Page 1
1 บทเรยนโปรแกรม เร�อง ตอมไรทอ
���������ก��
��� �������������� ��� �������������� ((EEnnddooccrriinnee ssyysstteemm)) �%�&'�% ��&&'��% 2
)%��ก%�������*�&'��%+%)��,�-'.���'� �/0��/1��+2ก3%4��. 5
เลมท เลมท เลมท เลมท เลมท เลมท เลมท เลมท เลมท เลมท เลมท เลมท 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 เรองเรองเรองเรองเรองเรองเรองเรองเรองเรองเรองเรอง ตอมไรทอตอมไรทอตอมไรทอตอมไรทอ ((((Endocrine glandEndocrine glandEndocrine glandEndocrine gland))))
6/��7%���
�%8���'�� ก%96�)�6'��, ��8�����:��8&'��%;� )7%�/ก8%��<�-=0���.ก%�+2ก3%�/1��+2ก3% �<� 36
)7%�/ก8%�;@�ก���ก%�ก%�+2ก3%</0�-=0�A%�
www.kroo
bann
ok.co
m
Page 2
2 บทเรยนโปรแกรม เร�อง ตอมไรทอ
คานา
บทเรยนโปรแกรมฉบบน� ใชประกอบการจดกจกรรมเ ร ยน ก า ร สอ น วชา ช ววท ย า 2 (ว32242)
ช�นมธยมศกษาปท� 5 เร�อง ตอมไรทอ (Endocrine gland) โดยมวตถประสงคเพ�อใหนกเรยนไดศกษาเก�ยวกบความหมายและความสาคญของตอมไรทอและตอมมทอในบทเรยนโปรแกรมน�ประกอบดวยคาแนะนาการใชบทเรยนโปรแกรม แบบทดสอบกอนเรยน จดประสงคการเรยนร เน�อหา คาถาม แบบทดสอบหลงเรยน รวมท�งเฉลยคาถามและเฉลยแบบทดสอบ ซ� งบทเรยนโปรแกรมน�นกเรยนสามารถศกษาดวยตนเองท�งในเวลาเรยนหรอนอกเวลาเรยน
ผจดทาหวงเปนอยางย�งวาบทเรยนโปรแกรมฉบบน� คงจะชวยใหนกเรยนไดรบความรความเขาใจเก�ยวกบเร�องตอมไรทอและตอมมทอ มากย�งข�น และสาหรบครท�จะนาไปใชในการเรยนการสอนท�เนนผเรยนเปนสาคญมผลใหผลสมฤทธF ทางการเรยนสงข�นตอไป
เมทน กาญจนสมจตต
www.kroo
bann
ok.co
m
Page 3
3 บทเรยนโปรแกรม เร�อง ตอมไรทอ
สารบญ
เร�อง หนา
คานา ก สารบญ ข
แผนภมลาดบข�นตอนการเรยน ค
คาแนะนาในการใชบทเรยนโปรแกรมสาหรบนกเรยน คาแนะนาในการใชบทเรยนโปรแกรมสาหรบคร
ง จ
แบบทดสอบกอนเรยน 1 จดประสงคการเรยนร 4 กรอบท� 1 5 กรอบท� 2 6 กรอบท� 3 กรอบท� 4 กรอบท� 5 กรอบท� 6 กรอบท� 7 กรอบท� 8 กรอบท� 9
7 8 9
10 11 12 13
แบบฝกหด 14 เฉลยแบบฝกหด 15 แบบทดสอบหลงเรยน 16 เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน 19 เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน 20 www.kr
ooba
nnok
.com
Page 4
4 บทเรยนโปรแกรม เร�อง ตอมไรทอ
แผนภมลาดบข�นตอนการเรยน
อานคาแนะนา
ทดสอบกอนเรยน
ศกษาบทเรยน
ทดสอบหลงเรยน
ผานการทดสอบ
ศกษาเร�องใหม
ไมผานการทดสอบ
www.kroo
bann
ok.co
m
Page 5
5 บทเรยนโปรแกรม เร�อง ตอมไรทอ
นกเรยนปฏบตตามข&นตอนดงน&
1. บทเรยนโปรแกรม เลมท� 1 เร�อง ตอมไรทอ (Endocrine gland) 2. ทาแบบทดสอบกอนเรยน จานวน 10 ขอ 3. ศกษาเน�อหาทละกรอบในแตละกรอบจะมเน�อหาใหนกเรยนอาน และมคาถามใหนกเรยนไดตรวจสอบความเขาใจ 4. ทาแบบฝกหดจานวน 6 ขอ 5. ทาแบบทดสอบหลงเรยน จานวน 10 ขอ 6. ในการเรยนดวยบทเรยนโปรแกรมน� เปนการศกษาดวยตนเองเพราะในบทเรยนจะมครบท�ง เน�อหา คาถาม และคาตอบ ดงน�นส�งท�สาคญท�จะทาใหนกเรยนเรยนรไดอยางประสบผลสาเรจ คอ ความซ�อสตยตอตนเอง โดยนกเรยนตองไมเปดดเฉลยกอนท�จะตอบคาถาม
7. การวดผลประเมนผล ถานกเรยนทาแบบทดสอบหลงเรยนไดคะแนนถงรอยละ 70 ถอวาผาน ถานกเรยนไดคะแนนต�ากวารอยละ 70 ใหนกเรยนกลบมาทบทวนเน�อหาใหมอกคร� ง
คาแนะนาในการใชบทเรยนโปรแกรมสาหรบนกเรยน
www.kroo
bann
ok.co
m
Page 6
6 บทเรยนโปรแกรม เร�อง ตอมไรทอ
1. ดาเนนกจกรรมการเรยนการสอน โดยใชบทเรยนโปรแกรมควบคกบแผนการจดการเรยนร 2. ใชบทเรยนโปรแกรม น� ใหนกเรยนไดเรยนร และซอมเสรมความรสาหรบนกเรยนท�เรยนชา 3. ศกษาบทเรยนโปรแกรม ต�งแตกรอบแรกจนถงกรอบสดทาย ท�งเน�อหาและกจกรรมใหเขาใจกอน 4. ศกษาวากจกรรมในกรอบใดท�ครตองเปนผใหคาแนะนาหรอใหคาปรกษา 5. ช�แจงใหนกเรยนอานคาแนะนาในการใชบทเรยนโปรแกรม และปฏบตตามทกข�นตอน ทกกรอบ ท�งเน�อหา กจกรรม คาถาม คาตอบ หรอแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน
คาแนะนาในการใชบทเรยนโปรแกรมสาหรบคร
www.kroo
bann
ok.co
m
Page 7
คาช&แจง นกเรยนเลอกข ลงในกระดาษคาตอบท�แจกให
1. จากการทดลองโดยตดอณฑะของลกไกออก บรเวณชองทองตรงตาแหนงท�ต �ากวาตาแหนงอณฑะเดม ผลการทดลองจะเปนอยางไร ก. ไมมการเจรญเตบโต ข. มลกษณะของไกเพศผ ค. มลกษณะเปนไกเพศเมย ง. ตวมขนาดเลก มหางส�น
2. การท�ไกตวผมหงอนและขนยาวกวาตวเมย ก. Estrogen ข. Cortisone ค. Glucagon
ง. Testosterone
3. ตอมมทอ (Exocrine gland ก. ตบออน อณฑะ รงไข ข. ตอมน�าลาย ตอม ค. ตอมสรางน�าเล�ยงอสจ อณฑะ รงไข ง. ตอมไพเนยล ตอมไทรอย
สวสดคะเพอนๆ ธนยาจะใหเพอนๆมาลองทาแบบทดสอบกอนเรยนเกยวกบระบบตอมไรทอกนกอนนะคะ
บทเรยนโปรแกรม เร�อง ตอมไรทอ
นกเรยนเลอกขอท�ถกตองท�สดเพยงขอเดยว แลวกากบาทนกระดาษคาตอบท�แจกให
จากการทดลองโดยตดอณฑะของลกไกออก จากน�นนาอณฑะลกไกอกตวหน�งมาปลกถายลงในบรเวณชองทองตรงตาแหนงท�ต �ากวาตาแหนงอณฑะเดม ผลการทดลองจะเปนอยางไร
ไมมการเจรญเตบโต ลกษณะของไกเพศผ
มลกษณะเปนไกเพศเมย ตวมขนาดเลก มหางส�น
