คำชี้แจง ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิชาเคมี เรื่อง กรด-เบส ชั ้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 เป็นชุดกิจกรรม การเรียนรู้ที่ส่งเสริมให้นักเรียนมีการเรียนรู้อย่างเป็นขั ้นตอน มีกระบวนการคิดผ่านกระบวนการ จัดการเรียนการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ และเพื่อให้นักเรียนมีความรู้ตามจุดประสงค์ของการ เรียนรู้ ให้นักเรียนปฏิบัติตามขั ้นตอน ดังนี ้ 1. อ่านคาชี ้แจงให้เข้าใจ 2. อ่านจุดประสงค์การเรียนรู้ 3. ทาแบบทดสอบก่อนเรียน 4. ทาการทดลอง เรื่อง สมบัติบางประการของสารละลาย 5. ศึกษาใบความรู้ที่ 1 เรื่อง สารละลายอิเล็กโทรไลต์และนอนอิเล็กโทรไลต์ 6. ทาแบบฝึกหัดที่ 1 เรื่อง สารละลายอิเล็กโทรไลต์และนอนอิเล็กโทรไลต์ 7. ศึกษาใบความรู้ที่ 2 เรื่อง สารละลายกรดและสารละลายเบส 8. ทาแบบฝึกหัดที่ 2 เรื่อง สารละลายกรดและสารละลายเบส 9. ทาแบบทดสอบหลังเรียน
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
ค ำชแจง
ชดกจกรรมการเรยนรวชาเคม เรอง กรด-เบส ชนมธยมศกษาปท 5 เปนชดกจกรรมการเรยนรทสงเสรมใหนกเรยนมการเรยนรอยางเปนขนตอน มกระบวนการคดผานกระบวนการจดการเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความร และเพอใหนกเรยนมความรตามจดประสงคของการเรยนร ใหนกเรยนปฏบตตามขนตอน ดงน 1. อานค าชแจงใหเขาใจ 2. อานจดประสงคการเรยนร 3. ท าแบบทดสอบกอนเรยน 4. ท าการทดลอง เรอง สมบตบางประการของสารละลาย 5. ศกษาใบความรท 1 เรอง สารละลายอเลกโทรไลตและนอนอเลกโทรไลต 6. ท าแบบฝกหดท 1 เรอง สารละลายอเลกโทรไลตและนอนอเลกโทรไลต 7. ศกษาใบความรท 2 เรอง สารละลายกรดและสารละลายเบส 8. ท าแบบฝกหดท 2 เรอง สารละลายกรดและสารละลายเบส 9. ท าแบบทดสอบหลงเรยน
ความรพนฐานเกยวกบกรด-เบส
2
จดประสงคกำรเรยนร
1. นกเรยนอธบายและระบสารละลายอเลกโทรไลตและนอนอเลกโทรไลตได 2. นกเรยนอธบายและระบสารอเลกโทรไลตแกและสารอเลกโทรไลตออนได 3. นกเรยนเขยนสมการแสดงการแตกตวของสารอเลกโทรไลตได 4. นกเรยนทดลองและอธบายสมบตของสารละลายกรด สารละลายเบส และสารละลายทเปนกลางได 5. บอกประโยชนของสารละลายกรด-เบสในชวตประจ าวนได 6. นกเรยนแสวงหาความรดวยวธการทางวทยาศาสตรและมเจตคตทด ตอการเรยนวทยาศาสตร
ความรพนฐานเกยวกบกรด-เบส
3
แบบทดสอบกอนเรยน ค ำชแจง ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว และท าเครองหมาย ลงในกระดาษค าตอบ (ขอละ 1 คะแนน)
ใหนกเรยนใชขอมลตอไปนประกอบการตอบค าถามขอ 1-3
สารละลาย (1 mol/dm3) การเปลยนสของกระดาษลตมส การน าไฟฟา A B C D E
จากน าเงนเปนแดง ไมเปลยนสทง 2 ส
จากแดงเปนน าเงน
ไมเปลยนสทง 2 ส
ไมเปลยนสทง 2 ส
สวางมาก ไมสวาง
สวางเลกนอย สวางเลกนอย สวางมาก
1. สารละลายใดจดเปนอเลกโทรไลตแก ก. A และ C ข. A และ E ค. A , C และ E ง. A , C , D และ E 2. สารละลายใดตวถกละลายไมแตกตวเปนไอออน ก. B ข. C ค. D ง. B , D และ E 3. สารละลายใดเปนอเลกโทรไลตออน ก. B ข. B , C และ D ค. A และ E ง. C และ D
ความรพนฐานเกยวกบกรด-เบส
4
4. ขอใดเขยนสมการการแตกตวเปนไอออนไดถกตอง ก. KNO3(aq) K+(aq) + NO
