Page 1
1ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมลเดล
ก
คำ�นำ�
ชดกจกรรมการเรยนรเรองการถายทอดทางพนธกรรมสำาหรบชนมธยมศกษาปท6จดทำาขนเพอใชประกอบการ
จดกจกรรมการเรยนรชววทยาโดยมเนอหาและกจกรรมการเรยนทหลากหลายสอดคลองกบหลกสตรการศกษาขน
พนฐาน2551ประกอบดวยชดกจกรรมจำานวน7ชดไดแก
ชดกจกรรมท1เรองการศกษาพนธศาสตรของเมนเดล
ชดกจกรรมท2เรองความนาจะเปนกบกฎของเมนเดล
ชดกจกรรมท3เรองเซลลสบพนธ,จโนไทป,ฟโนไทปและการตรวจสอบจโนไทป
ชดกจกรรมท4เรองการขมไมสมบรณและการขมรวมกน
ชดกจกรรมท5เรองมลตเปลแอลลล,พอลยน
ชดกจกรรมท6เรองยนบนโครโมโซมเดยวกน,ยนบนโครโมโซมเพศ
ชดกจกรรมท7เรองลกษณะทอยภายใตอทธพลของเพศ/ลกษณะทปรากฎจำาเพาะเพศ
ผรายงานหวงเปนอยางยงวา ชดกจกรรมเรองการถายทอดทางพนธกรรมน จะชวยใหนกเรยนเขาใจเนอหา
ไดงายสามารถสรปความคดรวบยอดและแกโจทยปญหาทางพนธศาสตรไดซงจะชวยพฒนาผลสมฤทธทางการเรยน
ของนกเรยนใหสงขน มคณลกษณะอนพงประสงคตามมาตรฐานของหลกสตรสามารถนำาความร ไปประยกตใช
ในชวตประจำาวน เกดเจตคตทดตอวชาวทยาศาสตรและเปนประโยชนสำาหรบผทสนใจนำาไปเปนแนวทางในการ
ปรบปรงพฒนาการเรยนการสอนใหบรรลจดมงหมายทตงไว
นตยาบญสง
Page 2
2 ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมลเดล
คำานำา...............................................................................................................................................................
สารบญ...........................................................................................................................................................
คำาชแจงการใชชดกจกรรม...............................................................................................................................
คำาแนะนำาการใชชดกจกรรมสำาหรบคร .............................................................................................
คำาแนะนำาการใชชดกจกรรมสำาหรบนกเรยน .............................................................................................
ผลการเรยนรและสาระสำาคญ ................................................................................................................
แบบทดสอบกอนเรยน ........................................................................................................................
ใบความรท1...................................................................................................................................................
ใบกจกรรมท 1 .................................................................................................................................
ใบความรท2...................................................................................................................................................
ใบกจกรรมท 2 .................................................................................................................................
ใบความรท3...................................................................................................................................................
ใบกจกรรมท 3 .................................................................................................................................
ใบความรท4...................................................................................................................................................
ใบกจกรรมท 4 ......................................................................................................................................
ใบกจกรรมท 5 .................................................................................................................................
แบบทดสอบหลงเรยน ............................................................................................................................
บรรณานกรม ....................................................................................................................................
ภาคผนวก.........................................................................................................................................................
เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน.............................................................................................
เฉลยใบกจกรรม1-5.........................................................................................................
เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน..............................................................................................
ก
ข
3
4
5
6
7
11
13
14
16
19
23
25
30
32
33
37
38
39
40
49
ส�รบญ
เรอง หน�
