AA2014 - Niepełnosprawni na Orliku. Podręcznik.

Niepełnosprawnina orlikuPoradnik

Autorzy

Redakcja

Korekta Mirosław Wójcik

Katarzyna Żelazek

Grafika

Wydawnictwo bezpłatne

Piotrek KowalskiR

Marcin Sielczak, animator ekspert

Maciej Barciński, animator ekspert

Piotr Todys, Fundacja TUS

Małgorzata Peretiatkowicz, Fundacja TUS

Dominik Rymer, Fundacja TUS

Dawid Pomorski, zespół FRKF

Arkadiusz Mierkowski, zespół FRKF

Spis treści

2

5

7

9

10

18

27

19

18

2. Obawy i stereotypy

3. Jakimi sposobami zachęcić niepełnosprawnych

do obecności na orlikach i podtrzymać

ich ciekawość?

4. Jak przygotować ofertę adresowaną

do osób z niepełnosprawnością?

5. Dobre praktyki animatorów ekspertów

6. Możliwości angażowania osób

z niepełnosprawnościami

7. Działania promocyjne

8. Inspiracje. Konkretne formy ruchowe

podczas zajęć praktycznych

1. Wprowadzenie

9. Zasady tworzenia zajęć dla osób

z niepełnosprawnością

Chcesz obejrzeć konkretny rozdział? Po prostu kliknij w jego nazwę w spisie treści.

Po zakończeniu czytania, możesz powrócić do spisu treści klikając w przycisk umieszczony

przy nagłówku każdego z rodziałów.

1.

2

Wprowadzenie

Tylko 1 proc. osób korzystających z orlika codziennie to osoby

z niepełnosprawnością. Aż 76 proc. animatorów deklaruje, że nigdy lub

rzadziej niż raz w miesiącu z orlika korzystały osoby z niepełnosprawnością.

Według Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań z 2011

roku liczba osób niepełnosprawnych w Polsce wynosi (koniec marca 2011)

4697,0 tys., co stanowi 12,2 proc. ludności kraju, z czego 46,1 proc. to

mężczyźni, a 53,9 proc. to kobiety.

28 lipca 1948 roku, w dniu otwarcia Igrzysk Olimpijskich w Londynie, sir

Ludwig Guttmann – niemiecki lekarz neurolog pochodzenia żydowskiego,

który studiował we Wrocławiu – zorganizował zawody łucznicze na tere-

nie szpitala w Stoke Mandeville. Źródła historyczne przyjmują tę datę za

początek zorganizowanego, światowego uprawiania sportu przez osoby

niepełnosprawne. Pierwszymi pacjentami sportowcami sir Ludwiga Gutt-

manna byli głównie kombatanci drugiej wojny światowej.

Sport, w tym sport osób niepełnosprawnych– przytaczamy za mgr

fizjoterapii Justyną Sończą – służy utrzymaniu sprawności fizycznej,

zdrowia oraz integrowaniu uczestników. Wysiłek fizyczny może stać

się elementem rehabilitacji. Aktywność ruchowa jest szansą dla osób

z niepełnosprawnością na samospełnienie, ale także na wyjście z ukry-

cia, współistnienie w życiu społecznym i zawodowym. Ruch jest drogą do

poprawy jakości funkcjonowania, zwiększenia samodzielności i adaptacji

do życia ze swoją niepełnosprawnością.

Zgodnie z art.1 ust.1 ustawy z 18 stycznia 1996 roku o kulturze fizycznej

(tekst jednolity Dz.U. z 2001 r. Nr 81, poz.889, z późn. zm.) kultura fizyczna

niepełnosprawni stanowili 5,1 proc. ogółu uczestniczących w zajęciach

sportowych lub rekreacyjnych, z czego 0,8 proc. to były osoby ze

znacznym stopniem inwalidztwa, z umiarkowanym – 2,1 proc., lekkim

– 1,7 proc., a 0,4 proc. to dzieci z orzeczeniem o niepełnosprawności.

Na wsi odsetek niepełnosprawnych wśród ogółu uczestników zajęć

sportowo-rekreacyjnych wyniósł 4,9 proc., a w miastach 5,2 proc.

Spośród ogółu niepełnosprawnych członków gospodarstw domowych

w zajęciach sportowych lub rekreacji ruchowej uczestniczyło nieco

ponad jedna czwarta (25,8 proc.). Odsetek ten był o 20,1 proc. niższy od

średniej dla ogółu ćwiczących.

