ที่ มท ๐๗๒๘/ กรมที่ดิน - Thai Lawsthailaws.com/download/thaidownload/land_transfer_fee.pdfลงว นท 24 พฤศจ กายน พ.ศ.2543

คมอ

การเรยกเกบคาธรรมเนยมและภาษอากรการจดทะเบยนสทธและนตกรรมเกยวกบอสงหารมทรพย

ตามประมวลกฎหมายทดน

สานกมาตรฐานการทะเบยนทดนกรมทดน

2549

คานาคมอฉบบน กรมทดนจดทาขนเพอใหพนกงานเจาหนาทใชเปนแนวทางในการจดเกบ

คาธรรมเนยม และภาษอากร อนเปนเงนรายไดของรฐไดอยางถกตองและใชอางองในการปฏบตงานเพราะนอกจากจะไดรวบรวมอตราคาธรรมเนยมการจดทะเบยนสทธและนตกรรมประเภทตาง ๆ มาจดพมพลงไวแลว ยงไดรวบรวมบทบญญตกฎหมาย และระเบยบคาสงทเกยวของกบการเรยกเกบคาธรรมเนยมและภาษอากร มาจดพมพไวในคมอเพอจะไดทราบทมาและสะดวกในการคนควาอางอง พรอมกนนเพอเปนการเผยแพรขอมลใหกบภาคเอกชนและประชาชนทวไปไดทราบถงหลกเกณฑและวธการคดคาใชจายในการขอรบบรการจดทะเบยนสทธและนตกรรมเกยวกบอสงหารมทรพย ทงเปนการสรางความโปรงใสและเปนเครองมอใชตรวจสอบความถกตองในการเรยกเกบคาธรรมเนยมและภาษอากรของพนกงานเจาหนาทชวยลดปญหาขอรองเรยนเกยวกบการเรยกเกบคาธรรมเนยมและภาษอากร เปนการสนองนโยบายปฏรประบบราชการในปจจบน

กรมทดนหวงเปนอยางยงวา คมอการเรยกเกบคาธรรมเนยมและภาษอากรการจดทะเบยนสทธและนตกรรมเกยวกบอสงหารมทรพยตามประมวลกฎหมายทดนเลมน คงเปนประโยชนตอทางราชการและตอการปฏบตหนาทของพนกงานเจาหนาท ตลอดจนประชาชนทวไป

กรมทดนสงหาคม 2549

สารบญ หนา

ประเภทการจดทะเบยน• ขาย ………………………………………………………………………………. 1• ขายฝาก ………………………………………………………………………….. 1• กรรมสทธรวม …………………………………………………………………… 2• แลกเปลยน ………………………………………………………………………. 2• ให ………………………………………………………………………………… 2• จานอง …………………………………………………………………………… 4• โอนชาระหน ……………………………………………………………………… 6• เชา ………………………………………………………………………………… 6• ภาระจายอม ……………………………………………………………………… 7• สทธเกบกน ………………………………………………………………………. 7 • สทธเหนอพนดน …………………………………………………………………. 8 • สทธอาศย ………………………………………………………………………… 8 • ภาระตดพนในอสงหารมทรพย ………………………………………………….. 8 • บรรยายสวน ……………………………………………………………………… 9 • โอนชาระคาหน …………………………………………………………………… 9• โอนใหตวการ ……………………………………………………………………… 9 • บรมสทธ …………………………………………………………………………… 9 • หามโอน …………………………………………………………………………… 10 • ลงชอคสมรส ……………………………………………………………………… 10 • แบงทรพยสนระหวางคสมรส …………………………………………………… 11 • แบงคนทรพยสนของหางหนสวนหรอบรษท …………………………………… 11 ใหผเปนหนสวนหรอผถอหน• . โอนตามคาสงศาล ………………………………………………………………… 11 • โอนมรดก, ผจดการมรดก ……………………………………………………….. 12• โอนตามกฎหมาย ………………………………………………………………… 12• ผปกครองทรพย …………………………………………………………………… 12 • ไดมาโดยการครอบครอง ตาม ป.พ.พ. มาตรา 1367 …………………………… 12• ไดมาโดยการครอบครอง ตาม ป.พ.พ. มาตรา 1382 …………………………… 13 • โอนจากสขาภบาลเปนของเทศบาล ……………………………………………… 13

• การแกไขหลกฐานทางทะเบยนในหนงสอแสดงสทธในทดน ……………………… 13 (กรณเวนคน) • โอนทรพยสนทเปนสาธารณปโภคและบรการสาธารณะ ………………………… 13 • เปลยนชอผรบจานอง (ระหวางกจการทเปนนตบคคลเดยวกน) ………………… 13 ภาคผนวก• กฎหมายทเกยวของกบการเรยกเกบคาธรรมเนยม ………………………………… 15

ภาษเงนไดหก ณ ทจาย ภาษธรกจเฉพาะ และอากรแสตมป ในหนาทของพนกงานเจาหนาทตามประมวลกฎหมายทดน

คาธรรมเนยม ………………………………………………………………………… 15 ประมวลกฎหมายทดนเฉพาะมาตราทเกยวของ ………………………………… 15 กฎกระทรวง ฉบบท 47 (พ.ศ. 2541) ออกตามความใน ………………………15พระราชบญญตใหใชประมวลกฎหมายทดน พ.ศ. 2497

ภาษเงนไดหก ณ ทจาย ……………………………………………………………….19 1. ภาษเงนไดบคคลธรรมดาหก ณ ทจาย

ประมวลรษฎากรเฉพาะมาตราทเกยวของ ……………………………………… 19 ประกาศกระทรวงการคลงวาดวยการแตงตงเจาพนกงาน ……………………… 21

(ฉบบท 10) กฎกระทรวง ฉบบท 206 (พ.ศ. 2540) ออกตามความ ……………………… 22

ในประมวลรษฎากรวาดวยการยกเวนรษฎากร คาสงกรมสรรพากร ท ป.100/2543 …………………………………………… 22

ลงวนท 24 พฤศจกายน พ.ศ.2543 2. ภาษเงนไดนตบคคลหก ณ ทจาย

ประมวลรษฎากรเฉพาะมาตราทเกยวของ ……………………………………… 27 ภาษธรกจเฉพาะ

ประมวลรษฎากรเฉพาะมาตราทเกยวของ ……………………………………… 28 หลกเกณฑการจดเกบภาษธรกจเฉพาะ ………………………………………… 30

อากรแสตมป …………………………………………………………………………… 36 ประมวลรษฎากรเฉพาะมาตราทเกยวของ ……………………………………… 36 ประกาศกระทรวงการคลง วาดวยการแตงตง …………………………………. 37

เจาพนกงาน (ฉบบท 11)ฯ• วธการคานวณเพอเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดาหก ณ ทจาย ………………………………38 พรอมตวอยางการคานวณ• ภาษอากรกรณโอนกรรมสทธหรอสทธครอบครอง ………………………………………… 44 ในอสงหารมทรพยใหแกผซอทอดตลาด• คาธรรมเนยม ภาษอากร กรณแกไขหลกฐานทางทะเบยน ……………………………… 45

ในหนงสอแสดงสทธในทดนตาม พ.ร.บ.วาดวยการเวนคน อสงหารมทรพย พ.ศ. 2530

• คาธรรมเนยม ภาษอากร การจดทะเบยนขายพรอมกบ ……………………………………… 47 จดทะเบยนบรมสทธในมลซอขายอสงหารมทรพย• คาธรรมเนยม ภาษอากร การจดทะเบยนไถถอนจากขายฝาก ……………………………… 48• คาธรรมเนยม ภาษอากร การจดทะเบยนใหโดยเสนหาไมมคาตอบแทน …………………… 50• คาธรรมเนยม ภาษอากร การจดทะเบยนประเภทถอนคนการให …………………………… 53• คาธรรมเนยมการตรวจหลกฐานทะเบยนทดน และตรวจสอบหลกทรพย …………………… 54• คาธรรมเนยมกรณสวนราชการ องคการปกครองสวนทองถน ……………………………… 56 หรอรฐวสาหกจ ขอตรวจหลกฐาน ขอคด หรอขอถายสาเนาเอกสาร• การเรยกเกบคาพยาน ………………………………………………………………………….. 57• การยกเวนการออกใบเสรจรบเงนและการออกใบรบคาพยาน ……………………………….. 57• การคนเงนคาธรรมเนยมการจดทะเบยนสทธและนตกรรม ………………………………….. 58• การขอคนภาษอากร และการจดเกบภาษอากรเพมเตม …………………………………….. 59

……………………………………..

ประเภทการจดทะเบยน

คาธรรมเนยมลาดบ ประเภท มทนทรพยคานวณจาก ไมมท การจดทะเบยน ราคา ทนทรพย ทนทรพย

ประเมน ทผขอแสดง แปลงละ

ภาษเงนไดหก ณ

ทจาย (1)อากร (2)

ภาษธรกจเฉพาะ(3)

1 ขาย1.1 ขาย, ขายเฉพาะสวน,แบงขาย

รอยละ 2 - - เสย เสย เสย เวนแตจะอยในหลกเกณฑทไมตองเสย

1.2 ขายทอดตลาด (3/1) รอยละ 2 - - เสย สานกงานบงคบคดเปนผเรยกเกบ

เสย เวนแตจะอยในหลกเกณฑทไมตองเสย

2 ขายฝาก2.1 ขายฝาก, ขายฝากเฉพาะสวน


2.2 โอนสทธการไถจากขายฝาก, โอนสทธการไถจากขายฝากเฉพาะสวน2.2.1 กรณมคาตอบแทน รอยละ 2 - - ไมเสย เสย ไมเสย2.2.2 กรณไมมคาตอบแทน

รอยละ 2 - - ไมเสย เสย ไมเสย

เวนแต เปนการโอนโดยเสนหาไมมคาตอบแทนระหวางผบพการกบผสบสนดาน หรอระหวางคสมรส

รอยละ 0.5 - - ไมเสย เสย ไมเสย

2.3 ไถถอนจากขายฝาก,ไถถอนจากขายฝากเฉพาะสวน, แบงไถถอนจากขายฝาก (3/1)

- - 50 บาท เสย(ดภาคผนวกเพมเตม)

เสย-ไมเสย(ดภาคผนวกเพมเตม)

ไมเสย(ดภาคผนวกเพมเตม)

(1) - บคคลธรรมดาเปนผโอน คานวณตามราคาประเมนทนทรพย- นตบคคลเปนผโอน คานวณตามราคาประเมนทนทรพยหรอจานวนทนทรพยทผขอแสดงแลวแตอยางใดจะสงกวา

(2) - อากรแสตมปใบรบเรยกเกบในอตรารอยละ 0.5 คานวณตามราคาประเมนทนทรพยหรอจานวนทนทรพยทผขอ แสดงแลวแตอยางใด จะสงกวา กรณเสยภาษธรกจเฉพาะแลว ยอมไดรบยกเวนอากรแสตมปใบรบ(3) - ศกษาหลกเกณฑการจดเกบภาษธรกจเฉพาะไดจากภาคผนวก(3/1) - ศกษาการเรยกเกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย ภาษธรกจเฉพาะ และอากรแสตมป ไดจากภาคผนวก

- 2 -






2.4 ปลดเงอนไขการไถจากขายฝาก, ปลดเงอนไขการไถจากขายฝากเฉพาะสวน

- - 50 บาท ไมเสย ไมเสย ไมเสย

2.5 ระงบสทธการไถ(หนเกลอนกลนกน)


2.6 ขยายกาหนดเวลาไถจากขายฝาก


2.7 โอนมรดกสทธการไถ - - 50 บาท(4)

ไมเสย ไมเสย ไมเสย

3 กรรมสทธรวมกรรมสทธรวมหรอกรรมสทธรวมเฉพาะสวน3.1 กรณมคาตอบแทน รอยละ 2 - - เสย เสย เสย เวนแตจะอย

ในหลกเกณฑทไมตองเสย

3.2 กรณไมมคาตอบแทน รอยละ 2 - - เสย เสย(4/1) ,,เวนแต เปนการใหถอกรรมสทธรวมโดยเสนหาไมมคาตอบแทน ระหวางผบพการกบผสบสนดานหรอระหวางคสมรส

รอยละ 0.5 - - เสย (4/2) เสย(4/1) เสย เวนแตจะอยในหลกเกณฑทไมตองเสย (4/2)

4 แลกเปลยนแลกเปลยน หรอแลกเปลยนเฉพาะสวน


5 ให5.1 ให, ให (สนสมรส),ใหเฉพาะสวน, แบงให

รอยละ 2 - เสย เสย (4/1) เสย เวนแตจะอยในหลกเกณฑทไมตองเสย

(4) - หนงสอกรมทดน ท มท 0728/ว 5296 ลงวนท 13 กมภาพนธ 2545(4/1) - การใหโดยไมมคาตอบแทน ผรบโอนเปนฝายเสยอากร เวนแตผรบโอนไดรบยกเวนอากร อากรจงเปนอนไมตองเสย(4/2) - ยกเวนกรณบดามารดาใหบตรทชอบดวยกฎหมายของตนเทานนจงไมเสยภาษเงนไดและภาษธรกจเฉพาะ

- 3 -






เวนแต เปนการใหโดยเสนหาไมมคาตอบ แทนระหวางผบพการกบ ผสบสนดาน หรอระหวางคสมรส

รอยละ 0.5 - - เสย (5) เสย(4/1)

เสย เวนแตจะอยในหลกเกณฑทไมตองเสย (5)

5.2 ใหระหวางผรบบตรบญธรรมกบบตรบญธรรม


5.3 กรณใหทดนแกวด,วดบาทหลวงโรมนคาทอลกหรอมสยด เพอใชเปนทตงศาสนสถาน5.3.1 ในสวนทยกใหเมอรวมกบทดนทมอยกอนแลวไมเกน 50 ไร

รอยละ 0.01 - - ไมเสย ใหวด,มสยดไมเสย

ไมเสย

5.3.2 ในสวนทยกใหเมอรวมกบทดนทมอยกอนแลวเกน 50 ไร สวนทเกน

รอยละ 2 - - เสย (ดภาคผนวกเพมเตม)

เสย เวนแตจะอยในหลกเกณฑทไมตองเสย

5.4 กรณใหทดนแกมลนธหรอสมาคมทไดรบการประกาศเปนองคกรการกศลสาธารณะตามประกาศกระทรวงการคลง5.4.1 ในสวนทยกใหรวมกบทดนทมอยกอนแลวไมเกน 25 ไร

รอยละ 0.01(6)

- - เสย เสย เสย เวนแตจะอยในหลกเกณฑทไมตองเสย

5.4.2 ในสวนทยกใหรวมกบทดนทมอยกอนแลวเกน 25 ไร สวนทเกน


(5) - ยกเวนกรณบดามารดาใหบตรทชอบดวยกฎหมายของตนไมเสยภาษเงนไดและภาษธรกจเฉพาะ(6) - ตามประกาศกระทรวงมหาดไทย ลงวนท 22 ตลาคม 2545 เวยนตามหนงสอกรมทดน ท มท 0515/ว 35435

ลงวนท 25 พฤศจกายน 2545 (ไมมกาหนดเวลาสนสด)

- 4 -






5.5 ถอนคนการใหตามคาสงศาล (ระบคาสงหรอคาพพากษาศาล)

รอยละ 2หรอ 0.5แลวแตกรณ

- - เสย(ดภาคผนวก)

เสย(ดภาคผนวก)

เสย เวนแตจะอยในหลกเกณฑทไมตองเสย(ดภาคผนวก)

5.6 คามนจะให - - 50 บาท ไมเสย ไมเสย ไมเสย6 จานอง

6.1 จานอง, จานองเฉพาะสวน, ขนเงนจากจานอง, จานองลาดบทสองหรอทสาม ฯลฯ,แกไขเปลยนแปลงจานอง(แปลงหนใหม)

- รอยละ 1อยางสงไมเกน200,000บาท

- ไมเสย ไมเสย(7)

ไมเสย

6.1.1 การจดทะเบยนจานองตาม 6.1สาหรบการใหสนเชอเพอการเกษตรของสถาบนการเงนทรฐมนตรกาหนด

- รอยละ 0.5อยางสงไมเกน100,000บาท

- ไมเสย ไมเสย ไมเสย

6.1.2 กรณองคการบรหารสนเชออสงหา-รมทรพยหรอบรษทจากดทสถาบนการเงนตามพระราชกฤษฎการจดตงองคการบรหารสนเชออสงหารมทรพยพ.ศ. 2540 จดตงขนเพอดาเนนการบรหารสนเชออสงหารมทรพยโดยความเหนชอบของธนาคารแหงประเทศไทยเปนผขอจดทะเบยนจานอง



(7) - หากคสญญามความประสงคใหสญญาจานองเปนหลกฐานการกยมเงนหรอเบกเงนเกนบญชจะตองปดอากรแสตมปดวยในอตราทกจานวนเงน 2,000 บาท ตองเสยอากร 1 บาท (รอยละ 0.05) แตอยางสงไมเกน 10,000 บาท

- 5 -






6.1.3 การจดทะเบยนจานองตาม 6.1 สาหรบการใหสนเชอเพอฟนฟความเสยหายจากอทกภยอคคภย วาตภย หรอมหนตภยอน ทงน ตามหลกเกณฑทรฐมนตรกาหนด (8)

- รอยละ 0.01 - ไมเสย ไมเสย ไมเสย

6.1.4 การจดทะเบยนจานองในกรณทคณะรฐมนตรมมตใหลดหยอนคาธรรมเนยมเปนพเศษเพอประโยชนสาธารณะหรอความมนคงในทางเศรษฐกจของประเทศทงน ตามหลกเกณฑทคณะรฐมนตรกาหนด

- รอยละ 0.01 - ไมเสย ไมเสย ไมเสย

6.2 โอนสทธการรบจานอง6.2.1 กรณโอนโดยการตกลงกน

- รอยละ 1 - ไมเสย ไมเสย ไมเสย

6.2.2 กรณโอนโดยมกฎหมายเฉพาะใหโอน


6.2.3 กรณทสถาบนการเงนรบโอนสทธเรยกรองจากการขายทรพยสนเพอชาระบญชของบรษททถกระงบการดาเนนกจการตามมาตรา 30 แหงพระราชกาหนดการปฏรประบบสถาบนการเงน พ.ศ. 2540เปนผขอจดทะเบยน

- รอยละ0.01 อยางสงไมเกน100,000บาท


(8) - ระเบยบกระทรวงมหาดไทยวาดวยหลกเกณฑเกยวกบการจดทะเบยนจานองสาหรบการใหสนเชอเพอฟนฟความเสยหายจากอทกภย อคคภย วาตภย หรอมหนตภยอน พ.ศ. 2542

- 6 -






6.3 หลดเปนสทธจากจานอง

รอยละ 2 - - เสย เสย เสย เวนแตจะอยอยในหลกเกณฑทไมตองเสย

6.4 จานองเพมหลกทรพย,จานองลาดบสองเพมหลกทรพย (9), แกไขหนอนจานองเปนประกน,ไถถอนจากจานอง,แบงไถถอนจากจานอง,ระงบจานอง (ปลดจานอง),ปลอดจานอง, ผอนตนเงนจากจานอง, ระงบจานอง(หนเกลอนกลนกน),ลดเงนจากจานอง, โอนมรดกสทธการรบจานอง(9/1), ระงบจานอง (ศาลขายบงคบจานอง)


7 โอนชาระหนโอนชาระหน, โอนชาระหนจานอง


8 เชา8.1 เชา, แบงเชา,เชาเฉพาะสวน, แบงเชาเฉพาะสวน, เชาชวง,แบงเชาชวง, โอนสทธการเชา, แบงโอนสทธการเชา

- รอยละ 1 - ไมเสย เสย (10) ไมเสย

(9) - หนงสอกรมทดน ท มท 0515/ว 08285 ลงวนท 15 มนาคม 2549(9/1) - หนงสอกรมทดน ท มท 0710/ว 21789 ลงวนท 14 สงหาคม 2541(10) - เสยในอตรา 1 บาท ตอทกจานวนเงน 1,000 บาท หรอเศษของ 1,000 บาท แหงคาเชาหรอเงนกนเปลา หรอทงสองอยางรวมกนตลอดอายการเชา ยกเวนเชาทรพยสนใชในการทานา ไร สวน ไมตองเสยอากร

- การเสยอากรกรณโอนสทธการเชา ใหศกษาจากหนงสอกรมสรรพากร ท กค 0811/ก 586 ลงวนท 18 กนยายน 2543 เวยนโดยหนงสอกรมทดน ท มท 0728/ว 33513 ลงวนท 30 ตลาคม 2543

- 7 -






8.2 โอนมรดกสทธการเชา - รอยละ 1(11) - ไมเสย ไมเสย ไมเสย8.3 แกไขเพมเตมสญญาเชา8.3.1 กรณมผลใหคาเชาเพมขน

- รอยละ 1(11/1)

- ไมเสย เสย(11/2)

ไมเสย

8.3.2 กรณไมมผลใหคาเชาเพมขน


8.4 ปลอดการเชาเลกเชา, เลกแบงเชา,เลกเชาบางสวน,เลกเชาชวงบางสวน


9 ภาระจายอม9.1 ภาระจายอม, ภาระจายอมเฉพาะสวน9.1.1 กรณมคาตอบแทน - รอยละ 1 - ไมเสย เสย (12) ไมเสย9.1.2 กรณไมมคาตอบแทน


9.2 ปลอดภาระจายอม,เลกภาระจายอม, แกไขเปลยนแปลงภาระจายอม


10 สทธเกบกน10.1 สทธเกบกน,สทธเกบกนเฉพาะสวน10.1.1 กรณมคาตอบแทน


10.1.2 กรณไมมคาตอบแทน


10.2 ปลอดสทธเกบกน,เลกสทธเกบกน


(11) - เรยกรอยละ 1 จากจานวนเงนคาเชาตามระยะเวลาการเชาทเหลออย(11/1) - เรยกเกบรอยละ 1 จากจานวนเงนคาเชาทเพมขน(11/2) - เสยอากรเชนเดยวกบ (10) เฉพาะจานวนเงนทเพมขน(12), (13) - รอยละ 0.5 คานวณจากเงนคาตอบแทน

- 8 -






11 สทธเหนอพนดน11.1 สทธเหนอพนดน,สทธเหนอพนดนเฉพาะสวน,แบงกอตงสทธเหนอพนดน11.1.1 กรณมคาตอบแทน




11.2 ปลอดสทธเหนอพนดน, เลกสทธเหนอพนดน


12 สทธอาศย12.1 กรณมคาตอบแทน12.2 กรณไมมคาตอบแทนเลกสทธอาศย

---

รอยละ 1--

-50 บาท 50 บาท

ไมเสยไมเสยไมเสย

เสย (15)ไมเสยไมเสย

ไมเสยไมเสยไมเสย

13 ภาระตดพนในอสงหารมทรพย13.1 ภาระตดพนในอสงหารมทรพย, ภาระตดพนในอสงหารมทรพยเฉพาะสวน, แบงกอตงภาระตดพนในอสงหารมทรพย