ข
Page 3
3ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมลเดล
คำ�ชแจง
ชดกจกรรมการเรยนร หนวยการเรยนรเรองการถายทอดทางพนธกรรมสำาหรบชนมธยมศกษาปท6ชดท1
เรองการศกษาพนธศาสตรของเมนเดล เปนชดกจกรรมการเรยนรนกเรยนสามารถใชประกอบการเรยนและศกษา
คนควาไดดวยตวเองประกอบดวย
1.คำาชแจงการใชชดกจกรรม
2.คำาแนะนำาสำาหรบคร
3.คำาแนะนำาสำาหรบนกเรยน
4.โครงสรางของชดกจกรรม
5.แบบทดสอบกอนเรยน
6.ใบความร
7.ใบกจกรรม
8.แบบทดสอบหลงเรยน
9.บรรณานกรม
10.ภาคผนวก
1.เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน
2.เฉลยใบกจกรรม
3.เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน
ชดกจกรรม ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมนเดล
Page 4
4 ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมลเดล
คำาแนะนำาการใชชดกจกรรมสำาหรบคร
1.ครศกษาคำาแนะนำาสำาหรบครในชดกจกรรมใหเขาใจ
2.จดเตรยมความพรอมลวงหนาสำาหรบการจดกจกรรมทงความพรอมดานเอกสารใหพอสำาหรบนกเรยนทกคน
อปกรณและดานสถานทชดกจกรรม1ชดตอนกเรยน1คน
3.ชดกจกรรมชดท1การศกษาพนธศาสตรของเมนเดลใชเวลา3ชวโมง
4.ศกษาใบกจกรรมของของชดกจกรรมกอนจดการเรยนการสอน เพอทำาความเขาใจถงวธดำาเนนกจกรรมและ
อธบายใหนกเรยนเขาใจเมอนกเรยนมขอสงสย
5.ดำาเนนการกำากบและตดตามการทำากจกรรมตางๆในชดกจกรรมตามลำาดบขนตอน
Page 5
5ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมลเดล
คำาแนะนำาการใชชดกจกรรมสำาหรบนกเรยน
ชดกจกรรมการเรยนรชววทยาทนกเรยนจะไดศกษาตอไปนเปนชดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนากระบวนการคด
และผลสมฤทธทางการเรยนเนนใหนกเรยนไดคดและลงมอปฏบตกจกรรมทกำาหนดดวยตวเองสงเสรมการทำางาน
เปนกลมนกเรยนควรศกษาคำาแนะนำาการใชชดกจกรรมใหเขาใจปฏบตตามขนตอนและคำาแนะนำาอยางเครงครด
ขนตอนการใชชดกจกรรมเปนดงน
1. นกเรยนทำาแบบทดสอบกอนเรยนประจำาชดกจกรรมเปนรายบคคลตรวจสอบคำาตอบจากเฉลยทาย
ชดกจกรรมนกเรยนแตละคนบนทกคะแนนกอนเรยนของตนเอง
2.นกเรยนศกษาผลการเรยนรสาระสำาคญและขนตอนการใชชดกจกรรม
3. ชดกจกรรมชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมนเดล ใชเวลา 3 ชวโมงดวยเทคนคการจดกจกรรม
การเรยนรแบบผงแตกรงดงน
3.1 ครจดแบงเนอหายอยๆ เปน4ชดตามใบกจกรรมท1-4โดยแตละชดแยกเปนศนยการเรยนร
ตามจดตางๆ
3.2แบงนกเรยนเปนกลมกลมละ4-5คนโดยแตละกลมมทงนกเรยนทเรยนเกงปานกลางออน
โดยมจำานวนนกเรยนปานกลางมากทสด
3.3นกเรยนแตละกลมจดแบงสมาชกใหรบผดชอบในการไปศกษาแตละเนอหายอยแลวทำาแผนท
ความคดเพอสรปเนอหาทไปศกษา
3.4 ตวแทนกลมกลบไปกลมเดมและนำาเอาแผนผงความคดสรปสาระสำาคญมาอธบายใหเพอน
ในกลมฟง
3.5แตละกลมตงคำาถามเกยวกบสาระสำาคญความรจากฐานตางๆกลมละ3-5คำาถาม
3.6กลมนำาคำาถามซกถามเพอนในกลมเพอทบทวนความรความเขาใจ
3.7กลมนำาคำาถามเหลานไปใหกลมอนหาคำาตอบและเฉลยจนไดคำาตอบทถกตองทกกลม
3.8แตละกลมรวมกนตรวจสอบความเขาใจโดยการทำาใบกจกรรมท5
4.นกเรยนแตละคนทำาแบบทดสอบหลงเรยนตรวจสอบคะแนนหากไมผานใหลองศกษาใหมและลองทำาอกครง
หรอเลอกเพอนทไดคะแนนสงสดชวยอธบาย
Page 6
6 ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมลเดล
ผลการเรยนรและสาระสำาคญ
ผลการเรยนร
สาระสำาคญ
สบคนขอมลวเคราะหอภปรายอธบายและสรปการคนพบกฎการถายทอดทางพนธกรรมของเมนเดล
สงมชวตมการถายทอดลกษณะทางพนธกรรมจากรนหนงไปยงรนตอๆไปได เมนเดลไดศกษา
ลกษณะตางๆของถวลนเตา7ลกษณะทำาใหพบวาลกษณะตางๆเหลานตองมหนวยควบคมอยเปนคๆ
โดยสามารถแสดงออกเปนลกษณะเดนหรอลกษณะดอยกได และสามารถถายทอดจากพอแม
ไปสลกหลานไดโดยเมนเดลใชกฎของความนาจะเปนในการหาอตราสวนของลกษณะทปรากฏ
ในรนลกหรอรนตอๆไป
Page 7
7ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมลเดล
แบบทดสอบกอนเรยน
1. ในการศกษาพนธกรรมของเมนเดลมการคดเลอกพอพนธและแมพนธทมคณสมบตอยางไร
ก.พนธทางทงค
ข.เดนพนธแททงค
ค.พอเดนพนธแทแมดอย
ง.พอเดนพนธทางแมดอย
2. ขอใดไมใชคณสมบตสำาคญของถวลนเตาทเมนเดลเลอกใชเปนพชทดลอง
ก.มการผสมขามดอก
ข.เจรญเตบโตเรวมหลายพนธ
ค.อายสนปลกงายใหลกหลานจำานวนมาก
ง.มเกสรตวผและตวเมยภายในดอกเดยวกน
3. ขอใดกลาวถกตองเกยวกบลกษณะเดนลกษณะดอย
1.ลกษณะเดนแสดงออกเมออยในสภาพเฮเทอโรไซกสเทานน
2.ลกษณะดอยแสดงออกเมออยในสภาพฮอมอไซกสเทานน
3.ลกษณะเดนแสดงออกทงในสภาพฮอมอไซกสและเฮเทอโรไซกส
4.ลกษณะเดนและลกษณะดอยสามารถแสดงออกไดในสภาพเฮเทอโรไซกส
ก.1และ2
ข.2และ3
ค.3และ4
ง.23และ4
ชดท1ก�รศกษ�พนธศ�สตรของเมนเดล ชนมธยมศกษ�ปท6
วช�ชววทย�4 รหสวช�ว33244
เวล�10น�ท
ผลก�รเรยนร:สบคนขอมลวเคราะหอภปรายอธบายและสรปการคนพบกฎการถายทอดทางพนธกรรมของเมนเดล
คำ�สง : ใหนกเรยนเลอกคำาตอบทถกตองทสดเพยงคำาตอบเดยวแลวทำาเครองหมายกากบาท (×)ลงในชองคำาตอบ
ในกระดาษคำาตอบ
Page 8
8 ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมลเดล
จากตารางแสดงผลการทดลองของเมนเดลจงตอบคำาถามขอ4-7
ลกษณะทศกษา รนพอแม(P) รนลกF1
รนหลานF2
อตราสวนลกษณะลกษณะทพบในรนหลานF
2
รปรางเมลด กลมxขรขระ กลมทงหมด กลม(5,474)ขรขระ(1,850) 2.94:1
สเมลด เหลองxเขยว เหลองทงหมด เหลอง(6,022)เขยว(2,001) 3.01:1
สดอก สมวงxสขาว สมวงทงหมด สมวง(705)สขาว(224) 3.15:1
รปรางของฝก อวบxแฟบ อวบทงหมด อวบ(882)แฟบ(229) 2.92:1
สฝก เขยวxเหลอง เขยวทงหมด เขยว(428)เหลอง(152) 2.82:1
