท างาน คอ การเปลยนแปลงพฤตกรรม วธคด ระบบคณคา การเรยนร (Learning) คอ การรบร (Reception) ความเขาใจ (Comprehension) โดยเชอมโยงจากสงท

รบรกบความรเดมของเรา และการปรบเปลยนพฤตกรรม (Transformation) ถอเปนสงส าคญของการเรยนร การถอดบทเรยน (Lesson Learned) เปนทงแนวคดและเครองมอเพอสรางการเรยนร ซงเปนวธการหนงของการจดการความร โดยเปนกระบวนการดงเอาความรจากการท างานออกมาใชเปนทนในการท างานเพอยกระดบใหดยงขน การถอดบทเรยน จงเปนการสกดความรทมอยในตวคน (Tacit Knowledge) ออกมาเปนบทเรยน/ความรทชดแจง (Explicit Knowledge) ซงผลทไดจากการถอดบทเรยน ท าใหไดบทเรยนในรปแบบชดความร (ทเปนรปธรรม) และเกดการเรยนรรวมกนของผเขารวมกระบวนการ อนน ามาซงการปรบวธคด และเปลยนแปลงวธการท างานทสรางสรรคและมคณภาพยงขน ลกษณะของบทเรยน สามารถจ าแนกตามบคคล/กลม/โครงการ ไดแก บทเรยนของปจเจก บทเรยนของกลม/ทมงาน บทเรยนของโครงการ จ าแนกตามระยะเวลา ไดแก บทเรยนทเกดขนทนทเมอจบเหตการณ บทเรยนทเกบสะสมขอมลในอดต และจ าแนกตามเนอหา ไดแก บทเรยนเชงประเดน บทเรยนทงโครงการ

บทเรยนในแตละลกษณะ จะมเทคนคและการใชทแตกตางกน ขนอยกบวตถประสงค และการถอดบทเรยนตามแนวคดแบบดงเดมและแบบรวมสมย มขอแตกตางกนดงน แบบดงเดม การเรยนรเกดขนเมอเสรจสนโครงการแลว มการแสวงหาความลมเหลวเพอเปนบทเรยน มการประชมวางแผนหลงเกดเหตการณ ทบทวนตลอดกระบวนการ มการรายงานสรปและขอเสนอแนะ และใหความส าคญกบผลงานในอดต


แบบรวมสมย การเรยนรเกดขนตลอดโครงการ มการวางแผนด าเนนการใหบรรลเปาหมาย มการประชมวางแผนกอนเกดเหตการณ ทบทวนเฉพาะจดเนนทส าคญส าหรบการด าเนนงานไปขางหนา และใหความส าคญกบการวางแผนเพอความส าเรจในอนาคต

บทเรยน/ การถอดบทเรยน ควรท าเมอใด ? การถอดบทเรยน สามารถกระท าได 3 ชวง คอ 1. ถอดบทเรยนกอนด าเนนการ เปนการเรยนรกอนทจะเกดขอผดพลาด 2. ถอดบทเรยนระหวางด าเนนการ เปนการเรยนรทเกดขนระหวางการด าเนนงาน 3. ถอดบทเรยนหลงด าเนนการ เปนการเรยนรเพอการด าเนนงานในครงตอไป

วธวทยาการถอดบทเรยน ประกอบดวย

การถอดบทเรยนดวยการเรยนรจากเพอน (Peer Assist - PA) เปนการเรยนรกอนการท ากจกรรม โดยเปนการเรยนรจากเขา เขาเรยนรจากเรา ทงเราและเขาเรยนรรวมกน และสงทเรารวมกนสราง (เกดความรใหม) โดยมลกษณะเปนการประชม/ประชมเชงปฏบต การถอดบทเรยนแบบเลาเรอง (Story Telling) เปนการเรยนรกอนหรอระหวางท ากจกรรม ดวยการใหผมความรจากการปฏบต ปลดปลอยความรทซอนเรนอยในตวออกมาแลกเปลยนความร โดยผเลาจะเลาความรสกทฝงลกอยในตวทเกดจากการปฏบต ซงผฟงสามาร ถตความไดโดยอสระ และเมอเกดการแลกเปลยนผลการตความแลว จะท าใหไดความรทสามารถบนทกไวเปนชดความร ซงการถอดบทเรยนในลกษณะน จะเปนการสกดความรจากเรองทเลาออกมา วามคณคาและสามารถน ามาใชประโยชนไดอยางไร ไมใชเปนเพยงการเลาเรองในอดต

การถอดบทเรยนหลงปฏบตการ (After Action Review: AAR) ทมาของ AAR นน มาจากกองทพสหรฐฯ โดยเกดจากการน าผลการรบมาปรบปรงเพอการรบครงตอไป ดงนน AAR จงเปนการจบความรทเกดขนสนๆ ภายหลงการท ากจกรรม แลวน าไปสการวางแผนในครงตอไป ท าใหคนท ารสกตนตวและมความรสกผกพนกบงาน โดยโครงการ/กจกรรมทท าครงเดยวแลวจบ ไมจ าเปนตองท า AAR ซงรปแบบการท า AAR สามารถด าเนนการไดทงระหวางการท ากจกรรมเพอปรบปรง/แกไขระหวางการท างาน หรอ “การท าไป คดไป แกไขไป” และภายหลงสนสดแตละกจกรรมเพอน าไปวางแผนกจกรรมครงตอไป คาน าหนกความส าคญในการถอดบทเรยน AAR ประกอบดวย 1. ภาพความส าเรจอะไรทคาดหวง, สงทเกดขนจรง รอยละ 25 2. ท าไมจงเกดความแตกตางระหวางสงทคาดหวงกบสงทเกดขน/มสงดๆ เกดขนหรอไม เพราะเหตใด (คอการวเคราะหเงอนไข ปจจย) รอยละ 25 3. เราจะท าอะไรตอไปใหดขน/ขอเสนอแนะทเจาะจง สามารถน าไปปฏบตได รอยละ 50 (ไดบทเรยน) ขอเสนอแนะทเจาะจงและปฏบตได (Specific Actionable Recommendation: SARs) หมายถง ชดขอความทแสดงถงการททมงานไดน าสงทเรยนรมาพฒนากจกรรม เพอใชในการปฏบตงานครงตอไป ซงควรเปน


ขอเสนอแนะทระบถงลกษณะทตองแกไข และวธการแกไขทเปนรปธรรม โดยทมงานทกคนตองเขาใจตรงกนตอขอเสนอแนะนนๆ และขอเสนอแนะเหลานนจะถกน าไปบรรจไวในแผนปฏบตการในครงตอไป สงทไมควรเกดขนใน AAR คอ การวพากษวจารณหรอวนจฉยวาใครถกใครผด เพราะถอวาเปนความรบผดชอบรวมของกลม การท า AAR ไมใชการบนหรอวเคราะหในทกประเดน แตเปนการคยทมเปาหมายและใหบทเรยนกบทมงาน และบรรยากาศในการท า AAR ตองไมท าลายคณคาของสมาชกในทมงาน AAR ควรมองคประกอบ คอ ผอ านวยกระบวนการเรยนร (Facilitators) ทมงานทกคนไดท ากจกรรมรวมกน (ตวจรง) ค าถามหลกเพอการอภปราย เพอน าไปสขอเสนอทเฉพาะเจาะจงและปฏบตได รวมถงบรรยากาศตองสบายๆ ไมเครยด พรอมทงตองมการรกษาความลบและสรางความไววางใจซงกนและกน ประโยชนจากการท า AAR คอ ท าใหเกดความชดเจนในประเดนตางๆ ทเกยวของกบกจกรรม/โครงการ มความเชอมโยงเหตและปจจยตางๆ เขาดวยกน ไดขอเสนอในการปรบปรงการปฏบตงานครงตอไป เกดนวตกรรมในการท างาน ชวยรกษาเปาหมายและวตถประสงคของโครงการ/องคกรไว เกดการพฒนาศกยภาพของทมงาน on the job training สรางความรสกเปนเจาของรวม และสรางความรสกไววางใจและผกพนตอทมงาน

การถอดบทเรยนเมอสนสดโครงการ (Retrospect) เปนการถอดบทเรยนเมอสนสดโครงการหรอการด าเนนงานตามทก าหนดไว โดยเปนการรวบรวมความรในระยะยาวส าหรบคณะท างานเพอการมองไปในอนาคต และท าทนททเสรจสนกจกรรม หรอ “เมอจบสงคราม มใช เมอสนสดการโจมตแตละครง” ประโยชนของ Retrospect คอ มปรชญาการท างานทวา “ทกครงเราท าอะไรซ า เราควรท าใหดกวาครงสดทาย” เปนการชวยใหผอนท างานของเขาใหดขน (เปนการเรยนลด) และเปนการสรางการเรยนร ผเกยวของ ประกอบดวย คณะท างาน ผอ านวยกระบวนการเรยนร ผทใชความรในอนาคต วธการท า Retrospect คอ การทบทวนแผนและกระบวนการทงหมด แลวท าการตงค าถามวาเราจะด าเนนการตอไปใหดขนอยางไร ดวยวธใด ท าใหเปนทพอใจไดอยางไร และท าการบนทกขอเสนอทเจาะจงและสามารถน าไปปฏบตได (SARs)

การถอดบทเรยนจากวธปฏบตงานทเปนเลศ (Good/ Best Practice) เปนแนวคดทกอตวจากทฤษฎการเรยนรผานการปฏบตจรง (Learning by doing) เปนแนวคด (Approach) มใชเปนเพยงเครองมอ (Tool) แนวคดหลกจะเกยวของกบค าวา “คณภาพ (Quality)” ทถกนยามดวยการท าสงทถกตองและปรบปรงพฒนาใหดขนอยางตอเนอง ผเขารวมตกลงรวมกนในวตถประสงค รายละเอยด และเกณฑทใช แตละกลมน าเสนอโครงการ ผลการด าเนนงานของตนเอง กลมชวยกนสรปกระบวนการท างานในแตละขนตอนของโครงการทจะใหประสบผลส าเรจ ขนตอนทตองการแลกเปลยนความรเพอหาสวนทดทสด เนน “How to”

การถอดบทเรยนจากการประเมน

ฯลฯ


หวใจหลกของการถอดบทเรยน ตองมการแบงปนความร (Knowledge Sharing) โดยมผลประโยชนรวมกน (Mutual Benefit) มความ

ไววางใจทงตนเองและผอน (Trust) และมการเรยนร (Learning)

วทยากรใหผเขารวมกจกรรมดภาพยนตร (5 นาท) และไดบทสรปวา ภาพยนตรทดเปนเรองเกยวกบการฝกซอมรบของกองทพสหรฐ ซงเปนตอนทเกดความผดพลาดขนจากการซอมรบ โดยในฉากเปนการเรยนรภายหลงการปฏบต (AAR) รวมกนของผซอมรบ ดวยการกระตนใหเกดกระบวนการคดดวยตนเองของผทท าผดพลาด

บทเรยน/ การถอดบทเรยน ท าอยางไร ?

ขนตอนโดยทวไปของการถอดบทเรยน (ในทกวธวทยา) มดงน 1. ก าหนดวตถประสงค 2. ออกแบบและวางแผน 3. ด าเนนการถอดบทเรยน 4. สอสาร เผยแพรผล องคความรจากบทเรยน 5. ตดตามผลการน าบทเรยนไปใชประโยชน

ตวละครทส าคญในการถอดบทเรยน

ผจดงาน/ผประสาน หรอเรยกวา “คณเออ” มบทบาทส าคญในการประสานงาน และสรางความชดเจนเกยวกบวตถประสงค และประโยชน รวมถงวน เวลา

สถานทของการจดกจกรรมถอดบทเรยนใหกบผมสวนเกยวของ

ผรวมถอดบทเรยน หรอเรยกวา “คณกจ” เปนเจาของความร และภมปญญาทตองการรวบรวมไวเปนบทเรยน และเปนกลมคนทจะน าบทเรยนและ

ขอเสนอแนะทไดไปปฏบต ดงนน บคคลทจะมารวมถอดบทเรยนจะตองเปนบคคลทมสวนเกยวของกบโครงการหรอกจกรรมทด าเนนการอย และมประสบการณตรงเกยวกบประเดนทตองการจะถอดเปนความร ซงหลกการของผเขารวมกลมควรเปนบคคลทมศกยภาพใกลเคยงกน แตมความหลากหลายทางความคด และไมควรเกนกลมละ 10 คน

ผอ านวยความสะดวก หรอเรยกวา “คณอ านวย” “คณ Fa (Facilitator)” มบทบาทส าคญในการสรางบรรยากาศการพดคย ทเปดโอกาสใหผเขารวมทกคนไดแสดงความคดเหน และ

ความรสกและตองสามารถจบประเดนเปน และดงความรทฝงลกอยในตวผเขารวมใหผเขารวมคนอนๆ ไดเรยนร และรวมแลกเปลยนได และมหนาทท าใหผเขารวม “เรยนรจากค าตอบ” มใชเปนเพยงการท าหนาท “เคนค าตอบ” ซงควรเปนบคคลภายนอกโครงการ (ถาเปนไปได) ทมความร ความเขาใจในกระบวนการถอดบทเรยนและประเดนทจะถอดบทเรยนและมความเปนกลาง


โดย ผอ านวยความสะดวกทเขาใจกระบวนการ เรยกวา Process Facilitator ผอ านวยความสะดวกทเขาใจกระบวนการและรประเดนทจะถอด เรยกวา Learning Facilitator ผอ านวยความสะดวกทเขาใจกระบวนการ รประเดนทจะถอด และมความเปนกลาง เรยกวา Policy Facilitator

ผชวยอ านวยความสะดวก เปนผชวยจบประเดนและดงประเดน รวมถงการตงค าถาม โดยผชวยอ านวยความสะดวกในการถอดบทเรยน

ควรเปนคนภายในโครงการทมความสนใจในกระบวนการถอดบทเรยน ทงน เพอเปนการพฒนาศกยภาพของคนในโครงการใหสามารถท ากระบวนการถอดบทเรยนไดในอนาคต รวมถงความตอเนองในการถอดบทเรยน

ผบนทกบทเรยน หรอเรยกวา “คณลขต” มบทบาทส าคญในการเกบ รวบรวม และสงเคราะหเปนเอกสารเพอเผยแพรตอไป ซงผบนทกบทเรยนจะตอง

มทกษะในการเขยนสรป และสงเคราะหได

จดออนของการถอดบทเรยนและการประยกตใช 1. เปนการด าเนนการโดยไมมระบบ ไมมโครงสราง จงไดความรเปนสวนๆ ไมสามารถเชอมโยงในเชงระบบได 2. มส านกของการ “หวงวชา” ไมยอมถายทอด รวมทงกลมกไมเหนความส าคญของการแลกเปลยน

เพมพนความรซงกนและกน 3. เกดภาวะ “ความรทวมหวเอาตวไมรอด” ไมสามารถสงเคราะหองคความรททวมทนออกมาใชประโยชนได

ดงนน ระบบคดจงเปนสงส าคญ 4. ขาดการแลกเปลยนความรทได จงท าใหมการท างานซ า (ผดซ า) 5. การตดสนใจด าเนนการไมไดใชความรทไดจากการถอดบทเรยน 6. ตองเกดการเรยนรจากบทเรยน มใช “เลยนแบบ”

ประโยชนจากการถอดบทเรยน ในระยะสน ท าใหเกดการปรบปรงเทคนคการท างาน การถอดบทเรยนจะเปนกระบวนการกลมททกคนมสวนรวมอยางตอเนอง จงท าใหเกดการขบเคลอนงานไปในทศทางเดยวกน แนวทางการท างานปรบเปลยนไดทนกบสถานการณการเปลยนแปลงของโครงการ ชมชน สงคม และท าใหผลการด าเนนงานโครงการดขน ในระยะกลาง ท าใหเกดความเชอมนในการท างานและการเผชญปญหามากขน และเกดความภาคภมใจเมอไดเหนพฒนาการทดขนของโครงการ ภายหลงจากการน าบทเรยนไปปรบใช

ในระยะยาว ท าใหเกดตนแบบการท างานทด (Best Practice) เกดรปแบบกระบวนการท างานทมประสทธภาพ เกดความเขาใจปญหาการท างานอยางเปนระบบ และเกดการพฒนายทธศาสตรการท างานในระยะตอไป


วทยากรไดใหผเขารวมกจกรรมแบงกลมตามความสมครใจ แลวใหรวมกนถอดบทเรยนใน 4 หวขอ คอ 1. สงทเราก าหนด/คาดหวงไววาจะใหเกดขน (ภาพความส าเรจ) คออะไร (10 นาท)

2. สงทเกดขนจรงคออะไรบาง (10 นาท) 3. ท าไมสงทเกดขนจรงจงแตกตางไปจากสงทคาดหวงจะใหเกด สงทเราท าไดดคออะไร ท าไมจงท าไดด (20 นาท) 4. ในการท ากจกรรมตอไป เราจะท าสงใดทดขนหรอแตกตางไปจากเดมบาง (30 นาท) (ตองใหไดขอเสนอแนะ

ทเจาะจงและสามารถปฏบตได)

โดยกจกรรมนมกตกาอยวา ทกคนมความเทาเทยมกนในกระบวนการถอดบทเรยน ไมบนปญหา ไมหาคนผด ไมต าหน ไมวจารณ แตสามารถแสดงเหตผลบนหลกฐานขอเทจจรงทเหนตางกนได สงทก าลงถอดบทเรยนเปนของกลม/ ทมงาน/ โครงการ มใชของปจเจก และใหครนคด สะทอนกลบใหมากๆ

จากนน ตวแทนของแตละกลมไดน าเสนอ Output ทไดจากกจกรรมการถอดบทเรยน ซง Output ของกจกรรมในครงน หมายถง “กระบวนการ” โดยสามารถสรปขอคด/ปญหาทเกดขนจากกระบวนการท ากลม ไดดงน

1. ปญหาการมองประเดนไมออก เนองจากขอมลไมเพยงพอ 2. เปนการถอดบทเรยนในเรองทเปนปญหาของทกคนในกลม 3. เมอมปญหาในเรองการบน ปญหาเรองสวนตว เปนหนาทของ Facilitator ทตองดงกลบเขาประเดน โดย

ตองหา Facilitator ทสามารถดงประเดนเวลาผเขารวมกลมหลงประเดนได 4. ไมใชเปนเพยงการสรปจากสงทเขาพด แตตองดงเอาประเดนทอยลกกวานนออกมา 5. ปญหากลมขนาดใหญ ท าใหบางคนไมไดแสดงความคดเหน 6. ใชความรสกมากกวาขอเทจจรงในปญหาเรองนนๆ 7. ยงไมไดมการถอดออกมาเปนความรใหม

จากการน าเสนอ ท าใหไดขอคด ดงน 1. ในการเขากลม รปแบบการนงเปนสงส าคญ เพราะการนงซอนกน จะท าใหผเขารวมทอยดานหลงพดนอยลง 2. ตองมการเตรยมประเดนมาลวงหนา 3. ถาเปนประเดนทกระทบกบบคคล เขาจะมความสนใจและเขารวมมากขน 4. ตองมองเปาหมายเปนส าคญ 5. ฝกการคดใหเยอะๆ จะท าใหไดสงตางๆ ทอยในตวออกมา

ค าถามจากผเขารวมกจกรรม

ลกษณะของ Focus group แตกตางจากการถอดบทเรยนหรอไม อยางไร ตอบ การถอดบทเรยน เปนทงแนวคดและเครองมอเพอสรางการเรยนร สวน Focus group เปนเทคนคการ

เกบขอมลเชงคณภาพ


ส าหรบกจกรรมการถอดบทเรยนในวนน คงท าใหผเขารวมกจกรรมไดรบความรเกยวกบประเดนการเรยนรทง 4 ประเดน กลาวคอ บทเรยน/ การถอดบทเรยนคออะไร ส าคญอยางไร ควรท าเมอใด และท าอยางไร ซงคงจะเปนประโยชนตอการน าไปใชในการปฏบตงาน เพอใหเกดการเรยนรรวมกน อนจะน าไปสการเกดองคความรใหมตอไป

การบรณาการจดการความรกบ ศนยความเปนเลศของภาควชา

ภาควชาสขภาพจตและ การพยาบาลจตเวชศาสตร


การอบรมซารเทยร

อ.ฐนรตน ถาวร ผลขต

ภาควชาสขภาพจตและการพยาบาลจตเวชศาสตร คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล ไดจดกจกรรมแลกเปลยนเรยนร ในหวขอ “การอบรมซารเทยร” เมอวนพธท 18 พฤษภาคม 2554 เวลา 9.00-12.00 น. ณ หองประชม 801/1 คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล โดยมรองศาสตราจารย อจฉราพร สหรญวงศ และอาจารย อทตยา พรชยเกต โอว ยอง รวมแลกเปลยนเรยนร

รองศาสตราจารย อจฉราพร สหรญวงศ และอาจารย อทตยา พรชยเกต โอว ยอง ไดแลกเปลยนเรยนรเกยวกบประสบการณในการเขาอบรมซารเทยร และไดมการน ารปแบบของ SATIR TRANSFORMATIONAL SYSTEM THERAPY ทวทยากรไดฝกปฏบตในการอบรมเพอใชในการบ าบดผปวยมาเผยแพรใหกบผเขารวมไดเรยนรและรวมกนแลกเปลยน โดยหลงจากการบรรยายกไดจดใหมกจกรรมเพอใหผเขารวมไดมโอกาสฝกปฏบตเพอใหสามารถน าไปปรบใชกบตนเองและผอนรวมทงผปวยได

SATIR TRANSFORMATIONAL SYSTEM THERAPY เปนรปแบบของการบ าบดโดยใหประเมนตนเองและผอน โดยตว TRANSFORMATION จะตองม 3 องคประกอบหลก คอ Life energy, Positive directional, Internal resource โดยในตว Internal resource จะประกอบไปดวย Unpredictable ซงเปนสงทเกดขนในชวตประจ าวนไมสามารถคาดเดาได ท าใหเกด Reaction (อารมณตางๆ) ขน โดยอารมณทเกดขนเปนสงทเรยกวา survival จากนนจะมการแปลความหมายของอารมณทเกดขนตามสถานการณ (Meaning) เพอใหเกดการตดสนใจ (Decision) ทจะแสดงพฤตกรรมออกมา ส าหรบตวทจะใชในการประเมนตนเองและผอน คอ อปลกษณภเขาน าแขงของบคคล (PERSONAL ICEBERG METAPHOR) โดยเรมจากจดยอดสดของภเขาน าแขง คอ พฤตกรรม (Behavior) หมายถง การกระท า เรองราวความเปนไปตางๆ ระหวางขนนกบจดยอดสดของภเขาน าแขงจะมรปแบบการรบมอ (Coping stance) คนอยซงจะไดกลาวตอไป ถดมาคอ ความรสก (Feelings) เปนสงทคนเราครอบครองมนอยเพราะฉะนนเราสามารถจดการกบมนได เชน ชนชมยนด ตนเตน โกรธ เจบ เศรา เสยใจ ฯลฯ ถดมาคอ ความรสกเกยวกบความร สก (Feelings about feelings) คอการตดสน ซงเปนการตดสนในสงทเราไดท าลงไปแลว เชน โมโหแลวทะเลาะกบเพอน เมอนกถงการกระท าทท าลงไปเรารสกวาไมนาท า ไมนาทจะไปทะเลาะกบเพอนเลย คอเสยใจหรอรสกผดกบสงทไดท าลงไป เปนตน ถดมาคอ การรบร (Perception) เชน ความเชอ สมมตฐาน ความเปนจรงส าหรบบคคล ความคด แนวคด คานยม ซงสงตางๆ เหลานลวนเปนสงทเปลยนแปลงไดยากทงสน ถดมาคอ ความคาดหวง (Expectation) ทงของตนเอง ของผอน และจากผอน ถดลงมาอกคอ ความโหยหา (Yearning) เชน ความรก การยอมรบ การเปนสวนหนงของกลม ความสรางสรรค การเกยวของสมพนธ เสรภาพ ฯลฯ และสดทาย ฐานลางสดของภเขาน าแขง คอ ตวตน (I am) หมายถง จตวญญาณ วญญาณ พลงชวตสาระ แกน การเปนอย ซงเปน Internal resource

ส าหรบรปแบบการรบมอ (Coping stance) คอ สงทเราน ามาประเมนตนเอง และผอน เพอท าใหเรานนมความเขาใจในตนเอง และผอนมากขน แบงออกเปน 5 ลกษณะ คอ Placating (สมยอม) Blaming (ต าหน) Superreasonable (ใชเหตผลแบบล าลก) Irrelervant (เฉไฉ) Congruent (สมดล) ปกตทเราใชกนจรงๆ จะมเพยง 4 ลกษณะ คอ


- Placating (สมยอม) เปนคนลกษณะทมงใหคนอนตลอดเวลา ไมสนใจตนเอง (Internal resource ใสใจ เอออาทร ไวตอความรสกของผอน) - Blaming (ต าหน) เปนคนลกษณะทคอยกลาวโทษ โกรธงาย ขาดความรสก คาดหวงกบผอนเสมอ (Internal resource ยนหยดในความคดตนเอง เปนผน า) - Superreasonable (ใชเหตผลแบบล าลก) เปนคนลกษณะทไมแสดงออกถงอารมณ ไมสนใจผอน สมผส

อารมณยาก ใชแตเหตผล แตเปนคนออนไหวงาย โดดเดยว (Internal resource มสตปญญา มเหตผล) - Irrelervant (เฉไฉ) เปนคนลกษณะทไมสนใจอะไรเลย หลกเลยงเรองสวนตวทกระทบกบความรสก (Internal resource อารมณขน ยดหยน มไหวพรบ)

หลงจากทไดบรรยายเพอท าใหเกดความรและความเขาใจทชดเจนแลว วทยากรทง 2 ทาน ยงจดกจกรรม workshop เลกๆ ใหผเขารวมแลกเปลยนเรยนรในครงนมโอกาสไดลองประเมนบคลกภาพของแตละคนวามลกษณะของบคลกภาพแบบใด ซงท าใหเกดความเขาใจและสามารถน าไปใชไดจรง


ประสบการณการใหบรการการปรกษาเดกและผปกครอง

อ.กลนชบา สวรรณรงค ผลขต

ภาควชาสขภาพจตและการพยาบาลจตเวชศาสตร คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล ไดจดกจกรรมแลกเปลยนเรยนร ในหวขอ “ประสบการณการใหบรการการปรกษาเดกและผปกครอง” เมอวนพธท 27 กรกฎาคม 2554 เวลา 12.00-13.00 น. ณ หองประชม 711 คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล โดยมอาจารยในภาควชาฯ ทกทานทไปใหค าปรกษาโรงเรยนกรงเทพครสเตยนรวมแลกเปลยนเรยนร

เนองจากมอาจารยหลายทานในภาควชาฯ ไดมโอกาสไปใหบรการการปรกษาแกผปกครองและเดกโรงเรยนกรงเทพครสเตยน การเขารวมแลกเปลยนเรยนรทจดขนในครงนเพอพดคยแลกเปลยนประสบการณจากการทอาจารยแตละคนไดพบเจอปญหาตางๆ จากการใหการบรการปรกษา เพราะแตละคนอาจได case ทแตกตางกนออกไป และยงมการแกไขปญหาทเกดขนแตกตางกนดวย การทไดมโอกาสรวมพดคยแลกเปลยนประสบการณกนในครงนจะเปนตวชวยอกทางหนงส าหรบการทจะไปใหการบรการการปรกษาในครงตอไป ซงมประเดนทนาสนใจดงน

1. กลมผรบบรการคอใคร? พอหรอแม พอแม ผปกครองเดก ครอบครว ญาต นกเรยน กลมนกเรยน กลมผปกครองนกเรยน

2. ปญหาทมารบบรการไดแกเรองใด - การเรยน เชน เรยนไมทนเพอน ไมรบผดชอบ ผลการเรยนต า LD - พฤตกรรม เชน ตดเกมส เบยงเบนทางเพศ มเพศสมพนธกอนวย/มพฤตกรรมเสยงทางเพศ การแสดงอารมณ

ทางเพศไมเหมาะสม ความตองการทางเพศสง กาวราว อายไมกลาแสดงออก ชอบโกหก การขาดระเบยบวนย - ควบคมอารมณไมได เชน โกรธ

- สขภาพจต เชน ADHD ความเครยดของผปกครอง หแวว - สขภาพกาย เชน ทองผก ภมแพ อวน ปวดทอง - ปญหาครอบครว เชน ความขดแยงในการเลยงด สมพนธภาพ - ความคาดหวงของผปกครอง เชน คาดหวงในตวเดกสงกวาศกยภาพของเดก

3. แนวทางหรอวธการในการใหค าปรกษาในแตละปญหา 1) การประเมน - ประเมนการรบรผปกครอง/ครในการสงเกตพฤตกรรม ความคดทไมเหมาะสม การเลยงด - ประเมนความคด ค าพด และพฤตกรรมเดกนกเรยนตามวยและพฒนาการเดก บคลกภาพ - ครประเมนพฤตกรรมทไมเหมาะสม และการยอมรบของกลมเพอน 2) รบฟง และใหค าแนะน า 3) แนะน าวธการปรบพฤตกรรม การเสรมแรงทางบวก ทางลบ 4) ประสานงานกบครแนะแนวและสงตออาการเพอใหรบการดแลอยางตอเนอง 5) แนะน าการสงตอรบการรกษาจากแพทย


สรปแนวทางหรอวธการในการใหค าปรกษาในแตละปญหา 1) ประเมนปญหา สรางความตระหนกรในปญหา สาเหต มวธแกอยางไร ชวนมองใหรอบดาน 2) เลอกวธการแกปญหาใหสอดคลองปญหาแตละบคคล 3) สงตอเพอการรกษาตอเนอง

4. ผลของการใหการปรกษา - จากการประเมนผลภายหลงการใหค าปรกษา โดยภาพรวมอยในเกณฑด ผปกครองพงพอใจ - สอบถามผลลพธการใหค าปรกษาจากครแนะแนว/ผปกครอง

5. สงทไดเรยนรและแนวทางการพฒนาการใหการปรกษาตอไป - case ทตองตดตามตอเนองตองมการประสานกบครแนะแนวเพอนดหมายการตดตามผลตอไป - มการทบทวนความรดานจตเวชเดกและวยรน - มการแลกเปลยนเรยนรประสบการณการใหค าปรกษาตอเนอง

การบรณาการจดการความรกบการดาเนนงาน

ของงานสงเสรมและพฒนางานวจย

กจกรรม R2R


โครงการสรางงานวจยจากงานประจ า (R2R) / วจยสถาบน

นางสาวชวนนทร พรหมโชต/นางสาวศรสดา คลายคลองจตร ผลขต

งานสงเสรมและพฒนางานวจย ส านกงานวจยและบรการวชาการ ไดจดกจกรรมแลกเปลยนเรยนรโดยใชชองาน “ศนยวจยฯ พบบคลากรสายสนบสนน” ส าหรบการจดประชมในวนนจะเปนการแนะน า ท าความรจกกบ “โครงการสรางงานวจยจากงานประจ า (R2R)/ วจยสถาบน” โดยมนายอครเดช เกตฉ า นางสาวศรสดา คลายคลองจตร และนางสาวเบญจวรรณ บญณรงค รวมแลกเปลยนประสบการณ เมอวนศกรท 7 มกราคม 2554 ณ หอง 1103/1 -2 คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล บรรยากาศการพดคยในวนนเปนไปอยางสบายๆ โดยนายอครเดช เกตฉ า ไดกลาวถงประเดนของการแลกเปลยนเรยนรในวนน จะเปนเรองเกยวกบงานวจยจากงานประจ า (R2R) / วจยสถาบน โดยน าเสนอความคาดหวงของศนยวจยทางการพยาบาล และการสนบสนนความกาวหนาในสายงานของบคลากรสายสนบสนน ซงมประเดนทน าเสนอในวนน 4 ประเดนหลก ไดแก 1. โครงการวจยสถาบน ถอเปนโครงการเชงรกของหนวยงาน มวตถประสงคเพอสงเสรมและสนบสนนใหบคลากรสายสนบสนน คณะพยาบาลศาสตรสามารถพฒนางานวจยจากงานประจ าได และสอดคลองกบความตองการของคณะฯ และมหาวทยาลยมหดล นอกจากน เพอตองการใหบคลากรสายสนบสนนขอต าแหนงทางวชาการของสายสนบสนนเพอความกาวหนาในสายงานได 2. ความหมายของการวจยสถาบน โดยการวจยสถาบน หมายถง กระบวนการศกษาวจยทเกยวของกบภารกจขององคกรเพอใหไดค าตอบทมความถกตองและเชอถอไดส าหรบการก าหนดแผนหรอนโยบายขององคกร และ/หรอส าหรบการปรบปรง แกไข และพฒนาการบรหารงานขององคกร โดยการใชงานวจยเพอหาความร/ขอเทจจรงเพอการปรบปรง แกไข และพฒนางาน 3. หลกการและแนวคดเกยวกบการวจยสถาบน มประเดนทตองพจารณา ดงน - ประเดนทท าวจยตองเกยวของกบงานในภาระหนาทของหนวยงาน ซงถอวามความส าคญมาก หากตองการความกาวหนาในสายงาน จะตองท างานวจยทเกยวของกบงานประจ าเปนหลก - ผลของการศกษาวจยจะตองใชประกอบการตดสนใจเพอก าหนดแผนหรอนโยบายขององคกร และ/หรอเพอการปรบปรง และพฒนาการบรหารงานขององคกร - การวจยสถาบนอาจด าเนนการโดยนกวจยคนเดยวหรอคณะนกวจยกได โดยมหลกคดคอ การพจารณาเกยวกบเปาหมายของหนวยงาน และปญหาทมอย แลวน าประเดนปญหาเหลานนมาเปนหวขอวจย - การวจยสถาบนสามารถท าไดทงประเภทของการวจยทงแบบเชงคณภาพ เชน การสงเคราะหเอกสาร หรอการวจยเชงปรมาณ เชน การวเคราะหเชงสถต - ผทจะท าวจยจ าเปนตองมความพรอมในดานวสดอปกรณและเครองมอส าหรบการวจย - การท าวจยสถาบนจะใชเวลาในการศกษาวจยคอนขางสน โดยสวนใหญจะใชเวลาประมาณ 6 -7 เดอน ซงรวมถงการขอรบการรบรองจรยธรรมการวจยในคน (IRB) ซงใชเวลาประมาณ 1-2 เดอนดวย - การท าวจยสถาบนจะมขนตอนการด าเนนการทมความกระชบ/ท าไดรวดเรว


- คณะฯ มงบสนบสนนการศกษาวจยทเพยงพอ โดยมงบสนบสนนจ านวน 30,000 บาท/โครงการ (จากเดมในปงบประมาณ 2553 มงบสนบสนนจ านวน 5,000 บาท/โครงการ) - การวจยสถาบนเปนการด าเนนการวจยในหนวยงานโดยเฉพาะ จะพจารณาปญหาจากงานประจ า และหาขอมลวาประเดนปญหาใดสามารถท าไดและไมยากจนเกนไป - ผวจยควรเปนบคลากรทสงกดในหนวยงาน เพอประโยชนตอหนวยงานในดานการพฒนางานใหดยงขน และตอตนเองในดานความกาวหนาในสายงาน

4. ประเดนสาระ (Issues) ในการท าวจยสถาบน นายอครเดช เกตฉ า ไดยกตวอยางประเดนทสามารถท าวจยสถาบนได ไดแก ประเดนทเกยวของกบนสต

นกศกษา บคลากร หลกสตรและโปรแกรมการเรยน งานพสดและการเงน อาคารและสถานท และประเดนอนๆ ทจดวาเปนภาระหนาทของสถาบน เปนตน นอกจากน ไดใหขอสงเกตเกยวกบประเดนทจะท างานวจยวา “ตองดจากความส าคญเรงดวน” และ “ประเดนทสนใจ” ซงประเดนวจยอาจจะมความแตกตางจากทยกตวอยางกไดขนอยกบภาระงานประจ า

ในการพดคยกนในวนน นางจรนทพย อดมพนธรก ไดรวมแลกเปลยนประสบการณจากการท าวจยมาแลวจ านวน 2 เรอง ซงเรองทก าลงด าเนนการในขณะนอยระหวางการขอรบการรบรองจาก IRB ซงมการแกไขเปนครงท 3 โดยสวนตวมองวาเปนการท าใหกระบวนการท างานมความลาชา ซงในประเดนน นางสาวศรสดา คลายคลองจตร ไดใหขอมลเกยวกบประโยชนของการขอรบการรบรองจาก IRB จะท าใหผลงานวจยไดรบการรบรองและสามารถน าไปเผยแพรโดยการน าเสนอและตพมพลงในวารสารไดอยางสะดวก และแสดงถงการพทกษสทธของกลมตวอยางดวย นอกจากน ผเขารวมกจกรรมไดรวมแลกเปลยนขอค าถามทเปนประโยชน เชน การท าวจยทสามารถขอผลงานทางวชาการได ตองเปนงานวจย/สงประดษฐ/นวตกรรมไมนอยกวา 2 เรอง และคมอการปฏบตงาน 1 เรอง โดยตองมคณภาพงานอยในระดบด ซงรายละเอยดของผลงานทสามารถท าไดอาจขอใหนางสาวกรณา คมพรอม เปนผใหขอมลในการพดคยครงตอไปกได

นางสาวศรสดา คลายคลองจตร ไดแบงปนขอมลเกยวกบวจยสถาบนใหกบผเขารวมกจกรรมวา ขณะน คณะฯ ไดมอบหมายใหผชวยศาสตราจารย ดร.นพพร วองสรมาศ เปนหวหนาชดโครงการศกษาเรองความพงพอใจทมตอหนวยงานตางๆ ซงรายละเอยดจะไดขอให ผชวยศาสตราจารย ดร.นพพร วองสรมาศ เปนผใหขอมลตอไป ทายกจกรรม ศนยวจยฯ พบบคลากรสายสนบสนนในวนน คงท าใหบคลากรสายสนบสนนไดเหนแนวทางในการสรางงานวจยจากงานประจ า (R2R) / วจยสถาบนไดดและชดเจนมากขน และท าใหเหนประโยชนของการท าวจยสถาบนมากยงขน


Themes วจยสถาบน/การเลอกหวขอและปญหาการวจยสถาบน


งานสงเสรมและพฒนางานวจย ส านกงานวจยและบรการวชาการ ไดจดกจกรรมแลกเปลยนเรยนรโดยใชชองาน “ศนยวจยฯ พบบคลากรสายสนบสนน” ส าหรบการจดประชมในวนนจะเปนการแนะน า “Themes วจยสถาบน/การเลอกหวขอและปญหาการวจยสถาบน” โดยมรองศาสตราจารย ดร.รชน ศจจนทรรตน รวมแลกเปลยนเรยนร เมอวนศกรท 4 กมภาพนธ 2554 ณ หอง 1103/1-2 คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล

บรรยากาศการพดคยกนในวนนเปนไปอยางสบายๆ และมผสนใจเขารวมรบฟงเปนจ านวนมาก โดยรองศาสตราจารย ดร.รชน ศจจนทรรตน ไดกลาวถงประเดนเนอหาในวนน จะเกยวกบการหา Themes วจยสถาบน/การเลอกหวขอวจยสถาบน โดยไดน าเสนอตวอยางหวขอวจยในขอบเขตการท าวจยของคณะฯ ในภาพรวม โดยแยกตามหนาทความรบผดชอบของรองคณบดและหนวยงานตางๆ ซงจะเปนแนวทางในการหาหวขอทนาสนใจทจะน ามาเปนหวขอวจยสถาบนได นอกจากน ยงไดน าเสนอตวอยางแบบประเมนความพงพอใจ เพอน ามาใชเปนแนวทางในการเลอกใชขอค าถามใหตรงกบหวขอวจยและเนอหาวจยของแตละคน โดยมรปแบบการน าเสนอทงทเปนเอกสารและเอกสารอเลกทรอนกส

รองศาสตราจารย ดร.รชน ศจจนทรรตน ไดกลาววา ขณะนคณะฯ ไดด าเนนการจดท าโครงการวจยในหวขอ “ความพงพอใจของผรบบรการในการใหบรการของบคลากรสายสนบสนน คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล” โดยมผชวยศาสตราจารย ดร.นพพร วองสรมาศ เปนผรบผดชอบโครงการ ส าหรบรายละเอยดโครงการจะไดใหผช วยศาสตราจารย ดร.นพพร วองสรมาศ มารวมพดคยในโอกาสตอไป

ในการพดคยกนในวนน รองศาสตราจารย ดร.รชน ศจจนทรรตน ไดสอบถามหวขอวจยทผเขารวมประชมมความสนใจ โดยสรปไดดงน - นายนกล มวงโมร งานประชาสมพนธและพฒนาภาพลกษณองคกร หวขอทสนใจเกยวกบ “ความคดเหนทมตอชองทางการประชาสมพนธทมในคณะพยาบาลศาสตร” ซงในหวขอน รองศาสตราจารย ดร.รชน ศจจนทรรตน ไดเสนอแนะวาควรหาชองทางการประชาสมพนธทมในคณะพยาบาลศาสตรทงหมดกอนเพอความครอบคลมของเนอหาวจย - นางสาวชวนนทร พรหมโชต งานพฒนาคณภาพและบรหารความเสยง หวขอทสนใจเกยวกบ “ปจจยทสงผลตอการจดการความรของคณะพยาบาลศาสตร รวมถงปญหาและอปสรรคของการจดการความร” ซงในหวขอน รองศาสตราจารย ดร.รชน ศจจนทรรตน ไดเสนอแนะวาควรสบคนงานวจยประเภทนมากอน เพอทจะไดวจยใหตรงประเดนและครอบคลมมากทสด - นายภราดร รงโคกสง งานบรหารจดการ หวขอทสนใจเกยวกบ “การศกษาสภาพปญหาและแนวทางการด าเนนการเกยวกบการรบ-สงหนงสอของคณะพยาบาลศาสตร” - นายพฒนะ ผองศร และนางสาวขวญใจ เนยมพทกษ งานเทคโนโลยสารสนเทศ หวขอทสนใจเกยวกบ “การศกษาสภาพปญหาและความตองการการใชสออเลกทรอนกส ของนกศกษาพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล”


- นายบลากร บวหลวง และนายวชรนทร ควรหาเวช งานเทคโนโลยสารสนเทศ หวขอเดมทสนใจเกยวกบ “การวเคราะหลกษณะการใชงานขอมลบนเวบไซตคณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล” - นางสาวพณพรรณ วงศเปง งานบรการการศกษา หวขอทสนใจเกยวกบ “ปจจยทมผลตอระยะเวลาการส าเรจการศกษาของนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรมหาบณฑต” - นางสาววรบรณ เหลองรงเรอง งานบรการการศกษา หวขอทสนใจเกยวกบ “ปจจยทสนบสนนการเรยนการสอน/สภาพการอ านวยความสะดวกตอการเรยนของนกศกษา” - นางสาวฉววรรณ สาระคง งานบรการการศกษา หวขอทสนใจเกยวกบ “การวเคราะหการประเมนผลการเรยนการสอนของอาจารยโดยนกศกษา ในปการศกษา 2551-2552” ซงในหวขอน รองศาสตราจารย ดร.รชน ศจจนทรรตน ไดเสนอแนะวาควรจะท าการวเคราะหการประเมนผลการสอนของอาจารยโดยอาจารยดวย - นางสาวศรนวล ยนนาน งานบรการการศกษา หวขอทสนใจเกยวกบ “การศกษาพฤตกรรมการตอบกลบในชองทางการสอสารของนกศกษา” - นางนภสสร ลาภณรงคชย และนางสาวดารานตย กงวน งานพฒนาคณภาพและบรหารความเสยง หวขอทสนใจเกยวกบ “สาเหตการไมสงงาน.....ตรงตามเวลา” ซงในหวขอน รองศาสตราจารย ดร.รชน ศจจนทรรตน ไดเสนอแนะวาการก าหนดกลมเปาหมายของการวจยตองมความชดเจน - นายวระชย คมพงษพนธ งานสงเสรมและพฒนา หวขอทสนใจเกยวกบ “ความพงพอใจของผรบบรการตอการขอรบการรบรอง IRB” - นางสาวศรสดา คลายคลองจตร งานสงเสรมและพฒนา หวขอทสนใจเกยวกบ “การสงเคราะหงานวจยของอาจารยคณะพยาบาลศาสตร”

จากนน รองศาสตราจารย ดร.รชน ศจจนทรรตน ไดขอใหผทมหวขอวจยแลวกลบไปด าเนนการเกยวกบงานวจยของตนเอง และหากมปญหาเกยวกบงานวจยสามารถปรกษาศนยวจยไดโดยตรง ทายกจกรรม ศนยวจยฯ พบบคลากรสายสนบสนนในวนน คงท าใหผเขารวมไดเหนแนวทางในการหา Themes วจย/หวขอวจยมากยงขน ส าหรบครงตอไป ผเขารวมประชมจะไดรบทราบถงประโยชนของการท าวจยสถาบน ในหวขอ “ความกาวหนา/การขอต าแหนงทางวชาการของสายสนบสนน”


ความกาวหนา/การขอต าแหนงทางวชาการของสายสนบสนนฯ


งานสงเสรมและพฒนางานวจย ส านกงานวจยและบรการวชาการ ไดจดกจกรรมแลกเปลยนเรยนรโดยใชชองาน “ศนยวจยฯ พบบคลากรสายสนบสนน” ส าหรบการจดประชมในวนนจะเปนเรองเกยวกบ “ความกาวหนา/การขอต าแหนงทางวชาการของสายสนบสนนฯ” โดยมนายอครเดช เกตฉ า รวมแลกเปลยนเรยนร เมอวนศกรท 11 มนาคม 2554 ณ หอง 1103/1-2 คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล

บรรยากาศการพดคยกนในวนนเปนไปอยางสบายๆ และมผสนใจเขารวมรบฟงเปนจ านวนมาก โดยนายอครเดช เกตฉ า ไดกลาวถงประเดนเนอหาในวนน จะเกยวกบลกษณะผลงานทใชขอต าแหนงทางวชาการ รวมถงเงอนไขตางๆ เกยวกบคณวฒทางการศกษาและระยะเวลาทด ารงต าแหนง โดยมรายละเอยดตางๆ ดงน

ท าอยางไรจงจะมความกาวหนาในสายอาชพของผปฏบตงานสายสนบสนน

นายอครเดช เกตฉ า กลาววา ตองเรมตนทหลกการพฒนางาน โดยในการท างานประจ าของเรา สงทมงหวงทจะใหเกดกคอ ท างานสรางสรรคประโยชนใหแกหนวยงาน และผลงานนนจะสะทอนกลบมาสตวเอง ตองมความเชอมนวาโอกาสแหงความกาวหนามแนนอน ตองท างานใหเปนระบบ โดยมการแกไขปญหา พฒนา/ปรบปรง และเกบขอมล/วธการตางๆ ไว เพอพฒนางานประจ า/สรางสรรคสงใหม พรอมทงมการสะสมผลงาน และพฒนาใหเกดประโยชนในวงกวางอยางตอเนอง

รปแบบความกาวหนาในอาชพของผปฏบตงานสายสนบสนน แบงเปน 2 รปแบบคอ ความกาวหนาของต าแหนงทางวชาการ ไดแก ต าแหนงช านาญงาน ช านาญการ เชยวชาญ และเชยวชาญพเศษ และความกาวหนาของต าแหนงทางวชาชพ โดยผปฏบตงานสายสนบสนนสามารถด ารงต าแหนงประเภทผบรหารในต าแหนงผบรหารระดบตนได ทงน ขนอยกบความร ความสามารถในการท างานของแตละบคคล

ส าหรบเงนประจ าต าแหนงของต าแหนงประเภทสนบสนนนน ในเบองตนตองเขาใจต าแหนงงานตนเองกอนวาเปนต าแหนงงานทอยในระดบใด ไดแก

ระดบช านาญการ แบงเปน กลมวชาชพเฉพาะ เดอนละ 11,200 บาท กลมสนบสนนวชาการ เดอนละ 7,000 บาท กลมสนบสนนทวไป เดอนละ 5,000 บาท

ระดบผเชยวชาญ เดอนละ 19,800 บาท

ระดบผเชยวชาญพเศษ เดอนละ 26,000 บาท

วธการเสนอขอต าแหนงทางวชาการ

วธการเสนอขอต าแหนงทางวชาการ ม 2 วธ คอ หนวยงานเปนผเสนอขอให โดยไดรบความยนยอมจากผทไดรบการเสนอขอ และผขอเปนผเสนอแตงตง พรอมผลงาน และมวธการแตงตง 2 วธ คอ วธปกต ไดแก ผทม


คณสมบตตามทระเบยบก าหนด และวธพเศษ ไดแก ผขอมคณสมบตแตกตางจากมาตรฐานของต าแหนง เชน ระยะเวลาในการด ารงต าแหนงไมครบ ซงตองมคณสมบตสงกวาปกต เปนตน

เกณฑทใชในการยนขอต าแหนงช านาญการ

เกณฑทใชในการยนขอต าแหนงช านาญการ ก าหนดระยะเวลาในการด ารงต าแหนงงานปฏบตการตามระยะเวลาจ าแนกตามคณวฒ ดงน

ระดบต ากวาปรญญาตร (ปวส., อนปรญญา) ตองอยในต าแหนงช านาญงานมาแลวไมนอยกวา 5 ป ระดบปรญญาตร ตองอยในต าแหนงมาแลว 5 ป ระดบปรญญาโท ตองอยในต าแหนงมาแลว 3 ป ระดบปรญญาเอก ตองอยในต าแหนงมาแลว 2 ป

ขนตอนการขอต าแหนงทางวชาการ

ขนตอนการขอต าแหนงทางวชาการ เรมจากการกรอกขอมลตามแบบฟอรมการขอต าแหนง แลวสงไปยงมหาวทยาลย จากนนมหาวทยาลยจะประกาศชอผขอแตงตง รายชอผลงาน สดสวนของผลงานในสวนทตนเองปฏบตและรายชอผรวมงาน (ถาม) ทางอนเตอรเนตหรอสออนๆ และก าหนดใหมการทกทวงไดภายใน 30 วน ซงผขอมหนาทตดตามขอมลเพอปกปองสทธของตนเอง

การประเมนผลงาน แบงเปน 2 สวน คอ การวเคราะหและสรปผลงานทผานมา และขอเสนอแนวคดเพอการพฒนางานหรอปรบปรงงานและแผนงาน/โครงการ รวมทงผลงานทจะท าในอนาคตใน 3 ดาน ดงน

1) ปรมาณงานในหนาท ไดแก งานมลกษณะเปนอยางไร รวมถงความยากงายของงาน เปนตน 2) คณภาพผลงานในหนาท ซงดทความสามารถในการแกปญหาทางการปฏบต ความรอบรและประสบการณการท างาน งานทปฏบตไดส าเรจ ฯลฯ

นายอครเดช เกตฉ า ไดใหขอเสนอแนะวา ในการเขยนรายละเอยดของงาน ควรหาต ารา/หนงสอทเกยวของกบรายละเอยดของงานตนเอง เพอศกษาหาความรดานวชาการวามอะไรบาง เนองจากวธพจารณานน ผประเมนจะดวางานของเราใชองคความรดานวชาการมากนอยเพยงใด

3) คณสมบตตางๆ ของผขอ เชน ความคดรเรมสรางสรรค การตดสนใจแกปญหา การพฒนาตนเอง การปฏบตตามจรรยาบรรณขาราชการพลเรอน โดยผลการประเมน Competency ในทกๆ องคประกอบตองไมต ากวาระดบ 3

ผลงานทใชยนพจารณาจะตองเกยวของกบภาระงานหลกของเรา จะตองไมใชผลงานทเปนสวนหนง ของการศกษาหรอการฝกอบรม ไมใชผลงานเดมทเคยใชในการประเมนแตงตงใหด ารงต าแหนงในระดบทสงขนมาแลว และตองระบการมสวนรวมและมค ารบรองจากผมสวนรวม (กรณทเปนผลงานรวม) อนไดแก คมอการปฏบตงาน, สงประดษฐ, งานวเคราะห/สงเคราะห, ต ารา, เอกสารประกอบการสอน, เอกสารประกอบค าสอน, หนงสอ, งานวจย, บทความ ทงทเปนบทความทางวชาการและบทความวจย, งานแปล


จ านวนผลงานทใชยนพจารณา

จ านวนผลงานทใชยนพจารณา จะตองมจ านวนอยางนอย 3 ผลงาน ผลการประเมนอยางนอย 2 เรองมคณภาพในระดบ ด และตองมสวนรวมในการด าเนนการอยางนอยรอยละ 50 นานาขอคดเหน

นางสาวพณพรรณ วงศเปง ไดตงขอสงเกตเกยวกบผลงานทจะใชยนวา ผลงานทเสนอจ าเปนตองเปนผลงาน ทเปน “งานวจย” เทานนหรอไม ซงผชวยศาสตราจารย ดร.นพพร วองสรมาศ ไดเสรมวา ตามระเบยบป 2552 การขอต าแหนงช านาญการ ระบวาจะตองมจ านวนผลงานอยางนอย 3 เรอง ผลงานอยางนอย 2 เรองจะตองเปนชอแรกของงาน แตไมไดมการระบวาตองเปนผลงานประเภทใด แตในระดบเชยวชาญ จะมการระบประเภทของผลงานทจะใชขอต าแหนงวาตองเปนผลงานวจยอยางนอย 1 เรอง