3 (aq) ข. HF(aq) + H2O(l) H3O+ (aq) + F-(aq) ค. HI(aq) + H2O(l) H3O+ (aq) + I-(aq) ง. LiOH(aq) Li+ (aq) + OH-(aq) 5. ค ากลาวขอใดไมถกตอง ก. สารละลายกรดน าไฟฟาได ข. สารละลายเบสน าไฟฟาได ค. สารละลายทเปนกลางไมน าไฟฟา ง. สารละลายทไมน าไฟฟามสมบตเปนกลาง 6. ไอออนใดท าปฏกรยากบน าจะไดสารละลายทมสมบตเปนกรด ก. HSO
4 ข. CN- ค. S2- ง. HCOO- 7. สารใดละลายน าจะไดสารละลายกรด ก. HNO3 ข. KOH ค. (NH4)2CO3 ง. Na2CO3 8. ขอใดเขยนสมการไดถกตอง ก. H2O(l) + CN-(aq) HCN(aq) + OH-(aq) ข. LiOH(aq) Li+(aq) + OH-(aq) ค. HBr(aq) + H2O(l) H3O+(aq) + Br-(aq) ง. Ca(OH)2 Ca2+(aq) + 2OH-(aq)
ความรพนฐานเกยวกบกรด-เบส
5
9. สารละลายใดจดเปนกรดแก ก. H2S ข. HCN ค. HNO3 ง. H2CO3 10. สารละลายใดจดเปนเบสออน
ก. Ba(OH)2 ข. Al(OH)3
ค. LiOH ง. KOH
ความรพนฐานเกยวกบกรด-เบส
6
กำรทดลอง เรอง สมบตบำงประกำรของสำรละลำย
จดประสงค 1. อธบายเหตผลทสารละลายอเลกโทรไลตน าไฟฟาได 2. จ าแนกประเภทของสารละลายโดยใชการเปลยนสกระดาษลตมสและการน าไฟฟาของสารละลายเปนเกณฑได 3. อธบายและสรปไดวาสารใดเปนอเลกโทรไลตแกหรออเลกโทรไลตออน
อปกรณ 1. สารละลาย HCl , CH3COOH , NaCl , KNO3 , NaOH , KOH , NH3 , CH3COONa , NH4Cl , C2H5OH และ C12H22O11 ทมความเขมขน 1 mol/dm3 2. กระดาษลตมสสแดงและสน าเงน 3. น ากลน 4. หลอดทดลองขนาดเลก 5. เครองตรวจการน าไฟฟา 6. กระบอกตวงขนาด 10 cm3 7. ทตงหลอดทดลอง 8. กระจกนาฬกาหรอแผนกระจก 9. แทงแกวคนสาร
วธกำรทดลอง 1. ใสสารละลายสารละลาย HCl , CH3COOH , NaCl , KNO3 , NaOH , KOH , NH3 , CH3COONa , NH4Cl , C2H5OH และ C12H22O11 ทมความเขมขน 1 mol/dm3 ปรมาตร 4 cm3
ลงในหลอดทดลองขนาดเลกหลอดละชนด 2. ทดสอบการเปลยนสของกระดาษลตมสทงสแดงและสน าเงนกบสารละลายใน ขอ 1. 3. ทดสอบการน าไฟฟาของสารละลายแตละชนด โดยจมลวดตวน าของเครองตรวจ การน าไฟฟาใหลกเทาๆกน และสงเกตความสวางของหลอดไฟ
ความรพนฐานเกยวกบกรด-เบส
7
บนทกผลกำรทดลอง ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... สรปผลกำรทดลอง ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
ความรพนฐานเกยวกบกรด-เบส
8
ใบควำมรท 1 เรอง สำรละลำยอเลกโทรไลตและนอนอเลกโทรไลต
อเลกโทรไลตและนอนอเลกโทรไลต อเลกโทรไลต (Electrolyte) หมายถง สารทเมอละลายในน าจะน าไฟฟาได เนองจากมไอออน ซงจะเปนไอออนบวกหรอไอออนลบทอยในสารละลาย สารละลายอเลกโทรไลตน อาจเปนสารละลายกรด เบสหรอเกลอกได ตวอยางเชน สารละลายกรดเกลอ (HCl) สารละลายโซเดยมไฮดรอกไซด (NaOH) และสารละลายของเกลอ (KNO3) เปนตน โดยในสารละลายดงกลาวประกอบดวยไอออน H+ , Cl- , OH- , K+ และ NO3
- ตามล าดบ นอนอเลกโทรไลต (Non-Electrolyte) หมายถง สารทไมสามารถน าไฟฟาได เมอละลายน า ทงนเนองจากสารพวกนอนอเลกโทรไลตจะไมสามารถแตกตวเปนไอออนได เชน น าบรสทธ น าตาล แอลกอฮอล เปนตน อเลกโทรไลตแกและอเลกโทรไลตออน สารละลายอเลกโทรไลตตางๆ น าไฟฟาไดไมเทากน เนองจากการแตกตวเปนไอออนของอเลกโทรไลตไมเทากน อเลกโทรไลตทแตกตวเปนไอออนไดมากกวาจะน าไฟฟาไดดกวา อเลกโทรไลตทแตกตวเปนไอออนไดนอยกวา อเลกโทรไลตแบงออกไดเปน 2 ประเภท ดงน 1. อเลกโทรไลตแก (strong electrolyte) หมายถง สารทละลายน าแลวแตกตวเปนไอออนไดมาก อาจจะแตกตวได 100% และน าไฟฟาไดดมาก เชน กรดแก เบสแก และเกลอ สวนใหญจะแตกตวได 100% ไดแก เกลอทละลายน าทงหมด กรดแกทงหมด เบสแกทงหมด เชน NaCl , KNO3 , H2SO4 , HCl , HClO , NH4OH , HF ตวอยาง สมการการแตกตวของสารละลายอเลกโทรไลตแก HCl(aq) + H2O(l) H+(aq) + Cl-(aq) NaOH(s) + H2O(l) Na+(aq) + OH-(aq) NH4Cl(s) + H2O (l) NH4
