วิชา หุ้นส่วนthethaibar.or.th/thaibarweb/files/Data_web/dowloads_doc/...และ ( ") ห างฯไม จดทะเบ ยน โดยสามารถน

วชา หนสวน

การบรรยายภาคคา ครงท ๗

วนท ๑๐ กรกฎาคม ๒๕๖๓

ดร.พรภทร ตนตกลานนท

ผพพากษาศาลชนตนประจาสานกประธานศาลฎกา

1

บรรยาย ๘ ครง๑. ศกร ๒๙ พฤษภาคม ๒๕๖๓ – ๑ ชวโมง ๑๙.๐๐ – ๑๙.๕๐ น.๒. ศกร ๕ มถนายน ๒๕๖๓ – ๑ ชวโมง ๑๙.๐๐ – ๑๙.๕๐ น.๓. ศกร ๑๒ มถนายน ๒๕๖๓ – ๑ ชวโมง ๑๙.๐๐ – ๑๙.๕๐ น.๔. ศกร ๑๙ มถนายน ๒๕๖๓ – ๑ ชวโมง ๑๙.๐๐ – ๑๙.๕๐ น.๕. ศกร ๒๖ มถนายน ๒๕๖๓ – ๑ ชวโมง ๑๙.๐๐ – ๑๙.๕๐ น.๖. ศกร ๓ กรกฎาคม ๒๕๖๓ – ๑ ชวโมง ๑๙.๐๐ – ๑๙.๕๐ น.๗. ศกร ๑๐ กรกฎาคม ๒๕๖๓ – ๑ ชวโมง ๑๙.๐๐ – ๑๙.๕๐ น.๘. ศกร ๑๗ กรกฎาคม ๒๕๖๓ – ๑ ชวโมง ๑๙.๐๐ – ๑๙.๕๐ น.

2

หางหนสวนสามญนตบคคล

3

หวขอท ๒ ผลโดยเฉพาะของการจดทะเบยน

๒.๑ หนสวนถอเอาประโยชนในกจการซงไมปรากฎชอ๒.๒ หามหนสวนคาขายแขงกบหาง๒.๓ ความรบผดของหนสวนซงออกจากหาง๒.๔ หางเลกกนเมอศาลมค าสงใหหางลมละลาย๒.๕ สทธของเจาหนของหางตอผเปนหนสวน๒.๖ สทธของเจาหนสวนตวของหนสวนตอหาง๒.๗ ขอจ ากดอ านาจของหนสวนผจดการ๒.๘ การลาออกจากหนสวนผจดการ

4

๒.๒ หามหนสวนคาขายแขงกบหาง

“มาตรา ๑๐๖๖ หามมใหผเปนหนสวนคนหนงคนใดในหางหนสวนจดทะเบยน ประกอบกจการอยางใดอยางหนง อนมสภาพเปนอยางเดยวกน และเปนการแขงขนกบกจการของหางหนสวนนน ไมวาท าเพอประโยชนตน หรอเพอประโยชนผอน หรอ ไปเขาเปนหนสวนไมจ ากดความรบผดในหางหนสวนอน ซงประกอบกจการอนมสภาพเปนอยางเดยวกน และแขงขนกบกจการของหางหนสวนจดทะเบยนนน เวนไวแตจะไดรบค ายนยอมของผเปนหนสวนอนทงหมด

แตขอหามเชนวามาน ทานวาจะไมพงใชได ถาหากผเปนหนสวน ทงหลายไดรอยแลวในเวลาเมอลงทะเบยนหางหนสวนนนวา ผเปนหนสวนคนหนงไดท ากจการหรอเขาเปนหนสวนอยในหางหนสวนอน อนมวตถทประสงคอยางเดยวกน และในสญญาเขาหนสวนทท าไวตอกนนนกไมไดบงคบใหถอนตวออก”

5

“มาตรา ๑๐๖๗ ถาผเปนหนสวนคนใดกระท าฝาฝนตอบทบญญต ในมาตรากอนนไซร ทานวาหางหนสวนซงจดทะเบยนนนชอบทจะเรยกเอาผลก าไรอนผนนหาไดทงหมด หรอเรยกเอาคาสนไหมทดแทนเพอความเสยหายซงหางหนสวนไดรบเพราะเหตนน

แตทงนทานหามมใหฟองเรยกเมอพนเวลาปหนง นบแตวนท าการ ฝาฝน

อนง บทบญญตมาตราน ไมลบลางสทธของผเปนหนสวนทงหลาย นอกนน ในอนจะเรยกใหเลกหางหนสวน”

6

- มาตรา ๑๐๖๖ และ ๑๐๖๗ หลกการเดยวกนกบมาตรา ๑๐๓๘ และ ๑๐๕๗ (๑) หางฯไมจดทะเบยน โดยสามารถน ามาตรา ๑๐๕๘ การก าจดหนสวนมาใชดวย