Spośród wszystkich ćwiczących niepełnosprawnych 39,2 proc.

zadeklarowało regularne uczestnictwo w zajęciach sportowo-rekrea-

cyjnych, a 60,8 proc. sporadycznie. Wśród osób niepełnosprawnych

uczestnictwo w zajęciach sportowo-rekreacyjnych najczęściej

deklarowały dzieci z orzeczeniem o niepełnosprawności (57,9 proc. osób

w tej grupie), a rzadziej osoby z lekkim – 32,2 proc., umiarkowanym –

25,7 proc. i znacznym – 15,5 proc. stopniem niepełnosprawności.

3

jest częścią kultury narodowej, chronionej przez prawo. Obywatele –

bez względu na wiek, płeć, wyznanie, rasę i rodzaj niepełnosprawności

–korzystają z równego prawa do różnych form kultury fizycznej.

Raport Głównego Urzędu Statystycznego „Uczestnictwo Polaków

w sporcie i rekreacji w 2012 roku” powstał na podstawie badania

przeprowadzonego na wyselekcjonowanej grupie 4642 gospodarstw

domowych. W zbadanej populacji osoby niepełnosprawne stanowiły

9,0% ogółu badanych. Wyniki badania wyglądają następująco:

1.cd.

4

Analizując uczestnictwo członków gospodarstw domowych

w poszczególnych zajęciach sportowych lub rekreacji ruchowej, które

scharakteryzowali respondenci, można stwierdzić, że 28,8 proc. ćwiczą-

cych niepełnosprawnych podejmuje zajęcia 1 lub 2 razy w tygodniu,

a 23 proc. czyni to nawet częściej. Ćwiczący niepełnosprawni najczęściej

wybierali jazdę na rowerze (52,9 proc.), znacznie rzadziej pływali (21,8

proc.) oraz podejmowali ogólnorozwojowe zajęcia ruchowe poprawiające

kondycję fizyczną (21,2 proc.). Mężczyźni w dalszej kolejności wskazywali

na wędkarstwo (19,7 proc.) oraz ćwiczenia ogólnorozwojowe (18,1 proc.).

Niepełnosprawne kobiety chętniej uprawiały jogging (25,3 proc.), czy

podejmowały ogólnorozwojowe zajęcia ruchowe poprawiające kondycję

fizyczną (24,6 proc.), niż pływały (22,0 proc).

Raport „Uczestnictwo Polaków w sporcie i rekreacji w 2012 roku”

Zobacz całość

Osoby niepełnosprawne to rzadcy goście na orlikach. Zgodnie z raportem

z badań prowadzonych w ramach Akademii Animatora „Orliki i Animatorzy”

z grudnia 2013 roku codziennie osoby niepełnosprawne da się spotkać

na 1 proc. przebadanych orlików, a raz w miesiącu albo rzadziej na 76

proc. obiektów. Oznacza to, że na 23 proc. przebadanych orlików osoby

z niepełnosprawnością nie pojawiają się w ogóle. Z doświadczeń Akademii

Animatora w 2013 i 2014 roku wynika jednak, że statystyki te są znacznie

zawyżone, a osoby z niepełnosprawnością właściwie nie pojawiają się na

orlikach. Tylko nieliczne z tych obiektów mogą pochwalić się stałą lub

sporadyczną współpracą z tą grupą.

brak kompetencji do prowadzenia grup z niepełnosprawnością

niemożność zabezpieczenia stosownie wykształconego animatora

brak zabezpieczenia medycznego

pełnosprawni nie będą chcieli się integrować

w małych miejscowościach osoby z niepełnosprawnością wstydzą się

przyjść na orlik.

5

Animatorzy orlików, a także wolontariusze, często powielają stereotypy

i mnożą obawy związane z niepełnosprawnymi. Cechują ich skojarzenia

typowe dla większości osób tzw. sprawnych.

Niepełnosprawność powszechnie kojarzy się z: bezsilnością, litością,

osobą na wózku inwalidzkim, ograniczeniami, wykluczeniem, pomijaniem,

niespełnieniem i brakiem tolerancji. Czasami przywodzi na myśl paraolim-

piadę czy niepełnosprawnych sportowców: Natalię Partykę czy Oscara

Pistoriusa. Jednak pojedyncze sylwetki osób niepełnosprawnych, które

odniosły sukces na dowolnym polu, nie zmniejsza oporów psychicznych

i obaw osób związanych z orlikami co do całej grupy niepełnosprawnych.

Najczęstsze obawy:

Większość obaw wynika z braku kontaktu z osobami niepełnosprawnymi,

a co za tym idzie nieprawdziwymi wyobrażeniami na temat ich możliwości.

Po warsztacie znaczna część uczestników odkrywa, że jednak ma w swoim

otoczeniu osoby z niepełnosprawnością, z którymi się kontaktuje, a nawet

współpracuje.

Najlepszym lekarstwem na lęki jest wiedza. Podejmij działania zmierzające

do poznania osób niepełnosprawnych i zmierz się z własnymi obawami.