(14), (15) - รอยละ 0.5 คานวณจากเงนคาตอบแทน

- 9 -






13.1.1 กรณมคาตอบแทน




13.2 ปลอดภาระตดพนในอสงหารมทรพยเลกภาระตดพนในอสงหารมทรพย


14 บรรยายสวน - - 50 บาท ไมเสย ไมเสย ไมเสย

15 โอนชาระคาหนโอนชาระคาหน, โอนชาระคาหนเฉพาะสวน, แบงโอนชาระคาหน


16 โอนใหตวการโอนใหตวการ, โอนใหตวการเฉพาะสวน,แบงโอนใหตวการ,กรรมสทธรวม (โอนใหตวการ)


17 บรมสทธ17.1 บรมสทธ - รอยละ 1

อยางสงไมเกน200,000บาท (16)

- ไมเสย (16) ไมเสย(16)

ไมเสย (16)

(15) - รอยละ 0.5 คานวณจากเงนคาตอบแทน(16) - ศกษารายละเอยดจากภาคผนวก

- 10 -






17.1.1 คาจดทะเบยนบรมสทธสาหรบการใหสนเชอเพอการเกษตรของสถาบนการเงนทรฐมนตรกาหนด



17.1.2 กรณองคการบรหารสนเชออสงหารมทรพยหรอบรษทจากดทสถาบนการเงนตามพระราชกฤษฎกาจดตงองคการบรหารสนเชออสงหารมทรพยพ.ศ. 2540 จดตงเพอดาเนนการบรหารสนเชออสงหารมทรพยโดยความเหนชอบของธนาคารแหงประเทศไทยเปนผขอจดทะเบยนบรมสทธ



17.2 ปลอดบรมสทธ,เลกบรมสทธ


18 หามโอนหามโอน, หามโอนเฉพาะสวน, เลกหามโอน,เลกหามโอนเฉพาะสวน


19 ลงชอคสมรส - - 50 บาท ไมเสย ไมเสย ไมเสย

- 11 -






20 แบงทรพยสนระหวางคสมรส

- - 50 บาท เสยในสวนทแบงเกนกวากงหนง

เสยในสวนทแบงเกนกวากงหนง

เสยในสวนทแบงเกนกวากงหนงเวนแตจะอยในหลกเกณฑทไมตองเสย

21 แบงคนทรพยสนของหางหนสวนหรอบรษทใหผเปนหนสวนหรอผถอหนแบงคนใหผเปนหนสวน,แบงคนใหผถอหน, แบงแยกคนใหผเปนหนสวน,แบงแยกคนใหผถอหน


22 โอนตามคาสงศาลขายหรอใหตามคาสงศาล,โอนตามคาสงศาล22.1.1 กรณมทนทรพย รอยละ 2

หรอ 0.5แลวแตกรณ

- - เสย เสย เสยเวนแตจะอยในหลกเกณฑทไมตองเสย

22.1.2 กรณไมมทนทรพย เชน โอนใหตวการ(ตามคาพพากษาศาล…)

- - 50 บาท เสย -ไมเสยดขอเทจจรงเปนกรณไป

เสย –ไมเสยดขอเทจจรงเปนกรณไป

เสย –ไมเสยดขอเทจจรง เปนกรณไป

- 12 -






23 โอนมรดก, ผจดการมรดก23.1 โอนมรดก, โอนมรดกเฉพาะสวน, โอนมรดกบางสวน, โอนมรดกเฉพาะสวนเพยงบางสวน

รอยละ 2 - - ไมเสย ไมเสย ถาผรบเปนทายาทโดยธรรมไมเสย (17)

เวนแต เปนการโอนมรดกระหวางผบพการกบผสบสนดาน หรอระหวางคสมรส

รอยละ 0.5 - - ไมเสย ไมเสย ไมเสย

23.2 ผจดการมรดกผจดการมรดกเฉพาะสวน,โอนเปลยนนามผจดการมรดก, เปลยนผจดการมรดก, เลกผจดการมรดก


24 โอนตามกฎหมาย (…..) (18)


25 ผปกครองทรพย - - 50 บาท ไมเสย ไมเสย ไมเสยเลกผปกครองทรพย - - 50 บาท ไมเสย ไมเสย ไมเสย

26 ไดมาโดยการครอบครองตาม ป.พ.พ. มาตรา 1367

รอยละ 2 - - ไมเสย(19) ไมเสย ไมเสย

(17) - กรณผรบพนยกรรมมใชทายาทโดยธรรมตองเสยภาษธรกจเฉพาะ เวนแตจะอยในหลกเกณฑทไมตองเสย(18) - ภายในวงเลบใสชอของกฎหมายทใหโอน(19) - ผไดมาฯ มหนาทตองไปเสยรวมกบภาษเงนไดตามปกต (ไมตองเสยตอนจดทะเบยนไดมาฯ (หก ณ ทจาย))

- 13 -






27 ไดมาโดยการครอบครองตาม ป.พ.พ. มาตรา 1382ไดมาโดยการครอบครอง,ไดมาโดยการครอบครองเฉพาะสวน, กรรมสทธรวม(ไดมาโดยการครอบครอง)แบงไดมาโดยการครอบครอง

รอยละ 2 - - ไมเสย (20) ไมเสย ไมเสย

28 โอนจากสขาภบาลเปนของเทศบาล


29 การแกไขหลกฐานทางทะเบยนในหนงสอแสดงสทธในทดน(กรณเวนคน)29.1 กรณผมชอในหนงสอแสดงสทธในทดนทถกเวนคนเปนบคคลธรรมดา

ไมเสย - - ไมเสย ไมเสย ศกษาจากภาคผนวก

29.2 กรณผมชอในหนงสอแสดงสทธในทดนทถกเวนคนเปนนตบคคล

ไมเสย - - เสย - ไมเสย(ศกษาจากภาคผนวก)

ไมเสย ศกษาจากภาคผนวก

30 โอนทรพยสนทเปนสาธารณปโภคและบรการสาธารณะ (21)

ไมเสย - - ไมเสย ไมเสย ไมเสย

31 เปลยนชอผรบจานอง(ระหวางกจการทเปนนตบคคลเดยวกน) (22)


(20) ผไดมาฯ มหนาทตองไปเสยรวมกบภาษเงนไดตามปกต (ไมตองเสยตอนจดทะเบยนไดมาฯ (หก ณ ทจาย))(21) หนงสอกรมทดน ท มท 0515/ว 3783 ลงวนท 7 กมภาพนธ 2546(22) หนงสอกรมทดน ท มท 0515/ว 14217 ลงวนท 24 พฤษภาคม 2549

ภาคผนวก

- 15 -

กฎหมายทเกยวของกบการเรยกเกบคาธรรมเนยม ภาษเงนไดหก ณ ทจายภาษธรกจเฉพาะ และอากรแสตมป ในหนาทของพนกงานเจาหนาท

ตามประมวลกฎหมายทดน

คาธรรมเนยมในการจดทะเบยนสทธและนตกรรมเกยวกบอสงหารมทรพย ตามประมวลกฎหมายทดนกาหนด

ใหพนกงานเจาหนาทตองเรยกเกบคาธรรมเนยมการจดทะเบยนสทธและนตกรรมตามทกาหนดในกฎกระทรวงแตตองไมเกนอตราตามบญชทายประมวลกฎหมายทดน สาหรบประมวลกฎหมายทดนและกฎกระทรวงทถอปฏบตสาหรบการเรยกเกบคาธรรมเนยมการจดทะเบยนสทธและนตกรรมมดงน

ประมวลกฎหมายทดนเฉพาะมาตราทเกยวของ มาตรา 103 วรรคหนง ในการดาเนนการออกหนงสอแสดงสทธในทดน การรงวด การจดทะเบยนสทธและนตกรรม หรอการทาธระอน ๆ เกยวกบอสงหารมทรพย ใหเรยกเกบคาธรรมเนยมและคาใชจายตามทกาหนดในกฎกระทรวง แตตองไมเกนอตราตามบญชทายประมวลกฎหมายน

มาตรา 103 ทว การจดทะเบยนสทธและนตกรรมเกยวกบอสงหารมทรพยทบรจาคใหแกทางราชการ ใหไดรบยกเวนคาธรรมเนยม

มาตรา 104 ในกรณการขอจดทะเบยนสทธและนตกรรมโอนกรรมสทธ หรอสทธครอบครองในทดนหรออสงหารมทรพย ใหผขอจดทะเบยนเสยคาธรรมเนยมจดทะเบยนสทธและนตกรรมโดยคานวณตามราคาประเมนทนทรพยตามมาตรา 105 เบญจ

การขอจดทะเบยนสทธและนตกรรมเกยวกบอสงหารมทรพยในกรณอนนอกจากทกาหนดไวในวรรคหนง ใหผขอจดทะเบยนเสยคาธรรมเนยมจดทะเบยนสทธและนตกรรม โดยคานวณตามจานวนทนทรพยทผขอจดทะเบยนแสดงตามความเปนจรง

กฎกระทรวง ฉบบท 47 (พ.ศ. 2541) ออกตามความในพระราชบญญตใหใชประมวลกฎหมายทดน พ.ศ. 2497 เฉพาะทเกยวกบการเรยกเกบคาธรรมเนยมการจดทะเบยนสทธและนตกรรม คาธรรมเนยมเบดเตลด และคาใชจายเกยวกบการจดทะเบยนสทธและนตกรรม

ขอ 2 ใหเรยกเกบคาธรรมเนยมดงน(7) คาธรรมเนยมจดทะเบยนสทธและนตกรรม

(ก) คาจดทะเบยนสทธและนตกรรมมทนทรพยเรยกตามราคาประเมนทนทรพยตามทคณะกรรมการ

กาหนดราคาประเมนทนทรพยกาหนด รอยละ 2

- 16 -

(ข) คาจดทะเบยนโอนอสงหารมทรพย เฉพาะในกรณท องคการบรหารสนเชออสงหารมทรพย หรอบรษท จากดทสถาบนการเงนตามพระราชกฤษฎกาจดตง

องคการบรหารสนเชออสงหารมทรพย พ.ศ. ๒๕๔๐ จดตงขนเพอดาเนนการบรหารสนเชออสงหารมทรพย โดยความเหนชอบของธนาคารแหงประเทศไทย เปนผรบโอนหรอโอนคน หรอกรณทกองทนรวม อสงหารมทรพยทไดรบความเหนชอบจาก คณะกรรมการ ก.ล.ต. เปนผรบโอนใหเรยกตาม

ราคาประเมนทนทรพยตามทคณะกรรมการ กาหนดราคาประเมนทนทรพยกาหนด รอยละ 0.01

แตอยางสงไมเกน 100,000 บาท(ค) คาจดทะเบยนโอนอสงหารมทรพย เฉพาะในกรณ ทมลนธชยพฒนา มลนธสงเสรมศลปาชพในสมเดจ พระนางเจาสรกตพระบรมราชนนาถ มลนธ สายใจไทยในพระบรมราชปถมภ หรอสภากาชาดไทย เปนผรบโอนหรอผโอน เรยกตามราคาประเมนทนทรพย ตามทคณะกรรมการกาหนดราคาประเมนทนทรพยกาหนด รอยละ 0.001

(ความใน (ค) น ใชบงคบตามกฎกระทรวง ฉบบท 50 (พ.ศ. 2548) ฯลฯ ประกาศราชกจจานเบกษาฉบบกฤษฎกา เลม 122 ตอนท 5 ก ลงวนท 14 มกราคม 2548)

(ง) คาจดทะเบยนโอนมรดกหรอให ทงน เฉพาะใน ระหวางผบพการกบผสบสนดาน หรอระหวาง คสมรส เรยกตามราคาประเมนทนทรพยตามท คณะกรรมการกาหนดราคาประเมนทนทรพยกาหนด รอยละ 0.5

(จ) คาจดทะเบยนเฉพาะในกรณทวดวาอาราม วดบาดหลวงโรมนคาธอลค หรอมสยดอสลาม เปนผรบให เพอใชเปนทตงศาสนสถาน ทงน ในสวนทไดมารวมกบทดนทมอยกอนแลวไมเกน ๕๐ ไร เรยกตามราคาประเมนทนทรพยตามท คณะกรรมการกาหนดราคาประเมนทนทรพยกาหนด รอยละ 0.01

- 17 -

(ฉ) คาจดทะเบยนการจานองหรอบรมสทธ รอยละ 1 แตอยางสงไมเกน 200,000 บาท

(ช) คาจดทะเบยนการจานองหรอบรมสทธสาหรบการใหสนเชอ เพอการเกษตรของสถาบนการเงนทรฐมนตรกาหนด รอยละ 0.5 แตอยางสงไมเกน 100,000 บาท

(ซ) คาจดทะเบยนการจานอง หรอบรมสทธ เฉพาะ ในกรณทองคการบรหารสนเชออสงหารมทรพย หรอบรษทจากดทสถาบนการเงนตามพระราช กฤษฎกาจดตงองคการบรหารสนเชออสงหารมทรพย พ.ศ. 2540 จดตงขนเพอดาเนนการบรหารสนเชอ อสงหารมทรพยโดยความเหนชอบของธนาคาร แหงประเทศไทยเปนผขอจดทะเบยน รอยละ 0.01 แตอยางสงไมเกน 100,000 บาท

(ฌ) คาจดทะเบยนโอนสทธการรบจานอง เฉพาะ ในกรณทสถาบนการเงนรบโอนสทธเรยกรอง จากการขายทรพยสนเพอชาระบญชของบรษท

ทถกระงบการดาเนนกจการตามมาตรา 30 แหงพระราชกาหนดการปฏรประบบสถาบน การเงน พ.ศ. 2540 เปนผขอจดทะเบยน รอยละ 0.01 แตอยางสงไมเกน 100,000 บาท

(ญ) คาจดทะเบยนการจานอง สาหรบการ ใหสนเชอเพอฟนฟความเสยหายจากอทกภย

อคคภย วาตภย หรอมหนตภยอน ทงน ตามหลกเกณฑทรฐมนตรกาหนด รอยละ 0.01

(ฎ) คาจดทะเบยนโอนอสงหารมทรพย และคาจดทะเบยนการจานอง เฉพาะในกรณ

ทคณะรฐมนตรมมตใหลดหยอนคาธรรมเนยม เปนพเศษเพอประโยชนสาธารณะ หรอ ความมนคงในทางเศรษฐกจของประเทศ ทงน ตามหลกเกณฑทคณะรฐมนตรกาหนด รอยละ 0.01

- 18 -

(ฎ/1) คาจดทะเบยนโอนอสงหารมทรพย เฉพาะ ในกรณทธนาคารอสลามแหงประเทศไทย โอนอสงหารมทรพยใหแกผรบโอน เนองจาก การใหเชาซออสงหารมทรพยของธนาคารอสลาม แหงประเทศไทย ใหเรยกตามราคาประเมน ทนทรพยตามทคณะกรรมการกาหนดราคา ประเมนทนทรพยกาหนด รอยละ 1

(ฏ) คาจดทะเบยนทรพยสทธทมคาตอบแทน ยกเวนการจดทะเบยนสทธและนตกรรม ทมทนทรพยตาม (ก) (ข) (ค) (ง) (จ) (ฎ) และ (ฎ/1) รอยละ 1

(ความใน (ฎ/1) และ (ฏ) ใชบงคบตามกฎกระทรวง ฉบบท 51 (พ.ศ.2549)ฯ ประกาศราชกจจานเบกษาฉบบกฤษฎกา เลม 123 ตอนท 10 ก ลงวนท 31 มกราคม 2549) (ฐ) คาจดทะเบยนการเชา รอยละ 1

(ฑ) คาจดทะเบยนสทธและนตกรรมไมมทนทรพย แปลงละ 50 บาท………………ฯ ลฯ……………

(10) คาธรรมเนยมเบดเตลด (ก) คาคาขอ แปลงละ 5 บาท (ข) คาคดสาเนาเอกสารตาง ๆ รวมทงคาคดสาเนาเอกสาร เปนพยานในคดแพง โดยเจาหนาทเปนผคด

รอยคาแรกหรอไมถงรอยคา 10 บาท รอยคาตอไป รอยละ 5 บาท เศษของรอยใหคดเปนหนงรอย (ค) คารบรองเอกสารทคด ฉบบละ 10 บาท (ง) คาตรวจหลกฐานทะเบยนทดน แปลงละ 10 บาท (จ) คารบอายดทดน แปลงละ 10 บาท (ฉ) คามอบอานาจ เรองละ 20 บาท ......................................................... (ซ) คาประกาศแปลงละ 10 บาท

……………..ฯลฯ……………..

- 19 -

ขอ 3 ราคาประเมนทนทรพยเพอเรยกเกบคาธรรมเนยมจดทะเบยนสทธและนตกรรม หรอราคาทนทรพยทผขอจดทะเบยนแสดงในการขอจดทะเบยนสทธและนตกรรมตามขอ ๒ (๗) ถามเศษตากวาหนงรอยบาทใหคดเปนหนงรอยบาท

การเรยกเกบคาธรรมเนยมตามขอ 2 เศษของหนงบาทใหคดเปนหนงบาท ขอ 4 คาใชจาย ……………………………………. (4) คาปดประกาศ ใหแกผปดประกาศ แปลงละ 10 บาท (5) คาพยาน ใหแกพยาน คนละ 10 บาท(ความในขอ 4 แกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 48 (พ.ศ. 2542) ออกตามความในพระราชบญญตใหใชประมวลกฎหมายทดน พ.ศ. 2497)

ภาษเงนไดหก ณ ทจาย ในการโอนกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพย ตามประมวลรษฎากรกาหนดใหผมเงนไดมหนาทชาระภาษเงนไดหก ณ ทจาย และผจายเงนไดมหนาทหกภาษ ไว ณทจาย โดยพนกงานเจาหนาทตามประมวลกฎหมายทดนมหนาทเรยกเกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย เพอกรมสรรพากร ดงน

1. ภาษเงนไดบคคลธรรมดาหก ณ ทจาย ประมวลรษฎากรเฉพาะมาตราทเกยวของกบการเรยกเกบภาษเงนไดบคคลธรรมดาหก

ณ ทจาย ในหนาทของเจาพนกงานทดนมาตรา 16 “เจาพนกงานประเมน” หมายความวา บคคลหรอคณะบคคลซงรฐมนตรแตงตงมาตรา 39 ในหมวดน เวนแตขอความจะแสดงใหเหนเปนอยางอน

…………………ฯลฯ………………..“ขาย” หมายความรวมถง ขายฝาก แลกเปลยน ให โอนกรรมสทธ หรอสทธครอบครอง

ในอสงหารมทรพยไมวาดวยวธใด และไมวาจะมคาตอบแทนหรอไม แตไมรวมถง(1) ขาย แลกเปลยน ให หรอโอนกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพยใหแกสวน

ราชการหรอรฐวสาหกจ ทมใชบรษท หรอหางหนสวนนตบคคล ตามหลกเกณฑ เงอนไข และราคาหรอมลคาตามทกาหนดโดยพระราชกฤษฎกา

(2) การโอนโดยทางมรดก ใหแกทายาท ซงกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพยมาตรา 40 เงนไดพงประเมนนน คอเงนไดประเภทตอไปนรวมตลอดถงเงนคาภาษอากร

ทผจายเงนหรอผอนออกแทนใหสาหรบเงนไดประเภทตาง ๆ ดงกลาวไมวาในทอดใด……….ฯลฯ……….

(8) เงนไดจากการธรกจ การพาณชย การเกษตร การอตสาหกรรม การขนสง หรอการอนนอกจากทระบไวใน (1) ถง (7) แลว

- 20 -

มาตรา 41 ทว ในกรณการโอนกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพย โดยไมมคาตอบแทน ใหถอวาผโอนเปนผมเงนได และตองเสยภาษตามบทบญญตในสวนน

มาตรา 48 เงนไดพงประเมนตองเสยภาษเงนไดดงตอไปน(1) เงนไดพงประเมนเมอไดหกตามมาตรา 42 ทว ถงมาตรา 47 หรอมาตรา 57 เบญจ

แลว เหลอเทาใดเปนเงนไดสทธ ตองเสยภาษในอตราทกาหนดในบญชอตราภาษเงนไดทายหมวดน(2) สาหรบผมเงนไดพงประเมนตงแต 60,000 บาทขนไป การคานวณภาษตาม (1) ใหเสย

ไมนอยกวารอยละ 0.5 ของยอดเงนไดพงประเมน (3) ……………………………………………………….