การท�ไกตวผมหงอนและขนยาวกวาตวเมย เปนเพราะการทางานของฮอรโมนใด
estosterone
Exocrine gland) คอ ขอใด ตบออน อณฑะ รงไข ตอมน�าลาย ตอมน�าตา ตอมเหง�อ ตอมสรางน�าเล�ยงอสจ อณฑะ รงไข ตอมไพเนยล ตอมไทรอยด ตอมน�าลาย
สวสดคะเพอนๆ ธนยาจะใหเพอนๆมาลองทาแบบทดสอบกอนเรยนเกยวกบระบบตอมไรทอ กนกอนนะคะ
แบบทดสอบกอนเรยน
เร�อง ตอมไรทอ
7 บทเรยนโปรแกรม เร�อง ตอมไรทอ
ถกตองท�สดเพยงขอเดยว แลวกากบาท ( × )
จากน�นนาอณฑะลกไกอกตวหน�งมาปลกถายลงในบรเวณชองทองตรงตาแหนงท�ต �ากวาตาแหนงอณฑะเดม ผลการทดลองจะเปนอยางไร
เปนเพราะการทางานของฮอรโมนใด
www.kroo
bann
ok.co
m
Page 8
8 บทเรยนโปรแกรม เร�อง ตอมไรทอ
4. ขอใดกลาวไมถกตอง ก. ตอมไรทอท�จาเปนตอรางกายถาถกทาลายจะทาใหเสยชวตได ข. ตอมมทอเปนตอมท�มทอลาเลยงสารตางๆ ไดแก ตอมน�าลาย ตอมน�าตา ค. ตอมไรทอทาหนาท�สรางฮอรโมนเพ�อควบคมการทางานของระบบตางๆ ของรางกาย ง. ตอมมทอจะสรางสารเคมข�นโดยอาศยระบบเลอดในการลาเลยงไปยง อวยวะ เปาหมาย
5. ขอใดเปนการทางานของตอมไรทอท�ถกควบคมโดยระบบประสาท 1 ตอมไพเนยล (Pineal gland) 2. ตอมไทรอยด (Thyroid gland) 3. ตอมใตสมอง (Pituitary gland ) 4. ตอมพาราไทรอยด (Parathyroid gland) ก. ขอ 1 , 2 ข. ขอ 1 , 3 ค. ขอ 2 , 3 ง. ขอ 2 , 4
6. นวโรซครทอรเซลล (Neurosecretory cell) เปนเซลลประสาทท�เปล�ยนไปสรางฮอรโมนใด ก. Oxytocin ข. Prolactin ค. Epinephrine ง. Growth hormone
7. ตอมไรทอขอใดท�เปล�ยนแปลงและเจรญพฒนามาจากระบบประสาท ก. ตอมไพเนยล (Pineal gland) ข. ตอมไทรอยด (Thyroid gland) ค. ตอมใตสมองสวนหนา (Anterior lobe of pituitary gland) ง. ตอมใตสมองสวนกลาง (Interior lobe of pituitary gland)
www.kroo
bann
ok.co
m
Page 9
8. ตอมไพเนยล (Pineal gland
ก. ตอมใตสมองสวนหลง ข. ตอมใตสมองสวนกลาง ค. สวนลางของสมองสวนไฮโพทาลามส ง. เหนอสมองสวนกลาง
9. ตอมไรทอในขอใดท�จาเปนตอชวตหากขาดจะทาใหตายได ก. ตอมไทมส อณฑะ ตบออน ข. ตอมใตสมอง ตอมไพเนยล ตอมไทรอยด ค. ตอมพาราไทรอยด ง. ตอมพาราไทรอยด ตอมใตสมอง
10. ตอมไรทอขอใดท�ฝงอย ก. ตอมไทมส ( ข. ตอมไพเนยล ค. ตอมหมวกไต ง. ตอมพาราไทรอยด
บทเรยนโปรแกรม เร�อง ตอมไรทอ
ineal gland) อยบรเวณใดของรางกาย ตอมใตสมองสวนหลง ตอมใตสมองสวนกลาง สวนลางของสมองสวนไฮโพทาลามส เหนอสมองสวนกลางระหวางสมองเซรบรมท�ง 2 ขาง
ตอมไรทอในขอใดท�จาเปนตอชวตหากขาดจะทาใหตายได ตอมไทมส อณฑะ ตบออน ตอมใตสมอง ตอมไพเนยล ตอมไทรอยด ตอมพาราไทรอยด ตบออน ตอมหมวกไต ตอมพาราไทรอยด ตอมใตสมอง ตอมหมวกไต
งอยบรเวณดานหลงของตอมไทรอยด (Thymus gland)
ตอมไพเนยล (Pineal gland) ตอมหมวกไต (Adrenal gland ) ตอมพาราไทรอยด (Parathyroid gland)
9 บทเรยนโปรแกรม เร�อง ตอมไรทอ www.kr
ooba
nnok
.com
Page 10
10 บทเรยนโปรแกรม เร�อง ตอมไรทอ
บทเรยนโปรแกรม
เลมท� 1
เร�อง ตอมไรทอ ( Endocrine gland )
จดประสงคการเรยนร 1. วเคราะห อธบายและสรปผลการทดลองของนกวทยาศาสตรท� ศกษาการเจรญของลกษณะท�สองของเพศในไก ได 2. เปรยบเทยบความแตกตางระหวางตอมมทอและตอมไรทอได 3. ระบตาแหนงของตอมไรทอท�สาคญในรางกายของคนได 4. เปรยบเทยบความแตกตางระหวางการควบคมการทางานของ
รางกายโดยระบบประสาทกบระบบตอมไรทอได
www.kroo
bann
ok.co
m
Page 11
ในป พ.ศ.2391 เพ�อศกษาการเปล�ยนแปลงทางสรรวทยาของลกไกเพศผไปเปนไกเพศผท�โตเตมวยโดยแบงการทดลองเปน 3 กลมคอ
ระบบตอมไรทอ (Endocrine
ส�งมชวตจะสามารถดารงชวตอยไดอยางปกตจาเปนตองมการทางานท�สอดคลองกนอยางเหมาะสมของระบบตางๆ การควบคมดงกลาวจดแบงได ประสาท (Nervous systemประสานงานอยางใกลชดของระบบท�งสอง เรยกวา ระบบประสานงาน system) การทางานของระบบกลามเน�อ การรบร การตอบสนองส�งเราตางๆ เปนหนาท�ของระบบประสาท สวนการควบคมลกษณะท�เปล�ยนแปลงของของวยหนมสาวท�เกดข�นอยางตอเน�อง การควบคมปรมาณสารบางอยางในรางกายเปนหนาท�ของตอมไรทอท�สรางสารเคม ท�เรยกวา ฮอรโมน ของอวยวะเปาหมาย
การทดลองของ
ท�มา : http://www.pibul.ac.th/vichakan/sciweb/Biology
บทเรยนโปรแกรม เร�อง ตอมไรทอ
2391 นกสรรวทยาชาวเยอรมน อารโนล เอ เบอรโทลดศกษาการเปล�ยนแปลงทางสรรวทยาของลกไกเพศผไปเปนไกเพศผท�โตเตมวยโดยแบง
กลมคอ
ndocrine system)
ส�งมชวตจะสามารถดารงชวตอยไดอยางปกตจาเปนตองมการทางานท�สอดคลองกนอยางเหมาะสมของระบบตางๆ การควบคมดงกลาวจดแบงได 2 ระบบ คอ ระบบ
ervous system) และระบบตอมไรทอ (Endocrine system) การทางานประสานงานอยางใกลชดของระบบท�งสอง เรยกวา ระบบประสานงาน
การทางานของระบบกลามเน�อ การรบร การตอบสนองส�งเราตางๆ เปนหนาท�ของระบบประสาท สวนการควบคมลกษณะท�เปล�ยนแปลงของรางกายคอยเปนคอยไปของวยหนมสาวท�เกดข�นอยางตอเน�อง การควบคมปรมาณสารบางอยางในรางกายเปนหนาท�ของตอมไรทอท�สรางสารเคม ท�เรยกวา ฮอรโมน (Hormone)ไปควบคมการทางานของอวยวะเปาหมาย (Target organ)
การทดลองของ อารโนล เอ เบอรโทลด ( Arnold A. Berthold )