นอกจากน รองศาสตราจารย ดร.รชน ศจจนทรรตน ไดเสนอแนะวา ส าหรบหวขอผลงานทใชยนขอต าแหนงทางวชาการน จะไดใหผมความรมารวมแลกเปลยนขอมล/ความรตอไป รวมถงไดขอใหผท าวจยสถาบนกลบไปด าเนนงานเกยวกบงานวจยของตนเอง แลวน าขอมลมาแลกเปลยนกนในการประชมครงตอไปดวย


ส าหรบกจกรรมศนยวจยฯ พบบคลากรสายสนบสนนในวนน คงท าใหผเขารวมไดเหนแนวทาง การขอต าแหนงทางวชาการมากยงขน ส าหรบครงตอไปผเขารวมประชมจะไดรบทราบถงขนตอน/วธการด าเนนงานวจยสถาบน ในหวขอ “การทบทวนวรรณกรรม/การหาหวขอวจย” ขอใหตดตามกนในครงตอไปคะ


การทบทวนวรรณกรรม/ การหาหวขอวจย

นางสาวศรสดา คลายคลองจตร/นางสาวเบญจวรรณ บญณรงค ผลขต

งานสงเสรมและพฒนางานวจย ส านกงานวจยและบรการวชาการ ไดจดกจกรรมแลกเปลยนเรยนรโดยใชชองาน “ศนยวจยฯ พบบคลากรสายสนบสนน” ส าหรบการจดกจกรรมในวนนจะเปนเรองเกยวกบ “การทบทวนวรรณกรรม/ การหาหวขอวจย” โดยมนายอครเดช เกตฉ า รวมแลกเปลยนเรยนร เมอวนศกรท 17 มถนายน 2554 เวลา 14.00-16.00 น. ณ หองประชมเพชรรตน คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล

บรรยากาศการพดคยกนในวนนเปนไปอยางสบายๆ และมผสนใจเขารวมรบฟงเปนจ านวนมาก โดยประเดนเนอหาทจะกลาวถงในวนนจะมเคลดลบ/เทคนคดๆ ทนาสนใจและสามารถน าไปใชประโยชนไดอยางไรบาง มาตดตามกนเลยคะ นายอครเดช เกตฉ า กลาววาสาระส าคญในเบองตน จะขอกลาวถงขนตอนการด าเนนการวจย ซงประกอบดวย 3 สวนหลกๆ คอ 1. การสบคนขอมล เปนกระบวนการส าคญทผวจยตองทราบปญหาในเรองทตองการท าวจย วามปญหาอะไรทนาสนใจบาง

2. การจดการเรยบเรยง คอ การสรปเอกสารทสบคนมาไดทงหมดใหมความสอดคลองและตอเนองกน และวางเคาโครงการน าเสนอ 3. การเขยน เปนขนตอนทยากทสด โดยผวจยตองด าเนนการเขยนเนอหาใหสอดคลองกบปญหาวจยของตนเอง

การทบทวนวรรณกรรม (Review Literature)

เพอเปนการฟนฟความรในเบองตน กอนอนตองรวาเปาหมายของการทบทวนวรรณกรรม จะประกอบดวย เปาหมายหลก ดงน

1) การหาความส าคญของปญหา 2) การหาแนวคดทเกยวของกบประเดนทตองการท าวจย 3) แสดงความรปจจบนทมอย และดวามองคความรใดบางทยงขาดหายไป 4) สรปกรอบแนวคดทจะท าวจย

นยามของการ Review Literature คอ “การถอยความร” เพอไปเรยนรความรทมอยแลวในอดต ปองกนไมใหเกดการลาหลงทางความร ดงนน ผวจยจงควรปรบความรของตนใหเปนปจจบน ดวยการน าความรทมอยเดมมาปรบใหเปนปจจบน ซงโดยสวนใหญแลวผวจยมกไมใหความส าคญกบการ Review Literature จงสงผลใหงานวจยทไดไมมคณภาพ ทงน การ Review Literature ยงชวยใหผวจยทราบวางานของวจยของตนเองมความคมคามากนอยเพยงใด

ประเดนส าคญของการ Review Literature ประกอบดวย 1) ความสามารถในการคนหางานวจย โดยผวจยตองทราบแหลงขอมลทจะศกษา 2) ทราบ Keyword งานวจยของตนเอง


หนาทของการ Review Literature คอ การแสดงใหผตรวจสอบโครงการวจยทราบวาผเสนอโครงการมความรครบถวนแลวในทฤษฎตางๆ ทเกยวของ รวาใครท าอะไรไวบาง และเพอสรปใหไดในตอนทายวาความรทงปวงทปรากฏอยนน ท าใหเราเชอไดวาเราตองท าอะไรตอไป แหลงขอมลทใชสบคน ไดแก

1) ต ารา บทความจากวารสาร 2) อนเตอรเนต เชน Google, Wiki, Thai lis, Thai index medicus และ 3) หองสมดและการใชบรการส าเนาเอกสารจากหองสมด เปนตน

เทคนคการทบทวนวรรณกรรม/ การจดการขอมล

นายอครเดช เกตฉ า ไดกลาวถงประเดนการสบคนขอมลตางๆ ใหไดประโยชนทดยงขน วาควรอาศยเทคนคงายๆ คอเรมจากการหา Paper แรกทสนใจทสดกอน แลวจงใชการสบยอนหลง คอ การสงเกตจาก Paper ทอานนน มการอางอง Paper เรองใดมากในจดทส าคญกควรหา Paper ยอนหลงมาอาน ซงขอดของการสบยอนหลง คอ จะสามารถเลอกอานไดตามทเหนส าคญ หรอดจากความส าคญของการถก cited และการสบเดนหนา คอ เรมจากการอาน Paper เกา แลวดวาถก cited โดย Paper ฉบบใดบางกอานตามไปเรอยๆ ขอดของการสบเดนหนา คอ ตดตามเรองไดงาย เพราะเรองตอกนเปนล าดบและเหนพฒนาการของเรองนนๆ

ในประเดนของการจดการผลการสบคน ผวจยควรอานบทความฉบบเตม ไมวาจะเปนเนอหา วธการวดตวแปรทท าการศกษา การใหนยาม การอภปรายผล ซงมขอจ ากด ค าอธบายความเหมอนความตางของผลเมอเปรยบเทยบกบการศกษาอน และน าความรทไดจากการอานมาสรปใจความส าคญและน าเสนอขอคนพบทนาสนใจ

นายอครเดช เกตฉ า กลาววา เทคนคการจดการขอมลนน ผวจยควรจดหมวดหม Paper ทคนหามาใหเปนกลมๆ เชน Mathematical Model, Experimental Investigation เปนตน ในหนง Paper ทอานใหจดประเภทสวนทเราจะเอามาใชประโยชน และในแตละใจความส าคญทไดจาก Paper ควร Note ไวดวยวาจะน ามาใชในสวนใด

นอกจากน ยงกลาวถงขอบกพรองทพบมากในการท า Review Literature คอ 1) ขอเสนอโครงการจ านวนมากท า Review Literature อยางไมรเปาหมาย 2) ท า Review Literature โดยการบอกผอานวาตนเองไดอานอะไรมาบาง 3) การเขยนเรยงยอหนาแตละ Paper จะไมมการสงเคราะหความสมพนธของความรในอดตและไมสงเคราะหใหเหนเปาหมายความรในอนาคต จงไมใชการท า Review Literature

ทายกจกรรมการแลกเปลยนเรยนรรวมกนในวนน นายอครเดช เกตฉ า ไดใหเทคนค หรอ “เคลดไมลบกอน Submit โครงการวจย” ทนาสนใจไว ดงน 1. พงตระหนกวา “โครงรางวจยทดตองใชเวลาพอสมควร” 2. “เขยนแลวอานทวน” เปนสงทจ าเปนมาก 3. ควร “หาคนอานหลายๆ คน” เพอชวยกนใหความเหนและปรบปรง 4. “อยาตกมาตายดวยเรองงายๆ” เชน ความไมสอดคลองกนของเนอหา


5. “ถามจดตองแกไข ตองดใหถถวน” วามเรองเดยวกนนทสวนอนๆ หรอเรองทเกยวของทตองแกตามดวยหรอไม


ส าหรบกจกรรมศนยวจยฯ พบบคลากรสายสนบสนนในวนน คงท าใหผเขารวมไดเหนประโยชนและแนวทาง การเขยนทบทวนวรรณกรรมมากยงขน ส าหรบครงตอไปผเขารวมกจกรรมจะไดรบความรในเรองใด โปรดตดตามนะคะ


การเขยนโครงรางการวจย

นางสาวเบญจวรรณ บญณรงค ผลขต

งานสงเสรมและพฒนางานวจย ส านกงานวจยและบรการวชาการ ไดจดกจกรรมแลกเปลยนเรยนรโดยใชชองาน “ศนยวจยฯ พบบคลากรสายสนบสนน” ส าหรบกจกรรมในวนนเปนเรองเกยวกบการเขยนโครงรางการวจย โดยม ดร.อครเดช เกตฉ า รวมแลกเปลยนเรยนร เมอวนศกรท 29 กรกฎาคม 2554 เวลา 14.00-16.00 น. ณ หองประชมเพชรรตน คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล โดยบรรยากาศการพดคยกนในวนนเปนไปอยางสบายๆ ซงประเดนเนอหาทจะกลาวถงในวนน จะมรายละเอยดทนาสนใจและสามารถน าไปใชประโยชนไดอยางไรบาง มาตดตามกนเลยคะ

ดร.อครเดช เกตฉ า กลาวถงสาระส าคญในวนนวาเกยวกบองคประกอบของการเขยนโครงรางการวจยในแตละหวขอ รวมทงความส าคญของหวขอตางๆ ดงน

จดเรมตนการเขยนโครงรางการวจย เรมตนการเขยนโครงรางการวจย ดวยการหางานทมลกษณะใกลเคยงกบงานของเรากอน เพอใชเปนแนวทาง ซงจะท าใหเขาใจลกษณะของการเขยนความส าคญของปญหาวาควรมลกษณะเปนอยางไรในเบองตนกอน กระบวนการในการเขยนโครงรางการวจย สงทเราตองท ากอนคอ การก าหนดประเดนปญหาวจยทเราสนใจกอน เพอจะใชเปน keyword ในการคนหา Review Literature วามใครท าอะไรไวบาง และรายงานการวจยของเขาเปนอยางไร และในขณะเดยวกนกจะท าใหเราทราบวาเขามการออกแบบงานวจยแบบไหน มกระบวนการท าวจยเปนอยางไร และเมอไดรายละเอยดแลว เรากจะสามารถเขยนขอเสนอโครงการวจยได

ขอเสนอโครงการวจย ขอเสนอโครงการวจย หมายถง แผนลวงหนากอนลงมอท าการวจย ซงจะก าหนดชอเรอง ความส าคญของ

ปญหา วตถประสงค ขอบเขต วธการวจย งบประมาณ วาในกระบวนการศกษาขอปญหาตางๆ จะมกระบวนการใดบาง มขอบเขตมากนอยเพยงใด มปจจยหรอตวแปรอะไรบางทท าการศกษา มวตถประสงคในการท าเปนอย างไร และทส าคญคอเราตองออกแบบขนตอน กระบวนการท างานของเราวามกระบวนการใดและท าเมอไหร ตลอดจนประโยชนทคาดวาจะไดรบจากงานของเราทท าการศกษา เพราะฉะนน การเขยนโครงรางทดตองใหเหนสภาพปญหา ทเราท าการศกษาเรมตนวาคออะไร และงานของเราจะสามารถแกปญหาหรอตอบโจทยปญหาไดอยางไร และมกระบวนการทจะตอบปญหาวจยไดอยางไร ในขณะทการเขยนโครงรางการวจยจะเปนปจจยหนงทจะน าเสนอเพอขอรบทนสนบสนนวจยในกรณทมความคมคาเพยงพอกบทจะศกษา ซงขอเสนอโครงการวจยมความส าคญ ดงน 1) เปนแผนการด าเนนงาน ท าใหผวจยด าเนนการวจยไดอยางมทศทางและมกรอบการท างาน เนองจากเปนการประกาศวาเราก าลงท าอะไร กบใคร เมอไหร อยางไร แผนการตางๆ เหลานจะท าใหเราทราบวาวธการด าเนนงานในการศกษาควรจะมกระบวนการอะไรบาง ท าใหเรามกรอบการด าเนนงานทชดเจน เชน ทราบวาจะตองใชงบประมาณจ านวนเทาใด เปนตน

2) เปนการน าเสนอสงทผวจยตองการท าการวจยใหผอนทราบ โครงรางการวจยจะท าใหผอนทราบวาเราก าลงท าอะไรอย ศกษาเรองอะไร และจะมประโยชนอยางไรกบหนวยงานหรอสงคมทเกยวของ


3) เปนขอเสนอในการพจารณาอนมตงบประมาณหรอเงนทนด าเนนการวจย ซงผวจยจะตองมความละเอยดรอบคอบในการตรวจสอบความสอดคลองของขนตอนตางๆ ในขอเสนอโครงการวจย

สวนประกอบของขอเสนอโครงการวจย โดยปกตสวนประกอบของขอเสนอโครงการวจยในแตละหนวยงานจะม โครงรางไมเหมอนกน ส าหรบการ

ขอทนวจยของคณะฯ จะใชแบบขอทน CMB ซงจะมลกษณะใกลเคยงกบทจะกลาวถง ดงมรายละเอยดตอไปน 1. ชอโครงการวจย เปนจดแรกทจะดงดดความสนใจของผอาน ท าใหผอานเกดความเขาใจในปญหาและวธการวจย ผวจยจงควรใหความส าคญกบการตงชอใหกะทดรด ชดเจน และครอบคลมวตถประสงค คอ “คม ชด(เจน) (ลม)ลก นาสนใจ” ซงจะตองมความสมพนธกบสงทท าการศกษาดวย

2. ความเปนมาและความส าคญของปญหา เปนสวนทจะชกจงใหผอานเขาใจและเหนถงความส าคญของการท าวจย ควรใหรายละเอยดเกยวกบความเปนมาของสงทสนใจและความเกยวเนองไปสปญหาของการวจย และมการอางองหลกฐานหรอเอกสารทจะใหน าหนกอธบายความส าคญของปญหา/เหตผลทจ าเปนตองศกษาคนควา โดยเขยนใหตรงกระเดน ใชภาษาทเขาใจงาย และเขยนโดยใหมความตอเนองกนของเนอหา

เกรดเลกเกรดนอย ในการเขยนความเปนมาและความส าคญของปญหา ควรเขยนในลกษณะทวางานวจยของเรามความส าคญอยางไร และถาไมท าจะเกดปญหาหรอผลเสยอะไรบาง แลวถาท าจะไดประโยชนอยางไรกบหนวยงาน ซงจะท าใหผอานทราบวาเราก าลงท าอะไรอย และตอไปจะเปนอยางไร และปญหาทเกดขนคออะไร และแนวทางการแกไขปญหาจะสามารถท าไดอยางไรบาง ซงจะท าใหผอานทราบวางานวจยของเราจะชวยแกปญหาหรอสนบสนนใหสามารถแกปญหาไปได 3. วตถประสงคของการวจย เปนสวนทบงบอกถงจดมงหมายทผวจยตองการจากการวจย ควรเขยนเปนขอๆ ใหชดเจน แตะละขอควรมวตถประสงคเดยว โดยวตถประสงคแตละขอนนหมายถง ผวจยตองท าการวจยเพอใหไดค าตอบตามวตถประสงค ดงนน จงตองตงวตถประสงคใหเหมาะสมกบหวขอวจย

เกรดเลกเกรดนอย ควรแสดงความตองการในการท าวจย โดยเขยนใหชดเจน เฉพาะเจาะจง ครอบคลมเรองทจะศกษา และแสดงตวแปรทเกยวของ โดยวตถประสงคของการวจยเปนสวนทบอกวางานวจยของเราก าลงท าอะไรอย ซงจะตองสอดคลองกบความเปนมา 4. ขอบเขตของการวจย เปนการวางขอบเขตของการศกษาในดานตางๆ เชน ขอบเขตของตวอยาง/วตถดบ ระยะเวลา พนททจะศกษา เปนตน เกรดเลกเกรดนอย ควรระบเรองทเกยวของในการวจย เชน กลมเปาหมาย สถานท ระยะเวลาเกบรวบรวมขอมล เปนตน ขอบเขตของการวจยจะท าใหเราทราบวาจะท าวจยมากนอยขนาดไหน มขอบเขตและปรมาณงานอยางไร 5. การทบทวนวรรณกรรม/เอกสารทเกยวของ ควรแสดงใหเหนถงความเปนไปไดของโครงการวจย ความสอดคลองของวธการ/ตวแปรทเลอกศกษา ความรบรของผวจย ทงน ขอความท ใชควรกระชบ/ไมเยนเยอมากเกนไป เพอใหกรอบแนวความคดปรากฏอยางชดเจน ครอบคลมประเดนค าถาม กรอบแนวคดทางทฤษฏ ตวแปรผลงานวจยทผานมา และควรเขยนใหเชอมโยงกนและอางองใหถกตองตามระบบการอางอง


เกรดเลกเกรดนอย การทบทวนวรรณกรรม/เอกสารทเกยวของ ในความเปนจรงสงทตองท าในการเขยนโครงรางการวจยคอ การทบทวนวรรณกรรม แตการเขยนจะเขยนไวหลงบทท 1 เนองจากวาเราไมสามารถเขยนเคาโครงรางทดได ถาหากเราขาดความรจากสงทเราท า เพราะฉะนน หากเราสามารถทบทวนวรรณกรรมและสรป สงเคราะหออกมาได เรากจะสามารถเขยนความส าคญของปญหาไดอยางเชอมโยงและกอใหเกดความตอเนอง วาอะไรกอใหเกดอะไร มปจจยใดบางทท าใหเกดปญหาเหลาน และปญหาเหลานสามารถแกไขไดดวยอะไร และงานวจยของเราจะชวยเตมเตมสภาพปญหาตางๆ ไดอยางไร 6. นยามศพท (Definition of term) เพอสรางความเขาใจแกผอานเกยวกบตวแปรบางตวแปรทใชวามความเหมอนหรอแตกตางจากงานวจยอนอยางไร การนยามควรเปนการนยามเชงทฤษฏควบคกบการนยามเชงปฏบตการ เกรดเลกเกรดนอย การนยามศพทเปนการใหค าจ ากดความตวแปรในการวจย ซงจะใชกบค าหรอขอความทอาจมความหมายหลายอยาง และใหนยามศพทเทาทจ าเปนและเกยวของกบงานวจยเทานน 7. ประโยชนทคาดวาจะไดรบ ผวจยควรระบใหทราบวาผลลพธจากการวจยมประโยชนอยางไร เปนขอๆ ประโยชนทไดตองเปนประโยชนทเกดจากการทราบค าตอบตามวตถประสงคทตงไวในแตละขอ พรอมแสดงสงทคาดวาจะไดรบหลงจากงานวจยเสรจสนเปนขอๆ ใหชดเจน 8. วธการด าเนนการวจย ควรเขยนอธบายถงวธทใชในการศกษา/วธทดลองเพอใหไดมาซงค าตอบตามวตถประสงคทก าหนดไว หากวตถประสงคแตละขอจะใชวธการศกษา/วธการทดลองแตกตางกน ควรเขยนวธทใชศกษา/วธทดลองตามวตถประสงคแตละขอใหชดเจน อาจอธบายโดยแบงเปน 2 ประเดนไดแก 1) การทดลอง/การเกบรวบรวมขอมล 2) การวเคราะหขอมล 9. ระยะเวลาท าการวจย/แผนการด าเนนงาน ควรท าตารางเวลาหรอแผนภมแสดงถงระยะเวลาการท างานใหชดเจน 10. รายละเอยดงบประมาณ ตองมรายละเอยดเกยวกบงบประมาณทใชในการวจย เพอประกอบการพจารณาอนมตงบประมาณหรอเงนอดหนน โดยผวจยตองประมาณวงเงนคาใชจายตางๆ เปนหมวดหม ไดแก คาตอบแทน คาใชสอย คาวสด เปนตน

11. ผวจย/ผวจยรวม ตองระบชอ-สกล ประวตการท างาน ผลงานวจยทผานมาของผวจยและผรวมวจย

นอกจากน วทยากรยงไดใหขอแนะน าส าหรบการเขยนโครงรางการวจย ไวดงน 1) ควรจดชองไฟใหด 2) การใชค า consistent จะแสดงถงความพถพถน 3) หากม link กบหนวยงานอนๆ ใหระบดวย เพอแสดงถงความพยายามและการท างานรวมกบผอน 4) ควรระบชอ/ขอบคณ Professor ดงๆ ทเคยใหค าแนะน า


ส าหรบกจกรรมศนยวจยฯ พบบคลากรสายสนบสนนในวนน คงท าใหผ เขารวมไดเหนแนวทางในการท าวจยมากขน ส าหรบครงตอไปผเขารวมกจกรรมจะไดรบความรในเรองใด โปรดตดตามนะคะ

กจกรรม NS Lunch Talk


การขอทนจากแหลงทนภายนอก


ศนยวจยทางการพยาบาล ไดจดกจกรรมแลกเปลยนเรยนร NS Lunch Talk ครงท 1/2554 ในหวขอ การขอทนจากแหลงทนภายนอก โดยมทมวทยากรเขารวมแลกเปลยนประสบการณประกอบดวย รองศาสตราจารย ดร.รชน ศจจนทรรตน รองคณบดฝายวจย ผชวยศาสตราจารย ดร.กรองกาญจน สงกาศ และนายอครเดช เกตฉ า เมอวนจนทรท 20 ธนวาคม 2553 ณ หอง 507 คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล รองศาสตราจารย ดร.รชน ศจจนทรรตน ไดกลาวถงประเดนของการแลกเปลยนเรยนรในวนน จะเปนเรองเกยวกบการขอทนจากแหลงทนเฉพาะทนภายในประเทศในภาพรวมและจะเจาะลกในบางทน โดยแหลงทนส าคญทางการพยาบาลและสาธารณสขนน สามารถแบงได 2 สวน คอ แหลงทนภายในและแหลงทนภายนอก โดยแหลงทนภายในหมายถงแหลงทนภายใตมหาวทยาลย ซงมทงทมาจากเงนรายไดมหาวทยาลยและเงนงบประมาณแผนดน โดยทแหลงทนจากเงนรายไดมหาวทยาลย ไดแก - ทนสงเสรมนกวจยรนใหมและทนสงเสรมนกวจยรนกลาง - ทนสนบสนนนกวจยพเลยง - ทนสงเสรมโครงการวจยมงเปาหมายและทนสงเสรมโครงการวจยรวมทน ซงทนนจะมการประชาสมพนธเปนระยะๆ และทางศนยวจยจะเปนผสงขาวเกยวกบทนใหทางกรรมการวจยและหวหนาภาควชาตางๆ ทราบ - ทนสนบสนนการตงกลมวจย จะเปนทนทเกยวของกบหลายสาขาวชา - ทนนกวจยหลงปรญญาเอก สวนแหลงทนภายนอกทส าคญ ไดแก ทนจาก

- สถาบนวจยระบบสาธารณสข (สวรส.) ซงแหลงทนนจะสงมาทคณะฯ โดยตรง และโอกาสทจะไดรบทนนคอ ตองเนนการวจยเชงระบบ

- ส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต (สปสช.) เปนแหลงทนทมเงนสนบสนนคอนขางมาก และทนนจะเนนการปรบปรงคณภาพการใหบรการและการดแลคนใหมสขภาพด ซงคณะฯ มอาจารยทไดรบทนน คอ ผชวยศาสตราจารย ดร.นภาพร วาณชยกล

- ส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) - ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.) - ส านกงานวจยและพฒนาก าลงคนทางการพยาบาล (สวพ.) - ส านกงานวจยและพฒนาก าลงคนดานสขภาพ (สวค.) - สภาการพยาบาล ส าหรบแหลงทนทส าคญทอยากจะแลกเปลยนเรยนรรวมกนในวนน คอ ทนสภาการพยาบาล ซงในวนนไดรบ

เกยรตจากผชวยศาสตราจารย ดร.กรองกาญจน สงกาศ มารวมแลกเปลยนประสบการณในฐานะผทไดท างานรวมกบสภาการพยาบาล โดยกลาววา ในงานดานประกนคณภาพ งานวจยถอวามความส าคญคดเปนรอยละ 20 ของงาน


ทงหมด โดยไดยกตวอยางโครงการทขอรบทน ซงจะมทงไดรบการอนมตและไมอนมต ซงโครงการทไมอนมตสวนใหญมกเกดจากการเขยนโครงการทสบสนและไมชดเจน ส าหรบกระบวนการขอทนน เมอเขยนโครงการวจยเสรจแลวสงใหคณะกรรมการพจารณา หากผานการพจารณาและอนมตทน จะตองด าเนนการจดท าโครงการนนๆ ภายหลงเมอเสรจสนแลวจะมคณะกรรมการตรวจสอบ และหากเรยบรอยจะไดรบการตพมพลงใน E-journal ของสภาการพยาบาลดวย

นอกจากน ผชวยศาสตราจารย ดร.กรองกาญจน สงกาศ ไดใหขอสงเกตเกยวกบประกาศของสภาการพยาบาล ในลกษณะโครงการวจยทขอรบทน ประกอบดวย 1. เปนงานวจยทเกยวของกบงานประจ า เชน เปนงานวจยทรวมกบงานสอน เปนงานวจยรวมกบการดแลและสงเสรมสขภาพของผปวย เปนตน 2. หวหนาโครงการวจยตองเปนผเกยวของกบปญหาหรองานทตองการพฒนานนโดยตรง

3. ผลงานวจยสามารถน ากลบมาใชในหนวยงานได 4. ไมเปนโครงการวจยทเปนสวนหนงของการศกษาหรอเปนวทยานพนธ สวนคณสมบตของผรบทน ตองเปนพยาบาลวชาชพ และแบบเสนอโครงการ ใหเขยนตามแนวทางทแตละทน

ก าหนดไว ในการนผเขารวมกจกรรมไดรวมแลกเปลยนขอค าถามทเปนประโยชนไวหลายขอ โดยสามารถสรป ไดดงน

1) โครงการวจยทประสงคขอรบทนจากสภาการพยาบาลสามารถเปนโครงการวจยทเนนการสรางนวตกรรมกได 2) โครงการทจะขอรบทนจากสภาการพยาบาล ตองผานการขอการรบรองจากคณะกรรมการจรยธรรมการวจยในคนของมหาวทยาลยมหดล ชด C (สายพยาบาลศาสตร) (MU-IRB/C) กอน

ทายน ผชวยศาสตราจารย ดร.กรองกาญจน สงกาศ ยงไดฝากขอคดไววา “การท างานวจยนนขอใหคดวาท าเพอการพฒนางานและตพมพเพอน าเสนอผลงานเปนหลก” ซงนบวาเปนขอคดทมประโยชนกบอาจารยรนใหม ทจะน าไปใชไดด

ส าหรบ รองศาสตราจารย ดร.รชน ศจจนทรรตน รองคณบดฝายวจย ไดเลาประสบการณการขอรบทนจากส านกงานวจยและพฒนาก าลงคนดานสขภาพ (สวค.) ซงเปนแหลงทนทไมเคยรจกมากอน โดยรองศาสตราจารย ดร.รชน ศจจนทรรตน และทมวจยไดรวมกนเขยนโครงการวจยทอยในขอบเขตประเดนวจยตามทสวค. ก าหนดไว และไดสงกลบไปทสวค. เพอใหคณะกรรมการของสวค. เปนผพจารณาโครงการวจย ซงอาจารยไดใ หขอสงเกตวา ปจจบนการขอทนสวนใหญตองมการน าเสนอผานคณะกรรมการททางหนวยงานใหทนจดตงขน และจะมผทเชยวชาญใหขอคดเหนและขอเสนอแนะ เพอประโยชนตองานวจยของหนวยงานทใหทนจะไดตรงตามความตองการของหนวยงานทใหทนมากทสด และการทบทวนเอกสารควรอางองเอกสารทเปนปจจบนมากทสด และหากผท าวจยไมมความรในดานใดควรทจะหาผรวมโครงการทเชยวชาญในดานนนๆ รวมดวย เพอใหงานวจยมความสมบรณทสด


ทายน รองศาสตราจารย ดร.รชน ศจจนทรรตน ไดใหขอคดเกยวกบการขอทนว า “ทนนนมอยมากมายเพยงแตวาเรามงมนทจะขอทนเพยงใดเทานน และใหคดวาการท าวจยนน ผลงานจะตดอยกบตวเราเอง”

ทายกจกรรม NS Lunch Talk ในวนน ท าใหอาจารยรนใหมไดเหนแนวทางในการขอรบทนจากแหลงทนภายนอกไดดและชดเจนมากขน และสามารถพฒนาโครงการวจยใหตรงกบวตถประสงคของแหลงทนมากยงขน


เทคนคการตพมพผลงานวจย

นางสาวชวนนทร พรหมโชต/นางสาวศรสดา คลายคลองจตร ผลขต

งานสงเสรมและพฒนางานวจย ส านกงานวจยและบรการวชาการ ไดจดกจกรรมแลกเปลยนเรยนร NS Lunch Talk ครงท 2/2554 ในหวขอ “เทคนคการตพมพผลงานวจย” ส าหรบการจดกจกรรมในครงน เปนการแนะน าเทคนคการตพมพผลงานวจย โดยมกรผร มาชแนะแนวทาง คอ ผชวยศาสตราจารย ดร.นนทนา ธนาโนวรรณ อาจารยจากภาควชาการพยาบาลสตศาสตร-นรเวชวทยา ใหเกยรตมารวมแลกเปลยนเรยนร เมอวนองคารท 22 กมภาพนธ 2554 ณ หอง 504 คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล

บรรยากาศการพดคยกนในวนนเปนไปอยางสบายๆ โดยผชวยศาสตราจารย ดร.นนทนา ธนาโนวรรณ ไดกลาวถงเทคนคการตพมพผลงานวจยวามจดหลกทควรเนนคอ “การเตรยม” ใน 5 ประเดนส าคญๆ คอ

1. เตรยมตว ไดแก การคนหาตวตนใหพบ , การคนหาความเปนนกวจยของตนเองใหพบ , การคนหาเปาหมายในชวต, การบรหาร “เวลา” และ “ชวต” เพอใหเกดความสมดลกน เชน การลดเวลาสวนตวลงบางสวน และเพมเวลาใหกบการท าวจย เปนตน), การปรบเปลยนนสย บคลกภาพ การแสดงออกใหเปนแบบ “นกวจย”, ทกษะ : ฟง พด อาน เขยน และทกษะเพมเตมดานการคน คด วเคราะห สงเกต โดยผชวยศาสตราจารย ดร.นนทนา ธนาโนวรรณ ไดกลาววา ทกษะการอานและการคนมความส าคญมาก การคนทดนนจะตองคนใหเรว คนใหเกง คนใหแมน และคนใหตรงประเดน จงจะมความไดเปรยบกวาผอน

2. เตรยมงาน ไดแก การหาความโดดเดนในงานวจยของเรา, ตองศกษาอยางตอเนอง ลมลก รอบร แตกฉาน และทส าคญคอ ตองทนสมย, การเลอกทจะเปนศลปนเดยวหรอสรางทม ซงทงสองแบบนมทงขอดและขอเสยแตกตางกนไป แตหากเปนงานวจยขนาดใหญควรใชแบบการสรางทม , การเรมตนดวยการสราง “ค าถามวจย”

3. เตรยมเขยน - ศกษากอนลวงหนาวาจะน าผลงานวจยลงตพมพในวารสารใด โดยศกษาจากการยอมรบ ในระดบชาต

หรอนานาชาต รวมถงงานวจยทท าสามารถลงตพมพในวารสารประเภทใดไดบาง - ศกษาระเบยบ ขอบงคบตางๆ ของวารสารทตองการลงตพมพผลงานวจย รวมถงรปแบบงานวจย วธวจย ผลการวจย ขอเสนอแนะ สรปผลการวจย ฯลฯ ส าหรบการเขยนงานวจยนน มเทคนคทนาสนใจ ดงน 1) เรมจากการเขยนในเชงกวาง อยางรวดเรวและหยาบ 2) จากการเขยนอยางหยาบๆ กปรบใหเปนเชงลกมากขน 3) ท าการแกไขไปเรอยๆ (โดยขนตอนนอาจใหผอนชวยตรวจให เพราะจะไดเหนมมมองทตางออกไป) 4) อานตนฉบบกอนสงลงตพมพอยางรอบคอบ - ท าการสงผลงานวจยเพอลงตพมพ และควรจ าไววา “ขนตอนทกอยางตองใชเวลา”


4. เตรยมแกไข เมอสงผลงานวจยแลว จะมผตรวจผลงานวจยใหกบเรา ซงบคคลเหลานจะเปนผทมความร ความเชยวชาญในสาขานนๆ จากนนทางผตรวจจะสงผลการตรวจใหแกบรรณาธการ และสงตอถงเรา โดยสวนใหญแลวผทจะไดรบค าแนะน า/ขอแกไข กคอผทเขยนผลงานวจยไมชดเจนหรอถกตอง ถาหากเราคดวาผลงานวจยของเรามความชดเจน ถกตอง และไมสามารถแกไขไดแลว กใหแยงกลบอยางมเหตผล

5. เตรยมใจ หากผลทไดรบคอ การไมไดรบการตพมพผลงานวจย ผชวยศาสตราจารย ดร.นนทนา ธนาโนวรรณ แนะน าวา ใหคดวาเปน “ความทาทาย” และใหใช “ความพยายาม” ในการสรางผลงานใหมอกครง

สงทอยากจะเลาถง ผลจากการสรางสรรคผลงานวจยของผชวยศาสตราจารย ดร.นนทนา ธนาโนวรรณ ในรอบ 6 ป โดยทานสามารถสรางโครงรางการวจยทสามารถท าวจยไดหลายเรอง ซงสามารถเสนอขอรบทนวจยจากแหลงทนไดถง 3 แหลงทน และยงมบทความทไดรบการตพมพอกหลายเรอง ซงในการผลตผลงานวจยน ไดมการวางแผนและตระเตรยมการด าเนนโครงการวจย รวมถงการศกษาวจยเพมเตมในประเดนทเกยวของอยางลมลก

ทายกจกรรม NS Lunch Talk ในวนน คงท าใหผเขารวมกจกรรมไดเหนพลงและแรงจงใจในการท างานของผชวยศาสตราจารย ดร.นนทนา ธนาโนวรรณ พรอมเคลดลบสวนตวทท าใหเหนแนวทางในการตพมพผลงานวจยและเทคนคตางๆ ทชดเจนมากยงขน และเปนประโยชนตอการน าไปประยกตใชในการตพมพผลงานวจยตอไป


ประเดนและค าถามส าหรบการวจยดานสขภาพทเกยวของกบ FTA

นางสาวเบญจวรรณ บญณรงค ผลขต

งานสงเสรมและพฒนางานวจย ส านกงานวจยและบรการวชาการ ไดจดกจกรรมแลกเปลยนเรยนร NS Lunch Talk ครงท 3/2554 ในหวขอ “ประเดนและค าถามส าหรบการวจยดานสขภาพทเกยวของกบการเปดเสรการคาบรการ (FTA)” ส าหรบการจดกจกรรมในครงน เปนการแนะน า FTA และค าถามส าหรบการวจยดานสขภาพทเกยวของกบ FTA โดยมรศ.ดร.รชน ศจจนทรรตน รวมแลกเปลยนเรยนร เมอวนองคารท 23 สงหาคม 2554 ณ หอง 1103/3 คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล

บรรยากาศการพดคยกนในวนนเปนไปอยางสบายๆ โดยรศ.ดร.รชน ศจจนทรรตน ไดกลาวถงความเปนมาของ FTA รปแบบการคาบรการระหวางประเทศ ประเดนและค าถามส าหรบการวจยดานสขภาพ โดยมรายละเอยดทนาสนใจ ดงน

ความเปนมา

เขตการคาเสร (Free Trade Area: FTA) เปนการรวมกลมเศรษฐกจ โดยมเปาหมายเพอลดภาษศลกากรระหวางกนภายในกลมทท าขอตกลงใหเหลอนอยทสดหรอเปน 0% และใชอตราภาษทสงกวากบประเทศนอกกลมขอตกลง รวมไปถงการเปดเสรดานบรการ (Service) และการลงทน

กรอบความตกลงวาดวยการคาบรการ (General Agreement on Trade in Service: GATS) ระหวางประเทศ

กลมประเทศทมการเจรจาการคาเสร (FTA) กบไทย: ไทยมประเทศคเจรจา ทงหมด 14 ค และในกลมอาเซยน

อาเซยน (ASEAN) มสมาชก 10 ประเทศ ซงเขารวมเปนสมาชกในเวลาตางกน 1) บรไน 2) กมพชา 3) อนโดนเซย 4) ลาว 5) มาเลเซย 6) พมา 7) ฟลปปนส 8) สงคโปร 9) ไทย 10) เวยดนาม

ความรวมมอทางเศรษฐกจของอาเซยน จากการรวมตวกนเพอใหเกดความมนคงแกประเทศสมาชก อาเซยนไดจดใหมความรวมมอทางเศรษฐกจ 4 ดาน

1. ดานสนคา เขตเสรการคาอาเซยน (AFTA) Common Effective Preferential Tariff (CEPT) 2. ดานบรการ เกดกรอบความตกลงดานการคาบรการ (AFAS: ASEAN Framework Agreement on

Services) 3. ดานการลงทน (ASEAN Investment Area; AIA) 4. ดานความรวมมอ กลไกในความตกลงดานการลงทน (ASEAN Comprehensive Investment Agreement:

ACIA) ครอบคลมตงแตการสงเสรมและอ านวยความสะดวกการเปดเสรเพอใหเขามาลงทนและการคมครองการลงทน AFAS ป 2539-2544 มงเนนการเปดเสรใน 7 สาขาบรการ ป 2558 เรงรดเปดตลาดในสาขาบรการทเปนสาขาส าคญ 5 สาขา โดยมสาขาสขภาพ เปน 1 ใน 5


ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Community: AEC) ใหมการเรงรดการรวมกลมเพอเปดเสรสนคาและบรการส าคญ 12 สาขา (priority integration sectors)

ไดแก การทองเทยว การบน ยานยนต ผลตภณฑไม ผลตภณฑยาง สงทอ อเลกทรอนกส สนคาเกษตร ประมง เทคโนโลยสารสนเทศ สขภาพ และโลจสตกส ในป 2558

การคาบรการระหวางประเทศ สาขาการคาบรการ ตามค านยามขององคการการคาโลก (WTO) ไดแบงสาขาการคาบรการเปน 12 สาขา 1. บรการดานธรกจ (Business Services) ครอบคลมบรการวชาชพ 2. บรการดานสอสารคมนาคม (Communication Services) 3. บรการดานกอสรางและวศวกรรมทเกยวเนองกบการกอสราง (Construction and Related

Engineering Services) 4. บรการดานการจดจ าหนาย (Distribution Services) 5. บรการดานการศกษา (Education Service) 6. บรการดานสงแวดลอม (Environmental Services) 7. บรการดานการเงน (Financial Services) 8. บรการทเกยวเนองกบสขภาพและบรการทางสงคม (Health Related and Social Services) 9. บรการดานการทองเทยวและการเดนทางทเกยวเนองกบการทองเทยว (Tourism and Travel Related

Services) 10. บรการดานนนทนาการ วฒนธรรมและการกฬา (Recreational, Cultural and Sporting Services) 11. บรการดานการขนสง (Transport Services) 12. บรการดานอนๆ (Other Services not Included Elsewhere) บรการทเกยวของกบบรการดานสขภาพ ม 2 ดาน คอ ขอท 1 บรการดานธรกจ (Business Services) ในหมวดบรการวชาชพ (Professional Services) ไดแก

1A-H บรการการแพทยและทนตแพทย (Medical and Dental Services) 1A-I บรการสตวแพทย (Veterinary Services) และ 1A-J บรการผดงครรภ พยาบาล นกกายภาพบ าบดและบคลากรทางการแพทย (Services Provided by Midwives, Nurses, Physiotherapists and Para-Medicine Personnel)

ขอท 8 บรการทเกยวเนองกบสขภาพและบรการทางสงคม (Health Related and Social Services) ไดแก Hospital Services และ other Human Health Services นอกเหนอจาก 1A-J รวมถงนวดแผนไทย สปาฯ

รปแบบการคาบรการระหวางประเทศ

ในการเจรจาการคาระหวางประเทศ GATS (General Agreement on Trade in Service) จ าแนกสาขาบรการเปน 4 รปแบบ (Modes of Supply)


รปแบบท 1 : Mode 1 การใหบรการขามพรมแดน (Cross Boarder Supply) หรอเรยกวา การคาบรการ mode 1 หมายถง การใหบรการขามพรมแดนโดยทผใหบรการ และผรบบรการตางอยประเทศของตน โดยผใหบรการไมตองปรากฏตวอยในประเทศประเทศลกคา แตตวบรการเคลอนยายไปยงผรบบรการได โดยอาศยโทรศพท โทรสารหรอสงอเลกทรอนกส เชน การใหค าปรกษาผานสอ การสงขอมลออนไลน การบรการโทรคมนาคม การศกษาผานทางไกล และบรการใหค าปรกษาผาน internet เปนตน

รปแบบท 2 : Mode 2 การบรโภคขามพรมแดน (Consumption Abroad) หรอเรยกวา การคาบรการ mode 2 หมายถง ผรบบรการเคลอนยายไปยงประเทศผใหบรการ เปนการใหบรการทเกดขนในพรมแดนของประเทศผใหบรการ โดยอาศยการเคลอนยายของผบรโภคเปนเงอนไขส าคญ ตวอยางทเหนไดชดคอ บรการดานการทองเทยว การออกไปรบการรกษาพยาบาลในโรงพยาบาลตางประเทศ การไปศกษาในตางประเทศ เปนตน

รปแบบท 3 : Mode 3 การเขาไปจดตงสถานประกอบการ (Commercial Presence) หรอเรยกวา การคาบรการ mode 3 หมายถง การจดตงหนวยธรกจเพอใหบรการในตางประเทศ เปนการเขาไปลงทนจดตงธรกจในรปแบบตางๆ เพอใหบรการในประเทศลกคา เชน บรษทตางชาตเขามาเปดสาขาในประเทศไทย หรอบรษทไทยไปเปดสาขาในตางประเทศ เปนตน

รปแบบท 4 : Mode 4 การเคลอนยายแรงงานขามพรมแดน (Presence of Natural Persons) หรอเรยกวา การคาบรการ mode 4 หมายถง การทบคคลธรรมดาของประเทศหนงเดนทางเขาไปท างานในอกประเทศหนง เปนการเขาไปทางานประกอบอาชพในสาขาบรการดานตางๆ เปนการชวคราว ในประเทศลกคา เชน วศวกรตางชาตเขามาท างานในประเทศไทย คนไทยเดนทางไปประกอบอาชพแพทยในสหรฐฯ ครตางชาตเขามาใหบรการสอนภาษาในประเทศไทย เปนตน

ประเดนและค าถามส าหรบการวจยดานสขภาพทเกยวของกบ FTA

ภาพรวม 1. การวเคราะหกระบวนการทางนโยบาย (policy process) ของการพฒนานโยบายการคาระหวางประเทศ

ทเกยวเนองกบบรการสขภาพ 2. การคาดการณสถานการการคาดานบรการสขภาพระหวางประเทศไทยในอนาคต (เพอเตรยมความพรอม

ทางดานนโยบายและศกยภาพของประเทศ รปแบบท 1 การบรการขามพรมแดน (Cross border services)

3. ผลดและผลเสยทประเทศไทยไดรบจากการท า outsource บรการทางการแพทย ทงในฐานะผรบงานและผจางงาน

4. การท า outsource บรการทางการแพทย มความคมคาการใชจายหรอไมอยางไร 5. ผลกระทบจากการใหบรการทางการแพทยผานระบบ on-line

รปแบบท 2 การรบบรการในตางประเทศ (Consumption abroad) 6. การวเคราะหชองวางการใหบรการรกษาพยาบาลในประเทศไทย การใหบรการแกประชาชนไทยเพยงพอ

หรอไม และประเทศไทยมอปสงคการใหบรการมากพอทจะใหกบชาวตางชาตหรอไม


7. ผลกระทบจากการจดตงศนยความเปนเลศ (excellent centre) ของโรงเรยนแพทยตอระบบการบรการสขภาพ (excellent centre) ของโรงเรยนแพทยตอระบบบรการสขภาพ (ทงดานบวกและลบ)

รปแบบท 3 การจดตงธรกจเพอใหบรการ (Commercial presence) 8. วเคราะหสถานการณและแนวโนมของการลงทนตรง (FDI) ในธรกจบรการสขภาพ และผลกระทบตอระบบ

การบรการสขภาพของไทย 9. วเคราะหผลกระทบตอระบบการบรการสขภาพของไทยจากการขยายการลงทนในโรงพยาบาล ภายใต AFAS

รปแบบท 4 การใหบรการโดยบคคลธรรมดา (Movement of natural person) 10. สมองไหลภายในประเทศเกดขนจรงหรอไม และจากสาเหตอะไรบาง 11. การรบแพทยชาวตางชาตเขามาท างาน เพอรองรบ Medical Hub 12. การเคลอนยายของบคลากรสาธารณสขกบการพฒนาศกยภาพ 13. ผลกระทบจาก MRAs ภายใต AFAS

ทายกจกรรม NS Lunch Talk ในวนน คงท าใหผเขารวมกจกรรมไดเหนประเดนการวจยดานบรการสขภาพในเวทประชาคมอาเซยนชดเจนมากยงขน และเปนประโยชนตอการน าไปประยกตใชในการท างานวจยตอไป


กจกรรมท 2

ถายทอดความรผเกษยณอายราชการ

ภาควชาการพยาบาลกมารเวชศาสตร


Experience in Teaching Nurse Students related to Children with Heart Disease วนท 22 สงหาคม 2554

อ.วรรณไพร แยมมา/อ.ดร.อรณรตน ศรจนทรนตย ผลขต

รองศาสตราจารยศรสมบรณ มสกสคนธ ไดเลาถงความเปนมากอนทจะมาเปนอาจารยสอน Cardio วาสมยกอนเรยนหลกสตร Cardiothoracic Nursing Specialty ระยะเวลาในการอบรม 6 เดอน ซงหลกสตรคอนขางเขมงวด อาจารยแนะน าวาในการเรยนการสอนหวขอใดกตามเราตองคลกคลอยกบสงทเราสอนเพอจะท าใหเราจ าและเขาใจอยางลกซง ถาไมไดทบทวนบอยๆ กจะลม ส าหรบประเดนทน ามาแลกเปลยนเรยนรในวนน เปนเรอง “สอน Cardio อยางไรใหเขาใจ” ซงมรายละเอยดทนาสนใจหลายเรอง ดงน

1. อาจารยผสอนตองเขาใจ Anatomy และ physiology ของหวใจและหลอดเลอดอยางลกซง เพอทจะเขาใจ ความผดปกตของโรคแตละโรความการไหลเวยนทผดปกตอยางไร และจะสงผลใหเกดอาการและแสดงอาการอยางไร เพราะถาไมเขาใจตรงนกจะใหการพยาบาลไมถกตอง

2. การใชสอการสอนทด อาจารยเลาวาในอดตมอปกรณการสอนคอแผนใส แตปจจบนมการใช power point และวดทศนหรอ Animation เปนภาพเคลอนไหว ซงชวยเพมความนาสนใจมากขน ชวยใหผเรยนตงใจเรยนมากขน ท าใหการเรยนการสอนสนก ไมนาเบอ เพราะโรคหวใจเปนเรองทยากส าหรบนกศกษา การสอนใหนกศกษารสกสนกกบบทเรยนจะชวยใหเขาใจมากขน เพราะฉะนนการใชสอทดทแสดงโครงสรางของหวใจและการไหลเวยนของเลอด ในแตละโรคทชดเจน จะน าไปสความเขาใจและการใหการพยาบาลทถกตองและเหมาะสมในแตละโรคได

3. การวาดไดอะแกรมประกอบการอธบาย เวลาอาจารยขน ward อาจารยจะมกระดาษหนาเดยวพรอมกบดนสอ เมอเจอผปวยโรคหวใจ อาจารยจะวาดการไหลเวยนของเลอดใหนกศกษาดวา ทศทางการไหลเวยนของเลอดเปนอยางไร ถาเลอดแดงไปเลยงรางกายอยางเดยวเดกกจะไมเขยว หรอถาทงเลอดด าและเลอดแดงไปเลยงรางกายกจะท าใหเดกเขยว หรอดทมปรมาณเลอดไปฟอกปอดมากหรอนอย ถาเลอดไปฟอกทปอดมากกตองปองกนไมใหเกด Heart Failure หรอใหการดแลผปวยแบบ Heart Failure แตถาเลอดไปฟอกทปอดนอยกดแลผปวยเพอปองกนไมใหเกด Anoxic spell ซง Heart Failure และ Anoxic spell เปนภาวะวกฤตทจะน าผปวยมาโรงพยาบาล

ดงนน การสอนใหนกศกษาเขาใจ Anatomy และโครงสรางการไหลเวยนของเลอดแตละโรค จะท าใหเขาใจ

ความผดปกตและใหการพยาบาลไดถกตอง ซงเปนการเรยนรโดยไมตองทองจ า

ภาควชาการพยาบาลรากฐาน


หวใจแหงความเปนคร

รศ.พสมณฑ คมทวพร ผลขต

ภาควชาการพยาบาลรากฐานมนโยบายใหเกดองคกรแหงการเรยนรและการจดการความรในภาควชาฯ จงไดจดกจกรรมกลมแลกเปลยนเรยนรถายทอดความรผเกษยณอายราชการ โดยมรองศาสตราจารยถนอมขวญ ทวบรณใหเกยรตเปนวทยากรในหวขอเรอง “หวใจแหงความเปนคร” เมอวนพธท 11 สงหาคม 2554 เวลา 12.00-14.00 น. ณ หอง 1010 คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล โดยกจกรรมในครงนเปนการแลกเปลยนเรยนรรวมกนในคณาจารยภาควชาการพยาบาลรากฐาน โดยการแลกเปลยนเรยนรในวนนอยภายใตกรอบค าถาม ดงตอไปน

ความหมายของคร ครคอใคร ?

วทยากร : ครคอผทศษยพงเคารพ อาจารยคอผทศษยพงประพฤตโดยเออเฟอ หนาทของครหรออาจารยคอการสรางคนใหเปนคนดหรอเปนคนชว

ผเขารวมกจกรรม : ครตองมศรทธาในตนเอง เพราะเปนผท าประโยชนเพอสวนรวมเปนหลก

ครควรมคณสมบตอยางไร ? วทยากร : ครหรออาจารยคอผทมคณสมบต 3 ขอ ไดแก

1) อดทน อดกลน อดออม 2) ทดแทนบญคณของครบาอาจารยของตน 3) รกเขาใจในลกศษยและผอน

และประกอบดวยคณสมบตของกลยาณมตร ไดแก 1) นารก เขาถงจตใจ 2) นาเคารพ เปนผหนกแนน เปนทพง 3) นาเจรญใจ มความร มภมปญญา 4) รจกพด คอรวาควรพดเมอใด ควรพดอะไร และควรพดอยางไร

รวมทงตองตงใจประสทธประสาทความร สอนไดลกซง สอนสงทไมร ใหร สอนสงท าไมเปนใหเปน และไมชกจงในทางเสอมเสย

ผเขารวมกจกรรม : ครตองตงใจประสทธประสาทความร

คณะจะไดอะไรเมอครมหวใจแหงความเปนคร?