(4) ผมเงนไดจะเลอกเสยภาษโดยไมตองนาไปรวมคานวณภาษตาม (1) และ (2) กได เฉพาะเงนไดตามมาตรา 40 (8) ทไดรบจากการขายอสงหารมทรพยอนเปนมรดกหรออสงหารมทรพยทไดมาโดยมไดมงในทางการคาหรอหากาไร ดงตอไปน

(ก) เงนไดจากการขายอสงหารมทรพยอนเปนมรดกหรออสงหารมทรพยทไดจากการใหโดยเสนหา ใหหกคาใชจายรอยละ 50 ของเงนได เหลอเทาใดถอเปนเงนไดสทธ แลวหารดวยจานวนปทถอครอง ไดผลลพธเปนเงนเทาใด ใหคานวณภาษตามอตราภาษเงนได ไดเทาใดใหคณดวยจานวนปทถอครองผลลพธทไดเปนเงนภาษทตองเสย

(ข) เงนไดจากการขายอสงหารมทรพยทไดมาโดยทางอนนอกจาก (ก) ใหหกคาใชจายไดตามทกาหนดโดยพระราชกฤษฎกา เหลอเทาใดถอเปนเงนไดสทธแลวหารดวยจานวนปทถอครอง ไดผลลพธเปนเทาใดใหคานวณภาษตามอตราภาษเงนได ไดเทาใดใหคณดวยจานวนปทถอครอง ผลลพธทไดเปนเงนภาษทตองเสย

ในกรณทเสยภาษโดยไมนาไปรวมคานวณภาษตาม (1) และ (2) เมอคานวณภาษแลวตองเสยไมเกนรอยละ 20 ของราคาขาย

……….ฯลฯ……….คาวา “จานวนปทถอครอง” ใน (ก) หรอ (ข) หมายถงจานวนปนบตงแตปทไดกรรมสทธ

หรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพย ถงปทโอนกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพยนน ถาเกนสบปใหนบเพยงสบป และเศษของปใหนบเปนหนงป

……….ฯลฯ……….มาตรา 49 ทว ในกรณทเปนการโอนกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพยโดยมหรอ

ไมมคาตอบแทน ไมวาราคาทซอขายกนตามปกตในทองตลาดของอสงหารมทรพยนนจะเปนอยางไรกตามใหเจาพนกงานประเมนกาหนดราคาขายอสงหารมทรพยนนโดยถอตามราคาประเมนทนทรพยเพอเรยกเกบคาธรรมเนยมจดทะเบยนสทธและนตกรรมตามประมวลกฎหมายทดน ซงเปนราคาทใชอยในวนทมการโอนนน

- 21 -

มาตรา 50 ใหบคคล หางหนสวน บรษท สมาคม หรอคณะบคคล ผจายเงนไดพงประเมนตามมาตรา ๔๐ หกภาษเงนไดไวทกคราวทจายเงนไดพงประเมนตามวธดงตอไปน

……….ฯลฯ……….(5) ในกรณเงนไดพงประเมนตามมาตรา 40 (8) เฉพาะทจายใหแกผรบซงขายอสงหารมทรพย

ใหคานวณหกดงตอไปน(ก) สาหรบอสงหารมทรพยอนเปนมรดกหรออสงหารมทรพยทไดรบจากการใหโดยเสนหา

ใหคานวณภาษตามเกณฑในมาตรา 48 (4) (ก) เปนเงนภาษทงสนเทาใด ใหหกเปนเงนภาษไวเทานน(ข) สาหรบอสงหารมทรพยทไดมาโดยทางอนนอกจาก (ก) ใหหกคาใชจายเปนการเหมา

ตามทกาหนดโดยพระราชกฤษฎกา แลวคานวณภาษตามเกณฑในมาตรา 48 (4) (ข) เปนเงนภาษทงสนเทาใด ใหหกเปนเงนภาษไวเทานน

(6) ในกรณการโอนกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพยโดยไมมคาตอบแทนใหผโอนหกภาษตามเกณฑใน (5) โดยถอวาผโอนเปนผจายเงนได

มาตรา 52 บคคล หางหนสวน บรษท สมาคม หรอคณะบคคลซงมหนาทหกภาษตามมาตรา50 (1) (2) (3) และ (4) ตองนาเงนภาษทตนมหนาทตองหกไปสง ณ ทวาการอาเภอภายในเจดวนนบแตวนทจายเงนไมวาตนจะไดหกภาษไวแลวหรอไม

ภาษทคานวณหกไวตามมาตรา 50 (5) และ (6) ใหผมหนาทหกภาษนาสงตอพนกงานเจาหนาทผรบจดทะเบยนสทธและนตกรรมในขณะทมการจดทะเบยน และหามพนกงานเจาหนาทลงนามรบร ยอมใหทาหรอบนทกไวจนกวาจะไดรบเงนภาษทนาสงไวครบถวนถกตองแลว และในกรณทไมมการจดทะเบยนสทธและนตกรรม ใหนาสงตามวรรคหนง

ภาษหก ณ ทจาย ตามวรรคสองใหสงเปนรายไดแผนดนตามระเบยบทรฐมนตรกาหนดมาตรา 63 บคคลใดถกหกภาษไว ณ ทจาย และนาสงแลวเปนจานวนเกนกวาทควรตองเสย

ภาษตามสวนน บคคลนนมสทธไดรบเงนจานวนทเกนนนคนแตตองยนคารองตอเจาพนกงานประเมนภายใน๓ ป นบแตวนสดทายแหงปซงถกหกภาษเกนไป

ประกาศกระทรวงการคลง วาดวยการแตงตงเจาพนกงาน (ฉบบท 10) เรอง แตงตงเจาพนกงานประเมนตามประมวลรษฎากร กาหนดใหพนกงานเจาหนาทผรบจดทะเบยนสทธและนตกรรมเกยวกบอสงหารมทรพย เปนเจาพนกงานประเมนตามมาตรา 16 แหงประมวลรษฎากร เฉพาะในกรณทเกยวกบการจดเกบภาษเงนไดจากการขายอสงหารมทรพย โดยเรมใชบงคบตงแตวนท 27 กมภาพนธ 2525เปนตนไป

- 22 -

การยกเวนภาษเงนไดหก ณ ทจายจากการขายอสงหารมทรพยตามกฎกระทรวง ฉบบท206 (พ.ศ. 2540) ออกตามความในประมวลรษฎากร วาดวยการยกเวนรษฎากร ลงวนท 17พฤษภาคม 2540 มผลใชบงคบตงแตวนท 1 มกราคม 2540 จนถงวนท 31 ธนวาคม 2550 และมองคประกอบดงน 1. ผมเงนได (ผขาย) ตองเปนบคคลธรรมดา ถาผมเงนไดเปนนตบคคลไมอยในขายไดรบยกเวน 2. คาวา "ขาย" ตามกฎกระทรวงฉบบนหมายรวมถง ขายฝาก แลกเปลยน ให โอนกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพยไมวาดวยวธใด และไมวาจะมคาตอบแทนหรอไม 3. อสงหารมทรพยทขายตองเปน (ก) บาน โรงเรอน หรอสงปลกสรางอน ซงโดยปกตใชประโยชนเพอเปนทอยอาศย (ข) อสงหารมทรพยตาม (ก) พรอมทดน (ค) หองชดสาหรบการอยอาศยในอาคารชดตามกฎหมายวาดวยอาคารชด 4. อสงหารมทรพยตาม 3. ตองจดทะเบยนการไดมาใน พ.ศ. 2540 และขายภายหลงจากจดทะเบยนไดมาไมนอยกวาหนงป แตไมเกนวนท 31 ธนวาคม 2550

5. ขอความตามขอ 3. (ก) (ข) ทวา "โดยปกตใชประโยชนเพอเปนทอยอาศย" และ ขอ 3 (ค)ทวา "สาหรบการอยอาศย" ใหพจารณาตามลกษณะขอเทจจรง หรอโดยสภาพ เปนบาน โรงเรอน หรอสงปลกสรางอน ซงโดยปกตใชประโยชนเพอเปนทอยอาศยเทานน มใชโกดง คลงสนคา โรงครว สถานททางาน ฯลฯ และไมจาเปนตองเขาอยอาศยจรง และหรอมชอในทะเบยนบานตามกฎหมายวาดวยการทะเบยนราษฎรแตอยางใด พนกงานเจาหนาทสามารถทราบไดโดยสอบถามขอเทจจรงดงกลาวจากผขายหมายเหต ศกษารายละเอยดไดจากกฎกระทรวง ฉบบท 206 (พ.ศ.2540)ฯ และหนงสอกรมสรรพากรดวนมาก ท กค 0811/06849 ลงวนท 21 พฤษภาคม 2541 เวยนโดยหนงสอกรมทดน ท มท 0710/ว15801 ลงวนท 8 มถนายน 2541

คาสงกรมสรรพากรท ป. 100/2543 ลงวนท 24 พฤศจกายน พ.ศ. 2543 เรอง การเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดาและอากรแสตมป กรณการขาย การโอนกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหา-รมทรพย

ขอ 2 คาวา “ขาย” ในการจดเกบภาษเงนได หมายความรวมถง ขายฝาก แลกเปลยน ใหโอนกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพยไมวาดวยวธใด และไมวาจะมคาตอบแทนหรอไม ตามมาตรา 39 แหงประมวลรษฎากร แตไมรวมถง

(1) การขาย แลกเปลยน ให โอนกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพยใหแกสวนราชการหรอรฐวสาหกจทมใชบรษทหรอหางหนสวนนตบคคลในกรณดงตอไปน

- 23 -

(ก) การให การโอนกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพยโดยไมมคาตอบแทน (ข) การแลกเปลยนกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพยกบสวนราชการหรอรฐวสาหกจทมใชบรษทหรอหางหนสวนนตบคคลเฉพาะในกรณทสวนราชการหรอรฐวสาหกจนน มไดมการจายคาตอบแทนเปนอยางอน นอกจากอสงหารมทรพยทแลกเปลยนนน (2) การโอนโดยทางมรดกใหแกทายาท ซงกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพย ขอ 3 ผมหนาทเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดา หมายถง บคคลธรรมดา ผถงแกความตายกองมรดกทยงไมไดแบง หางหนสวนสามญหรอคณะบคคลทมใชนตบคคล

ขอ 4 การขายอสงหารมทรพย กรณทมการถอกรรมสทธรวม ผมหนาทเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดาตามขอ 3 มหนาทตองเสยภาษ ดงน

(1) กรณการถอกรรมสทธรวมเกดขนเนองจากการไดรบมรดก การใหโดยเสนหาการครอบครองปรปกษ หรอจากการทเจาของอสงหารมทรพยใหบคคลอนเขาถอกรรมสทธรวมในภายหลง ใหบคคลแตละคนทถอกรรมสทธรวมเสยภาษเงนไดในฐานะบคคลธรรมดา โดยแยกเงนไดตามสวนของแตละคนทมสวนอยในอสงหารมทรพยทถอกรรมสทธรวม (2) กรณการถอกรรมสทธรวมเกดขนเนองจากการทานตกรรมซอขาย ขายฝาก หรอแลกเปลยน โดยเขาถอกรรมสทธรวมพรอมกน ใหเสยภาษเงนไดในฐานะหางหนสวนสามญหรอคณะบคคลทมใชนตบคคล แตหากไมไดมการเขาถอกรรมสทธรวมพรอมกน ใหบคคลแตละคนทถอกรรมสทธรวมเสยภาษเงนไดในฐานะบคคลธรรมดา โดยแยกเงนไดตามสวนของแตละคนทมสวนอยในอสงหารมทรพยทถอกรรมสทธรวม

ขอ 5 การคานวณภาษเงนไดบคคลธรรมดาจากการขายอสงหารมทรพย ใหคานวณจากราคาขายอสงหารมทรพยทเจาพนกงานประเมนกาหนดขนในกรณโอนกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหา-รมทรพยโดยมหรอไมมคาตอบแทน ไมวาราคาทซอขายกนตามปกตในทองตลาดของอสงหารมทรพยนนจะเปนอยางไรกตาม โดยถอตามราคาประเมนทนทรพยเพอเรยกเกบคาธรรมเนยมจดทะเบยนสทธและนตกรรมตามประมวลกฎหมายทดน ซงเปนราคาทใชอยในวนทมการโอนนน ตามมาตรา 49 ทว แหงประมวลรษฎากร ขอ 6 วธปฏบตในการเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดา ผจายเงนไดใหแกผรบซงขายอสงหารมทรพยมหนาทหกภาษ ณ ทจาย และนาสงเงนภาษตอพนกงานเจาหนาทผรบจดทะเบยนสทธและนตกรรมในขณะทมการจดทะเบยน ดงน

(1) สาหรบอสงหารมทรพยอนเปนมรดกหรออสงหารมทรพยทไดรบจากการใหโดยเสนหา ใหหกคาใชจายรอยละ 50 ของเงนได เหลอเทาใดถอเปนเงนไดสทธแลวหารดวยจานวนปทถอครองไดผลลพธเปนเงนเทาใด ใหคานวณภาษตามอตราภาษเงนได ไดเทาใดใหคณดวยจานวนปทถอครอง ผลลพธทไดเปนเงนภาษทตองเสย

- 24 -

(2) สาหรบอสงหารมทรพยทไดมาโดยทางอนนอกจาก (1) ใหหกคาใชจายเปนการเหมาตามทกาหนดโดยพระราชกฤษฎกาออกตามความในประมวลรษฎากรวาดวยการกาหนดคาใชจายทยอมใหหกจากเงนไดพงประเมนจากการขายอสงหารมทรพย เหลอเทาใดถอเปนเงนไดสทธแลวหารดวยจานวนปทถอครองไดผลลพธเปนเงนเทาใด ใหคานวณภาษตามอตราภาษเงนได ไดเทาใดใหคณดวยจานวนปทถอครอง ผลลพธทไดเปนเงนภาษทตองเสย คาวา “จานวนปทถอครอง” ตามวรรคหนง (1) และ (2) หมายถง จานวนปนบตงแตปทไดกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพย ถงปทโอนกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพยนน ถาเกนสบปใหนบเพยงสบปและเศษของปใหนบเปนหนงป กรณการโอนกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพยโดยไมมคาตอบแทนถอวาผโอนเปนผจายเงนได ผโอนมหนาทหกภาษ ณ ทจาย และนาสงเงนภาษตอพนกงานเจาหนาทผรบจดทะเบยนสทธและนตกรรมในขณะทมการจดทะเบยน โดยถอปฏบตตามหลกเกณฑและวธการตามวรรคหนง

ภาษหก ณ ทจาย ตาม (1) และ (2) เฉพาะกรณเงนไดจากการขายอสงหารมทรพยทไดมาโดยมไดมงในทางการคาหรอหากาไรทตองชาระในขณะทมการจดทะเบยนสทธและนตกรรม ณ สานกงานทดน เมอคานวณภาษแลวตองไมเกนรอยละ 20 ของราคาขาย

ขอ 7 ผมเงนไดจากการขายอสงหารมทรพยตามขอ 6 จะเลอกเสยภาษโดยไมนาไปรวมคานวณภาษกบเงนไดอน ตามมาตรา 48 (1) และ (2) แหงประมวลรษฎากร ไดดงน

(1) เงนไดจากการขายอสงหารมทรพยอนเปนมรดก อสงหารมทรพยทไดรบจากการใหโดยเสนหา หรออสงหารมทรพยทไดมาโดยมไดมงในทางการคาหรอหากาไร ซงไดถกหกภาษ ณ ทจายนาสงไวแลว

(2) เงนไดจากการขายอสงหารมทรพยทไดมาโดยมไดมงในทางการคาหรอหากาไรแตไดยนรายการแสดงเงนไดจากการขายอสงหารมทรพยดงกลาว และคานวณภาษโดยหกคาใชจายตามความจาเปนและสมควร โดยจานวนภาษทคานวณไดตองไมเกนรอยละ 20 ของราคาขาย และเมอนาภาษหก ณทจาย ตามขอ 6 มาหกออกแลว มภาษทชาระไวเกน ผมเงนไดมสทธขอคนภาษ

เงนไดจากการขายอสงหารมทรพยตามวรรคหนง หมายความรวมถงเงนไดจากการขายอสงหารมทรพยทไมเขาลกษณะเปนการขายอสงหารมทรพย ตามพระราชกฤษฎกา ออกตามความในประมวลรษฎากร วาดวยการขายอสงหารมทรพยทเปนทางคาหรอหากาไร (ฉบบท 342) พ.ศ. 2541 ซงไดถกหกภาษ ณ ทจายและนาสงตามขอ 6 ไวแลว

ขอ 8 ผมเงนไดจากการขายอสงหารมทรพยตามมาตรา 4 (6) แหงพระราชกฤษฎกาออกตามความในประมวลรษฎากร วาดวยการขายอสงหารมทรพยทเปนทางคาหรอหากาไร (ฉบบท 342)พ.ศ. 2541 ทไดกระทาภายในหาปนบแตวนทไดมาซงอสงหารมทรพยนน ซงไดถกหกภาษ ณ ทจาย นาสงตามขอ 6 และไดเสยภาษธรกจเฉพาะไวแลว เมอถงกาหนดยนรายการเพอเสยภาษเงนได ใหไดรบยกเวน

- 25 -

ไมตองนาเงนไดจากการขายอสงหารมทรพยดงกลาวมารวมคานวณเพอเสยภาษเงนได เฉพาะกรณผมเงนไดดงกลาว ไมขอรบเงนภาษทถกหกไวนนคนหรอไมขอเครดตเงนภาษทถกหกไวนนไมวาทงหมดหรอบางสวน

ขอ 9 ผมเงนไดจากการขายอสงหารมทรพยทไดมาโดยมงในทางการคาหรอหากาไร ซงไดถกหกภาษ ณ ทจาย และนาสงไวตามขอ 6 ตองนาเงนไดจากการขายอสงหารมทรพยมารวมคานวณภาษกบเงนไดอนตามมาตรา 48 (1) และ (2) แหงประมวลรษฎากร โดยตองคานวณหกคาใชจายตามความจาเปนและสมควร

ขอ 10 การโอนกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพย ดงตอไปน ไมอยในบงคบตองเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดา

(1) การโอนโดยทางมรดกซงกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพยใหแกทายาท ไมวาจะเปนทายาทโดยธรรมหรอทายาทโดยพนยกรรม

(2) การโอนกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพยใหแกบตรโดยชอบดวยกฎหมายของตนเองโดยไมมคาตอบแทน บตรชอบดวยกฎหมายดงกลาวไมรวมถงบตรบญธรรม (3) การโอนกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพยอนเปนมรดกหรอทไดรบจากการใหโดยเสนหาทตงอยนอกเขตกรงเทพมหานคร เทศบาล สขาภบาล หรอเมองพทยา หรอการปกครองทองถนอนทมกฎหมายจดตงขนโดยเฉพาะ ทงน เฉพาะการโอนในสวนทไมเกน 200,000 บาทตลอดปภาษนน (4) การโอนกรรมสทธในทรพยสนใหแกสวนราชการหรอรฐวสาหกจทมใชบรษทหรอหางหนสวนนตบคคล เฉพาะกรณทผโอนไดรบคาตอบแทนเปนสทธในการใชทรพยสนทโอนนนเพอกจการผลตสนคาของตนเอง (5) การเวนคนอสงหารมทรพยตามกฎหมายวาดวยการเวนคนอสงหารมทรพย ทงนเฉพาะทดนทตองเวนคนและอสงหารมทรพยอนบนทดนทตองเวนคน

(6) กรณสทธครอบครองในอสงหารมทรพยตองตกไปเปนของบคคลอนตามมาตรา1367 แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย หรอโดยการถกแยงการครอบครองและมไดฟองคดเพอเอาคนซงการครอบครองนนภายในหนงปนบแตเวลาถกแยงการครอบครองตามมาตรา 1375 แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย หรอโดยการสละเจตนาครอบครองหรอไมยดถออสงหารมทรพยนนตอไป ซงเปนเหตใหการครอบครองสนสดลงตามมาตรา 1377 แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย เจาของสทธครอบครองเดมไมอยในขายตองเสยภาษเงนได

อสงหารมทรพยทบคคลอนไดสทธครอบครองไปตามวรรคหนง เปนเงนไดพงประเมนตามมาตรา 39 แหงประมวลรษฎากร ผไดสทธครอบครองจะตองนามาคานวณภาษเงนไดตามปกต

- 26 -

(7) กรณกรรมสทธในอสงหารมทรพยตองตกไปเปนกรรมสทธของบคคลอนโดยการครอบครองปรปกษ ตามมาตรา 1382 แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย เจาของกรรมสทธเดมไมอยในขายตองเสยภาษเงนได

อสงหารมทรพยทไดเปนกรรมสทธโดยการครอบครองปรปกษตามวรรคหนงเปนเงนไดพงประเมนตามมาตรา 39 แหงประมวลรษฎากรของผไดกรรมสทธ ซงจะตองนามาคานวณภาษเงนไดตามปกต

(8) การแบงสนสมรสทเปนอสงหารมทรพยซงมราคาของแตละฝายเทากน ไมถอเปนการ “ขาย” ตามมาตรา 39 แหงประมวลรษฎากร ไมตองเสยภาษเงนได

(9) การแกไขหรอการเพมเตมชอคสมรสในเอกสารสทธเกยวกบอสงหารมทรพยซงเปนสนสมรส ไมถอเปนการ “ขาย” ตามมาตรา 39 แหงประมวลรษฎากร ไมตองเสยภาษเงนได

(10) กรณครอบครองอสงหารมทรพยทอยใกลเคยงกน เนอทเทากน แตถอโฉนดทดนไวผดสบเปลยนกน เมอไดขอใหเจาพนกงานทดนแกไขชอในโฉนดใหเปนการถกตองแลวโดยมไดมเจตนาแลกเปลยนทดนกน ไมถอเปนการ “ขาย” ตามมาตรา 39 แหงประมวลรษฎากร ไมตองเสยภาษเงนได (11) กรณปรากฏหลกฐานชดแจงวาเปนตวแทนถอกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพยแทนตวการ เมอตวแทนจดทะเบยนโอนกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพยคนใหแกตวการโดยไมไดรบเงนหรอประโยชนอนใดเปนการตอบแทน การโอนดงกลาว ไมถอเปนการ “ขาย”ตามมาตรา 39 แหงประมวลรษฎากร ไมตองเสยภาษเงนได ขอ 11 การโอนกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพย ในกรณดงตอไปนพนกงานเจาหนาทไมตองกาหนดจานวนเงนเพมขนในการจดเกบอากรแสตมป ตามมาตรา 123 ตร แหงประมวลรษฎากร (1) กรณการโอนกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพยโดยการขายใหแกสวนราชการ องคการของรฐบาลตามความในมาตรา 2 แหงประมวลรษฎากร เทศบาล สขาภบาล องคการบรหารราชการสวนทองถนหรอรฐวสาหกจ ใหถอวาจานวนเงนทผจายเงนดงกลาวจายนนเปนจานวนเงนทไดรบจากการขายอสงหารมทรพยนนตามปกตแลว (2) กรณการขายทอดตลาดอสงหารมทรพย ซงสวนราชการหรอหนวยงานตามทกลาวใน (1) เปนผทอดตลาด ใหถอวาจานวนเงนคาขายทอดตลาดนนเปนจานวนเงนทไดรบจากการขายอสงหารมทรพยนนตามปกตแลว

(3) กรณทมการเวนคนอสงหารมทรพยตามกฎหมายวาดวยการเวนคนอสงหา-รมทรพยใหถอวาจานวนเงนคาทดแทนจากการเวนคนดงกลาวเปนจานวนเงนทไดรบจากการขายอสงหารมทรพยนนตามปกตแลว

- 27 -

ขอ 12 ระเบยบ ขอบงคบ คาสง หนงสอตอบขอหารอ หรอทางปฏบตใดทขดหรอแยงกบคาสงนใหเปนอนยกเลก

2. ภาษเงนไดนตบคคลหก ณ ทจาย กรณบรษทหรอหางหนสวนนตบคคลเปนผขายหรอผโอนกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพย ตามประมวลรษฎากรกาหนดใหผจายเงนไดหกภาษเงนไดไวณ ทจายในอตรารอยละ 1 ของราคาขาย (ทนทรพยในการจดทะเบยนสทธและนตกรรม) หรอราคาประเมนทนทรพยในการเรยกเกบคาธรรมเนยมตามประมวลกฎหมายทดน แลวแตจานวนเงนใดจะสงกวากน แลวนาสงพนกงานเจาหนาทผรบจดทะเบยนสทธและนตกรรมในขณะทมการจดทะเบยน

ประมวลรษฎากรเฉพาะมาตราทเกยวของกบการเรยกเกบภาษเงนไดนตบคคลหก ณทจาย ในหนาทของเจาพนกงานทดน

มาตรา 69 ทว ภายใตบงคบมาตรา 70 ถารฐบาล องคการของรฐบาล เทศบาล สขาภบาลหรอองคการบรหารราชการสวนทองถนอนเปนผจายเงนไดพงประเมนตามมาตรา 40 ใหกบบรษทหรอหางหนสวนนตบคคลใด ใหคานวณหกภาษเงนไดไว ณ ทจายในอตรารอยละ 1 ภาษทหกไวนใหถอเปนเครดตในการคานวณภาษเงนไดของบรษทหรอหางหนสวนนตบคคลตามรอบระยะเวลาบญชทหกไวนน ในการนใหนามาตรา 52 มาตรา 53 มาตรา 54 มาตรา 58 และมาตรา 59 มาใชบงคบโดยอนโลม มาตรา 69 ตร ใหบคคล หางหนสวน บรษท สมาคม หรอคณะบคคลผจายเงนไดพงประเมนตามมาตรา 40 (8) เฉพาะทจายใหกบบรษทหรอหางหนสวนนตบคคลซงขายอสงหารมทรพย คานวณหกภาษเงนไดไว ณ ทจายในอตรารอยละ 1 แลวนาสงพนกงานเจาหนาทผรบจดทะเบยนสทธและนตกรรมในขณะทมการจดทะเบยน และใหนาความในมาตรา 52 วรรคสอง และวรรคสาม มาใชบงคบโดยอนโลม ภาษทหกไวและนาสงตามวรรคหนง ใหถอเปนเครดตในการคานวณภาษเงนไดของบรษทหรอหางหนสวนนตบคคลทถกหกภาษตามรอบระยะเวลาบญชทหกไวนน

