(8,8) институции на европската унија

ИНСТИТУЦИИ НА ИНСТИТУЦИИ НА ЕВРОПСКАТА УНИЈАЕВРОПСКАТА УНИЈА

Главните институции за Главните институции за донесување на одлуки во ЕУдонесување на одлуки во ЕУ

Европски парламентЕвропски парламент, , (European Parliament) (European Parliament) кој ги кој ги застапува граѓаните на ЕУ и е директно изберен од страна на застапува граѓаните на ЕУ и е директно изберен од страна на иститеистите

Советот на ЕУСоветот на ЕУ, , (The Council of the European Union) (The Council of the European Union) кој ги кој ги претставува индивидуалните земји-членкипретставува индивидуалните земји-членки

Европската комисијаЕвропската комисија, , (The European Commission) (The European Commission) кој кој се обидува да ги подржува интересите на ЕУ како целинасе обидува да ги подржува интересите на ЕУ како целина

Европски советЕвропски совет (The European Council) (The European Council) е највисоко тело е највисоко тело за утврдување на политиките на ЕУ. Од правна гледна точка не за утврдување на политиките на ЕУ. Од правна гледна точка не е формална институција на ЕУ и ги обединува председателите и е формална институција на ЕУ и ги обединува председателите и премиерите на сите земји, членки на ЕУ.премиерите на сите земји, членки на ЕУ.

(овој институционален четириаголник ги создава (овој институционален четириаголник ги создава политикитеполитиките и и законитезаконите што се применуваат низ цела што се применуваат низ цела ЕУ)ЕУ)

Европскиот парламентЕвропскиот парламент-глас на народот--глас на народот-

Каде се наоѓа парламентотКаде се наоѓа парламентотЕвропскиот парламент работи во Европскиот парламент работи во Франција, Франција, Белгија и ЛуксембургБелгија и ЛуксембургМесечните пленарни седници, на кои Месечните пленарни седници, на кои присуствуваат сите членови на европскиот присуствуваат сите членови на европскиот парламент се одржуваат во парламент се одржуваат во СтразбурСтразбур – – Франција каде што е Франција каде што е ““седиштетоседиштето”” на на парламентотпарламентотСостаноци на Состаноци на парламентарниот комитетпарламентарниот комитет и и некои дополнителни пленарни сесии се некои дополнителни пленарни сесии се одржуваат во одржуваат во БриселБрисел – Белгија – БелгијаЛуксембургЛуксембург е дом на е дом на административните административните канцеларии – генералниот секретаријатканцеларии – генералниот секретаријат

Како се пополнува Како се пополнува Европскиот парламентЕвропскиот парламент

Парламентарни избори се Парламентарни избори се одржуваат на секои одржуваат на секои пет годинипет годиниСекоја држава-членка, во Секоја држава-членка, во зависност од бројот на зависност од бројот на населението, има одреден населението, има одреден број наброј на седишта во парламентотседишта во парламентот

Број наБрој на седишта во седишта во парламентотпарламентот

Белгија 24Белгија 24Бугарија 18Бугарија 18Кипар 6Кипар 6Чешка реп. 24Чешка реп. 24Данска 14Данска 14Германија 99Германија 99Грција 24Грција 24Шпанија 54Шпанија 54Естонија 6Естонија 6Франција Франција 7878Унгарија 24Унгарија 24Ирска 13Ирска 13Италија Италија 7878Летонија 9Летонија 9

Литванија 13Литванија 13Луксембург 6Луксембург 6Малта Малта 5 5 Холандија Холандија 2727Австрија 18Австрија 18Полска 54Полска 54Португалија 24Португалија 24Романија 36Романија 36Словачка 14Словачка 14Словенија Словенија 77Финска 14Финска 14Шведска 19Шведска 19Велика Британија Велика Британија 7878ВКУПНО 786ВКУПНО 786

Распоред на пратеници по Распоред на пратеници по политички групиполитички групи

Партија на европскиот народ (христијански Партија на европскиот народ (христијански демократи и европски демократи)демократи и европски демократи)

Партија на европски социјалистиПартија на европски социјалисти Партија на европски либерали, демократи и Партија на европски либерали, демократи и

реформистиреформисти Европска обединета левица / зелена Европска обединета левица / зелена

нордиска левицанордиска левица Зелените / европска слободна алијансаЗелените / европска слободна алијанса Унија за Европа на нацииУнија за Европа на нации Европа на демократи и различностиЕвропа на демократи и различности Независни членовиНезависни членови

Што прави парламентотШто прави парламентот

Парламентот и Советот на ЕУПарламентот и Советот на ЕУ-делење на законодавната надлежност--делење на законодавната надлежност-

Парламентот и Советот ја делат законодавната надлежност Парламентот и Советот ја делат законодавната надлежност низ низ три различни постапки:три различни постапки:

1. 1. "постапката на соработка""постапката на соработка" е воведена со Единствениот е воведена со Единствениот европски акт во 1986 година. Парламентот дава европски акт во 1986 година. Парламентот дава свое мислењесвое мислење за за нацртот на нацртот на директивите и регулативите што ги предлага Европската и регулативите што ги предлага Европската комисија која, потоа, врз основа на мислењето на Парламентот комисија која, потоа, врз основа на мислењето на Парламентот може да го измени својот предлог,може да го измени својот предлог,

2. 2. од 1987 година, исто така, е воведена од 1987 година, исто така, е воведена "постапката на "постапката на давање согласност"давање согласност" со која Парламентот мора да даде со која Парламентот мора да даде своја своја согласностсогласност за меѓународните спогодби за кои преговара за меѓународните спогодби за кои преговара Комисијата, како и за секое предложено проширување на Комисијата, како и за секое предложено проширување на Европската унијаЕвропската унија

3.3. Договорот од Мастрихт од 1992 година ја воведе Договорот од Мастрихт од 1992 година ја воведе "постапката на соодлучување""постапката на соодлучување" со која Парламентот и Советот се со која Парламентот и Советот се ставени на еднакво рамниште во ставени на еднакво рамниште во решавањеторешавањето на низа важни на низа важни прашања какви што се слободното движење на работната сила, прашања какви што се слободното движење на работната сила, внатрешниот пазар, образованието, истражувањата, животната внатрешниот пазар, образованието, истражувањата, животната средина, трансевропските мрежи, здравството, културата и средина, трансевропските мрежи, здравството, културата и заштитата на потрошувачите. Парламентот може да ја отфрли заштитата на потрошувачите. Парламентот може да ја отфрли предложената легислатива од овие области ако апсолутното предложената легислатива од овие области ако апсолутното мнозинство пратеници гласа против ‘‘заедничкиот став’’ на мнозинство пратеници гласа против ‘‘заедничкиот став’’ на Советот. Советот.