วทยากร : ถาครพยาบาลในคณะพยาบาลศาสตรของเรามหวใจของความเปนครจะเกด พลงมากมายทงพลงแหงความด พลงแหงสตปญญา พลงแหงสงคม (เปนหนงเดยวกน) พลงแหงการเยยวยามนษย และพลงแหงการเปลยนแปลงเชงสรางสรรค

ผเขารวมกจกรรม : ครและนกศกษาจะมความสขและเรยนรไดเพมขน


สรป

ศษยจะด เพราะมคร ชวยชเชด

ครจะเลศ เพราะมธรรม น านบไหว

ครรกศษย ศษยเทดคร คกนไป

เปนหลกชย ในชวต ศษยกบคร

ภาควชาสขภาพจตและ การพยาบาลจตเวชศาสตร


ประสบการณในการใหค าปรกษา


ภาควชาสขภาพจตและการพยาบาลจตเวชศาสตร คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล ไดจดกจกรรมแลกเปลยนเรยนร ในหวขอ “ประสบการณในการใหค าปรกษา” เมอวนพธท 20 เมษายน 2554 เวลา 10.00-12.00 น. ณ หองประชม 901 คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล โดยมผชวยศาสตราจารย ดร.วรรณา คงสรยะนาวน รวมแลกเปลยนเรยนร

ผชวยศาสตราจารย ดร.วรรณา คงสรยะนาวน ไดเลาเรองราวเกยวกบประสบการณทไดไปมสวนรวมในการท ากจกรรมการพฒนารปแบบการดแลเดกทมพฒนาการชา รวมกบหนวยพฒนาการเดก ภาควชากมารเวชศาสตรคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล โดยอาศยกจกรรมหลายอยางและความรวมมอระหวางทมสหสาขาวชาชพ

โดยเรมจากการเชญครอบครวของเดกกลมอาการดาวน ทสนใจเขารวมกลมกจกรรม โดยและใชกระบวนการ กลม Self help group โดยมการแลกเปลยนประสบการณของกลมผปกครองทมเดกพเศษ ซงผปกครองพงพอใจและยอมรบเนองจากเปนผทมปญหาคลายคลงกน โดยในกลมจะมการพดคยแลกเปลยนประสบการณ มการใหก าลงใจซงกนและกน โดยเฉพาะครอบครวใหมทเรมมเดกกลมอาการดาวนหรอเดกพเศษ การใหความรจากวทยากร เชน พยาบาล คร และบคลากรในทมสหสาขาวชาชพ ในการดแลกระตนพฒนาการเดกทเหมาะสม

นอกจากนนยงมการจดใหมคายไออนเพอลกรก ซงเปนการท ากจกรรมรวมกนของครอบครวทมเดกพเศษ กลมอาการดาวน ซงผลการจดกจกรรมในป 2548 ซงจดกจกรรมคายไออนรวมกบโรงเรยนกาญจนาภเษกสมโภช ไดรบความพงพอใจของผเขารวมกจกรรมในระดบมาก จงไดมการด าเนนการจดกจกรรมตอเนองโดยมขอก าหนดวาจะจดทงทางดานวชาการ และกจกรรมคายไออนเพอลกรก ปละ 1-2 ครง

สงทไดรบจากกจกรรม เชน การปรบทศนคตตอเดกพเศษ โดยพอแมหรอผปกครองของเดกพเศษกลมอาการดาวนมกจะมความเชอหรอคดเสมอวาเดกไมสามารถท ากจกรรมไดเหมอนเดกปกต เมอเดกพดไมไดหรอสงเสยงออแอ กจะไมกระตนหรอฝกใหเดกพดแตจะชวยเหลอเดกทนท ท าใหเดกไมเกดการพฒนาการ ดงนนจงควรมองวาเดกสามารถพฒนาได จงควรสงเสรมพฒนาการโดยเฉพาะดานการสอสาร เชน ฝกพดค าวา “ขอ” หรอค าแสดงความตองการอนๆ และการปรบพฤตกรรมทไมเหมาะสมใหเหมาะสมตอไป เชน ปญหาเดกขวางปาขาวของ ผปกครองหรอผดแลควรจะจบมอเดกไมใหท าพฤตกรรมดงกลาวและมการสอน โดยมหลกวา “พดซ าๆ ย าบอยๆ” ฯลฯ ไมควรลงโทษ แตใชวธการปรบพฤตกรรมแทน เชน เดกกลมอาการดาวนบางคนมมนษยสมพนธดเกนไปมกจะกอดทกคนโดยไมเลอกวาใคร ผปกครองกตองสอนหรอบอก เตอน หรอจบมอไวและบอกวา กอดไมได ฯลฯ

สวนในครอบครวเดยวกนทมลกทเปนเดกปกตและเดกพเศษพอ แม ไมควรเปรยบเทยบกน เนนการชวยเหลอและใหก าลงใจซงกนและกน ใหพนองชวยเหลอกนและรกกนการสอนเดกอาจจะใชวธการเลนไปดวยแลวสอนหรอการเลานทานทแทรกการสอน ฯลฯ

นอกจากนนผปกครองไมควรปกปองเดกมากเกนไป (Over protect) ควรมองหาจดดหรอความสามารถของเดกพเศษ สรางทศนคตใหผปกครองเขาใจและยอมรบในระดบพฒนาการทางสตปญญาของเดกวาสามารถพฒนาการไดไปจนถงระดบหนงแตไมควรคาดหวงมากเกนไป และควรมองขอดหรอศกยภาพดานอนของเดกดวย และเดกแตละ


คนจะมปญหาและลกษณะทแตกตางกนไปตามบรบทแวดลอมทเกยวของ ดงนนการดแลและกระตนพฒนาการจงมความแตกตางกนในเดกแตละคน จงตองมการยดหยนและปรบเปลยนใหเหมาะสม

ส าหรบแนวทางในการใหค าปรกษาพอแมหรอผปกครองเดก ในครงแรกนน พอแมเดกจะแนะน าตวเอง เปดโอกาสใหมการเลาปญหา แสดงความรสก ความกงวลใจทเกดขนโดยเฉพาะครอบครวใหมทเพงรบรวามเดกกลมอาการดาวนหรอเดกพเศษเกดขนในครอบครว

โดยจะมการแสดงความเหนใจ หาแนวทางแกไขปญหารวมกน เนนการใหก าลงใจพอแมกอนวาหากไมมก าลงใจจะท าใหการเรมตนกระตนพฒนาการเดกลาชาไปดวย

สรปหลกการดแลเดกกลมอาการดาวนหรอเดกพเศษ 1. สรางสมพนธภาพรวมกนและปรบทศนคตทดตอเดกกลมอาการดาวน ในกลมผปกครอง 2. เนนการใชกลมเพอนชวยเพอน (Self Help Group) การชวยเหลอซงกนและกน ในกลมผปกครองและ

ผดแลเดกซงจะมความยงยน 3. มความรวมมอในทมสหสาขาวชาชพ 4. การแกปญหาขนอยกบรายละเอยดของแตละบคคล (Individual) 5. ในกลมเดกทมการเจบปวยทางกายตองแกไขหรอรกษาอาการทางกายกอน

กจกรรม Share & Learn: คยเพลนๆ กบครผมากประสบการณ


Share & Learn: คยเพลนๆ กบครผมากประสบการณ


คณะกรรมการพฒนาองคกรแหงการเรยนรและการจดการความร ไดจดกจกรรมแลกเปลยนเรยนร ในหวขอ “Share & Learn : คยเพลนๆ กบครผมากประสบการณ” ขน เมอวนพธท 7 กนยายน 2554 เวลา 13.30-16.00 น. ณ หอง 1111 คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล โดยมวตถประสงคเพอสรางวฒนธรรมองคกรในการถายทอดความรของผเกษยณอายราชการใหมขนในคณะพยาบาลศาสตร ส าหรบวนนกไดรบเกยรตจากผเกษยณอายราชการจ านวน 5 ทาน ไดแก รองศาสตราจารยถนอมขวญ ทวบรณ รองศาสตราจารยสนย สนทรมเสถยร รองศาสตราจารยศรสมบรณ มสกสคนธ ผชวยศาสตราจารยวรรณา คงสรยะนาวน และผชวยศาสตราจารยถวล นภาพงศสรยา มารวมแลกเปลยนประสบการณ ในประเดนค าถามทนาสนใจ ดงน

1. จดเรมตนของการเปนอาจารยพยาบาล ?

รองศาสตราจารยถนอมขวญ ทวบรณ : จดเรมตนของการเปนพยาบาล คอตนเองเรยนอยทโรงเรยนสตรวดระฆง แลวไมรจะเรยนทไหน เลยมาสมครเรยนทคณะพยาบาลศาสตร แลวกสอบไดทน ถามวามความสขไหม ในรนแรกๆ เรยนหนก ฝกหนก กฎระเบยบเขมงวด ระบบอาวโสเขมแขงมาก การเรยนหนก ฝกหนก ท าใหมประสบการณ และท าใหมความสขกบการเรยนและการท างาน แลวจากนนไดมาเรยนปรญญาตร และเมอเรยนจบแลวกไดกลบไปท างานตอ ตอมาเมอคณะฯ เปดหลกสตรระดบปรญญาโท ตนเองกไดมาเรยนตอ รนท 3 ในขณะนนมรนพเคยบอกกบตนเองวาตนเองสามารถเปนอาจารยทดได ซงตนเองกคดวาขณะเรยนหนงสอตนเองไดแบบอยางทดจากอาจารยรอยเปอรเซนต จงอยากบอกนองๆ วาอาจารยจะเปนแบบอยางทดของนกศกษาทงในเรองของความมระเบยบวนย ความเรยบรอย การมองโลกในแงด จตอาสา ฯลฯ และในป พ.ศ. 2530 กไดยายมาเปนอาจารยประจ าอยทภาควชา การพยาบาลรากฐาน

รองศาสตราจารยสนย สนทรมเสถยร : จรงๆ ถามวาอยากเรยนพยาบาลไหม ตอนเปนเดกไมชอบเลย กลวพยาบาลมาก เพราะตอนเดกๆ เคยนอนอยโรงพยาบาล แลวพยาบาลดมาก ตอนนนเกดอบตเหตและเปนแผล พยาบาลไดดงผาพนแผลออก ตนเองรสกเจบจงรองไห แตพยาบาลกลบถามวาแคนกเจบดวยหรอ และตอนเดกๆ คณครกดมาก จงคดวาตนเองจะไมเปนครแนนอน แตกลบเอนทรานซไดทคณะพยาบาลศาสตร โดยเรยนเปนเวลา 4 ป และเรยนตอการพยาบาลผดงครรภอก 6 เดอน จากนนกไดมโอกาสเขารบการสมภาษณคลายๆ กบโครงการชางเผอกในสมยน และกไดเปนครพยาบาล โดยการ turn สตศาสตรกอน 1 ป

รองศาสตราจารยศรสมบรณ มสกสคนธ : ถามวาชอบเปนครไหม ตองบอกวาไมชอบเปนคร เรมตนไมเคยคดอยากทจะเปนครเลย จงหนจากการเลอกราชภฎ ซงสมยนนดงมาก ถาใครไดเปนครจะถอวาเปนสดยอดวชาชพในสมยนน ตนเองไดสอบเอนทรานซซงสามารถเลอกได 4 อนดบ ตนเองจงเลอกคณะพยาบาลศาสตรเปนอนดบท 4 แลวกไดคณะพยาบาลศาสตร ซงพอแมกดใจวาอยางนอยกเปนวชาชพทมงานท า และตนเองกมความมงมนทจะเรยน สมยเรยนตนเองไดอยหอพกนกศกษาพยาบาล ท าใหไดรจกรนพและมความใกลชดสนทสนมกบรนพ ซงรนพทสนทกไดรบคดเลอกมาเปนครพยาบาล และตนเองกไดเกดความประทบใจในตวรนพทานหนงวาเปนตนแบบของความเปนคร ดวยความทตนเองเปนคนทขกลว ขอาย และไมกลาพด เพราะตอนไปฝกงานท ward ตนเองไดค าแนะน า และก าลงใจ


ในการท างานใหส าเรจ ซงตนเองกประทบใจและฝงใจตงแตเรยนอยป 3 แลว และเมอตนเองเรยนจบปรญญาตรในป พ.ศ. 2517 กไดเรยนตอสตศาสตรอก 6 เดอน จากนนกไดสมครเปนอาจารยทคณะฯ ในภาควชาสตศาสตรฯ โดยเลอกเปนอนดบหนง และเลอกภาควชากมารฯ เปนอนดบสอง เพราะตอนนนรสกสนกมากกบการฝกงานท ward สตศาสตรฯ แตกลบไดมาเปนอาจารยประจ าอยทภาควชาการพยาบาลกมารเวชศาสตรจนถงปจจบน

ผชวยศาสตราจารยวรรณา คงสรยะนาวน : มความรสกไมชอบคร เพราะสมยเดกๆ พอไมชอบครทานไหนกจะพาเพอนๆ ไปเดนขบวนประทวง สมยเรยนอยป 4 ตนเองไดเรยนรคนไขทอยในสภาวะใกลตาย ซงถอเปนประสบการณทดมาก ตอนนเจอผปวยทกระวนกระวาย ตนเองจ าไดวาไปคยกบคนไขเพอใหเขารสกสงบ และเขากจากไปอยางสงบ ซงท าใหตนเองรสกภาคภมใจในการเปนพยาบาลอยางมาก พอเรยนจบแลวจงเลอกอยทหองผาตด คอ ห จมก และเรยนตอครศาสตร เมอเรยนจบกไดมโอกาสสมครเปนอาจารย ซงตนเองกคดวาการท างานเปนพยาบาลกมความสข แตถาไดมโอกาสเปนอาจารยกจะเปนการสรางคน กเลยเรมทจะเปลยนเขมมาเปนอาจารย ถามวาการเปนอาจารยเปนสงทตนเองไมชอบแตจะท าใหดทสด เพราะฉะนนเวลาทสอนกจะสนกกบการสอน แมกระทงอยทหองผาตดกจะสอนนองๆ โดยสอนในลกษณะเปนเหตเปนผล ขณะมาอยทคณะฯ สาขาจตเวชสวนใหญจะเปนการสอนในลกษณะนามธรรม จงตองพยายามสอนในเชงปฏบต ในการสอนกจะพยายามเดนไปหานกศกษา พดคยกบนกศกษา และพยายามดงเอาชวตประจ าวนเขามาหานกศกษา และจากประสบการณคดวาถาเรารกทจะอยกบงานแลวสนกกบงาน เรากจะมความสข

ผชวยศาสตราจารยถวล นภาพงศสรยา : จากการเลอกมาเรยนพยาบาลนน เรองของทศนคตมความส าคญมาก เนองจากทเลอกเรยนพยาบาลเพราะใจชอบจรงๆ สมยเรยนอยมธยมศกษาตอนตน มอาจารยทานหนงทมความรสกทดตอพยาบาล เวลาอาจารยพดกจะบอกวาเปนผหญงนาจะเรยนพยาบาล พยาบาลดอยางนนอยางน เรากจะฟงมา พอถงชวงใกลสอบเอนทรานซกเลยคดวาอยากเรยนพยาบาล พอสอบเอนทรานซตดพยาบาลทจฬา กเลยเลอกเรยนทนน พอถงจดทถามวาท าไมถงมาเปนอาจารย ถามวาตอนเปนพยาบาลมความรสกชอบมาก ชอบท างานบรการ มความสขกบการท างาน แตทไมชอบเปนอาจารย เพราะไมชอบสอน จนกระทงบดนกไมชอบอะไรทตองมาอยหนาชนแบบน ยกเวนตอนสอนนกศกษา และตอมากไดไปเรยนตอครศาสตร สาขาจตเวช เหตผลทเลอกเรยน เพราะเพอนชวนกเลยเรยนตามเพอน ขณะขนปฏบตวนสดทาย อาจารยทสอนปฏบตบอกวาตนเองไมเหมาะทจะเรยนจตเวช ควรจะเรยนสตฯ ดกวา เพราะเปนคนไมคอยพด เพราะสตฯ ไมตองพด จนกระทงเรยนจบกไมคด ทจะเปนคร และทางภาควชาพยาบาล มหาวทยาลยสงขลานครนทร เปดรบสมครอาจารยพยาบาล และเนองจากแมของตนเองอาศยอยทนน แมกเลยอยากใหไปอยทนน จงไดไปสมครและไดท างานอยทนน ครงแรกทตนเองเขาท างานมอาจารยทานหนงชออาจารยทองใบ ทานเปนคนสอนทกสงทกอยางของความเปนครให จงท าใหตนเองไดแบบอยางของความเปนครมาจากทาน ตอมามเหตทตองยายมาอยทคณะฯ กเพราะสามท างานอยทกรงเทพฯ เลยอยากยายมาอยกบครอบครว และไดมาเปนอาจารยประจ าอยทภาควชาสขภาพจตและการพยาบาลจตเวชศาสตรจนถงปจจบน

2. เคลบไมลบของอาจารยในการสอนนกศกษา (ปนดนใหเปนดาว)

รองศาสตราจารยถนอมขวญ ทวบรณ : ดวยตวเองอยฝายบรการมา 15 ป จงมประสบการณในการมองเหนสงตางๆ มามาก แตพอเรามาสอนลกศษย เรากจะไมเอาประสบการณตางๆ ทไดรบมามองนกศกษาวาแคนเขากท า


ไมไดท าไมเปน แตเราจะยอนกลบไปเมอเรายงเรยนใหมๆ ซงยงท าอะไรไมเปน เพราะฉะนนเวลาสอนนกศกษาถาเราดนกศกษาจะรนและท าอะไรไมถก จะรสกตนเตน ความรทคดวาจะไดรบกจะไมได ฉะนนการดนกศกษาไมไดท าใหอะไรดขน แตการใหความรก ความอบอน และความเหนอกเหนใจ จะท าใหเดกมก าลงใจ กลาพด กลาแสดงออก และยงในปจจบนเดกจะเผชญกบปญหามากมาย ไมวาจะเปน ครอบครว วยรน วตถนยม สงคมออนไลน ฯลฯ เพราะฉะนน อาจารยจะเปนคนส าคญทจะประคบประคองใหลกศษยของเรากาวไปในหนทางทถกตอง อยางการสอน FN เราตองคดวาเราเปนครสอนเดกอนบาล เดกยงจบปากกาไมเปน ตองคอยๆ สอน คอยๆ ชแนะ และใหเขายดหลกความปลอดภยของผรบบรการเปนอนดบหนง กจะบอกเดกอยเสมอวา ค าวามาตรฐานวชาชพ เราเปน professional ถาเราท าอะไรโดยทไมมความร ไมมพนฐานอะไรเลย เรากเหมอนกบกรรมกรหรอแรงงานทไรฝมอ กจะพยายามสอน โดยเอาใจเขามาใสใจเรา วาเมอกอนเรากยงไมรอะไรเลยเหมอนกน ซงจะท าใหเราสอนไดอยางมความสข

รองศาสตราจารยสนย สนทรมเสถยร : ตวเองคดวานกศกษาทกคนมศกยภาพทจะท า เพยงแตบางคนสอนยากบางคนสอนงาย เรมแรกเรากจะลา ward ใหเขากอน แลวบอก Job งาน เสรจแลวเรากจะใหก าลงใจกบเขากอนวาเขามศกยภาพในการท างาน แตจะตองมความร ความเขาใจดวย รวมถงเวลาสอนจะตองมความสขรวมกน กจะบอกเดกเสมอวา ถาท าไมถกหรอไมไดเตรยมตวมา เวลาโดนดกอยาโกรธ เพราะสงทครสอนกเพราะตองการใหท าเปน และเมอฝกไปเดกกควรจะท าไดดขนและเรวขนดวย

รองศาสตราจารยศรสมบรณ มสกสคนธ : คดวาคนเรามความแตกตางในหลายๆ อยาง เพราะฉะนนเวลาท าอะไรกจะนกถงความแตกตางของแตละคน และจะใชหลกธรรม 2 ประการ ในการทจะปนดนใหเปนดาว คอใชหลกธรรมะของมหาวทยาลย คออตตานง อปะมงกะเร คอเอาใจเขามาใสใจเรา และอกหลกธรรมหนงคอความมเมตตา แตความมเมตตาของตนเอง กคงไมใชวาใจดไปตลอด ตองมขอบเขตของความใจด ยกตวอยางนกศกษาทมใจทจะท าแตเขาท าไมได ไมกลาท า หรอกลว กจะคลายกบอาจารยสนยวาสอนครงท 1 ไมได ครงท 2 เขาตองเรมได และจะตองไดตอไป ไมใชวาไมไดตลอดไปคงไมใช ถงบอกวาความมเมตตาตองมขอบเขตของความมเมตตาดวย และสงส าคญคอการสรางพลงใจใหกบคนทท าไมไดและเขาใฝทจะเรยนร ซงจะชวยใหเขาสามารถท าได

ผชวยศาสตราจารยวรรณา คงสรยะนาวน : จากประสบการณท ward รนพดมาก ตนเองกเลยคดวาเมอตนเองเปนรนพจะไมดนองแบบน เพราะคดวาการเรยนรไมไดเกดจากประสบการณทเลวราย ถงแมจะฝงใจกจะฝงใจเอาสงทเลวรายไป กเลยคดวาอย OR จะไมดเดดขาดเลย และจะพดกบนองอยางเปนเหตเปนผล คอเอาใจเขามาใสใจเรา และอกอยางตนเองคดวาเรองของกรรมมจรง ถาเราท าไมดกบใคร สงนนกจะกลบมาหาเราเสมอ ในสวนหนงไดโมเดลทดมาจากอาจารยบญนาค ซงเปนการเรยนรทเกดจากความประทบใจและตนเองจะมความรสกวาจ าได แลวท าใหเกดก าลงใจ

ผชวยศาสตราจารยถวล นภาพงศสรยา : ตนเองไดเอาประสบการณทไดรบสมยทเปนนกเรยนมาใชในการสอนเดก ซงประสบการณทเราไดกมทงประสบการณทดและไมด ประทบใจและไมประทบใจ เพราะฉะนนสงไหนทเราคดวาไมดกจะไมเอามาใชกบเดก โดยเฉพาะการสอนภาคปฏบต เหมอนอยางทอาจารยวรรณาพด เราจะค านงถงความแตกตางของเดกแตละคน เราจะมองวาเดกทกคนไมไดเกงเทากน ถงเดกมาเรยนพรอมกนกจรงแตความสามารถของแตละคนไมเทากน และความกลา ความกลวกจะแตกตางกน เวลาสอนในภาคปฏบตเรากจะตองใหเขารสกสบายใจกอน และจะบอกเขาเสมอวาถามอะไรตองบอก ถาไมรกบอกไมร เพราะครจะไดรวาหนรหรอไมร แลวจะไดอธบาย


ใหฟง และจะเนนวาสขภาพจตเดกตองมากอน ถาสขภาพจตเดกดกจะท าใหการบรการคนไขไดด เวลาตนเองสอนเดกกจะใหเตมท คอใหดวยใจ แมอดตจะบอกวาไมชอบสอน แตเมอมาสอนแลวจะสอนเตมท สอนเทาทมความสามารถทจะสอนให และไมแครวานกศกษาจะมองตนเองอยางไร

3. หลกการใชชวตในการท างาน

รองศาสตราจารยถนอมขวญ ทวบรณ : ในเรองของหลกการไมวาจะเปนครพยาบาล หรอพยาบาลบนหอผปวย ตนเองกไดยดหลกการท างานทวา “กลวอะไรกบงานหนก เมอใจรกจะเปนพยาบาล” และมหลกการท างานอกประการหนงวาถามครกตองมศษย ถามแตคร ศษยไมมจะสอนใคร หรอถามแตศษย ไมมคร เดกจะไดความรทไหน เพราะฉะนนใหจ าไวเลยวาครกบศษยตองคกน และตองเออเฟอกน มความเขาใจกน ซงจะท าใหการท างานเปนไปดวยความเรยบรอย และอกอยางทตองเนนย าคอ ครเปนแบบอยางทดของนกศกษา อาจารยพด ร เรอ ชด เดกกจะพด ร เรอ ชด อาจารยเขาสอนตรงเวลา เดกกจะเขาเรยนตรงเวลาดวย ซงในสงเหลานกจะท าใหเราท างานไดอยางราบรน และการพดจากนในลฟทควรระมดระวงค าพดดวย ฉะนนเวลาอาจารยท าอะไรกตองระมดระวงดวย เพราะเดกดเราอย และจะบอกกบนกศกษาพยาบาลเสมอวาเมอเราแตงชดพยาบาลขนไปบนหอผปวย จะเปนจดเดน ซงทกคนจะมองเรา ไมวาจะเปนผปวยทเรารบผดชอบ ญาตผปวยทเราไปคยดวย เขากจะมองเราวาบคลก การพดทาทาง ความรของเราเปนอยางไร ซงถอเปนสงส าคญทท าใหวชาชพของเราดยงขน ขณะทตนเองท างานอยทฝายการฯ จะบอกนองเสมอวาจะสอนนองใหเกงกวาพเพอวชาชพเรา และพอมาเปนครพยาบาลกจะบอกเดกเสมอวาจะพยายามสอนนกศกษาใหเกงกวาครในอนาคต เพอทจะท าใหวชาชพเรามความเขมแขงและเปนทยอมรบ

รองศาสตราจารยสนย สนทรมเสถยร : คอพยายามท าวนนใหดทสด และจะไมมองคนอน จะแขงกบตวเอง เพราะถาเราไปมองคนอนและแขงกบคนอน เราจะเหนอยมากเลย เวลาสอนนกศกษา เรองดนกศกษาจะเนนและบอกนกศกษาวาครพยาบาลทกคนเวลาดนกศกษาไมวาเรองอะไรกตามทเปนอนตรายกบชวตคนไข ครเขาจะตองดเพราะชวตนนเมอเสยไปแลวจะไมมโอกาสกลบคนมา เพราะฉะนนไมตองโกรธ และทบอกวานกศกษาบางคนสอนงาย บางคนสอนยาก กจะใชลกษณะการท างานทเปนแบบ Peer Group คอใหเพอนสอนเพอน ซงท าใหเดกเขาใจมากกวา ซงไดผลคอนขางด

รองศาสตราจารยศรสมบรณ มสกสคนธ : ในเรองของหลกการท างานตนเองจะใชหลกการเดยวกนกบหลก การสอน ซงตนเองคดวาชวงชวตของการท างานเปนชวงเวลาทยาวนานกวาการเรยน เพราะฉะนนตนเองคดวาตองท าใหเปนชวงชวตทมความสข แลวจะท าอยางไรใหตนเองมความสขทงๆ ทรวาตนเองไมชอบเปนคร แตตองชอบโดยอตโนมต หรอโดยหนาทอยแลว คอท าใหดทสด ถาท าอะไรกตองท าใหดทสดและท าใหเตมความสามารถ วชาชพพยาบาลถอเปนวชาชพทหนก และมกถกเปรยบเปรยวาเปนนางฟาสขาว ในความรสกของตนเองทคนอนมองวาพยาบาลท าผดไมได ตนเองคดวาไมใช เพราะพยาบาลกเปนคนธรรมดาคนหนงทตองท าหนาทดแลชวตคนอนใหดทสดเทานนเอง และดวยการเปนครพยาบาลยงหนกกวาหลายเทา เพราะดวยหนาททตองดแลนกศกษาทจะตองดแลคนอน ซงเรามองวาเปนภาระหนาททเราตองท า และเราตองท างานอยางมเปาหมาย แตการวางเปาหมายของเราไมใช ท าใหแตละคนเกดความเหนแกตว ซงจะท าใหไมไดเกดบรรยากาศของความเปนพเปนนอง ถาหากเราท างานโดยมลกษณะของความเปนพเปนนองจะใหการท างานของเรามความเกอกลกนสง จะท าใหเราชวยกนท างานใหไดงานหรอผลผลต


ทตงเปาหมายเอาไว โดยสรปแลวหลกการท างานตนเองยดหลก 2 ประการ คอการเอาใจเขามาใสใจเรา และในเรองของความเมตตา และขอฝากนองๆ ไววาถาองคกรของเราไมชวยเหลอเกอกลกน จะจบสนตรงทตวใครตวมน แลวจะมความสขหรอในชวตน ซงคดวาคงจะไมม

ผชวยศาสตราจารยวรรณา คงสรยะนาวน : ควรท าวนนใหดทสด เอาใจเขามาใสใจเรา และกชวยเหลอเกอกลกนใหมากทสด แลวเรากจะท างานไดอยางมความสข

ผชวยศาสตราจารยถวล นภาพงศสรยา : ทกคนคงคดเหมอนกนวาควรท าหนาทของตวเองใหดทสด แลวกท าอยางมความสขดวย สงทคดวาท าแลวมความสขคอการให ถาเราท าหนาทดวยการใหดวยใจจรง เรากจะมความสข ตอใหเรามปญหา/อปสรรค เรากจะสามารถคลคลายไปได เพราะวชาชพของเราคอการให ไมวาจะใหนกศกษา เพอนรวมงาน และบคลากรทกคน ทตนเองอยมาจนถงทกวนนกเพราะการใหและการไดรบการใหจากทกๆ คน

4. ความประทบใจ/ความภาคภมใจทอยากบอกกบนองๆ ในการเปนอาจารยพยาบาล

รองศาสตราจารยถนอมขวญ ทวบรณ : ความภาคภมใจในการเปนอาจารยพยาบาลคงเหมอนอาจารยทกคนทวาเราสามารถทจะสรางคนทมาดแลในเรองชวตอยางมคณภาพ เพราะชวตเปนสงทนบคาไมได คอถงแมจะมเงนมากมายแตถาสขภาพไมด ชวตกไมมความสข เพราะฉะนนถาเราผลตบคลากรทเปนพยาบาลและใหบรการในเรองของสขภาพ ซงท าใหประชาชนทงประเทศมสขภาพทด ท าใหสามารถท างานได และเมอท างานไดกจะมเงน ท าใหวงจรชวรายไมเกดขนกบประเทศชาตของเรา ส าหรบตนเองความประทบใจมากๆ ในการเขามาท างาน คอไดมโอกาสเปนกรรมการพพธภณฑ ซงเปนเลขาของบรพาจารย ไดแก อาจารย ดร.วเชยร อาจารยละออ อาจารยทองใบ เปนตน ท าใหเราไดซมซบการท างานของพๆ ทเปนจตอาสาจรงๆ เลยเพาะบมความรท าใหตนเองมความรในเรองประวตการพยาบาลไทย และไดซมซบวาวชาชพเราไมมทไหนในโลกทจะกอตงโดยสมเดจพระราชนของประเทศ ซงตองภาคภมใจในจดน ส าหรบความประทบใจกคอเพอนรวมรนทยงคงจบมอกนอยางเหนยวแนน ท าให เรามสายใยผกพนกน เพราะฉะนนจงท าใหชวตมความสข และนอกจากนยงมความประทบใจในฝายการพยาบาล โรงพยาบาลศรราช ทตนเองเคยท างานมา โดยทนนมความเปนพเปนนองกน ชวยเหลอกนเวลาท างาน และเมอตนเองไดมาท างานในคณะฯ จากประสบการณของตนเองทมองคอ ความเปนพเปนนองกนกยงคงมอย ความเปนปกแผนของวชาชพเรายงมมากกวาวชาชพอน ซงเราตองเอาสงดๆ เหลานมาหลอหลอมในใจเรา อยาเอาสงไมดมาหลอหลอมในใจเรา เพราะจะท าใหเราไมมความสขในการท างาน

รองศาสตราจารยสนย สนทรมเสถยร : ปกตของมนษยความประทบใจกจะมทงดานบวกและดานลบ แตวนนจะพดถงดานบวก เพอทจะไดเปนก าลงใจใหกบนองๆ ทกคนทจะท างานตอไปเพอใหองคกรของเรานนเดนไปขางหนา สวนใหญทเราไดยนมาพยาบาลจะเปนคนทด ไปโรงพยาบาลกเหมอนไปโรงฆาสตว เคยมโอกาสไดคยกบคนไข ซงเขาบอกวาคณโชคดมากทไดเปนพยาบาล เนองจากคนทเปนพยาบาลไมตองไปท าบญทไหน เพราะไดใสบาตรทกวน จากนนมาเลยไดน าค าพดนนมาบอกเลาใหนกศกษาฟงเพอเปนก าลงใจในการดแลคนไขอยางมประสทธภาพ และสงทตนเองอยากขอฝากนองๆ ทท างานใหม กเหมอนกบมดตวนอย จะขอบอกวาพๆ ทมายนอย ณ จดน กเคยเปนมดตวนอยมากอน เคยรบใชพๆ มากอนเหมอนกน เพราะพทเปนอาจารยนนเคยเปนอาจารยของเรามากอน เพราะฉะนนเราตองตอบแทนพระคณ รจกเสยสละ หากนองๆ ยงมก าลงกควรชวยเหลอพๆ ซงจะท าใหเกดความเออ


อาทรตอกน และท าใหเกดความผกพนตอกน นอกจากนควรใหความกตญญตออาจารย และขอฝากเรองของการประกนคณภาพของมหาวทยาลยไววา QA กเหมอนเปนดาบสองคม ดานดคอท าใหทกคนตงใจท างาน ดานเสยคองานทเปนงานสวนรวมขององคกรถอเปนงานรอง สวนงานทตองท าใหครบเปาถอเปนงานหลก เพอเปาหมายใหไดคะแนนสงสด เพอใหไดเงนเดอนเพมมากขน เพราะฉะนนตรงนท าใหความเปนพเปนนอง หรอการเสยสละเพอองคกรลดถอยลงไป เลยขอฝากนองๆ วาถาเรามความเหนอกเหนใจกน องคกรนไปได และความมน าใจ เอออาทรตอกนเปนสงส าคญ

รองศาสตราจารยศรสมบรณ มสกสคนธ : เมอถามถงความภาคภมใจในความเปนคร กคงภาคภมใจในนกศกษาคนหนงทเราสอนแลวประสบความส าเรจ ท าอะไรเปน เปนพยาบาลทดในอนาคต และทส าคญคอไดรบการทกทายจากนกศกษา ไดรบการชวยเหลอจากนกศกษาหลงจากทเขาจบไปแลว ท าใหตนเองรสกดใจลกๆ วาบญกศลทเราสรางมา ท าใหเราไดรบการอ านวยความสะดวกบาง สวนความประทบใจในการท างานนน ตนเองคดวาตนเองเปนคนทคดแงบวกมาโดยตลอด รสกวาเพอนๆ พๆ นองๆ ทกคนนารก และมบรรยากาศการท างานทด เลยท าใหรสกดและมความสขตลอด สงทอยากฝากใหกบนองๆ ม 2 เรอง คอ เรองแรกไมวาเราจะอาวโสอยางไร เมอท างานกบนองๆ เราตองใหเกยรตซงกนและกน ไมวาจะอยในระดบไหน และทส าคญคอ ค าวาขอบคณ และขอโทษ อยากใหมอยตลอด ถามวาพขอโทษนองไดหรอไม ถาพอาจจะท าอะไรไมถกไมควรกขอโทษนองได พขอบคณนองได นองขอโทษพได นองขอบคณพได คออยากใหมบรรยากาศแบบน ถาเปนแบบนไดบรรยากาศการท างานกจะมความสข เรองทสองคออยากเหนนกศกษาเรา Smart ซงเปนความคดลกๆ ในใจ เชน การแตงกาย การกน การเขาเรยน คอตองมกฎระเบยบ ความมวนยตองม อยากใหทกภาควชาและทกวชา หากจะเชคชอนกศกษาอยากใหปฏบตเหมอนกนหมด และมการบอกกลาวนกศกษาในเรองระเบยบวนย เพราะอยากเหนนกศกษาเรา Smart

ผชวยศาสตราจารยวรรณา คงสรยะนาวน : เรองของความประทบใจ สวนตวไดใชตรงนอยางเตมท ไมวาจะในครอบครวตนเอง คอไดอยกบวาระสดทายของคนทเสยไปทกคน และในการเปนพยาบาลตนเองมความรสกภาคภมใจวาอยางนอยเราไดชวยเหลอคนไข และเราไดใหดวยความจรงใจ และในความเปนคร คดวาตนเองโชคดทมโอกาสไดสรางคน และไดมกลยาณมตรทด ท าใหเราอยรวมกนไดอยางมความสข

ผชวยศาสตราจารยถวล นภาพงศสรยา : สงทภาคภมใจคอการไดเปนพยาบาล และกไดเปนครพยาบาล จากอาชพตรงนท าใหเรามกนมใช เลยงครอบครว และอยอยางมความสข ซงเปนสงทไดจากวชาชพน และอกอยางคอเราไดองคความรซงเปนวชาชพทเราสามารถน าไปใชประโยชนไดจรง น าไปใชกบครอบครว คนใกลตวของเราได สงทอยากฝากนองๆ กคอใหชวยกน ถาทกคนท างานและมองตวเองอยางเดยว คณะฯ กคงไปไมรอด แตถาหากวาทกคน ท างานแลวมองตวเองสวนหนง มองคณะฯ สวนหนง และเราชวยกน คณะฯ กจะไปรอด ใหคดวาคณะฯ เปนของเรา เรามาอยตรงจดน เลยงตนเองได มทกสงทกอยางทดขนกจากตรงน เพราะฉะนนอยากใหทกคนมองคณะฯ เปนจดส าคญดวย

ส าหรบกจกรรมในครงนคงท าใหผเขารวมกจกรรมไดทราบประสบการณตางๆ ของผเกษยณอายราชการ เคลดไมลบในการสอนนกศกษา หลกการท างาน รวมถงแงคดดๆ ซงสามารถน าไปปรบใชใหเกดประโยชนแกตนเองตอไป



กจกรรมท 3

สรางองคความรจากกลมชมชนนกปฏบต

กลมชมชนนกปฏบต

ภาควชาการพยาบาลกมารเวชศาสตร


กจกรรมการแลกเปลยนเรยนรเพอพฒนาการจดเรยนการสอน ครงท 1-2/2554 วนท 26 มกราคม 2554 และ 16 กมภาพนธ 2554

เรอง Case Scenario Simulation and APIE : การเรยนการสอนท Ngee Ann Polytechnic, Singapore

อ.ดร.อรณรตน ศรจนทรนตย ผลขต

กจกรรมแลกเปลยนเรยนรทง 2 ครง น เปนเรองเกยวกบประสบการณการไปศกษาดงานท Ngee Ann polytechnic ประเทศสงคโปร ระหวางวนท 11-15 ตลาคม 2553 โดยผน ากจกรรม คอ อาจารย ดร. อรณรตน ศรจนทรนตย ไดเดนทางไปพรอมกบอาจารยจากภาควชาตางๆ ในคณะพยาบาลศาสตรอก 9 คน เพอศกษาดงานวธการจดการเรยนการสอนนกศกษาพยาบาลโดยการใชเทคโนโลยททนสมย กจกรรมแลกเปลยนเรยนรทง 2 ครงมอาจารยในภาควชาการพยาบาลกมารเวชศาสตรเขารวมกจกรรม ครงละ 20 คน มเรองทนาสนใจรายละเอยดสรปไดดงน

ระบบการเรยนในสงคโปรเรมตงแตอาย 5 ขวบ โดยเรยนใน Nursery 2 ป อนบาล 2 ป (อาย 7 ขวบ) เรม primary school หรอ ป.1 ถง ป.6 (อาย 13 ป) ระดบมธยม หรอ O level 4-5 ป (อาย 17-18 ป) เรยนระดบอนปรญญา 3 ป (อาย 20-21 ป) พยาบาลในประเทศสงคโปรสวนใหญจบการศกษาะดบอนปรญญา หรอ diploma ซงเรมมหลกสตรdiploma ครงแรกตงแตป 1992 การคดเลอกนกศกษาเขาเรยนพยาบาล จะไมมการสอบสมภาษณ แตเขามาโดยระบบ คอเมอจบการศกษาระดบ O level จะสอบภาษาองกฤษ คณตศาสตร วทยาศาสตร และอก 2 วชา การคดเลอกนกศกษาเขาเรยนพยาบาลจะดทระดบคะแนนในระดบ O level และเลอกเรยนพยาบาลเปนอนดบแรก เมอจบการศกษาในระดบ diploma แลว ตองมประสบการณท างานพยาบาลกอนทจะเรยนตอในสาขาเชยวชาญ อก 8 เดอน

Ngee Ann polytechnic เปน 1 ใน 2 โพลเทคนคในประเทสสงคโปรทผลตพยาบาลระดบ Diploma หลกสตร Diploma of Health Science สาขาพยาบาล เปนหลกสตร 3 ป ปจจบนมนกศกษาทงหมด 1,500 คนใน 3 ชนป นกศกษาสามารถเลอกทจะรบทนจากโรงพยาบาล หรอใชทนสวนตว ถารบทนจะไดเงนคาเลาเรยน 3 ป เปนเงน 6,000 เหรยญสงคโปร หรอเปนเงน 147,000 บาท ระหวางเรยนไดรบเงนเดอนละ 900 เหรยญสงคโปร (หรอ ประมาณปละ 10,800 เหรยญ เปนเวลา 3 ป = 264,600 บาท รวม 411,600 บาท)

จดทนาสนใจส าหรบการเรยนการสอนของ Ngee Ann Polytchnic คอ เปน Outcomes Based Learning เนนผเรยนเปนส าคญ ครจะมบทบาทเปน facilitator เทานน การเรยนการสอนจะไมเนนการใหท ารายงานหรอการสอบ แตเนนการใหนกศกษารบผดชอบตนเอง เรยนรจากชวตจรงและน าขอมลมาแลกเปลยนกบครและเพอน ทนาสนใจอกอยางคอ การเรยนวชาวจย ซงจะเรยนทง 3 ปโดยแบงเปนป 1 เรยน research methodology and literature review 2 ชม./สปดาห*13 สปดาห ป 2 เรยน EBP statistic SPSS and how to write และป 3 ท า proposal ในโรงพยาบาล นอกจากนการเรยนการสอนจะเปน Life science คอเนนใหนกศกษาฝกการตดตอสอสารและการท างานเปนทมโดยการปฏบตจรง


การเรยนการสอนบนหอผปวยจะมนกศกษา 15 คนตอคร 1 คน ซงเปน preceptor ทมประสบการณเปนพยาบาลมานานกวา 3 ปและไดรบการเตรยมความรกอนทจะเปน preceptor เหมอนทคณะฯ ของเรา นอกจากนยงมการน าเทคโนโลยมาใชเพอชวยไดแก PDA/iPOD touch โดยการน ามาใชใน Clinical assessments (eLogbook, eLearning journal, pre-test) Clinical references (Drug database, pathophysiology, medical dictionary, diagnostic tests, journal) Translator (แปลศพททางการแพทย) และ iMart (A report taking assessment for student use in clinic) นกศกษาทกคนจะตองจายมดจ าคาเครอง PDA/ iPOD touch และซอโปรแกรม Software เพราะตองใช เครอง PDA/ iPOD touch ในการสงงาน ลงบนทกประสบการณการเรยนในหอผปวย ฯลฯ

การเรยนท Ngee Ann จะเรยนเปน module คอจบทละวชา กอนทนกศกษาจะขนฝกบนหอผปวย นกศกษาจะตองสอบผานวชาทฤษฎ ผานการฝกปฏบตในหอง NSL (Nursing Lab) และหอง Simulation กอน การฝกใน lab จะใช case scenario simulation หรอ การใชสถานการณตวอยางเพอใหนกศกษาฝกการแกปญหาและปฏบตกบหนจ าลองและอปกรณในหอง lab ทเหมอนจรง ครคนหนงจะเปนผควบคมคอมพวเตอรในการตงคาตางๆ ขณะนกศกษาปฏบต ขณะทครอกคนพรอมกบนกศกษาบางสวนจะเปนผสงเกตและบนทกการปฏบตผานหองกระจกซงสามารถมองเหนการฝกปฏบตของนกศกษา นอกจากนจะมการบนทกวดทศนเพอใหนกศกษาประเมนการปฏบตของตนเอง การฝกในสถานการณจ าลองเนนการ feed back หลงการฝกทนท อยางไรกตาม การฝกใน Simulation จะไมเหมอนสถานการณจรงเพราะไมมปฏสมพนธหรอการพยาบาลดานจตสงคมกบหนจ าลองได นอกจากนยงมคาใชจายสงในการลงทนกบหนจ าลอง หองจ าลอง เครองมอทางการแพทยและคาดแลรกษา

นอกจากน ในการเรยนการสอนจะสอดแทรกการใช APIE (A คอ Assessment, P คอ Planning, I คอ Intervention และ E คอ Evaluation) หรอการใช Nursing process ทงในวชาทฤษฎและปฏบต ครและนกศกษาทสถาบนนจะคนเคยกบการฝกใหคดและปฏบตใหครบขนตอนของกระบวนการพยาบาลในเรองการประเมนผป วย การวางแผน ปฏบต และประเมนผล ทนาสนใจคอเครองมอในการประเมนทก procedure จะมเกณฑการใหคะแนนทชดเจนในแตละ Step ของ APIE การสอบแตละ Procedure ในหอง LAB จะมการใหคะแนนโดยมครประมาณ 3 คน หากคะแนนแตกตางกนมากจะตองพจารณาอกครง

สงทไดจากการแลกเปลยนเรยนรกบอาจารยในภาควชาฯ คออาจารยผเขารวมกจกรรมเหนวาการน าเทคโนโลยททนสมยมาใชเปนสงทด แตมคาใชจายสงและยงไมจ าเปนตองน ามาใชในคณะฯ เพราะเราสามารถใหนกศกษาฝกปฏบตในแหลงฝกได โดยอาจารยสามารถยกตวอยาง Scenario จากผปวยทนกศกษาไดรบ อาจารยสวนใหญเหนวาในการเรยนการสอนควรสอดแทรกกรณศกษาใหมากขนทงในการสอนทฤษฎ และการฝกปฏบต การสอนใน LRC ควรยกตวอยางกรณศกษาดวยไมใชเนนเฉพาะการฝกปฏบตแตละ procedure เพอใหนกศกษาฝกการคด วเคราะห นอกจากน เหนวาแมวาเรามการน ากระบวนการพยาบาลมาใชนานแลว แตหากน า APIE มาใช จะชวยใหครมเกณฑการใหคะแนนทชดเจนขน อยางไรกตาม ในทางปฏบตอาจเปนการยากทจะใชแบบประเมน APIE ในแตละ procedure บนหอผปวย เพราะมนกศกษามากและมกจกรรมการพยาบาลหลายอยาง ทส าคญคอครควรเนนการสอนโดยสอดแทรกกระบวนการพยาบาลใหมากขน


กจกรรมการแลกเปลยนเรยนร ครงท 3/2554 เรอง ความกาวหนาทางการพยาบาลเดกเพอพฒนาศนยความเปนเลศของภาควชาฯ

วนท 18 พฤษภาคม 2554 ในหวขอ Update in Respiratory Care

อ.ดร.อรณรตน ศรจนทรนตย ผลขต

ภาควชาการพยาบาลกมารเวชศาสตร ไดจดกจกรรมแลกเปลยนเรยนร เรองความกาวหนาทางการพยาบาลเดกเพอพฒนาศนยความเปนเลศของภาควชาฯ ในหวขอ Update in Respiratory Care เมอวนท 18 พฤษภาคม 2554 เวลา 12.00-13.30 น. ณ หอง 1103/1-2 คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล โดยมผชวยศาสตราจารยสมหญง โควศวนนท เปนผน ากจกรรม โดยการพยาบาลระบบหายใจทน ามาแลกเปลยนเรยนรในครงนประกอบดวยเรอง การพนยา (Aerosal therapy) การลางจมก (Nasal irrigation) และการท า EzPAP ซงเปนการพยาบาลทพบไดบอยในหอผปวยเดก โดยมรายละเอยดทนาสนใจ ดงน

การพนยา (Aerosal therapy) มหลายวธดงน 1. Jet nebulizer (small volume nebulizer)

เปนการพนยาแบบฝอยละออง โดยการตอกบทอออกซเจน การเตรยมยาจะผสมกบ Normal Saline 0.9% ใหไดปรมาณ 3-4 ซซ (ตามแผนการรกษา) และเปดออกซเจน 6-8 ลตร/นาท ยาทนยมใชคอยาขยายหลอดลม เชน Salbutamol, Combivent หรอ Pulmicort set ทใชพนยาสามารถใชซ าไดภายใน 24 ชวโมง

ขอควรระวง คอ ขณะพนยาไมควรใหฝอยละอองเขาตาโดยเฉพาะยาทมสวนผสมของ Steroid เชน Combivent

มประเดนในการแลกเปลยนเรยนร คอ ควร suction กอนพนยาหรอหลงพนยา มการแสดงความคดเหนหลากหลาย สรปวา ตองประเมนกอนวาผปวยมเสมหะหรอไม ถาผปวยมเสมหะมาก ควรดดเสมหะกอนเพอท าใหทางเดนหายใจโลงแลวจงพนยาเพอใหยาสามารถเขาไปจบกบหลอดลมและออกฤทธในการขยายหลอดลมไดเตมท แตถาผปวยมเสมหะไมมาก ขบออกยากหรอขณะนนมการหดเกรงของหลอดลมมาก ควรพนยากอน เมอทางเดนหายใจไดรบความชนจากฝอยละอองของ Normal Saline จะชวยใหเสมหะจะออนตว ขบออกไดงายขน หากประเมนวามเสมหะแลวจงดดเสมหะ


2. การพนยาแบบ Ultrasonic nebulizer เปนการพนยาชนดฝอยละอองโดยใชเครองท าฝอยละอองซงอาศยพลงงานไฟฟา (ดงในภาพ) โดยไมตองใช

ออกซเจน จงเหมาะกบการใชทบาน

3. Meterer dose inhaler (MDI) เปนเครองทใหละอองยาโดยผานทาง hand-held nebulizer ซงใชแรงอดกาซภายในอปกรณ นยมใชใน

เดกโต วธการพนยามดงน วธใชยาพนชนด Metered dose inhaler (MDI)

1. เปดฝาครอบยา 2. เขยากระบอกยา 4-5 ครง 3. ตงกระบอกยาหางจากปาก 2 นวมอหายใจเขาและออกเตมทแลวอาปาก หรอ อมในปาก ในทายนหรอนงเอน

ไปขางหลงเลกนอย ใหหายใจออก 4. ใหกดยาทละ puff โดยกดยาพรอมกบหายใจเขาทางปาก และหายใจเขาชาๆ จนสดแลวกลนหายใจ 10 วนาท

น ากระบอกยาออกจากปากแลวหายใจออกชาๆ 5. ถาตองใชยามากกวา 1 puff ใหเวนระยะหางประมาณ 30-60 วนาท

* กรณทพนยากลมคอรตโคสตรอยด ใหเดกบวนปากภายหลงพนยาทกครงเพอปองกนการเกดเชอราในปาก * วธใชยาพนชนด MDI with spacer

1. เปดฝาครอบยา 2. เขยากระบอกยา 4-5 ครง 3. ตอกระบอกยากบ spacer โดยการใชครงแรกตองใชวธ priming โดยการพนยาเขาไป

เคลอบประมาณ 15-20 puff หรอใชวธลาง spacer ใหมดวยน าสบหรอน ายาลางจานทเจอจาง (น ายา 1 หยด ตอน า 1 ลตร) และลางน าออกแลวผงใหแหงกอนน ามาใชโดยหามขดถ เพอลดไฟฟาสถตภายใน spacer ท าให ละอองยามาตดทผนง

4. พนยาทละ puff นบ 1-10 พกสกครแลวคอยพนอก 1 puff (กรณทสง 2 puff) 5. แนะน าใหลาง spacer ประมาณเดอนละครงโดยใชวธเดยวกบขอ 3.