- คาขายแขงกบหางหรอไม ใหดสภาพ เวลา และสถานท

- ทแตกตางคอ

(๑) หามเขาเปนหนสวนในหางหนสวนสามญ (ไมวาจะจดทะเบยนหรอไม) หรอหนสวนจ าพวกไมจ ากดความรบผดในหางหนสวนจ ากด ตางจากมาตรา ๑๐๓๘ วรรคหนง ซงมไดบญญตไวโดยเฉพาะ จงตองหามเปนหนสวนทกกรณแมเปนหนสวนจ าพวกจ ากดความรบผด

7

(๒) ขอยกเวนทท าไดเพมเตมเขามานอกจากหนสวนอนทงหมดยนยอม คอ

หนสวนอนทราบอยแลวขณะจดทะเบยน และในสญญาจดตงหางไมไดก าหนดใหถอนตว

(๓) ผลก าไรหรอคาสนไหมทดแทน หางฯ เรยกไดเอง

8

๒.๓ ความรบผดของหนสวนซงออกจากหาง

“มาตรา ๑๐๖๘ ความรบผดของผเปนหนสวนในหางหนสวนจดทะเบยน อนเกยวแกหนซงหางหนสวนไดกอใหเกดขนกอนทตนออกจากหนสวนนน ยอมมจ ากดเพยงสองป นบแตเมอออกจากหนสวน”

นบแตวนทจดทะเบยนเปลยนแปลงไมใชประกาศราชกจจาฯ (เนต’๖๕) หรอแสดงเจตนา

๒ ปน นบจากวนออกจากหางถงวนทใชสทธเรยกรอง

ก าหนดเวลาสองป เปนระยะเวลา มใชอายความในระหวางเจาหน ลกหน และหนสวนดวยกนจงสามารถตกลงเปนอยางอนได (เนต’๖๕)

9

**เปรยบเทยบกบกรณหางหนสวนสามญไมจดทะเบยน ตามมาตรา ๑๐๕๑

“ผเปนหนสวนซงออกจากหนสวนไปแลวยงคงตองรบผดในหนซงหางหนสวนไดกอใหเกดขนกอนทตนไดออกจากหนสวนไป”

10

๒.๔ หางเลกกนเมอศาลมค าสงใหหางลมละลาย

- การเลกกนของหางเหมอนกรณหางฯไมจดทะเบยน คอ หนสวนทกคนตกลงกนเลก / ตามมาตรา ๑๐๕๕ โดยผลของกฎหมาย / และมาตรา ๑๐๕๗ โดยค าสงศาล

- ทเพมเตมคอ “มาตรา ๑๐๖๙ นอกจากในกรณทงหลายทบญญตไวใน มาตรา ๑๐๕๕ ทานวาหางหนสวนจดทะเบยนยอมเลกกนเมอหางหนสวนนนลมละลาย” เปนการเลกกนโดยผลของกฎหมายมผลทนท

11

๒.๕ สทธของเจาหนของหางตอผเปนหนสวน

“มาตรา ๑๐๗๐ เมอใดหางหนสวนซงจดทะเบยนผดนดช าระหน เมอนนเจาหนของหางหนสวนนนชอบทจะเรยกใหช าระหนเอาแตผเปนหนสวนคนใดคนหนงกได”

- หางฯ เปนนตบคคล เจาหนเรยกใหหางฯ รบผดในมลหนทอยภายในขอบวตถประสงค ตามมาตรา ๖๖ แตตามมาตรา ๑๐๒๕ หนสวนตองรบผดในหนไมจ ากด ดงนน ภายหลงหางฯ ผดนดช าระหน เจาหนจงสามารถเรยกใหผเปนหนสวนแตละคนรบผดไดโดยสนเชง หรอรบผดรวมกนกได (อางทงมาตรา ๑๐๗๐ และ ๑๐๒๕)

**เปรยบเทยบกบกรณหางหนสวนสามญไมจดทะเบยน ตามมาตรา ๑๐๕๐ เจาหนของหางเรยกใหหนสวนรบผดช าระหนไดโดยตรง

12

“มาตรา ๑๐๗๑ ในกรณทกลาวไวในมาตรา ๑๐๗๐ นน ถาผเปน หนสวนน าพสจนไดวา

(๑) สนทรพยของหางหนสวนยงมพอทจะช าระหนไดทงหมดหรอ บางสวน และ

(๒) การทจะบงคบเอาแกหางหนสวนนนไมเปนการยากฉะนไซร

ศาลจะบงคบใหเอาสนทรพยของหางหนสวนนนช าระหนกอนกได สดแตศาลจะเหนสมควร

- กรณทหางผดนด และเจาหนฟองแตหนสวน หนสวนสามารถใชสทธเกยงใหไปบงคบช าระหนเอาแกทรพยสนของหางกอนได