Донесување на буџет на ЕУДонесување на буџет на ЕУЕвропскиот парламент ја споделува со Европскиот парламент ја споделува со Советот и одговорноста околу Советот и одговорноста околу донесувањето на буџетот на ЕУ. донесувањето на буџетот на ЕУ. Европската комисија го предлага нацртот Европската комисија го предлага нацртот на буџетот, кој потоа го разгледуваат на буџетот, кој потоа го разгледуваат Парламентот и Советот. Парламентот и Советот. Парламентот може да не го одобри буџетот, Парламентот може да не го одобри буџетот, а во тој случај целата постапка за а во тој случај целата постапка за донесување на буџетот повторно се донесување на буџетот повторно се поведува. поведува. Парламентот целосно ги користи своите Парламентот целосно ги користи своите буџетски овластувања за да изврши буџетски овластувања за да изврши влијание врз ЕУ при креирањето на влијание врз ЕУ при креирањето на политиката.политиката.

Како е организирана работата на Како е организирана работата на парламентотпарламентот

Работата на парламентот е поделена во Работата на парламентот е поделена во 2 главни 2 главни фазифази

1.1. Подготовка за пленарни седнициПодготовка за пленарни седници.. Ова го прават Ова го прават членовите на Европскиот Парламент во различните членовите на Европскиот Парламент во различните парламентарни комитетипарламентарни комитети специјализирани за различни специјализирани за различни области од целокупната активност на ЕУ. Темите за области од целокупната активност на ЕУ. Темите за дискусија се разгледуваат и од страна на политичките дискусија се разгледуваат и од страна на политичките групации во парламентот.групации во парламентот.

2.2. Пленарни сесииПленарни сесии на кои присуствуваат сите членови на кои присуствуваат сите членови на парламентот и обично се одржуваат во Стразбур на парламентот и обично се одржуваат во Стразбур (една недела месечно) и понекогаш во Брисел (два (една недела месечно) и понекогаш во Брисел (два дена). На овие седници парламентот ги испитува дена). На овие седници парламентот ги испитува предложените закони, гласа за амандманите и на крај предложените закони, гласа за амандманите и на крај донесува одлука за целосниот текст.донесува одлука за целосниот текст.

Европскиот парламент низ Европскиот парламент низ бројкибројки

Европскиот парламент е најкомплексниот парламент во Европскиот парламент е најкомплексниот парламент во светот кој им овозможува на актуелните 785, а наскоро светот кој им овозможува на актуелните 785, а наскоро 736 членови, да дебатираат на 23 официјални јазици, 736 членови, да дебатираат на 23 официјални јазици, кои во најлоши ситуации „резултираат” со 506 јазични кои во најлоши ситуации „резултираат” со 506 јазични комбинации. Тоа значи дека 430 официјални комбинации. Тоа значи дека 430 официјални преведувачи и многу од вкупно 2.500 хонорарни преведувачи и многу од вкупно 2.500 хонорарни повремени преведувачи секојдневно треба да повремени преведувачи секојдневно треба да „испорачуваат” врвен квалитет. „испорачуваат” врвен квалитет.

Во 22 политички комитети членовите на Парламентот се Во 22 политички комитети членовите на Парламентот се „борат” во 45 категории како на пример екологија и „борат” во 45 категории како на пример екологија и потрошувачка политика и се гордеат што имаат моќ да потрошувачка политика и се гордеат што имаат моќ да соодлучуваат кога се подготвуваат законите на ЕУ. Во соодлучуваат кога се подготвуваат законите на ЕУ. Во периодот меѓу 2004 и 2009 година се дискутирало за периодот меѓу 2004 и 2009 година се дискутирало за 1565 „законски процедури” на пленарни или комисиски 1565 „законски процедури” на пленарни или комисиски расправи и се работело на 51815 амандмани, заклучно расправи и се работело на 51815 амандмани, заклучно со февруари 2009 година. со февруари 2009 година.

Тврдењата дека Европскиот е „парламент за одмор” Тврдењата дека Европскиот е „парламент за одмор” разлутија повеќе пратеници од сите политички групи. разлутија повеќе пратеници од сите политички групи. „Моето работно време е од 5,24 до 19,30 часот”, вели „Моето работно време е од 5,24 до 19,30 часот”, вели лидерот на германската група на социјалдемократите лидерот на германската група на социјалдемократите Бернхард Рапкај. Во агендата на неговиот колега Бернхард Рапкај. Во агендата на неговиот колега христијански демократ, Петер Лесе, пак, секогаш христијански демократ, Петер Лесе, пак, секогаш недостасува еден збор, „пауза за ручек”. недостасува еден збор, „пауза за ручек”.

Агендите се пренатрупани бидејќи од членовите на Агендите се пренатрупани бидејќи од членовите на парламентот се бара да присуствуваат на стотици парламентот се бара да присуствуваат на стотици различни бриселски средби на комитети, на 12 пленарни различни бриселски средби на комитети, на 12 пленарни сесии во Стразбур и на уште шест во Брисел. Низ светот сесии во Стразбур и на уште шест во Брисел. Низ светот тие патуваат во 34 делегации, каде што ја претставуваат тие патуваат во 34 делегации, каде што ја претставуваат Европската Унија. Пратениците исто така патуваат и во Европската Унија. Пратениците исто така патуваат и во кризни и воени зони, каде што животот им е во кризни и воени зони, каде што животот им е во опасност.опасност.