2. Obawy i stereotypy

6

Niepełnosprawnisą wciąż rzadkimigośćmi na orlikach

Przeszkolenie osób zaangażowanych w działanie orlika z zakresu

współpracy z osobami z niepełnosprawnością, z naciskiem na przepra-

cowanie mitów i stereotypów oraz przełamanie bariery psychologicznej

związanej z kontaktem z osobą niepełnosprawną

Przygotowanie oferty uwzględniającej potrzeby osób niepełno-

sprawnych, a adresowanej do szerokiej grupy odbiorców

Dotarcie z informacją o zajęciach do różnych potencjalnych uczest-

ników, w tym do osób niepełnosprawnych

Regularne realizowanie przygotowanej oferty

Wprowadzanie zmian do oferty zgodnie z oczekiwaniami uczestników

Zaangażowanie uczestników w zaplanowanie i realizację zajęć.

7

Sposób postępowania zapewniający sukces został wypracowany na

warsztatach w ramach Akademii Animatora 2014:

Zaproponowany schemat działania plus założenie, że niepełnosprawni są

takimi samymi osobami jak wszystkie pozostałe, gwarantuje pozyskanie,

a następnie utrzymanie osób z niepełnosprawnością na orliku.

3. Jakimi sposobami zachęcić niepełnosprawnych do obecności na orlikach i podtrzymać ich ciekawość?

1.

2.

3.

4.

5.

traktować grupę jak normalną sekcją ćwiczącą na orliku

integracja z osobami sprawnymi

stworzenie atrakcyjnej oferty dostosowanej do rodzaju, stopnia

niepełnosprawności, a także potrzeb i oczekiwań samych zaintereso-

wanych

organizacja imprez sportowo-rekreacyjnych dla osób z niepełno-

sprawnością intelektualną

zapraszanie niepełnosprawnych do udziału w imprezach ogólnych,

w roli uczestników lub współtwórców imprez

zapraszanie grup już istniejących, działających np. w ramach

stowarzyszenia czy parafii

zapraszanie specjalistów z danej dziedziny.

3.cd.

8

Animatorzy eksperci rozważający „W jaki sposób, bazując na swoich

doświadczeniach i wiedzy, mógłbyś pracować z osobami z niepełno-

sprawnością na orliku?”, wskazali następujące kwestie:

9

Organizacje wspierające mogą pomóc w zorganizowaniu oferty dla osób

niepełnosprawnych na orliku.

Animator, przygotowując i prowadząc zajęcia dla osób z niepełno-

sprawnościami, musi pamiętać o następujących wskazówkach:

Argumenty dla opornych:

4. Jak przygotować ofertę adresowaną doosób z niepełnosprawnością?

osoby niepełnosprawne, które regularnie uczestniczą w ćwiczeniach,

mogą poprawić stan zdrowia, zwiększyć swoją sprawność fizyczną, siłę

mięśniową oraz wydolność krążeniowo-oddechową

nawyk aktywności fizycznej przyczynia się do zwiększenia potencjału

rehabilitacyjnego, codziennej samodzielności i zmniejsza ryzyko kontuzji

uprawianie sportu reguluje proces łaknienia oraz wpływa na spalanie

zbędnych kalorii i pozbycie się zbytecznej tkanki tłuszczowej

sport nie tylko poprawia jakość życia, ale i ma duży wpływ na samo-

poczucie, powoduje wzrost samooceny.

sprawdź, czy masz wszystkie przyrządy do ćwiczeń

zaplanuj trening i skoordynuj go z innymi dyscyplinami

rób notatki dotyczące każdego uczestnika

bądź aktywny w czasie treningu i sprawdzaj, czy ćwiczenia wykonywane

są poprawnie

podczas treninguchwal uczestników

bądź wyczulony na samopoczucie uczestników zajęć

staraj się o pozytywną atmosferę podczas treningu

pamiętaj o napojach podczas treningu

po zajęciach zawsze sprawdzaj stan i jakość sprzętu

pozostawaj do dyspozycji uczestników zajęć również po ich zakończe-

niu, nim nie opuszczą obiektu.

10

5. Dobre praktyki animatorów ekspertów

11

Na orliku w Nowej Górze pracuje od 2010 roku. Zorganizował cztery

edycje Turnieju Orlika o Puchar Premiera Donalda Tuska (eliminacje

gminne), pięć Turniejów o Puchar Dyrektora Gimnazjum i Szkoły Pod-

stawowej w Nowej Górze, II edycję Narodowego Dnia Sportu.

Nowa Góra, ul. Szkolna 6

Marcin Sielczak

Strona na portalu NaszOrlik.pl

BIO

5.cd.