13

- ผลของการใชสทธเกยงกรณน ตางจากกรณผค าประกนใชสทธเกยงตามมาตรา ๖๘๘ และ ๖๘๙

ฎ.๑๐๙๒/๒๕๔๔ ป.พ.พ.มาตรา 1071 ประกอบมาตรา 1080 ใหอ านาจศาลใชดลพนจในการบงคบคดโดยจะใหบงคบเอาแกทรพยสนของหางหนสวนจ ากดกอน หรอจะใหบงคบช าระหนเอาแกจ าเลยซงเปนหนสวนผจดการของหางหนสวนจ ากดซงเปนลกหนกได ซงแตกตางกบกรณเปนผค าประกนทผค าประกนสามารถจะใชสทธเรยกรองใหเจาหนบงคบคดแกทรพยสนของลกหนกอนตาม ป.พ.พ. มาตรา 688 อกทงไมมบทบญญตของกฎหมายใดหามโจทกซงเปนเจาหนของหางหนสวนจ ากดมใหฟองรองหนสวนผจดการโดยตองไปบงคบคดเอาแกทรพยสนของหางหนสวนจ ากดกอน

14

๒.๖ สทธของเจาหนสวนตวของหนสวนตอหาง

“มาตรา ๑๐๗๒ ถาหางหนสวนซงจดทะเบยนยงมไดเลกกนตราบใด เจาหนของผเปนหนสวนเฉพาะตวยอมใชสทธไดแตเพยงในผลก าไร หรอเงนซงหางหนสวนคางช าระแกผเปนหนสวนคนนนเทานน ถาหางหนสวนนนเลกกนแลว เจาหนยอมใชสทธไดตลอดจนถงหนของผเปนหนสวนคนนนอนมในสนทรพยของหางหนสวน”

- หางยงไมเลก เรยกก าไร และเงนทหางคางช าระแกหนสวน

- หางเลก เรยกก าไร เงนทหางคางช าระแกหนสวน และเงนหรอทรพยสนทน ามาลงหน (เมอหางเลก ในขนตอนการช าระบญช จะมการคนหน)

15

๒.๗ ขอจ ากดอ านาจของหนสวนผจดการ

- โดยปกตขอจ ากดอ านาจหนสวนผจดการ จะจดทะเบยนไวตามมาตรา ๑๐๖๔ (๖) จงผกพนบคคลภายนอก ตามมาตรา ๑๐๒๒ (มการโฆษณาฯ) และมาตรา ๑๐๒๐ (สามารถคดถาย)

- ดงนน หากบคคลภายนอกท านตกรรมกบหนสวนผจดการไป โดยฝาฝนขอจ ากดอ านาจ จะเรยกใหหางรบผดไมได ตองเรยกหนสวนผจดการรบผดสวนตว ตามมาตรา ๗๗ ประกอบมาตรา ๘๒๓ วรรคสอง (อยาสบสนกบการท านอกขอบวตถประสงค)

16

- มาตรา ๗๗ ใหน าบทบญญตวาดวยตวแทนแหงประมวลกฎหมายน มาใชบงคบแกความเกยวพนระหวางนตบคคลกบผแทนของนตบคคล และระหวางนตบคคล หรอผแทนของนตบคคลกบบคคลภายนอก โดยอนโลม

- มาตรา ๘๒๓ ถาตวแทนกระท าการอนใดอนหนงโดยปราศจากอ านาจกด หรอท านอกท าเหนอขอบอ านาจกด ทานวายอมไมผกพนตวการ เวนแตตวการจะใหสตยาบนแกการนน

ถาตวการไม ใหสตยาบน ทานวาตวแทนยอมตองรบผดตอบคคลภายนอกโดยล าพงตนเอง เวนแตจะพสจนไดวาบคคลภายนอกนนไดรอยวาตนท าการโดยปราศจากอ านาจ หรอท านอกเหนอขอบอ านาจ

17

- เชน การนตกรรมของหางฯ ตองมหนสวนสองคนลงลายมอชอประทบตรา หากลงลายมอชอเพยงคนเดยว ไมผกพนหาง

- เวนแตหางใหสตยาบนโดยตรงหรอโดยปรยายรบเอานตกรรม หางถงตองรบผด ตามมาตรา ๗๗ ประกอบมาตรา ๘๒๓ วรรคหนง

18

****เปรยบเทยบ หางฯไมจดทะเบยน

- ขอจ ากดอ านาจไมมผลผกพนบคคลภายนอก ตามมาตรา ๑๐๕๓ แมหนสวนคนใดท านอกขอจ ากดอ านาจ หนสวนทกคนตองรวมกนรบผด ตราบใดทกจการทท าเปนไปตามหลกธรรมดาการคาขาย ตามมาตรา ๑๐๕๐