ภาษธรกจเฉพาะ กรมสรรพากรไดมการปรบปรงการเสยภาษธรกจเฉพาะสาหรบการขายอสงหารมทรพย

เปนทางคาหรอหากาไร ตามพระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลรษฎากร (ฉบบท 34) พ.ศ. 2541 ซงผลของกฎหมายดงกลาว เปนเหตใหผมหนาทเสยภาษธรกจเฉพาะ สาหรบการขายอสงหารมทรพยเปนทางคาหรอหากาไร ตามมาตรา 91/2 (6) แหงประมวลรษฎากร มหนาทตองยนแบบแสดงรายการภาษธรกจเฉพาะในขณะจดทะเบยนสทธและนตกรรมเกยวกบอสงหารมทรพย พรอมกบชาระภาษตอพนกงานเจาหนาทผรบจดทะเบยนสทธและนตกรรม และกรมทดนตองเรยกเกบภาษธรกจเฉพาะเพอกรมสรรพากรตามกฎหมายดงกลาวทงน วนเรมใชบงคบในการเรยกเกบภาษธรกจเฉพาะของกรมทดนเพอกรมสรรพากรเรมใชบงคบสาหรบการจดทะเบยนสทธและนตกรรมตงแตวนท 31 มกราคม 2542 เปนตนมา

- 28 -

ประมวลรษฎากรเฉพาะมาตราทเกยวของกบการเรยกเกบภาษธรกจเฉพาะ ในหนาทของเจาพนกงานทดน

มาตรา 91 ภาษธรกจเฉพาะเปนภาษอากรประเมน มาตรา 91/1 ในหมวดน (1) “รายรบ” หมายความวา เงน ทรพยสน คาตอบแทน หรอประโยชนใด ๆ อนมมลคาทได

รบหรอพงไดรบไมวาในหรอนอกราชอาณาจกรอนเนองมาจากการประกอบกจการ (2) “มลคา” หมายความวา ราคาตลาดของทรพยสน ของกจการ ของคาตอบแทน หรอของ

ประโยชนใด ๆ (3) “ราคาตลาด” หมายความวา ราคาทซอขายกนหรอทคดคาบรการกนตามความเปนจรงทวไป

ในขณะใดขณะหนง ในกรณทราคาตลาดมหลายราคาหรอไมอาจทราบราคาตลาดไดแนนอน ใหอธบดโดยอนมตรฐมนตรมอานาจประกาศใชเกณฑคานวณเพอใหไดราคาตลาดเปนมลคาของสนคาหรอบรการได

(4) “ขาย” หมายความรวมถงสญญาจะขาย ขายฝาก แลกเปลยน ให ใหเชาซอ หรอจาหนายจายโอนไมวาจะมประโยชนตอบแทนหรอไม ใหนาบทนยามคาวา “บคคล” “บคคลธรรมดา” “คณะบคคลทมใชนตบคคล” “นตบคคล”“ตวแทน” “สถานประกอบการ” และ “เดอนภาษ” ตามมาตรา 77/1 มาใชบงคบ

(มาตรา 77/1 ในหมวดน เวนแตขอความจะแสดงใหเหนเปนอยางอน(1) “บคคล” หมายความวา บคคลธรรมดา คณะบคคลทมใชนตบคคลหรอนตบคคล(2) “บคคลธรรมดา” หมายความรวมถง กองมรดก

(3) “คณะบคคลทมใชนตบคคล” หมายความวา หางหนสวนสามญ กองทน หรอมลนธทมใช นตบคคล และใหหมายความรวมถงหนวยงาน หรอกจการของเอกชนทกระทาโดยบคคลธรรมดาตงแตสองคนขนไปอนมใชนตบคคล

(4) “นตบคคล” หมายความวา บรษทหรอหางหนสวนนตบคคลตามมาตรา 39 องคการของรฐบาลตามมาตรา 2 สหกรณ และองคกรอนทกฎหมายกาหนดใหเปนนตบคคล

……….ฯลฯ………. (8) “ขาย” หมายความวา จาหนาย จาย โอนสนคาไมวาจะมประโยชนหรอคาตอบแทนหรอไม ……….)

มาตรา 91/2 ภายใตบงคบมาตรา 91/4 การประกอบกจการดงตอไปนในราชอาณาจกรใหอยในบงคบตองเสยภาษธรกจเฉพาะตามบทบญญตในหมวดน

……….ฯลฯ……….

- 29 -

(6) การขายอสงหารมทรพยเปนทางคาหรอหากาไร ไมวาอสงหารมทรพยนนจะไดมาโดยวธใดกตาม ทงน เฉพาะทเปนไปตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขตามทกาหนดโดยพระราชกฤษฎกา

……….ฯลฯ………. มาตรา 91/5 ฐานภาษสาหรบการประกอบกจการตามบทบญญตในหมวดน ไดแก รายรบดงตอไปน ทผมหนาทเสยภาษไดรบหรอพงไดรบเนองจากการประกอบกจการ

……….ฯลฯ……….(6) สาหรบกจการขายอสงหารมทรพยเปนทางคาหรอหากาไรตามมาตรา 91/2 (6) รายรบจาก

การประกอบกจการ คอรายรบกอนหกรายจายใด ๆ ทงสน……….ฯลฯ……….

มาตรา 91/6 อตราภาษธรกจเฉพาะมดงตอไปน……….ฯลฯ……….

(3) รอยละ 3.0 สาหรบรายรบตามมาตรา 91/5 นอกจากกรณตาม (1) และ (2)มาตรา 91/7 ใหบคคลซงประกอบกจการทอยภายใตบงคบของหมวดนมหนาทเสยภาษตาม

บทบญญตในหมวดนมาตรา 91/8 ใหผมหนาทเสยภาษธรกจเฉพาะ เสยภาษโดยคานวณจากฐานภาษตามมาตรา 91/5

ในเดอนภาษของผมหนาทเสยภาษธรกจเฉพาะ ตามอตราภาษทกาหนดไวตามมาตรา 91/6 แตผมหนาทเสยภาษมสทธอทธรณการประเมนภาษตามบทบญญตวาดวยการอทธรณในสวน 2 หมวด 2 ลกษณะ 2

……….ฯลฯ……….(วรรคสาม) “ความในวรรคหนงและวรรคสองมใหใชบงคบแกผมหนาทเสยภาษธรกจเฉพาะสาหรบ

กจการขายอสงหารมทรพยเปนทางคาหรอหากาไรตามมาตรา 91/2 (6) และใหผมหนาทเสยภาษกรณดงกลาวเสยภาษโดยคานวณจากฐานภาษตามมาตรา 91/5 (6) ในขณะทจดทะเบยนสทธและนตกรรมเกยวกบอสงหา-รมทรพยนน ตามอตราภาษทกาหนดไวในมาตรา 91/6 รวมทงมสทธอทธรณการประเมนภาษตามบทบญญตวาดวยการอทธรณในสวน 2 หมวด 2 ลกษณะ 2”

มาตรา 91/10 ใหผมหนาทเสยภาษยนแบบแสดงรายการภาษตามแบบทอธบดกาหนดโดยใหยนเปนรายเดอนภาษ พรอมกบชาระภาษ ถาม ไมวาผมหนาทเสยภาษจะมรายรบในเดอนภาษหรอไมกตาม

……….ฯลฯ……….(วรรค หา) “ความในวรรคหนงถงวรรคสมใหใชบงคบแกการยนแบบแสดงรายการภาษและการชาระ

ภาษของผมหนาทเสยภาษธรกจเฉพาะสาหรบกจการขายอสงหารมทรพยเปนทางคาหรอหากาไรตามมาตรา91/2 (6)) และใหผมหนาทเสยภาษกรณดงกลาวยนแบบแสดงรายการภาษตามแบบทอธบดกาหนดในขณะจดทะเบยนสทธและนตกรรมเกยวกบอสงหารมทรพย พรอมกบชาระภาษตอพนกงานเจาหนาทผรบจดทะเบยนสทธและนตกรรมนน

- 30 -

ในการชาระภาษตามวรรคหา ใหกรมทดนเรยกเกบภาษธรกจเฉพาะเพอกรมสรรพากรและหามพนกงานเจาหนาทลงนามรบร ยอมใหทาหรอบนทกไวจนกวาจะไดรบเงนภาษทตองชาระใหครบถวนถกตองแลว

ภาษทไดชาระแลวตามวรรคหาใหสงเปนรายไดแผนดนตามระเบยบทรฐมนตรกาหนดมาตรา 91/11 การขอคนภาษธรกจเฉพาะ ใหกระทาไดตามเงอนไขดงตอไปน(1) ใหผมหนาทเสยภาษมสทธยนคารองขอคนภาษ ภายในสามปนบแตวนพนกาหนดเวลายนแบบ

แสดงรายการภาษ……….ฯลฯ……….

หลกเกณฑการจดเกบภาษธรกจเฉพาะ หนงสอกรมสรรพากร ดวนทสด ท กค 0811/00081ลงวนท 6 มกราคม 2542 เวยนโดยหนงสอกรมทดน ดวนทสด ท มท 0710/ว 00905 ลงวนท 11 มกราคม2542 ไดซอมความเขาใจเกยวกบการจดเกบภาษธรกจเฉพาะสาหรบการขายอสงหารมทรพยเปนทางคาหรอหากาไร ตามพระราชกฤษฎกาออกตามความในประมวลรษฎากร วาดวยการขายอสงหารมทรพยเปนทางคาหรอหากาไร (ฉบบท 342) พ.ศ. 2541 ไวดงน 1. คาวา “ขาย” ในการจดเกบภาษธรกจเฉพาะ หมายความรวมถง สญญาจะขาย ขายฝากแลกเปลยน ให ใหเชาซอ หรอจาหนายจายโอน ไมวาจะมประโยชนตอบแทนหรอไม ตามมาตรา 91/1 (4)แหงประมวลรษฎากร (1) กรณเจาของอสงหารมทรพยยอมใหบคคลอนเขาถอกรรมสทธรวมในอสงหารมทรพยโดยไดรบคาตอบแทนหรอไมกตาม ถอเปนการ “ขาย” ตามมาตรา 91/1 (4) แหงประมวลรษฎากร ตามสดสวนทใหบคคลอนเขาถอกรรมสทธรวม (2) กรณคสมรสฝายใดยกกรรมสทธในสนสมรสในสวนของคสมรสฝายนนใหแกคสมรสอกฝายหนงถอเปนการขาย ตามมาตรา 91/1 (4) แหงประมวลรษฎากร ตามสดสวนทยกให (3) กรณการไดกรรมสทธในอสงหารมทรพยโดยการครอบครองปรปกษ ตามมาตรา 1382แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ยงถอไมไดวาเปนการขายตามมาตรา 91/1(4) แหงประมวลรษฎากรเจาของกรรมสทธเดมจงไมใชผขายอสงหารมทรพยแตอยางใด 2. คาวา “นตบคคล” ตามมาตรา 77/1 แหงประมวลรษฎากร หมายความวา

(1) บรษทหรอหางหนสวนนตบคคล ซงไดแก บรษทหรอหางหนสวนนตบคคลทตงขนตามกฎหมายไทย หรอทตงขนตามกฎหมายของตางประเทศ

(2) กจการซงดาเนนการเปนทางคาหรอหากาไรโดยรฐบาลตางประเทศ องคการของรฐบาลตางประเทศ หรอนตบคคลอนทตงขนตามกฎหมายของตางประเทศ

- 31 -

(3) กจการรวมคา ซงไดแก กจการทดาเนนการรวมกนเปนทางคาหรอหากาไรระหวางบรษทกบบรษท บรษทกบหางหนสวนนตบคคล หางหนสวนนตบคคลกบหางหนสวนนตบคคล หรอระหวางบรษทและ/หรอหางหนสวนนตบคคลกบบคคลธรรมดา คณะบคคลทมใชนตบคคล หางหนสวนสามญหรอนตบคคลอน

(4) มลนธหรอสมาคม(5) องคการของรฐบาลตามมาตรา 2 แหงประมวลรษฎากร ซงไดแกองคการของรฐตามกฎหมาย

วาดวยการจดตงองคการของรฐบาล และกจการของรฐตามกฎหมายทจดตงกจการนน และหมายความรวมถงหนวยงานธรกจทรฐบาลเปนเจาของ ซงไมมฐานะเปนนตบคคลดวย

(6) สหกรณ(7) องคกรอนทกฎหมายกาหนดใหเปนนตบคคล

3. การขายอสงหารมทรพยทตองเสยภาษธรกจเฉพาะ ไดแก การขายอสงหารมทรพยเฉพาะทตองจดทะเบยนสทธและนตกรรม ดงตอไปน

(1) การขายอสงหารมทรพยของผซงไดรบอนญาตใหทาการจดสรรทดนตามกฎหมายวาดวยการควบคมการจดสรรทดน

(2) การขายหองชดของผประกอบกจการซงเปนผจดทะเบยนอาคารชดตามกฎหมายวาดวยอาคารชด(3) การขายอสงหารมทรพยทเปนอาคารทสรางขนเพอขาย รวมถงการขายทดนอนเปนทตงของ

อาคารดงกลาว(4) การขายอสงหารมทรพยทไมเขาลกษณะตาม (1) (2) หรอ (3) เฉพาะกรณทมการแบงขาย

หรอแบงแยกไวเพอขาย โดยไดจดทาถนนหรอสงสาธารณปโภคอน หรอใหคามนวาจะจดใหมสงดงกลาว(5) การขายอสงหารมทรพยทผขายมไวในการประกอบกจการเฉพาะของนตบคคลตามมาตรา 77/1

แหงประมวลรษฎากร เวนแตกรณทบรษทหรอหางหนสวนนตบคคล ไดถกสวนราชการ องคการของรฐบาลหรอรฐวสาหกจ ซงมใชบรษทหรอหางหนสวนนตบคคล เวนคนทดน หรออสงหารมทรพยบนทดนพรอมทดนซงมสทธทจะไดรบเงนทดแทนตามกฎหมายวาดวยการเวนคนอสงหารมทรพย แตบรษทหรอหางหนสวนนตบคคลนนไมขอรบเงนคาทดแทนดงกลาว การขายอสงหารมทรพยทมไวในการประกอบกจการโดยการถกเวนคนดงกลาวไมตองเสยภาษธรกจเฉพาะ ทงน ตามมาตรา 3 แหงพระราชกฤษฎกาออกตามความในประมวลรษฎากร วาดวยการยกเวนรษฎากร (ฉบบท 295) พ.ศ. 2539

(6) การขายอสงหารมทรพยทไมเขาลกษณะตาม (1) (2) (3) (4) หรอ (5) ทไดกระทาภายในหาปนบแตวนทไดมาซงอสงหารมทรพยนน เวนแตจะเขาขอยกเวนตามทกลาวใน 4

(ก) “วนทไดมา” ไดแกวนทจดทะเบยนรบโอนกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพย(ข) “การนบระยะเวลาการไดมา” ใหเรมนบระยะเวลาตงแตวนทไดมาจนถงวนโอนกรรมสทธ

หรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพยนน โดยการนบระยะเวลา ใหนบตามมาตรา 193/5 แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย

- 32 -

ในกรณททดนและอาคารหรอสงปลกสรางไดมาไมพรอมกน กาหนดเวลาหาปใหถอตามระยะเวลาการไดมาซงทดน หรออาคารหรอสงปลกสรางทไดมาภายหลง

4. การขายอสงหารมทรพยทไมเขาลกษณะเปนการขายอสงหารมทรพย ตาม 3 (1) ถง (5)และเฉพาะกรณทเขาลกษณะดงตอไปน ไมตองเสยภาษธรกจเฉพาะ

(1) การขายหรอการถกเวนคนตามกฎหมายวาดวยการเวนคนอสงหารมทรพย (2) การขายอสงหารมทรพยทไดมาโดยทางมรดก

(ก) กรณการขายอสงหารมทรพยซงเปนสนสมรสของผตาย สวนของสนสมรสของคสมรส(กงหนง) ตองเสยภาษธรกจเฉพาะ สวนของสนสมรส (อกกงหนง) ทเปนมรดกไมตองเสยภาษธรกจเฉพาะเชน สามและภรยาไมมบตรดวยกน สามถงแกความตาย ตอมาภรยาไดขายสนสมรสทเปนอสงหารมทรพยไปทงหมดภายใน 5 ปนบแตวนทไดมา สวนทเปนของภรยา (กงหนง) ตองเสยภาษธรกจเฉพาะ สวนทเปนมรดก (อกกงหนง) ไมตองเสยภาษธรกจเฉพาะ

(ข) กรณผจดการมรดกขายอสงหารมทรพยทเปนมรดกทยงไมไดแบงถอวาทายาทหรอผรบพนยกรรมขายอสงหารมทรพยทไดมาโดยทางมรดก

(3) การขายอสงหารมทรพยทใชเปนสถานทอยอาศยอนเปนแหลงสาคญทผขายมชออยในทะเบยนบานตามกฎหมายวาดวยการทะเบยนราษฎร เปนเวลาไมนอยกวาหนงปนบแตวนทไดมาซงอสงหารมทรพยนน (ก) กรณผขายอสงหารมทรพยมชออยในทะเบยนบานตามกฎหมายวาดวยทะเบยนราษฎรชวระยะเวลาหนงหรอหลายระยะเวลารวมทงหมดถงหนงป ใหถอวามชออยในทะเบยนบานตามกฎหมายวาดวยทะเบยนราษฎรไมนอยกวาหนงปแลว

(ข) กรณผขายอสงหารมทรพยทถอกรรมสทธรวมแตมหนาทตองเสยภาษธรกจเฉพาะแยกเปนรายบคคลตามสวนในกรรมสทธรวมตาม 7 (1) บคคลทมหนาทตองเสยภาษธรกจเฉพาะตองมชออยในทะเบยนบานทใชเปนสถานทอยอาศยอนเปนแหลงสาคญเปนเวลาไมนอยกวา 1 ป

(ค) กรณผขายอสงหารมทรพยทถอกรรมสทธรวมแตมหนาทตองเสยภาษธรกจเฉพาะในฐานะหางหนสวนสามญหรอคณะบคคลทมใชนตบคคลตาม 7 (2) ไมใหนาเงอนไขการมชออยในทะเบยนบานมาใชสทธในกรณดงกลาว

(ง) กรณการขายอสงหารมทรพยทเปนสนสมรส คสมรสทงสองฝายหรอฝายใดฝายหนงตองมชออยในทะเบยนบานทใชเปนสถานทอยอาศยอนเปนแหลงสาคญเปนเวลาไมนอยกวา 1 ป

(จ) กรณคสมรสฝายใดยกกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพยทเปนสนสมรสในสวนของตนใหแกคสมรสอกฝายหนง ถาคสมรสฝายทยกใหมชออยในทะเบยนบานทใชเปนสถานทอยอาศยอนเปนแหลงสาคญเปนเวลาไมนอยกวา 1 ป กรณดงกลาวไมตองเสยภาษธรกจเฉพาะ

- 33 -

(4) การโอนกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพย โดยไมมคาตอบแทนใหแกบตรชอบดวยกฎหมายของตน แตไมรวมถงบตรบญธรรม

(5) การโอนกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพยทางมรดกใหแกทายาทโดยธรรมหรอผรบพนยกรรมซงเปนทายาทโดยธรรม

(6) การโอนกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพยใหแกสวนราชการหรอองคการของรฐบาลตามมาตรา 2 แหงประมวลรษฎากร โดยไมมคาตอบแทน

(7) การแลกเปลยนกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพยกบสวนราชการหรอองคการของรฐบาลตามมาตรา 2 แหงประมวลรษฎากร เฉพาะในกรณทสวนราชการหรอองคการของรฐบาลนนมไดมการจายคาตอบแทนเปนอยางอน นอกจากอสงหารมทรพยทแลกเปลยนนนหมายเหต มาตรา 2 แหงประมวลรษฎากร ใหความหมายของคาวา “องคการของรฐบาล” ไววา “องคการของรฐบาลตามกฎหมายวาดวยการจดตงองคการของรฐบาล และกจการของรฐตามกฎหมายทจดตงกจการนนและหมายความรวมถงหนวยงานธรกจทรฐบาลเปนเจาของซงไมมฐานะเปนนตบคคลดวย”

5. วธปฏบตในการเรยกเกบภาษธรกจเฉพาะ เจาพนกงานทดนผรบจดทะเบยนสทธและนตกรรมตองเรยกเกบภาษธรกจเฉพาะจากผขายอสงหารมทรพย ณ วนทรบจดทะเบยนสทธและนตกรรม โดยผขายอสงหารมทรพยมหนาทตองยนแบบแสดงรายการภาษธรกจเฉพาะพรอมกบชาระภาษธรกจเฉพาะตอเจาพนกงานทดนผรบจดทะเบยนสทธและนตกรรม (ขอ 5 นมแกไขเพมเตมตามหนงสอกรมสรรพากร ท กค 0811/12107ลงวนท 29 พฤศจกายน 2542 แตไมเกยวกบงานในหนาทของกรมทดน จงไมนามาลงพมพ)

6. การคานวณภาษธรกจเฉพาะ ใหคานวณจากยอดรายรบจากการขายอสงหารมทรพยกอนหกรายจายใด ๆ ตามอตราภาษธรกจเฉพาะ

(1) กรณราคาซอขายอสงหารมทรพยตามบนทกถอยคาการชาระภาษอากร (ท.ด. 16) สงกวาราคาประเมนทนทรพยเพอเรยกเกบคาธรรมเนยมจดทะเบยนสทธและนตกรรมตามประมวลกฎหมายทดนซงเปนราคาทใชอยในวนทมการโอนนน ใหคานวณภาษธรกจเฉพาะตามราคาซอขายอสงหารมทรพยตามบนทกถอยคาการชาระภาษอากร (ท.ด. 16)

(2) กรณราคาซอขายอสงหารมทรพยตามบนทกถอยคาการชาระภาษอากร (ท.ด. 16) ตากวาราคาประเมนทนทรพยเพอเรยกเกบคาธรรมเนยมจดทะเบยนสทธและนตกรรมตามประมวลกฎหมายทดนใหคานวณภาษธรกจเฉพาะตามราคาประเมนทนทรพย

(3) ภายใตบงคบ (1) และ (2) กรณทเปนการขายอสงหารมทรพยทตดจานอง ใหคานวณยอดรายรบจากการขายอสงหารมทรพยรวมกบภาระจานองทตดกบทรพยดวย

(4) กรณการขายอสงหารมทรพยทผซออสงหารมทรพยตกลงเปนผออกคาภาษธรกจเฉพาะ และหรอคาธรรมเนยมในการจดทะเบยนสทธและนตกรรมทผขายอสงหารมทรพยมหนาทตองเสยตามกฎหมายแทน

- 34 -

ผขายอสงหารมทรพย ใหนาเงนคาภาษธรกจเฉพาะ และหรอคาธรรมเนยมทผซอออกแทนใหดงกลาวรวมกบรายรบตาม (1) (2) หรอ (3) เปนฐานภาษในการคานวณภาษธรกจเฉพาะดวย (ขอ 6 (4) นแกไขเพมเตมตามหนงสอกรมสรรพากร ท กค 0811/12107 ลงวนท 29 พฤศจกายน 2542 เวยนโดยหนงสอกรมทดน ท มท0710/ว 43953 ลงวนท 9 ธนวาคม 2542)