Околу 5800 ЕУ функционери ја одржуваат Околу 5800 ЕУ функционери ја одржуваат машинеријата на Европскиот парламент за сите машинеријата на Европскиот парламент за сите 27 земји членки. 27 земји членки. Колку за споредба, германскиот федерален Колку за споредба, германскиот федерален Бундестаг вработува 2600 државни Бундестаг вработува 2600 државни службеници. Инаку, Европарламентот годишно службеници. Инаку, Европарламентот годишно троши околу 1,3 милијарди евра, од кои 44 троши околу 1,3 милијарди евра, од кои 44 отсто се за вработениот персонал, главно отсто се за вработениот персонал, главно преведувачи кои годишно мораат да преведат преведувачи кои годишно мораат да преведат повеќе од еден милион страници комплексен повеќе од еден милион страници комплексен материјал. Потоа, околу 21 отсто од трошоците материјал. Потоа, околу 21 отсто од трошоците или околу 277 милиони евра се издвојуваат за или околу 277 милиони евра се издвојуваат за плати на пратениците, нивните асистенти, плати на пратениците, нивните асистенти, бироа и за патни трошоци.бироа и за патни трошоци.

Совет на Европска УнијаСовет на Европска Унија-глас на земјите членки--глас на земјите членки-

Состав на Советот на ЕУСостав на Советот на ЕУНа секоја седница на Советот присуствува На секоја седница на Советот присуствува по еден по еден министерминистер од секоја земја членка. Постојат од секоја земја членка. Постојат девет девет различни состави на Советот:различни состави на Советот:

1.1. општи работи и надворешни односи, општи работи и надворешни односи,

2. економски и финансиски односи ЕКОФИН, 2. економски и финансиски односи ЕКОФИН,

3. правда и внатрешни работи, 3. правда и внатрешни работи,

4. вработување, социјална политика, здравство и 4. вработување, социјална политика, здравство и потрошувачи,потрошувачи,

5. конкурентност (внатрешен пазар, индустрија н 5. конкурентност (внатрешен пазар, индустрија н истражување),истражување),

6. транспорт, телекомуникации и енергија,6. транспорт, телекомуникации и енергија,

7. земјоделство и рибарство, 7. земјоделство и рибарство,

8. животна средина и 8. животна средина и

9. образование, младина и култура. 9. образование, младина и култура.

Одговорности (задачи) на Советот на ЕУОдговорности (задачи) на Советот на ЕУСоветот има шест клучни одговорности:Советот има шест клучни одговорности:

1.1. на предлог на Комисијата ги на предлог на Комисијата ги донесува правните акти на донесува правните акти на ЗаедницатаЗаедницата (регулативи, директиви и одлуки). Советот е главниот (регулативи, директиви и одлуки). Советот е главниот законодавен орган на Унијата, иако оваа функција е поделена со законодавен орган на Унијата, иако оваа функција е поделена со Европскиот парламент,Европскиот парламент,

2. 2. заедно со Европскиот парламент е тело што заедно со Европскиот парламент е тело што го одобрува го одобрува буџетот на ЕУ.буџетот на ЕУ. Кај т.н. заеднички трошоци, Советот го има Кај т.н. заеднички трошоци, Советот го има последниот збор (пр.земјоделството), додека при последниот збор (пр.земјоделството), додека при незадолжителните трошоци (животната средина, здравството, незадолжителните трошоци (животната средина, здравството, структурните фондови) конечната одлука ја донесува структурните фондови) конечната одлука ја донесува Парламентот,Парламентот,

3. 3. ги склучува меѓународните договориги склучува меѓународните договори меѓу ЕУ и една или меѓу ЕУ и една или повеќе земји или меѓународни организации, повеќе земји или меѓународни организации,

4. 4. е одговорен за е одговорен за координацијакоординација на опсежните европски на опсежните европски политики на земјите членки,политики на земјите членки,

5. 5. да ја да ја развиваразвива Заедничката надворешна и безбедносна Заедничката надворешна и безбедносна политика на ЕУ иполитика на ЕУ и

6. 6. ја ја координиракоординира соработката меѓу судовите и полициските соработката меѓу судовите и полициските сили на одделните држави, во поглед на криминалните дејствија.сили на одделните држави, во поглед на криминалните дејствија.

Начин на донесување на Начин на донесување на одлуки во Советот на ЕУодлуки во Советот на ЕУ

Согласно со договорите, Советот ги носи Согласно со договорите, Советот ги носи одлуките со одлуките со просто мнозинство,просто мнозинство, квалификувано мнозинствоквалификувано мнозинство или или едногласноедногласно, ,

во зависност од прашањето за кое се одлучува. во зависност од прашањето за кое се одлучува.

Советот мора да донесе Советот мора да донесе едногласна одлукаедногласна одлука за за важни прашања какви што се измени во важни прашања какви што се измени во договорите, воведување нова политика или договорите, воведување нова политика или давање согласност на Унијата за давање согласност на Унијата за приклучување на нова земја.приклучување на нова земја.

Донесување на одлуки со Донесување на одлуки со квалификувано мнозинствоквалификувано мнозинство

При гласање При гласање ““заза”” некоја одлука во Советот на некоја одлука во Советот на ЕУ, за која е потребно квалификувано или ЕУ, за која е потребно квалификувано или двотретинско мнозинстводвотретинско мнозинство секоја земја-членка секоја земја-членка во зависност од својата големина во зависност од својата големина располагарасполага со со различен број на гласовиразличен број на гласовиЕдна одлука за да биде донесена треба да има Една одлука за да биде донесена треба да има најмалку најмалку 72,3 %72,3 % од вкупниот број на можни од вкупниот број на можни гласовигласовиИсто така секоја земја-членка може да побара Исто така секоја земја-членка може да побара потврда дека гласовите потврда дека гласовите ““заза”” освен што освен што минимално изнесуваат минимално изнесуваат 72,3 %72,3 % од вкупниот број од вкупниот број на можни гласови претставуваат и на можни гласови претставуваат и 62 %62 % вкупното население на ЕУвкупното население на ЕУ

Број на гласови што ги имаат земјите-Број на гласови што ги имаат земјите-членки при гласање во Советот на ЕУчленки при гласање во Советот на ЕУ

Белгија 12Белгија 12Бугарија 10Бугарија 10Кипар 4Кипар 4Чешка реп. 12Чешка реп. 12Данска 7Данска 7Германија Германија 2929Грција 12Грција 12Шпанија 27Шпанија 27Естонија 4Естонија 4Франција Франција 2929Унгарија 12Унгарија 12Ирска 7Ирска 7Италија Италија 2929Летонија 4Летонија 4

Литванија 7Литванија 7Луксембург 4Луксембург 4Малта 3 Малта 3 Холандија 13Холандија 13Австрија 10Австрија 10Полска 27Полска 27Португалија 12Португалија 12Романија 14Романија 14Словачка 14Словачка 14Словенија 4Словенија 4Финска 7 Финска 7 Шведска 10Шведска 10Велика Британија Велика Британија 2929ВКУПНО ??ВКУПНО ??