19

๒.๘ การลาออกจากการเปนหนสวนผจดการ

- ใหดมาตรา ๑๐๖๔/๑ และ ๑๐๖๔/๒

- หนสวนผจดการตองท า “ใบลาออก” เปนหนงสอ

- หากหางฯมหนสวนผจดการหลายคน ใหยนใบลาออกตอหนสวนผจดการอน มผลเมอใบลาออกถงหนสวนผจดการอน

- หากหางฯมหนสวนผจดการคนเดยว ตองแสดงเจตนาตอหนสวนคนหนง โดยท าหนงสอเพอนดประชมและพจารณาตงหนสวนผจดการคนใหม พรอมใบลาออก มผลเมอใบลาออกถงหนสวนนน

20

- ในระหวางหางหนสวนกบบคคลภายนอก การลาออกของหนสวนผจดการจะผกพนบคคลภายนอกตอเมอไดมการเปลยนแปลงหลกฐานทางทะเบยน มาตรา ๑๐๒๓

- เปนหนาทของหางหนสวนตองเปลยนแปลงหลกฐานทางทะเบยนภายใน ๑๔ วน ตามมาตรา ๑๐๖๔/๒ หนสวนผจดการทลาออกสามารถแจงการลาออกของตนตอนายทะเบยนไดเอง ตามมาตรา ๑๐๖๔/๑ ไดดวย

21

หางหนสวนจ ากด

22

หวขอท ๑ ลกษณะของหางหนสวนจ ากด

หวขอท ๒ การจดตงหางหนสวนจ ากด

หวขอท ๓ หนสวนไมจ ากดความรบผด

หวขอท ๔ หนสวนจ ากดความรบผด

23

หวขอท ๑ ลกษณะของหางหนสวนจ ากด

“มาตรา ๑๐๗๗ อนหางหนสวนจ ากดนน คอหางหนสวนประเภทหนง ซงมผเปนหนสวนสองจ าพวก ดงจะกลาวตอไปน คอ

(๑) ผเปนหนสวนคนเดยวหรอหลายคนซงมจ ากดความรบผดเพยงไมเกนจ านวนเงนทตนรบจะลงหนในหางหนสวนนนจ าพวกหนง และ

(๒) ผเปนหนสวนคนเดยวหรอหลายคนซงตองรบผดรวมกนในบรรดาหนของหางหนสวนไมมจ ากดจ านวนอกจ าพวกหนง”

24

หางหนสวนจ ากดมผเปนหนสวน ๒ จ าพวก

หนสวนไมจ ากดความรบผด หนสวนจ ากดความรบผด

รบผดในหนของหางโดยไมจ ากดมาตรา ๑๐๗๐ และ ๑๐๗๑

รบผดในหนของหางโดยจ ากดเพยงเทาสวนทตนรบจะลงหน

หากช าระคาหนครบแลว ไมตองรบผดอก

การแบงก าไร จะแบงกนตามสดสวนการลงหนของผเปนหนสวนแตในความรบผดในหน ตองพจารณากอนวาเปนหนสวนจ าพวกใด

25

ตวอยาง

ก ข ค จดตงหางหนสวนจ ากด ลงหนคนละ ๑๐,๐๐๐ บาท ก และ ข เปนหนสวนไมจ ากดความรบผด ค เปนหนสวนจ ากดความรบผด ทกคนช าระคาหนครบถวนแลว

เมอหางเลกกน มการช าระบญช พบวา มทรพยสน ๕๐,๐๐๐ บาท หนสน ๑๐๐,๐๐๐ บาท หลงจากช าระหนแลวเหลอหนคางช าระ ๕๐,๐๐๐ บาท

เจาหนสามารถเรยกให ก และ ข ช าระหนได แตเรยกให ค ช าระหนไมได เพราะช าระคาหนครบถวนแลว

26

ฎ.๒๕๑/๒๕๖๒ เมอหางหนสวนจ ากดจดทะเบยนเปนนตบคคลตามกฎหมายแลวยอมมสถานะเปนนตบคคลตางหากจากผเปนหนสวน ทรพยสนและหนสนของหางหนสวนจ ากดยอมมใชทรพยสนและหนสนของผเปนหนสวนโดยตรง สวนการทผเปนหนสวนซงออกจากหนสวนไปแลวจะยงคงตองรบผดในหนซงหางหนสวนไดกอใหเกดขนกอนทตนไดออกจากหนสวนไปตามมาตรา ๑๐๕๑ นน เปนกรณทบทบญญตดงกลาวมงหมายจะใชบงคบแกหางหนสวนสามญซงหนสวนทกคนจะตองรบผดรวมกนโดยไมจ ากดจ านวนในการช าระหนอนไดกอขนเพราะจดการไปในทางทเปนธรรมดาการคาขายของหางหนสวนนน แตกตางจากผเปนหนสวนจ าพวกจ ากดความรบผดซงจะมความรบผดเพยงไมเกนจ านวนเงนทตนรบจะลงหนในหางหนสวนจ ากด 27