12

Jestem trenerem pierwszej w Polsce drużyny klubowej w ampfutbolu, czyli

piłki nożnej dla osób po amputacjach kończyn (GKS Góra). Ciekawostką jest

to, że na zajęcia przyjeżdżają osoby z całej Polski, nawet 250 kilometrów,

a w treningach uczestniczy 3–10 osób, również kobiety. Czterech zawod-

ników tej sekcji zostało powołanych do reprezentacji Polski, która na

przełomie listopada i grudnia 2014 roku walczyła na Mistrzostwach Świata

w ampfutbolu w Meksyku.

Zajęcia odbywają się najczęściej w soboty i trwają 2–3 godziny. Trening

podzieliliśmy na trzy części. Pierwsza część obejmuje ćwiczenia stabili-

zacyjne, fizjoterapeutyczne oraz kształtowanie zdolności motorycznych.

Druga tonauka i doskonalenie techniki gry, np. prowadzenie piłki ze zmianą

kierunków biegu, tory przeszkód, doskonalenie zwodów, żonglerka, gry

1 x 1, 2 x 2. W trzeciej części realizujemy tematykę taktyczno-strzelecką.

Każdy trening kończy się ćwiczeniami gibkościowymi.

Sekcja ampfutbolu GKS Góra ściśle współpracuje ze stowarzyszeniem AMP

Futbol Polska. Współpracuję także z Fundacją Rozwoju Kultury Fizycznej

w Pucku. Pozyskałem sponsorów: CentralęNasienną „Pietrzak” oraz Hotel

& Browar „Jamrozowa Polana”. A jako klub GKS Góra bierzemy udział

w konkursie do programu Kluby Sportowe Orange. Wchodzę w skład

7-osobowej grupy inicjatywnej składającej wniosek.

Problemami, z jakimi spotykam się jako trener drużyny ampfutbolu, jest

brak fachowej literatury na temat treningu w tej dyscyplinie sportowej

oraz, niekiedy, niska frekwencja zawodników na zajęciach, spowodowana

ograniczonymi możliwościami czasowymi ćwiczących. Pierwszy problem

udało się rozwiązać w ten sposób, że jesteśmy w stałym kontakcie

5.cd.

13

z trenerami reprezentacji Polski w ampfutbolu. Zawsze, gdy pojawi się

jakiś problem, chętnie służą swoją fachową pomocą. Ściśle ze sobą

współpracujemy.

Natomiast problem frekwencji na treningach rozwiązaliśmy w ten sposób,

że nasi podopieczni uczestniczą w treningach z zawodnikami pełno-

sprawnymi sekcji seniorów GKS Góra. Ma to swoje plusy, ponieważ umoż-

liwiamy osobom z niepełnosprawnością rywalizację z osobami zdrowymi,

co podnosi poziom ich motywacji do zdobywania jeszcze wyższego

poziomu sportowego. Prowadzi to także do szeroko rozumianej integracji

społecznej.

Jestem II trenerem oraz zawodnikiem sekcji seniorów GKS Góra. Na

orliku prowadzę także treningi bramkarskie dla bramkarzy w różnym

wieku, różnych klubów z naszej okolicy. Dodatkowo prowadzę zajęcia

nordicwalking dla kobiet z lokalnej społeczności. Interesuję się także

kulturystyką i fitness, z tego też powodu prowadzę także treningi

indywidualne dla zainteresowanych. Okresoworealizuję także zajęcia

przygotowujące kandydatów do służb mundurowych,stających do

testów sprawnościowych.

Z oferty mojego orlika korzysta 10 stałych grup: trzy sekcje dziecięce

piłkarskiego klubu GKS Góra, sekcja ampfutbolu GKS Góra, sekcja seniorów

GKS Góra, grupa bramkarzy, kobiety (nordicwalking), dwie grupy osób

prywatnych, grupa na treningi indywidualne.

Do zajęć staram się zachęcić nowe osoby poprzez: pocztę pantoflową,

rozmowy motywujące, stronę orlika na Facebooku, plakaty, współpracę

ze szkołami poprzez współorganizację imprez sportowych.

5.cd.

14

Jako animator jestem otwarty na sugestie użytkowników orlika. Godziny

treningów staram się w miarę możliwości dostosowywać do możliwości

ćwiczących. Pozostaję otwarty na nowe propozycje zajęć i potrzeby

osób chcących uprawiać aktywność fizyczną (tenis, trening funkcjonalny,

gimnastyka, trening biegowy, czy trening siłowy). Staram się pomagać

w rozpisywaniu planów treningowych ćwiczącym i towarzyszyć im pod-

czas zajęć, dodatkowo ich motywując.