http://www.pibul.ac.th/vichakan/sciweb/Biology42042/Hormone/Hormone/html
สวสดคะเพอนๆ ธนยาจะพาเพอนๆไปศกษาการทดลองของนกวทยาศาสตรกนกอนนะคะ
11 บทเรยนโปรแกรม เร�อง ตอมไรทอ
อารโนล เอ เบอรโทลด ไดทาการทดลองศกษาการเปล�ยนแปลงทางสรรวทยาของลกไกเพศผไปเปนไกเพศผท�โตเตมวยโดยแบง
ส�งมชวตจะสามารถดารงชวตอยไดอยางปกตจาเปนตองมการทางานท�สอดคลองระบบ คอ ระบบ
การทางานประสานงานอยางใกลชดของระบบท�งสอง เรยกวา ระบบประสานงาน (Coordinating
การทางานของระบบกลามเน�อ การรบร การตอบสนองส�งเราตางๆ เปนหนาท�รางกายคอยเปนคอยไป
ของวยหนมสาวท�เกดข�นอยางตอเน�อง การควบคมปรมาณสารบางอยางในรางกายเปนไปควบคมการทางาน
Arnold A. Berthold )
Hormone/Hormone/html
ธนยาจะพาเพอนๆไปศกษาการทดลองของนกวทยาศาสตร
กรอบท� 1
www.kroo
bann
ok.co
m
Page 12
กลมท� 1 เปนลกไกเพศผปกตแลวปลอยใหมการเจรญเตบโตตามปกตพบวาลกไก เจรญเตบโตเปนไกเพศผตามปกต มหงอน มเหนยงคอยาว รกการตอส
กลมท� 2 เปนลกไกท�ถกตดลกอณฑะออก แลวตดตามสงเกตการเจรญเตบโตของลกไกจน เจรญเปนไกท�โตเตมวยพบวาเม�อโตเตมวยจะมลกษณะคลายไกเพศเมยคอ หงอนและเหนยงคอส�นขนหางส�นและมนสยไมคอยตอสกบไกตวอ�น
อณฑะเกาตดท�ง
บทเรยนโปรแกรม เร�อง ตอมไรทอ
เปนลกไกเพศผปกตแลวปลอยใหมการเจรญเตบโตตามปกตพบวาลกไกเจรญเตบโตเปนไกเพศผตามปกต มหงอน มเหนยงคอยาว และหางยาว
เปนลกไกท�ถกตดลกอณฑะออก แลวตดตามสงเกตการเจรญเตบโตของลกไกจนเจรญเปนไกท�โตเตมวยพบวาเม�อโตเตมวยจะมลกษณะคลายไกเพศเมยคอหงอนและเหนยงคอส�นขนหางส�นและมนสยไมคอยตอสกบไกตวอ�น
ไกเตมวยเพศผท�ถกตดอณฑะ
คาถาม : สงใดทยนยนวาอณฑะควบคมการแสดงลกษณะ เพศผของไก
12 บทเรยนโปรแกรม เร�อง ตอมไรทอ
เปนลกไกเพศผปกตแลวปลอยใหมการเจรญเตบโตตามปกตพบวาลกไก และหางยาว
เปนลกไกท�ถกตดลกอณฑะออก แลวตดตามสงเกตการเจรญเตบโตของลกไกจน เจรญเปนไกท�โตเตมวยพบวาเม�อโตเตมวยจะมลกษณะคลายไกเพศเมยคอไมม หงอนและเหนยงคอส�นขนหางส�นและมนสยไมคอยตอสกบไกตวอ�น
ไกเตมวยเพศผท�ถกตดอณฑะ
กรอบท� 2
สงใดทยนยนวาอณฑะควบคมการแสดงลกษณะ
www.kroo
bann
ok.co
m
Page 13
กลมท� 3 เปนลกไกท�ถกตดลกอณฑะออก แลวนาอณฑะของลกไกตวอ�น มาใสแทนท�ใน ตาแหนงใหมใตอณฑะเดม เลกนอยแลวพบตอมาวาอณฑะใหมมเลอดมาหลอเล�ยง และสามารถทางานไดเม�อลกไกเจรญเตบโตตอไปจนเตมวยมลกษณะเปนไกเพศผ ตามปกต มหงอน มเหนยงคอยาวและหางยาว รกการตอส
เฉลยเฉลยเฉลยเฉลย
ไกท�ไมตดอณฑะออกเม�อโตเตมวยจะมหงอนและเหนยงคอและมขนท�หางยาว ดงการทดลองท� และมเหนยงส!น ไมมเดอย ขนท�หางส!นซ�งคลายลกษณะเพศเมยและมนสยไมคอยตอสกบไกตวอ�นๆ
บทเรยนโปรแกรม เร�อง ตอมไรทอ
เปนลกไกท�ถกตดลกอณฑะออก แลวนาอณฑะของลกไกตวอ�น มาใสแทนท�ในตาแหนงใหมใตอณฑะเดม เลกนอยแลวพบตอมาวาอณฑะใหมมเลอดมาหลอเล�ยงและสามารถทางานไดเม�อลกไกเจรญเตบโตตอไปจนเตมวยมลกษณะเปนไกเพศผ ตามปกต มหงอน มเหนยงคอยาวและหางยาว รกการตอส
อณฑะเกาตดท�ง ใสอณฑะใหมท�ตาแหนงใหม ไกตวผท�มอณฑะใหม
เกงมากคะ เรามาศกษาการทดลองกนตอเลยนะคะ
คาถาม คาถาม คาถาม คาถาม : : : : นกเรยนจะสรปการทดลองนไดวาอยางไรนกเรยนจะสรปการทดลองนไดวาอยางไรนกเรยนจะสรปการทดลองนไดวาอยางไรนกเรยนจะสรปการทดลองนไดวาอยางไร
ไกท�ไมตดอณฑะออกเม�อโตเตมวยจะมหงอนและเหนยงคอ มเดอยและมขนท�หางยาว ดงการทดลองท� 1 สวนไกท�ตดอณฑะออกจะหงอนและมเหนยงส!น ไมมเดอย ขนท�หางส!นซ�งคลายลกษณะเพศเมยและมนสยไมคอยตอสกบไกตวอ�นๆ
13 บทเรยนโปรแกรม เร�อง ตอมไรทอ
เปนลกไกท�ถกตดลกอณฑะออก แลวนาอณฑะของลกไกตวอ�น มาใสแทนท�ใน ตาแหนงใหมใตอณฑะเดม เลกนอยแลวพบตอมาวาอณฑะใหมมเลอดมาหลอเล�ยง และสามารถทางานไดเม�อลกไกเจรญเตบโตตอไปจนเตมวยมลกษณะเปนไกเพศผ
กรอบท� 3
ไกตวผท�มอณฑะใหม
นกเรยนจะสรปการทดลองนไดวาอยางไรนกเรยนจะสรปการทดลองนไดวาอยางไรนกเรยนจะสรปการทดลองนไดวาอยางไรนกเรยนจะสรปการทดลองนไดวาอยางไร www.kroo
bann
ok.co
m
Page 14
ท�มา : http://watchawan.blogspot.com/2010/05/blog
ในรางกายของคนมตอมท�เก�ยวของกบระบบการทางาน ตอมมทอ (Exocrine
ออกฤทธF โดยอาศยทอลาเลยงของตอมท�สรางสารเคมน�นโดยเฉพาะ อกตอมหน�ง คอ ตอมไรทอ (Endocrine glandเซลลเปาหมาย (Target เน�องจากเปนตอมท�ไมมทอลาเลยงของตอมโดยเฉพาะ
คาถาม
เฉลยเฉลยเฉลยเฉลย สรปผลการทดลองของอารโนล เอ เบอรโทลด สรปไดวา อณฑะของไกผลตสารเคมซ�งลาเลยงไปตามระบบหมนเวยนเลอด เพ�อควบคมการเจรญของลกษณะเพศผของไก ซ�งการศกษาตอมาพบวาสารเคมน! คอ ฮอรโมน
บทเรยนโปรแกรม เร�อง ตอมไรทอ
รปแสดงโครงสรางตอมมทอและตอมไรทอ http://watchawan.blogspot.com/2010/05/blog-post_2433.html
ในรางกายของคนมตอมท�เก�ยวของกบระบบการทางาน 2 ประเภท คอ Exocrine gland) เปนตอมท�สรางสารเคมออกมาแลวสงไปยงตาแหนงท�
ออกฤทธF โดยอาศยทอลาเลยงของตอมท�สรางสารเคมน�นโดยเฉพาะ อกตอมหน�ง คอ ndocrine gland) เปนตอมท�สรางสารเคมออกมาแลวสงไปยงอวยวะหรอ