และในระหวางทหางหนสวนจ ากดยงมไดเลกกน เจาหนของหางหนสวนจ ากดยอมไมมสทธทจะฟองรองผเปนหนสวนจ าพวกจ ากดความรบผด กรณจงไมอาจน ามาตรา ๑๐๕๑ มาใชบงคบแกหนสวนจ าพวกจ ากดความรบผดในหางหนสวนจ ากดได แมหนคาภาษอากรคางช าระของโจทกจะเกดขนในระหวางทจ าเลยยงคงเปนหนสวนจ าพวกจ ากดความรบผดของโจทกกถอมไดวาเปนหนสนของจ าเลย หนคาภาษอากรคางช าระทโจทกช าระใหแกกรมสรรพากรไปนนจงเปนคาใชจายของโจทกทจะตองน าไปคดค านวณก าไรขาดทนในระหวางผทยงคงเปนหนสวนกนตอไปตามสญญาหนสวน โจทกจะน าหนคาภาษอากรคางช าระดงกลาวมาไลเบยเอาแกจ าเลยไมได จ าเลยจงไมตองรบผดในหนคาภาษอากรคางช าระของโจทก

28

หวขอท ๒ การจดตงหางหนสวนจ ากดการจดตงหางหนสวนจ ากดตองจดทะเบยนเสมอ ตามมาตรา ๑๐๗๘ “อนหาง

หนสวนจ ากดนน ทานบงคบวาตองจดทะเบยน ...

(๒) ขอแถลงความวาเปนหางหนสวนจ ากด และวตถทประสงค...

(๔) ชอ ... ของผเปนหนสวนจ าพวกจ ากดความรบผด และจ านวนเงนซงเขาเหลานนไดลงหนดวยในหางหนสวน

(๕) ชอ ... ของผเปนหนสวนจ าพวกไมจ ากดความรบผด

(๖) ชอหนสวนผจดการ

(๗) ถามขอจ ากดอ านาจหนสวนผจดการอนจะผกพนหางหนสวนนนประการใดใหลงไวดวย ...”

29

- หางฯ เปนนตบคคลแยกจากผเปนหนสวน มสทธ หนาทและความรบผดของตวเองภายในขอบวตถประสงค อาจฟองหรอถกฟองได การกระท ากจการใดๆผกพนหางหนสวน ไมผกพนหนสวนเปนการสวนตว เชนเดยวกบกรณหางฯสามญจดทะเบยน ตามมาตรา ๑๐๑๕ (หางหนสวนหรอบรษทเมอไดจดทะเบยนตามบญญตแหงลกษณะนแลว ทานจดวาเปนนตบคคลตางหาก) และมาตรา ๖๖ (นตบคคลยอมมสทธและหนาทตามบทบญญตแหงประมวลกฎหมายนหรอก ฎ ห ม า ย อ น ภ า ย ใ นขอ บแ ห ง อ า น า จ ห น า ท ห ร อวตถประสงค)

30

- ฎ.๖๐๖๘/๒๕๕๗ พฤตการณทโจทก จ าเลยท ๒ และ พ. รวมกนยนค ารองขอจดทะเบยนตงหางหนสวนจ ากด ถอวาบคคลดงกลาวยอมผกพนกนตามกฎหมายเพอท ากจการรวมกนดวยจะประสงคจะแบงปนก าไรอนจะพงไดแตกจการทท าในฐานะผเปนหนสวนในหางหนสวนจ ากดตาม ป.พ.พ. มาตรา ๑๐๑๒ แลว ตางจากทบคคลตงแตสองคนขนไปตกลงเขากนเปนหนสวนโดยไมจดทะเบยนซงตองพจารณาดวยวาการตกลงนนมลกษณะเปนสญญาจดตงหางหนสวนสามญไมจดทะเบยนหรอไม

31

“ มาตรา ๑๐๗๙ อนหางหนสวนจ ากดนน ถายงมไดจดทะเบยนอยตราบใด ทานใหถอวาเปนหางหนสวนสามญซงผเปนหนสวนทงหมดยอมตองรบผดรวมกนในบรรดาหนของหางหนสวนโดยไมมจ ากดจ านวนจนกวาจะไดจดทะเบยน”

- กอนจดทะเบยนจดตงหางฯ การด าเนนกจการอยในฐานะหางหนสวนสามญไมจดทะเบยน ตามมาตรา ๑๐๗๙ เชน หนสวนทกคนตองรบผดรวมกนไมจ ากดจ านวน แมจะมการตกลงกนใหบางคนเปนหนสวนจ ากดความรบผด และการสงมอบหนสามารถท าไดแตเพยงแสดงเจตนา แมเปนอสงหารมทรพย