ตำาแหนงดอก ทกงxทยอด ดอกทกงทงหมด ทกง(615)ทยอด(207) 3.14:1
ความสงลำาตน สงxเตย สงทงหมด สง(787)แคระ(277) 2.94:1
4. ขอใดเปนลกษณะเดนทงหมด
ก.ฝกอวบฝกสเหลอง
ข.เมลดกลมฝกสเขยว
ค.ตนสงออกดอกทยอด
ง.ดอกสขาวเมลดสเหลอง
5. ถาใหB แทนยนทควบคมสของเมลดของถวลนเตาถาลกรนท 2มอตราสวนของเมลดสเหลองตอเมลดสเขยว
เปน3:1ขอใดคอจโนไทปของพอแม
ก.BBxBB
ข.BBxBb
ค.BBxbb
ง.bbxbb
6. ใหA เปนยนทควบคมรปรางของเมลด ถาผสมพอแมทมลกษณะกลมกบเมลดขรขระ ลกรนF1มรปรางกลม
ทงหมดจโนไทปของลกรนF1เปนแบบใด
ก.AAและAa
ข.AA
ค.aa
ง.Aa
7. เมนเดลนำาถวลนเตาพนธทมฝกสเขยวพนธแทและพนธทมฝกสเหลองมาผสมกนลกรนท 1 จะมลกษณะ
แบบใดบาง
ก.ตนทมฝกสเขยวและตนทมฝกสเหลองมจำานวนเทาๆกน
ข.ทกตนมทงฝกสเขยวและสเหลองจำานวนเทาๆกน
ค.ตนทมฝกสเขยวและสเหลองมอตราสวน3:1
ง.ทกตนมฝกสเขยวทงหมด
Page 9
9ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมลเดล
8. เมอผสมพนธระหวางพชทมจโนไทปเปนเฮเทอโรไซกสทงคลกผสมรนท1มจโนไทปตรงกบขอใด
ก.ฮอมอไซกส
ข.เฮเทอโรไซกส
ค.ทงฮอมอไซกสและเฮเทอโรไซกสในอตราสวน1:1
ง.ทงฮอมอไซกสและเฮเทอโรไซกสในอตราสวน3:1
9. อตราสวน3:1จะเกดขนเมอนำาเอาตนถวทมลกษณะสงพนธทางไปผสมกบตนถวทมลกษณะแบบใด
ก.สงพนธทาง
ข.สงพนธแท
ค.เตยพนธแท
ง.เตยพนธทาง
10.ใหGแทนยนทควบคมสของฝก
ฝกสเขยวพนธแทxฝกสเหลอง
ลกรนท1
ขอใดเปนฟโนไทปและจโนไทปของลกรนF1ตามลำาดบ
ก.ถวฝกสเขยว-GG
ข.ถวฝกสเขยว-Gg
ค.ถวฝกสเหลอง-Gg
ง.ถวฝกสเหลอง-gg
ความขยน อดท
น
นำามาซงผลสำา
เรจ
Page 10
10 ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมลเดล
แบบทดสอบกอนเรยน
ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมนเดล
ขอท ก ข ฅ ง
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
ขอใหไดคะแนน
เยอะๆ นะครบ
Page 11
11ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมลเดล
ใบความรท 1
เรอง บดาแหงวชาพนธศาสตร
เกรเกอร โยฮนน เมนเดล
(Gregor Johann Mendel )
เกรเกอร โยฮนน เมนเดล (Gregor Johann Mendel) เกดวนท 20 กรกฎาคมค.ศ.1822 (พ.ศ. 2365) เปน
ชาวออสเตรยในครอบครว เกษตรกรซงมฐานะปานกลาง และเมอบดาถงแกกรรมครอบครวกเรมมความเปนอย
ทลำาบาก เมนเดลจงตดสนใจบวชและไดรบอนญาตใหไปเรยนหนงสอณมหาวทยาลยเวยนนา ในสาขาฟสกส
คณตศาสตรและธรรมชาตวทยา
เมนเดลเปนครสอนหนงสอทโบสถขณะทเปนครสอนหนงสออยนนไดปลกพชหลายชนดภายในโบสถและได
สงเกตเหนลกษณะตางๆของพนธไมทปลกทำาใหเกดความสนใจในการศกษาการถายทอดลกษณะตางๆทเกดขน
เมนเดล เรมทำาการทดลองจากการผสมพนธถว ลนเตา (Pisum sativumL.) โดยผสมพนธถวระหวางตนทม
ลกษณะตางกนแลวดลกษณะของลกผสมทเกดขนในชวรนตอๆมาซงเมนเดลไดคนพบความสมพนธบางลกษณะ
ของลกผสมทเกดขนและรวบรวมเปนรายงานผลการศกษาพรอมทงนำาเสนอผลการศกษา ในทประชมสมาคม
ธรรมชาตวทยา(NaturalHistorySociety)ณเมองบรณประเทศออสเตรยในปค.ศ.1865ในชอเรองExperimentsin
PlantHybridiZation
Page 12
12 ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมลเดล
ดอกสมวง ดอกสขาว
ทมา:http://kmbiology.weebly.com/mendel-and-genetics
ทมา:http://www.apa.org/about/apa/archives/coins
ผลงานดงกลาวของเมนเดล ไมไดรบความสนใจมากนกจนเวลาลวงเลยมาถง 16 ปหลงจากเมนเดลเสยชวต
ในป คศ.1900 จากการตรวจสอบเอกสารงานวจยเกยวกบการผสมพนธพชของนกพฤกษศาสตร ชาวฮอลแลนด
H.Devriesชาวเยอรมณ,C.correns และชาวออสเตรเลย E.VonTschermak-seysenegg จงไดมการคนพบงานของ
เมนเดลทไดเผยแพรไว
หลงจากนนมผทำาการทดลองในแบบเดยวกบของเมนเดลหลายทานทสำาคญคอW.Bateson และL.Cuenot
ในป ค.ศ.1902ซง ผลการทดลองทไดออกมานนเปนไปตามท เมนเดลกลาวไวทกประการทำาใหผลงานการศกษา
การถายทอดลกษณะทางพนธกรรมทเมนเดลศกษาไวเปนทยอมรบกนในทสดจนเปนทมาของการยกยองใหเมนเดล
เปน“บด�แหงวช�พนธศ�สตร”
ใบความรนสำาห
รบ
ใบกจกรรมท 1
นะคะ...
Page 13
13ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมลเดล
ผลก�รเรยนร:สบคนขอมลวเคราะหอภปรายอธบายและสรปการคนพบกฎการถายทอดทางพนธกรรมของเมนเดล
คำ�สง:จงตอบคำาถาม
ทำ�ไมเมนเดลจงไดรบก�รยกยองใหเปนบด�แหงวช�พนธศ�สตร
ใบกจกรรมท 1
.......................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
ถาตอบไมได
ลองศกษาใหมน
ะคะ
Page 14
14 ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมลเดล
ใบความรท 2
เรอง ความสำาเรจของเมนเดล
เมนเดลเลอกถวลนเตา(PisumsativumL.)เปนพชทดลองเพราะถวลนเตา
มคณสมบตเดนคอ
1. อายสน
2. ปลกงาย
3. ใหลกหลานจำานวนมาก
4. เจรญเตบโตเรว
5. มหลายพนธ
6. เปนดอกสมบรณเพศ
7. มกลบดอกปดกลมเกสรเพศผและเกสรเพศเมย
8. มการผสมภายในดอกเดยวกนทมา:http://www.nana-bio.com
ขนตอนการทดลองของเมนเดล
1.เมนเดลคดเลอกลกษณะของถวลนเตาทแตกตางกนอยางชดเจน7ลกษณะ
2.แตละลกษณะผสมภายในดอกเดยวกนหลายๆรนจนไดลกษณะทเปนพนธแท
3.คดเลอกตนพอแมทมลกษณะแตกตางกนเชนรปรางเมลดกลมกบเมลดขรขระ
4.รนพอแมเปนพนธแทเชนฝกอวบพนธแทผสมกบฝกแฟบพนธแท
5.พจารณาการผสมทละลกษณะ
6.การผสมในทกลกษณะ เมนเดลไดนำาเอาเกสรตวผ (stamen) ไปผสมกบเกสรตวเมย (pistil)ของตน
ทตองการ
7.สงเกตลกษณะและนบจำานวนลกรนท1
8.นำาลกรนท1ผสมกนเองสงเกตลกษณะและนบจำานวนลกรนท2
เมนเดลประสบความสำาเ
รจ เพราะเลอก
ใชถวลนเตานะ
การทดลองกสำาคญจา า ......