Target organ) เพ�อออกฤทธF โดยอาศยระบบการหมนเวยนเลอด เน�องจากเปนตอมท�ไมมทอลาเลยงของตอมโดยเฉพาะ
คาถาม : ตอมไรทอและตอมมทอแตกตางกนอยางไร
สรปผลการทดลองของอารโนล เอ เบอรโทลด ท!ง 3 ชดน! สรปไดวา อณฑะของไกผลตสารเคมซ�งลาเลยงไปตามระบบหมน เวยนเลอด เพ�อควบคมการเจรญของลกษณะเพศผของไก ซ�งการศกษาตอมาพบวาสารเคมน! คอ ฮอรโมน
ตอบคาถามไดถกตองคะ เยยมมากเลย เราไปศกษาเรองตอมไรทอกนตอเลยคะ
14 บทเรยนโปรแกรม เร�อง ตอมไรทอ
post_2433.html
ประเภท คอ เปนตอมท�สรางสารเคมออกมาแลวสงไปยงตาแหนงท�
ออกฤทธF โดยอาศยทอลาเลยงของตอมท�สรางสารเคมน�นโดยเฉพาะ อกตอมหน�ง คอ เปนตอมท�สรางสารเคมออกมาแลวสงไปยงอวยวะหรอ
โดยอาศยระบบการหมนเวยนเลอด
กรอบท� 4
www.kroo
bann
ok.co
m
Page 15
ประเภทของตอมไรทอ ตอมไรทอแบงออกเปน 1. ตอมไรทอท�จาเปนตอรางกาย
ฮอรโมนท�สาคญตอรางกาย ซ� งถารางกายขาดฮอรโมนเหลาน� จะทาใหถงแกชวตได ไดแก ตอมหมวกไตสวนนอก 2. ตอมไรทอท�ไมจาเปน
ฮอรโมนท�รางกายขาดฮอรโมนน� รางกายยงสามารถดารงอยได แตจะมความผดปกตตามหนาท�ของฮอรโมนท�ขาดไป ไดแก ตอมไทมส รงไข และอณฑะเปนตน นอกจากน�สามารถจาแนก 1. ตอมไรทอท�อสระจากตอมใตสมอง
ตบออน ตอมพาราไทรอยด 2. ตอมไรทอท�ถกควบคมดวยระบบประสาทตอมหมวกไต
3. ตอมไรทอท�ถกควบคมดวยตอมใตสมองสวนหนาตอมหมวกไตสวนนอก อณฑะและรงไข
คาถาม :
เฉลยเฉลยเฉลยเฉลย
ตอมไรทอ เปนตอมท�สรางฮอรโมนออกมาแลวจะอาศยหลอดเลอดในการลาเลยงไปยงเซลลหรออวยวะเปาหมายสวนตอมมทอเม�อสรางสารเคมออกมาแลวอาศยทอลาเลยงของตอมท�สรางสารเคมน!นโดยเฉพาะ
บทเรยนโปรแกรม เร�อง ตอมไรทอ
เพอนๆ เกงมากคะ เราไปศกษากนตอนะคะ
ตอมไรทอแบงออกเปน 2 ประเภทใหญๆตามความจาเปนตอรางกาย คอ
ตอมไรทอท�จาเปนตอรางกาย(Essential Endocrine gland) หมายถงตอมท�ผลตฮอรโมนท�สาคญตอรางกาย ซ� งถารางกายขาดฮอรโมนเหลาน� จะทาใหถงแกชวตได ไดแก
หมวกไตสวนนอก ตอมพาราไทรอยด กลมเซลลไอสเลตออฟลงเกอรฮนสในตบออนตอมไรทอท�ไมจาเปน(Non-essential Endocrine gland) หมายถงตอมท�ผลต
ฮอรโมนท�รางกายขาดฮอรโมนน� รางกายยงสามารถดารงอยได แตจะมความผดปกตตามหนาท�ของฮอรโมนท�ขาดไป ไดแก ตอมไพเนยล ตอมใตสมอง ตอมหมวกไตสวนใน ตอมไทรอยด
รงไข และอณฑะเปนตน นอกจากน�สามารถจาแนกตอมไรทอตามการทางานออกเปน 3 กลมใหญๆ คอ
ตอมไรทอท�อสระจากตอมใตสมอง ไดแก กลมเซลลไอสเลตออฟลงเกอรฮนสของ ตอมพาราไทรอยด ตอมหมวกไต ตอมไทมส กระเพาะอาหาร และลาไสเลก
ตอมไรทอท�ถกควบคมดวยระบบประสาท ไดแก ตอมไพเนยล ตอมใตสมอง และ
ตอมไรทอท�ถกควบคมดวยตอมใตสมองสวนหนา ไดแก ตอมไทรอยด ตอมหมวกไตสวนนอก อณฑะและรงไข
: ถาตอมไรทอในรางกายไมทางานจะเกดอะไรขนกบรางกาย
เปนตอมท�สรางฮอรโมนออกมาแลวจะอาศย หลอดเลอดในการลาเลยงไปยงเซลลหรออวยวะเปาหมายสวนตอมมทอเม�อสรางสารเคมออกมาแลวอาศยทอลาเลยงของตอมท�สราง
15 บทเรยนโปรแกรม เร�อง ตอมไรทอ
กรอบท� 5
หมายถงตอมท�ผลต ฮอรโมนท�สาคญตอรางกาย ซ� งถารางกายขาดฮอรโมนเหลาน� จะทาใหถงแกชวตได ไดแก
กลมเซลลไอสเลตออฟลงเกอรฮนสในตบออน หมายถงตอมท�ผลต
ฮอรโมนท�รางกายขาดฮอรโมนน� รางกายยงสามารถดารงอยได แตจะมความผดปกตตามหนาท�ตอมใตสมอง ตอมหมวกไตสวนใน ตอมไทรอยด
กลมใหญๆ คอ ไดแก กลมเซลลไอสเลตออฟลงเกอรฮนสของ
กระเพาะอาหาร และลาไสเลก
ไดแก ตอมไพเนยล ตอมใตสมอง และ
ไดแก ตอมไทรอยด
ถาตอมไรทอในรางกายไมทางานจะเกดอะไรขนกบรางกาย
www.kroo
bann
ok.co
m
Page 16
รปแสดงตอมไรทอและตาแหนงของตอมไรทอ
เกงมากเลยคะเพอน ๆ รจกตอมไรทอและตาแหนงบรเวณตางๆของตอมไรทอนะคะ ตามมาเลยคะ
เฉลยเฉลยเฉลยเฉลย
การทางานของรางกายจะผดปกตระบบตางๆในรางกายจะทางานไมถกตองและทาใหเสยชวตได
บทเรยนโปรแกรม เร�อง ตอมไรทอ
รปแสดงตอมไรทอและตาแหนงของตอมไรทอ ท�มา http://endocrinesystem4.blogspot.com/
เกงมากเลยคะเพอน ๆ ธนยาจะพาเพอนๆไปรจกตอมไรทอและตาแหนงบรเวณตางๆของตอมไรทอนะคะ ตามมาเลยคะ
เพอนๆรจกตอมไรทอและตาแหนงตางๆของตอมไรทอแลว ทน เราไปศกษาโครงสรางของตอมไรทอกนตอนะคะ
การทางานของรางกายจะผดปกตระบบตางๆในรางกายจะทางานไมถกตองและทาใหเสยชวตได
16 บทเรยนโปรแกรม เร�อง ตอมไรทอ
เพอนๆรจกตอมไรทอและตาแหนงตางๆของตอมไรทอแลว ทน เราไปศกษาโครงสรางของ
กรอบท� 6
www.kroo
bann
ok.co
m
Page 17
โครงสรางของตอมไรทอ
ตอมไรทอเปนเน�อเย�อหรอกลมเซลลทาหนาท�สรางฮอรโมน ไมมทอสาหรบลาเลยงฮอรโมนไปยงอวยวะเปาหมาย แตอาศยระบบหมนเวยนเลอดในการลาเลยง จงพบวาโครงสรางของตอมไรทอมหลอดเลอดฝอยแทรกอยจานวนมาก เซลลท�เปนสวนประกอบสาคญของตอมไรทอม 1. เซลลพาเรนไคมา
พบในเน�อเย�อของตอมไรทอท�วๆไป มหลอดเลอดฝอยแทรกอยจานวนมาก ภายในเน�อเย�อมชองเลอดเลกๆ (Blood sinusoid)
2. เซลลเย�อบผว
เซลลในเน�อเย�อของตอมไทรอยด ประกอบดวย เซลลช�นเดยว จดเรยงตวในลกษณะท�เปนถง (Follicle) มชองกลวงอยตรงกลางและมชองเลอดขนาดเลกแทรกอยจานวนมาก
3. นวโรซคลทอรเซลล
เปนเซลลประสาทท�เปล�ยนไปทาหนาท�ในการสรางฮอรโมน เชน นวโรซคลทอรเซลลในสมองสวนไฮโพทาลามสทาหนาท�สรางฮอรโมนออกซโทซน (Oxytocin) และฮอรโมนแอนตไดยเรตก (Antidiuretic hormone