+(aq) + Cl-(aq) NaCl(s) + H2O (l) Na+(aq) + Cl-(aq) CH3COONa(s) + H2O (l) Na+(aq) + CH3COO-(aq)
ความรพนฐานเกยวกบกรด-เบส
9
2. อเลกโทรไลตออน (weak electrolyte) หมายถง สารทละลายน าแลวแตกตว ไดบางสวน น าไฟฟาไดนอย ไดแก กรดออนทงหมด และเบสออนทงหมด เชน CH3COOH , H2CO3 , HNO2 , H2SO3 , H2S , H2C2O4 , H3BO3
ตวอยาง สมการการแตกตวของสารละลายอเลกโทรไลตออน CH3COOH (aq) + H2O (l) CH3COO- (aq) + H3O+ (aq) NH3 (aq) + H2O (l) NH4
+(aq) + OH- (aq) HF (s) + H2O (l) H+(aq) + F- (aq)
ตำรำงตวอยำงอเลกโทรไลตแกและอเลกโทรไลตออนบำงชนด
อเลกโทรไลตแก อเลกโทรไลตออน เกลอทละลายน าทงหมด CH3COOH H2SO4 H2CO3
HNO3 HNO2
HCl H2SO3 HBr H2S HClO4 H2C2O4
NaOH H3BO3
KOH HClO Ca(OH)2 NH4OH Ba(OH)2 HF
ความรพนฐานเกยวกบกรด-เบส
10
แบบฝกหดท 1 เรอง สำรละลำยอเลกโทรไลตและนอนอเลกโทรไลต
ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปน (ขอละ 1 คะแนน) 1. สารละลายอเลกโทรไลต หมายถง ....................................................................................... ......................................................................................................................................................... 2. สารละลายนอนอเลกโทรไลต หมายถง ............................................................................... ......................................................................................................................................................... 3. ถาใชการเปลยนสกระดาษลตมสเปนเกณฑ สามารถจ าแนกสารละลายไดกประเภท......................................................................................................................................................... 4. จาก ขอ 3. ประเภทของสารละลายทใชการเปลยนสกระดาษลตมสเปนเกณฑ ประกอบดวย ......................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................... 5. ถาใชสมบตการน าไฟฟาของสารละลายเปนเกณฑ สามารถจ าแนกสารละลายไดกประเภท......................................................................................................................................................... 6. จาก ขอ 5. ประเภทของสารละลายทใชสมบตการน าไฟฟาของสารละลายเปนเกณฑ ประกอบดวย .................................................................................................................................. ......................................................................................................................................................... 