การลางจมก(nasal irrigation) เปนวธการท าความสะอาดชองจมก

การลางจมก เปนการใชกระบอกฉดยา ลกยางแดง หรออปกรณอน เพอหยอดน าเกลอนอรมลเขาไปในชองจมก ควรลาง

อยางนอยวนละ 2 ครงชวงตนนอนและกอนเขานอนหรอกอนใชยาพนจมก และควรท าในชวงทองวางเพอปองกนการอาเจยน

ประโยชนของการลางจมก 1. ท าใหใหทางเดนหายใจโลง 2. ใหความชมชนแกเยอบจมก 3. ชวยใหโพรงจมกสะอาด 4. บรรเทาอาการอาการแนนจมก ลดการระคายเคองในจมกและลดอาการไอทเกดจาก Postnasal drip 5. ชวยระบายหนองจากไซนสชวยลดจ านวนเชอโรค ของเสย สารกอภมแพ 6. การลางจมกกอนใชยาพนจมกจะชวยใหมประสทธภาพยงขน


7. ปองกนการลกลามของเชอไปสทางเดนหายใจสวนลาง วธการลางจมก มหลายวธ (ดจากภาพ)


EzPAP เปน positive airway pressure system ใหแรงดนบวกเพอเพมแรงดนในถงลมปอด ทงชวงการหายใจเขา

และการหายใจออก อาศยหลกการของ coanda effect ในการเพม input flow ดวยการดดอากาศรอบๆ เขามาในระบบท าให total flow เพมเปน 4 เทาของ input flow


อปกรณในการท า EzPAP ประกอบดวย 1. pressure monitoring port 2. gas inlet port 3. ambient air inlet (ดานขอบเปนคลน) 4. mouthpiece หรอ soft mask 5. สายออกซเจน

หลกการปฏบต

• เดกเลกใหใช mask ครอบบรเวณจมกและปากใหสนท ถาครอบถกตองจะไดยนเสยงลมตามจงหวะการหายใจเขา-ออกของผปวย

• เปดอตราการไหลของออกซเจนหรออากาศเรมตนท 5 ลตร/นาทแลวคอยๆ เพมจนได (expiratory airway pressure) ตามทตองการหรอปรบจนกวาจะไดยนเสยงลมหายใจเขา-ออกในปอดสวนทแฟบ

• แรงดนในชวงหายใจออกทเหมาะสมอยในชวงประมาณ 5-8 ซม.น า วธใช EzPAP ใหหายใจผาน EzPAP ครงละประมาณ 2-3 นาท แลวเปด EzPAP ออกเพอใหหายใจตามปกต ท าเชนนทก

1-2 ชวโมงในเวลาตน ประโยชน ชวยปองกนภาวะปอดแฟบ น ามาบ าบดผปวยเดกทมภาวะปอดแฟบไดและใชรวมกบการใหกายภาพบ าบด

ทรวงอกเพอชวยกระตนการไอ


กจกรรมการแลกเปลยนเรยนรเพอพฒนาการจดเรยนการสอน ครงท 4/2554 วนท 13 มถนายน 2554

เรอง Child Life Service ท UCSF Benioff Children’s Hospital


จากการท รศ.ดร.ทศน ประสบกตตคณ และ ผศ.ฉนทกา จนทรเปย ไดไปศกษาดงานเรอง Child Life Service ท UCSF Benioff Children’s Hospital เมองซานฟรานซสโก ประเทศสหรฐอเมรกา ตงแตวนท 30 เมษายน 2554 ถง 9 พฤษภาคม 2554 นน อาจารยไดน าประสบการณมาถายทอดใหอาจารยในภาควชาฯ ไดฟง ดงน

อาจารยไดเลาถงการท างานของ Child Life Service ซงเปนการท างานรวมกนระหวาง Child Life Specialist กบเดก วยรน และครอบครวเพอตอบสนองความตองการดานจตสงคม และสงเสรมพฒนาการในขณะทเดกและวยรนมารบการตรวจหรอรบการรกษาในโรงพยาบาล ทงแบบผปวยนอกและผปวยใน โดย Child Life Specialist ท าหนาทชวยเหลอเดกและครอบครวใหเขาใจเกยวกบความเจบปวย การรกษาพยาบาล และการปรบตวตอสงตางๆ ทเกดขน โดยในแตละวน Child Life Specialist ประจ าหอผปวยมหนาทไปรบเอกสารสรปประจ าวนทส านกงาน ซงมขอมลเกยวกบจ านวนผปวย รายชอผปวย อาย โรค วนทรบรกษาตวในโรงพยาบาล จ านวนวนทอยโรงพยาบาล ลกษณะการเจบปวย จากนน Child Life Specialist จะไปทหอผปวยและพดคยซกถาม Incharge Nurse เกยวกบอาการของผปวย ความพรอมในการเลน ปญหาหรอความตองการพเศษดานจตสงคมและพฒนาการทผปวยควรไดรบ ซงผปวยแตละคนจะไดรบการตอบสนองหรอการจดกจกรรมทแตกตางกนไป ขนอยกบปจจยของผปวยเอง เชน อาย การเจบปวยของเดก โรค รวมถงความพรอมของผปวยเอง

ทมงานของ Child Life Service จะประกอบไปดวย Child Life Specialist 13 คน ซงจบการศกษาระดบปรญญาโทดานพฒนาการเดกหรอจตวทยาเดก ผานการฝกงานดาน Child Life จ านวน 480 ชวโมง และสอบขอเขยน จงจะได Certified Child Life Specialist นอกจากนยงมครจาก San Francisco Unified School District จ านวน 5 คน อาสาสมครทท างานหมนเวยนประมาณ 150 คน และนกศกษาฝกงาน 2 คน ซงแตละคนจะมหนาทความรบผดชอบเฉพาะ เชน งานดานโรงเรยน งานดานหองเลน งานดานกจกรรมศลปะ งานดแลอาสาสมคร งานดแลนกศกษาฝกงาน เปนตน

กจกรรมของ Child Life Service ทจดใหบรการนนสรปไดดงน - การเตรยมความพรอมผปวยและเบยงเบนความสนใจในขณะทผปวยไดรบการรกษาพยาบาลหรอการท า

หตถการทางการแพทย โดยมการสอนและสาธตอปกรณทางการแพทยจ าลองใหผปวยและครอบครวเขาใจถงกระบวนการของหตถการทจะไดรบ

- การชวยผปวยหาวธการหรอเทคนคเพอลดความกลว ความวตกกงวล การใชดนตร ศลปะ และสตวเลยง เพอตอบสนองความตองการดานอารมณของผปวย

- กจกรรมอนๆ ทเหมาะสมตามวย


- การสอนหนงสอแกผปวยในและพนองของผปวย และสอนหนงสอแกผปวยนอกตามหลกสตรบงคบของรฐแคลฟอรเนยตงแตอนบาลจนถงเกรด 12 โดยสอนในหองเรยนทจดไวโดยเฉพาะ

- การอ านวยความสะดวกแกผปวยในการกลบเขาสระบบโรงเรยนอกครง - การจดหองกจกรรมไวเฉพาะ ไดแก Play Room ภายในหองมอปกรณทางการแพทยจ าลอง ของเลนสงเสรม

พฒนาการ สวนหอง Teen Lounge เปนหองทจดไวส าหรบผปวยวยรนทตองการความเปนสวนตว ในหองมหนงสออานเลน คอมพวเตอรพรอมอนเตอรเนต DVD ภาพยนต เพลง เกมส และอปกรณงานฝมอ เชน การรอยลกปด และ All Star Technology Room เปนหองทมอปกรณเทคโนโลยระดบสงในการสรางความบนเทง

- การเลนเปนรายบคคลกบผปวยดกทมปญหาภมคมกนบกพรอง อาการชก หรอผปวยทไมสะดวกในการเคลอนยาย และการเลนเพอการบ าบดโดยท าทเตยงผปวย

- Book Buddies อานหนงสอใหผปวยฟง - การจดทวรชมโรงพยาบาล - การจดใหกลมตางๆ ในชมชนเขาเยยมและจดกจกรรมใหผปวย รวมทงการจดงานเลยงฉลองในโอกาสตางๆ

นอกจากการจดกจกรรมใหผปวยเดกและวยรนแลว ยงมการจดกจกรรมใหกบครอบครวอกดวย เชน Sibling Support และการจด Family Resource Room ซงภายในมหองมมมหองสมด มมน าชากาแฟ มมคอมพวเตอรพรอมอนเตอรเนต ตส าหรบเกบของใชจ าเปนส าหรบผปครองทมาเฝาบตรและไมไดเตรยมของใชมา โดยไมตอง เสยคาใชจาย และนอกจากนยงมการจดท าอลบมความทรงจ าทดในโรงพยาบาล ซงผปกครองจดท าไวในขณะทบตรของตนรกษาตวอยในโรงพยาบาล

จะเหนไดวาลกษณะการท างานของ Child Life Service ของโรงพยาบาลแหงนมการท างานเปนระบบอยางชดเจน ไมวาจะเปนทมงาน การแบงหนาทความรบผดชอบ สถานท และกจกรรม แพทยและพยาบาลมบทบาทในการประเมนความตองการดานจตสงคมและพฒนาการ สวนการชวยเหลอเปนหนาทของ Child Life Specialist

ส าหรบในประเทศไทย ขณะนมหลายโรงพยาบาลพยายามจดตง Child Life Service ซงเนนเรองการเลนเพอความเพลดเพลนเปนสวนใหญ แตกจกรรมยงไมตอบสนองดานจตสงคมและพฒนาการของผปวยมากนก และยงไมมบคลากรในต าแหนง Child Life Specialist ทชดเจน ในอนาคตหากโรงพยาบาลม Child Life Service ทจดตงเปนองคกรและเปนสวนหนงของโรงพยาบาล มการท างานเปนทม การแบงหนาทความรบผดชอบทชดเจน รวมทงกจกรรมตางๆ ทตอบสนองความตองการของผปวยเดกแตละประเภท แตละบคคล แตละอาย นาจะท าใหคณภาพชวตของผปวยเดกและวยรนทกคนรวมทงครอบครวดขน สามารถเผชญปญหาทงในขณะเจบปวยและปกตได


กจกรรมการแลกเปลยนเรยนรเพอพฒนาการจดเรยนการสอน ครงท 5/2554 วนพธท 20 กรกฎาคม 2554

เรอง “Health care in Sweden”


จากการทผศ.ดร.อาภาวรรณ หนคง เดนทางไปศกษาดงานภายใตโครงการแลกเปลยนอาจารยของหนวยงาน Malardalen University และ Mahidol University ณ ประเทศสวเดน ระหวางวนท 10-30 เมษายน 2554 อาจารยไดน าความรมาแลกเปลยนเกยวกบระบบสาธารณสขของประเทสสวเดน ซงอยภายใตการดแลของรฐบาลกลางและ County Councils โดยมองคประกอบ ดงน

- Primary care ประกอบดวย family doctor และ local hospitals - Psychiatric care - Hospital-based care Primary care center เปนการท างานประสานกนของบคลากร 4 กลม ภายใตหลงคาเดยวกน ไดแก - Midwifery nurse - Pediatric nurse - Preschool teacher - Social worker

ในการปฏบตเรอง Holistic care เนนการม Relationships กบครอบครว เรอง Family-centered care มนโยบายใหบดามสวนรวมในการดแล การจดหองใหบดามารดาอยรวมกน การจดสงแวดลอมในโรงพยาบาลใหเหมอนบาน ใชการสงเกตพฤตกรรมของผรบบรการ การประเมนพฒนาการ การประเมนสมพนธภาพระหวางมารดา-บตร และเนนการ Communication โดยม hotline 1177

ส าหรบการจดการศกษาส าหรบนกศกษาพยาบาลของ Malardalen University ประเทศสวเดน เปนหลกสตรการศกษา 3 ป จ านวน 180 เครดต ประกอบดวย Caring science 90 เครดต Medical science 57 เครดต Health care education 22.5 เครดต และ Public health science 10.5 เครดต ส าหรบหลกสตรปรญญาโทเปนหลกสตร 1 ป เรยน 60 เครดต การประเมนผลการศกษาเปน Pass with distinction (VG) Pass (G) Fail (U) ในแตละปมนกศกษาพยาบาลประมาณ 350-400 คน

ในการจดการศกษาในระดบปรญญาตร มวตถประสงคเพอพฒนานกศกษาในดานความสามารถในการรบร การสรางองคความร การประเมน การวเคราะหและการแกปญหาอยางอสระ รวมถงการเตรยมตวในการเผชญกบการเปลยนแปลงในชวตการท างาน ในการศกษาภาคปฏบตนอกจากความรและทกษะแลว นกศกษาจะตองพฒนาความสามารถในดานการคนควาหาความรและประเมนความรในระดบผร (scholarly level) การพฒนาตนเอง โดยอาศยความรใหมๆ และการแลกเปลยนความรกบทงผมประสบการณและไมมประสบการณในสาขานนๆ ดวย


การจดการเรยนการสอนส าหรบนกศกษาพยาบาล เปนความรวมมอระหวาง Malardalen university และ County council of Vastmanland ซงก ากบดแลโรงพยาบาลตางๆ รวมถง primary health care และ Psychiatric care เปนความรวมมอในเรองแนวทางการจดการเรยนการสอนส าหรบนกศกษาพยาบาล โดยมขอตกลงในเรองการฝกปฏบตของนกศกษาในคลนก การสงเสรมทศนคตในการปฏบตงาน การวางแผน การก าหนดวตถประสงคของการฝกปฏบต และการประเมนผล

บคลากรดานการเรยนการสอนบนคลนก ประกอบดวย 1. Clinical supervisor เปนผประสานงานการจดการเรยนการสอนระหวาง Malardalen University และ

County Councils เพอความสะดวกในการบรหารจดการผประสานงานจะไดรบเงนเดอน 50% จาก University และอก 50% จาก County Councils

2. Preceptor เปนพยาบาลทปฏบตงานในคลนก ซงผานการฝกอบรมใหเขาใจถงวธการจดการเรยนการสอนส าหรบนกศกษาพยาบาล นกศกษาจะอยภายใตการดแลของ Preceptor โดย Preceptor 1 คน จะมนกศกษาอยในความดแล 2-4 คน preceptor จะมอบหมายใหนกศกษาดแลผปวยเปนรายกรณ การเรยนรเกดจากการทนกศกษาไดพบและใหการดแลผปวย นกศกษาจะตองรายงานและประเมนผลกบ Preceptor ทกวน นอกจากนยงมการปรกษา หารอ (reflection) สปดาหละ 1 ครง

3. Clinical lecture เปนบคลากรจาก University ท างานรวมกบ clinical supervisor และ preceptor ในการจดการเรยนการสอน และรวมประเมนผลนกศกษา การจดการเรยนการสอนส าหรบนกศกษาถอวาเปนภาระงานสวนหนงของพยาบาล ส าหรบพยาบาลทเลอกไมรบผดชอบงานสอน จะตองรบผดชอบงานบรการมากขน

วธการจดการเรยนการสอนในคลนกนน (Supervision model) ใช patient focus model ซงชวยบรณาการการเรยนรภาคทฤษฎและปฏบต โดยใชหลกการของ Caring Science เปนแนวทางในการดแลผปวยแบบองครวม โดยม preceptor เปนผกระตนใหนกศกษาไดคดวเคราะห (critical thinking) โดยค านงถงสมพนธภาพระหวางผให บรการและผรบบรการ สงแวดลอมทสนบสนนการดแลสขภาพภายใตวฒนธรรมของการดแลผรบบรการ สทธผปวยและครอบคลมถงจตวญญาณของผรบบรการ ทงพยาบาล นกศกษา และผปวยจะตองรวมกนคนหาและเขาใจถงความตองการของผปวย ปญหาของผปวย แหลงประโยชน (health resource) และความตองการการดแลทเรงดวน

จะเหนไดวาการจดการศกษาส าหรบนกศกษาพยาบาลของ Malardalen University นน ตองอาศยความรบผดชอบตอสงคมของทกฝายทเกยวของรวมกน โดยมการแบงหนาทความรบผดชอบทชดเจนภายใตวตถประสงคและเปาหมายเดยวกน คอ ผลตนกศกษาพยาบาลทมคณภาพ ภายใตความรวมมอในแนวทางการจดการเรยนการสอนส าหรบนกศกษาพยาบาลทชดเจน นอกจากน จะเหนไดวาการจดการเรยนการสอนในคลนกจะม preceptor เปนตวหลก ซงมบทบาทหนาทความรบผดชอบในการสอนบนคลนกทชดเจน โดยขอตกลงทวาการจ ดการเรยนการสอนส าหรบนกศกษาถอเปนภาระงานสวนหนงของพยาบาล สวนพยาบาลทเลอกไมรบผดชอบงานสอน จะตองรบผดชอบงานบรการมากขน ซงแตกตางจาก preceptor บานเรา คอใชเวลาในวนหยดเพอท าหนาทในการสอนบนคลนก เพราะการสอนนกศกษาไมถอเปนภาระงานสวนหนงของพยาบาล ท าใหภาระหนาททงหมดอยกบอาจารยประจ าหอผปวย


นนๆ กท าใหเกดปญหาทแกไขไมไดตามมาคอ การใชจ านวนอาจารยทมากในการสอนบนคลนก ซงปจจบนจ านวนอาจารยไมเพยงพอตอจ านวนนกศกษาท าใหภาระงานหรอบทบาทหนาทความรบผดชอบของอาจารยนนมมาก

ประเดนทนาสนใจคอ การจดการเรยนการสอนในคลนกนน เราใช patient focus model มากนอยเพยงใดทจะชวยบรณาการการเรยนรภาคทฤษฎและปฏบตใหกบนกศกษาพยาบาลโดยใชหลกการของ Caring Science อนเปนแนวทางในการดแลผปวยแบบองครวม ปจจบนเราพยายามเนนและสอนใหนกศกษาใหดแลผปวยแบบองครวมอยแลว แตอาจเปนเพราะจ านวนผปวยทมากและการขาดความรวมมอทชดเจนในระดบองคกรใหญ ท าใหไมสามารถจดการเรยนการสอนบนคลนกส าหรบนกศกษาพยาบาลใหเปนแบบ Malardalen University ได แตเราจะท าอยางไรทจะใชทรพยากรบคคลทมอยใหเกดประโยชนตอวธการจดการเรยนการสอนในคลนกส าหรบนกศกษาพยาบาลใหมากทสดโดยยงคงคณภาพชวตทดอยได

กลมชมชนนกปฏบต ภาควชาการพยาบาลรากฐาน


กจกรรมแลกเปลยนเรยนร ครงท 1/2554 เรอง ความกาวหนาในการจดการเรยนการสอนวชาทกษะพนฐานทางการพยาบาล

ในหวขอ “การฉดยา ครงท 1”

อ.อรณรตน คนธา ผลขต

ภาควชาการพยาบาลรากฐาน คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล รวมกบคณะกรรมการพฒนาองคกรแหงการเรยนรและการจดการความร จดกจกรรมแลกเปลยนเรยนร เรองความกาวหนาในการจดการเรยนการสอนวชาทกษะพนฐานทางการพยาบาล ในหวขอ “การฉดยา ครงท 1” เมอวนท 14 มถนายน 2554 เวลา 12.00-13.30 น. หอง 901 คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล โดยมรองศาสตราจารยฉววรรณ โพธศร เปนผน าในการแลกเปลยนเรยนร ซงมผเขารวมกจกรรมมาจากภาควชาตางๆ มารวมแลกเปลยนเรยนรเกยวกบเรอง “การฉดยา”

ประเดนท 1 การใชส าลชบแอลกอฮอลเชดท าความสะอาดผวหนง

รองศาสตราจารยปราณ ทไพเราะ ไดเปดประเดนในเรอง “การใชส าลชบแอลกอฮอลเชดท าความสะอาดผวหนงอยางไรกอนทจะฉดยา” อาจารยเลาวาไดมโอกาสดแลนกศกษาจากสวเดนทมาฝกทหอผปวย พบวานกศกษาสวเดนใชส าลชบแอลกอฮอลเชดจากบนลงลางครงเดยว รองศาสตราจารยปรางคทพย อจะรตน ไดแสดงความคดเหนตอเนองวาการใชเชดส าลชบแอลกอฮอลม 2 แบบ คอ การเชดวนจากดานในออกดานนอก โดยไมจ าเปนตองกลบส าลเชดอกรอบ หรออกวธหนงคอเชดจากบนลงลางตรงต าแหนงทจะฉดยา อาจารยธญยรชต องคมเกยรต เลาวาไดมโอกาสไปดงานทประเทศญปน พยาบาลทญปนฉดซองใสส าลชบแอลกอฮอลแผนส าเรจรป แลวเชดครงเดยวโดยเชดจากบนลงลาง แตเนองจากบานเราใชล าสกอนกลมๆ ซงถาเชดจากบนลงลางเพยงครงเดยวอาจจะไมสะอาดพ อ เกยวกบเรองนอาจารย ดร.สพนดา เรองหรฐเฐยร เลาวาตามศนยสขภาพชมชนกใชส าลชบแอลกอฮอลแผนส าเรจรป แลวกเชดครงเดยวเชนกน

รองศาสตราจารยลวรรณ อนนาภรกษ เลาวา ไดสอนนกศกษาบนหอผปวยใหเตรยมส าลชบแอลกอฮอล 2 กอน ใสถวยหรอ tray ฉดยา หรอใสในถงพลาสตกของส าล จะไมก าส าลไวในมอ การทเตรยมส าลไป 2 กอน เนองจากผวหนงผปวยบางคนไมคอยสะอาด ตองเชดซ า การเชดไมมการกลบส าล รองศาสตราจารยกนกพร หมพยคฆ เลาวานกศกษาทออกชมชน เชดจากบนลงลางไมซ าไปมา เชดตรงกลางและเชดขางๆ ทง 2 ขาง เชดส าลไมวน ซงคดวากไมไดผดหลกการใดๆ

รองศาสตราจารยวไลวรรณ ทองเจรญ ไดเปดประเดนวา “ถาทไมมแอลกอฮอลจะท าอยางไร” โดยเฉพาะการฉดอนซลนทบาน และเลาวามงานวจยสนบสนนในกรณทฉกเฉนและเรงดวน เมอไมมแอลกอฮอลจรงๆ สามารถใชน าตมสกได ซงเปนประเดนทนาสนใจและควรจะท าวจยตอไป และอกประเดนทเปนปญหาของนกศกษาในการเชดส าลชบแอลกอฮอล คอ “นกศกษามกจะไมทราบวาตองรอใหแอลกอฮอลแหงกอนคอยฉดยา” โดยไมทราบกลไกการออกฤทธของแอลกอฮอลอกทงพยาบาลมกจะชอบใชมอพดโบกเพอใหแอลกอฮอลแหง ซงไมถกตอง ดงนนในการเชดควรใชส าลทหมาด ไมชมเกนไป เพราะจะท าใหแหงชา โดยผชวยศาสตราจารยณฐสรางค บญจนทร กลาววา


แอลกอฮอลจะท าปฏกรยากบผวหนงภายใน 1 นาทแลวจะแหง ซงนนคอแอลกอฮอลสามารถระงบเชอได แตการโบกพดจะยงท าใหเชอโรค ฝนละอองบรเวณนนกระจาย และไมควรเปา เพราะการเปาจะยงเกดเชอโรคมากยงขน

อาจารยธญยรชต องคมเกยรต เปดประเดนวา “จะเทแอลกอฮอลลงบนส าลอยางไร ไมใหชมเกนไป” ปจจบนโรงพยาบาลศรราชไดใสส าลไวในซอง ไมไดใช forceps หยบส าลจากกระปกแลวมาจมแอลกอฮอลทอยในขวดแลว ผชวยศาสตราจารยณฐสรางค บญจนทร เลาวากรณทใช forceps หยบส าล ควรจมส าลลงในแอลกอฮอลเพยงครงกอนเพอไมใหชมเกนไป รองศาสตราจารยฉววรรณ โพธศร เลาวา เทแอลกอฮอลลงบนส าลทอยในซอง 2 กอน เหลอส าลแหงไว 1 กอน อาจารยธญยรชต องคมเกยรต เสนอวาไมควรเทแอลกอฮอลลงบนส าลทอยดานกระดาษ เพราะหมกจะซมทส าล และควรแบงส าลแหงกอนเทแอลกอฮอล รองศาสตราจารยพสมณฑ คมทวพรและรองศาสตราจารยสรรตน ฉตรชยสชา เลาวาหอผปวยทพานกศกษาขนฝกนนจะเขนรถฉดยาไปทเตยงผปวยและเตรยมยาทเตยงผปวย หรอเตรยมยาใสใน tray ฉดยา ผชวยศาสตราจารยนตยา สนสกใส บอกวาการฉดยานนแตละคนมเทคนคทแตกตางกน อยางไรกตามตองยดหลกการ อยา Contaminant และการใหนกศกษาเตรยมยาตอหนาผปวย ผปวยอาจจะรสกไมไววางใจ ไมอยากใหนกศกษาฉด ดงนนจงแกไขโดยการเตรยมยาทเ คาเตอรพยาบาลกอนไปฉดผปวย อาจารย ดร.สพนดา เรองหรฐเฐยร เปดประเดนเรองการใชส าลแบบประหยด ซงรองศาสตราจารยปราณ ทไพเราะ เลาวาพยาบาลทอยประจ าโรงเรยนจะใชไมพนส าลชบแอลกอฮอล ซงจะลดราคาลงมาก แตเนองจากเมอพจารณาถงการตดเชอพบวา มการตดเชอทสงมากกวา คาใชจายจงสงตามไปดวย ดงนนควรค านงถงหลกการตดเชอมากกวา

รองศาสตราจารยฉววรรณ โพธศร ไดสรปวธการใชส าลชบแอลกอฮอลเชดท าความสะอาดผวหนง ถาเปนส าลกอน จะใหเชดตรงบรเวณทเราจะฉดยาโดยเชดกวางออกมา 2-3 นว เชดเปนวงกลม ไมซ าไปมา หรอเชดจากบนลงลางกวาง 2-3 นวไมซ าทเดมเชนกน ถาเปนส าลแผน ใหเชดครงเดยวจากบนลงลาง เมอเชดเสรจแลวตองรอใหแอลกอฮอลใหแหง ไมใชมอพดโบก หรอเปา เพราะจะยงท าใหเกดเชอโรคมากขน

ประเดนท 2 เทคนคการฉดยา

รองศาสตราจารยสรรตน ฉตรชยสชา เลาถง “เทคนคการฉดยา” ขนกบวาฉดเขาอะไร ตองค านงถงขนาดของเขม และผปวย ถาคนอวนองศาของเขมทแทงใหประมาณ 60-90 องศา ถาฉดยาเขากลามเนอ ตองจบผวหนงใหตง แลวแทงเขม โดยหงายปลายตดขน แลวแทงเขาไป โดยมอหนงจบ Syringe ใหแนน แลวทดสอบวาเขมเขาไปเสนเลอดหรอไม ส าหรบในกรณถาเขมมความยาว 1.5 นว ผปวยอวน กสามารถฉดยาในมม 60 องศา สวนถาเขมมความยาว 1 นวฉดยาในมม 60 องศา ใหแทงเขมเกอบมดเขม ถาฉดสะโพกใหตงฉากกบผวหนง 90 องศา รองศาสตราจารยฉววรรณ โพธศร กลาววาถาเขมยาวใหใชองศาทนอย สวนเขมสนองศามาก จากประสบการณสอนนกศกษาพบวา กรณแทงเขมเขาไปลก 5/8 ของความยาวเขม และทดสอบวาปลายเขมไมไดอยในหลอดเลอด เวลาดนยาเขมมกจะเคลอนจนมดเขม ซงตองระวงไมใหเกดขน

การฉดยาในเดก รองศาสตราจารยสรรตน ฉตรชยสชา เลาวาการฉดวคซนในเดกแรกเกดถง 8 เดอน ใหฉดทหนาขาเทานน โดยใชเขมเบอร 27 รองศาสตราจารยฉววรรณ โพธศร เลาวาวธการฉดยาไมเจบ นอกจากเขมตองคม


แลว กอนแทงเขมควรท าใหกลามเนอหยอน แลวดงกลามเนอใหตง เชนการฉดทตนแขน ใหทาวเอวและวางมอในทาเปดจะท าใหกลามเนอหยอน ลดการเกรงของกลามเนอ ถาผปวยผอมควรดงเนอขน และการแทงเขมไมแทงเรวหรอชาไป ความกลวการฉดยาจะยงท าใหเกรงและเจบ

สรปเทคนคการฉด ดงผวหนงใหตง เขมคม ดนยาชาๆ

ประเดนท 3 ผสมยาอยางไรไมเกดฟองมาก

อาจารย ดร.สพนดา เรองหรฐเฐยร เลาวาเวลาทฉดยา Hemax จะมฟองมาก ดดแลวยาไมออกมแตฟอง อาจารยอรณรตน คนธา เลาถงเทคนกการท าใหไมเกดฟองวา ควรใสตวท าละลายชาๆ และเขยาขวดยาเบาๆ จะชวยได อาจารยธญยรชต องคมเกยรต เลาวาการผสมยา Cefobic หามใสอากาศเขาไปในขวดกอนดดยา เพราะเมอผสมยาแลวจะเกดอากาศในขวด หากใสอากาศเขาไปอกจะมแรงดนมาก ยาจะกระเดนพงออก ฉะนนตองระวงการผสมยาตวน

ประเดนท 4 การฉดยาทาง IV

ส าหรบการฉดยาทาง IV ตามหลกการตอง Close System แตในทางปฏบตในบางหอผปวยทมการฉดยาทาง IV หลาย dose ทางจกเหลองของสาย IV ท าใหเกดการรวซม จงมการปลดรอยตอ แลวฉดยาเขา IV ซงไมเปน close system ตองระวง Contaminate อยางไรกตาม การฉดทจกเหลองควรเปลยนเปนเขมเลก เชนเบอร 24 25 เพอปองกนการรวซม

รองศาสตราจารยฉววรรณ โพธศร ไดสรปประเดนการแลกเปลยนเรยนรเรองการฉดยาในวนน ม 4 ประเดน ดงน

1. วธการใชส าลชบแอลกอฮอลเชดท าความสะอาดผวหนง 2. เทคนคการฉดยา 3. การผสมยา 4. การฉดยาทาง IV

ส าหรบการเสวนาในวนน ทางคณะกรรมการฯ หวงเปนอยางยงวา ผเขารวมเสวนาคงไดฟงประสบการณทเปนประโยชนเกยวกบเรอง “การฉดยา” ถามสงใดทอยากจะแลกเปลยนกสามารถเลาสกนฟงไดในการแลกเปลยนเรยนรครงตอไป



ในหวขอ “การฉดยา ครงท 2”

อ.อรณรตน คนธา ผลขต

ภาควชาการพยาบาลรากฐาน คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล รวมกบคณะกรรมการพฒนาองคกรแหงการเรยนรและการจดการความร จดกจกรรมแลกเปลยนเรยนร เรองความกาวหนาในการจดการเรยนการสอนวชาทกษะพนฐานทางการพยาบาล ในหวขอ “การฉดยา ครงท 2” เมอวนท 12 กรกฎาคม 2554 เวลา 12.00-13.10 น. ณ หอง 801/1 คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล โดยมรองศาสตราจารยฉววรรณ โพธศร เปนผน าในการแลกเปลยนเรยนร ซงมผเขารวมกจกรรมมาจากภาควชาตางๆ มารวมแลกเปลยนเรยนรเกยวกบเรองการฉดยา เปนการตอเนองจากครงทแลว ส าหรบในวนนเปนการแลกเปลยนเรยนรโดยเนนเกยวกบ การฉดยาทางหลอดเลอดด า ทาง NSS lock และ Heparin lock

ประเดนท 1 การ clot ใน extension tube

ส าหรบการฉดยาทางหลอดเลอดด าทาง NSS lock หรอ Heparin lock นน มกจะเจอปญหาการ clot ของเลอดใน extension tube การแกปญหาดงกลาว ไดมผเลาประสบการณวา ใหใชวธ lock extension tube ขณะทดน NSS เขาไป และมอาจารยอกทานเลาวา กอนทจะฉด NSS เขาไปควรดงลกสบออกมาเพอเอา air ทคางใน extension tube ออก ซงพบวาสามารถแกไขปญหาดงกลาวได

ประเดนท 2 การฉดยาทาง NSS lock และ Heparin lock

การฉดยาทาง NSS lock และ Heparin lock สามารถฉดได 2 ทาง คอทางจกยางสเหลองของ extension tube และการหมนฝาเปดแลวใช Syringe ตอโดยตรง ซงถาเปนไปตามหลกการทถกตองนน การฉดทางจกยางสเหลองจะลดการตดเชอและการปนเปอนมากกวา โดยเฉพาะนกศกษาทยงขาดความช านาญ แตในขณะนทางหอผปวยใชการหมนฝาเปดใช Syringe ตอโดยตรง โดยใหเหตผลวาการฉดทางจกยางสเหลองจะมโอกาสรวซมสง เพราะในแตละวนผปวยจะไดรบยาจ านวนหลายครง ถาใชเขมแทงบอยๆ โอกาสรวซมจะมสง

ประเดนท 3 ขนตอนการฉดยาทาง NSS lock และ Heparin lock ขนตอนการฉดยาทาง NSS lock และ Heparin lock พบวามความแตกตางกนในแตละหอผปวย เชน หอผปวยอายรศาสตรมการฉดยาทาง NSS lock ดงน NSS 5 CC. ยา NSS 5 CC

หอผปวยเฉพาะทางมะเรง รกษาโดยยาเคมบ าบดมการฉดยาทาง NSS lock ดงน NSS 10 CC. ยาเคมบ าบด NSS 10 CC

หอผปวยศลยศาสตรเฉพาะทางทมผปวยเกยวกบการอดตนหลอดเลอด จะมการฉดยาทาง Heparin lock ดงน NSS 3 CC. ยา NSS 3 CC Heparin 2 CC โดยใช Heparin 50:1 หมายถง Haparin 50 U ในปรมาตร 1 CC


มความแตกตางกนในรายละเอยดของจ านวน NSS อาจารยเลาวา การให NSS จ านวนเทาไรนนตองพจารณาทความยาวของสาย extension tube ซงโดยปกตใชประมาณ 1.5-2 cc และควรจะมการประชมปรกษาหารอรวมกนระหวางคณะพยาบาลศาสตรและฝายการพยาบาลฯ เพอหาขอสรปทตรงกน และในการฉดยาแตละครงในผปวยบางรายมกจะมยาฉดหลายชนด ดงนนพยาบาลควรจะปรกษาเภสชกรกอนวา ยาแตละตวมการท าปฏกรยาตอกนหรอไม

รองศาสตราจารยฉววรรณ โพธศร ไดสรปประเดนจากทไดแลกเปลยนเรองรในการฉดยาทางหลอดเลอดด าทาง NSS lock และ Heparin ในวนน ดงน

การฉดยาทางหลอดเลอดด าทาง NSS lock และ Heparin ขนกบหอผปวยแตละแหง แตจะมหลกการทเหมอนกนคอ ถาเปนการใช NSS lock การฉดจะเปนดงน NSS ยา NSS แตถาเปน Heparin lock ดงน NSS ยา NSS Heparin และควรมการประชมปรกษาหารอรวมกนระหวางคณะพยาบาลศาสตรและฝายการพยาบาลฯ เพอหาขอสรปทตรงกนจะเปนสงทด เพอพฒนาการเรยนการสอนใหมประสทธภาพตอไป



ในหวขอ “การสวนปสสาวะ ครงท 1”

อ.ดร.วรวรรณ วาณชยเจรญชย/นางสาวชวนนทร พรหมโชต ผลขต

ภาควชาการพยาบาลรากฐาน ไดจดกจกรรมแลกเปลยนเรยนรความกาวหนาในการจดการเรยนการสอนวชาทกษะพนฐานทางการพยาบาล ในหวขอ “การสวนปสสาวะ ครงท 1” เมอวนองคารท 9 สงหาคม 2554 เวลา 12.00-13.30 น. ณ หอง 801/1 คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล โดยม รศ.ฉววรรณ โพธศร เปนผน ากจกรรม ส าหรบกจกรรมในครงนเปนการแลกเปลยนเรยนรรวมกนเกยวกบการสวนปสสาวะ ทงแบบสวนทงและสวนคา ซงมรายละเอยดทนาสนใจ ดงน

อ.อจฉรา มาศมาลย กลาววา ใน ward สตศาสตร การสวนปสสาวะกอนคลอดคอนขางสวนยากเพราะมหวเดกมาตงอย ท าใหสอดสายเขาไปตรงๆ ไมได ตองสอดขนกอน แลวคอยลง โดยใช catheter ทเปนสายยางแดงใสเขาไป และหลงคลอดบางทฝเยบจะบวม ท าใหหาชองใสสายสวนปสสาวะไมเจอ นกศกษาจะใสผดเขาชองคลอดอยบอยๆ ซงวธการแกปญหากคอ ใหสงเกตชองคลอดกอน เพราะเหนไดชดเจนกวา แลวชองสวนปสสาวะกจะอยบนชองคลอด และปจจบนไมนยมการโกนขนบรเวณ perineum แลว

ปจจบนนจะไมใสสายยางแดงไวใน Set สวนปสสาวะทปลอดเชอ จะแยกสายยางแดงปลอดเชอไวนอก set ส าหรบการ Flushing ทวๆ ไปจะใชน าเปลา แตหากเปนการสวนปสสาวะ เมอเปด set แลว จะใช sterile water ในการ Flushing กอนสวน และผาสเหลยมเจาะกลางของโรงพยาบาลจะเปนผาผนใหญคลมเขา ท าใหมบรเวณปลอดเชอเพมขน ซงเปนการดท าใหมอของนกศกษาไม contaminate

รศ.ฉววรรณ โพธศร กลาววา กรณทสายสวนปสสาวะ Contaminate เราจะไมเปลยน set ใหม แตจะเปลยนเฉพาะสายสวนปสสาวะเทานน และเวลาทสวนปสสาวะผปวย ควรมคนชวยนกศกษาเนองจากนกศกษาบางคนไดผานการฝกในหองปฏบตการพยาบาล เวลาปฏบตจรงอาจไมมนใจนก ตองการก าลงใจมาก และตองใชมอแหวกคางไวตลอดเวลาจนกวาจะสวนปสสาวะเสรจ

อ.อจฉรา มาศมาลย กลาววา หญงหลงคลอดม lochia มาก ทางสตฯ ใชถงมอในการ flushing ไมไดใช forceps แลว และใชน าเปลาในการ flushing เมอเปด set สวน แลว flushing ดวย sterile water อกครง โดยใสถงมอ sterile ในการ flushing

รศ.ฉววรรณ โพธศร ถามใน 2 ประเดนคอ ประเดนท 1 กรณ flushing ทเทน าเปลาลงในซองส าล จะมวธการหยบส าลอยางไรจงจะดทสด ประเดนท 2 กรณเมอเปด set สวน แลวใสถงมอ sterile แทนการใช forcepsในการ flushing โดยขอความเหนจากทประชมวา จะเปลยนถงมอคใหมหรอใชถงมอคเดมหยบสาย catheter และถาเปลยนถงมอคใหมจะแหวก labia คางไวจนใส catheter ไดอยางไร หรอมวธการท าอยางไร

ประเดนท 1 หลายทานมความเหนวา ใชมอซายหยบส าลทอยในซองใหมอขวา แลวใชมอขวา Flushing โดยไมใชมอขวาหยบส าลในซอง


ประเดนท 2 หลายทานมความเหนวา ควรเปลยนถงมอปลอดเชอคใหม ใชส าลแหวก labia คางไวตรงต าแหนง urethra แลวเปลยนถงมอคใหม เวลาจบสายสวนปสสาวะกจะไมจบตรงปลายพอด จะจบหางปลายสายออกไปประมาณ 3 นว รศ.ลวรรณ อนนาภรกษ ใหขอเสนอวา กรณใส Foley catheter พอใสสายจนเหนน าปสสาวะออกมาแลว ควรใสลกเขาไปอก 1 นว มฉะนนเวลาใสน าเขาไป balloon จะเขาไปคาอยตรงทอปสสาวะได

ทายกจกรรม รศ.ฉววรรณ โพธศร ไดสรปวาการสวนปสสาวะนน เราจะยงคงใช sterile water ในการ Flushing กอนสวนปสสาวะอย โดยใน ward จะใชถงมอ หรอ forceps ในการ Flushing ส าหรบการใชถงมอ Flushing นน จะใชถงมอ 2 ค โดยถงมอคแรกใช Flushing และใชส าลแหวก labia คางไว แลวท าการเปลยนถงมอคทสอง แลวจงสวน catheter

ส าหรบกจกรรมแลกเปลยนเรยนรในครงน คงท าใหผเขารวมไดรบความรและเกดการแลกเปลยนเรยนรเกยวกบการสวนปสสาวะทเปนประโยชนตอการจดการเรยนการสอน เพอใหเกดความกาวหนาในวชาทกษะพนฐานทางการพยาบาลตอไป



ในหวขอ “การสวนปสสาวะ ครงท 2”

รศ.ปรางคทพย อจะรตน ผลขต

ภาควชาการพยาบาลรากฐาน ไดจดกจกรรมแลกเปลยนเรยนรความกาวหนาในการจดการเรยนการสอนวชาทกษะพนฐานทางการพยาบาล ในหวขอ “การสวนปสสาวะ ครงท 2” เมอวนองคารท 13 กนยายน 2554 เวลา 12.00-13.00 น. ณ หองประชม 801/1 คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล โดยม รศ.ฉววรรณ โพธศร เปนผน ากจกรรม ส าหรบกจกรรมในครงนมประเดนในการแลกเปลยนเรยนร 2 ประเดนคอ

1. ถามค าสงการรกษาใหสวนปสสาวะผปวย อาจารยควรสอนใหนกศกษาเรมจากการท า flushing กอนทกครงหรอไม ทประชมไดท าการแลกเปลยนเรยนรกนอยางหลากหลาย ซงไดขอสรปดงน

อาจารยควรสอนใหนกศกษาท าการประเมนความสะอาดของบรเวณอวยวะสบพนธภายนอกกอนทกครง หากบรเวณอวยวะสบพนธภายนอกสกปรก ควรท าการ Flushing กอนด าเนนการสวนปสสาวะ หากประเมนแลว พบวาบรเวณอวยวะสบพนธภายนอกของผปวยสะอาด นกศกษาสามารถท าการสวนปสสาวะไดเลย ทงนเพราะในขนตอนของการสวนปสสาวะ จะมการท า flushing กอนสวนอยแลว

2. ในทางปฏบตเกยวกบการสวนปสสาวะ อปกรณในชดสวนปสสาวะจะเตรยม forceps 1 อน ส าหรบการท า flushing กอนสวนปสสาวะ ซงนกศกษาจะไดรบการสอนและฝกปฏบตในหอง LRC โดยใช forceps ในการ flushing เมอ flushing ในขนตอนสดทาย ตองใชมอแหวก labia minora คางไว เพอเชดบรเวณ urethral orifice และตองคางไวไมปลอยมอ มค าถามวา บนหอผปวยของโรงพยาบาลศรราช การสวนปสสาวะจะใชถงมอ 2 ค ในขนตอนของการแหวก labia minora คางไวเพอเชดบรเวณ urethral orifice ควรท าอยางไร ทประชมไดท าการแลกเปลยนเรยนรกนอยางหลากหลายไดขอสรป 2 แนวทางดงน

แนวทางท 1 ใหวางส าลคางไวบรเวณ urethral orifice สามารถปลอยมอทแหวกได เพราะส าลสามารถคางอยได เมอใสถงมอ sterile คใหม ใหเอามอซายแหวก labia minora และยกขนเลกนอยจะสามารถมองเหน urethral orifice ไดอยางชดเจน ใชนวกอยของมอขวาเขยส าลออกไป หยบชามรปไตทบรรจสายสวนปสสาวะทหลอลนไวแลวมาวางไวใกล perineum และหยบสายสวนปสสาวะด าเนนการสวนดวยวธ aseptic technique ตอไป

แนวทางท 2 ใหแยกส าลชบน าตมสก 1 กอนออกจาก set flushing เมอท าการ flushing ตามขนตอนแลว ใหถอดถงมอออก เปลยนถงมอ sterile คใหม ใชมอซายแหวก labia minora และยกขนเลกนอยคางไว จะสามารถมองเหน urethral orifice ไดอยางชดเจน ใชมอขวาหยบส าลชบน าตมสกทแยกไว (ระวงอยาใหถงมอ contaminate) เชดบรเวณ urethral orifice หยบชามรปไตทบรรจสายสวนปสสาวะทหลอลนไวแลวมาวางไวใกล perineum และ หยบสายสวนปสสาวะด าเนนการสวนดวยวธ aseptic technique ตอไป

กลมชมชนนกปฏบต ภาควชาการพยาบาลสตศาสตร-นรเวชวทยา


Update family care in Sweden

ผศ.ทศนยวรรณ พฤกษาเมธานนท/ผศ.กนยรกษ เงยเจรญ ผลขต

คณะกรรมการพฒนาอาจารยและการจดการความร ภาควชาการพยาบาลสตศาสตร -นรเวชวทยา ไดจดกจกรรมการจดการความรและการแลกเปลยนเรยนรในเรอง Update family care in Sweden โดยม อาจารย ดร.พรทพย คณานบ อาจารยประจ าของภาควชาฯ เปนวทยากร เมอวนท 16 สงหาคม 2554 ณ หอง 801/1 คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล ซงอาจารย ดร.พรทพย คณานบ ไดมโอกาสไปศกษาดงานและไดไปเยยมชม ณ Malardalen University ซงประกอบดวย 4 schools ไดแก School of education, culture and communication, School of innovation, design and engineering, School of health, care, and social welfare และ School of sustainable development of social and technology

การจดการศกษาส าหรบนกศกษาพยาบาล อยภายใตการดแลของ School of Health, Care, and Social Welfare หลกสตรปรญญาตรมนกศกษา ประมาณ 360 คน/ ป หลกสตรการศกษา 3 ป จ านวน 180 เครดต ประกอบดวย caring science 90 cr. Medical science 57 cr. Health care education 22.5 cr. และ public health science 10.5 cr. ส าหรบหลกสตรปรญญาโท หลกสตร 1 ป 60 cr. ม 7 หลกสตร การสอบนกศกษาจะมผลการศกษาเปน Pass with distinction (VG) Pass (G) Fail (U)

การจดการศกษาในระดบปรญญาตรมวตถประสงคเพอพฒนานกศกษาในดานความสามารถในการประเมน และการใชทกษะคดวเคราะหเกยวกบปญหาดวยตนเองอยางเปนอสระ ความสามารถในการรบรขอมล การตงปญหาหรอขอวนจฉย และการแกปญหาดวยตนเองอยางเปนอสระ การเตรยมความพรอมทจะเผชญกบความเปลยนแปลงในชวตการท างาน ในดานการศกษา นอกจากความรและทกษะในการปฏบตงานแลว นกศกษาจะตองพฒนาความสามารถในดานการคนควาหาความรและการประเมนความรในระดบผมความร หรอผไดรบการศกษา ( scholarly level) การตดตามการพฒนาความรใหมๆ ในดานตางๆ การแลกเปลยนความรกบผ อน ทงผมประสบการณและไมมประสบการณในสาขานนๆ การจดการเรยนการสอนส าหรบนกศกษาพยาบาล เปนความรวมมอระหวาง Malardalen university และ County council of Vastmanland ซงก ากบดแลโรงพยาบาลตางๆ ไดแก Sala, Fagersta, Vasteras และ Koping รวมถง primary health care และ Psychiatric care เปนความรวมมอในเรองแนวทางการจดการเรยนการสอนส าหรบนกศกษาพยาบาล โดยมขอตกลงในเรองการฝกปฏบตของนกศกษาในคลนก การสงเสรมทศนคตในการปฏบตงาน การวางแผนและก าหนดวตถประสงคของการฝกปฏบต และการประเมนผล การจดการเรยนการสอนส าหรบนกศกษาถอวาเปนสวนหนงของภาระงานส าหรบพยาบาล ส าหรบพยาบาลทเลอกไมรบผดชอบงานสอน จะตองรบผดชอบงานบรการมากขน

บคลากรดานการเรยนการสอนบนคลนก ประกอบดวย Clinical Supervisor, Preceptor และ Clinical Lecture โดย Clinical Supervisor เปนผประสานงานการจดการเรยนการสอนระหวาง Malardalen University และ County councils ผปฏบตงานในต าแหนงนควรเปนผทมความรและความคนเคยกบ Supervision model หลกสตรและเนอหาในการเรยน รวมทงแผนการเรยนการสอนของนกศกษา (study guides) ซงผทด ารงต าแหนงน


ในปจจบนคอ Ms. Monica Dahlgren เพอความสะดวกในการบรหารจดการ ผประสานงาน Ms.Monica จะไดรบเงนเดอน 50% จากมหาวทยาลย และอก 50% จาก County councils

Preceptor เปนพยาบาลทปฏบตงานในคลนก ซงผานการฝกอบรมใหเขาใจถงวธการจดการเรยนการสอนส าหรบนกศกษาพยาบาล

Clinical Lecture เปนบคลากรจากมหาวทยาลย ซงจะท างานรวมกบ Clinical Supervisor และ Preceptors ในการจดการเรยนการสอน และรวมประเมนผลการเรยนการสอนของนกศกษา

การเรยนการสอนในคลนก ใชวธการจดการเรยนการสอนแบบ Organization-Clinical Practice Model หรอ Supervision Model โดยใช Patient Focus Model เปนหลกในการเรยนสอนและการดแลผปวย โดยมแนวคดวา Patient Focus Model ชวยบรณาการการเรยนรภาคทฤษฎและปฏบต โดยเรมจากการน าความรภาคทฤษฎทนกศกษาไดเรยนมา ไดแก ความรดาน Caring science ดานการแพทย และความรดานอนๆ ทเกยวกบการพยาบาล มาใชในการใหการดแลผปวย การเรยนการสอนค านงถง Patient rights และการสรางสมพนธภาพกบผปวย (nurse-patient relationship) การพฒนาความร ความเขาใจ และประสบการณทางคลนก เกดจากการทนกศกษาไดพบและใหการดแลผปวย นกศกษาจะสลบบทบาทระหวาง การลงมอกระท า หรอการใหการพยาบาลแกผปวย (action) และการสะทอนหรอถายทอดความรสกนกคดออกมา (reflection) โดย Preceptors จะกระตนใหนกศกษาฝกทกษะการคดวเคราะห (critical thinking) ทงพยาบาล นกศกษา และผปวยจะรวมกนวเคราะหเพอคนหาและเขาใจถงความตองการของผปวย ปญหาของผปวย แหลงประโยชน (health resource) และความตองการการดแลทเรงดวน นกศกษาจะตองรายงานและประเมนผลกบ Preceptor ทกวน นกศกษาจะอยภายใตการดแลของ Preceptor โดย Preceptor 1 คน จะมนกศกษาอยในความดแล 1-2 คน Preceptor จะมอบหมายใหนกศกษาดแลผปวยเปนรายกรณ นกศกษา 1 คนจะใหการดผปวย 1-2 คน นกศกษาจะมสมดบนทกประจ าตว (Student Journal or Portfolio) ซงเมอเรมตนการศกษา นกศกษาจะบนทกเปาหมายในการเรยนของตน และท าอยางไรจงจะบรรลเปาหมายนน นกศกษาจะบนทกประสบการณเกยวกบการดแลผปวยทตนเองไดรบในแตละวน Preceptor จะอานบนทกของนกศกษาแลวใหค าแนะน าหรอขอเสนอแนะแกนกศกษา นอกจากนนกศกษาจะมการพดคยปรกษาหารอ (reflection) รวมกบ Head Supervisor สปดาหละ 1 ครง และ Head Supervisor จะประเมนผลการเรยนรของนกศกษา 2 ครงคอ Midterm และ Final โดยใชเกณฑการประเมนของมหาวทยาลย

กลมชมชนนกปฏบต ภาควชาการพยาบาลอายรศาสตร


แนวปฏบตการใชยา Thrombolytic Agent

ผศ.ดร.วนเพญ ภญโญภาสกล/ผศ.ศรณยา โฆสตะมงคล ผน ากจกรรม อ.ดร.วชชดา เจรญกจการ ผลขต

โรคหลอดเลอดสมองเปนปญหาดานสาธารณสขทส าคญของประเทศไทย พบสถตผปวยอมพาตจากโรคหลอดเลอดสมอง ถงปละ 150,000 คน ซงตองใชคารกษาไมต ากวา 100,000 บาท/ป/คน (5,000 ลานบาท) โดยสวนใหญจะมาดวยปญหาเกยวกบโรคหลอดเลอดสมองตบหรออดตน (Ischemic stroke) ประมาณ 70-75% ของโรคหลอดเลอดสมองทงหมด ประสทธภาพของการรกษาคอ การวนจฉยอยางรวดเรว และการรกษาทถกตองอยางทนทวงท จะสามารถลดอตราการตายและการเกดภาวะแทรกซอนลงไดมาก จะเหนไดวาโรงพยาบาลใหญๆ เชน โรงพยาบาลศรราช สถาบนประสาทวทยา จะมชองทางดวน (Stroke Fast Track) ส าหรบรบผปวยประเภทนไวรกษา และมระบบการประเมนผปวยเพอใหไดรบยา Thrombolytic Agent อยางไรกตาม กยงพบปญหาของการใชยารกษาใหประสทธภาพอย

�จากความส าคญดงกลาว ผศ.ดร.วนเพญ ภญโญภาสกล และผศ.ศรณยา โฆสตะมงคล ผเชยวชาญดานการดแลผปวยโรคหลอดเลอดสมอง ไดน าประเดนปญหาของการใชยา เขารวมเสวนาแลกเปลยนประสบการณการดแลและการศกษาเกยวกบการใชยารกษาโรคหลอดเลอดสมอง โดยเฉพาะอยางยงยาทใชรกษาโรคหลอดเลอดอดตน ไดแก ยา Thrombolytic Agent ซงยาตวนก าลงเปนทถกเถยงกนในชอของภาษาไทย จงยงไมไดบญญตศพทอยางเปนทแนนอน ดงนนการใชเรยกชอยาตวน จงยงคงใชในลกษณะของค าในภาษาองกฤษ นอกจากประโยชนทไดจากการน ายา Thrombolytic Agent มารกษาแลว อนตรายของการใชยากมความส าคญเพราะภาวะแทรกซอนของยาอาจน ามาซงการเสยชวตได จงจ าเปนอยางยงทบคลากรทางการแพทยทกคนควรรถงขอบงชของการน ายา Thrombolytic Agent มารกษา โดยตองระบใหไดวาผปวยมภาวะโรคหลอดเลอดสมองตบหรออดตนจรงๆ

�ประเดนทน ามาพจารณา มดงน

� 1. การวนจฉยโรคหลอดเลอดสมองและระยะเวลาของการมารบการรกษา

� 2. ขอบงชในการรกษา

�1. การวนจฉยโรคหลอดเลอดสมองและระยะเวลาของการมารบการรกษา

�อาการสวนใหญจะสมพนธกบต าแหนงทเกดพยาธสภาพและจะเกดขนรวดเรวหรอทนททนใด ซงมกพบอาการ ดงตอไปน

� - ออนแรงของรางกายครงซกชาครงซก

� - เวยนศรษะ รวมกบเดนเซ

� - ตามว หรอ มองเหนภาพซอน

� - พดไมชด ลนแขง

� - ปวดศรษะ อาเจยน

� - ซม ไมรสกตว


�การรกษาดวยยา Thrombolytic Agent ไดนน อาการทเกดขนตองไมเกน 3 ชวโมง (หลง Onset) อยางไรกตามขณะนไดมการยดหยนเรองของเวลาใหไดถง 4.5 ชวโมง แตปญหาทพบคอ สวนใหญผปวยจะใหประวตวาตนนอนมา มอาการแขนขาออนแรง แตในความเปนจรงญาตอาจพบความเปลยนแปลงทเกดขนกบผปวยกอนหนานนแลว เชน เหนเหมอนมปากเบยวๆ เลกนอยตงแตหวค า เปนตน ดงนน ความส าคญของการซกประวตจงอาจไมไดขนอยกบผปวยอยางเดยว แตอาจไดจากญาตดวย เพราะถาหากเวลาลวงเลยออกไปการรกษากจะไมไดผล ซงประเดนน ผศ.ดร.วมลรตน ภวราวฒ ใหเหตผลวา การทตองท าภายใน 3 ชวโมงน เปนไปไดวาการจบตวกนของลมเลอด (clot) ยงไมแขงตวเตมท จงท าใหการใชยามประสทธภาพด

�การรกษาดวยยา Thrombolytic Agent จงจ าเปนตองอาศยความรวดเรวในการวนจฉยโรค และตองการผเชยวชาญระบบประสาท หองปฏบตการทมความพรอมในการตรวจวนฉย ตลอดจนการตรวจพเศษ เชน CT หรอ MRI ทพรอมตลอด 24 ชวโมง ในโรงพยาบาลใหญๆ ทพรอมจงจดระบบพเศษทจะรบผปวยเขารบการรกษาอยางรวดเรว เรยกวา Fast Tract และนอกจากนตองจดใหมสถานทเฉพาะในการดแลผปวย Acute Stroke โดยการจดเปน Stroke Unit หรอ Stroke corner

�2. ขอบงชในการรกษา

�ผปวย Ischemic Stroke ตองมขอบงชในการรกษาครบทกขอดงตอไปน จงสามารถใหยาละลายลมเลอด

� 2.1 ผปวยไดรบการวนจฉยวาเปนโรคหลอดเลอดสมองตบและอดตนภายใน 3 ชวโมง (4.5 ชม.)