ท�มา: พจน แสงมณและขวญสดา ประวะภโต
คาถาม
บทเรยนโปรแกรม เร�อง ตอมไรทอ
โครงสรางของตอมไรทอ ตอมไรทอเปนเน�อเย�อหรอกลมเซลลทาหนาท�สรางฮอรโมน ไมมทอสาหรบลาเลยง
ฮอรโมนไปยงอวยวะเปาหมาย แตอาศยระบบหมนเวยนเลอดในการลาเลยง จงพบวาโครงสรางของตอมไรทอมหลอดเลอดฝอยแทรกอยจานวนมาก เซลลท�เปนสวนประกอบสาคญของตอมไรทอม 3 ชนด คอ
เซลลพาเรนไคมา (Parenchyma cell) พบในเน�อเย�อของตอมไรทอท�วๆไป มหลอดเลอดฝอย แทรกอยจานวนมาก ภายในเน�อเย�อมชองเลอดเลกๆ
เซลลเย�อบผว (Epithelial cell) เชน เซลลในเน�อเย�อของตอมไทรอยด ประกอบดวย เซลลช�นเดยว จดเรยงตวในลกษณะท�เปนถง
มชองกลวงอยตรงกลางและมชองเลอด ขนาดเลกแทรกอยจานวนมาก
นวโรซคลทอรเซลล (Neurosecretory cell) เปนเซลลประสาทท�เปล�ยนไปทาหนาท�ในการสราง
ฮอรโมน เชน นวโรซคลทอรเซลลในสมองสวน ไฮโพทาลามสทาหนาท�สรางฮอรโมนออกซโทซน
และฮอรโมนแอนตไดยเรตก Antidiuretic hormone)
พจน แสงมณและขวญสดา ประวะภโต. Compact ชววทยา ม.5 เลม
คาถาม : กลมฮอรโมนทผลตจากเซลลประสาทจะถกสงไปยง อวยวะเปาหมายไดอยางไร
17 บทเรยนโปรแกรม เร�อง ตอมไรทอ
ตอมไรทอเปนเน�อเย�อหรอกลมเซลลทาหนาท�สรางฮอรโมน ไมมทอสาหรบลาเลยงฮอรโมนไปยงอวยวะเปาหมาย แตอาศยระบบหมนเวยนเลอดในการลาเลยง จงพบวาโครงสรางของตอมไรทอมหลอดเลอดฝอยแทรกอยจานวนมาก เซลลท�เปนสวนประกอบ
เลม 3. 2555: 148
กรอบท� 7
กลมฮอรโมนทผลตจากเซลลประสาทจะถกสงไปยง
www.kroo
bann
ok.co
m
Page 18
รปแสดงเน&อเย�อบผวของกระเพาะอาหารช&นมวโคซาท�มา : http://coloncancer.about.com/od/thebasics/ig/Colon20/Mucosa.htm
ท�มา: http://www.walgreens.com/adamHtml/bodyguides/reftext/html/dige_sys_fin.html
ยงไมจบแคนนะคะโครงสรางของตอมไรทอบางสวนแลว เราเพมเตมกนตออกนดนะค
นอกจากน�ยงพบวาเน�อเย�อบางชนดไมมโครงสรางเปนตอมไรทอแตทาหนาท�เปนตอมไรทอ เชน เน�อเย�อในเย�อบผวของกระเพาะอาหารช�นมวโคซาสรางฮอรโมนแกสตรน ทาหนาท�สรางฮอรโมนซครทน
เฉลยเฉลยเฉลยเฉลย
สงไปตามแอกซอนของเซลลประสาท จนกระท�งถงปลายประสาท เขาสระบบไหลเวยนโลหต ไปมผลตออวยวะเปาหมาย
บทเรยนโปรแกรม เร�อง ตอมไรทอ
รปแสดงเน&อเย�อบผวของกระเพาะอาหารช&นมวโคซา http://coloncancer.about.com/od/thebasics/ig/Colon-Anatomy
รปแสดงเย�อบผวลาไสเลกสวนดโอดนม
http://www.walgreens.com/adamHtml/bodyguides/reftext/html/dige_sys_fin.html
ยงไมจบแคนนะคะ......เอาหละคะไดเรยนรเกยวกบโครงสรางของตอมไรทอบางสวนแลว เรามาศกษาเพมเตมกนตออกนดนะคะ
นอกจากน�ยงพบวาเน�อเย�อบางชนดไมมโครงสรางเปนตอมไรทอแตทาหนาท�เน�อเย�อในเย�อบผวของกระเพาะอาหารช�นมวโคซา (Mucosa
สรางฮอรโมนแกสตรน (Gastrin) และเย�อบผวของลาไสเลกสวนดโอดนม ทาหนาท�สรางฮอรโมนซครทน (Secretin)
อกซอนของเซลลประสาท จนกระท�งถงปลายประสาท เขาสระบบไหลเวยนโลหต ไปมผลตออวยวะเปาหมาย
18 บทเรยนโปรแกรม เร�อง ตอมไรทอ
Anatomy--Cross-Section-.--
http://www.walgreens.com/adamHtml/bodyguides/reftext/html/dige_sys_fin.html
กรอบท� 8
นอกจากน�ยงพบวาเน�อเย�อบางชนดไมมโครงสรางเปนตอมไรทอแตทาหนาท�Mucosa) มหนาท�
และเย�อบผวของลาไสเลกสวนดโอดนม (Duodenum)
www.kroo
bann
ok.co
m
Page 19
การเจรญของตอมไรทอ
การเจรญของตอมไรทอสวนใหญเจรญมาจากเย�อบผวของเน�อเย�อช�นตางๆของเอมบรโอ (Embryonic germ layerเอมบรโออายไดประมาณ ของเอมบรโอมการเจรญพฒนาเปนไปตอมไรทอชนดตางๆดงน� 1. เน&อเย�อช&นนอก และตอมหมวกไตสวนใน 2. เน&อเย�อช&นกลาง
สวนนอก รงไขและอณฑะ 3. เน&อเย�อช&นใน
ตอมพาราไทรอยดและกลมเซลลไอสเลตออฟลงเกอรฮนนสของตบออน ท�มา :
บทเรยนโปรแกรม เร�อง ตอมไรทอ
การเจรญของตอมไรทอ การเจรญของตอมไรทอสวนใหญเจรญมาจากเย�อบผวของเน�อเย�อช�นตางๆของEmbryonic germ layer) ต�งแตเอมบรโอมอายประมาณ 3-12 สปดาห จนกระท�ง
เอมบรโออายไดประมาณ 7-16 สปดาห ตอมไรทอจงจะเจรญอยางสมบรณเน�อเย�อแตละช�นของเอมบรโอมการเจรญพฒนาเปนไปตอมไรทอชนดตางๆดงน�
เน&อเย�อช&นนอก (Ectoderm) มการเจรญพฒนาไปเปนตอมใตสและตอมหมวกไตสวนใน
นกลาง (Mesoderm) มการเปล�ยนแปลงและพฒนาไปเปนตอมหมวกไตสวนนอก รงไขและอณฑะ
น&อเย�อช&นใน (Endoderm) มการเปล�ยนแปลงและพฒนาไปเปนตอมไทรอยด ตอมพาราไทรอยดและกลมเซลลไอสเลตออฟลงเกอรฮนนสของตบออน
: http://lallicareclinic.ca/what_is_acupuncture.html
เพอนๆคะ ธนยาจะพาไปศกษาเกยวกบการเจรญเตบโตของตอมไรทอวาเปนอยางไรนะคะ....ไปดกนเลยคะ
19 บทเรยนโปรแกรม เร�อง ตอมไรทอ
การเจรญของตอมไรทอสวนใหญเจรญมาจากเย�อบผวของเน�อเย�อช�นตางๆของสปดาห จนกระท�ง
ตอมไรทอจงจะเจรญอยางสมบรณเน�อเย�อแตละช�น
มการเจรญพฒนาไปเปนตอมใตสมอง,ตอมไพเนยล
มการเปล�ยนแปลงและพฒนาไปเปนตอมหมวกไต
มการเปล�ยนแปลงและพฒนาไปเปนตอมไทรอยด
http://lallicareclinic.ca/what_is_acupuncture.html
กรอบท� 9
www.kroo
bann
ok.co
m
Page 20