Page 15
15ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมลเดล
เมนเดลทำาการทดลองผสมถวลนเตาทง 7 ลกษณะ
1. การเลอกพชทมความเหมาะสมมาใชในการผสมพนธ
2. การเลอกลกษณะของถวลนเตาทแตกตางกนอยางชดเจน7ลกษณะแตละลกษณะมความแตกตางกน
สองแบบ
3. การเลอกวธผสมพนธโดยพจารณาลกษณะของตนพอแมทเปนพนธแทใหผสมกนทละลกษณะเพอ
วเคราะหผลการทดลองไดงาย
4. การวเคราะหผลการทดลองโดยใชหลกคณตศาสตรเรองความนาจะเปน
รหรอไมเมนเดลประสบความสำาเรจในการทดลองเพราะอะไร
เมลด ดอก รปร�งของฝก ลำ�ตน สของเมลด สของฝกตำ�แหนง
เกดดอก
รนพอแม
เมลดกลม เมลดเหลอง
x x x xx x x
เมลดขรขระ เมลดเขยว
ดอกสมวง ฝกอวบ ฝกเขยว ดอกทกงตนสง
ดอกสขาว ฝกแฟบ ฝกเหลอง ดอกทยอดตนเตย
Page 16
16 ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมลเดล
คณสมบตสำ�คญของถวลนเต�
ผลก�รเรยนร:สบคนขอมลวเคราะหอภปรายอธบายและสรปการคนพบกฎการถายทอดทางพนธกรรมของเมนเดล
คำ�สง:1.จงบอกคณสมบตสำาคญของถวลนเตา
ใบกจกรรมท 2
Page 17
17ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมลเดล
คำ�สง:2.จงบอกขนตอนการทดลองของเมนเดล
ขนตอนก�รทดลองของเมนเดล
Page 18
18 ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมลเดล
คำ�สง:3.จงบอกเหตผลสำาคญททำาใหเมนเดลคนพบหลกการการถายทอดทางพนธกรรม
เหตผลสำ�คญททำ�ใหเมนเดลคนพบหลกก�รก�รถ�ยทอดท�งพนธกรรม
12345
ถาตอบถกแลว...ไปตอท
ใบความรท 3
และใบกจกรรมท 3 กนน
ะคะ...
Page 19
19ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมลเดล
ใบความรท 3
เรอง การทดลองของเมนเดล
เมนเดลเรมตนศกษาพนธศาสตร โดยการทดลองผสมพนธถวลนเตาและสงเกตลกษณะของถว
พบวาบางลกษณะในรนพอแมจะปรากฏออกมาในรนลกเสมอ
เมนเดลไดทำาการทดลองโดยพจารณาลกษณะเดยวเปนจำานวนมากพบวาแตละคนนจะแสดงลกษณะ
หนงลกษณะใดของแตละคออกมาเพยงลกษณะเดยวไมวาเปนลกษณะทไดจากพนธพอหรอพนธแม
สวนอกลกษณะหนงไมปรากฏออกมาเลย
ทมา:http://www.biology.iupui.edu/biocourses
จากการผสมระหวา
ง
ถวลนเตาดอกสมวง
และดอกสขาว
ปรากฏวาลกรนท ห
นงเปนดอกสมวง
Page 20
20 ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมลเดล
เมนเดลเรยกลกษณะของตนถวทนำามา
ผสมครงแรกวารนพอ-แม(parentalgeneration)สญลกษณคอP
เรยกลกผสมรนแรกวาF1
(firstfilialgeneration)
เรยกลกของF1วารนหลานหรอรนF
2
(firstfilialgeneration)
ซงเมอผสมถวลนเตาแตละลกษณะทพอแม
แตกตางกนอยางชดเจนและเปนพนธแท
ลกรนF1จะปรากฏเพยงลกษณะเดยวเมอผสมลกรนF
1ดวยกนเอง
ลกรนF2จะปรากฏทงสองลกษณะในอตราสวน3:1
Page 21
21ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมลเดล
ผลก�รผสมพนธถวลนเต�พนธแททรนพอแมมลกษณะแตกต�งกน
เมนเดลเรยกลกษณะทปรากฏในรน F1
วาลกษณะเดน
เรยกลกษณะทปรากฏในรน F2
วาลกษณะดอย
รนพอแม รนF1
ลกษณะและอตร�สวนของรนF2
เมลดกลมxเมลดขรขระ เมลดกลมทงหมดเมลดกลม3สวน
เมลดขรขระ1สวน
ดอกสมวงxดอกสขาว ดอกสมวงทงหมดดอกสมวง3สวน
ดอกสขาว1สวน
ฝกอวบxฝกแฟบ ฝกอวบทงหมดฝกอวบ3สวน
ฝกแฟบ1สวน
ตนสงxตนเตย ตนสงทงหมดตนสง3สวน
ตนเตย1สวน
เมลดสเหลองxเมลดสเขยว เมลดสเหลองทงหมดเมลดสเหลอง3สวน
เมลดสเขยว1สวน
ดอกทกงxดอกทยอด ดอกทกงทงหมดดอกทกง3สวน
ดอกทยอด1สวน
ฝกสเหลองxฝกสเขยว ฝกสเหลองทงหมดฝกสเหลอง3สวน
ฝกสเขยว1สวน
Page 22
22 ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมลเดล
จากตวอยางเปนการทดลองพจารณา
เพยงลกษณะเดยวเรยกmonohybridcross
นอกเหนอจากการศกษาตนถว โดยพจารณาลกษณะเดยวแลว เมนเดลไดทำาการผสมโดยพจารณา
สองลกษณะ(dihybrid cross) เพอพจารณาวายนสองค มการจดชดของยนในเซลลสบพนธอยางไร เชน
การผสมระหวางถวลนเตาตนสงฝกอวบกบถวลนเตาตนเตยฝกแฟบเปนตน
ตวอยาง
Page 23
23ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมลเดล
ผลก�รเรยนร:สบคนขอมลวเคราะหอภปรายอธบายและสรปการคนพบกฎการถายทอดทางพนธกรรมของเมนเดล
คำ�สง:จงเตมคำาหรอขอความลงในตารางใหสมบรณ
ใบกจกรรมท 3
เขยว
อวบ
เตย
มวง
ดอกทกง
แฟบ
ขรขระ
ข�ว
สง
มวง
ดอกทยอด
เขยว
ดอกทกง
ดอกทยอด
อวบ
เหลอง
เหลอง
กลม
แฟบ
เหลอง
เขยว
เขยว
กลม
มวง
สง
สง
กลม
ข�ว
อวบ
ขรขระ
อวบ
เตย
ดอกทกง
เหลอง
เหลอง
เขยว