� 2.2 อายมากกวา 18 ป

� 2.3 มอาการทางระบบประสาททสามารถวดไดโดยใช NIHSS จะประเมนโดยแพทยเปนสวนใหญ

� 2.4 ผล CT scan ของสมองไมพบเลอดออก

� 2.5 ผปวย/ญาตเขาใจประโยชนหรอโทษทจะเกดจากการรกษา และยนยอมใหการรกษาโดยใชยาละลายลมเลอด

� หากมขอใดขอหนงดงตอไปน หามใหยาละลายลมเลอดเดดขาด

� 1. มอาการของโรคหลอดเลอดสมองตบและอดตนทไมทราบเวลาทเรมเปนอยางชดเจนหรอมอาการภายหลงตนนอน

� 2. มอาการเลอดออกใตชนเยอหมสมอง (subarachnoid hemorrhage)

� 3. มอาการทางระบบประสาททดขนอยางรวดเรว (NIHSS < 4) หรอ มอาการทางระบบประสาทอยางรนแรง (NIHSS >18)

� 4. มอาการชก

� 5. ความดนโลหตสง (SBP≥ 185 mmHg, DBP≥ 110 mmHg)

� 6. มประวตเลอดออกในสมองหรอ มประวตเปนStroke/Head injuryภายใน 3 เดอน

� 7. ไดรบยาตานการแขงตวของเกลดเลอด (heparin หรอ warfarin) ภายใน 48 ชวโมงหรอตรวจพบความผดปกตของเกลดเลอดอยางใดอยางหนงตอไปน


� - มคา Partial-thromboplastin time ผดปกต

� - มคาProthrombin time มากกวา 15 วนาท

� - มคา International normalized ratio (INR) มากกวา 1.5

� 8. มปรมาณเกลดเลอดนอยกวา 100,000/mm

� 9. ม Hct นอยกวา 25%

� 10. มประวตผาตดใหญภายใน 14 วน

� 11. มเลอดออกในทางเดนอาหารหรอทางเดนปสสาวะภายใน 21 วน

� 12. ม BS <50 mg/dl หรอ > 400 mg/dl

� 13. มประวต Myocardial infarction ภายใน 3 เดอน

� 14. มการเจาะหลอดเลอดแดงในต าแหนงทไมสามารถหามเลอดไดภายใน 7 วน

� 15. พบเลอดออกหรอมการบาดเจบ กระดกหกจากการตรวจรางกาย

� 16. ผล CT brain พบเนอสมองตายมากกวา 1 กลบ (hypodensity > 1/3 cerebral hemisphere) หรอพบการเปลยนแปลงในระยะแรกของหลอดเลอดสมองตบขนาดใหญ เชน พบสมองบวม mass effect, sulcal effacement

�นอกจากนการดแลผปวยระหวางไดรบยาเปนสงส าคญ ในหลายโรงพยาบาลจะมมาตรฐานการใหยาทงเพอปองกนการเกดภาวะแทรกซอนแลวยงตองมมาตรฐานในการใหการชวยเหลอ ซงคงใชหลกในการชวยชวต (ABCD) และตองอาศยทมแพทยและบคลากรทางการแพทยในการใหการดแล แตอยางไรกตามประเดนการไดรบยา Thrombolytic Agent อยางมประสทธภาพยงคงตองอาศยความรในเรองของอาการและการตดสนใจมารบการรกษาของผปวยและญาตเปนส าคญ ซงยงคงเปนปญหาส าคญส าหรบประเทศไทย


แนวปฏบตการใชยา Enoxaparin

ผศ.อจฉรยา พงษนมกล/ผศ.รตนาภรณ คงคา ผน ากจกรรม อ.ธนษฐา สมย ผลขต

โรคหวใจขาดเลอดเฉยบพลน ( Acute coronary syndrome ; ACS ) เปนโรคทมสถตการเกดสงและเปนสาเหตการตายในล าดบตนๆ รวมทงเปนกลมทพบบอยในหอผปวยอายรศาสตร สาเหตทส าคญคอ การอดตนในหลอดเลอด จนเลอดไหลไปเลยงหวใจไดไมดพอ ดงนนการรกษาทางยาเปนสงจ าเปนโดยเฉพาะการใชยาฉดกนเลอดแขงตว ผชวยศาสตราจารยอจฉรยา พงษนมกล ซงเชยวชาญในการดแลและการสอนในผปวยกลมน จงเอาประเดนการบรหารยาฉดกนเลอดแขงตวมาแลกเปลยนเรยนร โดยเนนใหเหนถงประสทธภาพการบรหารยาทถกตอง ซงไดขอสรปดงน

ปจจบนมการน าเอายาละลายลมเลอดกลมเฮปารนน าหนกโมเลกลต า (Low molecular weight heparin; LMWH) เขามาใชในการรกษา ซงยาตวนพบในป คศ. 1916 จากตบสนขและวว ปจจบนสงเคราะหจาก mucosa ของหม ชนดของยาทใชในปจจบนมประสทธภาพในการรกษาเทยบเทากบ Heparin แตมขอดกวา Heparin คอ สะดวกในการบรหารยา การปรบยา และผลขางเคยงนอยกวา แตปญหาทพบบอยในการใหยาละลายลมเลอดกลมเฮปารนน าหนกโมเลกลต า ซงบรหารยาโดยใหขนาด 1 มลลกรม/กโลกรม ฉดเขาทางชนใตผวหนง ปญหาทพบคอ เกดรอยเลอด รอยจ าเลอด กอนเลอด (Hematoma) ตรงต าแหนงบรเวณทฉดยา บางรายมขนาดใหญมาก ท าใหผปวยรสกสญเสยภาพลกษณ วตกกงวล และในบางรายพบวามอาการปวดแสบปวดรอนขณะและหลงฉดยา บางรายท าใหเกดภาวะเกลดเลอดต า กระดกพรน

การใช aspirin รวมกบ heparin ซง inhibit platelet aggregation และ coagulationไดใน UA/ NSTEMI สามารถปองกนการเกด AMI และ Sudden Death ไดเมอเทยบกบการใช aspirin อยางเดยว ยาในกลม anticoagulation น สามารถแบงไดเปน unfractionated heparin (UFH) และ Low-molecular-weight heparin (LMWH)

1. Unfractionated heparin (UFH) จากการศกษา meta-analysis ในผปวย UA/ NSTEMI พบวา UFH รวมกบ aspirin มประโยชนมากกวาเมอเทยบกบให aspirin อยางเดยว โดยสามารถลดการเกดภาวะหวใจขาดเลอดซ า recurrent ischemia และลดอตราตาย หรอ MI ท 2-12 สปดาห ไดรอยละ 33 ดงนนผปวย UA ทเปน intermediate หรอ high risk ควรจะไดรบ heparin ทกราย ขนาด UFH ทแนะน าใหใช 1 คอ 60-70 ยนต/ กโลกรม ฉด bolus เขาทางหลอดเลอดด าตามดวยหยดเขาหลอดเลอดด าในอตรา 12-15 ยนต/กโลกรม/ชวโมง และตรวจ aPTT หลงจากเรมยา 6 ชวโมง หรอเมอมการเปลยนแปลงขนาดของ heparin ควรปรบขนาดของ heparin ใหได aPTT ratio เปน 1.5-2 เทาของคา baseline หรอใหคา aPTT อยในชวงประมาณ 50-70 วนาท ระยะเวลาทใหประมาณ 3-5 วน

2. Low-molecular-weight-heparin (LMWH) ปจจบนมการน า LMWH มาใชกนอยางแพรหลายเนองจากมขอดกวา UFH ไดแก มฤทธ anti-Xa มากกวา จงมผล antithrombotic ดกวา Plasma protein binding นอยกวา ท าให bioavailability ดกวา และ predict anticoagulant response ไดดกวา ไมตอง monitor aPTT Heparin-induced thrombocytopenia นอยกวา เนองจากม bioavailability ทสงพอทจะฉดยาเขาใตผวหนงได จงสะดวกกวาและอาจปองกนปญหา rebound effect จากการใช UFH ไดจากคณสมบตทกลาวมา ถาพจารณาในเรองของ Pharmacokinetic และ safety profile แลว LMWH นาจะดกวา UFH โดยมขอมลของยา Enoxaparin พบวาดกวา


UFH การรกษาโดยใช LMWH จะตองระวงเรองขนาดยาดวย เนองจากไมสามารถ check คา aPTT เพอตรวจสอบขนาดยาไดเหมอนกบ UFH และผปวยทมการท างานของไตเสอม โดยเฉพาะถา creatinine clearance < 30 ml/min ตองปรบลดขนาดยาลง

ยากลมใหม Indirect factor Xa inhibitor : Fondaparinux - ไมยอยสลายทตบ ไมม protein binding ท าใหการใหยาคงท ไมตองปรบตามน าหนก - กลไกการออกฤทธ จบกบโปรตน antithrombin แลวไป deactivate เฉพาะ factor Xa - ไมมรายงาน case ผปวยวา heparin เหนยวน าใหเกดภาวะ thrombocytopenia - ไมจ าเปนตองปรบขนาดยาในผสงอาย

ขอบงชทไดรบการอนมตใหใชในประเทศไทย - ปองกนการเกด Venous Thromboembolic Events (VTE) ในผปวยทเขารบการผาตดศลยกรรม

กระดกแขนขา เชน กระดกสะโพกหก การผาตดเปลยนขอเขา การผาตดเปลยนขอสะโพก ในผปวยผาตดชองทองทมความเสยงในการเกดภาวะแทรกซอนลมเลอดอดตน ภาวะแทรกซอนลมเลอดอดตนในผปวยทถกจ ากดการเคลอนไหวในระหวางเจบปวยเฉยบพลน รกษา DVT และ PE ในระยะเฉยบพลน

- รกษา unstable angina หรอ non-ST segment elevation myocardial infarction (UA/NSTEMI) ปองกนการเสยชวตจาก ACS MI และ refractory ischemia

- รกษา ST segment elevation myocardial infarction (STEMI) ปองกนการเสยชวตจาก ACS และการกลบเปน MI ซ า

- Fondaparinux : มประโยชนใน STEMI ทไมไดท า primary PCI Enoxaparin : Clexane ขนาดและการบรหารจดการ - UA/NSTEMI : 1mg/kg q 12 hrs (2-8 days) - STEMI :

< 75 years of age >75 years of age (Elderly) 30mg single IV bolus plus 1mg/kg SC followed by 1mg/kg q12 h SC

No initial IV bolus; 0.75 mg/kg SC q12 h SC

- Severe renal impairment (CrCl < 30ml/mim) :

< 75 years of age >75 years of age (Elderly) 30mg single IV bolus plus 1mg/kg SC by 1mg/kg q 24 h SC

No initial IV bolus; 1 mg/kg SC q 24 h SC


- ผปวยทท า PCI : If the last CLEXANE administration was give < 8 hours before balloon inflation No additional dosing needed > 8 hours before balloon inflation Administer an IV bolus of 0.3 mg/kg of CLEXANE

®

- ขอบงชในผปวย Deep Vein Thrombosis Dosage and duration DVT treatment with or without PE

1 mg/kg BID SC for 10 days or 1.5 mg/kg OD SC for 10 days CrCl <30ml/mim : 1mg/kg OD

DVT prophylaxis 40 mg SC, OD for 7- 10 days...4 wks, GA 12 hrs. before surgery LA 2 hrs after catheter removal, CrCl < 30ml/mim : 20 mg OD

- ขอบงชในผปวยทท า Hemodialysis Dosage and duration Chronic hemodialysis

0.5-1 mg/kg as a bolus in the arterial line at the beginning of the session, half of the dosage will be repeated every 2 hours if the dialysis session last more than 4 hrs.

Hemodialysis in patients with hemorrhagic risk

0.5-0.75 mg/kg as a bolus in the arterial line at the beginning of the session

- การบรหารยา : การฉดเขาใตผวหนง - รปแบบยา : เขมฉดยา prefilled (PFS) - ขนาดยา : 40 mg/0.4 ml (4,000 axti Xa IU), 60 mg/0.6 ml (6,000 axti Xa IU), 80 mg/0.8 ml (8,000 axti Xa IU)

การระมดระวง - เพมภาวะเลอดออกงาย - ภาวะทเกดขนเมอรางกายไดรบสงแปลกปลอม/ ภาวะตอบสนองไวเกนของรางกาย (Hypersensitivity ) - การตกเลอดในผสงอาย (ป> 80 อาย) - ไตท าหนาทลดลง (ปรบขนาดยา)


- ภาวะทรางกายมเกลดเลอด (platelets) ต ากวาปกต < 140,000 cells/cu.mm.) (Thrombocytopenia)

ยาเกนขนาด - ฉดยา Protamine 1 มก. / mg ของยา enoxaparin ชาๆ ทางหลอดเลอดด า (<= 8 ชวโมง) - ฉดยา Protamine 0.5 mg/mg ของยา enoxaparin ชาๆ ทางหลอดเลอดด า(> 8 ชวโมง และ <= 12ชวโมง) - อาจไมจ าเปนตองใหยา Protamine (> 12 ชวโมง)

Fondaparinux

ขอบงใช ขนาดและวธการบรหารยา ปองกนภาวะลมเลอดอดตนในหลอดเลอดด า 2.5 mg วนละครง เปนระยะเวลา 5-9 วน (ส าหรบผปวย

ทมความเสยงตอการเกด VTE เนองจากเคลอนไหวไดอยางจ ากด จะใชเปนระยะเวลา 6-14 วน) โดยเรมใหครงแรกหลงการผาตดประมาณ 6-9 ชวโมง

รกษาภาวะลมเลอดอดตนในหลอดเลอดด า วนละครง เปนระยะเวลา 5-9 วน ตามขนาดยาดานลาง - 5 mg ส าหรบน าหนกตว < 50 kg - 7.5 mg ส าหรบน าหนกตว 50-100 kg - 10 mg ส าหรบน าหนกตว >100 kg

รกษาภาวะหวใจขาดเลอดเฉยบพลน 2.5 mg วนละครง จนกวาผปวยจะออกจากรพ.หรอเปนระยะเวลา 8 วน แลวแตระยะใดถงกอน ส าหรบผปวย STEMI การใหยาครงแรกจะใหทาง IV

ยาเกนขนาด - หยดยา - ใหเลอดทดแทน - เปนกระบวนการทเอาแอนตบอดทผดปกตออกไปจากรางกาย (plasmapheresis) การประเมนผปวยทจะใชยา Inj Enoxaparin : Clexane - ขอหามใช ผทมประวตแพยา Enoxaparin heparin หรอ heparin ชนดโมเลกลต าตวอนๆ

- หามใชยาในภาวะทก าลงมเลอดออก หรออยในภาวะทมความเสยงสง - หามใชในผทมภาวะ heparin thrombocytipenias - ตรวจสอบผล lab ตางๆ ไดแก CBC, platelet count * (ถาลดลง 50%หรอ นอยกวา 100,000/mm3) - ตรวจสอบวาผปวยไดรบยา Amikacin Amidarone Amphoteracin B Atracunum Ciprofloxacin

Dobutamine? (มฤทธไมเขากน)


- ตรวจสอบผปวยไดรบกลมยาทตองเพมการเฝาระวงอาการขางเคยงของยา ไดแก Warfarin Aspirin NSAIDs Clodiprogel Dextran Steroids ไมวารปแบบใดกตาม เนองจากจะท าให bleeding มากขน

- ตรวจสอบ sign of bleeding อาการจ าเลอด หรอมภาวะเลอดออก - ตรวจสอบ MAR เกยวกบประวตการฉดยา ขนาด เวลา และต าแหนงทฉด - ตรวจสอบผปวย ควรฉดยานกอน หลง การใสและถอด catheter 10-12 ชวโมง

สงทไมควรปฏบต - หามฉด I.M. - หามฉด หากยามการเปลยนส หรอ ผลตภณฑฉกขาด - หามไลฟองอากาศออก หรอดดอากาศเขาไป เพราะอาจมยาบางสวนสญหาย - หามถ หรอ คลงบรเวณทฉด เพราะจะท าให เกดรอยช า หรอ bleeding

สงทควรปฏบตหรอยนยนค าสงการรกษา - Double check ชอ นามสกล HN/AN ผปวย ชนด ขนาดยา วนหมดอาย

แนะน าใหผปวย - หามถ นวด บรเวณทฉด - สงเกตอาการ ภาวะเลอดออก หรอ จดจ าเลอดใตผวหนง หรอ อาการปวด ใหรบรายงาน - ตองแจงแพทยแผนกอนๆ หรอ ทนตแพทย วาไดรบยาตานการแขงตวของเลอด

การบรหารยา ชนดบรรจในหลอดพรอมฉดทมอปกรณนรภยอตโนมต

ลกษณะ แบบเกา แบบใหม บรรจภณฑแบบเกา

ชนดบรรจในหลอดพรอมฉดแบบธรรมดา (Prefilled syringe)

ชนดบรรจในหลอดพรอมฉดชนดทมอปกรณนรภยอตโนมต (Prefilled Syringe with Safety Device)

ขนาดหลอดฉดยา ขนาดเลก ประมาณ 0.5 มม. ขนาดใหญขน ประมาณ 3 เทา วตถประสงค - 1. เพอปองกนอบตเหตทเกดจากการทมแทง

ของเขมหลงการฉดยา 2. เพอลดความเสยงการตดเชอรนแรงจากอบตเหตเขมแทงหลงจากฉดยา เชน การตดเชอ HIV การตดเชอ Hepatitis B เปนตน


การบรหารยาชนดบรรจในหลอดพรอมฉดชนดทมอปกรณนรภยอตโนมต (Safety lock)

2. การเตรยมบรเวณทจะฉด - ฉดเขาใตผวหนง (Subcutaneous ) บรเวณสวนทองดานลาง ขางซาย ขวา ควรใหหางจากสะดออยางนอยประมาณ 5 เซนตเมตร - ท าความสะอาดบรเวณทจะฉดดวยแอลกอฮอล โดยฉดสลบขางจากต าแหนงเดมในการฉดแตละครง 3. การตรวจสอบหลอดบรรจยากอนฉด - ตรวจสอบวนหมดอายทฉลากหรอกลอง : ไมควรใชหากพบวายาหมดอาย - ตรวจสอบสภาพหลอดบรรจยา : หลอดบรรจยาไมเสยหาย ยาอยในลกษณะใส ไมมอนภาดใดๆ 4. เตรยมการใชยา กรณทไมตองท าการปรบปรมาตรทเกน

- ถอดฝาออกจากเขมฉดยา - หากมปรมาตรหยดของเหลวอยบรเวณปลายเขม ใหก าจดหยดของเหลวออกกอนทท าการฉด โดยตงเขมให

มลกษณะชลง และเคาะเบาๆบรเวณหลอดบรรจยา ( หามท าการไลฟองอากาศในเขมฉดยากอนฉด ) กรณทตองท าการปรบปรมาตรยาสวนทเกน - ถอดฝาออกจากเขมฉดยา - ปรบปรมาณยาตามขนาดยาทจะฉด - ควรจะทงปรมาตรทเกนกอนท าการฉด โดยท าการคว าเขมฉดยาลง (เพอทจะใหฟองอากาศอยในหลอดบรรจยา)

และท าการก าจดปรมาณยาสวนเกนลงในภาชนะทเหมาะสม (ถาปรมาตรยาสวนเกนไมไดถกก าจดทงกอนท าการฉด ระบบนรภยของอปกรณนรภย จะไมสามารถท างานเมอสนสดการฉดยา) 5. วธการฉดยา

- เตรยมพรอมในทานอน หรอนงในทาทสบาย ดงผวหนงขนมาเปนกอนดวยนวหวแมมอและนวช - แทงเขมในแนวตงฉากกบผวหนง ฉดยาบรเวณผวหนงทดงขนมา โดยใหดงผวหนงตลอดเวลาขณะเดนยา

และท าการฉดยาจนหมดเขม

1. Pre-filled syringe with safety device

(Safety device)

( Needle )

( Plunger )

CLEXANE Prefilled Syringe with Safety Device


- ระบบนรภยจะถกท างานอยางอตโนมตเมอ Plunger ถกกดลงเตมท เพอเปนการปองกนอนตรายจากการใชเขมทจะเกดขนกบผปวย

หมายเหต : เมอ Plunger ถกกดลงอยางเตมทระบบนรภยจะถกระตนใหท างานเทานน - จดเกบเขมฉดยาลงในกลองทงเขมทนท


แนวปฏบตการใชยา Granulocyte colony-stimulating factor with febrile neutropenia

อ.พจตรา เลกด ารงกล/ผศ.จงจต เสนหา/อ.ธนษฐา สมย ผน ากจกรรม อ.ดร.วชชดา เจรญกจการ ผลขต

โรคมะเรงเปนปญหาทางสาธารณสขทส าคญของประเทศไทย จากสถตการเสยชวตของประชากรไทยตงแตป 2545 พบวาการเสยชวตของผปวยดวยโรคมะเรงมากเปนอนดบ 1 และมแนวโนมทจะเพมมากขนเรอยๆ แมในปจจบนวทยาการดานการรกษาโรคมะเรงไดเจรญรดหนาไปมาก มการพฒนาวธการรกษาอยางตอเนองทชวยใหผปวยมะเรงมอตราการรอดชวตมากขน แตอยางไรกตามกยงพบผลขางเคยงทไมพงประสงคหลายประการ เชน กดการท างานของไขกระดก ท าใหเกดภาวะโลหตจาง ภาวะเกลดเลอดต า และภาวะเมดเลอดขาวต า เปนตน ภาวะเมดเลอดขาวต าท าใหผปวยมโอกาสเกดการตดเชอไดงาย ซงมผลกระทบตอประสทธภาพของการรกษาและคณภาพชวตของผปวย โดยเฉพาะการเกดไขในภาวะเมดเลอดขาวต า (Febrile Neutropenia: FN) ทเปนหนงในปญหาทส าคญของผปวยโรคมะเรง ระหวางการไดรบการรกษาดวยยาเคมบ าบด ซงหากเกดภาวะ FN แลวนนยอมสงผลใหระยะเวลาวนนอนในโรงพยาบาลของผปวยนานมากขน คาใชจายทเพมสงขน การใชยาปฏชวนะทมากขน รวมถงการใหยาเคมบ าบดในครงตอไปตองลาชาออกไป และแนวโนมของอตราการเสยชวตทสงขน ดงนน อาจารยพจตรา เลกด ารงกล ซงเชยวชาญในการดแลผปวยโรคมะเรงโดยเฉพาะปญหามะเรงเมดเลอดขาว จงน าประเดนนเขามาแลกเปลยนเรยนรกบชาวอายรศาสตร โดยมทมงานของ COE มะเรงเขารวมแลกเปลยนเรยนรทส าคญ ไดแก รองศาสตราจารย คนงนจ พงษถาวรกมล ผชวยศาสตราจารยจงจต เสนหาและอาจารยธนษฐา สมย ซงมเนอหาสรปไดดงน

ปจจยทมความสมพนธตอตอการเกดภาวะ Febrile Neutropenia มดงตอไปน - อายทมากกวาหรอเทากบ 65 ป ซงพบวาผทอายมากกวา 65 ปขนไป ไมมความแตกตางในเรองความเสยง กลาวคอ อายทเพมขนมากกวา 65 ปไมไดมความเสยงเพมขนเมอเทยบกบผทมอาย 65 ป - ผปวยทมโรครวม เชน โรคหวใจ เปนตน - มระดบ serum albumin นอยกวา 3.5 mg/dl - ชนดของยาเคมบ าบดทไดรบ - ขนาดของยาเคมบ าบดทไดรบ - ระดบ Hb ทต ากวา 12 การวนจฉยภาวะ Febrile Neutropenia จะตองม 2 ภาวะนรวมกน 1. ภาวะไข คอ ภาวะทมอณหภมทางชองปาก มากกวาหรอเทากบ 38.3 องศาเซลเซยส 1 ครง หรอมากกวาหรอเทากบ 38 องศาเซลเซยส นานมากกวาหรอเทากบ 1 ชวโมง 2. เมดเลอดขาวชนดนวโทรฟลต า (Neutropenia) โดยจ านวนสมบรณของนวโทรฟล (Absolute Neutrophil Count: ANC) < 500/mm3 หรอ < 1000/mm3 และมแนวโนมทจะลดลงเหลอ < 500/mm3 ในเวลาตอมา

การใช Granulocyte colony-stimulating factor (G-CSF) เปนทางเลอกหนงทเชอวาจะชวยลดการเกดภาวะ Neutropenia หรอ ระยะเวลาการเกด Neutropenia ใหสนลง ท าใหความเสยงตอการเกดภาวะ Febrile Neutropenia นอยลง ซงจากแนวปฎบตการใช G-CSF ในป 2010 ของ European Organisation for Research


and Treatment of Cancer (EORTC) ไดก าหนดแนวทางการใช G-CSF โดยประเมนจากแบบประเมนตอไปน ซงความเสยงตอการเกดประเมนจากยาเคมบ าบดทผปวยไดรบ ดงน



โดยประเมนจากยาเคมบ าบดทไดรบ เทยบกบตารางการประเมนความเสยงตอการเกดภาวะ Febrile Neutropenia และการใชยา G-CSF ดงน

แตอยางไรกตาม แมจะพบวาในปจจบน G-CSF มบทบาทส าคญทชวยลดการเกดภาวะ Febrile Neutropenia ไดกตาม พยาบาลในฐานะผดแลหลก ยงคงตองประเมนความเสยงตอการเกดภาวะ Febrile Neutropenia ของผปวยโดยใชแบบประเมนอนประกอบดวยกได เชน แบบประเมน MASCC เพอใหการดแลผปวยทครอบคลมมากยงขน และลดปญหาการเกด Febrile Neutropenia ใหไดผลดทสด


Multiple Drug Resistance Organism : Antimicrobial resistance

อ.พรทพย สารโส/ผศ.วมลรตน ภวราวฒพานช ผน ากจกรรม อ.พจตรา เลกด ารงกล ผลขต

ในปจจบนมการใชยาปฏชวนะทหลากหลาย และมการใชเปนวงกวาง ซงในบางครงกมการใชยาปฏชวนะทมากเกนความจ าเปน ซงการใชทไมเหมาะสมนเปนสาเหตทท าใหเกดการดอยาอยางหนง อาจารยพรทพย สารโสและผชวยศาสตราจารยวมลรตน ภวราวฒพานช ซ งเชยวชาญในดานโรคตดเชอ จงน าประเดนของการดอยาหรอ Antimicrobial resistance มาแลกเปลยนเรยนรกบชาวอายรศาสตร สรปไดดงน

สาเหตของการเกดเชอดอยา 1. Natural cause เกดจากตวเชอแบคทเรยเอง ถามการดอยาแลวจะแบงตวเพมมากขนและแพรกระจาย

อยางรวดเรว ซงอาจจะเกดจาก gene mutation หรอ gene transfer หรอการสราง biofilm ตางๆ ขนมาปกคลมตวเองไมใหยาปฏชวนะเขามาท าลายตวเชอได

2. Socidal cause

Societal pressure - การใชยาปฎชวนะไมเหมาะสม - การใชยาปฏชวนะผดประเภท - การวนจฉยโรคไมถกตอง/เหมาะสม - แนวทางการใชยาปฏชวนะไมชดเจน - ในอตสาหกรรมหรอเกษตรกรรมตางๆ

แนวทางการใชยาปฏชวนะทเหมาะสมคอ ควรเพาะเชอกอนใหยาปฏชวนะ และควรทจะรเชอ และทราบการวนจฉยทถกตองกอนใหยาปฎชวนะ แต

หากการตดเชอนนจะเปนสาเหตน าไปสการเสยชวต กควรทจะใหยาปฏชวนะภายหลงการเพาะเชอทนท โดยทยงไมตองทราบผลของการเพาะเชอ แตอยางไรกตาม แนวทางการใชยาปฏชวนะตางๆ นน ขนอยกบวาในแตละโรงพยาบาลก าหนดแนวทางการใชอยางไร และโรงพยาบาลนนๆ มเชอดอยาประเภทใดมากทสด ซงแตละโรงพยาบาลกจะแตกตางกนออกไป

แนวทางการปองกนการเกดเชอดอยา - การใชยาปฎชวนะอยางเหมาะสม - มพฤตกรรมสขภาพทด - ลางมอกอนและหลงการท าหตถการหรอใหการดแล และการสมผสผปวยทกครง - Appropriate isolate precaution โดยควรมการจดแยกผปวยอยางเหมาะสม หากปฏบตตามแนวทางดงกลาวขางตนแลว ยอมทจะสงผลใหในอนาคต การเกดเชอดอยาในโรงพยาบาลจะ

ลดลง


เภสชจลนศาสตร (Pharmacokinetics) และ เภสชพลศาสตร (Pharmacodynamics)

รศ.ดร.ศศมา กสมา ณ อยธยา/ผศ.รตนาภรณ คงคา ผน ากจกรรม อ.นาตยา แสงวชยภทร ผลขต

ปฏกรยาระหวางยาและรางกาย (Drug-Body Interactions) เปนพนฐานความรของพยาบาลทจะน าใชในการบรหารยาใหกบผปวย เพราะจะมผลตอการตดสนใจในการใหยาทถกตอง หรอเมอมเหตตองตดสนใจในการจดการกบการใหยาแกผปวย บอยครงทตองมการตดสนใจวาควรจะใหยาอะไรกอนหรอหลง หรอควรรอได เพอชวยใหการใชยานนเปนไปตามวตถประสงคทตงไวและเปนไปอยางมประสทธภาพ พยาบาลจ าเปนตองมความร ความเขาใจเกยวกบยา เชน มความรเกยวกบฤทธของยาทงดานทพงประสงคและไมพงประสงค การแพยา มความเขาใจเหตผลในการใหยาผปวยครบตามจ านวนและเวลาทก าหนด รวมถงมความรเพอสงเกตผลทเกดขนจากการใชยา เพอรายงานความผดปกตได เปนตน ภาควชาการพยาบาลอายรศาสตร เลงเหนความส าคญดงกลาว จงไดจดการเสวนา เรอง การบรหารยาอยางมประสทธภาพ โดยเรมจากการเสวนาแลกเปลยนเรยนร เรอง เภสชพลศาสตร (Pharmacodynamics) เภสชจลนศาสตร (Pharmacokinetics) โดย รองศาสตราจารย ดร.ศศมา กสมา ณ อยธยา ผมความเชยวชาญดานเภสชวทยา และผชวยศาสตราจารยรตนาภรณ คงคา ซงเนอหาสรปไดดงน

1. ความหมาย เภสชพลศาสตร (Pharmacodynamics) เภสชจลนศาสตร (Pharmacokinetics) 2. การดดซมของยาเขาสรางกาย (absorption) 3. การกระจายตวของยา (distribution) 4. การเปลยนแปลงยา (metabolism) 5. การขบถายยาออกจากรางกาย (excretion)

1. ความหมาย เภสชพลศาสตร (Pharmacodynamics) เภสชจลนศาสตร (Pharmacokinetics) เภสชพลศาสตร (Pharmacodymamics) หมายถง การออกฤทธของยาตอรางกาย (what drug does to

the body) หรอการทยามผลตอรางกาย ซงเกยวของทงผลทางดานชวเคมและสรรวทยาของยา กลไกทท าใหเกดผลทงดานทพงประสงคคอฤทธในการรกษา และผลทไมพงประสงคคออาการขาง เคยงและพษของยา การจบของยาเขากบโมเลกลของรางกายทท าหนาทเปนตวรบ (drug target) รวมถงความสมพนธระหวางขนาดยาทใชกบการตอบสนองทเกดขนในรางกาย (dose-response relationship)

เภสชจลนศาสตร (Pharmacokinetics) หมายถง การเปนไปของยาเมอยาเขาสรางกาย หรอหมายถงการทรางกายจดการกบยาทไดรบ (what the body does to the drug) ซงไดแก การดดซมของยาเขาสรางกาย (absorption) การกระจายตวของยา (distribution) การเปลยนแปลงยา (metabolism) และการขบถายยาออกจากรางกาย (excretion) ซงองคประกอบเหลานรวมกบขนาดยาทใหจะเปนสงทก าหนดถงความเขมขนของยาในบรเวณทยาไปออกฤทธและเปนผลตอเนองไปถงความแรงของฤทธยาทเกดขน เวลาทยาเรมออกฤทธ (onset) และระยะเวลาการออกฤทธของยาในรางกาย (duration of action)


2. การดดซมของยาเขาสรางกาย (Drug Absorption) หมายถง การดดซมยาจากบรเวณทใหยา (site of administration) เขาส plasma ดงนน การดดซมยาจงเปนขนตอนทส าคญในการใหยา ในทกๆ ทาง ยกเวนโดยการฉดเขาเสนเลอดด า (intravenous injection) ดงน

2.1 การใหยาทางปาก (Oral administration) เปนวธการใหยาทใชมากทสด ยาจะถกดดซมมากทสดท “ล าไสเลก” ปจจยทมผลตอการดดซมในทางเดนอาหาร ไดแก

- Gastrointestinal motility : การท างานของระบบทางเดนอาหาร หากยาเดนทางจากกระเพาะอาหารมายงล าไสไดเรวการดดซมยาจะเกดขนไดเรว เชน การไดรบยาทมผลตอการท างานของระบบทางเดนอาหารกอาจลดหรอเพมการดดซมยาได

- Splanchnic blood flow : การไหลเวยนของเลอดในระบบทางเดนอาหาร หากมการไหลเวยนด ยาจะถกดดซมไดด เชน การใหยาบางชนดหลงรบประทานอาหารการดดซมยาจะดขน เนองจากการรบประทานอาหารจะเพมการไหลเวยนของเลอดในระบบทางเดนอาหาร

- Particle size and formulation : Particle size และสตรการตงต ารบยามความส าคญตอการดดซมยา แมวาจะเปนยาชนดเดยวกน และขนาดยา (dose) ทเทากน เมอใหในผปวยคนเดยวกนแตเปนยาทม particle size และสตรต ารบทแตกตางกอาจท าใหการดดซมมความแตกตางได

- Physicochemical factor : อาหารหรอยาบางชนดมคณสมบตทอาจรบกวนตอการดดซมยาชนดอน เชน Tetracycline จะจบกบแคลเซยมมาก หากใหยานรวมกบอาหารทมแคลเซยมสง จะท าใหการดดซมยาลดลง

2.2 การใหยาโดยการอมใตลน (Sublingual administration) เปนการดดซมยาโดยตรง ใชในกรณยาทตองการ “rapid response” หรอยาทถกท าลายไดโดย gastric pH ท าใหไมสามารถใหโดยการรบประทาน หรอยาทถก metabolize อยางรวดเรวทตบ ซงยาทถกดดซมผานวธการนจะเขาส systemic circulation ไดโดยตรงโดยไมผาน portal circulation จงไมมการผานขนตอน first pass metabolism ตวอยางยาทใหโดยวธการน เชน Glyceryl trinitrate sublingual

2.3 การใหยาทางทวารหนก (Rectal Administration) โดยมากใชในกรณทตองการใหออกฤทธเฉพาะท ณ บรเวณนนๆ แตการดดซมยาผานวธการนจะไมแนนอน

2.4 การใหยาโดยการทาภายนอก (Application to epithelial surfaces) ใชกบยาทตองการใหออกฤทธเฉพาะทในบรเวณททา ซงโดยทวไปการดดซมผานผวหนงเขาส systemic circulation เกดขนไดนอยมาก แตกมยาบางชนดทม lipid solubility สงๆ จะสามารถดดซมเขาส systemic circulation ผานผวหนงได เชน แผนแปะผวหนง (transdermal patch) และยงสามารถหลกเลยง presystemic หรอ first pass metabolism ไดดวย

2.5 การใหยาโดยการสดดม (Inhalation) วธการนท าใหได plasma concentration ทรวดเรวเพราะปอดมพนทผวมากและมการไหลเวยนของเลอดมาก นอกจากไดผลทาง systemic effect แลว ยาบางอยางทตองการผลทบรเวณหลอดลมหรอปอดโดยตรง เมอใหทางการสดดมกจะเปนผลดเพราะชวยลดการเกด systemic side effect ลงได เชน Bronchodilators (ยาขยายหลอดลม) ทใหในรปของยาพน (aerosol)


2.6 การฉดยาเขาทางเสนเลอดด า (Intravenous (IV) injection) เปนวธการใหยาทไดผลรวดเรวและแนนอนทสด เมอยาเขาสเสนเลอดด าแลวจะเขาสหวใจหองขวาบน -ลาง ผานไปยงปอด และกลบเขาสหวใจหองซายบน-ลาง และสบฉดไปยง systemic circulation ทวรางกาย

2.7 Bioavailability คอ สดสวนของยาทเขาส systemic circulation ซงเปนตวพาเอายาไปสบรเวณทยาออกฤทธ หลงจากการใหยาโดยการรบประทาน ยาทดดซมไดจะถกน าเขาส portal circulation ทตบกอนทจะเขาส systemic circulation และทตบนเองเปนบรเวณทมเอนไซมทสามารถท าลายยา ซงอาจท าใหปรมาณยาทจะเขาส systemic circulation ลดลง นอกจากนในบรเวณของล าไสเองกมเอนไซมทสามารถท าลายยาไดเชนเดยวกน ซงการทยาถกท าลายไปกอนทจะเขาส systemic circulation นเรยกวา “first pass metabolism” หรอ “presystemic metabolism” ดงนน bioavailability อาจไมเทากบปรมาณยาทดดซมไดจากทางเดนอาหารกได ส าหรบการใหยาโดยการฉดเขาสเสนเลอดด า (Intravenous injection) เปนการทยาเขาส systemic circulation ไดโดยตรง ดงนน Bioavailability จงเทากบปรมาณยาทงหมดทใหเขาสเสนเลอดด า

3. การกระจายตวของยา (Drug Distribution) หลงจากทยาเขาสหลอดเลอดแลวยาจะมการกระจายไปยง fluid compartment ตางๆ ของรางกาย การกระจาย

ของยานนขนกบ physiological factors และ physicochemical properties ของยา ในชวงแรกของการกระจายจะขนกบปรมาณเลอดทออกจากหวใจและการไหลเวยนเลอด โดยทอวยวะทมเลอดไปเลยงมาก เชน ตบ ไต สมอง กจะไดรบยากอน สวนอวยวะอนๆ เชน กลามเนอ อวยวะภายใน ผวหนง ไขมน กจะไดรบยาชากวา

ปจจยทมผลตอกากระจายตวของยา ไดแก 1. Permeability across barrier โดยมากการกระจายตวของยาจากหลอดเลอดเขาสส าไสเกดขนไดรวดเรว

เพราะ capillary endothelial membrane ทวไปมความสามารถในการยอมใหสารตางๆ ซมผานไดงาย ยกเวนสารทเปน lipid insoluble ซงซมผานไดยาก ท าใหการกระจายตวของยาถกจ ากด

2. Drug binding โมเลกลของยาในแตละโมเลกลจะอยทงในรปอสระ (free form) และไมอสระ (bound form) ซงเฉพาะโมเลกลทอสระเทานนทสามารถกระจายตวไปยงสวนตางๆ ได ดงนนยาทอยใน systemic circulation หากม protein binding สงจะกระจายตวไปยงต าแหนงทออกฤทธไดชา

3. Fat : water partition ยาทเปน lipid soluble drugs บางชนดท fat : water partition สงๆ อาจถกเกบสะสมในไขมน ซงท าหนาทเหมอนกบเปน drug reservoir เชน ยา Thiopental จะกระจายตวไปสะสมในไขมนทงรางกายภายใน 3 ชวโมงหลงไดรบยา ไขมนคอนขางจะเปน stable reservoir เนองจากมการไหลเวยนเลอดต า

4. การเปลยนแปลงยา (Drug Metabolism) หรอ Biotransformation เกยวของกบปฏกรยาทางชวเคม 2 ปฏกรยา ไดแก

1) Phase I reaction : ปฏกรยา oxidation reduction และ hydrolysis ซงมกเปนการเตม reactive group เขาไปในโมเลกล ซงผลทเกดขนมกจะม chemically reactive มากขนและอาจม toxicity มากขน


2) Phase II reaction : ปฏกรยา conjugation ซงเปนการเตม substituent group เขาไปยงโมเลกลของยา โดยผลทเกดขนมกจะเปน pharmacologically inactive และม lipid soluble นอยลงและท าใหถกขบออกทางน าดหรอทางปสสาวะไดดขน ทงสอง Phase เกดขนเพอท าใหยาม lipid solubility ทลดลงและถกก าจดออกไปทางไตไดดขน Phase I และ Phase II reactions เกดขนมากท “ตบ” สารทเกดขนจากกระบวนการ metabolism เรยกวา “Metabolite”

ปจจยทมผลตอการเปลยนแปลงยา มดงน 1. Enzyme Induction การสงเคราะหเอนไซมทเกยวของกบการเปลยนแปลงยาเกดขนไดเมอไดรบสารเคม

ตางๆ จากสงแวดลอมและยาบางชนด สารทสามารถเหนยวน าท าใหเกดการสรางเอนไซมทใช เปลยนแปลงยา (metabolize) ไดเรยกวา “enzyme inducer” ซงการทมเอนไซมเพมขนจะท าใหอตราการเปลยนแปลงของยาเพมขนและเรวขน หากการเปลยนแปลงทเกดขนเปน active substances กอาจท าใหมโอกาสเกด toxicity ไดมากขน ขณะเดยวกนการเปลยนแปลงยาทเพมขนอาจท าใหระดบยาในเลอดลดลงอยางรวดเรว และท าใหยาหมดฤทธเรว

ยาหลายชนดมฤทธเปน Enzyme inducer เชน rifampin ethanol carbamazepine สวนสารเคมตางๆ ทเปน enzyme inducer เชน ควนบหร เปนตน

2. Enzyme Inhibition การยบยงการเปลยนแปลงของยาท าใหระดบยาเพมสงขน และท าใหมฤทธยาวนานขน ซงอาจกอใหเกดอาการไมพงประสงคจากตวยาเองไดมากขน ยาหรอสารทยบยงการเปลยนแปลงยา เรยกวา “enzyme inhibitor” ตวอยางยาหรอสารทมฤทธเปน enzyme inhibitor ไดแก cimetidine ketoconazole clarithromycin and grapefruit juice

3. Genetic polymorphisms ความแตกตางทางพนธกรรมเปนปจจยหนงทท าใหแตละคนมความสามารถในการเปลยนแปลงของยาทแตกตางกนไป

4. Disease ความผดปกตตางๆ ของตบ อาจท าใหการเปลยนแปลงของยาทถกเปลยนแปลงทตบผดปกตได เชน ผปวยทเปน hepatitis, alcoholic liver disease, fatty liver disease, biliary cirrhosis จะมการเปลยนแปลงยาทตบเกดขนไดนอยลง ซงจะลดลงมากนอยเพยงใดขนอยกบความรนแรงของโรค นอกจากความผดปกตของตบแลว การลดลงของการไหลเวยนเลอดทตบ ซงเกดจากโรคของระบบหวใจและหลอดเลอด หรอการใชยากมผลตอการเปลยนแปลงของยาทตบไดเชนกน

5. Age ในเดกแรกเกดจะสามารถเปลยนแปลงยาโดยเกดปฏกรยาใน phase I reaction ได แตในอตราทชากวาในผใหญมาก และยงไมสามารถเปลยนแปลงยาโดยปฏกรยา conjugation (Phase II) ได ปฏกรยาใน phase I และ phase II จะคอยๆ เกดขนไดสมบรณหลงจากชวง 2 สปดาห

ในผสงอายจะมการไหลเวยนเลอดทตบและการท างานของเอนไซมจากตบลดลง ท าใหความสามารถในการเปลยนแปลงยาลดลงกวาในวยผใหญ

5. การขบถายยาออกจากรางกาย (Drug Excretion) รางกายสามารถก าจดยาออกไดทาง ไต ตบ น าด และปอด นอกจากนยาอาจถกก าจดออกทางน านมและเหงอไดดวยแตในปรมาณทนอยมาก ยาอาจถกก าจดออกจากรางกายทงในรปทไมถกเปลยนแปลง หรอ ถกเปลยนแปลงกได อวยวะหลกในการก าจดยา คอ ไต ซงสารทเปน polar compound จะถกก าจดออกไดดกวาสารทม high lipid solubility ดงนน จงเหนวายาทเปน lipid soluble จะถก


เปลยนแปลงยาใหไดเปนสาร polar compound กอนจงจะถกขบออกมาได นอกจากการขบออกทางไตโดยปสสาวะแลว ยาบางอยางอาจขบออกไดทางอจจาระ ทางน านม และทางปอดได โดยทางปอดนนโดยมากเปนทางในการก าจดยาทเปน gas หรอ vapor


Diabetes & Medications adherence

อ.ชลธรา เรยงค า/ผศ.วนด โตสขศร ผน ากจกรรม อ.ดร.วชชดา เจรญกจการ ผลขต

โรคเบาหวานเปนโรคทตองไดรบการรกษาดวยยาอยางตอเนอง รวมทงการปรบเปลยนพฤตกรรม ถงแมวาผปวยกลมนจะดแลตนเองได รบรประโยชนของการรกษา รบรวาตนเองจะตองไดรบยาอยางตอเนอง แตสวนใหญกยงคงมปญหาในการปฏบตตามแผนการรกษา ไมสามารถควบคมระดบน าตาลในเลอด โดยเฉพาะปญหาเรองการไมรบประทานยา (Medication Adherence & Medication compliance) อาจารยชลธรา เรยงค า ซงเปนอาจารยและผเชยวชาญดานโรคระบบตอมไรทอ โดยเฉพาะโรคเบาหวาน จงจดเสวนาหวขอ Diabetes & Medications adherence รวมกบอาจารยในภาควชาฯ เพอหาแนวทางในการดแลผปวยบรหารยารกษาเบาหวานอยางมประสทธภาพ โดยสรปไดดงน

1. Medication compliance หมายถง ผปวยเชอฟงแพทยและปฏบตตามแพทยสง Medication adherence เปนค าทใชผปวยเปนศนยกลางผปวยเขาใจยอมรบและตดสนใจวาจะปฏบตตน และรบประทานยาใหถกขนาด ถกเวลาตามทแพทยแนะน า เพอใหไดผลการรกษาดทสด ซงมกจะตองน ายาตดตวไปดวยเสมอ จงใชค าวา “เกาะตดยา”

2. Medication adherence in Diabetes จาก Systematic review : Adherence rates to Diabetes medications varied from 31-87 % in retrospective. (Odegard, P.S., 2007) พบปญหาแบงออกเปน

• Diabetes medication does more than twice daily

• The ability to read the diabetes medication prescription label

• Forgetting due to busy schedule

• Difficulty taking multiple medications

• Misunderstanding or Denial of disease

• Failure to see treatment as necessary, especially if asymptomatic

• Low expectations about treatment

• Financial barrier

• Physical barrier สวนงานในประเทศไทย เชน ปจจยทมความสมพนธกบการรบประทานยาอยางสม าเสมอในผปวยเบาหวาน

ชนดท 2 ในอ าเภอคเมอง จงหวดบรรมย ประเทศไทย (ภวคร ชยมน , 2009) พบปจจยทมความสมพนธกบการรบประทานยาไมสม าเสมอ ไดแก เพศ จ านวนชนดยาเบาหวานทตองรบประทาน คะแนนความร และคะแนนการสนบสนนทางสงคม


3. ผลขางเคยงของการใชยาเบาหวาน ไดแก

ชอยา ผลขางเคยง

1. ซลโฟนลยเรย (Sullfonylureas : SU) : Glibenclamide Glipizide Gliclazide

อาการน าตาลในเลอดต า

2. ไบกวไนด (Biguanides) : Metformin (Glucophage)

อาจเกดภาวะคงของกรดแลกตก และไมควรใชกบผปวยโรคตบ หรอไตเสอม อาจพบอาการเบออาหาร คลนไส ขมในปาก

3. อลฟากลโคซเดส อนฮบเตอร (Alpha-glucosidase inhibitor) : Acarbose หรอ Glucobay และ Voglibose หรอ Basen (Basen FDT ® (Fast Disintegrating Tablet) ซงยาจะแตกตวในปากทนททรบประทาน

ผลขางเคยง ไดแก ทองอด ทองเฟอ ผายลม ทองเสยได

4. ไธอะโซลดนไดโอน (Thiazolidinedione) : Avandia และ Actos

ระมดระวงการใชยาในผปวยโรคตบ พาหะของเชอไวรสตบอกเสบบ หวใจท างานลมเหลวโดยแนะน าหตรวจเอนไซมตบทก 2 เดอนในปแรก หญงทใชยาคมก าเนดอาจท าใหผลยาคมก าเนดลดลง

4. ประเดนปญหาทส าคญของการไมรบประทานตามแผนการรกษา อาจมาจากระยะเวลาของการไดรบขอมล

ของผปวยทสน และเนอหาเขาใจยาก 5. ปจจยทมความสมพนธกบการรบประทานยาอยางสม าเสมอ ไดแก เคยหยดใชยาเบาหวาน รบรอาการ

รบรผลทตามมาจากความเจบปวย กงวลเกยวกบความเจบปวย รบรความจ าเปนเกยวกบยาและความกงวลเกยวกบยา 5.1 มการศกษาเชงทดลองทสงเสรมใหผปวยรบประทานยาตามแผนการรกษา โดยการปรบเปลยนพฤตกรรม

- การใชอปกรณ เชน ปฏทน อปกรณเตอนกนยา กลองบรรจยา - การใหความรทงรายบคคลและรายกลม - การศกษาในบรบทเกยวกบ health literacy ของผปวย


ประเดนปญหาการใชยาในระบบทางเดนอาหาร

ผศ.จงกลวรรณ มสกทอง/รศ.ปราณ ทไพเราะ ผน ากจกรรม อ.ชลธรา เรยงค า ผลขต

ปญหาสขภาพในระบบทางเดนอาหารสวนใหญเปนปญหาเรอรงทจ าเปนตองใชยาในระยะยาว รวมกบการปรบเปลยนพฤตกรรมประสทธผลของการรกษาจงขนอยกบความรวมมอในการรกษาทงจากแพทย พยาบาล บคลากรทางการแพทย ผปวยและครอบครว ในการจดการกบปญหาโดยเฉพาะการไดรบยาทเหมาะสม ผชวยศาสตราจารย จงกลวรรณ มสกทองและรองศาสตราจารยปราณ ทไพเราะ ซงเชยวชาญการดแลผปวยทมปญหาในระบบน จงน าประเดนปญหาของการไดรบยาระบบทางเดนอาหารมาเสวนาแลกเปลยนทงความรเกยวกบปญหา การรกษาในโรคระบบทางเดนอาหารทพบบอย ซงสรปไดดงน

ปญหาสขภาพในระบบทางเดนอาหารทพบบอย ไดแก GERD, Peptic ulcer, GI Bleeding, IBS (Irritable Bowel Syndrome), NASH, Chirrhosis, HCC มปจจยทเปนปญหาเรอรง ไดแก

1. พฤตกรรมการบรโภคอาหาร - ชนดของอาหาร : ท าลายสขภาพ คารโบไฮเดรตสง ไขมนสง - เวลาในการบรโภคอาหาร : ไมครบทกมอ ไมตรงเวลา - รบประทานอาหารเดมๆ บอยครง 2. เชอ Helicobacter Pylori 3. การใชยาทมฤทธระคายเคองกระเพาะอาหาร หรอ ใชยาเกนความจ าเปน เชน NSIAD, ASA 4. การใชยารกษาโรคประจ าตวเปนเวลานาน ท าใหเกดความผดปกตเกยวกบการท างานของตบ เชน ยารกษา

วณโรค

GERD : โรคกรดไหลยอน ซงพบวากรดอาจไหลยอนจากหลอดอาหารไประคายเคองกลองเสยงท าใหเกดเสยงแหบได ประเดนปญหาการใชยาในระบบทางเดนอาหาร 1. รบประทานยาไมตอเนอง เชน ในกลม PPI 2. รบประทานยาเกนความจ าเปน ใชยาเกนขนาด ท าใหมผลตอตบ 3. รบประทานยาไมถกวธ 4. รบประทานยาตามการโฆษณาจากสอตางๆ ซงอาจมการโฆษณาเกนจรง 5. การรบประทานผลตภณฑเสรมอาหารตางๆ 6. รบประทานยาเอง โดยไมเคยไดรบการตรวจวนจฉยโรคทแทจรง แนวทางการลดปญหา : ปรบเปลยน Life style

ปรบพฤตกรรมการบรโภคอาหารใหถกตอง

ไมใชยาเกนความจ าเปน


ถารบประทานยาทมผลตอระบบทางเดนอาหาร ควรรบประทานใหถกวธ เชน รบประทานยาหลงอาหาร

รบประทานยาใหตอเนอง ไมหยดยาเอง

ถารบประทานยาแลวไมหายควรพบแพทยเพอตรวจหาสาเหตทแทจรง

ไมควรซอยารบประทานเอง

รายงานผลการวจยทเกยวของกบยา PPI (Proton pump Inhibitor)

Proton-Pump Inhibitors and Osteoporotic Fractures การศกษาทางระบาดวทยากอนหนานแสดงถงความสมพนธของการใชยากลม Proton-Pump Inhibitors

(PPI) กบการเกดกระดกสะโพกหกเชอวาการใชยากลม PPI เปนเวลานาน

มการหลงกรดจากกระเพาะอาหาร

การดดซมแคลเซยมจากทางเดนอาหาร และอาจมผลตอสมดลของกระดกโดยตรง กรดทหลงมาจากกระเพาะอาหารมสวนชวยสงเสรมการละลายและดดซมแคลเซยมจากทางเดนอาหาร Gray และคณะ ศกษาถงความสมพนธของการใชยากลม PPI และความเสยงตอการเกดกระดกหก ตดตามประชากรจ านวน 130 ,487 ราย เปนผหญงวยหมดประจ าเดอนในชวงอาย 50-79 ป ทไมเคยมกระดกสะโพกหกมากอนในชวงระยะเวลาของการตดตามเฉลย 7.8 ป พบวาการใชยากลม PPI มความเสยงตอการเกดกระดกหกในต าแหนงตางๆ : กระดกสะโพกหก กระดกขอมอหรอแขนหก กระดกสนหลงยบตว แตไมมนยส าคญทางสถต ความหนาแนนของกระดกสะโพก มการเปลยนแปลงไมชดเจนในชวงเวลา 3 ป อยางไรกตามการศกษาเกยวกบการใชยากลม PPI ตอการดดซมแคลเซยมยงมผลทขดแยงกนรอตดตามผลการศกษาตอไป (Gray SL, et al. Proton pump inhibitor use, hip fracture and change in bone mineral density in postmenopausal women: Results from the Women’s Health Initiative. Arch Intern Med 2010; 170:765.