Европската комисијаЕвропската комисија-промотор на заедничките интереси--промотор на заедничките интереси-

Функции на Комисијата на ЕУФункции на Комисијата на ЕУКомисијата ги извршува следниве Комисијата ги извршува следниве четири функции:четири функции:

1. Таа е 1. Таа е иницијаториницијатор на политиката и на законодавството на политиката и на законодавството на Унијата, ја предлага законската регулатива до на Унијата, ја предлага законската регулатива до Парламентот и Советот,Парламентот и Советот,

2. Таа е 2. Таа е главно извршно телоглавно извршно тело кое го спроведува кое го спроведува законодавството на ЕУ преку донесување на конкретни законодавството на ЕУ преку донесување на конкретни мерки и одлуки за негова имплементација. Комисијата ги мерки и одлуки за негова имплементација. Комисијата ги спроведува одлуките на Советот, раководи со извршувањето спроведува одлуките на Советот, раководи со извршувањето на Буџетот и ги спроведува политиките на ЕУ,на Буџетот и ги спроведува политиките на ЕУ,

3. Комисијата е 3. Комисијата е "чувар на договорите""чувар на договорите",, мора да осигури мора да осигури дека земјите членки ги применуваат регулативите и дека земјите членки ги применуваат регулативите и директивите што ги донесуваат Советот и Парламентот. директивите што ги донесуваат Советот и Парламентот. Комисијата заедно со Судот на правдата е одговорна Комисијата заедно со Судот на правдата е одговорна законот на ЕУ правилно да се применува во сите земји законот на ЕУ правилно да се применува во сите земји членки ичленки и

4. Таа ја 4. Таа ја претставува ЕУпретставува ЕУ на меѓународната сцена, е на меѓународната сцена, е важен преговарач во името на ЕУ за меѓународните важен преговарач во името на ЕУ за меѓународните договори и контакти со трети земји и со меѓународни договори и контакти со трети земји и со меѓународни организации.организации.

Избор на Комисијата на ЕУИзбор на Комисијата на ЕУНа секои На секои пет годинипет години се назначува нова се назначува нова Комисија, шест месеци по изборите за Комисија, шест месеци по изборите за Европскиот парламент, по пат на договор меѓу Европскиот парламент, по пат на договор меѓу земјите членкиземјите членкиПроцедурата е следна: владите на земјите Процедурата е следна: владите на земјите членки со членки со заедничка согласностзаедничка согласност номинираат номинираат лице за функцијата претседател на Комисијата, лице за функцијата претседател на Комисијата, а за номинацијата одобрение треба да даде а за номинацијата одобрение треба да даде Европскиот парламент,Европскиот парламент,Европскиот парламент со гласање треба да Европскиот парламент со гласање треба да ги одобри номинациите за претседател и ги одобри номинациите за претседател и за членови на Комисијата во целиназа членови на Комисијата во целина, по , по што земјите членки го назначуваат што земјите членки го назначуваат претседателот и членовите на Комисијата. претседателот и членовите на Комисијата. Новата Комисија формално се назначува Новата Комисија формално се назначува од Советот на ЕУод Советот на ЕУ..

Комисијата дејствуваКомисијата дејствува независно и независно и исклучиво во интерес на Унијатаисклучиво во интерес на Унијата

Комисијата одговара пред Парламентот, Комисијата одговара пред Парламентот, што значи дека доколку Парламентот што значи дека доколку Парламентот изгласа недоверба по пат на усвојување изгласа недоверба по пат на усвојување на на "предлог за цензура""предлог за цензура",, Комисијата Комисијата мора да поднесе колективна оставка. мора да поднесе колективна оставка. Комисијата присуствува на сите Комисијата присуствува на сите состаноци на Парламентот каде што состаноци на Парламентот каде што мора да ги образложи и појасни мора да ги образложи и појасни своите политикисвоите политики. Исто така, редовно . Исто така, редовно одговара на писмени и усни прашања одговара на писмени и усни прашања поставени од членовите на Парламентот.поставени од членовите на Парламентот.

Седиште на Комисијата на ЕУСедиште на Комисијата на ЕУ

Комисијата е Комисијата е најголемо административно најголемо административно тело на Заедницататело на Заедницата, кое управува со , кое управува со политиките на ЕУ, фондовите и програмите.политиките на ЕУ, фондовите и програмите.Работата на Комисијата е организирана во Работата на Комисијата е организирана во генерални директоратигенерални директорати, кои се надлежни за , кои се надлежни за одделни области на политиката. одделни области на политиката. Седиштето на Комисијата е во Седиштето на Комисијата е во БриселБрисел, , има канцеларии и во има канцеларии и во ЛуксембургЛуксембург, , Има иИма и претставништва претставништва во сите земји членки во сите земји членки на ЕУ, на ЕУ, Има и Има и делегацииделегации во многу главни градови во многу главни градови ширум светот.ширум светот.