ลกษณะ รนพอแม ลกษณะของลก
รนF1
ลกษณะของลกรนF2
3สวน 1สวน
ความสงของลำาตน …………ทงหมด
รปรางของฝก …………ทงหมด
รปรางของเมลด …………ทงหมด
สของเมลด …………ทงหมด
ตำาแหนงของดอก …………ทงหมด
สของดอก …………ทงหมด
สของฝก …………ทงหมด
Page 24
24 ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมลเดล
จงศกษ�ผลก�รทดลองของเมนเดลแลวตอบคำ�ถ�ม
จากผลการทดลองของเมนเดล
“เมอผสมถวลนเตาตนสงกบตนเตยลกรนF1เปนตนสงทงหมดและเมอผสมลกรนF
1
ดวยกนเองลกรนF2มตนสง787ตนและตนเตย277ตน”
ลกษณะเดนของถวลนเตาคอ…………………………………………………
ลกษณะดอยของถวลนเตา…………………………………………………
เหตทตนเตยจงไมปรากฏในรนF1เพราะ………….…………………………
ลกรนF2มลกษณะ............…………………………………………………
อตราสวนของลกรนF2…………………………………………………
ลกรนF1ตางจากรนF
2…………………………………………………
Page 25
25ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมลเดล
ใบความรท 4
ยน จโนไทปและฟโนไทป
จ�กก�รทดลองของเมนเดล
P
F1
F1xF
1
F2
ตนสง×ตนเตย
ตนสง
ตนสง×ตนสง
ตนสง:ตนเตย
3:1
ลกษณะตางๆของถวลนเตาจะตองมหนวยควบคม
เมนเดล เร ยกหนวยควบคมลกษณะเหล าน ว า
แฟกเตอร(factor)ตอมานกวทยาศาสตรไดเปลยนคำาวา
แฟกเตอรมาใชคำาวายน(gene)
ดงนน... ยนคอ
หนวยทควบคมลกษณะตางๆ
อยเปนคๆ
และจะถายทอดจากพอแมไปสลก
Page 26
26 ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมลเดล
สญลกษณทางพนธศาสตรไมไดกำาหนดตายตว อาจใช
ตวอกษรใดแทนลกษณะใดกได แตลกษณะเดยวกนตองใช
ตวอกษรเดยวกน
ยนเดน ยนดอย
แตกตางกนอยางไร?
ยนเดน คอยนทควบคมลกษณะแสดงออกในรนF
1
ยนดอย คอยนทควบคมลกษณะทไมแสดงออกในรนF
1แตจะไปแสดงออกในรนF
2
สญลกษณแทนยน
นยมใชตวอกษรภาษาองกฤษตวพมพใหญและเอนแทนยนเดนตวอกษรภาษาองกฤษตวพมพเลกและเอนแทนยนดอย
G แทนยนทควบคมลกษณะฝกสเขยว
g แทนยนทควบคมลกษณะฝกสเหลอง
T แทนยนทควบคมลกษณะตนสง
t แทนยนทควบคมลกษณะตนเตย
ตวอย�ง
ทสำ�คญ
นะจะยนตองอย
เปนคๆ
Page 27
27ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมลเดล
เชนRRแทนยนทควบคม
ลกษณะเมลดกลม
ทเปนพนธแท
จโนไทปคอคของแอลลล
เชนRR,Rrและrr
ฟโนไทปคอผลทเกดจากการ
แสดงออกของยน
เชนลกษณะเมลดกลมฯลฯ
ตวอย�ง
กำาหนดG แทนยนทควบคมฝกสเขยวของถวลนเตาg แทนยนทควบคมฝกสเหลองผสมถวลนเตาฝกสเขยว
พนธแทกบฝกสเหลอง
P
gamete
ลกษณะฝกสเขยวทงหมดF1
GG ggx
G gG
Gg
g
จากตาราง ลกรน F1 ม
จโนไทปคอ Gg
มฟโนไทปคอฝกสเขยว
Page 28
28 ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมลเดล
ยนบนโครโมโซมเดยวกน
สงมชวตมยนทควบคมลกษณะเปนจำานวนมากสงมชวตทมโครโมโซม2ชด(2n)โครโมโซมแตละแทง
มคของตนเอง โครโมโซมทเปนคกนจะมลกษณะเหมอนกน เรยกวาฮอมอโลกส โครโมโซม (homologous
chromosome)
ยนมรปแบบตางๆกนเชนGG Gg gg
คของยนทเหมอนกนเชนGG, ggเรยกกวาฮอมอไซกสยน(homozygousgene)
หรอฮอมอไซกสจโนไทป(homozygousgenotype)
คของยนทตางกนเชนGgเรยกวาเฮเทอโรไซกสยน(heterozygousgene)หรอ
เฮเทอโรไซกสจโนไทป(heterozygousgenotype)
ฮอมอไซกสจโนไทป(homozygousgenotype)ม2แบบคอ
1.ฮอมอไซกสจโนไทปชนดเดนแทเรยกฮอมอไซกสโดมแนนท
(homozygousdominant)เชนGG
2.ฮอมอไซกสจโนไทปชนดดอยแทเรยกฮอมอไซกสรเซสซพ
(homozygousrecessive)เชนgg
Page 29
29ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมลเดล
บนฮอมอโลกสโครโมโซมจะมตำ�แหนงของยนทเปนคอยตรงกนเรยกตำ�แหนง
ของยนบนฮอมอโลกสโครโมโซมว�โลคส(locus)
ยนทเปนคกนเชนGG Gg ggเรยกว�ยนนนเปนแอลลลเดยวกนยนทเปน
แอลลลกนจะอยบนโลคสเดยวกนบนฮอมอโลกสโครโมโซม
ทมา:http://www.sysp.ac.th/files/1403271111004763_14042422222115.pdf
Page 30
30 ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมลเดล
ผลก�รเรยนร:สบคนขอมลวเคราะหอภปรายอธบายและสรปการคนพบกฎการถายทอดทางพนธกรรมของเมนเดล
คำ�สง:1.จงเตมเซลลสบพนธและจโนไทปลงในชองวาง
ใบกจกรรมท 4
1
2
3
F1
x
R RR R
RR RR
F1
x
R R
RR rr
F1
xRr Rr
Page 31
31ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมลเดล
คำ�สง:2.ศกษาภาพแลวตอบคำาถาม
ดอกสมวง ดอกสข�ว
P
X
กำ�หนดAแทนยนทควบคมลกษณะดอกสมวง
Genotypeและphenotypeของพอแม…………............…………………………………………..