32

- ฎ. ๙๙๒/๒๕๒๑ จ าเลยท ๒ หนสวนผจดการหางหนสวนจ าเลยท ๑ สงซอสนคาจากโจทกในนามของหางหนสวนจ าเลยท ๑ โจทกสงไปใหตงแตหางหนสวนจ าเลยท ๑ ยงมไดจดทะเบยนเปนนตบคคล เมอขอเทจจรงฟงไดวาการตงหางหนสวนจ าเลยท ๑ ไดเกดขนกอนทจะจดทะเบยนเปนนตบคคล ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา ๑๐๗๙ ตองถอวาหางหนสวนจ าเลยท ๑ เปนหางหนสวนสามญอยจนกวาจะไดจดทะเบยน ซงผเปนหนสวนทงหมดตองรบผดรวมกนในบรรดาหนของหางหนสวน ดงนนจ าเลยท ๒ ผเปนหนสวนจงตองรบผดในบรรดาหนสนของหางหนสวนจ าเลยท ๑ อนมอยตอโจทกกอนทไดจดทะเบยน

33

- ฎ.๔๑๙๓/๒๕๓๓ ผเปนหนสวนน าทดนพพาทซงเปนทดนมโฉนดมาลงทนเขาหนในหางหนสวนจ ากดซงยงไมไดจดทะเบยนเปนหางหนสวนจ ากด จงไมมสภาพเปนนตบคคล เพยงแตถอวาเปนหางหนสวนสามญ กรรมสทธในทดนพพาทตกเปนของหางหนสวนจ ากดดงกลาวตงแตเวลาทน ามาลงหนแลว แมจะไมมการจดทะเบยนโอนโฉนดทดนพพาทนนกตาม

34

- เมอจดทะเบยนแลว หางหนสวนจ ากดกตองรวมรบผดในหนซงเกดขนกอนจดทะเบยนดวย

ฎ.๓๘๖/๒๕๑๙ จ าเลยท ๓ ท ๔ ไดรวมกบจ าเลยท ๒ ตงโรงงานแกวขนเพอผลตขวดยาและเครองแกวออกจ าหนายหาก าไรในระหวางทโรงงานแหงนยงมไดจดทะเบยนเปนหางหนสวนจ ากด จ าเลยท ๒ ไดซอสนคาจากโจทกเพอน าไปใชในกจการของโรงงานแลวไมช าระราคาจ าเลยท ๓ ท ๔ ตองรบผดหนคาซอสนคานนรวมกบจ าเลยท ๒ ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา ๑๐๗๙ และตอมาเมอโรงงานนนไดจดทะเบยนเปนหางหนสวนจ ากดจ าเลยท ๑ จ าเลยท ๑ กตองรวมรบผดในหนรายนดวย

35

- แตสทธเรยกรองตอบคคลภายนอกทท าละเมดตอหางกอนจดทะเบยน ไมโอนไปยงหาง เมอจดทะเบยนแลว

ฎ.๒๕๑๐/๒๕๑๖ (ป.) ขณะเกดเหตละเมด หางหนสวนจ ากดยงมไดจดทะเบยน ถอวาเปนหางหนสวนสามญ โจทกผเปนหนสวนมอ านาจฟองจ าเลยใหรบผดในการละเมดตอทรพยสนของหาง และอ านาจฟองหรอสทธเรยกรองของโจทกทมตอผท าละเมดตอทรพยนนเปนบคคลสทธ มใชทรพยสทธทตดตามไปกบตวทรพย เมอสทธดงกลาวเกดมขนแลว แมตอมาหางหนสวนไดจดทะเบยนเปนนตบคคลตางหากจากผเปนหนสวนทงหลายซงรวมเขากนเปนหางหนสวนนนกตาม อ านาจฟองหรอสทธเรยกรองดงกลาวกไมโอนไปยงหางหนสวนจ ากด โจทกจงมอ านาจฟองคดนได

36

หวขอท ๓ หนสวนไมจ ากดความรบผด- สทธ หนาท และความรบผดคลายหนสวนในหางฯ นต

บคคล ตามมาตรา ๑๐๗๗ (๒) ซงตองรบผดรวมกนในบรรดาหนของหางไมมจ ากด

- การวนจฉยถงสทธ หนาท และความรบผด จงน าบทบญญตหางฯ สามญมาใชวนจฉย ตามมาตรา ๑๐๘๐

- ความสมพนธระหวางหนสวนไมจ ากดความรบผดดวยกนเอง และระหวางหนสวนไมจ ากดความรบผดกบหาง กใชบทบญญตหางฯสามญ โดยตองไมขดกบสภาพของหาง