Како е организирана работата Како е организирана работата на комисијатана комисијата

Председателот на Комисијата Председателот на Комисијата одлучуваодлучува кој кој комесар ќе биде одговорен за дадена комесар ќе биде одговорен за дадена политичка област за враме на мандатот на политичка област за враме на мандатот на КомисијатаКомисијатаПредседателот, со одобрување на Комисијата, Председателот, со одобрување на Комисијата, има овластувањеима овластување и да побара оставка од и да побара оставка од некој комесарнекој комесарТимот од 27 комесариТимот од 27 комесари (наречен Колегиум) се (наречен Колегиум) се состанува секоја среда во Брисел. Секоја точка состанува секоја среда во Брисел. Секоја точка од дневниот ред се презентира од страна на од дневниот ред се презентира од страна на комесарот одговорен за дадената област а комесарот одговорен за дадената област а потоа колегиумот донесува колективна одлукапотоа колегиумот донесува колективна одлукаПерсоналотПерсоналот т.е. Администрацијата која ги т.е. Администрацијата која ги подготвува состаноците на Комисијата е подготвува состаноците на Комисијата е организирана во организирана во 36 оддели36 оддели познати како познати како Генерални директоратиГенерални директорати

Европски СоветЕвропски Совет“Самит" на шефови на држави и влади на “Самит" на шефови на држави и влади на

земјите членки на ЕУ.земјите членки на ЕУ.

Функции на Европскиот СоветФункции на Европскиот СоветЕвропскиот совет (The European Council) е Европскиот совет (The European Council) е највисоко тело за утврдување на политиките на највисоко тело за утврдување на политиките на ЕУ. ЕУ. Претседателот на Европската комисија Претседателот на Европската комисија присуствува на средбите како полноправен член. присуствува на средбите како полноправен член. Европскиот совет се состанува четири пати Европскиот совет се состанува четири пати годишно заради постигнување на договор за годишно заради постигнување на договор за глобалната политика на ЕУ и за разгледување на глобалната политика на ЕУ и за разгледување на остварениот напредок. Советот разгледува и остварениот напредок. Советот разгледува и тековни светски проблеми. тековни светски проблеми. Состаноците се нарекуваат Состаноците се нарекуваат "самити" на шефови "самити" на шефови на држави и влади на земјите членки на ЕУ.на држави и влади на земјите членки на ЕУ. Со Советот претседава претседателот или Со Советот претседава претседателот или премиерот на државата што го има тековното премиерот на државата што го има тековното претседателство во Советот на Европската унија.претседателство во Советот на Европската унија.

Суд на правдатаСуд на правдата

Оснивање и надлежност на Оснивање и надлежност на Судот на ЕУСудот на ЕУ

Судот на правдата на Европските Судот на правдата на Европските заедници (The Court of Justice of the заедници (The Court of Justice of the European Communities) European Communities) е основане основан со со Договорот за Европска заедница за Договорот за Европска заедница за јаглен и челик во 1952 година.јаглен и челик во 1952 година.Негова Негова надлежностнадлежност е да осигури е да осигури правото на Заедницата да се толкува и правото на Заедницата да се толкува и применува на ист начин во секоја земја применува на ист начин во секоја земја членка на ЕУ. членка на ЕУ. Судот има Судот има овластувањеовластување да решава да решава правни спорови меѓу земјите членки, правни спорови меѓу земјите членки, институциите на ЕУ, деловните правни институциите на ЕУ, деловните правни субјекти и физички лицасубјекти и физички лица

Состав и функции на СудотСостав и функции на СудотСудот е составен од по Судот е составен од по еден судија од секоја земјаеден судија од секоја земја членка со што се застапени сите државни правни членка со што се застапени сите државни правни системи на ЕУ. На Судот му помагаат системи на ЕУ. На Судот му помагаат осум јавни осум јавни правобранителиправобранители, именувани за мандатен период од шест , именувани за мандатен период од шест години. години. Судот Судот може да провериможе да провери дали прописите на ЕУ се дали прописите на ЕУ се правилно донесени и правилно донесени и може да пресудиможе да пресуди дека дека Европскиот парламент, Советот или Комисијата Европскиот парламент, Советот или Комисијата направиле пропусти во работата.направиле пропусти во работата.Со цел да му се помогне на судотСо цел да му се помогне на судот во 1989 година е во 1989 година е основан основан Првостепениот судПрвостепениот суд како придружна како придружна институција на Судот на правдата и истиот му помога на институција на Судот на правдата и истиот му помога на Судот во справувањето со илјадниците случаи што се Судот во справувањето со илјадниците случаи што се упатуваат пред судот, а на граѓаните да им се понуди упатуваат пред судот, а на граѓаните да им се понуди подобра правна поддршка. Двата Суда имаат подобра правна поддршка. Двата Суда имаат претседатели кои ги избираат другите судии, за мандат претседатели кои ги избираат другите судии, за мандат од три години.. од три години.. На судот му помагаат и На судот му помагаат и 8 генерални адвокати,8 генерални адвокати, Нивна Нивна улога е да презентираат разумни мислења за случаите улога е да презентираат разумни мислења за случаите донесени пред Судотдонесени пред СудотСедиштето на СудотСедиштето на Судот на правдата е во на правдата е во Луксембург.Луксембург.

Што работи судотШто работи судот

Најчести случаи кои Судот ги Најчести случаи кои Судот ги решава се: решава се: БарањаБарања за прелиминарни одлуки за прелиминарни одлукиПостапкиПостапки за неизвршување на за неизвршување на некои обврскинекои обврскиПостапкиПостапки за за укинување/анулирањеукинување/анулирањеПостапкиПостапки за недејствување за недејствување

1. Барања за прелиминарни 1. Барања за прелиминарни одлукиодлуки

За да се спречи судовите од За да се спречи судовите од различни земји-членки да го различни земји-членки да го толкуваат правото на ЕУ на толкуваат правото на ЕУ на различни начини, тие често пати од различни начини, тие често пати од Судот на правдата Судот на правдата бараат советбараат совет за за тоа дали правилно ги толкуваат тоа дали правилно ги толкуваат законите на ЕУ.законите на ЕУ.Судот на правдата им дава таков Судот на правдата им дава таков совет во форма на совет во форма на прелиминарна прелиминарна одлукаодлука

2. Постапки за неизвршување 2. Постапки за неизвршување на некоја обврскана некоја обврска

Комисијата на ЕУКомисијата на ЕУ може да поведе може да поведе вакви постапки доколку постои вакви постапки доколку постои сомневањесомневање дека некоја земја-членка дека некоја земја-членка не ги извршува своите обврски согласно не ги извршува своите обврски согласно законот на ЕУ. Овие постапки можат да законот на ЕУ. Овие постапки можат да бидат поведени и од страна на бидат поведени и од страна на друга друга земја-членказемја-членкаИ во двата случаја Судот ги истражува И во двата случаја Судот ги истражува тврдењата и тврдењата и донесува пресудадонесува пресуда. . Обвинетата земја-членка доколку е Обвинетата земја-членка доколку е навистина одговорна навистина одговорна мора веднаш да мора веднаш да ги доведе работите во редги доведе работите во ред..