GenotypeและphenotypeของลกรนF1…………………………………………………………..
HomozygousGenotype......................…………………………………………………………..
HomozygousRecessive......................…………………………………………………………..
HomozygousDominant......................………………………………………………………..
HeterozygousGenotype......................…………………………………………………………..
เกงจงเลย... ไปตอในใบ
กจกรรมท 5
นะคะ
Page 32
32 ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมลเดล
ผลก�รเรยนร:สบคนขอมลวเคราะหอภปรายอธบายและสรปการคนพบกฎการถายทอดทางพนธกรรมของเมนเดล
คำ�สง:จงบอกความหมายของคำาศพทตอไปน
1.ลกษณะเดน(dominanttrait)…………………………………..............................................………………………...
2.ลกษณะดอย(recessivetrait).....................................................................................................................................
3.ยนเดน(dominantgene)............................................................................................................................................
4.ยนดอย(recessivegene)..........................................................................................................................................
5.จโนไทป(genotype).................................................................................................................................................
6.ฟโนไทป(phenotype)................................................................................................................................................
7.ฮอมอไซกสจโนไทป(homologousgenotype)...........................................................................................................
8.เฮทเทอโรไซกสจโนไทป(heterozygousgenotype).................................................................................................
9.ฮอมอไซกสโดมแนนท(homologousdominant)........................................................................................................
10.ฮอมอไซกสรเซสสพ(homologousrecessive)...........................................…..........................................………..
11.ฮอมอโลกสโครโมโซม(homologouschromosome)................................................................................................
12.แอลลล(allele).......................................................................................................................................................
13.โลคส(locus)..........................................................................................................................................................
ใบกจกรรมท 5
Page 33
33ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมลเดล
แบบทดสอบหลงเรยน
1. ในการศกษาพนธกรรมของเมนเดลมการคดเลอกพอพนธและแมพนธทมคณสมบตอยางไร
ก.พนธทางทงค
ข.เดนพนธแททงค
ค.พอเดนพนธแทแมดอย
ง.พอเดนพนธทางแมดอย
2. ขอใดไมใชคณสมบตสำาคญของถวลนเตาทเมนเดลเลอกใชเปนพชทดลอง
ก.มการผสมขามดอก
ข.เจรญเตบโตเรวมหลายพนธ
ค.อายสนปลกงายใหลกหลานจำานวนมาก
ง.มเกสรตวผและตวเมยภายในดอกเดยวกน
3. ขอใดกลาวถกตองเกยวกบลกษณะเดนลกษณะดอย
1.ลกษณะเดนแสดงออกเมออยในสภาพเฮเทอโรไซกสเทานน
2.ลกษณะดอยแสดงออกเมออยในสภาพฮอมอไซกสเทานน
3.ลกษณะเดนแสดงออกทงในสภาพฮอมอไซกสและเฮเทอโรไซกส
4.ลกษณะเดนและลกษณะดอยสามารถแสดงออกไดในสภาพเฮเทอโรไซกส
ก.1และ2
ข.2และ3
ค.3และ4
ง.23และ4
ชดท1ก�รศกษ�พนธศ�สตรของเมนเดล ชนมธยมศกษ�ปท6
วช�ชววทย�4 รหสวช�ว33244
เวล�10น�ท
ผลก�รเรยนร:สบคนขอมลวเคราะหอภปรายอธบายและสรปการคนพบกฎการถายทอดทางพนธกรรมของเมนเดล
คำ�สง : ใหนกเรยนเลอกคำาตอบทถกตองทสดเพยงคำาตอบเดยวแลวทำาเครองหมายกากบาท (×)ลงในชองคำาตอบ
ในกระดาษคำาตอบ
Page 34
34 ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมลเดล
จากตารางแสดงผลการทดลองของเมนเดลจงตอบคำาถามขอ4-7
ลกษณะทศกษา รนพอแม(P) รนลกF1
รนหลานF2
อตราสวนลกษณะลกษณะทพบในรนหลานF
2
รปรางเมลด กลมxขรขระ กลมทงหมด กลม(5,474)ขรขระ(1,850) 2.94:1
สเมลด เหลองxเขยว เหลองทงหมด เหลอง(6,022)เขยว(2,001) 3.01:1
สดอก สมวงxสขาว สมวงทงหมด สมวง(705)สขาว(224) 3.15:1
รปรางของฝก อวบxแฟบ อวบทงหมด อวบ(882)แฟบ(229) 2.92:1
สฝก เขยวxเหลอง เขยวทงหมด เขยว(428)เหลอง(152) 2.82:1
ตำาแหนงดอก ทกงxทยอด ดอกทกงทงหมด ทกง(615)ทยอด(207) 3.14:1
ความสงลำาตน สงxเตย สงทงหมด สง(787)แคระ(277) 2.94:1
4. ขอใดเปนลกษณะเดนทงหมด
ก.ฝกอวบฝกสเหลอง
ข.เมลดกลมฝกสเขยว
ค.ตนสงออกดอกทยอด
ง.ดอกสขาวเมลดสเหลอง
5. ถาใหBแทนยนทควบคมสของเมลดของถวลนเตา ถาลกรนท 2มอตราสวนของเมลดสเหลองตอเมลดสเขยว
เปน3:1ขอใดคอจโนไทปของพอแม
ก.BBxBB
ข.BBxBb
ค.BBxbb
ง.bbxbb
6. ใหA เปนยนทควบคมรปรางของเมลด ถาผสมพอแมทมลกษณะกลมกบเมลดขรขระ ลกรนF1มรปรางกลม
ทงหมดจโนไทปของลกรนF1เปนแบบใด
ก.AAและAa
ข.AA
ค.aa
ง.Aa
7. เมนเดลนำาถวลนเตาพนธทมฝกสเขยวพนธแทและพนธทมฝกสเหลองมาผสมกนลกรนท 1 จะมลกษณะ
แบบใดบาง
ก.ตนทมฝกสเขยวและตนทมฝกสเหลองมจำานวนเทาๆกน
ข.ทกตนมทงฝกสเขยวและสเหลองจำานวนเทาๆกน
ค.ตนทมฝกสเขยวและสเหลองมอตราสวน3:1
ง.ทกตนมฝกสเขยวทงหมด
Page 35
35ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมลเดล
8. เมอผสมพนธระหวางพชทมจโนไทปเปนเฮเทอโรไซกสทงคลกผสมรนท1มจโนไทปตรงกบขอใด
ก.ฮอมอไซกส
ข.เฮเทอโรไซกส
ค.ทงฮอมอไซกสและเฮเทอโรไซกสในอตราสวน1:1
ง.ทงฮอมอไซกสและเฮเทอโรไซกสในอตราสวน3:1
9. อตราสวน3:1จะเกดขนเมอนำาเอาตนถวทมลกษณะสงพนธทางไปผสมกบตนถวทมลกษณะแบบใด
ก.สงพนธทาง
ข.สงพนธแท
ค.เตยพนธแท
ง.เตยพนธทาง
10.ใหGแทนยนทควบคมสของฝก
ฝกสเขยวพนธแทxฝกสเหลอง
ลกรนท1
ขอใดเปนฟโนไทปและจโนไทปของลกรนF1ตามลำาดบ
ก.ถวฝกสเขยว-GG
ข.ถวฝกสเขยว-Gg
ค.ถวฝกสเหลอง-Gg
ง.ถวฝกสเหลอง-gg
ความขยน อดท
น
นำามาซงผลสำา
เรจ
Page 36
36 ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมลเดล
แบบทดสอบหลงเรยน
ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมนเดล
ขอท ก ข ฅ ง
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
ขอใหไดคะแนน
เยอะๆ นะครบ
Page 37
37ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมลเดล
ประสงค-จตเกษมหลำาสะอาด.2549.เฉลยขอสอบEntranceชววทยา15พ.ศ.กรงเทพฯ:รงเรองสาสนการพมพ.