Jako animator ciągle rozwijam swoje umiejętności i doświadczenie poprzez

udział w szkoleniach, np. w Akademii Animatora i studiowanie literatury.

Staram się wymieniać doświadczenia z animatorami i trenerami z innych

orlików. Stale współpracuję z animatorem drugiego orlika w naszej gminie,

w Staroźrebach – Maciejem Barcińskim. Razem prowadzimy sekcje amp-

futbolu oraz seniorów klubu GKS Góra.

Do tej pory nie korzystałem z pomocy wolontariuszy. Natomiast mam już

pomysł, aby taką współpracę nawiązać.

5.cd.

15

Na orliku pracuje od 2011 roku. Trener pierwszej w Polsce drużyny

ampfutbolu (GKS Góra) i drużyny seniorskiej (GKS Góra). Organizuje

turnieje. Współorganizator Narodowego Dnia Sportu oraz wielu imprez

sportowych dla dzieci i młodzieży oraz imprez dla społeczności

lokalnej, w partnerstwie z lokalnymi szkołami i klubami sportowymi

(Świt Staroźreby, GKS Góra). Zawodnik juniorskiej kadry reprezentacji

Mazowsza rocznika 1988.

Staroźreby, ul. Wiatraczna 14

Maciej Barciński

Strona na portalu NaszOrlik.pl

BIO

5.cd.

Jestem trenerem pierwszej w Polsce drużyny klubowej w ampfutbolu,

czyli piłki nożnej dla osób po amputacjach kończyn (GKS Góra). Moje

doświadczenia w tej materii są zbieżne z opiniami Marcina Sielczaka.

Specjalizuję się w piłce nożnej. Jestem trenerem seniorskiej drużyny GKS

Góra oraz prowadzę zajęcia dla dziewcząt z gimnazjum. Do niedawna

byłem także trenerem juniorskiej drużyny Świt Staroźreby. Na orliku mam

około ośmiu grup, z którymi organizuję zajęcia co najmniej raz w tygodniu.

Prowadzę także zajęcia z tenisa ziemnego oraz z crossfitu, również poza

orlikiem.

Wszystkie moje zajęcia mają charakter otwarty, więc każdy chętny może

spróbować swoich sił.

Uważam, że najlepszą promocją mojej pracy jest jej jakość. Wiem, że jak

dobrze poprowadzę jednostkę treningową, to tym samym zachęcę innych

do uczestnictwa. Korzystam z reklamy szeptanej.

Jestem otwarty na wszelakie sugestie i uwagi osób korzystających z orlika,

dotyczące nowych zajęć bądź poprawy zajęć już się odbywających, by

były one jeszcze bardziej atrakcyjne dla uczestników. Staram się także do-

pasowywać godziny treningów i zajęć odbywających się na moim orliku

do możliwości użytkowników, by jak największa liczba osób mogła z nich

korzystać.

Swoje umiejętności rozwijam, uczestnicząc w kursach i szkoleniach,

np. szkoleniuAnimator Ekspert, kursie instruktora piłki nożnej oraz

w konferencjach organizowanych przez Płocki Okręgowy Związek Piłki

16

5.cd.

17

5.cd.

Nożnej. Na takich spotkaniach oraz na forach sportowych wymieniam się

doświadczeniami z innymi trenerami bądź animatorami.

Współpracujemy ze Stowarzyszeniem AMP Futbol Polska oraz Fundacją

Rozwoju Kultury Fizycznej.

Nie korzystałem do tej pory ze wsparcia wolontariuszy.

18

Zalecamy stopniową współpracę. Zacznij od zaproszenia osób niepełno-

sprawnych do kibicowania podczas zawodów czy zajęć. Wolontaryjna

pomoc przy organizowaniu zajęć na orliku, np.: ogarnięcie spraw

technicznych, a potem pomoc przy przeprowadzaniu zajęć. Ćwiczenia

indywidualne z osobą z niepełnosprawnościami. Wspólne zajęcia osób

sprawnych z niepełnosprawnymi. Zajęcia dedykowane tylko osobom

niepełnosprawnym, np.: koszykówka na wózkach.

Najlepszą formą promocji jest poczta pantoflowa. Dobrze jest znaleźć

wśród osób z niepełnosprawnością ambasadora zajęć na orliku, by ten pro-

mował je wśród znajomych. Bardzo dobrą formą promocji jest kontakt ze

szkołami. Innym kanałem informacyjnym są agendy pomocy społecznej:

miejskie i gminne ośrodki pomocy społecznej czypowiatowe centra

pomocy rodzinie. Sprawdza się też kontakt za pośrednictwem organizacji

pozarządowych, które działają na rzecz osób niepełnosprawnych, ale też

z udziałem Ochotniczej Straży Pożarnej i harcerzy, często organizujących

akcje dedykowane osobom niepełnosprawnym. Dobry efekt daje kontakt

z parafią, kościoły wszystkich wyznań mają swoje programy skierowane do

chorych i niepełnosprawnych.