37

ลกษณะของหนสวนไมจ ากดความรบผด

๓.๑ คณสมบตเปนสาระส าคญ

๓.๒ เปนผจดการหาง

๓.๓ ไมมสทธคาขายแขงกบหาง

๓.๔ รวมรบผดในหนของหางไมจ ากดจ านวน

38

๓ .๑ คณสมบต ของห นส วนไม จ ำก ดควำมรบผด เปนสำระส ำคญ

- เหตผล เปนหนสวนผจดการได ตามมาตรา ๑๐๘๗ จงตองอาศยความไวเนอเชอใจ ผล ๓ ประการ

(๑) หางเลกกนเมอตาย ลมลาย หรอไรความสามารถ มาตรา ๑๐๕๕ (๕) ประกอบมาตรา ๑๐๘๐

(๒) โอนหนใหบคคลภายนอกโดยหนสวนอนทงหมดไมยนยอมไมได มาตรา ๑๐๔๐ ประกอบมาตรา ๑๐๘๐

(๓) โอนเฉพาะสวนก าไรของตนใหบคคลภายนอกไมท าใหเขาเปนหนสวน มาตรา ๑๐๔๑ ประกอบมาตรา ๑๐๘๐

39

ฎกาท ๔๔๗๑/25๖๐

เมอหนสวนจ าพวกไมจ ากดความรบผดตาย หางหนสวนจ ากดยอมเลกกนตาม ตามมาตรา 1055(5) ประกอบมาตรา 1080 แตหนสวนทยงคงอยอาจตกลงใหหางยงคงอยตอไป โดยรบทายาทของหนสวนทตายเขามาเปนหนสวนแทนได

40

๓.๒ เฉพำะหนสวนไมจ ำกดควำมรบผดเปนผจดกำรหำงไดมาตรา ๑๐๘๗ อนหางหนสวนจ ากดนน ทานวาตองใหแตเฉพาะผเปนหนสวนจ าพวกไมจ ากดความรบผดเทานนเปนผจดการ

- จดการงานไดเหมอนหนสวนในหางหนสวนสามญ- หากตกลงแตงตงหนสวนผจดการ น ามาตรา ๑๐๓๕ มา

ใชดวยมาตรา ๑๐๓๕ ถาไดตกลงกนไววาจะใหผเปนหนสวนหลาย

คนจดการหางหนสวนไซร หนสวนผจดการแตละคนจะจดการหางหนสวนนนกได แตหนสวนผจดการคนหนงคนใดจะท าการอนใดซงหนสวนผจดการอกคนหนงทกทวงนนไมได

41

๓.๓ หนสวนไมจ ำกดควำมรบผดไมมสทธคำขำยแขงกบหำงตามมาตรา ๑๐๖๖ ๑๐๖๗ ประกอบมาตรา ๑๐๘๐- เหมอนหนสวนในหางฯนต-รวมถงหามเปนหนสวนในหางหนสวนสามญ หรอ

หนสวนไมจ ากดความรบผดในหางหนสวนจ ากด - แตไมหามเขาไปเปนหนสวนจ ากดความรบผดในหาง

หนสวนจ ากด

42

ตวอยาง หางหนสวนจ ากดม ก และ ข เปนหนสวนไมจ ากดความรบผด และ ค เปนหนสวนจ ากดความรบผด หางขายไกยาง ในเวลากลางวน ณ เนตบณฑตยสภา ตอมา ก ประกอบกจการคาขายไกยาง ในเวลากลางวน ณ เนตบณฑตยสภาเชนเดยวกน

หางมสทธเรยกเอาผลก าไรท ก ท ามาหาไดทงหมด หรอเรยกเอาคาสนไหมทดแทนทหางไดรบเนองจากการท ก คาขายแขงกนกบหางหนสวนจ ากดอยางใดอยางหนงกได ตามมาตรา 1067 ประกอบมาตรา 1080

43

อยาลมวา การหามคาขายแขงขนกบหาง หามเขาเปนหนสวนไมจ ากดความรบผดในหางอน มขอยกเวน 2 กรณ

(1) ไดรบค ายนยอมของผเปนหนสวนอนทงหมด

(2) ผเปนหนสวนทงหลายรอยแลวเวลาลงทะเบยนวา ผเปนหนสวนคนหนงไดท ากจการ หรอเขาเปนหนสวนอยในหาง และในสญญาเขาหนสวนทท าไวตอกนนนกไมไดบงคบใหถอนตวออก

มาตรา 1066 วรรคหนง และวรรคสอง

44

ฎกาท ๘๕๓๒/๒๕๕๙

๑. การฝาฝนตอประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา ๑๐๖๖ เมอหางหนสวนจ ากดมเพยงจ าเลยทงสองเปนหนสวนผจดการ โจทกทงหาในฐานะหนสวน จงมสทธเรยกใหจ าเลยทงสองใชคาสนไหมทดแทนแกหางหนสวนจ ากดได ตามมาตรา ๑๐๖๗