ประสงคหลำาสะอาด.2552.เฉลย-เกงชววทยาO-Netม.4-5-65พ.ศ.กรงเทพฯ:เรองแสงการพมพ(2002).
พจนแสงมณ,ขวญสดาประวะภโต.2552.Compactชววทยาม.6เลม5.กรงเทพฯ:กรนแอปเปลกราฟฟคพรนตงจำากด.
สมาคมวทยาศาสตรแหงประเทศไทยในพระบรมราชปภมถ,สมาคม.2555.คมออบรมคร
วทยาศาสตรคณตศาสตรคอมพวเตอรโลกดาราศาสตรและอวกาศระดบ
มธยมศกษาตอนปลาย.กรงเทพฯ:กระทรวงศกษาธการและจฬาลงกรณมหาวทยาลย.
สมานแกวไวยทธ.ดร.2558.HighSpeedBioเลม2ม.4-5-6.กรงเทพฯ:เจรญดมนคงการพมพ.
สงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย,สถาบน.2554.คมอครรายวชาเพมเตมชววทยาเลม4.
กรงเทพฯ:สกสค.
สงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย,สถาบน.2555.หนงสอเรยนรายวชาเพมเตมชววทยาเลม4.
กรงเทพฯ:สกสค.
ศทธนพลทรพย,ปวรายปาจตร.2558.ชววทยาพนฐานและเพมเตมม.6.กรงเทพฯ:ซแอนดเอนบค.
อนรทพรหมเจรญ.2558.เกงขอสอบชววทยาม.6.กรงเทพฯ:แปลนพรนทตงจำากด.
บรรณานกรม
Page 38
38 ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมลเดล
ภาคผนวก
Page 39
39ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมลเดล
เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน
ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมนเดล
1 ค
2 ก
3 ข
4 ข
5 ค
6 ง
7 ง
8 ข
9 ก
10 ข
ดใจดวยครบ....
ไดคะแนนเยอะใชไหมครบ
Page 40
40 ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมลเดล
คำ�ชแจง:จงพจารณาขอความทกำาหนดใหแลวตอบคำาถาม
ทำ�ไมเมนเดลจงไดรบก�รยกยองใหเปนบด�แหงวช�พนธศ�สตร
เฉลยใบกจกรรมท 1
เพราะเมนเดลเปนผคนพบเกยวกบกฏการถายทอดลกษณะทางพนธกรรมของสงมชวตและไดรบการยอมรบ
จากนกวทยาศาสตรทวโลก
ถาตอบไมได
ลองศกษาใหมน
ะคะ
Page 41
41ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมลเดล
คณสมบตสำ�คญของถวลนเต�
ผลก�รเรยนร:สบคนขอมลวเคราะหอภปรายอธบายและสรปการคนพบกฎการถายทอดทางพนธกรรมของเมนเดล
คำ�สง:1.จงบอกคณสมบตสำาคญของถวลนเตา
เฉลยใบกจกรรมท 2
ปลกงาย
เจรญเตบโตเรว
เปนดอกสมบรณเพศ
มการผสมภายในดอกเดยวกน
อายสน
ใหลกหลานจำานวนมาก
มหลายพนธ
มกลบดอกปดกลมเกสร
Page 42
42 ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมลเดล
คำ�สง:2.จงบอกขนตอนการทดลองของเมนเดล
ขนตอนก�รทดลองของเมนเดล
คดเลอกลกษณะของถวลนเตาทแตกตางกนอยางชดเจน7ลกษณะ
แตละลกษณะผสมภายในดอกเดยวกนหลายๆรนจนไดลกษณะทเปนพนธแท
คดเลอกตนพอแมทมลกษณะแตกตางกนเชนรปรางเมลดกลมกบเมลดขรขระ
รนพอแมเปนพนธแทเชนฝกอวบพนธแทผสมกบฝกแฟบ
พจารณาการผสมทละลกษณะ
การผสมในทกลกษณะเมนเดลไดนำาเอาเกสรตวผ(stamen)ไปผสมกบเกสรตวเมย(pistil)ของตนทตองการ
สงเกตลกษณะและนบจำานวนลกรนท1
นำาลกรนท1ผสมกนเองสงเกตลกษณะและนบจำานวนลกรนท2
Page 43
43ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมลเดล
ถาตอบถกแลว...ไปตอท
ใบความรท 3
และใบกจกรรมท 3 กนน
ะคะ...