Recurrent Clostridium difficile Infection and Proton-Pump Inhibitors งานวจยทผานมาพบอบตการณของการตดเชอ Clostridium difficile รวมทงอตราการตดเชอซ า ม

ผวจยตงสมมตฐานวา การใชยากลม proton-pump inhibitor ( PPI ) อาจ ความเสยงตอการตดเชอชนดตางๆ รวมทง Clostridium difficile Linsky และคณะ ไดท าการวเคราะหขอมลผปวยทมขอมลการรกษาใน New England Veterans Healthcare System ระหวางป ค.ศ. 2003-2008 จ านวน 1,166 ราย พบวาเปนผชายรอยละ 97 อายเฉลย 74 ป มหลกฐานของการตดเชอ Clostridium difficile โดยตรวจพบทอกซนในอจจาระและไดรบการรกษาดวย metronidazole หรอ vancomycin ผปวยจ านวน 527 ราย (รอยละ 45.2) รบประทานยากลม PPI ในชวงเวลา 14 วน ทท าการรกษาการตดเชอ Clostridium difficile และผปวยกลมนรอยละ 82.4 รบประทานยา กลม PPI เปนเวลานาน 15-90 วน ในขณะทผปวยจ านวน 639 ราย รอยละ 54.8 ไมไดรบประทานยากลม PPI ตงแตเรมรกษามเพยงรอยละ 6.4 เทานนทไดรบประทานยากลม PPI ในระหวางตดตามผลการศกษาพบวาผปวยจ านวน 251 ราย รอยละ 21.5 ตรวจพบหลกฐานในอจจาระบงชการกลบเปนซ าของการตดเชอ Clostridium difficile โดยพบวาผปวย


ทรบประทานยากลม PPI ตงแตชวงทเรมท าการรกษา Clostridium difficile มความเสยงทจะเกดการตดเชอ Clostridium difficile ซ ามากกวากลมผปวยทไมไดรบประทานยากลม PPI การศกษาแบบทบทวนขอมลเดมนไมสามารถตรวจสอบวาผปวยทไมไดรบยากลม PPI จากแพทยผดแลไดมการซอยาดงกลาวมารบประทานเองหรอไม นอกจากนการศกษานไดขอมลสวนใหญมาจากผปวยเพศชายในวยสงอาย จงเปนการยากทจะน าขอมลดงกลาวไปใชกบประชากรโดยทวไป ขอมลจากการศกษานแสดงใหเหนวาการใชยากลม PPI อาจความเสยงตอการตดเชอ Clostridium difficile ( Linsky A, et al. Proton pump inhibitors and risk for recurrent Clostridium difficile infection. Arch Intern Med 2010; 170:772.) ซงรองศาสตราจารยศศมา กสมา ณ อยธยา เพมเตมขอมลวาเปนการศกษาทท าในผปวยทไดรบ Antibiotics อยซงเปนกลมทมแนวโนมทจะตดเชอไดงายอยแลว ท าใหพบอบตการณการตดเชอดงกลาวสงขน

High-Dose vs. Low-Dose Proton-Pump inhibitors แนวทางการรกษาตางๆ ในปจจบนแนะน าใหใชยากลม Proton-Pump Inhibitors (PPI) ในขนาดสงเพอชวย

ลดความเสยงตอการเกดเลอดออกซ าในผปวยทมปญหาเลอดออกจากแผลเปปตค จากบางการศกษาไดแสดงใหเหนวาการใชยากลม PPI ในขนาดต ากสามารถชวยลดความเสยงตอการเกดเลอดออกซ าในผปวยกลมดงกลาวไดเชนเดยวกน Wang และคณะ ไดรวบรวมขอมลจากงานวจยทด าเนนการแบบเลอกสมโดยมกลมเปรยบเทยบมาท าการวเคราะหแบบ meta-analysis พบวามเพยงงานวจย 7 รายงานทเหมาะสมตอการวเคราะหครงน ผลของการวเคราะห พบวาการใชยากลม PPI ในขนาดสงมประสทธภาพไมแตกตางจากการใชยากลม PPI ในขนาดต า ในการชวยลดภาวะเลอดออกซ า

PPI use is associated with bacterial peritonitis

ปจจบนในเวชปฏบตพบวา มการรกษาผปวยตบแขงทมปญหาทาง GI ดวยยา PPI ยากลม PPI มการ

ยบยงการหลงกรดมาก และนาน Bact. ใน GI งานวจยพบวา ผปวยตบแขงทเปน spontaneous bacterial peritonitis มประวตรบประทานยากลม PPI กอนมารกษาในรพ. รอยละ 69 สวนผปวยตบแขงทไมมปญหา spontaneous bacterial peritonitis มประวตรบประทานยากลม PPI รอยละ 31 (Bajaj JS, et al. Association of proton pump inhibitor therapy with spontaneous bacterial peritonitis in cirrhotic patients with ascites. Am J Gastroenteral 2009 ; 104 : 1130-4.)

การใชยาเกยวกบโรคตบอกเสบ

Should antiviral therapy be offered to elderly patients การรกษาผปวยไวรสตบอกเสบซ ทอาย 60 ป ดวยยา interferon และ ribavirin เกดผลขางเคยงบอยกวา

ผปวยอายนอย ผสงอายตองหยดยากอนเวลา ท าใหผลการรกษาลดลง และเสยงตอการเปน HCC Ikeda และคณะ

ศกษาผปวยไวรสตบอกเสบซ ทอายมากกวา 60 ป และไดรบการรกษาดวย interferon ความเสยงตอการเกด HCC และมโอกาสอยรอดดกวาผปวยทไมไดรบการรกษา ปญหาทส าคญ คอ จ าเปนตอง ขนาดยา ribavirin / หยดยาชวคราวจากผลขาเคยงของยา และผสงอายมความเสยงตอระบบประสาทจากยา interferon ท าใหสบสน


ออนเพลย สมรรถภาพการท างานในชวตประจ าวน ซมเศรา (ผปวยทมปญหาทางระบบประสาท/ จตเวช) ขอมล

ดงกลาวสนบสนนวาควรใหการรกษาผปวยไวรสตบอกเสบซ กอนอาย 60 ป ลดผลขางเคยงของยา ผสงอายทอายมาก แตสมรรถภาพของตบยงท างานไดในเกณฑปกต เกรดเลอดต าปานกลาง อาจรกษาดวยยา interferon ได (ตดตามการเปลยนแปลงของ lab.CBC) Floreani A. Should antiviral therapy be offered to elderly patients Nat Rev Gastroenterol Hepatol 2009 ; 6 : 503-4.

Reference งานวจย - จลสารสมาคมแพทยระบบทางเดนอาหารแหงประเทศไทย, พฤษภาคม-มถนายน 2553. - จลสารสมาคมแพทยระบบทางเดนอาหารแหงประเทศไทย, กรกฎาคม-สงหาคม 2552.

ซงมการแสดงความคดเหน และแลกเปลยนความรอยางกวางขวาง สรปไดดงน

ผปวยทมปญหาระบบกระดก รบประทานยารกษาโรคทางระบบกระดก มกพบภาวะเลอดออกในระบบทางเดนอาหารรวมดวย แมวาจะไดรบยาลดกรดรวมดวยแลวกตาม จงขอใหเปนประเดนทพงเฝาระวง โดยมผรวมแลกเปลยนประสบการณวาในบางครงผปวยอาจจะรบประทานเฉพาะยารกษาโรคกระดก และรบประทานยาลดกรดไมครบ จงอาจเปนเหตใหเกดอบตการณดงกลาวได

ยาอกกลมหนงทเปนยาลดกรด คอ H2 Inhibitor เชน Ranitidine อาจท าใหเกดภาวะ Agranulocytosis ได

การซอยามารบประทานเองในผทมความรอาจท าได แตควรพบแพทยเนองจากเพอใหไดรบการตรวจวนจฉยสาเหตทแทจรงของโรค และเฝาระวงความเสยงไดถกตอง

ยา Alum milk และยา Alum gel มขอแตกตาง ดงน - ยา Alum milk มสวนผสมของ Magnesiun Hydroxide ท าใหลดอาการทองผก - ยา Alum gel มสวนผสมของ Aluminium ท าใหเกดอาการทองผกได

ซงสามารถใชยา Alum milk และยา Alum gel รวมกบ PPI ได ถายงมอาการปวดแสบทองรวมดวย เชนเปนในชวงกลางคนโดยรบประทานยา PPI bid ac และรบประทานยา Alum milk และยา Alum gel เสรมชวงกลางคน

อาการ GERD อาจมแนวทางในการดแลเสรม ดงน - หลงรบประทานอาหาร ใหนงประมาร 2-3 ชวโมง (อยารบนอนหลงอาหาร) - ทานอนทชวยบรรเทาการเกอดกรดไหลยอน คอ นอนตะแคงซาย - ไมควรใสเสอผารดๆ

อาการน าทอาจท าใหการวนจฉยลาชา หรอคลาดเคลอน - บางครงพบผปวย GERD ทแผนก ENT เนองจากผปวยมาดวยอาการเสยงแหบ - อาจพบการวนจฉยทคลาดเคลอนได ในรายทมาตรวจดวยอาการจกแนนทองบรเวณลนป ซงอาจท าให

สงสยวาเปนโรคหวใจ - รายทมาดวยอาการ Chest pain รวมกบภมแพ ซงสาเหตทแทจรงคอ GERD


- มผปวยทมาตรวจท ER ดวยอาการจกแนน ภายหลงวนจฉยไดวาเปน Thyroid crisis ท าใหอาจมการ delay diagnosis และท าใหการรกษาลาชา

- ผปวยหดหอบ เนองจากภาวะกรดไหลยอน เขาส sinus ท าใหเกด sinusitis induced Asthma แพทยรกษาโดยใหรบประทานยา Ranitidine ตอเนอง

ค าสอนของผใหญทมมาแตโบราณ อาจน ามาเปนแนวคดปรบใชเพอลดอาการในระบบทางเดนอาหารได - หลงรบประทานอาหารใหนงใหขาวเรยงเมดกอน แลวคอยไปนอน - หลงรบประทานอาหารเสรจใหม ไมควรอาบน า จะท าใหทองอด เนองจากการอาบน า ความเยนของน าท าให

หลอดเลอดหดตว สงผลใหเลอดไปเลยงกระเพาะอาหารลดลง ความสามารถการยอยอาหารลดลง


การใชยาพนขยายหลอดลม (Bronchodilators)

ผศ.ดร.ดวงรตน วฒนกจไกรเลศ/อ.พรรณภา สบสข ผน ากจกรรม อ.ธนษฐา สมย ผลขต

การรกษาโรคปอดเรอรงทส าคญทสดอยางหนงคอ การใชยาเพอขยายหลอดลม ซงมทงการใชยาชนดรบประทานและยาพน ซงยาขยายหลอดลมนนเปนการชวยรกษาบรรเทาอาการของโรคเทานน แตไมไดท าใหโรคนนดขนหรอหายขาด แตฤทธของการขยายหลอดลม ท าใหอากาศผานเขาไปในปอดไดมากขน ตวอยางยาขยายหลอดลม ไดแก ยากระตนเบตา Beta Agonist, ยาในกลมธโอฟลลน Theophylline และยาตานโคลเนอจก Anticholinergics ยาเหลานใชบอยในหอผปวยทางอายรศาสตร อยางไรกตามยาเหลานจะมผลขางเคยงทกอใหเกดอนตรายหรอถาใชผดวธจะท าใหดอยประสทธภาพได ซงผศ.ดร .ดวงรตน วฒนกจไกรเลศ และอ.พรรณภา สบสข ซงเชยวชาญดานโรคระบบทางเดนหายใจ จงน าประเดนการใชยามาแลกเปลยนประสบการณ ดงน

1. ขอบงใช : ยาขยายหลอดลม เปนยาทมฤทธในการท าใหหลอดลมทหดเกรง ตบตว เกดการขยายตว จงใชรกษาภาวะทมการตบตวของหลอดลมในโรคทางเดนหายใจตางๆ เชน หด หลอดลมอกเสบ ถงลมพอง หลอดลมอกเสบเรอรง หลอดลมพอง เปนตน ทใชบอย ไดแก อะมโนฟลลน ชนดฉด, ทโอฟลลนชนดออกฤทธยาว และยากระตนบตา 2

2. วธการบรหารยา Bronchodilator

พนยาขยายหลอดลมไปสปอดโดยใชสเปยพนโดยตรงไปยงปอด - ขนาดเลกลง-ชวยลดผลกระทบ

ขนาดของอนภาคก าหนดวธการทจะยาจะเดนทางผานทางเดนหายใจ - > 5 um => ทางเดนหายใจสวนบน, ในขณะท < 0.05m จะหายใจออกทดทสด - ดทสด/เหมาะสมทสด คอ = 1-5 um

อปกรณทใช - สเปรยผงหรอแหง

- สเปรย-เปดใชงานไดเมอตองการสดดม

- ผงเคมแหง-เปนอนภาคขนาดทเหมาะสมตอการสดดมท าใหเกดการกระจายตวของอนภาค

แบบพน

- ใชกบ face mask และยาพน

- เปด Jet (air) หรอมการสนสะเทอนท าใหอนภาคเลกลง

- เปด flow 6- 8 LPM


3. ยากลมทผปวยสามารถใชพนไดเอง ยาทใชบอยในการพนยา คอ 3.1 Beta2- adrenoceptor agonists : - เชน Salbutamol, terbutaline, (ออกฤทธเรว) สวน salmeterol, formoterol (ออกฤทธชา) - กระตนท B2-adrenoceptors ของกลามเนอเรยบ (bronchial smooth muscle) - การเลอกยาตวนเพอชวยลดผลกระทบ

Pharmacokinetics : (กลไกการออกฤทธของยาจะขนอยกบขนาดและชนดของยา) - การเลอกใชยาขนอยกบ - ออกฤทธเรวใน 5 นาท - Salbutamol-ออกฤทธใน 6 hrs - Salmeterol- ออกฤทธนานกวา 12 hrs - คณสมบตของ Lipophillic - ความทนในการใชยา (drug tolerance เมอใชไปนานๆ การกระตน Brochodilator จะลดลง)

Adverse effects : - โครงกระดก และกลามเนอสน - หวใจเตนเรวกวาปกต (Tachycardia) (ภาวะหวใจเตนผดปกตอนๆ) - ปวดศรษะ - ใชอยางระมดระวงในผปวยทเปน Hyperthyroidism

3.2 Antimuscarinics (anticholinergics) :

เชน Ipratropium, tiotropium

รบ cholingeric 3 ชนด - ปมประสาท Parasympathetic - เซลลประสาท Presynaptic cholinergic (Ach) - Postsynaptic mediators for bronchoconstriction

ดงนนจงสงผลกระทบตอกลามเนอเรยบหลอดลมและการหลงเมอก

ใชในผปวย COPD มากทสด

Pharmacokinetics : - ดดซมไมด, ไมถกดดซมเขากระแสเลอด/สมอง - ออกฤทธชา (30-60 นาท) - ครงชวตเปน 16 นาท - 3.5 ชวโมง

Adverse effects : - ปากแหง คลนไส ทองผก ปวดศรษะ ปสสาวะคง


3.3 Methylaxanthines :

เชน Theophylline, aminophylline - พบในธรรมชาต เชน กาแฟ ชา และชอคโกแลต - ยาขยายหลอดเลอด ลดการบวม/ตานการอกเสบ (ควบคมระบบหายใจ กลามเนอทชวยใน

การหายใจมแรงมากขนดวยและมผลตอภมคมกน

Pharmacokinetics:

ใหทางปาก, ใหทางหลอดเลอดด า - metabolized - ยาทมดชนการรกษาแคบ (5-20 mg/l) - ผลของพษยา > 20 mg/l - มผลตอระบบทางเดนอาหาร คอ ไมอยากอาหาร คลนไส อาเจยน - มผลตอระบบประสาทสวนกลาง คอ ปวดศรษะ วตกกงวล > 40 mg/l - มผลตอระบบประสาทสวนกลาง คอ ชกเกรง - มผลตอระบบหลอดเลอด คอ ภาวะหวใจเตนผดจงหวะชนดรนแรง

หมายเหต ยาทง 3 กลมยงไมมใครบอกไดวายาตวไหนดทสด แตสวนใหญจะใชรวมกน

Adverse effects : - ระบบทางเดนอาหารเสย - กระตนระบบประสาทสวนกลาง (นอนไมหลบ หงดหงด ชกและปวดหว) - ความดนโลหตต า (peripheral vasodilatation) - กระตนใหเกดภาวะหวใจเตนผดจงหวะ (arrhythmias)

Contras : cardiac disorders, ความดนโลหตสง (hypertension), hepatic impairment

Beradual forte สวนประกอบ : - ยาชนดน าบรรจหลอดพลาสตกใชไดครงเดยวกบเครองพนสด หลอดละ 4 มล. มตวยาส าคญคอ

ipratropium bromide 500 mcg และ fenoterol 1,250 mcg - ipratropium bromide มฤทธยบยงการกระตนรเฟลกซของเสนประสาท vagus - fenoterol hydrobromide เปนยากระตนซมพาเทตคทออกฤทธกระตนเฉพาะตอ Beta-2 receptor เมอ

ไดรบยาในขนาดทแนะน าใหใชในการรกษา ท าใหเกดการขยายตวของกลามเนอเรยบของผนงหลอดเลอดและหลอดลมจะชวยปองกนการเกดภาวะหลอดลมหดตวจากการกระตนของสารกระตน เชน histamine, methacholine อากาศเยนและสงแปลกปลอมตางๆ


Salbutamol / (Ventolin)

Salbutamol มคณสมบตเปน B-adrenergic agonist ดงนน จงใหผล - ขยายหลอดลม (bronchodilater) - ขยายหลอดเลอดและหลอดเลอดสวนปลาย (vasodilater) - คลายกลามเนอมดลก (uterine relaxation) - กระตนการท างานของกลามเนอลาย - ท าใหหวใจเตนเรว (tachycardia)

Inhaler for asthma : Metered-dose inhaler 90-180 mg (1-2 puff ) ทกๆ 4-6 ชวโมง หรอเมอมอาการ และกอนออกก าลงกาย : Inhalation solution ( Nubulizar ) 2.5 mg 3-4 ครงตอวน

Inhaler for severe bronchospasm : Nubulizer 2.5-5 mg ( 0.5-1 ml ของ nubulizer ขนาด 0.5% ใน 2-3 ml ) ทก 4 - 6 ชวโมงและเมอมอาการ หรออาจใหทก 1-2 ชวโมง ขนอยกบวจารณญาณของแพทย

ส าหรบโรคหอบหด (asthma) 2-4 mg ทก 6-8 ชวโมง ถาผปวยไมตอบสนองอาจเพมขนาดไดไมเกน 32 mg/day (ถาเกนกวานนใหมาพบแพทย)

Theophylline / (Nuelin SR) Theophylline มฤทธคลายกลามเนอเรยบของหลอดลมและหลอดเลอดทปอด จงมฤทธในการขยายหลอดลม

และขยายหลอดเลอดทปอด ทงนยงมฤทธในการเปนยาขบปสสาวะ ขยายหลอดเลอดหวใจ กระตนหวใจและสมองสวน cerebrum ซงสงผลใหมการหดตวของกลามเนอกะบงลมดขน

ขอบงใช - ใชในโรคหอบหด (Bronchial asthma) และโรคภมแพอดกน ขนาดและวธการใช (Dose and administration) - ยาเมดออกฤทธเนนขนาด 250 mg ผใหญ รบประทาน 1 เมด ทก 12 ชวโมง เดกอายนอยกวา 12 ป รบประทานมากกวา 10 mg/kg ทก 12 ชวโมง

Aerosol Therapy ใน Mechanical ventilator Device ทใชบรหาร aerosol ใน Mechanical ventilator 1. MDI (Meter dose inhaler) 2. SVN (Small volume nebulizer)


ปจจยทมผลตอปรมาณ aerosol ในผปวยทใชเครองชวยหายใจ 1. ขนาด Endotracheal tube, ventilator settings, ต าแหนงการวางของ aerosol generator ในวงจร

เครองชวยหายใจและลกษณะของ adapter ทใช 2. Humidity ใน ventilator circuit พบวาความชนทมากขนอาจจะท าให aerosol deposition ใน lower

airway ลดลงไดมากถงรอยละ 40 เพราะความชนท าให aerosol particle มขนาดโตขน (Humidifier ควรตรงตามขด) 3. พยาธสภาพในทางเดนหายใจของผปวย 4. Breath configurations ผปวยทใชเครองชวยหายใจจะมรปแบบของลมหายใจเปน square หรอ

decelerating inspiratory flow และม inspiratory flow สงถง 40-60 ลตร/นาท ปจจยดงกลาวจะลดปรมาณ aerosol ทเขาไปในทางเดนหายใจตอนลาง

5. ขนาดของอนภาคยาพน

ขนาดอนภาคยา และต าแหนงทสะสมในปอด

ขนาดของอนภาคยา (หนวย ไมครอน)

ต าแหนงบนทางเดนหายใจทอนภาคตกเกาะ

< 1 ลองลอย ไมยดเกาะกบสวนใด และออกมากบลมหายใจออก 1-2 Alveoli เปนขนาดทเหมาะสมในผปวยทใสทอชวยหายใจ 2-5 Bronchi and bronchioles เปนขนาดทเหมาะสม เมอตองการใหยา

ออกฤทธททางเดนหายใจสวนลางในผปวยทหายใจเองได 5-100 Mouth, nose and upper airway >100 ไมเขาไปใน respiratory

การใช SVN (small volume nebulizer) ในผปวยทใชเครองชวยหายใจ - ควรใช SVN ทผลตละอองฝอย ทมขนาด 1-2 ไมครอน - ในการพนยา ควรใชแรงดน gas จากภายในเครองชวยหายใจเองท าใหมการ Nebulize ยาเฉพาะชวง

หายใจเขา เนองจากเครองชวยหายใจจะมการแบงอากาศจากวงจรมาให Nebulizer system ขณะใหแรงดนบวกกบผปวย ชวยลดการสญเสยของ aerosol ในชวงหายใจออก ท าใหไมเปลองยา

- ในผปวยทหายใจเอง ยาจะเขาสทางเดนหายใจตอนลางและปอดได รอยละ 8-12 แตในผปวยทใชเครองชวยหายใจ ยาจะเขาสทางเดนหายใจตอนลางและปอดไดเพยงรอยละ 1.2-3.0 เทานน

- ประกอบ SVN เขากบ inspiratory limb ของ ventilator circuit ใหหางอยางนอย 30 cm จาก Y-piece เพอใช inspiratory limb เปน drug reservoir ท าใหมการสะสมของยาเพมมากขนในชวงหายใจเขา ชวยใหม drug delivery เพมมากขน


MDI ในผปวยทใชเครองชวยหายใจ - MDI เปนอปกรณทใหสารละอองฝอย ทมขนาดอนภาค 2-5 ไมครอน - สามารถตอ MDI กบวงจรเครองชวยหายใจได โดยใช adapter จะไดปรมาณยาพนเขาสทางเดนหายใจ

ตอนลางรอยละ 3.9-5.6 - การใช spacer chamber จะให aerosol delivery ไดสงมากกวาถง 4-6 เทา - การกด MDI จะตองใหมจงหวะทสอดคลองกนกบ inspiratory flow (การกด MDI 1-1.5 วนาทกอนเครอง

ตลมเขา จะลด drug delivery ไดมากถงรอยละ 35) - ควรตดตง spacer chamber เขาทาง inspiratory limb ของ circuit และอยหางจาก endotracheal

tube ประมาณ 15 cm. - ขนาดยาขยายหลอดลมทใชในผปวยใสเครองชวยหายใจยงไมมมาตรฐาน แตพบวา การให salbutamol 4

puff ไดฤทธในการขยายหลอดลมเทากบการให salbutamol 2.5 mg nebulizer - ดดเสมหะใน endotracheal tube กอนการพนยา - ใช holding chamber เสมอ - ปรบเครองชวยหายใจใหได tidal volume อยางนอย 500 มลลลตร และ inspiratory flow rate ต ากวา

40 ลตร/นาท - เขยากระบอกยากอนพนยาเสมอ และกดพนยาใหตรงกบจงหวะเรมตนการหายใจเขา แลวปลอยใหผปวย

หายใจออกตามปกต - รอ 20-30 วนาท กอนกดบรหารยาใหม


ประเดนปญหาประเดนปญหาการใชยาในผปวยไตวาย

อ.นาตยา แสงวชยภทร/ผศ.กรองกาญจน สงกาศ ผน ากจกรรม อ.ดร.วชชดา เจรญกจการ ผลขต

โรคไตวายเรอรงเปนปญหาส าคญทางสาธารณสขและเปนสาเหตการตายทส าคญ ผทมชวตรอดอยจ าเปนตองไดรบยาหลายขนาน ทใชรกษาอาการของตวโรคเองรวมถงโรครวมตางๆ ดวย การคาดหวงจากประสทธภาพของยาเพอรกษาโรคนนเปนสงส าคญ แตอยางไรกตามการใชยาหลายๆ ขนาน อาจพบปญหาจากปฏกรยาของยา อาการทไมพงประสงคของยาทใชดวย ดงนนผใชยา ผดแล รวมถงบคลากรทางการแพทยตองตระหนกถงสงเหลานดวย อาจารยนาตยา แสงวชยภทร และผชวยศาสตราจารยกรองกาญจน สงกาศ ผเชยวชาญดานการดแลผปวยโรคไต จงน าประเดนดงกลาวมาแลกเปลยนประสบการณการใชยาในผปวยโรคไตวาย ซงสรปไดดงน

1. ยาทใชในผปวยโรคไตวายเรองรง แบงออกเปน 2 กลมใหญ ไดแก 1.1 กลมยาพนฐาน เชน folic acid, phosphate binders, ferrous sulphate, sodium bicarbonate,

vitamin B complex 1.2 ยากลมเฉพาะ ไดแก erythopoetin, antihypertensive, vitamin D

2. ยาทเปนประเดนส าคญในการเสวนา ไดแก phosphate binder ซงเปนยาทสามารถจบกบฟอสเฟสในอาหาร เพอลดการดดซมของฟอสเฟสทางล าไส ชนดของยากลมน ไดแก calcium carbonate, calcium acetate, aluminium hydroxide, alummilk

3. การบรหารยา phosphate binder ใหไดประสทธภาพทด คอการรบประทานยาใหถกวธ ไดแก 3.1 ตองรบประทานพรอมอาหาร ควรรบประทานพรอมอาหาร (พรอมอาหารค าแรกทนท) การรบประทาน

หลงอาหารจะไมชวยลดระดบฟอตเฟตในเลอด กลบจะไปเพมระดบของแคลเซยมในเลอดมากเกนพอด 3.2 ถาเปนรปยาเมด ควรเคยวยากอนกลน 3.3 ระวงการเกดปฏกรยาระหวางยาในกลมนกบยาอนๆ เชน กลม Fluroquinolone ยาเสรมธาตเหลก 3.4 แมวาระดบฟอตเฟตจะลดลงมาอยในระดบทยอมรบได ยงตองรบประทานยาตอ และควบคมปรมาณ

อาหารทมฟอตเฟตสงตอไป 3.5 ผปวยอาจไดรบยาจบฟอตเฟตทมอลมนมเปนสวนประกอบ ใหไปจบฟอตเฟตทมอลมนมเปนสวนประกอบ

เปนชวงเวลาสนๆ 3.6 รบประทานพรอมอาหาร หามถอดหรอเคยวแคปซล 3.7 อาจรวมตวกบยาบางชนด ท าใหการดดซมยาอนเขาสรางกายลดลง ลดการดดซมวตามนบางชนด ควรให

ยาอนๆ อยางนอย 1 ชวโมงกอน หรอ 3 ชวโมงหลงจากใหยาชวยลดระดบไขมนในเลอดไดดวย


4. ยาอนทใชบอยในผปวยโรคไตวายเรอรง ไดแก กลมยาลดความดนโลหต ธาตเหลก (ใชคกบการใชฮอรโมน erythromycin), โซเดยมไบคารบอรเนต (ควรจ ากดโปรตนขณะใชยา ระวงการคงของโซเดยม), วตามน C (หามรบประทานมากเกนไป เพราะจะท าใหระดบ oxalate สงขน เกดการตกผลกในไต ท าใหไตเสอมมากขน), กรดโฟลก (ไมควรรบประทานพรอมผลตภณฑทท าจากนม)

ผลขางเคยงและวธการใชยาในกลมผปวยโรคไตวายเรอรงจงตองมความระมดระวง จงไมควรซอยารบประทานเอง และควรดแลผปวยใหไดรบยาอยางถกตอง

กลมชมชนนกปฏบต ภาควชาสขภาพจตและ

การพยาบาลจตเวชศาสตร


เทคนคการสรางและการปรบปรงขอสอบเชงปฏบต


ภาควชาสขภาพจตและการพยาบาลจตเวชศาสตร คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล ไดจดกจกรรมแลกเปลยนเรยนร ในหวขอ “เทคนคการสรางและการปรบปรงขอสอบเชงปฏบต” เมอวนพฤหสบดท 19 พฤษภาคม 2554 เวลา 9.00-12.00 น. ณ หองประชม 801/1 คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล โดยมผชวยศาสตราจารยถวล นภาพงศสรยา รวมแลกเปลยนเรยนร

ผชวยศาสตราจารยถวล นภาพงศสรยา ไดแลกเปลยนเรยนรประสบการณในการเขารวมเปนคณะกรรมการจดท าขอสอบของภาควชาฯ ในวชาการพยาบาลบคคลทมภาวะสขภาพจตเบยงเบน และขอสอบในการสอบรวบยอดหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล หลงจากทไดท าการบรรยายถงเทคนคของการออกขอสอบ โดยเฉพาะขอสอบปรนยซงเปนรปแบบทใชในการออกขอสอบมากทสดของคณะฯ ผชวยศาสตราจารยถวล นภาพงศสรยา ไดเปดโอกาสใหผเขารวมแลกเปลยนเรยนรไดลองสรางขอสอบและท าการวพากษขอสอบ เพอท าใหเกดความเขาใจมากยงขน ดงมรายละเอยดทนาสนใจดงน

เทคนคการออกขอสอบปรนย

ขอสอบปรนย (objective test) ขอสอบปรนย ประกอบดวย 2 สวน คอค าถาม และค าตอบ ตวค าถามของขอสอบปรนยมจดมงหมายเพอให

ผตอบไดแสดงความรความสามารถตางๆ ตามทผถามตองการ ซงจะวดตงแตความจ าผวเผนไปจนถงวดพฤตกรรมทลกซงคอการประเมนคา ค าถามแตละขอจะถามเฉพาะจดเลกๆ ของเนอหา ดงนนจงมจ านวนมากขอ สวนค าตอบของค าถามประเภทนผตอบตองใชเวลาในการคดและตอบเปนสวนใหญ การเขยนตอบจะใชเวลานอยซงอาจเขยนเปนประโยคสนๆ หรอท าเครองหมายบนค าตอบทตองการ แบงได 5 ประเภทคอ

1. ขอสอบแบบตอบสนๆ (short answer test) ลกษณะขอสอบ จะประกอบดวยค าถามทสมบรณ ตงปญหาเปนรปค าถามทมค าตอบตายตวแนนอน

ก าหนดใหผตอบแสดงความสามารถในการแกปญหาดวยการเขยนค าตอบเพยงสนๆ ขอด 1. สรางงาย สะดวกรวดเรว 2. เขยนค าถามไดมากขอและเขยนค าตอบไดงายกวาขอสอบอตนย 3. เหมาะส าหรบวดพฤตกรรมความร-ความจ า ขอจ ากด 1. ยากทจะเขยนค าถามเพอใหไดเพยงค าตอบเดยว 2. ตรวจยากกวาขอสอบปรนยประเภทก าหนดค าตอบมาให 3. บางครงอาจเกดปญหาในการตรวจใหคะแนน เชน ผตอบใชภาษาผดพลาด 4. ไมเหมาะทจะวดพฤตกรรมขนสง เชน การวเคราะห การสงเคราะห การประเมนคา


2. ขอสอบแบบเตมค า (completion test) ลกษณะขอสอบเตมค าจะเขยนประโยคหรอขอความตอนน าไว แลวเวนวางขอความหรอทายขอความส าหรบ

ใหเตมค า เพอใหขอความนนถกตองสมบรณ การเวนชองวางใหเตมค า อาจเวนมากกวาหนงแหงกไดแตไมควรมากเกนไปและควรมขนาดเทาๆ กน การเขยนค าถามใหชดเจนเฉพาะเจาะจงไมก ากวม ใหไดค าตอบทสนทสดและถกตองเพยงค าตอบเดยว

ขอด 1. สรางงายสะดวกและรวดเรว 2. โอกาสทตอบถกโดยการเดามนอย 3. สามารถสรางค าถามวดในเรองหนงๆ ไดหลายขอ ขอจ ากด 1. วดพฤตกรรมความร-ความจ า ซงเปนความรขนต า 2. ถาสวนทตองการเตมมหลายเรอง การเวนทอาจเปนการแนะค าตอบ 3. ขาดความเปนปรนยในกรณทเขยนประโยคน าไมด

3. ขอสอบแบบจบค (matching test) ลกษณะขอสอบ จะประกอบดวยสวนของค าถาม และค าตอบ โดยผตอบจะตองจบคระหวางค าถามและ

ค าตอบทก าหนดใหตรงกน หรอสมพนธกนอยางมเหตผล การเขยนค าสงควรเขยนใหชดเจนวาจะใหผตอบปฏบตอยางไร จ านวนค าตอบควรมมากกวาจ านวนค าถาม 3-5 ขอ ค าทอยในสวนของค าถามและค าตอบควรเปนชนดเดยวกนและเมอน ามาเขาคกนแลวจะไดขอความทสอดคลองกน และควรวางต าแหนงใหอยสลบกน

ขอด 1. สรางงายและประหยดเวลา 2. ถามไดมากขอในเวลาจ ากด 3. เหมาะส าหรบการวดความจ า 4. ตรวจใหคะแนนสะดวกรวดเรว 5. สามารถพฒนาเปนขอสอบแบบเลอกตอบได ขอจ ากด 1. ยากทจะสรางขอค าถามใหเปนเอกพนธกน 2. วดความสามารถชนสงไดนอย 3. ขอสอบขอทาย ๆ มโอกาสตอบถกไดงาย

4. ขอสอบแบบถกผด (true-false items) ลกษณะขอสอบ เปนขอสอบทใหพจารณาขอความทเปนปญหานนวาถกหรอผดตามหลกวชา โดยผตอบตอง

ท ารหสหรอเครองหมายลงทขอความนนๆ ตามทโจทยก าหนด เชน ถก-ผด ใช-ไมใช เหนดวย-ไมเหนดวย เปนตน การเขยนขอสอบทตองการจะถามใหอยในรปประโยคบอกเลา โดยขอความทถามไมควรจะยากเกนไป วางต าแหนงขอ


ถก-ผด สลบกนอยางไมมระบบ เพอปองกนการเดา หลกเลยงการใชค าปฏเสธซอน หรอค าทอาจเปนการชแนะค าตอบได เชนค าวา ทงหมด เสมอๆ ทกๆ ไมมเลย อาจจะ บางอยาง

ขอด 1. ตรวจงาย รวดเรว ยตธรรม มความเปนปรนย 2. วดขอเทจจรงเกยวกบความรความจ าไดด 3. สอบเนอหาวชาไดมากกวาขอสอบแบบอนในเวลาทเทากน 4. ออกขอสอบงาย และไดจ านวนมากขอ แตผสอบใชเวลาท านอย 5.พฒนาเปนขอสอบแบบเลอกตอบได ขอจ ากด 1. ไดคะแนนจากการเดามคอนขางสง เพราะเลอกจากหนงในสองอยาง 2. ไมสามารถทจะวนจฉยไดวา สาเหตทท าขอสอบผดเนองมาจากอะไร 3. มความเชอมนต า ดงนนควรออกขอสอบไมนอยกวา 50 ขอ 4. สวนมากวดไดเฉพาะพฤตกรรมความร-ความจ า 5. สงเสรมการเรยนทไมด เพราะท าขอสอบเพยงแคท าเครองหมายถกผดเทานน

5. ขอสอบแบบเลอกตอบ (multiple choice test) ลกษณะขอสอบ จะประกอบดวยโจทยหรอขอความทเปนประโยคทสมบรณเปนตวค าถาม เพอวดความร

ความสามารถ และตวเลอกตงแต 3 ตวเลอกขนไปอก 1 ชด รวมเปน 1 ขอ ในตวเลอกนนจะมทงค าตอบถก ( key) และค าตอบผด (distracter) ทเปนตวลวงมาใหพจารณา

รปแบบของขอสอบแบบเลอกตอบ ขอสอบแบบเลอกตอบจะมคณภาพมากหรอนอย มกเกดจากการเขยนตวค าถาม และตวเลอก รปแบบค าถามแบบเลอกตอบทนยมม 3 ประเภท คอ 1) ประเภทค าถามเดยว (single question) เปนขอสอบเลอกตอบทแตละขอมงถามเพยงเรองใดเรองหนง

โดยเฉพาะ และสมบรณในตวเอง โดยไมเกยวพนกบขออนๆ เลย ซงแตละขอจะเปนอสระตอกน 2) ประเภทตวเลอกคงท (constant choice) เปนขอสอบทมค าถามหลายขอแตมตวเลอกอยชดเดยว ใชตวเลอก

ซ ากนได ตวเลอกมเพยง 4-5 ตว สวนตวค าถามมกขอกได แตนยมใช 2-10 ขอ 3) ประเภทสถานการณ (situational test) เปนการยกขอความหรอสถานการณทเกยวกบจดประสงคการเรยน

การสอนใหผตอบอานและตอบค าถาม ค าถามชนดนมคณคาตรงทสามารถวดผลสมฤทธของการศกษาไดเปนอยางด อกทงยงสามารถวดสมรรถภาพสมองขนสงไดงายกวาขอสอบประเภทอนๆ

ขอด 1. วดพฤตกรรมทางการศกษาไดหลายดาน ตงแตความรความจ าไปจนถงการประมาณคา 2. เปนขอสอบทตรวจใหคะแนนงาย ถกตอง รวดเรว และมความเปนปรนย 3. มความเชอมนสง เพราะมจ านวนขอสอบมาก และตอบถกโดยการเดามนอย 4. สามารถใชสญลกษณ รปภาพหรอกราฟมาเขยนขอสอบได


5. วนจฉยขอบกพรองในการเรยนได 6. ควบคมความยากงายของขอสอบได 7. วเคราะหปรบปรงคณภาพขอสอบได ขอจ ากด 1. สรางขอสอบใหด ท าไดยาก และใชเวลานาน เพราะตองมคณภาพดทงตวค าถามและตวเลอก 2. ไมเหมาะทจะวดความคดรเรมสรางสรรค การเสนอแนวคด หรอทกษะการเขยน 3. สนเปลองคาใชจายสงในการสรางขอสอบ

หลกการสรางขอสอบแบบเลอกตอบ 1) ตองยดจดประสงคในการสอนเปนหลก เขยนขอสอบตามตารางวเคราะหหลกสตรทไดก าหนดไว โดย

จะตองออกขอสอบใหมจ านวนขอมากกวาจ านวนขอสอบในตารางวเคราะหหลกสตร 2) ค าถามควรเปนประโยคค าถามทสมบรณ เพอจะชวยใหมความชดเจน และเขาใจงายกวาประโยคบอกเลา

การถามค าถามจะตองสน กระทดรดและไดใจความ เนนจดทเปนค าถามใหชดเจน เพอใหเกดความเปนปรนย ไมใชค าฟมเฟอย ไมควรใชตวเลอกซ าซอนกน หรอมความหมายเหมอนกน

3) หลกเลยงค าถามทเปนประโยคปฏเสธ โดยเฉพาะปฏเสธซอน แตถาจ าเปนตองใชประโยคปฏเสธควรขดเสนใตใหชดเจน

4) ถามในสงทมประโยชน สามารถหาขอยตไดตามหลกวชา เพอใหผเรยนไดใชความคด หลกเลยงการถามความจ าจากต ารา สงทเปนความเชอ

5) ตวเลอกแตละตวควรมความยาวเทาๆ กน ถาตวเลอกยาวไมเทากน ควรเรยงจากสนไปหายาว แตทงนถาเปน วน เดอน พ.ศ. ตวเลขหรอจ านวน ใหเรยงจากนอยไปหามาก

6) ตวเลอกตองเปนเอกพนธกน (homogeneity) หรอไมกมโครงสรางสอดคลองกน มทศทางเดยวกน และเปนชนดหรอประเภท เดยวกนเชน ถามการพยาบาลค าตอบกควรเปนการพยาบาลทกขอ

7) ควรระมดระวงการใชตวเลอกประเภท ปลายเปด และปลายปด ซงไดแก ถกทกขอ ไมมขอถก ผดทกขอ สรปแนนอนไมได เปนตน

8) ตวเลอกแตละตวตองเปนอสระตอกน ไมกาวกายกน ควรกระจายตวเลอกทเปนตวถกใหอยในต าแหนงทตางกน และแตละตวเลอกควรมโอกาสเปนตวถกในจ านวนทเทาๆ กน

9) แตละขอควรมค าถามเดยวและมค าตอบทถกทสดเพยงค าตอบเดยว 10) ค าตอบทถกกบค าตอบทผดตองถกตองตามหลกวชาไมแตกตางกนจนเดนชดเกนไป 11) ระวงการแนะค าตอบ 12) ขอสอบทดควรมลกษณะ 5 ประการเปนอยางนอย คอ ความเทยงตรง ความเชอมน ความยาก อ านาจ

จ าแนก และความมประสทธภาพ



ประสบการณในการเปนวทยากรภายนอกคณะฯ

อ.ฐนรตน ถาวร ผลขต

ภาควชาสขภาพจตและการพยาบาลจตเวชศาสตร คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล ไดจดกจกรรมแลกเปลยนเรยนร ในหวขอ “ประสบการณในการเปนวทยากรภายนอกคณะฯ” เมอวนพธท 17 สงหาคม 2554 เวลา 12.00-13.00 น. ณ หองประชม 711 คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล โดยมผชวยศาสตราจารย ดร.รงนภา ผาณตรตน รวมแลกเปลยนเรยนร

ผชวยศาสตราจารย ดร.รงนภา ผาณตรตน ไดเลาถงประสบการณในการเปนวทยากร และใหบรการวชาการ ในเรองการบ าบดดแลดานจตสงคมใหกบผรบบรการในกลมตางๆ โดยไดเนนถงความส าคญของการเปนวทยากรหรอผใหบรการวาควรมสงตางๆ ดงน

- ความเขาใจตนเอง เมอเราสามารถเขาใจตนเองไดแลว เรากสามารถทจะท าความเขาใจในตวผอน หรอผรบบรการของเราได เพอจะไดใหการชวยเหลอ หรอใหการบรการไดอยางถกตอง

- ทศนคต เราควรมทศนคตทดตอผรบบรการ ทงนสงทส าคญคอ ตวเราเองตองมทศนคตทดตอตนเองกอนเชนกน และตองมความเชอมนวาเราสามารถท าได

- การสรางสมพนธภาพ เปนสงส าคญทจะท าใหเราไดขอมล หรอเปนสะพานทจะเชอมระหวางเรากบผรบบรการ เพอเปนการลดชองวางทเกดขนไดดทสด โดยวธการในการสรางสมพนธภาพนนมหลากหลายวธ อาจจะไมใชใชวธการทกทายเพยงอยางเดยว

- การรจกสงเกต ควรรจกสงเกตผรบบรการ โดยเฉพาะในเรองของอารมณความรสก เพอทเราจะไดเขาถงตวของผรบบรการ และสามารถชวยเหลอเขาไดอยางตรงจดมากทสด

- การเอาใจใส และความสม าเสมอ ถอเปนสงทส าคญอกอยางหนง เพอทจะไดใหผรบบรการนนเกดความไววางใจ และยอมรบการใหบรการของเรา

เพราะในแตละกลมทไดไปใหบรการนนมความแตกตางกนของผรบบรการไมวาจะเปนพนฐานทางดานการศกษา ครอบครว ฐานะทางครอบครว เปนตน ท าใหเราตองใหความส าคญ ท าใหแตละกลมมความแตกตางกน เพราะฉะนนปญหาทเกดขนในแตละกลมยอมแตกตางกนดวย ดงนน ผใหบรการควรมการเตรยมความพรอมใหดทสดกอนทเราจะไปใหการบรการกบผรบบรการ

กลมแลกเปลยนเรยนรการใหบรการทด เพอความสขในการทางาน


กจกรรมแลกเปลยนเรยนรการใหบรการทดเพอความสขในการท างาน


คณะกรรมการพฒนาองคกรแหงการเรยนรและการจดการความร ไดจดกจกรรมแลกเปลยนเรยนรในรปแบบของกจกรรมสรางองคความรจากกลมชมชนนกปฏบต ระดบส านกงาน โดยใชชอวา “กลมแลกเปลยนเรยนรการใหบรการทดเพอความสขในการท างาน” ส าหรบการจดประชมในวนนจะเปนการแนะน า ท าความรจกกบกลมชมชนนกปฏบต และการวางแผนการด าเนนงานจดกจกรรมของกลมรวมกน โดยมผชวยศาสตราจารย ดร.นพพร วองสรมาศ และอาจารย ดร.วรวรรณ วาณชยเจรญชย รวมแลกเปลยนเรยนร เมอวนพฤหสบดท 13 มกราคม 2554 เวลา 10.00-12.00 น. ณ หอง 704 คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล

บรรยากาศการพดคยในวนนเปนไปอยางสบายๆ โดยผชวยศาสตราจารย ดร.นพพร วองสรมาศ ไดกลาวถงประเดนของการประชมในวนนวา จากการทผเขารวมกจกรรมไดเขารวมการสมมนา เรอง “การพฒนาบคลกภาพและการใหบรการทด” และ/หรอ เรอง “ทท างานทมความสข (HAPPY WORKPLACE)” มาแลวนน จงอยากใหรวมแลกเปลยนประสบการณวาไดมการน าความรทไดไปปฏบตหรอไมและผลลพธเปนอยางไร รวมถงรวมกนวางแผนการด าเนนงานจดกจกรรมของกลม ซงการจดกจกรรมนมเปาหมายคอ ตองการถายทอดความรและประสบการณใหกบบคลากรของคณะฯ แลวท าใหบคลากรเหลานนไดน าความร/ประสบการณทไดรบฟงน าไปปฏบตตอไป

ผเขารวมประชมไดแลกเปลยนความร/ความคดเหน/ประสบการณทไดจากการสมมนา การน าความรทไดไปปฏบต รวมถงผลลพธทไดรบการจากน าไปปฏบตดงกลาว โดยสวนใหญผเขารวมประชมไดน าความรไปใชในบางสวน ทสามารถน าไปใชได และไดมการประยกตใชใหเหมาะสมกบรปแบบงานของแตละบคคล ซงผลลพธทไดสวนใหญอยในระดบทดขน จากนนผเขารวมประชมไดรวมกนวางแผนการด าเนนงานจดกจกรรมของกลม โดยในล าดบแรกจะจดท ามมแลกเปลยนความคดเหน/ประสบการณของกลมแลกเปลยนเรยนรการใหบรการทดเพอความสขในการท างาน ซงจะอยบนหนาเวบไซตการจดการความร (KM) โดยใชชอวา “Service Mind For Happy Workplace” โดยจะจดท าเปนทงเวบบอรดของกลม และจดท า blog โดยจะใหสมาชกแตละคนสราง blog ของตนเอง เพอใชเปนชองทางในการถายทอดและแลกเปลยนประสบการณจากการน าความรจากการสมมนามาใชเพอใหเกดความสขในการท างาน อาทเชน ตวอยางเหตการณ/สถานการณทไดมการน าความรทไดมาปฏบต เปนตน โดยอาจารย ดร.วรวรรณ วาณชยเจรญชย จะเปนผด าเนนการจดท า blog ดงกลาว รวมถงแจงวธการใชงานใหกบสมาชกกลมตอไป


การพฒนากลมพเลยง


งานทรพยากรบคคล รวมกบคณะกรรมการพฒนาองคกรแหงการเรยนรและการจดการความร ไดจดกจกรรมเสวนากลมการใหบรการทดเพอความสขในการท างาน ในหวขอ “การพฒนากลมพเลยง” เมอวนจนทรท 13 มถนายน 2554 เวลา 13.00-16.00 น. ณ หองประชม 1103/1-2 คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล โดยมนางสาวขวญใจ เนยมพทกษ และนางสาวสกญญา กจจาสนทร รวมแลกเปลยนเรยนร ซงกจกรรมในครงนมจดประสงคเพอพฒนาระบบพเลยงในกลมบคลากรสายสนบสนนของคณะพยาบาลศาสตร และมกลมเปาหมายคอ บคลากรทหนวยงานในสงกดสงรายชอมาเพอท าหนาทพเลยง และ/หรอ ผทเปนสมาชกกลมแลกเปลยนเรยนรการใหบรการทดเพอความสขในการท างาน (HAPPY WORKPLACE) โดยบรรยากาศของกจกรรมในครงนเปนไปอยางสนกสนาน ซงมรายละเอยดของกจกรรมทนาสนใจ ดงน

กจกรรม “ลกษณะของพเลยง/นองเลยงทดควรเปนอยางไร ?” ไดแบงกลมของผเขารวมกจกรรมออกเปน 3 กลม ตามความสมครใจ จากนนใหสมาชกกลมรวมกนระดม

ความคดเหนเกยวกบลกษณะของพเลยง-นองเลยงทดควรเปนอยางไร พรอมกบใหน าเสนอ เพอใหเหนคณลกษณะของพเลยง-นองเลยงทด

กจกรรม “การสรางสถานการณสมมต” โดยการใหโจทยเหตการณสมมต แลวใหสมาชกกลมรวมกนคดหาวธการพรอมกบน าเสนอ โดยการสวม

บทบาทเปนพเลยง เพอเปนการฝกทกษะวาควรจะใหค าปรกษาแนะน านองเลยงในสถานการณตางๆ อยางไร

กจกรรมการประเมนคณลกษณะของพเลยงทประสบความส าเรจ โดยใหผเขารวมกจกรรมท าแบบประเมนคณลกษณะของพเลยงทประสบความส าเรจ พรอมเฉลย เพอให

ทราบวาแตละคนมความเปนพเลยงมากนอยเพยงใด

ส าหรบกจกรรมในครงน คงท าใหผเขารวมกจกรรมไดเหนความส าคญของระบบพเลยงทมตอองคกรวาเปนระบบทจะชวยใหเกดสมพนธภาพทดระหวางบคลากรใหมกบบคลากรเกาได และกจกรรมนยงถอเปนจดเรมตนระบบพเลยงของคณะพยาบาลศาสตรอกดวย


กลมแลกเปลยนเรยนรเพอสรางนวตกรรม การปฏบตงานของสายสนบสนนวชาการ


Google Document

อ.ดร.วรวรรณ วาณชยเจรญชย ผลขต

คณะกรรมการพฒนาองคกรแหงการเรยนรและการจดการความร จดกจกรรมแลกเปลยนเรยนรในกลมงานสงเสรมและพฒนางานวจย งานพฒนาคณภาพและบรหารความเสยง และงานเทคโนโลยสารสนเทศ โดยไดแลกเปลยนเรยนร ในหวขอเรอง Google Document เมอวนองคารท 1 กมภาพนธ 2554 เวลา 12.00-13.00 น. ณ หอง 602 คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล ซงไดเชญนายบลากร บวหลวง มาใหค าแนะน าในการสราง Form บน Google Document เพอใชในการประเมนผลกจกรรมตางๆ ผานเวบไซต

กจกรรมทเกดขนในวนน เรมมาจากความตองการทวาพวกเราตองการทจะสรางแบบประเมนผลกจกรรมตางๆ ผานเวบไซต ซงพวกเรามองวานาจะท าใหกระบวนการท างานของพวกเราสะดวกและรวดเรวขน ถาผเขารวมกจกรรมสามารถตอบแบบประเมนผานเวบไซตได กจะชวยลดขนตอนของการ key ขอมล อกทงยงชวยลดการใชกระดาษอกดวย ดงนนกเลยมาคยกนวามโปรแกรมอะไรบางทสามารถใชสรางแบบประเมนนไดดวยวธการงายๆ และรวดเรว กพบวา Google Document นแหละทจะชวยพวกเราได ดงนน จงไดเชญนายบลากร บวหลวง ซงเปนผเชยวชาญในการใชงานโปรแกรม Google Document มาใหค าแนะน าแกพวกเรา