แตอยางไรกตามหากปรากฏหลกฐานจากการตรวจสอบของเจาพนกงานประเมนของกรมสรรพากรในภายหลง พบวาราคาซอขายทแทจรงของอสงหารมทรพยดงกลาวมราคาสงกวาราคาซอขายตามบนทกถอยคาการชาระภาษอากร (ท.ด.16) หรอราคาประเมนทนทรพย เจาพนกงานประเมนของกรมสรรพากรยงคงมอานาจในการตดตามประเมนเรยกเกบภาษธรกจเฉพาะจากราคาซอขายทแทจรงทสงกวาตอไปได อตราภาษธรกจเฉพาะใหคานวณในอตรารอยละ 3.3 (รวมภาษทองถน)

7. การขายอสงหารมทรพยกรณทมการถอกรรมสทธรวม ทไดขายไปภายใน 5 ปนบแตวนทไดมาซงตองเสยภาษธรกจเฉพาะตาม 3(6)

(1) กรณการถอกรรมสทธรวมเกดขนเนองจากการใหโดยเสนหา การครอบครองปรปกษ หรอจากการทเจาของอสงหารมทรพยใหบคคลอนเขาถอกรรมสทธรวมในภายหลง ใหบคคลแตละคนทถอกรรมสทธรวมเสยภาษธรกจเฉพาะ โดยแยกรายรบตามสวนของแตละคนทมสวนอยในอสงหารมทรพยทถอกรรมสทธรวม

(2) กรณการถอกรรมสทธรวมเกดขนเนองจากการทานตกรรมซอขาย ขายฝาก หรอแลกเปลยนโดยเขาถอกรรมสทธรวมพรอมกน ใหเสยภาษธรกจเฉพาะในฐานะหางหนสวนสามญหรอคณะบคคลทมใชนตบคคล แตหากไมไดมการเขาถอกรรมสทธรวมพรอมกน ใหบคคลแตละคนทถอกรรมสทธรวมเสยภาษธรกจเฉพาะโดยแยกรายรบของแตละคนทมสวนอยในอสงหารมทรพยทถอกรรมสทธรวม

8. กรณการขายฝากเฉพาะกรณ 3 (6)(ความในขอ 8 ตอไปน แกไขเพมเตมตามหนงสอกรมสรรพากร ท กค 0811/4970 ลงวนท 19 มถนายน2543 เวยนโดยหนงสอกรมทดน ท มท 0710/ว 19635 ลงวนท 28 มถนายน 2543)

(1) การขายฝากอสงหารมทรพย ถาไดกระทาภายใน 5 ปนบแตวนทไดมาซงอสงหารมทรพยนนเขาลกษณะเปนการขายอสงหารมทรพยเปนทางคาหรอหากาไร อยในบงคบตองเสยภาษธรกจเฉพาะ

(2) กรณการรบไถอสงหารมทรพยจากการขายฝากภายในเวลาทกาหนดไวในสญญาหรอภายในเวลาทกฎหมายกาหนดกอนวนท 10 เมษายน 2541 ไมถอเปนการขายตามมาตรา 91/1(4) แหงประมวลรษฎากร เนองจากการใชสทธไถทรพยสนทขายฝากคนเปนการใชสทธเรยกรองตามมาตรา 491 แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย และถอวากรรมสทธในทรพยสนทขายฝากไมเคยตกไปแกผรบซอฝากเลย ตามมาตรา492 แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชยกอนการแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายแพงและพาณชย (ฉบบท 12) พ.ศ. 2541 ผรบไถอสงหารมทรพยจงไมตองนาสนไถไปเสยภาษธรกจเฉพาะ

- 35 -

กรณการรบไถอสงหารมทรพยจากการขายฝากหรอการไถอสงหารมทรพยจากการขายฝากโดยการวางทรพยตอสานกงานวางทรพยภายในเวลาทกาหนดไวในสญญาหรอภายในเวลาทกฎหมายกาหนดตงแตวนท 10 เมษายน 2541 ทรพยสนทขายฝากยอมตกเปนกรรมสทธของผไถตงแตเวลาชาระสนไถหรอวางทรพยตามมาตรา 492 แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายแพงและพาณชย (ฉบบท 12) พ.ศ. 2541 ดงนน การไถอสงหารมทรพยจากการขายฝากภายใน 5 ป นบแตวนทรบซอฝากยอมเขาลกษณะเปนการขายอสงหารมทรพยเปนทางคาหรอหากาไรตามมาตรา 91/2(6) แหงประมวลรษฎากร แตไดรบยกเวนภาษธรกจเฉพาะตามมาตรา 3(15) แหงพระราชกฤษฎกาออกตามความในประมวลรษฎากร วาดวยการกาหนดกจการทไดรบยกเวนภาษธรกจเฉพาะ (ฉบบท240) พ.ศ. 2534 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชกฤษฎกาฯ (ฉบบท 365) พ.ศ. 2543 ผรบไถอสงหารมทรพยจงไมตองเสยภาษธรกจเฉพาะ

(3) กรณผขายฝากอสงหารมทรพยไถถอนการขายฝากภายหลงกาหนดเวลาไถตามสญญาหรอภายหลงกาหนดเวลาทกฎหมายกาหนด เขาลกษณะเปนการขายอสงหารมทรพยระหวางผรบซอฝากกบผขายฝากถาการขายอสงหารมทรพยของผรบซอฝากดงกลาวไดกระทาภายใน 5 ปนบแตวนทรบซอฝากอสงหารมทรพยนน เขาลกษณะเปนการขายอสงหารมทรพยเปนทางคาหรอหากาไร ผรบซอฝากมหนาทตองเสยภาษธรกจเฉพาะ

(4) การขายอสงหารมทรพยทไดกรรมสทธในทรพยสนโดยเดดขาดจากการขายฝาก ถาการขายอสงหารมทรพยดงกลาวไดกระทาภายใน 5 ปนบแตวนทรบซอฝากอสงหารมทรพยนน เขาลกษณะเปนการขายอสงหารมทรพยเปนทางคาหรอหากาไร ผรบซอฝากมหนาทตองเสยภาษธรกจเฉพาะ

(5) กรณผขายฝากไดไถถอนการขายฝาก และตอมาไดขายอสงหารมทรพยนนไป(ก) กรณไถถอนการขายฝากภายในเวลาทกาหนดไวในสญญา หรอภายในเวลาทกฎหมาย

กาหนดทไดกระทากอนวนท 10 เมษายน 2541 การนบระยะเวลาการไดมาใหนบระยะเวลาทขายฝากรวมเขาดวย เนองจากทรพยสนทขายฝากนนถาไถภายในกาหนดเวลาตามสญญา ถอวากรรมสทธในทรพยสนไมเคยตกไปเปนของผซอฝากตามมาตรา 492 แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย กอนการแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายแพงและพาณชย (ฉบบท 12) พ.ศ. 2541

กรณไถถอนการขายฝากภายในเวลาทกาหนดไวในสญญาหรอภายในเวลาทกฎหมายกาหนด ทไดกระทาตงแตวนท 10 เมษายน 2541 ทรพยสนทขายฝากยอมตกเปนกรรมสทธของผไถตงแตเวลาทชาระสนไถหรอวางทรพย ตามมาตรา 492 แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายแพงและพาณชย (ฉบบท 12) พ.ศ. 2541 อยางไรกดหากตอมาไดมการขายอสงหารมทรพยภายหลงทไดไถจากการขายฝาก ซงเมอรวมระยะเวลาการไดมาซงอสงหารมทรพยกอนการขายฝาก ระยะเวลาระหวางการขายฝากและระยะเวลาภายหลงจากการขายฝากแลวเกน 5 ป ยอมไดรบยกเวนภาษธรกจเฉพาะ ตามมาตรา 3(15) แหงพระราชกฤษฎกาออกตามความในประมวลรษฎากร วาดวยการกาหนดกจการทไดรบยกเวนภาษธรกจเฉพาะ (ฉบบท 240) พ.ศ. 2534 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชกฤษฎกาฯ (ฉบบท 365) พ.ศ. 2543

- 36 -

(ข) กรณไถถอนการขายฝากภายหลงกาหนดเวลาไถตามสญญาหรอภายหลงกาหนดเวลาทกฎหมายกาหนด การนบระยะเวลาการไดมาใหเรมนบตงแตวนทไดไถถอนการขายฝาก”

9. วนเรมใชบงคบในการเรยกเกบภาษธรกจเฉพาะของกรมทดนเพอกรมสรรพากร ใหเรมใชบงคบสาหรบการจดทะเบยนสทธและนตกรรมตงแตวนท 31 มกราคม 2542

-------------------------------------------------

อากรแสตมป ในการจดทะเบยนโอนหรอกอตงสทธใด ๆ เกยวกบอสงหารมทรพย พนกงานเจาหนาทผรบจด

ทะเบยนสทธและนตกรรมในฐานะพนกงานเจาหนาทอากรแสตมปตามประมวลรษฎากร (ตามประกาศกระทรวงการคลง วาดวยการแตงตงเจาพนกงาน (ฉบบท 11) มหนาทเรยกเกบอากรแสตมปเปนตวเงนในฐานะใบรบตามลกษณะตราสาร 28. (ข) แหงบญชอตราอากรแสตมป ทายหมวด 6 ลกษณะ 2 แหงประมวลรษฎากรสาหรบจานวนเงนตงแต 200 บาทขนไป ทก 200 บาท หรอเศษของ 200 บาท ตอ 1 บาท และตามมาตรา119 แหงประมวลรษฎากร กาหนดหามมใหพนกงานเจาหนาทลงนามรบร ยอมใหทาหรอบนทกไวจนกวาการจดทะเบยนโอนหรอกอตงสทธนนจะไดเสยอากรโดยปดแสตมปครบจานวนตามอตราทกาหนดแลว เวนแตในการโอนกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพยนนไดเสยภาษธรกจเฉพาะแลว หรอมกรณไดรบยกเวนอากรแสตมปตามประมวลรษฎากร พนกงานเจาหนาทจงไมตองเรยกเกบอากรแสตมปใบรบ ซงการรบชาระอากรแสตมปเปนตวเงนพนกงานเจาหนาทยอมตองบนทกขอความไวในตราสารตนฉบบ คฉบบ และสาเนาทกฉบบวา “ไดชาระคาอากรแสตมปเปนตวเงน………..บาทแลวตามใบเสรจรบเงนเลมท…….เลขท……ลงวนท……….” พรอมกบลงลายมอชอในฐานะพนกงานเจาหนาทอากรแสตมปและวนเดอนปทบนทกขอความในเอกสารดงกลาวดวย (ระเบยบกระทรวงการคลง วาดวยการรบชาระและนาสงภาษอากรจากการขายอสงหารมทรพย พ.ศ. 2542 ลงวนท 23 กมภาพนธ 2542)

ประมวลรษฎากรเฉพาะมาตราทเกยวของ มาตรา 103 ในหมวดน เวนแตขอความจะแสดงใหเหนเปนอยางอน

……….ฯลฯ………. “ใบรบ” หมายความวา (ก) บนทก หรอหนงสอใด ๆ ทเปนหลกฐานแสดงวาไดรบ ไดรบฝากหรอไดรบชาระเงนหรอตวเงนหรอ (ข) บนทก หรอหนงสอใด ๆ ทเปนหลกฐานแสดงวาหนหรอสทธเรยกรองไดชาระหนปลดใหแลว

บนทกหรอหนงสอทกลาวนนจะมลายมอชอของบคคลใด ๆ หรอไม ไมสาคญ “พนกงานเจาหนาท” หมายความวา เจาพนกงานซงรฐมนตรแตงตง

……….ฯลฯ………

- 37 -

มาตรา 119 ตราสารซงเจาพนกงานรฐบาลหรอเทศบาลตองลงนามหรอรบรกด ตราสารซงตองทาตอหนาเจาพนกงานรฐบาลหรอเทศบาลกด ตราสารซงตองใชเจาพนกงานรฐบาลหรอเทศบาลลงบนทกกดหามมใหเจาพนกงานลงนามรบร ยอมใหทาหรอบนทกไวจนกวาจะไดเสยอากรโดยปดแสตมปครบจานวนตามอตราในบญชทายหมวดนและขดฆาแลว แตทงนไมเปนการเสอมสทธทจะเรยกเงนเพมอากรตามมาตรา 113และมาตรา 114

มาตรา 121 ถาฝายทตองเสยอากรเปนรฐบาล เจาพนกงานผกระทางานของรฐบาลโดยหนาทบคคลผกระทาการในนามของรฐบาล องคการบรหารราชการสวนทองถน สภากาชาดไทย วดวาอาราม และองคการศาสนาใด ๆ ในราชอาณาจกรซงเปนนตบคคล อากรเปนอนไมตองเสยแตขอยกเวนนมใหใชแกองคการของรฐบาลทใชทนหรอทนหมนเวยนเพอประกอบการพาณชย หรอการพาณชยซงองคการบรหารราชการสวนทองถนเปนผจด

มาตรา 123 ตร ถาพนกงานเจาหนาทมเหตอนควรเชอวาจานวนเงนทแสดงไวในใบรบตามลกษณะแหงตราสาร 28. (ข) และ (ค) แหงบญชอตราอากรแสตมปตาไป พนกงานเจาหนาทมอานาจกาหนดจานวนเงนทแสดงไวในใบรบนนตามจานวนเงนทสมควรไดรบตามปกตและใหผออกใบรบมหนาทเสยคาอากรจากจานวนเงนทกาหนดนน

ผออกใบรบซงถกกาหนดจานวนเงนตามวรรคหนงจะอทธรณการกาหนดจานวนเงนนนกได ทงนใหนาบทบญญตวาดวยการอทธรณตามสวน 2 หมวด 2 ลกษณะ 2 มาใชบงคบโดยอนโลม

ประกาศกระทรวงการคลง วาดวยการแตงตงเจาพนกงาน (ฉบบท 11) เรอง แตงตงพนกงานเจาหนาทอากรแสตมปตามประมวลรษฎากร ประกาศ ณ วนท 11 มถนายน 2525 กาหนดใหพนกงานเจาหนาทผรบจดทะเบยนสทธและนตกรรมเกยวกบอสงหารมทรพยตามประมวลกฎหมายทดน เปนพนกงานเจาหนาทอากรแสตมปตามมาตรา 103 แหงประมวลรษฎากร เฉพาะกรณการจดทะเบยนสทธและนตกรรมเกยวกบอสงหารมทรพย ประกาศฉบบนมผลใชบงคบเมอพนกาหนด 60 วนนบแตวนถดจากวนประกาศในราชกจจานเบกษาเปนตนไป (ประกาศในราชกจจานเบกษาเมอวนท 27 กมภาพนธ 2525)

การรบชาระและนาสงภาษอากรจากการขายอสงหารมทรพย พนกงานเจาหนาทตองถอปฏบตตามระเบยบกระทรวงการคลง วาดวยการรบชาระและนาสงภาษอากรจากการขายอสงหา -รมทรพย พ.ศ. 2542 ลงวนท 23 กมภาพนธ 2542

---------------------------------------------------

- 38 -

วธการคานวณเพอเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดาหก ณ ทจายพรอมตวอยางการคานวณ

วธการคานวณกรณบคคลธรรมดา หางหนสวนสามญ คณะบคคลทมใชนตบคคลหรอกองมรดกทยงไมไดแบงเปน

ผขายหรอผโอนกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพย จะตองเสยภาษเงนไดหก ณ ทจาย โดยคานวณตามราคาประเมนทนทรพยดงน

1. การขายหรอโอนอสงหารมทรพยอนเปนมรดกหรออสงหารมทรพยทไดรบจากการใหโดยเสนหา ใหหกคาใชจายเหมารอยละ 50 ของเงนได เหลอเทาใด ถอเปนเงนไดสทธ แลวหารดวยจานวนปทถอครอง ไดผลลพธเปนเงนเทาใด ใหคานวณภาษตามอตราภาษเงนไดใน 6. ไดเทาใดใหคณดวยจานวนปทถอครอง เปนภาษทงสนเทาใด ใหหกเปนเงนภาษไวเทานน

กรณการขายหรอโอนอสงหารมทรพยตามวรรคหนงซงตงอยนอกเขตกรงเทพมหานคร เทศบาลสขาภบาล หรอเมองพทยา หรอการปกครองทองถนอนทมกฎหมายจดตงขนโดยเฉพาะ ใหคานวณภาษ ณทจาย ตามเกณฑในวรรคหนงเฉพาะเงนไดจากการขายอสงหารมทรพยในสวนทเกน 200,000 บาท ตลอดปภาษนน ซงพนกงานเจาหนาทไดไตสวนแลว

2. การขายหรอโอนอสงหารมทรพยทไดมาโดยทางอนนอกจากในขอ 1 ใหหกคาใชจายเปนการเหมาตามอตราทกาหนดใน 5. เหลอเทาใดถอเปนเงนไดสทธ แลวหารดวยจานวนปทถอครอง ไดผลลพธเปนเงนเทาใด ใหคานวณภาษตามอตราภาษเงนไดใน 6. ไดเทาใดใหคณดวยจานวนปทถอครอง เปนเงนภาษทงสนเทาใด ใหหกเปนเงนภาษไวเทานน

3. การหกภาษตาม 1. และ 2. กรณการขายหรอโอนอสงหารมทรพยอนเปนมรดก หรออสงหา-รมทรพยทไดมาโดยมไดมงในทางคาหรอหากาไร เมอคานวณภาษแลวตองไมเกนรอยละ 20 ของราคาขาย

4. คาวา “จานวนปทถอครอง” สาหรบการคานวณภาษเงนไดบคคลธรรมดาหก ณ ทจาย หมายถงจานวนปนบตงแตปทไดกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพยถงปทโอนกรรมสทธ หรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพยนน ถาเกนสบปใหนบเพยงสบป เศษของปใหนบเปนหนงป ดงน

4.1 การนบจานวนปทถอครองสาหรบการขายอสงหารมทรพยทไดมาโดยทางมรดกทงกรณทายาทจดทะเบยนรบโอนมรดกมาแลวจดทะเบยนขาย และกรณผจดการมรดกเปนผขาย ใหเรมนบตงแตปทเจามรดกถงแกความตาย จนถงปทจดทะเบยนขาย เชน นาย ก. ตายเมอ ป พ.ศ. 2547 ทายาทรบโอนมรดกทดนของนาย ก. เมอป พ.ศ. 2548 แลวมาจดทะเบยนขายเมอป พ.ศ. 2549 นบจานวนปททายาทถอครองตงแตป พ.ศ. 2547 ถง 2549 รวม 3 ป (หนงสอกรมสรรพากร ท กค 0706/1710 ลงวนท 1 มนาคม 2549 เวยนใหพนกงานเจาหนาททราบและถอปฏบตตามหนงสอกรมทดน ท มท 0515/ว 08286 ลงวนท 15 มนาคม 2549)

- 39 -

4.2 การนบจานวนปทถอครองสาหรบการขายอสงหารมทรพยทไดมาโดยทางอนนอกจากทางมรดก ใหนบจานวนปทถอครองตงแตปไดมาซงกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพยจนถงปทจดทะเบยนโอนกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพยนน เชน นายแดง ซอทดนโดยจดทะเบยนรบโอนกรรมสทธเมอป พ.ศ. 2541 แลวจดทะเบยนขายตอไปในปเดยวกน นบจานวนปทถอครองเปน 1 ปหรอนายดา รบใหทดนโดยจดทะเบยนรบใหเมอป พ.ศ. 2547 แลวจดทะเบยนขายไปเมอป พ.ศ. 2548 นบจานวนปทถอครองรวม 2 ป เปนตน

4.3 การนบจานวนปทถอครองสาหรบการจดทะเบยนรบโอนกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพยทซอไดจากการขายทอดตลาด ใหนบจานวนปทถอครองตงแตปทผถอกรรมสทธหรอสทธครอบครอง (ผขายทอดตลาด) ไดกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพย จนถงปทจดทะเบยนโอนกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพยใหแกผซอทอดตลาด เชน นายเขยว ซอทอดตลาดทดนของนางแจง เมอป พ.ศ. 2540 แตมาขอจดทะเบยนรบโอนกรรมสทธตอพนกงานเจาหนาทเมอป พ.ศ. 2543ตามหลกฐานทางทะเบยนนางแจง (ผขายทอดตลาด) จดทะเบยนซอทดนดงกลาวมาเมอป พ.ศ. 2539 นบจานวนปทถอครองตงแตนางแจงซอทดนเมอป พ.ศ. 2539 ถงปทนายเขยว จดทะเบยนรบโอนกรรมสทธเมอป พ.ศ. 2543รวมปทนางแจงถอครองทดน 5 ป เปนตน (หนงสอกรมสรรพากร ท กค 0811/ 3245 ลงวนท 25 มนาคม2540 เวยนใหพนกงานเจาหนาททราบและถอปฏบตตามหนงสอกรมทดน ท มท 0710/ว 12179 ลงวนท24 เมษายน 2540)

5. การหกคาใชจายเหมา กรณไดมาซงกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพยโดยทางอนนอกจากรบมรดกหรอรบใหโดยเสนหา ตาม 2. ใหหกคาใชจายเหมาตามจานวนปทถอครองดงน

จานวนปทถอครอง รอยละของเงนได1 ป 922 ป 843 ป 774 ป 715 ป 65

6 ป 60

7 ป 55

8 ปขนไป 50

- 40 -

6. บญชอตราภาษเงนไดสาหรบบคคลธรรมดา เงนได อตราภาษรอยละเงนไดสทธไมเกน 100,000 บาท เงนไดสทธสวนทเกน 100,000 บาท แตไมเกน 500,000 บาทเงนไดสทธสวนทเกน 500,000 บาท แตไมเกน 1,000,000 บาทเงนไดสทธสวนทเกน 1,000,000 บาท แตไมเกน 4,000,000 บาทเงนไดสทธสวนทเกน 4,000,000 บาทขนไป

51020

3037

อตราภาษเงนไดในแตละขน เงนได เงนไดแตละขน อตราภาษรอยละ ภาษแตละขน ภาษสะสม(สงสด) 1 – 100,000 บาท 100,000 5 5,000 5,000100,001 – 500,000 บาท 400,000 10 40,000 45,000500,001 – 1,000,000 บาท 500,000 20 100,000 145,0001,000,001 - 4,000,000 บาท 3,000,000 30 900,000 1,045,0004,000,001 ขนไป ฯลฯ 37 ฯลฯ ฯลฯ

-----------------------------------------

ตวอยางการคานวณภาษเงนไดหก ณ ทจายตวอยางท 1 การขายอสงหารมทรพยอนเปนมรดกหรอจากการรบให (ในเขตฯ)

1. ขอมล1.1 จดทะเบยนขาย 2 มกราคม 2535 อสงหารมทรพยไดมาโดย รบให เมอ

พ.ศ. 2531 ถอครองมา 5 ป วนนไดตกลงโอนในราคา 2,800,000 บาท และพนกงานเจาหนาทคานวณราคาประเมนทนทรพยตามบญชกาหนดราคาประเมนฯ เปนเงน 2,000,000 บาท