จงตอบคาถามดงตอไปน&
1. จากการทดลองของเจรญของลกษณะเพศผของไก..........................................................................................................................................................................................................................................2. ตอมไรทอท�จาเปนตอชวตของคนเราไดแกอะไรบางและสาคญอยางไร ...........................................................................................................................................................................................................................................3. ระบบฮอรโมนและระบบประสาทมความสมพนธกนอยางไร ........................................................................................................................................................................................................................................................................ 4. ตอมมทอและตอมไรทอมการลาเลยงสารเคมเหมอนหรอแตกตางกนหรอไม อยางไร(1 คะแนน) ...................................................................................................................................................................5. ตอมไรทอนอกจากไมมทอแลวยงมลกษณะพเศษอยางไร ..................................................................................................................................................................................6. เน�อเย�อช�นนอกของเอมบรโอมการพฒนาไปเปนตอมไรทอใดบาง .......................................................................................................................................................................................................................
เพอนๆ คนเกงตงใจทาแบบฝกหดกนเตมทเลยนะคะ..เดยวเราไปดเฉลยในหนาถดไปกนเลยคะ
บทเรยนโปรแกรม เร�อง ตอมไรทอ
จงตอบคาถามดงตอไปน&
แบบฝกหด
จากการทดลองของอารโนล เอ เบอรโทลด( Arnold A. Berthold ) อณฑะมผลตอการเจรญของลกษณะเพศผของไกอยางไร (2 คะแนน) ..............................................................................................................................................................................................................................................................................
ตอมไรทอท�จาเปนตอชวตของคนเราไดแกอะไรบางและสาคญอยางไร ........................................................................................................................................................................................................................................................................
ระบบฮอรโมนและระบบประสาทมความสมพนธกนอยางไร (2 คะแนน.............................................................................................................................
........................................................................................................................... ตอมมทอและตอมไรทอมการลาเลยงสารเคมเหมอนหรอแตกตางกนหรอไม อยางไร
.................................................................................................................................................
.............................................................................................................................รทอนอกจากไมมทอแลวยงมลกษณะพเศษอยางไร (2 คะแนน)
.............................................................................................................................
...........................................................................................................................................เน�อเย�อช�นนอกของเอมบรโอมการพฒนาไปเปนตอมไรทอใดบาง (1
.................................................................................................................................................
.............................................................................................................................
เพอนๆ คนเกงตงใจทาแบบฝกหดกนเตมทเลยนะคะเดยวเราไปดเฉลยในหนาถดไปกนเลยคะ
20 บทเรยนโปรแกรม เร�อง ตอมไรทอ
อณฑะมผลตอการ
...............................................................................................................................................................................