3. Постапки за 3. Постапки за укинување/анулирањеукинување/анулирање

Ако некоја земја-членка, Советот на ЕУ, Ако некоја земја-членка, Советот на ЕУ, Комисијата на ЕУ, Па дури и Парламентот на ЕУ Комисијата на ЕУ, Па дури и Парламентот на ЕУ веруваат дека веруваат дека некој закон на ЕУ не е некој закон на ЕУ не е легаленлегален тиа можат да тиа можат да побараатпобараат од Судот од Судот укинување на теквиот пропис или одлукаукинување на теквиот пропис или одлукаВакви постапки за укинување можат да Вакви постапки за укинување можат да побараа и побараа и физички лицафизички лица доколку мислат дека доколку мислат дека таквиот закон директно или индиректно им таквиот закон директно или индиректно им нанесува штета врз нив како индивидуинанесува штета врз нив како индивидуиДоколку Судот одлучи дека тој закон не бил Доколку Судот одлучи дека тој закон не бил правилно одобрен и не е правилно заснован правилно одобрен и не е правилно заснован врз Договорите, тој може врз Договорите, тој може законот да го законот да го прогласи за укинат и неважечкипрогласи за укинат и неважечки

4. Постапки за недејствување4. Постапки за недејствување

Договорите ги условуваат Европскиот Договорите ги условуваат Европскиот парламент, Советот и Комисијата на ЕУ парламент, Советот и Комисијата на ЕУ да донесуваат одредени одлукида донесуваат одредени одлуки под под дадени услови и во одредено времедадени услови и во одредено времеДоколко овие институции Доколко овие институции не успеат да не успеат да ги донесат таквите одлукиги донесат таквите одлуки, сите , сите земји-членки, сите институции на ЕУ па земји-членки, сите институции на ЕУ па и физичките лица можат да поднесат и физичките лица можат да поднесат жалба до Судот и да бараат ваквиот жалба до Судот и да бараат ваквиот прекршок да биде забележанпрекршок да биде забележанСудот го истражува случајот и донесува Судот го истражува случајот и донесува одлука таквиот прекршок да биде одлука таквиот прекршок да биде званично забележанзванично забележан

Европски суд на ревизориЕвропски суд на ревизори

Суд на ревизориСуд на ревизориСудот на ревизори (The European Court of Auditors) Судот на ревизори (The European Court of Auditors) проверува проверува

- - дали пристигнал целокупниот приход на Унијата и дали пристигнал целокупниот приход на Унијата и - - дали сите нејзини трошоци настанале на легален и дали сите нејзини трошоци настанале на легален и

регуларен начин и регуларен начин и -- дали со Буџетот на ЕУ се управува на рационален начин. дали со Буџетот на ЕУ се управува на рационален начин.-- дали пристигнал сиот приход на Европската унија и дали пристигнал сиот приход на Европската унија и -- дали сите расходи биле направени законски и прописно. дали сите расходи биле направени законски и прописно.

Една од Една од клучните функцииклучните функции на Судот е да им помага на на Судот е да им помага на буџетските власти (Европскиот парламент и Советот) со буџетските власти (Европскиот парламент и Советот) со тоа што на тоа што на секоја година им поднесува извештај за секоја година им поднесува извештај за претходната финансиска годинапретходната финансиска година. .

Судот го сочинуваат по Судот го сочинуваат по еден член од секоја земја еден член од секоја земја членкачленка со мандат од шест години, со можност за со мандат од шест години, со можност за обновување. Членовите на Судот избираат претседател обновување. Членовите на Судот избираат претседател со мандат од три години. со мандат од три години. Седиштето на Судот е во Седиштето на Судот е во Луксембург.Луксембург.

Европска централна банкаЕвропска централна банка

Цели на Европската централна банкаЦели на Европската централна банка

Европската централна банкаЕвропската централна банка (European (European Central Bank) Central Bank) е одговорнае одговорна за за управување со еврото и монетарната управување со еврото и монетарната политика на ЕУ. политика на ЕУ. Примарна цел на Банката е одржување Примарна цел на Банката е одржување на на ценовната стабилностценовната стабилност и и поддршка поддршка на главните економски политики во на главните економски политики во Заедницата.Заедницата.Целите на Унијата, според член 2 од Целите на Унијата, според член 2 од Договорот за Европската унија се Договорот за Европската унија се остварување на остварување на висока стапка на висока стапка на вработување и оддржлив раствработување и оддржлив раст..

Задачи на Европската централна Задачи на Европската централна банкабанка

Една од главните задачи на Една од главните задачи на Европската централна банка е да Европската централна банка е да ја одржува стабилноста на цените ја одржува стабилноста на цените во еврозоната одржувајки ја во еврозоната одржувајки ја куповната моќ на еврото. Банката куповната моќ на еврото. Банката тоа го прави на 2 начинатоа го прави на 2 начинаПреку Преку контролирање на прилив контролирање на прилив на парина париПреку Преку вршење на надзор врз вршење на надзор врз трендовите на ценитетрендовите на цените

Европска инвестициска банкаЕвропска инвестициска банка

Задача (мисија) на Европската Задача (мисија) на Европската инвестициска банкаинвестициска банка

Европската инвестициска банкаЕвропската инвестициска банка (European (European Investment Bank) е основана во 1958 година со Investment Bank) е основана во 1958 година со Договорот од Рим. Договорот од Рим. Мисијата на БанкатаМисијата на Банката е е да да инвестираинвестира во проекти што ги промовираат во проекти што ги промовираат целите на Унијата. целите на Унијата. Банката помага да се постигнат целите на Банката помага да се постигнат целите на Унијата преку Унијата преку финансирањефинансирање на инвестициски на инвестициски проекти, за развој на помалку развиените проекти, за развој на помалку развиените региони во ЕУ и за подобрување на региони во ЕУ и за подобрување на конкурентноста на малите бизниси. конкурентноста на малите бизниси. Избраните проекти се за Избраните проекти се за поттикнување на поттикнување на евроинтеграцијатаевроинтеграцијата, балансиран развој, , балансиран развој, економско-социјалната кохезија и економско-социјалната кохезија и иновативната економија.иновативната економија.