6. Możliwości angażowania osób z niepełnosprawnościami

7. Możliwości angażowania osób z niepełnosprawnościami

19

8. Inspiracje.Konkretne formy ruchowe podczas zajęć praktycznych

Scenariusz zajęć ruchowych

dla dzieci niepełnosprawnych intelektualnie

Zabawy i gry ruchowe

dla dzieci poruszających się na wózkach inwalidzkich

Filmy pokazujące różne aktywności osób z niepełnosprawnością:

rugby na wózkach

goal ball

olimpiady specjalne, sporty zunifikowane

trening siłowy na wózkach

break dance o kuli

Filmy z GKS Góra AMP Futbolu

Mecz towarzyski w Wąpielsku

Galeria zdjęć z treningu z marca 2014 roku,

autorstwa Arka Gmurczyka

20

Przykłady ćwiczeń dla osób niepełnosprawnych na orliku.

45 minut

1. Zginamy i prostujemy palce

2. Zginamy i prostujemynadgarstki

3. Krążymy nadgarstkami

4.Dłonie splecione, łokcie złączone, krążenie nadgarstków

5. Dłonie splecione, łokcie złączone, ruchy nadgarstków w prawo, w lewo,

w górę, w dół

6. Dłonie splecione, łokcie złączone, rotacja przedramion w prawo i w lewo

7. Ręce wzdłuż tułowia, zginanie i prostowanie w łokciach

8. Ręce wzdłuż tułowia, krążenie w łokciu do wewnątrz i na zewnątrz

9. Ręce wzdłuż tułowia, unoszenie barków w górę

10. Ręce wzdłuż tułowia, wypychanie barków wprzód i w tył

11. Ręce wzdłuż tułowia, krążenia barkami w przód i w tył

12. Ręce wzdłuż tułowia, wzdłuż tułowia, naprzemienne krążenia barków

w przód i w tył

13. Ręce wzdłuż tułowia, unoszenie rąk prostych przodem w górę

14. Ręce wzdłuż tułowia, unoszenie rąk prostych bokiem w górę

15. Ręce wzdłuż tułowia, unoszenie rąk prostych w tył

16. Ręce wzdłuż tułowia, naprzemienne unoszenie rąk prostych w górę

17. Ręce i ramiona w bok, krążenie od małych do dużych kółek, w przód

i w tył na przemian

18. Ręce i ramiona w bok, krążenie od dużych do małych kółek, w przód

i w tył na przemian

19. Powoli przyciągamy brodę do mostka i powrót

20. Powoli odchylamy głowę w tył i powrót

21. Powoli pochylamy głowę do barku lewego i powrót

22. Powoli pochylamy głowę do barku prawego i powrót

23. Powoli skręcamy głowę brodą do barku lewego i powrót

24. Powoli skręcamy głowę brodą do barku prawego i powrót

25. Skłon tułowia w przód do kolan i powrót

26. Skręt tułowia w lewo i w prawo

27. Skłon tułowia w lewo i w prawo

28. Skrętoskłony tułowia w lewo i w prawo

90 minut

Rywalizacja pomiędzy drużynami i dodawanie nowych elementów

10 minut

Przerwa

15 minut

Ćwiczenia rozciągające, stretching.

1. Ramię wyprostowane oparte na kolanie, chwyt drugą ręką za dłoń –

zgięcie grzbietowe dłoni

2. Ramię wyprostowane oparte na kolanie, chwyt drugą ręką za dłoń –

zgięcie dłoniowe nadgarstka

3. Ręce w tył, dłonie splecione – mocne złączenie łopatek z jednoczesnym

wypchnięciem klatki piersiowej do przodu

4. Ręce opieramy o oparcie wózka – pochylamy się do przodu

5. Ramię proste w przód na wysokości barków – zgięcie grzbietowe dłoni,

przeniesienie ramienia w bok, skręcenie głowy w stronę przeciwną

6. Ręce w bok na wysokości barków – ściągnięcie łopatek, wyprost RR w tył,

zgięcie grzbietowe dłoni z rotacją zewnętrzną

21

7. Ręce splecione na kolanach – wyprost rąk w górę z odwróceniem dłoni

do góry

8. Lewa ręka zgięta w łokciu za głową, chwyt prawą za łokieć – przeciąga-

nie ramienia za głowę

9. Lewa ręka zgięta w łokciu za głową – mocne odchylenie głowy w tył

10. Prawa ręka zgięta w łokciu za głową, chwyt lewą za łokieć – przeciąga-

nie ramienia za głowę

11. Prawa ręka zgięta w łokciu za głową – mocne odchylenie głowy w tył

12. Ramię w górę, proste w łokciu – skłon tułowia w stronę przeciwną do

wyprostowanego ramienia (zamiana ramion i powtórzenie ćwiczenia)