นายบลากร บวหลวง แนะน าวา เรมตนเราตองม account ของ Gmail กอน หลงจากนนกจะสามารถ login เขาไปใชงานเอกสารของ Google ได บน Google Document จะมเมนส าเรจรปส าหรบการสรางฟอรมใหเรยบรอยแลว เราเพยงแคคลกเลอกวาตองการหนาตาแบบสอบถามเปนแบบใด ใสขอค าถามเขาไป จากนนกเลอก Template มาใสเปนโครงสรางของเวบประเมน เทานเรากจะไดแบบประเมนผลผานเวบไซตแลว เวลาใชงานเรากสง URL ของเวบประเมนผลนไปใหผใชงาน อาจสงผานทาง E-mail กได เมอผใชงานตอบแบบประเมนของเรา ขอมลจะถกสงมาเกบบน Google ในรปแบบตาราง Excel นนเอง ซง Google Document กสามารถทจะวเคราะหขอมลใหในรปแบบกราฟ คดคาความถและรอยละใหเราไดโดยอตโนมต แตในบางครงการวเคราะหขอมลบน Google Document อาจไมไดตอบโจทยทเราอยากได เรากเพยงแคคดลอกขอมลนไปท าการวเคราะหขอมลเองตอไปได

ในระหวางการบรรยาย กจะมการสาธตประกอบการบรรยายไปดวยกน ท าใหผเขารวมมองเหนภาพและสามารถน าไปปฏบตได อาจารย ดร.วรวรรณ วาณชยเจรญชย กไดใหค าแนะน าเพมเตมในเรองของการใช Google Document โดยเฉพาะอยางยงในเรองของการเอาขอมลจาก Google Document มาวเคราะหเอง เราสามารถใชโปรแกรม Microsoft Excel ในการแปลงขอมลบางอยางทถกบนทกไวแตยงอยในรปแบบทยงไมสามารถเอามาวเคราะหได แปลงใหมาอยในรปแบบทสามารถเอาไปใชวเคราะหได

การแลกเปลยนเรยนรในวนน ถงแมจะใชเวลาไมนานนก แตกไดรบประโยชนทคมคาเปนอยางยง ซงภายหลงการอบรมแลว ผเขารวมไดมการน าความรทไดมาใชในการพฒนาแบบฟอรม BAR, AAR, การประเมนผลกจกรรม รวมถงเอามาประยกตใชปนระบบการลงทะเบยนเขารวมอบรมดวย กจกรรมดๆ อยางน คงจดขนเรอยๆ ตองตดตามตอไปนะคะ


เคลดลบรอบรคคนท างาน: 7 Wonder Gimmicks ครงท 1


คณะกรรมการพฒนาองคกรแหงการเรยนรและการจดการความรจดกจกรรมแลกเปลยนเรยนรในกลมสายสนบสนนวชาการ โดยไดแลกเปลยนเรยนร เรอง เคลดลบรอบรคคนท างาน: 7 Wonder Gimmicks เมอวนพธท 30 มนาคม 2554 เวลา 12.00-13.00 น. ณ หอง 508 คณะพยาบาลศาสตรมหาวทยาลยมหดล ซงไดเชญบคลากรทไดมโอกาสไปรบการอบรมจากคณะเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยมหดล มาแลกเปลยนเรยนรใหผทไมมโอกาสไดไปเขารวมฟงกน ซงกคอนายนกล มวงโมร งานประชาสมพนธและพฒนาภาพลกษณองคกร โดยมาใหค าแนะน าในการใชงานโปรแกรมในกลม 7 Wonder Gimmicks ดงน

7 Wonder Gimmicks ประกอบดวย โปรแกรมยอยๆ 7 โปรแกรม คอ Fences, PrtScr, Wunderlist, Pandora, WinRAR, Magnifier, และ MS Word Add In Tab เรามาลองใชงานทละโปรแกรมกนนะคะ

โปรแกรม Fences เปนโปรแกรมทชวยในการจดกลมไฟลและ Shortcut ตางๆ บนหนาจอ ท าให Desktop สะอาด และมความเปนระเบยบเรยบรอย หลกการของโปรแกรมนคอ การสรางกรอบทจะใชจดเกบไฟลและ Shortcut ตางๆ ใหเปนหมวดหม ท าใหสามารถแกปญหาการหาไฟลบน Desktop ไมเจอไดอยางายดาย วธการสรางกรอบสามารถท าได ดงน

1. คลกและลาก mouse ขวาท Desktop แลวปลอยเพอสรางขอบเขตของ Fence จากนนจงเลอก create new fence here

2. จะปรากฏ Dialog box ขนมาใหตงชอกรอบจากนนคลกปม OK 3. ใหลาก Shortcut/ File ตางๆ บน Desktop ไปลงในกรอบทสรางไว การ DoubleClick ท Desktop 1 ครง จะเปนการซอน icon ทงหมดทอยบน Desktop และเมอ DoubleClick

ท Desktop อกครงจะเปนการเรยกใหแสดง icon ทงหมดทอยบน Desktop ใหกลบมาเหมอนเดม ในกรณทเราตองการใหแสดงเฉพาะ Shortcut/ File ตางๆ ทอยในกรอบของ Fence ทเราสรางไวเทานน กสามารถท าไดโดยคลกขวาทกรอบทตองการ เลอก View แลวเลอก exclude this fence from quick-hide ซงโปรแกรมนสามารถ Download ฟร ไดท http://www.stardock.com/products/fences

โปรแกรม PrtScr เปนโปรแกรมทใชในการเกบหนาจอภาพ ซงการเกบหนาจอภาพจะมประโยชนโดยเฉพาะในกรณทเราตองท าเอกสารประเภทคมอ หรอตองการเกบภาพเวบไซตและภาพอนๆ โดยปกตถาเราไมใชโปรแกรมนเราสามารถใช function ทอยบน Keyboard ซงกคอปม PrtSc (Print Screen) นนเอง โดยทการเกบหนาจอแบบปกต สามารถท าได 2 วธ ดงน

1. กดปม PrtSc จะเปนการจบภาพหนาจอทเราก าลงใชงานอย โดยจบภาพไปทง Desktop 2. กดปม Alt + PrtSc จะเปนการจบภาพเฉพาะหนาตางทเราก าลงใชงานอย เมอเราลงโปรแกรม PrtScr แลว ปม PrtSc จะท าหนาทในการเรยกโปรแกรม PrtSc ขนมาใชงาน วธการใช

งานโปรแกรมสามารถท าได ดงน 1. คลก mouse ซาย 1 ครง จะเปนการจบภาพบนหนาจอทง Desktop


2. คลก mouse ซายคาง แลวลากกรอบ จะเปนการเลอกพนทการจบภาพบนหนาจอ แบบอสระ 3. กดปม Ctrl + คลก mouse ซายคาง แลวลากกรอบ จะเปนการเลอกพนทการจบภาพบนหนาจอแบบสเหลยม 4. กดปม Alt + คลกmouse ซาย จะเปนการลากเสนสแดง ใชกรณทตองการเนนสงทอยบนหนาจอ กอนจะ

ท าการจบภาพบนหนาจอ ไฟลทไดจากการจบภาพบนหนาจอ สามารถบนทกเปนไฟลนามสกล .jpg หรอ .png กได ซงโปรแกรมน

สามารถ Download ฟร ไดท http://prtscr.en.softonic.com/download

โปรแกรม Wunderlist เปนโปรแกรมทใชในการบรหารจดการงาน โดยใชในการบนทกกจกรรม /งานตางๆ ทเราตองท าทงหมด วธการใชงานโปรแกรมสามารถท าได ดงน

1. คลกทไอคอน add List (เครองหมาย +) เพอสรางโฟลเดอรส าหรบเกบงาน 2. พมพชองานทตองท าในชอง Add your task here และคลกทรปนาฬกา เพอก าหนดเวลาของงานท

จะตองท า จากนนกดปม Enter 3. งานทท าเสรจแลว สามารถบนทกสถานะวาไดท าเสรจแลว โดยคลกทรปสเหลยมทหนางานนนๆ จะปรากฏ

เสนขดฆาตรงกลางชองานทท าเสรจแลว 4. หลงจากบนทกขอมลลงในโปรแกรมแลว เราสามารถคลกดสถานะของงานได ดงน

4.1 Today งานทตองท าวนน 4.2 Tomorrow งานทตองท าพรงน 4.3 Next 7 days งานทตองท าภายในชวง 7 วน

4.4 Later งานทตองท าหลง 7 วนไปแลว 4.5 Without Date งานทตองท าทงหมด

ซงโปรแกรมนสามารถ Download ฟร ไดท http://www.6wunderkinder.com/wunderlist

โปรแกรม Pandora เปนโปรแกรมทใชกเอกสารคน หลายๆ ทานบางครงอาจเกดปญหาลบไฟลโดยไมตงใจ ซงบางครง Recyclebin ไมสามารถชวยเราได ถาเราลบไฟลออกจากเครองดวยค าสง shift + delete แตดวยโปรแกรม Pandora เรายงมโอกาสทจะน าไฟลทลบไปกลบมาได ทใชค าวามโอกาส เพราะวาอาจมโอกาสทจะท าไมส าเรจ วธการใชงานโปรแกรมสามารถท าได ดงน

1. เปดโปรแกรม Pandora เลอกเมน Tools Launch Wizard (ในกรณทไมม DialogBox Pandora Rocover Wizard ปรากฏเมอเปดโปรแกรม Pandora ขนมา) จากนนคลก next

2. คลกปม Open Recycle bin เพอตรวจสอบไฟลในถงขยะกอนวามหรอไม กรณทเจอไฟล เลอก Yes, I found my files

กรณทไมเจอไฟล เลอก No, I did not find my files จากนนคลก next

3. กรณทเลอกวาเจอไฟล จะปรากฏขอความบอกวาใหท าการคลก mouse ขวาทไฟลทตองการกคนแลวเลอกค าสง Restore


4. กรณทเลอกวาไมเจอไฟล 4.1 จะปรากฏหนาจอใหเลอก drive ทไฟลทถกลบทงไปเคยอย 4.2 คลกเลอก Browse: I want to browse the drive and review individual folders and

files จากนนคลก next 4.3 โปรแกรมจะท าการหาไฟลทถกลบทงไปกอน 4.4 เมอพบไฟลทตองการแลว ใหคลกขวาทไฟลนน แลวเลอก recover to..จะปรากฏหนาจอ

ใหเลอกวาจะใหเกบไฟลทถกกคนมาไวทไหน ซงในกรณนควรเลอกเกบไวคนละต าแหนงกบทไฟลทจะกคนเคยอย จากนนคลกปม Recover now กจะไดไฟลกลบคนมา

การแลกเปลยนเรยนรในวนน ถงแมจะเรยนรไดเพยงแค 4 โปรแกรม เนองจากเวลาไมพอ แตกท าใหผเขารวมไดเรยนรประโยชนจากโปรแกรมตางๆ ไมมากกนอย ทางคณะกรรมการฯ หวงวาผเขารวมจะไดน าความรทไดไปใชประโยชนในการท างานของทานตอไป ส าหรบตวโปรแกรมผเขารวมสามารถ download ไดท URL ทแจงไว หรอเขามา download ไดทเวบไซตของงานเทคโนโลยสารสนเทศกไดคะ และทางคณะกรรมการฯ จะจดกจกรรมตอเนองในโอกาสตอไป คอยตดตามพวกเรานะคะ


เคลดลบรอบรคคนท างาน: 7 Wonder Gimmicks ครงท 2

นายนกล มวงโมร ผลขต

คณะกรรมการพฒนาองคกรแหงการเรยนรและการจดการความร ไดจดกจกรรมแลกเปลยนเรยนรเพอสรางนวตกรรมการปฏบตงานของสายสนบสนน ครงท 2 ในหวขอ เคลดลบรอบรคคนท างาน: 7 Wonder Gimmicks เมอวนพธท 30 มนาคม 2554 เวลา 12.00-13.00 น. ณ หอง 508 คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล ซงไดเชญนายนกล มวงโมร งานประชาสมพนธและพฒนาภาพลกษณองคกร มาเปนวทยากรในครงน แตเนองจากไดเรยนรไปไดเพยง 4 โปรแกรม จงไดมการบรรยายตอในวนพธท 27 เมษายน 2554 เวลา 12.00 -13.00 น. ณ หอง 216 คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล ในอก 3 โปรแกรม ดงน

โปรแกรม Magnifier เปนโปรแกรมทสามารถขยายมมมองในหนาจอ หากเรามปญหาในการอานตวหนงสอทตวเลกมากๆ กสามารถ

ใชโปรแกรมนชวยได เมอเปดโปรแกรมขนมาแลว สามารถเรมใชงานไดทนท โดยการเลอนเมาสไปในทๆ ตองการขยายและภาพท

ตองการใหขยายจะปรากฏขนทหนาจอของโปรแกรม Magnifier ซงโดยปกตจะอยทสวนบนของหนาจอ Magnifier มหนาจอใหท าการปรบแตงการใชงานได ซงหนาตางนจะปรากฏขนมาทนทเมอเปดโปรแกรม โดยสามารถปรบก าลงขยายไดท Magnification Level โดยระดบทนอยทสดคอ ระดบ 1 และระดบมากทสดคอระดบ 9 และหากตองการออกจากโปรแกรม ใหคลกท Exit

โปรแกรมนเปนโปรแกรมทตดมากบตว windows ทกเวอรชนอยแลว จงไมตองท าการลงเพมแตอยางใด สามารถเปดโปรแกรมไดโดยไปท Start menu> Programs> Accessories> Accessibility> Magnifier

โปรแกรม WordAddinTabs หลายคนอาจประสบปญหาเวลาเปดโปรแกรม Microsoft Word หลายๆ หนาตาง แลวท าใหเกดความสบสน

เพราะจะมหนาตางของโปรแกรม Word อยเตม Taskbar ไปหมด เราสามารถจดการกบปญหาเหลานนไดดวย Add-in ของ Word ทมชอวา WordAddinTabs

เมอท าการลง Add-in ตวนเสรจเรยบรอยแลว เมอเปดโปรแกรม Word ขนมา จะปรากฏ Tabs ขนมาทนท โดยจะอยใตแถบ Ribbons โดย AddinTabs น จะท างานคลายๆ กบ Tabs ของ Internet Explorer โดยจะรวมหนาตาง Word หลายๆ หนาตาง ไวในแถบน ท าใหสะดวกตอการสลบหนาตางการท างาน และการคนหาสามารถโหลดโปรแกรมนไดท http://www.office-addin.com/images/download/WordAddinTabs_Setup.exe

โปรแกรมนมขอยกเวนอยเลกนอย คอจะสามารถใชรวมกบ Microsoft Word 2010 ไดเทานน ไมสามารถใชรวมกบ Microsoft เวอรชนทต ากวาได เชน Microsoft Word 2003, 2007

http://www.office-addin.com/images/download/WordAddinTabs_Setup.exe


โปรแกรม Winrar ผใชโปรแกรม Winrar สวนใหญ อาจจะทราบเพยงแควา โปรแกรม Winrar ท าไดแคบบอดไฟลเทานน แต

Winrar สามารถท าอยางอนไดเชนกน นนคอการหนไฟลนนเอง ปญหาหลกๆ ทเราเคยพบเจอกนนนกคอ เราตองการสง e-mail แตขนาดของไฟลทตองการจะสงมขนาดเกน

กวาท webmail ก าหนดไว เราสามารถท าการหนไฟลเพอใหไดขนาดทตองการ ดงน 1. คลกขวาทไฟล หรอโฟลเดอรทตองการ แลวคลกท Add to Archive…

2. ตงชอไฟลท Archive name โดยคงค าวา .rar ไว 3. พมพขนาดของไฟลทตองการลงไปในชอง Split to volumes, byte ยกตวอยางเชน หากเราตองการ

จะหนใหเปนไฟลๆ ละ 15 เมกะไบต ใหพมพตวเลขไปดงน 15000000 โดยสรปคอ ตองการกเมกะไบต ใหพมพเลขนน แลวตามดวยเลขศนย 6 ตว

4. กดทปม OK 5. เมอตองการรวมไฟลใหเปนไฟลเดยวเหมอนเดม ท าไดโดยคลกขวาทไฟล แลวไปท Extract here หรอ

หากตองการเลอกปลายทางทจะวางไฟล ใหไปท Extract files… แลวเลอกจดหมายทตองการ โดยปกตแลวจะมโปรแกรมนลงอยในเครองคอมพวเตอรทกเครองของคณะฯ อยแลว แตหากตองการดาวนโหลด

ใหดาวนโหลดตวทดลองใชงานไดทน http://www.rarlab.com/download.htm

ทายกจกรรมแลกเปลยนเรยนรเพอสรางนวตกรรมการปฏบตงานของสายสนบสนน ครงท 2 ในวนน คงท าใหผเขารวมกจกรรมไดเรยนรประโยชนจากโปรแกรมตางๆ ไมมากกนอย ส าหรบครงตอไป ผเขารวมกจกรรมจะไดรบทราบถงโปรแกรมนารอะไรอก โปรดตดตามนะครบ

http://www.rarlab.com/download.htm


SMART with ICT: Excel (version 2010)

อ. ดร.วรวรรณ วาณชยเจรญชย ผลขต

คณะกรรมการพฒนาองคกรแหงการเรยนรและการจดการความร ไดจดกจกรรมแลกเปลยนเรยนรเพอสรางนวตกรรมการปฏบตงานของสายสนบสนน ครงท 3 ในหวขอ "SMART with ICT: Excel (version 2010)" ในวนพธท 27 เมษายน 2554 เวลา 12.00-13.00 น. ณ หอง 216 คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล ซงไดเชญนางสาวขวญใจ เนยมพทกษ งานเทคโนโลยสารสนเทศ มาเปนวทยากรในครงน ส าหรบเนอหาของ โปรแกรม Microsoft Excel 2010 จะมอะไรทนาสนใจเพมขนจากเดมบาง มาดกนเลยคะ

โปรแกรม Microsoft Excel 2010 Microsoft Excel เปนโปรแกรมส าเรจรปทางดาน spreadsheet ทใชในการค านวณทมประสทธภาพ

ซงสามารถใชฟงกชนค านวณตางๆ การสรางรายงานในรปแบบตาราง การสรางกราฟ รวมทงการน ามาใชในการจดเกบขอมลไดอยางมประสทธภาพ Microsoft Excel 2010 นไดมการปรบปรงการท างานของโปรแกรมใหมประสทธภาพมากยงขน รองรบการท างานทใหญขน รวมทงค านวณไดเรวมากขนดวย

ความแตกตางของ Microsoft Excel 97-2003 กบ Microsoft Excel 2007-2010

Excel 97-2003 Excel 2007-2010 จ านวนแถว 65,536 มากกวา 1,000,000 จ านวนสดมภ 256 16,384 สวนตดตอผใช เมนและปมกด Ribbon โดยมปมกดและ

ดรอปดาวนลสต การตกแตงงานกราฟก รองรบ รองรบและมการเพมอปกรณ

ส าหรบงานกราฟฟก

ฟงกชนทนาสนใจ 1. Ribbon เปนเมนเครองมอทมการปรบปรงเพอชวยใหสามารถเขาถงค าสงตางๆ ไดอยางรวดเรวมากขน

เพราะค าสงตางๆ จะถกเรยงไวบน Ribbon พรอมเรยกใชไดทนท โดยเฉพาะค าสงทมการเรยกใชงานบอยๆ การซอนค าสง Ribbon สามารถท าไดโดยการดบเบลคลกทแทบของ Ribbon กจะท าให Ribbon หดไป

เหลอแคหวขอหมวดหมเอาไวเพอใหสามารถดบเบลคลกเรยกใชค าสงตางๆ ได สวนวธการเรยกกลบมากสามารถท าไดโดยการดบเบลคลกอกครงหนง

การเรยกค าสงทอยบน Ribbon ดวยปม Alt ผใชสามารถเรยกใชเมนโดยกดปม Alt แลวจะมตวอกษรขนทค าสงตางๆ ทอยบน Ribbon ซงคณสามารถใชตวอกษรเหลานนในการกดเรยกค าสงแตละตวไดเลย บางค าสงอาจจะตองกดหลายตวอกษร เชน ค าสงตงคาหนากระดาษจะตองกด Alt + P + SP ซงจะเปนการเรยกหนาตางของการตงคาหนากระดาษขนมาอยางรวดเรว เหมาะส าหรบคนทชอบการใชชอรตคตเพอความรวดเรว


2. การตงรหสลบ เพอปองกนไมใหผอนสามารถเปดไฟลขนมาอานได ยกเวนผททราบรหสลบเทานนจงจะเปดอานได วธการตงรหสลบสามารถท าไดโดยเลอกแถบเมน File save as Tools General options จากนนใหใส password ลงในชอง Password to open และ Password to modify

3. การจบภาพหนาจอ (Screenshot) ผใชสามารถใชฟงกชนนในการจบภาพหนาจอทตองการมาใสลงในไฟลทก าลงท างานอย โดยเลอกแถบเมน Insert Screenshot 4. Sparklines เปนฟงกชนการท างานทรองรบการแสดง Mini Chart หรอชารตขนาดเลกๆ บนเซลลทตองการ ในลกษณะของแนวโนวทคาดวาจะเกดขน Mini Trendline โดยเลอกแถบเมน Insert Sparklines 5. การปรบแตงรปภาพ ผใชสามารถแทรกภาพลงในไฟลและปรบแตงรปภาพไดตามทตองการ โดยเลอกแถบเมน Insert Picture แลวเลอกรปทตองการแทรกเขามา จากนนจงใชค าสง Picture Tools Format ในการปรบแตงรปภาพตามทตองการ

6. Backstage View เปนมมมองทผใชสามารถจดการไฟลขอมล เชน การบนทก การสรางไฟลใหม การพมพ การตงคาในค าสง option ฯลฯ โดยเลอกแถบเมน File ซงทมมมองน คณสามารถเปด บนทก พมพ ใชรวมกน และจดการแฟมและตงคาตวเลอกโปรแกรมได

7. Slicers เปนเครองมอในการกรองขอมลจากการใช PivotTable โดยเมอผใชมการสรางตารางงาน ดวยค าสง Insert Pivot Table แลว ผใชสามารถใชค าสงบนแถบเมน PivotTable Tools option Insert Slicers แลวเลอกขอมลทจะใชเปนตวกรองขอมล

8. วธปรนตไฟลใหมหวตารางปรากฏ เขาไปท File Page Layout Headings คลกเลอกทชอง Print จะท าใหเหนหวตารางทกหนา เพอชวยใหงายตอการดตารางมากยงขน

ทายกจกรรมในวนน คงท าใหผเขารวมกจกรรมไดมการแลกเปลยนเรยนรรวมกน รวมถงเกรดเลกเกรดนอยในการใชงาน โปรแกรม Microsoft Excel 2010 อยางเตมประสทธภาพมากยงขน ส าหรบกจกรรมแลกเปลยนเรยนรในครงตอไป จะเปนการพดคยแลกเปลยนความรกนในเรองอะไร ขอใหตดตามความเคลอนไหวของกลม COP นกนตอไปนะคะ


SMART with ICT: Word & PowerPoint (version 2010)


คณะกรรมการพฒนาองคกรแหงการเรยนรและการจดการความร ไดจดกจกรรมแลกเปลยนเรยนรเพอสรางนวตกรรมการปฏบตงานของสายสนบสนน ครงท 4 ในหวขอ "SMART with ICT: Word & PowerPoint (version 2010)" วนศกรท 27 พฤษภาคม 2554 เวลา 12.00 -13.00 น. ณ หอง 711 คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล ซงไดเชญนายวชรนทร ควรหาเวช งานเทคโนโลยสารสนเทศ มาเปนวทยากรในครงน และมาตดตามดวา โปรแกรม Microsoft Word & PowerPoint 2010 จะมอะไรนาสนใจเพมขนจากเดมบาง

I. โปรแกรม Microsoft Word 2010 Microsoft Word เปนโปรแกรม Word Processor ส าหรบสรางเอกสาร รายงาน ท าตารางขอมล ฯลฯ โดย

มค าสงตางๆ ใหเลอกใชเพออ านวยความสะดวกในการสรางเอกสาร อกทงยงมอปกรณชวยในการวาดรป แตงรป และการจบภาพหนาจออกดวย

การเปลยน ScreenTip เปนภาษาไทย ปกตเวลาทผใชเลอนเมาสไปวางบนไอคอนค าสงตางๆ ทอยบน Ribbon จะปรากฏ ScreenTip ภาษาองกฤษขนมา เพออธบายการท างานของค าสงนนๆ ดงนนกรณทตองการเปลยน ScreenTip เปนภาษาไทย ใหท าตามขนตอน ดงน File Options เลอกเมน Language เลอก How do I get more ScreenTip languages from Office.com? ใหท าการ Download files และลงโปรแกรมใหเรยบรอย หลงจากนนใหเปดโปรแกรม Microsoft Word คราวน ScreenTip จะเปลยนเปนภาษาไทยแลว

การใสรปภาพ ผใชสามารถแทรกรปภาพทตองการลงในเอกสาร โดยคลกเลอกเมน Insert Picture แลวคลกเลอกภาพ

ทตองการ จากนนจะปรากฏแถบเมน Picture Tools ขนมา ผใชสามารถเลอกใสรปแบบตางๆ ใหกบรปภาพ ซงขณะทก าลงเลอกแตละรปแบบอยนนจะปรากฏภาพ preview ใหเหน แตกรณทไมเหนภาพ preview ผใชสามารถก าหนดใหเหนภาพ preview ไดโดยไปทค าสง

File Options เลอกเมน General เลอก Enable Live Preview


การใช SmartArt ในการสรางไดอะแกรมตางๆ SmartArt เปนแผนภมการสรางไดอะแกรมตางๆ เชน โครงสรางองคกร กระบวนการท างาน วงกลม

ความสมพนธ เมตรก หรอ ปรามด ฯลฯ โดยเลอกเมน Insert ค าสง SmartArt แลวเลอกรปแบบไดอะแกรมทตองการ และผใชสามารถเปลยนรปแบบสของ SmartArt Graphics ได โดยคลกเมน Change Colors แลวเลอกรปแบบสของ SmartArt Graphics ทตองการ

การสรางหนาปกหนงสอ ผใชสามารถสรางหนาปกหนงสอไดโดยเลอกแถบเมน Insert Cover Page จะเปนการสรางหนาปก

หนงสอ โดยการเลอกรปแบบปกหนงสอทตองการ

การคนหาและแทนทค า ผใชสามารถคนหาค าทตองการเปลยน และท าการแทนทดวยค าใหมดวยวธการงายๆ คอ การใชค าสง Replace

โดยเลอกแถบเมน Home ค าสง Replace ในชอง Find what ใหพมพทตองการเปลยน ในชอง Replace with ใหพมพค าใหมทตองการแทนท แลวเลอก Replace All

การใชเมนตรวจทาน แกไข กรณทผใชตองการแกไขขอความใดในเอกสารและใหปรากฏสงทแกไขไวดวย สามารถท าไดโดยเลอกแถบเมน

Review Track Changes เพอเรมตนการใชงานตรวจทาน แกไข เมอเลอกค าสงนแลว เวลาทแกไขขอความใดในเอกสารจะปรากฏขอความเปนสแดงขนมา และผใชสามารถยอมรบ (Accept) หรอปฏเสธการแกไข (Reject) นได II. โปรแกรม Microsoft PowerPoint 2010

Microsoft PowerPoint เปนโปรแกรมทใชส าหรบการน าเสนอผลงานทมประสทธภาพสง สามารถน าเสนอผลงานไดในหลายลกษณะ เชน ขอความ รปภาพ ภาพเคลอนไหว รวมทงขอมลประเภทเสยง และภาพวดโอ นอกจากน ยงสามารถเลอกการแสดงผลงานไดหลายลกษณะ เชน จดพมพเอกสาร แผนใส สไลด 35 มลลเมตร สามารถน าเสนอผานทางจอคอมพวเตอร และน าไปใชงานบนเวบเพจได

การสราง Photo Album กรณทผใชตองการสรางอลบมรปภาพดวย powerpoint ผใชสามารถใสรปภาพเขาไปในสไลดไดภายในระยะเวลาอนรวดเรว โดยใช Photo Album โดยใหคลกเลอกแถบเมน Insert Photo Album แลวเลอกภาพทตองการ จากนนกดปม create

การใส Video ผใชสามารถใส Video ลงในสไลดน าเสนอ โดยคลกเลอกเมน Insert Video แลวคลกเลอก Video

from File ใหคลกเลอกไฟล Video ทตองการ จากนนคลกปม OK จะปรากฏ Video บนสไลด


ผใชสามารถก าหนดชวงของ Video ทตองการน าเสนอได โดยคลกท Video ทอยบนสไลด แลวเลอกเมน Playback Trim Video ใหเลอนแถบเครองมอทอยดานขวา และดานซายเขามาเพอก าหนดชวงของ Video ทตองการน าเสนอ

การใช Screenshot ผใชสามารถใชค าสง Screenshot ในการจบภาพหนาจอ ซงวธการจบภาพหนาจอม 2 วธคอ

1. เปดหนาตางโปรแกรมทตองการ capture ไวกอน จากนนไปทโปรแกรม Microsoft PowerPoint คลกเลอกเมน Insert Screenshot จะปรากฏภาพหนาตางโปรแกรมทตองการ capture ทเราเปดไว ใหคลกภาพหนาตางนน ภาพจะถกแทรกเขามาในสไลด

2. เลอกขอบเขตของรปภาพเอง ใหคลกเลอกเมน Insert Screenshot แลวเลอกเมน Screen Clipping ภาพทปรากฏอยตรงหนาจะกลายเปนสเทาจางๆ และเมาสจะเปลยนเปนเครองหมายบวก ใหท าการคลกเมาสแลวลากไปบนพนททตองการ capture กจะไดภาพนนแทรกเขามาในสไลด

ทายกจกรรมการแลกเปลยนเรยนรในวนน ถอวาเปนการแลกเปลยน และใหค าแนะน าดๆ แกหลายๆ ทานไดรจกเกรดเลกเกรดนอยในการใชงานโปรแกรม Microsoft Word & PowerPoint 2010 อยางเตมประสทธภาพมากยงขน ส าหรบกจกรรมแลกเปลยนเรยนรเพอสรางนวตกรรมการปฏบตงานของสายสนบสนน ในครงตอไป จะเปนการพดคย แลกเปลยนแชรความรกนในเรองอะไร และเมอใด ขอใหผสนใจตดตามความเคลอนไหวของกลม COP นกนตอไป


การสรางหนงสออเลกทรอนกส (E-Book)


คณะกรรมการพฒนาองคกรแหงการเรยนรและการจดการความร ไดจดกจกรรมแลกเปลยนเรยนรเพอสรางนวตกรรมการปฏบตงานของสายสนบสนน ครงท 5 ในหวขอ "การสรางหนงสออเลกทรอนกส (E-Book)" ในวนพธท 29 มถนายน 2554 เวลา 12.00-13.00 น. ณ หองประชม 1103/1-2 คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล ซงไดเชญนายวชรนทร ควรหาเวช งานเทคโนโลยสารสนเทศ มาเปนวทยากรในครงน ส าหรบเนอหาของ โปรแกรม E-Book จะมอะไรทนาสนใจบางมาตดตามกนเลยคะ

การแปลงไฟลทตองการใหเปนไฟลรปภาพ

กอนเรมใชงานโปรแกรม E-Book จะตองเตรยมขอมลทตองการท าเปน E-Book ไวกอน ซงขอมลทตองการนจะตองเปนไฟลรปภาพ เชน .JPG .PNG .SWF เนองจากโปรแกรมนรองรบการใชงานไฟลรปภาพเทานน หากไฟลทตองการไมใชไฟลรปภาพ กมวธการแปลงไฟลทส าคญๆ ดงน

1. วธการแปลงไฟล Word เปนไฟลรปภาพ - เปดไฟล Word ทตองการ จากนนใหใชค าสง Print แลวเลอก Adobe PDF - เมอไดไฟลทเปน .PDF แลวใหเปดไฟลดงกลาวแลวไปทค าสง Save As จากนนเลอก Save as type เปน

.JPG หรอ .PNG แลวกด Save ไฟลทไดกจะเปนไฟลรปภาพทตองการแลว 2. วธการแปลงไฟล PowerPoint เปนไฟลรปภาพ - เปดไฟล PowerPoint ทตองการ จากนนใหใชค าสง Save As แลวเลอก Save as type เปน .JPG หรอ

.PNG แลวกด Save ไฟลทไดกจะเปนไฟลรปภาพทตองการแลว

การใชงานโปรแกรม E-Book 1. เรมดวยการดาวนโหลดโปรแกรม E-Book และเมอเปดดจะพบโครงสรางของโปรแกรม ซงประกอบดวย

โฟลเดอร 5 โฟลเดอร คอ js, pages, swf, txt และ xml และไฟลขอมล 1 ไฟล คอ Default.html 2. ท าการแกไขขอมลใน 2 โฟลเดอรเทานน คอ pages และxml

- Pages > เปนโฟลเดอรทใหใสรปทตองการท าเปน E-Book - Xml > จะมไฟลชอ Pages.xml ใหเปดไฟลดงกลาวโดยใชโปรแกรม Notepad เพอท าการแกไข

ขอมล ดงตอไปน 1) การแกไขขอความ <page src="pages/ใสชอรปภาพทตงไวในโฟลเดอร Pages"/>

ขอสงเกต ใน 1 บรรทด จะใสชอรปภาพได 1 รปภาพ หากมรปภาพจ านวนมากกใหเพมขอความดงกลาวเทากบจ านวนรปภาพ และตองจ าไววาชอของรปภาพในบรรทดแรกคอ รปทจะปรากฏใน E-Book หนาแรก

2) การแกไขความกวางและความสงของภาพ ใน width="ตวเลข" height="ตวเลข" ตามขนาดของภาพทใช หรอตามความเหมาะสม


3) เมอท าการแกไข/เพมเตมขอความตางๆ เสรจเรยบรอยแลวใหกด Save 3. ท าการเปดไฟลชอ Default.html เพอเปดด E-Book ทสรางขน

ส าหรบรายละเอยดวธการใชงานโปรแกรม E-book สามารถดไดจาก เอกสารประกอบการสราง E-book ทแจกใหในวนอบรมนะคะ

ทายกจกรรมในวนน คงท าใหผเขารวมกจกรรมไดเรยนรวธการสราง E-Book ทงาย และสามารถน าไปปฏบตไดจรง ซงจะเปนประโยชนตอหนวยงานตอไป ส าหรบกจกรรมแลกเปลยนเรยนรในครงตอไป จะเปนการพดคยแลกเปลยนความรในเรองใดโปรดตดตามนะคะ


การใชงานโปรแกรม Mindjet Mind Manager


คณะกรรมการพฒนาองคกรแหงการเรยนรและการจดการความร ไดจดกจกรรมแลกเปลยนเรยนรเพอสรางนวตกรรมการปฏบตงานของสายสนบสนน ครงท 6 ในหวขอ "การใชงานโปรแกรม Mindjet Mind Manager" ในวนพธท 27 กรกฎาคม 2554 เวลา 12.00-13.00 น. ณ หองประชม 602 คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล ซงไดเชญอาจารย ดร.วรวรรณ วาณชยเจรญชย มาเปนวทยากรในครงน ส าหรบเนอหาของโปรแกรม Mindjet Mind Manager จะมอะไรทนาสนใจบางมาตดตามกนเลยคะ

ชวนคด ชวนคย 1. Mind Map คออะไร? การถายทอดความคด หรอขอมลตางๆ ทมอยในสมอง ลงกระดาษ โดยการใชภาพ ส เสน และการโยงใย

แทนการจดบนทกแบบเดมทเปนบรรทดๆ เรยงจากบนลงลาง 2. Mind Map ใชท าอะไร?

การเรยนร การประชม การจดบนทก การจดระบบความคด การฝกอบรม การระดมความคด ฯลฯ

วธการเรยกใชโปรแกรม การเรยกใชโปรแกรม Mindjet Mind Manager โดยการคลกทเมน Start Programs Mindjet

Mind Manager จากนนใหคลกทไอคอน New Map จะปรากฎแนวคดหลก (Central Topic) ขนมา

วธการสรางแผนผง 1. วธการสรางแนวคดหลก ใหพมพขอความทเปนแนวคดหลกลงไปตรง Central Topic จากนนกด Enter 2. วธการสรางแนวคดรอง (Main Topic) โดยคลกทแนวคดหลก แลวกด Enter จะไดแนวคดรองเพมขนมา หรอ

คลกทไอคอน บนแถบเมน แลวเลอก Topic 3. สรางแนวคดล าดบท 3 (Subtopic) โดยคลกทไอคอน บนแถบเมน แลวเลอก Subtopic จะได

แนวคดล าดบท 3 เพมขนมา ซง Topic ทง 3 แบบ สามารถพมพขอความ โดยการคลกท Topic ทตองการแลวพมพขอความลงไปไดเลย

วธการใชงานเมนตางๆ ทนาสนใจ เมนการใชงานตางๆ จะปรากฏอยขอบหนาจอดานขวามอ ซงจะมลกเลนของเมนตางๆ ดงน 1. Map Marker การใช Map Marker ใหคลกท จะปรากฏเมน ใหเลอกใชงาน ดงน

1.1 การก าหนดล าดบความส าคญของงาน (Task Priorities) 1.2 การก าหนดเปอรเซนตความกาวหนาของการท างาน (Task Complete %) 1.3 การใสสญลกษณ (Smileys) 1.4 การใสลกศร (Arrows)


1.5 การใสธง (Flags) 1.6 การใสไอคอน (Single Icons)

2. Define Task Information การใช Define Task Information ใหคลกท จะปรากฏเมน ซงสามารถก าหนดรายละเอยด

เกยวกบงานได 3. Map Parts การใช Map Parts ใหคลกท จะปรากฏเมน ซงสามารถใช Template ทโปรแกรมใหมา

เขามาใสไวใน Map โดยคลกท Map ทตองการ เชน คลกท Map idea จะปรากฏ Map idea เขาไปอยในแผนผง ซงสามารถเปลยนแปลงขอมลไดตามทตองการ

4. Library การใช Library ใหคลกท ซงประกอบดวยรปแบบการน าเสนอแผนผง เพอใหมความนาสนใจ ดงน 4.1 Map Marker Icon

4.2 Images 4.3 Background Images 4.4 Shapes

ไอคอนอนๆ ทนาสนใจ 1. เปนไอคอนทใชเชอมความสมพนธของ Topic ตางๆ

2. เปนไอคอนทใชเพม Callout ลงใน Topic ตางๆ

3. เปนไอคอนทใชใส Boundary คลมใน Main Topic, Subtopic, Floating Topic เพอใหเหนขอบเขตทตองการอยางชดเจน

4. เปนไอคอนทใชใส Notes

5. เปนไอคอนทใชใสรปภาพ 6. เปนไอคอนทใชแนบไฟลนามสกลตางๆ

7. เปนไอคอนทใชลงคกบไฟลหรอเวบไซต

8. เปนไอคอนทใชเพม comments

9. เปนไอคอนทใชปรบเปลยนรปแบบของแผนผง

10. เปนไอคอนทใชส าหรบการแปลงแผนผงทสราง ใหออกมาในรปแบบของไฟลลกษณะตางๆ ไดแก PDF, Web pages, Excel, Outlook, PowerPoint, Word


ส าหรบรายละเอยดวธการใชงานโปรแกรม Mindjet Mind Manager สามารถดไดจาก เอกสารประกอบ การใชงานโปรแกรม Mindjet Mind Manager ทแจกใหในวนอบรมนะคะ

ทายกจกรรมในวนน คงท าใหผเขารวมกจกรรมไดเรยนรวธการสราง Mind Map ทงาย และสามารถน าไปปฏบตไดดวยตนเอง ซงจะเปนประโยชนตอตนเองและหนวยงานตอไป ส าหรบกจกรรมแลกเปลยนเรยนรในครงตอไป จะเปนการพดคยแลกเปลยนความรในเรองใดโปรดตดตามนะคะ

กลมชมชนนกปฏบต NSKM


AAR จากกจกรรม “ถอดบทเรยน”


คณะกรรมการพฒนาองคกรแหงการเรยนรและการจดการความร จดกจกรรมแลกเปลยนเรยนรในกลมคณะกรรมการฯ โดยใชชอกลมวา NSKM เมอวนองคารท 29 มนาคม 2554 เวลา 12.00-13.00 น. ณ หอง 602 คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล โดยมวตถประสงคเพอแลกเปลยนเรยนรรวมกนในประเดนเรองเนอหา สาระส าคญ กลวธการถอดบทเรยน ซงไดจากการฟงการบรรยายของผชวยศาสตราจารย ดร.อทยทพย เจยวววรรธกล ในหวขอ “ถอดบทเรยน : จากแนวคดสการปฏบต” เมอวนพธท 9 มนาคม 2554 เวลา 13.00-16.00 น. ณ หอง 508 คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล ซงในการแลกเปลยนเรยนรในครงน นบเปนการท า AAR ครงแรก ภายหลงทไดมการอบรมถอดบทเรยน

ชวนคย ชวนคด ส าหรบการแลกเปลยนเรยนรในวนน อาจารย ดร.วรวรรณ วาณชยเจรญชย ไดน าขอค าถามเพอการแลกเปลยน

เรยนร อยภายใตกรอบค าถาม 4 ค าถาม คอ 1. คาดหมายวาจะเกดอะไรขน 2. อะไรเกดขนจรง 3. ท าไมจงเกดความแตกตางจากสงทคาดหมาย 4. ไดเรยนรอะไร จะท าอะไรตอไปในอนาคต จะด ารงจดแขงและปรบจดออนอยางไร กอนเรมกระบวนการ AAR อาจารย ดร.วรวรรณ วาณชยเจรญชย ไดแจงใหทราบวามค าถามทเกดขน

ภายหลงการอบรมถอดบทเรยน โดยไดตอบค าถามดงกลาวไวบน Blog ของเวบไซตการจดการความรแลว โดยมสาระของค าถาม/ค าตอบ ดงน

1. ถามผรวมโครงการหรอกจกรรมทด าเนนการไปแลวเปนจ านวนมาก ดงนนจ านวนคนทรวมกนถอดบทเรยนภายหลงสนสดโครงการหรอกจกรรมควรมจ านวนไมเกนกคน

ตอบ จ านวนทเหมาะสมคอ ไมควรเกน 15 คนจ านวนคนทรวมกลมการถอดบทเรยนไมควรใหญเกนไป และควรเปนเลขค เพอชวยใหเกดการตดสนไดโดยคนทตองเขารวมควรประกอบดวย คณอ านวย คณกจ คณลขต คณเออซงกคอหวหนาโครงการลงมาจนถงผรวมโครงการเราสามารถเลอกตวแทนเขามารวมได

2. การถอดบทเรยน ควรท าเมอไร และแตกตางจาก KM อยางไร ตอบ การถอดบทเรยนสามารถท าได 3 ระยะ คอ 1. ระยะท 1 กอนเรมโครงการ เรยกวา เพอนชวยเพอน 2. ระยะท 2 ระหวางท า เรยกวา After Action Review 3. ระยะท 3 หลงเสรจโครงการ เรยกวา Retrospect การถอดบทเรยนเปนองคประกอบหนงของการจดการความรโดยเปนกระบวนการสกดความรจาก

ประสบการณทอยในตวบคคล (Tacit Knowledge) หรอความรขององคกรออกมาเปนบทเรยนทสามารถน าไปสรปและสงเคราะหเปนองคความร/นวตกรรม/Best Practice/อนๆ ทสามารถไปใชประโยชนตอไปได


3. การสรปประเมนผลกจกรรมแตละครงหรอการประชมแตละครง ถาไมมการสรปบทเรยนใหไดองคความรใหม จะเปนการถอดบทเรยนหรอไมและการสรปยอจากการบรรยายจากวทยากรเปนการถอดบทเรยนหรอไม

ตอบ การสรปประเมนผลกจกรรม/การประชมแตละครงและการสรปยอจากการบรรยายจากวทยากร ไมใชการถอดบทเรยนแตเปนการสรปโครงการ การถอดบทเรยนจะตองเอาคนทท างานมาเรยนรรวมกนวาเราไดเรยนรอะไรจะท าใหเรารวา "เรามจดแขงอะไรและอยทไหน" เพอทจะเอาสงนนมาเปนตวขบเคลอนการท างานของเราตอไป

จากการทมผตงค าถามทงทายไวในการอบรมน ท าใหเหนไดวา ผทเขารวมการอบรมมความสนใจ นบวาเปนสญญาณทดประการหนง แตสงทอยากฝากบอกตอกคอกระบวนการถอดบทเรยนทจะเกดสมฤทธผล จะตองสรางใหเกดบรรยากาศของการแบงปน และเปนการแบงปนทสะทอนตวเราเองหรอโครงการใหมากทสด และสงทส าคญซงเปนหวใจของการถอดบทเรยนกคอ "สงทเรารนนตองบอกตอ"

AAR: ลองคด ลองลงมอท า ภายหลงจากทอาจารย ดร.วรวรรณ วาณชยเจรญชย ไดแจงเรองค าถาม/ค าตอบทเกดขนภายหลงการอบรม

ถอดบทเรยนเรยบรอยแลว อาจารย ดร.วรวรรณ วาณชยเจรญชยจงไดเรมตนกระบวนการ AAR ภายใตกรอบค าถาม 4 ค าถาม ดงรายละเอยดตอไปน

คาดหมายวาจะเกดอะไรขน 1. ผเขารบการอบรม: เนองจากมผสงรายชอเขารบการอบรมจ านวนไมมากนก คณะกรรมการฯ จงคาดวานาจะ

มผเขารวมนอย ดงนน การเตรยมเอกสาร อปกรณส าหรบการท า Workshop และอาหารวางจงเตรยมไวเทากบจ านวนทมผสงรายชอเขามา

2. วทยากร: การอบรมในครงนจะไดรบค าแนะน าเกยวกบวธวทยาการถอดบทเรยน และสามารถน าสการปฏบตได

อะไรเกดขนจรง 1. กระบวนการด าเนนงาน: การจดหองประชม: ตองมการเตรยมหองประชมส าหรบท า Workshop/Flip Chart / การเตรยมเอกสารประกอบการอบรม รวมทงการลงทะเบยน ด าเนนการโดยผชวยเลขาเพยงคนเดยว ท าใหการเตรยมการจดอบรมยงไมพรอม

2. การประเมนผล การท า BAR: การสงแบบประเมน BAR ใชวธการสงทาง E-mail ซงมผตอบแบบประเมนกอนเขารบการอบรมคอนขางนอย การท า AAR: การสงแบบประเมนAAR ใชวธการตอบลงบนกระดาษ ซงมผตอบแบบประเมนหลงเขารบการอบรมนอยเชนกน มผเขารวมกจกรรม 70 คน แตตอบแบบประเมนเพยง 18 คนคดเปนรอยละ 25.71


3. ปญหาทพบในการจดอบรม การจดประชม: ชวงเชาของวนทจดอบรมถอดบทเรยน มการจดอบรม Endnote ซงเลกอบรมเวลา 12.50 น. ท าใหผเขารวมอบรมทอบรมในชวงเชาและตองเขาอบรมชวงบายดวย เขารบการอบรมชา วทยากรตองเสยเวลารอนานกวาจะเรมบรรยายได ผเขารบการอบรม: มผไมไดแจงรายชอลวงหนามาเขารวมอบรมดวยเปนจ านวนมาก ท าใหเอกสารประกอบการอบรมและอาหารวางทจดเตรยมไวไมพยงพอ ตองจดหาเพม ท าใหกระบวนการท างานขลกขลกบาง ผทลงรายชอไวลวงหนา บางคนกไมไดเขารบการอบรมและผเขารบการอบรมไมอยตลอดกระบวนการอบรม โดยเฉพาะอยางยงในชวงของการท า Workshop มท าใหผเขารวมนอย วทยากร: การบรรยายของวทยากรท าใหมองเหนวธวทยาการถอดบทเรยน แตในกระบวนการของการท า Workshop วทยากรเนนเฉพาะเรองของการถอดบทเรยนของกระบวนการมากกวาการถอดบทเรยนแบบ output ท าใหผเขารวมหลายทานยงมองไมเหนภาพวาจะน าไปใชในการถอดบทเรยนงานทท าไดอยางไร

ท าไมจงเกดความแตกตางจากสงทคาดหมาย 1. ปญหาทเกดขนเกยวกบผเขารบการอบรม คาดวาเกดจากการประสานงานทไมด ทงนเนองจากมหลายภาควชาฯ ทไมไดแจงรายชอผทจะเขารบการอบรม ใหทราบลวงหนา 2. ปญหาทเกดขนจากการบรรยายของวทยากร คาดวาเกดจากระยะเวลาของการอบรมนอยเกนไป ซงโดยปกต วทยากรไดแจงไวเบองตนแลววา การอบรมถอดบทเรยนจะใชเวลาทงหมด 2 วน แตในครงนจดใหเพยง 3 ชม.ท าใหวทยากรตองสรปเฉพาะประเดนทส าคญๆ และเลอกกระบวนการของการท าWorkshop ทท าไดงายและสะดวกทสด

ไดเรยนรอะไร จะท าอะไรตอไปในอนาคต จะด ารงจดแขงและปรบจดออนอยางไร จากทไดมการท า AAR ในครงน ท าใหคดวานาจะมการประชมในกลมคณะกรรมการฯ เพอแลกเปลยนเรยนรเกยวกบการถอดบทเรยน โดยจะมาชวยกนในการคนหาวธการถอดบทเรยนทเหมาะสมกบบรบทของคณะพยาบาลศาสตร โดยวางแผนการประชมรวมกนเดอนละ 1 ครง

ทงทายใหคด-ใหท า ส าหรบชวงทายการแลกเปลยนเรยนรในวนน นางสาวศรสดา คลายคลองจตร ไดฝากเอกสารเรอง การถอดบทเรยน โครงการประเมนผลการปรบเปลยนพฤตกรรมดานสงเสรมสขภาพและปองกนโรคส าหรบขาราชการทไดรบการสนบสนนจากส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต ของคณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยมหดล ใหลองดเปนตวอยาง และน ามาแลกเปลยนเรยนรรวมกนในการพบกนครงตอไป


การถอดบทเรยน


คณะกรรมการพฒนาองคกรแหงการเรยนรและการจดการความร ไดจดกจกรรมกลมแลกเปลยนเรยนร NSKM ครงท 2 เมอวนจนทรท 25 เมษายน 2554 เวลา 12.00 -13.00 น. ณ หอง 602 คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล โดยกจกรรมในครงนจะเปนการพดคยกนในหวขอ “ถอดบทเรยน”

โดยหวขอทพดคยกนในวนน ถอเปนการตอยอดความรทไดจากการอบรมถอดบทเรยนเขากบการประยกตใชในการด าเนนงาน โดยกลมไดรวมกนแลกเปลยนขอคดเหนและไดขอสรปวา กลมจะมการถอดบทเรยนโครงการ โดยจะถอดบทเรยน (Retrospect) ภายหลงเสรจสนโครงการการจดการความร ปงบประมาณ 2554 ซงเปนการสรปบทเรยนทไดภายหลงการด าเนนโครงการฯ เพอใชเปนบทเรยนของการด าเนนงานโครงการฯ ในปตอไปใหมประสทธภาพและประสทธผลมากขน

หวขอทจะถอดบทเรยนโครงการฯ มดงน 1. วธการด าเนนโครงการการจดการความร ปงบประมาณ 2554 1.1 กระบวนการ 1.2 ปญหา 1.3 แนวทางแกไข 2. การคดเลอกกลมเปาหมายทเขารวมโครงการ แบงเปน 3 กลม คอ กลมศนยความเปนเลศของแตละภาควชา

(COE) กลมถายทอดความรจากผเกษยณอายราชการ และกลมชมชนนกปฏบต (COP) 2.1 กระบวนการ 2.2 ปญหา 2.3 แนวทางแกไข 3. วธการเลอกบคลากรเขามาเปนคณะกรรมการพฒนาองคกรแหงการเรยนรและการจดการความร

3.1 กระบวนการ 3.2 ปญหา 3.3 แนวทางแกไข 4. วธการจงใจกลมเปาหมายใหเขามารวมโครงการ 4.1 กระบวนการ 4.2 ปญหา 4.3 แนวทางแกไข 5. กจกรรมทท าแลวกลมเปาหมายเขารวมกจกรรมครบทกครง 5.1 กระบวนการ 5.2 ปญหา 5.3 แนวทางแกไข


6. กจกรรมทท าแลวกลมเปาหมายเขารวมกจกรรมไมครบทกครง 6.1 ปญหา 7. ปจจยทสงเสรมสนบสนนใหโครงการส าเรจ 8. ปจจยทขดขวางใหโครงการลมเหลว

ขอสงเกต - การถอดบทเรยนน ขอใหถอดบทเรยนในทกกจกรรมยอยกอน แลวจงน ามาถอดบทเรยนรวมกนในกลมใหญ - กลมทมทงผเขารวมกจกรรมในฐานะผถายทอดความรและผเขารวมกจกรรมในฐานะผเขารวมรบฟงและ

แลกเปลยนเรยนร ใหถอดบทเรยนแยกเปน 2 กลม - ส าหรบโครงการการบรณาการจดการความรกบการด าเนนงานตามพนธกจตางๆ ของภาควชาฯ นน ขอให

ถอดบทเรยนเปนองคความรออกมา แตส าหรบการถอดบทเรยนโครงการ (Retrospect) นน จะถอดบทเรยนหรอไมกได

ส าหรบกจกรรมกลมแลกเปลยนเรยนร NSKM ในครงตอไป จะเปนการพดคยกนในหวขอ “ระบบพเลยงของมหาวทยาลย” โดยจะไดเชญนางสาวสกญญา กจจาสนทร มารวมแลกเปลยนเรยนร เพอเปนการน ากจกรรมมาบรณาการเขากบการจดการความรของคณะพยาบาลศาสตรตอไป ซงหวขอดงกลาวมความนาสนใจเปนอยางมาก หวงวาสมาชกทกทานจะสนใจเขารวมกจกรรมในครงนนะคะ


ระบบพเลยงของมหาวทยาลย

นางสาวสกญญา กจจาสนทร ผลขต

คณะกรรมการพฒนาองคกรแหงการเรยนรและการจดการความร ไดจดกจกรรมกลมแลกเปลยนเรยนร NSKM ครงท 3 เมอวนจนทรท 9 พฤษภาคม 2554 เวลา 12.00 -13.00 น. ณ หอง 506 คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล โดยกจกรรมในครงนเปนการพดคยกนในหวขอ “ระบบพเลยงของมหาวทยาลย” โดยมนางสาวสกญญา กจจาสนทร รวมแลกเปลยนเรยนร ซงถอเปนการแลกเปลยนประสบการณทไดรบจากการอบรมโครงการระบบพเลยงมหาวทยาลยมหดล โดยมรายละเอยดทนาสนใจดงน

ท าไมตองมระบบพเลยง ?