๒. โจทกทงหาฟองใหจ าเลยทงสองใชคาสนไหมทดแทนเพอความเสยหาย มไดฟองบงคบใหจ าเลยทงสองสงมอบเงนก าไรทหาได ดงน แมหางหนสวนจ ากดบรษท ท. จะมผลประกอบการขาดทนหรอจ าเลยทงสองไมไดรบเงนปนผลจากก าไรของบรษท ท. หาท าใหจ าเลยทงสองไมจ าตองใชคาสนไหมทดแทนเพอความเสยหายอนเกดจากการฝาฝนประกอบกจการอนมสภาพเปนอยางเดยวกนและเปนการแขงขนกบกจการของหนสวนจ ากดไม 45

๓. มาตรา ๑๐๖๖ หามมใหหนสวนคนหนงในหางหนสวนจดทะเบยนประกอบกจการอนมสภาพเปนอยางเดยวกนและเปนการแขงขนกบกจการของหางหนสวน ไมวาท าเพอประโยชนตนหรอเพอประโยชนผอน การฝาฝนคาขายแขงมกฎหมายบญญตความรบผดไวเปนการเฉพาะตามมาตรา ๑๐๖๗ โดยวรรคหนงบญญตใหหางหนสวนเรยกเอาผลก าไรอนผนนหาไดทงหมดหรอเรยกเอาคาสนไหมทดแทนเพอความเสยหายซงหางหนสวนไดรบ และวรรคสามบญญตไววา การทหางหนสวนเรยกเอาผลก าไรหรอคาสนไหมทดแทนนนไมลบลางสทธของผเปนหนสวนทงหลายในอนจะเรยกใหเลกหางหนสวน จงไมอาจบงคบผฝาฝนใหหยดประกอบกจการทฝาฝนนน ซงอาจเปนเหตใหบคคลภายนอกผสจรตไดรบความเสยหาย

46

๓.๔ หนสวนไมจ ำกดควำมรบผดรวมรบผดในหนของหำงไมจ ำกดจ ำนวน

ตามมาตรา ๑๐๗๗ (๒) โดยความรบผดเหมอนหนสวนในหางฯนต จงสงผล ๓ ประการ

(๑) รบผดหลงจากหางผดนดช าระหน และมสทธเกยงใหบงคบเอากบทรพยสนของหางได ตามมาตรา ๑๐๗๐ ๑๐๗๑ ประกอบมาตรา ๑๐๘๐

(๒) รบผดในหนของหางท เกดขนกอนออกจากหาง เปนระยะเวลา ๒ ปนบแตออกจากหาง ตามมาตรา ๑๐๖๘ ประกอบมาตรา ๑๐๘๐

47

(๓) ผเขามาเปนหนสวนไมจ ากดความรบผดคนใหม ตองรบผดในหนของหางทเกดขนกอนตนเขามาเปนหนสวน ตามมาตรา ๑๐๕๒ (หางฯไมจดทะเบยน) ประกอบมาตรา ๑๐๘๐

48

ฎกาท 735/2561

จ าเลยท 1 มจ าเลยท 2 เปนหนสวนผจดการระหวางวนท 8 กนยายน 2547 ถงวนท 23 กนยายน 2556 และมจ าเลยท 3 เปนหนสวนผจดการระหวางวนท 24 กนยายน 2556 จนถงปจจบน

เมอวนท 30 มถนายน 2556 จ าเลยท 1 โดยจ าเลยท 2 หนสวนผจดการในขณะนนท าสญญาประนประนอมยอมความกบโจทกรบวาเปนหนคาสนคาโจทกโดยตกลงผอนช าระเปนงวดๆ ตอมาจ าเลยท 1 ผดนด โจทกฟองจ าเลยทงสามใหรบผด

จ าเลยท 3 หนสวนผจดการของจ าเลยท 1 เปนหนสวนจ าพวกไมจ ากดความรบผดจงตองรวมรบผดกบจ าเลยท 1 แมหนดงกลาวจะเกดขนกอนทจ าเลยท 3 เขามาเปนหนสวนกตาม ตามมาตรา 1052 ประกอบมาตรา 1077 (2) และมาตรา 1080 วรรคหนง สวนจ าเลยท 2 ตองรวมรบผดกบจ าเลยท 1 เนองจากยงอยในเวลาสองปนบแตวนทจ าเลยท 2 ออกจากการเปนหนสวนผจดการของจ าเลยท 1 ตามมาตรา 1068 ประกอบมาตรา 1080 วรรคหนง และมาตรา 1087