Дали банката е профитна Дали банката е профитна институцијаинституција

Банката Банката не е профитнане е профитна и не остварува никакви и не остварува никакви средства од штедни влогови или од тековни сметки. средства од штедни влогови или од тековни сметки. Таа се финансира преку позајмици што се одвиваат Таа се финансира преку позајмици што се одвиваат на финансисите пазари и преку акционерите на на финансисите пазари и преку акционерите на Банката - земјите членки на ЕУ кои се заеднички Банката - земјите членки на ЕУ кои се заеднички сопственици на нејзиниот капитал, при што сопственици на нејзиниот капитал, при што придонесот на секоја земја ја одразува нејзината придонесот на секоја земја ја одразува нејзината економска моќ во Унијата.економска моќ во Унијата.Одлуките на Банката ги донесуваат Одлуките на Банката ги донесуваат Одборот на Одборот на гувернеригувернери, Управниот одбор и Раководниот , Управниот одбор и Раководниот комитет. комитет. Банката соработува со институциите на ЕУБанката соработува со институциите на ЕУ, , нејзини претставници можат да учествуваат во нејзини претставници можат да учествуваат во комитетите на Европскиот парламент, а комитетите на Европскиот парламент, а претседателот на Банката може да присуствува на претседателот на Банката може да присуствува на состаноците на Советот.состаноците на Советот.Седиштето на Банката е во Седиштето на Банката е во Луксембург.Луксембург.

Европски економски и Европски економски и социјален комитетсоцијален комитет

((глас на граѓанското општествоглас на граѓанското општество))

Задачи на европскиот Задачи на европскиот економски и социјален комитетекономски и социјален комитетКомитетот е Комитетот е советодавно телосоветодавно тело кое ги застапува кое ги застапува работодавците, работниците, трговските синдикати, работодавците, работниците, трговските синдикати, фармерите, потрошувачите и други групи кои фармерите, потрошувачите и други групи кои колективно го сочинуваат организираното граѓанско колективно го сочинуваат организираното граѓанско општествоопштествоКомитетот Комитетот ги презентираги презентира нивните ставови и нивните ставови и ги ги бранибрани нивните интереси во политичките дискусии нивните интереси во политичките дискусии во Комисијата, Советот и Европскиот Парламентво Комисијата, Советот и Европскиот ПарламентКомитетот претставува Комитетот претставува мостмост меѓу Унијата и меѓу Унијата и нејзините граѓанинејзините граѓаниКомитетот е составен дел од процесот на Комитетот е составен дел од процесот на донесување на одлуки на ЕУ и донесување на одлуки на ЕУ и тој мора да биде тој мора да биде консултиранконсултиран пред да се донесе одлука од доменот пред да се донесе одлука од доменот на економската и социјалната политикана економската и социјалната политикаСамоиницијативно Комитетот може да Самоиницијативно Комитетот може да дава и дава и мислењамислења на теми што тој мисли дека се важни на теми што тој мисли дека се важни

Кои се членови на КомитетотКои се членови на Комитетот

Комитетот брои вкупно Комитетот брои вкупно 344 члена344 членаЧленовите се Членовите се номинирани од владитеноминирани од владите на на земјите-членки на ЕУ за период од 4 годиниземјите-членки на ЕУ за период од 4 годиниЧленовите на Комитетот мораат да бидат Членовите на Комитетот мораат да бидат целосно целосно политички независниполитички независниЧленовите на Комитетот се организирани во Членовите на Комитетот се организирани во 3 групи3 групиГрупа на Група на работодавциработодавциГрупа на Група на работнициработнициГрупа за Група за различни економски и социјални различни економски и социјални интересиинтереси

Состав на групитеСостав на групитеПрватаПрвата група група има членовиима членови од приватниот и од приватниот и јавниот сектор на индустријата, од мали и средни јавниот сектор на индустријата, од мали и средни претпријатија, комори за трговија, трговија на претпријатија, комори за трговија, трговија на големо и мало, банкарство и осигурување, големо и мало, банкарство и осигурување, транспорт и земјоделиетранспорт и земјоделиеВторатаВтората група група има членовиима членови од приватниот и од приватниот и јавниот сектор на индустријата, од мали и средни јавниот сектор на индустријата, од мали и средни претпријатија, комори за трговија, трговија на претпријатија, комори за трговија, трговија на големо и мало, банкарство и осигурување, големо и мало, банкарство и осигурување, транспорт и земјоделиетранспорт и земјоделиеТретатаТретата група ги застапува на широк спектар на група ги застапува на широк спектар на субјекти како што се НВО, фармерски организации, субјекти како што се НВО, фармерски организации, мали претпријатија, задруги и непрофитни мали претпријатија, задруги и непрофитни асоцијации, организации на потрошувачи, научни асоцијации, организации на потрошувачи, научни и академски заедници, организации кои ги и академски заедници, организации кои ги застапуваат жените, децата, хендикепираните и застапуваат жените, децата, хендикепираните и т.н.т.н.

Комитет за региониКомитет за региони((глас на локалната властглас на локалната власт))

Задачи на Комитетот на Задачи на Комитетот на регионирегиони

Комитетот на региони е Комитетот на региони е советодавносоветодавно телотело составено од претставници на регионалните и составено од претставници на регионалните и локалните власти на земјите-членки на ЕУлокалните власти на земјите-членки на ЕУКомитетот осигурува во процесот на креирање Комитетот осигурува во процесот на креирање на политиките на ЕУ да се слушне гласот и на на политиките на ЕУ да се слушне гласот и на овие власти и да се овие власти и да се почитуваат почитуваат регионалните и локалните идентитети и регионалните и локалните идентитети и праваправаКомитетот Комитетот мора да се консултирамора да се консултира за работи за работи кои се важни за локалната и регионалната кои се важни за локалната и регионалната управа, какви што се регионалната политика, управа, какви што се регионалната политика, животната средина, образованието и животната средина, образованието и транспортоттранспортот