ตอมไรทอท�จาเปนตอชวตของคนเราไดแกอะไรบางและสาคญอยางไร (2 คะแนน) .................................................................................................................................................
............................. คะแนน)
............................................................................................................................................................................................................................................................................
ตอมมทอและตอมไรทอมการลาเลยงสารเคมเหมอนหรอแตกตางกนหรอไม อยางไร
.....................................................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
...................................................................................... 1 คะแนน)
........................................................................................................................................................................................................
www.kroo
bann
ok.co
m
Page 21
1. จากการทดลองของอารโนล เอ เบอรโทลดของลกษณะเพศผของไกตอบ จากการทดลอง พบวา เพ�อควบคมการเจรญของลกษณะเพศผของไกเหนยงยาว ขนหางยาวและมนสยรกการตอส ปราดเปรยว2. ตอมไรทอท�จาเปนตอชวตของคนเราไดแกอะไรบางและสาคญอยางไร ตอบ ตอมไรทอท�จาเปนตอชวตของคนเรา คอ กลมเซลลไอสเลตออฟล3. ระบบฮอรโมนและระบบประสาทมความสมพนธกนอยางไร ตอบ ระบบฮอรโมนและระบบประสาทมความสมพนธกน คอเซลลประสาทจะหล�งฮอรโมนประสาทไปตามกระแสเลอดเพ�อกระตนการทางานของเซลลเปาหมายเปนการทางานรวมกนระหวางระบบประสาทและระบบฮอรโมน จงเหนไดวาระบบฮอรโมนและระบบประสาทสมพนธกนอยางใกลชด เร4. ตอมมทอและตอมไรทอมการลาเลยงสารเคมเหมอนหรอแตกตางกนหรอไม อยางไร(1 คะแนน) ตอบ ตอมมทอใชทอในการลาเลยงสารท�ตอมสรางข�น สวนตอมไรทอไมมทอแตจะลาเลยงไปตามหลอดเลอด 5. ตอมไรทอนอกจากไมมทอแลวยงมลกษณะพเศษอยางไรตอบ ตอมไรทอนอกจากไมมทอแลวยงมลกษณะพเศษมาก 6. เน�อเย�อช�นนอกของเอมบรโอมการพฒนาไปเปนตอมไรทอใดบางตอบ ตอมหมวกไตสวนใน ตอมไพเนยล ตอมใตสมอง
บทเรยนโปรแกรม เร�อง ตอมไรทอ
เฉลยแบบฝกหด
อารโนล เอ เบอรโทลด( Arnold A. Berthold ) อณฑะมผลตอการเจรญของลกษณะเพศผของไกอยางไร (2 คะแนน)
จากการทดลอง พบวา อณฑะของไกผลตสารเคมซ� งลาเลยงไปตามระบบหมนเวยนเลอด เพ�อควบคมการเจรญของลกษณะเพศผของไกท�โตเตมวย ทาใหไกแสดงลกษณะ คอ มหงอน เหนยงยาว ขนหางยาวและมนสยรกการตอส ปราดเปรยว
ตอมไรทอท�จาเปนตอชวตของคนเราไดแกอะไรบางและสาคญอยางไร (ตอมไรทอท�จาเปนตอชวตของคนเรา คอ ตอมหมวกไตสวนนอก ตอมพาราไทรอยด
ลงเกอรฮนสของตบออน ระบบฮอรโมนและระบบประสาทมความสมพนธกนอยางไร (2 คะแนน
ระบบฮอรโมนและระบบประสาทมความสมพนธกน คอเซลลประสาทจะหล�งฮอรโมนประสาทไปตามกระแสเลอดเพ�อกระตนการทางานของเซลลเปาหมายเปนการทางานรวมกนระหวางระบบประสาทและระบบฮอรโมน จงเหนไดวาระบบฮอรโมนและระบบประสาทสมพนธกนอยางใกลชด เรยกรวมกนวาระบบประสานงาน (Coordinating)
ตอมมทอและตอมไรทอมการลาเลยงสารเคมเหมอนหรอแตกตางกนหรอไม อยางไร
ตอมมทอใชทอในการลาเลยงสารท�ตอมสรางข�น สวนตอมไรทอไมมทอแตจะลาเลยง
มมทอแลวยงมลกษณะพเศษอยางไร (2 คะแนน) ตอมไรทอนอกจากไมมทอแลวยงมลกษณะพเศษ คอมหลอดเลอดมาหลอเล�ยงจานวน
เน�อเย�อช�นนอกของเอมบรโอมการพฒนาไปเปนตอมไรทอใดบาง (1 คะแนนตอมหมวกไตสวนใน ตอมไพเนยล ตอมใตสมอง
เพอนๆ คนเกงตรวจดเฉลยแลวเปนยงไงบางคะ... ตอบไมถกไมเปนไรคะ ใหเพอนๆกลบไปศกษากนใหมนะคะแตถาไมมปญหาอะไรเราไปทาแบบทดสอบหลงเรยนกนเลยนะคะ
21 บทเรยนโปรแกรม เร�อง ตอมไรทอ
อณฑะมผลตอการเจรญ
อณฑะของไกผลตสารเคมซ� งลาเลยงไปตามระบบหมนเวยนเลอด ท�โตเตมวย ทาใหไกแสดงลกษณะ คอ มหงอน
(2 คะแนน) ตอมพาราไทรอยด
คะแนน) ระบบฮอรโมนและระบบประสาทมความสมพนธกน คอเซลลประสาทจะหล�งฮอรโมน
ประสาทไปตามกระแสเลอดเพ�อกระตนการทางานของเซลลเปาหมายเปนการทางานรวมกนระหวางระบบประสาทและระบบฮอรโมน จงเหนไดวาระบบฮอรโมนและระบบประสาท
ตอมมทอและตอมไรทอมการลาเลยงสารเคมเหมอนหรอแตกตางกนหรอไม อยางไร
ตอมมทอใชทอในการลาเลยงสารท�ตอมสรางข�น สวนตอมไรทอไมมทอแตจะลาเลยง
คอมหลอดเลอดมาหลอเล�ยงจานวน
คะแนน)
... ตอบไมถกไมเปนไรคะ ใหเพอนๆกลบไปศกษากนใหมนะคะแตถาไมมปญหาอะไรเราไปทาแบบทดสอบหลงเรยนกนเลยนะคะ
www.kroo
bann
ok.co
m
Page 22
22 บทเรยนโปรแกรม เร�อง ตอมไรทอ
คาช&แจง นกเรยนเลอกขอท�ถกตองท�สดเพยงขอเดยว แลวกากบาท ( × ) ลงในกระดาษคาตอบท�แจกให
แบบทดสอบหลงเรยน
1. การท�ไกตวผมหงอนและขนยาวกวาตวเมย เปนเพราะการทางานของฮอรโมนใด ก. Estrogen ข. Cortisone ค. Glucagon
ง. Testosterone