7. การน าไฟฟาของสารละลายขนอยกบปรมาณใด .................................................................. ......................................................................................................................................................... 8. จงเตมสมการการแตกตวของสารละลายอเลกโทรไลตใหสมบรณ KNO3(s) + H2O(l) 9. จงเตมสมการการแตกตวของสารละลายอเลกโทรไลตใหสมบรณ HBr(g) + H2O(l) 10. จงเตมสมการการแตกตวของสารละลายอเลกโทรไลตใหสมบรณ K+(aq) + OH-(aq)
ความรพนฐานเกยวกบกรด-เบส
11
ใบควำมรท 2 เรอง สำรละลำยกรดและสำรละลำยเบส
สำรละลำยกรด สารละลายกรด (Acid) หมายถง สารประกอบทมธาตไฮโดรเจนเปนองคประกอบ เมอละลายน าสามารถแตกตวใหไฮโดรเจนไอออน (H+) ประเภทของกรด 1. กรดอนทรย หมายถง กรดทมหมคารบอกซล (COOH) หรอซลโฟนล (SO3H) เชน กรดฟอรมก (HCOOH) กรดแอซตก (CH3COOH) กรดเบนซลซลโฟนก (C6H5SO3H) 2. กรดอนนทรย หมายถง กรดทเกดจากสงไมมชวต แบงได 2 ประเภท 2.1 กรดไฮโดร (Hydro acid ) คอ กรดทประกอบดวยธาตไฮโดรเจนกบอโลหะอนทไมใชออกซเจน เชน HF , HBr , HCl , HCN , H2S , HI 2.2 กรดออกซหรอออกโซ (Oxy acid or Oxo acid) คอ กรดทประกอบดวย ธาตไฮโดรเจน ออกซเจน และอโลหะอน เชน H2CO3 , H2SO4 , HNO3 , H2PO4
คณสมบตทวไปของสำรละลำยกรด
1. เปลยนสกระดาษลตมสจากน าเงนเปนแดง 2. ท าปฏกรยากบโลหะบางชนด เชน Mg , Zn ไดกาซ H2
3. ท าปฏกรยากบเบสไดเกลอกบน า 4. ท าปฏกรยากบคารบอเนต (CaCO3) หรอโซเดยมไบคารบอเนต( NaHCO3) จะไดกาซ CO2
5. น าไฟฟาได ไอออนในสำรละลำยกรด ในสารละลายกรดทกชนดจะมไอออนทเหมอนกนอยสวนหนงคอ H+ หรอ เมอรวมกบน าไดเปน H3O+ (ไฮโดรเนยมไอออน) ท าใหกรดมสมบตเหมอนกน ตวอยางเชน สารละลายกรดไฮโดรคลอรก (HCl) ซงเกดจากกรด HCl ละลายในน า โมเลกลของ HCl และ น าตางกเปนโมเลกลโคเวเลนตมขว ท าใหเกดแรงดงดดระหวางขวของ HCl และน า โดยทโปรตอน (H+) ของ HCl ถกดงดดโดยโมเลกลของน าเกดเปนไฮโดรเนยมไอออน (H+ + H2O H3O+) ในบางครงเขยนแทน H3O+ ดวย H+ โดยเปนทเขาใจวา H+ นนจะอยรวมกบโมเลกลของน า ในรป H3O+ เสมอ
ความรพนฐานเกยวกบกรด-เบส
12
HCl (g) + H2O (l) H3O+ (aq) + Cl- (aq) ไฮโดรเนยมไอออนในน าไมไดอยเปนไอออนเดยว แตจะมน าหลายโมเลกลมาลอมรอบอยดวย เชน อาจอยในรปของ H5O2
+, H7O3+ , H9O4
+ เปนตน
สำรละลำยเบส สารละลายเบส (Base) หมายถง สารประกอบทละลายน าแลวแตกตวใหไฮดรอกไซดไอออน (OH-) ประเภทของเบส 1. อนทรยเบส คอ เบสทไดจากสงมชวต เชน NH3
2. อนนทรยเบส คอ เบสทไดจากสงไมมชวต ไดแก เบสทเปนสารประกอบ ไฮดรอกไซด เชน KOH , NaOH คณสมบตทวไปของสำรละลำยเบส 1. เปลยนสกระดาษลตมสจากแดงเปนน าเงน 2. ไมท าปฏกรยากบโลหะทอณหภมปกต 3. ท าปฏกรยากบกรดไดเกลอกบน า 4. ตมกบสารละลายแอมโมเนยมคลอไรด (NH4Cl) จะไดกาซแอมโมเนย (NH3) 5. น าไฟฟาได ไอออนในสำรละลำยเบส ในสารละลายเบสทกชนดจะมไอออนท เหมอนกนอยคอ ไฮดรอกไซดไอออน ( OH-) ซงท าใหเบสมสมบตเหมอนกน และมสมบตตางไปจากกรด ตวอยางเชน เมอ NaOH ละลายน า จะแตกตวได OH- ดงน NaOH (s) + H2O (l) Na+(aq) + OH- (aq) KOH (s) + H2O (l) K+ (aq) + OH- (aq) NH3 (g) + H2O (l) NH4