13. Stajemy bokiem do ściany, ramię przeciwne opieramy o ścianę –

staramy się sięgnąć po ścianiejak najwyżej

14. Ramię zgięte w łokciu za głową, chwyt drugą ręką za łokieć – odepch-

nięcie łokcia w tył

15. Ręka za plecami, chwyt drugą ręką za łokieć lub powyżej – dociągnięcie

ręki do środka

16. Ręka z tyłu wózka, chwyt za rączkę lub za koło – skręt tułowia w stronę

przeciwną do ręki chwytnej

17. Dłonie splecione z tyłu – mocne ściągnięcie łopatek i wypchnięcie dłoni

w dół

18. Dłonie złączone przed sobą palcami do góry, łokcie na zewnątrz –

złączenie łopatek i opuszczenie dłoni w dół

19. Dłonie złączone grzbietami, łokcie na zewnątrz – opuszczenie łokci

w dół z jednoczesnym wypchnięciem dłoni w górę

20. Ręce wzdłuż tułowia, łopatki ściągnięte – opuszczenie barku w dół

i pochylenie głowy do boku przeciwnego

21. Górną partię ciała kładziemy na kolanach – wyciągamy prosteręce jak

najdalej w przód

8.cd.

22

22. Górną partię ciała kładziemy na kolanach– lewą ręką sięgamy do

prawego małego kółeczka

23. Siedzimy prosto – skręt tułowia ze złapaniem koła po stronie

przeciwnej.

Ćwiczenia w ruchu

Jazda dookoła sali

8.cd.

23

w przód

w tył

hamowanie

zmiana kierunku jazdy

obroty – nauka i doskonalenie w trakcie rozgrzewki.

jazda wahadłowa do 4 linii przodem

jazda wahadłowa do 4 linii: dojazd – przodem, powrót – tyłem

jazda na wprost do linii końcowej i z powrotem przodem, na każdej linii

pośredniej obrót 360 st.

Jazda z początku sali do końca sali

pokonanie jednego slalomu przodem

pokonanie drugiego slalomu tyłem.

Jazda dookoła sali przodem i tyłem

„prawa” – skręt 90 st. w prawo i kontynuacja jazdy na wprost

„lewa” –skręt 90 st. w lewo i kontynuacja jazdy na wprost

Zawodnicy ustawieni na początku boiska. Jazda na wprost i na sygnał:

1. Stajemy tyłem do drabinki, ręce ugięte w łokciach na wysokości barków,

a następnie wyprost lewej ręki, tzw. wyciskanie

2. Stajemy tyłem do drabinki, ręce ugięte w łokciach na wysokości barków,

a następnie wyprost prawej ręki, tzw. wyciskanie

24

8.cd.

z piłką na kolanach

z ringiem na głowie

slalom tyłem, powrót przodem

każdy pachołek objechać 360 st.

Wyścigi

Slalom wokół pachołków w dwóch drużynach

Ćwiczenia stacjonarne

Ćwiczenie z gumami Thera Band

3 serie po 20 powtórzeń

15 sek. wolno, 15 sek. szybko

30 sek. wolno, 30 sek. szybko

45 sek. wolno, 45 sek. szybko

30 sek. wolno, 30 sek. szybko

15 sek. wolno, 15 sek. szybko.

Jazda dookoła sali

Zmienne tempo

„tył” – obrót 180 st. i kontynuacja jazdy na wprost

„gwizdek” – obrót 360 st. i kontynuacja jazdy na wprost.

3. Stajemy przodem do drabinki, ręce ugięte w łokciach na wysokości

barków, a następnie wyprost lewej ręki, tzw. wyciskanie

4. Stajemy przodem do drabinki, ręce ugięte w łokciach na wysokości

barków, a następnie wyprost prawej ręki, tzw. wyciskanie.

1. Ręce wyciągamy w przód na wysokości barków – zgięcie i wyprost rąk

w stawach łokciowych

2. Ręce wyprostowane nad kolanami – zgięcie rąk w stawach łokciowych

i wyprost rąk w górę

3. Ręce wyprostowane nad kolanami – unoszenie wyprostowanych rąk

przodem w górę

4. Ręce ugięte w łokciach, rura przed klatką piersiową – prostowanie rąk

w górę, opuszczenie za głowę

5. Prostowanie rąk w górę i powrót do pozycji wyjściowej

6. Ręce wyprostowane w górę – zgięcie i wyprost rąk w stawach

łokciowych

7. Ręce wyprostowane w górę – opuszczamy rurkę na barki za głowę

i prostujemy

8. Ręce w przód, chwyt za rurkę na różnej szerokości – dociągnięcie rurki

do klatki piersiowej i wypchnięcie w przód

9. Ręce w przód, chwyt za rurkę na różnej szerokości – krążenie rąk w przód

i tył

10. Ręce w przód, chwyt za rurkę na całej szerokości – wiosłowanie

w przód i w tył

11. Ręce wyprostowane nad kolanami, wąski chwyt na rurce – dociąganie

rurki do klatki piersiowej

25

8.cd.