2. จากการทดลองโดยตดอณฑะของลกไกออก จากน�นนาอณฑะลกไกอกตวหน�งมาปลกถายลงในบรเวณชองทองตรงตาแหนงท�ต �ากวาตาแหนงอณฑะเดม ผลการทดลองจะเปนอยางไร ก. ไมมการเจรญเตบโต ข. มลกษณะของไกเพศผ ค. มลกษณะเปนไกเพศเมย ง. ตวมขนาดเลก มหางส�น
3. ตอมไรทอในขอใดท�จาเปนตอชวตหากขาดจะทาใหตายได ก. ตอมไทมส อณฑะ ตบออน ข. ตอมใตสมอง ตอมไพเนยล ตอมไทรอยด ค. ตอมพาราไทรอยด ตบออน ตอมหมวกไต ง. ตอมพาราไทรอยด ตอมใตสมอง ตอมหมวกไต
แบบทดสอบหลงเรยน เร�อง ตอมไรทอ
www.kroo
bann
ok.co
m
Page 23
23 บทเรยนโปรแกรม เร�อง ตอมไรทอ
4. ขอใดกลาวไมถกตอง ก. ตอมไรทอท�จาเปนตอรางกายถาถกทาลายจะทาใหเสยชวตได ข. ตอมมทอเปนตอมท�มทอลาเลยงสารตางๆ ไดแก ตอมน�าลาย ตอมน�าตา ค. ตอมไรทอทาหนาท�สรางฮอรโมนเพ�อควบคมการทางานของระบบตางๆ ของรางกาย ง. ตอมมทอจะสรางสารเคมข�นโดยอาศยระบบเลอดในการลาเลยงไปยง อวยวะ เปาหมาย
5. ขอใดเปนการทางานของตอมไรทอท�ถกควบคมโดยระบบประสาท 1 ตอมไพเนยล (Pineal gland) 2. ตอมไทรอยด (Thyroid gland) 3. ตอมใตสมอง (Pituitary gland ) 4. ตอมพาราไทรอยด (Parathyroid gland) ก. ขอ 1 , 2 ข. ขอ 1 , 3 ค. ขอ 2 , 3 ง. ขอ 2 , 4
6. ตอมไรทอท�ฝ�งอยบรเวณดานหลงของตอมไทรอยดคอขอใด ก. ตอมไทมส (Thymus gland) ข. ตอมไพเนยล (Pineal gland) ค. ตอมหมวกไต (Adrenal gland ) ง. ตอมพาราไทรอยด (Parathyroid gland)
7. ตอมมทอ (Exocrine gland) คอ ขอใด ก. ตบออน อณฑะ รงไข ข. ตอมน�าลาย ตอมน�าตา ตอมเหง�อ ค. ตอมสรางน�าเล�ยงอสจ อณฑะ รงไข ง. ตอมไพเนยล ตอมไทรอยด ตอมน�าลาย
www.kroo
bann
ok.co
m
Page 24
24 บทเรยนโปรแกรม เร�อง ตอมไรทอ
8. ตอมไรทอท�มการเปล�ยนแปลงและเจรญพฒนามาจากระบบประสาทไดแกขอใด ก. ตอมไพเนยล (Pineal gland) ข. ตอมไทรอยด (Thyroid gland) ค. ตอมใตสมองสวนหนา (Anterior lobe of pituitary gland) ง. ตอมใตสมองสวนกลาง (Interior lobe of pituitary gland)
9. นวโรซครทอรเซลล (Neurosecretory) เปนเซลลประสาทท�เปล�ยนไปสรางฮอรโมนใด ก. Oxytocin ข. Prolactin ค. Epinephrine ง. Growth hormone
10. ตอมไพเนยล (Pineal gland) อยบรเวณใดของรางกาย ก. ตอมใตสมองสวนหลง ข. ตอมใตสมองสวนกลาง ค. สวนลางของสมองสวนไฮโพทาลามส ง. เหนอสมองสวนกลางระหวางสมองเซรบรมท�ง 2 ขาง
เพอนตองซอสตยตอตนเองนะคะ อยาแอบเปดดเฉลยกอนนะคะ ขอใหทกคนโชคดคะ....
www.kroo
bann
ok.co
m
Page 25
25 บทเรยนโปรแกรม เร�อง ตอมไรทอ
����������ก �����������������ก �������
ขอท� คาตอบท�ถกตอง
1 ข
2 ง
3 ข
4 ง
5 ข
6 ก
7 ง
8 ง
9 ค
10 ง
www.kroo
bann
ok.co
m
Page 26
โอโฮ ! เกงมากๆเลยคะ เพอนๆ ลอง นบคะแนนซคะวาไดกคะแนน ถาตากวา กาลงใจนะคะ กลบไปทบทวนใหมอกครง
บทเรยนโปรแกรม เร�อง ตอมไรทอ
��������������������������������������
ขอท� คาตอบท�ถกตอง
1 ง
2 ข
3 ค
4 ง
5 ข
6 ง
7 ข
8 ง
9 ก
10 ง
เกงมากๆเลยคะ เพอนๆ ลอง นบคะแนนซคะวาไดกคะแนน ถาตากวา 7 คะแนน ไมตองหมดกาลงใจนะคะ กลบไปทบทวนใหมอกครง..... สๆ คะ
26 บทเรยนโปรแกรม เร�อง ตอมไรทอ
www.kroo
bann
ok.co
m
Page 27
27 บทเรยนโปรแกรม เร�อง ตอมไรทอ
บรรณานกรม การฝงเขมคออะไร. (ออนไลน). แหลงท�มา : http://lallicareclinic.ca/what_is_acupuncture.html.
2554. กดานนท มลทอง. เทคโนโลยการศกษา. กรงเทพมหานคร: โรงพมพชนวนพมพ, 2540. เกษม ศรพงษและกตตศกดF ศรพงษ. ชววทยา เลม 3. กรงเทพมหานคร: ภมบณฑต, มปป. โครงการตาราวทยาศาสตรและคณตศาสตรมลนธ สอวน. ชววทยา สตววทยา 1. กรงเทพมหานคร: ดานสทธาการพมพ, 2547. ตอมไรทอ. (ออนไลน). แหลงท�มา : http://www.pibul.ac.th/vichakan/sciweb/Biology42042 /Hormone/Hormone/html. 2555. ประพนธ พนธารา. New สรปเขมชววทยาพ&นฐานและเพ�มเตม ม. 5 เลม 3. กรงเทพมหานคร: แมค, 2552. พจน แสงมณและขวญสดา ประวะภโต. Compact ชววทยา ม. 5 เลม 3. กรงเทพมหานคร: แมค, 2552. ระบบตอมไรทอ. (ออนไลน). แหลงท�มา : http://endocrinesystem4.blogspot.com/. 2555. ระบบยอยอาหาร. (ออนไลน). แหลงท�มา : http://www.walgreens.com/adamHtml /bodyguides/reftext/html/dige_sys_fin.html. 2555. โรงเรยนสวนกหลาบวทยาลย. ตอมไรทอ. (ออนไลน). แหลงท�มา : http://watchawan.blogspot.com/2010/05/blog-post_2433.html. 2554 . เย�อเมอก. (ออนไลน). แหลงท�มา : http://coloncancer.about.com/od/thebasics/ig/Colon-Anatomy- -Cross-Section-.--20/Mucosa.htm. 2554. สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. กระทรวงศกษาธการ. คมอครรายวชา
ชววทยาเพ�มเตม เลม 2. กรงเทพมหานคร: องคการคาของครสภา, 2555. . กระทรวงศกษาธการ. หนงสอเรยนรายวชาชววทยาเพ�มเตม เลม 2. กรงเทพมหานคร: องคการคาของครสภา, 2554. สเทพ ดษฎวณชยา. ศพทชววทยา. กรงเทพมหานคร: แมค, 2549. สวทย มลคา และ สนนทา สมทรประเสรฐ. การพฒนาผลงานวชาการสการเล�อนวทยฐานะ. กรงเทพมหานคร: หางหนสวนจากด ภาพพมพ, 2550.
www.kroo
bann
ok.co
m