+ (aq) + OH- (aq) สำรละลำยกรดและเบสในชวตประจ ำวน สารละลายกรดและเบสมบทบาททส าคญในชวตประจ าวน ทงมอยในธรรมชาต และทสงเคราะหขนใชประโยชนในดานตางๆ เชน ในดานอาหาร อตสาหกรรมการแพทย ตวอยางเชน น าสมสายช ประกอบดวยกรดแอซตก น าสมและน ามะนาวประกอบดวยกรดซตรก กรดคารบอนกในน าโซดา กรดซลฟวรกในสารละลายทอยในแบตเตอร สารละลายเบสทคนเคยในชวตประจ าวนไดแก โซดาท าขนม (NaHCO3) หรอโซดาแอส (NaCO3), โซเดยมไฮดรอกไซด (NaOH) หรอโซดาไฟ
ความรพนฐานเกยวกบกรด-เบส
13
แบบฝกหดท 2 เรอง สำรละลำยกรดและสำรละลำยเบส
ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปน (ขอละ 1 คะแนน) 1. กรด แบงไดกประเภท อะไรบาง ........................................................................................... ......................................................................................................................................................... 2. กรดไฮโดรและกรดออกซ แตกตางกนอยางไร ..................................................................... ......................................................................................................................................................... 3. SO3H จดเปนกรดประเภทใด ................................................................................................ 4. H2PO4 และ NaOH สารละลายใดเปนกรด ............................................................................. 5. คณสมบตของสารละลายกรดในการเปลยนสกระดาษลตมส คอ .......................................... ......................................................................................................................................................... 6. เบส แบงไดกประเภท อะไรบาง ........................................................................................... ......................................................................................................................................................... 7. สารละลายเบส คอ สารประกอบทละลายน าแลวแตกตวใหไฮดรอกไซดไอออน (OH-) หรอ ไฮโดรเจนไอออน (H+) ........................................................................................................... 8. ระหวาง HCN และ KOH สารใดไมท าปฏกรยากบโลหะทอณหภมปกต ............................. 9. สารละลายกระและสารละลายเบสมคณสมบตทวไปทเหมอนกนคอ .................................. ......................................................................................................................................................... 10. โซดาไฟ คอ ........................................................................................................................