คำ�สง:3.จงบอกเหตผลสำาคญททำาใหเมนเดลคนพบหลกการการถายทอดทางพนธกรรม
เหตผลสำ�คญททำ�ใหเมนเดลคนพบหลกก�รก�รถ�ยทอดท�งพนธกรรม
12345
การเลอกพชทมความเหมาะสมมาใชในการผสมพนธ
เลอกลกษณะของถวลนเตาทแตกตางกนอยางชดเจน7 ลกษณะแตละ
ลกษณะมความแตกตางกนสองแบบ
การเลอกวธผสมพนธโดยพจารณาลกษณะของตนพอแมทเปนพนธแท
ใหผสมกนทละลกษณะเพอวเคราะหผลการทดลองได
การวเคราะหผลการทดลองโดยใชหลกคณตศาสตรเรองความนาจะเปน
Page 44
44 ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมลเดล
ผลก�รเรยนร:สบคนขอมลวเคราะหอภปรายอธบายและสรปการคนพบกฎการถายทอดทางพนธกรรมของเมนเดล
คำ�สง:จงเตมคำาหรอขอความลงในตารางใหสมบรณ
ใบกจกรรมท 3
เขยว
อวบ
เตย
มวง
ดอกทกง
แฟบ
ขรขระ
ข�ว
สง
มวง
ดอกทยอด
เขยว
ดอกทกง
ดอกทยอด
อวบ
เหลอง
เหลอง
กลม
แฟบ
เหลอง
เขยว
เขยว
กลม
มวง
สง
สง
กลม
ข�ว
อวบ
ขรขระ
อวบ
เตย
ดอกทกง
เหลอง
เหลอง
เขยว
ลกษณะ รนพอแม ลกษณะของลก
รนF1
ลกษณะของลกรนF2
3สวน 1สวน
ความสงของลำาตน สง เตย สงทงหมด สง เตย
รปรางของฝก อวบ แฟบ อวบทงหมด อวบ แฟบ
รปรางของเมลด กลม ขรขระ กลมทงหมด กลม ขรขระ
สของเมลด เหลอง เขยว เหลองทงหมด เหลอง เขยว
ตำาแหนงของดอก ดอกทกง ดอกทยอด ดอกทกงทงหมด ดอกทกง ดอกทยอด
สของดอก มวง ขาว มวงทงหมด มวง ขาว
สของฝก เขยว เหลอง เขยวทงหมด เขยว เหลอง
Page 45
45ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมลเดล
จงศกษ�ผลก�รทดลองของเมนเดลแลวตอบคำ�ถ�ม
จากผลการทดลองของเมนเดล
“เมอผสมถวลนเตาตนสงกบตนเตยลกรนF1เปนตนสงทงหมดและเมอผสมลกรนF
1
ดวยกนเองลกรนF2มตนสง787ตนและตนเตย277ตน”
ลกษณะเดนของถวลนเตาคอตนสง
ลกษณะดอยของถวลนเตาคอตนเตย
เหตทตนเตยจงไมปรากฏในรนF1เพราะเปนลกษณะดอยโดนลกษณะเดน
คอตนสงขมไว
ลกรนF2มลกษณะมทงสองลกษณะคอทงตนสงและตนเตย
อตราสวนของลกรนF2 อตราสวนตนสง:ตนเตย3:1
ลกรนF1ตางจากรนF
2ลกรนF
1 จะมเพยงลกษณะดยวแตรนF
2มทงสอง
ลกษณะ
Page 46
46 ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมลเดล
ผลก�รเรยนร:สบคนขอมลวเคราะหอภปรายอธบายและสรปการคนพบกฎการถายทอดทางพนธกรรมของเมนเดล
คำ�สง:1.จงเตมเซลลสบพนธและจโนไทปลงในชองวาง
เฉลยใบกจกรรมท 4
1
2
3
F1
x
R RR R
RR
RR RR RR RR
RR
F1
x
R R
RR rr
F1
xRr Rr
Rr Rr Rr
r
Rr
r
R r
RR Rr Rr
R
rr
r
Page 47
47ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมลเดล
คำ�สง:2.ศกษาภาพแลวตอบคำาถาม
กำ�หนดAแทนยนทควบคมลกษณะดอกสมวง
GenotypeและphenotypeของพอแมPhenotypeของPดอกสมวงxดอกสขาว
genotypeของพอแมAA x aa
GenotypeและphenotypeของลกรนF1PhenotypeของF
1คอดอกสมวงgenotypeของF
1
คอAa
HomozygousGenotypeAA, aa
HomozygousRecessiveaa
HomozygousDominantAA
HeterozygousGenotypeAa
เกงจงเลย... ไปตอในใบ
กจกรรมท 5
นะคะ
ดอกสมวง ดอกสข�ว
P
X
Page 48
48 ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมลเดล
ผลก�รเรยนร:สบคนขอมลวเคราะหอภปรายอธบายและสรปการคนพบกฎการถายทอดทางพนธกรรมของเมนเดล
คำ�สง:จงบอกความหมายของคำาศพทตอไปน
1.ลกษณะเดน(dominanttrait)ลกษณะทแสดงออกมาใหเหนไดในสภาพเฮเทอโรไซกส
2.ลกษณะดอย(recessivetrait)ลกษณะทแสดงออกมาใหเหนไดนอยกวา
3.ยนเดน(dominantgene)ยนทแสดงลกษณะออกมาใหเหนไดในสภาพเฮเทอโรไซกส
4.ยนดอย(recessivegene)ยนทแสดงลกษณะออกมาใหเหนไดนอยกวาอกยนในสภาพเฮเทอโรไซกส
5.จโนไทป(genotype)รปแบบของยนทอยเปนคเพอควบคมลกษณะทางพนธกรรม
6.ฟโนไทป(phenotype)ลกษณะทปรากฏซงเปนผลจากการควบคมของจโนไทป
7.ฮอมอไซกสจโนไทป(homologousgenotype)รปแบบของยนทม2แอลลลทเหมอนกน
8.เฮทเทอโรไซกสจโนไทป(heterozygousgenotype)รปแบบของยนทม2แอลลลทตางกน
9.ฮอมอไซกสโดมแนนท(homologousdominant))รปแบบของยนทม2แอลลลเดนทเหมอนกน
10.ฮอมอไซกสรเซสสพ(homologousrecessive)รปแบบของยนทม2แอลลลดอยทเหมอนกน
11. ฮอมอโลกสโครโมโซม (homologous chromosome) โครโมโซมทเหมอนกน ขนาดเทากนและตำาแหนง
เซนโตรเมยรตรงกน
12.แอลลล(allele)ยนทอยบนโลคสเดยวกนบนฮอมอโลกสโครโมโซม
13.โลคส(locus)ตำาแหนงของยนทเปนแอลลลกนและอยตรงกนบนฮอมอโลกสโครโมโซม
เฉลยใบกจกรรมท 5
Page 49
49ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมลเดล
เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน
ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมนเดล
ดใจดวยครบ....
ไดคะแนนเยอะใชไหมครบ
1 ค
2 ก
3 ข
4 ข
5 ค
6 ง
7 ง
8 ข
9 ก
10 ข
Page 50
50 ชดท 1 การศกษาพนธศาสตรของเมลเดล