Ćwiczenia z kijkiem

12. Górną partię ciała kładziemy na kolanach, ręce w przód – dociąganie

rurki do brody

13. Górną partię ciała kładziemy na kolanach, ręce w przód – unoszenie

wyprostowanych rąk w górę

14. Górną partię ciała kładziemy na kolanach, ręce w przód – dociągnięcie

rurki do barków z tyłu

15. Rurka na plecach, chwyt pod łokcie – skręty tułowia w lewo i w prawo.

8.cd.

26

Zajęcia zaczynamy od wyjaśnienia osobie z niepełnosprawnością, dlaczego

trening jest potrzebny. Wyjaśniamy celowość oraz technikę wykonywania

ćwiczeń, przedstawiając ich pozytywne i negatywne strony.

Pozytywne strony treningu przywołaliśmy już w rozdziale 4: Jak przy-

gotować ofertę adresowaną do osób z niepełnosprawnością?

Warto uświadomić sobie negatywne strony treningu:

Przed rozpoczęciem właściwego wysiłku należy przygotować organizm

poprzez przeprowadzenie rozgrzewki. Potrzebna jest przede wszystkim po

to, żeby zmniejszyć ryzyko kontuzji, powinna podnieść puls i temperaturę

ciała, aby przygotować organizm do wytężonej pracy.

27

9. Zasady tworzenia zajęć dla osób z niepełnosprawnością

Zajęcia dla grupy osób na orliku

Rozgrzewka

w przypadku nieprzygotowania lub nieprawidłowego przygotowania do

treningu istnieje ryzyko kontuzji

możliwość popadnięcia w fanatyzm treningowy

ćwiczącemu grozi monotonność powtarzalnych ćwiczeń

dyskomfort wynikający z pocenia się.

zapoznanie z celem zajęć

ćwiczenia kończyn górnych - palców i nadgarstków, stawów łokcio-

wych, stawów barkowych

ćwiczenia głowy

ćwiczenia tułowia.

28

Trening służy kształtowaniu cech motorycznych, siły i wytrzymałości

potrzebnych do poprawnego, samodzielnego poruszania się i codziennej

samoobsługi, uniezależnienia się od osób trzecich. Należy ćwiczyć

wszystkie nieporażone mięśnie oraz zwrócić uwagę na następujące

elementy:

Cele:

Część zasadnicza

dopasowanie ćwiczeń indywidualnie do każdej ćwiczącej osoby

z niepełnosprawnością

regularność

odpoczynek między treningami

nieprzeciążanie organizmu, co może doprowadzić do osiągnięcia

efektu przeciwnego do zamierzonego

zmienność – staramy się nie wykonywać codziennie tych samych

ćwiczeń.

zwiększenie zakresu ruchu

likwidacja przykurczy mięśniowych

koordynacja ruchowo-oddechowa

stymulacja mięśni porażonych

utrzymanie właściwego zakresu ruchu

zwiększenie wydajności organizmu

zwiększenie wytrzymałości organizmu

wykorzystanie wszystkich pracujących grup mięśniowych.

29

9.cd.

pozwalają uniknąć kontuzji

łagodzą ból potreningowy

pozwalają usunąć złogi kwasu mlekowego z mięśni.

nie spowodować odwodnienia organizmu

wypłukiwać z organizmu substancje toksyczne

przepłukać drogi moczowe.

Ćwiczenia rozciągające powinny stanowić uzupełnienie całości ćwiczeń,

ponieważ:

Ćwiczenia rozciągające

W czasie treningu musimy pamiętać o uzupełnieniu płynów, nawet wów-

czas, gdy organizm nie czuje pragnienia. Ważne jest jednak, aby nie pić

kawy ani herbaty, bo wypłukują one minerały, a w szczególności magnez

i jego związki. W trakcie ćwiczeń wskazane jest jedzenie czekolady,

a najlepiej owoców, które również dostarczają organizmowi cukier.

Pijemy podczas treningu płyny, aby:

Omówienie zajęć

Copyright

Wyprodukowano w ramach projektu Akademia Animatora 2014 finansowanego przez Ministerstwo Sportu i Turystyki