ความรพนฐานเกยวกบกรด-เบส
14
แบบทดสอบหลงเรยน ค ำชแจง ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว และท าเครองหมาย ลงในกระดาษค าตอบ (ขอละ 1 คะแนน)
1. ค ากลาวขอใดไมถกตอง ก. สารละลายกรดน าไฟฟาได ข. สารละลายเบสน าไฟฟาได ค. สารละลายทเปนกลางไมน าไฟฟา ง. สารละลายทไมน าไฟฟามสมบตเปนกลาง 2. สารละลายใดจดเปนเบสออน
ก. Ba(OH)2 ข. Al(OH)3
ค. LiOH ง. KOH
3. ไอออนใดท าปฏกรยากบน าจะไดสารละลายทมสมบตเปนกรด ก. HSO
4 ข. CN- ค. S2- ง. HCOO- 4. ขอใดเขยนสมการไดถกตอง ก. H2O(l) + CN-(aq) HCN(aq) + OH-(aq) ข. LiOH(aq) Li+(aq) + OH-(aq) ค. HBr(aq) + H2O(l) H3O+(aq) + Br-(aq) ง. Ca(OH)2 Ca2+(aq) + 2OH-(aq) 5. ขอใดเขยนสมการการแตกตวเปนไอออนไดถกตอง ก. KNO3(aq) K+(aq) + NO
3 (aq) ข. HF(aq) + H2O(l) H3O+ (aq) + F-(aq) ค. HI(aq) + H2O(l) H3O+ (aq) + I-(aq) ง. LiOH(aq) Li+ (aq) + OH-(aq)
ความรพนฐานเกยวกบกรด-เบส
15
ใหนกเรยนใชขอมลตอไปนประกอบการตอบค าถามขอ 6-8
สารละลาย (1 mol/dm3) การเปลยนสของกระดาษลตมส การน าไฟฟา A B C D E
จากน าเงนเปนแดง ไมเปลยนสทง 2 ส
จากแดงเปนน าเงน
ไมเปลยนสทง 2 ส
ไมเปลยนสทง 2 ส
สวางมาก ไมสวาง
สวางเลกนอย สวางเลกนอย สวางมาก
6. สารละลายใดตวถกละลายไมแตกตวเปนไอออน ก. B ข. C ค. D ง. B , D และ E 7. สารละลายใดเปนอเลกโทรไลตออน ก. B ข. B , C และ D ค. A และ E ง. C และ D 8. สารใดละลายน าจะไดสารละลายกรด ก. HNO3 ข. KOH ค. (NH4)2CO3 ง. Na2CO3 9. สารละลายใดจดเปนอเลกโทรไลตแก ก. A และ C ข. A และ E ค. A , C และ E ง. A , C , D และ E
ความรพนฐานเกยวกบกรด-เบส
16
10. สารละลายใดจดเปนกรดแก ก. H2S ข. HCN ค. HNO3 ง. H2CO3
ความรพนฐานเกยวกบกรด-เบส
17
เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน/หลงเรยน เลมท 1 ควำมรพนฐำนเกยวกบกรด-เบส
ขอ กอนเรยน ขอ หลงเรยน
1 ข 1 ค 2 ก 2 ข 3 ง 3 ข 4 ก 4 ง 5 ค 5 ก 6 ข 6 ก 7 ก 7 ง 8 ง 8 ก 9 ค 9 ข 10 ข 10 ค
ความรพนฐานเกยวกบกรด-เบส
18
กำรทดลอง เรอง สมบตบำงประกำรของสำรละลำย
จดประสงค 1. อธบายเหตผลทสารละลายอเลกโทรไลตน าไฟฟาได 2. จ าแนกประเภทของสารละลายโดยใชการเปลยนสกระดาษลตมสและการน าไฟฟาของสารละลายเปนเกณฑได 3. อธบายและสรปไดวาสารใดเปนอเลกโทรไลตแกหรออเลกโทรไลตออน
อปกรณ 1. สารละลาย HCl , CH3COOH , NaCl , KNO3 , NaOH , KOH , NH3 , CH3COONa , NH4Cl , C2H5OH และ C12H22O11 ทมความเขมขน 1 mol/dm3 2. กระดาษลตมสสแดงและสน าเงน 3. น ากลน 4. หลอดทดลองขนาดเลก 5. เครองตรวจการน าไฟฟา 6. กระบอกตวงขนาด 10 cm3 7. ทตงหลอดทดลอง 8. กระจกนาฬกาหรอแผนกระจก 9. แทงแกวคนสาร