1.2 กรณไดมาโดยทางมรดกหรอไดรบจากการใหโดยเสนหาใหหกคาใชจายรอยละ 50 ของเงนได

(2,000,000 X 50) 100

5100

10100

+ เปนเงน 15,000 บาท

(1,000,000) 5 ป

เปนเงน 200,000 บาท

- 41 -

2. วธการคานวณ2.1 ทนทรพยทถอเปนเงนได (ราคาประเมนทนทรพย

ทคณะกรรมการกาหนด) เปนเงน 2,000,000 บาท หกคาใชจาย รอยละ 50 เปนเงน 1,000,000 บาท

2.2 เงนไดหลงหกคาใชจาย (2,000,000 - 1,000,000) เปนเงน 1,000,000 บาท

2.3 เงนไดเฉลยตอป (ตาม 2.2 หารดวยปทถอครอง) (พ.ศ. 2531 – 2535 = 5 ป)

2.4 ภาษเงนไดเฉลยตอป (ตาม 2.3 คณดวยอตราภาษเงนไดฯ)100,000 x * = 5,000

100,000 X ** = 10,000

(ป.ล. 100,000 บาทแรก อยในอตราภาษรอยละ 5*/100,000 บาทตอมา อยในอตราภาษ รอยละ 10**)

2.5 ภาษเงนไดทตองชาระ (ตาม 2.4 คณดวยปทถอครอง) (5 ป)15,000 X 5 ป เปนเงน 75,000 บาท

ตวอยางท 2 การขายอสงหารมทรพยอนเปนมรดกหรอจากการรบให (นอกเขตฯ)

1. ขอมล1.1 จดทะเบยนขาย 2 มกราคม 2535 อสงหารมทรพยไดมาโดย รบให เมอ


1.2 เฉพาะกรณมรดกหรอไดรบใหโดยเสนหา สาหรบอสงหารมทรพยซงตงอยนอกเขตกรงเทพมหานคร เทศบาล สขาภบาลหรอเมองพทยา หรอการปกครองทองถนอนทมกฎหมายจดตงขนโดยเฉพาะ ใหคานวณภาษเฉพาะเงนไดจากการขายอสงหารมทรพยในสวนทเกน 200,000 บาทตลอดปภาษนน

1.3 หกคาใชจายรอยละ 50 ของเงนได

(1,800,000 X 50) 100

5100

10100


(900,000) 5 ป

เปนเงน 180,000 บาท

- 42 -


ทคณะกรรมการกาหนด) เปนเงน 2,000,000 บาท หกดวยจานวนเงนทไดรบยกเวน (กรณตงอยนอกเขตฯ ตามขอ 1.2) 2,000,000 – 200,000 เปนเงน 1,800,000 บาท

หกคาใชจาย รอยละ 50 เปนเงน 900,000 บาท

2.2 เงนไดหลงหกคาใชจาย (1,800,000 - 900,000) เปนเงน 900,000 บาท

2.3 เงนไดเฉลยตอป (ตาม 2.2 หารดวยปทถอครอง) (พ.ศ. 2531 – 2535 = 5 ป)

2.4 ภาษเงนไดเฉลยตอป (ตาม 2.3 คณดวยอตราภาษเงนไดฯ)100,000 X * = 5,000

80,000 X ** = 8,000

(ป.ล. 100,000 บาทแรก อยในอตราภาษรอยละ 5* /80,000 บาทตอมา อยในอตราภาษ รอยละ 10**)


ตวอยางท 3 การขายอสงหารมทรพยทไดมาโดยทางอนนอกจากมรดกหรอรบใหเชน การขาย

1. ขอมล1.1 จดทะเบยนขาย 2 มกราคม 2535 อสงหารมทรพยไดมาโดย ซอมา เมอ


1.2 หกคาใชจายเหมาตามในบญช 5 เฉพาะในกรณไดมาโดยทางอนนอกจากมรดกหรอรบให

(2,000,000 X 65) 100

5100

10100


เปนเงน 140,000 บาท(700,000) 5 ป

- 43 -


ทคณะกรรมการกาหนด) เปนเงน 2,000,000 บาท หกคาใชจาย รอยละ 65* เปนเงน 1,300,000 บาท

(ป.ล. การหกคาใชจายเหมา กรณจานวนปทถอครอง 5 ป = รอยละ 65)2.2 เงนไดหลงหกคาใชจาย (2,000,000 – 1,300,000) เปนเงน 700,000 บาท3

2.3 เงนไดเฉลยตอป (ตาม 2.2 หารดวยปทถอครอง) (พ.ศ. 2531 – 2535)

2.4 ภาษเงนไดเฉลยตอป (ตาม 2.3 คณดวยอตราภาษเงนไดฯ)100,000 X * = 5,000

40,000 X ** = 4,000

(ป.ล. 100,000 บาทแรก อยในอตราภาษรอยละ 5*/40,000 บาทตอมา อยในอตราภาษ รอยละ 10**)


“””””””””””””””””””””””””

- 44 -

ภาษเงนไดหก ณ ทจาย ภาษธรกจเฉพาะ และอากรแสตมป กรณโอนกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพยใหแกผซอทอดตลาด

(1) ภาษเงนไดหก ณ ทจาย ผถกขายทอดตลาดเปนบคคลธรรมดา ไมวาผซอจะเปนใคร เรยกเกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย

โดยคานวณจากราคาประเมนทนทรพย ซงเปนราคาทใชอยในวนทมการโอน (วนทมการจดทะเบยนสทธและนตกรรม) ตามมาตรา 49 ทว แหงประมวลรษฎากร ประกอบกบขอ 5 ของคาสงกรมสรรพากร ท ป.100/2543ลงวนท 24 พฤศจกายน พ.ศ. 2543 และหนงสอกรมสรรพากร ท กค 0811/3245 ลงวนท 25 มนาคม2540 เวยนโดยหนงสอกรมทดน ท มท 0710/ว 12179 ลงวนท 24 เมษายน 2540

ผถกขายทอดตลาดเปนนตบคคล และผซอไดมใชราชการหรอองคการของรฐบาล เรยกเกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย โดยคานวณจากจานวนเงนทจายจากการขายทอดตลาดหรอราคาประเมนทนทรพยแลวแตราคาใดมากกวา โดยผจายเงนไดมหนาทตองหกภาษ ณ ทจาย นาสงตอพนกงานเจาหนาทในขณะจดทะเบยนสทธและนตกรรม ในอตรารอยละ 1.0 ตามมาตรา 69 ตร แหงประมวลรษฎากร และระเบยบกระทรวงการคลงวาดวยการรบชาระและนาสงภาษอากรจากการขายอสงหารมทรพย พ.ศ. 2542 ลงวนท 23 กมภาพนธพ.ศ. 2542 ขอ 8 (8.2)

ผถกขายทอดตลาดเปนนตบคคล และผซอไดเปนราชการหรอองคการของรฐบาล พนกงานเจาหนาทผรบจดทะเบยนสทธและนตกรรมไมตองเรยกเกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย เปนหนาทของราชการองคการของรฐบาลฯ ผซอไดทตองคานวณหกภาษเงนได ณ ทจาย และนาสง ณ ทวาการอาเภอในอตรารอยละ 1ของจานวนเงนทจายจากการขายทอดตลาด(ศกษารายละเอยดไดจากหนงสอกรมสรรพากร ท กค 0811/3245 ลงวนท 25 มนาคม 2540 เวยนโดยหนงสอกรมทดน ท มท 0710/ว 12179 ลงวนท 24 เมษายน 2540 ประกอบกบหนงสอกรมทดน ทมท 0515/ว 21928 ลงวนท 19 กรกฎาคม 2548 หนงสอกรมทดน ท มท 0728/ว 23462 ลงวนท 8สงหาคม 2545) (2) ภาษธรกจเฉพาะ

ไมวาผถกขายทอดตลาดจะเปนบคคลธรรมดา หรอนตบคคล และไมวาผซอจะเปนใคร ถากรณอยในหลกเกณฑทตองเสยภาษธรกจเฉพาะ พนกงานเจาหนาทตองเรยกเกบภาษธรกจเฉพาะเพอกรมสรรพากรในขณะทมการจดทะเบยนสทธและนตกรรม ในอตรารอยละ 3.3 จากจานวนเงนทจายจากการขายทอดตลาดหรอราคาประเมนทนทรพย แลวแตราคาใดมากกวา

- 45 -

(3) อากรแสตมป สานกงานบงคบคดจะเปนผเรยกเกบอากรแสตมปโดยหกจากราคาขายทอดตลาด ในการจดทะเบยน

สทธและนตกรรมใหพนกงานเจาหนาทผรบจดทะเบยนใชหนงสอของศาลซงมรายละเอยดแสดงวาการขายอสงหารมทรพยดงกลาวนน “ไดชาระคาอากรแสตมปเปนตวเงน……….บาท ไวแลว ตามใบสลกหลงตราสาร(อ.ส.5) เลขท… วนท…” ทมถงพนกงานเจาหนาทผรบจดทะเบยนสทธและนตกรรมเปนหลกฐานการเรยกเกบอากรแสตมปในขณะจดทะเบยนสทธและนตกรรม พนกงานเจาหนาทจงไมตองเรยกเกบอากรแสตมปอกแตประการใด แมจะปรากฏวาราคาประเมนทนทรพยสงกวาราคาขายทอดตลาดกตาม เพราะกรณเสยอากรไมครบถวนถกตอง เปนหนาทของกรมสรรพากรจะสงเรยกเกบเพมเตมตามบทบญญตแหงประมวลรษฎากร(ศกษารายละเอยดเพมเตมไดจากหนงสอกรมสรรพากร ดวนมาก ท กค 0811/02845 ลงวนท 5 มนาคม2541 เวยนโดยหนงสอกรมทดน ท มท 0710/ว 09923 ลงวนท 2 เมษายน 2541)

.................................................

• คาธรรมเนยม ภาษเงนไดหก ณ ทจาย ภาษธรกจเฉพาะ และอากรแสตมป กรณแกไขหลกฐานทางทะเบยนในหนงสอแสดงสทธในทดนตามพระราชบญญต วาดวยการเวนคนอสงหารมทรพย

ตามมาตรา 4 แหงพระราชบญญตวาดวยการเวนคนอสงหารมทรพย พ.ศ. 2530 คาวา “เวนคน”หมายความวา บงคบเวนคนทดนหรออสงหารมทรพยอยางอนตามเงอนไขแหงพระราชบญญตน การไดมาซงอสงหารมทรพยตามพระราชบญญตนม 2 กรณ คอ

1. ตกลงซอขาย ในระหวางมพระราชกฤษฎกากาหนดเขตทดนในบรเวณททจะเวนคนตามมาตรา10 แหงพระราชบญญตวาดวยการเวนคนอสงหารมทรพย พ.ศ. 2530

2. เวนคนโดยพระราชบญญตตามมาตรา 15 แหงพระราชบญญตวาดวยการเวนคนอสงหารมทรพย พ.ศ. 2530

การไดมาซงอสงหารมทรพยโดยการตกลงซอขายตามมาตรา 10 และการเวนคนตามมาตรา 15แหงพระราชบญญตวาดวยการเวนคนอสงหารมทรพย พ.ศ. 2530 มการกาหนดวธปฏบตไวตามมาตรา 11 และมาตรา 32 โดยใหเจาหนาทเวนคนแจงใหพนกงานเจาหนาทตามประมวลกฎหมายทดนทราบ เพอดาเนนการแกไขหลกฐานทางทะเบยนในหนงสอแสดงสทธในทดน โดยถอวาเปนการจดทะเบยนสทธและนตกรรมตามกฎหมายสาหรบทางปฏบตในการดาเนนการแกไขหลกฐานทางทะเบยนในหนงสอแสดงสทธในทดนเมอพนกงานเจาหนาทไดรบหนงสอแจงจากเจาหนาทเวนคนแลวเปนไปตามระเบยบกรมทดน วาดวยการแกไขหลกฐานทางทะเบยนในหนงสอแสดงสทธในทดนตามพระราชบญญตวาดวยการเวนคนอสงหารมทรพย พ.ศ.2530 พ.ศ. 2531 และระเบยบกรมทดน วาดวยการแกไขหลกฐานทางทะเบยนในหนงสอแสดงสทธในทดนตามพระราชบญญตวาดวย

- 46 -

การเวนคนอสงหารมทรพย พ.ศ. 2530 พ.ศ. 2531 (ฉบบท 2) พ.ศ. 2534 ประกอบกบหนงสอกรมทดนท มท 0610/ว 01598 ลงวนท 24 มกราคม 2538

(1) คาธรรมเนยม การแกไขหลกฐานทางทะเบยนในหนงสอแสดงสทธในทดนตามพระราชบญญตวาดวยการเวนคนอสงหารมทรพยไดรบการยกเวนไมตองเรยกเกบคาธรรมเนยม ตามมาตรา 11และมาตรา 32 แหงพระราชบญญตวาดวยการเวนคนอสงหารมทรพย พ.ศ. 2530 ไมวาผมชอในหนงสอแสดงสทธในทดน (ผถกเวนคน) จะเปนบคคลธรรมดาหรอนตบคคล

(2) ภาษเงนไดหก ณ ทจาย- ผถกเวนคนเปนบคคลธรรมดา ไดรบการยกเวนภาษเงนไดหก ณ ทจาย ตามมาตรา 42

(17) แหงประมวลรษฎากร และกฎกระทรวง (ฉบบท 126) พ.ศ. 2509 ขอ 2 (29) พนกงานเจาหนาทผรบจดทะเบยนจงไมมหนาทตองเรยกเกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย (ศกษารายละเอยดไดจากหนงสอกรมสรรพากรท กค 0706/4437 ลงวนท 1 มถนายน 2548 เวยนโดยหนงสอกรมทดน ท มท 0515/ว 21928 ลงวนท 19กรกฎาคม 2548, หนงสอกรมทดน ท มท 0728/ว 31222 ลงวนท 30 พฤศจกายน 2544 ขอ 1)

- ผถกเวนคนเปนนตบคคล รฐบาล องคการของรฐบาลฯ ทเวนคนมหนาทตองคานวณหกภาษเงนได ณ ทจาย และนาสงภาษ ณ ทวาการอาเภอในอตรารอยละ 1 ของจานวนเงนคาทดแทนพนกงานเจาหนาทจงไมมหนาทตองเรยกเกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย ในขณะทมการแกไขหลกฐานทางทะเบยนแตอยางใด(ศกษารายละเอยดไดจากหนงสอกรมสรรพากร ท กค 0706/4437 ลงวนท 1 มถนายน 2548 เวยนโดยหนงสอกรมทดน ท มท 0515/ว 21928 ลงวนท 19 กรกฎาคม 2548)

(3) ภาษธรกจเฉพาะ- ผถกเวนคนเปนบคคลธรรมดา คาทดแทนทไดรบตามกฎหมายวาดวยการเวนคน

อสงหารมทรพยไมตองเสยภาษธรกจเฉพาะ เนองจากไมเขาลกษณะเปนการขายอสงหารมทรพยทเปนทางคาหรอหากาไร พนกงานเจาหนาทผรบจดทะเบยนจงไมตองเรยกเกบภาษธรกจเฉพาะเพอกรมสรรพากร ตามหนงสอกรมสรรพากรดวนมาก ท กค 0811/6752 ลงวนท 14 พฤศจกายน 2543 เวยนโดยหนงสอกรมทดน ดวนมาก ท มท 0728/ว 35868 ลงวนท 17 พฤศจกายน 2543

- ผถกเวนคนเปนนตบคคล• กรณไดรบคาทดแทนตามกฎหมายวาดวยการเวนคนอสงหารมทรพยเขาลกษณะ

เปนการขายอสงหารมทรพยทผขายมไวในการประกอบกจการ จงอยในบงคบตองเสยภาษธรกจเฉพาะพนกงานเจาหนาทผรบจดทะเบยนมหนาทตองเรยกเกบภาษธรกจเฉพาะเพอกรมสรรพากรในขณะทมการแกไขหลกฐานทางทะเบยน ในอตรารอยละ 3.3 ของรายรบจากคาทดแทน (หนงสอกรมสรรพากร ดวนมาก ท กค0811/6752 ลงวนท 14 พฤศจกายน 2543 เวยนโดยหนงสอกรมทดน ดวนมาก ท มท 0728/35868 ลงวนท17 พฤศจกายน 2543 และหนงสอกรมสรรพากร ท กค 0706/4437 ลงวนท 1 มถนายน 2548 เวยนโดยหนงสอกรมทดน ท มท 0515/ว 21928 ลงวนท 19 กรกฎาคม 2548)

- 47 -

• กรณไมขอรบคาทดแทน ไมตองเสยภาษธรกจเฉพาะ ทงน ตามมาตรา 3 แหงพระราชกฤษฎกาออกตามความในประมวลรษฎากร วาดวยการยกเวนรษฎากร (ฉบบท 295) พ.ศ. 2539และ ขอ 3 (5) ของหนงสอกรมสรรพากร ดวนทสด ท กค 0811/00081 ลงวนท 6 มกราคม 2542 เวยนโดยหนงสอกรมทดน ดวนทสด ท มท 0710/ว 00905 ลงวนท 11 มกราคม 2542

(4) อากรแสตมป ไดรบการยกเวนไมตองเรยกเกบ ตามมาตรา 11 วรรคสอง และมาตรา 32แหงพระราชบญญตวาดวยการเวนคนอสงหารมทรพย พ.ศ. 2530หมายเหต สาหรบการตกลงซอขายทดนกอนมประกาศพระราชกฤษฎกากาหนดเขตทดนในบรเวณทจะเวนคนในการจดทะเบยนโอน ตองเสยภาษเงนไดหก ณ ทจาย และอากรแสตมป โดยปกต ทงน ตามหนงสอกรมทดนท มท 0710/ว 28802 ลงวนท 15 ตลาคม 2541

………………………………

• คาธรรมเนยม ภาษเงนไดหก ณ ทจาย ภาษธรกจเฉพาะ และอากรแสตมป การจดทะเบยนขายพรอมกบจดทะเบยนบรมสทธในมลซอขายอสงหารมทรพย

การจดทะเบยนขายอสงหารมทรพยโดยผซอผขายตกลงชาระเงนคาซอขายกนบางสวน สวนทเหลอจดทะเบยนบรมสทธไว เชน ผซอผขายตกลงซอขายทดนแปลงหนงราคา 1,000,000 บาท ตกลงชาระเงนคาซอขายกนเพยง 600,000 บาท สวนทเหลออก 400,000 บาท ขอจดทะเบยนบรมสทธไว โดยราคาประเมนทนทรพยเพอเรยกเกบคาธรรมเนยมตามทคณะกรรมการกาหนดราคาประเมนทนทรพยกาหนดเปนเงน 1,200,000 บาทเรยกเกบคาธรรมเนยม ภาษอากร ดงนขนตอนการจดทะเบยนขาย

(1) คาธรรมเนยม เรยกเกบรอยละ 2 จากราคาประเมนทนทรพย 1,200,000 บาท ตามกฎกระทรวงฉบบท 47 (พ.ศ. 2541)ฯ ขอ 2 (7)(ก)

(2) ภาษเงนไดหก ณ ทจาย- ผขายเปนบคคลธรรมดา เรยกเกบจากราคาประเมนทนทรพย 1,200,000 บาท- ผขายเปนนตบคคล เรยกเกบรอยละ 1 จากราคาขายหรอราคาประเมนทนทรพย แลวแต

ราคาใดสงกวา ตามตวอยางจงเรยกเกบรอยละ 1 จากราคาประเมน 1,200,000 บาท(3) ภาษธรกจเฉพาะ กรณอยในหลกเกณฑทตองเสยภาษธรกจเฉพาะ เรยกเกบรอยละ 3.3

(รวมภาษทองถน) จากราคาขายหรอราคาประเมนทนทรพย แลวแตราคาใดสงกวา ตามตวอยางจงเรยกเกบจากราคาประเมน 1,200,000 บาท

- 48 -

(4) อากรแสตมป แมวาในวนจดทะเบยนขายจะมการชาระเงนบางสวน สวนทเหลอจดทะเบยนบรมสทธไว แตการเรยกเกบอากรแสตมปยอมทจะตองเรยกเกบจากราคาซอขายทงหมดหรอราคาประเมนแลวแตราคาใดสงกวา ตามตวอยางขางตนจงเรยกเกบอากรแสตมปจากราคาประเมน 1,200,000 บาทขนตอนการจดทะเบยนบรมสทธ

(1) คาธรรมเนยม เรยกเกบรอยละ 1 จากจานวนเงนทจดบรมสทธ แตอยางสงไมเกน 200,000 บาทตามมาตรา 104 วรรคสอง แหงประมวลกฎหมายทดน ประกอบกบกฎกระทรวง ฉบบท 47 (พ.ศ. 2541)ฯขอ 2 (7) (ฉ) ตามตวอยางขางตนจงเรยกเกบรอยละ 1 จากจานวนเงน 400,000 บาท(เวนแตเปนการจดทะเบยนบรมสทธในกรณตามกฎกระทรวง ฉบบท 47 (พ.ศ. 2541)ฯ ขอ 2 (7) (ช)(ซ)จงเรยกเกบรอยละ 0.5 หรอรอยละ 0.01 แตอยางสงไมเกน 100,000 บาท แลวแตกรณ)

(2) ภาษเงนไดหก ณ ทจาย และภาษธรกจเฉพาะ เนองจากการจดทะเบยนบรมสทธมใชการโอนกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพย จงไมมกรณตองเสยภาษเงนไดหก ณ ทจาย และภาษธรกจเฉพาะ พนกงานเจาหนาทจงไมตองเรยกเกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย และภาษธรกจเฉพาะ

(2) อากรแสตมป ไมเสย เพราะเรยกเกบไวหมดในขนตอนการจดทะเบยนขายแลว........................................................