Кои се членови на Комитетот Кои се членови на Комитетот на регионитена регионите

Комитетот брои вкупно Комитетот брои вкупно 344 члена344 членаЧленовите на комитетот се избрани Членовите на комитетот се избрани општински или регионални општински или регионални политичариполитичари како што се како што се градоначалници, општински советници и градоначалници, општински советници и сл.сл.Членовите на Комитетот се номинирани Членовите на Комитетот се номинирани од владите на земјите-членки а од владите на земјите-членки а ги ги назначува Советот на ЕУназначува Советот на ЕУ на пет на пет години но работат со целосна политичка години но работат со целосна политичка независностнезависност

Што работи КомитетотШто работи КомитетотУлогата на Комитетот е да Улогата на Комитетот е да изнесува изнесува предлози и ставовипредлози и ставови на локалните и на локалните и регионалните власти во врска со регионалните власти во врска со законодавството на ЕУзаконодавството на ЕУКомисијата и Советот на ЕУ Комисијата и Советот на ЕУ мораат да мораат да го консултираат Комитетотго консултираат Комитетот на на регионите за теми кои директно ги регионите за теми кои директно ги засегаат локалните и регионалните засегаат локалните и регионалните властивластиКомитетот може и Комитетот може и самоиницијативносамоиницијативно да покренува иницијативи и да ги да покренува иницијативи и да ги презентира пред КОмисијата и Советот презентира пред КОмисијата и Советот на ЕУна ЕУ

Како е организирана работата Како е организирана работата на комитетотна комитетот

Комитетот на регионите годишно одржува Комитетот на регионите годишно одржува пет пет пленарни сесиипленарни сесии на кои се дефинира на кои се дефинира неговата генерална политика и се усвојуваат неговата генерална политика и се усвојуваат мислењамислењаЧленовите на комитетот се поделени во Членовите на комитетот се поделени во 6 6 комисиикомисии чија задача е да ги подготвува чија задача е да ги подготвува пленарните сесиипленарните сесии

Комисија за територијална кохезиска Комисија за територијална кохезиска политикаполитика

Комисија за економско-социјална политикаКомисија за економско-социјална политика Комисија за одржлив развојКомисија за одржлив развој Комисија за култура и образованиеКомисија за култура и образование Комисија за уставни работи и европско Комисија за уставни работи и европско

управувањеуправување Комисија за надворешни врскиКомисија за надворешни врски

Европски народен правобранителЕвропски народен правобранител((Европски обдусманЕвропски обдусман))

Што работи народниот Што работи народниот правобранителправобранител

Народниот правобранител Народниот правобранител го избираго избира Европскиот Парламент со мандат од пет Европскиот Парламент со мандат од пет годинигодиниНародниот правобранител има Народниот правобранител има улога на улога на посредникпосредник помеѓу граѓаните и властите помеѓу граѓаните и властите на ЕУна ЕУТој има право да Тој има право да прима и истражува прима и истражува поплакипоплаки од граѓаните на ЕУ, од граѓаните на ЕУ, претпријатија и разни институциипретпријатија и разни институцииТој помага да се открие т.н. Тој помага да се открие т.н. лошо лошо раководењераководење на било кои европски на било кои европски институцииинституции

Како е организирана работата Како е организирана работата на народниот правобранителна народниот правобранител

Народниот правобранител истражува Народниот правобранител истражува врз основа на врз основа на конкретна жалбаконкретна жалба или или врз основа на врз основа на сопствена иницијативасопствена иницијативаИнституциите на ЕУ се должни да му Институциите на ЕУ се должни да му обезбедат обезбедат пристаппристап до релевантните до релевантните досиејадосиејаАко открие случај на лошо раководење Ако открие случај на лошо раководење Народниот правобранител ја Народниот правобранител ја информираинформира институцијата на која се институцијата на која се однесува истрагата и дава однесува истрагата и дава препоракипрепораки како да се надмине лошотокако да се надмине лошото раководењераководење

Агенции на ЕУАгенции на ЕУ

Агенциите не претставуваат институции Агенциите не претставуваат институции на ЕУ туку тоа се на ЕУ туку тоа се тела создадени од тела создадени од ЕУЕУСекоја од агенциите Секоја од агенциите е создаденае создадена со со посебна законска регулатива која посебна законска регулатива која детално ги опишува задачите на детално ги опишува задачите на дадената агенцијададената агенцијаНе сите вакви тела го носат името Не сите вакви тела го носат името агенција туку можат да се нарекуваат агенција туку можат да се нарекуваат центри, институти, фондации, центри, институти, фондации, канцеларииканцеларии или или властивласти..

19те Агенции на ЕУ се19те Агенции на ЕУ се:: Европски центар за развој и стручна подготовкаЕвропски центар за развој и стручна подготовка Европска фондација за подобрување на условите на живеење и Европска фондација за подобрување на условите на живеење и

работењеработење Европска агенција за животна срединаЕвропска агенција за животна средина Европска фондација за обукаЕвропска фондација за обука Европски центар за мониторингб на дроги и зависност од дрогиЕвропски центар за мониторингб на дроги и зависност од дроги Европска агенција за оценување на медицински производиЕвропска агенција за оценување на медицински производи Канцеларија за хармонизација на внатрешниот пазарКанцеларија за хармонизација на внатрешниот пазар Европска агенција за заштита при работаЕвропска агенција за заштита при работа Канцеларија за растителни видови на заедницатаКанцеларија за растителни видови на заедницата Центар за преведувањеЦентар за преведување Европска агенција за реконструкцијаЕвропска агенција за реконструкција Европски центар за мониторинг на расизмот и ксенофобијатаЕвропски центар за мониторинг на расизмот и ксенофобијата Европско биро за безбедност на хранатаЕвропско биро за безбедност на храната Европска агенција за безбедност во морскиот сообраќајЕвропска агенција за безбедност во морскиот сообраќај Европска агенција за безбедност во авионскиот сообраќајЕвропска агенција за безбедност во авионскиот сообраќај ЕврополЕвропол ЕвројустЕвројуст Европски институт за безбедносни студииЕвропски институт за безбедносни студии Сателитски центар на Европската УнијаСателитски центар на Европската Унија