วธกำรทดลอง 1. ใสสารละลายสารละลาย HCl , CH3COOH , NaCl , KNO3 , NaOH , KOH , NH3 , CH3COONa , NH4Cl , C2H5OH และ C12H22O11 ทมความเขมขน 1 mol/dm3 ปรมาตร 4 cm3
ลงในหลอดทดลองขนาดเลกหลอดละชนด 2. ทดสอบการเปลยนสของกระดาษลตมสทงสแดงและสน าเงนกบสารละลายใน ขอ 1. 3. ทดสอบการน าไฟฟาของสารละลายแตละชนด โดยจมลวดตวน าของเครองตรวจ การน าไฟฟาใหลกเทาๆกน และสงเกตความสวางของหลอดไฟ
แนวทางการบนทกผลการทดลองและแนวทางสรปผล
ความรพนฐานเกยวกบกรด-เบส
19
ตำรำงบนทกผลกำรทดลอง
สารละลาย การเปลยนแปลงทสงเกตได
การเปลยนสของกระดาษลตมส การน าไฟฟา ความสวางของหลอดไฟ HCl น าเงนเปนแดง น าไฟฟา มาก CH3COOH น าเงนเปนแดง น าไฟฟา นอย NaCl ไมเปลยนส น าไฟฟา ปานกลาง KNO3 น าเงนเปนแดง น าไฟฟา ปานกลาง NaOH แดงเปนน าเงน น าไฟฟา มาก KOH แดงเปนน าเงน น าไฟฟา มาก NH3 แดงเปนน าเงน น าไฟฟา นอย CH3COONa แดงเปนน าเงน น าไฟฟา ปานกลาง NH4Cl น าเงนเปนแดง น าไฟฟา ปานกลาง C2H5OH ไมเปลยนส ไมน าไฟฟา ไมสวาง C12H22O11 ไมเปลยนส ไมน าไฟฟา ไมสวาง สรปผลกำรทดลอง สารละลายททดสอบดวยการเปลยนสของกระดาษลตมส สามารถจ าแนกไดเปน 3 กลม คอ 1) สารละลายทเปลยนสกระดาษลตมสสน าเงนเปนแดง แสดงวาเปนกรด ไดแก HCl , CH3COOH , KNO3 และ NH4Cl 2) สารละลายทเปลยนสกระดาษลตมสสแดงเปนน าเงน แสดงวาเปนเบส ไดแก KNO3 , NaOH , KOH และ NH3 3) สารละลายทไมเปลยนสกระดาษลตมยทงสน าเงนและสแดง แสดงวาเปนกลาง ไดแก C2H5OH และ C12H22O11 สารละลายททดสอบดวยการน าไฟฟา ไดผลแตกตางกน โดยการน าไฟฟาของสารละลายสมพนธกบจ านวนไอออนในสารละลาย ถาตวละลายแตกตวเปนไอออนไดมากจะน าไฟฟาไดด ท าใหหลอดไฟสวางมาก สวนถาตวละลายแตกตวเปนไอออนไดนอยหลอดไฟจะสวางนอย หรอปานกลาง แตถามไอออนนอยหรอไมมไอออนหลอดไฟจะไมสวาง
ความรพนฐานเกยวกบกรด-เบส
20
เฉลยแบบฝกหดท 1 เรอง สำรละลำยอเลกโทรไลตและนอนอเลกโทรไลต
ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปน (ขอละ 1 คะแนน) 1. สารละลายอเลกโทรไลต หมายถง สารทเมอละลายในน าจะน าไฟฟาได เนองจากมไอออน ซงจะเปนไอออนบวกหรอไอออนลบทอยในสารละลาย 2. สารละลายนอนอเลกโทรไลต หมายถง สารทไมสามารถน าไฟฟาไดเมอละลายน า ทงนเนองจากสารพวกนอนอเลกโทรไลตจะไมสามารถแตกตวเปนไอออนได
3. ถาใชการเปลยนสกระดาษลตมสเปนเกณฑ สามารถจ าแนกสารละลายไดกประเภท 3 ประเภท
4. จาก ขอ 3. ประเภทของสารละลายทใชการเปลยนสกระดาษลตมสเปนเกณฑ ประกอบดวย 1) สมบตเปนกรด 2) สมบตเปนเบส 3) สมบตเปนกลาง 5. ถาใชสมบตการน าไฟฟาของสารละลายเปนเกณฑ สามารถจ าแนกสารละลายไดกประเภท 2 ประเภท