• คาธรรมเนยม ภาษเงนไดหก ณ ทจาย ภาษธรกจเฉพาะ และอากรแสตมป การจดทะเบยนไถถอนจากขายฝาก

โดยทไดมการแกไขเพมเตมบทบญญตเกยวกบการขายฝาก ตามมาตรา 492 แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย โดยกาหนดใหทรพยสนทขายฝากตกเปนกรรมสทธของผไถตงแตเวลาทผไถไดชาระสนไถหรอวางทรพยอนเปนสนไถ ดงนน การรบไถอสงหารมทรพยจากการขายฝากหรอการไถอสงหารมทรพยจากการขายฝากโดยการวางทรพยตอสานกงานวางทรพยภายในเวลาทกาหนดไวในสญญาหรอภายในเวลาทกฎหมายกาหนด ตงแตวนท 10 เมษายน 2541 ซงเปนวนทกฎหมายวาดวยการขายฝากดงกลาวมผลใชบงคบเปนตนมา เมอมกรณขอจดทะเบยนไถถอนจากขายฝาก พนกงานเจาหนาทยอมตองเรยกเกบคาธรรมเนยมตามผลการพจารณาของกรมทดน และเรยกเกบภาษอากรตามผลการพจารณาของกรมสรรพากรดงน

(1) คาธรรมเนยม เรยกเกบประเภทไมมทนทรพย แปลงละ 50 บาท โดยถอปฏบตตามหนงสอกรมทดน ท มท 0728/15661 ลงวนท 28 มถนายน 2544 ตอบขอหารอจงหวดนครสวรรค เวยนโดยหนงสอกรมทดน ท มท 0728/ว15662 ลงวนท 28 มถนายน 2544

- 49 -

(2) ภาษเงนไดหก ณ ทจาย ตามหนงสอกรมสรรพากร ท กค 0706/9413 ลงวนท 11 พฤศจกายน2548 เวยนโดยหนงสอกรมทดน ท มท 0515/ว 09576 ลงวนท 27 มนาคม 2549 แจงวาการรบไถอสงหา-รมทรพยจากการขายฝาก หรอการไถอสงหารมทรพยจากการขายฝากโดยการวางทรพยตอสานกงานวางทรพยภายในเวลาทกาหนดไวในสญญา หรอภายในเวลาทกฎหมายกาหนด ตงแตวนท 10 เมษายน 2541เขาลกษณะเปนการ “ขาย” ตามมาตรา 39 แหงประมวลรษฎากร ผรบซอฝากมหนาทตองเสยภาษเงนไดและอากรแสตมป โดยคานวณระยะเวลาการถอครองอสงหารมทรพยตงแตวนทไดมการทาสญญาขายฝากถงวนทไถถอนการขายฝาก โดยใชฐานในการคานวณ ดงน

(ก) ผรบซอฝากเปนบคคลธรรมดา คานวณจากราคาประเมนทนทรพยทใชอยในวนทมการจดทะเบยนไถถอนจากขายฝาก (ข) ผรบซอฝากเปนนตบคคล เรยกเกบรอยละ 1 โดยคานวณจากราคาทนทรพยในการจดทะเบยนสทธและนตกรรม (ราคาขายฝากรวมผลประโยชนตอบแทน (ถาม)) หรอราคาประเมนทนทรพยทใชอยในวนทมการจดทะเบยนไถถอนจากขายฝาก แลวแตอยางใดจะมากกวา

(3) ภาษธรกจเฉพาะ การไถอสงหารมทรพยจากการขายฝากภายใน 5 ป นบแตวนทรบซอฝากยอมเขาลกษณะเปนการขายอสงหารมทรพยเปนทางคาหรอหากาไร โดยหลกการจงตองเสยภาษธรกจเฉพาะแตไดรบการยกเวนไมตองเสยตามมาตรา 3 (15) (ก) แหงพระราชกฤษฎกาออกตามความในประมวลรษฎากรวาดวยการกาหนดกจการทไดรบยกเวนภาษธรกจเฉพาะ (ฉบบท 240) พ.ศ. 2534 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชกฤษฎกาฯ (ฉบบท 365) พ.ศ. 2543 คอ กรณการรบไถอสงหารมทรพยจากการขายฝากหรอการไถอสงหารมทรพยจากการขายฝากโดยการวางทรพยภายในเวลาทกาหนดไวในสญญาหรอภายในเวลาทกฎหมายกาหนด พนกงานเจาหนาทไมตองเรยกเกบภาษธรกจเฉพาะ โดยถอปฏบตตามหนงสอกรมสรรพากร ท กค 0811/4970ลงวนท 19 มถนายน 2543 เวยนโดยหนงสอ กรมทดน ท มท 0710/ว19635 ลงวนท 28 มถนายน 2543

(4) อากรแสตมป เรยกเกบรอยละ 50 สตางค คานวณจากราคาทนทรพยในการจดทะเบยนสทธและนตกรรม (ราคาขายฝากรวมผลประโยชนตอบแทน (ถาม)) หรอราคาประเมนทนทรพยทใชอยในวนทมการจดทะเบยนไถถอนจากขายฝาก แลวแตอยางใดจะมากกวา ตามหนงสอกรมสรรพากร ท กค 0706/9413 ลงวนท11 พฤศจกายน 2548 เวยนโดยหนงสอกรมทดน ท มท 0515/ว 09576 ลงวนท 27 มนาคม 2549** หมายเหต การไถอสงหารมทรพยจากการขายฝากภายใน 5 ปนบแตวนทรบซอฝาก ซงไดรบยกเวนภาษธรกจเฉพาะตามพระราชกฤษฎกาฯ ขางตน พนกงานเจาหนาทไมตองเรยกเกบอากรแสตมปใบรบ (ตามแนวทางปฏบตในหนงสอตอบขอหารอของกรมสรรพากร ท กค 0811/17840 ลงวนท 29 ธนวาคม 2540 หนา 2 ขอ 1เวยนโดยหนงสอกรมทดน ท มท 0710/ว 04403 ลงวนท 10 กมภาพนธ 2541) สวนการไถอสงหารมทรพยจากการขายฝากเมอพน 5 ปนบแตวนทรบซอฝาก ซงไมมกรณตองเรยกเกบภาษธรกจเฉพาะ พนกงานเจาหนาทตองเรยกเกบอากรแสตมปใบรบ

“”””””””””””””””””””””””””””””””””

- 50 -

• คาธรรมเนยม ภาษเงนไดหก ณ ทจาย ภาษธรกจเฉพาะ และอากรแสตมป การจดทะเบยนใหโดยเสนหาไมมคาตอบแทน

(1) คาธรรมเนยม โดยทวไปในการจดทะเบยนโอนกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหา-รมทรพย ตามมาตรา 104 วรรคหนงแหงประมวลกฎหมายทดน ประกอบกบกฎกระทรวง ฉบบท 47(พ.ศ. 2541)ฯ ขอ 2 (7)(ก) กาหนดใหพนกงานเจาหนาทเรยกเกบคาธรรมเนยมการจดทะเบยนรอยละ 2ตามราคาประเมนทนทรพยตามทคณะกรรมการกาหนดราคาประเมนทนทรพยกาหนด เวนแตจะมกฎหมายกาหนดยกเวนให เชน มาตรา 103 ทว แหงประมวลกฎหมายทดน กาหนดใหการจดทะเบยนสทธและนตกรรมเกยวกบอสงหารมทรพยทบรจาคใหแกทางราชการ ใหไดรบยกเวนคาธรรมเนยม หรอสาหรบการจดทะเบยนโอนมรดกหรอการใหเฉพาะในระหวางผบพการกบผสบสนดานหรอระหวางคสมรส ตามกฎกระทรวง ฉบบท47 (พ.ศ. 2541)ฯ ขอ 2 (7) (ง) กาหนดใหเรยกเกบคาธรรมเนยมรอยละ 0.5 จากราคาประเมนทนทรพยฯดงนน เมอมผขอจดทะเบยนใหอสงหารมทรพยแกกน หากในทางการสอบสวนของพนกงานเจาหนาทปรากฏขอเทจจรงวาเปนการใหระหวางผบพการกบผสบสนดาน หรอระหวางคสมรสโดยไมมคาตอบแทน พนกงานเจาหนาทยอมตองเรยกเกบคาธรรมเนยมการจดทะเบยนรอยละ 0.5 จากราคาประเมนทนทรพย แตถาผใหและผรบใหไมไดมความสมพนธกนดงกลาวพนกงานเจาหนาทยอมตองเรยกเกบคาธรรมเนยมรอยละ 2 จากราคาประเมนทนทรพย**หมายเหต - หนงสอกรมทดน ท มท 0606/ว 20998 ลงวนท 11 ตลาคม 2520 ไดใหความหมายของคาวา “ทางราชการ” ตามความในมาตรา 103 ทว แหงประมวลกฎหมายทดน วาหมายถงราชการตามกฎหมายวาดวยระเบยบบรหารราชการแผนดน อนหมายถงการจดระเบยบบรหารราชการสวนกลาง สวนภมภาค และสวนทองถน เทานน มไดหมายความรวมถง องคการ หรอรฐวสาหกจแตอยางใด

- การใหระหวางบตรบญธรรมกบผรบบตรบญธรรมเสยคาธรรมเนยมรอยละ 2 จากราคาประเมนทนทรพย

(2) ภาษเงนไดหก ณ ทจาย ตามประมวลรษฎากรและคาสงกรมสรรพากร ท ป.100/2543 ลงวนท 24 พฤศจกายน 2543 ขอ 2 ใหคานยามของคาวา "ขาย" ในการจดเกบภาษเงนได หมายความรวมถงการ ใหดวย ฉะนนแลวในการจดทะเบยนใหอสงหารมทรพยแกกนแมวาจะไมมคาตอบแทนกตองเสยภาษเงนไดหก ณ ทจาย โดยผจายเงนไดมหนาทหก และนาสงตอพนกงานเจาหนาทผรบจดทะเบยนสทธและนตกรรมในขณะจดทะเบยน แตสาหรบกรณบดามารดาจดทะเบยนยกใหอสงหารมทรพยแกบตรโดยชอบดวยกฎหมายของตนเองโดยไมมคาตอบแทนนน ไมอยในบงคบตองเสยภาษเงนไดหก ณ ทจาย และบตรโดยชอบดวยกฎหมายนไมรวมถงบตรบญธรรม (คาสงกรมสรรพากร ท ป100/2543 ขอ 10 (2)) (ในทางกลบกนกรณบตรยกใหอสงหารมทรพยแกบดามารดาทชอบดวยกฎหมายของตนเองตองเสยภาษเงนไดหก ณ ทจาย) ซง

- 51 -

การทจะพจารณาวาผรบโอนเปนบตรโดยชอบดวยกฎหมายของผโอนหรอไม พนกงานเจาหนาทตองตรวจสอบหลกฐานของทางราชการตามทกาหนดไวในขอ 11 ของระเบยบกรมทดน วาดวยการจดทะเบยนสทธและนตกรรมเกยวกบการใหทดนและอสงหารมทรพยอยางอน พ.ศ. 2548 เวยนโดยหนงสอกรมทดน ท มท0515/ว 14869 ลงวนท 18 พฤษภาคม 2548หมายเหต ทางปฏบตในการตรวจสอบหลกฐานของทางราชการวาผรบใหเปนบตรโดยชอบดวยกฎหมายของผใหหรอไม กรมสรรพากรกาหนดไวตามหนงสอ ท กค 0802/4897 ลงวนท 10 เมษายน 2532 และท กค0802/14077 ลงวนท 12 กนยายน 2532 โดยกรมทดนไดเวยนใหพนกงานเจาหนาททราบและถอปฏบตตามหนงสอ ท มท 0708/ว22971 ลงวนท 10 ตลาคม 2532 ตอมาเมอมการออกระเบยบกรมทดน วาดวยการจดทะเบยนสทธและนตกรรมเกยวกบการใหฯ พ.ศ. 2548 จงไดยกเลกหนงสอกรมทดนดงกลาว และนาทางปฏบตในการตรวจสอบหลกฐานของทางราชการทกรมสรรพากรกาหนดมาลงไวในระเบยบกรมทดนแทน) (3) ภาษธรกจเฉพาะ ตามประมวลรษฎากร มาตรา 91/1 และพระราชกฤษฎกาออกตามความในประมวลรษฎากร วาดวยการขายอสงหารมทรพยเปนทางคาหรอหากาไร (ฉบบท 342) พ.ศ. 2541 ใหคานยามของคาวา "ขาย" หมายความรวมถงการใหดวย ดงนน ในการจดทะเบยนใหอสงหารมทรพยแกกนแมวาจะไมมคาตอบแทน พนกงานเจาหนาทยอมตองเรยกเกบภาษธรกจเฉพาะดวยหากการจดทะเบยนใหนนอยในหลกเกณฑทตองเสยภาษธรกจเฉพาะ แตสาหรบกรณบดามารดาจดทะเบยนยกใหอสงหารมทรพยแกบตรโดยชอบดวยกฎหมายของตนเองโดยไมมคาตอบแทนนน ไมอยในบงคบตองเสยภาษธรกจเฉพาะ และบตรโดยชอบดวยกฎหมายนไมรวมถงบตรบญธรรม ทงนตามมาตรา 4 (6) (ง) แหงพระราชกฤษฎกาฯ (ฉบบท342) พ.ศ. 2541 และขอ 4 (4) ของหนงสอกรมสรรพากร ดวนทสด ท กค 0811/00081 ลงวนท 6มกราคม 2542 เวยนโดยหนงสอกรมทดน ดวนทสด ท มท 0710/ว 00905 ลงวนท 11 มกราคม 2542 (4) อากรแสตมป ในชวงป พ.ศ. 2526 กรมสรรพากรไดมหนงสอ ท กค 0802/9031 ลงวนท 7มถนายน 2526 ตอบขอหารอกรมทดนวา หนงสอสญญาใหทดนไมใชตราสาร “ใบรบ” ตามมาตรา 103 แหงประมวลรษฎากร ผโอนหรอผรบโอนจงไมมหนาทตองเสยอากรแสตมป ซงกรมทดนไดแจงทางปฏบตตามหนงสอกรมสรรพากรดงกลาวใหพนกงานเจาททราบและถอปฏบตตามหนงสอกรมทดน ท มท 0612/1/ว13124 ลงวนท 17 มถนายน 2526 ตอมาในป พ.ศ. 2545 กรมสรรพากรไดเปลยนแนวปฏบตโดยมหนงสอท กค 0706/ก. 1216 ลงวนท 25 พฤศจกายน 2545 แจงใหกรมทดนเรยกเกบอากรแสตมปจากการใหทกกรณโดยเหนวา หนงสอสญญาใหทดนถอเปน “ใบรบ” ตามมาตรา 103 แหงประมวลรษฎากร เนองจากเปนเอกสารหลกฐานทแสดงวาไดรบทดนโดยการใหไดกระทาตอหนาเจาพนกงานทดน และไดจดทะเบยนนตกรรมตามกฎหมาย ดงนน ในปจจบน การจดทะเบยนกรรมสทธรวมหรอใหอสงหารมทรพยโดยเสนหาไมมคาตอบแทน พนกงานเจาหนาทตองเรยกเกบอากรแสตมปใบรบ โดยผรบโอนกรรมสทธเปนผออกใบรบ และเปนผทตองเสยอากรแสตมปตามลกษณะแหงตราสารทกาหนด

- 52 -

ขอยกเวน กรณดงตอไปนไมตองเรยกเกบอากรแสตมปใบรบ(1) ฝายผรบโอนซงเปนฝายทตองเสยอากรไดรบการยกเวนอากรตามกฎหมาย เชน กรณโอนกรรมสทธ

ทดนโดยไมมคาตอบแทนใหแก สวนราชการ สภากาชาดไทย วด มสยด หรอองคการศาสนาอนในราชอาณาจกรซงเปนนตบคคล เปนตน เนองจากหนวยงานดงกลาวไดรบยกเวนอากรตามมาตรา 121 แหงประมวลรษฎากร (2) การโอนกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพยใหเปนสาธารณสมบตของแผนดนซงเปนกรณทไมมผรบ เชน ใหทดนเปนทางสาธารณประโยชน ฯลฯ (3) การโอนมรดกใหแกทายาทโดยธรรม และทายาทตามพนยกรรม

(4) การจดทะเบยนทรพยสทธเกยวกบอสงหารมทรพย เชน ภาระจายอม สทธเกบกน สทธอาศย ทไมมการจายคาตอบแทนใหแกกน แตถาเปนการจดทะเบยนทรพยสทธทมการจายคาตอบแทนใหแกกน ตองเรยกเกบอากรแสตมปใบรบรอยละ 0.5 จากจานวนเงนคาตอบแทนทจายใหแกกน ตามหนงสอกรมสรรพากร ท กค 0802/3131 ลงวนท 17 กมภาพนธ 2537 เวยนโดยหนงสอกรมทดน ท มท 0610/ว08367 ลงวนท 21 มนาคม 2537

(5) การจดทะเบยนโอนมรดกสทธการไถจากขายฝากทงน ตามแนวทางปฏบตในหนงสอกรมสรรพากร ท กค 0706/10837 ลงวนท 27 ธนวาคม 2548เวยนโดยหนงสอกรมทดน ท มท 0515/ว 00945 ลงวนท 13 มกราคม 2549

ขอควรระวง! หากการจดทะเบยนสทธและนตกรรมเกยวกบอสงหารมทรพยนนไดเสยภาษธรกจเฉพาะแลวยอมไดรบยกเวนไมตองเสยอากรแสตมปใบรบ เชน กรณพสาวจดทะเบยนใหทดนเปลาทเพงจดทะเบยนซอมาไดเพยง 2 ปใหกบนองชาย อยในหลกเกณฑทตองเสยภาษธรกจเฉพาะ เมอพนกงานเจาหนาทเรยกเกบภาษธรกจเฉพาะแลว จงไมตองเรยกเกบอากรแสตมป**หมายเหต เรองอากรแสตมปการจดทะเบยนใหโดยไมมคาตอบแทนน สามารถศกษารายละเอยดเพมเตมไดจากหนงสอกรมสรรพากร ท กค 0706/ก.1216 ลงวนท 25 พฤศจกายน 2545 เวยนโดยหนงสอกรมทดน ทมท 0515/ว 36957 ลงวนท 13 ธนวาคม 2545, หนงสอกรมทดน ท มท 0515/ว 15035 ลงวนท 27พฤษภาคม 2547, บนทกสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา เรอง การยกเวนอากรแสตมปตามมาตรา 121 แหงประมวลรษฎากร เรองเสรจท 681/2548 เวยนใหพนกงานเจาหนาททราบและถอปฏบตตามหนงสอกรมทดนท มท 0515/ว 34432 ลงวนท 10 พฤศจกายน 2548, หนงสอกรมสรรพากร ท กค 0706/10837 ลงวนท 27ธนวาคม 2548 เวยนโดยหนงสอกรมทดน ท มท 0515/ว 00945 ลงวนท 13 มกราคม 2549)

…………………………………

- 53 -

• คาธรรมเนยม ภาษเงนไดหก ณ ทจาย ภาษธรกจเฉพาะ และอากรแสตมป การจดทะเบยนประเภทถอนคนการให

กรณทพนกงานเจาหนาทไดจดทะเบยนประเภทใหไวแลว ตอมาศาลไดมคาพพากษาถงทสดใหถอนคนการให ในการจดทะเบยนถอนคนการใหตามคาพพากษายอมตองดาเนนการตามคาสงกรมทดน ท12/2501 ลงวนท 8 กนยายน 2501 เรอง โอนตามคาสงศาล ขอ 3 และใชชอประเภทการจดทะเบยนวา "ถอนคนการให ตามคาพพากษาศาลท....ลงวนท.....เดอน......... พ.ศ. ...." สาหรบคาธรรมเนยม และภาษอากรเรยกเกบ ดงน

(1) คาธรรมเนยม รอยละ 2 หรอรอยละ 0.5 จากราคาประเมนทนทรพยฯ แลวแตกรณวาเปนการถอนคนการใหระหวางผใด โดยพจารณาขอเทจจรงจากคาพพากษา เชน ตามคาพพากษาเปนการถอนคนการใหระหวางผบพการกบผสบสนดาน กเรยกเกบคาธรรมเนยมรอยละ 0.5 จากราคาประเมนทนทรพยตามกฎกระทรวง ฉบบท 47 (พ.ศ. 2541)ฯ ขอ 2 (7) (ง) หรอหากเปนการถอนคนการใหระหวางผรบบตรบญธรรมกบบตรบญธรรม กเรยกเกบคาธรรมเนยมรอยละ 2 ตามกฎกระทรวง ฉบบท 47 (พ.ศ. 2541)ฯขอ 2 (7) (ก) เปนตน

(2) ภาษเงนไดหก ณ ทจาย การจดทะเบยนโอนกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพยไปเปนของผใหโดยการถอนคนการใหตามคาสงศาล เขาลกษณะเปนการ "ขาย" ตามมาตรา 39 แหงประมวลรษฎากร ตองหกภาษเงนได ณ ทจาย ตามมาตรา 50 (5) (ก) แหงประมวลรษฎากร

(3) ภาษธรกจเฉพาะ การจดทะเบยนโอนกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพยไปเปนของผใหโดยการถอนคนการใหตามคาสงศาล เขาลกษณะเปนการ "ขาย" ตามมาตรา 91/2 (4) แหงประมวลรษฎากร ดงนน หากเปนการโอนกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพยคนใหแกผใหภายใน5 ป นบแตวนทผรบใหไดมาซงทดนนน ยอมอยในบงคบตองเสยภาษธรกจเฉพาะตามมาตรา 91/2 (6) แหงประมวลรษฎากร ประกอบกบมาตรา 4 (6) แหงพระราชกฤษฎกา ออกตามความในประมวลรษฎากร วาดวยการขายอสงหารมทรพยเปนทางคาหรอหากาไร (ฉบบท 342) พ.ศ. 2541

(4) อากรแสตมป เมอปจจบนการจดทะเบยนใหโดยไมมคาตอบแทนตองเสยอากรแสตมปใบรบการจดทะเบยนประเภทถอนคนการใหกตองเรยกเกบอากรแสตมปใบรบเชนเดยวกน โดยเรยกเกบรอยละ 0.5จากราคาประเมนทนทรพย หรอจานวนทนทรพยทผขอแสดง แลวแตจานวนเงนใดสงกวา กรณเสยภาษธรกจเฉพาะแลวไดรบยกเวนอากรแสตมปใบรบ**หมายเหต ศกษารายละเอยดเพมเตมไดจากหนงสอกรมทดน ท มท 0515/ว 33241 ลงวนท 5พฤศจกายน 2545 และหนงสอกรมสรรพากร ท กค 0811/ก.191 ลงวนท 12 เมษายน 2545

……………………………..