ปจจบนอตราการลาออกของพนกงานใหมมจ านวนเพมมากขน ซงกอใหเกดผลเสยตอองคกร เพราะท าใหสนเปลองงบประมาณและเวลาในการสรรหาพนกงานใหม การด าเนนงานขาดความตอเนอง และท าใหภาพลกษณขององคกรในสายตาของหนวยงานภายนอก ซงปญหาเหลานสามารถปองกนและแกไขไดดวยระบบพเลยง เนองจากระบบพเลยงจะท าใหพนกงานใหมสามารถปรบตวเขากบหนวยงานเพอนรวมงานและวฒนธรรมองคกรได เพราะระบบพเลยงจะชวยสงเสรม แนะน า สนบสนน ใหค าปรกษา และสามารถพฒนาพนกงานใหมศกยภาพมากขน ท าใหพนกงานมความประทบใจและมความสขในการท างาน สงผลใหพนกงานมความตงใจในการท างานและพรอมทจะพฒนาตนเองอยางตอเนองเพอองคกรตอไป

วตถประสงคของระบบพเลยง คออะไร ?

1. เพอใหพเลยงไดเพมพนความรและศกยภาพของตนเอง 2. เพอใหพเลยงทราบถงความส าคญ และเขาใจบทบาทหนาทความรบผดชอบของพเลยงทด และสามารถน าไปประยกตใชในการปฏบตงานอยางไดผลและเปนระบบ 3. เพอใหพเลยงถายทอดความร/ แลกเปลยนประสบการณไปยงเพอนรวมงานอนๆ ได

ระบบพเลยง เปนเครองมออยางหนงในการพฒนาพนกงาน

พเลยง คอพนกงานทมคณสมบตเหมาะสมมคณคาตอองคกร และมความสามารถเปนทยอมรบใหท าหนาทดแล ใหความอบอน ใหค าแนะน า ใหค าปรกษา และสอนการใชชวตในองคกรอยางมความสข

ทศนคตของพเลยง พเลยงจะมทศนคตทดตอองคกร และจะตองดแลนองใหเกดความรสกเชอถอ ศรทธา และไววางใจ ซงถอเปนสงท “สรางคณคาใหแกตนเอง”

พเลยงมออาชพตองม Competency อยางไร ?

1. ตองมความร โดย “รใหลกและรใหจรง” 2. ตองมทกษะในเรองนนๆ จนเกดความช านาญ 3. จะตองมพฤตกรรมทด ซงเกดจากทศนคตทด


ท าไมจงเปรยบเทยบ Competency ของพเลยง เหมอนกบภเขาน าแขง ?

- สงทมองเหน (เปรยบเหมอนสงทพนผวทะเล) คอ ความร (Knowledge) และทกษะ (Skill) ตองม 10% - สงทมองไมเหน กคอสงทอยในใจ (เปรยบเหมอนสงทอยใตน าแขง) คอ ทศนคตและแรงจงใจ จะแสดงออกมา

ทางพฤตกรรม ซงตองม 90% การยกตวอยางภเขาน าแขง เพอใหพเลยงไดปลกฝงทศนคตทดขององคกรใหกบนองใหมกอน แลวจงคอยสอน

นองใหมใหมความรและทกษะในการท างาน

การสรางพเลยงทดตาม Competency โดยการประยกตเขากบกจกรรม

1. พเลยงจะตองม Competency ในดานคานยมองคกร (Core Value)

- เมอองคกรมพนกงานใหมเขามา ความรสกของพนกงานใหม คอ 1. ขาดความอบอนใจ 2. รสกวาตนเองไมเปนทตองการ 3. ไมไดรบการตอนรบทด 4. ไมรจกขนมธรรมเนยม และวฒนธรรมองคกร 5. ขาดผสอนงาน 6. ทศนคตแงลบ

การประยกตเขากบกจกรรม “การเลนไพ” วธการเลน : โดยการแบงกลมใหเลนไพ ซงแตละกลมกจะมกฏ กตกาทแตกตางกน แลวจากนนใหท าการสลบ

คนหนงในกลมไปอยกลมอน แลวใหเลนไพโดยหามไมใหพดคยกน กจกรรมการเลนไพ แสดงถงความส าคญของพเลยง เมอองคกรมนองใหมเขามาในองคกรกจะยงไมทราบกฎ

กตกาขององคกร บทบาทของพเลยงกคอ จะตองใหขอมล กฎ กตกา โดยตองคยกนกอนทจะปฏบตตอกน ซงเปนกจกรรมทปรบใหนองใหมเขากบองคกรได

2. พเลยงจะตองม Competency ในดานทกษะการสอสาร

- เปาหมายส าคญของการสอสาร ผพดและผฟงเขาใจตรงกน ปฏบตไดอยางถกตอง

- การสอสารทสมบรณ ตองจบประเดนถกตองวา ใคร ท าอะไร ทไหน อยางไร เมอใด ท าไม

- เทคนคการพดทด

1. อธบาย ยกตวอยางใหชดเจน 2. สงเกตปฎกรยาของผฟง 3. ทวนความเขาใจโดยใชภาษาเดยวกน 4. ไมใชอารมณ


- เทคนคการฟงใหเขาใจ

1. ฟงดวยห (สนใจ ตงใจ ใสใจฟง จบใจความประเดนหลก) 2. ฟงดวยตว (ภาษากาย โดยการแสดงใหคสนทนาเหนวาเราฟง เชน การพยกหนา) 3. ฟงดวยตา (ประสานสายตากบผพด) 4. ฟงดวยปาก (ถามเพอทวนความเขาใจ หรอสรปประเดนหลก เพอใหผพดทราบวาเราเขาใจถกตองหรอไม) 5. ฟงดวยใจ (ไมอคต)

การประยกตเขากบกจกรรม “การเลาเรองตามทพเลยงถายทอด”

กจกรรมการเลาเรองตามทพเลยงถายทอด ตองค านงถงกลมเปาหมายของเราดวยวาเปนกลมใดบาง และสอใหแตละกลมเขาใจ โดยสรางแรงจงใจใหนองเขามามสวนรวม

3. พเลยงจะตองม Competency ในดานทกษะการใหค าปรกษาแนะน า

- คณสมบตพเลยงกบการเปนทปรกษา คอเปน “โคช” ทด และไดรบความเชอถอไววางใจจากนองใหม ดงน

1. ใหเกยรต พดจาใหเกยรตนอง 2. รบฟงความคดเหน มความเหนอกเหนใจ เชน ถานองท าผดกฟงความคดเหนเคากอนวาท าไมตองท าอยางน 3. บอกใหรขอมล ขาวสาร 4. เปดโอกาสใหมสวนรวม 5. ใหการสงเสรม สนบสนน และใหก าลงใจ

การประยกตเขากบกจกรรม “การสรางสถานการณเกยวกบนองทมปญหาตางๆ เชน เขากบเพอนรวมงานไมได และพเลยงคอยใหค าปรกษา แนะน า”

กจกรรมการใหค าปรกษา แนะน า พเลยงจะตองมทศนคตทด โดยหาความจรงของปญหาของนอง แลวมาคยกน พรอมกบหาวธการแกไขปญหา โดยจะตองใหนองมารวมหาทางแกไขปญหาดวย ไมใชพเลยงแกไขปญหาใหนองทกอยาง และตองคอยใหก าลงใจและสงเสรม รวมถงตดตามผลการใหค าปรกษา แนะน าของเราดวยวาไดผลหรอไม เพอจะไดพฒนาวธการใหค าปรกษา แนะน าใหมๆ ใหเกดผลลพธทดและเปนทพงพอใจมากทสด

4. พเลยงจะตองม Competency ในดานทกษะการสอนงานทมประสทธภาพ

การสอนงาน ไมไดหมายถง สาระของการสอนหรอ บอกถงวธการท างานเทานน แตหมายรวมถงการชวยเหลอ การใหค าแนะน า การใหก าลงใจ และใหโอกาส เพอใหผรบการสอนประสบความส าเรจ

ทกษะการสอนงานทมประสทธภาพ คอ การจดท าคมอ ในการเขยนคมอจะตองมเทคนค และขอควรระวง ซงจะไดจากองคความร และประสบการณของรนพทสงสมมา การเขยนคมอทดจะตองใหคนทไมรเรองอานและน าไปปฏบตได


การประยกตเขากบกจกรรม “การทอดไขดาว”

วธการเลน : โดยใหผรเกยวกบการทอดไขดาวเปนผเขยนขนตอนการทอดไขดาวอยางละเอยด โดยเปรยบ เสมอนพเลยง และใหคนททอดไขดาว เปรยบเสมอนนองใหมทอานคมอการเขยนและปฏบตตามขนตอนทกอยาง โดยหามไมใหพดคยกน

กจกรรมการทอดไขดาว พเลยงจะตองมความรและประสบการณในการท างานเปนอยางด เพอทจะถายทอดใหนองได และตองรวธแกไขปญหา รเทคนค และขอควรระวง ซงเกดจากความรและประสบการณทพเลยงเคยประสบมา จนเกดเปนการสงสมประสบการณ

องคความรในการสอนงานทด ม 4 ขนตอน คอ

1. อธบาย (การท างานแตละขนตอน และขอควรระวง ซงพเลยงจะตองมความรและประสบการณในเรองนนๆ เปนอยางด)

2. I do (พเลยงท าใหนองดกอน นองยงไมตองท า) 3. We do (พเลยงและนองท าไปพรอมๆ กน ในระหวางทท าดวยกน ตองใหก าลงใจซงกนและกน ถานองท าได

กใหชมเชย) 4. You do (ใหนองท าใหด และถานองท าไดกตองชมเชย และใหก าลงใจนองเมอนองท าไมได หากนองท าไดแลว

พเลยงกจะตองตามไปด)

การประยกตเขากบกจกรรม “การพบสงโต”

วธการเลน : โดยใหหวหนากลมเปรยบเหมอนพเลยง อธบายวธท า และกท าใหดจากนนจงใหท าไปพรอมๆ กน แลวสดทายกปลอยใหท ากนเอง และพเลยงคอยด

กจกรรมการพบสงโต แสดงใหเหนวาการทพเลยงจะท างานชนหนง จะตองรจรง และตองอธบายไดชดเจน และปฏบตใหเหนจรง นองถงจะมความศรทธา แตถาเราไมเคยท างานชนนนเลย คนทเราสอนกจะไมศรทธา และจะตองใหนองลองปฏบตจรงดวย

5. พเลยงจะตองม Competency ในดานทกษะการท างานเปนทม และสรางแรงจงใจ

- การท างานเปนทม จะตองมความเชอใจกน มความเขาใจและเหนอกเหนใจกน มความเหนรวมกน และมผลประโยชนรวมกน

- ทมจะท างาน Work หรอไม ขนอยกบความเตมใจทจะท างาน การใหโอกาสกบทกคนในทม การยอมรบซงกนและกน และแลกเปลยนความร ประสบการณในการท างานรวมกน

การประยกตเขากบกจกรรม “การสรางหอคอยใหสงทสด”

วธการเลน : โดยใหแตละกลมท าอยางไรกไดใหหอคอยของกลมสงทสด


กจกรรมการสรางหอคอยใหสงทสด แสดงใหเหนถงการท างานเปนทม ซงจะตองมการวางแผนทชดเจน มเปาหมายเดยวกน มความสามคค มความรบผดชอบตองานทไดรบมอบหมาย รบฟงความคดเหนของผอน และรวมกนแกไขปญหา งานนนถงจะส าเรจได

ส าหรบกจกรรมกลมแลกเปลยนเรยนร NSKM ในครงน คงท าใหผเขารวมไดเหนความส าคญของพเลยงทมตอองคกรวามความส าคญเพยงใด และอาจเปนประเดนเลกๆ ทจดประกายความคดของผเขารวมใหอยากเปนพเลยงในองคกร เพอทจะได “สรางคณคาใหแกตนเอง” กเปนไดคะ ส าหรบกจกรรมในครงตอไป จะมการแลกเปลยนเรยนรในประเดนทนาสนใจในเรองใดอก โปรดตดตามและเขารวมกจกรรมนะคะ


AAR จากกจกรรม “การพฒนากลมพเลยง”


คณะกรรมการพฒนาองคกรแหงการเรยนรและการจดการความร ไดจดกจกรรมกลมแลกเปลยนเรยนร NSKM ครงท 4 เมอวนพธท 22 มถนายน 2554 เวลา 12.00-13.00 น. ณ หองประชม 711 คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล โดยกจกรรมในครงนเปนการแลกเปลยนเรยนรรวมกนเกยวกบการประเมนผลกจกรรม (AAR) การพฒนากลมพเลยง ซงจดรวมกบงานทรพยากรบคคล เมอวนจนทรท 13 มถนายน 2554 เวลา 13.00-16.00 น. ณ หองประชม 1103/1-2 คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล โดยการแลกเปลยนเรยนรในวนนอยภายใตกรอบค าถาม ดงตอไปน

คาดหมายวาจะเกดอะไรขน ?

ผเขารวมกจกรรม :

1. มตวแทนจากทกหนวยงาน และสมาชกกลมแลกเปลยนเรยนรการใหบรการทดเพอความสขในการท างาน (HAPPY WORKPLACE) เขารวมกจกรรม

2. ผทผานกจกรรมนสามารถท าหนาทเปนพเลยงได

องคกร/หนวยงาน :

1. องคกร/หนวยงานมความสขขน และรสกดกบระบบพเลยง 2. ผบรหารทกระดบใหการสนบสนนและสงเสรมระบบพเลยงใหสามารถขบเคลอนไปได

วทยากร :

1. กจกรรมในครงนจะไดรบค าแนะน าเกยวกบคณลกษณะของพเลยงทด และทกษะทพเลยงทดควรจะม

อะไรเกดขนจรง ?

กระบวนการด าเนนงาน :

1. การจดกจกรรมในครงนมความพรอมในการเตรยมงาน โดยมการประชมเตรยมงานลวงหนา 2. การจดหองประชมเปนลกษณะของการนงเปนกลม ซงท าใหบรรยากาศดสบายๆ ไมเปนทางการ 3. รปแบบการจดกจกรรมเปนลกษณะของการท ากจกรรมกลมเปนสวนใหญ ท าใหมความนาสนใจ ไมนาเบอ

สงเกตไดจากผเขารวมกจกรรมใหความรวมมอในการท ากจกรรมเปนอยางด


การประเมนผล :

1. การท าแบบประเมนกอนการเขารวมกจกรรม (BAR) ใชวธการประเมนโดยการสงแบบประเมนทาง E-mail ซงมผตอบแบบประเมน จ านวน 3 คน

2. การท าแบบประเมนการเขารวมกจกรรม (AAR) ใชวธการประเมนโดยการแจกแบบประเมนภายในหองทท ากจกรรม ซงมผตอบแบบประเมนจ านวนมาก โดยผเขารวมกจกรรมมจ านวน 15 คน และมผทตอบแบบประเมนจ านวน 12 คน คดเปนรอยละ 80

3. จากผลการประเมนความพงพอใจในภาพรวมของกจกรรมในครงน พบวาอยในระดบมากทสด คดเปนรอยละ 58.3 และระดบมาก คดเปนรอยละ 41.7 ตามล าดบ

ปญหาทพบในการจดกจกรรม :

1. ผเขารวมกจกรรมและหวหนางานบางทานไมมความเขาใจเกยวกบระบบพเลยง 2. กลมเปาหมายไมสนใจเขารวมกจกรรม ท าใหผเขารวมกจกรรมมจ านวนนอย ซงกลมเปาหมายของกจกรรม

ในครงนมจ านวน 30 คน แตผเขารวมจรงมจ านวน 15 คน

ท าไมจงเกดความแตกตางจากสงทคาดหมาย ?

1. กลมเปาหมายมภาระงานเยอะ ท าใหไมสามารถเขารวมกจกรรมได 2. ผเขารวมกจกรรมและหวหนางานไมมความรความเขาใจเกยวกบระบบพเลยง เนองจากยงไมมการชแจง

ท าความเขาใจเกยวกบระบบพเลยงกอนลวงหนา 3. ผเขารวมกจกรรมและหวหนางานยงไมเหนความส าคญและประโยชนของระบบพเลยง เนองจากเปนเรอง

ใหม

ไดเรยนรอะไร ? และจะท าอะไรตอไปในอนาคต จงจะด ารงจดแขงและปรบจดออนได

1. มการจดกจกรรมในลกษณะทเนนการท ากจกรรมใหมากขน เนองจากสามารถดงดดความสนใจของผเขารวมงานไดมาก อกทงยงสามารถแลกเปลยนความคดเหนกนไดอยางอสระและสนกสนาน

2. มการจดกจกรรมโดยแยกกลมเปาหมายออกเปน 2 กลม คอ กลมทอายงานต ากวา 3 หรอ 5 ป และกลมทอายงาน 5 ป ขนไป เพอใหเหนลกษณะทควรจะเปนของพเลยงและนองเลยงตามความตองการอยางแทจรง

3. มการดงดดความสนใจของกลมเปาหมายใหเขารวมกจกรรรม เชน การใหรางวลหรอภาระงานแกผเขารวมกจกรรม เปนตน

4. ผเขารวมกจกรรมควรเขารวมดวยความสมครใจ เพอใหเกดผลลพธทดตอองคกร 5. ควรจดกจกรรมในลกษณะนในกลมของสายวชาการดวย 6. ตองชแจงท าความเขาใจกบบคลากรทกระดบเกยวกบระบบพเลยงกอนลวงหนา เพอใหมความรความเขาใจ

เกยวกบระบบพเลยง เหนความส าคญและประโยชนของระบบพเลยง


7. องคกรตองเออและสนบสนนใหเกดระบบพเลยงอยางจรงจง 8. มการด าเนนการระบบพเลยงอยางตอเนอง โดยการสงผทผานกจกรรมน ไปเขารวมกจกรรมระบบพเลยง

ของมหาวทยาลยตอไป และขยายความเขาใจเกยวกบระบบพเลยงไปยงบคลากรอนๆ ตอไป

ส าหรบกจกรรมกลมแลกเปลยนเรยนร NSKM ในครงน ท าใหผเขารวมไดแลกเปลยนเรยนรรวมกนเกยวกบผลจากกจกรรมการพฒนากลมพเลยง เพอใหมองเหนปญหาทเกดขน อนน าไปสการแกไข ปรบปรง และพฒนาตอไป


AAR จากกจกรรมแลกเปลยนเรยนร จากงานประจ าสงานวจย (R2R) ครงท 4 “เชอมพลงเครอขาย ขยาย...คณคางานประจ า”


คณะกรรมการพฒนาองคกรแหงการเรยนรและการจดการความร ไดจดกจกรรมกลมแลกเปลยนเรยนร NSKM ครงท 5 เมอวนศกรท 29 กรกฎาคม 2554 เวลา 11.00-13.00 น. ณ หอง 602 คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล โดยกจกรรมในครงนเปนการแลกเปลยนเรยนรรวมกน (AAR) ภายหลงจากทมตวแทนของคณะพยาบาลศาสตร กลมหนงไดมโอกาสเขารวมประชมวชาการ ในหวขอ “กจกรรมแลกเปลยนเรยนร จากงานประจ าสงานวจย (R2R) ครงท 4 เชอมพลงเครอขาย ขยาย...คณคางานประจ า” ซงจดโดยสถาบนวจยระบบสาธารณสข ระหวางวนท 20-22 กรกฎาคม 2554 ณ อมแพคอารนา เมองทองธาน ทางคณะกรรมการฯ จงไดเชญบคลากรกลมนมารวมแลกเปลยนเรยนรเพอแบงปนประสบการณรวมกนภายใตขอค าถาม ดงตอไปน

คาดหมายวาจะเกดอะไรขน ?

1. คดวาเปนงานทไมนาจะเกยวของกบงานประจ าทท าอย จงคาดหวงไวเพยงการศกษาตวอยางจากผทท า R2R ประสบความส าเรจ เพอเปนแนวทางในการน ามาประยกตใชกบการท างานของเรา

2. ไดรบทราบหลกการของ R2R การทบทวนวรรณกรรม ขนตอนการท าวจย การคดหวขอวจย และวธการมองงานของเราออกมาเปนงานวจย

3. ไดเหนวาคนอนเขาท า R2R กนอยางไร และไดรบประโยชนจากการน าเสนอผลงาน R2R ของผทประสบความส าเรจ ซงกเปนไปตามความคาดหมาย

4. ไดวธการท า R2R ใหเกดขนในคณะพยาบาลศาสตร แตอาจตองน ามาประยกตใช

อะไรเกดขนจรง ?

จากการเขากจกรรมกลมยอย ท าใหไดแนวคดทส าคญ ดงน 1. จากหองแลบถงชมชน : R2R สไตล อาจารยธาดา - ใชการพดคยแลกเปลยนเรยนรโดยการน า KM มาเปนเครองมอ 2. ขยายคณคางานประจ า : R2R พฒนาระบบบรการ - เราไมควรตงตนดวยการท า R2R แตควรเรมตนทความตองการจะพฒนาคน พฒนางาน - ควรสรางเครอขายใหเกดขน - มการพดคยแลกเปลยนเรยนรรวมกน 3. แลกเปลยนเรยนร : สอสารขยายคณคาผลการวจยสนโยบายและภาคปฏบต - การสอสารใหประสบผลส าเรจจะตองใชหลกการสอสาร คอ “รเขา รเรา รเนอหา” รเขาคอ คนฟงเปนใคร

มพนฐานความรอยางไร รเราคอ มการเตรยมความพรอม เตรยมใจ บคลกภาพ ภาษาพด และมการฝกฝน มทกษะ/เทคนคการน าเสนอ รวมทงการใชเครองมอสอสาร


4. เชอมพลงเครอขาย INN R2R : Link, Share, Learn - จะท า R2R ไดตองมทมทเขมแขง 5. เครอขายทมชวต : เครอขาย R2R ภาคกลาง : R2R ใครๆ กท าได งายจะตาย - งานคอความดทหลอเลยงชวต คอใหคดวาท างานเพอเปนชองทางในการท าความด - มการพดคยแลกเปลยนเรยนร และมการถกปญหารวมกน - ควรท า R2R เปนทม โดยการรวมกนคด รวมกนท า คอ “ไมดด R2R เขามาไวกบตวเอง” - มการชวยเหลอกน 6. เคลดลบส าหรบคณเออ : การสงเสรม R2R ในหนวยงาน - คณเออกคอคณอ านวย ท าหนาทกระตนใหเกดการแลกเปลยนเรยนร โดยน า KM เขามาใช - คณเออตองคอยชนชม ใหก าลงใจ หรอมการใหรางวลแกผทท า R2R - คณเออตองเปนผทสามารถผลกดนใหเกด R2R ไดในหนวยงาน 7. สารพนค าถามกบกาวยาง R2R ทมนคง - การท า R2R ตองเกดจากการมความคดทตองการพฒนาใหดขน โดยมคณเออคอยชวยเหลอ

ไดเรยนรอะไร ?

จากภาพรวมของกจกรรม พบวา 1. “ไดไปเหน แตไมไดไปร” ไดไปเหนกคอวา ขณะนเขาท าอะไรกนไปบาง และ R2R กาวหนาไปถงจดไหนแลว 2. เปนเรองทเกยวของกบการพยาบาล การสาธารณสข ซงอาจจะไมเกยวของกบงานของเราโดยตรง จงท าให

เหนเปนภาพกวางๆ เชนเรองของการแพทย การสาธารณสขของไทยปจจบนจะไปในทศทางใด และการมองการวจยเพอน าไปใชประโยชนในทางการการแพทย การสาธารณสขของไทย

3. เกดความรสกตะลง และประทบใจ วาเขาสามารถจดกจกรรม R2R ไดในระดบชาตจรงๆ ซงสงทไดรบกคอ “การไดร ไดเหน” คอ รวาหนางานของเขากบหนางานของเรา (สายสนบสนน) ไมเหมอนกน แตเราไดรวธการวาเขาท า R2R กนอยางไร เรากจะไดวธการตรงนนมาประยกตใชกบงานของเราได

4. เขามเครอขายภาคทกระจายอยตามภมภาคตางๆ อกทงยงขยายไปตามจงหวด ชมชน และหนวยสาธารณสขดวย ซงจะท าใหเขามความเขมแขงในการขยาย R2R ลงสเครอขายไดอยางเปนระบบ

5. เขามการท างานเปนทม มการพฒนางานไปดวยกน เปนทมเดยวกน 6. เขามผน าในการสราง/กระตนใหเกดผลงานขนมา รวมทงมการขยายผลงานไปสกลมทมการท างาน ใน

ลกษณะเดยวกน โดยการเชอมโยงเครอขาย 7. เขาไมไดน างานวจยมาเปนตวตง แตน าคณคาของชวตการท างานมาเปนตวตง โดยเรมตนทการใหบคคล

เหนคณคาในงานของตนเอง และเรมพฒนา/ปรบปรงงานของตนเองใหดขนเรอยๆ จนน าไปสการท า R2R และการปรบปรงงานอยางเปนระบบ


8. ท าใหเกดก าลงใจ คอเรมตนจากความอยากทจะหาวธแกปญหาหรอพฒนางานของตนเองใหดขน หากเราน าเอาทฤษฎการวจยมาเปนตวตงตนกจะท าใหเราทอและหมดก าลงใจทจะท า ทเรยกวา “เกดบาดแผลในการท าวจย” ซงจะสงผลใหเราไมอยากท าวจย คลายกบกลอนทวา“สถตมา ปญหาหด หมดก าลงใจ”

9. อยาเอาวชาการมาเปนหลก แตใหคดถงการพฒนาคน พฒนางานเปนหลก 10. ท าใหทราบวาจรงๆ แลว R2R เปนการปรบการท างาน แลวน าวจยเขามาอธบายใหเปนระบบ ระเบยบ

โดยเรมตนจากการท าอะไรทงายๆ กอน 11. R2R คอการพฒนางาน โดยการน าวจยมาใชสนบสนนสงทท า เพอท าใหเกดความนาเชอถอ และเปนการ

วเคราะหปญหาอยางเปนระบบ 12. ไดเหนจดเรมตนวาเขาท า R2R เพราะเหตใด และเขาใชแนวคด/วธการอยางไร ทท าใหประสบความส าเรจ

จนไดรบรางวล และไดมโอกาสน าเสนอผลงานในครงน 13. เขาเรมตน R2R จากสงทงายๆ จากปญหาหนางานของเขา และมการเกบสถตแลวน ามาวเคราะหออกมา

ใหเหนคาอะไรบางอยางเทานนเอง คอเปนการปรบงานของเขาอยางไรใหงายขน สะดวกขน ท าใหเขาท างานนอยลง และมความสขมากขน ในขณะทผรบบรการยงคงมความพงพอใจอย

14. R2R ในแตละทจะเปนลกษณะของการพดคยกน ยงพดคยกนมาก กจะยงเขาใจกนมาก รวมทงมการเชอมโยงเครอขาย ซงท าใหเกดการแลกเปลยนเรยนรรวมกน

จะท าอะไรตอไปในอนาคต ?

1. คณะฯ ตองหาแรงกระตนใหบคลากรเกดแรงบนดาลใจกอน โดยใหเขารสกวางานทท าอยเปนงานทมคณคากบตนเองและองคกร เปนสวนทสนบสนนใหอาจารยมการเรยนการสอน นกศกษาไดรบความสะดวกสบาย เพอใหเกดความตองการจะพฒนา/ปรบปรงงานของตนเองใหดขน ไมใชท าไปวนๆ โดยคอยๆ เรมตนไปทละกาว ให R2R ซมซบอยในใจกอนวามนมคณคา มประโยชน และไมยากทจะท า และควรเรมตนทสงเลกๆ กอน เชน ทดลองท าในลกษณะของบทความวจยกอน และคอยขยบไปท าวจยทเปนเลม

2. ใหเรมตนดวยการมองวาเราตองการปรบปรงงานกอน ท าอยางไรใหงานดขน งายขน สะดวกขน และผลลพธดขน เชน การจดสมมนาเพอกระตนใหเกดแรงบนดาลใจ โดยใหแตละหนวยงานคดสงทอยากจะแกปญหา/ปรบปรงงานใหดขน และท าเปนโครงการเลกๆ ออกมา แลวน ามาพดคยแลกเปลยนเรยนรรวมกน

3. ตองใหบคลากรของคณะฯ เขาใจกอนวา R2R คออะไร ท าใหเขาเหนวางานของเขามอะไร แลวเขาสามารถตงโจทยค าถามไดวาจะปรบปรงงานของเขาอยางไร

4. ควรมเวทเลกๆ ในการแลกเปลยน R2R ของสายสนบสนน รวมถงการน าเสนอผลงาน มการชนชมผลงาน ซงจะท าใหผท าเกดความรสกถงคณคาในตนเอง และท าใหมก าลงใจมากขน

5. น าคนทมการปรบปรง/พฒนางาน มาแลกเปลยนประสบการณใหผอนไดเรยนรไปดวย 6. อยากใหมพเลยงคอยชวยเหลอในการท า R2R (นอกเหนอจากรองคณบดทก ากบ และศนยวจย) โดยน าคน

ทท า R2R ส าเรจมาเปนพเลยง/ทปรกษาดวย


7. สรางคณอ านวยใหเกดขนในคณะฯ ใหมากขน เพอชวยกระตนใหเกดแรงบนดาลใจ คอยชวยเหลอและเออใหเกดการพดคยแลกเปลยนเรยนรกนเพอหาทางแกปญหาในงาน/ปรบปรงงาน

8. คณะฯ ควรจดใหมหองปรกษาในการท า R2R 9. R2R ควรเกดจากความอยากทจะปรบปรงงาน ซงตองเกดมาจากใจ ไมใชลกษณะสงการจากขางบน และม

ลกษณะ “ตอง”ท า โดยการใช PA เปนตวก าหนด

ส าหรบกจกรรมกลมแลกเปลยนเรยนร NSKM ในครงน คงท าใหผเขารวมไดรบความรและเกดการแลกเปลยนเรยนรเกยวกบกจกรรม R2R ทเปนประโยชนตอทงตวบคลากรสายสนบสนนและคณะฯ เพอใหมองเหนปญหาทเกดขน อนน าไปสการแกไข ปรบปรง และพฒนาตอไป


AAR จากกจกรรม “Share & Learn : คยเพลนๆ กบครผมากประสบการณ”


คณะกรรมการพฒนาองคกรแหงการเรยนรและการจดการความร ไดจดกจกรรมกลมแลกเปลยนเรยนร NSKM ครงท 7 ขน เมอวนจนทรท 19 กนยายน 2554 เวลา 13.00-16.00 น. ณ หองประชม 602 คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล โดยกจกรรมในครงนเปนการแลกเปลยนเรยนรรวมกนเกยวกบการประเมนผลกจกรรม (AAR) ในหวขอ “Share & Learn : คยเพลนๆ กบครผมากประสบการณ” ซงจดขนเมอวนพธท 7 กนยายน 2554 เวลา 13.30-16.00 น. ณ หอง 1111 คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล โดยอยภายใตขอค าถาม ดงน

คาดหมายวาจะเกดอะไรขน ? ผเขารวมกจกรรม : 1. มตวแทนจากทกภาควชาเขารวมกจกรรม 2. ผเขารวมกจกรรมไดรบความรและประสบการณจากผเกษยณอายราชการ และสามารถน าความรและ

ประสบการณไปประยกตใชประโยชนได องคกร/หนวยงาน : 1. องคกรมวฒนธรรมในการถายทอดความรของผเกษยณอายราชการ วทยากร : 1. เปนผมความรและประสบการณมาก

อะไรเกดขนจรง ? กระบวนการด าเนนงาน : 1. การจดกจกรรมในครงนมความพรอมในการเตรยมงาน โดยมการประชมเตรยมงานลวงหนา 2. การจดเวทแบบนงโซฟา ท าใหบรรยากาศดสบายๆ ไมเปนทางการ 3. รปแบบการจดกจกรรมเปนลกษณะเรองเลา (Story Telling) 4. มพธมอบของทระลกใหกบผเกษยณอายราชการ การประเมนผล : 1. การประเมนผลกจกรรม (AAR) ใชวธการประเมนโดยการแจกแบบประเมนภายในหองกจกรรม โดยม

ผเขารวมกจกรรมจ านวน 42 คน และมผทตอบแบบประเมนจ านวน 25 คน คดเปนรอยละ 59.5 2. จากผลการประเมนความพงพอใจในภาพรวมของกจกรรมในครงน พบวาอยในระดบมากทสด คดเปนรอยละ

64.0 ปญหาทพบในการจดกจกรรม : 1. กลมเปาหมายไมสนใจเขารวมกจกรรม ท าใหผเขารวมกจกรรมมจ านวนนอย


ไดเรยนรอะไร ? และจะท าอะไรตอไปในอนาคต จงจะด ารงจดแขงและปรบจดออนได 1. รปแบบการจดกจกรรม เวลาในการจดกจกรรม การจดเวท ชองาน และของทระลกมความเหมาะสมแลว

จงยงคงใชกบกจกรรมในปตอๆ ไป 2. ควรสลบล าดบการพดของผเกษยณอายราชการ แตยงคงใชค าถามเดยวกนหมด 3. ผด าเนนรายการควรมการทวนค าถามใหกบผเกษยณอายราชการ 4. ผด าเนนรายการมการแจงก าหนดการใหกบผเขารวมกจกรรมภายในงานไดรบทราบ (การเลาประสบการณ

ของผเกษยณอายราชการ การถามค าถามของผเขารวมกจกรรม) 5. ผด าเนนรายการควรควบคมเวลาในการพดของผเกษยณอายราชการใหอยในเวลาทเหมาะสม 6. มการจดเตรยมไมโครโฟนใหกบผเขารวมกจกรรม เพอใหสามารถแลกเปลยนเรยนร/ ถามค าถามได 7. ควรมการกระตนใหกลมเปาหมายเขารวมกจกรรมใหมากขน (ผบรหารและอาจารยใหม) โดยการ

ประชาสมพนธในชองทางตางๆ เพมขน 8. ใหผเขารวมกจกรรมไดกลาวความรสกตอผเกษยณอายราชการหลงจากผเกษยณอายราชการพดจบ 9. มการเผยแพรกจกรรม ในรปแบบ VDO ทางเวบไซต และ NSTV

ส าหรบกจกรรมกลมแลกเปลยนเรยนร NSKM ในครงน ท าใหผเขารวมไดเกดการแลกเปลยนเรยนรรวมกนเกยวกบผลจากกจกรรมถายทอดความรผเกษยณอายราชการ เพอใหมองเหนปญหาทเกดขน อนน าไปสการ ปรบปรงและแกไขตอไป


การถอดบทเรยน (Retrospect) ภายหลงเสรจสนโครงการการจดการความร ปงบประมาณ 2554


คณะกรรมการพฒนาองคกรแหงการเรยนรและการจดการความร ไดจดกจกรรมกลมแลกเปลยนเรยนร NSKM ครงท 8 ขน จ านวน 2 ครง คอเมอวนองคารท 27 กนยายน 2554 เวลา 13.30 -16.00 น. และวนพธท 12 ตลาคม 2554 เวลา 13.00-16.00 น. ณ หองประชม 602 คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล โดยกจกรรมในครงนเปนการถอดบทเรยน (Retrospect) ภายหลงเสรจสนโครงการการจดการความร ปงบประมาณ 2554 ซงอยภายใตขอค าถาม ดงน

1. วธการด าเนนโครงการการจดการความร ปงบประมาณ 2554 1.1 กระบวนการ โครงการการจดการความร เปนโครงการทด าเนนการเกยวกบการพฒนาการจดการความรภายในคณะพยาบาลศาสตร ซงมการด าเนนกจกรรมใน 3 กจกรรมหลก ดงน กจกรรมท 1 การบรณาการจดการความรกบการด าเนนงานตามพนธกจตางๆ ซงแบงเปนระดบภาควชา และระดบส านกงาน ระดบภาควชา เปนการด าเนนการของโครงการศนยความเปนเลศ ( COE) ของภาควชา ซงมวธด าเนนการคอ ใหกรรรมการพฒนาองคกรแหงการเรยนรและการจดการความร (KM) ของคณะฯ ทอยในแตละภาควชาเปนแกนหลกในการด าเนนการ/ประสานใหเกดกจกรรม COE ขน ระดบส านกงาน เปนการจดกจกรรมรวมกบงานสงเสรมและพฒนางานวจย ซงมวธด าเนนการคอ กรรมการ KM ของคณะฯ เปนผประสานการด าเนนกจกรรมททางงานสงเสรมและพฒนางานวจยเปนผจดขน และเปนผด าเนนการถอดบทเรยน กจกรรมท 2 ถายทอดความรผเกษยณอายราชการ เปนกจกรรมทสรางใหเกดการถายทอดความร/ประสบการณของผเกษยณอายราชการใหมขนในคณะฯ ซงมการจดกจกรรมทงในระดบภาควชา และระดบคณะ โดย ระดบภาควชา กรรมการ KM ของคณะฯ ทอยในแตละภาควชาเปนแกนหลกในการด าเนนการ/ประสานใหเกดกจกรรมขน ระดบคณะ คณะกรรมการ KM ของคณะฯ เปนแกนหลกในการด าเนนการ กจกรรมท 3 สรางองคความรจากกลมชมชนนกปฏบต

เปนการด าเนนกจกรรมซงแบงเปนกลมชมชนนกปฏบต จ านวน 3 กลมหลกๆ ดงน กลมของภาควชาตางๆ ไดแก ภาควชาการพยาบาลกมารเวชศาสตร ภาควชาการพยาบาลรากฐาน ภาควชา

การพยาบาลอายศาสตร ภาควชาสขภาพจตและการพยาบาลจตเวช ภาควชาการพยาบาลสตศาสต ร-นรเวชวทยา วธด าเนนการคอ ใหกรรมการ KM ของคณะฯ ทอยในแตละภาควชาเปนแกนหลกในการด าเนนการ/ประสานกรรมการ KM ของภาควชาเพอใหเกดกจกรรมขน


กลมของสายสนบสนน ไดแก กลมแลกเปลยนเรยนรการใหบรการทดเพอความสขในการท างาน กลมแลกเปลยนเรยนรเพอสรางนวตกรรมการปฏบตงานของสายสนบสนน

และนอกจากนยงมกลมแลกเปลยนเรยนร NSKM ซงเปนกลมแลกเปลยนเรยนรรวมกนของคณะกรรมการ KM ของคณะฯ ซงวธด าเนนการคอ คณะกรรมการ KM ของคณะฯ เปนแกนหลกในการด าเนนการ 1.2 ปญหา 1) แตละกจกรรมมบคลากรกลมเปาหมายเขารวมกจกรรมนอย 2) มความผดพลาดในการประสานงานระหวางกรรมการ KM ของคณะฯ กบกรรมการ KM ของภาควชา ในบางครงท าใหเกดปญหาในการจดกจกรรม 3) บคลากรมภาระงานมาก และมการจดกจกรรมทบซอนกบการจดกจกรรม KM 4) ความไมชดเจนของการก าหนดรปแบบการจดกจกรรมวากจกรรมใดควรจดอยในกลมใด 5) คณะกรรมการ COE ของภาควชาไมสามารถผลกดนใหเกดกระบวนการของกจกรรมการถอดบทเรยนได ท าใหการถอดบทเรยนจากกจกรรมกลม COE มนอย 6) บางภาควชายงไมมความกาวหนาของการด าเนนงานกลม COE

7) มกลม CoP ไมครบทกภาควชา 8) การด าเนนการจดกจกรรม CoP ของสายสนบสนน กรรมการ KM ของคณะฯ จะเปนผด าเนนการทงหมด 9) ในการด าเนนการจดกจกรรม CoP ของภาควชา มผทเปน Facilitator นอย

1.3 แนวทางแกไข 1) มการปรบหวขอกจกรรมใหมความนาสนใจ 2) ด าเนนการจดกจกรรมอยางสม าเสมอ 3) ด าเนนการประชาสมพนธในทกชองทาง ไดแก การสงหนงสอ การสง E-mail การประชาสมพนธทางเวบไซต KM การประชาสมพนธทาง NSTV และการตดบอรดประชาสมพนธในลฟท 4) มการท าความเขาใจและตกลงกนระหวางกรรมการ KM ของคณะฯ ทอยในแตละภาควชากบภาควชาของตนเอง เกยวกบแนวทางการด าเนนกจกรรม เพอใหเกดความเขาใจในแนวทางเดยวกน

2. การคดเลอกกลมเปาหมายทเขารวมโครงการ แบงเปน 3 กลม คอ กลมศนยความเปนเลศของแตละภาควชา (COE) กลมถายทอดความรจากผเกษยณอายราชการ และกลมชมชนนกปฏบต (CoP) 2.1 กระบวนการ

1) กลม COE เปนกลมทเกดจากความสมครใจของสมาชกกลม และ/หรอการก าหนดกลมเปาหมาย และความพรอมของผรบผดชอบกลม COE ของแตละภาควชา 2) กลม NS Lunch Talk เปนความสนใจและสมครใจของผเขารวม 3) กลม R2R ใชวธการขอความรวมมอใหสงบคลากรสายสนบสนนในทกงานเขารวมกจกรรม 4) กจกรรมถายทอดความรจากผเกษยณอายราชการ ใหกรรมการ KM ของคณะทอยในแตละภาควชา สอบถามผเกษยณอายราชการของภาควชาตนเองถงความสนใจและสมครใจเขารวมกจกรรม 5) กลม CoP เปนกลมคนทมความสนใจเขารวมกจกรรม


2.2 ปญหา 1) กลมเปาหมายในกจกรรม COE มภาระงานมากและไมมเวลาเขารวมกจกรรม 2) กลม NS Lunch Talk มผเขารวมกจกรรมนอย คอ ประมาณ 5-21 คน/ครง 3) กลม R2R มผเขารวมกจกรรมนอย อาจเนองจากกลมเปาหมายมภาระงานมากและไมมเวลาเขารวมกจกรรม

4) รปแบบการจดกจกรรมกลม R2R เปนลกษณะเชงวชาการมากเกนไป และเกดความรสกกดดนใหท างานวจย

5) ผเกษยณอายราชการเขารวมกจกรรมในบางรปแบบของกจกรรม 6) กลม CoP ระดบส านกงาน สมาชกกลมไมใชกลมคนทมความสนใจรวมกนจรงๆ ท าใหไมมความเหนยวแนนของกลมมากนก 2.3 แนวทางแกไข 1) กลม COE ไมสามารถแกไขปญหาการไมเขารวมกจกรรมของกลมเปาหมายได 2) กลม NS Lunch Talk ไดมการเพมการประชาสมพนธในทกชองทางทมอย ไดแก การสงหนงสอ การสง E-Mail การประชาสมพนธทาง NSTV การตดบอรดประชาสมพนธหนาชน 4 เวบไซตของคณะ และเวบไซตของงานสงเสรมและพฒนางานวจย 3) กลม R2R มการประชมเพอวางแผนการปรบเปลยนรปแบบการจดกจกรรมในแตละครง 4) มการปรบรปแบบการจดกจกรรมใหสอดคลองกบความตองการของผเกษยณอายราชการ และใหกรรมการ KM ของคณะทอยในแตละภาควชา ขอความรวมมอจากผเกษยณอายราชการของภาควชาตนเองใหเขารวมกจกรรม

5) กลม CoP ระดบส านกงาน ไดมการประชาสมพนธในชองทางตางๆ ไดแก การสงหนงสอ การสง E-Mail การตดบอรดประชาสมพนธในลฟท และการประชาสมพนธทางเวบไซต KM

6) กลม CoP ระดบส านกงาน บางกจกรรมใชวธการระบกลมเปาหมายใหเขารวมกจกรรม

3. วธการเลอกบคลากรเขามาเปนคณะกรรมการพฒนาองคกรแหงการเรยนรและการจดการความร 3.1 กระบวนการ 1) บคลากรมความเตมใจและสมครใจเขามาเปนกรรมการฯ 2) ไดรบการคดเลอกจากคณะ/ภาควชาใหเขามาเปนกรรมการฯ 3.2 ปญหา 1) กรรมการบางทานมภาระงานมาก ท าใหไมสามารถด าเนนกจกรรมไดตามเปาหมาย 3.3 แนวทางแกไข 1) จดใหมกลมแลกเปลยนเรยนร NSKM ขน เพอใหคณะกรรมการ KM เขารวมแลกเปลยนเรยนรรวมกนและชวยกนเสนอแนะแนวทางแกไขปญหาในการด าเนนการตางๆ เพอใหเปนไปตามเปาหมาย


4. วธการจงใจกลมเปาหมายใหเขามารวมโครงการ 4.1 กระบวนการ

1) จดกจกรรมในชวงพกกลางวน เพอไมใหรบกวนเวลาท างาน และเพอใหการด าเนนกจกรรมตางๆ ใชเวลานอย ท าใหผเขารวมอยากเขารวมกจกรรมมากขน

2) ปรบหวขอและค าถามของกจกรรมถายทอดความรผเกษยณอายราชการ เพอใหอยในความสนใจของผเกษยณอายราชการ

3) ปรบหวขอการจดกจกรรมตางๆ ใหมความนาสนใจ 4.2 ปญหา 1) บางกจกรรมมกลมเปาหมายเขารวมกจกรรมนอย 4.3 แนวทางแกไข 1) มการประชาสมพนธในชองทางตางๆ เพอกระตนใหกลมเปาหมายเขารวมกจกรรมมากขน

5. ปจจยทสงเสรมสนบสนนใหโครงการส าเรจ 1) ผบรหารเหนความส าคญและใหการสนบสนนอยางเตมท

2) การรวมแรงรวมใจกนอยางเตมทของคณะกรรมการ KM 3) มการสนบสนนและอ านวยความสะดวกในการด าเนนกจกรรมจากบคลากรกลมตางๆ ไดแก

คณะกรรมการ KM ของคณะ และคณะกรรมการ KM ของภาควชา 4) มงบประมาณสนบสนนการด าเนนงาน 5) จดกจกรรมใหตรงกบความตองการและความสนใจของผเขารวมกจกรรม 6) มรปแบบการจดกจกรรมทหลากหลายและนาสนใจ และสามารถน าไปใชประโยชนในการท างานของตนเอง

ไดจรง 7) การจดกจกรรมในชวงพกกลางวน เพอไมเปนการรบกวนเวลาท างาน 8) มการมอบของทระลกใหแกผเขารวมกจกรรมในบางกจกรรม

6. ปจจยทขดขวางใหโครงการลมเหลว 1) กลมเปาหมายไมเหนความส าคญของการเขารวมกจกรรม 2) กลมเปาหมายมภาระงานมาก 3) ขาดการสรางแรงจงใจในการเขารวมกจกรรมของกลมเปาหมาย 4) คณอ านวย/คณลขตในการจดกจกรรมมนอย 5) กจกรรมอนมการจดทบซอนกบกจกรรม KM 6) ระยะเวลาและสถานทในการจดกจกรรมไมเอออ านวย

7. ขอเสนอแนะเพอการวางแผน/ปรบปรงการด าเนนการโครงการจดการความรในปงบประมาณ 2555 1) จดการอบรม Facilitator ใหกบบคลากรของคณะฯ เพอใหมผทท าหนาท Facilitator เพมมากขน 2) ด าเนนการจดกจกรรม KM อยางสม าเสมอ


3) จดกจกรรม KM โดยการบรณาการเขากบงานประจ า 4) ด าเนนการประชาสมพนธในทกชองทางใหมๆ เพมขน เชน การมอบของทระลกปใหม การจดงานมหกรรม

KM เพอเปนการกระตนใหบคลากรของคณะฯ เกดความตนตวและใหความส าคญกบเรองการจดการความรมากขน ด าเนนการประชาสมพนธในชองทาง NSTV ใหมากขน โดยอาจเปนการจดรายการใหความรในรอง KM

8. ความภาคภมใจตอโครงการจดการความร ปงบประมาณ 2554 มการด าเนนกจกรรมอยางตอเนองในกลม CoP ทงระดบภาควชาและส านกงาน ท าใหในปงบประมาณ 2554

ไดองคความรจากการถอดบทเรยนของกลมแลกเปลยนเรยนรตางๆ มากกวาในปทผานๆ มา และบคลากรของคณะฯ มความตนตวและใหความส าคญกบเรองการจดการความรเพมมากขน

ส าหรบกจกรรมกลมแลกเปลยนเรยนร NSKM ในครงน ท าใหผเขารวมไดเกดการแลกเปลยนเรยนรรวมกนเกยวกบผลการด าเนนโครงการการจดการความร ปงบประมาณ 2554 เพอสามารถมองเหนปญหาทเกดขน อนน าไปสการปรบปรง แกไข และพฒนาโครงการการจดการความร ปงบประมาณ 2555 ตอไป


สวนท 3 บทสงทาย



ตลอดระยะเวลา 1 ปทผานมา การจดการความรของคณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล มเปาหมายเพอสรางวฒนธรรมของการแลกเปลยนเรยนร และบรณาการจดการความรกบการด าเนนงานตามพนธกจตางๆ ของคณะฯ ทงในสายวชาการและสายสนบสนนวชาการ เพอใหเกดการสรางองคความรทมคณคาขององคกร รวมทงการเผยแพรความรเพอใหเกดการใชประโยชนสงสดจากองคความรนน การด าเนนการในปงบประมาณนท าใหไดเรยนรสงตางๆ ทงทประสบความส าเรจ และไมประสบความส าเรจ แตกนบไดวาเปนปทการด าเนนงานดานการจดการความรประสบความส าเรจมากทสดตลอดระยะเวลา 5 ปทผานมา ซงเหนไดจากกลมชมชนนกปฏบตทเกดขนทงในสายวชาการและสายสนบสนนวชาการทมการด าเนนกจกรรมอยางตอเนองและสม าเสมอ ท าใหในปงบประมาณนสามารถถอดบทเรยนความรทเกดขนจากการแลกเปลยนเรยนรไดกวา 50 เรอง

จากการด าเนนกจกรรมท าใหพบวา คณะฯ ยงขาดบคคลทจะท าหนาท “คณอ านวย (Facilitator)” และ “คณลขต” เปนอยางมาก โดยผทท าหนาทดงกลาวสวนใหญเปนคณะกรรมการฯ ซงการทจะท าใหการจดการความรประสบ-ความส าเรจไดนน ตองท าใหเรองการจดการความรอยในใจของทกคน และพรอมทจะเปนไดทงคณอ านวยและคณลขต ซงสงทจะเกดขนกคอ “ความรวมมอของบคคล” ตามมาดวย “ความรวมมอของทม” และกลายเปน “ความรวมมอขององคกร” ในทสด ดงนน ในปงบประมาณ 2555 ทางคณะกรรมการฯ จงไดวางแผนจดอบรมการเปนคณอ านวยและคณลขตใหกบบคลากรของคณะฯ เพอใหมผทท าหนาทคณอ านวยและคณลขตเพมมากขน รวมทงเนนการจดการความรในงานประจ า เพอใหเกดการบรณาการจดการความรกบงานประจ าของบคลากรของคณะฯ จะไดท าใหไมรสกวาเปนการเพมภาระงาน และสามารถน าไปใชประโยชนตอการท างานของบคลากรไดจรง

แตอยางไรกตาม การสนบสนนและอ านวยความสะดวกอยางเตมท ไมวาจะเปนเรองของเวลา สถานท และงบประมาณ กเปนเรองทส าคญท “ผบรหาร” ควรใหการสนบสนน เพอทจะท าใหการจดการความรประสบความส าเรจ ปญหาทพบสวนใหญจะเปนเรองของบคลากรทมภาระงานมาก ท าใหไมมเวลาเขารวมกจกรรม ดงนนการใชเวลาชวงกลางวน จงเปนชวงเวลาทดเหมอนวาจะสะดวกทสดททกคนสามารถเขารวมกจกรรมได จงท าใหกจกรรมสวนใหญจดในชวงเวลาดงกลาว สงหนงทอยากฝากบอกไววา การจดการความรไมใชเรองยาก/งาย ไมมค าวาถก/ผด ไมมสตรส าเรจของการด าเนนงาน แตสามารถเรยนรได เพราะยงเรยนรจากการลงมอปฏบตมากเทาไหรกยงมความเขาใจทลกซงมากขนเทานน และกลไกทส าคญทจะท าใหการจดการความรประสบความส าเรจกคอ “คน” นนเอง

อาจารย ดร.วรวรรณ วาณชยเจรญชย ประธานคณะกรรมการพฒนาองคกรแหงการเรยนรและการจดการความร

ภาคผนวก

http://www.elearning.ns.mahidol.ac.th/km

Faculty of Nursing, Mahidol University. 2 Prannok Road, Siriraj, Bangkoknoi, Bangkok 10700, Thailand. Tel : 662-419-7466-80 Fax. 662-412-8415

ประจ ำปีงบประมำณ 2554 · 2011-11-14 · ปรุงข้อสอบเ ากรภายนอก รการท ี่ดีเพ ื่อค

Documents