6. จาก ขอ 5. ประเภทของสารละลายทใชสมบตการน าไฟฟาของสารละลายเปนเกณฑ ประกอบดวย 1) น าไฟฟา 2) ไมน าไฟฟา
7. การน าไฟฟาของสารละลายขนอยกบปรมาณใด จ านวนไอออนในสารละลาย 8. จงเตมสมการการแตกตวของสารละลายอเลกโทรไลตใหสมบรณ KNO3(s) + H2O(l) K+(aq) + NO3
-(aq) 9. จงเตมสมการการแตกตวของสารละลายอเลกโทรไลตใหสมบรณ HBr(g) + H2O(l) H3O+(aq) +Br-(aq) 10. จงเตมสมการการแตกตวของสารละลายอเลกโทรไลตใหสมบรณ KOH(s) + H2O(l) K+(aq) + OH-(aq)
แนวค าตอบ
ความรพนฐานเกยวกบกรด-เบส
21
เฉลยแบบฝกหดท 2 เรอง สำรละลำยกรดและสำรละลำยเบส
ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปน (ขอละ 1 คะแนน) 1. กรด แบงไดกประเภท อะไรบาง 2 ประเภท คอ กรดอนทรย และ กรดอนนทรย 2. กรดไฮโดรและกรดออกซ แตกตางกนอยางไร กรดไฮโดรไมมออกซเจน 3. SO3H จดเปนกรดประเภทใด กรดอนทรย
4. H2PO4 และ NaOH สารละลายใดเปนกรด H2PO4 5. คณสมบตของสารละลายกรดในการเปลยนสกระดาษลตมส คอ ไอออน H+
6. เบส แบงไดกประเภท อะไรบาง 2 ประเภท คอ เบสอนทรย และ เบสอนนทรย 7. สารละลายเบส คอ สารประกอบทละลายน าแลวแตกตวใหไฮดรอกไซดไอออน (OH-) หรอ ไฮโดรเจนไอออน (H+) ไฮดรอกไซดไอออน (OH-) 8. ระหวาง HCN และ KOH สารใดไมท าปฏกรยากบโลหะทอณหภมปกต KOH 9. สารละลายกระและสารละลายเบสมคณสมบตทวไปทเหมอนกนคอ ไอออน (OH-) 10. โซดาไฟ คอ โซเดยมไฮดรอกไซด (NaOH)
แนวค าตอบ
ความรพนฐานเกยวกบกรด-เบส
22
บรรณำนกรม ถวลย มาศจรส. คมอควำมคดสรำงสรรคในกำรจดท ำนวตกรรมกำรศกษำ. กรงเทพมหานคร : บรษทส านกพมพธารอกษรจ ากด, 2548. ปรชา ชางขวญยน. เทคนคกำรเขยนและผลตต ำรำ. พมพครงท 5. กรงเทพมหานคร : ส านกพมพ จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2551. สคนธ สนธพานนท. นวตกรรมกำรเรยนกำรสอนเพอพฒนำคณภำพของเยำวชน. พมพครงท 4. กรงเทพมหานคร : หางหนสวนจ ากด 9119 เทคนคพรนตง, 2553. ส าราญ พฤกษสนทร. เคม 3. กรงเทพมหานคร : ส านกพมพ พ.ศ. พฒนา จ ากด, 2554. ส าล รกสทธ. คมอกำรจดท ำสอนวตกรรมและแผนฯประกอบสอนวตกรรม. กรงเทพมหานคร : ส านกพมพพฒนาศกษา, 2553. สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. กำรวดและประเมนผลวทยำศำสตร. กรงเทพมหานคร : บรษท ซเอดยเคชน จ ากด, 2555. . คมอครสำระกำรเรยนรพนฐำนและเพมเตมเคม เลม 3. กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร. กรงเทพมหานคร :โรงพมพ สกสค. ลาดพราว, 2553. __________. หนงสอเรยนรำยวชำเคมเพมเตม 3. กรงเทพมหานคร :โรงพมพ สกสค. ลาดพราว, 2554.
Related Documents