- 54 -

• คาธรรมเนยมการตรวจหลกฐานทะเบยนทดน และตรวจสอบหลกทรพยในการขอตรวจสอบหรอขอถายเอกสารหลกฐานเกยวกบทดนนน แมตามพระราชบญญตขอมล

ขาวสารของราชการ พ.ศ. 2540 มหลกการและเหตผลเพอใหประชาชนมโอกาสรบรขาวสารเกยวกบการดาเนนงานตาง ๆ ของหนวยงานของรฐ แตในขณะเดยวกนกคมครองสทธสวนบคคล โดยไมใหหนวยงานของรฐเปดเผยขอมลสวนบคคล และโดยทในการตรวจสอบจะมขอเทจจรงในการขอตรวจสอบทแตกตางกน กลาวคอ หากเปนการขอตรวจสอบหลกฐานเกยวกบทดนทผขอตรวจสอบทราบเลขทโฉนด น.ส. 3 ก. หรอ น.ส. 3แนนอนแลว โดยตองการทราบวาทดนดงกลาวปจจบนชอผมสทธในทดนคอใคร ไดมาอยางไร เมอใด มภาระผกพนหรอไม มการยดหรออายดตามกฎหมายใดหรอไม และมการออกใบแทนไปแลวหรอไม เมอใด ผขอสามารถยนคาขอดาเนนการได โดยยนคาขอตอพนกงานเจาหนาท ณ สานกงานทดนทองทททดนตงอยหรอจะทาเปนหนงสอสงทางไปรษณยไปยงสานกงานทดนทองทททดนนนตงอยกได ตามนยระเบยบกรมทดนวาดวยการตรวจหลกฐานทะเบยนทดนทางไปรษณย พ.ศ. 2525 ลงวนท 17 ธนวาคม 2525 ซงเวยนใหพนกงานเจาหนาททราบและถอปฏบตตามหนงสอกรมทดน ท มท 0612/1/ว 29770 ลงวนท 22ธนวาคม 2525 เหตทตองขอตรวจหลกฐานกบสานกงานทดนทองทททดนตงอยเปนเพราะเอกสารเกยวกบทดนทขอตรวจถกเกบรกษาไว ณ สานกงานทดนทองทททดนนนตงอย แตหากเปนการขอตรวจสอบเพอตองการทราบวาบคคลนน (ทงบคคลธรรมดาและนตบคคล) มกรรมสทธหรอสทธครอบครองในทดนแปลงใดบาง โดยทไมทราบเลขทหนงสอแสดงสทธในทดน ซงในทางปฏบตเรยกวา “ตรวจสอบหลกทรพย” เนองจากขอมลชอผถอกรรมสทธหรอสทธครอบครองในทดนเชนนเปนขอมลสวนบคคล ซงอยในความควบคม ดแลของสานกงานทดน การเปดเผยขอมลดงกลาวตองไดรบความยนยอมเปนหนงสอจากเจาของขอมล การเปดเผยขอมลดงกลาวตอบคคลอนโดยปราศจากการยนยอมเปนหนงสอของเจาของขอมล เปนการรกลาสทธสวนบคคลโดยไมสมควรตามมาตรา 15 (5) แหงพระราชบญญตขอมลขาวสารของราชการ พ.ศ. 2540 เวนแตจะเขาขอยกเวนตามมาตรา 24 (8) และเพอใหการปฏบตหนาทตามพระราชบญญตขอมลขาวสารของราชการ พ.ศ. 2540 ในสวนทเกยวของกบงานของกรมทดนเปนไปในแนวทางเดยวกน กรมทดนไดวางทางปฏบตเกยวกบการเปดเผยและไมเปดเผยขอมลขาวสารไวตามหนงสอกรมทดน ท มท 0710/ว 10125 ลงวนท 27 มนาคม 2543 อยางไรกด ในการขอตรวจสอบในลกษณะเชนน คณะกรรมการขอมลขาวสารของราชการตามพระราชบญญตขอมลขาวสารของราชการ พ.ศ. 2540 ไดเคยพจารณาและเหนวา การทกรมทดนไมเปดเผยโฉนดทดน กรณการขอตรวจสอบโฉนดทดนโดยผขอไมทราบเลขทโฉนดทดน เนองจากเปนขอมลสวนบคคล ซงการเปดเผยจะเปนการรกลาสทธสวนบคคลโดยไมสมควรตามมาตรา 15 (5) แหงพระราชบญญตขอมลขาวสารของราชการ พ.ศ.2540 และหากผขอไมเหนดวยกสามารถอทธรณคาสงไมเปดเผยขอมลขาวสารดงกลาวเปนการเฉพาะรายไดถอเปนการใชดลยพนจตามพระราชบญญตขอมลขาวสารฯ ซงกรมทดนสามารถดาเนนการไดตามทเหนสมควรทงนตามนยหนงสอสานกนายกรฐมนตร ท นร (กขร) 1311/5094 ลงวนท 7 มถนายน 2543 สาหรบคาธรรมเนยมในการขอตรวจหลกฐานทะเบยนทดน และขอตรวจสอบหลกทรพยมดงน

- 55 -

(1) การตรวจหลกฐานทะเบยนทดน (ทราบเลขโฉนด แตไมทราบชอผถอกรรมสทธ) คาคาขอแปลงละ 5 บาท คาตรวจหลกฐานทะเบยนทดนแปลงละ 10 บาท ตามกฎกระทรวง

ฉบบท 47 (พ.ศ. 2541)ฯ ขอ 2 (10) (ก) (ง) คาถายเอกสาร หากเปนการจดทาสาเนาโดยเครองถายเอกสารของทางราชการ เรยกเกบ

คาธรรมเนยมการทาสาเนาโดยเครองถายเอกสารคดตามขนาดกระดาษ ตามประกาศคณะกรรมการขอมลขาวสารของราชการ เรอง การเรยกเกบคาธรรมเนยมการขอสาเนา หรอขอสาเนาทมคารบรองถกตองของขอมลขาวสารของราชการ ลงวนท 7 พฤษภาคม 2542 และประกาศกรมทดน เรอง การเรยกเกบคาธรรมเนยมการขอสาเนาหรอขอสาเนาทมคารบรองถกตองของขอมลขาวสารของราชการ กรมทดน ลงวนท 24สงหาคม 2543

คารบรองเอกสาร กรณผขอมความประสงคขอใหเจาหนาทรบรองความถกตองของเอกสารดวย ใหเรยกเกบคารบรองเอกสาร ฉบบละ 10 บาท ตามกฎกระทรวง ฉบบท 47 (พ.ศ. 2541)ฯ ขอ 2 (10) (ค)**หมายเหต สาหรบการขอตรวจหลกฐานทะเบยนทดนทางไปรษณย ผขอตรวจตองสงซองจดหมายจาหนาซองถงตวผขอ ระบทอยใหชดเจน พรอมกบปดแสตมปเปนคาสงใหถกตองครบถวน พรอมทงสงเงนคาธรรมเนยมแปลงละ 10 บาท ไปดวย โดยสงเปนเชคไปรษณยหรอธนาณต สงจายเจาพนกงานทดนจงหวดหรอเจาพนกงานทดนจงหวดสาขา นายอาเภอหรอปลดอาเภอผเปนหวหนาประจากงอาเภอ

(2) การตรวจสอบหลกทรพย (ทราบชอผถอกรรมสทธแตไมทราบเลขทหนงสอแสดงสทธในทดน)ตามหนงสอกรมทดน ท มท 0515/ว 17163 ลงวนท 16 มถนายน 2547 ไดวางทางปฏบตไว ดงน

คาคาขอ เรยกเกบตามจานวนรายบคคลหรอลกหนทขอตรวจสอบรายละ 5 บาท อนโลมตามกฎกระทรวง ฉบบท 47 (พ.ศ. 2541)ฯ ขอ 2 (10) (ก) เชน ขอตรวจสอบหลกทรพยของบคคลหรอลกหนตามคาพพากษารวม 2 รายในคาขอเดยวกน เรยกเกบคาคาขอรายละ 5 บาท รวมเปน 10 บาท

คาตรวจหลกฐานทะเบยนทดน เรยกเกบเปนรายแปลงทดนตามทตรวจสอบพบแปลงละ 10 บาทตามกฎกระทรวง ฉบบท 47 (พ.ศ. 2541)ฯ ขอ 2 (10) (ง) หากตรวจไมพบไมตองเรยกเกบ

คาถายเอกสาร และคารบรองเอกสาร เรยกเกบเหมอนการตรวจหลกฐานทะเบยนทดนขางตน……………………………….

- 56 -

• คาธรรมเนยมกรณสวนราชการ องคกรปกครองสวนทองถน หรอรฐวสาหกจ ขอตรวจหลกฐาน ขอคดหรอขอถายสาเนาเอกสาร

กรมทดนไดวางทางปฏบตเกยวกบการเรยกเกบคาธรรมเนยมกรณ สวนราชการ องคกรปกครองสวนทองถน หรอรฐวสาหกจ ขอตรวจหลกฐาน ขอคดหรอขอถายสาเนาเอกสาร ตลอดจนขอใหเจาหนาทรบรองสาเนาเอกสารทคดหรอถายไว ตามหนงสอกรมทดน ท มท 0515/ว 01070 ลงวนท 12 มกราคม 2548 ดงน

1. กรณสวนราชการ องคกรปกครองสวนทองถน หรอรฐวสาหกจ ขอตรวจหลกฐาน ขอคดหรอขอถายสาเนาเอกสาร โดยเจาหนาทเปนผใหบรการใหจดเกบคาธรรมเนยมตามมาตรา 103 แหงประมวลกฎหมายทดน ประกอบกฎกระทรวง ฉบบท 47 (พ.ศ. 2541) ออกตามความในพระราชบญญตใหใชประมวลกฎหมายทดน พ.ศ. 2497

2. กรณสวนราชการ องคกรปกครองสวนทองถน หรอรฐวสาหกจ มหนงสอแจงขอความรวมมอในการขอตรวจหลกฐาน ขอคดหรอขอถายสาเนาเอกสาร โดยหนวยงานนนจดสงเจาหนาทมาคดหรอถายสาเนาเอกสารเอง เพยงแตขอใหเจาหนาทอานวยความสะดวกตามควรแกกรณ ไมตองใหหนวยงานนนยนคาขอและพนกงานเจาหนาทไมตองเรยกเกบคาธรรมเนยมในการคด หรอถายสาเนาเอกสาร หรอคารบรองเอกสารแตอยางใด เนองจากเปนการประสานงานระหวางหนวยงานมใชกรณตามมาตรา 103 แหงประมวลกฎหมายทดน

3. กรณสวนราชการ องคกรปกครองสวนทองถน หรอรฐวสาหกจ ขอสาเนาขอมลแปลงทดนทางระบบ LIS ใหเจาหนาทเรยกเกบคาธรรมเนยมแปลงละ 5 บาท โดยถอปฏบตตามหนงสอกรมทดน ทมท 0728/ว 19646 ลงวนท 15 สงหาคม 2544

4. กรณทมกฎหมายกาหนดใหพนกงานเจาหนาทตองดาเนนการ เชน กรณตามมาตรา 15แหงพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการฟอกเงน ทกาหนดใหสานกงานทดนมหนาทตองรายงานตอสานกงานปองกนและปราบปรามการฟอกเงน เมอปรากฏวามการขอจดทะเบยนสทธและนตกรรมเกยวกบอสงหารมทรพยทสถาบนการเงนมไดเปนคกรณและทมลกษณะดงน (1) เมอมการชาระดวยเงนสดเปนจานวนเกนกวาทกาหนดในกฎกระทรวง (2) เมออสงหารมทรพยมมลคาตามราคาประเมนเพอเรยกเกบคาธรรมเนยมจดทะเบยนสทธและนตกรรมเกนกวาทกาหนดในกฎกระทรวง เวนแตเปนการโอนในทางมรดกใหแกทายาทโดยธรรม หรอ (3) เมอเปนธรกรรมทมเหตอนควรสงสย ดงนถอวาเปนหนาททพนกงานเจาหนาทตองปฏบตตามกฎหมายจงไมอาจเรยกเกบคาธรรมเนยมในการคดหรอถายสาเนาเอกสาร หรอคารบรองเอกสารเพอสงสาเนาเอกสารใหแกหนวยงานตามทกฎหมายนนกาหนดได

........................……………………

- 57 -

• การเรยกเกบคาพยานตามคาสงกรมทดนท 1/2500 ลงวนท 19 มกราคม 2500 และหนงสอกรมทดน ท มท

0708/ว 7020 ลงวนท 28 มนาคม 2527 วางทางปฏบต เรอง การเปนพยานในนตกรรมและคาขอตาง ๆ ไวอยางชดเจนวา เปนเพยงหลกฐานแสดงวา บคคลนน ๆ ไดมาทากจการอยางใดอยางหนงตอหนาพนกงานเจาหนาทเทานน มใชเปนการรบรองตวบคคลผนน จงจากดเฉพาะกจการทจาเปนใหมพยานหลกฐานเพอใชอางองในภายหลงทตองมพยาน เชน นตกรรมตาง ๆ ไมวาจะเปนในลกษณะสญญาหรอในลกษณะเปนบนทกขอตกลงใหมพยานในทกกรณ แตสาหรบคาขอตาง ๆ ทกประเภท ไมวาผขอจะเซนชอหรอพมพลายนวมอ ไมจาตองมพยานในคาขอนน เวนแตผขอประสงคใหมพยานเปนหลกฐาน สวนเรองการลงนามพยานในนตกรรมหรอคาขอใดใหเจาหนาทสอบถามผทานตกรรมหรอคาขอกอนวามพยานมาหรอไม ถามมากใหพยานลงชอเปนพยาน ถาไมมพยานมาหรอมแตไมครบ กรณเปนนตกรรมใหเจาหนาทลงชอเปนพยาน แตถาเปนคาขอซงไมจาตองมพยานเจาหนาทจะลงนามเปนพยานไดตอเมอผขอประสงคจะใหเจาหนาทลงนามในฐานะพยานไวเปนหลกฐานในคาขอ กใหผขอแสดงความประสงคไวในคาขอ แลวเจาหนาทจงลงชอเปนพยาน เมอเจาหนาทลงชอเปนพยานจงมสทธทจะเรยกเกบคาพยานจากผทานตกรรมหรอคาขอได ซงการเปนพยานในนตกรรมหรอคาขอไมควรใหมเกน 2 คน สวนคาพยานไดแกพยานคนละ 10 บาท ตามกฎกระทรวง ฉบบท 47 (พ.ศ. 2541)ฯ ซงแกไขเพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 48 (พ.ศ. 2542) ขอ 4 (6) นอกจากนเมอเงนคาพยานทเรยกเกบไดเปนเงนรายไดพเศษของสานกงานทดน ในทางปฏบตจงใหออก "ใบรบคาพยาน" ใหกบผจายเงนคาพยานเปนหลกฐานการรบเงนคาพยานแทนการเขยนใบเสรจรบเงน (หนงสอกรมทดน ท มท 0710/ว 33749 ลงวนท 1 ตลาคม2542) โดยใบรบคาพยานใหใชตามแบบทแนบทายระเบยบกรมทดน วาดวยการเกบรกษาเงนรายไดพเศษของสานกงานทดน พ.ศ. 2549 ลงวนท 30 พฤษภาคม 2549หมายเหต ศกษารายละเอยดเกยวกบการจดเกบและใชจายเงนคาพยานเพมเตมไดจากระเบยบกรมทดนวาดวยการเกบรกษาเงนรายไดพเศษของสานกงานทดน พ.ศ. 2549 ลงวนท 30 พฤษภาคม 2549

………..................……………

• การยกเวนการออกใบเสรจรบเงน และการออกใบรบคาพยานตามหนงสอกรมทดน ท มท 0710/ว 33749 ลงวนท 1 ตลาคม 2542 ไดวางทางปฏบต

ในการยกเวนการออกใบเสรจรบเงนไว ดงน 1. ในกรณทไมมการเรยกเกบเงนคาธรรมเนยม ภาษเงนได ภาษธรกจเฉพาะ หรอคาอากรแสตมปแตอยางใดเลย เนองจากมกฎหมายยกเวนการเรยกเกบ พนกงานเจาหนาทไมตองออกใบเสรจรบเงนใหแกผขอ แตใหใชตรายางซงมขอความตามตวอยางแนบทายหนงสอนประทบไวทดานหนาหนงสอสญญาหรอบนทก

- 58 -

ขอตกลง หรอคาขอ (ท.ด. 9) (ในกรณทไมมหนงสอสญญาหรอบนทกขอตกลง) แลวแตกรณ ขอความใดทไมใชใหขดออก แลวใหพนกงานเจาหนาทลงนามไว 2. ในกรณทไดรบยกเวนเพยงบางอยาง เชน ไดรบยกเวนภาษเงนไดและอากรแสตมปแตไมไดรบยกเวนคาธรรมเนยม ซงจะตองออกใบเสรจรบเงน กใหประทบตรายางดงกลาวไวในหนงสอสญญาหรอบนทกขอตกลง หรอคาขอ (ท.ด. 9) รวมทงในใบเสรจรบเงน ในทานองเดยวกบขอ 1 ดวย

3. ใหออก "ใบรบคาพยาน" ใหกบผจายเงนคาพยานเปนหลกฐานการรบเงนคาพยานแทนการเขยนใบเสรจรบเงน ปจจบนจะเปนไปตามแบบแนบทายระเบยบกรมทดน วาดวยการเกบรกษาเงนรายไดพเศษของสานกงานทดน พ.ศ. 2549 โดยถอปฏบตดงน

3.1 ใหเจาหนาทการเงนและบญชมหนาทรบเงนคาพยานและออกใบรบเงนคาพยาน3.2 กรณทไมมการออกใบเสรจรบเงนตามขอ 1 พนกงานเจาหนาทไมตองเขยนใบสง ใหเจา

ของทดนชาระเงนและรบใบรบคาพยานจากเจาหนาทการเงนและบญช และนาใบรบคาพยานฉบบสานกงานทดนมอบใหพนกงานเจาหนาท

3.3 กรณทมการชาระเงนคาธรรมเนยม ฯลฯ ซงพนกงานเจาหนาทตองเขยนใบสงใหพนกงานเจาหนาทเขยนคาพยานในชองหมายเหตในใบสง เพอใหเจาหนาทการเงนและบญชมอบใบรบคาพยาน พรอมใบเสรจรบเงนคาธรรมเนยม ฯลฯ ใหเจาของทดนมอบใหพนกงานเจาหนาท

……………………….

• การคนเงนคาธรรมเนยม ภาษอากรการจดทะเบยนสทธและนตกรรม การขอคนคาธรรมเนยม

(1) กรณพนกงานเจาหนาทเรยกเกบคาธรรมเนยมไวเกนกวาทกฎหมายกาหนด เปนเหตใหตองคนเงนคาธรรมเนยมในสวนทเรยกเกบไวเกนใหแกผขอ กระทรวงการคลงไดกาหนดทางปฏบตไวตามหนงสอกระทรวงการคลง ท กค 0526.5/ว 53 ลงวนท 16 เมษายน 2539 (เวยนโดยหนงสอกรมทดน ดวนมาก ท มท0602/ว 20878 ลงวนท 13 สงหาคม 2539) และระเบยบกระทรวงการคลง วาดวยการหกรายรบจายขาดและการถอนคนเงนรายรบ พ.ศ. 2545 (เวยนโดยหนงสอกรมทดนท มท 0702/ว 27 ลงวนท 20 มนาคม 2545) วาจะตองทาความตกลงกบกระทรวงการคลงกอน และเมอไดรบอนมตแลว จงดาเนนการคนเงนใหแกผขอไดตามหนงสอสงการของกระทรวงการคลง

(2) คาสงคนหรอไมคนเงนคาธรรมเนยม ถอเปนการใชอานาจสงการตามกฎหมายของเจาหนาททมผลกระทบตอสทธของบคคล จงเปนคาสงทางปกครอง ตามมาตรา 5 แหงพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. 2539 ซงคกรณสามารถอทธรณหรอโตแยงคาสงได ฉะนน เมอมผขอคนเงนคาธรรมเนยมการจดทะเบยนสทธและนตกรรม และพนกงานเจาหนาทพจารณาแลวเหนวาไมมกรณตองคนคา

- 59 -

ธรรมเนยม ในการจดทาคาสงไมคนคาธรรมเนยมดงกลาวพนกงานเจาหนาทตองปฏบตตามแนวทางในหนงสอกรมทดน ท มท 0712/ว 20094 ลงวนท 17 สงหาคม 2544 ซงไดแจงกาชบมาตามหนงสอกรมทดน ท มท 0505.2/ว05441 ลงวนท 21 กมภาพนธ 2549 กลาวคอ ตองแจงคาสงพรอมดวยเหตผล และสทธในการอทธรณใหคกรณทถกกระทบสทธไดทราบดวยวา หากมความประสงคจะอทธรณหรอโตแยงคาสง ใหยนอทธรณหรอโตแยงคาสงตอเจาหนาทผทาคาสงภายใน 15 วน นบแตวนทไดรบแจงคาสงตามนยมาตรา 44 แหงพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. 2539 ในกรณทมการอทธรณ หากครบกาหนดระยะเวลาในการพจารณาของผมอานาจพจารณาอทธรณ ตามมาตรา 45 แหงพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. 2539ประกอบกบกฎกระทรวง ฉบบท 4 (พ.ศ. 2540) ออกตามความในพระราชบญญตดงกลาวแลว ไมวาจะมคาวนจฉยของผมอานาจพจารณาอทธรณหรอไมกตาม ผอทธรณสามารถทาคาฟองเปนหนงสอยนตอศาลปกครองหรอสงคาฟองทางไปรษณยลงทะเบยนไปยงศาลปกครองไดภายในระยะเวลา 90 วน นบแตวนทรหรอควรรถงเหตแหงการฟองคด ตามมาตรา 49 แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครองพ.ศ. 2542

คาพพากษาฎกาเกยวกบเรองการคนคาธรรมเนยมคาพพากษาฎกาท 933/2537 (ฎกายอ) วนจฉยวา โจทกเปนผประมลซอทดนไดจากการขายทอดตลาดและจดทะเบยนรบโอนทดนตามคาสงของศาล เงนคาธรรมเนยมการโอนทดนทซอเปนเงนคาธรรมเนยมตามประมวลกฎหมายทดนมาตรา 103 ทกรมทดนจาเลยเรยกเกบจากโจทกไดโดยชอบดวยกฎหมาย แมตอมาศาลฎกาไดมคาสงเพกถอนการขายทอดตลาดและใหจดทะเบยนใสชอ ล. เปนผถอกรรมสทธเหมอนเดมแลวใหประกาศขายทอดตลาดใหม การเพกถอนดงกลาวกไมใชเกดจากการกระทาของจาเลยซงตามประมวลกฎหมายทดนกไมมบทบญญตใหจาเลยคนเงนคาธรรมเนยมแกโจทกทงไดสงเปนรายไดแผนดนไปแลวโจทกจงไมมสทธฟองเรยกเงนคาธรรมเนยมคนจากจาเลย

• การขอคนภาษอากรและการจดเกบภาษอากรเพมเตม พนกงานเจาหนาทตามประมวลกฎหมายทดนมหนาทจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย ภาษธรกจ

เฉพาะ และอากรแสตมป ในขณะทมการจดทะเบยนสทธและนตกรรมเทานน หากมกรณเรยกเกบภาษอากรไวเปนจานวนเงนเกนกวาทผขอควรตองเสย หรอเรยกเกบไวไมครบถวน หนาทในการคนเงนภาษอากรทเรยกเกบไวเกน และหนาทในการตดตามจดเกบภาษอากรเพมเตมใหเปนการครบถวน เปนหนาทของเจาพนกงานประเมนและเจาหนาทอากรแสตมปสงกดกรมสรรพากร ทจะทาการประเมน หรอสงเรยกเกบเพมเตมตามบทบญญตแหงประมวลรษฎากร มใชหนาทของพนกงานเจาหนาทผรบจดทะเบยนสทธและนตกรรมตามประมวลกฎหมายทดน (หนงสอกรมสรรพากร ท กค 0802/19989 ลงวนท 6 ตลาคม 2536 เวยนโดยหนงสอกรมทดน ดวนมาก ท มท 0612/ว 28770 ลงวนท 28 ตลาคม 2536) ดงนน หากมกรณขอคนเงน

- 60 -

คาภาษอากรตอพนกงานเจาหนาทตามประมวลกฎหมายทดน ใหแนะนาผขอไปยนคารองขอคน ณ สานกงานสรรพากรพนทภายในกาหนดระยะเวลาทกฎหมายกาหนดไว ดงน

1. ภาษเงนไดบคคลธรรมดาหก ณ ทจาย ตองยนคารองขอคนภายใน 3 ปนบแตวนสดทายแหงปซงถกหกภาษเกนไป (มาตรา 63 แหงประมวลรษฎากร)

2. ภาษธรกจเฉพาะตองยนคารองขอคนภายใน 3 ปนบแตวนพนกาหนดเวลายนแบบแสดงรายการภาษ (มาตรา 91/11(1) แหงประมวลรษฎากร)

3. อากรแสตมปตองยนคารองขอคนภายใน 6 เดอนนบแตวนเสยอากร (มาตรา 122แหงประมวลรษฎากร)

สวนกรณพนกงานเจาหนาทตามประมวลกฎหมายทดนเรยกเกบภาษอากรไวไมครบถวน ใหแจงกรมสรรพากรหรอสรรพากรจงหวดทองททผมหนาทหกภาษมภมลาเนาอยทราบเพอตดตามจดเกบตามอานาจหนาทตอไป

…………………………………..

ที่ มท ๐๗๒๘/ กรมที่ดิน - Thai Lawsthailaws.com/download/thaidownload/land_transfer_fee.pdfลงว นท 24 พฤศจ กายน พ.ศ.2543

Documents